PERSALINAN FISIOLOGIS

86
1 PERSALINAN FISIOLOGIS dr. Andrianto Dwi Utomo Bag.Obstetri Ginekologi FK. Universitas Sebelas Maret Surakarta TUTORIAL KLINIK

Transcript of PERSALINAN FISIOLOGIS

Page 1: PERSALINAN FISIOLOGIS

1

PERSALINAN FISIOLOGIS

dr. Andrianto Dwi UtomoBag.Obstetri Ginekologi

FK. Universitas Sebelas MaretSurakarta

TUTORIALKLINIK

Page 2: PERSALINAN FISIOLOGIS

2

Gerakan UtamaPersalinan Letak Belakang Kepala

1. Engagemen

2. Desensus

3. Fleksi

4. Putar paksi dalam ~ rotasi internal

5. Ekstensi

6. Putar paksi luar ~ rotasi eksternal

7. Ekspulsi

CARDINALMOVEMENT

Page 3: PERSALINAN FISIOLOGIS

3

ENGAGEMEN

• Ø Biparietal melewati PAP.• Pada primigravida minggu - minggu akhir

kehamilan.• Pada multigravida awal persalinan.• Kepala masuk PAP melalui Ø tranversalis atau Ø

oblique panggul dengan gerakan : » Asynclitismus anterior.» Asynclitismus posterior.» Synclitismus normal.

Page 4: PERSALINAN FISIOLOGIS

AsinklitismusAnterior

AsinklitismusPosterior

Sinklitismusnormal

Page 5: PERSALINAN FISIOLOGIS

5

DESENSUS

• Pada multipara selalu diawali dengan engagemen.

• Gerakan desensus terjadi oleh karena :

»Tekanan cairan amnion.

»Tekanan fundus pada bokong anak.

»Kontraksi otot dinding abdomen.

Page 6: PERSALINAN FISIOLOGIS

6

FLEKSI

• Gerakan fleksi terjadi oleh karena proses desensus menemui rintangan jalan lahir sehingga dagu anak mendekati atau menempel dada.

• Diameter FO ~ Fronto Occipitalis ( 12 cm ) menjadi

Diameter SOB ~ Sub Occipito Bregmatica ( 9 cm )

Page 7: PERSALINAN FISIOLOGIS

Ø FO Ø SOB

FLEKSI

Page 8: PERSALINAN FISIOLOGIS

8

PUTAR PAKSI DALAM

• Gerak pemutaran kepala janin :– Occiput ke anterior kearah simfisis atau– Occiput ke posterior kearah sacrum.

• Terjadi bersamaan dengan penurunan bagian terendah janin setelah masuk PAP.

Page 9: PERSALINAN FISIOLOGIS

9

EKSTENSI

• Kepala dalam keadaan fleksi maksimal , setelah mencapai dasar panggul ekstensi .

• Ekstensi dengan occiput sebagai hipomochlion dibawah simfisis.

• Ekstensi lahir secara berurutan :– Bregma

– Dahi

– Hidung

– Mulut dan dagu

Page 10: PERSALINAN FISIOLOGIS

GERAKAN PPD YANG DILANJUTKAN DENGANEKSTENSI UNTUK MELAHIRKAN KEPALA

Page 11: PERSALINAN FISIOLOGIS

11

PUTAR PAKSI LUAR

• Setelah kepala lahir terjadi restitusi kepala sebesar 450 Putar Paksi Luar 450.

• Gerakan PPL untuk menyesuaikan diri dimana Ø biacriomial bahu masuk Ø anteroposterior PBP.

Page 12: PERSALINAN FISIOLOGIS

12

EKSPULSI

• Menyusul gerakan PPL , bahu nampak dibawah simfisis yang segera diikuti dengan persalinan bahu belakang dan seluruh tubuh janin.

Page 13: PERSALINAN FISIOLOGIS

13

TUTORIALKLINIK

Page 14: PERSALINAN FISIOLOGIS

14

Kepala

“floating” sebelum

engagemen

Page 15: PERSALINAN FISIOLOGIS

15

Desensus

Fleksi

PPD

Page 16: PERSALINAN FISIOLOGIS

Desensus

Putar paksi dalam

Page 17: PERSALINAN FISIOLOGIS

17

PPD sempurna

Awal gerak

Ekstensi

Page 18: PERSALINAN FISIOLOGIS

18

Ekstensi Lengkap

Page 19: PERSALINAN FISIOLOGIS

19

Restitusi Putar Paksi Luar

Page 20: PERSALINAN FISIOLOGIS

20

Persalinan Bahu Depan

Page 21: PERSALINAN FISIOLOGIS

21

Persalinan Bahu Belakang

Page 22: PERSALINAN FISIOLOGIS

KEPALA “ FLOATING “

ENGAGEMEN - FLEKSI- DESENSUS

DESENSUSPUTAR PAKSI DALAM

ROTASI SEMPURNAAWAL EKSTENSI

EKSTENSI LENGKAP

RESITUSI - PPL

PERSALINAN BAHU DEPAN

PERSALINAN BAHU BELAKANG

Page 23: PERSALINAN FISIOLOGIS

23

Page 24: PERSALINAN FISIOLOGIS

24

Penatalaksanaan PersalinanAktif

• Persalinan berakhir MAKSIMUM 12 jam setelah pasien berada dalam kamar bersalin (dinyatakan inpartu).

• Setelah inpartu masuk KALA I fase AKTIF vaginal toucher dilakukan SETIAP 2 JAM.

• Hasil PANTAUAN dan AKTIVITAS MEDIK ditulis dalam partograf.

Page 25: PERSALINAN FISIOLOGIS

25

Identifikasi Parturien

• Keadaan umum ibu dan anak.

• Fase persalinan.

• Keadaan selaput ketuban.

• Riwayat perdarahan Pervaginam.

Page 26: PERSALINAN FISIOLOGIS

26

Vaginal Toucher

• Servik : dilatasi – pendataran - konsistensi • Bagian terendah janin : situs – habitus –posisi –

presentasi.

• Ketuban : + / - , warna , bau

• Station : penurunan bagian terendah

• Arsitektur panggul & jalan lahir.

• Vagina & Perineum.

Page 27: PERSALINAN FISIOLOGIS

• Station bagian terendah janin.

• Station 0 = hodge III ( setinggi spina ischiadica )

Page 28: PERSALINAN FISIOLOGIS

• Posisi Lithotomi.

• Labia minor disisihkan kelateral

• Inspeksi untuk melihat kelainan yang ada

Tehnik Vaginal Toucher

Page 29: PERSALINAN FISIOLOGIS

• Jari telunjuk dan tengah dalam keadaan lurus dimasukan jalan lahir.

• Hindari kontaminasi dari anus dengan melipat jari ke 4 dan 5

Tehnik Vaginal Toucher

Page 30: PERSALINAN FISIOLOGIS

30

Indikasi VT

• Menentukan fase persalinan.

• Menentukan letak janin.

• Memeriksa keadaan jalan lahir.

• Saat ketuban pecah.

• Ibu merasa ingin meneran.

• DJJ mendadak buruk [ gawat janin ].

Page 31: PERSALINAN FISIOLOGIS

31

PersiapanPertolongan Persalinan

• Persiapkan perlengkapan pertolongan persalinan fisiologis.

• Bersihkan perineum , pubis dan paha parturien.

• Kosongkan kandung seni dan rectum kalau dianggap perlu.

Page 32: PERSALINAN FISIOLOGIS

32

Manajemen Kala I

1. Persetujuan Tindakan Medik2. Menilai kondisi Ibu3. Melakukan periksa luar4. Melakukan periksa dalam5. Menentukan imbang fetopelvik6. Menentukan rencana persalinan7. Menetapkan Dx inpartu8. Menilai Kemajuan persalinan9. Memantau kondisi ibu10. Memantau kondisi janin11. Memasukkan hasil pemantauan ke dlm partograf12. Kesimpulan

Page 33: PERSALINAN FISIOLOGIS

33

Penatalaksanaan KALA I

• Persiapkan dan isi partogram sesuai . hasil observasi dan aktivitas medik lain.

• Pada kasus resiko rendah : observasi DJJ setiap 30 menit setelah his.

• Pada kasus resiko tinggi : observasi DJJ dilakukan lebih sering.

Page 34: PERSALINAN FISIOLOGIS

34

Posisi Ibu :• Modifikasi posisi DORSAL .

• Lithotomi .

• Lateral .

Penatalaksanaan KALA II

Pembukaan servik lengkap

Page 35: PERSALINAN FISIOLOGIS

35

Tujuan pertolongan KALA II

• Melahirkan “ well born baby ”.

• Mengupayakan “ well health mother ”.

• Mencegah infeksi janin dan traktus genitalia.

• Mencegah kerusakan otot dasar panggul dan perineum yang berlebihan.

Page 36: PERSALINAN FISIOLOGIS

36

Penatalaksanaan KALA II • Tanda-tanda awal kala II :

– Kontraksi kuat dan terasa sangat nyeri.– Ketuban pecah.– Penderita ingin meneran VT

• His dan kekuatan meneran akan mendorong janin melewati jalan lahir.

• Pada saat “crowning” perlu kerja sama antara parturien dan penolong persalinan.

• Penanganan khusus dilakukan bila :– Kala II memanjang.– Terdapat gawat janin / ibu.– Kepala janin didasar panggul > 30 menit.

Page 37: PERSALINAN FISIOLOGIS

37

KALA II

• Kontraksi uterus ã 3 – 5 menit 60 – 90 detik.

• Pemeriksaan DJJ ã 5 menit .• Kateterisasi VU hanya kalau perlu.• Amati warna air ketuban dan kemungkinan

perdarahan pada kala II .• Pemeriksaan nadi ã 30 menit .• Pemeriksaan tekanan darah ã jam .

Page 38: PERSALINAN FISIOLOGIS

38

Perkiraan Lama Persalinan

Nuli para Multipara

Kala I8¼ jam

( 2 – 12 jam )

5½ jam

( 1 – 9 jam )

Kala II½ jam

( ¼– 1 jam )

¼ jam

( 0 – ¾ jam )

Kala III¼ jam

( 0 – 1 jam )

¼ jam

( 0 – ½ jam )

Total9 jam

(2¼ – 14 jam)

6 jam

(1-10¼ jam)

Page 39: PERSALINAN FISIOLOGIS

Perasat RITGENGerakan defleksi diatur dengan melakukan tekanan ringan keatas pada dagu dan mendekatkan subocciput pada simfisis

Page 40: PERSALINAN FISIOLOGIS

Melahirkan bahu depan

Page 41: PERSALINAN FISIOLOGIS

Melahirkan bahu belakang

Page 42: PERSALINAN FISIOLOGIS

KLEMTALI PUSAT

Page 43: PERSALINAN FISIOLOGIS
Page 44: PERSALINAN FISIOLOGIS

44

Penatalaksanaan KALA III

• Segera setelah anak lahir , TFU dan kwalitas kontraksi uterus segera ditentukan.

• Bila persalinan tunggal dengan perdarahan biasa :– Injeksi Methergin 0.2 mg i.m ( oksitosin 5 u i.m ).– Amati terjadinya kontraksi uterus dan regangkan tali

pusat .– Bila diperkirakan plasenta sudah terlepas , lahirkan

plasenta !– Hindari tertinggalnya selaput ketuban dalam uterus

HPP !

Page 45: PERSALINAN FISIOLOGIS

1. Injeksi Uterotonika.

2. Tarikan terkendali pada tali pusat.

3. Menahan uterus ke postero-kranial.

PERTOLONGAN AKTIF

KALA III

Page 46: PERSALINAN FISIOLOGIS

46

Penatalaksanaan KALA IV

• Penilaian kontraksi uterus.

• Perbaiki luka jalan lahir / episiotomi.

• Observasi ketat di kamar bersalin selama

2 jam pasca persalinan.

• Pindahkan ke ruang nifas , bila :– Keadaan umum ibu baik.– Kontraksi uterus baik.– [ - ] Perdarahan pasca persalinan.

Page 47: PERSALINAN FISIOLOGIS

47

EPISIOTOMI

TUTORIALKLINIK

Page 48: PERSALINAN FISIOLOGIS

48

• Tindakan insisi pada perineun yang menyebabkan terpotongnya selaput lendir vagina, cincin selaput dara, jaringan pada septum rektovaginal, otot-otot dan fasia perineum dan kulit sebelah depan perineum

EPISIOTOMI

Page 49: PERSALINAN FISIOLOGIS

49

EPISIOTOMI

• Indikasi ibu :

misalkan pd primipara, persalinan sungsang,

persalinan dgn cunam, ekstraksi vakum, dan

anak besar

• Indikasi janin :

Sewaktu melahirkan janin prematur

Sewaktu melahirkan janin letak sungsang, me-

lahirkan janin dgn cunam, ekstraksi vakum dan janin

besar, distosia bahu

Page 50: PERSALINAN FISIOLOGIS

50

EPISIOTOMI

• Lazimnya episotomi dilakukan saat kepala terlihat selama kontraksi sampai diameter 3-4 cm

• Pada kelahiran dengan forceps, episiotomi dilakuan setelah pemasangan forseps

Page 51: PERSALINAN FISIOLOGIS

51

EPISIOTOMI

• Episiotomi medialis

• Episiotomi mediolateralis

• Episiotomi lateralis

Page 52: PERSALINAN FISIOLOGIS

52

EPISIOTOMI

• Insisi dimulai dari ujung terbawah introitus vagina sampai batas atas otot-otot sfingter ani

Page 53: PERSALINAN FISIOLOGIS

53

EPISIOTOMI

• Insisi dimulai dari bagian belakang introitus vagina menuju arah belakang dan samping ( kiri atau ka- nan ) sepanjang kira-kira 4 cm• Teknik penjahitan luka dilakukan sedemikian rupa sehingga setelah penjahitan selesai hasilnya harus simetris

Page 54: PERSALINAN FISIOLOGIS

54

EPISIOTOMI

• Insisi dilakukan kearah lateral mulai kira-kira pada jam 3 atau 9 Teknik ini sekarang tidak dilakukan lagi karena banyak menimbulkan komplikasi yaitu luka insisi dapat melebar kearah pembuluh darah pudendal

interna shg menimbulkan perdarahan yg banyak, serta parut yang terjadi dapat menimbulkan rasa

nyeri yang mengganggu penderita

Page 55: PERSALINAN FISIOLOGIS

55

EPISIOTOMI

Karakteristik Mediana Mediolateral

Perbaikan scr bedah Mudah Lebih sulitPenyembuhan tdk sempurna Jarang lebih seringNyeri pasca operasi Minimal LazimHasil anatomi Sangat baik Kdg tdk sempurnaKehilangan darah Kurang BanyakDispareuni Jarang Kadang-kadangPelebaran/Ruptur Lazim Tdk lazim

Tipe Episiotomi

Page 56: PERSALINAN FISIOLOGIS

56

DIAGRAM EPISIOTOMI

Page 57: PERSALINAN FISIOLOGIS

57

Page 58: PERSALINAN FISIOLOGIS

58VERTEX TERLIHAT DI VULVA

Page 59: PERSALINAN FISIOLOGIS

59

Saat parturien meneran , perineumditahan dengan kasa steril

Page 60: PERSALINAN FISIOLOGIS

Introitus vaginae menipisPersiapan episiotomi

Page 61: PERSALINAN FISIOLOGIS

INFILTRASI LIGNOCAINE 1%

Page 62: PERSALINAN FISIOLOGIS

INFILTRASI LIGNOCAINE 1%

Page 63: PERSALINAN FISIOLOGIS

INFILTRASI LIGNOCAINE 1%

Page 64: PERSALINAN FISIOLOGIS

Desensussemakin bertambah

Page 65: PERSALINAN FISIOLOGIS

EpisiotomiMediolateral

Page 66: PERSALINAN FISIOLOGIS

Fleksi dipertahankan

Page 67: PERSALINAN FISIOLOGIS

Fleksi dipertahankan

Page 68: PERSALINAN FISIOLOGIS

Membantu gerak ekstensi[ RITGEN ]

Page 69: PERSALINAN FISIOLOGIS

RESTITUSI 450 KE KIRI

Page 70: PERSALINAN FISIOLOGIS

PEMERIKSAANLILITAN TALI PUSAT

Page 71: PERSALINAN FISIOLOGIS

AWAL PUTAR PAKSI LUAR

Page 72: PERSALINAN FISIOLOGIS

AKHIR PUTAR PAKSI LUAR

Page 73: PERSALINAN FISIOLOGIS

BAHU DEPAN AKAN LAHIR

Page 74: PERSALINAN FISIOLOGIS

PERSALINAN BAHU DEPAN

Page 75: PERSALINAN FISIOLOGIS

PERSALINAN BAHU

BELAKANG

Page 76: PERSALINAN FISIOLOGIS

EKSPULSITUBUHJANIN

Page 77: PERSALINAN FISIOLOGIS

TALI PUSAT DI KLEM

Page 78: PERSALINAN FISIOLOGIS

Injeksi uterotonika

&Traksi

terkendali pada

tali pusat

Page 79: PERSALINAN FISIOLOGIS

Melahirkanplasenta

Page 80: PERSALINAN FISIOLOGIS

Melahirkanplasenta

Page 81: PERSALINAN FISIOLOGIS

Melahirkanplasenta

Page 82: PERSALINAN FISIOLOGIS

MenghangatkanTubuh bayi

Page 83: PERSALINAN FISIOLOGIS

oksigenasi

Page 84: PERSALINAN FISIOLOGIS

Pernafasan buatan

setelah jalan nafas bersih

Page 85: PERSALINAN FISIOLOGIS

85

intubasi

Page 86: PERSALINAN FISIOLOGIS

86

Media Audio -Visual

Bagian Obstetri Ginekologi

FK. Universitas Sebelas Maret

Surakarta