Hukuk Sözlüğü-adalet.gov.tr.pdf

download Hukuk Sözlüğü-adalet.gov.tr.pdf

of 68

Transcript of Hukuk Sözlüğü-adalet.gov.tr.pdf

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    1/68

    Hukuk Szl

    A

    abideler ve asar- atika: ant ve abideler

    abluka: bir devletin dar ile olan ilikilerini zor kullanarak kesmek

    acele itiraz: verilen kararn tefhim yada tebliinden itibaren belirli bir sre ierisinde (genellikle bir hafta ) yaplmas gereken, kanunda aka saylan itiraz trdr. itiraz zerinekarar veren makam deil itiraz mercii bir karar verir. (CMUK. 304)

    acenta: ticari mmessil ticari vekil, sat memuru veya mstahdem gibi bir sfat olmaksznbir szlemeye dayanarak belirli bir blge iinde daimi bir suretle ticari bir iletmeyiilgilendiren akidlerde araclk etmeyi veya bunlar o iletme adna yapmay meslek edinen

    kimse (TTK 116 vd.)

    acir: kiraya veren kimse

    aciz: birahsn borlarn deyemeyecek durumda bulunmas

    aciz vesikas: alacakl alacann tamamn alamamsa kalan miktar iin kendisine verilenvesika (K 143)

    ak artrma: bir maln, teklif veren kiiler arasnda en yksek bedeli neren kimseyesatlmasn salayan sat biimi.

    ada: evresi yollarla snrlandrlm bulunan, eitli parselleri kapsayan arsa paras.

    add: adetler; saylar

    adalet: hakllk; hakka uygunluk

    adem-i if: yapmamak; yerine getirmemek; borcu dememek

    adem-i itirak: katlmamak

    adem-i selahiyet: yetkisizlik

    adem-i vsuk: gercek olmamak

    adi kira: kiraya verenin, belli bir cret karlnda bireyin kullanlmasn kiracya braktszleme.

    adi irket: iki veya daha ok kimsenin, ortak bir amaca ulamak iin emeklerini ve mallarnbirletirmeyi kabul ettikleri szleme ile kurulan ortaklk.

    adl kaza: cezai, hukuki, ticari, nizal, nizasz yarg

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    2/68

    adl mzaharet: adli yardm

    alep: kuvvetli; byk

    ahar:bakas; nc kii; yabanc

    ahde vefa: sze ballk, szlemeye ballk

    hir: son; sondaki; en son; en sondaki

    ahit: sz verme

    ahkam: hkmler

    ahkm huzuriyye: hakim nnde yarglanmayla ilgili yntem hkmleri

    ahkm mahsusa: zel hkmler

    ahkm mteferia: ayrntl hkmler

    ahkm mtehalife: aykr deiik hkmler

    ahvl: durumlar; haller; vaziyetler

    ahz: almak

    aile hukuku: Aile ilikilerini dzeneleyen hukuk kurallardr.

    aile irketi: bir ailenin bireylerinden oluan ortaklk.

    aile yurdu: bir kimsenin, ailenin gereksiniminden byk olmamak ve bizzat kendisinin veyaailesinin iletmesi ya da oturmas kouluyla, aile bireylerinin geimi ve oturmasn salamakamacyla ayrd tanmaz ve ekleri.

    akar: tanmaz mal; kiraya verilen ve gelir salayan eyler

    akart mevkufe: vakfedilmi, gelir getiren mallar

    akdetmek: szlemek; kararlatrmak; dzenlemek; balamak

    akd-i mebhusnanh: sz geen akit, anlama, szleme

    akd-i mezbur: sz geen akit, anlama, szleme

    akd-i muvazaa: karlkl dn verilerek yaplan akit, anlama, szleme

    akd-i sahih: geerli, doru, kusursuz akit, anlama, szleme

    kideyn:her akitte akdi yapan iki taraf

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    3/68

    kidn: szleenler; szleme yapanlar

    kit:bir ii karlkl olarak kararlatrp stlerine alan taraflardan her biri; szleme veyamukavele yapan

    alhilf'l-kanun: kanun hilafna; yasaya aykr olarak

    alkadar: ilgili; ilikili

    alt: aletler; aralar

    aledderecat: srasyla; derecesine gre

    alelhesap: hesaplamak zere; hesaba sayarak; saylmak zere; doan krdan birblmnn ileride tamam zerinde hesaplatlmak zere nceden denmesi

    ale-l-tlak: genel olarak; rasgele; bir snr ile bal olmayarak

    ale-l-umm: genel olarak; umumi bir biimde; btn

    alelusul: usulne uygun;

    aleniyet: aklk

    alettakrib: takriben; yaklak olarak

    amade: bir ii yapmaya hazr; hazrlanm

    amel: i; edim; fiil

    amele: ii; emeki, rgat

    amel: ie dayanan; i stnde; tatbik; pratik; uygulamal

    amenajman:doal kaynaklarn iletilmesi

    mil: yapan; etken; etmen; sebep; faktr

    mir: emreden; buyuran; bir memurun vazife bakmndan by; bir fiili yapmaya veyayapmamaya zorlayan, buna gc yeten

    mm:genel; umumi; herkese ait

    amme:kamu

    mme hkmahsiyeti: kamu tzel kiilii

    amme intizam : kamu dzeni

    anagayrimenkul: Kat mlkiyetine konu olan tanmazn btn.

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    4/68

    anayap: Kat mlkiyetine konu olan tanmazn esas yap ksm.

    angaje: szle veya yazl olarak balanan; baml

    ani edim: Bir anda yaplan belli davran ya da davranlarla yerine getirilen edim

    nif'l-beyan: az nce beyan olunan, bildirilen

    anmuhakemetin: muhakeme yaparak; yarglama yoluyla

    antrepo: gmrklere gelen ticari eyann konulduu, korunduu yer; ardiye; ambar

    ra: reyler; oylar

    arazi mahlule: mutasarrfn miras brakmadan lm ile mahll olan arazi-i emiriyye

    arazi-i emiriyye: beytlmle ait olarak devlet tarafndan kiilere datlan yerler, topraklar;beylik arazi

    arzi-i haraciyye: haraca bal arazi;

    arzi-i memlke: mlk; timar topra; mlkiyet yolu ile tasarruf olunan yerler

    arzi-i metrke: halkn gereksinimi ve kullanm iin terk edilen arazi

    arzi-i mevt: hi kimsenin tasarrufu altnda olmayan ve halka terk ve tahsis edilmemibulunan,yksek sesli bir kimsenin sesi iitilmeyecek derecede ky ve kasabalar gibi yerlerdenuzak bulunan kra, talk, prnallk gibi yerler

    arazi-i mevkufe: geliri belirli bir konuya tahsis olunan yer; vakf olunmu arazi

    arazi-i miriye: devlete ait arazi

    arzi-i riye: rnnden onda bir Devlet pay alnan ve zerinde her trl mlkiyettasarruflar bulunan arazi

    ri: bo;

    plak; soyut; ar

    nm

    ; yksz

    riyet: dn; ereti; dn szlemesi

    arz ve amk: genilik ve derinliine; enine boyuna;

    arz: sunma; gsterme; bildirme; nne koyma; anlatma (bir bye)

    arsa pay: Kat mlkiyetinde arsann, kanunda belirtilen esasa gre bamsz blmlereayrlan ortak mlkiyet pay.

    arsa: Belediye snrlar iinde, belediye tarafndan parsellenerek zerine inaat yapmak iinayrlan arazi paras.

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    5/68

    arzuhal: dileke

    asgar: en az; en aa; en azndan; en dk; en kk

    ashab- intikal: verasetin geiinde hak sahipleri

    asr: zamana uygun; ada; modern

    ateh:bunama; bunaklk

    atf: yollama; yneltme; ykleme; balama; eme; meylettirme; ilikili bulma

    t: gelecek; gelen (kii veya ey); gelecek zaman; istikbal

    avans: alacana saylmak zere nceden yaplan deme; ndelik

    avrz: kazalar; bellar; borlanma ve hak kazanma yeterliliini ksan veya yok eden haller

    avdet: dn; geri gelme; dnme

    ayn: para dnda, kazanlabilen btn servet eleri

    ayn: mala ilikin; eyaya bal; maln mlkiyeti ile ilgili; herkese kar ileri srlebilen

    ayni haklar: Eya zerinde dorudan doruya mutlak egemenlik yetkisi veren ve herkesekar ileri srlebilen haklar.

    z: uzuvlar; yeler; organlar

    zde: serbest; hr; zgr

    azam: en ok; en byk; en yksek

    azimet: gidi; yola kma

    azil: Verilen temsil yetkisinin ortadan kaldrlmas

    B

    b tapu: tapulu; tapu ile tasarruf olunan

    b'de'l-isticar: kira szlemesinden sonra

    b'de'l-istirdad: geri aldktan sonra

    ba'deh: daha sonra

    bb: kap

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    6/68

    bd olmak: sebep olmak

    bat: akit

    bamsz blm: Kat Mlkiyeti Kanunu'na gre, ana gayrimenkulun ayr ayr ve bal bana

    kullanlmaya msait bamsz mlkiyete konu olabilen blmleri.

    bhir: belli; besbelli; ak; apak

    bahri: denize ait

    b-husus: hele; zellikle; stelik

    bad: uzak; rak

    bs olmak: sebep olmak; gndermek; gerektirmek

    baki: srekli; daim; artan; kalan; kalml; kalc; lmsz; sakl duran

    bakiye: artan

    bl: yukar; yksek; st; yce

    blign-mbel: ziyadesiyle; bol bol

    bali: eren; varan; bulan; yetien; toplam; blua; ergin;

    bariz: ak; gze arpan; belirgin

    basiret : doru gr; uza gr; nceden gr; sezi; uyanklk; anlay; kavray; dikkat;sagr

    batl : doru ve hakl olmayan; rk; bozuk; sakat; bo; hukuken geersiz; dayanaksz;temelsiz; beyhude; hkm ifade etmeyen

    bayi : baz maddeleri satma izni olan kimse; satc; sat yeri

    bec : yerine; uygun; bedava; kar

    l

    ks

    z; paras

    z; emeksiz

    bedy : sermayeler; anamallar;

    bedialar: gze gzel grnen eyler; estetik

    bedel-i misil : emsaline uygun pein para

    bedih : ak olan; besbelli; apak; akla; kendiliinden gelen

    bedi: gzellik llerine uyan; gzel; gzellik

    beher: her biri

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    7/68

    belagat:iyi konuma; szle inandrma yetenei; sz sanatlarn inceleyen bilgi dal

    bert : rtbe, nian ve imtiyaz verildiini bildiren ferman

    beraat : aklanma

    bery tetkik: inceliyerek

    berhava : havaya gitmi; kaybolmu; uurulmu; yararsz; bo

    ber-z-zimme : zimmetten kurtulmu; aklanm

    ber-mucib-i talep: talep mucibince; istem gibi

    ber-vech : olduu gibi; olarak

    ber-vechi pein: pein olarak

    ber-vech-i bl : yukarda olduu gibi

    beer : insanolu ile ilgili; insan; insana mensup

    betekrar : tekraren; tekrarla

    bey ira : almak ve satmak

    bey'i bt: kesin sat

    bey'i bi-l vef: kararlatrlan sre iinde satlan geri almak koulu ile yaplan satszlemesi

    bey'i mukayaza: mal mal ile deitirmek; trampa

    bey'i : satm; satma; sat; satlma;

    bey-i sarf:paray paraya satmak; para bozmak

    beyn: ara

    beyn'en-ns: halk arasnda

    beytlmal : maliye hazinesi

    beyyine : bir olayn veya ilemin doruluunu ortaya koyabilmek iin hakimi iknaya ynelikyntem veya her trl vasta ; delil, ahit

    beyyine klfeti:mahkemede bir beyan ve iddiay kantlama ykmll MK 6. madde

    bidyet : balama; balang

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    8/68

    bidyet mahkemesi: ilk mahkeme; davalar birinci derecede gren ve zmleyen mercii

    bi-eyyi-hl: herhalde; mutlaka; elbette

    bigna: herhangi bir

    bi-hakkn: hakkyle; hakk olarak, gerekten; tamamiyle

    bi-haseb-il verase: veraset nedeniyle; verasetten doma

    bi-hkm'l-kanun: kanun hkm gereince; yasa kural ile

    bila: .sz

    bil kayd art: kaytsz ve artsz

    bil-ahire: sonra; sonradan

    bilkis: tersine olarak; tam tersine; aksine; sonunda

    bil-mddet: sresiz

    bil-sebeb: sebepsiz

    bililtizam:bile bile

    beyanname: Bir makama veya kamuoyuna yaplan aklama belgesi.

    bilano: Bir kuruluun, belli bir tarihte, alacakl ve borlu bulunduu deerleri gsteren zetmuhasebe cetveli; iletmenin finansal durumu ve faaliyet sonularn gsteren tablo.

    biltefrik: tefrik etmeksizin; ayrmakszn

    bilbeyyine: delil ile; tank ile; ispat ile

    bil-cmle: btn; hepsi; tamam

    bil-farz: tutalm ki; diyelim ki; sayalm ki; sz gelii

    bilfiil: gerekten; fiilen; hakiki olarak; i olarak; i edinerek

    bilistirdad: geri alarak; geri alnarak

    bilmuvafakat : raz olarak

    bilmzakere: mzakere ederek; zerinde grp tartarak

    bilmzayede: artrma ile; artrarak

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    9/68

    bi-l-mzayede: mzayede ile

    bi-l-r'ye: grerek; grlerek

    b-ma'n: manasz; anlamsz

    binberin:bundan dolay; bunun zerine; bu nedenle

    binen-al-zlik: bundan dolay; bunun zerine

    binen-aleyh:bunun zerine; dolaysyla; bundan dolay

    bi-n-netce: netice olarak; sonu olarak

    binniyabe: naip eliyle; vekillik ile; vekaleten

    btp:bitkin; gsz; takatsz; yorgun

    b-taraf: tarafsz

    bitarkl'evl: evveliyetle; ncelikle

    bi-t-tabi: tabiatiyle; doal olarak

    bono: Bir kimsenin dier bir kimseye veya onun emir ve havalesine, belirlenen vadede, belirlibir tutar deme taahhdn ieren, zel biim ve hkmlere tabi ticari senet; emre yazlsenet.

    bor ilikisi:ki taraf arasnda mevcut olup bireyin verilmesi,yaplmas veya yaplmamasnngren hukuki badr.

    blnebilir edim:Niteliinde veya deerinde esasl bir deime olmakszn, birden ziyadeparalara ayrlarak ifa edilebilen edim

    blnemez edim: Niteliinde veya deerinde esasl bir deime olmakszn, birden ziyadeparalara ayrlarak ifa edilemeyen edim

    butlan: geersizlikbrz: belirme; ortaya kma

    C

    cmi: cem eden;: iine alan; iinde bulunduran; tayan; toplayan

    cmia : topluluk; zmre

    cn: cinayet ilemi olan kimse

    canb-i beytlmal : hazine taraf

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    10/68

    canb-i vakf : vakf taraf

    canp : yn; taraf; cihet; yan

    cari : uygulanan; yrrlkte olan

    cy-i teemml : etraflca dnlmeye deer; dnlmesi yerinde olur

    cebr : zorla yaplan; zor kullanarak yaptrlan; zor altnda; g kullanarak

    cebri icra : kendi istekleriyle borlarn demeyen borlularn, borlarn Devlet kuvveti iledemelerinin salanmas; ilgili icra dairelerinin, (gereinde) zor kullanarak, borluyu borcunudemeye zorlamalar

    cebri satm: Malikinin isteine baklmakszn, resmi makamlar tarafndan yaplan satm

    celesat- ti: gelecekteki celseler, oturumlar

    celile:byk; ulu

    celpname: yarglamada,davac,daval,tank,bilirkii gibi kimseleri mahkemeye getirtmek iinyaplan ar

    cemetmek: toplamak; bir araya getirmek

    cemi ezmn:btn zamanlar; zamanlarn toplam

    cereme:bakas tarafndan yaplan veya kaza sonucu ortaya kan zarar deme; para cezas

    cerh iptal: rtme ve yok sayma; geersiz hale getirme

    cevmi': camiler; mescitler; toplanlan yerler

    cevz: izin; msaade; caiz olma

    cevz bah: izin veren; msaade eden

    cevher: maya; z; deerli ta; elmas

    ceza: Su ileyen kiilerin karlaacaklar tepkidir,yani kanunun su ileyen kimseyeuygulanmasn ngrd meyyidedir.

    ceza art: ceza koulu; alacaklnn zararn karlama art

    cezr: asl ile ilgili; kkle ilgili; kkten; temelden

    cibyet: alma; toplama; vergilerin ve bakaca devlet gelirlerinin tahsili

    cihet: yn; taraf; ama

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    11/68

    cins tashihi: Tapu ktnde kaytl bir tanmazn niteliinin deitirilerek kte, baka birnitelikte tescil edilmesi.

    ciro: ifte yetki veren havale; ticari senedin, arkasna yazlan yaz veya imza ile bakasna

    devri.

    cisman : cisimle, bedenle ilgili; bedensel

    cism-i cmid: cansz cisim

    crmiyet : su hali; sululuk

    crm mehut: sust; gz nnde ilenen su

    crm tasnii :bir kimse hakknda crm uydurmak

    cz:bir btn oluturan blmlerden her biri; ksm; para; blk

    ek: deme arac; kanun ile belirlenen ekilde dzenlenen, keidecinin emrinde para bulunanbanka zerinden ekilebilen havalesi

    D

    dfi: defi'de, savuda bulunan kimse

    Dahiliye Vekleti:ileri Bakanl

    dyin:bor veren; alacakl

    dev: davalar

    def'aten:bir defada; birden

    def'i def: def'e kar def'; savuya kar savu

    defat: kereler; kezler; yollar

    deftir: defterler; birlikte dikilmi katlar

    defter-hne: tanmaz mallara ilikin tasarruflarn kayt

    defter-i hakan: eskiden tanmaz mala ilikin tasarruf ilemlerinin kayt ve tescil edildiidefter

    defter-i hakan idaresi: eskiden tanmaz mala ilikin tasarruf ilemlerinin kayt ve tesciledildii daire

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    12/68

    deer baha: bir maln iktisadi duruma gre kymetini ifade eden fiyat

    dellet: gsterme; yol gsterme; klavuzluk; iz; iaret; araclk

    dellet-i bil'iare: iaret ederek, hatrlatarak gsterme

    delil: kant; tant; ipucu

    delil-i cel: aikar delil; belli, apak kant

    demirba: Bir tanmazn kiraya verilmesinde kiraya dahil olan, kiralamann sonunda ayncins ve deerde iade edilen veya deer eksilmesi kirac tarafndan tazmin edilen eya

    demokratik devlet: halkn devlet ynetimine katlmas esasna dayanan devlettir.

    depozito: Bir szlemeden dolay doabilecek zararlara kar verilen teminat; bir taahht

    srasnda yatrlan gvence paras.

    der-akap: hemen; arkasndan

    derc etmek: araya sokmak; arasna sktrmak

    derceb etmek: cebe atmak; kendine alkoymak

    der: sokma; arasna sktrma; gazeteye yazma; toplama; biriktirme

    der-dest-i r'yet: dava grlmek zere ele alnan, eldeki dava

    der-kr: malum; aikar; bilinen; belli

    dermeyan etmek: ileri srmek; ne srmek; ortaya koymak; anlatmak

    der-pi: en nde; gz nnde bulunan; ngr

    der-p etmek: ngrme; gz nnde bulundurma

    der-uhte: stne alma; yklenme; stlenme; salama

    desise : hile; oyun; entrika

    devair :daireler

    Devlet uras: Dantay

    Devletler zel Hukuku: Kiilerle devlet arasndaki ba (tabiyeti), bir lkede yabanclarnsahip olduu haklar ve eitli lkelerde geerli olan kanunlarn atmas nedeniyle ortayakan uyumazlklar zmeyi ve bunun iin eitli balama kurallar getirmeyi konu alanhukuk dal.

    devremlk hakk: Mesken olarak kullanlmaya elverili bir yap veya bamsz blmn

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    13/68

    ortak maliklerinden her biri lehine, bu yap veya bamsz blmden yln belli dnemlerindeistifade etmek zere, mterek mlkiyet payna bal olarak kurulan irtifak hakk.

    deyn:bor

    disiplin cezalar : Belli bir stat iinde bulunan kimselere hizmet ve i dzenle ilgili kurallaraaykr davranta bulunduklar zaman uygulanan cezalardr.

    Dvn- Muhasebat: Saytay

    donatan : gemisini gemi ticaretinde kullanan gemi sahibidir

    dr: tutulmu; uram; yakalanm

    dn: aa; aalk; altta; aada

    dr: uzak

    dstr: kanun; kaide; yasa; devlet yasalarn iine alan kitap; genel kural; bayasa; yasalardergisi

    dzenleme: Bir szlemeyi veya ilemi yapan kimsenin iradesini dinledikten sonra, iki tanknnde ve yntemine uygun olarak noter tarafndan batan sona kadar yazlarak, ilgililer vehazr bulunanlar tarafndan imzalanp noter tarafndan da onanan senet

    E

    ebniye: binalar; yaplar

    ecneb: yabanc; bir devlete gre,kendi uyruunda bulunmayan gerek veya tzel kiiler

    ecr-i msemm: taraflar arasnda belirlenen cret

    ecrimisil: bir maln kullanlmasndan doan yararlarn para lleriyle takdiri

    eda: edim; borlanlan ey; borcun konusu

    eda davas: davalnn bir i yapmaya,bir ifada bulunmaya veya bir i yapmamaya,bir ifadabulunmamaya mahkum edilmesinin istenildii dava

    edeb: iyi terbiye; naziklik; usluluk

    edim: Aralarndaki bor ilikisi dolaysyla alacaklnn isteyebilecei, borlunun da yerinegetirmekle ykml bulunduu bir davran biimi

    ef'l :eylemler; fiiller, iler; ameller

    efrd: fertler; bireyler

    ehil: ehliyetli; hak sahibi; bir hukuki ilem yapabilme yeteneine sahip

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    14/68

    ehl-i hibre: bilirkii

    ehl-i vukf: bilirkii

    ekalliyet(akalliyet): aznlk

    ekser: daha ziyade; enok; ou; ounca

    ekseriyet: ounluk

    ekseriyeti ara : oy okluu

    eklenti: Bir konutun veya bir binann kullanl amalarndan herhangi birini tamamlayan yada kolaylatran yap.

    elfaz: kelimeler; szler

    elm: elemli; kederli acl

    el-yevm:bugn; imdi; halen

    emlk-i sirfe: yeri ve zerinde binalar ve aalar mlk olan tanmaz mallar

    emlak vergisi: Konusu bina ve arazi olup, bu bina veya arazi malikinin, intifa hakksahibinin, her ikisi de yoksa malik gibi tasarruf eden kimsenin, bina ve arazinin deeri esasalnarak kanunda belirtilen oranlara gre dedii vergi.

    emr-i makz: hkme balanm i

    emtea: ticaret konusu her trl mal

    emval: mallar; mlkler

    emvli menkule: tanr mallar;tanabilir mallar

    enfsi: znel; subjektif

    enkaz:bina ykntlar; yknt; moloz; eski hayvanlarn bakiyeleri

    envai mesalih: ilerin eitlii

    erbaa: drt

    erbb: ehil; becerikli; muktedir; yetenekler; sahipler; malikler

    erbb- vukuf:bilirkiiler

    esbab- mucibe: gereke; gerektirici sebepler

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    15/68

    eshb: sahipler; bireyin malikleri

    esham: pay senedi; hisse senedi

    eslem : en selmetli; en emin; en doru; en salam

    ecar : aalar

    esnaf : ister gezici, ister bir dkkan veya bir sokan belli bir yerinde sabit olsun, iktisadifaaliyeti nakdi sermayeden ziyade bedeni almasna dayanan ve kazanc ancak geiminisalamaya yetecek derecede az olan sanat ve ticaret sahipleridir.

    ehas :ahslar; kiiler; kimseler

    ekl : biimler; suretler; tarzlar

    evkaf : vakflar

    evleviyet: tercihli; haydihaydi; ncelikle

    evrk : yapraklar; katlar; ariv

    evrk msbite: ispat edici belgeler; tesbit edici yazlar; tapu ktn tamamlayan belgeler

    evsaf: nitelikler

    evsaf mmeyyize: belirgin nitelikler

    evvel :birinci olarak; hereyden nce; ilk nce

    evvelemirde: hereyden evvel; iin balangcnda; ilk i olarak

    ezcmle : zellikle; zet olarak; szn ksas; toplucas

    ezmn : zamanlar, vakitler; anlar; alar

    F

    fhi: ar; ar; ok fazla

    fari:bireyi veya hakk bakasna devreden; ferada bulunan; feragat eden; tanmazmaldaki tasarruf hakkn bakasna brakan kii

    farz: zorunlu; ba koul; boyun borcu; ok gerekli; varsayma

    fsl: ayran; blen

    fsla: aralk; ara

    fasl etme: halletme; neticelendirme

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    16/68

    fehime: anlay

    fek: kaldrma; bir hukuki snrlamann kaldrlmas; sona erdirme; bitirme

    fer' : baml; ekli; eklentili; ikinci derecede olan

    fergat: vazgeme; el ekme; dinlenme

    fera: devir; devretme; bir hakk birine geirme; mir veya vakf arazinin yararlanmahakknn sat

    ferd: tek; yalnz olan ey; ei olmayan; tek olan say

    fesd: kartrc; arabozucu; karklk; bozukluk; dolan

    fesh:bozma; bozulma; dalma; datma; kapatma; kaldrma

    fesih: Devam etmekte olan bir hukuki ilikiyi, tek tarafl olarak ve ileriye dnk olmak zeresonlandran bozucu yenilik dourucu irade beyan.

    fevkinde: stnde; aan

    fktan: yokluk

    frka: insan kalabal grubu; parti

    ftr: tabii; yaradlndaki; doasndaki

    fi-i cr: geer deer

    fiil ehliyet: Bir kimsenin, kendi eylemleriyle haklar ve ykmllkler yaratmas yetenei.

    fi-l-vki

    filhakika: hakikatte; gerekte; dorusu

    fuh: haddini ama; ktlk; namusa ayk

    r

    hareket

    fuzl:bouna; yersiz; lzumsuz; haksz; boboaz; erkek ad

    fuzl igal: bir tanmaz mal sahibinin izin ve rzas olmadan ele geirmek

    frht: satma; satm; sat

    G

    gabin : 1)bir szlemede taraflarn karlkl edimleri arasnda ak bir orantszlk

    bulunmasdr. kar tarafn zel durumundan ar faydalanma olarak da nitelenebilir*.2) kar tarafn tecrbesizliinden,zor durumundan veya dikkatsizliinden

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    17/68

    faydalanarak ar yarar elde etme durumugabin durumunda zarar gren taraf bir yl iinde szlemeyi bozduunu bildirerek verdii eyigeri alabilir.bir yl getikten sonra szleme geerli hale gelir

    3)haksz faydalanmak, smr...

    ga (gaiye): gaye, maksat ve netice ile ilgili; amaca ilikin

    gaip: grnmeyen; hazr olmayan; yitik; yok olan kii; kaybolan ve kendisinden uzun zamanhaber alnamayan kii

    galle: gelir; haslat; yarar

    garaz: (garez)gizli dmanlk; asl maksat; erek; ama; hn

    gars: aa dikme

    gasb: bakasnn bir eya, para yada kymetli maln elinden veya tasarrufundan zorla hakszyere alan kimse

    gasp :bakasnn bir eya, para yada kymetli maln elinden veya tasarrufundan zorla vehaksz alnmas

    gaybubet: kaybolma; yokluk; gz nnde olmay; yitiklik

    gayr (gayir): ayr; baka; zge; artk; dier; yabanc

    gayrimenkul: Bir yerden bir yere tanmas olanaksz (tanmaz) mal.

    gayr-i melhz:beklenmedik; imkansz; olanaksz

    gayr-i mmkn: olanaksz; imkansz

    gayrimenkul mkellefiyet: Bir tanmaz malikinin, sahip olduu mlk nedeniyle vezellikle o tanmaz (gayrimenkul) teminat olmak zere, dier bir kimse lehine bireyyapmaya veya vermeye zorunlu tutulmas.

    gayrimenkul tellall: Taraflar arasnda (hibirine srekli olarak bal olmakszn),

    ta

    nmaza ilikin szlemelerin (kira, sat

    m vb.) yap

    lmas

    hususunda cret kar

    l

    ndaaraclk etme meslei; emlaklk.

    gayr vazh: kapal

    geici tescil: Halen varolup da uyumazla neden olan ayni haklarn korunmas amacylatapu ktne yaplan tescil.

    geit hakk:Bir tanmaz zerinden baka bir tanmaz malikinin geebilmesi iin kurulan birayni hak.

    genel idare: Btn lkeyi kapsayan idare olup "merkez tekilat" ve "tara tekilat"ndanoluur.

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    18/68

    genel vekaletname: Bir kimsenin, kendi adna her trl ii yapmas iin baka bir kiiyevermi olduu vekillik belgesi.

    gerek kii:nsanlar.

    geri: gerekten; vaka

    gyb: hazr ve mevcut olmama; gz nnde bulunmama; uzaklama; kaybolma; arka

    girift : dolak; kark; bir birinin iine girgin; tutma; yakalama

    grev: iilerin aralarnda anlaarak veya bir kurululun kararna uyarak topluca ibrakmalardr.

    gna (gne): trl; gidi; tarz; yol; sfat

    gzeran: geici; geen

    H

    hacet: gerek; gereklilik

    hcir: hicret eden; bir yerden baka bir yere gen; sayklayan (hasta)

    haciz: Borlunun, borcunu kendi arzusu ile dememesi durumunda, alacaklnn talebiyle,borlunun (borca yetecek miktardaki) mal ve haklarna devlet araclyla (icra dairesitarafndan) el konulmas.

    hdis: meydana gelen; kan; yeni kan

    hafiyyen : gizli olarak; sakl olarak; gizlice

    hafriyat : kaz; kazlar; toprak kazma; toprak karma

    hail : duvar, it, parmaklk, tahta perde gibi tanmazlar birbirinden ayran iaret ve engeller

    haiz : sahip; elde bulunduran; tayan

    hak: Hukuk dzeni tarafndan ahslara tannm olan yetkilerdir

    hakikiye: hakikate mensup; gerek; sahici; doru; gerekten

    hakk: doruluk ve insaf; bir insana ait olan ey; dava ve iddiada hakikate uygunluk;harcanm emek; pay; hisse

    hakkaniyet: hak ve adalete uygunluk; doruluk

    hak ehliyeti: Sa domakartyla ana rahmine dt andan lm anna kadar olandnemde herkesin sahip olduu medeni haklardan (evlenme, mlk edinme vb.) yararlanma

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    19/68

    yetenei.

    hakk- mesil: su yolu hakk

    hakk- mrr: geit hakk

    hakk-uf'a: nalm hakk

    hakk-rb: ime hakk; sudan yararlanmada sra hakk

    haksz fiil: hukuk dzeninin izin vermedii, zarar verici eylemlerdir

    haksz iktisap: Bir kimsenin malvarlnda, hakl bir nedene dayanmakszn baka birkimsenin malvarl aleyhine meydana gelen artma ya da azalmama durumu

    halel:bozma; bozukluk; eksiklik; zarar

    haleldar olmak: bozulmak; inenmek

    hali sabka irca: eski hale getirme

    halita: karm

    harc- mukaseme: arz-i hriciyye mahsullerinden onda birden yarsna kadar alnan vergi

    harc- muvazzaf: arz-i hriciyye zerine yerin tahammlne gre,maktiyet vehile tayinolunan vergi

    Hariciye Vekleti: Dileri Bakanl

    hrm:bakasnn giremeyecei,girilmesine izin verilmeyen ev blm; harem

    harnup: kei boynuzu

    hartama:pedavra; kknar ve ldin aalarndan elde edilen, at rts olarak kullanlan incetahta;

    has: s

    k

    t

    rmadan bir yerin iine alma; hareketten menetme; etraf

    n

    evirme; vakfetme

    hasrt: zararlar; ziyanlar; hasarlar

    hasb-el-kanun: kanun gerei

    hasb-el-memuriyye: memuriyet gerei

    hasebiyle: yznden; dolaysyla; bu nedenle

    haslat Kiras: Kiraya verenin, bir bedel karlnda, haslat veren bir maln veya hakkn

    kullanmn kiracya brakt szleme; rn kiras.

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    20/68

    hasm: iki dmandan herbiri

    hsim: hasmeden; kat'eden, kesip atan

    hasren: muhasara ederek; etrafn evirerek

    hss: zg

    hata: gnah; kabahat; su; yanl; yanllk

    havale: Yollama deyicisinin, para, deerli katlar veya benzeri nesneleri, yollayc hesabnayollama alcsna demek ve yollama alcsnn da bunlar kendi adna teslim almak zereyetkili klnd szleme.

    hvi: kapsar; kapsayan; ieren; ierir

    havza-i fahmiyye: kmr havzas; kmr bulunan blge

    hayllet: engel olma; araya girme; yolu kapama

    hayr (hayr): iyilik; iyi; faydal i; yarar

    hayrt: sevap kazanmak iin yaplan hayrl iler; sevap iin kurulan messese

    hazine: Devletten ayr bir kiilik oluturmamakla beraber, bir taraftan bteninuygulanmasna ilikin ilemleri, dier taraftan da kamu gelir ve giderlerinin zaman olarakuygunluunu salayan merkezi rgt; Maliye Bakanl ve maliye dairelerinden oluan rgt;devlet kasas.

    heder olma: ziyan olma

    hedm: ykma; harap etme

    hidemat amme: kamu hizmeti

    hfz: saklama; koruma

    hibe: ba

    lama

    hilaf: tersi; aksi; zdd

    hilkat: yaratlma; yaratl; tabiat

    himaye: koruma; korunma; birine arka kma

    hini dava: dava srasnda

    hini hacet: gerektiinde

    hisse-i ayia: yaygn hisse; ortak pay

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    21/68

    hitm: son; bitim; tkenme; nihayet

    hizmet szlemesi: inin, belirli veya belirsiz bir zaman sresi iinde i grmeyi veiverenin de ona bir cret vermeyi stlendii szleme.

    hod-be-hod: kendi bana;kimseye danmadan;kendiliinden

    huda: aktarma

    huds : sonradan peyda olma

    hukuki ilem: Bir veya birden ok kiinin, hukuksal bir sonuca ynelttii irade aklamas.

    hukuki tayir: Bir kimsenin, kendisine ait olmayan menkul eyalar zerinde baz ilemlerdebulunarak, bu eyann niteliini deitirmesi

    hukukun ekl kaynaklar : Hukuk Kurallarnn hangi ekillere brnm olarak bizeverildiini ve nerelerde bulunduklarn gstere kaynaktr.

    hulsa :zet

    hull : gelip atma; girme; borcun vadesinin gelmesihsn ceryan: iyi icra etmek

    husule gelmek: domak; ortaya kmak; meydana gelmek; olumak

    husmet: hasm olma durumu; hasmlk; dmanlk; (davada) kar taraf olma

    hussat:bakmlar; iler; ekiller; yollar; konular; meseleler; maddeler

    husus: zel; kiiye ait

    hccet :senet; delil; belge

    hkkm: hakimler; yarglar

    hkmahsiyet: tzel kiilikhkmszlk:bir hukuki ilemin, kanunun ngrd ekilde yaplamamas veya kanunaaykr olarak yaplmas halinde hukuki sonu dourmamasdr.

    hsnniyet : iyiniyet

    I

    skat: drme; hkmden drme; yok etme; iptal

    slah: dzeltme; davada tarafa dzeltme; iyiletirme; iyi bir hale getirme

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    22/68

    slaht: dzeltme veya iyiletirme ileri

    stlh: terim

    tlk: salverme; koyuverme; boamak; demek; denilmek; tabir

    ttl: renme; bilgilenme; haberdar olma; tanma

    zrar: zarar verme; zarara sokma

    ztrr: zorunluluk; aresizlik

    iade : geri verme; geri evirme; eski duruma getirme

    iade-i muhakeme : yarglamann yenilenmesi

    iae :yaatma; besleme; geinme

    ibre : deyi; cmle; paragraf; bir blm sz

    ibhm: kapal brakma; aklamama; belli etmeme; gizli kapakl tutma

    ibka : devaml, srekli klma; yerinde brakma

    ibra : aklanma; temize

    kma; aklama; temize

    karma Alacakl

    n

    n, borlusunda bulunanalacandan tamamen veya ksmen vazgemesi

    ibraz: gsterme; meydana karma; sunma

    ibtida: balama; balang; ilkin; en nce; bata

    icb : gerekme; gerek; bir szleme iin ilk sylenen sz

    icabet etme: uyma

    icbar: zorlamak

    icab hal: durumun gerei

    icar: kiraya verme; kiraya verilme

    icre-i meccele: sonradan alnacak kira

    icareteynli vakf: ivedili ve sreye bal kira szlemesi olan vakf mallar

    icazet : izin; ruhsat, diploma

    iczet-i lhika: bir kimsenin izni olmad halde,yapldktan sonra bireyi kabul etmesi ve

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    23/68

    onaylamas:

    icbar etme: zorlama

    icml : ksaltma; zetleme; z; zet genel toplam

    icra tetkik mercii: cra-flas dairesinin zerinde olup, icra-iflas ilemlerinin doru ve kanunauygun olup olmadn denetleyen ve ayrca kanunun kendisine verdii dava ve ileri grenzel mahkeme.

    cra Vekilleri Heyeti : Bakanlar Kurulu

    itihad: zel gr; anlay; kavray

    itima: toplanma; toplant; bir araya gelme

    itima: sosyal; toplumsal

    itinap : kanma; ekinme

    idame : devam ettirme; srdrme

    idre-i hussiyye : il zel idaresi

    ifa: deme; yerine getirme; bir ii yapma; edim

    ifadat: szler

    ifade: anlatma; anlat; anlatm

    ifham: anlatma; anlatlma; bildirme; bildirilme

    ifra: bir durumdan baka bir duruma sokma

    iflas: Borcunu demeyen veya demelerini tatil eden borlu hakknda yaplan takipsonucunda, mahkeme karar ile tespit ve ilan edilen durum.

    ifraz : arazinin paralanmas

    ; blnmesi; parsellere ay

    rma; araziyi imar a

    s

    ndan uygunparalara blme

    ifasna meddi: aklanma gerei

    ihale: Artrma veya eksiltme biimiyle yaplan ve en uygun fiyat teklif edene (en ok artranveya eksiltene) iin/maln verildii szleme yntemi.

    ihta:bireyin etrafn evirme; sarma; kuatma; etraf evrilme; anlay; geni bilgi

    ihbar: haber verme; bildirme; bildirim

    ihdas: ortaya karma; kurma; bireyi ilk kez ortaya koyma

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    24/68

    ihfa: saklama

    ihkak- hak: kendiliinden hak alma

    ihlal etmek: zarar vermek; zedelemek; dokunmak; hakkn zedelemek; inemek; bozmak

    ihmal: dikkatsizlikten ve zensizlikten kaynaklanan kusur; savsaklama; gerekli zenigstermeme

    ihra: karma; darya mal satma; d satm

    ihraz:benimseme; sahipsiz bir mal sahiplenme

    ihtar : hatrlatma; dikkati ekme; uyarma; uyarm

    htira: Bilimsel bulular zerindeki haklar

    ihtarname: Bir kimseye, bir hususu yerine getirmesi veya getirmemesi iin yaplan yazluyar; hatrlatma belgesi.

    ihticc: delil veya tank gsterme

    ihtilaf : anlamazlk; uyumazlk; ekime; niza; gr farkll

    ihtilat: karma; katlma; bir araya gelme

    ihtimam: zen; birey, i ya da kiiye zel dikkat gsterme

    ihtirzi kayt: ekince; nkoul; belli haklar kullanma hakknn sakl tutulmas

    ihtiva etmek: iermek; kapsamak; iine almak; iinde bulundurmak

    ihtiyati tedbir: Davacnn, davasn kazanmas durumunda, dava konusu eye kavuabilmesiiin, davadan nce veya dava srasnda o eyi garanti altna almasna yarayan nlem.

    ihtiyar etmek: semek; seme hakkn kullanmak; tercih etmek; yelemek

    ihtiyar: istee bal; semeli; istemli

    ihtiyat: saknma;

    ihzr: hazrlama; huzura getirme;

    ihzaren celb: san veya tan, kendi arzusu nedeniyle gelmedii iin mahkeme nnehakim karar ile zorla getirtme

    ihzar: hazrlayc; yetitirici; hazrlk niteliinde olan

    ika etmek: yapmak; etmek; oluturmak

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    25/68

    ikme: yerine koyma; yerine kullanma; dikme;yerine geme; kaim olma; dava ama

    ikametgah: bir kimsenin yerleme kast ve niyetiyle oturduu yer

    ikamet etme: Bir yerde yerleme iradesi ve niyetiyle oturma.

    ikmal: tamamlama; bitirme; devaml olarak yiyecek iecek ve dier gerekli malzemeninsalanmas

    ikrh: korkutma; bir kimseyi yapmak istedii eyi yapmamaya, yapmamak istedii eyiyapmaya korkutarak zorlamak

    ikrar : saklamayp syleme; bildirme; aka syleme; kabul

    ikraz: bor verme; dn verme

    iktif : yeter bulma; yetinme

    iktirn: yakn varma; yanna gelme; yaklama; ulama; erime

    iktisab: kazanma ile ilgili; edinme ile ilgili

    iktisadi: ekonomik

    iktisap : kazanma; kazanm; edinme; bireyin mlkiyetini elde etme

    ktisat Vekleti: Ekonomi Bakanl

    iktiza: gerekme; gerektirme; gereklilik; ie yarama ilm yarg belgesi; mahkemenin verdiiniha (son ) kararn, iki taraftan her birine yntemine gre verilen onaml rnekleri; mahkemekarar rnei (sureti)

    ila-nihye: sonuna kadar

    i'lmt : bir davann mahkemece nasl bir hkme balandn gsteren resmi vesikalar;karar bildiren belge

    ilaml icra takibi: Para veya paradan baka birey ieren konularda, nce bir mahkeme ilamalnp, ilamlara zg icra takibi yaplmas.

    ilamsz icra takibi: Elinde bir mahkeme ilam bulunmayan veya bulunmasna ramen ilamlicra yoluna bavurmayan kiilerin, alacaklarn elde etmek iin bavurduklar icra yolu.

    ilga : ortadan kaldrma; yrrlkten kalkma; hkmden drme; geersizletirme

    illet: hastalk; sakatlk; bozukluk; neden; sebep

    illiyet ba: nedensellik ba; bir neden ile ortaya kan sonu arasndaki iliki

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    26/68

    ilm: bilimsel

    ilmi itihatler: Hukuk bilginlerinin hukuki sorunlarda ileri sunmu olduklar gr, dnceve kanaatlerdir.

    ilmhaber: belge; birinin herhangi bir durumunu (rnein ikametgahn) gsteren durumbelgesi

    iltibs: kartrlma; benzeim; karklk

    iltihk : katlma; karma

    iltisk : yapma; bitime; kavuma

    iltizam : kendi iin gerekli sayma; gerektirme

    iltizami muamele: bir kimsenin malvarlnn aktifinde yer alan kalemlere dokunmakszn,yalnzca pasifini artran bir ilem yapmas; taahht ilemi; borlandrc ilem;

    ilzm : susturma; balama

    iml: yapma; yaplma; meydana getirme

    imr :bayndrlk; bayndr duruma getirme; gelitirme

    imdi :buna gre; u halde; o halde

    imha: yok etme; ortadan kaldrma; mahvetme

    imhl : mhlet verilmesi; sre verilmesi; erteleme; yeni bir nel tanma

    iml : doldurma; doldurulma; yazdrma; yazdrlma; bir dilin cmlelerini, kelimelerini doruyazma bilgisi

    imtina: kanma; ekinme

    imtisl: gerekeni yapma; bir rnee gre hareket etme; alnan emre boyun eme

    imtiyaz: ayrcalk; farkllk

    in'ikad : balama; kurulma; toplanma

    inbis: gnderilme; meydana kma; ileri gelme

    indinde: yannda

    ind-el-hce: lzm olduu; gerektii zaman

    ind-ettemyiz: temyiz sonunda; temyiz olunduunda

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    27/68

    infk:beslemek; geindirmek; nafakalandrmak

    infish: fesh olunma; bozulma; hkmsz kalma; dalma; kendiliinden ortadan kalkma

    inhisar: tekel; monopol; almn veya satmn tek bir elde toplanmas

    infisah: Ortadan kalkma; dalma; fesholma.

    inkta : kesilme; kesinti; ara verme

    inklp: deime; bir halden baka bir hale dnme; devrim

    inkyd:boyun eme; kendini teslim etme

    inkism: taksim olma; paralanma; blnme; ayrlma

    inkiaf : alma; gelime; geliim; anm

    inkiza:bitim; sona erme

    insicm: bir dzeye gitme; dzgn sz; dzgnlk; tutarlk

    in: inaya, yapya ait

    ina hak: yenilik douran hak; bir hukuki durumun ortadan kaldrlmas, deitirilmesi veyayeni bir hukuki durumun yaratlmas iin kiinin kulland hak

    intac: sonu verme; nitelendirilme; sonulandrlma; bitirme

    intifa: yararlanma; bireyden istifade etme

    intifa hakk: yararlanma hakk; bakasna ait bir malda, kullanma ve rnlerinden yararlanmayetkilerine sahip olmay ieren irtifak hakk eidi

    intifa hakk: Bakasna ait bir mal (hak) zerinde, kullanma ve rnlerinden yararlanmayetkilerine sahip olmay ieren irtifak hakk eidi.

    intikal: Bir mal zerindeki tasarruf hakk

    n

    n, kanun ile belli kimselere gemesi

    intihb: seme; seilme; seim

    intikal: geme; geirim; nakil; birinden dierine geme; yer deitirme; el deitirme bir malzerindeki tasarruf hakknn kanun ile belli kimselere gemesi

    intikal: gei; g; anlama; kavrama; yer deitirme; el deitirme

    intizm: dzgnlk; eki dzen; dzenlilik

    intizr: bekleme; beklenilme; gzleme; gzlenilme

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    28/68

    inzibt: yolunda olma; genel emniyetin yolunda olmas; sk dzen

    inzimm: eklenme; katlma; ilave

    ipham:belirsizlik

    ipka: kalma; yerinde brakma; grevinde brakma; yenileme

    ipotek akit tablosu:potein kurulmas srasnda tapu memuru tarafndan dzenlenen veipotein durumunu gsteren resmi senet.

    ipotek belgesi: Tapu sicil mdrl tarafndan verilen ve ipotek akit tablosunun zetiniieren belge.

    ipotek: Hak sahibine, alacan, bir tanmaz maln deerinden elde etme yetkisini verensnrl bir ayni hak.

    ipotekli bor Senedi: Tanmaz rehni ile gvence altna alnm kiisel bir hak nedeniyle,yetkili tapu grevlilerince ilgili tanmaza deer biilerek, tanmaz deerinin baland(srmnn kolaylatrld) kymetli evrak.

    iptal: hukuk kurallarna aykr biimde yaplmbir idari ilemin yarg organnn kararylaortadan kaldrlmasdr

    ptidai itiraz: ilk itiraz

    rd: gelir; gelir getiren yap; syleme, getirme

    irae: tayin etme; gsterme

    irae edilmek: gsterilmek

    iras : yapma; etme; birine (zarar) verme, sebep olma

    irat Senedi: Bir alacak nedeniyle zerinde gayrimenkul mkellefiyeti kurulan bir tanmazndeerinin, tanmazdan denmesi gerekli bir para borcu biiminde bamszlatrlarak,srmn artrmak iin baland kymetli evrak.

    irca : eski duruma evirme; geri dndrme; indirgeme

    irca olunma: eski duruma getirme; evirme; dndrme

    irsen : irs yoluyla; miras yoluyla (geerek)

    irtibat : balant; iliki; ilgili olma

    irtifak : hacet talep etme; ihtiya duyma; ykmlenim

    irtifak haklar: Bir tanmaz zerinde, bir kullanma ve yararlanmaya rza gstermeyi veyamlkiyete zg baz haklarn kullanlmasndan kanmay gerektiren ve dier bir tanmaz

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    29/68

    veya kii yararna ayni hak olarak tesis edilen hukuki ilem.

    irtihan : rehin olarak alma, alnma

    is'af : yerine getirme

    isl : vardrma; vardrlma; ulatrma; ulatrlma

    isbt: ahit ve delil gstererek dorusunu ortaya karma

    iskan ruhsat: Bir binada oturulabilmesi iin, yapnn tamamlanmasndan sonra ve marKanunu'na gre, o yapnn kullanlabileceine ilikin olarak verilen belge.

    isnad:bireyi veya bir ii, birisi iin yapt diyebilme; bireye dayandrma; ykleme

    isti'dd: kabiliyet; aklllk; anlay; yetenek

    istiane : yardm isteme

    isticar :kira ile tutma; kiralama

    isticvap: sorguya ekme; sorguya ekilme

    istida : dileke; arzuhal; emanet brakma; himaye (korunma) talep etme

    istidll:bir kanta dayanarak, bir nesneden sonu karma; kant ile anlama

    istifa:stee bal olarak bir grevden ayrlma.

    istifade: yararlanma; faydalanma

    istigll : ipotek; ev, dkkn, tarla ve bunlara benzer tanmazlarn geliri, karlk gsterilerekrehine koyma

    istihap: yanna almak

    istihdf : hedef tutma; ama edinme; amalama

    istihdm: hizmete kabul etme; kullanma; altrma

    istihkak : hak istemek; hak edi; birey zerinde hak iddiasnda bulunma

    istihkak davas: tanr veya tanmaz bir mal zerinde mlkiyet veya dier bir ayn hakiddiasnda bulunmay konu alan dava

    istihlk : tketim; kullanarak bitirme

    istihr: karma; karlma; netice karma; anlam karma; anlama

    istihsal : retim; retme; elde etme

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    30/68

    istikraz :bor alma; dn alma

    istilzm : gerektirmek

    istim : davada dinleme; yargcn durumada iki taraf veya vekillerinin szl olarak ilerisrdkleri sav ve savunmalar ile,tank ve bilirkiinin beyanlarn dinlemesi

    istiml : kullanma

    istimlak: kamulatrma; Devlet veya kamu tzel kiilerinin, kamu yararnn gerektirdiidurumlarda, bedelin pein demekartyla, zel mlkiyette bulunan tanmazn tamamnaveya bir ksmna kanunda gsterilen yntemlere gre kamu yararna el koymas

    istimval : ilgililerin rzas olmasa bile yasa gereince ve deer pahas karlnda kiilerinmallarna el konulmas

    istina : dayanak; dayanma

    istinbe: davann grlmekte olduu mahkemeye gnderilmek iin baka bir yerde bulunanbir tann oradaki mahkemece ifadesinin alnmas

    istinad : dayanma; senet, delil sayma

    istind etmek: dayanmak; bireyi dayanak(mesned) olarak almak

    istinkf : ekimser kalma; ekinme; geri durma; saknma

    istinsah: suret karma

    istirdd : geri alma; alnma; geri isteme

    istisna : ayr tutma; kural d sayma

    istisna szlemesi: Yklenicinin (mteahhidin), cret karlnda, i sahibi iin eser ortayakarmay borland szleme; eser szlemesi.

    stizah: a

    klama istemek

    i'r : bildirme; yaz ile bildirme; gsterme

    igal: Tapu ktne gre sahipsiz mal durumuna geldii anlalan tanmaz mallar edinmeyolu.

    ihd:ahit getirme; tanklk ettirme; tank gsterme

    ikl : zorlatrma; gletirme

    itigal: megul olma; bir ile urama

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    31/68

    itir : alm hakk; satn alma hakk; hak sahibine istedii zamanda bireyin malikinden, oeyin mlkiyetinin kendisine kararlatrlan bedel karlnda devrini isteme yetkisi veren hak

    itira hakk: Hak sahibine, istedii zamanda, bir maln malik

    itirk: katlma; ortak olma; ortaklk

    itirak halinde mlkiyet: Kanundan veya szlemeden tr birbirlerine ortaklk ba ilebal bulunan kimselerin, bu ortaklklar nedeniyle bir maln mlkiyetine elbirliiyle sahipolduklar ve her birinin hakknn, o maln tamamn kapsad mlkiyet biimi.

    ita : verme; deme

    itfa : sndrme; deme; bir borcu, deme, takas, af gibi bir sebeple kapatma; sona erdirmeitmam: tamamlama

    ittiba: uyma; itaat etme

    ittihd:bir olma; birleme; birlik

    ittihz : edinme; edinilme; kabul etme; sayma; tutma; alma

    ittisl :bitime; kavuma; yaknlk

    ivaz : karlk; bedel; eder; kar bedel; mukabil eda; fiyat

    ivazl akit: iki tarafa bor ykleyen szleme

    ivazsz akit: Tek tarafa bor ykleyen szleme

    izaa : kaybetme; yitirme

    izafe : zammetmek; katmak; kartrmak

    izale: giderme; giderilme

    izale-i yuu: Herhangi bir maln kendisinin veya satlarak bedelinin paylatrlmas

    suretiyle, bu mal zerindeki ortakl

    n (paydal

    n) giderilmesi.

    izhr : aklama

    K

    kaan : kanaat eden; yeter bulup fazlasn istemeyen; inanm; kanm

    kaasr : zorla ileten; ksa

    kabil : kabul eden; kabul edici; olan; olabilir

    kabl-el-igal: igalden nce

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    32/68

    kabz : alma; elde tutma; edinme

    kabzeylemek: almak; elde tutmak; edinmek

    kadastro :arazilerin,arsalarn yerini, alann, snrlarn ve sahiplerini belirtip plana balamaii;

    Kadastro: Arazilerin ve arsalarn yerini, alann, snrlarn ve sahiplerini belirtip planabalama ii.

    kadm : ok eski zaman; eski

    kffe : hep; btn; cmle

    kfi : yeter; yeterli

    kagir: Ta veya tuladan imal edilmi yap; kargir.

    kaide: kural; usul; ilke; prensip; esas; temel;yol; taban; ayaklk

    kaim :baka bireyin ya da kiinin yerine geen

    kaime: kat para

    Kal' : koparma; skme; karma; karlma; temelinden ekip alma

    kalbetme: deitirme; evirme

    kambiyo taahhd: Ticari bir senet zerine imza koymak suretiyle doan soyut bor.

    kambiyo senetleri:polie, ek ve bonodan ibarettir.

    kamu dzeni: Bir lkedeki kurum ve kurallarn, devletin gvenliini, kamu hizmetlerinin iyiilemesini ve bireyler arasndaki ilikilerde huzuru, hukuk ve ahlak kurallarna uygunluusalamasyla oluan dzen.

    kamu haczi: Devletin, Vergi Usul Kanunu kapsam

    na giren vergi, resim, har ve bunlarabal ceza, faiz ve zamlar ile kamu hizmetleri uygulamasndan doan ve denmeyenalacaklar nedeniyle, borlu durumundaki kiilerin mal ve haklarna el koymas.

    kamu haklar: ahslar ile devlet arasndaki ilikiyi dzenleyen hukuk kurallarndan, yanikamu hukukundan doan haklardr.

    kamu hizmeti: Devlet veya dier kamu tzel kiileri tarafndan veya bunlarn gzetimi vedenetimi altndaki dier kiilerce, kamunun genel ve ortak gereksinimlerini salamayaynelik olarak srdrlen faaliyetler.

    kamu hukuku: Devletin rgtlenmesi, faaliyetleri, yetki ve grevleri ile devletle kiilerarasndaki ilikileri dzenleyen hukuk dal.

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    33/68

    kamu mallar: zel mlkiyete konu olamayan ve dorudan doruya kamunun (halkn)yararlanmasna ayrlan mallar.

    kamu tzel kiileri: Tamamen kamu yararnn gereklemesi iin alan ve kamu gc

    kullanan, kanunla veya kanunun verdii ak yetkiyle kurulan kamu idare ve kurumlar.

    kamu Yarar: Kamunun, ulusal birliin ve devletin gereksinimleriyle ilgili ve bunlara uygunolan durum.

    kamulatrma: Devlet veya kamu tzel kiilerinin, kamu yararnn gerektirdii durumlardave karln (bedelini) pein demek kouluyla, zel mlkiyette bulunan tanmaz mallarntamamn veya bir ksmn, kanunda gsterilen usullere gre mlk edinmesi.

    kanaatbah: inandrc

    kanun: anayasann yetkili kld organ tarafndan birekilde ve bu ad altnda tespit edilmibulunangenel, srekli ve soyut hukuk kurallardr.

    Kanun hkmnde kararnameler: TBMM' nin bir kanunla yetki vermesi zerine BakanlarKurulu tarafndan belli konular dzenlemek amacyla karlan yazl hukuk kurallardr.

    kanun tasars :Nakanlar kurulunun hazrlayarak TBMM ' ne sunduu kanun projeleridir.

    kanuni intifa hakk: Kanun tarafndan baz kiilere tannan ve hakk douran olayn ortadankalkmasyla son bulan; hak sahibine, bakasna ait bir mal (hak) zerinde kullanma vernlerinden yararlanma yetkisi veren bir irtifak hakk.

    kanuni ipotek hakk: Kanunun ngrd baz durumlarda, baz kiilerin (kanun gerei)sahip olduu ipotek kurma hakk.

    kanuni mavir: Vesayet altna alnmasna gerek olmayan ancak fiil ehliyetinden ksmenmahrum edilmesi kendi yararna olan reit kimseye, baz iler iin gr alnmak zeremahkemece atanan danman.

    kanuni uf'a hakk: Kanundan (mterek mlkiyet hakkndan) doan ve hissedarlk(paydalk) devam ettii mddete varln koruyan, hak konusu eyin bir nc kiiye

    sat

    lmas

    halinde hak sahibine o eyi ncelikle sat

    n alma yetkisi veren hak.

    karabet: yaknlk

    karr-gr : kararlanm; karar verilmi; karara balanm

    krine : ipucu; belirti; bilinen bir olgudan bilinmeyen bir olgunun (sonucun) karlmas

    karineyi hal: duruma gre

    karye : ky

    karz: dn

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    34/68

    kast: Kanunun su sayd bir eylemi ve onu meydana getirecek hareketin sonularn bilerekve isteyerek ilemek iradesi

    kat' : kesme; kesilme; karar verme; sona erdirme

    katibi adil: noter

    kat irtifak: Yaplmakta veya ileride yaplacak olan bir binann yapm borcunu ve binatamamlandnda da kat mlkiyeti kurulmas ykmn douran bir irtifak hakk.

    kat maliki: Bamsz blmler zerinde kurulan kat mlkiyeti hakkna sahip olan kii.

    kat malikleri kurulu: Kat mlkiyetine konu tanmazdaki btn kat maliklerinin oluturduukurul.

    kat mlkiyeti: Bir yapnn bamsz blmleri zerinde kurulan, arsa pay veanagayrimenkuldeki ortak yerlerle balantl zel bir mlkiyet hakk.

    ktib-i adil: noter

    katiyet kesbetmek: hale gelmek

    kavid :kaideler; usuller; kurallar; yasalar

    kavi: kuvvetli

    kaynak hakk: Hak sahibine, bir bakasnn arazisindeki kaynan sularn almak ve kendiarazisine aktmak (kullanmak) yetkisi veren bir irtifak hakk.

    kaza itihatler: Mahkemelerde vermi olduklar kararlarda bir sorunun zmlenmesiyleilgili olarak kabul edilmi olan ilkelerdir

    kaza karar:yargsal karar

    kaza- merci: yarg organ; mahkeme

    kazai rt: 15 ya

    n

    bitirmemi olan mmeyyiz bir kn, ana ve babas

    n

    n muvafakatiylemahkemece reit klnmas

    kaza tefsir : yargsal yorum

    kaziyye-i muhkeme: kesin hkm

    ke-en-lem-yekn : sanki yokmu; hi yokmu; hi olmam gibi

    kefalet : kefil olma; kefillik, bir kimsenin alacaklsna kar, o kimsenin borcunun yerinegetirilmesini salamak ykmll altna girmek.

    keff-i yed : elekme; vazgeme; karmama

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    35/68

    keml : olgunluk; tamlk; eksiksizlik

    kerhen: irenerek; istemiyerek; holanmyarak; zorla; zoraki

    kesb : alp kazanma; edinme

    kesbetmek: kazanmak; edinmek; salamak

    ketmetmek : gizlemek; saklamak; sr tutmak

    keyfiyet : i; durum; mesele

    kezailik: aynekilde

    ksts : l; lt

    klak :kn hayvanlarn yaylp otlamasna uygun yer. Bir veya birka ky ya da beldeye,ayr ayr veya ortak olarak, k mevsiminde hayvanlarn barndrmalar ve otundanyararlanmalar iin tahsis edilen veya teden beri bu amala kullanla gelen arazi.

    kys : karlatrma; oranlama; rnekseme

    kifyet: kfi olma; yetme; yetime; yeterli olma; yeterlilikkiisel haklar: kiinin maddi ve manevi tm varl ile ilgili bulunan ve bu varln serbestegelitirilmesi amacna ynelik olan hak ve hrriyetlerdir

    kitab'l-icare : icar kitab; Mecelle'de kira blm (fasl)

    kollektifirket : ticari bir iletmeyi ticari nvan altnda iletmek zere hakiki ahslararasnda kurulan ve ortaklardan hibirinin sorumluluu snrlanmam olan ticari irkettir.

    konkordato: Drst borlunun nerip de en az te iki alacaklsnn kabul ve ticaretmahkemesinin onamas ile ortaya kan bir anlamayla, alacakllarn bir ksm alacaklarndanvazgemesi ve borlunun da bu anlamaya gre kabul edilen borcun belli yzdesini, tamamnya da daha fazlasn, kabul edilen vadede deyerek borcundan kurtulmas.

    kontrat :mukavele; szlemekuru mlkiyet: Bir mal zerinde, (malikin sahip olduu ayrcalk ve yetkilere zarargelmemek zere) bir bakasna tannan intifa veya skna gibi fiili kullanma hakknn varldurumunda malikin sahip olduu mlkiyet hakk.

    kuyd :kaytlar; balar; deftere geirmeler

    kuvvei msellaha: gvenlik kuvvetleri

    klfet :sknt; zorluk; yk; zahmet; eziyet

    ksur :artk

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    36/68

    kad :ama; iletmeye amak

    ktb :kitaplar

    L

    l-akall:en azndan; daha aa olmaz

    lfz (lafz):sz

    lhik :yetien; ulaan; eklenen; sonradan tayin edilen; yenisi

    lbl:iliiksiz; kaytsz; saygsz; senli benli

    l-yete gayyer:sabit; deimez; bozulmaz

    layiha :dileke; yazl dilek; istek; tasar

    lede-l-hce:hacet,ihtiya grld zaman

    ledelicap :icap ettiinde

    levzm :gerekli eyler; malzeme; malzemeler

    liv' :bayrak; mlk idarede kaz ile vilyet arasnda bir derece; sancak

    lokavt: veren tarafndan kendi teebbsyle veya bir iveren kuruluun kararna uyarakiilerin topluca iten uzaklatrlmasdr

    lkata:buluntu; sokakta bulunup alnan sahibi belli olmayan ey.

    M

    maada: baka

    maddi edim: borlunun malvarl ile ifa edecei edim tr

    maddi mal: Tanr ve tanmaz mallar gibi fiziksel varl olan, gzle grlp elletutulabilen mal.

    ma'dd:sayl;

    madde-i sabka :yukardaki hkmler; geen hkmler; daha nce anlan maddeler

    madrb :dvlm; darbolunmu; vurulmu

    mafevk: st

    masb :gasbedilmi; zorla alnm mahal yer

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    37/68

    mahalli idareler: Ky, kasaba ve ehir ad verilen belli yerleim alanlarndaki mahalliihtiyalar gidermek zere eitli kamu hizmetlerini yrtmekte olan kurululardr

    mahcuz :haczedilen; hacizli; zerine haciz konulmu

    mahcur: Vesayet altna alnm kii; kstl

    mahdut :snrlanm; tahdit edilmi

    mahfuz :sakl; gizli

    mahiyet :nitelik; bireyin asl, esas, iyz

    mahkumunbih: hkm konusu

    mahll :hallolunmu; zlm; mirass bulunmayan ve hkmete kalan

    mahrum: yoksun; dilediini, istediini elde edemeyen

    mahsult:mahsuller; rnler

    mahsup :hesap edilmi; hesaba dahil edilmi

    mahsus :zg; zel; mstakil; zel olarak

    makable mil:gemie dokunan; gemie etkili olan; gemiteki olaylar da etkileyen

    makable temil:bir hkmn etkisinin geriye yrtlmesi

    makrn :yaknlatrlm; yaklatrlm; yakn; ulam

    maksr :kasrolunmu; kstlanm; kstl

    maktu :gtr; belirli; miktarda; deeri biilmi; pazarlksz

    makule:eit; tr; soy

    mal birlii: Elerin, (evlilik szlemesinde birlie dahil olmayacaklarn belirttii mallaristisna olmak zere) evlenme zamannda her birinin malik olduu ve evliliin devamsresince mlk edindii btn mallarn dahil olduu birlik zerinde kocann (karnn ahsimallar hari olmak zere) mlkiyet hakkna sahip olduu mal rejimi.

    mal Ortakl: Elerin, ortakla girecek mal ve gelirleri snrlandrmam olduu ve bunlarzerindeki mlkiyet hakkn ortaklaa kullanarak hibir paynda bamszca tasarrufedemedii mal rejimi.

    malik: Mlkiyet hakk sahibi; bireye sahip olan kii.

    mamelek:malvarl

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    38/68

    mansub :atanm; nasbolunmu

    marifetiyle:yoluyla;araclyla

    maruz :arzolunmu; bireyin karsnda etki altnda bulunan

    masarif:masraflar; giderler

    maslahat:emir; buyruk; madde; husus; dirlik dzenlik; i

    masrf :sarfedilmi; harcanm

    masarifi muhakeme: muhakeme masraflar

    matbu: Basl; baslm

    matlab :talep olunan; istenen ey

    matlubat:alacaklar; istenen ey

    matrah: Bir verginin miktarn belirtmek iin esas alnan deer.

    matuf :yneltilmi; ynelik

    mazarrat:zarar; zararlar; zarar verici; zarar verme

    mazbata :tutanak

    mazbut vakf:ynetimi devlet tarafndan ele alnm vakf

    mazhar :erien; bireyden yararlanma; ulama

    mazireti sahiha: gerek engel

    mazmn:denmesi gereken ey

    maznun :zanl

    ; san

    k

    meail: sorunlar

    me'cur :kiraya verilen ey; kiralanan

    mebali:meblalar; tutarlar; ganimetler; paralar

    mebn :binalar; yaplar

    mebde :evvel;balang; prensip; ilk unsur

    mebi :satlan ey

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    39/68

    mebl:para tutar; ake

    mebn :buna dayanan; ....den dolay; ......den tr; bu sebeple; bu yzden; zerinde kurulu

    mecri :su yollar; aknt yerleri; su yataklar; mecralar

    meccan:parasz; bedava

    mecmuu:tm; tamam; hepsi

    mecra :bir iin gidi, olu yolu; akarsu yata; su yolu

    mehul:bilinmeyen; tannmayan

    mezum: anlalan

    medar :dayanak; yardm; elverili

    medar tatbik: uygulanabilir

    medll :delillendirilmi; delil getirilmiey; bir kelimeden veya iaretten anlalan

    mefhumu muhalif:kart kavram

    mefruunbih :devir konusu ey

    mefruunleh :kendisine birey ya da hak devrolunan kimse

    mefruat: Deme; ev eyas.

    Mefsuh: feshedilmi

    mehil :sre; nel

    melhuz:muhtemel; gerekebilecek; umulur; beklenir

    memalik: lkememnu :menedilmi; yasaklanm; yasak

    memur: kamu hizmetlerinin gerektirdii asli ve srekli grevleri yapmak zere atanm olankiilerdir.

    men :yasak etme; brakmama; durdurma; esirgeme; vermeme; nleme

    men etmek:engellemek; yasaklamak

    menafil: yararlar

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    40/68

    men'i muaraza davas:bir mal zerinde;baka bir kimse tarafndan ileri srlen hak veyayaplarn el atmann nlenmesi isteiyle alan dava

    menfi :menfaatler; yararlar; karlar

    menba' :kaynaklar; k yeri

    menfaati amme:kamu yarar

    menfi edim:borlunun bireyi yapmamakeklinde icra edecei edim tr.

    menkul :tanr; tanr mal

    menkuz: bozulan

    mene: kaynak; kk; balang

    mera :bir veya birka ky veya beldeye ayr ayr veya ortak olarak,hayvanlar otlatmalar veotundan yararlanmalar iin tahsis edilen veya teden beri bu amala kullanlagelen arazi

    merbut:bal

    merhun:rehnedilen mal

    mer'i :yrrlkte; geerli

    meriyet:yrrlk

    mersule: Gnderilen

    mesa :izin; ruhsat; cevaz

    mesaha:lme; lmleme

    mesail: meseleler

    meskin:meskenler; oturulacak yerler

    meskn :iinde insan oturan; oturulan; yerleilmi

    mesmu :dinlenen; dinlenebilir; karar iin incelenebilir

    mesned :isnad edilen ey; dayanlan ey; dayanak; rtbe

    mesul :sorumlu

    mefu :uf'a (nalm) hakknn ilikin olduu mal

    mehudat: ahitlik

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    41/68

    merut :art koulmu; artl; arta bal

    meruta tevliyet davas: vakfeden kiinin mtevellii kime art kld yolundakiuyumazlkla ilgili dava

    mevdadd mahsusa: zel hkmler

    mevai :koyun,kei,kz,inek gibi hayvanlar; gevi getiren hayvanlar; hayvan

    mevhm:varsaylan; var olarak kabul edilen; kuruntuya dayanan

    mevkuf :vakfedilen ey

    mevrid :varacak yer

    mevsukiyet: salamlk

    mezkr:zikredilen; sz edilen; anlan

    mezrt:ekilip biilmi tohumlar; ekinler

    mezun :izinli; yetkili; bir okulu (kursu) bitiren kii

    mezuniyet:izin; yetki; bir okulu (kursu) bitirip diploma alma

    mikp :bireyin kp olarak deeri (rnein; metremikp: metrekp)

    milk :kudret; tasarruf; mlk

    minval: ekil

    miras irketi: Mirasn almasndan, bltrlmesine kadar, mirasa dahil olan mal, hak veborlarn oluturduu topluluk.

    misill :benzer; rnek gibi

    muaccel:ivedi; pein; vadesi (eceli) gelmi; denmesi gereken hale gelmi.

    muacceliyet:borcun vadesinin gelmi olmas

    muaddel: deiik

    muaddn-li-l-istigll:kiraya verilmek zere yaplmey; kiralk eya

    muadil :denk; eit

    muafiyet:affedilmi olma; baklk; ykmllk dnda tutulmu

    muhede: antlama; karlkl ant ime

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    42/68

    muahhar :sonraya braklm; tehir edilmi; sonraki

    muallak :havada bota duran; srncemede kalm

    muamelat:muameleler; ilemler

    muaraza :ekime; satama; birbirine kar gelme; bir hak talebi; kavga

    muavin :yardmc

    muayyen:belirli; belli; saptanm

    muayyen m-ad:baka; dnda

    mubayaa :satn alma

    mucibince:gereince; uyarnca

    mucip :gerektiren; gerektirici; icapc; neri sahibi

    mucip sebepler:gerektirici sebepler; gereke

    mugayir :aykr; zt; ters

    muhakeme:yarglama

    muhammen:tahmin edilen

    muharrer :yazl; yazlm

    muhassas:tahsis olunmu; tayin edilmi; zg

    muhatara :riziko; zarara urama tehlikesi; tehlike; zarar ve ziyan

    muhayyerlik:bir szleme ile,belirlenen edimin yerine bir bakasn geirmek yetkisi;seimlik hak

    muhdesat :sonradan yap

    lm

    ; sonradan meydana gelmieyler; yeni eyler

    muhik :hakl; geerli; uygun; gerekli

    muhkem kaziye:kesin hkm

    muhtar:zerk; bamsz; kyde devlet ilerini gren kyn ba

    muhtelif:eitli; deiik; farkl

    mukabil:karlk; kar

    mukabeleihilmisil: karlkllk esas

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    43/68

    mukaddem: nce; nce gelen; daha ncede bulunan

    mukadderat:kader; yazg; llebilen,saylabilen eyler

    mukarrer :kararlatrlm

    mukarrerat:kararlar; kararlatrlan eyler

    mukataa: arazinin belli bir cret karlnda kiraya verilmesi; ba,bahe,arsa durumunagetirilen ekim topra iin verilen vergi

    mukavele:szleme; akit; bat

    mukayyet :kaytl; snrl; kaydolunmu; deftere geirilmi

    mukriz :ikraz eden; bor veren; dn veren

    muktazi:gerekli

    munkati :kesilmi; ara verilmi

    munkazi:bitmek

    munsifane: insafl lde

    muntaf: snme; ortadan kalkma

    muntazr:bekleyen; gzetleyen

    murabaha: kanunun belirlediinden fazla faiz alnmas; tefecilik

    murakabe: denetleme; kontrol; gzetme

    muris: kazandran; veren; miras brakan, lmyle, hakknda miras hukuku hkmlerininuyguland kii; miras brakan.

    murtabit:balant

    l

    musaddak:tasdikli; onayl

    musakkaf :st tavanla rtlm; tavan,dam olan;

    musakkafat:gelir getiren kapal (daml) binalar

    mutad :allm; det olunmu; normal

    mutalebe:talepte bulunma; istemde bulunma

    mutasarrf:tasarruf eden; sancaklarn en byk mlki amiri

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    44/68

    mutavasst:arac; araclk eden; vasta olan

    mutazammn:iine alan, stne alan; kefil olan; demeyi stlenen

    mutazarrr :zarar gren kimse

    muteber :geerli; itibarl; hatr saylr; gvenilir; salam

    muteberiyet:geerlik; geerlilik

    mutlak muvazaa: taraflarn gerekte herhangi bir muamele yapmay dnmedikleri halde,sadece nc ahslar yanltmak amacyla, aralarnda bir muamele yaplm gibigstermeleri

    muttali :renme; haberdar olma; bilgilenme

    muvcehe:yzletirme; yz yze gelme

    muvafakat :uygun grme; onama; raz olma; rzas olma

    muvafk :uygun; yerinde

    muvakkat:geici; sreksiz

    muvzaa :dankl ilem

    muvzene:denge

    muzf : izafe edilmi; bal; balanm; katlm; ynelik

    mbdele:bireyin baka bireyle deitirilmesi; deitirme; dei-toku; deiim

    mbayaa :satn alma

    mbyenet:birbirine zt olan eyler, kaideler, iddialar, hkmler arasndaki grn

    mbyin :z

    t; ayk

    r

    ; ters

    mbeyyin:gsterir

    mcvir :komu olan; yannda bulunan

    mcbir :zorlayc; zorlayan

    mcerred :soyut; genel

    mcmel :ksa ve z olarak anlatlm; aklanmadka ne anlama geldii anlalamayan ibare

    mctemian:topluca; toplu olarak

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    45/68

    mdafi :savunucu; savunan

    mdahalenin men'i: Tanr veya tanmaz bir mala kar yaplan maddi elatma veyasatamann, ayni hakka dayanlarak nlenmesi.

    mddea:davacnn dava ettii ey; dava konusu

    mddeaaleyh:daval; hakknda dava alan kii

    mddeabih :dava konusu

    mddei :davac; iddia eden kii

    mddei aleyh:daval; hakknda dava alan kii

    mddei umumi:savc

    mebbet :sonsuz; sresiz

    meccel :vadeli; vadeye balanm; zaman henz gelmemi

    medd :tediye eden; eda eden; douran

    messes:kurulmu; kurulu; tesis edilmi

    messir :tesir eden; etkili; tesirli

    meyyid :teyid eden; dorulayan; kuvvetlendiren

    meyyide:yaptrm; destek; hukuk kurallarnn uygulanmasn salamak ve zorlamak iinyasalara konulan hkmler; bir kuraln emir ve yasaklarna uyulmad zaman karlalacakolan tepkidir.

    mflis :iflas eden kii; mahkemelerce iflasna karar verilen kimsedir

    mhr: Baz kii ve kurumlarn, yaptklar ilemi veya koruma altna aldklar eyay

    belgelendirmek iin kulland

    klar

    kaz

    l

    damga vb. ara.

    mkellef:ykml; devli; grevli

    mkellefiyet:ykmllk; bir kimseye veya bireye ykletilen ykm; grev

    mktesip :iktisap eden; kazanan; edinen

    mlhaza :dnce; gr

    mlhazt :dnceler

    mlhak evkaf(vakf):vakf yneticileri(mtevelliler) tarafndan ynetilen ve Vakflar Genel

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    46/68

    Mdrl tarafndan denetlenen vakflar

    mlki :lke ile ilgili; lke ynetimine ilikin

    mlkiyet hakk:Kiiye, kanunlarn ngrd snrlar iinde, sahibi olduu maldan ve maln

    hukuki ve doal rnlerinden yararlanma ve o mal zerinde tasarruf etme yetkisi verenegemenlik hakk.

    mltezem: gerekli grlen; kayrlan

    mlzem :bal

    mmselet:benzeme; benzeyi; andrma

    mmasil :rnek; misl; benzeyen; andran

    mmellek-n-leh: kendisine birey temlik olunan kimse

    mmellik :temlik eden; mlk olarak veren kii

    mmessil :temsil eden; temsilci

    mmeyyiz :sezgin; temyiz eden; iyiyi ktden ayrma yeteneine (temyiz gcne) sahipkimse.

    mmtz :stn; ayrcalkl; imtiyazl

    mmteni :ekinen; imtina eden; olamaz;

    mn'akit olmak:bir szlemenin kurulmas; akdin olumas; zerinde anlama yaplmak

    mnzaa :uyumazlk; ekime; anlamazlk

    mnazinfih:niza konusu; uyumazlk konusu olan ey; dava konusu

    mnbais: doan; ileri gelen

    mncer: sonulanan; u veya bu sonuca varanmndemic: iinde bulunan; (iinde)yatan

    mnderecat:ierik; kapsam; iindekiler

    mnferiden: tek tek; ayr ayr; tek bana

    mnfesih: infisah etmi; bozulmu; dalm

    mnhasr: ..ye zg; ..ye ayrlm; ..ye mahsus; snrlanm; ayrlm

    mnkasem: blnm

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    47/68

    mnkati: kesilen; kesilmi; kesik; aralkl

    mnkir: inkar eden

    mnselip: kaybetme, keybeden

    mntakil:intikal eden; geen

    mnteh: nihayet bulan; sona eren; son; en son; bireyi tamamlayan

    mrdif: e anlam; ayn anlam

    mrafaa:murafaa)szl duruma; genellikle Yargtay'da veya dare Mahkemelerinde yaplan durumayaverilen ad

    mraselt:gnderilen eyler; mektuplar; yazmalar

    mrettep: tertip edilmi; dzenlenmi

    mrtebit:balantl; ilikili; ilgili

    mrtefi: kaldrma kaldrlm

    mrtehin:rehin alacakls; ipotek hakkna sahip

    mrur hakk:geit hakk

    mruru zaman:zaman am; bir davann almas veya hkmn yerine getirilmesi iinkanunen belirli zamann gemesi

    msaade: izin; yardm; uygun olma; serbestlik

    msadere:zoralm; bir kimsenin tanr veya tanmaz bir malnn, kendi istei olmakszndevlet tarafndan elinden alnmas

    msamaha:ho grme; gz yumma; tolerans tan

    ma

    msvt :eitlik

    msavi :eit; e dzeyde; ayn seviyede

    mseccel:tescilli; yazlm; kaytl; damgalanm

    mspet edim:borlunun, belli bireyi yapmak ya da vermekeklinde olumlu bir davranbiimi ile yerine getirecei edim tr

    mstacel: ivedi; tez; hemen yaplmas gerekli

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    48/68

    mstacelen:ivedi olarak; acele olarak

    mstaceliyet:ivedilik; acil olma hali

    mstagallt- mevkufe:hayr kurumlarna gerekli geliri salamak zere vakfedilmi mallar

    mstehak :hak eden

    mstehik :istihkak sahibi; hak kazanm; haketmi; layk

    mstelzim:gerektirici; dourucu; sonu dourucu

    msteniden:dayanarak; bireye dayanarak; delil gstererek

    mstesna :ayrk; istisna olan; kural d

    m' :ortaklar arasnda beraberce kullanld halde paylara ayrlmamey; ortak mal

    mbehet:benzeyi; benzeme

    mbih :benzeyi; benzeme

    mrn-ileyh:ad geen; anlan; ilim ve resmi mevkii yksek olan kimse

    mkilt :zorluk; glk

    mtemilt:eklenti

    mter :itira edilmi; satn alnm

    mterek mlkiyet: Birden ok kiinin, kanun veya hukuki ilem nedeniyle, bir mala, fiilenblmedikleri belirli paylar orannda malik olmalar.

    mtlaa :gr; irdeleme; dnce

    mteaddit:birden fazla; eitli

    mteahhidnbih:taaht edilen,yap

    lmas

    istenilen ey

    mteahhit :taahht eden; yklenici; belli bir inaat (eseri) yapmay stlenen

    mteallik :ilikin; bireye dair; ilgili

    mteamel :allagelmi

    mtebaki :geriye kalan; artan

    mtedir :dair olan; ilikin; dein

    mtedavil:elden ele geen; dnen; dolaan; tedavl eden

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    49/68

    mteferri :eklenti; eklenmi; ekli; ilikin; ayn kkten

    mteferrit:teferruat; ayrnt

    mteferrik :dank; eitli; ayr ayr; trl

    mtegayyib:kaybolmu; yitmi

    mtehammil:tahammll; dayankl

    mtehassl :doan; hasl olan; meydana gelen

    mtehavvil :deiken; kararsz

    mtekabiliyet: karlkllk

    mtekabiliyet Esas: Bir devletin, baka bir devletin vatandalarna uygulad hukuki veyafiili bir davran biimine karlk, dier devletin de aynekilde davranmas.

    mtemyil :eilimli; tarafl grnen

    mtemerrid:temerrde den (kimse); yapmas gereken bireyi yapmamakta direnen

    mtemmim cz:tamamlayc para; mahalli rf ve adete gre, bir nesnenin esasl unsuruolan, o nesne yok edilmedike veya paralanmadka yahut nitelii bozulmadka ondanayrlmas mmkn olmayan paralar, o nesnenin tamamlayc parasdr.

    mtenaks: eliik

    mtenasip :uygun; denk

    mterfik :beraber bulunan; kark; birlikte

    mterettib :sralanm; ait olan; .....stne den; gereken; meydana gelen; dolay; meydanagelen

    mtesarllfesat: abuk bozulanmteselsil :zincirleme; dayanmal; ard ardna

    mteselsil Sorumluluk: Birden ok kimsenin, bir borcun veya zararn (tamamnn)denmesinden, zincirleme olarak ve tek bana sorumlu olmas.

    mtevakkf :bal

    mteveff :vefat etmi; miras brakan

    mtevelli :bir vakfn ynetiminin kendisine verildii kii; vakf ynetim kurulu

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    50/68

    mtevellit :doan; ileri gelen

    mttefik-un-aleyh: zerine ittifak edilmi; anlama salanm

    mttehaz :verilen; ittihaz olunan; kabul edilen; yrrlkte bulunan

    mttehit:birleik

    mvekkil: Kendisini vekil ile temsil ettiren kii; vekil eden.

    Mvezzi: datc

    mzaheret:yardm; koruma

    mzayede :artrma; ak artrma

    N

    nafaka ykm: bir kimsenin kanunun ngrd yoksullua dm olan yaknlarnayardm etmekle ykml olmasdr.

    nfa:bayndrlk ileri

    naahani: anszn

    nahiye:bucak; blge; kenar; ksm; evre

    nail olmak:erimek; kavumak

    naiplik:veklet

    nkz :bozma; kaldrma;

    nm- mstear:takma ad; ereti ad nasb atama; tayin etme; dikme; saplama

    nsb :nasbeden; diken; tayin eden; atayan

    n :neet eden; ileri gelen; tr; dolay; sebebiyle

    ntk :bildiren; bildirici; gsterici; syleyen; konuan; idrak eden; dnen nazara almak gznne almak

    navlun: deniz yoluyla yaplan tama karlnda denen cret

    navlun mukavelesi: deniz yoluyla eya tamak zere yaplan szlemedir.

    nazar dikkat: gz nne almak

    nebt:bitki

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    51/68

    nef' :kar ile ilgili; faydac

    nema:byme; gelime; kazan; kr; getiri; faiz

    neseben: soyla ilgili; soy bakmndan

    nesep: ana baba ile ocuklar arasndaki hukuki ba.

    neet etmek:domak; ileri gelmek; kaynaklanmak

    nevi :eit; tr

    nez' :skme; kaldrma; yoketme

    nezaret:denetim; gzetim; bakanlk

    nezetmek: kaldrmak; ayrmak; iliii koparmak

    nsf :yarm; yar; yars

    nid :arma; barma; nlem

    nisap:derece; istenilen had; asl; esas; yeter say; bir kurulun toplanabilmesi veya kararalabilmesi iin gerekli sayda yenin bir araya gelmi olmas

    nispi muvazaa: yaplan asl muamelenin artlarn ya da konusunu farklekilde gstermeleri

    niybet:vekillik;

    niza :ihtilaf; ekime; uyumazlk

    nizm-nme:tzk

    nizasz ve faslasz:uyumazlk konusu olmadan ve hi ara vermeden; ihtilfsz ve arasz

    nokta-i nazar :gr; bak as

    nukud :nakitler; paralarnkl :vazgeme; cayma; kanma

    nmune:rnek

    O

    Olveche: o ekilde

    orta mallar: Yollar, kprler, camiler gibi herkesin kullanabilecei kamu mallar.

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    52/68

    ortak Yerler: Kat mlkiyetine tabi ana gayrimenkuln, kat maliklerince ortaklaa kullanlpyararlanlan yerleri. Otlak

    lme bal tasarruf: Gerek kiilerin, lmnden sonra hukuki etki ve hkmler dourmakzere yapm olduu hukuki ilem.

    lnceye Kadar bakma akdi: Taraflardan birinin, lnceye dek bakma ve kendisini grpgzetme kouluyla, malvarln veya bir ksm mallar brkne geirme (intikal ettirme)

    borcu altna girdii szleme.

    zel haklar:ahslar ile ahslar arasndaki ilikileri dzenleyen hukuk kurallarndan,yanizel hukukundan doan haklardr.

    zel hukuk: Kiiler arasndaki ilikileri dzenleyen hukuk dal.

    P

    pafta: Kadastrosu yaplan yerlerin ada ve parsellerinin, belli llerle izilmi haritalar.

    parsel: mar dzeni bakmndan belli ller gznne alnarak snrlandrlm araziparalarndan her biri.

    payda: Bir btnn belli bir ksmndan (paydan) yararlanan; hissedar.

    pedavra:kknar ve ldin aalarndan elde edilen, at rts olarak kullanlan ince tahta;hartama

    R

    rbta :balant; ba; dzen; tertip

    rci :rcu eden; geri dnen; ilgisi olan

    rahin:rehin veren; rehneden

    rakabe:devri ve devir alnmas olanakl bulunan eyin kendisi; rnein tarla,kle gibi;mala(eye) hakim olabilme kudreti; plak mlkiyet

    rapt :balama; balanma; ilitirme; bala

    rayi :srm deeri; geerli olan

    rayi Deer: Bir iktisadi kymetin, deerleme gnndeki normal alm-satm deeri; piyasadeeri.

    ref etmek:kald

    rmak; rnein itiraz

    n ref'i (kald

    r

    lmas

    )

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    53/68

    refik:arkada

    rehin: Bir borcun yerine getirilmemesi halinde, alacaklarnn teminat olmak zere ve parayaevirtme hakkyla birlikte alacakl lehine verilen tanr veya tanmaz mal gvencesi.

    Reisievvel:birinci reis

    resen :kendiliinden; herhangi bir istee gerek olmadan; otomatikman

    resim: Devlet daire ve kurumlarnda grlen hizmet ve yaplan giderlerin karl olarak,sadece o ile ilgisi bulunan kiilerden alnan bir gelir.

    resmi gazete: Babakanlk tarafndan karlan ve kanunlarn, kanun hkmndekikararnamelerin, tzklerin ve baz ynetmeliklerin yrrle girmesi iin yaymladgazetedir.

    resmi Senet: Resmi bir makam ve grevlinin, usulne gre dzenledii veya onayladbelge.

    reslml :anamal; sermaye

    reit :ergin; rt yan doldurmu; onsekiz yan dolduran veya onsekiz yandoldurmamasna ramen evlenen veya yasal olarak erginliine mahkemece karar verilen kii

    rcu :dnme; geri dnme; cayma; sznden dnme; szn geri alma; bir demede bulunankimsenin, bu bedeli, asl deme yapmas gereken kiiden istemesi;

    rhan: ncelik; stnlk; imtiyaz

    rsum :resimler; devlet dairelerinde ve dier kamu kurulularnda grlen hizmet veharcamalarn karl olarak alnan vergiler

    rz-nme:gndem; yevmiye defteri; takvim

    r'yet :davann baklmakta olmas

    S

    sdr olmak:kmak

    sahih :shhatli; gerek; dzgn; doru; legal; hukuka uygun

    skt :susan; herhangi bir gr bildirmeyen; den; dc; hkmsz

    salhiyet:yetki; bir davaya bakabilme

    salahiyetname: temsilciye verilen yetkiyi nc ahslara ispatlamas iin verilen yazlbelgedir.

    slif-z-zikr:zikri geen; bildirilen

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    54/68

    salih :elverili; uygun

    saniyen :ikinci olarak

    sarahat :aklk; netlik; sarihlik; aydnlk

    sarfiyat :harcamalar; giderler

    sari :bulaan; bulac

    sat vaadi : Bir kimsenin, tanmaz maln bir bakasna satmay (ileride yaplacak satmakdini) taahht ettii szleme.

    sat Vaadi : Bir kimsenin, tanmaz maln bir bakasna satmay (ileride yaplacak satmakdini) taahht ettii szleme.

    savclk: Devlet adna kamu davasn aan makamdr.

    sy :emek; alma

    sebketmek:vki olmak; yaplmak; olmak; ileri gemek

    sehim:pay; hisse

    selb :zorla alma; kaldrma; giderme

    selef: nce gelen kimse

    semen:sat paras; sat szlemesinde, satana mal teslimine karlk olarak denecek para

    semere:bir maldan elde edilen rnler; Tabii Semere:Bireyin kendisinden oluan rn;Medeni Semere:tabii olmayan semere, hukuki ilemlerden doan semere

    senedt:senetler

    sened-i hkan:tapu senedi

    senev :senelik; yllk

    serdetmek:ileri srmek; ne srmek; ortaya kmak; belirtmek

    seyrn-gh:gezme yeri; dolama yeri

    sigorta primi : Sigorta ettirenin sigortacya demekle ykml olduu crettir.

    sin: yaanlan sre

    sirayet :bulama; yaylma; geme

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    55/68

    sirkat :hrszlk; alma; alnma

    siyanet:koruma

    siyasi haklar: Herhangi bir biimde devletin ynetimine ve siyasi kurulularna katlmaya

    ynelik haklardr

    sosyal devlet: fertlerin sosyal durumlaryla ilgilenen, onlara asgari bir hayat dzeyisalamay, sosyal adaleti ve sosyal gvenlii gerekletirmeyi dev bilen devlettir.

    sosyal ilikiler:ahslarn birbirleriyle veya toplumla olan ilikileridir.

    sosyal kurallar: sosyal ilikileri dzenleyen din, ahlak, grg ve hukuk kurallardr.

    sosyal ve ekonomik haklar: Kiinin sosyal ve ekonomik faaliyetleriyle ilgili bulunan hak vehrrriyetlerdir.

    szleme: ki veya daha ok kiinin, aralarnda bir hukuki ba yaratmak, bu ba deitirmekveya ortadan kaldrmak amacyla, karlkl ve birbirine uygun iradelerini beyan ederekyapt hukuki ilem; akit.

    szleme: ki veya daha ok kiinin, aralarnda bir hukuki ba yaratmak, bu ba deitirmekveya ortadan kaldrmak amacyla, karlkl ve birbirine uygun iradelerini beyan ederekyapt hukuki ilem; akit.

    szlemeden Dnme: Taraflardan birinin, mevcut szlemeden caymas; szlemeden rcu.

    Sudur: verilen ; kan

    suiniyet:ktniyet

    sukut :dme; d

    sureti mahsusa: zel olarak; zellikle; belli amala

    sureti mmtaze: ncelikli

    suveri msaddaka:onanm

    rnek

    sbt :sabit olma; gerekleme; ispatlama; ispatlanma; kantlama

    skna :oturma yeri; oturulacak yer; konut

    skna hakk:bir evde veya evin bir blmnde oturma hakk veren kiiye bal bir irtifakhakk; oturma hakk, bir evde veya evin bir blmnde oturma imkan veren bir irtifak hakk.

    slsn :te iki

    srekli edim: borluyu belli bir sre, belli davran ya da davran biimleri ile balbulunmakla ykml klan edim

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    56/68

    sreli icap: bir kimsenin, belli bir sre bal olmak niyeti ile beyan ettii icap.

    sresiz icap: kabul haberinin kendisine ulamas ile ilgili olarak herhangi bir sre tayinetmedii icap

    agil :megul eden; megul olmay gerektiren; igal eden; bir mlkte oturan

    ahdet:tanklk

    ahbender: konsolos

    ahsi edim: borlunun bizzat bedeni ya da fikri gc ya da yetenei ile icra edecei edim tr

    ahsi haklar: Ayni haklarn aksine, herkese kar ileri srlemeyen haklar; kiisel haklar.

    ahsiyet haklar:ahslarn maddi,manevi ve ekonomik btnl zerindeki mutlak haktr.

    ahs har (her): bakas; nc kii

    amil :iine alan; kapsayan; evreleyen

    mil olmak:kapsamak; iine almak

    rih :erhi; erh eden; bir konuyu ayr

    nt

    lar

    yla a

    klayan

    ayi :pay; hisse

    yi hisse:ortak (mterek) mlkiyette, ortaklardan herbirine ait pay

    ayian :ortaklaa

    efi :ufa (nalm) hakk bulunan kii; nalmc

    erait:artlar; koullar

    erh :kiisel haklarn, devir snrlamalarnn ve geici tescilin, tapu siciline yazlmasngsteren terim

    erik :ortak; itiraki

    erh: ahsi haklar, temlik (devir) snrlamalarn ve geici tescilleri tapu ktnde belirtenyazlarn (kaytlarn) genel ad.

    ibh (ibih):benzer; benzeme; benzeyi

    ifah beyan:szl aklama

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    57/68

    ufa :nalm; ncelikli alm

    ufa hakk:nalm hakk; mkellefin, hakkn konusu olan eyi bir nc kiiye satmasdurumunda, hak sahibine tek tarafl bir irade beyan ile satlan eyin mlkiyetininkararlatrlan bedel karlnda ncelikle kendisine devrini isteme yetkisini veren haktr,

    yenilik douran haklardandr.

    uhut:ahitler

    mul :kapsam; iine alma; kapsama

    yu :paydalk; hissedarlk

    T

    taaddd: birden ok

    taahhtname: Kiinin kendi ad ve hesabna, bir gerek kii veya tzel kiiye kar,szlemeli ya da szlemesiz olarak, bir iin yaplmasn veya bireyin teslimini stlendiinigsterir belge.

    taalluk:iliii olma; aslma; ilgi

    taayyn:tayin olunma; belli olma; belirme

    tabiyet: kii veya eyleri devlete balayan siyasi ve hukuki ba; vatandalk. yurttalk;bamszlk

    tacir :ticaretle uraan; bir ticari iletmeyi ksmen dahi olsa kendi adna ileten kimsedir.

    tadt :sayma; saylma; saym

    tadil :deitirme; deiiklik

    tayir:bakalatrma; deitirme; bozma tahakkuk gerekletirme; gerekleme

    tahadds: ortaya kmak

    tahassul:hasl olma; sonu olarak ortaya kma

    tahavvl :deime; dnme

    tahddt :snrlamalar; ksntlar

    tahfif :hafifletme; azaltma

    tahkikat: soruturma

    tahlif: yemin

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    58/68

    tahliye taahhtnamesi: Kiracnn, kiralanan belli bir tarihte boaltacana ilikin yaptyazl irade beyan.

    tahliye: Boaltma; salverme; serbest brakma.

    tahrir: yazm

    tahsin: beenme

    tahsis: Emrine verme; zgleme.

    tahiye: knt yapmak

    takas: Vadesi gelmi, ayn cinsten ve karlkl iki alacan birbirine saylmas.

    taksim: Ortak mlkiyette bulunan bir maln, ortaklar arasnda yaplan bir szlemeyle veya

    dava amak suretiyle bltrlmesi.

    takyit: kstlama

    ta'lk :geciktirme; askda braklma

    tahmil:ykleme

    tahrip :harabetme; ykma; krma; bozma

    tahrir :yazma; yazm

    tahriren:yazl olarak

    taht :alt; aa

    tahtani:binann alt ksm

    tahtani fevkani: altl stl

    tahvil :deitirme; deitirilme; bor senedi

    tahvilat:tahviller

    takaddm: nce gelme; nde gelme

    takarrr etmek: kararlamak; kararlatrmak; istikrar kazanan kararlar

    takrr :nerge; anlatma; anlat; tapuda maln sattn veya ipotek ettiini syleme

    takrir etmek:salamlatrmak

    taksir: iradi olarak ilenen bir icra ya da ihmal eyleminden, fail tarafndan istenmemiolmalarna ramen, kanunun cezalandrd sonularn meydana gelmesi hali

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    59/68

    takyit :snrlama; kaytlama; arta balama; kstlama

    talk: islm hukukunda boanma

    talmtnme:ynetmelik

    tapuyu misil :tarafsz bilirkiinin belirtecei tapu; bedel; deer baha

    tarik :yol; yntem

    trik :terkeden; brakan

    tariki mm: herkesin geebilmesi iin braklan yol; kamunun yararland yol;

    tasarruf: Bireyden yararlanabilme ve o ey zerinde fiili veya hukuki ilem yapabilme

    gc.

    tashih:dzeltme; resmi bir ktn, bir hukuki ilemin dzeltilmesi

    tasnif: dzen

    tasrih etmek: aklamak; belirtmek

    tasvib :doru bulma; uygun grme; onaylama

    tatbika medar imza:uygulamaya elverili imza

    tathir :temizleme

    tavassut:araclk; ara bulma; arac olma

    tavazzuh: aydnlanma

    tavzh :aklama

    tavzif: grevlendirme

    tazammun etmek:ngrmek; sonucu dourmak; iine almak; kapsamak

    tazminat: Maddi veya manevi zarara karlk denen bedel; zarar dencesi;hukuka aykrolarak bakalarna verilen zararlarn detilmesi biiminde meyyidedir.

    teadl :beraberlik; denklik; birbirine denk gelme

    teahhur(teehhr):gecikme; temerrt

    teml :rf ve adet; teden beri olagelen, insanlar arasnda yaplagelen belli bir davran.

    teati: karlkl gnderme

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    60/68

    tebaa :uyruk; bir devletin hkm altnda bulunan kimseler

    tebdr:akla gelme; hatrlanma

    tebrz ettirme:belirtme; ortaya koyma

    tebdil :deime; deitirilme

    tebeddl:deiiklik

    tebell :bir teblii alma; tebli edilen bir yazy imza ile teslim alma

    tebellr :netleme; net olarak ortaya kma; aydnlanma

    tebeyyn etmek: saptanmak ; ortaya kmak; aydnlanmak

    tebligat: Bir hukuki ilemin yetkili makamca, ilgili kiinin bilgisine sunulmak zere, kanunve usule uygun olarak yaz veya ilanla bildirilmesi.

    tecdit :yenileme; tazeleme, aka anlalacakekilde nceki borcun, yeni bir bor kurarakortadan kaldrlmas; yenileme.

    tecezz: blnme; doranma

    tecvz :ceza verme; caiz grme

    tedabir:tedbirler nlemler

    tedarik :salama; temin etme

    tedavl :srm; elden ele gezme; dolama; kullanlma

    tedip hakk: ana babalara tannm ocua t vermek, ihtirada bulunmak

    tebdil : deitirmek

    tebeddl : deiikliklertebeyyn :ortaya kmak

    tediye :deme; bir borcun denmesi

    tedricen:azar azar; yava yava; aamal olarak

    tedvn :hukuku birletirmek amacyla,hukukun bir dal ile ilgili yasa halinde kurallar koyma

    teehhr:gecikme; sonraya kalma

    teemml:dnp tanma; etraflca dnme

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    61/68

    teesss :kurulu; kurulma; yaplma; yaplanma

    tefehhm:anlamak; akl erdirmek

    teferruat :ayrnt; blgesel treye (rfe) veya malikin ak isteine gre, bireyin iletilmesiveya korunmas veya ondan yararlanlmas iin srekli olarak ona tahsis olunan ve kullantao eye bal klnan yada taklan veya onunla birletirilen tanr mallar, asl eyinteferruatdr.

    teferru :satn alann ald mlkn fera ilemini yaptrmas, tapu kaydn kendi zerineevirme

    teffiz :bkz. tefvz

    tefhim:verilmi olan kararn veya hkmn,durumada hazr bulunan taraflara yarg

    tarafndan szle bildirilmesi

    tefriat:deme aralar; bir yeri demek iin kullanlan eya

    tefvz :ihale; sipari etme; havale etme; datm; smarlama; bir tanmaz belli bedelkarlnda nc kiinin zerinde brakma

    tehlf:yargcn iki tarafa da yemin vermesi; birbirine zt olma

    tehir erteleme: ara verme

    tek tarafl irade beyan: Hukuki bir ilikide taraflardan birinin, o iliki bakmndan hkmve sonu dourmaya yetecekekilde iradesini aklamas.

    tekabl etmek:karlamak; karlk olmak

    tekad :emeklilik

    tekyd:birbirine hile yapma

    tekeffl :birine kefil olma; kefalet verme; garanti etme

    tekemml:tamamlanma; olgunlama

    tekevvn etme: yaratlma; meydana gelme

    telfi: zarar karlama; giderme; eksiklii giderme

    telhuk: birbirine katlma; yarma; haklarn yarmas

    telhs: hlasa etme; zetleme; zet

    telif: yazma; uzlatrma

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    62/68

    telif haklar : fikir rn eserler zerinde yaratcsnn sahip bulunduu haktr.

    telvis etmek: kirletmek

    temadi: srp gitme; sregelme; devamedegelme; srme; uzama

    temellk:mlk edinme; kendine mal etme; sahip olma; sahiplenme; devralma

    temerrd:direnme; borcun ifasnda gecikme, bir ykmlln yerine getirilmesinde oluangecikme; direnme

    temett: kr; kazan pay; yarar

    teminat: Belli bir hukuksal durumu (genellikle borcun denmesini) salamak iin verilengaranti.teminat akesi: bir szlemenin kurulmas iin taraflardan birinin dierine vermek

    ykmllnde bulunduu para

    temlik: devirtemlik: Bir maln veya hakkn, bir hukuki ilemle bakasna devredilmesi; mlkiyetin nakli.

    temyiz Kudreti:yiyi ktden ayrma ve makul biimde davranta bulunma yetenei.

    tenkz: eliki

    tenbih: uyarma; uyar

    tenezzl: inme; alalma; dme; kendine aykr gelen bir ii veya durumu kabul etme

    tenkis: indirme; azaltma; eksiltme

    tenmiye: nemalandrma; artrma; iletme

    tensip: uygun grme

    tenvrt: aydnlatma; klandrma

    tenzil: indirtme; azaltmaterkm: birikme; biriktirme

    tercihe ayan: stn tutulan; yelenen; tercih edilen

    tereke (terike): miras brakann miraslarna geen kalt; kalt; miraslara kalan malvarl

    terekkp etmek: olumak

    teressbt :tortulanmalar; dibe kmeler; durulmalar

    terettp etmek: dmek; domak; ait olmak; sras gelmek; gerektirmek

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    63/68

    terhin :rehin olarak verme; emanet brakma

    terkin :silme; izme; resmi ktk veya defterde yazl bulunan bir konunun (erhin) izilmesi

    termim: tamir etme; onarma; dzeltme; iyiletirme

    tersmt: resmetmeler; resmini yapmalar; izmeler

    tertip :sra; dzen; dzenleme

    teshub: sahip kma; koruma

    tescil: Resmi ktk veya defterlere bir konunun (hakkn) yazlmas, kayt dlmesi.

    tesellm :teslim alma

    tesmiye :ad koyma; isimlendirme; belirleme

    tesviye :sonuca balama; zmleme; gereini yapma; seviye; dzdzeltme

    teevv: karklk; kargaalk

    temil :kapsamna alma; yayma

    tevakkuf:bal olma; durma

    tevars :bir kimseden miras kalma; mirasa konma; kaltm yoluyla birinden dierine geme

    tevdi etmek: vermek; brakmak; sunmak

    tevecch :ynelme; yaknlk duyma; sevgi

    tevellt: doum; doma

    tevessl etmek:bavurmak; kalkmak; girimek

    tevfik :uydurma; uygunlat

    rma

    tevfikan: uyarnca; (ona) gre

    tevhid :birletirme

    tevkif: tutuklama

    tevkil: Vekil olarak tayin edilmi kimsenin, vekillik yetkisini bir bakasna devretmesi.

    tevlit etmek: dourmak

    tevliyet :vakfn ilerini ynetmek

  • 7/28/2019 Hukuk Szl-adalet.gov.tr.pdf

    64/68

    tevliyet davas: mtevellilik davas; vakfn ilerine bakma greviyle ilgili dava

    tevs' :genileme

    tevsk :belgelendirme

    tevzi :datma

    tezyd: art; oalma

    tezkere-i smiyye: sadrazamlk makamndan yazlan tezkere

    tezyinat :sslemeler

    toplu i szlemesi: ii sendikalar ile iveren veya iveren sendikalar arasnda yaplan ve i

    artlarn, taraflarn hak ve borlarn dzenleyen yazl bir anlamadr.

    trampa: Bir maln baka bir malla veya bir hakkn baka bir hakla deitirilmesini konu alanszleme.

    tzel Kii: Kendisini oluturan gerek kiilerin zerinde ve onlardan bamsz bir varl vebelirli bir amac bulunan.

    tzk : Bir kanunun uygulamasn gstermek ve