คำ�นำ�

องคกรปกครองสวนทองถนในฐานะเปนผใชอำานาจรฐในการปกครองและบรหารจดการในเขตพนทรบผดชอบ เปนหนวยงานทมหนาทในการใหบรการสาธารณะดานตางๆ ซงดำาเนนการแกไขปญหาตางๆทเกดขนใหแกคนในทองถนเปนองคกรทมความใกลชดกบประชาชน และมความเขาใจในสภาพและรบร ถงสาเหตของปญหาทเกดขนภายในทองถนดกวาหนวยงานราชการสวนกลาง ในการปฏบตงานและดำาเนนการขององคกรปกครองสวนทองถนยอมอาจสงผลกระทบตอชมชนและประเทศชาต ซงอาจมสาเหตมาจากการปฏบตหนาทหรอละเวนการปฏบตหนาทโดยมชอบ หรอไดใชอำานาจในตำาแหนงหนาทเพอแสวงหาผลประโยชนทมควรไดโดยชอบดวยกฎหมาย รวมทงปญหาการทจรตคอรปชนอนเปนปญหาของสงคมไทยทเกดขนมาเปนเวลานาน ทงในเชงขนาด และความสลบซบซอนของปญหาทจรต ซงทำาคณะรกษาความสงบแหงชาต หรอ คสช. ไดมคำาสงท ๖๙/๒๕๕๗ เรอง มาตรการปองกนและแกไขปญหาการทจรตประพฤตมชอบโดยทกสวนราชการและหนวยงานภาครฐ กำาหนดมาตรการหรอแนวทำาแกไขปญหาการทจรตประพฤตมชอบโดยมงเนนการสรางธรรมาภบาลในการบรหารงาน และสงเสรมการมสวนรวมจากทกสวนในการตรวจสอบเฝาระวง เพอสกดกนเพอมใหเกดการทจรตได องคการบรหารสวนตำาบลขามเรยน ไดตระหนกถงความสำาคญในการปฏบตงานและการดำาเนนการขององคกรปกครองสวนทองถน การปฏบตหนาทหรอละเวนการปฏบตหนาทโดยมชอบ หรอไดใชอำานาจในตำาแหนงหนาทเพอแสวงหาผลประโยชน

ทมควรไดโดยชอบดวยกฎหมาย จงดำาเนนการจดทำาคมอการปฏบตงานตอไป

คณะกรรมการองคการบรหารสวนตำาบลขามเรยน

ส�รบญ

หนา

๑. บทนำา - คานยมหลก ๑๒ ประการ - หลกธรรมาภบาล

๑ - หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

-ประมวลจรยธรรมองคการบรหารสวนตำาบลขามเรยน ๓

- มาตรฐานทำาคณธรรมจรยธรรมพนกงานองคการบรหารสวนและพนกงานจาง ขององคการบรหารสวนตำาบลขามเรยน

๓ - ประกาศองคการบรหารสวนตำาบลขามเรยน เรอง นโยบายคณธรรมและความโปรงใส ปราศจากการทจรต ๔ - ความหมายผลประโยชนทบซอน ๕ ๒. บทท ๑ การบรหารจดการผลประโยชนทบซอน ๖ - นยามศพทและแนวคดสำาคญ - หลก ๔ ประการสาหรบการจดการผลประโยชนทบซอน - แนวทำาการจดการผลประโยชนทบซอน ๓.บทท ๒ การเปดเผยผลประโยชนสาธารณะ ๑๒ - การเปดเผยผลประโยชนสาธารณะ ๔. บทท ๓ การให-การรบของขวญและผลประโยชน ๑๗- แนวพจารณาในทำาปฏบต ๕.บทสรป ๒๒

บทนำ�การมผลประโยชนทบซอน ถอเปนการทจรตคอรรปชนประเภทหนง เพระเปนการแสวงหาประโยชนสวนบคคลโดยการละเมดตอกฎหมาย หรอจรยธรรม ดวยการใชอำานาจในตำาแหนงหนาทไปแทรกแซงการใชดลพนจในกระบวนการตดสนใจชองเจาหนาทของรฐ จนทำาใหเกดการละทงคณธรรมในการปฏบตหนาทสาธารณะ ขาดความเปนอสระ ความเปนกลาง และความเปนธรรม จนสงผลกระทบตอประโยชนสาธารณะของสวนรวม และทำาใหผลประโยชนหลกขององคกร หนวยงาน สถาบนและสงคมตองสญเสยไป โดยผลประโยชนสญเสยไปอาจอยในรปของผลประโยชนทำาการเงน คณภาพใหบรการ ความเปนธรรมในสงคม รวมถงคณคาอนๆ ตลอดจนโอกาสในอนาคตตงแตระดบองคกรจนถงระดบสงคมตวอยางเชน การทเจาหนาทของรฐเรยกรบเงนหรอผลประโยชนอนใดจากผประกอบการ เพอแลกเปลยนกบการอนมต การออกใบอนญาตประกอบกจการใด ๆ หรอแลกเปลยนกบการละเวน การยกเวน หรอ

การจดการประมลทรพยสนของรฐเพอประโยชนของเจาหนาทของรฐ และพวกพอง ฯลฯ เปนตนอยางไรกตาม ทามกลางผจงใจกระทำาความผดยงพบผกระทำาความผดโดยไมเจตนา หรอไมมความรในเรองดงกลาวอกเปนจำานวนมาก จนนาไปสการถกกลาวหารองเรยนเรองการทจรตหรอถกลงโทษทำาอาญาผลประโยชนทบซอน หรอความขดแยงกนระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสวนรวม (Conflic of interest : COI) เปนประเดนปญหาทำาการบรหารภาครฐในปจจบนทเปนบอเกดของปญหาการทจรตประพฤตมชอบในระดบทรนแรงขน และยงสะทอนปญหาการขาดหลกธรรมาภบาลและเปนอปสรรคตอการพฒนาประเทศองคการบรหารสวนตำาบลขามเรยนไดตระหนกถงความสำาคญการมผลประโยชนทบซอนในการปฏบตราชการ จงไดนานโยบายของรฐบาลมาใชเปนแนวทำาในการดำาเนนงานดงนคำ��นยมหลก ๑๒ ประก�รการสรางคานยมหลกของคนไทย ตามนโยบายของคณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.)เพอสรางสรรคประเทศไทยใหเขมแขง โดยตองสรางคนในชาต ใหมคานยมไทย ๑๒ ประการ๑. มความรกชาต ศาสนา พระมหากษตรย๒. ซอสตย เสยสละ อดทน๓. กตญญตอพอแม ผปกครอง ครบาอาจารย๔. ใฝหาความร หมนศกษาเลาเรยนทงทำาตรงและทำาออม๕. รกษาวฒนธรรมประเพณไทย๖. มศลธรรม รกษาความสตย

๗. เขาใจเรยนรการเปนประชาธปไตย๘. มระเบยบ วนย เคารพกฎหมาย ผนอยรจกการเคารพผใหญ๙. มสตรตว รคด รทำา๑๐.รจกดำารงตนอยโดยใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง๑๑.มความเขมแขงทงรางกายและจตใจ ไมยอมแพตออำานาจฝายตำา๑๒.คำานงถงผลประโยชนของสวนรวมมากกวาผลประโยชนสวนตน

๑หลกธรรม�ภบ�ท

“หลกธรรมาภบาล หรออาจเรยกไดวา การบรหารกจการบานเมองทด ” “หลกธรรมรฐและบรรษทภบาล ฯลฯ ซงเรารจกกนในนาม ” “Good Governance” ทหมายถง การปกครองทเปนธรรมนนไมใชแนวความคดใหมทเกดขนในสงคม แตเปนการสะสมความรทเปนวฒนธรรมในการอยรวมกนเปนสงคมของมวลมนษยเปนพนๆป ซงเปนหลกการเพอการอยรวมกนในบานเมองและสงคมอยางมความสงบสขสามารถประสานประโยชนและคลคลายปญหาขอขดแยงโดยสนตวธและพฒนาสงคมใหมความยงยน

องคประกอบของหลกธรรม�ภบ�ทหลกธรรม�ภบ�ทมองคประกอบท�สำ�คญ ๖ ประก�รดงน๑. หลกนตธรรม คอ การตรากฎหมาย กฎ ระเบยบขอบงคบและ

กตกาตางๆ ใหทนสมยและเปนธรรม ตลอดจนเปนทยอมรบของสงคมและสมาชก โดยมการยนยอมพรอมใจและถอปฏบตรวมกนอยางเสมอภาคและเปนธรรม

๒. หลกคณธรรม คอ การยดถอและเชอมนในความถกตองดงาม โดยการรณรงคเพอสรางคานยมทดงามใหผปฏบตงานในองคการหรอสมาชกของสงคมถอปฏบต ไดแก ความซอสตยสจรต ความเสยสละ ความอดทนขยนหมนเพยร ความมระเบยบวนย เปนตน

๓. หลกคว�มโปรงใส คอ การทำาใหสงคมไทยเปนสงคมทเปดเผยขอมลขาวสารอยางตรงไปตรงมาและสามารถตรวจสอบความถกตองได โดยการปรบปรงระบบและกลไกการทำางานขององคกรใหมความโปรงใส มการเปดเผยขอมลขาวสารหรอเปดใหประชาชนสามารถเขาถงขอมลขาวสารไดสะดวกตลอดจนมระบบหรอกระบวนการตรวจสอบและประเมนผลทมประสทธภาพ ซงจะเปนการสรางความไววางใจซงกนและกน และชวยใหการทำางานของภาครฐและภาคเอกชนปลอดจากการทจรตคอรปชน

๔. หลกคว�มมสวนรวม คอ การทำาใหสงคมไทยเปนสงคมทประชาชนมสวนรวมรบร และรวมเสนอความเหนในการตดสนใจสำาคญๆของสงคม โดยเปดโอกาสใหประชาชนมชองทำาในการเขามามสวนรวมไดแก การแจงความเหน การไตสวนสาธารณะ การประชาพจารณ การแสดงประชามตหรออนๆและขจดการผกขาดทงโดยภาครฐหรอโดยภาคธรกจเอกชน ซงจะชวยใหเกดความสามคคและความรวมมอกนระหวางภาครฐและภาคธรกจเอกชน

๕. หลกคว�มรบผดชอบ ผบรหาร พนกงานและลกจางตองตงใจปฏบตภารกจตามหนาทอยางดยง โดยมงใหบรการแกผมารบบรการ เพออานวยความสะดวกตางๆ มความรบผดชอบตอความ

บกพรองในหนาทการงานทตนรบผดชอบอย และพรอมทจะปรบปรงแกไขไดทนทวงท

๖. หลกคว�มคมคำ�� ผบรหารตองตระหนกวามทรพยากรคอนขางจำากด ดงนนในการบรหารจดการจำาเปนจะตองยดหลกความประหยดและความคมคา ซงจำาเปนจะตองตงจดมงหมายไปทผรบบรการหรอประชาชนดวย

หลกปรชญ�เศรษฐกจพอเพยง“เศรษฐกจพอเพยง เปนปรชญาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว”

ทรงมพระราชดำารสชแนะแนวทำาการดำาเนนชวตแก พสกนกรชาวไทยมาโดยตลอดนานกวา ๒๕ ป ตงแตกอนวกฤตการณทำาเศรษฐกจ และเมอภายหลงไดทรงเนนยำาแนวทำาการแกไขเพอใหรอดพน และสามารถดำารงอยไดอยางมนคงและยงยนภายใตกระแสโลกาภวตน และความเปลยนแปลง

๒คว�มพอประม�ณ หมายถง ความพอดทไมนอยเกนไปและไมมาก

เกน โดยไมเบยดเบยนตนเองและผอน เชน การผลตและการบรโภคทอยในระดบพอประมาณ

คว�มมเหตผล หมายถง การตดสนใจเกยวกบระดบของความพอเพยงนน จะตองเปนไปอยางมเหตผล โดยพจารณาจากปจจยทเกยวของ ตลอดจนคำานงถงผลทคาดวาจะเกดขนจากการกระทำานน ๆ อยางรอบคอบ

ก�รมภมคมกนท�ดในตว หมายถง การเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบและการเปลยนแปลงดานตาง ๆ ทคาดวาจะเกดขนในอนาคตทงใกลและไกล

เง�อนไขการตดสนใจและการดำาเนนกจกรรมตาง ๆ ใหอยในระดบพอเพยง ตองอาศย ทงความรและคณธรรมเปนพนฐาน

เง�อนไขคว�มร ประกอบดวย ความรเกยวกบวชาการตางๆ ทเกยวของ อยางรอบดาน ความรอบคอบทจะนาความรเหลานนมาพจารณา ใหเชอมโยงกน เพอประกอบการวางแผนและความระมดระวงในขนปฏบต

เง�อนไขคณธรรม ทจะตองเสรมสราง ประกอบดวยมความตระหนก ในคณธรรม มความซอสตยสจรต และมความอดทน มความเพยร ใชสต ปญญาในการ ดำาเนนชวต

- ประมวลจรยธรรมขององคก�รบรห�รสวนตำ�บลข�มเรยน จงไดกำ�หนดม�ตรฐ�นจรยธรรมอนเปนคำ��นยมหลกดงเชน

๑. ประมวลจรยธรรมของข�ร�ชก�รเมองทองถ�นฝ�ยบรห�ร องคก�รบรห�รสวนตำ�บลข�มเรยนขอ ๕ ขาราชการการเมองทองถน มหนาทดำาเนนการใหเปนไปตามกฎหมาย เพอรกษาประโยชนสวนรวม เปนกลางทำาการเมอง อานวยความสะดวกและใหบรการประชาชนตามหลกธรรมาภบาลโดยจะตองยดมนในมาตรฐานทำาจรยธรรมอนเปนคานยมหลก ๙ ประการ ดงน๑) ยดมนในคณธรรมและจรยธรรม๒) การมจตสานกทด ซอสตย และรบผดชอบ๓) การยดถอประโยชนของประเทศชาตเหนอกวาประโยชนสวนตน และไมมผลประโยชนทบซอน๔) การยนหยดทำาในสงทถกตอง เปนธรรม และถกกฎหมาย๕) การใหบรการแกประชาชนดวยความรวดเรว มอธยาศย และไมเลอกปฏบต๖) การใหขอมลขาวสารแกประชาชนอยางครบถวน ถกตอง และไมบดเบอนขอเทจจรง๗) การมงผลสมฤทธของงาน รกษามาตรฐาน มคณภาพ โปรงใส และตรวจสอบได๘) การยดมนในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข๙) การยดมนในหลกจรรยาวชาชพขององคการ

๒. ประมวลจรยธรรมข�ร�ชก�รเมองทองถ�นฝ�ยบรห�ร องคก�รบรห�รสวนตำ�บลข�มเรยนขอ ๕ ขาราชการการเมองทองถนมหนาทดำาเนนการใหเปนไปตามกฎหมาย เพอรกษาประโยชนสวนรวม เปนกลางทำาการเมอง อานวยความสะดวกและใหบรการประชาชนตามหลกธรรมาภบาลโดยจะตองยดมนในมาตรฐานทำาจรยธรรมอนเปนคานยมหลก ๙ ประการ ดงน๑) ยดมนในคณธรรมและจรยธรรม๒) การมจตสานกทด ซอสตย และรบผดชอบ

๓๓) การยดถอประโยชนของประเทศชาตเหนอกวาประโยชนสวนตน และไมมผลประโยชน ทบซอน๔) การยนหยดทำาในสงทถกตอง เปนธรรม และถกกฎหมาย๕) การใหบรการแกประชาชนดวยความรวดเรว มอธยาศย และไมเลอกปฏบต๖) การใหขอมลขาวสารแกประชาชนอยางครบถวน ถกตอง และไมบดเบอนขอเทจจรง๗) การมงผลสมฤทธของงาน รกษามาตรฐาน มคณภาพ โปรงใส และตรวจสอบได๘) การยดมนในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข๙) การยดมนในหลกจรรยาวชาชพขององคการ

๓. ประมวลจรยธรรม ข�ร�ชก�รเมองทองถ�นฝ�ยบรห�ร องคก�รบรห�รสวนตำ�บลข�มเรยนขอ ๓ ขาราชการขององคการบรหารสวนตำาบลขามเรยนทกคน มหนาทดำาเนนการใหเปนไปตามกฎหมาย เพอรกษาประโยชนสวนรวม เปนกลางทำาการเมอง อานวยความสะดวกและใหบรการแกประชาชนตามหลกธรรมาภบาล โดยจะตองยดมนในคานยมหลก ๑ o ประการดงน๑) การยดมนในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

๒) ยดมนในคณธรรมและจรยธรรม๓) การมจตสานกทด ซอสตย และรบผดชอบ๔) การยดถอประโยชนของประเทศชาตเหนอกวาประโยชนสวนตน และไมมผลประโยชน ทบซอน๕) การยนหยดทำาในสงทถกตอง เปนธรรม และถกกฎหมาย๖) การใหบรการแกประชาชนดวยความรวดเรว มอธยาศย และไมเลอกปฏบต๗) การใหขอมลขาวสารแกประชาชนอยางครบถวน ถกตอง และไมบดเบอนขอเทจจรง๘) การมงผลสมฤทธของงาน รกษามาตรฐาน มคณภาพ โปรงใส และตรวจสอบได๙) การยดมนในหลกจรรยาวชาชพขององคกร๑ o) การสรางจตสานกใหประชาชนในทองถนประพฤตตนเปนพลเมองทด รวมกนพฒนาชมชนใหนาอยคคณธรรมและดแลสภาพสงแวดลอมใหสอดคลองรฐธรรมนญฉบบปจจบน

ม�ตรฐ�นทำ�ง�นคณธรรมจรยธรรม ข�ร�ชก�รเมองทองถ�นฝ�ยบรห�ร องคก�รบรห�รสวนตำ�บลข�มเรยน อนสนธสญญาทำาคณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน (ก.ถ.) ไดกำาหนดมาตรฐานทำาคณธรรมจรยธรรมของขาราชการ พนกงานสวนตำาบล และพนกงานจางขององคกรปกครองสวนทองถน ซงไดประมวลขนจากขอเสนอแนะของผบรหารทองถน สมาชกสภาทองถนขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน โดยมวตถประสงคเพอใชเปนหลกการและแนวทำาปฏบตใหขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน โดยทวไปใชยดถอปฏบตเปนเครองกากบความประพฤต ดงน๑. พงดำารงตนใหตงมนอยในศลธรรม ปฏบตหนาทดวยความซอสตย สจรต เสยสละ และมความรบผดชอบ

๒. พงปฏบตหนาทอยางเปดเผย โปรงใส พรอมใหตรวจสอบ๓. พงใหบรการดวยความเสมอภาค สะดวก รวดเรว มอธยาศยไมตร โดยยดประโยชนของประชาชนเปนหลก๔. พงปฏบตหนาทโดยยดผลสมฤทธของงานอยางคมคา

๔๕. พงพฒนาทกษะ ความร ความสามารถ และตนเองใหทนสมยอยเสมอ๖. พงมจรรยาบรรณตอตนเอง๗. พงมจรรยาบรรณตอหนวยงาน๘. พงมจรรยาบรรณตอผบงคบบญชา ผอยใตบงคบบญชาและผรวมงาน๙. พงมจรรยาบรรณตอประชาชนและสงคม

ประก�ศองคก�รบรห�รสวนตำ�บลข�มเรยน เร�อง นโยบ�ยคณธรรมและคว�มโปรงใสปร�ศจ�กก�ร

ทจรตตามเจตนารมณของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบ

ชวคราว) พ.ศ.๒๕๕๗พระราชบญญตขอมลขาวสารทำาราชการ พ.ศ. ๒๕๖๐ พระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. ๒๕๖๐ ยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ระยะท๓ (พ.ศ. ๒๕๖๐ ๒๕๖๔– ) และนโยบานของรฐบาล ขอท ๑๐ การสงเสรมการบรหารราชการแผนดนทมธรรมาภบาลและการปองกนปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบในภาครฐ กำาหนดใหปลกฝงคานยมคณธรรม จรยธรรมและจตสานกในการรกษาศกดศรความเปนขาราชการและความซอสตยสจรต ควบคกบการบรหารจดการภาครฐทมประสทธภาพ เพอปองกนปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบของเจาหนาทรฐทกระดบ

และตอบสนองความตองการ พรอมอานวยความสะดวกแกประชาชน เพอสรางความเชอมนในระบบราชการ นน

องคการบรหารสวนตำาบลขามเรยน จงไดกำาหนดนโยบายคณธรรมและความโปรงใสปราศจากการทจรตเพอเปน มาตรฐาน แนวทำาปฏบต และคานยมสาหรบขาราชการและบคลากรขององคกรใหยดถอ และปฏบตควบคกบ กฎ ระเบยบ และขอบงคบอน ๆ โดยมงเนนทจะนาหนวยงานใหดำาเนนงานตามภารกจดวยความโปรงใส บรหารงานดวยความซอสตยสจรต มคณธรรม ปราศจากการทจรต เพอใหบรรลเจตนารมณดงกลาวจงกำาหนดแนวทำาใหขาราชการและบคลากรขององคการบรหารสวนตำาบลขามเรยน ถอปฏบตและดำาเนนการ ดงน๑. บรหารงานและปฏบตงานตามหลกธรรมาภบาล โดยมงตอบสนองความตองการของประชาชน ดวยบรการทรวดเรว ถกตอง เสมอภาค โปรงใส และเปนธรรม๒. ปลกฝงคานยมและทศนคตใหบคลากรองคการบรหารสวน มความรความเขาใจ ยดหลกคณธรรมจรยธรรม นาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการปฏบตงานและการดำาเนนชวต๓. ดำาเนนการจดชอ จดจาง สงเสรมการดำาเนนการใหเกดความโปรงใสในทกขนตอน และเปดโอกาสใหภาคเอกชน ภาคประชาสงคม และภาคประชาชนเขามามสวนรวมในการตรวจสอบการปฏบตงานโดยเปดเผยขอมลขาวสารในการดำาเนนกจกรรมทกรปแบบ๔. ไมใหแสวงหาผลประโยชนสวนตนหรอผอน และไมรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดเวนแตการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด โดยธรรมจรรยา ตามหลกเกณฑและจำานวนท คณะกรรมการ ป.ป.ช.กำาหนด๕. ประชาสมพนธใหประชาชนแจงขอมลขาวสาร เบาะแสการทจรต รองเรยนรองทกข

ผานศนยรบเรองราวรองทกข รองเรยน องคการบรหารสวนตำาบลขามเรยน

๕๖. กรณพบการทจรตจะดำาเนนการสอบสวนและลงโทษขนสงกบผท

ทจรตอยางจรงจงในคมอเลมน จะสะทอนหลกการและแนวคดทเปนสากลพรอมขอเสนอแนะทำาการประยกตใชเพอการปองกนเรองผลประโยชนทบซอน โดยมสาระสำาคญ ไดแก๑. บทท ๑ การบรหารจดการผลประโยชนทบซอน๒. บทท ๒ การเปดเผยผลประโยชนสาธารณะ๓. บทท ๓ การให รบของขวญและประโยชนอนใด–

- คว�มหม�ยผลประโยชนทบซอนคำาวา Conflict of Interests มการใชคำาภาษาไทยไวหลายคำา เชน

ผลประโยชนทบซอน ผลประโยชนขดกน ผลประโยชนขดแยง หรอ“ ” “ ” “ ” การขดกนแหงผลประโยชน ถอยคำาเหลาน“ ”

ถอเปนรปแบบหนงของการแสวงหาประโยชนโดยมชอบ อนเปนการกระทำาทขดตอหลกคณธรรม จรยธรรมและหลกการบรหารกจการบานเมองทด (Governance) โดยทวไปเรองผลประโยชนทบซอน จงหมายถงความทบซอนระหวางผลประโยชนสวนตน และผลประโยชนสาธารณะทมผลตอการปฏบตหนาทของเจาหนาทของรฐ กลาวทงเปนสถานการณทเจาหนาทของรฐมผลประโยชนสวนตนอยและไดใชอทธพลตามอำานาจหนาทและความรบผดชอบเพอใหเกดประโยชนสวนตว โดยกอใหเกดผลเสยตอผลประโยชนสวนรวม

มหลากหลายรปแบบไมจำากดอยในรปแบบของตวเงน หรอทรพยสนเทานน แตรวมถงผลประโยชนอนๆ ทไมใชในรปตวเงนหรอทรพยสนมลกษณะ ๗ ประการ ดงน๑. หาผลประโยชนใหตนเอง คอ การใชอำานาจหนาทเพอตนเอง เชน ขาราชการใชอำานาจหนาทใหบรษทตวเองไดงานรบเหมาจากรฐ หรอฝากลกหลานเขาทำางาน เปนตน๒. รบผลประโยชน คอ การรบสนบนหรอรบของขวญ เชน เปนเจาพนกงานสรรพากรแลวรบเงนจากผมาเสยภาษ หรอเปนเจาหนาทจดซอแลวรบไมกอลฟเปนของกำานลจากรานคา เปนตน๓. ใชอทธพล เปนการเรยกผลตอบแทนในการใชอทธพลในตำาแหนงหนาท สงผลทเปนคณแกฝายใดฝายหนงอยางไมเปนธรรม๔. ใชทรพยสนของทำาราชการเพอประโยชนสวนตน เชน การใชรถยนต หรอคอมพวเตอรราชการทำางานสวนตว เปนตน๕. ใชขอมลลบของทำาราชการ เชน รวาราชการจะตดถนน จงรบไปซอทดนในบรเวณดงกลาวดกหนาไวกอน เปนตน๖. รบงานนอก ไดแก การเปดบรษททำาธรกจซอนกบหนวยงานทตนเองทำางานอย เชน เปนนกบญช แตรบงานสวนตวจนไมมเวลาทำางานบญชในหนาทใหกบหนวยงาน เปนตน๗. ทำางานหลงออกจากตำาแหนง คอการไปทำางานใหกบผอนหลงออกจากททำาทำางานเดมโดยใชความรหรออทธพลจากทเดมมาชงงาน หรอเอาประโยชนโดยไมเปนธรรม เชน เอาความรในนโยบายและแผนของธนาคารประเทศไทยไปชวยธนาคารเอกชนอน ๆ หลงจากเกษยณ เปนตน

หลกสำ�คญของก�รจดก�รผลประโยชนทบซอนชมชนคาดหวงใหเจาหนาทปฏบตงานอยางเปนธรรม โดยใหผลประโยชนของสาธารณะมความสำาคญในอนดบตนความซอตรงตอหนาทของเจาหนาทยงเปนรากฐานของหลกนตธรรม (ประชาชนทกคนเสมอภาคภายใตกฎหมาย และตองไดรบการปฏบตอยางเปนธรรม)

๖

บทท� ๑ก�รบรห�รจดก�รผลประโยชนทบซอน

ผลประโยชนทบซอนหรอความขดแยงกนระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสวนรวม (Conflic of interest : COI) เปนประเดนปญหาทำาการบรหารภาครฐในปจจบนทเปนบอเกดของปญหาการทจรตประพฤตมชอบในระดบทรนแรงขนและยงสะทอนปญหาการขาดหลกธรรมาภบาลและเปนอปสรรคตอการพฒนาประเทศประมวลจรยธรรมในการปองกนหาผลประโยชนทบซอนในการปฏบตราชการหลายประการดงปรากฏในประมวลจรยธรรมของขาราชการการเมองทองถนฝายบรหาร พ.ศ.๒๕๕๓ ไดกำาหนดมาตรฐานจรยธรรม หมวด ๒ มาตรฐานจรยธรรม สวนท ๑ มาตรฐานจรยธรรมอนเปนคานยมหลก ขอ ๕ ประมวลจรยธรรมของขาราชการการเมองทองถนฝายสภาทองถน พ.ศ. ๒๕๕๓ ไดกำาหนดมาตรฐานจรยธรรม หมวด๒ มาตรฐานจรยธรรม สวนท ๑ มาตรฐานจรยธรรมอนเปนคานยมหลก ขอ ๕ และประมวลจรยธรรมของขาราชการองคการบรหารสวนตำาบลตะเคยนไดกำาหนดมาตรฐานทำาจรยธรรมของขาราชการ หมวด ๒ มาตรฐานจรยธรรม สวนท ๑ มาตรฐานจรยธรรมอนเปนคานยมหลก ขอ ๓ สาหรบในบทนจะไดสะทอนหลกการและแนวคดทเปนสากลพรอมขอเสนอแนะแนวทำาการประยกตใชเพอการบรหารจดการผลประโยชนทบซอนโดยมสาระสำาคญเปน ๓ หวขอใหญคอ๑. การบรหารจดการผลประโยชนทบซอน๒. การเปดเผยผลประโยชนสาธารณะ๓. การให-รบของขวญและผลประโยชน

ก�รบรห�รผลประโยชนทบซอนหลกสำาคญของการจดการผลประโยชนทบซอนมดงน• ชมชนคาดหวงใหเจาหนาทปฏบตงานอยางเปนธรรมโดยใหผลประโยชนสาธารณะมความสำาคญอนดบตน

•ความซอตรงตอหนาทของเจาหนาทยงเปนรากฐานของหลกนตธรรม (ประชาชนทกคนเสมอภาคภายใตกฎหมายและตองไดรบการปฏบตทเปนธรรม)•ถาไมจดการผลประโยชนทบซอนอยางมประสทธภาพเจาหนาทกจะละเลยประโยชนสาธารณะและใหความสำาคญกบประโยชนสวนตนหรอของคนบางกลมแทนซงจะมผลตอการปฏบตงานและอาจนาไปสการประพฤตมชอบในทสด• ผลประโยชนทบซอนไมไดผดในตวมนเองเนองจากเจาหนาทกมชวตสวนตนมบางครงทผลประโยชนสวนตนจะมาขดแยงกบการทำาหนาทแตประเดนคอตองเปดเผยผลประโยชนทบซอนทม• หนวยงานภาครฐตองจดการผลประโยชนทบซอนอยางโปรงใสและพรอมรบผดชอบมฉะนนจะบนทอนความเช อมนของประชาชนตอการปฏบตหนาทของหนวยงาน• ปจจบนขอบเขตของผลประโยชนทบซอนขยายมากกวาเดม เนองจากมการรวมมอระหวางภาครฐและเอกชนรวมถงระหวางหนวยงานภาครฐทำาใหมความสมพนธซบซอน/ซอนทบมากขน• หนวยงานควรตระหนกวาผลประโยชนทบซอนจะเกดขนในการทำางานและตองพฒนาวฒนธรรมองคกรทสงเสรมการระบและเปดเผยผลประโยชนทบซอน• หนวยงานตองขจดความเขาใจผดทวาผลประโยชนทบซอนเปนเรองผดในตวมนเองมฉะนนคนกจะพยายามปกปด

๗• ผลประโยชนทบซอนจะเปนสงผดกตอเมอมอทธพลตอการทำางานหรอการตดสนใจกรณนเรยกวามการใชหนาทในทำามชอบหรอแมแตการฉอราษฎรบงหลวง• การจดการผลประโยชนทบซอนสรางประโยชนมากมายแกหนวยงานเนองจาก- ลดการทจรตประพฤตมชอบ

- สามารถแกขอกลาวหาเรองความลาเอยงไดงาย- แสดงความยดมนในหลกธรรมมาภบาล- ประชาชนเชอมนวาหนวยงานปฏบตหนาทอยางเปนธรรมและไมมผลประโยชนแอบแฝง

นย�มศพทและแนวคดสำ�คญ• ผลประโยชนสวนตน (private interest) – “ผลประโยชน คอ”สงใดๆทมผลตอบคคล/กลมไมวาในทำาบวกหรอลบ ผลประโยชนสวนตน“ ” ไมไดครอบคลมเพยงผลประโยชนดานการงานหรอธรกจของเจาหนาทแตรวมถงคนทตดตอสมพนธดวยเชนเพอนญาตคแขงศตรเมอใดเจาหนาทประสงคจะใหคนเหลานไดหรอเสยประโยชนเมอนนกถอวามเรองผลประโยชนสวนตนมาเกยวของผลประโยชนสวนตนม๒ประเภทคอทเกยวกบเงน (pecuniary) และทไมเกยวกบเงน(non-pecuniary)- ผลประโยชนสวนตนทเกยวกบเงนไมไดเกยวกบการไดมาซงเงนทองเทานน แตยงเกยวกบการเพมพนประโยชนหรอปกปองการสญเสยของสงทมอยแลว เชนทดนหนตำาแหนงในบรษททรบงานจากหนวยงานรวมถงการไดมาซงผลประโยชนอนๆทไมไดอยในรปตวเงน เชนสมปทานสวนลดของขวญหรอของทแสดงนาใจไมตรอนๆ- ผลประโยชนทไมเกยวกบเงนเกดจากความสมพนธระหวางบคคลครอบครวหรอกจกรรมทำาสงคมวฒนธรรมอนๆ เชนสถาบนการศกษาสมาคมลทธแนวคดมกอยในรปความลาเอยง/อคต/เลอกทรกมกทชงและมขอสงเกตวาแมแตความเชอ/ความคดเหนสวนตวกจดอยในประเภทน

•หน�ท�ส�ธ�รณะ (public duty) – หนาทสาธารณะของผททำางานใหภาครฐคอการใหความสำาคญอนดบตนแกประโยชนสาธารณะ (public interest) คนเหลานไมจำากดเฉพาะเจาหนาทของรฐทงระดบ

ทองถนและระดบประเทศเทานนแตยงรวมถงคนอนๆททำางานใหภาครฐเชนทปรกษาอาสาสมคร

•ผลประโยชนส�ธ�รณะ คอประโยชนของชมชนโดยรวม ไมใชผลรวมของผลประโยชนของปจเจกบคคลและไมใชผลประโยชนของกลมคน การระบผลประโยชนสาธารณะไมใชเรองงายแตในเบองตนเจาหนาทภาครฐสามารถใหความสำาคญอนดบตนแกสงนโดย- ทำางานตามหนาทอยางเตมทและมประสทธภาพ- ทำางานตามหนาทตามกรอบและมาตรฐานทำาจรยธรรม- ระบผลประโยชนทบซอนทตนเองมหรออาจจะมและจดการอยางมประสทธภาพ- ใหความสำาคญอนดบตนแกผลประโยชนสาธารณะมความคาดหวงวาเจาหนาทตองจำากดขอบเขตทประโยชนสวนตนจะมามผลตอความเปนกลางในการทำาหนาท- หลกเลยงการตดสนใจหรอการทำาหนาททมผลประโยชนทบซอน- หลกเลยงการกระทำา/กจกรรมสวนตนทอาจทำาใหคนเหนวาไดประโยชนจากขอมลภายใน- หลกเลยงการใชตำาแหนงหนาทหรอทรพยากรของหนวยงานเพอประโยชนสวนตน- ปองกนขอครหาวาไดรบผลประโยชนทไมสมควรจากการใชอำานาจหนาท

๘- ไมใชประโยชนจากตำาแหนงหรอขอมลภายในทไดขณะอยในตำาแหนงขณะทไปหาตำาแหนงงานใหม•ผลประโยชนทบซอน (Conflict of Interests) องคกรสากลคอ Organization for Economic Cooperation and Development (OECD) นยามวาเปนความทบซอนระหวางผลประโยชน

สวนตนและผลประโยชนสาธารณะทมผลตอการปฏบตหนาทของเจาหนาทภาครฐดงน

ผลประโยชนทบซอนม ๓ ประเภทคอ๑. ผลประโยชนทบซอนทเกดขนจรง (actual) มความทบซอนระหวางผลประโยชนสวนตนและสาธารณะเกดขน๒. ผลประโยชนทบซอนทเหน (perceived & apparent) เปนผลประโยชนทบซอนทคนเหนวาม แตจรงๆอาจไมมกไดถาจดการผลประโยชนทบซอนประเภทนอยางขาดประสทธภาพ กอาจนามาซงผลเสยไมนอยกวาการจดการผลประโยชนทบซอนทเกดขนจรง ขอนแสดงวาเจาหนาทไมเพยงแตจะตองประพฤตตนอยางมจรยธรรมเทานนแตตองทำาใหคนอนๆรบร และเหนดวยวาไมไดรบประโยชนเชนนนจรง๓. ผลประโยชนทบซอนทเปนไปได (potential) ผลประโยชนสวนตนทมในปจจบนอาจจะทบซอนกบผลประโยชนสาธารณะไดในอนาคต

•หน�ท�ทบซอน (conflict of duty) หรอผลประโยชนเบยดซอนกน (competinginterests) ม ๒ ประเภท

๑. ประเภทแรก เกดจากการทเจาหนาทมบทบาทหนาทมากกวาหนง เชน เปนเจาหนาทในหนวยงานและเปนคณะกรรมการดานระเบยบวนยประจำาหนวยงานดวย ปญหาจะเกดเมอไมสามารถแยกแยะบทบาทหนาททงสองออกจากกนได อาจทำาใหทำางานไมมประสทธภาพหรอแมกระทงเกดความผดพลาดหรอผดกฎหมาย ปกตหนวยงานมกมกลไกปองกนปญหานโดยแยกแยะบทบาทหนาทตางๆใหชดเจนแตกยงมปญหาไดโดยเฉพาะอยางยงในหนวยงานทมกาลงคนนอย หรอมเจาหนาทบางคนเทานนทสามารถทำางานบางอยางทคนอนๆทำาไมได คนสวนใหญไมคอยหวงปญหานกนเพราะดเหมอนไมมเรองผลประโยชน

สวนตนมาเกยวของ๒. ประเภททสอง เกดจากการทเจาหนาทมบทบาทหนาทมากกวาหนง

บทบาท และการทำาบทบาทหนาทในหนวยงานหนงนนทำาใหไดขอมลภายในบางอยางทอาจนามาใชเปนประโยชนแกการทำาบทบาทหนาทใหแกอกหนวยงานหนงได ผลเสยคอถานาขอมลมาใชกอาจเกดการประพฤตมชอบหรอความลาเอยง/อคตตอคนบางกลม ควรถอวาหนาททบซอนเปนปญหาผลประโยชนทบซอนดวยเพราะวามหลกการจดการแบบเดยวกน นนคอการตดสนใจทำาหนาทตองเปนกลางและกลไกการจดการผลประโยชนทบซอนกสามารถนามาจดการกบหนาททบซอนได

หลกก�ร ๔ ประก�รส�หรบก�รจดก�รผลประโยชนทบซอน

• ปกปองผลประโยชนส�ธ�รณะ : การทำาเพอผลประโยชนของสาธารณะเปนหนาทหลกเจาหนาทตองตดสนใจและใหคำาแนะนาภายในกรอบกฎหมาย และนโยบายจะตองทำางานในขอบเขตหนาทพจารณาความถกผดไปตามเนอผา ไมใหผลประโยชนสวนตนมาแทรกแซงรวมถงความเหนหรอทศนคตสวนบคคลปฏบตตอแตละบคคลอยางเปนกลาง ไมมอคตลาเอยงดวยเรองศาสนาอาชพจดยนทำาการเมองเผาพนธวงศตระกลฯลฯ ทงนเจาหนาทไมเพยงปฏบตตามกฎหมายเทานนแตตองมจรยธรรมดวย

๙• สนบสนนคว�มโปรงใสและพรอมรบผด : การจดการผล

ประโยชนทบซอนตองอาศยกระบวนการแสวงหาเปดเผยและจดการทโปรงใส นนคอเปดโอกาสใหตรวจสอบและมความพรอมรบผดมวธการตางๆเชนจดทะเบยนผลประโยชนโยกยายเจาหนาทจากตำาแหนงท

เกยวของกบผลประโยชนทบซอนการเปดเผยผลประโยชนสวนตนหรอความสมพนธทอาจมผลตอการปฏบตหนาท ถอเปนขนตอนแรกของการจดการผลประโยชนทบซอนการ ใชกระบวนการอยางเปดเผยทวหนาจะทำาใหเจาหนาทรวมมอและสรางความเชอมนแกประชาชนผรบบรการและผมสวนไดเสย

• สงเสรมคว�มรบผดชอบสวนบคคลและปฏบตตนเปนแบบอย�ง : การแกปญหาหรอจดการผลประโยชนทบซอน จะสะทอนถงความยดหลกคณธรรมและความเปนมออาชพของเจาหนาทและองคกรการจดการตองอาศยขอมลนำาเขาจากทกระดบในองคกรฝายบรหารตองรบผดชอบเรองการสรางระบบและนโยบายและเจาหนาทกมความรบผดชอบ ตองระบผลประโยชนทบซอนทตนมเจาหนาทตองจดการกบเรองสวนตนเพอหลกเลยงผลประโยชนทบซอนมากทสดเทาททำาได และผบรหารกตองเปนแบบอยางดวย

• สร�งวฒนธรรมองคกร : ผบรหารตองสรางสภาพแวดลอมเชงนโยบายทชวยสนบสนนการตดสนใจในเวลาทมประเดนผลประโยชนทบซอนเกดขน และการสรางวฒนธรรมแหงความซอตรงตอหนาทซงตองอาศยวธการดงน- ใหขอแนะนาและการฝกอบรมเจาหนาทเพอสงเสรมความเขาใจเกยวกบกฎเกณฑและการปฏบตรวมถงการใชกฎเกณฑทมในสภาพแวดลอมการทำางาน- สงเสรมใหมการสอสารอยางเปดเผยและมการเสวนาแลกเปลยน เพอใหเจาหนาทสบายใจในการเปดเผยและหารอเกยวกบผลประโยชนทบซอนในททำางาน- ปองกนไมใหขอมลเกยวกบผลประโยชนทบซอนทเจาหนาทเปดเผย เพอมใหมผนาไปใชในทำาทผด- ใหเจาหนาทมสวนรวมในการพฒนาและปรบปรงนโยบายและกระบวนการจดการผลประโยชนทบซอน เพอใหรสกเปนเจาของและปฏบตตามในเวลาเดยวกนกตองสรางระบบโดยการพฒนาในเรองตอไปน

- มาตรฐานในการสงเสรมความซอตรงตอหนาทโดยรวมไวในขอกำาหนดทำาจรยธรรม- กระบวนการระบความเสยงและจดการผลประโยชนทบซอน- กลไกความพรอมรบผดทงภายในและภายนอก- วธการจดการ (รวมถงการลงโทษ) ททำาใหเจาหนาทถอวาเปนความรบผดชอบของตนเองทจะตองทำาตามกฎระเบยบและมาตรฐาน

แนวทำ�ก�รจดก�รผลประโยชนทบซอน• กรอบก�รทำ�ง�น เปนวธการกวางๆไมจำากดอยกบรายละเอยดขอ

กฎหมายทเกยวของสามารถนาไปพฒนาเปนรปแบบการจดการตามบรบทขององคกรและกฎหมายไดม ๖ ขนตอนสาหรบการพฒนาและการปฏบตตามนโยบายการจดการผลประโยชนทบซอน๑) ระบวามผลประโยชนทบซอนแบบใดบางทมกเกดขนในองคกร๒) พฒนานโยบายทเหมาะสมรวมถงกลยทธการจดการและแกไขปญหา๓) ใหการศกษาแกเจาหนาทและผบรหารระดบตางๆรวมถงเผยแพรนโยบายการจดการผลประโยชนทบซอนใหทวถงในองคกร๔) ดำาเนนการเปนแบบอยาง

๑๐๕) สอสารใหผมสวนไดเสย ผรบบรการ ผสนบสนนองคกร และชมชนทราบถงความมงมนในการจดการผลประโยชนทบซอน๖) บงคบใชนโยบายและทบทวนนโยบายสมำาเสมอ

• ร�ยละเอยดแตละขนตอน๑) ก�รระบผลประโยชนทบซอน

- ขนตอนแรกนคอ การระบวาในการทำางานของหนวยงาน มจดใดบางทเสยงตอการเกดผลประโยชนทบซอนและผลประโยชนทบซอนทจะเกดขนไดนนมประเภทใดบาง

- เปาหมายสำาคญคอ องคกรตองรวาอะไรคอผลประโยชนทบซอนทเปนไปได เพอปองกนไมใหเกดผลประโยชนทบซอนทเกดขนจรงและทเหน- การมสวนรวมของเจาหนาทมสวนสำาคญ เพราะจะทำาใหระบจดเสยงไดครอบคลมและทำาใหเจาหนาทรสกเปนเจาของและรวมมอกบนโยบาย- ตวอยางของผลประโยชนสวนตน เชน ผลประโยชนทำาการเงน/เศรษฐกจ (เชนหน) ธรกจสวนตว/ครอบครวความสมพนธสวนตว (ครอบครวชมชนชาตพนธศาสนาฯลฯ) ความสมพนธกบองคกรอน(เอนจโอสหภาพการคาพรรคการเมองฯลฯ) การทำางานเสรมความเปนอร/การแขงขนกบคนอน/ กลมอน- ตวอยางของจดเสยงเชนการปฏสมพนธกบภาคเอกชนการทำาสญญาจดซอจดจางการตรวจตราเพอควบคมคณภาพมาตรฐานของการทำางานหรออปกรณในภาคธรกจการออกใบอนญาตการใหบรการทอปสงคมากกวาอปทาน การกระจายงบราชการ การปรบการลงโทษการใหเงน/สงของสนบสนนชวยเหลอผเดอดรอน การตดสนขอพพาท ฯลฯ ทงน รวมถงงานทสาธารณะหรอสอมวลชนใหความสนใจเปนพเศษ- การระบผลประโยชนทบซอนนตองพจารณานยามและขอกำาหนดทำากฎหมายทเกยวของประกอบดวย

๒) พฒน�กลยทธและตอบสนองอย�งเหม�ะสม- องคประกอบประการหนงในการจดการผลประโยชนทบซอนกคอ ความตระหนกของผบรหารและเจาหนาทเกยวกบวธการจดการผลประโยชนทบซอน รวมถงความรบผดชอบของแตละคนดงนนกฎเกณฑเกยวกบการจดการตองแยกใหชดระหวางความรบผดชอบขององคกรและความรบผดชอบของสมาชกในองคกรและยงตองทำาใหผบรหารและเจาหนาทสามารถ

- รไดวาเมอใดมผลประโยชนทบซอนเกดขนและในแบบใด (แบบเกดขนจรงแบบทเหนหรอแบบเปนไปได)- เปดเผยผลประโยชนทบซอนและบนทกกลยทธตางๆทใชเพอการจดการ- ตดตามประสทธภาพของกลยทธทใช

๓) ใหคว�มรแกเจ�หน�ท�และหวหน�ง�นระดบสง- เพอใหการจดการผลประโยชนทบซอนมประสทธภาพ ตองมการใหความรอยางตอเนองตงแตเจาหนาทในองคกร เอกชนทมาทำาสญญา อาสาสมครหวหนางานระดบสง และกรรมการบรหาร การใหความรจะเรมตงแตการปฐมนเทศ และมอยางตอเนองในระหวางทำางาน เจาหนาททกคนควรสามารถเขาถงนโยบายและขอมลทจะชวยใหพวกเขาสามารถระบและเปดเผยผลประโยชนทบซอน สวนตวผบรหารเองกตองรวธจดการผลประโยชนทบซอน- ขนตอนแรกของการใหความร คอ สรางความเขาใจวาอะไรคอผลประโยชนทบซอนผลประโยชนทบซอนใดเกดขนบอยในองคกร อะไรคอจดเสยงทระบในนโยบาย รวมถงความแตกตางของ

๑๑ความรบผดชอบในการปฏบตตามนโยบายของผมตำาแหนงหนาทตางกน ควรใหเอกสารบรรยายพรอมตวอยางทชดเจนสาหรบการระบและจดการผลประโยชนทบซอนโดยเนนตรงทเปนจดเสยงมากๆ เชน การตดตอ การรวมทำางานกบภาคเอกชน การแลกเปลยนบคลากรกบภาคเอกชน การแปรรปการลดขนตอนและกระจำายอำานาจความสมพนธกบเอนจโอ และกจกรรมทำาการเมอง เปนตน- นอกจากการใหความรแลว ความตนตวและเอาใจใสของผบรหาร รวมถงกลยทธการจดการทมประสทธภาพจะมสวนอยางสำาคญในการชวยใหเจา

หนาทปฏบตตาม การสรางความตนตวและความเอาใจใสจะชวยในการแสวงหาจดเสยงและพฒนาวธการปองกนปญหาทจะเกดขนตอไป

๔) ดำ�เนนก�รเปนแบบอย�ง- การจดการผลประโยชนทบซอนทมประสทธภาพ จำาเปนตองอาศยความทมเทของผทอยในตำาแหนงระดบบรหาร ซงตองแสดงภาวะผนา สนบสนนนโยบายและกระบวนการอยางแขงขนสนบสนนใหเจาหนาทเปดเผยผลประโยชนทบซอน และใหความชวยเหลอแกไข ผบรหารมความสำาคญเนองจากเจาหนาทมกจะคำานงถงสงทผบรหารใหความสนใจ- ผบรหารตอง (๑)พจารณาวามขอมลเพยงพอ ทจะชวาหนวยงานมปญหาผลประโยชนทบซอนหรอไม (๒)ชงนาหนกประโยชนขององคกร ประโยชนสวนบคคล และประโยชนสาธารณะ และพจารณาวาอะไรคอวธทดทสดในการจดการหรอแกไขผลประโยชนทบซอน และ (๓)พจารณาปจจยอนๆ รวมถงระดบและลกษณะของตำาแหนงหนาทของเจาหนาททเกยวของ รวมถงลกษณะของผลประโยชนทบซอน

๕) ส�อส�รกบผมสวนไดเสย- ประเดนสำาคญคอ ภาพลกษณขององคกรในการรบรของผมสวนไดเสย เนองจากไมวาจะสามารถจดการกบผลประโยชนทบซอนไดดเพยงใด ถาผมสวนไดเสยรบร เปนตรงกนขามผลเสยทเกดขน กเลวรายไมแพกน- การทำางานกบองคกรภายนอกไมวาเปนเอนจโอหรอภาคธรกจ องคกรตองระบจดเสยงของผลประโยชนทบซอนกอน และพฒนาวธปองกน ไมวาเปนเรองขอมลภายใน หรอโอกาสการใชอำานาจหนาทเพอผลประโยชน และตองแจงแกองคกรภายนอกใหทราบนโยบายการจดการผลประโยชนทบซอนและ

ผลทตามมาหากไมปฏบตตามนโยบาย เชน ยกเลกสญญา หรอดำาเนนการตามกฎหมายบางองคกรภาครฐจะอาศยจรยธรรมธรกจเพอสอสารเกยวกบหนาทและความพรอมรบผดทผทำาธรกจมกบหนสวนและผทำาสญญาดวย- นอกจากน ควรสอสารแบบสองทำากบองคกรภายนอก อาจใชวธตางๆ เชนใหมสวนรวมในการระบจดเสยงและรวมกนพฒนากลไกปองกนแกไขปญหา ขอรบฟงความเหนตอรางนโยบายการจดการผลประโยชนทบซอน รวมทบทวนและปรบปรงกลไกการแสวงหาและแกไขผลประโยชนทบซอนวธเหลานจะทำาใหไดนโยบายทสอดคลองความคาดหวงสาธารณะและไดรบความรวมมอจากผมสวนไดเสยทงนในการรวมกนจดการผลประโยชนทบซอนกบผมสวนไดเสยน องคกรภาครฐตองทำาใหการตดสนใจทกขนตอนโปรงใสและตรวจสอบได

๖) ก�รบงคบใชและทบทวนนโยบ�ย- ระบบจดการผลประโยชนทบซอนตองไดรบการทบทวนประสทธภาพสมำาเสมอ โดยสอบถามขอมลจากผใชระบบ และผมสวนไดเสยอนๆ เพอใหระบบใชไดจรง และตอบสนองตอสภาพการทำางาน รวมถงสภาพสงคม เศรษฐกจทเปลยนแปลง อกทงยงสรางความรสกเปนเจาของและความรวมมอนอกจากนยงอาจเรยนรจากองคกรอนๆ การแสวงหาการเรยนรเชนนยงเปนการสอสารวาองคกรมความมงมน

๑๒ในการจดการผลประโยชนทบซอนอกดวย การทบทวนควรครอบคลมจดเสยงและมาตรการและผลการทบทวนหรอมการเปลยนแปลงตองสอสารใหแกเจาหนาทผปฏบตใหเขาใจ และปรบเปลยนการทำางานให

สอดคลองกน โดยอาจพฒนาระบบสนบสนนเพอชวยพฒนาทกษะและการใหคำาปรกษาแกเจาหนาทการเปดเผยและรายงานขอสงสยเกยวกบการประพฤตมชอบและการบรหารทบกพรอง/อคตของภาครฐ เปนรากฐานของความถกตองเปนธรรม (integrity) และการยดมน ยนหยดทำาในสงทถกตอง

• ผเปดเผยผลประโยชน :ผเปดเผยเปนผทรายงานขอมลทเปนจรงเกยวกบพฤตกรรมทมชอบทรายแรงของเจาหนาทภาครฐ ทกระทำาโดยมใชเพอผลประโยชนสาธารณะหลายหนวยงานขาดการสนบสนนผเปดเผยการกระทำาผดของเจาหนาท โดยแทนทจะยกยองชมเชยเจาหนาททเปดเผยการประพฤตมชอบ คดโกง ทจรต หรอพฤตกรรมอาชญากรรมกลบวพากษวจารณทำาลบ ทำาใหสญเสยความกาวหนาในอาชพและแมแตสญเสยงานหลก (core) ของการปกปองคมครองพยาน (whistlblowing) ใชหลกแหงความรบผดชอบและการแสดงออกซงความพรอมรบผดใหแกสาธารณชน การเปดเผยทเหมาะสม คอ เมอเกดการทำาผดทรายแรงหรอเปนปญหาความเสยงสาธารณะ การรายงานการกระทำาผดภายในองคกรหรอภายนอกองคกรตอสาธารณชนเปนทำาเลอกทดทสดโดยเฉพาะเมอชองทำาภายในและกระบวนการบรหารภายในใชการไมได หรอขาดประสทธภาพ

• ทำ�ไมก�รเปดเผยจงทำ�ไดย�ก :การศกษาวจยพบวา แมจะมการสนบสนน มชองทำา วธการผลกดนเจาหนาทของรฐในการสบเสาะ การคดโกงและการกระทำาผด แตมหลายองคประกอบททำาใหการเปดเผยการกระทำาผดเปนเรองยาก

สาหรบเจาหนาทปญหาสำาคญคอ การขดแยงกนระหวางความเทยงตรง (Integrity) ของบคคลกบพนธะสญญาทมตอสวนรวม และกบความภกดตอเพอนหรอองคกรซงเปนวฒนธรรมขององคกรภาครฐ

บทท� ๒ก�รเปดเผยผลประโยชนส�ธ�รณะ

• ผเปดเผยผลประโยชน :ผเปดเผยเปนผทรายงานขอมลทเปนจรงเกยวกบพฤตกรรมทมชอบทรายแรงของเจาหนาทภาครฐ ทกระทำาโดยมใชเพอผลประโยชนสาธารณะหลายหนวยงานขาดการสนบสนนผเปดเผยการกระทำาผดของเจาหนาท โดยแทนทจะยกยองชมเชยเจาหนาททเปดเผยการประพฤตมชอบ คดโกง ทจรต หรอพฤตกรรมอาชญากรรมกลบวพากษวจารณทำาลบ ทำาใหสญเสยความกาวหนาในอาชพและแมแตสญเสยงานหลก (core) ของการปกปองคมครองพยาน (whistlblowing) ใชหลกแหงความรบผดชอบและการแสดงออกซงความพรอมรบผดใหแกสาธารณชน การเปดเผยทเหมาะสม คอ เมอเกดการทำาผดทรายแรงหรอเปนปญหาความเสยงสาธารณะ การรายงานการกระทำาผดภายในองคกรหรอภายนอกองคกรตอสาธารณชนเปนทำาเลอกทดทสด โดยเฉพาะเมอชองทำาภายในและกระบวนการบรหารภายในใชการไมไดหรอขาดประสทธภาพ

๑๓• ทำ�ไมก�รเปดเผยจงทำ�ไดย�ก :

การศกษาวจยพบวา แมจะมการสนบสนนมชองทำาวธการผลกดนเจาหนาทของรฐในการสบเสาะ การคดโกงและการกระทำาผด แตมหลายองคประกอบททำาใหการเปดเผยการกระทำาผดเปนเรองยากสาหรบเจาหนาทปญหาสำาคญคอ การขดแยงกนระหวางความเทยงตรง (Integrity) ของบคคลกบพนธะสญญาทมตอสวนรวม และกบความภกดตอเพอนหรอองคกรซงเปนวฒนธรรมขององคกรภาครฐการยดมนในสงถกตองและเปนธรรม ความเทยงตรงสวนบคคลเปนคานยมทเปนหลกคณธรรมในมาตรฐานทำาจรยธรรม (Code of Conduct) แตในทำาตรงกนขามความจงรกภกดเปนสญญาทมตอกลมคนและสงคมทใหความสำาคญวา บคคลจะผดสญญาหรอทรยศตอเพอนไมไดในยามจำาเปนปจจยสำาคญอกประการททำาใหบคคลไมกลารายงานการกระทำาผดคอ ขอมลทเปดเผยและผเปดเผยจะตองเปนขอมลทเปนความลบไดรบการปกปอง แตในทำาปฏบตผเปดเผยขอมลการกระทำาผดมกไดรบการปฏบตในทำาตรงกนขามการตดสนใจทจะเปดเผยควรจะเปนเรองพนฐานงายๆ หลกคอจะตองปฏบตอยางโปรงใส มการเปดเผยการกระทำาผดพรอมทงการปกปองขอมลทรายงานใหเกดความเชอมนและไววางใจได

• ผเปดเผยผลประโยชน :ผเปดเผยเปนผทรายงานขอมลทเปนจรงเกยวกบพฤตกรรมทมชอบทรายแรงของเจาหนาทภาครฐ ทกระทำาโดยมใชเพอผลประโยชนสาธารณะหลายหนวยงานขาดการสนบสนนผเปดเผยการกระทำาผดของเจาหนาท โดย

แทนทจะยกยองชมเชยเจาหนาททเปดเผยการประพฤตมชอบ คดโกง ทจรต หรอพฤตกรรมอาชญากรรมกลบวพากษวจารณทำาลบ ทำาใหสญเสยความกาวหนาในอาชพและแมแตสญเสยงานหลก (core) ของการปกปองคมครองพยาน (whistlblowing) ใชหลกแหงความรบผดชอบและการแสดงออกซงความพรอมรบผดใหแกสาธารณชน การเปดเผยทเหมาะสมคอเมอเกดการทำาผดทรายแรงหรอเปนปญหาความเสยงสาธารณะการรายงานการกระทำาผดภายในองคกรหรอภายนอกองคกรตอสาธารณชนเปนทำาเลอกทดทสดโดยเฉพาะเมอชองทำาภายในและกระบวนการบรหารภายในใชการไมไดหรอขาดประสทธภาพ

• ทำ�ไมก�รเปดเผยจงทำ�ไดย�ก :การศกษาวจยพบวา แมจะมการสนบสนน มชองทำา วธการผลกดนเจาหนาทของรฐในการสบเสาะ การคดโกงและการกระทำาผด แตมหลายองคประกอบททำาใหการเปดเผยการกระทำาผดเปนเรองยากสาหรบเจาหนาทปญหาสำาคญคอ การขดแยงกนระหวางความเทยงตรง (Integrity) ของบคคลกบพนธะสญญาทมตอสวนรวม และกบความภกดตอเพอนหรอองคกรซงเปนวฒนธรรมขององคกรภาครฐ

• ก�รสงส�สนขององคกร :องคกรจะตองขบเคลอน/ผลกดนใหเจาหนาทของรฐเปดเผยพฤตกรรมทผดจรยธรรมและคดโกงวา เปนสงทภาครฐตองการและขอมลของผเปดเผยจะตองไดรบความเชอมนวาถกปกปด ตองมคำาแนะนาแกเจาหนาทวาจะบรหารขาวสารขอมลอยางไร และจะจดการอยางไร เมอเผชญกบกรณเกยวกบจรยธรรมทมแนวโนมจะทำาใหเกดการกระทำาผด

• กฎหม�ย ระเบยบ และนโยบ�ย :รากฐานของการเปดเผยการกระทำาผดมาจากกรอบกฎหมาย มาตรฐานทำาจรยธรรมรวมทงนโยบายขององคกร ในมาตรฐานทำาจรยธรรมจะกำาหนดพฤตกรรมทเปนมาตรฐานและขอแนะนาพฤตกรรมทยอมรบใหปฏบตและ

ไมยอมรบใหปฏบต รวมทงตองมการรายงานการกระทำาทเบยงเบนจากมาตรฐานดวยการเปดเผยการกระทำาผดเพอปองกนการละเมดหลกคณธรรม ตองมกลไกการรายงานและ

๑๔การตรวจสอบทเปนอสระ การเปดเผยการกระทำาผดภายใตกฎหมายตางๆ นนตองอธบายไดดวยวาจะมการดำาเนนการอยางไร และองคกรตองแนใจวาการเปดเผยจะตองไดรบการคมครองพยานอยางเตมท

• องคกรควรจะทำ�อย�งไร :วธทดทสด หนวยงานตองมนโยบายทชดเจนเกยวกบการเปดเผยการกระทำาผดจดชองทำาอานวยความสะดวก สนบสนน และคมครองผเปดเผยการกระทำาผด รวมทงคนอนๆทจะไดรบผลกระทบวตถประสงคของการปกปองผเปดเผยการกระทำาผดและการคมครองพยานคอ- สนบสนนใหบคคลเปดเผยการกระทำาผด- เพอใหแนใจวาการเปดเผยจะไดรบการจดการอยางเหมาะสม- เพอใหแนใจวาจะตองมการปกปองคมครองพยานทเหมาะสมในทกกรณปกตการรายงานหรอเปดเผยการประพฤตมชอบ จะใชการรายงานตามกระบวนการทำาการบรหารซงเปนชองทำาปกต โดยสามารถรายงานใหกบกลมบคคลตางๆ เชน หวหนา ผอานวยการเจาหนาทผรบผดชอบ(เชนกลมงานคมครองจรยธรรม) ผบรหารระดบสง คณะกรรมการจรยธรรมหรอองคกรจรยธรรมภายนอก การรายงานหรอเปดเผยการประพฤตมชอบนน ขอมลทเปดเผย ควรประกอบดวย- การประพฤตมชอบในหนาทของเจาหนาท- การบรหารทเปนอคต หรอ (ลมเหลว)- การละเวน ละเลย เพกเฉย เลนเลอ หรอการบรการทไมเหมาะสม ทำาใหสญเสยเงนของแผนดน

- การกระทำาทเปนเหตใหเปนอนตรายตออนามยสาธารณะ ความปลอดภย หรออนตรายตอสงแวดลอมสวนกระบวนการจะแยกตางหากจากกระบวนการรองทกขหรอรองเรยน เชน ในกรณการขคกคามหรอการดหมนเหยยดหยามกนในททำางาน องคกรควรกำาหนดกระบวนการเปดเผยผลประโยชนสาธารณะและประกาศใชอยางชดเจนประโยชนของกระบวนการ คอ บคคลจะทราบวาเมอมความจำาเปนตองรายงาน/เปดเผยจะตองทำาอยางไร เพอใหแนใจวาหนวยงานจะสนบสนนและปกปอง กลไกจะตองเปนกลไกเชงรกตอบสนองตอการเปดเผยการกระทำาผดในกรอบของหนวยงานในทำาปฏบต ตวอยางเชน ทกคนจะตองรบรโดยทนท(อยางเปนสญชาตญาณ) วาเมอเกดขอสงสยวาเกดการคดโกง ประพฤตผด ควรตองรายงานทนตอหวหนาผบงคบบญชาหรอผไดรบมอบหมาย และผบรหารระดบสง หรอคณะกรรมการจรยธรรมขององคกรกาเปดเผยการกระทำาผดเปนสงสำาคญ และผรบรายงานควรใหคำาแนะนาผเปดเผยถงการตรวจสอบและสงทหนวยงานจะสนบสนนและคมครองเจาหนาทของรฐสามารถเปดเผยการกระทำาผดใน ๔ กลมคอ๑) การประพฤตมชอบของเจาหนาทตามกฎหมาย ปปช.๒) การบรการทผดพลาดโดยกระทบกบผลประโยชนของผอน๓) การละเวนการปฏบตหนาทหรอบรหารโดยมชอบโดยเจาหนาทของรฐ องคกรของรฐหรอผรบจางจากรฐเปนผลใหงบประมาณถกใชสญเปลา๔) การกระทำาของบคคลเปนผลใหเกดอนตรายตอสขภาพ ความปลอดภยกบสาธารณะหรอกระทบตอสงแวดลอมการเปดเผยการกระทำาผดบางประเภทอาจจะไมไดรบการคมครอง เชน การเปดเผยตอสอมวลชนการเปดเผยทกอใหเกดคำาถามตอความเปนธรรมของรฐบาลการ เปดเผยนโยบายของหนวยงาน

๑๕

หรอการเปดเผยเพอหลกเลยงการถกลงโทษทำาวนยนโยบายและกระบวนการในการเปดเผยจะตองครอบคลม - เนอหาในการเปดเผย- การเปดเผยจะทำาไดทไหน เมอไร และอยางไร- ใครบางทจะเปนผเปดเผย- เปดเผยตอใคร- เครองมอทดสอบและการตรวจสอบการเปดเผย- กลไกในการสนบสนนและปกปอง- กระบวนการตรวจสอบ- บทบาทในการบรหารและความรบผดชอบ

• ก�รใหคว�มสำ�คญกบก�รร�ยง�นและวธก�รร�ยง�นท�ยดหยนมาตรฐานทำาจรยธรรมตองกำาหนดใหเจาหนาททกคนเปดเผยขอสงสยเกยวกบการคดโกงหรอการใหบรการทไมเปนธรรมการจดการเกยวกบการรายงานควรยดหยน เชน การรายงานตอผบงคบบญชาหรอเจาหนาทผรบผดชอบ หรอคณะกรรมการจรยธรรม ทสามารถไปพบปะหรอรายงานไดนอกสถานท หรอรายงานตอองคกรอสระ เชน ปปช. ปปท. ผตรวจการแผนดน

• ก�รผลกดนใหเปนรปธรรมในทำ�ง�นปฏบตหนวยงานตองรบผดชอบในทำาปฏบตใหการเปดเผยผลประโยชนสาธารณะไดรบการคมครองอยางเชอมนไดและขอมลบคคลตองเกบเปนความลบ ปกตหนวยงานตองพฒนานโยบาย /กระบวนการในการใหคำาแนะนาตอผบรหารใหตระหนกในความสำาคญ สนบสนนและปกปองคมครองพยานและควรมการอบรมพเศษแกหวหนาและผบงคบบญชา

• เบองหลงคว�มสำ�เรจประสทธภาพในการเปดเผยการกระทำาผดทดทสดคอ วฒนธรรมการยดถอความถกตองของ

องคกร องคกรทมพฤตกรรมจรยธรรมและความรบผดชอบ รวมทงใหความสำาคญกบการปองกนปราบปรามการประพฤตมชอบทชดเจน จะทำาใหเกดบรรยากาศจรยธรรมเชงบวก วฒนธรรมเกดจากการเสรมสรางการเปดเผยผลประโยชนสาธารณะ การปกปองพยานและภาวะผนาตอความสำาคญในการเปดเผยการกระทำาผดของเจาหนาท และผลกดนการเปดเผยอยางแขงแกรงการปกปองสทธของบคคลใดๆ ทเกยวของกบการเปดเผยเปนเรองทสำาคญมากหนวยงานจะตองพสจนใหไดวาจะใหการดแลอยางเหมาะสม มการบรหารกระบวนการอยางเทาเทยมซงจะทำาใหเจาหนาทเกดความเชอมนและพฒนาความรบผดชอบในการรายงาน

• ดชนวดคว�มสำ�เรจ พจารณาไดจาก- มเจาหนาทผรบผดชอบโดยตรงหรอมเครอขายสนบสนน- มโปรแกรมเฉพาะสาหรบการสนบสนนภายในองคกรและการปกปองคมครอง- ใหการฝกอบรมการตรวจสอบสบสวนแกเจาหนาทผรบผดชอบ- การใหคำาปรกษาแนะนาหรอการสนบสนนทำาจตใจ/อารมณแกผเปดเผยผลประโยชนสาธารณะ- มเครอขายสนบสนนอยางไมเปนทำาการผานการพบปะ สนทนากบผเปดเผยคนอนๆและหวหนาสายงาน

๑๖•บทบ�ทสำ�คญของก�รบรห�รผบรหารระดบลางมบทบาทสำาคญตอกระบวนการเปดเผยขอมลสาธารณะ (PublicInformation Disclose : PID) ชวยใหเกดความตระหนกรขององคกร และใหเหนวาไมเปนอปสรรคในการรายงานของผเปดเผยผอา

นวยการจะเปนผไดรบขอมลและจดการกบการรองเรยนทเกยวของกบผลการตรวจสอบ และรบผดชอบโดยตรงตอผลทจะเกดตอทมงาน บทบาทสำาคญทสดทไดจากการวจย คอการปรบเปลยนทศนคตของขาราชการตอการรายงานสมพนธภาพระหวางเจาหนาท หลงจากรายงานการกระทำาผดและภาวะผนาเปนเรองสำาคญมากในการสรางบรรยากาศในททำางาน ผบรหารจะตองสามารถคาดการณการตอบสนองของขาราชการและผลทเกดขนจากการตรวจสอบตางๆผอานวยการและเจาหนาทตองไมคกคามหรอทำาใหผเปดเผยผลประโยชนสาธารณะกลายเปนเหยอ เจาหนาทผรบผดชอบตองปกปองและรกษาความเชอมนใหแกบคคลทเปดเผย หรอผตองสงสยในการเปดเผย ใหความเชอมนวาขอมลทไดจะเปนความลบซงเปนปจจยทสำาคญตอการลดแรงตอตานหากสงทเปดเผยบางสวนหรอทงหมดรวไหลออกไปเปนสงสำาคญทตองเขาไปจดการโดยเรว เพอลดปฏกรยาทำาลบและปองกนผตอตานเทาทจะทำาไดบทบาทอนๆคอ- ลดความเครยดของผเปดเผยและสนบสนนในทำาทเหมาะสมแกผเปดเผย- ปรบกลยทธการบรหารความเสยงเพอจดการกบสงทจะเกดจากการเปดเผย- พฒนาโครงสรางผนาแกลกนองททำางาน ขณะมการตรวจสอบ- ทำางานอยางใกลชดรวมกบเจาหนาททรบผดชอบหรอกลมงานคมครองจรยธรรมเพอใหแนใจวาไดรบการสนบสนนและปองกนพยานทด- ปกปองขอมลทเกยวของกบการเปดเผยทเปนหลกฐาน- ใหเวลาและขอมลทยอนกลบตอทกฝายทเกยวของผบรหารจะตองสามารถจดการกบบคคลทตอตานการเปดเผย และเจาหนาทโดยใหคำาปรกษาแนะนาลกนองไมใหทำาผดและตนตวตอการรบรตอการกระทำาผด การคดโกงและทจรตทอาจเกดขน และตรวจสอบขอมลอยางระมดระวง ตองแสดงบทบาทอยางยตธรรม เปนกลาง ไมเขาไปมสวนไดสวนเสยและตรงไปตรงมาไมวาจะยากเพยงไร

ผบรหารตองทำาใหผเปดเผยมนใจตงแตแรกในขณะรายงานวาจะไดรบการปฏบตอยางเปนความลบ เชอมนในกระบวนการเปดเผยและผลทเกดจากการเปดเผยขอมลทไดรบจากผเปดเผยจะตองเปนเอกสารทสมบรณ หากมการรายงานดวยวาจำาจะตองสรปรายละเอยดเปนเอกสารผบรหารจะตองระงบไมใหการกระทำาใดๆ ของตนเขาไปกาวกาย มอทธพลตอการตรวจสอบ หรอทำาใหผอนรบรไดวาทำาเพอประโยชนสวนตนหรอทำาใหรบรไดวา มอทธพลตอการตรวจสอบ

• ก�รพฒน�ก�รตระหนกรและทกษะก�รสนบสนนจดโปรแกรมการพฒนาขาราชการ เพอใหตระหนกในความสำาคญและผลกดนใหเกดทศนคตทำาบวกตอการเปดเผยขอมล โดยอธบายวา ทำ�ไม ตองเปดเผย และ อะไร จะเกดขนเมอขาราชการเปดเผยการกระทำาผด จดใหมการฝกอบรม/พฒนา การตดสนใจเชงจรยธรรม (ethical decision making) แกขาราชการ หรอเมอขาราชการไดเลอนตำาแหนงเปนหวหนา/ผบรหาร รวมทงตองไดรบการฝกอบรมทกษะเฉพาะในการรบขอรองเรยน การรายงานการเปดเผย และจดการกบการเปดเผยขอมลรวมทงทกษะในการสนบสนนและปกปองคมครองพยาน

๑๗• เป�หม�ยเพ�อก�รบรห�รจดก�รท�ด (Best- practice

target)- หนวยงานควรสรางกลไกในการสนบสนนและปกปองคมครองผเปดเผยขอมลมนโยบายและกระบวนการเพอลดกฎเกณฑทมากเกนไป และสงเสรมใหคนกลาเปดเผยและรายงานขอสงสยเกยวกบการบรหารทไมเปนธรรมหรอการคดโกงและการทจรต

- จดกลไกสนบสนน (robust support) เพอลดการรายงานและการรบร ทผดพลาดใหคำาปรกษาการเปดเผยพฤตกรรมการกระทำาผดทเหมาะสม และปกปองการตอตานทจะมตอผเปดเผย- โครงสรางการรายงาน หรอเปดเผยผลประโยชนสาธารณะ ควรเหมาะสมกบโครงสรางธรรมชาตและขนาดขององคกร- นโยบาย โครงสรางและกระบวนการเปดเผยขอมลสาธารณะ ตองไดรบทราบโดยทวกน- มหลกสตรการฝกอบรมเพอใหแนใจวาการเปดเผยขอมลสาธารณะจะไดรบการปฏบตอยางเหมาะสมกบผบรหาร ผบงคบบญชา ขาราชการทวไป เพอใหปฏบตหนาทเปนไปอยางมประสทธภาพ

บทท� ๓ก�รให - ก�รรบของขวญและผลประโยชน

หลกการและแนวคดนสามารถประยกตใชประกอบการดำาเนนการตามนโยบายการใหและรบของขวญและผลประโยชนของขาราชการพลเรอนและเจาหนาทภาครฐ ในประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอน ขอบงคบวาดวยจรรยาขาราชการของสวนราชการตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอนพ.ศ.๒๕๕๑ และประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต เรองหลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาหนาทของรฐ พ.ศ.๒๕๔๓

• เจตน�รมณเนองจากความเชอถอไววางใจของประชาชนตอการปฏบตงานของขาราชการและเจาหนาทภาครฐวา จะตองตดสนใจและกระทำ�หน�ท�โดยยดผลประโยชนส�ธ�รณะเปนหลก ปราศจากผลประโยชนสวนบคคล หากขาราชการและเจาหนาทภาครฐคนใดรบของขวญและผลประโยชนททำาใหมอทธพลตอการตดสนใจและการกระทำาหนาทถอวาเปนการประพฤตมชอบ ยอมทำาลายความเชอถอไววางใจของประชาชน

กระทบตอความถกตองชอบธรรมทองคกรภาครฐยดถอในการบรหารราชการรวมทงกระทบตอกระบวนการปกครองในระบอบประชาธปไตย

•อะไรคอของขวญและประโยชนอ�นใดท�ใชในคว�มหม�ยนของขวญและประโยชนอนใด หมายถง สงใดๆ หรอบรการใดๆ (เงน ทรพยสน สงของบรการหรออนๆทมมลคา) ทขาราชการและเจาหนาทภาครฐใหและหรอไดรบทนอกเหนอจากเงนเดอนรายไดและผลประโยชนจากการจางงานในราชการปกตของขวญและผลประโยชนอนใด สามารถตคาตราคาเปนเงน หรออาจไมสามารถตคาตราคาไดของขวญทสามารถคดราคาได (Tangible gifts) หมายรวมถงสนคาบรโภคความบนเทงการตอนรบใหทพกการเดนทำาอปกรณเครองใชเชนตวอยางสนคาบตรของขวญเครองใชสวนตวบตรกานลบตรลดราคาสนคาหรอบรการและเงนเปนตนของขวญและประโยชนอนใดทคดเปนราคาไมได (Intangible gifts and benefits)

๑๘หมายถงสงใดๆหรอบรการใดๆทไมสามารถคดเปนราคาทจะซอขายไดอาทเชนการใหบรการสวนตวการปฏบตดวยความชอบสวนตนการเขาถงประโยชนหรอการสญญาวาจะใหหรอการสญญาวาจะไดรบประโยชนมากกวาคนอนๆ รายละเอยดตอจากนเปนขอเสนอแนะในการพจารณาเกยวกบการให-รบของขวญและหรอผลประโยชนอนใดในทำาปฏบต

• เร�จะจดก�รอย�งไร

การจะรบของขวญและหรอผลประโยชนใดๆ ม ๓ คำาถาม ทใชในการตดสนใจวาจะรบหรอไมรบของขวญและหรอผลประโยชนคอ๑) เราควรรบหรอไม๒) เราควรรายงานการรบหรอไม๓) เราสามารถเกบไวเปนของตนเองไดหรอไม

๑. เร�ควรรบหรอไมตามหลกการทำาจรยธรรมแมวาเราจะไมควรรบ แตมหลายโอกาสทเราไมสามารถปฏเสธไดหรอเปนการรบในโอกาสทเหมาะสมตามขนบธรรมเนยมประเพณ วฒนธรรมหรอใหกนตามมารยาททปฏบตกนในสงคม อยางไรกตามมหลายโอกาสทไมเปนการเหมาะสมอยางยงทจะรบ

๑) ถาเปนการใหเงน ทานจะตองปฏเสธ ไมวาจะเปนโอกาสใดๆ การรบเงนสดหรอสงใดๆทสามารถเปลยนกลบมาเปนเงน เชน ลอตเตอร หน พนธบตร เปนการฝาฝนประมวลจรยธรรมและอาจเขาขายการรบสนบนการถกเสนอสงใดๆนอกเหนอจากเงนนนสงทควรนามาเปนเหตผลในการตดสนใจคอ- ทำาไมเขาจงเสนอให เชน ใหแทนคำาขอบคณการเสนอใหมผลตอการตดสนใจในการปฏบตตนหรอไม- ความประทบใจของทานตอของขวญและหรอผลประโยชนทจะสงผลตอการทำางานในอนาคตถาทานทำางานอยในกลมเสยง ออนไหว หรออยในขายทตองไดรบความไววางใจเปนพเศษเชน งานตรวจสอบภายใน และงานตรวจคณภาพตางๆ การจดซอจดจาง การออกใบอนญาตหรอการอนมต/อนญาตตางๆ ฯลฯ ทานจะตองปฏบตตามนโยบายและหลกจรยธรรมเรองน มากกวาบคคลกลมอน

๒) การรบกอใหเกดการขดแยงระหวางผลประโยชนสวนตนและสวนรวมหรอไม หากการรบกอใหเกดความขดแยงระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสาธารณะ แลวผลประโยชนสวนตนทไดรบกลายเปนมอทธพลตอการปฏบตหนาทราชการ หรอกอใหเกดขอสงสยตอสาธารณชนวาเปนการประพฤตโดยมชอบการขดแยงระหวางผลประโยชนสวนตนและสวนรวม เปนตวกระตนใหเกดการประพฤตมชอบ และการทจรตคอรรปชน ในแตละสวนร�ชก�รควรกำ�หนดนโยบ�ยก�รรบของขวญและผลประโยชนของตนเอง โดยสวนร�ชก�รท�อยในกลมปฏบตหน�ท�ท�เส�ยงตอก�รประพฤตมชอบ ควรกำ�หนดนโยบ�ยด�นนอย�งเครงครดม�กกว�หนวยง�นอ�นๆหลกการการปฏบตงานในภาครฐอยบนพนฐานทวา การกระทำาและการ“ตดสนใจใดๆจะตองกระทำาดวยความเปนกลาง ปราศจากการมสวนไดสวนเสยในการใหบรการ และปกปองผลประโยชนของสงคมไทยโดยรวม”ดงนน องคกรหรอบคคลใดๆ ไมควรใชของขวญหรอผลประโยชนมาแสวงหาความชอบ

๑๙ผลประโยชนใหกบองคกรของตนหรอตนเอง เหนอองคกรหรอบคคลอน ทำาใหเกดความสนคลอนความเชอถอไววางใจทประชาสงคมมตอภาครฐ และทำาใหเกดความไมเปนธรรมในสงคมประการสำาคญ สมาชกทงหมดในสงคมตองไดรบการปฏบตอยางเปนธรรม ภายใตระบอบประชาธปไตย ขาราชการและเจาหนาทภาครฐมพนธะผกพนทจะตองปฏบตงานอยางเปนธรรมโดยกระทำาและแสดงออกโดยยดมาตรฐานความโปรงใส ความ

พรอมรบผดชอบ และแสดงพฤตกรรมทถกตอง เทยงธรรม ตลอดเวลาทมอาชพรบขาราชการไมวาของขวญและหรอผลประโยชนนนจะมคาเพยงเลกนอยกไมควรรบ เพราะกอใหเกดความรสกผกพนหรอพนธะกบผให และอาจกอใหเกดความเสอมศรทธาตอประชาชน

๒.เร�ตองร�ยง�นหรอไมการรายงานการรบของขวญและหรอผลประโยชนตดสนจากหลกการตอไปน

๑) ธรรมชาตของผให : พจารณาตามกฎหมายกฎ ระเบยบทเกยวของ เชน ประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต รวมทงนโยบายของหนวยงาน เชน การหามรบของขวญหรอประโยชนจากคสญญา/องคกรหรอบคคลทกาลงจะมาทำาการคา การสญญาวาจะให-รบกบองคกรหรอบคคลทจะขอทำาใบอนญาตหรอรบการตรวจสอบดานตางๆ ฯลฯหนวยงานควรกำาหนดนโยบายดานนใหเครงครดและมกระบวนการทชวยใหขาราชการและเจาหนาทภาครฐสามารถจดการเรองนไดอยางเหมาะสม การรายงานการรบของขวญและหรอผลประโยชนใดๆตองมการลงทะเบยนรบอยางเปนทำาการ

๒) บทบาทหนาทของทานในองคกร : ถาขาราชการนนๆ ทำางานในขอบขายทออนไหวและตองการความเชอถอไววางใจเปนพเศษ และหรอกลมทเกยวกบการไดประโยชนหรอเสยประโยชนทงจากระดบองคกร และระดบบคคล อาทเชน งานตรวจสอบ งานจดซอจดจาง การใหใบอนญาต/ยดใบอนญาตฯลฯ ควรใหแนใจทสดวาตวทานและองคกรมความเทยงธรรมและจะไมถกตงขอสงสย แมวาหนวยงานของทานมไดกำาหนดนโยบายเกยวกบการหามรบของขวญหรอผลประโยชนใดๆและมไดกำาหนดใหรายงานการรบของ

ขวญและผลประโยชน ทานควรดำารงความถกตองดวยการรายงานหรอปฏเสธทจะรบของขวญและหรอผลประโยชนนนๆหลกการกำาหนดวาของขวญและผลประโยชนอนใดควรตองรายงานหรอไม ควรจะตองใหองคกรเกบรกษาไวหรอไม หรอควรตกเปนของขาราชการ ใหเทยบกบคาตามราคาตลาดโดยตองมคานอยกวา๓,๐๐๐ บาท ทงน ใหปฏบตตามประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตเรองหลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาหนาทของรฐ พ.ศ.๒๕๔๓

แนวพจ�รณ�ในก�รปฏบตของขวญทงหมดทมคาทำาวฒนธรรมหรอประวตศาสตร เชน งานศลปะพระพทธรปเครองประดบโบราณ ฯลฯ แมจะมขนาดเลกหรอเปนเรองเลกนอย ของขวญนนๆ ยอมเปนทรพยสนขององคกรไมวาจะมคาราคาเทาใดของขวญหรอผลประโยชนทไดรบเมอเทยบกบราคาตลาด มคานอยกวา ๓,๐๐๐ บาท ไมตองรายงานและอาจเกบเปนของตนเองไดของขวญหรอผลประโยชนใดๆเมอเทยบกบราคาตลาดมคาเกน ๓,๐๐๐ บาท ตองรายงานหนวยงานและลงทะเบยนไวถาของขวญหรอผลประโยชนทมคาทำาการตลาดระหวาง ๓,๐๐๐ - ๑๕,๐๐๐บาท และเจาหนาทมความจำาเปนตองรบใหองคกรโดยหวหนาสวนราชการตดสนวา สมควรใหขาราชการหรอเจาหนาท

๒๐ของรฐคนนนๆรบทรพยสนดงกลาวหรอไมถาของขวญหรอผลประโยชนทมคาทำาการตลาดมากกวา ๑๕,๐๐๐ บาท ใหสงมอบเปนทรพยสนขององคกร เพอใชประโยชนสาธารณะและหรอตามความเหมาะสม องคกรอาจพจารณาอนญาตใหขาราชการหรอเจาหนาทของรฐผนนเกบรกษาของไวเปนกรณไป เชน ของขวญในการยายหนวยงานในขณะดำารงตำาแหนงเดม ของขวญในโอกาสเกษยณอายราชการหรอ

ลาออกจากงานของขวญหรอผลประโยชนทเพอนรวมงานใหเมอเจบปวยฯลฯถาในปงบประมาณใดๆคณคารวมของขวญและหรอผลประโยชนทไดรบจากผใหคนเดยวกนกลมเดยวกนหรอผใหมความสมพนธกนหลายๆครง เมอรวมกนทงปมคามากกวา ๓,๐๐๐ บาทตองรายงานของขวญหรอผลประโยชนแตละอยางทไดรบถาในปงบประมาณใดๆไดของขวญและหรอผลประโยชนจากผรบบรการ แมจะตางคนตางกลมเพอเปนการขอบคณในการใหบรการทด แตเมอรวมกนแลวมคามากกวาสามพนบาทตองรายงานของขวญหรผลประโยชนแตละอยางนนของขวญและหรอผลประโยชนใดๆ ทไดรบเพอเปนการขอบคณจากผรบบรการ(ประชาชนองคกรเอกชน) ทไดอยางสมำาเสมอบอยครงอาจทำาใหเกดขอสงสยจากประชาชนวามอทธพลบดเบอนกอใหเกดอคตในการใหบรการของขาราชการหรอเจาหนาทภาครฐ หรออาจกอใหเกดความรสกชอบและคาดหวงวาจะไดรบของขวญและหรอผลประโยชนเมอมผมารบบรการควรปฏเสธการรบเงนสดหรอสงใดๆทสามารถเปลยนเปนเงนได (ตวอยางเชน หน พนธบตร ลอตเตอร)ตองปฏเสธไมรบไมวาจะอยในสถานการณใดๆ)

๓. เร�จะเกบรกษ�ไวเองไดหรอไม๑) ปกตสามารถเกบรกษาไวเองหากมคาไมเกน ๓,๐๐๐ บาท๒) หากมราคาทำาการตลาดระหวาง ๓,๐๐๐ ๑๕– ,๐๐๐ บาท สวนราชการตองพจารณาตดสนวาขาราชการหรอเจาหนาทภาครฐนนๆจะเกบไวเองไดหรอไม๓) หากราคามากกวา ๑๕,๐๐๐ บาท จะตองใหเปนทรพยสนของสวนราชการและสวนราชการพจารณาตดสนวาจะใชประโยชนอยางไร

๔. ก�รฝ�ฝนกฎนมโทษอย�งไร

การฝาฝนนโยบายวาดวยการรบของขวญหรอผลประโยชนนน และพรอมฝาฝนการปฏบตตามประมวลจรยธรรมอาจถกลงโทษตกเตอน ตดเงนเดอน จนกระทงถงไลออก ขนกบความรายแรงของการฝาฝนนอกจากนนหากการรบของขวญหรอผลประโยชนนนๆ เขาขายการรบสนบน ฉอฉลทจรต และสามารถพสจนไดวา ขาราชการและหรอเจาหนาทภาครฐนนๆรบของขวญหรอผลประโยชนซงมผลตอความเปนธรรมกอใหเกดผลประโยชนแกผใหโดยมชอบ หากถกตดสนวาผดจรงผมสวนเกยวของทกคนอาจมสวนรวมในการรบโทษทำาอาญาดวย

• ก�รรบของขวญและผลประโยชน: กญแจแหงคว�มเส�ยงการรบของขวญและผลประโยชนใดๆเปนสาเหตใหสาธารณชนรบรวามการปฏบตอยางมอคตมอทธพลตอการตดสนใจในการปฏบตหนาทราชการ กอใหเกดการทำาลายความเชอถอศรทธาของประชาชนตอภาครฐและตอขาราชการกญแจแหงความเสยง ๒ ประการทสำาคญคอ

1. ความพยายามทจะหลบเลยงกฎเกณฑ โดยตคาราคาของขวญและหรอผลประโยชนนอย

๒๑กวาความเปนจรง การตคาราคาตำากวาความเปนจรงนน บคคลอาจจงใจตนเองหรอจงใจผอนใหคดวาของขวญและหรอผลประโยชนนนๆมคาตำากวาทเปนจรง เพอหลกเลยงการรายงาน การกระทำาดงกลาวนบวาเปนการคดโกงและหลอกลวงซงเขาขายฝาฝนประมวลจรยธรรม

๒. การเพกเฉยมองขามความผดและละเลยตอผลทเกดขนการรบของขวญและหรอผลประโยชนใดๆ อาจทำาใหตดเปนนสยอยางรวดเรวและกอใหเกดความคาดหวงเสมอวาจะไดรบของขวญและหรอผลประโยชนใดๆ ในการปฏบตหนาทราชการทำาใหเกดความรสกชอบหรออยากปฏบตตอผรบบรการ หรอผรบงาน-รบจาง-รบเหมาฯลฯ ทเปนผใหของขวญและหรอผลประโยชนโดยอทธพลของความชอบหรอประโยชนตอบแทนทไดรบทำาใหมการปฏบตตอบแทนเกนกวามาตรฐานทกำาหนดใน

สถานการณเชนน ผรบจาง ผรบเหมา และหรอผรบจดซออาจรบรผดพลาดและเขาใจวาการรบจางตางๆไมตองทำาในระดบมาตรฐานหรอลดคณคาการบรการนอกจากนนหากเกดการปฏบตเปนวฒนธรรมการทำางานขององคกรขาราชการและหรอเจาหนาทของรฐจะมพฤตกรรมเคยชนกบ การ“รบรางวล จากการปฏบตหนาทและละเวนการปฏบตหนาทโดยความรบผด”ชอบซงจดไดวาเปน ก�รรบสนบนการแสวงหาเหตผลเพอบดเบอนความจรง มแนวโนมทเปนไปไดมากทเราจะรบของขวญและผลประโยชนโดยเฉพาะสงทถกใจเรา บคคลอาจสงสยวาการรบของขวญและหรอผลประโยชนใดๆ ถอไดวาเปนความผดแตผรบมกจะหาเหตผลเขาขางตนเองดงน“ฉนรวาไมควรรบของดงกลาว แตดวยมารยาทจงไมกลาจะปฏเสธนาใจ หรอหากไมรบจะเปนการทำาลายสมพนธภาพระหวางผใหกบองคกรหรอกบตนเอง”“คนอนๆกทำาเชนน ทำาไมฉนจะทำาบางไมได”“ดซ ฉนอทศเวลานอกเวลาราชการทำางาน ดงนน มนเปนการยตธรรมทเราจะไดรางวลผลประโยชนพเศษบาง”“เพราะฉนเปนคนพเศษจรงๆ ดงนนผบงคบบญชาจงชมฉน และเปนเรองธรรมดำาทฉนมกเปนคนแรกเสมอทไดรบโอกาสใหไปฝกอบรม/สมมนา”“มนเปนแคตวอยางฟรใหทดลองใช และฉนกไมคดวาหนวยงานของฉนจะสงสนคาชนดนแมวาฉนจะใหคำาแนะนากตาม”“ฉนไมเหนมกฎ ระเบยบใดๆ เกยวกบการใหของขวญ ดงนนฉนกไมไดฝาฝนกฎเกณฑใดๆ”ทานตองระลกอยเสมอวาเหตผลททานใชกลาวอางเชนนไมสามารถปกปองทานจากการถกดำาเนนการทำาวนย หากการกระทำาของทานเปนการกระทำาทมชอบ

สถ�นก�รณตวอย�งหนวยงานภาครฐหนง สงนกทรพยากรบคคลททำาหนาทจดซอจดจาง (HR procurement) ใหเขารวมสมมนาดานทรพยากรบคคล เจาหนาทผนนไดรบรางวลมลคา ๗,๐๐๐ บาท จากการเปนผเขารวมสมมนาทมบคลกเปน personnel planner ซงบรจาคโดยโรงงานผลตสนคาทเปนคคากบหนวยงาน เจาหนาทไดเกบของรางวลนนไวโดยไมไดรายงานหนวยงานเนองจากคดวาเปนรางวลทตนชนะจากการเขารวมกจกรรมการสมมนาผบงคบบญชาตระหนกถงความหมายทอาจแอบแฝงมาจากการให และตดสนใจวาจะตองมการรายงานของรางวลนนและลงทะเบยนเปนของหนวยงาน โดยใหเหตผลวาการปรากฏตวของเขาในการเขารวมสมมนาเปนเพราะไดรบการสนบสนนจากหนวยงาน ดงนนเปนความชอบธรรมของหนวยงานทจะตดสนใจวาจะจดการอยางไรกบรางวลชนน

๒๒เนองจากราคาของรางวลและบทบาทในหนาทมความเสยงในเรองผลประโยชน ในทสดเจาหนาทจงถกขอรองใหสละรางวลแกหนวยงานเพอประโยชนตามความเหมาะสม

โมเดลส�หรบก�รตดสนใจ เจตน�รมณ : อะไรเปนเจตนาของการใหของขวญและหรอผลประโยชน กฎระเบยบ : มกฎระเบยบหรอนโยบายอะไรทเกยวกบการใหของขวญและหรอผลประโยชน คว�มเปดเผย : มการเปดเผยตอสาธารณชนเพยงใด คณคำ�� : ของขวญและหรอผลประโยชนมคาราคาเทาใด หลกจรยธรรม : มหลกจรยธรรมทเกยวกบการรบของขวญหรอไมและมอะไรบาง อตลกษณ : ผใหมอตลกษณเพออะไร เวล�และโอก�ส : เวลาและโอกาสในการใหคออะไร

บทสรปความเชอถอไววางใจ และจรยธรรมเปนรากฐานของการบรหารภาค

รฐทด เมอทานเปนขาราชการและหรอเจาหนาทภาครฐไมวาจะสงกดหนวยงานใด ทานถกคาดหวงใหปฏบตหนาทและตดสนใจโดปราศจากอนาคตทานถกคาดหวงไมใหแสวงหารางวลหรอผลประโยชนในรปแบบใดๆ นอกเหนอจากเงนเดอนและผลประโยชนทรฐจดให แมวานโยบายของหนวยงานหลายแหงจะอนญาตใหรบของขวญได ซงถอวาเปนของทระลกในโอกาสทเหมาะสม แตอยางไรกตามควรมขอบเขตในการรบเสมอ การฝาฝนขอบเขตดวยการรของขวญหรอผลประโยชนทไมเหมาะสม จะนาไปสความเสยงตอการทจรต และทำาลายชอเสยงของทานรวมทง องคกรของทานเอง

**************************************************

คมอก�รปฏบตง�น เพ�อปองกนผลประโยชนทบซอน

โดยองคก�รบรห�รสวนตำ�บลข�มเรยน

อำ�เภอย�งสสร�ช จงหวดมห�ส�รค�ม

โทร 043-706810

https:/www.khamrein.go.th