คมอ

การบรหารจดการเพอปองกนผลประโยชนทบซอน

สำานกงานสาธารณสขจงหวดระนอง

งานนตการ กลมงานบรหารทวไปสำานกงานสาธารณสขจงหวดระนอง

คำานำา

รฐบาลภายใตการนำาของ พลเอกประยทธ จนทรโอชา ไดใหความสำาคญกบนโยบายการปองกนและปราบปราบการทจรตรวมถงการบรหารราชการแผนดนอยางมธรรมาภบาล การปองกนปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบในภาครฐ การปองกนผลประโยชนทบซอน โดยมมตใหหนวยงานภาครฐทกหนวยงานเขารวมการประเมนคณธรรมและความโปรงใสในการดำาเนนงานของหนวยงานภาครฐ (Integrity and Transparency Assessment : ITA)

กระทรวงสาธารณสข กำาหนดมาตรการในการปองกนและปราบปรามการทจรต 3 ป. 1 ค. คอการปลกจตสำานก การปองกน การปราบปราม และสรางเครอขายมงเนนการปองกนการทจรตผานกระบวนการประเมนคณธรรมและความโปรงใสในการดำาเนนงานของหนวยงาน

สำานกงานสาธารณสขจงหวดระนอง จงจดทำาคมอการปองกนผลประโยชนทบซอน โดยรวบรวมหลกการและแนวคดพรอมตวอยางเพอการบรหารจดการระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวมหรอผลประโยชนสาธารณะ เพอลดปญหาการทจรตประพฤตมชอบ ใหหมดไปในทสด

หวงเปนอยางยงวาคมอเลมน จะเปนประโยชนตอผบรหาร ขาราชการ เจาหนาทในสงกดสำานกงานสาธารณสขจงหวดระนอง รวมถงผทสนใจศกษาเพอเปนการปองกนผลประโยชนทบซอนในการบรหารราชการและการปฏบตงานอยางมประสทธภาพสงสด

กลมงานบรหารทวไปงานนตการ

สำานกงานสาธารณสขจงหวดระนอง

สารบญหนา

คำานำา

บทท 1 ความหมายและแนวคดของผลประโยชนทบซอน4

บทท 2 รปแบบผลประโยชนทบซอน8

บทท 3 แนวทางปฏบตเพอปองกนผลประโยชนทบซอน11

บทท 4 มาตรการทางกฎหมายเกยวกบการปองกนผลประโยชนทบซอน12

บทท 1 ความหมายและแนวคดของผลประโยชนทบซอน

ความหมายของผลประโยชนทบซอน (Conflict of Interests)ผลประโยชนทบซอนหรอความขดแยงกนระหวางผลประโยชน

สวนตวและผลประโยชนสวนรวมหรอผลประโยชนขดกนหมายถงการทเจาหนาทรฐปฏบตหนาทโดยคำานงถงประโยชนสวนตนหรอพวกพองเปนหลกซงถอเปนความผดเชงจรยธรรมและเปนความผดขนแรกทจะนำาไปสการทจรต

สำานกงานก.พ. ไดนยามความขดแยงกนระหวางผลประโยชนทบซอนและผลประโยชนสวนรวมหรอ Conflict of Interests หมายถงสถานการณหรอการกระทำาทบคคลไมวาจะเปนนกการเมองขาราชการพนกงานบรษทหรอผบรการมผลประโยชนสวนตวมากจนมผลตอการตดสนใจหรอการปฏบตหนาทในตำาแหนงหนาททบคคลนนรบผดชอบอยและสงผลกระทบตอประโยชนของสวนรวมกลาวคอการทเจาหนาทของรฐตดสนใจหรอปฏบตหนาทในตำาแหนงของตนอนกอใหเกดประโยชนตอตนเองหรอพวกพองมากกวาประโยชนสวนรวมซงการกระทำาดงกลาวจะเกดขนอยางรตวหรอไมรตวทงเจตนาและไมเจตนาในรปแบบทหลากหลายจนกระทงกลายเปนธรรมเนยมปฏบตทไมเหนวาเปนความผดตวอยางการกระทำาดงกลาวมใหพบเหนไดมากในสงคมสงผลใหบคคลนนขาดการตดสนใจทเทยงธรรมเนองจากการยดผลประโยชนสวนตนเปนหลกไดสงผลเสยหายใหเกดขนกบประเทศชาตกอใหเกดการกระทำาทผดจรยธรรมและจรรยาบรรณของเจาหนาทของรฐทตองคำานงถงประโยชนสาธารณะแตทำาหนาทกลบตดสนใจหรอปฏบตหนาทโดยคำานงถงประโยชนสวนตนหรอพวกพองเปนหลก

นยามศพทและแนวคดสำาคญผลประโยชนสวนตน (private interest) “ผลประโยชน ”

คอ สงใดๆ ทมผลตอบคคล/กลม ไมวาในทางบวกหรอลบ ผลประโยชนสวน“ตน ไมไดครอบคลมเพยงผลประโยชนดานการงานหรอธรกจของเจาหนาท ”แตรวมถงคนทตดตอสมพนธดวย เชน เพอน ญาตคแขง ศตรเมอใดเจาหนาทประสงคจะใหคนเหลานไดหรอเสยประโยชน เมอนนกถอวามเรองผลประโยชนสวนตนมาเกยวของ

ผลประโยชนสวนตน ม๒ ประเภท คอทเกยวกบเงน (pecuniary) และทไมเกยวกบเงน (non-pecuniary)

๑. ผลประโยชนสวนตนทเกยวกบเงน ไมไดเกยวกบการไดมาซงเงนทองเทานน แตยงเกยวกบการเพมพนประโยชนหรอปกปองการสญเสยของสงทมอยแลว เชน ทดน หน ตำาแหนงในบรษททรบงานจากหนวยงาน รวมถงการไดมาซงผลประโยชนอนๆ ทไมไดอยในรปตวเงน เชน สมปทาน สวนลดของขวญ หรอของทแสดงนำาใจไมตรอนๆ

๒. ผลประโยชนทไมเกยวกบเงน เกดจากความสมพนธระหวางบคคล ครอบครว หรอกจกรรมทางสงคมวฒนธรรมอน ๆ เชน สถาบนการ

ศกษา สมาคม ลทธแนวคด มกอยในรปความลำาเอยง/อคต/เลอกทรกมกทชง และมขอสงเกตวาแมแตความเชอ/ความคดเหนสวนตวกจดอยในประเภทน

หนาทสาธารณะ (public duty)หนาทสาธารณะของผททำางานใหภาครฐคอ การใหความสำาคญอนดบตนแกประโยชนสาธารณะ (public interest) คนเหลานไมจำากดเฉพาะเจาหนาทของรฐทงระดบทองถนและระดบประเทศเทานน แตยงรวมถงคนอน ๆ ททำางานใหภาครฐ เชน ทปรกษา อาสาสมคร

ผลประโยชนสาธารณะ คอประโยชนของชมชนโดยรวม ไมใชผลรวมของผลประโยชนของปจเจกบคคล และไมใชผลประโยชนของกลมคน การระบผลประโยชนสาธารณะไมใชเรองงาย แตในเบองตนเจาหนาทภาครฐสามารถใหความสำาคญอนดบตนแกสงนโดย

- ทำางานตามหนาทอยางเตมทและมประสทธภาพ- ทำางานตามหนาทตามกรอบและมาตรฐานทางจรยธรรม- ระบผลประโยชนทบซอนทตนเองมหรออาจจะมและจดการ

อยางมประสทธภาพ- ใหความสำาคญอนดบตนแกผลประโยชนสาธารณะ มความคาด

หวงวาเจาหนาทตองจำากดขอบเขตทประโยชนสวนตนจะมามผลตอความเปนกลางในการทำาหนาท

- หลกเลยงการตดสนใจหรอการทำาหนาททมผลประโยชนทบซอน- หลกเลยงการกระทำา/กจกรรมสวนตนทอาจทำาใหคนเหนวาได

ประโยชนจากขอมลภายใน- หลกเลยงการใชตำาแหนงหนาทหรอทรพยากรของหนวยงาน

เพอประโยชนสวนตน- ปองกนขอครหาวาไดรบผลประโยชนทไมสมควรจากการใช

อำานาจหนาท- ไมใชประโยชนจากตำาแหนงหรอขอมลภายในทไดขณะอยใน

ตำาแหนง ขณะทไปหาตำาแหนงงานใหม

ผลประโยชนทบซอน (Conflict of Interests)องคกรสากล คอ Organization for Economic

Cooperation and Development (OECD) นยามวาเปนความทบซอนระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนทบซอนม๓ ประเภท คอ

๑. ผลประโยชนทบซอนทเกดขนจรง (actual) มความทบซอนระหวางผลประโยชนสวนตนและสาธารณะเกดขน

๒. ผลประโยชนทบซอนทเหน (perceived & apparent) เปนผลประโยชนทบซอนทคนเหนวามแตจรงๆอาจไมมกไดถาจดการผลประโยชนทบซอนประเภทนอยางขาดประสทธภาพ กอาจนำามาซงผลเสยไมนอยกวาการจดการผลประโยชนทบซอนทเกดขนจรง ขอนแสดงวาเจาหนาทไมเพยงแตจะตองประพฤตตนอยางมจรยธรรมเทานน แตตองทำาใหคนอน ๆ รบรและเหนดวยวาไมไดรบประโยชนเชนนนจรง

๓. ผลประโยชนทบซอนทเปนไปได (potential) ผลประโยชนสวนตนทมในปจจบนอาจจะทบ

ซอนกบผลประโยชนสาธารณะไดในอนาคต

หนาททบซอน (conflict of duty)หรอผลประโยชนเบยดซอนกน (competing interests) ม ๒ ประเภท

๑. ประเภทแรก เกดจากการทเจาหนาทมบทบาทหนาทมากกวาหนง เชน เปนเจาหนาทในหนวยงานและเปนคณะกรรมการดานระเบยบวนยประจำาหนวยงานดวย ปญหาจะเกดเมอไมสามารถแยกแยะบทบาทหนาททงสองออกจากกนไดอาจทำาใหทำางานไมมประสทธภาพ หรอแมกระทงเกดความผดพลาดหรอผดกฎหมาย ปกตหนวยงานมกมกลไกปองกนปญหานโดยแยกแยะบทบาทหนาทตางๆ ใหชดเจน แตกยงมปญหาไดโดยเฉพาะอยางยงในหนวยงานทมกำาลงคนนอยหรอมเจาหนาทบางคนเทานนทสามารถทำางานบางอยางทคนอนๆ ทำาไมไดคนสวนใหญไมคอยหวงปญหานกนเพราะดเหมอนไมมเรองผลประโยชนสวนตนมาเกยวของ

๒. ประเภททสอง เกดจากการทเจาหนาทมบทบาทหนาทมากกวาหนงบทบาท และการทำาบทบาทหนาทในหนวยงานหนงนน ทำาใหไดขอมลภายในบางอยางทอาจนำามาใชเปนประโยชนแกการทำาบทบาทหนาทใหแกอกหนวยงานหนงไดผลเสยคอ ถานำาขอมลมาใชกอาจเกดการประพฤตมชอบหรอความลำาเอยง/อคตตอคนบางกลมควรถอวาหนาททบซอนเปนปญหาผลประโยชนทบซอนดวย เพราะวามหลกการจดการแบบเดยวกน นนคอการตดสนใจทำาหนาทตองเปนกลางและกลไกการจดการผลประโยชนทบซอนกสามารถนำามาจดการกบหนาททบซอนได

ความหมายและประเภทของการขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลกบประโยชนสวนรวม

ความขดแยง (Conflict)สถานการณทขดกน ไมลงรอยเปนเหตการณอนเกดขนเมอบคคลไมสามารถตดสนใจกระทำาอยางใดอยางหนง ความขดแยงอาจเกดขนไดจากความไมลงรอยกนในเรองความคด แนวทางปฏบต หรอผลประโยชน

ผลประโยชนสวนตน (Private Interests)เปนผลตอบแทนทบคคลไดรบ โดยเหนวามคณคาทจะสนองตอบความตองการของตนเองหรอของกลมทตนเองเกยวของ ผลประโยชนเปนสงจงใจใหคนเรามพฤตกรรมตางๆ เพอสนองความตองการทงหลาย (เพญศร วายวานนท,2527:154)

ผลประโยชนสวนรวมหรอผลประโยชนสาธารณะ (Public Interests)หมายถง สงใดกตามทใหประโยชนสขแกบคคลทงหลายในสงคม ผลประโยชนสาธารณะ ยงหมายรวมถงหลกประโยชนตอมวลสมาชกในสงคม

ความขดแยงกนระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสวนรวม (Conflict Of Interests) เปนสถานการณทบคคลในฐานะพนกงานหรอเจาหนาทของรฐ ใชตำาแหนงหรออำานาจหนาทในการแสวงประโยชนแกตนเอง กลมหรอพวกพอง ซงเปนการละเมดทางจรยธรรม และสงผลกระทบหรอความเสยหายตอประโยชนสาธารณะ คำาอนทมความหมายถงความขดแยงกนแหงผลประโยชนสวนตนและสวนรวม ไดแก การมผลประโยชนทบซอน ความขดกนระหวางผลประโยชนของผดำารงตำาแหนงสาธารณะ และรวมถงคอรรปชนเชงนโยบาย คอรรปชนสเทา

แนวคดของวชาการ ใหความหมายของผลประโยชนทบซอนไว 4 ประการ ดงน

1. ความหมายอยางกวางหมายรวมถงการปฏบตงานตามตำาแหนงหนาททรบผดชอบอยางตอหนวยงานหรอองคการหรอตอสวนรวมแตดำาเนนการตดสนใจปฏบตหนาทโดยคำานงถงผลประโยชนของตนเอง ครอบครว และเพอนฝง 

2.ผลประโยชนทบซอนสามารถเกดขนไดทงในหนวยงาน ภาครฐ องคกรธรกจ

สถาบนการศกษา องคกรพฒนาเอกชน และองคกรวชาชพตางๆ โดยสมารถเกดขนไดทงในระดบนโยบายของชาต หนวยงานราชการ และองคกรในระดบทองถน ดงนนผลประโยชนทบซอนจงมมลคาความเสยหายตงแตไมกรอยบาทไปจนถงนบหมนลานบาท และในบางกรณความเสยมไดปรากฏออกมาในรปของทเปนวตถโดย แตยงรวมถงผลประโยชนมใชวตถอกดวย

3. ผลประโยชนทบซอนมไดจำากดเฉพาะผลประโยชนของ บคคลเทานน แตยงรวมถงการมอคตในการตดสนใจหรอดำาเนนการอนมงตอบสนองตอผลประโยชนของหนวยงานอกหนวยงานหนงดวย เชน การท

บคคลดำารงตำาแหนงซอนกนในสองหนวยงาน อนกอใหเกดการทำาบทบาททขดแยงกน และมการใชอำานาจหนาทของหนวยงานหนงไปรบใชผลประโยชนของอกหนวยงานหนง

4. “การฉอราษฎรบงหลวง และ การคอรรปชน เชงนโยบาย ” “ ”(Policy Corruption) ตางกเปน รปแบบหนงของผลประโยชนทบซอน เนองจากทงสอง รปแบบตางเปนการใชตำาแหนงหนาทสำาหรบมงตอบสนอง ตอผลประโยชนสวนตวและ/หรอพรรคพวก

มลเหตปญหาผลประโยชนทบซอนปญหาผลประโยชนทบซอนเกดจากการพฒนาการทางการเมอง

ไทยเปลยนไป จากเดมทนกการเมองและนกธรกจเปนบคคลคนละกลมกน กลาวคอในอดต นกธรกจตองพงพงนกการเมอง เพอใหนกการเมองชวยเหลอสนบสนนธรกจของตน ซงในบางครงสงทนกธรกจตองการนน มไดรบการตอบสนองจากนกการเมองทกครงเสมอไปนกธรกจกตองจายเงนจำานวนมากแกนกการเมอง ในปจจบนนกธรกจจงใชวธการเขามาเลนการเมองเองเพอใหตนเองสามารถเขามาเปนผกำาหนดนโยบายและออกกฎเกณฑตางๆ ในสงคมได และทสำาคญคอทำาใหขาราชการตางๆตองปฏบตตามคำาสง

ผลประโยชนทบซอน ภาษาไทยใชอย ๓ อยาง๑. ความขดแยงกนระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชน

สวนรวม๒. ผลประโยชนทบซอน๓. ผลประโยชนขดกน

บทท 2 รปแบบ ประเภทของผลประโยชนทบซอน

รปแบบผลประโยชนทบซอนการรบผลประโยชน (Accepting Benefits) ไดแก

-การรบของขวญหรอของกำานลทมคาอนๆ ซงสงผลตอการปฏบตหนาท

-การทบรษทสนบสนนการเดนทางไปประชม/ดงานในตางประเทศ ของผบรหารและอาจรวมถงครอบครว

-การทหนวยงานราชการรบเงนบรจาคสรางสำานกงานจากบรษทธรกจทตดตอกบหนวยงาน

-เจาหนาทของรฐรบของแถมหรอผลประโยชนในการปฏบตงานทเกยวกบการจดซอจดจาง

-การทบคคลปฏบตหนาทเอาผลประโยชนสวนตวไปพวพนในการตดสนใจ เพอเออประโยชนตอตนเองและเปนการเสยประโยชนของทางการ

การกระทำาทอยในขายผลประโยชนทบซอน-รบผลประโยชน (Accepting Benefits) คอ การรบสนบน

หรอรบของขวญ เชน เปนเจาพนกงานสรรพากรแลวรบเงนจากผมา เสยภาษ หรอเปนเจาหนาทจดซอแลวไปรบไมกอลฟจากรานคา เปนตน

-ใชอทธพล (Influence Peddling) เปนการเรยกผลตอบแทนในการใชอทธพลในตำาแหนงหนาทเพอสงผลทเปนคณแกฝายใด ฝายหนงอยางไมเปนธรรม

-ใชทรพยสนของนายจางเพอประโยชนสวนตน (Using employer’s property for private advantage) ไดแก การใชรถราชการ หรอใชคอมพวเตอรของราชการทำางานสวนตว เปนตน

-ใชขอมลลบของราชการ (Using confidential information) เชน รวาราชการจะตดถนน แลวรบชงไปซอทดกหนาไวกอน

-รบงานนอก (Outside employment or moonlighting) ไดแก การเปดบรษทหากนซอนบรษททตนเองทำางาน เชน เปนพนกงานขายแอบเอาสนคาตวเองมาขายแขง หรอเชนนกบญชทรบงานสวนตวจนไมมเวลาทำางานบญชในหนาทใหราชการ

-ทำางานหลงออกจากตำาแหนง (Post Employment) เปนการไปทำางานใหผอนหลงออกจากงานเดมโดยใชความรหรออทธพลทเดมมาชงงาน หรอเอาประโยชนโดยไมชอบธรรม เชน เอาความรในนโยบาย และแผนของธนาคารชาตไปชวยธนาคารเอกชนหลงเกษยณ

ประเภทของผลประโยชนทบซอน-การใชตำาแหนงไปดำาเนนการเพอประโยชนทางธรกจของตนเอง

โดยตรง-ใชตำาแหนงไปชวยเหลอญาตสนทมตรสหาย-การรบผลประโยชนโดยตรง-การแลกเปลยนผลประโยชนโดยใชตำาแหนงหนาทการงาน-การนำาทรพยสนของหนวยงานไปใชสวนตว-การนำาขอมลอนเปนความลบของหนวยงานมาใชประโยชนสวน

ตว

-การทำางานอกแหงหนง ทขดแยงกบแหงเดม-ผลประโยชนทบซอนจากการเปลยนสถานททำางาน-การปดบงความผด

ตวอยางประโยชนทบซอน-หาประโยชนใหตนเอง-รบประโยชนจากตำาแหนงหนาท-ใชอทธพลเรยกผลตอบแทน-ใชทรพยสนของนายจางเพอประโยชนของตน-ใชขอมลความลบ เพอแสวงประโยชนของตนเองและพวกพอง-รบงานนอก แลวสงผลเสยใหงานในหนาท-ทำางานหลงออกจากตำาแหนงและเออประโยชนตอบรษท-การใหของขวญ ของกำานล เพอหวงความกาวหนา

-ใหทปพนกงานโรงแรมเพอหวงการบรการทดกวาลกคารายอน-ชวยใหญาตมตรทำางานในหนวยทตนมอำานาจ-ชอขายตำาแหนง จายผลประโยชน เพอความเจรญกาวหนาของ

ตนการรบผลประโยชนตางๆ (Accepting Benefit)

-การทำาธรกจกบตวเอง (Self-dealing) หรอการเปนคสญญา-การทำางานหลงเกษยณ (Post-employment) -การทำางานพเศษ (Outside employment or

moonlighting) -การใชขอมลภายใน (Inside information) -การนำาโครงการสาธารณะลงในเขตเลอกตงเพอประโยชนใน

ทางการเมอง (Pork-barreling) การรบประโยชนตางๆ

-การรบของขวญจากบรษทตางๆ-บรษทสนบสนนคาเดนทางไปดงานตางประเทศ-หนวยราชการรบเงนบรจาคจากธรกจทเปนลกคาของหนวยงาน-ไดรบของแถมหรอผลประโยชนอนใดจากการจดชอจดจาง-การทคณะกรรมการกเงนจากสถาบนการเงนในการกำากบดแล-การทคณะกรรมการฝากญาตพนองหรอคนทคนเคยเขาทำางาน

ในรฐวสาหกจทตนกำากบดแลอยประโยชนอนคำานวณเปนเงนได-การปลดหนหรอการลดหนใหเปลา-การใหยมโดยไมคดดอกเบย-การเขาคาประกนโดยไมคดคาธรรมเนยม-การใหคานายหนาหรอคาธรรมเนยมการเปนตวแทน-การขาย การใหเชาชอทรพยสน เกนมลคาทเปนจรงตามท

ปรากฏเหนในทองตลาด

-การใชสถานท ยานพาหนะ หรอทรพยสน โดยไมคดคาเชาหรอคาบรการนอยกวาทคดกบบคคลอนโดยปกตทางการคา

-การใหใชบรการโดยไมคดคาบรการ หรอคดคาใชบรการนอยกวาทคดกบบคคลอน โดยปกตทางการคา

-การใหสวนลดในสนคา หรอทรพยสนทจำาหนาย โดยการใหสวนลดมากกวาทใหกบบคคลอน

โดยปกตทางการคา-การใหเดนทาง หรอขนสงบคคล หรอสงของโดยไมคดคาใชจาย

หรอคดคาใชจายนอยกวาบคคลอนโดยปกตทางการคา

-การจดเลยง การจดมหรสพ หรอการบนเทงอน ใหโดยไมคดคาใชจาย หรอคดคาใชจายนอยกวาทคดกบบคคลอน โดยปกตทางการคา

ขาราชการประจำากบกจกรรมทมความเสยง-การรบผลประโยชนหรอการเรยกรองสงตอบแทนจากการ

ปฏบตงานในหนาทความรบผดชอบ-การรบงานนอกหรอการทำาธรกจทเบยดบงเวลาราชการ/งาน

โดยรวมของหนวยงาน-การทำางานหลงเกษยณใหกบหนวยงานทมผลประโยชนขดกบ

หนวยงานตนสงกดเดม-การนำารถราชการไปใชในกจธระสวนตวและในหลายกรณมการ

เบกคานำามนดวย-การนำาบคลากรของหนวยงานไปใชเพอการสวนตว-การรบงานจากภายนอกจนกระทบตอการปฏบตหนาทประจำา-การใชสทธในการเบกจายยาใหแกญาตแลวนำายาไปใชทคลนก

สวนตว-การรบประโยชนจากระบบการลอกบตรควใหแกเจาหนาทหรอ

ญาตเจาหนาทในหนวยงาน

บทท 3 แนวทางปฏบตเพอปองกนผลประโยชนทบซอน

แนวทางปฏบตเพอปองกนผลประโยชนทบซอน“ความขดแยง ระหวาง บทบาท ” (Conflict of roles)

หมายความวาบคคลดำารงตำาแหนงทมบทบาทสองบทบาทขดแยงกน เชน นายสมชายเปนกรรมการสอบคดเลอกบคคลเขาทำางาน โดยทบตรสาวของสมชายเปนผสมครสอบคนหนงดวย ซงในกรณนถอวาเกด การดำารง“ตำาแหนงอนหมนเหมตอการเกดปญหาผลประโยชนทบซอน แตในกรณน”ถอวายงมไดนำาไปสการกระทำาความผดแตประการใด เชน การสอบบคคลยงมไดเกดขนจรง หรอมการสอบเดขนแลวแตนายสมชายสามารถวางตวเปนกลางมไดชวยเหลอบตรสาวของตนแตประการใด เปนตน

ถาเกดผลประโยชนทบซอน จะตองถอนตวออกอยางสมบรณจากการเปนผมสวนในการตดสนใจ งดแสดงความคดเหน ละเวนจากการใหคำาปรกษา และงดออกเสยง(Recusal) เชน ในกรณทสมชายเปนกรรมการสอบคดเลอกบคลากรเขาทำางานโดยมบตรสาวของตนสมครเขารวมสอบคดเลอกดวยนน ซงในสถานการณเชนน สมชายจะตองลาออกจากการเปนกรรมการสอบคดเลอก เพอเปนการถอนตวออกจากการเกยวของกบสถานการณอนหมนเหมตอผลประโยชนทบซอนอยางสง

มาตรการของรฐในการปองกนความขดแยงระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสวนรวม

1. กำาหนดคณสมบตพงประสงคและคณสมบตตองหามของรฐ2. การเปดเผยขอมลทรพยสน หนสน และธรกจครอบครวตอ

สาธารณะ3. กำาหนดขอพงปฏบต(Code of Conduct)ตวอยางขอไมพงปฏบตของเจาหนาทรฐ1. เจาหนาทของรฐไมพงรบของตอบแทน ทเปนเงนและไมใชตว

เงนทมมลคาสงเกนความเหมาะสมและไดมาโดยมชอบ2. เจาหนาทของรฐไมพงตดสนใจในหนาทการทำางาน โดยมเรอง

ของการเงนและการเมองเขามาเกยวของ เชน การลงคะแนนเสยงของขาราชการเพอออกกฎหมายหรอกระทำาการอนใดทมผลกระทบตอสวนรวม

3. เจาหนาทของรฐไมพงทำางานในตำาแหนงทเกยวของในภาคธรกจ หลงพนตำาแหนงราชการ เปนการปองกนมใหผดำารงตำาแหนงทางราชการนำาขอมลลบภายในหนวยงานราชการททราบไปใชประโยชนหลงออกจากตำาแหนงแลวและปองกนการใชสทธพเศษในการตดตอกบหนวยงานราชการ ในฐานะทเคยดำารงตำาแหนงสำาคญในหนวยงานราชการมาแลว

หลกการ 4 ประการสำาหรบการจดการผลประโยชนทบซอน1. ปองกนผลประโยชนสาธารณะ2. สนบสนนความโปรงใสและความรบผดชอบ3. สงเสรมความรบผดชอบสวนบคคลและปฏบตตนเปนแบบ

อยาง4. สรางวฒนธรรมองคกร แนวทางการบรหารเพอปองกนผล

ประโยชนทบซอน

กรอบการทำางานม 6 ขนตอน1. ระบวามผลประโยชนทบซอนแบบใดบางทมกเกดขนในองคกร2. พฒนานโยบายทเหมาะสม รวมถงกลยทธการจดการและ

แกไขปญหา3. ใหการศกษาแกเจาหนาทและผบรหารระดบตางๆรวมถง เผย

แพรนโยบายการปองกนผลประโยชนทบซอนใหทวถงในองคกร4. ดำาเนนการเปนแบบอยาง5. สอสารใหผมสวนไดเสย ผรบบรการ ผสนบสนนองคกร และ

ชมชนทราบถงความมงมนในการจดการเพอปองกนผลประโยชนทบซอน6. บงคบใชนโยบายและทบทวนนโยบายสมำาเสมอ

บทท 4 มาตรการทางกฎหมายเกยวกบการปองกนผลประโยชนทบซอน

มาตรการกฎหมายทเกยวของ1. พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกน

และปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 และแกไขเพมเตม พ.ศ. 2550 และแกไขเพมเตม (ฉบบ 2 ) พ.ศ. 2554

หมวด 9 การขดกนระหวางผลประโยชนสวนบคคลและประโยชนสวนรวม

มาตรา 100 หามมใหเจาหนาทของรฐผใดดำาเนนกจการดงตอไปน

(๑) เปนคสญญาหรอมสวนไดเสยในสญญาททำากบหนวยงานของรฐทเจาหนาท ของรฐผนนปฏบตหนาทในฐานะทเปนเจาหนาทของรฐซงมอำานาจกำากบ ดแล ควบคม ตรวจสอบ หรอดำาเนนคด

(๒) เปนหนสวนหรอผถอหนในหางหนสวนหรอบรษททเขาเปนคสญญากบ หนวยงานของรฐทเจาหนาทของรฐผนนปฏบตหนาทในฐานะทเปนเจาหนาทของรฐซงมอำานาจกำากบ ดแล ควบคม ตรวจสอบ หรอดำาเนนคด

(๓) รบสมปทานหรอคงถอไวซงสมปทานจากรฐ หนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน หรอเขาเปนคสญญากบรฐ หนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถนอนมลกษณะเปนการผกขาดตดตอน ทงนไมวาโดยทางตรงหรอ ทางออม หรอเปนหนสวนหรอผถอหนในหางหนสวนหรอบรษททรบสมปทานหรอเขาเปนคสญญาใน ลกษณะดงกลาว

(๔) เขาไปมสวนไดเสยในฐานะเปนกรรมการ ทปรกษา ตวแทน พนกงานหรอ ลกจางในธรกจของเอกชนซงอยภายใตการกำากบ ดแล ควบคม หรอตรวจสอบของหนวยงานของรฐท เจาหนาทของรฐผนนสงกดอยหรอปฏบตหนาทในฐานะเปนเจาหนาทของรฐ ซงโดยสภาพของ ผลประโยชนของธรกจของเอกชนนนอาจขดหรอแยงตอประโยชนสวนรวม หรอประโยชนทางราชการ หรอกระทบตอความมอสระในการปฏบตหนาทของเจาหนาทของรฐผนน

เจาหนาทของรฐตำาแหนงใดทตองหามมใหดำาเนนกจการตามวรรคหนง ใหเปนไปตามทคณะกรรมการ ป.ป.ช. กำาหนดโดยประกาศในราชกจจานเบกษา

ใหนำาบทบญญตในวรรคหนงมาใชบงคบกบคสมรสของเจาหนาทของรฐตามวรรค สอง โดยใหถอวาการดำาเนนกจการของคสมรสดงกลาว เปนการดำาเนนกจการของเจาหนาทของรฐ

มาตรา 101 ใหนำาบทบญญตมาตรา ๑๐๐ มาใชบงคบกบการดำาเนนกจการของ ผซงพนจากการเปนเจาหนาทของรฐมาแลวยงไมถงสองปโดยอนโลม เวนแตการเปนผถอหนไมเกน รอยละหาของจำานวนหนทงหมดทจำาหนายไดในบรษทมหาชนจำากด ซงมใชบรษททเปนคสญญากบ หนวยงานของรฐตามมาตรา ๑๐๐ (๒) ทไดรบอนญาตตามกฎหมายวาดวยหลกทรพยและตลาด หลกทรพย

มาตรา 102 บทบญญตมาตรา ๑๐๐ มใหนำามาใชบงคบกบการดำาเนนกจการ ของเจาหนาทของรฐ ซงหนวยงานของรฐทมอำานาจกำากบ ดแล ควบคม หรอตรวจสอบการดำาเนนงาน ของบรษทจำากดหรอบรษทมหาชนจำากดมอบหมายใหปฏบตหนาทในบรษทจำากดหรอบรษทมหาชน จำากดทหนวยงานของรฐถอหนหรอเขารวมทน

มาตรา 103 หามมใหเจาหนาทของรฐผใดรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจาก บคคล นอกเหนอจากทรพยสนหรอประโยชนอนควรไดตามกฎหมาย หรอกฎ ขอบงคบทออกโดย อาศยอำานาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย เวนแตการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยา ตามหลกเกณฑและจำานวนทคณะกรรมการ ป.ป.ช. กำาหนด

บทบญญตในวรรคหนงใหใชบงคบกบการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดของผซง พนจากการเปนเจาหนาทของรฐมาแลวยงไมถงสองปดวยโดยอนโลม

มาตรา 103/1บรรดาความผดทบญญตไวในหมวดน ใหถอเปนความผดฐานทจรตตอหนาทหรอความผดตอตำาแหนงหนาทราชการหรอความผดตอตำาแหนงหนาทในการยตธรรมตามประมวลกฎหมายอาญาดวย

บทลงโทษมาตรา 122 เจาหนาทของรฐผใดฝาฝนบทบญญตมาตรา ๑๐๐

มาตรา ๑๐๑ หรอ มาตรา ๑๐๓ ตองระวางโทษจำาคกไมเกนสามปหรอปรบไมเกนหกหมนบาท หรอทงจำาทงปรบ

กรณความผดตามมาตรา ๑๐๐ วรรคสาม หากเจาหนาทของรฐผใดพสจนไดวา ตน มไดรเหนยนยอมดวยในการทคสมรสของตนดำาเนนกจการตามมาตรา ๑๐๐ วรรคหนง ใหถอวาผนน ไมมความผด

2. ประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต เรอง หลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาหนาทของรฐ พ.ศ. 2543

ขอ 3 ในประกาศน"การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยา"

หมายความวา การรบ ทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากญาตหรอจากบคคลทใหกนในโอกาสตางๆ โดยปกตตามขนบธรรมเนยม ประเพณหรอวฒนธรรม หรอใหกนตามมารยาททปฏบตกนในสงคม

"ญาต" หมายความวา ผบพการผสบสนดาน พนองรวมบดามารดาหรอ รวมบดาหรอมารดา เดยวกน ลง ปา นา อา คสมรส ผบพการหรอผสบสนดานของคสมรส บตร บญธรรมหรอผรบบตรบญธรรม

"ประโยชนอนใด" หมายความวา สงทมมลคา ไดแก การลดราคา การรบความ บนเทง การรบ บรการ การรบการฝกอบรม หรอสงอนใดในลกษณะเดยวกน

ขอ 4 หามมใหเจาหนาทของรฐผใดรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากบคคล นอกเหนอจาก ทรพยสนหรอประโยชนอนควรไดตามกฎหมาย หรอกฎ ขอบงคบ ทออกโดยอาศย อำานาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย เวนแตการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด โดยธรรมจรรยา ตามทกำาหนดไวในประกาศน

ขอ 5 เจาหนาทของรฐจะรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาได ดงตอไปน

(๑) รบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากญาตซงใหโดยเสนหาตามจำานวนท เหมาะสมตามฐานานรป

(๒) รบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากบคคลอนซงมใชญาตมราคาหรอมลคา ในการรบจาก แตละบคคล แตละโอกาสไมเกนสามพนบาท

(๓) รบทรพยสนหรอประโยชนอนใดทการใหนนเปนการใหในลกษณะใหกบ บคคลทวไป

ขอ 6 การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากตางประเทศ ซงผใหมไดระบใหเปนของสวนตวหรอมราคาหรอมลคาเกนกวาสามพนบาท ไมวาจะระบเปนของสวนตวหรอไม แต มเหตผลความจำาเปนทจะตองรบไวเพอรกษาไมตรมตรภาพ หรอความสมพนธอนดระหวาง บคคล ใหเจาหนาทของรฐผนนรายงานรายละเอยดขอเทจจรงเกยวกบการรบทรพยสนหรอ ประโยชนดงกลาวใหผบงคบบญชาทราบโดยเรว หากผบงคบบญชาเหนวาไมมเหตทจะอนญาตใหเจาหนาทผนนยดถอทรพยสนหรอประโยชนดงกลาวนนไวเปนประโยชนสวนบคคล ใหเจาหนาทของรฐผนนสงมอบทรพยสนใหหนวยงานของรฐทเจาหนาทของรฐผนนสงกดโดยทนท

ขอ 7 การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดทไมเปนไปตามหลกเกณฑหรอม ราคาหรอมมลคามากกวาทกำาหนดไวในขอ ๕ ซงเจาหนาทของรฐไดรบมาแลวโดยมความจำาเปนอยางยงตองรบไวเพอรกษาไมตรมตรภาพ หรอความสมพนธอนดระหวางบคคล เจาหนาทของ รฐผนนตอง

แจงรายละเอยดขอเทจจรงเกยวกบการรบทรพยสนหรอประโยชนนนตอผบงคบ บญชา ซงเปนหวหนาสวนราชการ ผบรหารหารสงสดของรฐวสาหกจ หรอผบรหารสงสดของหนวยงาน สถาบน หรอองคกรทเจาหนาทของรฐผนนสงกด โดยทนททสามารถกระทำาไดเพอใหวนจฉย วามเหตผลความจำาเปน ความเหมาะสม และสมควรทจะใหเจาหนาทของรฐผนนรบทรพยสนหรอ ประโยชนนนไวเปนสทธของตนหรอไม

ในกรณทผบงคบบญชาหรอผบรหารสงสดของรฐวสาหกจ หนวยงานหรอ สถาบนหรอองคกรทเจาหนาทของรฐผ นนสงกด มคำาสงวาไมสมควรรบทรพยสนหรอประโยชน ดงกลาวกใหคนทรพยสนหรอประ โยชนนนแกผใหโดยทนทในกรณทไมสามารถคนใหได ใหเจาหนาทของรฐผนนสงมอบทรพยสนหรอประโยชนดงกลาวใหเปนสทธของหนวยงานท เจาหนาทของรฐผนนสงกดโดยเรว

เมอไดดำาเนนการตามความในวรรคสองแลว ใหถอวาเจาหนาทของรฐผนนไม เคยไดรบทรพยสนหรอประโยชนดงกลาวเลย

ในกรณทเจาหนาทของรฐผ ไดรบทรพยสนไวตามวรรคหนงเปนผดำารงตำาแหนง ผบงคบบญชา ซงเปนหวหนาสวนราชการระดบกระทรวงหรอเทยบเทา หรอเปนกรรมการหรอ ผบรหารสงสดของรฐวสาหกจ หรอเปนกรรมการ หรอผบรหารสงสดของหนวยงานของรฐ ใหแจงรายละเอยดขอเทจเกยวกบการรบทรพยสนหรอประโยชนนนตอผมอำานาจแตงตงถอดถอน สวนผทดำารงตำาแหนงประธานกรรมการและกรรมการในองคกรอสระตามรฐธรรมนญหรอผดำารงธรรมตำาแหนงทไมมผบงคบบญชาทมอำานาจถอดถอนใหแจงตอกรรมการ ป.ป.ช. ทงนเพอดำาเนนการตามความในวรรคหนงและวรรคสอง

ในกรณทเจาหนาทของรฐผ ไดรบทรพยสนไวตามวรรคหนง เปนผดำารงตำาแหนงสมาชกสภา ผแทนราษฎร หรอสมาชกวฒสภา หรอสมาชกสภาทองถน ใหแจงรายละเอยดขอเทจ จรงเกยวกบการรบทรพยสนหรอประโยชนนน ตอประธานสภาผแทนทนราษฎร ประธานวฒสภาหรอ ประธานสภาทองถนทเจาหนาทของรฐผนนเปนสมาชก แลวแตกรณเพอดำาเนนการตามวรรคหนงและวรรคสอง

ขอ 8 หลกเกณฑการรบทรพย สนหรอประโยชนอนใดของเจาหนาทของรฐ ตามประกาศฉบบนใหใชบงคบแกผซงพนจากการเปนเจาหนาทของรฐมาแลวไมถงสองปดวย

3. ประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอน3.1 สวนคำาปรารภไดกลาวถงคานยมหลกของมาตรฐาน

จรยธรรมสำาหรบผดำารงตำาแหนงทางการเมองและเจาหนาทของรฐ 9 ประการของสำานกงานผตรวจการแผนดน 9 ขอ ดงน

(1) การยดมนในคณธรรมและจรยธรรม(2) การมจตสำานกทด ซอสตย สจรต และรบผดชอบ(3) การยดถอประโยชนของประเทศชาตเหนอกวาประโยชนสวน

ตนและไมมผลประโยชนทบซอน(4) การยนหยดทำาในสงทถกตอง เปนธรรมและถกกฎหมาย(5) การใหบรการแกประชาชนดวยความรวดเรว มอธยาศย และ

ไมเลอกปฏบต(6) การใหขอมลขาวแกประชาชนอยางครบถวน ถกตอง ไม

บดเบอนขอเทจจรง(7) การมงผลสมฤทธของงาน รกษามาตรฐานมคณภาพ

โปรงใสและตรวจสอบได(8) การยดมนในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรง

เปนประมข(9) การยดมนในหลกจรรยาวชาชพขององคกร3.2 หมวด 2 ขอ 5 ใหขาราชการตองแยกเรองสวนตวออกจาก

ตำาแหนงหนาทและยดถอประโยชนสวนรวมของประเทศชาตเหนอกวาประโยชนสวนตน โดยอยางนอยตองวางตนดงน

(1) ไมนำาความสมพนธสวนตวทตนมตอบคคลอน ไมวาจะเปนญาต พนอง พรรคพวกเพอนฝงหรอผมบญคณสวนตวมาประกอบการใชดลพนจใหเปนคณหรอเปนโทษแกบคคลนน หรอปฏบตตอบคคลนนตางจากบคคลอน เพราะความชอบหรอชง

(2) ไมใชเวลาราชการ เงน ทรพยสน บคลากร บรการหรอสงอำานวยความสะดวกของทางราชการไปเพอประโยชนสวนตวของตนเองหรอผอน เวนแตไดรบอนญาต โดยชอบดวยกฎหมาย

(3) ไมกระทำาการใด หรอดำารงตำาแหนง หรอปฏบตการใดในฐานะสวนตวซงกอใหเกดความเคลอบแคลงหรอสงสยวาจะขดกบประโยชนสวนรวมทอยในความรบผดชอบของหนาท

ทงน ในกรณมความเคลอบแคลงหรอสงสยใหขาราชการผนน ยตการกระทำาดงกลาวไวกอนแลวแจงใหผบงคบบญชา หวหนาสวนราชการและกรรมการจรยธรรมพจารณา เมอคณะกรรมการจรยธรรมวนจฉยเปนประการใด แลวจงปฏบตตามนน

(4) ในการปฏบตหนาททรบผดชอบในหนวยงานโดยตรงหรอเหนาทอนในราชการ รฐวสาหกจ องคการมหาชน หรอหนวยงานของรฐ ขาราชการตองยดถอประโยชนของทางราชการเปนหลก

ในกรณทมความขดแยงระหวางประโยชนของทางราชการหรอประโยชนสวนรวมกบประโยชนสวนตนหรอสวนกลม อนจำาเปนตองวนจฉยหรอชขาด ตองยดถอประโยชนของทางราชการและประโยชนสวนรวมเปนสำาคญ

3.2 หมวด 2 ขอ 6 ใหขาราชการตองละเวนจากการแสวงหาประโยชนทมชอบโดยอาศยตำาแหนงหนาทและไมกระทำาการอนเปนการขดกนระหวางประโยชนสวนตน และประโยชนสวนรวม โดยอยางนอยตองวางตน ดงน

(1) ไมเรยก รบ หรอยอมจะรบ หรอยอมใหผอนเรยกรบหรอยอมจะรบของขวญแทนตนหรอญาตของตน ไมวากอนหรอหลงดำารงตำาแหนงหรอปฏบตหนาท ไมวาจะเกยวของหรอไมเกยวของกบการปฏบตหนาทหรอไมกตาม เวนแตเปนการใหโดยธรรมจรรยา หรอการใหตามประเพณหรอใหแกบคคลทวไป

(2) ไมใชตำาแหนงหร อการกระทำาการทเปนคณหรอเปนโทษแกบคคลใดเพราะมอคต

(3) ไมเสนอ หรออนมตโครงการ การดำาเนนการ หรอการทำานตกรรมหรอสญญาซงตนเองหรอบคคลอน จะไดประโยชนอนมควรไดโดยชอบดวยกฎหมายหรอประมวลจรยธรรมน