ENERJİ POLİTİKALARI 5. GRUP SUNUMU

DOĞALGAZ BORU HATLARI

Arap Boru Hattı

ARAP BORU HATTI, MISIR DOĞALGAZINI  AVRUPA'YA TAŞIMAK AMACIYLA KURULMASI PLANLANAN  BORU HATTIDIR. LÜBNAN, ÜRDÜN, SURİYE VE TÜRKİYE’Yİ DE KAPSAYACAK HAT 2008'DE TÜRKİYE'YE MISIR DOĞALGAZINI  GETİRMEYE BAŞLAMIŞTIR.

Hat sayesinde Mısır‘ın doğalgaz ihracatı iki katına çıkmıştır. Türkiye için Mısır gazı Rus ve İran gazına bir alternatif oluşturmuştur. Hatta bazı uzmanlara göre Mısır doğalgazı bir alternatiften çok bir dengeleyicidir ve bu hatta diğer Arap ülkeleri de eklenmelidir.

Güney Kafkasya Doğalgaz Boru Hattı Projesi Şah Denizi sahasından üretilecek doğalgazın

Türkiye-Gürcistan sınırına getirilmesi için tasarlanmıştır. Bunun için SCPC şirketi kurulmuştur ve bu şirkette TPAO da % 9 payla hissedardır. Projenin en büyük ortakları % 25.5’er hisse ile BP ve Norveç şirketi StatOil’edir. Şirketin inşaatı ve işletmesini gerçekleştirmesi planlanmıştır. Projeye göre doğalgaz hattı da BTC koridorunu kullanacaktır. Bu sayede SCP birçok ekstra masraftan da kurtulmuş olacaktır. Yaklaşık 696 km uzunluğundaki proje 42’ borular öngörmektedir. Borular ile yıllık 8.1 milyar m³ gazın AGSC-BOTAŞ arasındaki SPA şartlarına uygun olarak Türkiye sınırına taşınması beklenmektedir. İlave kompresör istasyonları sayesinde kapasite 22 milyar m³’e kadar çıkabilecektir. Projenin detay mühendislik çalışmaları 2003 yılında yapılmıştır. Proje maliyeti olarak 1 milyar dolar hesaplanmıştır.

SOCAR’ın verdiği bilgilere göre Aralık 2005 itibariyle SCP’nin Azerbaycan ayağında 442 km’lik inşaat tamamlanmıştır. Aynı kaynağa göre Türkiye ayağında boru hatlarının % 90’ı, Gürcistan’da ise % 81’i tamamlanmıştır. 2006 itibari ile hattın açılışı gerçekleşmiştir.

Mavi Akım Projesi Mavi Akım Rusya'dan Türkiye'ye doğal

gaz nakletmek için karadeniz geçişli büyük boru hatıdır. Boru hattı merkezi Hollanda olan Rus Gazprom ve İtalyan ENI ortaklığıyla kurulan Blue Stream Pipeline B.V. tarafından inşa edilmiştir. Blue Stream Pipeline B.V. boru hattının deniz bölümünün ve Beregovaya kompresör istasyonunun sahibidir, Gazprom boru hattının Rus topraklarında kalan bölümünün işletmesini üstenmiş olup Türk topraklarında bulunan bölümün işletmesi ise Türk enerji şirketi BOTAŞ tarafından gerçekleştirilmektedir.

Mavi Akım hattının uzunluğu 1200 kilometre olup, 17 kasım 2005 tarihinde açıldı. Mavi Akım projesi, Ankara ile Moskova arasında 1997 yılında imzalanan anlaşmaya göre, 25 yıl süreyle, Türkiye’nin Rusya’dan yılda 16 milyar metre küp doğalgaz satın almasını öngörüyor.

İRAN –TÜRKİYE DOĞALGAZ BORU HATTI

İran Türkiye Avrupa Doğal Gaz Boru Hattı Projesi (ITE) ile İran ve Türkmenistan kaynaklı doğal gazın Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaştırılması amaçlanmaktadır. Projedeki boru çapı 56 inç tir. Çalışma basıncı ise 92 bardır. Projenin İşletme ömrü 40 yıl olarak öngörülmüştür. Proje ile Avrupa’ya taşınacak yıllık gaz miktarı hedefi 35 Milyar m3 olarak belirlenmiştir.

Nabucco Boru Hattı Projesi Nabucco boru hattı Ankara’da 13 Temmuz 2009 Pazartesi günü hükümetler arasında imzalanan anlaşmayla başlamıştır, Türkiye'üzerinden AB  ülkelerine  doğal gaz taşımak üzere kurgulanan uzun geçişli bir  boru hattı taşımacılığı projesidir. Türkiye Bulgaristan  sınırından başlayacak olan 1,329 km'lik boru boru hattın Nabucco Batı, Erzurum’dan Avusturya’nın Baumgarten bölgesine ulaşacağı daha önce duyurulan Nabucco Boru Hattı Projesi’nin uyarlanmış bir versiyonudur.

Nabucco boru hattının amacı Avrupa’ya ulaştırılan doğal gaz kaynak çeşitliliğini arttırarak kaynak bağımlılığını azaltmaktır.2018 yılında yapılması beklenen hat ile 10 ila 23 milyar metreküp gaz ulaştırılması beklenmektedir. Hat, aynı zamanda AB'nin Trans-Avrupa Enerji Hattı'nın bir parçası olarak öngörülmekte olup fizibilite ve mühendislik çalışmaları için AB fonlarından da faydalanılmıştır. İlk hesaplara göre toplam maliyet 4-6 milyar Euro’dur.

Trans Anadolu doğalgaz boru hattı

Trans Anadolu doğalgaz boru hattı Azerbaycan doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa'ya transfer etmesi planlanan boru hattı. İnşaatı tamamlandığında Şah Deniz doğalgaz tesislerinde çıkarılan gazın transferinde kullanılacaktır. Maliyetinin 5-7 milyar dolar olacağı ve 2018 yılında tamamlanacağı öngörülmektedir. Hattın kapasitesinin yılda 16-21 milyar m3 olacağı öngörülmektedir. Hattın güzergahı henüz tam olarak belirlenmemekle birlikte bir branşın Yunanistan'a, diğerinin Bulgaristan'a ulaşacağı düşünülmektedir.

ULUSLARARASI DOĞALGAZ BORU HATLARI

Doğal gaz rezervlerinin 76 trilyon metreküpü (%41) Orta Doğu ülkelerinde, 59 trilyon metreküpü (%33) Rusya ve Bağımsız Devletler Topluluğu ülkelerinde, 31 trilyon metreküpü (%17) Afrika/Asya Pasifik ülkelerinde bulunmaktadır.