Vocatio 35 - 2009

28
Belgique – België P.P. – P.B. Bruxelles X – Brussel X BC 10044 P405389 Revue trimestrielle de la Fondation belge de la Vocation Driemaandelijks tijdschrift van de Belgische Stichting Roeping 3 e trimestre 2009 > 3 de trimester 2009 35

description

Revue trimestrielle – driemaandelijks tijdschrift

Transcript of Vocatio 35 - 2009

Page 1: Vocatio 35 - 2009

Belgique – BelgiëP.P. – P.B.

Bruxelles X – Brussel XBC 10044P405389

Revu

e tr

imes

trie

lle d

e la

Fon

datio

n be

lge

de la

Voc

atio

nDr

iem

aand

elijk

s tij

dsch

rift v

an d

e Be

lgis

che

Stic

htin

g Ro

epin

g

3e tr

imes

tre

2009

> 3

de tr

imes

ter 2

009

35

Page 2: Vocatio 35 - 2009

BEURZEN 2010

BOURSES 2010

CoverfotoAnne Teresa De Keersmaeker, choreografe en laureate in 1981, richtte haar dansgezelschap Rosas op in 1983. Sindsdien werden haar vooruitstrevende dansproducties internationaal gelauwerd. Twaalf jaar later richtte zij samen met De Munt de dansschool PARTS (Performing Arts Research and Training Studios) op in Brussel, die een vierjarige dansopleiding aanbiedt aan studenten uit de hele wereld. Deze coverfoto werd genomen tijdens de repetities voor de recentste productie van Rosas, The Song (data zie News).

Photo de couverture

Cette photo de couverture a été prise lors des répétitions de la dernière représentation de Rosas, The Song (dates voir News). Lauréate en 1981, Anne Teresa De Keersmaeker fonda sa compagnie Rosas deux ans plus tard. Ses pièces ont tout de suite été plébiscitées par le public et les critiques. En 1992, elle fonde avec La Monnaie une école de danse à Bruxelles, PARTS, où une formation de quatre ans est dispensée à des étudiants du monde entier.

> www.rosas.be> www.parts.be

© Herman Sorgeloos

edi toLe présent Vocatio vous invite à voyager à travers les générations et les disciplines des lauréats, ainsi qu’à travers le monde. En partant

des delphinariums en Europe, on s’élance vers le Mexique, en passant par l’Inde, l’Iran, la Chine ou encore le Japon. Des articles qui reflètent la grande diversité des vocations de la Fondation !La rubrique News, bien remplie, annonce un programme chargé pour la rentrée. Pas question de s’ennuyer, des évènements pour tous les goûts et les couleurs vous offrent l’embarras du choix !

Bon vent à tous !

Cordialement,Camille Delbecque

Vos remarques et suggestions sont les bienvenues à l’adresse suivante :> [email protected].

De artikels uit deze Vocatio laten jullie kennismaken met verschillende generaties laureaten en laten het internationaal karakter zien van hun projecten, het wordt een ware wereldreis. Een reis die de grote verscheidenheid van hun roepingen weergeeft. Na een bezoek aan de dolfinariums van Europa, vertrekken we naar Mexico, gevolgd door tussenstops in India, Iran, en China, en met als eindbestemming Japan. De goedgevulde News-rubriek kondigt een druk nieuw seizoen aan, met een divers scala van evenementen, er is dan ook voor elk wat wils!

Goeie reis !

Met vriendelijke groeten,Camille Delbecque

Opmerkingen en suggesties zijn welkom op > [email protected].

La composition du conseil d’administration est disponible sur le site / De samenstelling van de raad van bestuur is beschikbaar op de website.

> www.fondationvocation.be> www.stichtingroeping.be

> www.fondationvocation.be> www.stichtingroeping.be

Jury

Wij verwelkomen drie nieuwe juryleden / Nous accueillons trois nouveaux membres du jury :

Jury Arts autres / Jury Andere kunstenMichel de Warzée, comédien, secondera Michel Wright dans l’étude des dossiers francophones « Arts de la scène et lit-térature » / Michel de Warzée, acteur, zal Michel Wright bijstaan in het bestuderen van de Franstalige dossiers in de afdeling « Podiumkunsten en Litteratuur ».

Jury Plastische kunsten / Jury Arts plas-tiques Guy Leclercq, Gentse schilder, zal de Jury Plastische kunsten versterken / Guy Leclercq, peintre gantois, renforcera le jury arts plastiques.

Jury Sciences médicales / Jury Medische wetenschappen Stefan Smajda, docteur en médecine, gyné-cologue à la Clinique Ste-Anne St-Remi à Bruxelles, remplacera le docteur Guy-Roland Pâque / Stefan Smajda, dokter in de geneeskunde en gynaecoloog aan de St-Anna St-Remi kliniek te Brussel, zal dokter Guy-Roland Pâque vervangen.

2 L’immunité des dauphins | De immuniteit van de dolfi jnen Géraldine Lacave

6 Groene energie voor een groene vulkaan | Énergie verte pour un volcan vert Dmitr i Rouwet

9 De Indiase tempeldans | La danse indienne Jetty Roels

13 Souffl es d’Asie | Azïe in één adem Nathalie Houtman

16 Jury Roseline Beudels

17 Prix et bourses | beurzen en prijzen

18 News

Fondation belge de la VocationSous le haut patronage de Sa Majesté la Reine Fabiola

Place de l’Albertine 2, 1000 BruxellesTél. 02 213 14 90 | Fax 02 213 14 95E-mail : [email protected] internet : www.fondationvocation.beKBC 733-0396758-58Le secrétariat est ouvert lundi, mardi et jeudi de 9h à 12h30 et de 13h30 à 17h, mercredi et vendredi de 9h à 12h30.

Belgische Stichting RoepingOnder de hoge bescherming van Hare Majesteit Koningin Fabiola

Albertinaplein 2, 1000 BrusselTel. 02 213 14 90 | Fax 02 213 14 95E-mail : [email protected] : www.stichtingroeping.beKBC 733-0396758-58Het secretariaat is open op maandag, dinsdag en donderdagvan 9.00 tot 12.30 uur en van 13.30 tot 17.00 uur ; op woensdag en vrijdag enkel van 9.00 tot 12.30 uur.

Secrétariat | Secretariaat

Déléguée générale | Algemeen afgevaardigdeSylviane Jacquet de Haveskercke > [email protected]> [email protected]

Assistantes | AssistentesBernadette StevensRégine de Renesse

Collaboratrice | MedewerksterNicole Gautier

Communication | CommunicatieCamille Delbecque> [email protected]> [email protected]

Vocatio

Rédaction | RedactieCamille Delbecque> [email protected]> [email protected]

Graphisme | VormgevingMarie-Hélène Grégoire > [email protected]

Relecture | HerlezingFrançoise Osteaux, Jan H. Verbanck

Éditeur responsable | Verantwoordelijke uitgever Alain PhilippsonAlbertinaplein 2 place de l’Albertine Bruxelles 1000 Brussel

L’action en faveur des lauréats est soutenue par la Fondation Bernheim | De actie ten voordele van laureaten wordt gesteund door de Stichting Bernheim.

Page 3: Vocatio 35 - 2009

vocatio 1

BEURZEN 2010

BOURSES 2010

OPROEP AAN JONGEREN MET PASSIE EN TALENT !

De Belgische Stichting Roeping kent jaarlijks vijftien beurzen van 10.000 euro toe.Deze beurzen worden toegekend ongeacht het studieniveau, de opleiding of de aard van de roeping van de kandidaat-laureaten.

Deelnemingsvoorwaarden: > tussen 18 en 30 jaar oud zijn op 30.09.09> de Belgische nationaliteit bezitten> kunnen getuigen van een ware roeping ongeacht de discipline: artistiek, cultureel, sociaal,

wetenschappelijk, technisch, ecologisch, humanitair, ambachtelijk, ...> de realisatie ervan aangevat hebben > behoefte hebben aan financiële steun om de roeping verder te ontwikkelen.

De Belgische Stichting Roeping is de enige organisatie die zo’n breed spectrum van activiteiten in aanmerking neemt. Voor jongeren van wie de roeping dreigt vast te lopen wegens een gebrek aan middelen, is deze beurs vaak bepalend voor hun verdere loopbaan.

De beurzen zijn niet bedoeld om studies aan te vatten of een commerciële activiteit op te starten.

INSchRIJvEN vóóR 30 SEPTEMbER 2009 Het inschrijvingsformulier is beschikbaar op de website > www.stichtingroeping.beInlichtingen: Belgische Stichting RoepingAlbertinaplein 2, B-1000 BrusselTel. 02 213 14 90 – Fax 02 213 14 95 – E-mail [email protected]

AvIS AUX JEUNES MOTIvÉS ET PASSIONNÉS !

La Fondation belge de la Vocation décerne chaque année quinze bourses de 10 000 euro.Ces bourses sont attribuées quels que soient le niveau d’études, la formation ou la nature de la vocation des candidats.

Pour participer à la sélection, il faut avoir : > entre 18 et 30 ans au 30.09.09> la nationalité belge> une véritable vocation ou projet de vie dans les domaines les plus divers : artistique, culturel, social,

scientifique, technique, écologique, humanitaire, artisanal, etc. > un début de réalisation> des difficultés financières pour continuer sa vocation.

La Fondation belge de la Vocation est la seule institution à intervenir dans un éventail d’activités vraiment très large, en donnant un « coup de pouce » financier qui s’avère souvent déterminant pour des jeunes dont la vocation stagne faute d’argent.

Les bourses ne sont pas attribuées pour commencer des études ou une activité commerciale.

cLôTURE dES INScRIPTIONS : LE 30 SEPTEMbRE 2009.Le bulletin d’inscription est disponible sur le site Internet > www.fondationvocation.be Renseignements : Fondation belge de la VocationPlace de l’Albertine 2, B- 1 000 BruxellesTél. 02 213 14 90 - Fax 02 213 14 95 – e-mail [email protected]

Page 4: Vocatio 35 - 2009

2vocatio

Géraldine Lacave

Âge 43 ans

Vocation Développer un vaccin pour dauphins contre le rouget Bourse de la Fondation de la Vocation en 1994

Vit à Bruges

Profession Vétérinaire pour mammifères marins

Vétérinaire de formation, Géraldine Lacave s’est toujours passionnée pour les mammifères marins. Après ses études aux universités de Louvain-la-Neuve et de Liège, elle a combiné plu-sieurs années durant un poste au delphinarium de Bruges avec son cabinet vétérinaire. Finalement elle s’est dirigée à plein temps vers sa passion. Ses centres d’intérêt sont le suivi de la problématique de vaccination contre le rouget chez le dauphin, l’échographie et surtout l’entraî-nement médical pour faciliter les contrôles médicaux volontaires de la part des animaux.Spécialisée dans ce domaine, elle est sollicitée dans des institu-tions du monde entier pour tra-vailler avec les soigneurs sur ces techniques d’entraînement.

UN PROGRAMME dE vAccINATION« L’idée initiale – développer un vaccin contre le rouget des dauphins – a vite été abandonnée vu le nombre restreint de dauphins en captivité, et l’absence d’intérêt économique. J’ai donc décidé d’analyser la protection potentielle du dauphin avec un vaccin existant pour porcs. À l’époque, ce vaccin ainsi que les souches1 de bactéries uti-lisées pour sa fabrication nous avaient été géné-reusement offerts par Eurovet. Cette recherche était indispensable car de nombreuses institu-tions n’osaient plus vacciner leurs dauphins suite à des réactions allergiques fatales. Jusqu’à ce jour, je collabore avec le centre d’Im-munologie de la Faculté vétérinaire de l’Université de Gand, ainsi qu’avec plusieurs delphinariums dans le monde. Grâce à leur aide, j’ai pu rassem-bler plus d’une dizaine de souches différentes de la bactérie du rouget, provenant des cinq conti-nents, originaires de dauphins décédés de cette maladie. Nous avons également fait des tests de protection sur des souris, et suivi des types de vaccination dans plusieurs populations depuis une quinzaine d’années maintenant, au delphina-rium de Bruges, et surtout dans le groupe Mundo Aquatico (Zoomarine au Portugal et en Italie, et Mediterraneo à Malte).Cela m’a beaucoup appris sur l’immunité des dau-phins et m’a permis de mettre en place un sys-tème de vaccination que nous essayons de diffu-ser aux delphinariums du monde entier. Ce système consiste à vacciner les dauphins deux fois par an, après avoir vérifié leur bon état de santé général par une prise de sang préalable. Les nouveau-nés sont vaccinés dès leur troisième mois. Un rappel est nécessaire un mois après la première injection, puis le système bisannuel est mis en place. Nous collectons chaque mois, par une prise de sang volontaire de la part de l’animal,

du sérum2 afin d’établir l’évolution de la quantité d’anticorps en fonction d’un schéma de vaccina-tion particulier. Depuis, il n’y a plus eu de victimes du rouget dans les delphinariums qui pratiquent la vaccination ! »

OPTIMISER LE LIEN ENTRAîNEUR - vÉTÉRINAIRE «Aujourd’hui je travaille essentiellement en Europe, comme vétérinaire spécialisée en en-traînement médical pour des institutions ayant des mammifères marins dans leur collection. J’établis un lien de travail très important entre les entraîneurs et les vétérinaires. Cela consiste à entraîner les dauphins ou pinnipèdes (otaries et phoques) à participer volontairement aux différents contrôles médicaux. J’apprends aux entraîneurs la position idéale pour permettre au vétérinaire de manipuler l’animal, d’effectuer des prises de sang, des échographies, etc. Avec les pinnipèdes, nous travaillons hors de l’eau et, avec les dauphins, nous travaillons en bord de bassin. Certaines institutions ont développé des sys-tèmes de fonds amovibles, ce qui nous permet un contact encore plus proche. Le bon contact entre l’entraîneur et l’animal est indispensable afin de détecter les moindres petits changements de comportement qui pourraient être indicateurs de symptômes. »

LA POLÉMIqUE fAcE à L’EXISTENcE dES dELPhINARIUMS« Tout d’abord je voudrais mentionner le fait que les dauphins sont indûment désignés par les mé-dias et par les activistes comme des animaux sur-doués et gentils. En fait ce sont des prédateurs de nature qui peuvent être assez agressifs et les ré-sultats obtenus en delphinarium s’expliquent par un excellent système d’entraînement, le condi-tionnement opérant.

L’immunité des dauphins

Depuis l’obtention de sa bourse, Géraldine a poursuivi ses recherches dans le domaine de la protection des dauphins contre le rouget et leur immunité. Le rouget est pour eux une maladie fulgurante, qui peut les tuer quelques heures à peine après l’apparition des premiers symptômes. Cette maladie peut leur être transmise par leur nourriture, des poissons contaminés porteurs de la maladie.

médecine vétérinaire

Page 5: Vocatio 35 - 2009

3vocatio

Les activistes se concentrent sur des informa-tions négatives, très souvent datées. En effet, au début de l’existence des delphinariums, on a pu déplorer des cas de maltraitance et de mauvaise gestion, dus surtout aux connaissances très li-mitées sur les animaux. Depuis, de nombreuses réglementations ont été mises en place.L’entraînement et le soin des dauphins coûtent énormément d’argent, les delphinariums font donc tout leur possible pour maintenir les dau-phins en bonne santé. Leurs performances lors de présentations publiques leur permettent de se défouler, activité indispensable à leur bien-être, vu qu’ils ne doivent pas passer leur temps à chercher de la nourriture ou à se protéger des prédateurs.Le rôle des animaux en captivité est double. D’une part, il y a l’aspect informatif. D’autre part, le fait de visiter les animaux dans leur propre ha-bitat rompt l’équilibre naturel et nuit à leur santé. N’oublions pas que le nombre de dauphins en cap-tivité – un millier environ – est minime par rapport à leur population en mer et que, depuis plusieurs années, il n’y a plus eu de dauphins importés. L’insémination artificielle est primordiale. Chose importante et choquante aussi, qu’oublie souvent le grand public, c’est que, chaque année, plusieurs centaines de milliers de dauphins meu-rent dans des filets dérivants ou en raison de la pêche intensive ! Les groupes de protection de-vraient donc se concentrer davantage sur la pro-tection des dauphins dans leur habitat naturel.Pour ce qui est de l’avenir, j’espère pouvoir ter-miner ma thèse de doctorat, entamée en 1991, et publier le résultat de vingt ans de recherches. Cela ne sera pas évident car il me faudrait une an-née entière pour rassembler tous mes résultats et les mettre sur papier… Depuis 2007 Eurovet a malheureusement retiré du marché le vaccin pour porcs que nous utilisions, car ils en ont développé un nouveau. Cela veut dire que nous, tant les dau-phins que les scientifiques, devrons nous réadap-ter à un nouveau vaccin, et cela après dix-huit ans de recherches. »

1 Souche : Dans ce cas, on parle de souches de bactéries – ce sont en fait différentes bactéries qui font partie du même groupe – qui peuvent avoir des propriétés différentes les unes des autres. Ainsi, une souche d’Erysipelothrix rhusiopathiae (bactérie du rouget) sera mortelle pour la souris mais pas pour le porc – alors qu’une autre sera pathogène pour le dauphin et non pour la souris, etc.2 Sérum : Le sérum est obtenu après centrifugation du sang. C’est dans le sérum que l’on peut identifier la présence de certaines composantes – comme les immunoglobulines par exemple – qui font partie de la défense immunitaire.

Positionnement volontaire du dauphin au bord du bassin (suite à l’entraînement) afin de rendre possible une échographie. La plupart du temps, nous contrôlons la gestation mais nous sommes également en mesure de voir tous les autres organes.

Taches du rouget chez un dauphin (forme subaiguë). La forme aiguë ou suraiguë provoque très rapidement la mort.

Page 6: Vocatio 35 - 2009

vocatio 4

Géraldine Lacave

Leeftijd 43 jaar

roePing Ontwikkeling van een vaccin voor dolfijnen tegen de vlekziekteBeurs van de Stichting Roeping in 1994

Woont in Brugge

BeroeP Dierenarts voor zeezoogdieren

Géraldine Lacave, dierenarts van opleiding, heeft steeds een voor-liefde gehad voor zeezoogdieren. Na haar studies aan de universi-teiten van Louvain-la-Neuve en Luik heeft zij een aantal jaren een functie aan het dolfinarium van Brugge gecombineerd met haar praktijk als dierenarts. Uiteindelijk koos zij voltijds voor haar passie. Haar aandachtspun-ten zijn de problematiek van de vaccinatie tegen de vlekziekte bij dolfijnen, de echografie en vooral medische training om vrijwillige medische controles bij de dieren aan te moedigen. Als specialiste in haar domein wordt zij wereldwijd gevraagd om met verzorgers rond trainingstechnie-ken te werken.

EEN INENTINGSPROGRAMMA“We hebben moeten afzien van het idee om een vaccin tegen de vlekziekte voor dolfijnen te ont-wikkelen, aangezien het maar een kleine groep betreft en er dus geen economische belangstel-ling voor was. Bijgevolg hebben we besloten de beschermingsgraad tegen de vlekziekte te on-derzoeken aan de hand van het bestaande vaccin voor varkens. Dat onderzoek was onontbeerlijk, aangezien veel dolfinariums hun dieren niet meer durfden in te enten, uit angst voor dodelijke aller-gische reacties.Tot op heden werk ik samen met de dienst Immu-nologie van de Faculteit voor Diergeneeskunde van de Universiteit Gent en met verscheidene dolfinariums wereldwijd. Dankzij hun hulp heb ik tientallen vlekziektebacteriestammen1 kunnen verzamelen, afkomstig van overleden dolfijnen, verspreid over vijf continenten. We hebben ook testen uitgevoerd op muizen en bij verscheidene dolfinariums verschillende vaccinatietypes op-gevolgd. Dat onderzoek heeft onze kennis over de immuniteit van de dolfijnen vergroot, zodat we een inentingsprogramma konden opstellen, dat we proberen te introduceren in dolfinariums wereldwijd.In dat programma worden de dolfijnen tweemaal per jaar ingeënt, na een voorafgaande bloedaf-name om hun gezondheid te controleren. De pas-geborenen worden na drie maanden ingeënt; na een maand volgt een rappel. Daarna wordt een tweejaarlijks systeem toegepast. De evolutie van het aantal antilichamen in het serum2 wordt maandelijks opgevolgd door een vrijwillige bloed-afname bij de dieren. Sinds de introductie van het programma is in de betrokken dolfinariums geen enkel slachtoffer van de vlekziekte meer voorge-komen!”

OPTIMALISATIE vAN dE SAMENwERkING TUSSEN TRAINER EN dIERENARTS“Vandaag werk ik, hoofdzakelijk in Europa, als dierenarts, gespecialiseerd in medische training voor instellingen die zeezoogdieren bezitten. Ik zorg voor een betere samenwerking tussen de trainers en de dierenartsen. De dolfijnen of zee-roofdieren (zeehonden en zeeleeuwen) worden getraind om vrijwillig aan verscheidene medische controles deel te nemen en te leren welke posi-ties ideaal zijn voor bloedafname, echografie en dergelijke. Een goede band tussen de trainer en het dier is essentieel, zodat de trainer de minste gedragsverandering kan opmerken en zo sympto-men vroegtijdig kan identificeren.”

dE POLEMIEk RONd hET bESTAAN vAN dOLfINARIUMS“Het fabeltje dat dolfijnen ‘superdieren’ zouden zijn, is de wereld ingestuurd door de media en door dierenrechtenactivisten. Het is onjuist: dol-fijnen zijn roofdieren die tamelijk agressief kun-nen zijn, en intelligenter dan andere dieren zijn ze niet. De activisten leggen uiteraard de nadruk op negatieve informatie, die vaak achterhaald is. De fouten die voorgekomen zijn bij het ontstaan van de dolfinariums, waren voornamelijk te wijten aan de toen nog beperkte kennis over de dieren. Sindsdien is een uitgebreide regelgeving van toe-passing. Dolfijnen trainen en verzorgen is heel duur; dolfinariums doen dan ook al het mogelijke om hun dieren in goede gezondheid te houden. Wat de shows betreft: die zorgen ervoor dat de dieren zich kunnen uitleven, wat onontbeerlijk is voor hun welzijn.Dierenparken hebben een dubbele rol: er is het in-formatieve aspect en daarnaast wordt vermeden dat de natuurlijke habitat van de dolfijnen teveel

de immuniteit van de dolfijnen

Onderzoek naar de bescherming van dolfijnen tegen de vlekziekte en naar hun immuniteit is voor Géraldine sinds het behalen van haar beurs een constante gebleven. De vlekziekte is voor dolfijnen onverbiddelijk: amper enkele uren na de eerste symptomen kunnen zij eraan sterven. Zij kunnen besmet raken via hun voeding: vissen die drager zijn van de ziekte.

diergeneeskunde

Page 7: Vocatio 35 - 2009

vocatio 5

verstoord raakt door toerisme. Het duizend-tal dolfijnen in gevangenschap is te verwaar-lozen tegenover het aantal in zee. Sinds een aantal jaren worden er geen dolfijnen meer geïmporteerd; kunstmatige inseminatie pri-meert. Wat veel mensen vergeten, is dat jaarlijks honderdduizenden dolfijnen sterven in afdrijvende visnetten of als gevolg van de intensieve visserij. De dierenbescherming zou zich dus beter toeleggen op de bescher-ming van de dolfijnen in hun natuurlijke om-geving.Ik hoop mijn doctoraatsverhandeling te kun-nen afwerken en de resultaten van twintig jaar onderzoek te kunnen publiceren. Dat zal niet eenvoudig zijn, aangezien ik over een volledig jaar zou moeten kunnen beschik-

ken om mijn resultaten te bundelen en uit te schrijven... Eurovet heeft het vaccin voor varkens dat wij gebruikten, in 2007 helaas van de markt gehaald; zij hebben immers een nieuw vaccin ontwikkeld. Dat betekent dus dat wij, zowel de dolfijnen als de wetenschap-pers, ons na achttien jaar onderzoek aan een nieuw vaccin zullen moeten aanpassen...”

1 Stam: in dit geval spreken we van bacteriestammen, namelijk verscheidene bacteriën die van dezelfde groep deel uitmaken. De eigenschappen van de stammen kunnen onderling verschillen. Een stam van Erysipelothrix rhusiopathiae (= de bacterie van de vlekziekte) zal dodelijk zijn voor de muis, maar niet voor het var-ken, terwijl een andere stam dodelijk zal zijn voor de dolfijn en niet voor de muis, enzovoort.2 Serum: het serum wordt bekomen na het centrifugeren van bloed. In het serum kan men de aanwezigheid van bepaalde be-standdelen (zoals de immunoglobulines) vaststellen, die deel uitmaken van het weerstandsvermogen.

Vlekken bij een dolfijn (subacute vorm van de vlekziekte). De acute en hoogacute vorm veroorzaken een snelle dood.

De dolfijn positioneert zich vrijwillig (na training) om het uitvoeren van een echografie toe te laten. Wij controleren meestal de zwangerschap, maar kunnen ook alle andere organen zien.

Page 8: Vocatio 35 - 2009

dE cOMISIóN fEdERAL dE ELEcTRIcIdAd (cfE)De CFE van Mexico is een van de wereldleiders in de geothermie. Op wereldschaal is Mexico na de VS en de Filippijnen immers de derde produ-cent van geothermische energie, flirtend met de duizend megawatts. De eruptie, die de vulkaan letterlijk blootlegde, liet voor vulkanologen een ideaal studieobject na. Zo groeide El Chichón uit tot een fenomeen in de vulkanologie; nu is het een van de best bestudeerde vulkanen ter wereld.De ingenieurs van de CFE beseften het belang van El Chichòn en de banden met CFE werden formeel versterkt. Na mijn seminarie van december 2008 in de hoofdzetel van Geotermia-CFE over fluida-migratie, vulkanische ontgassing en het energe-tische potentieel op El Chichón blies CFE het El Chichón-project nieuw leven in.Samen met lokale gidsen en een CFE-collega werd ik met een machete de wildernis ingestuurd om nieuwe thermale bronnen te ontdekken en zo het energetisch potentieel van El Chichón te detaille-ren. Na bijna negen jaar zweten op El Chichón ont-dekten we in juni 2009 nog steeds nieuwe, hete, zoute en zure bronnen, oppervlaktemanifestaties van een hydrothermaal systeem op diepte.‘Nieuwe’ fumarolen2 werden ontdekt; ze waren waarschijnlijk al lange tijd actief, maar tot dan was nooit iemand er ooggetuige van geweest. De vulkaan vindt me na negen jaar misschien sympa-thiek en onthult me daarom beetje bij beetje zijn geheimen. Bij ieder bezoek aan de krater werden staalnames gedaan, zelfs al is hij voor CFE geen target; boren in een krater kort na een van de des-tructiefste erupties ooit is niet slim, ook al ‘koelt’ El Chichón sinds 1982 af. Daardoor zal de schoon-heid van de vulkaan bewaard blijven!

IS GEOThERMIE MOGELIJk OP EL chIchóN?Geothermie creëert groene energie! Ook al moet de geothermie nog onderdoen voor groene al-ternatieven zoals zon- en windenergie, het uit-breiden van het geothermische netwerk op we-reldschaal zal helpen om onze planeet opnieuw leefbaar te maken. Geothermie heeft immers het voordeel niet af te hangen van dag- en nachtcycli en veranderlijke winden. Het doel is om op enkele kilometers diepte een heetwater- en stoomreser-voir aan te boren. De hoge stoomdrukken worden aan de oppervlakte gebruikt om turbines te laten draaien en zo elektriciteit op te wekken.De vraag die we ons daarbij moeten stellen, is: waar blijven we met die stoom en dat water, een extreem zoutbevattende vloeistof met schade-lijke elementen zoals boor en arseen? De stoom wordt gecondenseerd en alles wordt gereïnjec-teerd in het geothermische reservoir waar het vandaan kwam, zonder in het milieu verspreid te raken. Moderne geothermische centrales met hoge warmtefunctie zijn immers gesloten cir-cuits!Desondanks moet geothermie zich vaak verdedi-gen tegen milieuextremisten. Boren is namelijk niet mogelijk zonder impact aan de oppervlakte. Groenextremisten praten over ontbossing en het visuele impact. Door de uitbarsting van 1982 is El Chichón op natuurlijk wijze ontbost en vee graast al andere weiden. Ontbossing is dus niet nodig op El Chichón! Geothermisten zijn trouwens zelf groene jongens, die ook de strijd willen aanbinden met nucleaire en petroleumbranders. Zeggen dat energetische groei niet nodig is, is irreëel! Buiten groene energie creëren, zou dit project bovendien werkgelegenheid verschaffen in een van de arm-ste streken van Mexico.

Dmitri Rouwet

Leeftijd 31 jaar

roePing VulkanologieBeurs van de Belgische Stichting Roeping in 2006

Woont in Palermo

BeroeP Vulkanoloog

Dmitri Rouwet studeerde geo-logie aan de KULeuven. Hij zette zijn opleiding verder in Mexico, waar hij een master en een doctoraat in de vulkanologie be-haalde. Als wetenschapper tracht hij het humane aspect van zijn discipline uit te bouwen door onder meer educatieve en infor-matieve projecten in te richten voor lokale en door vulkanen be-dreigde bevolkingen. Hij combi-neert zijn wetenschappelijk werk aan het Nationaal Instituut voor Geofysica en Vulkanologie van Palermo met projecten in Mexico en Costa Rica.

Gewekt in zijn tent door aardbevingen aan de top van El Chichón in Mexico, sprak CFE-geoloog Richa de volgende woorden: ¡ya vámonos compañiero, este volcán ya se va a reventar!1. Een jaar later vloog het plan om energie op te wekken uit de dieptes van de vulkaan, de lucht in. Zesentwintig jaar later, in 2007, leerde ik de CFE-pioniers kennen, net na mijn workshops in Chapultenango, afsluiter van mijn Roeping-project.

Groene energie voor een groene vulkaan

vocatio 6

vulkanologie

Page 9: Vocatio 35 - 2009

vocatio 7

Dit zijn de eerste stappen in de geothermische prospectie ‘post-1982’ op El Chichón. Samen met structurele geologen, geofysici en riskvul-kanologen wordt nu een multidisciplinair rapport geschreven om het energetische potentieel van El Chichón in detail te omschrijven. Voor het tot boren komt, zullen we de “ley del machete”3 van de Zoque-Indigena-bevolking moeten respecte-ren door toegang te vragen tot hun woongebied. Tijd moet worden uitgetrokken om het nut van El Chichón als energiebom aan de lokale bevolking

uit te leggen. Indien blijkt dat de vulkaan ideaal be-vonden wordt om energie te genereren, zou ik me respectvol willen engageren om die moderniteit te introduceren. In de tijdsschaal van de vulkaan zou mijn leven daar wel eens overheen kunnen gaan!> dmitri Rouwet

1 “Wegwezen, kameraad: deze vulkaan staat op uitbarsten!”2 Fumarolen: vulkanische bronnen vanwaaruit vulkanische gassen en waterdampen ontsnappen3 De wet van de machete

1. Onze gids sinds jaren, Maximiliano, bijna aan de top van nieuw ontdekte thermale bronnen. De stoom toont duidelijk aan dat het water te heet is om door te lopen! / Maximiliano, notre guide depuis des années, presque arrivé au sommet des sources thermales. La vapeur indique clairement que l’eau est trop chaude pour s’y aventurier !2. Zicht op de canyon van Agua Salada, waar zure en zoute bronnen ontspringen / Vue sur le canyon d’Agua Salada, d’où jaillissent des sources salines et acides.3. Het bereiden van een kom Pozol, het energetisch dieet tijdens terreinwerk. Pozol is gekookte mais tot deeg gemalen, gemengd met rivierwater / La préparation du régime énergétique lors du travail de terrain, un bol de Pozol, du mais moulu mélangé avec de l’eau.4. Gasstaalname aan de bronnen van Agua Salada / Prise d’échantillon de gaz aux sources d’Agua Salada.5. Warme rivier met ijzer en algen / Rivière chaude avec du fer et des algues.

1.

2. 3. 4. 5.

Page 10: Vocatio 35 - 2009

8vocatio

LA cOMISIóN fEdERAL dE ELEcTRIcIdAd (cfE)La CFE du Mexique est l’une des sociétés les plus importantes au monde dans le secteur de la géo-thermie. Le Mexique est en effet le troisième pays producteur d’énergie géothermique. L’éruption, qui a littéralement mis à nu le volcan, a laissé un sujet de recherches idéal pour les volcanologues. Aujourd’hui c’est l’un des volcans les mieux étu-diés et les ingénieurs de la CFE ont finalement dé-cidé de réinvestir dans le projet El Chichón. Afin de détailler ce potentiel, j’ai été envoyé dans la jungle avec une machette, accompagné de guides locaux et d’un collègue CFE, pour trouver de nouvelles sources thermales.Après bientôt neuf ans de recherches, nous conti-nuons à trouver de nouvelles sources bouillantes, salines et acides. Ce sont des manifestations en surface d’un système hydrothermal en profon-deur. Nous avons découvert de nouvelles fume-rolles2, probablement actives depuis longtemps mais dont personne n’avait encore été témoin. À chaque visite, des échantillons étaient pris dans le cratère même si, pour la CFE, El Chichón n’était pas un objectif. En effet, forer dans un cratère peu après l’une des éruptions les plus destructrices n’est pas à conseiller, même si El Chichón se re-froidit depuis 1982.

LA GÉOThERMIE EST-ELLE POSSIbLE SUR EL chIchóN ?La géothermie crée de l’énergie écologique ! Même si la géothermie n’égale pas encore les al-ternatives écologiques comme l’énergie éolienne ou solaire, l’extension du réseau géothermique aidera à rendre notre planète à nouveau vivable. En effet, la géothermie a pour avantages de ne pas dépendre de cycles jour et nuit ni de vents va-riables. Le but est d’atteindre un réservoir d’eau bouillante et de vapeur à quelques kilomètres de profondeur. Les fortes pressions de vapeur se-ront utilisées en surface pour faire tourner des turbines, afin de produire de l’électricité.

Mais que fait-on de cette vapeur et de cette eau, un liquide extrêmement salifère qui contient du bore et de l’arsenic, éléments nocifs ? La vapeur sera condensée et tout sera réinjecté vers le ré-servoir géothermique d’où il provient. Tout cela sans être dispersé dans l’environnement. Il s’agit en effet d’un circuit fermé !Malgré cela, la géothermie doit souvent défendre ses vertus écologiques. En effet, forer sans im-pact à la surface est impossible. Les écologistes parlent de déboisement et d’un impact visuel. Mais ici, c’est hors de propos puisque El Chichòn a déjà été déboisé suite à son éruption en 1982 ! Les géothermistes sont par ailleurs aussi de jeunes écologistes qui veulent eux aussi s’enga-ger dans la lutte contre les brûleurs nucléaires et pétroliers. En plus de créer de l’énergie écolo-gique, ce projet créerait de l’emploi dans l’une des régions les plus pauvres du Mexique. Voilà donc les premiers pas dans la prospection géothermique « post 1982 » sur El Chichòn. En collaboration avec des géologues structurels, des géophysiciens et des volcanologues de risques, un rapport pluridisciplinaire sera rédigé, afin de cerner le potentiel énergétique d’El Chichòn. Avant de forer, nous devrons prendre en compte la « loi des machettes » de la population des Zoque-Indigena, c’est-à-dire demander la permis-sion d’entrer dans leur zone d’habitation. Nous devrons prendre le temps d’expliquer à la popula-tion locale l’utilité d’El Chichòn en tant que bombe énergétique. S’il semble que le volcan est approu-vé comme générateur d’énergie, j’aimerais m’en-gager respectueusement pour introduire cette modernité. J’ai bien l’impression que ce pourrait devenir l’œuvre de ma vie. > dmitri Rouwet

1 « Sauvons-nous d’ici compagnon, ce volcan est en train d’éclater ! » 2 Fumerolles : sources volcaniques d’où s’échappent des gaz volca-niques et des vapeurs d’eau.

Énergie verte pour un volcan vert

Réveillé dans sa tente par des tremblements de terre au sommet du volcan El Chichòn au Mexique, le géologue CFE Richa s’écria : « ¡ya vámonos compañiero, este volcán ya se va a reventar !1 » Un an plus tard l’éruption se produisit, et les projets visant la production d’énergie à partir des profondeurs du volcan furent abandonnés. Lors de l’anniversaire de l’éruption en mars 2007, vingt-six ans plus tard, j’ai fait la connaissance des pionniers CFE.

Dmitri Rouwet

Âge 31 ans

Vocation La volcanologieBourse de la Fondation de la Vocation en 2006

Vit à Palerme

Profession Volcanologue

Dmitri Rouwet a étudié la géo-logie à la KULeuven et parfait sa formation au Mexique par un Master et un doctorat en volca-nologie. En tant que scientifique, il tente de développer l’aspect humain de sa discipline, entre autres par l’organisation de pro-jets éducatifs et informatifs pour les populations locales menacées par la proximité d’un volcan. En parallèle avec des projets au Mexique et au Costa Rica, Dmitri poursuit son travail scientifique à l’Institut national de géophysique et de volcanologie de Palerme.

volcanologie

Page 11: Vocatio 35 - 2009

vocatio 9

vANwAAR Uw INTERESSE IN dE INdIASE TEMPELdANS?“De eerste keer dat ik Indiase tempeldans zag, was tijdens een voorstelling in de Bozar in Brussel. De complexiteit van de dans viel mij onmiddellijk op. Die technische moeilijkheid trok mij aan: de uitdaging om iets onder de knie te krijgen, dat on-tiegelijk moeilijk lijkt. Daarna kwam de interesse in de cultuur en de symboliek, die met de dans ver-bonden is. Indiase tempeldans studeren was voor mij een manier om dieper te gaan dan klassiekere dansen, als protest tegen de oppervlakkigheid van sommige dansen. Het gaat niet enkel om de techniek of de beweging; er schuilt meer achter: een diepere betekenis, een spiritualiteit en een boeiende culturele achtergrond.Met het geld van de beurs van de Stichting ben ik begin jaren zeventig naar India getrokken en op zoek gegaan naar een geschikte leerkracht voor de Bharata Natyam (zie kader), de Zuid-Indiase tempeldans. Dat was geen evidente taak, want de Indiërs hebben een heel andere benadering van dans. Het dansen zit hen immers in het bloed: zij hebben een heel sterk ritmegevoel en een groot visueel geheugen. Ik heb dus even moeten zoeken om een leraar te vinden die mij, als westerling, kon en wilde onderwijzen. Uiteindelijk haalde ik in 1981 mijn openbaar eindexamen, arangetram, in India onder guru Mathali Srinivasan. Ik ben nog steeds de eerste Belg die dat diploma in India behaald heeft.”

dANScENTRUM d’OUdE kAPEL“Na mijn terugkeer heb ik tal van voorstellingen gegeven in Vlaanderen. De belangstelling voor de tempeldans kwam over vanuit Parijs en er was in-teresse in derdewereldculturen. Jarenlang heb ik educatieve voorstellingen gegeven in scholen en culturele centra in Vlaanderen. Kinderen waren mateloos geboeid door het magische van de dans; de kostuums, de handgebaren, de belletjes aan de enkels... Op die manier bracht ik hen in contact met de Indiase cultuur.

Later ben ik les beginnen te geven en heb ik een danscentrum opgericht in d’Oude Kapel in Gent. Door middel van dansinitiaties, workshops, studiedagen en colloquia trachtte ik naast de Bharata Natyam ook andere dansvormen in de belangstelling te brengen. Tot op heden hebben zeven leerlingen in samenwerking met een dans-school in Madras de graad van een officieel eind-examen bereikt.In de loop der jaren ben ik ook naar Pakistan, Sri Lanka, Thailand, Tibet, Nepal, Java, Birma, Cambodja en Bali gereisd, om een vergelij-kende studie te maken over de evolutie van deze oorspronkelijk hindoeïstische dans. Ik was ook tien jaar lang gastdocent dansge-schiedenis aan de Universiteit Gent, afdeling Theaterwetenschappen.”

Jetty Roels

Leeftijd 62 jaar

roePing Dans en bewegingBeurs van de Stichting Roeping in 1969

Woont in Gent

BeroeP Leerkracht Indiase tempeldans

Na mimelessen bij Etienne Decroux in Parijs evolueerde Jetty naar sterk uiteenlopende danstechnieken. Zij leerde de im-provisatietechniek van Laban en volgde stage bij Martha Graham in New York. Pas daarna kwam haar fascinatie voor de Indiase tempeldans. Zij volgde les in India en legde er eindexamen af. Na haar terugkeer richtte zij in Gent het danscentrum d’Oude Kapel op. Die dansplek voor minder bekende dansvormen heeft een grote invloed gehad in het Vlaamse danslandschap in de jaren tachtig. Zij stelde er ook een bibliotheek samen over Indiase dans. In de loop der jaren maakte zij vergelijkende dansstu-diereizen in Azië. Zij is niet alleen danspedagoge; met educatieve voorstellingen in Vlaamse scho-len heeft zij ook jarenlang bijge-dragen tot de verspreiding van de Indiase cultuur bij jongeren.

De stap van mime,Jetty’s eerste contact met dans en beweging, naar Indiase tempeldans lijkt groot. Niets is minder waar: de handbewegingen worden immers samen met gelaatsuitdrukkingen en lichaamshoudingen gebruikt om het lied waarop gedanst wordt, woord voor woord te illustreren. In die zin is het, net als mime, een soort gebarenspel. Deze dans werd Jetty’s passie, de verspreiding ervan haar levenswerk.

de Indiase tempeldansdans

Page 12: Vocatio 35 - 2009

10vocatio

TEchNIEk“De eerste fase in het leerproces is de 52 hand-houdingen of hasta’s onder de knie krijgen. Met de hasta’s leren de leerlingen een verhaal vertellen of een emotie uitbeelden. Elke hasta heeft een Sanskrietnaam en verschillende betekenissen; samen met lichaamsbewegingen en gelaatsuit-drukkingen vormen zij een onuitputtelijke taal. Er is een zeer duidelijk voorgeschreven samenspel tussen voeten, hoofd, ogen, handen en romp. In het bijzonder is het samengaan van ogen en han-den zeer belangrijk. Daarna volgt de techniek van het stampen met de voeten, waarmee je het ritme aangeeft, en later de combinatie van beide.Tot zover het technische gedeelte. Het spreekt voor zich dat de dans fysieke fitheid en discipline vereist. Men mag immers niet vergeten dat de Indiase tempeldans een heel andere benadering van het lichaam vergt dan westerse dansstij-len. De dans vereist een grote concentratie en lichaamsbeheersing. Als laatste stap leren de leerlingen via de dans te ontroeren en gevoelens los te maken. Het is een lang leerproces: om de techniek een beetje onder de knie te krijgen, moet je toch een vijftal jaren rekenen.Mijn westerse dansachtergrond – en dan voor-namelijk mijn ervaring met de complexe bewe-gingsanalyse van Laban, de lichaamstechniek van Decroux en de verinnerlijking van Feldenkrais – hebben me erg geholpen om mij als flexibele pe-dagoog te ontwikkelen. Ik geef nog steeds les en tracht nog altijd de Indiase cultuur te verspreiden via voorstellingen, lezingen en cursussen.”

Bharata Natyam : De Bharata Natyam is ontstaan uit eeuwenoude tempeldansen, uitgevoerd door Devadasi’s, dienaressen van de goden. Bharata is een Indiase naam voor India, en Natyam is Tamil voor dans. Het is een solistische dans, begeleid door muziek. De regels en voorschriften betreffende de dans, de muziek, decors, kleding en make-up zijn omstreeks 100 voor Christus vastgelegd door de wijze Bharata Muni. De kostuums zijn nadrukkelijk versierde sari’s; op het lichaam en het aangezicht en in het haar worden tempeljuwelen gedragen. De Bharata Natyam valt te onderscheiden in twee dansvormen. De Nritta is de pure technische dans zonder betekenis. Het is een uiting van schoonheid, met ingewikkelde ritmische patronen voor de voeten. De Natya is de verhalende vorm; door middel van handgebaren (hasta), houdingen en gelaatsexpressies worden verhalen en mythen over de goden uitgebeeld. De gestileerde, gecodeerde gebarentaal maakt deel uit van de hindoetraditie en komt terug in Indiase sculpturen en tekeningen. Na een periode van verval begon deze Zuid-Indiase klassieke dans in de 20ste eeuw een nieuw leven op de internationale podia..

© fo

to: W

im D

esm

et –

teke

ning

en: P

ierr

e So

hie

Page 13: Vocatio 35 - 2009

vocatio 11

Jetty Roels

Âge 62 ans

Vocation La danse et le mouvement Bourse de la Fondation de la Vocation en 1969

Vit à Gand

Profession Professeur de danse indienne

Après avoir suivi des cours de mime chez Étienne Decroux à Paris, Jetty a évolué vers des techniques de danse très di-verses. Elle a notamment appris la technique d’improvisation de Laban, et suivi un stage chez Martha Graham à New York. Ce n’est que par la suite qu’est née sa fascination pour la danse indienne. Elle a suivi des cours en Inde, où elle a présenté son examen final. Après son retour à Gand, elle y a fondé un centre de danses qui, par sa diversité, a largement influencé le paysage de la danse en Flandre durant les années ’80. Elle y a égale-ment constitué une bibliothèque sur la danse indienne. Au fil des années, elle a fait plusieurs voyages d’études de danses en Asie. En plus d’enseigner la danse indienne, elle a contribué à la diffusion de la culture in-dienne chez les jeunes par des représentations dans les écoles en Flandre.

Évoluer du mime, première expérience de Jetty dans le monde du mouvement, vers la danse indienne peut sembler surprenant. Ce ne l’est pas. La danse indienne, avec les mouvements des mains et les expressions du visage, est également un moyen d’expression d’une histoire, d’émotions. Tout comme le mime, c’est une sorte de langage des signes. La danse indienne devint la passion de Jetty, qui s’est appliquée à devenir une réelle ambassadrice pour sa diffusion.

UNE NOUvELLE PASSION «J’ai découvert la danse indienne lors d’une re-présentation au Bozar. Sa complexité m’a tout de suite frappée et attirée. J’ai eu envie d’essayer de maîtriser cette danse, qui me semblait incroya-blement difficile. C’était pour moi une manière de protester contre la superficialité de certaines danses occidentales. En effet, outre la technique des mouvements, elle possède une significa-tion plus profonde, une spiritualité en plus d’une culture absolument fascinante. Avec l’argent de la bourse je suis par-tie en Inde, à la recherche d’un profes-seur adéquat qui pourrait m’enseigner à moi, une Occidentale, le Bharata Natyam (voir encadré page suivante), danse originaire du sud de l’Inde. Cela n’a pas été évident car les indiens ont une approche entièrement différente de la danse, beaucoup plus visuelle en plus d’une autre utilisation du corps. J’ai finalement obtenu mon diplôme en Inde en 1981. Je reste la première belge à l’avoir obtenu là-bas. »

PROfESSEUR dE dANSE« Après mon retour, j’ai donné de mul-tiples représentations en Flandre. Afin de faire découvrir la culture indienne aux jeunes, j’ai également donné des représentations éducatives dans des écoles et des centres culturels en Flandre. Pour les enfants, la danse indienne était quelque chose d’absolument fascinant. Les cos-tumes, les gestes des mains, les clochettes aux chevilles reflétaient pour eux un monde magique. Puis j’ai commencé à enseigner et j’ai fondé un centre de danses à Gand. Jusqu’à ce jour, sept élèves ont présenté l’examen final en collabora-tion avec une école de danse de Madras. Outre le

Bharata Natyam, j’ai tenté de promouvoir d’autres danses hors du commun par le biais d’initiations en danse, d’ateliers, de journées d’études et de colloques. Au fil des années, j’ai fait plusieurs voyages en Asie afin de tenter une étude comparative de l’évolution de cette danse d’origine hindouiste. J’ai également été professeur invité en Histoire de danse à l’Université de Gand, dans la section des Sciences du théâtre. »

TEchNIqUE« Lors la première phase de l’apprentissage, les élèves apprennent à maîtriser les cinquante-deux mouvements des mains, les hasta. Avec ces mou-vements, ils apprennent à raconter une histoire ou à exprimer des émotions. Chaque hasta porte un nom sanskrit et revêt plusieurs significations. Combinés avec les mouvements du corps et les

La danse indiennedanse

Page 14: Vocatio 35 - 2009

12vocatio

expressions faciales, les hasta forment un lan-gage inépuisable.L’étape suivante est l’apprentissage de la tech-nique de la trépidation des pieds, qui donne le rythme, puis la combinaison des deux. Le jeu d’ensemble entre les pieds, la tête, les yeux, les mains et le torse est prescrit en détail. Cette

danse nécessite une bonne condition physique, une grande discipline et la maîtrise du corps. Ceci concerne la partie purement technique. Enfin, les élèves apprennent à émouvoir et à sus-citer des émotions. C’est donc un long processus d’apprentissage : il faut compter cinq ans environ afin de maîtriser un peu cette danse. Grâce à mon

expérience dans différentes disciplines de danses (analyses de mouvements de Laban, maîtrise du corps de Decroux ou encore intériorisation de Feldenkrais), j’ai pu construire une carrière de pé-dagogue flexible. Je continue à donner des cours et à promouvoir la culture indienne par des repré-sentations, des conférences et des ateliers.»

Bharata Natyam : Le Bharata Natyam trouve ses origines dans les danses des temples séculaires, exercées par des Devadasi’s, servantes des dieux. Bharata désigne l’Inde, Natyam signifie danse, en tamil. C’est une danse soliste, accompagnée de musique. Les règles en rapport avec la danse, la musique, les décors, les vêtements ainsi que le maquillage ont été fixées par le sage Bharata Muni aux environs de 100 av. J.-C. Les costumes sont des saris décorés, et des bijoux de temple sont portés sur le corps, sur le visage et dans les cheveux. On peut distinguer dans le Bharata Natyam deux formes de danse. La Nritta est la danse purement technique, sans signification. C’est une expression de beauté, accompagnée de mouvements rythmiques des pieds, assez compliqués. La Natya est la forme contée. Des histoires et des mythes concernant les dieux sont interprétés par les mouvements des mains (hasta), par des positions du corps et des expressions faciales. Ce langage de gestes fait partie de la tradition hindoue, et on le retrouve dans des sculptures et des dessins. Après une période de déclin, cette danse originaire du sud de l’Inde a retrouvé une nouvelle vie sur les podiums internationaux au XXe siècle.

© p

hoto

: Wim

Des

met

– d

essi

ns: P

ierr

e So

hie

Page 15: Vocatio 35 - 2009

Nathalie Houtman

Âge 30 ans

Vocation Élargir la palette d’expression de la flûte à bec Bourse de la Fondation de la Vocation en 2007

Vit à Nivelles

Profession Flûtiste Nathalie Houtman a étudié le piano et la flûte à bec au Conservatoire royal de mu-sique de Mons, avant d’obtenir un Master of music au Royal Conservatory of Music de La Haye, en Hollande. Son inté-rêt pour la flûte indienne l’a conduite à plusieurs reprises en Inde, dans l’ashram du maître Harsh Wardhan à Old Delhi. Depuis, elle souhaite développer les possibilités d’expression de la flûte à bec en créant un espace d’échange et d’expression par-delà les frontières culturelles et linguistiques. Elle se produit avec plusieurs formations, dont l’en-semble Sirocco, qui a remporté à Paris le 1er prix au concours Pro Musicis en décembre 2008.

Si, depuis l’obtention de la bourse, un peu d’eau a coulé sous les ponts, ma vocation se définit toujours de la même façon : découvrir les flûtes du monde (d’Asie particulièrement), en percer quelques secrets et en saisir les idiomes, pour les intégrer dans un langage contemporain. Ces deux dernières années m’ont permis de vivre des expériences significatives et de fructueux échanges en Iran, en Chine à deux reprises, et au Japon notamment.

IRAN, JUIN 2008L’Iran possède une musique – des musiques – tra-ditionnelles parmi les plus riches d’Asie centrale. La flûte principale, le ney, se joue avec une tech-nique très particulière : il faut presque coincer une partie de l’embouchure entre les dents pour sortir un son, après de longues heures d’entraînement ! Sharhiar Nafissi, un musicien soufi que je ren-contre à Téhéran, vibre de tout son être par la mu-sique. Les sons qui s’échappent des instruments qu’il joue sont tout à la fois prières et chants de louanges. La maison des artistes et le musée de la musique sont encore des lieux qui me permettent de ren-contrer plusieurs musiciens. Un concert s’est fi-nalement improvisé avec un chanteur arménien à la maison des artistes, organisé par l’Institut français de Téhéran.

chINE, JUILLET ET NOvEMbRE 2008 Le premier de ces deux séjours me permet sur-tout de nouer un certain nombre de contacts : avec l’ambassade de Belgique, avec les organisa-teurs d’un festival culturel Belgique-Chine qui se prépare, mais aussi avec les différentes institu-tions où l’on enseigne la musique à Pékin. Je me mets sur la piste du xiao, une flûte traditionnelle verticale. Grâce à un concours de circonstances, je finis par rencontrer Zhang Weiliang, que l’on me présente comme le plus grand joueur de xiao en Chine. Face au vieux maître Dai Shuhong, que j’étais allée trouver à Shanghai quelques années plus tôt, Zhang Weiliang représente la nouvelle génération, brillante et conquérante, tournée vers les États-Unis et le reste du monde. Il me présente son instrument et ses possibilités, et surtout me fait partager toutes les expériences qu’il a eues avec la création contemporaine, à Singapour et aux États-Unis notamment. À mon retour, je prends contact avec Zhang Haofu,

professeur de composition au Conservatoire royal de Bruxelles. Nos échanges et les enregis-trements de ses œuvres, qu’il m’envoie, me per-mettent d’approfondir encore mes réflexions sur ces croisements culturels…Lors du deuxième séjour, je donne une série de quatre concerts avec Sirocco, mon ensemble de musique de chambre. Nous avons préparé un programme avec les musiques jouées à la cour de l’empereur Qian Long au XVIIIe siècle. Ce programme mêle des œuvres de missionnaires présents à Pékin à la période baroque, ainsi que des airs traditionnels chinois transcrits par un jé-suite. Nous avons l’immense chance de jouer à la fois dans le tout nouvel opéra de Pékin, ainsi que dans l’église du Beitang, historiquement l’église des premiers jésuites français. Quelques heures avant la représentation s’organise une rencontre

Souffles d’Asie

vocatio 13

musique

Le ney, flûte d’Iran.

Page 16: Vocatio 35 - 2009

vocatio 14

avec le chœur du Beitang, à qui nous proposons de partager la scène avec nous pour quelques œuvres, à la fin du concert. Un souvenir que nous ne sommes pas près d’oublier…

JAPON, JUILLET 2008 La culture japonaise me fascine depuis longtemps déjà. C’est une chance inouïe de pouvoir me rendre au Japon et de tenter de percer un peu plus les mystères de cette culture. Lors de mon séjour à

Tokyo, un concert en quatuor s’organise avec des Japonais qui jouent la musique européenne et maî-trisent aussi bien la musique traditionnelle de leur pays. Le temps que nous partageons est l’occasion de longues discussions sur nos propres cultures, ce qui les distingue ou ce qui les rapproche. Ils or-ganisent une master class qui me permet de trans-mettre mon expérience à des musiciens japonais qui étudient la musique baroque européenne. À mon retour, je suis bien décidée à prendre le

taureau par les cornes : j’entreprends l’étude du shakuhashi avec Sozan Chiaki Kariar, un maître installé à Paris. Parallèlement, les nombreux enre-gistrements de shakuhashi que j’ai pu rassembler et les quelques transcriptions que j’ai réalisées me permettent de constituer peu à peu un réper-toire, afin de présenter le fruit de ces recherches lors d’un concert où se mêleront le traditionnel et le contemporain, unis par un même souffle…> Nathalie houtman

Blog : voyage autour du monde de Nathalie à la découverte des flûtes > http://musiquevagabonde.blogspot.com/

Concert18.10 > 16h00 avec / met ensemble Laterna MagicaBach, HaendelRencontres musicales de Fernelmont. Info 0475 75 79 89

Le xiao, flûte de chine.

Le shakuhachi, flûte du Japon.

Page 17: Vocatio 35 - 2009

IRAN, JUNI 2008De Iranese muziek geldt als een van de rijkste tra-ditionele muziekculturen in Centraal-Azië. Irans voornaamste fluit is de ney. Om die te bespelen, maakt men gebruik van een heel ongewone tech-niek: men moet een stuk van het mondstuk quasi tussen de tanden klemmen, om dan, na uren oefenen, een klank te kunnen voortbrengen. In Teheran ontmoette ik Sharhiar Nafissi, een uit-zonderlijk Soefi-muzikant. De klanken die hij met zijn instrumenten weet voort te brengen, zijn één en al gebed en lofzang... Bij bezoeken aan het huis der artiesten en het museum van de muziek ont-moette ik tal van muzikanten. Uiteindelijk nam het Institut Français van Téhéran onverwachts het initiatief om een concert te organiseren met een Armeense zanger.

chINA, JULI EN NOvEMbER 2008Mijn eerste bezoek aan China was een gelegenheid om contacten te leggen met de Belgische ambas-sade, de organisatoren van een Belgo-Chinees cultureel festival en de verschillende instellingen in Peking die muziek onderwijzen. Ik stortte mij op de xiao, een traditionele verticale fluit. Door een samenloop van omstandigheden ontmoette ik Zhang Weilang, de befaamdste xiaospeler in China. In tegenstelling tot de oude meester Dai Shuhong, die ik enkele jaren eerder in Sjanghai ontmoet had, vertegenwoordigt Zhang Weiliang de nieuwe generatie muzikanten uit China die naar de Verenigde Staten en de rest van de wereld gericht zijn. Hij introduceerde me in de xiao en deelde zijn ervaringen met hedendaagse compositie in onder meer Singapore en de Verenigde Staten. Na mijn terugkeer nam ik contact op met Zhang Haofu, leerkracht compositie op het Koninklijk conser-vatorium van Brussel. Dankzij onze uitwisseling en de opnames van zijn werken die hij mij bezorgd heeft, kan ik me verder verdiepen in de culturele kruisbestuiving.Tijdens mijn tweede verblijf gaf ik een aantal con-certen met mijn kamerorkest Sirocco. We hadden

een programma samengesteld met muziek die in de 18de eeuw aan het hof van keizer Qian Long gespeeld werd. Het programma verenigde werken van missionarissen die tijdens de barokperiode in Peking verbleven, met traditionele liederen, opge-tekend door een jezuïet. We hadden het geluk om te mogen spelen in de splinternieuwe opera van Peking, zowel als in de kerk van Beitang, histo-risch gezien de eerste kerk van de Franse jezuïe-ten. Enkele uren voor het concert ontmoetten we het koor van de Beitang en we stelden hen voor om voor enkele stukken op het einde van ons pro-gramma het podium met ons te delen. Het werd een onvergetelijke ervaring!

JAPAN, JULI 2008De Japanse cultuur fascineert me al lang. Het was een ongelooflijke kans om naar Japan te kunnen gaan en er het mysterie van de cultuur te proberen te doorgronden. Tijdens mijn verblijf in Tokio kwam een concert tot stand in kwartet met Japanners die Europese muziek spelen, maar die ook de traditionele muziek van hun land beheer-sen. We voerden lange discussies over onze ver-schillende culturen, over wat hen scheidt en wat hen bindt. Zij organiseerden een masterclass die mij de kans gaf om mijn ervaringen te delen met Japanse musici die Europese barokmuziek stu-deren. Sinds mijn terugkeer ben ik vastbesloten om de koe bij de horens te vatten: ik leg mij toe op het studeren van de shakuhashi met Sozan Chiaki Kariar, een leermeester die in Parijs gevestigd is. Daarnaast slaag ik er beetje bij beetje in om een repertorium samen te stellen aan de hand van opnames en transcripties van shakuhashi, die ik gemaakt heb. Graag zou ik de resultaten van dat opzoekingswerk bekronen met een optreden, waarin traditioneel en hedendaags in één adem samengaan.

> Nathalie houtman

Nathalie Houtman

Leeftijd 30 jaar

roePing De uitdrukkingsmogelijkheden van de blokfluit uitbreiden Beurs van de Stichting Roeping in 2007

Woont in Nijvel

BeroeP Fluitiste

Na haar studies piano en blok-fluit aan het conservatorium van Bergen behaalde Nathalie een ‘master of music’ aan de Royal Conservatory of Music in Den Haag. Haar belangstel-ling voor de Indiase fluitsoorten bracht haar meermaals in India, in de ashram van meester Harsh Wardhan in Old Delhi. Door een uitwisselings- en uitdruk-kingsplatform te creëren over de culturele en taalkundige grenzen heen probeert ze sindsdien de uitdrukkingsmogelijkheden van de blokfluit te verruimen. Zij speelt in verscheidene muziekensem-bles, zoals het Sirocco Ensemble, waarmee ze in december 2008 in Parijs de eerste prijs behaalde op de wedstrijd Pro Musicis.

> http://musiquevagabonde.blogspot.com/

Sinds ik mijn beurs behaald heb, is er al heel wat gebeurd. Desondanks is mijn roeping nog intact: de fluiten van de wereld ontdekken (meer bepaald in Azië), de geheimen ervan ontcijferen en me de taal eigen maken, om ze te integreren in een hedendaagse muziektaal. In de voorbije twee jaar heb ik de kans gehad om boeiende reizen te ondernemen naar Iran, tweemaal naar China en naar Japan.

Azïe in één adem

vocatio 15

muziek

Page 18: Vocatio 35 - 2009

vocatio 16

jury

Roseline beudels, biologiste de la conservation, vient de rejoindre notre jury. Elle est actuellement attachée à la section biologie de la conservation de l’Institut royal des Sciences naturelles de belgique. depuis 1979, elle œuvre pour la conservation de la nature, princi-palement en Afrique tropicale et en Asie du Sud-Est. Elle travaille au-jourd’hui à des projets au Sahara et au Sahel, régions souvent oubliées dans ce domaine.

> POURqUOI AvEz-vOUS AccEPTÉ dE fAIRE PARTIE dE cE JURy ?« Cela me permet de participer en quelque sorte au soutien des jeunes qui sont tout comme moi passionnés par ce qu’ils font. En outre, la lecture

des projets est une chose absolu-ment captivante ! »

> qUE PENSEz-vOUS dES cRITèRES d’âGE ET dE NATIONALITÉ ?« Ils me semblent pertinents. Je trouve important de pouvoir soutenir les jeunes quand ils en ont vraiment besoin, à un moment où ils sont « bloqués » par l’aspect financier. Car l’avenir, c’est eux ! Il est certain qu’une vocation peut se développer plus tard, après l’âge de trente ans, mais j’estime que, à ce moment, on est déjà plus capable de subvenir à ses besoins.Et j’aime beaucoup l’aspect « belge » à la Fondation, l’idée que ces jeunes puissent d’une manière ou d’une autre apporter quelque chose au

pays. En effet, la Fondation pour la Vocation est l’une des rares qui agisse au niveau national. »

> qUELS SONT vOS cRITèRES dE SÉLEcTION ?« Dans un dossier, je recherche une passion, un engagement et une cer-taine créativité. Ce sont les candi-dats qui quittent les sentiers battus qui sont remarqués. On doit ressen-tir qu’il existe un réel engagement de vie, un projet qui vient du cœur, une idée personnelle. Ce sont également ces critères qui pour moi définissent une vocation ; un engagement à long terme, non pas limité à un projet pré-cis mais une passion qui dure…Selon moi, la force de la Fondation est de soutenir des jeunes qui pour

l’une ou l’autre raison n’ont pas suivi la voie classique, qui n’ont pas forcé-ment fait un parcours sans faute. En ce sens, la bourse doit faire rêver !En tant que membres du jury, nous envisageons aussi l’aspect financier du projet. Ainsi nous estimons que nous avons une part de responsabi-lité quant aux chances de réussite de la vocation. Une question-clé que je me pose dans l’analyse d’un dossier est : « Ce candidat a-t-il de fortes chances que sa vocation lui dure toute la vie ? » Car le but est que la bourse soit une « étape-clé » dans le parcours du jeune et permette à son objectif de prendre forme !»

Roseline beudels, die als biologe gespecialiseerd is in natuurbe-houd, heeft zich aangesloten bij de jury van de Stichting. Momenteel is zij verbonden aan de afde-ling biologie van de conservatie van het koninklijk Instituut voor Natuurwetenschappen van belgië. zij ijvert sinds 1979 voor het be-houd van de natuur, voornamelijk in Tropisch Afrika en zuidoost-Azië. zij werkt momenteel rond projecten in de Sahara en de Sahel, regio’s die in het natuurbehoud vaak vergeten worden.

> wAAROM hEbT U AANvAARd dEEL UIT TE MAkEN vAN dE JURy?“Door aan de werkzaamheden van de jury deel te nemen, kan ik mijn steentje bijdragen tot het steunen

van jongeren die – net als ikzelf – gepassioneerd zijn door wat ze doen. Bovendien is het lezen van de dossiers heel interessant!”

> vINdT U dE LEEfTIJdS- EN NATIONALITEITSvOORwAARdEN TEREchT?“Ja. Ik denk dat het heel belangrijk is jongeren te steunen op een mo-ment dat ze het echt nodig hebben, wanneer ze niet verder kunnen, als gevolg van een tekort aan financi-ele middelen. Zij zijn immers onze toekomst! Een roeping kan zich ui-teraard ook later nog ontwikkelen, nadat men dertig is, maar ik neem aan dat men op die leeftijd meer in staat is om aan zijn behoeften te vol-doen. Verder vind ik het ‘Belgische’ aspect fijn bij de Stichting, vanuit de

gedachte dat de jongeren op een of andere manier kunnen bijdragen tot de ontwikkeling van ons land. Er zijn niet veel instellingen die op natio-naal niveau werken...”

> wAT zIJN Uw SELEcTIEcRITERIA?“In een dossier ben ik voornamelijk op zoek naar passie, een verbintenis, een zekere creativiteit. Kandidaten die buiten de lijntjes kleuren, vallen immers op. Je moet kunnen voelen dat er een grote persoonlijke inves-tering achter het project zit, dat het recht uit het hart komt, en dat het om een eigen, origineel idee gaat. Diezelfde criteria hanteer ik als de-finitie voor een roeping: een engage-ment op lange termijn, niet afgeba-kend door een specifiek project, een passie die blijft duren...

Voor mij ligt de kracht van de Stichting in het feit dat zij jongeren steunt die op een of andere manier niet de gewone weg gevolgd hebben en die niet noodzakelijk een foutloos parcours hebben afgelegd. In die zin moet de beurs doen dromen!Als jurylid krijgen wij ook te maken met het financiële aspect van het project; wij ervaren ook een zekere verantwoordelijkheid ten aanzien van de slaagkansen van de roeping. Daarom stel ik me bij de analyse van een dossier steeds de vraag: kan deze roeping een leven lang mee-gaan? Het doel is uiteindelijk dat de beurs een stepping stone is in de ontwikkeling van de roeping en dat ze ervoor zorgt dat de roeping daad-werkelijk verwezenlijkt wordt.”

Roseline beudels

Page 19: Vocatio 35 - 2009

vocatio 17

prix et bourses beurzen en prijzen

NAThALIE cOOLS

/ Nathalie Cools, laureate van 2008, kreeg een postdoctoraal onderzoeksmandaat van het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO) toegekend. Het man-daat loopt gedurende 3 jaar, startend in oktober 2009. Zij bestudeert de cellulaire mechanismen van auto-immuniteit en hoopt hiermee bij te dragen tot de ontwik-keling van nieuwe behandelingsmetho-den voor immuungemedieerde aandoe-ningen zoals multiple sclerose. / Lauréate en 2008, Nathalie Cools vient de se voir attribuer un mandat de recherches postdoctorales par le Fonds de la Recherche scientifique flamand. Ce mandat de trois ans prend cours en octobre 2009. Nathalie étudie les méca-nismes cellulaires auto-immunitaires et espère contribuer au développement de nouvelles méthodes de traitement de pa-thologies liées au système immunitaire, dont la sclérose en plaques.

JO bERNAGIE

/ Het wijkgezondheidscentrum ‘t Spoor is de Vlaamse laureaat voor de eerste Federale prijs voor armoedebestrijding. Deze prijs moet de aandacht richten op het enorme engagement van professio-nelen en vrijwilligers in de strijd tegen ar-moede. Wijkgezondheidscentrum ‘t Spoor biedt patiënten uit de buurt toegankelijke en kwalitatieve eerstelijnsgezondheids-zorg in Borgerhout, Antwerpen. / Le Prix fédéral contre la pauvreté a été décerné à la maison médicale ’t Spoor, à Anvers. Ce prix vise à attirer l’attention sur le grand engagement des profession-nels et des bénévoles dans le combat contre la pauvreté. La maison médicale ‘t Spoor offre en effet aux patients du quar-tier le libre accès à des soins de santé de qualité.> www.wgctspoor.be

INGE JONckhEERE

/ Inge Jonckheere is sinds de maand mei 2009 verbonden aan het ‘Food and Agriculture Agency (FAO)’ van de Verenigde Naties met HQ in Rome, Italië. Ze versterkt daar het team van de ‘National Forest Inventories’ in de ‘Forest Resources Development Service (FOMR)’ dat (ontwikkelings)landen helpt om klimaatsverandering en ontbossing te meten en te bestrijden. Haar werkdomein is Tanzania en Angola. Met behulp van digitale fotografie, lidar en satelliet data werkt ze aan een methodologie voor het opmeten van bosvolumes en carbon stocks om in die landen lokale en natio-nale regeringen bij te staan in hun policy making omtrent klimaatsveranderingen. / Depuis mai 2009, Inge Jonckheere est attachée à la FAO (Food and Agriculture Agency), organisme des Nations Unies. Elle renforce l’équipe qui aide les pays en développement à mesurer et combattre les changements climatiques et le déboi-sement. Ses zones d’intervention sont la Tanzanie et l’Angola. Elle y travaille à une méthodologie pour le mesurage de volumes de bois et de stocks de carbone, afin de soutenir les gouvernements régionaux et nationaux à développer des stratégies liées aux changements climatiques.> www.ijonckheere.eu

fANy bROTcORNE

/ Fany Brotcorne vient d’obtenir une bourse pour sa thèse de doctorat. Cette aide, décernée par le Fonds national de la Recherche scientifique, va lui permettre de poursuivre quatre ans durant ses recherches sur les primates. / Primatologe Fany Brotcorne heeft van het Franstalige Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek een beurs ontvangen om haar doctoraatsthesis te kunnen vervolmaken. Hierdoor zal zij haar onderzoek naar de apenbevolking in Indonesië nog gedurende 4 jaar kunnen voortzetten.

chARLOTTE GELdOf

/ Op 7 mei ontving Charlotte Geldof, architecte en ruimtelijk planner, de PlanDag-beste paperprijs 2009 voor haar paper met als titel Ruimtelijke planning op zee!?? Met de zee mee?. Zij schreef deze paper in het kader van haar Gouden Klaverproject Magnificent surroundings # Belgische kustzone en Noordzee. De PlanDag is een jaarlijkse bijeenkomst van Nederlandse en Vlaamse stedenbouw-kundigen. Deze PlanDag werd georga-niseerd door de Stichting Planologische Discussiedagen en de Vlaamse vereni-ging van Ruimte en Planning, en de Beroepsvereniging van Nederlandse Stedenbouwkundigen en Planologen en medegefinancieerd door deBuren. In haar paper schetst Charlotte de actuele ontwikkelingen rond ruimtelijke planning op zee en op de kustzone en roept op tot kritische visievorming. / Charlotte Geldof, architecte et planifi-catrice spatiale, a reçu le prix du meilleur article pour sa dissertation en rapport avec son projet Trèfle d’Or, Magnificent surroundings # littoral belge et mer du nord , lors du PlanDag 2009. Le PlanDag est une assemblée annuelle des urba-nistes néerlandais et flamands. Dans cet article Charlotte met en page les développements actuels en rapport avec l’aménagement spatial en mer et au litto-ral et appelle à la création d’un point de vue critique à ce sujet.NL > www.plandag.org/content.php?page=homeEN > www.artsflanders.be/newsitem.php?ID=242

TINE dE MOOR

/ De European Research Council (ERC) heeft dr. Tine De Moor, historica verbon-den aan de Universiteit Utrecht een ERC Independent Researcher Grant toege-kend. Deze subsidie steunt jonge onder-zoekers die grensverleggend onderzoek verrichten. Hierdoor kan Tine vijf jaar lang onderzoek doen naar het belang van on-derlinge samenwerking voor de economi-sche ontwikkeling in het vroegmoderne Europa. Inzicht hierin kan bijdragen aan de vraag waarom de Industriële Revolutie juist in Europa plaatsvond en niet elders in de wereld. / Tine De Moor, historienne attachée à l’Université d’Utrecht, aux Pays-Bas, a reçu une Independant Researcher Grant de la part de l’European Research Council. Ce prestigieux subside est ac-cordé à de jeunes chercheurs qui ouvrent de nouvelles perspectives. Tine pourra ainsi analyser cinq ans durant l’impor-tance de la coopération mutuelle dans le développement économique en Europe prémoderne et contribuer à répondre à la question : Pourquoi la révolution indus-trielle a-t-elle eu lieu en Europe et non ailleurs dans le monde ?> http://erc.europa.eu/index.cfmWebsite over dit project / site web du projet : http://tinyurl.com/ERCgrant

JAN bUyTAERT

/ Jan Buytaert mocht de Eerste prijs in ontvangst nemen voor zijn wetenschap-pelijke poster tijdens het internationale congres van het middenoor te Stanford University in California. Zijn poster werd zowel op vormgeving, inhoud en presenta-tie als eerste gekozen door het publiek en de jury. Het vindt plaats om de drie jaar. / Le premier prix de l’affiche scienti-fique a été décerné à Jan Buytaert lors du congrès international pour l’oreille moyenne à l’université de Stanford, en Californie. Son affiche a été plébiscitée par le public et le jury au niveau de la mise en page, du contenu et de la pré-sentation. > www.ua.ac.be/bimef

© B

imef

Page 20: Vocatio 35 - 2009

vocatio 18

newsANNELIES vERbEkEPublicatie

ANNE TERESA dE kEERSMAEkER [ROSAS]The Song

“Het leven ontstond in het water. De zeeën worden leeg. Volgens gewezen schrijfster Monique Champagne luidt de overbevissing de finale fase van het leven op aarde in. Met een emotionele oproep trekt zij door Europa, van het ene ichthyologische congres naar het andere. Haar reis lijkt steeds meer op een vlucht. VISSEN REDDEN is een roman over grote idealen en intieme drama’s. Over een evolutie zonder plan en een mens met te veel herinneringen. Over eindes.”

In oktober 2009 verschijnt VISSEN REDDEN, het vierde boek van Annelies Verbeke. Verbeke schrijft ook filmscenario’s en theaterteksten. In Goedele verschijnt elke maand een ‘Nachtvlinder’ van haar hand en in NRCHandelsblad heeft zij om de twee weken een column.> www.anneliesverbeke.com

In The Song staan 10 dansers – negen mannen en één vrouw – opgesteld in een kaal speelvlak. De scène gestript tot op haar naakte basiselementen. Tot op de elementaire onderdelen van het theater : licht, geluid, beweging. Het speelveld dat Anne Teresa De Keersmaeker uitzet, samen met kunstenaars Ann Veronica Janssens en Michel François, is een woestijn. Het barre land dat ondanks zichzelf telkens weer het leven geeft aan nieuwe mogelijkheden : een speels huppelende solo, waarin het lichaam zijn eigen gewichtloosheid opzoekt. Een groepschoreografie als een zwerm vogels in volle vlucht, de steeds verschuivende patronen tegelijkertijd een proeve van mathematische precisie en van menselijke inventiviteit. / The Song : neuf hommes et une femme évoluent sur un plateau nu, réduit à l’essentiel. N’y subsistent que les unités élémentaires du théâtre – lumière, son, mouvement. L’espace que découpe Anne Teresa De Keersmaeker en collaboration avec les artistes visuels Ann Veronica Janssens et Michel François, est un désert. Un pays aride d’où émergent des hypothèses : un solo de joie, un corps en quête de sa dernière légèreté ou un mouvement d’ensemble profilé comme une nuée d’oiseaux, dont l’infinie variation des motifs évoque tout à la fois la formule mathématique et la pure fantaisie humaine.

17.09 > 19.09 & 23 > 27.09 > Kaaitheater, Brussel / Bruxelles30.09 > De Warande, Turnhout> www.rosas.be

cÉdRIc GERbEhAyEPhotographie/Fotografie

> Septembre / septemberProjection de son travail en RD Congo lors du Festival international de photojournalisme / Projectie van zijn werk uit de DR Congo tijdens het Internationaal festival van fotojournalisme : Visa pour l’image Perpignan,France.

Exposition / TentoonstellingCongo in Limbo Galerie Anastasia Photo, New-York

> Octobre / oktoberExposition / TentoonstellingPrix Bayeux-Calvados des correspondants de guerre Bayeux, France.

> www.agencevu.com/

dAvId REILANdDirection d’orchestre / Orkestleider

Orchestre philharmonique de Ruse (Bulgarie) / Filharmonisch orkest van Ruse (Bulgarije)4.09 > Symphonie n°3, Gustav Mahler 10.09> Rückert-Lieder & Symphonie n°2, Gustav Mahler 16.09 > Kindertotenlieder, Gustav Mahler & Symphonie n° 2, Jean Sibelius.

David Reiland est invité à partir d’octobre, par l’Université Carnegie Mellon de Pittsburgh (Pensylvanie) pour se perfectionner en direction d’orchestre (Post-Graduate) tout en étant chef assistant de l’orchestre de l’université. / Vanaf oktober zal David Reiland zich vervolmaken in het dirigeren aan de Universiteit Carnegie Mellon van Pittsburgh (Pennsylvania), terwijl hij eveneens assistent-dirigent is aan het orkest van de universiteit. > www.davidreiland.com

© C

édric

Ger

beha

ye

© H

erm

an S

orge

loos

Page 21: Vocatio 35 - 2009

vocatio 19

news

ELIOT LAwSONViool / Violon

ELIOT LAwSON (vIOOL)+ bENJAMIN GLORIEUX (cELLO)Enigma ensemble

PETER kRüGER Antwerpen-Centraal

25.09 > 4 saisons, Astor Piazolla, Théâtre Sébastopol, Lille2.10 > Hommages : Bartok, Nuits blanches, Brussel / Bruxelles4.10 > Hommages : Bartok, Nuits blanches, Brussel / Bruxelles11.10 > Aperitief concert met Helena Maes te Gent31.10 > Aperitief concert met Hommages, Cultureel centrum, Mol22.11 > Hommages, Festival van Hasselt > www.eliotlawson.com

20.09 > Festival Zuid, Antwerpen9.10 > Festival van het Waasland29.10 > Premiere muziektheater Moskou NY met Enigma, Arenbergschouwburg, Antwerpen20.11 > Muziektheater Moskou NY met Enigma, Arenbergschouwburg, Antwerpen> www.enigma-ensemble.com

De tachtig minuten durende film Antwerpen-Centraal heeft als doel de toeschouwer te laten reizen doorheen de fysieke en mentale ruimte en tijd van de Antwerpse spoorwegkathedraal, van bij zijn ontstaan tot nu. Antwerpen-Centraal wordt een cinematografische film waarbij heden en verleden, geschiedenis en dagelijks leven, fictie en realiteit elkaar voortdurend afwisselen. Peter Krüger tast in deze film verder de grenzen tussen fictie en documentaire af. De acteur Johan Leysen speelt de hoofdrol.‘Antwerpen-Centraal’ zal worden vertoond in de bioscoop en op televisie ( o.a. op Canvas , de RTBF en de Franstalige Zwitserse televisie). Première tweede helft van september. / Le film Antwerpen-Centraal vise à faire voyager le spectateur à travers l’espace et le temps physique et mental de la cathédrale ferroviaire d’Anvers, de sa création à nos jours. Antwerpen-Centraal proposera un échange continu entre le passé et le présent, l’histoire et la vie quotidienne, la réalité et la fiction. Peter Krüger continue ainsi à explorer les frontières entre documentaire et fiction. Le rôle principal est interprété par Johan Leysen. Le film sera projeté au cinéma et à la télévision (Canvas, RTBF, télévision suisse, etc.). La première aura lieu dans la seconde quinzaine de septembre.> www.intifilms.com

ANOUk dE cLERcq Tentoonstellingen / Expos

Fantastic Illusions12.09 > 18.10MOCA, Shanghai, China

Discovering Slowness25.09 > 16.10Chinese European Art Center, Xiamen, China

> www.portapak.be> www.augusteorts.be

Conductor

Page 22: Vocatio 35 - 2009

vocatio 20

news

bÉNÉdIcTE hENdERIck Expo / Tentoonstelling

k AREL vAN RANSbEEck Songs on the Mahabharata

18.10 > 20.12Offside but alive (Autopsy, final shot)Installation, sculptures, dessins (+ édition lithographique), œuvres récentes. Fin du cycle sur l’autopsie de Laetitia B. / Installaties, beeldhouwwerken, tekeningen (+ lithografische editie), recent werk. Einde van de cyclus rond de autopsie van Laetitia B. Galerie Triangle BleuCour de l’Abbaye, 54970 Stavelot> www.trianglebleu.be

Theater De Spiegel brengt Songs on the Mahabharata.Een verhaal over ons maar ook over u. Over een strijd tussen grootmachten, een strijd in een mens. Over het wel weten, maar niet kunnen. Een spannend dobbelspel brengt de bal aan het rollen. Hij is niet meer te stoppen. Tot het beest zichzelf opvreet. Songs on the Mahabharata ; een visueel concert over

de oorlog. Met vlijmscherpe rock. Met suggestieve “spoken word”. En vice versa. Een acteur wil het wel eens doen met een rockgroep. Een rockgroep wil er wel eens beeld bij betrekken. Een verroeste loods wordt een muzikale crime scene. Speeldata : 28.11 > 3.12 > 4.12 > 10.12 > 11.12 20u30, Scheld’apen, D’Herbouvillekaai 36, Antwerpen> www.despiegel.com

JUdITh vINdEvOGELWalpurgis

18.09 om 16u > WALPURGIS opent het festival Musica Sacra (Maastricht) met een concertante versie van Les Noces van Igor Stravinsky.

13 > 17.10 om 20u30, Le Parvis, Tarbes (Hautes-Pyrénées)

“Iedereen is samen gekomen in restaurant Andronov voor de bruiloft van Nastasja en Fetis. Van liefde of pril huwelijksgeluk lijkt in Tsjechov’s bruiloft geen sprake : de haring en het brood zijn zuur, de verlichting laat te wensen over, de bruid doet de hele avond haar mond niet open en de generaal laat op zich wachten. Net als het feest uit de hand dreigt te lopen, roept iemand om muziek. Exit Tsjechov, enter Stravinsky met Les Noces, een huwelijksritueel dat van de groep acteurs, zangers, muzikanten en publiek één grote familie maakt.”

>www.parvis.net>www.walpurgis.be

GwENdOLINE RObIN Performance

17 > 25.09 > Viva festival, Montréal (Canada) (Invitée par / uitgenodigd door LA CENTRALE, 4296 St. Laurent, Montréal, Québec)> www.vivamontreal.org23 > 27.09 > Anti festival, Kuopio (Finlande / Finland) > www.antifestival.com01 > 03.10 > Bxlbravo, atelier pyrotechnique pour des enfants / Pyrotechnisch atelier voor kinderen09 > 11.10 > Performance, Les Subsistances, Lyon> www.les-subs.com

> www.gwendolinerobin.be

Page 23: Vocatio 35 - 2009

vocatio 21

news

JAN hARdEMAN Chants populaires des Flamands de France

Edmond de Coussemaker (1805-1876) a noté entre Bailleul et Dunkerque des chansons, visitant des dentellières, des cultivateurs, des pêcheurs, des personnes âgées. Il a publié un choix de 150 chansons. Jan Hardeman nous signale qu’un nombre limité de livres (ré) édités sont encore disponibles / Edmond de Coussemaker (1805-1876) noteerde van Belle tot Duinkerke liederen bij kantwerksters, boeren, vissers en bejaarden. Een keuze van 150 liederen gaf hij uit in een boek. Jan Hardeman informeert ons dat een beperkt aantal exemplaren van de (her)uitgaven nog beschikbaar zijn.> www.estami.net

JAN wELLENS Dubbeltentoonstelling / double expos

De tekeningen en grafieken van Jan Wellens laten ons de jazzmuziek meebeleven, nemen ons mee in de wereld van de erotiek en laten ons stilstaan bij het dagelijkse leven. Gevoelens van intens ervaren maar ook van angst komen tot leven. De positieve kijk, het relativeren maar ook het verwerken van teleurstellingen zijn aanwezig. / Avec ses dessins et ses œuvres graphiques, Jan Wellens nous emmène dans le monde du jazz et de l’érotisme et nous apprend à prêter attention à la vie quotidienne. Il intègre dans ses œuvres autant de moments heureux que de déceptions et d’angoisses.

Een monografie met een 100-tal illustraties van kunstwerken wordt voorgesteld op 16 oktober en wordt te koop aangeboden aan 18 euro per stuk. / Une monographie comprenant une centaine reproductions sera présenté le 16 octobre. Il sera mis en vente à 18 euro.

Vrijdag16 oktober : gratis busvervoer voorzien naar de expo in Meise (heen en terug). Le soir de l’ouverture, navettes vers l’expo de Meise gratuites (aller-retour).

16.10 > 8.11Gratis inkom / Entrée libre

Deel 1 : Grafiek / Première partie : Arts graphiquesgc de oude pastorie, Kapelle-op-den-Bos> www.kapelle-op-den-bos.be/gemeenschapscentrum

Deel 2 : Aquarellen met pen en schilderijen / Deuxième partie : Aquarelles à la plume et tableauxcultuurhuis Meise, Meise> www.demuzevanmeise.be

ELIANE REyES Piano

OLIvIER cOyETTEChants de Sisyphe

13.09 > duo avec / met Lorenzo Gatto, Festival Musical du Brabant WallonPalais de plume, Ittre > www.festivaldewallonie.be> www.ittreculture.be Sortie cet automne d’un cd pour la firme Fuga Libera en duo avec Ronald Van Spaendonck. Sonatines du 20e siècle. / Deze herfst verschijnt er een cd voor Fuga Libera met Ronald Van Spaendonck, Sonatines du 20e siècle.

coffret cd / cd box : concours Reine Elisabeth / Koningin Elisabeth wedstrijd 2009. Lorenzo Gatto, Suyoen Kim, Soyoung Yoon

> www.eliane-reyes.com

04 > 05.09 Chants de Sisyphe avec une dizaine de jeunes comédiensTexte et mise en scène par Olivier CoyetteThéâtre de la Balsamine, Bruxelles> www.balsamine.be

Publication de la pièce Les Anciens aux éditions Lansman (automne ‘09).

Page 24: Vocatio 35 - 2009

vocatio 22

news

ARIANE LOzE MÔWN (movies on my own)

fRANcE dE GRIESSEN Concert

ANdRÉ SOUPART Photographie et vidéos / Fotografie en video

Ariane Loze onderzoekt met haar camera hoe een verhaal kan ontstaan uit ogenschijnlijk ongerelateerde beelden. In haar 6 kortfilms speelt ze zelf alle rollen, is ze tegelijkertijd actrice, regisseur en cameravrouw. Tijdens het Theaterfestival kan je in Bozar de live-opnames meemaken van de 7de film in de reeks. Het publiek is tegelijkertijd medespeler, observator, en actieve maker van de film die nog moet komen. / Munie de sa camera Ariane Loze analyse la création d’une histoire à partir d’un ensemble d’images qui ont de prime abord aucune relation les unes avec les autres. Dans ses 6 courts-métrages elle est à la fois actrice, metteur en scène et opératrice. Le public pourra assister à la réalisation du 7e film au Bozar pendant le Theaterfestival.

Deze kortfilms worden tijdens het Theaterfestival gebruikt als casestudies voor discussies in het kader van de projecten in de (semi) openbare ruimte van de deelnemers aan a.pass. a.pass is een internationale onderzoeksomgeving voor performers, scenografen en theoretici, zij organiseren hun aanbod rond de principes van zelforganisatie en samenwerking. / Ces courts-métrages seront utilisés pendant le Theaterfestival comme sujet de discussions dans le cadre des projets des participants à a.pass.

02 > 05.09 > 14-18u, Bozar

2 > 4.09 Discussies (in het Engels) / Discussions (en anglais) Kaaitheater, 4de verdieping / 4e étage, 16:30

> www.apass.be

Premier concert d’une tournée en formation électro-acoustique, accompagnée par Shanka (guitare, loops, percussions, choeurs) et Mélanie Török (basse, mélodica, percussions, choeurs). Un live télévisé et un reportage diffusé le 18 juin 2009 sur la chaîne française Telessonne sont visionables à la demande sur le site de la chaîne (Émission Attitude 91 Culture du 18 juin). D’autres titres live seront diffusés sur cette chaîne au mois de septembre. « Un cocktail mixant douceur et énergie, le rock dans toute sa synthèse, une âme de velours dans un gant d’électricité ! » Patrice, New Wave

17.09 > 20h30, La Bobine, 3 bis rue Clément, 38000 Grenoble> www.myspace.com/francedegriessen

Pour André Soupart, les expériences de la photographie et du cinéma sont deux voies méditatives complémentaires qui le conduisent à sentir le monde et à communiquer avec lui. / André Soupart beschouwt fotografie en video als twee elkaar aanvullende meditatieve media die hem helpen de wereld te ervaren en ermee te communiceren.

Exposition du cycle thématique Une image n’est jamais seule / Tentoonstelling in het kader van de cyclus Een beeld ontstaat nooit uit zichzelfTraversées / Doortochten23.09 > 01.11 Vernissage > 22.09 de 18h30 à 21h / van 18u30 tot 21uConversation avec André Soupart : le samedi 3 octobre à 15h30 / Gesprek met André Soupart op zaterdag 3 oktober om 15u30Entrée libre / Gratis inkomLa Vénerie, Centre Culturel de Watermael-Boitsfort / Cultureel centrum van Watermaal-Bosvoorde> www.lavenerie.be > www.andresoupart.com

©Ca

ther

ine

Jam

es©

Andr

é So

upar

t

Page 25: Vocatio 35 - 2009

vocatio 23

news

ThOMAS chAbLE Photographie / Fotografie

Humain trop Humain19.09 > 31.10 Galerie 100 Titres Rue A. Cluysenaar 2, 1060 Bruxelles / Brussel> www.100titres.be

© N

icol

as V

elte

Thom

as C

habl

e

JULIE bOITTE Conteuse

ANNA hEyLEN Modeshow / Défilé de mode

MARIE hALLyNck Violoncelle / Cello

vINcENT wAUTERS Embarquement immédiat

03.09 > Midis Contés, Parc Royal à Bruxelles

09.09 > L’autre « Lieu » : Intervention contée à partir de collectage de récits de vie de personnes confrontées à des problèmes de santé mentale, dans le cadre d’un colloque organisé par l’asbl L’Autre « Lieu ».

20.09 > Les Dimanches du Conte de Bruxelles # 6conteur invité : Didier Kowarsky

24.09 > Midis Contés, Bibliothèque d’Anderlecht

18.10 > Les Dimanches du Conte de Bruxelles # 7conteur invité : Sylvain Cebron De Lisle

17.10 à 10h30 > Y a pas que la soupe qui fait grandir !Contes, comptines et jeux de doigts pour tout petits, de 0 à 3 ans.Médiathèque de Chevilly Larue – Paris

> www.julieboitte.com

17.09 > Salondefilé van de nieuwe wintercollectie 2009 in Maison Anna Heylen, enkel op invitatie / Défilé de mode de la nouvelle collection d’hiver 2009 à la Maison Anna Heylen, uniquement sur invitation.> [email protected] > www.annaheylen.be

02.09 > Concert en soliste avec le / Soloconcert met de Hong-Kong Chinese Orchestra, Bozar 05.09 > Récital avec / Recital met Cédric Tiberghien, Festival Enescu, Bucarest / Boekarest18.09 > Concert en soliste avec le / Soloconcert met het Limburgs Symfonie Orkest, Maastricht 27.09 > Ensemble Kheops, Beethoven Fest, Bonn30.09 > Avec / Met quatuor Danel & Pierre Lénert, Concerts de midi de Bruxelles / Brussel10.09 > Concert en soliste avec l’Orchestre national de Belgique, Nivelles (Festival de Wallonie) / Soloconcert met het Nationaal Orkest van België, Nijvel

10.10 > 20h30 Avec l’Orchestre national de Belgique, sous la direction de Xian Zhang / Met het Nationaal orkest van Belgïe, onder leiding van Xian ZhangAula Magna, Louvain-La-NeuveFelix Mendelssohn, Hao-Fu Zhang, Claude Debussy, Benjamin Britten> www.festivaldewallonie.be

17.10 > Concert avec / met ensemble Franck, Mont-sur-Marchienne

Dans le cadre de la journée sans voiture, l’École de Cirque de Bruxelles présente Embarquement Immédiat, un Festival organisé dans le quartier, pour le quartier, par le quartier... Une grande fête multiculturelle rassemblant chaque année les habitants, associations et commerçants du quartier maritime. / Embarquement Immédiat is een multicultureel buurtfestival georganiseerd door de Circusschool van Brussel, dat bewoners, verenigingen et handelaars verenigt uit de buurt van het kanaal.

20.09 > rue Picard - rue de l’Escaut, aux abords de l’École de Cirque de Bruxelles / Picardstraat - Scheldestraat, aan de rand van de Circusschool van Brussel> www.ecoledecirquedebruxelles.be

TONy NyS – JAN MIchIELSTetralyre

Alto – Piano12.10 > Conservatoire Royal de Bruxelles, 20:00Bohuslav Martinu, Antonin Dvorak, Johannes Brahms

Page 26: Vocatio 35 - 2009

vocatio 24

news

cINdy cASTILLO Orgue / Orgel

kRISTIEN wOUTERS DAMiAAN !

Le cd Incipit est édité par l’abbaye de Maredsous à l’occasion de l’inauguration de leur orgue de choeur THOMAS. Œuvres pour orgue seul ainsi que pour orgue et flûte à bec (Laura Pok) / De cd Incipit wordt uitgegeven door de abdij van Maredsous naar aanleiding van de inhuldiging van hun koororgel THOMAS. Zowel werken voor orgel, als voor orgel en blokfluit (Laura Pok). G. Frescobaldi, A. Van den Kerckhoven, J.P. Sweelinck, T.A. Vitali, J.S. Bach, Stéphane d’Oultremont (un jeune moine bénédictin de l’abbaye / een jonge benedictijnse monnik van de abdij van Maredsous)> www.maredsous.be/index.php?id=455 Passio vient d’être édité en juillet dernier par la prestigieuse salle de concert de Sapporo, Kitara au Japon. / In juli verscheen de cd Passio, uitgegeven door de prestigieuze concertzaal Kitara van Sapporo in Japan.Grand orgue de concert KERN / Grote concertorgel KERN.J.S. Bach, B. Mernier, C. Franck, L. Vierne, M. Duruflé, C. Tournemire.> www.kitara-sapporo.or.jp/english/index.html

SET (Sant’ Egidio Theater) brengt Damiaan tot leven in een muziektheater. Een dertigtal jongeren tussen 15 en 25 voeren de toeschouwer mee naar de melaatsenkolonie op Molokaï, het zieke paradijs. Dialogen en brieffragmenten worden afgewisseld met ballades en songs : een klassieke tekst in een moderne enscenering. Want een man uit een ver verleden spreekt nog tot de verbeelding van de moderne mens, omdat de vragen aan zijn leven die zijn waar iedereen mee te maken heeft : wat doe ik met mijn leven ? Het houden voor mezelf of het weggeven ? / Le père Damien fait l’objet d’une pièce de théâtre musicale du Théâtre Sant’ Egidio. Une trentaine de jeunes de 15 à 25 ans emmènent les spectateurs vers le paradis malade, la colonie des lépreux de Molokai. Dialogues et extraits de lettres alternent avec des chansons ; un texte classique dans une mise en scène d’aujourd’hui. Cet homme d’un passé lointain continue de nous inspirer, puisqu’il se posait des questions qui sont de tous les temps : Que dois-je faire de ma vie ? La garder pour moi ou l’offrir ?

07 > 9.10 & 14 > 16.10 Fakkeltheater, Antwerpen 20.3022 > 23.10 Bronks, Brussel / Bruxelles, 20.00Voorstellingen in het Nederlands met Franse boventitels / Représentations en néerlandais avec sur-titres en français

31 > 31.10 Het Gevolg, Turnhout, 20.15 > www.set-damiaan.be > www.santegidio.be

RÉGIS PELLETTI & fREddy cAccIATOREZaïus

PIERRE ERLERAbbaye de Stavelot

Groupe musical Zaïus (Percussions) / Muzikale percussiegroep Zaïus26.09 > Groovement vs Zaïus La Louvière.Participation au spectacle urbain Décrocher la lune de Franco Dragone, mis en scène par Luc Petit. Une rencontre entre deux mondes, deux entités : Celle des percussions incarnées par 2 batteurs percussionnistes et celle de l’électronique incarnée par 2 producteurs de musique House inspiré (Nicolas et Mickael Vandendries). Des projections vidéo originales viennent définir l’univers visuel du groupe. / Deelname aan het stedelijke spektakel Décrocher la lune van Franco Dragone, geregisseerd door Luc Petit. Een ontmoeting tussen twee werelden, die van de percussie en die van de elektronica. Die van Régis Pelletti en Freddy Cacciatore, percussionisten, en van Nicolas en Mickael Vandendries, House producers. Zij worden visueel omkaderd door videoprojecties.

> www.zaius.net> www.groovementinc.com> www.myspace.com/zaiusmusic

> 20.09L’automobile dans la Bande Dessinée / De auto in het stripverhaal

25.09 > 29.11D’or et de Parchemin / Van Goud en PerkamentAu douzième siècle, l’abbaye de Stavelot, l’une des plus importantes de l’Empire germanique, va connaître un rayonnement sans précédent grâce à son abbé, Wibald, qui la dirigea de 1130 jusqu’à son décès en 1158. L’exposition met en scène Wibald et son époque au travers de pièces exceptionnelles :

manuscrits originaux prêtés par les grands musées européens, costumes d’époque recréés par Isabelle de Borchgrave (artiste bruxelloise) ou encore reconstitution de la tombe de l’abbé Wibald. / De abdij van Stavelot kende een haar bloeiperiode in de 12de eeuw dankzij haar toenmalige abt, Wibald. Deze tentoonstelling brengt Wibald en zijn tijdsgeest in kaart met uitzonderlijke stukken uit het artistieke erfgoed van de abdij.

> www.abbayedestavelot.be

Page 27: Vocatio 35 - 2009

CoverfotoAnne Teresa De Keersmaeker, choreografe en laureate in 1981, richtte haar dansgezelschap Rosas op in 1983. Sindsdien werden haar vooruitstrevende dansproducties internationaal gelauwerd. Twaalf jaar later richtte zij samen met De Munt de dansschool PARTS (Performing Arts Research and Training Studios) op in Brussel, die een vierjarige dansopleiding aanbiedt aan studenten uit de hele wereld. Deze coverfoto werd genomen tijdens de repetities voor de recentste productie van Rosas, The Song (data zie News).

Photo de couverture

Cette photo de couverture a été prise lors des répétitions de la dernière représentation de Rosas, The Song (dates voir News). Lauréate en 1981, Anne Teresa De Keersmaeker fonda sa compagnie Rosas deux ans plus tard. Ses pièces ont tout de suite été plébiscitées par le public et les critiques. En 1992, elle fonde avec La Monnaie une école de danse à Bruxelles, PARTS, où une formation de quatre ans est dispensée à des étudiants du monde entier.

> www.rosas.be> www.parts.be

© Herman Sorgeloos

edi toLe présent Vocatio vous invite à voyager à travers les générations et les disciplines des lauréats, ainsi qu’à travers le monde. En partant

des delphinariums en Europe, on s’élance vers le Mexique, en passant par l’Inde, l’Iran, la Chine ou encore le Japon. Des articles qui reflètent la grande diversité des vocations de la Fondation !La rubrique News, bien remplie, annonce un programme chargé pour la rentrée. Pas question de s’ennuyer, des évènements pour tous les goûts et les couleurs vous offrent l’embarras du choix !

Bon vent à tous !

Cordialement,Camille Delbecque

Vos remarques et suggestions sont les bienvenues à l’adresse suivante :> [email protected].

De artikels uit deze Vocatio laten jullie kennismaken met verschillende generaties laureaten en laten het internationaal karakter zien van hun projecten, het wordt een ware wereldreis. Een reis die de grote verscheidenheid van hun roepingen weergeeft. Na een bezoek aan de dolfinariums van Europa, vertrekken we naar Mexico, gevolgd door tussenstops in India, Iran, en China, en met als eindbestemming Japan. De goedgevulde News-rubriek kondigt een druk nieuw seizoen aan, met een divers scala van evenementen, er is dan ook voor elk wat wils!

Goeie reis !

Met vriendelijke groeten,Camille Delbecque

Opmerkingen en suggesties zijn welkom op > [email protected].

La composition du conseil d’administration est disponible sur le site / De samenstelling van de raad van bestuur is beschikbaar op de website.

> www.fondationvocation.be> www.stichtingroeping.be

> www.fondationvocation.be> www.stichtingroeping.be

Jury

Wij verwelkomen drie nieuwe juryleden / Nous accueillons trois nouveaux membres du jury :

Jury Arts autres / Jury Andere kunstenMichel de Warzée, comédien, secondera Michel Wright dans l’étude des dossiers francophones « Arts de la scène et lit-térature » / Michel de Warzée, acteur, zal Michel Wright bijstaan in het bestuderen van de Franstalige dossiers in de afdeling « Podiumkunsten en Litteratuur ».

Jury Plastische kunsten / Jury Arts plas-tiques Guy Leclercq, Gentse schilder, zal de Jury Plastische kunsten versterken / Guy Leclercq, peintre gantois, renforcera le jury arts plastiques.

Jury Sciences médicales / Jury Medische wetenschappen Stefan Smajda, docteur en médecine, gyné-cologue à la Clinique Ste-Anne St-Remi à Bruxelles, remplacera le docteur Guy-Roland Pâque / Stefan Smajda, dokter in de geneeskunde en gynaecoloog aan de St-Anna St-Remi kliniek te Brussel, zal dokter Guy-Roland Pâque vervangen.

2 L’immunité des dauphins | De immuniteit van de dolfi jnen Géraldine Lacave

6 Groene energie voor een groene vulkaan | Énergie verte pour un volcan vert Dmitr i Rouwet

9 De Indiase tempeldans | La danse indienne Jetty Roels

13 Souffl es d’Asie | Azïe in één adem Nathalie Houtman

16 Jury Roseline Beudels

17 Prix et bourses | beurzen en prijzen

18 News

Fondation belge de la VocationSous le haut patronage de Sa Majesté la Reine Fabiola

Place de l’Albertine 2, 1000 BruxellesTél. 02 213 14 90 | Fax 02 213 14 95E-mail : [email protected] internet : www.fondationvocation.beKBC 733-0396758-58Le secrétariat est ouvert lundi, mardi et jeudi de 9h à 12h30 et de 13h30 à 17h, mercredi et vendredi de 9h à 12h30.

Belgische Stichting RoepingOnder de hoge bescherming van Hare Majesteit Koningin Fabiola

Albertinaplein 2, 1000 BrusselTel. 02 213 14 90 | Fax 02 213 14 95E-mail : [email protected] : www.stichtingroeping.beKBC 733-0396758-58Het secretariaat is open op maandag, dinsdag en donderdagvan 9.00 tot 12.30 uur en van 13.30 tot 17.00 uur ; op woensdag en vrijdag enkel van 9.00 tot 12.30 uur.

Secrétariat | Secretariaat

Déléguée générale | Algemeen afgevaardigdeSylviane Jacquet de Haveskercke > [email protected]> [email protected]

Assistantes | AssistentesBernadette StevensRégine de Renesse

Collaboratrice | MedewerksterNicole Gautier

Communication | CommunicatieCamille Delbecque> [email protected]> [email protected]

Vocatio

Rédaction | RedactieCamille Delbecque> [email protected]> [email protected]

Graphisme | VormgevingMarie-Hélène Grégoire > [email protected]

Relecture | HerlezingFrançoise Osteaux, Jan H. Verbanck

Éditeur responsable | Verantwoordelijke uitgever Alain PhilippsonAlbertinaplein 2 place de l’Albertine Bruxelles 1000 Brussel

L’action en faveur des lauréats est soutenue par la Fondation Bernheim | De actie ten voordele van laureaten wordt gesteund door de Stichting Bernheim.

Page 28: Vocatio 35 - 2009

Belgique – BelgiëP.P. – P.B.

Bruxelles X – Brussel XBC 10044P405389

Revu

e tr

imes

trie

lle d

e la

Fon

datio

n be

lge

de la

Voc

atio

nDr

iem

aand

elijk

s tij

dsch

rift v

an d

e Be

lgis

che

Stic

htin

g Ro

epin

g

3e tr

imes

tre

2009

> 3

de tr

imes

ter 2

009

35