KENTSELDNM

VE

STANBULDABAZIUYGULAMALARDANRNEKLER

Gaziosmanpaa,Esenler,Fikirtepe,Beyolu,Zeytinburnu

Prof. Dr. Haluk EYDOAN

24.DnemstanbulMilletvekili

TBMMBayndrlk,mar,UlatrmaveTurizmKomisyonuyesi

TJeofizikMhendisliiBlmEskiretimyesi

Nisan 2014

1

BLM 1

1.1. KENTSEL DNM NEDR?

1999 Kocaeli ve Dzce depremlerinden sonra lkemizde "kentsel dnm" konusu ok daha sk gndeme gelmeye balamtr. Kentsel dnm; neleri kapsadna ve nerede, ne iin yapldna bal olarak strateji, tasarm ve uygulama farkllklar gsteren bir alandr.

Profesr Alina Payne (Harvard niversitesi Mimarlk Tarihi): Roma, stanbul gibi bir tarihe sahip ama kiliseler Romann ufkunda hala en yksek yaplar.

Kentsel toplu yenileme ya da dnm almalar, mevcut kent yapsnda gereken deiiklikler amacyla yaplan yenileme, iyiletirme, yeniden gelitirme, salklatrma, koruma gibi pek ok farkl giriimin genel bir ifadesidir.

Dnm ok meslekli ve ok ynl uygulamalar ierir. Dnm, kent planlamas ile birlikte, ekonomi, sosyoloji, toplum psikolojisi, hukuk, finans, siyaset, mhendislik, mimarlk, kentsel tasarm gibi ok ynl bilgi alanlarn buluturan bir bilimsel uygulama alandr.

Dnm uygulama yerleri gecekondu blgeleri, kaak ve mhendislik hizmeti almam yaplarn younlukta bulunduu alanlar, afet riski yksek alanlar, kent merkezlerindeki sosyal knt alanlar, ekonomik mrn ve ilevini yitiren kent alanlar ile tarihsel kent noktalar kentsel dnme konu olabilecek kent paralardr.

Afetler doal ve endstriyel (insan kkenli) afetler olmak zere ikiye ayrlr. Doal afetlerden dolay insan ve bina says kayplar sralamasnda Trkiye n sralardadr. Kentleme oran hzla artan Trkiye artk kent depremleri srecine girmitir.

Trkiyede her lekte yerlemelerde bata afet riskleri olmak zere bir ok teknik, sosyal, kltrel ve ekonomik nedenlerden dolay risk havuzlar olutuunu ve dolaysyla yeniden planlamayla yenileme ve dnm gereklilii ortaya kmaktadr.

1.2. KENTSEL DNMN KISA TARHES

Kentsel dnm gemite kamu mdahaleleri eklinde uygulanmtr. 19ncu yzylda batda daha geni ve ferah, planl yerleim yaratma amacyla kamusal mdahaleler yaplmtr. Ancak, bu projeler sadece fiziksel meknn tasarmna odaklanmlar ve sosyal ve ekonomik yaama olumlu etki yapmamlardr. kinci Dnya Sava sonrasnda ykk kentlerin modern planlama anlayyla yeniden inasna ynelik mdahaleler de yalnzca fiziki mekann dzenlemesine odaklanmtr. Sosyal yaam ihtiyalar dikkate alnmamtr.

1960larn sosyal devleti 1970lerde liberalleince, kentsel mdahaleler kentlerin ekonomilerinin yeniden canlandrlmas zerine kurulmutur. 30 yl nceki bu kentsel yeniden yaplandrma anlay bugn Trkiyede tarttmz kentsel dnm uygulamalar ile byk benzerlik tamaktadr.

1980lerde batdaki dnm uygulamalarnn kentin sosyal dokusunda yaratt tahribat, fizik mekan ayrmas ve artan yoksulluk sosyal demokrat iktidarlar kentsel dnm politikalarnda yeni araylara itmitir.

Kentsel dnm 2000li yllarda, kentsel yenileme, kentsel canlandrma ve kentsel yeniden yaplanma politikalar olarak alglanmaktadr. Yerel halkn yerinden edilmesini nleme temel ilkelerden biridir.

2

Gnmzde Mahalle yenilemesi (Toplu Dnm) yaklam evresel iyiletirme, ekonomik geliim ve sosyal dzelme ilkesini kabul etmektedir.

Kentsel dnm, iyiletirme, yenileme ve benzer uygulamalar iin Trkiyede bugne kadar kullanlan yasal yetkiler aadaki yasa ve ilgili ynetmeliklerine dayandrlmtr:

775 Gecekondu Kanunu 20.07.1966 5104 Kuzey Ankara Kentsel Dnm Projesi Kanunu 04.03.2004 5162 sayl Toplu Konut Kanunu 05.05.2004

5216 sayl Bykehir Belediyesi Kanunu 10.07.2004

5366 sayl Ypranan Tarihi ve Kltrel Tanmaz Varlklarn Yenilenerek Korunmas ve Yaatlarak Kullanlmas Hakknda Kanun 05.07.2005

5393 sayl Belediye Kanunu 30.05.2005

6306 sayl Afet Riski Altndaki Alanlarn Dntrlmesi Hakknda Kanun 16.5.2012

1.3. TRKYEDEK KENTSEL GELM/DNM UYGULAMALARINDA YANLILAR NELERDR?

o Bo alanlara haslat paylaml inaat, ticari amal inaat kentsel dnm olarak lanse edilmektedir. Bu gayrimenkul gelitirmedir, kentsel dnm deildir.

o Younluk arttrc, ada ve parsel leinde yaplan plan tadilatlar kentsel dnm ad altnda sunulmaktadr.

o Yaplam alanlarda dnm sadece binalarn yklmas ve yeniden yaplmas eklinde uygulanmaktadr. Bu uygulamalarda,

Planlama anlay ve ilkeleri Afetlerden korunmann ilkeleri Kentli haklar Mlkiyetle ilgili haklar Altyap btnl gz ard edilmektedir

o Metropollerde her ile kendine gre bir dnm yapmaktadr. Paracl dnm faaliyetleri; kent btnn, ulam sistemini, younluk kademelenmesini, sosyal donaty, alt ve st yap btnln vb. nasl etkileyecei dnlmeden gerekletirilmektedir.

o Dnmde, Yeterli ak ve yeil alan, Yeterli salk ve eitim hizmeti, Kltrel tesisler, Salkl altyap (su, kanalizasyon, elektrik, doalgaz, telefon vb.) Ulam olanaklar gibi temel ihtiyalar gzetilmemektedir.

o Dnme ihtiya duyulan alanlardaki yoksul/dar gelirli insanlarn daha gvenli bir kent hayatna kavumalarn salama ynnde giriimler yetersizdir. Mevcut esnaf korunmaldr.

o Dnmlerde halk en byk aktrdr. Temel kararlar toplumla birlikte gelitirilmemekte ve paylalmamaktadr. Uzlama ynetimi ve katlmclk esastr. Bu gz ard edilmekte, tepeden inme kararlar uygulanmaya allmaktadr.Mahallelinin kendi iinde bir araya gelmesini ve alnacak kararlarn idare ile grlmesi salayacak bir mekanizma yoktur.

3

o Blge halk ile beraber, kamu (belediye), teknik uzmanlar, mahalle dernekleri, niversiteler, meslek odalar, yatrmclar (mteahhitler) gibi birok kesim arasnda eitliki bir proje ortakl kurulmamaktadr.

o Dnm alanlar ounlukla st gelir grubunun kullanmna almaktadr. Orta gelir grubu ve yoksullar kent dna doru itilmektedir (rn Sulukule, Sargl, Ayvansaray). Bu durumda ayrma, kentsel atma ve gerilimlerin olumas kanlmazdr.

o Halka, konutunun yenilenmesinde yksek bedeller detilmektedir. 1.4. 6306 SAYILI AFET RSK ALTINDAK ALANLARIN DNTRLMES YASASI NE YAPIYOR? 6306 sayl ''Afet Riski Altndaki Alanlarn Dntrlmesi'' yasas 31.05.2012 tarih ve 28309 sayl resmi gazetede yaynlanarak yrrle girdi. Bu yasa medyada ve gnlk kullanmda ''Kentsel dnm yasas'' diye anlr oldu. 6306 sayl yasann amac yle ifade edilmektedir: Bu Kanunun amac; afet riski altndaki alanlar ile bu alanlar dndaki riskli yaplarn bulunduu arsa ve arazilerde, fen ve sanat norm ve standartlarna uygun, salkl ve gvenli yaama evrelerini tekil etmek zere iyiletirme, tasfiye ve yenilemelere dair usul ve esaslar belirlemektir.

Yasann hukuki ve teknik ynleri incelendiinde yaptmz tesbitler unlardr:

o 6306 sayl yasa doal ve zellikle endstriyel tehlikelerin ve risklerin bilimsel, objektif ve tartlmaz bir lsn tanmlayabilecek bir ierikte deildir.

o Yasa, Trkiye kentlerinin kendi zelliklerine uygun bir ierik tamamaktadr. Kentlerimiz ar riskli, irkin ve niteliksiz, adaletsiz; denetim boluklar, kullanm ve ynetim yanllar olan birimlerdir.

o Risk azaltma hedefinin tek arac kentsel dnm yntemi olmad gibi, kentsel toplu yenileme giriimlerinin hizmet etmesi gereken tek sorun da risk azaltma deildir.

o Yasa, kentsel toplu yenileme konusunu 50 yl ncesinin yap-sat sistemine dayandrmaktadr. Bu amala yasa, rezerv alanlar bir rant mhendisliine indirgemektedir.

o Kent plan btnl, kentsel standartlar, toplumsal gereksinmeler ve altyap yk ltleri yok edilmekte, bu konulardaki 20yi akn mevcut temel dzenleme ve kkl yasa inenmektedir.

o Yasa, ok sayda konuda kurala balanmakszn mulak braklm yaplabilirlikler tanmlamakta; farkl, ayrcalkl ve keyfi uygulamalar iin zemin hazrlamaktadr. Toplumda kimi kesimleri yoksun brakan bakalatrc srelere ve hakkaniyetten uzak sonulara yol aacaktr.

o Yasa, katlmcl salamak yerine ceberrut yntemler, kar durulmaz yaptrmlar nermektedir. dareyi saydamlktan ve hesap vermekten uzak tutmaktadr.

o Yasa, kentsel niteliklerin gelitirilmesini, estetik deerlerin ve tasarm hnerlerinin ilemesini salayacak neri ve gvenceleri iermemektedir.

o Yasa, yavalayan inaat sektrne bir yeni yaam alan amak niyetindedir. ok byk bir kentsel rant hacmine ynetim adna el koymak amacndadr.

o Bir yandan yerellik, yerinden ynetim, yetkileri yerele aktarmak ilkeleri tartlrken, dier yandan merkezi otorite ile bireyi kar karya brakan bir uygulamaya ynelinmektedir.

o Afet Riski Altndaki Alanlarn Dntrlmesi Hakknda Yasa fiziki riskleri azaltma olasl dk, ancak toplumsal ve kltrel riskleri artrma olasl ok yksektir.

4

Sraladmz bu ve dier zellikleri nedeniyle Anayasaya aykrklklar tesbit edilen bu yasay CHP Anayasa Mahkemesine gtrmtr. Yasada baz maddelerinin Anayasann Balang ksmna, Anayasann 2 nci, 5 inci, 6 nc, 7 nci, 8 inci, 10 ncu, 11 inci, 13 nc, 35 nci, 123 nc ve 127 nci maddelerine aykrlklar olduundan ilgili maddelerin iptallerine ve iptal davas sonulanncaya kadar yrrlklerinin durdurulmasna karar verilmesine dair talepte bulunulmutur.

27 ubat 2014 tarihinde Anayasa Mahkemesi bu bavuru konusunda ald kararlar aklad. Bu raporun yazld tarihte gerekeli karar yazlmamken elimize geen ve eklen dzeltmelere tabi olacak denilen karar metni aadaki gibidir:

5

6306 sayl Kanunun; A- 2. maddesinin (1) numaral fkrasnn; 1- (b) bendinde yer alan Bakanlk tarafndan yetkilendirilmesi hlinde ibaresinin, 2- (c), () ve (d) bentlerinin, Anayasaya aykr olmadklarna ve iptal istemlerinin REDDNE, B- 3. maddesinin; 1- (1) numaral fkrasnn; a- Birinci, ikinci, ucuncu, drduncu, beinci ve altnc cumlelerinin Anayasaya aykr olmadklarna ve bu cumlelere ynelik iptal istemlerinin REDDNE, b- Sekizinci cumlesinin Anayasaya aykr olduuna ve PTALNE, c- Yedinci cumlesinin, 30.3.2011 gunlu, 6216 sayl Anayasa Mahkemesinin Kuruluu ve Yarglama Usulleri Hakknda Kanunun 43. maddesinin (4) numaral fkras gereince PTALNE, d- Yedinci ve sekizinci cumlelerine ilikin iptal hukumlerinin, Anayasann 153. maddesinin ucuncu fkras ile 6216 sayl Kanunun 66. Maddesinin (3) numaral fkras gereince, KARARIN RESM GAZETEDE YAYIMLANMASINDAN BALAYARAK AY SONRA YRRLE GRMESNE, , 2- (3) numaral fkrasnn Anayasaya aykr olmadna ve iptal isteminin REDDNE, 3- (4) numaral fkrasnn; a- Birinci cumlesinin Anayasaya aykr olduuna ve PTALNE, b- kinci cumlesinin Anayasaya aykr olmadna ve iptal isteminin REDDNE, 4- (6) numaral fkrasnn Anayasaya aykr olmadna ve iptal isteminin REDDNE, 5- (7) numaral fkrasnn Anayasaya aykr olduuna ve PTALNE, C- 4. maddesinin; 1- (1) numaral fkrasnn Anayasaya aykr olduuna ve PTALNE, iptal hukmunun, Anayasann 153. maddesinin ucuncu fkras ile 6216 sayl Kanunun 66. maddesinin (3) numaral fkras gereince, KARARIN RESM GAZETEDE YAYIMLANMASINDAN BALAYARAK AY SONRAYRRLE GRMESNE, 2- (2) numaral fkrasnn Anayasaya aykr olmadna ve iptal isteminin REDDNE, 3- (3) numaral fkrasnn Anayasaya aykr olmadna ve iptal isteminin REDDNE, D- 5. maddesinin; 1- (1), (2), (3) ve (4) numaral fkralarnn Anayasaya aykr olmadklarna ve iptal istemlerinin REDDNE, 2- (5) numaral fkrasnn; a- kinci cumlesinin Anayasaya aykr olduuna ve PTALNE, b- Birinci cumlesinin, 6216 sayl Kanunun 43. maddesinin (4) numaral fkras gereince PTALNE, c- Birinci ve ikinci cumlelerine ilikin iptal hukumlerinin, Anayasann 153. maddesinin ucuncu fkras ile 6216 sayl Kanunun 66. maddesinin (3) numaral fkras gereince, KARARIN RESM GAZETEDE YAYIMLANMASINDAN BALAYARAK AY SONRA YRRLE GRMESNE, E- 6. maddesinin; 1- (1), (2), (3), (4), (5), (6), (7), (8), (11) ve (12) numaral fkralarnn Anayasaya aykr olmadklarna ve iptal istemlerinin REDDNE,

2- (9) numaral fkrasnn; a- Birinci cumlesinin Anayasaya aykr olmadna ve iptal isteminin REDDNE, b- kinci cumlesinin Anayasaya aykr olduuna ve PTALNE, 3- (10) numaral fkrasnn Anayasaya aykr olduuna ve PTALNE, F- 7. maddesinin; 1- (1) numaral fkrasnn (b) bendinin, 2- (9) numaral fkrasnn, Anayasaya aykr olmadklarna ve iptal istemlerinin REDDNE, G- 8. maddesinin; 1- (1) numaral fkrasnn Anayasaya aykr olduuna ve PTALNE, 2- (3) ve (7) numaral fkralarnn Anayasaya aykr olmadklarna ve iptal istemlerinin REDDNE, H- 9. maddesinin; 1- (1) numaral fkrasnn; a- Birinci cumlesinin Anayasaya aykr olduuna ve PTALNE, b- kinci cumlesinin Anayasaya aykr olmadna ve iptal isteminin REDDNE, 2- (2) numaral fkrasnn Anayasaya aykr olduuna ve PTALNE, I- 12. maddesiyle, 4.11.1983 gunlu, 2942 sayl Kamulatrma Kanununun 15. maddesinin birinci fkrasnn deitirilen birinci cumlesi ve sekizinci fkras ile maddeye onbirinci fkradan sonra gelmek uzere eklenen fkrann Anayasaya aykr olmadna ve bu fkralara ve cumleye ilikin iptal istemlerinin REDDNE, j- 14. maddesiyle, 3.5.1985 gunlu, 3194 sayl mar Kanununa eklenen ek 5. madde ile geici 14. maddenin Anayasaya aykr olmadklarna ve iptal istemlerinin REDDNE, K- 16. maddesiyle, 16.6.2005 gunlu, 5366 sayl Ypranan Tarihi ve Kulturel Tanmaz Varlklarn Yenilenerek Korunmas ve Yaatlarak Kullanlmas Hakknda Kanunun 4. maddesine mevcut ucuncu fkrasndan sonra gelmek uzere eklenen drduncu fkrann Anayasaya aykr olmadna ve iptal isteminin REDDNE, L- 19. maddesinin birinci fkrasnn (a) bendiyle, 29.6.2011 gunlu, 644 sayl evre ve ehircilik Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanun Hukmunde Kararnamenin 2. maddesinin (1) numaral fkrasna eklenen (n) bendinin Anayasaya aykr olmadna ve iptal isteminin REDDNE, M- 22. maddesinin Anayasaya aykr olmadna ve iptal isteminin REDDNE, 6306 sayl Kanunun; A- 1- 6. maddesinin (9) numaral fkrasnn ikinci cumlesinin, 2- 9. maddesinin (1) numaral fkrasnn birinci cumlesi ile (2) numaral fkrasnn, uygulanmalarndan doacak sonradan giderilmesi guc veya olanaksz durum ve zararlarn nlenmesi ve iptal kararnn sonusuz kalmamas iin kararn ResmGazetede yaymlanaca gune kadar YRRLKLERNN DURDURULMASINA, B- ptali istenilen dier hukumlerinin yururluklerinin durdurulmas istemlerinin REDDNE,

6

1.5. RSKL ALAN VE RSKL YAPI NEDR?

Yasa amacna ynelik olarak azaltmay hedefledii risklerle ve yapaca uygulamalarla ilgili olarak tane temel tanm yapyor:

a) Rezerv yap alan: Bu Kanun uyarnca gerekletirilecek uygulamalarda yeni yerleim alan olarak kullanlmak zere, TOKnin veya darenin talebine bal olarak veya resen, Maliye Bakanlnn uygun gr alnarak Bakanlka belirlenen alan.

b) Riskli alan: Zemin yaps veya zerindeki yaplama sebebiyle can ve mal kaybna yol ama riski tayan, Bakanlk veya dare tarafndan Afet ve Acil Durum Ynetimi Bakanlnn gr de alnarak belirlenen ve Bakanln teklifi zerine Bakanlar Kurulunca kararlatrlan alan.

c) Riskli yap: Riskli alan iinde veya dnda olup ekonomik mrn tamamlam olan ya da yklma veya ar hasar grme riski tad ilm ve teknik verilere dayanlarak tespit edilen yap.

Bu tanmlardan zellikle riskli yap ve riskli alan konularndaki tanmlara baktmzda, bu iki tanmn biraz daha akla kavuturulmas gerektii anlalmaktadr. Bu iki tanm iin ematik bir gsterim gelitirerek riskli alan ve riskli yap tanmlarn daha anlalabilir duruma getirmeye altk (ekil 1).

ekil 1-1

Bu ema gsteriyor ki:

(1) Bulunduun alan herhangi bir afet tehlikesi iermese de, yapn risksiz de olsa riskli alan ilan edilen alan ierisinde olabilirsin.

(2) Bulunduun yapya riskli tesbiti yaplrsa, bulunduun alan ister riskli olsun ister olmasn, yani herhangi bir afet tehlikesi olmasa da kentsel dnm kapsamna alnr.

7

Peki herhangi bir afet tehlikesi yoksa yap nasl riskli olur? Yasada bu ak deil. Ancak ekonomik mr doldurma riskli yap erhi iin yeterli gzkyor. Ama tarihi yaplar ykamazsnz. Yani iyiletirme, glendirme yapmanz gerekiyor. Zaten yasann amacna baktnzda iyiletirme, tasfiye ve yenilemeler yapmak istei gryorsunuz. Bu yasa bata deprem olmak zere afet riskine kilitlenmitir. Kentsel iyiletirme ve yenileme bal kullanlsayd daha iyi olurdu. Hkmet bu yasayla afet riskini azaltacam diyor ama kent estetii, ada planlama ve yenileme asndan bir ey yapmyor. Olmadk yerlere gkdelenler, AVM ler, sanayi tesisleri vb ina ediliyor. Planlama kavramna uygun olmayan iler yaplyor. rnekleri ortada.

Riskli yap tesbiti teknik olarak u anda ok tartlabilecek bir konudur. Tam ve bilimsel verilere dayanmayan bir teknik inceleme, bir yap iin riskli kararn ok tartmal yapar. Yasaya gre bir bina iin risk tespit raporu dzenlendikten sonra geri dnlmez bir sre balar ve yaklak alt-yedi ay iinde binalarn yktrlmas mmkn olur. Ykmn durdurulmas iin tek seenek itiraz edilen teknik heyetin itiraz kabul etmesidir. Ancak yasada plan btnl gerekesi ile riskli alan ilan edilen alanlarda tm yaplar riskli olup olmamasna baklmakszn yktrlabilir. 6306 sayl yasa ktktan sonra mar ve ehircilik Mdrl 24.09.2012 tarih,1421884/17988 sayl yazsyla btn Trkiye'yi kapsayan bir genelgeyle her il ve ileden deprem asndan ''Riskli alan'' ve ''Rezerv alan'' bilgi ve tesbitlerinin evre ve ehircilik Bakanlna bildirilmesini istedi. Bu genelge yaynland ama bu tesbitlerin nasl yaplacan kimse bilmiyordu. Bir kentin veya ilenin kentsel risklerinin belirlenebileceini tarif eden bir ynerge yoktu. Daha nce yaynlanm jeolojik-jeoteknik etd veya mikro-blgeleme ynergesi vard. Ancak bu ynergeler doal afet tehlikelerini belirleme amal veya zemin etdleri denilecek erevede sonular retecek ynergelerdir. Yaplam alanlarda planlama perspektifinde kentsel riskleri belirleyecek ve gvenli yaam ltlerini ve nlemlerini retecek ierikte deildir. Kentsel riskleri belirlemeden afetlerden en az etkilenmeyi salayacak saknm plan retmek olanakszdr. Yeni ve gvenli binalar yapabilirsiniz ama asl amalanan bir planl, iyiletirilmi, salkl yaam ortam, ulam kolaylam ve dnm bir yaam ortam oluturamazsnz. Yukarda verdiimiz dnm tanmnda bunu anlatmaya almtk. Yukarda szn ettiimiz genelgeler belediyelere gittiinde belediyeler el yordamyla riskli alan ve riskli yap belirleme konusunda bireyler yapmaya alrlarken riskli alan, riskli yap ve rezerv alan tesbitleri ile ilgili ynetmelik 15 Aralk 2012 tarihinde yaynland. Bu ynetmeliin 5 nci maddesine bakldnda evre ve ehircilik Bakanlna riskli alan ilan iin bavurmak isteyen darenin (Belediye) riskli alann tespiti iin hazrlamas gereken belge ve bilgiler unlardr :

a) Alann, zemin yaps veya zerindeki yaplama sebebiyle can ve mal kaybna yol ama riski tadna dair teknik rapor,

b) Alanda daha nceden meydana gelmi afetler varsa, bunlara dair bilgiler, c) Alann bykln de ieren koordinatl snrlandrma haritasn, varsa uygulama imar

plan, ) Alanda bulunan kamuya ait tanmazlarn listesi, d) Alann uydu grntsn veya ortofoto haritas, e) Zemin yaps sebebiyle riskli alan olarak tespit edilmek istenilmesi halinde yerbilimsel

etd raporu, f) Alann zelliine gre Bakanlka istenecek sair bilgi ve belgeler.

Hi yoktan iyidir denebilecek bu bilgi ve belgelerin ilenin corafik, demografik, ekonomik, sosyal ve kltrel zellikleri yansra, yerlemelerin maruz kalaca riskleri ortaya koyan sistematik ve yeterli bir teknik ierikte olmad aikardr. Yasadaki tanmda belirtilen zerindeki yaplama sebebiyle can ve mal kaybna yol ama riski tadna dair teknik rapor cmlesi aslnda bir ok bilimsel ve teknik almay gerektiren, kentsel risklerin analizinin yaplmasn isteyen bir anlama sahiptir. Ancak ben, bugne kadar ilan edilen riskli alanlarla ilgili, stanbul iin olan bir ka rapor hari, o alann dier komu alanlara gre ncelikle riskli olduunu gsterebilen bir bilimsel standarda sahip byle bir rapora raslamadm. 2002 ylnda

8

stanbul Bykehir Belediyesi tarafndan kaba lekli stanbul Sismik Mikroblgeleme, stanbul Deprem Master Plan ve 2010-10211 yllarnda 1:2.000 ile 1:5.000 lek arasnda (hassasiyet ortalama 50 m) Avrupa ve Anadolu Yakas Sismik Mikroblgeleme almalar yaptrld. Ancak ne tuhaftr ki, stanbulda ilan edilen riskli alanlarn seiminde bu raporlarn sonularndan gerekten faydalanldna dair somut verilere rastlayamadm.

Yukarda sraladmz ve ilgili ynetmelike istenen bilgi ve belgeler iin Bakanlk, Afet ve Acil Durum Ynetimi Bakanlnn grn almak ve Bakanlar Kuruluna sunmak durumundadr. Ynetmelie gre bir alann riskli alan olarak tespit edilebilmesi iin alann byklnn asgar 15.000 m2 olmas gerekmektedir. Ancak Bakanlka uygulama btnl bakmndan gerekli grlmesi halinde, parsel byklne baklmakszn riskli alan tespiti yaplabilir. Afet ve Acil Durum Ynetimi Bakanl riskli alana ilikin grn on be gn ierisinde bildirmek zorundadr. Bu yaz hazrlanrken riskli alan ilan edilen 100 belediyeye, ynetmelike istenen belgeler yansra yaplmas gereken dier inceleme ve ilemleri Bilgi steme Hakk Yasasna gre sorduk (ekil 2). zellikle ynetmelikte a, b, c, d e, f fkralarn da kapsayan bilgilerin byk ounluu ile ilgili bilgi bize ulamad veya ulaan baz bilgi ve belgeler de bilimsel ve teknik kurallar asndan ok yetersizdi.

Gzlemlerimiz ve elde edilen bilgiler bize gsteriyorki, riskli alan kararlar bilimsel yer seimi kurallarna, kentsel risk tesbitlerine ve gelitirilmi bir risk ynetim (saknm) plan anlayna dayandrlmadan alnmtr. Nitekim stanbulda ilan edilen riskli alanlarn konumlarna baktnzda E5 ve TEM gibi ana ulam arterlerine yakn, ticaret+turizm+konut projelerinin yksek rantlar salayaca az younluklu alanlar olduu anlalmaktadr. Dnm alan ile ilgili yaplm birok alma, proje vb yokken ticaret+konut+turizm projelerinden bahsedilmektedir. Bu da amacn arlkl olarak yksek gelir ve rant salayc, kentsel riskleri azaltan, kamu yararna dnk ve ada kentsel yenileme amal uygulamalar olamayacan gstermektedir.

9

ekil 1-2: rnek Bilgi steme Yazs

10

Bugne kadar Bakanlar Kurulu Kararlaryla ilan edilen riskli alanlarla ilgili yaptmz ve devam eden envanter almasndan topladmz verilerden bir istatistik kardk.

Bakanlar kururlu karar ile ilan edilen riskli alanlarn bulunduu 100 belediye ile yaplan yazma sonucunda (ekil 2) 31 Aralk 2013 tarihine kadar 33 belediye bakanlndan cevap alnmtr. Bu belediyeler ierisinde belediyelerin talep veya belediye meclislerinin alm olduu kararlar dorultusunda sadece 14 belediyenin iradesinin bulunduu, dier belediye bakanlklar ise konu ile ilgili tm i ve ilemlerin Bakanlk tarafndan resen yerine getirildiini bildirmilerdir.

Belediye bakanlklarna gndermi olduumuz yazlarda riskli alan ilannn teknik adan gereklerinin yerine getirilip getirilmediine dair sorduumuz 6 sorunun cevabnda ise talebi yapan veya belediye meclisi karar ile riskli alan ilan isteyen belediyeler hari hibir yerde teknik incelemenin yaplmad blgenin arpk kentleme veya dzensiz imar durumu gz nnde bulundurularak byle bir karar alma cihetine gidildii belirlenmitir.

Ulalan dier bir sonu ise nce riskli alan ilan sonra teknik etd ve imar dzenlemesi eklinde bir yol izlendiidir ki bu ekilde 86 mahallin i ve ilemleri yrtlmektedir.

Blge insannn sosyolojik adan gerek bilgi gerekse mlki kazanmlar anlamnda kentsel dnme ne kadar hazrlkl olduu 4 soru ile tespit etmeye allm ancak 100 belediyelerimizden sadece belediye meclisi kararn alan, teknik etdleri ile riskli alan tespitinde ynetmelik hkmlerine uygun inceleme ve tespit yapan 5 tanesince gerekli sosyolojik incelemenin grmeler ve anketler yolu ile elde edildii tespit edilmitir.

Ayrca kentsel dnm uygulanacak riskli alanlarda yaayan vatandalarmza; dnm sonras dnm alanlarnda nfus younluunun ka misli artaca, projelerin balang ve biti tarihi, nerede, hangi katta ve ka metrekare dairede oturaca, konutlarn sosyal konut veya lks yapl konut mu olaca, konutlarnn kendilerine tesliminde ek bir deme yaplp yaplmayaca, alm-satm vergilerinin kim tarafndan denecei, deyecekleri ortalama aidatlar, kira yardmlar kim tarafndan ka ay sreyle denecei konularnda hibir bilgi verilmemitir.

Riskli alan ilan yaplan baz blgeler ise baz illerimizin imar plann neredeyse tamamen deitirmektedir.Bu kapsamda Ktahya linde 491 hektar alanda dnm uygulanacak olup, bu alanda takn nleme ve slah ncelikli bir projelendirme yaplaca ve gerekli mimarlk ve mhendislik projelerinin hazrlanmasna ynelik ihalenin ilgili mevzuata gre yapld sylenmekteyse de henz burada uygulanacak projenin detaylarna ilikin bir uygulama planndan bahsedilmemektedir.

Aralk 2013 itibar ile Bakanlar Kurulu Karar ile ilan edilen riskli alan miktar 121e ulam bulunmaktadr. Ancak u ana kadar riskli alan ilan edilmi fakat projesi ve kentsel dnm tamamlanm bir proje veya blge bulunmamaktadr.

Bu konuda en belirgin rnek stanbul Fikirtepe olup, 31.05.2013 tarihinde riskli alan ilan edilen blge 1/1000 lekli imar plan 27.08.2013 tile 25.09.2013 tarihleri arasnda askya karlm bu sre ierisinde herhangi bir itiraz olmam ancak u ana kadar vatanda ile mteahhitler arasnda da herhangi bir anlama tesisi mmkn olmad gibi Bakanln uygulamay iki kez durdurmas ve imar plann tekrar deerlendirmeye almas sonucu hem semt halknda hem de mteahhit firmalarda ar bir fayda beklentisi olumu olup, konu tam bir kaosa dnmtr.

Halen Fikirtepede ilan edilen alan iin Bakanln kesin bir karar bulunmad gibi Kadky Belediyesinin bu uygulamann hibir noktasnda olmamas ve yaplacak i ve ilemlerle ilgili Belediye-Bakanlk ibirliinin salanamamas tam bir belirsizlik ortam yaratmtr. Bakanlk yetkilileri ile yaplan grmelerde konunun artk vatanda ve mteahhitler arasnda olduu ve anlaarak yeni mlklerini elde edebileceklerini bildirmektedirler. Oysa konunun teknik detaylar henz tamamlanmad, ilan edilen alann karayolunun hemen yannda yer almas nedeni ile mteahhitlerin gelitirilecek projelerde rant ncelikli planlara ve projelere yneldii, bu noktada hak sahiplerinin kazanmlarnn minimum seviyede kald grlmektedir.

11

Ayn ekilde stanbul, Pendik, Bat Mahallesinde 54,32 halk alanda gerekletirilecek kentsel dnm uygulamas blgenin yaps itibar ile lks konutlarn yer ald bir uygulama eklinde planland, bu uygulama alannda 6306 sayl Yasann 15 inci maddesi gereince parsel malikleri ile anlama salanacak yklenici firmalar tarafndan yrtlecek projelerin meri uygulama imar plan yaplama koulu Ayrk Nizam 5 kat olarak belirtilmiken yeni imar plan kapsamnda toplu uygulama yapmak isteyen parsellere 3 emsal, 20 kata kadar inaat msaadesi verilecektir.

Bu durumda edeer artlar vatandan bu konutlar zerindeki mlkiyet edinimini neredeyse imkansz hale getirmekte ve hak sahipleri buradaki mlkiyet haklarn, bu alanda uygulama yapacak mteahhitlerin ok dk bir deer ile bu alandaki arazileri toplamalarna olanak salayacaktr.

ekil 1-3.

121

100

3310

LANEDLENALANSAYISI

YAZIGNDERLANBELEDYESAYISI

CEVAPALINANBELEDYESAYISI

BELEDYEMECLSKARARIBULUNAN

0

20

40

60

80

100

120

140

LANEDLENALANSAYISI

YAZIGNDERLANBELEDYESAYISI

CEVAPALINANBELEDYESAYISI

BELEDYEMECLSKARARIBULUNAN

Series1

12

LANEDLENALANSAYISI 121YAZIGNDERLANBELEDYESAYISI 100CEVAPALINANBELEDYESAYISI 33BELEDYEMECLSKARARIBULUNAN 10RisklilanEdilenAlandakiAfetRiskiveMevcutYaplarnRiskiYnetmeliklereUyulmumudur? 14RisklialanveRiskliYapBelirlenmesiilelgiliJeolojik,JeofizikveJeoteknikEttRaporlarVarmdr? 14DnmalanlarndaUygulamamarPlanDeiiklikleriYaplmveOnaylanmmdr? 2KonutlarDnmeUrayacakHaneHalknaDnmncesiBelediyenizveyaHerhangiBirKurum/KuruluTarafndanYazlTebligatYaplmmdr? Xlanedilenrisklialandayaayanhanehalkylatoplugrmelerdzenlenmimidir? 5Hanehalknnsosyalvegelirdzeyianketleriyaplmmdr? 2Dnmprojesininmimariprojesivarmdr? Projedekibinalarnemsallerivekatsaylarenazveenfazlanekadarolacaktr? Dnmsonrasdnmalanlarndanfusyounluukamisliartacaktr? Konutlardnmledeiecekhanehalkylaanlamalarnaslyaplmtr? Kirayardmlarkaaysrecektir? Mimariprojeveyerleimplankonusundahaksahipleriningralnmmdr? Haksahipleri,ProjelerinBalangveBitiTarihiniNerede,HangiKattaveKaMetrekareDairedeOturacanBilmektemidir? KonutlarSosyalKonutveyaLksYaplKonutmuOlacaktr? HakSahipleri,KonutlarKendilerineTeslimindeEkBirdemeYapacaklarmdr? Alm/SatmVergileriniKimdeyecektir? deyecekleriOrtalamaAidatlarHakkndaVatandanBilgisiVarmdr? KiraYardmlarHangiYasaveYnetmeliklereGreveHangiBteden,KiminTarafndandenmektedir?

13

izelge 1. 2013 tarihi itibariyle yklan ve yklma almalar sren yaplarn saysal dalm

6306 sayl Kanun Kapsamnda Bakanlmzca lan Edilen Riskli Alanlardaki Bina Says 82,451

5393 sayl Kanun kapsamnda Belediyelerec Kentsel Dnm Geliim Proje Alan lan Edilen

ve Bakanlar Kurulunca Onaylanan Alanlardaki Bina Says 21,059

Riskli Bina tespiti kapsamndaki bina says 1,846

TOPLAM : 90,419

YIKILAN BNALAR

Bina Says Birim Says

5 Ekim 2012'de 3,169 6,438

Riskli Yap Kapsamnda 68 737

Riskli Alan Kapsamnda 699 1,191

5393 sayl Kanun Kapsamnda -1 996 2,274

5393 sayl Kanun Kapsamnda -2 2,134 2,208

Toplam Yklan 7,066 12,848

YIKIMINA BALANILAN BNALAR

Bina Says Birim Says

Kathane-ili-Kkekmece 161 527

Gaziosmanpaa Sargl 302 435

Gaziosmanpaa Pazarii 8,600 22,526

Bayrampaa 1,086 5,583

Baclar 633 3,369

Kartal 7 292

Sakarya Hendek 117 162

zmir Karyaka 1 11

Diyarbakr 291 402

Rize Timya 120 534

Kayseri 5 75

Toplam Yklan 11,323 33,916

GENEL TOPLAM 18,389 46,764

14

BLM 2

STANBULDAK GAZOSMANPAA LESNDE KENTSEL DNM FAALYETLER

2.1 GR Gaziosmanpaa, 1950'li yllardan sonra gelimi, 1963 ylnda da ile yaplmtr. Gaziosmanpaa'nn merkezine eskiden Taltarla denirdi. Gaziosmanpaa ilesi Bayrampaa, Esenler, Eyp ve Sultangazi ileleri ile komudur (ekil 2-1). Gaziosmanpaa'da 16 mahalle vardr. 1985: 291.714 nfus (km'ye 1.790 kii), 1997: 570.943 nfus (km'ye 3.900 kii). 2008 ylnda karlan yeni yasa erevesinde Arnavutky ve Sultangazi ile stats kazanmtr.Bu iki ilenin kurulmasyla Gaziosmanpaa'nn nfusu 1,013,048(2007)'dan 461,230(2009)'e dm ve "Trkiye'nin en kalabalk ilesi" nvann kaybetmitir (ekil 4).

ekil 2-1 Gaziosmanpaann konumu Gaziosmanpaa ile belediyesi http://www.gaziosmanpasa.bel.tr/Default.aspx 6306 sayl Afet Riski Altndaki Alanlarn Dnm adl yasann yrrle girmesinden sonra 09.08.2012 tarihinde 116 sayl raporla ilenin Pazarii, Yldztabya, Karltepe, Sargl ve Balarba mahallelerini ksmi veya tamamen riskli alan ve rezerv alan olduuna dair karar ald. Oysa dier mahallelerde de ok kt binalar olmasna ramen bu karar sadece bu mahalleler iin alnmtr. Bunun hangi nceliklere gre kararlatrld bilinmiyor. Bu karar iin evre ve ehircilik Bakanl ''Gaziosmanpaa ilesinde bahse konu olan bu mahalleler riskli alan olamaz, olsa olsa Rezerv alan olur, mecliste aldnz bu karar dzeltin'' mealinde Belediyeye cevap verdii ifade edilmektedir (Kaynak: Mehmet Yceer, CHP Meclis

15

yesi). Bunun zerine Gaziosmanpaa Belediye Meclisi 03.10.2012 tarihli yeni bir kararla bu mahalleleri riskli alandan kard ve rezerv alan olarak evre ve ehiricilik Bakanlna teklif etti. Bakanln cevab zerine Belediye 8 Kasm 2012 de meclis karar ald (ekil 2-2) ve toplamda 393 Hektar (3.930.000 metrekare) 11 adet alan kentsel dnm amal riskli alan olarak ilan ederek Bakanla gndermitir. Bu talep zerine 26 Ocak 2013 de 28540 sayl Bakanlar Kurulu Karar ile Gaziosmanpaann 16 mahallesinden 11 mahalleyi riskli alan olarak ilan edilmitir (ekil 2-3).

ekil 2-2. lan edilen 11 riskli alan ile ilgili Bakanlar Kurulu Karar.

Merkez Mh

Pazarii Mh-Kuzey

Pazarii Mh-Gney

Sargl-Merkez Mh

Balarba Mh

Yeni Mh

Yldztabya-Dou

Yldztabya-Bat

Kazm Karabekir-Fevzi akmak Mh

Barbaros Hayrettin- Karadeniz Mh

Karayollar Mh

ekil 2-3. lan edilen 11 riskli alann adlar.

16

Bu mahalleler ierisinde toplam bamsz konut ve iyeri says 22.961 dir. En az 100 bin nfusu ilgilendiren bir dnmden bahsedilmektedir. Belediye, riskli alan ilanndan sonra Tapu Mdrlne yaz yazarak bu alanlardaki parsellerin tapu ktklerine riskli alan ierisinde kaldna dair erh konulmas talebinde bulunmutur (ekil 2-4). Gaziosmanpaadaki yerleimler genel jeolojisi itibariyle baz dere yataklar ve ok meyilli yamalar dnda genelde stanbul Paleozoyii denilen yal kayalarn mostra verdii ve temelinde kaya zemin tr snflamasna giren zemin zelliklerine sahip alanlara sahiptir. Riskli alan ilan edilen alanlarda ok az kesimler yerleime uygun olmayan alanlardan oluurken alann ounluu yerleime uygun ve nlemli yerleime uygun snflamalar ierisinde yer alr. lan edilen saha ierisinde deprem tarihi asndan endie verici bir aktif (diri) fay hatt yoktur. Son 2000 yldr olumu orta veya byk bir depremin merkezi yoktur. lan edilen alanlar beklenen byk Marmara depremi merkezinden 25 km uzaktadr ve deprem yer ivme hareketlerinden en az etkilenecek alnlardr. Bu nedenle ilan edilen 393 hektara yakn arazinin byk blm jeolojik, jeofizik ve jeoteknik veriler asndan stanbulun dier bir ok ilesine gre greceli olarak az sakncal ve az riskli alan snfndadr. O halde bu riskli alan ilanna neden olan bilimsel ve teknik gerekeler nelerdir? Yaplarn durumumudur? Bildiimiz kadaryla ilan edilen 393 hektarlk arazide mevcut yaplarn deprem risk analizleri tek tek yaplmamtr. O zaman, 6306 sayl yasada ifade edilen riskli alan ilan hangi bilimsel ve teknik verilere istinaden yaplmtr? Bize ulaan veri ve raporlar bu konuda inandrc bir gereke sunmamaktadr. Giri blmnde sunduumuz bilgi ve grler erevesinde riskli alan ilanlarnn jeolojik, jeoteknik, jeofizik ve sismolojik verilerden ziyade daha ok yksek getirisi olan ranta dnk seimler olduu anlalmaktadr. Afet asndan riski dk olan bu proje alan seimlerinin gerekeleri kanunda beliritilen Bu yaplar teknik mrn tamamlamtr eklinde olsayd belki daha anlalabilir bir yn olabilirdi. Eer bunu sylemek ok sayda binay tek tek incelemeyi gerektirdiinden dolay zorsa o zaman Bu yaplar plansz, estetikten yoksun, denetimsiz ve salkszdr gerekesiyle yola klsayd belki daha anlaml olurdu. Yukarda bahsettiimiz alan veya yap ile ilgili risk bulgular hakknda ilgili alanlarda yaayan vatandalara ne tr resmi tebligatlar yaplmtr bilmiyoruz. Ancak vatandaa elden datlan, resmi bir belge nitelii olmayan ar belgeleri vardr (ekil 2-5 ve ekil 2-5). Riskli alan ilan edilen yerdeki vatanda kimlik belgesi ve tapusuyla belediyenin at broya davet edilmektedir. Bu davetlerde broya gelen vatandalara tapu tahsisi belgelerinden veya tapularndan veya barnma haklarndan feragat veya benzeri bir belge imzalatldn tahmin ediyoruz. rnein bir belgeye gre Gaziosmanpaa Yenimahalle de bulunan 268 gecekondu alannda dolaan Belediye grevlileri ekte verilen ve hukuksal deeri olmayan Taahhtnameyi gecekondu sahiplerine imzalatmak istemilerdir. imdi bu alan dahil 1 milyon metrekare iki mahalle kentsel dnm yaplmak zere hlas Holdinge verilmitir. Gazete haberi : http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/25110117.asp .

17

ekil 2-4. Gaziosmanpaa Belediyesi naat irketi (GOPA) ile hak sahibi olarak tanmlanm hak sahibi arasnda, mteahhit (yklenici)-Belediye arasnda, mteahhit (yklenici)-hak sahibi arasnda imzalanan szleme rnekleri vardr. Ayrca vatandatan toplanan ve hak sahibinin tm mlkiyet haklarn elinden alan genel vekaletname rnekleri de vardr. Szlemelerin ierii dikkatle okunduunda proje ve imar plan yaplmam dnm hikayeleri iin imzalanan szlemelerin vatandan hukuki haklarn yer, zaman ve proje balamnda ve herhangi bir uygulama aamasnda koruduu sylenemez.

18

Bir Belge!

ekil 2-5. Belediye ktisadi irketi GOPA tarafndan riskli alan ilan edilen yerlerde, tapusuz evlerde oturan ve maalesef yoksulun ve yetimin yannda olduunu syleyen ancak ona igalci diye hitap eden GOP Belediyesi tarafndan datlan ve zorla imzalatlmaya allan szm ona Taahhtname. Bunun hukuki bir deeri yoktur. Bu taahhtnameyle hi kimseye daire falan vermezler ve hak arayamazsn.

19

ekil 2-6.

20

2.2. GAZOSMANPAADA PARSEL TOPLAYAN BELEDYE BAKAN YARDIMCISI Gaziosmanpaa da 11 adet alan kentsel dnm faaliyetleri iin riskli alan ilan edilmeden nceki yllarda da ilede baz mahallelerde parsel toplama ve parsel birletirme ilemlerinin Belediye, mteahhit ve kiiler vb tzel kii ve kiiler tarafndan yrtldn biliyoruz. Elimizdeki baz genel vekaletnamelere baklrsa baz ahslarn ve hatta kamu kurumu temsilcisi niteliindeki kiilerin kendi adlarna vatandala genel vekaletname yoluyla parsel topladna ahit oluyoruz. ekil 2-7 ve ekil 2-8da 2 Temmuz 2012 ve 27 Ocak 2013 tarihlerinde bu parsel toplama eylemine dair iki genel vekaletname rnei sunuyoruz. Bu genel vekaletnameler tanmaz sahibinin vekaleti verdii kiiye/kiilere tanmazla ilgili aklnza gelebilecek her trl tasarrufta bulunma hakknn devredildii trden noter onayl belgelerdir. Burada en dikkat ekici hususlardan biri de vatandan tanmaz ile ilgili her trl tasarrufta bulunma, sahiplenme, alma, satma, inaat yaptrma vb gibi vekaleti zerine alan ve Gaziosmanpaa Belediye Teknik Bakan Yardmcs sfat tayan bir ahsn olmasdr (ekil 2-9). Bu ahsn Gaziosmanpaada kentsel dnm alan ilan edilen yerlerde benzer vekaletnamelerle ahsna parsel toplad daha nce yerel basna yansmtr. Bu noter onayl genel vekaletnameden elimizde iki rnek olmakla birlikte duyumlarmz bundan ok miktarda olduu ynndedir. lgili mahallelerden, noterlerden ve yetkililerden soruturulmas gerekmektedir. Bu kamu grevlisinin durumu ile ilgili olarak tarafmdan ileri Bakanlna ve Maliye Bakanlna aadaki bilgi isteme yazlar yazlm ve yine ekte verilen cevaplardan da grlebilecei gibi tatmin edici cevaplar alnamamtr (ekil 2-10 ve 2-11). ileri Bakanl ad geen ahsla ilgili olarak stanbul Valiliine, stanbul Valilii ise Gaziosmanpaa Kaymakamlna yaz yazm ve bilgi istemitir. Kaymakamlktan tarafma gnderilen cevaben yazdaki bilgiye gre ad geen ahsn 657 sayl Devlet Memuru Kanununa gre Devlet Memuru olduu ve Gaziosmanpaa Belediyesinde Bakan Yardmcs olarak grev yapt teyid edilmitir (ekil 2-12 ve 2-14) Maliye Bakanlna gnderilen bilgi isteme yazsna cevaben gelen yazda ise sz konusu ahsn ilgili kanunun Ticari Sr balkl 34 nc maddesine gre durumu hakknda tarafma bilgi verilmemitir (ekil 2-15 ve 2-16). Bu duruma gre, Maliye Bakanl, Gaziosmanpaada vatandatan ahsna genel vekaletname ile devredilen tanmaz zerinden her trl ticari faaliyet yapabilecei anlalan Belediye Bakan Yardmcs Devlet Memurunun (ekil 2-18 ve ekil 2-20) ticari faaliyetlerini ticari sr bal altna sokarak bilgi saklamtr. Bu durumun hukuken aklanmaya ihtiyac vardr. Gaziosmanpaada kentsel dnm ve parsel toplayan Bld. Bk Yardmcs Kemal zen ile ilgili baz gazete haberleri ve makaleler https://www.facebook.com/media/set/?set=a.199615783520350.1073741831.193932874088641&type=3

http://www.ajansakademi.com/haber/1044-aktuel-polat-uyardi-dikkat-evinizi-kaybedebilirsiniz-.html

http://www.abgazetesi.net/haber/6228-ak-partili-belediyeler-halka-karsi-duvar-oldu.html

http://www.durumhaber.com/makale/ulker-yavas/-gopasa-da-kentsel-donusum-bilmecesi/13.html

http://m.airporthaber.com/read.php?id=43233

http://www.eminhaber.org/haber_detay.asp?haberID=585

21

2.2.1. Bld. Bk Yardmcs Kemal zenin Adnn Yerald rnek Genel Vekaletnameler ve Deerlendirmeler:

22

23

24

ekil 2-7

25

26

27

28

29

ekil 2-8

30

ekil 2-9

31

ekil 2-10

32

ekil 2-11

33

ekil 2-12

34

ekil 2-13

35

ekil 2-14

36

ekil 2-15

37

ekil 2-16

38

Gaziosmanpaa Sargl de bu gelimeler olurken kurulan Yldztabya Mahallesi Barnma Hakkn Koruma Dernei de halk bilgilendirmeye ve uyarmaya almaktayd.

Gaziosmanpaa "Kentsel Dnm" Bilgilendirme Sayfas

http://www.GaziOsmanPasa.net

http://www.Baglarbasi.org

http://www.Karlitepe.org

http://www.Karayollari.org

http://www.Kucukkoy.org

http://www.Pazarici.org

ekil 2-17

39

2.3. GAZOSMANPAA LE BAKANLII CHP MLLETVEKLLERN, KONUYLA LGL STK TEMSLCLERN VE BLGE HALKINI BRARAYA GETREREK GAZOSMANPAANIN ETL MAHALLERNDE HALKLA TOPLANTILAR YAPTI.

6306 sayl yasann yrrle girdii 16 Mays 2012 tarihinden hemen sonra Gaziosmanpaa CHP le Bakanl ile birlikte eitli zamanlarda halkla toplantlar yaptk. CHP olarak kentsel dnm ve yenileme konularnda halkla karlkl bilgi al veriinde bulunma ve halkn mlkiyet haklarn koruma konusunda bilgilendirme faaliyetlerinde bulunduk.

CHP GOP Kentsel Dnm Anlatt 16 ubat 2013 http://www.eminhaber.org/haber_detay.asp?haberID=529 CHP GOP'ta 'Yerinde Dnm Paneline Youn ilgi 16 ubat 2013 http://www.dailymotion.com/video/xxk5qt_chp-gop-ylce-baykany-mehmet-polat_news CHP GOP'tan 'Yerinde Dnm Paneli 16 ubat 2013 http://www.gophaber.com/haber_detay.asp?haberID=5317 Dnm yamasn aklad 15 Mart 2013 http://arsiv.gercekgundem.com/?p=532906 CHP GOPdan Kentsel Dnm Paneli 25 Eyll 2013 http://www.bizdehaber.net/haber/ilceler/chp-gopdan-kentsel-donusum-paneli/924.html

Barnma Hakknza Sahip knz 8 Kasm 2013 http://onurhaber.com/1785_Haluk-Eyidogan:-Barinma-Hakkiniza-Sahip-Cikiniz.html

Dnme Evet Ranta Hayr 9 Kasm 2013 http://www.sultangazigazetesi.com/haber/GAZIOSMANPASA/Donusume_Evet_Ranta_Hayir http://gaziosmanpasa.chpistanbul.org.tr/CHP_Gaziosmanpasa_Ilce_Orgutu_Gaziosmanpasa_Yenimahalle_Seckinler_Dugun_Salonunda_Kentsel_Donusume_Evet_Rantsal_Donusume_Hayir_konulu_bir_panel_duzenledi-haber-522.aspx http://www.pusulaistanbul.com/sultangazi-haberleri/eyidogan-kentsel-donusum-yasasi-ceberut-ama-akpde-ceberut.html

Gaziosmanpaa CHP den Kentsel Dnm Paneli 13 Kasm 2013 http://www.gaziosmanpasaninsesi.com/news_detail.php?id=8696 Gaziosmanpaa'daki Kentsel Dnm Uygulamas 14 Kasm 2013 http://haberciniz.biz/gaziosmanpasadaki-kentsel-donusum-uygulamasi-2397979h.htm

40

Deerlendirme:

1- GOPA (Gaziosmanpaa Belediyesi naat irketi) ile Vatanda arasnda yaplan n Szleme rnei (ekil 2-18):

Aada rneini sunduumuz n Szleme bir ok konuda vatanda korumayan, hukuki bir sorun olduunda vatandan mlkiyeti tehlikeye girebilecek, madur olabilecek bir ierikte.

1. Bu n szleme ileride yaplacak nihai szlemeye hazrlk olacak denilmektedir.

2. Bu n Szlemenin imzalanmasn takiben bir vekaletname de imzalayp hak sahibi tm mlkiyet haklarn GOPAa devrediyor.

3. Karlnda Hak Sahibine verilecek mlkler iin inaat tamamlanana kadar ibaresi kullanlmaktadr. naatn ne zaman balayaca ve ne zaman bitecei konusunda bir sre yoktur.

4. GOPA Hak Sahibinden tm devirleri aldktan sonra plan ve proje almalar yaplaca anlalmaktadr. Yani nceden yaplm, Hak Sahipleri ile anlama salanm bir yerleim plan, mimari proje yoktur. Yani inaat ruhsat da yoktur. Bunlar Hak Sahibinden devir alndktan sonraya braklmakta, yani istim arkadan gelsin trnden ilerdir. Hak Sahibine ne tr bir bina yaplaca ile ilgili bir bilgi yoktur.

5. Hak Sahibine verilecek daire metrekareleri toplam arasnda bir fark olumas halinde, taraflar metrekaresi 2.000 TL zerinden mahsuplamay kabul eder denmektedir. Anlalan bu metrekare art bir ekilde yaplacak ve vatandaa olduka yksek bir fiyattan fark karlacaktr.

zet olarak bu n szleme vatandaa verilecek daire nin nerede, kanc katta, ka metrekare, ne zellikte (kalite snf), ne fiyatta olduunu ve ne zaman teslim edileceini belirsiz brakan ve Hak Sahibinin mlkn Belediyeye devrettiren bir n szleme niteliindedir. Bunun arkasndan szleme yaplsa bile Hak Sahibi zaten mlkn nceden devretmitir. Mteahhiti ok rahatlatan ve birok taahht iermeyen bir belgedir. Acaba yukarda rneini verdiimiz ve Belediye Teknik Bakan Yardmcs tarafndan alnan Genel Vekaletnameler de bu anlamalarla birlikte hazrlanan vekaletnamelerdir?

41

42

ekil 2-18

43

Deerlendirme:

2- GOPA (GOP Belediyesi naat irketi) ile Mteahhit Firma arasnda yaplan Szleme rnei (ekil 2-19):

GOPA Hak Sahibi ile yapt n szlemeden sonra mteahhit firma/firmalar ile de szleme yapmaktadr.

1. GOPA, mteahhit firmaya verilecek alandaki parsellerin toplam alanna gre (ek: tanmaz listesi) kat karl inaat szlemesi yapmaktadr.

2. GOPA mevcut imar planna gre o alanda ne kadar net inaat alan olduunu hesaplayacak.

3. GOPA Hak sahiplerinden vekalet alacak. (Not: Yukardaki n szlemeyle alnmt).Daha sonra bu alana gre bir imar plan yapacak.

4. GOPA bu vekaletleri aldktan sonra istediine devretme yetkisi alyor.

5. GOPA toplam iskan edilebilir inaat alannn %2 si karlnda szlemeleri mteahhite devrediyor. Mteahhit firma isterse ii kuraca dier ortaklklarla da yapabilir.

6. GOPA her aamada, her trl proje ve imar deiikliklerini ve ilemlerini yapacak.

7. Szleme devrini yaptktan sonra GOPA mteahhit firmaya szlemedeki tm sorumluluklar da devrediyor.

Bu szleemeden anlald kadaryla ilede ilan edilen riskli alanlarda yaayan hak sahiplerinden vekaletle ve n szlemelerle parsel toplayan, tevhid eden, deviren GOPA inaat alannn %2 sini kendine alyor ve geriye kalan inaat alann ve zerindeki Hak Sahibini, vatanda mteahhitin nne brakyor. Sorumluluklar zerinden atyor ve mteahhitle Hak Sahibini babaa brakyor. Kamu grevi yapan belediye kamu arazisini ben verdim diyerek mteahhitten payn alyor, vatandan bana gelecek her trl hukuki sorumluluu mteahhite brakyor. Belediye hem kamu hem de hak sahibinin mlknden, barnma hakkndan pay alyor. Belediye ayrca her trl imar tadilat, proje deiikliinin nn ak brakyor. Yani projeler rnein 1.7 emsalken duruma gre 2.5, 3.5 emsal yapabilir. Hi bir kstlama yoktur.

44

45

46

ekil 2-19

47

Deerlendirme:

3- GOPA (GOP Belediyesi naat irketi) ile Yklenici (Mteahhit) Firma arasnda yaplan Szleme rnei (30 Aralk 2011):

1.GOPA Belediye adna imar plan ve projeleri yapacak

2. Taraflar aras belirlenen tarihten itibaren kira yardm yaplacak. Sre belli deil!

3. naatn bitirilme sresi 24 ay. Ancak daha ortada proje ve imar plan yok. Binalar ka kat ve emsal olacak? Bilinmiyor, ama szleme var! Proje olmadan ruhsat olmaz!

4. Yklenici firma 3 milyon TL Belediyeye verirse arsay uhdesine alacak.

5. Szlemede belirtilen artlar erevesinde plan ve projesine uygun bir bina ina etmeyi ifadesi kullanlmtr. Arsa belli, nfus belli, hak sahibi belli, o halde neden plan ve proje nceden yaplmyor?

6. mza tarihinden itibaren 1 yl iinde yklenici firma imar durumu, plan tadilat ve ruhsat ilemlerini tamamlayacak. Bu ilemler neden daha nceden talip olan yklenici ve belediye tarafndan yaplmyor? Herkes ne olacan bilmiyor. Belediyeler, kentsel dnme atklar yerde nce plan ve projeleri tamamlattrmak, belirlemek zorunda olmal. O zaman neden ncelikle kentsel dnm alan ilan ettiniz? Neye gre, hangi ltlere gre?

48

49

50

51

ekil 2-20

52

Bir Belediye Meclis yemizin tesbiti: (Pazarii, Gaziosmanpaann bir mahallesidir)

........................................................................................................................................................

Geenlerde basnda u haber kt: hlas Holding'e byk piyango! http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/25110117.asp 13 Kasm 2013 Gaziosmanpaada Karayollar ve Yenimahalleyi iine alan blgedeki 988 bin metrekarelik alan zerinde kentsel dnm hlas Holding bnyesindeki hlas Yap Turizm Salk Ticaret A.. yapacak. irketin bu projedeki ciro hedefi ise 1 milyar 860 milyon dolar. hlas Holding tarafndan Kamuyu Aydnlatma Platformuna yaplan aklamada, hlas Yap'nn sz konusu blgede kentsel dnm projesini gelitirmek ve ina etmek iin almalara balad kaydedildi. irket konu ile ilgili olarak Gaziosmanpaa Belediye Bakanlna bal olan Gaziosmanpaa naat Yatrm ile szleme imzalad ve bu szlemenin yrrle girmesi iin gerekli olan 3 milyon dolar da dedi. Aklamaya gre Gaziosmanpaa Belediyesi ve belediye irketi hak sahipleri ile gerekli anlamalar yapacak ve 988 bin m2'lik alan bo bir ekilde hlas Yapya teslim edecek. hlas Yap, bu proje zerinde gelitirecei almalar sonucunda maksimum yzde 40 inaat hak sahiplerine ve belediye irketine brakacak. Kalan yzde 60lk ksmn inaatn ise kendisi deerlendirecek. irket belirtilen alann bykln de dikkate alarak projeyi kendi belirleyecei etaplar halinde gerekletirecek. Gaziosmanpaa Belediyesi ve Gaziosmanpaa naat Yatrmn birinci etaba ait araziyi teslim etmesi halinde proje 2014 ylnn ilk alt aynda balayacak. Teslim edilen 350 bin metrekare alan zerinde 4500 konut ve ticari alanlar gelitirilerek yaklak 1 milyar 860 milyon dolar ciro elde edilmesi planlanyor. ........................................................................................................................................................

53

Bu haber zerine TBMM de bir Basn Toplants dzenleyip ekteki Basn Bildirisini verdim (ekil 2-21):

ekil 2-21

54

........................................................................................................................................................

hlas Holding haberinden sonra aadaki haber kt. Gaziosmanpaa Belediyesi mahalleleri inaat irketlerine datyor! Buras senin, oras bunun, uras unun! GOP Haber 12 Aralk 2013 Gaziosmanpaa'da kentsel dnm dolays ile vatandalarn tapulu yerleri haberleri olmadan baz irketlere tahsis edilmeye devam ediyor. Gaziosmanpaa'da vatandan kiminle anlaacana belediye karar vermeye devam ediyor. Nef naat Gaziosmanpaa'da 130 bin metrekare alanda inaat yapacak. Belediye ile anlat. Vatandaa sormaya bile gerek yok! Yeil naat Gaziosmanpaa'da 280 bin metrekare alanda inaat yapacak. Vatandan haberi yok! Soyak Karayollar Mahallesi'nde 300 bin metrekare alanda inaat yapacak. Vatanda bilmese de olur! Birde hlas grubuna 1 milyon metrekare yer verildi. hlas grubunda bulunan ve iflas eden hlas Finans'n ise halen daha hesap sahiplerine milyonlarca borcu bulunuyor. Belediye tarafndan n ayak olunan bu saha almalarndan vatandalarn haberi yok! naat yaplacak alanlarda ne plan, ne proje var. Ne de plan tadilat yaplm! nce vatandaa imza attrlyor, sonra plan tadilat ile blgenin rant arttrlarak inaata balanlmas planlanyor. Bu konuda vatandan ranttan pay almas isteniyorsa; - nce plan tadilatlar yaplarak rant arttrlp vatandaa yle gidilecek. - Sonra proje ortaya konularak imza istenmesi daha doru olacak. Yoksa yangndan mal karr gibi ortada plan ve proje olmadan vatandatan haklarn istemek, hangi modern kelime ile karlk bulur siz dnn. Hkmet bir kanun kartt. Aldnz emla be yl iinde satarsanz, fiyat artndan kaynakl oluan kardan vergi dyorsunuz. Peki vatanda anlatktan sonra, sahada ve yaplan konutlarda oluan ranttan vatandaa neden geri deme yaplmyor. Haber - Yorum : Ali kr KARA ....................................................................................................................................................

Bu haber zerine 13 Aralk 2013 tarihli aadaki soru nergemi ileri Bakan Sayn Muammer Glere gnderdim (ekil 2-22).

55

ileri Bakan Sayn Muammer Glere 13 Aralk 2013 tarihinde gnderdiim soru nergesi (ekil 2-22)

ekil 2-22

56

....................................................................................................................................................

2.4. SARIGL VE YENDOAN MAHALLELER DNM-YENLEME UYGULAMASI ....................................................................................................................................

Gaziosmanpaa Sargl mahallesinde youn bir Roman nfus vardr. Bu mahallede kentsel dnm projesi sz ilk kez 2005 ylnda belediye meclis gndemine geldi. TOK burayla bir sre ilgilendi ortak almalar yapt ve daha sonra ilede yatrm yapmaktan vazgeti. ..

Gaziosmanpaa'da kentsel dnm projesi devam ediyor! 16 Kasm 2010 AKT gazetesi Gaziosmanpaa Sargl Mahallesi sakinleri, kentsel dnm projesi erevesinde evlerinin durumuyla ilgili kendilerine bilgi verilmesi amacyla belediyeye dileke verdi. Dilekeleri vermek zere Gaziosmanpaa Belediyesi binas nne gelen mahalle sakinleri adna konuan Sargl Romanlar Dernei Bakan Sadi at, yllardr yaadklar mahallelerinden ge zorlandklarn savundu.at, Belediye ve TOK araclyla mahallelerinde almalar yapldn, kendilerinin kentsel dnm projesi konusunda bilgilendirilmediini ileri srerek, "Biz, yaklak 25 yldr tapulu evlerimizde oturuyor ve vergilerimizi dzenli dyoruz. Yer bizim, ev bizim. Neden evlerimizden kalm" diye konutu. Mahalle sakinleri adna, kentsel dnm projesi ve Sargl Mahallesi'nin gelecei hakknda kendilerine bilgi verilmesi amacyla toplanan dilekeler, belediye yetkililerine verildi.Belediye Bakan Yardmcs Suat Alkan daha sonra mahalle sakinlerinin temsilcileriyle bir toplant yapt. Toplantda Alkan, mahalle temsilcilerinin skntlarn dinleyerek, madur edilmeyeceklerini syledi. Alkan, "Roman vatandalarmzn yaantsna uygun tarzda yaplar yaplacaktr ve kimse bu alandan gnderilmeyecektir. TOK ile protokol aamasndayz. Bu anlamalardan sonra btn almalar vatandalarn karlar dorultusunda hazrlayarak projemizi uygulamaya balayacaz" eklinde konutu. Akit Kentsel Dnm Oyunlar: Gaziosmanpaa Sargl de vatandalar nasl kandrld?

http://www.youtube.com/watch?v=slwaCyRiN0Y

....................................................................................................................................

12.12.2010 tarihi itibariyle Sargl ve Yenidoan Mahallelerinde yaplacak yenileme-dnm uygulamalar ile ilgili Gaziosmanpaa Belediyesinin Web Sitesinde (http://kentseldonusum.info/index.php?option=com_content&view=article&id=17:sargoel-yenidoan-kentsel-doenueuem-projesi-&catid=7:gecekondu-onleme-bolgeleri&Itemid=24 u bilgiler vard.

lemizin geleceinde son derece nemli bir rol stlenecek Sargl Yenidoan Kentsel Dnm Projesi ile mevcut blgelerde kentsel yaam standartlar arttrlacak, gecekondu igali ve kaak yaplama ortadan kaldrlp alt orta gelir dzeyine hitap edecek olan Sosyal Konutlar retilecektir. Blgede ayrca yeil alan artacak, okul alanlar, ak ve kapal otoparklar, salk tesis alanlarnn yan sra ynetim ve kltr merkezleri gibi sosyal alanlar da yer alacaktr. Sargl-Yenidoan Kentsel Dnm Projesindeki ama nedir? Amacmz, gecekondu igali ile kaak yaplamann youn olarak grld Sargl ve Yenidoan Mahallelerinden balayarak Gaziosmanpaann daha yaanabilir, ada bir kent olmasn salamaktr. Dnm projesinin ana bal; toplam 285 dnmlk alan zerinde genel plan almas yaplmas, Belediyeye ait olan 30 dnmlk alanda sosyal konut retilmesi olarak zetlenebilir. Toplam alan 630 Bin m2 civarnda olan Sargl Mahallesi'nin 147.258 m2'lik ksm yani %23' proje alannda kalmakta iken, 345 bin m2 civarnda olan Yenidoan Mahallesinin 137.742 m2'lik blm yani %40' proje snrlarnda kalmaktadr. Grld gibi Sargl ve Yenidoan Mahallelerinin tamam projeye dahil deildir.

57

2008 nfus rakamlarna gre Sargl Mahallesi nfusu 25.055, Yenidoan Mahallesi nfusu 9.271 kiidir. Bunlar toplu nfuslardr. Dnmden iki mahallemizin tamam etkilenmezken ve toplam nfus 35.000'i gemezken, 50.000 kiinin Gaziosmanpaadan gitmesi gibi bir durum sz konusu deildir. Kimse Gaziosmanpaadan gitmeden, kentsel dnm projesi tamamlanacak, herkes yaamn daha ada ve sosyal donat alanlar daha ok olan bir kentte devam ettirecektir. Hibir hak sahibinin bu proje kapsamnda baka bir yere gnderilmesi, yerinden edilmesi, madur braklmas sz konusu deildir. Projenin tek amac blgede u an madur durumda olan vatandalarmzn daha da iyi artlara sahip yerlerde yaamasn salamaktr. Proje etaplar (blmler) halinde yaplacaktr. lk olarak belediyemizin mlkiyetinde olan yaklak 30 dnmlk alanda inaata balanacaktr. TOK tarafndan bu alana sosyal konut yaplacaktr. Dier etaplarda vatandamz ister TOKyle, ister kendi anlaaca mteahhitle inaatn yapabilecektir.

Deerlendirme: GOP Belediye aklamasnda kaak yaplama ortadan kaldrlp alt orta gelir dzeyine hitap edecek olan Sosyal Konutlar retilecektir. Tahht veriliyor. Gerekten niyet bu mu? Daha sonraki gelimeler bunun yle olmayacan gsteriyor. Nitekim toplam 285 dnmlk alan zerinde genel plan almas yaplmas, Belediyeye ait olan 30 dnmlk alanda sosyal konut retilmesi olarak zetlenebilir denilmekte, alann az bir blmne sosyal konut yaplaca, dier byk alana ise haslat paylaml st gelir grubuna ynelik rant tesisleri yaplaca anlalmaktadr.

..Kentsel dnmde Romanlarn talepleri gz nne alnyor! 1 Ekim 2012

Gaziosmanpaa ve atalca belediyeleri, ok katl binalarda rahat yaayamayacaklar gerekesiyle Romanlarn bulunduu yerlerde 2 ya da 3 katl evler yapmaya hazrlanyor...

1 Ekim 2012 / ZAMAN Kategori: Kentsel Dnm Kentsel dnm almalar, birok noktada hzla devam ederken, olay baz kesimler tarafndan sadece eski binann yklp yenisinin yaplmas gibi alglanyor. Oysa olay bununla snrl deil. nk baz noktalarda 'kentsel dnm' yaplrken o alanda bulunan sosyal ilikiler, var olan deerler zarar grebiliyor. Bunun en dikkat eken rnei ise Roman vatandalarn yaad alanlarda karmza kyor. zellikle Sulukule ve Edirnekap blgelerinde yaplan yenileme almalarnda birok Roman vatanda madur olduunu dnyor. ou Taoluk, Kayaba gibi uzak blgelerde kendileri iin yaplan konutlara tandklar iin sknt yaad. Vatandalarn birou alkn olmadklar bir hayat ekline uyum salayamadklar iin geri dnd, geri geldikleri yerlerde de eski ortam bulamadklar iin sknt yaad. Bu tarz bir skntnn olumasnn nne gemeye alan baz belediyeler, Roman vatandalara zel dnm projeleri hazrlam durumda. Bu alanda almalarn hzlandran Gaziosmanpaa Belediyesi, Sargl Mahallesi'nde Roman konutlarnn ilk admn atm durumda. Bu alanda Romanlarn kendilerine zg kltrlerini kaybetmeden dnm yaptklarn dile getiren Belediye Bakan Dr. Erhan Erol, kentsel dnm yaparken kimsenin bedduasn almadan almalar yaptklarn syledi. Sargl Mahallesi'nde zel Roman konutlar yaptklarnn altn izen Erol, "Biz kentsel dnm deil, kentsel yenileme almalar yapyoruz. almalarmz yaparken kltrel farkllklarn da korunmas iin almalar gerekletireceiz. Bu sebeple Roman vatandalar madur etmemek iin elimizden geleni yapacaz." ifadelerini kulland. Roman vatandalarn istedii ekilde 3 katl evler yapmay planladklar anlatan Erol, yle konutu: "Birilerinin hayat tarz onlarn tercih ettikleri hayat tarz deildir. Siz farkl bir model koydunuz da kii bunu yapmad m? Yasal olarak biz bu zamana kadar Roman halkmz zorlamadk. Temel mantmz bu kimselerden beddua almadan almalar yapmak. ncelik Roman vatandalarmzn olacak, ay sonra kalanlar da sadece Gaziosmanpaallara vereceiz." Roman vatandalarn birbirinden uzak yerlerde yaayamayacann altn izen Roman Dernekleri Federasyonu Bakan Erdin eki de kentsel dnmn yerinde olmas gerektiini syledi. Roman

58

vatandalarn birbirinden ayrlamayacan belirten Erdin, "Eer bir yerde yerinde dnm yaplrsa bunun arkasnda art niyet olduunu dnmeyiz. Ama bizi alp baka bir yere tarlarsa bir art niyet olduunu dnrz." dedi. Roman vatandalar iin zel konut yapmay planlayan bir dier belediye ise atalca Belediyesi. Blgedeki Romanlar kltrlerinden uzaklatrmadan yenileme almalar yaptklarn kaydeden atalca Belediye Bakan Cem Kara, "Onlar 10 katl binalarda yaayamaz. Biz de bunu gz ard etmeden projeler yapmaya alyoruz. Roman vatandalarmzn rahatlkla yaayabilecei iki katl konutlar planladk." dedi. Kara, ev sahibi olmayan Romanlara da uzun vadede aylk 150 lira civarnda bir taksitle ev vereceklerini syledi. Zaman Gazetesi Deerlendirme: GOP Belediye Bakan bu demete sylediinin tam tersini yapt. Roman vatandalardan mlkleri ok ucuza alnd ve oradan srldler. yle 3 katl Roman vatandaa uygun binalar deil 15 katl binalar projelendirildi ve sonra aada greceiniz gelimelerle Sargl Kent Konutlar olutu. Roman vatandalar aynen Sulukule de olduu gibi kandrld! ....................................................................................................................................................................... Sargl Mahallesi dnm alan iin ihale yaplyor. 725 konut iin ihale yaplyor. Bu ihaleyi ACAR inaat kazand!

GOP Haberden bir alnt:

Gaziosmanpaa Sargl'de 90 milyon TL'lik ihale yapld! Gaziosmanpaa Sargl Mahallesi'nde 725 konut iin ihale yapld... 19 Ekim 2012 Gaziosmanpaa Sargl Mahallesi'nde 1452 ada 34 ve 37 parsellerde yaplacak olan 725 konut ihalesi belediye ihale salonunda yapld. haleye tek veya ortakl olarak 6 firma katld. Gaziosmanpaa Belediyesi'nin mlkiyetinde bulunan arsa zerinde yaplacak olan konutlar iin belediye 90.815.945 TL maliyet bedeli ile ihale at. Bu rakama gre 1 dairenin ortalama maliyeti 124 Bin TL. olarak ngrlyor. Fakat ihale daha dk bir fiyata verildii takdirde, bu maliyette aaya der. Gaziosmanpaa Sargl Projesi'nde kamuoyuna ak ihaleye katlan firmalar ve teklifleri yle oldu: 1 - Taca naat A.. 2 - Varyap A.. 3 - Efor Yap ve Aska naat Ortakl 4 - zyurt Madencilik A.. 5 - Ali Acar n. ve Osman Acar n. Ortakl 6 - Mustafa Eki n. ve Aydur n. Ortakl haleye teklif veren firmalarn rakamlarn ve evraklar alan ihale komisyonu n incelemeden sonra bunlar kabul etti. hale komisyonunun detayl inceleme ve aratrmasnn bir haftalk srebilecei, sonular Sal gn veya Bayram sonra aklanaca ifade edildi. Sonula ilgili olarak ihaleye katlan firmalara yazl gnderide bulunulacak. 725 konutun yer alaca bu proje 5 bloktan oluuyor. inde yzme havuzu, spor sahalar ve sosyal donatlar yer alyor. 656 aralk kapal otopark bulunuyor. Deerlendirme: Bu haberden de anlalyor ki Roman vatandalara 3 katl bina falan yok. 725 konut bl 5 blok var. Yani her blokta 145 daire! Bu ne demek. Her blok ta 145 daire! Bu mmkn m? Burada bir hesap hatas var gibi. Her katta 5 daire olsa her blok en 30 kat olur! Gaziosmanpaa Belediyesi CHP Meclis yesi Mehmet Yceerin yapt aklamalar: u anda bu bahsi geen mahallelerde yaplan ise kentsel dnm deil, bir giriim ve karl yatrma ynelik hamlelerdir. Sargl mahallesinde 19.10 2012 tarihinde 730 konutun ihalesi yaplyor. Buradaki ihalenin keif bedeli aldmz duyuma gre 90.000.000 (doksan milyon) lira. Bir dairenin maliyeti 123.000 lira gibi duruyor. Oysa bu mahallelerde sosyal konut yaplacak sz defalarca belediye meclisinde verildi. Sosyal konut olmas halinde dairelerin inaat maliyeti 50.000 lira civarnda olmas

59

gerekiyor. Bunun da en az 15 yl vadeli vadeli vatandaa satnn karl aylk 280 liradr. Yani sosyal konut sahibi olmann maliyeti ve yaklam 280 lira aylk daire taksiti deyerek daire sahibi olmaktr. Anlalyorki, belediyenin ihaleyle yaptraca bu konutlar sosyal konut olmayacaktr ve serbest piyasa iinde iki yz bin lira civarnda satlacak konutlar olacaktr. Bte grmelerinde de buradan gelecek gelirin 130.000.000 (yz otuz milyon) lira civarnda olaca, tahmini bte gelirleri iinde olaca sylendi. Sonu olarak belediyenin Sarglde yapt alma bir kentsel dnm almas deildir. Btn mahallelerde serbest piyasann emrettii kar zarar ls iinde vatandatan alnan szlemeler karlnda inaatlar yaplacak ve piyasaya sunulacaktr. Sargl mahallesinde 730 konutun arsas ve mlkiyetinin tamamnn belediyeye getiini ve o alan zerinde oturan yurttalarn arsalarnn istimlak yoluyla alndn da hatrlatmak isterim. nmzdeki yl Gaziosmanpaa ilesi belediyesi ilemizin en byk mteahhitlik kuruluu olacan da imdiden hatrlatmak isterim. Bu ihaleyi belediye bnyesinde bulunan zel irket olan GOPA'n yapmadn ve ihaleyi dorudan belediyenin yaptn da hatrlatmak isterim. Belediye bu ihale iin 98.000.000 (Doksan sekiz milyon) lira ller Bankasna arsa teminatlar karlnda borlanm grnyor (Bte kalemleri iinde var). Hi borlanmadan 730 konutun ihalesini kat karl da yapabilirdi. Yani yars belediyenin, yars mteahhit firmann olmak kaydyla bu ihale yaplabilirdi. Belediye anlalyor ki mteahhitlie soyunmu grnyor. ....................................................................................................................................

Belediyenin sat ilan! 10-25 ubat 2012

ekil 2-23

....................................................................................................................................

Belediyenin bu ilanndan sonra 5 Mart 2013 tarihinde daire fiyatlar ve vatandan bu konuyla ilgili durumu hakknda bir yerel gazetede u haber kt. ....................................................................................................................................

60

Sargl Kent Konutlar Katan Sata kt? Durumhaber-GOP 05 Mart 2013 Sargl Kent Konutlar Kaa Sata kt. Gaziosmanpaa belediyesi ve TOK ibirlii ile yapmna balanan sargl kent konutlar dnden itibaren sata sunuldu. Bavuru artlarnda.. En az 1 yl G.O.Paa da oturacak. kamet bilgisi ieren nfus kayt rnei ile gelip bavuru yapmas gerekiyor. Bavuru mracat iin 2.000 TL deniyor. Ancak talebin fazla olmas halinde daire sahipleri kura ile belirlenecek. O blgede evi olup yklanlara banka kredi aracl yapacak. Daire sahibi olacaklar konut bedelleri dnda dairenin konumuna gre 3-25 bine kadar art erefiye bedeli deyecekler. demeler kura sonras pein olarak yaplacak. te sata sunulan daire fiatlar. 1+1 : 103.000 bin TL+ erefiye Bedeli 2+1 : 189.000 bin TL+ erefiye Bedeli 3+1 : 230.000 bin ile 260.000 aras bin TL+ erefiye Bedeli Daire tamamlanma tarihi demeden 2 yl sonra deniliyor. Yani 2014 Aralk. Dn itibari ile mracat etmek iin belediyeye gelen birok vatanda artlar grnce btelerini atn syleyerek geri dnd. Baz bavuru iin gelen vatandalar da serzenite bulunmadan gemedi. Bu nasl sosyal proje, bu blgede oturanlar konut sahibi yaplmak isteniyorsa hem daire fiyatlar mteahhit fiyat hem de deme artlar pein bizler buradan nasl daire alalm. Bu sosyal konut deil yeni bir Avrupa konutlar projesi gibi bir proje buradan bu artlarla pein deme yapp nasl daire alrz diyorlar. Deerlendirme: Daha ortada inaat yok! Sat balam! Belediye bakannn 1 Ekim 2010 da Belediye WEB sayfasndan yapt duyuruda verdii szler doru deil. Roman vatandalar kandrld! Ne diyor? O blgede evi olup yklanlara banka kredi aracl yapacak. Daire sahibi olacaklar konut bedelleri dnda dairenin konumuna gre 3-25 bine kadar art erefiye bedeli deyecekler. Hani sosyal konut yaplacakt. Hani Romanlara 3 katl binalar yaplacak ve hi kimse yerinden edilemeyecekti? Roman vatandalara gemi olsun. Belediye ve naat irketine iyi kazanlar! ....................................................................................................................................

Duyuru: Gaziosmanpaa Sargl Kentsel Dnm treni bugn 15.00'te gerekletirilecek

6 Nisan 2013, Emlak Kulisi Gaziosmanpaa Sargl Kentsel Dnm treni bugn 15.00'te gerekletirilecek. Babakan Recep Tayyip Erdoan'n katlmyla gerekletirilecek Gaziosmanpaa Sargl Kentsel Dnm treni, Sargl Mahallesi, stanbul Caddesi, elale Park'nda dzenlenecek.

....................................................................................................................................

Acar naat Sargl Kent Konutlar'nda 234 bin liraya 3+1! Ceren YRK/Emlakkulisi.com 3 Aralk 2013

http://emlakkulisi.com/acar-insaat-sarigol-kent-konutlari-nda-234-bin-liraya-31/212721

Sargl Konutlar Acar naat imzas ile 5 blok halinde ykseliyor. Projeden konut sahibi olmak isteyenler banka kredisi imkan ile konut sahibi olabiliyor.

stanbul Avrupa Yakas Gaziosmanpaa 'da ina edilen Sargl Kent Konutlar 'nn teslimlerin 2014 ylnn Aralk aynda gereklemesi ngrlyor.

Sargl Kent Konutlar 'nda 725 adet konut bulunuyor. Projede yer alan konut tipleri 1 oda 1 salon, 2 oda 1 salon ve 3 oda 1 salon olarak tasarland.

Sargl Kent Konutlar satlk daire fiyatlar; 1 oda 1 salon daireler 104 bin liradan; 2 oda 1 salon daireler 184 bin liradan; 3 oda 1 salon daireler 234 bin liradan balayan fiyatlarla alclarn bekliyor. Gaziosmanpaa Sargl Kent Konutlar 'nda; otopark, yzme havuzu, gvenlik, ocuk oyun alanlar bulunuyor.

61

Sargl Konutlar 'ndaki; 1+1 dairelerin alanlar 51 metrekare, 2+1 dairelerin alanlar 91 metrekare, 3+1 dairelerin alanlar 115 metrekare olarak tasarland.

ekil 2-24

Deerlendirme: Bugn gelinen noktada Gaziosmanpaa da Kentsel Dnm uygulamasnda Sargl hikayesi ayn Fatih Sulukule mahallesinde olduu gibi bir rant hikayesine dnmtr. yle gzkyor ki kapann elinde kalacaktr. Belediyede son kan tartma basna aadaki cmlelerle yansmtr:

Belediye Bakan 2010 da ne demiti?

"Biz kentsel dnm deil, kentsel yenileme almalar yapyoruz. almalarmz yaparken kltrel farkllklarn da korunmas iin almalar gerekletireceiz. Bu sebeple Roman vatandalar madur etmemek iin elimizden geleni yapacaz."

Roman vatandalarn istedii ekilde 3 katl evler yapmay planladklar anlatan Erol, yle konutu: "Birilerinin hayat tarz onlarn tercih ettikleri hayat tarz deildir. Siz farkl bir model koydunuz da kii bunu yapmad m? Yasal olarak biz bu zamana kadar Roman halkmz zorlamadk. Temel mantmz bu kimselerden beddua almadan almalar yapmak. ncelik Roman vatandalarmzn olacak, ay sonra kalanlar da sadece Gaziosmanpaallara vereceiz."

Aadaki ekil (ekil 2-24) Belediye Bakannn bu dediinin olmadn gstermitir. Roman vatandalar orada deil artk. imdi bu dolandrclk deil mi?

62

.. Tutanakta rk savunma: Sanki Ermenilere satyoruz! Gaziosmanpaa'da "Sadece ile vatandalarna satlacak" denilerek yklan blge, yabanclara ald. Belediye Bakan Yardmcs zkan, karar "Yurt dndan Ermeniye, Yunanllara, sraillilere satmyoruz" diye savundu. Daha sonra bu ifadeler tutanaktan silindi. Mahallede en yksek gelir ayda 1000 lira Sargldeki kentsel dnm hakknda bir rapor hazrlayan Uluslararas Af rgtnn Trkiye Aratrmacs Andrew Gardner, Sarglde imdiye kadar 50nin zerinde aileyle grtk.Yalnzca 1 aile yeni konut projesi iin anlama imzaladn ifade etti. Belediyenin projesinden ev alanlar, 10 yl boyunca borlanarak her ay en az 700 lira demek zorunda. Aidat da eklenince bu taksitler Sarglde yaayan birok ailenin aylk gelirinin zerinde. Konutuumuz ailelerin neredeyse hibirinin sosyal gvencesi yok. ounlukta yorgan satmak gibi ilerle geinen ve ayda 100-150 lira kazanan kiilerden bahsediyoruz. Mahallede rastladmz en yksek gelir ise 1000 lira civarnda. Belediye, yklan gecekondular iin aile bana 10 bin lira gibi bir enkaz bedeli veriyor dedi. te silinen szler: Ermenilere, Yunanllara, sraillilere deil kendi vatandamza Meclis toplantsnda Gaziosmanpaa Belediyesi Bakan Yardmcs Ylmaz zkann imdi yle bi hava estirilmeye allyor ki sanki biz yurtdndan ite Ermenilere, ite Yunanllara, sraillilere, ite baka milletlere oradan daire satacaz... Buradan daire almak istiyorsa zmirli vatandamz alsn Adyamanl alsn, Diyarbakrl, Rizeli, Trabzonlu alsn... Bizim vatandamz gelip alacak ifadesi CHPli meclis yelerince tepkiyle karland. zkan toplantnn sonunda ifadesini meclis tutanandan sildirdi. Haberin Devam. http://www.hurriyet.com.tr/gundem/25210079.asp

http://www.radikal.com.tr/turkiye/donusumde_son_nokta_irkci_savunma-1162885

Gaziosmanpaada riskli alan ilan edilen Karltepe Mahallesinde riskli alan ierisine oradaki mezarlk alan da sokmular. Bu rezaletin son kertesidir. Ellerinden gelse mezarlklar da tasfiye edecekler. Habere gre o mezarln karsnda VALAND eelence merkezi gelmi konmu. O mezarlk 60 senedir orada, Vialand 3 sene nce yapld. Onlar rahatsz oluyorlarm!

http://www.hurriyet.com.tr/gundem/25702775.asp

MezarlkafetrisklialanilanedildiDHA31Ocak2014

Evlerini verenler sessiz

Evlerin ounun boaltldn syleyen adiye Gezici, "50 senedir burada otuyoruz, evlerimizden memnunduk ama hkmet aldktan sonra ne diyeceksin" diye konutu. Baka semtlere yerleen komularnn kiraya ktn syleyen Gezici, "Evlerini verenler ok piman" dedi. Sevgi Haydar da, herkese ev verilmesi gerektiini belirterek "60 metrekare, dediler. Bu evde 7 hane barnyor. Biz ykma taraftar deiliz. Kira veremeyiz. Evimizi vermeyiz" diye konutu. Bir baka mahalle sakini Halil brahim Aslan ise, "Burada yaayanlarn hepsi fakir insanlar. Hepsi anneden babadan kalma evlerde oturuyorlar. Belediye tarafndan bu evler alnyor, buray mecburen elimizden alyor. Mecburi vereceksiniz diyor" dedi. Aslan, evlere 30-40 milyar gibi bedeller dendiini syleyerek, "40 metrekare evlerde oturanlara 30-40 lira gibi czi rakamlar veriyor. 5 karde miras olarak bltnde kii bana 8 milyar para dyor. 8 milyar parayla nereye gidebilir, nerde ev alabilir? nsanlar sefalet iinde bir yaama srkleniyor" diye konutu. Evlerini boaltmak zorunda kaldklarn ifade eden dier mahalle sakinleri ise, belirsizlik nedeniyle rahatsz olduklarn dile getirirken, mikrofonlara konumaktan ekiniyor.

63

Mezarlk da riskli alanda

"Trkiyenin en byk elence merkezi" olarak tantlan Vialandn hemen karsnda yer alan Sargldeki Taltarla (Karltepe) Mezarl da evre ve ehircilik Bakanlnn hazrlad tantm billboardlarnda yklacak alanlarn gsterildii "riskli alan" snrlar iinde yer alyor. 55 bin metrekarelik Taltarla Mezarl da dahil olmak zere Gaziosmanpaada 4 milyon metrekare alann Bakanlar Kurulu kararyla riskli alan ilan edildiini ifade eden Gaziosmanpaa Barnma Hakk Meclisi Szcs Sleyman ahin, "Hali kylarndan, Eyp snrlarndan Avrupa konutlarnn bulunduu TEM blgesine kadar bir alandr. Bu alan haritalarda ayr ayr verilmi olsa dahi aslnda tek paradr. Bu tek para zerinde 100 binden fazla insan yaamakta olup, bu insanlar sokaklarndan, mahallesinden uzaklatrlmak istenmektedir. inde bulunduumuz mezarlk dahi 16 Ocak 2013 tarihinde riskli alan ilan edilmitir. Bakanlar Kurulu karar ile bir blge riskli alan ilan edildii zaman oras kentsel dnm iin bir bahane oluyor. Mezarlkta meftalar, gemilerimiz bulunmakta. Bu alan dahi riskli alan ilan edilmitir. Ne gibi bir risk var, zaten vefat etmiler. Deprem olsa bunlar iin risk mi var, bu sorunlarn cevabn veren olmad" diye konutu.

"ehircilik bakanl cevaplamal"

ahin, mezarln kaldrlaca sylentilerinin mahalleliyi rahatsz ettiini belirterek, "Mezarlk kaldrlacak m? Blge halk arasnda byle bir sylenti var. Belediyenin resmi olarak syledii birey yok. Toplantlarda byle ey olur mu deniyor. Ancak riskli alan sokulmam olsayd bunu anlardk. Eer mezarlk kaldrlmayacaksa, yaplama yaplmayacaksa neden riskli alana sokuldu. Bunun cevab yok" dedi.

"lye de mi saygmz kalmayacak"

Sargl Roman Dernei eski Bakan adi at da, mezarln mahalle mezarl olarak kullanldn syleyerek "Annem, babam, olum, kaynpederim, kaynvalidem, halam burada. Yam 63. Ne zaman geldiimi hatrlamyorum buraya. Ka senedir buray mezarlk olarak kullanrz. Biz evimizden, mezarlmzdan, yaantmzdan memnunduk" dedi. Evlerinin zorla alndn iddia eden at, "Evlerimizi zorla alyorlar. Verilmi haklarmz, 1984te gecekondu imar hakk kanunuyla alm olduumuz tapulu evlerimiz zorla alnyor. Verilen hak geri alnr m? Nasl bir insan hakk bu? Benim burada babam yatyor, annem yatyor, lye de mi saygmz kalmayacak? Rant bu kadar da olmaz. Nihayetinde insanz" diye konutu.

64

BLM 3

STANBUL ESENLER LES KENTSEL DNM UYGULAMALARININ NCELENMES

3.1 GR

Esenler stanbulun Avrupa yakasndaki ilelerinden biridir. Kuzeyde Bayrampaa, gneyde Gngren, gneydouda Zeytinburnu, batda Baclar ileleriyle komudur. Esenler, 18 mahalleden olumaktadr ve yzlm toplam 5.227 hektardr. Nfusu (2012) 458.694 dr. Esenler, evresindeki ilelerden farkl olarak, sanayi merkezi olmaktan ok bir yerleim merkezi zelliindedir.

ekil 3-1 Esenler ilesinin konumu

Esenler lesinde Kentsel Yenileme Projesi ad altnda ilk uygulama giriimi 1 Mart 2010 tarihinde Toplu Konut daresi Bakanl, stanbul Bykehir Belediye Bakanl ve Esenler Belediye Bakanl arasnda imzalanan n Protokol ile balatlmaya allmtr. iftehavuzlar mahallesinde 82 dnm, Oru Reis Mahallesi'nde ise 72 dnmlk alanda yenileme hedeflenmitir. Bu alanlarda o tarihte toplam 2700 civarnda hane ve iyeri vard. Bahse konu alan Toplu Konut daresi Bakanlnn 31.08.2010 tarih ve 4498 sayl Oluru ile 775 sayl Gecekondu Kanununun ilgili maddeleri uyarnca Gecekondu nleme Blgesi olarak ilan edilmitir. Deprem riski bakmndan birinci derecede olmayan bu alanlardaki yenileme ihtiyac

65

TOKye gre yaplarn sala ve depreme dayanksz olmas nedeniyle ortaya kmt. O tarihte blgede toplam 38.650m kamu mlkiyeti bulunmakta olup bu tanmazlarn TOK adna devrine ynelik almalar balatlmt. http://www.ytukonutlar.yildiz.edu.tr/proje-tokiesenler.html

Esenler Belediyesi WEB sayfasnda bugn srmekte olan kentsel dnm uygulama alanlaryla ilgili bilgiler u adreste bulunabilir:

http://e-belediye.esenler.bel.tr/kentseldonusum/anasayfa.htm

Ancak bu bilgiler gncellenmemitir ve yeterli aklama yoktur. rnein Turgutreis Mahallesindeki yeni bina ina sreci bitmi ancak hala mlkiyet sorunlar srmektedir.

Bu gelimeler olurken Esenlerdeki iftehavuzlar ve Orureis Mahallelerinde kentsel dnm amacyla resmi gazetede Bakanlar Kurulunun riskli alan ilanlar kararlar yaynland.

ekil 3-2

66

ekil 3-3

67

ekil 3-4 Deerlendirme: Esenlerdeki bu mahalleler iin riskli alan ilanlar Resmi Gazetede knca Esenler Belediye Bakanna bir Bilgi steme yazs yazdk. Bu yaz ile riskli alan ilan edilen mahallerdeki alanlar iin 6306 sayl yasann ynetmeliine gre meclis karar alan belediyelerin evre ve ehircilik Bakanlna gndermesi gereken bilgi ve belgelere ynelik baz bilgiler istenmitir. Ancak Esenler Belediye Bakanlnn cevaben yazs ile (ekte) bu konuda tarafmza hi bir bir bilgi ve belge sunulmamtr. Ayrca, tarafmza yazlan yaznn slubu da gayri ciddidir. Nitekim daha sonra blgede mahallelerde yaptmz incelemelerde 15 Aralk 2012 tarihinde yaynlanan ynetmelie uygun aratrma, inceleme ve almalarn ounun yaplmad, yaplanlarn bazlarnn ise bilimsel ve teknik kurallardan uzak olduu, afaki gerekelere dayanan kararlar alnd anlalmtr.

68

ekil 3-5

69

ekil 3-6

70

3.2. ESENLER LESNDE RSKL ALAN LAN EDLEN MAHALLELERDE DURUM ANALZ 3.2.1. iftehavuzlar Mahallesi Kentsel Dnm Faaliyeti Belediyenin WEB sayfasndan alnan bilgilere gre iftehavuzlar Mahallesindeki kentsel yenileme projesi 85.300 metrekare alan ierisinde yrtlmektedir. Alann nfusu yaklak 3.200 kii olup, blgede 109 parsel, 154 yap ve 854 bamsz birim bulunmaktadr. Proje alan ierisinde yaklak 1.500 konut retilmesi hedeflenmektedir. Bu mahalledeki riskli alan ilan 28 Nisan 2013 tarihinde Resmi Gazetede yaynlanmtr.

ekil 3-7 Esenler Belediyesi WEB sayfasndan alnan mimari projeler. iftehavuzlar mahallesinde yaayanlar bu dnm faaliyetine tepki gstermiler, mahallede deprem riski olmadn, rant iin buradaki binalarn yklp inaat yaplacan ifade etmilerdir. http://radyo-ovacik.net/haberler-arsiv/1644-esenlerde-ykm-ve-suerguen-projesi-halk-oefkeli-.html balkl haberde u cmleler var: Yeni binalarn dikildii iftehavuzlarmahallesinde gze arpan gecekondu yok. Zor koullarn srgnezorladErzincanllarnounluktaolduumahalledesouktanveyounyatandolay tek tk insandnda sokaklar ssz.Karlatmz ilk kahvehanedeokeyoynayanmahalle sakinlerineykm sorduk.kisenedirykmtedirginliiiindeyaadnanlatansmetBoyolu,dahanceleriGngrenebalolaniftehavuzlarmahallesine1960dageldiinibelirtiyor.Buralartatoprakt,birgecekondudndahibirey yoktu diyen Boyolu, kendi abalaryla bu mahalleyi yaanabilecek bir yere dntrdklerinivurguluyor. Ev sahibi olduunu, tapusunun olduunu belirten Boyolu, bu mahallede evlenip, olukocuakartnanlatyor.DndenbugnemahalleyetekbirividahiakmayanEsenlerBelediyesininiki senedir ykm operasyonunu devreye soktuuna dikkat eken Boyolu, Yok Kentsel dnm, yokdeprem yenileme projesi ad altnda, bin bir zorlukla yaptmz binalar ykmak istiyorlar. 1999depremindetekbiratlakbileolumayanbumahalledeniyedepremyenilemesiyapacaksylermisin?Bunlarnhepsirantpeindediyekonuuyor.Cami,salkoca,itfaiyeveparkndaiindeolduutoplam82dnmlkaraziyegzdikildiinedikkateken Boyolu, imdi mahalle halkna 34 dnmlk arazinin devlete ait olduunu iddia ederek 85

71

dnmlk mahallemizi ykmaya hazrlanyorlar. Baka mahalleleri bilmem ama biz burada buna izinvermeyiz Deerlendirme: iftehavuzlar Mahallesinde 28 Nisan 2013 tarihinde Resmi Gazetede ilan edilen riskli alan zerinde bugne kadar herhangi bir ykm ilemi yaplmamtr. Vatanda tedirgindir. Ne olacan, ne yaplacan, neye sahip olacan bilememektedir. 3.2.2. Orureis Mahallesi Kentsel Dnm Faaliyeti Belediyenin WEB sayfasndan alnan bilgilere gre Orureis Mahallesindeki kentsel yenileme mlkiyet sorunlarnn zmlenemedii 477-481-539 parsel sayl 72.080 metrekare alana sahip blge ierisinde yrtlmektedir. Blge nfusu yaklak 8.000 kiidir. Alann hissedar says ise 600 kii olup, blgede 389 yap ve 1.990 bamsz birim bulunmaktadr. Proje iin tahsis edilmi olan rezerv konut alannda ise 262 adet konutun yapmna balanm ve inaat hzla devam etmektedir.

ekil 3-8 Esenler Belediyesi WEB sayfasndan alnan mimari projeler. Deerlendirme: Orureis Mahallesinde 26 Nisan 2013 ve 28 Nisan 2013 tarihinde Resmi Gazetede ilan edilen riskli alan zerinde bugne kadar herhangi bir ykm ilemi yaplmamtr. Belediyenin WEB sayfasnda Orureis mahallesindeki dnmle ilgili olarak rezerv alanda 262 konutun yapmna balanld ifade edilmektedir. Yaptmz aratrmada bu konutlarn Turgutreis mahallesine yakn bir alanda yapld, inaatn bittii ve u anda bo tutulduu anlalmaktadr. Bu bo konutlarn Orureis mahallesindeki hak sahiplerine mi datlaca, yoksa baka bir tasarrufta m bulunulaca bilinmemektedir. Mahallede vatanda tedirgindir, ne olacan, ne yaplacan,

72

nasl bir konuta/iyerine sahip olacan bilememektedir. Bu yenileme ve dnm uygulamasnda birok belirsizlik vardr. Blge nfusunun 8.000 olduu, hissedar saysnn 600 kii olduu belirtilmektedir. 1.990 bamsz birim (konut+iyeri) olduuna gre yaplacak proje ka birimden oluacaktr? Yukarda verilen proje yerleim planna bakldnda ok yksek binalarn yaplaca, orta ve alt gelir grubuna ynelik bir projeden ziyade st gelir grubuna ynelik bir proje grnm vermektedir.

3.2.3. Havaalan Mahallesi Kentsel Dnm Faaliyeti

Belediyenin WEB sayfasndan alnan bilgilere gre Havaalan Mahallesi iin durum udur: Havaalan Mahallesinde ok hisseli ve tarla vasfl durumda bulunan ve zerinde youn yaplamann bulunduu 71.820 m alanda belediye tarafndan ifraz almalarna balanlmtr. Bina says 254, bamsz blm says 1.700 dr. Ancak yaplan tespit ve incelemelerde kaak ve dzensiz yaplamalardan dolay her hissedara yer tahsis edilemeyecei grldnden ifraz almalar askya alnmtr. Bu alandaki sorunlarn zlebilmesi iin kentsel yenileme ile ilgili fizibilite almalar devam etmektedir.

ekil 3-9 Esenler Belediyesi WEB sayfasndan alnan mimari projeler.

73

Deerlendirme:

Bu mahalledeki riskli alan ilan 7 Ekim 2012 tarihinde Resmi Gazetede yaynlanmtr. Ykmlar Aralk aynda balamtr. Dnm alannda yaayan maliklerle, inaatlar yapmasna karar verilen Esenler Belediyesi naat irketi ESKON A arasnda szlemeler 2013 ylnn banda yaplmtr. Aada bir szleme (protokol) rnei grlmektedir. ESKON A proje hakknda ne bilgisi olduunu, neyle karlaacan, yaplacak binann kanc katnda oturacan, sosyal konut mu yoksa st gelir grubu konut mu olacan vb bilmeyen malikle yapt bu szlemede her trl yetkiyi zerine devralmaktadr.

Szlemenin 5. Ve 7.3 maddelerine bakldnda ESKON A nin zerine ald bu haklarla hak sahibine sormadan her trl proje tadilat, imar tadilat, emsal tadilat vb yapabilecei anlalmaktadr. Yani hak sahibi bir gn, 10 katl olacan sand bianann 30 katl olduunu, ok pahal bir konutun yapldn, aidatn ok yksek olduunu ve en nemlisi proje imar artlarndan dolay ortaya kacak deer artndan hi bir pay alamayaca gibi tam aksine borlandrldn da grebilir. Bu szleme tek tarafldr, deer artnn baka yerlere gitmesine aktr ve hak sahibini korumamaktadr.

Nitekim evlerin boaltlp tek tek ykm yapld srada 27 Aralk 2012 de bir yerel gazetede kan haberde mahalledeki durum yledir:

..

http://www.7-24esenlerhaber.com/haberdetay/Havaalani-Mahallesi-toz-duman/1719

Hava alan mahallesi toz duman 27 Aralk 2012

Kentsel dnm kapsama alanna giren hava alan mahallesinde ubat ayn beklemeden evler boalmaya balad.Hava alan mahallesinde ykm ekiplerinin boalan evleri bir bir ykyor mahalle adeta bir viraneye dnd. Mahalle de yaplan bu almalar yerinde inceleyerek fotoraflar ektik yanmza yaklaan vatandalar bizden bilgi almak iin etrafmzda toplandlar. Mahalleli bir vatanda sorduumuz sorulara kar neye gre nasl hesap yaptlar ve bize tebligat yapmayarak gndermeye kalktlar. Birileriyle konuuyoruz ben sizin muhatabnz deilim diyorlar o zaman beni niye dinliyorsun diyorum, geldiler yerimizi ltler, 94 m2 ve bana 66 m2 yer vereceklerini sylediler, ama projelerinde daireler 67 m2 den balyor. Her m2 iin daire bana 1000 lira fark istiyorlar bizden. Bodrum katlar iin ise 40,000 lira fark vereceksiniz diyorlar, benim yerim onlar iin iyi bir lokma ben inanyorum buralar bize deil de zenginlere verilecek.

Baka bir vatanda ise biz yetkililerle konutuk bu daireler ok kk bize insan gibi yaayacamz yerleri verin 6070 m2lik yerlerde nasl yaarz. Bize bu ktlar imzalayn dediler bizde kendilerine inanarak imzaladk bizi korkuttular nk burann imar yok binalar kaak yaplm bu sorunlara birde

74

yldrma politikas olarak suyumuz, elektriimiz ve doal gazmz kesilince bende mecburen evimi boaltmak zorunda kaldm 100m2 yerimi vererek 87m2 daire alacam ama 20,000 lira da fark deyeceim

Baka bir mahalle sakini ise bize imzala dediler imzaladk, ben akrabalarmn yerine bile imza attm karar ise belediye verecek korktuk bize dediler siz imzalamazsanz gelir yerinizi ykarz stelikte size verdiklerimizi de alamazsnz kaybedersiniz bizde gzmz kapattk imzay attk

..

Szlemenin 6.5 sayl maddesinden de anlalaca gibi hak sahibi ayrca herhangi bir itiraznda sulu duruma drlp, hakknda Cumhuriyet Savclna su duyurusunda bulunulma gibi bir durumla korkutulmaktadr.

6306 sayl kanunun ilgili maddesi referans verilerek referans verilerek bu uyar yaplyor ancak bu insan haklarna ve hukua aykrdr. CHP bu maddeyle ilgili Anayasa Mahkemesine itirazda bulunmutur. Belediyenin WEB sayfasnda verilen bilgilerden de anlalaca gibi Esenler Belediyesi asndan Havaalan dnm uygulamasyla ilgili sorunlar vardr. Yukardaki ekilde de grld gibi resmi gazetede ilan edilen alan ile yaplmas dnlen dnm uygulama alannda farkllklar vardr. Ayrca, Havaalan Mahallesi mar Plan ve Plan Notlar Deiikliine CHP Esenler Belediye Meclisi yesi Hasan Babacan itiraz etmitir. Babacan, Esenler Havaalan Mahallesi Riskli Alan Blgesi Uygulama mar Plan deiikliine ait evre ve ehircilik l Mdrl ilan panosunda 16.09.2013 - 15.10.2013 tarihleri arasnda 30 gn sreyle askya karlan1/5000 lekli Nazm ve 1/1000 lekli Uygulama mar Plan ve Plan Notlar Deiikliine emsal art, nfus ve yap younluu getirecei gerekesiyle itirazda bulunmutur.

75

Yaplan itiraz dilekesi yle:

STANBUL VALL

L EVRE VE EHRCLK MDRL NE

stanbul ili, Esenler lesi, Havaalan Mahallesi Riskli Alan Blgesi Uygulama mar Plan deiikliine ait 1/5000 lekli Nazm ve 1/1000 lekli Uygulama mar Plan ve Plan Notlar Deiiklii evre ve ehircilik l Mdrl ilan panosunda 16.09.2013 - 15.10.2013 (30 gn) tarihleri arasnda askya kmtr. Askya kan plann plan notlarnda

3. Madde: lkretim Tesisi ve Dini Tesisi alanlar dnda kalan Ticaret + Hizmet +

Konut alanlarnda yaplama koulu Max Emsal: 3.00, Taks: 0.40 , Hmax = Serbesttir. 5. Madde: Plan Tasdik Snr ierisinde Bakanlka uygun grlecek Kentsel Tasarm

Projesine gre ayrlacak ada ii yollar, Yeil alanlar, Ak Otopark ve Yaya yollar terke konu edilmeyecektir. eklindeki plan notu, Emsal art ve yap younluu getireceinden Plan Tasdik Snr ierisinde Bakanlka uygun grlecek Kentsel Tasarm Projesine gre ayrlacak ada ii yollar, Yeil alanlar, Ak Otopark ve Yaya yollar kamuya terk edildikten sonra Emsal Hesab net parsel aln zerinden yaplacaktr eklinde deitirilmesi,

6.Madde: Parselin %40n amamak zere aa kan bodrum katlar Emsale dahil

inaat alannn %25 ini gemeyecek ekilde skan edilebilir Emsale dahil deildir. Plan notunun Emsal: 3 olan inaat alann Emsal 3.80 lere kartarak younluk art getireceinden iptal edilmesi ve bu konuda 3194 sayl mar Kanunu ve ilgili ynetmelik hkmlerine gre uygulama yaplmas eklinde deitirilmesi,

8.Madde: Plan Tasdik snr ierisindeki yaplarda Kot alnacak nokta, Bloklarn yaknndaki mar Yollarnn Kotlar dikkate alnarak Kentsel Tasarm Projesinde belirlenecek olup Uygulama Bu dorultuda yaplacaktr eklindeki plan notu evre ve ehircilik Bakanlnca 08 Eyll 2013 tarih ve 28759 sayl Resmi Gazetede; yaynlanarak yrrle giren Planl Alanlar Tip mar Ynetmeliinde Deiiklik yaplmasna dair Ynetmeliin Madde 19- Ayn Ynetmeliin 30 uncu maddesi aadaki ekilde deitirilmitir. Madde 30- Binalara kot verilmesinde aadaki esaslara uyulur: maddesi ile elitiinden 8.Madde; Planlama Alannda 0.00 kotu her binann tabi zemin ke noktalar ortalamasndan alnacaktr eklinde deitirilmesi,

stanbul evre ve ehircilik l Mdrlnce ilan panosunda 16.09.2013 - 15.10.2013

(30 gn) tarihleri arasnda askya kan, stanbul ili, Esenler lesi, Havaalan Mahallesi Riskli Alan Blgesi Uygulama mar Plan deiikliine ait 1/5000 lekli Nazm ve 1/1000 lekli Uygulama mar Plan ve Plan Notlar Deiiklii ile ilgili yukardaki tirazlarmzn deerlendirilmesi ve gereinin yaplmasn arz ederiz. ..

3.2.4. Havaalan Mahallesi Hak Sahipleriyle ESKON A nin yapt szleme rnei (ekil 3-10)

76

77

78

79

80

81

ekil 3-10

82

Ykmlarn tamamlanmasndan sonra Belediye Bakan 18 Haziran 2013 te yapt basn aklamasnda ki ay iinde konutlarn yapm iin inaatlarn balayacan sylemitir.

http://7-24esenlerhaber.com/haberdetay/ESENLER-HAVAALANI-MAHALLESINDE-SON-YIKIM.../2184

Belediye Bakan yapt bu aklamada, Havaalan Mahallesinde 72 bin metrekarelik alandaki yaplama alannn 30 bin metrekare, 42 bin metrekaresinin de tamamyla donat alanlarna terk edileceini, hak sahiplerine toplam 1400 konut vereceklerini ifade etmitir. Belediye Bakan maketlerin zerinden ekilecek kura ile herkese tapusunun verileceine dair sz vermitir. Bu raporun kaleme alnd tarihte (Ocak 2013) temeller atlmam, sudan nedenlerle beklenilmektedir. Szlemeler yaplm ancak sreler mulaktr.

Szlemenin Sre il