Teknologji Informative

1

2 2

Afarizmi dhe Informatika

Në kushtet bashkohore të zhvillimit të afarizmit informata paraqet resurs të rëndësishëm në ndërmarje, kurse teknologjia informatike faktorë shumë të rëndësishëm për suksesin dhe efikasitetin e afarizmit të sajë.

33

Informatika e biznesit

Puna e organizuar e njeriut quhet BIZNES(afarizëm), kurse

Bashkimi i individëve ose i personave të lidhur njëri me tjetrin gjatë kryerjes së aktivitetit të caktuar afarist formon SUBJEKTIN AFARIST

Subjektet afariste janë sisteme me të cilat duhet menxhuar kurse një nga komponentet më të rëndësishme të menaxhimit me sisteme është këmbimi i informatave, respektivisht KOMUNIKIMI

Komunikimi mbrenda subjekteve afariste dhe midis disa subjekteve afariste mundësohet në saje të INFORMATIKËS SË BIZNESIT

44

Informatika e Biznesit është shkencë mbi mbledhjen , përpunimin, bartjen dhe shfrytëzimin e informatave me ndihmën e pajisjeve teknike në kuadër të sistemit informativ, të aplikuar në një rrethinë afariste.

Disciplinë shkencore e cila qëndron mes Administrimit të Biznesit dhe shkencave kompjuteristike

- terma sinonime- kompjuterizim i biznesit.

5 5

Trendet e zhvillimit të informatikës së biznesit

Njohja e trendeve të zhvillimit të informatikës së biznesit është e rëdësisë së veçant ku do të përmendim

(trende pozitive):1. Vendosjen e elementeve të teknologjisë informative në një

numër të madhë të produkteve dhe shërbimeve2. Zhvillimi gjithnjë e më i madhë i produkteve të reja të bazuara

në përdorimin e elementeve të teknologjisë informative3. Rritjen e ndikimit të tek. informative në ndryshimin e

mardhënieve shoqërore dhe prodhuese4. Përshtatjen e strategjisë afariste me lloje të reja dhe të

përsosura të prodhimeve dhe shërbimeve të teknol. informatike 5. Rritjen e ndikimit të teknol. Informatike në rritjen e llojeve të

afarizmit dhe të rezultateve të tij finansiar (zvoglimi i shpenzimeve të afarizmit dhe rritja e fitimit

6. Ndikimin intenziv në ndryshimin e rolit të menaxhmentit në sistemet afariste, i cili manifestohet me rritjen e kontrollit mbi

funksionimin e sistemit

6

6

Trende negative: 1. Rritja e rrezikut të keqpërdorimit të

teknologjisë informatike 2. Rritja e kriminalitetit kompjuterik/ informatik 3. Zvoglimi i komunikimit personal midis njerëzve,

respektivisht rritja e komunikimit jo verbal e cila mundë të ketë si pasojë izolimin social të individit e tj.

- Këto trende negative të zhvillimit të informatikës së biznesit duhet të mbahen nën kontroll, nëse nuk mund të eliminohen në tërësi

7 7

SISTEMI INFORMATIK -Termet themelore

Sistemi paraqet bashkësi të elementeve të cilët formojnë tërësi dhe ndërmjet të cilëve ekzistojnë lidhje të caktuara

Cilsitë e sistemit apo të pjesëve të tija quhen atribute

Sistemi posedon hyrje, dalje dhe rrethinëSistemi mundë të jetë natyral apo

artificial, i thjeshtë apo i ndërlikuar e tj.Sistemi posedon lidhje (është në

interakcion) me rrethinën

8 8

SISTEMI INFORMATIK

SISTEMI INFORMATIK mundë të definohet si: “një bashkësi e elementeve të ndërlidhura të cilat me

atributet e tyre mundësojnë përpunimin elektronik të të dhënave”

Sistemi informatik përbëhet nga njerzit dhe pajisjet, kurse detyrë e tij është mbledhja e të dhënave, përpunimi, memorimi dhe transmetimi i tyre.

Sistemi informatik proceson informata nga të dhënat, përkatësisht ai transferon inputet në outpute sipas nevojave dhe kërkesave për informata.

Sistemi informatik paraqet sistem DINAMIK – me kohë dhe nën ndikimin e rethinës ndryshojnë elementet e tij e me këtë edhe vet sistemi në tërësi.

9 9

Organizimi i sistemit informatik duhet të siguroj:

Inkuadrimin e të gjitha qëllimeve të sistemitMinimizimin e aktiviteteve të dyfishta në

procesimin e informatave, si dhe menjanimin e konflikteve midis projekteve zhvillimore

Motivimin e personelitNxitjen e interakcionit midis nënsitemeve të

cilat duhet të sigurojnë efikasitetin e punës së sistemit informatik

10 10

Profilet e ekspertve të nevojshëm në një sistem informatik të menaxhmentit do të ishin:

Specialistët për softverin e sistemitSpecialistët për bazën e të dhënaveProjektuesitAnalitikët sistemorProgramerëtSpecialistët për hardver- në rastë se ndërmarja

organizon mirëmbajtjen vetanake të sistemit informatik.

11 11

Llojet e sistemit informatik

Varësisht nga marrëdhënja midis inputeve dhe outputeve sistemet informatike mundë të jenë:

Sisteme neutrale- kur inputi i tyre është i barabartë me outputin-inputet nuk pësojnë ndonjë ndryshim dhe ky sistem themi se është vetëm transmetues i informatave.

Sisteme të informuara,- kur inputet janë më të mëdha se outputet- sistemi i tillë është pasiv, sepse më tepër mer informata nga sistemet tjera, se sa që i përpunon ato.

Sistemi informatik qeverisës ,- është sistem kreativ , inputet e tij janë më të vogla se outputet.-gjatë procesit të përpunimit të të dhënave krijon cilësi të re, prandaj themi se ky sistem është në funksion të qeverisjes.

1212

Sistemi informatik i biznesit

Sistemi informatik i biznesit paraqet sistemin informatik i cili ka për detyrë të sigurojë informata të sakta, relevante dhe me kohë për strukturën menaxheriale, të cilat do të ishin bazë gjatë procesit të marrjes së vendimeve afariste.

13

13

Nënsistemet e sistemit informatik të biznesit janë:

Nënsistemi informatik i blerjes dhe materialit i cili përmban:

-fajllin lidhur me planifikimin dhe kontrollin e mallrave dhe materialit (mallrave komerciale, shërbimeve, paketimin e materialit etj.)

-fajllin e llogaris së shitjes së produkteve, sasin e shitjes me shumicë,

-fajllin e materialit, -fajllin e furnizuesve -fajllin e bilancit të furnizuesve.

14

14

Nënsistemi informatik i shitjes me shumicë përmbanë:

-fajllin e kontratave me konsumator, -fajllin e porosive, -fajllin e fakturave dhe shitjes -fajllin e konsumatorëve, fajllin e bilancit të

knsumatorëve.

Nënsistemi informatik i shitjes me pakicë përmbanë:

-fajllin e shitoreve, llogarin e shitjes me pakicë,katalogun e mallrave (listën e çmimeve), rezervat minimale dhe maksimale,inventarin e shitoreve,

-fajllin e shitjes së mallrave përmes rrjetit

1515

Nënsistemi informatik i kontabilitetit përmban:

-llogarit financiare dhe operacionet financiare

Nënsistemi informatik i vlersimit të kapitalit përmban:

-fajllin e llogarisë së vlersimit të kapitalit dhe të mirëmbajtjes.

Nënsistemi informatik i shitjeve ditore përmban:-fajllin e shitjeve ditore Nënsistemi informatik i kontrollit të prodhimit

i cili do të ofron informata lidhur me komponentat e prodhimit, procedurat teknologjike, planin prodhues, dokumentacionin prodhues dhe shpenzimet e prodhimit.

1616

Fazat e zhvillimit të sistemit informatik të biznesit

Cikli jetësor i sistemit karakterizohet me disa faza të zhvillimit. Ato janë:

Faza iniciale (e krijimit) të sistemit – inicijativa për zhvillimin e sistemit informatik zakonisht vjen nga menaxherët e ndërmarrjes të cilët kanë nevojë për informim më të mirë,

Faza e ekspanzionit (rritjes) të sistemit – duke investuar mjete e dituri të konsiderueshme vërehet një rritje kuantitative e sistemit në të gjtha segmentet e tij. Sigurohen pajisjet dhe programet, përgaditen kuadrot dhe komponentet rrjetore të sistemit,

Faza e konsolidimit – rëndësi e veçantë i kushtohet standardizimit dhe harmonizimit të punës së të gjitha komponenteve. Plotësimi i kritereve të kualitetit siguron kalimin në

fazën e pjekurisë ku sistemi siguron rezultate optimale, prandaj synohet që kjo fazë të zgjasë sa më shumë dhe të kompenzohen shpenzimet e bëra në fazën e konsolidimit.

17 17

Funksioni posaçërisht i rëndësishëm i sistemeve informatike qëndron në afarizëm dhe automatizimin e afarizmit të zyrës

Automatizimi i afarizimit të zyrës (zyrja e automatizuar) përfshinë: këmbimin e postës elektronike,të të dhënave, planifikimin e kohës dhe aktiviteteve,qeverisjen me projekte,përpunimin e dokumenteve, përpunimin e grafikës, arhivimin e të dhënave, kërkimin e dokumentave, përgaditjen e vendimeve, përgaditja dhe realizimi i takimeve afariste.

Ne me sistem të informatik do të nënkuptojmë vetëm ato sisteme të cilat janë të bazuara në kompjuter.

18 18

Sistemi informatik i biznesit dhe menaxhmentiSistemi informatik duhet të jetë në funksion të

menaxhmentit, në funksion të arritjes së qëllimeve të synuara afariste.

Teknolojgia informatike nuk guxon të jetë qëllim në vetvetë dhe informatika duhet të jetë në shërbim të menaxhmentit, pra të jetë servis i tij.

HIERARKIA MENAXHERIKE

BAZA E TË DHËNAVE

Bazat e të dhënave dhe nivelet e menaxhmentit

DBMS

19 19

Disa lloje të veçanta të sistemeve informatike

Sistemi informatik i menaxhmentit-MIS Sistemi informatik i menaxhmentit- prodhon informata

përmbledhëse të cilat i lejojnë menaxhmentit të përmirsojë inputet me qëllim të ndryshimit të outputeve në të ardhshmen.

Roli kryesor i sistemit informatik të menaxhmentit është të vlersojë nevojat informatike të menaxhmentit gjatë procesit të marjes së vendimeve me qëllim që të siguroj informata në kohën e duhur, ti shpërndajë ato dhe ti lehtësoj menaxhmentit zgjedhjen e alternativës më të mirë nëse disponon me disa sosh.

Elementet apo komponentat e sistemit informatik të menaxhmentit janë:

hardveri, softveri, baza e të dhënave, procedurat dhe personeli

20 20

Sistemi për mbështetje të vendimeve (DSS)Sistemi për mbështetje të vendimeve (DSS) – paraqet softver i

cili ofron mundësin e testimit të alternativave të ndryshme në fazën përgatitore të marjes së vendimeve

Sistemi për mbështetje të vendimeve parasesin sisteme informatike interaktive të bazauara në kompjuter të cilët përdorin bazat e specijalizuara të të dhënave dhe modelet e vendosjes – përgjigje në pyetjet Çka nëse? (what if)

TË DHËNA INTERNE

TË DHËNA EKSTERNE Nënsistemi i qeverisjes me dialog

Nënsistemi i qeverisjes me të dhëna

Nënsistemi i qeverisjes me modele

SHFRYTËZUESIT DHE DETYRAT

SIBK tjera të ndërmarjes

SIBK – Sisteme informative të tjera të bazuara në kompjutor

arkitektura tipike e sistemit për mbështetje të vendimeve - DSS

21

21

Sistemet e eksperteve (ES)

Sistemet e eksperteve - paraqet sistemin informatik i cili njohurit e eksperteve nga lëmi të ndryshme shkencore i strukturon në kompjutor dhe pastaj përmes gjeneralizimit të problemit ndihmon marrjen e vendimeve në formë të vendimeve të propozuara

Pjesët kryesore të sistemit të eksperteve janë: - baza e diturisë - mjetet ndihmëse të sistemit të ekspertëve

222222

PYETJE???

Thank You!Thank You!