M A GA R N H E M

2 0 1 2

Lieve BerthaGoed afgewissele stemmen terwijl ze zingen over het meisje die ze graag als vriendin willen hebben.

ModeZwervers en bejaarden zijn vaak inspirerend gekleed.

Streetstyle in Arnhem

Interview met

Vitessespeler

Topspits Bosco Bursac vertelt over zijn komst bij Vitesse

oud

Vrede tussen

Arnhem en NijmegenROUTE

InhoudsopgaveVrijheid is.... Tweets van de redactie Pagina 3

Streetstyle in Arnhem Pagina 4

Arnhem is groen van binnen en van buiten Pagina 6

Wat heeft de diaconessenkerk met koffie? Pagina 7 Radiocolumn: We putten de aarde uit Pagina 8

Loop je weg door eerlijk Arnhem Pagina 9

Worden Arnhem en Nijmegen ooit vriendjes? Interview met de stadsdichter van Nijmegen Pagina 10 Column: Wat doe je nou? Pagina 11

Long Tall Ernie and the Shakers live in Luxor Pagina 12

Wil de liefste Bertha opstaan?! Pagina 13

De vrije kunstenaars van EPIX Pagina 15

Pien tovert uit lk stukje natuur een prachtig juweel Pagina 16

Vind de onbekende schatten van Arnhem Pagina 17

Zuid Centraal houdt van Arnhemmers Maar houdt Arnhem ook van Zuid Centraal? Pagina 19

Autisten raken hun plek kwijt Pagina 20

Bosko Bursac nog niet achter de geraniums Pagina 22

Recensie Lieve Bertha Pagina 23

Lezersverhaal: Vrijheid in een shot wodka Pagina 24

Gadgets: Arnhem 2.0 Pagina 26

Column: Een niet zo groene Apple Pagina 27

Arnhem is.... Pagina 27

UitAgenda Pagina 28

3MagArnhem

Arjanne Aleman: Gewichtloos rondzweven in de wondere wereld onder water. Helder water en overal om me heen prachtig ko-raal en kleurige vissen. #vrij

Carina den Otter: Op een zeilbootje ron-dvaren op de Friese meren, met zon en wind, onder het genot van goede discus-sies of eindeloze stilte. #vrijheid

Desmond Feteris: Vrijheid is op de tweede dag van een festival bij het ochtendgloren je eerste biertje openen, omdat niemand er raar van zal staan te kijken.

Ellyne Lahaye: Vrijheid is werkelijk ge-lukkig zijn met alles wat je hebt

Femke Prosman: Vrijheid is zonder make-up op buiten lopen terwijl je mee krijst met alle nummers die op je iPod staan, zonder hierop beoordeeld te worden

Nando Kasteleijn: Vrijheid is de school uit lopen, de zon zien schijnen en weten dat je vakantie hebt.

Janine Guijt: Vrijheid is mijn mooiste jurk dragen, zonder mij ook maar een fractie van een seconde af te vragen of ik te overdressed ben.

Sanna de Boer: Het is 27 graden, korte broek & all stars aan. Op het balkon in een hangmat, met een glas cola en mijn vriend aan mijn zij. Vrijheid & geluk!

Tweets van de eindredactie

4MagArnhem

Ik pik vooral veel kleding van mijn moederDat Arnhem bekend staat om haar affiniteit met fashion kan zelfs de grootste mod-ehater niet ontkennen. Maar hoe zit het met de inwoners? Wat hebben zij met mode? Waar shoppen zij hun dagelijkse kloffie bij elkaar? En vooral: wat dragen ze, eigenlijk?

Door Janine Guijt en Anouk Kwant

Arnhemmers en hun modegevoel

Leonie (25)In het Modekwartier treffen we Leonie. Dat zij veel met mode bezig is, mag duidelijk zijn, want in het dagelijks leven is Leonie mede-eigenaar van vintagewinkel Froufrous. Of ze, afgezien van haar baan, ook veel met kleding bezig is? Mode is naast mijn werk ook mijn hobby. Ik ben er dageli-jks mee bezig. Dat varieert van blogs en shows bekijken op het internet tot outfits samen stel-len. Op de vraag of Arnhem een modestad is antwoordt Leonie met een vastbesloten ja. Er zijn hier veel creatieve mensen, leuke, aparte win-keltjes en we hebben natuurlijk ArtEZ. Maar, voegt ze eraan toe Arnhem is qua modestad nog wel een beetje upcoming. Het kan altijd beter.

Blondeau (25)Vlak voor het gebouw van Artezfaculteit Art & Design ont-moeten we Blondeau, een Duitse student Productdesign. Zijn nonchalante doch modebewuste outfit lijkt doordacht, maar niets is minder waar. Ik ben eigenlijk nauwelijks met mode bezig. s Ochtends grijp ik zomaar wat uit mijn kast. Waar Blondeau winkelt, verschilt een beetje. Het ligt er een beetje aan hoeveel geld ik heb. De ene keer ga ik naar de H&M, maar ik koop ook wel eens tweedehands. Of Arnhem een modestad is, kan hij niet direct zeggen, daar kent hij de stad niet goeg genoeg voor. Maar ik denk wel dat de modestudenten een bepaalde invloed op deze stad uitoefenen, besluit Blondeau. Op de vraag wat Blondeau draagt, haalt hij zijn schouders op. Ik heb eigenlijk geen flauw idee. Ik kan me alleen nog herinneren dat dit jasje van het Duitse merk Daniels is. Tsja, daar moeten we het dan maar mee doen.

Marcia (20)Even verderop is Marcia de post aan het lopen. Naast het be-zorgen van brieven en het maken van muziek - Marcia is full-time muzikant - is ze ook graag met mode bezig. Ik vind het leuk om voor een optreden mooie kleding bij elkaar te zoeken, of om modetijdschriften te lezen. Marcia winkelt vooral bij grote winkelketens als H&M en ZARA en schroomt daarbij zeker niet om even de herenafdeling te checken. Ik ben dol op mannenkleding!

Marcia draagt een bontjas van Tommy Hilfiger uit New York, haar broek, schoenen en sjaal komen respectievelijk van de heren- en damesafdeling van H&M. De tas is van American Appearal.

s Ochtends

grijp ik zomaar

wat uit mijn kast.Blondeau

5MagArnhemHendrikje (21)Of Hendrikje iets met mode heeft is een vraag in de categorie open deur. Ze studeert namelijk Fashion Design aan ArtEZ hogeschool voor de kunsten. Ei-genlijk ben ik altijd met mode bezig. Vierentwintig uur per dag. Zelfs als ik slaap. Je zou verwachten dat zon modeliefhebber in hart en nieren dan ook heel wat uurtjes in winkelstraten doorbrengt, maar dat valt mee. Eigenlijk winkel ik niet heel veel. Ik pik vooral veel kleding van mijn moeder. Verder ben ik dol op tweedehands kleding. Qua modestad valt Arnhem een beetje tegen, vindt Hendrikje. Be-halve de mode-acedemie en de modeshows van afstuderende studenten is Arnhem nou niet per se een modestad.

Hendrikje draagt een blouse die ze cadeau kreeg uit Duitsland, het jasje en de ketting komen uit haar moeders kast, de rok heeft ze tweedehands op het Waterlooplein gescoord en aan haar voeten prijken Dr. Martens.

Anne (24)Net als haar medestudent Hendrikje is de geheel in het zwart gehulde Anne ook 24/7 met mode bezig. Als ik op straat ben, ben ik altijd aan het bestuderen wat mensen dragen. Ik vind vooral de mensen interes-sant die, zonder dat ze het door hebben, heel inspirerend gekleed zijn. Voor mij zijn dat vaak zwervers of bejaarden. Maar Anne haalt eigenlijk overal haar dagelijkse portie mode-inspiratie vandaan. Interieur, kunst, fotos, alledaagse voorwerpen.. Eigenlijk vind ik overal mode-invloeden in terug. Haar favoriete designers? Raf Simons en de designers van modehuis Cline. Anne win-kelt vooral bij ZARA, H&M, op de rommel-markt en af en toe koopt ze een duur de-signeritem.

Anne draagt een coltrui van COS, een zelf-gemaakte broek en schoenen van Dries van Noten.

Julian (21)In een lokaal van hogeschool ArtEZ zit vierdejaars modestudent Julian hard te werken aan zijn afstudeercollectie. Toch heeft hij even tijd om te poseren voor DagArnhem. Ook ik kijk altijd en overal om mij heen, op zoek naar mode, vertelt Julian. Dat levert inspiratie op, maar ook een hoop frustratie. Zoals Hendrikje wel eens kledingstukken van haar moeder steelt, duikt Julian ook regelmatig in de kledingkast van zijn vader voor fijne mode-items. Zijn favoriete merken zijn de beruchte John Galliano en Prada. Over het modegehalte van Arnhem is Julian niet bepaald te spreken. Ik woon in het zogenaamde kwartier, zegt hij enigszins smalend. Maar van mode is weinig sprake, hoor. Ik kom er bijna niemand tegen. Op zich zou het best leuk kunnen zijn, maar er is nu eenmaal weinig publiek voor. Nee, als ik afgestudeerd ben, wil ik zo snel mogelijk weg uit Arnhem.

Julian draagt een jasje en t-shirt van ZARA, een broek van H&M en sch-oenen van een outlet.

6MagArnhem

FietstaxiVanaf station Arnhem gelopen, kom ik meteen een erg aardige Indische man tegen. Hij zit op een fiets, niet zomaar een fiets, maar een fiets-taxi, zoals die in Indonesi. Met een lach van oor tot oor vertelt hij trots over zijn werk. Rond het station van Arnhem zie je een hoop bussen die van hot naar her door Arnhem rijden. Een mooie tegenhanger Arnhem, zon fietstaxi ecologisch verantwoord! Hij vertelt: Iedereen wordt vrolijker in maart de zon maakt mensen gewoon blij. Mijn werkseizoen begint nu, want in de winter en herfst wil er niemand achterop. De man wordt voornamelijk geboekt door sym-pathieke mensen, die de tijd hebben voor een mooie en relaxte fietstocht door Arnhem. Mensen met haast springen niet zomaar achterop. Vooral jongeren en zakenlui hebben hier geen geld voor over, vertelt de fietschauffeur. Ouderen en mensen die de tijd hebben, vervoer ik vaker dan jongeren, want zij gaan allemaal met het OV.

Duurzaam ArnhemDe lente is nu echt begonnen - lachende gezichten, ijsjes en vrolijke fietsers vullen het straatbeeld van Arnhem. De zon maakt iedereen blij: de bloemen bloeien, mensen scoren hun nieuwe lente-outfit, en alles ziet er duidelijk een stuk mooier uit met de zon. Maar heeft Arnhem een hart voor Groen? Doet de stad iets aan duurzaamheid en natuur?

Door Anouk Kwant

Klein natuurIn het centrum van Arnhem zijn niet veel bomen, perkjes en andere natuurlijke plekjes te vinden. Af en toe kom je een Arnhemse optimist tegen: Ik woon in de stad en ik heb geen voortuin, maar wel een bloembak 120 cm bij 25 centimeter - maar natuurlijk kan ik daar een paar viooltjes in poten. Gezellig toch? In huizen, voor het raam in de binnenstad van Arnhem, zie je veel plantjes en bloemetjes staan. Of ligt dat misschien aan het lenteseizoen , want iedereen voelt natuurlijk voorjaarskriebels. Al met al is de binnenstad van Arnhem gezellig groen, niet te opvallend maar ook niet verscholen. De bloemetjes worden letterlijk buiten gezet bij bloemenwinkels en de zon helpt de stad een straaltje mee met het fris, schoon en licht te maken.

Duurzaam?Rond de centrale winkelstraten staan ontelbaar veel fietsen een pluspunt! Jammer dat er nergens een prullenbak staat, waar je het afval gescheiden in kunt gooien. Ook de vuilophaaldienst scheidt het vuil niet meteen, maar dit wordt natuurlijk in een later stadium gedaan. Arnhem heeft prachtige perkjes rondom het centrum, met beelden en fonteintjes, bloemen en struikjes. Naar mijn mening heeft Arnhem genoeg natuur, oog voor hygine en heeft leuke initiatieven, zoals de fietstaxi.

7MagArnhem

Fair Trade zijn past mooi bij de filosofie van het kerk zijn. Het staat voor een goed beheer van de aarde en op een eerlijke manier met mensen om gaan. Het is een heel praktische manier van je geloof uitdragen. Om het la-bel Fair Trade te krijgen moet de kerk voldoen aan drie eisen. Ten eerste moeten ze gebruik maken van Fair Trade koffie, thee en suiker. Ten tweede moet de ge-meente de producten van de wereldwinkel onder de aan-dacht brengen van de leden en tot slot moeten ze het Fair Trade gedachtegoed uitdragen in hun eigen omgev-ing. Houdt de gemeente dit zes maanden vol, dan mag de Diaconessekerk zich officieel Fair Trade noemen.

Jentink vertelt dat ze het eerst niet zo nodig vonden om voor de officile titel te gaan. We gebruikten al Fair Trade producten en vonden het eigenlijk wel goed zo. Maar toen we er wat meer over begonnen te praten en nadenken leek het ons als gemeente toch ook belangrijk om mensen bewust te maken van Fair Trade pro-ducten, zodat het zich zou verspreiden als een olievlek. En zo begonnen ze in het najaar van 2011 aan de overige twee criteria te werken. Het doel van Fair Trade producten is dat boeren in ontwik-kelingslanden een eerlijke prijs krijgen voor hun waar. Daarnaast worden ze ook verzekerd van een gegarandeerde afname van het product. De boer weet dan bij het verbou-wen al dat hij het kan verkopen waardoor ze op een duur-zamere manier kunnen landbouwen en genoeg zekerheid hebben om investeringen te doen in landbouwmachines.

We begonnen met een kerkdienst rond het thema. Hier kregen we voornamelijk positieve reacties op. Eigenlijk was er maar een negatieve reactie van iemand die het teveel weg vond hebben van reclame maken en dat niet vond kunnen als

kerk. Na de dienst was er een tafel met Fair Trade producten en verkochten ze gelijk voor vierhonderd euro aan spullen.

Sinds die zondag probeert de gemeente om de producten ook buiten hun eigen kerk onder de aandacht te brengen. Zo hebben we contact gehad met het wijkblad waar een stukje in kwam over de actie en was er laatst een muziek-festival vanuit de wijk wat plaatsvond in de kerk en waarbij door de kerk duidelijk werd gemaakt dat de Diaconessen-kerk alleen nog maar zuivere koffie drinkt. Ook kookt de gemeente regelmatig bij de daklozenopvang en gebruikt hiervoor nu ook waar mogelijk Fair Trade producten.

Duurzaamheid en een eerlijke wereld, een concept wat je steeds meer tegenkomt in onze samenleving. Niet alleen linkse hippe mensen houden zich er mee bezig. In Arnhem is er ook een kerk die een bijdrage wil leveren aan een eerlijke en duurzame wereld. Jeanine Jentink, lid van de diaconie van de Diaconessenkerk, vertelt dat de kerk al gebruik maakte van Fair Trade producten maar dat ze nu proberen helemaal Fair Trade te worden.

De Diaconnesenkerk drinkt

alleen nog zuivere koffie Door Arjanne Aleman

De diaconessen kerk doet fairtrade. (Foto: Martijn Peek)

We vonden het als gemeente toch belangrijk om mensen bewust te maken van Fair Trade producten.

8MagArnhem

Jentink vindt de kritiek die regelmatig te horen is over Fair Trade producten kort-zichtig. Zo las ik laatst in de krant dat niet alle schakels tussen het verbouwen van het product en het verkopen in onze winkels op een duurzame manier zou gaan. Als een schakel niet deugt wil dat nog niet zeggen dat het hele proces niet deugt.

Het grootste nadeel aan Fair Trade producten is dat de kosten ook hoger zijn. Dit is een logisch gevolg van het feit dat de boer een eerlijke prijs krijgt. Voor veel mensen is het echter ook de reden om toch voor reguliere producten te gaan. Hoe zit het met de extra uitgave die de kerk hierdoor heeft? Jentink: We hebben dit besproken in de kerkenraad. De Diaconessengemeente is niet arm en we hebben al snel besloten om dit er voor over te hebben. Je moet het ook zien als een vorm van geven aan goede doelen, als een prak-tische manier van christen zijn. Je geeft mensen bestaansrecht door het kopen van Fair Trade producten.

Je geeft mensen bestaansrecht door het kopen van Fair Trade producten.

Column: We putten de aarde uit Luister de column van Sarah Offermans over dit artikel hier:

Verkoop tafel met Fair Trade producten in Diaconessenkerk (Foto: www.diaconessenkerk.nl)

Fair Trade boer (Foto: www.fairtradepeople.nl)

9MagArnhem

De eerlijkste route van ArnhemDoor de stichting Fair Trade Arnhem is er een route uitgestip-peld waarbij je langs alle Fair Trade hotspots komt. Er is een kaart te downloaden op de website www.Fair Tradearnhem.nl met leuke kortingsbonnen erbij. De route brengt je nt buiten het hele drukke centrum van Arnhem en leidt je door de ro-mantische, kleine steegjes van de stad. In zon steegje vinden we Manu, een Fair Trade lunchroom met een vrolijke, uitnodi-gende inrichting. De eigenaar vertelt ons dat Manu nu al 5 jaar bestaat, en dat de naam afgeleidt is van een Zuid-Amerikaans natuurreservaat in het Amazonegebied. Hij is fel voorstander van Fair Trade en is erg enthousiast over het Fair Trade Arn-hem concept.

Wij willen per se met Fair Trade producten werken omdat het handelen met de boeren dan cht eerlijk gaat. Het geld gaat echt naar de boeren en dat is voor ons het belangrijk-ste. Ook krijgen de boeren onderwijs in hoe ze het beste met hun gewassen kunnen omgaan. Van de boeren krijgt Manu koffie en thee, maar hier hangt wel een prijskaartje aan. Toch weerhoud dit mensen niet om een hapje te komen eten in de biologische zaak. Mensen die hier komen, weten dat ze hier meer geld betalen voor een kop koffie, maar hebben dat er-voor over. Mensen zijn bereid meer te betalen, omdat ze zelf bewust willen leven. De eigenaar vertelt dat de maatschap-pij steeds meer behoefte heeft aan Fair Trade en biologische producten. Aangezien het niet goed gaat met de aarde, leven mensen bewuster. Hij noemt als voorbeeld dat de Albert Heijn, die nu ook Fair Trade producten verkoopt omdat er vanuit de consument steeds meer vraag naar is.

De route is leuk om te lopen, maar soms erg onduidelijk. Het is verstandig zelf de adressen van de Fair Trade winkels op te zoeken voordat je onnodig gaat verdwalen. Een andere zaak die op de kaart stond was de Inspiratiewinkel. De naam doet de nieuwsgierigheid aanwakkeren, maar hoewel de winkel op de kaart staat, is de shop zelf opgeheven. Erg jammer dat de Fair Trade route daar niet is bijgewerkt. Lets Coffee heeft haar deuren daarentegen wel openstaan voor het publiek. De aardige eigenaresse vertelt dat Fair Trade koffie ook gewoon vl lekkerder is en biedt ons een kopje aan. Het oude, houten caf heeft juist door de gedateerde in-richting een gezellige sfeer en de koffie is er inderdaad heer-lijk.

Kindleefsteil is een prachtige kledingzaak die naast kinderkl-eding nu ook unieke dameskleding verkoopt. De boetiek wekt een vrolijke indruk met allemaal verschillende kleuren en pa-tronen. De eigenaresse ziet er net zo opgewekt uit als haar winkel zelf. Niet alles is hier Fair Trade, maar het meeste wel. Wij vinden het vooral belangrijk dat onze kleren niet gemaakt worden door arme, Chinese kinderen. Wij zijn echt tegen kin-derarbeid. Naast de brede kledingcollectie zijn er ook knuf-fels, kinderspeelgoed en tassen te vinden in de winkel. De fleurige sfeer in de winkel maakt het bijna onmogelijk niet iets leuks mee te nemen. Met al die kleuren krijg je zin in de zomer!

Eigenlijk zijn alle punten op de Fair Trade route een bezoekje waard. Van de bekende Wereldwinkel tot de vele Fair Trade restaurantjes, overal zijn fantastische producten te vinden en in alle zaken heerst een gemoedelijke sfeer. Als je Fair Trade producten koopt, kan je er zeker van zijn dat ook de mensen in ontwikkelingslanden een goed loon hebben verdient. Het is letterlijk: Fair Trade! En daardoor geniet je des te meer. Als je van plan bent een gezellig dagje uit te gaan in het groene Arn-hem, is de Fair Trade route met zijn unieke winkeltjes echt een aanrader. Het brengt je in een ander, prachtig gedeelte van de stad en maakt je daarmee ook nog eens een stuk bewuster.

Arnhem staat steeds meer bekend als een bewuste stad. In 2008 werd de stad al benoemd tot groenste stad van Europa en nu profileert de Gelderse hoofdstad zich als Fair Trade Arnhem. Maar hoe Fair Trade is Arnhem eigenlijk? Een kijkje in de stad zelf vertelt ons meer.

Door Ellyne Lahaye

Fair Trade lunchroom Manu (Foto: Anouk Kwant)

Kindleefsteil met Fair Trade kleding (Foto: Anouk Kwant) De maatschappij heeft meer behoefte aan Fair Trade.

10MagArnhem

Vrijheid is tussen Arnhem en NijmegenAl sinds het ontstaan van Arnhem en Nijmegen, bestaat er concurren-tie tussen de twee steden. Nijmeegse stadsdichter Dennis Gaens vond dat het weleens afgelopen moest zijn. Arnhem en Nijmegen zouden vrienden moeten worden, schrijft hij in een gedicht over de relatie tussen de twee concurrenten. Dennis schreef het gedicht naar aan-leiding van het Boekenweekthema dat over vriendschap gaat. In een interview met de dichter vertelt hij zijn visie op een mogelijke fusie tussen de twee steden.

Door Ellyne Lahaye

VredeHet gedicht is eigenlijk wel erg gedurfd, vindt u niet?Ik ben van mening dat je wel kunst moet maken die een reactie oproept. Mensen vinden het of te gek, of niet. Als je iets maakt wat ertussenin zit, maak je iets wat eigenlijk geen zeggingskracht heeft. Hoe meer reacties, hoe beter.

Wat vindt u van de negatieve reacties?Vanuit de voetbalkant had ik inderdaad wel negatieve reacties verwacht, ik kan me voorstellen dat een verzoening met de steden daar echt on-mogelijk lijkt. De reacties werden soms wel wat persoonlijk met woorden als kutdichter bijvoorbeeld. Ik vind wel dat mensen zich mogen uit-spreken maar het werd soms wel erg persoonlijk als ze me kutdichter gaan noemen of zeggen dat ik maar in Arnhem moet gaan wonen of willen dat ik afgezet ga worden als stadsdichter. Het valt me op dat de meest negatieve reacties van Nijmegenaren komen.

Wat hebben de steden met elkaar gemeen?Sowieso de ligging, de steden zitten natuurlijk allebei in het oosten van het land. En toch ook de mensen. Ik geef zelf sinds kort les in Arnhem en ik merk toch dat die verschillen tussen de mensen helemaal niet zo groot zijn, hoewel mensen dat wel denken. Het is een andere stad en de sfeer is er iets anders maar in wezen hebben we het over gewone uni-versele mensen. Het had elke andere stad kunnen zijn, maar daar leven die verschillen niet zo.

Wat zijn nou echt de verschillen tussen Nijmegen en Arnhem?Nijmegen is echt een universiteitsstad en in Arnhem heb je de kun-stacademie, dat maakt de beleving al heel anders. In Nijmegen is meer een zwaartepunt op literatuur en film terwijl in Arnhem de mode en

beeldende kunst heel groot is. Nijmegen is ook meer bourgondisch en er is een grotere klik met Duitsland, die je in Arnhem mist. We liggen ook meer naar het zuiden toe, wat ons meer verbind met Limburg. Omdat in Arnhem natuurlijk de kunstacademie zit, is het ook allemaal iets hipper en moderner daar.

Wat zou het nut van een samenwerking tussen de steden zijn?We vullen elkaar eigenlijk perfect aan; wat Arnhem heeft, heeft Ni-jmegen niet en andersom. Bijvoorbeeld de kunst in Arnhem en de schri-jvers hier, daar zou je een mooie klik kunnen maken. Je zou bijvoorbeeld samen een groot festival kunnen organiseren. Waar het elkaar aanvult, zou je tot mooie samenwerkingen kunnen komen.

Klik hier om het radio-item over de stadsdichter te luisteren

11MagArnhemWaarom deed je dat nou?

Hoi Dennis. Ik ken je. Ik weet wie je bent. Je bent de stadsdichter van Nijmegen. Natuurlijk ken ik je, want ik ben zelf hardnekkig Nijmeegs. Net als jij. Anders word je geen stadsdichter van die stad aan de Waal. Mag ik je zeggen eigenlijk? Vast wel. Als mede-Nijmegenaar mag ik dat. En als Nijmegenaren moeten we elkaar steunen, dus in die hoedanigheid mag ik tutoyeren. Schrijvers onder elkaar, weet je wel. Jij beroemd, ik niet. Maar daar hebben we het niet over; Nijmegen is wat ons bindt.

Ineens deed je iets opmerkelijks. Je vond het nodig dat Nijmegen en die andere stad penvriendjes worden. Op een vrijdagavond in je pyjamaatje, met de haartjes nog nat van het douchen, achter je bureau kruipen om te schrijven naar je penvriend. Over de dingen die je gedaan hebt de afgelopen week, over het hoge cijfer voor die rekentoets en over buiten spelen. Eindel-oos buiten spelen. In Nijmegen, want daar ben je de dichter des huizes. En je penvriendje antwoordt. Over het wel en wee aan de andere kant.

Schijnbaar voorzag je een barrire. Je wilde tarten met de regionale xeno-fobie tussen beide rivalen. Je wilde de andere kant in het zonnetje zetten. Je wilde van dat Gelderse elitebolwerk een ondergewaardeerde goedzak maken. Dat kan niet Dennis. Niet als je Nijmegen vertegenwoordigt. Waar het zuiden begint, zijn we niet van geelzwart. Daar zijn we niet van de om-hooggevallen provincialen. Daar zijn we van de Vierdaagse, carnaval, ons Romeinse verleden, Bourgondisch genieten en eniesee.

Wist je het echt niet? Was je echt vergeten dat de kloof tussen Gelders op-portunisme en Nimweegs regionalisme nog altijd bestaat? Geloof je nog steeds niet dat de protestantse elite zich altijd verheven voelde boven het katholieke bolwerk aan de Waal? Kon je het niet laten om Elst als afbaken-ing tussen Nijmegen en de zooi erboven teniet te doen? Is de drang naar schrijven met je penvriend echt groter dan de doelgroep die je behoort te dienen?

Dennis, ik snap het niet. Ik probeer het wel, maar het lukt niet. Alles ander-som, maar in wezen hetzelfde. Dat zei je, over die stad. Wat is je volgende stap? En Gelderland misschien? Doe jezelf dat niet aan, Dennis. Je kan nog terug, veilig ten zuiden van de Waal. Want schrijven kan je, dat heb ik allang gezien. We kunnen ook als broer en zus zijn, schrijf je. Ik heb twee broers, Dennis. Ik hou van ze. En weet je waarom, Dennis? Omdat ze uit Nijmegen komen. Godzijdank uit Nijmegen. Zij weten namelijk wl beter.

Arnhemmers vertellen over vrede tussen Arnhem en Nijmegen

Denkt u dat een eventuele verzoening er ooit zal komen?We hebben de Prins Maurits singel al en de snel-weg die tussen Arnhem en Nijmegen loopt. Maar met onze bevolkingsgroei denk ik dat die steden toch ooit aan elkaar gaan groeien en dat je dan niet anders kunt dan samen n blok te vormen. Hoe ver dat in de toekomst ligt, weet ik niet, maar ik denk dat er een dag komt dat wij n stad zul-len zijn.

Maar is er nu echt sprake van concurrentie of is het meer haat naar elkaar toe?Ik denk dat het vooral met de voetballerij te mak-en heeft, NRC tegen Vitesse natuurlijk. Maar in n van de reacties die ik las begon iemand ook over de 80-jarige oorlog en dat de ene stad wel en de andere niet boog voor de Spaanse overheers-ing. Maar feit is dat je gewoon twee grote steden

naast elkaar hebt liggen en dan wil je graag de verschillen accentueren om jezelf op de kaart te zetten. Maar ik denk zelf dat het vooral met voet-bal te maken heeft. Ik vraag me af of zoiets als de 80-jarige oorlog nog echt meespeelt, het lijkt me dat we daar wel een beetje overheen zijn.

Is het dan zo dat als je uit Nijmegen komt je Arn-hemmers per definitie haat en andersom, zonder chte reden?Ja, in mijn beleving zeker. Een vriend uit Arnhem van mij pest mij ook altijd met Nijmegen en an-dersom. Dat is iets wat je gewoon doet, als je uit Nijmegen komt maak je grapjes over Arnhem en Arnhemmers over ons. Dat is ook het idee van bro-ers en zussen worden wat ik in mijn gedicht noem; ze pesten elkaar weleens, maar eigenlijk weten ze wel beter. Maar uit reacties blijkt dat sommige mensen het wel heel serieus nemen!

Jeroen Schalk

12MagArnhemRocken zoals je vader dat deedDe Arnhemse band Long Tall Ernie and the Shakers had afgelopen zaterdag een renieconcert in Luxor Live in Arnhem. Bekend en berucht in de jaren 70 vanwege de wilde Rock n Roll-concerten. Ondanks dat voorman Long Tall Ernie niet meer leeft, stroomde de zaal vol met fans die graag dit stukje jeugd nog eens wilde herbeleven. Konden de overige vier bandleden de songs ook zo goed bij het publiek overbrengen?

Door Robin Hazeleger

Ik ben benieuwd of ze nog zo tekeer gaan als vroeger, vertelt Wouter, die al heel lang fan is van de band. Ik heb n van hun eerste platen in mijn bezit die ik nog steeds wel eens draai. Zou Jan Rietman nog steeds op de piano springen?

GrapDe groep uit Arnhem werd in 1972 opgericht als een soort (van) grap, maar werd erg populair. De band bestond uit Arnie Long Tall Ernie Treffers, Jan Rietman, Henk the Knife Brui-jsten, Alfons Haket en Alan Macfarlane. Er gingen rondom de band geruchten rond over vechtende bandleden en woeste

optredens. Vooral in het beruchte Spijkerkwartier in Arnhem. Wouter beaamt dit: Bij concerten sprong Jan Rietman bovenop de piano en begon dan, terwijl hij op de piano stond, te spelen. Aan het einde van het optreden moest de piano er aan geloven en werd hij door de hele band in stukken geslagen. Prachtig, vonden we dat.Inmiddels zijn Long Tall Ernie and the Shakers nog maar met zijn vieren, Arnie Treffers overleed in 1995 aan kanker, maar de band bleek nog steeds in staat om de zaal op zn kop te zetten.De ruimte was geheel in 70s verlicht en op de achtergrond sierden archieffotos van de band. Treffers was aanwezig in de vorm van een groot kartonnen bord. Het publiek bestond vooral uit grijze en kalende mannen van middelbare leeftijd, duidelijk fans van het eerste uur. Zodra de bands hits als Big fat mama en Kiss me baby speelde, bleken deze fans nog prima in staat om hun jeugd te herbeleven en het dak eraf te rocken.Dat de band zeker het n en ander heeft uitgehaald in hun verleden, blijkt wel uit de anekdotes van Rietman die hij tus-sen de nummers door vertelde. Ik kan mij nog herinneren dat onze plaat in Duitsland werd uitgebracht. We dachten: daar moeten we iets mee doen. Toen hebben we vervolgens op de achterkant van de plaat wij willen onze fietsen terug laten zetten.

HaketVele fans waren verrast door de zangkwaliteiten van gitarist Alfons Haket. Ik heb nooit geweten dat hij zo goed kon zin-gen, liet n van de aanwezigen weten. Een fan die de band heel trouw volgt zegt: Alfons is vroeger nooit echt aan bod gekomen als zanger, bij een renieconcert als dit heeft hij daar gelukkig mooi de gelegenheid voor.

Halverwege het optreden krijgt ook Henk Bruijstens eigen band, Hank the Knife and the Jets, nog speeltijd. Dit zorgt voor gemengde gevoelens bij het publiek. Ik heb the Jets nooit iets aan gevonden, laat Wouter weten. Toch zijn er ook nog fans die wel met Hank the Knife mee zingen.Uiteindelijk is het moment daar waarop alle fans zich verheugen. De band begint hun grootste hit: Do you remember te spelen en Jan Rietman loopt naar een oude pi-ano aan de andere kant van het podium. Vroeger zou ik wel weten wat me te doen staat, meldt de vertwijfelde Rietman. Opeens klinkt er uit het publiek Klim erop Jan! waarna Jan de daad bij het woord voegt. Rietman besluit op de toetsen te klimmen en daar te blijven staan. Voor hem is het gek ge-noeg. De trouwe fans zullen uiteindelijk op een geslaagde renie van hun favoriete band terug kijken, al blijft nu, bi-jna veertig jaar later, de piano wel heel.

Long Tall Ernie poseert (Foto: AVRO)

13MagArnhem

Het grote succes van Lieve BerthaPodiums, huiskamers, kroegen en bars. Er is geen plek waar Rens en Koen nog niet zijn geweest. Een onafschei-delijk duo toert door het land. Met hun eigen auto of liftend. Niks is hun te gek. Enkel een gitaar en twee stemmen maken de sfeer. Lieve Bertha is hun naam. Een welsprekend koppel, dat nu is uitgebreid tot band. Een bijna n-jarig bestaan waarin ze al veel doelen hebben bereikt. Een eigen geproduceerde cd, Het meisje in het gras, grote festivals als Gesel XL en het Xnoizz Flevo Festival. Hoe zit het met deze veel belovende band?

Door Sanna de Boer

De eerste keer dat wij samen zongen is erg lang geleden, zegt Rens. Sinds groep vier zijn Rens en Koen al de beste vrienden, niets was hun te dol. Playbackshows en zangpartijen, maar de allereerste keer dat ze echt zongen was na de eindmusical van groep acht. We zongen een lied voor de directeur, dat was de eerste echte keer dat wij samen zongen. Na jaren van gek doen en dollen kregen ze een geweldig plan: Laten we zonder geld op vakantie gaan. Zo gezegd, zo gedaan. Met een gitaar en een muz-iekboek in hun tas op weg naar Utrecht. Dit hadden we nog nooit gedaan, we konden niet eens gitaar spelen. Koen kon eigenlijk helemaal niet zingen. Durven we het wel? We gingen het gewoon doen. Het werkte verbazingwekkend goed vertelt Koen: Ze vonden ons schattig en we kregen vet veel geld. Gewoon twee jongetjes van 15 en 16 op het station met een gitaarboek open. We konden maar drie liedjes spelen.

Aint no sunshine, I believe I can Fly en Sailig hebben ze tot in den treuren gespeeld. Het was een fantastisch baantje voor het duo, middelbare scholieren met een dikke por-temonnee. De rijksten uit de klas. Een leuk bijbaantje zonder verdere ambities. We kre-gen erg veel ervaring, we traden op in veel ver-schillende plaatsen in Nederland. We leerden erg veel op de straat. Ondertussen hadden ze zichzelf een naam gegeven: Serenade. Alleen klanken van covers kwamen uit hun mond. En een aanvraag voor een bruiloft bleef niet uit. Ik weet het nog precies, zegt Rens. We moesten twee uur vullen met maar acht liedjes. Ter ple-kke hebben we zelfs nog liedjes uitgeprint. We gingen het gewoon uitproberen, we hebben al-les geprobeerd, zelfs Frans Bauer kwam voor-bij. Bruiloft na bruiloft, straat na straat. Elke keer een beetje meer ervaring, elke keer een stukje beter. Een beter baantje bestond er niet voor scholieren. Geld en een goed buffet, het was een beetje hemel op de aarde. Het grote omslag punt kwam 1,5 jaar geleden. Omdat het zo goed ging stelden we onszelf een doel: We moeten proberen om van dit geld te kunnen leven. Een eigen huis, zelf eten halen en alles daar omheen.

Het schilderijNa een lange tijd van covers en bruiloften ontstond er een drang naar eigen muziek. Koen schreef teksten en Rens de muz-iek, maar het kwam niet helemaal samen. De durf was er niet om het naar buiten te brengen. Een aanvraag van de gemeente Arnhem heeft ons ertoe aan gezet toch een lied te gaan maken. Een protestlied tegen de cultuurbezuinigingen moesten we opvoeren in het Musis Sacrum, vertelt Rens. Het was een groots publiek en een nog groter applaus. Een eerste hoogtepunt was bereikt, positieve re-acties vlogen om hun oren. De harten van de mensen waren veroverd. Een echte bandnaam moest alleen nog geboren worden. Het duo houdt ervan om naar de kring-loop gaan, daar kwamen ze een oud schilderij tegen met een oude vrouw met bril op. Het kon niet anders dan dat ze dit schilderij kochten en ze noemden haar Bertha. Een naam was ge-boren. Lieve Bertha als ode aan de vrouw op het schilderij. Deze pronkt nog steeds in hun huis en bij grote concerten. De bron van hun muz-iekcarrire, de vrijheid van het leven.

Wij leven van onze muziekWe zijn onze eigen baas, wij kunnen leven van onze muziek. Het is een fulltime baan, maar we

moeten onszelf wel bezig houden. Het is alleen geen makkelijke baan. We maken videoclips, filmpjes en geven concerten. Als we deze din-gen niet doen, vergeten mensen ons weer. We moeten bezig blijven. Op hun Youtube kanaal plaatsen ze filmpjes van liftacties, grappen in welke plaats dan ook. Trouwen met een wild-vreemde, in een steegje Titanic kijken, liften naar Verweggistan, 200 ansichtkaarten ver-sturen naar De Wereld Draait Door.Er is niks wat ze niet doen om in the picture te blijven. Bezig blijven is een must voor de band als je bekend wil blijven. In het huis in Arnhem worden elke dag nieuwe ideen ge-boren. Updates op Facebook en Twitter. Nieu-we ideen voor videoclips en filmpjes. Rens vertelt:Als we een week niks doen worden onze filmpjes minder bekeken, luisteren minder mensen onze muziek. We moeten fulltime bezig blijven met de band, zolang blijft het goed gaat. Mensen kicken namelijk op nieuwe filmpjes en

We moesten twee uur vullen met maar acht liedjes.

Het schilderij van Bertha van Koen en Rens.

14MagArnhemmuziek. Koen vult aan: We weten hoe we het moeten doen, dat hebben we de afgelo-pen jaren mogen leren. We hebben een eigen label, we zijn eigenlijk gewoon een bedrijf.

Het grote succesDe band heeft veel geleerd op de straat. We weten hoe we het moeten presenteren, en dit passen we toe in concerten, vertelt Rens. Maar hoe kunnen twee jongens van 20 jaar leven van hun muziek, hoe krijgen ze het voor elkaar een band draaiende en suc-cesvol te houden? We regelen eigenlijk al-les zelf. Alle nieuwe filmpjes, nieuwe liedjes. Concerten regelen we ook zelf. We doen de PR, regelen een fotograaf, een voorprogram-ma, entreekaartjes. Eigenlijk alles wat je kan bedenken rondom een band doen we zelf. Na een aantal maanden met zn tween te hebben opgetreden, missen ze extra klank-en. Na wat bellen met oude contacten heb-ben ze nu een band om hun heen gebouwd. Een CD kon natuurlijk niet uitblijven. In bijna twee maanden tijd hebben ze hun eigen cd neergezet. Alles zelf geregeld.

Meisje in het grasAcda en de Munnik, Nick en Simon moeten uitkijken, er is een goede band op komst. Een eigen muziekstijl die onderscheidend is, dat is Lieve Bertha. Koen schrijft de teksten: We proberen ons te onderscheiden in de tekst door spontaniteit, unieke teksten en energie in

de teksten. Dat vinden mensen leuk. Ik schrijf ook expres in het Nederlands, omdat Engelse teksten zo standaard zijn in de muziekwereld.

Rens componeert de muziek: In de muz-iek probeer ik af te wijken van wat nor-maal en standaard is. Net iets anders er door heen gooien. Midden in liedjes gen-otmomentjes plaatsen en dat werkt. De teksten op de cd Meisje in het gras ver-talen het leven en gevoel van dit bijzondere duo. Het is frappant om te zien dat veel liedjes

over meisjes gaan. Vrouwen geven inspiratie aan de jongens. Rens: Vrouwen zijn het leu-kste wat er bestaat, ze kunnen ons gelukkig maken. Koen vult aan: Vrouwen doen zoveel goeds met je. In de teksten proberen ze af te wijken van het normale en proberen ze hun gevoel in liedjes te leggen. Hij was ge-woon gaat ook over hen zelf. Het gaat over een persoon die zich anders voelt, net zoals wij ons ook altijd anders voelden. Dat kan je ontwikkelen, dat is vet. Liedjes zijn verhalen uit onze levens, gevoelens in ons leven.

De jongens van Lieve Bertha

hebben afgelopen februari een eigen cd uitgebracht. Wil je een recensie hierover lezen?

Vrouwen zijn het leukste wat er bestaat, ze kunnen ons gelukkig maken.

Rens Polman (rechts) en Koen Brouwer (links) van Lieve Bertha. (Foto: Geert de Jong)

Zie pagina 23.

15MagArnhem Vrij De mens die is in zijn geestWilleke van Ravenhorst en Ward Blokland zijn een deel van het brein achter EPIX, de groep jonge kunstenaars uit Arnhem die op eigen initiatief exposities met autonome kunst presenteert. De exposities, die gepresenteerd worden in ruimtes in Arnhem die EPIX worden aangeboden, zijn het bewijs van kunstenaars die zich vrij voe-len. Willeke: Als mensen vrij zijn, doen en denken ze pas echt interessante dingen. Dan is vrijheid essentieel, en existentieel.

Door Ruben Hofma Foto: Ruben HofmaVoelen jullie jezelf vrije kunstenaars?Willeke: Ja, ik voel me wel een vrije kun-stenaar. Ik voel me niet geremd in mijn kun-stzinnige uitingen, maar wel enigszins in hoe anderen daar tegenover staan. Als veel mensen negatief staan tegenover wat je doet, wat je drijft, dan kan dat remmen. Maar wat je maakt hoeft daardoor niet begrensd te worden. Als het goed is, ga je door met wat je doet. Een beetje waardering is natuurlijk altijd fijn, maar niet essentieel.Ward: Ik voel me zeker een vrije kunstenaar, maar ik voel me nog meer een vrij mens.Willeke: Dat ik me beeldend kan uiten, voelt heel erg goed. Ik zou niet zonder kunnen. De

negativiteit die je in de politiek voorbij hoort komen, daar probeer ik me zoveel mogelijk voor af te sluiten. Aan die negativiteit heb ik niets. Het voelt ook niet zo tof. Gedraag je je anders doordat je kunstenaar bent?Ward: Dat je kunstenaar bent, maakt dat je een bepaalde positie ten opzichte van de maatschappij inneemt. Ik gedraag me in die zin niet anders, maar maak wel andere keuz-es over hoe ik mijn leven inricht, namelijk met het maken van beeldend werk en muziek. Die dingen ben ik belangrijker gaan vinden. Willeke: Het feit dat ik me vrij voel om me in kunst te uiten, heeft mijn houding in de maatschappij en tegenover mensen zeker ve-randerd. Ik kijk anders naar de maatschappij en naar de mensen om me heen dan een aan-tal jaren geleden. Misschien met een bredere blik, van wat verder weg. Ik denk dat je dat ook hebt als je culturele antropologie stu-deert, of filosofie of sociologie. Ik gedraag me wel wat kritischer tegenover bepaalde maatschappelijke constructies en veranderin-gen. En ik ben gestopt met TV kijken en radio luisteren. Ik wilde zelf bepalen hoe ik naar de dingen keek, en niet gebombardeerd worden met eenzijdige, massale informatie.

Wat is vrijheid eigenlijk?Willeke: Dat hangt er van af welke vrijheid

je bedoelt. Vrijheid zoals vrede, geen oorlog, of vrijheid van meningsuiting? Vrijheid in het weekend omdat je niet hoeft te werken, vrij zijn van maatschappelijke constructies? Je kunt daar eindeloos in doorgaan. Ik zie vrij-heid meer als dat laatste, denk ik.Ward: Zoals ik vrijheid definieer - de mens die vrij is in zijn geest - levert vrijheid de wereld alleen maar geluk op. Een vrij mens is een gelukkig mens. In wezen is er uiteindelijk maar n echte vrijheid en die bestaat in de mens zelf.Willeke: Volgens mij gaat vrijheid vooral over een state of mind. Ik krijg geen stud-iefinanciering, dus ik moet zelf alles bij elkaar verdienen. Daarom doe ik vertaalop-drachten. Dat vind ik soms niet leuk, maar tegelijkertijd geniet ik ervan dat ik daardoor vrij ben om de oplei-ding te doen die ik wil, om te wonen hoe ik wil en om EPIX op te zetten. Dan wordt dat werken ineens een ingang, een voorwaarde voor vrij-heid, in plaats van een belemmering daarvan. Ik denk dat als mensen vrij zijn van bijvoor-beeld vooroordelen, het

juk van bepaalde sociaal-maatschappeli-jke constructies, vastgeroeste denkbeelden, verwachtingen, dat ze dan pas echt inter-essante dingen kunnen doen en denken. Zo is vrijheid essentieel, en existentieel.

Klik hier voor alle artikelen over EPIX op dagarnhem

Willeke van Ravenhorst (30) maakt site-specifx werk.

Ward Blokland (22) maakt sculpturen in landschap.

Bekijk hier een interview met Willeke van Ravenhorst

16MagArnhem

Pien van DijkEnkeltje groencontainer voor dode bladeren? Niet als het aan Pien van Dijk ligt. Zij tovert uit lk stukje natuur een prachtig juweel. Botten, papier, hout, metaal, hars. Prachtige natuurlijk kettingen rollen uit haar begiftigde handen. Al-

les maakt ze zelf zelfs het draad draait ze zorgvuldig in elkaar. De buurt kent haar als de kunstlerares. Ze gaf lange tijd schilder- en tekenles. Door gezondheidsproblemen kon ik dat niet meer aan. Maar ik moest wat doen, wilde iets in handen hebben. Toen ben ik op een dag gewoon begonnen met sieraden maken. Ik ging experimenteren: wat gebeurt er als je droge bladeren in de lijm gooit en ze dan tot balletjes maakt? Ik ontdek steeds meer. De natuur is mijn inspiratie. Ik verwon-der me over het kleine. Dat zie je terug in mijn sieraden. Ik ga vaak wandelen in de natuur met mijn hond en dan neem ik van alles mee. De schilletjes van beukennootjes of plukjes van de boom. Van alles kun je sieraden maken! Dik WillemsenDe geur van verse bloemen kruipt al je neus-gaten in als je binnenloopt. Het schattige win-keltje is n en al groen paradijs, vol blozende bloemen, en pronkende planten. Maar vooral: adembenemende bloemstukken. Dit zijn niet zomaar bloemstukken. Dit is kunst bloem-kunst- verheven naar een hoger level. Dik Wil-lemsen vertelt: Als kleine jongen was ik al bezig met bloemen. Ik ben naar de tuinbou-wschool gegaan en nu heb ik mijn eigen winkel, hier in Malburgen West. Ik stop een hoop liefde en creativiteit in elk stuk. Bij ons komt je niet voor zomaar een bloemetje- nee! Dit is heel

anders dan grootschalige bloemenwinkels. Elk bloemstuk is uniek er is geen n hetzelfde! Ik wil meer! Ik wil ook! Hallo daar, nieuwsgierige lezer. Genspireerd door Dik en Pien? Malburgen tekent voor een kunstige toekomst! DagArnhem vond de

cultuurgids Malburgen van Kunstbedrijf Arn-hem, die boordevol informatie staat over alle activiteiten, clubs, en kunstachtige dingetjes in Malburgen-West. Dansen, theater, koren, muziek, rappen, kunstclubs voor kinderen: er is genoeg te doen! Wat dacht je van de jaarlijkse Atelierdag Malburgen? Tijdens dit jaarlijkse evenement tonen talloze Malburgse artistiekelingen hun werk. Ieder jaar een groot feest met workshops, optredens, en voorstel-lingen, en kunst in iedere vorm. Twee linker-handen? Dan kun je genieten van de kunstroute Malburgen, die west met oost-Malburgen verbindt. Elf prachtige kunstwerken pronken langs deze route, waaronder de Rode Gordi-jnen in Malburgen West. Magnifique! Malbur-gen West. Multi-culti n multi-cultuur.

Het artistieke gezicht van Malburgen WestZij maakt sieraden uit bomen, hij knutselt paasstukken waar je spontaan van gaat lachen. Woonwijk? Malburgen West. Niet de eerste wijk waar je gaat zoeken voor kunst. Geen musea, geen atelier, geen in duivenpoep druipende standbeelden. Op het eerste gezicht lijkt deze buurt vooral een schilderij van veelzijdigheid. Schattige Marokkaanse jongentjes met grote bruine ogen fietsen vrolijk over de speeltuin. Bij het wijkcaf komt de wereld samen een biertje drinken. Een Nederlandse vrouw omhelst lachend haar Afrikaanse buurvrouw. Een gezellige multi-culti buurt, maar voor de arty farty moet je in de binnenstad van Arnhem zijn, toch? Niets is minder waar. Maak kennis met Pien van Dijk en Dik Willemsen, twee talentvolle Malburgers. En er is meer kunst.

Door Elise Meester

Pien van Dijk maakt sieraden uit bomen (Foto: Elise Meester)

Dik Willemsen zijn paastukken (Foto: Elise Meester)

Armband gemaakt door Pien (Foto: Elise Meester)

17MagArnhem

Schatgraven in ArnhemDat je niet naar Amsterdam of Rotterdam hoeft voor een gezellig dagje winkelen, kan iedere Arnhemmer je vertellen. In de grote winkelstraat van Arnhem bevinden grote modeketens als H&M, ZARA, C&A en Bijenkorf op steenworpafstand van elkaar en de vele sfeervolle restaurants en terrasjes in het centrum weten de honger en dorst van elke fanatieke winkelaar te stillen. Maar dat Arnhems mooiste winkeltjes en gezelligste kroegjes zich verborgen in steegjes schuilhouden, weten sommige ras-Arnhemmers niet eens. DagArnhem neemt je mee op shoppingtour door Arnhem. We vermi-jden grote winkelstraten en lopen straal voorbij de overbekende winkel-ketens om de kleine straatjes en steegjes van Arnhem in te duiken op zoek naar originele cadeaus, unieke mode en knusse cafs.

1.In de Kerkstraat vind je cadeauwinkel Van Mij. Hoewel... cadeauwinkel? Eigenaresse Marille Joosten noemt haar winkel liever een verzamelplek. Hier verkoopt ze namelijk al tien jaar cadeauproducten die ze overal en nergens vandaan haalt. Van reguliere groothandels tot kleine ontwerpers uit het buitenland. Bij Van Mij vind je grappige theelepeltjes, artistieke ansi-chtkaarten, vintage ogende koffertjes en aparte vaasjes. Alles voorzien van zachte kleurtjes en een lieflijk karakter. Op de vraag of Arnhem nog meer soortgelijke, onbekende plekjes heeft, verwijst Marille ons door naar haar buurvrouw van de winkel Bos & Heij.

2. Daphne Heijenga is ook zon verzamelaarster. In haar winkel Bos & Heij kun je komen schatgraven naar bijzondere vintage producten en unieke kunstwerkjes. Wat je tijdens dat schatgraven onder andere

tegenkomt? Bedrukte linnen tassen, grappige beeldjes, beschilderd servies, retro speelgoed, vintage kleding, schattige babyrompertjes, unieke sieraden en nog veel meer. Een groot deel van de steeds wisselende collectie is ontwor-pen door diverse Arnhemse kunstenaars, maar er zijn ook veel tweedehands spullen te vinden bij Bos & Heij.

Bij het binnenstappen van de winkel BL-ij valt de grootste overeenkomst van de verschillende pro-

ducten meteen op. Alles is namelijk van papier. Je vindt hier de leukste ansichtkaarten, lampen, tasjes, posters, notitieboekjes, briefpapier. Eigenaresse Bibi verkoopt naast haar eigen creaties ook veel producten van bin-nen- en buitenlandse ontwerpers.

3.

4.

Wie er uniek bij wil lopen, moet bij Super Duper zijn. Be-halve een vintageparadijs is de winkel in de Kortestraat

ook een platform voor aanstormende, Nederlandse designers. Van een tweedehands Levis spijkerjack tot een gloednieuwe Roparosa creatie, bij Super Duper vind je diverse kleding en accessoires uit de jaren 60, 70, 80 en de huidige jaren 10.

Door Janine Guijt Fotos: Anouk Kwant

18MagArnhem

Meer zin in koffie? In het Modekwartier zit Tape. Ook hier vind je een duidelijke link met kunst. Behalve een espressobar, caf en lunchroom is Tape ook een expositieruimte, waar elke drie maanden een wisselende ten-

toonstelling van een jonge kunstenaar te zien is. Deze kunstwerken zijn beneden in de kelder te vinden, maar ook door het gaatje van een levensgrote kijkdoos. Verder kun je bij Tape genieten van eerlijke koffie, biologische wijn, Baltika bier uit Rusland en diverse lunchgerechten. Dit alles onder het muzikale genot van een LP die je zelf meebrengt of uitkiest.

Een andere kledingwinkel met een goede mix van oud en nieuw is Frou Frous in het Modekwartier. De eigenaren ko-pen hun kleding in vanuit de hele wereld. Zo stuit je bij Frou

Frous op sieraden ontworpen in Estland en op shorts uit Hong Kong. Het grootste gedeelte van de collectie is tweedehands. Als je goed zoekt, vind je misschien wel een vintage Chanel-jasje of Marc Jacobs laarzen.

5.6. Degene met een iets vollere portemonnee en een voorliefde voor Nederlands design is bij Coming Soon aan het juiste adres. Het assortiment van de kledingwinkel in de Kerkstraat bestaat uit een mix van het werk van jong aanstormend talent en gevestigde namen. Coming Soon heeft een duidelijke link met kunstacademie ArtEZ. Zo hangen de creaties van de Arnhemse modestudenten ook tussen de rek-ken van de winkel.

Dorst gekregen van al dat gestruin en geslenter? Loop dan vanaf de Kerkstraat naar de Pastoorstraat, waar je de English Tea Room vindt. De eet- en drink-gelegenheid doet zijn naam eer aan, want Engelser kan het bijna niet met de onvervalste Brit Rod Bartholomew als ei-genaar en een menukaart met uitsluitend Britse producten. Hier kun je terecht voor een Engelse lunch, een authentieke high-tea of een leuk gesprek met Rod of zijn veelal interna-tionale gasten.

7.8.

Voor bourgondische gezelligheid moet je bij Billys zijn. Alle producten van Billys komen uit eigen keu-ken. Geniet hier van de huisgerookte zalm, hartige taart en diverse producten. Billys pronkstuk? Zijn zelfge-maakte pesto! Hiervan willen zelfs Italianen niet geloven dat ze niet door een Italiaan zijn gemaakt. Je kunt de lek-kernijen afhalen en thuis oppeuzelen, maar Billy verwent je graag ter plekke met zijn creaties.

9.

Zo kent Arnhem nog tal van buitengewone winkeltjes, lunch-rooms en cafs. Loop eens door het Modekwartier, t Eiland of de Weverstraat en laat je verrassen door het rijke aanbod van Arn-hem.

EINDE

19MagArnhem

Het gezicht achter Zuid CentraalIn 1998 werd de partij Zuid Centraal geboren. Dat was volgens fractievoorzitter Nico Wiggers hard nodig. Hij heeft in het bijzonder een hart voor zuid, maar zoals hij het zelf zegt: Arnhem is een mooie stad en alle Arnhemmers zijn mij even lief. Wie is de man achter deze partij? Hij omschrijft zichzelf als een kritisch en transpar-ant persoon. Arnhemmers kunnen hem volgen op Twitter en Linkdin. Wel plaatst hij er geli-jk een kritische kanttekening bij. Zaken die mensen niet over mij mogen weten, komen ze ook niet te weten.

Wie is deze Nico Wiggers zonder zijn partij? Zonder mijn partij ben ik een ambteloos burg-er. En wat doet deze ambteloze burger? Dat is

misschien jouw vervolgvraag. Politici zijn erg goed in het beantwoorden van niet gestelde vragen, en daar wil ik mij ook graag bij aanslu-iten. Ik ben ook conflictmiddelaar, of ook wel gezegd, mediator bij het Gerechtshof en de re-chtbank in Arnhem. En als jurist ben ik jurid-isch consulten. Ik verhuur mij aan overheden om goed juridisch werk te leveren. Dat is het belangrijkste wat ik professioneel doe. Ook ben ik gek op hardlopen. Ik hoop over twee weken voor de vijftiende keer de marathon te lopen. Skin is ook een van mijn hobbys. En als laat-ste bezoek ik graag musicals. Daar zit toch alti-

jd een stuk vrolijkheid in. En ik vind dat mensen met zn allen, toch nog wel wat vrolijker mogen zijn.

De drive van WiggersWat dreef hem om deze partij op te richten? Er is al een groot scala aan politieke partijen, moest er dan zonodig nog een politieke par-tij bij? Ja! Dit heeft alles te maken met de visie die Wiggers heeft op de landelijke en regionale politiek. Ik vind dat de burgers genept worden door de landelijke politici. De landelijke poli-tiek moet zich niet bemoeien met de regionale politiek. Ik wil zelfs zo ver gaan dat ik zelfs pleit dat landelijke politieke partijen geen verkiez-ingslijst mogen inleveren tijdens de verkiezin-gen. Landelijke politici denken dat ze met hun beleid ook de gemeenten kunnen helpen. Maar lokale politici van landelijke partijen zijn daar-voor niet kritisch genoeg. Wij staan met beide benen in Arnhem en daar kunnen wij de kleur van onze partij op af stemmen. Helpen is het leukst. In het leven doe je het niet alleen.

In 1971 was Wiggers voorzitter van een wijkor-ganisatie. Hij zag in die tijd al heel veel proble-men in Arnhem-Zuid. Je kunt zeggen, we doen er niets mee. Of je trekt de handschoen aan en je zegt: Ik weet het beter. Dat laatste heb ik gedaan. Ik ga het oppakken. Dit heeft succes gehad. Wij zijn nu voor de vierde keer verkies-baar, dus blijkbaar zijn we goed op weg.

Succesformule Centraal ZuidWaaraan dankt Wiggers dit succes? Je moet het

vertrouwen van de burgers winnen. Je moet een helder verhaal hebben, met verhalen die de mensen aanspreken. Bij de start van Zuid Centraal, vlak voor de gemeenteraadsverkiez-ingen, hadden wij het grote voordeel dat RTL Nieuws op bezoek kwam en een item maakte over lokale partijen. Dit droeg bij aan het suc-ces. Het vertrouwen win je ook door de dia-loog aan te gaan met de burger. De burger heeft altijd gelijk, vanuit dit perspectief moet je een beleid gaan uitvoeren. De bewoners moeten happy zijn. Dit betekent soms dat je in een wijk dingen moet laten, die in een andere wijk juist wel kunnen. Een burger kan heel veel verdragen van een openbaar bestuur, mits zij de belangen en keuzes goed kunnen uitleggen. Neem als voorbeeld een kind. Als hij of zij een snoepje wilt en je zegt alleen maar nee, dan werkt dat niet echt. Als je uitlegt dat wanneer je te veel snoep eet, je gaatjes krijgt etc., dan zal dat beter werken. Zo gaat het ook met politiek. Burgers kunnen goed participeren bij onze partij. Door middel van een meldpunt, dat snel komt en de mogelijkheid om in gesprek te gaan met deskundigen, die de belangen van de burgers naar ons doorspelen.

Landelijke politici zielige mensenWiggers vindt het jammer dat het vaak niet tot burgers doordringt dat ze genept worden door landelijke politici als het gaat om regionale politiek. Ik neem niemand wat kwalijk, maar de rol van media is heel belangrijk. Journalis-ten willen een nieuwsfeit hebben, en als je dat landelijk kunt maken, is dat natuurlijk mooier.

Anders is het niet interessant en is het niet het hart van Nederland. De landelijke partijen vin-den het prachtig om in het nieuws te komen, want dan wordt het op gemeentelijk niveau een stuk makkelijker. Maar ze houden een fopspeen voor door te wijzen naar wat hun partij allemaal zegt. Dit is juist irrelevant voor gemeenteraads-verkiezingen. Ach, blijkbaar kunnen ze niet op eigen kracht voor hun belangen opkomen. Het zijn een beetje zielige mensen. Daar komt bij dat lokale politiek veel goedkoper is.

Wordt Zuid Centraal ooit uitgebreid tot een landelijke politieke partij? Nee, ik heb zelf een aantal jaar in de VVD gezeten. Ik heb gezien hoe het er daar aan toe gaat, en dat vind ik niet fijn. Wat mij betreft: Laten we de wereld verbe-teren en wat betreft Nico Wiggers, laten we in Arnhem beginnen.

Men typeert hem als een reiger; hij kan lang stilstaan en ineens toeslaan. Een vos, omdat hij ontzettend slim is. Een wolf in schaapskleren en bekend als de sidderaal van Zuid Centraal. Sommige mensen zijn bang voor hem, maar dat is helemaal niet nodig, ook al zegt hij zelf dat het soms wel handig is. Ik sla niet, ik schop niet en ik spuug niet.

Door Redmar Smit

Ik sla niet, ik schop niet en ik spuug niet

Alle Arnhemmers zijn mij even lief.

Nico Wiggers van Zuid Centraal Foto: Rens Plaschek

20MagArnhem Autisme komt veel voor in Nederland. Uit cijfers van de Nederlandse Vereniging voor Autisme blijkt dat een op de 100 mensen een vorm van autisme heeft. Het begrip autisme is heel breed en autisten kunnen niet over n kam geschoren worden. In verhouding met vroeger is er nu veel bekend over autisme en kan de stoornis eerder vastgesteld worden, in de kleuterklas zelfs al. Hierdoor weten we ook dat er veel studenten zijn die kampen met autisme. Op het hbo en de universiteit valt zon 90 procent van de autis-tische jongeren uit. Sandra Krekel begeleidt in haar praktijk voor autisme in Arnhem ook autis-tische studenten. Zij begrijpt heel goed waarom autistische jongeren moeite hebben met hun studietijd. De overgang van middelbare school naar universiteit is heel moeilijk. Elke verander-ing brengt stress en prikkels met zich mee en op het hogere onderwijs wordt verwacht dat je veel meer zelfstandig gaat werken. Maar op het moment dat zaken onduidelijk zijn voor au-tisten, lopen ze vast omdat er geen structuur is. In groepjes werken is ook onduidelijk voor een autist omdat de opdracht te vaag is.

Autisme en studerenIn de Arnhemse studentenhuis krijgen de jon-geren extra begeleiding. Deze begeleiders kun-nen er bijvoorbeeld al voor zorgen dat de au-tisten hun bed op tijd uitkomen en ze helpen structuur aan te brengen, want dat is belan

grijk voor een autist. In de huizen hebben de studenten de mogelijkheid om interactie met anderen te hebben, maar ze hebben ook een plekje voor zichzelf. De jongeren hebben dus de keuze voor contact en geen contact, wat erg belangrijk is voor een autist. Het is belangrijk dat er begeleiders voor de jongeren zijn, omdat er bij teveel verandering kans is op depressie of verslaving aan computers. Gaan studeren en op zichzelf wonen is een dubbele verandering dus er moet sowieso n veilige plek gecreerd worden voor de jongeren. De begeleiders, die ook in het studentenhuis wonen, kunnen dit de jongeren aanbieden.

School is vaak een regelrechte hel voor de autist. Overal op school zijn er prikkels, onverwachte gebeurtenissen, interacties met mensen en bov-endien te weinig stilteruimtes waar de autist al-leen kan zijn. Ik heb op de Radboud Universiteit in Nijmegen en op de HAN in Arnhem gesprek-ken gevoerd voor extra begeleiding maar daar hebben ze geen tijd voor. Maar al zouden ze zelfs maar een paar stilteruimtes creren voor de autisten, dt doet al zoveel, aldus Krekel. Op basisscholen is er vaak wel begeleiding voor kinderen, maar op de middelbare niet meer, of alleen tijdens de eerste twee jaar. Eigenlijk is het ontzettend jammer dat er niet meer aan-dacht wordt besteed aan extra begeleiding. Mensen hebben vaak het idee dat autisten ook

Autisme in Arnhem

Door Ellyne Lahaye

Het studentenhuis voor autisten in Arnhem opende zijn deuren in februari. Een opluchting voor veel autistische studenten, die al langer zaten te wachten op een studentenhuis dat speciale begeleiding biedt voor autistische jongeren. Er zijn al meerdere studentenhuizen voor autisten in Nederland gevestigd en het aantal blijft groeien. Sandra Krekel heeft een praktijk voor coaching en training voor autisme in Arnhem en steunt het initiatief. Er moet meer aandacht komen voor autisme, vindt Sandra Krekel. Zeker op scholen. We nemen een kijkje in Arnhem en hoe er daar met autisme omgegaan wordt.

21MagArnhem

psychisch niet in orde zijn, dat is maar bij lang niet alle autisten het geval. Aan intelligentie ligt het vaak niet. Inhoudelijk kunnen de kin-deren het onderwijs prima aan, maar op so-ciaal aspect lukt het vaak niet. Op verstandelijk niveau compenseren autisten wat ze op empa-tisch niveau missen. Soms komen mensen met Asperger, autisme dat alleen bij hoogbegaafde voorkomt, niet verder dan postbode, terwijl ze veel meer capaciteit hebben, verklaart Sandra Krekel. In de studentenhuizen worden de au-tisten begeleid bij schoolwerk en zorgen voor structuur, een goed initiatief dus. Toch is San-dra van mening dat er veel meer zou kunnen gebeuren, zeker op het hoger onderwijs zelf.

Autisme in ArnhemSandras partner Roland is ervarings-deskundinge, hij heeft het syndroom van As-perger en heeft ook een studietijd achter de

rug. Roland kwam pas na zijn studie erachter dat hij autistisch was. Tijdens de studie zelf ondervond hij geen problemen, maar hij ging bijvoorbeeld niet naar colleges omdat hij dit niet prettig vond. Hij kocht liever gewoon het boek en leerde dat uit zijn hoofd voor het exa-men. Je ziet veel autisten bij btastudies. Au-tisten zijn goed in technische vakken, alles wat met techniek en logica te maken heeft gaat gemakkelijk. Er zit veel structuur in en het is heel duidelijk, eigenlijk precies wat een autist aantrekt, vertelt Roland.

Roland richtte in Arnhem het auticaf op. In dit caf vertellen autisten elkaar over positieve ervaringen met autisme. Er komen ook mensen van buiten Arnhem op af en het is bedoeld om autisten samen te brengen. Maar alleen au-tisten zijn welkom, niet-autisten houden we buiten de deur!, lacht hij. Ook organiseren

Sandra en Roland met hun praktijkavonden voor volwassen en studenten die kunnen leren hoe ze zelf met hun autisme kunnen omgaan en voor mensen met een autistische partner of kinderen. Verder is er in Arnhem het Leo Kanner-ziekenhuis, die met het Cairo project speciaal jongeren met autisme begeleidt, om ze goed te laten functioneren op school. Or-ganisatie MEE helpt allerlei mensen met een handicap. Dit is het eerste punt waar mensen die zich zorgen maken over hun kind heen-gaan. De organisatie helpt ouders en jongeren op weg.

Een toekomst voor autistenHet kabinet werkt, met het nieuwste bezuinig-ingsplan, niet mee voor kinderen met een beperking. Sandra is van mening dat het een slecht idee is om alle kinderen met een stoornis bij elkaar in n school te stoppen, maar dat

het belangrijk is ze juist te laten meedraaien in het reguliere onderwijs. Het kabinet maakt helaas andere keuzes. Extra aandacht voor de kinderen die niet doorsnee zijn verdwijnt en dan kunnen ze niet meer naar het reguliere onderwijs. Als het misgaat wil het kabinet wel ingrijpen, dat is beloofd. Maar natuurlijk gaat het mis en dan is het te laat, dit ga je niet zom-aar weer goed krijgen. Kinderen willen maar n ding, en dat is net zo zijn als alle andere kinderen, ze willen liever niet naar een aparte school. Er zijn wel steeds meer werknemers die alleen maar autisten aannemen. Een ICT-bedrijf in Elst werkt bijvoorbeeld alleen maar met autistische jongeren. De enige vereiste is dat ze met computers kunnen werken en dat is voor een autist ideaal omdat een computer een duidelijke structuur heeft. Computerver-slaving komt daarom vaak voor bij autistische jongeren.

Autisme is groot en er komen steeds meer instellingen voor mensen met autisme en bedrijven die met autisten werken. Er zijn verschillende bijeenkomsten voor werknem-ers die mensen met autisme willen aannemen en als je het landelijk bekijkt wordt er zeker veel gedaan met autisme. De Nederlandse Ve-reniging voor Autisme is daarbij de grootste organisatie voor autisten, maar ook het PAC, Personen uit het Autistisch Centrum, organis-eren dingen voor autisten, zoals wandelingen. Er zijn ook verschillende forums waar autisten met elkaar kunnen praten, zoals autismeten-top.nl. Arnhem is in ieder geval een stapje di-chterbij een autistisch vriendelijke omgeving met de studentenhuizen.

22MagArnhem

Zilveren Vitessenaar Bursac zoekt en vangt spelers opIk vertrok op mijn 28e met mijn familie naar Vitesse. Een landge-noot, Ned Bulatovic, hoorde via via over mijn kwaliteiten en heeft mij toen hierheen gehaald. Het was een lastige keuze om naar het buitenland te vertrekken. Ik had toen al een vrouw en twee kinderen. Mijn zoon was vier jaar oud en mijn dochter nog maar enkele maanden. Uiteindelijk bleek het aanpassen voor mij en mijn vrouw moeilijker dan voor hen. Mijn zoon zat op de peuter-speelzaal en kwam na enkele dagen al met vriendjes thuis, dus dat ging vrij gemakkelijk.

Er worden tegenwoordig veel meer talen geleerdVoor ouderen is het ook anders dan voor kinderen. Er wordt van kinderen veel geaccepteerd en ze praten enorm veel met leefti-jdsgenoten. Als volwassene wordt er meer van je verwacht qua taal dan je in die tijd aan kon. Ik heb vroeger geen tot weinig andere talen geleerd dan het Servisch. We hadden andere talen helemaal niet nodig. Niemand die er vroeger aan dacht om later in Engeland te gaan werken. Mijn kinderen kunnen nu Servisch, Nederlands en Engels praten. Er worden tegenwoordig veel meer talen geleerd aan jongeren, er wordt zelfs al Chinees en Russisch gegeven. Toen ik in Nederland binnen kwam waren er niet eens cursussen. Ik communiceerde met name met mijn handen.

Nu komen er steeds vaker buitenlanders naar Nederland, zo is dat bij Vitesse niet anders. Deze buitenlanders proberen

wij met zijn allen te helpen zo snel mogelijk de taal te leren. Als het spelers betreft uit de Balkan,

dan ben ik de eerste die contact heeft met zon speler. Wij begrijpen elkaar mees-tal wel vanwege de taal, maar ook vanwege

de cultuur die daar heerst.

Andersom doe ik het ook: ik leer mijn Ned-erlandse kleinkinderen Servisch praten. De oudste is nu tien, dat is nog wat vroeg, maar als we op vakantie zijn in Kroati, dan leren ze altijd vrij snel de taal. Je moet het ze niet opdringen, want kinderen hebben al zo veel te leren, maar ik probeer ze wel de vadertaal te leren en dat vinden mijn zoon en schoondochter prima. Ze weten in ieder geval al een beetje hun roots. Als ik met iemand sta te praten en mijn kleinkinderen komen er met wat vriendjes omheen staan dan zeggen die kinderen ook vaak Jouw opa praat raar, waarop mijn kleinkinderen dan vertellen dat hun vader, tante, opa en oma uit Servi komen.

Er wordt in Nederland niet moeilijk gedaanBehalve de taal waren de drukte, werkuren en het klimaat ook even wennen. Het is in Nederland veel drukker dan in Servi, waar een kleine 7,5 miljoen mensen wonen. Er zijn ook veel meer snelwegen. Verder ben je in Servi gewend zes uur te beginnen met werken, hier is dat vaak pas om negen uur. Het klimaat is voornamelijk qua winter- en zomertijden anders, maar spelers

die uit Afrika komen, hebben het nog lastiger. Typisch Neder-lands vind ik dat problemen niet altijd worden gezien als proble-men, het valt altijd wel mee, er wordt niet moeilijk over gedaan.

Ik voel mij ook geen Nederlander zoals de meeste Nederland-ers zich voelen, ik mis het chauvinisme. Ik ben ook niet tegen Nederland, want bij een interland tussen Nederland en Belgi ben ik gewoon voor Nederland. Maar wat Nederlanders voor Johan Cruijff voelen, heb ik bij Novak Djokovic. Laatst was er met de EK-kwalificatie voor onder de 17 een wedstrijd tussen Nederland en Servi, toen was ik licht voor Servi, maar ik vond het niet erg dat Nederland door ging. Ik voel me ook in meer-dere landen thuis. Of ik nou op vakantie ga naar Kroati of aan kom rijden in de buurt van Arnhem. Elke keer is het weer al-sof ik thuis kom, ook als ik zo af en toe bij familie langs ga.

Bosko Bursac kwam in 1974 in naar Nederland en ging toen meteen aan de slag als spits bij Vitesse. Na enkele jaren weg geweest te zijn, kwam hij weer terug bij Vitesse. Hij is op dit moment werkzaam als scout bij de Arn-hemmers. In de tussentijd heeft de geboren Joegoslavir nog enkele jaren in het oosten van Europa gewoond, in Rijeka. Door de oorlogen daar woont de inmiddels 66-jarige scout nu met zijn familie in Nederland. Ik heb een zoon, ik wilde niet dat hij met een geweer op straat kwam te lopen.

Door Hans Kruizinga

Bosko Bursac op zijn vertrouwde banken van Vitesse (Foto: Hans Kruizinga)

23MagArnhemOpvoeding van kinderen tegenover oorlogen in de wereldOpvoeden is in de afgelopen jaren enorm verand-erd. Zo kom ik uit een gezin met zeven kinderen, maar het lijkt mij gemakkelijker om vroeger zeven kinderen op te voeden, dan nu twee. Het leven is ontzettend druk geworden. Vroeger had je in n

dorp n televisie, nu heeft elk huishouden een tel-evisie met gameconsoles eraan gekoppeld. Van de vrije tijd die je vroeger had, gaat nu een groot deel naar televisie, computer en spelletjes. In de overige vrije tijd wordt gesport of iets met muziek gedaan. Als ouder ben je dan ook steeds heen en weer aan het vliegen van sportvereniging naar muziekverenig-ing. Wij hadden als kind nooit zoveel te doen en we kenden ook geen drugs, dus daar hoefden mijn oud-ers ook niet op te letten. Het leven is misschien mak-kelijker geworden door alles, maar dat betekent niet dat het opvoeden makkelijker is geworden.

Het opvoeden en het zien ontwikkelen van mijn kinderen is het mooiste in mijn leven wat ik heb meegemaakt. De oorlogen zijn echter een zwart hoofdstuk in mijn leven. Ik snap gewoon niet waar-om je iemand kan ophangen, er is geen enkele re-

den om iemand te vermoorden. Je kunt ook gewoon met elkaar praten als volwassenen.

Gelukkig heeft mijn fami-lie weinig last gehad van de oorlog. Ik ben er

vertrokken omdat ik niet wilde dat mijn zoon een

geweer in zijn armen ge-worpen zou krijgen.

Elke keer is het weer alsof ik thuis kom

Sportieve hoogtepunten kunnen voor Bur-sac nog altijd komen, ondanks dat hij al jaren gestopt is met voetballen Bosko Bursac heeft in zijn jaren bij Vitesse pro-motie afgedwongen naar de Eredivisie. Met twintig doelpunten was hij een belangrijke schakel van het Vitesse van toen. Dit was voor de voormalig-spits het mooiste wat hij sportief gezien heeft meegemaakt. Mocht Vitesse ooit Champions League halen, dan komt zijn suc-cesjaar op de tweede plaats te staan. Een pro-motie stelt ineens niks meer voor als je club Champions League mag gaan spelen.

Het dieptepunt was het seizoen dat hij met zijn Vitesse degradeerde. Vorig seizoen was dan ook een zwaar seizoen voor de Zilveren Vites-senaar. Playoffs tegen degradatie werd op het nippertje voorkomen, het scheelde slechts twee doelpunten.

/// Bosko Bursac De (pas) net gevormde band Lieve Bertha heeft in twee maanden tijd hun eigen cd gemaakt. De band bestaat pas een jaar, maar een cd met haar eigen geschreven tekst en muziek kon niet uitblijven. Een mo-gelijkheid om zelf een cd te maken lieten ze de jongens van Lieve Ber-tha niet links liggen, zij hebben alles uit de kast getrokken en de kwaliteit springt er vanaf.

De cd begint met het nummer meisje in het gras, tevens ook de naam van de cd. Met het lange intro denk je bijna in slaap te vallen van het rustige deuntje, maar wanneer de stemmen ontboezemen trekt het liedje je aandacht. Mooie harmonieuze stemmen die zin-gen over het meisje in het gras. Ook het volgende liedje, Jacquelien, gaat over het perfecte meisje, een wat meer uptempo lied. Goed af-gewisselde stemmen terwijl ze zingen over het meisje die ze graag als vriendin willen hebben. Met het derde liedje wordt het nogmaals duidelijk wat de grootste inspiratiebron is van de jongens. Ze sluiten het album af met een lang en rustig singer-songwriterslied. Perfecte tweestemmigheid, stemmen die bij elkaar passen. Hij was gewoon is een weerspiegeling van henzelf. Een andere kant van de band wordt zichtbaar.

Met het uitkomen van deze CD moeten Acda en de Munnik bang worden. Ondanks dat de cd maar uit vier nummers bestaat is het zeker de moeite waard. Dit duo gaat het Acda en de Munnik erg moeilijk maken. Met de verfrissende ongewone teksten die blijven hangen en de vrolijke muziek werken ze van moment naar moment. Makkelijk mee te zingen, leuk om naar te luisteren. Meisje in het gras heeft verras-sende klanken en je wordt meegenomen in het liedje. Als een gids die je begeleid naar het mooiste plekje van het bos.

Recensie: Meisje in het Gras

Videoclip - Jacquelien

Door Sanna de Boer

24MagArnhemVoorjaarIngezonden lezersverhaal door Desmond Feteris Bestaat er iets mooiers dan voorjaar in Arnhem? Jazeker: voorjaar in Amsterdam. Maar nu even niet. Want nu is het de tijd om met een witbi-ertje bij de hand op een terras aan de Koren-markt te bivakkeren en het vrouwelijk schoon te bewonderen dat zich eindelijk weer laat zien. De donkere dagen van de Uggs en aanverwante winterse wanproducten hebben we eindelijk weer achter ons gelaten, meent Mathias. En ik kan weinig anders dan me bij zijn mening aansluiten. Ik neem achteloos een slok van mijn pilsje en doe mijn best om het rap escalerende gesprek tussen een jonge man en zijn vriendin dat zich achter ons afspeelt te negeren. De korte samenvatting luidt dat zij het niet eens is met een tatoeage die hij als symbool voor zijn liefde voor haar heeft laten zetten. Pijnlijk. Maar vooral herkenbaar. Ik neem nog een slok van mijn bier in een zinloze poging de hitte te bestrijden, de hitte die mijn zwarte T-shirt genadeloos blijft absorberen. Mathias stoot me met zijn elleboog aan en knikt naar een bijzonder fraai exemp-laar van het vrouwelijk geslacht. Mijn lippen krullen om in een korte, goedkeurende grijns. Noem het traditie: op n van de eerste mooie dagen van het jaar is het haast standaard dat Mathias en ik de stad induiken en met een, vaak alcoholische, versnapering genieten van de vrijheid, de ongebondenheid die de zon-nestralen met zich meebrengen. Niet voor ni-ets is de zon het symbool van blijdschap, geluk en allerhande positieve gevoelens. Niet voor niets overwint het licht altijd de duisternis. Niet voor niets word ik zo langzamerhand

kotsmisselijk van al die extreem zoete posi-tiviteit. Niet voor niets sta ik erom bekend dat sarcasme mijn tweede naam is. Ik steek een hand op om een bekende te groeten, terwijl het friszoete parfum van de serveerster mijn neus binnendringt. Zonder te vragen bestel ik nog een pilsje en een rum-cola (Mathias heeft de vreemde afwijking dat hij geen bier lust), met de vriendelijkste lach die ik kan opbrengen. Opnieuw stoot Mathias mij aan en herhaalt het proces van zo-even zich. Al die tijd wisselen we geen woord. Gespreksstof genoeg, maar nu even niet. Nu is het tijd om van het concept vrij-zijn te genieten. Of beter gezegd, eraan te leren wennen.

Vrijheid het is maar hoe je het wil interpret-eren. Ik zou niets liever willen dan vrij zijn. Ik zou niets liever willen dan mijn dagen op ter-rasjes en in obscure concertzalen verslijten, onderwijl buitensporige hoeveelheden van de vers geserveerde godendrank consumerend. Maar dan denk ik meteen aan mijn grootvad-er, die mij ooit eens apart nam en mij de vraag voorlegde wat het lot nou precies was. Nadat ik onwetend mijn schouders ophaalde, klopte hij me op mijn schouder en verzuchtte met de geur van zware Van Nelle nog duidelijk aanwezig in zijn adem: het lot is hard werken, en dan ka-pot. Oftewel werken tot je erbij neervalt. Voor Mathias liggen de zaken iets anders. Mathias is een harde werker, een workaholic, iemand die plezier beleeft aan overdadige fysieke en mentale inspanning. En dat heeft hem geen

windeieren gelegd. Als zelfstandige webde-signer en grafisch vormgever heeft hij menig bedrijf voorzien van strakke websites, advert-enties en folders. Hij is vrij om tegen welke op-drachtgever dan ook te zeggen dat ze zijn rug op kunnen als zij volgens hem onrealistische eisen stellen. Hij is vrij om een week helemaal niets te doen, om zijn week te verslijten op ter-rasjes en in obscure concertzalen. Maar sinds ik hem leerde kennen, een jaar of acht terug, is hij nooit zo vrij geweest als nu. Hij grijpt naar zijn glas en drinkt het in n teug halfleeg, en uit mijn ooghoek zie ik hoe hij mij observeert als mijn blik het achterwerk van een vrouweli-jke voorbijganger volgt. Hij snuift. Emma zou flippen als ze zou zien wat ik zie, krast hij, en voegt er cynisch aan toe: Gelukkig hoef ik me daar geen zorgen meer om te maken. Ik besluit mijn mond te houden. Niet voor niets is sarcasme mijn tweede naam. Maar hij begon. Dus neem ik ook een slok uit mijn glas en zeg: Want je bent z blij dat Stacey besloot dat die andere gast toch rijker was. De stilte die volgt is niet pijnlijk of ongemakkelijk, maar deson-danks gespannen. Ik slaak een zucht. Emma snapt dat jij dit op dit moment nodig hebt, zeg ik. Mathias negeert het wijselijk. En-nul voor de thuisclub.

We besluiten om de rest van de avond eens niet in onze stamk-roeg voort te zetten, mede om-dat Mathias en Stacey elkaar daar hebben ontmoet, en dat wil ik hem niet aandoen. In plaats daarvan stel ik voor om te verkassen naar een andere kroeg waar weliswaar meer jeugd rondloopt, maar waar wl goede muziek wordt ge-draaid. Met een geheimzinnige grijns ga ik Mathias voor naar The Stage. De scheurende gi-taren beuken door de speakers, afgewisseld met wat toeganke-lijkere rock- en punkmuziek. Ik

bestel pure wodka voor ons beiden, en hef het kleine shotglaasje om te proosten. Op de vri-jheid, zeg ik, maar mijn stem komt met geen mogelijkheid over de muziek heen. Mathias en ik slaan de wodka nagenoeg gelijktijdig achter-over, zoals het hoort, zoals de zestienjarige broekies die de dansvloer onveilig maken het niet aankunnen. Met mijn rug naar de bar en mijn armen over elkaar kijk ik The Stage eens rond. Het doet me denken aan mijn eigen tienerjaren, nog niet eens zo heel lang geleden, toen ik er ook nog een sport van maakte om zoveel mogelijk zwart leer en gescheurde, vale spijkerbroeken te dragen. Hier heb ik op mijn zestiende Emma ontmoet. Tien jaar later liepen we elkaar weer tegen het lijf in een casino in Las Vegas. Ik glimlach zwakjes terwijl de herin-neringen aan de wilde Amerikaanse nachten n voor n mijn hoofd binnensijpelen. Ik kan een weemoedige zucht niet onderdrukken. What happens in Vegas stays in Vegas, zeggen ze, maar Emma bleef niet in Vegas. Emma ging mee naar huis. Ik verbreek de stroom van herinneringen en draai me naar Mathias, die op zijn beurt aan het flirten is geslagen met de vrouwelijke bartender. Ouder dan een jaar of twintig kan ze niet zijn. Als hij merkt dat ik hem half afkeurend, half geamuseerd aan het observeren ben, kijkt hij me quasi-onschuldig

25MagArnhemaan. Ik grinnik en leun in zijn richting om niet te hoeven schreeuwen. Ze is veel te jong voor je, waarschuw ik. Mathias haalt zijn schoud-ers op. Typisch. Geef die gozer een paar glazen alcohol en de wereld kan hem gestolen worden. Ik twijfel of ik hem tegen zichzelf in bescherm-ing moet nemen of zijn gang moet laten gaan omdat hij het emotioneel gezien wel verdi-ent. Hij is oud en wijs genoeg om voor zich-zelf te zorgen, zeg ik uiteindelijk tegen mezelf en bestel nog twee wodka, die we onder het genot van de klanken van onze generatie rock soldaat maken. We worden echt oud, of ligt dat aan mij? vroeg Mathias mij eerder toen we naar een lege dansvloer stonden te kijken bij I Was Made for Loving You van Kiss. Ik herinner me nog hoe ik op vijftienjarige leeftijd de ee-rste Foo Fighters-plaat uit de cd-bakken trok, en hoe verslagen ik me had gevoeld toen het nieuws bekend werd dat Nirvana niet verder zou kunnen. Ok: we worden inderdaad cht oud. Gezien de veelvoudige vreemde blikken in onze richting lijkt de jeugd dat nu ook door te hebben. Laat ze lekker staren, mompelt Mathias onverschillig. Ik kan opnieuw weinig anders dan hem gelijk geven. Iets met een vrij land en zo.

In de tijd dat ik hem ken heeft Mathias nooit echt geluk gehad met vrouwen. Hij is vaker ge-bruikt en bedrogen dan goed voor iemand is, en alleen maar omdat hij een heel groot hart heeft. Zo was het ook met Stacey, die hij een jaar of vijf geleden leerde kennen. Mathias kwam net uit een andere relatie, depressief omdat zij al een jaar van zijn geld overal de bloemetjes buiten had gezet, wanhopig omdat hij financieel nagenoeg aan de grond zat. Sta-cey had hem gesteund in zijn doen en laten. Ze heeft hem doen geloven dat hij op haar kon bouwen. Totdat ze een jonge vent tegenkwam met een kapitaal op zak, en met de noorder-zon met hem naar de Bahamas is vertrokken. Je zou er een boek over kunnen schrijven, had Mathias al cynisch geopperd. Over Mathias

gesproken. Hij had zijn flirtsessie met de bar-tender hervat, maar door de overdaad aan al-cohol had hij niet meer het cognitieve vermo-gen om haar afwijzende signalen als zodanig te interpreteren. Ik negeer mijn innerlijke conflict, leg mijn hand op zijn schouder en probeer hem met enige dwang van de bar weg te begeleiden. De vuile blik waarmee Mathias mij aankijkt is onvoldoende overtuigend om mij van mijn stuk te brengen. Gerriteerd knik ik naar de deur. In-

middels meldt zich ook een kast van een vent, ik schat een meter of drie hoog en twee-twintig breed, ongetwijfeld gealarmeerd door de wan-hopige blikken van de bartender. De uitsmijter. Of hij ons vriendelijk doch dwingend mag ver-zoeken het pand te verlaten. Sensatiebelust als ze zijn drommen de tieners nu om ons heen, sommigen een tikje te hoopvol dat de situatie uit de hand loopt. Een enkeling joelt dat we hier niets te zoeken hebben. Ik opende mijn mond om terug te snauwen dat ik me tenminste nog kan herinneren dat de muziek nog cht goed was, maar besluit om het te laten varen. Mathi-

as hoorde het ook, maar met ongeveer twee keer zo veel alcohol in zijn bloedbaan is hij niet voldoende bij zijn verstand om de snotneuzen te laten gaan. Hij duwt de door verrassing overvallen uitsmijter aan de kant en stormde op de groep af en grijpt n van de joelende jongens bij de keel. Ik voelde het al enigszins aankomen Mathias werd overmeesterd door de uitsmijter en in bedwang gehouden, ter-wijl de ganse groep jeugdige sensatiezoekers

eromheen cirkelde. De jongen die door Mathias bij zijn keel was gegrepen belt de politie, die tien minuten later op de stoep staat om het brok agressiviteit dat ik mijn vriend noemde te laten kalmeren op het bureau. Terwijl twee agenten Mathias in de boeien slaan en naar de auto begeleiden, sommeert een derde mij te blijven waar ik ben totdat ik een verklaring heb afgelegd. Ik vraag of ik misschien buiten even een sigaret mag opsteken. Met een gerriteerde zucht staat de agent het toe. Intussen is het bijna sluitingstijd, dus de uitsmijter besluit in overleg met de eigenaar dat het feest is afgelo-

pen en werkt de rest van de bezoekers onder luid protest de deur uit. De walm van mijn siga-ret wordt uiteen geblazen door de gure avond-wind die genadeloos door mijn zwartleren jack heen snijdt. Ook dat is voorjaar. Ik pers ver-moeid een lange stroom rook uit mijn longen. Normaal gesproken rook ik niet ik heb geen nicotine nodig om te kunnen functioneren. Bovendien houdt Emma er niet van. Maar toch zit er standaard een pakje Marlboro in mijn jaszak, met een authentieke Zippo-aansteker die ik van mijn broer heb gekregen voor mijn dertigste verjaardag, voor situaties als deze. Ik adem de tabaksrook nogmaals gulzig in en ge-niet, meer dan ik eigenlijk mag van mezelf. De agent die mij eerder schoorvoetend toestond om te gaan roken stapte gedecideerd op me af en vroeg mijn naam, leeftijd, adres, relatie tot de verdachte en wat ik gezien heb. Plichtmatig geef ik antwoord op zijn vragen, en zeg geen woord meer dan van me gevraagd wordt.

Is er iets mooier dan voorjaar in Arnhem? Jaze-ker: voorjaar in Amsterdam. Maar nu even niet. Want nu heb ik een stronthekel aan het voor-jaar. Met een spreekwoordelijke kater van de gebeurtenissen zoek ik naar mijn sleutelbos in mijn jaszak, pluk de huissleutel eraf en open de deur voor mezelf. Ik kleed me snel om en plof naast Emma in bed. Het was misschien niet mijn bedoeling, maar het kan me vrij weinig schel-en dat ik haar heb gewekt. Nog slaapdronken draait ze zich naar mij en zoekt de warmte en veiligheid van mijn lichaam op. Ik zucht. Wat is er? vraagt ze slaperig, maar ik geef geen ant-woord. Ik leg het morgen wel uit, zeg ik kor-taf als Emma haar vraag herhaalt. Hopelijk zegt de vage geur van tabaksrook die om me heen hangt als ik haar een nachtzoen geef genoeg. Vrijheid het is maar hoe je het wil interpret-eren. Maar als ik mocht kiezen tussen eenzame vrijheid of samen vastzitten, dan ga ik voor het laatste. Want vrijheid vermenigvuldigen is al-leen mogelijk door het te delen.

26MagArnhem

Ontdek Arnhem 2.01.

2.

Arnhem App (Gratis be-schikbaar voor iPhone, iPad en Android-toes-

tellen). Met deze app heb je alle handige informatie over Arnhem binnen handbereik. Je vindt hier info over allerlei bedrijven, zoals restaurants, cafs, winkels, gemeenteli-jke instellingen en meer. Ook geeft de Arnhem App een overzicht van alle even-ementen in en rondom de stad. En met de wandelroutes begeleidt de app je langs Arnhems mooiste plekjes.

Arnhem Nieuws App (gratis beschikbaar voor iPhone en Android-

toestellen). Voor de Arnhem-mer die niets wil missen. Via deze app ben je altijd om de hoogte van wat er zich in en rondom Arnhem afspeelt. Scroll door het laatste nieu-ws, beluister de livestream van RTV Arnhem, bekijk de nieuwste vacatures uit de re-gio of check het weerbericht. Ook als je wilt weten wat er binnenkort te beleven is in de stad zit je goed met deze ap-plicatie.

Spijkerspots GPS Tour (gratis beschikbaar voor iPhone en Android-toestellen)Leer het Spijkerkwartier op een bijzondere manier ken-

nen met de Spijkerspots GPS Tour. Met deze app ontdek je tien verborgen verhalen uit de wijk. In 45 minuten wordt je naar bi-jzondere locaties zoals een voormalig zwembad, de lege rosse buurt en een verrassende watertuin geleid. De app neemt je terug in de tijd. Bijvoorbeeld naar de ontruiming van de wijk tijdens de Slag om Arnhem, naar de rosse buurt in de jaren 80 en naar de schooltijd van een wereldberoemd graficus. Laat je iPhone als tijdmachine fungeren en wees verrast door het Spi-jkerkwartier! Klik op de afbeelding om de video te bekijken.

3.

Cafetaria de Gastronoom (gratis be-schikbaar voor iPhone en Android-toestellen)

Zin in een lekker frietje of een mexicano? Met deze app kun je je honger stillen door een bestelling te plaatsen bij Cafetaria de Gas-tronoom. De app ondersteunt ook push-ber-ichten waardoor je altijd op de hoogte ben van aanbiedingen van het cafetaria.

Berendsen Kamerverhuur Arnhem (gratis bes-chikbaar voor Android-toestellen)Het kan een lastige opgave zijn om geschikte

woonruimte te vinden in de stad. Maar deze app maakt het je al iets gemakkelijker. De applicatie geeft je een handig overzicht van beschikbare appartementen en kamers in Arnhem.

4.

5.

27MagArnhem

Column: Niet zon groene Apple Laatst besloot ik een kop chai te drinken bij de Starbucks op Arnhem centraal. Deels omdat ik een half uur op de bus moest wachten en deels omdat ik graag chai drink. Bovendien is het bij de Starbucks altijd erg interessant mensen kijken want bij de Starbucks komen de hippe mensen. Uitgezonderd ik dus, maar ze verkopen nu eenmaal geen chai bij de kiosk. Hippe mensen zijn tegenwoordig helemaal into twee dingen, namelijk duurzaamheid en Apple. De hippe mensen komen dus graag met hun Apple producten (alles wat start met I) Fair Trade koffie drinken bij de Starbucks. De grap hiervan is dat die twee dingen nogal tegenstrijdig zijn. Apple is namelijk het tegenovergestelde van duurzaam-heid, de producten kunnen niet makkelijk gemaakt worden, dus als er wat aan mankeert word je verplicht tot aanschaf van een nieuw product. Apple speelt in op de materialist in ons door om de haverklap met een nieuw product te komen, wat niet gek veel verschilt met het voorgaande product, maar

die de echte lief-heb-ber toch moet heb-

ben. En dan heb ik het nog niet eens gehad over de o-zo handige hoesjes om je apparaat te beschermen. Nieuw appa-raat? Nieuw hoesje want het hoesje wat je al had past niet om je nieuwe product. Foutje? Of marketing stunt?De ware Applefanaat zal hier wellicht tegen in brengen dat de Apple zolang meegaat dat je m rustig kunt doorverkopen, maar ik ken toevallig zon ware Applefanaat en die kan het niet over zijn hart verkrijgen zijn kindjes de deur uit te doen. Zo wil het geval dat hij drie iPads heeft. Juist ja. Zelf kan hij dit overigens prima rechtvaardigen. En voor op zijn nacht-kastje, n voor op zijn bureau en n voor op zijn werk. En ik maar denken dat het handige van de iPad nu juist was dat je die zo makkelijk mee kon nemen. Ook ken ik iemand die zo rond de lancering van de iPhone 4, haar oude iPhone plotseling kwijt raakte. Toen de nieuwe eenmaal binnen was werd hij weer gevonden. H, toevallig!Maar het ergste is nog wel de uitbuiting van fabrieksme-dewerkers in China. Voor hen die over de doden niets dan goeds willen horen: stop hier met lezen.Steve Jobs, door velen als een God aanbeden, sloot zijn ogen voor de vreselijke omstandigheden waaronder de fabrieks-medewerkers zijn creaties in elkaar moesten zetten . Sterker nog, hij hemelde de fabrieken schaamteloos op.Terwijl de Chinezen voor schamele lonen tien uur achter elkaar op hun benen moesten staan, het aantal zelfmoorden schrikbarend steeg en er zelfs sprake was van kinderarbeid