DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ RADYASYON ONKOLOJİSİNDE YOĞUNLUK RADYASYON ONKOLOJİSİNDE YOĞUNLUK

AYARLI RADYOTERAPİ (YART) DOZİMETRİSİAYARLI RADYOTERAPİ (YART) DOZİMETRİSİ

Öğr.Gör. Zafer Karagüler

Dokuz Eylül Üniversitesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı

DEÜTF Rad. Onk.

Hazırlık AşamasıHazırlık Aşaması “Dokuz Eylül Üniversitesi Radyoterapi Merkezi Makine

ve Ekipman Yenileme Projesi” kapsamında, YART uygulamasının başlatılması için karar alınmıştır.

Mayıs 2002 de araştırmalar yapılmaya başlanmış ve belirlenen hedefler doğrultusunda radyoterapi sistemi oluşturulmuştur.

YART dozimetrisi için film dozimetri yöntemi tercih edilmiştir.

DEÜTF Rad. Onk.

Mevcut DonanımMevcut DonanımLineer Hızlandırıcı (Primus)

– MLC (29 çift)– Dijital portal görüntüleme – 6-18 MV-X & 6 Kademe elektron enerjili

BT(Somatom Emotion)3B Tedavi Planlama Sistemi (Oncentra)

– 3B,YART

DEÜTF Rad. Onk.

Lazer TarayıcıLazer Tarayıcı

Yüksek çözünürlükte lazer tarayıcı– PTW Fips Plus – MEPHYSTO Yazılım

DEÜTF Rad. Onk.

YART Başboyun Fantomu veYART Başboyun Fantomu veKodak EDR2 FilmKodak EDR2 Film

-20 cm çapında-1cm kesit kalınlığında-Su eşdeğeri RW3

DEÜTF Rad. Onk.

RTISRTIS-CT, TPS, HIS ve Linak arasında veri kaydı

ve transferi sağlayan , Dokuz Eylül Üniversitesinin katkıları ile oluşturulan radyoterapi bilgi sistemi yazılımı

DEÜTF Rad. Onk.

YART de Dozimetre YART de Dozimetre AşamalarıAşamaları

BT Simülatör

PlanlamaLinak

Işınlama

DozimetreKarşılaştırma

&Değerlendirme

DEÜTF Rad. Onk.

BT Simülatör BT Simülatör BT koordinatları

belirlenir – 2 yan, 1 tepe lazer

Referans noktalar baryum ile işaretlenir

Çekim yapılır TPS’e otomatik

transfer yapılır

DEÜTF Rad. Onk.

PlanlamaPlanlama Referans noktalar

planlama sistemine tanıtılır

PTV ve OR tanımlamaları yapılır

Gantry açıları belirlenir İstenen doz tanımlamaları

yapılır (Optimizasyon) Hesap yaptırılır

DEÜTF Rad. Onk.

Planlama SonucuPlanlama Sonucu Planlama sonucu DVH

ile değerlendirilir. Uygun planın elde

edildiğinden emin olunduğunda plan verileri linaka transfer edilir.

DEÜTF Rad. Onk.

Fantomun HazırlanmasıFantomun Hazırlanması Filmler kesit aralarına

yerleştirilir. Film pozisyonlarını

belirleyen noktalar belirlenir

Fazlalıklar işaretlenerek kesilir

Lazerler referans noktalara çakıştırılır.

DEÜTF Rad. Onk.

DEÜTF Rad. Onk.

DEÜTF Rad. Onk.

DEÜTF Rad. Onk.

DEÜTF Rad. Onk.

Yoğunluk HaritasıYoğunluk Haritası Portal görüntüleme ile

elde edilen yoğunluk haritası, TPS ten elde edilen yoğunluk haritası ile karşılaştırılmaktadır.

DEÜTF Rad. Onk.

Referans Noktada Doz TespitiReferans Noktada Doz Tespiti

Fantom merkezi boyunca doz ölçümü yapabileceğimiz bir hat mevcuttur.

Bu düzenekle fantom merkezinde doğrudan gerçek doz ölçümü yapılabilmektedir.

DEÜTF Rad. Onk.

Referans noktada yapılan gerçek doz ölçümünde TPS hesabına göre -%1.3 oranında düşük doz tespit edilmiştir.

DEÜTF Rad. Onk.

Yoğunluk Dağılımının Yoğunluk Dağılımının Karşılaştırılması Karşılaştırılması

DEÜTF Rad. Onk.

Doz Profili İle KarşılaştırmaDoz Profili İle Karşılaştırma Referans noktalar dikkate

alınarak profil düzlemi belirlenir.

Seçilen düzlem TPS ten elde edilen düzlem ile uyumlu olduğundan emin olunmalıdır

DEÜTF Rad. Onk.

DEÜTF Rad. Onk.

0

20

40

60

80

100

120

-15,00 -10,00 -5,00 0,00 5,00 10,00 15,00

Seriler 1

DEÜTF Rad. Onk.

Merkez Eksende Fantom ve TPS ten Elde Edilen Doz Profillerinin Karşılaştırılması

0

20

40

60

80

100

-15 -10 -5 0 5 10 15

Fantom TPS

?

?

DEÜTF Rad. Onk.

Gamma evaluation

MΔD

MΔr

1Δr

Δr

ΔD

ΔD2

M

2

2M

2

(Low et al., Med.Phys. 25, 656 – 661, 1998)

DEÜTF Rad. Onk.

Gama Değeri (Kalite İndeksi) Gama Değeri (Kalite İndeksi)

DEÜTF Rad. Onk.

Gama Değeri (Kalite İndeksi)Gama Değeri (Kalite İndeksi)

DEÜTF Rad. Onk.

SonuçSonuç Mevcut sistemimizde: MU’ ün en az 10 olarak tanımlanması En küçük alan boyutunun 4x4 olması Segment sayısının en fazla 8 olması Gantry açı sayısının 7-9 arasında olması uygun

doz dağılımı ve daha pratik uygulama sağlamaktadır.

Leaf pozisyon kalibrasyonu, dozimetri sonucunu etkilemekte.

DEÜTF Rad. Onk.

KaynaklarKaynaklar

AAPM 82 Guidance document on delivery, treatment planning, and clinical implementation of IMRT: Report of the IMRT subcommittee of the AAPM radiation therapy committee

AAPM 85 TISSUE INHOMOGENEITY CORRECTIONS FOR MEGAVOLTAGE PHOTON BEAMS

AAPM 62 American Association of Physicists in Medicine Radiation Therapy Committee Task Group 53: Quality assurance for clinical radiotherapy treatment planning

AAPM 72 BASIC APPLICATIONS OF MULTILEAF COLLIMATORS