Samenvatting ww-spelling

In deze samenvatting vind je de regels over ww-spelling.

Goed spellen? Kwestie van regels!

InhoudsopgaveInleiding..................................................................................................................................................2

1. De stam van het werkwoord..........................................................................................................3

2 Pv tegenwoordige tijd (vind de pv door de zin van tijd te veranderen)...............................4

3. Pv verleden tijd (vind de pv door de zin van tijd te veranderen).....................................5

4. Het voltooid deelwoord..................................................................................................................6

4..1. D of T op het einde?..................................................................................................................6

5. Het onvoltooid deelwoord.............................................................................................................7

6. Bijvoeglijk gebruikte deelwoorden.................................................................................................8

Bijlage 1: ww-spelling.............................................................................................................................9

Bijlage 2: Grammatica spiekbriefje.......................................................................................................10

Inleiding

Werkwoorden kunnen in veel verschillende soorten (vervoegingen) voorkomen: persoonsvormen, voltooide deelwoorden, onvoltooide deelwoorden, infinitieven, enz. Iedere vorm heeft ook weer zijn eigen spellingregel(s).

Het is dus erg belangrijk dat je bij het spellen van een werkwoord eerst goed kijkt met WELK E vergoeging je nu te maken hebt. Is het een persoonsvorm? Pas dan de regels toe die daar bij horen. Is het een voltooid deelwoord? Pas dan de regels van het voltooid deelwoord toe.

Hieronder staan de spellingregels uitgeschreven.In de bijlagen vind je schema`s voor ww-spelling en grammatica.

1. De stam van het werkwoord

Om werkwoorden zoals de pv en het voltooid deelwoord goed te kunnen spellen, zal je moeten weten wat de stam is van een werkwoord. De stam van het werkwoord is iets wat vaak verkeerd gedaan wordt en verward wordt met de ik-vorm: heel vaak lijken ze op elkaar, maar soms ook niet.

Je krijgt de stam zo: het hele werkwoord>> haal de –en eraf>>>stam

Lopen> loop (en niet lop i.v.m. de uitspraak!!) Worden> word Krijgen> krijg Antwoorden>antwoord (en niet antword i.v.m. de uitspraak!!)

Je schrijft de stam van het werkwoord in de volgende gevallen:

Gebiedende wijs (bevel) Kom eens hier, Schrijf dit maar op, Ga eens weg enz.

Persoonsvorm in de tegenwoordige tijd als het onderwerp IK is: Bijvoorbeeld: Ik loop naar buiten.

Persoonsvorm tegenwoordige tijd als JE/JIJ onderwerp is en achter de persoonsvorm staat:Bijvoorbeeld: Loop je even naar buiten?

2 Pv tegenwoordige tijd (vind de pv door de zin van tijd te veranderen)

Tegenwoordige tijd?>>>>kijk naar het onderwerp>>>

Ik of Je achter de persoonsvorm?>>>>stam Meervoud?>>>>infinitief Iets anders?>>>> stam+t

Ik beken de misdaad.

Beken je de misdaad?

De man bekent zijn misdaad.

De mannen bekennen de misdaad.

3. Pv verleden tijd (vind de pv door de zin van tijd te veranderen)

Verleden tijd?>>>>stam+te(n) of stam+de(n)

Wanneer komt er –te(n) of de(n) achter de stam? >>>>>>>Verlengingsregel

Bij de meeste persoonsvormen in de verleden tijd kun dit horen door het langer te maken. Je hoort dan of er –de(n) of –te(n) achter komt: bakde of bakte? Belde of belte? Dit heet de verlengingsregel

Verlengingsregel werkt niet, en nu?

Kijk naar de laatste letter van de stam. Zit die letter in het `t ex fokschaap dan te(n) zit die er niet in, dan de(n)

Voorbeeld:De man wandel+de door het bos.(enkelvoud)De mannen wandel+den door het bos.(meervoud)

De natuurramp verwoest+te alles op zijn pad. (enkelvoud)De natuurrampen verwoest+ten alles op zijn pad. (meervoud)

!!LET OP!!

Bovenstaande regels gelden alleen voor zwakke werkwoorden. Bij sterke werkwoorden verandert de klank in de verleden tijd

Voorbeeld:De jongen zwem/zwom in het bad.De loop/liep door het bos.

4. Het voltooid deelwoord

Deze werkwoordsvorm geeft aan dat iets is afgerond, voltooid of klaar is. Vaak staat het voorvoegsel ge-, ver- of be- voor het werkwoord. Het voltooid deelwoord is nooit het enige werkwoord in de zin. Er staat altijd een hulpwerkwoord bij!

Ik heb (hww) het werk gemaakt. (voltooid dw.)Hij is vandaag vijftien geworden. (voltooid dw.)

4..1. D of T op het einde?

Net als bij een persoonsvorm in de verleden tijd gebruik je bij het voltooid deelwoord de verlengingsregel of het `t ex fokschaap om te bepalen of het op een d of een t eindigt. Dit gebeurt op precies dezelfde manier:

*Maak het werkwoord langer en luister of je een –d of –t hoort.*Kijk naar de laatste letter van de stam. Zit die in het `t ex fokschaap dan t zit die er niet in, dan d.

5. Het onvoltooid deelwoord

Onvoltooide deelwoorden geven aan dat iets nog bezig is/aan de gang is/niet afgerond is.

Onvoltooide deelwoorden eindigen op d(e).Voorbeelden: zwaaiend(e), lachend(e), fietsend(e), etc.

Ook onvoltooide deelwoorden kunnen bijvoeglijk gebruikt worden.Voorbeelden:De hoestende leraar, de lachende agent, het hinnikende paard

6. Bijvoeglijk gebruikte deelwoordenWanneer een deelwoord (voltooid/onvoltooid) bijvoeglijk gebruikt wordt, schrijf je het zo kort mogelijk!

Bijvoorbeeld:

De lachende mannen.

De net geplante bomen.

De welingelichte bronnen.

Het verrichte werk.

LET OP!!

Schrijf zo het woord zo kort mogelijk, maar de uitspraak mag daardoor niet veranderen!

Dus het GEWITTE plafond en niet het GEWITE plafond.

Dus de GEKITTE naad en niet de GEKITE naad.

Dus het GEREDDE dier en het GEREDE dier.

Bijlage 1: ww-spelling

Bijlage 2: Grammatica spiekbriefje