Et. Reg. N. NI ostal eg. N. MN Kangpokpi-ah hnuoi kak lien tak a …...

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number: 7085-256-377 GAS NEWS VANGSEI INDANE K. Salbung Booking :16-05-2018 to18-05-2018 delivery :20-06-2018 (wed) Time : 9AM -11AM stOCK : 306 Hmasawnna Thar Vol - 33/238 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy Thlado (june) 20, 2018 nilaini (wednesday) GAS NEWS Agency : SAS Booking :26th.May. , 2018 to 20th. June, 2018 delivery :20-06-2018 (wed) Time : 9AM - ll stock stOCK : 600 @rate:Rs. 812/- GAS NEWS Agency : KIM JOE Booking: Upto date delivery : 20-06-2018 (wed) Time : 9AM - ll stock Stock : 550 @ Rs. 812 5kg & 19 kg available NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI ITI Saikot-ah Trade tum tum training thei saikawT: Industrial Training Institute (ITI), Saikot, Churachandpur- a Trade tum tum training nuom hai ta dingin June 19- 30, 2018 inkar sungin Superintendent (Tech), ITI Saikot Office-ah Rs. 40 pein Application form lak thei ning a ta, Application fill- up zo hnungin documents hai kildesain June 30, 2018 chenin peklut thei ning a tih tiin Y. Achouba Singh, Superintendent (Tech), ITI, Saikot chun June 19, 2018 khan Admission Notice an suo. Trade tum tum training thei hai chu Welder, Dress Making; COPA; Hair & Skin Care (Cosmetology); Fruits and Vegetables le Carpentry hai an nih. Welder le Carpentry a ding hin Class VIII passed chin le a dang po a ding hin HSLC a \ul. Document peklut sa ding hai chu Educational Certifi- cates, Marksheet le Admit Card bakah passport thlal- ak thar tak copy 2 a nih. Document peklut sa ding hai hi self attested thaw ding a nih. Pherzawl District-a KIOSK Operators hai harsatna chingfel tah Pherzawl/CCPur: Chief Minister-gi Hakshelgi Tengbang (CMHT) le inza- wma Pherawl district a KI- OSK Operators han March –May, 2018 inkar sunga an hlaw pek a ninaw leia DC, Pherzawl District kuomah June 16, 2018 chena an thil ngen sukpuitling pek dinga an ngenna chu chingfel a nita a, Communication gap leia khang thil kha tlung a ni thu Tipaimukh & Van- gai Area a KIOSK Opera- tors Emmanuel Lalsansuok Pulamte le Thanlon Block Operator Kimhauching han June 19, 2018 khan an hril. An buoina le harsatna chingfel pek an nina thuah DC, Pherzawl le CMHT Staff hai chungah lawmthu an hril. Pherzawl District a KIOS Operators hai chun March – May, 2018 inkar sunga an hlaw pek loa um hai pek ding, CMHT a en- rolled tasa beneficiaries hai Health Card print loa um hai print ding ti le Go to Village mission a TA/TE pe dingin DC, Pherzawl kuomah June 13, 2018 khan ngenna an lo pek a, an thil ngen hi sukpuitling a ninaw chun Go to Village mission huna fe lo an lo tum a nih. IGNOU Free Ad- mission CCPur: IGNOU, Chura- chandpur Study Centre, Churachandpur College a BA Admisssion (Fresh admis- sion) thaw nuomhai ta din- gin tulai hin a thlawn (free) a admission thaw thei hun lai a nih. Admission form chu IGNOU study Centre, CC- Pur-a lak thei a nih. BP Stroke leiin a thi CCPur: Mr Zam Suan Mung of Lanva, Churachan- dpur, tuta Bihar State a As- sistant Commandant, SSB sin thaw lai mek chu zani zingkara breakfast a nei zoin B.P. Stroke leiin a thi. A ru- ong hi an khuo thlanmuola vui dinga hung phur dingin buoipui mek a nih. ADCC Financial Transaction ban Order HC in an suo CCPur: Autonomous District Council (ADC), Churachandpur-a Chair- man inchuna thubuoi um mek le inzawmin sawrkar order angin process a fe mek a, hun sawtnawte hnungah sukfel nita dinga beisei a nih tiin Pu Lalhril- lien, MDC le spokesper- son chun ei chanchinbu palai a hril. Hi le inzawm pei hin Financial Transac- tion chungchanga khawm Shri Lalhrillien in appeal a thaw le inzawmin trans- action thaw khap/ban na Order June 19, 2018 khan Manipur High Court in an suo a, High Court Order hi media house hai hmu thei dinga suklang a ni bawk. Intl. Yoga Day CCPur: July 21, 2018 khin District Administration le Police Department huoi- hawtnain Khuga Dam-ah In- ternational Yoga Day hmang ning a tih. Zing dar 7 in \an ning a ta, Common Yoga Protocol inchuktirna bakah Cleanliness drive le thingkak phunna um bawk a tih. Governor khuol- lien ding CCPur: Ropiang Founda- tion Trust huoihawtnaa Public Ground, CCPur-a Raja Goukhothang Guite Football Memoriam-2018 khel mekah Final le closing function June 22, 2018 in nei ning a tih. Hi huna hin Manipur Governor Najma A. Heptul- lah khuollienin \hang a ta, V. Hangkhanlian, Minister, Agri, Vety & AH; J.C. Ramthanga, IAS, Addl. Chief Secretary, Manipur hai guest of honour le func- tional president in \hang an tih. Hun hmangna hi DC & Chairman, Public Ground Management Committee Shyam Lal Poonia chairman ning a ta, Chief Security in Rakesh Balwal, IPS, SP, CCPur; Chief Host in Dr Thangchinkhup Guite, District Hospital Consul- tant & Chairman, Ropiang Foundation Trust in \hang a ta, Special invitees in title sponsor tu CISCO, ONGC, IOCL, Bajaj, Elets, B3B, SDO le DLOs bakah Tribe, CSOs le student \huoituhai \hang an tih. BJP in J & K sawrkar thlawpna a hnuk dawk, CM Mehboob Mufti an ban Governor NN Vohra-in Thla 6 sung Governor’s Rule sie a hrilmawi srinagar: Politcs-a chu vawisuna i ruol\ha khawm zingah i hmelma an chang thei, ti angin, Jammu & Kashmir-a People’s Demo- cratic Party (PDP) sawrkar BJP-in a thlawpna zara ngir chu, PDP inring naw kar takin June 19 zantieng dar 2:30pm khan BJP-in sawrkar an thlawpna an hnuk dawk thut. BJP-in PDP sawrkar a thlawpna a hnukna san hi chieng takin a hril nawa chu, Ceasefire chungchang thua an ngaidan an ang naw lei a nih. CM Mehbooba-in Inkap Chawl Centre bekin la sunzawm rawse, an naw chun an inzawmna a in- thawk PDP inhnuk dawk a ta, BJP-in Jammu ah hmun nei ta naw nih tia a hrilna le inzawma BJP-in ‘chet hmasak’ an thaw niin BJP official thusuok chun a hril. Muslim hai Rama- dan le inzawma Ceasefire chu Pathienni khan Union Home Minister Mr Rajnath Singh-in a hlip a. CM Me- hbooba Mufti chun la sun- zawm hram dingin a ngen a. Cease Fire sungin India sipaihai an che naw leiin tharum thawna le thina khawm a tlung naw bawk tiin a la ngen \al a. A hril angin Ramadan Cease Fire sung army han anti-militancy operation an thaw naw leiin tharum insuona a um nawh a. Helpawlhai ruok chun Eid zo ni hninaah senior jour- naist Shujaat Bhukari le mi pahni an that nghal a. Army pakhat an kidnap-in an that bawk a. Helpawlhai chun Cen- tre-in inbiek dinga a ko an ring a. Inbiek dinga an inring vawikhatna a la nih. Amiruokchu, Centre-in a ko tah si nawh. Cease Fire sunzawm zing chun in- biekna a la um thei PDP’n a beisei tlat a. Centre chun a ring ta nawh. “Lungril chenve chauva inkap chawl puong a nih” ti a nih. PDP chun sawtnawtte ah meeting neia Coalition sawrkar a inthawka inh- nuk dan ding, Cease Fire sunzawm dinga nawrna ding ngaituo dinga meeting nei an tum laiin BJP chu lo hre rukin inrang deuvin Ram Madhav chun Delhi ah press conference kovin J & K sawrkar an thlawpna hnuk dawk a ni a, Gover- nor chu Governor’s Rule sie dinga an hril ta thu a lo hril khal ta a nih. Omar Abdullah, J &K Chief Minister hlui chun, “Mehbooba hi inhnuk dawk dingin ka hrilna a sawt taa, a awi nuom naw leiin tuhin Ribbon a chep tan laiin BJP-in a ngirna carpet an lo phet thluk pek ta a nih” tiin BJP-in an phatsan dan a hril. Hieng po po hi BJP President Amit Shah ruohmanna vawng a nih. J&K ah PDP an inhnuk- dawk hmasa chun ‘politi- cal martyr” an ni ding a na. Chu chu a phal nawh a. PDP chu maka BJP khata sawrkarna siem a tum tah lem a nih. BJP hin Jammu- a an ngirhmun a det naw deu deu nia a hriet leia PDP support hi hnuk dawk niin an hril bawk. An hril dan chun, nau- pang kum 8 mi suollui a ni hnung khawma (J&K) sawrkarin CBI Inquiry an din nuom naw leiin BJP party mi le sahai lung a awi tah nawh a. PDP a inthawka inhnukdawk an nuom ran an tah, dem an hlaw nasa ta bawk leh. >>sunzawmna phek 4-ah Kangpokpi-ah hnuoi kak lien tak a um nawk kangPokPi: Nikum June thla laia Kalikhola le J. Songtun, Kangpokpi dis- trict a hnuoi kak lientak, a kakna sungah pil tlalut a, dam ang hiela inphai dupa um le ‘Kalikhola earth crack’ tia India ram deng- suoktu chun Kangpokpi dis- trict a hung kan nawk a, Ka- likhola khaw kawla Makuli Nepali village-ah hnuoi kak lien tak a um nawk. Makuli Nepali village hi Champhai Sub Division, Kangpokpi District huom sunga um a ni a, June 18, 2018 zingkar khan hnuoi kak chu a tlung a, a khawmi hai hin nikum a Kalikhola khuoa tlung an lo tawnghriet tah a ni leiin, an khawsunga cheng In 27 vel hai lung a \hawng hman hle. Makuli Nepali village a hnuoi kak chun Kalapahar fethlengin J. Songtun va- dung bula hmun ruok lien- tak le lo neina hmun (paddy field) lien rak lo a them fuk a, a bul laia cheng hai chun hnuoi kak chu a phut hlim chun a lien rak nawh a, a hnungin a hung in\hang deu deu niin an hril. Hnuoi kak chun J. Songtun vadung chu va paw phak nisien chu vadung dang a siem pha thei ding niin an hril bawk. Nikuma ‘Kalikhola earth crack’ a tlung \um khaw- min J. Songtun le Kalikhola ram sunga hnuoi lien tak a suksiet a, hmun \henkhatah mimkei a tlung pha bawk a nih. Hnuoi kak chu zani khan NDMA, GSI, CRRI, CWC, BRO le IMD ex- perts han an va enfel a, anni hi nikuma ‘Kalikhola earth crack’ assessment thawtuhai bawk niin, hnuoi kak tlungna hmuna um hai chu tui siekhawl le tuikul (pukhri) hmang tlawm din- gin thurawn an pek. Expert team han preliminary stud- ies an neina a chun, ‘ter- race cultivation’ thaw a, tui luong zing sukchat a, tuikul (temporary pond) siemin hnuoi a suk\awl leiin a kak thei a nih tiin an hril a, a neka chieng lema suina la nei pei dingin an hril bawk. Dr. Rangitabali Waik- hom, IAS, DC Kangpokpi inrawi team in J. Songtun vadung enfelna an nei huna chun, hmun 2/3 velah dam anga siemin tui an inkhawl- na an hmusuok. Dam anga tui an siekhawlna chu an thuk dan tak inkhi a ni nawa chu feet 30 le 40 inkar ni dinga ring an nih. Kangpokpi DC chun hi anga tui siekhawlna tam- tak siem hin, hnuoi kak el ni lovin, Kalapahar areas hai anga hmun inhnuoina- ah tuilet nasatak an tlun thei a nih tiin a khawmi- hai a hrilfie. Kangpokpi District sunga tuilet le mimkei leia sietna tuorhai khawm team ruot han en- felna an nei mek a, an sin an zo hunah District admin- istration-ah kimchang taka report pelut dinga ti an nih. (UNA) Jiribam Road sietna siemzo CCPur: Imphal-Jiribam Road sietna chu siemzo a ni ta a, zanita inthawk khan ni dang ang bawkin motor-hai khawm an service \an nawk tah. Churachandpur-Jirib- am-Hmarkhawlien-Silchar inkara Tata Sumo Service- hai khawm zanita inthawk khan a pangngaiin an service nawk tah. Lampui siet leiin haptakar khat zet motor ser- vice thei lovin an um pha a nih. IOCL-in Rs.6.82 Lakh man ding CM Relief Fund a pek imPhal: Indian Oil Cor- poration Limited (IOCL) chun, All Manipur Indane Distributors’ Association (AMIDA) le \hangruolin, Rs. 6.82 lakh vel manhu 5-Kg Free Trade LPG 500 chu Chief Minister Relief Fund-a dingin zani khan a pek. Tuilien harsatna tuokhai \hangpuina ding a nih. Hi baka hin IOC Ltd chun, Corporate Social Re- sponsibility (CSR) program hnuoiah, state sawrkar hmalakna “Go to Village’ a hmang dingin Rs. 50 lakh a pek bawk ding niin a hril bawk. CSR hnuoiah hin, compnay hai chun an profit (hlawk) a inthawka 2% chu kum tin lo thei lovin charity or non-profit works, mihai \hangpuna dinga an pek a ngai a. A pe nawhai chu penalty insangtaka hrem thei an nih. Hienglai zing hin Chief Minister Mr N. Biren Singh chun, tuilien leia harsatna tlunghai, thil siem\hat le bawl \hat ngaihai, prelimi- nary report chu Centre ah pek nih tain a hril. Mi nuoi chu- ong chu sukbuoiin an um a. State sawrkar chun theitaw- pin sansuokna le \hangpuina sin a thaw zing niin a hril. Mimal le pawl hran hran khawmin CM le Gov- ernor Relief Fund haiah \hangpuina pawisa le thil dang dang an hung pek khawm \an zing ta bawk. Pu Biren chun, tuilien ngirhmun thil umdan chu kar hmasak khan High Level Meeting, Cabinet Minister le MLA hai \han- gin nei a ni tah a. MLA hai Local Area Developmnet Fund hmangin, Centre pur lovin Assembly Constitu- ency biel tinah khuo 20-30 ah seng Rs. 1.5 lakh man In bawl pek seng dinga rel a ni thu a hril bawk. CM chun National Highway 37 (Imphal-Jirib- am road) khawm June 19 a inthawkin hmun \henkhat >>sunzawmna phek 4-ah PDCC in contractors black list dingin an ngen imPhal: Peace and De- velopment Co-ordinating Committee (PDCC) chun Imphal-Saikul road hma- sawnna dinga projects pahni sinthawna-ah an hlepruk leiin contractors hai black list dingin Manipur sawrkar an ngen. Projects sinthawna hai chu Imphal- Saikul road (2.40 km le 22 km sung, RCC slab culvert siemna \hangin) portion – IV le Imphal-Saikul road sukhmasawnna (2.40 km a inthawk 22 km) hai an ni a, projects sinthawna hai chu April 14, 2016 a work allot- ment dungzuiin L. Tarpon Singh le M/S L. Singh and Co agencies hai peksuok an nih. Imphal-Saikul road projects sinthaw hai chu an lung a awi tawk naw zie a khawmi han an hril a, “hi lai lampui \hat naw leiin a rammi han kum 30 liemtah sung khan harsatna tam- tak an tuor tah a, accidents vawi tamtak a tlung tah a, mi 3 zetin hringna an chan tah a nih” tiin PDCC Sec- retary Th. Hemsing chun a hril. >>sunzawmna phek 4-ah Tele Yoga Medication Seminar nei CCPur: Khuga Battalion (6 Sikh Li Infantry) in June 16-21, 2018 inkar sung Inter- national Yoga Week hmang- naa khaw tum tuma Yoga le inzawma camp an huoihawt chu an sunzawm pei a, zan- ikhan Khuga Dam bula Se- hken khuoah Yoga Week le inzawmin ‘Tele Yoga Medi- cation Seminar’ nei a nih. Hi huna hin Sehken khaw mipui hai an \hang tawl a, Telephone fethlen- gin damnaw hai chu doc- tor thiem tak tak Yoga Specialist tum tum, Dr Samarjeet Kaur, MBBS, MD, Deptt of Community Medicine GSVM Medical College, Kanpur le Seeresh Chandra Singh, PG(Yoga), Yoga Instructor, DSVV, Haridwar, Doctor hai phone fethlenga inbiektir an inenkawl dan ding hai an hril hril. Chun, hi huna hin nuh- mei le naupang \hangin Yoga hmanga natna hran hran sukdam thei dan ding hai hrilhriet an ni bawk. Martyrs Park-ah Martyrs hai lim intung tah CCPur: Joint Action Committee Againsts Anti- Tribal Bill (JAC-AATB) hmalaknaa Mata Dam-a Tribal Martyrs pak-a 3-Bills dodalna le inzawma thina tuok martyrs 9 hai lim in- tungna pedestal siemna chu a fe mek a, Martyrs hai lim khawm intung/in ngir a nita a, June, 2018 thla sunga zo fel hman beisei a nih tiin thu dawngna chun a hril. Martyrs hai lim (stat- ue) hi Rs. 40 lakh senga JACAATB in Universal India, Gurgaon hmuna an siem tir a nih. MU buoina ngaiven dingin an intiem imPhal: Manipur Uni- versity buoina thu enfeltu dinga MPCC in Deputy Chief Minister hlui Gai- khangam inrawi High level committee a siem chun MU buoina thu chu theitawp suoa ngaiven dingin an intiem. High Level Com- mittee chun zani khan Con- gress Bhavan, Imphal-ah press conference an ko a, MU sung buoina thu an hri- et thei chin chanchinbumi- hai an hril a, academic ac- tivities hma sawn thei lova a um chu pawi an ti thu hrilin, buoina chu chingfel vat a hung ni an beisei thu an hril. MUTA le MUSU in thil indik lo thawa Vice Chancellor an intumna thu uluk taka enfel a ni a, a suk- cheingtu ding evidence \ha t^wk a um a nih tiin High Level committee chun chanchinbumihai an hril bawk. Gang member pistol leh an man imPhal: Thoubal Police Commando han zanikhan Tangjeng hmuna dappui an thawnaah Gang (suomh- mang/misuol) ni dinga ring pasal 2 ralthuom leh a man. Mana um hai chu – Md. Wajid Khan (28), s/o Md. Azad Khan of Lilong Mairenkhul le Md. Mus- takim Khan (24), s/o Md. Hamid Khan of Lilong Hangamthabi hai an ni a, an kuta inthawk 9mm Pis- tol 1, magazine 1, a mu 2 bakah Alto Car 1 a \hang. |Thu indawnna nei an ni hunah motor inruknaa \hang hlak an ni thu an in- puong. young scientist Conclave, south africa-ah a \hang ding imPhal: Dr. Binota Thokchom chu Durban, South Africa hmuna ‘3rd BRICS Young Scientist Conclave-2018’ a thuhril dinga fiel a ni angin, June 25 le 29, 2018 inkar sunga “Building BRICS Youth Leadership through Sci- ence, Technology and In- novation” thupui hmanga Conclave huoihawt-ah hang \hang a tih. Conclave huna hin BRICS rambun- ga mi kum 35 hnuoitieng vawng hieng scientists, engineers, technologists, innovators, science jour- nalists le line tum tuma thiemna neihai \hang an tih. Dr. Binota Thokchom hi Thokchom Sanatomba Singh le Thokchom (O) Samom Bimola Devi of Kwakeithel Thokchom Leikai, Imphal hai naunu niin, Rohit Sapam leh in- nei in nau pakhat Korou Sapam an nei tah.

Transcript of Et. Reg. N. NI ostal eg. N. MN Kangpokpi-ah hnuoi kak lien tak a …...

Page 1: Et. Reg. N. NI ostal eg. N. MN Kangpokpi-ah hnuoi kak lien tak a … Thar/2018/June/HT-20-06-2018.pdf · 20-06-2018  · GAS NEWS VANGSEI INDANE K. Salbung Booking ngen sukpuitling

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747

police station : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239

dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/

8258 057 887 / 8974 103 600sp Hotline number:

7085-256-377

GAS NEWSVANGSEI INDANEK. SalbungBooking :16-05-2018 to18-05-2018delivery :20-06-2018 (wed) Time : 9AM -11AMstOCK : 306

Hmasawnna Thar Vol - 33/238 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy

Thlado (june) 20, 2018 nilaini (wednesday)

GAS NEWS Agency : SASBooking :26th.May. , 2018 to 20th. June, 2018delivery :20-06-2018 (wed) Time : 9AM - till stockstOCK : 600 @rate:Rs. 812/-

GAS NEWS Agency : KIM JOEBooking : Upto date delivery : 20-06-2018 (wed) Time :9AM-tillstockStock : 550 @ Rs. 8125kg & 19 kg available

NEWS TOMkiMcHANcHIN LAKTAWI ITI Saikot-ah Trade tum tum training thei

saikawT: Industrial Training Institute (ITI), Saikot, Churachandpur-a Trade tum tum training nuom hai ta dingin June 19- 30, 2018 inkar sungin Superintendent (Tech), ITI Saikot Office-ah Rs. 40 pein Application form lak thei ning a ta, Application fill-up zo hnungin documents hai kildesain June 30, 2018 chenin peklut thei ning a tih tiin Y. Achouba Singh, Superintendent (Tech), ITI, Saikot chun June 19, 2018 khan Admission Notice an suo.

Trade tum tum training thei hai chu Welder, Dress Making; COPA; Hair & Skin Care (Cosmetology); Fruits and Vegetables le Carpentry hai an nih. Welder le Carpentry a ding hin Class VIII passed chin le a dang po a ding hin HSLC a \ul. Document peklut sa ding hai chu Educational Certifi-cates, Marksheet le Admit Card bakah passport thlal-ak thar tak copy 2 a nih. Document peklut sa ding hai hi self attested thaw ding a nih.

Pherzawl District-a KIOSK Operators hai harsatna chingfel tahPherzawl/CCPur: Chief Minister-gi Hakshelgi Tengbang (CMHT) le inza-wma Pherawl district a KI-OSK Operators han March –May, 2018 inkar sunga an hlaw pek a ninaw leia DC, Pherzawl District kuomah June 16, 2018 chena an thil ngen sukpuitling pek dinga an ngenna chu chingfel a nita a, Communication gap leia khang thil kha tlung a

ni thu Tipaimukh & Van-gai Area a KIOSK Opera-tors Emmanuel Lalsansuok Pulamte le Thanlon Block Operator Kimhauching han June 19, 2018 khan an hril. An buoina le harsatna chingfel pek an nina thuah DC, Pherzawl le CMHT Staff hai chungah lawmthu an hril. Pherzawl District a KIOS Operators hai chun

March – May, 2018 inkar sunga an hlaw pek loa um hai pek ding, CMHT a en-rolled tasa beneficiaries hai Health Card print loa um hai print ding ti le Go to Village mission a TA/TE pe dingin DC, Pherzawl kuomah June 13, 2018 khan ngenna an lo pek a, an thil ngen hi sukpuitling a ninaw chun Go to Village mission huna fe lo an lo tum a nih.

IGNOU Free Ad-mission

CCPur: IGNOU, Chura-chandpur Study Centre, Churachandpur College a BA Admisssion (Fresh admis-sion) thaw nuomhai ta din-gin tulai hin a thlawn (free) a admission thaw thei hun lai a nih. Admission form chu IGNOU study Centre, CC-Pur-a lak thei a nih.

BP Stroke leiin a thiCCPur: Mr Zam Suan Mung of Lanva, Churachan-dpur, tuta Bihar State a As-sistant Commandant, SSB sin thaw lai mek chu zani zingkara breakfast a nei zoin B.P. Stroke leiin a thi. A ru-ong hi an khuo thlanmuola vui dinga hung phur dingin buoipui mek a nih.

ADCC Financial Transaction ban Order HC in an suoCCPur: Autonomous District Council (ADC), Churachandpur-a Chair-man inchuna thubuoi um mek le inzawmin sawrkar order angin process a fe mek a, hun sawtnawte hnungah sukfel nita dinga

beisei a nih tiin Pu Lalhril-lien, MDC le spokesper-son chun ei chanchinbu palai a hril. Hi le inzawm pei hin Financial Transac-tion chungchanga khawm Shri Lalhrillien in appeal

a thaw le inzawmin trans-action thaw khap/ban na Order June 19, 2018 khan Manipur High Court in an suo a, High Court Order hi media house hai hmu thei dinga suklang a ni bawk.

Intl. Yoga DayCCPur: July 21, 2018 khin District Administration le Police Department huoi-hawtnain Khuga Dam-ah In-ternational Yoga Day hmang ning a tih. Zing dar 7 in \an ning a ta, Common Yoga Protocol inchuktirna bakah Cleanliness drive le thingkak phunna um bawk a tih.

Governor khuol-lien ding

CCPur: Ropiang Founda-tion Trust huoihawtnaa Public Ground, CCPur-a Raja Goukhothang Guite Football Memoriam-2018 khel mekah Final le closing function June 22, 2018 in nei ning a tih. Hi huna hin Manipur Governor Najma A. Heptul-lah khuollienin \hang a ta, V. Hangkhanlian, Minister, Agri, Vety & AH; J.C. Ramthanga, IAS, Addl. Chief Secretary, Manipur hai guest of honour le func-tional president in \hang an tih. Hun hmangna hi DC & Chairman, Public Ground Management Committee Shyam Lal Poonia chairman ning a ta, Chief Security in Rakesh Balwal, IPS, SP, CCPur; Chief Host in Dr Thangchinkhup Guite, District Hospital Consul-tant & Chairman, Ropiang Foundation Trust in \hang a ta, Special invitees in title sponsor tu CISCO, ONGC, IOCL, Bajaj, Elets, B3B, SDO le DLOs bakah Tribe, CSOs le student \huoituhai \hang an tih.

BJP in J & K sawrkar thlawpna a hnuk dawk, cM Mehboob Mufti an banGovernor NN Vohra-in Thla 6 sung Governor’s Rule sie a hrilmawi

srinagar: Politcs-a chu vawisuna i ruol\ha khawm zingah i hmelma an chang thei, ti angin, Jammu & Kashmir-a People’s Demo-cratic Party (PDP) sawrkar BJP-in a thlawpna zara ngir chu, PDP inring naw kar takin June 19 zantieng dar 2:30pm khan BJP-in sawrkar an thlawpna an hnuk dawk thut. BJP-in PDP sawrkar a thlawpna a hnukna san hi chieng takin a hril nawa chu, Ceasefire chungchang thua an ngaidan an ang naw lei a nih. CM Mehbooba-in Inkap Chawl Centre bekin la sunzawm rawse, an naw chun an inzawmna a in-thawk PDP inhnuk dawk a ta, BJP-in Jammu ah hmun nei ta naw nih tia a hrilna le inzawma BJP-in ‘chet hmasak’ an thaw niin BJP official thusuok chun a hril. Muslim hai Rama-dan le inzawma Ceasefire

chu Pathienni khan Union Home Minister Mr Rajnath Singh-in a hlip a. CM Me-hbooba Mufti chun la sun-zawm hram dingin a ngen a. Cease Fire sungin India sipaihai an che naw leiin tharum thawna le thina khawm a tlung naw bawk tiin a la ngen \al a. A hril angin Ramadan Cease Fire sung army han anti-militancy operation an thaw naw leiin tharum insuona a um nawh a. Helpawlhai ruok chun Eid zo ni hninaah senior jour-naist Shujaat Bhukari le mi

pahni an that nghal a. Army pakhat an kidnap-in an that bawk a. Helpawlhai chun Cen-tre-in inbiek dinga a ko an ring a. Inbiek dinga an inring vawikhatna a la nih. Amiruokchu, Centre-in a ko tah si nawh. Cease Fire sunzawm zing chun in-biekna a la um thei PDP’n a beisei tlat a. Centre chun a ring ta nawh. “Lungril chenve chauva inkap chawl puong a nih” ti a nih. PDP chun sawtnawtte ah meeting neia Coalition sawrkar a inthawka inh-

nuk dan ding, Cease Fire sunzawm dinga nawrna ding ngaituo dinga meeting nei an tum laiin BJP chu lo hre rukin inrang deuvin Ram Madhav chun Delhi ah press conference kovin J & K sawrkar an thlawpna hnuk dawk a ni a, Gover-nor chu Governor’s Rule sie dinga an hril ta thu a lo hril khal ta a nih. Omar Abdullah, J &K Chief Minister hlui chun, “Mehbooba hi inhnuk dawk dingin ka hrilna a sawt taa, a awi nuom naw leiin tuhin Ribbon a chep tan laiin

BJP-in a ngirna carpet an lo phet thluk pek ta a nih” tiin BJP-in an phatsan dan a hril. Hieng po po hi BJP President Amit Shah ruohmanna vawng a nih. J&K ah PDP an inhnuk-dawk hmasa chun ‘politi-cal martyr” an ni ding a na. Chu chu a phal nawh a. PDP chu maka BJP khata sawrkarna siem a tum tah lem a nih. BJP hin Jammu-a an ngirhmun a det naw deu deu nia a hriet leia PDP support hi hnuk dawk niin an hril bawk. An hril dan chun, nau-pang kum 8 mi suollui a ni hnung khawma (J&K) sawrkarin CBI Inquiry an din nuom naw leiin BJP party mi le sahai lung a awi tah nawh a. PDP a inthawka inhnukdawk an nuom ran an tah, dem an hlaw nasa ta bawk leh.>>sunzawmna phek 4-ah

Kangpokpi-ah hnuoi kak lien tak a um nawk

kangPokPi: Nikum June thla laia Kalikhola le J. Songtun, Kangpokpi dis-trict a hnuoi kak lientak, a kakna sungah pil tlalut a, dam ang hiela inphai dupa um le ‘Kalikhola earth crack’ tia India ram deng-suoktu chun Kangpokpi dis-trict a hung kan nawk a, Ka-likhola khaw kawla Makuli Nepali village-ah hnuoi kak lien tak a um nawk. Makuli Nepali village hi Champhai Sub Division, Kangpokpi District huom sunga um a ni a, June 18, 2018 zingkar khan hnuoi kak chu a tlung a, a khawmi hai hin nikum a Kalikhola khuoa tlung an lo tawnghriet tah a ni leiin, an khawsunga cheng In 27 vel hai lung a \hawng hman hle. Makuli Nepali village a hnuoi kak chun Kalapahar fethlengin J. Songtun va-dung bula hmun ruok lien-tak le lo neina hmun (paddy field) lien rak lo a them fuk a, a bul laia cheng hai

chun hnuoi kak chu a phut hlim chun a lien rak nawh a, a hnungin a hung in\hang deu deu niin an hril. Hnuoi kak chun J. Songtun vadung chu va paw phak nisien chu vadung dang a siem pha thei ding niin an hril bawk. Nikuma ‘Kalikhola earth crack’ a tlung \um khaw-min J. Songtun le Kalikhola ram sunga hnuoi lien tak a suksiet a, hmun \henkhatah mimkei a tlung pha bawk a nih. Hnuoi kak chu zani khan NDMA, GSI, CRRI, CWC, BRO le IMD ex-perts han an va enfel a, anni hi nikuma ‘Kalikhola earth crack’ assessment thawtuhai bawk niin, hnuoi kak tlungna hmuna um hai chu tui siekhawl le tuikul (pukhri) hmang tlawm din-gin thurawn an pek. Expert team han preliminary stud-ies an neina a chun, ‘ter-race cultivation’ thaw a, tui luong zing sukchat a, tuikul (temporary pond) siemin

hnuoi a suk\awl leiin a kak thei a nih tiin an hril a, a neka chieng lema suina la nei pei dingin an hril bawk. Dr. Rangitabali Waik-hom, IAS, DC Kangpokpi inrawi team in J. Songtun vadung enfelna an nei huna chun, hmun 2/3 velah dam anga siemin tui an inkhawl-na an hmusuok. Dam anga tui an siekhawlna chu an thuk dan tak inkhi a ni nawa chu feet 30 le 40 inkar ni dinga ring an nih. Kangpokpi DC chun hi anga tui siekhawlna tam-tak siem hin, hnuoi kak el ni lovin, Kalapahar areas hai anga hmun inhnuoina-ah tuilet nasatak an tlun thei a nih tiin a khawmi-hai a hrilfie. Kangpokpi District sunga tuilet le mimkei leia sietna tuorhai khawm team ruot han en-felna an nei mek a, an sin an zo hunah District admin-istration-ah kimchang taka report pelut dinga ti an nih. (UNA)

Jiribam Road sietna siemzo

CCPur: Imphal-Jiribam Road sietna chu siemzo a ni ta a, zanita inthawk khan ni dang ang bawkin motor-hai khawm an service \an nawk tah. Churachandpur-Jirib-am-Hmarkhawlien-Silchar

inkara Tata Sumo Service-hai khawm zanita inthawk khan a pangngaiin an service nawk tah. Lampui siet leiin haptakar khat zet motor ser-vice thei lovin an um pha a nih.

IOcL-in Rs.6.82 Lakh man ding cM Relief Fund a pek

imPhal: Indian Oil Cor-poration Limited (IOCL) chun, All Manipur Indane Distributors’ Association (AMIDA) le \hangruolin, Rs. 6.82 lakh vel manhu 5-Kg Free Trade LPG 500 chu Chief Minister Relief Fund-a dingin zani khan a pek. Tuilien harsatna tuokhai \hangpuina ding a nih. Hi baka hin IOC Ltd chun, Corporate Social Re-sponsibility (CSR) program hnuoiah, state sawrkar hmalakna “Go to Village’ a hmang dingin Rs. 50 lakh

a pek bawk ding niin a hril bawk. CSR hnuoiah hin, compnay hai chun an profit (hlawk) a inthawka 2% chu kum tin lo thei lovin charity or non-profit works, mihai \hangpuna dinga an pek a ngai a. A pe nawhai chu penalty insangtaka hrem thei an nih. Hienglai zing hin Chief Minister Mr N. Biren Singh chun, tuilien leia harsatna tlunghai, thil siem\hat le bawl \hat ngaihai, prelimi-nary report chu Centre ah pek nih tain a hril. Mi nuoi chu-

ong chu sukbuoiin an um a. State sawrkar chun theitaw-pin sansuokna le \hangpuina sin a thaw zing niin a hril. Mimal le pawl hran hran khawmin CM le Gov-ernor Relief Fund haiah \hangpuina pawisa le thil dang dang an hung pek khawm \an zing ta bawk. Pu Biren chun, tuilien ngirhmun thil umdan chu kar hmasak khan High Level Meeting, Cabinet Minister le MLA hai \han-gin nei a ni tah a. MLA hai Local Area Developmnet Fund hmangin, Centre pur lovin Assembly Constitu-ency biel tinah khuo 20-30 ah seng Rs. 1.5 lakh man In bawl pek seng dinga rel a ni thu a hril bawk. CM chun National Highway 37 (Imphal-Jirib-am road) khawm June 19 a inthawkin hmun \henkhat >>sunzawmna phek 4-ah

PDCC in contractors black list dingin an ngen

imPhal: Peace and De-velopment Co-ordinating Committee (PDCC) chun Imphal-Saikul road hma-sawnna dinga projects pahni sinthawna-ah an hlepruk leiin contractors hai black list dingin Manipur sawrkar an ngen. Projects sinthawna hai chu Imphal-Saikul road (2.40 km le 22 km sung, RCC slab culvert siemna \hangin) portion – IV le Imphal-Saikul road sukhmasawnna (2.40 km a inthawk 22 km) hai an ni a, projects sinthawna hai chu April 14, 2016 a work allot-

ment dungzuiin L. Tarpon Singh le M/S L. Singh and Co agencies hai peksuok an nih. Imphal-Saikul road projects sinthaw hai chu an lung a awi tawk naw zie a khawmi han an hril a, “hi lai lampui \hat naw leiin a rammi han kum 30 liemtah sung khan harsatna tam-tak an tuor tah a, accidents vawi tamtak a tlung tah a, mi 3 zetin hringna an chan tah a nih” tiin PDCC Sec-retary Th. Hemsing chun a hril.>>sunzawmna phek 4-ah

Tele Yoga Medication Seminar nei

CCPur: Khuga Battalion (6 Sikh Li Infantry) in June 16-21, 2018 inkar sung Inter-national Yoga Week hmang-naa khaw tum tuma Yoga le inzawma camp an huoihawt chu an sunzawm pei a, zan-ikhan Khuga Dam bula Se-hken khuoah Yoga Week le inzawmin ‘Tele Yoga Medi-cation Seminar’ nei a nih. Hi huna hin Sehken khaw mipui hai an \hang tawl a, Telephone fethlen-gin damnaw hai chu doc-tor thiem tak tak Yoga

Specialist tum tum, Dr Samarjeet Kaur, MBBS, MD, Deptt of Community Medicine GSVM Medical College, Kanpur le Seeresh Chandra Singh, PG(Yoga), Yoga Instructor, DSVV, Haridwar, Doctor hai phone fethlenga inbiektir an inenkawl dan ding hai an hril hril. Chun, hi huna hin nuh-mei le naupang \hangin Yoga hmanga natna hran hran sukdam thei dan ding hai hrilhriet an ni bawk.

Martyrs Park-ah Martyrs hai lim intung tah

CCPur: Joint Action Committee Againsts Anti-Tribal Bill (JAC-AATB) hmalaknaa Mata Dam-a Tribal Martyrs pak-a 3-Bills dodalna le inzawma thina tuok martyrs 9 hai lim in-tungna pedestal siemna chu a fe mek a, Martyrs hai lim

khawm intung/in ngir a nita a, June, 2018 thla sunga zo fel hman beisei a nih tiin thu dawngna chun a hril. Martyrs hai lim (stat-ue) hi Rs. 40 lakh senga JACAATB in Universal India, Gurgaon hmuna an siem tir a nih.

MU buoina ngaiven dingin an intiemimPhal: Manipur Uni-versity buoina thu enfeltu dinga MPCC in Deputy Chief Minister hlui Gai-khangam inrawi High level committee a siem chun MU buoina thu chu theitawp suoa ngaiven dingin an intiem. High Level Com-mittee chun zani khan Con-gress Bhavan, Imphal-ah press conference an ko a, MU sung buoina thu an hri-et thei chin chanchinbumi-

hai an hril a, academic ac-tivities hma sawn thei lova a um chu pawi an ti thu hrilin, buoina chu chingfel vat a hung ni an beisei thu an hril. MUTA le MUSU in thil indik lo thawa Vice Chancellor an intumna thu uluk taka enfel a ni a, a suk-cheingtu ding evidence \ha t^wk a um a nih tiin High Level committee chun chanchinbumihai an hril bawk.

Gang member pistol leh an man

imPhal: Thoubal Police Commando han zanikhan Tangjeng hmuna dappui an thawnaah Gang (suomh-mang/misuol) ni dinga ring pasal 2 ralthuom leh a man. Mana um hai chu – Md. Wajid Khan (28), s/o Md. Azad Khan of Lilong Mairenkhul le Md. Mus-

takim Khan (24), s/o Md. Hamid Khan of Lilong Hangamthabi hai an ni a, an kuta inthawk 9mm Pis-tol 1, magazine 1, a mu 2 bakah Alto Car 1 a \hang. |Thu indawnna nei an ni hunah motor inruknaa \hang hlak an ni thu an in-puong.

young scientist Conclave, south africa-ah a \hang ding

imPhal: Dr. Binota Thokchom chu Durban, South Africa hmuna ‘3rd BRICS Young Scientist Conclave-2018’ a thuhril dinga fiel a ni angin, June 25 le 29, 2018 inkar sunga “Building BRICS Youth Leadership through Sci-ence, Technology and In-

novation” thupui hmanga Conclave huoihawt-ah hang \hang a tih. Conclave huna hin BRICS rambun-ga mi kum 35 hnuoitieng vawng hieng scientists, engineers, technologists, innovators, science jour-nalists le line tum tuma thiemna neihai \hang an tih. Dr. Binota Thokchom hi Thokchom Sanatomba Singh le Thokchom (O) Samom Bimola Devi of Kwakeithel Thokchom Leikai, Imphal hai naunu niin, Rohit Sapam leh in-nei in nau pakhat Korou Sapam an nei tah.

Page 2: Et. Reg. N. NI ostal eg. N. MN Kangpokpi-ah hnuoi kak lien tak a … Thar/2018/June/HT-20-06-2018.pdf · 20-06-2018  · GAS NEWS VANGSEI INDANE K. Salbung Booking ngen sukpuitling

Hmasawnna Thar2 Thlado (june) 20, 2018 nilaini (wednesday) arTiCle/healTh & emPloymenT news

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor ramditum ralsun: Asst. EditorJoseph Joute: Co-Editorlalsansuok pulamte :Sports lalruotlien dulien: Computer AssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at Lamka Super Printer, Vengnuam, Hiangtam Lamka, CCPur, Manipur.

Editorial

Tuolsung & Imphal sunzawmnaVAWISUN THUPUIFelnaa ngir det tlattu chun hringna chu hmung a ta, suolna hnawttu chun a thina ding ngeiin a thaw a nih. Lungrila khelinhliphai chu Lalpa ta dingin tirdakum an na, amiruokchu an lampuia fel fam-kimhai chu a lawmzawng an nih. -ThuVarhai 11: 19-20

Ngaipawimawna hiThil ngaipawimaw le ngaipawimaw lo inkar hi inhlat tak el a nih. Thil ei ngaipawimaw hrim hrim hai chu ei theinghil el thei ngai nawh. Thil ei ngaipawimaw em em hai chu ei lungril hluozotu an ni leiin ei ngaitha ngai naw a, ei namnul ngai bawk nawh. Fena le hungna ei nei chang hin thil theinghil chu ei nei tawng hlak. Thil theinghil ei neina san pakhat chu ei ngaipawimaw tawk naw lei, ngaipawimaw lem le lungrila ngaituona dang ei nei lien lem a ni hlak. Lo sinthawtuhai chun an sinthawnaa an mamaw ding chem, tuthlaw, bawngtuthlaw, hrei, paikawng le mansapui an theinghil ngai nawh. Chuongang bawk chun school kaihai khawmin pen, pencil, lekhabu le exercisebook hai an theinghil ngai der nawh. Hi thil hi lungrila ngaipawimawna a um tlat lei a nih. A the-inghil an um chun an sin le an lekha inchuk an ngai-sak tawk naw tina a nih. Tulaia \hangtharhai ngaipawimaw em em el, an theinghil thei ngai lo chu Mobile phone hi a nih. Pa-thien bie dinga biekina ei fe chang hin thawlawm ding theinghil hlak an um a, Mobile phone chawi ding theinghil ruok chu an um ngai meu nawh. Hi thil hi thawlawm ding neka mobile phone ei lungril ngaituonain a ngaipawimaw lem lei a nih. Pathien bie dinga biekin sunga ei um sung bek hin chu ei Mobile phone-hai hi ei in sengah maksan hlak inla chu thil \ha a ni lem ngei ring a um. Amiruokchu, \halaihai chau ni loin nu le pa, Kohran \huoituhai chenin biekin sungah mobile Phone ei chawilut tawl seng a nih. Pathien bie dinga biekinah ei fe changa Bible, hlabu le thawlawm dinghai chawi neka Mobile phone chawi ei ngaipawimaw lem sung hin chu thlaraua hartharna hi chang ngai nawng ei tih. Pathien thu le hla ngaituo, invawi le ngaipawimaw neka ei mobile phone hmet ding ei lungril ngaituonaah a lien lem le ngaipawimaw lem sung chu Pathien leh inpawlna nei thei tak tak ngai nawng ei tih. Mihriem lungril le ngaituona suk danglam theitu, Pathien ngaipawimaw lemna le ngaisak lemna mi pe theitu chu ei Pathien a ni a, hi ding hin ei \awng\ai tam hle a \ul a nih. Ei dam laia Pathien ngaipawimaw le ngaisak hi a \ul a, hi lei hin thil dang nekin Pathien ngaipawimaw lem seng ei tiu. Sungkuo tin hin thla tina fee pek ding hi chi tum tum ei nei seng. Hi thil hin a hausa le a rethei, a mawl le a var hai a thlier hran chuong nawh. A ngaipawimawhai chun thla tin electric fee, tui fee, Cable TV fee, Chanchinbu man le school fee hai hi harsa lo deuin an pek thlap thlap thei hlak. Thla tina fee chi tum tum, pe lo hai hi an nei naw lei a ninaw a, an ngaipawimaw tawknaw leia pe lo lem an nih. Tumna le ngaipawimaw a ni chun pek thei a ni hlak. Nitina inhlawfa pakhat chun, electric fee bat, tui fee bat, cable TV fee bat le Chanchinbu man bat hai hi inzakumah ka ngai a. Thla tina ka pek theina dingin budget ka siem a, ka budget siem ka zuizo naw ding le a fail thei dinga ka hriet chang chu sa hme hun ka suktlawmin ka suk inkhat el hlak tiin a hril. Hi pa thil thaw dan hi ngaisang a um a, entawn chi tak a nih. Mihriem hringnunah hin thil \ul chi tum tum a tam hle. Chuhai laia pakhat chu ngaipawimawna nei hi a nih. Pasietna hi suonlamin siem de hlak inlakhawm suonlam chu a tling vawng kher nawh. Ngaipawimaw tak takna ei nei chun ei thaw thei ruol lo dinga inlang-hai khawm ei thaw thei hlak a, ei neizo naw dinga inlanghai khawm ei neizo thei hlak. Ei sin seng hi ngaipawimaw tawk seng inla chu a hlawsam let der um ngai nawng ei tih. Mi han thil an ngaipawimaw tak tak pha chun ngam hi an hau hlak. A chunga ei hrilpa ang khin, a \ul a ni chun sa hme inkhat khawm ei ngam ding, insumtheina, inrimna le tuorsel hai khawm ei ngam ding a nih. Bat hi ei nei deu seng a. Bat ngaisak le ngaipawimawhai chun vawilekhatin thungzo thei nawhai sienkhawm an thei ang tawk tawkin an bat an thung hlak. Bat ngaipawimawna nei lo hai ruok chun an nei huna khawm an bat an ngaisak naw a, thungkir an tum ngai naw a, mihai hnam le theida an hung ni hlak. Bat nawk tumhai sienkhawm tukhawmin bata thil an lak an phal ta ngai nawh. An ni le an ni lampui ding an khar pha hlak. Hi lei hin bat hi ngaipawimaw a, thungkir hlak ding a nih.

miThi – ParTly PriVaTise H. Zaneisang

ei thupui khi ei \awngin t^witea zuk sie d^n ka b^ksam deu leiin, a thiem ang ziez^ngin thlang

sâppuihai \awng ka hung haw r>k a nih ie. A ngaid^n t^wk lo thiem ro. Ei thupui tak hi, tiemtu \henkhatin ei hrietthiem chie naw ring a um leiin hrilfie hmasak hei tum ei tih. Hnuoi mihriemhai hi dam sawng ding ei um naw leiin, ei nu le pa, ei laina, thisena ei inzawmpuihai tam tak ei lo \h> tah a; ei in\he pei ding a nih ti khawm a hretu vawng ei nih. Ei society s<ngah mithi an um ch^ng, vawis<n chena ei hnam in\huoi d^n ah, vuina chu v^l-upahai \hangl^kna hnuoi ah, nungh^k tlangv^l mawphurna a ni leiin, mithi s<ngkuo haiin vui hun, an hn<k le an hma thuah khawm thuneina an/ei nei nawh a; khawtl^ng nungh^k tlangv^lhai mawphurna a ni pumhl<m. Chu lai thu taka chun, mithi vui m>k ding s<ngkuo le lainahai chun, ‘an laina thitah v<i ding m>k chungch^nga chun, thuneina \henkhat nei ve tah hai sien,’ ti chu ei thupuiin a tum takhai laia pakhat chu a nih. Hieng ang ngaituona ka lungrila a piengna a s^wt f<t tah a. Ruol \henkhat leh kan ti ti le hohlimna haia chu ka hril zeu zeu tah a. Hmas^wnna Thara ziek meua insuo dinga lungril ka siemna ruok chu, hieng ang deu hi a nih. Kum khat lai khan ka s<nghai le kan ch>ngna khuo Rengkai-ah, nat l^wk taluo um mang lovin inkhat pa z$ng d^r 8 le a chanve v>lah a thi thut el a. Khawtl^ng mipui, nungh^k le tlangv^l kan tl^n kh^wm sup sup a. A \hen thl^n muol tieng thl^n cho dingin an liem ngh^l a, a \henin hall kan b^wl a. Tarpaulin hei kei zara \hungpha umsa mipui in\hungna ding hei buotsai s<ng s^wt ngh^l lo chu, kan zo vat a. Chuongchun, an (mithi) lawi hlakna kohranin vuina programme an siem angin d^r 10-ah vuina programme hmang \an a nih a. Kohranin hun an hmang s^wtnaw leiin, z$ng d^r 11 a p>l zet chau ti ah m^kpa h^’n a ina inthawk a ruong an z^wn dawk a; thl^nmuol panin, kan hei inz^wn liem el kha chu ! a nuhmei, a nauhai le laina danghai kha an thil tuokah khan an la har chieng chie khawm ka ring naw leiin, ka lungril an sukna takzet zet. Chutaka inthawk chu, V^l-upa hai kuoma le khawtl^ng \huoitu dinga thlanghai kan inkh^wmna a khawm; “Mithi hrim hrim, an thia inthawk a s^wtnaw t^wpah, d^rk^r 4 b>k a liem hma chu vuina programme hi hmang ni ta naw rawseh,” ti’n khawtl^ng invawng d^n siem\hat ni sien, ti’n vawihni n>ka tam ka hril tah a. Amiruokchu, hi chungch^ng ngaituona ruok chu, V^l-upa ni sien, Authority-a khawm ni rawseh, ngaituo le hriltl^ngna ruok chu a la um nawh. Siet ni le \hat nihaia ei in\hangpuituo d^n hi a \ha thl^wt, fe pei sien la. Amiruokchu, mihriem ei hung pung pei hin, a thi ding le a dam ding ei hung indai tah n$ng a ta, hman le hman lova tl^nna ding a tam ta pei a. Mithi ei sawngb^wlna kawngah, a damhai ei nitin f^k zawngna kawngah ei bahl^ taluo nawna ding le; India khawpui ram tina sinthawna nei le inch<k m>khaiin, an lainahai ruong an hung hnawt a, ‘a \hen ngh^k, a \hen ngh^k lo’ ti thua khawm insawis>lna le lungawinawna a um nawna dingin; mithi v<i m>k ding sawngb^wlna le hmal^kna kawngah, s<ngkuo haiin thuneina \henkhat an nei thei d^n ding ngaituo nisien, ti chu ei thuziekin a tum tak chu a nih. Chu chungch^nga a ruong^m ei siem hm^’n tiemtuh^’n hieng chungch^nga hin ei ngaituona lo s>ng hmasa inla ti beiseina leiin, hi thu hi ei hung ziek a nih. Vawis<na ka s<nghai le kan khawsakna Rengkaia hin, in le lo kan nei hma, Cl X ka exam kum, kum 1965-a inthawka ch>ng le khawsa tah ka nih a. Kum 1970 hma khan chu a tl^ngpuiin kum khatah mithi pathum pali b^k Rengkai khuo ah an la um nawh nit ah ^wmin ka hriet. Tu ruok hin chu, kum khatah mithi 70 kan invui ph^k deuthaw an tah. Amiruokchu, hieng kum 50 n>ka tam s<ng hin, siet ni le \hat nihaia kan khawtl^ng in\huoid^n ruok chu a danglamna hmu ding a la um l^wm nawh. Ei thupui hrilfiena-a ei t^rlang, ‘Mithi vui d^n chungch^ng ah, mithi s<nghaiin thuneina \henkhat nei tahai sien’ ei ti b^k chu, chu thuneina chu ieng anga thuneina chie am n$nga ta ? ti thu ruok chu iengkhawm la hril naw mei nih a. Khawv>l hung danglam pei ruolin

ei nitin khawsak le f^k zawngna khawm nasa takin a danglam tah a. Tuhm^ kum 60 v>l liemtah lai, invawng thl>ng ah, a s$r tuokah bu ei thur a, a lai ah hm> thura ei ban kawkal sup sup hunlai chanchin d^m kha hang inz^wt inla khawm, tulai nungh^k le tlangv^lhai chun tienami phuokchawp mei mei an s^wn el tah ^wm ie. Hi thu ka ziek m>k lai, Prof. Dr Laldena-in “Sietnia ei in\awi^wm d^n hi: a hun le hmun enin sukdanglam a \<l an ta naw maw” ti thupuia hmangin ngaid^n sei f<t el, Hmas^wnna Thar issue Vol 33, issue no 230 dated 12th June 2018-a khan a hung ziek a; a bengv^r thl^k hle. A point pakhatna, ‘Vuina programme hi biek-ina hmang ni tah sien’ ti thua chau naw khan chu kan thu an ruol vieu ding ^wmin ka hriet. Tuhma kum 30 n>ka tam hman liemtah lai khan kei chun vuina programme hi community hall-ah hmang ni hlak ta sien, ti’n ka lo rawt fiem dai tah. A iengkhawm ni sien, building khat ah s<ngkuo pali panga ei la ch>ng tl^ng pei ding a ni leiin, ei ngirhmun i zir peiin tuta n>ka thaw d^n \halem ei la rawtsuok ngei dingah ngai ei ta. A kum, a thla le ni chie chu ka hriet thei ta nawh, kum 1968 or 1969 lai b^wr v>l kha chu ni ngeiin ka hriet. |um khat chu khaws<ngah mithi ph<m/vui ding a um leiin, Rengkai thl^nmuol ah thl^n kan chova. Vawi thum vawi li v>l thl^n khur ah l<ta ka cho hnungin, thl^n cho m>k bul laia ti ti septhiem unau pakhat b^wra ruolhai innui dar darna tieng chu panin, an ti ti chu ka z^wm veh a. Ram tin ram tang kan hrilna ah, kei chun, “ Khawv>l a um s^wt chun, a dam ding le a thi ding ei indai pei ding a ni leiin, invuina ding hmun khawm a hung harsa pei ding a nih a. Chuleiin, sawrk^rin Electric-a inrawna ding mi pe sien, inraw pei el tah inla, ram hek nawni a, hris>lna ta ding khawma a \halem bawk ^wm sih a ..” ti’n nuomthu ka s^m a. Keini laia unau pakhat chun, “Chuonga ei inraw pei puchuh, Isu hung n^wk phaa thon^wk ding ei um ta d$’m a nih,” hung ti t^ng a ta. Kei chu inthawk vakin, “E ! chuonga i ti leh, pieng thar lo nia ei mgaihai ruong phawt chu raw nghau nghau el tah inla, hremhmun fe ding um naw el naw ni hai,” ka ti ve tah a. Mithi ruong, hringna nei ta lo chu, Electric Cremation Machine hmangin inraw hmang pei tah inla ….., tia nuom thu ka lo inz^wtna hi a s^wt ve ta f<t el. Khawv>l a la ums^wt a ni chun, siet le \hatni haia ei in\huoid^nhai hi, a hun le ei khawsakd^n hung danglam pei le inmilin ei la sukdanglam pei ring a um a. Vawis<na hi thuziek tiemm>k haiin ngun taka ei lo ngaituo tl^ng ding le, mani le mani ei lo indawn seng dinga ei dit chu, ‘Ei society hi, sietnia ei inr^l, inv<i le ei insawngb^wl d^n hi, siet tuokhai iengtinam va \hangpuiin va hn>m thei ka ta ? ti n>kin; r^ltuhai mani le mani inngaipawimaw lemna hin hmun a hluo lien lem hlak ni ni^wma ngai theiin a um a ? Thlang sappuihaiin, ‘Bereavement Support’ an ti hi chu ei ph^k naw deu a hawi naw maw ? |henkhat lem hi chu, tl^wmngaina suonlamin, ‘hn>mtu’ n>kin lus<n mangangna tuok m>khai phurrik le an lungngaina belsatu chaua insiem ei tam pei tah nisien a hawi b^k a ? Ei thupui tak hi, ziektu’n ei thaw d^n ding ni^wma ka ngai la zuk hril el naw lang khawm, ei unau Aizawl tl^nga khawsahai inr>lb^wld^n \henkhat, tuhma kum 3 n>ka tam liemtah laia unau pakhat, a hmun ngeia ch>ng kuoma inthawk ka dawng point hni khat chau la hei hril hr^m ka tih.1) Aizawl V>ng \henkhata sawn chu, thl^n chosa

pahnih pathum ienglai khawm an nei zing tah. Thl^n chu hlawfa’n an cho ta hlak.

2) Khaws^wt inl>ng chu, nungh^k tlangv^l ta dingin m^kmaw ti n>kin, inneituhai ditd^n ah an nghat lem.

3) Kuong siemzo sa pathum/pali an nei zing.4) Thl^nmuol Fund ding intinah Rs 50/ khawn a ni

hlak.5) Thl^nmuol ah invui dinga fena dingin YMA-in Bus/

vehicle an hire hlak.NB. A chunga ei unau Aizawl v>ng \henkhat insawngb^wl d^n ang khi zui ve ngei tiu, ka tina ruok chu a ni nawh uo.

( 14th June 2018) Phone 9862065735

AP CM in Cancer Hospital siem dingin a ngeniTanagar: Arunachal Pradesh Chief Minister Pema Khandu chun Tata Trusts Chairman Ratan Tata kuomah Arunachal Pradesh-ah Can-cer Hospital siem dingin a ngen. Zani hmasaka BJP national President Amit Shah in Guwahati hmuna Can-cer Hospital bawlna ding lungph<m a hawng huna khan Mr. Khandu le Mr. Tata chu an inhmu a, “Arunachal

Pradesh a cancer natna nei han inen-kawlna dingin Tata Memorial Hos-pital le Cancer Research Institute, Mumbai hai an pan a \ul a, hmun hla tak niin inenkawlna man leh sum tamtak seng a ni hlak a, chu-leiin, Arunachal Pradesh state sun-gah Cancer Hospital siem thei a ni chun a state mipui han nasatakin an sawr \angkai ding a nih” tiin Mr.

Khandu chun a hril. Hi le inzawma AP CMO thu-suokin a hril dan chun, Mr. Tata in AP-ah Cancer Hospitals 2 siem dingin ‘in principle’ in a pawm pek niin a hril. Mr. Khandu le Mr. Tata chu Government of Assam le Tata Trusts han Assam state sunga Can-cer centres hawng dinga bul an \anna programme a \hang an nih.

Bus in Ambulance a baw leiin mi 3 an thimorena: Morena dis-trict, Madhya Pradesh-ah zani zingkar dar 3:00 AM vel khan Bus pakhatin ‘Ja-nani Express’ ambulance a baw a, ambulance a chu-ong mi pathum, inrai nau nei dinga phur Suraksha Dhakad (22), a tarpinu Gyaso Bai (55) le a driver Bunty Dhakad (32) han thi-na an tuok tiin SDPO Sud-

hir Kushwaha chun a hril. ‘Janani Express’ ambu-lance hi sawrkarin nuhmei nau nei ding phurna dinga a siem niin, a sunga chuong hai chu Kailaras town Civil Hospital a nau nei dinga fe an ni a, inrainu pasal le an sunghai ambulance a chu-ong ve \henkhat an hliem a, hospital a enkawl mek an nih.

Mi 2 inkhaihlum saa hmujaiPur: Barmer district, Rajasthan-ah zani khan Babulal Meghwal (25) le Amiya Meghwal (16) hai chu thingkunga inkhai-hlum saa hmu an nih. Bab-ulal le Amiya hi inngaiza-wng an ni a, Amiya chu a sung han a ngaizawngpa hi an ditpui naw leiin, pas-al dang inneitir tumin an innei hun ding khawm an

relfel vawng tah nia hril a nih. Babulal le Amiya chu Itada village khawhnawm laia inkhaihlum an ni a, an ruong post-mortem thaw zoa an sunghai peksuok an ni a, FIR zieklut niin an inthatna san chieng lema la sui ning a tih tiin Manohar Bishnoi, SHO, Chauhtan police station chun a hril.

Naxal IED puok-ah DRG 2 hliemraiPur: Chhattisgarh-ah zani khan Kanker le Narayanpur districts inkar, Tamora village bul ramh-nuoi lai District Reserve Guard (DRG) han dap-pui an thaw laiin Naxal IED kam a puok a, DRG personnel 2 in hliemna an tuok. DRG chun in-telligence report an hmu dungzuia dappui an thaw a ni a, IED puok zo hin hun iemanichen Naxal hai leh an inkaptuo a, a hnungin

ramhnuoia chun an umna chin hriet lovin Naxal hai an inrelhmang. Hliemna tuok hai chu Sub-Inspector Sukku Ram Nureti le constable Paresh-war Gawde hai an nih. An inkapna a chun Naxal cadres 2/3 vel kaphlum an ni a, an ruol han an puth-mang vawng nia hril a nih. Inkapna hmuna chun Naxal hai thuomhnaw bags, fak le dawn ding le thil dang dang DRG han an man.

National Digital Library tlangzarnew delhi: Human Resources Development Minister Prakash Javadekar in zani khan New Delhi-ah ‘National Digital Library of India’ a tlangzar. Mr. Javadekar chun, library hmang hin education sec-tors a thil pawimaw po po awlsam taka hmun khat, ‘single window’ a hmu thei ni tang a tih tiin a hril. Google Play store a in-

thawk users han National Digital Library-ah in reg-ister thei an ta, library chu ndp.iitkgp.ac.in ah access thei ni bawk a ta, \awng chi tum tum 200 velin e-books 35 lakh neka tam library a hin sielut a ni a, schools, colleges, universities, teachers le students han an sawr \angkai hle ding a nih tiin Mr. Javadekar chun a hril sa bawk.

Intumsuokna hun hmangCCPur: Sub-Division-al Magistrate, CCPur in March 28, 2018 a Veng-nuam South chu Veng-nuam Village Authority a Machete pakhat ni dinga Order an suo dungzuiin Vengnuam South Village Authority thlangna khawm nei a lo ni ta a. Hi le inzawm hin zani zantieng 3PM khan YPA Vengnuam South ah intumsuokna hun hmang a ni a, hi huna hin Vengnuam

VA le Vengnuam South V/A hai khawm an \hang. Vengnuam Village Au-thority le Vengnuam South (Machete) han agreement an nei dungzuiin Job card list le area map an siem a, Lianmuanthang Valte, Chairman, Venguam VA chun Chairman, Vengnuam South kutah an hlan. Vengnuam South (Ma-chete/khawper) a hin Job card holder 275 an um mek.

Rs. 1, 62, 250 cM Relief Fund ah an pekimPhal: Manipur-a tu-ilien harsatna tu-ortuhai \hangpuina dinga siem Chief Minister’s Re-lief Fund a dingin College of Agriculture, Central Agricultural University, Iroisemba chun Rs. 1, 42, 250 a pek a. Institute of Driver Training and Re-

search Centre, Manipur khawmin Rs. 20, 000 a pek. Pawisa hi Chief Minister Mr N. Biren Singh kutah ngei, zani June 19 khan CM Sec-retariat ah inhlan a nih. CM chun, harsatna tuortuhai \hang-puina ding an thei ang ang an hung pekna thuah an kuomah lawmthu a lo hril. (DIPR)

Minister Letpao Haokip khuollien dingCCPur: Zou Sangnau-pang Pawlpi ( ZSP) GHQ huoihawtnain June 22, 2018, 11AM khin Singtom Vangkhua, Chandel Dis-trict-ah Special Asembly-cum-Felicitation & ZSP Foundation Trust Award 2018 semna um a ta, hi huna hin Pu Letpao Ha-okip, Minister, (Water Re-sources & Youth Affairs & Sport) in \hang a ta, M. Se-shei Zou, Chairman, ADC,

Chandel; Krishna Kumar, DC, Chandel hai func-tional president le guest of honour in \hang an ta, Special Guest in Mangli-anthang Zou, Ex-President, UZO-GHQ; Michael M. Ginzasuan, Ex-President, ZSP Conference Singtom; Samuel P. Khammuon-lian, Asst. Postal/Sorting Assistant le Chief host in Ngamlal, ADC/Sugnu Hill Area \hang a tih.

Thudik inlang ka nghak; ka buoina a hin iengleia an to zing am ti ka hriet nawh: Sanjita Chanu

imPhal: |um hni zet Common Wealth Games Gold Medallists ni tah Khumukcham Sanjita Chanu chun, Weight Lifting Federation India in a suspended-na thuah thudik inlang hun a nghak thu a hril a, November, 2017 huna International Weightlifting Fed-eration (IWF) in damdawi (steroid) hmang nia an tum chu thukhel letder a nih tia hrilin, thudik puonglang hun a nghak thu a hril. Indik lo taka mi’n an h>k a, a \hangpuitu ding um lo lai zingin, Federation members han a sin ch^n ding le railway board a inthawk pawisa a seng ta po po rul dinga vau-na a hmu niin Sanjita Chanu chun a hril bawk. Kum 24 mi le Common Wealth Games-ah \um hni zet champion lo ni tah Sanjita Chanu in a hril pei dan chun, indik lo taka intum a nina thuah thudik puonglang a la ni nawh

a, a tienga \hang khawm tukhawm an um naw niin a hril. “Steroid hmanga intum leia suspend ka nia inthawk Indian Weight Lifting Federation le Manipur State Weight Lifting Asso-ciation hai chu inquiry thaw dingin ka ngen a, ni 35 zet a liem hnung khaw-min iengkhawm thaw a la ni nawh” tiin Sanjita Chanu chun a hril. May 24, 2018 khan Sanjita Chanu

chu a test result WhatsApp hmanga thawn a ni a, chutaka chun test thaw dinga lak chu sample No. 159 90 00 a ni a, steroid hmang nia result inlang test-na chu No. 159 91 76 a ni nawk dai a nih. Hi lei hin test an thaw huna khan sample an laksuol annawleh, a result an peksuok indik naw anga ngai thei a ni a, ‘anti-doping test’ an thawna khan ama zun chi an lak am ti khawm hriet buoi theiin a um pha a nih. Ringhla ding thil a um lei hin Sanjita Chanu chun National fed-eration authority le state thuneituhai chu inquiry thaw dingin a ngen a, amiruokchu, hmalakna iengkhawm a la um naw niin a hril. Sanjita Chanu chu May 15, 2018 khan suspend niin a medal hai khawm lakkir pek a ni a, a chunga thiltlung lei hin a lunghnuol a, a practice ding khawm a sukphur naw pha hle niin chanchinbumihai a hril.

Page 3: Et. Reg. N. NI ostal eg. N. MN Kangpokpi-ah hnuoi kak lien tak a … Thar/2018/June/HT-20-06-2018.pdf · 20-06-2018  · GAS NEWS VANGSEI INDANE K. Salbung Booking ngen sukpuitling

lakTawi

3Thlado (june) 20, 2018 nilaini (wednesday) naTional/inTernaTional & adVerTisemenT Hmasawnna Thar

WOLD CUP SPECIAL OFFERLED TV, HD (Smart & normal)

First Come First Serve

Contact:Add: Sinlung Tech.Nehru Marg, CCPur; Near Appolo Junction# 8729905213/ 8258051965 (7

,9,1

1,13

,15,

17,2

0,22

,24,

26)

Oja Zia-ul Haque chunga lawmthu hrilnaHun sawt taka inthawk khan Pile natna ka nei a. Ka nat dan chu a changin inhnawm thei loin ka um a, kan hnawm pha pha ka mawngkuo a in-thawk thisen a suok a, ka kut le ke hai bakah ka lu a hung na hlak. Bu ka du naw a, ka taksa a hung chau a, ka kawng le ka ring hai a hung kham a, ka thahrui a na hlak bawk. A chang leh ka mawng-kuo a hung inthak hlak. Chun, a chang changin ka ek Kel ek angin a hung inhriel hlak. Ka beidawngin No. 9615391873/9774274411 ka pan a, hun iemani chen a mi enkawl a, tuhin chu ka hung dam fel ta a, ka lawm hle. Hi lei hin pathien le Oja Zia-ul Haque Phusam hai chungah lawmthu ka hung hril. In en theina hmun hai,1. Old Bazar, Zomi Colony, Near Muslim Masjid, CCPur2. Kekru Villa, North AOC, AMUCO/UCM gate, Imphal. Lawmthu hriltu,

-muanlal, mualkoi.

eVAnGelICAl COlleGe OF tHeOlOGyChurachandpur: Manipur

Weareinvitingapplicationsforthefollowingcourses: 1.Dip.Th.forClassXpassedorequivalent 2.B.Th.forClassXIIpassedorequivalent 3.M.Div.forgraduatesinanydiscipline 4.M.Th.(Missiology)forB.D.orM.Div.graduates (limited seats)Lastdateofformsubmission:July9,2018.Special offers: 50% and 25% tuition discount will be given to B.Th. applicants for one year who passed Cl- XII in first division and the second division respectively.

sd/- rev. dr lalrosiem songatePrincipal.(19, 20)

(19,

20)

(19,

20)

Russia-in A Nuclear Bunker A Sukchangtlung: Reportw a s h i n g T o n : T u l a i h i n Russia World Cup leiin mi tamtak insukhlimin inhawi ti takin Russia khawpuihai an fanga. Russia khawmin mi tamlem a welcome zing laiin, Western rambunghai le an inlaichinna a \ha nawh ti hre zingin a Nuclear ralthuom sienahai a sukchangtlunga a bawl \ha mup mup niin Federation of American Scientist (FAS) chun a hril. Russia chet dan ngun taka enthlatu America-a um FAS hin a hril dan chun, Russia hin West Europe tieng a bei theina ding hnaina tak le remchangna tak ramri Poland le Baltic inkar lai hin 2016 a inthawk khan Nuclear ralthuomhai a sie khawl niin a hril. CNN-in FAS thusuok a puong sawngin, Thaw\anni khan FAS-in Russia nuclear ralthuomhai le Blatic Sea outpost laia inhumhimna le invengna Bunker hai, 2016 a inthawka a sukchangtlungna le siemtharna, sinthawna chi hran hran satellite thlalakhai a pholang.

FAS thusuokin a hril dan chun, hieng thlalakhai hi 2016 a inthawka lo lak tah an nih a. Underground Bunker pathum hai laia pakhat chu a neka inthuka cho thar a nih a. Tulai hnai khan ‘sin thaw thei nawk tah dingin’ hmangruo thar thar hai leh sukburip a nih, tiin a hril. Inhma chun hieng Bunker hai hi

Nuclear bomb sie ta lova inumtir, Cold War leia an lo siem niin an hril. FAS Director Hans M. Kristensen chun, tuta an sinthaw laihai hi Nuclear Bomb an sie lut lai am, an rem\hat, chieng tak chun hmu/hriet thei a lan nawh a. An siemthar nawk ti hmu thei a nih zing laiin Nuclear Bomb an sielut sa le sa naw chu

chieng taka hriet (fie) thei an nawh” tiin a hril. “Hi hmun hin Russia chu indona ah \hangpui thei hleng a tih, abikin, Russian Air Forces le Navy. Amiruokchu, Forces dang dang Air Forces, Navy, Army, air-defence le coastal-defence hai a ta ding khawmin \angkai hleng a tih. Nuclear bomb tawl lut le thupna ding hmun khawma remchang tak a nih” tiin a hril. “Ka hriet dan chun, Russia ram Kaliningrad biela Nuclear ralthuom sie theina hmun pawimaw tak le \ha tak niin ka hriet” tiin Kristensen chun a web blog ah a post. Kaliningrad hi Baltic Sea kawl hnaia Russia ram a hran bik deua zu um, Baltic tuipui kam hrul a nih a. Hilai biela hin tuta World Cup Russia khawm hi game tamtak khel ning a tih. Eastern Europe ah hin 2014 a Russia’n Ukraine a inthawka Crimea a lak dawk peka inthawk khan boruok a lum em em a. Hi lai biela an khawpui pawimaw tak Kaliningrad hi sipai

hmun pawimaw taka sukburip pei a tum a nih. February thla khawm khan, US le European official hai chun Russia-in Kalinngrad ah Iskander Missile a thak lut leiin nasatakin an lo sawisel tah. US le Europe rambunghai, abikin Britain le Fracne hai sawiselna chu a \angkai nawh. Russia chun an ramri zul a nih ti hriein long-range-missile tamtak an \hut tho tho a, tukhawma an dang thei nawh. Hi hnung sawtnawte ah President Vladimir Putin chun, khawvela Missile hrattak ‘suksiet theilo le hneban theilo’ (invincible), NATO sipaihai invengna po po iengmaloa siemtu ding le ‘hneban tu ding’ Meithallawn a iti chu a tlangzar bawk. “Hi Missile hi tu i hne thei lo ding, tu idang thei lo ding a nih a. NATO hai invengna (defence system) po po ‘iengmalo” a siemtu ding chu a nih. Hi neka Missile hrat le \ha khawvelin a la nei nawh” tiin Putin chun uong takin a hril a nih. (Reuters)

President in Athens-ah Indo-Greek Business Forum an rawiaThens: President Ram Nath Ko-vind in zani khan Athens-ah ‘Indo- Greek Business Forum’ chair lain an rawi a, India hi khawvela ram-bung economy in\hang hrat tak hai laia mi a ni a, an \hang hrat zie chu khawvelin a hrietchieng a nih tiin a hril. President chu zani kha Greece-ah a cham tawpna ding ni a ni tah a, India in\hang dan chu uor taka hri-lin, India chun infrastructures hieng roads, airports, waterways le ports hai upgrade in nasatakin hma a sawn a nih tiin a hril.President chun, India chun agricul-ture product, pharmaceuticals and bio technology le start-ups haiah nasata-kin hma a lak a, kum tlawmte sungin a ngirhmun chu insang taka dawm-sang a ni tah tiin a hril. Industries le sumdawngna hai sukhmasawnna dingin India chun GST thar a siem ta bawk tiin President chun a hril.

Forum a chun India rammi sum-dawngtu inlar tak tak 33 an \hang a, chuong hai chu glass manufacturing, tourism, pharmaceuticals, IT, Aero-space, defence production, banking le sectors dang danga mi an ni leiin India ai an ^w zo hle. Sumdawngtu palaihai chun Forum chu hun rem-changa hmangin Greece companies \henkhat leh inzawmna an siem a, companies sinthaw indawr tlang din-

gin thuthlung an ziek tawl bawk. President chu rambung pathum, Greece, Suriname le Cuba haia inzin dinga suok dawk a ni a, Union Minister of state for steel Vishnu Sri Sai le MPs 2 \hangna delegation team in an zui a nih. Zani ma khan President chu ‘Hellenic Foundation for Europe and Foreign Policy’ in Zappeion hmuna a huoihawt events-ah a \hang a, zan-ah Suriname panin Athens a suoksan nawk. President in Greece ram \huoitu tum tum an biekpui hunah India le Greece han cultural, commercial le investment haiah inzawmna thlung nghet dingin remtina an nei. India le Greece ramin tuta sumdawngna an nei mek chu USD 507 million anghu a nih. Greece companies hai khaw-min India companies hai le thaw tlang an inhawk a, India sumdawngtu palai hai leh thaw tlang dingin thuth-lung kawng hran hranah an ziek.

Sisodia le Jain hospital a in-thawk an suok; Vijender Gup-

ta hospital a admitnew delhi: Bungheia nuorna an nei an tuor naw leia zani hmasaka hospital a thawn, Delhi Deputy Chief Minister Manish Sisodia le Health Minister Satyen-dar Jain hai chu zani khan hospital a inthawk an suok nawk tah. Mr. Sisodia chun hospital thuneitu han an discharge hmain a dam thu Twitter-ah a lo post hman a, “doctors hai ngaituona le an malsawna leiin ka dam hrat hle” tiin a hril. Mr. Sisodia le Mr. Jain hai hi an BP buoi leia hospital a thawn ni taka hril an nih. Chief Minister Arvind Kejriwal le Rural Develop-ment Minister Gopal Rai chun zani chen khan LG of-

fice a nuorna an la sunzawm zing. LG office a nuorna an nei chu zani khan ni 8 a tling tah a, LG Mr. Baijal chun a lan hmupui naw zing nia hril a nih. “Delhi Lieuten-ant Governor hin ni 8 sun-gin Delhi mipuihai ta dingin minutes 8 chau khawm hun a nei thei naw a nih” tiin Mr. Kejriwal chun Twitter-ah a post. Chuong lai zing chun, Delhi Assembly Opposition leader Mr. Vijender Gupta chu zani khan a hriselna a tlahnuoi leiin GB Pant hospital-ah admit le enkawl mek a nih. Mr. Gupta chu Delhi CM le AAP hmalakna dodalna a tiemchin um lo bungheia nuorna nei a nih.

Vijay Mallya chargesheet thar file khum

new delhi: Enforce-ment Directorate (ED) chun zani khan liquor baron Vijay Mallya le mi \henkhatin Rs. 6,000 crore anghu loan an rul naw lei-in chargesheet thar a file khum nawk. Loan chu SBI a kum 2005-10 inkar sunga an lak a ni a, SBI in report a peklut dungzuia ED chun Prevention of Money Laun-dering Act (PMLA) hnuoia chargesheet a file khum an nih.

Mumbai Special Court a ED in chargesheet a pe-klutna a chun, Vijay Mal-lya, Kingfisher Airlines, United Breweries Hold-ings Limited le mimal hming \henkhat zieklang an nih. Nikum khan ED chun Kingfisher Airlines in IDBI Bank-ah loan fraud Rs. 900 crore anghu a nei le inzawmin Vijay Mallya a chargesheet khum tah a, hi le inzawmin Vijay Mal-lya le Kingfisher Airlines hmangruo Rs. 9,890 crore manhu man a ni ta bawk. Vijay Mallya hmangruo chu hi hma a India in ordi-nance thar a siem ‘Fugitive Economic Offenders Ordi-nance’ besana man pek an nih.

Food poisoning leiin naupang 3 thiraigad: Raigad district, Maharashtra-ah zani khan an bu fak-ah t<r an pawl (food poisoning) leiin nau-pang 3 an thi a, midang 25 vel hliemna inrik tak tuora enkawl mek an nih. AIR report in a hril dan chun, mithi le hliem hai chu Ma-had khuo in function an neia ruoi k$ltuhai an ni a, ruoi chu mi 50 le 60 inkarin an k$l niin a hril. Ruoi\he a \hanghai chu In an tlungin an inluok \an phawt a, mi 3 chu hospital tlungpui hman loa thi an ni a, hliem hai chu local hospital a enkawl an nih tiin AIR report chun a hril sa bawk.

PM in Rahul birthday chibai

new delhi: Prime Min-ister Narendra Modi in zani khan Congress President Rahul Gandhi a kum 48 tlingna champha lawmpui-na thu a thawn. PM Modi chun, Congress President Mr. Rahul Gandhi piengch-ampha ka lawmpui takzet a, hriselna \ha tak leh sawt tak dam dingin ditsakna kan hlan tiin a hril. Mr. Rahul hi PM hlui Rajiv Gandhi le UPA Chairperson Sonia Gandhi hai inkarah June 19, 1970 khan a pieng a nih.

Hotels 2 kang-ah mi 5 an thi

luCknow: Uttar Pradesh capital Lucknow khawpuia zani khan ho-tels pahni a kang a, mi 5 in thina an tuok pha. Zingkar khawvar hlimin Hotel Virat international chu a kang \an a, a hnung sawtnawte sun-gin a bula SSJ International Hotel a kangkai nawk nghal a, inrang taka Fire brigade ko niin, hotels pahnihai \helmit dingin darkar hni lai an ^w a nih. Kangmei suokna hmuna hin senior police officers ruol umin sansuokna sinthaw an in-rawi. Mithi hai lai nuhmei le naupang an \hang a, an rengin Virat International Hotel a tlung an nih. Kang-mei chu khawlaia inthawka in\an am ti hriet a ni nawh.

Odisha-ah lum leiin summer chawl suksei

BhuBaneswar: Odi-sha a chun khawlum leiin school naupanghai summer chawl \um hni zet suksei a ni tah. School hai chu June 18, 2018 a lut nawk dinga ti an ni a, amiruok-chu, boruok lum taluo leiin zani hmasak khan June 21, 2018 chena dingin sum-mer chawl suksei a ni a, zani khan khawlum chu a la zuolkai pei dinga ngai a ni leiin June 25, 2018 che-na dingin summer chawl suksei nawk a nih. Odisha boruok lum dan chu 40 de-grees celsius chung ngaw-tah a kai a, Bhubaneswar khawpui chu a lumna tak nia hril a ni a, ni 2 liemtah sung khan boruok lum dan chu 42 degrees celsius a nih.

|awng 20 a CTET exam huoi-

hawt dinginnew delhi: Central Teacher Eligibility Test (CTET) examination chu hi hmaa a lo thaw hlak angin \awng 20 a huoihawt nawk dingin sawrkar thlungpuiin CBSE an hriettir. Human Resource Development Minister Prakash Javadekar chun hi thua hin chipchier taka hrilfiena siemin CB-SE-ah inhriettirna a peklut tah niin a hril a, English, Hindi, Assamese, Ban-gla, Garo, Gujarati, Kan-nada, Khasi, Malayalam, Manipuri, Marathi, Mizo, Nepali, Odia, Punjabi, Sanskrit, Tamil, Telugu, Tibetan le Urdu \awng haia exam huoihawt nawk ni tang an tih tiin a hril. Hi hma khan CBSE chun CTET exam neina-ah Tamil, Malayalam, Telugu le Kannada \awnghai \han-gin \awng 17 a suktawp a, hi thua hin political parties tam takin an sawisel hrim a nih.

FM le PSBs head 13 han meetingnew delhi: Finance Minister Piyush Goyal le Public Sector Banks (PSBs) head 13 han zani khan New Delhi-ah meeting an nei. PSBs han harsatna tum tum an neihai sukfel dinga meet-ing chu nei a ni a, financial year 2017-18 a PSBs han ‘annual financial result’ an suksuoka inthawk meeting hmasatak a nih. Financial year hluia fourth quarter sung khan PSBs tam lemin loss an nei a, chuong Banks hai chu East India, South

India le Northeast region haia headquarters nei an nih. Thu dawngna in a hril dan chun, Reserve Bank of India (RBI) guidelines dungzuiin, February 12, 2018 chen khan banks tin-ah Non-Performing Assets (NPA) a pung vawng nia hril a nih. Meeting huna chun ‘Prompt Correc-tive Action framework of the Reserve Bank’ hnuoia Banks hai chungthu khawm ngaituo an nih.

Pakistan mi intang 6 insuonew delhi: Sawrkar thlungpuiin zani khan Paki-stan mi 6 jail a intang an suo a, Attari/Wagah bor-der fethlengin Pakistan a thawnlut an nih tiin Exter-nal Affairs Ministry thu-suok chun a hril. Kum bul lai khan Pakistan mi intang 4 lo insuo an ni ta bawk. In-dia chun kum khat sungin Pakistan ngamantu 146 \hangin mi 147 an suo tah a, chu ang bawkin, Pakistan khawmin India ram \hatna a \ha tienga dawnlet a, In-dia ngamantu a hrentang mekhai insuo ve dingin EAM chun Pakistan a ph<t a nih. Nikum October thla

khan External Affairs Minister Sushma Swaraj chun India le Pakistan han ‘humanitarian issues’ ngaipawimaw in kum upa tieng, nuhmei, naupang le ruolbanlo an hrentang hai insuo dingin thurawn a lo siem a. Hi hun hi Pakistan High Commissioner Sohail Mahmood in mawphurna a lak \an hun lai a nih. Tu-kum March thla khan India in rawtna a siem chu Paki-stan Foreign Minister Kha-waja Asif in a pawm a, chu dungzui chun, India le Pak-istan han civil mi hrentang an neihai an la suo vawng ding niin ei thu dawngna chun a hril.

PM Modi in loneituhai an biekpui dingnew delhi: Prime Min-ister Narendra Modi chun vawituk dar 9:30 AM a in-thawk hin ‘Narendra Modi App’ hmangin India ram hmun tum tuma loneituhai inbiekpui a tih. Agriculture and Farmers Welfare Min-

ister Radha Mohan Singh chun, PM Modi chun lo-neituhai tlang takin inbiek-pui a ta, kum 2022 chena India loneituhai sumhnar a let hnia sukpung ding thu khawm hriltlang ning a tih tiin a hril.

Google in journalist 8,000 training pek dingnew delhi: Technol-ogy giant Google chun journalist 8,000 train-ing a pek ding thu a pu-ong. Tulaia news tehlem/thuvuongva thedara um rawp le inzawma aware-ness pek malama Google chun training programme chu huoihawt a tum a nih. Training programme chu ‘Google News Initiative India Training Network’ hmalakna a huoihawt tum a ni a, training programme chu English le India ram \awng 6, Hindi, Tamil, Telugu, Bengali, Marathi le Kannada haia huoihawt ning a tih.

Hi le inzawma Google in thusuok a siemna a chun, training programme hin fact-checking, online verification le digital hy-giene for journalists hai huom a ta, curriculum chu First Draft, Storyful, Alt-News, BoomLive, Fact-checker.in le DataLeads experts han siem an tih tiin a hril. Google News Lab Lead (Asia-Pacific), Irene Jay Liu chun inring taw-kna leh inthlawp a, me-dia hai thuneina insang-tak pek hi Google chun a ngaipawimaw tak a nih tiin a hril.

Bank suom, Rs. 42 lakh an lakhmang

rourkela: Odisha a chun zanikhan Indian Overseas Bank (IOB), Rourkela Branch chu silai leh hmangin an suom a, thawktu hai vauin silai an hmetpuok a, Rs. 42 lakh zet an lak hnungin an inrel-hmang nawk. Hi thil tlungna hmun hi Madhusudan Marg area niin thil tlung hun hi zing-kar 9:50AM vel kha nia hril a nih.

Bank lutna hmuna hin security personnel duty an um naw leiin Bank sunga hin an lut a, thawktu hai hrentangin an thu le hla lovin pawisa hi an lakpek a nih. Hi Bank a Chief Manager Sanjay Kumar Jha chun, Bank rawktu hai hi mi 7-8 vel an ni thu a hril a, Bank an hung lut char hin thawktu hai vuoin an sawisak nghal a, bank

dawr dinga hung customer \henkhat hai khawm an hrentang a, bank building hmun khatah an hrentang bawk niin a hril. Rourkela SP Dr Uma Shankar Dash chun rem-ruotna \ha tak neia bank hi suom niin a hril a, bank suomtu hai hin an fehm-ang hmain CCTV Cameras haia Digital Video Re-corder (DVR) hai khawm an lakhmang niin a hril. July 8, 2016 khawm khan ralthuom chawi mi 6 han hi lai hmuna um tho Gold Finance Division, In-dian Infoline Finance Ltd an suom a, siekham rang-kachak Rs. 3 crore manhu bakah pawisa \hahnem-tawk tak an lo lakhmang ta a nih.

Khawvela Zawng Lienpa (Ape) Upatak Kum 62 Mi A Thi

PerTh: Khawvela zawng lien chi Ape chi thla laia khawm a lien tak le hmul sei takhai thla Sumtatra le Borneo rama chauh um, Sumatran Orangutan (Zawng lienpa) kum 62-a upa tah chu Thaw\anni khan a thi niin Australia Zoo official haiin an hril. Indonesia \awnga “Lady” tinaa ‘Puan” tia sakshming an ko Lanu hin nau 11 a nei hman a, tu le te 54 zet an thla sawng hman bawk. Hienga nauhai le tu le tehai hi khawvel hmun hran hran ah an um dar

tawl tah a, a thlahai chun khawvel hi an dap sip ve ang an tah. Puan (Zawngnu) hi 1968 kuma Malaysia sawrkarin Perth Zoo ah a pek a nih a. A damsung ni Perth Zoo ah a hmang zo a nih. Zoo Supervisor Holly Thompson chun, “Puan hin Perth Zoo ta dingin thil tamtak a thaw tah a. Nau le te tamtak a thla sawng tah bawk a. A chi le kuonghai inthlasawngna ding le pung peina dingin a thaw hlawk em em a nih” tiin a hril. Puan (Lanu) hi a umna Colony le ama chipuihai laia upa tak a nina bakah, zawng chi dang dang (breed) siemna kawnga khawm a \angkaiin a thaw hlawk em em a. Tulai khawvela “Breeding Program” a khawm hin nasatakin a thaw hlawkin a \angkai a nih. Ama a inthawk hin Zawng (Ape) chi hran hranhai khawm inpiengtir an nih. Khawvel pumpuia Zoological population 10% vel chu Puan a chi thla (genetic) an nih ti thei a nih.

Delhi Police han self-styled godman Maharaj notice peknew delhi: A hnung-zuitu nuhmei pakhatin ama le a \huoihruoi 2 han an suollui nia a hril le inza-wmin, self-styled godman Daati Maharaj chu zani khan Delhi Police han no-tice an pek a, vawisun hin insuolluina thubuoi an sui mek le inzawma inlang din-gin an ko. Liemtah Inrinni khan Delhi Police chun Pali, Rajasthan hmuna Daati Maharaj a Ashram an kan a, a sukchiengtu (evi-dence) um thei ang hai an

lak khawm tah a nih. Ash-ram an fe huna hin suolluia um nuhmeinu khawm a \hang. Nuhmeinu chun June 10, 2018 khan Daati Maha-raj le a \huoihruoi 2 han an

suolluina thuah Fatehpur Beri police station, south Delhi-ah FIR a zieklut a, a hnungin case chu Crime Branch kuta peksawng nawk a nih. Nuhmeinu chun Delhi le Rajasthan hmuna Daati Maharaj a Ashram-ah ama le a \huoi-hruoi 2 han vawi tamtak an suollui tah niin a hril a, hi le inzawmin, Delhi Commission for Women (DCW) chun Daati Maha-raj hi man dingin an ph<t bawk a nih.

Page 4: Et. Reg. N. NI ostal eg. N. MN Kangpokpi-ah hnuoi kak lien tak a … Thar/2018/June/HT-20-06-2018.pdf · 20-06-2018  · GAS NEWS VANGSEI INDANE K. Salbung Booking ngen sukpuitling

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSThlado (june) 20, 2018 nilaini (wednesday)

sun ZAWMnA.......

UcF final an lutCCPur: RGG Football Memoriam 2018 Public Ground, CCPur-a khel meka chun zanikhan semi-final hmasa ah United Chikim Federation (UCF) chun Symropia 2-0 a hnein final an lut. Vawisun hin Head-quarters SC le Muvanlai Athletics han semifinals pahnina inkhel an ta, a hrat lem lem han UCF leh fi-nal an inkhel ta ding a nih.

ATK in head coach thar dingin Steve coppell

kolkaTa: Indian Super League Champions vawi-hni lo nitah ATK chun edi-tion nuhnung takah a paku-onaa an \hang phak chau hnungin Englishman Steve Coppell chu zani hmasa khan head coach thar din-

gin an ruot. Coppell hi Kerala Blasters le Jamshedpur FC coach lo ni hlak a ni a, season nunghnung tak fe lai mekah an chet \hat naw leia an lo ban tah Teddy Sheringham hmun a hung hluo ding a nih. ISL khel laklaw lai taka Mr Sher-ingham ban a ni hnung hin technical director Ashley Westwood chun ATK hi a lo enkawl a nih. Coppell (62) hin kum 2016 edition a khan Kerala Blasters chu final chen a lo tlung pui bakah Jamshed-pur FC khawm incharge-a a enkawl sungin standing-ah a pangana chen a lo tlung pui a nih.

Griezmann in Atletico-ah contract a suksei

madrid: France star Antoine Griezmann chun kum 2023 chena dingin At-letico Madrid leh contract an suksei niin Thaw\anni khan a puong. Griezmann hi Barce-lona chun contract ziek-pui an nuom zing a ni a, sienkhawm Atletico CEO Miguel Angel Bill Marin chu Thaw\anni khan Russia ramah vuonglutin, World Cup khel mekah France squad a \hang Griezmann hi contract thar a ziekpui ta

a nih. Ama baka hin France defender Lucas Hernandez khawmin kum 2024 chena dingin contract a suksei bawk niin Atletico Madrid thusuok chun a hril. Griezmann hin Inrinni liemtaa World Cup match hmasa taka Australia 2-1 a an hne \um khan VAR-as-sisted penalty a hlawsuok chu goal-a inchangtirin France ta dingin goal khat a thun a nih. Atletico chun club ta dinga a ringumna leiin a hlaw khawm kum kha-tah 20 million euros in an sukpung pek niin Spanish Media report chun a hril a, hi lei hin club history-a player hlaw \ha tak a hung ni ta a nih.

S le N. Korea in Asian Games-ah joint teamsseoul: North le South Korea hai chun Asian Games hung um dinga hin sports item \henkhatah uni-fied or joint teams an siem ngei ding thu an sukchieng tah. South Korea hmuna Winter Olympic Games-a North Korea team an zu \hang hnunga North le South Korea kara inlaichinna chu a hung \ha pei a, April thlaa North Korea leader Kim Jung Un le South Ko-rea Presiden Moon Jae hai an inhmu huna khan 2018 Asian Games hai ang in-ternational sports events ah joint participatiin nei dingin an lo remti tasa hrim a nih. Hi dungzui hin

Thaw\anni khan North le South Korea officials hai chu Panmunjom hmuna inhmuin sports tiengpanga inlaichinna \ha lem a um theina dingin agreements iemanizat an ziek a, 2018 Asian Games hung um dinga opening le closing ceremonies haia khawm fe kawp (march together) dingin an remti bawk a nih.

2018 Asian Games hi August 18- September 2, 2018 inkar sung Indonesia khawpui Jakarta le Palem-bang hmun haia nei ding a nih. N. Korea \huoitu Kim ditna angin July 4, 2018 khin Pyongyang hmunah hun dangah Seoul hmunah friendly basket ball match an nei bawk ding a nih.

FIFA World Cup 2018: June 20, 2018 fixture GrOUp B: pOrtUGAl V/s MOrOCCO (MAtCH 2 OF 3)

luzhniki stadium: 5:30PmJune 15, 2018-a Portugal in khawvela team inkhairuol le \hangruol thiem taka ngai Spain team 3-3 a an indraw-pui hnungin Portugal chun vaizan hin group stage match pahnina dingah Morocco an inkhelpui nawk ding a nih. Portugal in Spain an inkhelpui huna khan Cristiano Ron-aldo chun goal 3 tawp thunin World Cup hat-trick hmasa tak a siem a nih. Sienkhawm an indraw lei khan point khat ve ve chau an hlawsuok leiin Iran chun Morocco an lo hne leiin points 3 hmuin group-ah a chunghnung takah an \hang mek a nih. Spain le inkhel huna an chet anga an che nawk a ni chun Spain chun Morocco hi an hne ngei dinga ngai a nih. Thil mak chu a tlung thei a, kum 1986 world Cup group stage a khan Morocco hin Portugal 3-1 in an lo hne ve a, kha \um kha Morocco in World Cup-ah hratna an changna hmasa tak a la nih. Chu lai zingin Portugal hi World Cup vawi 10 an lo khel ta haiah group stage-ah vawikhat chau an la tla.

GrOUp A: UrUGUAy V/s sAUdI ArABIA (MAtCH 2 OF 3)rostov arena (8:30Pm)

Uruguay hin June 15, 2018 a Egypt 1-0 a an lo hne ta

leiin point 3 hmu ta an ni a, Russia in 5-0 zeta a lo hne tasa Saudi Arabia hi a hne nawk chun Uruguay hi knock-out stage lut phak ngei dinga beisei a ni a, tuhin group-ah pahnina an ni a, world Cup-ah vawikhat \hangin tuta \um hi Uruguay le Saudi Arabia han vawithum an inhmatuokna ding a ni a, home friendlies haiah chun S. Arabia hin Uru-guay vawikhat an hnea, vawikhat an indrawpui.

GrOUp B: IrAn V/s spAIn (MAtCH 2 OF 3)kazan arena (11:30Pm)

Khawvel rambung football team hai laia inkhairuol le \hangruol thiem taka ngai Spain chun Portugal an in-drawpui leia point 1 chau an hmu hnungin vawizan hin group stage match pahnina dingin Morocco 1-0 a hne-bana point 3 lo hlawsuok tah Iran an khelpui ding a nih. Spain hi team \ha tak nihai sienkhawm group stage an palthlang theina ding chun vawizan-a inkhel dinga hin hratna an chang ngei chu a \ul ding bakah Iran neka goal an thun rawn hrim hrim a \ul ding a nih. Vawizan hi Iran le Spain an inhmatuok hmasa takna ding a ni a, Iran ta ding khawmin last 16 lut theina ding a ni leiin theitawp an suo ngei ding a ni a, sienkhawm Spain chun a hne ring a um. |hang a na ding leiin en inhawi hle dingah ngai phawt ei tih.

FIFA World Cup 2018:

England chun Harry Kane goal hmangin Tunisia 2-1 in an hne

mosCow: England chun Group G-a an game hmasa takah Thawleni zan khan Harry Kane goal pahni thun hai hmangin Tunisia 2-1 in an hne. Goal hmasa minutes 11 naah Kane hin Eng-land ram ta dingin goal a thun a, sienkhawm min-utes 35 naah Walker in box sungah Ben Youssef chunga a fault leiin penalty an hlawsuok a, chu chu Ferjani Sassi chun goal a inchangtirin a petlut leiin

an goal bat hi a thungkir leiin first-half chenah 1-1 in an indraw a, second-half inkhel hun bo tawm minutes 90+1 ah Kane hin Tunisia goalkeeper tawk phak lo charin a head lut nawk leiin England team chu hrat puiin Tunisia lakah point 3 a hlawsuok pui a nih. Harry Kane hi Premier League-a khawm che \ha em em le striker inlar a ni a, tuchena hin England ram ta dinga vawi 25 a khel

ta haiah England ta dingin goal 15 a thun ta a, Eng-land player hai laia ram ta dinga goal thun rawn tak dawttu a nih. Ama neka England ram ta dinga goal thun rawn nuhnung tak chu Gary Lineker kha a ni a, games 25 ah Eng-land ta dingin goal 20 a lo thun ve a nih. Tuta hma African rambung team hai le vawi 7 an lo inkhel ta haia khawm England hi an la lost ngai naw a, an hne naw tawpah khawm an in-drawpui hlak a nih. Hieng laizing hin Tu-nisia chun kum 1978 a Mexico 3-1 a an lo hne tinaw chu world cup an khel nuhnung 12 haiah an khingpui hai hneban an la nei naw a, in drawpui an naw leh a la lost zar zar a nih.

Tuhin Group G team in match hmasatak an khel zo chenah Belgium le England chun point 3 ve ve an hmu ta a, Tunisia le Panama chun poin an la hlawsuok naw ve ve a nih.

Kim Kardashian-in MTV Award, Best Reality TV A Dawng

los angeles: Reality TV star Kim Karadashian chun MTV Movie & TV Award 2018 ah Best Reality TV award a dawng a. Midum hai Superhero Marvel Comics besan tho ‘Black Panther’ chu nomination 14 neiin Award pali lain Award dawng rawn-tak a nih. Kim Kardashian chu a nu Kris Jenner leh a var vawnga incheiin an hung a. Nufa nal tak an nih. Lawmman hi Kardashian sungkuo TV program “Keeping With The Kardashian” ah an lak a nih. Kim chun, lawmman a dawng malamin, “Ka sungkuo in-vet (crazy family) kuomah hieng chena sei TV serial an mi thawpui leiin ka lawm a. Thlirtuhai, kum 12 zet in mi thlir tah leiin kan lawm bawk cheu. Guys, thank you very much!” tiin a hril. ‘Black Panther’ hin Best Hero, Best Villain, Best Performance In A Movie le inhnarum tak award Best Movie ‘Popcorn’ a lak bawk. A changtupa Chadwick Bose-man chun award a chawi seng nawh vang a nih. Boseman hin a award lak hi hringnun taka Hero, mi tamtak sanhim-tu James Shaw Jr hrietzingna dingin an hlan sawng ve nawk a nih. Award hi Olivia Munn le Zazie Neetz han an present a. Lawmman a dawng zoin James a ko a. “Hi Movie hi i suk special a, hi hun hi i suk-ropui bawk a nih” tiin hring-nun taka Hero James Shaw Jr kuomah a hril. James Shaw Jr hi Tennesse ah silai chawi pakhatin mi a suom tum lai lo danga mi tamtak sanhimtu a nih. Chadwick chun a lawm-man dawng ‘Popocorn’ chu James an hlan tah a nih. (Mi-dumhai hi inchawimawi le inditsaktuo an thiem bik a hawi) Chadwick Boseman hin mimalin Best Performance In A Movie a dawng bawk a. A film-a ama dotu misuol Michael B. Jordan chu Best

Villian inhlan a nih. Jordan chun, “Boseman in award po po a lak vawng ka ringa, kei chu ‘misuol’ ka nih tlat a” tiin fiem a thaw a. An pahniin Best Film award an dawm dun a nih. TV ah Netflix-a suok hlak “Strangers Things” chu Best Show award inhlan a nih bawk. M T V M o v i e & T V Awards 2018 dawngtuhai chu a hnuoia hai hi an nih:BesT PerFormanCe in a moVieChadwick Boseman, Black Panther BesT PerFormanCe in a showMillie Bobby Brown, Strang-er Things BesT heroC h a d w i c k B o s e m a n (T’Challa/Black Panther), Black Panther BesT VillainMichael B. Jordan (N’Jadaka/Erik Killmonger), Black Pan-ther BesT kissNick Robinson (Simon) and Keiynan Lonsdale (Bram), Love, Simon mosT FrighTened PerFormanCeNoah Schnapp (Will Byers), Stranger Things BesT on-sCreen TeamIt - Finn Wolfhard (Rich-ie), Sophia Lillis (Beverly), Jaeden Lieberher (Bill), Jack Dylan Grazer (Eddie), Wyatt Oleff (Stanley), Jeremy Ray Taylor (Ben), Chosen Jacobs (Mike) BesT ComediC Per-FormanCeTiffany Haddish, Girls Trip sCene sTealerMadelaine Petsch (Cheryl Blossom), Riverdale BesT FighTWonder Woman - Gal Gadot (Wonder Woman) vs. Ger-man Soldiers BesT musiC doCumen-TaryGaga: Five Foot Two” BesT realiTy series/FranChiseThe Kardashians

Rapper XXXTentacion Kap Hlum A Nih, Insuom Ringhla

Florida: Mihang rap (hril-sak-lam) thiem le inlar tak, ngaizawng thua controversy nei ran le nuhmei le thil thar chunga insum harsa tia hril, rapper (hla thu insama lam thiem) laia a hausa pawl tak le thu neu neu hau tak XXXTentacion chu Dearfield Beach, Florida ah Thaw\anni khan kap hlum a nih. XXXTanacion hi a hmingtak chu Jahseh Dwayne Onfroy a nih a, tulai hnai khan a ngaizawngnu naupai lai a vuok lei le tharum insuona case hran hran leia thubuoi nei zing a nih a, news ah a chuong nasa hle. Broward County police hril dan Variety-in ziek dan chun, CCTV a hmu theia chun, XXX hin RIVA Motorsport, Dearfield Beach a suoksanin dar 4pm a nih tah a. Mi pahniin an hung pan hnaia, hmai tuom ve ve mi dum pakhat pa hin silaiin a kap a, XXX Car sunga Bag chu an laka SUV motor hmangin an tlanhmang nghal niin a hril.

XXX hi December 2017 khan Jail an tang met a, house arrest-a um dingin insuo a nih. Kum 20 a upa XXXTentacion hin Instagram a post nuhnungtaka chun a thi ding hi a hriet lawk khawm a hawi vang vang. A fakzawngna music tienga a thiltum, “Planning a charity event for this weekend in Florida!” tiin, charity concert a nei ding thu a post a. A thaw hman tahnaw a nih. Tu kum March khan a album thar tak “?” chun zawr a fe hle a, Billboard chart a chungtak Top a hluo a nih. Hollywood rapper ve tho Kenye West (Kim Kardashian pasal) chun a sun thu Twitter hmangin a puong a, celebrity (rapper) a puong hmasatak a nih. “Rest In Peace. I never told you how much you inspired me when you were here thank you for existing.” tiin an thla liem. Diblo chun, “This kid was a genius. True artist. He made his own rules. He has his faults but he was young and he worked so hard on his own self. He wanted to be better. He loves everyone so much. He lived for every kid out here. He had the biggest imagination” tiin a ziek ve. Broward County Sheriff office chun ringhla mi pahnihai umna hril thei le man thei thei chu USD 3, 000 (Rs. 2 lakh vel) reward an puonga, suizui le zawng zing niin an hril. TMZ hril dan chun, XXX in motor cycle thar a khal sin chu a va sie laiin a motor kawlah an lo inchan a. Midum pahni an hmai an inkhum a. Pakhat hin a kap \huoi \huoi zoin Car ke dum, a tukver darthlalang dum ‘dark tinted’ hmangin an tlansie niin a hril. A thattuhai hin a Car BMW sunga Louis Vuitton Bag um chu an laka, an tlanhmang danah hin a sunga thil um an hriet a, inruk tuma an thaw reng niin an lang tiin a hril bawk. XXX hi a thina hmuna inthawka miniute 15 motor tlan chau Parkland, Florida ah Dollar 1.4 million man inropui an chawka A cheimawi \hat lai tak le a ruolhai le an insawn lut vel tak a nih a. Thaw\anni a khawm Florida ah charity program neia insingsa mek laia thi a nih.

Justin Bieber le Hailey Baldwin, An Inhmangai Tharlos angeles: Canada tlangval Justin Bieber le Selena Gomez an in\he hnungin model Hailey Baldwin leh an inzuia an inngaizawng nawk tah ti thuthang le thuvuongva tamtak chu official taka anni a inthawka sukchiengna a la um naw laiin Pathienni khan an inhmangai ngei a nih ti an puong a. An Inhmangai thar ti a nih ti hi uolau taka hmu thei dingin an khawsa bawk. Justin Bieber le Hailey Baldwin chu Pathienni khan New York City, Brooklyn ah hmu an nih a. Big Apple lai, mi tamtak inzi nei nuoi karah khawm an kut inchel le inkuo an inthla thei nawh a. Vawi iemani zat lem chu lampui sirah innghaina dinga siem cement bang innghaiin an infawp mawl mawl lai video khawm lak a nih. Video-a an lang dan chun Brooklyn vadung chunga leilak mihriem inlawnna dinga siem (Cross-over) ah mipui tamtak lai an fe ve a. Leilak lailung lai deua leilak bangah innghaiin induthaw takin an infawp mawl

mawl a, an in kuo sawk sawk dana inthawkin hmangaina hmu thar nei an nih ti a chieng hle. Hi zova hin Rockfeller Park ah an fe nawk a. Park laia in\hungna dinga siem Bench pakhatah in\hungin, Hailey chu

Justin Bieber malpui chungah a \hunga. Justin a ringah kuoin Justin khawmin a kawngah kuoin an infawp mawl mawl a. Vate nufa inngai em em inchuk mawl mawl angin an inchuk mawl mawl el a nih. Park laia um vehai an ngaisak nawh a, mihai khawmin an ngaisak bawk nawh, hnawtzu i tu cameramen hai ti naw chu. Justin Bieber ngei khawmin Hailey le an lengnaa an khawsak vel danhai thlalak social media ah fans hai a share bawk. Iengkhawm comment a ziek nawa chu, Hailey leh an inzui a, an ingaizawngin an hlim hle a nih ti a tarlang. Justin le Hailey Baldwin hi 2015-16 chen kha an inzui a. An in\he nawk a. Justin Bieber chu Selena Gomez kuom tieng bawk a kir nawka, thla 4 vel inhawi deua hun an hmang hnungin Selena Gomez nu’n a ditpui naw thu a hrila, Selena Gomez khawm Bible inchuk a nuom leiin an in\he nawk a. Thlarau tieng damna zawng ve bawk Justin chu Hailey leh an inzui nawk tah a nih.

Hienga an fe zing chun BJP’n Jammu stronghold an nei thei ta naw ding nia an hriet leiin, PDP inhnukdawk hmain an inh-nuk dawk khal ta a nih. “Tuhin chu mi-pihai kuomah, anni hmakhuo ngaina leia sawrkarna chan kan nizie hril kan ta, hmun kan la chang nawk ngei kan beisei” tiin BJP hotuhai chun an hril. State BJP chief spokesman Sunil Sethi chun, “Kan inhnukdawkna san tak chu Law & Order thu lei a nih. PDP in helpawlhai le inkap chawl sunzawm a nuom a. Paki-stan le a rawihai tawrawtna chu kan inhnuk dawkna san a nih. Law & Order ngirhmun le National Integration chu ieng le khawm inchalrempui thei a ni nawh” tiin a hril. BJP chun kum nawk 2019 Election hma po Governor’s Rule um sien la, Centre-in helpawlhai dittawka tukdawlin inthlangna buoina um lova neiin BJP-in hratna chang ngei a nuom leia PDP sawkar, helpawlhai chunga nem deuva a hriet, thlawpna chu a hnukdawk el niin Ram Madhev chun a hril. “J&K a dan le thupek a tlusie nasa ta-luo ta a. BJP chun a ngai thei nawh. A thil-tum ‘development’ le ‘helpawl tukdawl’ a hrat thei ta naw leiin Governor Rule a rec-ommended el ta a nih” tiin a hril.

Amit Shah chun, “Kum thar 2019 elec-tion ah chu BJP khatin J & K ah sawrkarna siem a ta. Development le helpawlhai tuk-dawlna chu hrat takin fepui thei tang a tih” tiin a hril a. June 20 hin BJP MLA po po meeting Delhi ah a ko nghal. Chief Minister Ms Mehbooba Mufti chun hi thu Governor NN Vohra a inthaw-ka a hriet charin, Governor office a pan a, inbanna lekha a pek lut ta a nih. Governor hi Delhi-a inthawkin Chief Secretary BB Vyas inhriettir dinga hril a ni a. CS chun CM a hril ta a nih. Dy CM le BJP hotu Kavinder Gupta chu BJP-in support a hnukdawkna lekha pe dinga ti a nih angin a peka chu, Governor-in a lo hril hmasa lem a nih. “BJP MLA hai inbanna lekha chu CM kuomah thawn vawng an ta a. Governor thu thu an tah” tiin a hril. Governor chun dan ang takin Centre kuomah thla ruk sung bek J & K ah Gover-nor’s Rule sie dingin ngenna a thawn nghal tah bawk. State danghai naw angin J &K chu President’s Rule ni lovin direct Gov-ernor’s Rule hnuoia sie/um thei a nih. Gov-ernor Rule a sie a nih chun kum 10 sunga GR vawi ruk a umna dinga nih. (PTI)

BJP in J & K sawrkar thlawpna a hnuk dawk

FIFA World Cup

Japan le Senagal in hratna changin point 3 ve ve an hlawmosCow: Group H-ah zani zana Japan le Colum-bia han Mordovia Arena hmuna match hmasa tak an inkhel huna chun Asia khawmuolpuia inthawk World Cup khel fe Japan team chun Colombia 2-1 a hnein point 3 an hmu \huoi el. Goal hmasa Shinji Kagwa in minutes 6 naah Penalty hmuin Japan ram ta dingin a petlut a, sienkhawm minutes 39 naah Juan Fernando Quintero chun Columbia ta dinga goal a hung thun ve leiin first-half chenah 1-1 in an indraw a. Second-half minutes 73 naah Yuya Osaka chun Japan ram ta dinga hratna goal a hung thun a, inkhel tawp chenah Columbia in a thungkir tanaw leiin Japan chun

hratna an chang ta a nih. Japan in Columbia team an hne hi Asian rambung team in World Cup-a South American team an hne hmasatakna a nih. Columbia hin June 2014 World Cup a khan Japan hi 4-1 in a lo hne ve ta a nih. Chun, zani zan khan Senegal chun an match hmasa takah Poland 2-1 in an hne ve bawk. Goal hmasa Thiago Cionek in minutes 37 naah

own goal a thun a, first-half chena chun 1-0 in Poland hi an hne a, second-half minutes 60 naah M’Baye Niang chun Senegal ta dingin goal a hung thun nawk a. 2-0 a Poland hne thei ding ngirhmuna an um laiin inkhel hun bo hnai tieng minutes 86 naah Grzegorz Krychowiack chun Poland ta dingin goal a hung thun hram leiin a tawp chenah Senegal chun Poland hi 2-1 a hnein Senegal chun Poland lakah

point 3 an hlawsuok ve a nih. Zani zana Group H in first match an khel zo le inzawmin tukum World Cup-ah Group tina teams 32 hai chun vawikhat seng an khel zo ta a, zani zan sawthnung khan Russia le Egypt chun match vawi-hnina 2 of 3 an khel \an nawk tah. First round/first match khel zo chena Group tina team hai point hmu dan chu a hnuoia ang hi a nih.

group aRussia -3; Uruguay 3; Egypt-0; Saudi Arabia-0grouP BIran -3; Portugal -1; Spain -1; Morocco -0

grouP CFrance-3; Denmark -3; Australia -0; Peru -0grouP dCroatia -3; Iceland -1; Argentina-1; Nigeria -0

grouP eSerbia -3; Brazil -1; Switzerland -1; Costa Rica-0grouP FSweden-3; Mexico -3; South Korea -0; Germany -0

grouP gBelgium -3; England -3; Tunisia -0; Panama-0grouP hJapan - 3; Senegal -3; Poland -0; Columbia -0

khat hai siem\hain hmang thei an nawk tah niin a hril. Mimal le pawl hran hran, sansuokna sin thawtu le \hangpuna hung petuhai kuomah lawmthu a hril. Thilpek inhlanna hunsera hin CAF & PD Minister Karam Shyam, Manipur Leg-islative Assembly Deputy Speaker K. Rob-

indro, MLA hai H. Dingo, L. Rameshwor le Th. Satyabrata, DGP L.M. Khaute, Chief General Manager of IOCL (Assam Oil Di-vision), Guwahati, Uttiya Bhattacharya, IOCL official le All Manipur Indane Dis-tributors’ Association palaihai khawm an \hang. (DIPR)

IOCL-in Rs.6.82 Lakh man ding CM Relief Fund a pek

Khundrakpam Assembly Constitu-ency le Saikul Assembly Constituency hai thlung zawmtu Yumnam Patlou hmuna RC slab culvert pawimaw tak khawm siem a la ni nawh. Hi sinthawna ruok chu zofel anga zieklut a ni tah. Thla 2 liemtah khan projects in a huom \henkhat chu a hminga sinthaw an ni a, sin zo si lovin sinthawna

chawlsan an ni tah tiin PDCC in Works Minister Th. Biswajit kuoma memoran-dum an pekluta chun a hril. M/S L. Singh and Co hi bieltu MLA leh inhnaina an nei thu le, contractors han fund an laksuok chu lakir a, indik naw taka sinthawtu contrac-tors hai chu hrem dingin PDCC chun ngen-na a siem. (PNS)

PDCC in contractors black list dingin an ngen