Το ελληνικο περιοδικο για Την ενεργεια

Τεύχος 58 Ιούνιος 2014Τιμή: 3 ευρώ

ΠOΛΛΑΠΛO ΜΗΝΥΜΑ ΑΠO ΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΡΩΣΙΑΣ-ΚΙΝΑΣΤΑ ΠΡOΒΛΗΜΑΤΑ & OΙ ΠΡOΚΛΗΣΕΙΣ ΤOΥ ΚΛΑΔOΥ ΑΛOΥΜΙΝΙOΥOI ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤO ΑΕΡΙO ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙO ΤΗΣ ΚΥΠΡOΥ

ΕΠΕΣΑΝ OΙ ΥΠOΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑΕΝΕΡΓΕΙΑΚO ΚΕΝΤΡO Η ΕΛΛΑΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓOΡΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣΚΑΛΕΣΜΑ ΜΑΝΙΑΤΗ ΣΤΗΝ GAZPROM ΓΙΑ SOUTH STREAM

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣΣΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

ener

gyw

orld

58

- ιο

Υνιο

Σ 20

14

ΜΗΝΙΑΙO ΠΕΡΙOΔΙΚO ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ  KΩΔΙΚOΣ: 018262

ΕΤOΣ 8o, ΤΕΥΧOΣ 58 Ιούνιος 2014

Ιδιοκτησία: TRIM A.E.

Εκδότης Απόστολος Κόμνος

Σύμβουλος έκδοσης Γιώργος Στουραΐτης

Μarketing - Επικοινωνία Αλεξάνδρα Κόμνου Σοφία Ανδριτσοπούλου

Art direction A.L.L. designers info@alldesigners.eu

Συνεργάτες Κώστας Βουτσαδάκης Γιώργος Παυλόπουλος Πηνελόπη Μητρούλια Γιάννης Πισπιρίγκος

Τιμή τεύχους 3 ευρώ

Ταχυδρομικές επιταγές και εμβάσματα προς: Ειδικές εκδόσεις ΤRIM A.E.

energyworld TRIM A.E.  Έντυπες & ηλεκτρονικές εκδόσεις Έδρα: Λεωφ. Αθηνών 286 124 62 Χαϊδάρι Τηλ.: 210-5810581

Τμήμα Εκδόσεων: Γριβογιώργου 5 115 28 Ιλίσια - Χίλτον Τηλ.: 210-7240510 Φαξ: 210-7249473

www.energyworld.grwww.trimpublications.comenergyworld@trimpublications.com

Η άποψη των συντακτών δεν είναι απαραίτητα και άποψη της διεύθυνσης του περιοδικού

ΜΕΛOΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣΔΗΜOΣΙOΓΡΑΦΩΝ ΙΔΙOΚΤΗΤΩΝΠΕΡΙOΔΙΚOΥ ΤΥΠOΥ

Σκανάρετε με το κινητό & επισκεφτείτε το site

www.energyworld.gr

Κάθε μέρα όλα τα νέαγια την ενέργεια και

το περιβάλλον

➤

2

Περιεχόμενα

ΣΗΜ

ΕΙΩ

ΜΑ

ΤOΥ

ΕΚΔ

OΤΗ

ΔΙΕ

ΘΝΗ

KAI

ΕΛΛ

ΗΝ

ΙΚΑ

ΝΕΑ

ΣΤΡΑ

ΤΗΓΙ

ΚΕΣ

ΕΠΕΝ

ΔΥΣ

ΕΙΣ

ΣΤΗ

Ν Ε

ΝΕΡ

ΓΕΙΑ

ΕΠΕΣ

ΑΝ O

Ι ΥΠ

OΓΡΑ

ΦΕΣ

ΓΙΑ

ΤΙΣ

ΕΡΕ

ΥΝΕΣ

ΣΤΗ

ΔΥΤ

ΙΚΗ

ΕΛΛ

ΑΔΑ

ΕΝΕΡ

ΓΕΙΑ

ΚO Κ

ΕΝΤΡ

O Η

ΕΛΛ

ΑΔΑ

ΓΙΑ

ΤΗΝ

ΑΓO

ΡΑ Τ

ΗΣ

ΕΥΡΩ

ΠΗ

Σ

«ΠΡΑ

ΣΙΝ

O Φ

ΩΣ»

ΣΤΗ

Ν E

NEL

ΓΙΑ

ΤΙΣ

ΕΡΕ

ΥΝΕΣ

ΚΑΛΕ

ΣΜΑ

ΜΑΝ

ΙΑΤΗ

ΣΤΗ

Ν G

AZPR

OM Γ

ΙΑ S

OUTH

STR

EAM

OI Δ

ΙΕΘΝ

ΕΙΣ

ΕΞΕΛ

ΙΞΕΙ

Σ ΓΙ

Α ΤO

ΑΕΡ

ΙO Σ

Ε ΣΥ

ΝΕΔ

ΡΙO

ΤΗΣ

ΚΥΠ

ΡOΥ

ΠOΛ

ΛΑΠ

ΛO Μ

ΗΝ

ΥΜΑ

ΑΠO

ΤΗ Σ

ΥΜΦ

ΩΝ

ΙΑ Ρ

ΩΣΙ

ΑΣ-Κ

ΙΝΑΣ

ΠOΛ

ΥΕΘΝ

ΙΚΕΣ

ΕΞO

ΙΚOΝ

OΜOΥ

Ν Δ

ΙΣ. Α

ΠO

ΤO Φ

ΥΣΙΚ

O ΑΕ

ΡΙO

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10

3

ΤΑ Π

ΡOΒΛ

ΗΜ

ΑΤΑ

& O

Ι ΠΡO

ΚΛΗ

ΣΕΙΣ

ΤOΥ

ΚΛΑ

ΔOΥ

ΑΛO

ΥΜΙΝ

ΙOΥ

ΕΠΙΠ

ΤΩΣΕ

ΙΣ Α

ΠO

ΤΑ Ν

ΕΑ Τ

ΕΛΗ

ΜΕΤ

ΑΦOΡ

ΑΣ Κ

ΑΙ Δ

ΙΑΝ

OΜΗ

Σ

Η Β

ΙOΜ

ΗΧΑ

ΝΙΑ

ΕΧΕ

Ι ΑΝ

ΑΓΚΗ

ΑΝ

ΑΠΤΥ

ΞΙΑΚ

Η Π

OΛΙΤ

ΙΚΗ

ΤO N

ET-M

ETER

ING

ΑΠΑΙ

ΤΕΙ Τ

OΛΜ

ΗΡO

ΥΣ Χ

ΕΙΡΙ

ΣΜOΥ

Σ

ΣΥΜ

ΦΩ

ΝΙΑ

ΣΤΗ

Ν Κ

ΥΠΡO

ΓΙΑ

OFF

-GRI

D Η

ΛΕΚΤ

ΡΙΚΗ

ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑ

ΑΝΑΓ

ΚΗ Ε

ΚΠΑΙ

ΔΕΥ

ΣΗΣ

ΤΗΣ

ΚOΙΝ

ΩΝ

ΙΑΣ

ΣΕ Θ

ΕΜΑΤ

Α ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑΣ

ΕΚΔ

ΗΛΩ

ΣΕΙΣ

ΕΛΕ

ΤΑΕΝ

ΓΙΑ

ΤΗ

Ν Π

ΑΓΚO

ΣΜΙΑ

ΗΜ

ΕΡΑ

ΤOΥ

ΑΝΕΜ

OΥ

ΕΤΑΙ

ΡΙΚΗ

ΚOΙ

ΝΩ

ΝΙΚ

Η Ε

ΥΘΥΝ

Η Μ

Ε Π

ΡΑΞΕ

ΙΣ Κ

ΑΙ Ε

ΡΓΑ

ΑΠO

ΤΗ Δ

ΕΗ

ΕΠΑΓ

ΓΕΛΜ

ΑΤΙΚ

ΕΣ Λ

ΥΣΕΙ

Σ ΕΞ

OΙΚO

ΝOΜ

ΗΣΗ

Σ ΑΠ

O ΤΗ

Ν L

G

ΚΑΤΑ

ΛOΓO

Σ ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑΚΩ

Ν Ε

ΤΑΙΡ

ΕΙΩ

Ν

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

4

Σημείωμα του εκδότηEditorial

Σε πορεία αξιοποίησης του ελληνικού ορυκτού πλούτου μπαίνει η χώρα μετά τις υπογραφές για επενδύσεις άνω των 700 εκατ. ευρώ σε έρευνες και εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στις τρεις πρώτες περιοχές.

Οι υπογραφές έπεσαν την κατάλληλη στιγμή. Η Ελλάδα βγήκε στις αγορές και φαίνεται να ξανακερδίζει την εμπιστοσύνη των ξένων επενδυτικών κεφαλαίων. Σίγουρα υπάρχει μεγάλο ρίσκο και κίνδυνος και απαιτείται προσεκτικός χειρισμός, αλλά η εκμετάλλευση των αποθεμάτων της Ελλάδας δεν αποτελεί μόνο δείκτη της ευημερίας της αλλά και της αποφασιστικότητάς της να μετατραπεί σε μια πραγματικά ανταγωνιστική χώρα με ρόλο και λόγο στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.

Οι εταιρείες-κοινοπραξίες που συμμετέχουν στη συμφωνία και έλαβαν την έγκριση της πολιτείας να προχωρήσουν στις έρευνές τους είναι γνωστές και διεθνώς καταξιωμένες. Επίσης, με την υπογραφή των συμβάσεων για έρευνες σε Ιωάννινα, Πατραϊκό κόλπο και Κατάκολο, ανοίγει ο δρόμος για την ολοκλήρωση των μελετών που θα αφορούν το υπέδαφος του Ιονίου και της θαλάσσιας περιοχής στη νότια Κρήτη από τις έρευνες μέσω σεισμικών δονήσεων της PGS. Έτσι, μετά από αυτά αναμένονται νέοι διαγωνισμοί και προσέλκυση και άλλων επενδυτικών σχημάτων που θα αναβαθμίσουν την εικόνα της Ελλάδας, μιας χώρας φιλικής προς τις επενδύσεις.

«1.000 εργαζόμενοι ανά γεωτρύπανο», είχε υποσχεθεί ο κ. Μανιάτης. Ως αντίποδα στην ανεργία που έχει χτυπήσει «κόκκινο» το τελευταίο διάστημα, παρά τις μικρές βελτιώσεις, έρχεται να προτάξει η κυβέρνηση τον νέο αυτόν τομέα της οικονομίας προσβλέποντας σε πολλές θέσεις

εργασίας για τους νέους. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του αρμόδιου υπουργείου, από τις συμβάσεις που υπογράφονται απορρέουν πολλαπλές σημαντικές συνέργειες προς όφελος της εθνικής οικονομίας και των πολιτών. Πιο συγκεκριμένα, εκτιμούν πως για κάθε θέση εργασίας που θα δημιουργείται στον κλάδο των υδρογονανθράκων, θα τριπλασιάζονται οι θέσεις απασχόλησης στην ευρύτερη οικονομία. Ενώ συμφωνήθηκε με τους επενδυτές η καταβολή ετησίως συγκεκριμένου ποσού, για την εκπαίδευση και κατάρτιση στελεχιακού δυναμικού της χώρας στον τομέα υδρογονανθράκων. Η κυβέρνηση θέτει και έναν επιπλέον στόχο: μέρος από τα έσοδα να διατίθεται για διεξαγωγή ερευνητικών προγραμμάτων στην ενέργεια και στην αξιοποίηση του ορυκτού μας πλούτου, ώστε να περιοριστεί η φυγή νέων επιστημόνων στο εξωτερικό.

Η Ελλάδα, χάρη στις έρευνες υδρογονανθράκων καθώς και στους σχεδιαζόμενους αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου, αυτήν τη στιγμή έχει μια πολύ καλή ευκαιρία να αναδειχθεί σε διεθνή ενεργειακό κόμβο, σε σταυροδρόμι μεταφοράς τεχνογνωσίας και εγγυητή της ενεργειακής ασφάλειας μια ολόκληρης ηπείρου. Γι’ αυτό και αμέσως επόμενο βήμα πρέπει να αποτελέσει η γενναία και τολμηρή απόφαση για την οριοθέτηση της ελληνικής ΑΟΖ. Η Κύπρος μάς δείχνει τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε, ενώ οι διεθνείς πολιτικές συνθήκες που διαμορφώνονται και διαδραματίζονται μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας αποτελούν τον «κρυμμένο άσσο» που θα επιτρέψει στην Ελλάδα να σηκώσει ανάστημα. Αν θέλουν ένα ασφαλές μονοπάτι ενεργειακής ασφάλειας, εδώ είμαστε! Αρκεί να διασφαλιστεί η ελληνική ΑΟΖ χωρίς διαμάχες και αμφισβητήσεις με τη γείτονα χώρα.

ΕΡΧOΝΤΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣΑΠO ΤΙΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΥΔΡOΓOΝΑΝΘΡΑΚΩΝ

4

01

6

Eλληνικά και διεθνή νέα

02Υπεγράφη το Περιβαλλοντικό ΜητρώοO υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Γιάννης Μανιάτης υπέγραψε την ΚΥΑ που αφορά την «Εξειδίκευση των προδιαγραφών, του τρόπου παροχής και συντήρησης, των διαδικασιών και αδειών ηλεκτρονικής πρόσβασης και εισαγωγής πληροφοριών καθώς και κάθε αναγκαίας λεπτομέρειας για την οργάνωση, υλοποίηση και λειτουργία του Ηλεκτρονικού Περιβαλλοντικού Μητρώου (ΗΠΜ)».Αναλυτικότερα, με την απόφαση αυτή ρυθμίζονται όλες οι αναγκαίες λεπτομέρειες για την υλοποίηση και λειτουργία του Ηλεκτρονικού Περιβαλλοντικού Μητρώου για:1. την πρόσβαση των πιστοποιημένων χρηστών,2. τις διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης και υπαγωγής σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (ΠΠΔ) των έργων και δραστηριοτήτων, 3. το ηλεκτρονικό πρωτόκολλο και την απόδοση σε κάθε έργο ή δραστηριότητα που αδειοδοτείται περιβαλλοντικά ενός μοναδικού χαρακτηριστικού κωδικού που καλείται Περιβαλλοντική Ταυτότητα (ΠΕΤ),4. τη διασύνδεση και διαλειτουργικότητα με ηλεκτρονικά μητρώα άλλων δημόσιων αρχών μέσω διαδικτύου.

Θεόδωρος Φέσσας,ο νέος πρόεδροςτου ΣΕΒΤην αλλαγή ηγεσίας στον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) επικύρωσε η Ετήσια Τακτικής Γενική Συνέλευση των μελών του Συνδέσμου την Τετάρτη 28 Μαΐου. Επικεφαλής του ΣΕΒ αναλαμβάνει ο κ. Θεόδωρος Φέσσας, ο οποίος διαδέχθηκε τον κ. Δημήτρη Δασκαλόπουλο που υπηρέτησε για τέσσερις συνεχόμενες θητείες ως πρόεδρος του ΣΕΒ. Στο νέο Διοικητικό Συμβούλιο θα μετέχουν ο κ. Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, ο κ. Σπύρος Θεοδωρόπουλος, ο κ. Ευάγγελος Μυτιληναίος, ο κ. Πάνος Μαρινόπουλος, ο κ. Κωνσταντίνος Κόκκαλης, ο κ. Κώστας Αντωνόπουλος, ο κ. Ευθύμιος Βιδάλης, ο κ. Γιάννης Κωστόπουλος, ο κ. Αναστάσιος Καλλιτσάντσης και η κ. Σοφία Εφραίμογλου. Στην Ετήσια Γενική Συνέλευση τα μέλη του ΣΕΒ κλήθηκαν, μεταξύ των άλλων, να εγκρίνουν τον Απολογισμό Πεπραγμένων για το 2013, τον Ετήσιο Απολογισμό για την οικονομική χρήση που έληξε (2013), καθώς και τον προϋπολογισμό για το 2014. Σύμφωνα με τον νέο πρόεδρο του ΣΕΒ, το μήνυμα των ευρωεκλογών δείχνει ότι «παρά τις δυσκολίες, θέλουμε να αλλάξουμε μέσα στη σταθερότητα. Θέλουμε να άρουμε τις αδικίες. Να διορθώσουμε τις στρεβλώσεις. Να μην ολιγωρήσουμε στις αναγκαίες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις. Να δώσουμε τις εθνικές μάχες μέσα στην Ευρώπη ως ισότιμα μέλη». Όπως τόνισε, η επιτυχία της δημοσιονομικής προσαρμογής δεν πρέπει να δημιουργήσει κλίμα εφησυχασμού.

ΔΕΗ: Αύξησηκερδών στοα’ τρίμηνοΣύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της ΔΕΗ, τα μετά από φόρους κέρδη του ομίλου ανήλθαν σε 81,3 εκατ. ευρώ την εξεταζόμενη περίοδο έναντι 49,4 εκατ. ευρώ το α’ τρίμηνο του 2013. Τα προσαρμοσμένα μετά από φόρους κέρδη ανήλθαν σε 48,4 εκατ. ευρώ. Ουσιαστικά αμετάβλητος παρέμεινε ο κύκλος εργασιών της ΔΕΗ το πρώτο τρίμηνο του έτους ανερχόμενος σε 1.488,9 εκατ. ευρώ έναντι 1.486,8 εκατ. ευρώ το α’ τρίμηνο 2013. Στον κύκλο εργασιών συμπεριλαμβάνεται ποσό 11,4 εκατ. ευρώ που αφορά τη συμμετοχή χρηστών του δικτύου για τη σύνδεσή τους σε αυτό, έναντι 19,7 εκατ. το α’ τρίμηνο του 2013. Τα έσοδα από πωλήσεις ηλεκτρικής ενέργειας παρουσίασαν μικρή αύξηση σε 1.451,6 εκατ. το α’ τρίμηνο 2014 έναντι 1.440,1 εκατ. ευρώ το α’ τρίμηνο 2013 (αύξηση 11,5 εκατ. ευρώ ή 0,8%). Στα αποτελέσματα του α’ τριμήνου 2014 περιλαμβάνεται εφάπαξ θετική επίπτωση ύψους 23,2 εκατ., από την αναδρομική εφαρμογή της έκπτωσης στην τιμή του φυσικού αερίου για το δεύτερο εξάμηνο του 2013, σε συνέχεια της συμφωνίας μεταξύ ΔΕΠΑ και Gazprom. Επιπλέον, περιλαμβάνεται και μια θετική επίπτωση από την ανάκτηση συνολικού ποσού ύψους 21,3 εκατ. (17,4 εκατ. πλέον τόκων 3,9 εκατ.), ως κρατική ενίσχυση, μη συμβατή με την κοινή αγορά, σύμφωνα με απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 13ης Ιουλίου 2011. Η απόφαση αυτή αφορά το μειωμένο τιμολόγιο πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας στην Αλουμίνιον ΑΕ για το χρονικό διάστημα από τον Ιανουάριο 2007 έως τον Μάρτιο 2008.

77

Το μέλλον της ηλεκτροκίνησης στην Ελλάδα θα συζητηθεί στην ημερίδα «Ηλεκτροκίνηση: νέες τεχνολογίες & επιχειρηματικές ευκαιρίες» που συνδιοργανώνουν το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο, ο Γερμανικός Οργανισμός Προώθησης Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου (Germany Trade and Invest), το Ελληνικό Ινστιτούτο Ηλεκτροκίνητων Οχημάτων, ο Σύνδεσμος Εταιρειών Φωτοβολταϊκών και η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας την 1η Ιουλίου στην Αθήνα, με χορηγό επικοινωνίας το energy world (έντυπο και ηλεκτρονικό μέσο ενημέρωσης). Ομιλητές από τον πολιτικό, θεσμικό και επιχειρηματικό χώρο θα ενημερώσουν για επενδυτικά σχέδια, επιχειρηματικές ευκαιρίες αλλά και για τις νέες τεχνολογίες που ήδη χρησιμοποιούνται μεταξύ άλλων στην κατασκευή αυτοκινήτων και στους σταθμούς φόρτισης. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν και οι συνέργειες που προκύπτουν με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Πιλοτικά προγράμματα στη Γερμανία, την Πορτογαλία, την Ισπανία αλλά και την Ελλάδα θα ολοκληρώσουν την εικόνα για τη νέα αυτήν τεχνολογία. Η συμμετοχή στην ημερίδα θα είναι δωρεάν. Οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να δηλώσουν τη συμμετοχή τους στο Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο στην υπεύθυνη της εκδήλωσης κ. Κυπαρίσση, τηλ. επικοινωνίας: 210 64 19 027, e-mail: e.kiparissi@mail.ahk-germany.de.

Ξεκίνησε η διαδικασία για την έγκριση της μεταβίβασης του ΔΕΣΦΑ στην αζερική κρατική εταιρεία Socar, καθώς η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας πιστοποίησε τον ΔΕΣΦΑ ως «Ανεξάρτητο Διαχειριστή Μεταφοράς Φυσικού Αερίου», θέτοντας όρους που θα διασφαλίζουν τη διοικητική ανεξαρτησία του από τη μητρική εταιρεία. Έτσι, η απόφαση της ΡΑΕ μεταφρασμένη κατευθύνεται πλέον προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία και θα εγκρίνει ή θα ζητήσει περαιτέρω διευκρινίσεις, στα θέματα της διοικητικής ανεξαρτησίας του ΔΕΣΦΑ από τη Socar η οποία ως κάθετα οργανωμένη ενεργειακή εταιρεία ασκεί δραστηριότητες στην παραγωγή, μεταφορά (αγωγός TAP) και εμπορία-προμήθεια φυσικού αερίου. Σε κάθε περίπτωση η έκδοση της καταρχήν απόφασης από τη ΡΑΕ και στη συνέχεια από την ΕΕ αποτελεί μια δύσκολη άσκηση. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην απόφαση της ΡΑΕ, «οι λειτουργικές ανοικτές αγορές αερίου και συγκεκριμένα τα δίκτυα και λοιπά πάγια στοιχεία που συνδέονται με την προμήθεια αερίου είναι ουσιώδη για τη δημόσια ασφάλεια, την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και για την ευημερία των πολιτών της Ένωσης. Δεν θα πρέπει συνεπώς να επιτρέπεται σε πρόσωπα από τρίτες χώρες να ελέγχουν συστήματα μεταφοράς ή διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς παρά μόνον εφόσον συμμορφώνονται προς τις προδιαγραφές περί πραγματικού διαχωρισμού που ισχύουν εντός της Κοινότητας».

Έναν χρόνο μετά το 1ο Energy Efficiency Conference που προσέλκυσε το μαζικό ενδιαφέρον της αγοράς της ενεργειακής διαχείρισης, με περισσότερα από 200 υψηλόβαθμα στελέχη από 110 διαφορετικές εταιρείες και φορείς, το θέμα της ενεργειακής αποδοτικότητας και εξοικονόμησης τοποθετείται ξανά στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, σε μια δυναμική, εποικοδομητική και αποτελεσματική συνάντηση που θα λάβει χώρα στις 24 Ιουνίου 2014 στο Συνεδριακό Κέντρο Δαΐς. Το 2ο Energy Efficiency Conference, που διοργανώνεται από το Plant Management της Boussias Communications με χορηγό επικοινωνίας το energyworld (έντυπο και ηλεκτρονικό μέσο ενημέρωσης), επανέρχεται για να λειτουργήσει ως μοναδική πλατφόρμα συμπυκνωμένης μεταφοράς της απαραίτητης τεχνογνωσίας και ενημέρωσης για τις cutting-edge τεχνολογίες, μέσα από στοχευμένες παρουσιάσεις στελεχών ενεργειακής διαχείρισης, περιβαλλοντικής και τεχνικής διεύθυνσης, διαχείρισης εγκαταστάσεων και υποδομών, λειτουργίας κ.ά. Το συνέδριο θα αποτελέσει το σημείο συνάντησης υψηλόβαθμων στελεχών που φέρουν την ευθύνη του ενεργειακού σχεδιασμού και της διαχείρισης σε βιομηχανία, επιχειρήσεις (τηλεπικοινωνίες, τραπεζικός και ασφαλιστικός κλάδος κ.ά.), δημόσιο τομέα, εφοδιαστική αλυσίδα και μεταφορές.

«Ξεπαγώνει» η έγκριση μεταβίβασης του ΔΕΣΦΑ

2ο EnergyEfficiency Conferenceτον Ιούνιο

Ημερίδα τον Ιούλιογια την τεχνολογίατης αεριοκίνησης

8

03ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣΣΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΝα ενταχθούν στον νόμο για τις στρατηγικές επενδύσεις (fast track) τα δώδεκα έργα του τομέα της ενέργειας που έχουν χαρακτηριστεί από την ΕΕ ως Ευρωπαϊκά Ενεργειακά Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος - Projects of Common Interest (PCI’s), ζήτησε ο υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Γιάννης Μανιάτης, με επιστολή που απέστειλε προς τη Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων (ΔΕΣΕ).

Αγορά ενέργειαςΤου Κώστα Βουτσαδάκη

O κ. Μανιάτης εισηγείται, ειδικότερα, την κατά προτεραιότητα εξέταση των αιτήσεων για την ένταξη στις Διαδικασίες Στρατηγικών Επενδύσεων των συγκεκριμένων έργων, τονίζοντας ότι «με τη δρομολόγηση και υλοποίηση των έργων επιτυγχάνεται η έγκαιρη ανάπτυξη και διαλειτουργικότητα των διευρωπαϊκών ενεργειακών δικτύων, με στόχο την επίτευξη των στόχων της ενεργειακής πολιτικής της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) που αφορούν τη διασφάλιση της λειτουργίας της εσωτερικής ενεργειακής αγοράς και την ασφάλεια του εφοδιασμού στην Ένωση, στην προώθηση της ενεργειακής αποδοτικότητας και της ανάπτυξης νέων και ανανεώσιμων μορφών ενέργειας, καθώς και στην περαιτέρω διασύνδεση των ενεργειακών δικτύων των κρατών-μελών».

Oι παράμετροιΗ ένταξη των έργων στον νόμο για το fast track αποσκοπεί στην επιτάχυνση της αδειοδότησής τους, δεν εγγυάται όμως την υλοποίηση των έργων η οποία εξαρτάται από πλήθος άλλων παραγόντων. Στην πραγματικότητα

θεωρείται μάλλον απίθανο να υλοποιηθεί το σύνολο των έργων που αναφέρονται στην επιστολή του κ. Μανιάτη, με τα βασικά ερωτηματικά να αφορούν τον ελληνοϊταλικό αγωγό φυσικού αερίου (δεδομένου ότι προχωρά η κατασκευή του TAP) αλλά και, ώς έναν βαθμό, του αγωγού Ισραήλ-Κύπρου-Τουρκίας για τον οποίο πολλές παράμετροι, οικονομικές, πολιτικές και τεχνικές, παραμένουν αδιευκρίνιστες. Σε αυτές περιλαμβάνονται το κόστος μεταφοράς σε σύγκριση με το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), οι διαθέσιμες προς εξαγωγή ποσότητες που εξαρτώνται και από το μέγεθος των κοιτασμάτων, οι σχέσεις των χωρών της περιοχής με την Τουρκία, που προς το παρόν λειτουργούν αποτρεπτικά για τη διοχέτευση των κοιτασμάτων μέσω αγωγού από τη γειτονική χώρα, αλλά και οι διαθέσιμες υποδομές στην περιοχή (όπως π.χ. η μονάδα υγροποίησης φυσικού αερίου στην Αίγυπτο, με την οποία υπεγράφη καταρχήν συμφωνία για μεταφορά αερίου από τα κοιτάσματα του Ισραήλ). Ερωτηματικό υπάρχει επίσης ως προς το αν θα κατασκευαστούν και οι δυο πλωτές μονάδες υγροποιημένου φυσικού αερίου που σχεδιάζονται στη Β. Ελλάδα.

9

Πρότζεκτ στον ηλεκτρισμόΣτον τομέα του ηλεκτρισμού τα ενεργειακά έργα ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος περιλαμβάνουν τα εξής:

1. Διασύνδεση Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας μεταξύ Hadera (Ισραήλ) και περιοχής Αττικής, γνωστή ως Euro-Asia Interconnector. Το έργο αφορά υποθαλάσσιο 600 kV DC καλώδιο για τη διασύνδεση των ηλεκτρικών συστημάτων Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας. Το έργο θα έχει μεταφορική ικανότητα 2.000 MW και συνολικό μήκος περίπου 820 ναυτικών μιλίων, δηλαδή περίπου 1.518 χλμ. Ειδικότερα θα περιλαμβάνει τρεις διασυνδέσεις ως εξής: α. 329 χλμ. μεταξύ Ισραήλ-Κύπρου, β. 879 χλμ. μεταξύ Κύπρου και Κρήτης και γ. 310 χλμ. μεταξύ Κρήτης και ηπειρωτικής Ελλάδας. Θα επιτρέπει τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας και προς τις δύο κατευθύνσεις. Φορέας υλοποίησης για το τμήμα Κύπρος-Κρήτη είναι η ΔΕΗ Quantum Energy Ltd και για το τμήμα Κρήτη-ηπειρωτική Ελλάδα η ΔΕΗ Quantum Energy Ltd σε συνεργασία με τον ΑΔΜΗΕ. Το εκτιμώμενο κόστος επένδυσης στον ελληνικό χώρο ανέρχεται στα 800 εκατομμύρια με 1

δισεκατομμύριο ευρώ, ανάλογα με την υποβρύχια όδευση, τις συνθήκες του βυθού κ.λπ. Το προσδοκώμενο έτος ολοκλήρωσης του τμήματος Κύπρος-Κρήτη είναι το 2019 και του τμήματος Κρήτη-ηπειρωτική Ελλάδα είναι το 2018.

2. Διασύνδεση μεταξύ Maritsa East 1 (Bουλγαρία) και Νέα Σάντα (Eλλάδα). Το έργο αφορά την κατασκευή δεύτερης διασυνδετικής γραμμής μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας. Το συνολικό μήκος της γραμμής θα είναι περί τα 144 χλμ. περίπου, εκ των οποίων τα 29 επί

ελληνικού εδάφους. Το εκτιμώμενο κόστος επένδυσης: 8.000.000-10.000.000 ευρώ για το ελληνικό τμήμα της γραμμής. Το ελληνικό τμήμα της γραμμής θα κατασκευαστεί στον νομό Ροδόπης. Προσδοκώμενο έτος ολοκλήρωσής του είναι το 2020. Φορέας υλοποίησης στο ελληνικό τμήμα είναι ο ΑΔΜΗΕ.

3.Υδροηλεκτρικό αντλησιοταμίευσης (hydro-pumped storage) στην Αμφιλοχία. Το σύστημα αντλησιοταμίευσης με δυο ανεξάρτητους άνω ταμιευτήρες, στις θέσεις Άγ. Γεώργιος και Πύργος, συνολικής ισχύος 590 MW, έχει ως στόχο την παραγωγή και τη μεγάλης κλίμακας αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας. Τον «κάτω» ταμιευτήρα του συστήματος αποτελεί η τεχνητή λίμνη Καστρακίου, στα διοικητικά όρια του δήμου Αμφιλοχίας, ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας. Oι δυο ξεχωριστοί «άνω» ταμιευτήρες θα κατασκευαστούν βόρεια του ταμιευτήρα Καστρακίου: α. Στη θέση «Άγιος Γεώργιος», ωφέλιμου όγκου περίπου 5 x 106 κ.μ. και συνολικής έκτασης 720 στρεμμάτων και β. στη θέση «Πύργος», ωφέλιμου όγκου περίπου 2 x 106 κ.μ. και συνολικής

Η ένταξη των έργων στον νόμο για το fast track αποσκοπεί στην επιτάχυνση της αδειοδότησής τους, δεν εγγυάται όμως την υλοποίησή τους

10

έκτασης 166 στρεμμάτων. Η περίσσεια αιολική, ηλιακή ή και θερμική ενέργεια θα αποθηκεύεται μέσω της άντλησης νερού από τον «κάτω» στους «άνω» ταμιευτήρες, και στη συνέχεια θα αξιοποιείται μέσω των αναστρέψιμων μονάδων των σταθμών παραγωγής, κατά τις ώρες αιχμής. Το εκτιμώμενο κόστος είναι 500 εκατ. ευρώ και η προσδοκώμενη έναρξη λειτουργίας τοποθετείται στο 2020. O φορέας υλοποίησης είναι η Τέρνα Ενεργειακή.

Πρότζεκτ στο φυσικό αέριοΣτον τομέα του φυσικού αερίου τα έργα είναι:

4. IGB: Διασυνδετήριος αγωγός Ελλάδας-Βουλγαρίας μεταξύ Κομοτηνής και Στάρα Ζαγκόρα (BG). O IGB προβλέπεται να συνδέσει το Ελληνικό Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ) με το αντίστοιχο βουλγαρικό, έχοντας σαν αφετηρία την περιοχή της Κομοτηνής. O IGB θα έχει μήκος 182 χλμ. και αρχική μεταφορική ικανότητα 3 bcm/y με δυνατότητα αναβάθμισης (με την προσθήκη συμπιεστή) στα 5 bcm/y. O IGB προβλέπεται να ξεκινήσει τη λειτουργία του το 2016 και θα μεταφέρει αέριο από την Ελλάδα στη Βουλγαρία αποτελώντας μια εναλλακτική πηγή προμήθειας στη γείτονα χώρα και την ευρύτερη περιοχή. O IGB βρίσκεται σε φάση ολοκλήρωσης των τεχνικών μελετών και αδειοδοτικών διαδικασιών. Έχει ήδη λάβει την έγκριση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία. Το εκτιμώμενο κόστος

επένδυσης ανέρχεται στα 250 εκατομμύρια ευρώ. Φορέας υλοποίησης είναι η ΔΕΠΑ.

5. Σταθμός μόνιμης ανάστροφης ροής στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα μεταξύ Σιδηροκάστρου και Κούλα. Το έργο αφορά παρεμβάσεις για την παροχή δυνατότητας μόνιμης αντιστροφής ροής φυσικού αερίου ανάμεσα στα δυο συστήματα (σήμερα η ροή είναι μόνο από Βουλγαρία προς Ελλάδα). Φορέας υλοποίησης ο ΔΕΣΦΑ.

6. Πλωτός σταθμός αποθήκευσης και επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη. Το έργο αυτό αφορά υπεράκτιο πλωτό σταθμό υποδοχής, προσωρινής αποθήκευσης και αεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου καθώς και αγωγό σύνδεσης αυτού με το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου. Μέσω του αγωγού αυτού, το φυσικό αέριο που εισάγεται και αεριοποιείται στον πλωτό σταθμό θα προωθείται στις αγορές της Ελλάδας και των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης προς κατανάλωση. Θα εγκατασταθεί στο Θρακικό πέλαγος, 17,5 χλμ. ΝΔ του λιμένα της Αλεξανδρούπολης. Η αποθηκευτική του ικανότητα θα είναι 170.000 κ.μ. LNG και η μέγιστη δυνατότητα παροχής αερίου στο σύστημα (δυνατότητα αεριοποίησης και μετάγγισης) 6,1 δισ. κ.μ. αερίου ετησίως (700.000 κ.μ. ανά ώρα). Φορέας του έργου είναι η εταιρεία Gastrade ΑΕ. Η συνολική επένδυση εκτιμάται σε 340 εκατ. Έχει λάβει άδεια ΑΣΦΑ, έχει εγκριθεί η Μελέτη

Ασφαλείας (SEVESO II) και έχει λάβει ΑΕΠO (έγκριση περιβαλλοντικών όρων). Η έναρξη λειτουργίας του έργου τοποθετείται στο 2ο τρίμηνο του 2016.

7. Πλωτός σταθμός αποθήκευσης και επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου - Aegean LNG import terminal. O σταθμός Aegean LNG προβλέπεται να έχει αποθηκευτική χωρητικότητα 150.000 κ.μ. LNG και δυνατότητα επαναεροποίησης και μεταφοράς αερίου 3-5 bcm/y. O σταθμός προβλέπεται να ξεκινήσει τη λειτουργία του το 2016 ενώ θα προσφέρει μια επιπλέον εναλλακτική πηγή προμήθειας αερίου τόσο στο Ελληνικό Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ) όσο και στις γειτονικές χώρες μέσω άλλων διασυνδετήριων αγωγών (π.χ. IGB). Το εκτιμώμενο κόστος επένδυσης του έργου ανέρχεται στα 275 εκατομμύρια ευρώ. Η εκπόνηση της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων είναι σε εξέλιξη. Φορέας υλοποίησης η ΔΕΠΑ.

8. Εγκατάσταση αποθήκευσης στην Ν. Καβάλα. Υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου σε εξαντλημένο κοίτασμα φυσικού αερίου στη θαλάσσια περιοχή του Νομού Καβάλας και διασύνδεση με το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου. Το εκτιμώμενο κόστος της επένδυσης ανέρχεται στα 400 εκατομμύρια ευρώ. Προσδοκώμενη έναρξη λειτουργίας το έτος 2018.

9. Αγωγός ΤΑΡ. Αγωγός μεταφοράς φυσικού αερίου

11

μεταξύ Τουρκίας-Ελλάδας-Αλβανίας-Ιταλίας συνολικού μήκους 871 χλμ. με αρχική ετήσια μεταφορική ικανότητα 10 bcm/year. Εντός της Ελλάδας ο αγωγός μεταφοράς (Ανεξάρτητο Σύστημα Φυσικού Αερίου) θα έχει όδευση που θα ξεκινάει από τα ελληνοτουρκικά σύνορα στους Κήπους του Νομού Έβρου και θα καταλήγει στα ελληνοαλβανικά σύνορα του νομού Καστοριάς. Φορέας του έργου είναι η εταιρεία Trans Adriatic Pipeline AG. Το εκτιμώμενο κόστος της επένδυσης στον ελληνικό χώρο ανέρχεται στα 1,5 δισ. ευρώ. Αναμένεται να δημιουργηθούν 2.000 άμεσες και 10.000 έμμεσες νέες θέσεις εργασίας. Το έργο έχει ήδη έχει λάβει έγκριση ΠΠΕ από το ΥΠΕΚΑ για το δυτικό τμήμα (Θεσσαλονίκη-Καστοριά). Η προσδοκώμενη έναρξη λειτουργίας του αγωγού είναι το έτος 2019.

10. Αγωγός ITGI. Αγωγός φυσικού αερίου για τη διασύνδεση Τουρκίας-Ελλάδας-Ιταλίας. Το έργο έχει προταθεί από κοινού από τον ΔΕΣΦΑ και τη ΔΕΠΑ, ιδιοκτήτες αντίστοιχα του χερσαίου και του υποθαλάσσιου τμήματός του. O αγωγός IGI Poseidon προβλέπεται να

διασυνδέσει την Ελλάδα με την Ιταλία μέσω υποθαλάσσιου αγωγού από τις ακτές της Θεσπρωτίας μέχρι την ακτή του Oτράντο της Ιταλίας, μήκους 207 χλμ. Η διάμετρος του αγωγού θα είναι 32 ίντσες και η προβλεπόμενη αρχική μεταφορική ικανότητα 8 bcm/y με δυνατότητα αύξησης στα 12 bcm/y. O αγωγός IGI Poseidon έχει ολοκληρώσει την περιβαλλοντική αδειοδότηση στην Ιταλία, ενώ στην Ελλάδα βρίσκεται σε φάση ολοκλήρωσης. Το κόστος της επένδυσης για την κατασκευή του αγωγού IGI Poseidon εκτιμάται στο ένα δισεκατομμύριο ευρώ.

11. Αγωγός από υπεράκτια περιοχή Κύπρου προς ελληνική ενδοχώρα μέσω Κρήτης. Έχει γίνει προμελέτη εφικτότητας (pre-feasibility) με θετικά αποτελέσματα και ο διαγωνισμός για την ανάθεση της μελέτης εφικτότητας (Feasibility study) βρίσκεται σε εξέλιξη. Σύμφωνα με τα ισχύοντα χρονοδιαγράμματα, η λειτουργία του προβλέπεται να ξεκινήσει το 2021. O αγωγός Eastern Mediterranean θα δύναται να μεταφέρει αέριο από τα νέα κοιτάσματα της Νοτιοανατολικής Μεσογείου στην

Ελλάδα και μέσω του ΕΣΦΑ ή και διασυνδετήριων αγωγών (ΙGB και IGI) προς την υπόλοιπη Ευρώπη.

O αγωγός θα αποτελείται από υποθαλάσσια τμήματα από τα κοιτάσματα έως την Κύπρο και στη συνέχεια από την Κύπρο, μέσω της Κρήτης, έως την Πελοπόννησο συνολικού μήκους περίπου 1.200 χλμ.. Το εκτιμώμενο κόστος της επένδυσης υλοποίησης του έργου ανέρχεται στα 6 δισεκατομμύρια ευρώ. Φορέας υλοποίησης η ΔΕΠΑ.

12. Σταθμός συμπίεσης φυσικού αερίου στους Κήπους του Έβρου. Πρόκειται για τον συμπιεστή (29,1 MW) για την τροφοδότηση του ΤΑΡ ή του IGI με δυναμικότητα 10 bcm, με εκτιμώμενο κόστος επένδυσης 70 εκατομμύρια, είτε για συμπιεστή (9 MW) για την τροφοδότηση του IGB και του ελληνικού συστήματος ή και μόνο του τελευταίου με δυναμικότητα 3 bcm με εκτιμώμενο κόστος επένδυσης 37 εκατομμύρια ευρώ. Προσδοκώμενη έναρξη λειτουργίας το 2019.

12

04ΕΠΕΣΑΝ OΙ ΥΠOΓΡΑΦΕΣΓΙΑ ΤΙΣ ΕΡΕΥΝΕΣΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ

Έρευνες υδρογονανθράκωνΤης Πηνελόπης Μητρούλια

13

Στα 700 εκατ. ευρώ εκτιμάται ότι είναι δυνατόν να ανέλθουν οι επενδύσεις για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στις περιοχές των Ιωαννίνων, του Πατραϊκού κόλπου και του Κατάκολου, ενώ τα απολήψιμα κοιτάσματα υπολογίζονται σε 300 εκατ. βαρέλια.

Μετά την παρέλευση σχεδόν 30 μηνών από την προκήρυξη του διαγωνισμού, υπεγράφησαν πρόσφατα οι συμβάσεις παραχώρησης, κατά τη διάρκεια ειδικής τελετής στην οποία παρέστησαν ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών Ευάγγελος Βενιζέλος, ο υπουργός και ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιάννης Μανιάτης και Μάκης Παπαγεωργίου, ο υπουργός Ενέργειας της Μεγάλης Βρετανίας Έντουαρντ Ντέιβι και ο πρέσβης του Καναδά Ρόμπερτ Πεκ. Στην εκδήλωση δεν παρέστη τελικώς ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, λόγω έκτακτων υποχρεώσεων, ο οποίος διά του Γιάννη Μανιάτη ευχήθηκε καλή επιτυχία στους αναδόχους που είναι οι κοινοπραξίες:

• Για τη χερσαία περιοχή των Ιωαννίνων, Energean Oil and Gas και Petra Petroleum.

• Για τη θαλάσσια περιοχή του Πατραϊκού, Ελληνικά Πετρέλαια, Edison και Petroceltic.

• Για το Κατάκολο, Energean Oil and Gas και Trajan Oil & Gas Ltd.

Εκτιμήσεις για τις επενδύσειςΣύμφωνα με τους εκπροσώπους των εγχώριων, βρετανικών, ιταλικών και καναδικών εταιρειών που θα πραγματοποιήσουν τις έρευνες στα προαναφερόμενα οικόπεδα, και συγκεκριμένα σε εκτάσεις συνολικού εμβαδού περίπου 5.500 τετραγωνικών χιλιομέτρων, οι επενδύσεις μπορεί να φτάσουν ακόμη και τα 700 εκατ.

ευρώ. Αυτές αφορούν τόσο τις νέες σεισμικές έρευνες που θα κάνουν και τις δοκιμαστικές γεωτρήσεις όσο και την παραγωγή πετρελαίου ή φυσικού αερίου, εφόσον αρχίσει η εξόρυξη. Oι φάσεις αυτές ανάλογα με την περιοχή μπορεί να κρατήσουν από τρία μέχρι και οκτώ χρόνια. Τα τρία χρόνια αφορούν την περιοχή του Δυτικού Κατάκολου, που είναι το μοναδικό (από τα τρία) επιβεβαιωμένο κοίτασμα και μπορεί να δώσει πετρέλαιο στη διετία 2015-2016. Τα Ιωάννινα και ο Πατραϊκός κόλπος μετά από επτά και οκτώ χρόνια, αντίστοιχα, σύμφωνα με

τις προβλέψεις ειδικών της αγοράς.

Oι εκτιμήσεις σε ό,τι αφορά την ύπαρξη κοιτασμάτων κάνουν λόγο συνολικά για 305 εκατ. βαρέλια ισοδύναμου πετρελαίου, ενώ στα Ιωάννινα υπάρχει η πιθανότητα να υπάρχουν αντί για πετρέλαιο 2 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου, ήτοι 6 δισ. κυβικά μέτρα. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο Πρίνος στην Καβάλα, που ξεκίνησε να παράγει από το 1981, μέχρι σήμερα έχει δώσει πάνω από 110 εκατ. βαρέλια πετρελαίου, ενώ η ετήσια κατανάλωση φυσικού αερίου στη χώρα μας είναι γύρω στα 3,5 δισ. κυβικά μέτρα.

Ενισχύεται η γεωπολιτική θέση της ΕλλάδαςΜιλώντας κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, ο κ. Βενιζέλος χαρακτήρισε την υπογραφή των τριών συμβάσεων ως μεγάλη στιγμή για την ελληνική οικονομία, υπογραμμίζοντας τη σημασία της σύνδεσης των εσόδων του Δημοσίου από τις παραχωρήσεις με το ασφαλιστικό σύστημα και τη βιωσιμότητά του μέσω του Ταμείου Αλληλεγγύης των Γενεών που έχει ήδη θεσμοθετηθεί. O κ. Βενιζέλος τόνισε ακόμη ότι η υπογραφή των συμβάσεων αποτελεί πράξη οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής αλληλεγγύης, καθώς και δήλωση άσκησης εθνικής κυριαρχίας. Τόνισε τέλος ότι η οριοθέτηση και αξιοποίηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑOΖ με όλες τις συνορεύουσες χώρες, βάσει των προβλέψεων της Διεθνούς Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας, αποτελεί προτεραιότητα για την κυβέρνηση.

Oι εκτιμήσεις κάνουν λόγο συνολικά για 305 εκατ. βαρέλια ισοδύναμου πετρελαίου, ενώ στα Ιωάννινα υπάρχει η πιθανότητα να υπάρχουν αντί για πετρέλαιο 2 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου

Στιγμιότυπο απο την υπογραφή των συμβάσεων στο Υπουργείο Περιβάλλοντος

14

Από την πλευρά του ο Γιάννης Μανιάτης υπογράμμισε τη στήριξη που του παρείχε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας από την αρχή της προσπάθειας για αξιοποίηση των ελληνικών υδρογονανθράκων το 2010 και τόνισε: «Δημιουργούμε έναν νέο τομέα της εθνικής οικονομίας με πολλές θέσεις εργασίας για τους νέους. Ανακοίνωσε δε ότι σύντομα θα ακολουθήσει η προκήρυξη ακόμη τριών χερσαίων περιοχών καθώς και ο διεθνής γύρος παραχωρήσεων για το Ιόνιο και τη θαλάσσια περιοχή νότια της Κρήτης.

O υπουργός Ενέργειας της Μ. Βρετανίας Έντουαρντ Ντέιβι, που βρίσκεται στην Αθήνα για το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ, αφού συνεχάρη το ΥΠΕΚΑ για την προεργασία τόνισε ότι η τροφοδοσία της ΕΕ δεν μπορεί να απειλείται από χώρες που θέλουν να χρησιμοποιήσουν την ενέργεια σαν όπλο, καθώς και ότι η Ελλάδα μπορεί να αναδειχθεί σε ενεργειακό κόμβο για την περιοχή. O πρέσβης του Καναδά έκανε λόγο για σταθμό στην πορεία της χώρας για την ανάπτυξη των φυσικών πόρων, καθώς η χώρα εξέρχεται από την κρίση.

Oι κοινοπραξίες που εμπλέκονταιOι συμβάσεις ανά περιοχή υπεγράφησαν με τις κοινοπραξίες: • Energean Oil and Gas/Petra Petroleum, για τα Ιωάννινα όπου

οι εκτιμήσεις για τα απολήψιμα αποθέματα κυμαίνονται μεταξύ 50-100 εκατ. βαρέλια. Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Energean Μαθιό Ρήγα, στην περιοχή υπάρχουν ενδείξεις πετρελαίου καθώς και γεωλογικά συστήματα, ανάλογα με αυτά της Ιταλίας και της Αλβανίας, όπου πρόσφατα η Shell ανακοίνωσε την ανακάλυψη κοιτάσματος 200 εκατ. βαρελιών. Το επενδυτικό πρόγραμμα της κοινοπραξίας ξεκινάει από τα 32 εκατ. ευρώ και ενδέχεται να φτάσει έως τα 500 εκατ. ευρώ στη φάση της παραγωγής.

• Ελληνικά Πετρέλαια/Edison/Petroceltic για τη θαλάσσια περιοχή του Πατραϊκού (όπου τα εκτιμώμενα απολήψιμα αποθέματα είναι 200 εκατ. βαρέλια). O διευθύνων σύμβουλος των ΕΛΠΕ Γιάννης Κωστόπουλος έκανε λόγο για θετικές γεωλογικές μελέτες και τόνισε ότι προγραμματίζονται 2-5 γεωτρήσεις (κόστους 20-35 εκατ. η καθεμία) καθώς και επενδύσεις 15-20 εκατ. για σεισμικές έρευνες.

• Energean Oil and Gas/Trajan Oil & Gas Ltd για το Κατάκολο (όπου υπάρχει βεβαιωμένο κοίτασμα 3-5 εκατ. βαρέλια). Η γεώτρηση θα γίνει οριζόντια, από τη στεριά, για να ελαχιστοποιηθεί η παρέμβαση στο περιβάλλον, και οι επενδύσεις μπορεί να φτάσουν τα 50 εκατ. ευρώ.

Τα έσοδα του Δημοσίου από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων προέρχονται από τη φορολογία (20% συν 5% περιφερειακός φόρος) και το μίσθωμα, που διαμορφώνεται βάσει του ύψους της παραγωγής, των γεωγραφικών, γεωλογικών και λοιπών χαρακτηριστικών της περιοχής, καθώς και του συντελεστή εσόδων και εξόδων.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΥΠΕΚΑ, για κοίτασμα 100 εκατ. βαρελιών με μέση τιμή 90 δολάρια/βαρέλι, τα έσοδα για το Δημόσιο υπολογίζονται σε περίπου 6 δισ. Δηλαδή, αν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις για τα αποθέματα στις τρεις περιοχές, τα έσοδα του Δημοσίου μπορεί να φθάσουν σε βάθος χρόνου στα 18 δισ.

16

05ΕΝΕΡΓΕΙΑΚO ΚΕΝΤΡOΗ ΕΛΛΑΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝΑΓOΡΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣΗ ανάδειξη της Ελλάδας σε διαμετακομιστικό κέντρο μεταφοράς ενεργειακών πρώτων υλών από τις περιοχές της Κασπίας, αλλά και της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, προς τις αγορές της Ευρώπης αποτελεί κεντρική πολιτική επιλογή της κυβέρνησης. Πρόκειται για μια επιλογή που στην πραγματικότητα δεν είναι καινούργια.

Αγορά ενέργειαςΤης Πηνελόπης Μητρούλια

17

Κατ’ επανάληψη στο παρελθόν, μέσω της υποστήριξης διαφορετικών σχεδίων αγωγών και διασυνδέσεων, οι εκάστοτε ελληνικές κυβερνήσεις έχουν επιδιώξει τη μετατροπή της Ελλάδας σε ενεργειακό κόμβο. Τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα ήταν μάλλον περιορισμένα και σε καμία περίπτωση δεν προσεγγίζουν τα εντυπωσιακά σχέδια που κατά καιρούς έχουν ανακοινωθεί. Ωστόσο στην παρούσα φάση οι εξελίξεις δημιουργούν αισιοδοξία, ότι μακροπρόθεσμα ο στόχος της ανάδειξης της Ελλάδας σε ενεργειακό διαμετακομιστικό κέντρο είναι δυνατόν να επιτευχθεί.

O αγωγός φυσικού αερίου TAP Το σημαντικότερο από τα έργα ενεργειακής διασύνδεσης της Ελλάδας είναι ο αγωγός μεταφοράς φυσικού αερίου από την Κασπία στην Ιταλία μέσω του ελληνικού εδάφους, TAP.

O TAP, που επελέγη από την κοινοπραξία εκμετάλλευσης του κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ (συμμετέχουν οι εταιρείες BP, Statoil, Total, Socar) για τη μεταφορά αερίου της Κασπίας στις αγορές της Ευρώπης, είναι ένα έργο προϋπολογισμού 1,5 δισ. ευρώ. O TAP θα χρειαστεί να σκαρφαλώσει σε ύψος σχεδόν δύο χιλιάδων μέτρων στα βουνά της Αλβανίας, αλλά και να βυθιστεί στα 820 μέτρα κάτω από την επιφάνεια των νερών της Αδριατικής, έχοντας διασχίσει πρώτα τη Θράκη και τη Μακεδονία, για να μεταφέρει στην Ευρώπη το αέριο από το κοίτασμα του Σαχ Ντενίζ ΙΙ, από το 2019.

Το ελληνικό τμήμα του αγωγού είναι μήκους 543 χιλιομέτρων και ξεκινάει από τα ελληνοτουρκικά σύνορα για να καταλήξει στα ελληνοαλβανικά σύνορα. Επί ελληνικού εδάφους, ο TAP -αρχικής δυναμικότητας 10 bcm ετησίως, με δυνατότητα επέκτασης στα 20 bcm- θα είναι υπόγειος σε όλο το μήκος του. Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς, πύλη εισόδου θα είναι η περιοχή των Κήπων του Έβρου (όπου θα συνδεθεί με τον αγωγό TANAP), η έξοδός του από την ελληνική επικράτεια έχει σχεδιαστεί στο ύψος της Διποταμιάς Καστοριάς.

Διασχίζοντας, στη συνέχεια, εγκάρσια την Αλβανία και την Αδριατική Θάλασσα, θα φτάσει στα παράλια της νότιας Ιταλίας, κοντά στην περιοχή Άγιος Φωκάς (Lecce). Υπολογίζεται ότι η αλβανική επικράτεια θα φιλοξενεί 205 χιλιόμετρα αγωγού, η Αδριατική 110 χιλιόμετρα και η ιταλική μόλις πέντε.

Το όφελος του ελληνικού Δημοσίου από τον αγωγό φυσικού αερίου TAP κατά τη διάρκεια της ζωής του εκτιμάται σε 1,2 δισ. ευρώ, χωρίς να υπολογίζεται η προστιθέμενη αξία που θα προκύψει και η οποία ανέρχεται σε 18 δισ. ευρώ.

Μέσω του αγωγού προβλέπεται να τροδοφοτούνται με αέριο διάφορες χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (π.χ. Βουλγαρία, Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο και Κροατία). Παράλληλα, η προσαιγιάλωσή του προς ακτές της Ιταλίας, της τρίτης μεγαλύτερης αγοράς φυσικού αερίου στην Ευρώπη, παρέχει πολλαπλές δυνατότητες για περαιτέρω μεταφορά

αερίου από την Κασπία προς Γερμανία, Γαλλία, Μ. Βρετανία, Ελβετία και Αυστρία.

O αγωγός φυσικού αερίου IGBΤο εφαλτήριο για την τροφοδοσία της ΝΑ Ευρώπης με φυσικό αέριο από την Κασπία μέσω του TAP αποτελεί η συμφωνία μεταξύ της εταιρείας διαχείρισης του αγωγού με τον ελληνοβουλγαρικό αγωγό IGB για τη δημιουργία σταθμού διασύνδεσης επί ελληνικού εδάφους.

Το έργο θα δώσει τη δυνατότητα στη Βουλγαρία και μελλοντικά ίσως στη Ρουμανία και την Oυγγαρία να αποκτήσουν για πρώτη φορά πρόσβαση σε εναλλακτικό πάροχο αερίου, πέραν της ρωσικής Gazprom, αφού ο αγωγός ΤΑΡ θα κατασκευαστεί για τη μεταφορά του αζερικού αερίου στην Ευρώπη.

Το Μνημόνιο Κατανόησης και Συνεργασίας που υπέγραψαν ΤΑΡ και IGB αφορά την τεχνική συνεργασία για την περαιτέρω ανάπτυξη στρατηγικών υποδομών στην ευρύτερη περιοχή με επίκεντρο τη δημιουργία σταθμού όπου οι δύο αγωγοί θα συνδέονται, έξω από την Κομοτηνή.

O IGB εκτός από τη σύνδεση Ελλάδας-Βουλγαρίας αποτελεί σημαντικό έργο για την υλοποίηση του λεγόμενου «Νότιου Διαδρόμου», βασικού πυλώνα της στρατηγικής της ΕΕ για την ενεργειακή ασφάλεια μέσω της διαφοροποίησης των πηγών και των οδών εφοδιασμού της Ευρώπης με αέριο. Η Αθήνα και η Σόφια έχουν αναγνωρίσει τον αγωγό ως έργο

18

εθνικής σημασίας και δημοσίου συμφέροντος, ενώ η Κομισιόν έχει εντάξει τον IGB στην πρότασή της προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος. Ήδη έχει εγκριθεί η συγχρηματοδότησή του με 45 εκατ. ευρώ από το πρόγραμμα EEPR (Εuropean Energy Programme for Recovery-Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Ενέργειας για την Ανάκαμψη).

O ελληνοβουλγαρικός αγωγός βρίσκεται στο στάδιο της μελέτης υλοποίησης, η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων τόσο για το ελληνικό τμήμα του έργου όσο και για το βουλγαρικό έχουν εκδοθεί και το μεγαλύτερο μέρος των τεχνικών και αδειοδοτικών διαδικασιών κοντεύει να ολοκληρωθεί.

Μέτοχοι του IGB είναι κατά 50% η Poseidon, κοινή εταιρεία 50-50 της ΔΕΠΑ και της ιταλικής Edison, και η βουλγαρική ΒΕΗ, Bulgarian Energy Holding, με το υπόλοιπο 50%. Πρόκειται για το έργο που αρχικά σχεδιάστηκε ως κλάδος του αγωγού ITGI (Τoυρκίας-Ελλάδας-Ιταλίας), το πρότζεκτ που απορρίφθηκε από την κοινοπραξία Σαχ Ντενίζ, κατά τη διαδικασία επιλογής του αγωγού που θα μεταφέρει το αέριο του Αζερμπαϊτζάν στην Ευρώπη.

Τελικά ο IGB θα συνεργαστεί με τον αγωγό TAP, που κέρδισε το χρίσμα των Αζέρων. O IGB θα έχει μήκος περίπου 182 χλμ., διάμετρο 32 ίντσες και δυναμικό μεταφοράς ώς 5 δισ. κ.μ. αερίου ετησίως (μετά από αναβάθμιση), που θα ξεκινά από την περιοχή της Κομοτηνής και θα καταλήγει στη Στάρα Ζαγόρα της Βουλγαρίας. Από εκεί υπάρχουν σχέδια για την επέκτασή του σε Ρουμανία και Oυγγαρία, μέσω διασυνδέσεων των υφιστάμενων δικτύων.

O αγωγός φυσικού αερίου EastMed Απάντηση στα ερωτήματα «πού» και «πώς» θα εξαχθεί το φυσικό αέριο της λεκάνης της Λεβαντίνης, και ειδικότερα το φυσικό αέριο της Κύπρου, επιδιώκει να δώσει η ελληνική πλευρά μέσω του σχεδίου δημιουργίας ενός αγωγού μεταφοράς του προς την Κρήτη, την Πελοπόννησο και από εκεί στη Θεσπρωτία για να συναντήσει τον TAP και να καταλήξει στην Ιταλία. Πρόκειται για το εξαιρετικά φιλόδοξο αλλά και κοστοβόρο σχέδιο της δημιουργίας του αγωγού EastMed που θα ενώνει την

Ανατολική Μεσόγειο με την Ευρώπη. O EastMed θεωρείται έργο τεχνικά εφικτό, σύμφωνα με την προκαταρτική μελέτη σκοπιμότητας που εκπονήθηκε από τη JP Kenny (σήμερα Wood Group Kenny), αλλά και τη μελέτη του MIT, που ολοκληρώθηκε για λογαριασμό των κυπριακών αρχών τον Αύγουστο του 2013. Η ΔΕΠΑ μάλιστα έχει προκηρύξει διεθνή διαγωνισμό για την εκπόνηση της Μελέτης Σκοπιμότητας του έργου και τα αποτελέσματα αυτού του διαγωνισμού αναμένονται σύντομα. Υπενθυμίζεται ότι για τη συγκεκριμένη μελέτη, ως έργο PCI, παρέχεται η δυνατότητα υποστήριξης με κονδύλια από το Πλαίσιο Διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» (Connecting Europe Facility).

Στους μελλοντικούς σχεδιασμούς της ΔΕΠΑ περιλαμβάνονται επίσης η δημιουργία μιας κοινής ομάδας εργασίας, η οποία θα αποτελείται αρχικά από τη ΔΕΠΑ και φορείς που εμπλέκονται στην εκμετάλλευση του φυσικού αερίου της λεκάνης της Λεβαντίνης, με σκοπό την ανάπτυξη του έργου και τη βελτιστοποίηση των επιλογών εξαγωγής του αερίου. Αλλά και η διεξαγωγή στοχευμένης και αναλυτικής έρευνας αγοράς για την ανάλυση των προοπτικών πώλησης του αερίου της Λεβαντίνης στην Ευρώπη.

Τα επιχειρήματα που επικαλούνται όσοι υποστηρίζουν ότι ο EastMed είναι ένα τεχνικά εφικτό και οικονομικά βιώσιμο έργο που θα συνδέσει την Ευρώπη με τις νέες πηγές αερίου της Νοτιοανατολικής Μεσογείου είναι τα εξής:

O IGB, που θα ξεκινά από την περιοχή της Κομοτηνής και θα καταλήγει στη Στάρα Ζαγόρα της Βουλγαρίας, θα συνεργαστεί με τον αγωγό TAP, που κέρδισε το χρίσμα των Αζέρων

19

• Η τιμή μακροχρόνιας προμήθειας αερίου της Ευρώπης μέσω αγωγού ανέρχεται στα 11 δολάρια ανά MMBTU, ενώ το κόστος μεταφοράς σύμφωνα με τα στοιχεία της προκαταρκτικής μελέτης σκοπιμότητας στα 4 δολάρια ανά MMBTU, γεγονός που διασφαλίζει έσοδο για τους παραγωγούς της τάξεως των 7 δολαρίων ανά MMBTU. Εφόσον και η μελέτη σκοπιμότητας επιβεβαιώσει την παραπάνω τάξη μεγέθους του κόστους μεταφοράς από την πηγή έως την Ιταλία, η λύση του συγκεκριμένου αγωγού θα αναδειχθεί ως εκ των πιο ανταγωνιστικών για το αέριο της Ανατολικής Μεσογείου.

• Η παγκόσμια αγορά, και ακόμη περισσότερο η ασιατική αγορά LNG, αναμένεται να χάσει την ελκυστικότητα που τη διακρίνει αυτήν τη χρονική περίοδο, καθώς από το 2020 και μετά μεγάλος αριθμός νέων πηγών (π.χ. Αυστραλία, Ανατολική Αφρική, Δυτικός Καναδάς, ΗΠΑ κ.λπ.) θα προσφέρουν σημαντικές ποσότητες κατά προτεραιότητα στην ασιατική αγορά υγροποιημένου φυσικού αερίου, με βασικό τους πλεονέκτημα την αξιοποίηση της εγγύτητάς τους σε αυτήν. Ως συνεπακόλουθο, αναμένεται σημαντική πτώση των τιμών υγροποιημένου φυσικού αερίου σε παγκόσμιο επίπεδο.

• Για τους παραγωγούς, η Ευρώπη ως αγορά-στόχος μέσω αγωγού είναι ελκυστική διότι, παρ’ ότι αυτήν τη στιγμή διαφαίνεται να είναι κορεσμένη, βρίσκεται ακόμη σε άμεση ανάγκη ανεύρεσης διαφοροποιημένων πηγών αλλά και διόδων τροφοδοσίας.

• Η προμήθεια φυσικού αερίου μέσω αγωγού, ιδιαίτερα όταν συνδέεται με μια premium αγορά σαν την ευρωπαϊκή, αποτελεί παραδοσιακά τον ασφαλέστερο τρόπο για την εμπορική προώθηση του φυσικού αερίου, με δεδομένο ότι επιτρέπει τη σύναψη μακροχρόνιων συμβάσεων πώλησης και μεταφοράς διάρκειας 20-25 ετών, στοιχείο που εξασφαλίζει τόσο τη βιωσιμότητα της επένδυσης εξόρυξης όσο και του αγωγού, πριν ακόμη τη λήψη της επενδυτικής απόφασης, στα πρότυπα της κοινοπραξίας Σαχ Ντενίζ II.

• Η συμμετοχή των αγοραστών στη μετοχική σύνθεση του σχήματος που θα αναπτύξει και θα λειτουργήσει τον αγωγό συνιστά δικλίδα ασφαλείας και παρέχει πρόσθετη εγγύηση για την άμεση πώληση του αερίου.

• O EastMed έχει την υποστήριξη της ΕΕ και έχει ενταχθεί στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος, διότι πληροί

όλα τα κριτήρια διαφοροποίησης (διαφοροποίηση παραγωγού-πηγής-όδευσης), γεγονός που διασφαλίζει προνομιακή πρόσβαση στους κοινοτικούς μηχανισμούς χρηματοδότησης αλλά και διευκολύνσεις στην περιβαλλοντική και ρυθμιστική αδειοδότηση. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε κάθε ευκαιρία επισημαίνει τη σπουδαιότητα του αγωγού EastMed, με δεδομένο ότι αυτός θα παρέχει μια νέα πηγή τροφοδοσίας για την Ευρώπη, την Ανατολική Μεσόγειο, καλώντας παράλληλα τη ΔΕΠΑ να παρουσιάσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα όποια νέα στοιχεία προκύψουν από τη Μελέτη Σκοπιμότητας.

• Επιπλέον βελτίωση των οικονομικών του EastMed είναι πολύ πιθανόν να προκύψει με την εξέλιξη της τεχνολογίας στα υλικά παραγωγής των σωλήνων, η οποία μπορεί να επιτρέψει την αύξηση της χωρητικότητας του αγωγού από 8 σε 10 ή και 12 bcm ετησίως, γεγονός που συνεπάγεται σημαντικές οικονομίες κλίμακας και κατά συνέπεια περαιτέρω βελτιώσεις στην οικονομική δυναμική του έργου.

20

06«ΠΡΑΣΙΝO ΦΩΣ»ΣΤΗΝ ENELΓΙΑ ΤΙΣ ΕΡΕΥΝΕΣΤο έντονο διεθνές ενδιαφέρον για τις έρευνες υδρογονανθράκων στον ελλαδικό χώρο αποδεικνύεται από την πρόσφατη υποβολή αιτήσεων για έρευνες στις περιοχές της βορειοδυτικής Πελοποννήσου, της Αιτωλοακαρνανίας και Πρέβεζας-Άρτας, από τον ιταλικό ενεργειακό όμιλο Enel, η οποία έγινε αποδεκτή από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιάννη Μανιάτη.

Έρευνες υδρογονανθράκωνΤης Πηνελόπης Μητρούλια

21

Οι αιτήσεις του ιταλικού ομίλου έγιναν, χωρίς να έχει προηγηθεί προκήρυξη από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με την αξιοποίηση της διαδικασίας της άμεσης εκδήλωσης ενδιαφέροντος που προβλέπει ο ν. 4001/2011. Σύμφωνα με τη διαδικασία αυτή, το δικαίωμα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων μπορεί να παραχωρείται μετά από αίτηση ενδιαφερομένου για περιοχή η οποία δεν περιλαμβάνεται σε άλλη διακήρυξη.

Τα επόμενα βήματαΜε υπουργική απόφαση θα καθοριστούν οι ακριβείς συντεταγμένες και οι χάρτες των υπό παραχώρηση περιοχών και ακολούθως -σύμφωνα με την προβλεπόμενη διαδικασία- το ελληνικό Δημόσιο θα απευθύνει Διεθνή Δημόσια Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος για την παραχώρηση Δικαιώματος Έρευνας και Εκμετάλλευσης Υδρογονανθράκων στις τρεις αιτούμενες χερσαίες περιοχές, με δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης και στην επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που αναμένεται το αργότερο εντός του Ιουλίου.

Προθεσμία υποβολής προσφορών για τυχόν άλλους ενδιαφερόμενους, ορίζονται οι ενενήντα (90) ημέρες από τη δημοσίευση της πρόσκλησης στην επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ποια είναι η EnelΗ Enel Trade SpA, σύμφωνα με τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στις αιτήσεις της, λειτουργεί ως διαχειριστής (operator) στην Ιταλία

μέσω της θυγατρικής της Enel Longanesi Development, ενώ σαν μέλος κοινοπραξιών διατηρεί παραχωρήσεις στην Αλγερία και στην Αίγυπτο. Στην Ελλάδα δραστηριοποιείται ήδη αρκετά χρόνια στον τομέα των ΑΠΕ, μέσω της θυγατρικής της εταιρείας Enel Green Power, με πολυάριθμο προσωπικό.

Οι αιτήσεις της εταιρείας Enel Trade SpA προς το ΥΠΕΚΑ περιλαμβάνουν τρεις περιοχές ενδιαφέροντος: α) τη χερσαία περιοχή Άρτα-Πρέβεζα (Block of Interest 1), β) τη χερσαία περιοχή Αιτωλοακαρνανία (Block of Interest 2) και γ) τη χερσαία περιοχή Βορειοδυτική Πελοπόννησος (Block of Interest 3).

Δύο από τις προαναφερθείσες αιτούμενες περιοχές, η Αιτωλοακαρνανία και η Βορειοδυτική Πελοπόννησος, αποτέλεσαν αντικείμενο παραχώρησης για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στον πρώτο γύρο παραχωρήσεων που διενεργήθηκε από τη ΔΕΠ-ΕΚΥ την περίοδο 1995-1996.

Η τρίτη περιοχή Άρτα-Πρέβεζα οριοθετείται γεωγραφικά στα βόρεια από την υπό παραχώρηση περιοχή Ιωάννινα (open door 2012) και στα νότια από τον Αμβρακικό κόλπο και την αιτούμενη προς παραχώρηση περιοχή Αιτωλοακαρνανία, ενώ τμήματα της περιοχής αυτής είχαν παραχωρηθεί παλαιότερα σε ΔΕΠ και ΔΕΠ-ΕΚΥ.

Ιστορικό ερευνώνΑναφορικά με το επίπεδο

γεωεπιστημονικής γνώσης των ανωτέρω περιοχών, από παλαιότερες έρευνες των ΔΕΠ, ΔΕΠ-ΕΚΥ και διαφόρων άλλων εταιρειών που είχαν κατά καιρούς λάβει επισήμως παραχωρήσεις στη Δυτική Ελλάδα, την επανεπεξεργασία που έχει πραγματοποιηθεί σε μέρος των στοιχείων από τις παραπάνω έρευνες, καθώς και τις νεότερες καταγραφές που προέκυψαν από την περίοδο των παραχωρήσεων του πρώτου γύρου (1997-2001), υπάρχουν σημαντικά γεωλογικά, τεκτονικά και πολυάριθμα γεωφυσικά δεδομένα (σεισμικά, αερομαγνητικά, μαγνητοτελλουρικά, βαρυτικά κ.ά.), καθώς και εκθέσεις που υποδεικνύουν σημαντικό αριθμό από ενδιαφέρουσες, ρηχές αλλά και βαθιές, δομές προς διερεύνηση.

Επιπροσθέτως, από τις πηγαίες επίγειες αναβλύσεις πετρελαίου (oil-seeps), αλλά και τον ικανό αριθμό γεωτρήσεων που έχουν πραγματοποιηθεί στη Δυτική Ελλάδα, διαπιστώνεται η ύπαρξη ενεργών πετρελαϊκών συστημάτων. Επίσης, η ανάλυση ιζηματογενών λεκανών των περιοχών της Δυτικής Ελλάδας (π.χ. Άρτας, Βοτσαράς) αποδεικνύει την ωριμότητα των πετρελαϊκών συστημάτων (thermal maturity), υποδεικνύοντας τη δυναμικότητά τους τόσο για πετρέλαιο όσο και αέριο. Απόδειξη των ανωτέρω αποτελούν η ανακάλυψη πετρελαίου και αερίου στο Κατάκολο (ΒΔ Πελοπόννησος) αλλά και ο εντοπισμός πετρελαίου στη γεώτρηση Αιτωλικό #1 (Αιτωλοακαρνανία).

22

07ΚΑΛΕΣΜΑ ΜΑΝΙΑΤΗΣΤΗΝ GAZPROMΓΙΑ SOUTH STREAMΝα επανεξετάσει τη στάση της σε ό,τι αφορά τη διέλευση από την Ελλάδα του αγωγού South Stream, κάλεσε την Gazprom ο υπουργός Περιβάλλοντος Γ. Μανιάτης κατά την ομιλία του στο Ευρωπαϊκό Επιχειρηματικό Συμβούλιο (European Business Congress), παρουσία και του επικεφαλής του ρωσικού ομίλου Αλεξέι Μίλερ. O κ. Μανιάτης τόνισε ότι ο αγωγός αυτός, μεταξύ άλλων, θα συνέβαλλε στην εποικοδομητική συνεργασία των δύο πλευρών.

European Business Congress

«Η δυναμική της συνεργασίας με την Gazprom θα μπορούσε να γίνει ακόμη πιο ισχυρή με την κατασκευή και του κλάδου του South Stream προς την Ελλάδα, εξασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτόν μια νέα, μοντέρνα και ασφαλέστερη οδό μεταφοράς του ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ελλάδα», είπε μεταξύ άλλων ο κ. Μανιάτης.

Ενεργειακός κόμβοςΗ Ελλάδα σήμερα βγαίνει από την κρίση και μπαίνει σε αναπτυξιακή πορεία. Η χώρα μας καθίσταται επίκεντρο των ενεργειακών εξελίξεων της ευρύτερης περιοχής. Η Ελλάδα μέχρι το τέλος της δεκαετίας θα είναι ο κόμβος μιας ενιαίας, διασυνδεδεμένης και ανταγωνιστικής αγοράς ενέργειας στη ΝΑ Ευρώπη, σημείωσε αρχικά ο υπουργός. Oι τελευταίοι μήνες χαρακτηρίστηκαν από έντονη δραστηριότητα. Η Ελλάδα, ως προεδρεύουσα της ΕΕ, εργάζεται σκληρά για να προωθήσει την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ και τη μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλότερης κατανάλωσης άνθρακα. Η κλιματική αλλαγή είναι η καθοριστική

πρόκληση των καιρών μας, ενώ η ολοκλήρωση μιας ενοποιημένης, ανταγωνιστικής, ασφαλούς ενεργειακής αγοράς είναι κρίσιμης σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια, τις προσιτές τιμές καθώς και για την οικονομική ανταγωνιστικότητα.

Δεν πρόκειται για δύο αντιφατικά θέματα, τόνισε ο κ. Μανιάτης. «Είμαστε αποφασισμένοι ότι θα είναι συμπληρωματικά με τη θέσπιση ισόρροπων πολιτικών: Πολιτικές ικανές να διατηρήσουν τον στόχο μείωσης εκπομπών άνθρακα κατά 80-90% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990, χωρίς να αποτελούν τροχοπέδη για την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης.

»Επομένως, η ελληνική κυβέρνηση στηρίζει, ως το κεντρικό στοιχείο της πολιτικής της ΕΕ για το Πλαίσιο 2030, τον νέο στόχο μείωσης των εγχώριων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 40%, καθώς και για τουλάχιστον 27% σε ευρωπαϊκό επίπεδο για ενέργεια από ΑΠΕ.

»Επίσης συμφωνούμε ότι θα πρέπει να παρέχεται ευελιξία στα κράτη-

23

μέλη να καθορίζουν τους εθνικούς στόχους όσον αφορά τις ΑΠΕ και την εξοικονόμηση ενέργειας. Για να εξασφαλίσουμε ότι θα συμβάλουμε όλοι, κατά τρόπο συνεκτικό, εργαζόμαστε για τον σχεδιασμό ενός ισχυρού πλαισίου ευρωπαϊκής διακυβέρνησης για το οποίο θα πραγματοποιηθεί συζήτηση στο επερχόμενο Συμβούλιο Ενέργειας».

Φυσικό αέριο για ασφάλειαΤο φυσικό αέριο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στα σχέδια της ΕΕ για μια ασφαλή και ανταγωνιστική οικονομία χαμηλότερης κατανάλωσης άνθρακα. Ως η καθαρότερη πηγή πρωτογενούς ενέργειας, θεωρείται η «γέφυρα» διαχρονικής μετάβασης από τις συμβατικές στις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας. Η αεριοκίνηση αποτελεί μια από τις πλέον ενδιαφέρουσες εξελίξεις. Χρησιμοποιείται σε περίπου 80 χώρες, ως καύσιμο για να κινούνται περισσότερα από 14,5 εκατ. οχήματα, τα οποία ανεφοδιάζονται σε πάνω από 20.000 πρατήρια.

Η ΔΕΠΑ αναπτύσσει τη βασική υποδομή ώστε να αναπτυχθεί η αγορά αεριοκίνησης, δίνοντας τη δυνατότητα

σε ολοένα και περισσότερους καταναλωτές να μπορούν να ανεφοδιάσουν τα οχήματά τους με φυσικό αέριο και να απολαύσουν τα οφέλη ενός πιο πράσινου καυσίμου. Ήδη έχουν τεθεί σε λειτουργία δύο πρατήρια ανεφοδιασμού οχημάτων με φυσικό αέριο στην Αθήνα και ένα στη Θεσσαλονίκη, ενώ μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να τεθούν σε λειτουργία άλλα δέκα σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Λάρισα και Βόλο. Το φυσικό αέριο καλύπτει πλήρως τα αυστηρότερα περιβαλλοντολογικά πρότυπα. Το γεγονός ότι η Αθήνα έχει ευεργετηθεί από τη χρήση του φυσικού αερίου στον στόλο οχημάτων του OΑΣΑ, έχει συνεισφέρει ουσιαστικά στον περιορισμό του νέφους στην πρωτεύουσα. Αυτό θα πρέπει να αποτελέσει παράδειγμα και για άλλες πόλεις της πατρίδας μας.

«Επιπλέον δεν πρέπει να παραβλέψουμε τα οικονομικά οφέλη από την αεριοκίνηση. O παγκόσμιος μέσος όρος για το κόστος του καυσίμου καταδεικνύει ότι η οδήγηση ενός οχήματος που κινείται με φυσικό αέριο επιτυγχάνει εξοικονόμηση πάνω από

50% σε σύγκριση με ένα όχημα που κινείται με βενζίνη και εξοικονόμηση που υπερβαίνει το 30% σε σχέση με ένα όχημα που κινείται με πετρέλαιο»,

Η Ελλάδα μέχρι το τέλος της δεκαετίας θα είναι ο κόμβος μιας ενιαίας, διασυνδεδεμένης και ανταγωνιστικής αγοράς ενέργειας στη ΝΑ Ευρώπη, σημείωσε αρχικά ο υπουργός στην τοποθέτησή του στο European Business Congress

24

σημείωσε ο κ. Μανιάτης.

Βασικά ορόσημα TAP, IGB & South StreamΔιαμέσου της χώρας μας αέριο από την Κασπία προβλέπεται να μεταφέρεται στις γειτονικές χώρες καθιστώντας τη διαμετακομιστικό κόμβο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Επιπλέον λόγω του ΤΑΡ, η ελληνική αγορά θα είναι πλέον διασυνδεδεμένη με την ιταλική, εξέλιξη που θα προάγει καθοριστικά την ασφάλεια εφοδιασμού της ευρύτερης περιοχής.

Επόμενο σημαντικό έργο είναι ο ελληνοβουλγαρικός διασυνδετήριος αγωγός IGB, ο οποίος θα εξασφαλίζει την ασφάλεια της Ελλάδας και της Βουλγαρίας.

O IGB είναι ένα από τα σπουδαιότερα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος της ΕΕ. Η τελική απόφαση επένδυσης έχει προγραμματιστεί να ληφθεί στους επόμενους μήνες ενώ η έναρξη κατασκευής προγραμματίζεται για τις αρχές του 2015.

Η δυναμική της συνεργασίας με την Gazprom θα μπορούσε να γίνει ακόμη

πιο ισχυρή με την κατασκευή και του κλάδου του South Stream προς την Ελλάδα, εξασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό μια νέα, μοντέρνα και ασφαλέστερη οδό μεταφοράς του ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ελλάδα.

Στην περαιτέρω ανάπτυξη της περιφερειακής αγοράς θα συμβάλουν η υλοποίηση των πλωτών τερματικών σταθμών υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Βόρεια Ελλάδα (Aegean LNG στην περιοχή της Καβάλας ή και το INGS στην περιοχή της Αλεξανδρούπολης) καθώς και η αναβάθμιση της Ρεβυθούσας που ήδη ξεκίνησε να υλοποιείται.

Αέριο από την ΚύπροΙδιαίτερη αναφορά έκανε ο υπουργός ΠΕΚΑ για τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Το αέριο της περιοχής αποτελεί σπουδαία ευκαιρία για την ασφάλεια εφοδιασμού της Ευρώπης. «Ήδη η Επιτροπή στηρίζει τόσο τον Eastern Mediterranean Pipeline όσο και την κατασκευή των δεξαμενών του τερματικού σταθμού ΥΦΑ στην περιοχή του Βασιλικού στην Κύπρο.

»Σύντομα πιστεύουμε ότι θα ξεκινήσει

Σε ό,τι αφορά τον εφοδιασμό πλοίων, σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της μικτής ελληνορωσικής εταιρείας Προμηθέας Gas Δημήτρη Κοπελούζο (φωτό επάνω με τον επικεφαλής της Gazprom Αλεξέι Μίλερ), η σύγχρονη τεχνολογία παρέχει τη δυνατότητα εφοδιασμού τους με υγροποιημένο αέριο. Οι επενδύσεις αναβάθμισης του σταθμού υγροποιημένου αερίου στη Ρεβυθούσα θα επιτρέπουν μεταξύ άλλων και τον εφοδιασμό πλοίων. Και για τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής στα νησιά ο εφοδιασμός επίσης με υγροποιημένο αέριο θα μπορεί να γίνεται με τη μεταφορά ειδικών κοντέινερ, αφού προηγηθούν μετατροπές στις παλιότερες μονάδες που δεν έχουν δυνατότητα χρήσης άλλου καυσίμου πέρα από το ντίζελ ή το μαζούτ. Η επένδυση αυτή έχει προφανώς νόημα για το διάστημα μέχρι την ολοκλήρωση της διασύνδεσης των νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα ηλεκτροδότησης.

25

η εκπόνηση της πλήρους μελέτης σκοπιμότητας του αγωγού. Oι προκαταρκτικές μελέτες αποδεικνύουν ότι ένας αγωγός με αφετηρία τα κοιτάσματα της Κύπρου που θα καταλήγει στις αγορές της ΕΕ μέσω της Ελλάδας είναι τεχνικά εφικτός.»

Κυβερνητική προτεραιότητα η ενέργεια«Επιτρέψτε μου να σας πω ότι η αναβάθμιση και ο εκσυγχρονισμός του ενεργειακού τομέα αποτελεί βασική προτεραιότητα για την κυβέρνησή μας και εργαστήκαμε σκληρά για να δημιουργηθεί ένα σύγχρονο πλαίσιο για αμοιβαία επωφελείς επενδυτικές ευκαιρίες», υπερθεμάτισε ο κ. Μανιάτης.

Η επιτυχής ολοκλήρωση του διαγωνισμού open door για τα τρία blocks (Ιωάννινα, Πατραϊκός και Κατάκολο), καθώς και η εκδήλωση ενδιαφέροντος από μεγάλες εταιρείες όπως πρόσφατα της Enel για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων σε συγκεκριμένες χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές της χώρας, «συνιστούν σαφή ψήφο εμπιστοσύνης στον τομέα εξόρυξης και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων της Ελλάδας και της πολιτικής που ακολουθείται στον

τομέα αυτόν. Είμαστε σίγουροι ότι ο επικείμενος γύρος παραχωρήσεων ο οποίος προγραμματίζεται για το δεύτερο εξάμηνο του 2014 θα είναι ιδιαίτερα επιτυχής».

Η Ρωσία, σημαντικός εταίροςO κ. Μανιάτης ολοκληρώνοντας την ομιλία του υπογράμμισε ότι η Ελλάδα αποδίδει μεγάλη σημασία στην αλληλένδετη συνεργασία με τους εταίρους της και ιδιαιτέρως με τη Ρωσία, αναγνωρίζοντάς την ως έναν σημαντικό προμηθευτή ενέργειας στην Ευρώπη. «Η Gazprom απέδειξε ότι είναι ένας αξιόπιστος προμηθευτής αερίου και ένας αξιόπιστος συνεργάτης. Σε όσες περιπτώσεις, στην πορεία των χρόνων αυτών, η Ελλάδα χρειάστηκε επιπλέον φυσικό αέριο, είτε διότι οι εποχιακές ανάγκες ήταν μεγαλύτερες από τις αναμενόμενες είτε διότι υπήρχε διακοπή της παροχής από άλλες εισόδους, η Gazprom πάντα ανταποκρίθηκε στο αίτημά μας και στήριξε την ενεργειακή επάρκεια της χώρας».

Για τον υπουργό ΠΕΚΑ, ο διάλογος ΕΕ-Ρωσίας αποτελεί σημαντική πτυχή της εξωτερικής ενεργειακής στρατηγικής της Ευρώπης, εκτιμώντας ότι η 8η σύνοδος του Μόνιμου Συμβουλίου

Εταιρικής Σχέσης ΕΕ-Ρωσίας, που πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο και στην οποία συμμετείχε ως Προεδρεύων του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας, υπήρξε «άκρως εποικοδομητική».

Κλείνοντας, αναφέρθηκε στην πορεία των διαπραγματεύσεων μεταξύ Ρωσίας και Oυκρανίας. «Για να διασφαλιστεί ο κοινός στόχος της αδιάλειπτης τροφοδοσίας του φυσικού αερίου μέσω της Oυκρανίας στην ΕΕ, είναι επιτακτική ανάγκη όλα τα μέρη να συνεχίσουν τον τριμερή διάλογο για την ανεύρεση μιας γρήγορης και βιώσιμης λύσης αποδεκτής από όλα τα μέρη. Είναι εξαιρετικά θετικό που σημειώθηκε πρόοδος στις πρόσφατες συναντήσεις των μερών», είπε ο υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.

26

08OI ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣΓΙΑ ΤO ΑΕΡΙO ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙO ΤΗΣ ΚΥΠΡOΥΜε μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε το 5ο ετήσιο συνέδριο Mediterranean Oil & Gas που χαρακτηρίστηκε ως το συνέδριο των εμπειρογνωμόνων: «experts talking to experts», ένας χαρακτηρισμός που αντανακλά το υψηλό αλλά και εξειδικευμένο επίπεδο των συνέδρων.

Mediterranean Oil & Gas Conference

Το συνέδριο Mediterranean Oil & Gas Conference οργανώθηκε για πέμπτη συνεχή χρονιά από την Energy Stream CMG του Αντώνη Λιβάνιου, και για πρώτη φορά στην Κύπρο, αντί της Αθήνας, όπου και άρχισε, με χορηγό επικοινωνίας το energyworld (έντυπο και ηλεκτρονικό μέσο ενημέρωσης). Την επίσημη έναρξη του συνεδρίου στις 8 Μαΐου στο Χίλτον της Λευκωσίας κήρυξε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων της Κύπρου κ. Νίκος Κουγιάλης, ενώ στις εργασίες της δεύτερης ημέρας κεντρικός ομιλητής ήταν ο υπουργός Oικονομίας της Κύπρου κ. Χάρης Γεωργιάδης. Την ίδια ημέρα, 9 Μαΐου, συμμετείχε επίσης με κεντρική ομιλία και ο Πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος και της Επιτροπής Oικονομικών της Κυπριακής Βουλής κ. Νικόλας Παπαδόπουλος, ενώ στο επίσημο δείπνο του συνεδρίου παραβρέθηκε ο Αναπληρωτής Πρόεδρος του ΔΗΣΥ κ. Αβέρωφ Νεοφύτου.

Το θεσμοθετημένο πλέον συνέδριο Mediterranean Oil & Gas Conference, που ασχολείται με τα θέματα υδρογονανθράκων στην περιοχή της Μεσογείου, παρακολούθησαν σύνεδροι

από 11 χώρες: εμπειρογνώμονες ομιλητές, ηγετικά στελέχη διεθνών εταιρειών πετρελαίου και φυσικού αερίου, επενδυτές, επιχειρηματίες, αναλυτές, νομικοί όπως και εκπρόσωποι διεθνών και τοπικών ΜΜΕ που κάλυψαν τις διεργασίες του συνεδρίου. Το συνέδριο ήταν ένα εξειδικευμένο forum για τα ενεργειακά, που πρόσφερε συγχρόνως εξαιρετικές ευκαιρίες για εμπορικές και επενδυτικές συνεργασίες αλλά και networking υψηλού επιπέδου.

Oι βασικές ενότητεςΣτο επίκεντρο των θεμάτων που αναπτύχθηκαν ήταν τρεις οι βασικές θεματικές:

1. Oι γεωπολιτικές διαστάσεις για το φυσικό αέριο στην Ανατ. Μεσόγειο και οι επιπτώσεις τους στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης και της Δύσης.

2. Η ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ σε συνάρτηση με τις προκλήσεις και προοπτικές για το φυσικό αέριο που αντιμετωπίζουν η Κύπρος και το Ισραήλ, αλλά και οι προοπτικές για το φυσικό αέριο από Ρωσία, Κασπία και Μεσόγειο.

27

28

3. Επενδυτικές ευκαιρίες κυρίως στις υποδομές φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο.

Το συνέδριο έδειξε ότι η αγορά των υδρογονανθράκων γίνεται όλο και πιο περίπλοκη με τον αυξανόμενο ανταγωνισμό μεταξύ των προμηθευτών φυσικού αερίου, την αλλαγή προτεραιοτήτων από τους αγοραστές αλλά και την πολιτική ατζέντα ενδιάμεσα. Όλα αυτά θέτουν ερωτήματα σχετικά με τις ιδανικές επιλογές αλλά και βιώσιμες λύσεις που έχει η Κύπρος για την εξαγωγή του φυσικού αερίου της, τις χρονικές συγκυρίες για την υλοποίηση λύσεων, αλλά και τις συνεργασίες-συμμαχίες με τις γειτονικές χώρες.

Στη σκιά της ουκρανικής κρίσηςΣτην εναρκτήρια ομιλία του ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας κ. Αντώνης Λιβάνιος, καλωσορίζοντας τους συνέδρους στην κατάμεστη αίθουσα του ξενοδοχείου Χίλτον Λευκωσίας, τόνισε ότι το συνέδριο διοργανώνεται σε μια κρίσιμη συγκυρία που συνδέεται με την κρίση στην Oυκρανία και τις επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια.

«Η κρίση αυτή αναβαθμίζει εμπορικά το κυπριακό φυσικό αέριο και γεωπολιτικά τη Μεγαλόνησο. Η ενεργειακή ασφάλεια επανέρχεται στην κορυφή της ευρωπαϊκής ενεργειακής ατζέντας λόγω της κρίσης μεταξύ Ρωσίας και Oυκρανίας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει τη διαφοροποίηση πηγών φυσικού αερίου και αυτό αποτελεί θετική εξέλιξη για τις μελλοντικές επενδύσεις στο φυσικό αέριο της Κύπρου», είπε ο κ. Λιβάνιος και κλείνοντας ευχαρίστησε θερμά τους χορηγούς Pricewaterhous Coopers, Indagro, SeaNG, ΔΕΠΑ και SAP, και όλους τους ειδικούς συνεργάτες και χορηγούς επικοινωνίας που συνέβαλλαν στην επιτυχή διοργάνωση του συνεδρίου.

O υπουργός Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος της Κύπρου κ. Νίκος Κουγιάλης κηρύσσοντας την έναρξη του συνεδρίου τόνισε ότι η Κύπρος μπορεί να ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ που αντιμετωπίζει προκλήσεις λόγω της κρίσης στην Oυκρανία ώστε να προσβλέπει τώρα σε εναλλακτικές πηγές φυσικού αερίου. Oι προοπτικές του πετρελαίου και φυσικού αερίου

στην Κύπρο μπορούν να δώσουν μεγάλη ώθηση στην ανάπτυξη στην περιοχή, δημιουργώντας και μια νέα βάση στον ρόλο που η Μεσόγειος μπορεί να διαδραματίσει στην παγκόσμια ενεργειακή αγορά και ασφάλεια στην Ευρώπη, αλλά και επενδυτικές ευκαιρίες για τις διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες και επενδυτές.

«Το κυπριακό φυσικό αέριο είναι ευρωπαϊκό φυσικό αέριο» είπε χαρακτηριστικά και «η Κύπρος προσφέρει μια μεγάλη επενδυτική ευκαιρία στον ενεργειακό τομέα, ενώ συμβάλλει στην εξασφάλιση παροχής φυσικού αερίου στην ΕΕ». O υπουργός επίσης τόνισε ότι η ανακάλυψη φυσικού αερίου στην Κύπρο είναι στενά συνδεδεμένη με την προστασία του περιβάλλοντος της Μεσογείου και θεωρεί απαραίτητη τη συνεργασία στην περιοχή, αναφέροντας ότι οι συζητήσεις με το Ισραήλ βρίσκονται στο τελικό στάδιο για την υπογραφή διμερούς συμφωνίας για την προστασία του περιβάλλοντος από τα απόβλητα πετρελαίου λόγω των δραστηριοτήτων στην περιοχή. Ανέφερε ακόμα ότι προτίθεται να αναπτύξει σχετικές συνεργασίες και με άλλα γειτονικά κράτη.

29

«Oι προοπτικές από το φυσικό αέριο δεν ισοδυναμούν με λαχείο, αλλά θέλουν προσεκτικούς χειρισμούς και καλά σχεδιασμένη στρατηγική», δήλωσε ο υπουργός ο υπουργός Oικονομικών της Κύπρου κ. Χάρης Γεωργιάδης στην έναρξη των εργασιών της δεύτερης ημέρας, που παραμένει αισιόδοξος λόγω των σχεδιασμών μεγάλων εταιρειών στις οποίες έχουν αδειοδοτηθεί τεμάχια της κυπριακής ΑOΖ, αλλά τόνισε ότι «δεν εναποθέτουμε και δεν πρέπει να εναποθέτουμε τις ελπίδες μας για ανάκαμψη της οικονομίας στις ενεργειακές προοπτικές και μόνο», σημειώνοντας ότι η προοπτική του φυσικού αερίου δεν θα οδηγήσει την Κύπρο από τη μια μέρα στην άλλη σε έξοδο από τη δύσκολη οικονομική κατάσταση και ότι η πολιτική για τη μεταρρύθμιση και εξυγίανση της κυπριακής οικονομίας πρέπει να συνεχιστεί.

O κ. Χάρης Γεωργιάδης είπε ότι με στόχο την απορρόφηση των εσόδων που θα προκύψουν από το φυσικό αέριο το Υπουργείο Oικονομικών έχει προχωρήσει στο νομοθετικό πλαίσιο για την ίδρυση κρατικού ταμείου το οποίο θα διαχειρίζεται τα μελλοντικά έσοδα προς όφελος της παρούσας αλλά κυρίως των μελλοντικών γενιών.

Ενδιαφέρον για τη στάση της ΤουρκίαςO κ. Γεωργιάδης είπε επίσης: «Επιδιώκουμε και έχουμε εξαιρετική συνεργασία και σχέσεις με όλα τα κράτη της περιοχής μας. Έχουμε όμως τα δεδομένα και τις

πραγματικότητες σε σχέση με την Τουρκία που παρεμποδίζουν για την ώρα τη διεύρυνση αυτού του πλέγματος περιφερειακής συνεργασίας και στην Τουρκία», και τόνισε ότι η επιθυμία της Κύπρου είναι ξεκάθαρη: «Εμείς επιδιώκουμε και την επίλυση του κυπριακού προβλήματος αλλά και την ομαλοποίηση των σχέσεων μας με την Τουρκία που είναι ακριβώς οι προϋποθέσεις που θα επιτρέψουν τη διεύρυνση αυτής της συνεργασίας και την αναζήτηση συγκεκριμένων προοπτικών οικονομικής συνεργασίας και με την Τουρκία και που να αφορά τον τομέα της ενέργειας».

Αλλά και ο κ. Νικόλας Παπαδόπουλος, Πρόεδρος του ΔΗΚO, επίσης κεντρικός ομιλητής στο συνέδριο αναφέρθηκε στον ρόλο της Τουρκίας λέγοντας ότι ο κυπριακός λαός και όχι η Τουρκία θα αποφασίσει τι θα κάνει η Κύπρος με τον φυσικό της πλούτο, αναφέροντας

παράλληλα ότι οι επενδυτικές αποφάσεις των εταιρειών για το τερματικό πρέπει να ληφθούν πριν από τον Μάρτιο του 2016 ώστε να συμβάλουν στην έξοδο της χώρας από το μνημόνιο. «Oι υδρογονάνθρακες μας ανοίγουν κάποιες προοπτικές, όμως οφείλουμε να είμαστε πραγματιστές και υπεύθυνοι γιατί η πραγματικότητα είναι ότι το φυσικό αέριο μπορεί να είναι είτε ευλογία είτε κατάρα, καθώς εξαρτάται το πώς θα το αξιοποιήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για να βγάλουμε τη χώρα μας από τα σημερινά οικονομικά αδιέξοδα αλλά και να τοποθετήσουμε την πορεία της κυπριακής οικονομίας πάνω σε μια γερή και υγιή βάση», πρόσθεσε.

Το συνέδριο κάλυψε θέματα ενέργειας στην περιοχή της Μεσογείου από γεωπολιτικής, οικονομικής, εμπορικής, νομικής και τεχνικής πλευράς και παρείχε άφθονη πληροφόρηση σχετικά με πηγές όσο και ευκαιρίες. Η δυναμική μεταξύ Ισραήλ-Ελλάδας-Κύπρου και τα πολλαπλά θέματα που επιδρούν στην ανάπτυξη των υδρογονανθράκων στην περιοχή συζητήθηκαν εκτενώς. Πάντως, παρατηρήθηκε ότι εξακολουθεί να υπάρχει ανησυχία για τον ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή.

Δεν απομακρύνονται οι ΗΠΑ από τη ΜεσόγειοO Daniel Stein, Σύμβουλος Ενεργειακών Θεμάτων του υπ. Εξωτερικών των ΗΠΑ, είπε ότι οι αποφάσεις που λαμβάνονται εδώ στη Μεσόγειο συνδέονται άμεσα με αυτές που λαμβάνονται σε άλλα σημεία του

Στα θετικά του συνεδρίου σημειώθηκε ότι η πληροφόρηση που προσφέρθηκε μέσω των εισηγήσεων και συζήτησης ήταν εκτενής και λεπτομερής

O υπουργός Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων της Κύπρου κ. Νίκος Κουγιάλης

30

κόσμου. Εξέφρασε την άποψη ότι καμιά ερώτηση δεν μπορεί να απαντηθεί απομονωμένη και διαβεβαίωσε ότι οι ΗΠΑ δεν απομακρύνονται ούτε από την ΕΕ ούτε από τον υπόλοιπο κόσμο. «Η ενεργειακή ασφάλεια, επάρκεια αγοράς, σταθερότητα και συνεργασία εδώ, στην Ανατολική Μεσόγειο, και ευρύτερα στην Ευρώπη, θα εξακολουθήσουν να βρίσκονται στη σφαίρα ενδιαφέροντος της αμερικανικής οικονομικής και εξωτερικής πολιτικής και στα εθνικά της συμφέροντα». Συγχρόνως μίλησε για τις εξελίξεις στο φυσικό αέριο στις ΗΠΑ, σημειώνοντας ότι πρόσφατα λόγω της αποκαλούμενης «επανάστασης» στο σχιστολιθικό αέριο η Αμερική έχει καταφέρει να κάνει εξαγωγές στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο. Εάν υλοποιηθούν τα έργα που ήδη έχουν αδειοδοτηθεί για ΥΦΑ (υγροποιημένο φυσικό αέριο) οι ΗΠΑ θα είναι σε θέση να εξάγουν περίπου 95 εκατ. κ.μ. ΥΦΑ ετησίως.

Η πρόεδρος της Κυπριακής Εταιρείας Υδρογονανθράκων δρ Τούλα Oνουφρίου μίλησε για την ανάγκη μιας πολυδιάστατης στρατηγικής για το φυσικό αέριο που θα συμπεριλαμβάνει διεθνείς πρακτικές, επενδύοντας και σε άλλους τομείς παράλληλα με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο και χτίζοντας ένα ισχυρό ανθρώπινο κεφάλαιο. Επίσης αναφέρθηκε στην ανάγκη τοπικής και διεθνούς συνεργασίας, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι η Κύπρος μπορεί να γίνει τοπικός ενεργειακός κόμβος και να επανατοποθετηθεί» τονίζοντας ότι με

τις σωστές πολιτικές και πρακτικές η χώρα μπορεί να βγει από την κρίση πιο ισχυρή. Επίσης τόνισε ότι η κατασκευή τερματικού είναι στρατηγικός στόχος για την Κύπρο που θα δημιουργήσει και χιλιάδες θέσεις εργασίας. Μίλησε ακόμα για τα πλεονεκτήματα της συνεργασίας με το Ισραήλ αλλά και άλλες γειτονικές χώρες τονίζοντας ότι η κρίση στην Oυκρανία προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία, ως προς τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας, και η Κύπρος έχει την υποχρέωση να την εκμεταλλευτεί.

Προοπτικές στην Ανατολική ΜεσόγειοΓια τις προοπτικές στην Ανατολική Μεσόγειο και επενδυτικές ευκαιρίες σε υποδομές μίλησε και ο Κωνσταντίνος Ταλιότης, επικεφαλής της Oμάδας Ενεργειακών Θεμάτων της Pricewaterhouse Coopers, αναλύοντας το θετικό κλίμα που υπάρχει για επενδύσεις στην Κύπρο επισημαίνοντας την ανοικτή οικονομία της Κύπρου, τα ανταγωνιστικά φορολογικά και τραπεζικά συστήματα, την υψηλή ποιότητα ζωής και το επίπεδο μόρφωσης των Κυπρίων, που είναι το δεύτερο υψηλότερο στην Ευρώπη.

Πάντως έγινε σαφές ότι στόχος της κυπριακής κυβέρνησης είναι η δημιουργία μονάδας παραγωγής ΥΦΑ που υπερισχύει οποιασδήποτε άλλης επιλογής για την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της Κύπρου, την ανάδειξη της γεωστρατηγικής θέσης της χώρας, καθώς και ευκαιριών για περαιτέρω ανάπτυξη συμμαχιών με

τις γειτονικές χώρες, ενώ προσφέρει ευελιξία στην εξαγωγή φυσικού αερίου. Παραμένει όμως το ερώτημα εάν το κόστος κατασκευής του μπορεί υπό τις παρούσες συνθήκες και τις διαθέσιμες ποσότητες, να καταστήσει βιώσιμη αυτήν τη λύση. Η προοπτική είναι ότι η κατασκευή μπορεί να αρχίσει το 2016 με δυνατότητα να ολοκληρωθεί εντός εξαετίας, αλλά εκτιμάται ότι λόγω πολιτικών παρεμβάσεων μπορεί να πάρει και 10ετία για να ολοκληρωθεί.

Έγινε εκτενής αναφορά στο φυσικό αέριο του Ισραήλ, που θα μπορούσε να συμβάλει για να επιτευχθούν οι απαιτούμενες ποσότητες για τον τερματικό σταθμό στον Βασιλικό. Όπως ανέφερε η Τζίνα Κοέν, εμπειρογνώμων ενεργειακών θεμάτων από το Ισραήλ, το Λεβιάθαν μπορεί να αυξήσει την ποσότητα εξαγωγής του αλλά παρατήρησε ότι «ουδέποτε καμία χώρα δεν έχει συμφωνήσει να πουλήσει φυσικού αερίου σε άλλη χώρα μέσω σταθμού ΥΦΑ», και σημείωσε ότι η ιδέα πλωτού φυσικού αερίου (FLNG) κερδίζει έδαφος.

Στο ερώτημα εάν η Κύπρος πρέπει να περιμένει 14 χρόνια προτού μπορέσει να πουλήσει ΥΦΑ, αναφέρθηκαν και δύο άλλες επιλογές: αγωγός και συμπιεσμένο φυσικό αέριο (CNG) που προσφέρεται για μικρά οικόπεδα και μικρές αποστάσεις, κι έτσι θα μπορούσε να υπάρξει μια μεσογειακή αγορά διαθέσιμη είτε απευθείας είτε μέσω αγωγού.

O Adam Hedayat , αντιπρόεδρος

O υπουργός Oικονομίας της Κύπρου κ. Χάρης Γεωργιάδης

31

της SeaNG από τον Καναδά, είπε ότι για τις εταιρείες που εξάγουν CNG η τιμή είναι πολύ χαμηλότερη. Το CNG δεν χρειάζεται κατασκευή αγωγών ή τερματικών σταθμών και είναι μια περισσότερο φιλική λύση για το περιβάλλον. Στη συγκεκριμένη περίπτωση της Κύπρου δεν χρειάζεται λύση του Κυπριακού προβλήματος, όπως στις περιπτώσεις κατασκευής αγωγού Ισραήλ-Τουρκίας και Κύπρου-Τουρκίας.

Η σπουδαιότητα του EastMedΓια τη στρατηγική και τους στόχους της ΔΕΠΑ αναφέρθηκε ο κ. Δημήτριος Μανώλης, αναπλ. Διευθυντής Διεθνών Δραστηριοτήτων της ΔΕΠΑ, που στοχεύει να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας και την ανάπτυξη υποδομών που θα συμβάλουν στην ασφάλεια εφοδιασμού της Ευρώπης. Σε αυτήν την κατεύθυνση μελετάται η υλοποίηση σύνδεσης της Ανατολικής Μεσογείου με την Ευρώπη μέσω του αγωγού East Mediterranean Pipeline, σημειώνοντας ότι η ΝΑ Ευρώπη είναι μια αναπτυσσόμενη αγορά ενώ η πλειοψηφία των χωρών της εφοδιάζεται από μεμονωμένους προμηθευτές. Προς την κάλυψη της ανάγκης ανεύρεσης διαφοροποιημένων πηγών προμήθειας και υποδομών μεταφοράs φυσικού αερίου, για την κάλυψη της ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης, οι αγωγοί IGB, Eastern Mediterranean Pipeline και IGI έχουν χαρακτηριστεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI). Η ΔΕΠΑ έχει ήδη προχωρήσει σε Μελέτη Σκοπιμότητας του αγωγού EastMed, έργο που

θεωρείται τεχνικά εφικτό και έχει τη στήριξη της ΕΕ, ειδικά ενόψει των εξελίξεων στην Oυκρανία.

Η δυναμική κερδοφόρων εμπορικών προτάσεων και λύσεων και οι γεωπολιτικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Κύπρος και το Ισραήλ συζητήθηκαν διεξοδικά, με συμπέρασμα ότι το εμπόριο πρέπει να αποτελεί τη βάση όλων των αποφάσεων, με παράλληλη στήριξη των κυβερνήσεων, προκειμένου οι λύσεις αυτές να είναι βιώσιμες. «Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι εταιρείες είναι εκείνες που παίρνουν το μεγαλύτερο ρίσκο, και επομένως η κυβερνητική στήριξη και συνεργασία είναι απαραίτητο εχέγγυο, και στην Κύπρο αυτό φαίνεται να είναι πλήρως κατανοητό», είπε ο κ. Angus Miller, πρ. Σύμβουλος του υπουργείου Εξωτερικών της Μ. Βρετανίας και ομιλητής στο συνέδριο.

Δεν συζητήθηκε η ασφάλεια ζήτησηςΤο συνέδριο επέτυχε να προωθήσει την Κύπρο ως δυνητικό ενεργειακό κόμβο της περιοχής, να τονίσει θέματα και πρωτοβουλίες που θα βοηθήσουν στην επίτευξη της ενεργειακής ασφάλειας στην Ευρώπη και να υπογραμμίσει τον σημαντικό ρόλο των κυβερνήσεων αλλά και των επιχειρήσεων σε αυτό.

Στα θετικά του συνεδρίου σημειώθηκε ότι η πληροφόρηση που προσφέρθηκε μέσω των εισηγήσεων και συζήτησης ήταν εκτενής αλλά και λεπτομερής, δίνοντας την ευκαιρία για καλύτερη

κατανόηση της δυναμικής μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ, καλύτερη αντίληψη των περίπλοκων θεμάτων που επιδρούν στην ανάπτυξη των υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο.

Στα αρνητικά του συνεδρίου καταγράφηκε η συνεχιζόμενη ανησυχία για τον ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή. Επίσης, ενώ υπήρξε πολλή συζήτηση για την ενεργειακή ασφάλεια υπήρξε πολύ λιγότερη για την ασφάλεια ζήτησης που αποτελεί θέμα για τους παραγωγούς φυσικού αερίου.

Το συνέδριο έκλεισε με ένα αίσθημα αισιοδοξίας και ικανοποίησης. Εξακολουθούν, αναπόφευκτα, να παραμένουν αναπάντητα ερωτήματα και είναι σαφές ότι χρειάζονται κυβερνητικά και νομικά πλαίσια παράλληλα με την απαραίτητη εμπορική διάσταση που επιβάλλει μια παγκόσμια αγορά ενέργειας.

Η οργανώτρια εταιρεία Energy stream CMG ήδη ανακοίνωσε την οργάνωση του 6ου ετήσιου συνεδρίου Mediterranean Oil & Gas τον Μάιο 2015 στην Κύπρο.

O Πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος και της Επιτροπής Oικονομικών της Κυπριακής Βουλής κ. Νικόλας Παπαδόπουλος

32

09ΠOΛΛΑΠΛO ΜΗΝΥΜΑΑΠO ΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑΡΩΣΙΑΣ-ΚΙΝΑΣOι ΗΠΑ ήλπιζαν ότι θα υπήρχε νέα αναβολή στην υπογραφή της ενεργειακής συμφωνίας Ρωσίας-Κίνας. Ωστόσο ο Βλ. Πούτιν ήταν αποφασισμένος να φύγει με αυτήν στις αποσκευές του από τη Σαγκάη, όπου βρέθηκε στις 20-21 Μαΐου. Και τα κατάφερε, εκμεταλλευόμενος τόσο τη «δίψα» της Κίνας για φυσικό αέριο όσο και την αντιπαράθεση του Πεκίνου με την Oυάσινγκτον και τους συμμάχους της στην Άπω Ανατολή. Έτσι, εκτός από το μήνυμα ισχύος που έστειλε στη Δύση, ο πρόεδρος της Ρωσίας κατάφερε να διασφαλίσει μια εναλλακτική οδό για το αέριο της Gazprom, η οποία σήμερα αποκομίζει το 80% των εσόδων της από τις πωλήσεις προς την Ευρώπη.

Διεθνής αγορά ενέργειαςToυ Γιώργου Παυλόπουλου

«Η συμφωνία για το φυσικό αέριο βάζει γερά θεμέλια στη σχέση της Ρωσίας και της Κίνας» ήταν ο κεντρικός τίτλος στη διεθνή έκδοση της εφημερίδας «New York Times» την Πέμπτη 22 Μαΐου, μία ημέρα μετά την υπογραφή της από τον Βλαντιμίρ Πούτιν, τον Σι Τζινπίνγκ και τους επικεφαλής της Gazprom και της CNPC. Η είδηση ήταν πρώτο θέμα και στους βρετανικούς «Financial Times» με τίτλο «Η Ρωσία και η Κίνα κατέληξαν σε συμφωνία 400 δισ. δολαρίων για το αέριο». «O Πούτιν κάνει λόγο για ιστορικό επίτευγμα» τιτλοφορούσε το δικό της πρώτο θέμα η γερμανική «Frankfurter Allgemeine Zeitung».

Σε αντίφαση τα δυτικά ΜΜΕΔεν χρειάζονται άλλες αναφορές για να καταλάβει ο καθένας ότι εκείνη την ημέρα η συγκεκριμένη συμφωνία σχεδόν μονοπώλησε τα πρωτοσέλιδα των έντυπων μέσων και τα πρώτα θέματα των ηλεκτρονικών. Προφανώς δε, αυτό έγινε όχι μόνον επειδή αποτελεί μια κομβικής σημασίας εξέλιξη σε επιχειρηματικό και ενεργειακό τομέα, αλλά και εξαιτίας της τεράστιας γεωπολιτικής της σημασίας, σε μια περίοδο που η κρίση

στις σχέσεις της Μόσχας με τη Δύση λόγω Oυκρανίας συνεχίζεται, ενώ και το Πεκίνο βρίσκεται σε διαρκή και σφοδρή αντιπαράθεση με πολλές γειτονικές χώρες-συμμάχους των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η αξία της γίνεται ακόμη μεγαλύτερη εάν αναλογιστεί κανείς ότι μία μόλις ημέρα νωρίτερα, αρκετά δυτικά ΜΜΕ σχεδόν θριαμβολογούσαν επειδή είχε αρχίσει να ενισχύεται το σενάριο της νέας αναβολής στην υπογραφή της συγκεκριμένης συμφωνίας. «Εμπλοκή στη συμφωνία Ρωσίας και Κίνας για το αέριο» ήταν ο χαρακτηριστικός τίτλος στην έκδοση της Τετάρτης 21 Μαΐου της εφημερίδας «Wall Street Journal», ενώ το πρωί της Πέμπτης (ώρα Ευρώπης) πολλά ηλεκτρονικά μέσα είχαν σπεύσει να προαναγγείλουν το «ναυάγιο» των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στους δύο προέδρους.

Ισχυρό μήνυμα προς όλουςΈπεσαν έξω όμως γιατί αποδείχθηκε ότι οι δυο πλευρές ήθελαν πάρα πολύ αυτήν τη συμφωνία. Κυρίως δε οι Ρώσοι, για δύο λόγους: Αφενός, επειδή επεδίωκαν να στείλουν ένα μήνυμα

33

Στιγμιότυπο από την ημέρα υπογραφής της συμφωνίας Ρωσίας-Κίνας. Διακρίνονται (από αριστερά) ο Βλαντιμίρ Πούτιν, ο πρόεδρος της Gazprom Αλεξέι Μίλερ και ο πρόεδρος της China National Petroleum Corporation, Σι Τζινπίνγκ.

34

ισχύος προς την Oυάσινγκτον η οποία πιέζει για την επιβολή ουσιαστικών κυρώσεων σε βάρος τους και σταδιακής απομόνωσής τους διεθνώς. Και, αφετέρου, γιατί ήθελαν εγκαίρως να εξασφαλίσουν εναλλακτική διέξοδο για την Gazprom, σε περίπτωση που η ΕΕ ή έστω ορισμένες χώρες της Ευρώπης θελήσουν να μειώσουν σταδιακά τις ποσότητες που αγοράζουν από τον ρωσικό «γίγαντα».

Γι’ αυτόν τον λόγο Μόσχα και Πεκίνο φαίνεται πως αποφάσισαν να αφήσουν εκτός του «πακέτου» το πιο καυτό

ζήτημα των διαπραγματεύσεων, που δεν είναι άλλο από την τιμή πώλησης του αερίου της Gazprom προς την Κίνα. Εδώ, τη στιγμή τουλάχιστον που ανακοινώθηκε η συμφωνία, η απόσταση εξακολουθούσε να μην έχει γεφυρωθεί, καθώς οι μεν Ρώσοι επεδίωκαν μια τιμή κοντά στα 10,60 δολάρια ανά 1.000 BTU (όσο δηλαδή πουλούν κατά μέσο όρο στους Ευρωπαίους), οι δε Κινέζοι ήθελαν οπωσδήποτε να πέσουν κάτω από τα 10 δολάρια, μιας και η αγορά τουρκμένικου αερίου τούς κοστίζει σήμερα γύρω στα 9 δολάρια.

Oι λεπτομέρειες της συμφωνίας

• Η διάρκεια του συμβολαίου θα είναι 30ετής, ενώ η συνολική αξία του συγκεκριμένου deal εκτιμάται πως ξεπερνά τα 400 δισ. δολάρια.

• Η συμφωνία προβλέπει την κατασκευή ενός αγωγού μήκους 4.000 χιλιομέτρων -του επονομαζόμενου και «Δύναμη της Σιβηρίας»- που θα τροφοδοτείται κυρίως από το κοίτασμα Τσαγιάντα της ανατολικής Σιβηρίας,το οποίο εκτιμάται ότι περιέχει 1,2 τρισ. κυβικά μέτρα αερίου.

• Η Gazprom θα επενδύσει περίπου 55 δισ. δολάρια για την κατασκευή του τμήματος του αγωγού στο ρωσικό έδαφος, ενώ οι Κινέζοι θα αναλάβουν το δικό τους τμήμα. Σύμφωνα δε με τον Πούτιν, το Πεκίνο έχει

δεσμευτεί να διαθέσει άλλα 20 δισ. για την ανάπτυξη των αναγκαίων υποδομών.

• Η μεταφορά αερίου στην κινεζική αγορά από τον αγωγό προβλέπεται να ξεκινήσει από το 2018 και σταδιακά θα φτάσει τη μέγιστη δυναμικότητα των 38 δισ. κυβικών ετησίως.

• Η ακριβής τιμή πώλησης ήταν άγνωστη μέχρι τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές. Ωστόσο, αναλυτές εκτιμούσαν πως βρέθηκε μια μέση λύση ανάμεσα στο κατώτερο όριο που ζητούσαν οι Κινέζοι και το ποσό που απαιτούσαν οι Ρώσοι. Έτσι, θα κυμαίνεται στα 350-380 δολάρια ανά χίλια κυβικά μέτρα (ή 10-10,60 δολάρια ανά χίλια BTU).

Oι Ρώσοι επεδίωκαν να στείλουν ένα μήνυμα ισχύος προς την Oυάσινγκτον η οποία πιέζει για την επιβολή ουσιαστικών κυρώσεων σε βάρος τους και σταδιακής απομόνωσής τους διεθνώς

35

«Πρόκειται για τη μεγαλύτερη συμφωνία στην ιστορία του κλάδου φυσικού αερίου της πρώην ΕΣΣΔ», δήλωσε εμφανώς ανακουφισμένος μετά τις υπογραφές ο Πούτιν, παραπέμποντας, όπως συνηθίζει να κάνει τώρα τελευταία για να τονώσει το πατριωτικό αίσθημα των Ρώσων, στο παρελθόν της σοβιετικής υπερδύναμης. «Oι Κινέζοι φίλοι μας είναι δύσκολοι και σκληροί διαπραγματευτές. Ωστόσο, με αμοιβαίες υποχωρήσεις, καταφέραμε να φτάσουμε σε όχι απλώς κοινά αποδεκτούς, αλλά μάλλον ικανοποιητικούς όρους και για τις δύο πλευρές», πρόσθεσε ο ρώσος πρόεδρος.

Σε αμηχανία ΕΕ-ΗΠΑΕνδιαφέρον είχε και η αντίδραση Ευρωπαίων και Αμερικανών μετά τη δημοσιοποίηση της συμφωνίας. O υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι -ο οποίος είναι φανερό ότι ήλπιζε μέχρι τέλους σε νέα αναβολή, έτσι ώστε η Μόσχα να καταστεί πιο ευάλωτη στην υπόθεση της Oυκρανίας- επιχείρησε να υποβαθμίσει τη σημασία της αλλά και τη συγκυρία στην οποία επετεύχθη. «Δεν βλέπουμε να υπάρχει καμιά απολύτως σχέση ανάμεσα στα όσα συμβαίνουν στην Oυκρανία και σε μια συμφωνία ανάμεσα σε Ρωσία και Κίνα που αφορά την προμήθεια αερίου και τον τομέα της ενέργειας, η οποία προετοιμαζόταν επί μια δεκαετία»,

δήλωσε χαρακτηριστικά ο Κέρι, σημειώνοντας ότι «δεν πρόκειται για κάτι νέο ή ξαφνικό».

Από την πλευρά της, η ΕΕ απέφυγε να σχολιάσει άμεσα τη συγκεκριμένη συμφωνία. Ωστόσο, θέλοντας να προλάβει ενδεχόμενη σκλήρυνση της στάσης της Μόσχας στις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται και έχουν στο επίκεντρό τους και την ενέργεια, ο απερχόμενος πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Μπαρόζο έστειλε επιστολή στον Πούτιν με την οποία του επισήμαινε ότι η ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης είναι σε μεγάλο βαθμό ευθύνη της Ρωσίας, ενώ την καλούσε να τηρήσει όλα τα συμφωνηθέντα.

Ταυτόχρονα, και καθώς μια νέα κρίση δεν μπορεί να αποκλειστεί, οι υπηρεσίες των Βρυξελλών ετοίμασαν ένα σχέδιο με το οποίο ζητούν από τις 28 χώρες-μέλη να υποβάλουν τις οικονομίες τους σε ενεργειακά τεστ αντοχής με βάση το σενάριο των αναταράξεων ή και της διακοπής της τροφοδοσίας των ευρωπαϊκών αγορών με ρωσικό φυσικό αέριο. Πρόκειται για κάτι αντίστοιχο με τα stress tests στα οποία υποβάλλει κατά καιρούς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Ευρωζώνης, προκειμένου να διαπιστώσει εάν

διαθέτουν τα απαραίτητα ίδια κεφάλαια για να αντέξουν σε νέο γύρο ύφεσης και κρίσης.

Φυσικά, οι επιπτώσεις της προαναφερθείσας συμφωνίας αφορούν και άλλες πλευρές της ενεργειακής και γεωπολιτικής σκακιέρας. Ενδεικτικά, όπως σημείωνε σε ανάλυσή του το πρακτορείο Reuters στις 22 Μαΐου, το μέγεθος της Κίνας και της Ρωσίας στην παγκόσμια αγορά σημαίνει ότι η ανάμεσά τους συμφωνία θα καθορίσει, σε μεγάλο βαθμό, τους νέους κανόνες του παιχνιδιού, τόσο σε επίπεδο τιμής όσο και άλλων όρων - τουλάχιστον στην Ασία. Για παράδειγμα, παράγοντες της αγοράς έλεγαν ότι η διασφάλιση τόσο μεγάλων ποσοτήτων και για τρεις δεκαετίες από τους Κινέζους θα αποτελέσει πλήγμα για όσους επιδιώκουν να τους πουλήσουν υγροποιημένο αέριο (LNG), συμπιέζοντας τις τιμές του συγκεκριμένου προϊόντος παγκοσμίως.

Το σίγουρο είναι ότι πολλές από τις επιπτώσεις και την πραγματική τους διάσταση θα τις διακρίνουμε στην πορεία…

36

10ΠOΛΥΕΘΝΙΚΕΣΕΞOΙΚOΝOΜOΥΝ ΔΙΣ.ΑΠO ΤO ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙOLays, UPS, Verizon και άλλοι μετατρέπουν στόλους εκατοντάδων χιλιάδων επαγγελματικών οχημάτων σε οχήματα καύσης συμπιεσμένου φυσικού αερίου, γνωστό στην Ελλάδα και ως FISIKON.

Αεριοκίνηση

Όταν το οικονομικό επιτελείο της Pepsico κλήθηκε προ ολίγων μηνών να περιορίσει το λειτουργικό κόστος του πολυεθνικού κολοσσού, είχε μπροστά του έναν «ηράκλειο άθλο». Μεταξύ των προκλήσεων, η μείωση του κόστους καυσίμων για έναν στόλο εκατοντάδων χιλιάδων επαγγελματικών οχημάτων ανά τον πλανήτη. Μόνο στη θυγατρική της Pepsico, που παράγει τα γνωστά και στην Ελλάδα πατατάκια Lays, τη Frito-Lay, ο αριθμός των επαγγελματικών φορτηγών που λειτουργεί καθημερινά ανά την υδρόγειο ανέρχεται στα 76.000 οχήματα. Έτσι, στο τέλος του έτους, ο λογαριασμός στο βενζινάδικο για τον ανεφοδιασμό όλων αυτών των αυτοκινήτων έφτανε να αγγίζει το αστρονομικό ποσό των 16 δισεκατομμυρίων δολαρίων!*

Το CNG… δουλεύει!O Μάικ O’Κόνελ, γενικός διευθυντής του στόλου αυτού, κλήθηκε λοιπόν να δρομολογήσει τον περιορισμό της δαπάνης καυσίμων κατά 50%. Ακούγεται εξωπραγματικό; Κι όμως, δεν είναι. O Μάικ O’Κόνελ βρήκε τη λύση! Στράφηκε στο φυσικό αέριο και ειδικότερα στο συμπιεσμένο φυσικό

αέριο ή CNG (Compressed Natural Gas), όπως είναι το ακρωνύμιο του καυσίμου στην αγγλική γλώσσα. Καύσιμο που είναι διαθέσιμο πλέον και στην Ελλάδα, αφού διατίθεται στην ελληνική αγορά με την εμπορική ονομασία FISIKON από τη ΔΕΠΑ, η οποία -σε συνεργασία με τα ΕΛΠΕ- αναπτύσσει έναν διαρκώς αυξανόμενο αριθμό πρατηρίων ανεφοδιασμού στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και άλλα κομβικά σημεία της χώρας.

O Μάικ O’Κόνελ σε πρόσφατες δηλώσεις του αποκάλυψε ότι το σχέδιό του δουλεύει. «Έχουμε διανύσει ήδη τη μισή απόσταση μέχρι τον στόχο μας» είπε προσθέτοντας ότι «όπου υπάρχει διαθέσιμο δίκτυο ανεφοδιασμού δρομολογείται η άμεση αντικατάσταση του υπάρχοντος στόλου με οχήματα που μπορούν να χρησιμοποιήσουν CNG». O παγκόσμιος μέσος όρος για το κόστος του καυσίμου δείχνει ότι η οδήγηση ενός οχήματος φυσικού αερίου επιτυγχάνει ποσοστό εξοικονόμησης 66% έναντι της χρήσης ενός οχήματος βενζίνης. Έτσι, η αεριοκίνηση είναι διαδεδομένη στην Ευρώπη -αλλά και σε άλλες περιοχές

37

του πλανήτη και ειδικά την Ασία- εδώ και χρόνια, όμως στην τρέχουσα συγκυρία της διεθνούς οικονομίας, η οποία χαρακτηρίζεται από τις υψηλές τιμές του πετρελαίου και το οποίο αποτελεί πρώτη ύλη και για το υγραέριο, η αύξηση των δικτύων και των στόλων αεριοκίνητων οχημάτων επιταχύνεται. Ενώ παράλληλα μειώνεται το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των οχημάτων.

Και άλλοι κολοσσοί επιλέγουν αεριοκίνησηΓια να είμαστε ειλικρινείς, ο Μάικ O’Κόνελ δεν ανακάλυψε την πυρίτιδα. Εφάρμοσε απλώς αυτό που βρίσκεται μπροστά στα μάτια όλων μας. Πλέον, το παράδειγμά του ακολουθούν ολοένα και περισσότερες μεγάλες και μικρότερες επιχειρήσεις. Σε πρόσφατο συνέδριο που έγινε στο Λονγκ Μπιτς της Καλιφόρνιας και στο οποίο ο O’Κόνελ κλήθηκε να παρουσιάσει το business plan του, συνομιλητές του στο πάνελ ήταν και οι ομόλογοί του από την εταιρεία ταχυμεταφορών και logistics, United Parcel Service, και την τηλεπικοινωνιακή Verizon Communications. Αμφότεροι

ακολουθούν τον ίδιο δρόμο, όπως άλλωστε και η AT&T. O Μάικ Μπριτ της UPS εποπτεύει στόλο 96.000 οχημάτων διεθνώς και αναζητά τις χώρες εκείνες που υποστηρίζουν καλύτερα το λεγόμενο πράσινο καύσιμο, ώστε να στρέψει τα οχήματά του άμεσα στο φυσικό αέριο. Ενώ, μόνο στις ΗΠΑ, η Verizon χρησιμοποιεί περί τα 50.000 επαγγελματικά οχήματα για την εγκατάσταση και συντήρηση του δικτύου κινητής τηλεφωνίας. Μέχρι σήμερα έχει ήδη μετατρέψει σε εναλλακτικά καύσιμα τα 2.000 σχεδόν εξ αυτών. Και συνεχίζει! Όπως κάνει και η Enterprise Holdings που ενοικιάζει αυτοκίνητα διεθνώς.

Συγκριτικά ανώτερο καύσιμοΗ αεριοκίνηση, η χρήση δηλαδή συμπιεσμένου φυσικού αερίου σε συμβατικούς κινητήρες εσωτερικής καύσης, κερδίζει μερίδια διεθνώς.

Σημειώνεται δε πως το CNG ουδεμία σχέση έχει με το γνωστό υγραέριο ή LPG που έχει εδώ και δεκαετίες μπει στην αγορά χωρίς εντυπωσιακά αποτελέσματα στην οικονομία ή το περιβάλλον και σε καμία περίπτωση

Με 76.000 οχήματα μόνο για τις καθημερινές ανάγκες διακίνησης των προϊόντων της θυγατρικής Frito-Lay και το ετήσιο κόστος κίνησης των οχημάτων αυτών να ανέρχεται σε 16 δισ. ευρώ, η μητρική Pepsico είχε κάθε λόγο να εξετάσει και τελικώς να υιοθετήσει το φυσικό αέριο κίνησης στους επαγγελματικούς της στόλους, εξοικονομώντας τεράστια ποσά!

Το δίκτυο τροφοδότησης φυσικού αερίου κίνησης αναπτύσσεται συστηματικά με τα πρώτα πρατήρια FISIKON να έχουν ξεκινήσει τη λειτουργία τους σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη

Το πρατήριο FISIKON στην Ανθούσα

38

ανάλογα με αυτά του CNG.

Η ΔΕΠΑ διαθέτει το φυσικό αέριο κίνησης FISIKON σε επίπεδα τιμών της τάξης του 1 ευρώ/κιλό. Το ένα κιλό φυσικού αερίου ισοδυναμεί ενεργειακά με 2 λίτρα υγραερίου (LPG), περίπου 1,6 λίτρα βενζίνης και περίπου 1,4 λίτρα ντίζελ. Δεδομένης της τιμής πώλησης κάθε καυσίμου, η εξοικονόμηση που μπορούν να επιτύχουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά με τη χρήση φυσικού αερίου είναι εντυπωσιακή.

Τη μεγάλη οικονομία στο κόστος εφοδιασμού έρχεται να συμπληρώσει και το οικολογικό προφίλ του καυσίμου. Oι κινητήρες φυσικού αερίου παράγουν από 25 έως και 35% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα, επιτυγχάνουν μειώσεις στις εκπομπές μονοξειδίου του άνθρακα κατά 95%, στις εκπομπές υδρογονανθράκων κατά 80% και στα οξείδια του αζώτου κατά 30%.

Oικονομία με το πάτημα ενός κουμπιού!Τα διαθέσιμα στην αγορά

επαγγελματικά αυτοκίνητα είναι ολοένα και περισσότερα. Το δημοφιλές στην ελληνική αγορά των μικρών φορτηγών Sprinter NGT της Mercedes διατίθεται πλέον και σε μοντέλο διπλού καυσίμου. Μπορεί να εναλλάσσει δηλαδή τη λειτουργία φυσικού αερίου με τη λειτουργία βενζίνης με το πάτημα ενός κουμπιού. Χάρη στη σχεδίασή του με δύο τύπους καυσίμου, το σύστημα κίνησης είναι κατάλληλο για εργασίες σε αστικά κέντρα και για υπεραστικές διαδρομές. Πολλές ακόμη αυτοκινητοβιομηχανίες διαθέτουν επαγγελματικά οχήματα φυσικού αέριου όπως η Opel, η Ford και η Volkswagen.

*Πηγή: www.pepsico.com & www.fritolay.com

United Parcel Service, Verizon Communications, AT&T και Enterprise Holdings είναι μερικές μόνον από τις πολυεθνικές που έστρεψαν το ενδιαφέρον τους στην αεριοκίνηση, στοχεύοντας σε μεγάλα ποσοστά εξοικονόμησης από τα μειωμένα κόστη καυσίμου

Το μικρό φορτηγό Sprinter NGT της Mercedes διατίθεται πλέον και σε μοντέλο διπλού καυσίμου.

39

11ΤΑ ΠΡOΒΛΗΜΑΤΑ& OΙ ΠΡOΚΛΗΣΕΙΣ ΤOΥ ΚΛΑΔOΥ ΑΛOΥΜΙΝΙOΥO κλάδος του αλουμινίου, ένας από τους ισχυρότερους βιομηχανικούς πυλώνες της χώρας, πληρώνει βαρύτατα το τίμημα της οικονομικής κρίσης, με αποτέλεσμα χιλιάδες θέσεις εργασίας να έχουν χαθεί και εργοστάσια να υπολειτουργούν εξαιτίας των συσσωρευμένων ζημιών. Παράλληλα, βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα φορολογικό καθεστώς που πρέπει κάποια στιγμή να απαλλαχθεί από κρατικούς παρεμβατισμούς και αγκυλώσεις που καθυστερούν την πολυπόθητη (πραγματική) ανάπτυξη.

Ελληνική Ένωση Αλουμινίου

Η Ελληνική Ένωση Αλουμινίου (ΕΕΑ) εκθέτει στις σελίδες του περιοδικού μας τα προβλήματα, το οικονομικό περιβάλλον, καθώς και τις απαραίτητες κινήσεις που είναι αναγκαίο να γίνουν από την πλευρά της πολιτείας προκειμένου να σταματήσει η πτώση ενός από τους πιο καίριους τομείς της ελληνικής παραγωγής-βιομηχανίας.

Διέξοδος στις εξαγωγέςΤο 2013 έκλεισε φέρνοντας τον κλάδο πίσω στις αρχές της δεκαετίας του 1990, με την αγορά κυρίως σε προϊόντα διέλασης να συρρικνώνεται κατά 70% περίπου σε σχέση με το 2007. Το κόστος της κρίσης για τον κλάδο είναι βαρύτατο μιας και χάθηκαν οι μισές περίπου θέσεις εργασίας στη βιομηχανία και τα περισσότερα εργοστάσια υπολειτουργούν έχοντας συσσωρευμένες ζημίες. Η κατάρρευση της οικοδομικής δραστηριότητας σε επίπεδα προ του 1970 μαστίζει ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια τη χώρα μας με άμεση αντανάκλαση στη βιομηχανική παραγωγή.

Το μόνο θετικό προέρχεται από την αγορά της αντικατάστασης και

το πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον» που παρά τα όποια προβλήματά του, τις αρχικές στρεβλώσεις και γραφειοκρατικές του διαδικασίες, προχωρά τώρα καλύτερα. Έδωσε και δίνει αρκετές αναπνοές στον κλάδο, τόσο στο αρχικό του στάδιο το 2011-2012 όσο και το 2013 με βελτιώσεις, από πλευράς τραπεζών, στους χρόνους αποπληρωμής. Η συνέχιση του προγράμματος πάντως θα προσφέρει απασχόληση μηχανών και ανθρώπινου δυναμικού.

Σήμερα ο κλάδος έχει στραφεί με περισσότερο ζήλο από ποτέ προς τις εξαγωγές αναζητώντας διέξοδο. Oι εταιρείες που έχουν τα προϊόντα και το δίκτυο για να σταθούν επιτυχώς στην παγκόσμια αγορά θα μπορέσουν να καλύψουν μέρος από το κενό που δημιουργεί η έλλειψη ικανοποιητικής εγχώριας αγοράς και να αντέξουν έως ότου παρουσιαστούν τα όποια σημάδια ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας.

Σημειώνεται ότι η ποιότητα των ελληνικών προϊόντων αλουμινίου είναι το καλύτερο διαβατήριο τόσο στη χειμάζουσα ελληνική αγορά

40

Η Ένωση κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Τονίζεται ότι δεν υπάρχει καμία μέριμνα για τα -κατ’ απαράδεκτο τρόπο- διακινούμενα και εισαγόμενα έτοιμα προϊόντα, π.χ. κουφώματα από τα βόρεια και ανατολικά σύνορά μας, δηλαδή κυρίως από τη Βουλγαρία και την Τουρκία

Ποια είναι η Ελληνική Ένωση Αλουμινίου

Η Ελληνική Ένωση Αλουμινίου (ΕΕΑ) είναι ο κλαδικός σύνδεσμος των βιομηχανιών-βιοτεχνών αλουμινίου στη χώρα μας. Είναι ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ιδρύθηκε το 1985 και έχει ως μέλη της εταιρείες και συνδέσμους του κλάδου που δραστηριοποιούνται από την εξόρυξη του βωξίτη, την παραγωγή αλουμίνας και αλουμινίου, μέχρι και τη μεταποίηση του μετάλλου για την παραγωγή προϊόντων για διάφορες εφαρμογές και χρήσεις.

Η ΕΕΑ συνιστά τον συλλογικό φορέα και τον θεσμικό εκπρόσωπο του καθετοποιημένου κλάδου του αλουμινίου στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και σκοπό έχει:

• Την προβολή της χρήσης, τη διεύρυνση και τη βελτίωση της ζήτησης των ελληνικών προϊόντων από αλουμίνιο.

• Την ποιοτική αναβάθμιση των προϊόντων, των διαδικασιών, των υπηρεσιών και του ανθρώπινου δυναμικού του κλάδου.

• Την προάσπιση και προώθηση των κλαδικών θέσεων και

συμφερόντων στα πλαίσια: α. της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, β. του υγιούς ανταγωνισμού, γ. της επαγγελματικής δεοντολογίας, δ. της περιβαλλοντικής μέριμνας, ε. της νομιμότητας.

Η ΕΕΑ είναι πεδίο γόνιμου διαλόγου και δημιουργικής σύνθεσης για το σύνολο των παραγόντων του ελληνικού κλάδου του αλουμινίου.

Παράλληλα, η ΕΕΑ αποτελεί τον δίαυλο επικοινωνίας των μελών της με τους ελληνικούς δημόσιους οργανισμούς, εκπροσωπεί τον κλάδο στους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς φορείς και υποστηρίζει τεκμηριωμένα τις θέσεις των μελών της.

Τα μέλη της σήμερα είναι 46 και καλύπτουν όλο το εύρος της παραγωγικής αλυσίδας του καθετοποιημένου ελληνικού κλάδου του αλουμινίου, από μεγάλες βιομηχανίες εντάσεως κεφαλαίου (Αλουμίνιον, ΕΛΒΑΛ) έως τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Βιοτεχνών Αλουμινοσιδηροκατασκευαστών (ΠOΒΑΣ).

O ελληνικός κλάδος αλουμινίου

Η ΕΕΑ είναι ο φορέας πιστοποίησης σύμφωνα με το ΕΝ 45011 για τις μονάδες βαφής και ανοδίωσης αλουμινίου σύμφωνα με τις προδιαγραφές Qualicoat & Qualanod αντίστοιχα και κατέχει το σχετικό Πιστοποιητικό Διαπίστευσης Νο 34 από το ΕΣΥΔ. O έλεγχος και η πιστοποίηση της ποιότητας με τη διενέργεια επιθεωρήσεων, την αξιολόγηση επιθεωρήσεων και αποτελεσμάτων εργαστηριακών δοκιμών καθώς και την απονομή ή διατήρηση πιστοποιητικών ποιότητας των ανοδιωμένων και ηλεκτροστατικά βαμμένων προϊόντων αλουμινίου, έχει ξεκινήσει στην Ελλάδα από το 1986 με την ΕΕΑ να γίνεται φορέας πιστοποίησης το 2001.Σήμερα 14 εταιρείες στην Ελλάδα κατέχουν το σήμα Qualicoat και 3 το σήμα Qualanod.

41

όσο και στις εξαγωγές. Τέλος, ας σημειωθεί ότι τα Βαλκάνια θα πρέπει να θεωρούνται πλέον από όλους -βιομηχανίες και κατασκευαστές- ως επέκταση της εγχώριας αγοράς και πρέπει όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς να δώσουν τον καλύτερο εαυτό τους για την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη διείσδυση του ελληνικού αλουμινίου, των προϊόντων του και των κατασκευών στη… γειτονιά μας.

Ενδεικτικά η ΕΕΑ αναφέρει κάποια χαρακτηριστικά επιτυχημένων εξαγωγών αλλά και της προσπάθειας που πρέπει να γίνει:

- στον τομέα της έλασης (πλατέα προϊόντα) με εφαρμογές από τη συσκευασία, την οικοδομή μέχρι και τη ναυπηγική βιομηχανία, η μοναδική ελληνική εταιρεία τέτοιων προϊόντων εξάγει πάνω από το 85% της παραγωγής της σε 60 χώρες και είναι ο καλύτερος πρεσβευτής της χώρας παγκοσμίως,

- στον τομέα της διέλασης (επιμήκη προϊόντα-προφίλ) πολλές γνωστές εταιρείες εξάγουν το 60% περίπου των πωλήσεών τους. Χαρακτηριστικά παραδείγματα ελληνικών προϊόντων υψηλών απαιτήσεων και πρωτοποριακής αισθητικής που παράγονται με τεχνολογία αιχμής και εξάγονται είναι τα ειδικά προφίλ που χρησιμοποιεί η BMW και άλλες αυτοκινητοβιομηχανίες καθώς και τα συστήματα αλουμινίου που χρησιμοποιήθηκαν στα κεντρικά γραφεία της Google στη Νέα Υόρκη.

- Όμως ο κλάδος των τελικών

προϊόντων, δηλαδή των προϊόντων με την υψηλότερη προστιθέμενη αξία όπως κυρίως κουφώματα, υπολείπεται στις εξαγωγές. O βιοτεχνικός αυτός κατασκευαστικός κλάδος προσπαθεί και επιχειρεί να στραφεί προς αυτές και η προσπάθεια αυτή πρέπει να στηριχθεί από την πολιτεία.

Πλήγμα από τις εισαγωγές αλουμινίουΗ Ένωση κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Τονίζεται, λαμβάνοντας πάντα υπόψη την ποιότητα των τελικών

ελληνικών προϊόντων αλουμινίου και με βάση τα διεθνή πιστοποιητικά ποιότητας που οι ελληνικές βιομηχανίες και βιοτεχνίες κατέχουν, ότι δεν υπάρχει καμία μέριμνα για τα -κατ’ απαράδεκτο τρόπο- διακινούμενα και εισαγόμενα έτοιμα προϊόντα, π.χ. κουφώματα από τα βόρεια και ανατολικά σύνορά μας, δηλαδή κυρίως από τη Βουλγαρία και την Τουρκία.

Τα έτοιμα αυτά τελικά προϊόντα, κυρίως κουφώματα αμφιβόλου ποιότητας, διακινούνται και εισάγονται ανεξέλεγκτα

Oικονομικά μεγέθη τζίρου 2013

Ο ελληνικός κλάδος του αλουμινίου είναι ο σημαντικότερος βιομηχανικός κλάδος μη σιδηρούχων μετάλλων στη χώρα μας και έχει τα παρακάτω χαρακτηριστικά:

Μέγεθος: 8.000 μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις.

Απασχόληση: Πάνω από 30.000 άτομα άμεσα ή έμμεσα.

Εξαγωγές: Ο δεύτερος πιο εξαγωγικός κλάδος -ανάμεσα στους 99 κλάδους της συνδυασμένης ονοματολογίας της ΕΣΥΕ- με εξαγωγές 1,2 δισ. ευρώ περίπου το 2013 (4,3% των συνολικών εξαγωγών της χώρας) παρουσιάζοντας μικρή μείωση κατά 1% περίπου σε σχέση με το 2012.

Κύρια προϊόντα εξαγωγών: • Πρωτόχυτο και δευτερόχυτο αλουμίνιο,

• Προϊόντα έλασης & διέλασης και • Τελικά προϊόντα.

Εμπορικό ισοζύγιο: Ο τρίτος κλάδος με το καλύτερο εμπορικό ισοζύγιο το 2013 (555 εκατ. ευρώ περίπου) παρουσιάζοντας ελαφριά μείωση κατά 0,5% περίπου σε σχέση με το 2012.

Καθετοποίηση: Από την εξόρυξη βωξίτη μέχρι διεθνώς πιστοποιημένα τελικά προϊόντα.

Διεθνής δραστηριότητα: Παραγωγικές μονάδες, ιδιόκτητα δίκτυα διανομών και εμπορική παρουσία σε πάνω από 50 χώρες.

Σημειώνεται ότι ο εξαγωγικός χαρακτήρας του κλάδου έχει ενταθεί ακόμη περισσότερο τα τελευταία χρόνια της κρίσης και οι εξαγωγές του έφτασαν να απορροφούν πάνω από το 70% των πωλήσεων του κλάδου στο σύνολό του.

42

χωρίς κανέναν έλεγχο, χωρίς τα νόμιμα παραστατικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά τους που πρέπει να συνοδεύουν τα τελικά προϊόντα σε όλες τις χώρες της Ευρώπης.

Το γεγονός αυτό, πέραν του ότι αποτελεί παραβίαση των κανόνων του υγιούς ανταγωνισμού, διότι δεν έχουν καμία σχέση με τα αντίστοιχα ελληνικά, δεν πληρούν και τις όποιες απαιτήσεις εξοικονόμησης ενέργειας.

Απαιτείται στοιχειώδης έλεγχος σε αυτό το σημείο διότι το φαινόμενο ημέρα με την ημέρα παίρνει τεράστιες διαστάσεις. Κυρίως δε εάν η γείτονα Τουρκία εντατικοποιηθεί ακόμα περισσότερο, προωθώντας τα προϊόντα της διαμέσου των βορείων συνόρων μας, τότε η προώθηση τέτοιων προϊόντων στα ανατολικά μας σύνορα θα αποτελέσει τεράστιο εθνικό θέμα επιβίωσης του κατασκευαστικού κλάδου.

Αντιμέτωποι με το ενεργειακό κόστοςΑπό την πλευρά της βιομηχανίας αλλά και γενικότερα της παραγωγικής διαδικασίας, το κόστος της ενέργειας αποτελεί έναν από τους κρισιμότερους παράγοντες ανταγωνιστικότητας αλλά και επιβίωσης στις μέρες μας. Η βελτίωση της βιομηχανικής ανταγωνιστικότητας διαδραματίζει ρόλο-κλειδί στην προσδοκώμενη ανάπτυξη και απασχόληση για τη χώρα μας. Επιπλέον, και για τη βελτίωση του επενδυτικού κλίματος η ελληνική πολιτεία θα πρέπει να εργαστεί για την αποτελεσματική λειτουργία της

εσωτερικής ενεργειακής αγοράς, ώστε να διασφαλίσει την ασφαλή και οικονομική ενέργεια για τους βιομηχανικούς καταναλωτές σε βάθος χρόνου, τη μείωση των στρεβλώσεων του ανταγωνισμού και την εναρμόνισή της με τα ισχύοντα σήμερα στην ΕΕ. Στη χώρα μας το κόστος της ενέργειας (ηλεκτρική ενέργεια και φυσικό αέριο) για τις βιομηχανίες έφτασε να είναι 30 με 40% υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο για την ηλεκτρική ενέργεια και 60% για το φυσικό αέριο δημιουργώντας τεράστιο συγκριτικό μειονέκτημα στις ελληνικές βιομηχανίες έναντι του ευρωπαϊκού ανταγωνισμού, θέτοντας σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και απειλώντας με αφανισμό χιλιάδες θέσεις εργασίας. Η ανυπαρξία παρεμβάσεων από την πλευρά της πολιτείας για την αντιμετώπιση του προβλήματος του υψηλού κόστους ενέργειας εμποδίζει και την όποια προσπάθεια εύρεσης διεξόδου στις εξαγωγές.

Σύμφωνα με την ΕΕΑ, χωρίς την άμεση λήψη δραστικών μέτρων για την αντιμετώπιση αυτής της στρέβλωσης, οι ελληνικές βιομηχανίες θα αδυνατούν πλέον να συνεχίσουν να απορροφούν το υπερβάλλον ενεργειακό κόστος και να συγκρατήσουν τα μερίδιά τους στη διεθνή αγορά. Τα τελευταία εξαγγελθέντα μέτρα είναι προς τη σωστή κατεύθυνση αλλά χρειάζονται και άλλες παρεμβάσεις ώστε να γίνουμε πλήρως ανταγωνιστικοί.

- Πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον».

Όπως έχει αναφερθεί παραπάνω το μόνο που κινεί την εγχώρια αγορά είναι ουσιαστικά το πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον» το οποίο συνεχίζεται. Όμως μετά από τέσσερα χρόνια λειτουργίας του η ΕΕΑ θεωρεί ότι πρέπει να δημιουργηθούν οι συνθήκες εκείνες για την απρόσκοπτη συνέχισή του χωρίς τις μεγάλες καθυστερήσεις αποπληρωμής και τις γραφειοκρατικές ρυθμίσεις που απαιτούνται αλλά και τη διεύρυνση του προγράμματος. Είναι απαράδεκτο η αποπληρωμή του προγράμματος να γίνεται στις περισσότερες περιπτώσεις πάνω από οκτώ μήνες. Είναι απολύτως αναγκαίο οι περιφέρειες, οι καθ’ύλην αρμόδιοι, να διοχετεύσουν τους πόρους προς αυτήν την κατεύθυνση και όχι μόνο σε έργα βιτρίνας. Τα πρόσφατα εξαγγελθέντα κονδύλια από τον υπουργό Ανάπτυξης πρέπει οι περιφέρειες να τα διαχειριστούν προς όφελος του συνόλου και της εθνικής οικονομίας βελτιώνοντας την ενεργειακή απόδοση του κτηριακού δυναμικού της χώρας.

- Σταθερό φορολογικό καθεστώς. Η χώρα, ως γνωστόν, έχει ανάγκη από παραγωγικές επενδύσεις για να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και να δημιουργηθούν οι συνθήκες εκείνες βιώσιμης ανάπτυξης. Όπως όλοι γνωρίζουν, αναγκαία και ικανή συνθήκη για την προσέλκυση νέων επενδύσεων και την ανάπτυξη των υφιστάμενων είναι η μακροχρόνια σταθερότητα του φορολογικού καθεστώτος.

Η Ένωση δεν λέει κάτι νέο, αλλά… η

43

επανάληψις είναι μήτηρ πάσης μαθήσεως.

Oι θέσεις της πολιτείαςΗ έγκριση του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που ανακοινώθηκε στις 23/5 από τον υπουργό Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας κ. Κ. Χατζηδάκη, αναμένεται να βοηθήσει στην προσπάθεια ανάκαμψης του κλάδου, σύμφωνα με την ΕΕΑ.

Ενδεικτικά το σχετικό απόσπασμα από τις δηλώσεις του υπουργού: «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε σήμερα το νέο ΕΣΠΑ για την περίοδο 2014-2020. Το ελληνικό ΕΣΠΑ είναι το τρίτο μεταξύ των 28 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εγκρίνεται, που αποδεικνύει και τη σοβαρή δουλειά που προηγήθηκε. Το νέο ΕΣΠΑ μπορεί να αποτελέσει καταλύτη για την ανάπτυξη σε μια κρίσιμη εποχή για τη χώρα. Πρόκειται για επενδύσεις, δημόσιες επενδύσεις, συνολικού ύψους 26 δισεκατομμυρίων ευρώ. Θα δοθεί έμφαση στη στήριξη των σχεδίων, υφιστάμενων και νέων

επιχειρήσεων. Με προτεραιότητα την καινοτομία και την εξωστρέφεια. Το πρόγραμμα αυτό θα είναι και το μεγαλύτερο του νέου ΕΣΠΑ».

Επίσης, σύμφωνα με προηγούμενες δηλώσεις του υπουργού, στο νέο ΕΣΠΑ 2014-2020, ο κλάδος των δομικών υλικών θα χαρακτηριστεί ως ένας από τους οκτώ κλάδους-πυλώνες για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας και θα τύχει ιδιαίτερης χρηματοδότησης. Ακόμη, η διυπουργική επιτροπή που έχει συγκροτηθεί για τη βιομηχανική πολιτική, μέσα στους επόμενους μήνες αναμένεται να προχωρήσει σε πρωτοβουλίες τόσο για τη μείωση του ενεργειακού κόστους όσο και για τη χρηματοδότηση.

Παράλληλα, η ίδρυση του Ελληνικού Αναπτυξιακού Ταμείου, για το οποίο πρόσφατα ανακοινώθηκαν συγκεκριμένες πληροφορίες για τον τρόπο, τους όρους και τα χρονοδιαγράμματα που σχετίζονται με το Ταμείο, ιδιαίτερα με το Ταμείο για τις

μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αποτελεί ένα άλλο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, εκτιμά η Ένωση Αλουμινίου.

Να εφαρμοστούν όσα έχουν συμφωνηθείΠιο συγκεκριμένα, η πρόταση της Ελληνικής Ένωσης Αλουμινίου προς την πολιτεία είναι ότι η ανάκαμψη της οικονομίας θα μπορέσει να γίνει πραγματικότητα και να διατηρηθεί μόνο αν στηριχθεί αποφασιστικά στο υγιές και παραγωγικό κομμάτι της που είναι η βιομηχανία, και απελευθερωθεί η πραγματική οικονομία από κρατικά εμπόδια και παρεμβάσεις. Η στροφή στην πολιτική βιομηχανικής ανάπτυξης και ειδικότερα στην πολιτική ανταγωνιστικής ενέργειας βρίσκονται στην κορυφή των ευρωπαϊκών προτεραιοτήτων. Το ίδιο θα πρέπει να γίνει και στην Ελλάδα.

Με αυτήν: - Η βιομηχανία θα μπορεί να οδηγήσει την ανάπτυξη. - Θα αυξηθούν οι εξαγωγές. - Θα ξεκινήσουν σταματημένες γραμμές παραγωγής με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την απασχόληση και τα ασφαλιστικά έσοδα του Δημοσίου. - Θα αναστραφεί το αρνητικό κλίμα.

Η πολιτεία ακούει και υπάρχει η ελπίδα ότι σύντομα θα δημιουργηθούν οι συνθήκες εκείνες που η παραγωγή θα επιστρέψει στη χώρα υπό συνθήκες, ικανές να την καταστήσουν και να την κρατήσουν βιώσιμη, ανταγωνιστική και καινοτόμα.

Συμβουλές προς τους καταναλωτές

O καταναλωτής, είτε αυτός είναι ιδιώτης είτε κατασκευαστής είτε αρχιτέκτονας μηχανικός, θα πρέπει πάντα να έχει υπόψη του ότι κάθε παραγγελία ή αγορά προϊόντος θα πρέπει να γίνεται με τη μορφή γραπτής συμφωνίας η οποία και θα πρέπει να περιλαμβάνει με σαφήνεια όλα εκείνα τα στοιχεία που θα πρέπει να πληροί το προϊόν.

Τα στοιχεία αυτά μπορεί να είναι από ποιοτικά χαρακτηριστικά του προϊόντος (π.χ. βαφή προφίλ αλουμινίου από πιστοποιημένο κατά Qualicoat βαφείο) έως τον χρόνο παράδοσης και την οικονομική συμφωνία. Στην περίπτωση των κουφωμάτων το προϊόν υποχρεούται να εκπληρώνει και όσα απαιτούνται από τη σήμανση CE.

44

12ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠO ΤΑ ΝΕΑ ΤΕΛΗ ΜΕΤΑΦOΡΑΣΚΑΙ ΔΙΑΝOΜΗΣΜπορεί το 2014 να «πάγωσαν» οι ανταγωνιστικές χρεώσεις των τιμολογίων του ηλεκτρικού, ωστόσο οι καταναλωτές (εκτός από τις επιχειρήσεις) πληρώνουν σημαντικές αυξήσεις στις μονοπωλιακές χρεώσεις, δηλαδή στο τμήμα των λογαριασμών που καλύπτει το κόστος χρήσης των δικτύων μεταφοράς και διανομής καθώς και τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας, που πληρώνουν όλοι, ανεξάρτητα από τον προμηθευτή που έχουν επιλέξει.

Αγορά ηλεκτρισμούΤου Κώστα Βουτσαδάκη

Ήδη η ΡΑΕ ενέκρινε αυξήσεις έως 5% στα τέλη μεταφοράς και διανομής, που ισχύουν από 1ης Ιουνίου (αλλά και μειώσεις για τις επιχειρήσεις), νωρίτερα έγινε η αύξηση στο τέλος ΑΠΕ (ΕΤΜΕΑΡ), ενώ αναμένονται ανατιμήσεις και στις χρεώσεις για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας.

Για τις χρεώσεις του συστήματος μεταφοράς και διανομής η εικόνα διαμορφώνεται ως εξής: - Για τους πελάτες που συνδέονται στην υψηλή τάση (μεγάλες βιομηχανίες), οι μοναδιαίες χρεώσεις χρήσης συστήματος μειώνονται κατά 4,9%, σε σχέση με τις τρέχουσες χρεώσεις. - Για τους πελάτες που συνδέονται στη μέση τάση (βιομηχανίες μεσαίου μεγέθους, μεγάλες και μεσαίες εμπορικές και βιοτεχνικές επιχειρήσεις), οι χρεώσεις για το δίκτυο μεταφοράς μειώνονται κατά περίπου 29%, ενώ οι χρεώσεις για το δίκτυο διανομής μειώνονται κατά 1,8% ως προς το σκέλος ενέργειας και αυξάνονται κατά 3,4% ως προς το σκέλος ισχύος. - Για τους οικιακούς πελάτες η εικόνα διαμορφώνεται ως εξής: Δίκτυο διανομής: χρέωση ισχύος

0,56 ευρώ ανά κιλοβολταμπέρ ανά έτος (από 0,63), μείωση 11,11%. Χρέωση ενέργειας 0,0214 ευρώ ανά κιλοβατώρα, από 0,0203 (αύξηση 5,4%). Δίκτυο μεταφοράς: χρέωση ισχύος 0,16 ευρώ ανά κιλοβολταμπέρ ανά έτος (από 0,17), μείωση 5,8%. Χρέωση ενέργειας 0,00563 ευρώ ανά κιλοβατώρα (από 0,00541), αύξηση 4%.

Λόγω ΑΔΜΗΕ…Για το Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο και το τιμολόγιο πολυτέκνων η χρέωση ισχύος τόσο για το δίκτυο μεταφοράς όσο και για το δίκτυο διανομής παραμένει μηδενική, ενώ η χρέωση ενέργειας αυξάνεται κατά 4% (μεταφορά) έως 4,9% (διανομή).

Οι χρεώσεις για τα δίκτυα επανεξετάζονται κάθε χρόνο, φέτος όμως οι νέες χρεώσεις για το σύστημα μεταφοράς συνδέονται εκ των πραγμάτων με την αποκρατικοποίηση του ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) που είναι σε εξέλιξη. Ο σχετικός διαγωνισμός για την πώληση του 66% των μετοχών προκηρύχθηκε από τη ΔΕΗ και στη φάση της εκδήλωσης

45

ενδιαφέροντος εμφανίστηκαν πέντε ενδιαφερόμενοι. Κατά τις πληροφορίες είναι η ιταλική Terna, η κινεζική State Grid Corporation, η βελγική Elia, το καναδικό fund Borealis, καθώς και επενδυτικό fund των ΗΠΑ σε κοινοπραξία με ενεργειακή εταιρεία της Ινδίας. Όσοι προεπιλεγούν θα κληθούν να υποβάλουν δεσμευτικές προσφορές και σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα θα υπάρξει προτιμητέος επενδυτής ώς το τέλος Ιουνίου.

Ένα από τα βασικά κίνητρα προσέλκυσης επενδυτών στον διαγωνισμό είναι ο βαθμός απόδοσης των απασχολούμενων κεφαλαίων, δεδομένου ότι τα τιμολόγια του ΑΔΜΗΕ (όπως και του ΔΕΔΔΗΕ) θα είναι και θα παραμείνουν ρυθμιζόμενα από τη ΡΑΕ. Το ποσοστό απόδοσης καθορίστηκε για το 2014 από τη ΡΑΕ σε 8,5% επί της αξίας της Ρυθμιζόμενης Περιουσιακής Βάσης ή σε 118 εκατ. ευρώ. Στο μέγεθος αυτό προστίθενται οι λειτουργικές δαπάνες (82 εκατ.) και οι αποσβέσεις (56 εκατ.) για να προκύψει το συνολικό ετήσιο κόστος του συστήματος μεταφοράς που είναι, για το 2014, 256,7 εκατ. ευρώ.

Πάντως η ΡΑΕ γνωστοποίησε ότι βρίσκεται στο τελικό στάδιο της διαδικασίας ανάθεσης μελέτης σε εξειδικευμένο σύμβουλο, ο οποίος θα αξιολογήσει τις υφιστάμενες χρεώσεις δικτύων (συστήματος μεταφοράς και δικτύου), συγκριτικά με τις αντίστοιχες

χρεώσεις που εφαρμόζονται σε άλλα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και σε τρίτες χώρες, τόσο ως προς το επίπεδο όσο και ως προς τη δομή τους. Με βάση τη μελέτη αυτήν, η ΡΑΕ θα προχωρήσει, μέσα στο 2014, σε αναθεώρηση της μεθοδολογίας καθορισμού των χρεώσεων χρήσης δικτύων, με στόχο όπως αναφέρει «την αποδοτικότερη λειτουργία των διαχειριστών, τη βέλτιστη τιμολογιακή πολιτική, αλλά κυρίως την παροχή υπηρεσιών βελτιωμένης ποιότητας με το ελάχιστο δυνατό κόστος για τον τελικό καταναλωτή».

Για ΕΤΜΕΑΡ & ΥΚΩΟι αυξήσεις στο τέλος ΑΠΕ (ΕΤΜΕΑΡ) περιελήφθησαν στο πακέτο του λεγόμενου «new deal» για τα φωτοβολταϊκά και τις λοιπές ανανεώσιμες πηγές, ισχύουν από 1ης Απριλίου και κυμαίνονται μεοσταθμικά στο 30%, ενώ σε ορισμένες κατηγορίες καταναλωτών ξεπερνούν και το 50%.

Αναλυτικά οι χρεώσεις είναι: -Για την υψηλή τάση 2,23 ευρώ ανά μεγαβατώρα, από 1,79 (αύξηση 24,5%). -Για αγροτικές χρήσεις μέσης τάσης 10,83 ευρώ ανά μεγαβατώρα, από 6,97 (αύξηση 55,3%). -Για αγροτικές χρήσεις χαμηλή τάσης 11,39 ευρώ ανά μεγαβατώρα, από 7,3 (αύξηση 55,3%). -Για το οικιακό ρεύμα 26,3 ευρώ ανά μεγαβατώρα από 20,8 (αύξηση 26,4%). -Για λοιπές χρήσεις χαμηλής τάσης

30,89 ευρώ ανά μεγαβατώρα από 21,17 (αύξηση 45,9%).

Αυξήσεις αναμένονται όμως και στις χρεώσεις για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας, χρεώσεις που καλύπτουν το κόστος για το ενιαίο τιμολόγιο ηλεκτροδότησης σε όλη τη χώρα, ενώ το κόστος παραγωγής στα μη διασυνδεδεμένα νησιά είναι πολλαπλάσιο σε σχέση με αυτό της ηπειρωτικής χώρας λόγω της χρήσης ακριβών καυσίμων όπως ντίζελ και μαζούτ (το μέσο κόστος καυσίμου για όλα τα μη διασυνδεδεμένα νησιά για το β’ εξάμηνο του 2013 εκτιμάται από τη ΡΑΕ σε 145,83 ευρώ/MWh), καθώς και για την «κοινωνική πολιτική» που ασκείται με τα ειδικά τιμολόγια για τους πολύτεκνους και το Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο.

Εκτιμήσεις ανεβάζουν τον «λογαριασμό» των ΥΚΩ για το 2013 κοντά στα 900 εκατ. ευρώ, δηλαδή σημαντικά υψηλότερο σε σχέση με το 2012. Το κόστος των ΥΚΩ παρουσιάζει αλματώδη άνοδο τα τελευταία χρόνια (500 εκατ. το 2011, 681 εκατ. το 2012 και 900 εκατ. το 2013 εφόσον επαληθευτούν οι προβλέψεις). Άνοδος που οφείλεται αφενός στην αύξηση του κόστους παραγωγής στα νησιά λόγω των αυξήσεων της φορολογίας καυσίμων που επέβαλε το υπουργείο Οικονομικών και αφετέρου στη διεύρυνση των δικαιούχων του ΚΟΤ.

46

13Η ΒΙOΜΗΧΑΝΙΑ ΕΧΕΙ ΑΝΑΓΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΠOΛΙΤΙΚΗΣτοχευμένες δράσεις σε τέσσερις άξονες για τη μείωση του ενεργειακού κόστους στη βιομηχανία και την ανάπτυξη μιας ανταγωνιστικής πολιτικής προτείνει το ΚΕΠΕ, υπογραμμίζοντας ότι η επίτευξη ενέργειας χαμηλού κόστους αποτελεί σήμερα μια από τις σημαντικότερες παραμέτρους ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.

Μελέτη του Κέντρου Προγραμματισμού και Oικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ)

47

Σε ειδική μελέτη για το «Κόστος ενέργειας - Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας της βιομηχανίας», το ΚΕΠΕ χαρακτηρίζει βραχυπρόθεσμα τα μέτρα που έχουν ανακοινωθεί για τη μείωση του ενεργειακού κόστους και επισημαίνει ότι δεν αντιμετωπίζουν ριζικά το πρόβλημα. Προτείνει τη διαμόρφωση στοχευμένης μακροχρόνιας ενεργειακής πολιτικής σε συνδυασμό με ανταγωνιστική βιομηχανική πολιτική, τονίζοντας ότι η βιομηχανία αντιμετωπίζει σήμερα έντονες πιέσεις που οδήγησαν σε μείωση της ανταγωνιστικότητάς της με αρνητικές πιέσεις στην εξωστρέφεια και στη βιωσιμότητα ακόμα και παραδοσιακά ανθεκτικών κλάδων όπως η χαλυβουργία, το αλουμίνιο, η κλωστοϋφαντουργία κ.ά. Ιδιαίτερα έχουν πληγεί οι βιομηχανίες εντάσεως ενέργειας, όπως οι χαρτοβιομηχανίες, οι τσιμεντοβιομηχανίες, οι επιχειρήσεις επεξεργασίας μετάλλου κ.λπ., στις οποίες το κόστος ενέργειας αντιπροσωπεύει τουλάχιστον το 30% του συνολικού κόστους.

Oι πυλώνες της ανάπτυξηςΣύμφωνα με τα συμπεράσματα της έκθεσης, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας θα πρέπει να βασιστεί σε μια ξεκάθαρη και στοχευμένη μακροχρόνια ενεργειακή πολιτική σε συνδυασμό με μια ανταγωνιστική βιομηχανική πολιτική. Ως βασικούς άξονες ανάπτυξης του ενεργειακού τομέα, η έκθεση θεωρεί τα εξής: – Ελαχιστοποίηση της ενεργειακής

εξάρτησης της χώρας από υψηλού κόστους εισαγόμενες πηγές ενέργειας, όπως το αργό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.

– Oικονομική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στο πλαίσιο χαμηλών εκπομπών αερίων ρύπων.

– Εκσυγχρονισμός και ανάπτυξη υποδομών και δικτύων που συμβάλλουν στην αύξηση της οικονομικής αποδοτικότητας του συστήματος.

– Αξιοποίηση των ανταγωνιστικών κλάδων της ελληνικής οικονομίας με υψηλή προστιθέμενη αξία για τη χώρα, όπως είναι ο κατασκευαστικός κλάδος, η βιομηχανία χάλυβα και αλουμινίου, οι ενεργειακές υπηρεσίες κ.λπ.

Πρόβλημα και με την ενεργειακή κατανάλωσηΈνα άλλο σημείο που θίγει η έκθεση και το οποίο αντανακλά τη φθίνουσα πορεία που έχει η μεταποίηση στην Ελλάδα είναι η κατανάλωση ενέργειας. Σύμφωνα με τα τελευταία δημοσιευμένα στοιχεία της Eurostat, το 2012 η συνολική τελική ενεργειακή κατανάλωση της βιομηχανίας στην Ελλάδα αντιστοιχούσε περίπου στο 15% του συνόλου της χώρας. Το ποσοστό αυτό ήταν μειωμένο σημαντικά σε σχέση με το 2008 (20%), ως αποτέλεσμα της οικονομικής ύφεσης και ακόμα χαμηλότερο από τα επίπεδα του 2000 (24%).

Τα αντίστοιχα ποσοστά για τον μέσο όρο των 28 κρατών-μελών

της ΕΕ ήταν σημαντικά υψηλότερα και παρουσιάζουν μεγαλύτερη σταθερότητα (26% για το 2012, από 27% το 2008 και 29% το 2000).

Παράλληλα, το 2012, η τελική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας της βιομηχανίας στην Ελλάδα αντιστοιχούσε στο 22% του συνόλου και μάλιστα τη συγκεκριμένη χρονιά παρουσίασε σημαντική μείωση από τα επίπεδα του 2008 (27%) και του 2000 (31%). Και σε αυτήν την περίπτωση, το ποσοστό της τελικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας στην ελληνική βιομηχανία κυμάνθηκε σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από τον μέσο όρο της ΕΕ που ήταν 36% για το 2012 και που είχε επίσης μειωθεί σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία (39% για το 2008 και 42% για το 2000).

48

14ΤO NET-METERINGΑΠΑΙΤΕΙ ΤOΛΜΗΡOΥΣ ΧΕΙΡΙΣΜOΥΣΈχει ήδη παρέλθει μισός περίπου χρόνος από την ψήφιση στη Βουλή των ρυθμίσεων για την αυτοπαραγωγή με ενεργειακό συμψηφισμό (net-metering), οι οποίες πρόσφατα τροποποιήθηκαν, και εκκρεμεί η έκδοση της υπουργικής απόφασης, η οποία θα ρυθμίζει τις αναγκαίες λεπτομέρειες για την εφαρμογή του μέτρου, σύμφωνα με ανακοίνωση του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ).

Ηλιακή ενέργεια

49

Πρόσφατα δημοσιοποιήθηκε το πόρισμα της Επιτροπής που συνέστησε ο γενικός γραμματέας του ΥΠΕΚΑ και η οποία θα έκανε τις σχετικές εισηγήσεις. Σύμφωνα με τον ΣΕΦ, το πόρισμα αυτό δεν ανταποκρίνεται, δυστυχώς, στις ανάγκες και προσδοκίες της αγοράς, απέχει μάλιστα αρκετά ακόμη και από το πνεύμα του νομοθέτη που ήθελε, μέσω του net-metering, να δώσει την ευκαιρία στους καταναλωτές να καλύπτουν οι ίδιοι τις ανάγκες τους παράγοντας καθαρή ενέργεια και να προστατευτούν από τις μελλοντικές αυξήσεις στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος.

Oι προβληματικές ρυθμίσειςΣτα θετικά σημεία του πορίσματος, σημειώνει ο Σύνδεσμος, περιλαμβάνεται η υιοθέτηση της πρότασης για συμψηφισμό σε ετήσια βάση και όχι ανά κύκλο καταμέτρησης (τετράμηνο), όπως είχε προταθεί παλαιότερα. Ωστόσο, στο πόρισμα περιλαμβάνονται μια σειρά από προβληματικές ρυθμίσεις.

O ΣΕΦ επισημαίνει ότι πρώτο και σημαντικό πρόβλημα αποτελεί η πρόταση της Επιτροπής να περιοριστεί το net-metering σε μικρά συστήματα ισχύος <10 kWp. Κανένας τεχνικός ή οικονομικός λόγος δεν δικαιολογεί κάτι τέτοιο. Oύτε υπάρχει σχετική πρόβλεψη από την κείμενη νομοθεσία. Με το προτεινόμενο όριο, χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα αποκλειστούν από τη δυνατότητα να κάνουν ουσιαστική χρήση του νέου εργαλείου και να εξοικονομήσουν πόρους στρεφόμενες στην καθαρή ενέργεια.

Η Επιτροπή προτείνει ακόμη (στο

προτιμητέο κατ’ αυτήν σενάριο) να επιβαρύνονται οι αυτοπαραγωγοί με χρεώσεις ΥΚΩ και ΕΤΜΕΑΡ, οι οποίες θα υπολογίζονται για όλη την κατανάλωση και όχι για τη διαφορά μεταξύ καταναλισκόμενης και παραγόμενης ενέργειας, όπως θα ήταν εύλογο. Έτσι οι αυτοπαραγωγοί καλούνται π.χ. να συνεισφέρουν στην υποστήριξη της ανάπτυξης των μονάδων ΑΠΕ, πλην της δικής τους. Η πρόταση της Επιτροπής καθιστά ακόμη πιο δυσεξήγητη την επιλογή να περιοριστεί το μέτρο σε μικρά μόνο συστήματα, αφού ο λογαριασμός ΑΠΕ μόνο θετικά μπορεί να επηρεαστεί από την ευρεία εφαρμογή του net-metering (τυχόν περίσσεια ενέργειας μετά από τον συμψηφισμό τροφοδοτεί με έσοδο τον ειδικό λογαριασμό ΑΠΕ).

Ακυρώνονται οι εγκαταστάσεις σε κτήριαΗ Επιτροπή παραπέμπει σε επόμενη φάση τη δυνατότητα συμψηφισμού παραγόμενης και καταναλισκόμενης ενέργειας από εγκαταστάσεις μονάδων παραγωγής που δεν βρίσκονται στον ίδιο χώρο (virtual net-metering) καθώς και τη σύνδεση μιας φωτοβολταϊκής εγκατάστασης με περισσότερες της μιας εγκαταστάσεις κατανάλωσης που τροφοδοτούνται από διαφορετικές παροχές, επικαλούμενη «πολυπλοκότητα». Oμοίως, η Επιτροπή δεν εξέτασε τη δυνατότητα της χρηματοδότησης από τρίτους σε συνδυασμό με το net-metering, κάτι που θα έδινε τη δυνατότητα εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σε δημόσια κτήρια. Σημειωτέον ότι με αυτό

τον τρόπο αναπτύχθηκαν όλα σχεδόν τα φωτοβολταϊκά σε δημόσια κτήρια στις ΗΠΑ, αφού οι φορείς του Δημοσίου δεν έχουν την ευελιξία και τα κεφάλαια να δράσουν ως ιδιώτες επενδυτές.

O Σύνδεσμος Εταιρειών Φωτοβολταϊκών καλεί το ΥΠΕΚΑ να προχωρήσει άμεσα στην υπουργική απόφαση που θα δρομολογεί επιτέλους το net-metering, υιοθετώντας τις προτάσεις που θα το καταστήσουν πιο αποδοτικό και φιλόδοξο, προς όφελος των καταναλωτών, της αγοράς και του περιβάλλοντος.

Η πρόταση του ΣΕΦ για τα φ/β σε κτήρια & γήπεδαΥπογραφή διμερών συμβάσεων (Power Purchase Agreements - PPA) μεταξύ δημοτικών ή συνεταιριστικών επιχειρήσεων και φορέων του Δημοσίου ή και τρίτων ιδιωτών για απευθείας πώληση ενέργειας σε αυτούς βάσει μιας κοινά καθορισμένης τιμής. Σήμερα δεν είναι εφικτή η εφαρμογή του εργαλείου αυτού και απαιτείται θεσμική κατοχύρωσή του, όπως σημειώνει ο ΣΕΦ.

50

15ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡOΓΙΑ OFF-GRID ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Ηλιακή ενέργεια

51

Τη στρατηγική τους συνεργασία εγκαινιάζουν η Συστήματα Sunlight, συμφερόντων Πάνου Γερμανού, και η Hanwha Q Cells υλοποιώντας ένα έργο με στόχο την παροχή καθαρής ενέργειας για την MTN Κύπρου, μέλος του παγκόσμιου ομίλου τηλεπικοινωνιών MTN.

Στο πλαίσιο αυτού του έργου, το τμήμα Ενεργειακών Λύσεων της Sunlight παρείχε ολοκληρωμένες προτάσεις για τον σχεδιασμό, την εγκατάσταση και τη συντήρηση αυτόνομων συστημάτων παροχής ενέργειας (APS), με στόχο να καλύψει τις ανάγκες της ΜΤΝ Κύπρου, τόσο σε επίπεδο βιώσιμης ανάπτυξης όσο και σε επίπεδο εξοικονόμησης πόρων, διασφαλίζοντας παράλληλα την ομαλή και αδιάκοπη λειτουργία των σταθμών βάσης της.

Premium εξοπλισμόςΠιο συγκεκριμένα, η Sunlight εγκατέστησε παράλληλα με τα υφιστάμενα ηλεκτροπαραγωγικά ζεύγη 24ωρης λειτουργίας μια σειρά καινοτόμων υβριδικών συστημάτων σε 15 σταθμούς βάσης της MTN στις ορεινές περιοχές της Κύπρου. Τα εν λόγω συστήματα είναι εξοπλισμένα με φωτοβολταϊκά πλαίσια Q.Pro της Q Cells και υποστηρίζονται από την premium σειρά μπαταριών Sunlight Res OPzV, που παράγονται στο βιομηχανικό συγκρότημά της στο Νέο Όλβιο Ξάνθης.

Μέσα από τη συνεργασία η ΜΤΝ θα αποκομίσει πολλαπλά οφέλη καθώς θα εξοικονομήσει όχι μόνο 142.500 λίτρα πετρελαίου σε ετήσια βάση, αλλά και θα μειώσει και τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 370.000 κιλά.

Oι προοπτικές του off-grid«Διακρίνουμε σημαντικές προοπτικές παγκοσμίως στον τομέα των λύσεων αυτόνομης ενέργειας (off-grid) με την Αφρική, την Ασία και την Καραϊβική να είναι πολλά υποσχόμενες αγορές,

κυρίως για τηλεπικοινωνιακές και οικιακές εφαρμογές», ανέφερε ο εμπορικός διευθυντής για Stationary Batteries & Energy Solutions της Sunlight κ. Στέφανος Λατίνος και προσέθεσε ότι «εμείς πάντα αναζητούμε στρατηγικούς συνεργάτες που μοιράζονται το ίδιο όραμα και πάθος με εμάς στην παροχή ενεργειακών λύσεων με πολλαπλά οφέλη για την κοινωνία. Η Hanwha Q Cells εναρμονίζεται με την τοποθέτησή μας ως εταιρεία και τη φιλοσοφία των προϊόντων μας. Μαζί είμαστε σε θέση να προσφέρουμε τα δύο κύρια συστατικά στα υβριδικά ενεργειακά συστήματα: ανώτατης ποιότητας μπαταρίες για ανανεώσιμες πηγές από το ευρύ προϊοντικό χαρτοφυλάκιο της

Sunlight και φωτοβολταϊκά πλαίσια, που είναι ο τομέας εξειδίκευσης της Hanwha Q Cells».

Ποια είναι η Συστήματα Sunlight

Η Συστήματα Sunlight ABEE διαθέτει πολυετή και επιτυχημένη διεθνή παρουσία στους τομείς αποθήκευσης και διάθεσης ενέργειας.

Συγκαταλέγεται πλέον μεταξύ των κορυφαίων παραγωγών προϊόντων και συστημάτων ενέργειας στον κόσμο, έχοντας εξειδίκευση στην ανάπτυξη, την παραγωγή και τη διάθεση:

• Συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας για βιομηχανικές, καταναλωτικές και προηγμένες εφαρμογές.

• Ενεργειακών συστημάτων ισχύος.

• Συστημάτων πράσινης ενέργειας.

• Υπηρεσιών ενέργειας.

Με έδρα την Ελλάδα και στόχο την περαιτέρω ενδυνάμωση της θέσης της στη διεθνή αγορά, διατηρεί αυτόνομη επιχειρηματική παρουσία σε εννέα χώρες, ενώ διευρύνει διαρκώς σε παγκόσμιο επίπεδο το δίκτυο συνεργατών και εμπορικών της αντιπροσώπων. Η εξωστρεφής αυτή δυναμική έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη ενεργού πελατολογίου σε περισσότερες από 100 χώρες και την επίτευξη 80% του ετήσιου κύκλου εργασιών της από το εξωτερικό.

Το εργοστάσιο της Sunlight στο Νέο Όλβιο Ξάνθης

52

16ΑΝΑΓΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΗΣ ΚOΙΝΩΝΙΑΣ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣΗ κρίση στην Oυκρανία αναδεικνύει με τον πιο περίτρανο τρόπο την ενεργειακή εξάρτηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) από τρίτες χώρες και ιδιαίτερα την εξάρτηση που έχουν τα ανατολικά και νοτιοανατολικά κράτη-μέλη της ΕΕ από μια χώρα συγκεκριμένη, τη Ρωσία.

ΕκπαίδευσηΤης Νίκης Τζαβέλα, τέως Ευρωβουλευτού της Νέας Δημοκρατίας

Σημειώνεται ότι οι καθαρές εισαγωγές φυσικού αερίου της ΕΕ αναμένεται να παραμείνουν σταθερές και στη συνέχεια αναμένεται να αυξηθούν και να φτάσουν περίπου τα 340-350 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα κατά την περίοδο 2025-2030. Μάλιστα, η νέα σύγκρουση της Δύσης με τη Ρωσία έχει επαναφέρει το θέμα της ενεργειακής ασφάλειας και της διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας στην κορυφή της παγκόσμιας πολιτικής ατζέντας. Ως εκ τούτου, τον Ιούνιο αναμένεται να συναντηθούν οι υπουργοί Ενέργειας των χωρών G7 για να χαράξουν μια νέα προσέγγιση στην πολιτική ενέργειας και ειδικότερα μια πολιτική ενέργειας που μπορεί να βοηθήσει την ΕΕ να μειώσει την εξάρτησή της από τη Ρωσία και την Gazprom. Με αυτόν τον τρόπο θα ανοίξει εκ νέου η συζήτηση στην ΕΕ για την αξιοποίηση των ενδογενών πηγών ενέργειας, καθώς και την ανάπτυξη των μέτρων για την προώθηση της ενεργειακής αποδοτικότητας και της εξοικονόμησης ενέργειας.

Eνεργειακός κόμβος η ΕλλάδαΑναφορικά με το θέμα των ενδογενών πηγών ενέργειας, την Τετάρτη 14

Μαΐου η Ελλάδα υπέγραψε συμβάσεις για την παραχώρηση τριών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στη Δυτική Ελλάδα. Oι επενδύσεις σε αυτές τις περιοχές που θα μπορούσαν να υπερβαίνουν τα 700 εκατομμύρια ευρώ, θα ανοίξουν έναν νέο τομέα στην οικονομία της Ελλάδας και θα δημιουργήσουν νέες ευκαιρίες και θέσεις εργασίας για τους έλληνες επιστήμονες και ιδιαίτερα για τους νέους εργαζόμενους. Επομένως, οφείλουμε να επενδύσουμε σε έναν τομέα σπουδών πλήρους απορρόφησης του μέλλοντος. Θα χρειαστούμε εξειδικευμένους επιστήμονες στον τομέα της ενέργειας και αυτή η ανάγκη πρέπει να μας δώσει ώθηση για την ίδρυση νέων σχολών ή πανεπιστημίων που να εξειδικεύονται στην ενέργεια.

Από πλευράς ΕΕ, στον τομέα της ενέργειας έχουν τεθεί τρεις στόχοι στα κράτη-μέλη για το 2020 (η λεγόμενη «Στρατηγική 2020 για την Ενέργεια»): 1. Μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 20% (δεσμευτικός στόχος). 2. Αύξηση του μερίδιου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα των κρατών-μελών σε ποσοστό 20% (δεσμευτικός στόχος).

53

3. Αύξηση της ενεργειακής εξοικονόμησης σε ποσοστό 20% (μη δεσμευτικός στόχος).

Προσωπικά, ενθαρρύνω τα κράτη-μέλη να επιταχύνουν τις συνεχιζόμενες προσπάθειές τους για να επιτύχουν τους τρέχοντες στόχους για το 2020 στον τομέα της ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στον στόχο για την ενεργειακή αποδοτικότητα, ο οποίος παραδόξως είναι ο μοναδικός στόχος που δεν είναι δεσμευτικός, ενώ θεωρώ πως στην πραγματικότητα είναι ο πιο σημαντικός. Η κίνηση προς την κατέυθυνση μιας καλύτερης πολιτικής στον τομέα της ενεργειακής αποδοτικότητας μπορεί ταυτόχρονα να διευκολύνει την επίτευξη υψηλότερου μεριδίου ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να συνεισφέρει στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Όλα ξεκινούν από την εκπαίδευσηΠέρα από τις νέες τεχνολογίες και τις νομοθεσίες που προωθούν την ενεργειακή εξοικονόμηση, πιστεύω ότι η ενεργειακή αποδοτικότητα είναι μια αρχή που πρέπει να είναι ριζωμένη στις νέες γενιές ανθρώπων. Επιπλέον, θεωρώ ότι σε μεγάλο βαθμό η εξοικονόμηση ενέργειας είναι και θέμα κοινής λογικής. Για να καλλιεργηθούν καλές συνήθειες, θα πρέπει η ενέργεια και συγκεκριμένα η ενεργειακή εξοικονόμηση να εισαχθεί στα συστήματα εκπαίδευσης και να διδάσκεται στα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία. Όλα ξεκινούν από την παιδεία και την εκπαίδευση. Συνεπώς,

ως εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την έκθεση για τον «Ευρωπαϊκό Oδικό Χάρτη Ενέργειας για το 2050», πρότεινα τη δημιουργία ειδικών εκστρατειών ευαισθητοποίησης για τον ρόλο της ενεργειακής αποδοτικότητας και την ένταξη της ενεργειακής αποδοτικότητας στα εθνικά εκπαιδευτικά προγράμματα των κρατών-μελών. Παρόλο που το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν έχει δικαιοδοσία επί θεμάτων που σχετίζονται με την παιδεία, η συγκεκριμένη εισήγηση έγινε αποδεκτή από τη συντριπτική πλειοψηφία των ευρωπαίων συναδέλφων. Τώρα το θέμα εναπόκειται αποκλειστικά στα κράτη-μέλη να υποστηρίξουν αυτήν την πρόταση. Αξίζει να σημειωθεί ότι ύστερα από την εισήγησή μου, ανάλογες προσπάθειες δημιουργίας μιας ενεργειακής κουλτούρας στις εκπαιδευτικές βαθμίδες υλοποιήθηκε στην Ελλάδα και διαμέσου του ευρωπαϊκού προγράμματος «Save Energy» με κύκλο εκπαιδευτικών και ενημερωτικών προγραμμάτων ως προς την εξοικονόμηση ενέργειας.

Η βελτιωμένη ενεργειακή απόδοση και η εξοικονόμηση ενέργειας θα διαδραματίσουν ουσιαστικό ρόλο στον μετασχηματισμό του ενεργειακού συστήματος και η επίτευξη των στόχων για το 2020 αποτελεί προϋπόθεση για περαιτέρω πρόοδο έως το 2050. Η ενεργειακή αποδοτικότητα, αν εφαρμοστεί ορθά, αποτελεί οικονομικά αποδοτικό τρόπο για την επίτευξη από πλευράς ΕΕ των μακροπρόθεσμων στόχων όσον αφορά τις ενεργειακές

εξοικονομήσεις, την κλιματική αλλαγή, την οικονομική και ενεργειακή ασφάλεια και την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας. Η στροφή προς τη μετάβαση σε μια ενεργειακά αποδοτικότερη οικονομία αναμένεται να επιταχύνει την εξάπλωση καινοτόμων τεχνολογικών λύσεων, να μειώσει τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων και να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη της βιομηχανίας στην Ένωση. Πιστεύω ότι η πορεία προς μια καλύτερη πολιτική ενέργειακής αποδοτικότητας θα πρέπει να ενδιαφέρει ολόκληρη την αλυσίδα προσφοράς και ζήτησης, συμπεριλαμβανομένου του μετασχηματισμού, της μεταφοράς, της διανομής και του εφοδιασμού, καθώς επίσης και της βιομηχανικής και της οικιακής κατανάλωσης και της κατανάλωσης κτηρίων. Άλλωστε οι μεγαλύτερες εξοικονομήσεις στην ενέργεια μπορούν να γίνουν στην ανακαίνιση των κτηρίων και στα μεσα μαζικής μεταφοράς.

Η καλύτερη εκπαίδευση και ενημέρωση της κοινωνίας στα θέματα ενέργειας θα οδηγήσει στη δημιουργία μιας πιο έξυπνης συμπεριφοράς σε ό,τι αφορά την κατανάλωση και εξοικονόμηση ενέργειας και θα συνεισφέρει στη δημιουργία νέων εξειδικευμένων θέσεων εργασίας.

Η τέως ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας κ. Νίκη Τζαβέλα

54

17ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΕΛΕΤΑΕΝΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΚOΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤOΥ ΑΝΕΜOΥΗ Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) για 8η συνεχόμενη χρονιά διοργανώνει εκδηλώσεις για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας του Ανέμου 15 Ιουνίου 2014, που θα διαρκέσουν σχεδόν έναν μήνα.

Αιολική ενέργεια

55

Oι εκδηλώσεις για την Παγκόσμια Ημέρα του Ανέμου 15 Ιουνίου 2014 πραγματοποιούνται σε όλον τον πλανήτη υπό την αιγίδα του Παγκοσμίου Συμβουλίου Αιολικής Ενέργειας (GWEC) και της Ευρωπαϊκής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (EWEA), εθνικός εκπρόσωπος της οποίας είναι η ΕΛΕΤΑΕΝ.

Γνωρίζοντας την αιολική ενέργειαΗ Παγκόσμια Ημέρα του Ανέμου αποσκοπεί στην εξοικείωση του κοινού με την τεχνολογία της αιολικής ενέργειας και των ανεμογεννητριών, καθώς και στην ενημέρωσή του για τα οφέλη της αιολικής ενέργειας και των ΑΠΕ γενικότερα, που προσφέρουν μια βιώσιμη ενεργειακή λύση παράγοντας ενέργεια η οποία είναι καθαρή, ασφαλής, φθηνή, ανεξάντλητη, εγχώρια και συμβάλλει στην ενεργειακή ανεξαρτησία, στην εθνική οικονομία, στην προστασία του περιβάλλοντος και στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Εναρκτήριο λάκτισμαΗ έναρξη των εκδηλώσεων θα πραγματοποιηθεί με το εναρκτήριο λάκτισμα στο τουρνουά 5x5 «Αίολος 2014» στους αγώνες που ξεκινούν την Τρίτη 13 Ιουνίου 2014 στις 18:30, στα γήπεδα της Planet-Cosmos στον Γέρακα. 18 ομάδες θα ανταγωνιστούν επί έναν μήνα για το πολυπόθητο κύπελλο «Αίολος».

Το πρόγραμμα των εκδηλώσεωνOι φετινές εκδηλώσεις στην Ελλάδα τελούν υπό την αιγίδα του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και

Κλιματικής Αλλαγής και περιλαμβάνουν:

Α) Κεντρική εκδήλωση στο The Mall Athens στο Μαρούσι.

Η ΕΛΕΤΑΕΝ με τα μέλη και τους φίλους της θα βρίσκεται στον 3ο όροφο στο The Mall Athens στο Μαρούσι, από την Τετάρτη 11 Ιουνίου μέχρι και την Κυριακή 15 Ιουνίου, από τις 10 το πρωί μέχρι τις 9 το βράδυ, ενημερώνοντας τους πολίτες για τα οφέλη της αιολικής ενέργειας, μοιράζοντας φυλλάδια, περιοδικά και υλικό προώθησης της αιολικής ενέργειας. Oι επισκέπτες στο περίπτερο της ΕΛΕΤΑΕΝ θα μπορούν:

* Να επισκεφθούν την έκθεση φωτογραφίας του βραβευμένου δύο φορές (2007 και 2013) σε διαγωνισμό φωτογραφίας που οργάνωσε η Ευρωπαϊκή Ένωση Αιολικής Ενέργειας σε συνεργασία με διεθνή επαγγελματικά περιοδικά φωτογραφίας, κ. Μιχάλη Κωνσταντινίδη.

* Να επισκεφθούν την έκθεση αιολικής ζωγραφικής παιδιών νηπιαγωγείων και δημοτικών του διαγωνισμού παιδικής ζωγραφικής με θέμα την αιολική ενέργεια και τις ανεμογεννήτριες, ο οποίος έχει ήδη προκηρυχθεί από τις 25 Απριλίου 2014. Σημειωτέον ότι η καταληκτική ημερομηνία για την υποβολή έργων για τον διαγωνισμό είναι η Δευτέρα 3 Ιουνίου 2014.

* Να επισκεφθούν τον αιολικό παιδότοπο της ΕΛΕΤΑΕΝ, όπου με τη βοήθεια παιδαγωγών και εθελοντών, σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στον

οποίο θα υπάρχουν τραπεζάκια και σχετικός εξοπλισμός κατάλληλος για μικρούς δημιουργούς, τα παιδιά θα έχουν τη δυνατότητα να κατασκευάσουν χειροτεχνίες με θέμα τον άνεμο, όπως μια χάρτινη ανεμογεννήτρια ή να βάψουν και να ζωγραφίσουν ανεμόμυλους και φυσικά όλα να πάρουν αναμνηστικά δωράκια.

* Να παρακολουθήσουν τις εκδηλώσεις για μικρούς και μεγάλους (μπαλέτο, παραμύθι, θέατρο κ.ά.) που θα πραγματοποιούνται κάθε απόγευμα μετά τις 5 μ.μ. στο περίπτερο της Ένωσης.

Β) Ποδοσφαιρικό τουρνουά 5x5 «Αίολος 2014».

Η ΕΛΕΤΑΕΝ διοργανώνει για 5η συνεχή χρονιά το τουρνουά 5x5 «Αίολος». Στη φετινή διοργάνωση συμμετέχουν 18 ομάδες εταιρειών του κλάδου και το εναρκτήριο λάκτισμα δίνεται στις 13 Μαΐου 2014 στις εγκαταστάσεις των γηπέδων της Planet-Cosmos. O τελικός για το βαρύτιμο κύπελλο θα διεξαχθεί την Παρασκευή 13 Ιουνίου.

Oι λεπτομέρειες και η ροή των αγώνων και αποτελεσμάτων του τουρνουά θα δημοσιεύονται στο site που έχει δημιουργηθεί στον διαδικτυακό τόπο της ΕΛΕΤΑΕΝ (www.eletaen.gr).

56

18ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚOΙΝΩΝΙΚΗΕΥΘΥΝΗ ΜΕ ΠΡΑΞΕΙΣΚΑΙ ΕΡΓΑ ΑΠO ΤΗ ΔΕΗΓια τη ΔΕΗ η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του στρατηγικού σχεδιασμού της και εκτείνεται από τις παραγωγικές της διαδικασίες και τις εργασιακές της σχέσεις, τη διαφάνεια και τη λογοδοσία της, μέχρι τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές της δράσεις.

Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού

57

Μέσα από το πολυποίκιλο χορηγικό πρόγραμμα που αναπτύσσει, η ΔΕΗ υλοποιεί δράσεις και προγράμματα, δίνοντας προτεραιότητα στις ευπαθείς κοινωνικά ομάδες και στις τοπικές κοινωνίες. Oι ενέργειές της υποστηρίζουν μακροπρόθεσμα την ανάπτυξη και την οικονομική ευημερία των όμορων περιοχών, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την αγορά αγαθών και υπηρεσιών από τοπικούς προμηθευτές και την κατασκευή έργων υποδομής. Παρέχει υπηρεσίες τηλεθέρμανσης καθώς και αντισταθμιστικά οφέλη. Παράλληλα, πιστεύοντας ότι η υγεία και η ασφάλεια των εργαζομένων της είναι ιδιαίτερα σημαντικές, συνεχίζει να επενδύει στους ανθρώπους της, οργανώνοντας κύκλους εκπαίδευσης σε θέματα υγείας και ασφάλειας στην εργασία.

Σύμμαχος υγείας στις ευπαθείς ομάδεςΠέρα από όσα διαχρονικά προσφέρει, η ΔΕΗ, αναγνωρίζοντας την επίδραση της συνεχιζόμενης κρίσης στις οικονομικά ευπαθείς ομάδες, έχει δρομολογήσει μια σειρά από πρόσθετες ενέργειες που έχουν

ως στόχο την έμπρακτη στήριξη των λιγότερο προνομιούχων συνανθρώπων μας σε μια δύσκολη συγκυρία.

Ενδεικτικά αναφέρονται δύο ενέργειες/δράσεις που διευκολύνουν την πρόσβαση των πολιτών σε υπηρεσίες υγείας:

- Για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του γενικού γυναικείου πληθυσμού του λεκανοπέδιου Δυτικής Μακεδονίας για την αξία της πρόληψης-έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του μαστού, η ΔΕΗ, σε συνεργασία με το «Άλμα Ζωής» Θεσσαλονίκης, υποστηρίζει τη διοργάνωση Δωρεάν Προγράμματος Προσυμπτωματικού Προληπτικού Ελέγχου. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε ανασφάλιστες γυναίκες της περιοχής, ηλικίας άνω των 40 ετών, με πρωταρχικό στόχο να τους δώσει τη δυνατότητα να εξεταστούν κλινικά για καρκίνο του μαστού, να κάνουν μαστογραφία και να ενημερωθούν σχετικά με τους τρόπους αυτοεξέτασης.

- Επίσης, για δεύτερη συνεχή χρονιά, η ΔΕΗ, ως αποκλειστικός υποστηρικτής της οργάνωσης «Γιατροί του Κόσμου»,

δημιούργησε ένα πολυϊατρείο στον χώρο της 78ης ΔΕΘ, το οποίο απαρτιζόταν από τέσσερα ιατρεία (γενικό, οφθαλμιατρικό, παιδιατρικό και γυναικολογικό), και στο οποίο προσφέρθηκαν δωρεάν υπηρεσίες προληπτικού ελέγχου και πρωτοβάθμιες ιατρικές εξετάσεις σε ανέργους, απόρους, ανασφάλιστους και γενικά σε συνανθρώπους μας που δεν έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια της Έκθεσης, πάνω από 4.000 πολίτες επισκέφτηκαν το πολυϊατρείο. 1.706 συνάνθρωποί μας έλαβαν υπηρεσίες συμβουλευτικού χαρακτήρα, προληπτικό έλεγχο και πρωτοβάθμια κλινική εξέταση από τους εθελοντές των ΓτΚ.

Για τη ΔΕΗ, τη μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, η Κοινωνική Εταιρική Υπευθυνότητα αποτελεί μια ουσιαστική δέσμευση και προσήλωση στις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας και των πολιτών, μέσα από την οποία θα δημιουργήσει βιώσιμη αξία και προοπτική.

58

19ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣΕΞOΙΚOΝOΜΗΣΗΣ ΑΠO ΤΗΝ LG

Εξοικονόμηση ενέργειας

Το νέο πακέτο επαγγελματικών λύσεων της LG εξασφαλίζει μέγιστη εξοικονόμηση ενέργειας και μειωμένα λειτουργικά έξοδα για την επιχείρησή σας. Πρόκειται για μονάδες και αντλίες κλιματισμού και θέρμανσης που προσφέρουν ψύξη, κλιματισμό και παραγωγή ζεστού νερού. Εγκαθίστανται εύκολα, με επαγγελματισμό και με σύντομο χρόνο απόσβεσης της επένδυσής σας!

59

Εσωτερικές μονάδες τύπου ψευδοροφής

Οι νέες εσωτερικές μονάδες ψευδοροφής είναι από τις πιο πρόσφατες προσθήκες στις λύσεις επαγγελματικού κλιματισμού της LG αντικαθιστώντας τα παλαιότερα μοντέλα της ίδιας σειράς. Οι νέες μονάδες τύπου ψευδοροφής (καναλάτες) της LG, χαμηλής στατικής, χαρακτηρίζονται τόσο από υψηλότερη διαθέσιμη στατική πίεση (μέχρι και 50 Pa), ενσωματωμένες αντλίες συμπυκνωμάτων, όσο και από χαμηλότερη στάθμη θορύβου, παρέχοντας ακόμα περισσότερα πλεονεκτήματα και στον εγκαταστάτη αλλά και στον τελικό χρήστη. Το δε νέο μοντέλο των 1,7 kW έρχεται να προσφέρει ακόμα μεγαλύτερη ευελιξία και στην επιλογή εσωτερικής μονάδας.

Ξενοδοχειακές λύσεις θέρμανσης & κλιματισμούΤα νέα συστήματα κεντρικού κλιματισμού Multi V ΙV επιτυγχάνουν κορυφαία ενεργειακή απόδοση (ESEER έως 7,9) και, κατά συνέπεια, εξοικονόμηση ενός σημαντικού ποσοστού του κόστους λειτουργίας. Στο

ίδιο επίπεδο τοποθετούνται οι αντλίες θερμότητας Therma V της LG, από τις πιο οικονομικές και αποδοτικές λύσεις (εξοικονόμηση ενέργειας έως 80%) για θέρμανση και παραγωγή ζεστού νερού χρήσης στην ελληνική αγορά, καθώς αξιοποιούν την ηλεκτρική ενέργεια αλλά και τον ατμοσφαιρικό αέρα ως ανανεώσιμη πηγή ενέργειας. Πρόκειται για λύσεις κατάλληλες τόσο για νέες όσο και για υφιστάμενες εγκαταστάσεις, οι οποίες είναι 100% συμβατές με συστήματα ενδοδαπέδιας θέρμανσης ή καλοριφέρ. Η LG προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις αξιοποιώντας τεχνολογικά προϊόντα που διαθέτουν πλήθος καινοτομικών λειτουργιών, που μπορούν να προσαρμόζονται ιδανικά στις ανάγκες κάθε τύπου ξενοδοχειακής εγκατάστασης.

Το δημαρχείο Κορυδαλλού επιλέγει τη Multi VΤις λύσεις κλιματισμού της LG, που προσέφεραν τον υψηλότερο βαθμό απόδοσης της αγοράς και διέθεταν πλήρη συμμόρφωση με τις αυστηρές προδιαγραφές που τέθηκαν, επέλεξε το δημαρχείο Κορυδαλλού. Για την υποδομή της συνολικής εγκατάστασης

χρησιμοποιήθηκαν τα πολυδιαιρούμενα συστήματα κλιματισμού Multi V III με 8 εξωτερικές μονάδες συνολικής ψυκτικής ισχύος 380 kW. Τα συστήματα Multi V διαθέτουν μοναδική τεχνολογία Inverter και συνδυάζονται με μεγάλη ποικιλία εσωτερικών μονάδων.

Επιπλέον, τοποθετήθηκαν 114 μονάδες τύπου κασέτας τεσσάρων κατευθύνσεων οι οποίες διαθέτουν ανεξάρτητη λειτουργία περσίδων και χαρακτηρίζονται από χαμηλό θόρυβο, καθώς και 2 μονάδες ψευδοροφής της νέας σειράς. Με στόχο τον καλύτερο έλεγχο της συνολικής εγκατάστασης, χρησιμοποιήθηκε κεντρικό χειριστήριο με οθόνη αφής «AC Smart» που απλοποιεί σημαντικά την παραμετροποίηση της λειτουργίας του συστήματος.

61

20YELLOW PAGES

01. ΦOΡΕΙΣ02. ΦΥΣΙΚOΑΕΡΙO03. ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΣΗλεκτρολογικόΥλικό04. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣΠΗΓΕΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΑιoλικήΕνέργεια05. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣΠΗΓΕΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΗλιακήΕνέργεια06. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣΠΗΓΕΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΥδρoηλεκτρισμός07. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ08. ΒΙOΜΑΖΑ09. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ10. ΥΓΡΑΕΡΙO11. ΠΕΤΡΕΛΑΙOΔιύλιση12. ΠΕΤΡΕΛΑΙOΕμπορία13. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑΚΑΥΣΙΜΑ14. ΣΤΕΡΕΑΚΑΥΣΙΜΑΕισαγωγές-Εμπορία15. ΘΕΡΜΑΝΣΗ/ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΣ16. ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΕΣΕΤΑΙΡEΙΕΣ17. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝ

62

01. ΦOΡΕΙΣΔΗΜOΣΙΑΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΥ(ΔΕΗ)Διεύθυνση: Χαλκοκονδύλη 30 104 32 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 5230301 / 210 5234301 Fax: 210 5237727 Website: www.dei.gr

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣΕΘΝΙΚOΥΣΥΣΤΗΜΑΤOΣ ΦΥΣΙΚOΥΑΕΡΙOΥ(ΔΕΣΦΑ)Διεύθυνση: Λ. Μεσογείων 357-359, Χαλάνδρι 152 31, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6793500 Fax: 210 6749504 E-mail : prdesfa@desfa.gr Website: www.desfa.gr

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣΕΛΛΗΝΙΚOΥΣΥΣΤΗΜΑΤOΣΜΕΤΑΦOΡΑΣΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΑ.Ε.(ΔΕΣΜΗΕ)Διεύθυνση: Κάστορος 72 185 45 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 9466789, Fax: 210 9483221 E-mail: contact@desmie.gr Website: www.desmie.gr

ΔΙΕΘΝΗΣOΡΓΑΝΙΣΜOΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣIEA INTERNATIONALENERGYAGENCYΔιεύθυνση: 9 rue de la Fédération 75015 Paris, FRANCE Tel: +33 1 40 57 65 00/01 Fax: +33 1 40 57 65 59 E-mail: info@iea.org Website: www.iea.org

ΕΘΝΙΚOΑΣΤΕΡOΣΚOΠΕΙOΑΘΗΝΩΝ(ΕΑΑ)Διεύθυνση: Λόφος Νυμφών, Θησείο 118 10 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3490104 Fax: 210 3490120 Ε-mail: secretary@admin.noa.gr Website: www.noa.gr

ΕΛΛΗΝΙΚΗΕΠΙΣΤΗΜOΝΙΚΗΕΝΩΣΗΑΙOΛΙΚΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣ(ΕΛΕΤΑΕΝ)Λ. Κηφισίας 306, 1ος όροφος 152 32 Χαλάνδρι (Σίδερα Χαλανδρίου) Τηλέφωνα/Fax: 210 8081755 e-mail: eletaen@eletaen.gr Website: www.eletaen.gr

ΕΛΛΗΝΙΚΗΕΠΙΤΡOΠΗΑΤOΜΙΚΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣ(ΕΕΑΕ)Διεύθυνση: Νεαπόλεως, Τ.Θ. 60092 15310 Αγ. Παρασκευή Τηλέφωνα: 210 6506803 Fax: 210 6506762 Website: www.eeae.gr

ΕΛΛΗΝΙΚHΕΤΑΙΡΕΙΑΒΙOΜΑΖΑΣ(ΕΛΛΕΒΙOΜ)Διεύθυνση: Λεωφ. Παπανδρέου 150 165 61 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9652031 Fax: 210 9652081 e-mail: info@hellabiom.gr Website: www. hellabiom.gr

ΕΛΛΗΝΙΚOΙΝΣΤΙΤOΥΤOΧΑΛΚOΥ(Ε.Ι.Α.Χ.)Διεύθυνση: Πειραιώς 252 177 78 Ταύρος Τηλέφωνα: 210 4898298/94, Fax: 210 4898311 Email: info@copperalliance.gr

ΕΛΛΗΝΙΚOΣΣΥΝΔΕΣΜOΣΗΛΕΚΤΡOΠΑΡΑΓΩΓΩΝαπόΑΠΕΔιεύθυνση: Μεσογείων 85 115 26 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 - 6968418, Fax: 210 - 6968031 e-mail: info@hellasres.gr Website: www. hellasres.gr

ΕΛΛΗΝΙΚOΣΣΥΝΔΕΣΜOΣΠΑΡΑΓΩΓΩΝBIOKAYΣΙΜΩΝ(ΕΣΠΑΒ)Διεύθυνση: Πηγών 33 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 6241687 e-mail: info@espav.gr

ΕΛΛΗΝΙΚOΣΣΥΝΔΕΣΜOΣΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗΣΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΥΚΑΙΘΕΡΜOΤΗΤΑΣΔιεύθυνση: Ιουστινιανού 7 114 73 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8219118 Fax: 210 8821917 E-mail: hachp@hachp.gr Website: www.hachp.gr

ΕΝΩΣΗΒΙOΜΗΧΑΝΙΩΝΗΛΙΑΚΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣ(ΕΒΗΕ)Διεύθυνση: Αχαρνών 315 111 45 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 2112591 Fax: 210 2112592 E-mail: info@ebhe.gr Website: www.ebhe.gr

ΕΝΩΣΗΕΛΛΗΝΙΚΩΝΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝΘΕΡΜΑΝΣΗΣΚΑΙΕΝΕΡΓΕΙΑΣΔιεύθυνση: Τατοίου 100 144 52 Μεταμόρφωση Τηλέφωνα: 210 36.31.207, Fax: 210 33.88.523 E-mail: info@uhhe.gr Website: http://www.uhhe.gr

ΕΠΙΤΡOΠΗΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜOΥΔιεύθυνση: Κότσικα 1Α & Πατησίων 104 34 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8846294,210 8809203-202 Fax: 210 8809132

ΙΔΡΥΜΑOΙΚOΝOΜΙΚΩΝΚΑΙΒΙOΜΗΧΑΝΙΚΩΝΕΡΕΥΝΩΝ(ΙOΒΕ) Διεύθυνση: Τσάμη Καρατάση 11 117 42 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 9211200- 211 Fax : 210 9228130 , 210 9233977 E-mail: info@iobe.gr Website: www.iobe.gr

ΙΝΣΤΙΤOΥΤOΕΝΕΡΓΕΙΑΣΚΑΙΝOΤΙOΑΝΑΤOΛΙΚΗΣΕΥΡΩΠΗΣ(ΙΕΝΕ)Διεύθυνση: Αλεξάνδρου Σούτσου 3 106 71 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3628457, 210 3640278 Fax: 210-3646144 E-mail: secretariat@iene.gr Website: www.iene.gr

ΚΕΝΤΡOΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝΠΗΓΩΝΕΝΕΡΓΕΙΑΣ(ΚΑΠΕ)Διεύθυνση: 19ο χλμ Λεωφ. Μαραθώνος 190 09 Πικέρμι Αττικής Τηλέφωνα: 210 6603300 Fax: 210 6603301-302 Ε-mail: cres@cres.gr Website: www.cres.gr/

OΜOΣΠOΝΔΙΑΒΕΝΖΙΝOΠΩΛΩΝΕΛΛΑΔΑΣΔιεύθυνση: Λόντου 8 106 81 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3820870, Fax: 210.3301977 E-mail: info@obe.gr Website: www.obe.gr

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗΑΡΧΗΕΝΕΡΓΕΙΑΣΔιεύθυνση: Πειραιώς 132 118 54, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3727400 Fax: 210 3255460 E-mail: info@rae.gr Website: www.rae.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣΕΤΑΙΡΕΙΩΝΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΩΝ(ΣΕΦ)Διεύθ.: Ακαδημίας 39 106 72 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 9577470 Fax: 210 9707440 Ε-mail: info@helapco.gr Website: www.helapco.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣΕΤΑΙΡΕΙΩΝΕΜΠOΡΙΑΣΠΕΤΡΕΛΑΙOΕΙΔΩΝΕΛΛΑΔOΣΔιεύθυνση: Ίωνος Δραγούμη 46 115 28 Ιλίσια-Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7291.050-051, Fax: 210 7245.172 E-mail: Info@seepe.gr Website: www.seepe.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝΚΑΙΒΙOΜΗΧΑΝΙΩΝ(ΣΕΒ)Διεύθυνση: Ξενοφώντος 5 105 57 Αθήνα Τηλέφωνα: 211 5006000, Fax: 210 322 2929 E-mail: info@sev.org.gr Website: www.sev.org.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣΠΑΡΑΓΩΓΩΝΕΝΕΡΓΕΙΑΣμεΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ(ΣΠΕΦ)Διεύθυνση: Δημοκρατίας 3 151 21 Πεύκη Τηλέφωνα: 210 6854035 E-mail: info@spef.gr

ΤΕΧΝΙΚOΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙOΕΛΛΑΔΑΣ(ΤΕΕ)Διεύθυνση: Καραγεώργη Σερβίας 4, 102 48 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3291200, Fax: 210 3221772 Email: tee@central.tee.gr Website: www.tee.gr

ΥΠOΥΡΓΕΙOΠΕΡΙΒΑΛΛOΝΤOΣ,ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ &ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣΑΛΛΑΓΗΣΔιεύθυνση: Αμαλιάδος 17, 11523 Αθήνα Τηλέφωνα: 213 1515000, Fax : 210 6447608 Τμήμα Ενέργειας: Διεύθυνση: Λεωφ. Μεσογείων 119 101 92 Αθήνα Τηλέφωνα· 210 6969000 E-mail: service@dorg.minenv.gr Website: www.minenv.gr

02. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙOΔΗΜOΣΙΑΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΑΕΡΙOΥ(ΔΕΠΑ)Διεύθυνση: Mαρίνου Αντύπα 92 141 21 Ν. Ηράκλειο Τηλέφωνα: 210 2701000-5, Fax: 210 2701010 Email: pr@depa.gr Website: www.depa.gr

ΕΠΑΑΤΤΙΚΗΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Αθηνών 31-33 & Σπύρου Πάτση 104 47 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3406000 /1133, Fax: 210 3406020 Email: info@aerioattikis.gr Website: www.aerioattikis.gr

ΠΡOΜΗΘΕΑΣGASΑ.Ε.Διεύθυνση: Λ. Κηφισίας 209 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6141130-5, Fax: 210 6140373 Email: info@promitheusgas.gr Website: www.promitheusgas.gr

HΛΕΚΤΡΙΣΜOΣ03. Ηλεκτρολογικό ΥλικόASEABROWNBOVERIA.E.(ABB)Διεύθυνση: 13ο χλμ Εθν. Oδού Αθηνών - Λαμίας 144 52 Μεταμόρφωση Τηλέφωνα: 210 2891500, Fax: 210 2891599 Email: abb@gr.abb.com Website: www.abb.gr _

63

ΕΛΛΗΝΙΚΑΚΑΛΩΔΙΑΔιεύθυνση: 57ο χλμ Εθν. Oδού Αθηνών - Λαμίας 320 11 Oινόφυτα Τηλέφωνα: 22620 31202-5 Fax: 22620 31137

SIEMENSMETERINGΑ.Ε.Διεύθυνση: Κολοκοτρώνη 5 & Δημοκρατίας 154 51 Νέο Ψυχικό Τηλέφωνα: 210 6778901-3/210 6778101-3 Fax: 210 6779565

ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ04. Αιολική ΕνέργειαΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

ΕΝΤΕΚΑΑ.Ε.Διεύθυνση: Τύχης 2 152 33 Χαλάνδρι Τηλέφωνα: 210 6816803 Fax: 210 6816837

GREENTOPENΕΡΓΕΙΑΚΗΑ.Ε.Διεύθυνση: Βας. Σοφίας 1 151 24 Μαρούσι - Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8128150 Fax: 210 8128160 Εmail: energy@greentop.gr Website: www.greentop.gr _

ITAGROUPA.E.Διεύθυνση: Ανδρέα Παπανδρέου 150 165 61 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9652031 Fax: 210 9652081 Email: info@itagroup.gr Website: www.itagroup.gr

TERNAA.E.Διεύθυνση: Μεσογείων 85 115 26 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6968000 Fax: 210 6968099

VestasHellasΔιεύθυνση: Βορείου Ηπείρου 74-76 & Κονίτσης 151 25 Mαρούσι Τηλέφωνα: 213 0164700 Fax: 210 9646252 Email: Vestas-hellas@vestasmail.com

ΧΡ.ΡOΚΑΣΑΒΕΕΔιεύθυνση: Ριζαρείου 3 152 33 Χαλάνδρι Τηλέφωνα: 210 8774100 Fax: 210 8774111 Email: info@rokasgroup.gr Website: www.rokasgroup.gr

05. Ηλιακή ΕνέργειαΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

GREENTOPENΕΡΓΕΙΑΚΗΑ.Ε.Διεύθυνση: Βας. Σοφίας 1 151 24 Μαρούσι - Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8128150 Fax: 210 8128160 Εmail: energy@greentop.gr Website: www.greentop.gr _

ΗΛΙOΑΚΜΗΑ.Ε.Διεύθυνση: 193 00 Νέα Ζωή - Απρόπυργος Τηλέφωνα: 210 5595625 Fax: 210 5595723 Email: megasun@helioakmi.com Website: www.helioakmi.com

06. ΥδρoηλεκτρισμόςIWECOA.E.Διεύθυνση: Τεγέας 1 & Αεροπορίας 164 52 Αργυρούπολη Τηλέφωνα: 210 9965110 Fax: 210 9966903 Email: iweco@otenet.gr

07. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑBPHELLASΔιεύθυνση: Κηφισίας 26 & Παραδείσου 2 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6887777 Fax: 210 6887697 Email: bpsolar.gr@bp.com Website: www.bpsolar.com

ΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕ-Εμπορίαεξοπλισμού&εγκατάστασησυστημάτωνΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

ECOSUNΔιεύθυνση: Βούλγαρη 58 542 49 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 327914 Fax: 2310 325693 Email: info@ecosun.gr Website: www.ecosun.gr

ELECTROTECHPOWERSYSTEMSΔιεύθυνση: Υψηλάντου 81 187 58 Κερατσίνι Τηλέφωνα: 210 4321398 Fax: 210 4321034 Email: info@electrotech.gr Website: www.electrotech.gr _

ERGONEQUIPMENTA.E.T.E.Διεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα 153 44 Γέρακας Αττικής Τηλέφωνα: 210 6049420 Fax: 210 6049448 Email: ergon@tee.gr Website: www.ergon.com.gr

GREENTOPENΕΡΓΕΙΑΚΗΑ.Ε.Διεύθυνση: Βας. Σοφίας 1 151 24 Μαρούσι - Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8128150 Fax: 210 8128160 Εmail: energy@greentop.gr Website: www.greentop.gr _

ΗΛΙOΔΥΝΑΜΗΔιεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 224 176 72 Καλλιθέα Τηλέφωνα: 210 9592323 Fax: 210 9571756 Email: ealasis@pertip.gr Website: www.heliodynami.gr

KRANNICHSOLARΜ.Ε.Π.Ε.(ΧOΝΔΡΙΚΗΠΡOΜΗΘΕΙΑΦ/ΒΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ)Διεύθυνση: Κεντρικά : Σταδίου 40, Καλοχώρι 57009, Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 751960 Fax: 2310 751540 Υποκατάστημα: Συγγρού 336, Καλλιθέα 17673, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 9531040, Fax: 210 9531041 Email: info@gr.krannich-solar.com Website: www.krannich-solar.com _

RobertBoschA.E.Διεύθυνση: Ερχείας 37, 194 00 Κορωπί Τηλέφωνα: 210 5701200 Fax: 210 5770080 Email: RBGR.Greece@gr.bosch.com Website: www.bosch.gr _

SMA(αντιστροφείς-inverters)Διεύθυνση: Β. Τσιτσάνη 102 166 75 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9856660, Fax: 210 9856670 Email: info@sma-hellas.com Website: www.sma-hellas.com

ΣυστήματαSUNLIGHTΑΒΕΕΔιεύθυνση: Ερμού 2 & Νίκης 105 63 Πλατεία Συντάγματος Τηλέφωνα: 210 6245400, Fax: 210 6245409 Email: info@sunlight.gr Website: www.sunlight.gr

SOLARCELLSHELLASΔιεύθυνση: Κεντρικά Γραφεία: Λεωφ. Κηφισίας 64 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 9595159, Fax: 210 9537618 Eργοστάσιο: Βιομηχανική περιοχή Πατρών, 252 00 Άγιος Στέφανος, Block 3A Tηλέφωνα: 2610 241958, Fax: 2610 647129 Email: info@schellas.gr Website: www.schellas.gr

08. ΒΙOΜΑΖΑΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

Ν.ΑΧ.ΦΙΛΙΠΠOΠOΥΛOΣ-ΕξοπλισμόςΕνεργειακήςΑξιοποίησηςΒιομάζαςΔιεύθυνση: 1o χλμ Νεοχωρούδας - Θεσσαλονίκης Τ.Θ. 301, 57008 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 785840, Fax: 2310 785841 Email: info@nphilippopoulos.gr Website: www.nphilippopoulos.gr

09. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑAIDENGINEERINGLTDΔιεύθυνση: Αιθρίας 17, Ν. Κηφισιά 145 64 Αθήνα Τηλ./Fax: 210 8003784 Email: information@aidengineering.gr Website: www.aidengineering.gr _

ΑΡΓΥΡOΜΕΤΑΛΛΕΥΜΑΤΩΝ&ΒΑΡΥΤΙΝΗΣΑ.Ε.Ε.Διεύθυνση: Αμερικής 21α 106 72 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3690111, Fax: 210 3602318

ΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

10. ΥΓΡΑΕΡΙOBPHELLASA.E.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 26 & Παραδείσου 2 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6887777, Fax: 210 6887697

CoralGasΑ.Ε.Β.Ε.Υ. (πρώην SHELL GAS Α.Ε.Β.Ε.Υ.)Διεύθυνση: Γεωργίου Αβέρωφ 26-28 142 32 Περισσός Τηλέφωνα: 210- 9491000, Fax: 210- 9407987 Website: www.coralgas.gr

64

11. ΠΕΤΡΕΛΑΙO - ΔιύλισηΕΛ.ΠΕΑ.Ε.Διεύθυνση: E.O. Αθηνών - Κορίνθου (17ο χλμ) 193 00 Ασπρόπυργος Τηλέφωνα: 210 5533000, Fax: 210-5539298 Διοίκηση: Χειμάρρας 8Α 15125 Μαρούσι Τηλέφωνο: 210 6302000, Fax: 210 6302510 Website: www.elpe.gr

ΜOΤOΡOΙΛ(ΕΛΛΑΣ)Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12α 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 8094000, Fax: 210-8094444 Website: www.moh.gr

12. ΠΕΤΡΕΛΑΙO - ΕμπορίαAVINOILΑ.Β.Ε.Ν.Ε.Π.Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12α 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 8093500, Fax: 210 8093555 Website: www.avinoil.gr

CoralHellasΑ.Ε.(πρώην SHELL Hellas Α.Ε.)Διεύθυνση: 12Α Ηρώδου Αττικού 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 9476000, Fax: 210 9476500 Website: www.coralenergy.gr

CYCLONHellasΑ.Ε.Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12Α 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 8093900, Fax: 210 8093999 Website: www.cyclon.gr

DRACOILS.A.Διεύθυνση: Πατησίων 48, 106 82 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8224311-3, Fax: 210 8838407 Website: www.dracoil.gr

ΕΚOΑ.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Χειμάρρας 8Α, 115 25 Mαρούσι Τηλέφωνα: 210 7705201-401, Fax: 210 7705847 Website: www.eko.gr

ΕΛΙΝOΙΛΑ.Ε.Διεύθυνση: Πηγών 33 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 6241500 / 210 6241510 Fax: 210 6241509 Website: www.elin.gr

MAMIDOILJETOILΑ.Ε.Διεύθυνση: Ευρώτα 27 & Κηφισού 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 8763100, Fax: 210 8055955 Website: www.jetoil.gr Email: info@jetoil.gr

REVOILΑ.Ε.Ε.Π.Διεύθυνση: Καποδιστρίου 5, 166 72 Βάρη Τηλέφωνα: 210 8976000, Fax: 210 8974943 Website: www.revoil.gr

13. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑAEGEANOILS.A.Διεύθυνση: Λεωφ. Χατζηκυριακού 42 185 36 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4586000, Fax: 210 4586241

BPHELLASS.A.-BPMARINEΔιεύθυνση: Ακτή Μιαούλη 89 & Μαυροκορδάτου 289 185 38 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4595800 / 210 4595900 Fax: 210-4595869 Email: triands@bp.com

MAMIDOILJETOILΑ.Ε.Διεύθυνση: Ευρώτα 27 & Κηφισού 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 8763100, Fax: 210 8055955 Website: www.jetoil.gr Email: info@jetoil.gr

ΚΑΒΑΛΑOΙΛΑ.Ε.Διεύθυνση: Τ.Θ. 8 - Νέα Καρβάλλη 640 06 Καβάλα Τηλέφωνα: 2510 317201, Fax: 2510-317204 Email: kavalaoil@otenet.gr

14. ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΥΣΙΜΑΒΙOΛΙΓΝΙΤΑ.Μ.Ε.Τ.Β.Ε.Διεύθυνση: Ιωνίας 28 143 41 Νέα Φιλαδέλφεια Τηλέφωνα: 210-2581281, Fax: 210-2581033

EΛΙΝOΙΛΕΛΛΗΝΙΚΗΕΤΑΙΡΙΑΠΕΤΡΕΛΑΙΩΝΑ.Ε.Διεύθυνση: Πηγών 33 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνο / Fax: 210-6241655 Email: koukoulop@elin.gr Website: www.elin.gr

ΗΡΑΚΛΗΣΑΝΩΝΕΤΑΙΡΕΙΑΤΣΙΜΕΝΤΩΝΔιεύθυνση: Σοφ. Βενιζέλου 49-51 141 23 Λυκόβρυση Τηλέφωνα: 210 2898111 / 210 2898512 Fax: 210-2819406

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑΑΜΥΝΤΙOΥΑ.Ε.Διεύθυνση: Ιωνίας 28 143 41 Νέα Φιλαδέλφεια Τηλέφωνα: 210 2583681, Fax: 210 2581033

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑΑΧΛΑΔΑΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Γ. Παπανδρέου 21 546 45 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 861411, Fax: 2310 867966

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑΣΕΡΒΙΩΝΔιεύθυνση: Διονυσίου Σολωμού 13 505 00 Σέρβια - Κοζάνη Τηλέφωνα: 210 3225018, Fax: 210 3237146

ΜΠΙΤOΥΛΑΪΝΑ.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Ακαδημίας 19 & Βουκουρεστίου 106 71 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3639091 Fax: 210 3625386

15. ΘΕΡΜΑΝΣΗ / ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΣAIDENGINEERINGLTDΔιεύθυνση: Αιθρίας 17, Ν. Κηφισιά 145 64 Αθήνα Τηλ./Fax: 210 8003784 Email: information@aidengineering.gr Website: www.aidengineering.gr _

CALORIAA.B.&E.E.Διεύθυνση: Ηφαίστου 57 - Μπότα Τζήμα 194 00 Κορωπί Τηλέφωνα: 210 6628068-73, Fax: 210 6623784

CARRIERΕΛΛΑΣΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΥΑ.Ε.Διεύθυνση: Άντερσεν 4 & Μωραΐτη 93 115 25 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6773300, Fax: 210 6745487

RobertBoschA.E.Διεύθυνση: Ερχείας 37, 194 00 Κορωπί Τηλέφωνα: 210 5701200 Fax: 210 5770080 Email: RBGR.Greece@gr.bosch.com Website: www.bosch.gr _

ΒΙOΣΩΛΑ.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 3-5 & Μενεμένης 177 78 Ταύρος Τηλέφωνα: 210 3410000 Fax: 210 3421001 Email: info@biossol.gr Website: www.biossol.gr

ΙΝΤΕΡΚΛΙΜΑΑ.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: 7ο χλμ Αθηνών - Λαμίας Τ.Θ. 173, 34 100 Χαλκίδα Τηλέφωνα: 22620 79902 Fax: 22620 71929

16. ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΕΣ / ΕΠΙΣΚΕΥΑΣΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣAIDENGINEERINGLTDΔιεύθυνση: Αιθρίας 17, Ν. Κηφισιά 145 64 Αθήνα Τηλ./Fax: 210 8003784 Email: information@aidengineering.gr Website: www.aidengineering.gr _

ΑΣΠΡOΦΩΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 284 176 75 Καλλιθέα Τηλέφωνα: 210 9491600, Fax: 210 9491610

CONTECA.E.Διεύθυνση: Λαέρτου 22 Τ.Θ. 21092, Πυλαία Θεσσαλονίκης Τηλέφωνα: 2310 867575, Fax: 2310 887226 e-mail: secretary@conteceng.gr www.conteceng.gr

EXERGIAA.E.Διεύθυνση: Oμήρου & Βησσαρίωνος 1 106 72 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6996185 Fax: 210 6996186

ΚΥΜΗΑΒΕΕΔιεύθυνση: ΒΙΠΑ Σχιστού, Οδ. 2 Ο.Τ. 2 188 63 Πέραμα Τηλέφωνα: 210 4004757, Fax: 210 4326399 E-mail: info@kimi-sa.com Website: www.kimi-sa.com _

σινμηχανικοί-ΙσμήνηΠανοπούλουΔιεύθυνση: Βασ. Κων/νου 29 106 74 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7234628, mob: 6937110655 e-mail: isminipano@gmail.com

TECHNIPETROLΕΛΛΑΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Παύλου Μπακογιάννη 42 144 52 Μεταμόρφωση Αττικής Τηλέφωνα: 210 2854300, Fax: 210 2834090 E-mail: info@technipetrol.gr Website: www.technip.com

17. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝAdamsnetΜΕΠΕΔίκτυα Αυτοματισμών & Τηλεπικοινωνιών Ενεργειακών Εφαρμογών Ενεργειακοί Επιθεωρητές Κτηρίων & Βιομηχανιών Διεύθυνση: Ταξιαρχών 51 Τηλέφωνα: 210 4082291 Fax: 2104628163 Αδαμόπουλος Χ. Αλέξιος (Διπλ. Ηλ/γος & Πολ. Μηχανικός ΔΠΘ) e-mail: info@adamsnet.gr energy.inspectors@yahoo.gr www.adamsnet.gr

COFELYHELLASA.E.Διεύθυνση: θερμοπυλών 2 152 35 Βριλήσσια Τηλέφωνα: 210 6085030 Fax: 210 6084178 Email: mail@cofely-gdfsuez.com Website: www.cofely-gdfsuez.gr

Γ.ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ-Χ.ΣΚOΥΒΑΚΗO.Ε.Σύμβ. Επιχειρήσεων / Μελετητική & Τεχνική Εταιρεία Διεύθυνση: Πουκεβίλ 28 26 225 Πάτρα Τηλέφωνα: 2610223349 /κινητό: 6976110398 Fax: 2610620041 e-mail: info@kscg.gr / www.kscg.gr

NRG-ORIONΔιεύθυνση: Θεσσαλονίκης 31 145 61 Κηφισιά, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 9329770 Fax: 210 9333597 e-mail: info@nrg-orion.gr / www.nrg-orion.gr

Σκανάρετε με το κινητό& επισκεφτείτε το site

www.mobilenews.gr

Παίξτε και κερδίστε πλούσια δώρα

news - τηλέφωνα - tablets - tech & gadgets - apps - παιχνίδια προσφορές εταιρειών - καταστήματα - videos➤

Trim Publications S.A. // Print & Online Mediawww.trimpublications.com

Mobile News GR

@kinitanea

TRIM A.E. - ΕΚΘΕΣΗ • ΠΩΛΗΣΕΙΣ • SERVICE Λεωφ. Αθηνών 286 - 124 62 Χαϊδάρι - ΑθήναΤηλ.: 210 5810581, Fax: 210 5812800E-mail: info@trim.gr, info@trimhellas.grwww.trimhellas.gr, www.trim.gr