Plani i Menaxhimit Mjedisor dhe Social

TAP AG Dokumenti nr.:

CAL00-PMT-601-Y-TTM-0006 Nr. i rish.:

2

Titulli i Dok.: Plani i Menaxhimit Mjedisor dhe Social Faqja: 2 nga 48

Përmbajtja

Fjalorth i termave 4

Lista e akronimeve dhe e shkurtesave 5

1. Qëllimi dhe hyrja 7

1.1 Hyrje ............................................................................................................................... 7

1.2 Përshkrimi i projektit ...................................................................................................... 10

2. Politika dhe kuadri ligjor 11

2.1 Politikat e shëndetit, të sigurisë dhe të mjedisit ............................................................. 11

2.2 Kushtetutat e vendeve .................................................................................................. 11

2.3 Marrëveshjet me qeveritë pritëse .................................................................................. 12

2.4 Marrëveshja ndërqeveritare .......................................................................................... 12

2.5 Standardet dhe specifikimet MSTK të Projektit të TAP-it ............................................... 12

2.6 Lejet .............................................................................................................................. 14

3. Struktura organizative e projektit 15

3.1 Organizimi i përgjithshëm i TAP-it ................................................................................. 15

3.2 Organizimi mjedisor, social, shëndetësor dhe i sigurisë ................................................ 16

4. Rolet dhe përgjegjësitë 18

4.1 Drejtori menaxhues i TAP-it .......................................................................................... 18

4.2 Drejtor i çështjeve tregtare dhe të jashtme .................................................................... 18

4.3 Drejtori i Projektit ........................................................................................................... 18

4.4 Menaxheri inxhinierik .................................................................................................... 19

4.5 Menaxheri i TAP-it për çështjet mjedisore dhe sociale .................................................. 19

4.6 Ekipi MSTK funksional dhe i bazuar në vend ................................................................ 19

5. Kontrollet e menaxhimit MSTK 22

5.1 Kontrollet operacionale MSTK në fazën inxhinierike e të prokurimit .............................. 22

5.2 Kontrollet operacionale MSTK në fazat e ndërtimit dhe të gatishmërisë funksionale ..... 23

5.3 Regjistrat mjedisorë dhe socialë ................................................................................... 27

5.3.1 Nivelet e rrezikut .............................................................................................. 29

5.3.2 Vlerësimet e shpejta në terren ......................................................................... 31

5.3.3 Dosjet e vendndodhjeve .................................................................................. 31

5.4 Procesi i sigurimit të pajtueshmërisë MSTK të TAP-it.................................................... 32



2


5.4.1 Raportimi i papajtueshmërisë dhe veprimet ndreqëse ..................................... 32

5.4.2 Raportimi dhe hetimi i incidenteve MSTK ........................................................ 36

5.4.3 Menaxhimi i Ndryshimeve MSTK ..................................................................... 36

5.5 Trajnimi dhe kompetenca MSTK ................................................................................... 41

5.5.1 Personeli i TAP-it ............................................................................................. 41

5.5.2 Personeli kontraktor ........................................................................................ 41

6. Rishikimi i menaxhimit dhe rishikimi i jashtëm 43

6.1 Rishikimi i menaxhimit ................................................................................................... 43

6.2 Rishikimi i jashtëm ........................................................................................................ 44

7. Referencat 45

Tabelat

Tabela 1 Rolet dhe përgjegjësitë MSTK për secilin vend ................................................................................. 20

Tabela 2 - Standardet dhe specifikimet MSTK ................................................................................................. 24

Tabela 3 - Dokumentet e menaxhimit MSTK të TAP-it .................................................................................... 26

Tabela 4 Faktorët e ndjeshmërisë sociale dhe mjedisore .......................................................................... 29

Tabela 5 Nivelet e rrezikut të vendndodhjes ................................................................................................... 30

Tabela 6 Shkaktarët socialë dhe mjedisorë...................................................................................................... 30

Tabela 7 - Kategoritë e ashpërsisë së incidenteve dhe të papajtueshmërive MSTK ....................................... 33

Tabela 8 - Veprimet ndreqëse shoqëruese ...................................................................................................... 34

Figurat

Figura 1 - Sistemi i menaxhimit MSTK ............................................................................................................... 8

Figura 2 - Procesi i sistemit të menaxhimit MSTK .............................................................................................. 9

Figura 3 Rrugëkalimi i gazsjellësit të TAP-it .................................................................................................... 10

Figura 4 - Modeli organizativ funksional-dorëzim ............................................................................................. 15

Figura 5 - Organizimi MSTK i TAP-it ................................................................................................................ 17

Figura 6 - Pamja e përgjithshme e regjistrave të ndikimit mjedisor dhe social ................................................ 28

Figura 7 - Procesi RIM i TAP-it ......................................................................................................................... 35



2


Fjalorth i termave

Kontraktori Kontraktorët dhe nën-kontraktorët e tyre të Inxhinierisë, Prokurimit dhe Ndërtimit (IPN)

Ndikimi mjedisor Një ndryshim në mjedis (në këtë kontekst “mjedisi” i referohet çdo aspekti të mjedisit

fizik natyror ose gjysmënatyror (ajri, uji, toka etj.) që mund të ndodhë si rezultat i

aktiviteteve të projektit. Ndikimet mund të konsiderohen të jenë pozitive ose negative.

Dokumentet e standardeve të

projektit SMMS

Dokumentet që detajojnë Standardet e Projektit si të zbatueshme në secilin nga tre

vendet pritëse të TAP-it

Person i Prekur nga Projekti Çdo person i cili, për shkak të zhvillimit ose funksionimit të projektit, humbet të drejtën,

tërësisht ose pjesërisht, përgjithmonë ose përkohësisht, për të zotëruar, për të

përdorur ose për të përfituar ndryshe nga një strukturë e ndërtuar, tokë (qoftë tokë

banimi, e kultivuar ose kullotë), kultura dhe pemë njëvjeçare ose shumëvjeçare, ose

çdo lloj prone tjetër të patundshme ose të tundshme. Personat e prekur nga projekti

mund të përfshijnë edhe njerëzit, komoditeti, standardet e jetesës, siguria ose

parrezikshmëria e të cilëve ndikohet nga projekti.

Ndikimi social-ekonomik Një ndryshim, ose një ndryshim i mundshëm, në mjedisin ekzistues social-ekonomik,

që ndodh për shkak të aktiviteteve të projektit. Faktorët socialë mund të përfshijnë

aspekte të tilla si ato demografike, të strukturës së komunitetit dhe të marrëdhënieve,

të shëndetit dhe të mirëqenies etj., dhe mund t’u referohen individëve, grupeve ose

komuniteteve më të gjera të njerëzve. Faktorët ekonomikë mund të përfshijnë, për

shembull, punësimin, financat e qeverisë ose të familjeve, mjetet e jetesës etj. Një

ndikim mund të jetë pozitiv ose negativ.

Palë interesi Çdo person, grup ose organizatë që mund të preket nga Projekti dhe, nga ana e vet,

mund të ndikojë në projektimin, zhvillimin ose funksionimin e Projektit.

Personat e cenueshëm Njerëz ose grupe që mund të jenë funksionalisht të kufizuar në aftësinë e tyre për të

marrë pjesë në konsultime dhe vendimmarrje në lidhje me Projektin; në aftësinë e tyre

fizike për t'iu përshtatur rrethanave të reja; në aftësinë e tyre për të rikthyer në

gjendjen e mëparshme mjetet e tyre të jetesës; ose për të përfituar nga mundësitë e

Projektit. Cenueshmëria karakterizohet nga rreziku më i lartë dhe aftësia e zvogëluar

për t'ë përballur goditjen ose ndikimet negative. Ajo mund të bazohet në gjendjen

social-ekonomike, gjininë, moshën, paaftësinë për punë, përkatësinë etnike ose kritere

të tjera që ndikojnë në aftësinë e njerëzve për të pasur burime dhe mundësi zhvillimi.



2


Lista e akronimeve dhe e shkurtesave

SMUPA Sa më ulët që të jetë praktikisht e arsyeshme

PKK Plani i Kontrollit të Kontraktorit IPN

TK Trashëgimia Kulturore

KTK Këshilltari i Trashëgimisë Kulturore

MTK Monitoruesi i Trashëgimisë Kulturore

VNK Vlerësimi i Ndikimit Kumulativ

KNK Koordinatori i Ndërlidhjes me Komunitetin

PNK Punonjësi i Ndërlidhjes me Komunitetin

PSK Përgjegjësia Sociale e Korporatës

PNP Propozim për Ndryshim në Projekt

PZHP Propozim për Zhvillimin e Projektit

NJVM Njësia e Veçantë e Menaxhimit

BERZH Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim

KP-të e BERZH Kërkesat e Performancës të Bankës Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim

MMT Monitorimi i Mjedisit në Terren

BEI Banka Evropiane për Investim

IPN Inxhinierik, i Prokurimit dhe i Ndërtimit

ERE Ekipi për Reagimin ndaj Emergjencave

PRE Plani për reagimin ndaj emergjencave

MSTK Mjedisore, Sociale dhe të Trashëgimisë Kulturore

MeS Mjedisore e Sociale

VNMS Vlerësimi i Ndikimit Mjedisor dhe Social

PZMS Plani i Zbatimit Mjedisor dhe Social

DMMSTK Dokumenti i Menaxhimit Mjedisor, Social dhe të Trashëgimisë Kulturore

PMMS Plani i Menaxhimit Mjedisor dhe Social

SMMS

PZMS

Sistemi i Menaxhimit Mjedisor dhe Social

Plani i Zbatimit Mjedisor dhe Social

BE Bashkimi Evropian

PIPP Projektimi inxhinierik i pjesës së përparme

ÇQ Çështjet Qeveritare

MQP Marrëveshja me Qeverinë Pritëse

ShSSPM Shëndeti, Siguria, Sociale, Parrezikshmëria dhe Mjedisi

BNj Burimet Njerëzore

IFC Korporata Ndërkombëtare Financiare

IFI Institucionet Ndërkombëtare Financiare

EIMP Ekipi i Integruar për Menaxhimin e Projektit

ISO Organizata Ndërkombëtare për Standardizimin

PK Pika Kilometrike e Gazsjellësit



2


ShBT Shfrytëzimi dhe Blerja e Tokës

PiT Procesverbali i Takimit

RIM Raportimi i Papajtueshmërive

OJQ Organizatë Joqeveritare

OBEZH Organizata për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim

SMIP Sistemi i Menaxhimit të Informacionit të Projektit

TPG Terminali i Pritjes së Gazsjellësit

RNMRR Regjistri i ndikimit mjedisor të rrugëkalimit

VSHT Vlerësimet e shpejta në terren

PNSRR Plani për Ndikimin Social të Rrugëkalimit

RNSRR Regjistri i Ndikimit Social të Rrugëkalimit

BNK Speciet me Interes për t’u Ruajtur

ISM Investimi Social dhe Mjedisor

MST Monitorimi Social në Terren

PMNS Plani i Menaxhimit të Ndikimit Social

PISHP Paketa Informative Shtesë për Huadhënësin

SRG Snam Rete Gas

TANAP Gazsjellësi Trans Anatolian

TAP Gazsjellësi Trans Adriatik (TAP)



2


1. Qëllimi dhe hyrja

1.1 Hyrje

Qëllimi i Planit të Menaxhimit Mjedisor dhe Social (PMMS) është:

• Të japë një pamje të përgjithshme të standardeve mjedisore, sociale e të trashëgimisë kulturore

(MSTK) dhe të specifikimeve të zbatueshme për projektin e TAP-it

• Të dokumentojë dhe të udhëzojë personelin e TAP-it dhe palët e tjera të interesit se si të

menaxhohen rreziqet MSTK të Projektit në përputhje me standardet dhe specifikimet e

zbatueshme për Projektin e TAP-it

• Të përshkruajë strukturën organizative, rolet dhe përgjegjësitë kryesore që lidhen me

menaxhimin e çështjeve MSTK.

PMMS jep një vështrim të përgjithshëm të proceseve për të identifikuar, shmangur, lehtësuar dhe

menaxhuar rreziqet MSTK. PMMS është dokumenti kryesor i sistemit të menaxhimit të çështjeve MSTK

të TAP-it dhe mbështetet nga:

• Standardet dhe specifikimet MSTK të TAP-it - kërkesat specifike të projektimit, prokurimit,

ndërtimit e kontrollit operacional dhe kërkesat e përgjithshme për Kontraktorët dhe ekipet e

TAP-it të përcaktuara në Planet e Kontrollit të Kontraktorëve, Dokumentin e unifikuar SMMS të

Standardeve të Projektit dhe specifikimet e projektimit dhe të ndërtimit (shih Pjesën 2.5 dhe

Tabelën 2 në Pjesën 5.2 të këtij PMMS).

• Dokumentet e Menaxhimit MSTK të TAP-it - përkthejnë standardet dhe specifikimet MSTK të

TAP-it në procedura të dokumentuara se si të zbatohen dhe të menaxhohen standardet dhe

specifikimet MSTK të TAP-it në Projekt. Dokumentet e Menaxhimit MSTK detajojnë proceset e

TAP-it për menaxhimin e performancës së Kontraktorit, duke përfshirë aktivitetet dhe proceset e

mbikëqyrjes, përputhjes dhe sigurisë të TAP-it për udhëheqjen e zbatimit të nismave të TAP-it.

Dokumentet e Menaxhimit MSTK të TAP-it janë pjesë e PMMS (shih Pjesën 2.5 dhe Tabelën 3

në Pjesën 5.2 për një përmbledhje të planeve)

• Planet e menaxhimit të çështjeve MSTK për kontraktorin dhe Planet për Zbatimin Mjedisor dhe

Social (PZMS-të).

Fushëveprimi i këtij PMMS përfshin fazat e ndërtimit dhe të vënies në punë të Projektit. Një variant i

rishikuar do të botohet për të mbështetur fazat e fillimit dhe të funksionimit të projektit 6 muaj para futjes

së hidrokarbureve në objektet e TAP-it.

Figura 1 jep një përmbledhje të sistemit të menaxhimit MSTK dhe konfirmon ato dokumente që do të

bëhen të njohura si pjesë e paketës shtesë të dhënies së informacionit për huadhënësin nga TAP-i.

Sistemi i menaxhimit të çështjeve MSTK të TAP-it është në pajtim me kërkesat e ISO14001:2015,

specifikimin e Organizatës Ndërkombëtare për Standardizimin (ISO) për sistemet e menaxhimit

mjedisor. ISO14001 është një standard ndërkombëtar i njohur për menaxhimin e përgjegjësive

mjedisore në mënyrë sistematike për të arritur performancë të mirë mjedisore.



2


Figura 1 - Sistemi i menaxhimit MSTK

Dokumentet mjedisoreDokumentet e trashëgimisë

kulturore

Dokumentet socialeDokumentet e shëndetit

dhe të sigurisë

Dokumentet e kontrollit/sigurisë

Dokumentet e burimit/ndërveprimit

ÇELËSI

Kodi i

sjelljes i TAP-it

Politikat e

TAP-it VNMS* VNK*

Legjislacion

i i BE-së

Legjislacion

i kombëtarLejet

Standardet ndërkombëtare/t

ë huadhënësit

Dokumentet burimore

Sistemi i menaxhimit MSTK i Fazës së Ndërtimit të TAP-it

Regjistrimi i

angazhimeve

Dokumenti i standardeve

të projektit SMMS*Standardet dhe

specifikimet MSTK

Dokumentet e ndërveprimit

Plani i menaxhimit mjedisor dhe social*

Regjistri i ndik imit

social të rrugëkalimit

Regjistri i

pajtueshmërisë

inxhinierike mjedisore

Vlerësimi ekologjik

shtesë*

Vlerësimi i habitateve

kritike*

Strategjia e

kompensimit*

Vështrim i

përgjithshëm i

investimit social dhe

mjedisor*

Vlerësimi i objekteve

shoqëruese*

Vështrim i

përgjithshëm MSTK i

projektit të TAP-it*

Regjistri i ndik imit

mjedisor të

rrugëkalimit

Dokumentet mbështetëse

Raporti i v lerësimit të

rrugëkalimit*

Dokumenti Kuadër i SMMS të Kontraktorit IPN (Përgjegjësitë e Kontraktorit IPN)

PKK për trajnimin e

punësimit dhe

menaxhimin e kantierit

të ndërtimit

PKK për parandalimin

e rrjedhjeve dhe

reagimin


e ndotjes

PKK për menaxhimin

ekologjik

PKK për trashëgiminë

kulturore

PKK për menaxhimin e

mbetjeve

PKK për

infrastrukturën dhe

shërbimet

Planet e kontrollit të kontraktorit në tokë (PKK-të)Zbatohen për kontraktorët e gazsjellësit, të rrugëve të aksesit dhe të stacionit të kompresorit

PKK për marrjen e

tokës shtesë

PKK për kalimin e

rrjedhave ujore

PKK për monitorimin e

pajtueshmërisë

PKK për kontrollin e erozionit dhe rikthimin në

gjendjen e mëparshme


burimeve

PKK për s igurinë dhe

parrezikshmërinë e

komunitetit

PZMS-të për trajnimin

e punësimit dhe


të ndërtimitPZMS-të për parandalimin e rrjedhjeve dhe reagimin

PZMS për

parandalimin e ndotjes

PZMS-të për

menaxhimin ekologjik

PZMS-të për

trashëgiminë kulturore

PZMS-të e menaxhimit

të mbetjeve

PZMS-të për


shërbimet

PZMS për marrjen e

tokës shtesë

PZMS-të e kalimit të

rrjedhave ujore

PZMS-të për

monitorimin e

pajtueshmërisë

PZMS-të për kontrollin e erozionit dhe rikthimin në


PZMS-të për

menaxhimin e

burimeve

PZMS-të për s igurinë

dhe parrezikshmërinë

e komunitetit

Manuali i SMMS të kontraktorit

Dosjet e

vendndodhjeve të

Nivelit 3

PZMS-të për çështjet

mjedisore sociale dhe

PSK

Mekanizmi i ankesave

të kontraktorit

Faza e ndërtimit të TAP-it

Sistemi i menaxhimit të

shëndetit dhe sigurisë

Projektplani i menaxhimit të

shëndetit dhe

sigurisë**

Strategjia e reagimit ndaj emergjencave**

Sistemi i menaxhimit të shëndetit dhe sigurisë

PKK për trajnimin e

punësimit dhe


të ndërtimit


e rrjedhjeve dhe

reagimin


e ndotjes

PKK për menaxhimin

ekologjik

PKK për trashëgiminë

kulturore


mbetjeve

PKK për


shërbimet

Planet e Kontrollit të Kontraktorit (PKK-të) në DetTë vlefshme në rastet kur ndodh diçka në pjesët në det

PKK për marrjen e

tokës shtesë

PKK për kalimin e

rrjedhave ujore

PKK për monitorimin e

pajtueshmërisë

PKK për kontrollin e erozionit dhe rikthimin në



burimeve

PKK për sigurinë dhe

parrezikshmërinë e

komunitetit

PKK për çështjet

mjedisore e sociale dhe

PSK

Faza e ndërtimit të

kontraktorit

Sistemi i menaxhimit

të shëndetit dhe

sigurisë

* Dokument njohjeje

Planet e veprimit për

biodiversitetin

Plani i menaxhimit të

bio-restaurimit*

Plani i menaxhimit të kontrollit të erozionit dhe

rik thimit në gjendjen e mëparshme*


kalimit të rrjedhave

ujore*

Plani i menaxhimit

ekologjik*

Kuadri i menaxhimit të

ankesave*

Procedurat e

menaxhimit të ankesave

në vend*

Strategjia e angazhimit

të palëve të interesit*

Planet e angazhimit të

palëve të interesit në

vend*


ndik imit social*

Plani i rik thimit në


të mjeteve të jetesës*


marrëdhënieve

industriale*

Planet e menaxhimit të

trashëgimisë kulturore*


mbetjeve *

Plani i s igurimit të

pajtueshmërisë

mjedisore dhe sociale*

Dokumentet e menaxhimit mjedisor, social dhe të trashëgimisë kulturore



1


Figura 2 paraqet procesin e sistemit të menaxhimit të çështjeve MSTK, që zbatohet për të ruajtur

përshtatshmërinë dhe efektshmërinë e sistemit.

Figura 2 - Procesi i sistemit të menaxhimit MSTK



2


1.2 Përshkrimi i projektit

Projekti i gazsjellësit Trans Adriatik (TAP) ka për qëllim të transportojë gaz natyror nga zhvillimi i Shah

Denizit II në Azerbajxhan në tregun evropian duke furnizuar me gaz rrjetin italian.

TAP-i do të lidhet me gazsjellësin TANAP në Kipoi në kufirin turko-grek dhe do të transportojë gazin

përmes Greqisë veriore për të hyrë në Shqipëri në lindje të Korçës. Gazsjellësi do të vazhdojë përmes

Shqipërisë dhe do të arrijë në bregdetin Adriatik pranë qytetit të Fierit. Ai do të kalojë detin Adriatik dhe

do të vijë në bregdet në Italinë jugore në Melendunjo, pranë qytetit të San Fokas. TAP-i përfundon në

Terminalin e Pritjes së Gazsjellësit (TPG) 8,2 km nga bregdeti, në afërsi të qytetit të Leçes, ku gazi

lidhet me rrjetin Snam Rete Gas (SRG). Gjatësia e përgjithshme e sistemit të gazsjellësit të TAP-it do të

jetë afërsisht 878 km duke përfshirë pjesën e gazsjellësit në det prej 105 km. Rrugëkalimi i projektit

ilustrohet në Figura 3 më poshtë.

Figura 3 Rrugëkalimi i gazsjellësit të TAP-it

Projekti realizohet nëpërmjet një sërë kontratash me furnizuesit për sigurimin e pajisjeve dhe të

materialeve të caktuara, si dhe me kontraktorët e inxhinierisë, prokurimit dhe ndërtimit (IPN) për

realizimin e ndërtimit të projektit në vendet pritëse.



2


2. Politika dhe kuadri ligjor

2.1 Politikat e shëndetit, të sigurisë dhe të mjedisit

TAP-i ka përpunuar dhe është angazhuar të zbatojë një politikë të shëndetit, të sigurisë dhe të mjedisit

(SHSM) (TAP-HSE-PO-0001) në përputhje me standardet e njohura ndërkombëtare për shëndetin,

sigurinë dhe mjedisin dhe të me përdorimin e praktikave më të mira të industrisë. Politika e SHSM

është e zbatueshme në të gjitha aktivitetet e TAP-it (duke përfshirë të gjitha aktivitetet e ndërtimit) dhe

për të gjithë personelin që punon për Projektin.

TAP-i gjithashtu ka përpunuar dhe është angazhuar të zbatojë edhe politikat e mëposhtme:

• Politika PSK (TAP-HSE-PO-0002)

• Kodi i sjelljes (TAP-GEN-PO-0001)

• Politika e sigurisë së korporatës (TAP-HSE-PO-0010)

• Politika e cilësisë (TAP-QRM-PO-0001).

2.2 Kushtetutat e vendeve

Kushtetutat e Greqisë, të Shqipërisë dhe të Italisë janë ligjet më të larta të vendeve përkatëse dhe kanë

epërsi mbi legjislacionin kombëtar dhe marrëveshjet ndërkombëtare. Ato parashikojnë si më poshtë:

• Greqi:

o "Mbrojtja e mjedisit natyror dhe kulturor përbën një detyrë të shtetit. Shteti është i

detyruar të miratojë masa të veçanta parandaluese ose kufizuese për ruajtjen e

mjedisit."

o "Puna përbën një të drejtë dhe gëzon mbrojtjen e shtetit, i cili do të përpiqet të krijojë

kushte për punësim për të gjithë shtetasit" dhe "kushtet e përgjithshme të punës

përcaktohen me ligj e plotësohen nëpërmjet marrëveshjeve kolektive të punës të

kontraktuara me negociata të lira dhe, në rast se kjo gjë nuk arrihet, sipas rregullave të

përcaktuara nga arbitrazhi."

• Shqipëri:

o Kërkon që institucionet të ruajnë "një mjedis të shëndetshëm dhe ekologjikisht të

përshtatshëm për brezat e sotëm dhe të ardhshëm"

o Lidhur me punën: "secili ka të drejtë të fitojë mjetet e jetesës me punë të ligjshme, që e

ka zgjedhur ose pranuar vetë. Ai është i lirë të zgjedhë profesionin, vendin e punës, si

dhe sistemin e kualifikimit të vet profesional. Të punësuarit kanë të drejtën e mbrojtjes

shoqërore të punës."

• Itali:

o Kërkohet që Republika "të mbrojë peizazhin natyror dhe trashëgiminë historike e

artistike të kombit."



2


o "Republika njeh të drejtën e të gjithë shtetasve për të punuar dhe promovon ato kushte

që e bëjnë këtë të drejtë të efektshme."

2.3 Marrëveshjet me qeveritë pritëse

TAP-i ka pranuar kuadrin në të cilin do të realizohet dhe do të funksionojë projekti në territoret greke e

shqiptare në formën e Marrëveshjeve me qeverinë pritëse, me qeveritë greke dhe shqiptare. Ky kuadër

përfshin proceset që lidhen me shfrytëzimin dhe blerjen e tokës, zbatimin e standardeve dhe lejeve

teknike, të sigurisë e të mjedisit. Marrëveshjet me qeveritë pritëse (MQP)1 për Shqipërinë dhe Greqinë

përcaktojnë:

• Konventat kryesore mjedisore dhe sociale ndërkombëtare, legjislacionin e BE-së, kërkesat e

performancës (KP) të BERZH/BEI/IFC/standardet dhe parimet e tjera të cilat pritet të zbatojë

TAP-i

• Lejet kryesore të kërkuara

• Si do të ndihmojnë qeveria dhe institucionet publike në realizimin e Projektit

• Sistemin për të siguruar shfrytëzimin dhe blerjen e tokës së nevojshme për Projektin.

2.4 Marrëveshja ndërqeveritare

Marrëveshja ndërqeveritare (MNQ) ndërmjet Italisë, Greqisë dhe Shqipërisë përforcon një varg

angazhimesh kryesore për të çuar më tej zhvillimin, ndërtimin dhe funksionimin e gazsjellësit të TAP-it.

MNQ synon të sigurojë që shtetet të bashkëpunojnë për përfundimin në kohë dhe funksionimin me

efektshmëri të gazsjellësit të TAP-it dhe kërkon që në të gjithë Projektin të zbatohen një varg

standardesh të koordinuara dhe të njëjta, duke përfshirë standardet mjedisore e sociale. MNQ është

ratifikuar nga parlamenti italian, parlamenti grek dhe ai shqiptar.

2.5 Standardet dhe specifikimet MSTK të Projektit të TAP-it

Projekti merr përsipër të përmbushë kërkesat e:

• Ligjeve dhe rregullave mjedisore e sociale kombëtare, të zbatueshme për Projektin në vendet

pritëse

• Legjislacionit të zbatueshëm të BE-së

• Konventave ndërkombëtare të zbatueshme.

1Janë përmendur vetëm dispozitat përkatëse për mjedisin dhe çështjet sociale.



2


• Kërkesat e Performancës të BERZH (KP 1 deri 6 dhe 8 deri 10)2 sipas Politikës mjedisore dhe

sociale të BERZH-it (2014)

• Praktikat dhe standardet mjedisore e sociale të BEI (2013)

• Standardet e performancës të IFC (SP 1 deri 6 dhe 8)3 (janar 2012)

• Udhëzimet e përgjithshme për MSHS të IFC-së (2007)

• Udhëzimet specifike për industrinë të IFC-së

o Udhëzimet MSHS të IFC-së për zhvillimin e naftës dhe gazit në tokë (2007)

o Udhëzimet MSHS të IFC-së për zhvillimin e naftës dhe gazit në det (2015)

• Parimet e barazisë III (2013)

• Qasjet e përbashkëta të OECD-së (2012).

TAP-i ka hartuar Dokumentin e Standardeve të Projektit SMMS (CAL00-PMT-601-Y-TSP-0001), i cili

detajon standardet e Projektit që rrjedhin nga kërkesat, standardet dhe parimet e renditura më lart.

Kurdoherë që ishte me vend, u morën parasysh kërkesat më të rrepta të standardeve e udhëzimeve të

mësipërme për të hartuar Dokumentin e Standardeve të Projektit SMMS.

Përveç standardeve numerike dhe të performancës të përcaktuara në dokumentin e Standardeve të

Projektit SMMS, TAP-i ka përpunuar dhe u ka paraqitur kontraktorëve në kontratat e tyre:

• Planet e Kontrollit të Kontraktorit që fokusohen në tema të veçanta MSTK, duke detajuar secila

angazhimet e VNMS dhe dokumentacionin e kërkuar të Kontraktorit (Planet e Zbatimit Mjedisor

e Social (PZMS)) për të implementuar angazhimet dhe proceset mbështetëse.

• Specifikimet / standardet e projektimit dhe të ndërtimit:

o specifikimi për masat mbrojtëse nga erozioni

o specifikimi për rikthimin në gjendjen e mëparshme

o specifikimi për bio-restaurimin

o specifikimi për vlerësimin e zhurmës dhe të dridhjeve nga ndërtimi

o specifikimi për vëzhgimin akustik dhe monitorimin e stacionit - specifikimi për fazën e

funksionimit të objektit.

Ky PMMS dhe dokumentet për menaxhimin e çështjeve mjedisore, sociale dhe të trashëgimisë

kulturore janë pjesë e Sistemit të Menaxhimit MSTK të TAP-i dhe i plotësojnë dispozitat e PKK me

sqarime dhe hollësi shtesë në të mirë të kontraktorëve.

2 KP 7 e EBRD-së është një kërkesë e performancës në lidhje me popujt indigjenë dhe nuk zbatohet për projektin e TAP-

it.

3 SP7 i IFC-së është një standard i performancës në lidhje me popujt indigjenë dhe nuk zbatohet për projektin e TAP-it.



2


Pjesa 5 e PMMS jep detaje për kontrollet e menaxhimit MSTK dhe proceset e sigurisë.

2.6 Lejet

TAP-i dhe kontraktorët e tij janë secili përgjegjës për marrjen e lejeve të kërkuara për ndërtimin dhe

aktivitetet e funksionimit. TAP-i ka përpunuar dhe u ka dhënë kontraktorëve të tij një Regjistër të Lejeve

që përmban lejet e kërkuara dhe identifikon se kush është përgjegjës për marrjen e tyre (p.sh., TAP-i

ose kontraktorët e tij).

TAP-i dhe kontraktorët e tij (brenda fushës së përcaktuar të përgjegjësive të tyre) janë përgjegjës për

identifikimin dhe respektimin e çdo legjislacioni të ri apo të ardhshëm dhe të lejeve që duhen për

aktivitetet e tyre. Çdo informacion në lidhje me legjislacionin e ri apo të ardhshëm dhe lejet e

identifikuara nga TAP-i u jepet kontraktorëve sipas rastit. Megjithatë, kjo nuk ia heq përgjegjësinë

përfundimtare kontraktorit për të identifikuar dhe siguruar pajtueshmërinë me të gjithë legjislacionin

ekzistues dhe të ri, si dhe kërkesat për lejet. Kur është e nevojshme, sistemi i menaxhimit MSTK të

TAP-it ndryshohet për të pasqyruar ndryshimet në kërkesat ligjore dhe kërkesat e reja të komunikuara

dhe të zbatuara.



2


3. Struktura organizative e projektit

3.1 Organizimi i përgjithshëm i TAP-it

Organizata e TAP-it mbulon operacionet e projektit në vendet pritëse të TAP-it, d.m.th., në Greqi,

Shqipëri (në tokë dhe në det) dhe Itali (në tokë dhe në det) dhe organizatën e korporatës në Zvicër.

Fushëveprimi në tokë dhe në det në Itali, së bashku me fushëveprimin në det në Shqipëri bëhen nga

Kontraktori për Menaxhimin e Projektit në Itali (KMPI), që raporton tek Ekipi i Integruar Menaxhues i

Projektit (EIMP) dhe organizata e korporatës në Zvicër. Operacionet në tokë në Shqipëri dhe Greqi

ndërmerren nga Ekipet e Menaxhimit të Projektit në ato vende.

Në përgjithësi, organizimi i TAP-it bazohet në një model të ekipeve të dorëzimit dhe funksionale (të

përshkruar me hollësi në Kontrollin e Menaxhimit të Organizatës (KMO) për Gazsjellësin Trans Adriatik

AG (TAP-PRM-ST-0002)), duke marrë parasysh këto parime themelore:

• Role dhe përgjegjësi të qarta duke pasur një pikë të vetme përgjegjësie për të gjitha aspektet e

fushëveprimit, si në ekipet e dorëzimit (çfarë dhe deri kur) ashtu dhe në ekipet funksionale (si)

• Punë në mënyrë më të efektshme duke përdorur praktikat më të mira në të gjithë organizatën

• Fokusim i Projektit te performanca.

Modeli “Mënyra e punës funksional-dorëzim” i TAP-it bazohet në një strukturë organizimi sipas matricës

që ilustrohet në Figura 4 më poshtë.

Figura 4 - Modeli organizativ funksional-dorëzim



2


3.2 Organizimi mjedisor, social, shëndetësor dhe i sigurisë

Brenda kuadrit të modelit funksional-dorëzim, funksioni MSTK i TAP-it është pjesë e ekipit të çështjeve

tregtare dhe të jashtme. Ekipi MSTK i korporatës raporton te Drejtori për çështjet tregtare dhe të

jashtme dhe Drejtori i Projektit (EIMP). Ekipet MSTK në vend janë brenda EIMP me linja të dyfishta

raportimi te menaxherët e projektit në vend (raportimi administrativ) dhe te menaxheri i TAP-it për

çështjet mjedisore dhe sociale (raportimi funksional). Organizimi i MSTK të TAP-it paraqitet në Figura 5.


CAL00-PMT-601-Y-TTM-0006 Nr. i rish.: 2


Figura 5 - Organizimi MSTK i TAP-it



2


4. Rolet dhe përgjegjësitë

TAP-i është përgjegjës në fund të fundit për të siguruar që Projekti dhe Kontraktorët e tij të jenë në

përputhje me Dokumentet e Menaxhimit MSTK të TAP-it, duke përfshirë këtë PMMS, dhe me

Standardet dhe Specifikimet MSTK të TAP-it. Megjithëse kuptohet që kontraktorët janë përgjegjës për

pajtueshmërinë me Standardet dhe Specifikimet MSTK të TAP-it në të gjitha aktivitetet e tyre,

informacioni shtesë i përfshirë në PMMS dhe PISHP do t'u komunikohet të gjithë Kontraktorëve me

mirëkuptimin se dokumentet e menaxhimit MSTK të TAP-it janë Dokumentet e Pajtueshmërisë të

Projektit / institucioneve ndërkombëtare financiare. Dokumentet e Menaxhimit MSTK të TAP-it janë

dokumentet thelbësore MSTK dhe kanë përparësi mbi planet e menaxhimit MSTK të Kontraktorit dhe

Planet e Zbatimit Mjedisor dhe Social të Kontraktorit (PZMS-të).

Kontrollet e menaxhimit të TAP-it dhe proceset e mbikëqyrjes dhe të sigurimit të pajtueshmërisë së

Kontraktorit përmblidhen në Pjesën 5 të këtij PMMS dhe detajohen në Planin e Sigurimit të

Pajtueshmërisë Mjedisore dhe Sociale të TAP-it (CAL00-PMT-601-Y-TTM-0005).

Rolet dhe përgjegjësitë kryesore për zbatimin e PMMS përmblidhen më poshtë.

4.1 Drejtori menaxhues i TAP-it

Drejtori menaxhues i TAP-i ka përgjegjësinë e përgjithshme për shëndetin e sigurinë dhe çështjet

MSTK për projektin e TAP-it, duke përfshirë:

• Sigurimin e udhëheqjes për të gjitha çështjet e TAP-it, duke përfshirë synimet dhe pritshmëritë

MSTK

• Sigurimin e pajtueshmërisë me kërkesat ligjore dhe rregullatore.

4.2 Drejtor i çështjeve tregtare dhe të jashtme

Drejtori i çështjeve tregtare dhe të jashtme është përgjegjës për të gjitha funksionet e jashtme që

përballen me palët e interesit (komunikimet, çështjet qeveritare, menaxhimin e palëve të interesit,

menaxhimin e tokës dhe funksionin MSTK) dhe përgjigjet për:

• Udhëheqjen dhe garantimin për të siguruar që TAP-i të zbatojë synimet dhe pritshmëritë MSTK

• Sigurimin e pajtueshmërisë me kërkesat ligjore dhe rregullatore

• Verifikimin që ekzistojnë burimet e përshtatshme për të zbatuar programet e planifikuara MSTK,

p.sh., organizimi, trajnimi, proceset dhe personeli i kualifikuar.

4.3 Drejtori i Projektit

Drejtori i Projektit është pika e vetme e përgjegjësisë për dorëzimin e plotë fizik të gazsjellësit dhe të

objekteve të projektit të TAP-it (duke përfshirë gjithë projektimin, inxhinierinë, ndërtimin dhe vënien në

punë). Menaxheri MSTK i TAP-it raporton jodrejtpërdrejt te Drejtori i Projektit për të siguruar që

mbështetja MSTK të integrohet në dorëzimin e projektit të TAP-it. Drejtori i Projektit është përgjegjës

për:



2


• Sigurimin që menaxherët e dorëzimit të projektit të jenë përgjegjës për performancën MSTK

brenda fushëveprimit të tyre të dorëzimit

• Sigurimin e udhëheqjes duke përcaktuar qartë qëllimet dhe pritshmëritë MSTK

• Sigurimin e pajtueshmërisë me kërkesat ligjore dhe rregullatore

• Verifikimin që ekzistojnë burimet e përshtatshme për të zbatuar programet e planifikuara SHSM,

p.sh., organizimi i SHSM, trajnimi, pajisjet dhe personeli i kualifikuar.

4.4 Menaxheri inxhinierik

Menaxheri inxhinierik jep mbështetje për menaxherin e çështjeve mjedisore dhe sociale duke siguruar

që proceset e mbikëqyrjes dhe të sigurimit MSTK të TAP-it mbi aktivitetet e projektimit dhe të prokurimit

të kontraktorëve të bëhen sipas standardeve dhe specifikimeve të zbatueshme MSTK.

4.5 Menaxheri i TAP-it për çështjet mjedisore dhe sociale

Menaxheri i TAP-it për çështjet mjedisore dhe sociale ka dy role kryesore: mbështetjen për dorëzimin e

projektit dhe verifikimin e pajtueshmërisë me standardet MSTK të TAP-it. Menaxheri i TAP-it për

çështjet mjedisore dhe sociale është përgjegjës për:

• Zhvillimin e një sistemi menaxhimi për çështjet MSTK të Projektit që detajon se si do të

identifikohen, vlerësohen, shmangen, lehtësohen dhe menaxhohen sistematikisht rreziqet

MSTK, si dhe të një sistemi mbështetës të sigurisë së TAP-it dhe të mbikëqyrjes së kontraktorit

• Sigurimin e burimeve MSTK për zbatimin e sistemit të menaxhimit MSTK

• Dhënien e këshillave, udhëzimeve dhe sigurisë ekipit udhëheqës të Projektit dhe udhëheqësve

funksionalë për sistemin e menaxhimit MSTK

• Nxitjen e standardizimit dhe të thjeshtëzimit të planeve, proceseve dhe procedurave të sistemit

të menaxhimit MSTK

• Zhvillimin dhe menaxhimin e buxhetit për ekipin e sistemit të menaxhimit MSTK dhe sigurimin

që aktivitetet e ekipit të sistemit të menaxhimit MSTK të kryhen në mënyrë efektive brenda

kufizimeve të buxhetit.

4.6 Ekipi MSTK funksional dhe i bazuar në vend

Për të mbështetur zbatimin e standardeve dhe specifikimeve MSTK të TAP-it, janë ngritur një ekip i

sigurisë MSTK në selinë kryesore dhe në secilin prej vendeve pritëse të TAP-it, një ekip që fokusohet

në mbikëqyrjen e kontraktorit dhe sigurinë e TAP-it, dhe rolet e përgjegjësitë e tyre janë dhënë më

poshtë.



2


Tabela 1 Rolet dhe përgjegjësitë MSTK për secilin vend

Roli Përgjegjësia

Në nivel korporate

Ekipi i sigurisë MSTK (këshilltari për mjedisin, këshilltari për performancën sociale/këshilltari për ankesat dhe këshilltari për trashëgiminë kulturore)

Sigurimi i mbështetjes funksionale për ekipet MSTK në vend për zbatimin e sistemit të

menaxhimit MSTK

Koordinimi dhe menaxhimi i studimeve ekologjike, monitorimit dhe programeve

afatgjatë të menaxhimit ekologjik

Administrimi i sistemit të menaxhimit të ankesave

Udhëheqja e kontrolleve të kontraktorëve në bashkëpunim me ekipet vendore për

çështjet mjedisore dhe sociale

Mbështetje e aktiviteteve të sigurisë MSTK të TAP-it.

Në nivel vendi

Menaxher-i (-ët) i Projektit në vend (MPN)

Siguron që ndërtimi, instalimi, kompletimi mekanik, para-vënia në punë, vënia në

punë dhe nisja e punës të bëhen në përputhje me objektivat e projektit dhe në pajtim

me fushëveprimin, afatet kohore dhe politikat e miratuara të TAP-it, duke përfshirë

sistemin e menaxhimit MSTK.

Menaxher-i (-ët) për çështjet mjedisore dhe sociale në vend

Komunikojnë përmbajtjen e këtij PMMS dhe të çdo ndryshimi te ekipet vendore të TAP-it dhe të kontraktorit dhe vepron si pikë qendrore për të ndihmuar zbatimin, për të monitoruar performancën dhe për të dhënë udhëzime e mbështetjes

Menaxhon burimet MSTK brenda vendit për të mbështetur zbatimin e këtij PMMS dhe të sistemit të menaxhimit MSTK në nivel vendi

Menaxhon rishikimin dhe pranimin e PZMS-ve dhe të planeve e proceseve mbështetëse të kontraktorit, p.sh., nën-planet shoqëruese

Informon kontraktorët për përgjegjësitë MSTK siç përcaktohet në këtë plan dhe detajohen në dokumentet e menaxhimit MSTK dhe siguron që këto të kuptohen dhe të zbatohen gjatë gjithë fazave të ndërtimit (nga fillimi i ndërtimit deri në fund të vënies në punë).

Pika kyçe e vendit për mbikëqyrjen e kontraktorit në përputhje me këtë plan.

Siguron që të gjitha incidentet e lidhura me çështjet MSTK të raportohen dhe të trajtohen në mënyrë të efektshme dhe mësimet e nxjerra të shpërndahen në përputhje me procedurën e raportimit të incidenteve të TAP-it

Mbështetje e aktiviteteve të sigurimit të MSTK së TAP-it.

Përfaqësuesi (-t) i lartë i TAP-it në terren

Përgjegjës për zbatimin e këtij plani në vendet që ata kanë përgjegjësi (p.sh., pjesë gazsjellësi ose në objekte të tilla si stacionet e kompresorëve etj.)

Mbështet monitoruesit/drejtuesit në terren të çështjeve MSTK në detyrat e tyre në lidhje me këtë plan.

Ekspert-i (-ët) mjedisor, social dhe i trashëgimisë kulturore në vend

Mbikëqyr aktivitetet e kontraktorit për të siguruar që ato të përputhen me kërkesat e sistemit të menaxhimit MSTK të TAP-it dhe PZMS-të e kontraktorit, si dhe me planet dhe proceset mbështetëse, p.sh., nën-planet shoqëruese

Mbështet personelin e çështjeve MSTK dhe atë të ndërtimit në terren nëpërmjet ndihmës me studime të para-ndërtimit, shqyrtimin e dokumenteve, hetimin e incidenteve dhe këshilla teknike

Organizon dhe merr pjesë në inspektimet, rishikimet dhe kontrollet në vend të TAP-it për performancën e Kontraktorit në lidhje me kërkesat e këtij PMMS

Raporton për pajtueshmërinë e çështjeve mjedisore e sociale dhe zbatimin e masave korrigjuese te menaxheri i çështjeve mjedisore dhe sociale në vend




2


Roli Përgjegjësia

Drejtuesi (-t) i vendndodhjeve mjedisore dhe sociale (Greqi)

Bashkërendimi i aktiviteteve të monitoruesve MSTK në terren përgjatë rrugëkalimit të gazsjellësit dhe në objektet mbitokësore

Pika kyçe për mbikëqyrjen MSTK në terren të aktiviteteve të Kontraktorit për të siguruar pajtueshmërinë me kërkesat e sistemit të menaxhimit MSTK të TAP-it dhe PZMS-të e Kontraktorit, si dhe me planet e proceset mbështetëse, p.sh., nën-planet shoqëruese


Monitoruesi (-t) i çështjeve mjedisore, sociale dhe të trashëgimisë kulturore në terren

Mbikëqyrje MSTK në terren e kontraktorëve

Raportim ditor për inspektimet, monitorimet dhe vëzhgimet MSTK në vendndodhje




2


5. Kontrollet e menaxhimit MSTK

Kjo pjesë jep një përshkrim të mjeteve e proceseve të miratuara për të menaxhuar, monitoruar, matur

dhe raportuar pajtueshmërinë me standardet dhe specifikimet MSTK të TAP-it.

Kontrollet e menaxhimit të çështjeve MSTK të TAP-it mbulojnë ciklin e plotë të jetës së TAP-it. Ky

dokument përqendrohet në fazën e ndërtimit dhe të planifikimit të gatishmërisë operacionale. Variantet

e ardhshme të këtij PMMS do të përqendrohen në fazën operacionale të projektit dhe do të jenë gati 6

muaj para futjes së hidrokarbureve në objektet e TAP-it.

Kontrollet operacionale MSTK aktualisht përqendrohen në tri fusha kryesore:

• Punimet inxhinierike dhe prokurimin

• Fazën e ndërtimit

• Gatishmërinë operacionale

5.1 Kontrollet operacionale MSTK në fazën inxhinierike e të prokurimit

Brenda standardeve dhe specifikimeve MSTK të TAP-it, ekzistojnë angazhime për të eliminuar,

minimizuar dhe menaxhuar ndikimet mjedisore e sociale të lidhura me funksionimin e objekteve të

përhershme të TAP-it. Për të siguruar që TAP-i të jetë në përputhje me këto standarde dhe specifikime

MSTK, është krijuar një Regjistër i pajtueshmërisë së inxhinierisë mjedisore.

Regjistri i pajtueshmërisë së inxhinierisë mjedisore rendit standardet dhe specifikimet MSTK që lidhen

me fazat e projektimit dhe të prokurimit, së bashku me implikimin specifik që ka çdo kërkesë për

aktivitetet e projektimit dhe të prokurimit. Regjistri i pajtueshmërisë së inxhinierisë mjedisore

dokumenton të dhëna inxhinierike për aktivitetet e projektimit dhe të dhëna tregtare për aktivitetet e

prokurimit, për të demonstruar përputhshmërinë dhe për të ndjekur ndryshimet ose punën plotësuese

shtesë.

Regjistri paraqet sa më poshtë:

• Standardet dhe specifikimet përkatëse MSTK, burimin e tyre (p.sh., specifikimet e VNMS ose të

TAP-t) dhe ndërlikimet që rrjedhin për aktivitetet e projektimit dhe të prokurimeve

• Të dhëna nga dokumentet e projektimit inxhinierik për të treguar pajtueshmërinë me

angazhimet/kërkesat. Numri i dokumentit dhe rishikimi jepen së bashku me një shpjegim se si

plotësohet kërkesa. Dokumente projektimi tipike të përdorura si të dhëna përfshijnë:

o Diagramet e procesit dhe të përdorimit të instrumenteve (P & ID)

o Specifikimet e pajisjeve dhe

o Bazën e procesi të dokumenteve të projektimit.

• Çdo veprim tjetër i nevojshëm për të arritur pajtueshmërinë (p.sh., kur zgjidhja është në vijim e

sipër ose kur nevojitet sqarim shtesë)

• Çdo kërkesë për kontrolle në vendndodhje gjatë ndërtimit (p.sh., sigurimi i pikave hyrëse

shembull për testimin e shkarkimeve)

• Çdo veprim për fazën e funksionimit (p.sh., procedurat e hedhjes së mbeturinave)



2


• Punë/informacion mbështetës për të sqaruar interpretimin e standardeve ose të specifikimeve

dhe për të menaxhuar ndryshimet dhe

• Një shpjegim për çdo zë që siguron një sistem alternativ ndaj atij të specifikuar në standardet

dhe specifikimet MSTK.

Regjistri i pajtueshmërisë së inxhinierisë mjedisore është një dokument 'i gjallë', që përditësohet

rregullisht. Veprimet e hedhura në regjistër dokumentohen edhe në Sistemin e menaxhimit të

informacionit të projektit (SMIP). Për të mbështetur mbikëqyrjen e kontraktorit, do të kryhen studime e

rishikime për të konfirmuar se kontrollet e duhura janë përfshirë në projektimin e objekteve dhe se palët

shitëse mund të arrijnë standardet dhe specifikimet e kërkuara (p.sh., rishikimi i vlerësimeve të zhurmës

së kontraktorit).

Gjashtë muaj para futjes së hidrokarbureve në objektet e TAP-it, do të përgatitet një Regjistër i sigurisë

mjedisore gjatë ndërtimit, vënies në punë dhe fillimit të punës për të zëvendësuar Regjistrin e

pajtueshmërisë së inxhinierisë mjedisore, i cili do të përfshijë:

• Çështjet e prokurimit/planifikimit të funksionimit të Projektit (p.sh., procedurat operacionale për

sistemet e kullimit)

• Çështjet e ndërtimit, të tilla si lidhjet e kullimit dhe muret mbrojtëse

• Çështjet e vënies në punë dhe të fillimit të punës.

Një rishikim i jashtëm i sigurisë së Regjistrit të pajtueshmërisë së inxhinierisë mjedisore do të

përfundojë në momentet kryesore të Projektit për të verifikuar përputhshmërinë. Regjistri i

pajtueshmërisë së inxhinierisë mjedisore dhe Regjistri i sigurisë së ndërtimit, vënies në punë dhe fillimit

nga puna do të përputhen me proceset ekzistuese të realizimit të projektit të TAP-it të menaxhuara nga

ekipet inxhinierike, të ndërtimit, të vënies në punë dhe të funksionimit të TAP-it.

5.2 Kontrollet operacionale MSTK në fazat e ndërtimit dhe të gatishmërisë

funksionale

Gjatë fazave të ndërtimit dhe të gatishmërisë funksionale kontrollet operacionale MSTK përqendrohen

në:

• Zbatimin e sistemit të menaxhimit MSTK të TAP-it siç përshkruhet në këtë PMMS

• Zbatimin nga kontraktorët të standardeve dhe të specifikimeve MSTK të TAP-it

• Mbikëqyrjen e aktiviteteve të kontraktorit (inxhinierik, të prokurimi, të ndërtimi dhe, në të

ardhmen, të kontraktorëve të mbështetjes operacionale) për të matur efektshmërinë e

proceseve të vetë-verifikimit të tyre me standardet dhe specifikimet MSTK

• Pajtueshmërinë dhe sigurinë për të verifikuar që puna e planifikuar dhe e kryer të bëhet sipas

standardeve dhe specifikimeve MSTK dhe sistemit të menaxhimit MSTK.

Për të siguruar që kontraktorët të zhvillojnë procese të përshtatshme për të zbatuar dhe vetë-verifikuar

përputhjen me standardet dhe specifikimet MSTK, dokumentet në Tabela 2 u përfshinë në dokumentet

e tenderit dhe të kontratave IPN.



2


Tabela 2 - Standardet dhe specifikimet MSTK

Standardet dhe specifikimet MSTK

Greqi Shqipëri Itali

Sp

ieca

pag

Në

to

kë

, P

jes

a 1

Bo

na

tti JP

Avax J

V

Në

to

kë

, P

jes

ët

2 d

he

3

Re

nco

Te

rna J

V

Sta

cio

ni i

Ko

mp

res

ori

t

Sp

ieca

pag

Në

to

kë

, P

jes

ët

4 d

he

5

Re

nco

Te

rna J

V

Sta

cio

ni i

Ko

mp

res

ori

t

Sa

ipem

Nd

ërt

imi

i g

azsje

llë

si

në

de

t

En

erc

o M

ax S

treic

he

r JV

Nd

ërt

imi

i g

azsje

llë

si

në

to

kë

Re

nco

Te

rmin

ali i

Pri

tjes

së G

azs

jellë

sit

Sa

ipem

Nd

ërt

imi

i g

azsje

llë

sit

në

de

t

Standardet dhe specifikimet

Dokumenti i standardeve të projektit

SMMS

√ √ √ √ √ √ √ √ √

Specifikimi për masat e mbrojtjes

nga erozioni

√ √ √

Specifikimi për rikthimin në gjendjen

e mëparshme

√ √ √ √ √ √

Specifikimi për bio-restaurimin √ √ √ √ √

Specifikimi për vlerësim e zhurmës

dhe të dridhjeve gjatë ndërtimit

√ √ √ √

Specifikimi për studimin akustik dhe

stacionin e monitorimit -

përqendrimi në specifikimet e

objektit

√ √ √ √

Planet e kontrollit të kontraktorit IPN (PKK)

Monitorimi i pajtueshmërisë në tokë √ √ √ √ √ √ √

Parandalimi i ndotjes në tokë √ √ √ √ √ √ √

Parandalimi i derdhjeve në tokë dhe

reagimi ndaj tyre

√ √ √ √ √ √ √

Menaxhimi i mbetjeve në tokë √ √ √ √ √ √ √

Menaxhimi ekologjik në tokë √ √ √ √ √ √ √

Kontrolli i erozionit në tokë dhe

rikthimi në gjendjen e mëparshme

√ √ √ √ √ √ √

Plani i kalimit të rrjedhave ujore në

tokë

√ √ √ √ √ √ √

Marrja e tokës shtesë në tokë √ √ √ √ √ √ √

Menaxhimi i burimeve në tokë √ √ √ √ √ √ √

Infrastruktura dhe shërbimet në tokë √ √ √ √ √ √ √

Siguria dhe parrezikshmëria e

komunitetit në tokë

√ √ √ √ √ √ √

Menaxhimi i punësimit, trajnimit dhe

kantierit të punës në tokë

√ √ √ √ √ √ √

Angazhimi i palëve të interesit dhe √ √ √ √ √ √ √



2


Standardet dhe specifikimet MSTK

Greqi Shqipëri Itali

Sp

ieca

pag

Në

to

kë

, P

jes

a 1

Bo

na

tti JP

Avax J

V

Në

to

kë

, P

jes

ët

2 d

he

3

Re

nco

Te

rna J

V

Sta

cio

ni i

Ko

mp

res

ori

t

Sp

ieca

pag

Në

to

kë

, P

jes

ët

4 d

he

5

Re

nco

Te

rna J

V

Sta

cio

ni i

Ko

mp

res

ori

t

Sa

ipem

Nd

ërt

imi

i g

azsje

llë

si

në

de

t

En

erc

o M

ax S

treic

he

r JV

Nd

ërt

imi

i g

azsje

llë

si

në

to

kë

Re

nco

Te

rmin

ali i

Pri

tjes

së G

azs

jellë

sit

Sa

ipem

Nd

ërt

imi

i g

azsje

llë

sit

në

de

t

PSK në tokë

Trashëgimia kulturore në tokë √ √ √ √ √ √ √

Monitorimi i pajtueshmërisë në det √ √

Parandalimi i ndotjes në det √ √

Parandalimi i derdhjeve në det dhe

reagimi ndaj tyre

√ √

Menaxhimi i mbetjeve në det √ √

Menaxhimi ekologjik në det √ √

Kontrolli i erozionit në det dhe

rikthimi në gjendjen e mëpëarshme

√ √

Plani i kalimit të rrugëve ujore në

det

√ √

Marrja e tokës shtesë në det √ √

Menaxhimi i burimeve në det √ √

Infrastruktura dhe shërbimet në det √ √

Siguria dhe parrezikshmëria e

komunitetit në det

√ √

Menaxhimi i punësimit, trajnimit dhe

kantierit të punës në det

√ √

Angazhimi i palëve të interesit dhe

PSK në det

√ √

Trashëgimia kulturore në det √ √

PZMS-të e Kontraktorit janë dokumentet kryesore të kontrollit operacional, që përcaktojnë proceset e

sigurisë dhe të vetë-verifikimit të tyre. PZMS-të e kontraktorëve dhe nën-planet përkatëse mbështetëse

detajojnë rolet dhe përgjegjësitë e organizatave të tyre për zbatim, detajet teknike (duke përfshirë

projektimin e pajisjet) dhe proceset e vetë-verifikimit për të përmbushur kërkesat në PKK përkatëse.

Dokumentet e menaxhimit MSTK të TAP-it detajojnë proceset e menaxhimit dhe të zbatimit që

kërkohen për të arritur standardet dhe specifikimet MSTK të TAP-it. Planet e menaxhimit përfshijnë

informacion për aktivitetet e mbikëqyrjes, të pajtueshmërisë dhe të sigurisë MSTK të TAP-it mbi

kontraktorët dhe për kontraktorët të cilët do të sigurojnë shërbime operacionale për TAP-in në të

ardhmen. Planet përshkruajnë edhe proceset e sigurisë së TAP-it si një organizatë që po zbaton për të

konfirmuar pajtueshmërinë me standardet dhe specifikimet MSTK. Tabela 3 jep një pamje të

përgjithshme të dokumenteve të menaxhimit MSTK të TAP-it.



2


Tabela 3 - Dokumentet e menaxhimit MSTK të TAP-it

Nr DMMSTK Botimet e mbuluara

Dokumentet e kontrollit / sigurisë

1 Plani i sigurimit të pajtueshmërisë mjedisore dhe sociale

• Përgjegjësitë e TAP-it dhe të kontraktorit

• Programi i sigurisë së kontraktorit

• Programi i sigurisë së TAP-it (mbikëqyrja dhe siguria)

• Papajtueshmëria, njoftimi për përmirësimin e punës dhe regjistrimi i veprimeve ndreqëse

Dokumentet mjedisore

2 Plani i menaxhimit ekologjik

• Dokumenti i kontrollit gjithëpërfshirës për menaxhimin e biodiversitetit

• Sistemi i projektit për menaxhimin e biodiversitetit

• Identifikimi, menaxhimi, monitorimi dhe restaurimi i biodiversitetit

3 Planet e veprimit për biodiversitetin (PVB)

• Programi i monitorimit për speciet dhe vendndodhjet specifike

• Paraqet nisma afatgjata për biodiversitetin, siç janë kompensimet e biodiversitetit

4 Plani i menaxhimit të bio-restaurimit

• Planifikimi i bio-restaurimit

• Realizimi i bio-restaurimit

• Monitorimi, mirëmbajtja dhe përkujdesja e mëtejshme

5 Plani për erozionin e tokës dhe rikthimin në gjendjen e mëparshme

• Përcakton kontrollet e erozionit të tokës, si dhe standardet dhe monitorimin përkatës

• Masat e përkohshme dhe të përhershme të kontrollit të erozionit

• Programi i inspektimit dhe mirëmbajtjes

• Masat e rikthimit në gjendjen e mëparshme dhe rigjelbërimit

6 Plani i kalimit të rrjedhave ujore

Përcakton filozofinë gjithëpërfshirëse për punimet në kalimin e rrjedhave ujore, duke përfshirë:

• Karakterizimin e rrjedhave ujore

• Projektimin e kalimit të rrjedhave ujore

• Vlerësimet dhe kufizimet ekologjike

• Masat e mbrojtjes së mjedisit

• Metodologjitë e ndërtimit

• Rikthimin në gjendjen e mëparshme dhe monitorimin

7 Plani i menaxhimit të mbetjeve

• Hierarkia e mbetjeve (d.m.th., reduktimi në burim, ripërdorimi, riciklimi, gjenerimi i energjisë,

hedhja e përgjegjshme) dhe minimizimi i mbetjeve

• Identifikimi dhe klasifikimi i mbetjeve

• Regjistri i mbetjeve

• Trajtimi i mbetjeve (d.m.th. grumbullimi, ndarja dhe konteinerët, magazinimi, transporti dhe

dokumentimi, hedhja)

• Monitorimi dhe raportimi.

Dokumentet sociale

8 Plani i Menaxhimit të Ndikimit Social

• Përcakton kuadrin gjithëpërfshirëse të Projektit të TAP-it për menaxhimin e ndikimeve

sociale.

• Përshkruan qasjen e TAP-it për të siguruar lehtësimin e ndikimeve sociale që kanë lidhje

me Projektin.

• Siguron një mjet menaxhimi për të udhëhequr personelin dhe kontraktorët e TAP-it në

menaxhimin e ndikimit social

• Mbështet harmonizimin dhe integrimin e funksioneve të performancës sociale të TAP-it për

të optimizuar efikasitetin në menaxhimin e ndikimeve sociale dhe zbatimin e Projektit.

9 Strategjia e Angazhimit të Palëve të Interesit dhe planet e menaxhimit

• Kuadri gjithëpërfshirës për të gjitha aktivitetet që lidhen me angazhimin e palëve të interesit

• Identifikimi i palëve të interesit;

• Programi i angazhimit të palëve të interesit



2


5.3 Regjistrat mjedisorë dhe socialë

Para fillimit të punimeve të ndërtimit në çdo pjesë toke, në rrugëkalimin e gazsjellësit ose në tokë tjetër

të përdorur nga Projekti, TAP-i krijon Regjistrat e Ndikimit Social të Rrugëkalimit (RNSRR) dhe

Regjistrat e Ndikimit Mjedisor të Rrugëkalimit (RNMRR) për të menaxhuar të dhënat e gjeoreferuara

mbi kufizimet mjedisore dhe sociale, ndjeshmëritë dhe veprimet përkatëse të menaxhimin. TAP-i dhe

kontraktorët e tij i përdorin RNSRR dhe RNMRR si mjete planifikimi dhe menaxhimi të gjallë e dinamik

me synimin që:

• Të sigurojnë që të gjitha ekipet të njohin kufizimet e ndjeshmëritë dhe t’u referohen të dhënave

më të fundit mjedisore dhe sociale

• Të garantojnë mbikëqyrje, pajtueshmëri dhe siguri për të mbështetur delegimin, zbatimin dhe

monitorimin e aktiviteteve të lehtësimit dhe të monitorimit, që lidhen me kufizimet dhe

ndjeshmëritë specifike.

• Monitorimi dhe raportimi

10 Kuadri i menaxhimit të ankesave dhe planet e menaxhimit

• Kuadri për menaxhimin e të gjitha ankesave të palëve të treta

• Përcakton procesin e menaxhimit dhe të zgjidhjes së ankesave

• Klasifikimet dhe përcaktimet e ankesave

• Përcakton kërkesat e raportimit dhe të monitorimit

11 Plani për menaxhimin e marrëdhënieve industriale

• Aktivitetet e trajnimit dhe të zhvillimit të aftësive

• Mekanizmi i ankesave nga punonjësit

• Monitorimi dhe raportimi

12 Planet për rikthimin në gjendjen e mëparshme të mjeteve të jetesës

• Procesi i zbatuar për të siguruar që ndikimet e pafavorshme mbi njerëzit, të drejtat e tyre,

mjetet e jetesës, kulturën dhe mjedisin të shmangen ose, kur shmangia nuk është e

mundur, të minimizohen, të lehtësohen, të zëvendësohen dhe/ose të kompensohen

• Përcakton procesin e shfrytëzimit dhe të blerjes së tokës (ShBT)

• Përcakton procesin e zbatuar për të shmangur, menaxhuar, lehtësuar, minimizuar ndikimet

e aktiviteteve të ShBT mbi njerëzit, të drejtat e tyre, mjetet e jetesës, kulturën dhe mjedisin.

13 Strategjia e investimeve sociale dhe mjedisore

• Përmbledh qasjen e TAP-it ndaj investimeve sociale dhe mjedisore, monitorimin dhe

vlerësimin

• Përshkruan çështjen gjithëpërfshirëse të biznesit dhe objektivat e programit ISM

• Përshkruan planet e zbatimit në secilin vend pritës

Dokumentet e trashëgimisë kulturore

14 Planet e menaxhimit të trashëgimisë kulturore

• Menaxhimi dhe reagimi ndaj gjetjeve të rastësishme

• Ndërveprimi dhe bashkërendimi me autoritetet përkatëse

• Monitorimi dhe raportimi i aktiviteteve për rikuperimin dhe regjistrimin e pasurive të

trashëgimisë kulturore

Dokumentet e shëndetit dhe të sigurisë

15 Projektplani i menaxhimit të shëndetit dhe sigurisë

• Struktura e SMSHS, kuadri dhe organizimi i shëndetit dhe sigurisë

• Përcakton standardet minimale të sigurisë dhe të shëndetit, që duhet të përmbushë

kontraktori

• Specifikon procedurat për menaxhimin e rrezikut, objektivat e performancës dhe

menaxhimin e kontraktorit

16 Strategjia e Reagimit ndaj Emergjencave

• Përcakton organizimin e reagimit ndaj emergjencave nga TAP-i

• Detajon sistemin e menaxherit në detyrë dhe angazhimin e jashëm

• Specifikon përgjegjësitë e ekipeve dhe të funksioneve (duke përfshirë listën e kontrollit) dhe

objektet e kërkuara në Sallën e reagimit ndaj emergjencave



2


Për secilin vend janë përgatitur RNSRR dhe RNMRR të veçanta. Procesi për të menaxhuar rrezikun e

erozionit të tokës përshkruhet në Planin për Erozionin dhe Restaurimin e Tokës dhe në Vlerësimin e

Erozionit dhe Rrezikut të Tokës

Regjistrat mirëmbahen për të nxjerrë në pah rrezikun dhe masat e lehtësimit. Qëllimi i regjistrave

përshkruhet më poshtë në Figurën 6.

Bazat e të dhënave të RNSRR e RNMRR dhe mjetet përkatëse të vlerësimit dhe të lehtësimit të

ndikimit sigurojnë që i gjithë informacioni për vendndodhjet e ndjeshme dhe lehtësimet e rekomanduara

të përqendrohen në një vend të vetëm, që është i arritshëm nga TAP-i dhe kontraktorët e tij. Formati i

regjistrit zbatohet në të gjitha vendet dhe nga të gjithë kontraktorët për të siguruar qëndrueshmëri në

qasjen e menaxhimit mjedisor dhe social. Qasja ndaj menaxhimit të gjetjeve të rastësishme të

trashëgimisë kulturore dhe burimeve të njohura dokumentohet në planet specifike të menaxhimit të

trashëgimisë kulturore të vendit.

Figura 6 - Pamja e përgjithshme e regjistrave të ndikimit mjedisor dhe social



2


Ekipi MSTK i TAP-it në vend është përgjegjës për plotësimin dhe mirëmbajtjen e regjistrave. Secila

pjesë e rrugëkalimit të gazsjellësit plotësohet me karakteristikat dhe pasuritë e identifikuara në

Zonën e Ndikimit të Projektit, duke shfrytëzuar imazhet satelitore dhe të dhënat e projektit, duke

përfshirë, por pa u kufizuar me ta, faktorët e ndjeshmërisë të përshkruar në Tabelën 4 më poshtë.

Tabela 4 Faktorët e ndjeshmërisë sociale dhe mjedisore

Socialë Mjedisorë

Banesat dhe strukturat përkatëse Zonat e mbrojtura

Zonat e tokës me prodhimtari të lartë ose kultura me

vlerë të lartë

Habitati kritik

Fermat blegtorale (duke përfshirë kullotjen) Flora e ndjeshme

Bizneset dhe zonat e çlodhjes Fauna e ndjeshme

Sistemet e ujitjes dhe llojet e tjera të infrastrukturës / shërbimeve

Kalimet e rrjedhave ujore

Kalimet e rrugëve që përdoren shumë Zonat me kufizime sezonale

Zonat me popullsi të dendur Kërkesat për studime ekologjike

Hyrja tek toka (p.sh., për qëllime bujqësore ose hyrja te banesat)

Kalimet e rrjedhave ujore

Objektet arsimore (shkollat parësore, dytësore dhe tretësore) dhe objektet mjekësore

Receptorë të tjerë mjedisorë të ndjeshëm

Varrezat, kishat dhe vendet e tjera fetare (p.sh., manastiret).

Përgatitja e RNSRR dhe RNMRR përfshin një rishikim të VNMS, raporte vëzhgimi pas VNMS, PKK-të,

PZMS-të e kontraktorit, plane të menaxhimit të VNMS dhe çdo nën-plan, që ka të bëjë me pjesë të

gazsjellësit si një i tërë ose me karakteristikat e tij individuale.

Informacioni i nxjerrë nëpërmjet RNSRR dhe RNMRR paraqitet çdo muaj te një Grup Pune ndër-

funksional i departamenteve të ndryshme të TAP-it, që mund të përfshijë:

• MSTK

• Menaxhimin e tokës

• Menaxhimin e ndërtimit

• Departamentin juridik

• Departamentin e angazhimit të palëve të interesit.

Brenda ekipeve MSTK të TAP-it dhe të kontraktorit, regjistrat përdoren në takimet javore për të

mbështetur planifikimin e punës. Takimet ndër-funksionale të TAP-it dhe të kontraktorit mbështetin

zbatimin dhe menaxhimin e çështjeve të performancës që lidhen me RNSRR dhe RNMRR.

5.3.1 Nivelet e rrezikut

Duke u bazuar në rrezikun e mundshëm për ndikime sociale dhe mjedisore, hyrjeve në vendndodhje u

caktohet një nivel rreziku. Nivelet e rrezikut përcaktohen si më poshtë:



2


Tabela 5 Nivelet e rrezikut të vendndodhjes

Rreziku Niveli Përshkrimi

I ulët Niveli 1

Social: Vendndodhje brenda Zonës së Ndikimit të Projektit pa ndikim të mundshëm

Mjedisor: Vendndodhje brenda Zonës së Ndikimit të Projektit pa ndikim të mundshëm mbi florën dhe faunën e ndjeshme, duke përfshirë habitatet kritike dhe zonat e mbrojtura.

Mesatar Niveli 2

Social: Vendndodhje brenda Zonës së Ndikimit të Projektit me ndikim të mundshëm

Mjedisor: Vendndodhje brenda Zonës së Ndikimit të Projektit me ndikim të mundshëm mbi florën dhe faunën e ndjeshme, duke përfshirë habitatet kritike dhe zonat e mbrojtura.

I lartë Niveli 3

Social: Vendndodhje brenda Zonës së Ndikimit të Projektit me ndikim të konfimuar

Mjedisor: Vendndodhje brenda Zonës së Ndikimit të Projektit me ndikim të konfirmuar mbi florën dhe faunën e ndjeshme, duke përfshirë habitatet kritike dhe zonat e mbrojtura.

Si pjesë e identifikimit të vendndodhjeve, “shkaktarët” e renditur në tabelën 6 përdoren në çdo

vendndodhje të identifikuar për të përcaktuar nivelin e rrezikut.

Tabela 6 Shkaktarët socialë dhe mjedisorë

Shkaktarët Përshkrimi

Socialë

Struktura brenda ose në afërsi të rrugëkalimit të gazsjellësit (p.sh. banesa, biznese, bujqësi)

Në afërsi përcaktohet si 50 m nga buza e rrugëkalimit të gazsjellësit në zonat e sheshta/bujqësore

Në afërsi përcaktohet si 100 m nga buza e rrugëkalimit të gazsjellësit në zonat malore4

Struktura vetëm me një rrugë hyrjeje përgjatë rrugëkalimit të gazsjellësit.

Përdorime të ndjeshme bujqësore (p.sh., kultura me vlerë të lartë, koshere bletësh etj.)

Në Zonën e Ndikimit të Projektit (përcaktuar si 200 m nga buza e rrugëkalimit të gazsjellësit në zonat e sheshta/bujqësore dhe 500 metra nga buza e rrugëkalimit të gazsjellësit në zonat malore)

Ankesa zyrtare të paraqitura Nëpërmjet sistemit të menaxhimit të ankesave të TAP-it

Protokolli i refuzimit të hyrjes në tokë ose MOD Nëpërmjet menaxhimit të tokës

Mjedisorë

Habitat kritik Rrugëkalimi i gazsjellësit brenda habitati kritik NJVM

Zona të mbrojtura Rrugëkalimi i gazsjellësit është brenda zonës së mbrojtur ose ka mundësinë të lidhë një zonë të mundshme, p.sh., nëpërmjet një tubacioni të rrjedhës së ujit

4Në afërsi vlerësohet të jetë një zonë më e gjerë në zonat malore, pasi ka më shumë të ngjarë të përdoren shpërthimet

dhe çekiçët industrialë.



2


Shkaktarët Përshkrimi

Karakteristika parësore të biodiversitetit në rrugëkalimin e gazsjellësit

Këto përfshijnë (i) habitatet e kërcënuara; (ii) speciet e rrezikuara; (iii) karakteristika të rëndësishme të biodiversitetit të identifikuara nga një grup i gjerë palësh interesi ose qeverish (siç janë zonat kyçe të biodiversitetit ose zonat e rëndësishme të zogjve); dhe (iv) strukturat ekologjike dhe funksionet e nevojshme për të ruajtur qëndrueshmërinë e karakteristikave përparësore të biodiversitetit

Receptorë të tjerë mjedisorë të ndjeshëm Këta përfshijnë incidente të cilësisë së degarduar të mjedisit, p.sh., çështje të ujit sipërfaqësor dhe të cilësisë së tokës, që kërkojnë adoptimin e ndërtimit unike dhe të kontrolleve mjedisore për të menaxhuar rrezikun

Kur nuk veprojnë shkaktarë, rreziku i vendndodhjes konsiderohet të jetë i ulët dhe niveli i rrezikut të

vendit caktohet si Niveli 1. Në rastet kur identifikohen një ose më shumë shkaktarë, rreziku

konsiderohet të jetë i mesëm/i lartë dhe bëhet një vlerësim i shpejtë në terren për të përcaktuar nivelin

e rrezikut (Niveli 2 ose 3).

Të dhënat e vendndodhjes hidhen në RNSRR dhe RNMRR nga MST-të, MMT-të dhe personeli i

kontraktorit. Si pjesë e punës së tyre rutinë, MST-të dhe MMT-të identifikojnë vazhdimisht vendndodhje

nga:

• Dokumentacioni i projektit

• Vëzhgimi në terren

• Imazhet satelitore.

MST-të dhe MMT-të i paraqesin përditësimet e dhënave të vendndodhjes në RNSRR dhe RNMRR te

drejtuesit e vendndodhjeve mjedisore dhe sociale të TAP-it, të cilët më pas hulumtojnë, verifikojnë dhe i

hedhin të dhënat në RNSRR dhe RNMRR.

5.3.2 Vlerësimet e shpejta në terren

Pas identifikimit të vendndodhjeve, ndërmerren vizita në vendndodhjet e veçanta me rrezik të mesëm/të

lartë për të përgatitur vlerësime të shpejta në terren (VSHT) që të çmohet ashpërsia e mundshme dhe

gjasa e ndikimeve si dhe për të informuar më tej regjistrin. VSHT-të renditen për sa i përket

përparësisë sipas afateve kohore të ndërtimit dhe kompleksitetit të ndikimeve, për të siguruar kohë

maksimale për vlerësimin dhe zgjidhjen e ndikimeve.

VSHT-të bëhen nga MST-të dhe MMT-të vazhdimisht, si pjesë e punës së tyre rutinë. MST-të dhe

MMT-të i paraqesin VSHT-të e reja ose të përditësuara së bashku me informacionin e përditësuar të

regjistrit tek ekspertët mjedisorë dhe socialë të TAP-it, që mirëmbajnë regjistrat.

5.3.3 Dosjet e vendndodhjeve

Pas identifikimit të një ndikimit të konfirmuar nëpërmjet VSHT, një vendndodhje ngrihet në Nivelin 3.

Kur një vendndodhje ngrihet në statusin e Nivelit 3, gjetjet e vlerësimit të shpejtë në terren rishikohen

dhe përgatitet një dosje individuale për vendndodhjen. Dosja e vendndodhjes do të përfshijë fazat dhe

pjesët e mëposhtme:

Faza 1: Faza e vlerësimit

• Gjetjet kryesore të vlerësimit të shpejtë në terren dhe të dhënat shtesë të grumbulluara brenda

TAP-it

• Grumbullimin/bashkërendimin e informacionit me departament përkatëse të TAP-it dhe

kontraktorin



2


• Përpilimin e projektit të masave të lehtësimit të mundshëm

• Veprimet kryesore

Faza 2: Faza e angazhimit

• Plani i komunikimit

• Kërkesat për informacion shtesë.

Faza 3: Faza e zbatimit

• Plani i konfirmuar i lehtësimit dhe monitorimit (duke përfshirë afatet kohore, buxhetin dhe

përgjegjësitë).

5.4 Procesi i sigurimit të pajtueshmërisë MSTK të TAP-it

TAP-i ka përpunuar një proces të sigurimit të pajtueshmërisë për të garantuar pajtueshmërinë

mjedisore, social-ekonomike dhe të trashëgimisë kulturore me Dokumentet e Mmenaxhimit MSTK dhe

Standardet e Specifikimet MSTK të TAP-it. Ky proces i sigurimit të pajtueshmërisë bazohet në

ndërmarrjen nga Kontraktorët të një procesi të strukturuar vetë-verifikimi për të monitoruar zbatimin e

Dokumenteve të Menaxhimit MSTK dhe të Standardeve e Specifikimeve MSTK të TAP-it, si dhe në

ndërmarrjen nga TAP-i të aktiviteteve për të monitoruar, mbikëqyrur dhe siguruar aktivitetet e

Kontraktorit dhe dhe ato të drejtuara nga TAP-i. Tre proceset kyçe që mbështetin menaxhimin e

performancës MSTK përfshijnë:

• Raportimi i papajtueshmërisë

• Raportimi dhe hetimi i incidentit

• Menaxhimi i ndryshimit MSTK.

5.4.1 Raportimi i papajtueshmërisë dhe veprimet ndreqëse

TAP-i ka krijuar një sistem menaxhimi të papajtueshmërisë, siç dokumentohet në Procedurën e

menaxhimit të papajtueshmërisë (CAL00-PMT-000-V-TPQ-0001). Papajtueshmërisë janë shmangie të

pa miratuara (nga TAP-i) nga specifikimet ose standardet MSTK të TAP-it dhe planet të menaxhimit të

TAP-it ose të Kontraktorit. Këto identifikohen zakonisht nga personeli MSTK nëpërmjet procesit të

mbikëqyrjes dhe sigurisë (p.sh., monitorimi ditor, inspektimet mbikëqyrëse dhe kontrollet).

Papajtueshmëritë klasifikohen duke përdorur një shkallë ashpërsie me 5 nivele, në pajtim me

përkufizimet e ashpërsisë dhe afatet kohore të raportimit të incidenteve MSTK të detajuara në

Procedurën për shëndetin e sigurinë, të dhënat MSTK dhe raportimin e hetimin e incidenteve (TAP-

HSE-PR-0011), siç tregohet në Tabelën 7 më poshtë. Për të klasifikuar papajtueshmëritë, brenda

Tabelës 7 do të përzgjidhet lloji më i lartë i ashpërsisë së mundshme.

Procesi i njoftimit dhe i raportimit të papajtueshmërive tek institucionet ndërkombëtare financiare ende

nuk është përfunduar; pasi të jetë rënë dakord për kategoritë e papajtueshmërisë, inicuesin për njoftim

dhe raportim, afatet kohore dhe format e raportimit, do të bëhet një rishikim i këtij dokumenti nga TAP-i

për të detajuar procesin e pranuar.



2


Tabela 7 - Kategoritë e ashpërsisë së incidenteve dhe të papajtueshmërive MSTK

Kategoria

Përshkrimi i ashpërsisë

Mjedisi 1,2 Sociale / Të reputacionit Trashëgimia Kulturore

1

E PAPËRFILL

SHME

• Dëm i lokalizuar ose i shtrirë në një mjedis jo të ndjeshëm, që mund të rikthehet në barasvlerën funksionale brenda 2 muajve

• Pasuri / qasje / mjete jetese të komuniteteve e familjeve të paprekura në ndonjë masë - disa të dhëna të shqetësimeve të ngritura (<10 familje)

• Numër i izoluar ankesash dhe/ose shqetësimesh

• Incident i izoluar kundërshtimi / proteste nga familje

• Vëmendje e kufizuar e OJQ-ve vendore, jo vëmendje e medias lokale

• Çrregullim i përkohshëm ose i lehtë në vendndodhje lokale

2

MESATARE

• Dëm i lokalizuar në një mjedis të ndjeshëm, që mund të rikthehet në barasvlerën funksionale brenda 2 muajve

• Dëm i lokalizuar ose i shtrirë në një mjedis jo të ndjeshëm, që mund të rikthehet në barasvlerën funksionale brenda 2-12 muajve

• Incidente të lokalizuara / të izoluara me ndikim të vogël mbi pasuritë / qasjen / mjetet e jetesës të komunitetin e familjeve (<50 familje)

• Disa ankesa dhe / ose shqetësime

• Incidente të kundërshtimit / portestës nga më shumë se një familje

• Vëmendje e zgjatur e OJQ-ve vendore, vëmendje e kufizuar e medias lokale

• Dëm i parëndësishëm në vendndodhje me rëndësi lokale

3

E RËNDËSISH

ME

• Dëm i shtrirë në një mjedis të ndjeshëm, që mund të rikthehet në barasvlerën funksionale brenda 2 muajve

• Dëm i lokalizuar në një mjedis të ndjeshëm, që mund të rikthehet në barasvlerën funksionale në 2-12 muaj

• Dëm i lokalizuar në një mjedis jo të ndjeshëm, i cili do të kërkojë më shumë se 12 muaj për të rikthyer barasvlerën funksionale

• Incidente të shtrira me ndikim të vogël mbi pasurinë / qasjen / mjetet e jetesës të komunitetit dhe familjeve (>50 familje)

• Ankesa dhe / ose shqetësime të shumta nga më shumë se një vend

• Shqetësim i qeverisë vendore

• Protesta të izoluara nga komunitete dhe familje

• Vëmendja e zgjatur e OJQ-ve vendore, vëmendja e kufizuar e OJQ-ve ndërkombëtare, vëmendja e zgjatur e medias lokale, vëmendja e kufizuar e medias kombëtare

• Dëm mesatar në vendndodhje me rëndësi lokale / rajonale

4

E RËNDË

• Dëm i gjerë në një mjedis të ndjeshëm, që mund të rikthehet në barasvlerën funksionale në 2-12 muaj

• Dëm i gjerë në një mjedis jo të ndjeshëm, i cili mund të rikthehet në barasvlerën funksionale brenda 3 vjetësh

• Incidente me ndikim të madh mbi pasurinë / qasjen / mjetet e jetesës të komunitetit e familjeve (>50 familje).

• Numër i madh ankesash dhe / ose shqetësimesh

• Ndërhyrje e qeverisë vendore, shqetësimi i qeverisë kombëtare

• Protesta të zgjatura nga

• Dëmtim i rëndë / shkatërrim i vendndodhjes së mbrojtur ose me rëndësi kombëtare



2


Kategoria

Përshkrimi i ashpërsisë

Mjedisi 1,2 Sociale / Të reputacionit Trashëgimia Kulturore

komunitetet dhe familjet

• Vëmendja e zgjatur e OJQ-ve vendore dhe ndërkombëtare, vëmendja e zgjatur e medias vendore dhe kombëtare, vëmendja e kufizuar e medias ndërkombëtare

5

KATASTROFIKE

• Dëm i gjerë në një mjedis të ndjeshëmqë do të kërkojë më shumë se 12 muaj për të rikthyer barasvlerën funksionale

• Dëm i gjerë në një mjedis jo të ndjeshëm, që do të kërkojë më shumë se 3 vjet për të rikthyer barasvlerën funksionale

• Ndikime të mëdha mbi pasurinë / qasjen / mjetet e jetesës të komunitetit e familjeve (>100 familje).

• Numër i madh ankesash dhe / ose shqetësimesh

• Ndërhyrja e qeverisë kombëtare

• Protesta të zgjatura dhe të gjera të komunitetit dhe të familjeve

• Vëmendja e zgjatur e OJQ-ve dhe e medias kombëtare e ndërkombëtare

• Dëmtim i rëndë / shkatërrim i vendndodhjes së mbrojtur kulturore me rëndësi ndërkombëtare

Shënim:

1 Shkalla e dëmtimit të mjedisit lidhet me ndjeshmërinë e receptorit, shtrirjes hapësinore dhe / ose sasinë

2 Mjedis i ndjeshëm i përkufizuar si: Habitat kritik, Habitat prioritar i BE-së, Zona të Mbrojtura.

Veprimet ndreqëse që lidhen me secilën kategori të papajtueshmërive përshkruhen në Tabelën 8.

Tabela 8 - Veprimet ndreqëse shoqëruese

Nivelet e papajtueshmërisë

Veprimi që ndërmerret

Kategoria 5 • Kërkohet veprim ndreqës i menjëhershëm për të ndrequr ose ndaluar papajtueshmërinë që vazhdon

dhe për të zbatuar lehtësimin

Kategoria 4 • Kërkohet veprim ndreqës i menjëhershëm ose vëmendje për vendndodhjen specifike, për të ndrequr

ose ndaluar papajtueshmërinë që vazhdon dhe për të zbatuar lehtësimin

Kategoria 3 • Veprim ndreqës ose vëmendje për vendndodhjen specifike për të ndrequr ose ndaluar

papajtueshmërinë që vazhdon dhe/ose për të parandaluar ndodhjen e ndikimeve mjedisore dhe sociale

Kategoria 2 • Veprim ndreqës a parandalues ose vëmendje për vendndodhjen specifike për të siguruar

pajtueshmërinë me Standardet e Projektit, Planet e menaxhimit të TAP-it dhe kontraktorit

Kategoria 1 • Veprim ndreqës a parandalues ose vëmendje për vendndodhjen specifike për të siguruar

pajtueshmërinë me Standardet e Projektit, Planet e menaxhimit të TAP-it dhe kontraktorit.

Të gjitha papajtueshmëritë MSTK ndiqen deri në mbyllje nga ekipi MSTK i TAP-it, paraqiten dhe

diskutohen në takimet javore ndërmjet TAP-it e Kontraktorit MSTK dhe ndërfunksioneve të ndërtimit të

TAP-it.

Papajtueshmëritë e nivelit 1-3 trajtohen nëpërmjet Regjistrit të Ndjekjes së Problemeve Mjedisore e

Sociale të TAP-it siç përshkruhet në Pjesën 4 të këtij Plani të Sigurimit të Pajtueshmërisë Mjedisore dhe

Sociale (CAL00-PMT-601-Y-TTM-0005)



2


Papajtueshmëritë e nivelit 4 dhe 5 futen në sistemin RIM të TAP-it dhe i nënshtrohen procesit zyrtar

RIM më poshtë:

1. Fillo - Personi inicues (Kontraktori ose përdoruesi i autorizuar i TAP-it) paraqet Raportin e

papajtueshmërisë duke dhënë përshkrimin lakonik të papajtueshmërisë, duke treguar

kërkesën/procedurën që është shmangur dhe duke identifikuar vendndodhjen/zonën ku ka

ndodhur papajtueshmëria.

2. Reago – Drejtuesi i kontraktorit në bashkëpunim me TAP-in (dhe drejtuesin e disiplinës së TAP-

it për papajtueshmëritë e TAP-it) përcakton shkakun bazë, veprimet ndreqëse të propozuara

dhe veprimet për të parandaluar përsëritjen.

3. Rishiko - Kontraktori i caktuar / shqyrtuesit e TAP-it konfirmojnë ose komentojnë për veprimet

ndreqëse të propozuara. Në rastin e papajtueshmërive mjedisore dhe sociale, shqyrtuesit janë

menaxheri i TAP-it për çështjet mjedisore e sociale dhe menaxheri i Projektit në vend.

4. Zbato – Drejtuesi i Kontraktorit (drejtuesi disiplinor i TAP-it për papajtueshmëritë e TAP-it)

përfundon planin e veprimit për papajtueshmërinë dhe fillon implementimin sipas datave të

përcaktuara. Me implementimin e veprimeve, drejtuesi i kontraktorit (drejtuesi i disiplinës së

TAP-it për papajtueshmëritë e TAP-it) regjistron në sistem dokumentacion mbështetës përkatës

që konfirmon zbatimin.

5. Mbyll - Shqyrtuesit e TAP-it konfirmojnë, vërtetojnë dhe mbyllin papajtueshmërinë.

Procesi RIM i TAP-it paraqitet në Figurën 7.

Figura 7 - Procesi RIM i TAP-it



2


5.4.2 Raportimi dhe hetimi i incidenteve MSTK

Menaxhimi i incidentit dhe raportimi përkatës trajtohen nga Dokumenti për shëndetin e sigurinë, të

dhënat MSTK dhe raportimin e hetimin e incidenteve(TAP-HSE-PR-0011).

Për të klasifikuar papajtueshmërinë, do të përzgjidhet lloji më i lartë i ashpërsisë së mundshme në

Tabelën 7. Të gjitha incidentet dhe aksidentet e mundshme MSTK u njoftohen funksioneve MSTK të

TAP-it në pajtim Dokumentin për shëndetin dhe sigurinë, të dhënat MSTK, raportimin dhe hetimin e

incidenteve (TAP-HSE-PR-0011).

Procesi i njoftimit dhe i raportimit të incidenteve MSTK tek institucionet ndërkombëtare financiare ende

nuk është përfunduar ende; pasi të jetë rënë dakord për kategoritë e incidenteve, inicuesin për njoftim

dhe raportim, afatet kohore dhe format e raportimit, do të bëhet rishikimi i këtij dokumenti nga TAP për

të detajuar procesin e pranuar.

5.4.3 Menaxhimi i Ndryshimeve MSTK

Ky seksion i PMMS-së i referohet procesit të menaxhimit të ndryshimeve MSTK dhe përfshihet në

Procedurën e Menaxhimit të Ndryshimeve të TAP-it (TAP-PRC-PR-0012), e zbatueshme për të

gjitha ndryshimet e Projektit (p.sh. teknike/ndërtimore, programi i projektit, financiare, etj.)

Seksioni 5.4.3 është Procedura e Ndryshimit të Menaxhimit Mjedisor dhe Social, siç përcaktohet

edhe në Dokumentet Financiare të TAP-it.

Objekti i seksionit 5.4.3 kufizohet në përcaktimin e procesit të dakordësuar për bërjen e

ndryshimeve lidhur me:

• çdo Vlerësim të Ndikimit Mjedisor dhe Social dhe VNMS PISHP (siç përcaktohet në

Dokumentet Financiare të TAP) dhe çdo dokument tjetër që referohet shprehimisht në

dokumentet financiare të TAP-it si subjekt i amendamenteve, në përputhje me Procedurën

e Ndryshimit të Menaxhimit të Mjedisor dhe Social (referuar së bashku si “Dokumentet

MoC-së”), dhe

• gjurmën ose projektimin e Gazsjellësit nga ai i rishikuar nga Konsulenti Teknik (siç

përcaktohet në Dokumentet Financiare të TAP) për qëllimet e raportit të tij, i cili u hartua si

parakusht i mbylljes së marrëveshjeve financiare për financimin e projektit të TAP-it.

Ndryshimet e mundshme të MSTK-së që mbulohen nga seksioni 5.4.3 përfshijnë edhe llojet e

mëposhtme të ndryshimeve:

• Përshkrimet e veprimtarisë dhe ndryshimeve fizike të objektit ose gjurmës së projektit, siç

paraqitet në Dokumentet e MoC-së. Këto ndryshime mund të përfshijnë:

o Përshkrimet ndryshimeve të projektimit dhe skicës së projektit (p.sh. për shkak të

kufizimeve gjeoteknike, topografike, mjedisore dhe sociale, etj.) ose ndryshimeve në

gjurmën ose projektimin e gazsjellësit.

o Përshkrimi i veprimtarive të reja të planifikuara ose proceseve teknike me ndikim të

mundshëm mjedisor dhe social, të cilat nuk u morën parasysh më parë në

Dokumentet e MoC-së.

• Ndryshimet në angazhimet për të monitoruar, menaxhuar, zbutur apo shmangur ndikimet e

mundshme të parashikuara në Dokumentet e MoC-së, për shembull kufizimet kohore



2


ndërtimore për shkak të ndjeshmërive të veçanta mjedisore ose sociale në kuadrin e

Dokumenteve të MoC-së.

• Ndryshimet në VNMS PISHP të TAP-it.

Procesi i ndryshimit të MSTK-së përvijohet nga Seksioni 5.4.3.1 në Seksionin 5.4.3.2.3 më poshtë:

5.4.3.1 Identifikimi dhe Kategorizimi i Ndryshimeve

Më poshtë paraqitet një panoramë e përgjithshme e procesit të ndryshimit të MSTK-së dhe procesi

menaxhohet nga ekipi i MSTK-së së TAP-it:

• Ndryshimet në MSTK identifikohen në mënyra të ndryshme, duke përfshirë kërkesat nga

Kontraktorët, ekipet inxhinierike, ndërtimore apo të MSTK-së së TAP-it dhe hartohet raporti

themelor i MSTK-së për analizimin e ndryshimeve që ndodhin brenda TAP-it.

• Menjëherë pas rishikimit të formularit themelor të MSTK-së brenda TAP-it, vlerësohen dhe

kategorizohen ndryshimet së bashku me ekipet funksionale dhe, kur shihet e nevojshme,

me zyrat për vendin dhe përgatitet formulari i ndryshimit të MSTK-së (“Formulari i

Ndryshimit të MSTK-së”)

• Vlerësimi i MSTK-së përfshin shqyrtimin e ndikimeve të mundshme përpara zbatimit të

masave zbutëse të propozuara. Metodologjia e vlerësimit të ndikimit të prezantuara në

vendin specifik për Vlerësimet e miratuara specifike të Ndikimit Mjedisor dhe Social do të

përdoren, metodologjia përcakton seriozitetin e ndikimit (i lartë, mesatar, i ulët).

• Mbahet një regjistër i ndryshimeve të MSTK-së, i cili rishikohet çdo muaj nga ekipi i MSTK-

së i TAP-it.

Tap-i i klasifikon ndryshimet e MSTK-së në tre kategori:

Ndryshimet e Kategorisë 1

• Ndryshimi në projektimin dhe skicën e projektit, ose në veprimtari mund të sjellë një ndikim

të ri të lartë të mundshëm nuk përfshihet në Dokumentin përkatës të MoC-së, ose mund të

rrisë ndikimin e vlerësuar në Dokumentin përkatës të MoC-së në kategorinë e ndikimit të

lartë të mundshëm përpara zbutjes ose menaxhimit.

• Ndryshimet e angazhimeve për të zbutur apo shmangur ndikimet e mundshme, të

specifikuara në Dokumentin përkatës të MoC-së, që mund të sjellin një ndikim të lartë të ri

të mundshëm.

• Ndryshimet e Dokumentit të MoC-së që mund të sjellin një ndikim të ri të lartë të

mundshëm, i cili nuk është përfshirë në Dokumentin përkatës të MoC-së, ose që mund të

rrisin ndikimin e vlerësuar në Dokumentin përkatës të MoC-së në kategorinë e ndikimit të

lartë përpara zbutjes.



2



• Të gjitha ndryshimet e gjurmës ose projektimit të gazsjellësit konsiderohen si ndryshime

minimale të Kategorisë 2.

• Ndryshimi në projektimin dhe gjurmën e projektit, ose në veprimtari mund të sjellë një

ndikim të ri mesatar të mundshëm që nuk përfshihet në Dokumentin përkatës të MoC-së,

ose mund të rrisë ndikimin e vlerësuar në Dokumentin përkatës të MoC-së në kategorinë e

ndikimit mesatar të mundshëm përpara zbutjes ose menaxhimit.

• Ndryshimet e angazhimeve për të zbutur apo shmangur ndikimet e mundshme, të

specifikuara në Dokumentin përkatës të MoC-së që mund të sjellë një ndikim mesatar të ri

të mundshëm.

o Ndryshimet e Dokumentit të MoC-së që mund të sjellin një ndikim të ri mesatar të

mundshëm, i cili nuk është përfshirë në Dokumentin përkatës të MoC-së, ose që mund të

rrisin ndikimin e vlerësuar në Dokumentin përkatës të MoC-së në kategorinë e ndikimit

mesatar përpara zbutjes.


• Ndryshimet që nuk klasifikohen as në Kategorinë 1 dhe as në Kategorinë 2, dhe ku ndikimi

i mundshëm i ndryshimit përpara zbutjes nuk është më i ulët.

5.4.3.2 Procesi i Angazhimit dhe Miratimit të Bankës E&S

• Çdo angazhim, i cili do të ndërmerret shprehimisht nga Banka E&S (siç përcaktohet në

Dokumentet Financiare të TAP-it) në Seksionin 5.4.3, do të ndërmerret nga Banka E&S në

konsultim me një prej Bankave Evropiane të Investimit, Bankën Evropiane për Rindërtim

dhe Zhvillim, Bpifrance Assurance Export, Euler Hermes Aktiengesellschaft dhe SACE

S.p.A. (referuar së bashku si IFI-të dhe ECA-të) dhe çdo veprim tjetër i ndërmarrë

shprehimisht nga Banka E&S, IFI-të, ose ECA-të në Seksionin 5.4.3 mund të ndërmerret

vetëm në shkallën e kërkuar për të siguruar përputhshmëri me Kërkesat Mjedisore dhe

Sociale (siç përcaktohet në Dokumentet Financiare të TAP-it).

5.4.3.2.1 Miratimi i Ndryshimeve të Kategorisë 1

• TAP-i i vë në dispozicion Bankës E&S, IFI-ve dhe ECA-ve të gjithë Formularët e Ndryshimit

të MSTK-së të Kategorisë 1 përpara zbatimit.

• Nëse IFI-të dhe ECA-të nuk bien dakord me vlerësimin e ndryshimit të propozuar dhe

zbutjen përkatëse ato duhet të njoftojnë Bankën E&S brenda 15 ditësh pune të TAP-it nga

lëshimi i Formularit të Ndryshimit të MSTK-së të Kategorisë 1. Pas marrjes së këtij njoftimi

nga IFI-të apo ECA-të, Banka E&S, kur të shihet logjikisht e zbatueshme dhe në çdo rast



2


brenda 20 ditëve pune të TAP-it nga lëshimi i Formularit të Ndryshimit të MSTK-së të

Kategorisë 1, paraqet një njoftim refuzimi me shkrim ku parashtrohen arsyet e refuzimit

lidhur me Kërkesat përkatëse Mjedisore dhe Sociale.

• Në mungesë të një refuzimi me shkrim nga Banka E&S brenda 20 ditësh pune të TAP-it

nga lëshimi i Formularit të Ndryshimit të MSTK-së të Kategorisë 1, TAP-i mund të vijojë me

ndryshimin e Dokumentit përkatës të MoC-së ose gjurmën apo projektimin e Gazsjellësit

(sipas rastit) mbi bazën se asnjë feedback nuk konsiderohet si miratim i IFI-ve apo ECA-ve

që ndryshimi është në përputhje me Kërkesat Mjedisore dhe Sociale, dhe IFI-të dhe ECA-të

nuk e kundërshtojnë zbatimin e ndryshimit.

• Pas marrjes së njoftimit të refuzimit me shkrim të Bankës E&S, TAP-i mund të paraqesë një

Formular të rishikuar të Ndryshimit të MSTK-së të Kategorisë 1 (brenda 15 ditsh pune), dhe

menjëherë pas marrjes së tij, Banka E&S, që punon me IFI-të dhe ECA-të do të ketë 10

ditë pune të tjera për të paraqitur një njoftim refuzimi me shkrim se IFI-të dhe ECA-të

dëshirojnë të parashtrojnë arsyet e refuzimit lidhur me Kërkesat përkatëse Mjedisore dhe

Sociale.

• Në rast se Banka E&S nuk paraqet një njoftim refuzimi përfundimtar me shkrim në emër të

IFI-ve dhe ECA-ve brenda 10 ditësh pune nga marrja e Formularit të rishikuar të Ndryshimit

të MSTK-së të Kategorisë 1 nga IFI-të dhe ECA-të, TAP-i mund të vijojë me ndryshimin mbi

bazën se asnjë feedback nuk konsiderohet si miratim i IFI-ve apo ECA-ve që ndryshimi

është në përputhje me Kërkesat Mjedisore dhe Sociale, dhe IFI-të dhe ECA-të nuk e

kundërshtojnë zbatimin e ndryshimit.

• Nëse feedback-u përfundimtar i Bankës E&S është njoftim refuzimi, TAP-i mund të

paraqesë një Formular të rishikuar të Ndryshimit të MSTK-së të Kategorisë 1, dhe do të

rifillojë procesi i miratimit.

5.4.3.2.2 Miratimi i Kategorizimit të Ndryshimit të Kategorisë 2

• TAP-i i vë në dispozicion Bankës E&S, IFI-ve dhe ECA-ve të gjithë Formularët e Ndryshimit

të MSTK-së të Kategorisë 2 përpara zbatimit.

• Nëse IFI-të dhe ECA-të e refuzojnë kategorizimin e TAP-it si Formular i Ndryshimit të

MSTK-së të Kategorisë 2 dhe kërkojnë dorëzimin e Formularit të Ndryshimit të MSTK-së të

Kategorisë 1, ata e njoftojnë Bankën E&S brenda 15 ditësh pune të TAP-it nga lëshimi i

Formularit të Ndryshimit të MSTK-së të Kategorisë 2. Pas marrjes së këtij njoftimi nga IFI-të

apo ECA-të, Banka E&S, kur të shihet logjikisht e zbatueshme dhe në çdo rast brenda 20

ditëve pune të TAP-it nga lëshimi i Formularit të Ndryshimit të MSTK-së të Kategorisë 1, i

dërgon TAP-it një kërkesë me shkrim për rikategorizim. Nëse Banka E&S i dërgon TAP-it



2


një kërkesë me shkrim për rikategorizim, TAP-i dorëzon një Formular të Ndryshimit të

MSTK-së të Kategorisë 1 për miratim në përputhje me Seksionin 5.4.3.2.1.

• Nëse huadhënësit e IFI-ve dhe ECA-ve nuk e kundërshtojnë kategorizimin e Formularit të

Ndryshimit të MSTK-së të Kategorisë 2, por nuk bien dakord me vlerësimin e ndryshimit të

propozuar dhe zbutjen përkatëse, ata duhet ta njoftojnë Bankën E&S brenda 15 ditësh

pune të TAP-it nga lëshimi i Formularit të Ndryshimit të MSTK-së të Kategorisë 2. Pas

marrjes së këtij njoftimi nga IFI-të apo ECA-të, Banka E&S, kur të shihet logjikisht e

zbatueshme dhe në çdo rast brenda 20 ditëve pune të TAP-it nga lëshimi i Formularit të

Ndryshimit të MSTK-së të Kategorisë 2, paraqet një njoftim refuzimi me shkrim ku

parashtrohen arsyet e refuzimit lidhur me Kërkesat përkatëse Mjedisore dhe Sociale.

• Në mungesë të një refuzimi me shkrim nga Banka E&S brenda 20 ditësh pune të TAP-it

nga lëshimi i Formularit të Ndryshimit të MSTK-së të Kategorisë 2, TAP-i mund të vijojë me

ndryshimin e Dokumentit përkatës të MoC-së ose gjurmën apo projektimin e Gazsjellësit

(sipas rastit) mbi bazën se asnjë feedback nuk konsiderohet si miratim i IFI-ve apo ECA-ve

që ndryshimi është në përputhje me Kërkesat Mjedisore dhe Sociale, dhe IFI-të dhe ECA-të

nuk e kundërshtojnë zbatimin e ndryshimit.

• Pas marrjes së njoftimit të refuzimit me shkrim nga Banka E&S, TAP-i mund të angazhohet

së bashku me Bankën E&S në rishikimin dhe ridorëzimin e Formularit të Ndryshimit të

MSTK-së të Kategorisë 2 pranë Bankës E&S dhe IFI-ve e ECA-ve (brenda 15 ditsh pune),

dhe menjëherë pas marrjes së tij, Banka E&S, që punon me IFI-të dhe ECA-të, do të ketë

10 ditë pune të tjera për të paraqitur një njoftim refuzimi përfundimtar me shkrim se IFI-të

dhe ECA-të dëshirojnë të parashtrojnë arsyet e refuzimit lidhur me Kërkesat përkatëse

Mjedisore dhe Sociale.

• Në rast se Banka E&S nuk paraqet një njoftim refuzimi përfundimtar me shkrim në emër të

IFI-ve dhe ECA-ve brenda 10 ditësh pune nga marrja e Formularit të rishikuar të Ndryshimit

të MSTK-së të Kategorisë 2 nga IFI-të dhe ECA-të, TAP-i mund të vijojë me ndryshimin mbi

bazën se asnjë feedback nuk konsiderohet si miratim i IFI-ve apo ECA-ve që ndryshimi

është në përputhje me Kërkesat Mjedisore dhe Sociale, dhe IFI-të dhe ECA-të nuk e

kundërshtojnë zbatimin e ndryshimit.

• Nëse feedback-u përfundimtar i Bankës E&S është njoftim refuzimi, TAP-i mund të

paraqesë një Formular të rishikuar të Ndryshimit të MSTK-së të Kategorisë 2, dhe do të

rifillojë procesi i miratimit.



2


5.4.3.2.3 Raportimi i Ndryshimeve të MSTK-së

Ndryshimet e Kategorive 1, 2, dhe 3 do t’i raportohen Agjentit Ndërkreditor (siç përcaktohet në

Dokumentet Financiare të TAP-it) në raportet e vetëmonitorimit mjedisor, të cilat hartohen në

përputhje me Dokumentet Financiare.

5.5 Trajnimi dhe kompetenca MSTK

5.5.1 Personeli i TAP-it

TAP-i merr përsipër të sigurojë që kërkesat e menaxhimit të trajnimit të përcaktuara në standardet dhe

specifikimet MSTK të TAP-it të zbatohen dhe çdo menaxhim trajnimi i ndërmarrë të jetë në përputhje

me angazhimet e TAP-it dhe praktikat më të mira ndërkombëtare.

Kompetenca dhe përvoja e personelit të TAP-it verifikohet gjatë vlerësimit dhe përzgjedhjes si pjesë e

procesit të rekrutimit. Pas emërimit, personeli i TAP-it merr trajnim të vazhdueshëm MSTK në formën e

trajnimit prezantues ShSSPM për të siguruar që pritshmëritë e Projektit për shëndetin, sigurinë,

mjedisin, ato social-ekonomike (përfshi ndikimet mbi të drejtat e njeriut) dhe trashëgiminë kulturore të

plotësohen. Përveç kësaj, personeli i TAP-it bën çdo trajnim të veçantë MSTK në përputhje me rolet e

tyre.

5.5.2 Personeli kontraktor

Kërkesat për menaxhimin e trajnimeve të kontraktorit përcaktohen në PKK-të për punësimin, trajnimin

dhe menaxhimin e vendit të punës dhe përshkruhen në PZMS-të përkatëse të përpunuara nga

kontraktorët. TAP-i luan rol aktiv në menaxhimin e kërkesave të trajnimit të kontraktorit (p.sh. në formën

e rishikimit dhe miratimit të materialeve trajnuese të kontraktorit, monitorimit të zbatimit dhe të ndjekjes

së procedurave të trajnimit nga kontraktorët dhe këshillimit të kontraktorëve për çështjet e menaxhimit

të trajnimeve sipas kërkesës). TAP-i gjithashtu mund të zgjedhë të marrë pjesë dhe/ose të udhëheqë

disa nga procedurat e trajnimit të kontraktorëve sipas kërkesës.

Trajnimi MSTK jepet si pjesë e kursit të prezantimit të kontraktorit, ndërkohë që trajnimi për aftësitë e

angazhimit të palëve të interesit, si dhe trajnimi për përgjegjësinë sociale të korporatës (PSK) bëhet në

mënyrë të vazhdueshme. Kontraktorët kanë përgatitur programe për temat e mëposhtme MSTK:

• përdorimi i kujdesshëm i burimeve (p.sh. konsumi i ujit)

• kërkesat mjedisore, sociale dhe kulturore, duke përfshirë:

o mbrojtjen e kafshëve të egra dhe të habitateve

o çështjet ekologjike (p.sh., trajnimi për ndërgjegjësimin)

o praktikat më të mira të përgjithshme për ndërtimin për të mbrojtur burimet ekologjike të

tilla si flora, fauna, rrjedhat e ujit dhe habitatet

o kufizimet dhe rreziqet specifike vendore

o parandalimi i derdhjeve

• çështjet e trashëgimisë kulturore

• kontrolli i aktiviteteve të zhurmshme që shkaktojnë ndërprerje



2


• hyrja tek toka

• menaxhimi i mbetjeve etj.

TAP-i monitoron dhe vlerëson efikasitetin dhe realizimin në kohë të trajnimit të kontraktorit dhe që i

gjithë personeli i kontraktuesit të jetë i kualifikuar, kompetent dhe i përshtatshëm për detyrat e tyre si

pjesë e procesit të sigurimit të pajtueshmërisë MSTK.



2


6. Rishikimi i menaxhimit dhe rishikimi i jashtëm

6.1 Rishikimi i menaxhimit

Rishikimi i menaxhimit është elementi i fundit i ciklit PMMS (Figura 2), duke mbyllur qarkun e reagimit të

menaxhimit përshtatës. Rishikimet e menaxhimit të TAP-it dhe të kontraktorit kryhen në disa nivele të

organizatës dhe përfshijnë si më poshtë:

• Rishikimet mujore të performancës së TAP-it

• Takimet e zgjeruara të ekipit drejtues të TAP-it

• Rishikimet javore dhe mujore funksionale dhe ndërfunksionale MSTK të kontraktorit dhe të

Projektit

• Takimet javore të udhëheqjes së menaxhimit të projektit

• Takimet tremuajore të komitetit drejtues të çështjeve të shëndetit e sigurisë dhe MSTK të TAP-it

• Takimet javore dhe mujore të funksionit MSTK.

Menaxhimi i lartë i TAP-it shqyrton periodikisht (çdo vit si minimum) efektshmërinë e përgjithshme të

sistemit të menaxhimit MSTK. Qëllimi i shqyrtimit të menaxhimit MSTK është i trefishtë:

• T’i japë menaxhimit një përmbledhje të performancës MSTK gjatë vitit, duke përfshirë:

o Papajtueshmëritë dhe veprimet korrigjuese

o Rezultatet e monitorimit dhe të matjes

o Rezultatet e kontrollit

o Reagimet dhe shqetësimet e aksionarëve dhe të palëve të interesit

o Çështjet lidhur me palët e jashtme të interesit

o Përshtatshmëria e burimeve MSTK

o Performanca e procesit

o Ndryshimet rregullatore

o Tendencat e incidenteve MSTK, reagimet dhe raportimet

• Të identifikojë mundësitë për përmirësim të vazhdueshëm

• Të përmbledhë rreziqet e rëndësishme mjedisore e sociale dhe lehtësimin e propozuar të tyre

në periudhën vijuese.

Rishikimi vjetor i menaxhimit MSTK përdoret për të zhvilluar Planin vjetor të aktivitetit MSTK dhe

objektivat për vitin e ardhshëm, për të identifikuar:

• Mundësitë e përmirësimit të vazhdueshëm

• Çdo nevojë për ndryshime në Sistemin e menaxhimit MSTK, duke përfshirë nevojat për burime.



2


6.2 Rishikimi i jashtëm

TAP-i do të krijojë një grup monitorimi të jashtëm të pavarur duke përfshirë palë interesi të prekura nga

projekti dhe përfaqësues të palëve të treta për të monitoruar performancën social-ekonomike,

mjedisore dhe të trashëgimisë kulturore të Projektit të TAP-it në Greqi, Shqipëri dhe Itali me fokus në

aktivitetet e ndërtimit, të restaurimit dhe të operacioneve fillestare. Deri në fund të janarit 2018, TAP-i

do të botojë për publikun në faqen e tij të internetit Termat e Referencës për grupin e pavarur të

jashtëm të monitorimit. Deri në fund të tremujorit të parë të vitit 2018, TAP-i do të botojë për publikun në

faqen e tij të interentit një plan pune të pranuar me grupin e jashtëm të monitorimit , që do të përfshijë:

• Informacion për gjendjen e mëparshme

• Detyrat dhe bashkërendimin

• Anëtarësimin në grup

• Vizitat monitoruese dhe afatet e raportimit në vitin 2018

• Procesin e raportimit dhe të shpalljes së informacionit



2


7. Referencat

Titulli Referenca e dokumentit

Dokumentet e përgjithshme të TAP-it

Kodi i sjelljes TAP-GEN-PO-0001

Politika PSK TAP-HSE-PO-0002

Politika e shëndetit, sigurisë dhe mjedisit (SHSM) TAP-HSE-PO-0001

Politika e sigurisë së Korporatës TAP-HSE-PO-0010

Politika e cilësisë TAP-QRM-PO-0001

Dokumenti i unifikuar i standardeve të projektit ESMS CAL00-PMT-601-Y-TSP-0001

Dokumenti kuadër i SMMS-së së Kontraktorit CAL00-RSK-601-Y-TTM-0001

Plani i sigurimit të pajtueshmërisë mjedisore dhe sociale CAL00-PMT-601-Y-TTM-0005

Plani i menaxhimit ekologjik CAL00-PMT-601-Y-TTM-0007

Plani i menaxhimit të kontrollit të erozionit dhe rikthimit në


CPL00-PMT-100-F-TTA-0001

Plani i menaxhimit të bio-restaurimit CAL00-PMT-601-Y-TTM-0002

Plani i kalimit të rrjedhave ujore CAL00-PMT-601-Y-TTM-0003

Plani i menaxhimit të mbetjeve CAL00-PMT-601-Y-TTM-0001

Plani i menaxhimit të ndikimit social CAL00-PMT-601-Y-TTM-0004

Plani për ndikimin social të Rrugëkalimit CAL00-PMT-601-Y-TTA-0001

Kuadri i menaxhimit të ankesave CPL00-PMT-601-Y-TVO-0001

Mekanizmi i ankesave nga palët e treta Gjendet në:

http://www.trans-adriatic-pipeline.com

Strategjia e investimeve sociale dhe mjedisore TAP-CSR-ST-0002

Plani për menaxhimin e marrëdhënieve industriale CAL00-PMT-000-B-TTM-0004

Plani për shëndetin dhe sigurinë CAL00-PMT-000-S-TPA-0002

Të dhënat SHSM, raportimi dhe hetimi i incidenteve TAP-HSE-PR-0011

Strategjia e reagimit ndaj krizave dhe emergjencave TAP-HSE-ST-0011

Plani i reagimit ndaj krizave dhe emergjencave TAP-HSE-PL-0007

Procedura e menaxhimit të ndryshimit TAP-PRC-PR-0012_6

Procedura e papajtueshmërisë CAL00-PMT-000-V-TPQ-0001

http://www.trans-adriatic-pipeline.com/



2



Dokumentet e TAP-it në Shqipëri

Plani i sigurisë dhe parrezikshmërisë së komunitetit AAL00-RSK-601-Y-TTM-0016

Plani i menaxhimit të trashëgimisë kulturore AAL00-PMT-601-Y-TTM-0002

Plani i angazhimit të palëve të interesit TAP-CEA-PL-0002

Procedura e ankesave nga pala e tretë për Shqipërinë AAL00-PMT-601-Y-TPG-0001

Plani për rikthimin e mjeteve të jetesës në gjendjen e

mëparshme

AAL00-PMT-660-X-TTA-0001

PKK për sigurinë dhe parrezikshmërinë e komunitetit në det AAL00-RSK-601-Y-TTM-0031

PKK për monitorimi i pajtueshmërisë në det AAL00-RSK-601-Y-TTM-0032

PKK për menaxhimin e punësimit, trajnimit dhe kantierit të

punës në det

AAL00-RSK-601-Y-TTM-0033

PKK për parandalimin e derdhjeve në det dhe reagimin ndaj tyre AAL00-RSK-601-Y-TTM-0029

PKK për sigurinë dhe parrezikshmërinë e komunitetit në tokë AAL00-RSK-601-Y-TTM-0009

PKK për monitorimin e pajtueshmërisë në tokë AAL00-RSK-601-Y-TTM-0006


punës në tokë


PKK për parandalimin e derdhjeve në tokë dhe reagimin ndaj

tyre


Angazhimi i palëve të interesit dhe PKK të PSK TAP-ASM-PR-0001

Dokumentet e TAP-it në Greqi

Plani i sigurisë dhe parrezikshmërisë së komunitetit GAL00-ENT-601-Y-TTM-0016

Plani i TAP-it për menaxhimin e trashëgimisëkkulturore GAL00-PMT-601-Y-TTM-0002

Plani i angazhimit të palëve të interesit TAP-CEA-PL-0003

Procedura e ankesave nga pala e tretë për Greqinë GAL-PMT-601-Y-TPG-0001

Plani për rikthimin e e mjeteve të jetesës në gjendjen e

mëparshme

GAL00-PMT-660-X-TTA-0001

PKK Menaxhimi i punësimit, trajnimit dhe kantierit të punës së -

së

GAL00-ENT-601-Y-TTM-0012

PKK për sigurinë dhe parrezikshmërinë e komunitetit GAL00-RSK-601-Y-TTM-0009

PKK për monitorimin e pajtueshmërisë GAL00-ENT-601-Y-TTM-0006

PKK për parandalimin e rrjedhjeve dhe reagimin ndaj tyre GAL00-ENT-601-Y-TTM-0010




2



Dokumentet e TAP-it në Itali

Plani i sigurisë dhe parrezikshmërisë së komunitetit IAL00-RSK-601-Y-TTM-0027

Plani për menaxhimin e trashëgimisë kulturore IAL00-PMT-601-Y-TTM-0002

Plani i angazhimit të palëve të Interesit TAP-CEA-PL-0005

Procedura e ankesave nga pala e tretë për Italië IAL00-PMT-601-Y-TPG-0001

Plani për rikthimin e mjeteve të jetesës në gjendjen e

mëparshme

IAL00-PMT-660-X-TTA-0001

PKK për sigurinë dhe parrezikshmërinë e komunitetit në det IAL00-RSK-601-Y-TTM-0009

PKK për monitorimin e pajtueshmërisë në det IAL00-RSK-601-Y-TTM-0023


punës në det

IAL00-RSK-601-Y-TTM-0024

PKK për parandalimin e derdhjeve në det dhe reagimin ndaj tyre IAL00-RSK-601-Y-TTM-0020

PKK për sigurinë dhe parrezikshmërinë e komunitetit në tokë IAL00-RSK-601-Y-TTM-0022

PKK për monitorimin e pajtueshmërisë në tokë IAL00-RSK-601-Y-TTM-0006


punës në tokë


PKK për parandalimin e derdhjeve në tokë dhe reagimin ndaj

tyre



Dokumentet e jashtme

Politika Mjedisore dhe Sociale e BERZH-it Gjendet në internet në:

http://www.ebrd.com/news/publications/policies/environmental-and-

social-policy-esp.html [Kontrolluar më 07/03/2016]

Kërkesat e performancës të BERZH-it Gjendet në internet në:

http://www.ebrd.com/who-we-are/our-values/environmental-and-

social-policy/performance-requirements.html%20 [Kontrolluar më

08/03/2016]

Standardet e Performancës të IFC për Qëndrueshmërinë

Mjedisore dhe Sociale

Gjendet në internet në:

http://www.ifc.org/wps/wcm/connect/115482804a0255db96fbffd1a5d

13d27/PS_English_2012_Full-Document.pdf?MOD=AJPERES

[Kontrolluar më 07/03/2016]

Manuali i BEI-së për çështjet mjedisore dhe sociale

Vëllimi I: Standardet mjedisore dhe sociale të BEI dhe Vëllimi II:

Gjendet në internet në

http://www.eib.org/attachments/strategies/environmental_and_social

_practices_handbook_en.pdf [Kontrolluar më 21/04/16]



2



Parimet vullnetare për sigurinë dhe të drejtat e njeriut Gjendet në internet në:

http://www.voluntaryprinciples.org/files/Implementation_Guidance_T

ools.pdf [Kontrolluar më 07/03/2-16]

Udhëzimet e OECD-së për ndërmarrjet shumëkombëshe Gjendet në internet në:

http://www.oecd.org/daf/inv/mne/48004323.pdf [Kontrolluar më

05/05/2016]

Plani i Menaxhimit Mjedisor dhe Social - tap-ag.com · • Të përshkruajë strukturën...

Documents

Transcript of Plani i Menaxhimit Mjedisor dhe Social - tap-ag.com · • Të përshkruajë strukturën...