JOURNAL OF PSYCHOLOGY KASEM BUNDIT UNIVERSITYjournal.psy.kbu.ac.th/jour/psy_vol2_2018.pdf ·...

Ψ

Volume 8 Number 2 July - December 2018 ISSN 2286-6663

การพฒนารปแบบกาย-จตแบบองครวมเพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอายใน เขตกรงเทพมหานคร

การชะลอไตเสอมจากโรคเบาหวานโดยการประยกตใชทฤษฎแรงจงใจ

ปจจยทางจตวทยาทเกยวของกบพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยนของนกเรยนมธยมศกษาตอนตนโรงเรยนขยายโอกาสสงกดส านกการศกษากรงเทพมหานคร

กรอบแนวคดจตวทยาการรบรความสามารถของตนเองกบการประสบความส าเรจในการเรยน

การปรบพฤตกรรม

การพฒนารปแบบการใหการปรกษาครอบครวเพอเสรมสรางพลงรวมของครอบครวใน เขตกรงเทพมหานคร

กรอบคดวฒนธรรมนวตกรรมการปฏบตงาน

Resilience in Older Adults

จากพนฐานจตวทยาสการพฒนาการศกษา

บทวจารณหนงสอ (Book Review) : Angela Duckworth. GRIT - Why passion and resilience are the secrets to success

ปท 8 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2561

มหาวทยาลยเกษมบณฑต วารสารจตวทยา

KASEM BUNDIT UNIVERSITY

PSYCHOLOGY

JOURNAL OF PSYCHOLOGY KASEM BUNDIT UNIVERSITY

วารสารจตวทยา มหาวทยาลยเกษมบณฑต เจาของ

มหาวทยาลยเกษมบณฑต ทปรกษา

1. ดร.วลลภ สวรรณด 2. ดร.เสนย สวรรณด 3. รองศาสตราจารย ดร.ประสาร มาลากล ณ อยธยา

กองบรรณาธการบรหาร

1. ศาสตราจารย ดร.ผองพรรณ เกดพทกษ 2. ศาสตราจารยศรยา นยมธรรม 3. รองศาสตราจารย ดร.อาร พนธมณ 4. รองศาสตราจารยไพบลย เทวรกษ

กองบรรณาธการวชาการ

1. ศาสตราจารย ดร.จรรจา สวรรณทต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 2. ศาสตราจารย ดร.ผองพรรณ เกดพทกษ มหาวทยาลยเกษมบณฑต 3. ศาสตราจารยศรยา นยมธรรม มหาวทยาลยเกษมบณฑต 4. รองศาสตราจารย ดร.สมโภชน เอยมสภาษต จฬาลงกรณมหาวทยาลย 5. รองศาสตราจารย ดร.สทธโชค วรานสนตกล มหาวทยาลยธรรมศาสตร 6. รองศาสตราจารย ดร.ทศนย นนทะสร มหาวทยาลยมหดล 7. รองศาสตราจารย ดร.วรนช แหยมแสง มหาวทยาลยรามค าแหง 8. รองศาสตราจารย ดร.อรพนทร ชชม มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 9. รองศาสตราจารย ดร.นนทา สรกษา สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร 10. รองศาสตราจารย ดร.ประสาร มาลากล ณ อยธยา มหาวทยาลยเกษมบณฑต 11. รองศาสตราจารย ดร.อาร พนธมณ มหาวทยาลยเกษมบณฑต 12. รองศาสตราจารย ดร.รญจวน ค าวชรพทกษ มหาวทยาลยเกษมบณฑต 13. รองศาสตราจารยมกดา ศรยงค มหาวทยาลยรามค าแหง 14. ผชวยศาสตราจารย ดร.สรวฒน ศรเครอดง มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย 15. ผชวยศาสตราจารย ดร.เยนใจ เลาหวณช มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต 16. ผชวยศาสตราจารย ดร.วระวฒน ปนนตามย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

กองบรรณาธการ 1. ศาสตราจารยศรยา นยมธรรม บรรณาธการ 2. นางสาวรศมดารา ดารากร ณ อยธยา ผชวยบรรณาธการ

คณะกรรมการจดท าวารสารจตวทยา มหาวทยาลยเกษมบณฑต

1. รองศาสตราจารยไพบลย เทวรกษ ประธานกรรมการ 2. ศาสตราจารยศรยา นยมธรรม กรรมการ 3. นางสาวรศมดารา ดารากร ณ อยธยา กรรมการและเลขานการ 4. นางสาวรณรตน ภดอก กรรมการและผชวยเลขานการ

ผทรงคณวฒพจารณาบทความ

1. ศาสตราจารย ดร.อาร สณหฉว นกวชาการอสสระ 2. ศาสตราจารย ดร.ผองพรรณ เกดพทกษ มหาวทยาลยเกษมบณฑต 3. รองศาสตราจารย ดร.สมโภชน เอยมสภาษต จฬาลงกรณมหาวทยาลย 4. รองศาสตราจารย ดร.อรญญา ตยคมภร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 5. รองศาสตราจารย ดร.ดารณ อทยรตนกจ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 6. รองศาสตราจารย ดร.คมเพชร ฉตรศภกล มหาวทยาลยเกษมบณฑต 7. รองศาสตราจารย ดร.ประสาร มาลากล ณ อยธยา มหาวทยาลยเกษมบณฑต 8. รองศาสตราจารย ดร.รญจวน ค าวชรพทกษ มหาวทยาลยเกษมบณฑต 9. รองศาสตราจารย ดร.อาร พนธมณ มหาวทยาลยเกษมบณฑต 10. รองศาสตราจารย ดร.นวลจนทร จฑาภกดกล มหาวทยาลยมหดล 11. รองศาสตราจารย ดร.พศสมย อรทย มหาวทยาลยมหดล 12. รองศาสตราจารย ดร.นพพร แหยมแสง มหาวทยาลยรามค าแหง 13. รองศาสตราจารย ดร.วรนช แหยมแสง มหาวทยาลยรามค าแหง 14. รองศาสตราจารย ดร.สกล วรเจรญศร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 15. รองศาสตราจารย ดร.สมสรรญก วงษอยนอย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 16. รองศาสตราจารย ดร.อรพนทร ชชม มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 17. รองศาสตราจารย ดร.นธพฒน เมฆขจร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 18. รองศาสตราจารย ดร.ลดดาวรรณ ณ ระนอง มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 19. รองศาสตราจารย ดร.สรมภา รอดมณ วทยาลยพยาบาลต ารวจ 20. รองศาสตราจารย ดร.มกดา ศรยงค มหาวทยาลยรามค าแหง 21. รองศาสตราจารยชศร วงศรตนะ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 22. รองศาสตราจารยนภา ศรไพโรจน มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 23. ผชวยศาสตราจารย ดร.เรวด วฒทกโกศล จฬาลงกรณมหาวทยาลย 24. ผชวยศาสตราจารย ดร.ศกดนา บญเปยม มหาวทยาลยบรพา 25. ผชวยศาสตราจารย ดร.สรวฒน ศรเครอดง มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

26. ผชวยศาสตราจารย ดร.ปนดดา ธนเศรษฐกร มหาวทยาลยมหดล 27. ผชวยศาสตราจารย ดร.สนทนา วจตรเนาวรตน มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม 28. ผชวยศาสตราจารย ดร.พาสนา จลรตน มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 29. ผชวยศาสตราจารย ดร.มณฑรา จารเพง มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 30. ผชวยศาสตราจารย ดร.ศรพนธ ศรวนยงค มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 31. ผชวยศาสตราจารย นพ.พนม เกตมาน มหาวทยาลยมหดล

ก าหนดวนออกวารสาร ปละ 2 ฉบบ - ฉบบท 1 เดอนมกราคม – มถนายน ก าหนดออกวารสาร เดอนมถนายน

- ฉบบท 2 เดอนกรกฎาคม – ธนวาคม ก าหนดออกวารสาร เดอนธนวาคม

วตถประสงค

1. เพอสงเสรมและสนบสนนการศกษาคนควา สรางสรรคผลงานทางวชาการดานจตวทยาของคณาจารย นกวชาการและนกศกษาระดบบณฑตศกษา

2. เพอเผยแพรความร ผลงานวชาการและผลงานวจยทางจตวทยาสสาธารณชน 3. เพอเสรมสรางเครอขายความรวมมอทางวชาการดานจตวทยา ระหวางสถาบนการศกษา

หนวยงานทางวชาการ หนวยงานปฏบตการและนกวชาการอสระทางดานจตวทยา พมพท

มหาวทยาลยเกษมบณฑต เลขท 1761 ถนนพฒนาการ แขวงสวนหลวง เขตสวนหลวง กรงเทพฯ 10250 โทรศพท 0-2320-2777 โทรสาร 0-2720-4677 ISSN 2286-6663

ส านกงาน

หลกสตรสาขาวชาจตวทยา ระดบบณฑตศกษา (ชน 3 อาคารเกษมพฒน) มหาวทยาลยเกษมบณฑต วทยาเขตพฒนาการ โทรศพท/โทรสาร 0-2320-2777 ตอ 1134, 1163 e-mail: [email protected] http://journal.psy.kbu.ac.th

ปทพมพ

2561

ค านยม

วารสารจตวทยา มหาวทยาลยเกษมบณฑตไดเดนทางมาถงฉบบครบรอบปท 8 แลว นบเปน

ประจกษพยานแหงความมงมนตงใจของคณะบรรณาธการและผจดท าทไดรวมแรงรวมใจกนอยางเขมแขงเพอมงสงเสรมใหศาสตรและวชาชพจตวทยาไดขยายขอบขายของการศกษาวจยและพฒนาองคความรในการวเคราะห อธบาย ท านาย และเสรมสรางความเปนมนษยทแทจรงใหพรอมเผชญกบสภาวะคว ามเปลยนแปลงอยางรวดเรวและหลากหลายทเกดขนในสงคมปจจบน

ในนามของหลกสตรสาขาวชาจตวทยา ระดบบณฑตศกษา มหาวทยาลยเกษมบณฑต ขอแสดงความชนชมและขอบพระคณ ศาสตราจารยศรยา นยมธรรม รองศาสตราจารยไพบลย เทวรกษ ผเปนบรรณาธการและประธานคณะกรรมการจดท าวารสาร รวมทงทานผทรงคณวฒพจารณาบทความและทานนกวชาการผกรณาสงบทความทมคณภาพ ขอเปนก าลงใจใหทกทานไดผสานก าลงเปนกลยาณมตรในดานจตวทยาใหมนษยและสงคมไดมพฒนาการอยางยงยนตอไป

ดวยความมงมนตงใจและใฝพฒนา (รองศาสตราจารย ดร.ประสาร มาลากล ณ อยธยา) รองอธการบดฝายวชาการ ผอ านวยการหลกสตรสาขาวชาจตวทยา ระดบบณฑตศกษา มหาวทยาลยเกษมบณฑต

บรรณาธการแถลง

วารสารจตวทยา มหาวทยาลยเกษมบณฑต ปท 8 ฉบบท 2 เดอนกรกฎาคม – ธนวาคม

2561 ไดตพมพเผยแพรเปนฉบบท 2 ของป ในการน าเสนอบทความทางวชาการและบทความวจยทางดานจตวทยาของอาจารยผทรงคณวฒและนกวชาการในสาขาวชาจตวทยา จากมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน นพรตนวชระ นกวชาการอสระ และมหาวทยาลยเกษมบณฑต ซงบทความทกฉบบไดรบการพจารณากลนกรองจากผทรงคณวฒทางดานจตวทยา ดานสถต และการวจย ท าใหเนอหาทกคอลมนของวารสารมคณภาพ เพอทานผอานจะไดรบความรทางวชาการและสามารถน าไปเปนประโยชนในการอางอง และประยกตใชในทางวชาการได

กองบรรณาธการ ขอขอบคณผเขยนบทความทกทานทสงบทความมาใหพจารณาตพมพ รวมทงผทรงคณวฒกลนกรองบทความทกรณาพจารณาใหขอคดเหนในการปรบปรงแกไขบทความใหมความถกตองทนสมยตามหลกเกณฑ และขอขอบคณมหาวทยาลยเกษมบณฑตทใหการสนบสนนในการจดท าวารสารจนส าเรจลลวงดวยด ซงกองบรรณาธการหวงเปนอยางยงวาวารสารจตวทยา มหาวทยาลยเกษมบณฑตฉบบนจะเกดประโยชนตอทานผอานในการน าไปประยกตใชและสรางสรรคผลงานวชาการทางจตวทยาตอไป หากมขอผดพลาดประการใด ขอนอมรบไวเพอการน าไปปรบปรงแกไขตอไป

(ศาสตราจารยศรยา นยมธรรม)

บรรณาธการ

สารบญ หนา

การพฒนารปแบบกาย-จตแบบองครวมเพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร รองศาสตราจารย ดร.ประสาร มาลากล ณ อยธยา

รองศาสตราจารยอจฉรา สขารมณ อาจารย ดร.วนทนา ปทมอนนต

1-14

การชะลอไตเสอมจากโรคเบาหวานโดยการประยกตใชทฤษฎแรงจงใจ อาจารยชชวาล วงคสาร

อาจารยกนยา นภาพงษ อาจารยเอออารย สารกา

15-24

ปจจยทางจตวทยาทเกยวของกบพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยนของนกเรยนมธยมศกษาตอนตนโรงเรยนขยายโอกาสสงกดส านกการศกษากรงเทพมหานคร นางสาวพชณกานต จราพชไพศาล

รองศาสตราจารย ดร.อาร พนธมณ

25-39

กรอบแนวคดจตวทยาการรบรความสามารถของตนเองกบการประสบความส าเรจในการเรยน รองศาสตราจารย ดร.รญจวน ค าวชรพทกษ

40-47

การปรบพฤตกรรม ศาสตราจารย ดร.ผองพรรณ เกดพทกษ

48-55

การพฒนารปแบบการใหการปรกษาครอบครวเพอเสรมสรางพลงรวมของครอบครวใน เขตกรงเทพมหานคร

นางกาญจนา ทองมล ศาสตราจารย ดร.ผองพรรณ เกดพทกษ รองศาสตราจารย ดร.ประสาร มาลากล ณ อยธยา

56-66

กรอบคดวฒนธรรมนวตกรรมการปฏบตงาน

นายภธนวรรธน จนชม ศาสตราจารย ดร.ผองพรรณ เกดพทกษ รองศาสตราจารย ดร.ประสาร มาลากล ณ อยธยา

67-82

สารบญ (ตอ)

Resilience in Older Adults Sonthaya Maneerat Sampan Maneerat Susheewa Wichaikull

จากพนฐานจตวทยาสการพฒนาการศกษา ดร.นภาพร กลสมบรณ บทวจารณหนงสอ (Book Review) : Angela Duckworth. GRIT - Why passion and resilience are the secrets to success

นายประเสรฐ ตนสกล

หนา

83-94

95-100

101-105

ค าแนะน าส าหรบผสงบทความวชาการและบทความวจยเพอตพมพใน วารสารจตวทยา มหาวทยาลยเกษมบณฑต

106-107

วารสารจตวทยา มหาวทยาลยเกษมบณฑต ปท 8 (กรกฎาคม-ธนวาคม 2561) 1

การพฒนารปแบบกาย-จตแบบองครวมเพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวต ส าหรบผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร The Development of a Holistic Physical- Psychological Model for Enhancing the Life Empowerment of Elderly in Bangkok Metropolis ประสาร มาลากล ณ อยธยา1 อจฉรา สขารมณ2 วนทนา ปทมอนนต3

บทคดยอ

การวจยเรองการพฒนารปแบบกาย-จตแบบองครวมเพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร มวตถประสงค 1) เพอการศกษาพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย 2) เพอพฒนารปแบบกาย-จตแบบองครวมเพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย และ 3) เพอประเมนผลของการใชรปแบบกาย-จตแบบองครวมเพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย ประชากรทใชในการศกษาครงนเปนสมาชกชมรมผสงอายศนยบรการสาธารณสขในกรงเทพมหานคร จ านวน 19,458 คน กลมตวอยางทใชในการวจย แบงเปน 2 กลม คอ กลมท 1 ใชในการศกษาพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย เปนการเกบขอมลเชงคณภาพโดยใชการสมภาษณจากมมมองของผสงอาย กลมท 2 เปนกลมตวอยางไดจากการเลอกแบบเจาะจง (Purposive selection) จากกลมท 1 ซงมเกณฑการคดเลอกกลมตวอยางส าหรบงานวจย และผานการทดลองการท าแบบประเมนพลงใจในการด าเนนชวต ไดคะแนนทระดบต ากวา 25 เปอรเซนตไทลลงมาจ านวน 40 คน จบฉลากสมเปนกลมทดลอง 20 คน และ กลมควบคม 20 คน กลมทดลองไดรบการพฒนาดวยรปแบบกาย-จตแบบองครวมเพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย สวนกลมควบคมไมไดรบการพฒนาดวยรปแบบกาย-จตแบบองครวมเพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย แตเขารวมกจกรรมของศนยฯ ตามปกต เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย 1) แบบวดพลงใจในการด าเนนชวตของผสงอาย และ 2) รปแบบกาย-จตแบบองครวมเพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย ผลวจยสรปไดดงน 1) ผลการศกษาพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย พบวา ผสงอายทกรายไดรบผลกระทบทงดานสขภาพกาย และสขภาพจตจากการเปลยนแปลงทเกดจากสภาวะความเสอมถอยของรางกาย และถงแมผสงอายสวนใหญจะมพลงใจในการด าเนนชวต แตกมความตองการพฤตกรรมทเปนแรงกระตนใหผสงอายมความสข มการดแลสขภาพใหชวตยนยาว 2) รปแบบกาย-จตแบบองครวมเพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย เปนรปแบบท

ค าส าคญ: ผสงอาย พลงใจในการด าเนนชวต รปแบบกาย-จต แบบองครวม 1รองศาสตราจารย ผอ านวยการหลกสตร สาขาวชาจตวทยา ระดบบณฑตศกษา มหาวทยาลยเกษมบณฑต 2รองศาสตราจารย หลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาเพอการพฒนาศกยภาพมนษย มหาวทยาลยเกษมบณฑต 3อาจารย ดร., นกวชาการอสระ

2 วารสารจตวทยา มหาวทยาลยเกษมบณฑต ปท 8 (กรกฎาคม-ธนวาคม 2561)

บรณาการ แนวคดเชงทฤษฏการพฒนากาย-จต แบบองครวม ไดแก แนวคดของ Maslow, Gibson, และเทคนคเตาเตอซนซ 3) ผสงอายกลมทดลองทไดรบการพฒนาดวยรปแบบกาย-จตแบบองครวมมคาเฉลยของพลงใจในการด าเนนชวต โดยรวมและรายดาน หลงการทดลอง สงกวากอนการทดลองอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และสงกวาผสงอายกลมควบคม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และ 4) ผลการสนทนากลมเฉพาะ (Focus Group) กบผสงอายกลมทดลองทมตอรปแบบกาย–จต แบบองครวมเพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย พบวา ผสงอายมความพงพอใจตอการใชรปแบบการพฒนากาย–จตแบบองครวมในระดบมากทสด ทชวยสงเสรมความร ความเขาใจ และทกษะการเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวต ใหผสงอายมความสข มการดแลสขภาพใหชวตยนยาวยงขน

Abstract

The objectives of this research were 1) to study the life empowerment of elderly, 2) to develop a holistic physical- psychological model for enhancing the life empowerment of elderly, and 3) to assess the satisfaction of elderly towards the developed model. The population of this study were 19,458 aging persons of the public health centers in Bangkok metropolis. The research sample were divided into two groups. The first group was qualitatively studied by interviewing, the second group was purposively selected using the prescribed criteria and the lower than 25th percentile scores of the Life Empowerment rating scale. The 40 selected elderly were randomized into an experimental group and a control group, 20 persons for each group. The experimental group participated in the Holistic Physical-Psychological Model application, while the control group engaged in routine activities of the Center as usual. The research instruments consisted of 1) The Elderly Life Empowerment rating scale; 2) The Holistic Physical-Psychological Model for Enhancing Life Empowerment of the Elderly. The research results were as follows: 1. The study of The life empowerment of elderly showed that all of the elderly were affected, both physically and psychologically, by the aging decline. Most of them could cope with the declining effects but still need stimulating activities for their life empowerment to ensure their happiness and healthy long life. 2. The Holistic Physical-Psychological Model for Enhancing the Life Empower of Elderly was developed from three major conceptual framework and techniques of Maslow’s Need Hierarchy Model, Gibson’s Model of the Process of Empowerment, and DAO DE XIN XI technique.


3. The life empowerment total score and aspect scores of the elderly after the experiment were significantly higher than before the experiment at .01 level and higher than those of the control group at .05 level. 4. Focus group results of the experimental group showed that they were most satisfied with the model. The model efficacy could greatly promote new knowledge, understanding, and skills in life empowerment to ensure their happiness and healthy long life. Keywords: The elderly, Life empowerment, Holistic physical- psychological model.

บทน า

ในปจจบนประชากรผสงอายมจ านวนเพมมากขน สงผลใหโครงสรางประชากรของประเทศไทยเปลยนแปลงไป มจ านวนผสงอายเพมมากขนอยางรวดเรว จากการคาดการณจ านวนประชากรของประเทศไทยในป พ.ศ. 2533-2563 ของกองวางแผนทรพยากรมนษย ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต เมอพจารณาเฉพาะจ านวนผสงอายในประเทศไทย ตามสดสวนประชากร พบวา ประชากรสงอายเพมจากรอยละ 5.0 ในป พ.ศ. 2493 เปนรอยละ 10.1 ในป พ.ศ. 2543 และคาดการณวาประชากรผสงอายจะเพมเปน 3 เทาคอรอยละ 15.6 ในป พ.ศ.2558 และเพมเปน 4 เทา คอรอยละ 21.5 ในป พ.ศ.2568 (มลนธสถาบนวจย และพฒนาผสงอายไทย , 2550) โดยเฉพาะในกรงเทพมหานคร การเพมขนของประชากรวยสงอายสงผลใหประชากรไทยเขาสยคทเรยกวา “ภาวะประชากรผสงอาย” (Aging population) ซงในประเดนนไมไดเกดผลกระทบเพยงดานประชากรเทานน แตการเปลยนแปลงดงกลาว เปนเสมอนปฏกรยาลกโซทสงผลกระทบไปยงระบบอนๆ ไดแก ผลกระทบดานสขภาพกาย ผลกระทบดานเศรษฐกจ และผลกระทบดานชวตความเปนอย และการปรบตว ผลกระทบดานสขภาพกายของผสงอาย จากรายงานขององคการอนามยโลก (2001) พบวารอยละ 70 ของผสงอายจะปวยเปนโรคเรอรงอยางนอย 1 โรค และส าหรบผสงอายในประเทศไทยเอง จากการส ารวจอนามย และสวสดการ พ.ศ.2548 ของส านกงานสถตแหงชาต พบวากลมประชากรสงอาย (60 ปขนไป) มสดสวนของผทมปญหาเรองโรคเรอรง หรอโรคประจ าตวสงกวาทกกลมอาย ซงโรคทส าคญในผสงอายไดแก โรคหวใจ และหลอดเลอดเปนอนดบหนง คดเปนรอยละ 42.7 รองลงมาคอ โรคระบบตอมไรทอ คดเปนรอยละ 24.3 โรคระบบกลามเนอ เสนเอน กระดกและขอ คดเปนรอยละ 20.9 โรคระบบทางเดนอาหาร คดเปนรอยละ 8.5 โรคระบบทางเดนหายใจ คดเปนรอยละ 7.9 ตามล าดบ (คณะกรรมการสงเสรม และประสานงานผสงอายแหงชาต. 2548: 7) การเปลยนแปลงทางรางกายของผสงอายเปนสงทไมสามารถหลกเลยงไดเนองจากเปนสงทเกดขนตามวย แตถาผสงอายสามารถดแลตนเองไดในเบองตนดวยการปองกน และดแลสขภาพของตนเองกจะชวยชะลอปญหาดานสขภาพของผสงอายไดเปนอยางมาก


สวนผลกระทบดานเศรษฐกจ พบวา ผสงอายตองพงพารายไดจากบตรหลาน และดวยความเสอมของรางกาย และอวยวะตางๆ สงผลใหผสงอายตองสญเสยรายไดไป รวมทงการทผสงอายเจบปวยบอยท าใหตองสญเสยคารกษาพยาบาลส าหรบผสงอายมากขนทกป (วรรณ ชชวาลทพากร และคณะ 2545: 13) ส าหรบผลกระทบดานความเปนอยและการปรบตวพบวา สงคมไทยในปจจบนเปลยนจากสงคมเกษตรมาเปนสงคมอตสาหกรรม มการตดตอกบตางประเทศมากขน การไดรบเทคโนโลยสมยใหม และวฒนธรรมตะวนตกเขาสสงคมไทยสงผลใหประชาชนมคานยมทเนนเรองวตถมากกวาความส าคญดานจตใจ มการแขงขนเพอความมนคงทางเศรษฐกจเพอซอความสะดวกสบายในการด าเนนชวตประจ าวน มการยกยองความสามารถของบคคลมากขน โดยไมเนนความส าคญของระบบอาวโส เกดความหางเหนมชองวางระหวางคนรนใหมกบผสงอาย จงสงผลกระทบใหผสงอายตองพงพาตนเองมากขน (อรชร โวทว อางถงใน พรเทพ ศรวนารงสรรค และคณะ 2546: 5) จากผลกระทบดงกลาวเกยวกบผสงอาย ภาครฐไดตระหนกถงปญหาในการด าเนนชวตของผสงอาย จงไดเรมก าหนดแผนระยะยาวผสงอายแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ.2545 -2565) เมอวนท 5 กรกฎาคม 2545 ซงไดก าหนดยทธศาสตรในเรองการดแล และการคมครองผสงอาย โดยมนยส าคญของแผนฯ เพอใหเจาหนาททกภาคสวนในสงคมน ายทธศาสตรไปสการปฏบตในเรองการจดบรการ และการสงเสรมคณคาของผสงอายไวใหนานทสด เพอใหผสงอายด ารงชวตอยอยางมศกดศร และพงพาตนเองได โดยเปนกระบวนการเพมสมรรถนะใหผสงอายมศกยภาพในการดแลตนเองเพมมากขน สงผลใหผสงอายมสขภาพทดทงดานรางกายทแขงแรง จตใจทมพลงใจในการด าเนนชวต และสงคมทอยรวมกบบคคลอนอยางมความสข (ส านกอนามย 2558) ดงนนการศกษาหาขอความรเพอพฒนาผสงอายใหพงพาตนเองได โดยเฉพาะการสงเสรมพลงใจในการด าเนนชวตของผสงอายจงเปนสงส าคญ ซงในการด ารงชวตประจ าวนอยางปกตสขของผสงอายนน ผสงอายควรตองมภาวะทงทางดานรางกาย และจตใจทมความสข ซงควรตองเรมจากการเกดความรสกทดกบตนเองทมความสามารถดแลดานจตใจกอน และความสามารถในการดแลดานจตใจนนจะน าไปสการปฏบตตนในชวตประจ าวนทเกยวกบการดแลสขภาพ ผสงอายทมพลงใจในการด าเนนชวต ยอมหมายถงผสงอายทมความสามารถในการดแลตนเองดานจตใจทเกยวของกบการมความคด ความเชอในทางบวกตอเหตการณตางๆ ดวยการปรบเปลยนความคด มองโลกในแงด มความเปนอยทด มความสข มการรบรความพงพอใจ ในดานการด าเนนชวตตามสภาพความเปนอยของแตละบคคล มการรบรสถานการณตางๆ ของชวตตามความเปนจรง ทงทางดานสขภาพกาย สขภาพจต ดานความสมพนธภาพทางสงคม และสภาพแวดลอม ซงกอใหเกดการสรางพลงใจในการด าเนนชวตของผสงอาย และชวยลดปญหาทจะสงผลกระทบดงกลาวตามมาได คณาจารยหลกสตร สาขาวชาจตวทยา ระดบบณฑตศกษา มหาวทยาลยเกษมบณฑต ตระหนกถงความส าคญดงกลาว จงรวมมอกนจดท าโครงการวจย “การพฒนารปแบบกาย-จต แบบองครวมเพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย” ใหสอดคลองกบแผนระยะยาวผสงอายแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ.2545 - 2565) และแผนการบรการวชาการสสงคมของมหาวทยาลยเกษมบณฑต โดยมงเนนการใหความรและทกษะในการพฒนากาย-จตแบบองครวมดวยการออกก าลงกายเพอพฒนากาย พรอมกบทางดานจตใจมการฝกการปรบเปลยนมมมองทางความคด ฝกสมาธพฒนาจตควบคกนไป ตลอดจนมการ


ประเมนตดตามผลความส าเรจตามวตถประสงค และตวชวดของกจกรรมทไดจดใหกบผสงอายในการเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวต

การเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย ดวยรปแบบกาย-จตแบบองครวม เปนรปแบบทบรณาการ แนวคดเชงทฤษฏการพฒนากาย-จต แบบองครวม ไดแก ทฤษฎล าดบขน ความตองการของมนษยของ Maslow (Maslow’s Need Hierarchy, 1970) เปนความตองการพนฐานของมนษยตามล าดบขน ซงความตองการทเพมขนในแตละขนของมนษยเปนพลงใจในการด าเนนชวต เพอตอบสนองความตองการในแตละล าดบขน จนถงความตองการขนสดทาย คอการพงพอใจในตนเอง การรถงคณคาของตนเอง และผอน และความสามารถในการแสดงศกยภาพของตนไดอยางเตมท (Maslow,1970 อางถงในศรเรอน แกวกงวาล, 2553: 103-105) รปแบบกระบวนการการเสรมสรางพลงใจของ Gibson (Gibson’s Model of The process of empowerment,1991) ทมงเนนการแกปญหาโดยการเสรมสรางพลงใจเพอใหบคคลสามารถตดสนใจไดดวยตนเอง (Self-determination) มการรบรในความสามารถของตนเอง (Self-efficacy) ควบคมตนเองได (Self of control) มแรงจงใจ (Motivation) เรยนร (Learning) เจรญเตบโต (Growth) มความรสกเปนนายตนเอง (Sense of mastery) มสมพนธภาพกบผอน (Sense of connectedness) สามารถปรบปรงคณภาพชวตใหดขน (Improved quality of life) สขภาพดขน (Better health) และเปนผชวยเหลอ (Helper) ซงสามารถชวยสรางเสรมใหบคคลสามารถปรบปรงต วเองได และเหนคณคาในตนเองไดอยางเตมท (Gibson,1995) และเทคนคเตาเตอซนซ (2550) เปนรปแบบการเสรมสรางพลงใจ ตามแนวคดสขภาวะทยดหลกวาการเจบไขไดปวยทางรางกายกบอารมณของคนนนมความสมพนธกน การด ารงชวตอยตามธรรมชาต มคณธรรมน าความประพฤต เปนคนใจซอมอสะอาด สามารถใชสงเสรมใหมสขภาพทแขงแรง มพลงใจในการด าเนนชวตอยางมความสข และมอายยนยาว (จาวเมยวกวอ แปลโดยกลนสคนธ วงศสนทร,2550) ซงการพฒนารปแบบดงกลาวจะเปนประโยชนตอผสงอาย และหนวยงานทเกยวของในการดแลผสงอาย ทงครอบครว ชมชน และหนวยงานตางๆ อนจะสงผลใหประชากรผสงอายไดด าเนนชวตในวยสงอายอยางมคณภาพ และประสบความส าเรจอยางยงยนตอไป วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาพลงใจในการด าเนนชวตของผสงอาย 2. เพอพฒนารปแบบกาย-จตแบบองครวมเพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย 3. เพอประเมนผลของการใชรปแบบกาย-จตแบบองครวม เพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย กอนการพฒนา และหลงการพฒนา 3.1 เปรยบเทยบพลงใจในการด าเนนชวตของกลมทดลองกอน และหลงการพฒนาดวยรปแบบกาย-จตแบบองครวม 3.2 เปรยบเทยบพลงใจในการด าเนนชวตระหวางกลมทดลองกบกลมควบคมกอน และหลงการพฒนาดวยรปแบบกาย-จตแบบองครวม 3.3 ประเมนความพงพอใจของกลมทดลองตอการใชรปแบบกาย–จตแบบองครวม


สมมตฐานในการวจย 1. พลงใจในการด าเนนชวตของผสงอายกลมทดลอง หลงไดรบการพฒนาดวยรปแบบกาย-จตแบบองครวม เพมขนกวากอนไดรบการพฒนาดวยรปแบบกาย-จตแบบองครวม 2. พลงใจในการด าเนนชวตของผสงอายกลมทดลอง หลงไดรบการพฒนาดวยรปแบบกาย-จตแบบองครวม เพมขนกวาผสงอายกลมควบคม วธด าเนนการวจย การวจยนเปนการวจยแบบผสานวธ (Mixed method research) โดยใชวธวจยเชงปรมานและคณภาพประกอบกน ประชากรทใชในการวจยเปนผสงอายทมอาย 60 ปขนไปทเปนสมาชกชมรมผสงอายศนยบรการสาธารณะสขในกรงเทพมหานครจ านวน 19,458 คน สวนกลมตวอยางเปนผสงอายทไดรบการคดเลอกโดยวธการเลอกแบบเจาะจง (Purposive selection) โดยใชเกณฑการคดเลอกและเปนผทท าคะแนนแบบประเมนพลงใจในการด าเนนชวตไดต ากวา 25 เปอรเซนไทล จ านวน 40 คน สมเขากลมทดลองและกลมควบคมจ านวนกลมละ 20 คน เครองมอทใชในการวจย คอ แบบประเมนพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย และรปแบบกาย-จตแบบองครวม ซงเครองมอทงสองชดไดรบการตรวจสอบคณภาพอยางครบถวน

1. แบบประเมนพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอายพฒนาจาก 1) การสงเคราะหขอมลจากการศกษาแนวคดทฤษฎงานวจยทเกยวของกบพลงใจในการด าเนนชวตของผสงอายและการสมภาษณผสงอายทเขารบการรกษาทศนยบรการสาธารณสขในกรงเทพมหานครซงเปนประชากรของการวจยครงนจ านวน 45 คน ตามแบบ Accidental interview 2) สรางแบบประเมนฯ ตามนยามปฏบตการเปนแบบมาตราสวนประเมนคา (Rating scale) ตามแบบของ Likert 4 ระดบ มขอความทางบวกและลบจ านวน 30 ขอ โดยใชวธอานใหฟงแลวบนทกค าตอบของผสงอายกลมตวอยา ง 3) ตรวจสอบคณภาพโดยการวเคราะหความเทยงตรงเชงเนอหา (content validity) จากการใหผทรงคณวฒ 3 คน ตรวจสอบคาดชนความสอดคลอง (Item of objective congruence : IOC) ไดคา IOC = 0.6-1.0 แลวน าไปทดลองใชกบผสงอาย ซงมลกษณะตรงกบกลมตวอยางจ านวน 30 คน และวเคราะหคาอ าจาจจ าแนกรายขอ (Item discrimination) ไดคาอ านาจจ าแนก เทากบ .896-903

2. รปแบบกาย-จตแบบองครวมเพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย พฒนาจากการสงเคราะหหลกการแนวคดทฤษฎการพฒนากาย-จตแบบองครวมจากทฤษฎของ Maslow, (1970) Gibson, (1995) และเทคนคเตาเตอซนซ (2550) มาบรณาการเปนรปแบบประกอบดวย 4 ขนตอน 1) ขนเรมตน 2) ขนด าเนนการ 3) ขนสรป และ 4) ขนประเมนผล น าไปใชกบกลมทดลองสปดาหละ 1 ครง ครงละ 3 ชวโมง จ านวน 12 ครง ในชวงเวลา 3 เดอน โดยมการตรวจสอบคณภาพรปแบบฯ จากการวเคราะหความตรงเชงเนอหาทใหผทรงคณวฒ 3 คน ตรวจสอบคา IOC ไดคา 1.0 การวจยนด าเนนการเปน 3 ระยะคอ ระยะท 1 ศกษาพลงใจในการด าเนนชวตของผสงอาย ใชวธการวจยเชงคณภาพและปรมาณประกอบกนโดย 1) ศกษาแนวคด ทฤษฏและงานวจยทเกยวของกบพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย 2) ท าความเขาใจสภาพปญหา และแนวทางการพฒนาการเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอายจากการสมภาษณมมมองของผสงอายจ านวน 45 คนทเขารบการรกษาท


ศนยบรการสาธารณสข ในกรงเทพมหานคร ทเปนสวนหนงของประชากรในการวจยครงน แลวสงเคราะหขอมลทได ในการสรปนยามของพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย เพอน าไปสรางแบบประเมนพลงใจในการด าเนนชวต ระยะท 2 การพฒนารปแบบกาย-จต แบบองครวม เพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย จากการทบทวนวรรณกรรม ไดสงเคราะหหลกการ แนวคดเชงทฤษฏการพฒนากาย-จต แบบองครวม จากแนวคดทฤษฎของ Maslow, Gibson, และเทคนคเตาเตอซนซ มาบรณาการเพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอายทงดานกาย และจตเปนองครวม ประกอบดวย 4 ขนตอนไดแก 1) ขนเรมตน 2) ขนด าเนนการ 3) ขนสรป 4) ขนประเมนผล โดยมวตถประสงคของการพฒนารปแบบกาย-จต แบบองครวม เพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผส งอาย 2 ดาน ไดแก ดานรางกาย และดานจตใจ ระยะท 3 การประเมนผลของการใชรปแบบกาย-จตแบบองครวม เพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย ผวจยไดออกแบบแผนการวจยกงทดลอง (Quasi–experimental research) ประยกตใช Pretest–Posttest Control Group Design (Cresswell, 2003: 170) โดยวดเปนพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย กอนการทดลอง และหลงการทดลอง และประเมนความพงพอใจดวยการสนทนากลมเฉพาะ (Focus group)

กรอบแนวคดการวจย

ตวแปรตน รปแบบการพฒนากาย-จต แบบองครวม แนวคดทฤษฏ Maslow, Gibson, และเทคนคเตาเตอซนซ วตถประสงค เพอพฒนารปแบบ และประเมนผลการใชรปแบบกาย -จตแบบองครวม โดยเปรยบเทยบพลงใจในการด าเนนชวตระหวางกลมทดลองกบกลมควบคมกอน และหลงการพฒนา ดวยรปแบบกาย-จตแบบองครวม และเพอประเมนความพงพอใจของกลมตวอยางตอการใชรปแบบกาย–จตแบบองครวม ประกอบดวย 4 ขนตอนดงน 1. ขนเรมตน ผวจยสรางสมพนธภาพ และชแจงวตถประสงค กฎระเบยบการมสวนรวม และประโยชนทผสงอายจะไดรบในการเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวต ตามแนวคดทฤษฏ Maslow และ Gibson. 2. ขนด าเนนกจกรรม ประกอบดวยการใชแนวคดทฤษฏ Maslow, Gibson, และเทคนคเตาเตอซนซ กจกรรมการพฒนากาย-จต แบบองครวม ดานสขภาพกาย-จต 8 ดาน 1) การออกก าลงกาย ร ามวยกายบรหาร 2) การฟงเทปบรรยายดานคณธรรม 3) การฝกรองเพลงเสรมสรางคณธรรม 4) กจกรรมเตนร านนทนาการ 5) การฝกนงสมาธ 6) การใชเทคนคพฒนาสมรรถวสยซอรฟแวรรางกายตน 7) การแลกเปลยนประสบการณของผเขารวมกจกรรม 8) การรบใชสงคม 3. ขนสรป ภายหลงการพฒนาผเขารวมสะทอนผลของกจกรรม ทกครง และมการท าการสรปภายหลงจบกจกรรมในทก 1 เดอน 4. ขนประเมนผล จากแบบประเมนพลงใจในการด าเนนชวตของผสงอายหลงเสรจสนการทดลอง การเกบขอมลสขภาพตามโรคทเขามาท าการรกษาในโรงพยาบาลอยางนอย 1 โรคตามเกณฑการเลอกกลมตวอยาง และท าการประเมนผลความพงพอใจในการใชรปแบบกาย-จต แบบองครวม เพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย

ตวแปรตาม พลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย

1. พลงดานสขภาพกาย - เชอมนวาตนเองสามารถดแลตวเองได - ออกก าลงกายอยางสม าเสมอ - รบประทานอาหารและน าถกสขลกษณะ - มวนยในการมาพบแพทยตามก าหนดนดอยางตอเนอง 2. พลงดานสขภาพจต - สามารถปรบเปลยนความคดไปในทางบวก - คดถงตวเองในแงด - ภมใจในตวเอง - เขาใจตวเอง - สามารถควบคมอารมณ และพฤตกรรมของตนเอง - มความคดยดหยน - มความสมพนธทดกบผอนโดยไมขดแยง - มองเหนประโยชนของสวนรวมมากกวาสวนตน


1. กอนการทดลอง โดยผวจยด าเนนการคดเลอกผไดคะแนนตงแต 25 เปอรเซนไทลลงมาได 40 คนจบฉลากกลมละ 20 คนเปนกลมทดลองและกลมควบคม ซงเปนการเกบขอมลเปนคะแนนกอนการทดลอง (Pretest) ทงกลมทดลองและกลมควบคม

2. ด าเนนการทดลองผวจยด าเนนการทดลองกบกลมทดลอง โดยใชรปแบบกาย-จตแบบองครวม ทพฒนาขนสปดาหละ 1 ครงๆ ละ 3 ชวโมง จ านวน 12 ครง ในชวงเวลา 3 เดอนเรมตงแตวนท 24 มถนายน 2560 ถงวนท 9 กนยายน 2560

3. หลงทดลองผวจยใหกลมทดลองและกลมควบคม ตอบแบบวดพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอายอกครงเพอเปนคะแนนหลงการทดลอง (Posttest) และท าการสนทนากลมเฉพาะผสงอายกลมทดลอง จ านวน 3 ครง หลงเดอนท 1 เดอนท 2 และเดอนท 3 หลงสนสดการทดลอง เพอประเมนความพงพอใจทมตอรปแบบรปแบบกาย-จตแบบองครวมเพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย

การวเคราะหขอมล ใชสถตในการวเคราะหขอมล 1. ใชสถตวเคราะหขอมล คาดชนความสอดคลอง IOC คาอ านาจจ าแนก และคาความเทยง

ของแบบประเมนพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย และคาดชนความสอดคลองส าหรบรปแบบกาย-จตแบองครวม

2. ใชสถตพรรณนา คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ในการวเคราะหขอมลเบองตนของกลมตวอยางและตวแปลทศกษา

3. ใชสถตทดสอบสมมตฐานการวจยโดยใชสถต t-test

ผลการวจย 1. ผลการศกษาพลงใจในการด าเนนชวตของผสงอาย จากมมมองของผสงอายทเขารบการรกษาทศนยบรการสาธารณสขในเขตกรงเทพมหานคร โดยการสมภาษณ พบวากลมตวอยางทเกบขอมลมาทกรายไดรบผลกระทบดานสขภาพกาย และสขภาพจตจากการเปลยนแปลงทางสรระรางกายทเกดจากสภาวะทเสอมถอย ผสงอายบางคนมความคดความเชอวาการดแลสขภาพกายดวยการออกก าลงกายเปนประจ า จะท าใหแขงแรงสามารถดแลตนเองได แตสวนมากกไมคอยไดออกก าลง ผสงอายสวนมากพยายามดแล และระมดระวงเรองการรบประทานอาหาร และดมน าใหถกสขลกษณะตามขอจ ากดของโรคประจ าตวทเปนอย และพยายามมาพบแพทยมาตามนดอยางสม าเสมอเมอพจารณาเปนรายดานพบวาพลงใจในการด าเนนชวตของผสงอาย ดานสขภาพกาย เปนเรองความสามารถในการรกษาสขภาพ อาการเจบปวย ดานรางกายไมใหเสอมหรอทรดลงไปกวาเดม หรออาจมอาการดขนในบางโรค ดวยการมวนยกบตนเองในเรองการออกก าลงกาย ความรความเขาใจเกยวกบสขลกษณะและวนยในการพบแพทย และพลงใจในการด าเนนชวตของผสงอาย ดานสขภาพจต เปนเรองของความสามารถในการรกษาจตใจ อารมณและความรสกเกยวกบความเจบปวย ความเสอมทางดานรางกายของตนเอง รวมถงความสมพนธทางสงคมทเกดขนจากการเปลยนแปลงในดานตางๆ ในมมมองของผสงอายเขารบการรกษาทศนยบรการสาธารณสขในเขตกรงเทพมหานคร ผลการสมภาษณ พบวา มความตองการพฤตกรรมทเปนแรงกระตนใหผสงอายมความสข มการดแลสขภาพใหมชวตยนยาวขนในการด าเนนชวตตามสภาพความเปนอยของแตละบคคล ทงดานสขภาพกาย และสขภาพจต


2. ผลการพฒนารปแบบกาย-จตแบบองครวมเพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย เปน รปแบบทบรณาการ แนวคดเชงทฤษฏการพฒนากาย-จต แบบองครวม ไดแก ทฤษฎล าดบขน ความตองการของมนษยของMaslow (Maslow’s Need Hierarchy, 1970 รปแบบกระบวนการการเสรมสรางพลงใจของ Gibson (Gibson’s Model of The process of empowerment, 1991) และเทคนคเตาเตอซนซ (2550) เพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอายโดยใหผสงอายเขารวมการพฒนากาย-จต แบบองครวม โดยม 4 ขนตอน คอ 1) ขนเรมตน เปนการสรางสมพนธภาพ และชแจงวตถประสงค รวมถงประโยชนทผสงอายจะไดรบในการเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย 2) ขนด าเนนกจกรรมเปนการบรณาการแนวคด และเทคนคของหลายทฤษฏน ามาใชเพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตทงทางดาน พลงสขภาพกาย และพลงสขภาพจต 3) ขนสรป เปนการรวมสะทอนผลของกจกรรมของผเขารวมโครงการเปนขอมลแสดงพฒนาการของกลมทดลอง และ 4) ขนประเมนผล เปนการเกบขอมลพลงใจในการด าเนนชวตของผสงอายระหวางการทดลอง และหลงเสรจสนการทดลอง โดยด าเนนการพฒนากาย-จต แบบองครวมทงสนเปนเวลา12 สปดาหๆ ละ 1 ครงๆ ละ 3 ชวโมง รปแบบกาย-จตแบบองครวมไดรบการตรวจสอบคณภาพดวยการตรวจสอบเชงเนอหาจากผทรงคณวฒ และมคาดชนความสอดคลอง (Items Objective Congruence: IOC) เทากบ 1.00 3. ผลการประเมนผลของการใชรปแบบกาย-จตแบบองครวม เพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย ซงคดเลอกตามเกณฑ และคะแนนแบบประเมนพลงใจในการด าเนนชวตต ากวา 25 เปอรเซนไทล 3.1 ผสงอายกลมทดลองมคาเฉลยของพลงใจในการด าเนนชวต โดยรวมหลงการทดลอง สงกวากอนการทดลอง และเมอพจารณาเปนรายดาน ทง 2 ดาน ไดแก ดานพลงสขภาพกาย และ พลงสขภาพจต พบวาคาเฉลยของพลงใจในการด าเนนชวตทกดาน สงกวากอนการทดลองอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 3.2 ผสงอายกลมทดลองทไดรบการพฒนาดวยรปแบบกาย -จต แบบองครวม เพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย มคาเฉลยของพลงใจในการด าเนนชวต โดยรวมและรายดาน หลงการทดลอง สงกวาผสงอายกลมควบคม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 3.3 ผลการวเคราะหเชงคณภาพ โดยท าการสนทนากลมเฉพาะ (Focus Group) กบผสงอายกลมทดลองทมตอรปแบบกาย–จต แบบองครวมเพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย พบวาในเดอนท 1 ผสงอายมความพงพอใจตอการใชรปแบบกาย–จตแบบองครวม ในระดบปานกลางทเปนเชนนเพราะ ดานสขภาพจตของผสงอาย หลงท ากจกรรมแล วรสกมความสข จตใจสดชน และไดรบรเขาใจถงประโยชนของกายบรหารแตยงจ าทา กายบรหาร ร ามวยยงไมคอยได และมอกบขาไมคอยสมพนธกนเวลาทท าทาร ามวย ในเดอนท 2 ผสงอายมความพงพอใจตอการใชรปแบบการพฒนากาย–จตแบบองครวมในระดบมาก ทเปนเชนนเพราะ ดานสขภาพจตของผสงอาย หลงท ากจกรรมแลวรสก สนกสดชน สบายใจ จตใจสงบมความสขมากขน และจ าทากายบรหารไดถกตองมากขน ดานสขภาพกายของผสงอาย หลงท ากจกรรมแลวรสกวา รางกายยดหยน ยน และทรงตวไดมากกวาเดม ในเดอนท 3 ผสงอายมความพงพอใจตอการใชรปแบบการพฒนากาย–จตแบบองครวมในระดบมากทสด ทเปนเชนนเพราะ ดานสขภาพจตของผสงอาย หลงท ากจกรรมแลวรสก ผอน


คลาย สบายใจ ไดหลกธรรมน าไปใชในชวต ไดปรบปรงจตใหคดไดท าใหใจสงบ มสมาธกบการฝกรกาย-จตไปกบทาร ามวย และกายบรหาร ซงท าไดถกตองแมนย า ดานสขภาพกายของผสงอาย หลงท ากจกรรมแลวรสกไดออกก าลงกายอาการเจบปวดตามรางกายลดนอยลง สขภาพดขน เดนไดไกลมากขน เคลอนไหวไดอยางคลองแคลว แขงแรงขน การอภปรายผลการวจยและขอเสนอแนะ อภปรายผลการวจย 1. ผลการศกษาคณลกษณะ พลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย พบวาผสงอายมคาเฉลยพลงใจในการด าเนนชวตโดยรวมอยในระดบมาก การมพลงใจในการด าเนนชวตรายดาน ไดแก พลงดานสขภาพกาย และพลงดานสขภาพจต อยในระดบมากเชนเดยวกน ทเปนเชนนเพราะผสงอายกลมตวอยางน เปนผทเปนสมาชกชมรมผสงอายศนยบรการสาธารณสข ในกรงเทพมหานคร ซงเปนผทมโอกาสไดรบการดแล ใหค าแนะน าปรกษาและการรกษาพยาบาลทมมาตรฐานอยแลว โดยภาพรวมจงกลาวไดวา เปนผไดรบการเกอหนนใหมแนวทาง และการสรางเสรมพลงใจในการด าเนนชวตทงดานสขภาพกาย และสขภาพจตอยโดยปกต เมอมการเกบขอมลประเมนพลงใจในการด าเนนชวต จงมคะแนนเฉลย ทงโดยภาพรวมและรายดานในระดบมาก แสดงวาเครองมอ และวธการเกบขอมลดวยการสมภาษณ และแบบประเมนของงานวจยครงนมความตรง (Validity) สามารถเกบขอมลไดตามสภาพความเปนจรงของกลมตวอยาง ซงสนองวตถประสงคขอท 1 ของงานวจยน ทตองการศกษาลกษณะพลงใจในการด าเนนชวตของผสงอาย และปรากฏวาผสงอายสวนใหญมความเขาใจ และเชอมน วาทางดานสขภาพกาย การดแลสขภาพกายดวยการออกก าลงกายเปนประจ า จะท าใหแขงแรงสามารถดแลตนเองได พยายามดแลและระมดระวงเรองการรบประทานอาหาร และดมน าใหถกสขลกษณะตามขอจ ากดของโรคประจ าตวทเปนอย มการหกหามใจในการรบประทานอาหารทชอบแตแสลงโรคทเปนอย พยายามรกษาสขภาพไมใหมโรคใหมเพมขนจากทเปนอย และสามารถจดเวลามาพบแพทยมาตามนดอยางสม าเสมอ สวนทางดานสขภาพจตกมความสามารถในการปรบเปลยนความคดไปในทางบวก คดถงอดตเกยวกบความสข ความสบายใจ มความเขาใจถงสถานการณการเปลยนแปลงทเกดขน และเขาใจผอน โดยเรมตนทการเขาใจตวเอง และพงพอใจกบการด าเนนชวตของตนเอง อนจะน ามาซงความสมพนธภาพในครอบครว และสงคมรอบขาง สงผลใหผสงอายเกดแรงกระตนทางความคด มความเชอมนวาตนเองสามารถดแลตวเองได พงพาตนเองไดสามารถดแลสขภาพตวเองไดดวยตวเอง ซงเกดเปนพลงใจดานพลงสขภาพกาย-จต ในการด าเนนชวตของผสงอาย สวนใหญทเปนกลมตวอยางในการวจยครงน ผลการวจยในครงน จงเปนไปตามแนวคดของ Gibson,(1991) ทอธบายวา พลงใจเปนแรงกระตนทางบวกกอใหเกดความเชอมน ความภมใจในตนเอง และพงพอใจกบการด าเนนชวตของตนเอง รวมทงสอดคลองกบ Kinlaw (1995) ทสรปไดวา บคคลจะมพลงใจในการด าเนนชวตเมอสามารถพงพาตนเองได และยงสอดคลองกบการศกษาของ มาลวล เลศสาครศรและคณะ (2560) ทน าแนวคดปรชญาตะวนออกดวยวถไทยพทธ มาเสรมสรางคณภาพชวตของผสงอายทงมตทางดานสขภาพกาย และสขภาพจต และสงผลใหเกดความสบายใจ มสต เพมคณคาชวตใหกบผสงอายได


อยางไรกตามแมในกลมผสงอายทมาเปนสมาชกชมรมผสงอายของศนยบรการสาธารณสขของโรงพยาบาลระดบมาตรฐานของกรงเทพมหานคร กยงพบวามผสงอายกลมตวอยางจ านวนหนงทยงมปญหาในเรอง การเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวต ดงทปรากฏทงจากการสมภาษณ และจากแบบประเมนยงมคะแนนทต ากวา 25 เปอรเซนไทล ซงแสดงวายงมปญหาและความตองการจ าเปนในเรองน และจากการสมภาษณกพบวาผสงอายยงตองการพฤตกรรมทกระตนใหตวเองมความสข มการดแลสขภาพทงทางกาย และทางจต เพอใหมชวตยนยาวขน ในการด าเนนชวตตามสภาพความเปนอยของแตละบคคล จงสรปไดวาการทผสงอาย ไดมโอกาสรบการสรางเสรมพลงใจในการด าเนนชวต ตามรปแบบกาย-จตแบบองครวม ผสานแนวคดและวธการทงทางตะวนตกและตะวนออก นบเปนความตองการจ าเปน และเปนวถทางทตองสนบสนนใหมอยอยางตอเนองสม าเสมอ 2. จากผลการประเมน การทดลองใชรปแบบกาย-จตแบบองครวมเพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตของผสงอาย ปรากฏวา 1) สนบสนนสมมตฐานขอท 1 คอกลมทดลองมพลงใจในการด าเนนชวต เพมขนจากกอนทดลองอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 อภปรายเพมเตมไดวา (1) พลงดานสขภาพกาย ขอมลจากการสนทนากลมเฉพาะ (Focus Group)กบผสงอายหลงการทดลอง พบวาผสงอายใหความส าคญตอการออกก าลงกายเปนประจ า ความเปลยนแปลงทเกดขนทางรางกาย มความยดหยน ยน และทรงตวไดมากกวาเดม ท ากจวตรประจ าวนไดดมากขน สขภาพดขน เดนไดไกลมากขน เคลอนไหวไดอยางคลองแคลว แขงแรงขน ซงสอดคลองกบ องคการอนามยโลก (WHO,2002) ทเสนอภาวะทมดลยภาพครบองคประกอบของบคลกภาพทกมต คอ มตดานกาย จต สงคม และจตวญญาณ และตองพจารณาทกสงทเกยวของสมพนธกนทงหมด เนนทตวบคคลมากกวาความเจบปวยหรออาการของโรค และแนวคดทฤษฏการพฒนากาย-จต แบบองครวมของเตาเตอซนซ (จาวเมยวกวอ แปลโดยกลนสคนธ วงศสนทร ,2550) ดานสขภาพ กายบรหารเพอใหมสขภาพทแขงแรงสมบรณ สงผลใหระบบตางๆทงทางดานรางกายและจตใจยงคงท างานตอไปไดอยางมประสทธภาพ (2) พลงดานสขภาพจต ประกอบไปดวยความสามารถปรบเปลยนความคดไปในทางบวก คดถงตวเองในแงด ภมใจในตวเอง เรมตนทการเขาใจตวเอง สามารถควบคมอารมณ และพฤตกรรมของตนเอง มความเขาใจผอน มความคดยดหยน และมความสมพนธทดกบเพอน ครอบครว ญาต พนองโดยไมมความขดแยง มองเหนประโยชนของสวนรวมมากกวาสวนตน ผลการสนทนากลมเฉพาะกบผสงอายหลงการทดลอง พบวาผสงอายมความพงพอใจทไดรบหลงการพฒนาดวยรปแบบกาย–จตแบบองครวม ผสงอายมความสข จตใจสดชน จตใจสงบมความสขมากขน ไดหลกธรรมน าไปปรบใชในชวตประจ าวน มความสขทไดชวยเหลอผอน มองเหนคณคาของตนเอง มความสมพนธทดขนในหมเพอน และเครอญาต มความเขาใจ และยอมรบสงทคนอนเปน ไมน ามาเปนอารมณ หรอทกขใจท าใหมพลงใจในการด าเนนชวตตอไปอยางมความสข สอดคลองกบแนวคดของ Gibson (1995) เกยวกบสขภาวะแบบองครวม ทมทงการใหและการรบ มการแลกเปลยน และมการปฏสมพนธกบผ อน สามารถชวยสรางเสรมใหบคคลสามารถปรบตวเองได และเหนคณคาในตนเองท าใหเกดการพฒนาความรสกมพลงใจในการควบคมตนเอง (Sense of personal control) ท าใหบคคลเกดความเชอมนในตนเองมากขน รสกมนใจ เปนพลงใจในการด าเนนชวตตอไปอยางมความสข


2) สนบสนนสมมตฐานขอท 2 คอหลงการใชรปแบบกายจตแบบองครวมกลมทดลองมพลงใจในการด าเนนชวต เพมขนสงกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ทงโดยภาพรวม และรายดาน ซงอภปรายเพมเตมไดวา รปแบบกาย -จตแบบองครวม ทพฒนาขนจากแนวคดทฤษฎเสรมสรางพลงใจ และเทคนคเตาเตอซนซ เปนรปแบบทสอดคลองกบความตองการเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตของผสงอาย ทคดเลอกมาตามเกณฑกลมตวอยางในการวจยครงน นอกจากนอาจเปนเพราะมปจจยอนๆทพอสรปไดจากงานวจยน ามาอภปรายผลไดคอ (1) ผสงอายกลมทดลอง มความตงใจ และสมครใจเขารวมกลมการพฒนาดวยรปแบบกาย-จตแบบองครวม และสมาชกกลมเปนบคคลอยในเขตใกลเคยงกน และอายกใกลเคยงกน ท าใหสรางสมพนธภาพไดงายขน เกดความเชอใจ รวมชวยเหลอซงกน และกน และพรอมแบงปนประสบการณ (2) จากการด าเนนการขนแรกของรปแบบชวยสงเสรมใหผสงอายกลมทดลองเขาใจถงประโยชนของกจกรรมอยางแทจรงเหนไดจากการสะทอนกจกรรมในแตละครงหลงจากเสรจสนกจกรรม ผสงอายจะพดถงความเปลยนแปลงทเกดขนทางดานรางกาย ทอาการปวดเมอยลดลง คลองแคลวมากขน ยนไดนานขน และดานจตใจ ทมความรสกด ผอนคลาย มความสข มจตใจทสงบไมวนวาย (3) สามารถปรบเปลยนความคดไปในทางบวก เขาใจตวเอง สามารถควบคมอารมณและพฤตกรรมของตนเองไดมากขน และสามารถมความสมพนธทดกบผอนไดมากขน โดยลดความขดแยงลงได การมโอกาสไดแลกเปลยนเรยนรดงกลาว สงผลใหผสงอายะไดรบขอมลจากเพอนรวมกลม ยอนกลบมาส ารวจตนเองดวย จงเกดเปนพลงใจในการมงมนท ากจกรรมตอไปเพอใหตนไดมการเปลยนแปลงเกดขนบาง (4) นอกจากนนความพรอม และบทบาทของผวจย ตองเปนบคคลทมมนษยสมพนธด พรอมท าความเขาใจตนเอง และผอน สามารถยดหยนตอสถานการณ และสงแวดลอมทแตกตาง 3) ผลประเมนความพงพอใจของกลมทดลองตอการใชรปแบบกาย–จต แบบองครวมเพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย ภายหลงการใชรปแบบกาย–จต แบบองครวมจากการท าสนทนากลมเฉพาะ ยนยนผลการวจยทแสดงวา ผสงอายมความพงพอใจตอการ ใชรปแบบกาย–จตแบบองครวม เปนอยางมาก ทเปนเชนนเพราะ จากการเขารวมกจกรรมของรปแบบท าใหผสงอายกลมทดลองเกดความเชอใจ รวมชวยเหลอซงกนและกน พรอมแบงปนประสบการณ รวมทงมความเขาใจถงประโยชนของกจกรรมอยางแทจรง จงเกดเปนพลงใจในการมงมนท ากจกรรมตอไปเพอใหตนไดมการเปลยนแปลงเกดขนทงทางดานรางกาย และจตใจ ดงจะเหนไดจากกระบวนการท ากจกรรมรวมกน 3 เดอนสามารถด าเนนไปไดอยางมประสทธภาพ และเปนไปตามวตถประสงคของการพฒนา ซงสอดคลองกบ Gibson’s Model (1995) ทเสนอไววา ผสงอายทม ความตระหนกร เขาใจ ยอมรบและมความพรอมในการปรบเปลยน เพอการมสขภาวะทด ยอมสงผลให มพลงใจในการด าเนนชวตใหมคณภาพเพมขนอยางยงยนตอไป ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช 1.1 รปแบบกาย–จต แบบองครวมเพอเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย สามารถน าไปประยกตใชในการพฒนากาย–จต แบบองครวมผส าหรบสงอายทมลกษณะใกลเคยงกบ


กลมตวอยาง ซงกอนน าไปใช ควรศกษาท าความเขาใจเกยวกบ แนวคด ทฤษฏของการพฒนากาย–จต แบบองครวม และควรมทกษะและประสบการณเกยวกบการพฒนากาย–จตแบบองครวม 1.2 แบบวดพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอายสามารถน าไปใชกบผสงอายทมลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยางในจงหวดอนๆได และควรศกษาในรายละเอยดของแบบวด วธการ และการแปลความหมายกอนน าไปใช

2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 2.1 ควรศกษาเรองการเสรมสรางพลงใจในการด าเนนชวตกบผสงอาย ในบรบทอนๆ อาท ผสงอายทไมไดเปนสมาชกชมรมผสงอาย ผสงอายทอยตดบาน ผสงอายทอยบานคนเดยว หรออยกบพเลยง หรอผดแล เพอใหมขอมลชดเจน และครอบคลมยงขน 2.2 ควรใชรปแบบกาย–จต แบบองครวมศกษาเปรยบเทยบผสงอายตามกลม อายวยตอนตน-วยตอนกลาง-วยตอนปลาย จ าแนกตามคณลกษณะของพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย ดานพลงสขภาพกาย และดานพลงสขภาพจต 2.3 ควรใชวธการศกษาเชงคณภาพใหลกซงเพมขน การสมภาษณเชงลก และการสงเกตพฤตกรรมความเปลยนแปลงรายบคคล 2.4 ควรมการตดตามผลพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอาย หลงจาก การทดลองไป เพอตดตามความคงทน และการน าไปปรบใชในชวตประจ าวนของผสงอาย 2.5 ควรศกษาลกษณะพลงใจในการด าเนนชวตส าหรบผสงอายเฉพาะดาน เชนทางดาน เศรษฐกจ ความสมพนธทางสงคม ครอบครว และสภาพแวดลอมในบรบทโลกยคใหม

เอกสารอางอง

คณะกรรมการสงเสรม และประสานงานผสงอายแหงชาต. (2548). รางแผนผสงอายแหงชาต. กรงเทพมหานคร: โรงพมพครสภา. จาวเมยวกวอ แปลโดยกลนสคนธ วงศสนทร . (2550). คมภรเตาเตอจงฉบบประยกตใชจรง. กรงเทพฯส านกพมพ: ไทยเตาซน, บจก. พรเทพ ศรวนารงสรรค และคณะ. (2546). คณภาพชวต และภาวะซมเศราของผสงอายในประเทศไทย.

ป2546. กรงเทพฯ: บยอนดพบลชชง จ ากด. มลนธสถาบนวจย และพฒนาผสงอายไทย. (2550). รายงานสถานการณ ผสงอายไทย พ.ศ. 2549. กรงเทพมหานคร: มลนธสถาบนวจย และพฒนาผสงอายไทย. มาลวล เลศสาครศร และคณะ. (2560). วารสารเกอการณย. ปท 24 ฉบบ 1 เลขหนา 28-41. มลนธสถาบนวจย และพฒนาผสงอายไทย. (2555). รายงานสถานการณผสงอายไทย พ.ศ.2555. กรงเทพฯ: บรษท ทคว พ จ ากด. วรรณ ชชวาลทพากร และคณะ. (2545). วารสารพฤฒาวทยา และเวชศาสตรผสงอาย. ขอนแกน โรงพมพมหาวทยาลยขอนแกน. ศรเรอน แกวกงวาล. (2553). จตวทยาพฒนาการชวตทกชวงวย. พมพครงท 9. กรงเทพ: โรงพมพ มหาวทยาลยธรรมศาสตร.


ส านกอนามย. (2558). กลมสถต และงานสารสนเทศสาธารณสข ส านกพฒนาระบบสาธารณสข. กรงเทพฯ ส านกอนามย. Creswell, J. W. (2003). Research Design: Qualitative, Quantitative, and Mixed

Methods Approaches (2nd ed). Thousand Oaks, California: Sage. Gibson, C. H. (1991). A Concept Analysis of Empowerment. Journal of Advanced Nursing, 16, 354-361. Gibson, C. H. (1995). The process of empowerment in mothers of chronically ill children. Journal of Advanced Nursing, 21(6), 1201-1210. Kinlaw, D. C. (1995). The Practice of Empowerment. Hampshire, England: Gower. Kozier, B. World Health Organization [WHO]. (2001). WHO Health and Health System Responsiveness.

Geneva: World Health Organization. World Health Organization [WHO]. (2002). Active Ageing: A Policy Framework. A Contribution of the World Health Organization to the Second Unites Nation World Assembly on Aging, Madrid, Spain, April.

……………………………………………………………………


การชะลอไตเสอมจากโรคเบาหวานโดยการประยกตใช ทฤษฎแรงจงใจ Delayed Progression Diabetic Nephropathy (DN) in Patients with Diabetes Mellitus: Apply Motivation Prevention Theory ชชวาล วงคสาร1 กนยา นภาพงษ2 เอออารย สารกา3

บทคดยอ

ปจจบนประเทศไทยพบผปวยโรคไตวายเรอรงหรอโรคไตเสอมมจ านวนเพมมากขนแบบกาวกระโดด โดยพบวาสาเหตสวนใหญเกดจากโรคเบาหวานรองลงมาคอโรคความดนโลหตสง โรคเบาหวานเปนโรคทมอตราความชกสงทวทกภมภาคของประเทศไทยจงท าใหพบผปวยโรคไตเสอมทกพนทของประเทศเชนกน ซงระดบน าตาลทสงในเลอดท าใหเลอดหนดเกดการเคลอนทชาลง หลอดเลอดขนาดเลกเชนหลอดเลอดฝอยทไตจะเกดการอดตนและเกดแรงดนในหลอดเลอดฝอยทสงขนท าใหผนงหลอดเลอดหนาตวขนเกดการสญเสยหนาทและสารเคมบางชนดในหลอดเลอดเปลยนแปลงเซลลเยอบหลอดเลอดเกดการหลดลอกและฉกขาดท าใหไตเสอมในทสด เมอเกดโรคไตเสอมขนผปวยจะมภาวะแทรกซอนหลายระบบและในแตละปประเทศไทยตองใชงบประมาณมากกวา 6,400 ลานบาทในการรกษาโรคไตเสอม ถงแมการด าเนนของโรคเบาหวานและการใชยารกษาโรคเบาหวานบางชนดมผลตอการเกดไตเสอมโดยตรง แตการชะลอการเสอมของไตจากโรคเบาหวานกสามารถกระท า ไดหากผปวยมแรงจงใจในการปองกนโรคแทรกซอนทด เชน ผปวยการรบรถงความรนแรงของโรคหรอสงทก าลงคกคามอย รบรโอกาสเสยงตอการเปนโรคแทรกซอน และผปวยมความคาดหวงหรอเปาหมายของตนเองในการชะลอไตเสอม เปนตน บทความนจงมงอธบายการประยกตใชทฤษฎแรงจงใจในการชะลอไตเสอมของผปวยโรคเบาหวานโดย 1) ใหความรและประสบการณในการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพไปในทศทางทพงประสงค 2) การเพมการรบรภาวะคกคามทางไตจากโรคเบาหวาน 3) การเผชญกบภาวะคกคามทางไตจากโรคเบาหวาน 4) การก าหนดผลลพธทางสขภาพทคาดหวง และ 5) การปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ เพอใหพยาบาลน าไปประยกตใชดแลผปวยเพอชะลอไตเสอมจากโรคเบาหวานตามบรบททเหมาะสมตอไป ค าส าคญ: การชะลอไตเสอม, โรคเบาหวานชนดท 2, ทฤษฏแรงจงใจกบการพยาบาล 1-3 วทยาลยพยาบาลและสขภาพ มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา


Abstract

Currently, Thailand is rapid increasing of patients with chronic kidney disease. The most common cause of diabetes is secondary hypertension diseases. Diabetes is a disease that has high prevalence rates across all regions of Thailand. As a result, the patients with kidney disease in all areas of the country. The high blood sugar in the blood causes the blood to slow down. Small arteries, such as the kidney capillaries, block the arteries and cause high blood pressure, resulting in thickening of the arteries, loss of function, and some chemicals in the arteries. The peeling and tearing of the nephropathy. When diabetes involvement to the kidney the patients will have multiple complications. Each year, Thailand needs more than 6,400 million baht in treatment of chronic kidney disease. Although diabetes mellitus and some types of diabetes medications have a direct effect on kidney disease. Diabetic nephropathy can be prevented if the patient is motivated to prevent complications such as perception Noxiousness in diabetic complication, perceived probability diabetic nephropathy, and response self efficacy for delayed progression diabetic nephropathy. This article is intended to describe the application of motivation theory in the treatment of diabetic nephropathy. The application motivation prevention theory included; 1) Provide knowledge and experience in changing behavior in the desired direction. 2) Increasing awareness of diabetic kidney disease. 3) Facing diabetic kidney disease. 4) Determining expected health outcomes and 5) Changing health behaviors. In order to allow the nurses apply to their patient care to delay diabetic kidney disease in the appropriate context. Keyword: Delayed Progression Type 2 Diabetes Mellitus Motivation Prevention

Theory with nursing

บทน า

สถานการณโรคเบาหวานมแนวโนมเพมสงขนอยางตอเนองทวโลกในป พ.ศ. 2558 สมาพนธเบาหวานนานาชาต รายงานวาทวโลกมผปวยโรคเบาหวานจ านวน 415 ลานคน และมแนวโนมจะเพมขนเปน 642 ลานคนในป พ.ศ. 2583 ส าหรบประเทศไทยจากพบวาอตราตายดวยโรคเบาหวานตอประชากรแสนคนในป 2558 เทากบ 17.83 หรอมคนไทยเปนโรคเบาหวานเกอบ 4 ลานคน และยงพบวาโรคเบาหวานเปนโรคทเปนสาเหตทท าใหคนไทยเกดโรคไตเสอมมากทสด รองลงมาคอโรคความดนโลหตสง (The Kidney Association of Thailand and the National Health Security Offce, 2015) จากการด าเนนของโรคเบาหวานเบาหวานทมภาวะแทรกซอนตอระบบในรางกายทกระบบ โดยเฉพาะระบบของหลอดเลอด ดงนนโรคไตวายเรอรงหรอโรคไตเสอมจงเปนหนงในโรคแทรกซอนทพบบอยในผปวย


โรคเบาหวาน โรคไตวายเรอรงระยะท 3 – 4 เปนระยะทตองใหความส าคญในการชะลอการเสอมของไตดวยทกวถทาง เพอใหการด าเนนของโรคไปสโรคไตระยะสดทายใหชาทสด (Wongsaree, 2015) วธทไดรบความนยมในการชะลอการเสอมม 2 วธ ไดแก การรบประทานยาตามแผนการรกษา และการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพในทกๆดาน ซงเงอนไขการใชวธการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพจ าเปนตองใชแรงจงใจตนเองของบคคลทสง และตองปฏบตดวยการควบคมตนเองภายใตการไดรบการสนบสนนทางสงคมทเพยงพอ เพอปฏบตน าไปสผลลพธทางสขภาพตามทตงไว จากการทบทวนวรรณกรรมพบวาการสรางแรงจงใจทถกตองเหมาะสมสามารถชะลอไตเสอมจากโรคเบาหวานได(Thojampa et al, 2017; Wongsaree and Kittiyawan, 2017) และจากประสบการณการท างานของผเขยนเกยวกบการชะลอไตเสอมจากโรคเบาหวานทผานมาพบวา การทผปวยมความรความเขาใจเกยวกบภาวะคกคามทางไตจากโรคเบาหวาน อนตรายหรอความรนแรงทจะเกดขนกบตนเอง ผปวยจะเลอกใชแรงสนบสนนทางสงคมเทาทมใหเกดประโยชนแกการปองกนอนตรายแกตน จะมการแลกเปลยนซกถามเกณฑผลลพธกบพยาบาลเพอคดวธปรบเปลยนพฤตกรรมตนเองใหสอดคลอง และจะมการซกถามขอมลสขภาพ ทเปนประโยชนแกผปวยเองอยางตอเนอง ลกษณะทเกดขนนถกเรยกวา แรงจงใจตนเองของผปวย ซงมความส าคญมากในการชะลอไตเสอมจากโรคเบาหวาน ผนพนธจงไดเขยนบทความนขนทมงอธบายการประยกตใชทฤษฎแรงจงใจในการชะลอไตเสอมของผปวยโรคเบาหวาน เพอใหพยาบาลน าไปประยกตใชดแลผปวยเพอชะลอไตเสอมจากโรคเบาหวานตามบรบททเหมาะสมตอไป พยาธสภาพของโรคไตเสอมจากโรคเบาหวาน ระดบน าตาลทสงในกระแสเลอดอยางตอเนองท าใหเลอดทไหลเวยนในระบบเกดความหนดขน ยงน าตาลกลโคสในเลอดมปรมาณมากเลอดยงเกดความหนดมากขนตาม ผลจากภาวะเลอดหนดท าใหเลอดเคลอนทในหลอดเลอดทวรางกายไดชาลง ในหลอดเลอดขนาดเลกเชนหลอดเลอดฝอยทไตเลอดทหนดมากจะอดตนเลอดฝอยทไตเปนจดๆ และเกดแรงดนในหลอดเลอดฝอยทสงขนท าใหผนงหลอดเลอดหนาตวขนเกดการสญเสยหนาทและสารเคมบางชนดในหลอดเลอดเปลยนแปลง เซลลเยอบหลอดเลอดเกดการหลดลอกและฉกขาดเปนยอมๆ ท าใหเซลลเมดเลอดขาว เมดเลอดแดง อลบมน เลดลอดออกมาทางปสสาวะจงพบปสสาวะเปนฟองหรอมตกตะกอนเกดขนเมอเกบทงไวเปนเวลานาน ผลตอเนองจากระดบน าตาลทสงคงคางอยางตอเนองจะท าใหโครงสรางโปรตนเปลยนแปลงจากการทโครงสรางของน าตาลซมผานไปอยในโครงสรางของโปรตนอยางถาวร ท าใหเกดการเสยหนาทของผนงหลอดเลอดฝอยทไต ลกษณะทกลาวมาคอการอธบายพยาธสรรภาพของไตเสอมจากโรคเบาหวาน (Wongsaree, 2016; American diabetes association, 2017) ค าจ ากดความ โรคไตเสอมจากโรคเบาหวาน (Diabetic Nephropathy : DN) หมายถง การท าหนาทบกพรองของหลอดเลอดฝอยโกลเมอรลสทไต ซงเปนผลมาจากพยาธสภาพของโรคเบาหวานทไมสามารถควบคมระดบน าตาลสงในเลอดได (Wongsaree, C.,2016)

ทางการแพทยจงไดน ากระบวนการเกดไกลโคซลเลชนของฮโมโกลบน (HbA1C) เพอประเมนระดบน าตาลในเลอดในระยะ 2-3 เดอนทผานมา และใชในการปรบระดบยาลดระดบน าตาลในเลอด


จากการทบทวนวรรณกรรมเกยวกบคาพารามเตอรทใชวเคราะหโรคไตเสอมจากโรคเบาหวานสรปโดยสงเขป(Wongsaree, 2016; American diabetes association, 2017 ) ดงน (1) ระดบฮโมโกลบลเอวนซ (HBA1C) มากกวารอยละ 7 (2) ระดบน าตาลกอนอาหารเชา (หลงงดอาหาร 8 ชวโมง) มากกวา 130 มลล กรมตอเดซลตร (3) มคาความดนโลหตทมากกวา 130/80 มลลเมตรปรอท (4) พบภาวะไมโครอลบมนนเรย (micro albuminuria) คอ การตรวจพบอลบมนออกมาทางปสสาวะปรมาณ 30-299 มลลกรมตอวน ซงเปนตวบงชโรคไตเสอมจากโรคเบาหวานระยะเรมตน แตถาพบอลบมนออกมาทางปสสาวะปรมาณตงแต 300 มลลกรมตอวนถอวาเปนระยะแมคโครอลบมนนเรย (macro albuminuria) ซงเปนตวบงชวาไตเสอมระยะตอเนองทรนแรงมากขน ผลจากการสญเสญอลบมนออกทางปสสาวะท าใหรางกายปรบตวชดเชยดวยการท าใหไขมนในรางกายสงขน โดยไขมนชนด LDL มากกวา 100 มลลกรมตอเดซลตร ชนด HDL นอยกวา 50 มลลกรมตอเดซลตร (5) มคาอตราการกรองของไตต ากวา 60 มลลลตรตอนาท ซงเปนระยะทไตเสอมเรมรนแรงขนผปวยตองไดรบการตรวจรกษาตอจากอายรแพทยโรคไตอยางละเอยด การชะลอไตเสอมจากโรคเบาหวานตองไดรบการรกษาดวยยาและขณะเดยวกนตวผปวยและครอบครวตองรวมดแลดวยการปรบเปลยนพฤตกรรม อนตองใชแรงจงใจทสงเพอใหเกดผลลพธทดในการปฏบตในการชะลอไตเสอม ทฤษฎแรงจงใจในการปองกนโรค

ทฤษฎแรงจงใจในการปองกนโรค (Motivation Prevention Theory) (Roger, 1986) เปนทฤษฏทางจตวทยาทประยกตใชกนอยางแพรหลายในการปองกนโรค ชะลอการเกดภาวะแทรกซอนจากโรค โดยเฉพาะในกลมโรคเรอรง โดยกระบวนของทฤษฏนจะเนนเกยวกบการประเมนการรบรดานขอมลขาวสารทเปนความร หรอประสบการณทางสขภาพของผปวยโรคตางๆและเนนการใหผทเสยงตอการเกดโรคหรอผทเสยงตอการเกดภาวะแทรกซอนทถอไดวาเปนภาวะคกคามชวตของบคคล ไดคดวเคราะหแบบองครวมตอการเอาตวรอดจากภาวะคกคามเหลานน โดยบคคลตองประเมนปจจยตางๆ ทเกยวของโดยใชแหลงสนบสนนทางสขภาพ โดยค านงถงผลลพธทางสขภาพของตนเองวาปจจยใดบางทจะท าใหสขภาพดขนและปจจยใดบางทจะกอผลลพธดานสขภาพทเลวลงลกษณะส าคญของทฤษฎแรงจงใจในการปองกนโรค คอ การแสดงอ านาจในการควบคมตนเอง มความเชอใน ตวเอง กระบวนการสรางแรงจงใจในการปองกนการเกดภาวะแทรกซอนจากโรคจะเนนการกระตนแรงขบภายในของตวบคคลใหเหนความรนแรงของการคมคามจากโรคหากไมมการปองกนใดๆ ความรนแรงนนจะจโจมและคกคามชวตของบคคลอยางตอเนองจนท าใหเกดอนตรายตอชวตของบคคล การตอบสนองดวยการรบรวธปองกนทเหมาะสมและทนตอสถานการณเทานนจงจะตอตานภาวะคกคามชวตเหลานนไดบคคลทมความเชอมนในตนเองวาเขามความสามารถพอทจะตอบสนองตอภาวะคกคามชวตนนไดเทานนจงจะปองกนภาวะคกคามหรอชะลอเวลาการเกดอนตรายขนกบชวตใหยาวขนได กลาวโดยสรปทฤษฎแรงจงใจในการปองกนโรคใหความส าคญกบ 3 องคประกอบ ดงน 1) การรบรถงความรนแรงของโรค หรอสงทก าลงคกคาม (Noxiousness) ชวตของบคคล 2) การรบรโอกาสเสยงตอการเปนโรคหรอสงทก าลงคกคาม (Perceived probability) ชวตของบคคล และ 3) ความคาดหวงในประสทธผลของการตอบสนอง (Response efficacy) ภาวะคกคามเพอปองกนภาวะคกคามหรอชะลอเวลาการเกดอนตรายขนกบชวตใหยาวขนของบคคล


รปท 1 กรอบแนวคดการประยกตใชทฤษฎแรงจงใจในการชะลอไตเสอมของผปวยโรคเบาหวาน

ทมา ประยกตจากทฤษฎแรงจงใจในการปองกนโรค (Rogers, 1986)

การประยกตใชทฤษฎแรงจงใจในการชะลอไตเสอมของผปวยโรคเบาหวาน พฤตกรรมการแสดงออกของมนษยในการตอบสนองตอสงแวดลอมเกดจากแรงจงใจในการขบเคลอนทอยภายในตวบคคล ดงนนความรและประสบการณการรบรความเสยง ทกษะการปองกนความเสยงและการเผชญกบภาวะคกคามทางไตในผปวยโรคเบาหวาน ไดอยางมผลอยางมประสทธภาพนนขนอยกบการจงใจทของตนเองทจะกอเกดผลลพธทคาดหวงไวดวยการปฏบตพฤตกรรมทมการควบคมตนเองอยางตอเนอง

1. ความรและประสบการณ (knowledge and expreriod) ความร (Knowledge) เปนขอเทจจรงตางๆทบคคลไดรบจากประสบการณ การคนควา การสงเกตและสะสมไว สามารถจ าได โดยอาศยความสามารถและทกษะทางสตปญญาน ามาเชอมโยงจดระบบความคดของตนใหม (Bloom,et al., 1971) กระบวนการสอนสขภาพ (health education process) เปนวธการหนงท

การรบรถงภาวะคกคามจากโรคเบาหวาน

ความรนแรงทคกคามไต

HA1C > 7, BP > 130/80 ,BS>130,eGFR <60

ขอบกพรองหรอปจจยสงเสรม - พฤตกรรมการบรโภคนสยทไมด - การความคมโรครวมไมได, ความกลว

ความรและ

ประสบการณ

การเผชญภาวะคกคามทางไตจากโรคเบาหวาน

- การเขาใจการด าเนนของโรคเบาหวานและวธการควบคมโรคตามแผนการรกษา - การตระหนกในความสามารถแหงตนและแสวงหาการสนบสนนทางสงคมทเพยงพอ -การเฝาระวงอาการผดปกตทางไตและมาตรวจตามนด รบการรกษาอยางตอเนอง

-ตวแบบทดในการควบคมโรคเบาหวาน

-การปรบเปลยนพฤตกรรมเพอชะลอไตเสอม

ก าหนดผลลพธ ทคาดหวง

การควบคม

ปรบเปลยน

พฤตกรรม

ตนเอง


ส าคญทชวยใหบคคลน าความรทไดรบ มาเชอมโยงกบประสบการณเดมของตนเองและน าความรนนมาปรบเปลยนพฤตกรรมของตนจนไดพฤตกรรมใหมทดขนซงเปนพฤตกรรมสขภาพไปในทางทพงประสงค (Wongsaree and Kittiyawan, 2017) ดงนนความรจ าแบบเขมขนทสรางใหผปวยไดตระหนก ตามทกลาวมาขางตนพยาบาลตองน ามาเปนสาระหลกในการสอนสขศกษาเพอโนมนาวใหเกดพฤตกรรมทพงประสงคกบผปวยโรคเบาหวานตอไป 2. การรบรภาวะคกคามทางไตจากโรคเบาหวาน สงทพยาบาลตองน ามาสรางเปนแรงจงใจภายในของบคคลดวยการใหความรทตรงประเดนและชดเจนในสาระทจะน าไปปฏบตได รวมถงน าหนสวนทางครอบครวมารวมสนบสนน ท าใหผปวยเกดความเชอมนในตนเองและสามารถทจะควบคมตนเองไมใหเกยวของกบพฤตกรรมทเปนปจจยเสยงหรอปจจยทสนบสนนอนน าไปสภาวะแทรกซอนทไตไดงายขน โดยทวไปแลวการด าเนนของพยาธสรรภาพทไตในผปวยโรคเบาหวาน นนจะเกดขนอยางตอเนอง (Thojampa et al,2017) โดยเลอดทหนดขนจะเคลอนตวไดชาและมสวนท าลายผนงหลอดเลอดฝอยทไตท าใหหลอดเลอดบาดเจบ ฉกขาด เกดการเลดรอดของโปรตนออกมาทางปสสาวะได (micro albuminuria) และขณะเดยวกนยงพบวายาเมอฟอรมนทใชรกษาโรคเบาหวานกมสวนท าลายไตดวย จากผลการศกษาพบวาบคคลทเปนโรคเบาหวานชนดท 1 จะมความชกสงสดของโรคไตเสอมเมอเปนโรคเบาหวานมาแลว 12 ป และยงพบขอมลทสมพนธกนอกวาหากบคคลนนสบบหรรวมดวยจะตรวจพบโรคไตเสอมจากโรคเบาหวานไดเรวขนเปนเทาตว (Feodoroff et al,2016) สวนในผปวยโรคเบาหวานชนดท 2 พบวาการเกดโรคไตจากโรคเบาหวานชนดนสวนใหญมาจากสาเหต (Satchell, 2012; Satirapoj and Adler, 2014) ดงน การไมสามารถควบคมระดบความดนโลหตไดตามเกณฑก าหนด โรคของทอหนวยไตอนสมพนธกบโรคเบาหวาน การสบบหร การตดเชอในกระแสเลอด ภาวะแทรกซอนจากการผาตด การรกษาโรคเบาหวานไมตอเนอง การควบคมโรครวมไดไมด เปนตน จากขอมลทกลาวมาลวนเปนปจจยสนบสนนทสงเสรมใหเกดโรคไตเสอมจากเบาหวานทตองสรางแรงจงใจใหผปวยตระหนกรในพฤตกรรมของตนเพอชะลอการเสอมของไต 3. การเผชญกบภาวะคกคามทางไตจากโรคเบาหวาน (Satirapoj and Adler, 2014; Persson and Rossing, 2018) พยาบาลตองประเมนความรและความเขาใจเกยวกบความรเรองโรคเบาหวาน การดแลรกษาโรคเบาหวาน โรคไตจากเบาหวานและอนๆทเกยวของจากผปวยแตละราย เพอใหไดขอมลพนฐานดานความรและการปฏบตตวตามสภาพจรงของผปวย หลงจากนนพยาบาลตองตรวจรางกาย ประเมนผลการตรวจทางหองปฏบตการพรอมอธบายใหผปวยไดรบทราบขอมลของตน พรอมประเมนขอมลความสามารถในการดแลตนเองของผปวย โดยน าครอบครวและแรงสนบสนนทางสงคม แหลงประโยชนใกลตวผปวยมามสวนรวมในการสรางเสรมแรงจงใจ เชน การชแนะการสบคนขอมลเพมเตมในอนเตอรเนตส าหรบการดแลตนเอง การใหไดปรกษาแพทยผเชยวชาญ พยาบาลททช านาญในการใหความร ใหพบตวแบบทชะลอไตเสอมไดเปนผลส าเรจ เพอใหผปวยไดเรยนรแลกเปลยนซกถามใหไดขอมลทเปนจรงอนน าไปใชประโยชนได ซงจะเปนปจจยกระตนใหผปวยไดตระหนกในการดแลตนเองและเกดการจงใจตนเองในการชะลอไตเสอมจากโรคเบาหวานไดมายงขน 4. การก าหนดผลลพธทคาดหวงและการควบคมพฤตกรรมทตอเนอง พยาบาลตองใหผปวย ครอบครว ไดมสวนรวมในการก าหนดผลลพธทางสขภาพเพอชะลอไตเสอม (American diabetes association, 2017; Persson and Rossing, 2018) อธบายดงน การใหผปวยตงเปาหมายรวมกน


ระหวางพยาบาลและครอบครววา จะควบคมระดบน าตาลในกระแสเลอดใหอยในระดบทนอยกวา 130 มลลกรม/เดซลตร (ตรวจดวยวธการงดน างดอาการกอนวดระดบน าตาลอยางนอย 8 ชวโมง) ควบคมการรบประทานอาหารโดยมงใหคาฮโมโกลบนเอวนซ นอยกวา 7 เปอรเซนต ตองดแลรกษาโรคความดนโลหตสงและไขมนในเลอดสง พฤตกรรมการรบประทานอาหารทมโปรตนสง โดยกรณทมโรคเบาหวานและพบคาอตราการกรองของไตเรมผดปกตควรแนะน ารบประทานโปรตนนอยกวา 0.8 กรมตอน าหนกตวหนงกโลกรม งดอาหารทมรสเคมจด หลกเลยงยาทมผลท าลายไต เชน ยายาแกปวด แกอกเสบ (บางตว) ยาชดแกปวด และสมนไพร ซงในระหวางนผปวยตองไดรบการรกษาโรคเบาหวานและยากลมชะลอไตเสอมจากเบาหวาน คอ ยาในกลม ACE หรอ ARBs รวมดวย พรอมกบการออกก าลงกายทเหมาะสมอยางตอเนอง การเนนย าวาผปวยโรคเบาหวานมาตรวจรกษาตามแพทยนดอยางตอเนองอยางนอย 12 เดอน โดยการมาตรวจตามนดนตองไดรบการประเมนคาการท างานของไตรวมดวย เปนตน การทผปวยไดมสวนรวมก าหนดผลลพธในการควบคมสขภาพตนเองทชดเจน จะเปนแรงจงในตนเองใหมงแสดงพฤตกรรมสขภาพเพอชะลอไตเสอมจากโรคเบาหวานเพมมากขน 5. การควบคมปรบเปลยนพฤตกรรมเพอชะลอไตเสอมจากโรคเบาหวาน การชะลอไตเสอมจากโรคเบาหวานดวยการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพตองอาศยแรงจงใจภายในของตวผปวยเอง และตองไดรบการสนบสนนแหลงประโยชนทเพยงพอในการกอเกดความรและทกษะในการปฏบต โดยผเขยนเสนอพฤตกรรมทตองปรบเปลยนเพอชะลอการเสอมของไต (Wongsaree, 2016; American diabetes association, 2017) ดงน 5.1 ความรจ าเปนทใชควบคมตนเองในการชะลอไตเสอมจากโรคเบาหวาน มดงน (1) ระดบฮโมโกลบนเอวนซทสงมากกวา 7 เปอรเซนตตอเนองกนมากกวา 5 ป จะท าใหโครงสรางโมเลกลของน าตาลแทรกซมเขาแทนทโครงสรางปกตของเซลลหลอดเลอดฝอยทไตกอใหเกดหลอดเลอดฝอยโกลเมอรลสตบแขง หนาตวและสญเสยหนาทตามมา ดงนผปวยจงจ าเปนตองรความหมายของคาฮโมโกลบนเอวนซทเพมสงขนและผลกระทบตอไต ตองตระหนกในการรกษาระดบน าตาลในเลอดอาจจะเปนการรกษาดวยยาชนดรบประทานกลมตางๆและยาอนซลน หรอการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพอนรวม โดยน าเสนอตามหวขอถดไป

5.2 การรกษาโรครวม โดยเฉพาะโรคความดนโลหตสงซงมความสมพนธโดยตรงทรวมท าลายหลอดเลอดฝอยทไต กลาวคอเมอระดบความดนโลหตสงขนจากภาวะเลอดหนดจะท าใหหลอดเลอดแดงขาเขาของโกลเมอรลสทหนวยไตเกดการหนาตวขน กลไกการปรบความดนโลหตและการปรบเปลยนแองจโอเทนซนท (angiotensin II) เกดการสญเสยหนาทตามไปดวย ผลทตามมาคอ การเปนโรคไตวายเรอรงกอใหเกดความดนโลหตสง ขณะเดยวกนระดบความดนโลหตทสงกเปนสาเหตในการท าใหไตเสอมไดเรวมากขน ดงนนผปวยโรคเบาหวานทจะชะลอไตเสอมไดดตองสามารถควบคมระดบความดนโลหตใหอยในระดบทต ากวา 130/80 มลลเมตรปรอท โดยรบประทานยากลม ACE ตวอยางยาเชน Benazepril ,Captopril ,Enalapril, Fosinopril, Lisinopril, Moexipril, Perindopril, Quinapril เปนตน และยากลม ARBs ตวอยางยาเชน Losartan, Candesartan, Telmisartan, Eprosartan, Ibesartan, Valsartan เปนตน ซงยาเหลานชวยยบยงการท างานของแองจโอเทนซนท ไมใหมการหดรดตวของหลอดเลอดอนน าไปสการเกดความดนโลหตสงตามมา ยากลมนจงจ าเปนในผปวยโรคเบาหวานเพราะ


ชวยชะลอไตเสอม โดยยากลม ARBs จะนยมใชมากกวายากลม ACE เพราะเกดอาการไอซงเปนผลขางเคยงของยาไดนอยกวา 5.3 ปรบพฤตกรรมการรบประทานอาหาร (James, 2014; Metzger, 2018) ผปวยโรคเบาหวานทตองชะลอไตเสอมควรไดรบพลงงานตอวนตามปกตคอ 30 – 35 กโลแคลอรตอกโลกรม ขณะเดยวกนตองใหรายละเอยดในการควบคมสารอาหารบางชนดทสงเสรมใหเกดไตเสอมไดเรวยงขน ดงน 1) กลมโปรตน ในระยะทชะลอไตเสอมตองจ ากดใหรบประทานอาหารทมโปรตนในปรมาณ 0.6-0.8 กรมตอน าหนกตว 1 กโลกรมตอวน และตองเปนโปรตนทมคณภาพดอนไดจากไขขาวและเนอปลา เปนตน 2) กลมไขมน ในระยะทชะลอไตเสอมผปวยสามารถรบประทานไขมนทใหพลงงานแกรางกายตามปกต แตควรรบประทานไขมนกลมมาการนทไดจากพชเปนหลก เชน น ามนงา น ามนมะพราว น ามนปาลม น ามนร าขาว น ามนถวเหลอง เปนตน เพราะน ามนกลมนจะมไขมน LDL ต าชวยลดการเกาะพอกของไขมนตามหลอดเลอดซงเปนปจจยสงเสรมทท าใหเกดโรคความดนโลหตสงตามมาได 3) กลมเกลอโซเดยม ซงตองจ ากดโซเดยมไมเกนวนละ 2,000 มลลกรมโดยทวไปเกลอไดครงชอนชาตอวนหรอเตมน าปลา ซอวรวมกนไดไมเกน 3 ชอนชาตอวน และตองไมเตมเครองปรงเพมในระหวางการกนอาหาร รวมทงตองหลกเลยง อาหารหมกดอง อาหารตากแหง อาหารแปรรป และขนมขบเคยว น าพรก เปนตน 5.4 การปรบเปลยนรปแบบการออกก าลงกายและการหลกเลยงปจจยสงเสรมทท าใหเกดไตเสอม อธบาย ดงน 1) การออกก าลงกายในผปวยโรคเบาหวานควรออกก าลงกายหลงการรบประทานอาหารและควรพกสมดประจ าตวและเรยนรการแกไขภาวะแทรกซอนดวยตนเองทอาจเกดขนขณะออกก าลงกาย เชน อาการทแสดงถงน าตาลในเลอดต า เปนตน ถงแมการออกก าลงกายอาจเกดภาวะแทรกซอนไดขณะเดยวกนกพบผลการวจยวาการออกก าลงกายสามารถลดปรมาณอลบมนทออกทางปสสาวะในผปวยโรคเบาหวานได นนหมายถงการออกก าลงกายสามารถชะลอความเสอมของไตจากเบาหวานได (The Kidney Association of Thailand and the National Health Security Offce, 2015) และ 2) การหลกเลยงปจจยสงเสรมทท าใหเกดไตเสอม ไดแก การหลกเลยงปจจยทจะกอนใหเกดอาการทองเสยทน ามาสความดนโลหตต า การหลกเลยงการใชยาแกปวด เชน ยากลม NSIADS, การเฝาระวงตนเองเมอตองใชยาปฏชวนะเพอรกษาโรคตดเชอบางชนดเพราะยาเหลานมผลท าใหไตเสอมไดเรวกวาปกต ผทเปนโรคเบาหวานควรงดการสบบหรโดยเดดขาดเพราะสานโคตนจากบหรท าใหหลอดเลอดแขงตบและหดตว เปนปจจยเหนยวน าทกอเกดความดนโลหตสงทจะสงผลใหไตเสอมตามมาได 5.5 การเลอกใชแหลงสนบสนนทางสงคมใหเกดประโยชนมากทสด อธบายดงน 1) การเลอกใชสมาชกครอบครวใหเกดประโยชน เชน การอธบายใหคนในครอบครวเขาใจการรบประทานอาหารเพอชะลอไตเสอมและอนๆทเกยวของ เพราะคนในครอบครวจะเปนผทใกลชดทสดอนมสวนรวมในการดแลจดอาหารใหผปวยรบประทาน และควบคมกจวตรประจ าวนการปฏบตตวดานอนๆเพอชะลอไตเสอมรวมกบทมสขภาพ ขณะเดยวกนสมาชกภายในครอบครวจะเปนบคคลทมอทธพลในการผลกดนแรงจงใจทอยในตวผปวยไดแสดงออกสการปฏบตตนในการชะลอไตเสอมไดอยางเปนรปธรรมและมความตอเนองในการควบคมตนเองดวย 2) การแสวงหาความรขอมลทางสขภาพทเปนประโยชนตอการชะลอไตเสอม เชน การขอค าแนะน าในการปฏบตตวจากแพทย พยาบาล เภสชกร โภชนากร เปนตน รวมถงการแลกเปลยนประสบการณจากตวแบบทดในการชะลอไตเสอมจากโรคเบาหวาน เปนตน


สรปและเสนอแนะ การสรางแรงจงใจในผปวยโรคเบาหวานเพอชะลอไตเสอมพยาบาลตองอาศยความรทางจตวทยาเปนหลกส าคญ เพราะผปวยแตละคนมความเปนปจเจกทแตกตางกน การเขาถงซงขอมลทเปนจรงของแตละคนเทานนทจะชวยในการสรางแรงจงใจไดตรงประเดน อยางไรกไดการใชทฤษฎแรงจงใจเพอชะลอไตเสอมจากโรคเบาหวาน หลกการประยกตใชพยาบาลตองรจกความรและประสบการณเดมของผปวย การรบรภาวะคกคามทางไตและการตอบสนอง กอนทจะใหความร ทกษะการดแลตนเอง การแนะน าใหทราบแหลงสนบสนนทางสงคมตางๆโดยใหผปวยไดรบขอมลทเพยงพอในการน ามารวมก าหนดผลลพธทางสขภาพเพอเกดการปฏบตตอเนองดวยการควบคมพฤตกรรมแหงตนจากแรงจงใจภายในไดสอดคลองตอไป


American diabetes association. (2017). Standards of medical care in diabetes 2017. Diabetes Care Journal. 40 (Supplement 1): 88-98.

Bloom BS, Hastings JT & Madaus GF.(1971) Handbook on Formative and Summative Evaluation of Student Learning. New York: Mc Grow Hill Book Company.

Feodoroff, M., Harjutsalo, V., Forsblom, C., Thorn, L., Wadén, J., Tolonen, N., ... & Groop, P. H. (2016). Smoking and progression of diabetic nephropathy in patients with type 1 diabetes. Acta diabetologica, 53(4), 525-533.

James PA, Oparil S, Carter BL, Cushman WC, Dennison-Himmelfarb C, Handler J, Lackland DT, LeFevre ML, MacKenzie TD, Ogedegbe O, Smith SC Jr, Svetkey LP, Taler SJ, Townsend RR, Wright JT Jr, Narva AS, Ortiz E. (2014). Evidence-based guideline for the management of high blood pressure in adults: report from the panel members appointed to the Eighth Joint National Committee (JNC 8). JAMA. 311(5):507-20.

Metzger, M., Yuan, W. L., Haymann, J. P., Flamant, M., Houillier, P., Thervet, E., ... & Fouque, D. (2018). Association of a low-protein diet with slower progression of CKD. Kidney international reports, 3(1): 105-114.

Pagels, A. A., Hylander, B., & Alvarsson, M. (2015). A multi-dimensional support programmer for patient with diabetes kidney disease. Journal of renal care, 41(3), 187-194.

Persson, F., & Rossing, P. (2018). Diagnosis of diabetic kidney disease: state of the art and future perspective. Kidney International Supplements, 8(1), 2-7.

Rogers, R. W. (1983). Cognitive and physiological processes in fear appeals and attitude change: A revised theory of protection motivation. In J. T. Cacioppo & R. E. Petty (Eds.), Social psychophysiology: A sourcebook (pp. 153-176). New York: Guilford


Satchell, S. C. (2012). The glomerular endothelium emerges as a key player in diabetic nephropathy. Kidney international. 82(9): 949-951.

Satirapoj, B., & Adler, S. G. (2014). Comprehensive approach to diabetic nephropathy. Kidney research and clinical practice. 33(3):121-131.

Thojampa, S., Jannoey, P., Channei, D., Kotcharerk, J., & Nomura, M. (2017). Effects of self-management support and family participation enhancing program for delayed progression of diabetic nephropathy in Thai adults with type 2 diabetes. Int J Africa Nurs. 7: 50-4.

Wongsaree,C.(2016).Kidney & Urinary disease : Medical and Surgical Nursing Care .Bangkok; N P Press Litmited Partnership. (In Thai)

Wongsaree,C., and Kittiyawan, J.(2017). An Intensive Educational Program on Therapeutic Volume Overload for End Stage Chronic Renal Disease Patients Receiving Hemodialysis: Hemodialysis Nurses’ Roles. HCU journal.21(41):137-150. (In Thai)

The Kidney Association of Thailand and the National Health Security Offce. (2015). A Handbook for the Management of Early Chronic Kidney Disease Patients. Union Ultra violet Bangkok. (In Thai)

………………………………………………………………..


ปจจยทางจตวทยาทเกยวของกบพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยนของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนขยายโอกาสสงกดส านกการศกษากรงเทพมหานคร Psychological Factors Related to Learning Achievement Behavioral Goal of Lower Secondary School Students at Opportunity Expansion Schools, Office of Education, Bangkok Metropolis พชณกานต จราพชไพศาล1 อาร พนธมณ2

บทคดยอ

การวจยเรอง ปจจยทางจตวทยาทเกยวของกบพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยนของนกเรยนมธยมศกษาตอนตนในโรงเรยนขยายโอกาสสงกดกรงเทพมหานครมวตถประสงค 1) เพอศกษาปจจยทางจตวทยาและพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยนของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนขยายโอกาสสงกดส านกการศกษากรงเทพมหานคร 2) เพอศกษาความสมพนธระหวางปจจยทางจตวทยากบพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยนของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนขยายโอกาสสงกดส านกการศกษากรงเทพมหานคร

กลมตวอยางทใชในการวจยครงนคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2560 ในโรงเรยนขยายโอกาสสงกดส านกการศกษากรงเทพมหานคร ซงค านวณหาขนาดของกลมตวอยางโดยใชสตรค านวณของยามาเน (Yamane, 1973) ไดขนาดของกลมตวอยางเทากบ 230 คน

เครองมอทใชในการวจยคอ 1) แบบวดพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยน 2) แบบวดปจจยทางจตวทยาลกษณะใฝเรยนร ลกษณะมงอนาคต ความมงมนในการท างาน และความสามารถในการแกไขปญหา

การวเคราะหขอมล วเคราะหความสมพนธระหวางปจจยทางจตวทยาทเกยวของกบพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนขยายโอกาสสงกด ส านกการศกษากรงเทพมหานครโดยใช คาสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson product-moment Correlation) ค าส าคญ: พฤตกรรมเปาหมาย, เปาหมายสความส าเรจ, ความส าเรจดานการเรยน _________________________ 1นกศกษาหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาเพอการพฒนาศกยภาพมนษย มหาวทยาลยเกษมบณฑต 2รองศาสตราจารย ดร., หลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาเพอการพฒนาศกยภาพมนษย มหาวทยาลยเกษมบณฑต


ผลการวจยพบวา 1) ตวแปรทางจตวทยาทศกษา ลกษณะมงอนาคต มคาเฉลยเทากบ 2.78 สวนเบยงเบน

มาตรฐานเทากบ 0.90 ความมงมนในการท างาน มคาเฉลยเทากบ 2.73 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.87 และความสามารถในการแกปญหา มคาเฉลยเทากบ 2.64 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.91 ซงถอวาอยในระดบมาก สวนลกษณะใฝเรยนร มคาเฉลย 2.47 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.86 ซงถอวาอยในระดบปานกลาง

2) พฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยน มคาเฉลยเทากบ 2.62 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.86 ซงถอวาอยในระดบมาก โดยองคประกอบการก าหนดเปาหมายทชดเจน มคาเฉลยเทากบ 2.57 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.85 การก ากบตนเอง มคาเฉลยเทากบ 2.79 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.87 ซงถอวาอยในระดบมาก และการวางแผนตนเอง มคาเฉลยเทากบ 2.38 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.84 ซงถอวาอยในระดบปานกลาง

3) ความสมพนธระหวางพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยนกบลกษณะใฝเรยนร ลกษณะมงอนาคต ความมงมนในการท างาน และความสามารถในการแกไขปญหามคาสมประสทธสหสมพนธเทากบ .131, .197, .199 และ .208 ตามล าดบ ซงหมายความวา ลกษณะใฝเรยนร ลกษณะมงอนาคต ความมงมนในการท างาน และความสามารถในการแกไขปญหา มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

Abstract

The research of Psychological Factors in related to Learning Achievement Behavioral Goal of Lower Secondary School Students at Opportunity Expansion Schools, Office of Education, Bangkok Metropolitan. There are 2 purposes of study which are 1) To study Psychological factor and Behavioral goal toward Learning achievement of Lower Secondary School Students at Opportunity Expansion Schools, Office of Education, Bangkok Metropolitan Students. 2) Correlation between Psychological Factors and Behavioral Goal toward Learning Achievement. Samples were 230 of Matthayom 3 Students at Opportunity Expansion School Opportunity Expansion Schools, Office of Education, Bangkok Metropolitan, in second semester of the academic year 2017. The research instruments were Behavioral Goal toward Learning Achievement Questionnaire and Psychological Factors Questionnaire. The data were analyzed in Pearson product-moment Correlation.

The study results were as follows: 1) The psychological variables (future oriented character) resulted with X = 2.78 for and SD = 0.90 Work-oriented resulted with X = 2.73 and SD = 0.87 And Problem Solving Ability resulted with X = 2.64 and SD = 0.91 These results were at high level. For the Learning character resulted with X = 2.47 and SD = 0.86 which was at medium level.


2) Behavioral Goal toward Learning Achievement resulted with X = 2.62 and SD = 0.86 which was at high level. Composition of Precise goal determination resulted with X = 2.57 and SD = 0.85 Self-control resulted with X = 2.79 and SD = 0.87 which was at high level. And the self-planned resulted with X = 2.38 and SD = 0.84 which was at medium level. 3) Correlation between Behavioral Goal toward Learning Achievement and Eagerness of Learning Character, Future-Oriented Character, Work-oriented Character, and Problem Solving Ability resulted with Multi-Relation Coefficient at .131, .197, .199 and .208 in order. These meant Eagerness of Learning Character, Future-Oriented Character, Work-oriented Character, and Problem Solving Ability were positively related to Learning Achievement Behavioral Goal in accordance with statistical significance at level 0.1. Keyword: Behavioral goal, Achievement goal, Learning Achievement

บทน า ความเปนมาและความส าคญของปญหา การทคนเราจะท ากจกรรมตางๆ ไดส าเรจนน ตองระบเปาหมายทชดเจนวาจะท าอะไร อยางไร ใหเสรจสนเมอใด จากนนจงลงมอท าสงนนดวยความตงใจ ซงในการเรยนกเชนกน พฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยนถอวาเปนคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน เพราะจะชวยใหนกเรยนสามารถเรยนจบไดอยางราบรน เนองจากเปนการแสดงออกถงการใชความพยายามในการกระท ากจกรรมตางๆ ทเกยวของกบการเรยนเพอน าไปสความส าเรจดานการเรยน ซงนกเรยนไมจ าเปนตองเรยนเกงมาก แตเนนใหรจกการเอาตวรอดในเรองการเรยน การทนกเรยนจะเอาตวรอดไดนนจะตองมเปาหมายในการเรยนเพราะเปาหมายเปนจดหมายปลายทางทบคคลไดก าหนดไวและตองการทจะลงมอท าใหเกดผลลพธตามทไดคาดหวงไว ฉะนน ทกครงทท ากจกรรมใดๆ นกเรยนจงจ าเปนทจะตองมการตงเปาหมายไวลวงหนาเพอเปนตวก าหนดทศทางในการเรยนเพราะการตงเปาหมายเปนการใช ความพยายามเพอใหเรากาวไปสจดหมายปลายทางโดยการตดสนใจดวยตวของเราเอง (Rouillard, 1993)

จากการสมภาษณครผสอนระดบมธยมศกษาตอนตน ในโรงเรยนขยายโอกาส สงกดส านกการศกษากรงเทพมหานคร พบวา ในแตละภาคเรยนจะมนกเรยนบางสวนท ตด ร และ ตด 0 ครผสอนไดใหขอมลเพมเตมเกยวกบพฤตกรรมการเรยนของนกเรยนวา นกเรยนเหลานไมมการตงเปาหมายในการเรยน ขาดการวางแผนในการเรยนและในการใชชวต เมอจากครผสอนมอบหมายงานใหท าจะมการก าหนดเวลาในการสงงานอยางชดเจนแตนกเรยนขาดการจดล าดบความส าคญของการท างาน รวมถง การควบคมตวเองใหจดจออยกบงานทท า จากการทครผสอนไดสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนทสงงานไมครบ พบวา สวนใหญใชเวลาวางหมดไปกบการเลนเกมสบนโทรศพทมอถอ การพดคยผานโปรแกรมสนทนาบนโทรศพทมอถอหรอเสยไปเวลาไปกบการเลนอนเตอรเนตมากกวาทจะสะสางงานทคงคางจน


สงผลใหงานแตละวชาสะสมเปนจ านวนมาก แมวาครผสอนจะคอยตดตามและขยายเวลาในการสงงานใหนกเรยนยงไมใสใจ ไมมความพยายามทจะท างานใหส าเรจ ซงสอดคลองกบขอมลทผวจยไดท าการสงเกตพฤตกรรมและสอบถามนกเรยนในชวงเวลาพกกลางวนและชวงหลงเลกเรยนทพบวา นกเรยนสวนใหญจะอยกบกลมเพอน พดคยเลน หยอกลอกน เลนโทรศพทมอถอ เขาชมเวบไซตตาง ๆ ทตนเองชนชอบแตไมเกยวของกบเนอหาการเรยน เชน เลนเกม ROV ดคลปดารานกรอง เลน Facebook Line เปนตน มนกเรยนสวนนอยทเขาไปใชบรการหองสมดหรอท างานทคางอย จากพฤตกรรมดงกลาวขางตน ท าใหทราบวา นกเรยนไมมพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยน ซงการทนกเรยนจะประสบความส าเรจในการเรยนไดนนจะตองมการตงเปาหมายในการเรยน

การตงเปาหมายเปนเทคนคทใชในการจงใจใหเกดความพยายามเพอใหบรรลความส าเรจตามเปาหมายทตองการ (Locke and Latham, 1990) ซง วชรญา (ครออลย) (2553: 38) กลาววา การตงเปาหมายเปนตวชวดความส าเรจในการเรยนไดเปนอยางด ถานกเรยนรจกการตงเปาหมายการเรยน ความส าเรจและอนาคตทสดใสจะอยไมไกลเกนเออม ในขณะเดยวกน จราภรณ ตงกตตภาภรณ (2556: 267) กลาววา การตงเปาหมายเปนเทคนคหนงทถกน ามาใชในการพฒนาตนเองของบคคลและสามารถชวยปรบปรงเปลยนแปลงความคด อารมณ ความรสกและพฤตกรรมการแสดงออกของบคคลได ซงการท าเปาหมายใหส าเรจของนกเรยนนนจะตองอาศยปจจยทางจตวทยาหลายตว ไดแก ลกษณะใฝเรยนร (กระทรวงศกษาธการ, 2551) ลกษณะมงอนาคต (พรรณ สมศกด (2549: 10 – 11) , รตนาภรณ วงศชย (2557: 31), จกรวาล ภวพนธ (2537: 38), พรทพย เจนจรยานนท (2542: 15) ความมงมนในการท างาน (กระทรวงศกษาธการ, 2551) และความสามารถในการแกปญหา (Dunker, 1945, Cited in Mayer, 1992)

ลกษณะใฝเรยนร เปนคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนทถกก าหนดไวในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ผทมลกษณะใฝเรยนรคอผทแสดงออกถงความตงใจ เพยรพยายามในการเรยนและเขารวมกจกรรมการเรยนร แสวงหาความรจากแหลงเรยนรทงภายในและภายนอกโรงเรยนอยางสม าเสมอดวยการเลอกใชสออยางเหมาะสม บนทกความร วเคราะห สรปเปนองคความร แลกเปลยนเรยนร ถายทอด เผยแพรและน าไปใชในชวตประจ าวนได (กระทรวงศกษาธการ, 2551) จากขอมลขางตน จะเหนไดวา ลกษณะใฝเรยนรนบวาเปนคณลกษณะทางจตใจและพฤตกรรมของนกเรยนทแสดงถงความปรารถนา ความอยากรอยากเหน ความกระตอรอรน ความสนใจใฝคดคน เสาะแสวงหาความรตางๆ จากแหลงเรยนรรอบตวจนเปนลกษณะนสยตดตวนกเรยนในการด าเนนชวตประจ าวนนกเรยนทใฝเรยนใฝร หมนศกษาหาความร หมนพฒนาตนเองอยตลอดเวลา นกเรยนจะคนพบวธการหรอแนวทางใหมๆ เพอทจะน ามาใชประโยชนส าหรบการเรยนและชวยใหนกเรยนท าเปาหมายในการเรยนส าเรจได ลกษณะมงอนาคตเปนการแสดงออกของพฤตกรรมรอคอยเพอผลทดกวาในอนาคตเปนความสามารถในการควบคมตนเองของบคคลซงเกดจากความสามารถในการคาดการณไกล และเลงเหนความส าคญของผลด ผลเสยของเหตการณทจะเกดขนในอนาคต มความตองการไดรบผลในอนาคตทดกวาหรอมากกวาผลทเกดในปจจบน จงด าเนนการวางแผนปฏบตตอจากนนจะควบคมตนเองใหปฏบตเปนขนไปตามแผนทวางไวเพอไปสเปาหมายทตองการในอนาคต (Mischel, 1974: 287) Masten, Obradovic & Burt (2006) และ Beal & Crockett (2010: 3) กลาววา บคคลทมลกษณะมงอนาคตจะสามารถก าหนดเปาหมายในชวต ก าหนดพฤตกรรมและก าหนดการวางแผนอนาคต จากขอมลดงกลาวขางตน จะเหนไดวา นกเรยนทมลกษณะมงอนาคตจะสามารถท าเปาหมายดานการเรยนส าเรจไดด


เพราะจะสามารถก าหนดแนวทางการปฏบตตนเองเรยนไดอยางรอบคอบ รดกม มการค านงถงผลไดผลเสยตาง ๆ ทจะตามมาหากมการตดสนใจลงมอกระท าบางสงบางอยางลงไป ดงนน การทนกเรยนจะบรรลเปาหมายในการเรยนไดจงจ าเปนทจะตองมลกษณะมงอนาคตอยในตวดวย

ความมงมนในการท างานถกก าหนดใหเปนคณลกษณะองพงประสงคในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ผทมความมงมนในการท างานจะตงใจและรบผดชอบในการปฏบตหนาททไดรบมอบหมายใหส าเรจมการปรบปรงและพฒนาการท างานใหดขนดวยตนเอง ท างานดวยความขยนอดทนและพยายามใหงานส าเรจตามเปาหมายภายในเวลาทก าหนด ไมยอทอตอปญหา แกปญหาอปสรรคในการท างานและชนชมผลงานดวยความภาคภมใจ (ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2553) จากขอมลดงกลาวขางตน จะเหนไดวา นกเรยนทมความมงมนในการท างานจะสามารถก าหนดตนเองใหท างานทงในชวโมงเรยนหรอการบานตางๆ ไดส าเรจ ซงจะท าใหไดทงความรและไดคะแนนเกบทด และอาจจะสงผลใหไดผลการเรยนทสงตามไปดวย จะชวยใหนกเรยนสามารถบรรลเปาหมายดานการเรยนทตงไว ดงนน ความมงมนในการท างานจงเปนปจจยหนงทจะมผลท าใหนกเรยนท าเปาหมายดานการเรยนไดส าเรจหรอไมส าเรจ

ความสามารถในการแกปญหาดานการเรยนเปนเปาหมายส าคญเปาหมายหนงของการจดการศกษา ซงจะสงผลใหส าเรจการศกษาไดอยางราบรน ความสามารถในการแกปญหาเปนสมรรถนะส าคญของผเรยนทถกก าหนดไวในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 เปนความสามารถในการแกปญหาและอปสรรคตางๆ ทเผชญไดอยางถกตองเหมาะสมบนพนฐานของหลกเหตผล คณธรรมและขอมลสารสนเทศ เขาใจความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณตางๆ ในสงคม แสวงหาความร ประยกตความรมาใชในการปองกนและแกไขปญหาและมการตดสนใจทมประสทธภาพโดยค านงถงผลกระทบทเกดขนตอตนเอง สงคมและสงแวดลอม (กระทรวงศกษาธการ, 2551) จากขอมลดงกลาวขางตน จะเหนไดวา การแกปญหาดานการเรยนเปนสงทส าคญทสดในชวตนกเรยนวยรน ซงความสามารถในการแกปญหาดานการเรยนเปนเปาหมายส าคญในการพฒนาความคดของนกเรยนวยรนใหมทกษะการแกปญหาดวยตนเองไดอยางมประสทธภาพ ซงปญหาทเกยวกบการเรยนนนมหลากหลายปญหาดวยกน ดงนน นกเรยนทมความสามารถในการแกปญหาจะสามารถเรยนจบการศกษาได ซงถอวา นกเรยนสามารถท าเปาหมายดานการเรยนใหส าเรจไดตามทตงใจไว

จากความส าคญของพฤตกรรมดงกลาวขางตน ผวจยจงสนใจทจะศกษาเรองปจจยทางจตวทยาทมตอพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยนของนกเรยน โดยเลอกศกษานกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน เนองจากเปนนกเรยนกลมทจะตองมการตดสนใจเพอเลอกเสนทางทจะ กาวเดนตอไปในอนาคตหลงจากทจบการศกษาภาคบงคบไปแลว เพอน าขอมลทไดไปสการวางแผนพฒนาคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนใหเปนผทมความพรอมดาน การเรยนอยางมเปาหมายและตงใจศกษาเลาเรยนใหส าเรจตามเปาหมายทตนเองไดวางไว รวมถง และสรางรากฐานทดดานการเรยนในอนาคต

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาปจจยทางจตวทยาและพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยนของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนขยายโอกาสสงกดส านกการศกษากรงเทพมหานคร


2. เพอศกษาความสมพนธระหวางปจจยทางจตวทยากบพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยนของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนขยายโอกาสสงกดส านกการศกษากรงเทพมหานคร

สมมตฐานของการวจย ปจจยทางจตวทยา ดานลกษณะใฝเรยนร ดานลกษณะมงอนาคต ด านความมงมนใน การท างาน ดานความสามารถในการแกปญหา มความสมพนธกบพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยนของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนขยายโอกาสสงกดส านกการศกษากรงเทพมหานคร

ขอบเขตของการวจย 1. ประชากรและกลมตวอยาง ในการศกษาวจยเรอง ปจจยทางจตวทยาทเกยวของกบพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจ

ดานการเรยนของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนขยายโอกาสสงกดส านกการศกษากรงเทพมหานคร ซงอยในชวงวยรนและมความจ าเปนทจะตองตดสนใจเลอกศกษาตอหรอประกอบอาชพในอนาคตในการวจยครงนจงศกษาเฉพาะนกเรยนมธยมศกษาชนปท 3 โดยเลอกศกษาโรงเรยนขยายโอกาสในเขตคลองสามวา กรงเทพมหานคร เนองจากอยในแหลงอตสาหกรรมและบรการ ซงมความตองการผท างานทมวฒการศกษาขนต าอยในระดบชนมธยมศกษาตอนตน

1.1 ประชากรทใชในการวจยในครงนคอ นกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนในโรงเรยนสงกดส านกการศกษากรงเทพมหานคร ปการศกษา 2560 จ านวน 37,234 คน จากโรงเรยนสงกดส านกการศกษากรงเทพมหานครทเปดสอนในระดบชนมธยมศกษาตอนตนทงหมด 109 โรงเรยน 6 กลมเขต (ขอมลจาก ศนยขอมลส านกการศกษากรงเทพมหานคร ปการศกษา 2560)

1.2 กลมตวอยางทใชในการวจยในครงนคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2560 ในโรงเรยนสงกดส านกการศกษากรงเทพมหานคร ซงค านวณหาขนาดของกลมตวอยาง โดยใชสตรค านวณของยามาเน (Yamane, 1973) ไดขนาดของกลมตวอยางเทากบ 230 คน จากนนไดสมเลอกกลมตวอยางโดยใชการสมแบบหลายขนตอน

2. ตวแปรทศกษา ในการวจยครงน ผวจยไดก าหนดตวแปรดงน

2.1 ตวแปรตน ไดแก ปจจยทางจตวทยา ประกอบดวย 2.1.1 ลกษณะใฝเรยนร

2.1.2 ลกษณะมงอนาคต 2.1.3 ความมงมนในการท างาน

2.1.4 ความสามารถในการแกปญหา 2.2 ตวแปรตาม ไดแก พฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยน


นยามศพทปฏบตการ 1. ปจจยทางจตวทยา หมายถง องคประกอบทท าใหนกเรยนเกดการตงความมงหมาย

เฉพาะเกยวกบการเรยน การเขารวมกจกรรมในโรงเรยน การท างานทไดรบมอบหมาย การสงงานทนก าหนดเวลา การท างานตรงตามทครก าหนดใหเสรจเรยบรอยตามทตงใจ มดงน

1.1 ลกษณะใฝ เรยนร หมายถง การทนกเรยนต ง ใจ เ พยรพยายาม ม เหตผล มความกระตอรอรน อยากรอยากเหน ชางสงเกต ชางคด รกการอาน ชอบเรยนรในการเรยน การเขารวมกจกรรมในโรงเรยน การท างานทไดรบมอบหมาย การสงงานทนก าหนดเวลา การท างานตรงตามทครก าหนด การแสวงหาความรจากแหลงเรยนรภายใน ภายนอกโรงเรยน ซงสามารถวดไดดวยแบบสอบถามลกษณะใฝเรยนรทผวจยสรางขน

1.2 ลกษณะมงอนาคต หมายถง การทนกเรยนคาดการณไกล อดไดรอได ทนรอผลลพธทดกวาทจะเกดขนในอนาคต มานะบากบนในการเรยน การเขารวมกจกรรมในโรงเรยน การท างานทไดรบมอบหมาย การสงงานทนก าหนดเวลา การท างานตรงตามทครก าหนด ซงสามารถวดไดดวยแบบสอบถามลกษณะมงอนาคตทผวจยสรางขน

1.3 ความมงมนในการท างาน หมายถง การทนกเรยนตงใจ ขยน ทมเท อดทน พยายามไมยอทอตอปญหาและอปสรรค รบผดชอบตอการเรยน การเขารวมกจกรรมในโรงเรยน การท างานทไดรบมอบหมาย การสงงานทนก าหนดเวลา การท างานตรงตามทครก าหนด พฒนาตนเองจนส าเรจตามทตงใจ ซงสามารถวดไดดวยแบบสอบถามความมงมนในการเรยนทผวจยสรางขน

1.4 ความสามารถในการแกปญหา หมายถง การทนกเรยนสามารถแกไขความผดพลาดก าหนดปญหา วเคราะหปญหา หาสาเหต หาวธการแกไข ลงมอแกไขปญหาการเรยน การเขารวมกจกรรมในโรงเรยน การท างานทไดรบมอบหมาย การสงงานทนก าหนดเวลา การท างานตรงตามทครก าหนดได ซงวดดวยแบบสอบถามความสามารถในการแกปญหาดานการเรยน

2. พฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยน หมายถง การทนกเรยนตงความมงหมายเฉพาะเกยวกบการเรยน การเขารวมกจกรรมในโรงเรยน การท างานทไดรบมอบหมาย การสงงานทนก าหนดเวลา การท างานตรงตามทครก าหนดใหเสรจเรยบรอยตามทตงใจ โดยมองคประกอบดงน

2.1 การก าหนดเปาหมายทชดเจน หมายถง การทนกเร ยนตองการผลลพธทดใน การเรยน การเขารวมกจกรรมในโรงเรยน การท างานตามทไดรบมอบหมายการสงงานทนก าหนดเวลา การท างานตรงตามทครก าหนด และยอมรบผลลพธทเกดขน ซงเปาหมายควรชดเจน เฉพาะเจาะจง ทาทาย เหมาะกบความสามารถ ความพยายามของตนเอง ท า ใหเปนจรงได ก าหนดกรอบเวลาทจะตองท าใหเสรจ

2.2 การวางแผนตนเอง หมายถง การทนกเรยนรางแนวทางเกยวกบการเรยน การเขารวมกจกรรมในโรงเรยน การท างานตามทไดรบมอบหมาย การสงงานทนก าหนดเวลา การท างานตรงตามทครก าหนดอยางเปนขนตอน ไดแก การวางแผนระยะสน ระยะยาว

2.3 การก ากบตนเอง หมายถง การทนกเรยนเอาใจใส มสมาธ อดทน พยายามในการเรยน การเขารวมกจกรรมในโรงเรยน การท างานทไดรบมอบหมาย การสงงานทนก าหนดเวลา การท างานตรงตามทครก าหนด ตามแผนทวางไว ซงทงหมดนสามารถวดไดดวยแบบสอบถามพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยนทผวจยสรางขน


ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. ท าใหทราบขอมลเกยวกบพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยนส าหรบน าไปใชส าหรบการวางแผนพฒนานกเรยนใหมความพรอมกอนทจะจบการศกษาภาคบงคบและออกไปเผชญชวตในสงคม 2. ผลการศกษาจะชวยใหนกเรยนเกดความตระหนกและใหความส าคญของพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยน 3. ไดรบทราบขอมลทเปนประโยชนในการสงเสรมและพฒนานกเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค

กรอบแนวคดในการวจย

วธการด าเนนวจย 1. ขอหนงสอขอความอนเคราะหในการเกบขอมลจากมหาวทยาลยเกษมบณฑตถงผอ านวยการโรงเรยน 2. ยนหนงสอขอความอนเคราะหในการเกบขอมลจากมหาวทยาลยเกษมบณฑตแกผอ านวยการสถานศกษาเพอท าการเกบขอมล 3. แนะน าตวและชแจงวตถประสงคในการเกบขอมลจากกลมตวอยาง 4. ใหกลมตวอยางตอบแบบสอบถามปจจยทางจตวทยาทเกยวของกบพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน โดยกลมตวอยางลงมอชอยนยนลงในแบบส ารวจดงกลาวเพอแสดงความยนยอมในการเกบขอมล 5. ตรวจสอบความเรยบรอยของแบบสอบถามปจจยทางจตวทยาทเกยวของกบพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน กอนทจะเกบคน

เครองมอทใชในการวจย 1. แบบสอบถามปจจยทางจตวทยาทเกยวของกบพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจของ

นกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ประกอบดวย แบบสอบถามลกษณะใฝเรยนร แบบสอบถามลกษณะมงอนาคต แบบสอบถามความมงมนในการท างาน และแบบสอบถามความสามารถในการแกไขปญหา มคาอ านาจจ าแนกอยระหวาง 0.285 - 0.568 และมคาความเชอมนเทากบ 0.857

2. แบบสอบถามพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยน มคาอ านาจจ าแนกอยระหวาง 0.253 - 0.592 และมคาความเชอมนเทากบ 0.893

ตวแปรตน ตวแปรตาม ปจจยทางจตวทยา ไดแก

1. ลกษณะใฝเรยนร 2. ลกษณะมงอนาคต 3. ความมงมนในการท างาน 4. ความสามารถในการแกปญหา

พฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจ


การวเคราะหขอมล 1. คาสถตพนฐาน ไดแก คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและคารอยละ 2. วเคราะหความสมพนธระหวางปจจยทางจตวทยาทเกยวของกบพฤตกรรมเปาหมายส

ความส าเรจของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน โดยใช คาสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson product-moment Correlation) และการวเคราะหการถดถอยเชงพห (Multiple Regression Analysis) สรปผลการวจย

1. วตถประสงคของการวจย ขอ 1. เพอศกษาปจจยทางจตวทยาและพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยนของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนขยายโอกาสสงกดส านกการศกษากรงเทพมหานคร ดงตารางท 1 คาเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐาน

ตวแปร X .SD แปลผล ลกษณะใฝเรยนร 2.47 0.86 ปานกลาง ลกษณะมงอนาคต 2.78 0.90 มาก ความมงมนในการท างาน 2.73 0.87 มาก ความสามารถในการแกไขปญหา 2.64 0.91 มาก พฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยน - การก าหนดเปาหมายทชดเจน - การวางแผนตนเอง - การก ากบตนเอง

2.62 2.57 2.38 2.79

0.86 0.85 0.84 0.87

มาก มาก

ปานกลาง มาก

จากตารางท 1 พบวา ตวแปรทศกษามคาเฉลยอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยอยระหวาง

2.62 - 2.78 ยกเวน ลกษณะใฝเรยนรทมคาเฉลยอยในระดบปานกลาง ( X = 2.47) โดยคาเฉลยเรยงล าดบจากมากไปนอยดงน ลกษณะมงอนาคต ( X = 2.78) ความมงมนในการท างาน (X = 2.73) ความสามารถในการแกปญหา ( X = 2.64) พฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดาน การเรยน ( X = 2.64) และลกษณะใฝเรยนร ( X = 2.47)

2. ผลการวเคราะหขอมลตามวตถประสงคของการวจย ขอ 2 เพอศกษาความสมพนธ

ระหวางปจจยทางจตวทยากบพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยนของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนขยายโอกาสส านกการศกษากรงเทพมหานคร ตารางท 2 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางระหวางปจจยทางจตวทยากบพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยนของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนขยายโอกาสสงกดส านกการศกษากรงเทพมหานคร


ปจจยทางจตวทยา พฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยน 1. ลกษณะใฝเรยนร .131** 2. ลกษณะมงอนาคต .197** 3. ความมงมนในการท างาน .199** 4. ความสามารถในการแกไขปญหา .208**

** มนยส าคญทางสถตทระดบ .01

จากตารางท 2 พบวา คาสมประสทธสหสมพนธระหวางปจจยทางจตวทยามความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 โดยมคาสมประสทธสหสมพนธ .131 , .197 , .199 และ .208 ซงปจจยทางจตวทยาทมความสมพนธกบพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยนสงสดคอ ความสามารถในการแกไขปญหา ความมงมนในการท างาน ลกษณะมงอนาคต และลกษณะใฝเรยนร ตามล าดบ อภปรายผลการวจย

1. ผลการวจยตามวตถประสงคขอท 1 เพอศกษาปจจยทางจตวทยาและพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยนของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนขยายโอกาสส านกการศกษากรงเทพมหานคร มปจจยทางจตวทยา ไดแก

1.1 ผลการวจยเกยวกบลกษณะใฝเรยนร ไดแก ฉนท าการบานดวยตนเอง ฉนสนใจเขารวมกจกรรมของหนวยงานภายนอกทมาจดขนภายในโรงเรยนเสมอ และฉนกระตอรอรนในการมสวนรวมกบกจกรรมของโรงเรยน มคาเฉลยเทากบ 2.96, 2.78 และ 2.72 ตามล าดบ ซงอยในระดบมาก แสดงใหเหนวา การท าการบานดวยตนเอง สนใจเขารวมกจกรรมของหนวยงานภายนอกทมาจดขนภายในโรงเรยนเสมอ และการกระตอรอรนในการมสวนรวมกบกจกรรมของโรงเรยน มประโยชนตอการเรยนของนกเรยน สอดคลองกบ สรางค โควตระกล (2545: 169) กลาววา ลกษณะใฝเรยนรเปนพฤตกรรมทเนองมาจากแรงจงใจทางจตวทยาซงเกดขนเอง โดยไมจ าเปนตองมรางวลเพราะเปนพฤตกรรมทเกดขนจากความสนใจ ความอยากรอยากเหนของผแสดงพฤตกรรม และ สอดคลองกบ วฒนา พาผล (2551) ทไดศกษาวจยเรอง การวเคราะหโครงสรางความสมพนธของปจจยทมอทธพลตอความใฝ รใฝ เรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ผลการวจยพบวา ความใฝรใฝเรยนไดรบอทธพลจากแรงจงใจในการเรยนมากทสด

1.2 ผลการวจยเกยวกบลกษณะมงอนาคต ไดแก เมอมการแนะแนวเรยนตอ ฉนรบฟงขอมล เพอน ามาเลอกสถานทเรยนใหเหมาะกบตวเอง ฉนตงใจท าขอสอบ เพอใหไดเกรดเฉลยสง เพอน าไปสมครโควตาเรยนตอ เพอนชวนฉนไปเทยวในวนศกร แตฉนไมไป เพราะการขาดเรยน จะท าใหฉนเรยนไมทนเพอน ในชวงกอนสอบ ฉนสะสางงานทคางไวใหเสรจทนก าหนดเพอทจะไดไมตด ร ฉนเขยนตวอกษรจนไมสวย แตฉนกคอยๆฝกหดเขยน เพราะสกวนหนงฉนจะเขยนไดสวยขน เมอครสงการบาน ฉนจะตงใจท าใหดทสดเพอใหไดคะแนนสงๆ เมอไมเขาใจงานทครมอบหมาย ฉนจะอดทนศกษาหาความรเพอใหท างานไดถกตองตามทครก าหนดและฉนพยายามสนทนากบครชาวตางชาตในชวโมงเรยนเพอวาจะไดสอสารภาษาองกฤษไดในอนาคต มคาเฉลยเทากบ 3.09, 3.03, 3.00, 2.99, 2.76, 2.66, 2.63 และ 2.55 ซงอยในระดบมาก แสดงใหเหนวา นกเรยนเหนคณคาของผลทจะไดรบอนาคตจากการ


เรยน การท ากจกรรมตางๆ ระหวางทก าลงเรยนอยสอดคลอง รตนาภรณ วงศชย (2557: 31) กลาววา คนทกคนยอมมความตองการทจะประสบผลส าเรจในสงทตนเองคาดหวง เพอใหบรรลผลตามทตองการบคคลจะตองมการคาดการณและตงเอาความหวงไววา จะตองประสบผลส าเรจอนจะสงผลใหบคคลมความเพยรพยายามและเสาะหาวธการ ยทธศาสตรหรอพฤตกรรมทจะสงผลใหบคคลบรรลผลส าเรจ

1.3 ผลการวจยเกยวกบความมงมนในการท างาน ไดแก เมอครใหท าแบบฝกหดในชวโมงเรยน ฉนสามารถท าไดเสรจแมจะยากสกปานใด เมอฉนท างานไมถกตอง ฉนจะแก ไขจนครตรวจงานใหผาน แมวาฉนจะลมเอาแบบฝกหดคณตศาสตรมา แตฉนกท างานลงในสมดแทน ถงฉนจะเจบปวย แตฉนกมาเขารวมกจกรรมลกเสอ-เนตรนาร ฉนมาตามงานกบเพอน หลงจากทหยดเรยนไปหลายวน เมอครใหวาดภาพการตน แมเปนสงทฉนไมถนด แตฉนกพยายามฝกฝนทกวน กอนสอบรองเพลง ฉนฝกฝนรองเพลงอยางตอเนองฉนตรวจสอบค าผดในรายงานทกหนา เพอจะไดไมถกหกคะแนน โดยมคาเฉลยอยระหวาง 2.64 – 2.92 ซงอยในระดบมาก แสดงใหเหนวา ไมวาจะท าสงใดนกเรยนมความมงมนทจะท าสงนนใหส าเรจ สอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 ทไดก าหนดใหความมงมนในการท างานเปน 1 ใน 8 คณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนและใชเปนสวนหนงในการตดสนการเลอนชนเรยนของนกเรยน

1.4 ผลการวจยเกยวกบความสามารถในการแกไขปญหา ไดแก เมอครสงรายงานคนเพอแกไข ฉนจงปรบปรงใหดขน เมอฉนสอบไดคะแนนนอยจงหาสาเหตเพอแกไขตนเอง เมอวานฉนท าการบานไมครบ ฉนถกหกคะแนน วนนฉนจงตรวจการบานกอนสงอยางรอบคอบ ในชวโมงวทยาศาสตรเมอท าการทดลองผดพลาดฉนหาวธการแกไขใหถกตอง โดยมคาเฉลยเทากบ 3.01, 2.80, 2.76 และ 2.57 ซงอยในระดบมาก แสดงใหเหนวา นกเรยนมความพยายามในการเรยนดวยการแกไขปญหาตางๆ ทพบเจอทงในและนอกหองเรยน สอดคลองกบ ฉนทนา ภาคบงกช (2528: 53-55) กลาววา การแกปญหาดานการเรยนเปนเปาหมายส าคญทสดของการศกษา ครจงจ าเปนตองปลกฝงทศนคตทดตอการคดและมงพฒนาความสามารถในการคดดวยตนเองของเดก โดยครจ าเปนตองปลกฝง สงเสรมใหโอกาสเดกไดฝกคดอยเสมอเพอจะท าใหเดกมความสามารถในการแกปญหาอยางมประสทธภาพ และ ประพนธศร สเสารจ (2543: 103) กลาววา ความสามารถในการแกปญหาดานการเรยนเปนทกษะส าคญและจ าเปนในสงคมปจจบน ในระบบการศกษาจงจ าเปนตองใหความส าคญในการพฒนาและฝกฝนนกเรยนวยรนทงในหองเรยนและนอกหองเรยนใหมโอกาสไดฝกทกษะการคดแกปญหาดานการเรยนใหมากขน พฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยนโดยรวมมคาเฉลยอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยเทากบ 2.64 องคประกอบการก ากบตนเองมคาเฉลยอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยเทากบ 2.79 องคประกอบการก าหนดเปาหมายทชดเจนมคาเฉลยอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยเทากบ 2.57 องคประกอบการวางแผนตนเอง มคาเฉลยอยในระดบปานกลาง โดยมคาเฉลยเทากบ 2.38

2. ผลการวจยตามวตถประสงคขอท 2 เพอศกษาความสมพนธระหวางปจจยทางจตวทยากบพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยนของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนขยายโอกาสส านกการศกษากรงเทพมหานคร สรปไดดงน

2.1 ตวแปรความสามารถในการแกไขปญหามความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยน ทงน เพราะ เมอนกเรยนพบกบปญหาตางๆ ในการเรยนจะตองด าเนนการแกไขใหปญหาหรออปสรรคตางๆ เชน การตด 0 ตด ร สงงานแลวไมผาน เปนตน จงจะสามารถไดรบผล


การเรยนอยในระดบผานเกณฑคอ ผลการเรยนทอยระดบ 1 หรอรบผลการเรยนตามคะแนนรวม ซงจะท าใหนกเรยนประสบความส าเรจในการเรยนคอ จบการศกษาภาคบงคบหรอเรยนจบชนมธยมศกษาปท 3 หากนกเรยนไมสามารถแกไขปญหาดงกลาวได นกเรยนจะไมมทางประสบความส าเรจดานการเรยนหรอเรยนจบ ม.3 ไดเลย ดงจะเหนไดจากผลการวเคราะหขอมลทพบวา นกเรยนมระดบการปฏบตเกยวกบความสามารถในการแกปญหาอยในระดบมาก สอดคลองกบ Dunker (1945, Cited in Mayer, 1992) กลาววา เมอบคคลไมสามารถไปสบรรลเปาหมายทตองการดวยการกระท างายๆ เขาจะตองใชความคดเพอทจะน าไปสเปาหมายนนใหได ซงนนกคอ การแกปญหา โดยการแกปญหาดานการเรยนนบไดวาเปนสงส าคญทสดในชวตนกเรยน (สชาต ศรสขไพบลย, 2528: 47)

2.2 ตวแปรความมงมนในการท างานมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยน ทงน เพราะการเรยนในระดบชนมธยมศกษาตอนตนนน มระบบการเรยนทแตกตางกบระดบชนประถมศกษาอยางมาก โดยเฉพาะเรองของการท างานตามทไดรบมอบหมาย การทนกเรยนจะประสบความส าเรจในการเรยนไดนน นกเรยนจะตองมความมงมน พยายามในการท างานทครผสอนมอบหมายใหท าเพอใหไดชนทมคณภาพตรงตามเกณฑทก าหนด สามารถสงงานไดตรงตามก าหนดเวลา ดงจะเหนไดจากผลการวเคราะหขอมลทพบวา นกเรยนมระดบการปฏบตเกยวกบความมงมนในการท างานอยในระดบมากทกขอค าถาม สอดคลองกบ หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ทก าหนดใหความมงมนในการท างานเปน 1 ใน 8 คณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน ซงกลาววา นกเรยนทมความมงมนในการท างาน นกเรยนจะตงใจและรบผดชอบในการปฏบตหนาททไดรบมอบหมายใหส าเรจ มการปรบปรงและพฒนาการท างานใหดขนดวยตนเอง และนกเรยนท างานดวยความขยน อดทน ไมยอทอตอปญหา พยายามแกปญหาอปสรรคในการท างานใหงานส าเรจตามเปาหมายภายในเวลาทก าหนด รวมถง ชนชมผลงานดวยความภาคภมใจ (ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2553)

2.3 ตวแปรลกษณะมงอนาคต มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยน ทงน เพราะการทนกเรยนจะประสบความส าเรจในการเรยนไดนนจะตองคาดการณไกลเกยวกบผลทจะเกดขนหากนกเรยนตงใจหรอไมตงใจศกษาเลาเรยน สามารถอดรอ ทนรอผลของการกระท าตางๆ ในระหวางศกษาเลาเรยนได รวมถง ตระหนกถงผลด ผลเสยทจะเกดขนหากตงใจเรยนหรอไมตงใจเรยน ดงจะเหนไดจากผลการวเคราะหขอมลทพบวา นกเรยนมระดบการปฏบตเกยวกบความสามารถในการแกปญหาอยในระดบมาก สอดคลองกบ จกรวาล ภวพนธ (2537: 38) ทกลาววา ลกษณะมงอนาคตเปนลกษณะของการมองอนาคตของบคคล การคาดการณไกลและการวางแผนเพอมงสเปาหมายในอนาคตและสามารถตดสนใจเลอกอยางเหมาะสม มความเพยรพยายามเพอบรรลเปาหมายทวางไวและอดไดรอไดเพอความส าเรจในชวต เชนเดยวกบ Mischel (1974: 287) ทกลาววา ลกษณะมงอนาคตเปนการแสดงออกของพฤตกรรมรอคอยเพอผลทดกวาในอนาคต เปนความสามารถในการควบคมตนเองของบคคลซงเกดจากความสามารถในการคาดการณไกล และเลงเหนความส าคญของผลด ผลเสยของเหตการณทจะเกดขนในอนาคต มความตองการไดรบผลในอนาคตทดกวาหรอมากกวาผลทเกดในปจจบน จงด าเนนการวางแผนปฏบตตอจากนนจะควบคมตนเองใหปฏบตเปนขนไปตามแผนทวางไวเพอไปสเปาหมายทตองการในอนาคต


2.4 ตวแปรลกษณะใฝเรยนร มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยน ทงน เพราะการทนกเรยนจะประสบความส าเรจตามเปาหมายในการเรยนทตงไวนน นอกจากการศกษาเลาเรยนในหองเรยนแลว นกเรยนจะตองศกษาคนควานอกหองเรยน ไมวาจะเปนแหลงเรยนรตามธรรมชาต แหลงเรยนทางสอออนไลน หรอแหลงเรยนรภมปญญาทองถน ปราชญชาวบานอกดวย แตจากการวเคราะหขอมลพบวา นกเรยนมระดบพฤตกรรมลกษณะใฝเรยนรในระดบมากเพยง 3 ขอ คอ ฉนท าการบานดวยตนเอง ฉนสนใจเขารวมกจกรรมของหนวยงานภายนอกทมาจดขนภายในโรงเรยนเสมอและฉนกระตอรอรนในการมสวนรวมกบกจกรรมของโรงเรยน ซงสอดคลองกบคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนทถกก าหนดไวในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ผทมลกษณะใฝเรยนรคอผทแสดงออกถงความตงใจ เพยรพยายามในการเรยนและเขารวมกจกรรมการเรยนร แสวงหาความรจากแหลงเรยนรทงภายในและภายนอกโรงเรยนอยางสม าเสมอดวยการเลอกใชสออยางเหมาะสม บนทกความร วเคราะห สรปเปนองคความร แลกเปลยนเรยนร ถายทอด เผยแพรและน าไปใชในชวตประจ าวนได (กระทรวงศกษาธการ, 2551) แตอยางไรกตาม ยงพบวา ในเวลาวางหรอวนหยด ฉนชอบคนควาหาความรจากแหลงตางๆ ( X = 2.03) ซงอยในระดบปานกลางเปน ขอค าถามทนกเรยนมระดบการปฏบตโดยเฉลยต าทสดจากขอค าถามทงหมด ดงนน ผทเกยวของควรหาแนวทางในการพฒนานกเรยนใชเวลาวางใหเกดประโยชน และพฒนานกเรยนใหเกดทกษะการคนควาหาความรจากแหลงตางๆ ตอไป

ขอเสนอแนะในการวจย 1. ขอเสนอแนะส าหรบน าผลการวจยไปใช 1.1 ในการวจยครงน ผวจยรวบรวมขอมลปจจยทางจตวทยาทเกยวของกบพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยนของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนขยายโอกาสสงกดส านกการศกษากรงเทพมหานคร ในพนทเขตคลองสามวา เพราะเปนวยทจบการศกษาภาคบงคบและก าลงจะกาวออกไปเรยนตอและประกอบอาชพเพอน าขอมลทไดไปใชในการวางแผนการพฒนานกเรยนใหมความพรอมส าหรบการเปนพลโลกทมคณภาพ ดงนน เพอใหผลการวจยสามารถน าไปใชใหเปนประโยชนมากขนจงควรน าไปใชกบกลมนกเรยนในเขตพนทอนๆ 1.2 ในการวจยครงน พบวา นกเรยนมการวางแผนตนเอง และลกษณะใฝเรยนรอยในระดบปานกลาง ครทปรกษา ครแนะแนว ควรสงเสรมหรอจดกจกรรมการเรยนรทชวยพฒนาการวางแผนตนเองและลกษณะใฝเรยนรของนกเรยน 1.3 ในการวจยครงน พบวา ในเวลาวางหรอวนหยด ฉนชอบคนควาหาความรจากแหลงตางๆ มคาเฉลยเทากบ 2.03 ซงมคานอยทสดในบรรดาขอค าถามทงหมด ดงนน ครทปรกษา ครแนะแนว ควรสงเสรมหรอจดกจกรรมการเรยนรทชวยพฒนาใหนกเรยนไดรจกการศกษาคนควาขอมลตางๆ ทงในและนอกหองเรยนใหมากขน 2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 2.1 ควรมการศกษาวจยในลกษณะเดยวกนนกบนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายในโรงเรยนสงกดส านกการศกษากรงเทพมหานคร 2.2 ควรมการศกษาวจยเพอพฒนาพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจในการเรยนของนกเรยน


2.3 ควรมการศกษาวจยเพอพฒนาความสามารถในการวางแผนตนเองของนกเรยน 2.4 ควรมการศกษาวจยเพอพฒนาลกษณะใฝเรยนรของนกเรยน


กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 .

กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. จกรวาล ภวพนธ. (2537). ผลของการเขารวมกจกรรมกลมทมตอลกษณะมงอนาคตของนกเรยน

สถานสงเคราะหเดกหญงบานราชวถ กรงเทพมหานคร . วทยานพนธการศกษามหาบณฑต. สาขาจตวทยากรแนะแนว. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

จราภรณ ตงกตตภาภรณ. (2556). จตวทยาทวไป. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ฉนทนา ภาคบงกช. (2528). สอนเดกใหคด : โมเดลการพฒนาทกษะการคดเพอคณภาพชวตและสงคม.

กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. พรรณ สมศกด. (2549). ลกษณะมงอนาคตของนกเรยนระดบชวงชนท 3 ทเรยนกลมสาระการ

เรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม โรงเรยนศกษาสงเคราะหจนทบร . วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต. สาขาการสอนสงคมศกษา. มหาวทยาลยเชยงใหม.

พรทพย เจนจรยานนท. (2542). ตวแปรทเกยวของกบลกษณะมงอนาคตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา สงกดส านกงานการประถมศกษา จงหวดตรง. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต. สาขาจตวทยากรแนะแนว. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

ประพนธศร สเสารจ. (2543). คดเกง สมองไว. (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: ภาควชาหลกสตรและการสอน. คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

รตนาภรณ วงศชย. (2557). ปจจยบางประการทสมพนธกบความส าเรจในการเรยน โรงเรยนพหภาษาภายใตโครงการพฒนาประเทศไทยเปนศนยกลางการศกษาในภมภาคของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต. สาขาวจยและสถตการศกษา. มหาวทยาลยเชยงใหม.

วฒนา พาผล. (2551). การวเคราะหโครงสรางความสมพนธของปจจยทมอทธพลตอความใฝรใฝเรยนของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

วชรญา (ครออลย). (2553). “เรยนใหเปน” ไมเหนตองเกง กสอบผานไดสบาย. กรงเทพฯ: ซแอนดเอน บค.

สชา จนทนเอม. (2544). จตวทยาทวไป. (พมพครงท 13). กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. สชาต ศรสขไพบลย. (2528). ทฤษฎการเรยนร (จตวทยา). กรงเทพฯ: ภาควชาครศาสตรเครองกล.

สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. สรางค โควตระกล. (2553). จตวทยาการศกษา . (พมพครงท 9). กรงเทพฯ: ส านกพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.


ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2553). แนวทางการพฒนา การวดและประเมน คณลกษณะอนพง ประสงค ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

Beal, S. J., & Crockett, L. J. (2010). Abdolescents’ occupational and Educational aspirations and expectations: Links to high school activities and adult educational attainment. Developmental Psychology, 46(1), pp. 258-265.

Locke, E.A. and G.P. Latham. (1990). A Theory of Goal Setting & Task Performance. Englewood Cliffs (NJ) : Prentice-Hall.

Masten, A., Obradovic, J., & Burt, K. (2006). Resilience in Emerging Adulthood: Developmental Perspectives on Continuity and Transformation. Emerging adult in America: Coming of age in the 21st century (pp. 173-190). Washington, DC US: American Psychological Association.

Mayer, R.E. (1992). Thinking, Problem Solving, Cognition. 2nd ed. New York: Freeman. Mischel, W. (1974). Process in delay of gratification in advance in experimental

social psycology. New York : Academic Press. Rouillard, E.A. (1993). Goals and Goal Setting. California : Crisp Publication. Yamane, Taro. (1973). Statistics: An Introductory Analysis. Third editio. New York :

Harper and Row Publication.

………………………………………………………………..


กรอบแนวคดจตวทยาการรบรความสามารถของตนเองกบการประสบความส าเรจในการเรยน A Psychological Framework for Self Efficacy on Successful Learning รญจวน ค าวชรพทกษ

บทคดยอ

บทความนน าเสนอกรอบแนวคดจตวทยาการรบรความสามารถของตนเองเพอเสรมสรางความส าเรจในการเรยน ครผสอนสามารถใชกลยทธการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญในการเสรมสราง การรบรความสามารถของตนเองอนเปนปจจยส าคญทสงใหผเรยนประสบผลส าเรจในการเรยน

Abstract

This article presents a psychological framework for self efficacy on students successful learning. Teacher can apply student – centered learning approach to facilitate student equipped with valuable self efficacy which is a significant factor affecting student’s successful learning. การรบรความสามารถของตนเอง (Self Efficacy) หมายถง การทบคคลตดสนตนเองวาสามารถจดการหรอด าเนนการกระท าพฤตกรรมทท าใหตนเองใหบรรลเปาหมายทไดก าหนดไวได เนองจากการรบรความสามารถของตนเองเปนปจจยภายในทสงผลตอการด าเนนพฤตกรรมของตนใหบรรลเปาหมายทบคคลไดก าหนดหรอตงเปาหมายไวได การรบรความสามารถของตนเองจงมความส าคญตอความส าเรจในการเรยนของผเรยน ผเรยนสองคนทมความสามารถในระดบเทาเทยมกน แตสมฤทธผลหรอผลของการเรยนอาจแตกตางกนถาบคคลทงสองมการรบรความสามารถของตนเองแตกตางกน นอกจากนนการรบรความสามารถของตนเองในแตละสภาพการณแตกตางกน กยงมผลใหบคคลแสดงพฤตกรรมหรอไดรบความส าเรจของพฤตกรรมแตกตางกนในแตละสภาพการณอกดวย รองศาสตราจารย ดร., ผอ านวยการศนยพฒนานวตกรรมการเรยนการสอน มหาวทยาลยเกษมบณฑต


การรบรความสามารถของตนเองมความสมพนธกบความคาดหวงในผลทจะเกดขนตามมา การรบรความสามารถของตนเอง เปนตวก าหนดวาบคคลจะใชความพยายามในการกระท ามากนอยเพยงไร และจะอดทนตอการเผชญอปสรรคหรอประสบการณทไมพงพอใจไดนานเทาไร บคคลทรบรความสามารถของตนเองสงและคาดวาถากระท าพฤตกรรมนนแลวจะไดรบผลทเกดขนจากการกระท าสง กมแนวโนมทจะใชความพยายามในการกระท าพฤตกรรมนนสงดวย ในทางตรงกนขามบคคลทรบรวาตนมความสามารถต าและคาดคะเนวาถาตนกระท าพฤตกรรมแลวจะไดรบผลจากการกระท าต า กมแนวโนมทจะไมกระท าพฤตกรรมนน ตามแนวทฤษฎจตวทยาการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา (Social Cognitive Learning Theory) ของ Albert Bandura ระบวาความสามารถของบคคลทจะจดการหรอด าเนนการกระท าพฤตกรรมของตนเองใหบรรลเปาหมายทตนไดก าหนดไวเกดจากปฏสมพนธรวมกนระหวางการรบรความสามารถของตนเองและความคาดหวงในผลทจะเกดขนตามมา ตามแผนภาพ

การคาดหวงผลทจะเกดขน (Outcome Expectation) - + การรบรความสามารถ + ของตนเอง (Self Efficacy) -

แผนภาพแสดงความสมพนธระหวางการรบรความสามารถของตนเองและการคาดหวงผลทมผลตอการกระท าพฤตกรรมตามแนวคดของแบนดรา การรบรความสามารถของตนเอง และความคาดหวงในผลทจะเกดขนเปนการตดสนวาบคคลจะกระท าการหรอไมกระท าพฤตกรรมนนๆ ตวอยางเชน นกกฬามความเชอวาเขากระโดดไดสง 7 ฟต แสดงวาเขาตดสนความสามารถของตนเองวากระโดดไดสงในระดบนน และคาดหวงผลวาจะไดรบการยอมรบจากสงคม ไดรบรางวล และมความพงพอใจในตนเองทกระโดดไดสงถง 7 ฟต ดงนนเขากจะเขารวมการแขงขน ความเชอหรอการรบรความสามารถของตนเอง และความคาดหวงผลทจะเกดขนนนมความสมพนธกน โดยทความสมพนธระหวางตวแปรทงสองนมผลตอการตดสนใจทจะกระท าพฤตกรรมของบคคลนน (Bandura, 1999) การรบรความสามารถของตนเองมอทธพลตอการแสดงพฤตกรรมของบคคลโดยผานกระบวนการคด กระบวนการจงใจ กระบวนการดานความรสก และกระบวนการเลอก กระบวนการทง 4 กระบวนการจะรวมกนควบคมการแสดงพฤตกรรมของบคคล (Bandura, 1999) กระบวนการคด (Cognitive Process) การรบรความสามารถของตนเองสงผลตอวธคดทอาจสงเสรมหรอขดขวางผลของการปฏบตงาน บคคลจะสามารถกระท าพฤตกรรมไดระดบไหนเปนผลมาจากความเชอในความสามารถของตนเองวาตนเองมความสามารถระดบใด บคคลทเชอวาตนเองมความสามารถสงจะมองสถานการณรอบตววาเปนโอกาส และจะมภาพนกของความส าเรจเปนสงน าทางใหบคคลกระท าพฤตกรรม สวนคนทตดสนวาตนเองดอยความสามารถจะมองสถานการณทไม

มแนวโนมทจะไมกระท า มแนวโนมทจะกระท าแนนอน

มแนวโนมทจะไมกระท าแนนอน

มแนวโนมทจะกระท า


แนนอนคงทวาเปนความเสยง และมแนวโนมจะมองเหนภาพของความลมเหลวในอนาคต การคดในทางลบของบคคลทมความรสกวาตนดอยความสามารถจะท าลายแรงจงใจในตนเองและเปนอปสรรคในการท างาน บคคลใดทยงลงเลสงสยในความสามารถของตนเองจะเปนอปสรรคขดขวางไมใหตนเองประสบกบความส าเรจ กระบวนการจงใจ (Motivation Process) การรบรความสามารถของตนเองเปนแรงผลกดนใหบคคลเกดแรงจงใจในการกระท ากบตนเอง บคคลจะเกดแรงจงใจและแสดงพฤตกรรมหรอการกระท าตามเปาหมายทตนไดก าหนดไวจากความเชอวาสงใดบางทตนเองสามารถท าไดและคาดหวงผลทจะไดรบจากการกระท านนๆ การตงเปาหมายจะท าใหบคคลเกดแรงจงใจ และวางแผนก ากบคมการกระท าของตนเพอใหบรรลเปาหมายทตงไว สงทบคคลคาดหวงไวลวงหนาจะมบทบาทเปนสงจงใจใหเกดการกระท าพฤตกรรมซงถกควบคมดวยกระบวนการก ากบของตนเอง แรงจงใจของบคคลเกดมาจากความคดและความเชอในความสามารถของตนเอง บคคลทรบรความสามารถของตนเองและตงเปาหมายไวสงจะเกดแรงจงใจใหผลกดนกระท าพฤตกรรม และจะมผลการปฏบตงานไดดกวาบคคลทมความสงสยและไมแนใจในความสามารถของตนเอง กระบวนการดานความรสก (Affective Process) การรบรความสามารถของตนเองสงผลกระทบตออารมณความรสกผานการควบคมกระบวนการคด และกระบวนการจงใจ การรบรหรอความเชอในความสามารถของตนเองมอทธพลตอความสนใจหรอการไมใหความสนใจ รวมทงการตความหรอใหความหมายกบเหตการณตางๆทเกดขนในชวต และสงผลกระทบตอการเกดหรอเปลยนแปลงอารมณความรสกได กระบวนการเลอก (Selection Process) บคคลมแนวโนมจะหลกเลยงกจกรรมและสภาพการณทตนเองเชอวามความยากเกนความสามารถของตนเอง บคคลจะเลอกและกระท าพฤตกรรมทตนมความมนใจวาอยภายในขอบขายความสามารถทตนจะด าเนนการและควบคมได บคคลทรบรความสามารถของตนเองระดบสงจะเลอกกระท ากจกรรมทมความยากและทาทายความสามารถของตนเองนน นอกจากจะสงเสรมสภาพแวดลอมท เ ออตอการสรางการรบรความสามารถของตนเองแลว ยงสามารถจดการหรอควบคมมใหปจจยแทรกซอนตางๆ มาเปนอปสรรคหรอเปนตวขดขวางดวย ซงหากควบคมไดกจะชวยใหบคคลสามารถแสดงพฤตกรรมตามการรบรความสามารถของตนเองไดอยางเตม วธการสงเสรมการรบรความสามารถของตนเอง ตามแนวคดและหลกการของทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญากระท าไดโดยประสบการณตรงทกระท าส า เรจดวยตนเอง โดยเปดโอกาสใหผเรยนไดสมผสกบประสบการณหรอขอมลในระดบทเหมาะสมกบความสามารถของตนเอง ประสบการณทไดเหนตวแบบ ดวยการน าเสนอตวอยางทมความคลายคลงกบผเรยนเพอใหเกดความรสกวาเขาเองกนาจะสามารถกระท าพฤตกรรมเชนเดยวกนได การใชค าพดชกจง ชมเชย และการใหขอมลปอนกลบ และการสรางสงเราทางกายภาพและทางจตใจ เพอกระตนใหเกดความเชอมน โดยจดบรรยากาศการเรยนรทผอนคลาย ลดความวตกกงวล ยงไปกวานนในเรองการรบรความสามารถของตนเองและความคาดหวงผลทจะเกดขน มความสมพนธเชอมโยงหรออธบายไดตามแนวคดของการมความเชอแบบอตลขต และการมความเชอแบบปรลขต (Internal – External locus of control) (รญจวน ค าวชรพทกษ 2536) คอ ผท


รบรความสามารถของตนเอง มแนวโนมทจะรบรวาความส าเรจเกดขนจากการควบคมหรอการกระท าของตน เปนบคคลทมความเชอในอ านาจควบคมจากภายในตน บคคลดงกลาวจดเปนพวกอตลขต (Internals) ทมความเชอวาเหตการณตางๆทบงเกดขนในชวตเปนผลมาจากการกระท าของตนเอง บคคลอตลขต ถาสอบตกกจะต าหนตนเอง ส าหรบบคคลปลลขตจะต าหนสงอนทอยรอบตว เชนอางวาโชคไมดเปนคนทมความวตกกงวลและเกบกดมากกวา ดงนน ความเชอในอตลขต – ปรลขตเปนปจจยทส าคญในการก าหนดคณคาของการใหแรงเสรมทมตอประสบการณตางๆของบคคล กลาวคอส าหรบบคคลทมความเชอหรอรบรวา ผลของการกระท าทเกดขนนนเกดจากกระท าทเปนความสามารถของตนเอง เขาจะเชอมนวาตวเขาเองมความสามารถทจะควบคมผลการกระท านนๆได ท าใหมองเหนถงความสมพนธระหวางความมานะพยายามของเขากบผลของการกระท าทเกดขน จงยอมทจะมความกระตอรอรน มความคดรเรมทจะเสาะแสวงหาวธการเพอใหไดมาซงผลตอบแทนของการกระท าทนาพงปรารถนากวา ตลอดทงมความมานะพยายามอยางตอเนองในการกระท าเพอใหบรรลเปาประสงคของตนโดยไมยอมแพหรอยอทอตออปสรรคตางๆทมาขดขวาง แตในทางกลบกน ส าหรบบคคลทมความเชอในปรลขต ซงคดวาตวเขาเองปราศจากความสามารถทจะควบคมรางวลหรอการลงโทษอนเปนผลตอบแทนจากการกระท า และรางวลหรอการลงโทษทเขาจะไดรบนนขนอยกบความบงเอญ โชคชะตา หรออทธพลของบคคลอน อนเปนอ านาจภายนอกทเขาไมสามารถจะควบคมได ยอมจะมองไมเหนถงความสมพนธระหวางการกระท าของเขากบผลของการกระท าท เกดขน บคคลดงกลาวจงมแนวโนมทจะมบคลกภาพ เฉอยชา ขาดความกระตอรอรน ขาดซงความมานะพยายามในการเปลยนแปลงเพอเสาะแสวงหาแนวทางปฏบตทจะน ามาซงสงทนาพงประสงคกวา นนคอ เพอการไดมาซงรางวลและเพอการหลบเลยงจากการลงโทษจงเปนไปไดวาคณคาของการเสรมแรงของรางวลหรอการลงโทษทมตอบคคลประเภทนยอมจะลดนอยลง เนองจากดอยประสทธภาพในการเพมหรอลดปฏกรยาตอบสนองของบคคลประเภทปรลขตนนเอง ในสถานการณของการจดการเรยนการสอนครเปนบคคลส าหรบผเรยน หนาททส าคญของครกคอ ชวยใหผเรยนมการรบรความสามารถของตนเอง ครควรระลกเสมอวาการรบรความสามารถของตนเองของผเรยนเกดจากปฏสมพนธของบคคลแตละคนกบบคคลทส าคญทผเรยนจะมปฏสมพนธดวย ครมเวลาอยกบนกเรยนวนละ 6 – 8 ชวโมง ฉะนน ครจงเปนบคคลส าคญในการเสรมสรางการรบรความสามารถในตนเองใหแกนกเรยนได มงานวจยทงของตางประเทศและในประเทศไทยยนยนวา ความคาดหวงของคร และปฏสมพนธระหวางครกบนกเรยนในชนเรยน สามารถท าใหนกเรยนเกดการรบรความสามารถของตนเองได ความคาดหวงของครมอทธพลตอการสรางการรบรความสามารถของตนเองของผเรยนทมผลกระทบตอสมฤทธทางการเรยนของผเรยน ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนไมไดขนอยกบความสามารถของนกเรยนแตอยางเดยว ความคาดหวงของครและพฤตกรรมของครทแสดงตอนกเรยนแตละคนจะมอทธพลตอผลสมฤทธของนกเรยนดวยเชนกนโรเซนทอลและจาคอบสน (Rosenthal and Jacobson) แหงมหาวทยาลยฮารวารด ไดเคยท าการวจยบทบาทของครและความคาดหวงของครทมตอนกเรยนแตละคน และผลสมฤทธของนกเรยน การวจยกระท าทโรงเรยนประถมแหงหนงในเมองซานฟรานซสโก ประเทศสหรฐอเมรกา โดยโรเซนทอลและคณะไดสมชอนกเรยนแลว


สงไปใหครผสอน และบอกครวาเดกทมรายชอสงมานเปนกลมทพฒนาชาแตพรอมทจะพฒนาทางดานสตปญญา ตอนปลายปการศกษาโรเซนทอลและจาคอบสนไดรบผลการสอบวดผลสมฤทธของนกเรยนตามรายชอทสงไปใหคร ปรากฏวานกเรยนดงกลาวท าคะแนนไดเพมขนสงมากเนองจากครมความคาดหวงวานกเรยนเหลานนจะท าคะแนนไดดจงเอาใจใสเปนพเศษ ท าใหความคาดหวงของครเปนปจจยส าคญทสงผลตอการการรบรความสามารถของตนเองและผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน นอกจากนนยงมนกจตวทยาศกษาสงเกตพฤตกรรมของคร พบวาความคาดหวงของครมอทธพลตอปฏกรยาของครทมตอนกเรยน คอครมกจะใชเวลากบนกเรยนทครเชอวามความสามารถหรอเกง เชน ในการตอบค าถามถานกเรยนคนนนตอบไมได ครกมกจะพยายามอธบายค าถามใหชดเจนขน ตรงกนขามกบเวลาทครถามนกเรยนทมผลการเรยนไมดและครไมมความคาดหวงวานกเรยนจะตอบได ครมกจะไมใหเวลานกเรยนผนนในการคดตอบค าถาม ยงไปกวานนในบางครงครยงใชค าพดถากถางเวลาทนกเรยนขอใหครอธบายค าถาม นอกจากนครจะใหค าชมเชยแกนกเรยนทเรยนเกงมากกวานกเรยนออน แมวาในบางกรณนกเรยนเกงและนกเรยนออนอาจจะตอบไดเทาๆกน ท าใหนกเรยนออนทไมไดรบค าชมจะรสกวาตนท าอะไรไมส าเรจในสายตาครและไมเกดการพฒนาการรบรความสามารถในดานทตนมอย ในสถานการณของการเรยนการสอนทแทจรง ครไมสามารถทจะหลกเลยงการสรางความคาดหวงตอนกเรยนแตละคนวาจะมผลสมฤทธทางการเรยนอยางไร เพราะครแตละคนจะทราบประวตการท างานของนกเรยนจากหลกฐานรายงานประจ าตวของนกเรยน ครมกจะทราบลวงหนาวานกเรยนคนไหนเรยนเกงคนไหนเรยนออน ครมกจะคาดหวงวานกเรยนทเคยสอบไดทหนงจะเรยนดและสอบไดทหนงอก และคนทสอบไดทสดทายคงจะไมประสบผลส าเรจในการเรยนอก ซงเปนสงทไมถกตอง ทถกแลวครควรจะเปนผสรางแรงบนดาลใจใหนกเรยนเหนคณคาและรบรถงความสามารถดานใดดานหนงของตนเอง ความคาดหวงของครจะชวยนกเรยนทใหตงเปาหมายของการเรยนรทเหมาะสมและทาทายกบความสามารถแตละดานทตนมสรางแรงบนดาลใจใหผเรยนเกดความพยายาม เชน การจดบทเรยนทมระดบความยากงายเหมาะสมกบระดบความสามารถของนกเรยน เมอนกเรยนทกระท าไดดกใหค าชมเชย และคอยๆตงเปาหมายใหสงขนเพมขนเรอยๆ เพอชวยใหนกเรยนมความภาคภมใจและรบรในความสามารถของตนเอง ปฏสมพนธระหวางบคคล หมายถงความสมพนธทางสงคมระหวางบคคล 2 คน หรอ 2 ฝายโดยตางฝายตางมอทธพลซงกนและกน ปฏสมพนธทส าคญทสดในชนเรยนกคอปฏสมพนธระหวางครและนกเรยน ซงสงผลตอการเรยนรและการรบรความสามารถของตนเอง ไดมผจดรปแบบปฏสมพนธระหวางครกบนกเรยนไวในหลายรปแบบ เชน ปฏสมพนธแบบมงเนนครเปนศนยกลางและแบบมงเนนนกเรยนเปนศนยกลาง ปฏสมพนธแบบประชาธปไตยแบบอตตาธปไตย และแบบปลอยปละละเลย ปฏสมพนธแบบครอบง า และแบบผสมผสาน ( integration) จากการจดรปแบบปฏสมพนธระหวางครและนกเรยนดงกลาวขางตนสามารถสรปรปแบบปฏสมพนธไดเปน 2 แบบ คอ ปฏสมพนธแบบมงเนนนกเรยนเปนศนยกลาง และปฏสมพนธแบบมงเนนครเปนศนยกลาง ลกษณะของปฏสมพนธแบบแรกคอ การทครปฏบตตอนกเรยนอยางเปนมตรใหความรกความอบอนและเปนกนเอง ไมใชการขมขบงคบหรอลงโทษอยางรนแรงมการยอมรบความคดเหนของนกเรยน เปดโอกาส


ใหนกเรยนแสดงความสามารถตามความถนดและความสนใจ ครจะไมตามใจหรอเขมงวดกบนกเรยนมากเกนไป แตจะปฏบตตอนกเรยนอยางยตธรรมและมเหตผล ไมใชอารมณเปนเครองตดสน สวนปฏสมพนธแบบหลงมลกษณะตรงกนขามคอครจะยดตนเองเปนหลก ใชการขมขนกเรยนใหปฏบตตามโดยไมชแจงเหตผล เมอมความขดแยงเกดขนกใชอารมณหรอกฎเกณฑทตนพอใจตดสน ไมเปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงความคดเหนหรอเขามสวนรวมในกจกรรมตางๆ มการรายงานผลการวจยในเรองดงกลาววา เมอครสรางปฏสมพนธแบบมงเนนนกเรยนเปนศนยกลาง คอใหนกเรยนมสวนรวมในการวางแผนและเขารวมกจกรรมในชนเรยนยอมรบความแตกตางของนกเรยน ทงในดานความสามารถ ความสนใจ และทศนคตแลว นกเรยนจะมงเรยนเพอความรมากกวาคะแนน นกเรยนจะมความอบอน มความเปนกนเอง มความเชอมน เปนตวของตวเองและใหความรวมมอกบหมคณะเปนอยางด แตครทใชปฏสมพนธแบบมงเนนครเปนศนยกลาง นกเรยนจะมงเรยนเพอคะแนนเปนส าคญ ไมสนใจคนอน ไมรจกการท างานเปนทม นอกจากนน เมอทดลองใหนกเรยนเรยนเนอหาเดยวกน แตใชวธการสอนตางกน พบวา ครทใหความสนใจนกเรยนและสนบสนนใหเดกมบทบาทตางๆ และแกปญหาดวยตนเองท าใหนกเรยนมความวตกกงวลต า แกปญหาไดด มความมนคงทางอารมณ ปฏสมพนธระหวางครกบนกเรยน มความส าคญในการเสรมสรางระหวางครและนกเรยน มความส าคญในการเสรมสรางการเรยนรและการรบรความสามารถในตนเองของผเรยน ดงนน ในการจดการเรยนการสอนในชนเรยน ครควรจะใหความรก ความอบอน และสนบสนนใหนกเรยนไดใชความสามารถอยางเตมทตามความถนดและความสนใจของนกเรยนแตละคน เปดโอกาสใหนกเรยนทกคนมสวนในการรเรมวางแผนและด าเนนกจกรรมอยางกวางขวาง ในขณะเดยวกนกตองระมดระวงไมตามใจเดดขาดหรอเขมงวดกบนกเรยนจนเกนไป แตจะปฏบตตอนกเรยนทกคนดวยความยตธรรม มการยกยองชมเชยตามโอกาสอนควร ไมใชการขเขญ ทงความคาดหวงของครและปฏสมพนธระหวางครและนกเรยน เปนสงทน าไปปฏบตได และถาไดกระท าอยา งสม าเสมอจะกอใหเกดคณประโยชนอยางมากมายตอการเสรมสรางการรบรความสามารถของตนเองของนกเรยน เนองจากการรบรความสามารถของตนเอง มอทธพลตอความส าเรจในการเรยน ครจงควรสงเสรมใหผเรยนมการรบรความสามารถของตนเอง ดวยวธการตอไปน

1. ประสบการณตรงทกระท าส าเรจดวยตนเอง (Enactive Mastery Experience) ควรเปดโอกาสใหผเรยนไดสมผสกบประสบการณหรอขอมลในระดบทเหมาะสมกบความสามารถของตวเอง และกาวไปสระดบทพฒนาขน ยกตวอยางเชน การมอบหมายงานใหผเรยนอานบทความภาษาองกฤษในระดบทเขาพอแปลไดในระยะแรก จะชวยเสรมสรางความมนใจวาเขามความสามารถในภาษาองกฤษเหมอนกนแตถาหากผสอนมอบหมายหนงสอทยากเกนความสามารถ จะเปนการท าลายความมนใจของผเรยนตงแตเรมแรกได

2. ประสบการณทไดเหนตวแบบ (Vicarious Experience) เปนการเปรยบเทยบการกระท าของตนเองกบผอน หากการกระท าของทงสองฝายเหมอนกน บคคลกมแนวโนมวาจะตดสนความสามารถของตนเองเหมอนกบตวแบบ ตวแบบทดทสด คอ ตวแบบทคลายคลงหรอมความสามารถเหนอกวาผสงเกตเลกนอย หากตวแบบมความสามารถสงหรอต ากวาผสงเกตมากจะใหขอมลในเรองความสามารถตอผสงเกตนอยมาก


เปนทนาสงเกตวาการเรยนรโดยสงเกตจากผอน ดวยการน าเสนอตวอยางทมความคลายคลงกบผเรยน เชน อาย เพศ ระดบการศกษา ผเรยนหรอผสงเกตกจะเกดความรสกวาเขาเองกนาจะสามารถกระท าพฤตกรรมเชนเดยวกนได โดยแนวคดนเหมาะสมในการน าไปใชตงเป าหมายดวยความคดทวา “เขาท าได เรากตองท าไดเชนกน”

3. การใชค าพดชกจง (Verbal Persuasion) เนองจากบคคลรสกวาตนเองอาจมความสามารถไมเพยงพอทจะด าเนนพฤตกรรมสเปาหมาย ดงนนการตดสนใจสวนหนงจงขนอยกบความเหนของผอน แมวาคนสวนใหญจะไมคอยเชอสงทไดรบการบอกเลา แตกมหลายโอกาสทบคคลคลอยตามค าชวนใหทดลองในสงทเคยหลกเลยง หรอท าในสงทตนเองพรอมจะเลก เพยงเพอจะไดประหลาดใจทตนสามารถท าได อยางไรกดการพดชกจงเพอใหเกดความเชอในความสามารถ ควรใชอยางคอยเปนคอยไปตามล าดบขน เพอใหบคคลพฒนาตนเองตอไปเรอยๆ จนประสบความส าเรจ อนงการใชค าพดเพอกระตนใหเกดความเชอมน การชกจง ชมเชย หรอการใหขอมลยอนกลบ ตองมาจากบคคลทผเรยนใหความเชอถอและตองแสดงออกดวยความจรงใจจงจะสงผลตอการรบรความสามารถของผเรยนได

4. สงเราทางกายภาพและทางจตใจ (Physiological and Affective States) การพจารณาขอมลทางกายและจตใจจ าเปนตองประเมนทมาของสงเรา ระดบการตนตวจากสภาพแวดลอม และประสบการณเดมวามอทธพลตอบคคลนนอยางไร ปกตบคคลจะแสดงพฤตกรรมตางๆภายใตสถานการณทมสงเราหลากหลาย จงเกดความไมแนใจวาสงเราตวไหนมอทธพลตอการกระท านนมากทสด ซ งแนวคดทางดานการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา น าเสนอวา บคคลจะมการรบรความสามารถของตนเองแตกตางกน เนองจากประสบการณเดม ระดบการตอบสนองสงเรา เหตผลในการตอบสนอง และอารมณของผสงเกต ดงนนกระบวนการใชสงเรากระตนใหเกดความเชอมน ครตองมการประเมนถงสงเราทกระตนใหเกดอารมณทางบวกแกผเรยน มการจดบรรยากาศการเรยนรทผอนคลาย ลดความวตกกงวล ซงจะท าใหผเรยนเกดความรสกอยากเรยนรเพมขน อยางไรกตาม นอกจากการรบรความสามารถของตนเองจะมความสมพนธสอดคลองกบการกระท าของบคคลนนแลว ยงมปจจยบางประการทสงผลกระทบขดขวางตอความสมพนธดงกลาว (Bandura 1999) ในกรณดงตอไปน - ขาดสงจงใจหรอถกสถานการณภายนอกบงคบใหกระท า โดยบคคลทมการรบรความสามารถของตนเองสงอาจจะไมกระท าพฤตกรรมหากวาขาดสงจงใจหรอปจจยทไมเอออ านวยใหกระท าหรอบคคลไมเตมใจทจะกระท าพฤตกรรมนน - การตดสนผลกรรมทผดพลาดท าใหบคคลรสกวาไมคมคาทตนจะกระท าพฤตกรรมนน - การประเมนความสามารถของตนเองทไมทนเหตการณ กลาวคอ ประสบการณท าใหบคคลเกดการเปลยนแปลงอยเสมอ ถาหากบคคลไมไดประเมนตนเองตลอดเวลา จะท าใหบคคลตดสนเกยวกบความสามารถของตนเองผดพลาดไปมผลท าใหบคคลไมกระท าพฤตกรรม - บคคลทรบรความสามารถของตนเองในพฤตกรรมทเปนสภาพการณโดยภาพรวมสงอาจจะไมกระท าพฤตกรรมทเปนทกษะยอยๆของสถานการณนนเพราะเหนวาไมส าคญ - การประเมนความส าคญของทกษะยอยๆทจ าเปนตองใชในการกระท าพฤตกรรม โดยคดวาบคคลขาดทกษะหรอมทกษะในดานตางๆ ไมเพยงพอ บคคลจงไมกระท าพฤตกรรมนน


- เปาหมายของการกระท ามลกษณะคลมเครอ ไมชดเจน และเปาหมายนนไมสามารถปฏบตได - การรจกตนเองทไมถกตอง ซงอาจเปนผลมาจากการกระท าทมลกษณะคลมเครอไมชดเจน หรออาจถกบงคบใหกระท า หรอไดขอมลภายนอกมาอยางไมถกตอง ในการประยกตทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา มาใชกบการรบรความสามารถของตวเองกบการส าเรจของการเรยนอยบนหลกการทวา เมอบคคลรบรความสามารถของตนเอง และมความคาดหวงในผลทเกดขนสง จะมแนวโนมการแสดงพฤตกรรมสง อยางไรกตาม มขอสงเกตเพมเตมจากผลงานวจยเกยวกบคณลกษณะทพงประสงคของผสอนทผเรยนอยากได คอ ผเรยนอยากไดผสอนทใหความสนใจผเรยน มการทกทาย แสดงทาทมความสขเมออยกบผเรยน รวมทงเปนตวอยางทดใหกบผเรยน รจกผเรยนทกคน ตงความคาดหวงทเหมาะสมกบผเรยนแตละคน ใหการเสรมแรงผเรยน มการหยบยกผลงานของผเรยนออกมาแสดงใหเปนทปรากฏและใชกลยทธการสอนทหลากหลาย ไมใชยนนงเอาแตพดหรอเอาแตฟงแจกแต sheet หรอมอบแตการบานเทานน ผเรยนตองการผสอนทสอนทงความร กระตนทงความคดและฝกฝนทกษะใหแกผเรยนอยางทวถงมการสงเสรมผเรยนใหมสวนรวมในชนเรยนและเปดโอกาสใหผเรยนไดรบรถงความสามารถของตวเอง ซงจะน าไปสการประสบความส าเรจในการเรยนไดในทสด


รญจวน ค าวชรพทกษ. (2538). ความเชอและเจตคตกบพฤตกรรมมนษย ในเอกสารการสอนชดวชาพฤตกรรมมนษย สาขาวชาศลปะศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช .

อธศ สวรรณด และคณะ (2559). กรณศกษารางวลเชดชเกยรตดวงประทปแหงเกษมดานการจดการเรยนการสอน. ไดรบทนสนบสนนการวจยมหาวทยาลยเกษมบณฑต ประจ าปการศกษา 2559.

Bandura, Albert. (1999). Self Efficacy in Changing Societies. 2nd edition New York: Cambridge Unity Press.

……………………………………………………………………


การปรบพฤตกรรม (Behavior Modification) ผองพรรณ เกดพทกษ

บทคดยอ

การปรบพฤตกรรม เปนวธการศกษาการปรบเปลยน สรางสรรคพฤตกรรมทเปนผลจากการวางเงอนไข ในระยะแรกเรมนน การปรบพฤตกรรมพฒนาจากหลกการเรยนรซงเปนผลจากการวจยพฤตกรรมของสตวโดยมงศกษาความสมพนธระหวางสงทเปนเหตและผล ตอมาจงไดศกษาพฤตกรรมของมนษย และไดน ามาประยกตใชในการปรบพฤตกรรมของผเรยนในชนเรยน รวมทงบรบทตางๆ ทเกยวของกบการศกษาและจตวทยา บทความนไดน าเสนอ ความหมายของการปรบพฤตกรรม แนวคดเกยวกบการปรบพฤตกรรม ความเปนมาของการปรบพฤตกรรม ความส าคญของการปรบพฤตกรรมตอสงคมไทย และประโยชนของการปรบพฤตกรรม

ค าส าคญ: การปรบพฤตกรรม

Abstract

Behavior modification is a method of arranging conditions and assessing their influence in changing and creating behavior. Developed from principles of learning defined in research with animals, it attempts to designate major aspects of cause and effect in interactions. Although unarticulated behavior modification plans are used in classroom every day, articulated procedures are relatively new in education.

This article presents the definition, concepts, and a critical review of behavior modification. The significance of behavior modification for Thai society and also the usefulness of behavior modification.

Keywords: Behavior Modification

ศาสตราจารย ดร., อาจารยประจ าหลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาจตวทยา มหาวทยาลยเกษมบณฑต


การปรบพฤตกรรมเกยวของกบพฤตกรรมของแตละบคคล ไมวาจะอยในสถานการณอยางไร หรออายมากนอยเพยงใด การปรบพฤตกรรมเปนวธการหนงทจะชวยใหบคคลหลดพนจากปญหา เรยนรวธการแกปญหา การควบคมตนเอง การประเมนความกาวหนาของพฤตกรรมของตนเอง และสามารถชวยเหลอตนเองไดในทสด

สาระส าคญของบทความ “การปรบพฤตกรรม” น ประกอบดวย ความหมาย แนวคด ความเปนมาของการปรบพฤตกรรม ความส าคญของการปรบพฤตกรรมตอสงคมไทย และประโยชนของการปรบพฤตกรรม

1. ความหมายของการปรบพฤตกรรม

การปรบพฤตกรรม (Bruck, 1968; อางถงใน Fargo, Behrns, and Nolen, 1970; Craighead, Kazdin, and Mahoney, 1976) หมายถง

1.1 การประยกตความรทางวทยาศาสตร โดยเฉพาะความรทางจตวทยาเชงวทยาศาสตรมาใชในการสรางสรรคใหเกดพฤตกรรมทพงประสงค

1.2 กลวธในการใชวธพฤตกรรมนยมในการศกษาพฤตกรรมของมนษย โดยความหมายของพฤตกรรมในทนจะครอบคลมการกระท า การแสดงออกตางๆ การคด การจ า การรบร การสมผส ความรสก และอารมณ โดยจะครอบคลมทงพฤตกรรมภายนอก และพฤตกรรมภายใน ส าหรบวธพฤตกรรมนยมนน มงศกษาพฤตกรรมภายนอก ซงเปนพฤตกรรมทสามารถสงเกตได สวนการศกษาพฤตกรรมภายในนนสามารถศกษาไดโดยการสนนษฐานจากพฤตกรรมภายนอก

1.3 กลวธในการน าความรและหลกทางพฤตกรรมศาสตร และทางจตวทยา โดยเฉพาะอยางยงทางการเรยนรและการจงใจมาประยกตอยางมระบบ และอยางจรงจงในการสรางสรรคและเสรมสรางใหเกดพฤตกรรมทพงประสงค

1.4 กลวธเกยวกบการเปลยนแปลงในสงทสามารถวดหรอวจยได

1.5 การประยกตหลกพฤตกรรมเพอปรบพฤตกรรมของมนษยในสภาพการณตางๆ

2. แนวคดของการปรบพฤตกรรม

แนวคดของการปรบพฤตกรรม (Staats, 1969; องถงใน Fargo, Behrns, and Nolen, 1970) มดงตอไปน

2.1 พฤตกรรมปกต (Normal Behavior) และพฤตกรรมวปลาส (Abnormal Behavior) ตางพฒนามาจากหลกการเดยวกน

2.2 พฤตกรรมใดๆ กตามสามารถปรบหรอเปลยนไดตามหลกการเรยนร ซงหลกการเรยนรในทนจะหมายถง หลกการวางเงอนไขผลกรรมและหลกการวางเงอนไขแบบคลาสลค


3. ความเปนมาของการปรบพฤตกรรม

การปรบพฤตกรรมมความเปนมาเปนเวลานานเทยบเทากบประวตศาสตรของมนษยทงนเพราะวา ตลอดระยะเวลาของการด าเนนชวตของมนษย มนษยจะพยายามปรบเปลยนเลยนแบบ สรางสรรค หรอเสรมสรางพฤตกรรมตางๆ ทพงประสงคใหเกดขน แตกลวธในการจดระบบเพอใหเกดพฤตกรรมทพงประสงคนนไมปรากฏระบบทเดนชดและชดเจนตราบจนกระทงในตอนตนศตวรรษท 20 นกจตวทยาชาวอเมรกนชอ วตสน (Watson, 1878-1958) ไดน าความรทางวทยาศาสตร หลกการทางพฤตกรรมศาสตรและทางจตวทยามาประยกตอยางมระบบในการศกษาพฤตกรรม และไมเหนดวยกบการใชวธสงเกตภายใน (Introspection) ในการศกษาจต ทงนเพราะมความเหนวา จตหรอกระบวนการทางจตนนสงเกตเหนกนโดยทวไปไมได ผทเปนเจาของสภาพทางจตเทานนทสามารถจะรสกวา จตหรอกระบวนการทางจตของตนเปนอยางไร สวนกายหรอกระบวนการทางกายภาพนนสามารถสงเกตเหนได และสาเหตประการหนงทนกจตวทยาหนมาศกษาพฤตกรรมทเปนกระบวนการทางกายภาพแทนวญญาณซงเปนกระบวนการทางจตนน คอ พฤตกรรมทเปนกระบวนการทางกายภาพนน สามารถทดสอบไดวา “ถก” หรอ “ผด” ท าใหความรเกยวกบพฤตกรรมไดกาวหนามากยงขน สวนเรองราวตางๆทเกยวกบจตนนมกจะทดสอบไมไดวา “ถก” หรอ “ผด” แตกระนนกตาม นกจตวทยาหลายทานมความเชอวา จตหรอกระบวนการทางจตกคอ พฤตกรรมนนเอง ซงอาจจะบรรยายไดในรปพฤตกรรมและในป ค.ศ. 1913 วตสนไดประกาศใชลทธพฤตกรรมนยม (Behaviorism) และตามลทธพฤตกรรมนยมนจะใชการสงเกตเปนเครองมอพนฐานในการศกษาพฤตกรรม ซงวธการสงเกตพฤตกรรมนเรยกวา วธพฤตกรรมนยม (Behavioristic Method)

ในการศกษากลวธในการน าความรทางวทยาศาสตร หลกการทางพฤตกรรมศาสตรและทางจตวทยามาประยกตอยางมระบบและอยางจรงจงในการสรางสรรค และเสรมสรางใหเกดพฤตกรรมทพงประสงคนน วตสนไดปฏบตงานของเขาเกยวกบเรองดงกลาว ทงทมหาวทยาลยแหงมลรฐชคาโค และมหาวทยาลยจอหน ฮอบคนส โดยในระยะแรกเรมนน เขาสนใจการศกษาพฤตกรรมของสตว และตอมาจงไดศกษาพฤตกรรมของมนษย ส าหรบเหตผลในการศกษาพฤตกรรมของสตวและมนษยนนกเพอประสงคจะเปรยบเทยบพฤตกรรมทงของมนษยและสตว พฤตกรรมระหวางมนษยดวยกน ตลอดทงความสลบซบซอนของพฤตกรรม และภายหลงนนเขาจงไดประกาศใชลทธพฤตกรรมนยมและวธพฤตกรรมนยมในการศกษาพฤตกรรมทงของมนษยและสตว (Alberto & Troutman, 1990)

ความสนใจเกยวกบการปรบพฤตกรรมตามลทธพฤตกรรมนยมและวธพฤตกรรมนยมไดเจรญกาวหนาและพฒนาวธการในการศกษาใหเหมาะสมยงขนตามล าดบ และในป ค.ศ. 1953 วตสนและนกจตวทยาชาวอเมรกน ซงเปนผรวมงานของวตสนคอ สกนเนอร (B.F. Skinner) ไดศกษาเกยวกบการปรบพฤตกรรมอยางมระบบ โดยใชหลกการวางเงอนไขผลกรรม (Operant Conditioning หรอ Instrumental Conditioning) และในปเดยวกนนนเอง วตสนไดแตงหนงสอเรองวทยาศาสตรและพฤตกรรมของมนษย (Science and Human Behavior) (Sulzer & Mayer, 1972)

ในชวงเวลาเดยวกนนน โวลเพ (Wolpe) ซงตอมาไดรวมงานกบลาซารส (Lazarus) ศกษาทางดานสรระ โดยน าหลกการวางเงอนไขตามทฤษฎการเรยนรของฮลล (Hull, 1964) มาประยกตเพอ


การศกษาดงกลาว ซงงานของเขาทงสองนนสวนมากจะเกยวกบการบ าบดรกษาความวปลาสทางพฤตกรรม ส าหรบวธพฤตกรรมบ าบดความวปลาสทางพฤตกรรม โดยเฉพาะการบ าบดอาการวตกกงวลนน โวลเพและลาซารสจะคอยๆ เสนอสงเราหรอสภาพการณทกอใหเกดความวตกกงวลควบคไปกบสงเราหรอสภาพการณทชวยใหเกดความรสกผอนคลาย เพอขจดความวตกกงวลใหหมดสนไป กระบวนการบ าบดดงกลาวนเรยกวา การยอนเงอนไข (Counter Conditioning) หรอการลดความไวอยางเปนระบบ (Systematic Desensitization) ซงวธพฤตกรรมบ าบดวธนไดน ามาปรบปรงและเปนหลกทส าคญในการปรบพฤตกรรม (Bruck, 1968; อางถงใน Fargo, Behrns, and Nolen, 1970) นอกจากน ไอเซงค (Eysenck) กไดประยกตหลกการวางเงอนไขแบบคลาสสค (Classical Conditioning) ของนกสรรวทยาชาวรสเซยชอพาฟลอฟ (Pavlov, 1849-1936) มาใชในการปรบพฤตกรรม และในป ค.ศ. 1960 และ 1964 เขาไดเขยนหนงสอเลมหนงทเนนใหเหนวา นกพฤตกรรมนยมสวนมากไมเหนดวยกบทฤษฎจตวเคราะห (Psychoanalytic Theory) ของฟรอยด (Sigmund Freud, 1856-1939) (Eysenck, 1960; อางถงใน Fargo, Behrns, and Nolen, 1970)

ดวยเหตน วธพฤตกรรมบ าบดในระยะนนจงเปนการประยกตหลกของการเรยนรมาใชในการบ าบดพฤตกรรมทไมพงประสงค และสรางสรรคพฤตกรรมทพงประสงค

นอกจากนกพฤตกรรมนยมผมนามดงกลาวขางตนแลว กมนกพฤตกรรมนยมอกจ านวนไมนอยทสนใจลทธพฤตกรรมและวธพฤตกรรมนยม ส าหรบนกพฤตกรรมนยมชาวอเมรกนอกทานหนงคอ แบนดรา (Bandura, 1969) ไดเขยนหนงสอเรองหลกการปรบพฤตกรรม (Principles of Behavior Modification) ซงนอกจากจะกลาวถง หลกการวางเงอนไขแบบคลาสสค และหลกการวางเงอนไขผลการรมแลว ยงไดกลาวถง กระบวนการรคด (Cognitive Processes) ในสวนทสมพนธกบการปรบพฤตกรรมอกดวย

ความสนใจเกยวกบการปรบพฤตกรรมไดเพมมากขนตามล าดบ โดยมผน าหลกพฤตกรรม (Behavior Principles) ไปประยกต เพอปรบพฤตกรรมของมนษยในสภาพการณตางๆ ตลอดทงไดมการจดพมพวารสารตางๆ เกยวกบพฤตกรรม วารสารฉบบแรกซงพมพจ าหนายในป ค.ศ. 1963 คอ การวจยและการบ าบดพฤตกรรม (Behavior Research and Therapy) ซงไอเซงคเปนบรรณาธการ ส าหรบวารสารฉบบท 2 คอ วารสารการวเคราะหพฤตกรรมประยกต (Journal of Applied Behavior Analysis) ไดเนนถงการประยกตวธการตางๆ ในการวางเงอนไขผลกรรม และเสนอผลการทดลองประยกตหลกพฤตกรรมในการแกปญหาพฤตกรรมของบคคลในสภาพการณตางๆ และพมพจ าหนายเมอ ค.ศ. 1968 สวนวารสารฉบบอนๆ ไดแก พฤตกรรมบ าบด (Behavior Therapy) วารสารเกยวกบการวเคราะหและการปรบพฤตกรรมของยโรป (European Journal of Behavior Analysis and Modification) เปนตน

4. ความส าคญของการปรบพฤตกรรมตอสงคมไทย

การปรบพฤตกรรมเกยวของกบพฤตกรรมของบคคลโดยตรง ไมวาจะอยในสถานการณอยางไร หรออายมากนอยเพยงใด การปรบพฤตกรรมจะชวยใหบคคลหลดพนจากปญหา เรยนร


วธการแกปญหา การควบคมตนเอง การประเมนความกาวหนาของพฤตกรรมของตนเอง และสามารถชวยเหลอตนเองไดในทสด (Mikulus, 1981; O’Leary and Dubey, 1979)

ส าหรบความส าคญของการปรบพฤตกรรมทมตอสงคมไทยนน ผเรยบเรยงไดประมวลความคดเหนจากการสมภาษณผทรงคณวฒทางจตวทยาชาวไทย (2560) และจากขอคดเหนของนกพฤตกรรมนยมชาวอเมรกนชอ มคลาส (Mikulus, 1981) ผลการประมวลความคดเหนเกยวกบความส าคญของการปรบพฤตกรรมทมตอสงคมไทยมดงตอไปน

4.1 เนองดวยประสทธภาพของการปรบพฤตกรรมนนเกยวของกบการฝกบคคลหลายระดบ ทงระดบครอบครว โรงเรยน องคการหรอหนวยงานตางๆ เชน ฝกบดามารดาใหแกปญหาของบตรธดาของตน ฝกครอาจารยใหสามารถแกปญหาตางๆ ในโรงเรยนตลอดทงสามารถฝกบคคลไดตามความจ าเปนหรอความตองการ อกทงบคคลทมความสามารถอาจจะชวยฝกบคคลในระดบทต ากวาไดดวยเหตน การปรบพฤตกรรมจงมประโยชนและมความส าคญอยางยงทจะชวยใหทรพยากรมนษยมคณคายงขน

4.2 วธการปรบพฤตกรรมเปนการใหขอมลแกประชากร เพอใหประชากรไดเตรยมพรอมและพรอมทจะแกปญหา มใชรอใหปญหาเกดขนกอนแลวจงจะหาวธการแกไข โปรแกรมทใหขอมลควรเปนโปรแกรมทจะใหประโยชนแกบคคลและใหสามารถประยกตใชในชวตประจ าวนได ส าหร บประเทศไทยนน การใหบรการทางจตวทยา ผใหบรการสวนใหญจะเปนจตแพทย นกจตวทยาคลนค และนกการศกษา สวนในชนบทนน จะพบวาผใหบรการทางจตวทยาคอพระ และหมอดเปนสวนใหญ ดวยเหตผลดงกลาวน หากสามารถจดใหมโครงการการปรบพฤตกรรมขนได กจะชวยใหการบรการทางจตวทยาเกดขนอยางตอเนองกนไปเรอยๆ และสามารถด าเนนการตางๆ ไดอยางมประสทธภาพ

4.3 เนองจากคนไทยสวนใหญนบถอพทธศาสนา ซงหลกของพทธศาสนาและวธการปรบพฤตกรรมมความสอดคลองกนดงน

ส าหรบวธการปรบพฤตกรรมตามหลกพฤตกรรมและการเรยนรการวางเงอนไขผลกรรมนน สกนเนอร (Skinner), 1930 & แคชดน (Kazdin), 1975; อางถงใน Craighead, Kazdin, and Mahoney, 1976) กลาวไววา มนษยเรยนรความสมพนธระหวางพฤตกรรมทตนเปนผกระท าหรอปฏบต และผลของการกระท าหรอการปฏบตนนๆ หรอผลกรรม และการเรยนรดงกลาวน แสดงใหเหนวาผเรยนสามารถทราบไดวา พฤตกรรมอะไรจะน าไปสผลกรรมอะไร หรอผลสบเนองของการกระท านนๆ เปนอยางไร คอผเรยนรเงอนไขผลของการกระท าหรอผลกรรมนนๆ

สวนพทธศาสนานน ทานพทธทาสภกข (2520) ไดทรงแสดงธรรมไววา เนอแทของพทธศาสนา หมายถง การกระท าเพอใหคนรอดพนจากภยหรออนตราย หรอจากสงอนไมพงปรารถนา ซงรวมเรยกวา ความทกข ความเดอดรอน และความทรมาน” และ”ศาสนา สามารถจ าแนกไดเปน 3 สวน สวนแรกคอ ปรยตศาสนา ไดแก ศาสนาในสวนปรยต ซงเปนหลกวชาตลอดทงค าสอนตางๆ สวนทสองคอ ปฏปตตศาสนา ไดแก ศาสนาในสวนปฏบต คอการกระท า ส าหรบปฏปตตศาสนานหมายถง ศล สมาธ ปญญา ซงไดแก การกระท าลงไปจรงๆ ทางกาย วาจา และใจ เพอใหเกดความบรสทธ สะอาด


สวางไสว แจมแจง และสงบ การกระท าเพอใหไดผลดงกลาวนเรยกวา ปฏบต และสวนทสามคอ ปฏเวธศาสนา ไดแก ศาสนาในสวนทเปนผลของการปฏบตหรอผลของการกระท า และศาสนาทง 3 สวนนจะเกยวเนองกน ทงนเพราะวา ปรยตคอ หลกวชา ปฏบต คอ การกระท า และปฏเวธ คอ ผลทไดรบจากการกระท า” และส าหรบพทธศาสนกชนนนจะมงหมายเฉพาะปฏปตตศาสนา วาเปนสวนส าคญของศาสนา ซงไดแก การกระท าเพอใหรอดพนจากความทกขและสงทเปนปญหา

นอกจากน ทานพทธทาสภกข (2520) ไดทรงแสดงธรรมในสวนทเกยวกบธรรมะทเปนตวพระพทธศาสนาทเรยกวา “มชฌมาปฏปทา” ซงพระพทธองคทรงระบไววา ประกอบดวยองคแปด หรอเรยกวา อรยมรรคมองค 8 ประการ ประการทหนงคอ สมมาทฏฐ แปลวา ความเขาใจอนถกตอง ประการทสองคอ สมมาสงกปโป แปลวา ความปรารถนาใฝฝนทถกตอง ประการทสามคอ สมมาวาจา คอ การพดอนถกตอง ประการทสคอ สมมากมมนโด คอ การประกอบการงานทถกตอง ประการทหา คอ สมมาอาชโว คอ การด ารงชวตหรอเลยงชวตทถกตอง ประการทหกคอ สมมาวายาโม คอ ความพากเพยรพยายามในวถทางทถกตอง ประการทเจด คอ สมมาสต คอ การมสต ร าลกควบคมตวเองไวในทางทถกตอง และประการทแปด คอ สมมาสมาธ คอ การด าเรงจตใหอยในลกษณะของสมาธทถกตอง รวมความแลวกคอ ความเขาใจถกตอง ท าใหเกดความปรารถนาใฝฝนทถกตอง เมอมความปรารถนาใฝฝนเปนไปอยางถกทางแลว การพดจากตาม การประกอบการงานกตาม การด ารงชวตเลยงชวตกตาม หรอความพากเพยรกตาม ยอมเปนไปถกตอง และเมอสตร าลกควบคมความถกตองนนไวไดเสมอไปแลว กไมตองสงสยในการทจะไมด าเนนไปอยางถกตอง ยงเมอมสมาธคอ ความปกใจ ด ารงใจแนวแน ตงมนในทางทถกตอง ผลทสดกจะประสบสงทตนปรารถนา คอ การแผดเผากเลสหรอตณหาใหสญสนไป ท าใหเกดภาวะคอ ความสะอาด สวาง สงบ ซงเปนความไมมทกขขนมาในใจ และส าหรบการจะท าใหเกดอรยมรรคมองคแปดนขนมาไดอยางไรนน จ าเปนจะตองเรมตนดวย การมสมมาทฏฐ คอ การมความเขาใจอนถกตองตรงตามทเปนจรง รวาอะไรเปนอะไร ไมหลงผดเปนชอบ และรวาควรท าอยางไร ควรปฏบตอยางไรตอสงนนๆ และผลจะเกดขนอยางไร และการทมสมมาทฏฐ รวาอะไรเปนอะไรถกตองตามความเปนจรงนเปนสงส าคญ หรอเปนหลกส าคญในพทธศาสนา เพราะสมมาทฏฐเปนเหตใหเกดการพดถก คดถก ทจะท าความรอดพนใหแกตนไดโดยสนเชง เพราะเปนการท าใหจตละวางสงทงปวง แลวนอมไปสมรรคขนอนๆ จนในทสดบรรลถงสมมาสมาธ คอการมสมาธทแนวแนในการทจะไมตองการสงใด ไมตองการเปนอะไร มจตใจสงบ และไมมความทกขขนมาในใจ

จากขอความตางๆ ดงกลาวขางตน จะเหนวา ทงวธการปรบพฤตกรรมและพทธศาสนานน จะเนนทการกระท าและผลของการกระท าหรอผลกรรม และจะเนนท กลวธในการน าความรและหลกทางพฤตกรรมศาสตรและทางจตวทยา โดยเฉพาะอยางยงทางการเรยนรและการจงใจมาประยกตอยางมระบบและอยางจรงจงในการสรางสรรคและเสรมสรางใหเกดพฤตกรรมทพงประสงค นอกจากน ทงวธการปรบพฤตกรรมและพทธศาสนา มล าดบขนตอนทสอดคลองกน เชนประการแรกมการก าหนดเปาหมาย ซงพฤตกรรมเปาหมายนหมายถง พฤตกรรมทตองการปรบหรอเปลยนใหเปนไปในทศทางทพงประสงคและส าหรบเปาหมายเบองตนของพทธศาสนาคอ มงหมายใหบคคลประพฤตด ประพฤตชอบและกระท าความด ประการทสองคอ มการก าหนดทศทางของการปรบหรอเปลยนพฤตกรรม เชน เพอลดความถของการเกดพฤตกรรมทไมพงประสงคหรอเพอเพมความถของพฤตกรรมทพงประสงค หรอ


เพอสรางพฤตกรรมใหม เปนตน และส าหรบการก าหนดทศทางในการปรบพฤตกรรมตามหลกพทธศาสนานน จะมงใหบคคลไดตระหนก ไดรแจงในขอดของการมพฤตกรรมทพงประสงค (เชน ขอดของการประพฤตปฏบตอยในศล ฯลฯ) และไดรแจงในขอเสยของพฤตกรรมทไมพงประสงค (เชน ขอเสยของการละเมดศล ฯลฯ) และมงเสรมสรางใหเกดพฤตกรรมทพงประสงคและลบพฤตกรรมทไมพงประสงค ประการทสามคอ มการรวบรวมขอมลพนฐาน หรอพฤตกรรมพนฐาน ซงคอ พฤตกรรมทเกดขนในสภาพปกตกอนจะน าวธการปรบพฤตกรรมหรอวธการทางพทธศาสนามาใช เพอปรบพฤตกรรมนนๆ ประการทสคอ มการเลอกเทคนควธในการปรบพฤตกรรมนนๆ วาควรจะเลอกเทคนควธใดจงจะบรรลพฤตกรรมเปาหมาย ประการทหาคอ มการทดลองเพอศกษาวา พฤตกรรมของอนทรยมการเปลยนแปลงอยางไร เปนไปตามวตถประสงคของการปรบพฤตกรรมเปาหมายหรอไม และประการสดทายคอ มการประเมนผลของการปรบพฤตกรรม และส าหรบผลของการกระท าทเปนผลของการปรบพฤตกรรมตามหลกพทธศาสนานน ผลของการกระท าจะตอบสนองในตวของมนเอง เชน ผลทบคคลไดรบจากพฤตกรรมการท าความดของตน จะท าใหบคคลนนสขใจ จะเปนแรงเสรมใหบคคลนนๆ พยายามกระท าความดในเรองอนๆ ตลอดทงจะเปนแรงกระตนหรอแรงเราหรอสงทเราใหบคคลนนมงแสดงพฤตกรรมทพงประสงคอนๆ ตอไป หรอผลของการชนะกเลส แสดงใหเหนวา บคคลนนสามารถเอาชนะอารมณ ความรสกทเปนศตรตอตนเอง ความวตกกงวลของตนเอง สามารถบงคบตนเอง ตลอดทงสามารถควบคมจตใจของตนเอง และในทสดบคคลนนกจะมจตใจผองใสและรแจงเหนจรงในหลกธรรมะ

จากวธการปรบพฤตกรรมและพทธศาสนาดงกลาวขางตนน จะเหนวามความสอดคลองกนและเหมาะสมส าหรบสงคมไทยอยางยง

5. ประโยชนของการปรบพฤตกรรม

การปรบพฤตกรรมสามารถน าไปใชไดในหลายสภาพการณ เชน ในโรงเรยน ครอบครว โรงพยาบาลประสาท โรงพยาบาลจตเวช โรงพยาบาลทางกาย จตวทยาคลนค การใหค าปรกษาชมชน สถานบ าบดรกษาการตดยาเสพตด สถานกกขงผตองโทษ ตลอดทงการพฒนาบคคลในแงการคนพบตวเองเพอพฒนาตนเอง เปนตน ทงนเพราะวา การปรบพฤตกรรมนอกจากจะชวยใหบคคลเขาใจปญหาหรอสถานการณทเกยวของกบปญหา เรยนรถงวธการทจะด าเนนการหรอจดการเกยวกบปญหา เพอปรบหรอเปลยนพฤตกรรมทเปนปญหา และสรางสรรคพฤตกรรมทพงประสงคใหเกดขนแลว ยงพบวา สงทเกดขนพรอมๆ กบการปรบพฤตกรรมคอ บคคลนนจะเกดความเขาใจตนเองมากขนและมความคดเหนเกยวกบตนเองดยงขน และหากวาในอนาคต บคคลนนจะตองไปเผชญปญหาอน ใดอกตอไปหรอประสงคจะสรางสรรคใหเกดพฤตกรรมทพงประสงค เขากจะพยายามปรบพฤตกรรมของเขาโดยตรงและบงเกดความพงพอใจในความสามารถของตนเองยงขน ตลอดทงมความคดเกยวกบตนเองดขน แตหากวาเขาไมสามารถปรบพฤตกรรมไดตามทเขาประสงค เขากจะเกดการเร ยนรทจะแสวงหาแหลงทจะชวยใหการปรบพฤตกรรมของเขานนบรรลผลส าเรจและมประสทธภาพ


สรป

การปรบพฤตกรรมเปนการประยกตหลกพฤตกรรม โดยใชเทคนคหรอวธการปรบพฤตกรรมวธการใดวธการหนง หรอหลายวธประสมประสานกนเพอปรบ เปลยน พฤตกรรมทไมพงประสงคใหเปนพฤตกรรมทพงประสงค ตลอดทงสรางสรรคและเสรมสรางใหเกดพฤตกรรมทพงประสงค


พทธทาสภกข. (2520). ศาสนาคออะไร. กรงเทพมหานคร : ส านกหนงสอธรรมบชา

Alberto, P.A. & Troutman, A.C. (1990). Applied Behavior analysis for teachers. Toronto: Merrill Publishing Company.

Bandura, A. (1969). Principles of behavior modification. New York: Holt, Rinehart and Winston, INC.

Craighead, W.E., Kagdin, A.E., and Mahoney, M.J. (1976). Behavior modification : Principles, issues, and applications. Boston: Houghton Mifflin Company.

Fargo, G.A., Behavior, C., and Nolen, P. (1970). Behavior modification in the classroom. California: Wadsworth Publishing Company, Inc.

Mikulus, W.L. (1981). “Behavior Modification.” Paper presented at the Behavior Modification Seminar. Bangkok: Sri Nakharinwirot University.

O’ Leary, S.G. & Dubey, D.R. (1979). “Applications of self-control procedures by children : A review.” Journal of Applied Behavior Analysis, 1979, 12, 449-465.

Sulzer, B. & Mayer, G.R. (1972). Behavior modification procedures for school personnel. Illinois: The Dryden Press, INC.

……………………………………………………………………


การพฒนารปแบบการใหการปรกษาครอบครวเพอเสรมสรางพลงรวมของครอบครวในเขตกรงเทพมหานคร The Development of Family Counseling Model for Enhancing Family Cohesion in Bangkok Metropolis กาญจนา ทองมล1 ผองพรรณ เกดพทกษ2 ประสาร มาลากล ณ อยธยา3

บทคดยอ

พลงรวมของครอบครว หมายถง ความผกพนทางอารมณของสมาชกครอบครวทมตอกนและกน (Olson, Sprenkie, and Russell,1979) พลงรวมของครอบครวทส าคญ ประกอบดวย 5 ดาน ไดแก ความรกความผกพน การสอสารทางบวก ความรบผดชอบ การใชเวลารวมกน และการมกลยทธในการแกปญหา กลาวโดยสรป พลงรวมของครอบครว จะเปนพนฐานทจะชวยใหครอบครวและสมาชกครอบครวมความเขมแขงยงขน ค าส าคญ: พลงรวมของครอบครว

Abstract Family cohesion is defined as “the emotional bonding that family members have toward one another” (Olson, Sprenkie, and Russell, 1979). The family cohesion consisted of five strength themes: affection, positive communication, responsibilities, togetherness, and coping strategies. In conclusion, the family cohesion had the advantage of being grounded in assisting family and family members to recognize their own strength. Key words: Family Cohesion 1ปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาจตวทยา มหาวทยาลยเกษมบณฑต 2ศาสตราจารย หลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาจตวทยา มหาวทยาลยเกษมบณฑต 3รองศาสตราจารย ผอ านวยการหลกสตร สาขาวชาจตวทยา ระดบบณฑตศกษา มหาวทยาลยเกษมบณฑต


บทน า ความหมายของครอบครว พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525 ระบความหมายของค าวาครอบครว วาหมายถง ผรวมครวเรอน คอ สาม ภรรยาและบตร สวนพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ระบความหมายของครอบครววาหมายถง สถาบนพนฐานของสงคมทประกอบดวยสาม ภรรยา และหมายความรวมถงลกดวย วราภรณ ตระกลสฤษด (2545) ไดใหความหมายของ ครอบครววา หมายถง การอยรวมกนของบคคลทเปนสมาชกซงมสมพนธกน ความผกพนกน สมาชกทมความสมพนธกนจะมบทบาทและหนาทแตกตางกน ภทรา สงา (2547: 9) กลาววา ครอบครวเปนสถาบนในการผลตและอบรมสมาชกใหมใหกบสงคมครอบครวเปนทหลอหลอมใหเกดการเรยนร รจกรก รจกความผกพน ความอบอนเอออาทร การแบงปน และการใหตงแตแรกรจนเตบใหญสวยเรยนร ครอบครวเปนแหลงเรยนรในการด ารงชวต การประกอบอาชพ การเปนคนดในกรอบจารตประเพณและเปนศนยรวมในการถายทอดทางสงคมและวฒนธรรม รวมถงการเตรยมความพรอมใหสมาชกสามารถออกสงคม และด าเนนบทบาทไดสมบรณโดยมคราอบครวและเครอญาตเปนเครอขายสงคมในการสนบสนน ดแลใหค าปรกษาถายทอดประสบการณและภมปญญาตลอดจนรวมในปญหาและหาทางออก ส านกงานกจการสตรและสถาบนครอบครว กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย (2547: 3) ระบความหมายของครอบครววาหมายถง กลมบคคลทมความผกพนและใชชวตรวมกน ท าหนาทเปนสถาบนหลก เปนแกนกลางของสงคมทเปนรากฐานส าคญยงตอการด ารงชวต ครอบครวมหลากหลายรปแบบและหลายลกษณะ นอกเหนอจากครอบครวทครบถวนทงบดา มารดาและบตร พรรณทพย ศรวรรณบศย (2550: 4) ใหความหมายวา ครอบครวในความหมายทางสงคมวทยาหมายถงรปแบบของการทบคคล 2 คน หรอกลมบคคลสรางแบบหรอโครงสรางของการอยรวมกน ในความหมายของนกจตวทยา ใหความหมายวา ครอบครวคอสถาบนทางสงคมแหงแรกทมนษยสรางขนมาจากความสมพนธทมตอกน เพอเปนตวแทนของสถาบนสงคมภายนอกทจะปลกฝงความเชอ คานยม และทศนคตกบสมาชกรนใหมของสงคมทมชวตอบตขนในครอบครว ผองพรรณ เกดพทกษ (2554: 5) ไดใหความหมายของค าวา ครอบครวหมายถง “กลมบคคลทมความผกพนกนทางอารมณและจตใจ มการด าเนนชวตรวมกน มการพงพงกนทางเศรษฐกจและมความสมพนธกนทางกฎหมายหรอทางสายโลหต ครอบครวบางครอบครวอาจมลกษณะบางประการทเปนขอยกเวน และความส าคญของครอบครวมดงน 1) ครอบครวเปนสถาบนพนฐานแรกทสดของมนษย เปนสถาบนทเกาแกทสดในโลก ท าหนาทในการหลอหลอมความเปนมนษยของสมาชกครอบครว ครอบครวประกอบดวยวถชวตของสมาชกในครอบครว วถชวตนรวมทงดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง การศกษา ศลปวฒนธรรม และจรยธรรม ซงมผลตอคณภาพของสงคม 2) ครอบครว ชมชน สงคม และส งแวดลอม มผลกระทบตอกนและกน ตางมกระบวนการววฒนาการและการเปลยนแปลงโดยไมมการหยดนง ซงจะมผลตอพฤตกรรมของบคคล


3) ปญหาสงคมหลายประการจะปองกนไดโดยสถาบนครอบ สถาบนครอบครวทรวมตวกนได จะเปนพลงกลม/ชมชนทสามารถพฒนา ปองกน และแกไขปญหาของตนเองได 4) การอบรมเลยงดจากครอบครวและการใหการศกษาในครอบครว มอทธพลตอระดบ คณภาพ คานยม เจตคต และพฤตกรรมของเดกและเยาวชน อกทงวถชวตของสมาชกในครอบครวตางมอทธพลตอกนและกน สรปไดวา ครอบครวหมายถง กลมบคคลทมความรกความผกพนและใชชวตรวมกน มการด าเนนชวตรวมกน มการพงพงกนทางเศรษฐกจ ปลกฝงคานยม และทศนคตกบสมาชกครอบครว และมความสมพนธกนทางกฎหมายหรอสายโลหต ความหมายของพลงรวมครอบครว เนองดวยครอบครวเปนสถาบนทางสงคมแหงแรกทมนษยสรางขนจากความสมพนธทมตอกน ทกชวตในครอบครวตางปรารถนาชวตครอบครวทมความรกความผกพนและความสข สมาชกครอบครวแสดงออกถงความรก ความอบอนและความผกพนตอกนและกนไดแก การเอาใจใสดแลและเอออาทรกน รจกรกและเขาใจกน เคารพกนและกน มความรบผดชอบตอกน ใหความใกลชดสนทสนมกน ใชเวลาดวยกนอยางมคณคาและคณภาพ รบผดชอบตอหนาทในครอบครว ชวยเหลอกนและกน มปฏสมพนธทดตอกน มความอดทน มวนยและสามารถปรบตวตามภาวะทเปลยนแปลงของบคคลในครอบครว คณลกษณะดงกลาวนเปนพลงรวมทส าคญของครอบครว (ผองพรรณ เกดพทกษ, 2554) พลงรวมของครอบครว (Family cohesion) เปนความสมพนธในครอบครว ทประกอบดวย ความรกและความอบอน การเอาใจใสดแลและเอออาทร การเคารพกนและกน การมความรบผดชอบการมความไววางใจกนและกน การใหก าลงใจกนและกน การใหอภยกนและกน การรจกสอสารในครอบครว การใชเวลาดวยกนอยางมคณคาและมคณภาพ รวมถงความเปนอนหนงอนเดยวกนของสมาชกครอบครว พลงรวมของครอบครวจะมากนอยเพยงใดนนจะขนกบเหตผลอารมณ ความคาดหวง และความตองการในการท าหนาทของสมาชกครอบครว ศรกล อศรานรกษ, 2542; นตยา คชภกด, 2545 และผองพรรณ เกดพทกษ. (2554) ระบวา พลงรวมของครอบครว เปนความเขมแขงของครอบครวทเกยวของกบ 1) ความผกพน ใกลชด สนทสนมระหวางสมาชกครอบครว 2) ความยดหยน สามารถปรบเปลยนตนเองใหเขากบบรบทแวดลอมทมการเปลยนแปลงตลอดเวลาและ 3) การสอสารระหวางสมาชกครอบครวเพอจะชวยใหครอบครวมความรสกใกลชดสนทสนม และประสบความส าเรจในการแกปญหา Olson et al. (1970: 5) ไดใหความหมาย พลงรวมของครอบครว วาหมายถงความสมบรณของครอบครว ทประกอบดวย 3 มตไดแก 1) การยดเหนยวระหวางกน(Cohesion)เปนการอยรวมกนหรอความใกลชดกนระหวางสมาชกครอบครว 2) ความยดหยนเปนความสามารถในการปรบเปลยนใหเขากบสภาพแวดลอม 3) การสอสารเปนการแสดงออกท าใหครอบครวรสกใกลชดกนและการประสบความส าเรจในการแกปญหา และในป 1979 Olson et al. (1979: 5) ไดใหความหมาย พลงรวมของครอบครว ไววาเปนความสามคค ปรองดอง ของครอบครว พลงรวมของครอบครว เปนความผกพนทางอารมณระหวางสมาชกในครอบครวและใกลชด ผกพนของสมาชกครอบครวทเกยวของกนทงทางกายและจตใจทงในสภาวะทมก าลงใจหรอทอถอย


Peterson (1999: 1) ไดใหความหมาย พลงรวมของครอบครว ไววาเปนความเขมแขงของครอบครวโดยระบวาบทบาทหนาททชดเจนของสมาชกครอบครวนนเปนสงส าคญ ซงบทบาทททชดเจนในครอบครวจะท าใหครอบครวสามารถเผชญปญหาในครอบครวไดดและครอบครวพบกบความส าเรจได Marsh (2003) ไดใหความหมาย พลงรวมของครอบครว ไววาเปนความเขมแขงของครอบครว ทเกยวของกบสมพนธภาพทมคณภาพของครอบครวและพฤตกรรมอนพงประสงคของสมาชกครอบครว ศรกล อศรานรกษ (2542) ไดใหความหมาย พลงรวมของครอบครว ไววาเปนความรกและความอบอน การเอาใจใสดแลและเอออาทร การเคารพกนและกน การมความรบผดชอบ การมความไววางใจกนและกน การใหก าลงใจกนและกน การใหอภยกนและกน การรจกสอสารในครอบครว การใชเวลาดวยกนอยางมคณคาและมคณภาพ การปรบตวตามภาวะทเปลยนแปลงของบคคลในครอบครว การรจกภาระหนาทในครอบครว ชวยเหลอกนและกนและมความใกลชดทางสมผส นตยา คชภกด (2545) ไดใหความหมาย พลงรวมของครอบครว ไววาเปนความสมพนธภาพในครอบครวทสมาชกครอบครวมความผกพน เคารพรก เอออาทรตอกน มการท ากจกรรมในบรรยากาศทสงบสข มการปรกษาหารอและตดสนใจรวมกน สอดคลองกบเลก สมบต (2549) ทกลาววา พลงรวมของครอบครว เปนความสมพนธในครอบครว ทบงบอกถง ความรก ความเขาใจ ความผกพน อารมณและความรสกตางๆ ทสมาชกครอบคร วมตอกน กอใหเกดการเกอกลและชวยเหลอกนระหวางสมาชกครอบครวหรออาจกลาวไดวาเปนการรวมทกขรวมสข รวมทงฉฐวณ สทธศรอรรถ (2559: 4) ไดใหความหมายพลงรวมของครอบครวไววา เปนความหวงใยความใกลชดระหวางสมาชกครอบครว การมความรสกยดเหนยว แนบแนนทางอารมณระหวางกน การใหความสนใจ การเหนคณคา และการสนบสนนซงกนและกน กลาวโดยสรป พลงรวมของครอบครว หมายถงความสมพนธทสมาชกครอบครวแสดงออกถงความรกความผกพน ความรบผดชอบตามบทบาทหนาททไดรบมอบหมาย การสอสารทางบวก การเคารพในความคดเหนและความรสกของกนและกน การใชเวลารวมกนอยางมคณคาและคณภาพ รวมถงการมกลยทธในการแกปญหาของครอบครวรวมกน ผเขยนไดส ารวจเกยวกบสภาพปญหาของครอบครวไทยในป พ.ศ. 2560 พบวาสมาชกครอบครวมปญหาในเรองตางๆ ตอไปน 1) ปญหาดานความไมเขาใจกนระหวางสมาชกครอบครว 2) ปญหาดานความขดแยงของสมาชกในครอบครว 3) ปญหาเกยวกบความสามารถในการควบคมอารมณและการใชความรนแรงของสมาชกครอบครว 4) ปญหาเรองสมาชกครอบครวไมมความซอสตยและไมวางใจกน และ5) ปญหาเรองความเอออาทรและการไมมเวลาเอาใจใสดแลกนและกน เพอใหครอบครวไทย มชวตรวมกนอยางมความสข ผเขยนขอเสนอแนวคดทเกยวของกบพลงรวมทส าคญของครอบครวซงไดแก พลงรวมของครอบครวดานความรกความผกพน ดานการสอสารทางบวก ดานความรบผดชอบ ดานการใชเวลารวมกน และดานกลยทธในการแกปญหา เพอเปนขอมลพนฐาน ส าหรบการเสรมสรางชวตของแตละครอบครวใหเขมแขง และมพลงดงน 1) พลงรวมของครอบครวดานความรกความผกพน


Olson et al (1979: 5; อางถงใน ชนสมล อกฤษฎวรยะ, 2543: 15) ระบวา ความสมพนธภายในครอบครว เปนตวชวดทบงบอกถงพลงรวมของครอบครวประกอบดวย (1) ความผกพนทางอารมณ (Emotional bonding) ไดแก การทสมาชกในครอบครวพอแมและลกควรทจะมความรก ความเอาใจใสดแล หวงใยกนเอออาทรกนชนชมและเหนคณคาของกนและกนในครอบครว เปนตนวา พอแมควรจะใหก าลงใจและชนชมยนดเมอลกประสบความส าเรจ ซงคณสมบตประการนเปรยบเสมอนพนฐานของความอบอนและความมนคงในครอบครว (2) ความมอสระ (Independence) ไดแก การใหสมาชกครอบครวมอสระในการตดสนใจหรอเลอกทจะท ากจกรรมใดๆดวยตนเอง และรจกบทบาทหนาทของตนเอง รวมทงเคารพสทธของบคคลอน (3) ขอบเขตความสมพนธ (Boundaries) ไดแก พอแมควรจะมความยดหยนใหแกสมาชกทเปนบตรธดาในเรองทเหนวาสมควร เชน การอนญาตในการเปดรบสงใหมๆ ไมวาจะเปนการคบเพอนหลากหลายประเภท การเปดรบคานยม ความคด สอหรอบคคลอนๆ ตลอดจนสมาชกในครอบครวควรทจะรบฟงความคดเหน และเหตผลของกนและกนโดยไมกาวกายกน (4) การใชเวลาอยรวมกน (Time) ไดแก สมาชกในครอบครวควรจะมเวลาอยรวมกน หรอ การททกคนในครอบครวไดรวมท ากจกรรมหลายอยางรวมกนในระยะเวลาใดเวลาหนงรวมทงมโอกาสพดคยกน หรอไปจบจายซอของรวมกน (5) ชองวางหรอระยะหาง (Space) ระหวางสมาชกครอบครว เนองจากในบางโอกาสสมาชกครอบครวตองการมเวลา มพนท มความเปนตวของตวเอง ดงนนทกคนในครอบครวควรใหความเคารพในสทธของกนและกน (6) ความเปนเพอน (Friends) ไดแก การทสมาชกครอบครวควรมความไววางใจกนและกน มความเชอใจกน เปดเผย ใหความสนทสนมเปนกนเอง และใหค าแนะน าแกกน (7) การมสวนรวมในการตดสนใจ (Decision making) ไดแก การมโอกาสในการเสนอแนวคดในการตดสนใจปญหาส าคญๆ ของครอบครวรวมกน (8) ความสนใจ (Interests) ไดแก การใหความสนใจในเรองตางๆ ทสมาชกสนใจรวมกน (9) การพกผอนหยอนใจ ( Recreation ) ไดแก การทสมาชกครอบครวมกจกรรมในการพกผอนหยอนใจรวมกนเมอมเวลาวาง เชน การทองเทยวตางจงหวด การเลนกฬา การออกไปบนเทงนอกบาน การชมวดทศนหรอภาพยนตรและการท างานอดเรกรวมกน ทงนเพอความสดชน แขงแรง และสขภาพจตทด ผกามาศ นนทจวรวฒน (2554: 41) กลาววา การแสดงออกถงความรกความผกพนเปนพลงรวมทส าคญของครอบครว โดยมการดแล ชนชม ใหการสนบสนนสงเสรม ใหอสระทางความคด รจกเขาใจความรสกของคนอน มการบอกถงความรก มการเปนหวงเปนใยกน มการแสดงความผกพน Beavers; & Hampson (2000: 129) เสนอแนวคดวา พลงรวมของนนสมาชกครอบครวจะตองสามารถปฏบตตามบทบาทหนาท มความยดหยนในขอบเขตของความสมพนธ มความผกพนใกลชดสนทสนม มการเจรจาอยางตรงไปตรงมา มอสรภาพในการแสดงออกอยางเปดเผย มความ


รบผดชอบ กลาตดสนใจดวยตวเอง ยอมรบฟงความคดเหนของสมาชกครอบครวคนอนๆ กลาแสดงออกถงความรสก มความสามารถในการแกไขปญหาความขดแยงและมความเหนอกเหนใจผอน Skinner, Steinhaur & Santa-Barbara (1995: 9) กลาววา ความผกพนของสมาชกครอบครววา หมายถง ระดบ (Degree) และคณภาพ (Quality) ของความรกความผกพนทสมาชกครอบครวมตอกน เหนอกเหนใจกน และรวมพลงเปนหนงเดยว กลาวโดยสรปพลงรวมของครอบครวดานความรกความผกพน หมายถง การมความใกลชดสนทสนม กน การแสดงออกถงความหวงใย การเอาใจใสดแลกน สมาชกครอบครวมความเหนอกเหนใจกน 2) พลงรวมของครอบครวดานการสอสารทางบวก จรรจา สวรรณทด (2530 : 55-56) กลาววา การสอสารมความส าคญอยางยงในครอบครวพอแม ควรมบทบาทการสอสารอยางสรางสรรคตอบตรหลาน เปนการพฒนาเดกใหเกดการสอสารอยางมประสทธภาพ เพราะจะท าใหบรรลถงเปาหมายการพฒนาเดกใหเปนบคคลทมคณคาและมการสอสารทสรางสรรคทงในครอบครวและสงคม Pearson (1989: 16) ไดระบความหมายของการสอสารในครอบครววาหมายถง การสอสารระหวางสมาชกในครอบครวมลกษณะเปนสญลกษณ (Symbolic) มการใชทงค าพดและทาทาง ค าพดทใชในการสอสารนนคอ สญลกษณทางภาษาถอยค า (Verbal Symbolic) และทาทาง การเคลอนไหวรางกาย การสวมใสเสอผา ส าเนยงการพด การสมผส การดมกลน การประสานสายตา การแสดงออกทางสหนาและอนๆ เปนสญลกษณทางภาษาทาทาง (Non-Verbal Symbols) การสอสารทเรมตนจากการรบรเกยวกบตนเอง และสมาชกคนอนๆในครอบครววาเปนอยางไร การสอสารจะมการเปลยนแปลงตามการรบรของตนเอง ในการเลอกใชค าพดและทาทางในการตดตอกบคนอน และการทเราตความจากการสอสารของบคคลอนๆ ซงการสอสารในครอบครวจะขนอยกบภมหลง ประสบการณ และมคณคาในตนเอง Merriam-Webster Dictionary (2010: 237) ไดระบความหมายของการสอสารวา หมายถง การใชภาษาถอยค า สญลกษณและการแสดงออกในการถายทอดหรอการแลกเปลยนขาวสาร ความร ความคด ความรสกนกคด ขอมลขาวสาร ทศนะความรสก และอารมณของบคคลตงแต 2 คนขนไปหรอมากกวานน การสอสารจงเปนปฏสมพนธทางสงคมทสอความหมายผานระบบสญลกษณ กระบวนการแลกเปลยนขอมลขาวสารระหวางบคคลตอบคคลหรอบคคลตอกลม โดยใชสญลกษณ สญญาณ หรอพฤตกรรมทเขาใจ อมาพร ตรงคสมบต (2540: 64) ไดกลาววา การสอสารมความส าคญตอสขภาพจตของบคคลและเปนปจจยทท าใหเกดความเปนอนหนงอนเดยวกน ท าใหครอบครวมการปรบตวด เชนการพดจาประคบประคองอกฝายหนง เปนตน สงเหลานจะชวยใหมการเลาความรสก ความตองการของกนและกนไดอยางอสระและมความสมพนธทดตอกน สวนการสอทไมเหมาะสมหรอมการต าหนวพากษวจารณ จะท าใหเกดความรสกทางลบ เชน โกรธ เสยใจ สบสน ทงยงท าใหความเปนอนหนงอนเดยวกนและความสามารถในการปรบตวของครอบครวลดลง การใชค าพดเชงลบ หรอมเจตคตเชงลบตอคนในครอบครว อาจท าใหสมาชกทเปาะบางทางชวภาพอยแลวเกดความเครยดมาก


ส านกงานกจการสตรและสถาบนครอบครว กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย (2554: 19-25) ระบไววา การสอสารทดภายในครอบครวจะชวยเตมเตมใหครอบครวมความสข อยกนอยางสมานฉนทและเขาใจมากขนและสามารถปองกนปญหานานปการ ประการส าคญคอเปนการตดวงจร ของความรนแรงทเกดขนภายในครอบครว โดยเฉพาะความรนแรงทน ามาสการท ารายเดก สตรและญาต พ นองทกคน ซงเปนสงทหลายครอบครวไมอยากใหเกดขนทงในครอบครวของตนเอง ชมชนและในสงคม Olson (2000: 145-150) ไดกลาววาการสอสาร (Communication) การสอสารภายในครอบครวประกอบดวย ทกษะการฟง เปนการเขาอกเขาใจผอนและใหความใสใจในการรบฟง ทกษะการพดเปนการพดเพอตนเองและไมพดแทนผอน การเปดเผยตนเอง เปนการแบงปนความรสกเกยวกบตนเองและสมพนธภาพ ความชดเจนในการสอสารการตดตามเรองราวอยางตอเนอง เปนการอยในประเดนในการสอสาร ไมออกนอกเรอง การใหความเคารพนบถอ เปนคณลกษณะทางดานอารมณความรสกของการสอสาร และทกษะในการแกปญหาในคสมรสและครอบครว ถรนนท อนวชศรรวงศ (2533: 570) ไดกลาววา คณภาพชวตของบคคลขนอยกบพฤตกรรมการสอสารในครอบครว ปญหาตางๆ ทเกดขนในครอบครวมกเกยวของสมพนธกบคณภาพของการสอสารภายในครอบครว ประสบการณการเลยงดในครอบครวของแตละบคคล จะสงผลตอบคลกภาพของบคคลนนมากยงกวาการสอสารจากประสบการณอนๆในชวต พะยอม องคตานวฒน (2530: 169-170) กลาววา การสอสารเปนกระบวนการทมความส าคญในชวตประจ าวน และเปนปฏสมพนธซงกนและ มการสงสารและมการตอสนองตอสารนนๆในการอบรมลยงดเดกตองผานกระบวนการของการสอสารในครอบครวซงเปนปฏสมพนธซงกนและกนระหวางพอแมกบลก เพราะทกคนตองเตบโตในบานตงแตมารดาตงครรภ แมจะมความผกพนไปถงลก และการสอระหวางแมกบลกซงจะโยงความผกพนไปถงพอ เมอครงเปนลกไดรบการสอสารทด เมอโตไปเปนพอแมทมการสอสารทดใหแกลก สบตอไป Mulligan (2004: 90-92) ระบไววา สมาชกครอบครวจะตองมสมรรณนะดานการสอสาร กลาวคอ สมาชกครอบครวจะตองเรยนรการเปนผสอสารทดและมประสทธภาพ โดยจะตองมการแสดงทเปนธรรมชาต มความสามารถในการรบฟง การถายทอดขอมลขาวสารอยางชดเจนและถกตอง ตลอดจน การน าเสนอและตอบสนองตอวามคดดวยความกระตอรอรน และกรรณการ นลราชสวจน (2545 : 371-379) ไดกลาววา สมรรถนะดานการสอสารทมประสทธภาพจะตองมการพฒนาพฤตกรรมดานการฟงและการตอบสนองประกอบดวย 1) การประสานตา 2)การแสดงออกทางสหนา 3) กรยาและทาทาง 4) การใชน าเสยง 5) การสมผส และ 6) การใชความเงยบ กลาวโดยสรปพลงรวมของครอบครวดานการสอสารทางบวก หมายถง การแสดงออกทงทางภาษาถอยค าและภาษาทาทางในการสนทนา การเคารพในความคดความรสกของกนและกน การพดกนดวยเหตผล การปรกษาหารอกน การใหอภยกน และการใหก าลงใจ 3) พลงรวมของครอบครวดานความรบผดชอบ


สมพนธภาพในครอบครวไทย (2552: 6) ระบเกยวกบการปฏบตตามบทบาทหนาททเหมาะสมของสมาชกในครอบครววาหมายถง การทสมาชกในครอบครวรวมกน รบผดชอบงานของตนเองและสวนรวม แบงเบาภาระซงกนและกน มการอบรมสงสอน ปลกฝงสงทดงาม และเปนแบบอยางทดใหแกกน รวมทงมการก าหนดและยอมรบกฎระเบยบ หรอขอบงคบของบานรวมกน ผกามาศ นนทจวรวฒน (2554: 41) ไดใหความหมายการท าหนาทตามบทบาท (Role Functioning) วาหมายถง ทกคนตองรจกหนาทตามวย มความ รบผดชอบ พอแมกดแลใหการศกษาแกลก ใหความรก ใหอสระแกลก สงเสรมสงทดทสดใหกบลกและสงเสรมใหลกประสบความส าเรจ ลกเองกตองไมสรางปญหาใหสงคมและตนเอง แตละคนมขอบเขตของตวเอง ไมกาวล าขอบเขตของคนอน ใหเกยรต เคารพสทธซงกนและกน ส านกงานกจการสตรและสถาบนครอบครว กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย (2554: 10) ไดระบเกยวกบ บทบาทหนาทของสมาชกในครอบครวทแสดงตอกนอยางเหมาะสม จะสงผลใหครอบครวมความสมพนธทดตอกนเกดความอบอน และหากทกคนในครอบครวตระหนกถงหนาทความรบผดชอบตอครอบครวทตองมรวมกน ไมปลอยใหผหนงผใดรบภาวะแตเพยงคนเดยว กจะท าใหเกดการชวยเหลอซงกนและกน แบงเบาภาระหนาทความรบผดชอบตองานในครอบครวทกคนกจะมเวลาวาง มเวลาพกผอน เวลาทจะพฒนาตนเอง อนจะน าไปสสขภาพทแขงแรงสมบรณ และการงานทกาวหนา เนองจากไมตองเครยดกบการใชเวลาในการท างานบานทยาวนาน พมพใจ ไมตรเปรม (2543: 10-11) ไดกลาววา ครอบครวมบทบาทและหนาท ทจะตองประพฤตปฏบตใหเกดประโยชนสงสดแกสมาชกในครอบครว ใหสามารถอยในสงคมไดดวยด บทบาทและหนาทตางๆ ของครอบครวนนลวนมอทธพลตอสงคมทงสนเนองจากการกระท าหนาทของสถาบนสงคมแตละสถาบนนน ยอมสงผลกระทบถงผอน หรอหนวยงานตางๆ ทอยในระบบสงคม กลาวโดยสรปพลงรวมของครอบครวดานความรบผดชอบ หมายถงการทสมาชกครอบครวปฏบตตามหนาทดวยความมงมนตงใจ และการปฏบตในสงทไดรบมอบหมาย 4) พลงรวมของครอบครวดานการใชเวลารวมกน Nicolas (1983: 27-28, อางถงใน ชนสมล อกฤษฎวรยะ 2543: 15-16) ไดกลาววา สมาชกครอบครวทใชเวลาอยรวมกนสวนมากจะท ากจกรรมรวมกนและการท ากจกรรมรวมกน จะชวยใหสมพนธภาพภายในครอบครวมความอบอนมนคงยงขน อมาพร ตรงคสมบต (2544: 63) ไดกลาววา ครอบครวทท าหนาไดอยางเหมาะสม คอครอบครวทสามารถตอบสนองความตองการของสมาชกไดอยางเพยงพอทงทางวตถ จตใจและจตวญญาณ สมาชกครอบครวทอยรวมกนไดอยางมความสขทงนขนอยกบการใหเวลาของสมาชกครอบครวตอกน สภาพสงคมและปจจยตางๆ ทจะมากระทบระบบครอบครว นวลศร เปาโรหตย (Online, 2553) กลาววา สมาชกครอบครวควรใหเวลากบครอบครวอยางสม าเสมอ โดยเฉพาะพอแมควรจะมเวลาใหกบบตรธดา เพราะความตองการของเดกๆ นนไมจ ากดอยเฉพาะชวงเวลาใดเวลาหนง ศรรตน คปตวฒ (Online, 2553) กลาววา ครอบครวทอบอนจะตองประกอบดวยการทสมาชกครอบครวมเวลาใหกน โดยเวลานนจะตองเปนเวลาทมคณภาพ แมเวลาเพยงเลกนอยแต


คณภาพดกจะชวยสรางสมพนธทดใหกบสมาชกครอบครวและยงเปนพนฐานทส าคญของการพฒนาใหครอบครวมคณภาพ ผกามาศ นนทจวรวฒน (2554: 45) ไดกลาววา การใชเวลารวมกน (Time together) คอการทพอ แม ลก ท ากจกรรมรวมกน เกดความพงพอใจรวมกน มเวลาไดเรยนรรวมกน มการเรยนรนสยใจคอ อารมณระหวางกน ท าใหเกดความเขาใจกน เปนการใชเวลาอยางมคณภาพ (Quality time) ฉฐวณ สทธศรอรรถ (2559: 4) ไดกลาววา การใชเวลารวมกน (Time) คอ การจดสรรเวลาใหสมาชกในครอบครว ไดอยรวมกน ไดท ากจกรรมประจ าวนรวมกน รบประทานอาหารเยนรวมกน รบประทานอาหารเยนรวมกน ดโทรทศนรวมกน หรอมโอกาสพดคยกน กลาวโดยสรปพลงรวมของครอบครวดานการใชเวลารวมกน หมายถง การทสมาชกครอบครวท ากจกรรมตางๆ รวมกน และการเรยนรกจกรรมตางๆ รวมกน 5) พลงรวมของครอบครวดานการมกลยทธในการแกปญหา (หางานวจยเพม Eberle and Slanish (1996; อางถงใน สวทย มลค า, 2547: 13-14) ไดกลาววาสมรรถนะทางดานสงคมการคดแกปญหาวาหมายถง 1) ความสามารถในการจดการกบปญหาในสถานการณตางๆทเกยวของกบสงคม เชน ปญหาสวนตวในการเขาสงคม ปญหาเกยวกบการท างานรวมกบผอน และ 2) ความสามารถในการคดแกปญหาทตนตองเผชญในสงคมปจจบน ดวยวธการทเหมาะสมทสด โดยการศกษาหาความรจากแหลงตางๆ การขอค าปรกษาจากผทมประสบการณ กอนตดสนใจเลอกวธทดทสด ซงอาจมค าตอบมากกวาหนงค าตอบ ผกามาศ นนทจวรวฒน (2554: 42) ไดกลาววาการแกปญหา (Problem solving) เมอเกดปญหา สงส าคญประการแรกคอ ตองใหสมาชกทกคนรบรความจรงในครอบครว เมอมปญหาในครอบครว ตองดวาสาเหตเกดจากอะไร ตองชแจงดวยเหตดวยผล ตองรเทาทนชวต ตองเตอนสตตวเอง ถาเกดปญหาตองคยกน เมออารมณสงบแลว อารมณแตละคนไมเหมอนกน เพราะฉะนนทกคนตองอดทน อดกลน เอาใจเขามาใสใจเรา กลาวโดยสรปพลงรวมของครอบครวดานการมกลยทธในการแกปญหา หมายถง การทสมาชกครอบครวมการคดวเคราะห พจารณาและทบทวนปญหา เพอหาทางออกของปญหา รวมถงสมาชกครอบครวมการปรบเปลยนพฤตกรรม สรปไดวา พลงรวมของครอบครว เปนพลงทส าคญททกชวตในครอบครวตางปรารถนา เพอใหชวตครอบครวมความสข สมบรณทงทางดานรางกายและจตใจ และเหนคณคาของกนและกน โดยสมาชกครอบครวตองมความรกความผกพน มการสอสารทางบวก มการใชเวลารวมกน และมกลยทธในการแกปญหา



กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย (2547). รายงานสถานการณทางสงคม สถานการณครอบครว. ปท1 ฉบบท2 มกราคม-มนาคม 2547 กรรณการณ นลราชสวจน. (2545). ทฤษฎและแนวปฏบตในการใหค าปรกษาครอบครว. กรงเทพฯ: สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. จรรจา สวรรณทต. (2530). “การสอสารในครอบครว การวจยและแนวทางปฏบต”. การสอสารเพอเดก

และเยาวชน : การสอสารในครอบครว. กรงเทพ : คณะนเทศศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ฉฐวณ สทธศรอรรถ. (2559). ความผกพนตอครอบครวและการเรยนรตลอดชวตของนกเรยน

เตรยมทหาร. Family Cohesion and Lifelong Learning of Pre-cadet. ชนสมล อกฤษฏวรยะ. (2543). อทธพลของความสมพนธภายใจครอบครวทมผลตอพฤตกรรมการ เปดรบสอวดทศนประเภทเอกซของเยาวชนไทยทอยในสถานศกษาในเขตกรงเทพมหานคร. วารสารศาสตรมหาบณฑต (สอสารมวลชน). มหาวทยาลยธรรมศาสตร. นตยา คชภกด. (2545). โครงการศกษาเพอพฒนาตวชวด “ครอบครวอยดมสข” รายงาน

การศกษาขนสดทาย. สถาบนแหงชาตเพอการพฒนาเดกและครอบครว: มหาวทยาลยมหดล. นวลศร เปาโรหต.(ออนไลน). (2553). ท าอยางไรจงเปนครอบครวทมคณภาพ. เขาถงไดจาก: http://158.108.70.5/guidance/family.htm. ผกามาศ นนทจวรวฒน. (2554). การศกษาและพฒนาการปฏบตหนาทของครอบครวอยางประสบ ความส าเรจดวยการใหค าปรกษาครอบครวโดยใชโรงเรยนเปนฐาน. ผองพรรณ เกดพทกษ. (2554). “การเปรยบเทยบทฤษฎการใหการปรกษาและการพฒนาแนว

ปฏบตในการใหการปรกษา” ในประมวลสาระชดวชาแนวคดทางการแนะแนวและทฤษฎการปรกษาเชงจตวทยา (25711) ฉบบปรบปรงครงท 1 หนวยท 15 นนทบร สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

พะยอม องคตรานวฒน. (2530). การสอสารเพอเดกและเยาวชนไทย : การสอสารในครอบครว. กรงเทพมหานคร : คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พรรณทพย ศรวรรณบศย. (2550). จตวทยาครอบครว. กรงเทพฯ : ส านกพมพแหงจฬาลงกรณ มหาวทยาลย. พมพใจ ไมตรเปรม. (2543). การศกษาสมพนธภาพในครอบครวของพนกงานภาคธรกจในภาวะ

วกฤตเศรษฐกจในเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธมหาบณฑต (อาชญาวทยาและงานยตธรรม). บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต.

ราชบณฑตยสถาน. (2530). พจนานกรมราชบณฑตยสถาน 2525. พมพครงท 3. อกษณเจรญทศน, กรงเทพมหานคร

ภทรา สงา. (2547). สถานภาพครอบครวศกษา. กรงเทพฯ : ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย. ถรนนท อนวชศรวงศ. การสอสารระหวางบคคล. กรงเทพฯ : รงแสงการพมพ, 2533 เลก สมบต. (2549). รายงานวจยฉบบสมบรณ โครงการภาวะการดแลผสงอายของครอบครวใน ปจจบน. กรงเทพมหานคร : บรษท มสเตอรกอปป (ประเทศไทย) จ ากด.


วราภรณ ตระกลสฤษด. (2545). จตวทยาการปรบตว (พมพ ครงท 2). กรงเทพฯ: ศนยสงเสรมวชาการ. ศรกล อศรานรกษ. (2542). หลกการวางแผนงานอนามยครอบครว. กรงเทพมหานคร: เจรญดการพมพ. ศรรตน คปตวฒ. (online). (2553). ปญหาครอบครว. เขาถงไดจาก: http://www.psyclin. Co.th/newpage_39.htm. ส านกงานกจการสตรและสถาบนครอบครว กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย. หลกสตร/คมอคายครอบครว. 2554. สถาบนพฒนาการสาธารณสขอาเซยน มหาวทยาลยมหดล. รายงานการวจยสมพนธภาพครอบครวไทย.

-------------2552. อมาพร ตรงคสมบต. (2540). จตพยาธสภาพของครอบครวผปวยโรคทางจตเวช. รายงานการวจย เบองตนทนรชดาภเษกสมโภช คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. อมาพร ตรงคสมบต. (2544). จตบ าบดและการปรกษาครอบครว. (พมพครงท 5). กรงเทพฯ: ซนตาการพมพ. Beavers, R., & Hampson, R.B. (2000). The Beavers systems model of family functionging. Journal of Family Therapy. Olsen, D. C. (1993). Integrative family therapy. California: Fortress Press. Olson, D. H., Sprenkie, D. H., & Russell. C. S. r1979). Circumplex model of marital

and family sysrems: I. Cohesion and adaptabiliry dimensron. family' types and applications. Family Process,18, 3-28.

Pearson, Judy C. (1989) Communication in the Family : Seeking Satisfaction In Changing Times. New York : Harper & Row. Peterson, Rick. (1999). Families first-keys to successful family functioning. Retrieved October 14, 2004, from http://www.ext.vt.edu/pubs/family 350- 092/350-092.pdf. Marsh, J.C. (2003). Arguments for family strength research. Social Work. Vol.48, No.2/April. Merrim – Webster. (2005). New college dictionary. 3rd ed.Boston: Houghton Mifflin Company. Mulligan, E.R. (2004). Life coaching: Change yourlife. London: piatkus Books Ltd. Nichols, Michael p.; & Schwartz, Richard C. (2001). Family therapy : concepts and

methods. 5th ed U.S.A.; Allyn & Bacon. Skinner, Harvey S.; Steinhauer, Paul D.; & Santa-Banbara, Jack. (1995). FAM-///:Family Assessment Measure version ///.New York: Multi-Health System, Inc.

……………………………………………………………………

http://www.psyclin/

http://www.ext.vt.edu/pubs/family


กรอบคดวฒนธรรมนวตกรรมการปฏบตงาน Innovative Cultures Mindset on Job Performance ภธนวรรธน จนชม1 ผองพรรณ เกดพทกษ2 ประสาร มาลากล ณ อยธยา3

บทคดยอ

กรอบคดวฒนธรรมนวตกรรมการปฏบตงาน หมายถง ความคด ความเชอ และความเขาใจทเปนพลงชน าพฤตกรรมการเรยนร ทชวยสนบสนนใหเกดการคดนอกกรอบ เปดใจรบฟงความคดเหนทแตกตาง กลาแสดงความคดเหน กลารบความเสยงในการทดลองสงใหมๆ พรอมรบการเปลยนแปลง สงเสรมการพฒนาตนเองและใฝการเรยนรตลอดเวลา เกดพฤตกรรมปฏบตเปนแบบอยาง จนเกดการสรางรปแบบการท างานแบบบรณาการ ประกอบดวยลกษณะทส าคญ 4 ดาน ไดแก 1) ดานองคความร (Knowledge) ประกอบดวย (1.1) การแสวงหาโอกาสการเรยนรตลอดเวลา (1.2) การคนควาและพฒนาอยางตอเนอง 2) ดานบคลากร (People) ประกอบดวย (2.1) มความรบผดชอบ (2.2) การยอมรบนโยบายและเปาหมายองคกร (2.3) มความกลาทจะเปนผน าทมงอนาคต (2.4) เปดกวาง เคารพความคดเหน และใสใจผลกระทบตอผอน 3) ดานกระบวนการ (Process) ประกอบดวย (3.1) การขบเคลอนและการน านวตกรรมสการปฏบต (3.2) การพฒนากระบวนการอยางตอเนอง (3.3) การบรณาการนวตกรรม 4) ดานการมสวนรวม (Collaboration) ประกอบดวย (4.1) การท างานเปนทมและเหนคณคาของการท างานเปนทม (4.2) มความคลองตว ยดหยนและพรอมรบการเปลยนแปลง (4.3) มการปรบตวใหสอดรบกบการเปลยนแปลง ค าส าคญ: กรอบคดวฒนธรรมนวตกรรมการปฏบตงาน

Abstract

Innovative Cultures Mindset on Job Performance meaning ideas, beliefs, and insights are the driving force behind learning. It helps to think outside the box. Open yours mind to different opinions. Dare to comment Take risks in new experiments. Get ready to change Encourage self-development and learn all the time. Exemplary behavior. Until the formation of job. 1ปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาจตวทยา มหาวทยาลยเกษมบณฑต 2ศาสตราจารย หลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาจตวทยา มหาวทยาลยเกษมบณฑต 3รองศาสตราจารย ผอ านวยการหลกสตร สาขาวชาจตวทยา ระดบบณฑตศกษา มหาวทยาลยเกษมบณฑต


There are 4 main aspects: 1) Knowledge consists of (1.1) Constantly looks for new ideas and innovative ways of doing things. (1.2) Creating new and better ways. 2) People consists of (2.1) Champions the need for flexibility in response to the competitive environment. (2.2) Consistently adheres to organizational policies and practices. (2.3) A strong big-picture thinker. (2.4) Listens actively to others’ insights, advice, and instruction. 3) Process consists of (3.1) Consistently drives initiatives/efforts to successful (3.2) Identifies several highly effective ways to improve processes and work practices. (3.3) Demonstrates a strong commitment to development by regularly practicing and applying knowledge and skills. 4) Collaboration consists of (4.1) Builds trust among people and groups by ensuring honest and up-front communication. (4.2) Exemplifies flexibility and resourcefulness. (4.3) Fluently adapts to different cultural norms and expectations. Key words: Innovative Cultures Mindset on Job Performance

บทน า

“นวตกรรม” เปนการใชความคด การกระท า ความร และทกษะการบรหารจดการ รวมถงการน าเอาประสบการณทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย มาเพอประดษฐ คดคนและพฒนา กระบวนการผลตสนคา บรการ และการจดการองคกรในรปแบบใหม ซงในโลกปจจบนหากองคกรใดสามารถพฒนาและเปลยนแปลงตนเองดวยการพฒนานวตกรรมอยางตอเนองแลว กยอมทจะประสบความส าเรจในระยะยาวไดงายและสามารถกาวขนไปสการเปนผน าของธรกจ ได ดงนน การพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรมในทกระดบอยางมประสทธภาพและทนตอการเปลยนแปลงทรวดเรว จะชวยขบเคลอนใหองคกรกาวไปสความส าเรจในการท าธรกจ และเพมขดความสามารถในการแขงขนระดบโลกไดอยางยงยน (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2554) การทจะขบเคลอนภาคอตสาหกรรมไทยใหมความสามารถในการสรางสรรคธรกจนวตกรรม จ าเปนตองอาศยความรวมมอจากหนวยงานทกฝายทเกยวของทงภาครฐและภาคเอกชนทตองมการก าหนดทศทางและกลยทธทชดเจน เพอกระตนใหเกดการพฒนานวตกรรมภายในองคกร ดงเชนสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย ซงเกดจากการรวมกลมของภาคเอกชนเพอท าหนาทเปนตวแทนภาคเอกชนในการสะทอนปญหา ขอเสนอแนะ ขอคดเหนเพอพฒนาอตสาหกรรมตางๆ ตอภาครฐ และประสานความรวมมอกบหนวยงานภาครฐเพอสงเสรมและสนบสนนใหเกดการกระจายการวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมเขาสภาคอตสาหกรรมทวประเทศอยางเปนระบบ เพอสรางสภาพแวดลอมทเอออ านวยใหกบภาคอตสาหกรรมทวประเทศ ในการสรางสรรคธรกจนวตกรรม โครงสรางการสงออกสนคาของประเทศไทยในชวง 40 ปทผานมา มแนวโนมการเปลยนแปลงไปในทางเดยวกบ ประเทศอตสาหกรรมใหมในเอเชย คอ ไตหวน เกาหลใต และสงคโปร กลาวคอ ความส าคญของสนคาทใชทรพยากร เปนฐาน (resource-based) และสนคาทผลตโดยใชแรงงาน


เขมขน (labor-intensive) มแนวโนมลดลง ในขณะทสนคาท ใชวทยาศาสตรเปนฐาน (science-based) ซงตองอาศยการ วจยและพฒนา (research and development) ตลอดจน การออกแบบดวยความคดทสรางสรรคมแนวโนมเพมขนอยาง ตอเนอง ขณะเดยวกนเมอพจารณาสดสวนของการลงทนและ การใชจายเพอการวจยและพฒนากบผลตภณฑมวลรวม ประชาชาต (GDP) ของประเทศไทย มสดสวนโดยประมาณเพยงรอยละ 0.47 เมอ เปรยบเทยบกบประเทศอน ๆ ในกลมประเทศอตสาหกรรมใหม ในเอเชยทมสดสวนมากกวารอยละ 2.10 จากสถานการณดงกลาวจงสงผลท าใหระบบนวตกรรม (innovation system) ของประเทศมความออนแอ และสงผลถงความเสยเปรยบในเชงการแขงขนของประเทศ (ส านกงานพฒนาวทยาศาสตร และเทคโนโลยแหงชาต , 2554) ผลจากงานวจยของส านกงานนวตกรรมแหงชาต (National Innovation Agency) ทเกยวกบการส ารวจขดความสามารถดานนวตกรรม ของประเทศไทย กพบวาการสรางนวตกรรมมความส าคญตอการขยาย ตลาด และการสรางตลาดใหมทงในและตางประเทศ (ส านกงานนวตกรรมแหงชาต, 2550)

ถงแมวาความเขาใจโดยทวไปจะมความคดเหนในท านองเดยวกนวา วทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมถงการวจยและพฒนาถอเปนปจจยส าคญทท าใหเกดนวตกรรม แตเมอ พจารณาถงแนวคดในการเกดนวตกรรมของ Schumpeter (1934: 120) พบวา การทวทยาศาสตรและ เทคโนโลย ตลอดจนการวจยและพฒนาจะท าใหเกดนวตกรรมได จ าเปนตองสงผานผประกอบการซงเปนกลไกและตวกลาง ส าคญในการท าใหเกดนวตกรรม จนเปนทเขาใจกนโดยทวไปวา ผประกอบการไมใชเปนเพยง เจาของธรกจ ผบรหาร หรอนกประดษฐ แตผประกอบการจะตองเปนผทสรางนวตกรรมอกดวย (Smith, 2006) นวตกรรมทพฒนาไปพรอมกบการเจรญเตบโตขององคกร จงนบเปนสงททาทายตอการบรหารบคลากรและองคกรในยคปจจบนเปนอยางมาก เพราะนอกจากจะสรางความไดเปรยบเชงธรกจแลวยงจะชวยท าใหองคกรเกดการพฒนาอยางตอเนองและยงยนเนองจากสมาชกในองคกรสามารถพฒนาขนตอนการปฏบตงานใหดกวาเดมอยางตอเนอง ยงไปกวานน องคกรใดสามารถพฒนาบคลากรใหมความคด ความเชอ และความเขาใจในนวตกรรมการปฏบตงาน จนเกดเปนวฒนธรรมนวตกรรมกจะยงชวยท าใหองคกรพรอมตอการปรบตวใหสอดรบและทนตอการเปลยนแปลงไดรวดเรว อนเปนผลมาจากการทสมาชกในองคกรสรางและยอมรบการเปลยนแปลงขนตอนการปฏบตงานอยตลอดเวลาท าใหเกดรปแบบการบรหารทยดหยน รวมถงการพฒนาบคลากรและองคกรใหสามารถปรบตวใหทนตอสภาพสงคมพลวตทมความหลากหลายและเปลยนแปลงอยางรวดเรว จงเปนความตองการจ าเปนอยางยง ทการพฒนาบคลากรทนบวาเปนทรพยากรทส าคญทสดขององคกร ตองปรบเปลยนกลยทธใหเหมาะสมและทนยคสมยอยตลอดเวลา (ประสาร มาลากล ณ อยธยา, 2556) กลยทธการขบเคลอนความส าเรจดงกลาวมอยหลายรปแบบดวยกน แตกลยทธส าคญทจะท าใหองคกรประสบความส าเรจในการด าเนนงาน และถอเปนเรองทสามารถพฒนาได คอ ตวผบรหารหรอผน าเอง ผน าทมความรความสามารถ มทกษะในการบรหาร โดยเฉพาะอยางยง การมผน าทมกรอบคดเตบโตทพรอมทจะเปลยนแปลงไปสวฒนธรรมแบบใหม ท าอะไรใหมๆ และมภาวะผน าทแทจรงจะสามารถน าพาองคกรใหปฏบตงานมงสความส าเรจตามเปาหมายทตงไวรวมกนได (พระธรรมปฎก, 2545; จ าลกษณ ขนพลแกว, 2561) วฒนธรรมนวตกรรม (Innovation Culture) จงนบเปนวฒนธรรมรวมของสมาชกในองคกรธรกจทมงเนนใหเกดนวตกรรม (Innovation) ขนในองคกรธรกจ ไดแก ความคดอจฉรยะสรางสรรค (Creative Geniuses) ผน า


นวตกรรม (Innovation Leader) และความเปนเลศทางนวตกรรม (Innovation Champions) ซงถาไดมการสรางเสรมวฒนธรรมดงกลาวมาใชในการก าหนดแนวทางปฏบต หรอใชเปนนโยบายในการบรหารองคกรธรกจจะท าใหใหเกดการเปลยนแปลงทสมฤทธผลและเปนประโยชนตอองคกรธรกจไดอยางเขมแขงและยงยน (Morris, 2007: 5) โดยเปนสวนส าคญของวฒนธรรมองคกรซงประกอบดวยความคด ความเชอ ความเขาใจ และมพฤตกรรมรวมของสมาชกในองคกรธรกจ ซงเปนปจจยทสงผลตอความส าเรจขององคกรในดานตาง ๆ วฒนธรรมองคกรทจ าเปนส าหรบองคกรธรกจในปจจบนทตองแขงขนและประสบกบการเปลยนแปลงตลอดเวลา โดยเฉพาะอยางยงองคกรธรกจ ทมงเนนเพอใหเกดผลทางก าไรสงสดและการไดเปรยบทางการแขงขน โดยมผลตภณฑ (Product) และการบรการ (Service) เปนปจจยหลก จงจ าเปนตองมวฒนธรรมนวตกรรม (Innovation Culture) ซงจะท าใหเกดมมมองใหมทแตกตาง และน าองคกรไปสการเขาถงองคความรใหมๆ ทจะน ามาใชพฒนาองคกรใหเกดความส าเรจในการปรบปรงรปแบบหรอกระบวนการท างาน รวมถงการปรบปรงผลตภณฑใหมไดอกดวย (สมหวง วทยาปญญานนท, 2548: 1)

อตสาหกรรมยานยนตนบเปนอตสาหกรรมหนงทมอตราการขยายตวอยางรวดเรว และมการแขงขนสงในเชงธรกจ โดยเฉพาะหากองคกรใดมการพฒนาบคลากรใหสามารถสรางนวตกรรมใหมในดานตาง ๆ ใหกบองคกร ยอมท าใหไดเปรยบคแขงทางธรกจ อตสาหกรรมนจงใหความสนใจอยางมากกบการพฒนาภาวะผน าในองคกรใหมความคด ความเชอและความเขาใจในวฒนธรรมนวตกรรม เนองจากเปนหวใจส าคญของความส าเรจ หรอความลมเหลวขององคกร บคลากรในองคกรทมคณภาพ นอกจากจะตองมทกษะ ประสบการณ และความรความสามารถในการท างานแลว ยงจ าเปนตองเปนผทมความคด ความเชอ และความเขาใจในวฒนธรรมนวตกรรมการปฏบตงาน ซงนบเปนจดหลกของการพฒนาตนเอง พฒนาทมงาน และองคกรไดอยางเขมแขงและยงยน

การทจะท าใหองคกรมวฒนธรรมนวตกรรมทยงยน จะตองเกดจากการปฏบตอยางจรงจงของคนสองกลมในองคกร กลมแรกคอ ผน า (Innovative Leader) ทจะตองมภาวการณน าทเขมแขงเปนแบบอยาง (Role Model) ของพฤตกรรมทสอดคลองกบวฒนธรรมนวตกรรมใหกบผอน ผน ามหนาทสรางบรรยากาศในการท างานทกระตนสงเสรมใหพนกงานมอสรภาพ เสรภาพในการหาความร สอสารรวมถงการแลกเปลยนเรยนร ทงความส าเรจและความลมเหลวเพอน ามาสรปเปนบทเรยนทกลาคด กลาท า กลารบผดชอบ และกลมทสองคอ พนกงาน (Innovative Employee) ทจะตองใหความรวมมอปฏบตตามคณลกษณะของวฒนธรรมนวตกรรมอยางจรงจง การสรางวฒนธรรมนวตกรรมจงจ าเปนตองสรางใหเกดเปนกรอบคด (Mindset) โดยตองสรางใหเกดเปนความคด ความเชอ และความเขาใจทจะท าใหเกดพลงของการสรางสรรค พฒนาสงใหมอยางตอเนอง จนกลายเปนวฒนธรรมนวตกรรมการปฏบตงานขององคกร และจะน าไปสการเปลยนแปลงองคกรได (ชยทว เสนะวงศ, 2558; ปรดา ยงสขสถาพร, 2559)

ส าหรบองคกรปจจบนทผเขยนบทความปฏบตงานอย เปนองคกรทท าธรกจเกยวกบการผลตชนสวนยานยนตทมอตราการเตบโตทางธรกจแบบกาวกระโดด ตองจดสงสนคาใหกบโรงงานประกอบรถยนตหลายยหอทงในประเทศและตางประเทศ ซงในปจจบนธรกจการผลตชนสวนยานยนต การแขงขนยงทวความรนแรงเพมขนตลอดเวลา ดงนนองคกรตองปรบตวใหสามารถแขงขนกบผผลตชนสวนรายอนทมยทธศาสตรกาวหนาเชงรกได และเพอใหมนใจวาการแขงขนสามารถท าไดอยางตอเนองและมนคง หนวยงานตองพรอมรบการปรบตวดงกลาว โดยเสรมสรางการพฒนาและปรบปรง


กระบวนการท างานอยเสมอ ซงในองคกรของผเขยนบทความใชการท าโครงการใหมและการฝกปฏบต (new project and workshop) เปนกลยทธในการขบเคลอนการพฒนาและการเปลยนแปลง โดยผทรบผดชอบโครงการใหมและการฝกปฏบตดงกลาว คอ ผบรหารระดบตน ทตองบรหารตนเอง บรหารสมาชกในทม บรหารทรพยากร บรหารเวลาใหสอดรบกบการเปลยนแปลงอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผลของงานสงสด ซงในปจจบนการท าโครงการใหมและการฝกปฏบต ยงประสบปญหาอยหลายประการทส าคญคอ การสงมอบงานลาชากวาแผนการสงมอบทลกคาก าหนด การขาดประสทธภาพในการบรหารงบประมาณในโครงการใหมและการฝกปฏบต การมอบหมายงานและตดตามผลการปฏบตงานของสมาชกในกลมใหสรางนวตกรรมการปฏบตงานเพอท าใหผลการท างานเกดประสทธภาพสงสด บรหารเวลาและทรพยากรไดอยางมประสทธภาพ ซงปญหาดงกลาวทพบอาจวเคราะหไดวาเปนปญหาทเกยวของกบความคด ความเชอและความเขาใจในวฒนธรรมนวตกรรมและภาวะผน าของผบรหารระดบตนเปนสวนใหญ ผวจยจงเลงเหนถงความจ าเปนในการพฒนาผบรหารระดบตนใหมความคด ความเชอ และความเขาใจในวฒนธรรมนวตกรรม เพอรองรบการขยายตวของธรกจอตสาหกรรมยานยนตในอนาคต การน าเอาวฒนธรรมนวตกรรมการปฏบตงานมาเสรมสรางใหผน าระดบตนสามารถปรบเปลยนความคด ความเชอและความเขาใจทน าไปสการปฏบตงานใหเกดประสทธผลสงสดไดเหมาะสมกบความตองการจ าเปนในยคใหมน

เพอใหไดขอมลเชงประจกษทชดเจน ผเขยนบทความจงด าเนนการศกษาสภาพการณในองคกรทผวจยปฏบตงานอย ทเกยวของกบวฒนธรรมนวตกรรมการปฏบตงาน ตามวฒนธรรมหลกขององคกร 4 ดาน ไดแก ดานองคความร (Knowledge) ดานบคลากร (People) ดานกระบวนการ (Process) และดานการมสวนรวม (Collaboration) ซงประกอบดวย (Autoliv, 2016)

1. ดานองคความร (Knowledge) 1.1. แสวงหาโอกาสการเรยนรตลอดเวลา 1.2. คนควาและพฒนาอยางตอเนอง

2. ดานบคลากร (People) 2.1. มความรบผดชอบ 2.2. ยอมรบนโยบายและเปาหมายองคกร 2.3. มความกลาทจะเปนผน าทมงอนาคต 2.4. เปดกวาง เคารพความคดเหน และใสใจผลกระทบตอผอน

3. ดานกระบวนการ (Process) 3.1. การขบเคลอนและการน านวตกรรมสการปฏบต 3.2. การพฒนากระบวนการอยางตอเนอง 3.3. บรณาการนวตกรรม

4. ดานการมสวนรวม (Collaboration) 4.1. ท างานเปนทมและเหนคณคาของการท างานเปนทม 4.2. มความคลองตว ยดหยนและพรอมรบการเปลยนแปลง 4.3. มการปรบตวใหสอดรบกบการเปลยนแปลง


1. ความหมายของกรอบคดวฒนธรรมนวตกรรมการปฏบตงาน Morris (2007) ไดใหความหมายของกรอบคดวฒนธรรมนวตกรรมวา หมายถง เปนการ

แสดงออกของมนษยทแสดงใหเหนการปฏบตในอดต และความคด ความเชอ และพฤตกรรมทเหนการแสดงใหเหนนวตกรรมในปจจบนทพวกเขาสรางขน ในวฒนธรรมนวตกรรมจะเนนทการสรางนวตกรรม นวตกรรมเปนคณคาทส าคญส าหรบผทเปนสวนหนงของวฒนธรรมนวตกรรม

กรอบคดวฒนธรรมนวตกรรม หมายถง ความคด ความเชอ ทมตอการหาหนทางใหมในการสรางมลคาเพม (High Value-added) ความคดสรางสรรคและนวตกรรม (Creativity and Innovation) โดยก าหนดไวในวสยทศนเพอใหเปลยนผานองคกรจากวฒนธรรมการท างานแบบเดม ไปสวฒนธรรมการท างานแบบใหมในแบบองคกรนวตกรรม และหลายองคกรหรอสวนใหญไดบรรจนวตกรรมใหเปนสวนหนงของคานยมองคกร (Corporate values) ผานการเปลยนกรอบความคดของคนในองคกรทตองผลกดนและขบเคลอนไปใหได ดงนนกลยทธทางธรกจขององคกร จงตองปรบขยายกรอบความคด จากการแขงขนกนดวยผลตภาพ (Productivity) ดวยการเพมเตมแนวคดดานนวตกรรม (Innovation) เขาไปดวย สงผลใหมตอนๆ ในองคกรตองขยายตามไปดวยเชนกนจากวฒนธรรมการท าซ าทไมมขอบกพรอง ผดพลาด หรอของเสย ขยายไปสวฒนธรรมการท าใหม เปดใหคนควาหาสงใหม กลาลองกลาเสยงอยางมเหตผล (จ าลกษณ ขนพลแกว, 2561)

ผน าตองสรางบรรยากาศใหเกดการตนตวและตระหนกถงความจ าเปนทจะตองมวฒนธรรมนวตกรรม Kotter (2015) กลาวถงการสรางความตระหนกและความจ าเปนในการบรหารการเปลยนแปลง ผน าจะตองท าใหเกดความคดสรางสรรคในองคกรแลวคนอนๆ จะชวยกนคดนวตกรรมใหเกดขนในองคกรเอง แตถาคนในองคกรมวฒนธรรมทไมเออตอการคดสรางสรรค ใครทท าอะไรตางไปจากระเบยบประเพณ จะถกรองเรยน เชนนนบเปนอปสรรคตอการเตบโตของนวตกรรมในองคกรเปนอยางยง ดงนน การสรางบรรยากาศ และสรางวฒนธรรมนวตกรรมในองคกรจงเปนสงส าคญยงในการกาวไปสองคกรนวตกรรม เพราะนวตกรรมตองสรางใหเกดอยางตอเนอง หยดเมอไร นวตกรรมนนกจะถกนวตกรรมทใหมกวาท าลายหรอสญสลายไปเอง โดยเทคนคงายๆ ทจะเสรมสรางบรรยากาศเชนในการสรางวฒนธรรมนวตกรรมได คอ การเปดรบนวตกรรมหรอแนวคดจากความคดนอกกรอบ โดยการสรางบรรยากาศทจะท าใหเกดจตนาการในการท างานขนเพราะนวตกรรมนนเกดจากจนตนาการมากกวาความร

กรอบคดวฒนธรรมนวตกรรม หมายถง ความคด ความเชอ หรอการก าหนดวธการท างานโดยยดถอ คณภาพของงาน เปนทตงเสมอ เปนการท างานเชงระบบ มการตรวจสอบและตดตาม ประเมนผล และมการพฒนาการท างานอยางตอเนอง มการบรณาการการท างานใหทนกบยคสมยทมการเปลยนแปลงตลอดเวลา มระบบการจดการขอมลทด กจะท าใหหนวยงานนนพฒนา และไดเปรยบหนวยงานอนๆ (บญเลศ จนทรไสย, 2555)

จากการศกษางานวจยทเกยวกบนวตกรรมมกเชอมโยงแนวคดวฒนธรรมนวตกรรมเขากบแนวคดวฒนธรรมองคการ ทหมายถง คานยมรวมทคอยควบคม กระตนการปฏสมพนธระหวางสมาชกองคการดวยกนเองและระหวางสมาชกองคการกบผทมสวนไดเสย และบคคลอนภายนอกองคการ ใหเปนไปตามเปาหมายทองคการก าหนดไว (George & Jones, 2008) ซงแนวคดวฒนธรรมนวตกรรมถอเปนสวนหนงของวฒนธรรมองคการโดยเปนคานยมรวมทมจดหมายปลายทาง (terminal values) และเปนผลลพททพงปรารถนาทองคการตองการใหไปถง (Hildebrandt, 1991)


จากการศกษาความหมายทงกรอบคด วฒนธรรมนวตกรรม ผวจยจงขอสรปกรอบคดวฒนธรรมนวตกรรมวา หมายถง ความคด ความเชอ และความเขาใจ ทเปนพลงชน าพฤตกรรมการเรยนร ทชวยสนบสนนใหเกดการเปลยนแปลงในทางทเปนประโยชน โดยสรางบรรยากาศและสภาพแวดลอม ใหพนกงานทกระดบเกดการคดนอกกรอบ เปดใจรบฟงความคดเหนทแตกตาง กลาแสดงความคดเหน กลารบความเสยงในการทดลองสงใหมๆ พรอมรบการเปลยนแปลง สงเสรมการพฒนาตนเองและใฝการเรยนรตลอดเวลา ปฏบตเปนแบบอยาง จนเกดการสรางรปแบบการท างานแบบบรณาการทสนบสนนนวตกรรม เกดเปนวฒนธรรมนวตกรรมอยางมทศทาง เปนระบบ และตอเนอง

2. ความส าคญของกรอบคดวฒนธรรมนวตกรรมการปฏบตงาน อตสาหกรรมยานยนตนบเปนอตสาหกรรมหนงทมอตราการขยายตวอยางรวดเรว และมการ

แขงขนในเชงธรกจสง โดยเฉพาะหากองคกรใดมการพฒนาบคลากรใหสามารถสรางนวตกรรมใหมในดานตาง ๆ ใหกบองคกร ยอมท าใหไดเปรยบคแขงขนทางธรกจ อตสาหกรรมนจงใหความสนใจอยางมากกบการพฒนาภาวะผน าในองคกรใหมความคด ความเชอและความเขาใจในวฒนธรรมนวตกรรม เนองจากเปนหวใจส าคญของความส าเรจ หรอความลมเหลวขององคกร บคลากรในองคกรทมคณภาพ นอกจากจะตองมทกษะ ประสบการณ และความรความสามารถในการท างานแลว ยงจ าเปนตองเปนผทมความคด ความเชอ และความเขาใจในวฒนธรรมนวตกรรมการปฏบตงาน ซงนบเปนจดหลกของการพฒนาตนเอง พฒนาทมงาน และองคกรไดอยางเขมแขงและยงยน

3. องคประกอบของกรอบคดวฒนธรรมนวตกรรมการปฏบตงาน การวเคราะหลกษณะ แนวคด ของวฒนธรรมนวตกรรมการปฏบตงาน ของนกวชาการทง

ทางตะวนตก และตะวนออก สามารถสรปลกษณะส าคญของวฒนธรรมนวตกรรมการปฏบตงาน ไดดงน (Winsor, 2006; Bryn, 2009; Schewartz, 2010; Feinstein, 2011; Galovski, 2012; Luaby, 2013; Miller, 2014; Miller, 2014; Roffeei and team, 2016; Wyatt, 2016; ดนย เทยนพฒ, 2552; วฒพงษ ภกดเหลา, 2554; รงลาวลย สกลมาลยทอง และคณะ, 2560)

1) สรางวฒนธรรมทเปนนวตกรรม และการเรยนรอยางตอเนอง 2) การสอสารอยางเปดกวาง สรางความสมพนธทางบวก และเปนกลยาณมตร 3) สรางความกระตอรอรนในการมสวนรวมของสมาชกในองคกร 4) สรางคานยม บรรยากาศใหสงเสรมความคดสรางสรรค และความไววางใจ 5) เปดกวางยอมรบความคดเหนทแตกตางกน และสนใจมมมองทแตกตาง 6) สนบสนนวธการพฒนาความคดสรางสรรคอยางเปนระบบ 7) ความสามารถของผน า และภาวะผน า 8) การมอบอ านาจ หนาท และความรบผดชอบ น าไปสการลงมอปฏบต 9) มความหยนตว และพรอมรบการเปลยนแปลง 10) สนบสนนใหบคลากรปฏบตงานในหนวยงานตามความถนดและสนใจ 11) การท างานเปนทม และการมสวนรวมของบคลากร 12) การพฒนาบคลากรและการปรบปรงขนตอนการปฏบตงานอยางตอเนอง 13) การสรางแรงจงใจ การใหรางวล และการยกยอง 14) ยอมรบและเรยนรจากความลมเหลวหรอขอผดพลาด


รายละเอยดดงตารางวเคราะหองคประกอบของกรอบคดวฒนธรรมนวตกรรมการปฏบตงานจากนกวชาการตะวนตก และตะวนออก

ตารางวเคราะหองคประกอบของกรอบคดวฒนธรรมนวตกรรมการปฏบตงานจากนกวชาการตะวนตก และตะวนออก

4. งานวจยทเกยวของกบวฒนธรรมนวตกรรม Schneider, Ehrhart และ Macey (2013) ไดอธบายรปแบบการวจยของวฒนธรรมนวตกรรม

ไววา การศกษาความหลากหลายของคานยมและพฤตกรรมภายในบรบทของวฒนธรรมนวตกรรม เปนการบรณาการความหมายของนวตกรรมและวฒนธรรมองคกรเขาดวยกน ในขณะทยงมนกวจยไมมาก

องคประกอบของกรอบคดวฒนธรรมนวตกรรมองคการ

นกวชาการตะวนตก ตะวนออก

Wins

or

Bryn

Schw

artz

Feins

tein

Galo

vski

Luab

y

Mille

r

Roffe

ei an

d te

am

Wya

tt

ดนย

เทยน

พฒ

วฒพง

ษ ภก

ดเหล

า

รงลา

วลย

สกลม

าลยท

อง

และค

ณะ

รวม

(Tot

al)

1. สรางวฒนธรรมทเปนนวตกรรม และการเรยนร อยางตอเนอง

11

2. การสอสารอยางเปดกวาง สรางความสมพนธทางบวก และเปนกลยาณมตร

10

3. สรางความกระตอรอรนในการมสวนรวมของสมาชกในองคกร

10

4. สร า ง คา นยม บรรยากาศใหส ง เสร มความคดสรางสรรค และความไววางใจ

10

5. เปดกวางยอมรบความคดเหนทแตกตางกน และสนใจมมมองทแตกตาง

10

6. สนบสนนวธการพฒนาความคดสรางสรรคอยางเปนระบบ

9

7. ความสามารถของผน า และภาวะผน า 8 8. การมอบอ านาจ หนาท และความรบผดชอบ น าไปส

การลงมอปฏบต 8

9. มความหยนตว และพรอมรบการเปลยนแปลง 8 10. สนบสนนใหบคลากรปฏบตงานในหนวยงานตาม

ความถนดและสนใจ 8

11. การท างานเปนทม และการมสวนรวมของบคลากร 6 12. การพฒนาบคลากรและการปรบปรงขนตอนการ

ปฏบตงานอยางตอเนอง 6

13. การสรางแรงจงใจ การใหรางวล และการยกยอง 5 14. ยอมรบและเรยนรจากความลมเหลวหรอขอผดพลาด 5


นกทศกษาวฒนธรรมนวตกรรมอยางเปนระบบ โดยอาศยการผสมผสานค าจ ากดความของนวตกรรมกบขอบเขตของนวตกรรม เชน โครงสรางของนวตกรรม การสนบสนนความเสยง ความเกยวเนองกนของนวตกรรมและขอบเขตของนวตกรรม และการค านงถงผลลพธของนวตกรรม (Denison, 1996) ผเขยนไดใหความส าคญกบประเดนทส าคญตาง ๆ เหลานโดยตรง ไดแก ประเดนทเกยวของกบวฒนธรรมนวตกรรม ความสามารถในการสรางสรรคนวตกรรม ความสามารถในการสรางสภาพแวดล อมของนวตกรรม และวฒนธรรมนวตกรรมระดบโลก(Crossan & Apaydin, 2010 Hurley & Hult, 1998; Kleinschmidt, De Brentani, & Salomo, 2007; Lemon & Sahota, 2004; Panayides, 2006; Sarros, Cooper, & Santora, 2008; Shahin & Zeinali, 2010; Sun et al., 2012)

จากงานวจยของ Ismail และ R. Abdmajid (2007) แหงมหาวทยาลย Universiti Teknologi Malaysia ผวจยไดน าเสนอรปแบบการสรางวฒนธรรมนวตกรรม ดวยองคประกอบ 4 องคประกอบทจะชวยสรางแนวคดวฒนธรรมนวตกรรม ไดแก (1) บทบาทของผบรหารระดบสงในการสนบสนนการเปลยนแปลงทมความส าคญตอความยงยนของวฒนธรรมนวตกรรม (2) โครงสรางองคกรซงแสดงถงวธการก าหนดความรบผดชอบ วธทองคกรมปฏสมพนธและการสอสารระหวางสมาชกในองคกร (3) กลยทธองคกรทแสดงใหเหนโอกาสทจะน าองคกรสการสรางและรกษาวฒนธรรมนวตกรรมใหยงยน และ (4) วฒนธรรมองคกรทเปนตนก าเนดคณลกษณะหลกของวฒนธรรมนวตกรรมการปฏบตงาน ไดแก คานยมความเชอและพฤตกรรมทใชรวมกน วฒนธรรมองคกรทท าหนาทเปนเหมอนตวเชอม และมอทธพลตอผน าองคกรในการสรางวฒนธรรมนวตกรรม นวตกรรมทถกสรางขนใหมจะเปนตวก าหนดวธการสรางความคดสรางสรรคและนวตกรรม ความเสยงทจะเกดขน และสงทท าใหเกดการแลกเปลยนความรเปนไปอยางตอเนอง ดงนนสรปไดวาวฒนธรรมนวตกรรมสามารถสรางไดจากปจจยทมความหลากหลาย การสรางวฒนธรรมนวตกรรมแบบองครวม จงเปนกระบวนการทตองใชระยะเวลาทยาวนานและมพลวตร ผบรหารตองเปนผเรมตนลงมอปฏบตใหเปนแบบอยาง และท าหนาทในการผลกดนใหเกดปจจยการเปลยนแปลงภายในองคกร การเปลยนแปลงนจะกอใหเกดสภาพแวดลอมของนวตกรรม ซงในทสดจะเกดการสรางและใชแนวคดนวตกรรมในทกสวนขององคกร กลายเปนบรรทดฐานทท าใหพนกงานทกคนมแรงจงใจและมนใจเพยงพอทจะทดลองสรางและคดคนสงใหมๆ อยางตอเนองเพอใหเกดวฒนธรรมนวตกรรม

จากงานวจยของ Uslua (2015) ไดศกษาถง กลยทธการจดการทรพยากรมนษย (SHRM) ทสงผลตอ วฒนธรรมนวตกรรม ผวจยไดอธบายถงความเปลยนแปลงในแงของการบรหารจดการ วทยาศาสตร วศวกรรม เทคโนโลยและคณภาพแรงงานไดกลายเปนปจจยทซบซอนของศตวรรษท 21 ดงนนการเพมขดความสามารถในการแขงขนระดบนานาชาตขององคกรในระดบทองถน ในกรอบของการพฒนาศกยภาพการเปนผประกอบการและศกยภาพในการสรางนวตกรรมในระดบทองถนมความส าคญมากในศตวรรษน กลยทธการจดการทรพยากรมนษย (SHRM) เปนกจกรรมทส าคญส าหรบองคกร หลายองคกรตองใหความส าคญตอกจกรรมเพอสรางสภาพแวดลอมใหเออตอการสรางนวตกรรมและการพฒนา ในการศกษาครงนไดมการศกษา บทบาทของกลยทธการจดการทรพยากรมนษย (SHRM) กบการสรางวฒนธรรมนวตกรรมและความเปนเจาของของพนกงาน (ownership) งานวจยไดพฒนาแบบวดความพงพอใจในการท างานของพนกงาน ในแงของการพฒนาดานวฒนธรรมนวตกรรมขององคกรในปจจบน จดมงหมายของการศกษา คอ การอธบายความสมพนธ


ของกลยทธการบรหารทรพยากรมนษย (SHRM) กบการสรางวฒนธรรมนวตกรรม และความพงพอใจในการท างานและความเปนเจาของพนกงาน โดยผลการศกษา พบวาในภาคเอกชนกลยทธการจดการทรพยากรมนษย (SHRM) มผลโดยตรงตอการสรางวฒนธรรมนวตกรรมของพนกงาน ผลการวจยชใหเหนวาความเปนเจาของของพนกงานเปนปจจยทางจตวทยาทส าคญตอการสรางวฒนธรรมนวตกรรมขององคกร และความพงพอใจในการท างานของพนกงาน

Roffeei และคณะ (2016) ไดศกษางานวจยเรอง วฒนธรรมนวตกรรมในสถาบนการศกษาขนสงเพอน าเสนอกรอบของการวฒนธรรมนวตกรรม ( Innovation culture in higher learning institutions: A proposed framework, 2016) งานวจยนศกษาเกยวกบการสรางวฒนธรรมนวตกรรมในหมนกเรยนในสถาบนการศกษาขนสง จะใชเวลาคนควาทแนวคดของวฒนธรรมนวตกรรมและอทธพลทมตอพฤตกรรมทเปนนวตกรรมใหมของนกศกษา บทความนเสนอกรอบการด าเนนงานเพอวดวฒนธรรมนวตกรรมและความสมพนธกบพฤตกรรมทเปนนวตกรรมใหมโดยเฉพาะในบรบทการศกษาทสงขน กรอบนมความส าคญในการอ านวยความสะดวกในการออกแบบกจกรรมการเสรมสรางวฒนธรรมนวตกรรมของนกศกษา การศกษามงเนนการใชวฒนธรรมนวตกรรมเปนกลไกในการอธบายและท าความเขาใจวฒนธรรมมหาวทยาลย สภาพแวดลอม และวธการของสมาชกในการท าสงตาง ๆ ภายในสถาบน และอทธพลของปจจยเหลานตอพฤตกรรมทเปนนวตกรรมของนกศกษา โดยองคประกอบของวฒนธรรมนวตกรรมทศกษาไดแก 1) การปฏบตพฤตกรรมนวตกรรมของผน าเปนแบบอยางใหแกสมาชกในองคการ 2) มความใสใจและใฝเรยนรหรอการเรยนรสงใหมๆ ทแตกตางจากประสบการณเดม 3) เปดกวางเพอการยอมรบความเหนใหม ๆ และพรอมทจะปรบเปลยน 4) มความหยนตวและพรอมปรบสภาพใหสอดรบกบการเปลยนแปลง 5) สรางบรรยากาศใหเกดความคดรเรมสรางสรรค และการคดคนรปแบบการท างานเพอใหมๆ 6) ใหความส าคญและตอบสนองตอการเปลยนแปลงและความคดใหม 7) เปดกวางยอมรบการเปลยนแปลงใหมๆ

วนทนย ซอสตย (2548) ไดท าการศกษาวจย เรอง แนวทางการพฒนานวตกรรมในองคกร กรณศกษา บรษท แอดวาน อนโฟร เซอวส จ ากด (มหาชน) และ บรษท ปตท. จ ากด (มหาชน) ม วตถประสงคในการศกษาเพอ 1) ศกษาแนวทางการพฒนานวตกรรมในองคกรของ บรษท แอดวานซ อนโฟรเซอวส จ ากด (มหาชน) และ บรษท ปตท. จ ากด (มหาชน) โดยการทบทวนวรรณกรรมและ การสมภาษณผมสวนเกยวของกบการพฒนานวตกรรมใหเกดขนของทง 2 องคกร โดยผลการศกษา พบวา บรษท แอดวานซ อนโฟร เซอรวส จ ากด (มหาชน) หรอ AIS มแนวคดมงพฒนานวตกรรมใหมๆ และความคดสรางสรรคในองคกร ทยดมนในความเปนเลศตามวสยทศนและวฒนธรรมองคกร โดย แบงประเภทของนวตกรรมทตองการพฒนาไว 4 ประเภท ไดแก นวตกรรมผลตภณฑ นวตกรรมกระบวนการ นวตกรรมเชงกลยทธ และนวตกรรมการจดการองคกร ในขณะท บรษท ปตท. จ ากด (มหาชน) มแนวคดในการด าเนนการตามแนวทางการเปนองคการแหงความเปนเลศ จงท าให ปตท. มงสงเสรมใหเกดนวตกรรมในองคกร เพอใหสอดคลองกบวฒนธรรมองคกรใหม โดยแบงประเภทของนวตกรรมทตองการพฒนาใหเกดในองคกร ออกเปน นวตกรรมผลตภณฑ นวตกรรมกระบวนการ และนวตกรรมทางความคด จากการศกษาแนวคดการพฒนานวตกรรมของทง 2 องคการ พบวาสงทสนบสนนใหการพฒนานวตกรรมในองคกรเกดผลส าเรจ ไดแก การมวฒนธรรมองคกรทสอดรบและเขากนไดกบแนวทางการพฒนานวตกรรม การใหความส าคญจากผบรหารระดบสง การมทมงานดาน


การพฒนา นวตกรรมทมคณภาพ และความรวมมออนดจากพนกงานทกคน จากการศกษาเปรยบเทยบแนวทางในการพฒนานวตกรรมของทง 2 องคกร พบวา มแนวทางในการพฒนาทเหมอนกน โดยมการก าหนดนวตกรรมไวเปนขดความสามารถหลกขององคกร ส าหรบแนวทางทตางกนคอ AIS มงเนนการพฒนานวตกรรมในระดบบคคล ในขณะท ปตท. เนนการสรางสรรคนวตกรรมแบบเปนทม

จากการศกษางานวจยทเกยวของกบวฒนธรรมนวตกรรม พบวาการสรางวฒนธรรมนวตกรรมเปนการสรางคานยมการปฏบตงานโดยมเปาหมายเพอใหเกดการพฒนากระบวนการปฏบตงาน เกดความคดสรางสรรค และสงผลตอประสทธภาพในการท างาน วฒนธรรมนวตกรรมเปนกระบวนการทตองใชเวลายาวนานในการสราง ผบรหารตองเปนผเรมลงมอปฏบตเพอใหเปนตนแบบใหกบสมาชก ในองคกร และไดรบความรวมมอเปนอยางดจากสมาชก เกดความพงพอใจทจะสรางสรรคนวตกรรมการปฏบตงาน สงผลใหเกดประสทธภาพและประสทธผลในการท างาน เพอขบเคลอนใหองคกรเกดการพฒนาอยางตอเนองและยงยน

5. แนวทางการพฒนาการเสรมสรางกรอบคดวฒนธรรมนวตกรรมการปฏบตงาน ในองคการทตองเพมขดความสามารถในการแขงขน มความจ าเปนตองมการปรบเปลยน กลยทธและขนตอนการปฏบตงาน ซงการเปลยนแปลงจะเปลยนแปลงไปในทศทางใดนนขนอยกบกรอบคด (Mindset) ของบคลากรในองคการ จะมความคดทจะปรบตวเองหรอมความคดทจะปฏบตตนตามการเปลยนแปลง ซงโดยทวไปคนสวนใหญจะตอตานสงใหม ๆ ซงท าใหองคการเกดการเปลยนแปลงไปอยางชา ๆ หรออาจหยดชะงก ดงนนหากองคการสามารถท าใหคนในองคการสามารถเปลยนกรอบคดหรอโลกทศนใหกวางขน นาจะเปนพนฐานทจะชวยท าใหองคการเกดการเปลยนแปลงได (สรพนธ เสนานช, 2554)

ดงนนการพฒนากรอบคด จงเปนสงส าคญ เนองจากกรอบคดเปนเรองของความคด ความเชอ และความเขาใจ เมอตองการเปลยนแปลงสงใดกตาม ควรจะเรมทการเปลยนกรอบคด เพราะเมอเปลยนแปลงกรอบคดแลวมนษยจะเกดการเรยนร ซงจะน าไปสการเปลยนแปลงพฤตกรรมทเกดขนแบบถาวร โดยจะสงผลตอการปฏบตหรอประสบการณ การปรบกรอบแนวคดตนเอง กอใหเกดการเปลยนแปลงความคด อารมณ ความรสก และพฤตกรรม (องคอร ประจนเขตต , 2557) เมอองคการทตองการการเปลยนแปลงตองเรมจากการเปลยนแปลงจากหนวยทเลกทสด คอ ทกรอบคดในระดบปจเจก หรอระดบบคคล (Senge, 2006) การเปลยนแปลงกรอบคดตองานและองคการของบคลากรและผบรหาร มบทบาทส าคญตอประสทธภาพของการปฏบตงาน ซงหากบคลากรในองคการมกรอบคดเตบโตกจะชวยสรางสรรคผลการปฏบตงานใหมคณภาพสง แตถาบคลากรในองคการมกรอบคดจ ากด กจะสงผลใหการปฏบตงานอาจมประสทธภาพต ากวาทตงเปาหมายไว

การศกษาแนวทางการพฒนาการเสรมสรางกรอบคดวฒนธรรมนวตกรรมจากนกวชาการหลายทานทงในประเทศและตางประเทศ พบวานกวชาการใชแนวทางการพฒนาการเสรมสรางกรอบคดวฒนธรรมนวตกรรมทหลากหลายแนวทาง และจะพบวามแนวทางการพฒนากรอบคดวฒนธรรมคณภาพเปนรายบคคลและเนนการพฒนาผานผน าเปนหลก ดงน


Dubrin (2010) ไดเสนอวธการพฒนาภาวะผน าใหประสบผลส าเรจไว 3 แนวคด ไดแก 1) การพฒนาโดยใชการตระหนกรดวยตนเองและการมวนยในตนเอง (development through self-awareness and self-discipline) โดยการใชกระบวนการปอนกลบเพอการปรบปรงและพฒนาตนเองไดอยางมประสทธผล (feedback) การควบคมพฤตกรรมตนเองอยางตอเนอง 2) การพฒนาโดยการศกษาประสบการณ และการใหค าปรกษา (development through education, experience and mentoring) โดยใชการสอนงานโดยผน าหรอเพอนรวมงานทมประสบการณ (tutoring) การสอนงาน (coaching) การใหค าแนะน า (guidance) และการใหก าลงใจ (emotional support) 3) การพฒนาโดยใชโปรแกรมการพฒนาภาวะผน า (Leadership Development Program) โดยใชรปแบบการเรยนรหลายรปแบบ ไดแก การพฒนาทเนนการใหขอมลยอนกลบแบบเขม (feedback-intensive programs) การพฒนาทเนนทกษะเปนฐาน (skill-based programs) การบรรยาย (lecture) กรณศกษา (case study) บทบาทสมมต (role play) ตวแบบเชงพฤตกรรม (behavioral role modeling) การจ าลองสถานการณ (simulations) โปรแกรมการพฒนาทเนนการขดเกลาทางสงคม (socialization programs) การเรยนรจากการปฏบต (action learning programs) โปรแกรมการพฒนาทเนนการสอนงานและฝกจตใจ (coaching and psychotherapy) การพฒนากรอบคดเปนสงทมความส าคญ นอกจากทจะสามารถเปลยนแปลงกบตวเองได ยงสามารถเปลยนแปลงคนอนไดเชนกน โดยใชการเปลยนแปลงกรอบคด (สรพนธ เสนานช, 2554) การเรยนรสการเปลยนแปลง มฐานแนวคดมาจากทฤษฎ การเรยนร มงเนนการเปลยนแปลงคณลกษณะภายในตน บนพนฐานการเปลยนแปลง กรอบคด มมองและความหมายตอโลกและชวต (องคอร ประจนเขตต, 2557) เปนการเปลยนกรอบคดเดม จากทยงไมร ไปสกรอบคดทใหญขน กวางขน ลกขน แยกแยะ สะทอนและเสนอภาพความรสกนกคดได ผานการคดใครครวญ อยางมวจารณญาณและการเรยนรเพอการสอสารผานสนทรยสนทนา (Mezirow, 2003) Dweck พบวา เพยงแคการเรยนรเกยวกบกรอบคดเตบโต สามารถท าใหเกดการเปลยนแปลงทส าคญในวธการทคนมองเหนตนเองและชวตของเขา โดยวธการพฒนากรอบคดเตบโต (Growth Mindset) มขนตอนการพฒนาผานตวตนของตวเอง ทเรมจากการฟงเสยงภายในตวเอง การยอมรบวาตวเองมทางเลอก การทาทายกรอบคดจ ากดของตวเอง และการปฏบตดวยตนเองเพอฝกกรอบคด แสดงกรอบคดเตบโตและมองอปสรรคทกอยางวาเปนการเรยนร (Dweck, 2007) เปนกลวธเปลยนความคด อารมณ ความรสก ความเปนตวตน (McAllister-Spooner, 2009) การพฒนากรอบคดจงเรมตนจากการพฒนาทความคด ความเชอของปจเจกบคคลกอน โดยเรมจากการรบรแตขอมลทด เรยนรจากบคคลทเปนแบบอยางทด ทดสอบความเชอปจจบนของตนเอง ปรบกรอบคดของตนดวยวสยทศนและเปาหมาย ฟงเสยงภายในตวเอง และปกปองกรอบคดของตนเอง (Myrko, 2012) จากการศกษาแนวทางการพฒนากรอบคดวฒนธรรมนวตกรรมการปฏบตงาน พบวา การพฒนากรอบคดวฒนธรรมนวตกรรมการปฏบตงาน มรปแบบการพฒนาทหลากหลายและใหผลลพททแตกตางกนไปตามบรบทของแตละองคกร ผเขยนบทความจงเสนอใหใชรปแบบ แนวคดและกระบวนการพฒนาทหลากหลายในการเสรมสรางกรอบคดวฒนธรรมนวตกรรมการปฏบตงาน โดยใชกลยทธทางจตวทยาแนวภาวะผน าทแทจรง 4 แนวคด มาเปนพนฐานการพฒนา ไดแก


1) การเรยนรจากประสบการณ (Experiential Learning) ซง เปนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ สามารถสงเสรมศกยภาพผเรยนจากประสบการณตรง ผเรยนไดรบประสบการณรปธรรม (Concrete Experience) ทผเรยนไดรบประสบการณจากการลงมอปฏบตกจกรรม เกดการสะทอนประสบการณ โดยใชการอภปราย (Reflective Observation and Discussion) หรอ Reflect เปนขนทผ เรยนแสดงความคดเหน และความรสกของตนเองจากประสบการณในการปฏบตและแลกเปล ยนกบสมาชก เกดการคดและการสรปความคดรวบยอดองคความร ( Abstract Conceptualization) เปนขนทผเรยนรวมกนสรปขอมล ความคดเหน ทไดจากการสะทอนความคดเหน รวมถงการทดลอง หรอประยกตใชความร (Active Experimentation / Application)

2) ทนทางจตวทยาเชงบวก (Positive Psychology Capital: PsyCap) เปนคณลกษณะทางบวกของจตใจตอการเผชญกบสงตางๆ รอบตว ประกอบดวยความสามารถในการพงพาตนเอง ฝกการแสดงภาพเชงบก โดยใชการเรยนรผานประสบการณตรง หรอประสบการณจากผอนทเปนตวแบบ ฝกตวเองใหคดบวก ลงมอปฏบตซ าๆ เพอเรมคดและแสดงพฤตกรรมเชงบวก รกษามมมองในเชงบวกและมงมนในการบรรลเปาหมายการกษามมมองเชงบวก เชอมนในความสามารถของตนเองคดวามหนทางทจะน าตนเองไปสความส าเรจ มสต มความหวง มความคดสรางสรรคในทางบวก มความสามารถในการเผชญปญหา การฟนตวสสภาวะปกต และหากมอปสรรคกยงคดหาทางเลอกอนๆ ไดอก มสมรรถนะทางจตใจทางบวกทจะปรบสภาพจตใจกลบคนใหเปนปกตเหมอนเดมไดโดยเรว

3) การเรยนรทางสงคม (Social Learning) ดวยการการเรยนรจากตวแบบ หรอการเรยนรโดยการสงเกต (Modeling or Observational Learning) เปนการเรยนรทสวนหนงเปนการเรยนรมาจากประสบการณตรงของตนเอง และอกสวนหนงเกดจากการสงเกตพฤตกรรมของคนอน โดยเกดจากกระบวนการความเอาใจใสกระบวนการจดจ าสงทตนเองสงเกตและไปเลยนแบบไดถงแมเวลาจะผานไปกตาม กระบวนการแสดงพฤตกรรมเหมอนตวแบบ และกระบวนการการจงใจเนองจากความคาดหวงวา การเลยนแบบจะน าประโยชนมาให

4) การเรยนรจากการปฏบตแบบมสวนรวม (Participative Action Learning) เปนการเรยนรทเกดจากการปฏบตอยางมสวนรวมทอาศยประสบการณเดมของผเรยนกอใหเกดความรใหมอยางตอเนอง ผเรยนเกดการสะทอนคด แลกเปลยนความคดเหนกนในหมสมาชกในกลม เกดความคดรวบยอดจากผลงานกลม และทดลองหรอประยกตแนวคดของผเรยนน าไปประยกตใชในสถานการณจรง จะชวยใหเกดทกษะในการแกปญหา

เอกสารอางอง จ าลกษณ ขนพลแกว. (2561). การสงเสรมวฒนธรรมนวตกรรม : วฒนธรรมนวตกรรม.

กรงเทพธรกจ ฉบบวนท 11 มนาคม 2561. ชยทว เสนะวงศ. (2558). สถาบนเพมผลผลตแหงชาต : “วฒนธรรมนวตกรรม” สรางได.

กรงเทพฯ: สถาบนเพมผลผลตแหงชาต. ดนย เทยนพฒ. (2552). คดไทยสไตลโมเดรน. [Online]. เขาถงไดจาก

http://www.itedonline.net/itedaffi/index.php [15 มนาคม 2561]


บญเลศ จนทรไสย. (2555). Quality Culture. วนทสบคน 16 กมภาพนธ 2560. http://boonlertqa.blogspot.sg/2012/03/quality-culture.html#!/2012/03/quality-culture.html.

ประสาร มาลากล ณ อยธยา. (2556). เอกสารประกอบการสอนกระบวนทศนและกลยทธการ พฒนามนษยตลอดชวงชวต. กรงเทพฯ: มหาวทยาลย เกษมบณฑต.

ประสาร มาลากล ณ อยธยา. (2557). เอกสารประกอบการสอนจตวทยาการเรยนรและพฒนาศกยภาพมนษยและองคการในบรบทสงคมพลวต. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษมบณฑต.

ประสาร มาลากล ณ อยธยา. (2557). วารสารจตวทยามหาวทยาลยเกษมบณฑต. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษมบณฑต.

ปรดา ยงสขสถาพร. (2559). กระบวนการคดและสรางนวตกรรม. กรงเทพฯ. แอรโรว มลตมเดย. ผลน ภเจรญ (2555). แนวคดการจดการรวมสมยในการกาวสความเปนองคการระดบโลก.

กรงเทพฯ: ชคาโก บซเนส แมเนจเมนต. พระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต). (2540). พระพทธศาสนาพฒนาคนและสงคม. กรงเทพฯ:

กรมการปกครอง. พระธรรมปฏก (ป.อ. ปยตโต). (2545). ภาวะผน า : ความส าคญตอการพฒนาคนพฒนาประเทศ.

กรงเทพฯ: ธรรมสภา. พระธรรมปฎก (ป.อ.ปยตโต). (2545). แกนแทของพระพทธศาสนา. กรงเทพฯ:

โรงพมพการศาสนา. รายงานผลการส ารวจขดความสามารถดานนวตกรรมของประเทศไทย ประจ าป 2550.

ส านกงานนวตกรรมแหงชาต กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย. กรงเทพฯ. 2550. รงลาวลย สกลมาลยทอง. (2560). กลยทธการเสรมสรางวฒนธรรมสรางสรรคใน

สถาบนอดมศกษาไทย. วารสารวารสารวทยาลยดสตธาน. (มกราคม-เมษายน 2560). วฒพงษ ภกดเหลา. (2554). การศกษาคณลกษณะขององคการนวตกรรม: กรณศกษา

องคการทไดรบรางวลดานนวตกรรม. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการพฒนาทรพยากรมนษยและองคการ บณฑตวทยาลย. กรงเทพฯ: สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

วนทนย ซอสตย. (2548). แนวทางการพฒนานวตกรรมในองคการ: กรณศกษาบรษทแอดวานซ อนโฟรเซอรวส จ ากด (มหาชน) และบรษท ปตท. จ ากด (มหาชน). ภาคนพนธโครงการบณฑตศกษาการพฒนาทรพยากรมนษย. สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. กรงเทพฯ:

สมหวง วทยาปญญานนท. (2548). สรางนวตกรรมเปนวฒนธรรมองคกร. วนทสบคน 10 พฤษภาคม 2561. http://www.budmgt.com/ topics/top02/inno-culture.html

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2554). แผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต ฉบบท 11. กรงเทพฯ: ส านกนายกรฐมนตร.

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2555). แผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต ฉบบท 12. กรงเทพฯ: ส านกนายกรฐมนตร.

ส านกงานพฒนาวทยาศาสตร และเทคโนโลยแหงชาต. (2554). แผนกลยทธ สวทช. ฉบบท 4 ปงบประมาณ 2550 – 2554

http://boonlertqa.blogspot.sg/2012/03/quality-culture.html#!/2012/03/quality-culture.html


สรพนธ เสนานช. (2553). Visionary Leadership: กรณศกษา โรงพยาบาลสงขลานครนทร. กรงเทพฯ : สถาบนรางวล คณภาพแหงชาต.

องคอร ประจนเขตต. (2557). โมเดลสมการโครงสรางเชงเสนของพฤตกรรมการท างาน ทมง นวตกรรมของอาจารยพยาบาล ในสถาบนสมทบคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล. ดษฎนพนธ สาขาการบรหารการศกษา. บณฑตวทยาลย. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยมหดล

Autoliv. (2017). Autoliv Employee Development System. Autoliv Culture: Strong Guiding Principles.

Avalio, Bass and Jung. (1999). Full Leadership Development: Building the Vital Forces in Organization. Thousand Oaks, CA: SAGE Publication.

Bryn, Eric. (2009). Creating a Culture of Creativity and Innovation [Online]. Available from ttp://www.realestaterelativity.com/blog/2008/01/15 creating-a-culture-of-creativityand-innovation. [8 February 2012].

Bryn, Coffman. (2009). Building the Innovation Culture. Principal, InnovationLabs. David Miller. (2014). The 10 Key Elements of an Innovation Culture. [Online].

Available from http://customerthink.com/the-10-key-elements-of-an-innovation-culture. [9 October 2014].

DuBrin, A. J. (2001). Leadership: Research findings, practice, skills (3rd ed.). Boston: Houghton Mifflin.

DuBrin, A. J. (2010). Principles of Leadership. South-Western Cengage Learning. Canada. Dweck Carol S. (2007). Mindset: The New Psychology of Success. Randomhousebooks. NY. Feinstein, Jonathan. (2011). Creative Culture Attribute. [Online]. Available from

http://www.realestaterelativity.com/blog/2018/01/15/creating-a-culture- of-creativityand-innovation. [8 February 2012]. Galovski, Vell. (2012). Building an Innovative Culture: 8 Key Components. [Online].

Available from https://www.democratandchronicle.com/story/money [3 July 2012].

Ismail, Wan Khairuzzaman Wan & Abdmajid R. (2007). Framework of the culture of innovation: A revisit. Faculty of Management and Human Resource Development Universiti Teknologi Malaysia.

John P. Kotter. (1990). Force for Change: How Leadership Differs from Management. A Division of Simon & Schuster Inc., NY: The Free Press.

John P. Kotter. (2013). Management Is (Still) Not Leadership. Harvard Business Review. January 09, 2013.

John P. Kotter. and Heskett, James L. (1992). Corporate Culture and Performance. New York: The Free Press.

http://customerthink.com/the-10-key-elements-of-an-innovation-culture

http://customerthink.com/the-10-key-elements-of-an-innovation-culture

http://www.realestaterelativity.com/blog/2018/01/15/creating-a-culture-

https://www.democratandchronicle.com/story/money


George, Jenifer N. & Jones, Gareth R. (1999). Understanding and Managing Organizational Behavior. 5th ed. Reading, MA: Addison-Wesley.

Lauby, Sharlyn. (2013). 4 Components to Building an Innovative Culture. [Online]. Available from https://workforceinstitute.org/4-components-to-building-an-innovative-culture. [23 August 2013].

McAllister-Spooner, S. M. (2009). Fulfilling the dialogic promise: A ten-year reflective survey on dialogic Internet principles. Public Relations Review, 35, 320–322. doi:10.1016/j.pubrev.2009.03.008.

Mezirow, J. (2003). Transformative learning as discourse. Journal of transformative Learning.

Morris, Langdon. (2007). Creating the Innovation Culture. Geniuses, Champions, and Leaders. An InnovationLabs White Paper.

Myrko, Thum. (2012). The right mindset: Change your mindset in 6 Steps. [Online]. Available from http:// www.myrkothum.com/mindset/.

Roffeei, Hajar., Yusop, Farrah Dina., Kamarulzaman, Yusniza. (2015). Innovation culture in higher learning institutions: A proposed framework. University of Malaya. Kuala Lumpur.

Schneider, Benjamin., Ehrhart, Mark G. Macey, William H. (2013). Organizational Climate and Culture. Annual Review of Psychology. Volume publication date January 2013.

Schwartz, Tony. (2010). Six Secrets to Creating a Culture of Innovation. [Online]. Available from http://blogs.hbr.org/schwartz/2010/08/six-secrets-to- creating-a-cult.html. [8 February 2018].

Schumpeter, J. (1934). The Theory of Economic Development. Massachusetts: Harvard University Press.

Senge P (2006). The fifth discipline: The Art and Practice of the Learning Organization, 2nd edn. Century, London.

Smith, David. 2006, Exploring Innovation. Berkshire: McGraw-Hill Education. Uslua, Tuna. (2015). Innovation Culture and Strategic Human Resource

Management in Public and Private Sector within. The Framework Of Employee Ownership. Gedik University, Occupational Health And Safety Program, Istanbul,Turkey.

Winsor, John. (2006). Spark. Dearborn publishing. Wyatt, Tami H. (2016). The Innovation Road Map: A Guide for Nurse Leaders.

[Online]. Available from https://www.usertesting.com/blog/2015/07/09/how-ideo-uses-customer-insights-to-design-innovative-products-users-love/. [8 February 2018].

……………………………………………………………………

https://workforceinstitute.org/4-components-to-building-an-innovative-culture

https://workforceinstitute.org/4-components-to-building-an-innovative-culture

http://blogs.hbr.org/schwartz/2010/08/six-secrets-to-

https://www.usertesting.com/blog/2015/07/09/how-ideo-uses-customer-insights-to-design-innovative-products-users-love/

https://www.usertesting.com/blog/2015/07/09/how-ideo-uses-customer-insights-to-design-innovative-products-users-love/


Resilience in Older Adults Sonthaya Maneerat1 Sampan Maneerat2 Susheewa Wichaikull3

Abstract

Resilience is a positive psychosocial function for successful adaptation despite adversity life events. It is defined as self-care practicing that individual initiates and performs on one’s own behalf in maintaining life, health and well- being. As old aged, individuals experienced at least one adversity during the course of their lives that threaten their well-being. Resilience reflects their ability in self-management on the negative effect of adverse events on health and well-being. This article presented an overview of elderly resilience for the purpose of an understanding and providing the necessary information required to design an effective intervention focus on elderly people. Introduction

Resilience is a positive psychology. It defined as an individual ability to recover from or adjust easily to misfortune or change. It is the ability to bounce back from difficult experiences. Resilience can be viewed as a dynamic process of adaptation to negative life events, it is not a trait that people either have or don’t have. It involves behaviors, thoughts, and actions that can be learned and developed in everyone. On the other hand, resilience is viewed as a personal trait that protects people from mental health illness. As old aged, individuals face with numerous challenges that threaten their well-being. Most elderly people faced at least one adversity during the course of their lives. Importantly, the aging phenomenon also has a major effect at an individual level. Getting older, elderly go through the inevitable decline of physical function which, in turn, influences their mental health. Loss of love one, living with chronic illness. The negative life events are the precipitate that produces mental health problem of the elderly in the crisis situation. Resilience reflects their ability in self-management on the negative effect of adverse events on health and well-being. In this paper, the definition, theory regarding resilience in older adults, the attribute of resilience, the construct of elderly resilience, the influencing factors of the elderly resilience and the measuring of resilience will be described. 1,3Boromrajonani College of Nursing, Nopparat Vajira 2Faculty of nursing, Kasem Budit University

https://www.merriam-webster.com/dictionary/misfortune


Definition of Resilience Resilience is a process of growth and adaption, and it has a multi-dimensional

structure. It is also a holistic, dynamic, and development that encompass the ability to cope with stress, and serious situation (Maneewat T, Lertmaharit S., and Tangwongchai S, 2016). The definition was defines as various terms depended on the population, however the meaning is the same, for example the American Psychological Association (2010) defines resilience as the “process of adapting well in the face of adversity, trauma, tragedy, threats or even significant sources of threats or significant sources of stress,” or bouncing back from difficult experiences (APA, 2010). Relating to older adult, the Centre for policy on aging (2014) defines resilience as the ability to stand up to adversity and to bounce back or return to a state of equilibrium following individual adverse episodes. In Thai elderly perspective, resilience was viewed as the individual power to rebound back from life suffering (Maneerat S, Isramalai S., Boonyasopun U. (2011) In summary, resilience is the ability that elderly use for survival when face with suffering in lives and bouncing back or return to normal life in the rapid time. Theories regarding resilience in older adults The concept of resilience was significant as it signified a change in focus from mental illness to normal life. So, the theories regarding resilience in older adults involve both of theories related to mental health and aging. Based on society aspect, old age reflects decline, diseases, disability, disrepair, and death. However, the reflection does not accurately describe the reality of aging but rather myths and stereotypes rising from a lack of proper knowledge about aging. Actually, older adults function well with little or no assistance and reported to be satisfied with their health and quality of life despite a high prevalence of chronic conditions (Depp & Jeste 2006; Montross et al., 2006). Moreover, at no particular age, most adults aspire to grow old but also to enjoy physical and mental fitness in the old age. The article will focus on the aged who exhibits an ability to successfully adapt to and survive adverse life events. The sociological and psychological perspectives, which influence older adults will be explained as follows: 1. Sociological theories. Sociological theories of aging attempt to explain how societies influence its older adults and vice versa. These theories focus on the elderly adjustment to loss within the context of roles and reference groups. There are several sociological theories concerning the elderly. These theories view older adults from a narrow perspective and address inequality in aging societies by explaining the emerging differences among groups (Miller, 2009). The disengagement theory is the most one


related to older adults. It provides critical questions about the nature of modern society and the implications older people (Jason & Hendricks, 2009). The theory is based on the supposition that the elderly become decreasingly engaged with the outer world and increasingly preoccupied with their inner lives. Another theory related to aging is activity theory. It is based on the supposition that older people remain socially and psychologically fit if they continue to stay actively engaged in life. Since active social participation plays an important role in positive adjustment in old age, a successful aging is thus associated with staying active. The evidence confirms that having/meeting friends and good-quality friendship relations are important to an overall life satisfaction (Amati1, Meggiolaro, Rivellini, and Zaccarin, 2018), successful aging and having a range of meaningful activities in social, physical, and solitary aspects. Most elderly enjoy daily activities in which they participated with others in the community, which, in turn, enhance their adaptation (George, 2006; cited in Miller, 2009).

2. Psychological theories. Psychological theories of aging refer to behavioral and development aspects of later adulthood, such as how aging affects behaviors, what factors affects aging, what factors influences longevity and quality of life. The theories address variables such as learning, memory, feeling, intelligence, and motivation, which are especially relevant to psychosocial function (Miller, 2009). Two major psychological theories of aging – human need theory and personality development theory – are described as human needs theory. It is one of the psychological theories that have been used to address the concept of motivation and human needs. The archives of theories are Maslow’s theory (1954), the five categories of basic human needs, ranking from lowest to highest level, are physiological needs, safety and security needs, love and belonging, self–esteem, and self-actualization. Other theories such as, the personality development of Erikson (1963) which categorized personalities as either extroverted or introverted subjective experiences. Resilience of the elderly, according to Erikson’s theory, depends on accepting one’s diminishing capacity and increasing number of loss. In old age, ego functions are increasingly turned toward the self and away from the outer world. Erikson’s theory identifies eight stages of personality development from infant to elderly: trust versus mistrust, autonomy versus shame and doubt, initiative versus guilt, industry versus inferiority, identify versus identify diffusion, intimacy versus self-absorption, generatively versus stagnation, and ego integrity versus despair. Each stage presents a person with certain conflicting tendencies that must be balanced before he or she can move successfully from that stage. However, in his later publication in 1982, Erikson redefined the meaning of old stage as balancing the search for integrity

https://www.emeraldinsight.com/author/Powell%2C+Jason+L



and wholeness with the sense of despair, focusing on relationships, religions, and aging. He also replaced the word “integrity” with faith (Krause, 2006). 3. Emotional development theory. The theory believes that the elderly have a high capacity for emotional complexity (Ong & Bergman, 2004). Compared to young people, older adults tend to have as good, if not better, emotional regulation and emotional experience, and inner control over emotions. They also tend to use more self-calming strategies and have greater emotional control and more complex emotional experience involving a combination of positive and negative emotions. The superior emotional development in the elderly could very well be a vital contributing factor to the development of their resilience.

4. Middle range theory of Resilience. Middle range theories are useful in addressing the problem of nursing, such in vulnerable population as aged group, disability people, and person with mental illness. However, the theories are too broad to applied to a variety of all vulnerable population and across various setting. Therefore, middle range theory selected in this article was focused only on the resiliency theory consisting 4 attributes.

4.1 Dispositional attribute. Relates to physical and ego-related psychosocial attributes of resilience. The dispositional attribute is some kind of internal factor included personality attitude and intelligence that contribute to individual behaviors. Those aspects address life stressors, a sense of autonomy or self-reliance, sense of basic self-worth, good physical health, and good physical emotional development theory.

4.2 Relational attribute. Concerns an individual’s roles in society and his/her relationships with others. These roles and relationships can range from close and intimate relationships to those with broader societal system.

4.3 Situational attribute. It addresses aspects involving a relationship between an individual and a stressful situation which include an individual’s problem-solving ability, an ability to evaluate situations and responses, and an ability to take action in response to a situation.

4.4 Philosophical attribute. It refers to an individual’s worldview or life paradigm, a lot of which includes several beliefs that promote resilience such as the belief of positive meaning in all experience, self-development, and the purposeful of life.

5. Stress and coping model. The model is a cognitive theory related to stress and coping. Stress model states that the nature of coping depends on at least one part of the nature of stressor and how the stressor is appraised. Stressors are demands made by the internal or external environment that upset balance, thus affecting physical and psychological well-being and requiring action to restore balance (Lazarus & Folkman,


1984). The model of stress and coping is a framework used to evaluate the process of coping in stressful events. When faced with a stressor, a person evaluates the potential threat using cognitive response that consists of primary and secondary appraisal. Primary appraisal is a person’s judgment on the significance of an event as stressful, positive, controllable, challenging or irrelevant. The second appraisal is an assessment of one’s coping resource and options which help address what one can do about the situation. The attributes of resilience Resilience is the interactive and relative concept between person and environment, rather than an individual trait. According to Jacelon (1997) a review of current literature on resilience finds that resilience is divided into two different views, trait and process. As a trait, resilience refers to a fixed characteristic that moderate the negative effect of stress and promote adaptation (Wagnild & Young, 1993). On the other hand, resilience was described as the dynamic process of a system which can be learned at any point in life. It is a part of the development of behaviors, thoughts, and actions that can be acquired by anyone. The level of resilience is different among individuals depending on personal strength, styles and cultural background. The construct of elderly resilience

The existing constructs of resilience in the elderly based on research evidences differ from those of younger population. Therefore, the constructs are malleable throughout the research process depending on the purpose. The diverse views about resilience, for example to view it as a response to a specific event or as a stable coping style (Luthar, Cicchetti, & Becker, 2000; Wagnild & Young, 2003), have impacts on its construct (Felten, 2000; Felten & Hall, 2001; Netuveli et al., 2008). In literature, Wagnild and Young (1990) were the first to discover the construct of resilience concept in the elderly which was discovered during their qualitative study and were concluded into five individual characteristic characteristics: 1) equanimity: a balanced perspective of life; 2) meaningful life: a sense of purpose in life; 3) perseverance: the ability to thrive despite setbacks; 4) existing aloneness: the recognition of one’s unique path and the acceptance of one’s life; and 5) self-reliance: the belief in one’s self and one’s own capabilities. After sometime, they developed the Resilience Scale using a sample of 810 community-dwelling older adults to evaluate the validity and reliability of the instrument. The validity evaluation of the resilience scale yielded two factors: personal competence and acceptance of self and life.


Later, similar studies of have discovered many other aspects of resilience in the context of the elderly. Talsma (1995) presents three dimensions of resilience include: 1) physical function; 2) psychological function; and 3) well-being, which obviously differ from the characteristics found by Wagnild and Young. Moreover, Felten and Hall (2001) point out that resilience is embodied in six broad themes or characteristics: 1) access to resources; 2) prior experience with hardship as a means to cope with adversity; 3) opportunity for a productive existence; 4) ability to manage frailty; 5) strong cultural/religious belief system; and 6) spirited defiance. Furthermore, Lamond, et al. (2008) presents four factors that reflect resilience: 1) personal control and goal orientation, 2) adaptation and tolerance for negative effect, 3) leadership and trust in instincts and, 4) spiritual coping. In addition, Resnick (2008) suggested that resilience is the ability to 1) make connections, 2) build psychological strength (e.g. not seeing crises as insurmountable problems, accepting changes as a part of living), 3) remain hopeful in life (e.g. moving toward new goals, taking decisive actions, continuing to look for opportunities for self-discovery, maintaining the positive view of self, maintaining a hopeful outlook), and 4) continue to take care of self. It is obvious that the concepts of resilience vary depending on views of researchers. In addition, the core construct of resilience should be encompassed multi-dimension construct including bio-psycho-social factors and spiritual beliefs. Additionally, resilient people generally have a history of good health, good physical appearance, and athletic competence. Existing Resilience Measurement

To measure resilience among elderly, it is necessary to have an appropriate instrument. Because of resilience is a concept that is viewed as a continuum of successful adaptation, most researchers considered resilience as personal characteristics that moderate the negative effect of stress and promote adaptation. Therefore, the existing resilience scales have been developed to measure all attributes which varies depending on the expectation of researchers. Five examples of resilience scales related to elderly, developed in the context of different countries including Thailand are shown in this article.

1. The Connor-Davidson Resilience Scale (CD-RISC). CD-RISC was developed in 2003 by two psychiatrists, Connor and Davidson. Its components were drawn from the concept of hardiness, Rutter’s work, and others. The scale contains 25 items, each of item rated on a 5 point (0-4) that is higher scores reflects greater resilience. Six groups of sample were randomly selected, i.e., general population, primary care outpatients, psychiatric outpatients in private practice setting, subjects in the study of Generalized Anxiety


Disorder, and subjects in two clinical trials of PTSD. The kind of resilience measured in this study was the stress-coping ability, an important treatment target in anxiety, depression, and stress reaction. The scale was evaluated for its reliability, validity, and factor structure. Data analysis indicated that the CD-RISC has sound psychometric properties with good internal consistency and test- retest reliability. The scale exhibits validity relative to other measures of stress and hardiness and reflects different levels of resilience among several target groups. This scale may assist the process of identifying levels of resilience in a wide range of populations as well as quantifying changes in resilience during therapy. The limitation of the scale is a lack of precise conceptual basis for some factors that were expected to reflect the concept of resilience.

2. The Resilience Scale (RS). The RS was developed by Wagnild & Young in1993. It is one of the most used tools to measure resilience in various population. Ahern et al. (2016) asserted that the RS was the most appropriate instrument to study resilience in adulthood as well as in the adolescent population. The RS obtained a good rating in comparison with other analogous scales (Windle G, Bennett KM, Noyes, 2011). The purpose of the scale was used to identify the degree of individual resilience which is considered positive personal characteristics that enhance individual adaptation. The participants were 810 community-dwelling older adults. The scale was developed following the qualitative study of 24 women who had successfully adapted to each of their own major life events. The components of resilience concept were: equanimity, perseverance, self-reliance, life meaningfulness, and existential aloneness. However, the results from factors analysis yielded two factors composing of the scale, i.e., personal competence and acceptance of self and life. Furthermore, the study finding reported a positive correlation between resilience and adaptation outcomes (physical health, morale, and life satisfaction) and reported a negative correlation to depression. The researchers also reported sound good psychometric evaluation that supported the internal consistency, reliability, and validity of the scale. Besides having been tested by the study’s subjects, numerous studies have also validated and confirmed that the scale works well with sample of all ages and ethnic group. 3. The Resilience Scale. The 25- item resilience scale was developed in 2011 by Barbara A. Resnick. & Pia L Inguito. It is a psychometric properties and clinical applicability in older adults. The Resilience Scale was specifically developed to measure personality characteristics of resilience in older adults. Data from two independent samples of older adults were used. Most of the participants were Caucasian women, between 80 and 90 years of age, widowed, single, or divorced, and they had on average approximately three comorbid medical problems. The benefit of the Resilience Scale can help identify older


adults low in resilience and expose these individuals to interventions to improve resilience and facilitate successful aging. 4. The Italian version of Resilience Scale. The scale was initial used from the version of Wagnild & Young Resilience Scale. The scale has been translated from the original English version into the Italian version. The first RS is a 25-item Likert scale using a 7- point rating (1 disagree – 7 agree): the score ranges from 25 to 175. In the Italian version, one item was excluded as outlier in internal consistency analysis. So the Italian RS was 24-item. The researcher said that the Italian version may be used to assess resilience in order to adopt preventive and treatment strategies in the adult-elderly people, especially in those with chronic diseases.

5. The Thai Elderly Resilience Scale (TER Scale). The TER Scale was developed By Maneerat et al. in 2011. The purpose of the development is to assess resilience among Thai elderly. The initial constructs were develop from Grotberg (1995, 2003). Its conceptual structures consisting of three identified domains, I AM, I HAVE, and I CAN within 18 components were initially used for developing the item pool. The first draft of the scale consisting of 50 items. The result of final draft yielded the last version TER scale consisting of 24 items categorized into 5 factors, i.e., 1) be able to join with people, 2) be confident to live 3) having social support4) living with spiritual security and 5) be able to de-stress and manage problems. The TER scale newly developed would be a useful tool to assess resilience in Thai elderly. The discovery knowledge can be applied to develop further studies regarding Thai elderly. Influencing factors of the elderly resilience

The construct of resilience among the elderly is closely associated to mentally healthy characteristics as its quality plays a greater role in mental health. Several evidences reported factors that are positively related to resilience as well as mental health such as internal factor, social support, past experience, and religious and spirituality. Most internal factors contributing to resilience in the elderly were high levels of mastery, hardiness, positive emotion (Bonanno, 2004; Carver, 1998), and optimism (Mills & Dombeck, 2005). Additionally, personal control also plays a key role in promoting resilience in later life (Rowe & Kahn, 2000) while positive self-efficacy, optimistic attitude and locus of control affect the well being in a meaning full way (Sandeep Singh & Mansi, 2009).

In the same way, the external factors, such as social support, have important influence on mental health (Kuhirunyaratn, et al. 2007) and well-being in the aged including a significant predictor of mental health outcome (McCauley, Blissmer, Marquez,


Lerome, & Kramer, 2000; Netuveli et al., 2008). According to Felten (2000), resilience in a multicultural sample of community-dwelling women older than age 85 is found to be related to their experience with frailty, determination, previous experience coping with hardship, access to care, cultural beliefs on health, family support, self-care activities, caring for others, and efficient physical and mental function. Besides, Hardy, Concato & Gill (2004) indicate that a wide range of resilience factors in response to a stressful event – such as living with others, high grip strength, and independence in performing daily activities – to be strongly associated with high resilience.

Religion and spirituality are major coping resource as well as significant aspects of spiritual function in older adults (Biekenmaier, Behrman, & Berg-Weger, 2005). Religion refers to the beliefs, feelings, and behaviors that are associated with a faith community while spirituality is conceptualized as broader and more personal. Religious practices are associated with a formal church, other spiritual expression include prayer, meditation, centering, forgiveness, creative activities, love and caring, storytelling, and reminiscence, finding meaning in life, work in service to others, and rituals and other activities that nourish the spirit (Miller, 2009). Studies consistently find that religion becomes increasingly salient with age and that it has beneficial effects on physical and mental health of older adults (Krause, 2006).

Furthermore, spiritual, religious, and personal beliefs are most influential to mental health well-being and quality of life in Thai elderly. The common practices among Buddhists were going to temple, prayer, meditation, and “tam-boon” (hope for a better next life) (Veerakeat et al., 2009). Meditation is an effective strategy to cultivate a calm and focused mind are essential to positive mental development. Most Buddhist elderly regularly performed religious activities (Chanakok, Yaowapanon, & Chawapong, 1992) which in turn help them solve problem, enhance self-esteem, and contribute positively to mental health (Suwankum, 2000).

In summary, resilience can be defined as an individual who manages to remain mentally healthy despite major adversity in life. We also learn that the factors that influence on resilience contribute positively to mental health. Therefore, resilience and mental health, when dealing with major suffering, are interchangeable concepts – resilience is a factor that contributes to being mentally healthy whereas mental health implicates resilience. In conclusion, factors influencing on resilience were internal factors, social support, past experience, religion and spirituality. Philosophical and theoretical underpinning this article are used as a guide to further research including develop intervention to promote resilience in aging.


Summary Based on the prior statement, resilience in older adults is a successful adaptation relies on effective responses to the worst situations. It can be operationally defined as a personal traits and a dynamic process that elderly use when they have experienced adverse life events in their lives. Loss of spouse or love one, living with chronic illness, retirement, disaster experiencing etc. were identified as examples of adverse life events in period of old age. Those situations need personal ability to bounce back and go through normal life. The low individual resilience will developed mental health illness. Therefore, a greater understanding of the resilience on old aged is a great helpful. The focusing on definition, theory regarding resilience in older adults, the attribute of resilience, the construct of elderly resilience, the influencing factors of the elderly resilience and the measuring of resilience in older adults would be beneficial to multidisciplinary researchers or practitioners. The growing understanding of resilience in older adults will hopefully lead to the development of psychological interventions for enhancing resilience and mitigating the untoward consequences in elderly who experienced with adverse life events.

Reference

Ahern NR, Kiehl EM, Sole ML, Byers J. (2006). A review of instruments measuring resilience. Issues Compr Pediatr Nurs; 29:103-125.

Amati1 V., Meggiolaro S., Rivellini G., & Zaccarin S. (2018) Social relations and life satisfaction: the role of friends GENUS, 74(1): 2-18

American Psychological Association. (2010). The road to resilience. Retrieved from http://www.apa.org/helpcenter/road-resilience.aspx.

Biekenmaier, J., Behrman, G., & Berg-Weger, M. (2005). Integrating curriculum and practice with students and their field supervisors: Reflection on spirituality and the aging (Rosa) model. Educational Gerontology, 31, 745-763.

Bonanno, G. A. (2004). Loss, Trauma, and Human Resilience. American Psychologist, 59, 20 –28. Centre for policy on aging. (2014). Resilience in Older age. Retrieved from http://www.cpa.org.uk/information/reviews/CPA-Rapid-Review-Resilience-and- recovery.pdf Chanakok, A., Yaowapanon, Y., & Chawapong, W. (1992). Health Pattern, Problems and needs

of the Elderly in the Assembly of Rural Area, Chiang Mai Province. Retrieved July, 2, 2009 from http://intraserver.nurse.cmu.ac.th/mis/research

http://www.apa.org/helpcenter/road-resilience.aspx

http://www.cpa.org.uk/information/reviews/CPA-Rapid-Review-Resilience-and-%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20recovery.pdf

http://www.cpa.org.uk/information/reviews/CPA-Rapid-Review-Resilience-and-%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20recovery.pdf


Connor, K.M., & Davidson, J.R. (2003). Development of a new Resilience Scale: The Connor Davidson Resilience Scale (CD-RIS). Depression and Anxiety, 18, 76-82.

Depp, C.A., & Jeste, D.V. (2009). Definitions and predictors of successful aging: a comprehensive review of larger quantitative studies. Focus, 7(1), 137 -150.

Felten, B.S. (2000). Resilience in a multicultural sample of community-dwelling women older than age 85. Clinical Nursing Research, 9, 102-123.

Felten, B.S., & Hall, J.M. (2001). Conceptualizing resilience in women older than 85: overcoming adversity from illness or loss. Gerontology Nursing, 27, 46-53.

Jason, L. & Hendricks, P.J. (2009). The sociological construction of ageing: Lessons for theorizing. International Journal of Sociology and Social Policy, 29(1): 84-94.

Jacelon, C.S. (1997). The traits and process of resilience. Journal of Advance Nursing, 25, 123-129.

Kendra Cherry. (2018). Erik Erikson’s stages of psychosocial development. Retrieved October 29, 2018 from https://www.verywellmind.com/

Krause, N. (2006). Religion and health in late life. In J.E. Birren & K.W. Schaie (Eds.). Handbook of the psychology of aging (6 thed.). San diego: Elsevier Acadamic press.

Kuhirunyaratn, P., Pongpanich, S., Somrongthong, R., Love, E.J., & Chapman, R.S. (2007). Social support among elderly in Khon Kean Province, Thailand. Southeast Asian Journal of Tropical Medication Public health, 38, 936-946.

Lamond, Depp, Allison, Langer, Reichstadt, et. al. (2008). Measurement and Predictors of Resilience among Community-Dwelling older woman. Journal of Psychiatric Research, 43, 148-154.

Lazarus, R.S., & Folkman, S. (1984). Stress, appraisal, and coping. New York. Springer Publishing Company.

Luthar, S., Cicchetti, D., & Becker, B. (2000). The construct of resilience: A critical evaluation and guidelines for future work. Child Development, 71, 543 – 562.

Maneewat T., Lertmaharit S., and Tangwongchai S. (2016). Development of caregiver resilience scale (CRS) for Thai caregivers of older persons with dementia. Cogent Medicine 3(1): 1-8.

Maneerat S., Isaramalai S., Boonyasopun U. (2011). A Conceptual Structure of resilience among Thai Elderly. International Journal of Behavioral Science. 6(1): 1-17.

Miller, C.A. (2009). Nursing for Wellness in Older Adults (5 th ed). Wolters Kluwer Health, Lippincott Williams & Wilkins.

Mills, H. & Dombeck, M (2005). Resilience: Relationships. Retrieved Aug, 20 2018 From http://www.mentalhelp.net/

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez?Db=pubmed&Cmd=Search&Term=%22Felten%20BS%22%5BAuthor%5D&itool=EntrezSystem2.PEntrez.Pubmed.Pubmed_ResultsPanel.Pubmed_DiscoveryPanel.Pubmed_RVAbstractPlus

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez?Db=pubmed&Cmd=Search&Term=%22Felten%20BS%22%5BAuthor%5D&itool=EntrezSystem2.PEntrez.Pubmed.Pubmed_ResultsPanel.Pubmed_DiscoveryPanel.Pubmed_RVAbstractPlus

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez?Db=pubmed&Cmd=Search&Term=%22Hall%20JM%22%5BAuthor%5D&itool=EntrezSystem2.PEntrez.Pubmed.Pubmed_ResultsPanel.Pubmed_DiscoveryPanel.Pubmed_RVAbstractPlus



https://www.emeraldinsight.com/loi/ijssp

https://www.verywellmind.com/kendra-cherry-2794702

http://www.mentalhelp.net/


Montross, L., et al. (2006). Correlates of self-rated successful aging among community-dwelling older adults. American Journal Geriatric Psychiatry, 14, 43–51.

Netuveli, Wiggins, Montgomery, Hildon, Blane et al (2008). Mental health and resilience at older ages: bouncing back after adversity in the British Household Panel Survey. Journal Epidemiology Community Health, 62, 987-991 Retrieved November, 26, 2008 from http//jech.bmj.com

Ong, A.D., & Bergeman, C.S. (2004). Resilience and adaptation to stress in later life: empirical perspectives and conceptual implication. Ageing International, 29, 219 – 246.

Phillips, D.R. (1993). Aging in East and South- East Asia. Aging Society, 13, 129 -131. Polk, L.V. (1997). Toward a middle range theory of resilience. Advance in Nursing Science,

19, 1-13. Resnick, Barbara A. & L.Inguito Pia (2011). The resilience scale: psychometric properties and

clinical applicability in older adults. Archives of Psychiatric Nursing. 25(1) 11-20 Rowe, J.W., & Kahn, R.L. (2000). Successful aging and disease prevention. Advances in

Renal Replacement Therapy, 7, 70-77. Sandeep Singh & Mansi (2009).Psychological Capital as Predictor of Psychological Well

Being Journal of the Indian Academy of Applied Psychology. 35(2), 233-238. Suwankum (2000). Self concept and Adaptation of Older persons, Case Study: Out

Patient Department, Noparatrachatani Hospital. The National Mental Health conference Proceeding. Department of Mental Health, Thailand.

Veerakeat et al. (2009). Social determinant among elderly in 2004-Tsunami affected region, Thailand. Unpublication Research report.

Wagnild, G., & Young, H.M. (1993). Development and psychometric evaluation of the Resilience Scale. Journal of Nursing Measurement, 1, 165-177.

Wagnild, G. (2003). Resilience and Successful Aging: Comparison among Low and High Income Older Adults. Journal of Gerontological Nursing, 29, 42-49.

Windle G, Bennett KM, Noyes J.(2011). A methodological review of resilience measurement scales. Health Quality Life Outcomes 9(8): 2-18.

……………………………………………………………………

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0883941710000543#!

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0883941710000543#!

https://www.sciencedirect.com/science/journal/08839417


จากพนฐานจตวทยาสการพฒนาการศกษา From Psychological Foundation to Educational Development นภาพร กลสมบรณ

บทคดยอ

ในชวงป พ.ศ. 2561 ปรากฏวามกระแสการเปลยนแปลงทกดานในโลกด าเนนไปอยางรวดเรว จนท าใหทกประเทศและสงคมตองพยายามปรบตวใหทนยค ซงความกาวหนาอยางโดดเดนทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยแทบจะกลบความกาวหนาทางมนษยศาสตร สงคมศาสตร และการศกษา พฤตกรรมของมนษยไมไดเปนประเดนหลกทน ามากลาวถง ทงๆทเบองหลงความส าเรจเหลานนตองอาศยองคประกอบทางดานปจจยมนษยและกลยทธจตวทยาทงสน ดานการศกษากเชนกน ประเทศไทยไดพยายามปรบปรงปฏรป รปแบบการจดการศกษาเพอพฒนาประชาชนใหกาวทนกระแสการเปลยนแปลงของโลก มการจดประชมเพอระดมพลงสมองและเสาะหารปแบบทยอมรบกนวา เปนรปแบบททนยคและประสบความส าเรจ ดงเชน ประเทศฟนแลนด โดยน ามาศกษาเปนกรณตวอยางเพอเปนตนแบบในการปฏรปการศกษาและครศกษาไทย

ค าส าคญ: พนฐานจตวทยา การพฒนาการศกษา

Abstract

Driving the year 2018, the overall changes of the world have been so disruptive that every nation and society need transformative adjustment. The highlight advancement of science and technology has been prevailing over humanities, social sciences and education while human factor and psychological strategies, being the crucial factor underlying authentic success, have not been recognized. As for education in Thailand, the efforts to reform and transform education models for the enhancement of people competencies to meet global rapid changes have been extensively deployed. The national meetings to brainstorm and search for the education model, which is timely and effective for the country, have included the case study of some successful country such as Poland to be a benchmarking for the Thai educational reform and educational development.

keywords: From Psychological Foundation, Educational Development ดร., ผเชยวชาญดานการศกษา บรษท ปโก (ไทยแลนด) จ ากด (มหาชน)


ความหมายและความเปนมา ค าถามถงครศกษาไทย….กบดกความคดทท าใหการศกษาไทยไปไหนไมได สบเนองจากขาวการ

ปรบหลกสตรครศาสตร จากเดม 5 ป เปน 4 ป โดยจะเรมตนใชตงแตปการศกษา 2562 เปนตนไป ท าใหเกดการอภปรายอยางกวางขวางในหลายเรอง ทงจดมงหมาย ขอด ขอเสย การท าไดจรงในเชงปฏบต และเหตผลทตองมการเปลยนแปลงอยางเรงรบ อยางไรกตามการก าหนดนโยบายของประเทศสวนใหญ รฐมกตงโจทยจากปญหาทม จากนนพยายามหาทางแกไข มงผลลพธทจะเกด (ในระยะสน) โดยละเลยความเขาใจในระบบทซบซอนเปนพลวต โดยเฉพาะการเรยนร”กระบวนการในการแกไขปญหา”ของประเทศอนๆเพอเปนแนวทาง บทความนมงน าเสนอ กระบวนการในการพฒนาการศกษาและครศกษาของฟนแลนด เพอใหเหนกระบวนการคดและวางแผนเพอพฒนาการศกษาของประเทศทนบไดวาเปนประเทศชนน าทางดานการศกษาของโลก ฟนแลนด: ความส าเรจทเรยนรจากโลก อยางเขาใจตนเอง

ระบบการศกษาของฟนแลนดมภารกจส าคญ เพอท าใหนกเรยนฟนแลนดมความร ทกษะ และทศนคตทสามารถน าไปใชชวต และท างานในศตวรรษท 21 โดยสวนทฟนแลนดใหความส าคญคอ วธการทจะท าใหนกเรยนไดเรยนรทกษะและสมรรถนะเหลานน ในการจดการศกษารฐจดสรรงบประมาณทางการศกษา โดยมจดเนน 2 เรอง คอ 1) คณภาพทเปนธรรม กบ 2) ความเปนปกแผนของสงคม (ใหความส าคญกบทกคน) (Sahlberg, 2011) นโยบายทางการศกษาของฟนแลนดมความตอเนอง โดยมเปาหมายชดเจนในเรอง ความเปนธรรม (equity) ซงราชบณฑตยสถาน (2555) หมายถง ความถกตองทางกฎหมายและนโยบายทเนนการปฏบตอยางเปนธรรมในการเขาถงทรพยากร การพฒนาผเรยน และการมสวนรวมของชมชน กระบวนการจดการศกษาทไมมอคตหรอแบงชนชนเผาพนธ ตลอดจนค านงถงผลสมฤทธตามศกยภาพของผเรยนทกคน บทเรยนของฟนแลนด คอ กลยทธในการเปลยนแปลงการศกษาของฟนแลนดใชเวลา คอยๆพฒนา และประกอบดวยประเดนทสมพนธกนหลายเรอง เปาหมายชดเจนทฟนแลนดด าเนนการอยางแนวแนมากวา 50 ป ในเรองความเปนธรรม และการใหความส าคญกบทกคน นคอการสรางรากฐานคณภาพคน ประชาธปไตย และความสงบรมเยนของสงคมใชหรอไม ทานลองไตรตรองเอง หากตองการสงคมทรมเยน เปนสข คนคณภาพ การมสวนรวมและความเขาใจในประชาธปไตยอยางลกซง บทเรยนของฟนแลนดใหค าตอบอะไรแกทานบาง ฟนแลนดกบการพฒนาการศกษาทม “คร และ ครศกษา” เปนหวใจของระบบ และการปฏรปประเทศ (Lavonen, Korthonen & Villalba-Condor, 2017 ถอดความโดย อ.ประเสรฐ ตนสกล)

โดยทวไปแลว อาชพครในฟนแลนดจะไดรบการยกยองนบถออยางสงจากสงคม นอกจากน ฟนแลนด “มการครศกษาเปนกลไกส าคญในการขบเคลอนความเกยวโยงกนทงระบบ และพฒนาระบบการศกษา” การปฏรประบบการศกษาของฟนแลนดเกยวของกบครศกษาอยางชดเจน Niemi (2018) ไดแสดงใหเหนวา ระบบการศกษาของฟนแลนดมองคประกอบส าคญ 5 เรอง ทงหมดมงไปสการสรางความเปนธรรมทางการศกษา โดยท างานอยางเชอมโยงกน ไดแก การพฒนาทกษะการเรยนรตลอดชวต การใหความส าคญกบผเรยนทมความแตกตางกนและไมทงใครไวแมแตคนเดยว


ระบบการประเมนระดบชาตทเปนไปอยางสอดคลองกบเปาหมายดงกลาว การครศกษาทมคณภาพสงและเปนกลไกส าคญในการขบเคลอนองคความรเพอการพฒนาการศกษา ตลอดจนการใหอ านาจเชงวชาชพแกคร ซงนบเปนบคคลส าคญทจะท าใหทกหองเรยนในฟนแลนดไปสเปาหมายทตงไว ได ค าถามทนาสนใจคอ 1) ท าไมฟนแลนดจงใหความส าคญของครศกษา (Teacher Education) ทบรหารจากสวนกลาง เพอเปนกลไกการสรางครคณภาพอยางเปนระบบ 2) จดมงหมาย และบทบาทของครศกษาคออะไร (ครอบคลมไปถงการสรางสงคมทพงประสงค เปาหมายของประเทศหรอไม อยางไร) 3) แนวคดครศกษาเปนอยางไร ฟนแลนดเทาทนความรในการสรางครของโลกหรอไม อยางไร และ 4) ฟนแลนดม กระบวนการเปลยนแปลงการครศกษาอยางไร ฟอรมครศกษา (Teacher Education Forum):รอบใหมของการพฒนาครศกษาเพอการศกษาของประเทศ เมอป 2016 ฟนแลนดไดเรมมการพฒนาครศกษา โดยความรวมมอรวมพลง (Collaboration) ของคณะกรรมการระดบชาต กระทรวงศกษาธการของฟนแลนดแตงตงคณะกรรมการครศกษาขนคณะหนง ใหเปนสวนหนงของงานหลกของโครงการเกยวกบการศกษาของรฐบาลปจจบน เพอผลกดนใหมการปรบเปลยนภาพลกษณของการครศกษา อนเปนสวนหนงของการปฏรปประเทศ ในฟอรมครศกษา มจดมงหมายส าคญ 4 ประการ ไดแก 1) การวเคราะหผลลพธของงานวจยทเกยวของกบครศกษา 2) เปรยบเทยบกลยทธและเอกสารทางดานนโยบายในประเทศหรอหนวยงานอนๆ 3) จดการระดมสมองระดบชาตทเกยวของกบการปรบปรงครศกษา และ 4) เตรยมโครงการพฒนาส าหรบครกอนประจ าการ และครประจ าการ (ใหเปนการพฒนาอยางตอเนองตลอดชวงชวต) โดยมเปาหมายทจะพฒนาทงนสตคร ครใหม และครประจ าการ (Niemi, Lavonen & Vahtivuori, 2018)

ประเดนส าคญหวขอหนงทมการอภปรายกนในทประชมคอ ความเชอมโยงตอเนองของการสรางครกอนประจ าการ กบครประจ าการ ซงในเอกสารผลงานวจยทน ามาศกษานนช วา ในชวงของการศกษากอนประจ าการ นกศกษาคร ควรจะตองมความเตมใจทจะเรยนรและสามารถท จะเรยนรทกษะทเปนสมรรถนะใหมๆอยางตอเนองไปถงตอนทไปท าหนาทครดวย ซงรวมถงสมรรถนะทจ าเปนในการจดหองเรยนแบบทกคนมสวนรวม การศกษาเพอธรกจตอยอด การท างานเปนเครอขาย และการรวมกนสอน

สาระส าคญจาก Teacher Education Forum กลาวถง ความทาทายและเปาหมายใหมของฟนแลนด มการระบถงสมรรถนะทครจ าเปนตองม 3 ประการ พรอมทงระบถงลกษณะของครศกษา และการพฒนาวชาชพของครอยางตอเนอง วาเปนสงจ าเปนเพอชวยใหครสามารถสนบสนนใหนกเรยนเรยนรสมรรถนะ (ความร ทกษะ และเจตคต) ทจ าเปนส าหรบยคปจจบนและอนาคต (สรปจากรายงาน Collaborative Development of Finnish Teacher Education through a National Forum โดย Jari Lavonen ถอดความโดย อ.ประเสรฐ ตนสกล)


โดยสรปโปรแกรมครศกษาในการพฒนาครกอนประจ าการ และครประจ าการ (การพฒนาวชาชพ

ครตลอดชวต) จะมงเนน 6 เรองส าคญ ไดแก 1) การสอนของคร (ทมรวมกน) ตงแตระดบปฐมวยจนถงอาชวศกษา และท าใหครทสอนในระดบทแตกตางกนสามารถท างานรวมกนได และสรางสรรคความเชอมโยงระดบชาตระหวางครกอนประจ าการ ครใหม และครประจ าการ 2) การคดเลอกและการพยากรณ ระบไดวา ครมความจ าเปนตอประเทศมากเพยงใด และควรใหการศกษาแกครใหมอยางไรเพออนาคต 3) การสนบสนนแนวคดใหม และนวตกรรม สรางโปรแกรมครศกษาใหม และสามารถจดกจกรรมการเรยนการสอนทสรางสมรรถนะในศตวรรษท 21 ได 4) การสงเสรมวฒนธรรมความรวมมอรวมพลง และการสรางเครอขาย ในสถาบนครศกษา จ าเปนตองมสาขาทเกยวของกบสาระวชา สาขาดานครศกษา และสาขาดานการปฏบตและโรงเรยนฝกสอนในเครอขาย โดยมทงครศกษาระดบปฐมวย ประถมศกษา มธยมศกษาและอาชวศกษา มความรวมมอระหวางสถาบนครศกษา โรงเรยนและหนวยงานในระดบเขตพนท 5) การมภาวะผน าในเชงสนบสนน สรางภาวะผน าเชงสนบสนนโดยเปาหมายเปนหลก สรางปฏสมพนธและความรวมมอรวมพลง การวางแผนในเชงกลยทธ และการจดการความรเพอสรางวฒนธรรมคณภาพภายใน และการสรางโรงเรยนเปนชมชนแหงการเรยนร 6) ครศกษาบนฐานงานวจย (Research based teacher education) โปรแกรมการฝกหดคร (ครศกษา) ตองอยบนฐานงานวจย และทส าคญนกศกษาครควรเรยนร เรอง ทกษะวจย และความร เกยวกบงานวจย ประเมนผลการปฏบตงานของตน และการสะทอนคดทงกบตนเองและกลม (Niemi, Lavonen & Vahtivuori, 2018)

1) มความรทงทางกวางและทางลก

2)สนทดในการจดประกาย ความคดและ นวตกรรม

3 )สมรรถนะในการพฒนา ความสามารถเฉพาะทาง ของตนเองและโรงเรยน

รลกในเนอหาวชาและวธสอน มทกษะและความรทจ าเปนส าหรบจดท าหลกสตรทองถน

มทกษะทจ าเปนส าหรบพฒนาวถของโรงเรยนและมภาวะผน าส าหรบเครอขาย และท างานรวมกบนกเรยน ผปกครอง ผเชยวชาญคนอนๆ และผทเกยวของ

มความรเรองการเรยนร และความแตกตางระหวางผเรยน

มทกษะในการคดสงใหม มความอยากร กลาเสยง และรจกการคดเชงนวตกรรม การรวมกนท า และการท างานในระบบเครอขาย

มความตงใจและมสมรรถนะเพยงพอส าหรบการพฒนาความเชยวชาญของตนเองโดยอาศยการทบทวน และการใชความรดานการวจย

การท างานรวมกนและการปฏสมพนธ มทกษะดจทลและทกษะวจย

มทกษะทจ าเปนส าหรบการอออกแบบและการปรบแตงผลงานนวตกรรม

มความตระหนกในความสมพนธของสมาชกในโรงเรยน และจรรยาบรรณคร


ยอนมองครศกษาไทย: เราเรยนรอะไรไดจากฟนแลนด ในโครงการพฒนาครศกษาของฟนแลนด บทเรยนทส าคญคอ ฟนแลนดมความเขาใจระบบนเวศ

ทางการศกษาของตน เขาใจและเรยนรจากองคความรระดบนานาชาตและประเทศของตน ในเรองสมรรถนะของคร การสรางคร (ครศกษา) การพฒนาการสรางครตลอดจนพฒนาคณาจารยและนกครศกษาเปนการเบองตน มกรอบของการทบทวนงานวจยทเกยวของกบครศกษา หาค าตอบและแสดงจดยนในประเดนส าคญเหลาน และสงทครศกษาไทยควรเรยนรกระบวนการดงกลาว ตวอยางค าถามทนาสนใจ เชน ปญหาและความทาทายในอนาคตประเดนใดบาง ทถกระบวาอยในการด าเนนงานของครและครศกษา ปจจยใดทสงผลในการพฒนาครศกษา ความเตบโตในการศกษา และการพฒนาวชาชพครอยางมออาชพ งานวจยระดบนานาชาต (ในศตวรรษท 21) ใหความสนใจ สถานการณของวชาชพครและครศกษาอยางไรบาง ระบประเดนแนวโนมหลกและใหน าหนกในเรองใดบาง Niemi (2014) ศกษาและสรปรายงานในเรองการประเมนเพอการเปลยนแปลงครศกษาไทย โดยตงค าถามและใหขอเสนอแนะทนาสนใจคอ 1) ประเทศไทยมกลยทธระยะยาวส าหรบครศกษาในการพฒนาการศกษาของประเทศหรอไม อยางไร 2) ควรมจดตงโครงการวจยระดบชาตในเรองประสทธภาพของครศกษาขน โดยแนวคดหลกคอ ท าอยางไรทจะสงเสรมใหเกดการสอนและการเรยนรทมคณภาพสงในโรงเรยน และท าอยางไรใหคร และนกครศกษาพฒนาตนเองอยางเปนมออาชพเพอเปาหมายการศกษาของประเทศได

นโยบายการเปลยนแปลงหลกสตรครศกษาเปน 4 ปจาก 5 ป สะทอนความคดเบองหลงทรฐมตอครศกษาไทยอยางไร สถานการณดงกลาวเปนกบดกความคดหรอไม แกปญหาหนงเพอสรางปญหาอนตอไป ระบบการศกษาซบซอนและเปนพลวต ทส าคญผลลพธทไมตงใจจากนโยบายนอาจสงผลระยะยาวตออนาคตของประเทศ...ชาลงสกนดและต งสต เราจะเปลยนแปลงโดยมเปาหมายใดทเชอมโยงกบการศกษาของชาต เราจะมกระบวนการเปลยนแปลงอยางไรในเชงกลยทธ เราจะจดการเรยนการสอนโดยเชอมโยงทฤษฎกบการปฏบตอยางไร เราจะตองใชระยะเวลามากนอยเพยงใดในการสรางหลกสตรครศกษาใหม ดวยความรวมมอรวมพลงจากใครบาง ค าถามเหลานทานตองคดใหทะลปรโปรงใหได กอนจะด าเนนการใดตอ หากคดไมออก ทานกเปรยบเสมอนคนทตดอยในกบดก ไมมทางทจะไปสทางออกได เพราะทานไมรวาทานอยทใด จะไปทใด ไมมทงแผนทและเขมทศ ทส าคญทานอาจก าลงวงไปสหบเหวอยางรวดเรวขน โดยไมรตวกได

ไมนาแปลกใจทประเทศของเรา ตองตดอยในกบดกรายไดปานกลางมากวา 20 ป เพราะหากเรายงไมสามารถกาวพนกบดกความคดในการพฒนาการศกษา เพอสรางคนสวน

ใหญของประเทศใหมคณภาพ...เรากไมมทางกาวพนไดกบดกการพฒนาทางเศรษฐกจไดเลย สรป

เมอวเคราะหขอคดทไดน าเสนอมาจะพบวา พนฐานหลกทอยเบองหลงความส าเรจกยงหนไมพนบทบาทของศาสตรทางจตวทยา เชน การค านงถงความแตกตางระหวางบคคล เจตคต แรงจงใจ เทคนคการเรยนรมงสการมเปาหมาย และกลยทธทางจตวทยาเพอตอบโจทยทเปนความตองการทางสงคมในยคปจจบน



ราชบณฑตยสถาน. (2555). ศพทศกษาศาสตร. กรงเทพฯ: ราชบณฑตยสถาน. Lavonen, J. (2017). Collaborative Development of Finnish Teacher Education through a

National Forum. Available from: http://minedu.fi/en/new-comprehensive-education. Lavone, J., Korhonen, T. & Villaalba-Condor, K. (2017). Description of Collaborative

Strategies to meet the Challenge of Finnish Education. www. rrp.cujac.edu.cu Niemi, H. (2014). Enhancement-led Evaluation of Quality and Leadership of

Teacher Education in Thailand Report. Niemi, H. (2018). “Strategic Perspectives and Changes of Teacher Education in

Finland, from history to present” Finnish Teacher Education Forum Presentation, 16 October, 2018 at Kasetsart University, Bangkok Thailand.

Niemi, H., Lavonen, J. & Vahtivuori, S. (2018). “Renewal of teacher education as a part of national reform program Set by Ministry of Education and Culture Led by academics and practitioners 2016 – 2018” Finnish Teacher Education Forum Presentation, 16 October, 2018 at Kasetsart University, Bangkok Thailand.

Sahlberg, P. (2011). Finnish lessons: What can the world learn from education in Finland? New York: Teacher College Press.

……………………………………………………………………


บทวจารณหนงสอ (Book Review) Angela Duckworth. GRIT - Why passion and resilience are the secrets to success. Penguin Random House UK, 2017. นายประเสรฐ ตนสกล

น าเรอง

หนงสอเลมนเขยนโดยนกจตวทยาชาวอเมรกนเชอสายจน มรปแบบการเขยนไมเหมอนใคร ทอานสนก แตอดแนนไปดวยสาระความร และผลงานวจยเพยบ เปนหนงสอวชาการทเขยนในลกษณะเรองเลาเปนฉากๆ ทอานแลวยวยวนชวนใหตดตามไป ตงแตตนจนจบ แตละตอนแตละบท จะเตมไปดวยเรองทนารนาตนเตนเปนวทยาศาสตร พรอมกรณตวอยางและการบรรยายเรองยาก ใหผอานทแมจะไมมพนฐานทางจตวทยามาเลยกสามารถเขาใจและมองเหนภาพชดเจนตามไปดวยได เปนหนงสอขายดในตลาดหนงสอทวไป รปแบบการเขยนและการน าเสนอท าให ผอานตองตดตามอานจนจบ สมกบทผเขยนเปนนกจตวทยาจรงๆ

เนอเรอง

งานเขยนเลมนผเขยนไดเลาถงการพยายามตามลาหาความจรง วาท าไมคนในกลมทเกงทสดเปนจ านวนมากจงไมประสบความส าเรจในชวต และคนทประสบความส าเรจเขามอะไรอนบางทเปนองคประกอบส าคญ ซงหลายหนวยงานโดยเฉพาะทหารตองการ และพยายามหามานานนบสบๆปแลว แตกยงหาค าตอบไมได

บทน า

กอนเรมเรองเธอไดเลายอๆวาไดเตบโตมาในครอบครวของผอพยพยายถนมาตงรกรากในสหรฐ และพอของเธอเชอวาคนทจะประสบความส าเรจในชวตทนได ตองเปนคนเกงระดบอจฉรยะ ซงเปนความเชอทท าใหคดวาครอบครวของเธอคงจะไมมทางประสบความส าเรจในชวตไดเลย แตแลวเมอสองปกอนทจะเขยนเรองนเธอกไดรบคดเลอกใหไดรบรางวล แมคอารเธอร ทถอวาเปนรางวลส าหรบอจฉรยะทไดสรางสรรคผลงานทส าคญ โดยผานการคดเลอกของผทรงคณวฒชนยอดในสาขานน เมอใชเวลาทบทวนยอนดตวเองแลว พบวาทจรงไมไดเกงกวาใครๆ แตเปนคนแพไมเปน ลมแลวจะลกขนสเสมอ อยากรอะไรตองรใหได ยงไมรกจะยงไมเลกรา ไมไดเกงทสด แตเปนคนแกรงทสดแนนอน ท าใหเชออยลกๆวา ความแกรงนนตางหากทส าคญมากกวาความเกง จากนนไดพยายามหาหลกฐานทางวทยาศาสตรมาพสจนความ นกวชาการอสระ


เชอน ไดไปสมภาษณ พดคยแลกเปลยนกบบคคลตางๆ มทงอาจารย มทปรกษางานอาชพธรกจ ผประสบความส าเรจในนานาอาชพ นกกฬาดงๆ และสงเคราะหจากประสบการณของตวเองจากการเปนครสอนในโรงเรยนตางๆ และเปนครกวดวชาดวย ทกเรองทน ามาเลามแตความตนเตนทเปนสวนหนงของการตามลาหาความจรงเรอง Grit ทเธอเชอวามนเปนเครองมอส าคญ พอๆกนหรอมากกวา Talent ในการชวยใหคนประสบความส าเรจได ทงยงเชอวา Grit หรอความแกรงนไมตายตว มนปรบขยายได ทงไดน าผลงานวจยตางๆมาชใหเหนวาเราปลกฝงมนขนมาไดดวย มความจรงขอหนงทผเขยนหนงสอเลมนชชดไว ซงเปนขอเทจจรงทคนทวไปไมรหรอไมสนใจ นนคอ งานคร เปนงานทยากทสดในโลกแตรายไดต าเตยทสดเมอเทยบกบงานอาชพในธรกจอนแถมตองใชเวลาในการท างานเกนกวาวนละแปดชวโมงโดยไมมคาตอบแทนลวงเวลาดวย ความจรงในสวนนจงเปนเรองทมประโยชน ทคร นกการศกษา และรฐบาลทปรารถนาจะปฏรปประเทศใหส าเรจจะตองร ตองอาน ในตอนแรกของหนงสอทแบงเปนหาบท ผเขยนไดเลาใหเหนภาพ วาความแกรงทวานมนคออะไรกนแน และมนมความส าคญอยางไร เลาถงการตดตามเสาะหาสตรลบจากทตางๆ ทเปนทรวมของคนเกงระดบสดยอดเพอพยายามหาค าตอบใหไดวา สงทมคายงทจะชวยใหประสบความส าเรจในการด ารงชวตในโลกยคใหมได คอความเกง หรอความแกรง หรออะไรกนแน ซ งเปนความลบด ามดส าหรบหลายหนวยงานทไดพยายามคนหาค าตอบมานานนบสบๆป แตยงไมมททาวาจะส าเรจ เรมจากวทยาลยการทหารเวสตพอยทของสหรฐจะรบเขาเรยนเฉพาะผทไดเกรดสง แขงแรงบกบนสดๆ ผสมคร 14,000 คนคดรอบแรกไว 4,000 คนผานเกณฑการคดเลอกรอบสอง 2,500 คน เขาเรยนไดส าเรจเพยง 1,200 คนเทานน ในจ านวนนนจะมหนงในหาลาออกกลางคนอก หลายคนออกไปตงแตภาคเรยนแรกทมการฝกเขาคายนรก ค าตอบทอยากรกนมากทสดคอ คนแบบไหนทจะผานคายนรกไปไดส าเรจ เปนค าถามทกองทพสหรฐพยายามหาค าตอบมานานนบสบๆปแลว แตยงหาไมพบ ตอมาไดทราบจากอาจารยคนหนงทเคยผานการฝกโหดของทหารอากาศโยธนสหรฐมาแลว เลาวา ทคนออกกลางคนเพราะถกบงคบใหท าสงทยากเกนปกต ท าใหเบอหนาย วงเวง อดอด จนทนไมไหว ส าหรบตวทานเองนนตงใจสไมยอมเลกรา ท าใหไดความคดวา ความรความสามารถเกอบจะไมมสวนสงใหเราเขาถงโอกาสของเราไดเลย สงทส าคญกวาคอเจตคตท “ไมยอมเลกรา” นนตางหาก จากขอมลทไดสมภาษณบคคลตางๆทประสบความส าเรจในหลากหลายอาชพ ไดพบวา ไมวาจะเปนอาชพใด คนทประสบความส าเรจสงสดคอคนทมความมงมนแรงกลาทแสดงออกในสองทางประกอบกน ทางหนงคอมความพรอมสเสมอ (unusually resilient) และไมยอมยอทอ กบทางทสองคอ มเขมมง (direction) หรอเปาหมายทแนชด รดวาตองการอะไร นนคอตองมทงความตงใจทเดดเดยว และทศทางทชดเจน ไมถงจดหมายไมยอมเลกรา พดใหฟงงายๆ คอตองมใจรก (passion) และตงใจสไมรถอย (perseverance) อกดวย คณสมบตทงสองอยางน เปนสงทผประสบความส าเรจในกจทยากๆจะตองม เรยกรวมๆวา Grit หรอ “ความแขงแกรง” ซงยงไมมใครสามารถวดไดเลย ทายทสดเธอไดประดษฐเครองมอวดขนชนหนงเรยกวา Grit scale (ตารางวดความแกรง) น าไปทดสอบครงแรกกบนกเรยนนายรอยเวสตพอยท จ านวน 1,218 คนในป 2004 พบวาความเกงกลาของนกเรยน บอกอะไรเกยวกบความแกรงไมไดเลย


ตอมาผเขยนไดน าตารางวดความแกรงนไปทดลองใชกบกลมคนในอาชพตางๆอกหลายกลม เชนในกลมนกธรกจการขาย แลวตดตามผลในอกหกเดอนตอมา พบวา 55% เลกไปแลวซงเปนไปตามคาความแกรงทวดได โดยทบคลกภาพดานอนๆทเปนคณลกษณะของอาชพน ไมสามารถบอกไดวาใครจะอยใครจะไป ไดทดลองศกษาใน หนวยรบพเศษของกองทพ (Green berets) ทมการฝกโหดทสดยงกวาเวสตพอยท มการฝกหลายชวงกอนทจะรบเขาเรยนเปนกองก าลงพเศษได ชวงแรกเกาสปดาห ชวงทสองสสปดาห ชวงทสามสามสปดาห ชวงทสสสปดาห ลวนสดโหด ปรากฏมลาออกกลางคนทกชวง รวมแลว 42% ถอยกอนถงเปาหมาย เมอมาดคณลกษณะอนทวาจ าเปนส าหรบแตละอาชพเทยบกบคาความแกรงทวดไดแลว กบอกไดวา ความแกรงนแหละทส าคญกวาอยางอน ในบททสอง กลาวถง ความส าคญและบทบาทของ ความเกง (talent) วาเปนเพยงองคประกอบอยางหนงของความแกรง ซงจากประสบการณทไดจากการเปลยนงานไปเปนครสอนตามโรงเรยนตางๆ สรปไดวางานครเปนงานทยากทสดในโลก จากประสบการณทไดเปนครไปสอนนกเรยนทอาย 12-13 ขวบในโรงเรยนทเดกยากจน มทงเดกเรยนเกงและไมเกง ทนาประหลาดใจคอ ไดสงเกตพบวาเดกทไมเกง แตสอบไดคะแนนดกม เปนพวกทขยนเรยน ชางซกชางถาม มกมาถามปญหาหลงเลกเรยน ท าใหไดเหนชดวา ความเกงวชา (aptitude) ไมใชคณสมบตตวหลกทประกนความส าเรจของคน ตวเองไดมโอกาสสอนชนเดกทไมเกง แตมเดกทขยนเรยนมากอยดวย เคยคดคนหนงใหยายไปเรยนในชนเรยนของเดกเกง ปรากฏวาคะแนนของเขาตกลงมา เหลอ B กบ D แตเขากสไมยอทอ ไปขอใหครชวยอธบายเพมเตมบาง ในปสดทายปรากฏเขาไดเกรด A รวด คอไดคะแนนรวม 5 เตม ไปเรยนตอระดบอดมศกษาจนจบไดสองปรญญาวศวกรรมศาสตร กบ เศรษฐศาสตร พรอมกน หลงจากนนกไปจบปรญญาเอก ได PhD ทางวศวกรรมเครองกลจากมหาวทยาลยแคลฟอรเนย ลอสแอนเจลส ไดท างานเปนวศวกรในองคการอวกาศ ต าแหนง “นกวทยาศาสตรดานจรวด” ถาถามวา ความเกงหรอความสามารถ (talent) คออะไร กตอบไดวา คอผลรวมของความสามารถเฉพาะตวของแตละคน ทรวมพรสวรรค ทกษะ ความร ประสบการณ สตปญญา การตดสนใจ เจตคต บคลก และแรงขบภายในเขา รวมถงความสามารถทจะเรยนรสงใหมและพฒนาตอไปเขาดวยกน มนเปนศกยภาพทหากขาดความพยายามทจะน ามาใชกไมอาจท าการใหส าเรจได ความพยายาม จงเปนคณลกษณะทมความส าคญไมนอยกวา ความสามารถ จากประสบการณตอนเปนนกศกษา ทถกอาจารยทปรกษา เสยงหาว ทาทางด นกศกษากลวกนทกคน ต าหนอยางรนแรงวา “เรยนมาตงสองปแลวเธอยงไมมความคดอะไรทดๆเลยสกอยาง” “มแตสถตตวเลข ไมเหนมทฤษฎอะไรเลย โดยเฉพาะทฤษฎจตวทยาความสมฤทธ” “หยดการเอาแตอาน ๆ ๆ แลวใชหวสมองคดเองบาง” กเลยตองตงหนาตงตาคด และเขยน ทฤษฎเรองความสมฤทธ ท าซ าๆซากๆอยหลายป เพออธบายใหไดวาความสามารถน าไปสความสมฤทธไดอยางไร ในทสดกไดสมการ หนา42 Talent x effort = skill skill x effort = achievement ซงอธบายไดวา talent หรอความสามารถ กคอ การททกษะของเราจะพฒนาขนไดรวดเรวเพยงใดเมอเราใชความพยายาม สวน achievement หรอความสมฤทธ กคอผลทเกดขนจากการน าทกษะทมอยไปใชประโยชน นนเอง


การทจะท าการใดใหความส าเรจได ตองอาศยทงความสามารถและความพยายาม ประกอบกน ความพยายามชวยใหเกดทกษะ เปนความสามารถ และการใชทกษะความสามารถใหเกดผลกตองอาศยความพยายามอกครงหนง ความพยายามจงเขามามสวนสองครง ไมใชครงเดยว ผเขยนไดยกตวอยาง Warren Mackenzie ชางปนทมชอเสยงระดบโลก อายเกาสบสองปทเรมเรมท างานอาชพมาหลายอยาง เปลยนไปเรอยๆ ในทสดคดไดวานาจะหนมาท าอาชพทเราสนใจมากทสดจรงๆสกอยาง จงเลอกท างานปนทชอบ วนแรกๆปนได 40-50 ชนดบางเสยบาง ทพอขายไดมเพยง สองสามชนเทานนเอง แตเขากไมยอทอ เขาสรางผลงานปนทกวน งานหมนชนแรกยากมาก จากนนกคอยๆงายขนๆ มผลงานดๆมากขน ซงกเขาสตร Talent x effort = skill และเมอเวลาผานไปกสามารถสรางงานปนทมชอเสยงกองโลกตามสตร skill x effort = achievement ในบททส และบทตอๆไป ไดกลาวถงรายละเอยดเรอง ความแกรง (grit) หรอวรยภาพ หรอความหนกแนนไมยอทอตอปญหาอปสรรค วาเราจะรไดอยางไรวามความแกรงนระดบไหน ไดน าเสนอแบบส ารวจทไดพฒนาขนใชในการศกษาส ารวจ ในสถาบนทหารเวสตพอยทและทอนๆ ในตอนทสองน เนนสาระทวา grit หรอคณลกษณะความแกรงน สามารปลกสรางใหเกดขนไดจากองคประกอบภายในตวเราเอง โดยอาศยสวนประกอบหลกสอยาง คอ ความสนใจ (interest) การฝกท าซ าๆ (practice) ความตงใจอยากจะได หรอวตถประสงค (purpose) และความหวง (hope) คอหวงวาพรงนจะดกวาวนน หรอทญปนเขาวา ลมเจดครงกลกขนใหมแปดครง พดใหสนลงไดวา การสรางความแกรงจะตองเรมจากการสราง ความมใจรก (passion) คอปกใจใฝฝนใครจะไดอยางขนกอน แลวสรางความทรหดมงมนฟนฝาไมยอมรามอ (perseverance) อกอยางหนงขนมาดวย ซงค าถามในแบบส ารวจความแกรงทผเขยนพฒนาขน จะมคณลกษณะทงสองอยางนสลบขอกนอย ถาใครอยากรวาระดบคะแนนความปกใจใฝฝนของตวเองเปนอยางไร กใหเอาคะแนนจากขอคทงหมดในแบบสอบถามมารวมกนแลวเอา 5 หารกจะไดค าตอบ ถาอยากรวามความทรหดมงมนฟนฝาไมรามออยเทาใด กเอาคะแนนจากขอคมารวมกนเขาหารดวย 5 กจะไดค าตอบเชนกน ผลคะแนนทไดชไดวา passion กบ perseverance ไมใชเรองเดยวกน ในตอนทสามชใหเหนวา พอแม ผปกครอง พเลยง คร ครฝก เพอน และเจานาย เปนองคประกอบภายนอกซงเปนคนนอก ทสามารถชวยปลกสรางความแกรงใหได ดวยการหลอหลอมลกษณะการอบรมเลยงด (parenting) ทเปนบทบาทของพอแม ผปกครอง ในการวางรากฐานในชวงวยเดกเลก รวมถงบทบาทและวธการสอนของคร และการจดกจกรรมการศกษาของโรงเรยนดวย ไดย ากจกรรมนอกหลกสตร (extra-curricular activities) ของโรงเรยนวาเปนเครอง มอชวยสรางความสนใจ โอกาสการฝกทกษะ สรางเปาหมาย และก าหนดความหวง ใหกบเดกครบเครองดวย โรงเรยนจงควรก าหนดใหเดกแตละคน ไดเขารวมกจกรรมพเศษอยางใดอยางหนงตดตอกนมากกวาหนงปดวย ตามผลงานวจยทชวา เดกทรวมในกจกรรมนอกหลกสตรหรอนอกหองเรยน จะมการพฒนาในทกๆทางดกวา ทงคะแนนสอบ และความรสกภมใจเชอมนในตนเอง (self-esteem) ทงโอกาสทจะกอปญหาใหสงคมกมนอยกวา มผลการศกษาระยะยาว สรปไดวา การไดรวมท ากจกรรมนอกหลกสตรของโรงเรยนมากเทาใด จะสงผลดในระยะยาวมากขนดวย ผลจากการศกษาวจยของนกจตวทยาจากมหาวทยาลยโคลมเบย ทไดตดตามศกษาเยาวชนอเมรกนหมนหนงพนคนไปจนอายครบยสบหกป ไดพบวา เดกทรวมกจกรรมนอกหลกสตรมากกวา


หนงปเรยนจบปรญญา และท างานอาสาสงคม มมากกวา และยงพบวา จ านวนชวโมงตอสปดาหทเดกใชไปในกจกรรมนอกหลกสตร จะเปนตวท านายโอกาสการมงานท าไดดวย และส าหรบเดกกลมทรวมกจกรรมนอกหลกสตรตดตอกนถงสองป โอกาสทจะมรายไดสง กมมากกวาเดกกลมทท ากจกรรมนอกหลกสตรเพยงปเดยวดวย

สรปเรอง

โดยสรปผเขยนไดชทางใหเหนชดวา grit คอกญแจสความส าเรจ ทเราสามารถสรางขนในคนรนใหมได โดยอาศยครและโรงเรยนเปนหลก และโดยพอแมมสวนรวม เพอใหไดก าลงคนยคใหมท

กาวทาวขางหนงออกไปวางหนาอกขางหนงเสมอ มความสนใจและมเปาหมายของตนเองมนคง คงความสนใจและอดทนฝกฝนในสงทสนใจท า อยประจ าทกวนและทกป ถงจะลมไปเจดครง กลกขนสใหมไดแปดครง

……………………………………………………………………


ค าชแจงส าหรบผสงบทความวชาการและบทความวจย เพอตพมพในวารสารจตวทยา มหาวทยาลยเกษมบณฑต วารสารจตวทยา มหาวทยาลยเกษมบณฑต เปนวารสารเพอสงเสรมและสนบสนนการศกษาคนควาสรางสรรคผลงานทางวชาการดานจตวทยา บทความทกเรองทตพมพจะตองไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการวารสารจตวทยา มหาวทยาลยเกษมบณฑต รายละเอยดมดงน 1. ลกษณะบทความทตพมพ 1.1 บทความทางวชาการ/บทความทวไปทเกยวของกบจตวทยา 1.2 บทความวจย/บทความวทยานพนธทเกยวของกบจตวทยา 2. สวนประกอบของบทความ 2.1 บทความทางวชาการ

ความยาวเรองละไมเกน 15 หนากระดาษ A4 ประกอบดวย 2.1.1 ชอเรอง (ภาษาไทยและภาษาองกฤษ) 2.1.2 ชอผแตง 2.1.3 สถาบนทผเขยนสงกด 2.1.4 บทคดยอ (ภาษาไทยและภาษาองกฤษ) 2.1.5 บทน า เนอเรองและสรปสาระส าคญ 2.1.6 เอกสารอางอง (ตามระบบ APA)

2.2 บทความวจย/บทความวทยานพนธ ความยาวเรองละไมเกน 15 หนากระดาษ A4 ประกอบดวย 2.2.1 ชอเรอง (ภาษาไทยและภาษาองกฤษ) 2.2.2 ชอผแตง 2.2.3 สถาบนทผเขยนสงกด 2.2.4 บทคดยอ (ภาษาไทยและภาษาองกฤษ) 2.2.5 ค าส าคญ (Key words) 2.2.6 เนอเรอง ประกอบดวย

1) บทน า 2) วตถประสงค 3) นยามศพท 4) วรรณกรรมทเกยวของ 5) ระเบยบวธวจย ประกอบดวย

- ประชากรและกลมตวอยาง - เครองมอทใชในการวจย - การวเคราะหขอมล


6) ผลการวจย - บทสรป - ขอเสนอแนะ

7) เอกสารอางอง (ตามระบบ APA) 3. การจดพมพ

3.1 พมพลงหนากระดาษขนาด A4 3.2 พมพดวยโปรแกรม Microsoft Office Word 2003 3.3 รปแบบตวอกษร TH SarabunPSK 3.4 ลกษณะและขนาดตวอกษร

3.4.1 ชอเรอง (ภาษาไทย) ตวหนาขนาด 26 3.4.2 ชอเรอง (ภาษาองกฤษ) ตวหนาขนาด 26 3.4.3 ชอผเขยน ตวหนาขนาด 16 3.4.4 หวขอใหญ ตวหนาขนาด 16 3.4.5 เนอหา ตวปกตขนาด 16

4. การจดสงบทความ 4.1 จดสงเอกสาร ดงน

4.1.1 ตนฉบบบทความ จ านวน 3 ชด 4.1.2 CD บนทกบทความ จ านวน 1 แผน 4.1.3 แบบฟอรมสงบทความเพอตพมพในวารสารจตวทยา มหาวทยาลยเกษมบณฑต

4.2 จดสงบทความ ดงน 4.2.1 สงบทความผานเวบ http://journal.psy.kbu.ac.th/ 4.2.2 กองบรรณาธการวารสารจตวทยา มหาวทยาลยเกษมบณฑต

หลกสตรสาขาวชาจตวทยา ระดบบณฑตศกษา ชน 3 อาคาร 1 เลขท 1761 ซอยพฒนาการ 37 แขวงสวนหลวง เขตสวนหลวง กรงเทพฯ 10250 e-mail: [email protected]

4.3 มขอสงสยกรณาตดตอ รองศาสตราจารยไพบลย เทวรกษ โทร.0-2320-2777 ตอ 1163, 089-929-9705 รองศาสตราจารยอจฉรา สขารมณ โทร.0-2320-2777 ตอ 1134, 081-921-7903

5. เงอนไขการตพมพบทความ 5.1 เปนบทความทไมเคยตพมพในวารสารอนมากอน 5.2 เปนบทความทผานการพจารณาจาก ผทรงคณวฒกลนกรองบทความ (Peer review) ของวารสาร

จตวทยา มหาวทยาลยเกษมบณฑต บทความละ 2 คน เพอตรวจสอบความถกตองเชงวชาการ 5.3 เปนบทความทไดปรบปรงตามขอเสนอแนะของผทรงคณวฒเรยบรอยแลว 5.4 บทความทไดรบการตพมพเผยแพรในวารสารจตวทยา มหาวทยาลยเกษมบณฑต

เจาของบทความจะไดรบวารสารฉบบนน จ านวน 3 เลม …………………………………………………..

http://journal.psy.kbu.ac.th/

หลกสตรสาขาวชาจตวทยา ระดบบณฑตศกษา มหาวทยาลยเกษมบณฑต ปรชญา: มงเนนการผลตดษฎบณฑตทกอรปดวย พลงปญญา คณคา คณธรรม คณประโยชน ปรญญาโท หลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาเพอการพฒนาศกยภาพมนษย (Master of Arts Program in Psychology for Development of Human Potentials) ปรญญาเอก หลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาจตวทยา (Doctor of Philosophy Program in Psychology) - กลมวชาจตวทยาเพอพฒนาศกยภาพมนษย (Psychology for Developing Human Potentials) ตวอยางวทยานพนธ จนทมา ขณะรตน. (2560). การศกษาการยบยงชงใจของนกศกษา ชนปท 1 มหาวทยาลยเกษมบณฑต. ศลปศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาจตวทยาเพอการพฒนาศกยภาพมนษย. มหาวทยาลยเกษมบณฑต. พนต ารวจโทชชาต คงเมอง. (2560). พฤตกรรมผน าการเปลยนแปลงของหวหนาสถานต ารวจทสงผลตอประสทธภาพและความพงพอใจใน

การปฎบตงานของเจาหนาทต ารวจประจ าสถานต ารวจในเขตพนท กองบงคบการต ารวจนครบาล 5 กองบญชาการต ารวจนครบาล. ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาเพอการพฒนาศกยภาพมนษย. มหาวทยาลยเกษมบณฑต.

ชงชย หวงพทกษ. (2560). ปจจยทางจตวทยาทเกยวของกบการประสบความส าเรจในการเรยนของนกศกษาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกรงเทพมหานคร. ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาเพอการพฒนาศกยภาพมนษย. มหาวทยาลยเกษมบณฑต.

อญชล แกวนม. (2560). ผลของการใชโปรแกรมการอานสะกดค าของนกเรยนทมปญหาการเรยนร ดานการอาน โดยใชทฤษฎการเรยนรอยางมความหมายรวมกบการเสรมแรง. ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาเพอการพฒนาศกยภาพมนษย. มหาวทยาลยเกษมบณฑต.

สคนธทพย กลนหอม. (2560). การจดกรรมวทยาศาสตรเชงบรณาการเพอการพฒนาความสามารถทางพหปญญาของนกเรยนชนประถมศกษาปท 1. ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาเพอการพฒนาศกยภาพมนษย. มหาวทยาลยเกษมบณฑต.

พชณกานต ใจมา. (2560). ปจจยทางจตวทยาทเกยวของกบพฤตกรรมเปาหมายสความส าเรจดานการเรยน ของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร. ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาเพอการพฒนาศกยภาพมนษย. มหาวทยาลยเกษมบณฑต.

ประจกษจนต โสภณพนชกล. (2561). ปจจยทางจตวทยาทสงผลตอความหยนตวในภาวะวกฤตของผปวยโรคหลอดเลอดหวใจ. ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาเพอการพฒนาศกยภาพมนษย. มหาวทยาลยเกษมบณฑต.

ชนาธป บษราคม. (2560). การพฒนารปแบบการเรยนรเชงจตวทยาบรณาการเพอเสรมสรางสมรรถนะทางวฒนะธรรมองคการของผบรการระดบตน บรษท บ อาร เอฟ (ไทยแลนด) จ ากด. ปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาจตวทยา กลมวชาจตวทยาเพอการพฒนาศกยภาพมนษยและองคการ. มหาวทยาลยเกษมบณฑต.

จฬาลกษณ วงศออน. (2560). การพฒนารปแบบการน าตนเองดวยการเรยนรจากการปฏบตเพอเสรมสรางสมรรถนะการบรหารจดการความเสยงในการหกลมของผสงอายทมการรคดบกพรองระดบเลกนอย. ปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาจตวทยา กลมวชาจตวทยาเพอการพฒนาศกยภาพมนษยและองคการ. มหาวทยาลยเกษมบณฑต.

สชย สรพชญพงศ. (2560). การพฒนารปแบบการบรหารจดการความคดดานการรบรและการจ าขณะปฏบตการเพอเสรมสรางคณภาพชวตของผสงอายทเปนโรคความดนโลหตสง. ปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาจตวทยา กลมวชาจตวทยาเพอการพฒนาศกยภาพมนษยและองคการ. มหาวทยาลยเกษมบณฑต.

พระมหาพนจ สนทโร (พรมวจตร). (2561). การพฒนารปแบบการเรยนรบรณาการแนวคดเชงพทธและแนวคดการใชสมองเปนฐานเพอเสรมสรางทกษะชวตของนกเรยนชนประถมศกษาตอนตน เขตกรงเทพมหานคร. ปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาจตวทยา กลมวชาจตวทยาการเรยนรและการสอน. มหาวทยาลยเกษมบณฑต.

น ก ศ ก ษ า ส า ม า ร ถ จ ด เ ว ล า เ ร ย น ไ ด โ ด ย ไ ม ก ร ะ ท บ เ ว ล า ท า ง า น www.kbu.ac.th

วทยาเขตพฒนาการ 1761 ถนนพฒนาการ แขวงสวนหลวง กรงเทพฯ 10250 โทร. 0-2320-2777 โทรสาร 0-2321-4444 วทยาเขตรมเกลา 60 ถนนรมเกลา แขวงมนบร เขตมนบร กรงเทพฯ 10510 โทร. 0-2904-2222 โทรสาร 0-2904-2200

JOURNAL OF PSYCHOLOGY KASEM BUNDIT UNIVERSITYjournal.psy.kbu.ac.th/jour/psy_vol2_2018.pdf ·...

Documents

Transcript of JOURNAL OF PSYCHOLOGY KASEM BUNDIT UNIVERSITYjournal.psy.kbu.ac.th/jour/psy_vol2_2018.pdf ·...