· Web viewGüneş tutulması, Dünya, Ay ve Güneş’in rastlantı eseri bir sıra halinde...

2018- 2019 EĞİTİM – ÖĞRETİM YILI GAZİ ORTAOKULU 6. SINIFLAR FEN BİLİMLERİ DERSİ GÜNLÜK DERS PLÂNI

I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 1.Hafta (17-21 Eylül 2018 )Sınıf: 6.Sınıf

Ünite No-Adı: 1. Ünite: Güneş Sistemi ve TutulmalarKonu: Güneş Sistemi

Önerilen Ders Saati: 4 SaatII.BÖLÜM

Öğrenci Kazanımları/Hedef ve

Davranışlar:

6.1.1.1. Güneş sistemindeki gezegenleri birbirleri ile karşılaştırır.

Ünite Kavramları ve Sembolleri: Güneş sistemi, gezegenler, meteor, gök taşı, asteroit

Uygulanacak Yöntem ve Teknikler: Anlatım, Soru Cevap, Rol Yapma, Grup Çalışması

Kullanılacak Araç – Gereçler:

Açıklamalar:

a. Gezegenlerin temel özelliklerine (karasal, gazsal, iç gezegen, dış gezegen) değinilir.

b. Gezegenlerin uyduları olduğundan bahsedilir.

c. Gezegenlerin büyüklüklerine uzamsal olarak değinilir.

ç. Gezegenlerin Güneş’e olan uzaklık sıralamasına değinilir.d. Meteor, gök taşı, asteroit kavramlarına değinilir.

Yapılacak Etkinlikler:

Özet:

https://www.fenehli.com/

III.BÖLÜM

Ölçme ve Değerlendirme:

Hazırbulunuşluk testleri, gözlem, görüşme formları, yetenek testleri, İzleme / ünite testleri, uygulama etkinlikleri, otantik görevler, dereceli puanlama anahtarı, açık uçlu sorular, yapılandırılmış grid, tanılayıcı dallanmış ağaç, kelime ilişkilendirme, öz ve akran değerlendirme, grup değerlendirme, projeler, gözlem formları vb. tekniklerinde uygun olanları.

IV.BÖLÜM

Dersin Diğer Derslerle İlişkisi:V.BÖLÜM

Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar: İlköğretim Haftası 17-21 Eylül

www.FenEhli.com www.FenEhli.com Uygundur

....................... Fen Bilimleri Öğretmeni Okul Müdürü

http://www.FenEhli.com/



I.BÖLÜM


Ünite No-Adı: 1. Ünite: Güneş Sistemi ve TutulmalarKonu: Güneş ve Ay Tutulmaları



Davranışlar:

6.1.1.2. Güneş sistemindeki gezegenleri, Güneş’e yakınlıklarına göre sıralayarak bir model oluşturur ve sunar.

Ünite Kavramları ve Sembolleri: Güneş sistemi, gezegenler, meteor, gök taşı, asteroit



Açıklamalar:


Özet:


III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar: 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü Ders Yılının Başladığı İkinci






I.BÖLÜM





Davranışlar:F.6.1.2.1.Güneş tutulmasının nasıl oluştuğunu tahmin eder..

Ünite Kavramları ve Sembolleri: Güneş tutulması, Ay tutulması



Açıklamalar:

a. Güneş tutulması esnasında Ay’ın hangi evrede olduğuna değinilir.

b. Her ay Güneş tutulmasının olmadığına değinilir.


Özet:* Güneş ve ay tutulması olayları belirli sürelerle tekrar eden doğa olaylarıdır.* Ay; Güneş ile Dünya arasına girdiğinde Ay`ın gölgesi Dünya`nın bir bölümünü kapatır. Dünya`nın o bölgesi Güneş`ten tam ışık alamaz. Bu olaya güneş tutulması denir..* Güneş ve ay tutulması ışık ve gölge oluşumu ile ilgili olaylardır.


Güneş tutulması sırasında, Güneş, Ay ve Dünya aynı doğrultuda bulunur. Ay, Dünya ile Güneş arasına girer ve Güneş’ten gelen ışığı engeller ve Ay’ın tam gölgesi Dünya üzerine düşer. Dünya üzerinde Ay’ın tam gölgesinin düştüğü yerler ışık alamaz ve bu yerlerden Güneş bir süre görülemez. Bu olaya Güneş tutulması denir. Güneş tutulmasında, Güneş ışık kaynağı, Ay saydam olamayan cisim konumundadır.

Güneş tutulması sırasında Güneş’e çıplak gözle bakmak göz sağlığına zarar verir. Göz sağlığını korumak için koruyucu gözlükler takılmalıdır.

Güneş tutulması, Dünya, Ay ve Güneş’in rastlantı eseri bir sıra halinde bulunması durumudur. Her 18 ayda bir Ay, Dünya ile Güneş arasından geçer. Ay, Dünya ve Güneş’le aynı yörüngede dönmediği için bu tutulma her zaman gerçekleşmez. Fakat her üç gezegen de aynı hizaya geldiklerinde Ay, Güneş’in önünü kapatarak Güneş ışınlarının dünyaya gelmesine engel olur. Ay, Güneş etrafındaki turunu 29,5 günde tamamlar ve bu dönüş sırasında Güneş’e göre konumunu değiştirir. Bu durum Ay’ın Evrelerini oluşturmaktadır.Bu Evrelerden “Yeni Ay” görülemez çünkü bu Evrede Ay, Güneş ile Dünya’nın arasındadır ve Ay’ın aydınlanan kısmı Dünyamızdan görülmemektedir. Yeni Ay Evresi güneş tutulması olayı için de önem taşır.Güneş tutulması sadece “Yeni Ay” Evresinde meydana gelebilir. Her ay 29,5 günde tamamlandığına göre her ay Güneş Tutulması olayı olabilir. Fakat Ay’ın yörünge düzlemiyle Dünya’nın yörünge düzlemi arasında 5 Derece fark vardır.

http://www.fenehli.com/



Bundan dolayı Güneş Tutulması her ay gerçekleşmez.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar: 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü Ders Yılının Başladığı İkinci Hafta






I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 3.Hafta (1-5 Ekim 2018 )Sınıf: 6.Sınıf




Davranışlar:F.6.1.2.2.Ay tutulmasının nasıl oluştuğunu tahmin eder..




Açıklamalar:

a. Ay tutulması esnasında Ay’ın hangi evrede olduğuna değinilir.

b. Her ay, Ay tutulmasının olmadığına değinilir.


Özet:

* Güneş ve ay tutulması olayları belirli sürelerle tekrar eden doğa olaylarıdır.* Ay, Dünya etrafındaki dönüşünü tamamlarken Güneş, Dünya ve Ay bir doğru boyunca sıralanır. Bu durumda Ay yüzeyine düşecek güneş ışınları Dünya tarafından engellenir. Ay`ın üzerine Dünya`nın gölgesi düşer. Karanlıkta kalan Ay, kısa süreli de olsa Dünya`dan gözlenemez. Bu olaya ay tutulmasıadı verilir.* Güneş ve ay tutulması ışık ve gölge oluşumu ile ilgili olaylardır.

Ay TutulmasıAy tutulması sırasında, Güneş, Dünya ve Ay aynı doğrultuda bulunur. Dünya, Güneş ile ay arasına girer ve Güneş’ten gelen ışığı engeller. Dünya’nın tam gölgesi Ay üzerine düşer. Bu durumda Ay görünmez. Bu olaya Ay tutulması denir. Ay tutulması da Güneş tutulması gibi ışığın doğrusal yayılması sonucu oluşan bir doğa olayıdır.





Ay tutulması genellikle yılda iki defa gerçekleşmektedir. Dünyanın uydusu konumunda bulunan ay, dünya etrafında döner ve bu dönme işlemi 27.7 günde tamamlanır. Ay, Dünya’nın arkasını dolanıp gölgesine girdiğinde Ay tutulması olur. Ay tutulmaları sadece dolunay evresinde gerçekleşir, Ay yüzeyini süpüren bir karanlık disk gölgesini görülür, bu dünyanın gölgesidir. Tutulmanın olabilmesi için, Ay’ın, Dünya etrafındaki yörüngesiyle, Dünya’nın Güneş etrafındaki yörüngesinin kesişim yerlerini belirleyen düğüm noktalarında veya bu noktalar civarında (dolunay safhasında) bulunması gerekir. Tam, parçalı ve kısmi olmak üzere üç tip Ay tutulması vardır. Bir Ay tutulmasının gerçekleşebilmesi için Dünya ile Ay’ın yörüngelerinin düğüm noktalarında veya düğüm noktalarına çok yakın konumda olmaları gerekir. Aksi durumda düğüm noktalarının yakınlığına göre parçalı ya da kısmi tutulma gözlenir. Ay’ın uzaklığının tutulmaya etkisi ise, Ay ne kadar Dünya’ya yakınsa tutulma sürelerinin de o kadar artmasına sebep olur.

Ay Tutulması ve Güneş Tutulması Arasındaki Farklar

Ay tutulması ve güneş tutulması tutulması bilindiği gibi çok önemli doğa olaylarıdır. Evren üzerinde meydana gelen çeşitli olaylar

bulunmaktadır. Bu olaylardan biri de dünyanın ve ayın konumuyla ilgili olan olay ay tutulmasıdır. Güneş tutulması, Dünya, Ay ve Güneş’in rastlantı eseri bir sıra halinde bulunması durumudurAy tutulmasının, güneş tutulmasına kıyasla çıplak gözle izlenmesinin bir tehlikesi yok. Bir yılda en az iki, en çok beş defa güneş tutulması meydana gelebilir. Ay, Güneş’e Dünya’dan daha yakındır. Ay tutulması geceleri gözlenebilir ancak Güneş tutulması gündüzleri yaşanan bölgeden gözlenebilir. Ay, Dünya ile Güneş arasındadır.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar: Hayvanları Koruma Günü4 Ekim






I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 4.Hafta (8-12 Ekim 2018 )Sınıf: 6.Sınıf




Davranışlar:F.6.1.2.3. Güneş ve Ay tutulmasını temsil eden bir model oluşturur.




Açıklamalar:


Özet: Güneş tutulması ve ay tutulması ile ilgili bir model yapmak için farklı materyaller kullanılabilir.Model oluşturabilmek için öncelikle güneş, ay ve dünyayı temsil edecek nesnelerin kullanılması gerekiyor. Bunun için kartondan malzemeler yapılabileceği gibi, hamur da kullanılabilir.Malzemeler:1. Karton (Çizimler için)2. Hamur ya da karton (Güneş, ay ve dünya modelleri için)1. Güneş Tutulması Modeli

Güneş Tutulması Modeli 1• Güneş Tutulması Modeli hazırlamak için Dünya, Güneş ve Ay modelleri yapın.• Güneş, Dünya ve Ay’dan daha büyük olduğu için, Güneş’in boyutunu daha büyük olacak şekilde ayarlayın.• Sarı renkli bir hamur kullanarak ya da sarı renkli bir kartonu top haline getirip bantlayarak, Güneş modeli oluşturabilirsiniz.• Dünya modelinin boyutu da, Ay’dan büyük olmalıdır. Dünya için mavi; Ay için ise beyaz renkte hamur ya da karton kullanabilirsiniz.• Modeli tarif edebilmek için bir karton üzerinde; Güneş, Dünya ve Ay modellerini yan yana dizin.• Şekildeki gibi; Ay, Güneş ile Dünya arasında kaldığında, Güneş Tutulması gerçekleşir. Dünyanın tutulmadan etkilenen alanları ise karanlık bölgede kalır.

Güneş Tutulması Modeli 2

2. Ay Tutulması Modeli Ay Tutulması Modeli 1

• Ay Tutulması Modeli için, Dünya, Güneş ve Ay modelleri hazırlayın. Bunu karton üzerinde çizebileceğiniz gibi, üç boyutlu nesneler de kullanabilirsiniz.• Şekildeki gibi, Dünya modeli, Güneş ile Ay’ın arasında kalacak şekilde kartona yerleştirin. Bu durumda, Ay karanlıkta kalır. Ay Tutulması Modeli 2

Evinizdeki malzemeleri ya da kırtasiyeden alacağınız birkaç malzemeyi kullanarak Güneş tutulması ve Ay tutulması modelini kolayca yapabilirsiniz.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar: Ahilik Kültürü Haftası (8-12 Ekim)






I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 4.Hafta (8-12 Ekim 2018)Sınıf: 6.Sınıf

Ünite No-Adı: 2.Ünite:Vücudumuzdaki SistemlerKonu: Destek ve Hareket Sistemi


Öğrenci Kazanımları/Hedef ve Davranışlar:6.2.1.1. Destek ve hareket sistemine ait yapıları örneklerle açıklar.

Ünite Kavramları ve Sembolleri:Kıkırdak, kemik ve kemik çeşitleri, eklem ve eklem çeşitleri, kaslar ve kas çeşitleri

Uygulanacak Yöntem ve Teknikler:Anlatım, Soru Cevap, Rol Yapma, Grup Çalışması


Açıklamalar:

a. Kemiklerin yapısına girilmeksizin kemik çeşitleri kısa, uzun ve yassı olarak verilir.

b. Eklem çeşitleri ayrıntılara girilmeksizin verilir.

c. Kas çeşitlerinin çalışma prensipleri (istemli - istemsiz) ve yorulma durumları çerçevesinde verilerek ayrıntılı yapısına girilmez.


Özet: DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ

Vücudumuzun dik durmasını sağlayan ve sert olan yapılara kemik denir. Kemikler olmasaydı kaslar ve organlar gibi yumuşak yapılardan oluşan vücudumuz çökerdi.

Kemiği kırmak istediğinizde zorlanırsınız. Bunun nedeni kemiğin sert bir yapıya sahip olmasıdır. Sirke içinde beklettiğiniz kemiğin kolay bükülebilir hâle geldiğini gözlemlersiniz. Bunun nedeni kemiğin sert yapısının kalsiyum ve fosfor minerallerinden oluşmasıdır. Sirkede bekletilen kemikten kalsiyum ve fosfor ayrıldığı için kemik esnek hâle gelmiştir. O halde kemiğin yapısında kalsiyum ve fosfor mineralleri bulunur.

Vücudunuzdaki bütün kemikler, aynı şekilde değildir. Şekillerine göre kemikler; Uzun kemikler, Kısa kemikler, Yassı kemikler olmak üzere üçe ayrılır.

Kafatasındaki kemikler ince ve yassıdır. Yassı kemikler organları korur. El ve ayak bileğindeki kemikler kısadır. Kısa kemikler, kemiklerin birbirine

bağlanmasını ve eklemlerin esnek olmasını sağlarlar. Bacak ve kol kemikleri de uzundur. Bu kemikler, vücudu taşımaya yardımcı

olur.

Kemikler, canlı yapıdadır. Kemiklerin içinde kemik hücreleri, sinirler ve kan damarları bulunur.

Aşağıda verilen şemada kemik çeşitleri ve örnekler verilmiştir.

Yukarıdaki şekilde yapısı gösterilen kemik, uzun kemiktir. Uzun kemiğin ortasında bulunan sarı kemik iliği, yassı ve kısa kemiklerde yoktur. Uzun, kısa ve yassı kemiklerin diğer yapıları benzerlik gösterir. Kemikler, iskeleti oluşturarak vücudun dik durmasını sağlar. Bu önemli görevin dışında organların tutunabileceği ve korunabileceği bir yapı sağlar. Yaşamımız için çok önemli olan kan hücrelerinin üretimini, kemikler sağlar. Vücuda gerekli mineral ve yağları kemikler depolar.

Vücudumuz 200’den fazla kemikten oluşmaktadır. Bu kadar çok kemiğin birbirine uygun şekilde eklenmesi gerekmektedir. Kemiklerin birleşme noktalarına eklem denir.

Kemiklerin uçlarında bulunan kıkırdak, esnek ve sert olmayan bir yapıdadır. Bu yapı eklemlere kemiklerin aralarına girerek sürtünmelerini engeller. Kıkırdak, sadece kemik uçlarında bulunmaz. Burnunuzu ve kulak kepçenizi düşünün. Çok sert olmayan burun ve kulak kepçeniz kıkırdaktan oluşur. Yemek ve soluk borunuzun da yapısı kıkırdaktır. Esnek kıkırdak yapısı sayesinde, bu boruların duvarları birbirine yapışmaz. Anne karnındaki bebeğin ilk dönemlerinde, iskelet de kıkırdaktan oluşur. Daha sonra sertleşen kıkırdak, kemik hâline gelir.

Kemiklerin hareketini, kasların çekme ve bırakma hareketi sağlar.Kasları oluşturan hücreler, kasılıp gevşer. Bu sırada kaslar, bağlı oldukları noktalardan kemikleri çeker. Bu çekme hareketi sırasında, kas çiftinden biri kasılırken diğeri gevşer. Bazı kaslar, zıt kasılıp gevşerken bazı kaslar, aynı anda kasılıp gevşeyecek şekilde çalışır. Kol ve bacak kasları, zıt çalışan kaslara örnektir.

Kol, bacak, parmak gibi organlarınız sizin isteğinizle kalp, mide, bağırsaklar, idrar kesesi gibi organlarınız istem dışı olarak siz uyurken bile çalışır. Kaslar, her organda aynı yapıda değildir.

Kaslar, çizgili kas, düz kas ve kalp kası olmak üzere üç çeşittir.

III.BÖLÜM


*Boşluk dolduralım*Eşleştirelim Ölçme ve değerlendirme için projeler, kavram haritaları, tanılayıcı dallanmış ağaç, yapılandırılmış grid, altı şapka tekniği, bulmaca, çoktan seçmeli, açık uçlu, doğru-yanlış, eşleştirme, boşluk doldurma, iki aşamalı test gibi farklı soru ve tekniklerden uygun olanı uygun yerlerde kullanılacaktır.

IV.BÖLÜM

Dersin Diğer Derslerle İlişkisi:

V.BÖLÜM

Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar:Ahilik Kültürü Haftası (8-12 Ekim)

Uygundur ....................... Fen Bilimleri Öğretmeni Okul Müdürü


I.BÖLÜM


Ünite No-Adı: 2.Ünite:Vücudumuzdaki SistemlerKonu: Destek ve Hareket Sistemi


Öğrenci Kazanımları/Hedef ve Davranışlar:6.2.1.1. Destek ve hareket sistemine ait yapıları örneklerle açıklar.

Ünite Kavramları ve Sembolleri:Kıkırdak, kemik ve kemik çeşitleri, eklem ve eklem çeşitleri, kaslar ve kas çeşitleri



Açıklamalar:

d. Kemiklerin yapısına girilmeksizin kemik çeşitleri kısa, uzun ve yassı olarak verilir.

e. Eklem çeşitleri ayrıntılara girilmeksizin verilir.

f. Kas çeşitlerinin çalışma prensipleri (istemli - istemsiz) ve yorulma durumları çerçevesinde verilerek ayrıntılı yapısına girilmez.


Özet: DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ

Vücudumuzun dik durmasını sağlayan ve sert olan yapılara kemik denir. Kemikler olmasaydı kaslar ve organlar gibi yumuşak yapılardan oluşan vücudumuz çökerdi.

Kemiği kırmak istediğinizde zorlanırsınız. Bunun nedeni kemiğin sert bir yapıya sahip olmasıdır. Sirke içinde beklettiğiniz kemiğin kolay bükülebilir hâle geldiğini gözlemlersiniz. Bunun nedeni kemiğin sert yapısının kalsiyum ve fosfor minerallerinden oluşmasıdır. Sirkede bekletilen kemikten kalsiyum ve fosfor ayrıldığı için kemik esnek hâle gelmiştir. O halde kemiğin yapısında kalsiyum ve fosfor mineralleri bulunur.

Vücudunuzdaki bütün kemikler, aynı şekilde değildir. Şekillerine göre kemikler; Uzun kemikler, Kısa kemikler, Yassı kemikler olmak üzere üçe ayrılır.

Kafatasındaki kemikler ince ve yassıdır. Yassı kemikler organları korur. El ve ayak bileğindeki kemikler kısadır. Kısa kemikler, kemiklerin birbirine

bağlanmasını ve eklemlerin esnek olmasını sağlarlar. Bacak ve kol kemikleri de uzundur. Bu kemikler, vücudu taşımaya yardımcı

olur.

Kemikler, canlı yapıdadır. Kemiklerin içinde kemik hücreleri, sinirler ve kan damarları bulunur.

Aşağıda verilen şemada kemik çeşitleri ve örnekler verilmiştir.

Yukarıdaki şekilde yapısı gösterilen kemik, uzun kemiktir. Uzun kemiğin ortasında bulunan sarı kemik iliği, yassı ve kısa kemiklerde yoktur. Uzun, kısa ve yassı kemiklerin diğer yapıları benzerlik gösterir. Kemikler, iskeleti oluşturarak vücudun dik durmasını sağlar. Bu önemli görevin dışında organların tutunabileceği ve korunabileceği bir yapı sağlar. Yaşamımız için çok önemli olan kan hücrelerinin üretimini, kemikler sağlar. Vücuda gerekli mineral ve yağları kemikler depolar.

Vücudumuz 200’den fazla kemikten oluşmaktadır. Bu kadar çok kemiğin birbirine uygun şekilde eklenmesi gerekmektedir. Kemiklerin birleşme noktalarına eklem denir.

Kemiklerin uçlarında bulunan kıkırdak, esnek ve sert olmayan bir yapıdadır. Bu yapı eklemlere kemiklerin aralarına girerek sürtünmelerini engeller. Kıkırdak, sadece kemik uçlarında bulunmaz. Burnunuzu ve kulak kepçenizi düşünün. Çok sert olmayan burun ve kulak kepçeniz kıkırdaktan oluşur. Yemek ve soluk borunuzun da yapısı kıkırdaktır. Esnek kıkırdak yapısı sayesinde, bu boruların duvarları birbirine yapışmaz. Anne karnındaki bebeğin ilk dönemlerinde, iskelet de kıkırdaktan oluşur. Daha sonra sertleşen kıkırdak, kemik hâline gelir.

Kemiklerin hareketini, kasların çekme ve bırakma hareketi sağlar.Kasları oluşturan hücreler, kasılıp gevşer. Bu sırada kaslar, bağlı oldukları noktalardan kemikleri çeker. Bu çekme hareketi sırasında, kas çiftinden biri kasılırken diğeri gevşer. Bazı kaslar, zıt kasılıp gevşerken bazı kaslar, aynı anda kasılıp gevşeyecek şekilde çalışır. Kol ve bacak kasları, zıt çalışan kaslara örnektir.

Kol, bacak, parmak gibi organlarınız sizin isteğinizle kalp, mide, bağırsaklar, idrar kesesi gibi organlarınız istem dışı olarak siz uyurken bile çalışır. Kaslar, her organda aynı yapıda değildir.

Kaslar, çizgili kas, düz kas ve kalp kası olmak üzere üç çeşittir.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM

Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar:



I.BÖLÜM


Ünite No-Adı: 2.Ünite:Vücudumuzdaki SistemlerKonu: Sindirim Sistemi


Öğrenci Kazanımları/Hedef ve Davranışlar:6.2.2.1. Sindirim sistemini oluşturan yapı ve organların görevlerini modeller kullanarak açıklar.

Ünite Kavramları ve Sembolleri:

Sindirim sistemini oluşturan yapı ve organlar, fiziksel (mekanik) ve kimyasal sindirim, enzimler, karaciğer, pankreas, karaciğer ve pankreasın sindirimdeki görevleri



Açıklamalar:


Özet: Sindirim Sistemi Yapı ve OrganlarıSindirim sistemi iki ucu açık bir boru gibidir. Ağızla başlayıp anüsle biten

sindirim sistemi yapı ve organlarının görevleri şu şekildedir:

Ağız: Sindirim sisteminin başladığı organ ağızdır. Ağızda bulunan dişler, dil ve tükürük sıvısı sayesinde besinlerin fiziksel sindirimi burada başlar. Ayrıca Karbonhidratların da kimyasal sindirimi tükürük sıvısı içerisindeki enzimler sayesinde ağızda başlar.Yutak: Ağız-burun boşluğu ile yemek-soluk borularının birleştiği yere yutak denir. Ağızdan gelen besinlerin yemek borusuna iletilmesini sağlar. Burada fiziksel-kimyasal sindirim yoktur.Yemek Borusu: Yutaktan gelen besinleri yapısında bulunan kaslar yardımıyla kasılıp-gevşeme hareketi yaparak mideye iletir. Burada fiziksel-kimyasal sindirim yoktur.

Mide: Yemek borusunun bittiği yerde başlayan ince bağırsağın başladığı yerde biten “J” harfine benzeyen organdır. Yapısında bulunan kaslar sayesinde kasılıp-gevşeme hareketi yapar, besinleri çalkalayarak çorba kıvamına getirerek fiziksel sindirim yapar. Ayrıcı Mide Öz Suyu içerisindeki enzimler sayesinde Proteinlerin kimyasal sindirimi burada başlar.İnce Bağırsak: Mideden gelen besinlerin sindirim işlemlerinin tamamlandığı ve kana geçtiği organdır. Sistemin en uzun organıdır. İçyapısında bulunan girintili-çıkıntılı yapılara villus adı verilir. Sindirilen besinler villuslar sayesinde kana geçer. Yağların kimyasal sindirimi pankreastan gelen pankreas öz suyu içerisindeki enzimler sayesinde burada başlar ve biter. Ayrıca Karaciğerden gelen safra sıvısı yağların fiziksel sindirimine yardımcı olur. Karbonhidrat ve Proteinlerin kimyasal sindirimi de pankreas öz suyundaki enzimler sayesinde burada tamamlanır.Kalın Bağırsak: İnce bağırsaktaki emilim sonrası besinler içerisinde kalan su burada emilerek kana geçer. Villus yoktur, ince bağırsaktan kısadır. Besinlerin vücut için gerekli olmayan kısımları atık madde olarak buradan son bölüm olan anüse gönderilir. Ayrıca kalın bağırsakta yaşayan bazı bakteriler çeşitli vitaminler üreterek

beslenmeye katkı sağlar.Anüs: Atık maddelerin vücut dışına atıldığı yerdir.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM





I.BÖLÜM



Dersin Adı: Fen Bilimleri 6.Hafta (22 – 26 Ekim 2018)Sınıf: 6.Sınıf

Ünite No-Adı: 2.Ünite:Vücudumuzdaki SistemlerKonu: Sindirim Sistemi


Öğrenci Kazanımları/Hedef ve Davranışlar:

6.2.2.2. Besinlerin kana geçebilmesi için fiziksel(mekanik) ve kimyasal sindirime uğraması gerektiği çıkarımını yapar.6.2.2.3. Sindirime yardımcı organların görevlerini açıklar.


Sindirim sistemini oluşturan yapı ve organlar, fiziksel (mekanik) ve kimyasal sindirim, enzimler, karaciğer, pankreas, karaciğer ve pankreasın sindirimdeki görevleri



Açıklamalar:

a. Kimyasal sindirim denklemlerine girilmeden sadece kimyasal (mekanik) ve fiziksel sindirimin tanımları verilir.b. Kimyasal sindirimde enzimlerin görev aldığı belirtilir ancak yapıları, çalışma mekanizmaları ve isimlerine değinilmez.

Karaciğer ve pankreasın yapısına girilmeksizin sindirimdeki görevleri açıklanır ve salgıların ince bağırsağa döküldüğü belirtilir.


Özet: Sindirim: Bütün canlılar yaşamlarını devam ettirebilmek için beslenmek zorundadır. Aldığımız besinler, vücudumuzda çeşitli işlemlerden geçerek hücrelerimiz için kullanılabilecek duruma gelir. Yediğimiz besinlerin hücrelere geçebilecek duruma getirilmesi işlemine sindirim denir. Sindirim sonucunda büyük moleküllü besinler küçük moleküllere dönüşür. Sindirim işlemi iki farklı şekilde gerçekleşir.

Fiziksel (mekanik) Sindirim: Besinlerin ağızdaki dişler yardımıyla ezilerek ve midemiz tarafından bulamaç haline getirilerek küçük parçalara ayrılması işlemine denir.

Kimyasal Sindirim: Dişler ve mide tarafından parçalanan besinlerin bazı salgılar yardımıyla daha küçük moleküllere parçalanması işlemine denir. Kimyasal sindirimi sağlayan bu salgılara enzim adı verilir. Enzimler büyük moleküllü besin içeriklerini küçük moleküllere dönüştürür.

Sindirim Sistemi organlarında hangi çeşit sindirim olduğunu/olmadığını tablodan inceleyebilirsiniz.

Organ Fiziksel Sindirim Kimyasal Sindirim

Ağız Var VarYutak Yok YokYemek Borusu Yok Yok

Mide Var Varİnce Bağırsak Var Var

Kalın Bağırsak Yok Yok

Anüs Yok Yok

Sindirime Yardımcı OrganlarSindirim sisteminin ağız, yutak, yemek borusu, mide, ince bağırsak, kalın bağırsak anüs gibi temel yapı ve organlarının dışında sindirim organı olmayan ama sindirime yardımcı olan organlar da vardır. Bunlar Karaciğer ve Pankreastır.Karaciğer: İnsan vücudunun en büyük iç organıdır. Ürettiği safra sıvısını bir kanal yardımıyla ince bağırsağa göndererek parçalanması zor olan yağların fiziksel(mekanik) sindirimine yardımcı olur.Pankreas: Yaprağa benzeyen pankreas ürettiği pankreas öz suyunu bir kanal yardımıyla ince bağırsağa göndererek karbonhidratlar, proteinler ve yağların kimyasal sindirimine yardımcı olur.* Besin içeriklerinden olan su, vitamin ve mineraller küçük moleküller olduklarından sindirilmezler. Doğrudan kana geçerler.

Sindirim sisteminde yer alan salgıların üretildiği organ ve sindirdikleri besin içeriklerini aşağıdaki tablodan inceleyebilirsiniz.

Salgı Adı Salgılandığı Organ

Kimyasal Olarak Sindirdiği Besin İçeriği

Fiziksel Olarak Sindirdiği Besin İçeriği

Tükürük Sıvısı

Ağız Karbonhidratlar Tüm Besinleri yumuşatarak fiziksel sindirime yardımcı olur

Mide Öz Suyu

Mide Proteinler -

Pankreas Öz Suyu

Pankreas Karbonhidrat – Protein – Yağ

-

Safra - Yağların fiziksel sindirimine yardımcı olur

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM




I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 7.Hafta (29 Ekim 2018 – 2 Kasım 2018 )

Sınıf: 6.SınıfÜnite No-Adı: 2.Ünite:Vücudumuzdaki Sistemler

Konu: Dolaşım SistemiÖnerilen Ders Saati: 4 Saat

II.BÖLÜM


6.2.3.1. Dolaşım sistemini oluşturan yapı ve organların görevlerini model kullanarak açıklar6.2.3.2. Büyük ve küçük kan dolaşımını şema üzerinde inceleyerek bunların görevlerini açıklar.

Ünite Kavramları ve Sembolleri:Dolaşım sistemini oluşturan yapı ve organlar, kalbin yapısı ve görevi, kan damarları, büyük ve küçük kan dolaşımı, kan grupları, kan bağışı, dolaşım sistemi



Açıklamalar:

a. Kalbin dört odacığı, kalbi oluşturan yapılar ve isimleri verilmeden belirtilir.b. Kalbi oluşturan yapıların ve kapakçıkların isimlerine yer verilmez.c. Kalbin çalışma mekanizmasına değinilmez. ç. Nabız ve tansiyona değinilir.d. Lenf dolaşımına değinilmez

Atardamar, toplardamar ve kılcal damarların ayrıntılı yapısına girilmeden görevleri belirtilir


Özet: DOLAŞIM SİSTEMİCanlılık için gerekli besin ve oksijenin tüm hücrelere taşınmasını, metabolik faaliyetler sonucu ortaya çıkan zararlı maddelerin ve karbondioksitin hücrelerden uzaklaştırılmasını sağlayan sisteme dolaşım sistemi denir. Dolaşım sistemimiz;

Kalp Kan ve Damarlardan oluşur.

KalpKalbimiz, göğüs boşluğunda ve iki akciğer arasına yerleşmiştir. Kalbimizin yapısında bulunan kalp kasının yapısının çizgili kaslara, çalışmasının ise düz kaslara benzediğini öğrenmiştik. Dolayısıyla kalbimiz istemsiz olarak, güçlü ve hızlı bir şekilde yorulmadan çalışır. Kasılma ve gevşeme hareketleriyle çalışan kalbimizin üzerinde bir zar vardır. Kalple zar arasında, kalbin rahat çalışmasını ve darbelere karşı korunmasını sağlayan kaygan bir sıvı bulunur. Kalbimizin büyüklüğü yaklaşık olarak herkesin kendi yumruğu büyüklüğündedir. Kadınlarda 230-280 gram, erkeklerde 280-340 gram civarındadır. Yaşımız ilerledikçe kalbimizin büyüklüğü ve ağırlığı da artar.

Kalbimiz dört bölümden oluşmaktadır. Üstte iki kulakçık, altta iki karıncık yer alır. Karıncıklarda bulunan kas tabakası, kulakçıklarda bulunan kas tabakasına göre daha kalındır. Bu nedenle karıncıklar kanı daha güçlü pompalar. Kulakçıklar kasıldığında karıncıklar gevşer ve kulakçıklardaki kan karıncıklara dolar. Karıncıklar kasıldığında

kulakçıklar gevşer ve karıncıklardaki kan kalpten vücuda ve akciğerlere pompalanır. Kulakçıklar ve karıncıklar arasında kapakçıklar bulunur. Bu kapakçıklar, kulakçıktaki kanın karıncıklara tek yönlü geçişini sağlar. Kalpten çıkan damarlarda bulunan kapakçıklar ise, pompalanan kanın kalbe geri dönmesini engeller.

Kalbimizin sol bölümünde temiz, sağ bölümünde kirli kan vardır. Dolayısıyla sol kulakçık ve sol karıncık temiz kan, sağ kulakçık ve sağ karıncık kirli kan taşır.

Kalbimizin sol karıncığından aort atardamarı, sağ karıncığından akciğer atardamarı çıkar. Kalbimizin sol kulakçığına akciğer toplardamarı, sağ kulakçığına alt ve üst ana toplardamarları girer.

Kalbimizin kasılıp-gevşeyerek yaptığı hareketin atardamarlardaki kanın hareketinden hissedilmesine nabız adı verilir. Yetişkin bir insanın kalbi bir dakikada 60-80 kez atarken, bu değer bebeklerde daha yüksektir. Kalbimizin kasılıp-gevşeyerek atardamar duvarına yaptığı basınca ise tansiyon denir.

Kanın vücutta dolaşımıKanımız vücut içerisinde iki farklı şekilde yol alır. Bunlardan biri büyük kan dolaşımı diğeri küçük kan dolaşımıdır.

Büyük kan dolaşımı Büyük kan dolaşımının amacı; temiz kanın vücuda dağıtılmasıdır. Kalbimizin sol karıncığından aort atardamarı ile çıkan temiz kan, ilgili

atardamarlarla ilgili doku ve organlara gönderilir. İlgili doku ve organlarda oluşan karbondioksit taşıyan kirli kan

toplardamarlarca toplanarak alt ve üst ana toplardamarlarla kalbimizin sağ kulakçığına getirilir.

Küçük kan dolaşımı

Küçük kan dolaşımının amacı; kirli kanı temizlemektir. Kalbimizin sağ karıncığında bulunan kirli kan, akciğer atardamarı ile

temizlenmek üzere akciğerlere getirilir. Akciğerlerimizde alveollerde solunum gazlarının değişimi sonucu kan oksijence

zenginleşir ve kirli kan temizlenir. Temizlenen kan, akciğer toplardamarı ile kalbimizin sol kulakçığına getirilir.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM

Dersin Diğer Derslerle İlişkisi:1. DÖNEM 1. YAZILISI

V.BÖLÜM

Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar:29 Ekim Cumhuriyet Bayramı , Kızılay Haftası (29 Ekim-4 Kasım)




I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 8.Hafta (5 – 9 Kasım 2018)



Sınıf: 6.SınıfÜnite No-Adı: 2.Ünite:Vücudumuzdaki Sistemler

Konu: Dolaşım SistemiÖnerilen Ders Saati: 2 Saat

II.BÖLÜM

Öğrenci Kazanımları/Hedef ve Davranışlar:6.2.3.3. Kanın yapısını ve görevlerini tanımlar6.2.3.4. Kan grupları arasındaki kan alışverişini ifade eder 6.2.3.5. Kan bağışının toplum açısından önemini değerlendirir.

Ünite Kavramları ve Sembolleri:Dolaşım sistemini oluşturan yapı ve organlar, kalbin yapısı ve görevi, kan damarları, büyük ve küçük kan dolaşımı, kan grupları, kan bağışı, dolaşım sistemi



Açıklamalar:

a. Kan hücrelerinin yapısı verilmeden sadece görevleri açıklanır.b. Alyuvarlarda hemoglobin ile gaz alışverişine değinilmez

a. Kan gruplarında moleküler temellere girilmez.b. Kan alışverişinin, uygulamalarda aynı gruplar arasında yapılması esas alındığından “genel alıcı” ve “genel verici” ifadeleri kullanılmaz.c. Rh faktörüne kısaca değinilir ancak kan uyuşmazlığına girilmez.

a. Kızılay‘a vurgu yapılır.b. Kan bağışı sırasında dikkat edilmesi gereken hijyene vurgu yapılır.


Özet: KanBesin ve oksijenin hücrelerimize getirilmesi ve hücrelerde ortaya çıkan zararlı maddeler ve karbondioksitin uzaklaştırılması kan aracılığıyla sağlanır. Kan, kalbimiz tarafından vücudumuza pompalanarak damarlar içerisinde hareket eder. Kanımızın yaklaşık olarak %55’i plâzma adı verilen sıvı kısmından, %45’i kan hücrelerinden oluşmaktadır. Kanın plâzma kısmı; su, yağ, glikoz, protein, vitamin, mineral ve hormon gibi organik ve inorganik maddelerden oluşur. Kan hücreleri;

Alyuvarlar Akyuvarlar ve Kan pulcukları olmak üzere üç çeşittir

Alyuvarlar Alyuvarlar, kırmızı kan hücreleridir. Alyuvarlar, bebeğin anne karnındaki gelişimi sırasında 3 ile 5. aylarda dalak ve

karaciğerde, 5. aydan sonra ise insan ömrü boyunca kırmızı kemik iliğinde üretilir. Kanımızda sayıca en fazla olan kan hücresidir.

Başlangıçta çekirdek taşıyan alyuvarlar, olgun hâle geçerken çekirdeklerini

kaybeder. Alyuvarların yapısında hemoglobin adı verilen demirli proteinler bulunur.

Hemoglobin kana kırmızı rengini verirken, oksijen ve karbondioksit gazlarının da taşınmasını sağlar.

Akyuvarlar Akyuvarlar, renksiz kan hücreleridir. Kırmızı kemik iliği ve lenf düğümlerinde üretilir.

Hemoglobin taşımazlar. Çekirdeklidir. Vücudumuzu mikroplara karşı korurlar. Hastalandığımızda sayıları artar ve

mikropları yok ederler.

Kan pulcukları Kan pulcukları kırmızı kemik iliğinde üretilir. Çok küçük, renksiz ve çekirdeksizdirler.

Yaralanma, kanama, damar zedelenmesi gibi durumlarda kanın damar dışına çıkmasını önleyerek, kan kaybını engeller.

Kan grupları ve kan alışverişiKan grupları, alyuvarların zarında ve plazmada bulunan proteinlere göre belirlenir. Kan grupları A, B, AB ve 0’ dır.

Kan alışverişleri aynı gruplar arasında gerçekleşir. Kan alışverişlerinde kan gruplarının yanında Rh (er aş) faktörü de önemlidir. Rh faktörü ilk defa Rhesus (Resus) cinsi bir maymunun kanında keşfedilen bir çeşit proteindir. Bu protein adlandırılırken Rhesus maymununun adının ilk iki harfi kullanılmıştır. Alyuvarlarında Rh faktörü bulunan kan Rh (+), Rh faktörü bulunmayan kan Rh (-) olarak adlandırılır. Kan alışverişine örnek olarak, A Rh (+) kana ihtiyacı olan birisine A Rh (+) kan verilmelidir.

Kan bağışının toplum açısından önemiKan bağışı, toplumsal dayanışma ve yardımlaşmanın en önemli noktalarından biridir. Bugün, tanımadığınız bir insanın ihtiyacı olan kana, yarın belki de yakınımızın hatta kendimizin ihtiyacı olabilir. İhtiyaç sahiplerinin yardımına koşmak, insan olmanın gereklerindendir. Kan bağışladığımızda vücudumuz, verdiğimiz kan oranında kan üretmek zorunda kalacaktır. Böylece vücut yeni kan üretmiş olacaktır.Belirli aralıklarla düzenli kan bağışında bulunduğumuzda hem hasta insanlara yardım etmenin huzurunu yaşayacak hem de sağlığımızı korumuş olacağız.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM

Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar:Atatürk Haftası (05-11 Kasım), Organ Bağışı ve Nakli Haftası (5-11 Kasım)




I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 8.Hafta (5 – 9 Kasım 2018)Sınıf: 6.Sınıf

Ünite No-Adı: 2.Ünite:Vücudumuzdaki SistemlerKonu: Solunum Sistemi




Öğrenci Kazanımları/Hedef ve Davranışlar: 6.2.4.1. Solunum sistemini oluşturan yapı ve organların görevlerini modeller kullanarak açıklar

Ünite Kavramları ve Sembolleri: Solunum sistemini oluşturan yapı ve organlar, akciğerler



Açıklamalar: Gaz alışveriş mekanizması ve solunum gazlarının kandaki taşınımı anlatılmaz.


Özet:

SOLUNUM SİSTEMİBütün canlılar, vücut yapılarına uygun şekilde nefes alır. Vücudunuz milyarlarca hücreden oluşur. Bu hücrelerin her biri, havadaki oksijene ihtiyaç duyar. Bu durumda vücut dışındaki havanın, hücrelere ulaştırılması gerekir. Ayrıca bu hücrelerde oluşan atık, karbondioksit gazının dışarı atılması gerekir. Bu görevi akciğerler, soluk borusu, bronşlar, bronşçuklar ve alveolden oluşan sistem gerçekleştirir. Diyafram ve kaburgalar arasındaki kaslar da bu görevde yardımcı olur.Havadaki gerekli gazları hücrelere ulaştırmak ve atık gazları vücut dışına atmak için bir araya gelmiş sisteme solunum sistemi denir.Solunum sistemini oluşturan yapı ve organlar şekildeki gibidir.

Solunum Sistemi Yapı ve OrganlarıBurun: Vücuda hava giriş çıkışının yapıldığı yerdir. Burundaki kıllar havayla gelen toz parçalarını tutar. Buradan geçerken havanın sıcaklığı vücut sıcaklığına uyumlu hâle getirilir.Soluk borusu: Havanın akciğerlere iletilmesini sağlar. Halka şeklinde kıkırdaklardan oluşur. İç kısmı kaygan ve yapışkan sıvı üreten bir zarla kaplıdır. Bu zar toz ve mikropları tutar. Soluk borusunda tutulan yabancı maddeler vücuttan dışarı balgam olarak atılır.Akciğerler: Sağda ve solda olmak üzere iki tanedir. Süngerimsi bir yapısı vardır. Akciğerlerin içinde bronşçuklar ve bronşçukların ucunda yer alan hava kesecikleri (alveoller) yer alır.Gırtlak: Yutak ile soluk borusunu bağlar. Gırtlak yutaktan geçen havayı soluk borusuna iletir. Gırtlakta ses telleri bulunur. Gırtlaktan geçen havanın ses tellerini titreştirmesi sonucunda ses oluşur.Diyafram: Akciğerlerin çalışmasına yardımcı olan güçlü bir kastır. Diyafram, düzleşerek ya da kubbeleşerek hava giriş çıkışına yardımcı olur.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM

Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar:Atatürk Haftası (05-11 Kasım,Organ Bağışı ve Nakli Haftası (5-11 Kasım)



I.BÖLÜM


Ünite No-Adı: 2.Ünite:Vücudumuzdaki SistemlerKonu: Solunum Sistemi


Öğrenci Kazanımları/Hedef ve Davranışlar: 6.2.4.1. Solunum sistemini oluşturan yapı ve organların görevlerini modeller kullanarak açıklar

Ünite Kavramları ve Sembolleri: Solunum sistemini oluşturan yapı ve organlar, akciğerler



Açıklamalar: Gaz alışveriş mekanizması ve solunum gazlarının kandaki taşınımı anlatılmaz.


Özet:

SOLUNUM SİSTEMİBütün canlılar, vücut yapılarına uygun şekilde nefes alır. Vücudunuz milyarlarca hücreden oluşur. Bu hücrelerin her biri, havadaki oksijene ihtiyaç duyar. Bu durumda vücut dışındaki havanın, hücrelere ulaştırılması gerekir. Ayrıca bu hücrelerde oluşan atık, karbondioksit gazının dışarı atılması gerekir. Bu görevi akciğerler, soluk borusu, bronşlar, bronşçuklar ve alveolden oluşan sistem gerçekleştirir. Diyafram ve kaburgalar arasındaki kaslar da bu görevde yardımcı olur.Havadaki gerekli gazları hücrelere ulaştırmak ve atık gazları vücut dışına atmak için bir araya gelmiş sisteme solunum sistemi denir.Solunum sistemini oluşturan yapı ve organlar şekildeki gibidir.

Solunum Sistemi Yapı ve OrganlarıBurun: Vücuda hava giriş çıkışının yapıldığı yerdir. Burundaki kıllar havayla gelen toz parçalarını tutar. Buradan geçerken havanın sıcaklığı vücut sıcaklığına uyumlu hâle getirilir.Soluk borusu: Havanın akciğerlere iletilmesini sağlar. Halka şeklinde kıkırdaklardan oluşur. İç kısmı kaygan ve yapışkan sıvı üreten bir zarla kaplıdır. Bu zar toz ve mikropları tutar. Soluk borusunda tutulan yabancı maddeler vücuttan dışarı balgam olarak atılır.Akciğerler: Sağda ve solda olmak üzere iki tanedir. Süngerimsi bir yapısı vardır. Akciğerlerin içinde bronşçuklar ve bronşçukların ucunda yer alan hava kesecikleri (alveoller) yer alır.Gırtlak: Yutak ile soluk borusunu bağlar. Gırtlak yutaktan geçen havayı soluk borusuna iletir. Gırtlakta ses telleri bulunur. Gırtlaktan geçen havanın ses tellerini titreştirmesi sonucunda ses oluşur.Diyafram: Akciğerlerin çalışmasına yardımcı olan güçlü bir kastır. Diyafram, düzleşerek ya da kubbeleşerek hava giriş çıkışına yardımcı olur.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM

Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar:Afet Eğitimi Hazırlık Günü (12 Kasım),Dünya Diyabet Günü (14 Kasım)



I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 9.Hafta (12-16 Kasım 2018)Sınıf: 6.Sınıf

Ünite No-Adı: 2.Ünite:Vücudumuzdaki SistemlerKonu: Boşaltım Sistemi


Öğrenci Kazanımları/Hedef ve Davranışlar:6.2.5.1. Boşaltım sistemini oluşturan yapı ve organları model üzerinde göstererek görevlerini özetler.


Boşaltım, böbrekler, deri, akciğer, kalın bağırsak


Kullanılacak Araç – Gereçler:Boşaltım Sistemi yapı ve organlarını gösteren levha veya model

Açıklamalar:

a. Böbreklerin boşaltım sistemindeki görev ve önemi vurgulanır fakat böbreğin ayrıntılı yapısı (nefron, kabuk, havuzcuk, öz vb.) verilmez.b. Kalın bağırsak, deri ve akciğerin yapısına girilmeden görevleri özetlenir

Yapılacak Etkinlikler:Boşaltım Sistemi yapı ve organlarını gösteren levha veya model üzerinde gösterme

Özet:

BOŞALTIM SİSTEMİSindirim sistemimizin büyük moleküllü besin içeriklerini hücrelerimizin kullanabileceği şekilde yapı birimlerine ayrıştırdığını artık biliyoruz. Hücrelerimize besinlerin taşınması kan yoluyla sağlanır. Bu besinlerin hücre tarafından enerji üretiminde, yapım ve yıkım olaylarında düzenleyici olarak kullanılır.

Boşaltım: Vücudumuzdaki yapım ve yıkım olayları sonucu oluşan zararlı ve atık maddelerin vücut dışına atılmasına denir.

Vücudumuzdaki boşaltım atıkları; proteinlerin sindirilmesi sonucu oluşan zehirli bir madde olan üre, solunum ürünleri olan su ve karbon dioksit, tuzun fazlası, dışkıya renk veren safra salgısı olarak sıralanabilir.Boşaltım Sistemimizi Oluşturan Yapı ve Organlar

Böbreklerin görevi, kandaki zararlı ve atık maddeleri süzerek dışarı atmak ve kanın içerisindeki maddelerin miktarını belli sınırlar içinde dengede tutmaktır. Kanımızda atık maddeler dışında karbonhidrat, yağ ve proteinlerin sindirilmesi sonucu oluşan küçük moleküller ile bazı yararlı maddeler de bulunur. Bu durumda böbreklerimizin zararlı maddeleri uzaklaştırırken yararlı maddeleri tutması gerekir.

Böbreklerimizin kanı süzerek su, üre ve tuzun vücuttan atılması, böbreğin en küçük yapı ve görev birimi olan nefronlar tarafından yapılır. Her bir böbrekte bulunan bir milyon dolayındaki nefron kandaki zararlı atık maddeleri süzerek idrarı oluşturur.

İdrar Nasıl Oluşur?

İdrar böbreklerde gerçekleşen ve aşağıda sıralanan bir dizi işlemden sonra meydana gelir.• Böbreklere böbrek atardamarı ile gelen kan nefronlarda süzülür.• Kandaki, vücut için yararlı olan maddeler, nefronlarda geri emilir ve tekrar kana verilir.• Süzülüp temizlenen bu kan, böbrek toplardamarı ile böbreklerden ayrılır.• Süzülme sonunda geriye kalan su ve tuzun fazlası ile üre, idrarı oluşturur. Oluşan idrar, idrar kanalı ile idrar kesesine geçer.• İdrar kesesinde biriken idrar, bir süre sonra idrar boşaltım kanalı ile vücuttan atılır.

Atık Maddeleri Uzaklaştıran Yapı Ve Organlar

Akciğerler

Solunum sonucu oluşan kandaki karbondioksit ve suyu soluk verme ile dışarı atar.

DeriVücuttaki fazla su ve tuzu terleme yoluyla dışarı atar.

BöbreklerHücrelerde oluşan ve kana geçen zararlı atık maddeler ve üreyi süzerek idrar şeklinde vücuttan atar.

KaraciğerProteinlerin sindirilmesi sonucu oluşan ve çok zehirli olan bir maddenin (amonyak) daha az zehirli olan üreye dönüşmesini sağlar.Kalın BağırsakSu, safra ve sindirim atıklarının dışkı şeklinde vücuttan atılmasını sağlar.Kalın bağırsaktan dışkı olarak atılan sindirilmemiş besinler boşaltım değil sindirim atığıdır.

Yukarıda bahsedilen atık maddeler vücuttan uzaklaştırılmadıkları takdirde zehir etkisi yapar. Bunun sonucu olarak organlarımız görevlerini yerine getiremez.

III.BÖLÜM

1 BöbreklerKandaki atık maddeleri süzer. Yararlı maddeleri kana geri verir. Tuz, su ve üre gibi vücut için fazla ya da zararlı olan maddeleri süzerek idrarı oluşturur.

2 Üreter(İdrar borusu)

Böbreklerde oluşan idrarı idrar kesesine ulaştıran yapıdır.

3 İdrar kesesi(Mesane) İdrarın bir süreliğine depolandığı kısımdır.

4 Üretra(İdrar kanalı) İdrarın vücuttan uzaklaştırıldığı kısımdır.



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM

Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar:Afet Eğitimi Hazırlık Günü (12 Kasım),Dünya Diyabet Günü (14 Kasım)




I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 10.Hafta (19-23 Kasım 2018)Sınıf: 6.Sınıf

Ünite No-Adı: 2.Ünite:Vücudumuzdaki SistemlerKonu: Boşaltım Sistemi


Öğrenci Kazanımları/Hedef ve Davranışlar:6.2.5.1. Boşaltım sistemini oluşturan yapı ve organları model üzerinde göstererek görevlerini özetler.


Boşaltım, böbrekler, deri, akciğer, kalın bağırsak


Kullanılacak Araç – Gereçler:Boşaltım Sistemi yapı ve organlarını gösteren levha veya model

Açıklamalar:

a. Böbreklerin boşaltım sistemindeki görev ve önemi vurgulanır fakat böbreğin ayrıntılı yapısı (nefron, kabuk, havuzcuk, öz vb.) verilmez.b. Kalın bağırsak, deri ve akciğerin yapısına girilmeden görevleri özetlenir



Yapılacak Etkinlikler:Boşaltım Sistemi yapı ve organlarını gösteren levha veya model üzerinde gösterme

Özet:

BOŞALTIM SİSTEMİSindirim sistemimizin büyük moleküllü besin içeriklerini hücrelerimizin kullanabileceği şekilde yapı birimlerine ayrıştırdığını artık biliyoruz. Hücrelerimize besinlerin taşınması kan yoluyla sağlanır. Bu besinlerin hücre tarafından enerji üretiminde, yapım ve yıkım olaylarında düzenleyici olarak kullanılır.

Boşaltım: Vücudumuzdaki yapım ve yıkım olayları sonucu oluşan zararlı ve atık maddelerin vücut dışına atılmasına denir.

Vücudumuzdaki boşaltım atıkları; proteinlerin sindirilmesi sonucu oluşan zehirli bir madde olan üre, solunum ürünleri olan su ve karbon dioksit, tuzun fazlası, dışkıya renk veren safra salgısı olarak sıralanabilir.Boşaltım Sistemimizi Oluşturan Yapı ve Organlar

Böbreklerin görevi, kandaki zararlı ve atık maddeleri süzerek dışarı atmak ve kanın içerisindeki maddelerin miktarını belli sınırlar içinde dengede tutmaktır. Kanımızda atık maddeler dışında karbonhidrat, yağ ve proteinlerin sindirilmesi sonucu oluşan küçük moleküller ile bazı yararlı maddeler de bulunur. Bu durumda böbreklerimizin zararlı maddeleri uzaklaştırırken yararlı maddeleri tutması gerekir.

Böbreklerimizin kanı süzerek su, üre ve tuzun vücuttan atılması, böbreğin en küçük yapı ve görev birimi olan nefronlar tarafından yapılır. Her bir böbrekte bulunan bir milyon dolayındaki nefron kandaki zararlı atık maddeleri süzerek idrarı oluşturur.

İdrar Nasıl Oluşur?

İdrar böbreklerde gerçekleşen ve aşağıda sıralanan bir dizi işlemden sonra meydana gelir.• Böbreklere böbrek atardamarı ile gelen kan nefronlarda süzülür.• Kandaki, vücut için yararlı olan maddeler, nefronlarda geri emilir ve tekrar kana verilir.• Süzülüp temizlenen bu kan, böbrek toplardamarı ile böbreklerden ayrılır.

1 BöbreklerKandaki atık maddeleri süzer. Yararlı maddeleri kana geri verir. Tuz, su ve üre gibi vücut için fazla ya da zararlı olan maddeleri süzerek idrarı oluşturur.

2 Üreter(İdrar borusu)

Böbreklerde oluşan idrarı idrar kesesine ulaştıran yapıdır.

3 İdrar kesesi(Mesane) İdrarın bir süreliğine depolandığı kısımdır.

4 Üretra(İdrar kanalı) İdrarın vücuttan uzaklaştırıldığı kısımdır.

• Süzülme sonunda geriye kalan su ve tuzun fazlası ile üre, idrarı oluşturur. Oluşan idrar, idrar kanalı ile idrar kesesine geçer.• İdrar kesesinde biriken idrar, bir süre sonra idrar boşaltım kanalı ile vücuttan atılır.

Atık Maddeleri Uzaklaştıran Yapı Ve Organlar

Akciğerler

Solunum sonucu oluşan kandaki karbondioksit ve suyu soluk verme ile dışarı atar.

DeriVücuttaki fazla su ve tuzu terleme yoluyla dışarı atar.

BöbreklerHücrelerde oluşan ve kana geçen zararlı atık maddeler ve üreyi süzerek idrar şeklinde vücuttan atar.

KaraciğerProteinlerin sindirilmesi sonucu oluşan ve çok zehirli olan bir maddenin (amonyak) daha az zehirli olan üreye dönüşmesini sağlar.Kalın BağırsakSu, safra ve sindirim atıklarının dışkı şeklinde vücuttan atılmasını sağlar.Kalın bağırsaktan dışkı olarak atılan sindirilmemiş besinler boşaltım değil sindirim atığıdır.

Yukarıda bahsedilen atık maddeler vücuttan uzaklaştırılmadıkları takdirde zehir etkisi yapar. Bunun sonucu olarak organlarımız görevlerini yerine getiremez.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM

Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar:Ağız ve Diş Sağlığı Haftası (19-25 Kasım),Öğretmenler Günü (24 Kasım)






I.BÖLÜM


Ünite No-Adı: 3.Ünite:Kuvvet ve HareketKonu: Bileşke Kuvvet


Öğrenci Kazanımları/Hedef ve Davranışlar:6.3.1.1. Bir cisme etki eden kuvvetin yönünü, doğrultusunu ve büyüklüğünü çizerek gösterir


Kuvvetin özellikleri (yön, doğrultu, büyüklük), bileşke kuvvet (net kuvvet), aynı doğrultulu ve aynı yönlü kuvvetlerde bileşke kuvvet, aynı doğrultulu ve zıt yönlü kuvvetlerde bileşke kuvvet, dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvetler



Açıklamalar:


Özet: Kuvvetin etkileriOyun hamuruna şekil verme, topa vurarak hareket ettirme, çivi çakma, çanta taşıma gibi durumlar kuvvetin etkilerine örnektir. Kuvvetin varlığını doğrudan göremeyiz ancak varlığını cisimler üzerinde yaptığı etki ve değişikliklerden dolaylı olarak görebiliriz. Duran bir cismi hareket ettirebilen, hareket halindeki bir cismi durdurabilen, cisimlerin hızını(süratini), yönünü ve şeklini değiştirebilen etkiye kuvvet denir.Kuvvetin özellikleriHer kuvvetin yönü, doğrultusu ve büyüklüğü vardır. Bir kuvvetin cisim üzerinde ne gibi bir etki bırakabileceğini belirleyebilmemiz için kuvvetin bu üç özelliğini bilmemiz gerekir.

Kuvvetin yönü ve doğrultusu

Kuvvetin yönü ve doğrultusu harita yönleri kullanılarak bulunur. Yön ve doğrultu

birbirinden farklı kavramlardır. Bir doğrultu üzerinde iki farklı yön bulunur.

Kuvvetin büyüklüğü

Kuvvet ölçülebilir bir büyüklüktür. Kuvvet;

Dinamometre adı verilen bir alet ile ölçülür. Dinamometre içerisinde esnek yay

bulunur. Kuvvet yayın boyunu uzatarak şeklini değiştirir. Kuvvet ortadan

kalktığında yay eski haline döner. Yaydaki uzama miktarı kuvvetin büyüklüğünü

gösterir.

Kuvvet’in İngilizce karşılığı olan Force(fors) kelimesinden dolayı “F” harfi ile

gösterilir.

Birimi ünlü bilim insanı Newton(Nivton)’un soyadı olan Newton(Nivtın)’dır ve “N”

harfi ile gösterilir.

Kuvvetin yönü ve büyüklüğü oklar çizilerek gösterilir. Okun ucu kuvvetin yönünü, okun

uzunluğu kuvvetin büyüklüğünü gösterir.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM

Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar:Ağız ve Diş Sağlığı Haftası (19-25 Kasım),Öğretmenler Günü (24 Kasım)






I.BÖLÜM





6.3.1.2. Bir cisme etki eden birden fazla kuvveti deneyerek gözlemler.6.3.1.3. Dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvetleri, cisimlerin hareket durumlarını gözlemleyerek karşılaştırır.





Açıklamalar:Aynı doğrultudaki kuvvetlerin bileşkesi üzerinde durulur. Doğrultuları farklı kuvvetlerin bileşkesine girilmez


Özet: Bileşke kuvvet

Cisimlere bazen birden fazla kuvvet etki eder. Bu durumda kuvvetlerinortak etkisinden söz edilir ki,

buna bileşke kuvvet adını veriyoruz. “Net kuvvet” olarak daadlandırılan bileşke kuvvet; iki ya da

daha fazla kuvvetin yaptığı ortak etkiyi tek başına yapabilen kuvvetolarak tanımlanabilir. Bileşke

kuvvet “R” harfi ile gösterilir.

Aynı doğrultulu aynı yönlü kuvvetlerin bileşkesiBir cisim üzerine aynı doğrultuda ve aynı yönde kuvvetler etki ettiğinde ortak etki daha büyük olur. Bileşke kuvveti bulmak için aynı yönde etki eden kuvvetleri toplamamız gerekir. Bu durumda bileşke kuvvet, kuvvetlerle aynı doğrultuda ve aynı yönde olur.

Aynı doğrultulu zıt yönlü kuvvetlerin bileşkesi

Doğrultuları aynı, yönleri zıt olan kuvvetlere zıt yönlü kuvvetler denir. İki zıt yönlü kuvvetin bileşkesi hesaplanırken büyük kuvvetten küçük kuvvet çıkarılır. Budurumda bileşke kuvvet büyük

kuvvet yönündedir ve büyük kuvvetten daha küçüktür. İkiden dahafazla kuvvet söz konusu olduğunda ise önce aynı yönlü kuvvetler toplanır ve daha sonra büyük değerden küçük değer çıkarılır.

Dengelenmiş ve Dengelenmemiş KuvvetlerDengelenmiş KuvvetlerDuvardaki tablo ve saat, masanın üzerindeki kitap, bilek güreşinde tarafların birbirine üstünlük kuramaması, düzgün bir yolda doğrultusu ve sürati değişmeden hareket eden araç gibi örneklerde bir denge vardır.

En az iki kuvvetin bileşke kuvvetinin (net kuvvetinin) sıfır olması durumu dengelenmiş kuvvetler olarak adlandırılır. Dengelenmiş kuvvetlerin etkisindeki cisimler;

Başlangıçta duruyor ise durmaya devam eder.

Dalda duran elma, duvardaki saat, masanın üzerindeki kitap gibi durumlarda cisimler başlangıçta durmaktadır ve bileşke kuvvet sıfır olduğu için durmaya devam ederler. Bileşke kuvvet sıfırdan farklı olsaydı hareket etmeye başlarlardı.

Başlangıçta hareketli ise sabit süratle hareketine devam eder.

Yeni nesil araçlarda bulunan hız sabitleyici sistemler sayesinde araçların hep aynı süratle yol alması, aynı süratle uçan kuş, yürüyen merdivenden çıkan insanlar gibi durumlarda başlangıçta bir hareket vardır ve bileşke kuvvet sıfır olduğu için aynı süratle yol almaya devam ederler. Bileşke kuvvet sıfırdan farklı olsaydı bu cisimler ya hızlanırlardı ya da yavaşlarlardı.Dengelenmiş kuvvetleri aşağıdaki çizimler üzerinde daha rahat görebiliriz.

Dengelenmemiş KuvvetlerEn az iki kuvvetin bileşke kuvvetinin (net kuvvetinin) sıfırdanfarklı olması durumu dengelenmemiş kuvvetlerolarak adlandırılır. Dengelenmemiş kuvvetlerin etkisindeki cisimler sanki tek bir kuvvetin etkisindeymiş gibi görünürler. Dengelenmemiş kuvvetlerin etkisindeki cisimler;

Başlangıçta duruyor ise hareket etmeye başlar.

Duran bir masayı iki kişi birbirlerine göre zıt yönde ve farklı büyüklükteki kuvvetler ile çektiklerinde masa büyük kuvvet yönünde hareket etmeye başlar.

Başlangıçta hareketli ise hızlanabilir, yavaşlayabilir hatta durabilir.

Havaya atılan bir top yukarı doğru çıkarken yavaşlayarak hareket eder. Hareket halindeki bir topa vurulduğunda top hızlanarak yol alır. Hareket halindeki bir arabanın frenine basıldığında araba durur.Dengelenmemiş kuvvetlerin etkisindeki cisimleri dengelemek için bileşke kuvvete zıt yönde ve bileşke kuvvet ile eşit büyüklükte kuvvet uygulamak gerekir. Örneğin; bir masaya birbirine zıt yönde 5 N ve 10 N büyüklüğünde iki kuvvet etki ettiğinde bileşke kuvvet sıfırdan farklı olur. Bu cismi dengelemek için bileşke kuvvete zıt yönde ve eşit büyüklükte kuvvet uygulamak gerekir.

III.BÖLÜM


*Boşluk dolduralım*Eşleştirelim Ölçme ve değerlendirme için projeler, kavram haritaları, tanılayıcı dallanmış ağaç, yapılandırılmış grid, altı şapka tekniği, bulmaca,

çoktan seçmeli, açık uçlu, doğru-yanlış, eşleştirme, boşluk doldurma, iki aşamalı test gibi farklı soru ve tekniklerden uygun olanı uygun yerlerde kullanılacaktır.

IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM

Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar:www.FenEhli.com www.FenEhli.com



I.BÖLÜM



Dersin Adı: Fen Bilimleri 12.Hafta (3-7 Aralık 2018)Sınıf: 6.Sınıf




6.3.1.2. Bir cisme etki eden birden fazla kuvveti deneyerek gözlemler.6.3.1.3. Dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvetleri, cisimlerin hareket durumlarını gözlemleyerek karşılaştırır.





Açıklamalar:Aynı doğrultudaki kuvvetlerin bileşkesi üzerinde durulur. Doğrultuları farklı kuvvetlerin bileşkesine girilmez


Özet: Bileşke kuvvet

Cisimlere bazen birden fazla kuvvet etki eder. Bu durumda kuvvetlerinortak etkisinden söz edilir ki,

buna bileşke kuvvet adını veriyoruz. “Net kuvvet” olarak daadlandırılan bileşke kuvvet; iki ya da

daha fazla kuvvetin yaptığı ortak etkiyi tek başına yapabilen kuvvetolarak tanımlanabilir. Bileşke

kuvvet “R” harfi ile gösterilir.

Aynı doğrultulu aynı yönlü kuvvetlerin bileşkesiBir cisim üzerine aynı doğrultuda ve aynı yönde kuvvetler etki ettiğinde ortak etki daha büyük olur. Bileşke kuvveti bulmak için aynı yönde etki eden kuvvetleri toplamamız gerekir. Bu durumda bileşke kuvvet, kuvvetlerle aynı doğrultuda ve aynı yönde olur.

Aynı doğrultulu zıt yönlü kuvvetlerin bileşkesi

Doğrultuları aynı, yönleri zıt olan kuvvetlere zıt yönlü kuvvetler denir. İki zıt yönlü kuvvetin bileşkesi hesaplanırken büyük kuvvetten küçük kuvvet çıkarılır. Budurumda bileşke kuvvet büyük kuvvet yönündedir ve büyük kuvvetten daha küçüktür. İkiden dahafazla kuvvet söz konusu olduğunda ise önce aynı yönlü kuvvetler toplanır ve daha sonra büyük değerden küçük değer çıkarılır.

Dengelenmiş ve Dengelenmemiş KuvvetlerDengelenmiş KuvvetlerDuvardaki tablo ve saat, masanın üzerindeki kitap, bilek güreşinde tarafların birbirine üstünlük kuramaması, düzgün bir yolda doğrultusu ve sürati değişmeden hareket eden araç gibi örneklerde bir denge vardır.

En az iki kuvvetin bileşke kuvvetinin (net kuvvetinin) sıfır olması durumu dengelenmiş kuvvetler olarak adlandırılır. Dengelenmiş kuvvetlerin etkisindeki cisimler;

Başlangıçta duruyor ise durmaya devam eder.

Dalda duran elma, duvardaki saat, masanın üzerindeki kitap gibi durumlarda cisimler başlangıçta durmaktadır ve bileşke kuvvet sıfır olduğu için durmaya devam ederler. Bileşke kuvvet sıfırdan farklı olsaydı hareket etmeye başlarlardı.

Başlangıçta hareketli ise sabit süratle hareketine devam eder.

Yeni nesil araçlarda bulunan hız sabitleyici sistemler sayesinde araçların hep aynı süratle yol alması, aynı süratle uçan kuş, yürüyen merdivenden çıkan insanlar gibi durumlarda başlangıçta bir hareket vardır ve bileşke kuvvet sıfır olduğu için aynı süratle yol almaya devam ederler. Bileşke kuvvet sıfırdan farklı olsaydı bu cisimler ya hızlanırlardı ya da yavaşlarlardı.Dengelenmiş kuvvetleri aşağıdaki çizimler üzerinde daha rahat görebiliriz.

Dengelenmemiş KuvvetlerEn az iki kuvvetin bileşke kuvvetinin (net kuvvetinin) sıfırdanfarklı olması durumu dengelenmemiş kuvvetlerolarak adlandırılır. Dengelenmemiş kuvvetlerin etkisindeki cisimler sanki tek bir kuvvetin etkisindeymiş gibi görünürler. Dengelenmemiş kuvvetlerin etkisindeki cisimler;

Başlangıçta duruyor ise hareket etmeye başlar.

Duran bir masayı iki kişi birbirlerine göre zıt yönde ve farklı büyüklükteki kuvvetler ile çektiklerinde masa büyük kuvvet yönünde hareket etmeye başlar.

Başlangıçta hareketli ise hızlanabilir, yavaşlayabilir hatta durabilir.

Havaya atılan bir top yukarı doğru çıkarken yavaşlayarak hareket eder. Hareket halindeki bir topa vurulduğunda top hızlanarak yol alır. Hareket halindeki bir arabanın frenine basıldığında araba durur.Dengelenmemiş kuvvetlerin etkisindeki cisimleri dengelemek için bileşke kuvvete zıt yönde ve bileşke kuvvet ile eşit büyüklükte kuvvet uygulamak gerekir. Örneğin; bir masaya birbirine zıt yönde 5 N ve 10 N büyüklüğünde iki kuvvet etki ettiğinde bileşke kuvvet sıfırdan farklı olur. Bu cismi dengelemek için bileşke kuvvete zıt yönde ve eşit büyüklükte kuvvet uygulamak gerekir.

III.BÖLÜM


*Boşluk dolduralım*Eşleştirelim Ölçme ve değerlendirme için projeler, kavram haritaları, tanılayıcı dallanmış ağaç, yapılandırılmış grid, altı şapka tekniği, bulmaca,

çoktan seçmeli, açık uçlu, doğru-yanlış, eşleştirme, boşluk doldurma, iki aşamalı test gibi farklı soru ve tekniklerden uygun olanı uygun yerlerde kullanılacaktır.

IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM

Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar: Dünya Engelliler Günü (3 Aralık)






I.BÖLÜM


Ünite No-Adı: 3.Ünite:Kuvvet ve HareketKonu: Sabit Süratli Hareket


Öğrenci Kazanımları/Hedef ve Davranışlar: 6.3.2.1. Sürati tanımlar ve birimini ifade eder.

Ünite Kavramları ve Sembolleri: Yol, zaman, sürat ve birimleri, sabit süratli hareketin yol-zaman ve sürat-zaman grafikleri



Açıklamalar:

a. Sürat birimleri olarak metre/saniye (m/sn.) ve kilometre/saat (km/sa.) dikkate alınır.b. Yer değiştirme ve hız kavramlarına girilmez.c. Matematiksel bağıntılara girilmez. ç. Birim dönüştürme yaptırılmaz


Özet: SüratEtrafımıza baktığımızda rüzgârda sallanan ağaç dalları, caddelerde arabalar, uçan kuşlar görürüz. Bu varlıkların ortak özelliklerinden biri de hareketli olmalarıdır.Hareketli olan tüm varlıkların bir sürati (hızı) vardır. Varlıkların belirli bir zamanda aldıkları mesafeye sürat denir. Tanımdan da anlaşılacağı üzere sürat; alınan (gidilen) yol ve zamana bağlıdır. Sürati fazla olan varlıklar belirli bir mesafeyi daha kısa zamanda alırlar. Ya da sürati fazla olan varlıklar belirli bir zaman diliminde daha fazla yol alırlar. Sürati hesaplamak için alınan yolu geçen toplan zamana böleriz. Buna göre sürat;

formülü ile hesaplanır.

Otomobillerde kullanılan sürat göstergeleri sayesinde sürücüler belirli bir mesafeyi ne kadar sürede gideceklerini hesaplayabilir, o anki süratlerini görebilir ve bu sayede trafikteki kurallardan olan sürat limitlerine uyabilirler. Otomobillerdeki sürat göstergelerinde de yazdığı gibi süratin bir birimi vardır. Süratin birimini elde edebilmek için alınan yol ve zaman birimlerini bilmemiz gerekir. Alınan yol metre ile ölçülür ve birimleri santimetre, metre ve kilometredir. Zaman için ise kronometre adı verilen araçlar ile ölçülür ve birimleri saniye, saat ve dakikadır.

Sürat hesaplamada kullanılan uzunluk ve zaman birimleri aşağıdaki resimlerde gösterilmiştir.

Süratin birimi alınan yol (uzunluk) ve zaman birimlerine göre değişiklik gösterir. Buna göre;Alınan yol santimetre (cm), geçen zaman saniye(s) olarak alındığında sürat birimi;

olur.Alınan yol kilometre (km), geçen zaman saat(h) olarak alındığında sürat birimi;

olur..Genellikle şehirlerarası otobüslerin süratini ölçmek ve kaydetmek için takometre kullanılır. Sürat sınırlarını aşan araçları tespit etmek için de radarlar kullanılır.

Aşağıda bazı varlıkların süratleri verilmiştir. Işığın havadaki sürati 300.000 km/s’dir. Bir uzay mekiğinin fırlatılma sürati yaklaşık32.000 km/h’dir. Thrust SSC, jet yakıtı ile çalışan en süratli kara aracıdır. Sürati 1240 km/h’

yibulabilmektedir. Göklerin en süratli kuşu olan kartalların sürati 320 km/ h’i bulabilir. Ankara-Eskişehir arasında faaliyette olan YHT (yüksek hızlı tren)’nin sürati250

km/h’ e ulaşabilmektedir. En süratli koşan hayvan olan çitaların sürati 140 km/h’i bulmaktadır. İnsanların ulaştığı en yüksek sürat 43.45 km/h’tir. Bu sürat, ünlü atletMichael

Johnson (Maykıl Cansın) ve DonovanBailey (Danıvın Beyli) tarafından1997 Olimpiyat oyunlarında kaydedilmiştir.

Salyangozların sürati yaklaşık olarak 0.05 km/h’tir.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM

Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar:Dünya Engelliler Günü (3 Aralık)



I.BÖLÜM




Öğrenci Kazanımları/Hedef ve Davranışlar: 6.3.2.1. Sürati tanımlar ve birimini ifade eder.




Açıklamalar:

a. Sürat birimleri olarak metre/saniye (m/sn.) ve kilometre/saat (km/sa.) dikkate alınır.b. Yer değiştirme ve hız kavramlarına girilmez.c. Matematiksel bağıntılara girilmez. ç. Birim dönüştürme yaptırılmaz


Özet: SüratEtrafımıza baktığımızda rüzgârda sallanan ağaç dalları, caddelerde arabalar, uçan kuşlar görürüz. Bu varlıkların ortak özelliklerinden biri de hareketli olmalarıdır.Hareketli olan tüm varlıkların bir sürati (hızı) vardır. Varlıkların belirli bir zamanda aldıkları mesafeye sürat denir. Tanımdan da anlaşılacağı üzere sürat; alınan (gidilen) yol ve zamana bağlıdır. Sürati fazla olan varlıklar belirli bir mesafeyi daha kısa zamanda alırlar. Ya da sürati fazla olan varlıklar belirli bir zaman diliminde daha fazla yol alırlar. Sürati hesaplamak için alınan yolu geçen toplan zamana böleriz. Buna göre sürat;

formülü ile hesaplanır.

Otomobillerde kullanılan sürat göstergeleri sayesinde sürücüler belirli bir mesafeyi ne kadar sürede gideceklerini hesaplayabilir, o anki süratlerini görebilir ve bu sayede trafikteki kurallardan olan sürat limitlerine uyabilirler. Otomobillerdeki sürat göstergelerinde de yazdığı gibi süratin bir birimi vardır. Süratin birimini elde edebilmek için alınan yol ve zaman birimlerini bilmemiz gerekir. Alınan yol metre ile ölçülür ve

birimleri santimetre, metre ve kilometredir. Zaman için ise kronometre adı verilen araçlar ile ölçülür ve birimleri saniye, saat ve dakikadır.

Sürat hesaplamada kullanılan uzunluk ve zaman birimleri aşağıdaki resimlerde gösterilmiştir.

Süratin birimi alınan yol (uzunluk) ve zaman birimlerine göre değişiklik gösterir. Buna göre;Alınan yol santimetre (cm), geçen zaman saniye(s) olarak alındığında sürat birimi;

olur.Alınan yol kilometre (km), geçen zaman saat(h) olarak alındığında sürat birimi;

olur.Sürat ile ilgili işlem yaparken uzunluk ve zaman birimleri arasında dönüşümler yapmamız gerekebilir. Uzunluk birimleri arasındaki ilişki;1 km = 1000m1 m = 100 cm şeklindedir. Zaman birimleri arasındaki ilişki;1 h = 60 dk = 3600 s1 dk = 60 s şeklindedir.Örnek; 18 km/h kaç m/s eder?Çözüm: 1 kilometre = 1000 metre olduğundan; 18 km = 18000 m’dir.1 saat = 3600 saniyedir. Buna göre;18000m/3600s =5 m/s’dir.Genellikle şehirlerarası otobüslerin süratini ölçmek ve kaydetmek için takometre kullanılır. Sürat sınırlarını aşan araçları tespit etmek için de radarlar kullanılır.

Aşağıda bazı varlıkların süratleri verilmiştir. Işığın havadaki sürati 300.000 km/s’dir.

Bir uzay mekiğinin fırlatılma sürati yaklaşık32.000 km/h’dir. Thrust SSC, jet yakıtı ile çalışan en süratli kara aracıdır. Sürati 1240 km/h’

yibulabilmektedir. Göklerin en süratli kuşu olan kartalların sürati 320 km/ h’i bulabilir. Ankara-Eskişehir arasında faaliyette olan YHT (yüksek hızlı tren)’nin sürati250

km/h’ e ulaşabilmektedir. En süratli koşan hayvan olan çitaların sürati 140 km/h’i bulmaktadır. İnsanların ulaştığı en yüksek sürat 43.45 km/h’tir. Bu sürat, ünlü atletMichael

Johnson (Maykıl Cansın) ve DonovanBailey (Danıvın Beyli) tarafından1997 Olimpiyat oyunlarında kaydedilmiştir.

Salyangozların sürati yaklaşık olarak 0.05 km/h’tir.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM

Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar:İnsan Hakları ve Demokrasi Haftası


2017- 2018 EĞİTİM – ÖĞRETİM YILI GÜMÜŞLER ŞEHİT NAİL AKDOĞAN ORTAOKULU 6. SINIF FEN BİLİMLERİ DERS PLÂNI

I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 13.Hafta (10 – 14 Aralık 2018)Sınıf: 6.Sınıf



Öğrenci Kazanımları/Hede

f ve Davranışlar:6.3.2.2. Yol, zaman ve sürat arasındaki ilişkiyi grafik üzerinde gösterir.


Uygulanacak Yöntem ve Teknikler:

Anlatım, Soru Cevap, Rol Yapma, Grup Çalışması


Açıklamalar:


Özet:

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM

Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar:İnsan Hakları ve Demokrasi Haftası

www.FenEhli.com www.FenEhli.com www.FenEhli.com www.FenEhli.com Uygundur







I.BÖLÜM


Ünite No-Adı: 4.Ünite:Madde ve IsıKonu: Maddenin Tanecikli Yapısı



6.4.1.1. Maddelerin; tanecikli, boşluklu ve hareketli yapıda olduğunu ifade eder6.4.1.2. Hâl değişimine bağlı olarak maddenin tanecikleri arasındaki boşluk ve taneciklerin hareketliliğinin değiştiğini deney yaparak karşılaştırır

Ünite Kavramları ve Sembolleri:Tanecikli yapı, boşluklu yapı, hareketli yapı



Açıklamalar:Hareketli yapı ile ilgili titreşim, öteleme ve dönme kavramlarına değinilir


Özet: Maddenin Tanecikli YapısıKütlesi ve hacmi olan canlı ve cansız her varlığa madde denir. Farklı fiziksel hâllerde bulunabilen tüm maddeler çok küçük yapılardanoluşmuşlardır. Maddeyi oluşturan ve maddenin özelliklerini taşıyan en küçük yapı birimine maddenintaneciği(atom)denir.Tüm maddeler tanecikli yapıdadır. Maddenin tanecikleri o kadar küçüktür ki en gelişmiş mikroskoplarla bile görülemez.Tanecikler bir araya gelerek maddeleri oluşturur.Maddeyioluşturan tanecikler maddenin özelliğini taşıyan en küçük birimidir.Çevremizde çok sayıda farklı maddevardır.Farklı maddelerin olmasının nedeni taneciklerinin de farklı olmasıdır. Hiçbir maddenin taneciği başka bir maddenin taneciğine benzemez. Taneciklerin farklı olması maddelere de farklı özellikler kazandırır. Çevremizdeki bazı maddeler aynı taneciklerden oluşmasına rağmen farklı özelliklere sahiptirler. Örneğin, buz, su ve su buharı aynı maddedir. Fakat bu maddelerin fiziksel özellikleri farklıdır. Maddelerin farklı fiziksel özelliklere sahip olmalarının nedeni tanecikli ve boşluklu yapılarının değişmesidir. Tanecikler bir araya geldiğinde taneciklerarasında az veya çok boşluklar oluşur. Bir maddenintanecikleri arasındaki boşlukların miktarımaddenin hangi hâlde(katı-sıvı-gaz) olduğunu belirler.Maddelerin tanecikleri hareketlidir. Maddelerintanecikleri maddenin hâline bağlı olarak farklıhızlarda değişik hareketler yaparlar. Maddelerintanecikleri titreşim, dönme ve öteleme hareketiyapabilirler. Yaptıkları bu harekete bağlıolarak maddeler farklı hâllerde bulunur.Katı Maddelerin TanecikleriKatı maddelerin tanecikleri;

Çok sıkı ve düzenli bir şekilde birbiri ile temas hâlindedir. Tanecikleri arasındakiboşluk yok denecek kadar azdır. Katıların taneciklerisadece oldukları yerde titreşim hareketi yapar. Tanecikler arasındaki boşluklar çok azdır. Taneciklerin birbiriyle sıkı bir şekilde temashâlinde olmaları nedeniyle katı

maddeler sıkıştırılamazlar. Katı tanecikleri dönme ve öteleme hareketi yapamaz. Katıların belirli bir şekilleri ve hacimleri vardır. Dışarıdan bir etki olmadığı sürece katıların şekli değişmez.

Sıvı Maddelerin TanecikleriSıvı hâldeki maddeler de tıpkı katılar gibi tanecikli ve boşlukluyapıdadır. Sıvı hâldeki maddeler;

Tanecikleriarasındaki boşluklarkatılara göre biraz daha fazladır Sıvı tanecikleri birbiriyle temas hâlindedir. Sıvılar yüksek basınçta çok az sıkıştırılabildiği için, sıkıştırılamazolarak kabul

edilmektedir. Sıvı tanecikleri, titreşim hareketi yanında, dönme ve birbirleriüzerinden

kayarak öteleme hareketi de yaparlar. Sıvıların taneciklerininyaptığı öteleme ve dönme gibi yer değiştirme

hareketlerisıvı maddelere akıcılık özelliği kazandırır. Taneciklerinin yaptığı yer değiştirme hareketlerinden dolayı sıvılarınbelirli bir

şekilleri yoktur; fakat belirli hacimleri vardır. Sıvıların hacmi, içindebulunduğu kabın doldurduğu kısmının hacmine eşittir. Benzer şekildesıvı içine konulduğu kabın doldurduğu kısmının şeklini alır. Bu

nedenle herhangibir kapta bulunan bir sıvı başka bir kaba aktarıldığında sıvının

şeklide değişir.

Gaz Maddelerin TanecikleriGaz hâlindeki maddelerin yapısı ve davranışlarıkatı ve sıvılardan oldukça farklıdır. Gaz haldeki maddelerin;

Tanecikleri arasında fazla boşluk bulunduğundangazların tanecikleri katı ve sıvılardan farklı olarak heryönde çok hızlı bir şekilde hareket edebilir.

Taneciklerititreşim, dönme ve öteleme hareketi yaparlar. Belirli şekilleri yoktur ve bulundukları kapalı kapları tamamen doldururlar. Taneciklerinin arasında çok fazla boşluk bulunduğu için gazlar kolaylıkla

sıkıştırılabilir. Gaz tanecikleri arasında bulunan boşluk kabın büyüklüğüne göre değişir. Kap büyüdükçe boşluk artarken, küçüldükçe bu boşluklar azalır.

Tanecikleri çok hızlı hareket ettiği için bulundukları ortama hızla yayılırlar.Hâl Değişimi ve TaneciklerAynı cins maddelerin tanecikleri de aynı, farklı cins maddelerin tanecikleri de farklıdır. Ancak bir maddenin farklı halleri aynı taneciklerden oluşmasına rağmen farklı görünürler. Bu durum maddenin taneciklerinin hareketinin ve tanecikleri arasındaki boşluklu yapısının değişmesinden kaynaklanır.Maddeler katı, sıvı ve gaz halde bulunurlar. Maddelerin ısı alarak ya da vererek bir halden başka bir hale geçmesine hal değişimi denir. Maddeler hal değiştirdiklerinde taneciklerinin hareketi ve taneciklerinin arasındaki boşluk değişir. Örneğin çaydanlıktaki su ısıtıldığında, su taneciklerinin hızı ve tanecikler arasındaki boşluk artar.Katıdan SıvıyaKatı tanecikleri birbirine yakın olduğundan tanecikler arasındaki boşluk çok az, taneciklerin hareketi kısıtlı olup sadece titreşim hareketi yaparlar. Ayrıca katı tanecikleri düzenli bir yapıdadır. Katı bir madde ısıtıldığında;

Taneciklerin titreşim hareketleri(hızları) artar. Taneciklerin düzenli yapısı bozulur. Tanecikler arasındaki boşluk artar. Bu nedenle titreşim hareketi yanında

dönme ve öteleme hareketleri de yapmaya başlarlar. Tüm bu olaylar sonunda katı tanecikleri sıvı taneciklerine benzer ve madde sıvı

hale geçer.

KATI SIVISıvıdan GazaSıvı maddeler dışarıdan ısı almaya başladığında;

Taneciklerin titreşim, dönme ve öteleme hareketleri giderek artar. Isıtma işlemi devamederse tanecikler giderek daha fazla titreşim, dönme ve

öteleme hareketiyapar. Artan titreşim, dönme ve öteleme hareketleri sonucundabirbirine hızla çarpan

tanecikler arasındaki boşluklar da artmaya başlar. Tanecikler arasındaki boşlukların artması sonucunda birbirinden

bağımsızhareket etmeye başlarlar. Öncelikle sıvının üst kısmında bulunantanecikler onu çevreleyen diğer sıvı

taneciklerinden kurtulup serbesthareket eden gaz taneciğine dönüşmüş olur. Böylece sıvı madde hâldeğiştirerek gaz hâline geçer.

Katı ve sıvılara kıyasla, gaz maddelerin tanecikleri arasındaki boşluklar çok daha fazladır. Bu nedenle gaz maddelerin tanecikleri katı ve sıvı hâldeki taneciklere oranla çok daha hızlı ve serbest hareket edebilirler. Gaz taneciklerinin bu özellikleri gazların bulundukları ortama hızlı yayılmalarına neden olur.

SIVI GAZ* Madde hâl değiştirirken taneciklerinde(yapısında) hiçbir değişiklik meydana gelmez. Sadece taneciklerin hızlarında ve tanecikler arasındaki boşluklarda değişim olur.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM

Dersin Diğer Derslerle İlişkisi: 1. DÖNEM 2. YAZILISI

V.BÖLÜM




I.BÖLÜM


Ünite No-Adı: 4.Ünite:Madde ve IsıKonu: Maddenin Tanecikli Yapısı


Öğrenci Kazanımları/Hedef ve Davranışlar: 6.4.1.2. Hâl değişimine bağlı olarak maddenin tanecikleri arasındaki boşluk ve taneciklerin hareketliliğinin değiştiğini deney yaparak karşılaştırır

Ünite Kavramları ve Sembolleri:Tanecikli yapı, boşluklu yapı, hareketli yapı



Açıklamalar:


Özet: Hâl Değişimi ve TaneciklerAynı cins maddelerin tanecikleri de aynı, farklı cins maddelerin tanecikleri de farklıdır. Ancak bir maddenin farklı halleri aynı taneciklerden oluşmasına rağmen farklı görünürler. Bu durum maddenin taneciklerinin hareketinin ve tanecikleri arasındaki boşluklu yapısının değişmesinden kaynaklanır.Maddeler katı, sıvı ve gaz halde bulunurlar. Maddelerin ısı alarak ya da vererek bir halden başka bir hale geçmesine hal değişimi denir. Maddeler hal değiştirdiklerinde taneciklerinin hareketi ve taneciklerinin arasındaki boşluk değişir. Örneğin çaydanlıktaki su ısıtıldığında, su taneciklerinin hızı ve tanecikler arasındaki boşluk artar.Katıdan SıvıyaKatı tanecikleri birbirine yakın olduğundan tanecikler arasındaki boşluk çok az, taneciklerin hareketi kısıtlı olup sadece titreşim hareketi yaparlar. Ayrıca katı tanecikleri düzenli bir yapıdadır. Katı bir madde ısıtıldığında;

Taneciklerin titreşim hareketleri(hızları) artar. Taneciklerin düzenli yapısı bozulur. Tanecikler arasındaki boşluk artar. Bu nedenle titreşim hareketi yanında

dönme ve öteleme hareketleri de yapmaya başlarlar. Tüm bu olaylar sonunda katı tanecikleri sıvı taneciklerine benzer ve madde sıvı

hale geçer.

KATI SIVISıvıdan GazaSıvı maddeler dışarıdan ısı almaya başladığında;

Taneciklerin titreşim, dönme ve öteleme hareketleri giderek artar. Isıtma işlemi devamederse tanecikler giderek daha fazla titreşim, dönme ve

öteleme hareketiyapar. Artan titreşim, dönme ve öteleme hareketleri sonucundabirbirine hızla çarpan

tanecikler arasındaki boşluklar da artmaya başlar. Tanecikler arasındaki boşlukların artması sonucunda birbirinden

bağımsızhareket etmeye başlarlar. Öncelikle sıvının üst kısmında bulunantanecikler onu çevreleyen diğer sıvı

taneciklerinden kurtulup serbesthareket eden gaz taneciğine dönüşmüş olur. Böylece sıvı madde hâldeğiştirerek gaz hâline geçer.

Katı ve sıvılara kıyasla, gaz maddelerin tanecikleri arasındaki boşluklar çok daha fazladır. Bu nedenle gaz maddelerin tanecikleri katı ve sıvı hâldeki taneciklere oranla çok daha hızlı ve serbest hareket edebilirler. Gaz taneciklerinin bu özellikleri gazların bulundukları ortama hızlı yayılmalarına neden olur.

SIVI GAZ* Madde hâl değiştirirken taneciklerinde(yapısında) hiçbir değişiklik meydana gelmez. Sadece taneciklerin hızlarında ve tanecikler arasındaki boşluklarda değişim olur.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM





I.BÖLÜM


Ünite No-Adı: 4.Ünite:Madde ve IsıKonu: Yoğunluk


Öğrenci Kazanımları/Hedef ve Davranışlar:6.4.2.1. Yoğunluğu tanımlar .6.3.3.2. Tasarladığı deneyler sonucunda çeşitli maddelerin yoğunluklarını hesaplar.

Ünite Kavramları ve Sembolleri:Yoğunluk,Yoğunluk Birimi



Açıklamalar:a. Yoğunluğun madde için ayırt edici bir özellik olduğu vurgulanır.b. Yoğunluğun birimi olarak g/cm3 kullanılır.


Özet: YoğunlukÇevremizdeki tüm maddelerin belirli bir kütlesi ve hacmi vardır. Bu nedenle kütle ve hacim maddeler için ortak özelliktir. Kütle, değişmeyen madde miktarıdır. Kütle, “m” harfi ile gösterilir ve birimi; gram(g) ve kilogram(kg)’dır. Hacim, maddenin boşlukta kapladığı alan olarak tanımlanabilir. Hacim “V” harfi ile gösterilir ve birimi “cm3”tür. Kütle eşit kollu terazi ile, hacim dereceli silindir ile ölçülür. Bir maddenin kütlesinin hacmine oranı o maddenin yoğunluğunu verir. Birmaddenin “birim hacminin (1 cm3) kütlesine” maddenin yoğunluğu denir. Yoğunluk maddeler için ayırt edici özelliktir. Yoğunluk “d” harfi ile gösterilir. Kütle gram(g), hacim cm3 olarak alındığında yoğunluk birimi g/cm3 olur.

Nasıl gösterilir?

Ne ile ölçülür? Birimi nedir?

Kütle m Eşit kollu terazi

g

Hacim V Dereceli silindir

cm3

Yoğunluk d (hesaplanır) g/cm3

Bir maddeninyoğunluğunu bulmak için;

eşitliği kullanılır.Örnek 1:Hacmi 10 cm3 olan bir buz parçasının kütlesi 40 g olduğuna göre yoğunluğunu nedir?ÇözümVerilenler:m = 40 gV = 10 cm3

İstenilen:d = ?d = m/V ==> d = 40 g / 10 cm3==> d = 4 g/cm3

Belirli bir şekli olmayan cisimlerin yoğunluğunu hesaplarken; Cismin kütlesi eşit kollu terazi ile ölçülür. Cismin hacmi dereceli silindir ile bulunur. Dereceli silindir içerisine belirli bir

hacimde sıvı eklenir. Daha sonra cisim sıvı içerisine bırakılır. Dereceli silindirdeki son sıvı seviyesinden ilk sıvı seviyesi çıkarılır. Aradaki fark cismin hacmine eşittir.

Örnek 2: Aşağıdaki taş parçası 50 cm3su bulunan beherin içerisine konulduğunda beherdekisu seviyesi 120 cm3 olmuştur. Taşın kütlesi ise 35 gram olarak tartılmıştır. Buna göre verilerdenyararlanarak taşın yoğunluğunu hesaplayınız.

Verilenler:m= 35 gV = 120 - 50 = 70 cm3

İstenilen:d = ?d = m/V ==> d = 35 g / 70 cm3==> d = 0,5 g/cm3

Cisimlere ait kütle-hacim grafiklerinden yararlanarak cisimlerin yoğunluğunu hesaplamak için;

Grafiğin herhangi bir noktasındaki kütle ve hacim değerlerinden yararlanılır.

Örnek 3:Aşağıda verilen kütle-hacim grafiğinden yararlanarak gümüş ve demirin yoğunluklarını hesaplayınız.

Grafikten altın için;m= 64g ; V = 4 cm3değerlerini kullanalım. Buna göre altının yoğunluğu;d = m/V ==> d = 64 g / 4 cm3==> d = 16 g/cm3

Grafikten gümüş için;m= 96g ; V = 12 cm3değerlerini kullanalım. Buna göre altının yoğunluğu;d = m/V ==> d = 96 g / 12 cm3==> d = 8 g/cm3

Grafikten bakır için;m= 80g ; V = 20 cm3değerlerini kullanalım. Buna göre altının yoğunluğu;d = m/V ==> d = 80 g / 20 cm3==> d = 4 g/cm3

olarak hesaplanır.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM




I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 16.Hafta (31 Aralık 2018-4 Ocak 2019)

Sınıf: 6.SınıfÜnite No-Adı: 4.Ünite:Madde ve Isı

Konu: YoğunlukÖnerilen Ders Saati: 2 Saat

II.BÖLÜM

Öğrenci Kazanımları/Hedef ve Davranışlar:6.3.3.2. Tasarladığı deneyler sonucunda çeşitli maddelerin yoğunluklarını hesaplar.

Ünite Kavramları ve Sembolleri:Yoğunluk,Yoğunluk Birimi



Açıklamalar:


Özet:Belirli bir şekli olmayan cisimlerin yoğunluğunu hesaplarken;

Cismin kütlesi eşit kollu terazi ile ölçülür. Cismin hacmi dereceli silindir ile bulunur. Dereceli silindir içerisine belirli bir

hacimde sıvı eklenir. Daha sonra cisim sıvı içerisine bırakılır. Dereceli silindirdeki son sıvı seviyesinden ilk sıvı seviyesi çıkarılır. Aradaki fark cismin hacmine eşittir.

Örnek 2: Aşağıdaki taş parçası 50 cm3su bulunan beherin içerisine konulduğunda beherdekisu seviyesi 120 cm3 olmuştur. Taşın kütlesi ise 35 gram olarak tartılmıştır. Buna göre verilerdenyararlanarak taşın yoğunluğunu hesaplayınız.

Verilenler:m= 35 gV = 120 - 50 = 70 cm3

İstenilen:d = ?d = m/V ==> d = 35 g / 70 cm3==> d = 0,5 g/cm3

Cisimlere ait kütle-hacim grafiklerinden yararlanarak cisimlerin yoğunluğunu hesaplamak için;

Grafiğin herhangi bir noktasındaki kütle ve hacim değerlerinden yararlanılır.

Örnek 3:Aşağıda verilen kütle-hacim grafiğinden yararlanarak gümüş ve demirin yoğunluklarını hesaplayınız.

Grafikten altın için;m= 64g ; V = 4 cm3değerlerini kullanalım. Buna göre altının yoğunluğu;d = m/V ==> d = 64 g / 4 cm3==> d = 16 g/cm3

Grafikten gümüş için;m= 96g ; V = 12 cm3değerlerini kullanalım. Buna göre altının yoğunluğu;d = m/V ==> d = 96 g / 12 cm3==> d = 8 g/cm3

Grafikten bakır için;m= 80g ; V = 20 cm3değerlerini kullanalım. Buna göre altının yoğunluğu;d = m/V ==> d = 80 g / 20 cm3==> d = 4 g/cm3

olarak hesaplanır.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM




I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 16.Hafta (31 Aralık 2018-4 Ocak 2019)

Sınıf: 6.SınıfÜnite No-Adı: 4.Ünite:Madde veIsı


II.BÖLÜM


6.3.3.3. Birbiri içinde çözünmeyen sıvıların yoğunluklarını deney yaparak karşılaştırır.6.3.3.4.Suyun katı ve sıvı hâllerine ait yoğunlukları karşılaştırarak bu durumun canlılar için önemini tartışır.

Ünite Kavramları ve Sembolleri:YoğunlukYoğunluk Birimi



Açıklamalar:


Özet: Yoğunlukların KarşılaştırılmasıAynı şartlarda farklı maddelerin yoğunlukları birbirinden farklıdır.Çünkü farklı maddelerin tanecik yapıları ve taneciklerinin arasındakiboşluklar da farklıdır.Bu nedenle yoğunluk maddeler için ayırt edici özelliktir.Maddenin farklı hâllerinin(katı-sıvı-gaz) yoğunlukları da birbirinden farklıdır. Maddenin tanecikleri arasındaki boşluk ne kadar az ise maddenin hacmi o kadar küçülür. Eşit kütlede hacim ne kadar küçük olursa yoğunluk o kadar büyük olur. Genellikle maddekatı hâlden sıvı hâle ve sıvı hâlden gaz hâline geçtiğinde tanecikleri arasındaki boşluk artar ve maddeninyoğunluğu da azalır. Bundan dolayı aynı maddenin yoğunluğunun en fazla olduğu hâli genellikle katıhâli iken, yoğunluğunun en az olduğu hâli ise gaz hâlidir.Maddelerin yoğunluğu madde miktarına bağlı değildir. Çünkü madde miktarı artıkça maddeninkütlesi ve hacmi aynı oranda arttığı için maddenin yoğunluğu sabit kalır. Örneğin aynı sıcaklıkta bir damla suyun yoğunluğu bir sürahi suyun yoğunluğuna eşittir. Çünkü maddelerin yoğunluğu sabittir ve sadece sıcaklıkla değişir. Genellikle sıcaklık artarsa maddelerin hacmi artacağından yoğunlukları azalır.Maddelerin yoğunluklarını karşılaştırmanın en kolay yolu, maddelerin bir sıvıda batmaveya yüzme özelliklerinin karşılaştırılmasıdır. Yoğunluğu sıvının yoğunluğundan büyük olan madde sıvının dibine batarken, Yoğunluğu sıvının yoğunluğundan az olan madde sıvıda yüzer.Birbirine karışmayan sıvı maddelerin yoğunluklarını birbiri ilekarşılaştırırken yoğunlukları farklı olan ve birbirine karışmayansıvılar aynı kap içine konulur. Sıvı maddelerden yoğunluğu büyük olan en altta kalacak şekilde yukarıya doğu sıralanırlar.Örneğin; aşağıda birbirine karışmayan sıvıların aynı kap içerisindeki konumları verilmiştir.

Buna göre sıvıların yoğunluk sıralaması: dP>dO>dN>dM>dL>dK şeklinde olur.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM




I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 17.Hafta (7-11 Ocak 2019)

Sınıf: 6.SınıfÜnite No-Adı: 4.Ünite:Madde ve Isı


II.BÖLÜM

Öğrenci Kazanımları/Hedef ve Davranışlar:6.3.3.4.Suyun katı ve sıvı hâllerine ait yoğunlukları karşılaştırarak bu durumun canlılar için önemini tartışır.

Ünite Kavramları ve Sembolleri:YoğunlukYoğunluk Birimi



Açıklamalar:


Özet: Suyun Yoğunluğu ve Canlılar İçin ÖnemiMaddenin farklı hâllerinin yoğunluklarının birbirindenfarklı olmasından dolayı suyun da farklı hallerinin yoğunluğu birbirinden farklıdır. Normal şartlarda sıvı bir madde soğudukça taneciklerinin hızı yavaşlar ve tanecikler birbirine yaklaşır.Böylelikle maddenin hacmi küçülür. Hacmi küçülmesine rağmenmaddenin kütlesi değişmez. Bu nedenle maddelerin yoğunluğuartar. Ancak;Su, bu davranışı göstermeyen nadir maddelerden biridir.Birçok maddenin katı hâlinin yoğunluğu sıvı hâlinden daha büyükolmasına rağmen, buzun yoğunluğu suyun yoğunluğundan küçüktür.Çünkü su donarken tanecikleri birbirine yaklaşmaz aksinebirbirinden uzaklaşırlar. Bu durum buzun hacminin aynı miktardakisuyun hacmine göre daha büyük olmasına neden olur. Bu nedenle buz parçası su içerisinde yüzer, donan şişeler patlar.

Suyun sahip olduğu bu sıra dışı özellik hayatın devamınısağlayan önemli bir özelliktir. Buz dağlarının suyunüzerinde yüzmesi buzun yoğunluğunun sudan küçükolmasından kaynaklanmaktadır.

Buz dağları suya batsaydı okyanuslar dipten donardı. Bu durum dipteyaşayan canlıların ve onlarla beslenen diğer tüm canlılarınölmesine ve suda hayatın sona ermesine nedenolurdu.

Kışın donan suların, nehirlerin ve göllerin yüzeyini kaplaması suların dibe doğru donmasını önler. Bu durumsulardaki yaşamın devam etmesini sağlar.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM




I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 17.Hafta (7-11 Ocak 2019)Sınıf: 6.Sınıf

Ünite No-Adı: 4.Ünite:Madde ve IsıBölüm/Konu: Madde ve Isı


Öğrenci Kazanımları/Hedef ve Davranışlar:6.4.3.1. Maddeleri, ısı iletimi bakımından sınıflandırır.

Ünite Kavramları ve Sembolleri:Isı iletkenliği, ısı yalıtkanlığı, ısı yalıtımı, ısı yalıtım malzemeleri



Açıklamalar:


Özet: Madde ve IsıIsı, bir enerji çeşididir ve maddeler arasında alınıp verilebilir. Isı alışverişi her zaman sıcaklığı yüksek olan maddeden sıcaklığı düşük olan maddeye doğrudur. Yani sıcaklığı yüksek olan madde sıcaklığı düşük olan maddeye ısı enerjisi verir. Isı alan maddenin sıcaklığı artarken ısı veren maddenin sıcaklığı azalır. Isı alışverişi maddenin en küçük yapıtaşı olan tanecikler arasında gerçekleşir. Maddelerin tanecikleri sahip oldukları enerjiden dolayı hareket ederler. Isı alan maddelerin taneciklerinin enerjisi artacağından hareket hızları da artar. Tanecikler artan hareket hızları nedeniyle etraflarındaki taneciklere çarparlar ve enerjilerini bu taneciklere aktarırlar.Bir ısıtıcı üzerine bırakılan çaydanlık içerisindeki suyu inceleyecek olursak, ısıtıcı tarafından sağlanan ısı enerjisi öncelikle çaydanlığın ısıtıcıya yakın olan taneciklerine aktarılır. Bu tanecikler de aldıkları ısı enerjisini çaydanlık içerisindeki suyun taneciklerine aktarırlar. Alttaki su tanecikleri de aldıkları ısı enerjisini yukarıdaki taneciklere çarparak aktarırlar. Böylece çaydanlık içerisindeki suyun ısısı artar. Bu olayda ısının bir yerden başka bir yere tanecikler sayesinde aktarıldığı görülmektedir. Isının tanecikler arasında aktarılmasına ısı iletimi adı verilir. Isı iletimi ısı kaynağına yakın olan taneciklerden soğuk olan taneciklere doğru gerçekleşir.

Isı İletkenliğiMaddelerin ısı iletkenlikleri birbirinden farklıdır. Bazı maddeler ısıyı iyi iletirken bazı maddelerin ısı iletimi çok azdır. Isı iletimi sıcak maddelerden soğuk maddelere doğru gerçekleşir. Isının sıcak maddelerden soğuk maddelere doğru iletilmesine ısı iletkenliği adı verilir. Isı iletimi aynı maddenin tanecikleri arasında gerçekleşebileceği gibi farklı maddelerin tanecikleri arasında da gerçekleşebilir. Isı alış verişi sıcaklığı farklı olan maddeler arasında




gerçekleşir. Sıcaklığı eşit olan maddeler arasında ısı alışverişi olmaz. Isı alışverişi maddelerin sıcaklıkları eşitleninceye kadar devam eder. Isı alışverişi sonunda ısı alan maddenin sıcaklığı artarken ısı veren maddenin sıcaklığı azalır. Isı alışverişinin gerçekleşebilmesi için maddelerin birbirine temas etmesi ve temasın engellenmemesi gerekir.

Isıyı iyi ileten maddelere ısı iletkeni madde denir. Isı iletkeni maddelere; Altın, Gümüş, Bakır, Alüminyum, Demir ve Çelik gibi metaller örnek olarak verilebilir.

Isı iletkeni maddeler ısının iyi iletilmesinin istenildiği yerlerde kullanılır. Örneğin yemek pişirmek için kullandığımız tencere, tava gibi mutfak araç geçleri demir, çelik ve bakır gibi ısı iletkeni metallerden yapılır. Aynı şekilde kalorifer petekleri gibi ısının iyi iletilmesinin istenildiği yerlerde de ısı iletkeni maddeler kullanılır. Isıyı ileten maddelerin ısı iletkenliği, yapıldıkları maddenin türüne bağlı olarak değişir. Bu nedenle farklı maddeler ısıyı farklı miktarlarda iletir. Öyle ki her ikisi de ısı iletkeni olan demir ve bakırın ısı iletkenlikleri de birbirinden farklıdır.Isı YalıtkanlığıGünlük hayatta bazı durumlarda ısının iyi iletilmesini isterken bazı durumlarda ısının iletilmemesini ya da ısı iletiminin engellenmesini isteriz. Örneğin yemek pişirmede kullandığımız tencerenin gövde kısmının ısıyı iyi iletmesini isterken tencereyi tutmak için kullandığımız kulp kısmının ısıyı iyi iletmemesini isteriz.İki madde veya ortam arasındaısı alış verişinin olmaması durumuna ısı yalıtkanlığıdenir.

Isıyı iyi iletmeyen maddelere ısı yalıtkanımaddeler denir. Isı yalıtkanı maddelere; Plastik, Tahta, Saman, Deri, Elyaf ve Pamuk gibi maddeler örnekolarak verilebilir.

Isı yalıtkanı maddeler genellikle var olan ısıyı korumak için kullanılır.



Giydiğimiz elbiseler, ayakkabılar, şapka ve eldivenler ısı yalıtkanlarına örnektir. Kışın üşümemek içinısı kaybını önleyecek türden elbiseler giyeriz. Aynı şekilde kışın uyurken vücudumuzdaki ısı kaybını engellemekiçin üzerimize battaniye ya da yorgan örteriz.

Soğuk içeceklerimizi uzun süre soğuk, sıcak içeceklerimizi de uzun süre sıcak tutabilmek için termos kullanırız. Termoslarınyapıldığı yalıtkan maddeler ortamla ısı alış verişini engellediğindeniçindeki sıvı istenen sıcaklıkta uzun süre kalır.

Bazen ısı iletkeni ve ısı yalıtkanı maddeleri aynı eşya üzerindekullanabiliriz. Örneğin, çaydanlığın metal kısmı iyi bir ısı iletkeniiken, kulpu ise ısı yalıtkanıdır. Eğer çaydanlığın kulpu daiyi iletken bir maddeden yapılmış olsaydı, sıcak bir çaydanlığınkulpunu tuttuğumuzda elimize ısı akışı hızlı olacak ve elimiz yanacaktı.Bir maddenin ısı yalıtkanlığı arttıkça ısı iletkenliği azalır. Örneğin metallerin ısı iletkenliklerigenelde yüksek olmasına rağmen ısı yalıtkanlıkları düşüktür. Maddenin tanecikleri arasındakiboşluk miktarı arttıkça maddenin ısı yalıtkanlığı da artar. Tümüyle yalıtkan bir maddeden sözedilemez. Yani her madde çok az da olsa ısıyı iletme özelliği gösterir.

III.BÖLÜM


*Boşluk dolduralım*Eşleştirelim Ölçme ve değerlendirme için projeler, kavram haritaları, tanılayıcı dallanmış ağaç, yapılandırılmış grid, altı şapka tekniği, bulmaca, çoktan seçmeli, açık uçlu, doğru-yanlış, eşleştirme, boşluk doldurma, iki



aşamalı test gibi farklı soru ve tekniklerden uygun olanı uygun yerlerde kullanılacaktır.

IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM





I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 18.Hafta (14-18 Ocak 2019)Sınıf: 6.Sınıf

Ünite No-Adı: 4.Ünite: Madde ve IsıKonu: Madde ve Isı



6.4.3.2. Binalarda kullanılan ısı yalıtım malzemelerinin seçilme ölçütlerini belirler6.4.3.3. Alternatif ısı yalıtım malzemeleri geliştirir


Isı iletkenliği, ısı yalıtkanlığı, ısı yalıtımı, ısı yalıtım malzemeleri




Açıklamalar:


Özet: Isı YalıtımıBazı durumlarda ısıyı korumak, bazı durumlarda ise zararlı etkilerinden korunmak isteriz. Örneğin kışın ortamın ısısını korumaya çalışırken, yazın ortamın ısınmasını engellemeye çalışırız. Bu gibi durumlarda ısı iletimi çok az olan ısı yalıtkanı maddelerden yararlanırız. Isı yalıtımındaki amaç ısı alışverişini engellemektir. Yani ortamdaki ısının dışarıya çıkmasını ya da dışarıdaki ısının ortama girmesini engellemeye çalışırız. Isı yalıtımı; iç ortam ile dış ortamın birbirine doğrudan temas ettiği bölgelerin ısı yalıtkanı maddeler ile kaplanması ile sağlanır. Örneğin, binalardaki ısı yalıtımı için binaların dış yüzeyleri ısı yalıtkanı maddelerle kaplanır.Isı alışverişini engelleyerek maddelerin ısılarını korumak amacıyla yapılan her türlü işleme ısı yalıtımı denir. Isı yalıtımı için kullanılan ısı yalıtkanı malzemelere yalıtım malzemeleri denir. Yalıtım malzemeleri; ısıyı iyi iletmeyen ısı yalıtkanı maddelerden yapılmaktadır. Yalıtım malzemesi olarak genellikle;

Tahta, Plastik, Cam yünü, Taş yünü, Plastik köpük, Katran, Bakalit, Hava boşluğu kullanılır. Hava boşluğu kullanımına en güzel örnek çift camlar

arasında bulunan havadır.

Yalıtım malzemeleri seçiminde aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir. Kullanılan malzemeler;

Isı yalıtkanı olmalıdır. Ekonomik olmalıdır. Uzun ömürlü olmalıdır. Yanmaya karşı dirençli(zor yanan) malzeme olmalıdır. İnsan ve çevre sağlığı açısından tehlikeli olup olmadığına dikkat edilmelidir. İçine su sızdırmamalıdır. Darbelere karşı dayanıklı olmalıdır.

Aşağıdaki tabloda yaygın olarak kullanılan yalıtım malzemelerinin özellikleri verilmiştir.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


1. Dönem Sonu Değerlendirmesi

V.BÖLÜM


Enerji Tasarrufu HaftasıOcak Ayının 2. Haftası



I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 19.Hafta (4-8 Şubat 2019)Sınıf: 6.Sınıf

Ünite No-Adı: 4.Ünite: Madde ve IsıKonu: Madde ve Isı



6.4.3.4. Binalarda ısı yalıtımının önemini, aile ve ülke ekonomisi ve kaynakların etkili kullanımı bakımından tartışır.


Isı iletkenliği, ısı yalıtkanlığı, ısı yalıtımı, ısı yalıtım malzemeleri




Açıklamalar:


Özet:

Evlerde ısı kaybının en yüksek olduğu bölgeler; çatı, pencere, kapı ve duvarlardır. Buralardaki kayıpları önlemek için bu bölümlere ısı yalıtımı yapılmalıdır. Isı yalıtımı yapılacak bölgeye göre kullanılması gereken malzemede değişiklik göstermektedir. Örneğin; çatılarda cam yünü, zeminlerde tahta, duvarlarda plastik köpük, camlarda havası alınmış çift camlı sistemler kullanılır.Isı yalıtımı için en uygun malzemelerin seçilmesi ve ısı yalıtımının doğru bir şekilde yapılması hemaile bütçemiz hem de enerji kaynaklarımızın verimli ve tasarruflu kullanılması bakımından önemlidir. Isı yalıtımı ile;

Tüketilen yakıt miktarı azaltılır. Böylece hem aile hem de ülke ekonomisinekatkı sağlanır.

Daha az yakıt yakılması, oluşacak zararlı gaz miktarını da azaltır. Böylece hava kirliliği azalacaktır.

Yazın serin, kışın ise sıcak bir ortam elde edilir. Duvarların iç yüzeylerinde terleme sonucu küflenme, siyah lekelenmeler

veya boya kabarmalarıoluşmaz. Binaların ömrü uzar.

Yalıtımsız binalardaki ısı kaybından dolayı ülkemizde her yıl yaklaşık 15 milyar TL israf edilmektedir.Bu nedenle 2011 yılında binalarda “Enerji Kimlik Belgesi” zorunlu hâle getirilmiştir.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM




I.BÖLÜM


Ünite No-Adı: 4.Ünite: Madde ve IsıKonu: Yakıtlar



6.4.4.1. Yakıtları, katı, sıvı ve gaz yakıtlar olarak sınıflandırıp yaygın şekilde kullanılan yakıtlara örnekler verir.

Ünite Kavramları ve Sembolleri:Katı yakıtlar, sıvı yakıtlar, gaz yakıtlar, yenilenebilir ve yenilenemez enerji kaynakları



Açıklamalar:Fosil yakıtların sınırlı olduğu ve yenilenemez enerji kaynaklarından biri olduğu belirtilir ve yenilenebilir enerji kaynaklarının önemi örnekler verilerek vurgulanır.


Özet: YakıtlarGünlük hayatta ısınma, ısıtma, pişirme, eritme gibi amaçlar için genellikle yakıtlardan yararlanırız. Yakıtlar depolanmış enerji kaynaklarıdır. Yandığında çevresine ısı enerjisi veren maddelere yakıt denir. Yakıtlar Güneş’ten aldıkları enerjiyi depolayarak korurlar. Biz de bu yakıtları yakarak ısı ve ışık enerjisine çeviririz. Tüm enerjilerin olduğu gibi yakıtların da enerjisinin kaynağı Güneş’tir. Yakıtlar ateşin keşfinden bu yana yemek pişirme, ısınma, aydınlatma ve çeşitli araçları çalıştırma amaçlarıyla kullanılmıştır. Zaman içerisinde farklı yakıt çeşitleri keşfedilerek bu yakıtlardan enerji elde edilmiştir.

YakıtlarYakıtlar; katı, sıvı ve gaz yakıtlar olmak üzere üç gruba ayrılır. Soba, kalorifer ve mangallarda yaktığımız odun ve kömür katı yakıtlardır. Araçlarımızı çalıştırmak için kullandığımız benzin ve mazot sıvı yakıtlardır. Evimizde çeşitli amaçlar için kullandığımız doğalgaz ise gaz yakıttır.Katı YakıtlarOdun ve kömür çeşitleri, kurutulmuş bitki ve bitki tohumlarının kabukları katı yakıtlara örnektir. Oluşum devirlerine göre; linyit, taş kömürü, antrasit gibi farklı isim almış olan kömür, en önemli katı fosil yakıttır. Hayvan ve bitkiler milyonlarca yıl toprak altında kalarak fosil yakıtlara dönüşür.

Katı YakıtlarGünümüzde en yaygın kullanılan katı fosil yakıt, kömürdür. Kömür; soba ve kaloriferlerde ısınma, tren ve gemilerde yakıt olarak ve termik santrallerde elektrik enerjisi elde etmek amacıyla kullanılmaktadır. Kömürün kullanılması sonucu oluşan hava kirliliğinden dolayı ulaşımda kömür yerine petrol, son zamanlarda elektrik enerjisi kullanılmaya başlanmıştır. Katı fosil yakıtlar, yakıldıklarında çevreye yüksek miktarda kül ve karbondioksit gazı vermekte bu da çevre kirliliğine neden olmaktadır. Bu yüzden katı yakıtlar mümkün olduğu kadar az kullanılmalıdır.Sıvı YakıtlarBenzin, motorin, gazyağı, fueloil (fuyloil), biyodizel ve ispirto sıvı yakıtlara örnek olarak verilebilir. Benzin, motorin, gazyağı ve fueloil petrolün yeraltından çıkarılıp işlenmesiyle elde edilir ve genellikle araçlarda yakıt olarak kullanılır.

Sıvı YakıtlarSıvı yakıtlar, katı yakıtlar kadar olmasa da çevre kirliliğine neden olmaktadır.Gaz YakıtlarDoğal gaz, havagazı ve biyogaz gaz yakıtlara örnek olarak verilebilir. Doğal gaz yerin altında, gaz hâlinde bulunan bir fosil yakıttır. Hava gazı kömürden elde edilir. Biyogaz ise hayvan ve bitki atıklarından elde edilir. Gaz hâlinde bulunan en önemli fosil yakıt, doğal gazdır. Doğal gaz, petrolün bulunduğu yerlere yakın bölgelerden çıkarılır.

Gaz YakıtlarOcağın üzerinde bulunan tenceredeki yemeğin pişirilmesi için gerekli olan enerji doğalgazın yakılmasıyla elde edilir. Doğal gazın büyük bir kısmı ısıtma amaçlı kullanılmaktadır. Bununla birlikte elektrik enerjisi üretmek için ve otomobillerde yakıt olarak kullanımı da yaygınlaşmaktadır. Doğalgaz havadan daha hafif, renksiz ve kokusuzdur. Doğal gaza bozuk yumurta kokusuna benzer bir koku katılır. Böylece herhangi bir yerde doğalgaz sızıntısı olunca kolayca anlaşılmış olur. Doğal gaz sızıntısı zehirlenmelere hatta ölümlere sebep olmaktadır. Bu nedenle doğal gaz kullanırken son derece dikkat etmek gerekir.

Fosil Yakıtlar ve ÇevreYakıtlar genellikle çevreye zarar verici etkilere sahiptirler. Bu yüzden yakıt olarak, zarar verici etkileri en az olan gaz yakıtlar kullanılmalıdır. Katı fosil yakıtlar çevreye en çok zarar veren yakıtlar oldukları için mümkün olduğu kadar az kullanılmalıdır. Fosil yakıtlar yenilenemez yakıtlardır. Bundan dolayı da kullanıldıkça tükenirler. Bu yakıtlar tükendikleri zaman bir daha oluşmazlar veya oluşmaları için çok uzun zamana ihtiyaç vardır. Bu yüzden bu tür enerji kaynaklarına yenilenemez enerji kaynakları denir.

Yenilenemez Enerji KaynaklarıPetrol ve petrol ürünleri, kömür ve doğalgaz yenilenemez enerji kaynaklarıdır. Milyonlarca yılda ancak oluşabilen fosil yakıtlar her geçen yıl artan bir hızla tüketilmektedir. Ülkemizin fosil yakıt kaynakları sınırlıdır. Bu nedenle kullandığımız fosil yakıtların büyük bir kısmını ithâl etmekteyiz. Bu ise ülkemizi enerji kaynakları açışından diğer ülkelere bağımlı hâle getirmektedir. Bu nedenle ülkemiz her yıl başka ülkelerden fosil yakıtlar almaktadır. Bu durum ülke ekonomisine zarar vermektedir. Hem ülke ekonomisine hem de aile ekonomisine katkı sağlamak için yakıtlarımızı verimli kullanmalı, tasarruf etmeli ve yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmaya özen göstermeliyiz.Yenilenebilir Enerji KaynaklarıKullanılan enerji kaynakları tükenmiyor ya da tekrar oluşabiliyorsa bu tip enerji kaynaklarınayenilenebilir enerji kaynakları denir. Güneş, rüzgâr, hidroelektrik, jeotermal ve biyokütle enerjisi yenilenebilir enerji kaynaklarının önemli örneklerindendir.Güneş EnerjisiDünyadaki tüm enerji çeşitlerinin kaynağı Güneş’tir. Güneşin enerjisi bütün insanların enerji ihtiyacını kolayca karşılayabilecek kadar fazladır. Güneş enerjisinin, değişik teknolojiler yardımıyla kolayca kullanılabilmesi için çalışmalar devam etmektedir. Örneğin, güneş enerjisi güneş panelleriyle ısı ve elektrik enerjisine dönüştürülebilmektedir. Güneş enerjisi ile çalışan hesap makinesi, güneş enerjisinin elektrik enerjisine dönüştürülmesi ile çalışmaktadır.

Güneş EnerjisiGüneş enerjisi çevreye zarar vermeyen temiz bir enerji kaynağıdır. Ülkemiz, güneş enerjisi açısından oldukça zengin bir ülkedir. Ancak şu anda kullanılan mevcut teknolojiler, Güneş’in bu enerjisini elektrik ve ısı enerjisine tam olarak dönüştürebilmek için yeterli değildir. Fakat bu konudaki çalışmalar hızla devam etmektedir. Örneğin, son yıllarda güneş enerjisiyle çalışan otomobil yapılması konusunda çalışmalar sürmektedir.Rüzgâr EnerjisiRüzgâr enerjisinin kaynağı da Güneş’tir. Güneş ışınları yeryüzünü homojen bir şekilde ısıtmaz. Bazı yerler daha çok ısınırken, bazı yerler daha az ısınır. Isınan havanın yükselmesi ve soğuk havanın alçalmasıyla hava kütleleri yer değiştirir ve böylece rüzgâr oluşur. Hava akımının, yani rüzgârın fazla

olduğu bölgelere yandaki resimde görülen rüzgâr tribünleri kurularak, rüzgâr enerjisi elektrik enerjisine dönüştürülür. Bu enerji çeşidi de yenilenebilir ve temiz bir enerjidir.

Rüzgar EnerjisiÜlkemizin en çok rüzgâr alan yerlerinden birisi de İzmir’de bulunan Alaçatı’dır. Alaçatı, rüzgâr sörfü açısından da dünyada sayılı merkezlerden biridir.Jeotermal EnerjiJeotermal enerji, yeraltı sularının magma veya erimiş kayalar tarafından ısıtılmasıyla oluşan bir enerji çeşididir. Yeraltında ısınıp buhara dönüşen su yeryüzüne çıkar. Ülkemiz jeotermal enerji rezervleri açısından oldukça zengindir. Avrupa’da birinci, dünyada ise yedinci sıradadır. Ancak bu enerji potansiyelinin yaklaşık %7’si gibi çok az bir kısmı kullanılabilmektedir.

Jeotermal EnerjiJeotermal enerji ülkemizde yaygın olarak elektrik enerjisi ve merkezi ısıtma için kullanılmaktadır.Hidroelektrik EnerjiHidroelektrik enerji, sudan elektrik enerjisinin elde edilmesidir. Hidroelektrik santrallerde (HES), akan suyun enerjisini elektrik enerjisine dönüştürülmektedir. Bu santrallerde su çok yüksek bir noktadan kanal ya da borularla daha düşük seviyedeki türbinlere doğru akıtılarak türbinlerin dönmesi sağlanır ve böylelikle elektrik enerjisi üretilir.

Hidroelektrik EnerjiHidroelektrik santraller;

Yenilenebilir kaynak olan sudan enerji elde etmeleri, Atmosfere zehirli gazlar vermemeleri, İnşaatın yerli imkânlarla yapılabilmesi, Uzun ömürlü olması ve yakıt giderlerinin olmaması, İşletme bakım giderlerinin düşük olması gibi avantajlarından dolayı ülkemizde yaygın olarak

kullanılmaktadır.Biyokütle EnerjisiCanlıların temel yapı taşı olan ve canlılar tarafından oluşturulan organik maddelere biyokütledenir. Bitkiler, hayvanlar, bitkisel ve hayvansal atıklar birer biyokütledir. İnsanoğlunun ilk kullandığı enerji kaynağı biyokütledir. Günümüzde hâlâ odun, saman, tezek gibi değişik biyokütleler enerji kaynağı olarak kullanılmaktadır.

Biyokütle Enerjisi-BiyoyakıtlarDünya’nın birçok yerinde ve ülkemizde biyoyakıt üretmek için enerji oranı yüksek olan mısır, kanola ve şeker kamışı gibi bitkiler yetiştirilmektedir. Evlerimizde ve okullarımızda oluşan organik madde atıklarının geri dönüşüme gönderilmesiyle biyoyakıt üretimine katkıda bulunabiliriz. Özellikle evlerimizde kullandığımız bitkisel yağ atıklarının biyoyakıt olarak kullanılabilir. Bu yağları toplayarak belediyelerin yağ toplayan birimlerine teslim edilebilir.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM




I.BÖLÜM


Ünite No-Adı: 4.Ünite: Madde ve IsıKonu: Yakıtlar


Öğrenci Kazanımları/Hedef

ve Davranışlar:

6.4.4.2. Farklı türdeki yakıtların ısı amaçlı kullanımının, insan ve çevre üzerine etkilerini tartışır6.4.4.3. Soba ve doğal gaz zehirlenmeleri ile ilgili alınması gereken tedbirleri araştırır ve rapor eder.


Katı yakıtlar, sıvı yakıtlar, gaz yakıtlar, yenilenebilir ve yenilenemez enerji kaynakları




Açıklamalar:


Özet: Enerji Kaynakları ve Küresel IsınmaEnerji kaynağı olarak yaygın bir şekilde kullanılan petrol, kömür ve doğal gaz birçok çevre sorununa neden olmaktadır. Fosil yakıtların yakılması sonucu atmosfere zararlı atıklar, kimyasallar ve karbondioksit gibi zararlı gazlar salınmaktadır.

Fosil Yakıtların ZararlarıPetrol, kömür ve doğal gazın yanması sonucu açığa çıkan ve atmosfere salınan bazı zararlı gazlar yağmur sularıyla birleşerek asit yağmuruna dönüşür. Asit yağmurları ormanlarda ciddi zararlara yol açarak ağaçları kurutur. Ağaçlara dahi zarar veren asit yağmurları insan sağlığına da zarar verebilir. Ayrıca asit yağmurları tarihi eserlere ve binalara da zarar vermektedir.

Asit Yağmurları ve ZararlarıPetrol, kömür ve doğal gazın yanması sonucu açığa çıkan ve atmosfere salınan bazı zararlı gazların önemli bir diğer zararı da küresel ısınmaya neden olmalarıdır. Sera gazları olarak isimlendirilen ve fosil yakıtlardan salınan karbondioksit gibi zararlı gazlar dünyamızın daha çok ısınmasına neden olur. Dünyamızı saran gazların dünyamızdan yansıyan güneş ışınlarını tutarak dünyanın ısınmasına neden olmasına sera etkisi denir. Sera etkisi Dünya’daki yaşamın devam etmesi için gereklidir. Ancak sera etkisini oluşturan gazların miktarının artması sonucu Dünya’mızın sıcaklığı artar. Bu olaya küresel ısınma denir.

Sera Etkisi ve Küresel IsınmaKüresel ısınma aşağıdaki problemlere neden olabilmektedir:

İklimler değişir. Buzullar erir. Kuraklaşma artar. Deniz seviyesi yükselir. Sel ve fırtına gibi doğal afetler artar. Sular kirlenir. Ekosistem değişir. İnsan sağlığı olumsuz etkilenir.

Fosil yakıtların neden olduğu bu çevresel problemlerden korunmanın yollarından biri yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmaktır. Bilim insanları yakın gelecekte günlük hayatımızın birçok alanında alternatif enerji kaynaklarının kullanımının kaçınılmaz olacağını öngörmektedirler. Çünkü temiz bir çevre, sağlıklı bir gelecek ve sürdürülebilir bir Dünya için yenilenebilir ve temiz enerji kaynaklarının kullanımı zorunlu görülmektedir.

Soba ve Doğalgaz ZehirlenmeleriIsınma amaçlı kullanılan fosil yakıtlarından kömürün yanması ile oluşan karbon monoksit gazının ortama yayılması soba zehirlenmelerinin temel nedenidir. Ayrıca sobadan çıkan dumanın ters hava akımından dolayı bacadan geri dönmesinden kaynaklanan zehirlenme olayları da meydana gelmektedir. Ülkemizde her yıl kış aylarında soba, doğalgaz ve şofbenden sızan gazlardan birçok insan zehirlenmektedir. Ayrıca doğalgaz kaçaklarından kaynaklanan yine ölümcül zehirlenme olayları yaşanabilmektedir.Zehirlenmelere neden olan karbon monoksit gazı; renksiz, tatsız, kokusuz, yanıcı ve zehirli bir gazdır. Karbon monoksitten kaynaklanan zehirlenmeler;

Kapalı ortamlarda açık unutulan ocaklardan, Bacası çekmeyen sobalardan, Düzenli bakımı yapılmayan bacalardan, Kombi ve şofbenlerden sızan gazlardan meydana gelir.

Soluduğumuz hava ile vücudumuza giren bu gaz kana karışır ve oksijen alımını engelleyerek zehirlenmeye neden olur. Karbon monoksitle meydana gelen zehirlenmelerde kısa sürede tıbbi müdahale yapılmazsa ölümle sonuçlanabilir.

Soba ZehirlenmeleriSoba zehirlenmelerinden korunmak için;

Kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine sahip olup olmadığına, garantilerine ve garanti sürelerine dikkat edilmeli,

Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol edilmeli, izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamalı,

Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralacağı, soba içinde düzensiz ısı dağılımı nedeniyle de baca çekişi zayıflayacağı için soba yakılırken aşırı doldurulmamasına dikkat edilmeli,

Sönmekte olan sobaya asla tutuşması güç yakıtlar konulmamalı, yakıt yavaş yavaş ilave

edilmeli, yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalı, İyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbon monoksit zehirlenmesi riski

artacağından soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalı, Soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalı, Sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırılmalı, Bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalı, düzenli olarak temizletilmeli, Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının çatının en üst

noktasından 1m. daha yüksekte olması sağlanmalı ve baca şapkası mutlaka takılmalıdır.

Doğalgaz ZehirlenmeleriDoğalgaz zehirlenmelerinden korunmak için;

Alınan cihazın kalite belgesi ve garantilerine dikkat edilmeli, Şofben mutlaka bacaya bağlanmalı, baca bağlantısı olmayan (bina aydınlığına v.b. bağlı)

şofben asla çalıştırılmamalı, Şofbenin monte edileceği mekân yeterli büyüklükte olmalı, şofben mümkünse banyo

yerine balkona veya başka bir havadar mekâna takılmalı, şofbenin montajı mutlaka yetkili servis tarafından yapılmalı,

Şofben zehirlenmeleri genellikle gaz kaçaklarından değil, yeterli havalandırma yapılmayan yerlerde yetersiz hava ve yetersiz yanma sonucunda oksijen oranının düşmesi ve karbonmonoksit oranının yükselmesiyle gerçekleştiği için şofbenin kullanıldığı yere sürekli temiz hava girmesi sağlanmalı,

Bacalar yatak odalarından, merdiven sahanlığından, bina girişlerinden, havalandırma boşluklarından, çatı arasından, banyo ve tuvaletten geçirilmemeli,

Konutlarda gaz kaçaklarına karşı uygun yerde detektör bulundurulmalı, Şofbende gaz kaçağı hissedildiğinde: Öncelikle gaz vanası ve tüp dedantörü kapatılmalı,

elektrik düğmeleri açılmamalı açıksa hemen kapatılmalı, kibrit – çakmak gibi alev ve kıvılcım çıkartabilecek hiçbir işlem yapılmamalı, pencereler karşılıklı açılarak ortam havalandırılmalı, hızla gaz şirketi yetkilisi veya şofben servisi aranmalıdır.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM




I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 21.Hafta (18-22 Şubat)Sınıf: 6.Sınıf

Ünite No-Adı: 5.Ünite: Ses ve ÖzellikleriKonu: Sesin Yayılması


Öğrenci Kazanımları/Hedef ve Davranışlar:6.5.1.1. Sesin yayılabildiği ortamları tahmin eder ve tahminlerini test eder.

Ünite Kavramları ve Sembolleri:Sesin katılarda yayılması, sesin sıvılarda yayılması, sesin gazlarda yayılması



Açıklamalar:


Özet: Sesin YayılmasıÇevremizde birçok ses kaynağı bulunmaktadır. Bu ses kaynakları sürekli olarak çeşitli sesler yayarlar. Çevremizdeki canlı ve cansız ses kaynaklarından çıkan sesleri kulağımızla duyarız. Bazı sesler hoşumuza giderek bize huzur verirken bazı sesler ise bizi rahatsız eder. İnsanlar da bir ses kaynağıdır ve sesleri düzenleyerek konuşma, şarkı söyleme ve bağırma gibi olayları gerçekleştirirler. Diğer varlıklar da çeşitli sesler çıkararak birbirleriyle iletişim kurarlar.

Canlı ve cansız varlıkların çıkardığı sesler titreşim sonucu oluşur. İnsanda ses telleri titreşerek, rüzgâr ağaç yapraklarını titreştirerek, arıların kanat çırptıklarından dolayı oluşturduğu titreşimle ses çıkarır. Bağlama, gitar, keman gibi telli müzik aletlerinde tellerin titreşmesiyle, davul, darbuka gibi müzik aletlerinde derinin titreşmesiyle ses oluşur. Uçaklar yere yakın uçtuklarında motor sesi evlerin camlarını titreştirir. Tüm bu örneklerden anlaşılacağı üzere ses titreşim sonucu oluşur.Sesin oluşması gibi yayılmasında da titreşimler önemlidir. Titreşim sonucu oluşan sesler


havayı da titreştirerek kulağımıza kadar gelir. Kulağımıza gelen sesler de kulak zarımızı titreştirir. Beynimiz bu titreşimleri ses olarak algılar ve duyma olayı gerçekleşmiş olur. İnsan kulağı her sesi duyamaz. İnsan kulağı belirli bir aralıktaki titreşim sayısı sonucu oluşan sesleri duyabilirken bu aralık dışındaki sesleri duyamaz.

Titreşim sonucu oluşan ses, suya atılan taşın oluşturduğu dalgalar gibi dalgalar halinde yayılır. Ses katı, sıvı ve gaz ortamlarda yayılır. Ancak maddesel olmayan ortamlarda (boşlukta) yayılmaz.Sesin Katılarda Yayılması

Ses en iyi, en hızlı katılarda yayılır. Çünkü sesin iletilmesini sağlayan tanecikler katılarda birbirine çok yakındır. Evde ya da okulda kapılar tahta ya da metal gibi katı maddelerden yapılır. Kapıya vurarak ses oluşturulduğunda oluşan ses içerideki kişiye önce katıdan sonra da gaz ortamdan geçerek ulaşır. Buradan da anlaşılacağı üzere ses katı ortamlarda yayılabilir.Sesin Sıvılarda Yayılması

Ses katı ortamlardan sonra en hızlı sıvılarda yayılır. Yüzerken suyun içerisine tamamen daldığımızda dışarıdaki sesleri uğultu olarak ta olsa duymamız, suda yaşayan canlıların birbirleri ile iletişim kurabilmeleri, su içerisinde iki taşı birbirine vurarak oluşturduğumuz sesleri duyabilmemiz sesin sıvı ortamlarda da yayıldığını gösterir.Sesin Gazlarda Yayılması


Arkadaşlarımızla, aile bireylerimizle ya da öğretmenlerimizle karşılıklı konuştuğumuzda birbirimizi duyabilmemiz, kuşların, ağaç yapraklarının seslerini duyabilmemiz, havai fişek seslerini duyabilmemiz sesin gaz ortamlarda da yayılabildiğini gösterir. Ses gaz ortamlarda katı ve sıvı ortamlara göre daha yavaş yayılır.

III.BÖLÜM


*Boşluk doldurma, Eşleştirme, projeler, kavram haritaları, tanılayıcıdallanmış ağaç, yapılandırılmış grid, altı şapka tekniği, bulmaca, çoktan seçmeli, açık uçlu, doğru-yanlış, eşleştirme, boşluk doldurma, iki aşamalı test gibi farklı soru ve tekniklerden uygun olanı uygun yerlerde kullanılacaktır.

IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM





I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 22.Hafta (25 Şubat 2019-1 Mart 2019)

Sınıf: 6.SınıfÜnite No-Adı: 5.Ünite:Ses ve Özellikleri

Konu: Sesin Farklı Ortamlarda Farklı DuyulmasıÖnerilen Ders Saati: 4 Saat

II.BÖLÜM


6.5.2.1. Ses kaynağının değişmesiyle seslerin farklı işitildiğini deneyerek keşfeder.6.5.2.2. Sesin yayıldığı ortamın değişmesiyle farklı işitildiğini deneyerek keşfeder

Ünite Kavramları ve Sembolleri:Farklı cisimlerde üretilen seslerin farklılığı, aynı sesin farklı ortamlarda farklı duyulması



Açıklamalar: Frekans kavramına girilmez.


Özet:Farklı SeslerÇevremizdeki farklı ses kaynaklarının çıkardıkları seslerde birbirinden farklıdır. Bu farklılık sayesinde ses canlıları seslerine bakarak ayırt edebiliriz. Öyle ki birçok ses kaynağını görmesek bile sadece seslerine bakarak ses kaynağını tahmin edebilir. Örneğin; kedi ve köpeği görmesek de seslerini dinleyerek hangisinin kedi hangisinin köpek olduğunu anlayabiliriz. Kuş, kedi, köpek, televizyon, elektrikli süpürge, duvar delmek için kullanılan matkabın çıkardığı sesler birbirinden farklıdır. Hatta insanların çıkardığı sesler de birbirinden farklıdır. Seslerin farklı olmasının nedeni; ses kaynaklarının farklı olmasıdır.Cisimlerin çıkardığı seslerin farklı olmasını; cisimlerin yapıldığı madde etkiler. Plastik, porselen, cam, tahta ve metal kaplar farklı maddelerden yapıldığı için bunlardan çıkacak sesler de birbirinden farklıdır. Ayrıca cisimler aynı maddeden yapılmış olsalar bile şekillerinin farklı olması da çıkan sesi farklılaştırır. Örneğin; aynı metalden yapılan kaşık ve tabaktan çıkacak olan sesler birbirinden farklıdır.

Cisimlerin farklı sesler çıkarabilmesi özelliklerinden yararlanılarak çeşitli müzik enstrümanları üretilmiştir. Örneğin; davul, bateri, gitar gibi müzik aletleri farklı maddelerden yapılmıştır ve çıkardıkları sesler de birbirinden farklıdır. Aynı müzik aleti farklı maddelerden elde edildiğinde de bu müzik aletlerinden çıkan sesler farklılaşır. Ya da bir müzik aletine farklı maddelerden yapılmış cisimlerle vurulduğunda yine oluşan sesler birbirinden farklı olur.Farklı maddelerden farklı sesler elde edilebilmesi hayvanların da yaşamlarını kolaylaştırır. Örneğin; sincapların kabuklu yiyeceklerin içinin dolu/boş olduğunu anlamaları, gözleri görmeyen yarasaların çıkardıkları seslere göre yönlerini ya da önlerindeki engelleri fark etmeleri seslerin farklılığı sayesinde gerçekleşir.Ortamın Sese EtkisiSeslerin işitilmesinde, ses kaynaklarının bulunduğu ortamların etkisi de önemlidir. Öyle ki ses kaynağından çıkan seslerin yayıldığı ortamların değişmesi seslerin farklı şekillerde işitilmesini sağlar. Sesin yayıldığı ortam sesin hızını da etkiler.

Aynı sesin farklı ortamlarda farklı duyulması ortamın özelliğine bağlıdır. Ses katı maddelerdedaha iyi duyulur. Sıvılarda ise gaz maddelerden daha iyi duyulur. Kaynağından çıkanses kulağımıza hızlı yayıldığı ortamlarda kuvvetli yani şiddetli, yavaş yayıldığı ortamlarda isehafif olarak gelir. Tahta parçasını kulağımıza dayayıp diğer tahta parçası ile buna vurduğumuzdaçıkan sesi daha şiddetli işitiriz. Havada tahta parçalarını birbirine vurduğumuzda isesesi daha hafif işitiriz.Benzer şekilde, yaklaşmakta olan trenin sesini gaz ortam olan havada duyulamamasına rağmen, katı ortam olan rayları dinlediğimizde duyabiliriz. Çünkü katı ortam olan raylar sesi gaz ortam olan havaya göre daha hızlı iletir.Denizaltılarda kullanılan sonar cihazı sayesinde balık sürülerinin ve batık gemilerin yerleri tespit edilir. Bu cihazın geliştirilmesinde yarasalardan esinlenilmiştir.Sesin boşlukta yayılmadığını biliyoruz. Güneş’ten yayılanışınlar Dünya’mıza ulaştığına göre ışığın boşlukta yayılabildiğini söyleyebiliriz. Işık saydam olmayan maddelerden geçemez ve maddelerin gölgesi oluşur. Ses ise katı maddelerde yayılabilir. Örneğin ışık, odun gibi saydam olmayan maddelerdengeçemezken ses geçebilir.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM

Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar: Sivil Savunma Günü (28 Şubat),Yeşilay Haftası (1 Mart gününü içine alan hafta)



I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 23.Hafta (4-8 Mart 2019)Sınıf: 6.Sınıf

Ünite No-Adı: 5.Ünite:Ses ve ÖzellikleriKonu: Sesin Farklı Ortamlarda Farklı Duyulması


Öğrenci Kazanımları/Hedef ve Davranışlar:6.5.2.2. Sesin yayıldığı ortamın değişmesiyle farklı işitildiğini deneyerek keşfeder

Ünite Kavramları ve Sembolleri:Farklı cisimlerde üretilen seslerin farklılığı, aynı sesin farklı ortamlarda farklı duyulması



Açıklamalar: Frekans kavramına girilmez.


Özet:Ortamın Sese EtkisiSeslerin işitilmesinde, ses kaynaklarının bulunduğu ortamların etkisi de önemlidir. Öyle ki ses kaynağından çıkan seslerin yayıldığı ortamların değişmesi seslerin farklı şekillerde işitilmesini sağlar. Sesin yayıldığı ortam sesin hızını da etkiler.

Aynı sesin farklı ortamlarda farklı duyulması ortamın özelliğine bağlıdır. Ses katı maddelerdedaha iyi duyulur. Sıvılarda ise gaz maddelerden daha iyi duyulur. Kaynağından çıkanses kulağımıza hızlı yayıldığı ortamlarda kuvvetli yani şiddetli, yavaş yayıldığı ortamlarda isehafif olarak gelir. Tahta parçasını kulağımıza dayayıp diğer tahta parçası ile buna vurduğumuzdaçıkan sesi daha şiddetli işitiriz. Havada tahta parçalarını birbirine vurduğumuzda isesesi daha hafif işitiriz.Benzer şekilde, yaklaşmakta olan trenin sesini gaz ortam olan havada duyulamamasına rağmen, katı ortam olan rayları dinlediğimizde duyabiliriz. Çünkü katı ortam olan raylar sesi gaz ortam olan havaya göre daha hızlı iletir.Denizaltılarda kullanılan sonar cihazı sayesinde balık sürülerinin ve batık gemilerin yerleri tespit edilir. Bu cihazın geliştirilmesinde yarasalardan esinlenilmiştir.Sesin boşlukta yayılmadığını biliyoruz. Güneş’ten yayılanışınlar Dünya’mıza ulaştığına göre ışığın boşlukta yayılabildiğini söyleyebiliriz. Işık saydam olmayan maddelerden geçemez ve maddelerin gölgesi oluşur. Ses ise katı maddelerde yayılabilir. Örneğin ışık, odun gibi saydam olmayan maddelerdengeçemezken ses geçebilir.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM




I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 23.Hafta (4-8 Mart 2019)


Konu: Sesin SüratiÖnerilen Ders Saati: 2 Saat

II.BÖLÜM


6.5.3.1. Sesin farklı ortamlardaki süratini karşılaştırır.

Ünite Kavramları ve Sembolleri:Sesin sürati, ses enerjisi



Açıklamalar:

a. Sesin boşlukta neden yayılmadığı belirtilir.b. Işık ve sesin havadaki sürati; şimşek, yıldırım ve gök gürültüsü olayları üzerinden karşılaştırılır.c. Sesin bir enerji türü olduğuna değinilir.


Özet:Ses bir enerji türüdür ve dalgalar halinde yayılır. Ses kaynakları, aldığı çeşitli enerjiler sayesinde titreşim hareketi yapar ve kinetik enerji kazanır. Kazandığı kinetik enerjiyi bulunduğu ortamdaki taneciklere aktararak taneciklerin titreşmesini yani kinetik enerji kazanmasını sağlar. Kinetik enerji kazanan tanecikler etrafındaki diğer taneciklere çarparak diğer taneciklere de kinetik enerji aktarır ve onları da titreştirir.Ses dalgalarının yayılabilmesi için ses dalgalarının kaynağından çıktığı ortamda taneciklerin olması gerekir. Bu nedenle ses dalgaları katı, sıvı ve gaz gibi maddelerde yani maddesel ortamlarda yayılabilir. Boşlukta, maddesel ortam yani tanecikler olmadığı için ses kaynağının titreim sonucu yaydığı titreşim enerjisi taşınamaz ve ses boşlukta yayılmaz.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM

Dersin Diğer Derslerle İlişkisi:2. DÖNEM 1. YAZILISI

V.BÖLÜM

Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar: Bilim ve Teknoloji Haftası(8-14 Mart) ,Deprem Haftası (04-10 Mart)



I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 24.Hafta (11-15 Mart 2019)


Konu: Sesin SüratiÖnerilen Ders Saati: 2 Saat

II.BÖLÜM


6.5.3.1. Sesin farklı ortamlardaki süratini karşılaştırır.

Ünite Kavramları ve Sembolleri:Sesin sürati, ses enerjisi



Açıklamalar:

a. Sesin boşlukta neden yayılmadığı belirtilir.b. Işık ve sesin havadaki sürati; şimşek, yıldırım ve gök gürültüsü olayları üzerinden karşılaştırılır.c. Sesin bir enerji türü olduğuna değinilir.


Özet: SESSes bir enerji türüdür ve dalgalar halinde yayılır. Ses kaynakları, aldığı çeşitli enerjiler sayesinde titreşim hareketi yapar ve kinetik enerji kazanır. Kazandığı kinetik enerjiyi bulunduğu ortamdaki taneciklere aktararak taneciklerin titreşmesini yani kinetik enerji kazanmasını sağlar. Kinetik enerji kazanan tanecikler etrafındaki diğer taneciklere çarparak diğer taneciklere de kinetik enerji aktarır ve onları da titreştirir.Ses dalgalarının yayılabilmesi için ses dalgalarının kaynağından çıktığı ortamda taneciklerin olması gerekir. Bu nedenle ses dalgaları katı, sıvı ve gaz gibi maddelerde yani maddesel ortamlarda yayılabilir. Boşlukta, maddesel ortam yani tanecikler olmadığı için ses kaynağının titreim sonucu yaydığı titreşim enerjisi taşınamaz ve ses boşlukta yayılmaz.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM




I.BÖLÜM


Ünite No-Adı: 5.Ünite:Ses ve ÖzellikleriKonu: Sesin Maddeyle Etkileşmesi


Öğrenci Kazanımları/Hedef ve Davranışlar:6.5.4.1. Sesin yansıma ve soğurulmasına örnekler verir.

Ünite Kavramları ve Sembolleri:Sesin yansıması, sesin soğurulması, ses yalıtımı, akustik uygulamalar



Açıklamalar:.


Özet: Seste ışık gibi yansıma özelliğine sahiptir. Ses kaynağından çıkan ses dalgalarının sert ve düzgün bir yüzeye çarpıp geldiği ortama geri dönmesine sesin yansıması denir. Sesin yansıması için kullanılan yüzeyin ışıkta olduğu gibi düzgün ve pürüzsüz olması gerekir. Fakat yansımanın olabilmesi için yüzeyin parlak olmasına gerek yoktur. Sesin yansıması olayında, ışığın yansıması olayında olduğu gibi yansıma kanunları geçerlidir. Yani yansıtıcı yüzeye gelen ses dalgası, yüzeyin normali ile eşit açı yapacak şekilde yansır. Yansıma olayında daima gelme açısı yansıma açısına eşittir.Yansıma olayında ses kaynağından çıkan ses dalgalarının çarptığı yüzeyin düzgün veya pürüzlü olması, yüzeyden yansıyan ses dalgasının miktarını değiştirmez. Yüzey düzgün ve pürüzsüz ise yansıma düzgün olacağı için ses dalgaları aynı doğrultuya gönderilir ve o doğrultuda ses şiddeti artar ve ses daha net duyulur. Yüzey pürüzlü ise yansıma dağınık olacağı için ses dalgaları farklı doğrultulara gönderilir ve ses şiddeti azalır. a) Sesin Yansımasına Örnekler :1-) Metrodaki trenin sesinin uzaktan duyulması sesin yansıması ile ilgilidir. Trenin sesi, trenden daha hızlıdır ve trenin sesi metronun duvarlarından yansıyarak trenden daha hızlı şekilde kulağa ulaşır.2-) Sınıfta bulunan kişi, koridorda bağıran kişinin sesini daha zayıf duyar. Bağıran kişinin oluşturduğu ses dalgaları havada ilerlerken koridorun duvarlarına çarpar. Bu ses dalgalarının bir kısmı duvara girer ve onun içinde yol alır. Duvarda ilerleyen ses, duvardan çıkar ve tekrar sınıftaki havada ilerleyerek kulağa gelir. Duvar sesin bir kısmını soğurduğu için sesin şiddeti sınıf içerisinde azalır.3-) Koridorda bağıran bir kişinin sesinin hem doğrudan kendisi, hem de duvarlarda oluşan yansıması yayılır.4-) Boş odada çıkarılan ses şiddetlenmiş olarak duyulur. Şiddetli duyulan sesler, odaya eşya yerleştirildiğinde aynı şiddetle duyulmaz. Çünkü boş odada ses dalgalarının bir kısmı odanın duvarlarına çarpar ve tekrar odanın içindeki havada yansır. Bu yansıma tıpkı bir lastik topun duvara çarpıp geri dönmesi gibidir.

5-) Banyo gibi bölümlerde yansıtma özelliği fazla olan malzemeler kullanıldığı için ses daha fazla yansır.6-) Spor salonlarında ses yansıması fazla olur. Salondaki sert ve düz yüzey ses enerjisinin büyük bir kısmını yansıtır.7-) Ses 344 m/sn hızla yayılır. Bir binanın önünde oluşan sesin binanın arkasında duyulmasının nedeni, sesin yan binalardan yansımasıdır.8-) Sesin yansıma özelliğinden yararlanılarak okyanusların derinliği ölçülebilir.9-) Tahta, üzerine düşen ses dalgalarının tamamına yakınını yansıtabilme özelliğine sahiptir.

10-) Radyo dalgaları atmosferin iyonosfer tabakasından ve yerden yansıyarak uzak mesafelere taşınması olayı sesin yansımasına örnektir. 11-) Ses dalgalarının yansıması, su dalgalarının yansımasına benzer. Ses dalgalarının yansıması görülmez fakat su dalgalarının yansıması görülebilir.

Ses kaynağından çıkan ses dalgalarının, çarptığı yüzey tarafından tutulmasına soğurulma denir.

Maddelerin sesi soğurma özellikleri farklıdır. Sert ve düzgün yüzeyli katı cisimlerin sesi soğurma özelliği olmayıp bu cisimler sesi düzgün yansıtırlar. Yumuşak, pürüzlü ve gözenekli yüzeyler sesi dağınık yansıtıp sesi daha fazla soğurabilirler.

Sesin soğurulması sırasında ses dalgalarını oluşturan tanecikler dağınık yansımaya uğrar ve tanecikler birbirine karışarak birbirleri ile çarpışırlar. Çarpışma sırasında taneciklerin sahip olduğu hareket enerjisi ısı enerjisine dönüşür ve sesin şiddeti azalır. Sesin yayıldığı ortamların farklı olması, sesin farklı miktarda soğurulmasına ve ses şiddetindeki azalmanın farklılık göstermesine neden olur.

Ses kaynağından çıkan ses dalgaları katı bir yüzeye çarptığında ses dalgalarının bir kısmı yüzey tarafından soğrulur, bir kısmı iletilir, bir kısmı da yüzey tarafından yansıtılır. Ses dalgaları katı yüzeye çarptığında bir kısmı soğrulduğu için yüzeyin diğer tarafına iletilen ses dalgalarının şiddeti azalır. Sesin Soğurulmasına Örnekler :1-) Yan odadaki TV sesinin duyulması, sesin soğrulup iletilmesi nedeniyledir. 2-) Kar yağdığında ortam daha sessiz olur. Bunun nedeni sesin kar tarafından soğrulmasıdır. Kar sayesinde sesin yansıması azalır. 3-) Sesin kontrol edilebilmesi için yansımasının, iletiminin ve soğrulmasının nasıl gerçekleştiğinin bilinmesi gerekir.4-) Ağaçlar, ortamdaki sesin soğrulmasını sağlar.5-) Odadaki eşyaların yumuşak ve pürüzlü yüzeye sahip olması sesi dağınık yansımaya uğrattığı için sesin daha fazla soğrulmasını sağlar. 6-) Parke, cam gibi yüzeyler sesin büyük bir kısmını yansıtırken halı, perde, koltuk gibi eşyalar ses dalgalarının büyük bir kısmını soğurur.Sesin YalıtımıKapalı bir ortamdaki sesin, ortamdan dışarıya ya da dışarıdaki bir sesin içeriye geçişini engellemek için yapılan uygulamalara ses yalıtımı denir. Ses yalıtımı için yumuşak ve gözenekli yani içerisinde hava boşlukları olan;

Strafor (köpük), Pamuk, Sünger, Yün, Kumaş, Halı, Keçe ve cam yünü gibi malzemeler kullanılır.

Ses yalıtımı için içerisinde hava boşlukları bulunan malzemeler seçilmesinin nedeni; sesin boşlukta yayılmamasıdır. Ses boşlukta yayılamadığı için içerisinde boşluk olan malzemeleri de geçemeyecektir.Ses yalıtımı özelikle sinema, konser ve tiyatro salonlarında veya konservatuarların bireysel çalışma odalarına uygulanır. Ses yalıtımının iyi yapılmaması, günlük yaşamımızda ve teknolojide en büyük sorunların başında gelmektedir. Ses yalıtımı, istenen seslerin duyulması istenmeyenlerin ise duyulmaması için önemlidir. İyi bir ses yalıtımı için hem sesin yansımasının kontrolü hem de sesin soğrulması sağlanmalıdır.

Otobanların ve tren yollarının kenarlarında bulunan evlerin aşırı gürültüden




etkilenmesini önlemek için yol kenarları ya ağaçlandırılır ya da yol kenarına duvarlar yapılır. Ağaçlar ve duvar hem sesin bir kısmını yansıtarak hem de bir kısmını soğurarak ses yalıtımı sağlar.Günümüzde hızla gelişen teknoloji, sanayileşme ve nüfus artışı gürültüyü de beraberinde getirmiştir. Duymaktan hoşlanmadığımız, varlığı istenmeyen ve sağlığımızı tehdit edebilen seslere gürültü adı verilir. Gürültü sadece insanlar istemediği için engellenmez. Belli bir düzeyindeki sesler insanların ruh ve beden sağlığı üzerinde bazı olumsuzluklara yol açmaktadır. Örneğin baş ağrısı, baş dönmesi, kulak çınlaması, stres, yüksek kan basıncı ve kalıcı işitme kayıpları bunlardan bazılarıdır. Ayrıca gürültü insanların dikkatini dağıtır ve bu da onların iş performansını düşürür. Ders çalışırken odanıza, dışarıda oynayan arkadaşlarınızın sesi geliyorsa çalışmanız zorlaşır. Yukarıda bahsedilen bu durumlardan kurtulmak için ses yalıtımı uygulaması yapılır.

Ses yalıtımı sayesinde; Ses yalıtımı sayesinde ev, hastane, okul ve kütüphane gibi ortamlarda

istenmeyen seslerden kurtuluruz. Sinema, tiyatro, televizyon ve ses kayıt stüdyosu gibi mekânlarda uygun

kullanım koşulları oluşturabiliriz. Böylece elde edilen ses dış seslerden arınmış olup net bir şekilde duyulabilir. Konser salonu, eğlence mekânları, düğün salonları gibi gürültünün çok olduğu

yerlerde çevreye yayılan gürültüyü azaltabiliriz.Yeni yapıların çoğunda ses yalıtımına yönelik kaplama malzemesi teknolojik boya, kalın ve yansımalı camlar kullanılmaktadır. Bu şekilde yaşam alanları istenmeyen seslerden korunmuş olur. Gürültünün türüne ve büyüklüğüne göre ses yalıtım malzemelerinin özellikleri ve kullanış biçimleri değişebilmektedir.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM







I.BÖLÜM





6.5.4.2. Sesin yayılmasını önlemeye yönelik tahminlerde bulunur ve tahminlerini test eder.6.5.4.3. Ses yalıtımının önemini açıklar.6.5.4.4. Akustik uygulamalarına örnekler verir.




Açıklamalar:

Ses yalıtımı için geliştirilen teknolojik ve mimari uygulamalara değinilir.Modern ve kültürel mimarideki uygulamalara vurgu yapılır. Örneğin Süleymaniye Camii’nin akustik mimarisine atıf yapılır.


Özet: Seste ışık gibi yansıma özelliğine sahiptir. Ses kaynağından çıkan ses dalgalarının sert ve düzgün bir yüzeye çarpıp geldiği ortama geri dönmesine sesin yansıması denir. Sesin yansıması için kullanılan yüzeyin ışıkta olduğu gibi düzgün ve pürüzsüz olması gerekir. Fakat yansımanın olabilmesi için yüzeyin parlak olmasına gerek yoktur. Sesin yansıması olayında, ışığın yansıması olayında olduğu gibi yansıma kanunları geçerlidir. Yani yansıtıcı yüzeye gelen ses dalgası, yüzeyin normali ile eşit açı yapacak şekilde yansır. Yansıma olayında daima gelme açısı yansıma açısına eşittir.Yansıma olayında ses kaynağından çıkan ses dalgalarının çarptığı yüzeyin düzgün veya pürüzlü olması, yüzeyden yansıyan ses dalgasının miktarını değiştirmez. Yüzey düzgün ve pürüzsüz ise yansıma düzgün olacağı için ses dalgaları aynı doğrultuya gönderilir ve o doğrultuda ses şiddeti artar ve ses daha net duyulur. Yüzey pürüzlü ise yansıma dağınık olacağı için ses dalgaları farklı doğrultulara gönderilir ve ses şiddeti azalır. a) Sesin Yansımasına Örnekler :1-) Metrodaki trenin sesinin uzaktan duyulması sesin yansıması ile ilgilidir. Trenin sesi, trenden daha hızlıdır ve trenin sesi metronun duvarlarından yansıyarak trenden daha hızlı şekilde kulağa ulaşır.2-) Sınıfta bulunan kişi, koridorda bağıran kişinin sesini daha zayıf duyar. Bağıran kişinin oluşturduğu ses dalgaları havada ilerlerken koridorun duvarlarına çarpar. Bu ses dalgalarının bir kısmı duvara girer ve onun içinde yol alır. Duvarda ilerleyen ses, duvardan çıkar ve tekrar sınıftaki havada ilerleyerek kulağa gelir. Duvar sesin bir kısmını soğurduğu için sesin şiddeti sınıf içerisinde azalır.3-) Koridorda bağıran bir kişinin sesinin hem doğrudan kendisi, hem de duvarlarda oluşan yansıması yayılır.4-) Boş odada çıkarılan ses şiddetlenmiş olarak duyulur. Şiddetli duyulan sesler, odaya eşya yerleştirildiğinde aynı şiddetle duyulmaz. Çünkü boş odada ses dalgalarının bir kısmı odanın duvarlarına çarpar ve tekrar odanın içindeki havada yansır. Bu yansıma tıpkı bir lastik topun duvara çarpıp geri dönmesi gibidir.

5-) Banyo gibi bölümlerde yansıtma özelliği fazla olan malzemeler kullanıldığı için ses daha fazla yansır.6-) Spor salonlarında ses yansıması fazla olur. Salondaki sert ve düz yüzey ses enerjisinin büyük bir kısmını yansıtır.7-) Ses 344 m/sn hızla yayılır. Bir binanın önünde oluşan sesin binanın arkasında duyulmasının nedeni, sesin yan binalardan yansımasıdır.8-) Sesin yansıma özelliğinden yararlanılarak okyanusların derinliği ölçülebilir.9-) Tahta, üzerine düşen ses dalgalarının tamamına yakınını yansıtabilme özelliğine sahiptir.10-) Radyo dalgaları atmosferin iyonosfer tabakasından ve yerden yansıyarak uzak mesafelere taşınması

olayı sesin yansımasına örnektir. 11-) Ses dalgalarının yansıması, su dalgalarının yansımasına benzer. Ses dalgalarının yansıması görülmez fakat su dalgalarının yansıması görülebilir.

Ses kaynağından çıkan ses dalgalarının, çarptığı yüzey tarafından tutulmasına soğurulma denir.Maddelerin sesi soğurma özellikleri farklıdır. Sert ve düzgün yüzeyli katı cisimlerin sesi soğurma

özelliği olmayıp bu cisimler sesi düzgün yansıtırlar. Yumuşak, pürüzlü ve gözenekli yüzeyler sesi dağınık yansıtıp sesi daha fazla soğurabilirler.

Sesin soğurulması sırasında ses dalgalarını oluşturan tanecikler dağınık yansımaya uğrar ve tanecikler birbirine karışarak birbirleri ile çarpışırlar. Çarpışma sırasında taneciklerin sahip olduğu hareket enerjisi ısı enerjisine dönüşür ve sesin şiddeti azalır. Sesin yayıldığı ortamların farklı olması, sesin farklı miktarda soğurulmasına ve ses şiddetindeki azalmanın farklılık göstermesine neden olur.

Ses kaynağından çıkan ses dalgaları katı bir yüzeye çarptığında ses dalgalarının bir kısmı yüzey tarafından soğrulur, bir kısmı iletilir, bir kısmı da yüzey tarafından yansıtılır. Ses dalgaları katı yüzeye çarptığında bir kısmı soğrulduğu için yüzeyin diğer tarafına iletilen ses dalgalarının şiddeti azalır. Sesin Soğurulmasına Örnekler :1-) Yan odadaki TV sesinin duyulması, sesin soğrulup iletilmesi nedeniyledir. 2-) Kar yağdığında ortam daha sessiz olur. Bunun nedeni sesin kar tarafından soğrulmasıdır. Kar sayesinde sesin yansıması azalır. 3-) Sesin kontrol edilebilmesi için yansımasının, iletiminin ve soğrulmasının nasıl gerçekleştiğinin bilinmesi gerekir.4-) Ağaçlar, ortamdaki sesin soğrulmasını sağlar.5-) Odadaki eşyaların yumuşak ve pürüzlü yüzeye sahip olması sesi dağınık yansımaya uğrattığı için sesin daha fazla soğrulmasını sağlar. 6-) Parke, cam gibi yüzeyler sesin büyük bir kısmını yansıtırken halı, perde, koltuk gibi eşyalar ses dalgalarının büyük bir kısmını soğurur.Sesin YalıtımıKapalı bir ortamdaki sesin, ortamdan dışarıya ya da dışarıdaki bir sesin içeriye geçişini engellemek için yapılan uygulamalara ses yalıtımı denir. Ses yalıtımı için yumuşak ve gözenekli yani içerisinde hava boşlukları olan;



Otobanların ve tren yollarının kenarlarında bulunan evlerin aşırı gürültüden etkilenmesini önlemek için yol kenarları ya ağaçlandırılır ya da yol kenarına duvarlar yapılır. Ağaçlar ve duvar hem sesin bir kısmını yansıtarak hem de bir kısmını soğurarak ses yalıtımı sağlar.




Günümüzde hızla gelişen teknoloji, sanayileşme ve nüfus artışı gürültüyü de beraberinde getirmiştir. Duymaktan hoşlanmadığımız, varlığı istenmeyen ve sağlığımızı tehdit edebilen seslere gürültü adı verilir. Gürültü sadece insanlar istemediği için engellenmez. Belli bir düzeyindeki sesler insanların ruh ve beden sağlığı üzerinde bazı olumsuzluklara yol açmaktadır. Örneğin baş ağrısı, baş dönmesi, kulak çınlaması, stres, yüksek kan basıncı ve kalıcı işitme kayıpları bunlardan bazılarıdır. Ayrıca gürültü insanların dikkatini dağıtır ve bu da onların iş performansını düşürür. Ders çalışırken odanıza, dışarıda oynayan arkadaşlarınızın sesi geliyorsa çalışmanız zorlaşır. Yukarıda bahsedilen bu durumlardan kurtulmak için ses yalıtımı uygulaması yapılır.

Ses yalıtımı sayesinde; Ses yalıtımı sayesinde ev, hastane, okul ve kütüphane gibi ortamlarda istenmeyen

seslerden kurtuluruz. Sinema, tiyatro, televizyon ve ses kayıt stüdyosu gibi mekânlarda uygun kullanım koşulları

oluşturabiliriz. Böylece elde edilen ses dış seslerden arınmış olup net bir şekilde duyulabilir. Konser salonu, eğlence mekânları, düğün salonları gibi gürültünün çok olduğu yerlerde

çevreye yayılan gürültüyü azaltabiliriz.Yeni yapıların çoğunda ses yalıtımına yönelik kaplama malzemesi teknolojik boya, kalın ve yansımalı camlar kullanılmaktadır. Bu şekilde yaşam alanları istenmeyen seslerden korunmuş olur. Gürültünün türüne ve büyüklüğüne göre ses yalıtım malzemelerinin özellikleri ve kullanış biçimleri değişebilmektedir.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM

Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar:Şehitler Günü (18 Mart),Yaşlılar Haftası (18-24 Mart)






I.BÖLÜM





6.5.4.5. Sesin yalıtımı veya akustik uygulamalarına örnek teşkil edecek ortam tasarımı yapar.




Açıklamalar:

Ses yalıtımı için geliştirilen teknolojik ve mimari uygulamalara değinilir.Modern ve kültürel mimarideki uygulamalara vurgu yapılır. Örneğin Süleymaniye Camii’nin akustik mimarisine atıf yapılır.


Özet: Sesin YalıtımıKapalı bir ortamdaki sesin, ortamdan dışarıya ya da dışarıdaki bir sesin içeriye geçişini engellemek için yapılan uygulamalara ses yalıtımı denir. Ses yalıtımı için yumuşak ve gözenekli yani içerisinde hava boşlukları olan;



Otobanların ve tren yollarının kenarlarında bulunan evlerin aşırı gürültüden etkilenmesini önlemek için yol kenarları ya ağaçlandırılır ya da yol kenarına duvarlar yapılır. Ağaçlar ve duvar hem sesin




bir kısmını yansıtarak hem de bir kısmını soğurarak ses yalıtımı sağlar.Günümüzde hızla gelişen teknoloji, sanayileşme ve nüfus artışı gürültüyü de beraberinde getirmiştir. Duymaktan hoşlanmadığımız, varlığı istenmeyen ve sağlığımızı tehdit edebilen seslere gürültü adı verilir. Gürültü sadece insanlar istemediği için engellenmez. Belli bir düzeyindeki sesler insanların ruh ve beden sağlığı üzerinde bazı olumsuzluklara yol açmaktadır. Örneğin baş ağrısı, baş dönmesi, kulak çınlaması, stres, yüksek kan basıncı ve kalıcı işitme kayıpları bunlardan bazılarıdır. Ayrıca gürültü insanların dikkatini dağıtır ve bu da onların iş performansını düşürür. Ders çalışırken odanıza, dışarıda oynayan arkadaşlarınızın sesi geliyorsa çalışmanız zorlaşır. Yukarıda bahsedilen bu durumlardan kurtulmak için ses yalıtımı uygulaması yapılır.

Ses yalıtımı sayesinde; Ses yalıtımı sayesinde ev, hastane, okul ve kütüphane gibi ortamlarda istenmeyen

seslerden kurtuluruz. Sinema, tiyatro, televizyon ve ses kayıt stüdyosu gibi mekânlarda uygun kullanım koşulları

oluşturabiliriz. Böylece elde edilen ses dış seslerden arınmış olup net bir şekilde duyulabilir. Konser salonu, eğlence mekânları, düğün salonları gibi gürültünün çok olduğu yerlerde

çevreye yayılan gürültüyü azaltabiliriz.Yeni yapıların çoğunda ses yalıtımına yönelik kaplama malzemesi teknolojik boya, kalın ve yansımalı camlar kullanılmaktadır. Bu şekilde yaşam alanları istenmeyen seslerden korunmuş olur. Gürültünün türüne ve büyüklüğüne göre ses yalıtım malzemelerinin özellikleri ve kullanış biçimleri değişebilmektedir.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM

Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar:Kütüphaneler Haftası






I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 26.Hafta (25 – 29 Mart 2019)Sınıf: 6.Sınıf

Ünite No-Adı: 6.Ünite:Vücudumuzdaki Sistemler ve SağlığıKonu: Denetleyici Ve Düzenleyici Sistemler



6.6.1.1. Sinir sistemini, merkezî ve çevresel sinir sisteminin görevlerini model üzerinde açıklar.

Ünite Kavramları ve Sembolleri:Sinir sistemi, sinir sisteminin bölümleri, merkezî ve çevresel sinir sistemi, refleks, iç salgı bezleri, iç salgı bezlerinin görevleri, çocukluktan ergenliğe geçiş, ergen sağlığı



Açıklamalar:

a. Merkezî sinir sistemi beyin ve omurilik olarak ayrılır. Beynin bölümlerine değinilmez. Omurilik soğanı, beyincik ve omuriliğin sadece görevleri verilir.b. Belirtilen sinir sistemi kısımlarının ayrıntılı yapısına girilmez.c. Reflekslere ayrıntıya girilmeden değinilir.

Yapılacak Etkinlikler: İç salgı bezlerinin sağlığı için alınması gereken önlemleri kitap, dergi ve İnternet gibi kaynakları kullanarak araştırma.

Özet: DENETLEYİCİ VE DÜZENLEYİCİ SİSTEMLERDenetleyici ve Düzenleyici Sistemler, vücudumuzda gerçekleşen olayların düzenli, birbiriyle uyumlu ve sorunsuz olması, hücrelerin bir araya gelerek oluşturduğu doku, organ ve sistemler sürekli iş birliği içerisinde çalışması için gerekli olan ve sinir sitemi ile iç salgı bezlerinden oluşan bir sistemdir.Sinir Sistemi(Denetleyici Sistem)Sinir Sistemi, diğer sistemlerin bir bütün içinde dengeli olarak çalışması ve birbiriyle olan ilişkilerini düzenler. Sinir Sistemi vücudumuzda; konuşmak, acıkmak, yürümek, yazı yazmak, koşmak gibi işlerin birbiriyle ilişkisini düzenler. Sinir Sisteminin bütün bu işleri yerine getirebilmesi için vücudumuzun her yerine ulaşması gerekir. Bu yüzden sinir sistemi vücudumuzu bir ağ gibi sarar. Sinir sistemi Merkezi ve Çevresel Sinir Sistemiolmak üzere ikiye ayrılır. Merkezi sinir sistemi beyin ve omuriliktir.

http://www.fenehli.com/wp-content/uploads/2015/10/Denetleyici-ve-D%C3%BCzenleyici-Sistemler-Kavram-Haritas%C4%B1.jpg

Merkezî Sinir SistemiMerkezî sinir sistemi, vücudumuza dağılan sinirlerin doğrudan ya da dolaylı olarak bağlı oldukları merkezdir. Vücudumuzun içinden ve dışından gelen bilgiler sinirler tarafından toplanarak merkezî sinir sisteminde değerlendirilir. Bu değerlendirmeyi sağlayan merkezî sinir sistemi organları, beyin ve omuriliktir. Beyin: Kafatası kemikleri tarafından korunan beyin sinir sisteminin en karmaşık organıdır. Beyincik ve Omurilik Soğanı beynin bölümleridir. Beyin;

Çok sayıda sinir hücresinden oluşur. Vücudumuzun öğrenme, hafıza ve yönetim merkezidir. Duyu organlarından gelen bilgileri değerlendirir ve cevap oluşturur. Yaşamsal olayları düzenler. Kan basıncını ayarlar. Vücut sıcaklığını ayarlar. Hormonların salgılanmasını kontrol eder. Konuşma ve istemli hareketlerin gerçekleşmesini sağlar. Susama ve acıkmayı kontrol eder. Vücudun duruşunu düzenler. Hayal kurma ve çağrışım gibi etkinlikleri kontrol eder.

Beyincik: Vücudun hareket ve denge merkezidir. Beynin arka alt kısmında yer alır ve üzeri girintili çıkıntılıdır. Beyincik;

Vücudun dik durmasını sağlar. Ayak kaslarındaki almaçlardan, kulaktaki yarım daire kanallarından ve gözdeki duyu

hücrelerinden gelen bilgiler beyincikte toplanır. Beyincik bu bilgileri değerlendirerek kas hareketlerini düzenler ve vücudumuzun dengesini sağlar.

Ayrıca kol ve bacaklarımızdaki kasların birbiriyle uyumlu çalışmasında beyne yardım ederek hareketlerimizin dengeli olmasını sağlar.

Omurilik Soğanı: Beynin arkasında ve beyinciğin altında yer alan omurilik soğanı, omurilik ile beyin arasındaki sinirlerin geçtiği yerdir. Omurilik Soğanı;

Dolaşım, sindirim, solunum, boşaltım ve üreme gibi işlevlerden sorumlu iç organların yönetimini sağlayan merkezleri içerir.

Nefes alma, yutma, öksürme, çiğneme, hapşırma ve kusma gibi istemsiz davranışları kontrol eder.

Omurilik: Omur kemiklerinin üst üste gelmesiyle oluşan kanalda bulunur. Omuriliğin iki önemli görevi vardır. Birincisi, vücudun refleks davranışlarını kontrol etmek, diğeri de çevresel sinir sistemi ile beyin arasında bağlantı kurmaktır.Refleks: Çevrede oluşan ve canlıyı etkileyen değişimlere neden olan tüm etkenler uyaran, bazı uyaranlara karşı vücudumuzun gösterdiği ani, hızlı, istemsiz tepkiler ise refleks olarak adlandırılır. İnsanda omurilik tarafından kontrol edilen reflekse mum alevine tutulan parmağın geri çekilmesi, diz kapağına vurulduğunda ayağın uzatılması, yüksek ışıkta göz bebeğinin küçülmesi ya da az ışıkta büyümesi gibi birçok davranış örnek olarak verilebilir.Çevresel Sinir SistemiÇevresel sinir sistemini, beyin ve omuriliği vücudun diğer organlarına bağlayan sinirler oluşturur. Beyin, sinirler aracılığı ile baştaki duyu organları, kaslar ve iç salgı bezleri ile bağlantılıdır.Sinir sisteminde görevli en küçük hücrelere nöron adı verilir. İnsanın sinir sisteminde vücudu bir ağ gibi saran yüz milyardan fazla sinir hücresi (nöron) bulunmaktadır. Bu sinir hücreleri sayesinde vücudumuzdaki en küçük değişiklik bile merkezî sinir sistemi tarafından bilinir.

Sinir HücresiSinir HücresiSinir sisteminde mesaj iletimi nasıl gerçekleşir?

Sinirlerimiz; beyin ve omuriliğimizden çıkarak deri, kas, diş ve kemiklerimizin içi dâhil olmak üzere vücudumuzun her yerine dağılır. Sinirlerimizi bir telefon santralindeki kablolara benzetebiliriz. Sinir hücrelerimiz, vücudumuzdaki ve çevredeki uyaranlar tarafından aldıkları uyarı mesajlarını beynimizdeki ilgili bölüme iletir. Beynimiz, gelen bilgiyi değerlendirerek cevap oluşturur ve bu cevabı gerekli yapı ve organlara yeniden sinirlerimiz aracılığı ile iletir. Böylece vücudumuzun farklı kısımları da düzenli ve birbiriyle uyum içerisinde çalışır. Sinirlerimizin bilgi taşıma özelliği sayesinde, çevremizde ve vücudumuzda meydana gelen değişimler hakkında bilgi ediniriz.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM

Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar: Orman Haftası (25-31 Mart)



I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 27.Hafta (1-5 Nisan 2019)Sınıf: 6.Sınıf




6.6.1.2. İç salgı bezlerinin vücut için önemini fark eder.6.6.1.3. Çocukluktan ergenliğe geçişte oluşan bedensel ve ruhsal değişimleri açıklar.



Kullanılacak Araç – Gereçler: -

Açıklamalar:

a. İç salgı bezlerinin yapılarına girilmez.b. Büyüme, tiroksin, adrenalin, glukagon ve insülin hormonuna değinilir.c. Hormonal değişikliklerin ergenlik ile ilişkisine değinilir.

Diğer gelişim dönemleri ve özellikleri verilmez.

Yapılacak Etkinlikler: İç salgı bezlerinin sağlığı için alınması gereken önlemleri kitap, dergi ve İnternet gibi kaynakları kullanarak araştırma.

Özet: İç Salgı Bezleri (Düzenleyici Sistem)Düzenleyici sistem, sinir sistemimiz ile birlikte çalışarak vücudumuzun doku ve organları arasındaki işleyişin düzenli çalışmasını sağlar. Düzenleyici sistem, denetleme ve düzenleme görevlerini özel bezlerden salgılanan hormon adını verdiğimiz özel salgıları üreterek yerine getirir. Düzenleyici sistem iç salgı bezlerinden oluşur. İç salgı bezlerinin salgıladığı hormonlar doğrudan kana geçer. Hormonlar doku ve organlara kan yolu ile ulaştırılır.İç salgı bezlerinin vücuttaki şekilleri ve bulunduğu yerler şekildeki gibidir.

İç Salgı Bezlerinin Sağlığını Korumak İçin Neler Yapılmalıdır? Doğal, sağlıklı ve organik besinler tüketilmelidir. Alkol, sigara ve uyuşturucu maddeler kullanılmamalıdır.

http://www.fenehli.com/wp-content/uploads/2015/10/%C4%B0%C3%A7-Salg%C4%B1-Bezleri.jpg

Gürültülü ve stresten uzak durulmalı, çok yoğun çalışmalardan sonra mutlaka dinlenmeye zaman ayrılmalıdır.

Herhangi bir nedenle doktor kontrolü olmadan hormonlu ilaçlar kullanılmamalıdır. İç Salgı bezleri, salgılanan hormonlar ve görevlerini aşağıdaki tablodan inceleyebilirsiniz.

İç Salgı Bezleri

Salgıladığı Hormonlar

Yapısı ve Salgıladığı Hormonun Görevleri

Hipofiz Ø Büyüme Hormonu

Ø Beynin altına ince bir uzantıyla bağlanmış, nohut büyüklüğünde bir iç salgı bezidir.Ø Hipofiz bezinin salgıladığı birçok hormon vardır. Bu hormonlardan biri büyüme hormonudur.Ø Çocukluk ve ergenlik döneminde etkili olan büyüme hormonu vücudun büyümesi için gereklidir. Büyüme döneminde bu hormon az salgılandığında cücelik, çok salgılandığında ise kol ve bacaklardaki uzun kemiklerde ve çene kemiklerinde aşırı büyüme görülür.Ø Hipofiz bezi tarafından salgılanan hormonlardan biri de iç salgı bezlerinin çalışmasını denetleyen ve düzenleyen hormondur. Bu hormon aynı zamanda iç salgı bezleri ile sinir sistemi arasındaki uyumu sağlar.

Tiroit Ø Tiroksin Hormonu

Ø Tiroit bezi, soluk borusunun iki yanında, gırtlağın altında bulunan bir iç salgı bezidir. Tiroit bezi, bütün dokulardaki hücrelerin enerji ihtiyacının sağlanmasında, hücre faaliyetlerinin ve vücut sıcaklığının düzenlenmesinde görev alır.Ø Tiroit bezi iyottan yararlanarak tiroksin adı verilen tiroit hormonunu üretir. Tiroit bezi öteki iç salgı bezleriyle ilişkili olarak etkinlik gösterir. Bu nedenle canlılık faaliyetlerindeki biyolojik ve kimyasal değişimlerin birçoğunda etkili olur. Örneğin kalp atış hızı, kolesterol düzeyi, vücut ağırlığı, kas gücü, hafıza ve cilt yapısı gibi birçok vücut fonksiyonunu etkiler. Tiroksin hormonu, büyüme cağındaki kişilerin kemiklerinin boyca uzamasında ve zekâ gelişiminde etkilidir.Ø Tiroksin hormonu fazla salgılandığında dokuların oksijen kullanımı artar. Bu durum hücrelerde canlılık faaliyetlerinin hızlanmasına neden olur. Vücutta tiroksin hormonunun gerekenden fazla olması kalbin atış sayısını artırırken iskelet kaslarının zayıflamasına ve sinirliliğe yol acar.Ø İyot eksikliği gibi nedenlerle tiroit bezinin çalışması yavaşladığında tiroit bezi tiroksin üretebilmek için şişer. Bu durumda guatr hastalığı ortaya çıkar.

Böbrek Üstü Bezleri

Ø Adrenalin Hormonu

Ø Böbrek üstü bezleri, böbreklerimizin üst kısımlarına yapışık halde bulunan sarımtırak renkli bezlerdir.Ø Böbrek ustu bezlerinin salgıladığı adrenalin hormonunun miktarı korku anında ve stres altında artar. Adrenalin, vücudu savunmaya hazırlar ve kasların son derece kuvvetli hale gelmesini sağlar.Ø Adrenalin, kalbin atışını hızlandırır, kan basıncını yükseltir. Kanda, dokulardaki hücrelerin enerji ihtiyacının karşılanması için gerekli en basit molekül yapısına sahip besin maddesi olan şeker (glikoz) oranını artırır. Ayrıca göz bebeklerinin büyümesine, tüylerin diken diken olmasına sebep olur.

Pankreas

Ø GlukagonØ İnsülin

Ø Pankreas, midenin alt arka tarafında bulunan, yaprak şeklinde bir bezdir. Pankreası daha önce sindirim sisteminde görevli bir organ olarak açıklamıştık. Pankreasın sindirim sistemindeki görevlerinin neler olduğunu hatırlamaya çalışınız.Ø Pankreas, sindirim sistemindeki görevlerinin dışında iç salgı bezi olarak salgıladığı hormonlar sayesinde kan şekerini

ayarlar.Ø Pankreastan salgılanan iki çeşit hormon bulunmaktadır. Bunlar insulin ve glukagon hormonlarıdır.Ø Bu iki hormonun görevi kandaki şeker metabolizmasını (biyolojik ve kimyasal değişimler) düzenlemektir.Ø İnsulinin kandaki şeker miktarı üzerindeki etkisi azaltıcı, glukagonun ise artırıcı yöndedir.Ø Kan şekeri yükseldiği zaman pankreas tarafından salgılanan insulin, kan şekerini düşürmesi için karaciğeri ve doku hücrelerini uyarır. İnsulin karaciğerde glikozun üretimini ve kana karışmasını kısıtlar.Ø Karaciğer ve vücut hücreleri kandaki fazla şekeri depo eder ve kandaki şeker seviyesinin normale dönmesini sağlar.Ø Kandaki şeker yoğunluğu normal seviyenin altına düştüğünde pankreastan salgılanan glukagon karaciğeri uyarır. Karaciğer, daha önceden depo ettiği şekeri kana vererek kandaki şeker düzeyinin ayarlanmasını sağlar.Ø Öte yandan doku hücrelerinin kandaki şekeri alıp enerji kaynağı olarak kullanabilmesi için insuline ihtiyaç vardır. İnsulin yetersizliğinde doku hücreleri kandaki şekerden yeterince yararlanamadığı için kandaki şeker oranı yükselir. Bunun sonucunda şeker hastalığı ortaya çıkar.

Eşeysel Bezler

Ø Eşeysel Hormonlar

Ø Eşeysel bezler üreme ile ilgili olan bezlerdir ve erkekte testis, dişilerde yumurtalık olarak adlandırılır. Bu bezlerin iki önemli görevi vardır. Birincisi üreme hücrelerini oluşturmak, ikincisi de erkeklik ve dişilik hormonlarının salgılanmasını sağlamaktır.Ø Erkek eşey bezlerinden salgılanan erkeklik hormonu hem sperm üretiminde hem de ikincil eşey özelliklerinin oluşmasında etkilidir. Erkeklerde ikincil eşey özellikleri; ses kalınlaşması, sakal ve bıyık çıkması, erkek vücut yapısına uygun olarak kasların kuvvetlenmesi ve omuzların genişlemesi gibi değişmelerdir.Ø Yumurtalıktan salgılanan hormonlar ergenlik döneminde dişilerin eşey organlarının olgunlaşmasında, sonraki dönemlerde de dişi üreme hücrelerinin (yumurtanın) oluşmasında etkilidir.Ø Ayrıca bu hormonlar yağ ve kas dağılımının dişiye özgü bir hal alması gibi ikincil dişilik özelliklerinin gelişmesini de sağlamaktadır.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM




I.BÖLÜM





6.6.1.4. Ergenlik döneminin sağlıklı bir şekilde geçirilebilmesi için nelerin yapılabileceğini, araştırma verilerine dayalı olarak tartışır.




Açıklamalar:


Özet:

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM




I.BÖLÜM





6.6.1.5. Denetleyici ve düzenleyici sistemlerin vücudumuzdaki diğer sistemlerin düzenli ve eş güdümlü çalışmasına olan etkisini tartışır




Açıklamalar:


Özet: Denetleyici ve düzenleyici sistemlerin vücudumuzdaki diğer sistemlerin düzenli ve eşgüdümlü çalışmasına olan etkisini tartışılacak ve Denetleyici ve Düzenleyici Sistemlerin diğer sistemlere olan etkisi vurgulanacaktır.

Denetleyici ve düzenleyici sistemlerin vücudumuzdaki diğer sistemlerin düzenli ve eşgüdümlü çalışmasına olan etkisini tartışılacak ve Denetleyici ve Düzenleyici Sistemlerin diğer sistemlere olan etkisi vurgulanacaktır.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM




I.BÖLÜM


Ünite No-Adı: 6.Ünite:Vücudumuzdaki Sistemler ve SağlığıKonu: Duyu Organları



6.6.2.1. Duyu organlarına ait yapıları model üzerinde göstererek açıklar.6.6.2.2. Koku alma ve tat alma duyuları arasındaki ilişkiyi, tasarladığı bir deneyle gösterir.


Duyu organları, duyu organlarının yapıları, duyu organlarının sağlığı, duyu organları arasındaki ilişki, teknoloji




Duyu Organlarını gösteren model, levha veya şema

Açıklamalar:Duyu organlarının ayrıntılı yapılarına girilmez.

Yapılacak Etkinlikler:Duyu Organlarını Model/Levha üzerinde gösterme

Özet: DUYU ORGANLARIDuyu Organlarımızı TanıyalımCanlılık faaliyetlerimizi sürdürebilmemiz için çevremizde ve bünyemizde oluşan değişikliklerden anında haberdar olmamız gerekir. Çevremizdeki ve vücut içindeki değişmeleri algılayabilmemizi sağlayan özel hücre gruplarına duyu reseptörleri (almaçları) adı verilir. Duyu reseptörleri, bulundukları organların dışa açılan yüzeylerine yakın yerlerdeki sinir uçlarının olduğu bölgede yer alan özel hücrelerden oluşur.Çevremizde meydana gelen değişiklikler duyu reseptörleriyle alınır ve sinir hücreleriyle merkezi sinir sistemine ulaştırılır. Merkezi sinir sistemine ulaşan bilgi burada değerlendirilir ve gerekiyorsa çevrede oluşan değişikliğe karşı tepki oluşturulur.

Duyu Organları ile Sinir Sistemi İlişkisiÇevremizdeki uyarıları alabilecek duyu reseptörlerinin yoğunlaştığı organlar duyu organları olarak adlandırılır. Vücudumuzdaki duyu organlarıyla tat, koku, dokunma, görme ve işitme ile ilgili uyarıları algılarız.Duyu Organlarımız 5 tanedir.GözKulakBurunDilDeriGöz

Gözümüz, ışık sayesinde cisimlerin şeklini, rengini ve konumunu algılamamızı sağlayan duyu organımızdır. Kaşlar, göz kapakları ve kirpiklerimiz gözümüzü koruyan yapılardır. Gözyaşı bezleri de gözyaşı kanalları sayesinde gözümüzü nemlendirerek temizlenmesini sağlar. Ayrıca gözün çevresinde göz yuvarlağını göz çukuruna bağlayan ve gözün hareket etmesini sağlayan göz kasları bulunur.

Gözü Oluşturan Yapı ve OrganlarGözümüz dıştan içe doğru sert tabaka, damar tabaka ve ağ tabaka (retina) olmak üzere üç kısımdan oluşur.

Sert Tabaka (Göz Akı): En dışta bulunan beyaz renkli ve sert kısımdır. Gözü dış etkilerden korur. Gözün ön kısmında incelip saydamlaşarak kubbemsi bir görünüm alır. Işığı geçiren bu kısma saydam tabaka (kornea) denir.Damar Tabaka: Gözü besleyen kan damarlarınca zengin olan kısımdır. Damar tabaka gözün ön kısmında kalınlaşarak irisi oluşturur. İris, göze rengini (kahverengi, elâ, yeşil, mavi gibi) veren kısımdır. İrisin ortasındaki açıklığa göz bebeği denir. İrisin hemen arkasında, ince kenarlı mercek yapısına sahip olan göz merceği bulunur. Göz merceği, göz bebeğinden gelen ışınların kırılarak ağ tabaka üzerine düşmesini sağlar. Mercekle ağ tabaka arasındaki boşluğu dolduran yapıya camsı cisim denir. Camsı cisim göz yuvarlağının şeklini korur ve merceğin yerinde kalmasını sağlar.Ağ Tabaka (Retina): Görmemizi sağlayan özel duyu almaçları ve görme sinirleri karanlık bir odaya benzeyen bu tabakada bulunur. Duyu almaçlarının ağ tabakada yoğun olarak bulunduğu yer aynı zamanda görüntünün en net oluştuğu bölgedir. Buraya sarı leke (sarı benek) denir. Görme sinirleri aldıkları uyartıyı beyne iletir. Bu sinirlerin gözden ayrıldığı yerde duyu almaçları olmadığından buraya kör nokta denir.

Görme olayı nasıl gerçekleşir?

Cisimlerden yansıyan ışık ışınları önce saydam tabakaya gelir. Saydam tabakada kırılan ışın, göz bebeğinden geçer.

Göz bebeğinden göz merceğine gelen ışınlar ikinci kez kırılarak camsı cisim üzerinden geçer.

Camsı cisimden ağ tabakaya gelen ışınlar, burada bulunan sarı leke üzerinde ters bir görüntü oluşturur. Oluşan görüntü, buradaki görme almaçları tarafından algılanır.

Algılanan görüntü görme sinirleriyle beyindeki görme merkezine iletilir. Ters olan görüntü, beyinde düz olarak algılanır. Böylece görme olayı gerçekleşir.

KulakKulağımız işitme görevinin yanı sıra vücudumuzun dengesini sağlamada da görevlidir. Kulak dıştan içe doğru üç kısımdan oluşur: Dış kulak, Orta kulak ve İç kulak.

Dış kulak; kulak kepçesi, dış kulak yolu ve kulak zarından oluşur. Kulak kepçesinin içindeki kıvrımlar ses dalgalarını toplar ve kulak yoluna gönderir. Dış kulak yolunu kaplayan hücreler sarı renkli bir sıvı salgılar. Dış kulak yolunun ve kulak zarının nemli kalmasını sağlayan, kulağı toz ve yabancı cisimlere karşı koruyan bu sıvıya kulak kiri denir. Dış kulakla orta kulağın birleştiği yerde ses dalgalarını titreştiren kulak zarı bulunur.Orta kulak; çekiç, örs, üzengi kemikleri ile östaki borusu ve oval pencereden oluşur. Çekiç, örs ve üzengi kemikleri kulak zarından orta kulağa giren ses titreşimlerinin oval pencereye iletilmesini sağlar. Orta kulak, östaki borusu ile yutağa bağlanır.İç kulak; hem işitme duyusu hem de vücut dengesi ile ilgilidir. Yarım daire kanalları ve salyangozdan oluşur. Yarım daire kanalları dengenin sağlanmasında beyinciğe yardımcı olur. Şekil olarak salyangoza benzeyen kısım ise işitme görevini yerine getirir. Bunun için, ses titreşimleri salyangozdaki sıvıdan işitme duyu hücrelerine, oradan da sinirlere aktarılır.

İşitme Olayı Nasıl Gerçekleşir? Kulak kepçesi ses dalgalarını toplar. Ses dalgaları kulak yolu ile kulak zarına iletilir. Ses dalgaları kulak zarını titreştirir. Titreşen kulak zarı orta sesi çekiç, örs, üzengi kemiklerine iletir. Oval pencereden gelen titreşimler salyangoza geçer. Salyangozdaki duyu almaçları sayesinde ses sinirler yardımıyla beyne iletilir ve işitme

olayı gerçekleşmiş olur.BurunBurnumuz solunum ve koku alma organımızdır. Kemik ve kıkırdaktan oluşan burun boşluğunun iç yüzeyini örten mukoza tabakasında çok sayıda kılcal kan damarı bulunur ve mukozadaki salgı

üreten hücrelerin arasında burun kılları yer alır. Burundaki burun kıları ve mukoza salgısı hava ile giren toz ve kirlerin tutulmasını, havanın nemlendirilmesini sağlarken mukozadaki kılcal kan damarları ise ciğerlerimize gidecek olan havanın ısıtılmasını sağlar.

Burnumuzu oluşturan yapılar aşağıdaki görselde gösterilmektedir.

Kokulu cisimlerden havaya karışan tanecikler sarı bölgedeki mukus sıvısında çözünerek buradaki koku almaçlarını uyarır. Uyartılar, koklama sinirleriyle beyindeki koklama merkezine iletilir ve burada değerlendirilip koku olarak algılanır.

Kokuları neden bir süre sonra algılamayız?Koku duyusu çabuk yorulur. Sürekli aynı kokuyu aldığımızda bir süre sonra bu kokuyu hissedemeyiz. Ancak ortama farklı bir koku geldiğinde bu yeni kokuyu algılarız.

DilDilimiz ağız boşluğunda bulunur ve çizgili kaslardan oluşur. Tat alma organı olmasının yanı sıra aynı zamanda konuşmaya ve yutmaya da yardımcı olur. Dilin yapısını ve hangi bölgelerinin hangi tatları aldığını aşağıdaki şekil üzerinde görebiliriz.

Dilimizin ucunda, yanlarında ve arkasında tatları algılamaya yarayan tat tomurcukları bulunur. Tat tomurcukları dilimizin bazı bölgelerinde daha yoğundur ve farklı tatları alırlar. Tat tomurcukları içinde tat almada görevli duyu hücreleri vardır.

Tat alma olayı nasıl gerçekleşir?Besin maddelerinin tadını algılayabilmemiz için bu maddelerin suda veya tükürükte çözünmesi gerekir. Bunun sonucunda duyu hücreleri uyarılır. Bu uyarılar sinirler yardımıyla beyne iletilir ve beynin ilgili merkezlerince değerlendirilerek tat alma olayı gerçekleşir.Dilin yapısında tat duyusundan başka sıcak, soğuk vb. gibi dokunma duyusunu alan hücreler de bulunur.DeriVücudumuzu dıştan saran ve en büyük duyu organımız olan deride farklı hassaslık derecelerinde milyonlarca duyu almacı bulunur. Deriye duyarlılık kazandıran bu duyu almaçlarıdır. Bir cismi tuttuğumuzda parmak uçlarımızda farklılık hissederiz. Bunun sebebi parmak uçlarımıza yoğun olarak yayılmış olan dokunmaya duyarlı duyu alıcılarının uyarılmasıdır. Bu uyarılar sinirler yoluyla beyne iletilir ve burada değerlendirilir. Aşağıdaki şekilde derinin kısımları ve bunların görevleri gösterilmektedir.

Derinin Görevleri Bedenimizi sararak koruyucu bir örtü görevi görür. Mikroorganizmaların vücuda girmesini engeller. Solunum ve boşaltıma yardımcı olur. Güneşin zararlı ışınlarına karşı vücudu korur. Vücut ısısının ve vücuttaki sıvı dengesinin sabit kalmasına yardım eder.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


2. DÖNEM 2. YAZILISI

V.BÖLÜM

Planın Uygulanmasıyla

İlgili Diğer Açıklamalar:



I.BÖLÜM


Ünite No-Adı: 6.Ünite:Vücudumuzdaki Sistemler ve SağlığıKonu: Duyu Organları



6.6.2.3. Duyu organlarındaki kusurlara ve bu kusurların giderilmesinde kullanılan teknolojilere örnekler verir.6.6.2.4. Duyu organlarının sağlığını korumak için alınması gereken tedbirleri tartışır


Duyu organları, duyu organlarının yapıları, duyu organlarının sağlığı, duyu organları arasındaki ilişki, teknoloji




Duyu Organlarını gösteren model, levha veya şema

Açıklamalar:

a. Göz kusurlarından miyopluk, hipermetropluk, astigmatlık ve şaşılığın sebeplerine değinilmeden tedavi yöntemleri kısaca açıklanır.b. Görme ve işitme engelli bireylerin yaşamlarını kolaylaştıran teknolojiler vurgulanır.

Yapılacak Etkinlikler:Duyu Organlarını Model/Levha üzerinde gösterme

Özet: Göz Kusurları ve Tedavi YollarıMiyop: Göz yuvarlağının önden arkaya doğru çapının normalden büyük olmasından veya göz merceğinin eğriliğini yeterince azaltamamasından dolayı görüntü sarı leke üzerinde değil, sarı leke önünde oluşur. Yakını iyi görür, uzağı göremez. Kalın kenarlı mercekle düzeltilir.

Hipermetrop: Göz yuvarlağının önden arkaya doğru çapının normalden küçük olmasından veya göz merceğinin eğriliğini yeterince arttıramamasından dolayı görüntü sarı lekenin arkasında oluşur. Uzağı iyi görür, yakını göremez. İnce kenarlı mercekle düzeltilir.

Astigmatizm: Gözün saydam tabakasının ve göz merceği yüzeyinin pürüzlü bir hâl alması ya da korneanın kavislenmesiyle oluşur. Işık bir noktaya odaklanmadığından görüntü daima bulanık olur. İnce ve kalın kenarlı mercekle düzeltilir.

Şaşılık: Gözü hareket ettiren kasların uyumsuz çalışması sonucu oluşur, ameliyatla düzeltilebilir.Günümüzde gözlük dışında kontak lensler de bazı göz kusurlarının tedavisinde kullanılır. Ayrıca teknolojik gelişmeler sayesinde gözün bozuk olan korneası (saydam tabakası) da kornea nakli ile değiştirilebilmektedir.Göz sağlığımızı korumak için;

Gözlerimizi temiz tutmalıyız. Ayrıca havlu, gözlük gibi eşyalarımızın da temiz olmasına özen göstermeliyiz.

Kitap okurken kitap ile gözlerimiz arasındaki mesafenin yaklaşık 35 cm olmasına dikkat etmeliyiz. Uzun süre ve yakın mesafeden televizyon izlememeli ve bilgisayarla çalışmamalıyız. Gözlerimizi kuvvetli ışıktan korumalı; güneş, oksijen kaynağı gibi parlak ışık kaynaklarına

çıplak gözle bakmamalıyız.İşitme Bozuklukları ve İşitme Organının Sağlığının Korunmasıİşitme bozuklukları doğuştan olabileceği gibi sonradan da oluşabilir. Kulak zarı sertleşmesi, orta kulaktaki kemiklerin birbiriyle kaynaşması, iç kulaktaki zedelenmeler ve işitme sinirlerinin tahrip olması kulakla ilgili rahatsızlıklardan bazıları olup işitme kaybına sebep olabilir. Ayrıca şiddetli darbeler sonucu kulak zarı yırtılması da işitme kaybına yol açan başka bir etkendir. İşitme kaybı olan kişiler, işitme cihazı kullanır. Kulağa takılan küçük bir elektronik alet olan bu cihaz, dışarıdan gelen sesin şiddetini arttırarak duymayı kolaylaştırır.

Kulak sağlığımızı korumak için; Kulaklarımızı temiz tutmalı ve sivri uçlu cisimlerle karıştırmamalıyız. Kulak iltihabı, kulak akıntısı ve ağrısı olduğunda doktora gitmeliyiz. Yüksek sesli ortamlarda bulunmamalıyız. Şiddetli ses ve yüksek basınç karşısında ağzımızı açarak kulak zarımızın zarar görmesini

engellemeliyiz. Kulaklarımızı şiddetli darbelerden korumalıyız.

Burun Hastalıkları ve Burun Sağlığımızın KorunmasıSinüzit: Burun çevresindeki kemikler arasında bulunan, sinüs denilen boşlukların iltihaplanmasıdır. Doktorun vereceğiilaçlarla tedavi edilebilir.Burun Kanaması: Burnumuzun içinde bol miktarda kan damarları vardır. Burna gelen darbeler, burna sokulan yabancı cisimler, yüksek tansiyon ve ergenlik döneminde büyümeye bağlı olarak burun kanamaları görülür. Burun kanamasını durdurmak için baş hafifçe öne eğilir. Burun kanatları ile burun kemiklerinin arası baş ve işaret parmağı ile birkaç dakika sıkılır. İki kaş arasına buz konulur. Kanamanın durmaması hâlinde derhâl bir doktora gidilmelidir.

Burun sağlığımızı korumak için; Burnumuzu karıştırmamalı ve burun içi kıllarını hiçbir nedenle koparmamalıyız. Burun temizliğine özen göstermeliyiz. Keskin kokulu ya da içeriğini bilmediğimiz maddeleri koklamamalıyız. Tekrarlayan burun kanamalarında, burun tıkanıklıklarında doktora gitmeliyiz.

Dil Hastalıkları, Dil Sağlığımızın Korunması ve Tedavi YollarıAğız mantarı: Mikroskobik bir küf mantarının sebep olduğu yutkunma zorluğu ve yanmaya yol açan bir hastalıktır. Dil üzeri ve ağız içi beyaz lekelerle kaplandığı için pamukçuk adı da verilir. Genellikle bağışıklık sisteminin zayıflamasına bağlı olarak ortaya çıkar. Bebeklerde sık görülür. Doktorun vereceği ilaçlarla tedavi edilir.Dil iltihabı: Diş eti iltihabı, çürük dişler, sürekli aşırı sıcak ya da soğuk yiyecekler yemek, sigara içmek gibi etkenler dil iltihabının başlıca sebepleridir.Tat körlüğü: Kalıtsal bir hastalık olup bazı maddelerin tadının alınamamasıdır.Dil sağlığımızı korumak için;

Ağız ve diş temizliğine önem vermeliyiz.

Çok soğuk veya çok sıcak gıdalar tüketmekten kaçınmalıyız. Sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durmalıyız. Asitli ve gazlı içeceklerden uzak durmalıyız.

Deri Hastalıkları ve Deri Sağlığının KorunmasıDeri (cilt) hastalıkları kesici, ezici veya delici cisimlerle, mikroorganizmaların etkisiyle ya da alerjik etkenlerle ortaya çıkabilir. Ayrıca uyuz, uçuk, mantar, egzama, kurdeşen, sedef, nasır, kepek, deri iltihabı ve deri kanseri gibi deri hastalıkları da oluşabilir. Bazı deri hastalıklarını teşhis etmek için dermatoskopadı verilen cihaz kullanılır.Deri sağlığımızı korumak için;

Vücut temizliğine dikkat edilmelidir. Alerjiye yol açacak deterjan ve kozmetiklerden uzak durmalıyız. Güneşte uzun süre kalmamalıyız. Derimizi darbe ve kesme gibi fiziksel olaylardan korumalıyız. Dengeli beslenmeli yeteri kadar su tüketmeliyiz.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM



Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı 23 Nisan



I.BÖLÜM


Ünite No-Adı: 6.Ünite:Vücudumuzdaki Sistemler ve SağlığıKonu: Sistemlerin ve Sağlığı



6.6.3.1. Sistemlerin sağlığı için yapılması gerekenleri araştırma verilerine dayalı olarak tartışır.

6.6.3.2 Organ bağışının toplumsal dayanışma açısından önemini kavrar.


Cücelik, devlik, diyabet, guatr, duyu organı hastalıkları, kemik kırılmaları, romatizma, ishal, ülser, kanser, sarılık, anemi, zatürre, grip, böbrek taşı, böbrek yetmezliği, diyaliz, alkol, sigara, organ bağışı, ilk yardım




Açıklamalar:

a. Sistem hastalıklarından Türkiye’de en sık rastlanan hastalıklara değinilir.b. Bilinçsiz ilaç kullanımının zararları vurgulanır.c. Alkol ve sigara gibi zararlı alışkanlıkların insan sağlığına etkilerine değinilir. Alkol ve sigara ile mücadelede Yeşilaya vurgu yapılır.ç. İlk yardım ile ilgili temel bilgiler verilir.


Özet: Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan Sağlık İstatistikleri Raporu yayımlandı. Yayınlanan rapora göre Türkiye'de ölümlerin en büyük nedeni, yaşanan dolaşım sistemi hastalıkları.

En çok dolaşım sistemleri hastalıkları öldürüyorSolunum sistemi hastalıkları ise yüzde 11,10 ile en sık ölüm nedenleri arasında üçüncü sırada yer alıyor.Solunum sistemi hastalıkları en çok erkekleri öldürüyor

Bilinçsiz İlaç Kullanımına Dikkat!

Bilinçsiz ilaç kullanımı insan sağlığını olumsuz yönde etkiliyor, hatta bazı durumlarda telafisi mümkün olamayan sağlık problemlerine yol açabilecek ciddi sorunlar

doğurabiliyor.

''Bilinçsizce kullanılan güçlü ağrı kesiciler midemizde istenmeyen durumlara yol açabilir. Bu durum midesinde geçmişte herhangi bir rahatsızlığı olan hastalarda daha da ciddi problemlere yol açabilir. Midede özellikle kanamaya, ülsere ve şiddetli ağrılara neden olabilirler. Bunun dışında özellikle ağrı kesiciler ve antibiyotikler karaciğer fonksiyon testlerinde bozulma, karaciğer yetmezliğine kadar giden durumlar ortaya çıkmasına yol açabilirler. Ayrıca bilinçsiz kullanılan ağrı kesici ve antibiyotikler bağırsak sisteminde uzun süren, neredeyse iki ayı bile bulabilen kanlı veya kansız kronik ishallere sebep olabilirler.'' dedi.

ALKOL BAĞIMLILIĞI

Alkol bağımlılığı nedir?Alkolün birçok çeşidi vardır. Etanol denilen türü içki olarak tüketilmektedir. İçki olarak tüketilen alkol birçok hastalığa neden olmaktadır. Bunun yanında alkol iradeyi zayıflatır, kişi kontrol kaybı yaşar ve uyuşturucu maddelere açık hâle getirir. Uyuşturucu kullananların yüzde 57’si alkol kullanmaktadır. Alkolden uzak durmak diğer madde bağımlılıklarından korunma noktasında önleyici bir role sahiptir.Yol açtığı sorunlarYemek borusu, gırtlak, mide ve pankreas kanserleriDoğru düşünme, karar verme ve hareket etme gibi beynin işlevlerini bozmasıUyku bozuklukları, baş ağrısı, göz tahribatıKalp ve kan dolaşımı hastalıklarıKan pıhtılaşmasını engellemeKaraciğerde ağır hasar

sigara dünyada ve ülkemizde önemli bir halk sağlığı sorunudur ve yüksek oranda nikotin içerdiği için bağımlılık yapma potansiyeline sahiptir.Sigara, nargile, pipo içme veya dumanının solunması zamanla kişide psikolojik ve fiziksel bağımlılık oluşturur. Tütün ürünlerinde 4000’den fazla kimyasal madde bulunmaktadır. Esas bağımlılık yapan madde nikotindir. Koklanarak burundan çekilen ya da çiğnenen dumansız tütünler de nikotin kadar yüksek düzeyde zehir içermektedir. Yol açtığı sağlık sorunları

Kalp ve damar hastalıklarıBronşların daralması sonucu akciğer rahatsızlıkları ve KOAHDamarlarda tıkanma ve buna bağlı felçMidede gastrit, ülser ve mide kanseriCiltte sararma, kırışıklık, cilt kanseriAğız kokusu ve dişlerde sararmaGebelikte sigara içilmesi erken doğuma ve buna bağlı olarak çeşitli gelişim bozukluklarına, doğum sonrası ise sütün kesilmesine yol açar.LK YARDIM TEMEL UYGULAMALARI

İlk Yardım Nedir?

Herhangi bir kaza ya da yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda, sağlık görevlilerinin tıbbi yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması ya da durumun daha kötüye gitmesini önleyebilmek amacıyla olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalardır.

İlk Yardım Temel Uygulamaları

Koruma: Olay yerinde olası tehlikeleri belirleyerek güvenli bir çevre oluşturmaktır.

1. Kazaya uğrayan araç mümkünse güvenli bir alana alınmalıdır.2. Olay yeri görünebilir biçimde işaretlenmelidir.3. Meraklı kişiler olay yerinden uzaklaştırılmalıdır.4. Kazaya uğrayan aracın kontak anahtarı kapatılmalıdır.5. Sigara içilmemelidir ve içilmesine izin verilmemelidir.6. Gaz varlığı söz konusu ise; zehirlenmelerin önlenmesi için gerekli önlemler

alınmalıdır.7. Gaz tüpünün vanası kapatılmalıdır, ortam havalandırılmalıdır.8. Kıvılcım oluşturacak ışıklandırma veya çağrı araçlarını kullanımına izin

verilmemelidir.9. Hasta/yaralılar yerlerinden kımıldatılmamalıdır.10. Hasta/yaralılar yaşam bulguları yönünden değerlendirilmelidir.11. Kanamalı durumlarda mutlaka Hepatit B, C, HIV/AİDS gibi hastalıklara karşı

korunmak için eldiven giyilmelidir.

Bildirme: En hızlı şekilde gerekli yardım kuruluşlarına ( 112 ) haber verilmesidir.

112 arandığında kesin yer ve adres, kim, hangi numaradan arıyor, olayın tanımı, hasta ya da yaralı sayısı, durumu, nasıl bir yardım aldıkları açıklanmalıdır.

Kurtarma: Olay yerinde hasta yaralılara müdahale; hızlı ancak sakin ve bilinçli bir şekilde yapılmalıdır. Hasta/yaralının durumunun değerlendirilmesine bağlı olarak ilk yardım yapılmalıdır. Eğer ilk yardım bilinmiyorsa asla hasta/yaralıya dokunulmamalı ve kımıldatılmamalıdır.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM





I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 31.Hafta (29 Nisan 2019-3 Mayıs 2019)

Sınıf: 6.SınıfÜnite No-Adı: 7.Ünite: Elektriğin İletimi

Konu: İletken ve Yalıtkan MaddelerÖnerilen Ders Saati: 4 Saat

II.BÖLÜM


Davranışlar:

6.7.1.1. Tasarladığı elektrik devresini kullanarak maddeleri, elektriği iletme durumlarına göre sınıflandırır.6.7.1.2. Maddelerin elektriksel iletkenlik ve yalıtkanlık özelliklerinin günlük yaşamda hangi amaçlar için kullanıldığını örneklerle açıklar


İletken maddeler, yalıtkan maddeler, iletken ve yalıtkan maddelerin kullanım alanları




Açıklamalar:


Özet:

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM

Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar:1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü

www.FenEhli.comUygundur




I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 32.Hafta (6–10 Mayıs 2019)Sınıf: 6.Sınıf

Ünite No-Adı: 7.Ünite: Elektriğin İletimiKonu: Elektriksel Direnç ve Bağlı Olduğu Faktörler


Öğrenci Kazanımları/Hedef

ve Davranışlar:

6.7.2.1. Bir elektrik devresindeki ampulün parlaklığının bağlı olduğu değişkenleri tahmin eder ve tahminlerini deneyerek test eder.


Elektriksel direnç, elektriksel direncin bağlı olduğu faktörler (kesit alanı, uzunluk, iletkenin cinsi)




Açıklamalar:

a. Ampulün parlaklığının değiştirilmesinde devredeki iletkenin uzunluğu, dik kesit alanı ve iletkenin cinsi değişkenleri üzerinde durulur.b. Elektriksel direnç ve bağlı olduğu faktörlerle ilgili olarak matematiksel bağıntıya girilmez.


İletkenin cinsinin ampul parlaklığına etkisini gözlemleme(D.K. Sayfa: 210)İletkenin dik kesit alanının ampul parlaklığına etkisini gözlemleme (D.K. Sayfa: 212)İletkenin uzunluğunun ampul parlaklığına etkisini gözlemleme (D.K. Sayfa: 213)

Özet:

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM

Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar: Anneler Günü






I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 33.Hafta (13–17 Mayıs 2019)Sınıf: 6.Sınıf

Ünite No-Adı: 7.Ünite: Elektriğin İletimiKonu: Elektriksel Direnç ve Bağlı Olduğu Faktörler



Davranışlar:

6.7.2.2. Elektriksel direnci tanımlar.6.7.2.3. Ampulün içindeki telin bir direncinin olduğunu fark eder.

Ünite Kavramları ve Sembolleri: İletken maddeler, yalıtkan maddeler, iletken ve yalıtkan maddelerin kullanım alanları



Açıklamalar:

a. Ohm Yasası’na girilmez.b. Elektriksel direnç, “maddelerin, elektrik enerjisinin iletimine karşı gösterdikleri zorluk” olarak tanımlanır.c. Akım kavramına girilmez.ç. Direncin büyüklüğünün ölçülmesine ve birimine girilmez.


Özet:

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM

Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar: Engelliler Haftası (13-19 Mayıs), 19 Mayıs Atatürk'ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı






I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 34.Hafta (20 – 24 Mayıs 2019)Sınıf: 6.Sınıf

Ünite No-Adı:Konu:


Öğrenci Kazanımları/Hedef ve Davranışlar: Öğrencilerin yıl içerisinde ortaya çıkardıkları ürünü etkili bir şekilde sunmaları beklenir.


Uygulanacak Yöntem ve Teknikler: Anlatım, Soru Cevap, Rol Yapma, Grup Çalışması vb. tekniklerden uygun olanları.


Açıklamalar:

Yapılacak Etkinlikler: -

Özet: Fen, mühendislik ve girişimcilik uygulamalarının sunumu yapılır.

III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM


www.FenEhli.com www.FenEhli.com www.FenEhli.com







I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 35.Hafta (27 – 31 Mayıs 2019)Sınıf: 6.Sınıf







Açıklamalar:



III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM









I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 36.Hafta (3-7 Haziran 2019)Sınıf: 6.Sınıf







Açıklamalar:


Özet:

III.BÖLÜM


IV.BÖLÜM


V.BÖLÜM

Planın Uygulanmasıyla İlgili Diğer Açıklamalar: Ramazan Bayramı Tatili ( 04.06.2019 – 07.06.2019 )








I.BÖLÜM

Dersin Adı: Fen Bilimleri 37.Hafta (10-14 Haziran 2019)Sınıf: 6.Sınıf







Açıklamalar:



III.BÖLÜM



IV.BÖLÜM

Dersin Diğer Derslerle İlişkisi: Yılsonu değerlendirmesi.

V.BÖLÜM








· Web viewGüneş tutulması, Dünya, Ay ve Güneş’in rastlantı eseri bir sıra halinde...

Documents

Transcript of · Web viewGüneş tutulması, Dünya, Ay ve Güneş’in rastlantı eseri bir sıra halinde...