İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI · İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI 23...
35
İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI 23 Aralık 2015 Ankara
Transcript of İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI · İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI 23...
İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI
23 Aralık 2015
Ankara
2
Özet: Makroekonomik Görünüm ve Para Politikası
• Sıkı para politikası duruşunun ve alınan makroihtiyati önlemlerin etkisiyle yıllıkkredi büyüme hızları makul düzeylerde seyretmektedir.
• Dış ticaret hadlerindeki olumlu gelişmeler ve tüketici kredilerinin ılımlı seyri caridengedeki iyileşmeyi desteklemektedir.
• Avrupa Birliği ülkelerinin talebindeki artışın da katkısıyla büyüme kompozisyonunet ihracat lehine değişmektedir.
• Enerji fiyatlarındaki gelişmeler enflasyonu olumlu yönde etkilemeye devametmektedir. Bununla birlikte, birikimli döviz kuru hareketleri çekirdek enflasyoneğilimindeki iyileşmeyi geciktirmektedir.
• Enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve enflasyonu etkileyen diğerunsurlardaki gelişmeler dikkate alınarak para politikasındaki sıkı duruşsürdürülecektir.
• Küresel para politikalarındaki normalleşmenin başlaması ile birlikte oynaklıklardagözlenen düşüşün kalıcı olması halinde önümüzdeki toplantıdan itibaren parapolitikasındaki sadeleşme adımlarına başlanabilecektir.
3
Sunum Planı
1. İktisadi Faaliyet
2. Dış Denge
3. Enflasyon
4. Parasal ve Finansal Koşullar
4
İKTİSADİ FAALİYET VE DENGELENME
5
Kaynak: TÜİK
GSYİH Büyümesine Katkılar(Yüzde Puan)
GSYİH büyümesi dayanıklı ve istikrarlı seyrini korumaktadır.
-10
-5
0
5
10
15
20
03
/10
06
/10
09
/10
12
/10
03
/11
06
/11
09
/11
12
/11
03
/12
06
/12
09
/12
12
/12
03
/13
06
/13
09
/13
12
/13
03
/14
06
/14
09
/14
12
/14
03
/15
06
/15
09
/15
Stok Değişimi
Net İhracat
Nihai Yurt İçi Talep
GSYİH
Son Veri: 2015 Ç3
Güven endekslerinde son dönemde kayda değer bir toparlanma gözlenmiştir.
6
Tüketici Güveni Yatırım Eğilimi ve İstihdam Beklentisi(Mevsimsellikten Arındırılmış)
Kaynak: Bloomberg HT, TÜİK, TCMB. Son Veri: Bloomberg HT Anketi için Kasım 2015,
TÜİK-TCMB Anketi için Aralık 2015
Kaynak: TCMB İktisadi Yönelim Anketi. Son Veri: Kasım 2015.
50
55
60
65
70
75
80
85
90
50
60
70
80
90
100
110
01
/12
05
/12
09
/12
01
/13
05
/13
09
/13
01
/14
05
/14
09
/14
01
/15
05
/15
09
/15
Bloomberg HT
TÜİK-TCMB (sağ eksen)
0
5
10
15
20
25
01
/12
04
/12
07
/12
10
/12
01
/13
04
/13
07
/13
10
/13
01
/14
04
/14
07
/14
10
/14
01
/15
04
/15
07
/15
10
/15
Yatırım Eğilimi İstihdam Beklentisi
Sanayi üretiminde ılımlı artış eğilimi sürerken sipariş göstergeleri iyileşmiştir.
7
Sanayi Üretimi ve Kapasite Kullanım Oranı(Mevsimsellikten Arındırılmış)
Kayıtlı Siparişler (Anket Sonucu)(Son 3 ay, Mevsimsellikten Arındırılmış)
Kaynak: TÜİK, TCMB. Son Veri: Sanayi Üretimi, Ekim 2015.
KKO, Kasım 2015.Kaynak: TCMB İktisadi Yönelim Anketi. Son Veri: Kasım 2015.
70
71
72
73
74
75
76
77
78
105
110
115
120
125
130
01
/12
04
/12
07
/12
10
/12
01
/13
04
/13
07
/13
10
/13
01
/14
04
/14
07
/14
10
/14
01
/15
04
/15
07
/15
10
/15
Sanayi Üretimi
KKO (sağ eksen)
-10
-5
0
5
10
15
20
01
/14
03
/14
05
/14
07
/14
09
/14
11
/14
01
/15
03
/15
05
/15
07
/15
09
/15
11
/15
İhracat Yurt İçi
Kaynak: TÜİK Hanehalkı İşgücü Anketi, TCMB.
İstihdamdaki istikrarlı artış devam etmektedir.
Son Veri: Eylül 2015.
8
7
9
11
13
15
05
/10
09
/10
01
/11
05
/11
09
/11
01
/12
05
/12
09
/12
01
/13
05
/13
09
/13
01
/14
05
/14
09
/14
01
/15
05
/15
09
/15
İşsizlik Oranı (yüzde)
Tarım Dışı İşsizlik Oranı (yüzde)
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
05
/10
09
/10
01
/11
05
/11
09
/11
01
/12
05
/12
09
/12
01
/13
05
/13
09
/13
01
/14
05
/14
09
/14
01
/15
05
/15
09
/15
Tho
usa
nd
sKatılım Oranı (yüzde)
İstihdam (Milyon kişi, sağ eksen)
9
DIŞ DENGE
Son dönemde jeopolitik gelişmeler ihracat artışını sınırlamıştır.
10
Rusya’ya İhracat(Aylık, Milyon ABD Doları)
Irak’a İhracat
(Aylık, Milyon ABD Doları)
Kaynak: TÜİK Son Veri: Ekim 2015.
0,0
100,0
200,0
300,0
400,0
500,0
600,0
700,0
800,0
01
09
06
09
11
09
04
10
09
10
02
11
07
11
12
11
05
12
10
12
03
13
08
13
01
14
06
14
11
14
04
15
09
15
0,0
200,0
400,0
600,0
800,0
1000,0
1200,0
1400,0
01
09
06
09
11
09
04
10
09
10
02
11
07
11
12
11
05
12
10
12
03
13
08
13
01
14
06
14
11
14
04
15
09
15
11
Kaynak: TÜİK.
Avrupa Birliğine İhracat
(12 aylık birikimli, milyar Euro)
Avrupa ekonomilerinde gözlenen toparlanma büyümeyi ve dengelenmeyi desteklemektedir.
Son Veri: Ekim 2015.
30
35
40
45
50
55
60
01
07
05
07
09
07
01
08
05
08
09
08
01
09
05
09
09
09
01
10
05
10
09
10
01
11
05
11
09
11
01
12
05
12
09
12
01
13
05
13
09
13
01
14
05
14
09
14
01
15
05
15
09
15
12
Kaynak: TÜİK
Petrol fiyatlarındaki düşüşün cari denge üzerindeki olumlu etkisinin sürmesi beklenmektedir.
Son Veri: Ekim 2015.
Enerji İthalatı
(12-Aylık Birikimli, Milyar ABD Doları)
25
30
35
40
45
50
55
60
65
01
10
03
10
05
10
07
10
09
10
11
10
01
11
03
11
05
11
07
11
09
11
11
11
01
12
03
12
05
12
07
12
09
12
11
12
01
13
03
13
05
13
07
13
09
13
11
13
01
14
03
14
05
14
07
14
09
14
11
14
01
15
03
15
05
15
07
15
09
15
13
Reel Efektif Döviz Kuru Endeksi tarihi düşük seviyelere yakın seyretmektedir.
Reel Efektif Döviz Kuru
(TÜFE Bazlı, 2003=100)
Son Veri: Kasım 2015.
80
90
100
110
120
130
140
80
90
100
110
120
130
140
02/0
3
07/0
3
12/0
3
05/0
4
10/0
4
03/0
5
08/0
5
01/0
6
06/0
6
11/0
6
04/0
7
09/0
7
02/0
8
07/0
8
12/0
8
05/0
9
10/0
9
03/1
0
08/1
0
01/1
1
06/1
1
11/1
1
04/1
2
09/1
2
02/1
3
07/1
3
12/1
3
05/1
4
10/1
4
03/1
5
08/1
5
14
Kaynak: TCMB.
Cari işlemler dengesinde yakın dönemde önemli bir iyileşme gözlenmiştir.
Son Veri: Ekim 2015.
Cari İşlemler Dengesi
(Mevsimsellikten Arındırılmış, 3 Aylık Hareketli Ortalama, Milyar ABD doları)
-8
-7
-6
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
-8
-7
-6
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
04
/09
08
/09
12
/09
04
/10
08
/10
12
/10
04
/11
08
/11
12
/11
04
/12
08
/12
12
/12
04
/13
08
/13
12
/13
04
/14
08
/14
12
/14
04
/15
08
/15
Cari İşlemler Dengesi
Cari İşlemler Dengesi (enerji ve altın hariç)
Cari İşlemler Dengesi (altın hariç)
15
Kaynak: TCMB.
Bu doğrultuda, önümüzdeki dönemde birikimli cari işlemler dengesindeki iyileşmenin devam edeceği öngörülmektedir.
Son Veri: Ekim 2015.
Cari İşlemler Dengesi
(12 Ay Birikimli, Milyar ABD Doları)
-80
-75
-70
-65
-60
-55
-50
-45
-40
-35
-30
10
/10
12
/10
02
/11
04
/11
06
/11
08
/11
10
/11
12
/11
02
/12
04
/12
06
/12
08
/12
10
/12
12
/12
02
/13
04
/13
06
/13
08
/13
10
/13
12
/13
02
/14
04
/14
06
/14
08
/14
10
/14
12
/14
02
/15
04
/15
06
/15
08
/15
10
/15
CİD
CİD (altın hariç)
16
(12-aylık birikimli, Milyar ABD doları)
Ekim 2015 itibarıyla cari işlemler açığı finansmanının tamamı uzun vadeli borçlanma ve doğrudan yabancı sermaye yatırımları ile sağlanmaktadır.
*Uzun vadeli sermaye hareketleri banka ve özel sektörün uzun vadeli net kredi kullanımlarını ve banka, özel sektör ve Hazine’nin tahvil ihraçlarını kapsamaktadır.
**Kısa vadeli sermaye hareketleri banka ve özel sektörün net kısa vadeli kredi kullanımları ve bankalardaki mevduatları kapsamaktadır.
Son Veri: Ekim 2015.
Kaynak: TCMB.
-5
5
15
25
35
45
55
65
75
85
10
/10
01
/11
04
/11
07
/11
10
/11
01
/12
04
/12
07
/12
10
/12
01
/13
04
/13
07
/13
10
/13
01
/14
04
/14
07
/14
10
/14
01
/15
04
/15
07
/15
10
/15
Portföy ve Kısa Vadeli** DYY ve Uzun Vadeli* CA
17
Finansal sektörün yabancı para çekirdek dışı yükümlülüklerinin vadesi 2015 yılı boyunca uzamaya devam etmiştir.
Çekirdek-Dışı YP Yükümlülüklerin Vade Dağılımı (Yüzde Pay)
Kaynak: TCMB Son Veri: 4 Aralık 2015.
20
25
30
35
40
45
50
55
60
01
/14
02
/14
03
/14
04
/14
05
/14
06
/14
07
/14
08
/14
09
/14
10
/14
11
/14
12
/14
01
/15
02
/15
03
/15
04
/15
05
/15
06
/15
07
/15
08
/15
09
/15
10
/15
11
/15
1 Yıla Kadar
3 Yıldan Uzun
Zorunlu Karşılık Tedbirleri
18
ENFLASYON
19
Kaynak: TÜİK.
(Yıllık Yüzde Değişim)
Döviz kuru hareketlerinin gecikmeli etkileriyle enflasyon göstergelerindeki yükseliş sürmüştür.
Son Veri: Kasım 2015.
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
08
/11
10
/11
12
/11
02
/12
04
/12
06
/12
08
/12
10
/12
12
/12
02
/13
04
/13
06
/13
08
/13
10
/13
12
/13
02
/14
04
/14
06
/14
08
/14
10
/14
12
/14
02
/15
04
/15
06
/15
08
/15
10
/15
TÜFE ÖKTG-H ÖKTG-I
İthalat fiyatlarındaki düşüş döviz kurundan enflasyona geçiş etkisini kısmen telafi etmektedir.
20
İthalat Fiyat Endeksi(2010=100)
Kaynak: TÜİK, TCMB. Son gözlem: Ekim 2015.
60
110
160
210
260
011
0
081
0
031
1
101
1
051
2
121
2
071
3
021
4
091
4
041
5
İthalat Fiyatları (TL)
İthalat Fiyatları (USD)
21
Kaynak: TCMB.
Yakın dönemde bir yıl sonrası için enflasyon beklentileri artarken, iki yıl sonrası için beklentiler göreli olarak yatay seyretmektedir.
5,0
5,5
6,0
6,5
7,0
7,5
8,0
8,5
08
/11
10
/11
12
/11
02
/12
04
/12
06
/12
08
/12
10
/12
12
/12
02
/13
04
/13
06
/13
08
/13
10
/13
12
/13
02
/14
04
/14
06
/14
08
/14
10
/14
12
/14
02
/15
04
/15
06
/15
08
/15
10
/15
12
/15
Enflasyon Beklentileri(Yüzde)
12 aylık
24 aylık
Son Veri: Aralık 2015.
22
Parasal ve Finansal Koşullar
23
Kaynak: EPFR.
Gelişmekte Olan Ülkelere Hisse Senedi ve Tahvil Akımları(Milyar ABD doları, 4 Haftalık Hareketli Toplam)
Gelişmekte olan ülkelere yönelik portföy akımları zayıf bir seyir izlemektedir.
Son Veri: 16 Aralık 2015.
-40
-35
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
30
35
40
01
/12
03
/12
05
/12
07
/12
09
/12
11
/12
01
/13
03
/13
05
/13
07
/13
09
/13
11
/13
01
/14
03
/14
05
/14
07
/14
09
/14
11
/14
01
/15
03
/15
05
/15
07
/15
09
/15
11
/15
Tahvil Piyasaları
Hisse Senedi Piyasaları
Kaynak: Bloomberg.
Gelişmekte olan ülkelerin risk primi göstergeleri oynak seyrini korumaktadır.
Son Veri: 21 Aralık 2015.
24
100
200
300
400
500
600
700
100
200
300
400
500
600
700
04
/11
06
/11
08
/11
10
/11
12
/11
02
/12
04
/12
06
/12
08
/12
10
/12
12
/12
02
/13
04
/13
06
/13
08
/13
10
/13
12
/13
02
/14
04
/14
06
/14
08
/14
10
/14
12
/14
02
/15
04
/15
06
/15
08
/15
10
/15
12
/15
EMBI Avrupa EMBI Türkiye EMBI Latin Amerika EMBI Asya
Ülkelerin ve Bölgelerin Risk Primleri(Baz Puan)
25
Kaynak: Bloomberg
0
5
10
15
20
25
30
35
0
5
10
15
20
25
30
35
02
/11
04
/11
06
/11
08
/11
10
/11
12
/11
02
/12
04
/12
06
/12
08
/12
10
/12
12
/12
02
/13
04
/13
06
/13
08
/13
10
/13
12
/13
02
/14
04
/14
06
/14
08
/14
10
/14
12
/14
02
/15
04
/15
06
/15
08
/15
10
/15
12
/15
Gelişmekte Olan Ülkeler*Türkiye
İma Edilen Döviz Kuru Oynaklığı(1 Ay, Yüzde)
Gelişmekte olan piyasaların döviz kuru oynaklarında yakın dönemde bir miktar azalış gözlenmiştir.
• Gelişmekte olan ülkeler arasında Brezilya, Şili, Kolombiya, Meksika, Polonya, Çek C., G. Afrika, Endonezya, Romanya para birimlerinin ABD doları karşısında ima edilen oynaklığı kullanılmıştır.
Son Veri: 21 Aralık 2015.
26
Kaynak: TCMB
Para politikasındaki sıkı duruş gerekli görülen süre boyunca sürdürülecektir.
Son Veri: : 21 Aralık 2015.
Faiz Oranları(Yüzde)
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
05
/13
06
/13
07
/13
08
/13
09
/13
10
/13
11
/13
12
/13
01
/14
02
/14
03
/14
04
/14
05
/14
06
/14
07
/14
08
/14
09
/14
10
/14
11
/14
12
/14
01
/15
02
/15
03
/15
04
/15
05
/15
06
/15
07
/15
08
/15
09
/15
10
/15
11
/15
12
/15
Gecelik Borç Alma -Verme Faiz Koridoru TCMB Ortalama Fonlama FaiziBİST Bankalararası Gecelik Repo Faizleri 1 Haftalık Repo Faizi
27
Küresel para politikalarının normalleşmeye başlamasıyla birlikte küresel oynaklık göstergelerinde bir miktar azalış gözlenmiştir.
VIX ve MOVE Oynaklık Endeksleri
(5 Günlük Ortalama)
Kaynak: TCMB*Taralı alan 16 Aralık 2015’deki Fed faiz artırımından sonraki dönemi göstermektedir.
Son Veri: 21 Aralık 2015.
40
55
70
85
100
115
130
10
15
20
25
30
35
40
01
/15
02
/15
03
/15
04
/15
05
/15
06
/15
07
/15
08
/15
09
/15
10
/15
11
/15
12
/15
VIX (yüzde)
MOVE (baz puan,sağ eksen)
28
Kaynak: TCMB
Oynaklıklarda gözlenen düşüşün kalıcı olması halinde önümüzdeki toplantıdan itibaren para politikasındaki sadeleşme adımlarına başlanabilecektir.
Son Veri: : 21 Aralık 2015.
Faiz Oranları(Yüzde)
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
05
/13
06
/13
07
/13
08
/13
09
/13
10
/13
11
/13
12
/13
01
/14
02
/14
03
/14
04
/14
05
/14
06
/14
07
/14
08
/14
09
/14
10
/14
11
/14
12
/14
01
/15
02
/15
03
/15
04
/15
05
/15
06
/15
07
/15
08
/15
09
/15
10
/15
11
/15
12
/15
Gecelik Borç Alma -Verme Faiz Koridoru TCMB Ortalama Fonlama FaiziBİST Bankalararası Gecelik Repo Faizleri 1 Haftalık Repo Faizi
29
Sadeleşmeye Yönelik Teknik Hazırlıklar
Sadeleşme Öncesinde
• Rezerv opsiyon mekanizmasının (ROM) dengeleyici özelliğinin güçlendirilmesi(2016 Yılı Para ve Kur PolitikasıMetni, 46. paragraf).
Sadeleşme Öncesinde ve Sürecinde
• Teminat koşullarına yönelik tedbirler (2016 Yılı Para ve Kur Politikası Metni, 20.paragraf).
30
Kaynak: TCMB. Son Veri: 21 Aralık 2015.
Getiri eğrisi yataya yakın konumunu korumaktadır.
-2
0
2
4
6
8
10
12
-2
0
2
4
6
8
10
12
04
/11
06
/11
08
/11
10
/11
12
/11
02
/12
04
/12
06
/12
08
/12
10
/12
12
/12
02
/13
04
/13
06
/13
08
/13
10
/13
12
/13
02
/14
04
/14
06
/14
08
/14
10
/14
12
/14
02
/15
04
/15
06
/15
08
/15
10
/15
12
/15
5 Yıllık Piyasa Faizi 3 Aylık Piyasa Faizi
5 Yıl-3 Ay Farkı
Faiz Oranı(Yüzde)
31
Kaynak: TCMB.
Son dönemdeki düşüşe rağmen tüketici kredisi faiz oranları yüksek seyrini korumaktadır.
Son Veri:11 Aralık 2015.
7
9
11
13
15
17
19
21
01
/10
04
/10
07
/10
10
/10
01
/11
04
/11
07
/11
10
/11
01
/12
04
/12
07
/12
10
/12
01
/13
04
/13
07
/13
10
/13
01
/14
04
/14
07
/14
10
/14
01
/15
04
/15
07
/15
10
/15
Diğer
Konut
Otomobil
Tüketici Kredi Faizleri(Yüzde)
32
Kaynak: TCMB.
Toplam Kredi Büyümesi(Yıllık Değişim, Yüzde)
Sıkı para politikası duruşunun ve alınan makroihtiyati önlemlerin etkisiyle yıllık kredi büyüme hızlarındaki azalış sürmektedir.
Son Veri: 11 Aralık 2015.
Toplam Bankacılık Sektörü (Katılım Bankaları dahil), TGA Hariç
Kur Etkisinden Arındırılmış.
10
15
20
25
30
35
40
01
/11
03
/11
05
/11
07
/11
09
/11
11
/11
01
/12
03
/12
05
/12
07
/12
09
/12
11
/12
01
/13
03
/13
05
/13
07
/13
09
/13
11
/13
01
/14
03
/14
05
/14
07
/14
09
/14
11
/14
01
/15
03
/15
05
/15
07
/15
09
/15
11
/15
33
Kaynak: TCMB.
Ticari ve Tüketici Kredi Büyümesi(Yıllık Yüzde Değişim)
Ticari kredilerin tüketici kredilerine göre daha hızlı büyümesi fiyat istikrarına, finansal istikrara ve dengelenme sürecine katkı yapmaktadır.
Son Veri: 11 Aralık 2015.
Tüm Bankacılık Sektörü (Mevduat bankaları, Katılım bankaları ve Kalkınma/Yatırım bankaları).
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
01
10
03
10
05
10
07
10
09
10
11
10
01
11
03
11
05
11
07
11
09
11
11
11
01
12
03
12
05
12
07
12
09
12
11
12
01
13
03
13
05
13
07
13
09
13
11
13
01
14
03
14
05
14
07
14
09
14
11
14
01
15
03
15
05
15
07
15
09
15
11
15
Ticari
Tüketici
34
Özet: Makroekonomik Görünüm ve Para Politikası
• Sıkı para politikası duruşunun ve alınan makroihtiyati önlemlerin etkisiyle yıllıkkredi büyüme hızları makul düzeylerde seyretmektedir.
• Dış ticaret hadlerindeki olumlu gelişmeler ve tüketici kredilerinin ılımlı seyri caridengedeki iyileşmeyi desteklemektedir.
• Avrupa Birliği ülkelerinin talebindeki artışın da katkısıyla büyüme kompozisyonunet ihracat lehine değişmektedir.
• Enerji fiyatlarındaki gelişmeler enflasyonu olumlu yönde etkilemeye devametmektedir. Bununla birlikte, birikimli döviz kuru hareketleri çekirdek enflasyoneğilimindeki iyileşmeyi geciktirmektedir.
• Enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve enflasyonu etkileyen diğerunsurlardaki gelişmeler dikkate alınarak para politikasındaki sıkı duruşsürdürülecektir.
• Küresel para politikalarındaki normalleşmenin başlaması ile birlikte oynaklıklardagözlenen düşüşün kalıcı olması halinde önümüzdeki toplantıdan itibaren parapolitikasındaki sadeleşme adımlarına başlanabilecektir.
İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI
23 Aralık 2015
Ankara
