Institucionet e UE-sëdhe Procesi i Vendimmarrjes

Unioni Evropian

Banka QendroreEvropiane

Gjykata Evropianee Drejtësisë

ParlamentiEvropian

Gjykata Evropianee Auditimit

KëshilliEvropian

KomisioniEvropian

Këshilli i Unionit Evropian

Komiteti Ekonomikdhe

Social Evropian

Komiteti i Regjioneve

Qytetarët e UE 27 shtetet anëtare Qytetarët e shteteve anëtare

zgjedhjet

ParlamentiEvropian

KomisioniEvropian

Këshilli i UE

Këshilli Evropian

GjykataEvropiane eDrejtësisë

Qeveritë Nacionale Parlamentet Nacionale

zgjedhjet

E Drejta e UE

E Drejta Nacionale

Harmonizimi

Këshilli Evropian

KomisioniEvropian

Këshilli i UE(Ministrave)

Stimulon Integrimin dheOfron Orientimet Bazë

Parlamenti Evropian

Motori Levizes

iIntegri

mit

Qytetarët

Qeveritë

Këshilli EvropianKëshilli Evropian• TL e bën Këshillin Evropian institucionTL e bën Këshillin Evropian institucion•përbëhet prej krerëve të shteteve dhe përbëhet prej krerëve të shteteve dhe

qeverive të shteteve anëtare, qeverive të shteteve anëtare, presidentit të këshillit, presidentit dhe presidentit të këshillit, presidentit dhe zëvendës-presidentit të komisionit zëvendës-presidentit të komisionit evropian evropian

• i ofron Unionit shtytje të nevojshme i ofron Unionit shtytje të nevojshme për zhvillimpër zhvillim

•definon kahun e përgjithshëm politik definon kahun e përgjithshëm politik dhe prioritet e unionitdhe prioritet e unionit

•nuk ka autoritet legjislativënuk ka autoritet legjislativë

• takohet zakonisht çdo 6 muaj, i kryesuar takohet zakonisht çdo 6 muaj, i kryesuar nga presidenti nga presidenti

• nnë raste te jashtëzakonshme presidenti ë raste te jashtëzakonshme presidenti mund të thërras edhe takim të mund të thërras edhe takim të jashtëzakonshëmjashtëzakonshëm

• Këshilli Evropian asistohet nga sekretaria e Këshilli Evropian asistohet nga sekretaria e përgjithshme e Këshillitpërgjithshme e Këshillit

• stafi i këtij këshilli është nën përgjegjësinë stafi i këtij këshilli është nën përgjegjësinë e Presidentit të Këshillit Evropiane Presidentit të Këshillit Evropian

Presidenti i Këshillit EvropianPresidenti i Këshillit Evropian

• Këshilli Evropian zgjedh presidentin me Këshilli Evropian zgjedh presidentin me shumicë të kualifikuar për periudhë 2 shumicë të kualifikuar për periudhë 2 vjeçare e gjysmë, me mundësi vazhdimi vjeçare e gjysmë, me mundësi vazhdimi një mandatnjë mandat

• tani president është zgjedhur Belgu tani president është zgjedhur Belgu Herman Van RompuyHerman Van Rompuy

• Detyrat e presidentit:Detyrat e presidentit:– kryeson dhe udhëheq punën e Këshillit kryeson dhe udhëheq punën e Këshillit

EvropianEvropian– siguron përgatitjet dhe vazhdimësinë në siguron përgatitjet dhe vazhdimësinë në

punën e Këshillit Evropian, me ndihmën e punën e Këshillit Evropian, me ndihmën e presidentit të komisionitpresidentit të komisionit

– përpiqet të mundësoj dhe ruaj kohezionin në përpiqet të mundësoj dhe ruaj kohezionin në Këshillin EvropianKëshillin Evropian

– Pas çdo takimi të Këshillit Evropian paraqet Pas çdo takimi të Këshillit Evropian paraqet raport tek Parlamenti Evropianraport tek Parlamenti Evropian

– brenda kapacitetit siguron përfaqësim të brenda kapacitetit siguron përfaqësim të jashtëm në politikën e jashtme dhe të jashtëm në politikën e jashtme dhe të sigurisë, pa anashkaluar pushtetin e sigurisë, pa anashkaluar pushtetin e përfaqësuesit të lartë të Unionit për Politikë përfaqësuesit të lartë të Unionit për Politikë të jashtme dhe të sigurisëtë jashtme dhe të sigurisë

Këshilli i Unionit Evropian Këshilli i Unionit Evropian (Këshilli i Ministrave)(Këshilli i Ministrave)

Këshilli i Ministrave

Tr. Paris 1951

+Këshilli i

Ministrave i KEEdhe Euroatomit

Tr. Romë 1957

Këshilli i Komuniteteve Evropiane

Tr. i Shkrirjes19

76

Këshilli i UnionitEvropian

Tr. Mastrikt

1992

• është dorë legjislativeështë dorë legjislative

• u krijua me komunitetet e parau krijua me komunitetet e para

• nuk duhet të ngatërrohet me Këshillin nuk duhet të ngatërrohet me Këshillin Evropian dhe Këshillin e EvropësEvropian dhe Këshillin e Evropës

• ka për detyrë të marrë vendimet finale, ka për detyrë të marrë vendimet finale, dhe për të kryer propozimet e dorëzuara dhe për të kryer propozimet e dorëzuara nga Komisioni ne shtyllën e parënga Komisioni ne shtyllën e parë

• vepron në baza ndërqeveritvepron në baza ndërqeveritaare në dy re në dy shtyllat tjera shtyllat tjera

• legalisht është vetëm një Këshilllegalisht është vetëm një Këshill

• pporor,, përbërja dhe emri i tij varet përbërja dhe emri i tij varet nga nga fusha me të cilën merretfusha me të cilën merret

• p.sh. Këshilli Agrokulturor, ECOFIN, p.sh. Këshilli Agrokulturor, ECOFIN, Këshilli i Çështjeve të Përgjithshme, Këshilli i Çështjeve të Përgjithshme, Këshilli Punëve të Brendshme, etj. Këshilli Punëve të Brendshme, etj.

• kkëshilli që më shpeshti mblidhet është ai ëshilli që më shpeshti mblidhet është ai që përbëhet nga Ministrat e Punëve të që përbëhet nga Ministrat e Punëve të JashtmeJashtme

• Këshilli përbëhet nga takimet Këshilli përbëhet nga takimet ndërqeveritare ndërqeveritare

• në nivel ministrash, të autorizuar nga në nivel ministrash, të autorizuar nga qeveritë përkatëse për të zotuar vendet e qeveritë përkatëse për të zotuar vendet e tyre në vendimmarrjetyre në vendimmarrje

• ne rastet kur këshilli diskuton ose voton ne rastet kur këshilli diskuton ose voton ne legjislacion të UE, takimet duhet të ne legjislacion të UE, takimet duhet të janë publikejanë publike

PresidencaPresidenca

• ndërrohet me rotacion çdo 6 muaj në Janar dhe ndërrohet me rotacion çdo 6 muaj në Janar dhe në Korriknë Korrik

• të gjitha takimet në Këshille do të kryesohen të gjitha takimet në Këshille do të kryesohen nga ministrat relevant të shtetit që kryeson nga ministrat relevant të shtetit që kryeson Këshillin, me përjashtim të këshillit për politik të Këshillin, me përjashtim të këshillit për politik të jashtme jashtme

• detyrat e tij janë të kryesoj takimet e Këshilldetyrat e tij janë të kryesoj takimet e Këshillaveave dhe nënshkruaj legjislimet dhe vendimet tjeradhe nënshkruaj legjislimet dhe vendimet tjera

• Në shtyllën e parë dhe të Tretë ka detyra Në shtyllën e parë dhe të Tretë ka detyra specifike, reprezentimi i Unionit në Politikën e specifike, reprezentimi i Unionit në Politikën e Jashtme, repreJashtme, reprezzenton enton unioninunionin në ngjarje të në ngjarje të rëndësishme ndërkombëtarerëndësishme ndërkombëtare

Sekretariati i KëshillitSekretariati i Këshillit• N. 207 TKE pranon Sekretariatin e N. 207 TKE pranon Sekretariatin e

Përgjithshëm të Këshillit nën përgjegjësin Përgjithshëm të Këshillit nën përgjegjësin e Sekre Sekreetarit të Përgjithshëm tarit të Përgjithshëm

• TA shton edhe Zëvendësin e Sekretarit të TA shton edhe Zëvendësin e Sekretarit të Përgjithshëm , të dytë zgjidhen me Përgjithshëm , të dytë zgjidhen me unanimitet nga Këshilli unanimitet nga Këshilli

• Sekretari i Përgjithshëm organizon punën Sekretari i Përgjithshëm organizon punën e përditshme të Këshillite përditshme të Këshillit

• Tani, Presidenti e mbikëqyr sekretarin Tani, Presidenti e mbikëqyr sekretarin dhe asistohet nga sekretariadhe asistohet nga sekretaria

Komiteti i Përfaqësimit Permanent Komiteti i Përfaqësimit Permanent (COREPER)(COREPER)

• Puna e këshillit të unionit evropian përgatitet Puna e këshillit të unionit evropian përgatitet nga ky trupë që përbëhet nga ambasadorët nga ky trupë që përbëhet nga ambasadorët e shteteve anëtare në KEe shteteve anëtare në KE

• Janë dy KomiteteJanë dy Komitete – COREPER 1 bënë pCOREPER 1 bënë peergaditjet teknike dhe rgaditjet teknike dhe

përbëhet nga zëvendës përfaqësuesit permanentpërbëhet nga zëvendës përfaqësuesit permanent– COREPER 2 merret me çështje politike dhe COREPER 2 merret me çështje politike dhe me te me te

rendesishmerendesishme dhe përbëhet nga përfaqësuesit dhe përbëhet nga përfaqësuesit Permanent – ambasador në UE , zyrtarët e Permanent – ambasador në UE , zyrtarët e Komisionit marrin pjesë në punën e këtij komitetiKomisionit marrin pjesë në punën e këtij komiteti

– Puna e COREPER pPuna e COREPER peergaditet nga grupet punuese rgaditet nga grupet punuese të vendeve përfaqësuese të vendeve përfaqësuese

Procedurat e VotimitProcedurat e Votimit

• Shumica e ThjeshtShumica e Thjesht

– EdheEdhe pse në Traktat thuhet që mund pse në Traktat thuhet që mund të merren vendime me këtë procedurë të merren vendime me këtë procedurë përveçse Traktati ofron ndryshe, përveçse Traktati ofron ndryshe, shumica e thjesht është shumë pak e shumica e thjesht është shumë pak e përdorur, vetëm në raste të përdorur, vetëm në raste të procedurave të Këshillit ose bërjes së procedurave të Këshillit ose bërjes së Agjendës së Këshillit dhe kërkesës Agjendës së Këshillit dhe kërkesës bërë Komisionit për të bërë studim dhe bërë Komisionit për të bërë studim dhe dorëzuar Propozimetdorëzuar Propozimet

• - Unanimiteti (Koncensusi)- Unanimiteti (Koncensusi)

– deri më 1965 shumica e çështjeve janë deri më 1965 shumica e çështjeve janë vendosur me unanimitet, pastaj shumicës së vendosur me unanimitet, pastaj shumicës së kualifikuar i hapet rruga për numër çështjes kualifikuar i hapet rruga për numër çështjes të cilat janë të cilat janë shtuarshtuar në vazhdimësi me në vazhdimësi me traktate në vazhdimtraktate në vazhdim

– ne shtyllën e dytë dhe tretë zakonisht ne shtyllën e dytë dhe tretë zakonisht vendoset me unanimitetvendoset me unanimitet

• Shumica e KualifikuarShumica e Kualifikuar

– ideja ishte që të rritet shkalla e reprezentimit ideja ishte që të rritet shkalla e reprezentimit proporcional të popullsisë së UE dhe të proporcional të popullsisë së UE dhe të lehtësohet vendim-marrjalehtësohet vendim-marrja

– kjo kërkonte unanimitetkjo kërkonte unanimitet

– TA i hapi rrugë TN për të bërë një modifikim TA i hapi rrugë TN për të bërë një modifikim të tillëtë tillë

Shumica e kualifikuar arrihet nëseShumica e kualifikuar arrihet nëse

- pragu i shumicës së kualifikuar pragu i shumicës së kualifikuar 22555 nga 3455 nga 345

- vendimi duhet të aprovohet nga vendimi duhet të aprovohet nga shumica e vendeve , e në disa shumica e vendeve , e në disa raste edhe 2/3raste edhe 2/3

- - Traktati mundëson anëtarin e Traktati mundëson anëtarin e Këshillit që të kërkoj verifikim se a Këshillit që të kërkoj verifikim se a është së paku 62% e popullsisë së është së paku 62% e popullsisë së Unionit për atë vendimUnionit për atë vendim

• Sipas traktatit te LisbonësSipas traktatit te Lisbonës– Ky sistem do te vazhdoj deri ne Nëntor 2014Ky sistem do te vazhdoj deri ne Nëntor 2014– Në mes Nëtorit 2014 dhe Marsit 2017 secili Në mes Nëtorit 2014 dhe Marsit 2017 secili

shtet anëtarë mund të kërkoj që të vazhdoj shtet anëtarë mund të kërkoj që të vazhdoj sistemi I vjetërsistemi I vjetër

– Duke filluar nga atëher këshilli do të marrë të Duke filluar nga atëher këshilli do të marrë të gjitha vendimet me anë të shumicës së gjitha vendimet me anë të shumicës së kualifikuar, përvec në rastet kur me traktat kualifikuar, përvec në rastet kur me traktat kërkohet unanimitetikërkohet unanimiteti

–Shumica e kualifikuar kërkon Shumica e kualifikuar kërkon shumicën e dyfishtëshumicën e dyfishtë

•SHSHKK = (së paku) 55% e = (së paku) 55% e shteteve anëtare + (së shteteve anëtare + (së paku) 65% e popullsisë së paku) 65% e popullsisë së UEUE

•Minoriteti bllokues duhet Minoriteti bllokues duhet të ketë së paku 4 shtete të ketë së paku 4 shtete anëtareanëtare

Kompromisi i IoanninesKompromisi i Ioannines

- 55% te shteteve anëtare mund te - 55% te shteteve anëtare mund te kkëërkojnrkojnëë t tëë shtyhet miratimi ose t shtyhet miratimi ose tëë rishqyrtohet vendimirishqyrtohet vendimi

- këshilli mund të ndryshojë ose heq - këshilli mund të ndryshojë ose heq klauzklauzeen e Ioannines me konsensusn e Ioannines me konsensus

• Kompromisi i LukseKompromisi i Luksemmburgut burgut

• - Polit- Politiika e Karka e Karrrigës së zbrazët nga Franca në igës së zbrazët nga Franca në vitetvitet e 60-tae 60-ta

• - Një bllokim i tillë është më i vështirë tani kur - Një bllokim i tillë është më i vështirë tani kur kemi 27 shtete anëtarekemi 27 shtete anëtare

• - Akordi nuk u revokua zyrtarisht dhe në TA N. 11 - Akordi nuk u revokua zyrtarisht dhe në TA N. 11 thotë se në rast shteti anëtarë jep arsyet e veta thotë se në rast shteti anëtarë jep arsyet e veta për të mos vendosur këshilli me shumicë të për të mos vendosur këshilli me shumicë të kualifikuarkualifikuar, , atëher Këshilli duhet të sjellë çështjen atëher Këshilli duhet të sjellë çështjen në Këshill për unanimitetnë Këshill për unanimitet

• - Në shtyllën e dytë mund të merren vendime me - Në shtyllën e dytë mund të merren vendime me shumicën e kualifikuar në nxjerrjen e veprimeve shumicën e kualifikuar në nxjerrjen e veprimeve të përbashkëta dhe implementimin e tyre të përbashkëta dhe implementimin e tyre megjithatë (TUE N 23) në rast se ndonjë anëtar megjithatë (TUE N 23) në rast se ndonjë anëtar jep arsyet për të mos u votuar atëher duhet të jep arsyet për të mos u votuar atëher duhet të përdorur unanimitetipërdorur unanimiteti

Krahasimi i peshës se votës ne shumicën e kualifikuarPopullsia ne milion sipas statistikave te1 Janarit 2006

Vendi Popullsia Vota

 Gjermania 82m 16.7% 29 8.4%

 Franca 63m 12.8% 29 8.4%

Britania e Madhe 60m 12.3% 29 8.4%

 Italia 59m 11.9% 29 8.4%

 Spanja 44m 8.9% 27 7.8%

 Polonia 38m 7.7% 27 7.8%

 Romania 22m 4.4% 14 4.1%

Holana 16m 3.3% 13 3.8%

Greqia 11m 2.3% 12 3.5%

 Portugalia 11m 2.1% 12 3.5%

 Belgjika 11m 2.1% 12 3.5%

Cekia 10m 2.1% 12 3.5%

 Hungaria 10m 2.0% 12 3.5%

 Suedia 9.0m 1.8% 10 2.9%

Austria 8.3m 1.7% 10 2.9%

 Bulgaria 7.7m 1.6% 10 2.9%

Danimarka 5.4m 1.1% 7 2.0%

 Slovakia 5.4m 1.1% 7 2.0%

 Finlanda 5.3m 1.1% 7 2.0%

 Irlanda 4.2m 0.9% 7 2.0%

 Lituania 3.4m 0.7% 7 2.0%

Letonia 2.3m 0.5% 4 1.2%

Sllovenia 2.0m 0.4% 4 1.2%

Estonia 1.3m 0.3% 4 1.2%

 Qiproja 0.77m 0.2% 4 1.2%

 Luksemburgu 0.46m 0.1% 4 1.2%

Malta 0.40m 0.1% 3 0.9%

UE 493m 100% 345 100%

Komisioni EvropianKomisioni Evropian

Autoriteti i Lartë

Tr. Paris 1951

+ Komisioni i KEEdhe Euroatomit

Tr. Romë 1957

Komisioni i Komuniteteve Evropiane

Tr. i Shkrirjes19

76

Komisioni Evropian

Tr. Mastrikt

1992

• shpesh njihet si ekzekutivë i politikave të shpesh njihet si ekzekutivë i politikave të komunitetit komunitetit

• Por, kjo nuk është krejt çka komPor, kjo nuk është krejt çka komisionisioni i bënëbënë

• propozon legjislime dhe është në shumë propozon legjislime dhe është në shumë raste instrument në dhënien e formës së raste instrument në dhënien e formës së vendimit i cili në fund merretvendimit i cili në fund merret

• shumë rregulla legjislative të komunitetit shumë rregulla legjislative të komunitetit i japin fuqi komisionit në hapa të i japin fuqi komisionit në hapa të ndryshëm të legjislimitndryshëm të legjislimit

• ka gjithashtu fuqi legjislative të deleguar ka gjithashtu fuqi legjislative të deleguar nga Këshillinga Këshilli

• ka 27 anëtarë me Presidentin ka 27 anëtarë me Presidentin

• TN parasheh numrin maksimal 27, që do TN parasheh numrin maksimal 27, që do të thotë disa shtete që anëtarësohen tani të thotë disa shtete që anëtarësohen tani mund të mbeten pa komisioner, me mund të mbeten pa komisioner, me zgjërimin e fundit vendet e mëdha kanë zgjërimin e fundit vendet e mëdha kanë mbet më vetëm nga një komisionermbet më vetëm nga një komisioner

• TL – nga 2014 numri i komisionerTL – nga 2014 numri i komisionerëëve do ve do të zvogëlohet ne dy të tretat e numrit të të zvogëlohet ne dy të tretat e numrit të ananëëtartarëëve tve tëë unionit, përveçse këshilli unionit, përveçse këshilli evropian vendos ndryshe me unanimitetevropian vendos ndryshe me unanimitet

• Presidenti zgjedhet nga KëshilliPresidenti zgjedhet nga Këshilli,, ku ku marrin pjesë edhe krerët e qeverive ose marrin pjesë edhe krerët e qeverive ose shteteveshteteve,, me shumicë të kualifikuar dhe me shumicë të kualifikuar dhe aprovohet nga Parlamentiaprovohet nga Parlamenti..

• TM – parlamneti konsoltohej për TM – parlamneti konsoltohej për presidentin por kishte të drejtë të aprovoj presidentin por kishte të drejtë të aprovoj ose refuzoj komplet komisioninose refuzoj komplet komisionin

• AAnëtarët propozohen në listë nga shtetet nëtarët propozohen në listë nga shtetet anëtare dhe aprovohen nga ajo listë nga anëtare dhe aprovohen nga ajo listë nga këshilli me shumicë të kualifikuarkëshilli me shumicë të kualifikuar

• mandati 5 vjeçar me mundësi vazhdimimandati 5 vjeçar me mundësi vazhdimi• komisionerët kanë fushat e tyre të komisionerët kanë fushat e tyre të

përgjegjesisë – ministrorepërgjegjesisë – ministrore• kkomisionerët duhet të janë të pavarur nga omisionerët duhet të janë të pavarur nga

vendet e tyre dhe jo te marrin instruksione nga vendet e tyre dhe jo te marrin instruksione nga vendet e tyre anëtarevendet e tyre anëtare

• shtetet anëtare mund të i përcaktojnë ata por jo shtetet anëtare mund të i përcaktojnë ata por jo edhe ti shkarkojnë edhe ti shkarkojnë

• Gjykata evropiane mund të Gjykata evropiane mund të suspendojsuspendoj komisionerët nëse nuk kryekomisionerët nëse nuk kryejjn punë si duhet ose n punë si duhet ose bëbëjjn shkelje të rënda, gjithashtu edhe n shkelje të rënda, gjithashtu edhe presidenti mund të largoj komisionerinpresidenti mund të largoj komisionerin

• parlamenti mund të detyroj komisionin si të parlamenti mund të detyroj komisionin si të tërë të jap dorëheqje përmes votës së tërë të jap dorëheqje përmes votës së mosbesimitmosbesimit

• Presidenti ndan përgjegjësitë e komisionerëvePresidenti ndan përgjegjësitë e komisionerëve

• Organizimi i KomisionitOrganizimi i Komisionit- - Komisioni ka president dhe zëvendëspresidentKomisioni ka president dhe zëvendëspresidentëë

- - ÇÇddo komisioner ka kabinetin e tij me këshilltar o komisioner ka kabinetin e tij me këshilltar politpolitiik e administrativë që ndihmojnë punën e tij k e administrativë që ndihmojnë punën e tij dhe e këshillojnë atë dhe e këshillojnë atë - Takimi i shefave të kabineteve i paraprinë - Takimi i shefave të kabineteve i paraprinë takimit të komisionerëve takimit të komisionerëve - Shërbimi administrativë i Komisionit bëhet nga - Shërbimi administrativë i Komisionit bëhet nga Drejtoria e Përgjithshme e ndarë në Drejtori dhe Drejtoria e Përgjithshme e ndarë në Drejtori dhe pastaj në divizionepastaj në divizione

• - Drejtoratet janë tani të ndrara në fusha të - Drejtoratet janë tani të ndrara në fusha të ndryshmendryshme

• - Drejtorati i Përgjithshëm udhëhiqet nga Drejtori - Drejtorati i Përgjithshëm udhëhiqet nga Drejtori i përgjithshëm i Komisionerëve të catuar në i përgjithshëm i Komisionerëve të catuar në fushat e tyrefushat e tyre

• - Sekretari i Përgjithshëm udhëheq Sekretarin e - Sekretari i Përgjithshëm udhëheq Sekretarin e Përgjithshme dhe është përgjegjes tek PresidentiPërgjithshme dhe është përgjegjes tek Presidenti

• - Komisioni ka rreth 25000 staf permanent- Komisioni ka rreth 25000 staf permanent

- Drejtoratet janë tani të ndara në fusha të - Drejtoratet janë tani të ndara në fusha të ndryshmendryshme

- Drejtorati i Përgjithshëm udhëhiqet nga - Drejtorati i Përgjithshëm udhëhiqet nga Drejtori i përgjithshëm i Komisionerëve të Drejtori i përgjithshëm i Komisionerëve të cacakktuar në fushat e tyretuar në fushat e tyre

- Sekretari i Përgjithshëm udhëheq - Sekretari i Përgjithshëm udhëheq Sekretarin e Përgjithshme dhe është Sekretarin e Përgjithshme dhe është përgjegjës tek Presidentipërgjegjës tek Presidenti

- Komisioni ka rreth 25000 staf permanent- Komisioni ka rreth 25000 staf permanent

• Funksioni dhe PushtetiFunksioni dhe Pushteti

- Mbrojtës i Traktateve – për të parë shtetet - Mbrojtës i Traktateve – për të parë shtetet anëtare, vendet tjera ose personat të përfshirë anëtare, vendet tjera ose personat të përfshirë në manë marrrveshje se a po e aplikojnë traktatinrveshje se a po e aplikojnë traktatin

- Komisioni ka fuqi të merr masa administrative - Komisioni ka fuqi të merr masa administrative dhe legale kundër shtetit anëtar që shkel të dhe legale kundër shtetit anëtar që shkel të Drejtën e Komunitetit, vejë gjoba për këtë, Drejtën e Komunitetit, vejë gjoba për këtë, mjafton kjo që të i shtyj shtetet që të veprojnë mjafton kjo që të i shtyj shtetet që të veprojnë konfokonforrm traktatevem traktateve

- Kom- Komiisioni ka pushtet mbikëqyrës mbi sioni ka pushtet mbikëqyrës mbi institucionet si në rastin e të drejtës së institucionet si në rastin e të drejtës së KonkurencësKonkurencës

• fuksioni ekzekutivefuksioni ekzekutive,, që të implem që të implemeentojntoj,, ditë për ditë të drejtën e komunitetit si ditë për ditë të drejtën e komunitetit si në administrimin e union doganor, në administrimin e union doganor, politikën e përbashkët agrare, politikën e politikën e përbashkët agrare, politikën e konkurrimit, në ndihmat e shtetevekonkurrimit, në ndihmat e shteteve, , politikat komercialepolitikat komerciale, etj., etj.

• i kërkohet të hartoj dhe implemi kërkohet të hartoj dhe implemeentoj ntoj bubuxhxhetin e etin e unionitunionit dhe të administroj dhe të administroj fondefonde,, si Fondin Social Evropian, Fondin si Fondin Social Evropian, Fondin Rajonal Zhvillimor Evropian, etj. Rajonal Zhvillimor Evropian, etj.

- Funksioni këshilldhënës- Funksioni këshilldhënës

- Fuqia vendimmarrëse e komisionit - - Fuqia vendimmarrëse e komisionit -

- pushtet në vete në vendim- pushtet në vete në vendimmmaarrrjerje

- role vital në bërjen e së drejtës së - role vital në bërjen e së drejtës së unionitunionit to inicioj legjislim, në raste to inicioj legjislim, në raste

kur kur kërkohet së bashku me parlamentin, kërkohet së bashku me parlamentin, ose në ose në raste kur Këshilli duhet të raste kur Këshilli duhet të vendos për vendos për propozimin nga Komisioni, propozimin nga Komisioni, Komisioni mund Komisioni mund të tërheq propozimin të tërheq propozimin nëse nuk është nëse nuk është shqyrtuar nga Këshilli, shqyrtuar nga Këshilli, nëse Këshilli nëse Këshilli modifikon promodifikon propopozimin zimin atëher duhet përmes atëher duhet përmes unanimitetit unanimitetit

- pushtet deleguese – të ushtroj pushtetin - pushtet deleguese – të ushtroj pushtetin e dhënë nga Këshilli për implementimin e e dhënë nga Këshilli për implementimin e rregullave të vëna nga Këshilli, këshilli rregullave të vëna nga Këshilli, këshilli mund të bëjë një autorizim të tillëmund të bëjë një autorizim të tillë

- Mar- Marrrdhëniet e Jashtme – ky pushtet dhëniet e Jashtme – ky pushtet është i kontrolluar nga Këshilli, hyrja në është i kontrolluar nga Këshilli, hyrja në negociata për manegociata për marrrveshje me të tjerëtrveshje me të tjerët

- Implementimi i Bu- Implementimi i Buxhxhetit të etit të UnionitUnionit

Përfaqësuesi i Lartë i Unionit për Përfaqësuesi i Lartë i Unionit për Politikë të Jashtme dhe të SigurisëPolitikë të Jashtme dhe të Sigurisë

• është president I këshillit të unionit është president I këshillit të unionit evropian për punë të jashtmeevropian për punë të jashtme

• është zëvendës-president i komisionit është zëvendës-president i komisionit evropianevropian

• është përgjegjës për zhvillimin e politikës është përgjegjës për zhvillimin e politikës së jashtme, të sigurisë, dhe të mbrojtjessë jashtme, të sigurisë, dhe të mbrojtjes

• Përfaqëson UE ndërkombëtarisht në Përfaqëson UE ndërkombëtarisht në politikës e jashtme dhe të sigurisëpolitikës e jashtme dhe të sigurisë

• Zgjedhet nga këshilli evropian me Zgjedhet nga këshilli evropian me pëlqimin e presidentit të komisionitpëlqimin e presidentit të komisionit

• Merr pëlqimin e parlamentit në pako të Merr pëlqimin e parlamentit në pako të komisionitkomisionit

• Pra, ka mandat 5 vjeçarëPra, ka mandat 5 vjeçarë

• Do të mbështetet nga shërbimi i jashtëm Do të mbështetet nga shërbimi i jashtëm veprues evropian veprues evropian (SHJVE – EEAS)(SHJVE – EEAS)

• Do të ketë autoritet mbi rreth 130 Do të ketë autoritet mbi rreth 130 delegacione të unionit në vende të delegacione të unionit në vende të ndryshme dhe organizata ndërkombëtarendryshme dhe organizata ndërkombëtare

Parlamenti EvropianParlamenti Evropian

Shtetet Anetare

Popullsia  ne millions

% e popullsise EU-27

Ulese deri 2009 

TN        2009-2014

TL        2009-2014

Ndryshimet

Gjermania 82,438 16,73% 99 99 96 -3

Franca 62,886 12,76% 78 72 74 2

Britania eMadhe 60,422 12,26% 78 72 73 1

Italia 58,752 11,92% 78 72 72  

Spanja 43,758 8,88% 54 50 54 4

Polonia 38,157 7,74% 54 50 51 1

Romania 21,61 4,38% 35 33 33  

Holanda 16,334 3,31% 27 25 26 1

Greqia 11,125 2,26% 24 22 22  

Portugalia 10,57 2,14% 24 22 22  

Belgjika 10,511 2,13% 24 22 22  

Cekia 10,251 2,08% 24 22 22  

Hungaria 10,077 2,04% 24 22 22  

Suedia 9,048 1,84% 19 18 20 2

Austria 8,266 1,68% 18 17 19 2

Bulgaria 7,719 1,57% 18 17 18 1

Danmarka 5,428 1,10% 14 13 13  

Sllovakia 5,389 1,09% 14 13 13  

Finlanda 5,256 1,07% 14 13 13  

Irlanda 4,209 0,85% 13 12 12  

Lituania 3,403 0,69% 13 12 12  

Letonia 2,295 0,47% 9 8 9 1

Sllovenia 2,003 0,41% 7 7 8 1

Estonia 1,344 0,27% 6 6 6  

Qipro 0,766 0,16% 6 6 6  

Luksembuurg 0,46 0,09% 6 6 6  

Malta 0,404 0,08% 5 5 6 1

EU-27 492,881 100,00% 785 736 750  

- përbëhet nga anëtarët e Parlamentit - përbëhet nga anëtarët e Parlamentit EvropianEvropian

- 1979 mbahen zgjedhje për herë të parë- 1979 mbahen zgjedhje për herë të parë

- m- maandat 5 vjeçar me sisteme zgjedhore ndat 5 vjeçar me sisteme zgjedhore të ndryshme nëptë ndryshme nëpeer vendet anëtarer vendet anëtare

- numri i ulëse 73- numri i ulëse 7366, i paraparë të mos , i paraparë të mos rritet më shumë se 750, ulëset ë ndara rritet më shumë se 750, ulëset ë ndara në bazë të numrit të popullsisënë bazë të numrit të popullsisë

- synohet të zgjedhën përmes sistemit - synohet të zgjedhën përmes sistemit proporcionalproporcional

• mban seancë në Strasburg dhe mban seancë në Strasburg dhe Bruksel, komisionet takohen në Bruksel, komisionet takohen në Bruksel, Sekretariati është në Bruksel, Sekretariati është në LuksemburgLuksemburg

Grupet ParlamentareGrupet Parlamentare • Partia e Socialistëve EvropianPartia e Socialistëve Evropian

• Partia Popullore Europiane dhe Demokratët Partia Popullore Europiane dhe Demokratët EuropianëEuropianë

• Aleanca e Liberalëve dhe Demokratëve për Aleanca e Liberalëve dhe Demokratëve për EvropëEvropë

•Konservativet dhe Reformistet Evropian• të Gjelbërt Europian dhe Aleanca e Lirë të Gjelbërt Europian dhe Aleanca e Lirë

EuropianeEuropiane

• E Majta e Bashkuar Europiane- Të Gjelbërt e E Majta e Bashkuar Europiane- Të Gjelbërt e Majtë NordikMajtë Nordik

•Europa e Lirise Dhe Demikracise

Perberja Aktuale e Parlamentit Evropian

EEP/EDPartia PopulloreEvropiane /Demokratet Evropian

PESPartiaESocialisteveEvropian

ELDRAlenaca e LIberaleve dhe Demokratve perEvrope

Te gjelbertite / Alenca e Lire Evropiane

Konservativet dhe Reformistet Evropian

E Majta e Bashkuar Nordike/E majta e GJelbert Nordike

Europa e Lirise Dhe Demikracise

Te pavarur

Totali

265 184 84 55 54 35 31 28 736

• - Puna e detajuar në Parlamnet bëhet nga - Puna e detajuar në Parlamnet bëhet nga Komisionet e Parlamnetit Komisionet e Parlamnetit

• - Pezgjedh Presidentin dhe - Pezgjedh Presidentin dhe zëvendëspresidentët – nga një për vend zëvendëspresidentët – nga një për vend anëtar – Bureau – trup ekzekutivëanëtar – Bureau – trup ekzekutivë

• - ka kuorum kur kur janë 1/3 pre- ka kuorum kur kur janë 1/3 prezzentent

• - shumica absolute e votave- shumica absolute e votave

• - merë pjesë në vendimmarrje në - merë pjesë në vendimmarrje në legjislim përmes disa procedurave si legjislim përmes disa procedurave si vendimmarrja e përbashkët, kooperimi, vendimmarrja e përbashkët, kooperimi, etjetj

• - mund të kërkoj nga Komisioni - mund të kërkoj nga Komisioni propozime që kanë të bëjnë me propozime që kanë të bëjnë me implementimin e Traktateveimplementimin e Traktateve

• - qytetarët kanë qasje në dokum- qytetarët kanë qasje në dokumenentet e tet e PEPE

• Roli Mbikëqyrës:Roli Mbikëqyrës:

• - mund të formoj komision parlamentar - mund të formoj komision parlamentar për hetimepër hetime

• - e drejt- e drejtaa për peticion, e bërë nga për peticion, e bërë nga Komisioni për PeticioneKomisioni për Peticione

• - caktimi i OMBUDSMAN- caktimi i OMBUDSMAN

• - dorëzimi i pyetjeve të shkruara ose - dorëzimi i pyetjeve të shkruara ose gojore tek Komisioni ose Këshilligojore tek Komisioni ose Këshilli

• - Dorëzim i Raportit të Përgjithshëm vjetor - Dorëzim i Raportit të Përgjithshëm vjetor të Komisionit të Diskutohet në sesion të Hapurtë Komisionit të Diskutohet në sesion të Hapur

• - vota e mosbesimit kundër Komisionit- vota e mosbesimit kundër Komisionit

• - çdo qytetarë i UE-së mund të shruaj - çdo qytetarë i UE-së mund të shruaj peticion tek parlamenti për çështjet e peticion tek parlamenti për çështjet e KomunitetitKomunitetit

• TLTL– E fuqizon parlamentin E fuqizon parlamentin – Reprezenton qytetaret e UE e jo Reprezenton qytetaret e UE e jo

popujt e shteteve anëtarepopujt e shteteve anëtare– Fuqizon PE karshi institucioneve, ne Fuqizon PE karshi institucioneve, ne

procedurën e bashkevendimarrjesprocedurën e bashkevendimarrjes– Mbrojtës i katalogut te drejtave civile, Mbrojtës i katalogut te drejtave civile,

politike, ekonomike, shoqërore, te politike, ekonomike, shoqërore, te specifikuara ne Kartën e te Drejtave specifikuara ne Kartën e te Drejtave ThemeloreThemelore

– E drejta për te iniciuar ne procesin e E drejta për te iniciuar ne procesin e legjislimitlegjislimit

Komiteti Ekonomik dhe Komiteti Ekonomik dhe SocialSocial• - trup këshilldhënës për këshillin dhe - trup këshilldhënës për këshillin dhe KomisioninKomisionin

• - përbëhet nga shoqëria civile e - përbëhet nga shoqëria civile e organizuar në fushat si prodhuesit, organizuar në fushat si prodhuesit, fermerët, punëtorët, etj.- punëdhënësve, fermerët, punëtorët, etj.- punëdhënësve, punëmarrësve dhe të tjerëvepunëmarrësve dhe të tjerëve

• - ka 317 anëtarë të zgjedhur nga Këshilli, - ka 317 anëtarë të zgjedhur nga Këshilli, BBritania ka 24 anëtarë e ritania ka 24 anëtarë e MMalta 5alta 5

• - Këshilli , Komisioni dhe parlam- Këshilli , Komisioni dhe parlameenti nti konsultojnë këtë Komitetkonsultojnë këtë Komitet

Komiteti i RegjioneveKomiteti i Regjioneve

• - u themelua me TUE perfaqeson - u themelua me TUE perfaqeson trupa rajonal dhe lokal brenda trupa rajonal dhe lokal brenda komunitetitkomunitetit

• - - anëtarët duhet të kenë mandat lokal anëtarët duhet të kenë mandat lokal ose regjional ose të janë politikisht ose regjional ose të janë politikisht përgjegjës në një asamblepërgjegjës në një asamble

• - këshillon Këshillin dhe Komision dhe - këshillon Këshillin dhe Komision dhe anëtarësia është përafërisht e anëtarësia është përafërisht e shpërndarëndarë sikurse në ECOSOCshpërndarëndarë sikurse në ECOSOC

• Banka Investive EvropianeBanka Investive Evropiane• - u themelua N 9 TKE, ofron kredi në baza - u themelua N 9 TKE, ofron kredi në baza

jo fitimprurëse për të mundësuar zhvillim jo fitimprurëse për të mundësuar zhvillim e balancuar të tregut të përbashkët, e balancuar të tregut të përbashkët, financon edhe projekte tjera zhvillimorefinancon edhe projekte tjera zhvillimore

• Banka Qendrore EvropianeBanka Qendrore Evropiane- N. 8 TKE trup i pavarur determinon - N. 8 TKE trup i pavarur determinon politikat për monedhën e përbashkëtpolitikat për monedhën e përbashkët- TL – institucion i plotë- TL – institucion i plotë- Harton politikat monetare per anetaret e - Harton politikat monetare per anetaret e unionit monetarunionit monetar