მცხეთის მუნიციპალიტეტის სოციალურ-ეკონომიკური …economists.ge/pdf/44geo.pdf · სოციალურ-ეკონომიკური
საქართველოს ეკონომიკისა და...
Transcript of საქართველოს ეკონომიკისა და...
1 | P a g e
საქართველოს ეკონომიკისა და
მდგრადი განვითარების სამინისტრო
საქართველოს ინდუსტრიული განვითარების
ჯგუფი
პროექტი:
ტექსტილის საწარმო
აგვისტო, 2015
შენიშვნა:
ბიზნეს გეგმა შექმნილია საქართველოს ინდუსტრიული განვითარების ჯგუფის ("GIDG") მიერ კეთილსინდისიერად, გამოქვეყნების დღისათვის არსებული ინფორმაციის საფუძველზე. საქართველოს ინდუსტრიული განვითარების ჯგუფი არ იძლევა გარანტიას დოკუმენტში მოყვანილი ინფორმაციის სიზუსტეზე, საიმედოობაზე, სისრულესა და გამოყენებადობაზე. საქართველოს ინდუსტრიული განვითარების ჯგუფი არ აგებს პასუხს რაიმე ზიანზე/ზარალზე და გაწეულ ხარჯზე, რომელიც წარმოეშვება ნებისმიერ პირს ამ დოკუმენტში მოცემული ინფორმაციის გამოყენებით.
2 | P a g e
შესავალი
წარმოდგენილი კვლევის მიზანია, გაანალიზოს და შეაფასოს საქართველოში
ტექსტილის წარმოების განვითარების პერსპექტივები, განხილულ იქნას
კონკრეტული ტექსტილი საწარმოს შექმნის შესაძლებლობები და მისი მასშტაბი,
იდენტიფიცირდეს ის შედარებითი კონკურენტული უპირატესობები, რაც შეიძლება
გააჩნდეს ქართულ ტექსტილის ინდუსტრიას და შესაბამის დარგში მომუშავე
ტექსტილის მწარმოებელ კომპანიებს, როგორც იმპორტის ჩანაცვლების კუთხით,
ასევე პერსპექტივაში მსოფლიო ბაზარზე დასამკვიდრებლად.
მოცემულ კვლევაში ხაზი უნდა გაესვას იმ ძირითად ფაქტორებს, რაც
განაპირობებს მოცემულ სფეროში ბიზნეს ერთეულის წარმატებას. ყოველივე ზემოთ
აღნიშნული განხილული იქნება კონკრეტული კომპანიის ბიზნესს გეგმის
მაგალითზე.
3 | P a g e
სარჩევი Executive Summary .................................................................................................................................. 4
საქართველოს ინდუსტრიული განვითარების ჯგუფი (GIDG ) და სახელმწიფო
პოლიტიკა ............................................................................................................................................... 5
ტექსტილის ინდუსტრია - შესავალი ნაწილი.................................................................................. 9
ინდუსტრიის ძირითადი მოთამაშეები .......................................................................................... 18
ქვეყნის ანალიზი - საქართველო ...................................................................................................... 37
ქვეყნის კონკურენტუნარიანობის ანალიზი ტექსტილში ........................................................... 45
საქართველოს SWOT -ანალიზი ........................................................................................................ 53
ტექსტილის საწარმო საქართველოში ............................................................................................. 56
წარმოებული პროდუქტის აღწერილობა ....................................................................................... 56
წარმოებული პროდუქციის ასორტიმენტი .................................................................................... 57
მარკეტინგული სტრატეგია .............................................................................................................. 57
საწარმოს შესახებ ................................................................................................................................ 58
ტექსტილს საწარმოო პროცესი ქართულ ფაბრიკაში ................................................................... 59
ორგანიზაციული სტრუქტურა ........................................................................................................ 62
თანამშრომელთა ანაზღაურება ........................................................................................................ 63
წარმოებული პროდუქციის თვითღირებულება .......................................................................... 64
წარმოების დაგეგმილი მოცულობა ................................................................................................. 66
სარეალიზაციო არხები/დაგეგმილი რეალიზაციის მოცულობა ............................................... 67
საწყობის მართვა ................................................................................................................................. 68
ინვესტიციის მოცულობა .................................................................................................................. 69
პროექტის რეალიზაციის გეგმა ........................................................................................................ 70
BREAKEVEN ანალიზი ........................................................................................................................... 72
კაპიტალის სტრუქტურა ................................................................................................................... 77
SWOT ანალიზი .................................................................................................................................... 78
ფინანსური უწყისები ......................................................................................................................... 80
მომგებიანობის კოეფიციენტები ...................................................................................................... 88
ინვესტიციაზე უკუგება ..................................................................................................................... 88
სოციალურ-ეკონომიური და ეკოლოგიური გავლენა გარემოზე ............................................... 89
4 | P a g e
Executive Summary
მოცემული კვლევის მიზნებია, ერთის მხრივ, მიაწოდოს ინფორმაცია საქართველოს
პოტენციალზე, ჩაერთოს ტანსაცმლის მსოფლიო ღირებულებათა ჯაჭვში და მეორეს
მხრივ, განიხილოს ადგილობრივი ტექსტილის საწარმოში ინვესტირების
მიზანშეწონილობა.
მოცემული კვლევის შედეგები შემდეგია:
საქართველოს აქვს კონკურენტული უპირატესობა შრომაზე და ენერგეტიკაზე
დაბალი დანახარჯების გამო, აქვს დაბალი გადასახადები, ხელსაყრელი
ეკონომიკური გარემო.
ადგილობრივი საწარმოს საქმიანობა გულისხმობს იმპორტირებული ძაფით
თანამედროვე მანქანა დანადგარებით, ადგილობრივი სამკერვალოებისთვის
მაღალი ხარისხის ტექსტილის მიწოდებას. აღსანიშნავია, რომ ტექსტილის
ადგილობრივ შესყიდვას სამკერვალო საწარმოებისთვის რამდენიმე
უპირატესობა აქვს: ეძლევათ შესაძლებლობა, ააწყონ ბევრად ეფექტური
მოწოდების ჯაჭვი, ეხსნებათ მოწოდების დროსთან დაკავშირებული
პრობლემები, აღარ აქვთ საჭიროება ერთბაშად დიდი ფულადი რესურსის
შეკვეთაში გადახდის, უმცირდებათ ინვესტიციის საჭიროება საბრუნავ
კაპიტალში.
ადგილობრივ საწარმოში საჭირო ინვესტიციის მოცულობა შეადგენს 1 950 000
აშშ დოლარს
პროექტის ჯამური
ღირებულება (აშშ
დოლარი)
მათ შორის: კაპიტალის
სტრუქტურა
მანქანა
დანადგარები
შენობა-
ნაგებობა
საბრუნავი
საშუალებები
სესხი
1 950 000 (აშშ დოლარი)
$ 1 444 375 $ 360 000 $ 145 625 $ 1 950 000
74% 18% 7% 100%
მოცემული პროექტის დაფინანსების შესაძლებლობად მოიაზრება „აწარმოე
საქართველოში“ პრგორამის სესხი შეღავათიანი პირობებით, რაც გულისხმობს:
სესხზე საბანკო განაკვეთის თანადაფინანსება პირველი 24 თვის განმავლობაში
საშეღავათო პერიოდი:
24 თვე - ძირითადი საშუალებებისთვის განკუთვნილ სესხის ნაწილზე
18 თვე - საბრუნავი საშუალებებისთვის განკუთვნილ სესხის ნაწილზე
5 | P a g e
მაქსიმალურ დატვირთვაზე მოცემული პროექტი გათვლილია წლის
განმავლობაში ყოველწლიურად 500 000 მეტრი ტექსტილის წარმოებაზე, საიდანაც
240 000 საშარვლე და 260 000 საპერანგე ქსოვილია. სარეალიზაციო ფასი შეადგენს 4
და 2 აშშ დოლარს
ინფორმაცია თვითღირებულების შესახებ:
დასახელება
თვითღირებულება
(აშშ დოლარი)
საშარვლე ქსოვილი 1,480
საპერანგე ქსოვილი 1,080
მოცემული საწარმოს აშენება და ექსპლუატაციაში გაშვება იგეგმება
დაფინანსების მიღებიდან 6 თვის ვადაში
კომპანიის ნულოვანი გაყიდვების მოცულობა 15 213 მეტრი ტექსტილია
პროცენტის თანადაფინანსების და 22 100 მეტრი ტექსტილი სტანდარტულ
შემთხვევაში.
5 წლიან პერიოდში კომპანიაში ინვესტიციაზე შემდეგი სამიზნე უკუგების
კოეფიციენტებია:
შიდა უკუგების კოეფიციენტი IRR 38%
წმინდა დღევანდელი ღირებულება NPV 2 376 687
საქართველოს ინდუსტრიული განვითარების ჯგუფი (GIDG ) და სახელმწიფო
პოლიტიკა
საქართველოს ინდუსტრიული განვითარების ჯგუფი შეიქმნა საქართველოს
ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროში 2014 წლის ოქტომბერში.
ჯგუფი ხელს უწყობს საქართველოში ახალი ეკონომიკური საქმიანობების აღმოჩენას
და განვითარებას სახელმწიფოსა და კერძო სექტორს შორის მჭიდრო
თანამშრომლობისა და ვერტიკალური ინტეგრაციის გზით.
ბოლო 20 წლის მანძილზე საქართველოში ბევრი, ზოგჯერ რადიკალური,
ლიბერალური ეკონომიკური რეფორმა განხორციელდა. ამის მიუხედავად,
ეკონომიკური განვითარების მიმართულებით ჩვენი ქვეყანა, ბევრი პარამეტრის
მიხედვით, ვერ უსწრებს ან ჩამორჩება ჩვენ მეზობელ სახელმწიფოებს. ჯგუფის
ძირითადი მიდგომის თანახმად, ეკონომიკური ზრდის წინმსწრები უნდა იყოს ახალი
6 | P a g e
ეკონომიკური საქმიანობების აღმოჩენა და ექსპორტზე ორიენტირებული დარგების
შექმნა-განვითარება (დივერსიფიკაცია). ახალი დარგების შექმნა მარტო კერძო
სექტორს, მაღალი კომერციული რისკების გამო, არ შეუძლია, სახელმწიფოს
სათანადო ჩარევის გარეშე.
სათანადო ჩარევა გამორიცხავს სახელმწიფოს მხრიდან ცალკეულ საწარმოების
ფლობას ან მართვას. ის გულისხმობს: (ა) განვითარების პოტენციალის მქონე
დარგების, ახალი ეკონომიკური საქმიანობების აღმოჩენა-ანალიზს და ამ პროექტების
განხორციელებაში კერძო სექტორის ჩართვას, (ბ) დარგების ვერტიკალური
ინტეგრაციის ხელშეწყობას, მათ შორის დარგების წარმატებული
ფუნქციონირებისთვის საჭირო ინსტიტუციონალური ინფრასტრუქტურის შექმნას,
(გ) კერძო და საჯარო სექტორებს შორის თანამშრომლობით, დარგების განვითარების
ბარიერების იდენტიფიკაციას და მათ მოხსნას.
საქართველოს ინდუსტრიული განვითარების ჯგუფის მიდგომა ეფუძნება
მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნებში არსებული გამოცდილების ანალიზს, რომელიც
აჩვენებს, რომ ახალ ეკონომიკურ საქმინობას, როგორც წესი, კერძო სექტორი ვერ
იწყებს, რადგან რისკები ძალიან მაღალია, არ არსებობს ვერტიკალური ინტეგრაციის,
ანუ ღირებულებათა ჯაჭვი და ახალი ეკონომიკური საქმიანობა დიდ მასშტაბს
საჭიროებს. მაგრამ თავის მხრივ, სახელმწიფომაც არ უნდა შექმნას ახალი
ეკონომიკური საქმიანობა. ტრადიციულად სახელმწიფო საწარმოები
არაკონკურენტუნარიანები არიან და ბაზარში არაჯანსაღ ჩარევას აქვს ადგილი.
რისკების გადანაწილებისათვის საჭიროა მჭიდრო კოოპერირება მთავრობასა და
კერძო სექტორს შორის - Public Private Partnership.
ეკონომიკის ნახტომისებური განვითარება არ მოხდება ეკონომიკის
დივერსიფიკაციის, ახალი ეკონომიკური საქმიანობის შექმნის გარეშე. ეკონომიკის
განვითარებისათვის საჭიროა ეკონომიკური საქმინაობის(ების) აქტიური
დივერსიფიკაცია. ახალი ეკონომიკური საქმიანობები დაგვეხმარება აღმოვაჩინოთ
პოტენციური შეფარდებითი უპირატესობა საქართველოსთვის მსოფლიო ბაზარზე.
ინდუსტრიული განვითარების ჯგუფმა ჩამოაყალიბა 2 ძირითადი პრინციპი:
ეკონომიკის დივერსიფიკაცია
ეკონომიკის ნახტომისებური განვითარება არცერთ ქვეყანაში არ მომხდარა
ეკონომიკის დივერსიფიკაციის გარეშე (ახალი ეკონომიკური საქმიანობის შექმნის
გარეშე). ეკონომიკის განვითარებისათვის აუცილებლად მიგვაჩნია ახალი
ეკონომიკური საქმინაობების აქტიურად დაწყება. ახალი ეკონომიკური
7 | P a g e
საქმიანობების აღმოჩენასთან პარალელურად, აუცილებელია არსებულ და ახალ
სექტორებში ვერტიკალური ინტეგრაციის (ანუ ღირებულებათა ჯაჭვის) შექმნის
ხელშეწყობა.
მთავრობასა და კერძო სექტორს შორის თანამშრომლობა (Public Private Partnership).
მთავრობა უნდა დაეხმაროს კერძო სექტორს:
- აღმოაჩინოს ახალი ეკონომიკური საქმიანობები, რომლებიც დიდი
ალბათობით გახდება საქართველოს შეფარდებითი უპირატესობა,
- ჩაატაროს ტექნოლოგიური კვლევა,
- აღმოაჩინოს ღირებულებების ჯაჭვში კერძო სექტორისთვის დაუძლევადი
რგოლები და დასახოს გეგმა მათ დასაძლევად,
- შეიმუშაოს ბიზნეს მოდელი და გააკეთოს გენერალური ბიზნეს გეგმა,
- კოორდინაცია გაუკეთოს კორძო სექტორის ჩართვას, რომელიც
განახორციელებს ინვესტიციებს და თავის თავზე აიღებს კომერციულ რისკს,
- ხელი შეუწყოს დარგის კერძო მოთამაშეების თანამშრომლობას -
დაეხმაროს ბიზნეს ასოციაციების, კოოპერატივების და სხვა არამომგებიანი
ორგანიზაცების შექმნა-განვითარებას,
- კოორდინაცია გაუწიოს არსებული ფინანსური რესურსების და
ინსტრუმენტების მობილიზებას პროექტების განსახორციელბლად, როგორიცაა
„აწარმოე საქართველოში“, საპარტინიორო ფონდი, თანადაფინანსების ფონდი და ა. შ.
- გარკვეული, წინასწარგანსაზღვრული კრიტერიუმების მიხედვით,
მთავრობა უნდა გამოვიდეს ამ ახალი ეკონომიკური საქმიანობიდან და
უზრუნველყოს მთლიანად კერძო სექტორის მონაწილეობა ვერტიკალური ჯაჭვის
ყოველ რგოლში. მთავრობამ შეიძლება დაიტოვოს კვლევის და სხვა საკოორდინაციო
როლი, რომელიც განხორციელდება უნივერსიტეტების ან სხვა არამომგებიანი
ორგანიზაციების დონეზე.
ინდუსტრიული განვითარების ჯგუფის მთავარი მიზანია ხელი შეუწყოს ახალი
ეკონომიკური საქმიანობის აღმოჩენა-განვითარებას კერძო სექტორისა და მთავრობას
შორის მჭიდრო თანამშრომლობით გზით. დღეისათვის ინდუსტრიული
განვითარების გჯუფის პროექტების პორტფელში 30-დე პროექტია.
ჯგუფმა შეიმუშავა მეთოდოლოგია, რომლის საშუალებითაც შეუძლია მიუთითოს
ამა თუ იმ სექტორის უპირატესობაზე და დაყოს ამ სექტორის შექმნის ამოცანა
კონკრეტულ პროექტებად, სადაც განსაზღვრული იქნება სახელმწიფო ჩარევის და
„ეგზიტის“ (ამ ჩარევის დასრულების) სტრატეგიები. ეს პროექტები უნდა ატარებდნენ
სტრატეგიულ ხასიათს იმ გაგებით, რომ პროექტის განხორციელებას უნდა ახლდეს
ეკონომიკურ-სოციალური „გადადინებები“ - პროექტის განხორციელების შედეგად
8 | P a g e
განვითარების სტიმული/საშუალებები ეძლევა სხვა მომიჯნავე საწარმოებს და
დარგებს.
ჯგუფმა შექმნა პოტენციური დარგების ე.წ. რუკა, რამაც საშუალება მოგვცა
გამოგვეყო რამოდენიმე პრიორიტეტული პროექტი:
ამ მომენტისთვის ჯგუფი მუშაობს 30-დე პროექტზე, მათ შორისაა:
ბუნებრივი ქვის მოსაპირკეთებელი ფილების წარმოება
კერამიკული ფილების წარმოება
იმერული მწვანილის ექსპორტის ხელშეწყობის პროექტი
რძის გადამამუშავებელი საწარმო
ეთერზეთების წარმოება
დაფნის ფოთლის გადამუშავება და ეთერზეთის წარმოება
მეაბრეშუმეობის აღორძინების პროექტი
9 | P a g e
სამკერვალო საწარმოების ხელშეწყობის პროექტი
ტექსტილის წარმოება
ცვეთამედეგი ინსტრუმენტების წარმობა
ავტომობილების წარმოება iStream ტექნოლოგიით
კალციტის მოპოვება-გადამუშავება
ჯავშანმანქანების წარმოება
პოლიმერული მასალების წარმოება
ფოლადის მილების წარმოება
ქაღალდის და შესაფუთი მასალის წარმოების ხელშეწყობა
სხვა.
შეფასების ძირითადი კრიტერიუმებია: დივერსიფიკაციის ხარისხი, სირთულე,
აპრობირებული ტექნოლოგიის ხარისხი, გადადინებადობის ხარისხი, ექსპორტის
პოტენციალი, მასშტაბირებადი, დასქმების პოტენციალი, დანერგვის დრო და ა.შ.
ჯგუფი განაგრძობს ახალი პროექტების აღმოჩენას, ანალიზს და მათზე მუშაობას.
ტექსტილის ინდუსტრია - შესავალი ნაწილი
10 | P a g e
გლობალური ტექსტილის ინდუსტრიას ოცდამეერთე საუკუნის დასაწყისიდან
დიდი გამოწვევები ახასიათებს. სტრუქტურულმა ცვლილებებმა განაპირობა ბიზნეს
გარემოს შეცვლა და ინდუსტრიის მოთამაშეებს მოუწიათ მორგებოდნენ ამ
ცვლილებებს. 2001 წელს ჩინეთი შეუერთდა მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციას
(WTO) და ქვეყნის 1,3 მილიარდ მოსახლეს გაუმარტივდა წვდომა გლობალურ
ბაზარზე, რამაც ქვეყანა აქცია მნიშვნელოვან მოთამაშედ გლობალურ ტექსტილის
ინდუსტრიაში. 2004 წელს მოიხსნა კვოტები ტექსტილსა და ტანსაცმელზე, რამაც
მისცა დიდი შესაძლებლობები ქვეყნებს, რომლებიც მანამდე შეზღუდულები იყვნენ
და შეუქმნა პრობლემები იმ ქვეყნებს რომლებიც სარგებლობდნენ ამ შეზღუდვებით.
ტექსტილის წარმოება შრომატევად ინდუსტრიად ითვლება და შესაბამისად
განვითარებად ქვეყნებს, ჭარბი იაფი მუშახელის არსებობის გამო, ეძლევათ
შესაძლებლობა შეაღწიონ ამ ბაზარზე და დაიწყონ განვითარება შიდა ბაზარზე,
მომდევნო ეტაპებზე განვითარებადი ქვეყნები იწყებენ ექსპორტზე პროდუქციის
გატანას, რათა უფრო ეფექტურად გამოიყენონ იაფი მუშახელით შექმნილი
კონკურენტული უპირატესობა.
ტექსტილის ინდუსტრიას ზრდადი ტენდენცია ახასიათებს, განსაკუთრებით
მას შემდეგ, რაც ტექსტილის წარმოება გადავიდა განვითარებად ქვეყნებზე. ამ
ქვეყნების უმრავლესობამ გაზარდა ტექსტილის ექსპორტი, ზოგიერთ მათგანში
ტექსტილს მნიშვნელოვანი წილი უჭირავს მთლიან ექსპორტში.
როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, ტექსტილისა და ტანსაცმელის გლობალური
ვაჭრობა სწრაფი ზრდის ტემპით ხასიათდება. აზიური ქვეყნები თამაშობენ
მნიშვნელოვან როლს საერთაშორისო ტექსტილის ინდუსტრიაში. ჩინეთს აქვს
საერთაშორისო ბაზრებზე ექსპორტის ყველაზე დიდი წილი, ბანგლადეშსა და
ჰონკონგსაც მნიშვნელოვანი პოზიციები უჭირავთ. მათ შედარებით ინდოეთი
ჩამორჩება. ბოლო პერიოდში იზრდება თურქეთის წილიც. ინდუსტრიის ანგარიშების
მიხედვით აზიური ქვეყნები ძირითადად ტექსტილის ექსპორტს ახორციელებენ
ევროპასა და ამერიკის შეერთებულ შტატებში.
ტექსტილის ინდუსტრია მისი ღირებულებათა ჯაჭვი ძალიან მჭიდროდ არის
დაკავშირებული ტანსაცმლის ინდუსტრიასთან, ამიტომ მსოფლიო ბაზრის
ტენდენციები და ძირითადი მონაცემები განხილული უნდა იქნას ტანსაცმლის
ინდუსტრიასთან ერთად.
ტექსტილისა და ტანსაცმელის მსოფლიო ინდუსტრია
11 | P a g e
მსოფლიოში ტანსაცმლის ბაზრის მოცულობა 1,100 მილიარდი აშშ დოლარია,
სავაჭრო ღირებულებით 700 მილიარდი და წარმოადგენს მსოფლიოს მთლიანი შიდა
პროდუქტის 1,8%-ს. ევროკავშირის ქვეყნების ტანსაცმლის სამომხმარებლო ბაზარმა
350 მილიარდ აშშ დოლარს მიაღწია და დღეის მდგომარეობით ყველაზე მსხვილ
ბაზრად მიიჩნევა, ხოლო ჩინეთი 288 მილიარდი აშშ დოლარის ექსპორტის
მონაცემით უმსხვილეს ექსპორტიორად მიიჩნევა.
წამყვანი ქვეყნები: ევროკავშირი, ამერიკის შეერთებული შტატები და იაპონია
ფოკუსირდებიან ტექსტილისა და ტანსაცმლის ღირებულების ჯაჭვის ყველაზე
მაღალი მომგებიანობის მქონე ეტაპებზე, ისეთზე როგორიცაა დიზაინი, მარკეტინგი
და დისტრიბუცია, ხოლო საწარმოო საქმიანობა ძირითადად კონცენტრირებულია
ჩინეთზე და სხვა განვითარებად ქვეყნებზე, როგორიცაა ბანგლადეში, ვიეტნამი,
პაკისტანი, ინდონეზია და თურქეთი.
ექსპერტები პროგნოზირებენ გლობალურ ტექსტილისა და ტანსაცმლის სექტორში
შემდეგი ტენდენციების განვითარებას:
ყოველწლიურად, საშუალოდ ინდუსტრია გაიზრდება 5% ( CAGR-5% ) და
მიაღწევს 2 100 მილიარდ აშშ დოლარს 2025 წლისთვის
საწარმოო საქმიანობის და ექსპორტის წილი ჩინეთიდან სხვა ქვეყნებზე
გადანაწილდება
გლობალური ტექსტილისა და ტანსაცმლის სექტორი 2025 წლამდე დამატებით
მოიზიდავს 350 მილიარდ აშშ დოლარის ინვესტიციებს
საშუალოდ ერთ სულ მოსახლეზე ტანსაცმელზე დანახარჯებმა 2012 წელს
მიაღწია 153 აშშ დოლარს და ექსპერტების ვარაუდით ეს ციფრი გაიზრდება 247 აშშ
12 | P a g e
დოლარამდე 2025 წლისთვის. არსებობს ხარჯვის მონაცემის დიდი სხვაობა
განვითარებულ და განვითარებად ქვეყნებს შორის, მაგალითად ავსტრალიაში
ტანსაცმელზე ხარჯვის ყველაზე დიდი მაჩვენებელია ერთ სულ მოსახლეზე 1050 აშშ
დოლარი, მაშინ როდესაც ინდოეთში განვითარებად ეკონომიკებს შორის ეს მონაცემი
ყველაზე დაბალია.
ქვემოთ მოყვანილია ამ ინფორმაციის გრაფიკული გამოსახულება, როგორც
2012 წლის მონაცემების ასევე 2025 წლის პროგნოზების.
გლობალური ტექსტილისა და ტანსაცმელის სავაჭრო ღირებულებამ 2012 წელს
708 მილიარდი აშშ დოლარი შეადგინა, ტექსტილის პროდუქციის საექსპორტო
ღირებულება 286 მილიარდ აშშ დოლარს შეადგენს, ტანსაცმლის სექტორში
საექსპორტო ღირებულებამ 423 მილიარდი აშშ დოლარს მიაღწია, დღეის
მდგომარეობით ჩინეთი ლიდერობს, როგორც უმსხვილესი ექსპორტიორი ქვეყანა
ორივე: ტექსტილისა და ტანსაცმლის ინდუსტრიაში. ჩინეთის შემდეგ ექსპორტში
წამყვანი პოზიციები უჭირავთ: ევროკავშირს, ინდოეთს, თურქეთსა და ბანგლადეშს.
13 | P a g e
ცხრილში მოცემულია ინფორმაცია გლობალური ტექსტილისა და ტანსაცმლის
ექსპორტიორი ქვეყნებზე.
ექსპერტების ვარაუდით გლობალური ტექსტილისა და ტანსაცმლის
ინდუსტრიის მოცულობა საშუალოდ 5%-ით გაიზრდება და 2 100 მილიარდ აშშ
დოლარს მიაღწევს 2025 წლისთვის. არსებობს მოლოდინი, რომ ჩინეთის სავაჭრო
ღირებულების პროცენტი მსოფლიო ინდუსტრიაში შემცირდება და არსებული
მაჩვენებლიდან (40%) წილი ჩამოვა 35% - მდე, რაც შექმნის წარმოების დამატებით
შესაძლებლობებს განვითარებადი ქვეყნებისთვის.
14 | P a g e
ტექსტილის ინდუსტრია
ქიმიური და ნატურალური ბოჭკოს გლობალურმა წარმოებამ 48 მლნ ტონას
მიაღწია, საიდანაც ჩინეთზე 29 მლნ მოდის, ჯამურად წარმოებული ტექსტილის
მოცულობა 250 მლნ-ია, საიცანაც 120 მლნ მოდის ჩინეთზე, 50 მნლ ინდოეთზე, 12
მლნ პაკისტანზე და 10 მლნ თურქეთზე.
ცხრილში მოყვანილია შედარება სინთეტიკური ძაფის ფასის ინდექსების
თვეების მიხედვით მსოფლიოში, აზიაში, ამერიკასა და დასავლეთ ევროპაში.
ტანსაცმლის წარმოებაში ნედლეული ორ კატეგორიად იყოფა: ძირითადი და
დამხმარე. ტანსაცმლის წარმოებაში ნელდეულისა და დამხმარე მასალების
ღირებულებას ჯამურ თვითღირებულებაში დიდი წილი (დაახლეობით 60-70%)
15 | P a g e
უჭირავს, ასევე აღსანიშნავია რომ ძირითადად წარმოებული ტანსაცმლის ხარისხს
სწორედ ნედლეული განაპირობებს.
ძირითადი ნედლეულს წარმოადგენს სხვადასხვა ტიპის ქსოვილები, რომელიც
წარმოადგენს ტანსაცმლის წარმოების მთავარ ელემენტს. ჯამურად მსოფლიოშო 170
მილიარდი მეტრი ტექსტილი იწარმოება, საიდანაც ჩინეთი აწარმოებს 86 მილიარდს,
ინდოეთი 50 მილიარდს, თურქეთი და პაკისთანი 10 და 8 მილიარდ მეტრს.
მოცემული ცხრილები იძლევა ინფორმაციას მსოფლიოში ტექსტილისა
ექსპორტისა და იმპორტის ტენდენციებზე, როგორც ცხრილიდან ჩანს სექტორი
საკმაოდ მაღალი ტემპებით ვითარდება.
ცხრილში მოცემულია ინფორმაცია ტექსტილისა და ტანსაცმელის ექსპორტის
წილებზე, ცხრილიდან ჩანს რომ აზრია ლიდერულ პოზიციებს ინარჩუნებს და მისი
წილი ყოველწლიურად იზრდება.
განვიხილოთ ექსპორტის მონაცემები უფრო დეტალურად:
16 | P a g e
ცხრილში მოცემულია ინფორმაცია ტექსტილისა იმპორტზე:
17 | P a g e
პროგნოზი
მსოფლიოში სამომხმარებლო ხარჯების ზრდა (3,7%-ით), ხელს შეუწყობს
ტექსტილზე მოთხოვნის ზრდას 2015 წლის განმავლობაში, ექსპერტების ვარაუდით
2015 წელს ზრდის მაჩვენებელი იქნება 6%-ის ფარგლებში. ამ ტენდენციის ძირითადი
განმაპირობებელი ფაქტორია განვითარებადი ქვეყნებში ზრდადი საშუალო კლასი.
მაგალითად ჩინეთში 2015 წელს სამომხმარებლო ხარჯები გაიზრდება 12%-ით,
აღსანიშნავია რომ ეს მაჩვენებელი 2015-2014 წლებში გაორმაგდა. ზრდის
მოლოდინებში ინდოეთი ლიდერობს ორი ფაქტორის გამო: 1) სწრაფი
დემოგრაფიული ზრდა (არსებობს პროგნოზი 2013-2020 წლებში წლიურად 9,6%-ით
ზრდის) და 2) შემოსავლების დონის ზრდა (მშპ ერთ სულ მოსახლეზე 77%-ით
გაიზრდება 2013-2020 წლებში) და განაპირობებს სამომხმარებლო ხარჯების
მნიშვნელოვან ზრდას).
ტექსტილის ინდუსტრიის მთავარი გამოწვევა სწორედ ამ ზრდადი მოთხოვნის
მეტ მომგებიანობაში გარდაქმნაა. ინდოეთში ტექსტილის მწარმოებელი კომპანიების
უმრავლესობას გაეზარდა მოგება 2014 წლის განმავლობაში 11%-ით, თუმცა
ანალოგიური ინდუსტრიის ჩინელი მოთამაშეების შემცირდა (-10%-ით), მცირე
კომპანიები, რომლებსაც არ აქვთ დიდი მაშტაბი და ფასებზე გავლენის მოხდენის
შესაძლებლობა კიდევ უფრო მნიშვნელოვანი გამოწვევების წინაშე დგანან.
ინდუსტრიის დადებითი მხარეები
o საშუალო ფენის შემოსავლების
ზრდით გამოწვეული ზრდადი
ბაზარი.
o ხელოვნური ბოჭკოზე ზრდადი
მოთხოვნა განაპირობებს ნაკლებ
დამოკიდებულებას სოფლის
მეურნეობის პროდუქტებზე.
ინდუსტრიის უარყოფითი მხარეები
o ფასის დადების დაბალი ძალა და
საცალოდ მევაჭრეებთან ასიმეტრული
დამოკიდებულება.
o მძაფრი კონკურენცია, რომელიც
მარჟებს ამცირებს
o დიდად დამოკიდებულება
ნედლეულის ფასებზე.
18 | P a g e
ინდუსტრიის ძირითადი მოთამაშეები
იტალია
იტალია მაჩვენებლები
ფართობი 301,340 კვ. კმ
მოსახლეობა 61,680,122
ეკონომიკა მშპ: $2.066 ტრილიონი
მშპ ზრდის ტემპი -1.8%
მშპ (PPP): $1.805 ტრილიონი
მშპ 1 სულ მოსახლეზე (PPP): $29,600
ინვესტიციები 18.2% მშპ-ს
ურბანიზაცია 68.4% მთლიანი მოსახლეობის
მუშახელი 25.74 მილიონი
სოფლის მეურნეობა: 3.9%
წარმოება: 28.3%
სერვისი: 67.8%
ელექტროენერგია Installed generating capacity: 124.2 მილიონი kW
ტექსტილის წილი მთლიან
შიდა პროდუქტში
>3%
Source: CIA World Fact book, IMF World Economic
Outlook
ტექსტილის ინდუსტრიის მიმოხილვა იტალიაში
იტალიის ტექსტილისა და ტანსაცმლის ინდუსტრიის პროდუქტები
მსოფლიოში ცნობილია, ამ სექტორმა მიიქცია დიდი ყურადღება, იმიტომ რომ
განვითარებული ქვეყნის სპეციალიზაცია მოდურ და ამავდროულად ნახევრად
შეკვეთებით დამზადებაზე ორიენტირებული ინდუსტრიული პროდუქციით
და წარმოების ჯაჭვში ჩართული მცირე და მიკრო ქარხნებით იშვიათობას
წარმოადგენს.
ამჟამად იტალიის ტექსტილის ინდუსტრია სწრაფად იცვლება.
ათასობით ჩინელი მოქალაქე თავს იყრის ქალაქ პრატოში (ფლორენციის
მიმდებარედ). მათ შეიძინეს კაპიტალი ადგილობრივი მწარმოებლებისგან,
რომლებსაც ფინანსური პრობლემები შეექმნათ.
დაახლოებით 4000 მდე ჩინურ ქარხნები პრატოში აწარმოებენ 1 მლნ
ერთეულ ტანსაცმელს ყოველდღიურად. იაფ პროდუქციაზე სწრაფად მზარდი
მოთხოვნა აიძულებს ამ საწარმოებს ფეხი აუწყონ „სწრაფი მოდის“
19 | P a g e
ინდუსტრიას.
ახალ ინდუსტრიული ქვეყნებიდან ზრდადი კონკურენციის
მიუხედავად, იტალიის ტექსტილის ინდუსტრია თამაშობს მნიშვნელოვან
როლს ადგილობრივ ეკონომიკაში, ეს გამოწვეულია ინდუსტრიის
ფოკუსირებით წარმოებული პროდუქციის მაღალ ხარისხზე.
იტალიის ტექსტილის ინდუსტრიის ზრდის ტემპმა 2014 წლის პირველ
ნახევარში მსოფლიო ზრდის ტემპებს გაუსწრო.
ტექსტილის ინდუსტრიის ზრდამ იტალიაში 2014 წლის პირველ
ნახევარში 7,6% შეადგინა, მაშინ როდესაც მსოფლიო ტექსტილის ინდუსტრია
4,8 %-ით გაიზარდა.
იტალიიდან ექსპორტი 4,2%-ით გაიზარა 2014 წლის პირველი 4 თვის
განმავლობაში, მაშინ როდესაც იმპორტის ზრდამ 7,5% შეადგინა.
2014 წლის იანვარი აპრილის თვეები სავაჭრო ბალანსმა იტალიაში 746
მილიონი აშშ დოლარი შეადგინა, რაც წინა წელთან შედარებით ოდნავ მაღალი
მაჩვენებელია.
იტალიიდან ტექსტილის ექსპორტი ევროზონის 28 ქვეყანაში გაიზარდა
8,2%-ით და შეადგინა ჯამური ექსპორტის 55,5%, თუმცა ექსპორტი სხვა
ქვეყნებში გარდა ამერიკის შეერთებული შტატებისა გაცილებით შემცირდა.
რაც შეეხება იმპორტირებულ ტექსტილს ჩინეთი ლიდერია იტალიური
მწარმოებლების ნედლეულით მომარაგებაში (ჩინეთიდან ჯამურად
ტექსტილის იმპორტის წილის ზრდამ 26,3% შეადგინა).
იტალიური ტექსტილის ინდუსტრიის წარმატების განმსაზღვრელი
ფაქტორებია: ინვესტიციები ხარისხში, ტექნოლოგიებში, სერვისის
გაუმჯობესებაში, სანდოობაში და მოწოდების დროში.
ჩინეთი
ჩინეთი მაჩვენებლები
ფართობი 9,596,960 კვ. კმ.
მოსახლეობა 1,355,692,576
ეკონომიკა მშპ: $10.02 ტრილიონი
მშპ ზრდის ტემპი: 7.3%
მშპ (PPP): $13.39 ტრილიონი
მშპ 1 სულ მოსახლეზე (PPP): $9,800
ინვესტიციები მშპ-ს 46.1%
ურბანიზაცია 50.6% მთლიანი მოსახლეობის
20 | P a g e
მუშახელი 797.6 მილიონი
სოფლის მეურნეობა: 33.6%
წარმოება: 30.3%
სერვისი: 36.1%
ელექტროენერგია Installed generating capacity: 1.247 მილიარდი kW
(2013 est.)
ტექსტილის წილი მთლიან
შიდა პროდუქტში
7.11%
Source: CIA World Fact book, IMF World Economic Outlook
ტექსტილის ინდუსტრიის მიმოხილვა ჩინეთში
მიუხედავად მუშახელის დანახარჯების ზრდის ტემპისა და საექსპორტო
ბაზრებიდან მოთხოვნის შემცირებისა ჩინეთის ტექსტილის ინდუსტრია
ჯანსაღი ტემპით იზრდება და დომინირებს მსოფლიო ბაზარზე, როგორც
წარმოების ასევე მოხმარების კუთხით.
ჩინეთის საექსპორტო ბაზარი ყველაზე დიდია რეგიონში, იგი გაიზარდა
30,15%-ით.
ჩინეთის უმსხვილესი საექსპორტო ბაზრებია: აშშ, ევროპა და იაპონია. ამ
ბაზრებზე ჩინეთიდან ექსპორტი ბოლო პერიოდის განმავლობაში საშუალო
ზრდის ტემპით ხასიათდება, გარდა იაპონიისა, სადაც შემცირდა 0,63%-ით.
ჩინური ტანსაცმლისა და ტექსტილის მწარმოებელი კომპანიები საკმაოდ
მომგებიანია, მათი მოგების ზრდის საშუალო ტემპი 17,06 %-ს შეადგენს.
ჩინურ ტექსტილის ინდუსტრიას პრობლემებიც ახასიათებს: საექპორტო
მოთხოვნის შემცირება, მუშახელზე დანახარჯების ზრდა, მუშახელის
დანაკლისი, ჩინური იენის პერიოდული გამყარება. ამ პრობლემებმა გამოიწვია
ტექსტილის ექსპორტის ზრდა სხვა აზიური ქვეყნებიდან მათ შორის
ბანგლადეში, ვიეტნამი, ინდოეთი, ასევე ექსპორტი გაიზარდა ბრაზილიიდანაც.
ჩინეთის სახელმწიფოს ინტერვენცია ტექსტილის ინდუსტრიაში ასევე არ
იყო წარმატებული: ბამბის შესყიდვის ხელშეწყობის პროგრამამ გამოიწვია 11
მილიონი ტონა მარაგების შექმნა და ბამბის ფასის მაღალი დონე საერთაშორისო
ბაზრებთან შედარებით (დაახლეობით 5700 იენით 1 ტონაზე)
თურქეთი
თურქეთი მაჩვენებლები
ფართობი 783,562 კვ. კმ
მოსახლეობა 81,619,392
21 | P a g e
ეკონომიკა მშპ: $813.316 მილიარდი
მშპ ზრდის ტემპი: 3.8%
მშპ (PPP): : $1.167 ტრილიონი
მშპ 1 სულ მოსახლეზე (PPP) : $15,300
ინვესტიციები მშპ-ს 20.3%
ურბანიზაცია 71.5% მთლიანი მოსახლეობის
მუშახელი 27.91 მილიონი
სოფლის მეურნეობა: 25.5%
წარმოება: 26.2%
სერვისი : 48.4% (2010)
ელექტროენერგია Installed generating capacity: 49.52 მილიონი kW
(2010 est.)
ტექსტილის წილი მთლიან
შიდა პროდუქტში
7 %
Source: CIA World Fact book, IMF World Economic Outlook
ტექსტილის ინდუსტრიის მიმოხილვა თურქეთში
ტექსტილისა და ტანსაცმლების ინდუსტრია თურქეთში ერთ-ერთი
საუკეთესო ეკონომიკის სექტორია და მთლიანი შიდა პროდუქტის 7%
შეადგენს. თურქეთში ოპერირებს 56,000 ტექსტილისა და ტანსაცმლის საწარმო
და მათში დასაქმებულია ორ მილიონამდე თანამშრომელი 2013 წელს თურქეთი
იყო რიგით მერვე და მეოთხე გლობალური ბამბის წარმოებასა და მოხმარებაში,
ხოლო მესამე ორგანული ბამბის წარმოებით ინდოეთისა და სირიის შემდეგ.
ტანსაცმლისა და ტექსტილის ინდუსტრია ძალზედ დამოკიდებულია
ბამბაზე. ადგილობრივი წარმოება სრულად ვერ აკმაყოფილებს მოთხოვნას და
თურქეთი წარმოადგენს მსოფლიოში რიგით მესამე უმსხვილეს იმპორტიორს,
ჩინეთისა და ბანგლადეშის შემდეგ. ტექსტილმა და ტანსაცმელმა შეადგინა
თურქეთის ჯამური ექსპორტის 20% 2013 წელს.
თურქეთის ტანსაცმლისა და ტექსტილის ექსპორტი ბოლო პერიოდის
განმავლობაში ზრდის ტენდენციით ხასიათდება, თუმცა მისი წილი თურქეთის
მთლიან ექსპორტში ეცემა. თურქეთის ტანსაცმლის ინდუსტრიის ექსპორტმა
15 მილიარდი აშშ დოლარი შეადგინა, რაც მისი ჯამური წარმოების 65%
შეადგენს. ბამბის ქსოვილებმა ჯამური ექსპორტის 80% შეადგინა. თურქეთი
იყო მესამე უმსხვილესი ექსპორტიორი ევროპის ქვეყნებში და მეექვსე
მსოფლიოში.
ევროზონასა და ჩინეთისა და ინდოეთის შორის, სავაჭრო კავშირები
პრობლემას უქმნის თურქეთის ტექსტილისა და ტანსაცმლის ინდუსტრიას.
22 | P a g e
სავაჭრო ლიბერალიზაციამ და ხელფასების დონის თითქმის გაორმაგებამ 2009-
2013 წლებში თურქეთს დააკარგინა ხარჯებში უპირატესობა, პოზიციების
შესანარჩუნებლად თურქი მწარმოებლები გადავიდნენ ახალი დიზაინის,
სტილის და ხარისხის პროდუქციის წარმოებაზე რათა შესულიყვნენ ბაზრის
შედარებით მაღალ სეგმენტზე.
ამ პროგრამის ხელშესაწყობად თურქეთის მთავრობამ წამოიწყო ე.წ
“Turquality”, პროგრამა რომელიც მიმართული იყო მარკეტინგში, ხარისხსა და
სტრატეგიულ პოზიციონირებაში ადგილობრივი ტექსტილისა და ტანსაცმლის
საწარმოების მხარდასაჭერისიკენ.
ინდოეთი
ინდოეთი მაჩვენებლები
ფართობი 3,287,263 კვ. კმ
მოსახლეობა 1,236,344,631
ეკონომიკა მშპ: $1.67 ტრილიონი
მშპ ზრდის ტემპი: 3.2%
მშპ (PPP): $4.99 ტრილიონი
მშპ 1 სულ მოსახლეზე (PPP) $4,000
ინვესტიციები მშპ-ს 29.9%
ურბანიზაცია მოსახლეობის 31.3%
მუშახელი 487.3 მილიონი
სოფლის მეურნეობა: 49%
წარმოება: 20%
სერვისი: 31% (2012 est.)
ელექტროენერგია Installed generating capacity: 199.9 მილიონი kW
(31 March 2012 est)
ტექსტილის წილი მთლიან
შიდა პროდუქტში
4%
Source: CIA World Fact book, IMF World Economic Outlook
ტექსტილის ინდუსტრიის მიმოხილვა ინდოეთში
ტექსტილის ინდუსტრიამ მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანა ინდოეთის
ეკონომიკაში დასაქმებისა და წმინდა სავალუტო მოგების კუთხით. ამ
სექტორზე მოდის ჯამურად წარმოების 14%, მთლიანი შიდა პროდუქტის 4%
და ქვეყნის სავალუტო შემოდინებების 27%. ეს ინდუსტრია ინდოეთში
23 | P a g e
პირდაპირ ქმნის 45 მლნ სამუშაო ადგილს, და სოფლის მეურნეობის შემდეგ
მეორე ადგილზეა დასაქმების მაჩვენებლით. ამ ინდუსტრიის განვითარებამ
მთლიანად ინდოეთის ეკონომიკის გაჯანსაღება გამოიწვია.
ინდოეთში ზრდადია ტექსტილის როგორც ექსპორტი ასევე შიდა
მოხმარება. ყველაზე მნიშვნელოვანი ცვლილებები ამ ინდუსტრიაში გამოიწვია
ე.წ „ხელოვნური ბოჭკოების“ გამოჩენამ. ინდოეთმა წარმატებით წარმოადგინა
„ხელოვნური ტექსტილის“ ფართო სპექტრი მსოფლიო ბაზარზე.
ტექსტილის ექსპორტის მაჩვენებელი იყო 28,53 მილიარდი 2013
აპრილიდან 2014 წლის იანვრამდე, იგივე მაჩვენებემლა წინა წელს 24,9
მილიარდი შეადგინა, ზრდამ 14,58% შეადგინა. ინდოეთის ტექსტილის
ინდუსტრიაში მნიშვნელოვანი ინვესტიციები განხორციელდა ბოლო ხუთი
წლის განმავლობაში. პირდაპირმა უცხოურმა ინვესტიციებმა 1,11 მილიარდი
აშშ დოლარი შეადგინა 2000 წლის აპრილიდან 2014 წლის თებერვლამდე.
აშშ
აშშ მაჩვენებლები
ფართობი Total : 9,826,675 კვ. კმ
მოსახლეობა 318,892,103
ეკონომიკა მშპ 7.277 ტრილიონი
მშპ (PPP): $16.72 ტრილიონი
მშპ ზრდის ტემპი: 1.6%
მშპ 1 სულ მოსახლეზე (PPP): $52,800
ინვესტიციები მშპ -ს 12.8%
ურბანიზაცია 82.4%
მუშახელი 155.4 მილიონი
სოფლის მეურნეობა, ხე-ტყის გადამუშავება,
მეთევზეობა: 0.7%
წარმოება, ნავთობი, ტრანსპორტირება: 20.3%
მენეჯმენტი, სერვისები, ტექნოლოგიები: 37.3%
გაყიდვები და საოფისე: 24.2%
სხვა მომსახურებები: 17.6%
ელექტროენერგია 1.039 მილიარდი kW (2010 est.)
Source: CIA World Fact book, IMF World Economic Outlook
Industry Overview
24 | P a g e
წარმოების სექტორში აშშ-ში ტექსტილის წარმოებაზე დასაქმების
ყველაზე მნიშნელოვანი წილი მოდის 230 000 თანამშრომელით.
აშშ გლობალურად ტექსტილისა და ტანსაცმლის სრულ ღირებულების
ჯაჭვში ჩართული ქვეყანაა, დაწყებული ნედლეულიდან, დამთავრებული
ტანსაცმელითა და საოჯახო ტექსტილით.
ტექსტილის ინდუსტრია აშშ-ში გამოირჩევა დასაქმებულთა
კვალიფიკაციის მაღალი დონით და ყოველწლიური ინვესტიციებით 1,2
მილიარდი აშშ დოლარის ოდენობით. ბოლო პერიოდში ქარხნების ყურადღება
ტექნოლოგიების დახვეწაზე, საწარმოო პროცესების ეფექტიანობის ზრდაზე,
ნიშური პროდუქციაში ინვესტირებაზე და ხარჯების კონტროლზეა
გადატანილი.
ტექსტილის გლობალური ექსპორტის მონაცემებით აშშ რიგით მეოთხეა
ჩინეთის, ინდოეთის და გერმანიის შემდეგ. 2010 წლის შემდეგ აშშ-ს
ტექსტილის ექპორტი გაიზარდა 12%-ით და მიაღწია 17,1 მილიარდ აშშ
დოლარს. 65%-ზე მეტი ექსპორტისა გადის იმ პარტნიორ ქვეყნებზე ვისთანაც
აშშ-ს გაფორმებული აქვს თავისუფალი ვაჭრობის ხელშეკრულება.
2013 წელს ტექსტილისა და ტანსაცმლის ინდუსტრიაში აშშ-ში პირდაპირ
დასაქმებული იყო 373,000 თანამშრომელი. 100 000 ზე მეტი როგორც ბუნებრივი
ბოჭკოსა და მანქანა დანადგარების პირდაპირი მომწოდებელი.
2013 წელს ტექსტილის სექტორის გადაზიდვები შეფასდა 56,6 მილიარდ
აშშ დოლარად, საიდანაც აშშ გადაზიდვები იყო 13,4 მილიარდი.
აშშ ტექსტილის ინდუსტრია, ასევე ძირითადი მომწოდებელია
ეროვნული თავდაცვის.
კორეა
კორეა მაჩვენებლები
ფართობი 99,720 კვ. კმ
მოსახლეობა 49,039,986
ეკონომიკა მშპ : $ 25,976.
მშპ (PPP): $ 1.666 trillion
მშპ ზრდის ტემპი: : 2.8%
მშპ 1 სულ მოსახლეზე (PPP): $ 33,791
ინვესტიციები 26.7% of GDP (2012 est.)
ურბანიზაცია 83.2% მთლიანი მოსახლეობის
მუშახელი 25.86 მლნ
25 | P a g e
სოფლის მეურნეობა: 6.9%
წარმოება: 23.6%
მომსახურება: 69.4% (October 2013 est.)
ელექტროენერგია 84.66 million kW (2010 est.)
ტექსტილის წილი მთლიან
შიდა პროდუქტში
5%
Source: CIA World Fact book, IMF World Economic Outlook
Industry Overview
კორეის ტექსტილის საექსპორტო ღირებულება 2013 წელს იყო 15,9
მილიარდი, რაც ჯამური ექსპორტის 2,9% შეადგენდა, აღნიშნული მონაცემი
2,3%ით გაიზარდა წინა წლის მონაცემთან შედარებით
დასაქმებულთა რაოდენობა ტექსტილის ინდუსტრიაში შეადგენს 307,032
თანამშრომელს, რაც წარმოების სექტორში ჯამური დასაქმების 8,3% შეადგენს.
ტექსტილისა და ტანსაცმლის მწარმოებელი ქარხნების რაოდენობა კორეაში
45,200 შეადგენს რაც ჯამური წარმოების სექტორის 12,5%-ია.
ექსპორტი კორეის ტექსტილის სექტორის ძირითადი მამოძრავებელი
ფაქტორია. სამხრეთ აღმოსავლეთ აზიის ქვეყნებიდან ტექსტილზე მოთხოვნის
ზრდა და კორეის სხვადასხვა ქვეყნებთან თავისუფალი ვაჭრობის
ხელშეკრულების არსებობა დადებითად მოქმედებს ტექსტილის სექტორზე.
2008 წელს კორეის ტექსტილი წარმოების ინდექსი შემცირდა, რისი
გამომწვევიც იყო მსოფლიო ეკონომიკური კრიზისის შემდგომი პერიოდი, შუა
აზიაში პოლიტიკური არასტაბილურობა და თავად კორეაში ეკონომიკური
სტაგნაცია.
ადგილობრივი მოთხოვნა: 2014 წლის ივნისში ადგილობრივი მოთხოვნა
დაეცა 124,300 ტონაზე, ადგილობრივი ბაზრის კრიზისის გამო. რამაც გამოიწვია
მოთხოვნის დაცემა მეორე კვარტალში 389,000 ტონამდე.
უნიკალური, დიფერენცირებული პროდუქციის არსებობა ზოგადად
წარმატების ფაქტორია, თუმცა შრომის დანახარჯების ზრდისა და
კონკურენციის გამძაფრების გამო შესაძლებელია კორეული ტექსტილის
სექტორის მომგებიანობის შემცირება.
საფრანგეთი
საფრანგეთი მაჩვენებლები
ფართობი 643,801 კვ კმ ;
მოსახლეობა 62,814,233
26 | P a g e
ეკონომიკა მშპ: $2,902
მშპ (PPP): $2.276 trillion
მშპ ზრდის ტემპი: : 0.3%
მშპ 1 სულ მოსახლეზე (PPP): $35,700
ინვესტიციები მშპ-ს 19.8%
ურბანიზაცია 85.8%
მუშახელი 29.94 მლნ
სოფლის მეურნეობა: 2.9%
წარმოება: 20.6 %
მომსახურება: 76.4 %
ელექტროენერგია Installed generating capacity: 124.3 მილიარდი kW
(2010 est.)
ტექსტილის წილი მთლიან
შიდა პროდუქტში
NA
Source: CIA World Fact book, IMF World Economic Outlook
Industry Overview
საფრანგეთში 35 ტექსტილის საწარმოო დანადგარების მწარმოებელი
კომპანია რომელთა ბრუნვა 1,5 მილიარდი ევროს შეადგენს, მათი ბრუნვის 91%
ექსპორტი წარმოადგენს, რომელსაც ის 115 პარტნიორ ქვეყანაში ახორციელებს.
საფრანგეთის ტექსტილის ინდუსტრია ორიენტირებულია მასობრივი
წარმოებისგან დიფერენცირებაზე, ტექნოლოგიების მოდერნიზაციასა და ახალი
მაღალი დამატებითი ღირებულების მქონე პროდუქციის შექმნისკენ.
სპეციალური ტექნოლოგიური ინოვაციები მოიცავს: გრძელი ბოჭკოს
გადამუშავება, უდანაკარგო წარმოება, საქსოვი და საღებავი დანადგარები
საფრანგეთმა და ჰოლანდიამ ხელი შეუწყვეს ბანგლადეშში
დასაქმებულთა პირობების გაუმჯობესების პროგრამას , რაც მოიცავდა ახლი
კანონმდებლობის შექმნას უსაფრთხოების ტრეინინგებს და სავაჭრო კავშირების
ჩამოყალიბების ხელშეწყობას.
საფრანგეთნა და ჰოლანდიამ ასევე მიიღეს ISO-ს პროგრამა წარმოების
ახალი სტანდარტების დანერგვასთან დაკავშირებით. ბრენდი ლაკოსტა იყო
უკანასკნელი კომპანია რომელმაც შეწყვიტა ანგოლას გამოყენება წარმოებაში
გერმანია
გერმანია მაჩვენებლები
ფართობი 357,022 კვ. კმ
27 | P a g e
მოსახლეობა 82,652,256
ეკონომიკა მშპ: $3.747 ტრილიონი
მშპ ზრდის ტემპი: : 1.2%
მშპ (PPP $3.227 ტრილიონი
მშპ 1 სულ მოსახლეზე (PPP)- $39,468
ინვესტიციები მშპ-ს 17.6%
ურბანიზაცია 73.9%
მუშახელი 44.2 მლნ.
სოფლის მეურნეობა: 1.6%
წარმოება: 24.6%
მომსახურება: 73.8%
ელექტროენერგია Installed generating capacity: 178.4 მლნ kW (2012
est.)
ტექსტილის წილი მთლიან
შიდა პროდუქტში
>3%
Source: CIA World Fact book, IMF World Economic Outlook
Industry Overview
წარმოებაში ინოვაციებისა და მოქნილობის დიდი ისტორიის გამო
ტექსტილისა და ტანსაცმლის ინდუსტრია გერმანიაში, ერთ-ერთი
მნიშვნელოვანი ეკონომიკის სექტორია. დღეის მონაცემით ტექსტილი და
ტანსაცმელი საჭმლისა და სასმელის ინდუსტრიის შემდეგ, მესამე ყველაზე
დიდია.
ადგილობრივი ინდუსტრია შედგება 1200 მცირე და საშუალო საწარმოსგან
სადაც დასაქმებულია 120 000 მდე ადამიანი. სტრუქტურული ცვლილებების
გამო დაბალტექნოლოგიური ინდუსტრია ტრანსფორმირდა ინოვაციურ და
მაღალტექნოლოგიურ დარგად. დღეის მონაცემით გერმანია გლობალური
ტექნიკური ტექსტილის ბაზრის ლიდერია ბაზრის 45% წილით.
გერმანია ძირითადი მოთამაშეა გლობალურ ტექსტილისა და ტანსაცმლის
ვაჭრობაში. ქვეყანა რიგით მეოთხე ყველაზე დიდი ექსპორტიორია
ტექსტილისა და ტანსაცმლის მსოფლიოში, ამავდროულად მეორე ყველაზე
მსხვილი იმპორტიორია აშშ-ს შემდეგ. გერმანიას აქვს ტანსაცმლის სექტორის
პროდუქციის თითქმის ყველა სახეობა და უცხოურ კომპანიებს მიმზიდველ
შესაძლებლობებს სთავაზობს.
2013 წლის პირველი 9 თვის განმალობაში გერმანიაში ტექსტილის და
ტანსაცმლის ინდუსტრიას ზრდის ტემპი ახასიათებს, თუმცა არასაკმარისი
იმისთვის, რომ წინა წლის მონაცემს დაეწიოს. ტექსტილის სექტორში წინა წლის
28 | P a g e
მონაცემთან შედარებით 2013 წელს 0,4% კლებაა. კვლავაც ტექნიკური
ტექსტილი ადგილობრივი წარმოების ლიდერია.
2012 წელს გერმანიაში ტექსტილისა და ტანსაცმლის წარმოება 7,3%-ით
შემცირდა. ამის გამომწვევი იყო ტექნიკურ ტექსტილზე მოთხოვნის შემცირება
(შემცირების მაჩვენებელმა 10% შეადგინა), ხოლო ტანსაცმლის ინდუსტრიაში
შემცირების მიზეზი სტრუქტურული ფაქტორები იყო (ქარხნების
ადგილმდებარეობის შეცვლა ან დახურვა).
გერმანიაში ტექსტილის ინდუსტრიის ზრდას პროგნოზირებენ 1%-ით,
ძირითადად ტექნიკურ ტექსტილზე მოთხოვნის ზრდის გამო, რაც შეეხება
ტანსაცმელს აქ მოსალოდნელია წარმოების 7%-იანი შემცირება.
განსაკუთრებით ტანსაცმლის სექტორში გერმანიისთვის შიდა წარმოების
განვითარება არც ისე კარგი ინდიკატორია, სტრუქტურული ეფექტების გამო.
ბევრი გერმანული ტანსაცმლის კომპანია ისტორიულად სარგებლობდა შრომის
საერთაშორისო ბაზრებით
ტექსტილის ინდუსტრიაში გამოყენებული ნედლეული (ბოჭკო)
ბამბა
კომპანიების უმრავლესობა წარმოებაში ბამბას იყენებს და უკვე მიისწრაფის
ეკოლოგიურად სუფთა ნედლეულის გამოყენებისკენ. ბამბა მუდმივად ლიდერი
იქნება ტექსტილის საწარმოო ნედლეულში მისი ძალის, კომფორტის და
ჰაერგამტარობის გამო. ზოგიერთი კომპანია გადამუშავებისას ბამბას სხვა ბოჭკოსთან
ურევს, რათა შეარბილონ საბოლოო ტანსაცმელის მატერია. კალიფორნიაში
არსებული კომპანიები (მაგ. „სინერჯი“) სთავაზობენ მომხმარებელს ორგანული
ბამბის ნაზავს, რომელიც შეიცავს კანაფს და ბამბუკს და ზოგადად ინდუსტრია
მიისწრაფის ეკო მეგობრული მცენარეული ბოჭკოების გამოყენებისკენ, რომელსაც
გარემოზე ნაკლებად მავნე ზემოქმედება აქვთ.
კანაფი
კანაფს აქვს უპირატესობა გამძლეობაში და სწრაფი ზრდისას ნაკლები
ოდენობით წყლისა და სასუქების მოხმარების გამო. კანაფი ისე კარგად არ იღებება,
როგორც ბამბა და მისი უხეში ტექსტურა ზოგიერთ მომხმარებელში უკმაყოფილებას
იწვევს. ზოგიერთი მწარმოებელი უფრო თანამედროვე ტექსტურებს აწარმოებენ,
რომლებიც ჯინსის და შალის მსგავსია. აშშ კანონმდებლობამ მკაცრი რეგულაციები
დაადო კანაფის წარმოებას, თუმცა ზოგიერთ შტატში მუშაობენ ამ კანონების
მოხსნაზე.
ბამბუკი
29 | P a g e
ბამბუკის პოზიციები ტექსტილის საწარმოო ნედლეულად გამოყენების
მიზნებისთვის შესუსტდა ბოლო პერიოდში, აღმოჩნდა რომ მის დაგრეხვას
გადამუშავებისას ხელოვნური აბრეშუმისა და ვისკოზას მსგავსად დიდი
რაოდენობით ქიმიური გამხსნელები ესაჭიროება.
სინთეტიკა
North Face იყენებს ტექსტილის ნარჩენებს წარმოებაში
როდესაც საქმე ეხება მასშტაბებს, სინთეტიკური ბოჭკოები ყველაზე
პერსპექტიულად გამოიყურება. ნაკლები პატენტირების კანონმდებლობის და მეტი
ურთერთთანამშრომლობის გამო ეს მიმართულება სწრაფად ვითარდება.
გადამუშავებული ბოჭკოები
არსებობენ კომპანიები (მაგალითად Aquafil, Camira ) რომლებიც ტექსტილის
საწარმოებლად იყენებენ გადამუშავებულ ნარჩენებს, როგორიცაა თევზსაჭერი
ბადეები და სხვა. ეს კომპანიები ცდილობენ მსოფლიო ყურადღება გადაიტანოს
გარემოს პლასტიკით დაბინძურების საფრთხეებზე. ეს კომპანიები აგროვებენ
პლასტიკს, აქცევენ მას ტექსტილად და ქმნიან უდანაკარგო წარმოების სრული
ციკლს. აღსანიშნავია რომ ისეთი გლობალური ბრენდები, როგორიცაა North Face,
Marks & Spencer, H&M ამ მიმართულებით მიდიან. შესაბამისად შეიძლება გაკეთდეს
დასკვნა, რომ მომავალში შეიცვლება ტენდენცია და მეორადი გადამუშავება ერთ-
ერთი პრიორიტეტული მიმართულება იქნება ტექსტილის წარმოებაში.
ტექსტილის საწარმოო ქიმიური პროდუქტების ბაზარი
ბოლოდროინდელი ჩატარებული ბაზრის კვლევის Textile Chemicals Market -
Global Industry Analysis, Size, Share, Growth, Trends and Forecast, 2014 - 2020. მიხედვით
ტექსტილის საწარმოო ქიმიკატების მსოფლიო ბაზრის მოცულობა 19,66 მილიარდ
30 | P a g e
აშშ დოლარს შეადგენს და 2020 წლისთვის 25,42 მილიარდს მიაღწევს (საშუალო
წლიური ზრდის ტემპი 3,7%)
ტექსტილის ქიმიკატებს წარმოადგენენ საღებავები და სხვა დამხმარე
საშუალებები რომლების წარმოების პროცესში გამოიყენება, ეს ქიმიკატები
აუმჯობესებენ და ოპტიმიზაციას უკეთებენ საწარმოო პროცესს, ანიჭებენ საბოლოო
პროდუქტს დამატებით ფუნქციებს და გარეგან იერს, მაგალითად მზის არეკვლა,
ცეცხლგამძლე ტექსტილი ავეჯისთვის, მტკიცე ავტომობილის საჰაერო
ბალიშებისთვის. ტექსტილის ზედაპირის დასამუშავებელი ქიმიკატები მთლიანი
ქიმიკატების ბაზრის 30% შეადგენს. ყველაზე დიდ სეგმენტს წარმოადგენს სახლის
ავეჯის საწარმოო ქიმიკატები (მთლიანი ბაზრის 33%)
ტანსაცმლის და ტექსტილის საწარმოო დანადგარების ინდუსტრია
ტექსტილსა და ტანსაცმელზე კვოტების გაუქმების შემდეგ ტანსაცმლის
ინდუსტრია მაღალი ტემპებით ვითარდება. ტანსაცმლისა და ტექსტილის
დანადგარების საწარმოო ცენტრებს შორის *ჩინეთი, გერმანია, შვეიცარია და
ინდოეთი) არსებობს მძაფრი კონკურენცია, ახალი ტექნოლოგიების გამოგონებისა და
დანერგვის კუთხით.
Global Industry Analysts Inc. (GIA) -ს პროგნოზით 2017 წლისთვის ტანსაცმლისა და
ტექსტილის საწარმოო დანადგარების ბაზარი მიაღწევს 22 მილიარდ აშშ დოლარს.
ჩინეთი
ჩინეთი ინარჩუნებს ტექსტილისა და ტანსაცმლის სექტორში საწარმოო
დანადგარების უმსხვილესი მწარმოებლის პოზიციებს. აზიის ბევრი ქვეყანა აკეთებს
წარმოებული პროდუქციის სტრუქტურის დახვეწას, რაც ზრდის მოთხოვნას
საწარმოო დანადგარების ახალ თანამედროვე ტექნოლოგიებზე.
ჩინეთს აქვს მკაფიო უპირატესობა ხარჯებში ისეთი მსხვილ მწარმოებლებთან
შედარებით, როგორებიც არიან ინდოეთი, პაკისტანი, ბანგლადეში და თურქეთი,
განსაკუთრებით კი ბამბის დამუშავების, პოლიესტერის, საბეჭდი და საღებავი
დანადგარების კუთხით.
ამჟამად ჩინეთი აკმაყოფილებს მანქანა-დანადგარების ადგილობრივი
(ჩინური) მოთხოვნის 80%-ს. ის არამარტო ექსპორტიორია, არამედ პოტენციურად
ტექსტილისა და ტანსაცმლის მანქანა დანადგარების იმპორტიორსაც წარმოადგენს.
საიმპორტო ბაზებს ჩინეთში წარმოადგენენ ჯიანგსუს და გუანჯოს პროვინციები,
რომლებზეც ჩინეთის ჯამური იმპორტის 71% მოდის.
მსოფლიოს ბევრი მანქანა-დანადგარების მწარმოებელი ირჩევს ჩინეთს
საწარმოო სიმძლავრეების გაფართოებისთვის. ჩინეთი ამჟამად ფოკუსირებულია
31 | P a g e
წარმოების პროცესის ავტომატიზირებაზე და შესაბამისად არსებობს მოლოდინი,
რომ მოთხოვნა გაიზრდება.
ინდოეთი
ტექსტილისა და ტანსაცმელის საწარმოო დანადგარების ინდუსტრია
ინდოეთში 50 წელია მუდმივად ვითარდება. ინდოეთში ამჟამად 750 მწარმოებელია,
საიდანაც 250-ს აქვს რესურსი სრულად აღჭურვოს ტექსტილისა და ტანსაცმლის
ფაბრიკები, დანარჩენი კომპანიები სათადარიგო ნაწილების და აქსესუარების
წარმოებაზე არიან ორიენტირებულები.
ამჟამად ადგილობრივი წარმოება ინდოეთის შიდა მოთხოვნის 45-50%-ს
აკმაყოფილებს. ძირითადად იწარმოება ბამბის გადამამუშავებელი მანქანა-
დანადგარები. ინდოეთში ასევე სახარჯი მასალების წარმოებაც ნაწილობრივ
განვითარებულია, თუმცა ჯერჯერობით ტექნოლოგია დასახვეწია და უფრო მეტად
თანამედროვე ტექნოლოგიების დანერგვას საჭიროებს.
ტექსტილისა და ტანსაცმელი მანქანა დანადგარების იმპორტი 2010-2012
წლების განმავლობაში 0,92 მილიარდი აშშ დოლარიდან 1,38 მილიარდამდე
გაიზარდა. ხოლო ექსპორტი კი 168 მილიონიდან 147 მილიონ აშშ დოლარამდე
შემცირდა.
იტალია
იტალიას მსოფლიოში ტანსაცმლისა და ტექსტილის საწარმოო დანადგარების
ერთ-ერთი ძირითადი მწარმოებელია. ინდუსტრიაში ოპერირებს 300 მწარმოებელი
წლიური ბრუნვით 3,41 მილიარდი აშშ დოლარი, აღსანიშნავია რომ ექსპორტიდან
შემოსავალი ჯამური შემოსავლის 80% შეადგენს. იტალიელი მწარმოებლების
ხარისხი დასტურდება მსოფლიოს 130 ქვეყნიდან მყიდველების დიდი რაოდენობით.
ესპანეთი
ტექსტილისა და ტანსაცმლის მანქანა დანადგარების ინდუსტრია ესპანეთში
სწრაფად ვითარდება, ძირითადად წარმოდგენილია მცირე და საშუალო ზომის
კომპანიები, სადაც დასაქმებულთა რაოდენობა არ აღემატება 50-ს. ეს კომპანიები
მძაფრ კონკურენციაში არიან მსოფლიო ლიდერებთან რათა მიაღწიონ ხარისხის,
დიზაინის, სერვისის და ფასის საერთაშორისო სტანდარტებს. ტექსტილის საწარმოო
მანქანა დანადგარების სათადარიგო ნაწილები, ნემსები, საკერავი დანადგარები და
აქსესუარები ასევე წარმოდგენილი არიან ინდუსტრიაში. საღებავი და საკერავი
მანქანების წარმოების წილი ინდუსტრიის ამ სექტორში ყველაზე დიდია. ესპანეთის
32 | P a g e
ტექსტილისა და ტანსაცმლის დანადგარების ჯამური წარმოების 70% გადის
ექსპორტზე
გერმანია
გერმანიამ დათმო ლიდერული პოზიციები ტექსტილისა და ტანსაცმლის
მანქანა-დანადგარების წარმოებაში, ამჟამად იგი მეხუთე პოზიციას იკავებს
მსოფლიოში. გერმანული ნაწარმის ყველაზე მსხვილი იმპორტიორები აზიის
ქვეყნები არიან, მათ შორის ინდოეთი ყველაზე დიდია, მეორე ყველაზე დიდი
საექსპორტო ბაზარი გერმანელი მწარმოებლებისთვის ამერიკის შეერთებული
შტატებია. გერმანული წარმოების საქსოვი მანქანები გამოირჩევა მაღალი ხარისხით
და მორგებულია თითოეული კლიენტის მოთხოვნილებებზე.
თურქეთი
ტექსტილის ინდუსტრიის განვითარებამ საფუძველი ჩაუყარა ტექსტილის
საწარმოო დანადგარების სექტორის განვითარებას თურქეთში. 1980 წლამდე
თურქეთში თითქმის ყველა საწარმოო დანადგარი იყო იმპორტირებული, თუმცა მას
შემდეგ დაიწყო მცირე მასშტაბიანი ადგილობრივი წარმოების განვითარება, ამჟამად
თურქეთში იწარმოება დანადგარების ფართო სპექტრი დაწყებული სრულად
ავტომატიზირებულიდან, დასრულებული საბაზისო მოდელებით და ადგილობრივ
მწარმოებლებს უკვე აქვთ შესაძლებლობა ჩაერთონ გლობალურ კონკურენციაში
პროდუქტის ისეთ კატეგორიებში, როგორიცაა ტექსტილის საღებავი მანქანა-
დანადგარები.
ტექსტილის საწარმოო დანადგარების ექსპორტი თურქეთიდან აღმავალი
ტენდენციით ხასიათდება 2002-2008 წლებში. 2009 წელს მცირედით შემცირდა 271-
იდან 263 მლნ აშშ დოლარამდე. 2010 კვლავ ზრდა დაფიქსირდა და მიაღწია 266 მლნ.
აშშ დოლარს. ამჟამად თურქეთის ტექსტილის საწარმოო მანქანა-დანადგარების
ინდუსტრია შუა აზიაში, ჩრდილოეთ აფრიკის, ბალტიისა და ცენტრალური აზიის
ქვეყნებთან შედარებით ყველაზე თანამედროვეა. ექსპორტი ხორციელდება 135
ქვეყანაში, საიდანაც ძირითადია ეგვიპტე, ეთიოპია, ინდოეთი, უზბეკეთი,
ბანგლადეში.
თურქეთის ამ სექტორში წარმატების განმსაზღვრელი ფაქტორებია მაღალი
ინჟინრული ცოდნა, პროდუქტის მოქნილობა, მუდმივი განვითარება, ეფექტური
გაყიდვის შემდგომი მომსახურება
33 | P a g e
ტექსტილისა და ტანსაცმელის გლობალური ღირებულებათა ჯაჭვი
ტექსტილისა და ტანსაცმელის ღირებულებათა ჯაჭვზე დიდ გავლენას
ახდენენ მყიდველები: დასრულებამდე პროდუქციამ უნდა გაიაროს სხვადასხვა
წარმოების ეტაპი და ხშირ შემთხვევაში ეს ეტაპები სხვადასხვა ქვეყნებში
ხორციელდება. მსხვილი მწარმოებლები თამაშობენ მნიშვნელოვან როლს წარმოების
ჯაჭვისა და მასობრივი მოხმარების ჩამოყალიბებაში. ძლიერი ბრენდები ზრდადი
მოთხოვნის დასაკმაყოფილებლად, ძირითად შემთხვევაში, მიმართავენ წარმოების
აუთსორსინგს სხვადასხვა განვითარებად ქვეყნებზე.
გლობალური ტექსტილისა და ტანსაცმელის ღირებულებათა ჯაჭვი
დაყოფილია 5 ძირითად ეტაპად:
ძაფის წარმოება.
ტექსტილის წარმოება.
საბოლოო პროდუქციის დიზაინი და წარმოება, სამკერვალო
კომპანიების მიერ.
ექსპორტი კომერციული შუამავლების მიერ.
მარკეტინგი და დისტრიბუცია
34 | P a g e
რაც შეეხება ღირებულების დამატებას ჯაჭვის თითოეულ ეტაპზე, ყველაზე
მაღალი მაჩვენებელით გამოირჩევა შემდეგი ეტაპები: კვლევა და განვითარება,
დიზაინი, მარკეტინგი, რეალიზაცია, ხოლო წარმოების ეტაპზე დამატებული
ღირებულება ყველაზე დაბალია
თითოეულ ეტაპზე ღირებულების დამატების გრაფიკული გამოსახულება.
35 | P a g e
დიზაინი და შეკერვა
დიზაინის ეტაპი ღირებულებათა ჯაჭვში გამოირჩევა მაღალი მარჟებითა და
მაღალი კვალიფიკაციის მქონე კარდებით. წარმოების ეტაპის განვითარებად
ქვეყნებზე გადატანის შემდეგ, განვითარებული ქვეყნების ძირითადი ყურადღება
მიმართულია კვლევებსა და დიზაინზე, ახალი ცნობილი ბრენდების მაღალმარჟიანი
პროდუქტების შესაქმნელად. ცნობილ ბრენდებს შორის კრეატიული და
თანამედროვე დიზაინის შესაქმნელად გამძაფრებული კონკურენციაა და წარმატების
ძირითად ფაქტორს კომპანიებში, ისეთი დიზაინერების არსებობა წარმოადგენს,
რომლებსაც აქვთ შესაძლებლობა და კომპეტენცია, რომ აყვნენ თანამედროვე
ტენდენციებს და გლობალურად მომხმარებლის გემოვნებას.
შეკერვის ეტაპი ყველაზე შრომატევადია ღირებულებათა ჯაჭვში და სხვა
ეტაპებთან შედარებით ყველაზე დაბალი უკუგების კოეფიციენტი ახასიათებს,
აღსანიშნავია რომ ინდუსტრიაში ახალი მოთამაშეები საწყისად ამ ეტაპზე შემოდიან
და შემდეგ ახორციელებენ ვერტიკალურ ინტეგრაციას, რადგან ეს ეტაპი არ
მოითხოვს დიდ კაპიტალურ ინვესტიციებს და ძირითადად ადამიანურ შრომაზეა
დამოკიდებული. ქვეყნები სადაც უკვე განვითარებულია ტანსაცმლის ინდუსტრია,
არ ეწევიან წარმოებას, არამედ აფორმებენ აუთსორსის კონტრაქტებს ინდუსტიაში
ახალ შემოსულ ქვეყნებთან, ამის ახლო პერიოდის მაგალითია ბანგლადეში,
ვიეტნამი, პაკისტანი, თურქეთი, რომლებსაც ჰყავთ იაფი მუშახელი და მათთან
ნაკლებად განვითარებულია ნედლეულის წარმოება. ეს ტენდენცია გლობალურად
ახასიათებს ტანსაცმლის წარმოების სექტორს. დამატებით შექმნილი ღირებულება და
უკუგების კოეფიციენტები განსხვავებულია კომპანიებისთვის, რომლებიც
ჩართულები არიან წარმოების პროცესში CMT თუ FOB ფორმით (ფორმების განხილვა
მოცემულია შემდეგ თავში)
ექსპორტის ეტაპიც ასევე კომპეტენციითა და მაღალი კვალიფიკაციის მქონე
კადრების არსებობით ხასიათდება. მოიცავს კომპანიებს უდიდესი სავაჭრო
ოფისებით, საერთაშორისო ვაჭრობით და ბრენდის დადებითი გლობალური
რეპუტაციით. მყიდველების ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი გადაწყვეტილება
დაკავშირებული ღირებულებათა ჯაჭვთან იყო, მსხვილი სავაჭრო კომპანიების
შექმნა, რომლებიც არ ეწევიან საწარმოო საქმიანობას. ეს კომპანიები წარმოადგენენ
შუამავლებს ტანსაცმლის მწარმოებლებს, სუბკონტაქტორებს და საცალო ვაჭრობის
ობიექტებს შორის მთელს მსოფლიოში. სავაჭრო კომპანიები თამაშობენ
უმნიშვნელოვანეს როლს და ქმნიან დიდ ღირებულებას მთლიან ტანსაცმლისა და
ტექსტილის საწარმოო ჯაჭვში, იმის მიუხედავად რომ მათ არ აქვთ საწარმოები. ეს
კომპანიები წარმოდგენილი არიან ჰონკონგში, ტაივანში და სამხრეთ კორეაში,
36 | P a g e
მიიჩნევიან „დიდ სამეულად“. მათ უჭირავთ საკვანძო პოზიციები მსოფლიო
ტანსაცმლის ღირებულებათა ჯაჭვში.
კომერციალიზაციის ეტაპი მოიცავს პროდუქციის მარკეტინგისა და
დისტრიბუციის ქსელს და სრულად კონტროლდება დადებითი რეპუტაციის მქონე
მსხვილი საცალო მოვაჭრეების მიერ, რომლებიც ყოველწლიურად მოგების უდიდეს
მაჩვენებლებზე გადიან. ისინი ძირითადად დიზაინერები არიან და ამიტომაც
სრულად ესმით მომხმარებლის გემოვნება და საჭიროებები, ამ ეტაპს ახასიათებს
უმაღლესი უკუგების მაჩვენებლები და შეღწევის მაღალი ბარიერები მსხვილი
მოთამაშეების გამო. ამ ეტაპზე მყოფი კომპანიები უშუალოდ არ არიან
მწარმოებლები, ისინი ეწვიან დისტრიბუციას საბოლოო მომხმარებლებთან, მაგრამ
ამავდროულად თამაშობენ უმნიშვნელოვანეს როლს მსოფლიო ტექსტილისა და
ტანსაცმლის ღირებულებათა ჯაჭვში, რადგან ესმით მომხმარებლის საჭიროების,
ქმნიან ტენდენციებს და აკონტროლებენ გლობალური გაყიდვების ქსელს.
37 | P a g e
ქვეყნის ანალიზი - საქართველო
საქართველო მდებარეობს კავკასიის რეგიონში და წარმოადგენს ევროპისა და
აზიის დამაკავშირებელ კარიბჭეს. მას ესაზღვრება შავი ზღვა დასავლეთით, რუსეთის
ფედერაცია ჩრდილოეთით, აზერბაიჯანი სამხრეთ-აღმოსავლეთით, სომხეთი და
თურქეთი, სამხრეთით.
ადგილმდებარეობიდან გამომდინარე (დამაკავშირებელი ხიდი ევროპასა და
აზიას შორის), საქართველოს ეკონომიკა ძალზედ ინტეგრირებულია საერთაშორისო
ბაზრებზე.
მთავრობის მიერ განხორციელებული ფართომასშტაბიანი რეფორმების
შემდეგ, საქართველო ინვესტორებს სთავაზობს ლიბერალურ საგადასახადო
სისტემას და ბიზნესისათვის ხელსაყრელი გარემოს. პრო-ბიზნეს კანონმდებლობამ
და მუშახელის მოქნილობამ, ხელი შეუწყო ვაჭრობის ლიბერალიზაციასა და
გამოიწვია ადგილობრივი წარმოებისა და ექსპორტის ზრდა.
საქართველოს სუვერენული საკრედიტო რეიტინგი:
38 | P a g e
“Fitch – 2015”
გრძელვადიანი უცხოური და ადგილობრივი ვალუტის დეფოლტის
რეიტინგი(IDRs) – ”BB-”.
მოკლევადიანი უცხოური ვალუტის დეფოლტის რეიტინგი– IDR – ”B”
ქვეყნის გაჯანსაღების რეიტინგი -”BB”.
არაუზრუნველყოფილი სესხი - ”BB-„” (2010 წელი - ”B+” )
შეფასება - სტაბილური.
“Moody‟s Investors Service 2015”
უცხოური და ადგილობრივი ვალუტის გამომშვების რეიტინგი – Ba3
შეფასება - პოზიტიური
“Standard and Poor‟s 2014”
გრძელვადიანი უცხორი და ადგილობრივი სუვერენული საკრედიტო
რეიტინგი – ”BB-” (გადმოინაცვლა ”B+” -დან).
მოკლევადიანი სუვერენული საკრედიტო რეიტინგი - ”B”.
სატრანსფერო და კონვერტირებადი შეფასება -”BB”.
შეფასება - სტაბილური.
საქართველოს უპირატესობები:
ეფექტური, პრო ბიზნეს, არაკორუმპირებული მთავრობა.
თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმების გამო გაზრდილი ბაზრის მოცულობა.
კონკურენტული ფასები შრომის ანაზღაურებასა და ენერგიაზე.
რეგიონში შესაღწევი კარიბჭე.
მყარი სუვერენული ბალანსი.
სტაბილური და კონსერვატიულად მართული საბანკო სექტორი.
კრიმინალის დაბალი დონე.
#1 რეფორმატორი ქვეყანა მსოფლიოში ბოლო 5 წლის განმავლობაში-მსოფლიო
ბანკის შეფასებით.
საქართველოს შთამბეჭდავი პროგრესი ბიზნეს გარემოს გაუმჯობესების
მიმართულებით რამდენიმე საერთაშორის ინდექსზეც აისახა:
39 | P a g e
მთლიანი შიდა პროდუქტი (GDP)
2014 წლის მთლიანი შიდა პროდუქტის მაჩვენებელმა წინასწარი მონაცემებით,
მიმდინარე ფასებში 29 187 მლნ. ლარი შეადგინა, რაც 8,7 %-ით აღემატება წინა წლის
ანალოგიურ მაჩვენებელს.
მთლიანი შიდა პროდუქტის რეალური ზრდა წინა წელთან შედარებით 4,8
პროცენტით განისაზღვრა, ხოლო დეფლატორი გაიზარდა 3,8 %-ით
აღსანიშნავია, რომ 4.8%-ით მთლიანი შიდა პროდუქტის ზრდა რეგიონში ერთ-
ერთი ყველაზე მაღალი მაჩვენებელია. ქვემოთ მოცემული ცხრილი ასახავს ქვეყნის
მშპ-ს ზრდას ბოლო 10 წლის განმავლობაში.
40 | P a g e
მთლიანი შიდა პროდუქტის დარგობრივ სტრუქტურაში უდიდესი წილი
უკავია ვაჭრობის (17,4 %) და მრეწველობის (17,1 %) სექტორებს, შემდეგ პოზიციებს
იკავებენ: ტრანსპორტი და კავშირგაბმულობა (10,5 %), სახელმწიფო მმართველობა
(9,9 პროცენტი), სოფლის მეურნეობა (9,2 %), მშენებლობა (7,3 %), ოპერაციები უძრავი
ქონებით, იჯარა და მომსახურების გაწევა (6,0 %).
ერთ სულზე მთლიანი შიდა პროდუქტის დინამიკა ასახულია ქვემოთ
მოყვანილ გრაფიკზე:
41 | P a g e
ლიბერალური სავაჭრო რეჟიმები
შეღავათიანი სავაჭრო რეჟიმები:
თავისუფალი სავაჭრო რეჟიმი დსთ ქვეყნებთან: უკრაინა, აზერბაიჯანი,
სასომხეთი, რუსეთი, მოლდოვა, ყაზახეთი, ყირგიზეთი, უზბეკეთი,
თურქმენეთი
თავისუფალი სავაჭრო რეჟმი თურქეთთან
ღრმა და ყოვლისმომცველი ევროკავშირის ქვეყნებთან
ჯი ეს პი შეთანხმება აშშ-სთან, ნორვეგვია, კანადა, იაპონია
მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციის წევრი
საბაჟო სისტემა
მარტივი და სერვისზე ორიენტირებული
80% ტვირთების თავისუფალია იმპორტსი გადასახდელიებისგან
არარსებობს რაოდენობრივი შეზღუდვები
42 | P a g e
საგარეო ვაჭრობა
საქართველო ღია ეკონომიკაა და საერთაშორისო ვაჭრობა შეადგენს მთლიანი
შიდა პროდუქტის 85%-ს, საქართველოს სავაჭრო ბალანსს ახასიათებს
სტრუქტურული დეფიციტი, რაც გამოწვეულია იმპორტირებული ძვირადღირებული
ენერგორესურსების და კაპიტალური საქონელის გამო. საქართველოს საგარეო
ვაჭრობის ბალანსი სერვისებში დადებითია, რაც გამოწვეულია ზრდადი ტურიზმის
ინდუსტრიით, თურქეთი, ევროკავშირი, უკრაინა, აშშ და აზერბაიჯანი საქართველოს
5 ყველაზე დიდი სავაჭრო პარტნიორია.
2014 წელს საგარეო სავაჭრო ბრუნვა 5%-ით გაიზარდა და 11 457 მლნ. აშშ
დოლარი შეადგინა.
ექსპორტი შემცირდა 1.6%-ით და 2 861 მლნ. აშშ დოლარი შეადგინა;
იმპორტი გაიზარდა 7%-ით და 8 596 მლნ. აშშ დოლარი შეადგინა.
საქართველოს უარყოფითმა სავაჭრო ბალანსმა 2014 წელს 5 735 მლნ. აშშ
დოლარი შეადგინა და საგარეო სავაჭრო ბრუნვის 50% დაიკავა.
43 | P a g e
გადასახადები:
საგადასახადო სისტემა არის მარტივი, სამართლიანი, და ეფექტური
გადასახადი მაჩვენებელი
გადასახადების რაოდენობა 6
დამატებითი ღირებულების გადასახადი 18%
საშემოსავლო გადასახადი 20%
მოგების გადასახადი 15%
დივიდენდზე გადასახადი 5%
იმპორტი გადასახადი 0%, 5%, 12%
ქონების გადასახადი 1%
აქციზი დამოკიდებულია
ტვირთზე
44 | P a g e
არანაირი სოციალური გადასახადი.
კაპიტალზე უკუგებაზე გადასახადი 0%.
მემკვირეობის გადასახადი 0%.
დივიდენდზე გადასახადი 5%.
დაჩქარებული ცვეთის მეთოდის გამოყენების შესაძლებლობა.
ზარალის გადატანის შესაძლებლობა 10 წელზე.
ორმაგი დაბერვის არიდება 47 ქვეყანასთან.
მუშახელის ხელმისაწვდომობა
უმუშევრობის დონე 14,6%.
ახალგაზრდა მუშახელის ხელმისაწვდომობა- 50% უმუშევრების 20-34 წელამდე
ასაკშია.
საშუალო ხელფასის დონე -490 აშშ დოლარი.
შრომის მოქნილი კოდექსი.
მუშახელის თავისუფლების ინდექსი 91,2 (100 იდან).
პროფესიული გადამზადების სახელმწიფოს მიერ დაფინანსებული ცენტების
არსებობა.
შესაძლებლობები წარმოებაში:
კონკურენტული ენერგო დანახარჯები.
სტრატეგიული ადგილმდებარეობა.
ხელსაყრელი ბიზნეს გარემო.
მუშახელის დაბალი ანაზღაურება (პროგნოზების მიხედვით ეს დონე
შენარჩუნდება ხანგრძლივ პერიოდში) .
წარმოებას უჭირავს მთლიანი შიდა პროდუქტის 11% და 5% დასაქმების.
ორი თავისუფალი ინდუსტრიული ზონის არსებობა, სადაც ბიზნესები
საშემოსავლოს გარდა ყველა გადასახადისგან განთავისუფლებულები არიან.
45 | P a g e
ქვეყნის კონკურენტუნარიანობის ანალიზი ტექსტილში
ტექსტილისა და ტანსაცმლის ინდუსტრიის მიმოხილვა
საქართველოს ტექსტილისა და ტანსაცმლის წარმოების დიდი ისტორია აქვს,
რომელიც სათავეს ჯერ კიდევ საბჭოთა კავშირიდან იღებს. იმ დროისთვის საბჭოთა
რესპუბლიკებს შორის საქართველოში ტექსტილისა და ტანსაცმლის წარმოება
ყველაზე მეტად იყო განვითარებული. საქართველოში იწარმოებოდა მაღალი
ხარისხის ტანსაცმელი, აბრეშუმი და შალი. საბჭოთა კავშირის კოლაფსის შემდეგ ეს
სექტორი მძიმე ეკონომიკურ კრიზისში აღმოჩნდა, თითქმის ყველა საწარმომ გააჩერა
წარმოება. დამოუკიდებლობის მიღების შემდეგ ქართველმა მეწარმეებმა, რომლებსაც
ჰქონდათ გამოცდილება და სურვილი დაბრუნებოდნენ ამ სექტორს დაიწყეს ძველი
ქარხნების კეთილმოწყობა, სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული საწარმოო
ინვენტარის შესყიდვა და ადგილობრივი ბაზარზე CMT მეთოდით ჩაერთნენ
ტანსაცმლისა და ტექსტილის ღირებულების ჯაჭვში.
ამჟამად საქართველოში ოპერირებს 200 მდე ტანსაცმლის საწარმო,
რომელთაგან დიდი ნაწილი (95%) მიკრო ბიზნესია, დაახლოებით 15 მათგანში
მუშაობს 40 ზე მეტი თანამშრომელი, მათ შორის 4 დაფუძნებულია თურქული
ინვესტიციებით აჭარის რეგიონში, 2 საწარმო ქართული ინვესტიციით ოპერირებს
ქუთაისში და ტყიბულში, დანარჩენი კომპანიები მდებარეობენ თბილისში ან მის
შემოგარენში.
ჯამში ამ კომპანიებში დასაქმებულია 5 000 მდე თანამშრომელი საიდანაც 85%
ქალია. კომპანიების ძირითადი ნაწილი მუშაობს CMT მეთოდით. ყოველწლიური
ტანსაცმლის წარმოება საქართველოში 2004 წლის შემდეგ სწრაფი ტემპებით იზრდება
და 8 მილიონი ლარიდან 40 მილიონ ლარს მიაღწია 2010 წლისთვის, ხოლო 2014
წლისთვის ტექსტილისა და მისი ნაწარმის ექსპორტის მონაცემმა 90 მილიონი აშშ
დოლარი შეადგინა.
-
10,000.0
20,000.0
30,000.0
40,000.0
50,000.0
60,000.0
70,000.0
80,000.0
90,000.0
100,000.0
სულ ტექსტილისა და მისი ნაწარმების ექპორტი საქართველოდან
2009
2010
2011
2012
2013
2014
46 | P a g e
მონაცემები მოცემულია ათას აშშ დოლარში
წმინდა ტექსტილის საწარმოები საქართველოში ფაქტიურად აღარ არსებობს,
შესაბამისად ტექსტილი და აქსესუარები ძირითადად იმპორტით შემოდის
თურქეთიდან, მცირე რაოდენობით ტექსტილი შემოდის ჩინეთიდანაც ორი გზით:
პირდაპირ მწარმოებელ ქარხნებზე ბათუმში, ქუთაისში და თბილისში, ან ლილოს
ბაზრის მეშვეობით. ლილოს ბაზრის გარდა ასევე არსებობს მცირე საცალო
მაღაზიებიც რომლებიც ამარაგებენ მცირე მეწარმეებსა და დიზაინერებს, თუმცა
ფასისა და არჩევანის მრავალფეროვნების გამო ლილოს ბაზარი ნედლეულის
ძირითადი წყაროა. აჭარაში, შემკვეთი კომპანიების გამო, ნედლეული პირდაპირ
თურქული მწარმოებლებისგან ხვდება.
თბილისში განთავსებული საფეიქრო საწარმოებში ჯამურად დასაქმებულია
1,500 თანამშრომელი. მათი ძირითადი პროდუქტია უნიფორმები: ფეხსაცმელები,
შარვლები, ქურთუკები, პერანგები, სვიტერები პოლიციის, ჯარის, სახელმწიფო
დაცვისთვის. ადგილობრივად წარმოებული უნიფორმების ფასები საკმარისად
კონკურენტულია. ადგილობრივი საწარმოები ძირითადად აღჭურვილია თურქული,
გერმანული, იაპონური და ჩინური საწარმოო დანადგარებით. ნედლეული
(ტექსტილი, დამხმარე საშუალებები, ფურნიტურა) ძირითადად ჩინეთიდან და
თურქეთიდან შემოდის.
აჭარაში განთავსებულ ოთხივე და ერთი თბილისის საწარმო თურქული
ინვესტიციითაა შექმნილი. თურქული კომპანიები საქართველოში არამარტო იაფი
წარმოების პოტენციალს ხედავენ, არამედ მოიაზრებენ საექსპორტო შესაძლებლობად
დსთ-ს, ამერიკის შეერთებულ შტატების და ევროპის ბაზრებისკენ. 95% ამ კომპანიის
წარმოებული პროდუქციის გადის თურქეთში, სათაო კომპანიების საწყობებში,
საიდანაც მიეწოდება ევროპის ბაზრებს. საბოლოო მყიდველები არიან ისეთი
ბრენდები როგორიცაა: Tommy Hilfiger, Marks & Spencer, Zara, Next, Mexx, Lebek, Hawes &
Curtis, Koton და სხვა. ძირითადად იწარმოება: სვიტერები, ქურთუკები, შარვალი,
მაისურები, პერანგები და სპორტული ტანსაცმელი. ჯამში ამ კომპანიებში
დასაქმებულია 3,000 თანამშრომელი საიდანაც 90% ქალია. სრულად ნედლეული
შემოდის თურქეთიდან.
ქუთაისის საწარმო „იმერი“ არსებობს 1996 წლიდან. არის დაფუძნებული
ქართული ინვესტიციით და მასში დასაქმებულია 450 თანამშრომელი. ის აწარმოებს
და აწვდის პროდუქციას გერმანულ კომპანია “Lebek”-ს. მათი ძირითადი ნაწარმია:
ქურთუკები, პალტოები, კაბები და მაისურები. სრულად მათი სახარჯი მასალები
შემოდის გერმანიიდან. 2010 წლის განმავლობაში დამზადებულ იქნა 270 000
ერთეული პროდუქცია. კომპანია ადგილობრივ ბაზარზეც, თბილისსა და ქუთაისში,
მაღაზიებში ყიდის თავის პროდუქციას, მომავლისთვის კომპანია აპირებს
ადგილობრივ ბაზარზე ყურადღების გადატანას, რადგან მათ პროდუქციაზე
47 | P a g e
მოთხოვნა იზრდება. კომპანია ასევე გეგმავს თანამშრომელების რაოდენობის 600-მდე
გაზრდას.
ძირითადად ქართული ტანსაცმლის ინდუსტრია ემსახურება თურქულ,
ბრიტანულ, გერმანულ და უკრაინულ ბაზრებს. ტანსაცმელი, რომელიც
ადგილობრივ მაღაზიებში იყიდება ძირთადად იმპორტირებულია თურქეთიდან,
ინდოეთიდან, ჩინეთიდან და ევროპისა და აზიის სხვადასხვა ქვეყნებიდან.
მონაცემები მოცემულია ათას აშშ დოლარში
არსებობს ძალიან მცირე რაოდენობა ადგილობრივად წარმოებული
პროდუქცია, რომელიც იყიდება საცალო რეალიზაციის პუნქტებში თბილისში.
აჭარაში შპს „BTM Textile“ -ს აქვს თავისი საცალო მაღაზია, მან ასევე დაიწყო
საკუთარი წარმოებული პროდუქციის რეალიზაცია ჰიპერმარკეტ გუდვილის
ქსელშიც. საქართველოს შინაგან საქმეთა, თავდაცვის, გარემოს დაცვის და სხვა
სამინისტროები მუდმივად ატარებენ ტენდერებს უნიფორმების შესასყიდად და
ადგილობრივი მწარმოებლები ამ ტენდერების საპასუხოდ აწარმოებენ პროდუქციას
კონკურენტულ ფასად. სახელმწიფო შესყიდვების ზრდადი მოთხოვნა დიდი
შესაძლებლობა იყო ადგილობრივი მწარმოებლისთვის, თუმცა გარდა სახელმწიფო
დაკვეთებისა ადგილობრივი მწარმოებლების ასევე თანამშრომლობენ კერძო
სექტორთანაც უნიფორმების მიწოდების კუთხით, ძირითადი შემკვეთები არიან
სასტუმროები, რესტორნები, ბანკები, გაზ და ბენზინგასამართი სადგურები და სხვა
კერძო კომპანიები. დღეის მდგომარეობით კერძო, ადგილობრივი ბაზარი
-
20,000.0
40,000.0
60,000.0
80,000.0
100,000.0
120,000.0
140,000.0
160,000.0
180,000.0
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
ტანსაცმლის იმპორტი
48 | P a g e
სახელმწიფო შესყიდვებთან შედარებით მცირეა, თუმცა ზრდის კარგი ტენდენციით
ხასიათდება.
მიუხედავად იმისა, რომ საქართველო ტანსაცმლის იმპორტიორი ქვეყანაა,
ქართული კომპანიები ახორციელებენ პროდუქციის ექსპორტს ისეთ მსხვილ
საერთაშორისო ბაზრებზე როგორიცაა თურქეთი, გერმანია და ბრიტანეთი.
ტანსაცმელის ექსპორტის მაჩვენებლებს ძირითადად განაპირობებენ
კომპანიები რომლებიც ოპერირებენ აჭარაში თბილისა და ქუთაისში. აჭარიდან
ექსპორტი განხორციელდა 4 კომპანიის მიერ : BTM Textile (31%), Batumi Tex (28%),
Adjara Textile (21%), and Georgiana Textile (19%).
საქართველოს შესაძლებლობები და უპირატესობები ტექსტილის წარმოებაში
როგორც არა ერთხელ ავღნიშნეთ, ტექსტილის ინდუსტრიის ღირებულებათა
ჯაჭვი ძალიან მჭიდრო კავშირშია ტანსაცმლის ინდუსტრიასთან, ამ ეტაპზე
საქართველოში ვითარდება ტანსაცმლის წარმოების ყველაზე მარტივი და დაბალი
ღირებულების მომტანი ფორმა, სამკერვალო კომპანიები საქმიანობას ეწევიან CMT
მეთოდით. მიუხედავად შედარებით დაბალი ღირებულების შექმნისა ამ
მიმართულების განვითარება მაინც ძალიან მნიშვნელოვანია, რადგან გამომდინარე
ქვეყნის კონკურენტული უპირატესობებიდან არსებობს დიდი პერსპექტივა
ინვესტორების დაინტერესების და ამ მიმართულებით მომუშავე წარმატებული
კომპანიების რაოდენობის მნიშვნელოვანი ზრდის. მსგავსი კომპანიების რაოდენობის
ზრდა და მათი განვითარება, ასევე შესაბამის დარგში მომუშავე კადრების
პროფესიონალიზმის და ცოდნის ზრდა, შესაძლებლობას იძლევა ქვეყანაში
ტექსტილისა და ტანსაცმილის ინდუსტრია განვითარდეს ვერტიკალური
მიმართულებით. ეს შესაძლებელია მოხდეს, როგორც ტანსაცმლის წარმოების
მიმართულებით, სადაც კომპანიებს ეძლევათ შანსი შექმნან უფრო მაღალი
ღირებულება FOB, ODM and OBM მეთოდების ათვისებით, ასევე ვერტიკალური
გაფართოება შესაძლებელია ტექსტილის წარმოების მიმართულებითაც, რადგან
სამკერვალო საწარმოების ზრდა ქვეყანაში მისცემს დიდ სტიმულს ტექსტილის
წარმოებას, რომ ადგილზევე მოხდეს ძირითადი ტექსტილის წარმოება. ასევე
გასათვალისწინებელია, რომ ტექსტილის წარმოების განვითარება მნიშვნელოვანია
იმ ადგილობრივი სამკერვალო კომპანიებისთვისაც, ვინც აქცენტს აკეთებს
ადგილობრივ ტენდერებსა და დაკვეთებზე, რადგან მათ საშუალება მიეცემათ
გაცილებით მარტივად და იაფად შეიძინონ ადგილობრივი ნედლეული.
ტექსტილის ინდუსტრიის განვითარება საქართველოში ახლო მომავალში
საკმაოდ დიდ სამუშაოებს მოითხოვს, რადგან სამკერვალო საწარმოებისგან
განსხვავებით ეს ინდუსტრია ბევრად უფრო კაპიტალინტენსიურია, მოითხოვს
ბევრად უფრო თანამედროვე ტექნოლოგიების დანერგვას და მუშახელის
კვალიფიკაციის გაცილებით მაღალ დონეს. ამიტომ მიმდინარე ტენდენცია, რომ
49 | P a g e
სექტორმა განვითარება დაიწყო ტანსაცმლის წარმოებით, კერძოდ კი CMT მეთოდით
სავსებით ლოგიკურია.
როგორც ზემოთ ავღნიშნეთ, სამკერვალო ინდუსტრიის განვითარება ქვეყანაში
ქმნის მნიშვნელოვან შესაძლებლობებს განვითარდეს ტექსტილის წარმოება. უნდა
ავღნიშნოთ, რომ ამ შემთხვევაში საქმე გვაქვს სინერგიის ეფექტთან, რადგან
ტექსტილის წარმოების განვითარება ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია სამკერვალო
ინდუსტრიის ზრდისა და ახალ სიმაღლეზე გადაყვანისთვის. სექტორების
ურთიერთდამოკიდებულება ნათლად ჩანს შემდეგ ცხრილში:
წარმოების ხარჯის სტრუქტურა ძაფი ტექსტილი ტანსაცმელი
ნედლეული და მასალები 55-65 65 55-65
მუშახელი 5-8 12-18 20
ენერგოდანახარჯები 5-10 5-8 5-8
სხვა ხარჯები (ლოგისტიკა, მარკეტინგი) 17-35 9-18 17-20
ტანსაცმლის წარმოებისათვის აუცილებელი დანახარჯების 65%-მდე მოდის
ნედლეულსა და მასალებზე, რის ძირითად ნაწილს ტექსტილი წარმოადგენს,
შესაბამისად ორივე დარგის სათანადო დონეზე განვითარების შემთხვევაში
ტექსტილს ეყოლება მსხვილი შემსყიდველები ადგილობრივი სამკერვალო
საწარმოების სახით, ხოლო ტანსაცმლის სამკერვალო კომპანიები მიიღებენ
შედარებით იაფ ტექსტილს ნედლეულის სახით და თავიდან აიცილებენ მისი
ტრანსპორტირების ხარჯებს. შედეგად ქვეყანა გახდება გაცილებით ანგარიშგასაწევი
მოთამაშე ტექსტილისა და ტანსაცმლის წარმოების მიმართულებით.
საქართველო, კონკურენტული უპირატესობების გამო წარმოადგენს ეფექტურ
გადაწყვეტას ტექსტილისა და ტანსაცმლის მწარმოებელი კომპანიებისთვის,
რომლებიც ეჯახებიან სექტორის ისეთ პრობლემურ ტენდენციებს როგორიცაა:
შრომითი დანახარჯების ზრდა (ისტორიულად ტანსაცმლის და ტექსტილის
მწარმოებელ ქვეყნებშიც კი).
წარმოებული პროდუქციის მოკლე სასიცოცხლო ციკლი (სწრაფი-მოდის
ტენდენციის ზრდა).
ინოვაციები ბოჭკოსა და ქსოვილის წარმოებაში, რომელიც მოითხოვს
დამატებით ინვესტიციებს მანქანა-დანადგარებში.
უპირველესად უნდა აღინიშნოს, რომ ბრენდების უმრავლესობა იძულებულია
რელოკაცია გაუკეთოს წარმოებას უფრო დაბალი ხარჯის მიღებისთვის.
საქართველოს დაბალი შრომითი დანახარჯებით (აღსანიშნავია რომ ალბათობა იმისა,
რომ შრომითი ხარჯების დაბალი დონე შენარჩუნდება ხანგრძლივი დროის
50 | P a g e
განმავლობაში მაღალია, დასაქმების დაბალი დონიდან გამომდინარე) შეუძლია იყოს
კონკურენტული, რეგიონში სხვა მწარმოებელ ქვეყნებთან მიმართებაში.
ე.წ. „ზარას ეფექტი“ ინდუსტრიაში იწვევს პროდუქციის მოკლე სასიცოცხლო
ციკლებს და სწრაფმა წარმოებამ უკვე სტრატეგიული მნიშვნელობა შეიძინა.
სტრატეგიული ადგილმდებარეობის გამო საქართველოს, სხვა ქვეყნებთან
შედარებით შეუძლია შესთავაზოს კომპანიებს ნაკლები საწარმოო დრო (lead time) და
ამით გაუკეთოს კომპენსაცია ამ ეტაპისთვის მუშახელის ნაკლებ პროდუქტიულობის
დონეს. ტექსტილისა და ტანსაცმლის წარმოების პარალელურად განვითარების
შემთხვევაში ქვეყანა დამატებით უპირატესობას მიიღებს სწრაფი წარმოებისათვის,
ტექსტილისა და ტანსაცმლის ინდუსტრია მუდმივად ვითარდება ახალი
ტექნოლოგიებისა და პროდუქტების ხარჯზე. ხელსაყრელი საინვესტიციო კლიმატის,
ბიზნესის კეთების სიმარტივის და ზოგადად ბიზნესის მხარდაჭერის გარემოს გამო
საქართველო წარმოადგენს გრძელვადიანი ინვესტიციებისთვის იდეალურ ადგილს.
ორივე დარგში წარმატების განმსაზღვრელ ფაქტორებს წარმოადგენს
უპირატესობა დაბალ დანახარჯებში, უფრო კონკრეტულად კი ნედლეულის და
შრომით დანახარჯებში (ასევე მუშახელის ხელმისაწვდომობაში, რაც განაპირობებს
უპირატესობას ხანგრძლივ პერიოდში), ენერგიის და ლოჯისტიკის დანახარჯებში
(როგორც ნედლეულის მოწოდების ასევე მზა პროდუქციის მიწოდების კუთხით).
ღირებულებათა ჯაჭვის ეტაპიდან გამიმდინარე, თითოეული ამ ფაქტორის
შედარებითი მნიშვნელობა მცირედით იცვლება, თუმცა საერთო აქტუალობას
არცერთი მათგანი არ კარგავს.
არსებობს სხვა მნიშვნელოვანი ფაქტორები, რომლებსაც ითვალისწინებენ
ინვესტორები, მაგალითად: შიდა ბაზრის მოცულობა, დიდ სამომხმარებლო ბაზარზე
ექსპორტის პოტენციალი და ზოგადი სავაჭრო რეჟიმები, ამ სექციაში განხილულია
საქართველოს მიმდინარე მაჩვენებლები მუშახელის ხელმისაწვდომობის,
მუშახელზე დანახარჯების, ენერგიაზე დანახარჯების, შიდა და საექსპორტო
ბაზრების პოტენციალის შესახებ.
მუშახელის ხელმისაწვდომობა - მაშინ როდესაც საქართველოს მოსახლეობა
სტატისტიკის თანახმად იყო 4,44 მილიონი (2010 წელს), აქტიური მოსახლეობა იყო 2
მილიონი და 16,3% უმუშევრობის დონე (319,000 მოქალაქე)
51 | P a g e
ტანსაცმლის ინდუსტრია გამოირჩევა მუშახელის ინტენსიურად გამოყენების
დონით. ამ ინდუსტრიისთვის ახალგაზრდა მუშახელის არსებობა
უმნიშვნელოვანესია, საშუალო ზომის საწარმოს 200-იდან 300 მდე თანამშრომელი
ესაჭიროება. საქართველო ქვეყნის მასშტაბით აკმაყოფილებს ამ მოთხოვნებს,
ზოგიერთ რეგიონში უმუშევრობის დონე კიდევ უფრო მაღალია. დამატებით უნდა
აღინიშნოს რომ 49,6% უმუშევრების (157,300 მოქალაქე) 20-იდან 34 წლამდე ასაკშია,
არსებობს დიდი რაოდენობით აქტიური მუშახელი გურიაში, რომელიც თურქეთთან
სტრატეგიულად მდებარეობს. მუშახელის ეთიკაც საკმაოდ მაღალია რაც
ტანსაცმლის წარმოებით დაინტერესებული ინვესტორებისთვის წარმატების კიდევ
ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია.
შრომაზე დანახარჯები- საქართველოში შრომაზე დანახარჯები ძალზედ
კონკურენტულია, განსაკურებით თურქეთთან (ტანსაცმლის ინდუსტრიის ერთ-ერთი
ლიდერია) შედარებით. ქართული კომპანიების მონაცემებიდან გამომდინარე
მინიმალური დარიცხული ხელფასი საქართველოში ტანსაცმლის საწარმოებში
(დამატებითი ბენეფიტების ჩათვლით) 100 აშშ დოლარია/თვეში საშუალო მონაცემი
200 აშშ დოლარია/თვეში, ხოლო მაქსიმალური კი 350 აშშ დოლარი/თვეში. თუმცა
აღსანიშნავია რომ ეს ხელფასის დონე არის მუშა პერსონალისთვის, მაშინ როდესაც
მაღალი კვალიფიკაციის მქონე კადრების (მაგალითად დიზაინერების ხელფასები
შედარებით მაღალია. შედარებისთვის შეგვიძლია განვიხილოთ თურქეთის
მაგალითი, სადაც მინიმალური ხელფასი 800 აშშ დოლარია თვეში (საქართველოს
მონაცემზე 8 ჯერ მაღალი), ხელფასების დონის სხვაობა ქვეყნებს შორის კიდევ
უფრო იზრდება ადგილმდებარეობის მიხედვით: შრომითი ხარჯები სტამბულში
უფრო მაღალია, შესაბამისად საქართველოს აქვს მნიშვნელოვანი კონკურენტული
უპირატესობა თურქეთთან შედარებით. ამ ხარჯთან ერთად აუცილებლად
გასათვალისწინებელია ეფექტური შრომითი დანახარჯები ერთეულ პროდუქტზე,
მიმდინარე მაჩვენებლების მიხედვით საქართველო ამ მონაცემით საქართველო
დაახლოებით 2,5 ჯერ უკეთეს პოზიციაშია. აღსანიშნავია რომ ამ მაჩვენებლის
52 | P a g e
გაუმჯობესება სპეციალური ტრეინინგებითა და ანაზღაურების სისტემით
სირთულეს არ წარმოადგენს.
სხვა საწარმოო დანახარჯები - ენერგიაზე დანახარჯები ხარჯების
სტრუქტურაში მნიშვნელოვან პოზიციაზეა, შრომაზე დანახარჯებთან ერთად,
(ჯამური წარმოების ხარჯის 5-10%). საქართველოს ამ მიმართულებითაც ძლიერი
პოზიციები უჭირავს რეგიონში. ელექტროენერგიის ღირებულება ძალზედ დაბალია (
წყლის მნიშვნელოვანი რაოდენობის გამო) და დაახლოებით 0,065 აშშ დოლარია/
kwh2 (გადასახადების ჩათვლით), რაც თურქეთში ელექტორნერგიის ფასის ნახევარია
( 0.146 – 0.154 აშშ დოლარი/kwh3 გადასახადების ჩათვლით). ბუნებრივი გაზის ფასი
ორივე ქვეყანაში დაახლოებით იდენტურია.
რაც შეეხება სანედლეულო ბაზას ამ მხრივ საქართველო დამოკიდებულია
სატრანსპორტო ხარჯებზე, რომელიც დაკავშირებულია ნედლეულის იმპორტთან
საქართველოში. ადგილმდებარეობიდან გამომდინარე საქართველოს ამ საკითხიც
აქვს კონკურენტული უპირატესობა.
ბაზრის პოტენციალი (შიდა მოხმარება და საექსპორტო ბაზრები)
საქართველოს მოსახლეობის რაოდენობიდან გამომდინარე 3,73 მლნ
ადგილობრივი მოთხოვნა ტექსტილსა და ტანსაცმელზე საკმაოდ შეზღუდულია,
თუმცა საქართველო წარმოადგენს საექსპორტო ბაზას ისეთ მსხვილ ბაზრებზე
როგორიცაა უკრაინა, ყაზახეთი, ბელარუსია, აშშ, ევროპა. ზოგადად ტანსაცმლის
იმპორტით აშშ ლიდერობს და მას მოზდევენ ევროპის სხვადასხვა ქვეყნები. უბაჟო
ვაჭრობა ისეთ მსხვილ სამომხმარებლო ბაზრებთან როგორიცაა დსთ ძალზედ
მნიშვნელოვანია მსოფლიო ტანსაცმლის ინდუსტრიის დიდი მოთამაშეებისთვის
(მათ შორის თურქეთისთვის), შესაბამისად შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ საქართველო
წარმოადგენს საუკეთესო პლატფორმას მაღალი ზრდის მქონე ბაზრებზე შესაღწევად.
ნედლეულის ბაზის არარსებობაც უარყოფითად მოქმედებს ამ ინდუსტრიაზე,
და მცირე მასშტაბით წარმოებას აძვირებს. თუმცა ამ პრობლემის გადალახვა
შესაძლებელია დიდი მოცულობით საბაზისო შეკვეთების აღებით. შესაძლებელია
სტრატეგიულ პარტნიორად თურქეთის განხილვა, რომელიც უკვე ანგარიშგასაწევ
ძალას წარმოადგენს მსოფლიოს ტექსტილის წარმოებაში. თურქულ კომპანიებთან
მაღალი ხარისხის თანამშრომლობის შემთხვევაში შესაძლებელია აბსოლიტურად
მოიხსნას, ტექსტილის წარმოების პრობლემა და შედგეს ურთიერთმომგებიანი
გარიგებები ორივე ქვეყნის კომპანიებისათვის.
ტანსაცმლის სექტორის განვითარებას საქართველოში დადებითი გავლენა
ექნება ასევე ნედლეულის (ტექსტილის) წარმოების ინდუსტრიაზეც, რადგან
მოიხსნება ბაზრის მოცულობასთან დაკავშირებული პრობლემები.
53 | P a g e
ექსპერტების ვარაუდით პოტენციურ ინვესტორებს შეეძლებათ მიიღონ შიდა
უკუგების კოეფიციენტი 30%-ზე მეტი თუ გააკეთებენ ინვესტირებას საქართველოს
ტექსტილისა და ტანსაცმლის წარმოებაში. გარდა ამისა საქართველოს ეკონომიკის
სამინისტრო სთავაზობს ინვესტორებს უძრავ ქონებას უფასოდ იმ შემთევავაში თუ
ისინი დააკმაყოფილებენ ინვესტირების კრიტერიუმებს.
საქართველოს SWOT -ანალიზი
სიძლიერე სისუსტე
იაფი მუშახელი
იაფი ელექტროენერგია
სახელწიფო ხელშეწყობა
მოკლე სატრანზიტო დრო ძირითად
საექსპორტო ბაზრებამდე
დადებითი საექსპორტო რეჟიმები
ბევრ ქვეყანასთან (მათ შორის
თურქეთთან) იმპორტსა და ექსპორტზე
გადასახადების არარსებობა
ხელსაყრელი ბიზნეს გარემო
დაბალი გადასახადები
ზრდადი შიდა ბაზარი
ფინანსებზე ხელმისაწვდომობა
ტანსაცმლისა და ტექსტილის წარმოების
დიდი ისტორია
ტექნოლოგიები
ძლიერი კავშირების არარსებობა
ნედლეულის მომწოდებლებსა და
მწარმოებლებს შორის
პროდუქტიულობის დაბალი დონე
იმპორტირებულ ნედლეულზე დიდი
დამოკიდებულება
ბაზარზე ინფორმაციის ნაკლებობა
ჰორიზონტალური თანამშრომლობის
დაბალი დონე
შესაძლებლობები საფრთხეები
რეგიონალური ცენტრი მსხვილ
ბაზრებზე შესაღწევად
ჩინეთზე დადებული კვოტები
ინფრასტრუქტურის გაუმჯობესება და
ბაზრის დერეგულაცია
პროდუქტის კვლევა და განვითარება
მყიდველების საჭიროების მარტივი
გარკვევა (განსაკუთრებით დსთ
ქვეყნებში)
ვერტიკალური ინტეგრაცია (ტექსტილის
წარმოებისა და ტანსაცმლის წარმოების
დარგების პარალელური განვითარება)
ვალუტის კურსის მერყეობა
გლობალური საფინანსო ბაზრების
არამდგრადობა
მომხმარებლის ნდობის დაკარგვა
პოლიტიკური არასტაბილურობა
რეგიონში მიმდინარე პოლიტიკური
მოვლენები
გაძლიერებული კონკურენცია
რეგიონის სხვა ქვეყნებიდან
54 | P a g e
რისკების ანალიზი
განვითარებადი ქვეყნის რისკი - საქართველოს ისევე, როგორც სხვა
განვითარებად ქვეყნებს ახასიათებს მნიშვნელოვანი ეკონომიკური, პოლიტიკური,
საკანონმდებლო რისკები. ამასთან ერთად გლობალურ ეკონომიკურ და ფინანსური
კრიზისებს შესაძლებელია ბევრად მნიშვნელოვანი უარყოფითი გავლენა ჰქონდეს
ქვეყნის ეკონომიკაზე. თუმცა ინვესტორებმა უნდა გაითვალისწინონ, რომ
განვითარებადი ქვეყნების ეკონომიკას ახასიათებს სწრაფი ცვლილებები და ზრდა,
რაც ქმნის საფრთხეს რომ კომპანია გახდეს არააქტუალური გაცილებით სწრაფად.
ეკონომიკური ზრდის ტემპების შემცირებისას კომპანიებს შეიძლება ლიკვიდობის
პრობლემები შეექმნათ უცხოური ინვესტიციების გადინების გამო.
ქვემოთ მოყვანილია რისკები რომლებზეც ინვესტორებმა უნდა მოახდინონ
ფოკუსირება, როდესაც აკეთებენ გრძელვადიან ინვესტირებას საქართველოში:
მაკროეკონომიკური რისკები - პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების
შემცირება, ან უცხოეთიდან სესხის მიღების შეუძლებლობა, რამაც შესაძლებელია
გაზარდოს გადასახდელების ბალანსი და უარყოფითად იმოქმედოს მონეტარულ
სიტუაციასა და ვალუტის კურსზე. მიუხედავად იმისა რომ ლარმა აირიდა
მნიშვნელოვანი კრიზისები (1995 წლიდან), მისი კურსი იყო არასტაბილური
ეკონომიკური ვარდნის დროს. ყველაზე დიდი რყევა მოხდა 1998 და 2008 წლებში
(საქართველო რუსეთის კონფლიქტის დროს). 2008 წლის შემდეგ ლარი დოლართან
მიმართებაში ძირითადად უფასურდება, დამატებით 2008 წელს საქართველოს
ეროვნულმა ბანკა დაწია ლარის კურსი 16%-ით, რათა აერიდებინა გლობალური
ეკონომიკური კრიზისი. სახელმწიფოსა და ეროვნული ბანკის შესაძლებლობა, რომ
შეინარჩუნონ კურსი და გააკონტროლონ ინფლაცია და უცხოური ვალუტის
რეზერვები, დამოკიდებულია მნიშვნელოვან ეკონომიკურ და პოლიტიკურ
მოვლენებზე არა მარტო ქვეყნის შიგნით არამედ რეგიონსა და მსოფლიოში. 2014
წლიდან რუსეთ უკრაინის კონფლიქტის გამო და მსოფლიოში დოლარის კურსის
გამყარების ტენდენციის გავლენით, რეგიონში მნიშვნელოვნად გაუფასურდა ყველა
ქვეყნის ეროვნული ვალუტა (რუსეთი, უკრაინა, თურქეთი, სომხეთი, აზერბაიჯანი,
ბელორუსი), ეს ქვეყნები წარმოადგენენ საქართველოს უმსხვილეს სავაჭრო
პარტნიორებს და შესაბამისად მნიშვნელოვნად გაუფასურდა საქართველოს
ეროვნული ვალუტა ლარი, აშშ დოლართან მიმართებაში (გაუფასურებამ
დაახლოებით 35% შეადგინა).
ინფლაციაც უმნიშვნელოვანესი მაკროეკონომიკური რისკია. დიდი მიმდინარე
ანგარიშის დეფიციტი საქართველოს მგრძნობიარეს ხდის უცხოეთის ფასების
დონისადმი. მაღალმა ინფლაციის დონემ შესაძლოა გამოიწვიოს ეკონომიკის
არასტაბილურობა, ფინანსური კრიზისი, მომხმარებლის მსყიდველობითი უნარის
შემცირება, თუმცა გასათვალისწინებელია რომ ქართულმა საბანკო სექტორმა
მსოფლიო კრიზისი გაკოტრების შემთხევების გარეშე გადაიტანა.
55 | P a g e
რისკები დაკავშირებული საკანონმდებლო გარემოსთან - საკანონმდებლო
სისტემა ქვეყანაში ჩამოყალიბების ეტაპზეა, რაც იწვეს ხშირ ცვლილებებს კანონში და
იწვევს გაურკვევლობას გრძელვადიანი ინვესტორებისთვის. ბოლო პერიოდში
შეიცვალა რამდენიმე ფუნდამენტური ადმინისტრაციული, სისხლი სამართლის და
საგადასახადო კანონმდებლობა. ამასთან ერთად სასამართლო სისტემა
საქართველოში ნაკლებად გამოცდილია ბიზნესისა და კორპორატიული სამართლის
მიმართულებით, ვიდრე აშშ-სა და ევროპის სხვა ქვეყნებში, ყოველივე ამან შეიძლება
გამოიწვიოს სასამართლო პროცესების დიდი დროით გახანგრძლივება ვიდრე
განვითარებულ ქვეყნებში, რამაც შეიძლება უარყოფითი გავლენა მოახდინონ
ეკონომიკაზე.
პარტნიორი ქვეყნების რეგულაციური რისკები - მოცემული პროექტი
დამოკიდებულია პარტნიორი ქვეყნების საკანონმდებლო გარემოზე და მათში
შეტანილმა ცვლილებებმა შესაძლოა გამოიწვიოს მნიშვნელოვანი ცვლილებები
პროექტის მოლოდინებში. არასტაბილურ მეზობელი ქვეყნების სიაში რუსეთი
წარმოადგენს ყველაზე დიდ საფრთხეს.
56 | P a g e
ტექსტილის საწარმო საქართველოში
როგორც კვლევის შესავალ ნაწილში იქნა აღნიშნული, მოცემული პროექტის
მიზანია ტექსტილის წარმოების სექტორში ქვეყნის პოტენციალი განხილულ და
შეფასებული იქნას არა მხოლოდ გლობალურად, არამედ კონკრეტული კომპანიის
ბიზნესს გეგმის მაგალითზე. ამ მიზნით გაკეთდება ადგილობრივი ტექსტილის
საწარმო, რომელიც სრულად დაკომპლექტდება თანამედროვე მანქანა
დანადგარებით, ორიენტირებული იქნება ადგილობრივი სამკერვალოებისთვის
ნედლეულის მიწოდებაზე. განთავსდება თბილისში და დაფინანსდება ეკონომიკის
სამინისტროს მეწარმეობის განვითარების სააგენტოს „აწარმოე საქართველოში“-ს
პროგრამით.
აღსანიშნავია, რომ ტექსტილის ადგილობრივ შესყიდვას ქართული
სამკერვალო საწარმოებისთვის რამდენიმე უპირატესობა აქვს, მათ ეძლევათ
შესაძლებლობა ააწყონ ბევრად ეფექტური მოწოდების ჯაჭვი: 1) ეხსნებათ მოწოდების
დროსთან დაკავშირებული პრობლემები, 2) აღარ აქვთ საჭიროება ერთბაშად დიდი
ფულადი რესურსის შეკვეთაში გადახდის, რათა მიიღონ დაბალი ფასი, 3) ეძლევათ
შესაძლებლობა ნედლეული შეისყიდონ უფრო დაბალ ფასად და ამავდროულად 1
თვიანი გადახდის პერიოდის უფლებით.
წარმოებული პროდუქტის აღწერილობა
კომპანიის მიზანია ადგილობრივ ბაზარზე იმპორტირებული ტექსტილის
ნაწილობრივი ჩანაცვლება, ბაზრის უზრუნველყოფა მაღალი ხარისხისა და
კონკურენტული ფასის მქონე პროდუქციით, რაც გულისხმობს საწარმოში ხარისხისა
და დანაკარგების მუდმივ კონტროლს.
კომპანიის საქმიანობა გულისხმობს: ჩინეთიდან შესაბამისი ძაფის იმპორტს, მის
გადამუშავებას ტექსტილის მისაღებად, და რეალიზაციას ადგილობრივ სამკერვალო
საწარმოებზე.
მოცემული პროექტი ითვალისწინებს ორი დანიშნულების ტექსტილის
წარმოებას: საშარვლე და საპერანგე, მოცემული სახეობების შერჩევა განხორციელდა
ბაზარზე არსებული მოთხოვნის ანალიზის შედეგად, ამჟამად სამკერვალო
ფაბრიკების უმრავლესობა სახელმწიფო თუ კორპორატიულ უნიფორმების
შეკვეთებზე მუშაობენ, აღსანიშნავია რომ მხოლოდ ამ სეგმენტისთვის
განხორციელდა 100 მლნ. აშშ დოლარის ტექსტილის იმპორტი შემდგომი
გადამუშავებისთვის. სწორედ საშარვლე და საპერანგე ტექსტილი წარმოადგენს მათ
ძირითად მოთხოვნას.
საქართველოში სამკერვალო ფაბრიკებს განვითარების დიდი პერსპექტივა
აქვთ შემდეგი ფაქტორების გამო: შრომასა და ენერგორესურსებზე დაბალი
დანახარჯები, გადასახადების დაბალი დონე და ადგილმდებარეობა. ამ ფაბრიკების
57 | P a g e
განვითარება გამოიწვევს ტექსტილზე მოთხოვნის ზრდას, რაც გამოიწვევს
მოცემული ინდუსტრიის სწრაფ განვითარებს მომავალში.
წარმოებული პროდუქციის ასორტიმენტი
მოცემული პროექტი ითვალისწინებს ტექსტილის წარმოებას საშარვლე და საპერანგე
წარმოებისთვის, მატერიის ტიპები იქნება განსხვავებული და მორგებული
მოთხოვნაზე, შესაბამისი ნედლეულის - ძაფის იმპორტი განხორციელდება
ჩინეთიდან.
წარმოებული პროდუქციის ასორტიმენტი მატერიის ტიპი
საშარვლე ქსოვილები
საპერანგე ქსოვილები
ბამბა-პოლიესტერი
ვისკოზა-პოლიესტერი
პოლიესტერის ქსოვილები
ნეილონის ქსოვილები
100% ბამბა
ნატურალური აბრეშუმი
მარკეტინგული სტრატეგია
მოცემული საწარმოს საქმიანობის სპეციფიკიდან გამომდინარე (business to
business), მისთვის ყველაზე გამართლებული მარკეტინგული სტრატეგიაა
პირდაპირი გაყიდვები, კომპანიის მენეჯმენტის შეხვედრები მომავალ
პარტნიორებთან, ქარხნის პრეზენტაცია, მომხმარებელზე მორგებული შეთავაზება
ყველა კონკურენტული უპირატესობის დემონსტრირებით (ფასი, გადახდის პირობა,
ეფექტური მიწოდების ჯაჭვი). ეს ყოველივე საკმარისია დაგეგმილი გაყიდვების
ნიშნულის მისაღწევად.
განვითარების სამომავლო პერსპექტივები
საქართველოში სამკერვალო ფაბრიკების განვითარება გამოიწვევს ტექსტილზე
მოთხოვნის ზრდას, რაც გამოიწვევს მოცემული ინდუსტრიის სწრაფ განვითარებს
მომავალში და მოთხოვნის ზრდას ადგილობრივად წარმოებულ პროდუქციაზე.
58 | P a g e
საწარმოს შესახებ
საწარმო სრულად აღჭურვილი იქნება მაღალი ხარისხის ტექნიკით.
პროდუქციის წარმოებისთვის კომპანია გამოიყენებს თანამედროვე მანქანა-
დანადგარებს. საწარმოო პროცესები აწყობილი იქნება საერთაშორისო სტანდარტების
შესაბამისად და მაქსიმალურად ორიენტირებული იქნება დროის შემცირებაზე და
დამზადებული პროდუქტის მაღალ ხარისხზე.
შენობის პარამეტრები: 50მX18მX4
საერთო ფართი: 1800 მ2
სართულების რაოდენობა: 2
1. პირველი სართული
ნედლეულის საწყობი,
დამხმარე საშუალებების საწყობი
მზა პროდუქციის საწყობი
2. მეორე სართული
საქსელავი საამქრო
საქსოვი საამქრო
სამღებრო-გამომყვანი წარმოება
გამზომ-საწუნმდებლო უბანი
59 | P a g e
ტექსტილის საწარმოო პროცესი
წარმოების სრული ციკლის (ბამბიდან-კერვამდე) გრაფიკული გამოსახულება
ტექსტილს საწარმოო პროცესი ქართულ ფაბრიკაში
მოცემული პროექტის ფარგლები არ ითვალისწინებს ბამბის ეტაპის არსებობას
ქარხანაში, მოცემული საწარმო ახორციელებს პირდაპირ მზა ძაფის იმპორტს,
60 | P a g e
ნედლეულის საწყობი
მიღებისთანავე მოწმდება ძაფის ხარისხი, საწყობში დაცულია შემდეგი პირობები:
ტემპერატურა: 15 – 18°С; ტენიანობა- 60 ± 65%. კონტროლისთვის საწყობში
დამონტაჟებულია შესაბამისი საზომი ხელსაწყოები სხვადასხვა პარაზიტებისგან
თავის დასაცავად გამოიყენება სპეციალური პრეპარატები. საწყობში განთავსებულია
სპეციალური სტელაჟები
დაქსელვა და ქსოვა
წარმოების ამ ეტაპზე ხდება ორის სხვადასხვა ძაფის (გრძივი და განივი) სწორი
კუთხით დაწვნა, ნაჭრის (ტექსტილის) მისაღებად, გრძივ ძაფს ეძახიან ქსელს (Warp),
ხოლო ჰორიზონტალურს (განივს) ქსოვილს (Weft).
ძირითადად საქსელავი და საქსოვი დანადგარის მუშაობის პრინციპი შემდეგია:
გრძივი ძაფები ფიქსირებულია და განივი იქსოვება მათ შორის.
შეღებვა
მიღებულ ქსოვილს სრულად ატარებენ ცხელი საღებავით სავსე რეზერვუარებში,
სპეციალურ პრესებში, რომელიც თანაბრად ანაწილებს ტექსტილზე და აშორებს
ზედმეტ საღებავს.
ასევე შესაძლებელია ბეჭდვის ტექნიკის გამოყენებაც, რომელიც გარკვეულწილად
გავს ქაღალდზე ბეჭდვას.
61 | P a g e
შრობის/დასრულების ეტაპი
ამ ეტაპზე ხდება შეღებილი ტექსტილის გაშრობა სხვადასხვა ტექნიკის გამოყენებით
შესაძლებელია, ქსოვილს მიეცეს ისეთი მახასიათებლები როგორიცაა, წყლის
ამრიდებელი, ცეცხლგამძლე და სხვა
გამზომ-საწუნმდებლო უბანი
ამ ეტაპზე ხორციელდება მიღებული პროდუქციის ხარისხის პარამეტრების
კონტროლი და აღრიცხვა
მზა პროდუქციის საწყობი
საწყობში დაცულია შემდეგი პირობები: ტემპერატურა: 15 – 18°С; ტენიანობა- 60 ±
65%. კონტროლისთვის საწყობში დამონტაჟებულია შესაბამისი საზომი ხელსაწყოები
სხვადასხვა პარაზიტებისგან თავის დასაცავად გამოიყენება სპეციალური
პრეპარატები. საწყობში განთავსებულია სპეციალური სტელაჟები
რადგან საწარმოო პროცესში გამოიყენება ქიმიკატები, ქარხანაში მუდმივად უნდა
იყოს დაცული უსაფრთხოების ნორმები, და მენეჯმენტის მუდმივად უნდა
ახორციელებდეს მიღებული უსაფრთხოების ზომების მონიტორინგს
62 | P a g e
ორგანიზაციული სტრუქტურა
კომპანიაში სულ დასაქმებულია 35 თანამშრომელი, ფინანსური დეპარტამენტი, წარმოების
უფროსი და ხარისხის კონტროლის მენეჯერი ექვემდებარებიან უშუალოდ გენერალურ
დირექტორს, წარმოების უფროსს ექვემდებარება დამხმარე პერსონალი: საწყობი, ხელოსანი,
ელექტრიკი, დაცვა და საწარმოო პერსონალი, რომელიც თავის თავად 3 დეპარტამენტად
არის განაწილებული: ქსოვისა და დაქსელვის, შეღებვის, შრობისა და დასრულების
დეპარტამენტები.
აღსანიშნავია, რომ წარმოების თითოეულ ეტაპზე უდიდესი მნიშვნელობა ენიჭება ხარისხის
კონტროლს და შესაბამისად ეს დეპარტამენტი ექვემდებარება პირდაპირ გენერალურ
დირექტორს.
კომპანიის საკვანძო პერსონალი დაკომპლექტება დიდი გამოცდილების მქონე
სპეციალისტებით.
63 | P a g e
თანამშრომელთა ანაზღაურება
პოზიცია რაოდენობა
ხელფასი სულ
აშშ დოლარი
საწარმოო პერსონალი
წარმოების უფროსი 1 652
ტექნოლოგი 1 522
საქსელავი დანადგარის ოპერატორი 4 1304
საქსოვი დაზგების ოპერატორი 4 1304
სამღებრო-გამომყვანი წარმოების
ოპერატორი 4 1304
ინსპექტირების უბანი 3 978
მუშა 3 978
ბრიგადირი 2 652
ოპერაციათა შორის კონტროლიორი 2 652
საბოლოო კონტროლი 1 326
დამხმარე პერსონალი
ხელოსანი 1 380
ელექტრიკი 1 167
დაცვა 1 217
მძღოლი 1 217
საწყობის გამგე 1 272
ადმინისტრაცია
დირექტორი 1 1522
ფინანსური დეპარტამენტი 2 1304
ლოგისტიკის მენეჯერი 1 283
იურისტი 1 522
კურსი 1 აშშ დოლარი-2,3 ლარი
სულ საწარმოო ხელფასები (აშშ დოლარი) 9928
სულ ზედნადები ხელფასები (აშშ დოლარი) 3630
64 | P a g e
წარმოებული პროდუქციის თვითღირებულება
წარმადობა
წარმადობა რაოდენობა
1 საქსოვი დაზგა მეტრი ქსოვილი /საათი 7
დღის განმავლობაში სამუშაო საათების რაოდენობა 20
თვის განმვალობაში სამუშაო დღეების რაოდენობა 25
1 საქსოვი დაზგა მეტრი ქსოვილი /თვე 3500
ფაბრიკაში დაქსოვი დაზგების ოდენობა 12
ქარხნის წარმადობა მაქსიმალურ დატვირთვაზე 42000
ჯამური კომუნალური ხარჯი
საბაზისო წარმადობაზე (ლარი) 16000
მოცემული საბაზისო წარმადობა ქსოვილი (მეტრი) 42000
კომუნალური ხარჯი 1 მ ქსოვილზე (ლარი) 0,38
კომუნალური ხარჯი 1 მ ქსოვილზე (აშშ დოლარი) 0,17
ძაფის ხარჯი საშარვლე ქსოვილი
ძაფის ხარჯი 1 მეტრ ქსოვილზე (კგ) 0,4
1 კფ ძაფის ღირებულება (CIP) აშშ დოლარი 2
ძაფის ხარჯი 1 მეტრ ქსოვილზე (აშშ დოლარი) 0,8
ძაფის ხარჯი საპერანგე ქსოვილი
ძაფის ხარჯი 1 მეტრ ქსოვილზე (კგ) 0,2
1 კფ ძაფის ღირებულება (CIP) აშშ დოლარი 2
ძაფის ხარჯი 1 მეტრ ქსოვილზე (აშშ დოლარი) 0,4
საღებავები, ქიმიკატები და დამხმარე მასალების
საშუალო ხარჯი საბაზისო წარმადობაზე 50000
საბაზისო წარმადობა ქსოვილი (მეტრი) 180000
საღებავები, ქიმიკატები და დამხმარე მასალების
საშუალო ხარჯი 1 მეტრ ქსოვილზე (აშშ დოლარი) 0,28
ცვლადი ხარჯი (აშშ დოლარი)
თვითღირებულება
ძაფის
ხარჯი საღებავი კომუნალური
სულ ცვლადი
ხარჯი
საშარვლე ქსოვილი 0,8 0,28 0,17 1,24
საპერანგე ქსოვილი 0,4 0,28 0,17 0,84
65 | P a g e
თვითღირებულება წარმადობა
ცვლადი
ხარჯი
პირდაპირი
სახელფასო
ხარჯი
ერთეულზე თვითღირებულება
საშარვლე ქსოვილი
5000
1,24
0,993 2,236
8000 0,620 1,864
10000 0,496 1,740
14000 0,355 1,598
18000 0,276 1,519
21000 0,236 1,480
საპერანგე ქსოვილი
5000
0,84
0,993 1,836
8000 0,620 1,464
10000 0,496 1,340
14000 0,355 1,198
18000 0,276 1,119
17000 0,236 1,080
სარეალიზაციო ფასი და საერთო მოგება წარმადობის მიხედით
დასახელება წარმადობა თვითღ.
გასაყიდი
ფასი
(დღგ
გარეშე)
საერთო
მოგება
აშშ
დოლარი
საერთო
მოგების
მარჟა %
საშარვლე
ქსოვილი
5000 2,236 4 1,764 44%
8000 1,864 4 2,136 53%
10000 1,740 4 2,260 57%
14000 1,598 4 2,402 60%
18000 1,519 4 2,481 62%
21000 1,480 4 2,520 63%
საპერანგე
ქსოვილი
5000 1,836 2 0,164 8%
8000 1,464 2 0,536 27%
10000 1,340 2 0,660 33%
14000 1,198 2 0,802 40%
18000 1,119 2 0,881 44%
21000 1,080 2 0,920 46%
66 | P a g e
წარმოების დაგეგმილი მოცულობა
წარმოების მონაცემი (ტექსტილი
მეტრი) თვე 7 თვე 8 თვე 9 თვე 10 თვე 11 თვე 12 წელი 1
წარმოება- საშარვლე ქსოვილი 5700 7200 9100 10100 11100 12100 55300
წარმოება- საპერანგე ქსოვილი 7900 9200 11100 12100 13100 14100 67500
წარმოების
მონაცემი
(ტექსტილი
მეტრი)
თვე
13
თვე
14
თვე
15
თვე
16
თვე
17
თვე
18
თვე
19
თვე
20
თვე
21
თვე
22
თვე
23
თვე
24
წელი
2
წარმოება-
საშარვლე
ქსოვილი 13100 14100 15100 16100 17100 18100 19100 20000 20000 20000 20000 20000 212700
წარმოება-
საპერანგე
ქსოვილი 15100 16100 17100 18100 19100 20100 21100 22000 22000 22000 22000 22000 236700
წარმოების მონაცემი (ტექსტილი
მეტრი) წელი 1 წელი 2 წელი 3 წელი 4 წელი 5
წარმოება- საშარვლე ქსოვილი 55 300 212 700 240 000 240 000 240 000
წარმოება- საპერანგე ქსოვილი 67 500 236 700 264 000 264 000 264 000
67 | P a g e
წარმოების მონაცემები აღებულია საპროგნოზო რეალიზაციების მოცულობებიდან გამომდინარე, საწყობის ეფექტური
მართვისთვის დაგეგმილია თვის განმავლობაში, მოცემული თვის სარეალიზაციო პროდუქციის რაოდენობასთან ერთად
მომდევნო თვის გეგმიური რეალიზაციის 10%-ის წარმოება.
სარეალიზაციო არხები/დაგეგმილი რეალიზაციის მოცულობა
რეალიზაცია მეტრი ქსოვილი
დასახელება სულ წელი 1 სულ წელი 2 სულ წელი 3 სულ წელი 4 სულ წელი 5
საშარვლე ქსოვილი 54 000 212 000 240 000 240 000 240 000
საპერანგე ქსოვილი 66 000 236 000 264 000 264 000 264 000
სულ რეალიზაცია ტექსტილი მეტრი 120 000 448 000 504 000 504 000 504 000
რეალიზაციის მოცემული რაოდენობები გამომდინარეობს ადგილობრივი მოთხოვნიდან, საქართველოში წლის
განმავლობაში კორპორატიული და სახელწიფო დაკვეთების შესასრულებლად ადგილობრივი სამკერვალო საწარმოები
ამჟამად ახორციელებენ 10-12,5 მლნ მეტრი ქსოვილის იმპორტის, როგორც გათვლიდან ჩანს, მოცემული საწარმო
მაქსიმალური დატვირთვით განახორციელებს იმპორტის 4,8%-ის ჩანაცვლებას, რაც საპროგნოზო სარეალიზაციო ფასისა და
მოწოდების ეფექტური პირობების გათვალისწინებით რეალისტურია.
სარეალიზაციო ფასი უკვე განსაზღვრულია და შეადგენს:
დასახელება აშშ დოლარი (დღგ გარეშე) აშშ დოლარი (დღგ ჩათვლით)
საშარვლე ქსოვილი (1 მეტრი) 4 4,72
საპერანგე ქსოვილი (1 მეტრი) 2 2 ,36
მოცემული სარეალიზაციო ფასი 10%-ით ნაკლებია ანალოგიური პროდუქციის საიმპორტო ფასთან შედარებით.
68 | P a g e
საწყობის მართვა
მოცემული საწარმოს ეფექტური ფუნქციონირებისთვის და მოწოდების ჯაჭვის
სრულყოფისთვის რეკომენდირებულია საწყობის მართვა შემდეგი პრინციპებით:
1. წარმოებული პროდუქციის მოცულობა არსებული თვისა და მომდევნო თვის
რეალიზაციის 10%-ის ოდენობით.(თვის ბოლოს მზა პროდუქციის ნაშთი საწყობში
მომდევნო თვის რეალიზაციის 10%).
2. თვის ბოლოს ნედლეულის საწყობში არსებული ძაფის ნაშთი უნდა
შეესაბამებოდეს მომდევნო თვის წარმოებაში გამოსაყენებელი ძაფის რაოდენობას.
3. საღებავები, ქიმიკატები და დამხმარე მასალების შესყიდვა ხორციელდება დიდ
პარტიებად წელიწადში 2-ჯერ.
ძაფის მარაგების მართვა შემდეგნაირად გამოიყურება:
ძაფი (კგ) წელი 1 წელი 2 წელი 3 წელი 4 წელი 5
საწყისი ნაშთი - 8 260 12 400 12 400 12 400
შესყიდვა 43 880 136 560 148 800 148 800 148 800
ხარჯვა 35 620 132 420 148 800 148 800 148 800
თვის ბოლოს
საჭირო ნაშთი 8 260 12 400 12 400 12 400 12 400
1 კგ ძაფის ღირებულება= 2 აშშ დოლარი
ხოლო დამხმარე მასალების საწყობი შემდეგია
საღებავები/
დამხმარე
მასალები წელი 1 წელი 2 წელი 3 წელი 4 წელი 5
საწყისი ნაშთი
- 15 889 41 056 21 056 11 056
შესყიდვა 50 000 150 000 120 000 130 000 140 000
ხარჯვა 34 111 124 833 140 000 140 000 140 000
საბოლოო ნაშთი 15 889 41 056 21 056 11 056 11 056
69 | P a g e
ინვესტიციის მოცულობა
საქსელავი უბანი
საქსელავი დანადგარი $ 150 000
სტელაჟები/სხვადასხვა $ 50 000
საქსოვი წარმოება
საქსოვი დაზგა 12 ცალი $ 375 000
3 დაზგა (აბრეშუმის) $ 75 000
სამღებრო-გამომყვანი წარმოება
Jigger მაღალი წნევის ხელოვნური ბოჩკოს $ 177 760
Jigger ნატურალური ბოჩკოს ქსოვილების შესაღები
დანადგარი $ 61 105
ქსოვილის საშრობი $ 49 995
სტენტერი $ 333 300
კალანდრი $ 49 995
გამზომ-საწუნმდებლო უბანი
გამზომ-საწუნმდებლო დანადგარი 2 ცალი $ 22 220
ლაბორატორიის დანადგარები $ 50 000
დამხმარე ინვენტარი $ 50 000
საღებავები, ქიმიკატები და დამხმარე მასალები $ 50 000
ინვესტიცია შენობა ნაგებობაში (50x18x4)-2 სართულიანი $ 360 000
ინვესტიცია მანქანა დანადგარებში $ 1 394 375
ინვესტიცია დამხმარე ინვენტარში $ 50 000
ინვესტიცია მარაგებში (ძაფი+საღევაბი+დამხმარე
საშუალებები) $ 67 160
სულ ინვესტიცია $ 1 871 575
70 | P a g e
პროექტის რეალიზაციის გეგმა
უკვე არსებობს გაწერილი აქვს სამოქმედო გეგმა: ტექნიკის მომწოდებლებთან უკვე
შერჩეულია საწარმოო დანადგარები, დაფინანსების მიღებისთავანე მოხდება საბოლოო
კონტაქტის გაფორმება და ტექნიკის შეკვეთა, რომლის გამოგზავნაც განხორციელდება
ავანსის მიღებიდან 1 თვის შემდეგ. რაც შეეხება ტრანსპორტირებისა და განბაჟების
პროცედურებს ისინი განხორციელდება შეკვეთიდან 3 თვის შემდეგ. საწარმოს აშენება
დაგეგმილია პროექტის დამტკიცებიდან 3 თვის განმავლობაში, ზემოთმოყვანილ ცხრილში
დეტალურად არის განხილული ის მოქმედებები რომლებიც პარალელურად იქნება
განხორციელებული კომპანიის მენეჯმენტის მიერ დაწყებული პერსონალის შერჩევიდან
დამთავრებული საწარმოო ხაზის ტესტირებით. წარმოება სრულად გაიმართება
დაფინანსების მიღებიდან 6 თვის შემდეგ.
მოქმედება პერიოდი თვე
1 2 3 4 5 6
დაფინანსების მიღება
კონტრაქტის გაფორმება ტექნიკის
მომწოდებლებთან
ტექნიკის ღირებულების პირველადი
გადასახადის გადახდა
სამშენებლო პროექტის დამზადება
დამტკიცება
საწარმოს მშენებლობა
ტექნიკის დამზადება
ტექნიკის ჩამოტანა
ტექნიკის მონტაჟი
მენეჯერულ პოზიციებზე მომუშავე
პერსონალის შერჩევა
ტექნოლოგიური ხაზის გამართვა
პერსონალის შერჩევა
ნედლეულის შემოტანა
ტესტირება
წარმოების დაწყება
71 | P a g e
რისკების ანალიზი
# რისკი შედეგი
მოქმედება -რისკის
მინიმიზაციისთვის
1 სამშენებლო რისკები
2
გაუთვალისწინებელი
სამშენებლო სამუშაოები
დაკავშირებული
აპარატურასთან
პროექტის
შესრულების
ვადებისა და
ბიუჯეტის ზრდა
დეტალური წინასწარი
დაგეგმვა
3
აპარატურის მოწოდების
ვადების გადაცილება
წარმოების
ინიცირების
ვადების გადაწევა,
მომწოდებელთან
მუდმივი კონტაქტი,
კონტრაქტის გაფორმება
მოწოდების დეტალური
ვადებით
4 საწარმოო რისკები
5 დენის არათანაბარი მოწოდება ტექნიკის დაზიანება
საგარანტიო პირობები,
აპარატურის
ხარისხის კონტროლი
6 კონკურენტულობის დაკარგვა
წარმადობის
შემცირება
მუდმივი კონტაქტი
პარტნიორთან,
ბაზრის ტენდენციების
მონიტორინგი
7
ნედლეულის
არანორმირებული ხარჯვა
/წუნდებული პროდუქციის
რაოდენობის ზრდა
თვითღირებულების
ზრდა
კონტროლის სისტემის
არსებობა
8 სავაჭრო რისკები
9 იმპორტის ფასის შემცირება
შემოსავლის
შემცირება
მუდმივი კონტაქტი
პარტნიორთან,
ბაზრის ტენდენციების
მონიტორინგი
10 ფორს მაჟორი
11 სტიქიური უბედურებები ზარალი დაზღვევა
72 | P a g e
BREAKEVEN ანალიზი
კომპანიის დაფინანსდება ხორციელდება სესხით „აწარმოე საქართველოში“-ს
პროგრამით, რაც გულისხმობს:
სესხზე საბანკო განაკვეთის თანადაფინანსება პირველი 24 თვის განმავლობაში
საშეღავათო პერიოდი:
24 თვე - ძირითადი საშუალებებისთვის განკუთვნილ სესხის ნაწილზე
18 თვე - საბრუნავი საშუალებებისთვის განკუთვნილ სესხის ნაწილზე
რაც იწვევს განსხვავებულ ფიქსირებულ ხარჯებს კომპანიისთვის (საპროცენტო
ხარჯის ნაწილში) სესხის პროცენტის თანადაფინანსებისა (პირველი 24 თვე )და
ჩვეულ შემთხვევაში (25 თვიდან). ანალიზი ჩატარდა ორივე შემთხვევისთვის.
მოცემული ანალიზი ითვალისწინებს სიმულაციებს სხვადასხვა სარეალიზაციო
ფასისა და შეკვეთის მოცულობებიდან გამომდინარე;
პროცენტის თანადაფინანსებისას
ფიქსირებული ხარჯები აშშ დოლარი
სულ საწარმოო ხელფასები (აშშ დოლარი) 9928
სულ ზედნადები ხელფასები (აშშ დოლარი) 3630
სხვა საოპერაციო ხარჯები 1450
საპროცენტო ხარჯი 3250
ქონების გადასახადი 1504
ცვეთა 13536
სულ 33298
ცვლადი ხარჯები (საშარვლე ქსოვილი) აშშ დოლარი
ძაფის ხარჯი 0,8
საღებავი 0,28
73 | P a g e
კომუნალური 0,17
სულ ცვლადი ხარჯები (საშარვლე ქსოვილი) 1,24
ცვლადი ხარჯები (საპერანგე ქსოვილი) აშშ დოლარი
ძაფის ხარჯი 0,40
საღებავი 0,28
კომუნალური 0,17
სულ ცვლადი ხარჯები (საპერანგე ქსოვილი) 0,84
გასაყიდი ფასი აშშ დოლარი
საშარვლე ქსოვილი 4,00
საპერანგე ქსოვილი 2,00
გაყიდვების პროპორცია
საშარვლე ქსოვილი 65%
საპერანგე ქსოვილი 35%
საშუალო შეწონილი გასაყიდი ფასი 3,29
საშუალო შეწონილი ცვლადი ხარჯები 1,10
BEP (რაოდენობა) 15213
BEP (შემოსავალი) 50054
საშუალო სარეალიზაციო ფასი
რაო
დენ
ობ
ა
1,5 2 2,5 3,29
10000 -29313 -24313 -19313 -11410
12000 -28516 -22516 -16516 -7032
15213 -27235 -19629 -12023 0
30000 -21342 -6342 8658 32367
35000 -19350 -1850 15650 43312
40000 -17357 2643 22643 54256
42000 -16560 4440 25440 58634
მოცემულ ცხრილში წითლად არის მონიშნული ის უბნები, სადაც კომპანია
74 | P a g e
ზარალშია, ყვითლად უზარალობა/ მცირე მოგება, ხოლო მწვანედ მომგებიანობის
უბნები. მოცემული ცხილიდან ჩანს რომ სესხი პროცენტის თანადაფინანსების
შემთხვევაში კომპანია უზარალობის წერტილს აღწევს 3,3 აშშ დოლარად (საშუალო
შეწონილი ფასი) ყოველთვიურად 15213 მეტრი ორივე სახეობის ტექსტილის
რეალიზაციისას.
პროცენტის თანადაფინანსების გარეშე
ფიქსირებული ხარჯები აშშ დოლარი
სულ საწარმოო ხელფასები (აშშ დოლარი) 9928
სულ ზედნადები ხელფასები (აშშ დოლარი) 3630
სხვა საოპერაციო ხარჯები 1450
საპროცენტო ხარჯი 18348
ქონების გადასახადი 1504
ცვეთა 13536
სულ 48396
ცვლადი ხარჯები (საშარვლე ქსოვილი) აშშ დოლარი
ძაფის ხარჯი 0,8
საღებავი 0,28
-20000
-10000
0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
70000
10000 12000 15213 30000 35000 40000 42000
მოგ
ება
აშშ
დო
ლარ
ი
ჯამური რეალიზაცია მეტრი
75 | P a g e
კომუნალური 0,17
სულ ცვლადი ხარჯები (საშარვლე ქსოვილი) 1,24
ცვლადი ხარჯები (საპერანგე ქსოვილი) აშშ დოლარი
ძაფის ხარჯი 0,40
საღებავი 0,28
კომუნალური 0,17
სულ ცვლადი ხარჯები (საპერანგე ქსოვილი) 0,84
გასაყიდი ფასი აშშ დოლარი
საშარვლე ქსოვილი 4,00
საპერანგე ქსოვილი 2,00
გაყიდვების პროპორცია
საშარვლე ქსოვილი 65%
საპერანგე ქსოვილი 35%
საშუალო შეწონილი გასაყიდი ფასი 3,29
საშუალო შეწონილი ცვლადი ხარჯები 1,10
BEP (რაოდენობა) 22110
BEP (შემოსავალი) 72750
საშუალო სარეალიზაციო ფასი
რაო
დენ
ობ
ა
1,5 2 2,5 3,29
10000 -44411 -39411 -34411 -26508
15000 -42418 -34918 -27418 -15563
22110 -39585 -28529 -17474 0
30000 -36440 -21440 -6440 17269
35000 -34448 -16948 552 28214
40000 -32455 -12455 7545 39158
42000 -31658 -10658 10342 43536
მოცემულ ცხრილში წითლად არის მონიშნული ის უბნები, სადაც კომპანია
76 | P a g e
ზარალშია, ყვითლად უზარალობა/ მცირე მოგება, ხოლო მწვანედ მომგებიანობის
უბნები.
მოცემული ცხილიდან ჩანს რომ სესხი პროცენტის თანადაფინანსების გარეშე
კომპანია უზარალობის წერტილს აღწევს 3,3 აშშ დოლარად (საშუალო შეწონილი
ფასი) ყოველთვიურად 22 110 მეტრი ორივე სახეობის ტექსტილის რეალიზაციისას.
-40000
-30000
-20000
-10000
0
10000
20000
30000
40000
50000
10000 15000 22110 30000 35000 40000 42000
მოგ
ება
აშშ
დო
ლარ
ი
ჯამური რეალიზაცია მეტრი
77 | P a g e
კაპიტალის სტრუქტურა
ახლად დაფუძნებული კომპანია სრულად დაფინანსდება სესხით საქართველოს
ეკონომიკის სამინისტროს „აწარმო საქართველოში“ს პროგრამით, რაც
ითვალისწინებს:
სესხზე საბანკო განაკვეთის თანადაფინანსება პირველი 24 თვის განმავლობაში
საშეღავათო პერიოდი:
24 თვე - ძირითადი საშუალებებისთვის განკუთვნილ სესხის ნაწილზე
18 თვე - საბრუნავი საშუალებებისთვის განკუთვნილ სესხის ნაწილზე
მოსალოდნელი საპროცენტო განაკვეთი- 12%
პროექტის ჯამური
ღირებულება (აშშ
დოლარი)
მათ შორის:
კაპიტალის
სტრუქტურა
მანქანა
დანადგარები
შენობა-
ნაგებობა
საბრუნავი
საშუალებები
სესხი
1950000
$ 1 444 375
$
360 000 $ 145 625 $1 950 000
74% 18% 7% 100%
78 | P a g e
SWOT ანალიზი
საწარმოს ძლიერი ( Strength) და სუსტი (Weaknesses) მხარეების, არსებული
შესაძლებლობების (Opportunities) და საფრთხეების (Threats) ანალიზი მოგვცემს
საშუალებას დავადგინოთ ფირმის სტრატეგიული განვითარების ძირითადი
მიმართულებები.
ძლიერი მხარეები
1. იაფი მუშახელი
2. იაფი ენერგო დანახარჯები
3. თანამედროვე ტექნოლოგიები
4. კონკურენტული ფასი
5. მიწოდების კლიენტზე მორგებული
სისტემა
6. გადახდის პირობები
7. მოქნილი წარმოება
სუსტი მხარეები
1. ახალი კომპანია
2. მცირე წარმადობა
შესაძლებლობები
1. ადგილობრივი ბაზრის ათვისება
2. წარმოების გაფართოება
(რაოდენობრივი, ასორტიმენტი)
საფრთხეები
1. კონკურენცია (გლობალური,
ადგილობრივი)
2. მუშახელის ანაზღაურების ზრდა.
3. კრიზისი
4. სავაჭრო რისკები
5. კანონმდებლობა
ძლიერი მხარეები (Strength)
კომპანიის ძლიერ მხარებში გამოკვეთილია მისი უპირატესობა თურქ
მწარმოებლებთან (ძირითადი იმპორტი ქვეყანაში ხორციელდება თურქეთიდან)
შედარებით მუშახელი ანაზღაურებასა და ენერგო დანახარჯებში.
კომპანიაში დანერგილი თანამედროვე ტექნოლოგიების მისცემს მას შესაძლებლობას
მაქსიმალურად ეფექტურად გამოიყენოს უპირატესობა ხარჯებში.
79 | P a g e
ფასში კომპანიას აქვს თურქ კონკურენტებთან შედარებით 10%-იანი უპირატესობა,
თუმცა ფასის გარდა აღსანიშნავია, მოწოდებისა და გადახდის პირობებში დიდი
უპირატესობები რაც ადგილობრივ პოტენციური სამკერვალო საწარმოებს დიდ
სარგებელს შეუქმნის. წარმოების მოქნილობა, ადგილობრივიდან გამომდინარეც
საკმაოდ მდგრადი კონკურენტული უპირატესობაა.
სუსტი მხარეები (Weaknesses)
სუსტი მხარეებიდან უნდა აღინიშნოს, რომ კომპანია ახლად დაფუძნებულია და
პროცესების სრულყოფილი აწყობა გარკვეულ დროსა და რესურს მოითხოვს, ეს
ყოველივე გათვალისწინებულია რეალიზაციის მონაცემებში, რომელიც
ეტაპობრივად იზრდება თვეში 42 000 მეტრამდე.
კომპანიის მცირე წარმადობაც მნიშვნელოვან სისუსტეს წარმოადგენს,
კონკურენტული ფასწარმოქმნისა და მომგებიანობის შენარჩუნების კუთხით.
შესაძლებლობები (Opportunities)
როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ არსებული საწარმო მაქსიმალური დატვირთვით
ითვისებს არსებული ბაზრის მხოლოდ 5%, და შესაბამისად მას შეღწევის დიდი
პოტენციალი აქვს საწარმოო სიმძლავრეების გაზრდის პირობებში.
საფრთხეები (Threats)
საფრთხეების დიდი რაოდენობა განხილულია ბიზნეს გეგმის რისკების ნაწილში,
თუმცა დამატებით შესაძლებელია ითქვას საქართველოს ბაზარზე მუშახელი ს
ანაზღაურების ზრდა, გლობალური კონკურენციის ზრდა, ცვლილებები
კანონმდებლობაში, რაშიც იგულისხმება არამარტო ადგილობრივი არამედ
გლობალური კანონმდებლობა, და გლობალური ეკონომიკური კრიზისი
80 | P a g e
ფინანსური უწყისები
მოგება ზარალის უწყისი
მოგება ზარალის უწყისი თვე 1 თვე 2 თვე 3 თვე 4 თვე 5 თვე 6 თვე 7 თვე 8 თვე 9 თვე 10 თვე 11 თვე 12 წელი 1
შემოსავალი
რეალიზაციიდან 0 0 0 0 0 0 34000 46000 58000 64000 70000 76000 348000
რეალიზებული
პროდუქციის
თვითღირებულება 0 0 0 0 0 0 20881 26179 30525 32491 34576 36662 181313
საერთო მოგება 0 0 0 0 0 0 13119 19821 27475 31509 35424 39338 166687
ადმინისტრაციული
პერსონალი სახელფასო
ხარჯი 3630 3630 3630 3630 3630 3630 21783
მიმდინარე რემონტის
ხარჯი 0
სამივლინებო ხარჯი 0
საწვავის ხარჯი 150 150 150 150 150 150 900
სხვა საოპერაციო ხარჯები 100 100 100 100 100 100 600
სულ საოპერაციო ხარჯი 0 0 0 0 0 0 3880 3880 3880 3880 3880 3880 23283
EBITDA 0 0 0 0 0 0 9239 15940 23594 27629 31544 35458 143404
ცვეთა 13536 13536 13536 13536 13536 13536 81219
ქონების გადასახადი 1504 1504 1504 1504 1504 1504 9022
EBIT 0 0 0 0 0 0 -5801 900 8554 12589 16503 20418 53163
საპროცენტო ხარჯი 3250 3250 3250 3250 3250 3250 3250 3250 3250 3250 3250 3250 39000
EBT -3250 -3250 -3250 -3250 -3250 -3250 -9051 -2350 5304 9339 13253 17168 14163
მოგების გადასახადი -488 -488 -488 -488 -488 -488 -1358 -352 796 1401 1988 2575 2125
წმინდა მოგება -2763 -2763 -2763 -2763 -2763 -2763 -7693 -1997 4509 7938 11265 14593 12039
81 | P a g e
მოგება ზარალის
უწყისი თვე 13 თვე 14 თვე 15 თვე 16 თვე 17 თვე 18 თვე 19 თვე 20 თვე 21 თვე 22 თვე 23 თვე 24 წელი 2
შემოსავალი
რეალიზაციიდან 82000 88000 94000 100000 106000 112000 118000 124000 124000 124000 124000 124000 1320000
რეალიზებული
პროდუქციის
თვითღირებულება 38748 40834 42920 45007 47093 49180 51266 53395 53351 53351 53351 53351 581846
საერთო მოგება 43252 47166 51080 54993 58907 62820 66734 70605 70649 70649 70649 70649 738154
ადმინისტრაციული
პერსონალი
სახელფასო ხარჯი 3630 3630 3630 3630 3630 3630 3630 3630 3630 3630 3630 3630 43565
მიმდინარე რემონტის
ხარჯი 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 12000
სამივლინებო ხარჯი 200 200 200 200 200 200 200 200 200 200 200 200 2400
საწვავის ხარჯი 150 150 150 150 150 150 150 150 150 150 150 150 1800
სხვა საოპერაციო
ხარჯები 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 1200
სულ საოპერაციო
ხარჯი 5080 5080 5080 5080 5080 5080 5080 5080 5080 5080 5080 5080 60965
EBITDA 38172 42086 45999 49913 53826 57740 61653 65524 65569 65569 65569 65569 677189
ცვეთა 13536 13536 13536 13536 13536 13536 13536 13536 13536 13536 13536 13536 162438
ქონების გადასახადი 1504 1504 1504 1504 1504 1504 1504 1504 1504 1504 1504 1504 18044
EBIT 23132 27045 30959 34873 38786 42700 46613 50484 50529 50529 50529 50529 496708
საპროცენტო ხარჯი 3250 3250 3250 3250 3250 3250 3250 3243 3236 3229 3222 3214 38894
EBT 19882 23795 27709 31623 35536 39450 43363 47241 47293 47300 47307 47314 457814
მოგების გადასახადი 2982 3569 4156 4743 5330 5917 6504 7086 7094 7095 7096 7097 68672
წმინდა მოგება 16899 20226 23553 26879 30206 33532 36859 40155 40199 40205 40211 40217 389142
82 | P a g e
მოგება ზარალის უწყისი წელი 1 წელი 2 წელი 3 წელი 4 წელი 5
შემოსავალი რეალიზაციიდან 348 000 1 320 000 1 488 000 1 488 000 1 488 000
რეალიზებული პროდუქციის თვითღირებულება 181 313 581 846 640 209 640 209 640 209
საერთო მოგება 166 687 738 154 847 791 847 791 847 791
ადმინისტრაციული პერსონალი სახელფასო ხარჯი 21 783 43 565 43 565 43 565 43 565
მიმდინარე რემონტის ხარჯი - 12 000 12 000 12 000 12 000
სამივლინებო ხარჯი - 2 400 2 400 2 400 2 400
საწვავის ხარჯი 900 1 800 1 800 1 800 1 800
სხვა საოპერაციო ხარჯები 600 1 200 1 200 1 200 1 200
სულ საოპერაციო ხარჯი 23 283 60 965 60 965 60 965 60 965
EBITDA 143 404 677 189 786 826 786 826 786 826
ცვეთა 81 219 162 438 162 438 162 438 162 438
ქონების გადასახადი 9 022 18 044 18 044 18 044 18 044
EBIT 53 163 496 708 606 345 606 345 606 345
საპროცენტო ხარჯი 39 000 38 894 220 176 194 881 170 228
EBT 14 163 457 814 386 169 411 464 436 116
მოგების გადასახადი 2 125 68 672 57 925 61 720 65 417
წმინდა მოგება 12 039 389 142 328 243 349 745 370 699
-
200,000
400,000
600,000
800,000
1,000,000
1,200,000
1,400,000
1,600,000
წელი 1 წელი 2 წელი 3 წელი 4 წელი 5
შემოსავალი
საერთო მოგება
EBITDA
EBIT
წმინდა მოგება
83 | P a g e
ფულადი სახსრების მოძრაობის უწყისი
ფულადი სახსრების მოძრაობის უწყისი
თვე
1
თვე
2
თვე
3
თვე
4
თვე
5
თვე
6
თვე
7
თვე
8
თვე
9
თვე
10
თვე
11
თვე
12 წელი 1
ფულის საწყისი ნაშთი 0 142375 139125 135875 132625 129375 76125 39654 42160 54836 77981 105595 0
შემოსავალი პროდუქციის
რეალიზაციიდან 0 0 0 0 0 0 0 40120 54280 68440 75520 82600 320960
გადახდილი დღგ
0 0 0 0 0 0 6120 8280 10440 11520 12600 48960
ძაფის შესყიდვის ხარჯი 0 0 0 0 0 0 17160 11720 12920 14120 15320 16520 87760
საღებავები, ქიმიკატები და
დამხმარე მასალების შესყიდვა 0 0 0 0 0 50000 0 0 0 0 0 0 50000
საპროცენტო ხარჯი 3250 3250 3250 3250 3250 3250 3250 3250 3250 3250 3250 3250 39000
სახელფასო ხარჯი წარმოება
9928 9928 9928 9928 9928 9928 59565
სახელფასო ხარჯი ადმინისტრაცია
3630 3630 3630 3630 3630 3630 21783
კომუნალური ხარჯი 0 0 0 0 0 0 2253 2716 3346 3677 4008 4340 20340
საწვავის ხარჯი 0 0 0 0 0 0 150 150 150 150 150 150 900
სხვა საოპერაციო ხარჯები 0 0 0 0 0 0 100 100 100 100 100 100 600
სულ გასავალი საოპერაციო
საქამინობაზე 3250 3250 3250 3250 3250 53250 36471 37614 41604 45295 47906 50518 328907
ფულადი ნაკადი საოპერაციო
საქმიანობიდან -3250 -3250 -3250 -3250 -3250 -53250
-
36471 2506 12676 23145 27614 32082 -7947
ფულადი ნაკადი საინვესტიციო
საქმიანობიდან
ინვესტიცია შენობა ნაგებობაში 360000
360000
ინვესტიცია მანქანა დანადგარებში 1394375
1394375
ინვესტიცია დამხმარე ინვენტარში 50000
50000
სულ ფულადი ნაკადი საინვესტიციო
საქმიანობიდან -1804375 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -1804375
სესხის აღება 1950000
1950000
სესხის გადახდა 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
ფულადი ნაკადი საფინანსო
საქმიანობიდან 1950000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1950000
ფული პერიოდის ბოლოს 142375 139125 135875 132625 129375 76125 39654 42160 54836 77981 105595 137678 137678
84 | P a g e
ფულადი სახსრების მოძრაობის უწყისი თვე 13 თვე 14 თვე 15 თვე 16 თვე 17 თვე 18 თვე 19 თვე 20 თვე 21 თვე 22 თვე 23 თვე 24 წელი 2
ფულის საწყისი ნაშთი 137678 173029 162849 207138 244749 297975 355670 363767 427531 497260 566953 586611 137678
შემოსავალი პროდუქციის
რეალიზაციიდან 89680 96760 103840 110920 118000 125080 132160 139240 146320 146320 146320 146320 1500960
გადახდილი დღგ 13680 14760 15840 16920 18000 19080 20160 21240 22320 22320 22320 22320 228960
გადახდიილი მოგების გადასახადი 2125 2125
გადახდილი ქონების გადასახადი 9022 9022
ძაფის შესყიდვის ხარჯი 17720 18920 20120 21320 22520 23720 24800 24800 24800 24800 24800 24800 273120
საღებავები, ქიმიკატები და
დამხმარე მასალების შესყიდვა 0 50000 0 0 0 0 50000 0 0 0 50000 0 150000
საპროცენტო ხარჯი 3250 3250 3250 3250 3250 3250 3250 3243 3236 3229 3222 3214 38894
სახელფასო ხარჯი წარმოება 9928 9928 9928 9928 9928 9928 9928 9928 9928 9928 9928 9928 119130
სახელფასო ხარჯი ადმინისტრაცია 3630 3630 3630 3630 3630 3630 3630 3630 3630 3630 3630 3630 43565
კომუნალური ხარჯი 4671 5002 5333 5665 5996 6327 6658 6957 6957 6957 6957 6957 74435
მიმდინარე რემონტის ხარჯი 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 12000
სამივლინებო ხარჯი 200 200 200 200 200 200 200 200 200 200 200 200 2400
საწვავის ხარჯი 150 150 150 150 150 150 150 150 150 150 150 150 1800
სხვა საოპერაციო ხარჯები 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 1200
სულ გასავალი საოპერაციო
საქამინობაზე 54329 106940 59551 73309 64774 67385 119876 71248 72320 72313 122306 72299 956651
ფულადი ნაკადი საოპერაციო
საქმიანობიდან 35351 -10180 44289 37611 53226 57695 12284 67992 74000 74007 24014 74021 544309
ფულადი ნაკადი საინვესტიციო
საქმიანობიდან
სულ ფულადი ნაკადი საინვესტიციო
საქმიანობიდან 0
სესხის აღება 0
სესხის გადახდა 0 0 0 0 0 0 4186 4228 4271 4313 4356 4400 25755
ფულადი ნაკადი საფინანსო
საქმიანობიდან 0 0 0 0 0 0 -4186 -4228 -4271 -4313 -4356 -4400 -25755
0
ფული პერიოდის ბოლოს 173029 162849 207138 244749 297975 355670 363767 427531 497260 566953 586611 656232 656232
85 | P a g e
ფულადი სახსრების მოძრაობის უწყისი წელი 1 წელი 2 წელი 3 წელი 4 წელი 5
ფულის საწყისი ნაშთი - 137 678 656 232 956 715 1 257 945
შემოსავალი პროდუქციის რეალიზაციიდან 320 960 1 500 960 1 755 840 1 755 840 1 755 840
გადახდილი დღგ 48 960 228 960 267 840 267 840 267 840
გადახდიილი მოგების გადასახადი - 2 125 68 672 57 925 61 720
გადახდილი ქონების გადასახადი - 9 022 18 044 18 044 18 044
ძაფის შესყიდვის ხარჯი 87 760 273 120 297 600 297 600 297 600
საღებავები, ქიმიკატები და
დამხმარე მასალების შესყიდვა 50 000 150 000 120 000 130 000 140 000
საპროცენტო ხარჯი 39 000 38 894 220 176 194 881 170 228
სახელფასო ხარჯი წარმოება 59 565 119 130 119 130 119 130 119 130
სახელფასო ხარჯი ადმინისტრაცია 21 783 43 565 43 565 43 565 43 565
კომუნალური ხარჯი 20 340 74 435 83 478 83 478 83 478
მიმდინარე რემონტის ხარჯი - 12 000 12 000 12 000 12 000
სამივლინებო ხარჯი - 2 400 2 400 2 400 2 400
საწვავის ხარჯი 900 1 800 1 800 1 800 1 800
სხვა საოპერაციო ხარჯები 600 1 200 1 200 1 200 1 200
სულ გასავალი საოპერაციო საქამინობაზე 328 907 956 651 1 255 906 1 229 864 1 219 006
ფულადი ნაკადი საოპერაციო საქმიანობიდან - 7 947 544 309 499 934 525 976 536 834
საინვესტიციო ხარჯები
ინვესტიცია შენობა ნაგებობაში 360 000 - - - -
ინვესტიცია მანქანა დანადგარებში 1 394 375 - - - -
ინვესტიცია დამხმარე ინვენტარში 50 000 - - - -
სულ ფულადი ნაკადი საინვესტიციო საქმიანობიდან - 1 804 375 - - - -
სესხის აღება 1 950 000 - - - -
სესხის გადახდა - 25 755 199 451 224 746 181 686
ფულადი ნაკადი საფინანსო საქმიანობიდან 1 950 000 - 25 755 - 199 451 - 224 746 - 181 686
- - - - -
ფული პერიოდის ბოლოს 137 678 656 232 956 715 1 257 945 1 613 093
86 | P a g e
-200,000
-
200,000
400,000
600,000
800,000
1,000,000
1,200,000
1,400,000
1,600,000
1,800,000
წელი 1 წელი 2 წელი 3 წელი 4 წელი 5
ფულის საწყისი ნაშთი
ფულადი ნაკადი საოპერაციო
საქმიანობიდან
ფული პერიოდის ბოლოს
87 | P a g e
ბალანსი
აქტივები წელი 1 წელი 2 წელი 3 წელი 4 წელი 5
მიმდინარე აქტივები
ფული სალაროში და ანგარიშზე 137 678 656 232 956 715 1 257 945 1 613 093
მისაღები ანგარიშები - დებიტორული დავალიანება 89 680 146 320 146 320 146 320 146 320
მზა პროდუქცია 3 943 5 335 5 335 5 335 5 335
ნედლეული (ძაფი) 16 520 24 800 24 800 24 800 24 800
ნედლეული(დამხმარე მასალები) 15 889 41 056 21 056 11 056 11 056
სულ მიმდინარე აქტივები 263 709 873 742 1 154 226 1 445 456 1 800 604
ფიქსირებული აქტივები
შენობა-ნაგებობები 360 000 360 000 360 000 360 000 360 000
მოწყობილობა-დანადგარები 1 444 375 1 444 375 1 444 375 1 444 375 1 444 375
მინუს ცვეთა 81 219 243 656 406 094 568 531 730 969
სულ ფიქსირებული აქტივები 1 723 156 1 560 719 1 398 281 1 235 844 1 073 406
სულ აქტივები 1 986 865 2 434 461 2 552 507 2 681 300 2 874 010
ვალდებულებები და კაპიტალი
მიმდინარე ვალდებულებები
გადასახდელი გადასახადები 24 826 109 036 98 289 102 083 105 781
გრძელვადიანი სესხის მიმდინარე წილი 25 755 199 451 224 746 181 686 204 729
სულ მიმდინარე ვალდებულებები 50 581 308 487 323 035 283 770 310 510
გრძელვადიანი ვალდებულებები
გრძელვადიანი სესხი 1 924 245 1 724 794 1 500 048 1 318 361 1 113 633
სულ გრძელვადიანი ვალდებულებები 1 924 245 1 724 794 1 500 048 1 318 361 1 113 633
სულ ვალდებულებები 1 974 826 2 033 281 1 823 083 1 602 131 1 424 143
კაპიტალი
პირველადი საწესდებო კაპიტალი
გაუნაწილებელი მოგება 12 039 401 180 729 424 1 079 168 1 449 868
სულ კაპიტალი 12 039 401 180 729 424 1 079 168 1 449 868
88 | P a g e
მომგებიანობის კოეფიციენტები
მომგებიანობის კოეფიციენტები საშუალო
წმინდა მოგების მარჟა (NET PROFIT MARGIN) 25%
უკუგება აქტივებზე (ROA) 14%
უკუგება კაპიტალზე (ROE) 50%
მიმდინარე კოეფიციენტი (CURRENT RATIO) 4,32
ფიქსირებული აქტივების ბრუნვადობა (FIXED ASSETS
TURNOVER) 1,13
აქტივების ბრუნვადობა (TOTAL ASSET TURNOVER) 0,55
სესხი/კაპიტალთან (DEBT/EQUITY) 2
ინვესტიციაზე უკუგება
year 1 year 2 year 3 year 4 year 5
EBIT (1-TAX RATE) 45189 422201 515393 515393 515393
DEPRECIATION 81219 162438 162438 162438 162438
Change in Net Working
Capital 75450 -166426 -34549 29266 -26740
Capital Expenditure 0 0 0 0 0
FREE CASH FLOW 50958 751065 712379 648565 704571
YEARLY CAPITAL
INVESTMENTS 144438
TERMINAL VALUE 4667778
INVESTMENT FCF1 FCF2 FCF3 FCF4 FCF5
FREE CASH FLOW - 1 950 000 50 958 751 065 712 379 648 565 5 372 349
შიდა უკუგების კოეფიციენტი IRR 38%
წმინდა დღევანდელი ღირებულება NPV 2 376 687
89 | P a g e
სოციალურ-ეკონომიური და ეკოლოგიური გავლენა გარემოზე
საქართველოს რაიონში არსებული დასაქმების დონე და შრომისუნარიანი
მოსახლეობის ოდენობა წარმოებას შესაძლებლობას აძლევს, რომ სრულად
ადგილობრივი კარდები დაასაქმონ კომპანიაში.
მოცემული საწარმოს საქმიანობის სპეციფიკა განაპირობებს მაღალი კვალიფიკაციის
კადრების არსებობას, რაც თავის თავად ხელს შეუწყობს კომპანიაში დასაქმებულთა
ცოდნის დონის ამაღლებას.
გარდა ამისა მოცემული პროექტი ხელს შეუწყობს საქართველოში მსგავსი
საწარმოების შექმნას, ზოგადად ტექნოლოგიური დონის მომატებას, რაც
ავტომატურად გაზრდის ექსპორტის მაჩვენებლებს.
მოცემული პროექტი სრულად შეესაბამება საქართველოს ეკონომიკის ზრდისთვის
პრიორიტეტულ მიმართულებას, და დღეის დღეისობით ძალზედ აქტუალურია.
მოცემული პროექტი ხელს შეუწყობს:
ქვეყნის ექსპორტის ზრდას
სამომავლოდ პერსპექტიული ტანსაცმლის ინდუსტიის განვითარებას
მომიჯნავე ინდუსტრიების განვითარების პერსპექტივას.
ახალი სამუშაო ადგილების შექმნას
მოცემული წარმოება არ საჭიროებს არანაირ დამატებით ლიცენზირებას.