Kasem Bundit Engineering Journal Vol.8 No.1 January-April 2018 · 2018. 5. 22. · 40 Kasem Bundit...

38 Kasem Bundit Engineering Journal Vol.8 No.1 January-April 2018

แนวทางการจดการกระบวนการผลตยาเมด เพอเพมผลผลต

กรณศกษาโรงงานผลตยา

APPROACH OF TABLETING PRODUCTION MANAGEMENT FOR

PRODUCTIVITY IMPROVEMENT:

A CASE STUDY OF PHARMACEUTICAL INDUSTRY

ลกษณา ปานนล, ศกดชาย รกการ, อตถกร กลนความด และ ธนากร สกลไทย

หลกสตรวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการงานวศวกรรม มหาวทยาลยเกษมบณฑต

1761 ถนนพฒนาการ เขตสวนหลวง กรงเทพมหานคร 10250 ประเทศไทย

Laksana Pannin, Sakchai Rakkarn, Attakorn Klungkuarmdee, Thanakom Sakulthaiand

Graduate School, Master of Engineering Program in Engineering Management

KasemBundit University, 1761 Pattanakarn Rd., Suanluang, Bangkok 10250, Thailand

บทคดยอ

งานวจยนมวตถประสงคเพอหาแนวทางการจดการกระบวนการผลตยาเมดในโรงงานผลตยาเพอ

เพมปรมาณผลผลต และประยกตใชแบบจาลองทางคณตศาสตรมากาหนดขนาดการผลตท

เหมาะสมใหมตนทนรวมตาสด โดยการศกษานไดทาการศกษากระบวนการผลตยา A ซงเปนยา

เมดทมยอดขายสงสดของโรงงานผลตยาสามญแหงหนง และมแนวโนมพยากรณการขายปรบ

เพมขนจนเกนกาลงการผลต จงศกษาแนวทางการยายสายการผลตไปยงสายใหมทมอตราการใช

เครองจกรตากวา พรอมทงเพมขนาดรนการผลตขน 3 เทา ใหเหมาะสมกบความจของเครองผสม

สงผลใหมเวลามาตรฐานทใชในการผลตยา A ดวยสายผลตใหมลดลงเฉลย 0.036 วนาทตอเมด

และมผลผลตเพมขน 60% พรอมทงประยกตใชแบบจาลองทางคณตศาสตรมาหาความเหมาะสม

ของจานวนรนการผลตในแตละชดการผลต พบวา ในขนตอนการผสมแกรนลยา A ใชเครองจกร

รวมกบผลตภณฑอนอก 3 รายการ ไดแก ยา E ยา G และยา R และควรวางแผนใหมการผสมยา

A 18 Lot ตอเนองทก 12 วน ยา E ควรผสม 12 Lot ตอเนองทก 16 วน ยา G ควรผสม 6 Lot

ตอเนองทก 7 วน และยา R ควรผสม 12 Lot ตอเนองทก 10 วน โดยมตนทนรวมในการผลตและ

จดเกบ 84,653.92 บาท/เดอน ในขณะทข นตอนการตอกอดเมดยา A ใชเครองจกรรวมกบ

ผลตภณฑอนอก 2 รายการ ไดแก ยา C และยา H จงควรวางแผนใหมการตอกอดเมดยา A 4 Lot

Faculty of Engineering, Kasem Bundit University Research Article

วศวกรรมสารเกษมบณฑต ปท 8 ฉบบท 1 มกราคม-เมษายน 2561 39

ตอเนองทก 20 วน ยา C ควรตอก 5 Lot ตอเนองทก 17 วน และยา H ควรตอก 6 Lot ตอเนองทก

17 วน โดยมตนทนรวมในการผลตและจดเกบ 171,439.4 บาท/เดอน

คาสาคญ: การจดการกระบวนการผลตยาเมด, ตนทนตาทสด, ขนาดรนการผลตทเหมาะสม, เพม

ผลผลต, เวลามาตรฐาน, อตราการใชงานเครองจกร, แบบจาลองทางคณตศาสตร

ABSTRACT

This research aims to find an approach of tableting production management in a

pharmaceutical industry for increasing productivity and applying mathematical models to

determine the optimal production size that gives the lowest total cost. This study investigates

the production process of product A which is the top-selling tablet of a generic pharmaceutical

manufactory that tends to be sold over its production capacity in the near future. Therefore,

this study will focus on studying how to move current production line to new line with lower

machine utilization rates and increase the lot- size of the production to three times base on

the capacity of the mixer. As a result, the average standard time used in the production of

product A with a new line decrease to 0.036 second per tablet, and the productivity increases

significantly from the previous production lines to 60% . Moreover, when applying the

mathematical models to determine the optimal number of lot in each campaign, it was found

in the granulation process that product A which uses the same machine as the other three

products, namely product E, product G and product R should be planed to mix 18 lots of

product A continuously every 12 days, the product E should be mixed 12 lots continuously

every 16 days, the product G should be mixed 6 lots continuously every 7 days, and product

R should be mixed 12 lots continuously every 10 days. To sum up, the total cost of production

and holding is 84,653. 92 baht / month. The tableting process of product A which uses the

same machine as the other two products, namely product C and product H should be planed

to compress 4 lots of product A continuously every 20 days, the product C should be

compressed 5 lots continuously every 17 days, and product H should be mixed 6 lots

continuously every 17 days. To sum up, the total cost of production and holding is 171,439.4

baht/month.

KEYWORDS: Tableting production management, Optimal Cost and Lot size, Productivity

improvement, Standard time, Machine utilization, Mathematical model

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษมบณฑต บทความวจย


1. บทนา

ยารกษาโรค (Medicine) เปนหนงในปจจย 4 ทจาเปนตอการดารงชวตของมนษย [1]

เนองจากยามบทบาทสาคญในการสงเสรม ปองกน บาบดรกษา และฟนฟสขภาพของมนษย

ปจจบนอตสาหกรรมยาในประเทศไทยมมลคาตลาดประมาณ 140,000 ลานบาท แบงเปนตลาด

โรงพยาบาลคลนกประมาณ 100,000 ลานบาท และตลาดรานขายยากวา 40,000 ลานบาท [2] โดย

สถานการณการผลตยาในประเทศในไตรมาสท 3 ป 2559 มปรมาณการผลตรวม 10,006.04 ตน

ขยายตวรอยละ 8.57 จากไตรมาสกอน สาเหตหลกของการขยายตวในอตสาหกรรมการผลตยาและ

เภสชภณฑเนองมาจากสถานการณเศรษฐกจโลกและปญหาการเมองในประเทศไดปรบตวดขน ทา

ใหกาลงซอของผบรโภคเพมสงขน สอดคลองกบสถานการณการจาหนายยาในประเทศมปรมาณ

การจาหนายยารวม 9,891.94 ตน ขยายตวรอยละ 8.45 จากไตรมาศกอน โดยมปจจยสนบสนน

จากโครงการหลกประกนสขภาพถวนหนาทสงเสรมใหใชยาทผลตในประเทศทมราคาตากวายา

นาเขาเพมขน เพอใหประชาชนสามารถเขาถงยาและการรกษาไดงาย ประเทศชาตจงจะสามารถ

พงพาตวเองดานสาธารณสขไดอยางยงยน รวมทงผผลตไดจดรายการสงเสรมการขายออกมาอยาง

ตอเนอง [3, 4] ประเทศไทยไดกาหนดใหสถานทผลตยาแผนปจจบนทกแหงตองผลตตาม

หลกเกณฑวธการทดในการผลต (GMP) ซงเปนแนวทางขององคการอนามยโลกฉบบ พ.ศ. 2535

(WHO Technical Report Series, No.823, 1992) แตในปจจบนPIC/S-GMP (Pharmaceutical

Inspection Cooperation Scheme) กาลงเปนทนยมอยางกวางขวาง โดยเฉพาะประเทศในสหภาพ

ยโรป และประเทศสมาชกอาเซยนกเรมมการใช PIC/S-GMP เชนกนดงนนสานกงานคณะกรรมการ

อาหารและยา (อย.) จงไดมนโยบายทจะนามาตรฐานPIC/S มาใชกบอตสาหกรรมในประเทศ [5, 6]

สงผลใหอตสาหกรรมยาไทยตองเผชญกบการเปลยนแปลงและมการลงทนทสงขนเพอสราง

มาตรฐานใหเปนทยอมรบในตลาดโลก

จากสภาพปจจบนการเจรญทางเศรษฐกจของประเทศมอตราการเจรญเตบโตทสงขน และ

สภาพการแขงขนทางธรกจมากขนตามลาดบ รฐบาลพยายามกระตนเศรษฐกจโดยมการสนบสนน

ธรกจขนาดกลาง หรอ SME คอนขางมาก ดงนน อตสาหกรรมตางๆ จงตองหนมาพฒนาการ

บรหารการผลต และสรางศกยภาพของตนเองเพอเพมจดแขงใหตนทนการผลตลดลง สามารถ

แขงขนทางการตลาดได แตสถานการณทางการเมองและเศรษฐกจของไทยในปจจบนยงไมมนคง

ทาใหผประกอบการธรกจแตละแหงตองสรางกลยทธการแขงขนในรปแบบตางๆ และเรงหาวธหรอ

แนวทางแกไขปญหาดงกลาว สถานประกอบการตางๆ จงพยายามหาวธการเพมประสทธภาพใน

การผลต ซงจะตองแกปญหา 3 สวนไปพรอมกน คอ การเพมประสทธภาพการใชเครองจกร การ

ปรบปรงวธการทางานของพนกกงาน และการลดหรอปองกนของเสยในกระบวนการผลต ซงในแต

ละโรงงานจะมเทคนคทใชในการปรบปรงหรอพฒนากระบวนการผลตทแตกตางกน เพมเพม



ประสทธภาพการทางานใหมากขน [7] การวางแผนการผลตเปนอกหนงเทคนคทถกนามา

ประยกตใชอยางแพรหลายเพอเพมผลผลต ซงการจดตารางการผลตทดและเหมาะสมจะสะทอนถง

ความสามารถทางการแขงขนของอตสาหกรรม สามารถลดตนทนในกระบวนการผลตลงได แตหาก

ตารางการผลตไมมประสทธภาพ อาจกอใหเกดปญหาทางธรกจ เชน การสงมอบสนคาลาชา ตนทน

ดานพสดคงคลงสง การใชเครองจกรไมเตมประสทธภาพ และเกดการขาดแคลนสนคา [8, 9]

ผวจยจงไดทาการศกษาสถานการณการผลตยาของบรษทยาแหงหนงทผลตยาสามญกวา 50

ชนด ทงในรปแบบยาเมด ยาแคปซล ยาผง และยาครม ซงมแนวโนมทจะเพมยอดขายขนอยาง

ตอเนองเพอตอบสนองความตองการของตลาดยาทมแนวโนมปรบตวสงขน จงเปนเหตผลสาคญท

โรงงานผลตยาตองเพมกาลงการผลต (Production capacity) ใหเพยงพอตอความตองการของ

ตลาด ภายใตเงอนไขสาคญคอ มตนทนรวมตาสด เพอเพมความสามารถในการแขงขนทาง

การตลาดมากยงขนโดยเลอกศกษายา A (Product A) ซงเปนยาทมสดสวนการผลตสงสดในป

2559 โดยพบวาในครงปแรก (เดอนมกราคม-มถนายน) มปรมาณการผลตและการขายยา A

(Product A) เฉลย 59 ลานเมดตอเดอน ใกลเคยงกบปรมาณพยากรณการขาย สวนในครงปหลง

(เดอนกรกฎาคม-พฤศจกายน) มการปรบตวเลขการพยากรณการขายใหสงขน โดยมปรมาณการ

ผลตและการขายในครงปหลงเฉลย 66 ลานเมดตอเดอน เพมขนเฉลย 11% แตกตากวาปรมาณ

พยากรณการขายทมยอดเฉลย 69 ลานเมดตอเดอน และไมสามารถทา Buffer stock ได เนองจาก

กาลงการผลตโดยรวมยงไมเพยงพอ อตราการใชเครองจกร (Machine utilization) ในการผสมยา A

เฉลย 10 เดอน สงถง 80.9% และอตราการใชเครองจกรในขนตอนการตอกยา A สงถงเฉลย 79.3-

91.9% สงผลใหปรมาณการผลตบางเดอนตากวาการคาดการณ และยงสงผลกระทบตอปรมาณการ

ขายทตากวาการคาดการณตามไปดวย ทาใหบรษทตองเสยโอกาสทางการตลาดไป

จากปญหาดงกลาวผวจยจงเลงเหนความสาคญของโอกาสทสญเสยไป จงศกษาแนวทางการ

เพมกาลงการผลตสาหรบยา A (Product A) โดยขยายขนาดรนการผลต (Lot size) และเปลยน

เครองจกรในการผลตใหเหมาะสมกบขนาดรนการผลต โดยเลอกศกษาในเครองจกรทมอตราการใช

งานนอย เพอใชงานเครองจกรไดอยางคมคา และไมกระทบตอกาลงการผลตยาในรายการอนๆ

พรอมทงประยกตใชแบบจาลองทางคณตศาสตรมาวางแผนกาหนดจานวนรนการผลตตอชด

(Campaign) เพอลดตนทนในการบรหารจดการ โดยมเปาหมายใหประสทธภาพ (Efficiency) ใน

กระบวนการผลตยงคงเดม แตปรมาณผลผลต (Productivity) เพมสงขน และตนทนรวม (Total

cost) ของการผลตลดตาลง



2. วธการดาเนนการวจย

จากสถานการณอตสาหกรรมการผลตและจดจาหนายยาและเภสชภณฑตางๆ มแนวโนม

ขยายตวสงขนอยางตอเนองตงแตป 2549 ประกอบกบนโยบายของภาครฐทสนบสนนใหมการใชยา

อยางสมเหตสมผล สนบสนนใหมการใชยาทผลตภายในประเทศเพอทดแทนยานาเขาจาก

ตางประเทศ สงผลใหอตสาหกรรมการผลตยาภายในประเทศมการขยายตวมากขน ผวจยจงได

ทาการศกษาสถานการณการผลตยาของบรษทยาแหงหนง โดยมขนตอนการดาเนนงานวจยดงน

1) กาหนดกลมตวอยางในการวจย โดยเลอกศกษาวจยในกระบวนการผลตยา A

(Product A) ซงเปนยาในกลมลดความดนโลหตสง เนองจากเปนยาทมปรมาณการขายสงสด คด

เปน 23.05% ของปรมาณการขายยาทงหมด

2) ศกษากระบวนการผลตยา A

3) วเคราะหกาลงการผลต และศกษาอตราการใชเครองจกรในการผลตยา A

4) ศกษาแนวทางในการเพมกาลงการผลตยา A

5) วเคราะหการวางแผนการจดการกระบวนการผลตยา A โดยประยกตใชแบบจาลอง

ทางคณตศาสตร Economic Lot Scheduling Problem: ELSP Models เพอหาความเหมาะสมของ

จานวนรนการผลต (Lot) ในแตละชดการผลต (Campaign) เพอลดเวลาในการ Set up เครองจกร

และลดเวลาในการทาความสะอาดเครองจกร ซงจะสงผลใหตนทนในกระบวนการผลตตาสดพรอม

ทงประยกตใชโปรแกรม Microsoft excel มาเปนเครองมอในการประมวลผล เพอบรหารจดการให

กระบวนการผลตมตนทนตาสด

2.1 ศกษากระบวนการผลตยา A

ยา A เปนยาในกลมลดความดนโลหตสง เปนยาเมดไมเคลอบ (Plaint Tablets) มข นตอนการ

ผลตทไมซบซอน ประกอบดวย 2 ขนตอนหลก คอ การผสมแกรนลแหงโดยการแรงผานเครองแรง

(Sieving) และผสมสารใหเขากนดวยเครองหมนผสม (Mixer) จากนนจะเขาสข นตอนการตอกอด

ยาเมดดวยเครองตอก Rotary Tableting Machine ซงเชอมตออยกบเครองรอนฝ นและเครอง

ตรวจหาโลหะ [10, 11] ดงรปท 1



รปท 1 แผนภาพกระบวนการผลตยาแบบ Direct Compression

2.2 วเคราะหกาลงการผลต และศกษาอตราการใชเครองจกรในการผลตยา A

ยา A มกระบวนการผลตประกอบดวย 2 ขนตอนหลก คอ การผสมแกรนลแหงผานชดผสม

Mixing 2 (M2) และขนตอนการตอกอดยาเมดผานเครองตอกชดท 2-4 ดงรปท 2

รปท 2 กระบวนการผลตยา A

แผนภาพกระบวนการผลตยาแบบ Direct Compression

QC แรงยาผาน Sifter หมนผสมดวย Mixer ตอกอดเมดยา



เมอวเคราะหเครองจกรทใชในกระบวนการผสมซงมทงหมด 6 ชดพบวา Product A ซงผลต

ดวยชดผสม M2 มอตราการใชงานเครองจกรสงสด เฉลย 10 เดอน 80.9% ดงรปท 3เนองจากยา A

มปรมาณการผลตจานวนมากและชดผสม M2 เปนเครองจกรขนาดเลก ผลตยาทมรนการผลต (Lot

size) นอย จงตองผลตจานวนมากเพอใหเพยงพอตอปรมาณการขาย นอกจากนชดผสม M2 ยงใช

งานรวมกบผลตภณฑอนอกหลายรายการ จงมอตราการใชงานเครองจกรสง

รปท 3 เปอรเซนตการใชงานเครองจกรเฉลย (Machine Utilization) ของชดผสมแกรนล

ตลอด 10 เดอนในป 2559

ในขณะทอตราการใชงานเครองตอกเฉลยตลอด 10 เดอน ทงหมด 11 เครอง แสดงดงรปท 4

พบวายา A ถกตอกเมดดวยเครองตอก Rotary Tableting Machine ซงมอย 3 เครองคอ T2-T4 แต

มอตราการใชงานเครองจกรสงทง 3 เครอง เฉลย 79.3-91.9% ทงนเนองจากเครองตอกทง 3

เครอง ตอกยาหลายผลตภณฑ และเปนเครองจกรเกาทมกาลงเครอง (Capacity) ตอกดวยอตราเรว

ตา กระบวนการผลตยา A จงมกาลงการผลตตาและไมสามารถทา Buffer Stock ได

นอกจากนยา A ยงเปนยาทมยอดขายสงทสด และมแนวโนมเพมปรมาณการขายขนอยาง

ตอเนอง แตกาลงการผลตยงไมเพยงพอ หากมงเพมกาลงการผลตทยา A เพยงรายการเดยว อาจ

กระทบตอปรมาณการผลตยารายการอนๆ ได สงผลใหยาขาดสตอก เสยโอกาสในการแขงขน

ฉะนนการจดการเพมผลผลต (Productivity Management) จงเปนแนวทางทจะสามารถลดอปสรรค

ทโรงงานกาลงเผชญอยได ดงนนการวจยนจงนาเทคนคทางการจดการงานวศวกรรมมาประยกตใช

ในการหาแนวทางเพมกาลงการผลตสาหรบยา A (Product A) ของโรงงานใหสงขน โดยมเปาหมาย

ใหประสทธภาพ (Efficiency) ในกระบวนการ ผลตยงคงเดม แตตนทนรวม (Total cost) ของการ

ผลตลดตาลง



รปท 4 เปอรเซนตการใชงานเครองจกรเฉลย (Machine Utilization) ของเครองตอก

ตลอด 10 เดอนในป 2559

2.3 ศกษาแนวทางในการเพมกาลงการผลตยา A

จากการวเคราะหอตราการใชงานเครองจกรในกระบวนการผลตยา A พบวามอตราการใชงาน

สงทงเครองจกรทใชในการผสมและการตอกอดเมดยา ผวจยจงศกษาการเพมกาลงการผลตของยา

A โดยยายไลนการผลตไปยงไลนทมอตราการใชงานเครองจกรตากวา จากรปท 3ชดผสม M4 ม

อตราการใชงานเครองจกรตาสด เนองจากเปนเครองจกรใหมทผลตยาไดเพยงรายการเดยว แตม

แนวโนมทยาใหมซงอยระหวางการวจยและพฒนาจะใชเครองจกรดงกลาว สงผลใหแนวโนมการใช

งานเครองจกรนมอตราเพมสงขน และเปนเครองจกรเฉพาะทใชสาหรบผลตดวยวธ Dry

granulation โดยไมสามารถผลตดวยวธ Direct compression ไดแตชดผสม M3 มอตราการใชงาน

เครองจกรตาเชนกน โดยมอตราการใชงานเครองจกรเฉลย 10 เดอน 52.8% เนองจากมยาทผสม

ดวยเครองจกรชดนเพยง 2 รายการ มกาลงการผลตเหลอ จงมความเหมาะสมทจะยายไลนการผลต

Product A จากชดผสม M2 ไปยงชดผสม M3 โดยสามารถผลตยา A ในรนการผลต (Lot size) ท

สงขนใหเหมาะสมกบความจของเครองจกร คอ 345 kg เพอเพมผลผลตสาหรบยาA ได

เชนเดยวกบอตราการใชงานเครองตอกดงแสดงในรปท 4 เครองตอก T10 และ T11 เปนเครองจกร

ใหม High Speed Rotary Tableting Machine 2 Station มอตราการใชงานเครองจกรสงตาทสด

เฉลย 52.9-53.6% ตอกดวยความเรวสง และมการควบคมนาหนกยาอตโนมต แตหากตอกดวย

เครองจกรนจาเปนตองใชเครองรอนฝ นและเครองหาโลหะ 2 ชด ซงจานวนเครองรอนฝ นและเครอง

หาโลหะจะมจานวนไมเพยงพอ จงมกตอกยาจาพวกยาเมดเคลอบทไมตองใชเครองจกรควบ แต

เครองตอก T8 High Speed Rotary Tableting Machine เปนเครองจกรใหมเชนกน มการควบคม

นาหนกตอกอตโนมต ม 1 Station มยาทตอกดวยเครองนเพยง 2 รายการ ตอกดวยความเรวสง ม



อตราการใชงานเครองจกรสงตา เฉลย 63.1% จงมความเหมาะสมทจะยายไลนการตอก Product A

จากเครองตอก Rotary Tableting Machine (T2, T3, T4) 27 สาก ไปยงเครองตอก T8 High

Speed Rotary Tableting Machine 50 สาก ซงจะตอกยาดวยความเรวทสงขน สามารถเพม

ผลผลตในกระบวนการผลตยา A ไดดงภาพท 5

รปท 5 กระบวนการผลตยา A รปแบบใหม

2.4 วเคราะหการวางแผนการจดการกระบวนการผลตยา A

การวางแผนการผลตสาหรบอตสาหกรรมทมผลตภณฑหลายชนด และมกระบวนการผลต

หลายขนตอน จาเปนตองมการวางแผนทเหมาะสม หากมการควบคมคณภาพระหวางกระบวนการ

ผลตจะสงผลใหเกดระยะเวลาการรอคอยกอนการดาเนนการผลตขนถดไป จงทาใหเกดการกกกน

ผลตภณฑระหวางระบวนการ (Work In-Process: WIP) สงผลใหเกดตนทนในการบรหารจดการ

เพมสงขน จงประยกตใชแบบจาลองทางคณตศาสตร Economic Lot Scheduling Problem: ELSP

Models เพอหาความเหมาะสมของจานวนรนการผลต (Lot) ในแตละชดการผลต (Campaign) ททา

การผลตเพอลดเวลาในการ Set up เครองจกร และการทาความสะอาดเครองจกร และลดตนทนใน

กระบวนการผลตใหตาสด จากแบบจาลองทางคณตศาสตร [12-14] ดงตอไปน

( )1

y yy ...n

TC = SC + HC=∑ (1)



โดยท

( )1y y y

yy

S + m ZSC =

T

− (2)

และ

( )2 2 22 2

2 1y y y y y yy y y y y y y

y y y y y

d T d T d THC = 1 / h d T Z d b

p Z r Z p

+ + − − −

(3)

( )( ) ( )2 2 2

1

1 2 22 1

y y y y y y y y yy y y y y y

y ...n y y y y y y

S m Z d T d T d TMin. 1 / h d T Z d b

T p Z r Z p=

+ − + + + − − −

∑ (4)

ภายใตเงอนไข

( )1

1

y yy y y

y

y

T da Z b

p

T

+ − +

≤ และ Integer for Y = 1,...,n (5)

1 y Z≤ และ Integer for Y = 1,...,n (6)

1 T 30y≤ ≤ และ Integer for Y = 1,...,n (7)

โดยท ySC คอ ตนทนการเตรยมความพรอมกอนการผลตตอครง (Set up cost per time unit)

ของผลตภณฑ Y (บาท)

yS คอ ตนทนการเตรยมความพรอมกอนการผลต Lot แรกของชดการผลต (Major set up

cost) (บาท)

ym คอ ตนทนการเตรยมความพรอมกอนการผลต Lot ตอเนองของชดการผลต (Minor

set up cost) (บาท)

yZ คอ จานวนรนการผลต (Lot) ในแตละชดของผลตภณฑ Y (Campaign Y)



yT คอ ระยะเวลาระหวางทาการผลตแตละชดของผลตภณฑ Y (Campaign Y) (วน)

yd คอ ปรมาณความตองการผลตภณฑ Y (Demand) (lot/วน)

yh คอ ตนทนการจดเกบของผลตภณฑ Y (Hold time cost) (บาท)

yp คอ อตราการผลตของผลตภณฑ Y (Production rate) (lot/วน)

yr คอ อตราการปลอยผานยาของผลตภณฑ Y (Release rate) (lot/วน)

ya คอ เวลาในการเตรยมความพรอมกอนการผลต Lot แรกของชดการผลต (Major set

up time) (วน)

yb คอ เวลาในการเตรยมความพรอมกอนการผลต Lot ตอเนองของชดการผลต (Minor

set up time) (วน)

โดยทาการวเคราะหตนทนในกระบวนการผลต 3 กรณ คอ กรณท 1 เมอมการกาหนดจานวน Lot

การผลตดวยแบบจาลองทางคณตศาสตรดงกลาว กรณท 2 การผลตแบบ Lot-to-Lot ซงมการ Set up

ใหมทกครงกอนการเรมผลตและกรณท 3 การผลตแบบเตมกาลงการผลต โดยทาการผลตอยางตอเนอง

สงสด 3 วน ซงเปนไปตามขอกาหนดดานความสะอาดของอปกรณเครองจกร (Dirty Equipment Hold

Time: DEHT) เพอวเคราะหหากระบวนการจดการการผลตใหมตนทนการผลตตาสด

3. ผลการดาเนนการวจย

งานวจยนไดศกษาแนวทางการเพมกาลงการผลต โดยใชยา A เปนตวอยางในการศกษา

เนองจาก Product A มสดสวนการขายสงสด และศกษาการยายไลนการผลตไปยงไลนใหมทม

อตราการใชเครองจกร (Machine Utilization) ตากวา พบวา เดม Product A ผสมดวยเครองจกร

ชดผสม M2 ซงมอตราการใชเครองจกร (Machine Utilization) สงถง 80.9% แตไลนผลตใหมม

อตราการใชเครองจกร (Machine Utilization) ขณะนเพยง 52.8% พรอมทงเพมขนาดรนการผลต

(Lot size) ใหเหมาะสมกบความจของเครองผสมจากเดม 115 กโลกรม เปน 345 kg ในขณะทอตรา

การใชเครองจกร (Machine Utilization) ขนตอนตอกยาในไลนผลตเดมสงถง 79.3-91.9% แตไลน

ผลตใหมมอตราการใชเครองจกร (Machine Utilization) ขณะนเพยง 63.1% อกทงไลนการผลตน

เปนเครองจกรใหมทมเทคโนโลยข นสง เปน Continuous Line และลดความเสยงในการปนเปอน

เครองตอกมการควบคมนาหนกตอกไดอตโนมต ตอกดวยความเรวสง ซงสงผลใหประสทธภาพใน

กระบวนการผลตเพมขน ไลนผลตใหมจะใชเวลามาตรฐาน (Standard Time) ในการผลต 1,505.5

นาท/Lot เฉลย 0.060 วนาทตอเมด เรวกวาเวลามาตรฐานในการดวยไลนเดมทใชเวลา 803.3

นาท/Lot เฉลย 0.096 วนาทตอเมด เวลาในการผลตเฉลยตอเมดลดลง 0.036 วนาท ดงแสดงในรปท

6 และมผลผลต (Productivity) เพมสงขนอยางมากจากไลนผลตเดมมผลผลตยา A (Product A)



35,712.90 tablets/man-hr ในขณะทผลผลตจากไลนผลตใหมมคาสงขน 57,067.72 tablets/man-hr เพมขน 60% ดงแสดงในรปท 7

รปท 6 เปรยบเทยบเวลามาตรฐาน (Standard Time) ในการผลตยาA ดวยไลนผลตเดม

และไลนผลตใหม

รปท 7 เปรยบเทยบปรมาณผลผลต (Productivity) ในการผลตยาA ดวยไลนผลตเดม

และไลนผลตใหม



การศกษาครง นไดประยกตใชแบบจาลองทางคณตศาสตร Economic Lot Scheduling

Problem (ELSP) Models เพอหาความเหมาะสมของจานวนรนการผลต (Lot) ในแตละชดการผลต

(Campaign) ทลดตนทนในกระบวนการผลตใหตาสดโดยทาการวเคราะหตนทนในกระบวนการ

ผลตดวยวธการกาหนดจานวน Lot จากแบบจาลองคณตศาสตรเปรยบเทยบกบการผลตแบบ Lot-

To-Lot ซงมการ Set up ใหมทกครงกอนการเรมผลตและการผลตแบบเตมกาลงการผลต โดยผลต

ตอเนอง 3 วน ซงเปนไปตามขอกาหนดดานความสะอาดของอปกรณเครองจกร (Dirty Equipment

Hold Time: DEHT) โดยพบวาในกระบวนการผสมแกรนลยา A มการใชเครองจกรรวมกบ

ผลตภณฑอนอก 3 รายการ ไดแก Product E, Product G และ Product R ซงมตนทนการเตรยม

ความพรอมกอนการผลต Lot แรกของชดการผลต (Major set up cost) ของ Product A, Product

E, Product G และ Product R ประมาณ 960, 1,200, 1,200 และ 1,200 บาท/ครง ตามลาดบ

ตนทนการเตรยมความพรอมกอนการผลต Lot ตอเนองของชดการผลต (Minor set up cost)

ประมาณ 96, 120, 120 และ 120 บาท/ครง ตามลาดบ ตนทนการจดเกบผลตภณฑ (Hold time

cost) ประมาณ 6,800, 3,868, 7,253 และ 1,032 บาท/ครง ตามลาดบ มปรมาณความตองการ

(Demand) 1.77, 1.88, 0.50 และ 0.46 lot/วน ตามลาดบ และมอตราการผลตของ (Production

Rate) 6, 4, 4 และ 4 lot/วน ตามลาดบ ในขณะท อตราการปลอยผานยาของผลตภณฑ (Release

Rate) มคาเทากบ 1 lot/วน ทกรายการ เนองจากแกรนลไมตองรอคอยการปลอยผานกอนการตอก

Release Rate จงไมมผลตอการคานวณ

ทงน ตวแปรสาหรบการ Set up คอ aA= 3, aG= aE = aR= 4 และ bA= 0.32, bG= bE = bR=

0.40 โดยท sy = ay 300 และ my = by 300 และนอกจากนในขนตอนการผลตไดเพมเงอนไข

ในการคานวณโดยคานงถงขอกาจดดานความสะอาดของอปกรณเครองจกร (Dirty Equipment

Hold Time: DEHT) กระบวนการผลตจะดาเนนตอเนองโดยไมลางเครองจกรไดไมเกน 3 วน ดงน

หากมการผลตตอเนองรนการผลตในแตละชดของ Product A, Product E, Product G และ

Product R จะมจานวนรนไมเกน 18, 12, 12 และ 12 รน/ชดการผลตตามลาดบ และจานวนรนท

ผลตทงหมดตลอดเดอนตองไมเกนกาลงการผลตของเครองจกร (1,248 man.hours) ทงน Product

A, Product E, Product G และ Product R ใชกาลงการผลต 8, 12, 12 และ 12 man.hours และ

ไดผลวเคราะหสรปดงตารางท 1

เงอนไขเพมเตม

18AZ ≤ (8)

12EZ ≤ (9)



12GZ ≤ (10)

12RZ ≤ (11)

8 + 12 + 12 12 1,248A E G RZ Z Z Z+ ≤ (12)

ตารางท 1 ผลการวเคราะหตนทนในกระบวนการผสมแกรนล

กรณศกษา ผลตภณฑ Zy (Lot) Ty (วน) ตนทนรวม (บาท)

กรณท 1

ใชแบบจาลอง

ทางคณตศาสตร

Product A 18 12

84,653.92 Product E 12 16

Product G 6 7

Product R 12 10

กรณท 2

Lot-to-Lot

Product A 1 12

685,666.9 Product E 1 16

Product G 1 7

Product R 1 10

กรณท 3

ผลตตอเนอง

3 วน

Product A 18 12

99,082.81 Product E 12 16

Product G 12 7

Product R 12 10

จากตารางท 1 จะพบวาการวางแผนผสมแบบกรณท 1 โดยใชการวางแผนตามแบบจาลอง

ทางคณตศาสตรจะมตนทนตาสด 84,653.92 บาท/เดอน รองลงมาคอการวางแผนแบบกรณท 3 คอ

การผลตตอเนอง 3 วน มตนทนการผลต 99,082.81 บาท/เดอน และสดทายการผลตแบบกรณท 2

Lot-to-Lot มตนทการผลต 685,666.9 บาท/เดอน ฉะนนจงควบวางแผนการผสมแบบกรณท 1 คอ

มการผสม Product A18 Lot ตอเนองทก 12 วน Product E ควรผสม 12 Lot ตอเนองทก 16 วน

Product G ควรผสม 6 Lot ตอเนองทก 7 วน และ Product R ควรผสม 12 Lot ตอเนองทก 10 วน

เพอใหมตนทนรวมในการผลตและจดเกบตาสด



สาหรบกระบวนการตอกยาเมดยา A (Product A) ใชเครองจกรรวมกบผลตภณฑอนอก 2

รายการ ไดแก Product C และ Product H ซงมตนทนการเตรยมความพรอมกอนการผลต Lot แรก

ของชดการผลต (Major set up cost) ของ Product A, Product C และ Product H ประมาณ 368.7,

324.9 และ 300 บาท/ครง ตามลาดบ ตนทนการเตรยมความพรอมกอนการผลต Lot ตอเนองของ

ชดการผลต (Minor set up cost) ประมาณ 218.7, 174.9 และ 150 บาท/ครง ตามลาดบ ตนทนการ

จดเกบผลตภณฑ (Hold time cost) ประมาณ 6,800, 6,120 และ 3,060 บาท/ครง ตามลาดบ ม

ปรมาณความตองการ (Demand) 1.50, 0.63 และ 0.74 lot/วน ตามลาดบ และมอตราการผลตของ

(Production Rate) 1.66, 2.18 และ 2.67 lot/วน ตามลาดบ ในขณะท อตราการปลอยผานยาของ

ผลตภณฑ (Release Rate) มคาเทากบ 1 lot/วน ทกรายการ เนองจากยาเมดไมตองรอคอยการ

ปลอยผานกอนการเขา Pack ฉะนน Release Rate จงไมมผลตอการคานวณ

ทงน ตวแปรสาหรบการ Set up คอ aA= 1.229, aC= 1.083 และ aH= 1.000 ในขณะท bA=

0.729, bC= 0.583 และ bH= 0.500 โดยท sy = ay 300 และ my = by 300 และนอกจากนใน

ขนตอนการผลตไดเพมเงอนไขในการคานวณโดยคานงถงขอกาจดดานความสะอาดของอปกรณ

เครองจกร (Dirty Equipment Hold Time: DEHT) กระบวนการผลตจะดาเนนตอเนองโดยไมลาง

เครองจกรไดไมเกน 3 วน ดงนหากมการผลตตอเนองรนการผลตในแตละชดของ Product A,

Product C และ Product H จะมจานวนรนไมเกน 4, 5 และ 6 รน/ชดการผลตตามลาดบ และจานวน

รนทผลตทงหมดตลอดเดอนตองไมเกนกาลงการผลตของเครองจกร (624 man.hours) ทงน

Product A, Product C และ Product H ใชกาลงการผลต 17.5, 14 และ 12 man.hours และไดผล

วเคราะหสรปดงตารางท 2

เงอนไขเพมเตม

4AZ ≤ (13)

5CZ ≤ (14)

6HZ ≤ (15)

17 5 + 14 + 12 624A C H. Z Z Z ≤ (16)



ตารางท 2 ผลการวเคราะหตนทนในกระบวนการตอกอดยาเมด

กรณศกษา ผลตภณฑ Zy (Lot) Ty (วน) ตนทนรวม (บาท)

กรณท 1

ใชแบบจาลอง

ทางคณตศาสตร

Product A 4 20.20

171,439.4 Product C 5 17.32

Product H 6 16.62

กรณท 2

Lot-to-Lot

Product A 1 20.20

642,253.4 Product C 1 17.32

Product H 1 116.62

กรณท 3

ผลตตอเนอง

3 วน

Product A 4 20.20

171,439.4 Product C 5 17.32

Product H 6 16.62

จากตารางท 2 จะพบวาการวางแผนตอกเมดยาแบบกรณท 1 โดยใชการวางแผนตาม

แบบจาลองทางคณตศาสตรและกรณท 3 คอการผลตตอเนอง 3 วน จะมตนทนตาสด 171,439.4

บาท/เดอน แตการวางแผนแบบกรณท 2 Lot-to-Lot มตนทการผลตสงสด 642,253.4บาท/เดอน

ฉะนนจงควบวางแผนการตอกเมดยาแบบกรณท 1 หรอกรณท 3 คอมการตอกยา Product A 4 Lot

ตอเนองทก 20 วน Product C ควรตอก 5 Lot ตอเนองทก 17 วน และ Product H ควรตอก 6 Lot

ตอเนองทก 17 วนเพอใหมตนทนรวมในการผลตและจดเกบตาสด

4. สรปผล

งานวจยนไดศกษาแนวทางการเพมกาลงการผลต โดยใชยา A เปนตวอยางในการศกษา

เนองจาก Product A มสดสวนการขายสงสด และศกษาการยายไลนการผลตไปยงไลนใหมทม

อตราการใชเครองจกร (Machine Utilization) ตากวา พบวา ไลนผลตใหมจะใชเวลามาตรฐาน

(Standard Time) เฉลย 0.060 วนาทตอเมด เรวกวาเวลามาตรฐานในการดวยไลนเดม 0.036

วนาท ซงไลนผลตเดมใชเวลาเฉลย 0.096 วนาทตอเมด และมผลผลต (Productivity) เพมสงขน

จากไลนผลตเดม 60% นอกจากนยงมการประยกตใชแบบจาลองทางคณตศาสตร Economic Lot

Scheduling Problem (ELSP) Models เพอหาความเหมาะสมของจานวนรนการผลต (Lot) ในแต

ละชดการผลต (Campaign) ทลดตนทนในกระบวนการผลตใหตาสดพบวาในขนตอนการผสม



แกรนลยา A ใชเครองจกรรวมกบยาอนอก 3 รายการ ไดแก Product E, Product G และ Product

R และควรวางแผนใหมการผสม Product A 18 Lot ตอเนองทก 12 วน Product E ควรผสม 12

Lot ตอเนองทก 16 วน Product G ควรผสม 6 Lot ตอเนองทก 7 วน และ Product R ควรผสม 12

Lot ตอเนองทก 10 วน และมตนทนรวมในการผลตและจดเกบ 84,653.92 บาท/เดอน ในขณะท

ข นตอนการตอกอดเมดยา A ใชเครองจกรรวมกบยาอนอก 2 รายการ ไดแก Product C และ

Product H จงควรวางแผนใหมการตอกอดเมดยา Product A 4 Lot ตอเนองทก 20 วน Product C

ควรตอก 5 Lot ตอเนองทก 17 วน และ Product H ควรตอก 6 Lot ตอเนองทก 17 วน และม

ตนทนรวมในการผลตและจดเกบ 171,439.4 บาท/เดอนซงเปนการวางแผนการผลตยา A ททาใหม

ตนทนในการผลตตาสด

5. ขอเสนอแนะ

การวจยนไดสรางแบบจาลองทางคณตศาสตร Economic Lot Scheduling Problem (ELSP)

Models เพอหาความเหมาะสมของจานวนรนการผลต (Lot) ในแตละชดการผลต (Campaign) ใหม

ตนทนในกระบวนการผลตตาสด แตแบบจาลองดงกลาวไดรวมตวแปรความตองการ (Demand) ท

แนนอนในแตละวน ซงในความเปนจรงแลวตวแปรความตองการ (Demand) จะไมแนนอนในแตละ

เดอน จงควรทาการศกษาผลของตวแปรความตองการ (Demand) เพมเตม นอกจากนยงมการ

คานวณตนทนการผลตจากตนทนแรงงานและตนทนการจดเกบ (Holding cost) เปนหลก โดยไมได

คดรวมตนทนวตถดบ ตนทนความเสอมของเครองจกร และ Overhead อนๆ เนองจากเปนขอมล

บรษททเปดเผยไมได จงไมอาจสะทอนตนทนในกระบวนการผลตทแทจรง แตหากนาทฤษฎ

ดงกลาวไปประยกตใชจรง ควรจะรวมตนทนของกระบวนการผลตทงหมด เพอใหสะทอนทางเลอก

ในการบรหารจดการทใหตนทนตาสดทแทจรง และควรประยกตเพมเตมยงหนวยงานอนๆ เชน

งานบรรจหบหอ งานควบคมคณภาพ เพอสะทอนตนทนทลดลงตลอดทง Supply chain

References

[1] Vacharanukul P. Potential of the modern pharmaceutical manufacturers in Thailand to

perform pharmaceutical inspection cooperation scheme ( PIC/s) [Master of pharmacy] .

Nakhon Pathom: Silpakorn University; 2008. (In Thai)

[2] Tang-On C. Industry monitor pharmaceutical industry. SCB research 2017. (In Thai)

[3] Office of industrial economics. Pharmaceutical industry. In: Industrial economic status

report 3rd quarter 2016 (July-September 2016); 2016 November; Bangkok, Thailand. (in

thai)



[4] Institute of Small and Medium Enterprises Manufacturing (SMI). Report on the Analysis

of Accessibility to the ASEAN Economic Community (AEC) . Program to strengthen

SMEs in the manufacturing sector to support the ASEAN Economic Community ( AEC)

2011: Pharmaceutical Industry. n.p.: 2011. (in thai)

[5] Vacharanukul P. Potential of the modern pharmaceutical manufacturers in Thailand to

perform pharmaceutical inspection cooperation scheme ( PIC/s) . Veridian E-Journal,

Silpakorn University. 2008;1:93. (In Thai)

[6] Sunthorncharoenson N, Paonin W, Prathanthurarak S, Sunthorncharoennon W.

Creating and managing knowledge: the future of the Thai pharmaceutical industry and

herbal medicine. Health Systems Research Institute (HSRI); 2006. (In Thai)

[7] Thagonnuwamongklon P. Increase production efficiency for mosquito coils process of

samples factory [Master of engineering] . Nakhon Pathom: Silpakorn University; 2007.

(In Thai)

[8] Chatavithee P, Pathumnakul S. A mathematical model for production scheduling in a

hard disk drive component industry. KKU Engineering Journal 2011;38:155-63. (In Thai)

[9] Mee- Pan N, Wasusri T. Economic production quantity model under volume flexibility

with varying set up cost: a case study in Thai canned tuna manufacturer. In: Proceeding

of Operations Research Network of Thailand conference 2010; 2010 Sep 2-3; Bangkok,

Thailand. p.247-55. (in thai)

[10] Kaur H. Processing technologies for pharmaceutical tablets: a review. International

research journal of pharmacy 2012;3:20-3.

[11] Verma V, Nautiyal U, Kumar MS, Kant C. Process validation of tablet: an overview.

Asian Pacific Journal of Health Sciences 2014;1:31-8.

[12] Ruiz-Torres AJ, Santiago PI, Chung W. The campaign and lot size scheduling problem:

a modification of the economic lot scheduling problem for the pharmaceutical industry.

Int. J. Logistics Systems and Management 2010;7:184-97.

[13] Heydari M, Karimi B, Torebi SA. The Economic Lot Scheduling Problem in Flow Lines

with Sequence-Dependent Setups. International Journal of Industrial Engineering &

Production Research 2009;20:1-10.

[14] Rao VD, Subbaiah KV, Raju VR. Fuzzy genetic approach to economic lot-size scheduling

problem. Jordan Journal of Mechanical and Industrial Engineering 2009;3:9-16.



ประวตผเขยนบทความ

ลกษณา ปานนล ปจจบนดารงตาแหนงเภสชกรควบคมการผลต บรษท

เบอรลน ฟารมาซตคล อนดสตร จากด หมายเลขโทรศพท 083-7199323

E-mail: [email protected] จบการศกษาคณะเภสชศาสตร

สาขาเภสชศาสตร (เกยรตนยมอนดบ 1) จฬาลงกรณมหาวทยาลย และ

วศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการงานวศวกรรม

มหาวทยาลยเกษมบณฑต

ศกดชาย รกการ ปจจบนดารงตาแหนงผอานวยการหลกสตรวศวกรรม

ศาสตรมหาบณฑต สาขาการจดการงานวศวกรรม บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยเกษมบณฑต หมายเลขโทรศพท 094-945-9988 E-Mail:

[email protected] จบการศกษา วศ.บ. (เกยรตนยมอนดบ 1)

วศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษมบณฑต และ วศ.ม. สาขา

วศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร และ Ph.D.Systems

and Control, Case Western Reserve University, Ohio, U.S.A.

อตถกร กลนความด ปจจบนดารงตาแหนงทปรกษาหลกสตรวศวกรรม


มหาวทยาลยเกษมบณฑต จบการศกษา วศ.บ. (วศวกรรมเครองกล)

เกยรตนยม จฬาลงกรณมหาวทยาลย M.S. (Mechanical Engineering)

University of Illinois at Urbana, U. S. A. แ ล ะ Ph. D. ( Mechanical

Engineering) University of Illinois at Urbana, U.S.A.

ธนาคม สกลไทย ปจจบนดารงตาแหนงอาจารยประจาหลกสตรวศวกรรม


มหาวทยาลยเกษมบณฑต จบการศกษา วศ.บ. (อตสาหการ) จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย B.Sc. (Industrial Engineering) University of Utah U.S.A.,

M.M (Management) สถาบนศศนทร จฬาลงกรณมหาวทยาลย และPh.D.

(Fuels Engineering) University of Utah U.S.A.


mailto:[email protected]

Kasem Bundit Engineering Journal Vol.8 No.1 January-April 2018 · 2018. 5. 22. · 40 Kasem Bundit...

Documents

Transcript of Kasem Bundit Engineering Journal Vol.8 No.1 January-April 2018 · 2018. 5. 22. · 40 Kasem Bundit...