Korporata Starbucks neAustrali

• Lenda: Etika ne biznes

• Prof.Ejup Fejza

• Ass.Bese Sadikaj

• Punuan:• Bekim Ferizaj

• Nehar Islami

• Etnik Hajdini

Permbajtja

• 1.Qellimi i hartimit te punimit seminarik 9.1. Arsyet e deshtimit ne Australi

• 2.Koncepti i etikes 10.Perfundimi

• 3.Kur filloi te aplikohet etika

• 4.Mendimet e ekonomisteve mbi etiken

• 4.1 Disa ceshtje etike

• 5.Nje hulumtim i bere mbi etiken ne biznes

• 6.Historik i shkurter mbi kompanine Starbucks

• 7.Te ardhurat e kompanise

• 8.Produktet e kesaj kompanie

• 1.Qellimi i hartimit te punimit seminarik

• Kompania Starbucks eshte nje kompani mjaft shume e sukseshme ne mbare boten,mirepo kohet e fundit eshte verejtur nje deshtim i saj,i cili ka rezultuar me mbylljen e disa pikave te saj ne Australi.Ne vendosem te paraqesim disa prej arsyeve se pse ka ardhur deri te ky deshtim i kesaj kompanie ne Australi.

2.Koncepti i Etikes ne Biznes

• Sic e dime Etika e biznesit mundohet ta shtjelloje si ne teori ashtu edhe ne praktike rendesine qe e ka ajo ne menaxhimin e biznesit,ne menyre qe te arrihet nje mjedis sa me miqesore ne mes burimeve te natyres,atyre njerezore dhe teknologjike drejt krijimit te vlerave ekonomike.

• Kete ajo e paraqet permes rregullave,standardeve e kodeve te cilat ofrojne udhezime per sjellje moralisht te drejta dhe te verteta ne nje situate te caktuar.

3.Kur filloi te aplikohet Etika

• Etika ne biznes filloi te aplikohet gjate viteve 1960 ne korporata,kurse ne vitet 1970 ajo filloi te zhvillohet si disipline akademike me pergjegjesi.

• Me vone u themeluan edhe institucionet e saj sic jane:Rrjeti europian i Etikes,Instituti Europian i Etikes,Rrjeti Europian i ndermarrjeve sociale etj.Etika e biznesit reflekton filozofinë e biznesit , ku një nga qëllimet e saj është qe të përcaktoj

• qëllimet themelore të një kompanie . Korporatat Etike konsiderohen ligjërisht si persona në SHBA dhe në shumicën e vendeve . Keto korporata ' kanë ligjërisht të drejta dhe detyrime për shkak të qytetarëve si persona.

4.Mendimet e ekonomisteve mbi Etiken

Ekonomisti Milton Friedman shkruan se drejtuesit e korporatave në përgjithësi qellimin e tyre do ta kene për të bërë sa më shumë para qe të jetë e mundur,e kete gje ata mund ta arrijne vetem në përputhje me rregullat e tyre themelore të shoqërisë , si ato të mishëruara në ligj dhe ato të mishëruara në porosi etike " . Friedman gjithashtu tha, se ata qe mund te mbajne pergjegjesi jane vetëm individët,mirepo një biznes nuk mund të ketë përgjegjësi . Pra, pyetja është , se si të bëjë drejtuesit e korporatave , me kusht që ata të qëndrojnë brenda ligjit dhe te kene përgjegjësi në aktivitetet e tyre të biznesit,për të bërë sa më shumë para. Përgjigja e tij ishte se jo, ata praktikisht nuk e bejne kete.

4.Mendimet e ekonomisteve mbi Etiken

• Ronald Duska nje tjeter ekonomist e sheh argumentin e Friedmanit si konsesualist dhe te pabaze , duke lënë të kuptohet se me lirine e pakufizuar e korporatave do të përfitonime te gjithe në afat të gjatë . Në mënyrë të ngjashme themeluesi i menaxhmentit Peter Drucker ne lidhje me etiken thote.Nuk ka as një etikë të veçante të biznesit e gjithe mvaret nga nevoja qe korespondon me biznesin , duke lënë të kuptohet se standardet e etikës personale mund te mbulojne të gjitha situatat e biznesit . Megjithatë , Peter Drucker në një rast tjetër thote se përgjegjësia përfundimtare e drejtorëve të kompanisë nuk është për të dëmtuar fitimin e tyre,mirepo nganjehere ata duan qe ate te maksimizojne ne menyre shume te shpejt.

4.1 Ceshtjet Etike

• Ceshtjet etike përfshijnë të drejtat dhe detyrimet në mes të një kompanie dhe punonjësve te saj: furnizuesit, konsumatorët dhe fqinjëve. Çështjet në lidhje me marrëdhëniet midis kompanive të ndryshme përfshijnë ceshtjet armiqësore dhe spiunazhin industrial. Çështjet e lidhura përfshijnë qeverisjen e korporatave, sipërmarrjen sociale të korporatës, kontributet politike,çështjet ligjore siç jane debati etik mbi futjen e një krimi të vrasjeve qe kane ndodhur ne korporata dhe marketingun e politikave të etikës ne korporata .

5.Hulumtim mbi etiken ne biznes

• Sipas nje hulumtimi te bere nga IBE ,Ipsos dhe MORI te cilat jane organizata qe merren me ceshtjet etike ne biznes në fund të 2012 ne Britanine e madhe lidhur me etikën e biznesit eshte verejtur se shkeljet me te shpeshta etike ne Britani kane qene,mospaguarja e tatimeve ekzekutive , shmangia e taksave të korporatave, ryshfeti dhe korrupsioni .

• Nga kjo shihet se standardet etike të një organizate të tërë mund të dëmtphen keq në qoftë se ne krye te korporates është dikush i papergjegjshem qe mendon vetem per maksimizim te profitit te tij personal.

6.Historik i shkurter mbi kompanine Starbucks

• Korporata Starbucks e njohur si kafeteria Starbucks,eshte nje kafeteri boterore Amerikane,seline kryesore e ka ne Seattle te Washingtonit ne Amerike,e cila eshte hapur per here te pare ne vtin 1971.

• Kjo kafeteri ka 21,160 pika ne mbare boten,perfshire ketu Europen,Ameriken,Azine,Australine etj.

7.Te ardhurat gjate viteve 2010-2014

• Gjate ketyre viteve ka pasur te ardhura mjaft te medha p.sh. gjate vitit 2010 kishte te ardhura neto rreth 945,600,000$,gjate vitit 2011 1,250,000,000$,ne vitin 2013 8,300,000,000$,gjate vitit 2014 2,070,000,000$.

• Kjo koorporate kohet e fundit ka pasur renie te medha sidomos gjate veres se vitit 2014,e cila ka rezultuar me mbylljen e shume pikave te saj ne Australi.

8.Produktet e kesaj kompanie

• Kjo kompani disponon llojte te shumta te kafeve,te cilat i servone te nxehta dhe te ftohta.Gjithashtu kjo kompani sherben edhe frappe te ndryshme.Kafet e nxehta qe kjo sherben jane te shumta si carmel machiato,capuchine,kafe e nxehte me kako etj.Kafet e ftohta jane poashtu te shumta duke filluar nga ato te pjekurat,kakao i vluar me copeza akulli etj.Frapet jane me te kerkuarat nga kjo kompani pasi qe pergatitja e tyre behet ne menyra te ndryshme,me e kerkurara edhe nje lloj salce e kombinuar me qumesht te perzier me akull,dhe pjesen e larte me qokollad te embel.

• Perveq kafeve ko kompani sherben edhe embelsira te ndryshme.

9.Starbucks ne Australi 9.1 (Arsyet e deshtimit te kesaj kompanije ne

Australi)

• Kafeneja globale Starbucks ka marrë një të goditur në muajt e fundit , me rënie te madhe ne shitjet e saj te cilat kane rezultuar me 61 mbylljet e dyqaneve në Australi ( më shumë se dy të tretat e e te gjithe pikave te saj ne Australi ).

• Starbucks, ka publikuar humbjet e saj te para tremujore ne muajin tetor,dhe si arsye ka lene kushtet ekonomike ne Australi,dhe rritjen e konkurrences ne preferencen e Mc Donalds,mirepo keto arsye nuk kane qene mjaft te pranueshme nga analistet e ndryshem qe jane marre me keto ceshtje.

• Disa arsye qe kane quar deri te kjo mbyllje thuhet kane qene mungesa e analizes se tregut nga kjo kompani ne Australi,sepse kultura Australiane nuk e do kafen Amerikane,dhe kompanite e tilla si Starbucks qe lene ne harres ,ate qe te berit biznes te sukseshem duhet njohur edhe kultura lokale,gjithmone deshtojne ne biznes tha Nick Wailes.

• Gjate muajit korrik u zbulua qe kjo kooprorate nuk ka paguar taksa shtetorore ne tri vitet e fundit ne Australi.Me pas kjo kompani filloj te hetoj si nje kompani nderkombetare qe perdor taktika te tilla qe iu shmanget pagesave te taksave shteterore.Pas vendimit te gjykates,bordi drejtues i Starbucksit mori vendim qe do te paguaj 10,000,000$ ne secilin prej dy viteve te ardhshme.

9.Starbucks ne Australi 9.1 Arsyet e deshtimit te kesaj kompanije ne

Australi

• Mirepo tani ndryshe nga pothuajse çdo vend tjetër në botën e zhvilluar , Australianet nuk e pinin me kafene e Starbucksit . Kjo kompani ndërkombëtare humbjet e para filloi ti kete në Sydney duke mbyllur rreth 84 shitore në të gjithë bregun lindor të Australisë . Tashme ajo numeron deri 143.000.000 $ humbje të regjistruara dhe u detyrua të mbylle edhe 60 dyqane .

9.Starbucks ne Australi 9.1 Arsyet e deshtimit te kesaj kompanije ne

Australi• Sipas Shefit Ekzekutiv te Starbucksit ne Australi Warren Wilmot ,qëllimi kryesore i tyre është që të bëjë Starbucksin

zinxhirin më te suksesshëm te kafes në Australi " . Wilmot mund të jetë me qëllim të lartë , por edhe me një plan te biznesit te ekzekutuar me kujdes.Mirepo ndoshta kesaj radhe ata nuk do të anashkalojne pengesat më te madhe per pelqimin e Starbucksit edhe ne kete vend. Kultura eNë sajë të valëve të emigrantëve italianë dhe grekë në fillim të viteve 1950 , Australia kishte miratuar artin e ekspres caffeve,madje shume me heret se Shtetet e Bashkuara. Starbucks ishte revolucionar në SHBA për shkak se tregu është më i mësuar me keto lloj kafesh . Australia tashmë kishte një kulturë të themeluar ne kafet e bazuara si ne ekspres kur Starbucks kishte ardhur atje. Ajo kishte për të konkurruar me kafenetë që ofronin një produkt të ngjashëm të cilësisë të barabartë ose më të mirë. E gjitha kjo mbetet te shihet ngase qe ne fillim Starbucks kishte probleme ne dominim te tregut ne Australi,shefi ekzekutiv atje thote qe nuk do te tolerojne te bejne me gabime te tilla,dhe se do te jene shume te kujdesshem ne pagesat legjislative te shtetit,sikurse cdo biznes tjeter.Edhe pse Starbucks ka filluar te funksionoje prape,njerezit tashme nuk duan te konsumojne produktet e tyre sidomos nga rasti i fundit qe e permendem me larte.

10.Perfundim

• Ne baze te kesaj ne konstantojme qe kompania Starbucks duke iu shmangur pageses se taksave ne Australi duke bere shkelje etike,ndaj pas gjithe kesaj nuk ka mundur te perballoje humbjet qe ka filluar ti kete menjehere pas berjes publike te manipulimit qe ke bere,te cilat kane rezultuar me humbjen e klienteve,duke e dutyruar ti mbylle 61 dyqane te saj prej 92 te tilla sa kishte gjithsej ne Australi. Pra ky eshte nje fakt tjeter qe tregon deshtimin edhe te bizneseve te medha nese ata nuk i respektojne rregullat etike.Edhe pse keto kohe,sidomos muajt e fundit te vitit te kaluar Starbucks kishte humbje te medha ne Australi,tashme mbetet te shihet nese ata do te kene ndonje permiresim,sidomos me njerezit qe do e udheheqin ate,e ndoshtja njerezit do te fillojne ta perdorin produktet e saj sikurse ne mbare boten.

Faleminderit