Public Disclosure Authorized...
Transcript of Public Disclosure Authorized...
bMeBjbMNgR)afña
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
B M E B J B M N G R ) A F Ñ AbMNinsRmab;GnuvtþyuT§sa®sþkMeNInenAkm<úCa
bMeBjbMNgR)afña
©rkSasiT§iedayFnaKarBiPBelak qñaM2012
FnaKarBiPBelak
113 mhavifIRBHneratþm
raCFanIPñMeBj
TUrs½BÞelx ³ +855 ¬0¦23 217 304
eKhTMB½r ³ www.worldbank.org/kh
Éksarbec©keTsRtÚv)ane)aHBum<pSay edIm,Ipþl;B½t’manBIlT§plkargarrbs;FnaKarBiPBelakeTAkan;
shKmn_GPivDÆn_edaymankarBnüareBltictYcbMput. ehtuenH sMeNAÉksaredImCaRbePTGtßbTminTan;
)anerobcM[RsbeTAtamnItiviFIsmRsbénGtßbT Edl)anEksRmÜlCapøÚvkarenAeLIyeT. RbPBmYycMnYn
EdldkRsg;enAkñúgÉksarenH GacCaÉksareRkApøÚvkarEdlminTan;man.
lT§plrkeXIj karbkRsay nigkarsnñidæan EdlbgðajenAkñúgÉksarenH KWCaKMnitrbs;GñkniBn§ nigmin)an
qøúHbBa©aMgBITsSn³rbs;FnaKarGnþrCati sRmab;karsßabna nigkarGPivDƼFnaKarBiPBelak nigGgÁPaB
Bak;B½n§rbs;FnaKar b¤CaKMnitrbs;RbFanRbtibtþiénFnaKarBiPBelak b¤rdæaPi)alEdlxøÜntMNageLIy.
FnaKarBiPBelakminFanaBIPaBRtwmRtÚvénTinñn½yEdlmanbBa©ÚlkñúgÉksarenHeT. RBMEdnBN’ kareRbIR)as;
eQµaH nigB½t’manepSg² bgðajenAelIEpnTIenAkñúgÉksarenH minbgðajBIkarvinicä½yelIEpñkNamYyrbs;FnaKar
BiPBelakBak;B½n§nwgsßanPaBRsbc,ab;rbs;EdndINamYy b¤karGnum½t b¤TTYlykRBMEdnTaMgenHeT.
siT§i nigkarGnuBaØat
ÉksarenAkñúgesovePAe)aHBum<pSayenHRtÚv)anrkSasiT§i. karftcmøg nig¼b¤karpSBVpSayEpñkNamYy b¤
TaMgRsúgénÉksarenH edayKµankarGnuBaØat KWCakarbMBaneTAelIc,ab;CaFrman. FnaKarGnþrCatisRmab;
karsßabna nigkarGPivDƼFnaKarBiPBelak elIkTwkcitþ[mankarpSBVpSayBIkargarrbs;xøÜn ehIyCaFmµta
pþl;karGnuBaØat[eFVIkare)aHBum<pSayeLIgvijnUvEpñknanaénÉksarenHPøam².
sRmab;karGnuBaØat[eFVIkarftcmøg b¤e)aHBum<pSayeLIgvijnUvEpñkNamYyénÉksarenH sUmepJIsMeNIGm
CamYyB½t’manlm¥iteTAkan;mCÄmNÐl rkSasiT§iftcmøg EdlmanGasydæan 222 Rosewood Drive/
Danvers/MA 01923 shrdæGaemrik TUrs½BÞelx 978-750-8400 TUrsarelx 978-750-4470
eKhTMB½r www.copyright.com.
ral;cm¶l;TaMgLayTak;TgnwgsiT§i nigGaCJab½NÑ rYmTaMgsiT§ibuRtsm<½n§ KYrepJIeTAkan;kariyal½y
e)aHBum<pSayFnaKarBiPBelak 1818 H Street NW TIRkúgv:asIunetan DC 20433 shrdæGaemrik
elxTUrsar 202-522-2422 sareGLicRtÚnik
Report number: 67349-KH
KRmbesovePA
TItaMg ³ saklviTüal½yksikmµenAraCFanIPñMeBj
rUbfteday ³ Dylan Walker
bMNinkmøaMgBlkmµ man\T§iBleTAelIkarrIkceRmInrbs;RbeTskñúgkarGPivDÆesdækic© karkat;
bnßyPaBRkIRk nigkarbegáItkargar. karvinieyaKkñúgEpñkbMNinkmøaMgBlkmµ )ancUlrYmcMENk
begáIn[manplitPaBx<s; nigGacelIkkm<s;karRbkYtRbECg nigbegáIn»kaskargarnigkar
lUtlas;kan;EtRbesIreLIgEfmeTot. bNþaRbeTssmaCikGas‘an rYmman RbeTskm<úCa)an
TTYlsÁal;BIsar³sMxan;énbMNinsRmab;PaBcRmúgceRmIn nigBüayamelIkkm<s;karGPivDÆbMNin
niglMhUredayesrIénBlkmµRbkbedayCMnajEdlCaEpñkmYyénshKmn_esdækic©Gas‘an.
rebobvar³énkarGPivDÆbMNin mansar³sMxan;Nas;sRmab;RbeTskm<úCa. edaysarEtRbCaCn
v½yekµgmancMnYneRcIn RbeTskm<úCanwgGacemIl eXIjBIkMeNInesdækic© bERmbRmÜlbec©kviTüa
nigkargarrbs;xøÜnnaeBlGnaKt EdlEp¥kelIsmtßPaBkñúgkarTTYl)anbMNinrbs;yuvCnsm½yfµI.
ehtudUecñH raCrdæaPi)alkm<úCaTTYlsÁal;BIsar³sMxan;énbMNin TukCaEpñkmYyényuT§sa®sþctuekaN
rbs;RbeTskm<úCaedIm,IPaBrIkceRmInkargarsmFm’ nigRbsiT§PaB.
kñúgbribTenH ]tþmRkumRbwkSaesdækic©Cati (SNEC) )anesñI[FnaKarBiPBelakcUlrYm nigeFVI
kargar rYmKñaelIkarviPaKmYysþIBIGtulüPaBbMNinEdlekItmaneLIgcMeBaHesdækic©RbeTskm<úCa
b¤sKl;énbBaðaTaMgenaH nigviFankareqøIytbEdlGaceFVIeTA)anpgEdr. lT§plCaEpøpáaEdl
TTYl)anBIkic©shkar nigkarEckrMElkcMeNHdwgenaH KWCar)aykarN_bMNinsRmab;bMeBjbMNg
R)afñaRbeTskm<úCa ³ karGnuvtþyuT§sa®sþkMeNInrbs;RbeTskm<úCabnÞab;BImanvibtþi.
lT§plrkeXIjdMbUgénr)aykarN_enH nigEpnkarskmµPaBGPivDÆbMNinEdl)anelIkeLIg RtÚv
)anelIkykmkBiPakSakñúgkic©RbCMutumUlmYy EdlmankarcUlrYmBItMNagmkBIbNþaRksYgnana
nieyaCkkñúgvis½yÉkCn nigPaKIBak;B½n§déTeTotEdl)anR)arBVeFVIeLIgenATIRkugPñMeBjnaéf¶TI31
ExmIna qñaM2011. kic©BiPakSaenH )anKUsbBa¢ak;BIsar³sMxan;énkareRCIserIsyuT§viFIvdþCIvit
cMeBaHkarGPivDÆbMNin karTTYlsÁal;famUldæanRKwHd¾sMxan;sRmab;bMNinnana RtÚv)anbegáIteLIg
enAkñúgkarGb;rMkumartUc nigCaEpñkénkarGb;rMkRmitmUldæan. elIsBIenHeTottMNagkñúgvis½y
ÉkCn )anelIkeLIgBIPaBcaM)ac;kñúgkarpþl;bMNinEdlmankñúgRbB½n§Gb;rM nigbNþúHbNþalrbs;
RbeTskm<úCa[RsbeTAnwgtRmÚvkarkñúgTIpSarkargar.
GarmÖkfa
r)aykarN_enH pþl;CaTsSn³d¾mantémøsRmab;RbeTskm<úCa edIm,Icat;viFankarEdlGaceFVIeTA
)ankñúgkarGPivDÆbMNinepSg²sRmab;bMeBjbMNgR)afñaRbeTskm<úCa. r)aykarN_enH k¾)an
KUsRBagBIviFankarCak;lak;mYycMnYnkñúgkarsRmÜldl;lT§PaBTTYl)anB½t’mankñúgTIpSar kargar
BRgIkGnþraKmn_epþatelIRKÜsar edIm,IelIkkm<s;GRtaKg;vgSkñúgkarsikSa nigBRgwgkmµviFI»kas
elIkTIBIr k¾dUcCa karGb;rM nigbNúþHbNþalbec©keTs nigviC¢aCIv³pgEdr. edIm,IksagmUldæan
RKwHsRmab;eBlGnaKt r)aykarN_enH)anelIkeLIgBIviFId¾l¥bMput edIm,IbegáInhirBaØb,Tan
sRmab;karGPivDÆkarGb;rMkumartUc BRgwgsßab½n nigCMruj[mankarelIkTwkcitþcMeBaHsßab½nEdl
manlT§pll¥RbesIrkñúgcMeNamsßab½nbNþúHbNþalbMNin rYmman RKwHsßan]tþmsikSaCaedIm.
karviPaKr)aykarN_enH bgðajBIkarcUlrYmshkard¾manGtßRbeyaCn_cMeBaHyuT§sa®sþkMeNIn
nigrebobvar³énkarGPivDÆmnusSrbs;RbeTskm<úCa ehIyeyIg´sgÇwmfa r)aykarN_enHnwg
mansarRbeyaCn_sRmab;elakGñk.
r)aykarN_enH erobcMeLIgedayRkúmkargarénFnaKarBiPBelak EdldwknaMedayelakRsI
Hana Brixi eRkamkic©shkary:ags¥itrmYtCamYynwgCMnajkarén]tþmRkúmRbwkSaesdækic©Cati
(SNEC). elak Arvil Van Adams, elakRsI Sandra D’Amico ¬saCIvkmµFnFanmnusSkm<úCa¦
nigelak Alexander Krauss )ancUlrYmkñúgkarsikSamUldæan.
RkúmkargarenH )aneFVIkarpøas;bþÚreyabl; nigTTYl)anGnusasn_d¾mantémøBIsMNak;m®nþIrdæaPi)al
mkBIRksYg nigTIPñak;garrdæaPi)alepSg² rYmman RksYgesdækic© nighirBaØvtßú (MEF) RksYgkargar
nigbNúþHbNþalviC¢aCIv³ (MLVT) RkúmRbwkSaGPivDÆn_km<úCa (CDC) nigsßab½nrdæaPi)al nigsßab½n
édKUnana dUcCa AusAid CaedIm. m®nþIrdæaPi)alCan;x<s; nigCMnajkarCaeRcIn)anpþl;mti nig
sMeNIsMxan;²mYycMnYn kñúgGMLúgkic©RbCMutumUlsþIBIbMNinenATIRkugPñMeBj naéf¶TI31 ExmIna
qñaM2011.
RkúmkargareyIg´ sUmEføgGMNrKuNcMeBaHkarENnaMEdlminGackat;éfø)anBIsMNak; ³ Ék]tþm
hgS CYnNar:un rdæelxaFikarRksYgesdækic© nighirBaØvtßú nigCaGnuRbFanGcié®nþy_én]tþmRkúm
RbwikSaesdækic©Cati Ék]tþm eBC esaP½n rdæelxaFikarRksYgkargar nigbNþúHbNþalviC¢aCIv³
nigÉk]tþm b:uk )a:n; rdæelxaFikarRksYgkargar nigbNþúHbNþalviC¢aCIv³. eyIg´k¾sUmEføg
GMNrKuNCaBiesscMeBaHm®nþICan;x<s;mYycMnYn sRmab;karcUlrYmcMENkbec©keTsdl;karviPaK
enH rYmman Ék]tþm sux cinþa GKÁelxaFikarénRkúmRbwkSaGPivDÆn_km<úCa Ék]tþm mIu klüaN
TIsþIkarKN³rdæm®nþI Ék]tþm eLA hIum GKÁnayk énGKÁnaykdæanGb;rMbNþúHbNþalbec©keTs
nigviC¢aCIv³ Ék]tþm ehg sY GKÁnaykén GKÁnaykdæankargar nigbNþúHbNþalviC¢aCIv³ Ék]tþm
hug CYn RbFanTIPñak;garCatimuxrbr nigkargar Ék]tþm m:k; g:y GKÁnaykénGKÁnaykdæanGb;rM
yuvCn nigkILa elakbNÐit Cin ehogfavriT§i naykviTüasßanbec©keTskm<úCa Ék]tþm rs; sIlv:a
GKÁelxaFikarrgén]tþmRkúmRbwkSaesdækic©Cati Ék]tþm pan; pløa GKÁelxaFikarrgén]tþm
RkúmRbwkSaesdækic©Cati Ék]tþm Ca vuT§I GKÁelxaFikarrgTTYlbnÞúktMbn;esdækic©BiessénRkúm
RbwkSaGPivDÆn_km<úCa Ék]tþm san vDÆna GKÁelxaFikarrgén CARD-SPCU elak eTB eGOn
GKÁnaykrgénGKÁnaykdæankargar nigbNþúHbNþalviC¢aCIv³ elak G‘ug luyNa RbFanEpñk
RsavRCav nigviPaKeKalneya)aysgÁmén]tþmRkúmRbwkSaesdækic©Cati elak sYn supl
GnuRbFanTTYlbnÞúktMbn;esdækic©BiessénRkúmRbwkSaGPivDÆn_km<úCa elak éh suvuT§a GnuRbFan
EpñkeKalneya)aysgÁmén]tþmRkúmRbwkSa esdækic©Cati elak éL suxXag GñkRsavRCavén
]tþmRkúmRbwikSaesdækic©Cati nigelak sU c½nÞRKwsña buKÁlik CARD-SPCU.
esckþIEføgGMNrKuN
RkúmkargareyIg´ sUmEføgGMNrKuNcMeBaHkarcUlrYmBIsMNak;édKUminEmnrdæaPi)al Edl)an
pþl;CaTsSn³ nigB½t’mand¾mansarRbeyaCn_ rYmman ³ GñkRsI lIlI sIusm,tþi FO/IFC G-PSF ¬evTikardæaPi)al- vis½yÉkCn¦ elak Pierre Tami ¬sßabnikGgÁkar Hagar GnþrCati¦
GñkRsI Nicky Enriquez ¬RbFanRKb;RKgFnFanmnusSmkBIRkúmh‘un Mobitel¦ elak Si Len
¬RbFanRKb;RKgkarbNþúHbNþal CAMFEBA¦ elak Ken Loo ¬nayk GMAC¦ elak yuK suFI
¬nayk NTTI¦ elak Ca m:ar:ug ¬GñkRsavRCavCan;x<s; BDLINK Cambodia Co., Ltd¦
elak Ehm tula ¬GñkRbwkSaRbcaM BDLINK Cambodia Co., Ltd¦ elak eBA sM ¬nayk
RbtibtþieragcRkpÁt;pÁg;GaharsmuRT Nautisco¦ elak KYc KIm ¬CSDEC¦ GñkRsI has; DINa
¬sux suxxa¦ elak carü exmrin ¬NTTI¦ elakbNÐit tan; munIvNÑ ¬GnuRbFanRkúmh‘un
m:ugb¤T§IRKúb¦ GñkRsI éh sIuEft ¬Loran Imp. Ezp.com., Ltd¦.
shesvikénFnaKarBiPBelakCaeRcIn rYmman elak Mathew Verghis, elak Stephane
Guimbert, elak Carlos Sobrado, GñkRsI Omporn Regel, elak Timothy A. Johnson, elak Christian Bodewig, elak Jamele Rigolini, elak ebg sIuemt, elak Tsuyoshi
Fukao, elak Julian Clarke, elak Harold H. Alderman, GñkRsI Mariana Infante Villarroel, nig elak eb:g va:n;nI Edl)ancUlrYmCamtieyabl; nigsMeNIepSg²d¾mansarRbeyaCn_.
eyIg´k¾sUmEføgGMNrKuNdl;GñkRsI Mariana Infante Villarroel, elak eb:g va:n;nI nigGñkRsI
eCob r:av:an; Edl)anCYysRmÜldl;karbegáIte)aHBum< nigdMeNIrkarbkERbr)aykarN_enH.
RkúmkargarbkERbénRkúmh‘un NaTIExµr Edl)anbkERbr)aykarN_enHeTACaPasaExµr.
CacugeRkay RkúmkargareyIg´ sUmEføgGMNrKuNy:agRCaleRCAcMeBaHelak Qimiao Fan
¬RbFanRKb;RKgkariyal½yFnaKarBiPBelakRbcaMkm<úCa¦ cMeBaHkar)anpþl;CaeKalkarN_
ENnaMyuT§sa®sþ GñkRsI Annette Dixon ¬nayikaFnaKarBiPBelakRbcaMRbeTskm<úCa-Lav-
ma:eLsuI-éf nigCatMNagrbs;FnaKarBiPBelakRbcaMRbeTsPUma¦ cMeBaHkarENnaMEdlminGac
kat;éfø)an GñkRsI Xiaoqing Yu ¬nayikaEpñkGPivDÆmnusS-KaMBarsgÁm¦ elak Eduardo Velez
¬GtItRbFanRKb;RKgEpñkGb;rM¦ nigelak Luis Benveniste ¬RbFanRKb;RKgEpñkGb;rMbc©úb,nñ¦
cMeBaHkar)anpþl;CaeKalkarN_ENnaMyuT§sa®sþ.
esckþIsegçb 1
1> yuT§sa®sþkMeNInrbs;RbeTskm<úCa TamTar[manbMNinl¥RbesIrCagmun 6
2> etIPaBminsmRsbénbMNin nigbuBVehtuénPaBminsmRsbmanlkçN³dUcemþc? 12
2>1 etInieyaCkRbQmnwgkarxVHxat nigPaBminsmRsbénbMNinGVIxøH? 12
2>2 etIPaBxVHxatkñúgkarpþl;bMNinsßitenARtg;Na? 16
2>3 etIkarxVHxat nigPaBminsmRsbénbMNinkñúgRbeTskm<úCa bNþalmkBImUlehtuGVIxøH? 29
3> skmµPaB nigyuT§sa®sþsRmab;bMNin edIm,IelIkkm<s;karGPivDÆesdækic©km<úCa 32
3>1 karbegáItEpnkarskmµPaBbMNin 33
3>2 karGnuvtþEpnkarskmµPaB nigkarBicarNaelIyuT§sa®sþ[)anTUlMTUlay 42
Éksareyag 44
matika
AusAid TIPñak;garGU®sþalI sMrab;karGPivDÆn_GnþrCati
CAMFEBA shB½n§nieyaCk nigsmaKmBaNiC¢kmµkm<úCa
CARD RkumRbwkSasþarGPivDÆn_vis½yksikmµ nigCnbT
CDC RkumRbwkSaGPivDÆn_km<úCa
CSES karGegátesdækic© sgÁmkic© km<úCa
D&D vimCÄkar nigvishmCÄkar
ECD karGPivDÆkumartUc
EMIS RbB½n§RKb;RKgB½t’manGb;rM
GDP plitplsrubkñúgRsúk
GMAC smaKmeragcRkkat;edrenAkm<úCa
IFC saCIvkmµhirBaØvtßúGnþrCati
IT bec©kviTüaB½t’man
MEF RksYgesdækic© nighirBaØvtßú
MoEYS RksYgGb;rM yuvCn nigkILa
MLVT RksYgkargar nigbNþúHbNþalviC¢aCIv³
NEA TIPñak;garCatimuxrbr nigkargar
NGO GgÁkareRkArdæaPi)al
NTB KN³kmµaFikarCatibNþúHbNþal
NTTI viTüasßanCatibNþúHbNþalbec©keTs
RGC rdæaPi)alkm<úCa
SEZ tMbn;esdækic©Biess
SNEC ]tþmRkumRbwkSaesdækic©Cati
SPCU GgÁPaBsRmbsRmÜlKaMBarsgÁm
STEP bMNinedIm,ITTYl)ankargar nigplitPaB
TVET Gb;rMbNþúHbNþalbec©keTs nigviC¢aCIv³
UNESCO GgÁkarshRbCaCatisRmab;karGb;rM viTüasa®sþ nigvb,Fm’
GkSrkat;
1
1 kMNt;smÁal;enH erobcMeLIg bnÞab;BIr)aykarN_rbs;FnaKarBiPBelak qñaM2010 sþIBIkarpþl;bMNinsRmab;smFm’ nigPaBrIkceRmIn nigbEnßmBIelIkMNt;smÁal;qñaM2010 rbs;FnaKarBiPBelaksþIBI karGnuvtþyuT§sa®sþkMeNInrbs;RbeTskm<úCaeRkayeBlmanvibtþi.
kMNt;smÁal;enH Ep¥kelIkic©BiPakSakñúgebskkmµKaMBarsgÁmrbs;FnaKarBiPBelak kalBIExvicäika qñaM2010 nigEp¥kelIkarCECk
BiPakSaeKalneya)ayenAevTikaesdækic©km<úCa qñaM2011. kMNt;smÁal;enH maneKalbMNgKaMRTrdæaPi)alkñúgkarkMNt;skmµPaB
edIm,IedaHRsay]bsKÁCakatBVkic© nigkarRBagyuT§sa®sþbMNinrbs;RbeTskm<úCa sRmab;eBlGnaKt. sUmeFVIkarENnaMedaysYr
CasMnYr nigpþl;eyabl;eTA Hana Brixi EdlCaRbFanRkúmsRmab;kmµviFIKaMBarsgÁmrbs;FnaKarBiPBelakkñúgRbeTs. km<úCa
rdæaPi)al)anRBmeRBógkMNt;ykbMNinCaEpñkmYy ényuT§sa®sþctuekaNrbs;RbeTskm<úCa
edIm,IPaBrIkceRmIn kargar smFm’ nigRbsiT§PaB. CaeRcInTsvtSr_knøgmkenH RbeTskm<úCa
)anelIkkm<s;bMNinkmøaMgBlkmµrbs;xøÜn EdlkmøaMgBlkmµenHmankarrIkceRmInyWtCageK
ebIeRbóbeFobCamYyRbeTsdéTeTotkñúgtMbn;GasIubUBa’. eTaHbICaRkúmh‘unmYycMnYnkñúgRbeTs
km<úCayl;eXIjfa bMNinminEmnCa]bsKÁcm,gkñúgGaCIvkmµrbs;xøÜnk¾eday k¾bBaðaxVHxatbMNin
Gacman\T§iBlGviC¢mandl;dMeNIrkarelIkkm<s;vis½y]sSahkmµ ksikmµ nigBiBiFkmµesdækic©.
karGegátbriyakasvinieyaKqñaM2007 )anbgðaj[eXIjfa Rkúmh‘unEdlraykarN_fa bMNinCa
]bsKÁcm,graMgsÞHdl;karrIkceRmInmankMeNInBI 6/5° dl; 15/5° enAqñaM2003. elIsBIenH
Rkúmh‘unbreTsenARbeTskm<úCa cMnYn 22° )ancat;TukbMNinCa]bsKÁ {F¶n;F¶r b¤F¶n;F¶rbMput}
dl;kareFVIGaCIvkmµrbs;xøÜn. kñúgeBleFVIkarvinieyaKpÞal;BIbreTsmanTMnak;TMngviC¢manCamYy
nwgkareRbIR)as;bec©kviTüaTMenIb nigkmøaMgBlkmµEdlmanCMnajenaHkarvinieyaKpÞal;BIbreTsfµI
RtÚvkarcMNaysRmab;»kaskargar. elIsBIenH edaysarRbCaCn 56°manGayueRkam 25 qñaM
kñúgqñaM2008 eTIbsmtßPaBrbs;yuvCnbc©úb,nñkñúgkarTTYl)anbMNinnwgCYyelIkkm<s;lT§pl
esdækic© nig»kasrIkceRmInrbs;RbeTskm<úCanaeBlGnaKt.
nieyaCkcg¥úlbgðajBIGtulüPaBCarcnasm½<n§kñúgkarpþl;bMNin rYmTaMgkgVHxatsisSbBa©b;kar
bNþúHbNþalviC¢aCIv³eRbóbeFobCamYynwgsisSbBa©b;karsikSakRmit]tþmsikSa. kñúgkarGegát
fµImYyelInieyaCk 78 nak; rbs; HRINC ¬qñaM2011¦ nieyaCk 73° )anraykarN_fa
sisSbBa©b;karsikSakRmit]tþmsikSaminTan;manbMNineqøIytbnwgkargar ¬cMENknieyaCk
12° eTot )anniyayfa cMnYnsisSbBa©b;karsikSakRmit]tþmsikSaminTan;manRKb;RKan;¦
nieyaCk 62° )ankt;smÁal;eXIjfa sisSbBa©b;karbNþúHbNþalviC¢aCIv³minmanbMNineqøIytb
nwgkargarenaHeT ¬cMENknieyaCk 38° eTot )anelIkeLIgfa sisSbBa©b;karbNþúHbNþal
viC¢aCIv³mancMnYntictYcbMput¦. elIsBIenH nieyaCk 31° )ankt;smÁal;eXIjfa karbNþúHbNþal
b¤karelIkkm<s;kmøaMgBlkmµbc©úb,nñ KWCakarlM)akEdlkargarenHGacbNþalmkBIKuNPaBTab
énkmµviFIbNþúHbNþal nigPaBTn;exSayénmUldæanbMNinsRmab;karbNþúHbNþalbEnßm.
esckþIsegçb
2
nieyaCkyl;eXIjfa fñak;RKb;RKgCan;x<s;mankarxVHxatbMNinF¶n;F¶r ehIynieyaCitvij mankar
xVHxatbMNinCIvitEdlCabMNinsMxan;bMputsRmab;kargar. kñúgkarGegátqñaM2011 rbs; HRINC
nieyaCkelIsBI 70° )anraykarN_BIkarxVHxatCacm,gnUvbMNinRKb;RKgkñúgenaHnieyaCk 36°
raykarN_BIkarxVHxatbMNinRKb;RKgfñak;kNþal nigbMNinEpñkGPi)alkic© ehIynieyaCk 34°
raykarN_BIkarxVHxatbMNinbuKÁlikCMnaj. kñúgcMeNambMNinCIvitEdlmanPaBlM)akkñúgkar
EsVgrknieyaCk)ankMNt;BIbMNinCIvitmYycMnYnEdlkñúgenaH mannieyaCk 52° )ankMNt;BI
\riyabfkargarrbs;nieyaCitminmanCMnajnieyaCk 45° )anelIkeLIgBIbMNinkñúgkarseRmc
citþrbs;nieyaCitmanCMnajminc,as;las; nignieyaCk 64° )anelIkeLIgBIbMNinviPaKrbs;
nieyaCitCMnaj. bEnßmBIenHeTot nieyaCkmankart¥ÚjEt¥rBIkarlM)akkñúgkarEsVgrknieyaCit
EdlmanbMNinviC¢aCIv³c,as;las; nigmanbMNinmUldæan dUcCa Gkçrkmµ nigkarKNnaelxnBVnþ.
edIm,IedaHRsaybBaðaxVHxatbMNin nieyaCkCaeRcInpþl;karbNþúHbNþalpøÚvkar b:uEnþeKmankar
lM)akkñúgkarEsVgrksßab½nbNþúHbNþal EdlmanKuNPaB. karGegáteFVIeLIgsRmab;Éksar
eKalneya)ayenH )anbgðaj[eXIjfa nieyaCk 55° pþl;karbNþúHbNþaldl;nieyaCitrbs;
xøÜn y:agehacNas;Bak;kNþalénnieyaCitTaMgGs; cMENknieyaCkCaeRcIneTotpþl;karbNþúH
bNþaldl;kmøaMgBlkmµrbs;xøÜnEtmYycMnYntUcb:ueNÑaH ¬karGegátrbs; HRINC qñaM2011¦.
karGegátenHk¾bgðajEdrfa nieyaCkcMnYn 64° CYbRbTHnwg]bsKÁF¶n;F¶rkñúgkarEsVgrksßab½n
bNþúHbNþalEdlmanKuNPaB. edIm,IedaHRsaybBaðaenH nieyaCkTamTarB½t’manbEnßm rYmTaMg
B½t’man sþIBIsßab½nbNþúHbNþalkargarKuNPaBrbs;mCÄmNÐlbNþúHbNþalviC¢aCIv³ lT§PaB
pþl;bMNinCak;lak; nigKuNPaBsaklviTüal½y RBmTaMgmanbMNgbegáItTMnak;TMngCamYysakl
viTüal½yeTotpg.
RbeTskm<úCaRbQmnwg]bsKÁcm,gkñúgkarpþl;bMNinenAdMNak;kaldMbUgénvdþCIvit Edlcab;epþIm
BIkarGPivDÆkumartUc. PsþútagBIkarGegátbgðajfa kmµviFIGPivDÆn_kumartUcEdlmanRbsiT§PaB
pþl;GtßRbeyaCn_CaeRcIn pÞúymkvij BikarPaBenAv½yekµg KWmankarlM)ak nigRtÚvcMNayfvika
eRcInkñúgkarBüa)al. eTaHCay:agenHkþI enARbeTskm<úCabBaðakarxVHGaharUbtßmÖF¶n;F¶renAEtral
dal nigCH\T§iBlGviC¢manelIkarGPivDÆbBaØasµartIrbs;kumar nigskþanuBlbMNinnaeBlGnaKt.
kgVHGaharenAkñúgRKÜsareFVI[GRtasikSa nigbBa©b;karsikSamankRmitTab.
karGb;rMbzmsikSabgðajBIPaBexSaykñúgkarbBa©b;karsikSa nigkarsikSaTUeTA. eKalneya)ay
rdæaPi)al)anbegáInGRtacuHeQµaHcUleronenAkRmitbzmsikSarhUtdl; 95° kñúgqñaM2009¼2010
enATUTaMgTIRkug nigtMbn;CnbT. eTaHbICay:agNa sisSe)aHbg;karsikSaenAbzmsikSaman
kRmitx<s;EdlkñúgenaHGRtaRtÜtfñak;man 11° nigGRtae)aHbg;karsikSaman 49°. mUlehtu
sRmab;karmincUleron nigkare)aHbg;ecalkarsikSa KWmanTMnak;TMngcm,geTAnwgsßanPaBRKÜsar
rYmman PaBRkIRkkareFVIkargarpÞH nigkarrkR)ak;cMNUl ¬CamUlehtucm,gEdlkumarGayu 6 qñaM
dl; 11 qñaM cMnYn 13° min)ancUleron¦ RBmTaMgkarKitfa kumarenAv½yekµgenAeLIy eTaHbICa
RKb;GayupøÚvkarcUleronk¾eday ¬54°¦ b¤mincg;cUleron ¬17°¦. mUlehtuénkarmincUleron
esckþIsegçb
3
b¤KitfaGayuekµgeBkminGaccUleronenaH qøúHbBa©aMgBIbBaðacMeBaHkumartUc rYmTaMgkarGPivDÆ
yWtyav nigexSaybBaØaedaysarEtkarxVHxatGaharUbtßmÖ b¤kat;bnßyskmµPaBxYrk,al edaysar
xVHkarbNþúHbNþalsµartIRKb;RKan;enAdMNak;kaldMbUgénCivit. elIsBIenH viBaØasaRbLgvay
témøsisSfñak;CatielImuxviC¢aPasaExµr nigKNitviTüafñak;TI3 TI6 nigTI9 bgðajfa lT§pl
sikSamUldæanrbs;sisSenAmankRmitTabenAeLIy eTaHbImankarelIkkm<s;k¾eday. vtþman
niglkçN³sm,tþirbs;RKÚbeRgón KWCa]bsKÁcm,gmYy.
vtþmansikSaenAkRmitmFümsikSa nigkarGb;rM nigbNúþHbNþalbec©keTs nigviC¢aCIv³ ¬TVET¦
enAmankRmitTab nigRbQmnwgkarmin[témøelIkarsikSa. GRtacuHeQµaHcUleronmankRmitTab
enAeLIy EdlmanRbEhl 32° enAkRmitmFümsikSabzmPUmi 12° enAkRmitmFümsikSa
TutiyPUmi nigticCag 6° sRmab;karGb;rM nigbNúþHbNþalbec©keTs nigviC¢aCIv³ ¬EMIS qñaM2010 nig CSES qñaM2009¦ sisSticCag Bak;kNþalbBa©b;karGb;rMmFümsikSarbs;xøÜn.
mUlehtusRmab;karmincUleron nigkare)aHbg;ecalkarsikSa KWbBaðaEpñkhirBaØvtßú edaysisS
52° min)ancUleronmFümsikSabzmPUmi nigsisS 2 PaK 3 min)ancUleronmFümsikSa
TutiyPUmi KWCasisSsßitkñúgPaBRkIRkEdlRtÚvEsVgrkR)ak;cMNUl nigeFVIkargarpÞH ¬CSES
qñaM2009¦. RksYgGb;rM yuvCn nigkILa ¬MoEYS¦ )anTTYlsÁal; nigcab;epþImpþl;CMnYy
hirBaØvtßúdl;RKÜsarsRmab;[kUnbnþkarsikSa. müa:geTot eTaHbICamantRmÚvkarKMnitpþÜcepþIm
bnÞan;k¾eday k¾karcMNayticsRmab;vis½yGb;rMenAEtCabBaðaraMgsÞHdl;KMnitpþÜcepþImenHdEdl.
elIsBIenHTsSn³RKÜsarEdlKitfa kar[kUn²bnþkarsikSanwgeFVI[)at;bg;hirBaØvtßúPøam²enaH
ekIteLIgedaykarmin[témøelIsikSa edaysarminTTYl)anB½t’manGMBIcMNUlhirBaØvtßúEdlkUn
Gacrk)an RbsinebIkUnGacbnþkarsikSadl;kRmitmFümsikSa nigkarGb;rM nigkarbNþúHbNþal
bec©keTs nigviC¢aCIv³. ]TahrN_ cMNUlhirBaØvtßúnwgekIn 60° sRmab;sisSbnþkarGb;rM nig
bNþúHbNþalbec©keTs nigviC¢aCIv³enAkRmitmFümsikSaeRbóbeFobeTAnwgkarGb;rMbzmsikSa
nigcMNUlekIn 112° sRmab;sisSbnþkarGb;rM nigbNþúHbNþalbec©keTseRkaybBa©b;mFüm
sikSa eRbóbeFobeTAnwgkarGb;rMmFümsikSabzmPUmi b:uEnþsisSEdlmancMNab;GarmµN_cuHeQµaH
cUleronvKÁGb;rM nigbNþúHbNþalviC¢aCIv³manRtwmEt 17° b:ueNÑaH. CalT§pl vtþmansikSaTab
enAkRmitmFümsikSaGMBavnav[mankmµviFIsRmab;»kaselIkTI2 nigkarbNþúHbNþaleRkARbB½n§.
CacugeRkay kñúgkarbegáItbMNinkRmitx<s; RbeTskm<úCaRbQmnwgkarsikSamuxviC¢aEdlminTak;Tg
nwgTIpSarkargar EdlenHCabBaðacm,gxøaMgCagbBaðaGRtacuHeQµaHcUleronfñak;]tþmsikSa Edl
mankRmitTabeTAeTot. RKwHsßan]tþmsikSarbs;RbeTskm<úCapþl;CMnajdl;sisSbBa©b;karsikSa
rYmman CMnajKNenyü hirBaØvtßú nigRKb;RKg ¬sisSfñak;briBaØabRtcMnYnBak;kNþalcuHeQµaH
cUleronmuxviC¢aTaMgenHenAqñaMsikSa 2009¼ 2010¦ eRbóbeFobeTAnwgmuxviC¢avisVkmµsIuvil ¬1/5°
kñúgcMeNamsisScuHeQµaHcUleronfñak;briBaØabRt¦ nigmuxviC¢aviTüasa®sþ nigbec©kviTüa ¬0/1°
kñúgcMeNamsisScuHeQµaHcUleronfñak;briBaØabRt¦. eTaHbICavis½yksikmµ nigesdækic©CnbT
eRkABIEpñkksikmµ Cavis½ysMxan;sRmab;elIkkm<s;k¾edayk¾mansisSRtwmEt 2/3° b:ueNÑaH
EdlsikSamuxviC¢aTak;TgnwgcMeNHdwgkñúgvis½yTaMgenH. Tak;TinnwgkarbkRsaybBaðaenH karGegát
esckþIsegçb
4
elIyuvCnnaeBlfµI²enHbgðajfa sisSminmankaryl;dwgc,as;BIbMNinEdlCatRmÚvkarrbs;
nieyaCkeT nigman]bsKÁkñúgkarTTYlB½t’manEdlGacTukcitþ)ansþIBIkarsikSa nig»kasTTYl
)ankargar.
CarYm buBVehtuénkarxVHxat nigPaBminsmRsbénbMNinrbs;RbeTskm<úCa bgðaj[eXIjenA
EpñkB½t’man nigkarsRmbsRmÜl RBmTaMgkarpþl;hirBaØb,Tan visalPaB nigKuNPaBénvis½y
Gb;rM. nieyaCkmankarxVHxatmeFüa)aykñúgkarbgðajBItRmÚvkarrbs;xøÜnelIbMNinCak;lak; nig
\T§iBlelIeKalneya)ayGPivDÆn_bMNin. karBRgwgRkumKN³kmµaFikarCatibNþúHbNþal ¬NTB¦
edIm,Ipþl;lT§PaBdl;Rkúmh‘un bBa¢ÚntRmÚvkarrbs;xøÜneTArdæaPi)al nigkarbNþúHbNþaldl;
eKalbMNg skmµPaBGnuvtþbnÞan; karbegáItmUldæanRKwHsRmab;eBlGnaKt
1> karTTYl)anB½t’man • elIkkm<s;smtßPaBkñúgkarRbwkSakargar nigesvaEsVgrkkargar
• eRbIR)as;RbB½n§pSBVpSayB½t’manedIm,Ibgðaj BI»kassikSa nig kargar nigkarelIkkm<s;karGb;rM nigbNþúHbNþalviC¢aCIv³
• elIkkm<s;smtßPaBrbs;TIPñak;garCatimuxrbr nigkargar nigPaBCaédKUCamYyvis½yÉkCn
2> visalPaB {PaBcenøaHenAkRmitkNþal}
• b®Ba¢abkmµviFIGb;rM nigbNþúHbNþalbec©keTsnigviC¢aCIv³Edlman KuNPaBl¥
• BRgwgsmtßPaBrbs;KN³kmµaFikarCatibNþúHbNþalkñúgkMENTRmg;kñúgkMENTRmg;karGb;rM nigbNþúHbNþal nieyaCk
• BicarNaelImeFüa)ayCMruj[nieyaCkcMNayelIkarbNþúHbNþalkmøaMgBlkmµrbs;xøÜn
3> KuNPaB nigPaBBak;B½n§nwgTIpSar
• cab;epþImbegáIncMnYnsßab½n bNþúHbNþalbMNin rYmman mCÄmNÐl bNþúHbNþaleRkARbB½n§ edaykar shkarCamYy]sSahkmµkñúgRsúk
• kMENTRmg;kmµviFIsikSamFümsikSa edIm,IelIkkm<s;karbeRgónviTüasa®sþ KNitviTüa visVkmµ nigmuxviC¢a bec©keTsepSgeTot PaBCashRKin nigbMNinCIvit
• BRgwgkarTTYlxusRtÚvrbs;shKmn_ nigsalaeronEdlCaEpñkmYyéndMeNIrkarvimCÄkar nigvishmCÄkar
4> RbsiT§PaBhirBaØb,Tan • BRgIkviFIsa®sþpþl;hirBaØb,Tan tRmg;TisRKÜsar edIm,IGRta Kg;vgSénkarsikSa
• begáInkarcMNayelIbTGnþraKmn_ EdlmankarcMNaytictYcenAdMNak;kaldMbUgénvdþCivit
• EsVgrkviFIsa®sþhirBaØb,Tannana edIm,ICMruj[mankarelIkTwkcitþ cMeBaHsßab½nEdlmanlT§plbNþúHbNþal l¥kñúgcMeNamsßab½nbNþúHbNþalbMNin rYmTaMgRKwHsßan ]tþmsikSa.
EpnkarskmµPaBGPivDÆn_bMNin ³ skmµPaBGnuvtþPøam² nigkarbegáItmUldæanRKwHsRmab;eBlGnaKt
esckþIsegçb
5
shKmn_ GacmantYnaTIy:agsMxan;kñúgkaredaHRsaybBaðaTak;TgnwgB½t’man. cMENkEpñkpÁt;pÁg;
vijmanbuBVehtuénbBaðamYycMnYn dUcCa bBaðaRbQmkñúgkarRKb;RKgFnFantamrebobmYyEdl
elIkTwkcitþdl;GñkbMeBjkargarl¥ nigmankarTTYlxusRtÚvelIlT§pl bBaðaRbQmkñúgkarbeRgón
bMNinCIvit nigCMnajbec©keTs nigP¢ab;TMnak;TMngrvagsalaeron nig]sSahkmµ[kan;EtCitsñiT§
edIm,IelIkkm<s;KuNPaB nigTMnak;TMngtRmÚvkarTIpSar. elIsBIenH buBVehtuTaMgenHrab;bBa©Úl
TaMgbBaðaRbQmkñúgkarbnþpþl;CMnYydl;RKÜsar edIm,IerobcM[kumar)ancUleron. cugeRkay
TIpSarbMNinTTYlrgplb:HBal;y:agxøaMgBIsßab½nTIpSarEdlminmanKuNPaB ¬dUcCa ynþkarsRmb
sRmÜlesvaEsVgrkkargarkarFanaKuNPaB karpþl;GaCJab½NÑ bTb,BaØtþi nigkarTTYlsÁal;
KuNPaBGb;rM¦ edIm,IP¢ab;TMnak;TMngrvagtRmÚvkar nigkarpþl;bMNin. sßab½nTIpSarminGacrYm
bBa©Úlkñúgvis½yÉkCn)aneT edaysarEtlkçN³plRbeyaCn_saFarN³TaMgenaH.
karbMeBjKMnitpþÜcepIþmEpñkeKalneya)aykMBugdMeNIrkar dUcenH EpnkarskmµPaBbMNinrbs;
RbeTskm<úCa caM)ac;RtÚvedaHRsay]bsKÁcm,gsRmab;bMNin edIm,IQaneTAseRmcbMNgR)afña
rbs;xøÜn. edayskmµPaBenHCaskmµPaBGaTiPaBbnÞan; rdæaPi)alGacsRmbsRmÜllT§PaB
TTYl)anB½t’mankñúgTIpSarbMNin BRgIkGnþraKmn_tRmg;TisRKÜsar edIm,IelIkkm<s;GRtaKg;vgSén
karsikSa nigBRgwg»kassikSaelIkTI 2 RBmTaMgkarGb;rM nigbNþúHbNþalbec©keTs nigviC¢aCIv³.
edIm,IerobcMmUldæanRKwHsRmab;eBlGnaKt rdæaPi)alKYrBRgIkhirBaØb,TansRmab;karGPivDÆ
kumartUc BRgwgkarGPivDÆsßab½n nigCMruj[mankarelIkTwkcitþcMeaHsßab½nbNþúHbNþalEdlman
KuNPaBl¥ rYmman RKwHsßan]tþmsikSaCaedIm. taragxageRkamenH segçbBIskmµPaBEdl)an
elIkeLIgsRmab;eFVIkarBicarNa.
esckþIsegçb
6
1
RbeTskm<úCa)ancab;epþImbegáItmUldæanRKwHsRmab;BiBiFkmµesdækic© nigesdækic©plitkmµ. eRkayBI
ekItmanvibtþi rdæaPi)alminRtwmEtcab;yk»kasry³eBlxøIsRmab;karsþaresdækic©eLIgvijenaHeT
EfmTaMgdMeNIrkaryuT§sa®sþkMeNInrbs;RbeTskm<úCaeTAdl;dMNak;kalbnÞab; dUcCakareq<aHeTArk ³
k¦ kareFVIBiBiFkmµesdækic© Ep¥kelI]tþmPaBeRbóbeFobEdlmanRsab; nig x¦eFVIbc©úb,nñPaB
TayC¢TanedIm,IbegáIn]tþmPaBeRbóbeFobeRkABIkarbBa©ÚleKaKRTBüdI sßanPaByuT§sa®sþPUmisa®sþ
nigkmøaMgBlkmµEdlmantémøTab.
]bsKÁbMNinEdlmanRsab;rbs;RbeTskm<úCa nigPaBlem¥ógeTArk]sSahkmµGtiBlkmµEdl
manbMNinTabb:HBal;dl;yuT§sa®sþkMeNInrbs;RbeTs. R)ak;ebovtSr_ nigéføedImBlkmµTab
edaysarEtkarpÁt;pÁg;kmøaMgBlkmµEdlKµanCMnajy:ageRcInenaH CH\T§iBlelI]sSahkmµCaeRcIn
RbePTkñúgRbeTskm<úCa. plitkmµGtiBlkmµ EdlmanbMNinTabRtÚv)anBRgIkedaykarnaMecj
plitplsemøókbMBak;tamrdUvkalmancMnYn 88° énkarnaMecjrbs;RbeTs. kñúgry³eBld¾xøI
RbeTskm<úCamankarrMBwgTukfanwgbnþTak;Taj]sSahkmµGtiBlkmµmanbMNinTab EdlGacRbkYt
RbECgkñúgmUldæanéføedImBlkmµTab. edaysarRbeTskm<úCamanmUldæanFnFanmnusSman
kRmitTabenaH ninñakarenHbgá[dMeNIrrbs;xøÜnmanPaByWty:avkñúgkarqøg[putBIksikmµeRbIR)as;
2 sRmab;karBiPakSa sUmemIlÉksarrbs;FnaKarBiPBelak ¬qñaM2010 A¦ yuT§sa®sþctuekaNrbs;RbeTskm<úCa edIm,IPaBrIk
ceRmInkargar smFm’ nigRbsiT§PaB epþatelIvis½ymYycMnYn dUcCa ³ ksikmµ RbB½n§Twk nigFarasa®sþ ehdæarcnasm<½n§KmnaKmn_
GKÁisnI karGPivDÆFnFanmnusS ]sSahkmµGtiBlkmµ nig]sSahkmµplitGaharsRmab;naMecj eTscrN_ eRbg ]sµ½n
FmµCati nigEr:epSg²eTot bec©kviTüaB½t’man¼KmnaKmn_ nigCMnYj.
3 rdæaPi)al)ankMNt;vis½yGaTiPaBcMnYn19 Edlcat;TukCaEpñkényuT§sa®sþsmahrNkmµCMnYjrbs;xøÜn ³ Rsaebor RKab;sVaycnÞI
dMLÚgeQI eBat Clpl Es,keCIg kat;edr karciBa©wmstV Ggár ekAs‘U sURt sENþkesog EpøeQI nigbEnø plitpleQI
smaKmhtßkmµFunRsal eTscrN_ esvaBlkmµ ¬rYmTaMgkarsagsg;¦ esvaTak;TgnwgkardwkCBa¢Ún dMeNIrkarGaCIvkmµ¼
esvatamRbB½n§GIuneFIeNt.
4 bBaðaRbQmEpñksRmbsRmÜl nigB½t’man sßitkñúg]bsKÁbIsMxan;² TnÞwmnwgbBaðaRbQménFnbRmug nigtémøGKÁisnI nigPsþúPar
EdlraraMgPaBrIkceRmInrbs;RbeTskm<úCa ¬FnaKarBiPBelak qñaM2010 A¦. bBaðaRbQmEpñkFnbRmugsMedAelIRbB½n§Gn;-
exSayrbs;RbeTskm<úCa kñúgkaredaHRsayCemøaH nigkarRbqaMgGMeBIBukrlYy. témøGKÁisnIx<s; nigéføedIm nigPsþúPar Edlmin
GacTukcitþ)an ¬rYmTaMgCMnYj¦ raraMgshRKinBIkarcUlrYmkñúgKeRmagEdlGacdMeNIrkar)an.
yuT§sa®sþkMeNInrbs;RbeTs km<úCa TamTar[manbMNinl¥ RbesIrCagmun
7
bec©keTsGn;fy Furkic©ksikmµ htßkmµFunRsal nigeTscrN_ edIm,Ieq<aHeTArkkareRbIR)as;
bec©kviTüakan;EtTMenIb. CalT§pl PaByWty:avenHeFVI[b:HBal;dl;Twkcitþrbs;nieyaCit¼sßab½n
pþl;kargarkñúgkarcMNayfvikaelIkarbNþúHbNþalbMNin.
karelIkkm<s; nigkareFVIBiBiFkmµrcnasm½<n§]sSahkmµCYbRbTHnwgbBaðaRbQmCaeRcInenAEpñk
sRmbsRmÜl nigB½t’man. CaBiess karbraC½yBIkarTTYlB½t’man nigkarsRmbsRmÜlTIpSar
raraMgshRKinPaB nigkarbegáItGaCIvkmµfµI EdlenHnwgGacCYybegáItkargarkñúgvis½yfµITak;Tgnwg
vis½yesdækic©. karGegátGMBIkareFVIGaCIvkmµedayFnaKarBiPBelakbgðajfa cMNat;fñak;RbeTs
km<úCasßitkñúgelxerogTI 147 kñúgcMeNamRbeTscMnYn 183 enAqñaM2010 eday)anelIkeLIgfa
5 vismPaBR)ak;cMNUlkñúgRbeTskm<úCamankRmitx<s;eTAtamsþg;datMbn; edaymanemKuN Gini Qandl; 45°.
sRmab;Tinñn½y sUmemIlTinñn½ymUldæantamdanPaBRkIRkenAtMbn;GasIubUBa’.
6 RsedognwgTinñn½yrbs;viTüasßanCatisßitipgEdr ¬qñaM2010¦ karGegátRbCasa®sþ nigsuxPaBkm<úCa ¬qñaM2011¦ bgðajBIkar
Føak;cuHénGRtapþl;kMeNItsrubBI 4/0 kñúgqñaM2000 dl; 3/0 kñúgqñaM2010.
yuT§sa®sþkMeNInrbs;RbeTskm<úCa TamTar[manbMNinl¥RbesIrCagmun
EpnkarskmµPaBGPivDÆn_bMNin ³ skmµPaBGnuvtþPøam² nigkarbegáItmUldæanRKwHsRmab;eBlGnaKt
karpþl;bMNin tRmÚvkarbMNin
PaKryénnieyaCitminman
CMnajEdlraykarN_
edayRkúmh‘un ¬°¦*
Rkúmh‘unpþl;karbNþúHbNþal
pøÚvkardl;nieyaCit ¬°¦
Rkúmh‘unraykarN_fa
bMNinkmøaMgBlkmµ
KWCa]bsKÁcm,g ¬°¦
km<úCa 25/7 48/3 15/5
\NÐa 36/3 15/9 14/5
\NÐÚensIu 20/4 4/7 4/5
saFarNrdæRbCaFibetyüRbCamanitLav >> 11/1 18/7
ma:eLsIu 65/0 50/1 20/2
en)a:l; 35/8 8/8 5/9
)a:KIsßan 19/1 6/7 8/1
éf 83/5 75/3 38/8
evotNam 20/8 43/5 8/9
PaKrymFümsRmab;RbeTsEdl)an
eRCIserIs
38/3 29/4 15/0
PaKrymFümBiPBelak 33/7 34/1 26/1
RbPB ³ karGegátshRKasrbs;FnaKarBiPBelak qñaM2006 dl;qñaM2009. sRmab;viFIsa®sþkñúgkarKNna sUmemIlFnaKarBiPBelak qñaM2011.kMNt;smÁal; ³ *sRmab;RbeTsmYycMnYnTinñn½ykarGegát qñaM2006 dl;qñaM2007 epþatelIPaKrynieyaCitEdlminmanCMnajkñúgvis½y]sSahkmµEtb:ueNÑaH.
8
kargargayRsYlkargareragcRk nigGñkbBa¢am:asIun nigGñktemøIgyanynþsib,kmµksikmµ rukçaRbmaj; nigensaTGñkpþl;esva nigGñklk;CMnYykarGñkbec©keTsGñkCMnajGñkRKb;RKgkgkmøaMgRbdab;GavuF0%
minmankarGb;rMbzmsikSa
mFümsikSabzmPUmi
mFümsikSaTutiyPUmi
TEVT mFümsikSa
TEVT bBa©b;mFümsikSamhaviTüal½y
srub ¬mFüm¦
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
rUbPaBTI1 ³ muxrbrEp¥ktamkarGb;rMkñúgcMeNamGñkEdlmanGayucenøaHcab;BI 20 dl; 29 qñaM qñaM2009
RbPB ³ karGegátesdækic© sgÁmkic©km<úCa (CSES) qñaM2009
00 20 40 60 80 100 120 140 160
10
20
30
40
50
60
70
GRtacuHeQµaHcUleronkRmitmFümsikSa ¬PaKrydul¦
ksikm
µ témøb
Enßm ¬P
aKryé
nplit
plkñúg
Rsuks
rub¦
RbeTsmYyPaKbI ¬51¦EdlBwgEp¥kxøaMgelIvis½yksikmµ
y = 68.95e-0.029x
R2 = 0.4465
km<úCa
rUbPaBTI 2 ³ karcuHeQµaHcUleronmFümsikSa nigksikmµ KWCaEpñkmYyénplitplkñúgRsúksrub
RbPB ³ sUcnakrGPivDÆn_BiPBelak qñaM2010
karbegáItGaCIvkmµenARbeTskm<úCaRtÚvkarkarcMNayeRcIn. karGegátbriyakasvinieyaK)an
kMNt;fa GPi)alkic© eKalneya)ay bTb,BaØtþi nigrdæ)al GmCamYyGRtaBn§ nigkareRbIR)as;
GKÁisnI KWCa]bsKÁcm,gsRmab;karGPivDÆ.
kñúgTIpSarkargar bBaðaRbQmEpñkB½t’man nigkarsRmbsRmÜlcat;TukCabBaðakgVHxatbMNinruaMér:
nigbMNinelIslub. salamCÄmNÐlbNþúHbNþalsisS nigkmµsikSakarI hak;bIdUcCaCab;kñúg
KMrUvinieyaKEdlbnþeFVI[manGtulüPaBbMNin. xN³eBlesdækic©epþatkarykcitþTukdak;elI
yuT§sa®sþkMeNInrbs;RbeTskm<úCa TamTar[manbMNinl¥RbesIrCagmun
9
7 sRmab;karviPaK sUmemIl Di Gropello nig Sakellariou ¬qñaM2010¦. RbeTsEdl)aneFVIkarGegát rYmman RbeTskm<úCa cin
\NÐÚensIu m:ugehÁalI hVIlIBIn éf nigevotNam. karsikSakMNt;nieyaCitEdlmanCMnajfaCanieyaCit EdlmankarGb;rMmFüm
sikSaTutiyPUmi nigkarGb;rMx<s;CagenH.
plitkmµEdlmanbMNinTab tRmÚvkarbMNinkRmitx<s;kñúgvis½y nigkargarEdl)aneRCIserIs
minGacQaneTAseRmc)anRsbeBlCamYyKñaenaHEdr. karxVHxatB½t’man nigkarsRmbsRmÜl
TIpSarCaEpñkénbBaðaCarcnasm½<n§.
CaBiessCagenHeTAeTot bBaðaRbQmkñúgkarGPivDÆrbs;RbeTskm<úCa rYmman PaBRkIRk nig
kMeNInvismPaB. RKÜsareRcInCag 2 PaK 3 kñúgbBa©PaKRKÜsarmancMNUlTabbMputEdlman
CIvPaBBwgEp¥kelIksikmµ nigvismPaBenAtamtMbn;CnbT KWCaktþacm,génkMeNInvismPaBkñúg
RbeTskm<úCa. karviPaKbgðajfa karkat;bnßyPaBRkIRk nigkarpøas;bþÚrninñakarénkMeNInvism
PaB GacnaM[mankarelIkkm<s;vis½yksikmµ nigbeBa©jkmøaMgBlkmµ[bnþkargarepSg²eTot
eRkABIvis½yksikmµ. kareFVIkargarepSg²eTot TamTar[manTIpSar kargarviC¢aCIv³ shRKinPaB
nigmanlT§PaBTTYl)anesvasaFarN³mUldæanRbkbedaysmFm’ dUcCa esvaGb;rM nigesva
EfTaMsuxPaB. tRmÚvkarTIpSarTaMgenHk¾GacKaMRTkarrIkceRmInnaeBlGnaKtrbs;RbeTspgEdr.
karCYbRbTHnwgbBaðaRbQmTaMgenH nigkarGPivDÆbMNinmUldæan[)anRKb;RKan;mansar³sMxan;
kñúgkarTTYlsÁal;BIskþanuBlrbs;yuvCnCaeRcIn rbs;RbeTskm<úCakñúgkarcUlrYmkñúgkmøaMgBlkmµ.
RbCaCnRKb;GayueFVIkar)anekIneLIgBI 54° kñúgqñaM1998 rhUtdl; 62° kñúgqñaM2008 ktþaenH
)anekIteLIg edaysarEtkMeNIncMnYnyuvCn ¬viTüasßanCatisßiti qñaM2010¦. eTaHbICaRbeTs
km<úCakMBugEteq<aHeTArkkarbBa©b;GnþrkalRbCasa®sþ nigGRtapþl;kMeNItmankarFøak;cuHBI 5/3
kñúgqñaM1998 dl; 3/1 kñúgqñaM2008 k¾eday ¬dUecñHPaKryéncMnYnkumarmankarFøak;cuHkñúg
TsvtSr_knøgmk¦ k¾mankarrMBwgfa nwgmankarhUrcUlnUvkmøaMgBlkmµCaeRcInCabnþbnÞab;. bMNin
nwgkMNt;BIsmtßPaBrbs;yuvCnkñúgkarcUlrYmkñúgkargarplitkmµ b¤shRKinPaB.
bMNinnwgman\T§iBlelI»kaskargarnaeBlGnaKtrbs;RbeTskm<úCa. edayRbCaCn 56° man
GayueRkam 25 qñaM kñúgqñaM2008 enaHsmtßPaBrbs;yuvCnbc©úb,nñkñúgkarTTYl)anbMNinnwgman
\T§iBlelIlT§plesdækic© nig»kasrIkceRmInrbs;RbeTskm<úCanaeBlGnaKt. CaBiess
kareRbIR)as;bec©kviTüa nigkarGPivDÆbMNinkñúgCIvitkargarGackMNt;)antamry³mUldæanbMNin
Edl)anGPivDÆenAdMNak;kaldMbUgénCIvit. karGb;rMmankRmitkñúgcMeNamyuvCnEdlcUlrYmkñúg
kmøaMgBlkmµrbs;RbeTskm<úCa raraMgvisalPaBkñúgkarbegáItkargarEdlGacTTYlyk)anRBm
TaMgkarelIkkm<s;]sSahkmµ nigkarpøas;bþÚrbec©kviTüanaeBlGnaKt.
eTaHbICabMNinminEmnCa]bsKÁcm,graraMgdl;PaBrIkceRmInrbs;RbeTskm<úCa kñúgbriyakas
bc©úb,nñk¾eday b:uEnþbMNinenHnwgman\T§iBlelIlT§plesdækic©rbs;RbeTskm<úCanaeBlGnaKt.
karvaytémøbriyakasvinieyaKenAqñaM2009 )anbgðajfa Rkúmh‘unkñúgRbeTskm<úCa)ancat;
yuT§sa®sþkMeNInrbs;RbeTskm<úCa TamTar[manbMNinl¥RbesIrCagmun
10
cMNat;fñak;bMNinfaCa]bsKÁsMxan;bMputlMdab;elx 9 kñúgcMeNam]bsKÁTaMg 18 EdlraraMg
karrIkceRmIn ¬FnaKarBiPBelakqñaM2009¦. eTaHbICay:agenHkþI PaKryénRkúmh‘unEdlray
karN_fa bMNinCa]bsKÁcm,graraMgkarrIkceRmInenAkñúgkarGegátenH )anekIneLIgBI 6/5° dl;
15/5° kñúgkarGegátRsedogKñaenAqñaM2003. Rkúmh‘un)anbgðajkarykcitþTukdak;elIbMNin
ehIymanRkúmh‘unmYykñúgcMeNamRkúmh‘unBIrpþl;karbNþúHbNþaldl;nieyaCitrbs;xøÜn ¬taragTI
1¦. tamry³bTBiesaFn_bgðajfa karGb;rMmanTMnak;TMngy:agCitsñiT§CamYykargarepSg²
eRkABIkargarksikmµ ¬rUbPaBTI 1¦ nigkarGb;rMkRmitmFümsikSapþl;KuNtémøkan;Etx<s;bEnßm
elIplitplksikmµ ¬rUbPaBTI 2¦ dUecñH RbsinebIminmankarGPivDÆTan;eBlevlaeT karxVHxat
bMNinmUldæannwgraraMgsmtßPaBrbs;RbeTskm<úCakñúgkarGPivDÆesdækic©rbs;xøÜn nigkøayCaRbeTs
EdlmanR)ak;cMNUlkNþalnaeBlGnaKt.CaeRcInTsvtSr_knøgmkenH RbeTskm<úCa)anelIk
km<s;bMNinkmøaMgBlkmµrbs;xøÜnEdlkmøaMgBlkmµenHmankarrIkceRmInyWtCageK ebIeRbóbeFob
CamYyRbeTsdéTeTotkñúgtMbn;GasIubUBa’. Cak;Esþg RbeTskm<úCa nigm:ugehÁalI CaRbeTscMnYn
BIrKt; Edl)aneFVIkarGegátkñúgtMbn; bgðaj[eXIjBIPaKryénkarQb;RTwgrbs;nieyaCitCMnaj
kñúgcMeNamnieyaCitEdlmanR)ak;cMNUl ¬tamry³kMeNInPaKryénnieyaCitmankarGb;rMkRmit
]tþmsikSaGackat;bnßyplb:HBal; edaysarkarFøak;cuHPaKryénnieyaCitmankarGb;rMkRmit
mFümsikSaTutiyPUmienARbeTskm<úCa¦. enAcenøaHqñaM1997 nigqñaM2007 buBVlaPR)ak;QñÜl
mantulüPaB edayminrab;bBa©ÚlR)ak;cMNUlsRmab;nieyaCitEdlbBa©b;karGb;rMkRmitmFümsikSa
ehIytulüPaBenHCaRbPBénkarminpøas;bþÚrbMNin. buBVlaPR)ak;QñÜl]sSahkmµkñúgGMLúgqñaMenH
mancMnYnelIsBIbuBVlaPR)ak;QñÜlbMNinedayelIkeLIgfa buBVlaP]sSahkmµCaktþaCMrujd¾sMxan;
énPaBxusKñarvagR)ak;QñÜlkñúgvis½yesdækic©. pÞúyeTAvij r)aybuBVlaP]sSahkmµkan;Etx<s;
bgðajfa mankarEbgEckTIpSarkargarkan;EteRcInenARbeTskm<úCaCagRbeTsepSg²eTotEdl
)aneFVIkarGegátenAkñúgtMbn; ¬Di Gropello nig Sakellariou qñaM2010¦.
karxVHxatbMNinruaMér:CH\T§iBlGviC¢manelIkarvinieyaKpÞal;rbs;breTs nigkarnaMeTArkPaBrIk
ceRmInénbec©kviTüa. kñúgkarGegátbriyakasvinieyaKqñaM2007 bgðajfaRkúmh‘unbreTsenA
RbeTskm<úCacMnYn 22° ¬eRbobeFobnwgcMnYnmFüm 15/5° énRkúmh‘unTaMgGs;¦ )anbBa¢ak;fa
bMNin KWCa]bsKÁ {F¶n;F¶r b¤F¶n;F¶rbMput} kñúgkareFVIGaCIvkmµrbs;BYkeK. kñúgkarvinieyaKpÞal;BI
breTsmanTMnak;TMngviC¢manCamYynwgkareRbIR)as;bec©kviTüaTMenIb nigkmøaMgBlkmµEdlman
CMnajenaH karvinieyaKpÞal;BIbreTsfµIRtÚvkarcMNaysRmab;»kaskargar. elIsBIenHTinñn½y
TTYl)anBIRbeTskm<úCa nigRbeTsdéTeTotenAtMbn;GasIubUBa’bgðajfa Rkúmh‘unEdlGñkRKb;RKg
mankarGb;rMx<s; ¬tMNagGñkRKb;RKgEdlmankarGb;rMx<s;CagmFümsikSa¦ manTMenareRCIserIs
buKÁlikEdlmankarGb;rMx<s;pgEdr ¬Almeida qñaM2009¦.
RbeTskm<úCamankarrMBwgTukfa nwgQaneTAdMNak;kalbnÞab;énkarGPivDÆenAeBlEdl]tþmPaB
eRbóbeFobénéføedImkmøaMgBlkmµTabrbs;xøÜnRtÚv)aneRbIR)as;Gs; ehIyR)ak;QñÜlcab;epþIm
ekIneLIg. KMrUEbbenH ekItmanenARKb;TIpSaresdækic© EdlmansßanPaBR)ak;cMNUlx<s; nig
esdækic©EdlTamTarcMeNHdwgx<s;. RbsinebITIpSarkargardMeNIrkarRbkbedayRbsiT§PaBenaH
yuT§sa®sþkMeNInrbs;RbeTskm<úCa TamTar[manbMNinl¥RbesIrCagmun
11
nwgbgðaj[eXIjBIGnþrkalenH tamry³kartemøIgR)ak;QñÜlrbs;nieyaCitEdlmanbMNinTab
enAeBlElgmannieyaCitEbbenH ehIykarbegáInR)ak;QñÜlenH Rkúmh‘unnwgpþl;karvinieyaKCa
TunbEnßm nigbegáIntRmÚvkarnieyaCitEdlmanCMnaj. karbegáInTunnaMmknUvbec©kviTüafµIEdlnaM
[mankarpøas;bþÚrbec©keTsEdlmanPaBlem¥ógelICMnaj. enAeBlenaH esdækic©rbs;RbeTs
km<úCanwgpøas;bþÚrBIkarRbkYtRbECgelImUldæanénR)ak;QñÜlTab eTACakarRbkYtRbECgelImUldæan
énplitPaBx<s;. KMrUenH)anekIteLIgCabnþbnÞab;enARbeTskUer: étv:an; nighugkug ehIy
bc©úb,nñenH eKeXIjmanKMrUEbbenHenAextþkVagtug nigextþdéTeTotenAtamtMbn;eqñrxagekIt
rbs;RbeTscin.
karrg;caMrhUtseRmc)ancMNucGnþrkalenH edIm,IGnuvtþskmµPaBelIrebobvar³bMNin bNþal
[manPaByWty:avkñúgkarbegáIteKalneya)aysßab½n nigkarGPivDÆsmtßPaBEdlCatRmÚvkar
sRmab;esdækic©sm½yTMenIb. karbegáIteKalneya)ay sßab½n nigkarGPivDÆsmtßPaB edIm,I
sRmbsRmÜlkarGPivDÆbMNin TamTar[maneBlevlaRKb;RKan;. enAqñaM1980 RbeTskUer:
)ancab;epþImksagsmtßPaB énRbB½n§Gb;rMkRmit]tþmsikSaeRtómTukCamunsRmab;tRmÚvkar
Cak;Esþgrbs;sisSbBa©b;karsikSakRmit]tþm. edayBicarNaelItRmÚvkareBlevla eTaHbICa
bMNinEmnEmnCacMNucsMxan;kñúgrebobvar³ énbriyakasvinieyaKbc©úb,nñrbs;RbeTskm<úCak¾eday
k¾rdæaPi)alenAEtnUvbnþGnuvtþrebobvar³sþIBIbMNin edIm,IbegáItmUldæanRKwHsRmab;esdækic©BiBiF
kmµ nigesdækic©plitkmµ.
bMNinkmøaMgBlkmµ nwgsRmbsRmÜlkarGnuvtþyuT§sa®sþGPivDÆn_esdækic©rbs;RbeTskm<úCa.
karelIkkm<s;bMNinkmøaMgBlkmµnwgCMruj[mankareFVIBiBiFkmµesdækic©kñúgry³eBlmFüm nig
PaBrIkceRmInén]tþmPaBeRbóbeFobrbs;RbeTskm<úCakñúgry³eBlyUr. karrIkceRmInTaMgenH
nwgCYysRmÜldl;karelIkkm<s;ExSsgVak;témørbs;Rkúmh‘unkm<úCa nigbegáInshRKinPaB RBm
TaMgkarbegáItshRKasFuntUc nigmFümedayKaMRT[mankarbegáItkargar. bMNink¾GacCYy
elIkkm<s;vis½yksikmµ nigbegáIntémøbEnßmenAtamenAkEnøgplit nigTIpSarlk;plitpl
tamry³karRKb;RKgdI nigFnFanFmµCatiRbkbedaynirnþrPaB nigtamry³karpøas;bþÚrkmøaMg
BlkmµBIvis½yksikmµeTA]sSahkmµ nigesvakmµEdlnaMmknUvR)ak;cMNUlx<s;. elIsBIenH
bMNinnwgCYyrdæaPi)alkñúgkarRKb;RKgesdækic© nigsRmbsRmÜlPaBrIkceRmIn nigpþl;mUldæan
RKwHd¾rwgmaMsRmab;esvasgÁm nigrdæ)alsaFarN³ EdlmanRbsiT§PaBkñúgbriyakasvimCÄkar
kñúgRbeTskm<úCa.
yuT§sa®sþkMeNInrbs;RbeTskm<úCa TamTar[manbMNinl¥RbesIrCagmun
12
etIPaBminsmRsbénbMNin nigbuBVehtuénPaBminsmRsb manlkçN³dUcemþc?edIm,IviPaKBIPsþútagEdlmansþIBIkarxVHxat nigPaBminsmRsbénbMNinkñúgRbeTskm<úCa EpñkenH
bgðaj[eXIjBIsßanPaBekItecjBIkarrMBwgTukrbs;nieyaCk nigsßab½nbNþúHbNþalCMnaj
CaBiess minRtwmEtepþateTAelIRbB½n§Gb;rMEtmYyenaHeT. EpñkenHbgðajBIGtulüPaBbMNin
sMxan;²CaeRcIn Edlnwgb:HBal;dl;vis½yesdækic©naeBlxagmux. CacugeRkay EpñkenHk¾bgðaj
BIbuBVehtucm,génkarxVHxat nigPaBminRsbEdlTak;TgnwgkarbraC½yTIpSar nigcg¥úlbgðajBI
skmµPaBsMxan;²edIm,IedaHRsaybBaðaenH.
eTaHbICakarxVHxatbMNin minEmnCa]bsKÁF¶n;F¶r
b:HBal;dl;lT§plénPaBrIkceRmInk¾eday k¾
karxVHxatbMNin enAEtekIneLIgCabnþbnÞab;enA
tamvis½yCak;lak;. nieyaCk)ancg¥uúlbgðaj
BIGtulüPaBCarcnasm<½n§kñúgkarpþl;bMNin rYm
TaMgbBaðaBak;B½n§ nwgkarxVHxatsisSbBa©b;kar
bNþúHbNþalviC¢aCIv³ eRbóbeFobeTAnwgsisS
bBa©b;karsikSakRmit]tþmsikSa nigkarxVHxat
y:agxøaMgnUvsisSbBa©b;karsikSakRmitbriBaØabRt
{edaymanbMNinRtwmRtÚv}. enAqñaM2008 kar
GegátnieyaCkcMnYn 220 nak; rbs; CAMFEBA
¬qñaM2008¦ bgðajfamannieyaCkcMnYn 13°
b:ueNÑaH EdlÉkPaBfabNþasisSbBa©b;karsikSa
kRmitbriBaØabRt manbMNinRtwmRtÚv {TaMgRsug
b¤esÞIrEtTaMgRsug} sRmab;TIpSarkargar cMENk
nieyaCk 11° )an[dwgfa yuvCnminman
bMNinRtwmRtÚveqøIytbnwgkargarenaHeT. kñúg
karGegátelIvis½y EdlmankarrIkceRmInxøaMg
cMnYn 3 eRkABIvis½yksikmµ ¬dUcCa vis½y
RbGb;TI1 ³ etI {bMNinCIvit} KWCaGVI?
CaTUeTA bMNin {CIvit} sMedAelIsmtßPaB
nig\riyabfbuKÁl Edlpþl;lT§PaBdl;
buKÁlkñúgkaredaHRsaytRmÚvkar nigbBaða
RbQmnanakñúgCIvPaBRbcaMéf¶Rbkbeday
RbsiT§PaB. ]> karedaHRsaybBaðaKMnit
écñRbDit karR)aRs½yTak;Tg nigkareFVI
kargarCaRkúm.
eyagtamr)aykarN_GPivDÆn_BiPBelak
qñaM2007 ¬FnaKarBiPBelak qñaM2006¦
bMNinCIvitGacEbgEckCaBIrRkúm ³ k¦
bMNinénkarKit mandUcCakarRtiHriHBicarNa
nigkarKitRbkbedaykarécñRbDit nig
x¦ bMNinxagGakb,kiriya rYmman PaB
]sSah_Büayam PaBm©as;karelIxøÜnÉg
kareFVIkargarCaRkum nigsmtßPaBsRmuH
sRmÜlCemøaH nigkarRKb;RKghaniP½y.
2>1 etInieyaCkRbQmnwgkarxVHxat nigPaBminsmRsbénbMNinGVIxøH?
2
13
kat;edr eTscrN_ nigsMNg;¦ manRkúmh‘un
mYykñúgcMeNamRkúmh‘uncMnYn 5 )anraykarN_
fa sisSbBa©b;karbNþúHbNþalviC¢aCIv³ ¬mann½y
fa CasisSTTYl)ankarbNþúHbNþalsRmab;
kargarCak;lak;¦ manbMNinsMxan;²kñúgkarGnuvtþ
kargarrbs;xøÜn (HRINC qñaM2010).
karGegátepSgeTotbgðajBIPaB minsmRsbén
bMNin. kñúgkarGegátfµImYyelInieyaCk 78 nak;
rbs; HRINC ¬qñaM2011¦ nieyaCk 73° )an
raykarN_fa sisSbBa©b;karsikSakRmit]tþm
sikSa BMumanbMNinRtwmRtÚvenaHeT ¬TnÞwmnwgenaH
nieyaCk 12° niyayfa cMnYnsisSbBa©b;
karsikSakRmit]tþmsikSa minTan;mancMnYn
RKb;RKan;enAeLIy¦. nieyaCk 62° )ankt;
smÁal;eXIjfa sisSbBa©b;karbNþúHbNþal
viC¢aCIv³ minmanbMNinRtwmRtÚveqøIytbnwgkargar
enaHeT ¬cMENknieyaCk 38° )anelIkeLIg
fa sisSbBa©b;karbNþúHbNþalviC¢aCIv³mancMnYn
tictYcNas;¦. elIsBIenHnieyaCk 31°
kt;smÁal;eXIjfa karbNþúHbNþal b¤kar
elIkkm<s;kmøaMgBlkmµ KWCakarlM)akmYy
EdlkargarenH GacbNþalmkBIKuNPaBTabénkmµviFIbNþúHbNþal nigPaBTn;exSayénmUldæan
bMNinsRmab;karbNþúHbNþalbEnßm karGegátelIRkúmh‘unnaMmuxeKcMnYn 24 rbs; HRINC ¬qñaM 2010¦ )anbgðajfa nieyaCk 63° yl;eXIjfa karEsVgrkbMNinsmRsbtamtRmÚvkar
TIpSarmankarlM)akCagmun. eTaHbICaKµankarraraMgRbtibtþikarkargarnaeBlbc©úb,nñrbs;
Rkúmh‘unk¾eday k¾karxVHxatbMNinbec©keTsbgáPaBsµúRKsµajdl;kareRbIR)as;bec©kviTüafµI nig
bec©kviTüaplitkmµ. ]TahrN_ rdæaPi)al)anTTYlsÁal;bBaðaTaMgenHkñúgevTikaesdækic©km<úCa
qñaM2011 nigr)aykarN_fµI²mYy EdlecjpSayedayviTüasßanCatisßiti ¬qñaM2010¦.
karGegátrbs;nieyaCkmYycMnYnbgðajfa RbeTskm<úCakMBugRbQmnwgkarxVHxatbMNinRKb;RKg.
tamry³B½t’man)anbgðajfa bMNinEdlxVHxatbMput nigbMNinEdlnieyaCkyl;eXIjfaCa
]bsKÁcm,genaH KWbMNinRKb;RKgCan;x<s;. kñúgkarGegátqñaM2011 rbs; HRINC nieyaCkelIsBI
8 FnaKarBiPBelak qñaM2010 x nig HRINC qñaM2011. karGegátedayRbúgRby½tñsþIBInieyaCk nignieyaCit caM)ac;RtÚvpþl;
PsþútagEdlGacTukcitþ)anTak;TgnwgvisalPaB nigRbePTCak;lak;énkarxVHxat nigPaBminsmRsbénbMNin.
9 naeBlfµI²enH mCÄmNÐlGPivDÆn_bMNinkm<úCa )ankMNt;BIGaTiPaBelIkarbNþúHbNþalrbs;nieyaCky:agl¥itl¥n;faCaEpñkén
karsikSamYyEdlRtÚvrkSakarsm¶at; edayelIkeLIgBIcMNucsMxan;²énbMNinTMnak;TMngrvagbuKÁlbMNinFnFanmnusS nigTMnak;TMng
viC¢aCIv³ bMNinEpñklk; nigTIpSar bMNinFurkic© nigKitelx nigbMNinRKb;RKghirBaØvtßú.
bMNinCIvitxagGakb,kiriiyamYycMnYneTot
dUcCa kareKarBeBlevla nigkareFVIkargar
CaRkum Gaceron)anenAeBlbMeBjkargar.
pÞúyeTAvij PaBCam©as;karelIxøÜnÉg KW
caM)ac;RtÚvEtmantaMgBIkumarPaBmkem:øH.
bMNin énkarKitGaceron)ankñúgsßab½n
Gb;rM dUcCa salaeron nigmCÄmNÐl
bNþúHbNþal.
GkSrsa®sþnaeBlbc©úb,nñenH kMNt;BI
sar³sMxan;énbMNinCIvit TaMgkñúgdMeNIrkar
énkarGPivDÆmUlFn mnusS nigCaktþa
kMNt;lT§plénkarsikSanigkargar.
CaTUeTA bMNin {CIvit} bMeBjbEnßmelI
CMnaj {bec©keTs} EdlCasmtßPaBEpñk
bec©keTsTak;Tgnwgkargar nigskmµPaB.
]TahrN_ CMnajbec©keTs rYmman dMeNIrkar
eRKÓgma:sIun nigGkçrkmµkMuBüÚT½r. CMnaj
TaMgenHmanPaBgayRsYlkñúgkarGegát
nigkMNt;brimaN nigGacbeRgón)anenA
tamsalaeron b¤kEnøgeFVIkar.
etIPaBminsmRsbénbMNin nigbuBVehtuénPaBminsmRsbmanlkçN³dUcemþc?
14
70° )anraykarN_BIkarxVHxatCacm,gnUvbMNinRKb;RKgkñúgenaHnieyaCk 36° raykarN_BI
karxVHxatbMNinRKb;RKgfñak;kNþal nigbMNinEpñkGPi)alkic© ehIynieyaCk 34° raykarN_
BIkarxVHxatbMNinbuKÁlikCMnaj. nieyaCkcMnYn 64° KitfakarxVHxatbMNinRKb;RKg KWCa]bsKÁ
cm,g nieyaCkcMnYn 48° Kitfa karxVHxatbMNinRKb;RKgfñak;kNþalCa]bsKÁcm,geday
ELknieyaCkcMnYn 50° Kitfa karxVHxatbMNinEpñkGPi)alkic© nigbMNinbuKÁlikCMnajeTIbCa
]bsKÁcm,g. kñúgsßab½nrdæ)al nigvis½yrdæ)alsaFarN³k¾RbEhlCaxVHxatbMNinRKb;RKg
pgEdr CaBiess kñúgdMeNIrkarGnuvtþRbB½n§vimCÄkar nigvishmCÄkarEdlTamTar[manbMNin
TUlMTUlaysRmab;viPaK nigGnuvtþeKalneya)aykñúgvis½ysaFarN³.
bnÞab;mk nieyaCkelIkeLIgBIIkarekIneLIgtRmÚvkarrbs;nieyaCit EdlminmankareqøIytb
enAeLIy rYmman bMNinCIvit nigbMNinbec©keTs. ¬sRmab;esckþIlm¥itBIbMNinCIvit sUmemIl
RbGb;TI1.¦ kñúgRbB½n§Gb;rMcab;BIfñak;Tabdl;fñak;x<s; minmankarpþl;bMNinCIvit nigbMNinbec©k
eTs[)anRKb;RKan;eT rYmTaMgkñúgkarbNþúHbNþalviC¢aCIv³pgEdr. CaBiess nieyaCkkMNt;fa
bMNinCIvit KWCabMNinsMxan;bMputEdlnieyaCitPaKeRcInmankarxVHxat. kñúgkarGegátrbs;
CAMFEBA qñaM2008 nieyaCkcMnYn 76° )anyl;eXIjfa nieyaCitEdl)anbBa©b;karsikSa
min)anTTYlkarbNþúHbNþalRKb;bMNinenaHeT CaBiess bMNinCIviteRkABIsmtßPaBbec©keTs
Edlmansar³sMxan;kñúgkarGnuvtþkargar. kñúgcMeNambMNinCIvit EdlmanPaBlM)akkñúgkarEsVg
rknieyaCk)ankMNt;BIbMNinCIvitmYycMnYn EdlkñúgenaH mannieyaCk 52° )ankMNt;BI\riyabf
kargarrbs;nieyaCitminmanCMnajnieyaCk 45° )anelIkeLIgBIbMNinkñúgkarseRmccitþrbs;
nieyaCitmanCMnajminc,as;las; nignieyaCk 64° )anelIkeLIgBIbMNinviPaKrbs;nieyaCit
CMnaj. nieyaCkCaeRcIn k¾)ant¥ÚjEt¥rBIPaBxVHxatbMNinkñúgPaBCaGñkdwknaM ¬sRmab;buKÁlikCa
GñkRKb;RKg¦ bMNinedaHRsaybBaða nigbMNinkñúgkarR)aRs½yTak;Tg. eRkABIenH yuvCneRkA
salaRbQmnwgPaBxVHxatd¾F¶n;F¶rénbMNinCIvit ehIymannieyaCkcMnYn 89° )anbgðajBIPaB
lM)akkñúgkareFIVkarCamYyyuvCneRkAsalaedaysarBYkeKmanGakb,kiriyaminsmrmü.
bnÞab;mk nieyaCkelIkeLIgBIPaBlM)akkñúgkarEsVgrknieyaCitEdlmanbMNinviC¢aCIv³ nigkargar
Cak;lak;. dUc)anelIkeLIgkñúgr)aykarN_rbs;FnaKarBiPBelak ¬qñaM2010 x¦ bMNinBak;B½n§
nwgPasabreTs B½t’manviTüa kat;edr CagtRbB½n§Twk CageQI nigCagEdk KWsuT§EtCabMNin
EdlmantRmÚvkarx<s; b:uEnþbMNinTaMgenHmanPaBlM)akkñúgkarEsVgrk. kñúgvis½ybdisNæarkic©
nieyaCkelIkeLIgBIPaBlM)akkñúgkarEsVgrkemcugePA GñkTTYlePJóv nigGñkRKb;RKgEpñkGahar
nigePsC¢³. kñúgvis½ykat;edr muxtMENgEpñklk; nigkat;edr KWCabMNinEdlmanPaBlM)ak
kñúgkarEsVgrk. cMENkkñúgvis½ysMNg;vij mankarlM)akkñúgkareRCIserIsnieyaCitCaCageQI
CagtRbB½n§Twk CagEdk nigCagGKÁisnI.
bEnßmBIenHeTot nieyaCkmankart¥ÚjEt¥rBIkarlM)akkñúgkarEsVgrknieyaCit EdlmanbMNinviC¢a
CIv³c,as;las; nigmanbMNinmUldæan dUcCa Gkçrkmµ nigkarKNnaelxnBVnþ. enHbgðaj[
eXIjBIGRtaGkçrkmµTab EdlmancMnYn 77/6° énRbCaCnkm<úCaGayu 15 qñaM nigelIsBIenH
etIPaBminsmRsbénbMNin nigbuBVehtuénPaBminsmRsbmanlkçN³dUcemþc?
15
¬GRtaGkçrkmµmancMnYn 87/5° kñúgcMeNamRbCaCnmanGayucab;BI 15-24 qñaM¦ EdleFIV[
RbsiT§PaBénkarbNþúHbNþalenAdMNak;kalbnÞab;mankarFøak;cuH.
edIm,IedaHRsayPaBxVHxatbMNinmYycMnYn nieyaCkCaeRcIn)ancUlrYmpþl;karbNþúHbNþalpøÚvkar.
CAMFEBA ¬qñaM2008¦ )anbgðajfa nieyaCkxitxMRbwgERbgpþl;karbNþúHbNþalbMNinsMxan;
dUcteTA ³ bMNinbec©keTs bMNinkñúgkarseRmccitþ nigedaHRsaybBaðabMNinkñúgkarR)aRs½y
Tak;TgkargarCaRkúm nigPaBCaGñkdwknaMbMNinEpñkTIpSar bMNinEpñklk; nigbMNinpþl;esva.
bMNinTaMgenHminmanbeRgónkñúgsalaeron nigmCÄmNÐlbNþúHbNþalviC¢aCIv³eT. karGegáteFVI
eLIgsRmab;ÉksareKalneya)ayenH )anbgðaj[eXIjfa nieyaCk 55° pþl;karbNþúH
bNþaldl;nieyaCitrbs;xøÜn y:agehacNas;Bak;kNþalénnieyaCitTaMgGs; cMENknieyaCk
CaeRcIneTot pþl;karbNþúHbNþaldl;kmøaMgBlkmµrbs;xøÜnEtmYycMnYntUcb:ueNÑaH ¬karGegát
rbs; HRINC qñaM2011¦. edIm,Ipþl;karbNþúHbNþalEbbenH)an CaTUeTA nieyaCk 53°
eRbIR)as;kmµviFIkñúgRkúmh‘unrbs;xøÜn nieyaCk 43° eRbIR)as;sßab½nbNþúHbNþalkñúgRsuk
ehIymannieyaCk 27° eRbIR)as;sßab½nbNþúHbNþalbreTs CaBiess sRmab;fñak;RKb;RKg
Can;x<s;. nieyaCkmanbMNgpþl;karbNþúHbNþaldl;nieyaCitNaEdlmanbMNinmUldæan.
karxVHxatsßab½nbNþúHbNþall¥ bgáCa]bsKÁdl;karpþl;karbNþúHbNþalrbs;shRKas. tamry³
karGegátrbs; HRINC qñaM2011 nieyaCkcMnYn 64° )ankMNt;fa karxVHxatsßab½nbNþúH
bNþall¥ KWCa]bsKÁcm,gEtmYyKt;kñúgkarpþl;karbNþúHbNþal[)aneBjeljdl;nieyaCit.
]bsKÁcm,gdéTeTot rYmman éføbNþúHbNþalx<s; karminmaneBlevlaRKb;RKan; GRtapøas;bþÚr
buKÁlikx<s; nigkarxVHxatB½t’man sþIBI»kasTTYl)ankarbNþúHbNþal. ]bsKÁTaMgenHkøayCa
bBaðaF¶n;F¶rcMeBaHshRKasxñattUc nigmFüm ebIeRbóbeFobnwgshRKasxñatFM dUcmanbgðaj
kñúgkarGegátbriyakasvinieyaK. ninñakarEbbenHekItmankñúgRbeTsCaeRcInEdlepþatsMxan;elI
esdækic©eRkARbB½n§. edIm,IedaHRsayPaBxVHxatbMNinnieyaCk TamTar[mankarpþl; B½t’man
bEnßm rYmman B½t’mansþIBImCÄmNÐlbNþúHbNþalkargar KuNPaBénmCÄmNÐlbNþúHbNþal
viC¢aCIv³ karmanbMNinCak;lak; nigKuNPaB saklviTüal½y RBmTaMgmanbMNgbegáItTMnak;TMng
CamYysaklviTüal½y ¬sUmemIlrUbPaBTI 3¦.
B½t’manbEnßmsþIBImCÄmNÐlbNþúHbNþalkargarB½t’manbEnßmsþIBIKuNPaBénmCÄmNÐlbNþúHbNþalviC¢aCIv³Cak;lak;
B½t’manbEnßmsþIBItRmUvkarTIpSar nigkarpÁl;bMNinCak;lak;kñúgRbeTskm<úCaB½t’manbEnßmsþIBIKuNPaBmhaviTüal½yCak;lak;
karbegáItTMnak;TMngCamYymhaviTüal½yCak;lak;tamry³smaKmnieyaCkkarksagTMnak;TMngpÞal;CamYymhaviTüal½yCak;lak;
epSg²B½t’manbEnßmsþIBIkmµsikSa nigGaharUbkrN_
B½t’manbEnßmsþIBI»kasTTYlkarbNþúHbNþalenAeRkARbeTsdMbUnµansþIBIrebobkMNt;BItRmUvkarbMNinEdlmansar³sMxan;sRmab;Rkumh‘uneyIg
kareFIV[manPaBgayRsYlkñúgkareRCIserIsbuKÁlikBIRbeTsdéTeTot0% 20% 30% 40%10% 50% 60%
rUbPaBTI 3 ³ dMeNaHRsayrbs;nieyaCkEdl)anelIkeLIg edIm,IedaHRsayPaBxVHxatbMNin
RbPB ³ karGegátrbs; HRINC km<úCa ExmIna qñaM2011.
etIPaBminsmRsbénbMNin nigbuBVehtuénPaBminsmRsbmanlkçN³dUcemþc?
16
2>2 etIPaBxVHxatkñúgkarpþl;bMNinsßitenARtg;Na?
Rkbx½NÐGPivDÆn_bMNinkñúgvdþþCIvit Edlcab;epþImBIkarGPivDÆkumartUcrhUtdl;eBlmankargar
CYybegáIt[mankarviPaKelIbBaða nigeKalneya)ayGPivDÆn_bMNin. Rkbx½NÐenHEbgEckvdþ
CIvitrbs;mnusSmñak;²CaeRcIndMNak;kalxus²Kña ³ edaycab;epþImBIdMNak;kalmUldæandMbUgén
karGPivDÆkumartUc nigkarGb;rMmUldæansRmab;CYy[buKÁlmñak;²TTYl)anbMNinkñúgkarbMeBj
kargar. bnÞab;mkCadMNak;kalmuneBlbMeBjkargar EdlCaeBlnieyaCitkMBugeronsURtBIbMNin
viC¢aCIv³ nigbec©keTs edIm,IbMeBjkargardMbUgrbs;xøÜntamry³karhat;eroneFIVkar kareron
enAtamsalaeron nigmCÄmNÐlbNþúHbNþal. cugeRkay CadMNak;kalksagsmtßPaB[
)anx<s;enAkEnøgeFVIkar nigdMNak;kaleronsURtbMNinfµI²EdlCaeBlnieyaCitkMBugbegáInsmtßPaB
bMNinrbs;xøÜn nigeronsURtbMNinfµI² edIm,IbMeBjkargarkñúgTIpSarkargarEdlmankarpøas;bþÚr.
kñúgdMNak;kalnImYy²rYmman Rbtibtþikr eKalneya)ay RbPBhirBaØb,Tan nigynþkarRtÜtBinitü
karbMeBjkargarxus²KñasRmab;karGPivDÆbMNin.
RbeTskm<úCaRbQmnwg]bsKÁcm,gkñúgkarpþl;bMNinenAdMNak;kaldMbUgénvdþCIvit Edlcab;epþIm
BIkarGPivDÆkumartUc. karbegáItmUldæan
k¦ bMNinsRmab;kumartUc ³ bBaðaRbQmnwgGaharUbtßmÖ nigkarelIkTwkcitþ
karyl;dwgCaGnþrCatiBIsar³sMxan;énkarGPivDÆkumartUc ¬ECD¦ kñúgkarbegáItmUldæansRmab;
kareronsURteBjmYyCIvitmankarekIneLIgCabnþbnÞab;. elak Jame Heckman CaebkçCn
C½ylaPIBanrgVan;NUEbl nigebkçCnC½ylaPIBanrgVan;NUEbldéTeTot )anbgðajfa karGPivDÆ
kumartUc KWCaTRmg;cMNayEdlmanRbsiT§PaBbMputkñúgkarvinieyaKmUlFnmnusS ebIeRbóbeFob
nwgkarvinieyaKeTAelIkarGb;rMkRmitbzmsikSa b¤karGb;rMkñúgkRmitbnþbnÞab;eTot. lT§plTaMgbI
énkarGPivDÆkumartUcmansar³sMxan;cMeBaHkarGPivDÆnaeBlGnaKtkñúgCIvit ³ ¬1¦ karGPivDÆ
ragkay nigsuxumalPaB ¬2¦ karGPivDÆbBaØasµartI ¬3¦ karGPivDÆsgÁm-citþsa®sþ.
eKalneya)ay nigkmµviFIGPivDÆn_kumartUc Gacman\T§iBlpÞal;eTAelIlT§pléndMNak;kal
GPivDÆn_TaMgenH nigpþl;GtßRbeyaCn_dl;kumar nigsgÁm.
PsþútagBIkarGegátbgðajfa kmµviFIGPivDÆn_kumartUcEdlmanRbsiT§PaBpþl;GtßRbeyaCn_CaeRcIn.
Psþútag)anbgðajfa GnþraKmn_tamry³karepþatkarykcitþTukdak;elIsuxPaB nigcMeNHdwg
mata GaharUbtßmÖkumar nigskmµPaBelIkkm<s;karGPivDÆbBaØasµartI nigsgÁmcitþsa®sþrbs;
kumartUc ¬dUcCa karEfTaMedayykcitþTukdak; nigkareRbIR)as;Pasal¥ nig»kasTTYl)ankar
EsVgyl;¦ pþl;plviC¢mandl;kareRtómxøÜncUleron niglT§plsikSakñúgCIvitrbs;kumareday
begáIt)ansgÁmmYyd¾rwgmaM k¾dUcCakarTTYl)anGtßRbeyaCn_pÞal;xøÜnBIkarvinieyaKEbbenH
¬karGegátrbs; Alderman qñaM2011 nig Barnett qñaM2008¦. pÞúymkvij PsþútagGnþrCati
bgðajfa BikarPaBenAv½yekµg KWmankarlM)ak nigRtÚvcMNayfvikaeRcInkñúgkarBüa)al.
10 ]TahrN_ sUmemIlkarelIkeLIgrbs; Heckman, Stixrud nig Urzua ¬qñaM2005¦. CaTUeTAkarGPivDÆkumartUccab;epþImBIeBl
EdlkumarmanGayucab;BIR)aMmYydl;R)aMbIqñaM.
etIPaBminsmRsbénbMNin nigbuBVehtuénPaBminsmRsbmanlkçN³dUcemþc?
17
rUbPaBTI 4 ³ PaKrykumar¼yuvCnFøab;)ancUleron rs;enAkñúgRKÜsarman nigminmanGahar
RKb;RKan; qñaM2009
40
60
80
100
6 8 10 12
rs;enAkñúgRKYsarmanGaharRKb;RKan;rs;enAkñúgRKYÜsarminmanGaharRKb;RKan;
14 16 18 20 24
Age
RbPB ³ karKNnaEp¥kelITinñn½y)anmkBI CSES qñaM2009
kMNt;smÁal; ³ KMrUGegát epþatelIkarGegáttamdancMnYn 22>914 krNI sRmab;Gñkrs;enAkñúgRKÜsarmanGaharRKb;RKan;
nig 4>576 krNIsRmab;Gñkrs;enAkñúgRKÜsarminmanGaharRKb;RKan;
kgVHGaharenAkñúgRKÜsar eFVI[GRtasikSa nigbBa©b;karsikSamankRmitTab
karGegátRbCasa®sþ nigsuxPaBkm<úCa qñaM2010 bgðajfa PaKryénkumarRkin suxPaBexSay
nigxVHTm¶n;enAeBlmanGayu 59 ExdMbUg enAEtmankRmitx<s; EdlkñúgenaH kumarRkinmancMnYn
40° kumarexSaycMnYn 11° nigkumarxVHTm¶n;cMnYn 28° kñúgqñaM2010. PaKryTaMgenH
mankRmitdUcKñanwgkarGegátkñúgqñaM2005 b:uEnþsRmab;krNIkumarRkin EdlbNþalmkBIkarxVH
GaharUbtßmÖF¶n;F¶renaH KWmankRmitx<s;kñúgqñaM2010 ebIeRbóbeFob nwgqñaM2005. kñúgBiPBelak
karxVHGaharUbtßmÖ nigkarelIkTwkcitþmin)anRKb;RKan; bNþal[manPaBGn;fykñúgkarGPivDÆ
bBaØakare)aHbg;karsikSa bBaðaGakb,kiriya nigCalT§pl KWbraC½ykñúgCIvit.
karminmanGaharRKb;RKan;kñúgRKÜsar k¾CaktþarYmpSMEdleFVI[GRtasikSa nigGRtabBa©b;karsikSa
mankRmitTabpgEdr ¬rUbPaBTI 4¦. eyagtam karGegátesdækic©sgÁmkic©km<úCa ¬CSES¦
kñúgcMeNamkumarcMnYnR)aMnak; mankumarmñak;rs;enAkñúgRKÜsarminmanGaharRKb;RKan;. kumarTaMgenH
man»kastictYckñúgkarsikSa nigbBa©b;karsikSa. kñúgcMeNamkumarmanGayucab;BI 6-17 qñaM
kumarcMnYn 20° Edlrs;enAkñúgRKÜsarminmanGaharRKb;RKan; min)ancUleron ebIeRbóbeFob
eTAnwgRKÜsarmanGaharRKb;RKan;manEtkumarcMnYn 8° b:ueNÑaH ehIyPaKryenHmanlkçN³
RsedogKñaeTAnwgPaKryyuvCnGayucab;BI 18-22 qñaM EdlkñúgenaH yuvCn 21° mkBIRKÜsar
minmanGaharRKb;RKan; ehIy 8° mkBIRKÜsarmanGahar RKb;RKan;. kñúgcMeNamkumarGayucab;
BI 15-17 qñaM Edl)ancUleron manEtkumarrs;enAkñúgRKÜsarminmanGaharRKb;RKan;cMnYn 52°
b:ueNÑaH Edl)ancUleronnaeBlfµI²enH ebIeRbóbeFobeTAnwgkumarrs;enAkñúgRKÜsarmanGahar
RKb;RKan;cMnYn 61°. TMnak;TMngrvagGahar nigkarGb;rM k¾man\T§iBlenARKb;CMnan;pgEdr ³
kñúgcMeNamGñkpþl;bTsmÖasn_GayuelIsBI 15 qñaM Edlrs;enAkñúgRKÜsarminmanGaharRKb;RKan;
cMnYn 59° min TTYl)ankarGb;rM.
etIPaBminsmRsbénbMNin nigbuBVehtuénPaBminsmRsbmanlkçN³dUcemþc?
18
karGb;rMkRmitmetþyüsikSa nigkmµviFIpSBVpSaytamshKmn_kMBugmankarekIneLIg b:uEnþenAman
kRmitenAeLIy. GRtacuHeQµaHcUleronenAkRmitmetþyüsikSakñúgRbeTskm<úCa )anekIneLIg
esÞIrEtBIrdgkñúgTsvtSr_cugeRkayenH edaymanGRtacuHeQµaHcUleronsrubenAkRmitmetþyü
sikSarhUtdl; 13°. karekIneLIgenH edaysarEtmankarcuHeQµaHcUleronTaMgenARKwHsßan
Gb;rMÉkCn nigsaFarN³EdlkñúgenaH GRtacuHeQµaHcUleronenARKwHsßanGb;rMÉkCnesµInwg
30° énkarpþl;esvaGb;rMkñúgqñaM2008¼2009 ebIeRbóbeFobeTAnwgqñaM2000¼2001 mancMnYn
20°. eTaHCay:agenHkþI GRtacuHeQµaHcUleronmetþyüsikSaenAEtmankRmitTab ebIeRbóbeFob
eTAnwgGnþrCati. GRtacuHeQµaHcUleronsrubenAkRmitmetþyüsikSaekIneLIgelIsBI 45° enA
TUTaMgBiPBelak nigRbEhl 44° kñúgRbeTscin nig\NÐÚensIu nig 88° kñúgRbeTséf.
edayELkkmµviFIGPivDÆn_ kumartUc rYmTaMgkmµviFIpSBVpSaytamshKmn_ edIm,IelIkkm<s;kar
pþl;GaharUbtßmÖ nigkarGnuvtþkarEfTaMkumarkMBugEtsakl,gGnuvtþ nigvaytémø.
x¦ karGb;rMkRmitbzmsikSa³ GRtacuHeQµaHcUleronekIneLIg b:uEnþGRtabBa©b;karsikSa nigkarsikSaFøak;cuH
eKalneya)ayrbs;rdæaPi)alkñúgkarseRmc)ankarpþl;karGb;rMmUldæanCaskl)anTTYleCaKC½y
kñúgkarbegáInGRtacuHeQµaHcUleronBitCaBiessenAkRmitbzmsikSa. GRtacuHeQµaHcUleron
BitenAkRmitbzmsikSa ekIneLIgcab;BIeRkam 83° kñúgqñaM2000¼2001 rhUtCitdl; 95°
kñúgqñaM2009¼2010. eyagtamTinñn½yrbs;RbB½n§RKb;RKgB½t’manGb;rMGRtacuHeQµaHcUleron
ekIneLIgTaMgkñúgtMbn;RbCMuCn tMbn;CnbT nigtMbn;dac;Rsyal. karekIneLIgenH edaysarman
karcuHeQµaHcUlerony:ageRcInkñúgRKwHsßanGb;rMsaFarN³EdlmansisSbzmsikSarhUtdl; 99°.
eTaHbIy:agNa GRtasisSmin)anbBa©b;karGb;rMkRmitbzmsikSaenAEtCabBaðaRbQm. eyagtam
karGegátesdækic©sgÁmkic©km<úCa qñaM2009 kumarmñak;kñúgcMeNamkumardb;nak;Gayucab;BI
6-17 qñaM minEdl)ancUleron. kñúgcMeNamsisSGayucab;BI 15-19 qñaM mansisScMnYnEt
71°bu:eNÑaH )anbBa©b;karGb;rMkRmitbzmsikSa ¬sRmab;sisS)anbBa©b;karGb;rMkRmitbzm
sikSaGayucab;BI 20-24 qñaM mancMnYn 69°¦. kñúgcMeNamsisSminEmnCnCatiExµr nigcam
sisSGayucab;BI 15-19 qñaM cMnYnticCag 22° nigsisSGayucab;BI 20-24 qñaM cMnYn 19°
)anbBa©b;karGb;rMkRmitbzmsikSa. GVIEdlCaRbPBénkþIRBÜy)armÖenaH KWnaeBlfµI²enH GRta
cuHeQµaHcUleronrYmenAkRmitbzmsikSa)anekIneLIg RsbeBlEdlGRtabBa©b;karsikSaFøak;cuH.
Tinñn½yrbs;RbB½n§RKb;RKgB½t’manGb;rMbgðajfa GRtabBa©b;karsikSaenAkRmitbzmsikSa
ekIneLIgx<s;bMputRtwm 90° kñúgqñaM2005¼2006 nigFøak;cuHRtwm 83° kñúgqñaM2009¼2010.
elIsBIenH sisSe)aHbg;karsikSaenAkRmitbzmsikSamankRmitx<s;EdlkñúgenaH GRtaRtÜtfñak;
man 11° nigGRtae)aHbg;karsikSaman 49°. dUecñH GVIEdlCabBaðaRbQmnaeBlGnaKt
minRtwmEtCabBaðakñúgkarelIkkm<s;GRtabBa©b;karsikSasRmab;sisSEdlkMBugsikSa b:ueNÑaHeT
EtEfmTaMgCabBaðakñúgkarbMeBjtRmÚvkarbMNinbEnßmrbs;yuvCnEdlmin )anbBa©b;karGb;rMkRmit
bzmsikSa.
etIPaBminsmRsbénbMNin nigbuBVehtuénPaBminsmRsbmanlkçN³dUcemþc?
19
taragTI 2 ³ PaKrykumarenAeRkAsala nigmUlehtuénkarmincUleron qñaM2009
metþyüsikSa¬3-5qñaM¦
bzmsikSa¬6-11qñaM¦
mFümsikSabzmPUmi
¬12-14qñaM¦
mFümsikSa TutiyPUmi
¬15-17qñaM¦
srub¬6-17qñaM¦
PaKrysisSminEdl)ancUleron 84/3 14/7 4/8 6/2 9/9
PaKrysisSEdl)ancUleron b:uEnþminEmneBlfµI²enH
1/1 1/4 10/9 40/3 14/7
mUlehtuEdlsisSmincUleron b¤minEdl)ancUleron
minmancMNab;GarmµN_kñúgkarsikSa 2/0 16/8 18/3 12/4 14/8
karsikSaminl¥ 2/1 4/1 16/1 17/2 12/7
minmansalaeronsmrmü¼ salaeronsßitenAq¶ayBIpÞH
0/9 6/7 4/7 3/0 4/5
minmanRKÚbeRgón¼smÖar³sikSa 0/4 2/4 2/0 0/9 1/6
cMNayx<s;kñúgkarsikSa >> >> 0/2 0/2 0/1
RtÚvcUlrYmcMENkkñúgkarrkR)ak;cMNUl pÁt;pÁg;RKÜsar
0/1 0/7 14/3 27/9 16/6
RtÚvCYyeFVIkargarpÞH 0/1 1/9 14/3 15/9 11/0
RkIRkxøaMg 1/0 10/5 23/5 17/6 16/2
enAekµgeBk 93/1 53/5 2/2 0/8 18/6
cMnYnkarGegáttamdan 2>839 1>186 595 1>793 3>574
RbPB ³ karKNnaEp¥ktamTinñn½y)anmkBIkarGegátesdækic© sgÁmkic©km<úCa qñaM2009.
11 sRmab;Tinñn½yrbs;RbeTsCaeRcIneTot sUmemIlsUcnakrGPivDÆn_BiPBelak ¬qñaM2010¦.
12 GayucUleronpøÚvkarrbs;RbeTskm<úCaenAkRmitbzmsikSa KWRsbeTAtamkarGnuvtþrbs;GnþrCati
13 EMIS qñaM2009
mUlehtusRmab;karmincUleron nigkare)aHbg;ecalkarsikSa KWmanTMnak;TMngcm,geTAnwg
sßanPaBRKÜsar. kñúgcMeNamkumarGayucab;BI 6-11qñaM EdlmincUleron KWedaysarEt
bBaðacm,g ³ k¦ minmansalaeron RKÚbeRgón nigsmÖar³RKb;RKan; ¬9°¦ x¦ PaBRkIRk kareFIV
kargarpÞH nigkarrkR)ak;cMNUl ¬13°¦ K¦ RBmTaMgkarKitfa kumarenAv½yekµgenAeLIy
eTaHbICaRKb;GayupøÚvkarcUleronk¾eday ¬54°¦ b¤mincg;cUleron ¬17°¦. mUlehtuénkarmin
cUleron b¤KitfaGayuekµgeBk minGaccUleronenaH qøúHbBa©aMgBIbBaðacMeBaHkumartUcrYmTaMgkar
GPivDÆyWty:av nigexSaybBaØa edaysarEtkarxVHxatGaharUbtßmÖ b¤kat;bnßyskmµPaBxYrk,al
edaysarxVHkarbNþúHbNþalsµartIRKb;RKan;enAdMNak;kaldMbUgénCivit. taragTI 2 BiBN’na
BIesckþIlm¥it Edl)anmkBIkarGegátesdækic© sgÁmkic©km<úCa qñaM2009.
etIPaBminsmRsbénbMNin nigbuBVehtuénPaBminsmRsbmanlkçN³dUcemþc?
20
CacugeRkay kþI)armÖenAEtmancMeBaHlT§plénkarsikSa. elIsBIenH viBaØasaRbLgvaytémø
sisSfñak;CatielImuxviC¢aPasaExµr nigKNitviTüafñak;TI 3 TI 6 nigTI 9 bgðajfa lT§plsikSa
mUldæanrbs;sisSenAmankRmitTabenAeLIy eTaHbImankarelIkkm<s;k¾eday. müa:geTot
ktþaRKÚbeRgón nigsmtßPaBRKÚbeRgónenAEtCa]bsKÁ. kñúgkarGb;rMkRmitbzmsikSa pleFob
sisSnigRKÚ manGRtaelIsrhUtdl; 49° EdlenHCaGRtax<s; ebIeyagtamsþg;daGnþrCati
nigelIkRmitmFümkñúgcMeNamRbeTsmancMNUlTabkñúgtMbn; ¬rUbPaBTI 4¦. kñúgTsvtSr_
knøgmk PaKry RKÚbeRgónEdlmankarGb;rMkRmitmFümsikSaTutiyPUmi b¤]tþmsikSa )anekIn
eLIgcab;BI 29° dl; 50°. eTaHbIy:agNa RKÚbeRgóncMnYn 46° TTYl)ankarGb;rMRtwmkRmit
mFümsikSabzmPUmi nig 4° TTYl)ankarGb;rMRtwmkRmitbzmsikSa EdlenHbgðaj[eXIjBI
karxVHxatsmtßPaBRKb;RKan;kñúgkarbeRgón ¬RbB½n§RKb;RKgB½t’manGb;rM¦.
K¦ karGPivDÆbMNinsMxan;²kñúgkarGb;rMkRmitmFümsikSa nigkarGb;rMbNþúHbNþal viC¢aCIv³ nigbec©keTs (TVET)³ GRtasikSa nigkaryl;dwgBIGtßRbeyaCn_énkarsikSaenAmankRmitTab
tamry³kareRbóbeFobeTAnwgkarGb;rMkRmitbzmsikSa karcuHeQµaHcUleronenAkRmitmFümsikSa
ekIneLIgyWtcab;BIqñaM2007 nigenAEtmankRmitTabkñúgeBlbc©úb,nñ. eyagtamTinñn½yrbs;
RbB½n§RKb;RKgB½t’manGb;rM GRtacuHeQµaHcUleronBitenAkRmitFmümsikSabzmPUmimanGRta
RbEhl 32° kñúgqñaM2009¼2010 edaymanGRtacuHeQµaHcUleronxusKñarvagtMbn;RbCMuCn
¬48°¦ nigtMbn;CnbT ¬29°¦ nigtMbn;dac;Rsyal ¬11°¦. GRtaenHmankRmitTab ebI
eRbóbeFobeTAnwgGRtacuHeQµaHcUleronCaGnþrCati ¬rUbPaBTI 5¦. tamkar)a:n;sµanGRtacuH
eQµaHcUleronBitenAkRmitmFümsikSaTutiyPUmimanGRtaRbEhl 12°. kñúgcMeNamsisSGayu
cab;BI 20-24qñaM sisSticCag 6° cUlrYmkarGb;rMbNþúHbNþalviC¢aCIv³ nigbec©keTseRkABI
enHmansisScMnYnEtmYyPaKbIb:ueNÑaH cUlrYmkñúgkarGb;rMbNþúHbNþalviC¢aCIv³ nigbec©keTs
bnÞab;BIbBa©b;karGb;rMkRmitmFümsikSa ¬karGegátesdækic© sgÁmkic©km<úCa qñaM2009¦.
rUbPaBTI 5 ³ pleFobsisS nigRKÚenAkRmitbzmsikSa nigmFümsikSakñúgtMbn;GasIubUBa’
0%
10%
20%
30%
40%pleFobsisS nigRKÚ enAkRmitbzmsikSa
pleFobsisS nigRKÚ enAkRmitmFümsikSa
50%
Brunei DarussalamMalaysia
High income
Thailand
Macao SAR, China
IndonesiaChina
East Asia & Paci�cJapan
SingaporeVietnam
Korea, Rep.
Myanmar
Timoe-LesteLao PDR
Philippines
Low income
CAMBODIA
RbPB ³ EdStats ¬Tinñn½ycugeRkaybMput kñúgqñaM2005-2009¦.
kMNt;smÁal; ³ GasIubUBa’ nig)a:sIuhVik sMedAelIRbeTskMBugGPivDÆn_b:ueNÑaH.
etIPaBminsmRsbénbMNin nigbuBVehtuénPaBminsmRsbmanlkçN³dUcemþc?
21
GRtabBa©b;karsikSaTab nigCeRmIstictYckñúg
karGb;rMkRmitmFümsikSaenAEtCabBaðaRbQm
cm,g. GRtabBa©b;karsikSaenAkRmitmFüm
sikSabzmPUmimanGRtaRbEhl 49° kñúg
qñaM2007-2010. kñúgqñaM 2009 kumarGayu
cab;BI 15-19qñaM cMnYnEt 29° nigyuvCn
Gayucab;BI 20-24 qñaM cMnYn 36° b:ueNÑaH
)anbBa©b;karsikSary³eBl 9 qñaM b¤eRcInCag
enH yuvCnGayucab;BI 20-24 qñaM cMnYnEt
17° )anbBa©b;karsikSary³eBl12 qñaM b¤
eRcInCagenH nigcMnYnticCag 2° )anTTYl
viBaØabnbRtGb;rMbNþúHbNþalviC¢aCIv³ nig
bec©keTs ¬karGegátesdækic© sgÁmkic© km<úCa
qñaM2009¦. pÞúyeTAvij bc©úb,nñ RkumGayuEdlmansiT§iTTYl)ankarGb;rMcMnYn 99° kñúgRbeTs
cinTTYl)ankarGb;rMmUldæanEdlmanry³eBl 9 qñaM. GRtacuHeQµaHcUleronkñúgkarGb;rMbNþúH
bNþalviC¢aCIv³ nigbec©keTsenAkRmitmFümsikSakñúgRbeTskm<úCa manGRtaTabbMputkñúgtMbn;
GasIuEdlbgðaj[eXIjfa karGb;rMbNþúHbNþalviC¢aCIv³ nigbec©keTs minEmnCaCeRmIssmRsb
b¤CaCeRmIsEdlTak;TajcMNab;GarmµN_sisSenaHeT. GRtaTabénkarbBa©b;karsikSaenAkRmit
mFümsikSa nigCaBiessGRtabBa©b;karsikSakñúgkarGb;rMbNþúHbNþalviC¢aCIv³ nigbec©keTs
enAEtCa]bsKÁkñúgbegáInnieyaCitCMnajkñúgRbeTskm<úCa. Tak;TinnwgbBaðaenH bTBiesaFn_Ca
GnþrCatielIkeLIgfa karpþl;[mankarGb;rM bNþúHbNþalviC¢aCIv³ nigbec©keTs EdlCaCeRmIs
sRmab;sisSmFümsikSaGacCYybegáInGRtaKg;vgS nigGRtabBa©b;karsikSa nignaM[mankar
RbkYtRbECgesdækic©.
mUlehtusRmab;karmincUleron nigkare)aHbg;ecalkarsikSa KWbBaðaEpñkhirBaØvtßú. dUcman
bgðajkñúgtaragTI 2 sisScMnYn 52° EdlmincUleronmFümsikSabzmPUmi KWedaysar
PaBRkIRkPaBcaM)ac;kñúgkarrkR)ak;cMNUl nigkarCYyeFVIkargarpÞHEdlCamUlehtucm,g. tam
r)aykarN_bgðajfa sisScMnYnBIrPaKbIEdlsßitkñúgRkumGayuxagelI min)ancUleronmFüm
sikSaTutiyPUmi edaysarEtmUlehtuTaMgenH ¬karGegátesdækic© sgÁmkic©km<úCa qñaM2009¦.
RksYgGb;rM yuvCn nigkILa ¬G>v>y>k¦ )aneRtómrYcCaeRsckñúgkaredaHRsaybBaðahirBaØvtßúenH
tamry³karpþl;kmµviFIGaharUbkrN_ nigpþl;CMnYyhirBaØvtßúdl;RKÜsarsRmab;[kUnbnþkarsikSa.
enATUTaMgBiPBelak kmµviFIEbbenHanCYyCMruj[sisSRtLb;cUleronvij edayeKeXIjmankar
ekIneLIgénGRtacuHeQµaHcUleron ¬Filmer nig Schady qñaM2009¦. müa:geTot eTaHbICa
mantRmÚvkarKMnitpþÜcepþImbnÞan;k¾eday k¾karcMNayticsRmab;vis½yGb;rMenAEtCabBaðaraMgsÞHdl;
KMnitpþÜcepþImenHdEdl EdlmanGRta 1/6° énplitplkñúgRsúksrubkñúgqñaM2007 ebIeRbób
14 ]TahrN_ sUmemIl Bishop nig Mane ¬qñaM2005¦ nig OECD ¬qñaM2010¦
rUbPaBTI 6 ³ GRtacuHeQµaHcUleronBitenAkRmit
bzmsikSa nigmFümsikSakñúgtMbn;GasIubUBa’
0102030405060708090
100
70 80
Lao PDR
Thailand
Korea, Rep.
Malaysia
Cambodia
90 100
GRtacuHeQµaHcUleronBitenAkRmitbzmsikSaGR
tacuHeQ
µaHcUle
ronBit
enAkRm
itmFüm
sikSa
RbPB ³ EdStats ¬Tinñn½ycugeRkaybMputkñúgqñaM 2005-2009¦.
kMNt;smÁal; ³ tYelxrbs; EdStats sRmab;RbeTskm<úCaxusKñaBI
tYelxrbs;RbB½n§RKb;RKgB½t’manGb;rM
etIPaBminsmRsbénbMNin nigbuBVehtuénPaBminsmRsbmanlkçN³dUcemþc?
22
15 lT§plGegát)anmkBI CSES qñaM 2009 nig HRINC qñaM 2011
16 sRmab;B½t’manlm¥it sUmGan CAMFEBA ¬qñaM 2008¦
rUbPaBTI 7 ³ R)ak;QñÜlRbcaMExtamkRmiténkarGb;rM nigRkumviC¢aCIv³ qñaM 2009 ¬KitCaerol¦
0%
minmankarGb;rM karGb;rMkRmit
bzmsikSa
karGb;rMkRmit
FmümsikSabzmPUmi
karGb;rMkRmitFmümsikSa
TutiyPUmi
Gb;rMbNþúHbNþal
bec©keTsnigviC¢aCIv³
kRmitmFüm
TVETpost-sec.
Gb;rMbNþúHbNþal
bec©keTsnigviC¢aCIv³
kRmiteRkaymFüm
3,000,000
2,500,000
2,000,000
1,500,000
1,000,000
500,000
kgkmøaMgRbdab;GavuFGñkRKb;RKgGñkCMnajviC¢aCIv³Gñkbec©keTsCMnYykarGñkpþl;esva nigGñklk;ksikrsib,krGñkdMeNIrkar nigdMeT,Igm:asuInviC¢aCIv³mUldæansrub
RbPB ³ karKNnaEp¥kelIkarGegátesdækic© sgÁmkic©km<úCa qñaM 2009
eFobnwg RbeTsCitxag dUcCa RbeTsbg;køaeds ¬2/4°¦ \NÐa ¬3/2°¦ \NÐÚensIu ¬3/5°¦
saFarNrdæ RbCaFibetyüRbCamanitLav ¬2/3°¦ m:aeLsIu ¬4/5°¦ evotNam ¬5/3°¦
nigRbeTséf ¬4/9°¦ ¬sUcnakrGPivDÆn_BiPBelak qñaM2010¦. RsedogKñaenHEdrlT§PaBrbs;
RksYgkargar nigbNþúHbNþalviC¢aCIv³kñúgkarsRmbsRmÜldl;karbegáInkarGb;rMbNþúHbNþal
viC¢aCIv³ nigbec©keTspøÚvkarenAmankRmit.
TsSn³RKÜsarEdlKitfa kar[kUn²bnþkarsikSanwgeFVI[)at;bg;hirBaØvtßúPøam²enaHekIteLIg
edaykarmin[témøelIkarsikSa. B½t’manGMBIcMNUlhirBaØvtßúEdlkUnGacrk)an RbsinebIkUn
GacbnþkarsikSadl;kRmitmFümsikSa nigkarGb;rM nigkarbNþúHbNþalbec©keTs nigviC¢aCIv³.
bBaðaenH GacraraMgRKÜsarmYycMnYnBIkar[témøx<s;elIkarGb;rMsRmab;karrkR)ak;cMNUlnaeBl
GnaKtEdlbBaðaenHEtgEtekItmankñúgRbeTskMBugGPivDÆn_. karvaytémøCak;EsþgelItémøén
karGb;rMkñúgRbeTskm<úCa kMBugbgðajBIplcMeNjEpñkesdækic©d¾l¥sRmab;GñkEdlbnþkarsikSa.
buBVlaPR)ak;cMNUlRbEhl 38° sRmab;sisSmankarGb;rMkRmitmFümsikSabzmPUmieFob
nwgbzmsikSa ehIyRbEhl 24° sRmab;sisSmankarGb;rMkRmitmFümsikSaTutiyPUmi
eFobnwgmFümsikSabzmPUmi ¬karGegátesdækic© sgÁmkic©km<úCa qñaM2009¦. cMNUlhirBaØvtßú
sRmab;sisSmankarGb;rMkRmitmFümsikSaTaMgGs; mankRmitRbhak;RbEhlnwgRbeTshVIlIBIn
b:uEnþmankRmitTabCagRbeTs\NÐÚensIu b¤RbeTséf ¬FnaKarBiPBelak 2010 x¦.
etIPaBminsmRsbénbMNin nigbuBVehtuénPaBminsmRsbmanlkçN³dUcemþc?
23
17 sRmab;]TahrN_ nigkarviPaKnana sUmGankMNt;RtakargaryuvCnrbs;FnaKarBiPBelak
tamry³eKhTMB½r http://www.youth-employment-inventory.org/
kar)a:n;sµanxusPaKeRcIn KWTak;TgnwgR)ak;cMNUlsRmab;sisSEdlbnþkarGb;rM bNþúHbNþal
bec©keTs nigviC¢aCIv³. cMNUlhirBaØvtßúnwgekIn 60° sRmab;sisSbnþkarGb;rM bNþúHbNþal
bec©keTs nigviC¢aCIv³enAkRmitmFümsikSaeRbóbeFobeTAnwgkarGb;rMbzmsikSa nigcMNUlekIn
112° sRmab;sisSbnþkarGb;rM nigbNþúHbNþalbec©keTseRkaybBa©b;kRmitmFümsikSa
eRbóbeFobeTAnwgkarGb;rMmFümsikSabzmPUmi.
Cak;Esþg karGegáttamRKÜsar nigkarGegátR)ak;ebovtSr_ nigplRbeyaCn_énvis½yÉkCn
naeBlfµI²enH RBmTaMgrUbPaBTI 6 bgðaj[eXIjfaR)ak;cMNUlsRmab;sisSEdlbnþkarGb;rM
bNþúHbNþalbec©keTs nigviC¢aCIv³ bnÞab;BIbBa©b;karGb;rMmFümsikSaesÞIrEtesµInwgR)ak;cMNUl
rbs;sisSEdlbnþkarsikSadl;fñak;]tþmsikSa ¬ehIyTTYl)anR)ak;cMNUleRcInCagenHbIdg
kñúgcMeNamGñkbec©keTs nigkargarEdlpSarP¢ab;nwgbuKÁlikCMnaj¦. sisSEdlmancMNab;
GarmµN_cuHeQµaHcUleronvKÁGb;rM nigbNþúHbNþalviC¢aCIv³manRtwmEt 17° b:ueNÑaH eFobnwg
sisS 30° EdlmancMNab;GarmµN_kñúgkarEsVgrkkargar ehIyeFobnwgsisS 50° eTot
Edlcg;bnþkarsikSaenAsaklviTüal½y bnÞab;BIbBa©b;karGb;rMenAviTüal½y. PaBxusKñaEbbenH
)anbgðajBIB½t’mansþIBITIpSarkargar nigkarbraC½yénkarsRmbsRmÜl ehIyRbEhlCakar
yl;xusénsgÁm EdlminKaMRTnwgkarGb;rM bNþúHbNþalbec©keTs nigviC¢aCIv³ k¾fa)an.
vtþmansikSaTabenAkRmitmFümsikSaGMBavnav[mankmµviFIsRmab;»kaselIkTI 2 nigkarbNþúH
bNþaleRkARbB½n§. bTBiesaFn_CaGnþrCati)anelIk eLIgfa kmµviFI»kasCaelIkTIBIr CaBiess
kmµviFIEdlepþatsMxan;elIkarKaMRTCMnajshRKin nigkarrYmbBa©ÚlkarbNþúHbNþalkñúgfñak;eron
nigkEnøgeFVIkareFVI[mankarcMNaytic ehIymanplviC¢mancMeBaHTIpSarkargareTotpg. kñúg
RbeTskm<úCa karekIneLIgy:ageRcInnUvsßab½npþl;karbNþúHbNþalcRmúH )anpþl;karbNþúHbNþal
eRkARbB½n§ edIm,I[yuvCnEdle)aHbg;karsikSaeRtómxøÜnsRmab;eFVIkargarCaelIkdMbUg b¤begáIn
smtßPaB nigpþl;karbNþúHbNþalsaCafµIsRmab;buKÁlikv½ycMNas;. eTaHCay:agenHkþI vtþman
GñkcUlrYmkarbNþúHbNþaleRkARbB½n§enAmankRmitenAeLIy. kñúgcMeNamGñkEdlmanGayucab;BI
15-59 qñaM manEt 6° b:ueNÑaH EdlraykarN_fa Føab;)ancUlrYmkñúgfñak;bNþúHbNþaleRkA
RbB½n§ ¬kñúgcMeNamGñkEdlmanGayucab;BI 15-19 qñaM man 13° ehIyBIGayu 20-24 qñaM
man 9°¦ ¬karGegátesdækic©sgÁmkic©km<úCa qñaM2009¦. sRmab;GñkEdlFøab;cUleronfñak;
Gb;rMeRkARbB½n§GñkeqøIytbcMnYn 82° )aneronPasabreTs 6° eronCMnajkMuBüÚT½r 6° eronBI
CMnajviC¢aCIv³ nigRbEhl 3° eronBIGkçrkmµmUldæan. kñúgcMeNamGñkEdlmanGayucab;BI
15-19 qñaM GñkFøab;)ancUleronfñak;bNþúHbNþaleRkARbB½n§cMnYn 90° )aneronPasabreTs
¬karGegátesdækic© sgÁmkic©km<úCa qñaM2009¦.
eTaHCay:agNa k¾karbNþúHbNþaleRkARbB½n§ RBmTaMgkarGb;rMbNþúHbNþalbec©keTs nigviC¢aCIv³
enAmandMeNIrkaryWty:avenAeLIy. Cak;EsþgkarbNþúHbNþaleRkARbB½n§ nigkarGb;rMbNþúH-
etIPaBminsmRsbénbMNin nigbuBVehtuénPaBminsmRsbmanlkçN³dUcemþc?
24
bNþalbec©keTs nigviC¢aCIv³mankarxVHxatfvika EfmTaMgminmanKuNPaBsmrmü nigminsm
RsbeTAnwgtRmÚvkarTIpSarkargarenaHeT ¬FnaKarBiPBelak qñaM 2010 x¦. PaBcRmúHén
kmµviFIbNþúHbNþalTamTar[manTIpSarkargarmYy EdlsaksmeTAnwgGñkEsVgrkkargareFVI nig
nieyaCitEdlmanCMnajsmRsbnwgtRmÚvkarTIpSarkargar. kmµviFIenHpþl;PaBsMxan;dl;B½t’man
sþIBITIpSarkargar nigKuNPaBénGñkEsVgrkkargareFVI. TnwÞmnwgenH kmµviFIbNþúHbNþalsaFarN³
mYycMnYnxVHxatviBaØabnbRtEdlTTYlsÁal;edaynieyaCk. bc©úb,nñenH Rkbx½NÐKuNvuDÆiCati
sRmab;kMNt;sþg;dasmtßPaBEdlbegáIteLIgeday MLVT nwgCYyKaMRTdl;RbB½n§viBaØabnbRt
EdlmanPaBcaM)ac;. elIsBIenH KN³kmµaFikarCatibNþúHbNþal ¬NTB¦ shkarCamYy
rdæaPi)al tMNagmkBIvis½y]sSahkmµ nigGgÁkarepSg² RtÚv)anbegáIteLIgsaCafµIkñúgqñaM2006
edIm,IBinitüemIlkarbegáIt nigkarGnuvtþeKalneya)aysþIBIkarGb;rMbNþúHbNþalbec©keTs nig
viC¢aCIv³ RBmTaMgpþl;Rkbx½NÐGPi)alkic©mYysRmab;eFVIsuxdumnIykmµelIshKmn_pþl;karbNþúH
bNþalepSg². eTaHCay:agenHkþI dMeNIrkarkñúgkarbegáItsþg;da lkçN³sm,tþi nigkarGnuvtþ
karvaytémømanPaByWty:av.
karbeRgónbMNinCIvit. karbeRgónCMnajGnuvtþ nigbMNinCIvit tRmÚv[manrYcCaeRsckñúgkmµviFI
sikSa ¬ehIyCakarTamTarrbs;nieyaCkdUcEdl)anbgðajxagelI¦. eTaHCay:agenHkþI sala
eronmYycMnYnxVHRKÚbeRgónEdlRtÚv)anbNþúHbNþal edIm,IbeRgónbMNinGnuvtþ nigbMNinCIvit.
PaKryénRKÚbeRgónmFümsikSaGmCamYymFümsikSaTutiyPUmi b¤]tþmsikSa )anekIneLIgBI
40° dl; 71° kñúgTsvtSr_knøgeTA. RsbeBlmankarelIkkm<s;lkçN³sm,tþiRKÚbeRgónmYy
cMnYnenAEtxVHxatCMnajkñúgkarbeRgónbMNinCIvit. Cak;Esþg RKÚmYycMnYnGacRtÚvkarCMnajkñúg
kareRbIR)as;viFIsa®sþbeRgónepSg² ]TahrN_ karsikSaCaRkum kareFVIbTbgðajedaysresr
nigpÞal;mat; karsEmþgerOg niglMhat;edaHRsaybBaðaCaRkum edIm,IbegáItCMnajGnuvtþ nig
bMNinCIvitrYmpSMnwgkmµviFIsikSaEdlmanRsab;.
X¦ karbegáItbMNinsRmab;kRmit]tþm ³ minRsbtamtRmÚvkarkRmit]tþm karGb;rM]tþmsikSa
KWedIm,IbMeBjtRmÚvkarsRmab;]sSahkmµnaeBlbc©úb,nñ nig]sSahkmµfµI². karGb;rMenHGac[
nieyaCitbegáInCMnajrbs;xøÜn nigedIrTnÞwmnwgkarpøas;bþÚrbec©kviTüa. RKwHsßan]tþmsikSamYycMnYn
mansar³sMxan;sRmab;karRsavRCav nigkarGPivDÆRBmTaMgCYyepÞr nigEksRmÜlbec©kviTüanana
edIm,IbMeBjtRmÚvkar]sSahkmµkñúgRsúk. RKwHsßanTaMgenaH KWmansar³sMxan;sRmab;kareq<aHeT
Akan;sgÁmmYyEdlmanesdækic©eCOnelOn.
GRtacuHeQµaHcUleron]tþmsikSasrubkñúgRKwHsßansaFarN³ nigÉkCnkñúgRbeTskm<úCa)anekIn
eLIgy:agqab;rh½skñúgTsvtSr_knøgmk ebIeTaHCa cab;epþImBIkRmitTabbMputk¾eday. eBlfµI²
enHRkumGayucUleron]tþmsikSacMnYn 5° )ancuHeQµaHcUleronkRmit]tþmsikSakñúgenaHburs
cMnYn 7° nig®sþIcMnYn 4°. GRtacuHeQµaHcUleronTaMgenHmanRtwmEtmYyPaKbIb:ueNÑaH kñúgbNþa
RbeTskMBugGPivDÆn_epSg²kñúgtMbn; ¬rUbPaBTI 7¦ b:uEnþ GRtaenHsmRsbeTAnwgesdækic©
GtiBlkmµnaeBlbc©úb,nñ nigPaBxusKñaénR)ak;QñÜl.
etIPaBminsmRsbénbMNin nigbuBVehtuénPaBminsmRsbmanlkçN³dUcemþc?
25
bBaðaRbQmF¶n;F¶rnwgkarsikSamuxviC¢a EdlminTak;TgnwgTIpSarkargar. sßab½n]tþmsikSarbs;
RbeTskm<úCapþl;CMnajdl;sisSbBa©b;karsikSarYmman CMnajKNenyü hirBaØvtßú nigRKb;RKg
¬sisSfñak;briBaØabRtcMnYn 46° cuHeQµaHcUleronmuxviC¢aTaMgenHenAqñaMsikSa 2009¼10¦
eFobeTAnwgmuxviC¢avisVkmµsIuvil ¬mancMnYn 1/5° kñúgcMeNamnisSitEdl)ancuHeQµaHcUl
eronfñak;briBaØabRt¦ nigmuxviC¢aviTüasa®sþ nigbec©kviTüa ¬mancMnYn 0/1° kñúgcMeNamnisSit
cuHeQµaHcUleronfñak;briBaØabRt¦. elIsBIenH smamaRtnisSitCanarIkñúgmuxviC¢avisVkmµ viTüasa®sþ
nigbec©kviTüamankRmitTabbMput ¬sRmab;B½t’manlm¥it sUmemIltaragTI 4¦. eTaHbICavis½y
ksikmµ nigesdækic©CnbT eRkABIEpñkksikmµCavis½ysMxan;sRmab;elIkkm<s;k¾eday k¾man
sisSRtwmEt 2/3° b:ueNÑaH EdlsikSamuxviC¢aTak;TgnwgcMeNHdwgkñúgvis½yTaMgenH. PaKry
énnisSitbBa©b;karsikSakñúgmuxviC¢aTak;Tgnwgvis½yksikmµ Gb;rM ¬rYmman Kruekaslü¦ visVkmµ
plitkmµ nigsMNg;enAmankRmitTab ebIeRbóbeFobnwgbreTs ¬rUbPaBTI 8¦. PaBminsm
RsbrvagbMNinkRmit]tþm nigtRmÚvkarTIpSar kan;Etbgðaj[eXIjc,as; ¬FnaKarBiPBelak
qñaM2010 K¦.PaBKµankargareFVI nigkarxVHxatkargarsRmab;nisSitbBa©b;karsikSa KWCakþIkgVl;
mYyedaymannisSitbBa©b;karsikSacMnYn 10° RtÚv)anraykarN_fa sßitkñúgsßanPaBeFVIkargar
eday {minmanR)ak;kéRm} nignisSitbBa©b;karsikSaEdlmanGayu 29 qñaM nigekµgCagenHcMnYn
5° RtÚv)anraykarN_fa KµankargareFVI ¬karGegátesdækic© sgÁmkic©km<úCa qñaM2009¦.
cMnYnnisSittictYcEdlbBa©b;karsikSaEpñkvisVkmµ nigviTüasa®sþ RBmTaMgcMnYnnisSitPaKtic
EdlbBa©b;karGb;rMbNþúHbNþalbec©keTs nigviC¢aCIv³ edaymankarbNþúHbNþalbnÞab;BI
mFümsikSanwgraraMgsmtßPaBrbs;RbeTskm<úCa kñúgkarelIkkm<s;mUldæanvis½yksikmµ nig
]sSahkmµrbs;xøÜn. karsikSarbs;FnaKarBiPBelak ¬2010 x¦ )an)a:n;sµanfa Ep¥kelI
lMnaMénkarGPivDÆnaeBlbc©úb,nñ RbeTskm<úCanwgCYbRbTHPaBelIslubénnisSitbBa©b;karsikSa
fñak;]tþmEpñkBaNiC¢kmµ nigc,ab;RsbeBlEdlenAEtmankarxVHxatnisiStbBa©b;karsikSaEpñk
visVkmµ nigviTüasa®sþ. elIsBIenH PaBexSay\tQb;QrkñúgkarbNþúHbNþalRKÚbeRgón nig
karsikSamuxviC¢aEdlTak;Tgnwgvis½yEdlCatRmÚvkar enaHGaceFVI[raMgsÞHdl;kic©xitxMRbwgERbg
kñúgkarelIkkm<s;smtßPaBénRbB½n§Gb;rM nigbNþúHbNþal.
rUbPaBTI 8 ³ GRtacuHeQµaHcUlerondulkñúgkRmit]tþmsikSa EdlEbgEcktameynD½r
srub®sþIburs
km<úCa
Lav
\NÐÚensIu
cin
éf
100 20 30 40 50 60
RbPB ³ viTüasßansßitiGgÁkar UNESCO ¬qñaM 2009 b¤qñaMcugeRkaybg¥s;¦
etIPaBminsmRsbénbMNin nigbuBVehtuénPaBminsmRsbmanlkçN³dUcemþc?
26
bBaðaTak;TgnwgB½t’man nigkarsRmbsRmÜl )anBnül;BIGtulüPaBCarcnasm<½n§kñúgkarGb;rM]tþmsikSa.
karGegátelIyuvCnnaeBlfµI²enH )anbgðaj[eXIjfa nisSitmYycMnYnmin)anyl;c,as;BI
bMNinEdlCatRmÚvkarrbs;nieyaCkeT. ]TahrN_ mannisSitEt 7° b:ueNÑaH EdleCOfa
bBaðaRbQmFMbMputrbs;xøÜn KWsßab½npþl;karGb;rMmin)anbeRgónbMNinEdlRtwmRtÚv ¬xN³Edl
yuvCnEdlmankargareFVIcMnYn 16° eCOfa bBaðaenH KWCabBaðaRbQmd¾FMbMputrbs;BYkeK¦
¬HRINC qñaM2011¦. elIsBIenH karGegátmYycMnYneTot)anbgðaj[ eXIjfa nwgman]bsKÁ
kñúgkarTTYlB½t’manEdlGacTukcitþ)ansþIBIkarsikSa nig»kasTTYl)ankargar ¬rUbPaBTI 9¦.
Cak;Esþg yuvCnminTTYl)anB½t’manEdlpþl;edayrdæaPi)al nignieyaCkenaHeT ehIyviFIsa®sþ
KaMRTpøÚvkar dUcCakarRbwkSaeyabl;sþIBIkargar hak;dUcCaenAmanPaBTn;exSay ¬HRINC qñaM2011
nig CAMFEBA qñaM2008¦. karEckrMElkB½t’man nigkarsRmbsRmÜl hak;bIdUcCamanPaB
lM)akedaysarEtRbtibtþikrrdæ nigÉkCnmYycMnYn RtÚv)anP¢ab;eTAnwgkarGb;rMkRmit]tþmsikSa
rYmman RksYgrbs;rdæaPi)alcMnYnR)aMbYn nigTIPñak;garTaMgLay Edlpþl;esvaGb;rMkRmit]tþm
sikSa GmCamYyRKwHsßanÉkCn EdleFVIRbtibtþikareRkamkarRKb;RKgrbs;RksYgGb;rM yuvCn
nigkILa. lT§PaBTTYl)antictYcnUvB½t’manEdlKYr[eCOCak; nigkarKaMRTpøÚvkar rYmpSMbEnßm
elIkarBwgEp¥kelIbNþajeRkARbB½n§kñúgkareFVIkarseRmccitþelIkarsikSa nigkargar KWCabBaða
d¾samBaØ EdlEtgEtekItmaneLIgkñúgbNþaRbeTskMBugGPivDÆn_ rYmCamYyplb:HBal;y:ag
F¶n;F¶relITIpSarkargar.
18 kMNt;RtakargaryuvCnrbs;FnaKarBiPBelak manenAeKhTMB½r http://www.youth-employment-inventory.org/
muxviC¢a b¤vis½yEdlminCak;lak;viTüasa®sþsgÁm BaNiC¢kmµ c,ab;esvakmµviTüasa®sþsil,³ nigmnusSsa®sþsuxaPi)alvisVkmµ plitkmµ nigsMNg;Gb;rMksikmµ
0%
Lao PDR
Brunei Darusalam
Myanmar
Korea, Rep.Japan
Malaysia
Hong Kong SAR, ChinaVietnam
Indonesia
Cambodia
10%20%30%40%50%60%70%80%90%
100%
rUbPaBTI 9 ³ PaKryénsisSbBa©b;karGb;rM]tþmsiikSatammuxviC¢aCaGnþrCati
RbPB ³ EdStats ¬qñaMcugeRkaybg¥s; EdlGacrk)anGMLúgqñaM 2005-2009¦
kMNt;smÁal; ³ RkúmmuxviC¢aEdlrYmbBa©ÚlKña KWEp¥kelIcMNat;fñak;muxviC¢aEdlbegáIteLIgkñúgkRmg sMNYrEdl)anRbmUlBIviTüasßansßitirbs;GgÁkar UNESCO ¬qñaM2009¦
³ karGb;rM ¬karbNþúHbNþalRKÚ beRgón viTüasa®sþGb;rM¦ sil,³ nigmnusSsa®sþ ¬sil,³ mnusSsa®sþ¦ viTüasa®sþsgÁm BaNiC¢kmµ nigc,ab; ¬viTüasa®sþsgÁm nig
viTüasa®sþsikSaBIGtþcritmnusS sarB½t’man nigB½t’manviTüa BaNiC¢kmµ nigrdæ)al c,ab;¦ viTüasa®sþ ¬viTüasa®sþBit rUbviTüa KNitviTüa nigsßiti karKitelx¦
visVkmµ plitkmµ nigsMNg; ¬visVkmµ nigCMnYjvisVkmµ plitkmµ nigkarEkécñ sßabtükmµ nigsMNg;¦ ksikmµ ¬ksikmµ rukçaRbmaj; nigensaT bsuBüa)al¦ suxaPi)al
¬suxPaB esvasgÁm¦ nigesvakmµ ¬esvakmµpÞal;xøÜnesva dwkCBa¢Ún karBarbrisßan esvasnþisux¦.
etIPaBminsmRsbénbMNin nigbuBVehtuénPaBminsmRsbmanlkçN³dUcemþc?
27
RbPB ³ KNnaedayEp¥kelITinñn½yRbB½n§RKb;RKgB½t’manGb;rM
taragTI 3 ³ muxviC¢aEdlnisiStbriBaØabRtsikSakñúgqñaMsikSa 2009¼2010
muxviC¢asikSa PaKry cMnYnnisSit PaKryénnisiStRsI
KNenyü nigKNenyühirBaØvtßú 13/0° 20>978 74/7°
hirBaØvtßú nigFnaKar 11/0° 17>760 41/1°
RKb;RKgBaNiC¢kmµ nigBaNiC¢kmµ rYmnwgkarRKb;RKgepSg² 10/3° 16>694 36/4°
Pasa nigGkSrsa®sþGg;eKøs 11/3° 18>325 54/4°
RKb;RKg nigRKb;RKgTUeTA 7/2° 11>640 28/2°
viTüasa®sþkMuBüÚT½r nigviTüasa®sþepSg²EdlTak;TgnwgkMuBüÚT½r 6/4° 10>323 7/4°
evC¢sa®sþ Kilanubdæak eraKsa®sþkumar Tnþsa®sþ nig»sfsa®sþ 5/8° 9>407 46/8°
c,ab; nignItisa®sþ 5/4° 8>787 22/4°
esdækic© nigmuxviC¢aEdlCab;Bak;B½n§ 5/3° 8>485 34/9°
Gb;rM nigmuxviC¢aEdlCab;Bak;B½n§ 2/4° 3>808 29/1°
ksikmµ rYmman ensaT nigrukçaRbmaj; RBmTaMgGPivDÆn_CnbT 2/3° 3>753 29/1°
GkSrsa®sþExµr nigviTüasa®sþ 1/7° 2>794 43/6°
TIpSar nigRKb;RKgTIpSar 1/7° 2>694 26/5°
eTscrN_ nigsNæaKar nigbdisNæarkic© 1/7° 2>771 39/3°
visVkmµsMNg;sIuvil 1/5° 2>371 1/7°
viTüasa®sþsgÁmepSg² ¬rdæ)alsaFarN³ viTüasa®sþneya)ay nigsgÁmviTüa¦
1/4° 2>310 39/5°
sßabtükmµ nigrcnabøg; 1/3° 2>058 21/3°
KNitviTüa 1/3° 2>071 21/5°
CIvviTüa nigKImIviTüa 0/9° 1>386 40/8°
visVkmµ nigmuxviC¢aEdlCab;Bak;B½n§ 0/9° 1>399 4/5°
sil,³ mnusSsa®sþ nigPasa TsSn³viC¢a nigsasna 0/8° 1>306 30/9°
RKb;RKgFnFanmnusS 0/6° 991 17/0°
rUbviTüa 0/6° 908 24/3°
bsuBüa)al nigbsueBTü 0/5° 879 19/1°
PasaepSg² ¬PasakUer: Cb:un )araMg nigéf¦ 0/5° 873 47/1°
PUmiviTüa 0/3° 476 39/9°
RbvtþiviTüa 0/3° 558 32/8°
viTüasa®sþ nigbec©kviTüa 0/1° 201 6/0°
muxviC¢aepSg² ¬eyaFa bNÐitsPanKr)al.l.¦ 3/4° 5>510 33/0°
srub 100/0° 161>516 39/4°
etIPaBminsmRsbénbMNin nigbuBVehtuénPaBminsmRsbmanlkçN³dUcemþc?
28
srubnisiStyuvCnEdlmankargareFVI
karpþl;eyabl;BImitþPkiþ nigmatabita
eKhTMB½r
GtßbTkaEst nigTsSnavdþI
mCÄmNÐlbNþúHbNþalviC¢aCIv³
Pñak;gareRCIserIsbuKÁlik
saklviTüal½ynana
RKUbeRgónviTüal½y
GgÁkarminEmnrdæaPi)al
Tivakargar
naykdæanrdæaPi)alnana
smaKmnieyaCit
epSg²
50%
47%43%
59%
43%43%
42%
34%35%
29%
30%31%
27%
28%27%
35%
12%
23%24%
21%
22%21%
25%
12%12%
10%
11%11%
14%
3%2%
4%
62%66%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
24%28%
rUbPaBTI 10 ³ RbPBB½t’mansþIBIkarsikSa nigkargar
RbPB ³ karGegátelIyuvCnEdl)anGnuvtþeLIgeday HRINC km<úCa kñúgExmIna qñaM2011.
hirBaØb,TansRmab;karGb;rM]tþmsikSarYmcMENkdl;karpøas;bþÚr. karcMNayrbs;rdæaPi)alelI
karGb;rM]tþmsikSamankRmitTabRtwmEt 0/1°b:ueNÑaH ehIy)anepþatsMxan;eTAelIkarBRgIk
karGb;rMCaCagyuT§sa®sþ nigKuNPaBénkarGb;rM ¬FnaKarBiPBelak qñaM2010 K¦. ]btßmÖ
FnsaFarN³ GaceFVI[mankarEkERbplcMeNjénvis½yesdækic©ÉkCnsRmab;muxviC¢aTak;Tg
nwgviTüasa®sþsgÁm. kñúgmuxviC¢aEdlsm,ÚrEbbTaMgenH éføsikSax<s;GacCYysRmÜldl;pl
RbeyaCn_TIpSary:agmanRbsiT§PaBsRmab;karvinieyaKCalkçN³buKÁl. pÞúymkvij muxviC¢a
dUcCa visVkmµ viTüasa®sþ nigKNitviTüa EdlminsUvmankareBjniymenaH minTTYl)ankar
ykcitþTukdak;elIyuT§sa®sþ nigFnFanEdlcaM)ac;kñúgRbB½n§Gb;rMTaMgmUlenaHeT ebIeTaHCa
muxviC¢aTaMgenH mansar³sMxan;sRmab;karrIkceRmInénesdækic©rbs;RbeTskm<úCak¾eday.
edaysarEtkarcMNaytictYcrbs;rdæaPi)alelIvis½yGb;rM rYmnwgcMnYnyuvv½yy:ageRcInEdl
minTTYl)an sUm,IEtkarGb;rMkRmitmUldæanpgenaH lT§plrkeXIjTaMgenH)anbgðajBItRmÚvkar
bnÞan;edIm,IBinitüeLIgvijnUvkarEbgEckkarcMNayelIvis½yGb;rMkñúgRbeTskm<úCa RBmTaMgerobcM
saCafµInUvGaTiPaBnanasRmab;kareRbIR)as;FnFanrbs;rdæ.
19 karyl;dwgBImUlehtuénkarxVHxat nigPaBminsmRsbénbMNin TamTar[mankarBinitüemIlTIpSarEdlmanskþanuBl nigkar
braC½yénGPi)alkic©EdlbegVógtRmÚvkar nigkarpþl;bMNinBI {kRmitl¥bMputénsgÁm} nigb:HBal;dl;PaBsmRsbrvagtRmÚvkar
bMNin nigkarpþl;bMNinkñúgTIpSarkargar. karbraC½ymYycMnYn Cab;Bak;B½n§nwgrcnasm<½n§énRbB½n§Gb;rM nigkarbNþúHbNþal
ehIymYycMnYneTotTak;Tgnwg]bsKÁ EdlbuKÁlmñak;²CYbRbTHkñúgkarTTYl)anB½t’man nigR)ak;km©IehIymYycMnYneTot CaFmµta
qøúHbBa©aMgBIPaBexSayéncMeNHdwgkñúgRKÜsar. lkçN³sm,tþiCak;lak;énTIpSarplitpl nigkargar k¾GacCH\T§iBldl;shRKas
kñúgkarpþl;R)ak;elIkTwkcitþsRmab;nieyaCittamCMnajCak;lak; b¤nieyaCitEdlmankarbNþúHbNþal nignieyaCit[manCMnaj
kan;Etx<s;.
etIPaBminsmRsbénbMNin nigbuBVehtuénPaBminsmRsbmanlkçN³dUcemþc?
29
2>3 etIkarxVHxat nigPaBminsmRsbénbMNinkñúgRbeTskm<úCa bNþalmkBImUlehtuGVIxøH?
mUlehtuénkarxVHxat nigPaBminsmRsbénbMNinkñúgRbeTskm<úCa bgðaj[eXIjenAEpñk
B½t’man nigkarsRmbsRmÜl. karbraC½yénkarpþl;B½t’man nigkarsRmbsRmÜl KWCabBaðaBit
kñúgTIpSarkargar ¬EpñktRmÚvkar¦ nigTIpSarCMnaj. cMENkEpñkpþl;tRmÚvkarmUlehtumanPaB
sµúKsµajCagenH. rUbPaBTI 10 bgðajBIesckþIsegçbBImUlehtucm,g² Edl)ankMNt;kñúg
ÉksareKalneya)ayenH.
kñúgEpñktRmÚvkar shRKasmYycMnYnhak;bIdUcCaxVHxatmeFüa)aykñúgkarbMeBjtRmÚvkarrbs;
xøÜn. karbgðajBIR)ak;QñÜl hak;bIdUcCaminTan;RKb;RKan;. m:üagvijeTot shRKasmYycMnYn
hak;dUcCaminmanRbsiT§PaBkñúgkarbgðajBItRmÚvkarrbs;xøÜnsRmab;bMNinCak;lak; nig\T§iBl
elIeKalneya)ayGPivDÆn_bMNinenaHeT. dUcEdl)anbgðajxagelIpllM)akrbs;shRKas
TaMgenaH kñúgkarsRmbsRmÜlkarbNþúHbNþalsRmab;nieyaCitrbs;xøÜn k¾)anKUsbBa¢ak;BI
mUlehtuEdlTak;TgnwgbBaðaB½t’manpgEdr. karENnaMrbs;KN³kmµaFikarCatibNþúHbNþal
¬NTB¦ CamYysmaCikPaBmkBIvis½yÉkCn KWkarpþl;ynþkarmYyEdlGac[shRKasnana
Bnül;bgðajBItRmÚvkarrbs;xøÜnsRmab;bMNinCak;lak;TaMgLaydl;rdæaPi)al nigshKmn_pþl;
karbNþúHbNþal. kñúgbNþaRbeTsepSgeTot Cajwkjab;KN³kmµaFikarCatibNþúHbNþal
EtgEtcUlrYmkñúgkarBinitüeLIgvijelIeKalneya)ayrbs;rdæaPi)alsRmab;karGb;rM nigkar
bNþúHbNþalRBmTaMgkarEbgEckhirBaØvtßúsaFarN³sRmab;eKalbMNgenHpgEdr. karBRgwg
RkúmKN³kmµaFikarCatibNþúHbNþal ¬NTB¦ edIm,Ipþl;lT§PaBdl;Rkúmh‘un bBa¢ÚntRmÚvkarrbs;
xøÜneTArdæaPi)al nigkarbNþúHbNþaldl;shKmn_ GacmantYnaTIy:agsMxan;kñúgkaredaHRsay
bBaðaTak;TgnwgB½t’man.
cMENkEpñkpþl;tRmÚvkarvij bNþúMénmUlehtu KWTak;TgnwghirBaØb,Tan KuNPaB nigvisalPaB
énkarGb;rM nigkarbNþúHbNþal. bBaðaRbQmkñúgkarRKb;RKgFnFantamrebobmYyEdlelIk
Twkcitþdl;GñkbMeBjkargarl¥ nigmankarTTYlxusRtÚvelIlT§pl bBaðaRbQmkñúgkarbeRgón
bMNinCIvit nigCMnajbec©keTs ¬niglkçN³sm,tþiRKÚbeRgón nigkarbNþúHbNþalTUeTA¦ nig
P¢ab;TMnak;TMngrvagsalaeron nig]sSahkmµ[kan;EtCitsñiT§edIm,IelIkkm<s;KuNPaB nigTMnak;
TMngtRmÚvkarTIpSar. elIsBIenH buBVehtuTaMgenHrab;bBa©ÚlTaMgbBaðaRbQmkñúgkarbnþpþl;CMnYy
dl;RKÜsaredIm,IerobcM[kumar)ancUleron. bBaðaRbQmTaMgenH TamTar[mankarepþatkar
ykcitþTukdak;[)anm:t;ct; ehIybBaðaTaMgenHGacmankareqøIytbepSg²KñakñúgRKb;dMNak;kal
nImYy²énvdþCIvit. eKalneya)aynwgtRmÚv[kMNt;BItYnaTITaMgvis½ysaFarN³ nigÉkCnkñúg
karEbgEckkarpþl;hirBaØb,Tan KuNPaB nigvisalPaBénkarGb;rM nigkarbNþúHbNþal.
PaBexSayEdlmanRsab;kñúgTIpSarbMNin)anqøúHbBa©aMgy:agc,as;BIsßab½nTIpSarEdlTn;exSay.
edIm,IP¢ab;tRmÚvkar nigkarpþl;tRmÚvkarénbMNinnana sßab½nTIpSarTaMgLaymanmuxgarsMxan;²
R)aMy:ag KW ³
etIPaBminsmRsbénbMNin nigbuBVehtuénPaBminsmRsbmanlkçN³dUcemþc?
30
• karsRmbsRmÜledIm,Idak;bBa©ÚlEpñkTaMgBIrénTIpSarkargar ¬tYnaTIrbs;KN³kmµaFikarCati
bNþúHbNþal¦
• esvaEsVgrkkargar edIm,Ipþl;eyabl;dl;GñkEsVgrkkargareFVI sþIBI»kaskargar nigTIkEnøg
EdlGacbNþúHbNþalbMNin ¬tYnaTIrbs;TIPñak;garCatimuxrbr nigkargarEdleTIbnwg
begáItfµI – NEA¦
• karFanaKuNPaB edIm,IkMNt;BIsþg;dabMNin nigeFVIetsþRBmTaMgeFVIkarbBa¢ak;BIbMNinTaMgenaH
¬tYnaTIrbs;Rkbx½NÐKuNvuDÆiCatiEdlsißteRkamkarGPivDƦ
• karpþl;GaCJab½NÑ nigbTbBa¢a edIm,IkMNt;sþg;daGb,brmasRmab;RKwHsßanbNþúHbNþal
bMNinÉkCnTaMgLay nigsRmÜldl;kic©karBarGñkeRbIR)as; nig
• karTTYlsÁal;KuNPaB edIm,Ipþl;B½t’mansþIBIKuNPaBénkarGb;rM nigkarbNþúHbNþalEdl
pþl;edaysala nigmCÄmNÐlbNþúHbNþal.
• sßab½nTaMgenH sRmbsRmÜlRbtibtþikarénTIpSarbMNinEdlmanRbsiT§PaB ehIysßab½n
TIpSarminGac rYmbBa©Úlkñúgvis½yÉkCn)aneT edaysarEtlkçN³KuNPaBGb;rMrbs;sßab½n
saFarN³TaMgenaH. rdæaPi)alGacbMeBjcenøaHxVHxatenH)an nigedIrtYnaTIcm,gkñúgkarRtÜt
BinitülT§plénTIpSarkargar nigbegáIteKalneya)ay[)ansmrmü.
etIPaBminsmRsbénbMNin nigbuBVehtuénPaBminsmRsbmanlkçN³dUcemþc?
31etIPaBminsmRsbénbMNin nigbuBVehtuénPaBminsmRsbmanlkçN³dUcemþc?
rUbP
aBTI
11
³ k
arkMN
t;BIm
Uleh
tuénk
arxVH
xat
nigP
aBm
insm
Rsb
énb
MNink
ñúgRb
eTs
km<úCa
RbP
B ³
Gñkn
iBn§
bBa
ðaRb
Qm
nwgka
rbgða
j
tRm
Ú vkar
sRm
ab;
bMN
inCMna
j
bBa
ðaRb
Qm
kñúg
kars
Rmb
sRm
Ül
karb
NþúHb
Nþal
karg
ar
bBa
ðaRb
Qm
kñúgka
reFVI[
man
\T§iBl
elI
eKal
ney
a)ay
GP
ivDÆn
_bMN
in
hirB
aØb,T
an
nigRb
siT§P
aB ³
bBa
ðaRb
Qm
kñúgka
rcMN
ay
FnFa
n Ed
l
beg
áIt[m
an
R)ak
;elIkT
wkcitþ
sRm
ab;ka
rGnuv
tþ
karg
arl
¥ nig
karT
TYlxus
RtÚv
KuNP
aB n
ig P
aBCa
b;Ta
k;Tg
nwgtR
mÚvk
ar
TIpSa
r ³
bBa
ða Rb
Qm
kñúgka
r
beR
gónb
MNin
CIvit
nig
bec
©keTs
nig
P
¢ab;TMn
ak;TMn
g s
alae
ron
nig
]sSa
hkm
µ[
kan;E
tCits
ñiT§
visal
PaB
nig]b
sKÁk
ñúg
karT
TYl)a
n ³
bBa
ðaRb
Qm
kñúgka
rCMruj
RKÜs
ar[
bnþ
bBa
¢ÚnkUne
TA
sal
aero
n
bBa
ðaRb
Qm
kñúgka
rbBa
©Úl
sh
Kmn_p
þl;ka
r
bN
þúHbN
þal
eTAk
ñúgeKa
led
A
yuT§s
a®s
þ
GP
ivDÆn
_Cati
bBa
ðaRb
Qm
kñúgka
rkMN
t;
tYnaT
Irbs
;vis½y
saF
arN
³ nig
ÉkCn
bBa
ðaRb
Qm
kñúgka
rBRg
wg
sßab
½nTIpS
ar
sRm
ab;ka
r
GP
ivDÆb
MNin
nig
sRm
bs
RmÜl
lT§P
aBTT
Yl)a
n
B½t’m
an
karxVHxat
EpñktRmÚvkar
etI]b
sKÁé
nbMN
inman
kare
kIneL
IgEdr
b¤eT
?eh
tuGIV)a
nCan
ieyaC
kminp
þl;l
kçxN
Ð nig»
kas
Rtwm
RtÚv?
TIpSarbMNin
etIB½t
’man
pþl;CUn
sßab
½n Rk
úmh
‘un nig
buKÁl
s
þIBIpl
cMeN
j n
igtém
øbMN
in G
acrk
)an
nigm
anKuN
PaB
Edr b
¤eT?
etITIp
Sare
bIkT
Ulay
[m
anka
rRb
kYtRb
ECgE
dr b
¤eT?
EpñkpÁt;pÁg;tRmÚvkar
ehtuG
IV)anC
aRb
B½n§G
b;rM
nigb
NþúHb
Nþal
m
inpþl
;bMN
intam
tRm
Úvkar
?
32
mUldæanFnFanmnusSrbs;RbeTskm<úCa cg¥úlbgðajBIPaBxøaMgmYycMnYnEdlkm<úCaGacBRgwg)an.
kñúgdMNak;kalGtiBlkmµénkarGPivDÆnaeBlfµI² rYmnwgkarbegáItmUldæanRKwHénbMNin edIm,I
EsVgyl;BIyuT§sa®sþénkMeNInesdækic©rbs;xøÜn km<úCaRtÚvFana[mankarGPivDÆkumartUc[)an
smrmü rYmnwgkarbBa©b;karGb;rMmUldæan[)anRtwmfñak;TI 9 RbkbedayKuNPaBsRmab;yuvCn
TaMgGs;. karksagmUldæanRKwH edIm,IkarGPivDÆbMNinnaeBlGnaKtcaM)ac;RtÚvEp¥kelIRbsiT§PaB
nigsmFm’. RbsinebIminmankarbNþúHbNþalmUldæanRKwHRbkbedayKuNPaBl¥enaHeT enaHkar
bNþúHbNþalnieyaCitenAkñúgdMNak;kalvdþCIvit bnÞab;minGacTTYl)aneCaKC½yeLIy. enH KW
CayuT§viFImYyEdlRbeTscinFøab;ykmkGnuvtþ enAeBlRbeTscinBwgEp¥kelIesdækic©kñúgRbeTs
kñúgqñaM1979 ehIymanRbeTsmYycMnYneTotGnuvtþyuT§viFIenHEdr dUcCa RbeTsQIlI miksIukU
sigðbUrI nigkUer:xagt,Úg. RbeTsTaMgenHcab;epþImpþl;karGb;rMkRmitmUldæanRbkbedayKuNPaB
l¥edIm,IGPivDÆCMnajnieyaCitnaeBlGnaKt.
km<úCaKYrpþl;GaTiPaBbMNinmUldæanRbkbedayKuNPaB nigbMNinmuncUlbMeBjkargar Biess
bMNinTak;TgnwgKNitviTüa viTüasa®sþ nigvisVkmµ. kareFVIEbbenHtRmÚv[rdæaPi)aleFVIkargar
CaédKUCamYyGgÁkarminEmnrdæaPi)alkñúgkarpþl; nigKaMRThirBaØb,TansRmab;bMNinTaMgenH rYmman
bMNinkñúgkarGb;rMkRmit]tþmpgEdr. edaykarBRgwgsßab½nTIpSarEdlelIkkm<s;KuNPaB nig
TMnak;TMngénkarvinieyaKelIkarGb;rM nigbNþúHbNþalkm<úCaGacbegáInlT§plkargarkñúgkar
cMNayCasaFarN³ nigÉkCn)an. eyageTAtamkarEbgEckCafµIkñúgkarcMNaypÞal;elIkarGb;rM
karbNþúHbNþal RBmTaMgkareFVIkargarCaédKUCamYysßanb½nbNþúHbNþalbMNinminEmnrdæaPi)al
edIm,IbMeBjtamtRmÚvkarsgÁmnUvbMNinmYycMnYn dUcCa karbNþúHbNþalBaNiC¢kmµ rdæaPi)al
GaceRbIR)as;FnFanrbs;xøÜneTAtamyuT§sa®sþ)anRbesIrCagmunkñúgkarbMeBjtRmÚvkarTIpSar nig
KaMRTdl;kareFVIBiBiFkmµesdækic©.
KN³kmµaFikarCatibNþúHbNþal ¬NTB¦ GnuvtþnUvKMnitpþÜcepþImd¾l¥Tak;TgnwgkarbegáItbMNinmun
TTYl)ankargar nigkareRbIR)as;bMNinTaMgenH. KN³kmµaFikarCatibNþúHbNþal ¬NTB¦ man
skmµPaB nigyuT§sa®sþ sRmab;bMNin edIm,IelIkkm<s; karGPivDÆesdækic©km<úCa
3
33
taragelx 4 ³ EpnkarskmµPaBGPivDÆn_bMNin CeRmIssRmab;km<úCa
eKalbMNg skmµPaBRtÚvGnuvtþbnÞan; karbegáItmUldæanRKwHsRmab;eBlGnaKt
1 karTTYl)anB½t’man • elIkkm<s;smtßPaBkñúgkarRbwkSakargar nigesvaEsVgrkkargar
• eRbIR)as;RbB½n§pSBVpSayB½t’man edIm,IbgðajBI»kassikSa nigkargar nigkarelIkkm<s;karGb;rM bNþúHbNþal viC¢aCIv³
• elIkkm<s;smtßPaBrbs;TIPñak;garCatimuxrbr nigkargar nigPaBCaédKUCamYyvis½yÉkCn
2 visalPaB {PaBcenøaHenAkRmitkNþal}
• b®Ba¢abkmµviFIGb;rM bNþúHbNþalbec©keTs nigviC¢aCIv³ Edlman KuNPaBl¥
• BRgwgsmtßPaBrbs;KN³kmµaFikarCatibNþúHbNþalkñúgkMENTRmg;karGb;rM nigbNþúHbNþalnieyaCk
• BicarNaelImeFüa)ayCMruj[nieyaCkcMNayelIkarbNþúHbNþalkmøaMgBlkmµrbs;xøÜn
3 KuNPaB nigPaBBak;B½n§TIpSar
• cab;epþImbegáIncMnYnsßab½nbNþúHbNþalbMNin rYmman mCÄmNÐl bNþúHbNþaleRkARbB½n§eday shkarCamYy]sSahkmµ kñúgRsúk
• kMENTRmg;kmµviFIsikSaenAkRmitmFümsikSa edIm,IelIkkm<s;karbeRgónviTüasa®sþ KNitviTüa visVkmµ nigmuxviC¢a bec©keTsepSgeTot PaBCashRKin nigbMNinCIvit
• BRgwgkarTTYlxusRtÚvrbs;shKmn_ nigsalaeron EdlCaEpñkmYyéndMeNIrkarvimCÄkar nigvishmCÄkar
4 RbsiT§PaBhirBaØb,Tan • BRgIkviFIsa®sþpþl;hriBaØb,TantRmg;TisRKÜsar edIm,IrkSaGRta Kg;vgSénkarsikSa
• begáInkarcMNayeTAelIbTGnþraKmn_ EdlmankarcMNaytictYcenAdMNak;kaldMbUgénvdþCIvit
• EsVgrkviFIsa®sþhirBaØb,Tannana edIm,ICMruj[mankarelIkTwkcitþcMeBaHsßab½nEdlmanlT§plbNþúHbNþall¥ kñúgcMeNamsßab½nbNþúHbNþalbMNin nigRKwHsßan ]tþmsikSa
karykcitþTukdak;kñúgkarbegáIteKalneya)ay nigGPi)alkic©CaRbB½n§tamry³karGnuvtþkargar
Cak;EsþgedaykarbegáItsþg;da KuNvuDÆi nigkarGnuvtþkarvaytémø. enAqñaM2009 kñúgkarTTYl
sÁal;BItRmÚvkarTTYl)anB½t’man[kan;EtRbesIrenaH KN³kmµaFikarCatibNþúHbNþal)anbegáIt
TIPñak;garCatimuxrbr nigkargar ¬NTB¦ edIm,Ipþl;esvakargar nigesvaB½t’manTIpSarkargardl;
GñkEsVgrkkargareFVI nieyaCit nieyaCk sßab½nbNþúHbNþal nigsaFarNCnTUeTA. cugbBa©b;
KN³kmµaFikarCatibNþúHbNþal)an nigkMBugsRmbsRmÜlKeRmagBRgwgkarGb;rMbNþúHbNþal
bec©keTs nigviC¢aCIv³ ¬pþl;mUlniFiedayFnaKarBiPBelak¦. KeRmagenHbegáIteLIgkñúgeKalbMNg
begáItRbB½n§BRgIkkarbNþúHbNþalcRmúHeTAtamtRmÚvkar]sSahkmµ nigRsbeTAtamtRmÚvkar
bMNinmUldæan nigbMNinkRmitmFümenAkñúgvis½ysMxan;².
3>1 karbegáItEpnkarskmµPaBbMNin
karbMeBjKMnitpþÜcepIþmEpñkeKalneya)aykMBugdMeNIrkar dUcenH EpnkarskmµPaBbMNinrbs;
RbeTskm<úCacaM)ac;RtÚvedaHRsay]bsKÁcm,gsRmab;bMNin edIm,IQaneTAseRmcbMNgR)afña
rbs;xøÜn. edayskmµPaBenHCaskmµPaBGaTiPaBbnÞan; rdæaPi)alGacsRmbsRmÜllT§PaB
skmµPaB nigyuT§sa®sþsRmab;bMNin edIm,IelIkkm<s;karGPivDÆesdækic©km<úCa
34
TTYl)anB½t’mankñúgTIpSarbMNin BRgIkGnþraKmn_ tRmg;TisRKÜsar edIm,IelIkkm<s;GRtaKg;vgS
énkarsikSa nigBRgwg»kassikSaelIkTI 2 RBmTaMgkarGb;rM nigbNþúHbNþalbec©keTs nig
viC¢aCIv³. edIm,IerobcMmUldæanRKwHsRmab;eBlGnaKt rdæaPi)alKYrBRgIkhirBaØb,TansRmab;kar
GPivDÆkumartUc BRgwgkarGPivDÆsßab½n nigCMruj[mankarelIkTwkcitþcMeBaHsßab½nbNþúHbNþal
EdlmanKuNPaBl¥ rYmman RKwHsßan]tþmsikSaCaedIm. taragelx 5 segçbBIskmµPaBEdl
)anelIkeLIgsRmab;karBicarNa nigEpñkenAsl;éncMNucenHpþl;B½t’manbEnßmeTot.
¬1¦ karsRmbsRmÜl[manlT§PaBTTYl)anB½t’mansþIBITIpSarbMNin
lT§PaBTTYl)anB½t’manRKb;RKan;begáIt[manRbsiT§PaBenAelITIpSarkargar nigpþl;plcMeNj
dl;nieyaCitk¾dUcCanieyaCk. karTTYl)anB½t’manRKb;RKan;tRmÚv[mankarBRgwgsßab½nTIpSar
Edl)anelIkeLIgenAcMNuc 2>3 EdlnwgcMNayeBleRcIn. eTaHCay:agNa skmµPaBeKaledA
GacCYyrujRcan]bsKÁcm,gecj)an[kan;Etrh½s. ]TahrN_ karcat;viFankarelIkkm<s;
esvakargar nigB½t’manTIpSarkargarsRmab;kargarkñúgesdækic©GnþrkalenAGWru:bkNþalenATsvtSr_
qñaM1990 )anpþl;[manPaKlaPy:ageRcInsRmab;karelIkkm<s;cl½tPaBénBlkmµ nigRbsiT§PaB
énkareRbIR)as;kmøaMgkargar.
k¦ skmµPaBEdlRtÚvGnuvtþbnÞan; edIm,IsRmbsRmÜldl;karTTYl)anB½t’manenAelITIpSar
kargar
edaysarskmµPaBenHCaskmµPaBGaTiPaBbnÞan; km<úCaKYrBicarNaelIviFankarnanaedIm,I
BRgwgsmtßPaBkñúgkarRbwkSakargar nigesvaEsVgrkkargar ehIyeRbIR)as;RbB½n§pSBVpSay
edIm,Ipþl;B½t’mansþIBIkarsikSa nig»kaskargar nigelIkkm<s;karGb;rM bNþúHbNþalbec©keTs
nigviC¢aCIv³ ³
skmµPaBTI1 ³ elIkkm<s;smtßPaBkñúgkarRbwkSakargar nigesvaEsVgrkkargar
saklviTüal½y nigRKwHsßanGb;rMbNþúHbNþalbec©keTs nigviC¢aCIv³mYycMnYnbegáIt[
manGgÁPaBRbwkSakargar edIm,Ipþl;B½t’man sþIBIkargar karRbwkSakargar nigCMnYy
dl;sisSkñúgkarEsVgrkkargar. EteTaHCay:agNa karelIkkm<s;KuNPaBB½t’man
nigesvaEdlpþl;edayGgÁPaBTaMgenH KWRtÚvkarcMNayeBlevlaeRcInpgEdr. RksYg
kargar nigbNþúHbNþalviC¢aCIv³ nigRksYgGb;rM yuvCn nigkILa GacCYyBRgwg
smtßPaBrbs;GgÁPaBTaMgenH k¾dUcCabuKÁlBak;B½n§enARKwHsßanGb;rMbNþúHbNþal
bec©keTs nigviC¢aCIv³pgEdr )antamry³karsRmbsRmÜl[mankarbegáItkmµviFI
bNþúHbNþalsRmab;buKÁlikpþl;RbwkSa ehIyk¾KYrmankarpþl;kargar esvakargar nig
sikçasalasþIBIkargarenAkRmitmFümsikSapgEdr. TIPñak;garCati muxrbr nigkargar
20 smaKmnieyaCkÉkCn dUcCa CAMFEBA b¤TIPñak;garRsavRCavkñúgRsúk GacCYykñúgkarGegátenH)an EdlGacbegáIt»kas
kargarkan;EtRcInkñúgkarbNþúHbNþal nigkarksagsmtßPaBrbs;yuvCn.
21 dUcEdl)anbBa¢ak;tamry³Rbsasn_rbs;naykrdæm®nþI h‘un Esn naykrdæm®nþIRbeTskm<úCaenARBwtþikarN_TaMgBIr.
skmµPaB nigyuT§sa®sþsRmab;bMNin edIm,IelIkkm<s;karGPivDÆesdækic©km<úCa
35
KYrbegáItTMnak;TMng[)anrwgmaMgCamYyGgÁPaBpþl;RbwkSakargarEbbenH nigeFVIkar
sRmbsRmÜly:agskmµedIm,ITTYl)anB½t’manBak;B½n§TIpSarepSgeTot.
skmµPaBTI 2 ³ eRbIR)as;TUrTsSn_ nigviTüú edIm,IpSBVpSayB½t’mansikSa »kas
kargar nigkarelIkkm<s;karGb;rMbNþúHbNþalbec©keTs nigviC¢aCIv³
rdæaPi)alGacelIkkm<s;PaBCaédKUrvagrdæ nigÉkCn kñúgkmµviFIviTüú nigTUrTsSn_
pSBVpSayCasaFarN³sþIBIkarGb;rM nig»kaskargaredayepþatelI]sSahkmµ nig
kargarEdlRbQmnwgkarxVHxatkmøaMg kargar\tQb;Qr ehIytYnaTIrbs; TVET
CaCeRmIsmYyd¾l¥bMputsRmab;karGb;rMenAsaklviTüal½y. kmµviFInana k¾GacTajyk
BIGIuneFIeNtEckcayCa DVDs/CDs enAÉevTikakargarRbcaMqñaM mCÄmNÐlbNþúHbNþal
extþ shKmn_ evTikatamPUmi nigenAkEnøgepSgeTot EdlmanyuvCnRbmUlpþúMKña.
RbeTssigðburITTYl)aneCaKC½yy:agxøaMg kñúgkarelIkkm<s;karTTYlsÁal;rbs;RKwHsßan
Gb;rM bNþúHbNþalbec©keTs nigviC¢aCIv³ tamry³meFüa)ayCaeRcIn nigeday
karvinieyaKy:ageRcInelIkarelIkkm<s;KuNPaBesvapþl;[. karvinieyaKTunmankar
KaMRTBIvis½yÉkCntamry³édKUÉkCnsaFarN³.
x¦ karbegáItmUldæanRKwHsRmab;lT§PaBTTYl)anB½t’manenAelITIpSarkargareBlGnaKt
edIm,IbegáItmUldæanRKwHsRmab;GnaKt rdæaPi)alKYrBicarNameFüa)ayl¥bMputkñúgkarBRgwg
smtßPaB nigPaBCaédKUCamYyvis½yÉkCn.
sRmab;GnaKt³ elIkkm<s;smtßPaBrbs;TIPñak;garCatimuxrbr nigkargar nigPaBCaédKU
CamYyvis½yÉkCn TIPñak;garCati muxrbr nigkargar RtÚvkarksagsmtßPaB nigPaBCa
édKUCamYyvis½yÉkCnenAkñúgvis½y 3sMxan; Tak;TgnwgkarTTYlxusRtÚvsMxan;²rbs;xøÜn
dUcteTAenH ³ ¬1¦ karRbmUl nigkarviPaKB½t’manTIpSarkargar ¬2¦ karbegáItRbB½n§B½t’man
TIpSarkargar nig ¬3¦ karpþl;B½t’mansþIBIesvaGb;rM nigkargar. TImYy edayeKarBeTAtam
karRbmUlviPaK nigpSBVpSayB½t’manTIpSarkargar TIPñak;garCatimuxrbr nigkargarGac
TMnak;TMngsßab½nbNþúHbNþalmUldæanenAkñúgKMrU nigkarGegátTIpSarkargar karbNþúHbNþal
mUldæan nigkRmitx<s;kñúgkarviPaKTinñn½y nigkarbNþúHbNþalrebobeFVIbTbgðaj karTMnak;
TMng nigkarpSBVpSayB½t’man.
TIBIr edIm,IEksRmÜl nigBRgwgRbB½n§B½t’manTIpSarkargarrbs;xøÜn TIPñak;garCatimuxrbr
nigkargarGacEsVgrkkarshkarCamYysmaKmnieyaCk nigsßab½nRsavRCavvis½yÉkCn.
CaBiess TIPñak;garCati muxrbr nigkargarGacRtÜtBinitüKMrUTIpSarEdlmanenAkm<úCa
ehIyGacshkarCamYyRksYgGb;rM yuvCn nigkILa nigvis½yÉkCnkñúgkareFVIbc©úb,nñPaB
nigEksRmÜlKMrUpÁt;pÁg; nigtRmÚvkarkñúgkareRbIR)as;. sßab½nGnþrCati dUcCa GgÁkarBlkmµ
GnþrCatipþl;CMnYybec©keTsdl;RbeTskMBugGPivDÆn_ edIm,IseRmc)aneKalbMNgenH
tamry³karRbtibtþil¥CalkçN³GnþrCati TIPñak;garCatimuxrbr nigkargarGacshkar
skmµPaB nigyuT§sa®sþsRmab;bMNin edIm,IelIkkm<s;karGPivDÆesdækic©km<úCa
36
CamYysalaeron nigsßab½nbNþúHbNþal edIm,IGnuvtþkarGegáttamdansþIBIlT§plTIpSar
kargarrbs;sisSnisitSbBa©b;karsikSa edayGaccab;epþImCaKeRmagsakl,g Edlman
sklviTüal½yFM²mYy b¤BIrcUlrYm.
edaybEnßmelIviFIsa®sþEdlmanTaMgenH TIPñak;garCatimuxrbr nigkargarGaceFVIkarGegát
tamry³ TUrs½BÞCaRbcaMCamYynieyaCk Edl)anpSBVpSayeRCIserIsbuKÁliktamtYnaTIkñúg
eKalbMNgkMNt;tYnaTIBi)akrk. cugbBa©b; TIPñak;garCatimuxrbr nigkargarGacecjpSay
sßitisegçbsþIBIkargarRbcaMqñaMtammuxviC¢a kargartammuxviC¢a nigtamsßab½n edIm,I[sisS
nisSiteTIbRbLgCab;GaceRCIserIssßab½nsRmab;TTYlkarGb;rM nigbNþúHbNþal nigmuxviC¢a
EdlRtÚveronbnþ. kic©xitxMpSBVpSayB½t’manEbbenH sMedAeTAelIRkumbIxus²Kña ³ RKwHsßan
Gb;rM nigsßab½nbNþúHbNþalbMNin nieyaCk Gñkpþl;karRbwkSa nigsisSnisitSEdlman
skþanuBl.
cugeRkayenH edIm,Ipþl;B½t’mansþIBIesvaGb;rM nigkargar TIPñak;garCatimuxrbr nigkargar
KYrBRgwg nigBRgIkkarpþl;B½t’mansþIBIkarGb;rM nig»kaskargar EdleBlbc©úb,nñenHminTan;
manPaBTUlMTUlayenAeLIy. kic©xitxMRbwgERbgenHCab;Tak;TgnwgPaBCaédKUCamYysßab½n
pþl;esvakargarkñúgvis½yÉkCn k¾dUcCaGgÁkarminEmnrdæaPi)alpgEdrEdlpþl;B½t’man
TaMgenH. eKalbMNgénkarpSBVpSayenH KWedIm,IbegáIteKhTMB½rkargartamRbB½n§eGLicRtÚnic
edIm,I[sisSnisSit nigGñkpþl;RbwkSaeRbIR)as;enAsalamFümsikSak¾dUcCanieyaCkpgEdr.
eKhTMB½renH manB½t’mansþIBIRKwHsßanGb;rM]tþmsikSa vKÁsikSanana nigkargarEdlP¢ab;eTA
RbB½n§B½t’manTIpSarkargarrbs;TIPñak;garCati muxrbr nigkargar.
¬2¦ karBRgIkvisalPaB {PaBcenøaHenAkRmitkNþal}
evTikaesdækic©km<úCa qñaM2011 nigsinñisITckçúvis½ykm<úCamanGaTiPaBBRgwg {PaBcenøaHenA
kRmitkNþal} énbMNin. karseRmc[mankarcuHeQµaHenAkRmitmFümsikSabzmPUmi rYmman
GRtacuHeQµaHTabxøaMgkñúgkarGb;rM bNþúHbNþalbec©keTs nigviC¢aCIv³ edaymankarshkar
CamYynieyaCk KWRtÚvkarCacaM)ac;edIm,IerobcMcMnYnsisSCaeRcIn[TTYl)ankargar nigbegáIn
CMnajnaeBlGnaKt.
k¦ skmµPaBRtÚvGnuvtþbnÞan;kñúgkarBRgIkvisalPaB{PaBcenøaHenAkRmitkNþal}
edaysarskmµPaBenH CaskmµPaBGaTiPaBbnÞan; rdæaPi)alKYrb®Ba¢abkmµviFIGb;rMbNþúH-
bNþalbec©keTs nigviC¢aCIv³[)anl¥ ¬ehIyBRgIk karpþl;hriBaØb,Tan tRmg;TisRKÜsar
dUcEdl)anelIkeLIgenAkñúgRbsiT§PaBhriBaØb,Tan¦.
22 karpþÜcepþImenH)anykmkeFVIkarsakl,g nigvaytémøeRkamKeRmagRTRTg;vis½yGb;rMenAkm<úCa ]btßmÖedayFnaKarBiPBelak
edIm,IRbmUl nigviPaKbTBiesaFn_matabita nigshKmn_ nigCMruj[matabitamankarykcitþTukdak;kan;EtxøaMg nigtRmÚv[man
karEklm¥BIsalaeron.
skmµPaB nigyuT§sa®sþsRmab;bMNin edIm,IelIkkm<s;karGPivDÆesdækic©km<úCa
37
23 yuT§sa®sþKaMBarsgÁmCatikm<úCa TTYl)ankarGnum½tBIsemþcnaykrdæm®nþI nigkic©RbCuMKN³rdæm®nþIeBjGgÁ kñúgExmIna qñaM2011.
skmµPaBTI 1 ³ karb®Ba¢abkmµviFIGb;rMbNþúHbNþalbec©keTs nigviC¢aCIv³[)anl¥km<úCa
)anpþl;kmµviFIGb;rMbNþúHbNþalbec©keTs nigviC¢aCIv³l¥mYycMnYnrYcmkehIy mandUc
CavKÁsikSakMuBüÚT½renA CIST EdlGaceFVICaKMrUsRmab;karb®Ba¢ab nigBRgIkkmµviFI)an.
RksYgkargar nigbNþúHbNþalviC¢aCIv³ GackMNt;kmµviFIbNþúHbNþalCMnajEdlman
karTTYlsÁal;eRcInBInieyaCk nigBüayamdak;bBa©ÚlkmµviFIbNþúHbNþalenH enAsala
Gb;rMbNþúHbNþalbec©keTs nigviC¢aCIv³rdæ b¤kñúgsßab½nbNþúHbNþalFM² EdlmansisS
cUleroneRcIn. edaymankarshkarCamYy]sSahkmµÉkCn RksYgkargar nig
bNþúHbNþalviC¢aCIv³GacvinieyaKelImCÄmNÐlmYy b¤eRcIn EdlGnuvtþ)anl¥kñúgtMbn;
mYycMnYnsRmab;karGb;rM bec©keTs nigviC¢aCIv³enAkRmitmFümsikSa. skmµPaB
vinieyaKEbbenH GacbegáInkarcUlrYmrbs;yuvCnkñúgkarGPivDÆCMnajbec©keTs nig
viC¢aCIv³)anl¥ eTAtamtRmÚvkarrbs;shRKas]sSahkmµ. salaviC¢aCIv³bec©keTs
Cati (CONALEP) rbs;RbeTsmiksIukU pþl;KMrUd¾eCaKC½ymYy sRmab;karENnaMPaB
CaédKUrvagsala nigshRKas]sSahkmµ.
x¦ karbegáItmUldæanRKwHsRmab; {PaBcenøaHenAkRmitkNþal} enAéf¶xagmux
enAéf¶xagmux rdæaPi)alnwgBicarNaelImeFüa)ayfµI edIm,IBRgwgsmtßPaBrbs;KN³-
kmµaFikarCati bNþúHbNþal nigCMruj[nieyaCkcMNayelIkargarbNþúHbNþalnieyaCit.
EpnkarTI1 ³ BRgwgsmtßPaBrbs;KN³kmµaFikarCatibNþúHbNþal edIm,IeFVIkMENTRmg;
karGb;rM nigkarbNþúHbNþal epþatelInieyaCk
karBRgwgsmtßPaBrbs;KN³kmµaFikarCatibNþúHbNþal RtÚvmankarerobcMsmaCikPaB
rbs;KN³kmµaFikarCati begáIntMNag nig\T§iBlnieyaCk RBmTaMgGPivDÆn_smtßPaB
rbs;elxaFikarrbs;KN³kmµaFikarCatibNþúHbNþalpgEdr. karBRgwgenH k¾tRmÚv[
KN³kmµaFikarCatibNþúHbNþaledIrtYnaTIy:agskmµelIkargarCak;Esþg kñúgkarbegáIt
sþg;da KuNvuDÆi nigkarGnuvtþkarvaytémøbEnßmelIkarelIkkm<s;karbegáIteKalneya)ay
nigRbB½n§RKb;RKg[kan;EtTUlMTUlay. edIm,IelIkkm<s;kargarrbs;KN³kmµaFikarCati
bNþúHbNþal rdæaPi)alGacbgðajBIsUcnakrkargarsMxan;dl;KN³kmµaFikarCati
bNþúHbNþal nigRtÜtBinitüvDÆnPaBsmT§iplkargarrbs;xøÜn. KN³kmµaFikarCati
bNþúHbNþalkñúgRbeTsCaeRcInCMuvijBiPBelakmaneQµaHxus²Kña cMENktYnaTI nigkar
TTYlxusRtÚvk¾xusKñaEdr. elxaFikarEdlmaneKalCMhrrwgmaM KWCatYGgÁd¾sMxan;kñúgkar
pþl;GMNacdl;KN³kmµaFikarTaMgenH[GnuvtþtYnaTIEdl)ancat;taMg. KN³kmµaFikar
CatibNþúHbNþalGacpþl;[mankarerobcMrYmmYy edIm,IRtÜtBinitüsßab½nTIpSarepSg
eTotkñúgkarTTYl)anB½t’manTIpSarkargar esvakargar karFanaKuNPaB bTbBa¢a
karRtÜtBinitü nigkarbegáIteKalneya)ay.
skmµPaB nigyuT§sa®sþsRmab;bMNin edIm,IelIkkm<s;karGPivDÆesdækic©km<úCa
38
EpnkarTI2 ³ BicarNaviFIsa®sþfµI kñúgkarCMrujnieyaCk[eFVIkarcMNayelIkarbNþúH-
bNþalnieyaCit
km<úCaminmankarrMBwgTukkñúgkarpþl;fvikasRmab;karbNþúHbNþal tamtRmÚvkarBIRbPB
saFarN³enaHeT. km<úCaRtÚvkarEbgEckfvika nigelIkkm<s;karcMNayÉkCntam
shRKas. shRKasFM²PaKeRcIn )anpþl;karbNþúHbNþaldl;nieyaCitrbs;xøÜnrYc
ral;ehIy ehIyshRKasCaeRcIneTot k¾mankarCMruj[pþl;karbNþúHbNþaldl;
nieyaCitpgEdr. ]TahrN_ RbeTsma:eLsIu nigsigðburI TTYl)aneCaKC½ykñúgkarCMruj
[shRKaspþl;karbNþúHbNþal tamry³RbB½n§elIkElgBn§elIR)ak;cMNUlrbs;
nieyaCk EdlmanRbsiT§PaBsRmab;shRKasxñatmFüm. bTBiesaFn_bgðajfa
RbB½n§elIkElgBn§elIR)ak;cMNUlrbs;nieyaCkGnuvtþ edaymUlniFisRmab;karbNþúH-
bNþalfñak;Cati manRbsiT§PaBEdlnieyaCkmantYnaTIsMxan;kñúgkarRKb;RKg nig
eKalneya)ayrbs;xøÜn. pÞúyeTAvij \NTanBn§darelIkarGb;rM nigkarbNþúHbNþal
GacmanRbsiT§PaBsRmab;Rkúmh‘untUc² EdlTTYl)anBIkarelIkElgBn§ edaysar
karcMNayeTAtamlkçxNÐc,ab;.
¬3¦ karbegáInKuNPaB nigTMnak;TMngTIpSarkñúgkarGPivDÆbMNin
edIm,IelIkkm<s;TMnak;TMng nigKuNPaBkñúgkarGPivDÆbMNin km<úCaRtÚveFVIkMENTRmg;salaeron nig
mCÄmNÐlbNþúHbNþal RBmTaMgkarpSarP¢ab;eTAnwg]sSahkmµpgEdr. kMENTRmg;salatRmÚv
[ ¬1¦ EkERbkmµviFIsikSa[eTACakmµviFIsikSaEp¥kelIkarksagsmtßPaB nigepþatkarykcitþTuk
dak;elIlT§plbNþúHbNþal[)aneRcInCagFnFansRmab;begáInRbsiT§PaB nigkarTTYlxusRtÚv
¬2¦ EkERbviFIsa®sþénkarbeRgónBIRKÚmCÄmNÐleTACasisSmCÄmNÐl edayCYysisS nig
kmµsikSakarI [køayCaGñkbgðat;beRgónyUrGEgVg ¬3¦ eRbIR)as;viFIsa®sþénkarbeRgón Edl
GPivDÆbMNinCIvit EdlCatRmÚvkarrbs;]sSahkmµ nigshRKin edIm,IGPivDÆvis½yÉkCn nig
kat;bnßyPaBRkIRk nig ¬4¦ BRgwgkarRKb;RKgsalaeron nigmCÄmNÐlbNþúHbNþal edIm,IelIk
km<s;RbsiT§PaB nigkareqøIytbeTAnwgkarERbRbÜlTIpSarenAtammUldæan. ]TahrN_ RbeTs
GU®sþalI nigsigðburI manbTBiesaFn_y:ageRcInTak;TgnwgkMENTRmg;TaMgenH. RbeTscink¾kMBug
sakl,geRbIR)as;kBa©b;fvikay:ageRcInsRmab;kMENTRmg;kñúgsalaeron enAtambeNþayeqñr
xagekIt. elIsBIenHeTAeTot manRbeTsCaeRcIn)anpþl;bTBiesaFn_l¥² sþIBIkarpSarP¢ab;
salaeronCamYy]sSahkmµ. yuT§sa®sþTTYl)aneCaKC½y rYmbBa©ÚlKMrURbeTsCb:unCamYy
salaeron Edldak;bBa©ÚlsisSkñúgvis½y]sSahkmµenAeBlbBa©b;karsikSa ehIyKMrURbeTs
sigðburI eRbIR)as;bBaðaplitkmµ]sSahkmµsRmab;karbNþúHbNþal. KMrUsalaeron nig]sSahkmµ
rbs;RbeTsGaløWm:g;vij mankMENTRmg;karbNþúHbNþalBIrEpñk yuT§sa®sþeRbIR)as;kñúgshrdæ
GaemrikCamYysßab½nkargar Edlpþl;karsikSaEp¥kelIkargarPaBCaédKUrbs;sala CONALEP CamYy]sSahkmµsRmab;mU:DulenARbeTsmiksuIkU karGb;rMenAmFümsikSaEp¥kelIkarksag
smtßPaB b¤ Senai nig Senac enARbeTseRbsuIl mCÄmNÐlbNþúHbNþaldwknaMedaynieyaCk.
skmµPaB nigyuT§sa®sþsRmab;bMNin edIm,IelIkkm<s;karGPivDÆesdækic©km<úCa
39
k¦ skmµPaBRtÚvGnuvtþbnÞan; edIm,IelIkkm<s;KuNPaB nigPaBBak;B½n§nwgTIpSar
enAeBlmankarbnþkic©xitxMRbwgERbgrbs;RksYgGb;rM yuvCn nigkILa nigRksYgbNþúHbNþal
viC¢aCIv³ kñúgkarbegáItkMENTRmg;[)anTUlMTUlay nigkarksagsmtßPaBenaH rdæaPi)alGac
cab;epþImbegáIncMnYnmCÄmNÐlbNþúHbNþaleRkARbB½n§[)anqab; edaymanshkarCamYy
]sSahkmµkñúgRsúk.
skmµPaBTI1 ³ cab;epþImbegáIncMnYnsßab½nbNþúHbNþaleRkARbB½n§ edaykarshkar
CamYy]sSahkmµkñúgRsúk
karepþatelItMbn;GPivDÆn_ nigvis½ylUtlas;sMxan;²xagEpñkesdækic© rdæaPi)alGac
begáIt[manédKUkñúgtMbn; rvag]sSahkmµ nigsßab½nbNþúHbNþalbMNin rYmman
mCÄmNÐlbNþúHbNþalkñúgRbB½n§ nigeRkARbB½n§ RBmTaMgsalaeronpgEdr. PaBCa
édKUTaMgenH GaccUlrYmcMENkpþl;tYnaTIdl;]sSahkmµkñúgkarRKb;RKgsßab½nbNþúH-
bNþal nigkarRKb;RKgesvabNþúHbNþalrbs;xøÜn. tamsalaeron k¾dUcCamCÄmNÐl
bNþúHbNþalhirBaØb,TansaFarN³ nigÉkCn GacCYyEklm¥karRKb;RKg karbeRgón
eRKÓgbrikçar nigsmÖar³sikSa. bTBiesaFn_kargar nigkarbNþúHbNþal GacrYmbBa©Úl
Kña edIm,IelIkkm<s;KuNPaB nigPaBCab;Tak;Tgkñúgkarpþl;karbNþúHbNþal. RbeTs
m:UrIs TTYl)aneCaKC½ykñúgkareRbIR)as;yuT§sa®sþenH edIm,IbeRmIdl;tMbn;esdækic©
sMxan;². elIsBIenHeTot karbegáIt nigGnuvtþyuT§sa®sþbMNintamtMbn;rbs;rdæaPi)al
kñúgtMbn; edaymankarshkarCamYynieyaCk nigsßab½nbNþúHbNþalbMNinkñúgtMbn;
Gacpþl;GtßRbeyaCn_tamry³karsñak;enAkñúgsalaeron nigkarTTYl)ankaryl;dwg
bec©keTs edIm,I[køayCakmµkrCMnaj.
x¦ karbegáItmUldæanRKwHsRmab;karelIkkm<s;KuNPaB nigPaBBak;B½n§nwgTIpSarenAéf¶xagmux
enAéf¶xagmux km<úCanwgRtÚveFVIkMENTRmg;kmµviFIsikSaenAkRmitmFümsikSa nigBRgwgkar
TTYlxusRtÚvrbs;shKmn_ nigsalaeronpgEdr.
EpnkarTI1 ³ kMENTRmg;kmµviFIsikSamFümsikSa edIm,IelIkkm<s;karbeRgónmuxviC¢a
viTüasa®sþ KNitviTüa visVkmµ nigmuxviC¢abec©keTsepSgeTot PaBCashRKin nig
bMNinCIvit
tamry³karRtÜtBinitüelIyuT§sa®sþGPivDÆn_esdækic©km<úCa RksYgGb;rMxitxMRbwgERbg
CafµI edIm,IEksRmÜlkmµviFIsikSa CaBiesskarepþatkarykcitþTukdak;elImuxviC¢a
bec©keTsvij nigEkERbviFIsa®sþbeRgón[kan;EtTMenIbCagmun. karxitxMRbwgERbgenH
epþatkarykcitþTukdak;elIkarbNþúHbNþalRKÚbeRgón EdlGacbMeBjbEnßmelIkar
elIkkm<s;kmµviFIbeRgónKNitviTüaenAfñak;dMbUgrbs;RksYgGb;rM yuvCn nigkILa enA
kRmitbzmsikSa. enAkRmit]tþmsikSa k¾mankarrBRgwgkmµviFIsikSa y:agehacNas;
enARKwHsßan ]tþmsikSamYyEdrxagEpñkviTüasa®sþ KNitviTüa visVkmµ nigbec©kviTüa
B½t’man EdlGacsakl,g nigelIkykyuT§sa®sþmkBicarNakñúgkareFVIkMENTRmg;
skmµPaB nigyuT§sa®sþsRmab;bMNin edIm,IelIkkm<s;karGPivDÆesdækic©km<úCa
40
enA]tþmsikSanaeBlxagmux. bTBiesaFn_kñúgkarelIkkm<s;viFIsa®sþþbeRgónKNitviTüa
nigviTüasa®sþ[kan;EtRbesIreLIg TTYl)anBIRbeTsmYycMnYn dUcCa hVaMgLg; nig
sigðburI ehIyfµI²enHBITIRkúgesogéhenARbeTscin.
krNIsikSaCak;Esþg nigkargarKeRmagGacykmkeRbIR)as;sRmab;CamUldæankñúgkar
sakl,g edIm,ICaCMnYykñúgkarGPivDÆbMNin shRKin. pÞúyeTAvijkmµviFIsikSaEbbenH
k¾Gacykmkdak;bBa©ÚlenAfñak;mFümsikSa nig]tþmsikSa b:uEnþtamry³bTBiesaFn_
GnþrCati kmµviFIsikSaenHCab;Tak;Tgy:agxøaMgeBldak;bBa©ÚleTAkñúgkmµviFIsikSaenA
sßab½nbNþúHbNþaleRkARbB½n§ Edl[mnusSeBjv½ysBVéf¶kMBugmankargareFVI nig
eFVIkar[GñkepSgseRmcbMNgkñúgkarebIkCMnYjedayxøÜnÉgenaH. kmµviFITaMgenHGac
pþl;CaviFIsa®sþd¾mansar³RbeyaCn_dl;Gñk Edlcg;køayCashRKinkñúgkarelIkkm<s;
lT§pleFVICMnYj. Tak;TgnwgbMNinCIvit kmµviFIsikSaenAkRmitmFümsikSa Gacsakl,g
beRgónemeronsþIBIbMNinCIvittUc²epSgeTot ehIyk¾KYrmankarRtÜtBinitü nigvaytémø
elIkarsakl,genH muneBlykmkdak;bBa©ÚlenAkñúgkmµviFIsikSaenaH.
EpnkarTI2 ³ BRgwgkarTTYlxusRtÚvrbs;shKmn_ nigsalaeron EdlCaEpñkmYyén
dMeNIrvimCÄkar nigvishmCÄkar
dMeNIrkarvimCÄkar nigvishmCÄkar EdlkMBugEtbnþGnuvtþenAkm<úCaenaH pþl;»kaskñúg
karelIkkm<s;ÉkraCüPaB nigkarTTYlxusRtÚvral;lT§plénkarGb;rMenAkRmitmUldæan.
kñúgbribTvimCÄkar nigvishmCÄkar nigkMENTRmg;rdæ)alfñak;Cati RksYgGb;rM yuvCn
nigkILa GacshkarCamYyRksYgepSgeTotkñúgkarkMNt;BItYnaTI nigmuxgarsRmab;
karRKb;RKgfñak;eRkamCati. EpñkCaeRcIndUcCa karRtÜtBinitü karvaytémø karRKb;RKg
kargar karEbgEckmuxgar[)ansmrmüenAfñak;RKb;RKgepSg² Tak;TgnwgkarGb;rM
suxaPi)al nigvis½ysgÁmepSgeTot GacCYysRmÜl[karRKb;RKgmanlT§plkan;Et
RbesIreLIgkñúgbribTvimCÄkar. yuT§sa®sþrYmenARKb;vis½y GacCYysRmÜldl;kar
ksagsmtßPaB EdlcaM)ac;sRmab;m®nþIRKb;RKgfñak;eRkamCati nigbuKÁliksikSa.
BiessCagenHeTot eKalkarN_ENnaMsþIBIkarRKb;RKgsala rYmbBa©ÚlTaMgKMnitpþÜc
epþImkarsakl,gpgenaH dUcCa KMnitpþÜcepþImbegáItb½NÑr)aykarN_salaeronGac
CMruj[shKmn_ nigRkúmRbwkSaXuM cUlrYmkñúgkarRtÜtBinitükargarsala nigbegáIt
EpnkarskmµPaB edIm,IelIkkm<s;karRKb;RKgkarbeRgónrbs;RKÚ.
¬4¦ karBRgwgRbsiT§PaBhirBaØb,TankñúgkarGPivDÆbMNin
manbBaðaBIrekIteLIgenAeBlEbgEckkarcMNayeTAelIkarGPivDÆbMNin. bBaðaTImYy KWsþIBIrebob
ekorKrFnFankñúgvis½ysaFarN³ nigÉkCnenAdMNak;kalnImYy²énvdþCIvit ehIyTIBIr KWsþIBI
rebobcMNayFnFan EdlGacbegáIt[manR)ak;elIkTwkcitþsRmab;karbMeBjkargar)anl¥ nig
KNenyüPaBsRmab;lT§plkargar. bBaðaTaMgenH k¾ekItmanenAkñúgvis½yÉkCnepSgeTotpg
Edr ehIyminRtwmEtkarGPivDÆbMNinb:ueNÑaHeT kareqøIytbk¾tRmÚv[mankarpSarP¢ab;CamYy
eTAnwgeKalkarN_hirBaØb,TansaFarN³[)anl¥pgEdr dUcCaGñkEdlTTYl)anRbeyaCn_eRcIn
skmµPaB nigyuT§sa®sþsRmab;bMNin edIm,IelIkkm<s;karGPivDÆesdækic©km<úCa
41
CageKKYrTTYlxusRtÚvelIkarcMNay. CaBiess kñúgkarGPivDÆbMNinTak;TgnwgkargarEdlRKÜsar
nigGñkeFVICMnYjGacdwgedaypÞal;BIRbeyaCn_énkarGPivDÆbMNin nigEckrMElkbnÞúkhirBaØvtßú.
k¦ skmµPaBRtÚvGnuvtþbnÞan;kñúgkarBRgwgRbsiT§PaBhirBaØb,Tan edIm,IkarGPivDÆbMNin
edaysarskmµPaBenHCaskmµPaBGaTiPaBbnÞan; rdæaPi)alKYrbegáInkarcMNayelIviFIsa®sþ
EbgEckfvika tRmg;TisRKÜsar[manRbsiT§PaB edIm,IrkSaGRtasikSaKg;vgS.
skmµPaBTI1 ³ BRgIkviFIsa®sþpþl;hirBaØb,TantRmg;TisRKÜsar edIm,IGRtaKg;vgSén
karsikSa
bTBiesaFn_d¾l¥rbs;km<úCakñúgkarGnuvtþkmµviFIGaharUbkrN_ edIm,IbegáInkarcuHeQµaH
cUleronenAmFümsikSa pþl;nUvemeronmansar³sMxan;bEnßmeTot. bTBiesaFn_TaMgenH
bgðajfa kmµviFICMnYyhirBaØvtßú CakmµviFImanRbsiT§PaB EdlGac[kumarenAbnþkar
sikSaeTot)an. kmµviFIRsedogKñaenHGacykmkBicarNasRmab;karGb;rM bNþúH-
bNþalbec©keTs nigviC¢aCIv³ edaymankarshkarCamYyvis½yÉkCnepSgeTotpg
Edr. bTBiesaFn_enARbeTsmYycMnYn dUcCa GaemrikLaTIn \NÐÚensuI nigbg;køaeds
)anbgðajBIPaBeCaKC½yénkmµviFITaMgenH kñúgkarCMruj[manGRtasikSaKg;vgS nig
bBa©b;kmµviFIsikSa.
x¦ karbegáItmUldæanRKwHsRmab;RbsiT§PaBhirBaØb,TanenAeBlGnaKt
enAéf¶xagmux rdæaPi)alRtÚvbegáInkarcMNayelIkarGnþraKmEdlcMNaytickñúgdMNak;kal
dMbUgénCIvitrbs;kumartUc nigrkviFIsa®sþEbgEckfvikaepSg² edIm,IbegáInR)ak;elIkTwkcitþ
cMeBaHlT§plkargarl¥kñúgcMeNamsßab½nbNþúHbNþalCMnaj rYmTaMgRKwHsßan]tþmsikSa
pgEdr.
EpnkarTI1 ³ begáInkarcMNayelIbTGnþraKmn_ EdlmankarcMNaytictYcenAdMNak;kal
dMbUgénvdþCIvit
edaykarbnþninñakarénkarbegáIncMNaysaFarN³elIkarGb;rM EdlCacMENkmYyén
plitplkñúgRsúksrub km<úCaRtÚveRbIR)as;FnFanEdlmanRsab; edIm,IEklm¥elIkar
erobcM[kumar[TTYl)anbMNinsRmab;eFVIkargar nigTTYl)anCMnajsRmab;kargardMbUg
ehIyk¾nwgtRmÚv[manfvikabEnßmpgEdr ]TahrN_ edIm,ITTYl)ansUcnakrénkarvivtþ
sMxan;rbs;RksYgGb;rM yuvCn nigkILa EdlmaneKalbMNg ¬1¦ BRgIkvisalPaB
énkarGb;rMedaycab;epþImkmµviFIGb;rMkumartUc nigkarbBa©b;fñak;enAkRmitbzmsikSa
elIkkm<s;KuNPaB nigRbsiT§PaBesvaGb;rM rYmman karkat;bnßyGRtaRtÜtfñak;kñúg
sala nigkarbegáInkarvaytémøsþg;dafñak;CatielIlT§plsikSarbs;sisS. eKaledA
cm,gBIrxagelIenH nwgKaMRTdl;karbNþúHbNþalRKÚbeRgón nigRbB½n§vaytémøfñak;Cati
k¾dUcCasmtßPaBrbs;RKÜsarRkIRkkñúgkar[kUnrbs;BYkeKcUleronpgEdr.
kñúgn½yenH karEbgEckhirBaØvtßúrbs;rdæaPi)al KYrepþatelIsar³sMxan;énkarGb;rMkumar
tUcsRmab;karGPivDÆmUlFnmnusS edIm,ITTYl)ansgÁmmanGñkecHdwg nigesdækic©
skmµPaB nigyuT§sa®sþsRmab;bMNin edIm,IelIkkm<s;karGPivDÆesdækic©km<úCa
42
rIkceRmIn nigbegáInCMnYykñúgkarvinieyaK[manRbsiT§PaBcMNayelIkumartUc. bT-
BiesaFn_GnþrCati)anbgðajfa kareFVIEbbenHGacmanRbsiT§PaBtamry³kmµviFIepþat
elIkarKaMBarsgÁm dUcCa karepÞrsac;R)ak;edaymankarTTYlxusRtÚveTAvijeTAmkelI
karGPivDÆkumareRkamyuT§sa®sþKaMBarsgÁmCatikm<úCa. karepÞrsac;R)ak;TaMgenHGac
eFVIeTA)anGaRs½yelIkarcUlrYmkñúgGnþraKmn_énRbsiT§PaBcMNay rYmman GaharUbtßmÖ
suxPaB mata nigTark RBmTaMgkarGb;rMmatabita nigkumartUc ehIydUcKñaenHEdr
RKÜsark¾TTYl)ankmµviFIGaharUbkrN_eRkamlkçxNÐ[kUnbnþkarsikSaenAsalapgEdr.
EpnkarTI2 ³ EsVgrkviFIsa®sþEbgEckhirBaØb,Tannana edIm,ICMruj[mankarelIkTwkcitþ
cMeBaH
sßab½nEdlmanlT§plbNþúHbNþall¥ kñúgcMeNamsßab½nbNþúHbNþalbMNin rYmTaMg
RKwHsßan]tþmsikSa. kMENTRmg;EdlmaneCaKC½yenAfñak;GnþrCatimaneKaledA ¬1¦
karEbgEckfvikatamkargar ¬2¦ kareRbIR)as;mUlniFisRmab;GPivDÆn_bMNin Edlman
karRbkYtRbECg nig ¬3¦ karpþl;GMNacdl;GñkTTYlpltamry³kareRbIR)as;skçIb½Rt
nigRBwtþbRtsikSasRmab;karGPivDÆbMNin EdlcMNayeBlevlaeRcIn. tamry³
Pñak;garCMnajCati SENCE RbeTsQIlI )anCMruj[manesvaRbesIrCagmunBIsßab½n
bNþúHbNþalbMNinsaFarN³ nigÉkCntamry³karTTYl)anesvaTaMgenH edayman
karRbkYtRbECg. RbeTsGU®sþalI kMBugcat;viFankñúgkarbegáInkarRbkYtRbECg nig
Fana[manvKÁbNþúHbNþalBak;B½n§ edayeRbIR)as;skçIb½RtCak;lak;.
yuT§sa®sþpþl;hirBaØb,TantamtRmÚvkar )anpøas;bþÚrRkbx½NÐkarpþl;R)ak;elIkTwkcitþ
dl;kargar edaykarpþl;GMNacdl;GñkTTYlplénkarGPivDÆbMNin. sRmab;vis½y
saFarN³ viFIsa®sþTaMgenHCMruj[mankarepþatelIlT§plénkarbNþúHbNþal edIm,I
EksRmÜlkarcMNayelIvis½ysaFarN³. edaysarfa km<úCa)anGnuvtþknøgmkkñúg
kmµviFIskçIb½RteRkamKeRmag ADB TVET b¤kmµviFIGaharUbkrN_ eTIbmankarbegáIt
nigeFVIetsþelIkmµviFIsakl,gkñúgry³eBlmYyxøI edaymankarRtÜtBinitü nigvaytémø
y:aghµt;ct;elIRbsiT§PaBénkmµviFITaMgenH edIm,IseRmc)ankarbegáIteKalneya)ay
naeBlxagmux.
ynþkarhirBaØb,TansRmab;karGb;rM]tþmsikSa tRmÚv[mankarBRgwgRbsiT§PaB nig
tmøaPaB. edayehtufakarekIneLIgy:agqab;rh½sénkarGb;rMkRmit]tþmsikSa nig
CMnYyhirBaØvtßúsaFarN³tictYcenAtamRKwHsßan]tþmsikSa fvikaRbmUl)anBIRKwHsßan
saFarN³ nigÉkCn GacKaMRT[mannirnþrPaBhirBaØb,TanyUrGEgVg. RksYgGb;rM
yuvCn nigkILa nwgRtÚvvaytémøBIkareRbIR)as;FnFansRmab;karGb;rM]tþmsikSa nigkar
EkERbGaceFVI)antamry³ynþkarhirBaØb,TanEdlmanRsab;kñúgRKwHsßan]tþmsikSa.
3>2 karGnuvtþEpnkarskmµPaB nigkarBicarNaelIyuT§sa®sþ[)anTUlMTUlay
bTBiesaFn_TTYl)anBIRbeTskm<úCa nigRbeTsepSgeTotbgðajfa EpnkarskmµPaBKYrman
ry³eBlkMNt;rYm nigTsSn³RtwmRtÚv karRtÜtBinitünigbgðajBIlT§pl. sUcnakrkargarsMxan;²
skmµPaB nigyuT§sa®sþsRmab;bMNin edIm,IelIkkm<s;karGPivDÆesdækic©km<úCa
43
KYrykmkkMNt; edIm,IeFVIkarRtYtBinitü. sUcnakrTaMgenH KYrbBa©ÚlcMNucedAsRmab;RtÜtBiniitü
nigsUcnakrénplb:HBal;cugeRkaytamkarvaytémøy:aghµt;ct;. karEbgEckkarTTYlxusRtÚv
c,as;las;kñúgkarGnuvtþ nigkarRtÜtBinitühµt;ct; nwgmansarRbeyaCn_dl;karGnuvtþskmµPaB
tameBlevlakMNt;. skmµPaBeRKagxagelIpþl;[manCeRmIsCak;lak; EdlGaceFVICaFnFan
sRmab;kic©BiPakSarvagrdæaPi)al nigPaKIBak;B½n§epSgeTotkñúgkarbegáItEpnkarskmµPaB.
edIm,IsRmÜldl;karBiPakSa nigkarGnuvtþ rdæaPi)alKYrbegáIt {shKmn_bMNin} mYy. shKmn_
GacbBa©Úlm®nþIfñak;kNþalkñúgRksYg nigvis½yÉkCn RBmTaMgTIPñak;garrdæaPi)alpgEdr. bT-
BiesaFn_GnþrCati)anbgðaj[dwgfa shKmn_EbbenH GacmanRbsiT§PaBkñúgkarelIkkm<s;kic©
BiPakSaeKalneya)ay nigGaceFVICatMNagkñúgkareFVIkMENTRmg;enAeBlGnuvtþ. shKmn_TaMg
enH maneKaledAbegáIteLIgeTAtameBlevlakMNt;NamYy edIm,IbMeBjtamtRmÚvkarkñúgeBl
Cak;lak; cUlrYmkñúgvKÁbNþúHbNþal nigEckrMElkkaryl;dwg nigpSBVpSaysMeNIkMENTRmg;kñúg
vis½yEdlBYkeKykcitþTukdak;.
cugeRkayenH edaymankarBicarNaelIrebobvar³énkarGPivDÆbMNinsRmab;ry³eBlmFüm
km<úCaGacGnum½tyuT§sa®sþrYmdUc)anelIkeLIgenAkñúgRkbx½NÐGPivDÆn_bMNinvdþCIvit ¬rUbPaBTI
11¦. Rkbx½NÐxagTsSn³samBaØmYyeQµaHfa bMNinedIm,ITTYl)ankargar nigplitPaB
(STEP) GacCYyGñkerobcMeKalneya)aybegáItRbB½n§ Edlpþl;bMNinnaMeTArkplitPaBx<s; nig
karrIkceRmInxøaMg. RsbeBlkm<úCaTMngCaTTYl)anlT§plx<s;bMput edaykarepþatelICMhanTaMg
bIdMbUgxagelI enaHkarbNþúHbNþalPaBCashRKin ¬eRkamCMhanTI 4¦ nigkarsRmbsRmÜl
[TTYl)anB½t’man ¬eRkamCMhanTI 5¦ Edl)anBiPakSaxagelI caM)ac;RtÚvEkERbCMnajeTACa
plitPaBkargar[manRbsiT§PaBvij. yuT§sa®sþrYm KYrEp¥kelIkarviPaK edayhµt;ct;BImUlehtu
énkarxVHxat nigPaBminsmRsbénbMNin nigEp¥kelIkarvaytémøBIRbsiT§PaBéneKalneya)ay
nigskmµPaBEdl)anGnuvtþknøgmk.
RbPB ³ FnaKarBiPBelak ¬2010 X¦
karcab;epþImRtwmRtÚv * GaharUbtßmÖ
* karbMb:nR)aCJa nig
Gakb,kiriya
karGb;rMR)aCJamUldæan¼mFüm* sþg;dakarsikSa
* RKÚ
* FnFan
* brisßan eKarBbTbBa¢a
karbNþúHbMNinTak;Tgnwg kargar* vKÁbNþúHbNþalviBaØabnbRt
Can;x<s; nigBiess
* kmµviFI {skmµ} nig
bNþúHbNþalsRmab;
vis½yeRkARbB½n§
* karGb;rMviC¢aCIv³ nig
]tþmsikSa
* tYnaTIkñúgkarbNþúHbNþal
pþl;edayRkúmh‘un
* kareronsURteBjmYyCIvit
cMenHdwg B½t’man nvanuvtþn_ nigshRKas* PaBCaédKUrvag
saklviTüal½y nig
Rkúmh‘un¼]sSahkmµ
* ]btþmÖFn nvanuvtþn_¼
karbNþúHbNþal
* RbB½n§B½t’mansaFarN³
* karKaMRTkarGPivDÆ
cMeNHdwg
* karbNþúHbNþal nigKaMRT
shRKin
kareqøIytbkargar karpøas;bþÚrkargar nigkarEsVgrkkargar* sRmbsRmÜlkarTTYl)an
B½t’man ¬tRmÚvkarTIpSarkargar
sRmab;bMNinxusKña CMnYyEsVg
rkkargar RbB½n§TTYlsÁal;
KuNPaB¦
* sRmbsRmÜlkarxkxanTIpSar
rbs;RkumCak;lak; ¬]> yuvCn
®sþI Rkúmminrab;bBa©Úl¦
* c,ab;kargar edIm,IFanara:b;rg
sgÁm[manRbsiT§PaB
kMeNInplitPaB nigesdækic©rUbPaB 12 ³ RbB½n§KaMRTdl;karGPivDÆbMNinkñúgvdþCIvit
skmµPaB nigyuT§sa®sþsRmab;bMNin edIm,IelIkkm<s;karGPivDÆesdækic©km<úCa
44
kMNt;smÁal;enH erobcMeLIgbnÞab;BIr)aykarN_rbs;FnaKarBiPBelakqñaM2010 sþIBIkarpþl;bMNinsRmab;smFm’
nigPaBrIkceRmIn nigbEnßmBIelIkMNt;smÁal; qñaM2010 rbs;FnaKarBiPBelaksþIBIkarGnuvtþyuT§sa®sþkMeNInrbs;
RbeTskm<úCaeRkayeBlmanvibtþi. kMNt;smÁal;enH Ep¥kelIkic©BiPakSakñúgebskkmµKaMBarsgÁmrbs;FnaKarBiPBelak
kalBIExvicäika qñaM2010 nigEp¥kelIkarCECkBiPakSaeKalneya)ayenAevTikaesdækic©km<úCa qñaM2011. kMNt;smÁal;enH
maneKalbMNgKaMRTrdæaPi)alkñúgkarkMNt;skmµPaB edIm,IedaHRsay]bsKÁCakatBVkic© nigkarRBagyuT§sa®sþbMNin
rbs;RbeTskm<úCasRmab;eBlGnaKt. sUmeFVIkarENnaMedaysYrCasMnYr nigpþl;eyabl;eTA Hana Brixi EdlCa
RbFanRkúmsRmab;kmµviFIKaMBarsgÁmrbs;FnaKarBiPBelakkñúgRbeTskm<úCa ([email protected]).
sRmab;karBiPakSa sUmemIlÉksarrbs;FnaKarBiPBelak ¬qñaM2010 a¦
yuT§sa®sþctuekaNrbs;RbeTskm<úCa edIm,IPaBrIkceRmInkargar smFm’ nigRbsiT§PaB epþatelIvis½ymYycMnYn dUcCa ³
ksikmµ RbB½n§Twk nigFarasa®sþ ehdæarcnasm<½n§KmnaKmn_ GKÁisnI karGPivDÆFnFanmnusS ]sSahkmµGtiBlkmµ nig
]sSahkmµplitGaharsRmab;naMecj eTscrN_ eRbg ]sµ½n FmµCati nigEr:epSg²eTot bec©kviTüaB½t’man¼KmnaKmn_
nigCMnYj.
rdæaPi)al)ankMNt;vis½yGaTiPaBcMnYn 19 Edlcat;TukCaEpñkényuT§sa®sþsmahrNkmµCMnYjrbs;xøÜn³ Rsaebor
RKab;sVaycnÞI dMLÚgeQI eBat Clpl Es,keCIg kat;edr karciBa©wmstV Ggár ekAs‘U sURt sENþkesog EpøeQI nig
bEnø plitpleQI smaKmhtßkmµFunRsal eTscrN_ esvaBlkmµ ¬rYmTaMgkarsagsg;¦ esvaTak;TgnwgkardwkCBa¢Ún
dMeNIrkarGaCIvkmµ¼esvatamRbB½n§GIuneFIeNt.
bBaðaRbQmEpñksRmbsRmÜl nigB½t’man sßitkñúg]bsKÁbIsMxan;² TnÞwmnwgbBaðaRbQménFnbRmug nigtémøGKÁisnI
nigPsþúParEdlraraMgPaBrIkceRmInrbs;RbeTskm<úCa ¬FnaKarBiPBelak qñaM2010 A¦. bBaðaRbQmEpñkFnbRmug
sMedAelIRbB½n§Gn;exSayrbs;RbeTskm<úCakñúgkaredaHRsayCemøaH nigkarRbqaMgGMeBIBukrlYy. témøGKÁisnIx<s; nig
éføedIm nigPsþúParEdlminGacTukcitþ)an ¬rYmTaMgCMnYj¦ raraMgshRKinBIkarcUlrYmkñúgKeRmag EdlGacdMeNIrkar)an.
vismPaBR)ak;cMNUlkñúgRbeTskm<úCamankRmitx<s;eTAtamsþg;datMbn; edaymanemKuN Gini Qandl; 45°. sRmab;
Tinñn½y sUmemIlTinñn½ymUldæantamdanPaBRkIRkenAtMbn;GasIubUBa’.
RsedognwgTinñn½yrbs;viTüasßanCatisßitipgEdr ¬qñaM2010¦ karGegátRbCasa®sþ nigsuxPaBkm<úCa ¬qñaM2011¦ bgðaj
BIkarFøak;cuHénGRtapþl;kMeNItsrubBI 4/0 kñúgqñaM2000 dl; 3/0 kñúgqñaM2010.
sRmab;karviPaK sUmemIl Di Gropello nig Sakellariou ¬qñaM2010¦. RbeTsEdl)aneFVIkarGegát rYmman RbeTs
km<úCa cin \NÐÚensIu m:ugehÁalI hVIlIBIn éf nigevotNam. karsikSakMNt;nieyaCitEdlmanCMnajfaCanieyaCitEdl
mankarGb;rMmFümsikSaTutiyPUmi nigkarGb;rMx<s;CagenH.
Éksareyag
45
FnaKarBiPBelakqñaM2010 x nig HRINC qñaM2011. karGegátedayRbúgRby½tñsþIBInieyaCk nignieyaCit caM)ac;
RtÚvpþl;PsþútagEdlGacTukcitþ)anTak;TgnwgvisalPaB nigRbePTCak;lak;énkarxVHxat nigPaBminsmRsbénbMNin.
naeBlfµI²enH mCÄmNÐlGPivDÆn_bMNinkm<úCa )ankMNt;BIGaTiPaBelIkarbNþúHbNþalrbs;nieyaCky:agl¥itl¥n;faCa
EpñkénkarsikSamYy EdlRtÚvrkSakarsm¶at;edayelIkeLIgBIcMNucsMxan;²énbMNinTMnak;TMngrvagbuKÁl bMNinFnFan
mnusS nigTMnak;TMngviC¢aCIv³ bMNinEpñklk; nigTIpSar bMNinFurkic© nigKitelx nigbMNinRKb;RKghirBaØvtßú.
]TahrN_ sUmemIlkarelIkeLIgrbs; Heckman, Stixrud nig Urzua ¬qñaM2005¦. CaTUeTA karGPivDÆkumartUccab;
epþImBIeBlEdlkumarmanGayucab;BIR)aMmYydl;R)aMbIqñaM.
sRmab;Tinñn½yrbs;RbeTsCaeRcIneTot sUmemIlsUcnakrGPivDÆn_BiPBelak ¬qñaM2010¦.
GayucUleronpøÚvkarrbs;RbeTskm<úCaenAkRmitbzmsikSa KWRsbeTAtamkarGnuvtþrbs;GnþrCati
EMIS qñaM2009
]TahrN_ sUmemIl Bishop nig Mane ¬qñaM2005¦ nig OECD ¬qñaM2010¦
lT§plGegát)anmkBI CSES qñaM 2009 nig HRINC qñaM 2011
sRmab;B½t’manlm¥it sUmGan CAMFEBA ¬qñaM 2008¦
sRmab;]TahrN_ nigkarviPaKnana sUmGankMNt;RtakargaryuvCnrbs;FnaKarBiPBelak
tamry³eKhTMB½r www.youth-employment-inventory.org/
kMNt;RtakargaryuvCnrbs;FnaKarBiPBelak manenAeKhTMB½r www.youth-employment-inventory.org/
karyl;dwgBImUlehtuénkarxVHxat nigPaBminsmRsbénbMNin TamTar[mankarBinitüemIlTIpSarEdlmanskþanuBl
nigkarbraC½yénGPi)alkic©EdlbegVógtRmÚvkar nigkarpþl;bMNinBI {kRmitl¥bMputénsgÁm} nigb:HBal;dl;PaBsmRsb
rvagtRmÚvkarbMNin nigkarpþl;bMNinkñúgTIpSarkargar. karbraC½ymYycMnYn Cab;Bak;B½n§nwgrcnasm<½n§énRbB½n§Gb;rM nig
karbNþúHbNþal ehIymYycMnYneTotTak;Tgnwg]bsKÁEdlbuKÁlmñak;² CYbRbTHkñúgkarTTYl)anB½t’man nigR)ak;km©I
ehIymYycMnYneTot CaFmµtaqøúHbBa©aMgBIPaBexSayéncMeNHdwgkñúgRKÜsar. lkçN³sm,tþiCak;lak;énTIpSarplitpl
nigkargar k¾GacCH\T§iBldl;shRKaskñúgkarpþl;R)ak;elIkTwkcitþsRmab;nieyaCittamCMnajCak;lak; b¤nieyaCitEdl
mankarbNþúHbNþal nignieyaCit[manCMnajkan;Etx<s;.
smaKmnieyaCkÉkCn dUcCa CAMFEBA b¤TIPñak;garRsavRCavkñúgRsúk GacCYykñúgkarGegátenH)an EdlGacbegáIt
»kaskargarkan;EtRcInkñúgkarbNþúHbNþal nigkarksagsmtßPaBrbs;yuvCn.
dUcEdl)anbBa¢ak;tamry³Rbsasn_rbs;naykrdæm®nþI h‘un Esn naykrdæm®nþIRbeTskm<úCaenARBwtþikarN_TaMgBIrkar
pþÜcepþImenH)anykmkeFVIkarsakl,g nigvaytémøeRkamKeRmagRTRTg;vis½yGb;rMenAkm<úCa ]btßmÖedayFnaKarBiPBelak
edIm,IRbmUl nigviPaKbTBiesaFn_matabita nigshKmn_ nigCMruj[matabitamankarykcitþTukdak;kan;EtxøaMg nigtRmÚv
[mankarEklm¥BIsalaeron.
yuT§sa®sþKaMBarsgÁmCatikm<úCaTTYl)ankarGnum½tBIsemþcnaykrdæm®nþI nigkic©RbCuMKN³rdæm®nþIeBjGgÁ kñúgExmIna
qñaM2011.
Éksareyag
THE WORLD BANKFnaKarBiPBelak113 mhavifIRBHneratþmraCFanIPñMeBjTUrs½BÞelx ³ +855 ¬0¦23 217 304eKhTMB½r ³ www.worldbank.org/kh