KAFEİN NEDİR · 2018. 9. 12. · KAFEİN NEDİR Dünyadaki En Yaygın Ergojenik Yardım Olarak...

70
KAFEİN NEDİR Dünyadaki En Yaygın Ergojenik Yardım Olarak Kabul Görmektedir Kafein Bitkilerde Doğal Olarak Ortaya Çıkar (alkaloid) (Paluska, 2003) 60’dan Fazla Bitki , Çay Yaprakları, kahve ve Kakao Çekirdeği, çikolata, alkolsüz İçecekler (kola, enerji içecekleri vs) Yetişkinlerin Yüzde 90’ının Her Gün Kullandığı Bir Madde, (Keisler ve Armsey, 2006) Keisler BD, Armsey TD. Caffeine As an Ergogenic Aid. Current Sports Medicine Reports 2006, 5:215–219 Paluska SA. Caffeine and exercise. Current Sports Medicine Reports 2003, 2:213–219 1 ©Doç.Dr.Fırat AKÇA

Transcript of KAFEİN NEDİR · 2018. 9. 12. · KAFEİN NEDİR Dünyadaki En Yaygın Ergojenik Yardım Olarak...

  • KAFEİN NEDİR

    Dünyadaki En Yaygın Ergojenik Yardım Olarak Kabul Görmektedir Kafein Bitkilerde Doğal Olarak Ortaya Çıkar (alkaloid) (Paluska, 2003) 60’dan Fazla Bitki , Çay Yaprakları, kahve ve Kakao Çekirdeği,

    çikolata, alkolsüz İçecekler (kola, enerji içecekleri vs) Yetişkinlerin Yüzde 90’ının Her Gün Kullandığı Bir Madde, (Keisler ve

    Armsey, 2006)

    Keisler BD, Armsey TD. Caffeine As an Ergogenic Aid. Current Sports Medicine Reports 2006, 5:215–219Paluska SA. Caffeine and exercise. Current Sports Medicine Reports 2003, 2:213–219 1©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • 2Magkos F.,Kavouras SA . Caffeine Use in Sports, Pharmacokinetics in Man, and Cellular Mechanisms of Action. Critical Reviews in Food Science and Nutrition 2005, 45:535–562

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • 3Magkos F.,Kavouras SA . Caffeine Use in Sports, Pharmacokinetics in Man, and Cellular Mechanisms of Action. Critical Reviews in Food Science and Nutrition 2005, 45:535–562

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • ©Doç.Dr.Fırat AKÇA 4

  • KULLANIM YAYGINLIĞI-1

    Kafeinin Tüketimi Çeşitli Formlarda Olmaktadır Büyük oranda Çay, Kahve, Çikolata şeklinde olur En Fazla Tüketilen Farmakolojik Maddedir (Paluska,2003) En Fazla %75 Oranında Kahve Formunda Tüketilmektedir Amerika Birleşik Devletleri Her yıl tükettiği Kahvenin %30’ luk

    oranını ithal etmektedir. (Keisler ve Armsey, 2006)

    Keisler BD, Armsey TD. Caffeine As an Ergogenic Aid. Current Sports Medicine Reports 2006, 5:215–219Paluska SA. Caffeine and exercise Current Sports Medicine Reports 2003, 2:213–219

    5©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • KULLANIM YAYGINLIĞI-2

    Amerika’da tüketim Kişi Başı Günlük 238 Mg/gün

    İskandinav Ülkelerinde tüketim Kişi Başı 400 Mg/gün

    Vardiya Çalışanları, Kamyon Şoförleri, Askeri Personel, Sporcular Yorgunlukla Savaşmak İş Kapasitelerini Uzatmak Amacıyla Kullanmaktadırlar (Burke, 2008)

    Sağlıklı Yetişkin Nüfusta Orta Düzeyde Günlük Kafein Alımı (Günde 400 Mg veya 6 mg/kg ) Olumsuz Etkilere Sebep Olmuyor (Keisler ve Armsey, 2006)

    6Keisler BK, Armsey TA. Caffeine As an Ergogenic Aid. Current Sports Medicine Reports 2006, 5:215–219Burke LM. Caffeine and sports performance Appl. Physiol. Nutr. Metab. 2008, 33: 1319–1334©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • 7Magkos F.,Kavouras SA . Caffeine Use in Sports, Pharmacokinetics in Man, and Cellular Mechanisms of Action. Critical Reviews in Food Science and Nutrition 2005, 45:535–562

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • ©Doç.Dr.Fırat AKÇA 8

  • ©Doç.Dr.Fırat AKÇA 9

  • ©Doç.Dr.Fırat AKÇA 10

  • ©Doç.Dr.Fırat AKÇA 11

  • ©Doç.Dr.Fırat AKÇA 12

  • ©Doç.Dr.Fırat AKÇA 13

  • ©Doç.Dr.Fırat AKÇA 14

  • ©Doç.Dr.Fırat AKÇA 15

  • ©Doç.Dr.Fırat AKÇA 16

  • KULLANIM YAYGINLIĞI-3

    Davranışsal yan etkiler görülme riskinin artışı nedeni ile; 12 yaşın altındaki çocuklarda kafein alımı 2.5mg/kg dan az

    olmalıdır (Burke,2008). Kafein mideden ve ince bağırsaktan 45 dakika sonra

    tamamen sindirilmektedir Vücuttaki yarı-ömrü 3-4 saat arasında değişmektedir Kafein ergojenik dozu 2-9 mg/kg arasındadır (Astorino ve

    Roberson, 2010)

    17Burke LM. Caffeine and sports performance Appl. Physiol. Nutr. Metab. (2008) 33: 1319–1334Astorino, TA.; Roberson, DW. Efficacy of acute caffeine ingestion for short-term high-intensity exercise performance: a systematic reviewJournal of strength and conditioning research, 2010; 24(1): 257-265

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • TARİHİ

    Kafeinin Yorgunluğu Azalttığı ve Uyanıklığı Arttırdığı Yüzyıllardır Bilinmektedir

    Kafein kahve olarak yaklaşık M.Ö 850’den bu yana Mısır’da popüler hale getirildi.

    Aslında 1900’lerin başından bu yana yorgunluğun fark edilmesini önleyici etkisi bilinmekte (Burke,2008)

    Kafein olası bir ergojenik yardım aracı olarak uzun süredir ilgi odağıdır

    1970’lerin sonuna doğru kafeinin egzersiz performansını geliştirdiğini gösteren çalışmalar olası bir ergojenik yardım aracı olarak kullanılmasını popüler hale getirmiştir. (Keisler ve Armsey, 2006)

    Keisler BD, Armsey TD. Caffeine As an Ergogenic Aid. Current Sports Medicine Reports 2006, 5:215–219Burke LM, Caffeine and sports performance Appl. Physiol. Nutr. Metab, 2008; 33: 1319–1334 18©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • KAFEİN FİZYOLOJİSİ-1

    Kafein cytochrome p450 enzyme system vasıtasıyla karaciğer üzerinden katalize olur

    20 dakika içinde %90 oranında temizlenerek, sindirim sistemi yoluyla hızlı bir şekilde absorbe olur

    Yüksek plazma konsantrasyonuna 40-60 dakika arasında ulaşılır Plazmadaki serbest yağ asidi seviyesini arttırır Kolaylıkla merkezi sinir sistemine etki eder (Keisler ve Armsey, 2006)

    Keisler BD, Armsey TA. Caffeine As an Ergogenic Aid. Current Sports Medicine Reports, 2006; 5:215–219. 19©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • KAFEİN FİZYOLOJİSİ-2

    Lipophiliktir (yağı seven), ve kolaylıkla bütün vücut membranlarınaulaşır. Daha sonra kan beyin bariyeri ve plasentaya ulaşır

    Yağ oksidasyonları üzerinde etkisini gösterir Merkezi sinir sistemini uyarır, iskelet kaslarına direkt etki eder Vücuttaki lipoliz bez sayısını arttırır (Keisler ve Armsey, 2006)

    20Keisler BD, Armsey TA. Caffeine As an Ergogenic Aid. Current Sports Medicine Reports, 2006; 5:215–219.©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • Kan beyin bariyeri

    Kan beyin bariyeri kan kompozisyonundaki değişikliklerden ve toksikmaddelerden beyni koruyan bir zardır.

    Hormonlar, amino asitler ve potasyumun hücre dışıkonsantrasyonları gün içinde sıklıkla değişir (özellikle yemeklerden,egzersizden sonra veya stresli durumlarda)

    Bu moleküller aynı zamanda nöron uyarılmasını düzenlediğinden değişim ile kontrol edilemeyen beyin aktivitesine sebep olabilir.

    Kan-beyin bariyeri bu değişiklerin beyni etkilemesini önler. Bariyeri oluşturan hücreler beyne giren veya çıkan maddeler

    üzerinde kontrol sahibi olunmasını sağlar (Dash, 2015)

    21Dash PD, Chapter 11: Blood Brain Barrier and Cerebral MetabolismDepartment of Neurobiology and Anatomy, The UT Medical School at Houston http://neuroscience.uth.tmc.edu/s4/chapter11.html, erişim tarihi: 15 Şubat 2015

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • FİZYOLOJİSİ-3

    Kafein kardiyovasküler sistemde kalp atımını ve kan basıncını arttırır. Kafein tüketimi ile artan sistolik kan basıncı arasında pozitif ilişki

    bulunmaktadır. Kan basıncının ne kadar yükseleceği bireyin referans kan basıncına

    bağlıdır. Hipertansiyon hastalarının kahve tüketimi nedeniyle kan basıncının normal bireylere göre daha yüksek çıktığı gösterilmiştir.

    Kadınlar ve erkekler karşılaştırıldığında erkeklerde ; vasküler dirençte artış görülürken kalp debisi üzerinde etki görülmemiştir.

    Kadınlarda ise; aynı miktarda kafein tüketimi ile vasküler dirençte artış gözlenmemiştir (Keisler ve Armsey, 2006)

    Keisler BD, Armsey TA. Caffeine As an Ergogenic Aid. Current Sports Medicine Reports, 2006; 5:215–219. 22©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • KAFEİN ETKİ MEKANİZMASI1-) Adenozin Reseptör Antagonisti2-) Metabolik ve Hormonal Etki3-) İskelet Kasında İyon Hareketleri4-) Solunum Sistemine Etkileri5-) Metaboliz Hıza Etkisi6-) Algılanan Zorluk Düzeyine Etkisi 23

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • Adenozin ve Kafein

    Adenozinin Normal Aktivitesi Adenozinin Aktivitesine Kafein Etkisi©Doç.Dr.Fırat AKÇA 24

  • Adenozin = adenin + riboz Güçlü vasodilatör * *

    Adenozin ile kafein kimyasal yapı olarak birbirine benzemektedir. *

    Adenozin; Ağrı algısını ++ , uykuyu tetikler, uyarılmayı düşürür, nörodüzenleyicidir. * *

    Slyvan C, Jonzono B, Fredholm BB. Adenosine injection into the brachial artery produce s ischemia like pain

    or discomfort in the forearm. Cardivasc Res 1988; 22:674-8 *

    J.K Davis., J. Matt Green. Caffeine and Anaerobic Performance : Sports Med. 2009; 39 (10): 813-832 * *

    25©Doç.Dr.Fırat AKÇA

    Adenozin ve Kafein-Antagonist Etki

  • Kafein lipofilik (yağ sever) doğası gereği beyin-kan bariyerini kolayca aşarak reseptöre bağlanır. *

    Adenozinin A2 reseptörü ağrıyı arttırma özelliğine sahiptir. Kafein bu reseptöre bağlanır. * *

    Adenozin karşıtlığı kafein performans ilişkisinde en önemli kafein mekanizması teorisidir. *

    Adenozin aktivasyonunun engellenmesi sinir iletimlerini hızlandıracak ve performans artırıcı nörotransmitterlerin salınımını kolaylaştıracaktır.**

    Slyvan C, Jonzono B, Fredholm BB. Adenosine injection into the brachial artery produce s ischemia like pain

    or discomfort in the forearm. Cardivasc Res 1988; 22:674-8 *

    J.K Davis., J. Matt Green. Caffeine and Anaerobic Performance : Sports Med. 2009; 39 (10): 813-832 * *26©Doç.Dr.Fırat AKÇA

    Adenozin ve Kafein-Antagonist Etki

  • ©Doç.Dr.Fırat AKÇA 27

    Adenozin ve Kafein-Antagonist Etki

    Adenozinin temel rolünün nöroprotektif olduğu düşünülmektedir.

    Bu fonksiyonunu; uykuyu artırarak, canlılığı baskılayarak ve uzun sürelizihinsel aktiviteyi takiben adenozin birikimiyle motor aktiviteyi azaltarakgerçekleştirir.

    Bu etkilerini temel nörotransmitterler olan seratonin, dopamin, asetilkolin,epinefrin, norepinefrin ve glutamatı baskılayarak gösterir (Volk ve Creighton,2013)

    Volk M.B ve Creighton C.B. (2013). An Overview on Caffeine. D. Bagchi veS. Nair (Ed.). Nutrition and Enhanced Sports Performance (487-495). Londra: Elsevier.

  • ©Doç.Dr.Fırat AKÇA 28

    Adenozin ve Kafein-Antagonist Etki

    Adenozin reseptörleri sinir sistemi ve hatta yağ dokusu, kalp ve kasdamarlarının iç zarında bulunmaktadır.

    Bundan dolayı, kafeinin etkisi hangi adenozin reseptörüne bağlandığı vereseptörün nerede olduğuna bağlıdır.

    Kafeinin adenozin reseptörüne bağlanmasının, büyük ölçüde presinaptikolarak gerçekleştiği düşünülmektedir (Volk ve Creighton, 2013)

    Volk M.B ve Creighton C.B. (2013). An Overview on Caffeine. D. Bagchi veS. Nair (Ed.). Nutrition and Enhanced Sports Performance (487-495). Londra: Elsevier.

  • ©Doç.Dr.Fırat AKÇA 29

    Adenozin ve Kafein-Antagonist Etki

    Kafein, adenozin salımını engelleyerek (veya basitçe bloke ederek) uyarıcınörotransmitterlerin salımını ve nöronal uyarılabilirliği artırır.

    Kafeinin uyarıcı etkilerinden büyük ölçüde sorumlu olduğu düşünülennörotransmitterler, dopamin, seratonin, gamaaminobütirik-asittir (GABA)

    Volk M.B ve Creighton C.B. (2013). An Overview on Caffeine. D. Bagchi veS. Nair (Ed.). Nutrition and Enhanced Sports Performance (487-495). Londra: Elsevier.

    Bu mekanizmayla MSS üzerinde aneljezik etki yapar ve böylece egzersizsırasında eforun algılanmasını azaltabilir. Bu da algılanan zorluğun (RPE) dahadüşük seviyelerde kalması ve sporcunun daha yüksek şiddette performanssergilemesiyle sonuçlanabilir (Volk ve Creighton, 2013)

  • KAFEİN’İN KATEKOLAMİNLER (ADRENALİN, NOREPİNEFRİN VE DOPAMİN) ÜZERİNE ETKİSİ

    Birçok çalışma , yüksek şiddetli egzersizde kafein alımıyla yükselmiş bir adrenalin salgısı olduğunu göstermektedir.

    Dayanıklılık çalışmalarında bu adrenalin salgısının artış oranı daha yüksektir.

    Sadece birkaç çalışmada kafein alımı ile adrenalin yükselmesi arasında bir ilişki bulunamamıştır (Davis ve Green, 2009)

    30Davis JK, Green JM. Caffeine and Anaerobic Performance Ergogenic Value and Mechanisms of Action. Sports Med, 2009; 39 (10): 813-832.

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • KAFEİN’İN KATEKOLAMİNLER (ADRENALİN, NOREPİNEFRİN VE DOPAMİN) ÜZERİNE ETKİSİ

    Yükselen adrenalin seviyesi performansı olumlu yönde etkilemektedir.

    Adrenalin performans artışında önemli bir rol oynasa da, asıl mekanizma olma ihtimali düşük görünmektedir (Davis ve Green, 2009)

    31Davis JK, Green JM. Caffeine and Anaerobic Performance Ergogenic Value and Mechanisms of Action. Sports Med, 2009; 39 (10): 813-832.

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • ©Doç.Dr.Fırat AKÇA 32

    KAFEİN’İN KATEKOLAMİNLER (ADRENALİN, NOREPİNEFRİN VE DOPAMİN) ÜZERİNE ETKİSİ

    Eğer kafein glikojen depolarının korunmasında rol oynuyorsa bile, bu etkisinin egzersizin ilk 15-30 dakikasında görülebileceği söylenmekle birlikte uzun süreli dayanıklılık egzersizlerinde böyle bir etkinin olmadığı belirtilmektedir

    Kafeinin merkezi sinir sistemi üzerine etkilerinin performansı artırmada daha büyük paya sahip olduğuna inanılmaktadır (Tarnopolsky, 2010)

    Tarnopolsky, M. (2010). Caffeine and Creatine Use in Sport. Annals ofNutrition and Metabolism, 57(2),1-8

  • LAKTİK ASİT KONSANTRASYONU ÜZERİNE ETKİLERİ

    Kafein alımı bir çok dayanıklılık çalışmasında laktik asit konsantrasyonunu arttırmıştır

    Anaerobik çalışmalarda kafein laktik asit ilişkisi belirsizdir. Çalışmaların çoğu laktik asit artışının performans arttırıcı

    etkisi olduğunu göstermektedir.(Schneiker ve ark, 2006) Kafeinin merkezi sinir sistemini etkileyerek ağrı algısını

    azalttığı gösterilmiştir. (Davis ve Green 2009)

    33Davis JK, Green JM. Caffeine and Anaerobic Performance Ergogenic Value and Mechanisms of Action. Sports Med, 2009; 39 (10): 813-832.Schneiker KT, Bishop D, Dawson B, Hackett LP.. Effects of caffeine on prolonged intermittent –sprint ability in team sports athletes. Med Sci Sports Exerc, 2006; 38: 578-585.

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • Kafeinin, aktif kaslarda doğrudan Ca++mobilizasyonuna neden olduğu yani,

    sarkoplazmik retikulumun Ca++ geri alım oranını azaltırken Ca++ salımını artırdığı düşünülmektedir.

    Bu mekanizmayla uyarılma-kasılma işlevi kolaylaşmakta ve kasın kasılma verimi artmaktadır (Bishop ve ark., 2003)

    34©Doç.Dr.Fırat AKÇA

    KAFEİN – İSKELET KASI İYON HAREKETLERİ

    Bishop, D., Lawrance, S. ve Spencer, M. (2003). Predictors of repeated-sprintability in elite female hockey players. Journal of Science and Medicine inSport, 6, 199-209.

  • İnaktif iskelet kasındaki Na+/K+pompasının uyarılması K+un hücre dışına, Na+un hücre içine hareketiyle sonuçlanır ve dinlenik kas membranpotansiyeli bozulur ki bu kas yorgunluğuna neden olabilir.

    Kafein dinlenik durumda ve egzersiz sonrasında plazma K+ konsantrasyonunu azaltır.

    Bunun sonucunda, potasyum alımında artışa ve kas hücrelerinde dinlenikmembran potansiyelinin korunmasına bağlı olarak egzersiz performansı artabilir.

    Bu mekanizmanın dolaylı olarak, kafeinin cAMP‟ye bağlanması sonucu veya Ca++ salımında artışla birlikte olabileceği de düşünülmektedir (Duncan ve ark., 2012)

    35©Doç.Dr.Fırat AKÇA

    KAFEİN – POTASYUM İLİŞKİSİKAFEİN – İSKELET KASI İYON HAREKETLERİ

    Duncan, M.J., Taylor, S. ve Lyons, M. (2012). The effect of caffeine ingestion on field hockey skill performance following physical fatigue. Research in Sports Medicine, 20, 25-36.

  • ● Çalışmaların çoğunda Kafein alımından sonra yapılan yüksek şiddetli egzersizde kandaki K+ düşmüştür. *

    ● Lindinger 9 mg/kg dozda K+ daha yüksek oranda düşürdüğü sonucuna varmıştır. * *

    ● %78 MaxVO2’de daha fazla K+ düşüşü %85 MaxVO2 ile kıyaslandığında * *

    ● Kafein K+ ilişkisinin egzersizin şiddetiyle de alakalı olabileceğini öne sürmüşlerdir. *

    Lindiner MI, Graham TE, Spriet LL. Caffeine Atteunates the exercise-induced increase in plasma K+ in humans. J Appl Physiol 1993 ; 74: 1149-55 * *

    Greer F , Mclean C , Graham TE . Caffeine , performance and metabolism during repeated Wingate test. J Appl Physiol 1998; 85 *

    36©Doç.Dr.Fırat AKÇA

    KAFEİN – POTASYUM İLİŞKİSİ

  • Fosfodiesteraz inhibisyonu ile düz kaslarda gevşeme, arteryel kan akımında artma ve vazodilatasyon meydanagelir.

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA 37

  • KAFEİN-SOLUNUM SİSTEMİNE ETKİSİ

    Bir kafein metaboliti olan teofilin astım tedavisinde kullanılmaktadır ve 4 mg/kg kafeinin bronşlarda düz kasları rahatlattığı gösterilmiştir.

    Bu zamana kadar, kafeinin solunum kapasitesine etkisine dair birkaç mekanizma açıklanmıştır.

    Bu mekanizmalar; pulmoner kan akışında artış, bronşioler ve alveoler düz kaslardaki rahatlamaya bağlı olarak

    akciğerlere hava akışında artış, solunum merkezinin uyarılması, iskelet kasının kasılmasında ve kardiyak çıkışında artıştır. (Arnaud, 2005)

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA 38Arnaud M.J. (2005). Caffeine. B. Caballero, L. Allen ve A. Prentice (Ed.).Encyclopedia of Human Nutrition, 247-253. Londra, Elsevier.

  • Akut kafein tüketimi bazal metabolik hızı %5-25 oranında arttırmaktadır.

    100 mg kafein tüketiminin önemli ölçüde termojenik etkisi olduğu gösterilmiştir. (Arnaud, 2005)

    Kafein tüketimi sonrası artan enerji harcaması tüketimden 3 saat sonraya kadar bazal seviyelerine dönmemiştir.

    Enerji metabolizmasındaki bu değişiklikler serum serbest yağ asitleri, gliserol ve laktat konsantrasyonlarında önemli artışlarla ilişkilendirilmiştir.

    Kafeinin lipolitik etkisi, katekolamin salımı ve adenozinreseptör antogonizm mekanizmaları ile açıklanmaktadır. (Astrup ve ark., 1990)

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA 39

    KAFEİN-METABOLİK HIZA ETKİSİ

    Astrup, A., Toubro, S.ve Cannon, S. (1990). Caffeine: A double-blind, placebo controlled study of its thermogenic, metabolic, and cardiovasculareffects in healthy volunteers. The American Journal of Clinical Nutrition, 51, 759-67.

    Arnaud M.J. (2005). Caffeine. B. Caballero, L. Allen ve A. Prentice (Ed.). Encyclopedia of Human Nutrition, 247-253. Londra, Elsevier.

  • Algılanan zorluk derecesi (RPE), kafeinin performans üzerine merkezi etkilerini ölçmek için kullanılan yöntemlerden biridir ve dayanıklılık egzersizini kapsayan birçok çalışmada kullanılmıştır.

    Bir meta-analize göre plaseboya kıyasla, kafeinin dayanıklılık egzersiz sırası ve sonrasında algılanan zorluk derecesini %5,6 oranında düşürdüğü belirtilmiştir. (Volk ve Creighton, 2013)

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA 40

    KAFEİN-ALGILANAN ZORLUĞA ETKİSİ

    Volk M.B ve Creighton C.B. (2013). An Overview on Caffeine. D. Bagchi ve S. Nair (Ed.). Nutrition and Enhanced Sports Performance (487-495). Londra: Elsevier.

  • Dayanıklılık sporcularında egzersizden 1 saat önce alınan orta doz kafein sporcunun egzersizi pozitif algılamasını arttırmakta ve uzun süreli egzersiz boyunca daha pozitif bir deneyim yaşamasını sağlamaktadır.

    Bundan başka, kafeinin sıcak koşullarda ağrı hissini azalttığı gösterilmiştir. (Volk ve Creighton, 2013)

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA 41

    KAFEİN-ALGILANAN ZORLUĞA ETKİSİ

    Volk M.B ve Creighton C.B. (2013). An Overview on Caffeine. D. Bagchi ve S. Nair (Ed.). Nutrition and Enhanced Sports Performance (487-495). Londra: Elsevier.

  • Kafeinin dayanıklılık sporlarında algılanan zorluğa etkilerini inceleyen çok çalışma olmakla birlikte anaerobik egzersizlerde bu konuda yapılan çalışmalar yetersizdir.

    Yüksek şiddetli egzersizlerle yapılan az sayıda çalışmaların bazılarında değişiklik görülmemiş, bazılarında RPE’de azalma görülürken bazılarında da artış görülmüştür (Volk ve Creighton, 2013)

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA 42

    KAFEİN-ALGILANAN ZORLUĞA ETKİSİ

    Volk M.B ve Creighton C.B. (2013). An Overview on Caffeine. D. Bagchi ve S. Nair (Ed.). Nutrition and Enhanced Sports Performance (487-495). Londra: Elsevier.

  • 43©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • 44©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • 45©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • 46©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • KAFEİN ALIŞKANLIĞI

    TOLERANS BIRAKILMASI

    47©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • KAFEİN TOLERANSI

    Kafein toleransı ard arda kafein alımıyla gerçekleşen fizyolojik tepkidir.

    Adenozin reseptörleri sayısının kafein ile doğru orantılı artması sebebi ile oluşur.

    Düşük dozda kafein bile kullanıcı olmayan bireylerde güçlü etkiler yaratabilir.

    Kullanıcı olmayanlarda orta doz kafein tüketimiyle 5 veya 6 gün içerisinde kafein toleransı oluşmaktadır. (Sokmen ve ark, 2008)

    48Sokmen B, Armstrong LE, Kraemer WJ, Casa DJ, Dias JC, Judelson DA, Maresh, CM. Caffeine use in sports:considerations for the athletes . Journal of strength and conditioning research. 2008, 22(3): 978-986.

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • 49Davis JK, Green JM. Caffeine and Anaerobic Performance Ergogenic Value and Mechanisms of Action. Sports Med, 2009; 39 (10): 813-832.

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • KAFEİN BIRAKILMASI

    Sırasıyla, Zihinsel uyanıklık, gerginlik , yorgunluk , ağrı algısı , uyku , baş ağrısı .

    Bu belirtiler kafein bırakılmasının ardından 28 ile 48 arasında zirve noktaya ulaşmaktadır

    4 - 7 gün sonra normale seviyeye dönmektedir . (Sokmen ve ark, 2008)

    50Sokmen B, Armstrong LE, Kraemer WJ, Casa DJ, Dias JC, Judelson DA, Maresh, CM. Caffeine use in sports:considerations for the athletes . Journal of strength and conditioning research. 2008, 22(3): 978-986.

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • KAFEİN BIRAKILMASI-2

    En önemli belirtisi, beyin kan damarlarının genişlemesinden dolayı baş ağrısı olmaktadır

    Kullanıcı sporcular müsabaka öncesi ani bırakmalardan kaçınmalıdır.

    Sporcular müsabakadan 1 hafta önce kademeli bir şekilde kafein alımını azaltmalıdır.(Sokmen ve ark, 2008)

    51Sokmen B, Armstrong LE, Kraemer WJ, Casa DJ, Dias JC, Judelson DA, Maresh, CM. Caffeine use in sports:considerations for the athletes . Journal of strength and conditioning research. 2008, 22(3): 978-986.

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • 52Sokmen B, Armstrong LE, Kraemer WJ, Casa DJ, Dias JC, Judelson DA, Maresh, CM. Caffeine use in sports:considerations for the athletes . Journal of strength and conditioning research. 2008, 22(3): 978-986.

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • KAFEİN

    FORMU ZAMANLAMASI DOZU

    53©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • KAFEİN FORMU

    54

    Graham TE, Hibbert E, Sathasivam P. Metabolic and exercise endurance effects of coffee and caffeine ingestion. J Appl Physiol, 1985; 85(3): 883-889. Sokmen B, Armstrong LE, Kraemer WJ, Casa DJ, Dias JC, Judelson DA, Maresh, CM. Caffeine use in sports: considerations for the athletes . Journal of strength and conditioning research. 2008, 22(3): 978-986.

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • 55Hodgson AB, Randell RK, Jeukendrup AE. (2013) The Metabolic and Performance Effects of Caffeine Compared to Coffee during Endurance Exercise. PLoS ONE 8(4): e59561.©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • ©Doç.Dr.Fırat AKÇA 56

  • KAFEİN-KULLANIM ZAMANLAMASI Ağız yoluyla 30-75 dk arasında plazmada kafein zirve noktasına ulaşmaktadır

    (Lieberman,2003)

    Kafeinin Yarı ömrü 3 ile 4 saat arasındadır. Bu kullanıcıya göre değişir.

    Kafein alımından 6-7 saat sonra kafeinin %75’İ vücuttan temizlenir . (Sokmen ve ark, 2008)

    Araştırmacılar kafein alımından 1-3-6 saat sonra tükenme zamanını incelemişlerdir.

    1 ve 3 saat süresinde tükenme zamanının arttığı, 6 saat sonra ise herhangi bir etki olmadığını belirtmişlerdir (Vaugeois, 2002).

    57Lieberman HR. Nutrition, brain function and cognitive. Appetite, 2003; 40(3):245-254.Vaugeois JM. Signal transduction : pozitive feedback from coffee. Nature, 2002; 418: 734-736.Sokmen B, Armstrong LE, Kraemer WJ, Casa DJ, Dias JC, Judelson DA, Maresh, CM. Caffeine use in sports: considerations for the athletes . Journal of strength and conditioning research. 2008, 22(3): 978-986

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • KAFEİN - KULLANIM DOZU

    1 mg/kg – 9 mg/kg kullanımda kuvvete, sprinte, yorgunluk zamanına, dayanıklılığa pozitif etkisi vardır.

    2000 metre kürek çekmede 6 ve 9 mg/kg dozun performans arttırdığı belirlenmiştir (Bruce ve ark., 2000)

    Düşük (3mg/kg) ve orta (6mg/kg) doz yüksek( 9mg/kg) dozdan daha etkili.

    Diğer bir çalışmada 5 ve 10 mg/kg kadınlara ve erkeklere verildiğinde bacak kaslarındaki ağrıyı azalttığı gösterilmiştir. (Sokmen ve ark, 2008)

    58

    Sokmen B, Armstrong LE, Kraemer WJ, Casa DJ, Dias JC, Judelson DA, Maresh, CM. Caffeine use in sports: considerations for the athletes . Journal of strength and conditioning research. 2008, 22(3): 978-986Bruce CR, Anderson ME, Fraser SF, Stepto NK, Klein R, Hopkins WG, Hawley JA. Enhancement of 2000 m. rowing performance after caffeineingestion. Med Sci Sports Exerc, 2000; 32(11): 1958-1963.

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • KAFEİN - KULLANIM DOZU

    9 ve 13 mg/kg üzerindeki dozlar ; gerginlik, sinirlilik, baş dönmesi, baş ağrısı ile ilişkilidir (Colton ve ark,1968)

    Tolerans erkekler>kadınlar, kullanıcılar >kullanıcı olmayanlar > 9mg/kg performans ++ kanıt yoktur. Aksine bilişsel

    performans -- (Sokmen ve ark, 2008)

    59Sokmen B, Armstrong LE, Dias JC, Judelson DJ. Caffeine use in sports: Considerations for the athletes. Journal of strength and conditioning research, 2008; 22(3):978-986.

    Colton T, Gosselin RE. Smith RP. The tolerance of coffee drinkers to caffeine. Clin Pharmacol Ther. 1968 : 9(1) ; 31-39

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • KAFEİN İLE İLGİLİ YANLIŞ BİLİNENLER

    Normal dozlarda kalp ritim bozukluğunu tetiklememektedir (Katan ve Schouten, 2005)

    17 çalışmayı inceleyen bir meta analiz orta seviye kafein alımının miyokard enfarktüs ve damar tıkanıklığı riskini azalttığını göstermiştir.

    Kafeinli ve kafeinsiz kahveler antioksidan bakımından zengindir; antioksidan savunma için önemlidir.

    Diüretik olmadığını gösteren çok sayıda çalışma vardır.

    Tip 2 diyabet ve kalp hastalıklarına karşı koruma sağlamaktadır (Sokmen ve ark, 2008)

    60Sokmen B, Armstrong LE, Kraemer, WJ, Casa, DJ, Dias JC, Judelson DA Maresh, CM . Caffeine use in sports: Considerations for the athletes. Journal of strength and conditioning research, 2008; 22(3):978-986.Katan MB, Schouten E. Caffeine and arrhythmia. Am J Clin Nutr 2005 : 81 (3); 539-540

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • 9 erkek bisikletçi ile yapılan deneylerde %5.4 performans artışı (Paton ve ark 2015) Orta seviyede kafein alımı antrenmanlı güreşçilerde üst vücut anaerobik

    performansı geliştirmemiştir. Plasebo ile kıyaslandığında üst vücut aralıklı sprint performansını %7.2 düşürmüştür ( Aedma ve ark 2013)

    Kafein plasebo grubu ile kıyaslandığında ilk bölümde yapılan Toplam sprint %8.5, 2. bölüm %7.6 daha hızlıdır.

    Ortalama kuvvet kıyaslandığında kafein plasebo grubundan ilk bölümde %7, 2. bölümde %6.6 daha yüksek değerlere sahiptir.

    Sonuç olarak 6 mg/ kg kafein yüksek şiddetli aralıklı sprint performansını anlamlı derecede yükseltmiştir. (Schneiker ve ark 2006)

    108

    SONUÇ: KAFEİNİN ANAEROBİK (SPRINT)

    PERFORMANSA ETKİSİ

    Paton C, Costa V, Guglielmo L.Effects of caffeinne chewing gum on race performance and physiology in male and female cyclist’’ J Sports Sci. 2015;33(10):1076-83Aedma M, Timpmann S, Ööpik V. Effect of caffeine on upper-body anaerobic performance in wrestlers in simulated competition-day conditions. Int J Sport Nutr ExercMetab. 2013 Dec;23(6):601-9Schneiker KT, Bishop D, Dawson B, Hackett LP.. Effects of caffeine on prolonged intermittent –sprint ability in team sports athletes. Med Sci Sports Exerc, 2006; 38: 578-585.

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • KAFEİN’İNÇEVİKLİK PERFORMANSINA ETKİSİ:

    6 mg/kg doz kafeinin proagility run test ve 30 saniye wingate testiyle ölçülen çeviklik performansı üzerinde herhangi bir etkisi bulunamamıştır. (Lorino ve ark 2006)

    KAS GRUPLARINA ETKİSİ: 6 mg/kg kafein Kas grubunun büyüklüğüne paralel olarak etkisini

    arttırmıştır. (Timmins ve Saunders 2014)HORMONLARA ETKİSİ

    testosteron ekstra % 12 ± 14 oranında arttı plaseboya göre. Kafein alımından sonra kortizol % 21 ± 31 seviyesinde düştü plaseboyagöre. (Paton ve ark 2015)

    109Lorino AJ, Lloyd LK, Crixell SH, Walker JL. The effects of caffeine on athletic agility. J Strength Cond Res. 2006 Nov;20(4):851-4.Paton C, Costa V, Guglielmo L.Effects of caffeinne chewing gum on race performance and physiology in male and female cyclist’’ J Sports Sci. 2015;33(10):1076-83Timmins TD , Saunders DH, Effect of Caffeine Ingestion on Maximal Voluntary Contraction Strength in Upper- and Lower-Body Muscle GroupsJournal of Strength and Conditioning Research 2014 28(11):3239–3244

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • Kafeinin Olumlu etkileri-1

    Kafeinin etkileri düşünülürken antrenman ve toparlanma dönemleri de işin içine katılmalıdır

    Yağ asidi oksidasyonunu artırıcı ve ağrı hissini azaltıcı etkileriyle aerobik dayanıklılığı arttırdığı gösterilmiştir.

    Konsantrasyon ve dikkat artışı sağladığı gösterilmiştir, rekasiyonzamanını geliştirir.

    İskelet kaslarının kasılabilirliğini arttırır, kuvvet üretimini olumlu etkiler. Tüm bu etkilerin katkısıyla aerobik yarışma ve antrenman performansını

    arttırır (Burke, 2008)

    110Burke LM, Caffeine and sports performance Appl. Physiol. Nutr. Metab. (2008) 33 (6): 1319–1334

    ©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • Koşu, Bisiklet ve Yüzme Gibi Dayanıklılık Üzerine Odaklanmış Aktivitelerde Atletik Performansı Geliştirici Özellikleri Görülmüştür

    Egzersizdeki tükenme Süresinde de Artış Vardır Bisiklet Sporunda %85’lik Vo2 Max düzeyi egzersizde Tükenme

    Zamanını Arttırdığı gösterilmiştir (Keisler ve Armsey, 2006) Anaerobik ve kuvvet sporlarında veri ve etki daha az.

    Keisler BD, Armsey TD. Caffeine As an Ergogenic Aid. Current Sports Medicine Reports 2006, 5:215–219111©Doç.Dr.Fırat AKÇA

    Kafeinin Olumlu etkileri-2

  • OLASI OLUMSUZ ETKİLERİ-1

    Lokomotor Gerginlik Kalp Çarpıntısı Diürez Uykusuzluk Hastalığı Asabiyet Kaygı ve Endişe Artışı Düzensiz Kalp Ritmi

    112Keisler BD, Armsey TD. Caffeine As an Ergogenic Aid. Current Sports Medicine Reports 2006, 5:215–219©Doç.Dr.Fırat AKÇA

  • 113

    Killer SC, Blannin AK, Jeukendrup AE. No evidence of dehydration with moderate daily coffeeintake: a counterbalanced cross-over study in a free-living population. PLoS One. 2014 Jan9;9(1):e84154. doi: 10.1371/journal.pone.0084154. eCollection 2014.©Doç.Dr.Fırat AKÇA

    http://bit.ly/2attXrr

  • ©Doç.Dr.Fırat AKÇA 114

  • ©Doç.Dr.Fırat AKÇA 115

  • ©Doç.Dr.Fırat AKÇA 116

  • DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER

    117©Doç.Dr.Fırat AKÇA

    KAFEİN NEDİRSlide Number 2Slide Number 3Slide Number 4KULLANIM YAYGINLIĞI-1KULLANIM YAYGINLIĞI-2Slide Number 7Slide Number 8Slide Number 9Slide Number 10Slide Number 11Slide Number 12Slide Number 13Slide Number 14Slide Number 15Slide Number 16KULLANIM YAYGINLIĞI-3TARİHİKAFEİN FİZYOLOJİSİ-1KAFEİN FİZYOLOJİSİ-2Kan beyin bariyeriFİZYOLOJİSİ-3Slide Number 23Adenozin ve KafeinAdenozin ve Kafein-Antagonist EtkiAdenozin ve Kafein-Antagonist EtkiSlide Number 27Slide Number 28Slide Number 29KAFEİN’İN KATEKOLAMİNLER (ADRENALİN, NOREPİNEFRİN VE DOPAMİN) ÜZERİNE ETKİSİKAFEİN’İN KATEKOLAMİNLER (ADRENALİN, NOREPİNEFRİN VE DOPAMİN) ÜZERİNE ETKİSİSlide Number 32LAKTİK ASİT KONSANTRASYONU ÜZERİNE ETKİLERİSlide Number 34Slide Number 35Slide Number 36Slide Number 37KAFEİN-SOLUNUM SİSTEMİNE ETKİSİSlide Number 39Slide Number 40Slide Number 41Slide Number 42Slide Number 43Slide Number 44Slide Number 45Slide Number 46KAFEİN ALIŞKANLIĞIKAFEİN TOLERANSISlide Number 49KAFEİN BIRAKILMASIKAFEİN BIRAKILMASI-2Slide Number 52KAFEİNKAFEİN FORMUSlide Number 55Slide Number 56KAFEİN-KULLANIM ZAMANLAMASIKAFEİN - KULLANIM DOZUKAFEİN - KULLANIM DOZUKAFEİN İLE İLGİLİ YANLIŞ BİLİNENLERKAFEİN VE SPORTİF PERFORMANS �İLİŞKİSİ GÜNCEL ÇALIŞMALARSlide Number 62Slide Number 63Slide Number 64Slide Number 65Slide Number 66Slide Number 67Slide Number 68Slide Number 69Slide Number 70Slide Number 71Slide Number 72Slide Number 73Slide Number 74Slide Number 75Slide Number 76Slide Number 77Slide Number 78Int J sport Nutr Exerc Metab 2013 Dec;23(6):601-9. Epub 2013 May 22�Int J sport Nutr Exerc Metab2013 Dec;23(6):601-9. Epub 2013 May 22Int J sport Nutr Exerc Metab2013 Dec;23(6):601-9. Epub 2013 May 22Slide Number 82Slide Number 83Slide Number 84Slide Number 85Slide Number 86Slide Number 87Slide Number 88Slide Number 89Slide Number 90Slide Number 91Slide Number 92Slide Number 93Slide Number 94Slide Number 95Slide Number 96Slide Number 97Slide Number 98Slide Number 99Slide Number 100Slide Number 101Slide Number 102Slide Number 103Slide Number 104Slide Number 105Slide Number 106SONUÇ: KAFEİNİN AEROBİK �PERFORMANSA ETKİSİSONUÇ: �KAFEİNİN ANAEROBİK (SPRINT)�PERFORMANSA ETKİSİKAFEİN’İNKafeinin Olumlu etkileri-1Slide Number 111OLASI OLUMSUZ ETKİLERİ-1Slide Number 113Slide Number 114Slide Number 115Slide Number 116DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER�