SOUTMA YK HESABI

Kadir SA

Is Kazanc

4C

35C

ISI

2

Is Kayb

22C

5C

ISI

3

Neden Soutma?Gda Gvenlii

Bakteriler +8 ...+68 C arasnda 20 dakikada bir blnerek oalabiliyorlar.

1 adet bakteri 12 saatte 69 milyar adet olabiliyor.

Baz bakterilerin rettii toksinler ok yksek scaklklarda bile bozulmaya uramazlar.

Neden Soutma?Proses/Teknolojik

Soutma evrimi

Soutma Yk Hesab

Ya meyve ve sebzelerin fiziksel ve kimyasaldeiimleri zerinde ortamdaki hava, k, scaklk verutubet etkili olmaktadr.

Besin maddelerinde bakteri, kf ve mayalar gibimikrobiyolojik faktrlerin en uygun almascaklklar 25-35C arasnda olup, bu scaklklar0Cye drldnde sz konusu kk canllarnaktiviteleri yavalamaktadr.

Meyve ve sebzelerin donmas durumunda hcreleri atlar ve depodankarldktan sonra oksitlenme olay ile daha abuk bozulduklarndandonma istenmeyen bir durumdur.

Souk ortamlarda depolanan ya meyve ve sebzelerin donmaderecelerinin stnde muhafaza edilmesi gerekmekte olup bu scaklklar1C ile +15C arasnda deimektedir.

Sebze ve meyvelerin kuruma (ar nem kaybetme) sebebiylebozulmasna kar en iyi nlem bal nem seviyelerini yeterli dzeydetutmaktadr.

Ayrca, havann sirklasyon ekli ile maddelerin paketleme tarz vefiziksel lleri de su kaybnda etkili olmaktadr.

Souk odada muhafazas gereken bal nem seviyeleri eitli gdamaddeleri, sebze ve meyveler iin tablolar halinde verilmi olup, nemseviyesi art bu tablo deerlerinin %3-%5i snrlar iinde kalmaldr

Projelendirme Esaslar

Souk odalarn projelendirilmesinde srasyla aadakihususlar tespit edilmeli veya hesaplanmaldr.

Besin maddelerini doal durumlarnda saklayabilmek,besin maddelerinin cinsine gre belirlenmi uygundk bir scaklk ve bal nemde tutulmas ilesalanabilir. Bu nedenle, ncelikle soutulacakmaddenin cinsi ve buna bal olarak da souk odann iscaklk ve bal nemi belirlenir.

Konulacak rn cinsine ve rn kapasitesine gre,odann bykl tespit edilir. Oda boyutlarbelirlenirken, rnler etrafndaki i hava hareketleridnlmeli, seilecek buharlatrcya uygun olmaldr.

Souk odann yaplaca yere ait d artlar belirlenir. Iskazanlarn azaltmak iin mmkn ise odann gnee grekonumunda dzeltmeler yaplmaldr.

Deme, yan hacim, at scaklklar belirlenir.

ve d artlar gz nnde tutularak, oda duvarkonstrksiyonu ile en ekonomik yaltm malzemesi vekalnl belirlenir.

Is kazanlar hesab yaplr.

Kapasiteye, rn cinsine gre soutucu akkan cinsi seilir.

Projelendirme Esaslar

Buharlatrc, youturucu ve kompresrkapasiteleri belirlenir.

Youturucunun haval veya sulu olmasna kararverilir. Soutma kulesinin kapasitesi tespit edilir.

Buharlatrc fanlarnn kapasite kontrolleri yaplr.Saylar tespit edilerek, oda iindeki yerletirilmesiyaplr

Boru aplar hesaplanr.

Projelendirme Esaslar

Is Kazanlar

Soutma ykn meydana getiren s kazanlarn drt gruptatoplamak mmkndr.

Soutulan hacmi evreleyen duvar, deme ve tavandan iletim vetanmla geen s kazanc (transmisyon ss)

Soutulan hacme dardan daha yksek s tutumundaki havanngirmesiyle gelen s kazanc (infiltrasyon ss)

Soutulan hacme konan mallarn ss (sebze ve meyvelerdeolgunlama ss da oluur)

Soutulan hacmin ierisindeki klardan, insanlardan,motorlardan ortaya kan s kazanc.

Transmisyon Is Kazanc

Transmisyon ssnn mmkn olduunca dktutulmasnda pek ok yarar vardr. Bunun salanabilmesiduvarlarla tavan ve demenin s geirme kat saysnndk tutulmas ile mmkn olacaktr. Bu snnhesaplanabilmesi iin aadaki bilgilere ihtiya vardr.

Yaltm malzemesinin kalnl ve cinsi Yap konstrksiyonu Soutulacak hacmin fiziksel lleri Soutulacak hacmin ve dndaki hacimlerin scaklklar

ile gne nlarnn etkileri

letim ve Tanmletim ve tanmla olan transmisyon s kazanc: Qt= K.A.(Td-Ti) (3.1) balantdan hesaplanr. Burada; K: Toplam s geirgenlik katsays (W/m2K) A: Cidarn s gei alan (m2) Td: D ortam veya komu hacim scakl ( C) Ti: i oda scakl ( C) n adet katmandan meydana gelmi dzlem bir cidardaki toplam s gei katsays ; 1 1 n di 1 = + + (3.2) K hi i=1 ki hd eitliinden bulunabilir. Burada; hi = yzeydeki s tanm katsays (W/m2K) hd= D yzeydeki s tanm katsays (W/m2K) di= i. Katman kalnl (m) ki= . Katmann s iletim katsays (W/mK)

Yap Konstrksiyonu Yap konstrksiyonu, gerek soutma yknn

azaltlmas gerekse kurulu ve iletme masraflarnetkilemesi ynnden ok nemlidir. Bu husus mimar veinaat mhendisi ile beraber ett edilip saptanmaldr.

Soutulacak hacmin fiziksel lleri tasarm halindekibir hacim iin mimari plandan alnr. Mevcut bir binaiin ise yerinde yaplacak gerek lmlerle tespit edilir.

Duvar, deme ve tavan yzeylerinin hesaplanmasndaodann yaltmsz plak i boyutlarnn kullanlmasyeterli bir yaklam salayacaktr. Ancak yaltm kalnlaz ve duvar konstrksiyonunun s geirgenlii fazla ise,bu takdirde dtan da llerinin kullanlmas dahaemniyetli olacaktr.

Sznt ( Hava Deiim ) Iss

Souk oda kapsnn her defa alp kapanmasnda bir miktarharici scak hava souk odaya girerek ek bir soutma ykoluturur. Harici havada daha fazla olan su buhar da busoutma yknn bir parasn oluturur.

Bu ykn salkl bir ekilde tespit edilmesi gerek kullanmadurumunun bilinmesi ile mmkndr. Bu ise ou zamankullanlan s tutumuna gre deimektedir. nfiltrasyon ss(Qi) aadaki denklemden hesaplanr.

nfiltrasyon ss = Hava deiimi x Oda net hacmi x ( hd-hi)* h (kW) h : Giren havann younluu (Kg/m3) hd:D havann entalpisi ( kJ/kg) hi: i havann entalpisi (kJ/kg)

Mal Iss (rnlerden Gelen Is)Souk odaya muhafaza edilmek zere konulan deiik trdenmallarn meydana getirdii s, zaman zaman soutma yknn ennemli ve en byk blmn tekil etmektedir. Ayrca souk odayakonan mal cinsi nceden belirli olduu halde birim zamandakihareket miktar kullanann ihtiya ve isteine gredeiebilmektedir.

Ykleme kat saysnn anlam ise, n soutma odalarna konan malnilk andaki scakl ile oda scakl arasndaki byk farkllklarnedeni ile ilk yklemeden hemen sonra soutma cihaz ve ekipmanzerinde ar bir s yk meydana gelir. Halbuki, soutma ykhesaplanrken mal yk zamana gre eit ekilde datld kabuledilir.

Bu durumu gerektekine yaklatrmak zere, hesaplanan malykne bir ykleme kat says uygulanp soutma ekipmannn dahabyk seilmesi salanr. Dolaysyla, n soutma odasna konanmaln ilk saatlerde oda scaklnn ar derecede ykselmesi vesoutma sresinin uzamas nlenmi olur.

n Soutma

Yaplan aratrmalar sonucu souk odalara muhafaza edilmekzere konulacak meyve, sebze, et, st, yumurta gibimaddelerinin tabi kaynaklardan alndktan sonra bir nsoutmaya tabi tutulup sratle soutulmas ve daha sonrauzun sreli muhafaza odalarna konulmas bu maddelerinsouk odada muhafaza sresini uzatmaktr.

Mal ss ile ilgili olarak nemli olan dier bir s kayna daolgunlama ssdr. Btn sebze ve meyveler olgunlamalarnsouk muhafaza srasnda hatta pazarlama srasnda dadevam ettiren maddelerdir.

Bunun anlam meyvelerin ve sebzelerin bir solunum yapt vebu esnada havadaki oksijeni alp yerine karbondioksitneretmesi demektir. Meyvelerde buna olgunlama denir veelma, muz gibi baz meyvelerde bir seviyeye kadar istenen birdurumdur.

Donma Noktasnn stndeki Scakla Kadar Soutma

m x C1 x (t2-t1) Q1 = x Ykleme katsays ( kW ) Soutma zaman (sn) m: rn miktar (kg) C1: rnn donmadan nceki snma ss (kJ/KgK) t2: rnn odaya giriteki scakl (C) t1:rnn soutma sonundaki scakl (C) n soutma odalar iin ayrca ykleme katsays uygulanacaktr.

Donma srasnda alnacak s :

m x C Q2 = (kW) Donma zaman (sn) C: Donma ss (kJ/kgK) Donduktan sonra derin soutma : m x C2 x (t donma tm) Q3 = (kW) Soutma zaman (sn) C2: Donmadan sonraki snma ss (kJ/KgK) tdon: rnn donma scakl (C) tm: rnn donma sonu scakl (C) Muhafaza srasnda ryen s ( olgunlama ss)

Q4 = m x Colg (W)

Colg: Olgunlama ss (W/kg)

Dier Is KazanlarSouk oda iinde zaman zaman alan insanlardan, elektrikmotorlarndan, aydnlatmadan, forklift gibi makinelerden vekar eritme (defrost) ilemlerinde aa kan slar gz nnealnmaldr.

Gnlk alma sreleri gz nne alnarak aydnlatmalambalarnn, vantilatr elektrik motorlarnn, varsa forkliftmotorlarnn gleri dorudan (W) olarak s kazanc eklindehesaba katlr.

Bilhassa byk hacimli souk muhafaza depolarnda soutulanhacme forklift, vin, motorlu bataryal nakil arabalar vs. gibielamanlar sokulmaktadr. Bunlarn meydana getirecei s ykbu elemann trne ve soutulan hacimde kald sreye grehesaplanp soutma ykne ilave edilmektedir.

nsanlardan Gelen Is Kazanlar

Yaplan ie gre insanlardan kan s deiebilmesine ramen , souk oda iinde scakla bal olarak Tablo 3.9 da verilen ortalama deerler alnabilir. nsanlardan gelen s kazanc (3.7) eitliinden hesaplanr. Qi= n (kii) x W (Watt) x ZO (W) (3.7) ZO= alma sresi/gn

TABLO-3.9 insanlardan gelen ortalama souk oda s yk

Oda scakl (0C) Yaylan s (Kcal/hxkii)( W)

Oda scakl (0C) Yaylan s (Kcal/hxkii)(W)

+10 180 (210) -10 290(336) +5 210(245) -15 315(365) 0 235(275) -20 340(395) -5 260(302) -25 365(425)

NOT: sk sk girip kma halinde %10 ile %25 ilave edilecektir.

Aydnlatma ve Elektrik MotoruAydnlatmadan gelen s kazanc: Aydnlatmadan gelen s kazanc (3.8) eitlikten hesaplanr. Qa = n (adet) x W (Watt) x ZO (W) W: Lambann gc Elektrik motorlarndan gelen s kazanc: Elektrik motorlarndan gelen s kazanc (3.9) eitliinden hesaplanr. Qe = n (adet) xW (Watt)x ZO (W)

TABLO-3.10 Elektrik motorlarndan gelen s yk (Kcal/h x BG) Motor gc (BG) Motor ve tahrik

edilen eleman souk oda iinde

Tahrik edilen elemann bulunduu

hacim (ayr)

Motorun bulunduu hacim (ayr)

1/8-1/2 1070 640 430 -2,0 930 640 290

3,0-20,0 740 640 100 1kW=1.36 BG (1BG=0,736 kW)

Defrost Srasnda Verilen IsElektrikle buz zmeli sistemler: Elektrikli buz zme srasnda verilen s (3.10) eitliinden hesaplanr. Qed = n x W x ZO x F n: adet W: watt ZO: Zaman oran (saat /24 saat) F:buz zme faktr 0,5

Scak gaz buz zme sistemlerinin verecei s: Scak gaz ile yaplan buz zme ss sistemin kondenserinden atlan sya yakn olacaktr. Ve ayn kabul edilebilir. Ancak bir kompresre birden fazla evaporatr balanr ise bunlara sra ile buz zme uygulanyorsa bu takdirde toplam kondenser ssn evaporatr saysna blmek gerekir. Elektrikli buz zme sisteminde olduu gibi yine bir buz zme faktr uygulanmaldr. (F) scak gazl sistemler iin F = 0,4 olabilir. Qsgd = n x qev x KEO x ZO x F (W) (3.11) Qed : Scak gazl buz zme n: Adet qev: Evaporatr soutma kapasitesi (kW) KEO: qk/ qe (kondenser-evaporatr s oran) ZO: Zaman oran (saat / 24 saat) F: Buz zme faktr

Ekipman Seimi

Soutma yk hesaplandktan sonra bundan asl maksat olanekipman seimine geilir. Ekipmann kapsam kompresr,kondenser, evaporatr, genileme vanas, solenoid vana, filtrekurutucu, boru tesisat, basn ayarlayc vanalar, sv deposuve dier soutma aksamdr. Bu elemanlarn seimindeaadaki bilgilerin bilinmesi gerekir.

Oda scakl ve nem seviyesi Oda scakl-evaporatr scaklk fark Emme hatt basn kaybn karlamak iin gerekli scaklk Youma scakl Kompresrn gnlk alma sresi Evaporatr fanlarnn gnlk alma sresi

Kompresr alma Sresi

Kompresrlerin gnlk alma sreleri 14 ile 20 bazen de 22 saat alnabilir. Kompresr ve evaporatr fanlar iin gnlk alma sreleri aadaki gibi verilebilir.

2C ve zerindeki oda scaklklarnda - kompresr 14 ile 18 saat ve evaporatr fanlar 22 saat

-2C ile 1C oda scaklklarnda - kompresr 20 saat, evaporatr fanlar 23 saat, gnde 4 defa defrost (15er dak)

-15C ve altndaki oda scaklklarnda - kompresr 18 saat, evaporatr fanlar 22 saat, gnde 6 defa defrost(20er dak)

Soutma Yk Hesap TablosuTarih .... / ..... / 20..... I S I K A Z A N L A R I H E S A B I (kW) Oda No

Hesab Yapan PROJE DONELER DI KOMU HACM SICAKLII Kontrol Eden Kuru Termometre [oC] a) Bro Ya Termometre [oC] b) in Ad zafi Nem () [%] c) Yeri Rakm d) in Sahibi Enlem Derecesi e) Tavan Kullanm Amac Blge f) Deme ODA LLER (yaltmsz) En[m] Boy[ m] Yk.[m] Oda Hacmi (V) [m3] I- LETM VE TAINIMLA OLAN ISI KAZNLARI (Duvar, Tavan, Deme) (Qt) (*) Solar scaklk farkn ekleyiniz. are

t Yn En

(m) Boy (m)

Yzey (m2)

Adet karlan Alan (m2)

Net Alan (m2)

Ku (W/m2 K)

t (*) (oC)

Is gc (kW)

letim ve tanmla toplam s kazanc (kW) II-HAVA DEMNDEN GELEN ISI (Qi) Hava deiimi 24 saat [defa] D hava entalpisi (hd) [kJ/kg] Hava deiim s ka

(kW) Younluk () [kg/m3] hava entalpisi (hi) [kJ/kg]

Oda hacmi (V) : ............ [m3 ] x .......... [defa hava de./ 86400 s] x (hd : ......... - hi : ...........) x : ..................... =

III-RNLERDEN GELEN ISI KAZANLARI (Qm) lem Tr Maln Tr Arlk

(kg) T

(oC) zgl s (kJ/kg.K) Donma Iss(kJ/kg)

Solunum ss (W/kg)

Soutma Sresi

(Saniye)

rn s kazanc (kW)

Donmadan nce Donma Donduktan sonra Olgunla. ve Soluma Mallarla ilgili yan s Kasa, kutu, vs

Dierleri

rnlerden gelen toplam s kazanc [kW]

IV-ODA NDEK DER ISI KAZANLARI (Qd) Dier s kazalar (kW a) nsan ............ (Kii) x ................. (W) x .......... (zaman oran) b) Aydnlatma ............ (Tane) x................. (W) x .......... (zaman oran) c) Motor ............ (Tane) x ................ (W) x .......... (zaman oran) d) Elektrik Buz zme ............ (Tane) x ................ (W) x .......... (zaman oran) x0,5 e) Scak Gaz Buz zme

............ (Tane) x ................ (W) x ....... (zaman oran) x0,4

f) Dierleri ................................... ........(W) x ....( zaman oran)

Oda iindeki dier s kazanlar toplam (kW) TOPLAM ISI KAZANCI (QT ) [kW] EMNYETL TOPLAM ISI KAZANCI (QET= 1.1 QT ) [kW]

Souk Hava Deposu Projelendirme rnei

Mimari n projesi aada verilen bir souk hava deposunda elmasaklanmas dnlmektedir. Odayla ilgili dier bilgiler aada verildiinegre bu souk hava deposunun soutma yklerinin hesabn yapnz.

K 15 m Kompresr Dairesi 10m h=4m Elma 2C Koridor

Veriler - Mahal : BALIKESR 2- D Mahal Verileri: . Kuru termometre scakl Tab.2.2 = 38C . Ya termometre scakl Tab2,2 =27C . Bal nem psikrometrik diy. = 0,45 . D hava entalpisi = 85,5 kj/kg . D havann younluu = 1,11 kg/m3 3- Mahal Verileri: . scaklk Tab.2,6(-1 ila +4) = +2 C . bal nem Tab.2,6 = 0,90 . havann entalpisi psik diy. = 12,5 kj/kg - Komu Hacim Scaklklar (Tab.2,3) . Kompresr dairesi (su so T0) = 38C . Koridor T0 5 = 33 C . Toprak deme scakl = 25 C . Tavan scakl (i hacim) T0 5 = 33 C Gne Inlar Etkisi (Tab2.6) . Bat cephesi (ak renk) = +3 C

Oda hacmi 10x15x4 m = 600 m3 Hava deiim says Tab.2.7 = 3,4 Elmann ykleme miktar = 1000 kg/m2 Elmann depolanma yzdesi = % 75 - Elmann odaya yklenecek miktar 0,75x (10x15)x1000= 112.500 kg - Elmann gnlk odaya yklenecek miktar % 5 = 0,05x 112.500= 5625 kg - Elmann odaya giri scakl = 33C - Elmann donmadan nceki zgl ss Tab.2.6 C1 = 3,68 kj/kg - Elmann olgunlama ss Tab.2.8 C= 10x10-3 W/kg - Odada 4 ii gnde 4 saat almaktadr.Tab.2.9 =275 W - Odada 750 W lk 3 adet vantilatr motoru gnde 24 saat almaktadr. - Odada 100 Wlk 8 adet lamba gnde 4 saat yanmaktadr.

- Odada 4 adet 1500Wlk elektrikli stcy bir evaporatr Gnde toplam 1 saat buz zme ilemi iin altryor.

- Tesisatta R-22 gaz kullanlyor. - Youturucu su soutmal tiptir. - Youma scakl =40 C - Youturucuya su giri scakl Tya +4 = 31 C - Youturucudan su k scakl = 36 C - Evaporasyon scakl % 90 nem iin 9-10 daha dk= -8 C - Kompresrn gnlk alma sresi = 18 saat

zmTablo 3.1 Oda Tansmisyon s kazanlar hesap tablosu Yzeyin cinsi

Yn

En-Yk m

Boy m

Yzey alan m2

K W/m2K

T C

Is kazanc W

D duvar K 4 15 60 0,34 38-2=36 734 duvar D 4 10 40 0,33 38-2=36 475 duvar G 4 15 60 0,33 33-2=31 614 D duvar B 4 10 40 0,34 38+3-2=39 530 Tavan - 10 15 150 0,36 33-2=31 1674 Deme - 10 15 150 0,36 25-2= 23 1242

TOPLAM

5269

Tablo 3.2 Oda duvar, deme ve tavannda kullanlacak malzemelerin s iletim katsaylar

Malzeme K (w/m2K) Yaltm malzemesi 0,041 Dolu tula 0,7 Sva 0,87 Beton 1,51 Blokaj 1,74 Mozaik ve moz harc 1,74

zm

2-HAVA DEMNDEN GELEN ISI KAZANCI (ENFLTRASYON ISISI) Hava de.say. QE = x oda hacmi x ( hd- hi ) x ( kW)

86400 Sn (24 saat) 3,4 QE = x 600x (85,5- 12,5 ) x 1,11 = 1,91 kW 86400

3-RNLERDEN (MALDAN) GELEN ISI KAZANCI A- Donma Noktasnn stndeki Scakla Kadar Olan Is Kazanc ( Q1)

m x C1x (t2-t1) Q1= (kW) Soutma zaman(Sn) 5625 x 3,68 x (33-2) Q1= = 7,42 kW 86400 B- Olgunlama (Solunum) Is Kazanc (Q2) Q2 = m x Colg Q2 = 112.500 x 10x10-3= 1125W = 1,125 kW

MALDAN GELEN ISI KAZANLARI TOPLAMI= 8,545 kW

zm

1- DER ISI KAZANLARI

A- Aydnlatmadan Gelen Is Kazanlar Odada 100 Wlk 8 adet lamba gnde 4 saat yanmaktadr. QA= ........(Ad) x ......... (W) x ........( ZO) (W)

4 QA= 8 (Ad) x 100 (W) x ---- ( ZO) = 133 W= 0,133 kW 24 B-nsanlardan Gelen Is Kazanc Odada 4 ii gnde 4 saat almaktadr. Q= ........(Kii) x ......... (W) x ........( ZO) (W) 4 Q= 4 (Kii) x 275 (W) x ----- ( ZO) = 183 W = 0,183 kW 24

zm

C- Vantilatr Motorundan Gelen Is Kazanc Odada 3 adet 750 watlk vantilatr motoru gnde 24 saat almaktadr QV= ........(Ad) x ......... (W) x ........( ZO) (W) 24 QV= 3 (Ad) x 750 (W) x ---- ( ZO) = 2250 W= 2,250 kW 24 D- Elektrikli Buz zme Srasndaki Is Kazanc Odada 4 adet 1500 Wlk elektrikli stcy bir evaporatr gnde toplam 1 saat buz zme ilemi iin altryor. QE = n x W x F x ZO (W) 1 QE = 4x 1500 x 0,5 x ---- = 125 W = 0,125 kW 24 n= Buz zme faktr 0,5

zm

DER ISI KAZANLARI TOPLAMI = 2,691 kW

Tarih .... / ..... / 20..... I S I K A Z A N L A R I H E S A B I (kW) Oda No Hesab Yapan PROJE DONELR DI KOMU HACM SICAK. oC Kontrol Eden Kuru Termometre [oC] 2 38 a) Kompresr Dairesi 38 Bro Ya Termometre [oC] 27 b) Koridor 33 in Ad zafi Nem () [%] 0,90 0,45 c) Yeri Rakm 109 d) in Sahibi Enlem Derecesi e) Tavan 33 Kullanm Amac Blge BALIKESR f) Deme 25 ODA LLER (yaltmsz) En[m] 10 Boy[ m] 15 Yk.[m] 4 Oda Hacmi (V) [m3] 600 I- LETM VE TAINIMLA OLAN ISI KAZNLARI (Duvar, Tavan, Deme) (Qt) (*) Solar scaklk farkn ekleyiniz. are

t Yn En

Yk (m)

Boy (m)

Yzey (m2)

Adet karlan Alan (m2)

Net Alan (m2)

Ku (W/m2 K)

t (*) (oC)

Is gc (KW)

DD K 4 15 60 1 - 60 0,34 36 / 1000 = 0,734 D D 4 10 40 1 - 40 0,33 36 / 1000 = 0,475 D G 4 15 60 1 - 60 0,33 31 / 1000 = 0,614 DD B 4 10 40 1 - 40 0,34 39 / 1000 = 0,530 TA - 10 15 150 1 - 150 0,36 31 / 1000 = 1,674 D - 10 15 150 1 150 0,36 23 / 1000 = 1,242 / 1000 = letim ve tanmla toplam s kazanc [kJ/gn] 5,269 II-HAVA DEMNDEN GELEN ISI (Qi) Hava deiimi 24 saat [defa] 3,4 D hava entalpisi (hd) [kJ/kg] 85,5 Hava deiim s kazanc

(kW) Younluk () [kg/m3] 1,11 hava entalpisi (hi) [kJ/kg] 12,5

Oda hacmi (V) :..600. [m3 ] x.3,4... [defa hava de./ 86400 s] x (hd :85,5... - hi : .12,5....) x : ...1,11....... = 1,91 III-RNLERDEN GELEN ISI KAZANLARI (Qm)

lem Tr Maln Tr Arlk (kg)

T (oC)

zgl s (kJ/kg.K) Donma Iss(kJ/kg)

Solunum ss (W/kg)

Soutma Sresi

(Saniye)

rn s kazanc (kW)

Donmadan nce Elma 5625 31 3,68 86400 7,42 Donma Donduktan sonra Olgunla. ve Soluma Elma 112500 10x10-3 1,125 Mallarla ilgili yan s Kasa, kutu, vs

Dierleri

rnlerden gelen toplam s kazanc [kW] 8,545 IV-ODA NDEK DER ISI KAZANLARI (Qd) a) nsan ......4...... (Kii) x ..275.. (W) x ...4./24...... (zaman oran) / 1000 = 0,183 b) Aydnlatma ....8.... (Tane) x.......100..... (W) x ..4/24... (zaman oran) / 1000 = 0,133 c) Motor ....3........ (Tane) x ......750... (W) x ..24/24. (zaman oran) / 1000 = 2,250 d) Elektrik Buz zme ....4....... (Tane) x .....1500... (W) x .1/24.... (zaman oran)x 0,5 / 1000 = 0,125 e) Scak Gaz Buz zme

............ (Tane) x ................ (W) x ....... (zaman oran) / 1000 =

f) Dierleri ................................... ........(W) x ....( zaman oran) / 1000 =

Oda iindeki dier s kazanlar toplam (kW) 2,691 TOPLAM ISI KAZANCI (QT ) [kW] 18,415 EMNYETL TOPLAM ISI KAZANCI (QET= 1.1 QT ) [kW] 20,250

KompresrBir soutma sisteminin kalbidir. Soutucu akkann, gaz halinde, dk basntakievaporatrden emilip yksek basntaki kondensere baslmasn salar. Bu ilemingereklemesi iin dardan enerji alan bir motorla tahrik edilmesi gerekmektedir.Sabit sistemler daha ok elektrik motoruyla tahrik edilmekte, mobil sistemler iseounlukla dizel motoruyla tahrik edilmektedirler.

Kompresr Seimi

Kompresr Seimi

Kompresr Seimi

Kompresr Seimi

Kompresr soutma = Sistemde dolatrd akkan miktarna bal olarakhesaplanabilir (m3/h)

Beygir Gc (HP) = Kompresr altran elektrik motorunun gc

1 HP = 0.746 kW

30 Beygir Kompresr -10/+40 alma artlarnda

55 kW soutma kapasiteli kompresr

Kompresr Seimi

BEYGR

SOUTMA

KondenserKondenser, kompresr tarafndan basnc ykseltilen gazn, kompresrn basmabasncna karlk gelen doyma scaklna kadar d ortama s atarak youmasnve sv hale gelmesini salamaktadr. Genellikle bakr boru ve alminyumlamellerden (batarya) olumaktadr. Is transferini arttrmak ve hzlandrmakamacyla fanlar vastasyla zorlanm hava ak batarya zerinde salanmaktadr.

Kondenser SeimiKondenser Kapasitesi = Kompresr Kapasitesi + Kompresr Gc

Qk = Qs + P

Batarya alma Prensibi (Evaporatr-Kondenser)

SvBuhar

BUHARLAMA YOUMA

Genleme Valfi (Expansion)Soutma sistemlerindeki en nemli kontrol eleman, aslnda soutma evriminin temel elemanlarndan biri olan genleme valfidir. Elektronik trleri de mevcut bulunan bu valflerin en yaygn kullanlan tr Termostatik Expansion Valf olarak bilinen mekanik valflerdir. Bu valfler, sv haldeki soutucu akkann basncn drerek (sabit entalpidegenleme) dk scaklkta evaporatrde ald d s ile buharlaarak soutma ilemini gerekletirmesini saladklar gibi, soutma ihtiyacndaki deiimlere gre valften geen akkan miktarn da belli oranda ayarlayarak sv soutucunun tam buharlamasna ve kompresre sv akkan gitmesine engel olmaktadr. Bu sayede kompresrn zarar grmesini engellemi olmakta ve soutucunun verimli almas salanmaktadr.

TXV Seimi

TXV Seimi

EvaporatrEvaporatr, expansion valf tarafndan basnc drlen sv + buhar haldekisoutucu gazn, kompresrn emi basncna karlk gelen doyma scaklnda dortamdan s alarak tamamen buharlamasn salamaktadr. Buharlama srasndakidardan s alma olay, soutucunun bulunduu ortamda soutma ilemisalamaktadr.Soutucu genellikle bakr boru ve alminyum lamellerdenolumaktadr. Is transferini arttrmak amacyla fanlar vastasyla zorlanm havaak salanmaktadr. Sfrn altndaki buharlama scaklnda alan sistemlerde,evaporatr lamelleri arasnda oluabilecek buzlanmann giderilebilmesi amacyla,boru demetleri arasna defrost amacyla rezistanslar yerletirilmektedir. Defrost verezistanslar cihaz zerinde bulunan mikroilemcili scaklk kontrol cihaz (termostat)ile kontrol altnda tutulmakta ve ayarlar yaplmaktadr.

Evaporatr Seimi

Evaporatr Seimi

Min. 1,2 m

Ticari Monoblok Soutma nitesi

Min. 50 cm

Min. 10 cm

= RAKORLU= KAYNAKLI

Ticari Split Soutma nitesi

Endstriyel Split

600

1500

500

1500

500600

Endstriyel Split

min. 1000min. 500

Montaj srasnda dikkat edilecek hususlar: Oda d ve oda ii yerleim hava akn engellemeyecek ekilde olmaldr.

Endstriyel Split

Montaj srasnda dikkat edilecek hususlar: Evaporatr montaj ve drenaj borusu Donmu gruplarda kuyruk rezistans kullanlmas

drain trap

flexible rezistance30

030

0

Endstriyel Split

Endstriyel Monoblok

0

1

min. 300

SOUTMA YK HESABIIs Kazanc Is KaybSlayt Numaras 4Slayt Numaras 5Slayt Numaras 6Soutma Yk HesabSlayt Numaras 8Projelendirme EsaslarProjelendirme EsaslarProjelendirme EsaslarIs KazanlarTransmisyon Is Kazancletim ve TanmYap KonstrksiyonuSznt ( Hava Deiim ) IssSlayt Numaras 17Mal Iss (rnlerden Gelen Is)n SoutmaDonma Noktasnn stndeki Scakla Kadar SoutmaSlayt Numaras 21Dier Is Kazanlarnsanlardan Gelen Is Kazanlar Aydnlatma ve Elektrik MotoruDefrost Srasnda Verilen IsEkipman SeimiKompresr alma SresiSoutma Yk Hesap TablosuSouk Hava Deposu Projelendirme rneiVerilerzmzmzmzmzmSlayt Numaras 36Slayt Numaras 37Slayt Numaras 38Slayt Numaras 39Slayt Numaras 40Slayt Numaras 41Slayt Numaras 42Slayt Numaras 43Slayt Numaras 44Slayt Numaras 45Slayt Numaras 46Slayt Numaras 47Slayt Numaras 48Slayt Numaras 49Slayt Numaras 50Slayt Numaras 51Slayt Numaras 52Slayt Numaras 53Slayt Numaras 54Slayt Numaras 55Slayt Numaras 56Slayt Numaras 57Slayt Numaras 58Slayt Numaras 59