Gazeta Mendimi 29

MendimiMendimiforumi intelektual mysliman www.gazetamendimi.com nr. 2 (29) shkurt 2015

Profeti Muhamed (paqja qoft mbi t) ka thn:

Perla profetike

1. Ata q cilsohen si fqinj m t mir tek Allahu jan ata q jan m t mir pr fqinjt e tyre.

Tirmidhiu

2. Nuk sht besimtar i vrtet ai q vet sht i ngopur, ndrsa fqinji i tij sht i uritur.

Buhariu (n El-edebu el-mufrad)

3. (Engjlli) Xhibril m porositi aq shum pr sjellje t mir me komshiun sa mendova se do ta bj trashgimtar.

Buhariu dhe Muslimi

faqe 10

Shndeti, Turizmi dhe Turqia (8)

faqe 2

faqe 2

Myftinis Elbasan i dhurohen 30 mij metra katror tokSektori i Gruas pran Myftinis Elbasan dhe Qendra e Gruas pr Zhvillim dhe Kultur, mbshtetje pr shkolln speciale Zra Jete

Abuzimi n msimdhnie Sa humbet shoqria nga ky abuzim?

Mariglen Hida i verbri q luan futboll.Ka shnuar 16 gola n 27 ndeshje. Institucionet i kan mbyllur dyert, duke mos i dhn mundsin pr tu punsuar diku.

faqe 3

Gjithka q duhet t dini pr Autizmin

Mes t keqes dhe t kqinjve

faqe 4

Prfaqsues t shoqatave humanitare t Kuvajtit, vizit n Myftinin Elbasan

faqe 7

Un jam Charlie, un jam Gaza dhe un jam Falloudja

faqe 6

Pushteti i padrejtsisfaqe 8

10 Arsyet pse martesa dshton faqe 8-9

Mendimi / Shkurt 2015 / 2

e - m a i l : g a z e t a m e n d i m i @ g m a i l . c o m / m o b i l e : 0 6 9 6 7 8 5 0 9 9

Myftinis Elbasan i dhurohen 30 mij metra katror tok

Myftinia Elbasan bhet pronare e 30 mij metra tok n Xibrak Shals. Toka do t mbillet me ullinj dhe ky sht vakfi i par postkomunist n Elbasan. Dhurimi i toks pr Myftinin Elbasan, u b nga donator vendas. Vakfi sht in-stitucionalizimi me qllim pr tiu dhn vazhdimsi dhurimit, ndihms dhe brjes mir, si shfaqje t mshirs, dhembshuris dhe dashuris ndaj krijesave pr hir t Krijuesit. Institucionalizimi n fjal sht kushtimi i nj pasurie Zotit, domethn heqja dor nga pronsia mbi nj pasuri, duke siguruar q ajo t prdoret prjetsisht pr nj qllim shpirtror. Ky qllim shpirtror sht, duke i trajtuar nevojtart pr-kats me dhembshuri dhe mshir, duke i ndihmuar ata, fitimi i plqimit t Zotit. Vakfi sht forma m e prsosur e shfaqjes s dhembshuris dhe mshirs, q jan shenj treguese e Islamit ndaj do krijese. N Kuran sht urdhruar, q si besimtar t formuar, t japim, t dhurojm nga gjrat m t dashura n mnyr q t arrijm plqimin hyjnor.

TIKA dhe Myftinia Elbasan organizojn trajnimin e imamve elbasanas nga Hafizi Ismail Turan

Imamt e qarkut t Elbasanit jan duke u trajnuar n leximin e Kuranit dhe kndimin e Ezanit. Trajnimi po kryhet prej nj nga Hafizve m t shquar turq z. Ismail Turan. Ky trajnim sht mundsuar nga Agjencia Turke pr Bashkpunim dhe Koordinim TIKA dhe Dijaneti Turk.

Pr t par ecurin e ktij trajnimi, n ambientet ku po zhvillohet ky trajnim, pati nj takim midis kryesis s Myftinis s Elbasanit, e cila sht bashkpuntore n re-alizimin e ktij projekti, Hafizit Ismail Turan dhe koordinatorit t T.I.K.A (Agjencia Turke pr Bashkpunim dhe Koordinim) Prof.Dr. Birol etin.

Zoti etin n fjaln e tij theksoi se ky sht vetm fillimi i projektit dhe bri t ditur se ky projekt do t vazhdoj m gjat dhe n t gjith Shqiprin. Ndrsa Myftiu i Elbasanit z.Agim Duka u shpreh se ndjehet shum i entuziasmuar nga ky bashkpunim shum domethns me TIKA. Programi i Hafizit Ismail Turan do t zgjas deri m 10 mars. Mediat prestigjoze turke, e kan pasqyruar gjersisht kt bashkpunim q shpresohet t vijoj nga t tjer.

N shkolln Zra jete sht orga-nizuar nj takim midis Sektorit t Gruas pran Myftinis Elbasan dhe Qen-drs s Gruas pr Zhvillim dhe Kultur me drejtoren e ktij instituti. Ky takim vjen n kuadr t mbshtetjes q kto gra krkoj-n tiu japin ktyre fmijve, t cilt kan shum nevoj pr dashuri dhe buzqeshje. Takimi i zhvilluar pati n fokus kushtet e ambienteve ku zhvillohet msimdh-nia, nevojat q kta fmij kishin si dhe vshtirsit q hasnin gjat kryerjes s msimit.

Qendra e Gruas pr Zhvillim dhe Kul-tur, sht themeluar n vitin 2010, po at vit ka filluar aktivitetet e saj, duke patur n fokus gruan dhe familjen. Qllimi i saj sht zhvillimi i grave n Shqipri, n t gjitha fushat e jets. N fushn sociale, ar-simore, kulturore dhe n fushn profesio-nale. Shoqata v theksin pr rolin e gruas n shoqri, duke respektuar statusin e saj. Rndsi t veant i kushtohet familjes, si baza dhe themeli i shoqris. Shoqata shtron aktivitetet e veprimtarin e saj n kta sektor: Sektori i gruas, sektori i rinis dhe zhvillimit, sektori i fmijve, si filizat e shoqris s shndosh, sektori i aktiv-iteteve social-kulturore, sektori i jetimve si plag e shoqris, sektori i ndihms soci-ale, sektori i grave n zonat rurale, sektori i marrdhnieve me publikun, sektori i mar-rdhnieve me jasht, sektori i t drejtave dhe shanseve t barabarta. Ndrsa shkolla speciale sht hapur q n vitin shkollor 1983-1984 me vendim t Ministris s Arsimit pr eljen e shkolls speciale n qytetin e Elbasanit. Ajo mori emrin Zra Jete n vitin 1998 me krkes t drejtoris s shkolls dhe stafit pedagogjik dhe me miratimin e kshillit t rrethit. Kan kalu-ar shum vite q ather dhe kjo shkoll vazhdon akoma t funksionoj natyrshm, edhe pse kan ndrruar ambient. Tashm ajo sht vendosur n ambientet e ish-nor-males s Elbasanit. N prbrjen e saj jan afro 80 fmij q marrin trajtim t veant nga msuesit dhe ndihms-msuesit. M-suesit jan me eksperienc, t trajnuar nga specialist t huaj. Klasat funksionojn normalisht, duke nisur q nga klasa e par deri tek klasa e nnt. Fmijt m aftsi t veanta jan fmij q kan smundje t ndryshme, si fmij me Sindromn Down, fmij me autizm, fmij me prapambetje t leht mendore, me prapambetje t rnd mendore etj.

N bashkpunim me njra-tjetrn, kto dy shoqata kaluan disa or n am-bientet e ksaj shkolle. N qendr t viz-its s tyre n ato ambiente, ishin kta fmij, t cilt kan shum nevoj pr

Sektori i Gruas pran Myftinis Elbasan dhe Qendra e Gruas pr Zhvillim dhe Kultur,

mbshtetje pr shkolln speciale Zra Jete

mbshtetjen e shoqris dhe komunitetit. Kto gra, prve prezencs s tyre, shprn-dan edhe shum dhurata. Ato morn pjes gjat msimdhnies s tyre dhe vun re vshtirsit, pengesat dhe problematikat q kta fmij por edhe msuesit hasnin gjat msimdhnies. Por kto problemati-ka i vuri edhe m n pah drejtoresha e ksaj shkolle Znj. Bioku, e cila nnvizoi mbi t gjitha se ajo pr far kan m tepr nevoj kta fmij, jan ambiente m t mdha, t cilat mund tu lejoj atyre t jen m t qet dhe m t lirt n nj ambient me m shum hapsir. Nj ndr krkesat q shtroi znj. Bioku ishte ndrtimi i nj pal-estre, e cila do tiu lejonte ktyre fmijve t lviznin lirshm dhe t zhvillonin aktiv-itete t ndryshme sportive. Gjithashtu nj ambient m t madh dhe me gjelbrim, ku fmijt t ken mundsi q t dalin jasht n natyr dhe t zhvillojn lndn art-terapi dhe lnd t tjera. Duke qen se ata ndodhen n nj ambient historik, si sht ish-shkolla Normale, e para shkoll nor-male e hapur n gjuhn shqipe, drejtoresha shpjegoi se hapsirat pr t ndrhyr jan pothuajse zero. Ministria e Kulturs nuk u lejon atyre q t ndryshojn ambientin dhe as t ndrtojn hapsira t tjera, t cilat do t ishin shum t dobishme pr kta fmij, pasi godina dhe oborri i saj mbar-tin vlera t mdha historike. Prandaj edhe znj.Bicoku shprehu dshirn e ndrrimit t ktyre ambienteve, pasi nj ambient m i madh do t ishte m i prshtatshm pr ta.

Gjithashtu n krkesat e saj ishte edhe krijimi i nj ambienti pr fizoterapi, pasi sht shum e domosdoshme pr kta fmij q t paktn dy-tre her n jav t bjn fizioterapi. Por dshira e saj m e madhe ishte edhe afrimi i sa m shum vullnetarve, individ nga shoqria, t cilt mund t kalojn nj or t dits s tyre pra-n ksaj shkolle, sepse prvese do t mer-rnin knaqsi pr veten e tyre, do t dhu-ronin edhe shum dashuri, buzqeshje dhe lumturi te kta fmij. Shoqria duhet t jet m e ndjeshme ndaj tyre dhe t msoj se ka fmij me aftsi t veanta, t cilt kan shum nevoj pr ta, ata edhe pse me aftsi speciale, e ndiejn prkujdesjen ton dhe e shfaqin at n mnyra t ndryshme. Ne si shoqri duhet t jemi m t ku-jdesshm ndaj ksaj shtrese, pasi ata kan jashtzakonisht shum nevoj pr ne, q t mos ndihen t prjashtuar nga shoqria por t jen pjes integruese e saj. N kt mnyr ne nuk ndihmojm vetm fmijt, por edhe familjen e tyre, duke ia lehtsuar sado pak kt dhimbje.

Prgatiti Jonilda Zaimaj


Nse nuk do t kishte humbur shi-kimin, ai sot do t ishte ndoshta futbollist i kombtares son t futbollit. Por as kjo nuk e ka penguar t ndjek pasionin e tij pr t luajtur n fushn e blert. Ai sht sulmuesi kryesor i ekipit t t verbrve n Elbasan, dhe ka shnuar n 27 ndeshje 16 gola, shifra kto q tregojn pasionin e tij pr futbollin.

Kjo sht historia e Mariglen Hids, 31 vjearit nga fshati Hajdaran n El-basan, q n moshn 1 vje ka humbur shikimin, duke u verbuar plotsisht. Por kjo nuk e ka penguar at t jet nj djal me pasione dhe dshira t mdha pr jetn. Futbolli sht sporti q Mariglenin e bn t lumtur, pasi ai prej 7 vjetsh ka arritur t ndjek kt pasion me ekipin e t verbrve n Elbasan, me t cilin sht shpallur edhe 3 her kampion kombtar. Dshira e tij m e madhe sht krijimi i ekipit kombtar t t verbrve, ka do ti jepte mundsin atij q t luante pr fanelln Kuq e Zi. Gjithashtu ai sht dhe nj intelektual i zoti, pasi ka prfunduar nj fakultet n degn e Puns Sociale, ndjek nj fakultet t dyt n degn e Edu-kats Qytetare, por fatkeqsisht edhe pse ka dal shum mir n shkoll, thot se institucionet shtetrore i kan mbyllur dyert pr pun. Marigleni u bn apel k-tyre institucioneve q ti japin nj shans dhe ti krijojn nj mundsi punsimi, pasi atij i nevojitet nj vend pune fardo, sepse ai sht prindi i nj vajze t vogl 5 vjeare dhe bashkshort i nj gruaje, q pr fat t keq edhe ajo sht e papun.

Mariglen, si ka lindur dshira pr tu marr me sport?

Futbollin e kam pasur dshir q i vogl, por problemet q kam pasur, nor-mal q nuk m lejuan. Vazhdimisht kam luajtur n lagje me shoqrin time, duke dgjuar do ndeshje n radio, kampio-natin shqiptar dhe kampionatet e huaja. Kshtu ka ardhur dshira pr futbollin. Jam br tifoz fillimisht me Milanin, nor-malisht me Elbasanin dhe duke luajtur vet. Ka qen nj nga dshirat e mdhaja t miat q nse gjrat do t ishin ndryshe, t isha nj nga futbollistt e ktij ekipi. E kam pasur shum dshir dhe ndrr t madhe, por problemet q kisha, m penguan. Por gjithsesi kt e kam ar-ritur, duke marr pjes n shoqatn e t verbrve, q bn nj minikampionat n kaleto nga e gjith Shqipria. Prfaqsoj qytetin e Elbasanit atje.

sht e vshtir t luash futboll ndrkoh q ke nj problem si sht shikimi?

Normalisht q sht shum e vshtir, por tani, prderisa ne msohemi, nuk sht puna se ne bjm ndonj futboll elitar apo Normalisht q nivelet jan futboll amator, si mund t quhet. sht thjesht dshira pr t mos ndenjur mbyl-lur, pr t mos thn q kt se bj dhe at se bj. Njeriu duhet t msohet me far i vjen n jet dhe duhet t jap gjithka. Njeriu po t doj, gjithka arrin n jet. Normalisht nuk mund t dalsh futbollist i niveleve t larta, t jesh profesionist, por

Mariglen Hida i verbri q luan futboll.Ka shnuar 16 gola n 27 ndeshje. Institucionet i kan mbyllur dyert,

duke mos i dhn mundsin pr tu punsuar diku.

pr sa koh ke shoqatn, ke top me zile i cili ka zara Brend.

Topi kur ecn bn zhurm sepse lvizin zarat. Ideja e fushs sht krijuar pr ata q lozin futboll apo q e kan sensin e orientimit. Midis ne t verbrve, mendoj se sht e leht, bhet.

Shoqata e t verbrve ka nj ekip t mirfillt futbolli q merr pjes edhe n kampionate?

Po, kemi marr pjes, ka 7 vjet q bhet ky kampionat, kemi arritur t fito-jm tre kupa. Un prej 7 vjetsh marr pjes tek ekipi i Elbasanit.

far pozicioni luani ju?Sulmues.Keni shnuar shpesh?Normalisht i bie sikur t lavdrohem,

por tek Elbasani jam sulmuesi kryesor, ka dhe djem t tjer q luajn aty, n mbro-jtje, n gjithka, por ngaq jam sulmues, i bie q pjesn kryesore t golave duhet ta marr un prsipr.

Kush sht kompeticioni m i rndsishm apo ndeshja m e bukur q ke luajtur deri m sot?

Kompeticione, vetm kampionatet q bjm n Durrs. Dhe ky bhet nj her n vit, zgjat rreth 2 dit, fillimisht kan qen 6 ekipe, tani jan br 8.

Ndeshja m e bukur?! Nuk mund ti ndash dot, sepse do ndeshje t jep knaqsi, e sidomos finalet, ka pasur ndeshje q kur me t vrtet jam ndjer keq. Psh: Pr nj finale t humbur, q skemi pr ta harruar kurr, apo ndeshja q mua m ka plqyer m shum, ishte ndeshja miqsore q kemi luajtur n Lezh, jo se arrita t shnoj un, por mnyra e golit ishte domethns. Ishte sikur po godiste nj njeri normal. Nj top i ardhur nga korrnia, kam br nj hedhje n ajr dhe kam goditur topin pa prekur topi n tok. Ka qlluar rastsia, jo se ishte gol i bu-kur pr nga mnyra se si hyri gol, por nga mnyra se si e godita, pr mua ishte goli m i bukur dhe kaloi prmes kmbve t portierit. Ishte instiktive.

A ka mbshtetje ekipi juaj?Fillimisht ka qen Federata e Fut-

bollit, n bashkpunim me Shoqatn e t Verbrve t Shqipris, pastaj erdhn

duke rn gjrat dhe tani e organizon vetm Shoqata e t Verbrve dhe fak-tikisht mendoj se duhet t ket pak m shum mbshtetje. Nuk po them se ka t ardhura, por sht nj mnyr pr ti ardhur n ndihm ktyre njerzve, pr t treguar vlerat e veta, q edhe ne mund t bjm dika. Mendoj se duhet t ket m shum mbshtetje, qoft nga institucio-net, qoft nga biznesment. Nuk mendoj se sht ndonj sport q do mbshtetje t madhe, do t thoja, vetm pr t shkuar diku.

E bni n mnyr vullnetare?Po, e bej vullnetarisht, thjesht pr tu

argtuar, pr tu knaqur, pr t krijuar at boshllk q ne kemi pr sportin.

Ty kush t motivon?sht ajo dshira q t thash pak m

par, q i vogl kam luajtur n lagje, dhe tani luaj. Kam shum shoqri me t cilt nuk jam distancuar dhe nuk m kan larguar, m kan mbajtur afr. Gjith-mon kam luajtur n lagje, kam luajtur dhe portier. Q ather kam nj dashuri shum t madhe pr futbollin. Kur i kam hyr ksaj gjje, kam menduar se sa nj njeri mund t bj. Njeriu duhet t mso-het me far i sjell jeta. T ohet dhe t krkoj pr t arritur gjrat q do.

Ju ndrkoh merreni dhe me ko-mente sportive npr emisione t ndry-shme n Elbasan. Si arrini t ndiqni ndeshjet pr tu br nj komentator sportiv?

Un jam tifoz i Elbasanit, e kam ndjekur prej shum kohsh. E kam ndjekur qoft brenda, qoft jasht, n Shkodr, Kor, pothuajse n do ndeshje. Duke i ndjekur npr radio, n television, emisionet sportive, duke lexuar gazetat sportive, sht dika q kam informacion, kam shum shoqri, madje kam shok q luajn futboll. Duke marr prshtypjet e atyre apo duke dgjuar, mendoj q t jap dhe un opinionin tim pr momentet q ndodhen ekipet. Ndjek shum ndeshje.

Me far merret Marigleni n kohn e lir?

Un fatkeqsisht nuk jam n pun. Kam mbaruar degn pun sociale, tani jam n part time pr Edukat Qytetare.

Jam pa pun, kohn e lir e kaloj pran familjes.

Jeni i martuar?Po jam i martuar, kam dhe nj vajz

5 vje.Nuk keni pasur asnj mundsi pu-

nsimi deri tani nga institucionet?Deri tani, paka prpjekjeve q kam

br, ka qen shum e vshtir. Ndoshta ktu do ti bj apel do njeriu apo personi q edhe pse ne jemi persona me aftsi t kufizuara, mendoj se duhet t na jepet nj shans, dhe nse e bjm apo jo, le ta marrin vendimin mbrapa. Kur arrin q ti prkushtohesh futbollit, q ka vshtirsit e veta, normalisht q edhe nj pun do t arrija ta bja, ndoshta nj shans m ka munguar edhe

Asnj institucion nuk ta ka dhn kt shans?

Fatkeqsisht jofar mendoni se do t bni?Shiko! Q t punoj vetm n zanatin

tim, kjo do t ishte ideale, por un, duke pasur nj familje dhe nj fmij pr t rri-tur, mendoj q do t bja fardo pune q t ishte, vetm t siguroja t ardhura pr familjen.

Keni nj apel t fundit drejtuar in-stitucioneve shtetrore?

Apeli im do t ishte pr shtjen e pu-nsimit, thjesht krkoj q t punsohem, nuk e dua pr mshir as pr dika tjetr, thjesht t ma japin nj shans apo mundsi dhe un i garantoj q do ta bj.

Familja e MariglenitBabai i Mariglenit tregon pr gazetn,

se sht krenar pr t birin. Ai ka qen njeriu q e ka ndjekur do dit t jets Mariglenin, duke i qndruar pran. Qani Hida, sot pensionist, i drobitur nga hallet e jets, tregon me emocion se Marigleni sht nj djal q ka ndrra t mdha. Q i vogl ai i ka mundsuar atij t ndiqte shkolln 8 vjeare n Tiran, m pas gjimnazin n Elbasan, derisa Marigleni arriti t ndiqte dhe Universitetin ku u diplomua pr degn e Puns Sociale. Qani Hida thot se pengu i vetm sht q deri tani nuk ka mundur t gjej nj pun pr t birin. Ndrsa nga ana tjetr, ai u bn apel prindrve t cilt kan fmi-j me aftsi t kufizuara, t jen krenar me fmijt e tyre dhe t qndrojn pran tyre, duke i ndihmuar ata t ndjekin pa-sionet e tyre. Jeta e Qaniut do t ndry-shonte rrnjsisht, kur n moshn 1 vje, Marigleni do t smurej me temperatur t lart, e cila do ti shkaktonte edhe ver-brin e prjetshme t birit. N at koh, Shqipria ishte ende nn regjimin komu-nist, ka e bnte t pamundur q Qaniu ta nxirrte t birin jasht shtetit pr kurim t specializuar, i cili do ti shptonte shi-kimin. Por edhe pse me kt peng, Qa-niu ndihet krenar kur shikon t birin, q jo vetm luan futboll dhe shnon gola t bukur, por edhe se Marigleni ka arritur t ndjek dy fakultete dhe ajo q sht m e rndsishmja, ai sht nj baba dhe bashkshort i mir.

Intervistoi: Julian Hoxhaj


Duke qen e vetdijshme pr prob-lemet dhe vshtirsit me t cilat prbal-lemi, vazhdoj t besoj fort se misioni yn fisnik, nuk prmbushet dot vetiu prej shenjtris s profesionit. Ai realizohet, duke u bazuar do dit n vlerat e dre-jtsis, paansis, mosdiskriminimit, tra-jtimit t barabart, dinjitetit, respektit etj. Ky duhet t jet mjedisi n t cilin ju, t dashur msues, merrni prgjegjsin tiu prkushtoheni nxnsve dhe profesionit tuaj, duke u br modeli i standardeve m t larta t etiks dhe sjelljes.

Ministrja Nikolla ka theksuar se ndi-hemi t gjith bashkprgjegjs pr cilsin e arsimit.Un e kam kuptuar q n pu-nn tuaj, shpeshher jeni ndier vetm, pa mbshtetjen e duhur dhe jo n qendr t vmendjes s politikave arsimore, ndaj dhe jam e vendosur q nprmjet nj partne-riteti t ri, t qndrueshm, mes msuesve - prindrve nxnsve shtetit, t ndje-hemi t gjith bashkprgjegjs pr cilsin e arsimit n shkollat e gjenerats s re t shqiptarve.

Kto jan fjalt e ministres n nj letr t hapur, drejtuar t gjith msuesve pa prjashtim, duke u krkuar bashkpunim.

Por le ta zgjerojm m tepr lenten e t parit n nj kndvshtrim ndryshe. N pjesn m t madhe t shkollave, qofshin ato fillore apo shkolla t mesme, vm re dukshm nj mani t nxnsve apo stu-dentve q i drejtohen kurseve private.

Abuzimi n msimdhnie Sa humbet shoqria nga ky abuzim?

far po ndodh? sht nj domosdosh-mri zgjerimi i njohurive, nj not m e mir n msime apo mos vall shkolla ka lnd kaq t vshtira, sa studentt duhet ti drejtohen kurseve private me hir apo me pahir? Eh, kjo sht nj shtje tjetr, por si fillim le t mbetemi ktu.

Me nj diktofon t thjesht dhe me nj kamera n mes t qytetit, i kemi drejtuar njerzve nj pyetje shum t thjesht. A i drgoni fmijt tuaj n kurse private dhe pse? Rreth 80% e njerzve jan prgjigjur po, sepse fmijt marrin m tepr infor-macion rreth lnds, nga ajo ka bjn n shkoll. Pa dashur lind pyetja: ather msuesit nuk shpjegojn sa duhet? N kto aste nuk merr nj prgjigje, por pas kamerave po. Qytetart thon se fmijt detyrohen t shkojn npr kurse, sepse kshtu duan msuesit. Ather pa dashur t cnojm asknd, far t kuptojm me kt lloj modeli, mos ndoshta rrogat e msuesve jan posht normales dhe dety-rohen t hapin kurse n kundrshtim t drejtprdrejt me ligjin? E ndrkoh ato t cilat jan t certifikuara nga ministria e arsimit nuk kan student t punojn. A sht e lejueshme q msuesja e lnds, t bj kurse private? Jan t pafundme pyet-jet lidhur me kt shtje, por duke lun-druar n faqe t ndryshme t internetit, gjejm edhe prgjigje, ndryshe nga ajo q mund t marrim nga institucionet. M-suesit e arsimit duhet t mendohen mir

para se t zhvillojn kurse private me nx-nsit e shkolls s tyre. Ministria e arsimit ka paralajmruar ndshkime, deri n largi-min e msuesit nga puna, n rast se do t krkoj nga nxnsit q t ndjekin kurset private. Duke iu referuar praktikave kor-ruptive, t denoncuara n mas gjat viteve t fundit, sa i takon lulzimit t kurseve private n shkolla, zyrtart e Ministris s Arsimit theksojn se t gjith msuesit q aktualisht punojn n sistemin arsimor, do t penalizohen nse do t zhvillojn kurse private. Ndshkimi do t jet m i ashpr pr ata msues q detyrojn nxnsit e tyre t marrin pjes n kurset private. Nj tjetr nism q po merr dikasteri i arsimit, sht edhe shndrrimi i shkollave n ambiente komunitare, ku msuesit do t vihen n dispozicion t nxnsve edhe jasht orarit zyrtar. Ndrkoh q edhe prindrit mund t drejtohen n shkolla pr problemet, sugjerimet apo shqetsimet q kan n lid-hje me procesin msimor dhe mangsit q mund t shfaqin fmijt e tyre. Nj bashkpunim i till do t nxis m shum cilsin n arsim. Por si gjithmon, kur ka

nj trheqje vmendjeje, sigurisht ka dhe nj rrug t mesme. Kur kurset pas shkol-lore me msuesen e lndes qenkan kaq te rndesishme dhe kaq frytdhnse, edhe pse ditt e fundit nga nj provim i br nga Agjencia Kombtare e Provimeve, sht konstatuar se nxnsit kan rezultuar t dobt, madje deri n limitet e analfabet-izimit, ather prse nuk legalizohen kto kurse?

Prindrit nuk duhet t ndihen nn pre-sion psikologjik, nse do ta ojn fmijn e tyre n kurs pr t marr not t mir, por duhet t jen m krkues pr ato t drejta q ata gzojn, do fmij duhet ta marr t plot informacionin nga bankat e shkol-ls dhe jo n mnyr private, duke paguar para. Parat do t investohen gjat gjith jets n shkollimin e fmijs suaj, n form-imin e tij, por jo t jen t detyruar me kurse private. Dija sht sociale dhe nse e privatizon e humb sensin e t qenurit dije. Gjithsecili nga ne ka t drejt t shkollo-het, shkolla nuk duhet kthyer n tabu.

Prgatiti: Ariola Tashi

Populli yn ka nj shprehje t bu-kur, kur t vjen e keqja hapi dern. Dhe kjo ndodhi koht e fundit n nj pjes t mir t jugut t vendit ton. N vetm pak or njerzit pan nn uj gjith pasurin e tyre. T tronditur nga ajo q ndodhi, andej nga nuk e prisnin, ngelen n mshir t fatit. Qindra familje u evakuuan, u larguan nga shtpit e tyre me shpresn se dmtimi nuk do t ishte shum i madh, por edhe sot e ksaj dite akoma po bhen verifikimet dhe bilancet e dmeve. Ne si popull ndoshta mund t quhemi edhe filantrop, se gjithmon q sht krkuar ndihm, ne n njfar mnyre u jemi prgjigjur, por prball

Mes t keqes dhe t kqinjvenj fatkeqsie t till jemi t dorzuar. Ather u knaqm q nuk kishim vik-tima, sot llogarisim at far ndodhi. Nga shtpit tona rrim e komentojm nga njra an, duke na u dhimbsur dhe nga ana tjetr duke i br fajtor. Fajtor t ndrtimeve pa kriter t bra prgjat viteve rreth shtratit t lumenjve, si Vjosa. Pa e menduar se nj dit, vet lumi do t hakmerrej. Por ajo q ndodhi ndodhi dhe ne duhet t prballemi me realite-tin, dhe realiteti sht i hidhur. Mijra hektar nn uj, t mbjella t ikura dm, bujqsia u prball me shkatrrimin m t madh, por edhe blegtoria nuk mbeti pas: 1700 krer bagti e imt rezultuan

t mbytura dhe mijra krer shpend po ashtu. Banort e atjeshm kan par tmerr me sy, madje disa prej tyre ishin gati t sakrifikoheshin bashk me gjn e tyre t gjall, vetm e vetm t mos ishin dshmitar t fundit t tyre.

Edhe pse qeveria premtoi q n ditt e para se t gjitha dmet do t kompenso-heshin dhe se asnj familje nuk do t mbetej pa marr at q humbn, t pakt ishin ata q e besonin vrtet. Pothuajse t gjith besonin se do t ishte nj Shkodr e dyt, ku edhe pse kan kaluar pothu-ajse 5 vite q ather, banort betohen se nuk kan par asnj dmshprblim me sy. Ata vazhdojn akoma t jetojn n tmerrin e prmbysjes s shtpive t tyre t prmbytura e t riprmbytura vetm disa vite m par. Por kjo nuk do t ishte shembulli i Shkodrs, madje as nuk do i afrohej.

T part q reaguan, pr t mos par nj prsritje t asaj q kishte ndodhur, ishte vet populli, duke u gjendur gjith-mon i gatshm q n raste t tilla t gjendet sa m afr. Familjet e rrezikuara u strehuan me t shpejt npr familjet e tjera, q nuk ishin t rrezikuara nga prmbytjet, edhe pse qeveria vuri n dis-pozicion shtretr npr konvikte, shkolla dhe spitale, asnj prej tyre nuk u prdor

nga kta banor. M pas erdhi ndihma nga bizneset, shoqatat e shumta dhe qeveria shqiptare. Nuk mund t lm pa prmendur edhe ndrkombtart q kan dhn nj ndihm shum t madhe.

Deri ktu jemi n rregull. N pamje t par do gj duket ok, sikur t gjitha problemet zhduken vetm me fjal t bu-kura, pa e kuptuar se problemi i vrtet qndron pikrisht ktu. Tek shprndarja e ndihmave n ushqime, veshje, bagti e ushqime pr bagtit. Nuk dua ti qndroj asaj fjale ca t nns dhe ca t njerks, sepse pikrisht ktu fillon do gj. Mes atyre q kan realisht nevoj dhe atyre q hiqen sikur kan nevoj. Njerz t ngritur, me pushtet (q mesa duket edhe ai nuk u mjafton) prleshen kush m shum e kush m pak, se cili do t marr i pari. Dhe pr far zihen?! Pr nj kafshat buk dhe nj shishe uj. Zihen e shtyhen kush do t marr i pari, ulrasin n mes t sheshit, duke i treguar njeri-tjetrit se kush sht m i zoti dhe m pas largohen t vetknaqur se kan arritur t marrin dy shishe uj dhe pak buk apo qoft edhe nj batanije m tepr. Po ai q ka vrtet nevoj?! Rri dhe shikon nga larg, me durim duke pritur se dika pr t do mbes. Nuk ka fuqi t shtyj, nuk ka z t brtas e t ulras, do gj ka


Autizmi sht nj rregullim kom-pleks i zhvillimit, q shfaqet krye-sisht gjat tri viteve t para t jets dhe ndikon n aftsin e fmijs pr t ko-munikuar dhe ndrvepruar me t tjert. Autizmi prkufizohet nga nj set i caktuar sjelljesh dhe sht nj spektr i gjer r-regullimesh, q ndikon tek fmijt n mnyra t ndryshme dhe n shkall t ndryshme. Nuk njihet ndonj shkak i prcaktuar, i vetm pr autizmin, por rritja e prgjegjshmris, si edhe sensibilizimi mund ti ndihmojn familjet sot.

Dallojm tre lloje rregullimesh t spe-ktrit t Autizmit.

1. rregullime t Autizmit personat me rregullime t Autizmit kan mung-esa t mdha n zhvillimin e gjuhs, sjel-lje dhe interesa jo normale, vshtirsi n marrdhniet sociale si dhe rregullime t intelektit.

2. Sindroma Asberger kta individ kan karakteristika t njjta me rregulli-met e Autizmit por nuk kan probleme me t folurin dhe intelektin.

3. rregullime pervasive t zhvillimit individ q kan disa element t rregulli-meve t Autizmit dhe Asberger, por jo t gjitha karakteristikat. N kt grup simp-tomat jan m shum n aspektin shoqror dhe t komunikimit. Sipas statistikave 1 n 88 fmij kan rregullime t spektrit t Autizmit. Gjithashtu, 13% e fmijve kan rregullime t proceseve konjiktive.

Cilat jan mundsit q fmija t ket nj rregullim? Ather far duhet t br?

Hapi i par dhe jetsor i do individi q bhet prind sht t msoj dhe t edukoj veten pr etapat kryesore n zhvillimin e fmijs q nga dita q lind, veanrisht n vitet e para t jets, deri n adoleshenc.

Gjithka q duhet t dini pr Autizmin

Konstatimi i shpejt i do rregullimi, shpejton ndrhyrjen profesionale dhe mundsin q fmija t jetoj nj jet mse normale. rregullimet e Spektrit t Au-tizmit jan nj grup rregullimesh n zh-villim, q shkaktojn vshtirsi t shumta n procesin e t folurit, sjelljes dhe at so-ciale. Individt me rregullimet e spektrit t Autizmit, prpunojn informacionin n tru, jo n t njjtn mnyr si individt e tjer. Individt me rregullime n spektrin e Autizmit kan element t prbashkt, si p.sh. nuk arrijn t komunikojn, veo-hen nga fmijt e tjer. Por do individ ka simptoma t ndryshme, mosha kur fillon dhe sa i theksuar sht rregullimi, ndry-shon n individ t ndryshm. Autizmi sht i trajtueshm nse identifikohet shpejt dhe trajtohet nga ekspert t fush-s, duke prdorur metodat e duhura dhe prkatse. Mendimi q Autizmi kalon me kalimin e moshn, sht plotsisht i gabuar. Prindrit, mjekt pediatr dhe edukatoret e erdheve ose kopshteve, jan personat m t rndsishm n konstati-min e hershm t do problemi.

Shenjat q do prind duhet ti dij: - Munges ose vones t gjuhs s folur - Nuk i prgjigjen emrit deri n moshn 1 vje. - Prdorim i prsritur i gjuhs - Pr-dorim i prsritur i veprimeve (prplasje duarsh, rrotullim objektesh, etj.) - Pak ose aspak shikim drejt e n sy - Mung-es interesi pr marrdhniet me bashk-moshatart - Nuk di t luaj me lodrat - Mrzitet nga ndryshime t vogla q mund t ndodhin - Reagojn ndaj zhurmave, errave, pamjes ose kontaktit me dika - Fiksim i vazhduar n pjes t veanta t objekteve apo sendeve.

Sjelljet karakteristike t rregullimeve t spektrit t autizmit mund t jen t dukshme n foshnjri (18 24 muaj), por ato zakonisht bhen m t dukshme gjat moshs 24 muajshe deri n 6 vje. Studi-met shkencore tregojn se, nse autizmi identifikohet shum shpejt dhe individi fillon menjher t prfitoj nga metoda t specializuara t trajtimit dhe edukimit, jeta e individve me autizm ndryshon pr m mir. N asnj mnyr nuk duhet pritur deri sa t merret nj prcaktim pr-fundimtar e zyrtar i diagnozs. Por, meqe-nse simptomat e rregullimit ndryshojn shum, fmijs q mund t ket simptoma t tilla apo sjellje t tilla duhet patjetr ti bj vlersime t mtejshme nj ekip ekspertsh.

Diagnostikimi i AutizmitPes shenjat kryesore t sjelljes q sin-

jalizojn vlersime dhe testime t mte-jshme n zhvillim jan t nevojshme pr tiu br fmijs:

1. Fmija rreth moshs 12 muajshe as nuk belbzon as nuk guget.

2. Fmija rreth moshs 12 muajshe nuk prdor gjeste (nuk tregon me gisht, nuk i mban objektet/lodrat n dor, etj.)

3. Fmija rreth moshs 16 muajshe nuk thot fjal t veanta, pa lidhje me njra tjetrn.

4. Fmija rreth moshs 24 muajshe nuk thot shprehje me dy fjal.

5. Fmija e do moshe ka humbje (re-gres) t gjuhs dhe aftsive sociale.

Nse fmija mund t ket ndonj nga kto karakteristika nuk do t thot se ka Autizm. Por meqense simptomat e r-regullimit t Autizmit dhe t rregulli-meve t tjera jan t shumta dhe ndry-shojn shum nga nj fmij tek tjetri, fmija q mund t ket simptoma apo sjellje t tilla duhet patjetr ti bhen vlersime t mtejshme nga nj ekip multidisiplinar. Ky ekip mund t prf-shij: psikolog, neuropediatr, terapiste, logopedist madje dhe psikomotoricien. Kur prindrit shqetsohen q fmija i tyre nuk po ndjek etapat e duhura t zhvillimit normal, ather ato duhen ti drejtohen ekspertve dhe specialistve, duke prf-shir ktu mjek, terapist dhe msues t edukimit special pr t br diagnostiki-min e duhur. sht shum i rndsishm t dallohet saktsisht Autizmi nga rregul-limet e tjera, pasi nj diagnostikim i sakt dhe nj identifikim i hershm, krijon ba-zn kryesore pr t ndrtuar nj program trajtimi. Gjithashtu ka rregullime ose s-mundje t tjera q kan simptoma t njj-ta me Autizmin, prandaj fmija duhet t testohet me nj shumllojshmri testesh. Vetm nj vzhgim i shkurtr n nj amb-jent t veant, nuk mund t jap nj tablo t plot t aftsive dhe mnyrs s sjelljeve t nj individi. T dhnat, komentet e prindrve, msuesve, personat e tjer q kujdesen pr fmijt si dhe historia e zhvil-limit t fmijs, jan komponentt m t rndsishm pr t br nj diagnostikim t sakt. Ka shum ndryshime e dallime n mes t diagnostikimit mjeksor dhe nj prcaktimi edukativ apo vlersimi shkollor pr nj paaftsi t caktuar. Diagnostikimi mjeksor bhet nga nj mjek dhe bazohet n vlersimet e simptomave dhe testeve diagnostikuese. Nj prcaktim edukativ ose arsimor, ndryshe nga diagnostikimi mjeksor, bhet nga nj ekip vlersimi multidisiplinar q prbhet nga profesion-ist t ndryshm t shkolls. Rezultatet e ktij vlersimi shihen e shqyrtohen nga

nj ekip i kualifikuar profesionistsh dhe nga prindrit, pr t prcaktuar nj plan t detajuar eduaktiv.

Diagnostikimi MjeksorNuk ka teste mjeksore q diagnos-

tikojn Autizmin. Diagnostikimi i sakt duhet t mbshtetet n komunikimin e individit, ndrveprimin social dhe n cilsin e aktiviteteve dhe interesave t tij. Megjithat, meqense shum nga sjelljet e lidhura me Autizmin kan shum gjra t prbashkta me rregullime t tjera, disa teste mjeksore mund t bhen me qllim q t prjashtojn diagnozat e tjera, ose t indentifikojn shkaqet e mundshme t simptomave q shfaqen.

Kush mund t diagnostikoj Autiz-min?

1. Mjek specialist q mund t ken prvoj me Autizmin dhe rregullimet neurologjike t zhvillimit.

2. Mjek Pediatr, veanrisht Pediatr Zhvillimi.

3. Neurolog, veanrisht Neurolog Fmijsh.

4. Mjek Psikiatr i fmijve dhe ad-oleshentve.

Jo do njeri nga kto profesionist ose specialist mund t ket prvoj me Autizmin, kshtu q prindrit duhet t krkojn rekomandime nga profesionist q kan njohuri n kt fush, t cilt mund t jen organizata t individve me aftsi t kufizuara, njerz q kan fmij ose pjestar t familjes me Autizm. Sapo fmija t diagnostikohet nga nj profe-sionist i aft, mund t filloni vlersimin edukativ t fmijs. Sidoqoft vlersimi mund t ndryshoj sipas mnyrs s ad-ministrimit t vlersimit nga ana e spe-cialistit, n varsi t moshs s personit q vlersohet, sa t rnda jan simptomat, si dhe trajtimet dhe shkollat e mundshme lokale t qytetit. P.sh. nse nj fmij shum i vogl (1-3 vje) tregon vonesa t dukshme zhvillimi, nj mjek i familjes ose mjeku pediatr duhet t rekomandoj familjen tek nj mjek psikolog, neurolog, ose pediatr zhvillimi pr nj vlersim di-agnostikues. Vlersimi fillon me nj bised me prindrit, e cila prmban :

1. Historin mjeksore t shtatzanis s nns

2. Rishikimi i etapave t zhvillimit t fmijs

3. Zakonet e t ushqyerit dhe t gjumit 4. Koordinimi motorik i pjesve t tru-

pit (muskujt e mdhenj dhe t vegjl) 5. Funksionimi i stomakut dhe i tretjes 6. Ndjeshmria e shqisave 7. Alergjit 8. Smundje t ndryshme mjeksore,

duke prfshir ktu infeksione veshi, ba-jamet, grykt, epilepsi, humbje ndjenjash, infeksione t ndryshme, etj.

9. Histori e familjes q ka t bj me rregullime t zhvillimit

10. Histori n familje q ka t bj me trashgimin, gjenetikn, apo rregullime metabolike.

11. Ekspozimi i prindrve dhe i fmijs n mjedise t intoksikuara, t ndotura ose t helmuara

12. Nj ekzaminim fizik i plot 13. Teste laboratorike rutin.

Prgatiti: Xhafjor Cankja

mbetur pas, n kohn kur nga i pasur u b i varfr vetm pr pak or. Me besim tek shteti, me shpresn tek Zoti, urojn se kto dit do t jen vetm kalimtare dhe se ata batakinj do e vn dorn n zemr vetm pr nj moment dhe t kuptojn se kush ka realisht nevoje pr to. Se mbi t fortin do fitoj i pastrti, se mbi batakiun do t fitoj i drejti. Edhe pse ka drit jeshile dhe akoma po puno-het, me qllimin se n fund, t gjith t mbeten t knaqur, ne urojm q t tilla diferencime t mos ket dhe ai q e meri-ton vrtet, t marr at q i takon. Se ajo q u prjetua n fillim t muajit, na kujtoi edhe njher se sa konkrete bhet poezia therse e Migjenit, ku nga nevoja burri kthehet n fmij, ku nga varfria njeriu kthehet n lyps. E t pakt jan ata q realisht e kuptojn kt gj, se para interesave personale, nuk vn asgj, por t shkelin dhe t hedhin posht edhe ather kur kan m shum nevoj se kurr. Shtrijn dorn n drejtim t padi-tur, me shpresn se dikush do e kap dhe q ky dikush t mos ket interesa ndaj tij. N kt shekull q po jetojm, ku gjysma e bots sht n flak dhe gjysma tjetr n uj, kuptojm se me natyrn nuk duhet br shaka, se asnjher nuk i dihet se far na rezervon fati.

Prgatiti: Jonilda Zaimaj


Imazhi i shtetit islam afr Roms tingllon fuqishm n imagjinatn kolektive t tyre, e kam fjaln pr shu-micn e opinioneve publike perndimore, q e konsiderojn botn islame si nj kr-cnim konstant dhe i konsiderojn mys-limant q banojn, jetojn dhe punojn n Europ, t gjith si pushtues t mund-shm, qytetar t ardhshm t nj shteti islamik, ose nj kalifati, ushtar besnik t Islamit deri n vdekje dhe t gatshm pr tu konvertuar t gjith, ose pr t na shkatrruar.

Duke arsyetuar pak, skenare t tilla (si ai i Isis, ose Isil apo n arabisht Daesh n dyert e Roms si dhe ajo e nj bote mysli-mane plotsisht n luft me ne), nuk kor-respondojn me realitetin. E megjithat, njeriu Europian, luftn e prgjakshme, t dhunshme dhe t tmerrshme, si vetm luftrat mund t jen, e jeton mbi lkurn e vet pr shkak t konfliktit dramatik n Ukrain. Masmediat perndimore kalku-lojn dhe theksojn disa her krcnimin islamik, duke prshkruar nj mori bar-barsh, t gatshm pr t sulmuar Europn civile, krijojn barrikada, prapa t cilave mbrojn veten e tyre, dhe ndoshta n t ardhmen e afrt t kundrsulmojn. T jep prshtypjen e t qenurit n frontin e nj loje pasqyr: mediat perceptojn ankthin e fshehur t masave dhe e inkorporojn, duke zmadhuar shkaqet dhe efektet q vet ankthi shkakton, duke propozuar imazhe t deformuara, ankthe t tilla shrbejn pr ta prforcuar. Si t mos t mendojm pr fushatn mediale t zhvilluar pas 11 shtato-rit 2011, n mbshtetje t publikimit dhe shpalosjes s Inati dhe Krenaria e shkruar nga Oriana Fallaci. Nj libr mediokr, i mbushur me zemrim dhe urrejtje kundr myslimanve, q gjithashtu u b nj sukses letrar, nj libr q ka shitur miliona kopje, q ka qarkulluar mjaftueshm n shtpit tona dhe ka shrbyer kryesisht pr t pr-forcuar paragjykimet negative ndaj fes islame.

Korniza gjeopolitike e Magrebit, e fqin-jve dhe Lindjes s Mesme, shfaqet shum e ndrlikuar pr t ndrmarr ndonj pr-fundim definitiv, pr t gjetur zgjidhje t lehta, t diktuara nga nj vullnet ndrhyrs q shum shpesh ka karakterizuar qasjen ton n kto rajone. Rekursi n luftn inteligjente, kurr kontradikta, n terma nuk ka qen m e dukshme, nuk sht nj mjet i dobishm nse jo n lobingun e ar-

ISIS, ankthi i IslamitNga: Franco RIzzI (Historian dhe Sekretari i Prgjithshm i Unimed)

Mysliman pozicionohuni, mbani qndrimin tuaj! Kjo sht shprehja q dgjohet gjithandej. Por a i kan br mediat thirrje komuniteteve t tjera fe-tare t pozicionohen?!

Krimi kundrejt nj gazete humor-istike n Paris sht i patolerueshm, pr m tepr nj akt barbar. Ky krim ka prekur n themel civilizimin dhe median e shkruar. Por sht nj krim q as nuk mund t krahasohet me pasojat e nj sulmi me bomb, i cili ka ndodhur n spitalin e Gazs, as m tepr me nj aten-tat kundr popullsis s Falloudja.

Ndryshimi qndron se pr viktimat e Gazs dhe t Falloudjas, nuk postohet n rrjetet sociale un jam Gaza ose Un jam Falloudja. Pr kto shtje asnj nga qindra e mijra gazetart e gjith bots nuk ka br kronik speciale ose emis-ion me or t zgjatura. Pr m tepr nuk sht mbajtur asnj minut heshtje.

Edhe nj her ngjarjet nuk pozi-cionohen n t njjtn mnyr. Mys-liman pozicionohuni, mbani qn-drimin tuaj! Kjo sht shprehja q dgjohet gjithandej. Por a i kan br mediat thirrje komuniteteve t tjera fe-tare t pozicionohen?!

Gjithandej flitet pr nj gjendje t tensionuar, ose pr rifillimin e ndonj lufte. Por nuk kuptohet se ku qndron lufta. Nuk sht nj atentat ai q sjell luftn. N Siri dhe Irak ka vite q lufti-met civile jan n vazhdimsi por askush nuk flet pr nj luft t tret botrore.

Gjithashtu, sht e dhimbshme vrasja e gazetarve sepse ata jan njerz pik s pari. Pr m tepr kan familje, njerz t dashur t cilve ju mungojn. Por nuk mund t heq nj paralele me qindra t vdekur n lindjen e mesme. Nse duam q t drejtat e njeriut dhe lufta anti-ter-rorizm t jet kryefjal e shoqris ton, ather t mos prdorim dy standarde. Nuk mund t friksohemi nga kta per-

mve, duke rezultuar zgjidhje krejtsisht t pamjaftueshme pr zgjidhjen e shtjeve ndrkombtare, duke prmbysur diktatort.

Duhet t ndryshoj kursi dhe duhet t investohet n kultur, bashkpunim dhe dialog. N kundrshtim me shum opinionist, un besoj se revolucionet arabe akoma nuk e kan ezauruar plot-sisht shtytjen e tyre pr ndryshim. Popujt arab, nse m lejohet prgjithsimi, tani jan t vetdijshm se armiku i tyre krye-sor nuk duhet gjendur jasht, por brenda shoqris s tyre, sistemeve t tyre politike. Pr m tepr, nqoftse ne mendojm pr Egjiptin apo Tunizin, njerzit e regjimit ancien jan ende t pranishm n sken, edhe pse me pamje t ndryshme, me rroba t reja, me role t ndryshme. sht grinti i pushtetit q gjithmon mbetet i njjt. Ko-hrat e revolucioneve nuk jan vendosur nga opinionistt, por interpretohen nga historiant. Perspektiva duhet t jet ndry-she, dhe historia duhet t na udhheq, nj qndrim diakronik q zbulon nyje t shumta, akoma t pazgjidhura, t lidhura me kolonializmin dhe procesin e mvon-

shm t dekolonizimit. N kt kuptim, prgjegjsit e Europs duhen t jen gjer-sisht t konstatuara. Vetm mendoni pr rastin e Algjeris dhe rolin e Francs.

Lufta nuk mund t jet nj prgjigje ndaj lufts edhe pse fragmentimi i ter-rorizmit xhihadist bn do objektiv t ndjeshm dhe potencial, pr fat t keq, i pambrojtshm. Arsyet e ktij rigjallrimi t terrorizmit n Europ jan t shkputura thuajse trsisht nga feja, e cila shrben si shkas i fundit, ky i nj procesi shum m delikat dhe rrnjt e t cilit shtrihen diku tjetr. Vllezrit Kouachi ishin t dy pjes e t njjtit sfond kulturor dhe social: t rinj mysliman me kombsi franceze dhe origji-n algjeriane, q jetojn t margjinalizuar n lagjet e varfra t qytetit t madh, me nj dosje penale, t joshur nga kurthi mash-trues xhihadist i imamve t pretenduar, q n saj t retoriks s tyre t rafinuar, ishin n gjendje pr t stimuluar imagjinatn e t rinjve t zemruar, t zhgnjyer, t cilt ishin n krkim t vlerave absolute dhe t pandry-shueshme me kalimin e kohs.

Prktheu: Jonilda Zaimaj

Un jam Charlie, un jam Gaza dhe un jam Falloudja

sona, t cilt veprojn n emr t Zotit, sepse ata nuk jan fetar. Ajo q duhet ti tremb m tepr njerzit jan standar-det e dyfishta. Kto standarde sot pr-doren pr nj shtje dhe nesr pr nj shtje tjetr. Cili do t jet prfundimi i gjith ksaj. Kombet demokratike duhet t marrin parasysh se t gjitha shtetet e bots jan pjes e nj puzzle t madhe, e cila do t mbetet e pa plotsuar nse do t mungonte nj shtet.

Sipas ekspertve, si Perndimi edhe Franca, me forcat e tyre ushtarake kan kryer ndrhyrje t shumta n vendet e lindjes, dhe nuk duhet harruar shprehja e famshme: far do t mbjellsh, do t korrsh. Edhe pse kjo shprehje nuk sht shum e goditur prsa i prket ktij rasti. Do t ishte mir q kta persona, t cilt i predikojn krimet n emr t fes, t mos qndronin n listn e krimeve fetare, pr arsyen e thjesht se nuk sht feja ajo q predikon urrejtjen, krimin dhe terrorin.

Myslimant e Francs mund t anal-izohen n fusha t ndryshme si gjeopoli-tike, historike dhe sociale, por kurrsesi si kriminel t fes. Myslimant e Francs, si do qytetar tjetr, mund t kryejn krime, t protestojn, t manifestojn etj. por jo do veprim i tyre t analizo-

het n kndvshtrimin fetar. A mjafton nj status n rrjetet sociale ose nj pan-kart ku shkruhet un jam Charlie q t pozicionohemi kundra terrorizmit dhe pro paqes dhe vlerave humane.

Po sikur un t them: un jam Gaza, ku vriten do dit me dhjetra njerz; un jam Falloudja nj lagje e shkretuar nga bombardimet: un jam Maaloula, Alep, Damas, Homs, Deir El Zor. Un jam Koban, Raqa dhe Kamechli. Un jam nj i krishter q jetoj n lindjen e mesme. Un jam nj nga ato 50 femrat e shfrytzuara seksualisht. Un jam nj nga 14 fmijt, t cilt vdiqn nga i ftohti n kampin Libanez. Un jam nj emigrant sirian, q dua t jetoj n shtpi dhe jo n kamp emigrantsh. Un jam t gjith personat e lartprmendur, ather kush do t qaj pr mua?

sht humanizmi dhe vlerat morale dhe t drejtat e njeriut n t cilat bazohet shoqria. Kto vlera ekzistojn, prderisa t gjith solidarizohemi me nj krim barbar kundrejt nj redaksie gazete. Por, ku jan kto vlera, kur me qindra njerz vdesin dhe vuajn do dit?

Paolo Gilardi/Prktheu: Jona Koprencka


Festa e Kuvajtit n Ambasadn Kuvajtjane n Tiran.

Shteti i Kuvajtit ka prkuj-tuar m 25 shkurt dy data t rndsishme, at t lindjes si shtet i pavarur pas shkputjes nga Britania e Madhe n 1961, si dhe lirimin nga ushtria pushtuese e diktatorit irakian, Sadam Hussein 24 vite m par.

N festn e Kuvajtit, e cila u zhvillua n ambjentet e ambasa-ds Kuvajtjane, me ftes t Am-basadorit t Kuvajtit n Shqipri, shklqesis s tij Najeeb Abdulrah-

man Al-Bader merrnin pjes, Sali Berisha, Bamir Topi, Ilir Meta, zv.kryeministri Niko Peleshi, Ministri i Transporteve Edmond Haxhinasto dhe shum personalitete t tjera.

Prfaqsues t shoqatave humanitare t Kuvajtit, vizit n Myftinin Elbasan

Doha, Katar Lindja e Mesme sht duke prjetuar koh t vshtira. Dhuns s vazhdueshme n Siri dhe Irak tani iu bashkuan edhe kriza t reja n Libi dhe Je-men, ndrsa konflikti izraelito-palestinez vazhdon i papaksuar. Por situata e keqe q sht tani, me siguri do t prkeqso-het m tej nse kombet liridashse t bots nuk veprojn shpejt pr t frenuar forcat q shkaktojn trazira dhe dhun.

Kur un t takohem me presiden-tin Obama, t martn n Uashington, n kuadr t nj vizite zyrtare n Shtetet e Bashkuara, mesazhi im do t jet i ha-pur: Ne duhet t punojm s bashku pr t trhequr Lindjen e Mesme nga pragu i kolapsit. Kjo do t krkoj nj angazhim t guximshm, bazuar n nj vizion afatg-jat t drejtsis, siguris dhe paqes pr t gjith popujt e rajonit. Dhe ne n Katar jemi gati t bjm gjithka q duhet pr t ndihmuar n arritjen e ktij vizioni.

Pr kt qllim, marrdhnia jon e fort dypalshe do t siguroj nj themel t fort pr bashkpunim mes Shteteve t Bashkuara dhe Katarit, si n rajon dhe m gjer. N t vrtet, partneriteti yn strat-egjik sht thelluar n vitet e fundit, n dritn e trazirave rajonale.

Edhe pse Katari ka qen nj themel i stabilitetit n nj det t trazuar, ne jemi pjes prbrse e rajonit, dhe ne kujde-semi thellsisht pr mirqenien e tij. Ne jemi bashkuar me koalicionin ndrkom-btar t udhhequr nga Shtetet e Bash-kuara kundr terrorizmit, dhe ne jemi t

Mesazhi i Katarit pr ObamnSheikh Tamim bin Hamad al-Thani

bashkuar me partnert tan t Gjirit pr t luftuar ekstremizmin dhe dhunn n t gjitha format e tyre. N prputhje me rolin ton si ndrmjets n mes kundrshtarve rajonal, ne kemi qen gjithashtu aktiv n prpjekjet diplomatike pr t zgjidhur konflikte t zgjatura, n vende si Sudani, Libani dhe Jemeni.

N fjaln e tij t fundit pr sfidat e paraqitura nga krcnimi terrorist, Presi-denti Obama tha se zgjidhjet ushtarake nuk jan t mjaftueshme pr t mposhtur terrorizmin dhe prballuar sfidat me t cilat prballet Lindja e Mesme dhe Bota. N Katar, ne kemi rn dakord me kt pozicion. Un e di se shum njerz n Perndim shikojn krcnimin terrorist dhe thon se problemi sht Islami. Por si mysliman, un mund tju them se prob-lemi nuk sht Islami sht mungesa e shpress. Munges shprese ka plot n kam-pet siriane dhe palestineze t refugjatve, n fshatrat e lufts-sfilitse dhe fshatrave n Siri, Irak, Jemen, Libi dhe Gaza. sht mungesa e shpress q ne shohim n lag-jet m t varfra t qyteteve t mdha t Europs, madje edhe n Shtetet e Bash-kuara. Dhe sht kjo shpres, e cila nuk njeh shtetin ose fen, q ne duhet ti ad-resohemi nqoftse ne duam t frenojm valn e terrorizmit. Ky nuk sht justi-fikim pr terrorizmin, sepse nuk sht. Katari ka dnuar fuqishm aktet barbare t kryera nga kto grupe ekstremiste, dhe sht i palkundur n mbshtetjen e tij pr nj mori t tr nismash rajonale dhe

ndrkombtare kundr terrorizmit. Por vetm plumbat dhe bombat, nuk do t fitojn luftn kundr terrorizmit.

Adresimi i shkaqeve t terrorizmit krkon hulumtim m t thell, m t gjat dhe qasje m strategjike pr problemin. Ai duhet ti krkoj krerve politik t ken guximin pr negociata pluraliste, prf-shirse, zgjidhje pr ndarjen e pushtetit sipas kontesteve rajonale. Dhe kjo do t krkoj q tirant t japin llogari.

Pr fat t keq, lufta jon kundr terror-izmit sht, n disa raste, duke ndihmuar pr t ruajtur diktaturat e njollosura me gjak, q kan kontribuar n rritjen e tij. Ne besojm se beteja kundr ekstremizmit t dhunshm do t ket sukses vetm nqoftse njerzit e rajonit jan t bindur se ne jemi t prkushtuar pr ti dhn fund sundimin tiranik si ai i Bashar al-Asad t Siris, i cili po kryen gjenocid kundr popullit t tij. Por prgjegjsia pr ta br kt nuk duhet t prballohet vetm nga Shtetet e Bashkuara t Ameriks. Vendet arabe duhet t punojn sbashku pr t krijuar nj zgjidhje politike pr Sirin.

Ne duhet gjithashtu t prgatitemi pr zgjidhje afatgjata, n mnyr q t shmangen dshtimet katastrofike, si ai ku ne ishim dshmitar n Irak pas rnies s Sadam Huseinit n vitin 2003. Prpjek-jet tona t paslufts n Siri dhe vende t tjera duhet t prqendrohen n bashkimin e njerzve si qytetar t barabart brenda shteteve sovrane. N t njjtn koh, ne

N kuadr t dits s pavarsis s shtetit t Kuvajtit, nj grup pr-faqsuesish t shoqatave t ktij vendi, t ardhur n Shqipri me ftes t ambasads s Kuvajtit n vendin ton, kan zhvilluar nj vizit zyrtare edhe tek Myftinia El-basan.

15 prfaqsuesit, kan zhvilluar nj vizit n ambjentet e Grupit Mediatik Mendimi. Ata jan shoqruar nga Myftiu i Elbasanit, Agim Duka, Kryetari i Kshillit t Myftinis, Arben Ramkaj, Drejtori pr Marrdhniet me Publikun pran Myf-tinis, Behauddin Gashi dhe Drejtori i

Prgjithshm i Grupit Mediatik Mendimi, Indrit Abdiaj. Miqt nga Kuvajti jan njo-hur nga afr me punn q bhet n amb-jentet e Grupit Mediatik Mendimi.

Ata kan par nga afr proceset e pu-ns, n gazetn Mendimi, portalet infor-mative gazetamendimi.com, elbasani-plus.com dhe albanews.al. Gjithashtu miqt nga Kuvajti jan njohur me stafin dhe punn q bhet n radion Albania FM si dhe n televizionin Albania TV. Mysafirt kan mbetur t knaqur me pu-nn q bhet n median q i shrben Ko-munitetit Mysliman n Elbasan, por dhe m gjer. Shtetasit kuvajtjan kan kryer vizita edhe n disa Xhami t qytetit, ku jan pritur nga imamt e xhamive, t cilt u kan folur pr jetn fetare n qytetin e Elbasanit.

duhet t shmangim thellimin e ndarjeve sektare q kan dobsuar qeverit dhe kombet, dhe ushqyerjen e zjarritn t eks-tremizmit t dhunshm. Kjo duhet t fil-loj me nj prpjekje t vetdijshme pr t luftuar prpjekjet cinike, pr t thelluar dhe shfrytzuar ndarjen suni-shiit pr ql-lime politike. Ne gjithashtu duhet t gje-jm zgjidhje diplomatike pr konfliktet e tejzgjatura, q thellojn mosbesimin dhe ushqejn zhgnjimin, i cili sjell ekstremiz-min. Dekada e gjat e pushtimit ushtarak t Palestins duhet t marr fund, dhe nj shtet i pavarur sovran i Palestins duhet krijuar. Kjo do ta bj m t leht pers-pektivn pr zgjidhjen e ktij konflikti n dukje t vshtir, por rrethimi i Gazs vitin e kaluar, e bri t qart se status quo-ja nuk sht m nj opsion.

Gjat tre viteve t fundit, bashksia ndrkombtare ka qndruar duarkryq dhe krkesat e t rinjve t bots arabe pr liri, drejtsi dhe siguri ekonomike, u eklipsuan nga politika e pushtetit prbuzs. Por, pa-varsisht pesimizmit t krijuar nga forcat e dhuns dhe represionit, t rinjt e bots arabe mbeten t palkundur dhe t prkush-tuar pr nj t ardhme m t mir. Ata vazh-dojn t shpresojn pr nj Lindje t Mesme ku dinjiteti i njeriut sht i respektuar dhe i drejtsis sht i drejt dhe i vrtet.

Por shpresat e tyre nuk do t durojn nse nuk veprojm ashtu si duhet, pr t fituar prsri besimin dhe mbshtetjen e tyre me an t riprtritjes s angazhimit ton pr vlerat q ata marshuan n Pran-vern Arabe.

Sheikh Tamim bin Hamad al-Thani sht Emiri i Katarit./nytimes/

R.H


Nga emrat e bukur t Zotit ton sht edhe Lavdiploti.

Allahu sht Lavdiploti pr Vetveten, em-rat dhe cilsit e Tij, t cilat jan midis mad-hshtis dhe bukuris. Urdhresat dhe ndale-sat e Tij, fjalt dhe veprat, t cilat jan midis drejtsis dhe bamirsis.

Ai e meriton tr lavdrimin, sepse sht

Bujari dhe Mshirploti, Krijuesi, Furnizuesi dhe Falsi. Ai sht Zoti dhe i Adhuruari i vetm me merit.

Universi dshmon se tr lavdrimet i pr-kasin me merit vetm Allahut. do gj nga froni i Tij deri n qiell dhe nga qielli deri n tok dshmon se Allahu sht Lavdiploti.

Zotin e lavdrojm n do koh dhe n

Emri i Allahut El-Hamid (Lavdiploti)do vend, pr do gj dhe n do gjendje; n vshtirsi dhe lehtsi, n shtrngim dhe zgjer-im. Ai sht i prsosur n do gj dhe dhns i do mirsie. E do lavdrimin dhe lavdruesin e Tij. Allahu na jep shum dhe knaqet me pak nga ne.

do lavdrim i prket Allahut, Zotit t botve (Kuran: 1 2)

Pushteti i padrejtsisZoti sht Ai i Cili krijoi jetn dhe vdekjen, e ndaloi padrejtsi-

n nga Vetvetja, por edhe nga njerzit. I urdhroi ata pr drejtsi edhe me kundrshtart apo armiqt e tyre dhe i paralajmroi pr prfundimin e keq t t padrejtit n kt bot dhe tjetrn. Natyr-isht Islami pr t mbrojtur njerzimin nga padrejtsia nuk mjaftoi vetm me ndalimin e saj dhe urdhrin pr drejtsi, por e parapriu kt gj me shenjtrimin e vllazris njerzore, si e prmend edhe Zoti n Kuran:

O njerz! N t vrtet, Ne ju krijuam ju prej nj mashkulli dhe nj femre dhe ju bm popuj e fise, pr ta njohur njri tjetrin. M i nderuari prej jush tek Allahu sht ai q i friksohet m shum Atij. Vrtet, Allahu sht i Gjithdijshm dhe pr At asgj nuk sht e fsheht. (El-Huxhurat: 13)

Nse kjo vllazri q bashkon t larg-tin me t afrmin, t varfrin me t pa-surin, t dobtin me t fortin, t madhin me t voglin, t bardhin me t ziun, do t ndihej nga njerzimi n t drejtn e t jetuarit, n mirqenie dhe siguri, ather mshira dhe solidariteti n krkesat e jets do t konsiderohej si nj nj barr e prbashkt midis tyre.

Por pavarsisht ksaj trashgimie hyjnore dhe vlere social-kulturore, njerzit e shprfilln at dhe padrejtsia e mizoria do t ishin pjes e pandar e

jets s tyre. Ata do t shtypeshin dhe shfrytzoheshin nga udhheqs mizor, t cilt e mbshtjellin kt realitet t zymt me pretendimin mashtrues se ajo q bjn sht e drejt, vler dhe e duhu-ra pr popujt e tyre. Kta udhheqsa q jan prgjegjs pr mirqenien e popujve t tyre, garant ndaj t keqes dhe respe-ktimit t ligjeve, jan pikrisht t part q e shkelin dhe abuzojn me to, plaki-sin n emr t ligjit, e mbyllin gojn e t vrtets n emr t ligjit. Kur ndiejn rrzimin e tyre, prdorin represionin pol-icor, prarjen midis njerzve dhe mash-trojn duke folur n emr t vullnetit t popullit.

Kur padrejtsia dhe tirania prhap-en, ato sjellin korrupsion dhe devijim t vlerave. Popujt bien n humnern e varfris, papunsis, prapambetjes dhe prfundimi sht shkatrrimi dhe elemi-nimi i civilizimeve t tyre. N kt situ-at individt e shoqrive t tilla humbin prkatsin e tyre, pr shkak t ndalimit n pjesmarrjen politike, ekonomike dhe shoqrore. Kjo pabarazi e tmerrshme i shtyn ata n urrejtje dhe indinjat ndaj shoqris, n humbjen e ndjenjs s prgjegjsis dhe n kurthin e drogs e t veseve t tjera. N kt mnyr humb edhe siguria pr jetn dhe pasurin, pr

shkak se fenomenet e terrorit dhe pla-kitjes bhen m t shpeshta.

Kjo padrejtsi e shmtuar lind si pa-soj e krizs s besimit, vlerave dhe bots shpirtrore. Ata t cilt marrin jett dhe pasurin e t tjerve n emr t ligjit, nuk e besojn Zotin, as drejtsin e Tij dhe as llogarin n Ditn e Madhe, por e shprfillin besimin dhe zhyten n llumin e padrejtsis, pr tu mbytur prfundi-misht n t.

Humbja e ndjenjs njerzore dhe zvendsimi i saj me at shtazore sht nj tjetr arsye e ekzistencs s ud-hheqsve mizor dhe padrejtsis. Egr-sira gjuan dhe shqyen q t jetoj, por as-njher ajo nuk gjuan llojin e saj. Ndrsa pushtetart kur jan mizor shndrrohen n grabitqar q shqyejn edhe llojin e tyre njerzor. Njerz t cilt shfaqen me rroba dhe parfumet m t mira, mbajn fjalimet m t bukura pr t drejtat e njerzve dhe m pas e shtrydhin popul-lin e tyre, n realitet nuk i prkasin m bots njerzore, por asaj shtazore, si i prshkruan Zoti n Kuran:

Ata jan si bagtit, madje edhe m zi. Pikrisht kta jan t shkujdesurit. (El-Araf: 179)

Materilazmi, egoizmi dhe arroganca jan t tjera arsye q i shtyjn pushtetart

n padrejtsi. Lakmia pa kufi e tyre pr pushtet dhe pasuri, i shtyn ata t shkatr-rojn do vler dhe do njeri q krcnon rrzimin e piramids s mizoris s tyre. Sa m shum t shtohet vetdija e pop-ullit pr padrejtsin aq m i keq bhet pushteti i t padrejtve.

Atyre u themi: Dshira pr pushtet t plot sht shkatrrimi i plot dhe se ky pushtet q keni sht sprov pr ju nga Zoti, sht amanet dhe n Ditn e Ki-jametit do t jet pishman, pendim dhe keqardhje e madhe pr ju, prve t dre-jtit, Allahu urdhron n Kuran:

Allahu ju urdhron q amanetet tjua ktheni atyre q u prkasin dhe, kur t gjykoni midis njerzve, t gjykoni drejt. Vrtet, Allahu ju kshillon mrekullueshm dhe vrtet, Allahu dgjon do gj dhe vsh-tron t gjitha punt! (En-Nisa: 58)

T jeni pushtetar t dashur dhe t drejt sht shum her m mir pr ju se sa t jeni pushtetar t urryer dhe t pa-drejt, sepse lutjet e miliona njerzve do t jen pr ju dhe jo kundra jush. sht m mir pr ju q t jeni n kraht e popullit dhe t strehuar n zemrat e tyre, se sa t jeni nn hyqmin e armiqve tuaj, t cilt ju nnmojn dhe poshtrojn me lehtsin m t vogl. T paraqiteni tek Zoti juaj pa pasur mbi supet tuaja gjakun dhe pla-kitjen q i bhet popullit sht m mir sesa ti paraqiteni t Madhrishmit me to.

Nga Arens GJEVORI

Martesa, si do marrdhnie tjetr nuk sht gjithmon e prsosur. Madje edhe martesat m t mira dshtojn. Shumica e ekspertve pajtohen me faktin se elsi pr nj mar-tes t suksesshme dhe t dashur sht nj pun e vshtir, angazhim dhe riv-lersim konstant i pritjeve tona, edhe me mnyrn se si komunikojm. Tingllon si nj pun e leht n t thn, por pr tu br n realitt nuk sht shum e leht.

Duke folur me disa terapist t mar-tess dhe me kshilluesit mysliman, pyeta se far ata vn re n lidhje me shtjet m t zakonshme me t cilat pr-ballen iftet. Sigurisht q ka pasur prob-leme m komplekse si tradhtia apo dro-

10 Arsyet pse martesa dshton Kshilluesit e martesave ndajn prvojn e tyre

Nga Fatima BHeekoo-SHaH

Mendimi / Shkurt 2015 / 9 ga, por shtje t tjera kryesore mund t jen t habitshme nga niveli i lart i tyre. 1.Un t dua ... Tani sht e ndryshuar dhe kjo duket t jet nj nga shtjet m t mdha q prballen iftet. Bashkshortt shpesh prpiqen pr t ndryshuar tjetrin n nj version q ata do t duan m shum. Vet cilsit q ishin t bukura n fillim, mund t kthehen n dika q shkakton shum zemrim dhe prbuzje. Nse ju u martuat me nj person jo t zgjuar, ai nuk do t ndryshoj automatik-isht n nj person t zgjuar dhe t rregullt, vetm sepse ju e doni nj gj t till. I vetmi person q mund t ndryshoj n kt mes jeni ju. M e mira q mund t bni sht t ndryshoni prgjigjen tuaj. 2.Talking VS Communicating (t flassh dhe t komunikosh)- Keqkupti-met m t zakonshme dhe krcnuese t nj martese jan q iftet gabimisht beso-jn se komunikim do t thot q ata t an-gazhohen n t folur dhe n kt mnyr ata besojn se jan duke komunikuar. Duke shprehur ankesat tona, kritikat dhe shantazhet emocionale nuk jan mjete t komunikimit. Msoni t shprehni ndjenjat tuaja n nj mnyr kmbn-gulse dhe jo nga nj pik e t akuzuar-it dhe kritiks. Kjo do t ndihmoj n mbrojtjen e martess suaj n nj faz t mvonshme. Komunikimi efektiv do t thot q ne dgjojm dhe jemi t gatshm pr t par botn me syt e partnerve tan dhe jo vetm me syt tan. Nse do t dgjojm dhe t flasim, lidhja e vr-tet do t kujdeset vet pr veten e saj.

3. Menaxhimi i kohs s jets moderne sht i barabart me stilin e jets stresuese. Koha sht thelbi dhe shum ifte nuk arrijn kohn e tyre n mnyr efikase. iftet jan trhequr n t gjitha drejtimet n nj baz t till dit pas dite prve ndaj njri-tjetrit. Koha e kualitetit edhe nse ajo sht vetm pes minuta n dit, sht nj krkes thelbsore e martess. iftet duhet q rregullisht t rivlersojn mar-rdhnien e tyre n nj mnyr t but dhe t ndershme, n mnyr q t kupto-jn nse jan n t njjtin mendim apo jo. 4. Intimacy ( intimimtet) - Nadirah Angail, autore dhe terapiste nga nadi-rahangail.com, beson se mungesa e intimitetit, sht nj shtje e rnd-sishme n martesat myslimane. Seksi sht vetm nj pjes e vogl e intim-itetit , thot ajo. Kjo sht m shum pr t qen t angazhuar plotsisht si nj ift. Qndroni t lidhur n do nivel. Shpirtrisht, mendrisht, fizikisht dhe emocionalisht. Shumica e ifteve vazhdimisht prballen me nj betej t vshtir pr t mbajtur gjall shkndijat. Intimiteti nuk sht nj qllim q ifti duhet t krkoj, por m tepr nj ud-htim, i cili zgjat gjat gjith martess. 5.shtja u kthye, problemi m i shpesht i burrave sht q fokusimi i grave pr burrat ndryshon kur ifti bhet me fmij. Kjo shpesh e on burrin n burimin e nj ndjenje t paprshtatshme dhe nga ana tjetr si t ln pas dore nga ana e intimitetit. iftet gjithashtu lejo-

jn teknologjin t ndrhyj n marrd-hniet e tyre, kjo sht mjaft e shfren-uar me njerzit, kur lexojn tekste t ndryshme n dark, duke lundruar n internet, apo edhe duke prdorur tele-fonat e tyre vazhdimisht do mbrmje. Si rezultat, prqendrimi tek njri-tjetri sht zhvendosur. Ulur pran part-nerit tuaj me tabletn tuaj ose telefo-nin, nuk do t arrini q ti vini shen-jn e barazimit me cilsin e kohs. 6. Paraja sht nj shtje e madhe. Martesat shpesh mund ti mbijetojn pa-besis, por shtjet e parave mund t jen nj rregullim universal i bashkimit mar-tesor. Nadirah pohon se kjo shtje nuk sht e pazakont n familjet myslimane. Ajo mund t jet nj mnyr q burri i pasigurt mund t kontrolloj n do koh gruan e tij. N nj familje me dy t ardhura, sht ndjer shpesh paknaqsi pr partnerin, i cili fiton m shum. Kjo shpesh on n konkurrenc t smur. 7.M fal mua - Falja duhet t jet e leht pr nj marrdhnie t bazuar n dashuri t ndrsjell. Sipas ekspertve, jo aq pr shumicn e ifteve. Mosgatishmria pr t falur pr nj gabim (si shtimi i borx-heve) mund t ndikoj negativisht n nj marrdhnie. Shumica e shtjeve n nj martes mund t lindin nga mung-esa e vullnetit t njrit prej partnerve q t arrij n hapin e par dhe t bj faljen e njri-tjetrit. N jetn marte-sore, falja duhet t jet e pakushtzuar. 8. Mungesa e vlersimit- Kur vlersimi sht i ult, konflikti sht i lart. Mung-esa e vlersimit sht shpesh shkaku kryesor i prishjes s martess. iftet kan tendenc pr t trhequr partnerin e tyre dhe pr ta shkmbyer at, sepse gabimisht besojn se ata do t jen gjith-mon aty. Kur dy njerz vrtetojn se

ndihen 100% t vlersuar nga partnert e tyre, ekziston pak hapsir pr konflikt. 9. Linja emocionale, Affairs-cura islamic, nj shrbim kshillimi pr iftet n Afrikn e Jugut e ka par si nj rritje t madhe shtjen emo-cionale me avancimin e teknologjis. Kto shtje zakonisht nuk jan pr seksin, por m shum pr nj intimitet emocional t ndar me dik tjetr n vend t partnerit. Krijimi i besimit dhe shrimi emocio-nal pas ktyre llojeve t punve mund t jet tepr i vshtir. iftet prballen me nj betej t madhe t vshtir dhe kjo mund t shmanget nse partneri sht i msuar pr t shprehur ndjenjat dhe nevojat e tjera t tij t rndsishme. 10. Fuqia Sociale- Anisa Musa, nj punonjse sociale n linjn e Kujdesit Islamik, zbulon se kjo sht nj shtje e madhe n martesat e ifteve, t cilt duhet t konkurrojn edhe shpirtrisht q t jen n krye t marrdhnies. Se-cili partner prpiqet t mposht tjetrin dhe kjo mund t ket efekt shkatrrues nqoftse iftet nuk e din se kur apo si t ushtrohen n lidhje me kt shtje. Kur fitimi mund t bhet m i rnd-sishm se t paturit nj bashkim t dashur, ather fitorja sht shpesh e uri-tur dhe jetesa sht e shkurtr. Marrd-hniet jan t komplikuara dhe rrethanat e ifteve jan unike. Megjithse kto nuk jan me siguri t gjitha problemet e mar-rdhnieve, q mund t na ndodhin, kto jan m t zakonshmet, t cilat duhet t jen t raportuara. Gjithmon investoni n raportin tuaj dhe i jeni mirnjohs Zotit, sepse ju ka lidhur me nj partner t dashur n kt bot.

Prktheu: Elona Haka

Behauddin GASHI

E DESHA T NDERSHMEN... (Poezi)

Krkova t ndershmen, e pander-shmja m sulmoi,

krkova t mirn, e keqja desh m rrzoi...

E desha t ndershmen, se sht si kuror mbreti,

e desha t mirn, se sht bujare, si deti...

Se dua t lign, se ngjason, si vet qoftlargu,

se rndon, si nj thes i rnd mbi supet e nj plaku...

Krkova t ndershmen, e gjeta, kur shpresat i humba,

krkova t mirn, e gjeta dhe n t, u prhumba...

PASOJ...

Harresa m kaploi, errsira m mbuloi,

shkak..., mkati, q m verboi!

All-llahu m harroi, All-llahu m lshoi,

shkak..., mkati, q m trboi!

Mkatet tek i shtova, All-llahut iu largova, Paqes iu prvodha,

shejtanit nqaf iu hodha!

Kush Zotit i largohet, shejtanit i afrohet!

Kush Zotin kundrshton, shejtanin e pason!

Dynja e harruar, mkat mbl gatuar.

Larg Zotit, i vetmuar, pasojash, kryqzuar!...

O thirrje, o klithm rrzimi, ka mbetur ve pendimi! Tek Ti kthehem, o Zot,

pa Ty, nuk bj dot!


Do ta nisim rrugtimin ton n artin Islam me nj prshkrim t Qabes dhe rolit t saj fetar, rnd-sia vrtet qndrore e s cils pr artin islam dhe mbi t gjitha, pr arkitek-turn e tij sht mjaft e qart. Si sht e ditur, do musliman kthen fytyrn e tij nga Qabeja gjat faljeve ditore dhe do xhami sht e orientuar sipas ktij drejtimi.

Ka edhe nj arsye tjetr pr t folur rreth Qabes, ajo sht objekti i vetm i ndrtuar, q luan rol obligues n ad-hurimin e myslimanit. Nse nuk sht nj vepr arti n kuptimin e mirfillt t fjals,- ajo sht thjesht nj kub me mure por, ajo i prket atij rendi t gjrave q mund t quhen protoart, prmasa shpirtrore e t cilave prkon me shpalljen. Kjo nnkupton q sim-bolizimi i brendshm i Qabes, n formn dhe ritet q e bashkshoqro-jn, prmban n gjendjen embrionale, gjith far shprehet nga arti Islam. Roli i Qabes si qendr fetare e bots islame, lidhet ngushtsisht me faktin se ajo shprfaq lidhjen e Islamit me tra-ditn e Ibrahimit (paqja e Zotit qoft mbi t) dhe q ktej, me origjinn e t gjitha besimeve monoteiste. Kurani thot, Qabeja sht ndrtuar nga Pro-feti Ibrahim (paqja e Zotit qoft mbi t) dhe i biri i tij, Ismaili (paqja e Zotit qoft mbi t) edhe ai Profet, dhe ishte Ibrahimi q piknisi ritualin e Haxhit vjetor n kt faltore.

Pr shumicn e myslimanve, t falesh duke e drejtuar fytyrn nga Qa-beja, apo nga Meka, q sht e njjta gj, shpreh apriori nj zgjedhje. Me kt gjest, myslimani dallon nga be-simtart e feve t tjera. Ai zgjedh ti bashkohet fes s qendrs, q i prng-jet pems prej t cils burojn t gjitha fet e tjera.

Kuptimi i disa fjalve n Kuran sht se besimi i Ibrahimit- q sht tipizimi i vrtet i myslimanit- sht i pastr nga prveimet dhe kufizimet e prfaqsuara (n syt e myslimanve) nga koncepti i popullit t zgjedhur mbi t gjith t tjert, dhe nga dogma e nj shptimtari t vetm. Duhet t theksojm se shpjegimi kuranor

i ndrtimit t Qabes nga Ibrahimi (paqja e Zotit qoft mbi t), nuk thek-son rolin e tij si paraardhs i arabve,- bijve t tij prmes Ismailit dhe Hax-hires - por funksionin e tij si prues i monoteizmit t kulluar dhe universal, q Islami synon ta prtrij. Cilado qoft baza historike e ktij rrfimi, sht e paprfytyrueshme q Profeti Muhamed (paqja e Zotit qoft mbi t) t ket shpikur at pr motive t pak a shumta politike, larg arsyeve t sin-qeritetit. Arabt e epoks paraislame ishin t dhn pas gjenealogjis - q n t gjitha rastet, sht nj tipar i no-madve - dhe nuk do ta kishin pranuar kurr ndrfutjen e nj paraardhsi, deri sot t panjohur.

Kjo form e shquar arkaike e fal-tores s Meks prputhet me origji-nn q Ibrahimi i atribuoi asaj. N t vrtet, ajo sht rrnuar dhe rindr-tuar shpesh, por emri i saj, Qabe, nga arabishtja Kabe q do t thot kub sht nj tregues se forma e saj nuk sht modifikuar thelbsisht. Ajo sht disi e rregullt: dymbdhjet metr e gjat, dhjet metr e gjer dhe rreth gjashtmbdhjet metr e lart.

Tradicionalisht ndrtesa mbulohet me nj mbules q ndrrohet do vit dhe, q prej periudhs abaside, bhet me plhur t zez, qendisur me grma t arta, q n nj stil t go-ditur, dshmon njkohsisht aspektin abstrakt dhe at misterioz t ngrehins. Tradita e veshjes se faltores thuhet t jet futur nga Ismaili, i biri i Ibrahimit, nj tradit , e cila sht e huaj n stil pr botn greko-romake: t veshsh nj shtpi, ksodore, do t thot ta trajtosh at si nj trup t gjall apo si nj objekt q mbart pushtet shpirtror, dhe kjo sht mnyra si e kuptonin at arabt. Lidhur me gurin e zi, ai nuk sht mbyllur n qendr t Qabes, por sht vendosur n murin e jashtm t saj, afr njrit prej kndeve. Ai sht nj gur i ardhur prej Xhenetit (parajss), dhe Profeti Muhamed (paqja e Zotit qoft mbi t) e ka konfirmuar karakter-in e tij t prtej ksaj bote. Sfundmi, do t prmendim rrethinn e jashtme, prafrsisht rrethore, t vendit t shen-

jt, q sht pjes e faltores. Qabeja quhet shpeshher Shtpia

e Zotit (bejtu ll-llah) dhe n fakt ka karakterin e nj banese t shenjt. Kubi sht i lidhur me iden e qendrs, ku secila nga faqet e tij prkon me nj nga drejtimet kryesore, prkatsisht ze-nitin dhe katr polet e Toks. Sjellim ndrmend se jan katr kndet dhe jo faqet e Qabes q korrespondojn me katr drejtimet. Qendra e bots tok-sore sht pikprerja me boshtin e qiellit: riti i ecjes prreth Qabes (tau-af), shihet si riprodhim i rrotullimit t qiellit rreth boshtit t tij polar. Natyr-isht, kto nuk jan interpretimet q u mvishen ktyre elementeve rituale nga Islami vet.

Karakteri boshtor i Qabes po-hohet nga nj legjend e mirnjohur myslimane, sipas s cils, shtpia e lasht Qabeja, zfilli e ndrtuar nga Ademi, njeriu i par, pastaj e rrnuar nga prmbytjet dhe e rindrtuar nga Ibrahimi, sht vendosur n skajin e poshtm t boshtit q prshkon t gjith qiejt. N qiell, nj tjetr faltore e frekuentuar nga engjjt shnjon t nje-jtin bosht.

Gjesti i kthimit gjat faljes drejt nj pike t vetme, e parrokshme si e till, por e gjendur mbi tok dhe e njv-lershme, n njsin e saj, me qendrn e do bote, sht shprehs i shkrirjes se vullnetit njerzor n Vullnetin Uni-versal: dhe tek Zoti do t kthehen t gjitha shtjet thot Kurani. Ksh-tu akset e t gjitha xhamive n bot piktakohen.

Takimi i t gjithave gjesteve t ad-hurimit mbi nj pik t vetme, bhet i dukshm n afrsi t Qabes, ku mo-ria e besimtarve prkulet n faljen e prbashkt, nga t gjitha ant, drejt nj qendre t vetme; ndoshta nuk ekziston ndonj shprehje m e drejtprdrejt dhe e prekshme e Islamit. sht arri-tur n prfundimin se praktikat e ad-hurimit n Islam lidhen me Qaben n dy mnyra t ndryshme, por plot-suese: njra statike dhe tjetra dinamike. Sipas mnyrs s par, do vend n tok lidhet drejtprdrejt me qendrn n Mek, dhe n kt kuptim Profeti

Muhamed ka thn: Zoti e ka bekuar bashksin time, duke e br faltore t gjith faqen e toks. Qendra e ksaj faltoreje t vetme sht Qabeja dhe be-simtari q falet n faltoren universale, kupton se t gjitha distancat zhduken n nj ast. Mnyra e dyt, q sht dinamike n natyr, manifestohet tek pelegrinazhi, q do mysliman duhet ta kryej njher n jetn e tij, nse e ka t mundur. Me arritjen n pragun e zo-ns s shenjt prreth Meks, pelegrini zhvesh t gjith rrobat e tij, pastrohet me uj nga koka te kmba, vishet me dy copa plhure t paqepur: njrin pr-reth mesit dhe tjetrn mbi supe. Me kt gjendje ai i afrohet Qabes pr t kryer ritin e ecjes prqark saj, duke prmendur Zotin vazhdimisht. Vetm pas ksaj vizite n Shtpin e Zotit, ai niset drejt vendeve t ndryshme q jan pjes e ritualit t Haxhit, t veshura me histori, dhe plotson shtegtimin e tij, duke sakrifikuar nj kurban n kujtim t sakrifics s Ibrahimit.

Nuk duhet t harrojm se feja Is-lame lindi n nj bot pa njerz, ndrmjet dy qytetrimeve t mdha: qytetrimit bizantin dhe atij pers, t cilt grindeshin njkohsisht pr Ara-bin dhe ndaj t cilve Islami u desh t luftonte dhe ti mposhte pr t mbi-jetuar vet. Krahasuar me kto dy bot, kur secila syresh kishte trashgimin e saj artistike me prirje pr nga natyral-izimi dhe racionalizimi, Qabeja dhe ritet e saj shoqruese ngjajn si hedhja e nj spirance n nj thellsi t prher-shme.

Kur Profeti Muhamed (paqja e Zotit qoft mbi t) mori Mekn, fil-limish ai shkoi n vendin e shenjt dhe kreu ecjen prqark Qabes hipur mbi nj deve. Pagant arab e kishin rrethu-ar kt vend me 360 idhuj, nj pr do dit t vitit hnor. Duke i prekur kta idhuj me bastunin e tij, Profeti i prm-bysi njri pas tjetrit, ndrsa recitonte vargun nga Kurani: E vrteta erdhi, ndrsa e pavrteta u shkatrrua. Sigur-isht, e pavrteta sht e paracaktuar t zhduket. Ather, atij iu dorzua el-si i Qabes dhe ai hyri brenda. Muret e brendshme ishin zbukuar me vizatimet e realizuara nga nj artist bizantin nn porosin e padronve pagan t Qa-bes.

Ato portretizonin skena nga jeta e Ibrahimit dhe disa tradita pagane. Si rrjedhoj, shkatrrimi i idhujve- dhe, logjikisht edhe mnjanimi i do ima-zhi, me gjas pr tu shndrruar n idhull- sht prabola qartsisht m e gjasshme pr Islamin e nj gjje t vet-me, q sht pastrimi i zemrs pr hir t teuhidit njesimit, dshmimi apo vetdija se nuk ka t ardhur me t dre-jt prve Zotit. Do t ishte e teprt t krijohej nje ikonografi e re myslimane pas nj shembulli t till, dhe do e zh-vishte paraboln nga kuptimi i saj. N fen Islame, ikonat zvendsohen nga shkrimi i shenjt, q sht, si t thuash, mishrimi i dukshm i Fjals Hyjnore.

Marr nga Arti i Islamit Titus Burchkardt

Qabeja

Arti Islam


Shndeti, Turizmi dhe Turqia (8)Shndetsia n periudhn e Perandoris Osmane

Rinoplastika, lipektomia dhe

ritidektomia jan operacionet plastike m t preferuara dhe t realizuara me sukses maksimal n Turqi.

T dukesh i bukur dhe t plqehesh nga t tjert sht nj nga dobsit m t mdha t njerzimit, q nga antikiteti dhe ndoshta nga periudha m t hershme.

N antikitet, njerzit prpiqeshin t zbukuroheshin nprmjet ban-jave t balts, melhemeve dhe va-jrave t ndryshme bimore; ndrsa sot ata prdorin mnyra t ndryshme, q nga prodhimet kozmetike t shumllojshme e deri tek kirurgjia plastike.

Rritja e nivelit t mirqenies dhe zhvillimi i teknologjive mjeksore bjn q n bot t shtohen do dit e m shum edhe operacionet estetike. Gjat dekads s fundit, kirurgjia plastike sht popullarizuar sa kurr m par. Burrat, dhe n veanti grat, q gjmojn pas rinis s prhershme dhe bukuris absolute, e ln veten pa u menduar aspak n duart e kirurgve plastik. Pr tu dukur sa m t rinj dhe m bukur, njerzit sot kalojn nga veprime kirurgjike t ndryshme q nga ritidektomia (facelift: tendosja e fytyrs), rinoplastika (ndreqja e for-ms s hunds), lipektomia (liposuc-tion, lipoplastia apo liposkulptura: heqja e dhjamit t teprt n trup), e deri tek transplantimi i flokve.

Sipas statistikave ndrkom-btare; vendi, ku kryhen m shum operacione estetike n bot, jan Shtetet e Bashkuara t Ameriks, t cilat ndiqen respektivisht nga Bra-zili, Kina, Japonia dhe Meksika. N baz t nj studimi t realizuar nga Shoqata Ndrkombtare e Kirurgjis Estetiko-Plastike (ISAPS), rreth 15 milion persona n shkall botrore u jan nnshtruar ndrhyrjeve estetike vetm n vitin 2011. Nga kto, 6 mil-ion e 500 mij rezultojn ndrhyrje kirurgjike, ndrsa pjesa tjetr jan ve-

prime jokirugjike si botoksi, mbjellja e flokve dhe mbushje estetike. Sakaq, lipektomia rezulton operacioni m i prhapur n bot pr sa i prket kirurgjis plastike. Studimi n fjal, i realizuar nga Shoqata Ndrkombtare e Kirurgjis Estetiko-Plastike n baz t t dhnave t 2011-s, v n pah se at vit Turqia renditej n vendin e 19-t me gjithsej 270 mij opera-cione estetike. Ndrsa ndrhyrja m e paraplqyer n Turqi, ashtu si edhe n t gjith botn, ishte liposkulp-tura. Si tham e pak m par, n vi-tin 2011 lipektomia ishte operacioni estetik m i prhapur n bot, kurse rinoplastia renditej n vend t dyt. Estetika e hunds ka nj t kaluar m t hershme se sa paramendimet histo-rike. Rrnjt e saj zgjaten deri n peri-udhat para ers son. Asokohe, disa keqbrsve n Indi u pritej hunda si dnim pr veprat penale t kryera prej tyre.

Me kalimin e kohs atyre u duhej t integroheshin srish n shoqri, por me nj shenj t till ishte jashtza-konisht e vshtir. Prandaj mjekt e athershm indian kishin zhvilluar nj metod, me an t s cils ndr-tonin nj hund t re duke marr inde t lkurs nga pjesa e ballit. Pas pushtimit t Indis nga britanikt, ky operacion, q mund t emrtohet si ndreqje e hunds, u prhap n t gjith botn.

Ndrsa kalimi nga ndreqja e hun-ds n estetikn e hunds, pra n rinoplasti, sht realizuar n Europ, vetm disa vite para Lufts II Botrore. Sipas arkivave gjermane, shumica e personave, q krkonin ti nnshtro-heshin ksaj ndrhyrjeje kirurgjike, ishin hebrenj. Mjeku prusian, Zhak Zhozef, i cili punonte n nj klinik n Berlin dhe i prkiste komunitetit hebre t ksaj mbretrie gjermane, kishte zhvilluar disa teknika mjaft t suksesshme rreth estetiks s hunds dhe kishte ndryshuar me operacion estetik format e theksuara t hunds s shum hebrenjve. Thuhet q n ato vite, m shum se pr arsye estetike, hebrenjt krkonin ta rregullonin formn e hunds pr t mos u njohur nga nazistt.

Por n vitet 1930, estetika e hun-ds konceptohej vetm si zvoglim i prmasave t organit shqisor t nu-hatjes dhe frymmarrjes. Qllimi i vetm i operacioneve plastike t asaj kohe ishte nj hund e vogl dhe e bukur; nuk merreshin parasysh raportet e fytyrs dhe si pasoj rezultatet ishin prgjithsisht shum larg natyrales. Megjithat, krkesa ndaj operacioneve estetike n hund ishte mjaft e lart. Kurse n vitet pasuese t Lufts II Botrore, si n Europ ashtu edhe n Amerik, pr-sosja e forms s hunds nprmjet kirurgjis plastike konsiderohej sim-bol i nj lloj statusi t lart. N este-tikn e hunds, koncepti i rregullimit t saj me forma t prsosura dhe nj-soj pr gjith nisi t ndryshoj andej nga gjysma e viteve 90. Ndryshime rrnjsore prjetohen jo vetm n teknikat e operacionit, por edhe n pritjet e pacientve; madje nj rritje e konsiderueshme vrehet edhe n numrin e kirurgve plastik.

Rinoplastia, e cila n vitet 1960, 70 dhe 80 aplikohej vetm nga yjet e kinematografis, kngtart e fam-shm dhe t pasurit, duke filluar nga gjysma e viteve 1990 shndrrohet n nj operacion t arritshm nga nj shtres m e gjer e shoqris. Shtimi i numrit t ktyre ndrhyrjeve sjell si rezultat edhe rritjen e prvojs s mjekve t ksaj fushe. Tashm ri-noplastia nuk aplikohet m vetm si nj operacion pr zvoglimin e pr-masave t organit nuhats, por si nj veprim ku ndreqen pjest e teprta apo t pakta t hunds, duke u marr n konsiderat veanrisht prshtatja e saj estetike me raportet e fytyrs. Ndrhyrjet plastike, q nuk kupto-hen dhe nxjerrin n pah nj pamje natyrale t hunds, u ndoqn nga nj rritje e ndjeshme e krkess n lidhje me rinoplastin. M par, operacio-net estetike n hund preferoheshin prgjithsisht nga grat, kurse sot po aq sa grat nj prirje t till kan filluar ta shfaqin edhe burrat. Nse do t na pyesnit se cili sht vendi, ku realizohen m tepr operacione plastike n hund; ather prgjigjja jon do t ishte Irani. Sipas nj laj-

mi t transmetuar pak koh m par n buletinin qendror informativ t kanalit shtetror iranian Press TV, n kt republik me gjithsej rreth 80 milion banor, numri i grave me ndrhyrje plastike n hund sht sa plot 7-fishi i atyre n Shtetet e Bash-kuara t Ameriks, ku numrohen mbi 300 milion banor. N Iran, 1/3 e grave me banim n qytete nuk e kan hundn natyrale.

Viteve t fundit, kirurgt e plas-tiks kan filluar t bjn mrekulli pr njerzit, q nuk i plqejn format e hunds ashtu si i ka lindur nna. Pas operacioneve, q realizohen pr arsye shndetsore ose krejtsisht estetike, shumica e pacientve vijojn nj jet m t lumtur. N rast se dhe ju keni ankime pr format apo prmasat e hunds, mos harroni q prpara se t shkoni n klinikat e kirurgve t plastiks duhet t keni parasysh disa pika. Po t jet e mundur, krkoni t shikoni rezultatet e operacioneve, q ka kryer m par mjeku juaj. Madje prpiquni t takoheni me pacientt e tjer, t cilt e kan kaluar m par kt ndrhyrje. Informohuni prej tyre rreth qasjes s kirurgut dhe pr-vojs s tij. Prpara operacionit, me an t programeve kompjuterike pr trajtsimin e hunds, softuer kta q duhet t jen patjetr t insta-luar n kompjutert e kliniks, kri-joni nj mendim mbi formn q do t ket hunda juaj e re. Dhe m e rndsishmja, kini kujdes q qendra shndetsore, n t ciln do t opero-heni, t jet sa m higjienike dhe t ket patjetr nj sall operacioni t kompletuar.

N Turqi gjenden nj numr i madh spitalesh dhe mjeksh, q i real-izojn me sukses maksimal ndrhyrjet plastike n hund. N to aplikohen do vit operacione estetike n hund pr shum pacient vendas dhe t huaj, por veanrisht nga vendet e Lindjes s Mesme. Pacientt e huaj largohen t knaqur nga rezultatet e ndrhyrjeve; si rrjedhim ua kshillo-jn spitalet apo mjekt turq edhe t afrmve ose miqve t tyre n vendet prkatse.

Nj nga arsyet m t rndsishme q pacientt ndrkombtar zgjed-hin Turqin pr kt lloj operacioni sht edhe mimi m i volitshm n krahasim me shum vende t tjera. Ndrkoh q n mjaft vende mimi i ksaj ndrhyrjeje plastike ndryshon nga 3.000-12.000 euro, n Turqi mimi i tij lviz nga 1.500-4.000 euro. Po t marrim parasysh gjithash-tu cilsin e shrbimit dhe prvojn e mjekve, nuk sht aspak e vshtir t kuptohet prse pacientt e huaj zgjedhin Turqin pr tiu nnshtruar operacioneve plastike.

Gazeta Mendimi 29

Documents

Transcript of Gazeta Mendimi 29