Sosyal Ogrenme Kurami

27
1 Sosyal Öğrenme Kuramı Sosyal Öğrenme Kuramı Bandura Bandura

description

sosyal öğrenme kuramı

Transcript of Sosyal Ogrenme Kurami

Page 1: Sosyal Ogrenme Kurami

1

Sosyal Öğrenme Sosyal Öğrenme KuramıKuramı

BanduraBandura

Page 2: Sosyal Ogrenme Kurami

2

Sosyal öğrenmede temel faktör, bireyin başkalarını Sosyal öğrenmede temel faktör, bireyin başkalarını gözlemleyerek öğrenmesidir. Birlikte öğrenme gözlemleyerek öğrenmesidir. Birlikte öğrenme ortamında öğrenen ile öğretenlerin etkileşim içinde ortamında öğrenen ile öğretenlerin etkileşim içinde olması, öğrenene; gözleme, taklit etme ve zihinsel olması, öğrenene; gözleme, taklit etme ve zihinsel fonksiyonlar geliştirmede gerçek fırsatın sağlanması fonksiyonlar geliştirmede gerçek fırsatın sağlanması gereklidir. gereklidir.

Öğrenmemin etkililiği, öğrenenin modelden Öğrenmemin etkililiği, öğrenenin modelden gözlemlediği davranışı taklit edebilme kabiliyetine gözlemlediği davranışı taklit edebilme kabiliyetine bağlıdır. bağlıdır.

Gözlemlenen davranışın sonunda modelin almış Gözlemlenen davranışın sonunda modelin almış olduğu olumlu pekiştireç veya ceza gözlemleyenin o olduğu olumlu pekiştireç veya ceza gözlemleyenin o davranışı taklit edip etmeme kararını etkiler.davranışı taklit edip etmeme kararını etkiler.

GÖZLEM YOLUYLA ÖĞRENME

Page 3: Sosyal Ogrenme Kurami

3

Araştırma sonuçları, davranışı pekiştirilen modeli Araştırma sonuçları, davranışı pekiştirilen modeli izleyen bireylerin modelin davranışını daha izleyen bireylerin modelin davranışını daha sıklıkla ve kısa sürede taklit ettiklerini sıklıkla ve kısa sürede taklit ettiklerini göstermektedir.göstermektedir.

Dolaylı Pekiştirme

Page 4: Sosyal Ogrenme Kurami

4

Modelin yapmış olduğu davranış sonunda almış Modelin yapmış olduğu davranış sonunda almış olduğu cezanın gözlemlenmesi, gözleyenin o olduğu cezanın gözlemlenmesi, gözleyenin o davranışı yapma eğilimini azaltır veya ortadan davranışı yapma eğilimini azaltır veya ortadan kaldırır. Yalnız davranış korkudan dolayı kaldırır. Yalnız davranış korkudan dolayı yapılmıyorsa korkunun azaldığı veya ortadan yapılmıyorsa korkunun azaldığı veya ortadan kalktığı durumlarda istenmeyen davranışı yapma kalktığı durumlarda istenmeyen davranışı yapma eğilimi gösterilmektedir.eğilimi gösterilmektedir.

Dolaylı Ceza

Page 5: Sosyal Ogrenme Kurami

5

Gözlenen ürünler, bireyi sadece bilgilendirmez, Gözlenen ürünler, bireyi sadece bilgilendirmez, aynı zamanda onu elde etmeye de güdüler. aynı zamanda onu elde etmeye de güdüler. Ancak gözlenen davranış, değer verilen bir Ancak gözlenen davranış, değer verilen bir ürünle sonuçlanırsa, gözleyen kişi o davranışı ürünle sonuçlanırsa, gözleyen kişi o davranışı yapmak için istek duyar. Ayrıca, gözlemci o yapmak için istek duyar. Ayrıca, gözlemci o davranışı yapabileceğine inanmalıdır. davranışı yapabileceğine inanmalıdır. Başkalarının başarılarını yada başarısızlıklarını Başkalarının başarılarını yada başarısızlıklarını gözlemek, belli bir davranışı yapmak için bireyin gözlemek, belli bir davranışı yapmak için bireyin kendi yeteneğini değerlendirmesine yardım kendi yeteneğini değerlendirmesine yardım eder.eder.

Dolaylı Güdüleme

Page 6: Sosyal Ogrenme Kurami

6

Bir çok duygu gözlem yoluyla kazanılır. Bir çok Bir çok duygu gözlem yoluyla kazanılır. Bir çok insan doğrudan kendileri zarar görmedikleri insan doğrudan kendileri zarar görmedikleri halde, fareden, kediden, yılandan hatta halde, fareden, kediden, yılandan hatta sınavdan korkarlar. Bu korkuların nedeni ise söz sınavdan korkarlar. Bu korkuların nedeni ise söz konusu korkulara sahip modellerin konusu korkulara sahip modellerin gözlenmesidir. Modeller, sesleri, mimikleri, gözlenmesidir. Modeller, sesleri, mimikleri, bağırmaları, ağlamaları söyledikleri sözler bağırmaları, ağlamaları söyledikleri sözler yoluyla gözleyen kişiye bir çok mesaj verir ve yoluyla gözleyen kişiye bir çok mesaj verir ve sonuçta modeli gözleyen kişi dolaylı yaşantı sonuçta modeli gözleyen kişi dolaylı yaşantı kazanarak aynı korkulara sahip olabilir.kazanarak aynı korkulara sahip olabilir.

Dolaylı Duygu

Page 7: Sosyal Ogrenme Kurami

7

Gözlem yoluyla öğrenme kuramının en önemli Gözlem yoluyla öğrenme kuramının en önemli öğesi modeldir. İnsanların bir davranışı öğesi modeldir. İnsanların bir davranışı öğrenebilmeleri için, o davranışın başkaları öğrenebilmeleri için, o davranışın başkaları tarafından nasıl yapıldığını görmeleri tarafından nasıl yapıldığını görmeleri gerekmektedir. Model ile gözlemleyenin karakter gerekmektedir. Model ile gözlemleyenin karakter benzerlikleri veya özellikleri davranışın taklit benzerlikleri veya özellikleri davranışın taklit edilme oranını artırır. O halde model ile edilme oranını artırır. O halde model ile gözlemleyen arasındaki etkileşimde bazı temel gözlemleyen arasındaki etkileşimde bazı temel özellikler bulunmalıdır. özellikler bulunmalıdır. Bunlar:Bunlar:

Yaş-Cinsiyet-Karakter-Benzerlik-Statü Yaş-Cinsiyet-Karakter-Benzerlik-Statü

Model ÖzellikleriModel Özellikleri

Page 8: Sosyal Ogrenme Kurami

8

SOSYAL BİLİŞSEL KURAMIN DAYANDIĞI TEMEL İLKELER

Page 9: Sosyal Ogrenme Kurami

9

Bandura’ya göre bireysel faktörler, bireyin çevre Bandura’ya göre bireysel faktörler, bireyin çevre ve davranışı karşılıklı olarak birbirlerini ve davranışı karşılıklı olarak birbirlerini etkilemekte ve bu etkileşimler bireyin sonraki etkilemekte ve bu etkileşimler bireyin sonraki davranışını etkilemektedir. Davranış çevreyi; davranışını etkilemektedir. Davranış çevreyi; çevre ise davranışı değiştirebilir. Yine çevre çevre ise davranışı değiştirebilir. Yine çevre bireysel özellikleri değiştirebileceği gibi bireysel bireysel özellikleri değiştirebileceği gibi bireysel özellikler de çevreyi değiştirebilir.özellikler de çevreyi değiştirebilir.

Bandura pekiştirme ve cezanın potansiyel Bandura pekiştirme ve cezanın potansiyel çevrede var olduğunu; onların ortaya çıkışını çevrede var olduğunu; onların ortaya çıkışını yani gerçekleşmelerini bizim davranışlarımızın yani gerçekleşmelerini bizim davranışlarımızın belirlediğini savunmaktadır.belirlediğini savunmaktadır.

Karşılıklı BelirleyicilikKarşılıklı Belirleyicilik

Page 10: Sosyal Ogrenme Kurami

10

Birey, davranış, çevre birbirlerini etkileyerek Birey, davranış, çevre birbirlerini etkileyerek bireyin bir sonraki davranışını belirlemelerine bireyin bir sonraki davranışını belirlemelerine rağmen her zaman bütün olaylarda her biri aynı rağmen her zaman bütün olaylarda her biri aynı etkiye sahip değildir. Örneğin; çok gürültülü bir etkiye sahip değildir. Örneğin; çok gürültülü bir çevre, davranışı her şeyden daha çok çevre, davranışı her şeyden daha çok etkileyebilir. Birey çalışmaya çok istekli olsa bile etkileyebilir. Birey çalışmaya çok istekli olsa bile gürültü çalışmasını engelleyebilir. Sonuç olarak gürültü çalışmasını engelleyebilir. Sonuç olarak bireyin gelecek davranışları çevre, davranış ve bireyin gelecek davranışları çevre, davranış ve bireysel özellikleri tarafından belirlenir. bireysel özellikleri tarafından belirlenir.

Karşılıklı BelirleyicilikKarşılıklı Belirleyicilik

Page 11: Sosyal Ogrenme Kurami

11

Bandura insanların, dünyanın kendisinden çok bilişsel Bandura insanların, dünyanın kendisinden çok bilişsel temsilcileriyle etkileşimde bulunduklarını; bilişsel temsilcileriyle etkileşimde bulunduklarını; bilişsel temsilciler yoluyla dünyayı sembolik olarak temsilciler yoluyla dünyayı sembolik olarak gördüklerini savunmaktadır. gördüklerini savunmaktadır.

Bunu anlamı şudur:Bunu anlamı şudur: İnsanoğlu, düşünme ve dili İnsanoğlu, düşünme ve dili kullanma gücüne ship olduğundan geçmişi kafasında kullanma gücüne ship olduğundan geçmişi kafasında taşıyabilmekte, geleceği ise test edebilmektedir. Aynı taşıyabilmekte, geleceği ise test edebilmektedir. Aynı şeyler geçmiş için olduğu kadar gelecek için de şeyler geçmiş için olduğu kadar gelecek için de geçerlidir. Henüz meydana gelmemiş olaylar da geçerlidir. Henüz meydana gelmemiş olaylar da zihinde temsil edilir. Gelecekteki muhtemel zihinde temsil edilir. Gelecekteki muhtemel davranışlar, zihinde sembolik olarak yapılır,merak davranışlar, zihinde sembolik olarak yapılır,merak edilir ve test edilirler. Geçmiş ve geleceğin sembolü edilir ve test edilirler. Geçmiş ve geleceğin sembolü yada bilişsel temsilcisi düşünceler, sonraki yada bilişsel temsilcisi düşünceler, sonraki davranışları etkileyen yada onlara neden olan davranışları etkileyen yada onlara neden olan materyallerdir.materyallerdir.

Sembolleştirme Kapasitesi

Page 12: Sosyal Ogrenme Kurami

12

İnsanlar geçmişte yaşadıklarını, düşünce ve İnsanlar geçmişte yaşadıklarını, düşünce ve sembollerle zihinlerinde kodlayarak ileriye dönük sembollerle zihinlerinde kodlayarak ileriye dönük planlar yapma gücüne sahiptirler. planlar yapma gücüne sahiptirler.

İnsanlar beklentilerini karşılama durumunu İnsanlar beklentilerini karşılama durumunu dikkate alarak hedefler oluştururlar ve gelecekle dikkate alarak hedefler oluştururlar ve gelecekle ilgili planlar yaparlar. ilgili planlar yaparlar.

Gelecekte başkalarından göreceği olası Gelecekte başkalarından göreceği olası davranışlara nasıl davranması gerektiği ile ilgili davranışlara nasıl davranması gerektiği ile ilgili ön hazırlık yaparlar. ön hazırlık yaparlar.

Kısacası düşünce davranıştan önce gelir.Kısacası düşünce davranıştan önce gelir.

Öngörü Kapasitesi

Page 13: Sosyal Ogrenme Kurami

13

İnsanlar başkalarının davranışlarını ve o İnsanlar başkalarının davranışlarını ve o davranışların sonuçlarını gözlemleyerek davranışların sonuçlarını gözlemleyerek öğrenirler. öğrenirler.

Elbette insanlar kendi yaptığı davranış ve Elbette insanlar kendi yaptığı davranış ve sonuçlarından da öğrenirler fakat bu durum sonuçlarından da öğrenirler fakat bu durum insanın öğrenme kapasitesini sınırlar. insanın öğrenme kapasitesini sınırlar.

Başkalarını deneyimlerinden öğrenilmesi Başkalarını deneyimlerinden öğrenilmesi insanların öğrenme kapasitesini ve hızını insanların öğrenme kapasitesini ve hızını yükseltir.yükseltir.

Dolaylı Öğrenme Kapasitesi

Page 14: Sosyal Ogrenme Kurami

14

Sosyal öğrenme kuramının temel ilkelerinden Sosyal öğrenme kuramının temel ilkelerinden biri de bireyin kendi biçimlendirme potansiyeli biri de bireyin kendi biçimlendirme potansiyeli olduğunu kabul etmesidir. Çünkü insanlar kendi olduğunu kabul etmesidir. Çünkü insanlar kendi hayatlarını kontrol etme ve düzenleme gücüne hayatlarını kontrol etme ve düzenleme gücüne sahiptirler. sahiptirler.

Beslenme, çalışma durum ve şekilleri, dinlenme Beslenme, çalışma durum ve şekilleri, dinlenme eğlenme biçimleri gibi kişisel işlerde insanlar eğlenme biçimleri gibi kişisel işlerde insanlar kendi yaşantılarını başkalarına göre değil kendi yaşantılarını başkalarına göre değil kendilerine göre ayarlayabilirler. kendilerine göre ayarlayabilirler.

Ayrıca insanlar bir faaliyet veya iş için Ayrıca insanlar bir faaliyet veya iş için kendilerine göre standartlar ve motivasyon kendilerine göre standartlar ve motivasyon oluşturarak çalışırlar. Yani insanların yaptıkları oluşturarak çalışırlar. Yani insanların yaptıkları işlerdeki sorumluluk kendilerine aittir.işlerdeki sorumluluk kendilerine aittir.

Öz Düzenleme Kapasitesi

Page 15: Sosyal Ogrenme Kurami

15

Sosyal öğrenme kuramının son ve en önemli Sosyal öğrenme kuramının son ve en önemli ilkesidir. İnsanlar kendileri hakkında düşünür ve ilkesidir. İnsanlar kendileri hakkında düşünür ve düşündüklerini açıklayabilir. düşündüklerini açıklayabilir.

Bireyler kendi fikirlerini ve düşüncelerini Bireyler kendi fikirlerini ve düşüncelerini uyguladıktan sonra sonuçları değerlendirir ve uyguladıktan sonra sonuçları değerlendirir ve kendisini yargılayabilir. kendisini yargılayabilir.

İnsanın kendinin farkında olması ve kapasitesi İnsanın kendinin farkında olması ve kapasitesi ile yapacağı iş arasında değerlendirme yapması, ile yapacağı iş arasında değerlendirme yapması, bireyin öğrenme sürecinde önemli bir durumdur.bireyin öğrenme sürecinde önemli bir durumdur.

Öz Yargılama Kapasitesi

Page 16: Sosyal Ogrenme Kurami

16

GÖZLEM YOLUYLA ÖĞRENME SÜREÇLERİ

2- Hatırda Tutma

1- Dikkat

3- Davranışı Meydana Getirme

Güdülenme

Page 17: Sosyal Ogrenme Kurami

17

Gözlem yoluyla öğrenmenin temel koşulu dikkat Gözlem yoluyla öğrenmenin temel koşulu dikkat etmektir. Bu yolla öğrenmenin gerçekleşebilmesi etmektir. Bu yolla öğrenmenin gerçekleşebilmesi için bireyin modelin yaptıklarını izleyip doğru için bireyin modelin yaptıklarını izleyip doğru olarak algılaması gerekmektedir. Fakat dikkatin olarak algılaması gerekmektedir. Fakat dikkatin oluşmasına, model davranışı yapan kişi, model oluşmasına, model davranışı yapan kişi, model davranışın özelliği ve model davranışı öğrenen davranışın özelliği ve model davranışı öğrenen kişinin özelliği olmak üzere üç faktör etkilidir. kişinin özelliği olmak üzere üç faktör etkilidir.

Model davranışın özellikleri ise basit, açık, ilgi Model davranışın özellikleri ise basit, açık, ilgi çekici ve işlevsel değerinin olmasıdır. çekici ve işlevsel değerinin olmasıdır.

Gözlemleyen kişinin durumu ve özelliği Gözlemleyen kişinin durumu ve özelliği gözlemlenen davranışa dikkat sağlamasında gözlemlenen davranışa dikkat sağlamasında önemli bir faktördür.önemli bir faktördür.

Dikkat Etme Süreci

Page 18: Sosyal Ogrenme Kurami

18

Geçmişte başkalarından gördüğümüz Geçmişte başkalarından gördüğümüz davranışlardan yararlanabilmek için hatırlamak davranışlardan yararlanabilmek için hatırlamak zorundayız. zorundayız.

Başkalarından gözlemlediğimiz davranışları Başkalarından gözlemlediğimiz davranışları beynimizde kodlarız. Bu kodlama işleminde beynimizde kodlarız. Bu kodlama işleminde semboller, resimler, hayali ve soyut nesnelerden semboller, resimler, hayali ve soyut nesnelerden yararlanırız. yararlanırız.

Gözlemleyerek kazanır ve beyne kodlanan bilgilerin Gözlemleyerek kazanır ve beyne kodlanan bilgilerin uygulanması ve zihinsel olarak deneme ve pratik uygulanması ve zihinsel olarak deneme ve pratik yapılması unutmayı engeller. yapılması unutmayı engeller.

Gözlemlenen davranışın hatırlanmasında bireyin Gözlemlenen davranışın hatırlanmasında bireyin zihinsel yapısı ve kapasitesi durumu etkiler.zihinsel yapısı ve kapasitesi durumu etkiler.

Hatırda Tutma Süreci

Page 19: Sosyal Ogrenme Kurami

19

Gözlemlenen davranışların bellekte kodlandıktan Gözlemlenen davranışların bellekte kodlandıktan sonra birey tarafından davranışa sonra birey tarafından davranışa dönüştürülmesidir. dönüştürülmesidir.

Kişi istenilen davranışı gördükten sonra kendisi Kişi istenilen davranışı gördükten sonra kendisi yaparsa öğrenme olur. Davranışı meydana yaparsa öğrenme olur. Davranışı meydana getirme sürecinde model, öğretmen veya diğer getirme sürecinde model, öğretmen veya diğer kişilerin geri bildirimde bulunması davranışın kişilerin geri bildirimde bulunması davranışın istenilen düzeye getirilmesinde önemlidir. istenilen düzeye getirilmesinde önemlidir.

İstenilen düzeyde olmaması durumunda İstenilen düzeyde olmaması durumunda eksikliklerin görülerek giderilmeye çalışılması eksikliklerin görülerek giderilmeye çalışılması gereklidir.gereklidir.

Davranışı Meydana Getirme Süreci

Page 20: Sosyal Ogrenme Kurami

20

İnsanlar dışarıdan her gördüğü davranışı İnsanlar dışarıdan her gördüğü davranışı gözlemleyerek öğrenmezler. gözlemleyerek öğrenmezler.

Gözlemlenen davranışın sonunda modelin çevreden Gözlemlenen davranışın sonunda modelin çevreden almış olduğu tepki o davranışın gözlemleyen almış olduğu tepki o davranışın gözlemleyen tarafından taklit edilip edilemeyeceği kararını tarafından taklit edilip edilemeyeceği kararını vermede etkilidir. Eğer gözlemlenen davranışın vermede etkilidir. Eğer gözlemlenen davranışın sonunda model ödüllendirildi ise gözlemleyende sonunda model ödüllendirildi ise gözlemleyende aynı davranışta bulunma isteği oluşur. aynı davranışta bulunma isteği oluşur.

Modelin cezalandırıldığı durumlarda ise Modelin cezalandırıldığı durumlarda ise gözlemleyen aynı davranışı tekrarlamamaya özen gözlemleyen aynı davranışı tekrarlamamaya özen gösterecektir. Genel olarak insanlar ödüllendirilen gösterecektir. Genel olarak insanlar ödüllendirilen davranışı yapma eğilimindedirler.davranışı yapma eğilimindedirler.

Güdülenme Süreci

Page 21: Sosyal Ogrenme Kurami

21

Bandura’ya göre gözlemci modelden beş şey Bandura’ya göre gözlemci modelden beş şey öğrenmektedir;öğrenmektedir;

1.1. İnsan başkalarını gözlemleyerek, izleyerek etkili İnsan başkalarını gözlemleyerek, izleyerek etkili okuma, problem çözme, bir oyun oynama gibi becerileri okuma, problem çözme, bir oyun oynama gibi becerileri öğrenebilir.öğrenebilir.2.2. Birey model aldığı kişiyi gözlemleyerek önceki Birey model aldığı kişiyi gözlemleyerek önceki öğrenmiş olduğu yasaklar ya güçlenir yada zayıflar.öğrenmiş olduğu yasaklar ya güçlenir yada zayıflar.3.3. Gözlemci yeni değerler, inançlar kazanabilir. Gözlemci yeni değerler, inançlar kazanabilir.4.4. Gözlemci modelden çevrenin ve eşyanın nasıl Gözlemci modelden çevrenin ve eşyanın nasıl kullanılacağını da öğrenir.kullanılacağını da öğrenir.5.5. Gözlemci modelin duygularını açıklama biçimini Gözlemci modelin duygularını açıklama biçimini gözlemleyerek kendi benzer duygularını da benzer gözlemleyerek kendi benzer duygularını da benzer biçimde açıklar.biçimde açıklar.

MODEL ALMA YOLUYLA KAZANILAN ÜRÜNLER

Page 22: Sosyal Ogrenme Kurami

22

Bireyin gelecekte karşılaşacağı güçlüklerle nasıl başarılı Bireyin gelecekte karşılaşacağı güçlüklerle nasıl başarılı olabileceğine ilişkin kendisi hakkındaki inancıdır. Örneğin olabileceğine ilişkin kendisi hakkındaki inancıdır. Örneğin sınava girme, topluluk önünde konuşma gibi.sınava girme, topluluk önünde konuşma gibi.Öz yeterlik yargıları dört temel kaynaktan elde Öz yeterlik yargıları dört temel kaynaktan elde edilen bilgilerden etkilenmektedir.edilen bilgilerden etkilenmektedir.

Yaşantı:Yaşantı: Bireyin doğrudan kendi yaptığı başarılı yada Bireyin doğrudan kendi yaptığı başarılı yada başarısız etkinlikler sonucunda elde ettiği bilgiler.başarısız etkinlikler sonucunda elde ettiği bilgiler.Dolaylı Yaşantılar:Dolaylı Yaşantılar: Bireyin kendine benzer başka Bireyin kendine benzer başka kişilerin başarılı yada başarısız etkinlikleri, kişinin kişilerin başarılı yada başarısız etkinlikleri, kişinin kendisine olan yargısını güçlendirir.kendisine olan yargısını güçlendirir.Sözel İkna:Sözel İkna: Bireyin kendisi hakkındaki yargısına ilişkin Bireyin kendisi hakkındaki yargısına ilişkin teşvikler, nasihatler, öğütler öz-yeterlik yargısını etkiler.teşvikler, nasihatler, öğütler öz-yeterlik yargısını etkiler.Psikolojik Durum:Psikolojik Durum: Bireyin belli görevi başarma yada Bireyin belli görevi başarma yada başarısız olma beklentisi öz-yeterlik yargısını etkiler.başarısız olma beklentisi öz-yeterlik yargısını etkiler.

Öz Yeterlik

Page 23: Sosyal Ogrenme Kurami

23

Öğrencilerin öz yeterlik algısını güçlendirmek için Öğrencilerin öz yeterlik algısını güçlendirmek için öğretmenlerin, öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarına uygun öğretmenlerin, öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarına uygun öğretim yapmaları, çok çeşitli etkinliklere yer vermeleri, öğretim yapmaları, çok çeşitli etkinliklere yer vermeleri, işbirliğine dayalı öğretim yaklaşımları kullanmaları, işbirliğine dayalı öğretim yaklaşımları kullanmaları, öğrencileri birbirleriyle karşılaştırmamaları öğrencileri birbirleriyle karşılaştırmamaları gerekmektedir.gerekmektedir.Öz yeterliğin gelişmesinde bireyin üç boyuttaki Öz yeterliğin gelişmesinde bireyin üç boyuttaki yaklaşımı belirleyici olur.yaklaşımı belirleyici olur.

1. Yeterlik Beklentisi:1. Yeterlik Beklentisi: Bireyin yapılacak işi kolay, zor, Bireyin yapılacak işi kolay, zor, çok zor olarak algılaması ve ön kestirim.çok zor olarak algılaması ve ön kestirim.2. Genelleme:2. Genelleme: Bireyin öğrendiği bir davranışı benzer Bireyin öğrendiği bir davranışı benzer durumlarda transfer edebilmesi ve uygun durumlarda durumlarda transfer edebilmesi ve uygun durumlarda kullanabilmesi.kullanabilmesi.3. Güçlendirme:3. Güçlendirme: Bireyin bir davranışı yapabileceğine Bireyin bir davranışı yapabileceğine güçlü bir şekilde inanması.güçlü bir şekilde inanması.

Öz Yeterlik

Page 24: Sosyal Ogrenme Kurami

24

Bireyin kendi davranışlarını etkilemesi, yönlendirmesi, Bireyin kendi davranışlarını etkilemesi, yönlendirmesi, kontrol etmesidir. Bandura’ya göre insanların kontrol etmesidir. Bandura’ya göre insanların davranışları sadece dışsal pekiştireç ve cezalarla kontrol davranışları sadece dışsal pekiştireç ve cezalarla kontrol edilemez. Birey davranışını düzenlemek için önce edilemez. Birey davranışını düzenlemek için önce performans standardını geliştirir.performans standardını geliştirir.

Daha sonra kendi performansını gözler ve kendi Daha sonra kendi performansını gözler ve kendi performansını, geliştirdiği performans standartlarıyla performansını, geliştirdiği performans standartlarıyla karşılaştırarak davranışı hakkında karar verir.karşılaştırarak davranışı hakkında karar verir.

Bandura’ya göre birey, kendi kendini değerlendirme Bandura’ya göre birey, kendi kendini değerlendirme sonucunda kendini içsel olarak pekiştirir.sonucunda kendini içsel olarak pekiştirir.

İnsan kendi davranışlarını etkili olarak kontrol edebilir. İnsan kendi davranışlarını etkili olarak kontrol edebilir. Dışarıdan başkalarının kontrolüne ihtiyacı yoktur.Dışarıdan başkalarının kontrolüne ihtiyacı yoktur.

Öz Düzenleme

Page 25: Sosyal Ogrenme Kurami

25

A.A. Öğretmenler öğrencilerin dikkatini hangi davranışı Öğretmenler öğrencilerin dikkatini hangi davranışı model almalarını istiyorlarsa o davranışa doğru model almalarını istiyorlarsa o davranışa doğru yönlendirmelidirler. Öğretmen ilk önce yapılacak işlerde yönlendirmelidirler. Öğretmen ilk önce yapılacak işlerde kendini model olarak sunabilir.kendini model olarak sunabilir.

B.B. Öğretmenin uygun model olması önemlidir. Öğretmenin uygun model olması önemlidir. Bandura’ya göre gözlemleyerek yeni bir şeyler Bandura’ya göre gözlemleyerek yeni bir şeyler öğrenmek direkt pekiştireç yoluyla öğrenmekten daha öğrenmek direkt pekiştireç yoluyla öğrenmekten daha etkilidir.etkilidir.

C.C. Bilinen davranışların modeller tarafından Bilinen davranışların modeller tarafından uygulandığını gözlemlemek o davranışların uygulandığını gözlemlemek o davranışların güçlendirilmesini sağlar.güçlendirilmesini sağlar.

SOSYAL ÖĞRENME KURAMININ EĞİTİMDE UYGULANMASI

Page 26: Sosyal Ogrenme Kurami

26

D.D. Sosyal öğrenme kuramında öğretmenlerin sınıfta Sosyal öğrenme kuramında öğretmenlerin sınıfta model olma durumu öğretmenin niteliği ile doğru model olma durumu öğretmenin niteliği ile doğru orantılıdır.orantılıdır.

E.E. İyi bir öğretmen dahi sadece bir grup tarafından İyi bir öğretmen dahi sadece bir grup tarafından model alınabilir. Bu durumda öğretmenin görevi model alınabilir. Bu durumda öğretmenin görevi öğrencilerin beklenti ve amaçlarını tanır onların istendik öğrencilerin beklenti ve amaçlarını tanır onların istendik davranışlara dikkat etmelerini ve model almalarını davranışlara dikkat etmelerini ve model almalarını sağlamak olmalıdır.sağlamak olmalıdır.

SOSYAL ÖĞRENME KURAMININ EĞİTİMDE UYGULANMASI

Page 27: Sosyal Ogrenme Kurami

27

GELİŞİM ÖĞRENME VE ÖĞRETİM (GAZİ KİTABEVİ)GELİŞİM ÖĞRENME VE ÖĞRETİM (GAZİ KİTABEVİ)PROF. DR. NURAY SENEM OĞLUPROF. DR. NURAY SENEM OĞLU

GELİŞİM VE ÖĞRENME PSİKLOJİSİ (PEGEM A GELİŞİM VE ÖĞRENME PSİKLOJİSİ (PEGEM A YAYINLARI)YAYINLARI)PROF. DR. BİNNUR YEŞİLYAPRAKPROF. DR. BİNNUR YEŞİLYAPRAK

GELİŞİM VE ÖĞRENME PSİKLOJİSİ (TEK AĞAÇ GELİŞİM VE ÖĞRENME PSİKLOJİSİ (TEK AĞAÇ EYLÜL YAYINLARI) PROF. DR. AYHAN AYDINEYLÜL YAYINLARI) PROF. DR. AYHAN AYDIN

KAYNAKLAR