Et. Reg. N. NI ostal eg. N. MN India Ram ‘Model State ... Thar/2018/April/HT-06-04-2018.pdf ·...

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number: 7085-256-377 GAS NEWS VANGSEI INDANE K. Salbung Booking :02-03-2018 to 06-03-2018 delivery :06-04-2018 (FrI) Time : 9AM -11AM stOCK : 306 GAS NEWS Agency : KIM JOE Booking: April 3, 2018 nia Gas chang zolo Gas lekhabu pelut tasa hai April 6, 2018, 9AM-12 inkar sungin Gas la seng dinga inhrier an nih. Gas book sielut sa hai lo chu insukbuoi nuom lo dingin Manager in an hrier. Hmasawnna Thar Vol - 33/168 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy thlatun (april) 06, 2018 Zirtawpni (friday) GAS NEWS Agency : SAS Booking :8th. Feb. , 2018 to 1st. March . 2018 delivery :06-04-2018 (FrI) Time : 9AM ll stock last stOCK : 306 @rate:Rs. 762/- NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI Mirabai Chanu in CWG ah India ta dinga Gold hmasa tak a lak; CM le midang dangin an lawmpui thu an puong Gold Coast: Zani hmasa April 4, 2018 a in- thawk Gold Coast, Austra- lia rama 21st Common- wealth Games \an a chun Manipur nunghak thil rik dawm hrat (weigthlifter) Ms Saikhom Mirabai Cha- nu chun zanikhan Carrara Sports and Leisure Centre- a 48 kg category-ah India ta dinga Gold Medal hmasa tak a lak. Ms Chanu hi kum 2014 Glasgow Commonwealth Games-ah Silver Medal lo la ta a ni a, tuta \um hin a ma taksa rikna lethni neka rik ding a rengin kg. 196 (snatch 86 kg le Clean and Jerk ah 110 kg) dawm kangin Gold medal a lak el chau ni loin overall Com- monwealth Games record a siem bawk a nih. Ms Chanu chun, re- cord break theia a um chu a lawm hle thu a hrl a, a nawka a thil tum (target) chu Asian Games a ni thu a hril. Ms Chanu (23) hin tuta hma meta World Championship a khan 194 kg ( snatch 85kg le 109 kg clean and jerk) a lo dawm- kang ta a nih. Ms Saikhom Mirabai Chanu in Commonwealth Games, 2018 a Gold Med- al a lak hi Manipur CM N. Biren Singh; Works Min- ister Th. Biwajit Singh le YAS Minister Pu Letpao Haokip han an lawmpui thu an puong tawl. CM N. Biren Singh chun hmatieng peiah Med- al tam lem hung la a, state hming suk\hatu hung ni pei dinga ditsakna an hlan. Mauritian mi Marie Ranaivosovo (76kg+94kg) chun Silver medal a lak a, Sri Lanka mi Dinusha Gomes (70kg+85kg) in Bronze medal a lak. >>sunzawmna phek 4-ah HPC (D) Homecoming Ceremony April 13 a nei dinga sawn HPC(D) Assam Region le Assam sawrkar le Centre palai hai April 11-ah inbiek nawk ding aiZawl: Mizoram sorkar le HPC(D) han Inremna Thuthlung (Memorandum of Settlement) an nei le inzawmin Home Coming Ceremony, HPC (D) cadres hai In Inlawi Lawmna chu hungtlung ding April 13, 2018 a nei lem dinga sawnhlat a nih. A hmaa riruong dan chun April 12-a dinga ti a ni a, sienkhawm inbuotsaina fumfe lema a um theina dingin April 13 a nei lem dinga a hun ruot nawk a nih tiin ei thu dawngna chun a hril. Home Coming Ceremony dinga HPC(D) cadres hai hung lutna ding lampui Zilthawsuoa inthawk Vaitin le Sakawrdai lam hai chu Mizoram sawrkarin nasatakin an siem mek a. Sawrkar tiengpang khawm nasatakin hma an lak mek. Sawrkar tiengpang khawm kim taka \hang ngei dingin an inpuocha a ni thu dawng a nih. Home Coming Ceremony hi Aiza- wl khawpuia inthawk km. 45 vela hla CTI Complex, Sesawng, Aizawl -a nei ding a nih. Home Coming Cer- emony a hin HPC (D) chun ralthuom \ha tak intung a tum thu dawng a ni bawk. “Ralthuom siemfawm le tu- olsuok pakhat khawm \hang naw nih “, tiin Pu Lalthanglien Hmar, HPC(D) Working Chairman chun ei Chanchin- bu palai a hril. HPC(D) in Mizorama MoS a nei lei hin HPC(D) chu a um tanaw el ding ani naw thu HPC(D) chun thu- suok a siema; Assam le Manipura hai khawm HPC(D) chun sawrkar leh an inbiek ve zing a nih. Assama HPC(D) le Government of Assam le Centre hai chu April 11, 2018 khin inbe zawm nawk an tih tiin ei thu dawngna chun a hril bawk. >>sunzawmna phek 4-ah Labels le pack- ing \ha taka thaw dingin an hriettir CCpur: Bisosana Loitongbam, Food Safety Officer, CCPur chun, Food Safety and Standard Act, 2006 hnuoia Section 31 (1) dungzuiin District sunga Food Business Operator (Variety Stores, Food Pro- cessing and Manufacturing units, Canteens, School boarding, College Hostel) hai chu Food Safety & Standards Authority of India (FSSAI) ah registra- tion thaw seng dingin an hriettir bakah Bakery Unit tum tum hai chu an thil siem hai labels \ha taka bel le packing \ha taka thaw vawng dingin an hriettir. Registration/Licensing nei lo hai chu Food Busi- ness Operator- hai Food >>sunzawmna phek 4-ah Coaching Centre hawng ding CCpur: April 7, 2018, 1PM khin Th. Lamkho- hau chengnain, Simveng, CCPur-ah Ascend Coach- ing Centre hawng ning a tih. Coaching Centre hi M. Gouzamang Guite, MDC, ADCC in hawng a ta, Pas- tor T. Chinkhangen, NTBC in \awng\ainain inhlan a tih. April 7 in KMC ah HUN festival CCpur: HUN Festival Organizing Committee, 2018 huoihawtnain April 7, 2018, 12:00Noon khin KMC (Champhai), Kang- pokpi, Manipur-ah “My Culture, My Identity” ti thupui hmangin Thadou Tribe Cultural Festi- val ‘HUN festival’ tia ko hmang ning a tih. Hi huna hin Dr Najma Heptulla, Governor, Mani- pur khuollienin \hang a ta, Pu V. Hangkhanlian, Min- ister; Pi Nemcha Kipgen, Minister, Govt. of Manipur le Pu Ginsuanhau, Chair- man, MANIREDA & MLA Singngat hai guest of hon- our, functional President le Hunpa in \hang an tih. MID VC thar din- gin O. Lukhoi imphal: Manipur Infrastructure Develop- ment (MID) Vice Chair- man dingin Oinam Lukhoi Singh, MLA ruot a nih. Zanikhan Manipur sawrkar chun Oinam Lukhoi Singh, Manipur Infrastructure Develop- ment Vice Chairman dinga ruot a nina Order an suo. Oinam Lukhoi Singh hi Oinam Assembly Constituency-a inthawka MLA a thlangtling a nih. Congress in NIA insuitir dingin an phut imphal: State PWD hnuoia sum cheng tam tak Check Withdrawal Author- ity (CDA) tehlem hmanga laksuok a nina thu chu Na- tional Investigation Agency (NIA) insuitir dingin MPCC chun a ngen. Zanikhan MPCC chun Congress Bhavan, Imphal-ah Chanchinbumihai an inhmu- pui a, chu huna MPCC Spokesperson Harishwar Goswami in a hril danin, hi thil le inzawma a fiena (full evidence) chu MPCC in a peklut ta thu hrilin, hi thil le inzawma state PWD Min- ister Th. Bishwajit in hrilfie- naa a siemnaa CDA tehlem hmangin sum laksuok a ni nawh a ti hi thil awium lo le pawm thei lo a nih tiin Gos- wami chun a hril. Pistols le magazines inhmangna thu NIA suizui dinga pek a ni ang bawkin sum hmang indiknawna le CDA tehlem hmanga sum laksuokna khawm hi NIA insuitir ni raw seh tiin Ti- lotama Loitongbam, Presi- dent, Mahila Mandal, MPCC chun a hril a. Mipui hmaah inlangtlang takin suklang ni raw seh, \henkhat chu lak suok thei lo dinga hrentang a nih ti an hmufie ta zinga an puong zing ta khawma, iem a ta Works Department (Bisw- ajit) hin pawisa lak suok a um nawh a la tih zinga?” tiin Tilotama Loitongbam hin a hril bawk. “MPCC dit chu ieng dang a ni nawh, Pawisa iengzam laksuok a nih a, iengzam a la um a tihai re- port fel tak White Paper siem sien ti chau a nih tiin a hril. Sin thaw le zoa inhlan hlak entawn tlak Mistiri CCpur: Tulai Sugnu Road siemna fe meka hin work chi hran hran, culvert, side drain le leilak dawna sin hai thaw mek a ni a, Valpakot khawsung lai tak Canalin a hraw thlengna lai hin leilak daw mek a nih. Hi leilak contract tu chu Contactor Pu Biekson of Nghathal niin tuchena hin a sinthaw dan mit a tlung hle tiin ei thu dawngna chun a hril. Leilak bawlna sin \he- ka-a latu chu Head mistiri Pu Manga Singson of Chiengkonpang a ni nawk a. Pu Manga hin a sin hi \an ani hmain ama ngeiin Val- pakot khaw sunga Pastor an um am ti zawng suokin Pastor Lalthlunglien (RPC) chu an sin \anna dingin inh- lanna (Maicham) an neitir el bawkah vawituka Leilak sung ta ding a ni leiin zani zan khan Upa L. Ringvel of Valpakawt (EFCI) chu koin inhlanna (Maicham) an neitir nawk a, zofel a ni hunah Pasor pakhat koa lawmthu hrilna hun hmang nawk tum niin thu dawng a nih. Leilak siemtu hai hin Valpakot khawsungah buk bawlin an riek chil a, Pa- thienni zatin Maicham tiin an riekna hnai tak kohran EFCI kohranah an pek hlak. Pu Manga in Maicham an siem huna a hril dan chun, hiengang sin, sin chite a inthawk lien tak chen a thaw ding hrim hri- min, a \an ding hun le a zo huna inhlanna (Maicham) a nei tei tei hlak niin a hril a, ‘ringtu pakhat ka ni angin ka thaw ding hrimah ngai- in ka thaw hlak a nih’ tiin a hril. Henglep Sub-Divn. Chief Assn. in SDO sawnhmang dingin CCpur: Henglep Sub- Division Chief Associa- tion chun March 20, 2018 khan Emergency General Body meeting neiin, Shri Chunglenmang Kipgen, MCS, SDO/BDO, Henglep chu a corrupt tia intumin sawnhmang dinga ngen dingin an rel. Chief Assn. hai hril danin PMAY-G beneficia- ries tin hai kuomah Chief hai fethlengin 2nd instal- ment a inthawk Rs. 5,000 a ngen bakah beneficia- ries han final instalment 40,000 an lak ding lai ama share Rs. 20,000 a ngen nawk niin an hril. Hi chau ni loin MGN- REGS material cost a inthawk 10-15% share a lak hnungin Henglep block sunga Job Card holders 4308 haia inthawk Rs. 45/- seng chief (lal) hai feth- lengin a la ngen nawk niin April 4, 2018 nia Chief Assn. in thusuok an siema chun an zieklang. SDO thil thaw dan an nghawk leiin March 23, 2018 khan bieltu MLA kuomah Memorandum an peklut ta a, sienkhawm tuchen hin Manipur Chief Minister chun action ieng khawm a la lak naw niin an hril. Hi chungchangah state in corruption a do danah an beidawng thu Chief Association chun an hril. India Ram ‘Model State’ dingin Manipur siem ei tiu: Chief Minister May thla a inthawkin ‘Go To The Village’ Program \an ding imphal: Prime Minister Narendra Modi-in slogan hran hran hmanga development program a thaw angin, Manipur Chief Minister Mr N. Biren Singh khawmin hmasawnna dingin slogan hran hran hmangin develop- ment program thar “Go To The Vil- lage” a siem nawk a. “India rama ‘Model State” dingin Manipur hi siem ei tiu” tiin a hril. Hi mission thar hriltlangna hun zani ta Darbar Hall, Chief Minis- ter’s Secretariat-a neinaa chun, “Go To The Village’ mission hnuoiah hin Manipur-a Village po po sir kim vawng ning an tih” tiin a hril a, infra- structue mapping khawm thaw a ni vat ta ding thu a hril. Hi mission le inzawm hin district tina Deputy Commissioner (DC) hai chu an district senga Village um zat zawngsuok/inchik dingin a hril a. DC hai chu district po po huopin a pro- gram inhrilhrietna (awarness) siem dingin an hriettir a. “Go To The Vil- lage” hlenna dinga hin, inkhuongruol taka hmasawnna a uma a hlawtling ngei theina dingin sum hmang inren a ni naw ding thu a hril bawk. Khawte tak chenhai khawm sawrkar le inzawma hmasawnna a um theina dingin, Administrative Secretary hai, Head of Department (HoD) hai le sawrkar official dang danghai chu a mission hlawtlingna dingin thuhai inhril tawnin, thiemna le hrietna inhriltawnin, \ha taka \hang tlang dingin a ngen tawl. “Hi mission hlawtlingna ding chun ‘team work’ a pawimaw a. Abiktakin, Agriculture, Power, Edu- cation, Health, etc. hai ngai pawimaw bik ning an ta, sinthawdan enkaitu dingin Committee indin ning a tih” tiin a hril. Committee ah hin Chairman din- gin Chief Minister, Vice Chairman ah Deputy Chief Minister ning a ta. PWD Minister chu Convenor niin MLA hai po po Member an ni ding niin a hril bawk. Chief Minister chun, hi Mission le inzawm hin April 8, 2018 khin City Convention Centre, Imphal East ah ‘Interaction Session-cum- Meeting’ nei a ni ding thu a hril a. A program hlawtling taka hmang a nih theina dingin Cabinet Minister hai po po, Administrative Secretary hai, DC hai, HoD hai le top official hai chu kim taka \hang seng dingin an hriettir nghal. >>sunzawmna phek 4-ah Food Industry-ah Project Proposal peklut thei SW Minister in State Level Sepak Takraw Championships, 2018 a kick off imphal: Social Welfare and Cooperation Minis- ter Pi Nemcha Kipgen in zani khan IMSUC ground, Heingang Makha Leikai a huoihawt ‘State Level Sepak Takraw Champi- onships, 2018’ kick off in hawngna a nei. Sepak Takraw Championship a hin categories tum tum 19th Mini, 21st Sub-Junior, 21st Junior Boys & Girls, 34th Men & Women hai inkhelna nei ning an tih. Khuollien Pi Nemcha Kip- gen chun, Manipur a Sepak Takraw players/teams han an khel \ha a, India ram huop khawmin hma\huoitu an ni hlak tiin a hril. A hril peina-ah, Manipur players han national le internation- al level-ah lawmman \ha tak tak an lo dawng ta hlak tiin a hril bawk. Pi Nemcha Kipgen chun, players fekhawm han remhrietna an neihai thaw khawma an thiemna suk- pung dingin an fui a, play- ers \ha tak ni ding chun thil ch$ng \hanaw nei lova, hringnun fimkhur taka hmang le hriselna enkai \hat a pawimaw thu uor takin a hril bawk. Pi Nem- cha Kipgen chun inchukna pawimaw zie hun danga a hril angin hi huna khawm hin a hril nawk a, inkhelmi han an pawimaw tak chu hrietna \ha tak nei a na, an line senga hrietna neia \hang latuhai chu tukhawmin an hneban ngai nawh tiin a hril. Inkhel huoihawttuhai Pi Nemcha Kipgen chun theit- awpin an pak a, players han an thiemna hmang \angkai a, state chau ni lovin, na- tional le international chena hming sersuok tuma \hang la dingin an fui tawl. School tum tumah MR damdawi kap nawk CCpur: India sawrkarin ram sunga naupang thla 9 a inthawk kum 15 inkar hai Measles le Rubella laka invengna damdawi kap vawng dinga hma a lakna le inzawmin District Health Society, NHM, CCPur le DFWO, CCPur inrawinain April 3, 2018 a inthawk khan CCPur khawpui sung le a sevela School tum tum 25 haiah Measles & Rubell (MR) vengna damdawi kap a lo nita a. April 5, 2018 khan MR Vaccination Day-2 neiin Schools tum tum haiah MR damdawi kapna hi sunzawm nawk a nih. Day-2 a MR damdawi kap hi an rengin mi 6124 an nih. MR damdawi kapna Day-3 chu April 9, 2018 khin Schools 16 haia nei nawk ning a ta, Day-3 a hin schools tum tuma students 6916 hai damdawi kap din- ga riruong a nih. DM College of Arts-ah total shutdown imphal: DM College of Arts, Imphal students han fencing \ha tak siem pek dinga an ph<tna in zanita inthawk khan DM College of Arts-ah total shutdown an puong \an a, Student’s Union General Secretary Arambam Bikash in thu- puong a siem le inruolin campus sunga construc- tion fe mekhai sukchawl niin, class khawm tiem- chin um lo dinga chawl puong a nih. Hi thua an General Secretary in a hril dan chun, Student’s Union han thla iemanizat liemtah khan fencing \ha tak siem dinga ngenin memorandum khawm Director of Educa- tion (U)-ah an peklut tah a, ‘Meeyamgi Numit Day’ hunah CM Pu Biren Singh kuoma khawm intlun a ni tah tiin a hril. CM le stu- dents \huoitu han inbiekna an nei hunah April 5, 2018 chawhnung dar 12:00 PM dateline siem a na, sawrkar- in a thutiem angin hma a lak naw leiin college bench le desk hai rawa nuorna nei \an a na, students hai thil ph<t sukpuitling a ni naw chun nuorna hi sunzawm pei ning a tih tiin an Gen- eral Secretary chun a hril sa bawk. imphal: Ministry of Food Processing Industries, Government of India hnu- oia Pradhan Mantri Kisan Sampada Yojana (PMKSY) hnuoiah Backward and Forward Linkages (project) siemna dinga \hangpuina sum dithai chun hnina pek lut thei a nih. Food Industry sukhmasawnna dinga proj- ect siem nuomhai chun Ex- pression of Interest (EoI)/ Proposal peklut thei zing a nih tiin sawrkarin thusuok a siem. Deputy Director of In- dustries (Food Processing Industries), Directorate of >>sunzawmna phek 4-ah In kang \hangpuina a pek CCpur: Saikawt MLA Pu T.N. Haokip nuhmei chun zani zingkar khan April 1, 2018 nia Easter Sunday Biekin inkhawm kar sun dar 12:20 vela Ka- mdou Veng Part-2 a kang- mei suokin in a kang neitu Upa Doukholun hai sung- kuo kanna neiin Blanket 2 le Rangva bundle 5 a pek. MANIREDA Chairman le MLA Pu Ginsuanhau khawmin Rs. 10,000 bakah rangva bundle 5 le thirkil kg. 5 a lo pek ta bawk.

Transcript of Et. Reg. N. NI ostal eg. N. MN India Ram ‘Model State ... Thar/2018/April/HT-06-04-2018.pdf ·...

Page 1: Et. Reg. N. NI ostal eg. N. MN India Ram ‘Model State ... Thar/2018/April/HT-06-04-2018.pdf · (An Independent dAIly newsp Aper) Reg. N. NI ostal eg. N. MN _____ Et. dC/CCpur :

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747

police station : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239

dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/

8258 057 887 / 8974 103 600sp Hotline number:

7085-256-377

GAS NEWSVANGSEI INDANEK. SalbungBooking :02-03-2018 to 06-03-2018delivery :06-04-2018 (FrI) Time : 9AM -11AMstOCK : 306

GAS NEWS Agency : KIM JOEBooking : April 3, 2018 nia Gas chang zolo Gas lekhabu pelut tasa hai April 6, 2018, 9AM-12 inkar sungin Gas la seng dinga inhriettir an nih. Gas book sielut sa hai ti lo chu insukbuoi nuom lo dingin Manager in an hriettir.

Hmasawnna Thar Vol - 33/168 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy

thlatun (april) 06, 2018 Zirtawpni (friday)

GAS NEWS Agency : SASBooking :8th. Feb. , 2018 to 1st. March . 2018delivery :06-04-2018 (FrI) Time : 9AM till stock laststOCK : 306 @rate:Rs. 762/-

NEWS TOMkiMcHANcHIN LAKTAWI

Mirabai Chanu in CWG ah India ta dinga Gold hmasa tak a lak; cM le midang dangin an lawmpui thu an puong

Gold Coast: Zani hmasa April 4, 2018 a in-thawk Gold Coast, Austra-lia rama 21st Common-wealth Games \an a chun Manipur nunghak thil rik dawm hrat (weigthlifter) Ms Saikhom Mirabai Cha-nu chun zanikhan Carrara Sports and Leisure Centre-a 48 kg category-ah India ta dinga Gold Medal hmasa tak a lak. Ms Chanu hi kum 2014 Glasgow Commonwealth Games-ah Silver Medal lo la ta a ni a, tuta \um hin a ma taksa rikna lethni neka rik ding a rengin kg. 196 (snatch 86 kg le Clean and Jerk ah 110 kg) dawm kangin Gold medal a lak el chau ni loin overall Com-monwealth Games record a siem bawk a nih. Ms Chanu chun, re-cord break theia a um chu a lawm hle thu a hrl a, a nawka a thil tum (target)

chu Asian Games a ni thu a hril. Ms Chanu (23) hin tuta hma meta World Championship a khan 194 kg ( snatch 85kg le 109 kg clean and jerk) a lo dawm-kang ta a nih. Ms Saikhom Mirabai Chanu in Commonwealth Games, 2018 a Gold Med-al a lak hi Manipur CM N. Biren Singh; Works Min-ister Th. Biwajit Singh le YAS Minister Pu Letpao Haokip han an lawmpui thu an puong tawl. CM N. Biren Singh chun hmatieng peiah Med-al tam lem hung la a, state hming suk\hatu hung ni pei dinga ditsakna an hlan. Mauritian mi Marie Ranaivosovo (76kg+94kg) chun Silver medal a lak a, Sri Lanka mi Dinusha Gomes (70kg+85kg) in Bronze medal a lak. >>sunzawmna phek 4-ah

HPC (D) Homecoming Ceremony April 13 a nei dinga sawnHPc(D) Assam Region le Assam sawrkar le centre palai hai April 11-ah inbiek nawk ding

aiZawl: Mizoram sorkar le HPC(D) han Inremna Thuthlung (Memorandum of Settlement) an nei le inzawmin Home Coming Ceremony, HPC (D) cadres hai In Inlawi Lawmna chu hungtlung ding April 13, 2018 a nei lem dinga sawnhlat a nih. A hmaa riruong dan chun April 12-a dinga ti a ni a, sienkhawm inbuotsaina fumfe lema a um theina dingin April 13 a nei lem dinga a hun ruot nawk a nih tiin ei thu dawngna chun a hril.Home Coming Ceremony dinga HPC(D) cadres hai hung lutna ding

lampui Zilthawsuoa inthawk Vaitin le Sakawrdai lam hai chu Mizoram sawrkarin nasatakin an siem mek a. Sawrkar tiengpang khawm nasatakin hma an lak mek. Sawrkar tiengpang khawm kim taka \hang ngei dingin an inpuocha a ni thu dawng a nih. Home Coming Ceremony hi Aiza-wl khawpuia inthawk km. 45 vela hla CTI Complex, Sesawng, Aizawl -a nei ding a nih. Home Coming Cer-emony a hin HPC (D) chun ralthuom \ha tak intung a tum thu dawng a ni bawk. “Ralthuom siemfawm le tu-

olsuok pakhat khawm \hang naw nih “, tiin Pu Lalthanglien Hmar, HPC(D) Working Chairman chun ei Chanchin-bu palai a hril. HPC(D) in Mizorama MoS a nei lei hin HPC(D) chu a um tanaw el ding ani naw thu HPC(D) chun thu-suok a siema; Assam le Manipura hai khawm HPC(D) chun sawrkar leh an inbiek ve zing a nih. Assama HPC(D) le Government of Assam le Centre hai chu April 11, 2018 khin inbe zawm nawk an tih tiin ei thu dawngna chun a hril bawk. >>sunzawmna phek 4-ah

Labels le pack-ing \ha taka thaw dingin an hriettirCCpur: Bisosana Loitongbam, Food Safety Officer, CCPur chun, Food Safety and Standard Act, 2006 hnuoia Section 31 (1) dungzuiin District sunga Food Business Operator (Variety Stores, Food Pro-cessing and Manufacturing units, Canteens, School boarding, College Hostel) hai chu Food Safety & Standards Authority of India (FSSAI) ah registra-tion thaw seng dingin an hriettir bakah Bakery Unit tum tum hai chu an thil siem hai labels \ha taka bel le packing \ha taka thaw vawng dingin an hriettir. Registration/Licensing nei lo hai chu Food Busi-ness Operator- hai Food >>sunzawmna phek 4-ah

Coaching Centre hawng ding

CCpur: April 7, 2018, 1PM khin Th. Lamkho-hau chengnain, Simveng, CCPur-ah Ascend Coach-ing Centre hawng ning a tih. Coaching Centre hi M. Gouzamang Guite, MDC, ADCC in hawng a ta, Pas-tor T. Chinkhangen, NTBC in \awng\ainain inhlan a tih.

April 7 in KMC ah HUN festival

CCpur: HUN Festival Organizing Committee, 2018 huoihawtnain April 7, 2018, 12:00Noon khin KMC (Champhai), Kang-pokpi, Manipur-ah “My Culture, My Identity” ti thupui hmangin Thadou Tribe Cultural Festi-val ‘HUN festival’ tia ko hmang ning a tih. Hi huna hin Dr Najma Heptulla, Governor, Mani-pur khuollienin \hang a ta, Pu V. Hangkhanlian, Min-ister; Pi Nemcha Kipgen, Minister, Govt. of Manipur le Pu Ginsuanhau, Chair-man, MANIREDA & MLA Singngat hai guest of hon-our, functional President le Hunpa in \hang an tih.

MID VC thar din-gin O. Lukhoi

imphal: Manipur Infrastructure Develop-ment (MID) Vice Chair-man dingin Oinam Lukhoi Singh, MLA ruot a nih. Zanikhan Manipur sawrkar chun Oinam Lukhoi Singh, Manipur Infrastructure Develop-ment Vice Chairman dinga ruot a nina Order an suo. Oinam Lukhoi Singh hi Oinam Assembly Constituency-a inthawka MLA a thlangtling a nih.

Congress in NIA insuitir dingin an phutimphal: State PWD hnuoia sum cheng tam tak Check Withdrawal Author-ity (CDA) tehlem hmanga laksuok a nina thu chu Na-tional Investigation Agency (NIA) insuitir dingin MPCC chun a ngen. Zanikhan MPCC chun Congress Bhavan, Imphal-ah Chanchinbumihai an inhmu-pui a, chu huna MPCC Spokesperson Harishwar Goswami in a hril danin, hi thil le inzawma a fiena (full evidence) chu MPCC in a peklut ta thu hrilin, hi thil le inzawma state PWD Min-

ister Th. Bishwajit in hrilfie-naa a siemnaa CDA tehlem hmangin sum laksuok a ni nawh a ti hi thil awium lo le pawm thei lo a nih tiin Gos-wami chun a hril. Pistols le magazines

inhmangna thu NIA suizui dinga pek a ni ang bawkin sum hmang indiknawna le CDA tehlem hmanga sum laksuokna khawm hi NIA insuitir ni raw seh tiin Ti-lotama Loitongbam, Presi-

dent, Mahila Mandal, MPCC chun a hril a. Mipui hmaah inlangtlang takin suklang ni raw seh, \henkhat chu lak suok thei lo dinga hrentang a nih ti an hmufie ta zinga an puong zing ta khawma, iem a ta Works Department (Bisw-ajit) hin pawisa lak suok a um nawh a la tih zinga?” tiin Tilotama Loitongbam hin a hril bawk. “MPCC dit chu ieng dang a ni nawh, Pawisa iengzam laksuok a nih a, iengzam a la um a tihai re-port fel tak White Paper siem sien ti chau a nih tiin a hril.

Sin thaw le zoa inhlan hlak entawn tlak Mistiri

CCpur: Tulai Sugnu Road siemna fe meka hin work chi hran hran, culvert, side drain le leilak dawna sin hai thaw mek a ni a, Valpakot khawsung lai tak Canalin a hraw thlengna lai hin leilak daw mek a nih. Hi leilak contract tu chu Contactor Pu Biekson of Nghathal niin tuchena hin a sinthaw dan mit a tlung hle tiin ei thu dawngna chun a hril.

Leilak bawlna sin \he-ka-a latu chu Head mistiri Pu Manga Singson of Chiengkonpang a ni nawk a. Pu Manga hin a sin hi \an ani hmain ama ngeiin Val-pakot khaw sunga Pastor an um am ti zawng suokin Pastor Lalthlunglien (RPC) chu an sin \anna dingin inh-lanna (Maicham) an neitir el bawkah vawituka Leilak sung ta ding a ni leiin zani zan khan Upa L. Ringvel

of Valpakawt (EFCI) chu koin inhlanna (Maicham) an neitir nawk a, zofel a ni hunah Pasor pakhat koa lawmthu hrilna hun hmang nawk tum niin thu dawng a nih. Leilak siemtu hai hin Valpakot khawsungah buk bawlin an riek chil a, Pa-thienni zatin Maicham tiin an riekna hnai tak kohran EFCI kohranah an pek hlak. Pu Manga in Maicham an siem huna a hril dan chun, hiengang sin, sin chite a inthawk lien tak chen a thaw ding hrim hri-min, a \an ding hun le a zo huna inhlanna (Maicham) a nei tei tei hlak niin a hril a, ‘ringtu pakhat ka ni angin ka thaw ding hrimah ngai-in ka thaw hlak a nih’ tiin a hril.

Henglep Sub-Divn. Chief Assn. in SDO

sawnhmang dinginCCpur: Henglep Sub-Division Chief Associa-tion chun March 20, 2018 khan Emergency General Body meeting neiin, Shri Chunglenmang Kipgen, MCS, SDO/BDO, Henglep chu a corrupt tia intumin sawnhmang dinga ngen dingin an rel. Chief Assn. hai hril danin PMAY-G beneficia-ries tin hai kuomah Chief hai fethlengin 2nd instal-ment a inthawk Rs. 5,000 a ngen bakah beneficia-ries han final instalment 40,000 an lak ding lai ama share Rs. 20,000 a ngen nawk niin an hril. Hi chau ni loin MGN-REGS material cost a inthawk 10-15% share a lak hnungin Henglep block sunga Job Card holders 4308 haia inthawk Rs. 45/- seng chief (lal) hai feth-lengin a la ngen nawk niin April 4, 2018 nia Chief Assn. in thusuok an siema chun an zieklang. SDO thil thaw dan an nghawk leiin March 23, 2018 khan bieltu MLA kuomah Memorandum an peklut ta a, sienkhawm tuchen hin Manipur Chief Minister chun action ieng khawm a la lak naw niin an hril. Hi chungchangah state in corruption a do danah an beidawng thu Chief Association chun an hril.

India Ram ‘Model State’ dingin Manipur siem ei tiu: chief MinisterMay thla a inthawkin ‘Go To The Village’ Program \an ding

imphal: Prime Minister Narendra Modi-in slogan hran hran hmanga development program a thaw angin, Manipur Chief Minister Mr N. Biren Singh khawmin hmasawnna dingin slogan hran hran hmangin develop-ment program thar “Go To The Vil-lage” a siem nawk a. “India rama ‘Model State” dingin Manipur hi siem ei tiu” tiin a hril. Hi mission thar hriltlangna hun zani ta Darbar Hall, Chief Minis-ter’s Secretariat-a neinaa chun, “Go To The Village’ mission hnuoiah hin Manipur-a Village po po sir kim vawng ning an tih” tiin a hril a, infra-structue mapping khawm thaw a ni vat ta ding thu a hril. Hi mission le inzawm hin district tina Deputy Commissioner (DC) hai chu an district senga Village um zat zawngsuok/inchik dingin a hril a. DC

hai chu district po po huopin a pro-gram inhrilhrietna (awarness) siem dingin an hriettir a. “Go To The Vil-lage” hlenna dinga hin, inkhuongruol taka hmasawnna a uma a hlawtling ngei theina dingin sum hmang inren a ni naw ding thu a hril bawk. Khawte tak chenhai khawm sawrkar le inzawma hmasawnna a

um theina dingin, Administrative Secretary hai, Head of Department (HoD) hai le sawrkar official dang danghai chu a mission hlawtlingna dingin thuhai inhril tawnin, thiemna le hrietna inhriltawnin, \ha taka \hang tlang dingin a ngen tawl. “Hi mission hlawtlingna ding chun ‘team work’ a pawimaw a.

Abiktakin, Agriculture, Power, Edu-cation, Health, etc. hai ngai pawimaw bik ning an ta, sinthawdan enkaitu dingin Committee indin ning a tih” tiin a hril. Committee ah hin Chairman din-gin Chief Minister, Vice Chairman ah Deputy Chief Minister ning a ta. PWD Minister chu Convenor niin MLA hai po po Member an ni ding niin a hril bawk. Chief Minister chun, hi Mission le inzawm hin April 8, 2018 khin City Convention Centre, Imphal East ah ‘Interaction Session-cum-Meeting’ nei a ni ding thu a hril a. A program hlawtling taka hmang a nih theina dingin Cabinet Minister hai po po, Administrative Secretary hai, DC hai, HoD hai le top official hai chu kim taka \hang seng dingin an hriettir nghal. >>sunzawmna phek 4-ah

Food Industry-ah Project Proposal

peklut thei

SW Minister in State Level Sepak Takraw championships, 2018 a kick offimphal: Social Welfare and Cooperation Minis-ter Pi Nemcha Kipgen in zani khan IMSUC ground, Heingang Makha Leikai a huoihawt ‘State Level Sepak Takraw Champi-onships, 2018’ kick off in hawngna a nei. Sepak Takraw Championship a hin categories tum tum 19th Mini, 21st Sub-Junior, 21st Junior Boys & Girls, 34th Men & Women hai inkhelna nei ning an tih. Khuollien Pi Nemcha Kip-gen chun, Manipur a Sepak Takraw players/teams han an khel \ha a, India ram

huop khawmin hma\huoitu an ni hlak tiin a hril. A hril peina-ah, Manipur players han national le internation-al level-ah lawmman \ha tak tak an lo dawng ta hlak tiin a hril bawk. Pi Nemcha Kipgen

chun, players fekhawm han remhrietna an neihai thaw khawma an thiemna suk-pung dingin an fui a, play-ers \ha tak ni ding chun thil ch$ng \hanaw nei lova, hringnun fimkhur taka hmang le hriselna enkai

\hat a pawimaw thu uor takin a hril bawk. Pi Nem-cha Kipgen chun inchukna pawimaw zie hun danga a hril angin hi huna khawm hin a hril nawk a, inkhelmi han an pawimaw tak chu hrietna \ha tak nei a na, an line senga hrietna neia \hang latuhai chu tukhawmin an hneban ngai nawh tiin a hril. Inkhel huoihawttuhai Pi Nemcha Kipgen chun theit-awpin an pak a, players han an thiemna hmang \angkai a, state chau ni lovin, na-tional le international chena hming sersuok tuma \hang la dingin an fui tawl.

School tum tumah MR damdawi kap nawk

CCpur: India sawrkarin ram sunga naupang thla 9 a inthawk kum 15 inkar hai Measles le Rubella laka invengna damdawi kap vawng dinga hma a lakna le

inzawmin District Health Society, NHM, CCPur le DFWO, CCPur inrawinain April 3, 2018 a inthawk khan CCPur khawpui sung le a sevela School tum tum

25 haiah Measles & Rubell (MR) vengna damdawi kap a lo nita a. April 5, 2018 khan MR Vaccination Day-2 neiin Schools tum tum haiah MR damdawi kapna hi sunzawm nawk a nih. Day-2 a MR damdawi kap hi an rengin mi 6124 an nih. MR damdawi kapna Day-3 chu April 9, 2018 khin Schools 16 haia nei nawk ning a ta, Day-3 a hin schools tum tuma students 6916 hai damdawi kap din-ga riruong a nih.

DM College of Arts-ah total shutdown

imphal: DM College of Arts, Imphal students han fencing \ha tak siem pek dinga an ph<tna in zanita inthawk khan DM College of Arts-ah total shutdown an puong \an a, Student’s Union General Secretary Arambam Bikash in thu-

puong a siem le inruolin campus sunga construc-tion fe mekhai sukchawl niin, class khawm tiem-chin um lo dinga chawl puong a nih. Hi thua an General Secretary in a hril dan chun, Student’s Union han thla iemanizat liemtah

khan fencing \ha tak siem dinga ngenin memorandum khawm Director of Educa-tion (U)-ah an peklut tah a, ‘Meeyamgi Numit Day’ hunah CM Pu Biren Singh kuoma khawm intlun a ni tah tiin a hril. CM le stu-dents \huoitu han inbiekna an nei hunah April 5, 2018 chawhnung dar 12:00 PM dateline siem a na, sawrkar-in a thutiem angin hma a lak naw leiin college bench le desk hai rawa nuorna nei \an a na, students hai thil ph<t sukpuitling a ni naw chun nuorna hi sunzawm pei ning a tih tiin an Gen-eral Secretary chun a hril sa bawk.

imphal: Ministry of Food Processing Industries, Government of India hnu-oia Pradhan Mantri Kisan Sampada Yojana (PMKSY) hnuoiah Backward and Forward Linkages (project) siemna dinga \hangpuina sum dithai chun hnina pek lut thei a nih. Food Industry sukhmasawnna dinga proj-ect siem nuomhai chun Ex-pression of Interest (EoI)/Proposal peklut thei zing a nih tiin sawrkarin thusuok a siem. Deputy Director of In-dustries (Food Processing Industries), Directorate of >>sunzawmna phek 4-ah

In kang \hangpuina a pek

CCpur: Saikawt MLA Pu T.N. Haokip nuhmei chun zani zingkar khan April 1, 2018 nia Easter Sunday Biekin inkhawm kar sun dar 12:20 vela Ka-mdou Veng Part-2 a kang-mei suokin in a kang neitu

Upa Doukholun hai sung-kuo kanna neiin Blanket 2 le Rangva bundle 5 a pek. MANIREDA Chairman le MLA Pu Ginsuanhau khawmin Rs. 10,000 bakah rangva bundle 5 le thirkil kg. 5 a lo pek ta bawk.

Page 2: Et. Reg. N. NI ostal eg. N. MN India Ram ‘Model State ... Thar/2018/April/HT-06-04-2018.pdf · (An Independent dAIly newsp Aper) Reg. N. NI ostal eg. N. MN _____ Et. dC/CCpur :

Hmasawnna Thar2 thlatun (april) 06, 2018 Zirtawpni (friday) artiClE/hEalth & EmploymEnt nEws

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor ramditum ralsun: Asst. EditorJoseph Joute: Co-Editorlalsansuok pulamte &samuel Zothanglien@sZ Zote:Sports lalruotlien dulien: Computer AssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at Lamka Super Printer, Vengnuam, Hiangtam Lamka, CCPur, Manipur.

Editorial

Tuolsung SUNZAWMNAVAWISUN THUPUIKei mi hung ko la, lo dawn ka ti che a, thil ropui le, thuruk i hriet naw hai chu inhmutir ka ti che. ~ Jeremi 33:3

A be boah tho a fu ngai nawhUpahai chun a be boah tho a fu ngai nawh an lo ti hlak. Hi thu hi umzie nei le kawk neia an lo hmang le hril hlak a nih. Tho hi an damsung sawtnaw sienkhawm thil rim an hrietna hi a hrat em em a, a be boah fu de hlak hai sienkhawm sawt an fu pei naw a, a be umnaah ruok chun an fu deu char char hlak. Hi leia hi Upa han “A be boah tho a fu ngai nawh” tia \awngkausie or thuvar tawi (phrase) hi an lo hmang hlak a nih. Tho chun thil rimsie, thil thu le thisen thang an bawin an um nuom hle hlak. Pang pawp, panna, sathu inbuo na hmun, Ngathu le bekanthu hlek tlakna, ran thisa, mihriem thisa, vate thisa, Nga thisa le thilhring thisa ruonghai chu an um mur mur hlak. An bu inhnik tak a ni leia an um mur mur hlak a nih. Thoin thil an baw le an um ta chun thilum a um tina a nih. Hi lei hin min thil um or thil tlung iemani a hril ta chun a hril theina san a um hlak tina a nih. Thil indiklo, thil \ha lo le thil suol thaw a hung ni pha khawm ringhla thei ding mi an hung um tei hlak. Ringhlaa um hai hi a tlangpuiin a thawtu tak an lo ni naw khawmin inrawlna annawleh hriet vena chin an lo nei hlak. A tlangpuiin a thawtu tak man anni hma hin ringhlaa um hai man an hung ni hlak a. Ringhlaa um hai thuhril le inpuongna a inthawkin a thawtuhai man an hung ni hlak. Hril le ringhlana a hung um ta chun, hrilsaa um ve nu or hrilsaa um ve pa chun ka hriet ve nawh, ka \hang ve nawh, in-rawlna hrim hrim ka nei nawh tiin a \awngbauin hn-iel hlak sienkhawm a tawpah chun hriet suok le man suok an hung ni hlak. Hi thil hin a be boah Tho a fu ngai nawh ti kha a hung sukdik ta hlak a nih. Thil ni der lo hin chu hrilsap a hlaw ngai nawh. Hrilsep a hung um ta hin chu, hrilsepa um hai khan inrawlna le \hang vena chin an lo nei hlak. Tulai hin Manipur-ah thil indiklo thaw, thil \ha lo thaw le thil suol thawna chi tum tum hril rik hi a tam em em ti chu Chanchinbu tiemtu le TV-a chanchin thar en hlak hai chun ei hriet seng ring a um. Loktak Dila Phumdi (hlohna mawnghai) in-thielfaina thuah Rs. 30 crore chuong chawkchaw-rawi nia hril a ni a. Hi sum sukchavainaa \hang le inrawl ve nia ringhla mi \henkhat hming hrillang a ni a. Upa han “A be boa tho a fu ngai nawh” an lo ti angin ringhlaa um hai hi sum chawkchawrawina thilah hin inrawlna an nei ve el naw ding a manih ti chu mipuihai lai ngaidan a hung um a. Amiruok-chu, hi thu hi a suizuitu an um a, thudik le inrawlna neihai chu hriet suokin an la hung um beisei a um. Loktak Dil sukfaina dinga sum sangsawn hi Rs. 224 crore lai zet nia hril a ni a. An sinthaw le an sum hmang an mil naw leia Loktak Development Au-thority (LDA) Scam hi hung um a nih. Manipur a selkaltu Pawl Congress party chun, state PWD hnuoiah Cheque Drawal Authority (CDA) tehlem hmangin sum cheng nuoitel indiklo taka laksuok niin an hril a. Hi chungchangah hin State PWD Minister chun CDA tehlem hmanga sum laksuok a ni naw thu le sawrkar sum chu sawrkar kutah him takin a um tiin a hril. Indiklo taka sum lakdawk tumtu chu an lo um ngei ti ruok chu Minister hin an pha nawh. Congress party in hi thu hi hung hrillang nawhai sienla chu tobopui a ni el dim ti khawm hriet a ni nawh. Selkaltu Pawlin an hung hrillang hi ei State ta ding chun thil \ha a nih. Selkaltu Pawlhai \angkaina a nih. Congress party intumna hi thukhel pumhlum chu a ni nawh. A be a um a, an hung hril suok a nih. Amiruokchu, hi thil , a be hin a nge hung nei naw sienla, thil indik tak le \ha takin hung inumtir pha lem sien nuom a um. Hi thil khawm hin a be boin tho a fu ngai nawh ti chu a hung suklang a nih. 2nd Manipur Rifles Battalion ralthuom siekhawmna a inthawk Pistols 56 le magazines 58 inhmangna thu khawm hi thil pawi takel a nih. Hi chungchanga Human Rights Alert (HRA) in ngaid-an an nei khawm hi thil ni thei ngai a nih. an ring dan, an ngai dan le ringhlana hi an dik le an diknaw hunin a la hung hril ding a nih. Hril rik a um ta hin chu thil indiklo chu a um a nih. An dik nawna tak chu suisuok a, a suksuoltuhai dan anga hrem an phu hlie hlie a nih. Fake Encounter leh khawm inzawmna um thei a nih. Hi thil suitu han indik taka an hung suisuok ngei chu mipui dit dan a nih. Cheng vaibelsie tel hmangna, Imphal khawpui sunga CCTV chungchang dam le Manipur Police Department a Police-hai kawnghren ding qual-ity \ha lo supply chungchang hai khawm suizui a ni a. Amiruokchu, hieng thil hai suizuina khawm hi a muongchangin a fe hrat naw taluo deu niin an lang. Thil indiklo, thil \ha lo le thil suol suizuina kawngah hin sawrkarin hma hung la hrat nawk zuol sienla thil suol le thil indiklo thawtuhai chu dan anga hrem ngam ding an nih. Mi suolhai chu in-dawi ding an ni naw a, an tu ra insiktir ngam ding a nih.

BEisEina ram pan(towards Eldorado)

- ThangsawihmangPh. No. 9862424948

Dam sûng ni hin suongtu-ona rama lêngin beiseina

kâwlbul mâwi tak chu tlung ngêi tuma um lai hi mi-hriem nuna ding chun an hawi lai tak a nih. Hi nêka thil inhawi mihriem nuna a um dêr naw thu ziektu tam takin phêk za tam an lo ziek tah. Hi thudik hi John Keats bawkin hla’n mâwi takin a lo inzâwt.“Bold lover, never, never canst thou kiss,Though winning near the goal-yet do not grieve;She cannot fade though thou hast not thy bliss,For ever will thou love, and she be fair.” Hi thu hu hlaphuoktu hin Grik inphûmna bêla inziek, tlangvalin nunghak fâwp ngêi tuma a bi ng-hur nghur laia a sak suok a nih. Beisei taka fâwp ngêi tuma a hnawt lai hun chu a beiseina sukfamkima a um hnung nêkin thil inhawi a ni lem zie a târlang a nih. Chuleiin, tlangval hi besei taka chatuona hnawt dingin a’n fui a; nunghak ruok chu a ta dingin chatuo-nin chuoilo-pâr angin a vul zing ding thu a hril a nih. Themthlaw kutsuok ang elin inthir \ek \ukin hei inlet ve bawk ka tih; a pansak a hraw phâk naw khawmin a panthlang bêk a hraw phâk duoiin.“ Val dawngthlawm, beisei takin fâwp thei naw zing I tih,A \ângnêm chul vâng vâng zingin-zuoi chuong dêr naw rawh;Besei ram I tlung naw lei takin chuoi ni nei naw nih,Chatuonin hmangai zing I ta, chuoilo-pâr angin vul zing a tih.” Hlaphuoktu ma ma hi an kamsuok a hlu a nih, nupui/papuihai ngaituo ro, nangni nunghak/tlangval khawm ngaituo ve ro. Nuhmei/pasal ei nei hma chun ngaizâwng ei nei a, suongtuona chun, ‘Mi dit ve sien, chuong ang, khâng khan hei khawsa pui lang,’ ei ti hlak. Amiruokchu, beiseina ram ei tlung hnung nêkin tlung ngêi tuma ei suongtuo lai hun kha inhawi ei ti lem daih a nih. Ei rêngin hi khawvêl damlai tuipui chunga hin mani besei seng hmu le chang ngêi tumin ei hringna lawng ei khal seng a. Ei beseina kâwlbul mâwi taka inlang chu ziektu Joseph Addison chun ‘ELDORADO’ a tih, chu chu Spainish proverb ‘Rang-kachak Ram’ (Land of gold) tinâ a nih. Beseina chun tâwpintai a nei nawzie eini ngêi khawmin ‘Bei am sei, Rûn dung?’ ti dâm, ‘Beiseina Khamhrui’ ti dâmin hlain kûr ngêi nguiin ei lo phuok

a nih. Tâwp chin nei lo, beiseina chu mihriem nun besanin hei târlang ei tih. Nunghak le tlangval indit êm êm chu an hung innei chun an beisei kâwlbul pak-hat an tlung a, amiruokchu, chu taka chun an lung a awi chuong nawh. Nupa nuna khawm an hlim tak tak chuong nawh, an hmatieng kâwlbul dang mâwi takin a hung inlang a. chu chu nauhaia beseina a nih, an nauhai chu officer, chuong ang, khang ang kha hung ni hai sien ti beseina’n an nun a sukhlim a. Besiseina kâwlbul pahnina an tlung, an nauhai chu an besei ang ngêiin officer an hung ni khawmin an lung a awi tak tak chuong nawh. Chuong ang pei chun beseina kâwl-bul dang tuhaia beiseina kâwlbul a hung inlang nâwk pei hlak. Hi khawvêl damlai tuipui chunga hin mi tin-in mani hringna lawng seng khalin ei beiseina kâwlbul tlung ngêi tumin ei intâwl seng a. ei beiseina kâwl-bul ei tlung chun ei hma tieng kâwlbul dang mâwi takin a hung inlang nâwk pei a, chu tieng chu panin ei intâwl nâwk pei hlak. Chuleiin, hi khawvêl damlai tuipui chunga hin ei hringna lawng chu beseina arasi chun mi \huoi zing a ta, beseina hlak chun tâwpintai nei lo, ei thi tawp el ding a nih. Ka phuokfâwm ni dêr lo, ziektu Joseph Addison chun mihriem-in beseina a nei zing hi malsâwmna a nih, beseina nei lo hringnun chu hringna rinum a ni thu a hril. Mihriem beiseina nei ta dêr lo chu anni le anni an inthat tawp thu a hril bawk. Nepolean a besei tak hnena chang dingin indo pui ding a hmu naw leiin a \ap hlawl an tih. Essay ziektu khawm thu dang ziek ding beisei a nei ta naw leiin a \ap hlawl an ti bawk. Chuleiin, hlaphuoktu khawm a beisei le a hmangaitak a ngaizâwng chu nei phâk naw sien khawm a beiseina chu Rûn dung nêkin a sei a. Hringnun khawvêla in\he hai sien khawm a beiseina chu a la tâwp chuong nawh, “Pialleia in\hen mah ila, Min rawn zawng chhuak le la; Parte vân Pialrala,” a la ti \âwk \âwk el chu a nih. Su-ongtuona rama um lai chu beiseina ram tlung nêkin a’n hawi lem a, chuleiin, zaipu Keats chun tlangvalin nung-hak fâwp ngêi tuma a hnawt lai chu beisei taka chatuona hnawt el dingin a hril a nih. Ziektu ropui, R.L.Stevenson chun, “To travel hopefully is better than to arrive,” (Beisei taka inzin lai hi a hmun tlung nêkin a’n hawi lem) a lo ti chu thudik tuiêk thei dêr lo chu a nih. Tiemtu po po hringnun beiseina’n mi \huoi zing raw se.

J&K CM in thina tuok sunghai an hmupui

srinaGar: Jammu and Kashmir Chief Minister Mehbooba Mufti in zani khan Separatist hai protest huna Security Forces le an innawr buoinaa a hliemna tuorzo lova thi, Gowher Ahmed Rather a sung-hai an hmupui. CM Mufti chun Rathei a sunghai hi Kangan, Ganderbal dis-trict hmuna an chengna In a an hmupui niin, thilsuol thawtu thubuoi siem khuma zawng suokin, a phutawk

hremna pek ning a tih tiin a hril. Rather hi liemtah Thaw\anni a Kangan hmu-na Security Forces hai le an innawr buoina a hliem, a hnunga hospital a thi a nih. Hi huna hin Separatist han helpawl 13 le civil mi 4 that an nina le inzawma protest an huoihawt a nih. Rather a thina thua hin ‘magisterial inquiry’ zo a ni tah a, po-lice constable pakhat sus-pended a ni ta bawk.

Nagaland Kohran ‘terror funding’ thawa intumKohima: Swarajya magazine a Assam Rifles Army officer on depu-tation le Assam Rifles (North) head-quarters, Kohima a posting mekin April 2, 2018 issue a ‘NIA’s Naga Terror-Funding Probe Reveals Insidi-ous Role Of Top Bureaucrats, Politi-cians And Church Elders’ ti thupui hmanga article a ziekna-ah Nagaland Kohranhai chu helpawl sum a \hang-puitu, ‘terror funding’ thaw hlak niin an tum. Article-a a ziek dan chun, Nagaland Kohran han helpawlhai aiin thawlawm an d^wl a, chuong thaw-lawmhai chu helpawlhai an peksawng hlak a, helpawlhai khawmin tax an

laka inthawk ‘evangelization’ a ding \hangin Kohran an \hangpui l>t nawk hlak tiin a hril a nih. AR Officer hi a hming suklang a ni nawh a, right-wing magazine ‘Swarajya’ Associate Editor, Jaideep Mazumdar kuoma a hril uor nawk sawng dan chun, Swarajya magazine hin Nagaland Kohran han sawrkar laka lungril \hanaw an put zie a suk-lang a nih tiin a hril. AR Officer hin a article tawp tieng, “\hang khat vel liemtah a Army, investigative agen-cies le pawl \henkhatin documents an man han Nagaland Kohran helpawl-hai \hangpuina-ah an rawl zie chieng

takin an suklang a, chu taka chun an remti naw saa mi pawisa le thilnei laklui pekna khawm a \hang a nih” tiin a hril. Chu lai zingin, NSCN (K) chun Assembly election huna tling le sawrkar thar BJP-NDPP alliance kh-ingna campaign \an dingin Nagaland Baptist Kohran an mawr zing. Swara-jya magazine article thutawpna in a hril dan chun, article le suina chu ‘investigation norms’ dungzuia thaw niin a hril a, NIA suina in Nagaland Kohran le NSCN (K) hai inhnaina an nei a hmusuok niin a hril bawk.

WY hip lai mi 5 an man

CCpur: Ngathal Village Authority le Ngathal De-fence \hangruol han zani zan 6:30PM khan Ngathal le Kawnpui inkara Lanva leilak bul laia WY hip pawl hai umna hmun an hlukhum a, hi hmuna WY hipa lo um pasal 7 an lo um a, mi pahni hai chu an lo inrelhmang hman leiin mi 5 an man. WY hipa lo um mana um hai chu- Lalding (22) s/o Doikim of Hmuia Veng; Muanding (19) s/o Khamzahau of Zion Veng, New Lamka; Thangth-ianmuan (22) s/o (L) T. Tualkhanthang of Dor-

cas Veng, New Lamka; Dalkhanmuan (29) s/o Parchhang of Gouchinkhup Veng le Manggoulian (24) s/o (late) Tualkhanlam of Hebron Veng, New Lam-ka hai an ni a, kum 17-29 inkar mi an nitawl. Hieng mi 5 hai kuta inthawk WY iemanizat le Spasmo Proxyvon bakah WY hipnaa hmang bottle 5 le table pakhat man a nih. Mana um hai hril danin zingkar khawvar a inthawk zantieng thimbut chenin hi lai hmuna hin mi dang dang WY hipin hi lai hmuna hin an fe hlak niin an hril.

Tuilaphai khawsung lampui siem

CCpur: Henglep Sub-Division sunga Tipaimukh road zula um Tuilaphai khawsung lampui mumal um lo chu bieltu MLA le HAC Chairman T. Thang-zalam Haokip hmalaknain April 2, 2018 a inthawk khan siem\hatna sin thaw a nih. Tuta hmaa Tuilaphai khawsunga Tailoring Cen-tre hawng a ni huna Pu T.T.

Haokip in ram \huoitu la hung ni ding nitina school kai hai fena lampui le an hmakhuo ngainaa Vumhao H/S panna lampui, KGBV Hostel & School, Cemetry road bakah playground lam-pui hai siem tum a ni thu a lo hril dungzuia lampui siemna sin hi thaw a nih. Hi le inzawm hin khaw-sung mipui han bieltu MLA chungah lawmthu an hril.

Free Medical Camp an huoihawt

CCpur: Zillai (Vaiphei Students’ Assn.), General Headquarters le Manipuri Students’ Federation (MSF) \hangruolin April 3-4, 2018 inkar sung khan Thanlon A/C sunga Phunchongjang khuoah ah ‘Free Medi-cal Camp-cum- Education Awareness Campaign’ an huoihawt. Ni 3 sung hin Doctors 4 han khuo hran hran 11 haiah damnaw mi 300 vel an en a, Pharmacist 2 le Male nurse 2 in an \hang-pui bawk a, damnaw an en hai hi an mamaw dan izirin damdawi a thlawna pek an ni bawk.

Chun, Chongkhawzou area-a Govt. le private school tum tum hai kanin student hai lekhabu, note-book le hmangruo dang dang an sem bawk. Medical team hi Pub-lic Hospital Ambulance \hangin motor 6 a fe an ni a, MSF a inthawk Ng. Milan, President \hangin member 9 in an zui a, zani hmasa zan khan an hung kir nawk tah. Directorate of Social Welfare, Lamphelpat; Ay-ush Dept., Lamphelpat le Public Hospital Hatta, Imphal hai \hangpuinaa free medical camp hi huoi-hawt a nih.

BOSEM in Johnstone Hr. Sc. School-ah meetingimphal: Board of Secondary Edu-cation, Manipur (BOSEM) in Head Examiners, Asst. Head Examiners le Examiners hai tadingin zingkar dar 11:00 AM zatin Johnstone Higher Secondary School, Imphal-ah Science le Social Science hai April 11, 2018, English, Mathematics le Manipuri (MM) \hang lo First languages hai April 12, 2018 le Minor Subjects le Optional Subjects hai April 13, 2018 haiah meeting nei dingin zani khan

thusuok a siem. BOSEM Secretary Akham Joy-kumar Singin in thusuok a siemna a chun, April 16, 2018 a inthawk CC Higher Secondary School, Imphal-ah English, Mathematics, Additional English, Computer Science, Higher Mathematics, Nepali, Thang-Ta, Li-angmei, Zou, Kom, Fine Arts, Eshei Nongmai, Manipuri Jagoi, Commerce le Johnstone Higher Higher Second-ary School-ah Social Science, Sci-

ence, Elementary Manipuri (MM), Elementary Manipuri, Elementary Manipuri (RS), Home Science, Maola, Mizo, Thadou Kuki, Tangkhul, Paite, Ruangmei, Hmar, Vaiphei, Hindi, Elementary Hindi, Bengali, Sanskrit, Gangte le Simte answer scripts hai evaluation thaw ning a tih tiin a hril. Head Examiners, Asst. Head Examin-ers le Examiners hai kim taka \hang dingin BOSEM Secretary chun inhri-ettiena a siem bawk.

Lungril kim lo suolluiimphal: Lamlai Police station huom sung Nongdam Khul, Imphal East-ah zani khan kum 29 mi lungril kim lo chu lozau lai tu ti hiret lo \halai \henkhatin an suollui. Mi suolluituhai awm ding chu hriet ni ta sien khawm, chieng taka sukfiena a la um thei nawh. Nuhmeinu chu Nongdam Khul khawmi han lozau bul lai pangngai lo takin an hmu a, enchiengna an nei hunah suollui a nih ti an hmusuok a nih.

SPIO le ASPIO mawphurna siem danglamimphal: Water Re-source Department, Gov-ernment of Manipur chun April 2, 2018 khan thusuok siemin SPIO le ASPIO mawphurna a sukdanglam thu a puong. Mr. Th. Go-pen Meitei, Commissioner (WR), Govt. of Manipur in thusuok a siemna a chun, Manipur sawrkarin October 14, 2011 a thusuok a siem sukdanglamna le Right to Information Act, 2005 hnu-

oia sub-sections (1) le (2) dungzuiin, Secretariat Wa-ter Resource Department in Joint Secretary, WR De-partment chu State Public Information Officer (SPIO) le Under Secretary, WR Department chu Assistant Public Information Officer (APIO) dingin mawphurna a pek a, RTI Act besana za-wna hai chu anni fethlenga indawn le dawnna siem ni ta hlak a tih tiin a hril.

A vawi 10-na dingin a sin keisei pek nawkaiZawl: Joint Electricity Regulatory Commission for Manipur & Mizoram hnu-oia Deputy Chief (Judiciary) sinthaw mek Pu Lala Khaw-bung, Advocate, tuta Aiza-wla khawsa mek chu a vawi 10-na dingin September, 2018 chena dingin a sin chel hun keisei pek nawk a nih. Pu Lala Khobung hi kum 1977 khan Delhi Uni-versity a inthawk LLB zoin Gauhati High Court hnuoiah kum 10 chuong Advocate a practice hnungin kum 1988 khan kha hun laia Mizoram Chief Minister Pu Laldenga in a fiel leiin Mizoram Ju-dicial Service (MJS) hnuoia sin a hung thaw a, kum 2010 a MJS Grade-I a lo pension ta a ni a. A pension hnung

hin All India advertise-ment insuo a ni dungzuia personal interview fethlen-gin January 27, 2011 khan Joint Electricity Regulatory Commission for Manipur & Mizoram hnuoi a Deputy Chief (Judiciary) post kum 2 sung chel dinga lak nawk a ni a, a fel le sin thaw \hat leiin a sin hi keisei pek pei a nih.

Naxal cadre 1 kaphlumraipur: Zanita Itampara village, Bijapur district, Chhat-tisgarh ramhnuoi laia District Reserve Guard (DRG) team le Naxal hai an inkaptuona-ah Naxal cadre le jan-militia member Mangu Oyam (22) kaphlum a nih. Inkaptuona hmun hi Bijapur police station huom sung le Raipur a in-thawk 450 km vela hla a nih. Inkapna hmuna chun 315 bore pistol le a mu 10, INSAS rifle magazine le a mu 4, 2 kg a rik Improvised Explosive Device (IED), detonator 2, cordex wire, battery le Maoist hmangruo iemanizat man an nih.

Page 3: Et. Reg. N. NI ostal eg. N. MN India Ram ‘Model State ... Thar/2018/April/HT-06-04-2018.pdf · (An Independent dAIly newsp Aper) Reg. N. NI ostal eg. N. MN _____ Et. dC/CCpur :

3thlatun (april) 06, 2018 Zirtawpni (friday) national/intErnational & advErtisEmEnt Hmasawnna Thar

laKtawi

NDA MPs han ni 23 sung hlaw la lo dingnEw dElhi: Parlia-ment Budget session sec-ond phase, ni 23 sung BJP \hangin NDA hnuoia party tum tuma MPs han hlaw le allowances an lak naw ding thu Parliamentary Affairs Minister, Mr. Ananth Ku-mar in a puong. Mr. Kumar in a hril dan chun, Congress le opposition party tum tu-min sawrkar indik lo taka h>kin, Inpui pahni in\hung an sukbuoi rawp leia hi thutlukna hi an siem niin a hril. Bills pawimaw tak tak inpui in\hung buoina leiin NDA sawrkarin a cheltang a, hi thil hin taxpayers hai pawisa a sukthamral mei mei leiin suolna lientak, ‘criminal wastage’ a nih tiin Mr. Kumar chun a hril bawk. Parliament Budget session chu vawisun a suk-tawp ding a ni tah

Kum 3 sungin Airports 56 siem ning a tih: Suresh PrabhunEw dElhi: Commerce and Industry Minister Mr. Suresh Prabhu in zani khan New Delhi-ah Global Logistics Summit a hawng a, GST Council in dan a siem dungzuiin GDP 10% chu infrastructure-ah hmang a ni ta ding leiin kum 3 sungin dis-tricts le states tum tum-ah Airports 56 siem ning a tih tiin a hril. Hi sinthawna ding le

inzawmin agency tukhawm logistics tieng hmalatu an la um nawh a, Ministry of Commerce and Industry hnuoia division siem tharin sinthawna hi an enkai ding a nih. India a hin entrepreneurs tamtak an um tah a, chu hai in\hanga hmang \angkai an ni theina dinga pawimaw tak chu logistics hi a nih tiin Mr. Prabhu chun a hril sa bawk.

Terrorism khawvel huopa chona lientak a ni thu a hrilmosCow: Union Defence Minister Pi Nirmala Sith-araman chun terrorism hi khawvel pum huopa chona lientak a na, hun hung um pei dinga khawm la ni sun-zawm pei a tih tiin a hril. ‘7th Moscow Conference on International Security’ a thu a hril huna Defence Minister chun hi thu hi a hril a nih. Terrorist hai hi tu rambung khawmin thlawp lova do ding an na, terrorist \ha le \hanaw an um chuong nawh a, anni le an thilthaw suk-tawp dinga theitawp suoa hma lak ding a nih tiin De-fence Minister chun a hril bawk. Terrorist hai sukchimit an ni theina dingin sawrkar

sipaihai training \ha tak pek an pawimaw a, terrorist hai ngaidan in\awmpui an-nawleh, sum le paia \hang-puina, ‘terror funding’ hai hi tlung nawk ta ngai lo dinga suktawp ding an nih. Ram-bung tinin terrorist an hma-suon mek inang nawng a ta, an chet dan dungzuiin an thilthawtheina suktawp pek dinga khawvel an buotsai zing a pawimaw hle tiin De-

fence Minister chun a hril. Defence Minister chun, terrorist hai chu inhnaw mukin \i-um taka inlang suok tumin \hang an khaw zing a nih tiin uor takin a hril. Tulai \halai tamtak technology le social me-dia hmanga infui huoi le \huoisuol mek an na, hi thil hi remhrie taka hmasuon ding a nih. India chun a ram sung le khawvel pum huopa inremna le muongna a um theina dingin hma a lak zing a, rambung tum tum le \hangruola hma an lak peina zarin a hmadawm la hlawtling ngei a tih tiin Defence Minister chun a hril.

cabinet in PHR (Amendments) Bill, 2018 a approvednEw dElhi: India rama human rights humhal le sukhmasawn lemna dinga induong Protection of Hu-man Rights (Amendments) Bill, 2018 chu zani khan Union Cabinet in a ap-proved tah. Bill thara hin Commission a deemed member dingin ‘National Commission for Protection of Child Rights’ laklut a na,

Commission insiemna-ah nuhmei members khawm in\hangtir dinga ti a nih. Union Territories a human rights dan bawsietna en-kaitu ding mechanism pak-hat siem dingin bill thar hin proposal a siem bawk a nih. Human Rights amend-ment thar hin India rama Human Rights Institutions sukhrat zuol a ta, hi le inza-

wma mawphurna nei hai khawm a hma nekin thu-neina insang lem nei bawk an tih. Amendment thar chu ‘global standards’ a siem niin, khawvela mihriem han an hringnun zalen taka hmanga, mihriem tum tum lai inremna le inang tlangna bakah, an nina le an rights seng an ngirsuokpui thei dinga riruong a nih.

RS members 2 an intiemkam nawk; LS in\hung rel nei lova suktawp nawk

nEw dElhi: Rajya Sab-ha members dinga thlang thar mi 2 han zani khan Parliament Budget session hunah an intiemkam nawk. Hun hmangna Chairman M Venkaiah Naidu in an rawi a, YSR Congress ticket a Andhra Pradesh state a inthawka thlang tling Vemireddy Prabhakar Red-dy in pathien hming salin English \awngin an tiem-kam hmasa a, Karnataka a inthawka Congress ticket a thlang tling Syed Na-sir Hussain in zuiin Allah hmingin Hindi \awngin an tiemkam ve. Intiemkamna an nei zovin Chairman Mr. Naidu in MP thar 2 hai chu Inpui-ah a lawmlutna thu a puong. Thla hmasaka Rajya Sabha inthlang \um khan members 58 thlang tling thar le thlang nawn an um a, chu hai laia 53 hai chu ni 2 liemtah sung khan an in-tiemkam tah a nih. Finance

Minister Arun Jaitley \han-gin MPs thar 3 intiemkam ding an la um a. Mr. Jaitley hi Uttar Pradesh a inthawk MP dinga un-opposed a th-lang tling nawn a nih. Chuong lai zing chun, Parliament Budget session second phase \an a nia in-thawk a ni 21-na zani chen khan Lok Sabha chu umzie um lova in\hung suktawp nawk a la nih. Sawrkar le opposition han thupui tum tum hmangin an inselbuoi a, bills ngaituo dinghai phar thei ni lo le, ro mumal taka rel thei lovin Inpui in\hung chu ni 21 zet a zawma suk-

buoi a ni tah. AIADMK members han ‘Cauvery Water manage-ment Board’ an hmatienga siem ph<tna in Inpui-ah buoina an siem hmasatak a. Congress leader Sonia Gandhi khawm thupui tum tum hmangin sawrkar lakah helna a siem a, Parliamenta-ry Affairs Minister Ananth Kumar chu opposition hai thu a ngainaw leia Inpui-a buoina siemtu a intumin, rorel thei lova Inpui a umna khawm sawrkar lei a nih tiin huoisen takin a hril. Inpui in\hung \an hli-min AIADMK MPs han

protest neiin buona an siem \an nghal a, risie nasataka an siem sunzawm pei leiin Speaker Sumitra Mahajan in chawhnung dar 2 chena dingin Inpui in\hung a suk-chawl phawt a. Zantienga in\hung an \an nawk le in-ruolin AIADMK MPs han risie an sunzawm nawk pei a, an \hungna a inthawk ngirsuokin placard chawiin slogan inring tak takin an hril ruol a nih. Chu hnungin Congress, NCP, Left, TDP, RJD le oppositions party tum tumin thupui hran hran hmangin risie an siem zawm veh a. Congress lead-er Mallikarjun Kharge chun ‘no- confidence motion’, SC/ST Act, PNB scam le India rama buoina tum tum hai hriltlang dingin a ph<t a, opposition han sawrkar inza lova risie an sunzawm zing leiin ro iengkhawm rel thei lovin inpui in\hung chu vawisuna sunzawm dingin Speaker in a suktawp a nih.

Karnataka election-ah Pink polling

booths 450 nEw dElhi: May 12, 2018 a Karnataka As-sembly election hung um dinga hin nuhmei hai chau vote thlak theina le pre-siding officer, polling of-ficer, micro observers le security personnel khawm nuhmei ngawt hmangna ding ‘Sakhi Pink booths’ 450 hawng ning a tih tiin Election Commission thu-suok chun a hril. Nuhmei voters hai sukphurna dinga hi thil hi thaw niin, Karna-taka state a dingin a vawi khatna a nih. Pink booths hai chu pasal neka nuhmei voters an tam lemna hmun haia hawng ning an ta, Kar-nataka state a dinga a vawi khatna ding bawkin ruolban lo hai facilities tum tum pek dinga ti an nih. Ruolban lo hai chu ‘special voters’ tia ko ning an ta, wheelchair, Braille chart le magnify-ing glass hai pek an ni ding bakah, midang laia buoi takin an intlar phal pek ni nawng an tih.

FM Jaitley kal natna leia surgery thaw el theinEw dElhi: Union Fi-nance Minister Arun Jait-ley chu kal natna a nei leiin surgery thaw a ni el theia hril a nih. Kum 65 mi Mr. Jaitley hi ‘diagnostic tests’ a fethleng hnunga doctor han kal natna a nei thu an hril a nih. Mr. Jaitley chu hospital-ah admit a la ni nawh a, a natna tadinga \i-um thei a ni leiin vantlang laia a suok ruok chu doctor han an khap pek. A natna lei hin Mr. Jait-ley chu liemtah Thaw\annia

inthawk khan office a kai ta nawh a, MP dinga intiem-kamna a nei ding khawm a la \hul hri a nih. Mr. Jait-ley chu thla hmasaka Rajya Sabha members 58 thlang thar hai lai a \hang a, ama hi Uttar Pradesh a inthawk un-opposed a thlang nawn

a nih. A natna lei hin Mr. Jaitley chun hun liemtah a khawm harsatna tamtak a lo palthlang ta hlak nia hril a na, Max Hospital-ah surgery lo thaw tah in, a ngirhmun a derthawng meta an lang leiin AIIMS, Delhi a enkawl sunzawm tah nia hril a nih. A doctor in thurawn a pek anga hma lak a ni chun, Mr. Jaitley hi Cardio-Neuro Tower, All India Institute of Medical Sciences (AIIMS), Delhi a admit le enkawl ning a tih.

Sumdawngna-ah nuhmeihai an chanvo pek an ni nawh: President

nEw dElhi: President Ram Nath Kovind chun nuhmei tam lem ‘work-force’-ah an \hang a, in-sung sumhnar le GDP a hung pung chun India hi rambung hlawtling tak la ning a tih tiin a hril. New Delhi hmuna ‘34th Annual Session of FICCI Ladies Organisation’ huna thu a hrilna a President chun hi thu hi a hril a nih. Work-force a hin dan le dun fumfe tak siem a, conditions \ha tak hnuoiah nuhmei tam lem a huom dan ngaituo ding a nih tiin President chun a hril bawk.

President chun Insung-ah ro inrel dan \ha tak siem a, nuhmei sinthaw an pung theina dinga vantlang chena khawm nuhmei hai himna ding ngaituo pum zinga infui huoi an \ul zie thu uor takin a hril. Busi-ness le Commerce haiah nuhmeihai an chanvo ding pek an ni naw leiin insir hun la tlung a tih. Sum-dawngna-ah nuhmei an inhnik a, entrepreneurs tam lem an suok theina dingin nuhmei tadingin ‘start-ups’ \ha tak tak siem pek an hun ta hle. Hi thil thawna ding hin sawrkar, civil society le

business organisations han theitawp an suo ding a nih. Sawrkar thlungpui chun India ramah abikin nuhmei sumdawngtu an pung thei-na dingin hmalakna a nei \an mek tah tiin President chun a hril. Stand-Up India thu chip-chier lemin President chun a hrillang a, hi hmalakna hnuoia hin loan mi 45,000 vel pek an ni tah a, chu hai laia 39,000 vel chu nuhmei le mania sumdawngna neitu an nih tiin a hril. MUDRA scheme hnuoiah nuhmei entrepreneurs 88 million \hangin 117 million loans sanctioned a ni tah. MU-DRA scheme a hin NPAs a thlahnuoi pei leiin lawm a um a. Bank loans rul in-thladana tuortu chu minaran hai tho an ni hlak. Economy-ah nuhmei tam lem laklut a sukhrat an nei theina dingin, corporate sector in ‘women-friendly’ le ‘gender-sensi-tive supply chains’ \ha tak siema hma a lak a \ul a nih tiin President chun a hril.

J&K motor chesuol-ah CRPF jawan 2 thisrinaGar: Jammu and Kashmir a sawrkar laka lungawi lo le helna siem pawl Separatist han CRPF hai motor lunga an deng leiin a chesuol a, a sunga chuong CRPF jawan 2 thiin secutrity personnel 2 an hliem. CRPF hai motor lunga an lo dengna chu Hil-lar village, Kokernag area, Anantnag district-ah a nih. Hi huna hliem security per-sonnel 2 hai chu Anantnag District Hospital a enkawl mek an nih.

J&K-ah helpawl han mi 2 an \huoihamngsrinaGar: April 4, 2018 zan dar 11:00 PM vel khan helapawl tu pawl tak am ti la hriet lo mi iemanizat Hajin area, Bandipora dis-trict, Jammu and Kashmir a Abdul Gafar Bhat a In-ah ralthuom chawiin an lut a, a In neitu Abdul Gafar Bhat le a naupa Manzoor Ahmed hai chu an umna chin hri-et lovin an \huoihmang. Helpawl hai chun In-a um hai indawina nei der lovin an vuok tawl a, hliem hos-pital a enkawl mek khawm an um nuol niin J&K police thusuok chun a hril.

Aadhar in bank fraud a suktawp

thei nawh: SCnEw dElhi: Supreme Court chun zani khan Aad-har in bank fraud a suktawp theinaw thu a hril a, bank officials hai khawm thilsuol thawtu (fraudsters) hai ang bawka kutbawm bun an nih tiin a hril bawk. Chief Jus-tice of India Dipak Misra inrawi top judges 5 umna Constitution bench in hi thu hi an ngaituo a, bank fraud um nawna dingin Aadhar in thil tlawmte a thaw thei thu an hmusuok bawk. Bank account \hangin sawrkar thlungpui in financial in-stitutions taphawt le Aad-har link dingin thusuok a siemna le inzawma hi thu hi ngaituo a nih.

Chance Dang Mi La Pe Ro: Facebook Hotu Mark ZuckerbergwashinGton: Khawve-la social networking site inlartak le user hauak Face-book Chief Executive Of-ficer (co-founder) Mark Zuckerberg chun, tulai hnaia London-a Cambridge Ana-lytical han Facebook user maktaduoi 87 hai data an inruk dawkna thu le inzaw-min, ‘”Chance dang mi la pe ro. Iengkim siem\ha nawk ka tih” tiin a hril. Facebook hmangtuhai data inruk dawkna thu le inzawmin ‘data breached’ a um ngei ti an phat nawh a. An company-in ‘third party’ data share a phal chu an mawphurna a nih ti hriein siem\hat nawkna ding chun kum tamtak a lak ding a ni leiin ‘hun \ha dang’ la pe dingin a hril a. Hi thua hin tukhawm thawktu ban an um naw thu a hril bawk. Ama a hotu tak a ni leiin Board-in inban dingin an ti naw maw, ti zawna dawnin, “An mi ti nawh a, Kei khawma tukhawm inban ding or ban ding ka hmu bawk nawh. Mistake lientak a na, kei ka thawsuol a nih”

tiin ama neka Facebook \huoitu/enkawltu ding \ha an um naw thu a hril bawk, ama siem suok a nih bawk leiin. “Mi chun thil ei thaw-suolin ei thawsuola in-thawkin ei inchuk nawk hlak. Kan mawphurna in-sang zie ka lo ngaituo ngai nawa a nih. Miin an mi ringzo nawkna ding chu kan dikna le tumna hi a nih, tum reng le lungril suol put leia thawsuol le hriet naw leia thawsuol an ang nawh” tiin siem\hat nawk a nuom thu a hril a. Sawrkar hmabulah

khawm hrilfie an huom bawk. Hi thubuoi le inzawm hin, social media hai maw-phurna le enkaina peia an hmalak tum danhai hrilfie dingin, April 11 khin Face-book CEO Mark Zucker-berg, Google chief Sundar Pichai le Twitter head Jack Dorsey hai chu Senate Ju-diciary Committee hmaah inlang an tih. Data a \ha naw zawnga hmanga intumna, US 2016 Presidential Election ah Russia-in a hmang pawlawt tia intumna hi a nia Face-

book ta dinga khir tak chu. Ama thawsuol an nawa chu mawphurtu a nina ah siemthat nawk an huom thu a hril a nih. “ K a n m a w p h u r n a vawng a nih. Keiin ka siem a, ka enkawl a. Keini thaw-suolna leiin tukhawm intum kan tum nawh” tiin sum-dawngna tieng le inzawm chun kakhawk bek bek neiin a hriet naw thu a hril bawk. “Sumdawngna tieng chu kakhawk a nei bekin ka hriet nawh. Anachu, hmingsietna a nih. Inringzotuona suksi-etna a ni leiin a \ha nawh. Siem\hatna sin kan thaw zing a nih ti hi mi hrie pek unla ka nuom. Kum tam a \ul el thei, inringzo nawkna ding chun” tiin a hril. “Hieng ang thil hi um ta naw nih ti thei an nawa ‘tawp neilo indona’ a nih. Tuta mi khawm hin kum tamtak ngai a tih. Sukbo hmak thei chi an nawh, a dang hung um nawk pei an tih” tiin a hril. Russia sawrkar chu poli-tic thila inrawlna neiin an tum a. America sawrkar

himna dingin iengkim thaw an huom thu hrilin, ‘hear-ing’ nei dinga a fena ding thuah, “Hi hearing hi Amer-ica mipuihai an mimal data iengtinam a um a ti le, privacy issue pawimaw zie phawr-langna dinga hun \ha tak a nih a. Mi inbiruk pawizie le \hatnaw zie, mimal zalenna bawsietna le inzanawna a nizie tarlangna dinga hun \ha a nih” tiin a hril. Mark-in Senate Judicia-ry Committee hmaa inlanga inhrilfie a nuomna hi Com-mittee Chairman Congress-man Greg Walden chun lawmum a ti thu hrilin, a thuhril ngaithlak an nuom ta hle niin Democrat Rangking Member Mr Frank Pallone leh an hril. “America mipuihai an mimal chanchin (data) on-line ah ieng ang charin am a hima ti le, an mimal data ieng am hmang thei (hlak) a tihai an hrietna dinga hun \ha tak a ni ding a nih” tiin a hril. Mark hi House of Rep-resentatvie and Commerce Committee hmaah khawm inlang dinga hril a nih.

Vietnam-a Democracy suoltuhaichungthu Rel \an

hanoi: Vietnam-a democracy dit leia naw-rna le nuorna chi hran hran thawtuhai hotutak Nguyen Van Dai le rawihai chungthu chu Ningani khan rel a nih. An chungthu ngaituo le rel dingin Court fepui an ni laiin anni \antu han zuiin an kheka, tamtak man an nih. Police hai chun Democracy hnawttuhai chu “sawrkar phet thluk tuma phierrutu” angin an tum a. Anni \hangpuitu le hotu taka a ngai lawyer Nguyen Van Dai thiemnaw inchangtir a tuma, mipui lungsenin boruok a sosang nasa hle. Nguyen Van Dai le a rawihai hin 2007 a inthawk khan Democracy nawrin nuorna an lo nei tah. Brotherhood for Democracy an inti a, full time thawktu mi 80 umin Vietnam pumpui huopa hnuhma nei an nih. Vietnama Com-munist sawrkar chun civil society groups, political parties le media hai an um a phal nawh. Central Hanoi ah an chungthu rel dinga an \huoi laiin anni zuituhai chu uniform hak

lo police han an hung man pei el a nih. Nuo-rna neituhai hin “Democracy is not a crime” ti dam, Oppose Suppression of Brotherhood for Democracy” tihai placard chawiin an khek.Ningania trail an nei hi Vietnam Danpui Article 79 dungzui a nih a, thiemnaw chang chun thina thei a nih. An hekna chu, Democ-racy ngen, human rights training inzirtir, foreign fund dawng tihaia hek an nih. Nguyen Van Dai, 48, Brotherhood for Democracy’s founders laia pakhat hin De-cember 2015 khan ama assistant Le Thu Ha leh man an nih a. Hanoi ah European Union official hai leh human rights thua meeting an nei laia man an nih. Van Dai hin democracy a suol leiin vawi tam a lo tuor tah a. Tuta mi khawm hi thla 27 Jail an tang hnunga a chungthu relna a nih. Kum 2007-2011sunga a nuorna le inzawm khawmin kum li Jail a lo intang tah. A nuhmei, Vu Minh Khanh chun, “A tir chun anti-state propaganda thedartu ah an intuma, tuhin chu an suksang pei a, sawrkar phetthluk tumin an intum tah. A hriselna khawm a \ha ta naw em em a. Iengkhawm suksuol a nei nawh” tiin a hril. Vietnam khi Communist party pakhat hratna a nih a, democracy dita internet le news a thuziek hlak hai chen khawm man an ni hlak. Tu khin political prisoner 97 an chungthu ngaituo ding an la um. (AFP)

UGC-NET last date suksei

nEw dElhi: Central Board of Secondary Eud-cation (CBSE) chun UGC NET- July 2018 examina-tion a dinga online appli-cation peklut thei hun chu April 12, 2018 chena din-gin a suksei. A hma chun last date hi zani (April 5, 2018) kha a nih. Applicants tam taka inthawk hun suksei dinga ngenna an dawng dungzuia online application peklut thei hun hi a suksei niin CBSE chun a hril a, stu-dent han fee April 13, 2018 chenin pe thei bawk an tih.

Seats 2 a in contest phal lo dingin Ec in rawtna a siemnEw dElhi: Election Commission chun election hunah seats 2-ah candidates hrim hrimin an in contest thei nawna ding le, seats 2 le a neka tama election huna ngir theina dan siem danglam dingin Supreme Court-ah rawtna a siem. Hi le inzawma EC in af-fidavit a peklutna a chun, Representation of People Act hnuoia Section 33(7) chu candidates han seats 1 chaua an in contest theina dinga amendment thaw dingin rawtna a siem a nih.

Hi provision thu ennawn dingin SC-ah PIL peklut a na, hi le inzawma EC in SC a inthawka thupek a hmu dungzuia ennawnna a nei hnunga rawtna chu siem a nih. Candidate pakhat seats 2-ah a ngir chun, seats 2 haiah a tling an um ve ve a ngai leiin seat pakhat a suk-ruok ding a nih. Hi hmal-akna hi by-election um ding vengna le election huna mihriem buoina suknepna ding a nih. Seats 2 a ngir a tling ve ve hunah seat pak-

hat a inthawk an ban a, chu hnungin by-election nei nawk hlak a na, chu pha chun voters hai tha a zawi ta hlak a nih. Hi ang case hi tamtak a um ta hlak a, hmun \henkhat-ah seat pak-hat chau by-election nei a ni laiin, hmun \henkhata chun seats 2 haiah by-election nei ve ve an ni thung hlak. Hi ang thil suktawpna hin sum le tha tamtak seng hlak suktawp sang a ta, election a hma neka him le zalen lema nei thei ning a tih tiin EC affidavit chun a hril. pm modi in national maritime day chibai

nEw dElhi: Prime Minister Narendra Modi in zani khan India mipuihai ‘Na-tional Maritime Day’ chibai a b<kna thu a puong a, sawrkarin maritime sector sukh-ratna dinga hmalakna a nei hi Dalit icon Dr. BR Ambedkar a remhrietna le ama infui huoina lei a nih tiin a hril. PM Modi chun, Dr. Ambedkar khan Jal Shakti, waterways, irrigation, canal networks le ports hai a pawimaw taka ngaiin hma a lak a, hi sector a hmalakna a lo \an hi India mipuihai \hat-

na le an hmasawnna ding a lo nih tiin a hril. PM Modi in a hril peina-ah, maritime sector in history hausa tak a nei leiin, India-ah danglamna intluna sukhrat dingin theina a nei a nih tiin a hril. PM Modi chun Na-tional Maritime Day le inzawma an pum-pekna thu a puong a. “National Maritime Day ni hin, maritime sector sukchangtlung zuol dinga inpumpekna a sukthar a, In-dia hlawtlingna dingin maritime sector hi dawmsang pei ding a nih” tiin a hril.

Sierra Leon in President thar dingin Opposition leader

frEEtown: Sierra Leon e Election Commission chun main opposition candi-date Julius Maada Bio chu zani hmasa khan President thar ni dingin an puong. Bio hin Inrinnia vote thlaka uma khan valid votes 51.81 percent a hmu phak niin National Electoral Commission chun a hril a, an khingpui sawrkarna siemtu can-

didate Samura Kamara chun votes 48.19 % a hmu niin Election Commission chair-man, Mohamed N’Fah Alie Conteh chun a hril. Bio hi sipai officer hlui niin opposition Sierra Leone Peoples Party hminga ngir a ni a, result puong zo sawtnawte hnungah Mr Bio hin Chief Justice Abdulai Cham hmaah President dinga intiemkamna a nei nghal bakah hi huna hin Vice President Mohamed Juldeh Jalloh khawmin intiem-kamna a nei nghal bawk. Outgoing president Ernest Bai Koro-ma khan term 2 sung President a lo chel a, constitution dungzuiin a term thumna dingin president an chu thei tanaw a nih.

Page 4: Et. Reg. N. NI ostal eg. N. MN India Ram ‘Model State ... Thar/2018/April/HT-06-04-2018.pdf · (An Independent dAIly newsp Aper) Reg. N. NI ostal eg. N. MN _____ Et. dC/CCpur :

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSthlatun (april) 06, 2018 Zirtawpni (friday)

sun ZAWMnA.......

The 15th Hmar Martyrs Trophy 2018 Venue: Saikawt Playground

april 5, 2018: resultLeisen FC 4 -0 Pherzawl FC

United Khozim Brothers 0-0 FC Zotal april 6, 2018 fixture:

1:30PM- VENUS (Vengnuam) v/s Chelsea Fans F.C3:00PM- FAST v/s Symporia

England captain hlui Ray Wilkins a thilondon: England football captain hlui Ray Wilkins chu April 4, 2018 khan Heart attack leiin London khawpuia St. George Hospital-ah kum 61 mi niin a thi. Mr Wilkins hi Chelsea le Manchester United haia midfield lo khel hlak a ni a,

Inrinni liemta khan car-diac arrest (khaw hre lova a tluk) leiin St. George’s Hospital-a hi admit, chu taka inthawk harsuok nawk ta loa thi sawng pei a nih. Wilkins hin a nuhmei Jackie le nau pahni bakah a tu le te hai a thisan.

Kerala sawrkarin Rs. 2 lakh seng a pek dingthiruvananthapuram: Pathienni liem-taa Kolkata hmuna Santosh Trophy fi-nal-ah Kerala team in West Bengal 4-2 a an hne le inzawm khan Kerala sawrkar chun Santosh Trophy a Kerala team members 20 hai kuomah lawmpuinain Rs. 2 lakh seng pek dingin a puong. Hi thil hi zani hmasa zana Chief Minister Pinarayi Vijayan inrawinaa cabinet meeting in an rel a nih. Team manager, Assistant Coach le physio-therapist hai khawm Rs. 1 lakh seng pek ning an tih. Hi baka hin state sawrkar chun tuta sin nei loa la um team members 11 hai chu sawrkar sin pek dingin a rel bakah

ama puola In la nei lo KP Rahul chu sawrkarin a In ding bawlpek dingin a rel bawk niin official thusuok chun a hril. Chun, tulai hnaia National volley-ball title latu Kerala Volleyball team hai khawm Rs. 1.50 lakh seng; assistant coach le manager hai Rs. 1 lakh ve ve pek ni bawk an tih.

UFC in McGregor 155-pound title a hlip pek ta dingnEw yorK: November, 2016-a 155-pount title an hnek hnunga UFC khel zawm nawk ta lo Conor McGregor chu UFC lightweight champion a nina official taka hlip pek a nita ding thu Inrinni khan UFC President Dana White chun Barclays Centre-a press conference huna a hril. Hi lei hin McGregor chu UFC lightweight champion a nina a tawp ta ding a nih. McGregor hin UFC tieng tlansanin boxing tak takah inchawmlutin August

26, 2017 khan Floyd Mayweather leh an inhnek a, sienkhawm kha huna khan Mr McGregor hin hratna a chang zonaw a nih.

Football Thuthang:• Monaco’s Brazil mid-fielder Fabinho chun Ligue 1 club suoksana Man-chester United tienga lut a nuom.• Real Madrid chun Liv-erpool le Egypt forward Mohamed Salah (25) an-nawleh Tottenham Eng-land striker Harry Kane (24) hai nekin La Liga side a Bayern Munich le Poland striker Robert Le-wandowski (29) an target lem tah. • Chelsea chun tuta sea-son tawp hunah manager Antonio Conte chu Mo-naco boss Leonardo Jardim le thlakthleng an tum deu. • Manchester United chun Napoli full-back Faouzi Ghoulam (27) chu

£26m a laklut an tum. Ghoulam hin nipui trans-fer window inhawng huna club suoksan ta ding Luke Shaw (22) a thlakthleng ding a nih. • Southampton chun Pre-mier League-ah an la um thei zing chun nipui trans-fer window inhawng hunah Barcelona’s Spain forward Paco Alcacer (24) contract ziekpui dinga \hang lak an tum. • West Ham chun Ful-ham goalkeeper Marcus Bettinelli (25) contract ziekpui an nuom.• Watford chun entu mipui 21,577 in\hung thei-na Vicarage Road stadium chu mihriem 30,000 vel in-lengna dinga suklien a tum.

Champions League:

Liverpool in Premier League hma\huoitu Man. City 3-0 in an hne; Barcelona in Roma 4-1 in an hneanfiEld/Camp nou: UEFA Champions League quarter-finals khel mekah zani zingkar khan Liver-pool chun first leg-ah An-field Stadium-ah Premier League hma\huoitu Man-chester City an mikhuol a, Liverpool chun an mikhuolhai Manchester City chu 3-0 zetin an hne.Liverpool in goal thum an thun hai hi first-half sunga an thun vawng a nih. goal hmasa tak Mohamed Salah in minutes 12 naah a hung thun a, hi zo minutes 20 le minutes 31 na haiah Alex Oxlade-Chamberlain le Sadio Mane han an thun a nih. Ball possesion za-wnga chun Manchester City 66% a ni laiin Liv-erpool ball possesson chu 34% chau a nih. Red Card hmu umnaw hai siekhawm Man. City in Yellow card 4 an hmu a, Liverpool in 1 an hmu thung.

Liverpool hin 3-0 zeta City an hne lei hin Champi-ons League semifinal lut theina chance an nei ve a. Sienkhawm tuta season fe meka hin Man. City chu away games-ah an che thei raklo hrim a ni a, an home ground a ruok chun a che thei hle a nih. Hi lei hin 2nd leg kar thar khin Etihad Stadium-ah Liverpool hi a mikhuol ve thung ding a ni leiin lungmuong thei chu an la ni bik nawh. Liver-pool hin kum 2005 khan

Champions league an lo lak bakah 2007 khan an lost a, kum 2008 khan Semifinals an lo lut bawk a nih. Liverpool hin October, 2014 a Real Madrid 3-0 a an hnenaw hnungah Euro-pean Competition a chun an home (Anfield) a hin an khingpui hai hnenaw nei loa la hrat tung zar zar an nih. Anfield a hin Euro-pean games 15 haiah an kh-ingpui hai an la hne zar zar a nih. Liverpool chun Inrinni

hin Premier League-ah Everton inkhelpui an ta. Manchester chun Etihad Stadium-ah Manchester United inkhelpui ve thung an tih. Tuta \um hin Man-chester City in United an hne chun tuta season-a Premier League champion an nina ding an suknghet/sukchieng ta ding a nih. Hieng laizing hin Liv-erpool le Man. City inkhel hma hin stadium pana fe Manchester City bus chu Liverpool fans \henkhatin

an lo bei a, rawpuok le rawmawi hai rawin, City players hai chu bottle a dengin an sukbuoi bawk nia hril a ni a, hi thila hin Po-lice officer pahniin hliemna an tuok pha. Liverpool chun hi chungthua hin City chungah ngaidam an hni a, hiengang thil a tlung nawk ta nawna dinga hma an lak ding thu an hril. Chun, zani zingkar khan Barcelona chun Cham-pions League first leg-ah Roma chu Camp Nou

stadium-ah an mikhuol a, OG goal pahni \hangin Barcelona chun an mikhuol Roma hi 4-1 in an hne. Barcelona chu Champi-ons League semi-finals lut theina chance a nei \ha hle. Kar thar April 11, 2018 khin Roma chun Stadio Olimpico hmunah Barce-lona hi a mikhuol ve Barcelona ta dinga goal thuntu hai chu Danielle De Rossi 38’ (OG); Kostas Manolas 55’ (OG); Gerard Pique 59’ le Luis Suarez 87’ hai an ni a. Roma ta din-ga goal khat thun vetu chu Edin Dzeko niin minutes 80 naa a thun a ni a, Ball possession chu Barcelona 59% le Roma 41% a nih. Barcelona hin tuta sea-son-a games 5 seng \hangin tuta hmaa Camp Nou sta-dium-a Champion League games vawi 21 an khel ta haiah vawi 20 haiah hratna an chang a nih.

Salman Khan Kum 5 Jail Intang Dinga A Rel, Jail ah ThawnJodhpur: Jodhpur Central Jail a lut vawi lina dingin actor Salman Khan chu zani khan Jodhpur Court-in October 1998-a Sakhi te dum 2 a kap hlumna case le inzawmin kum 5 jail intang dinga a chungthu relin Central Jail tieng thawn nghal a nih tiin prosecutor ukilin a hril. A ruolhai Saif Ali Khan, Tabu, Neelam, Sonali Bendre le local mi Dushyant Singh, Sakhi dum an kap laia motor a chuongpuihai ruok chu thiem inchangtir an nih. Salman Khan (52) chu Court a in-thawkin Police motor-in Jail tieng phur nghal a nih. Thiemnaw a changna hremna ding hi kum 3 neka tam a ni leiin Bail ding chun Court insang lema a hni ngai a tih. Tuta mi hi Jodhpur Jail a lut vawi lina ding an tah. Kha

hma khan 1998, 2006, 2007 haiah hi Case bawka hin ni 18 Jail a lo intang tah. Final hearing March 28 khan nei a nih a, chu zoah Chief Judicial Magistrate Dev Kumar Khatri-in judgement hi a puong tah a nih.

Prosecutor lawyer Ma-hipal Bisnoi hril dan chun, kum 5 Jail term bakah Rs. 10, 000 chawi dinga ti a ni bawk. Salman Khan manna hi Wildlife Protection Act hnuoia Section 9/51 dungzui a nih a, maximum kum 6 Jail intang

theina a nih. Salman Khan hi October 1998 khan Kankani, Jodhpur kawlah film pakhat “Hum Saath Saath Hain” shooting an thaw a, a ruolhai leh Gypsy chuongin, aman a khala, an hung kir tieng lam lakah Sakhi ang deu a dum (Chinkari) an hmu a, infiemna tiin pahni a kap hlum a nih. A case fedan: Sept. 25 le 28, 1998 khawm khan Chinka-ra a kap hlum a. Oct. 2-in Bishnoi khawmi han case an siem khuma, Oct. 12-in man a nih. Ni 5 hnungah bail-a insuo a nih. Jodhpur Court-in a lak \anna chu April 10, 2007 a nih. Kum 5 Jail intang ding le Rs. 25, 000 chawi dinga ti a nih. Ni 5 Jail a uma, baila insuo a nih. Dec. 2012 khan Rajasthan High Court-in a chungthu a rel nawk a. Thiemnaw an chang

a. July 25, 2016 in thiem an changtir nawk a. Oct. 19, 2016 in Rajasthan sawrkarin Supreme Court ah thiem a changna thaibo pek dingin a ngen a. Nov.11, 2016 ah SC in hearing nei ding tiin tuchenin nei a lan nawh. Jan.18, 2017 khan Jodhpur Court bawk hin Arm Case ah chu thiem an changtir. Jan. 27, 2017 khan Court hmaah thiem nawna a nei naw thu a hrila, Judge thupuong chu a pawm nuom nawh. Oct. 25, 2017 Trial Court-in case a ngaithlak a. March 28, 2018 CJM Jodhpur in Final Hearing neiin thutlukna pendingin a sie a. April 5, 2018 in thiemnaw changna puong a nih. Infiemna (Game) a ransa hmang le iniem tata chapo deu at \hat nawzie a hriet chieng ta hle awm. (NIE/ANI)

Taylor Swift Zuiru Hlaktu Kum 10 Proba-

tion Pek A Nih

los anGElEs: Pop star Taylor Swift zuiru hlaktu le an sungin an renga that tuma vau hlak Mr Frank Andrew Hoover chu kum 10 Probation pek a nih. Ti anga a um naw chun kum 10 Jail intang a tih. Ni kum hmasak November 2016 a man tah Mr Hoover hi Los Angeles Superior Court chun Taylor Swift intumna anga a zuiruknahai a hnawl naw thu a puong bakah e-mail evidence hai hmangin thiemnaw an changtir tah a nih. Mr Hoover hin Taylor Swift hi a zui ruk zing hlak a, Formula 1 Race nei lai lem khan chu that tumin a zui ruk niin a hril. A zui ruk bakah Taylor a pa Scott chu e-mail thawnin an sungin a that vawng ding thu damin an \hi hlak bawk. E-mail a thawnhai hi Court inhmutir a nia chu pholang an nih nawh. A e-mail haia chun Taylor hai sungkuo chu “evil family of devils’ ti damin a ko a. “Enjoy the brain aneurysm and death”

ti le ‘Ni khat chu i naunuin natna hrik a thedar hi ka ngai thei naw em leiin in sungin in la thi ding a nih” ti damin a vau a nih. Tay-lor Swift-in ‘natna hrik’ a thedar nia a hril tak hi hi iem a na a hrilfie nawh. E-mail dang nawk chun, “Hremhmun ah fe rawh, Swift!” ti a ziek. Mr Hoover hi Taylor Swift a zui ruk hlaka in-thawkin Court ah khuokh-irna thupek pe dinga ngen a ni angin ‘restraint order’ pek a nih a. Amiruokchu, a zui nuom nawh a. Tuhin 10 Probation pek a nih a. Hi hun sung hin GPS hmangin ni tina a nundan enthlak ning a ta, Swift hai sungkuo a inthawka Mel khat neka hnai a um ding an nawh ti a nih. Hi hun sung bawk hin psychological testing le substance abuse class hai nei a ta, ralthuom hrim hrim a chawi phal an nawh a, iengtik hunah khawm mana Drug Test thaw thei zing ning a tih, tiin Court chun a rel bawk

Actress Shriya Saran Chungah Di-rector Teja Lung A Sen

mumBai: Bollywood khawvela hming ser \an ve mek, nunghak upa kum 35 mi Shriya Saran, thla hmasak March 12-a Russian Tennis player hlui entrepreneur nih tah Andrei Kos-cheev le innei chu a chungah a film director Teja lung a awi naw hle nia hril a nih. Shriya Saran hin pasal a nei hmain ‘Aata Naade Veta Naade’ film changtunu ni dingin contract a ziek a. An innei hmain ‘trail-hoot-ing’ khawm iemani zat thaw a ni tah a. Film hi a chang ngei dinga beisei a nih. Amiruokchu, March 12-a pasal a neia in-thawkin a film shooting thawna ding schedule a zawm thei ta naw leiin director hin vawi tam a phone hlaka chu a dawn ngai naw leiin a lunga sen hle niin a hril. Director chun, pasal a

nei hmaa thutiem nei, pasal a nei hnung phinga a phone call khawm a lak nuom ta naw leia lungsen niin an hril. Chanchin hriet dan chun Shriya hin pasal a nei hnung hin a pasal sumdawngna tieng an hnik pui tah a, film shooting chu a thaw nuom ta naw nia hril a nih. Shriya sunghai hril dan chun, a pasal nei hmaa shooting \an hman dinga a beisei laiin Teja hi thil dangah a buoi leiin an thaw thei nawh a. Shriya le shooting thawna dingin project dang a buoi pei kar Shriya-in pasal a lo nei a. Producer Suresh Babu-in suggestion a siem ang khawmin Teja hun a adjust thei naw leiin Shriya ta dingin a buoithlak pek tah niin a hril. “Pasal a nei ta leiin a pasal sumdawngna thil le inzawmin an innei hlim thla khat hni lai bek chu a zui a \ul leiin a pasal sinthawna thlawp dingin a zui tah a nih” tiin a hril. City Express hril dan chun, director Teja lung a sen hlea midang ‘replacement’ ding a zawng niin a hril. Suresh Productions le AK Entertainment hai produce ding film hi April 15 a inthawka shooting \an dinga ti a nih. Pasal lead role ah Nara Rohit ning a tih. Saran hin Hindi film ‘Awarapan’ le Ajay Devgan film ‘Drishyam’ hai a lo chang tah a. A chang \anna (debut) chu ‘Tujhe Meri Kasam’ kha a nih.

Kaia Gerber Paris A Tlung Nawk Tah paris: Supermodel Cindy Crawford naunu, ama khawm model inlar hrat tak Kaia Gerber (16) chu Thawtanni khan an sungin Miami ah chawl hmanga an insukhadam hnungin a sin sunzawm nawk dingin Thawlenni vek khan Paris khawpui a tlung nawk tah. Tleirawl na chawk chu, Kaia Gerber hi tu kum 2018 thla thum sung hin New York, Paris, London le Milan haiah Show 22 zetah a Catwalk hman a nih. Miami ah ni khat chawl a hmang hnungin Paris Fashion Show-a \hang dingin a lo tlung nawk der taa, iengkhawm a sawisel chuong nawh. Fit nga le inchi 9-a insang Kaia hin a hring uk le dum inkawp jacket (Bomber) a haka, Jean kekawr dum (black mom jeans) a bun bawk a. A hmel ringawt en chun a puitling hlea, a titak hle bawk. Amiruokchu, tuta \um Paris a tlung hlim hin chu tlawmin a nervous met a hawi. Los Angeles-a pieng, Casamigos Tequila company neitu Grande Gerber le Cindy Crawford hai naunu Kaia hin Chanel, Calvin

Klein, Miu Miu, Chloe, Valentino le Isabel Marant hai ta dingin a catwalk (an thuomhnaw a pholar) pek hlak a nih. Sawl chu um hleng a tih.

Hi Mission hi hlawtling taka hlen suok a nih theina dinga ruohmana (plan) hai lo siem dingin Head of Department hai chu an De-partment thil seng tuta thla sung ngeia zofel hman dinga inringlawk vawng dingin an hri-ettir tawl bawk. A Mission hi May thla a inthawkin hlen \an ning a ta. Khawte hai sirin, abikin tu-laia Poppy chingtuhai an Poppy suksieta umhai chu fakzawngna dang ‘alternative livelihood’ siempek an nih ding thu a hril a. Chubakah, khawtea um sumdawngtu le entrepreneur \hangpui ngaihai khawm an fakzawngna suklienna dingin \hangpui an ni ding thu a hril bawk. “Khawte (village) a um sumdawngtu le mi tamtak fakzawngna thei ding thil/sin thawtu entrepreneur hai hi an pawimaw a. An hlawtling chun khawpui tieng inpem a \ul nawh a, khawpui tieng harsatna khawm a varzang pha sawt bakah an khuoin an sawr

\angkai ding a nih” tiin entrepreneurhai suk-changtlung tum a ni dan a hril. Pu Biren chun, Manipur-a sawrkar tharin kum khat sunga a thil thaw ta poah Prime Minister Narendra Modi khawm a lawm em em niin a hril a. Sawrkar thlungpui hnuoia Ministry hran hran hai khawmin state hma-sawn danah an lung a awi hle thu an hril niin a hril bawk. “Hienga sawrkar a hlawtling theina san chu state mipuihai thlawpna le \hangpuina zar chau a ni a. Mipuihai ditsakna le mal-sawmna zar vawng a nih” tiin a hril. Hi huna hin “Go To The Village” mis-sion a hlawtling theina dinga an hriet le \ha an ti danhai Minister le officer tamtakin an ngaidanhai an hril ve a. Hriltlanga umhai hi lakhawmin Mission a hlawtling theina dinga ruohmannaa in\hangsa tir an ni ding chu CM chun a hril. (DIPR)

India Ram ‘Model State’ dingin Manipur siem ei tiu

Chun, India pasal thil rik dawm hrat P. Gururaja chun 56 kg –ah India medal hmasa tak dingin Silver medal a lak bawk. Guruja hin a rengin 249 kg a dawm a, snatch ah 111kg le clean and jerk-ah 138 kg a dawm a nih. 138 kg hi vawihni attempt-ah a dawm zo naw a, sienkhaw a vawithumna le final-ah a dawmzo leiin Silver medal hi a lak a nih.

Guruja hi Karnataka state mi niin Indi-an Air Force-ah Truck driver sinthaw mek a nih. Malaysia mi Izahar Ahmad chun 261 kg dawmin Gold medal a lak a, ama hin snatch a 117 kg le clean and jerk ah 144 kg a dawm-kang. Bronze medal latu chu Sri Lanka mi Chaturanga Lakmal niin snatch ah 114 kg le clean and jerk-ah 143 kg a dawm.

Mirabai Chanu in CWG ah .................

HPC(D) Home Coming Ceremony-a \hang dingin Hmar nau Assam, Manipur, le Meghalaya hai a inthawk nasa takin an insingsa tawl mek. Hieng hmun haia inthawkin Hmar nau mi 300 neka tam Home Coming Ceremony-a \hang din-gin Aizawl an pan tawl ding thu dawng a ni a. Sinlung Royal Riders hai khawm member riders \hahnem tawktak an fe ding thu dawng a ni bawk. “Hmar histo-

ry le Zohnathlak hai khawvelah thil tlung zen zen talo ding hunser pawimawtak hrepuitu, hmutu le \hangve hi kan tum takzet a nih” tiin SRR Chief Allan Jeff chun a hril. Hmar Inpui hnuoia Home Coming Ceremony a fe ding hai chu a fe dan ding Hmar Inpuiin a hranin inhriettirna la hung siem nawk a tih tiin Information Secretary chun a hril.

HPC (D) Homecoming Ceremony April 13 a nei dinga sawn

Safety and Standards Act, 2006 section 63 dungzuia thla 6 sung jail intang thei a ni bakah Rs. 5 lakh chen fine inchawitir thei an nih tiin Food Safety Officer chun a hril. December, 2017-February, 2018 inkar sung khan Office in an hmang Internet line siet leiin sin thaw thei lovin an um a, March, 2018 a inthawk zani chen khan

Food Safety Office, CCPur-ah Registration thaw zat chu 68 an ni a, Licence siem ta po 23 an ni a, FSSAI licence le Registra-tion form 90 vel semdawk a nih. Form man Rs. 30 a ni a, Registration fee Rs. 100 le kum khat sunga ding license siem man Rs. 2,000/- a ni a, Manufacturers tum tum a bikin Bakery licence siem man kum khata dingin Rs. 3,000 a nih.

Labels le packing \ha taka thaw dingin an hriettir

Trade, Commerce & Industries, Manipur a inthawka hriet dan chun, promoter an-nawleh investor project thaw nuomhai chun, February 22, 2018-a Revised Opera-tional Guidelines dungzuiin, online http://sampada-mofpi.gov.in/linkages/Login.aspx ah Proposal pek lut thei ning a tih tiin a hril. Detailed Opeational Guidlines hi www.mofpi.nic.in ah khawm hmu thei a nih.

Proposal/EoI peklut theina ding hun nuhnungtak chu 30.04.2018 dar 5pm a ni a. A Scheme hnuoia Project pek ding zat, mi/project 50 hmu a nih hmakhat chu Proposal hai monthly basis-in en (review) ning an tih. Thu kimchang hre nuomhai chun Dy director of Industries (Food Pro-cessing Industries), Mobile Phone No. +91 8413966761 ah hriet chieng thei ning a tih. (DIPR)

Food Industry-ah Project Proposal peklut thei

ZFC ‘October 2008’ film CCpur: Zotal Film Com-pany in ‘October 2008’ ti hminga thlahrang/dawi tiengpang le inzawm Zou Feature Film hmasa tak ding an siem chu zo a nita leiin April, 2018 sungin peksuok hman beisei a nih. A film hi October, 2008

a a taka thil tlung besana H. Mangboi Zou in a ziek hmanga siem a ni a, a film hmingah October 2008 ti inbuk a ni nasan cho Octo-ber 2008 laia ei rama hos-tel pakhata dawi le inzawma thil tlung \hangsana iem a ni lei a ni a. A film a hin Se-

tanin dawi le thlarau suol hai mihriem sunga lut dinta a tir dan a taka hmutu hai hril dan \hangsana siem a nih. Hi Film a director chu H. Mangboi Zou niin changtu tak chu John Piang le Kim-boi Phiamphu hai an nih.