PROFESIONALNA REHABILITACIJA I ZAPOŠLJAVANJE LICA SA INVALIDITETOM

PROFESIONALNA REHABILITACIJA I

ZAPOŠLJAVANJE LICA SA INVALIDITETOM

Čapljina, Bosna i Hercegovina28-29. novembar 2013.

http://www.minradiss.gov.me/ministarstvo

e-mail: [email protected]:+ 382 20 482 148

Pravni okvir

• Ustav Crne Gore;

• Zakon o zapošljavanju i ostvarivanju prava iz osiguranja od nezaposlenosti;

• Zakon o radu;

• Zakon o penzijsko-invalidskom osiguranju;

• Zakon o profesionalnoj rehabilitaciji i zapošljavanju lica sa invaliditetom;

• Pravilnici kojim se bliže uređuje postupak sprovođenja Zakona.



•Zakon se zasniva na načelima, koja su u skladu sa revidiranom evropskom socijalnom poveljom, konvencijom Ujedinjenih Nacija o pravima lica sa invaliditetom i Direktivama evropske unije o jednakom tretmanu i zapošljavanju lica sa invaliditetom.

• Zakonom se uređuje način i postupak ostvarivanja prava na profesionalnu refabilitaciju lica sa invaliditetom, mjere i podsticaji za njihovo zapošljavanje, način finansiranja i druga pitanja od značaja za profesionalnu rehabilitaciju i zapošljavanje lica sa invaliditetom.

Zakon o profesionalnoj rehabilitaciji i zapošljavanju lica sa invaliditetom



Korisnici prava• Pravo na profesionalnu rehabilitaciju i zapošljavanje lica sa invaliditetom ostvaruje: - lice kojem je utvrđen status invalida rada u smislu propisa o penzijskom i invalidskom osiguranju; - lice ometeno u razvoju, koje je razvrstano u određenu kategoriju i stepen ometenosti, u skladu sa posebnim zakonom završilo obrazovanje u specijalnoj školi odnosno završilo je redovno obrazovanje; - lice kod kojeg je nastupio invaliditet, odnosno tjelesno oštećenje u skladu sa propisima o boračko - invalidskoj zaštiti; - lice koje je završilo obrazovanje, uz prilagođeno izvođenje obrazovnog programa i pružanje dodatne stručne pomoći ili posebnom obrazovnom, odnosno vaspitnom programu, u skladu sa posebnim zakonom; Lice koje nije ostvarilo status, ostvaruje status lica sa invaliditetom zavisno od procenta invaliditeta, u skladu sa ovim zakonom (komisija za profesionalnu rehabilitaciju).



Profesionalna rehabilitacija• Profesionalna rehabilitacija je kompleksan postupak, koji obuhvata mjere i aktivnosti, koje se realizuju sa ciljem da se lice sa invaliditetom, u skladu sa preostalom radnom sposobnošću, osposobi za rad, zadrži zaposlenje, u njemu napreduje ili promijeni svoju profesionalnu karijeru.

• Mjere i aktivnosti profesionalne rehabilitacije

• Postupak i uslovi za ostvarivanje prava na profesionalnu rehabilitaciju

• Izvođači profesionalne rehabilitacije

• Izbor izvođača

• Kvalitet sprovođenja mjera i aktivnosti

• Saradnja izvođača i poslodavca



Zapošljavanje lica sa invaliditetom• Opšti i posebni uslovi zapošljavanja

• Opšti uslovi zapošljavanja – zapošljavanje na otvorenom tržištu rada, bez prilagođavanja poslova, odnosno radnog mjesta (podržano zapošljavanje kroz sistem kvota i subvencija)

• Posebni uslovi zapošljavanja – zapošljavanje uz prilagođavanje poslova, odnosno radnih zadataka i zapošljavanje u posebnim organizacijama, ukoliko radne sposobnosti ne omogućavaju zapošljavanje na otvorenom tržištu (Zaštitna radionica, Radni centar i Zaštitni pogon)

• Odgovarajuća radna mjesta za lica sa invaliditetom• Godišnji odmor (26 radnih dana)• Ograničenje raspoređivanja• Otkazni rok



Kvotni sistem zapošljavanja• Poslodavac koji ima od 20 do 50 zaposlenih ima obavezu da zaposli jedno lice sa invaliditetom.

• Poslodavac koji ima više od 50 zaposlenih dužan je da zaposli 5% lica sa invaliditetom u odnosu na ukupan broj zaposlenih.

• Obaveze iz tačke 2 ne odnose se na novoosnovanog poslodavca, za prvih 24 mjeseca od dana početka rada.

• Ako poslodavac ima ili zaposli lice sa invaliditetom od najmanje 80% invaliditeta, smatra se, u pogledu obaveze zapošljavanja, kao da je zaposlio dva lica sa invaliditetom.



Poseban doprinos za zapošljavanje lica sa invaliditetom

• Poslodavac koji ima do 10 zaposlenih nije obveznik uplate posebnog doprinosa.

• Poslodavac koji ima od 10 do 20 zaposlenih plaća doprinos po stopi 5% od prosječne mjesečne zarade u Crnoj Gori.

• Poslodavac koji ima više od 20 zaposlenih po stopi od 20% od prosječne mjesečne zarade u Crnoj Gori ostverene u godini koja prethodi plaćanju doprinosa;



Oslobođenje obaveze plaćanja doprinosa

• Organizacije odnosno udruženja lica sa invaliditetom, kada se pojavljuju kao poslodavci;

• Novoosnovana pravna lica, koja imaju preko 50 zaposlenih, oslobođena su obaveze zapošljavanja za prvih 24 mjeseca od početka rada.



Subvencije poslodavcima

• Bespovratna sredstva za prilagodjavanje radnog mjesta i uslova rada za zapošljavanje lica sa invaliditetom – u iznosu od 100% od opravdanih troškova

• Kreditna sredstva pod povoljnim uslovima za kupovinu mašina, opreme i alata potrebnog za zapošljavanje lica sa invaliditetom - u iznosu od 100% od opravdanih troškova

• Učešće u finansiranju ličnih troškova asistetnta (pomagača u radu ) lica sa invaliditetom – u iznosu od 100% od opravdanih trpškova

• Subvencija zarada



Subvencija zarada

• Poslodavac koji zaposli lice sa najmanje 50% invaliditeta subvencija zarade (za svako lice koje zaposli), iznosi 75% od isplaćene bruto zarade za cijeli period zaposlenosti.

• Za poslodavca koji zaposli lice sa invaliditetom manjim od 50% invaliditeta subvencija iznosi: u prvoj godini 75 %, u drugoj 60%, a u trećoj i svakoj narednoj 50% od isplaćene bruto zarade.



Fond za profesionalnu rehabilitaciju i zapošljavanje lica sa invaliditetom

• Fond je organizovan u Zavodu za zapošljavanje Grne Gore poseban uplatni račun Budžeta Crne Gore;• Prema Zakonu, sredstva Fonda se obezbjeđuju iz:

• Posebnog doprinosa koji uplaćuju poslodavci koji ne zaposle lica sa invaliditetom primjenom kvotnog sistema;• Budžeta Crne Gore;• Budžeta jedinice lokalne samouprave na čijoj teritoriji lice sa invaliditetom ima prebivalište;• Donacijom i drugom pomoći.

• Do sada se sredstva isključivo obezbjeđuju iz posebnog doprinosa.• Sredstva Fonda koriste se za razvoj i unapređenje profesionalne rehabilitacije i zapošljavanje lica sa invaliditetom, sufinansiranje posebnih organizacija, isplatu subvencija, finansiranje grant šema i dr;• Savjet Fonda prati realizaciju mjera i aktivnosti profesionalne rehabilitacije kao i namjensko korišćenje sredstava u ove namjene.



Nezaposlena lica sa invaliditetom • Na evidenciji Zavoda, nalazi se prosječno 1800-2000 lica sa invaliditetom (invalidi rada-1500 i kategorisana lica – 400 do 500), što u ukupnoj registrovanoj nezaposlenosti iznosi oko 7 %.

• Procjena Zavoda je, da 10 000 do 15 000 nezaposlenih lica (oko 35- 40 % od registrovane nezaposlenosti) pripada kategoriji teže zapošljivih lica, za koje je neophodno utvrđivanje statusa lica sa invaliditetom, preostale radne sposobnosti i mogućnosti zaposlenja;

•Prepreke u zapošljavanju:zdravstvena ograničenja (smanjena radna sposobnost); nedovoljno samopouzdanje; predrasude; neodgovarajuće obrazovanje i nedostatak znanja ili radnog iskustva;teškoće u prilagođavanju (radno okruženje, društvo) neinformisanost; nizak nivo socijalne podrške i dr.



Komisija za profesionalnu rehabilitaciju

• Komisija daje mišljenje o utvrđenom procentu invaliditeta o potrebi uključivanja u mjere i aktivnosti profesionalne rehabilitacije mišljenje o mogućnosti zapošljavanja lica sa invaliditetom odnosno teže zapošljivog lica, nakon realizovanih mjera i aktivnosti profesionalne rehabilitacije.

• Obrazovano je sedam prvostepenih komisija (Podgorica, Nikšić, Pljevlja, Berane, Bijelo Polje, Herceg Novi i Bar)



Neki od programa profesionalne rehabilitacije i zapošljavanja

• Program namijenjen slijepim i slabovidim licima• Program osposobljavanja stručnog kadra za rad u profesionalnoj rehabilitaciji• Program namijenjen licima sa oštećenjima sluha i govora• Program “Radna terapija za osobe sa invaliditetom”• Program “Uspjeću” – kontinuirani motivacioni program • Državni i lokalni javni radovi• Javni rad “Sunčana radionica” – kontinuirani projekat• Javni rad ”Naša ID kartica” i javni rad”Izrada suvenira«• Dodjela subvencija poslodavcima• Finansijski podsticaj preduzetništva, pod povoljnim uslovima• Javni rad “Personalna asistencija kao socijalni servis” u kojima se zaposleno nezaposlenih lica, radi podrške djeci uključenoj u redovno obrazovanje po inkluzivnom modelu i pomoć djeci sa smetnjama u razvoju,u kući i dnevnim centrima



IPA projekti iz oblasti profesionalne rehabilitacije

• Projekat prekogranične saradnje Crna Gora – Bosna i Hercegovina, u cilju povećanja socijalne uključenosti lica sa invaliditetom, koji je počeo sa realizacijom u januaru 2011. godine. Partneri sa crnogorske strane su Biro rada Nikšić i NVO “Udruženje za pomoć licima ometenim u psihofizičkom razvoju”;

• IPA Adriatic projekat ”Social and Labour Integration of the Disabled – SLID”, u kojem je jedan od 11 partnera Zavod za zapošljavanje Crne Gore. Realizacija projekta je otpočela 2011.godine, a traje tri godine.



Šta očekujemo u narednom periodu?

• Razbijanje predrasuda poslodavaca o radnim i drugim sposobnostima lica sa invaliditetom

•Razvijanje institucija za realizaciju programa profesionalne rehabilitacije

• Nastavak osposobljavanja stručnih lica svih profila, potrebnih za rad u profesionalnoj rehabilitaciji teže zapošljivih lica

• Početak rada Centra za radnu integraciju teže zapošljivih lica, uz podršku relevantnih domaćih i stranih institucija;

• Pomoć i podršku domaćih i stranih institucija na razvijanju programa profesionalne rehabilitacije, kao i osposobljavanja stručnih lica za rad u profesionalnoj rehabilitaciji.



HVALA NA PAŽNJI

PROFESIONALNA REHABILITACIJA I ZAPOŠLJAVANJE LICA SA INVALIDITETOM

Documents

Transcript of PROFESIONALNA REHABILITACIJA I ZAPOŠLJAVANJE LICA SA INVALIDITETOM