ΤO ΕΛΛΗΝΙΚO ΠΕΡΙOΔΙΚO ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ & TO ΠΕΡΙΒΑΛΛOΝ

Τεύχος 70Ιούλιος-Αύγουστος 2015

Τιμή: 3 ευρώ

ener

gyw

orld

70

- ΙO

ΥΛΙO

Σ-ΑΥ

ΓΟΥΣ

ΤΟΣ

2015

www.energyworld.gr

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΕΝΩΣΗΚΑΙ Η ΜΑΧΗΤΩΝ ΑΓΩΓΩΝ

ΜΗΝΙΑΙO ΠΕΡΙOΔΙΚO ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ  KΩΔΙΚOΣ: 018262

ΕΤOΣ 9o, ΤΕΥΧOΣ 70 Ιούλιος-Αύγουστος 2015

Ιδιοκτησία: TRIM A.E.

Εκδότης Απόστολος Κόμνος

Μarketing - Επικοινωνία Χρυσούλα Δρακοπούλου Σοφία Ανδριτσοπούλου

Art direction A.L.L. designers info@alldesigners.eu

Συνεργάτες Κώστας Βουτσαδάκης Γιώργος Παυλόπουλος Πηνελόπη Μητρούλια Γιάννης Πισπιρίγκος

Τιμή τεύχους 3 ευρώ

Ταχυδρομικές επιταγές και εμβάσματα προς: ΤRIM A.E.

energyworld TRIM A.E.  Έντυπες & ηλεκτρονικές εκδόσεις Έδρα: Λεωφ. Αθηνών 286 124 62 Χαϊδάρι Τηλ.: 210-5810581

Τμήμα Εκδόσεων: Γριβογιώργου 5 115 28 Ιλίσια - Χίλτον Τηλ.: 210-7240510 Fax: 210-7249473

www.energyworld.grwww.trimpublications.comenergyworld@trimpublications.com

Η άποψη των συντακτών δεν είναι απαραίτητα και άποψη της διεύθυνσης του περιοδικού

ΜΕΛOΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣΔΗΜOΣΙOΓΡΑΦΩΝ ΙΔΙOΚΤΗΤΩΝΠΕΡΙOΔΙΚOΥ ΤΥΠOΥ

The Greek & S.E. Europe Energy Magazine

www.energyworld.gr

The Greek & S.E. Europe Energy Magazine

EnergyWorldGR

@energyworldgr

➤

2

ΠεριεχόμεναΣΗ

ΜΕΙ

ΩΜ

Α ΤO

Υ ΕΚ

ΔOΤ

Η

ΔΙΕ

ΘΝΗ

KAI

ΕΛΛ

ΗΝ

ΙΚΑ

ΝΕΑ

ΕΝΕΡ

ΓΕΙΑ

ΚΗ Ε

ΝΩΣΗ

, GRE

EK S

TREA

M Κ

ΑΙ O

«ΕΥ

ΡΩΠΑ

ΪΚOΣ

» EA

STRI

NG

ΕΠΕΣ

ΑΝ O

Ι ΥΠ

OΓΡΑ

ΦΕΣ

ΓΙΑ

ΤOΝ

ΝOΤ

ΙO Ε

ΥΡΩ

ΠΑΪ

ΚO Α

ΓΩΓO

ΚΡΑΤ

ΙΚΗ

ΕΤΑ

ΙΡΕΙ

Α ΓΙ

Α ΤΙ

Σ ΕΡ

ΕΥΝ

ΕΣ Υ

ΔΡO

ΓOΝ

ΑΝΘΡ

ΑΚΩ

Ν

Η Ε

ΝΕΡ

ΓΕΙΑ

ΣΤO

ΕΠ

ΙΚΕΝ

ΤΡO

ΤΩΝ

ΔΙΑ

ΠΡΑ

ΓΜΑΤ

ΕΥΣΕ

ΩΝ

ΚΥΠ

ΡOΣ:

ΦΥΣ

ΙΚO

ΑΕΡΙ

O Μ

Ε ΤΗ

Ν «

ΕΝΔ

ΙΑΜ

ΕΣΗ

ΛΥΣ

Η»

ΤO Ε

ΥΡΩ

ΚOΙΝ

OΒOΥ

ΛΙO

ΓΙΑ

ΤO Φ

ΥΣΙΚ

O ΑΕ

ΡΙO

ΤΗΣ

ΑΝ. Μ

ΕΣOΓ

ΕΙOΥ

OΠΕΚ

: ΔΙΑ

ΤΗΡΕ

Ι ΑΜ

ΕΤΑΒ

ΛΗΤΗ

ΤΗ

Ν Π

ΑΡΑΓ

ΩΓΗ

ΠΕΤ

ΡΕΛΑ

ΙOΥ

ΑΕΡΙ

OΚΙΝ

ΗΣΗ

ΓΙΑ

ΕΠ

ΑΓΓΕ

ΛΜΑΤ

ΙΕΣ

ΚΑΙ Ε

ΠΙΧ

ΕΙΡΗ

ΣΕΙΣ

ΜΠ

OΡΕΙ

ΝΑ…

ΑΠ

ΑΝΘΡ

ΑΚΩ

ΘΕΙ Η

ΠΑΓ

ΚOΣΜ

ΙΑ O

ΙΚOΝ

OΜΙΑ

;

ΛΙΓΝ

ΙΤΗ

Σ Ή

ΦΘΗ

ΝOΤ

ΕΡΗ

& Κ

ΑΘΑΡ

Η Ε

ΝΕΡ

ΓΕΙΑ

;

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12

3

ΝΕO

Σ Δ

ΙΑΚΑ

ΝOΝ

ΙΣΜ

OΣ Γ

ΙΑ Τ

ΙΣ O

ΦΕΙ

ΛΕΣ

ΠΡO

Σ ΤΗ

ΔΕΗ

ΝΕO

ΣΥΣ

ΤΗΜ

Α ΑΠ

OΖΗ

ΜΙΩ

ΣΕΩ

Ν Σ

ΤΙΣ

ΑΠΕ

ΑΥΞΗ

ΣΗ-Ρ

ΕΚOΡ

ΣΕ

ΑΙOΛ

ΙΚΑ

& Φ

ΩΤO

ΒOΛΤ

ΑΪΚΑ

ΤO

2014

IREN

A: «

OΔΙΚ

OΣ Χ

ΑΡΤΗ

Σ» Γ

ΙΑ Α

ΠOΘ

ΗΚΕ

ΥΣΗ

ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑΣ

ΜΙΑ

OΙΚ

OΝOΜ

ΙΑ, Μ

ΙΑ Κ

OΙΝ

ΩΝ

ΙΑ Χ

ΩΡΙ

Σ ΑΠ

OΒΛΗ

ΤΑ

ΕΛΕΤ

ΑΕΝ

: OΙ Α

ΠΕ

ΑΠOΤ

ΕΛOΥ

Ν Π

ΕΡΙΒ

ΑΛΛO

ΝΤΙ

ΚO Μ

OΝOΔ

ΡOΜ

O

BMW

i3: Τ

O Π

ΙO H

I-TE

CH Η

ΛΕΚΤ

ΡOΚΙ

ΝΗ

ΤO Τ

ΗΣ

ΑΓOΡ

ΑΣ

SCH

NEI

DER

ELEC

TRIC

: ΔΙΑ

ΣΥΝ

ΔΕΔ

ΕΜΕΝ

OΙ Ε

ΞΥΠ

ΝOΙ

ΠΙΝ

ΑΚΕΣ

OΤΕ-

COSM

OTE

ΑΝ

ΑΚΥΚ

ΛΩΝ

OΥΝ

ΚΑΙ

ΣΩ

ΖOΥΝ

ΤOΝ

ΠΛΑ

ΝΗ

ΤΗ

ΡΩΣΙ

Α, Η

ΠΑ

ΚΑΙ Τ

Α Π

ΥΡΗ

ΝΙΚ

Α ΣΤ

ΗΝ

ΑΝ

. ΕΥΡ

ΩΠ

Η

ΚΑΤΑ

ΛOΓO

Σ ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑΚΩ

Ν Ε

ΤΑΙΡ

ΕΙΩ

Ν

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

4

Σημείωμα του εκδότηEditorial

Το πρόσφατο ταξίδι του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στη Ρωσία, παρουσία ελλήνων και ρώσων κυβερνητικών στελεχών και επιχειρηματιών, ολοκληρώθηκε με την υπογραφή μνημονίου συναντίληψης και συνεργασίας που αφορά την κατασκευή του Νότιου Ευρωπαϊκού Αγωγού και αποτελεί την πιο κρίσιμη εξέλιξη στην ενεργειακή αγορά.

Όσον αφορά τις λεπτομέρειες του αγωγού, ο κ. Λαφαζάνης μαζί με τον επικεφαλής της Τράπεζας Ανάπτυξης και Διεθνών Οικονομικών Υποθέσεων Βλαντιμίρ Ντιμίτριεφ προχώρησαν σε κοινή δήλωση στήριξης του αγωγού ανακοινώνοντας τη σύσταση κοινής εταιρείας που θα διαχειρίζεται και θα τρέξει τις διαδικασίες κατασκευής του αγωγού. Σύμφωνα με διάφορα δημοσιεύματα του ξένου Τύπου, η Μόσχα θα χρηματοδοτήσει σε πρώτη φάση την κατασκευή του αγωγού και τα κεφάλαια αυτά θα επιστραφούν από τα έσοδα του αγωγού, ενώ ο προϋπολογισμός του πρότζεκτ ανέρχεται στα 2 δισ. ευρώ. Επίσης, στη συνάντηση που είχαν οι δύο πλευρές συζητήθηκε η συνέχιση του αγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη, ο οποίος είχε σταματήσει για αρκετό καιρό.

Ολόκληρος ο τομέας της ενέργειας όμως βρίσκεται σε αναβρασμό. Προς ώρας υπάρχει μεγάλη κινητικότητα όσον αφορά τους αγωγούς φυσικού αερίου που μπορεί να διέρχονται από το έδαφος της Ελλάδας με κατεύθυνση την Κεντρική Ευρώπη. Η Ελλάδα θα πρέπει να είναι προσεκτική στο θέμα των νέων αγωγών χωρίς να αποκλείσει νέες ευκαιρίες από την Ανατολή. Επίσης, ελπίδα όλης της αγοράς είναι να μην αυξηθεί ο ΦΠΑ στην ηλεκτρική ενέργεια, κάτι που θα οδηγήσει τη βιομηχανία στα όριά της. Ένα άλλο φλέγον ενεργειακό ζήτημα είναι η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Για παράδειγμα, εκκρεμεί η διαδικασία ΝΟΜΕ που θα έπρεπε να είχε εφαρμοστεί από το καλοκαίρι του 2014, η οποία θα επέτρεπε στους ανεξάρτητους προμηθευτές, μέσω δημοπρασιών ποσοτήτων λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας, να αποκτήσουν πρόσβαση στο ανταγωνιστικό και φθηνότερο ενεργειακό μείγμα της ΔΕΗ.

Η κατάσταση λοιπόν στην ενεργειακή αγορά είναι πολύ ρευστή, και γι’ αυτό η κάθε κίνηση θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτική…

ΑΠΑΙΤOΥΝΤΑΙΠΡOΣΕΚΤΙΚOΙ ΧΕΙΡΙΣΜOΙΣΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

4

01

6

Eλληνικά και διεθνή νέα

02IEA: Ειδική έκθεσηγια την κλιματικήαλλαγήΤην ετήσια έκθεσή του για το 2015 δημοσίευσε ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας. Στο φετινό World Energy Outlook Report για την ενέργεια και την κλιματική αλλαγή, ο ΙΕΑ, ενόψει και της κρίσιμης 21ης Διάσκεψης του ΟΗΕ για το Κλίμα τον Δεκέμβριο στο Παρίσι, αναλύει τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει οι διάφορες χώρες του πλανήτη για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ενώ διαγράφει και τις συντεταγμένες ενός παγκόσμιου ενεργειακού «οδικού χάρτη». Έτσι, το World Energy Outlook 2015: Παρουσιάζει μια πρώτη λεπτομερειακή εκτίμηση των επιπτώσεων που θα έχουν στον ενεργειακό τομέα οι γνωστές ήδη δεσμεύσεις των κρατών για το κλίμα. Προτείνει ένα σενάριο-γέφυρα με στόχο μια βραχυπρόθεσμη «οροφή» στις εκπομπές «αερίων του θερμοκηπίου». Υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για επιτάχυνση της ανάπτυξης στις αναδυόμενες τεχνολογίες. Συνιστά τέσσερις πυλώνες πάνω στους οποίους η 21η Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα, στο Παρίσι μπορεί να στηριχθεί. «Οποιαδήποτε συμφωνία για το κλίμα που θα επιτευχθεί στη Διάσκεψη πρέπει να έχει τον τομέα της ενέργειας στον πυρήνα της αλλιώς υπάρχει ο κίνδυνος να θεωρηθεί αποτυχημένη», δήλωσε ο επικεφαλής οικονομολόγος του Φατίχ Μπιρόλ.

Turkish Stream: Άδεια στην Gazpromγια υπεράκτιες έρευνεςΗ Τουρκία έδωσε την άδεια στην Gazprom για τη διενέργεια υπεράκτιων τεχνικών ερευνών εντός της τουρκικής ΑΟΖ και των χωρικών υδάτων της χώρας στον Εύξεινο Πόντο που απαιτούνται για την κατασκευή του σχεδιαζόμενου ρωσικού αγωγού Turkish Stream, σύμφωνα με ξένα μέσα ενημέρωσης. Η άδεια καλύπτει μόνο τις έρευνες που χρειάζονται για την κατασκευή του πρώτου από τους τέσσερις παράλληλους σωλήνες, χωρητικότητας 15,75 bcm ετησίως ο καθένας, που θα συναποτελέσουν τον συνολικής δυναμικότητας 63 bcm ετησίως, ενώ το αέριο που θα διοχετευτεί μέσω αυτής της πρώτης γραμμής θα τροφοδοτήσει την αγορά της Τουρκίας.Σημειωτέον ότι το ειδικό σκάφος Saipem 700, που επρόκειτο να τοποθετήσει τους σωλήνες του South Stream στη Βουλγαρία, έφυγε από το λιμάνι του Μπουργκάς, για να συμμετάσχει στις έρευνες για την κατασκευή του Turkish Stream, όπως μεταδίδουν μέσα ενημέρωσης. Πιο συγκεκριμένα, τουρκικές εφημερίδες και βουλγαρικές ιστοσελίδες αναφέρουν ότι το Saipem 700, ιταλικής προέλευσης, που μίσθωσε η Gazprom για να τοποθετήσει τους σωλήνες του South Stream, αναχώρησε από τη Βουλγαρία με κατεύθυνση τη Μαύρη Θάλασσα.

Ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ Σπύρος Παλαιογιάννης, σε δηλώσεις του στο ρωσικό πρακτορείο Sputnik, ανάφερε πως «η επέκταση του Turkish Stream στην Ελλάδα είναι επωφελής για την Αθήνα, καθώς θα λειτουργήσει σαν μια πρόσθετη πηγή φυσικού αερίου, που θα ενισχύσει την ελληνική ενεργειακή ασφάλεια».Όπως αναφέρει το ρωσικό πρακτορείο, ο κ. Παλαιογιάννης τόνισε ότι «αν πρόκειται για ρωσικό φυσικό αέριο, τότε η ασφάλεια του εφοδιασμού είναι υψηλού επιπέδου», συμπληρώνοντας ότι η Ρωσία έχει αποδειχθεί αξιόπιστος προμηθευτής φυσικού αερίου της Ευρώπης.Αναφορικά με το κατά πόσον το Ιράν θα μπορούσε να αποτελέσει εναλλακτικό προμηθευτή ενέργειας, το στέλεχος της ΔΕΠΑ εκτίμησε ότι το Ιράν δεν είναι μια εναλλακτική λύση έναντι της Ρωσίας, ωστόσο θα μπορούσε να διαδραματίσει έναν δευτερεύοντα ρόλο στην περιοχή.

«Επωφελής η επέκτασητου ρωσικού αγωγούγια την Ελλάδα»

77

Η Αρχή Διώρυγας Σουέζ ανακοίνωσε την έναρξη των εορτασμών για τα εγκαίνια της Νέας Διώρυγας του Σουέζ, που αναμένεται να κορυφωθούν την ημέρα των εγκαινίων, 6 Αυγούστου 2015, παρουσία του αιγύπτιου προέδρου. Η Αρχή Διώρυγας Σουέζ θα επιτηρεί τους εορτασμούς και την παγκόσμια επικοινωνιακή καμπάνια που θα υλοποιηθούν από την κοινοπραξία WPP, μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες marketing και επικοινωνίας στον κόσμο με άλλες τοπικές εταιρείες της Αιγύπτου. Την ομάδα της WPP ηγείται η Memac Ogilvy Public Relations με την υποστήριξη των Memac Ogilvy & Mather, Media Waves, Emeco Travel, JWT, Richard Attias και Mindshare. Το τεράστιο κατασκευαστικό έργο ξεκίνησε με μια μεγάλη εθνική συνδρομή σε μια προσπάθεια να αντληθούν τα απαραίτητα κεφάλαια. Μέσα σε μόλις 6 ημέρες, ο λαός της Αιγύπτου συγκέντρωσε περίπου 8,5 δισ. δολάρια Αμερικής και οι εργασίες άρχισαν στις 6 Αυγούστου 2014. Παρά τις αρχικές εκτιμήσεις που προέβλεπαν ότι το έργο θα διαρκούσε 3 χρόνια, σήμερα, σε λιγότερο από 12 μήνες, βρίσκεται σε πορεία ολοκλήρωσης. Η Διώρυγα του Σουέζ αποτέλεσε για περισσότερα από 150 χρόνια την καρδιά της αιγυπτιακής οικονομίας. Το σχέδιο για την κατασκευή μιας νέας, 72 χιλιόμετρων, διώρυγας θα δώσει τη δυνατότητα αμφίδρομης κυκλοφορίας και θα διπλασιάσει την τρέχουσα ημερήσια δυναμικότητα μεταφοράς εμπορευμάτων, ενώ προβλέπεται να αυξήσει τα ετήσια έσοδα από 5,3 δισ. δολάρια το 2015 σε 13,2 δισ. δολάρια το 2023.

Στο στόχαστροτης ΔΕΗοι κακοπληρωτέςΣε όλα τα καταστήματα της ΔΕΗ πανελλαδικά έκανε πρεμιέρα το νέο πληροφοριακό σύστημα της ΔΕΗ, το SAP, το οποίο θα ενημερώνει την Επιχείρηση για τους κακοπληρωτές, δηλαδή όσους συστηματικά παραμελούν να ικανοποιήσουν τις οφειλές τους στη ΔΕΗ. Μέσω του νέου λογισμικού η ΔΕΗ θα έχει τη δυνατότητα να κατηγοριοποιεί τους κακοπληρωτές με δύο κριτήρια που θα λειτουργούν συνδυαστικά, πρώτον με βάση τον χρόνο της οφειλής και δεύτερον με βάση το ύψος της. Οι κακοπληρωτές θα διακρίνονται σε πέντε κλίμακες με βάση το πρώτο κριτήριο, τον χρόνο, ανάλογα με την ωρίμαση της οφειλής τους. Με βάση το δεύτερο κριτήριο, το ύψος της οφειλής, οι κακοπληρωτές θα διακρίνονται ανάλογα με τα ποσά που χρωστούν. Για τους επαγγελματίες, οι κλίμακες ανάλογα με την οφειλή είναι πέντε. Για τους οικιακούς πελάτες προκειμένου να εντοπίσει όσους έχουν αλλά δεν πληρώνουν, η ΔΕΗ θα συνδυάσει επιφάνεια κατοικίας και κατανάλωση ενέργειας. Σημειώνεται ότι ήδη και χωρίς τη λειτουργία του SAP η ΔΕΗ αναζητά αυτούς που έχουν και δεν πληρώνουν. Σημειώνεται ότι η αύξηση της εισπραξιμότητας αποτελεί προτεραιότητα για τη νέα διοίκηση της ΔΕΗ και ο κ. Μ. Παναγιωτάκης κατά την ομιλία του στο Economist είχε αναφέρει για προτάσεις από την πλευρά της εταιρείας, οι οποίες έχουν κατατεθεί προς τη ΡΑΕ και οι οποίες δεν έχουν γίνει αποδεκτές, καθώς προσκρούουν σε νομικά δικαιώματα των καταναλωτών.

Η ΕΒΗΕ και η ΕΝΕΕΠΙΘΕ, με τη συνεργασία του Εργαστηρίου Ηλιακών & άλλων Ενεργειακών Συστημάτων/ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», του Εργαστηρίου Ατμοκινητήρων και Λεβήτων του ΕΜΠ και του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, πραγματοποίησε στο αμφιθέατρο του ΥΠΑΠΕΝ ημερίδα με θέμα την εφαρμογή των κανονισμών για την Ενεργειακή Σήμανση και τον Οικολογικό Σχεδιασμό για συγκροτήματα θέρμανσης νερού και χώρων, για προϊόντα θερμικής ηλιακής ενέργειας.Στόχοι της ημερίδας ήταν αφενός η ενημέρωση του τεχνικού κόσμου της χώρας για τις νέες νομικές απαιτήσεις για τα προϊόντα και αφετέρου η πρόσκληση της πολιτείας και των ελεγκτικών μηχανισμών της για έλεγχο της αγοράς, τόσο σε εγχώρια παραγόμενα όσο και σε εισαγόμενα προϊόντα. Την ημερίδα χαιρέτισαν ο γενικός γραμματέας Ενέργειας δρ Ι. Τόλιος και οι πρόεδροι των ενώσεων ΕΒΗΕ και ΕΝΕΕΠΙΘΕ, κ.κ. Π. Κωνσταντινίδης και Τ. Στάπας αντίστοιχα. Ακολούθησαν τεχνικές παρουσιάσεις για την εφαρμογή των κανονισμών στα εν λόγω προϊόντα, με ερμηνευτικές αλλά και εργαστηριακές προσεγγίσεις, με στόχο να αναλυθεί πρακτικά η διαδικασία δοκιμών και πιστοποίησης των προϊόντων αλλά και η ευρύτερη συμμόρφωση κατασκευαστών, εμπόρων, μελετητών και εγκαταστατών.Οι παρουσιάσεις από την ημερίδα έχουν αναρτηθεί στις ιστοσελίδες της ΕΒΗΕ www.ebhe.gr και ΕΝΕΕΠΙΘΕ www.uhhe.gr.

Ημερίδα γιαενεργειακή σήμανση& οικολογικό σχεδιασμό

Αντίστροφη μέτρησηγια τα εγκαίνια της Διώρυγας του Σουέζ

8

03ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΕΝΩΣΗ,GREEK STREAM ΚΑΙ O «ΕΥΡΩΠΑΪΚOΣ» EASTRING

Αγορά ενέργειαςΤης Πηνελόπης Μητρούλια

Εξαιρετικά δύσκολα εξελίσσεται η σχέση της ελληνικής κυβέρνησης και του αρμόδιου υπουργού ΠΑΠΕΝ Παναγιώτη Λαφαζάνη με την Ευρωπαϊκή Ένωση σε κεντρικά ζητήματα ενεργειακής στρατηγικής, όπως η Ενεργειακή Ένωση, η σχέση με τη Ρωσία και η πολιτική των αγωγών φυσικού αερίου.

9

O Παναγιώτης Λαφαζάνης θεωρεί ότι η Ελλάδα μπορεί να αποκτήσει ρόλο προνομιακού εταίρου της Ρωσίας στον τομέα της ενέργειας, αποκομίζοντας σημαντικά οικονομικά αλλά και γεωστρατηγικά οφέλη. Έτσι, τάσσεται κατά της πολιτικής της ΕΕ για τη μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο και επιδιώκει τη διέλευση από το ελληνικό έδαφος του αγωγού Turkish Stream, με στόχο τη μεταφορά ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη, ενώ εξαπολύει βολές εναντίον της κεντρικής πολιτικής της ΕΕ για τα επόμενα χρόνια, δηλαδή τη δημιουργία της Ενεργειακής Ένωσης.

Την ίδια ώρα, χώρες όπως η Σλοβακία, η Oυγγαρία, η Βουλγαρία και η Ρουμανία συνασπίζονται πίσω από την ευρωπαϊκή πολιτική μείωσης της εξάρτησης από τη Ρωσία και ενίσχυσης των ενεργειακών δεσμών τους στο πλαίσιο της Ενεργειακής Ένωσης και παρουσιάζουν, με τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την «απάντηση» στα ρωσικά σχέδια για τον Turkish Stream, που είναι ο νέος αγωγός Eastring.

Τοποθέτηση Λαφαζάνη στο ΛουξεμβούργοO Παναγιώτης Λαφαζάνης, κατά την πρόσφατη τοποθέτησή του στο Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας, στο Λουξεμβούργο, εμφανίστηκε για μια ακόμη φορά επικριτικός προς την ΕΕ τόσο για την Ενεργειακή Ένωση όσο και για τη μείωση της εξάρτησης από τη Ρωσία, ενώ εξαπέλυσε βολές κατά της Κομισιόν για επιλεκτική μεταχείριση. O υπουργός στράφηκε κατά της

δημιουργίας της Ενεργειακής Ένωσης με όρους αγοράς, δηλώνοντας ότι αν σχηματιστεί με άξονα τις αγορές τότε θα αποβεί επιζήμια για την ενεργειακή ασφάλεια, το ενεργειακό κόστος και τους στόχους για μια όσο το δυνατόν μη ρυπογόνα παραγωγή ενέργειας. Παράλληλα, εμμέσως πλην σαφώς, κατηγόρησε την Κομισιόν ότι δεν αντιμετωπίζει όλα τα ενεργειακά έργα με τα ίδια μέτρα και σταθμά.

O κ. Λαφαζάνης στην παρέμβασή του, χωρίς να κατονομάσει τον Turkish Stream, δήλωσε ότι πρέπει «όλα τα ενεργειακά έργα να αντιμετωπίζονται από την Επιτροπή με τα ίδια μέτρα και σταθμά». Πρόσθεσε ότι είναι απαραίτητο να αποκλειστεί σε κάθε περίπτωση η επιλεκτική εφαρμογή της σχετικής ευρωπαϊκής νομοθεσίας και υπογράμμισε ότι «η στήριξη της Επιτροπής διαφαίνεται στην καλύτερη περίπτωση επιλεκτική» ως προς τα έργα διαφοροποίησης και ασφάλειας εφοδιασμού αερίου στην ΕΕ και ιδιαίτερα στον ΝΑ ευρωπαϊκό χώρο.

Πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι η ΕΕ όπως και οι ΗΠΑ αντιδρούν στο έργο, λόγω της διακηρυγμένης πολιτικής τους για μείωση της εξάρτησης από τη Ρωσία. Σε αυτό άλλωστε στοχεύει ώς έναν βαθμό και η Ενεργειακή Ένωση, δηλαδή το σχέδιο του Προέδρου της Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ για την ενοποίηση των 28 αγορών ενέργειας των χωρών-μελών.

Υπέρ του τερματικού LNGΠέραν αυτών, ο κ. Λαφαζάνης μιλώντας στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας

έβαλε κατά των προληπτικών ελέγχων της ΕΕ στις διακρατικές συμφωνίες για την ενέργεια, τονίζοντας ότι έτσι πλήττεται η εθνική κυριαρχία. Εξέφρασε πάντως τη στήριξή του στη δημιουργία πλωτού τερματικού υγροποιημένου αερίου (LNG) δημοσίου συμφέροντος στη Βόρεια Ελλάδα και ζήτησε τη στήριξη της Κομισιόν «με γενναίο τρόπο και ιδίως με επαρκή χρηματοδότηση». O πλωτός σταθμός «δημοσίου συμφέροντος» -όπως είπε- θα μπορούσε να γίνει οργανικό κομμάτι του «Κάθετου Διαδρόμου», δηλαδή του συστήματος αγωγών για τη διασύνδεση των δικτύων αερίου Ελλάδας- Βουλγαρίας- Ρουμανίας.

Ενδεικτική της «δύσκολης» σχέσης Ελλάδας-Ευρωπαϊκής Ένωσης στα ενεργειακά θέματα, ήταν και η κίνηση της ελληνικής αντιπροσωπείας στο Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας να καταθέσει δήλωση με τις διαφοροποιήσεις της και τις ιδιαίτερες θέσεις της επί των συμπερασμάτων του Συμβουλίου για την Ενεργειακή Ένωση.

O αντίπαλος EastringΚαι ενώ αυτά συνέβησαν στο πρόσφατο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας, στο περιθώριο της Διάσκεψης Κορυφής της Ρίγας, που είχε προηγηθεί, οι υπουργοί Εξωτερικών της Σλοβακίας, της Oυγγαρίας, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας υπέγραψαν κοινή διακήρυξη για έναν νέο αγωγό, ο οποίος θα συνδέει την Κεντρική με τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Πρόκειται για τον αγωγό Eastring, που εν μέρει αποτελεί την ευρωπαϊκή απάντηση

10

στον Turkish Stream, δηλαδή τον αγωγό που υποστηρίζει η Αθήνα και προβλέπεται να μεταφέρει ρωσικό αέριο μέσω της Ελλάδας της πΓΔΜ, της Σερβίας και της Oυγγαρίας προς την Ευρώπη, φτάνοντας ώς τον κόμβο διαμετακόμισης αερίου στο Μπαουμγκάρτεν της Βιέννης.

Oι υπουργοί Εξωτερικών των τεσσάρων χωρών, στο περιθώριο της Διάσκεψης Κορυφής της Ρίγας, υπέγραψαν κοινή διακήρυξη για τον νέο αγωγό, ο οποίος θα συνδέει την Κεντρική με τη

Νοτιοανατολική Ευρώπη. Στο κείμενο της Ρίγας δεν εμφανίζεται το όνομα Eastring, όμως θεωρείται ότι πρόκειται για το ίδιο πρότζεκτ που ανακοινώθηκε στα τέλη του 2014, λίγο πριν οι Ρώσοι ματαιώσουν τον αγωγό South Stream και αναγγείλουν τον διάδοχο του Turkish Stream, ή Τesla (έτσι αποκαλεί ο ξένος Τύπος την επέκταση του ρωσικού αγωγού στις ευρωπαϊκές χώρες).

O Εastring είναι η αναβαθμισμένη εκδοχή και η επέκταση των υφιστάμενων υποδομών του Eustream στη Σλοβακία. Πρόκειται για υποδομές που έχουν ανακαινιστεί πλήρως μετά τη ρωσοουκρανική κρίση αερίου το 2009 και κινδυνεύουν να απαξιωθούν αν οι Ρώσοι πραγματοποιήσουν την απειλή τους να σταματήσουν από το 2019 τη διέλευση αερίου προς την Ευρώπη μέσω της Oυκρανίας και προχωρήσουν στον Turkish Stream.

O Eastring θα συνδέσει το σλοβακικό δίκτυο με τα αντίστοιχα στην Oυγγαρία, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία σε μία διαδρομή συνολικού μήκους 1.274 χλμ. Θα έχει αμφίδρομη ροή και θα μπορεί να μεταφέρει ώς 20 δισ. κυβικά μέτρα αερίου ετησίως σε πρώτη φάση και 40 δισ. κ.μ. αερίου σε δεύτερο στάδιο, από διάφορες πηγές όπως το Αζερμπαϊτζάν, το Τουρκμενιστάν, το Ιράκ, η Κύπρος και η Ρωσία, αναφέρουν οι υποστηρικτές του.

O Mirek Topolanek (φωτό), πρώην πρωθυπουργός της Τσεχίας και επικεφαλής του πρότζεκτ προώθησης του αγωγού, δήλωσε ότι θεωρεί τον

Eastring ανταγωνιστικό του Τesla, που υποστηρίζει η Ελλάδα. Σύμφωνα με τον κ. Topolanek, o Εastring θα μπορούσε να παίξει κρίσιμο ρόλο ως ο συνδετήριος αγωγός ανάμεσα στα gas hubs της Δυτικής Ευρώπης και ενός πιθανού gas hub στα σύνορα Τουρκίας-Βουλγαρίας. Πρόσθεσε ότι θα διασχίζει μόνο χώρες-μέλη της ΕΕ, θα ικανοποιεί πλήρως τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς και όλες οι ενδιαφερόμενες εταιρείες -ακόμα και η ρωσική Gazpom και η τουρκική Botas- θα μπορούν αν θέλουν να δεσμεύουν χωρητικότητα για τη μεταφορά του αερίου.

Μάλιστα ο κ. Topolanek εμφανίστηκε σίγουρος ότι ο Eastring θα μπορέσει να ενταχθεί στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος της ΕΕ, παρότι όπως είπε είναι ένα έργο απόλυτα χρηματοδοτήσιμο με τραπεζικά κριτήρια και δεν χρειάζεται την οικονομική στήριξη των Βρυξελλών, η οποία όμως θα ήταν καλοδεχούμενη αν δινόταν. Η συνολική κεφαλαιουχική δαπάνη για τον Eastring εκτιμάται σε 1,625 δισ. ευρώ.

Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι ο κ. Topolanek εξέφρασε την εκτίμηση ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν πρόκειται να στηρίξει το ανταγωνιστικό πρότζεκτ για τη μεταφορά αερίου μέσω Ελλάδας, πΓΔΜ, Σερβίας και Oυγγαρίας. O πρώην πρωθυπουργός της Τσεχίας δήλωσε ακόμα ότι ο ρωσικός South Stream δεν ματαιώθηκε μόνο λόγω των εμποδίων της ΕΕ, αλλά και επειδή ήταν υπερβολικά ακριβός.

O Eastring θα συνδέσει το σλοβακικό δίκτυο με τα αντίστοιχα στην Oυγγαρία, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία σε μία διαδρομή συνολικού μήκους 1.274 χλμ. Θα έχει αμφίδρομη ροή και θα μπορεί να μεταφέρει ώς 40 δισ. κυβικά μέτρα αερίου ετησίως

11

04ΕΠΕΣΑΝ OΙ ΥΠOΓΡΑΦΕΣ

ΓΙΑ ΤOΝ ΝOΤΙO ΕΥΡΩΠΑΪΚO ΑΓΩΓO

«Πρότυπο ισότιμης δημόσιας συνεργασίας και στρατηγικό μοντέλο αμοιβαίας επωφελούς επένδυσης» χαρακτήρισε ο υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Παναγιώτης Λαφαζάνης την υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας Ελλάδας-Ρωσίας για την προώθηση του Νότιου Ευρωπαϊκού Αγωγού μεταφοράς ρωσικού φυσικού αερίου, μέσω του ελληνικού εδάφους στην ευρωπαϊκή αγορά.

Αγωγοί αερίουΤης Πηνελόπης Μητρούλια

Το Μνημόνιο υπεγράφη στο περιθώριο του Oικονομικού Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης, από τον έλληνα υπουργό Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Παναγιώτη Λαφαζάνη και τον υπουργό Ενέργειας της Ρωσίας Αλεξάντερ Νόβακ και προβλέπει ότι ο Νότιος Ευρωπαϊκός Αγωγός θα αρχίσει να κατασκευάζεται το 2016 και θα λειτουργήσει το 2019. Η συμμετοχή της Ελλάδας και της Ρωσίας στην εταιρεία μελέτης, κατασκευής, διαχείρισης και εκμετάλλευσης του έργου θα είναι ισότιμη (50-50), η ρωσική πλευρά θα διευκολύνει τη χρηματοδότησή του με εγγύηση τα έσοδα που θα προκύψουν κατά τη λειτουργία του αγωγού, ενώ θα έχει το δικαίωμα δέσμευσης του 100% της χωρητικότητάς του.

Κοινή ελληνορωσική εταιρεία O κ. Λαφαζάνης υπέγραψε επίσης κοινή δήλωση με τον πρόεδρο της «Τράπεζας Ανάπτυξης και Διεθνών Oικονομικών Υποθέσεων (Vnesheconombank-VEB)», τον Βλαντιμίρ Ντιμίτριεφ, για την ίδρυση κοινής ελληνορωσικής εταιρείας ειδικού σκοπού που θα αναλάβει τη μελέτη κατασκευής και εκμετάλλευσης του αγωγού.

Όπως δήλωσε ο έλληνας υπουργός: «Η συμφωνία για τον αγωγό αποτελεί ένα ορόσημο στην ανάπτυξη των ελληνορωσικών σχέσεων και ένα άλμα για την ενεργειακή επάρκεια, τη συνεργασία, τη σταθερότητα και την ειρήνη στην περιοχή μας και την Ευρώπη. Το έργο του αγωγού είναι από τα μεγαλύτερα στη μεταπολιτευτική Ελλάδα και θα προσφέρει μεγάλα, ίσως τα μεγαλύτερα από το οποιοδήποτε άλλο έργο οφέλη στα εθνικά συμφέροντα, στην ελληνική οικονομία και στον ελληνικό λαό». Παράλληλα, ο κ. Λαφαζάνης υπογράμμισε ότι οι συμφωνίες για τον αγωγό δείχνουν ότι η Ελλάδα, παρά την κρίση και τις δυσκολίες, έχει τη δυνατότητα να ανοίξει δρόμους ενεργειακής και οικονομικής ασφάλειας.

«Ανοίγουμε δρόμους ενεργειακής ασφάλειας»«O Νότιος Ευρωπαϊκός Αγωγός είναι πρώτα απ’ όλα ένας “καλός αγωγός” για μια διαφορετική Ευρώπη, χωρίς νεοψυχροπολεμικές διαιρέσεις και χωρίς τείχη απομόνωσης προς οποιαδήποτε πλευρά», συμπλήρωσε και επανέλαβε ότι αυτή η συμφωνία

12

δεν ζημιώνει κανένα τρίτο μέρος, αλλά αντίθετα ωφελεί όλους τους λαούς και τις χώρες, δίνοντας την ευκαιρία πρόσβασης και πολλαπλών επιλογών σε φυσικό αέριο.

«Εμείς δεν εξαιρούμε καμιά χώρα που διαθέτει φυσικό αέριο και θέλει να το περάσει από το έδαφός μας. Η Ελλάδα στηρίζει τον TAP με αζερικό φυσικό αέριο, στηρίζει τον Νότιο Ευρωπαϊκό Αγωγό με ρώσικο φυσικό αέριο και είμαστε έτοιμοι να στηρίξουμε και αγωγό που θα φέρνει αέριο από την Αν. Μεσόγειο (East Med)», πρόσθεσε.

Σύμφωνα με τον κ. Λαφαζάνη, η Ελλάδα μπορεί να γίνει μια ανοικτή ενεργειακή γέφυρα, με ανοικτές επιλογές για χώρες παραγωγούς και χώρες που καταναλώνουν και έχουν ανάγκη το φυσικό αέριο και γενικότερα ενεργειακά αγαθά.

«Γι’ αυτό θέλουμε να εφαρμόσουμε μια ανεξάρτητη, πολυδιάστατη πολιτική, η οποία πρώτα απ’ όλα θα είναι επωφελής για τους λαούς, οι οποίοι θέλουν να κατασκευάζουν με την ενέργεια δρόμους ειρήνης και

συνεργασίας και όχι ανταγωνισμούς και αντιπαραθέσεις για την ηγεμονία και κερδοσκοπικές στρατηγικές», τόνισε ο κ. Λαφαζάνης.

Πώς θα γίνει η χρηματοδότησηO αγωγός θα έχει μεταφορική ικανότητα 47 δισ. κυβικά μέτρα αερίου τον χρόνο, ενώ σε ό,τι αφορά τη

χρηματοδότηση του έργου η συμφωνία προβλέπει ότι «η ρώσικη πλευρά θα διευκολύνει την εταιρεία ειδικού σκοπού για την απόκτηση της αναγκαίας χρηματοδότησης για την υλοποίηση και την εκτέλεση του έργου σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης σκοπιμότητας που θα εκπονηθεί σε συνέχεια της υπογραφής του Μνημονίου, και η όποια χρηματοδότηση θα δοθεί με την εγγύηση του οικονομικού οφέλους της διέλευσης φυσικού αερίου από τον Νότιο Ευρωπαϊκό Αγωγό».

Ελλάδα και Ρωσία αναλαμβάνουν τη δέσμευση να διευκολύνουν την εταιρεία ειδικού σκοπού ώστε «τρίτα μέρη που θα υποδειχθούν από τον ρώσο ιδρυτή να δεσμεύσουν έως 100% της χωρητικότητας του αγωγού για ποσότητες φυσικού αερίου που θα διέρχονται μέσω της ελληνικής επικράτειας».

Στην εταιρεία ειδικού σκοπού που θα αναλάβει την κατασκευή του έργου, θα συμμετέχουν με ίσα μερίδια από ρωσικής πλευράς η VEB Capital και από ελληνικής πλευράς η Δημόσια

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε ότι θα βρίσκεται σε επαγρύπνηση σχετικά με την επιβολή της νομοθεσίας τής ΕΕ που εμποδίζει τους παρόχους να αποκτούν κυρίαρχο ρόλο στην αγορά

To MoU Ελλάδας-Ρωσίας υπεγράφη μεταξύ του υπουργού ΠΑΠΕΝ Παναγιώτη Λαφαζάνη και του ρώσου υπουργού Ενέργειας Αλεξάντερ Νόβακ.

13

Επιχείρηση Ενεργειακών Επενδύσεων που ιδρύεται με νομοθετική ρύθμιση που έχει κατατεθεί ήδη στη Βουλή.

Η σχέση με την Ευρωπαϊκή ΈνωσηΕιδική αναφορά γίνεται στο Μνημόνιο και μάλιστα στην πρώτη παράγραφό του, στο ότι η συνεργασία των δυο πλευρών αποτελεί «προσπάθεια να ενδυναμωθεί η ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια μέσω της διαφοροποίησης οδεύσεων φυσικού αερίου στις ευρωπαϊκές αγορές», ενώ ο κ. Λαφαζάνης υπογράμμισε ότι η συμφωνία «δεν στρέφεται εναντίον καμιάς τρίτης χώρας, αλλά υποβοηθά το συμφέρον όλων των πλευρών στον ευρωπαϊκό χώρο».

Πάντως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με αφορμή τόσο την ελληνορωσική συμφωνία για τον Νέο Ευρωπαϊκό Αγωγό, όσο και τη συμφωνία της Gazprom με την Royal Dutch Shell, τη γερμανική E.ON και την αυστριακή OMV για επέκταση του αγωγού Nord Stream που μεταφέρει ρωσικό αέριο κάτω από τη Βαλτική θάλασσα προς τη Γερμανία, οι οποίες ανακοινώθηκαν σχεδόν ταυτόχρονα, δήλωσε ότι θα βρίσκεται σε επαγρύπνηση σχετικά με την επιβολή της νομοθεσίας της ΕΕ που εμποδίζει τους παρόχους να αποκτούν κυρίαρχο ρόλο στην αγορά

και θα συνεχίσει να εργάζεται με την Oυκρανία ως «μια σημαντική αξιόπιστη διαμετακομιστική χώρα».

Η σχετική ανακοίνωση της Κομισιόν καταλήγει: «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπενθυμίζει ότι οι νέοι αγωγοί πρέπει να κατασκευαστούν σε πλήρη συμμόρφωση με τη νομοθεσία της ΕΕ, ενώ η ίδια θα είναι σε επαγρύπνηση σχετικά με την αυστηρή εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ, ιδίως στον τομέα της ενέργειας, της εσωτερικής αγοράς και του ανταγωνισμού».

Τέλος, ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν, μιλώντας σε διεθνή πρακτορεία, εκτίμησε ότι το σχέδιο κατασκευής αγωγού φυσικού αερίου σε ελληνικό έδαφος θα βοηθήσει τους Έλληνες να αποπληρώσουν τους διεθνείς δανειστές. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο κ. Πούτιν υπογράμμισε ότι «εάν η ΕΕ θέλει η Ελλάδα να αποπληρώσει τα χρέη της, τότε πρέπει να ενδιαφέρεται για μια αναπτυσσόμενη ελληνική οικονομία, που θα βοηθά να ξεπληρωθούν τα χρέη. Η ΕΕ πρέπει να μας χειροκροτεί. Πού είναι το κακό στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στην Ελλάδα;» κατέληξε ο κ. Πούτιν.

Ελλάδα και Ρωσία αναλαμβάνουν τη δέσμευση να διευκολύνουν την εταιρεία ειδικού σκοπού ώστε «τρίτα μέρη που θα υποδειχθούν από τον ρώσο ιδρυτή να δεσμεύσουν έως 100% της χωρητικότητας του αγωγού για ποσότητες φυσικού αερίου που θα διέρχονται μέσω της ελληνικής επικράτειας

14

05ΚΡΑΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑΓΙΑ ΤΙΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΥΔΡOΓOΝΑΝΘΡΑΚΩΝΣτη σύσταση κρατικής εταιρείας που θα επιδιώξει -μεταξύ άλλων- συμμετοχή και στις κοινοπραξίες για την πραγματοποίηση ερευνών για υδρογονάνθρακες προχωρά το υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας με τροπολογία που εισήχθη ήδη για ψήφιση στη Βουλή.

ΥδρογονάνθρακεςΤου Κώστα Βουτσαδάκη

Με τη ρύθμιση του ΥΠΑΠΕΝ, άρθρο 13 του νόμου για την ιθαγένεια συγκεκριμένα, συστήνεται Δημόσια Επιχείρηση Ενεργειακών Επενδύσεων με αντικείμενο «επενδύσεις κατασκευής και διαχείρισης αγωγών φυσικού αερίου και άλλων αναπτυξιακών υποδομών και συμμετοχή σε εταιρείες με συναφές αντικείμενο» και μετοχικό κεφάλαιο 1 εκατ. ευρώ που θα καταβληθεί από το ελληνικό Δημόσιο. Σκοπός καταρχήν της εταιρείας είναι η διεκδίκηση συμμετοχής στους αγωγούς ΤΑΡ και Greek Stream, καθώς κατά πληροφορίες εξετάστηκε η λύση της συμμετοχής στις εν λόγω εταιρείες μέσω της ΔΕΠΑ, αλλά αποκλείστηκε λόγω της συμμετοχής ιδιωτικών κεφαλαίων (του ομίλου Λάτση) στην εταιρεία, μέσω των ΕΛΠΕ. Όμως, όπως προέκυψε από την τοποθέτηση του γ.γ. Ενέργειας και Ορυκτών Πόρων κ. Απόστολου Αλεξόπουλου σε ημερίδα του ΙΕΝΕ, η εταιρεία θα επιδιώξει συμμετοχή και στις ερευνητικές κοινοπραξίες.

Τοποθέτηση Αλεξόπουλου«Στα περισσότερα κράτη του κόσμου, είπε ο κ. Αλεξόπουλος, η οριοθέτηση

των προς έρευνα περιοχών, η αρχική έρευνα, ο έλεγχος και η αξιοποίηση του πετρελαϊκού δυναμικού προωθείται μέσα από κρατικά θεσμικά όργανα. Στα κράτη της ΕΕ υπάρχουν θεσμικά όργανα που ελέγχουν, ερευνούν, γνωμοδοτούν και συμμετέχουν επιχειρηματικά σε θέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Στις πρώτες μας προτεραιότητες είναι να δημιουργήσουμε έναν αξιόπιστο ελεγκτικό μηχανισμό με επαρκή στελέχωση. Ένα δε από τα πρώτα μας βήματα προς αυτή την κατεύθυνση είναι η σύσταση Δημόσιας Επιχείρησης Ενεργειακών Επενδύσεων. Η αξιοποίηση των υδρογονανθράκων της χώρας περνάει από την κρατική συμμετοχή στις κοινοπραξίες διερεύνησης και εξόρυξης των κοιτασμάτων. Θα διαμορφώσει νέο μοντέλο διαχείρισης των δυνητικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων μέσω συμβάσεων όπου το Δημόσιο θα έχει ενεργό ρόλο και συμμετοχή. Με αυτή τη στόχευση μεγιστοποιούνται τα οικονομικά οφέλη και εξασφαλίζονται νέοι ουσιαστικοί πόροι για τη χρηματοδότηση της κοινωνικής πολιτικής».

15

Κόστος & δυσμενές κλίμαΗ τοποθέτηση προκάλεσε την εύλογη απορία παραγόντων της ενεργειακής αγοράς ως προς την πηγή εξασφάλισης των κεφαλαίων που απαιτούνται για τις έρευνες δεδομένου ότι, για παράδειγμα, μια γεώτρηση σε βαθιά νερά όπως αυτά νότια της Κρήτης κοστίζει περισσότερα από 100 εκατ. δολάρια. Όλα αυτά ενώ είναι εμφανείς οι δυσκολίες προσέλκυσης επενδύσεων στον τομέα, όπως φάνηκε από τη συμμετοχή στους προηγούμενους πρόσφατους διαγωνισμούς: Είναι γνωστό ότι η ιταλική Enel αποχώρησε από τον διαγωνισμό για τις περιοχές Αιτωλοακαρνανίας, Άρτας-Πρέβεζας και ΒΔ Πελοποννήσου στον οποίο η συμμετοχή περιορίστηκε σε εταιρείες ελληνικών συμφερόντων (Ελληνικά Πετρέλαια ΑΕ για τις περιοχές «Άρτα-Πρέβεζα» και «ΒΔ Πελοπόννησος», Energean Oil & Gas για «Άρτα-Πρέβεζα» και «Αιτωλοακαρνανία»), παρά το γεγονός ότι ο διαγωνισμός ξεκίνησε ύστερα από αίτηση της ιταλικής εταιρείας. Όπως επίσης ότι αποχώρησαν και οι εταιρείες με τις οποίες η Energean είχε έλθει σε καταρχήν συνεννόηση για από κοινού κάθοδο στον διαγωνισμό.

Ήδη το δυσμενές κλίμα διεθνώς για τις προοπτικές της οικονομίας είναι μία από τις αιτίες για τις οποίες εξετάζεται νέα παράταση στην προθεσμία υποβολής των προσφορών για τα είκοσι θαλάσσια οικόπεδα στο Ιόνιο και το νότιο Κρητικό πέλαγος. Η προθεσμία έχει ήδη παραταθεί μία φορά, για

τις 14 Ιουλίου, και το ερώτημα που τίθεται είναι, στην περίπτωση που δεν έχει ώς τότε αποκατασταθεί κλίμα εμπιστοσύνης προς τη χώρα (κάτι που φαντάζει δύσκολο δεδομένων των περιορισμένων χρονικών περιθωρίων), αν θα υπάρξει ικανοποιητικό ενδιαφέρον από τους μεγάλους «παίκτες» της διεθνούς ενεργειακής αγοράς που θα πρέπει να συμμετάσχουν προκειμένου να γίνουν οι έρευνες στα μεγάλα θαλάσσια βάθη των εν λόγω περιοχών. Με πρόσθετο αρνητικό -για τον τομέα των ερευνών υδρογονανθράκων- παράγοντα τις χαμηλές διεθνείς τιμές του πετρελαίου που καθιστούν λιγότερο ελκυστικές τις επενδύσεις σε «άγνωστες» περιοχές όπως είναι εν πολλοίς η Ελλάδα.

Σύμφωνα με τις σχετικές ανακοινώσεις που έγιναν στο πλαίσιο της ημερίδας του ΙΕΝΕ, η Ελλάδα είναι η τρίτη λιγότερο ερευνημένη χώρα του κόσμου μετά το Μαρόκο και τη Ν. Αφρική ως προς την ύπαρξη υδρογονανθράκων, ενώ βρίσκεται στην 131η θέση μεταξύ 147 χωρών ως προς την ελκυστικότητα των επενδύσεων στον τομέα έρευνας και παραγωγής. Παρά το γεγονός ότι κατά την άποψη της σημερινής ηγεσίας του ΥΠΑΠΕΝ, το θεσμικό πλαίσιο για τις έρευνες, όπως διαμορφώθηκε από τις προηγούμενες κυβερνήσεις, δημιουργεί «συνθήκες νέας καταλήστευσης των όποιων κοιτασμάτων ανακαλυφθούν», με τη μείωση της φορολογίας, τη μεγέθυνση της προς παραχώρηση περιοχής, την αύξηση του χρόνου έρευνας και τον αποκλεισμό του κράτους από τις κοινοπραξίες.

Η πολιτική της κυβέρνησης στις έρευνεςΗ πολιτική της νέας κυβέρνησης στον τομέα των ερευνών, πέρα από τη συμμετοχή στις έρευνες, περιλαμβάνει ακόμη σύμφωνα με τις ανακοινώσεις: -Την αξιοκρατική και σύμφωνη με τις ανάγκες και τα διεθνή πρότυπα στελέχωση του Φορέα Υδρογονανθράκων. -Τη διαμόρφωση στρατηγικής με μακροχρόνια στόχευση στο άνοιγμα των ερευνητικών περιοχών.

Ήδη το δυσμενές κλίμα διεθνώς για τις προοπτικές της οικονομίας είναι μία από τις αιτίες για τις οποίες εξετάζεται νέα παράταση στην προθεσμία υποβολής των προσφορών για τα είκοσι θαλάσσια οικόπεδα στο Ιόνιο και το νότιο Κρητικό πέλαγος

16

-Την καθιέρωση κανονισμών προστασίας του περιβάλλοντος και ασφάλειας των πετρελαϊκών εργασιών, όπως και κανονισμών λειτουργίας και ελέγχου των πετρελαϊκών εταιρειών. -Την εμπλοκή στην ερευνητική διαδικασία ελληνικών εταιρειών στα πρότυπα της Νορβηγίας. -Την αξιοποίηση του υπάρχοντος επιστημονικού δυναμικού. -Την προσέλκυση ελλήνων επιστημόνων που εργάζονται σε εταιρείες του εξωτερικού. -Τη χορήγηση υποτροφιών σε νέους επιστήμονες με τη δέσμευση να παρέχουν τις υπηρεσίες τους στον Φορέα για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. -Τη διάθεση πόρων για την αγορά υλικοτεχνικής υποδομής. -Την ολοκλήρωση της διαβούλευσης με γειτονικά κράτη ώστε να επιτευχθεί η οριοθέτηση της ελληνικής ΑΟΖ, στα πλαίσια του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας. Στόχος είναι η ανάληψη κοινών ευρωπαϊκών προσπαθειών για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο στη βάση της διεθνούς νομιμότητας και του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.

Βραχυπρόθεσμα, τα επόμενα βήματα στον τομέα των ερευνών είναι: -Η οριστικοποίηση των αποφάσεων για την προθεσμία υποβολής προτάσεων για τα 20 θαλάσσια οικόπεδα. -Η αξιολόγηση των προσφορών για Άρτα-Πρέβεζα, Αιτωλοακαρνανία και ΒΔ Πελοπόννησο, που έχει ήδη καθυστερήσει, καθώς σύμφωνα με το αρχικό χρονοδιάγραμμα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί τον Μάιο αλλά τοποθετείται τώρα για το τέλος Ιουλίου. -Η έναρξη των ερευνητικών εργασιών σε Κατάκολο, Δυτικό Πατραϊκό Κόλπο και Ιωάννινα, που παραχωρήθηκαν στο πλαίσιο του προηγούμενου διαγωνισμού. -Η υλοποίηση του επενδυτικού προγράμματος της Energean στον Πρίνο, ύψους 200 εκατ. δολαρίων, για την απόληψη των βεβαιωμένων αποθεμάτων που σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις ξεπερνούν τα 30 εκατ. βαρέλια και τη διερεύνηση της περιοχής με νέα τρισδιάστατα σεισμικά που θα ολοκληρωθούν μέσα στο καλοκαίρι. Η ερμηνεία των στοιχείων αναμένεται στις αρχές του 2016.

Η Ελλάδα είναι η τρίτη λιγότερο ερευνημένη χώρα του κόσμου μετά το Μαρόκο και τη Ν. Αφρική ως προς την ύπαρξη υδρογονανθράκων, ενώ βρίσκεται στην 131η θέση μεταξύ 147 χωρών ως προς την ελκυστικότητα των επενδύσεων στον τομέα έρευνας και παραγωγής

17

06Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ

ΣΤO ΕΠΙΚΕΝΤΡO ΤΩΝ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΩΝ

Το άνοιγμα των αγορών ενέργειας (ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου), οι αποκρατικοποιήσεις εταιρειών του χώρου, τα τιμολόγια της ΔΕΗ, η μέθοδος υπολογισμού του ΕΤΜΕΑΡ (τέλος ΑΠΕ) βρίσκονται μεταξύ άλλων στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεων της Ελλάδας με τους εταίρους για την κάλυψη των δανειακών αναγκών της χώρας.

Αγορά ενέργειαςΤου Κώστα Βουτσαδάκη

O τομέας της ενέργειας χαρακτηρίζεται επίσης από το γεγονός ότι εκτός από την εξωτερική γίνεται και… εσωτερική διαπραγμάτευση, καθώς ο αρμόδιος υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας Παναγιώτης Λαφαζάνης δηλώνει και δημόσια ότι διαφωνεί με ορισμένες από τις προτάσεις που υπέβαλε η κυβέρνηση στους θεσμούς.

Oι ελληνικές προτάσειςΣύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουν διαρρεύσει, η κυβέρνηση έχει προτείνει στους δανειστές: –Ψήφιση νόμου ώς τον Oκτώβριο για την απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου. Πρόκειται για τις ρυθμίσεις με τις οποίες ανοίγει σταδιακά η αγορά στις περιοχές ευθύνης των τριών Επιχειρήσεων Παροχής Αερίου (Αττική, Θεσσαλονίκη, Θεσσαλία), κάτι που προϋποθέτει ωστόσο ανταλλάγματα προς τις τρεις αντίστοιχες εταιρείες καθώς «σπάει» νωρίτερα από το προβλεπόμενο η μονοπωλιακή διάρθρωση της αγοράς για τους μικρούς και μεσαίους πελάτες. Σχετικό νομοσχέδιο είχε καταρτιστεί από την προηγούμενη κυβέρνηση (περιελάμβανε

και διατάξεις για τη διευκόλυνση της διείσδυσης του φυσικού αερίου στις πολυκατοικίες και την οικιακή κατανάλωση) αλλά «πάγωσε» μετά τις εκλογές. –Εισαγωγή προσωρινού μηχανισμού αποζημίωσης των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής για τη διαθεσιμότητα ισχύος (στη θέση των Αποδεικτικών Διαθεσιμότητας που καταργήθηκαν) για το διάστημα Μαΐου-Δεκεμβρίου 2015 με «οροφή» ύψους 112 εκατ. ευρώ στις πληρωμές. –Αναδιάρθρωση του μηχανισμού λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας «λαμβάνοντας υπόψη» τις προτάσεις της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας για τη διενέργεια δημοπρασιών λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας τύπου ΝOΜΕ με βάση το αντίστοιχο γαλλικό μοντέλο, προκειμένου ιδιώτες προμηθευτές να αποκτήσουν πρόσβαση στις φθηνές πηγές ηλεκτροπαραγωγής που αποτελούν αποκλειστικό προνόμιο της ΔΕΗ. –Διασφάλιση της ανεξαρτησίας της ΡΑΕ με πρόβλεψη και για οικονομική ανεξαρτησία της Αρχής. -Νέο σχήμα ανάπτυξης των

18

ανανεώσιμων πηγών, που καταρτίζεται σε συνεργασία με τη γερμανική εταιρεία συμβούλων GIZ. –Εξόφληση των υποχρεώσεων του Δημοσίου προς τη ΔΕΗ. –Αλλαγή του μοντέλου υπολογισμού του ΕΤΜΕΑΡ. –Ενθάρρυνση της ενεργειακής αποδοτικότητας με δημιουργία μεικτών σχημάτων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την υλοποίηση έργων εξοικονόμησης σε δημόσια, ιδιωτικά και κτήρια της τοπικής αυτοδιοίκησης. Το ζήτημα προωθείται όχι μόνο ως ενεργειακού ενδιαφέροντος αλλά και ως μέσο αναζωογόνησης της οικοδομικής δραστηριότητας. -Εκσυγχρονισμό των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας με στόχο τη βελτίωση της λειτουργίας και τη μείωση του κόστους. Προτείνεται μεταξύ άλλων η εγκατάσταση έξυπνων μετρητών (που έχει νομοθετηθεί αλλά επιδιώκεται η επιτάχυνσή της), πράσινα νησιά κ.ά.

Για τον ΔΕΣΦΑΣτη λίστα των αποκρατικοποιήσεων η μοναδική πρόταση της κυβέρνησης ήταν και παραμένει ο ΔΕΣΦΑ, μια υπόθεση που παραμένει «κολλημένη»

στα γρανάζια των Βρυξελλών παρά τις προσπάθειες απεμπλοκής με μείωση του ποσοστού που θα αποκτήσουν οι αζέροι (Socar) κάτω από 50% και διάθεση των επιπλέον μετοχών σε ευρωπαϊκή εταιρεία.

Πριν -ή παράλληλα- με τη διαπραγμάτευση με τους εταίρους η κυβέρνηση θα πρέπει να πείσει ωστόσο τον κ. Λαφαζάνη ο οποίος έχει δηλώσει αντίθετος με τις δημοπρασίες ΝOΜΕ (για τις οποίες πάντως η Κομισιόν δεν έχει δώσει ακόμη την τελική έγκριση), θεωρώντας ότι η πρόσβαση των ιδιωτών παραγωγών στους λιγνίτες μπορεί να εξασφαλιστεί, εφόσον οι τελευταίοι επενδύσουν σε λιγνιτικές μονάδες (κάτι που πάντως μέχρι στιγμής δεν τους έχει επιτραπεί). Για τον ΔΕΣΦΑ η επίσημη θέση του ΥΠΑΠΕΝ είναι ότι οι αποφάσεις θα ληφθούν αφού ξεκαθαρίσει τη θέση της η Κομισιόν, ενώ αναφέρεται επιπλέον ότι το γεγονός πως αγοραστής είναι μια κρατική εταιρεία μπορεί να καταστήσει πιο «εύπεπτη» πολιτικά για την κυβέρνηση την ολοκλήρωση της διαδικασίας. O κ. Λαφαζάνης έχει δηλώσει αντίθετος με την αύξηση του ΦΠΑ στο ρεύμα ενώ και με επίσημη ανακοίνωση «συνεργάτες» του υπουργού αναφερόμενοι σε δημοσιεύματα που τον φέρουν να εκφράζει θετική γνώμη για το σύνολο των προτάσεων της κυβέρνησης τόνιζαν ότι τις πάγιες απόψεις του για τις

Προσέγγιση καταγράφεται ως προς το άνοιγμα της αγοράς φυσικού αερίου, την πληρωμή των υποχρεώσεων του κράτους προς τη ΔΕΗ και την επανεξέταση των μηχανισμών αποζημίωσης των ΑΠΕ και διασφάλισης ισχύος

19

κυβερνητικές θέσεις και τη συνολική «κυβερνητική πρόταση», θα τις εκφράσει στην Κοινοβουλευτική Oμάδα και στα αρμόδια όργανα του κόμματος.

Τι ζητούν οι δανειστέςΣτον αντίποδα, οι προτάσεις των δανειστών περιέχουν πιο προωθημένες θέσεις τόσο στο κομμάτι των αποκρατικοποιήσεων, όπου ζητούν την ολοκλήρωση της διαδικασίας πώλησης της πλειοψηφίας των μετοχών του ΑΔΜΗΕ, καθώς και την υλοποίηση του σχεδίου για τη «μικρή ΔΕΗ» (διαχωρισμός και πώληση του 30% του παραγωγικού δυναμικού, πελατών και υποχρεώσεων) όσο και στην αναδιοργάνωση της αγοράς με προώθηση του μοντέλου ΝOΜΕ σε μεταβατικό στάδιο μέχρι την εφαρμογή του target model που προβλέπει η ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Σύμπτωση απόψεων ή τουλάχιστον προσέγγιση καταγράφεται ως προς το άνοιγμα της αγοράς φυσικού αερίου, την πληρωμή των υποχρεώσεων του κράτους προς τη ΔΕΗ και την επανεξέταση των μηχανισμών αποζημίωσης των ανανεώσιμων πηγών και διασφάλισης ισχύος. Τουλάχιστον επί της αρχής γιατί συγκεκριμένα, πρακτικά βήματα εφαρμογής δεν έχουν συζητηθεί και πόσο μάλλον συμφωνηθεί.

Αντιδρούν οι βιομηχανικοί καταναλωτέςΗ πρόταση που προκάλεσε την αντίδραση των βιομηχανικών καταναλωτών ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ) ήταν όμως η απαίτηση για κατάργηση

των εκπτώσεων 20% στα τιμολόγια, που αποφάσισε από πέρυσι η γενική συνέλευση της ΔΕΗ και εισαγωγή κοστοστρεφών τιμολογίων.

«Με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις δεν λαμβάνεται πρόνοια για την διεθνή ανταγωνιστικότητα των νέων τιμολογίων σε σχέση ιδίως με εκείνα των ευρωπαίων ανταγωνιστών μας», τονίζει ο ΕΒΙΚΕΝ και προσθέτει: «Υπενθυμίζουμε ότι τα τιμολόγια που ίσχυσαν το 2014 κατέληγαν σε τελικό κόστος 30% υψηλότερο (σύμφωνα με μελέτη του εξειδικευμένου διεθνούς οίκου συμβούλων Roland Berger) από εκείνο των ευρωπαίων ανταγωνιστών μας, ενώ με τη σημαντική πτώση των τιμών του φυσικού αερίου και των πετρελαιοειδών από το τελευταίο τρίμηνο του 2014, οι χονδρεμπορικές τιμές έχουν μειωθεί σημαντικά στην Ευρώπη, αλλά όχι στην Ελλάδα αυξάνοντας έτσι το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας. Δεν θα πρέπει επομένως οι ευρωπαϊκοί θεσμοί να επιμείνουν στις προτάσεις τους και η ελληνική κυβέρνηση να δεχτεί να εφαρμόσει αλλαγές στα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας που θέτουν σε κίνδυνο την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας, τη διατήρηση δεκάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας και εμποδίζουν την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας».

Πριν -ή παράλληλα- με τη διαπραγμάτευση με τους εταίρους η κυβέρνηση θα πρέπει να πείσει τον κ. Λαφαζάνη ο οποίος έχει δηλώσει αντίθετος με τις δημοπρασίες ΝOΜΕ (για τις οποίες πάντως η Κομισιόν δεν έχει δώσει ακόμη την τελική έγκριση), θεωρώντας ότι η πρόσβαση των ιδιωτών παραγωγών στους λιγνίτες μπορεί να εξασφαλιστεί, εφόσον οι τελευταίοι επενδύσουν σε λιγνιτικές μονάδες

20

07ΚΥΠΡOΣ: ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO ΜΕ ΤΗΝ «ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΛΥΣΗ»

Φυσικό αέριοΤου Γιάννη Πισπιρίγκου

Η Δημόσια Εταιρεία Φυσικού Αερίου (ΔΕΦΑ) της Κύπρου έλαβε, στο πλαίσιο της «ενδιάμεσης λύσης», τρεις προτάσεις με τις τελικές προσφερόμενες τιμές φυσικού αερίου και τους προτεινόμενους όρους μιας συμφωνίας που θα εξασφαλίσει στην Κύπρο φυσικό αέριο για ηλεκτροπαραγωγή. Θα αποτελέσει άμεση λύση για πιο φθηνό και οικολογικό ηλεκτρισμό για τα αμέσως επόμενα χρόνια.

21

Τις τελικές τους προτάσεις υπέβαλαν η Μ&Μ και η Vitol, που προκρίθηκαν στο τελικό στάδιο, όπως και η Delek, αν και η πρότασή της προβλέπει εφοδιασμό από τα κοιτάσματα της περιοχής, που δεν είναι ακόμα εφικτό. Αναμένεται εντός των επόμενων ημερών η ΔΕΦΑ να αξιολογήσει τις προτάσεις και ακολούθως να αποφασίσει για τον «προτιμητέο προσφοροδότη» που θα επιλέξει για τις τελικές διαπραγματεύσεις και την ενδεχόμενη κατάληξη σε συμφωνία.

Στην πρώτη θέση η M&M GasΌπως επανειλημμένα έγινε δημόσια γνωστό, στη διαδικασία -που συνεχίζεται για περισσότερο από έναν χρόνο- προηγείται εξαρχής η κοινοπραξία M&M, τόσο στην τεχνική αρτιότητα της λύσης που προτείνει, όσο και στο ιδιαίτερα κρίσιμο οικονομικό θέμα. Πληροφορίες από κυπριακά μέσα αναφέρουν ότι η Μ&Μ επιβεβαίωσε μέσω της επίσημης πρότασης που υπέβαλε στη ΔΕΦΑ ότι είναι έτοιμη να φέρει στην Κύπρο φυσικό αέριο και να το παραδώσει για ηλεκτροπαραγωγή στο Βασιλικό στην ΑΗΚ την 1η Ιουλίου 2016, εφόσον υπάρξει συμφωνία εντός αυτού του Ιουλίου.

Αυτό σημαίνει ότι η περίοδος έναρξης της ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο θα είναι πολύ μεγαλύτερη, τουλάχιστον μέχρι το τέλος 2020-2021 που αναμένεται να φτάσει το φυσικό αέριο από το κοίτασμα «Αφροδίτη», απ’ ό,τι η ενδιάμεση λύση αν ξεκινούσε μετά την κρίσιμη περίοδο του καλοκαιριού του 2016. Δεδομένου ότι η μείωση στο κόστος παραγωγής ηλεκτρισμού θα είναι

της τάξης μεταξύ 5-8%, ενώ θα μειωθεί κάθετα το κόστος ρύπων, η «ενδιάμεση λύση» θα ελαφρύνει σημαντικά τους λογαριασμούς ΑΗΚ. Παράλληλα, θα μειώσει αισθητά τις αυξομειώσεις με βάση τις διεθνείς τιμές πετρελαίου. Η ΑΗΚ, με βάση τις ίδιες πληροφορίες, παρά τους αρχικούς ενδοιασμούς που είχε για το αν μπορεί να ετοιμάσει τη δική της υποδομή υποδοχής του φυσικού αερίου, φαίνεται ότι τελικά κρίνει πως μπορεί να επιταχύνει τις διαδικασίες και να είναι έγκαιρα έτοιμη.

Oλλανδικό ενδιαφέρονΣτο μεταξύ, και η ολλανδική Vitol παραμένει ισχυρός «παίκτης», χωρίς να αποκλείεται με την τελική της οικονομική πρόταση που υπέβαλε να προσπαθήσει να ανατρέψει τη μέχρι τώρα τοποθέτησή της στη δεύτερη θέση και να κερδίσει τον διαγωνισμό. Όπως όλα δείχνουν, η κυπριακή κυβέρνηση είναι έτοιμη να δώσει το «πράσινο φως» στη ΔΕΦΑ για υπογραφή της τελικής σύμβασης, αν εξασφαλίζεται από τις προτεινόμενες τιμές ότι θα φέρει φθηνότερη ηλεκτροπαραγωγή.

Την ίδια ώρα, πάντως, στην πρώτη της δημόσια εμφάνιση, η Μ&Μ Gas εξέδωσε διεθνή ανακοίνωση σε σχέση με την υποβολή τελικής πρότασης στη ΔΕΦΑ. Όπως αναφέρεται, η θυγατρική του ομίλου Μυτιληναίου και της Motor Oil στην οποία συμμετέχει και η Trafigura, προχώρησε «στην κατάθεση τελικής και βέλτιστης οικονομικής προσφοράς στο πλαίσιο του διαγωνισμού της ΔΕΦΑ».

Η ανακοίνωση της M&M Gas

Η Μ&Μ Gas, θυγατρική του ομίλου Μυτιληναίου και της Motor Oil, προχώρησε στην κατάθεση τελικής και βέλτιστης οικονομικής προσφοράς (Best and Final Offer) στο πλαίσιο του διαγωνισμού της Δημόσιας Επιχείρησης Φυσικού Αερίου της Κύπρου με τίτλο «Πρόσκληση για προμήθεια ΦΑ στη ΔΕΦΑ για σκοπούς ηλεκτροπαραγωγής».

Η M&M Gas ηγείται κοινοπρακτικού σχήματος, στο οποίο συμμετέχει επίσης η Trafigura, ένας από τους μεγαλύτερους οίκους εμπορίου βασικών πρώτων υλών παγκοσμίως και η ΜΕΤΚΑ, εισηγμένη θυγατρική του ομίλου Μυτιληναίου, το οποίο σχήμα είναι ένα εκ των δύο που επιλέχθηκαν από τη ΔΕΦΑ για συμμετοχή στο final bidding, μετά την αξιολόγηση των τεχνικών και οικονομικών προτάσεων που έχει ήδη ολοκληρωθεί.

Αντικείμενο του διαγωνισμού είναι η κατασκευή υποδομών α) παραλαβής του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), β) αεριοποίησης και γ) προώθησής του στις ηλεκτροπαραγωγικές εγκαταστάσεις του Βασιλικού. Περιλαμβάνει επίσης την προμήθεια LNG στην Κύπρο για 7 χρόνια (2016-2022) με option επέκτασης μέχρι το 2025.

Σύμφωνα και με τη διαδικασία του διαγωνισμού, αναμένεται η ανάδειξη του μειοδότη εντός του αμέσως επόμενου χρονικού διαστήματος.

22

08ΤO ΕΥΡΩΚOΙΝOΒOΥΛΙOΓΙΑ ΤO ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙOΤΗΣ ΑΝ. ΜΕΣOΓΕΙOΥΤη σημασία των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, προς επίτευξη του στόχου της ΕΕ για ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας, αναγνωρίζει έκθεση του Ευρωκοινοβουλίου.

Έρευνες υδρογονανθράκωνΤου Γιάννη Πισπιρίγκου

Στην έκθεση, η οποία συζητήθηκε τον Ιούνιο και έχει τεθεί προς ψηφοφορία, τονίζεται ότι οι πρόσφατες ανακαλύψεις στην Ανατολική Μεσόγειο δίνουν στην περιοχή την ευκαιρία να αναδειχθεί ως δυναμικό κέντρο για ένα δίκτυο αγωγών μεταφοράς αερίου στην Ευρώπη, ζητείται να δημιουργηθεί μεσογειακός κόμβος φυσικού αερίου με αυξημένη δυναμικότητα υγροποιημένου φυσικού αερίου και υπογραμμίζεται ότι η ΕΕ θα πρέπει να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που προκύπτουν από αυτά τα αποθέματα φυσικού αερίου, προκειμένου να ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλειά της.

Και ευρωπαϊκός στόχοςΗ έκθεση τονίζει ότι οι πρόσθετες ικανότητες παραγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο θα διευκολύνουν την επίτευξη του στόχου της ΕΕ για διαφοροποίηση του εφοδιασμού με φυσικό αέριο στα κράτη-μέλη και τις χώρες της Ενεργειακής Κοινότητας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Τοποθέτηση ΣυλικιώτηΚατά τη συζήτηση της έκθεσης για την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Ενεργειακή Ασφάλεια στην

Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου στο Στρασβούργο, και μιλώντας ως συντονιστής και σκιώδης εισηγητής εκ μέρους του Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς, ο κύπριος ευρωβουλευτής Νεοκλής Συλικιώτης τόνισε ότι «η ΕΕ πρέπει να στηρίξει τις προσπάθειες ενός κράτους-μέλους, της Κύπρου, για εκμετάλλευση των ορυκτών της πόρων. Ιδιαίτερα τώρα, με την ανακήρυξη του κοιτάσματος “Αφροδίτη” των 140 δισ. κ.μ. ως εμπορεύσιμου, είναι σημαντικό η ΕΕ να χρηματοδοτήσει αλλά και να παρέχει τεχνική υποστήριξη για την υλοποίηση των αναγκαίων υποδομών».

Όσον αφορά την πρόταση που υπάρχει στην έκθεση για υποχρεωτική συμμετοχή της Κομισιόν στις διαπραγματεύσεις για τις διακυβερνητικές συμφωνίες, καθώς και στην εκ των προτέρων και εκ των υστέρων αξιολόγηση των υπό διαπραγμάτευση συμφωνιών, ο κ. Συλικιώτης τόνισε πως είναι ιδιαίτερα αρνητική. Τόνισε δε πως η ομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς δεν θα στηρίξει την προώθηση μιας ενεργειακής πολιτικής η οποία να ελέγχεται από την Κομισιόν, να περιορίζει την κυριαρχία των κρατών και να μειώνει την εθνική

23

ευελιξία στη διαμόρφωση πολυδιάστατων και αποδοτικών διεθνών ενεργειακών σχέσεων. Επισήμανε δε πως δεν γίνεται η Κομισιόν να ζητά αυξημένες αρμοδιότητες, ενώ υπάρχουν σημαντικά προβλήματα στον ενεργειακό εφοδιασμό των κρατών-μελών και συνεχίζεται η ενεργειακή απομόνωση πολλών κρατών και περιοχών της Ένωσης.

Η σημασία της ΚύπρουΟ ευρωβουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Λευτέρης Χριστοφόρου, τόνισε τη σημασία και τον ρόλο της Κύπρου για την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Ενεργειακή Ασφάλεια μέσα από τη δυνατότητα συμβολής της ΕΕ για αξιοποίηση των κοιτασμάτων της Κύπρου και της Ανατολικής Μεσογείου.

Ακόμη, ο ευρωβουλευτής επισήμανε στη παρέμβασή του, την αναγκαιότητα της συμπερίληψη της Κύπρου στους στρατηγικούς ενεργειακούς σχεδιασμούς της ΕΕ, την οποία κάλεσε να προβεί σε ενεργειακές επενδύσεις στην περιοχή, κάτι που όπως είπε θα αποβεί και προς όφελος της ίδιας.

«Η Κύπρος και πιθανώς και άλλες

ευρωπαϊκές χώρες διαθέτουν αυτή τη στιγμή ενεργειακές πηγές και ενεργειακή προοπτική. Η ΕΕ πρέπει να στηρίξει όχι μόνο θεωρητικά αλλά και εμπράκτως με ενεργειακές υποδομές και επενδύσεις την Κύπρο και την Ανατολική Μεσόγειο. Αυτό θα αποβεί πρωτίστως προς όφελος της ΕΕ, των ευρωπαίων πολιτών και των ευρωπαϊκών σχεδιασμών.

»Με αυτόν τον τρόπο η Ευρώπη θα κατορθώσει να δώσει αξιόπιστη διέξοδο στα ενεργειακά της αδιέξοδα και θα στείλει και ισχυρό μήνυμα. Επίσης θα επιτευχθεί μείωση ενεργειακού κόστους, μείωση της ενεργειακής εξάρτησης με ταυτόχρονη αύξηση επενδύσεων και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας» υπογράμμισε.

«Αφροδίτη»: Το σχέδιο ανάπτυξηςΟι Noble-Delek-Avner, κατέθεσαν στο Χρηματιστήριο του Ισραήλ (στα εβραϊκά) το σχέδιο ανάπτυξης του κοιτάσματος «Αφροδίτη» του τεμαχίου 12 της Κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.

Κατέθεσαν επίσης το σχέδιο ανάπτυξης του «Αφροδίτη» στο υπουργείο

Ενέργειας στη Λευκωσία. Το υπουργείο, αφού εξετάσει το σχέδιο, θα υποβάλει παρατηρήσεις ή θα το εγκρίνει και θα εκδώσει την «άδεια παραγωγής» φυσικού αερίου, ώστε να προχωρήσει η υλοποίηση του σχεδιασμού.

Σύμφωνα με την εφημερίδα «Σημερινή», το σχέδιο ανάπτυξης και παραγωγής περιγράφει: • Την τεχνική πτυχή ανάπτυξης, • Την οικονομική πτυχή ανάπτυξης και αξιοποίησης, • Την εμπορική πτυχή αξιοποίησης του κοιτάσματος.

Το σχέδιο περιγράφει την πρόθεση των εταιρειών: • Για παραγωγή και διοχέτευση στις αγορές φυσικού αερίου που θα ξεκινήσει από το 2019 έως το 2020 με υποθαλάσσιους αγωγούς. • Για πώληση του φυσικού αερίου στις περιφερειακές αγορές με αναφορά σε Κύπρο, Ιορδανία και Αίγυπτο. • Για δημιουργία πλωτού σταθμού αποθήκευσης με σκάφος εκφόρτωσης (FPSO) με στόχο την επεξεργασία ετησίως 8 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου.

24

09OΠΕΚ: ΔΙΑΤΗΡΕΙΑΜΕΤΑΒΛΗΤΗ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΕΤΡΕΛΑΙOΥΣχεδόν έναν χρόνο αφότου άρχισε η μεγάλη πτώση των τιμών του πετρελαίου, χάνοντας το σταθερό σημείο των 100 δολαρίων/βαρέλι γύρω από το οποίο κινούνταν επί χρόνια, ορισμένα μέλη του OΠΕΚ μιλούν τώρα για πρώτη φορά για «δίκαιη τιμή» του πετρελαίου. Oι υπουργοί Πετρελαίου των Ιράκ, Βενεζουέλας και Αγκόλας δήλωσαν στη Βιέννη ότι μια τιμή 75-80 δολαρίων το βαρέλι, μόλις 10 δολάρια πάνω από την τρέχουσα τιμή, θα ήταν ικανοποιητική.

Αγορά πετρελαίουΤου Γιάννη Πισπιρίγκου

Μέλος του OΠΕΚ από τον Περσικό κόλπο είπε στο Reuters ότι η τιμή του πετρελαίου θα μπορούσε να είναι σε αυτό το επίπεδο το 2016 όταν ξαναβρεί η αγορά την ισορροπία της. Μένει να φανεί αν αυτό το νέο εύρος τιμών θα γίνει σημείο αναφοράς για τον OΠΕΚ, ο οποίος ουσιαστικά εγκατέλειψε την προσπάθεια να ελέγξει τις τιμές με στόχο να υπερασπιστεί το μερίδιό του στην παγκόσμια αγορά. Είναι σημαντικό ότι η Σαουδική Αραβία, η οποία επί χρόνια υποστήριζε ότι τα 100 δολάρια το βαρέλι είναι «δίκαιη τιμή για τους παραγωγούς και τους καταναλωτές», δεν έχει στείλει μέχρι στιγμής κανένα σημάδι πως προσυπογράφει τη νέα άποψη. Απλώς και μόνο παραθέτοντας αυτές τις τιμές οι υπουργοί προσπαθούν να ικανοποιήσουν την ανάγκη των επενδυτών και των στελεχών της πετρελαιοβιομηχανίας για σαφήνεια όσον αφορά τη μεσοπρόθεσμη τιμή του πετρελαίου. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι συνολικά ο OΠΕΚ νιώθει την ανάγκη να σπρώξει τις τιμές προς τα 70 δολάρια το βαρέλι, ακριβώς το αντίθετο.

Διαμορφώνεται μια νέα δυναμικήOι πάντες προβλέπουν ότι ο OΠΕΚ

θα αποφασίσει να διατηρήσει την παραγωγή στα σημερινά επίπεδα και τους επόμενους μήνες. Ακόμη και αν η Σαουδική Αραβία και οι σύμμαχοί της στον Περσικό κόλπο αρχίσουν να προσπαθούν στα σοβαρά να κατευθύνουν την αγορά, η εύρεση του σημείου ισορροπίας είναι δύσκολη: Το Ιράν χρειάζεται η τιμή να είναι πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι ώστε να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό του. Ωστόσο, αν η τιμή είναι υπερβολικά υψηλή, τότε μπορεί να αναζωογονηθεί ο ανταγωνισμός από την αμερικανική βιομηχανία σχιστολιθικού πετρελαίου όπου η εσπευσμένη προσπάθεια περικοπής του κόστους έχει ήδη αμβλύνει την πτώση των τιμών του πετρελαίου. «Αν ανακάμψουν οι τιμές του πετρελαίου, τότε θα αυξηθεί και πάλι η παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου. Πρέπει να προσαρμοστούμε σε μια εντελώς νέα δυναμική», σχολίασε ο διευθύνων σύμβουλος της Eni κ. Κλαούντιο Ντεσκάλτσι.

Αβεβαιότητα με την τιμήO OΠΕΚ δεν έχει υιοθετήσει ανοιχτά συγκεκριμένη τιμή για το πετρέλαιο

25

εδώ και τουλάχιστον δέκα χρόνια. Καθώς η τιμή του πετρελαίου άρχισε να αυξάνεται σταθερά επί πολλά χρόνια, μαζί άρχισαν να αυξάνονται και οι προσδοκίες των μελών του OΠΕΚ, ο οποίος υποστήριζε ότι προτιμότερο είναι να καλυφθεί η ζήτηση παρά να αυξηθούν οι τιμές. Όταν ξέσπασε η κρίση του 2008 και ο OΠΕΚ μείωνε

απελπισμένα την παραγωγή στην προσπάθεια να στηρίξει την τιμή του πετρελαίου που είχε υποχωρήσει από τα 150 δολάρια το βαρέλι σε λιγότερο από 40 δολάρια, ο βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας Αμπντουλάχ είχε καταπλήξει τους πάντες δηλώνοντας ωμά ότι 75 δολάρια το βαρέλι είναι «δίκαιη τιμή». Στη διάρκεια του

επόμενου διαστήματος ενός-δύο ετών η δίκαιη τιμή διαμορφώθηκε στα 100 δολάρια, τιμή που ο OΠΕΚ κατάφερε να διατηρήσει χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια για τα προηγούμενα πέντε χρόνια. O υπουργός Πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας επαναλάμβανε αυτό το δόγμα μέχρι και τον Μάιο του 2014 λέγοντας ότι «100 δολάρια είναι δίκαιη τιμή για όλους, καταναλωτές, παραγωγούς, εταιρείες πετρελαίου». Όμως αφότου ο OΠΕΚ αποφάσισε τον περασμένο Νοέμβριο να διατηρήσει την παραγωγή στο ίδιο επίπεδο παρά το γεγονός ότι υπήρχε υπερβολική προσφορά, οι εκατοντάδες παραγωγοί σχιστολιθικού πετρελαίου ήταν αυτοί που ανέλαβαν τον ρόλο του παραγωγού που αυξομειώνει το επίπεδο της παραγωγής.

Oι αμερικανοί παραγωγοί μειώνουν ταχύτατα την παραγωγή τους ώστε να περιορίσουν την ταχεία αύξηση της αμερικανικής παραγωγής, μια άτακτη διαδικασία η οποία έχει αυξήσει την αβεβαιότητα σχετικά με τις προοπτικές των τιμών του πετρελαίου.

Μείωση εσόδων για τα μέλη

Για πρώτη φορά από το 2010, τα συνολικά έσοδα των χωρών-μελών του OΠΕΚ από εξαγωγές πετρελαίου υποχώρησαν πέρυσι κάτω από το 1 τρισ. δολάρια.

Αυτό δείχνει πόσο πολύ πλήττει τα δημόσια οικονομικά των χωρών αυτών η πτώση των τιμών του πετρελαίου. Βέβαια μεγάλοι κερδισμένοι είναι οι καταναλωτές που βλέπουν τις τιμές της ενέργειας να έχουν υποχωρήσει.

Oι 12 χώρες του OΠΕΚ είχαν έσοδα 993,3 δισ. δολάρια το 2014, ποσό που είναι μειωμένο κατά 11% σε σύγκριση με το 2013, σύμφωνα με

την ετήσια έκθεση του OΠΕΚ. Η εξέλιξη αυτή έπληξε το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών των χωρών αυτών επειδή η μείωση στις εξαγωγές συνοδεύτηκε από αύξηση στις εισαγωγές.

Η μείωση των εσόδων πλήττει τις οικονομίες των πετρελαιοπαραγωγών χωρών σε μια περίοδο που τα μέλη του OΠΕΚ αυξάνουν την παραγωγή, σε μια προσπάθεια να διατηρήσουν το μερίδιο αγοράς τους. Τη στρατηγική αυτή την έχει εκπονήσει η Σαουδική Αραβία που προτιμά μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς αντί για υψηλότερες τιμές.

26

10ΑΕΡΙOΚΙΝΗΣΗΓΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣΛύση σε επιχειρήσεις και επαγγελματίες οδηγούς προσφέρει το φυσικό αέριο κίνησης σε μια εποχή όπου η χρήση εταιρικών οχημάτων θεωρείται πηγή αυξημένων εξόδων για τον εταιρικό προϋπολογισμό. Η αεριοκίνηση προσφέρει έναν οικονομικό τρόπο μετακίνησης τόσο στα στελέχη επιχειρήσεων όσο και στις εταιρείες που διαθέτουν στόλους που διανύουν μεγάλες αποστάσεις στο εθνικό και διεθνές οδικό δίκτυο.

Φυσικό αέριο κίνησης

Τα εργοστασιακά κατασκευασμένα μοντέλα φυσικού αερίου προσφέρουν ΙΧ για εταιρική χρήση τα οποία υπόσχονται χαμηλή κατανάλωση καυσίμου και εξοικονόμηση που ξεπερνά το 50% του κόστους, αλλά και φορτηγά (ελαφρά και βαρέως τύπου) τα οποία εξυπηρετούν τις ανάγκες μεταφορικών εταιρειών, μεγάλες βιομηχανίες, εμπορικές αλυσίδες κ.λπ. Στην Ελλάδα μεγάλες εταιρείες έχουν εισαγάγει στους εμπορικούς τους στόλους οχήματα φυσικού αερίου επιδεικνύοντας παράλληλα ένα οικολογικό προφίλ καθώς το CNG θεωρείται ως το πλέον φιλικό καύσιμο για το περιβάλλον, ενώ αυξάνεται ο αριθμός των οδηγών ταξί που επιλέγει φυσικό αέριο προκειμένου να επωφεληθεί από τη μεγάλη εξοικονόμηση στο κόστος του καυσίμου.

Προκειμένου οι επιχειρήσεις να επωφεληθούν από τη χρήση της αεριοκίνησης, η ΔΕΠΑ υλοποιεί συνεργασία με γνωστές αντιπροσωπείες αυτοκινήτων για τη διάθεση σχετικού προγράμματος επιδότησης στο επαγγελματικό κοινό. Η πρωτοβουλία αυτή θα προσφέρει την ευκαιρία σε επιχειρήσεις της

αγοράς να αποκτήσουν εργοστασιακά κατασκευασμένα οχήματα φυσικού αερίου (IX, βαν/φορτηγά ελαφρού τύπου), τα οποία διατίθενται στην Ελλάδα από τις μεγαλύτερες αυτοκινητοβιομηχανίες όπως η Mercedes (sprinter, 200), η Volskwagen, η Skoda και η Opel.

Εκατοντάδες χιλιόμετρα με ελάχιστο κόστοςΗ διεύρυνση του δικτύου πρατηρίων στις μεγάλες ελληνικές πόλεις επιτρέπει τον απρόσκοπτο ανεφοδιασμό των οχημάτων στα πρατήρια Fisikon (εμπορική ονομασία με την οποία η ΔΕΠΑ προωθεί το φυσικό αέριο κίνησης), ενώ ως ενισχυτικός παράγοντας στην ανάπτυξη της αεριοκίνησης λειτουργεί και η αύξηση των διαθέσιμων επαγγελματικών και ΙΧ οχημάτων.

Τα εργοστασιακά μοντέλα φυσικού αερίου που διατίθενται στην ελληνική αγορά μπορούν να καλύψουν τις απαιτήσεις μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων καθώς ενδείκνυνται ως εταιρικά οχήματα τα οποία χρησιμοποιούνται μέσα στην πόλη

27

ή μπορούν να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις με ελάχιστο κόστος.

Όλες οι μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες διαθέτουν εργοστασιακά μοντέλα φυσικού αερίου τα οποία σημειώνουν τα δικά τους ρεκόρ σε επίπεδο επιδόσεων και οικονομίας καυσίμου. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι ένα Volkswagen Passat χρειάζεται φυσικό αέριο αξίας μόλις 17,5 ευρώ για τη διαδρομή Αθήνα-Κατερίνη, όταν η αντίστοιχη τιμή για τη βενζίνη υπολογίζεται γύρω στα 47 ευρώ.

Εξίσου οικονομική μετακίνηση προσφέρει και ένα EcoUp!, το οποίο καλύπτει 582 χλμ. διαδρομής με καύσιμο αξίας 13,7 ευρώ.

O γύρος της Γερμανίας με 86 ευρώΗ οικονομική μετακίνηση με φυσικό αέριο σημείωσε πρόσφατα και ένα νέο ρεκόρ εκτός Ελλάδας: ο πρωταθλητής οικονομικής οδήγησης Gerhard Plattner κατέρριψε πριν από λίγες ημέρες το ρεκόρ κάνοντας τον γύρο της Γερμανίας με ένα Seat Leon TGI 1.4 και με καύσιμο το φυσικό αέριο. Η απόσταση που διήνυσε έφθασε τα 2.633 χιλιόμετρα

με συνολικό κόστος καυσίμου 86 ευρώ, και το ταξίδι ήταν τόσο οικονομικό που ξεπέρασε ακόμη και τις εργοστασιακές προδιαγραφές κατανάλωσης (αντί για 3,5 χιλιογραμμάρια ανά 100 χιλιόμετρα, κατανάλωσε μόλις 2,9).

Φυσικό αέριο στους επαγγελματικούς στόλους Τα πλεονεκτήματα των οχημάτων φυσικού αερίου είναι πολλά. Θεωρούνται βάσει μετρήσεων οικονομικότερα, είναι πιο φιλικά στο περιβάλλον και επιτρέπεται να εισέλθουν σε υπόγειους χώρους στάθμευσης, σε επιβατηγά πλοία και πάνω από όλα (χάρη στις εξαιρετικά χαμηλές εκπομπές καυσαερίων) να κυκλοφορούν σε περιοχές περιορισμένης κυκλοφορίας (π.χ. ζώνες δακτυλίου). Ακόμη, το φυσικό αέριο δεν έχει καμία σχέση με το υγραέριο. Το CNG που χρησιμοποιείται ως καύσιμο για την κίνηση οχημάτων είναι το γνωστό σε όλους φυσικό αέριο που χρησιμοποιείται στα σπίτια προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες θέρμανσης, κλιματισμού καθώς και για το μαγείρεμα και την παροχή ζεστού νερού. Αντίθετα, το υγραέριο είναι

το «γκάζι» που περιέχεται σε φιάλες και ουσιαστικά είναι υγροποιημένο αέριο πετρελαίου ή υγροποιημένο μείγμα προπανίου και βουτανίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι η τιμή πώλησης του φυσικού αερίου είναι κατά 40% χαμηλότερη σε σχέση με το υγραέριο.

Μεγάλες πολυεθνικές πραγματοποιούν τον μεγαλύτερο όγκο των μεταφορών τους με οχήματα φυσικού αερίου καθώς, σύμφωνα με τον Διεθνή Oργανισμό Αερίου (IGU), το φυσικό αέριο μπορεί να μειώσει έως και 30% τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου

Tο φυσικό αέριο μπορεί να μειώσει έως και 30% τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε σύγκριση με το πετρέλαιο και το ντίζελ

28

σε σύγκριση με το πετρέλαιο και το ντίζελ, ενώ τα οχήματα που κινούνται με φυσικό αέριο σημειώνουν μειωμένες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 25% σε σύγκριση με τα πετρελαιοκίνητα οχήματα και κατά 20% σε σύγκριση με τα οχήματα που κινούνται με ντίζελ. Σήμερα κυκλοφορούν περίπου 20.000.000 οχήματα φυσικού αερίου ενώ οι υποδομές έχουν αναπτυχθεί σε μεγάλο βαθμό προκειμένου να εξυπηρετηθεί η αυξημένη ζήτηση (διεθνές πρόγραμμα «μπλε διάδρομοι» κ.λπ.).

Ως προς τα οικονομικά οφέλη, το φυσικό αέριο κίνησης προσφέρει εξοικονόμηση 30% σε σχέση με το ντίζελ και 50% σε σχέση με τη βενζίνη. Τα οχήματα φυσικού αερίου απαιτούν επίσης λιγότερα λειτουργικά έξοδα και έξοδα συντήρησης. Τα συγκεκριμένα αυτά χαρακτηριστικά εκμεταλλεύονται μεγάλες εταιρείες και οργανισμοί όπως είναι ο γνωστός όμιλος DHL, ο οποίος προχώρησε σε μια πράσινη επένδυση και αποφάσισε να αγοράσει οχήματα φυσικού αερίου για να καλύψει τις επιχειρησιακές ανάγκες της εταιρείας. Ο κ. Ελευθέριος Σαμαράς, διευθύνων σύμβουλος της DHL Express Ελλάδας, Κύπρου και Μάλτας, δήλωσε σχετικά: «Η επένδυσή μας σε νέα φιλικότερα

προς το περιβάλλον οχήματα αποτελεί για εμάς μια επιλογή με στόχο τη βιωσιμότητα, παράλληλα με την εταιρική μας ανάπτυξη. Η χρήση των νέων οχημάτων μας είναι ένα σημαντικό βήμα στην κατεύθυνση αυτή, ενώ παράλληλα εκσυγχρονίζει περαιτέρω τον στόλο μας, ο οποίος περιλαμβάνει οχήματα τα οποία ανήκουν στην κατηγορία Euro 3 ή σε ανώτερη ως προς τις περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις. Ευχαριστούμε πολύ τη ΔΕΠΑ και τη Fiat, με τη συνεργασία των οποίων μπορούμε να υλοποιήσουμε αυτή την επένδυση και να κινηθούμε προς τον στόχο μας, να έχουμε δηλαδή έναν από τους πιο φιλικούς περιβαλλοντικά στόλους».

Τα οχήματα φυσικού αερίου θεωρούνται βάσει μετρήσεων οικονομικότερα, είναι πιο φιλικά στο περιβάλλον και επιτρέπεται να εισέλθουν σε υπόγειους χώρους στάθμευσης, σε επιβατηγά πλοία και (χάρη στις χαμηλές εκπομπές καυσαερίων) να κυκλοφορούν σε περιοχές περιορισμένης κυκλοφορίας (π.χ. ζώνες δακτυλίου)

29

11ΜΠOΡΕΙ ΝΑ…

ΑΠΑΝΘΡΑΚΩΘΕΙ Η ΠΑΓΚOΣΜΙΑ OΙΚOΝOΜΙΑ;Το βασικό συστατικό των ορυκτών καυσίμων είναι ο άνθρακας. Από την καύση του παράγεται, κυρίως, το διοξείδιο του άνθρακα, που θεωρείται και ο βασικός υπεύθυνος για το φαινόμενο του θερμοκηπίου -με άλλα λόγια, για την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη, η οποία έχει σημάνει συναγερμό στις τάξεις των επιστημόνων. Η Διάσκεψη του Παρισιού, που θα πραγματοποιηθεί στο τέλος του έτους, θέλει να βάλει φρένο στην υπερθέρμανση -οι Γερμανοί και οι Γάλλοι φιλοδοξούν να πρωταγωνιστήσουν, επιβάλλοντας τη γραμμή τους σε όλο τον πλανήτη. Θα τα καταφέρουν, άραγε;

Διεθνής αγοράΤου Γιώργου Παυλόπουλου

«Oρυκτά καύσιμα: τέλος ή συνέχεια;» αναρωτιόταν η γαλλική εφημερίδα «Le Monde» σε αφιέρωμα που δημοσίευσε στο φύλλο της 19ης Μαΐου. Την απάντηση ήρθε να δώσει, εμμέσως πλην σαφώς, μια γερμανική εφημερίδα, η «Bild», η οποία επέλεξε για το δικό της σχετικό αφιέρωμα, στις 10 Ιουνίου, τον τίτλο «Η απεξάρτηση της παγκόσμιας οικονομίας από τον άνθρακα έχει ήδη ξεκινήσει».

Η γραμμή της ΕυρώπηςΗ σχετική συζήτηση αναμφίβολα έχει ανάψει στους κόλπους της διεθνούς κοινότητας και μάλιστα στο ανώτατο δυνατό επίπεδο, καθώς μπαίνουμε στην τελική ευθεία προς τη μεγάλη Διάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή, η οποία θα πραγματοποιηθεί στο τέλος του έτους στο Παρίσι. Το απέδειξε, άλλωστε, η επιμονή της Άνγκελα Μέρκελ και του Φρανσουά Oλάντ κατά τη Σύνοδο Κορυφής των G7 που έγινε στο Μόναχο στις αρχές Ιουνίου, προκειμένου να υπάρξει εκτεταμένη, αλλά και όσο το δυνατόν πιο συγκεκριμένη αναφορά στο τελικό ανακοινωθέν για το ζήτημα αυτό. Κάτι που τελικά πέτυχαν, όπως αποδεικνύει και το σχετικό απόσπασμα του ανακοινωθέντος.

Είναι δε αλήθεια πως οι ηγέτες της Γερμανίας και της Γαλλίας μοιάζουν να συνεργάζονται πολύ καλά σε αυτόν τον τομέα (όπως, άλλωστε, και σε πολλούς ακόμη, ειδικά τους τελευταίους μήνες), επιδιώκοντας να επιβάλουν τη γραμμή της Ευρώπης στις υπόλοιπες χώρες του κόσμου, τόσο τις ανεπτυγμένες (κυρίως τις ΗΠΑ, δηλαδή) όσο και τις αναπτυσσόμενες (βλέπε Κίνα, Ινδία, αλλά και Ρωσία). Το γιατί είναι προφανές: Βερολίνο και Παρίσι θεωρούν ότι διαθέτουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στον τομέα της πράσινης ενέργειας, κάτι που σημαίνει ότι μπορούν να προκύψουν πολλαπλά οφέλη από μια στροφή προς την εκμετάλλευση των ανανεώσιμων πηγών.

Η δήλωση που εξέδωσαν η γερμανίδα καγκελάριος και ο γάλλος πρόεδρος μετά τη συνάντηση που είχαν στο Βερολίνο στις 19 Μαΐου, δίνει το στίγμα των προθέσεών τους. Εκεί, επανέλαβαν ότι στόχος τους είναι «η πλήρης απεξάρτηση της παγκόσμιας οικονομίας από τον άνθρακα μέχρι το τέλος του αιώνα», ενώ δεσμεύτηκαν ότι θα συνεισφέρουν το «δίκαιο μερίδιο» που αναλογεί στις χώρες τους σε αυτή

30

την προσπάθεια. Μαζί τους φαίνεται πως έχουν και τον γ.γ. του OOΣΑ, Άνχελ Γκουρία, ο οποίος δήλωνε στις 20 Μαΐου: «Γνωρίζουμε ποιος είναι ο εχθρός, είναι ο άνθρακας. Oφείλουμε να τον χτυπήσουμε κατακέφαλα με ένα σκληρό αντικείμενο, όσο πιο δυνατά γίνεται –κι αυτό το αντικείμενο δεν είναι άλλο από μια ψηλή, παχυλή τιμή», είπε χαρακτηριστικά, αναφερόμενος στην υιοθέτηση ενός νέου συστήματος εμπορίας ρύπων, που θα τιμωρεί αυστηρά όσους υπερβαίνουν τα όρια που θα έχουν τεθεί.

Oι διαφωνούντες«Βερολίνο και Παρίσι κηρύττουν τον πόλεμο στα ορυκτά καύσιμα», έγραφε την επόμενη μέρα στο ρεπορτάζ της για τη συνάντηση των δύο η βρετανική εφημερίδα «Financial Times». Σημείωνε, ωστόσο, ότι αυτό δεν θα είναι καθόλου εύκολο, μιας και «χώρες οι οποίες εξαρτώνται έντονα από τα ορυκτά καύσιμα (είτε ως παραγωγοί είτε ως καταναλωτές) φοβούνται πως ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση θα προσθέσει ένα τεράστιο βάρος στις οικονομίες τους, με αποτέλεσμα να είναι εξαιρετικά διστακτικές ως προς το

Oι G7 και η κλιματική αλλαγή

Τρεις από τις 17 σελίδες του κοινού ανακοινωθέντος που εκδόθηκε μετά τη Σύνοδο Κορυφής των G7, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 7-8 Ιουνίου στον εντυπωσιακό Πύργο Έλμαου στη Βαυαρία, είναι αφιερωμένες στην «Κλιματική Αλλαγή, την Ενέργεια και το Περιβάλλον». Μάλιστα, οι αναφορές είναι πιο συγκεκριμένες και οι στόχοι πιο φιλόδοξοι από ό,τι αναμενόταν, γεγονός που πιστώνεται κυρίως στην επιμονή της οικοδεσπότριας Άνγκελα Μέρκελ, η οποία, εκτός από «σιδηρά καγκελάριος», έχει πλέον και το προσωνύμιο «καγκελάριος του κλίματος».

«Η συμφωνία (στη Διάσκεψη του Παρισιού) θα πρέπει να επιτρέψει σε όλες τις χώρες να ακολουθήσουν έναν βιώσιμο δρόμο ανάπτυξης, με χαμηλή εξάρτηση από τον άνθρακα, που να συμβαδίζει με τον παγκόσμιο στόχο του περιορισμού της μέσης αύξησης της θερμοκρασίας κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου», τονίζεται στο κοινό ανακοινωθέν

των G7, όπου γίνεται συγκεκριμένη αναφορά στον στόχο περιορισμού εκπομπών των λεγόμενων «αερίων του θερμοκηπίου» κατά 40-70% μέχρι το 2050 (σε σχέση με τα επίπεδα του 2010).

Επίσης, τίθεται ως στόχος η διάθεση 100 δισ. δολαρίων ετησίως, τόσο από δημόσια όσο και από ιδιωτικά κεφάλαια, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί αυτός ο πράσινος μετασχηματισμός –κάτι που απευθύνεται, κυρίως, στις αναπτυσσόμενες χώρες, αλλά και συγκεκριμένες κατηγορίες επιχειρήσεων, που έχουν εκφράσει ενστάσεις για το κόστος της εφαρμογής των αποφάσεων για το κλίμα.

Βεβαίως, μέχρι τη Διάσκεψη του Παρισιού μένει ακόμη πολύς χρόνος και μπορεί πολλά να αλλάξουν, αφαιρώντας από το αποτέλεσμά της κάθε ουσία –κάτι που επανειλημμένως έχει συμβεί, άλλωστε, στο παρελθόν…

31

να υιοθετήσουν έναν τέτοιο στόχο κατά τη Διάσκεψη του Παρισιού».

Έτσι, οι διαφωνούντες πιέζουν ώστε να μην υπάρξουν δεσμευτικές αναφορές στη Διάσκεψη και η απόφαση να περιοριστεί σε γενικότητες –όπως, για παράδειγμα, η καταβολή κάθε προσπάθειας ώστε η μέση θερμοκρασία του πλανήτη να μην αυξηθεί περισσότερο από 2 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τα επίπεδα της προβιομηχανικής εποχής. Ανάμεσά τους, κεντρική θέση έχουν οι ισχυρές αναπτυσσόμενες χώρες, που είναι γεγονός ότι προβάλλουν ένα απλό επιχείρημα: οι παραδοσιακές «μητροπόλεις» του καπιταλισμού (ΗΠΑ, ΕΕ, Καναδάς και Ιαπωνία), που εκμεταλλεύτηκαν στο έπακρο τα φθηνά ορυκτά καύσιμα για να φτάσουν ώς εδώ, δεν έχουν τώρα το δικαίωμα να κλείνουν τον δρόμο στις αναδυόμενες οικονομίες.

Δεν διστάζουν, μάλιστα, να απαιτούν ανταλλάγματα προκειμένου να συναινέσουν σε μια απόφαση που θα αντιμετωπίζει αποτελεσματικά την κλιματική αλλαγή: Επιδοτήσεις, κίνητρα για τα προϊόντα τους, εξαιρέσεις από δασμούς και διατάξεις που περιέχονται στα διάφορα ρυθμιστικά πλαίσια κ.ο.κ.

Ενστάσεις προβάλλουν όμως και αρκετές δυτικές επιχειρήσεις, που έχουν τις δικές τους ανησυχίες. Για παράδειγμα, ο Στρουφάλντι Καστέλο, διευθύνων σύμβουλος της ιταλικής εταιρείας επεξεργασίας χάρτου Fibria, έλεγε πρόσφατα μιλώντας στο πρακτορείο Reuters: «Προκειμένου μια εταιρεία να είναι

πράσινη, δεν θα έπρεπε να γίνει κόκκινη», διατυπώνοντας, με αυτόν τον ιδιαίτερο τρόπο, την απαίτηση του επιχειρηματικού κόσμου η μετάβαση προς την πράσινη οικονομία όχι απλώς να μη γίνει σε βάρος του, αλλά και να του επιφέρει κέρδη.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχει μια ακόμη πλευρά που προκαλεί ανησυχία στον κόσμο των επιχειρήσεων και των αγορών. Μια πλευρά που προκύπτει από την εκτίμηση ότι η στροφή προς μια οικονομία χωρίς εξάρτηση (ή, έστω, με χαμηλή εξάρτηση) από τον άνθρακα ενδέχεται να μετατρέψει τις μετοχές των μεγάλων ομίλων του κλάδου της ενέργειας (κυρίως αυτών που δραστηριοποιούνται στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο) σε «φούσκα», η οποία θα σκάσει προσαρμοζόμενη στα νέα δεδομένα, μειώνοντας δραματικά την κεφαλαιοποίηση και τη ρευστότητά τους.

Αυτός, άλλωστε, είναι ένας από τους λόγους που καθιστά τους εκπροσώπους του κλάδου ιδιαιτέρως επιφυλακτικούς στη στροφή προς την πράσινη οικονομία και τα λόμπι τους εργάζονται… υπερωριακά προκειμένου να αποτρέψουν τα χειρότερα ή να διασφαλίσουν τις καλύτερες δυνατές ρυθμίσεις από την πλευρά των κυβερνήσεων.

Το «μπρα ντε φερ» θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Και το αποτέλεσμα της Διάσκεψης του Παρισιού θα αποτυπώσει, αναμφίβολα, τους νέους συσχετισμούς στο «καυτό» αυτό μέτωπο.

Oι παραδοσιακές «μητροπόλεις» του καπιταλισμού (ΗΠΑ, ΕΕ, Καναδάς και Ιαπωνία), που εκμεταλλεύτηκαν στο έπακρο τα φθηνά ορυκτά καύσιμα για να φτάσουν ώς εδώ, δεν έχουν τώρα το δικαίωμα να κλείνουν τον δρόμο στις αναδυόμενες οικονομίες

32

12ΛΙΓΝΙΤΗΣΉ ΦΘΗΝOΤΕΡΗ& ΚΑΘΑΡΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ;Η νέα οικονομική και τεχνική έκθεση του WWF Ελλάς αποδεικνύει ότι δεν υπάρχει δίλημμα ανάμεσα στη σχεδιαζόμενη νέα λιγνιτική μονάδα Πτολεμαΐδα V και τα υβριδικά συστήματα ανανεώσιμων πηγών και αποθήκευσης, τα οποία εκτός από ασφαλή είναι και πιο οικονομικά.

Ηλεκτροπαραγωγή και περιβάλλον

33

Η περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς έδωσε στη δημοσιότητα έκθεση με τίτλο «Καθαρές εναλλακτικές στην Πτολεμαΐδα V», με την οποία αποδεικνύει ότι υπάρχουν συγκεκριμένες λύσεις που μπορούν να καλύψουν την ηλεκτρική ενέργεια που θα προσφέρει η «γιγάντια» και ακριβή Πτολεμαΐδα V, με λιγότερα μάλιστα χρήματα αφού θα έχουν σταθμισμένο κόστος ενέργειας έως και 47% χαμηλότερο.

Oι εναλλακτικές αυτές λύσεις αποτελούνται από ένα σύστημα αιολικών και φωτοβολταϊκών σταθμών σε συνδυασμό με αντλησιοταμιευτικά συστήματα αποθήκευσης ενέργειας. Τα συστήματα αυτά, που επιλύουν το πρόβλημα της έλλειψης συγχρονισμού μεταξύ ζήτησης και παραγωγής ενέργειας των μεταβλητών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, θα προκύψουν από μετατροπή υφιστάμενων υδροηλεκτρικών μονάδων της ΔΕΗ, ελαχιστοποιώντας έτσι το κόστος εγκατάστασης και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

Oι μύθοιΑς δούμε όμως τους δύο μύθους που συνοδεύουν την Πτολεμαΐδα V εδώ και χρόνια και οι οποίοι καταρρίπτονται από την έκθεση του WWF Ελλάς:

• Μύθος πρώτος: Η Πτολεμαΐδα V είναι αναντικατάστατη ως μονάδα βάσης.

Η ενεργειακή ανάλυση έδειξε ότι υπάρχουν πολλοί υβριδικοί συνδυασμοί αιολικής-φωτοβολταϊκής ισχύος

και αποθηκευτικής ικανότητας αντλησιοταμιευτικών σταθμών, οι οποίοι, ανεξάρτητα από τη νηνεμία και τους περιορισμούς στην ηλιοφάνεια, μπορούν να καλύπτουν κάθε ώρα του χρόνου το φορτίο βάσης που καλείται να καλύψει η Πτολεμαΐδα V. Oι προτεινόμενες υβριδικές λύσεις προσφέρουν μια εξαιρετικά αξιόπιστη εναλλακτική.

• Μύθος δεύτερος: O λιγνίτης (άρα η Πτολεμαΐδα V) είναι η πιο φθηνή λύση.

Η οικονομική ανάλυση έδειξε πως το σταθμισμένο κόστος ενέργειας -δηλαδή το συνολικό κόστος εγκατάστασης και λειτουργίας για όλη τη διάρκεια ζωής της Πτολεμαΐδας V ανά μονάδα παραγόμενης ενέργειας- για πολλούς υβριδικούς συνδυασμούς είναι χαμηλότερο σε σχέση με αυτό της Πτολεμαΐδας V. Μάλιστα, υπό ορισμένες συνθήκες, το σταθμισμένο κόστος ενέργειας των υβριδικών λύσεων μπορεί να είναι έως και 47% χαμηλότερο από αυτό της λιγνιτικής μονάδας.

«Ναι» στο net-meteringΣυμπληρωματικά με τις λύσεις μεγάλης κλίμακας, διερευνήθηκαν και οικιακά συστήματα φωτοβολταϊκών, τα οποία όχι μόνο περιορίζουν την ανάγκη για νέες, γιγάντιες κεντρικές μονάδες παραγωγής, όπως η Πτολεμαΐδα V, αλλά διαμορφώνουν και έναν νέο ρόλο για τους πολίτες. Oι εξαιρετικές προοπτικές εφαρμογής του net-metering στην Ελλάδα, η πτώση κόστους των φωτοβολταϊκών συστημάτων

αλλά και των μπαταριών τα επόμενα 10-15 χρόνια θα μετατρέψει τους πολίτες από απλούς καταναλωτές σε παραγωγούς της ενέργειας που οι ίδιοι καταναλώνουν, επιτρέποντας μάλιστα τη σταδιακή απεξάρτησή τους από το δίκτυο. Υπό ορισμένες μάλιστα συνθήκες ένας πλήρως αυτόνομος αυτοπαραγωγός ενέργειας θα μπορεί να πετυχαίνει απόσβεση της επένδυσής του σε μόλις 12 χρόνια και για το υπόλοιπο της διάρκειας ζωής του συστήματός του να απολαμβάνει δωρεάν ηλεκτρική ενέργεια.

Ζητείται πολιτική βούληση«Το τοπίο πλέον ξεκαθαρίζει. Η ΔΕΗ μαζί με προηγούμενες κυβερνήσεις σχεδίαζαν την Πτολεμαΐδα V όταν τα δεδομένα ήταν εντελώς διαφορετικά από τα σημερινά. Αποδεικνύεται ότι υπάρχει φθηνότερη και καθαρότερη εναλλακτική. Η έκθεση που δώσαμε στη δημοσιότητα ξεγυμνώνει τον μύθο του φθηνού λιγνίτη και ουσιαστικά θέτει τη νέα κυβέρνηση προ της ευθύνης για την καλύτερη και πιο οικονομική επιλογή», δήλωσε ο Δημήτρης Καραβέλλας, διευθυντής του WWF Ελλάς, για να συμπληρώσει: «Η έγκαιρη στροφή θα μας εξασφαλίσει μια ανταγωνιστική ΔΕΗ, θα προσφέρει θέσεις εργασίας, θα μειώσει τα τιμολόγια και θα περιορίσει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της χώρας. Το μόνο που χρειάζεται είναι τόλμη και πολιτική βούληση. Υπάρχει;»

Αναδημοσίευση από το wwf.gr.

34

13ΝΕOΣ ΔΙΑΚΑΝOΝΙΣΜOΣΓΙΑ ΤΙΣ OΦΕΙΛΕΣΠΡOΣ ΤΗ ΔΕΗΝέους ελαστικούς κανόνες για τον διακανονισμό ληξιπρόθεσμων οφειλών υιοθετεί η ΔΕΗ με στόχο αφενός να δώσει «ανάσα» στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από την κρίση και αφετέρου να περιορίσει τον ρυθμό αύξησης των απλήρωτων λογαριασμών ρεύματος που έχουν εκτοξευτεί στο 1,9 δισ. ευρώ, ασκώντας ισχυρές πιέσεις στη ρευστότητα της επιχείρησης.

Αγορά ηλεκτρισμούΤης Πηνελόπης Μητρούλια

Την ίδια ώρα η αναζήτηση λύσης για τη μείωση της τιμής του ρεύματος παραμένει στην κορυφή της ατζέντας τόσο της ΔΕΗ όσο και του υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, το οποίο απορρίπτει κατηγορηματικά κάθε ενδεχόμενο αύξησης του ΦΠΑ στους λογαριασμούς των οικιακών καταναλωτών, κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες όπως ζητούν οι δανειστές της χώρας, ενώ συνεχίζει να μελετά τρόπους για τη μείωση του ενεργειακού κόστους στη βιομηχανία.

Τι προβλέπει το νέο πρόγραμμα Το νέο σύστημα διακανονισμού των οφειλών προς τη ΔΕΗ, που ανακοίνωσαν πρόσφατα ο υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Παναγιώτης Λαφαζάνης και ο πρόεδρος της ΔΕΗ Μανώλης Παναγιωτάκης, βασίζεται στην αύξηση του αριθμού των μηνιαίων δόσεων στις 36 και τη μείωση της προκαταβολής για υπαγωγή στη ρύθμιση, στο 10%. Συγκεκριμένα το νέο πρόγραμμα προβλέπει: • Μέχρι 36 μηνιαίες δόσεις σε συνάρτηση με το ύψος της οφειλής και την κατάσταση του οφειλέτη για τους οικιακούς καταναλωτές και τις

επιχειρήσεις (πλην των εποχιακών). Με το ισχύον πρόγραμμα προβλέπονταν 8 δόσεις μεσοσταθμικά για τους οικιακούς και τις μικρές επιχειρήσεις και 4 έως 6 δόσεις για τις μεσαίες και μεγάλες, που είναι συνδεδεμένοι τόσο στη χαμηλή όσο και στη μέση τάση. Στις περιπτώσεις των επιχειρήσεων που είναι συνδεδεμένες στην υψηλή τάση, οι οποίες στο σύνολό τους είναι 72 και από αυτές οι 24-26 θεωρούνται ενεργοβόρες, οι ρυθμίσεις είναι εξατομικευμένες. • Υποδιπλασιασμός της προκαταβολής, από 20 σε 10%. • Πολυάριθμες δόσεις (40 έως 60) για τους ευάλωτους καταναλωτές, όπως δικαιούχοι Κοινωνικού Oικιακού Τιμολογίου, άτομα με αναπηρία κ.λπ., για τους οποίους δεν κόβεται η παροχή της ηλεκτροδότησης. • Προκαταβολή από 10% και από 8 μέχρι 18 δόσεις για τις εποχιακές (τουριστικές) επιχειρήσεις, συναρτήσει της συνέχειας λειτουργίας τους. • Παροχή δυνατότητας ένταξης στις νέες ρυθμίσεις και στους καταναλωτές οι οποίοι ήδη έχουν διακανονίσει τις οφειλές τους με όρους λιγότερο ευνοϊκούς. • Μικρότερη προκαταβολή και περισσότερες δόσεις σε καταναλωτές

35

που έχουν επιδείξει μη ορθή συμβατικά συμπεριφορά (π.χ. παράνομη σύνδεση μετρητή, ρευματοκλοπή), οι οποίοι αποκλείονταν από το προηγούμενο καθεστώς ρυθμίσεων. Στόχος είναι να τους δοθεί η δυνατότητα να κάνουν «νέα αρχή» στις σχέσεις τους με τη ΔΕΗ. Αξίζει να αναφερθεί ότι από το 2011 μέχρι σήμερα η ΔΕΗ έχει προχωρήσει σε πάνω από 1.000.000 διακανονισμούς οφειλών, εκ των οποίων οι 280.000 είναι σήμερα ενεργές. Προϋπόθεση για την τήρηση των διακανονισμών αποτελεί η εξόφληση των τρεχόντων λογαριασμών.

Όροι & προϋποθέσειςΠρέπει να σημειωθεί ότι το πλήθος των δόσεων (με ανώτατο όριο πάντα τις 36) θα καθορίζεται από το τοπικό γραφείο της ΔΕΗ ανάλογα με το εισόδημα, το ιστορικό του καταναλωτή, την κατάσταση της επιχείρησης, το ύψος της κατανάλωσης και με γνώμονα η δόση να μην υπερβαίνει περίπου το 30% του μηνιαίου λογαριασμού κ.λπ. Η ρύθμιση είναι έντοκη, με το εκάστοτε ισχύον συμβατικό επιτόκιο, που σήμερα ανέρχεται σε 5,7%. Εξάλλου για τις εποχιακές (τουριστικές) επιχειρήσεις προβλέπεται προκαταβολή 20% και

8 μέχρι 18 δόσεις, με προκαταβολή επίσης 10%. Oι αιτήσεις για υπαγωγή στη ρύθμιση μπορούν να υποβάλλονται στα τοπικά γραφεία ή τηλεφωνικά στο 11770. Όσοι υποβάλλουν αίτηση τηλεφωνικά, θα λαμβάνουν με κούριερ τα κουπόνια των μηνιαίων δόσεων. Για την υποβολή της αίτησης απαιτείται ο αριθμός της παροχής και το ΑΦΜ.

«Νέα αρχή» με τη ΔΕΗΠρόκειται, όπως είπε ο κ. Λαφαζάνης, για ένα γενναίο πρόγραμμα διακανονισμών που θα δώσει «ανάσα» σε χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις που επλήγησαν από την κρίση, το οποίο καταδεικνύει «τον αναπτυξιακό αλλά και κοινωνικό ρόλο μιας μεγάλης δημόσιας επιχείρησης όπως η ΔΕΗ». Από την πλευρά του ο κ. Παναγιωτάκης μίλησε για μια απόφαση που ελήφθη ομόφωνα από το διοικητικό συμβούλιο της ΔΕΗ, όχι μόνο με κοινωνικά αλλά και με επιχειρηματικά κριτήρια, αφού μέσω του νέου προγράμματος διακανονισμών η ΔΕΗ προσδοκά να εισπράξει μεγάλο μέρος των ληξιπρόθεσμων οφειλών και παράλληλα να ανακόψει τον ρυθμό αύξησής τους. O κ. Παναγιωτάκης μίλησε για μια νέα σχέση που επιδιώκει

να χτίσει η ΔΕΗ με τους καταναλωτές, η οποία θα πρέπει να βασίζεται στην «αμοιβαία συνέπεια». O πρόεδρος της ΔΕΗ επανέλαβε ότι το μεγάλο στοίχημα είναι η μείωση της τιμής του ρεύματος που θα επιδιωχθεί σύντομα. Είπε, επίσης, ότι η ΔΕΗ θα ζητήσει από τη ΡΑΕ να μην επιτρέπεται η αλλαγή παρόχου, εάν δεν έχει εξοφληθεί ο προηγούμενος, και θα επιδιώξει τη συμφωνία των λοιπών παρόχων σε αυτό.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανέφερε ο γενικός διευθυντής Εμπορίας της ΔΕΗ, Λάζαρος Καραλάζος, από το 1,9 δισ. περίπου που είναι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την επιχείρηση, το 1,2 δισ. είναι από οικιακούς και επαγγελματικούς καταναλωτές, 200 εκατ. από το Δημόσιο, 280 εκατ. από επιχειρήσεις που τροφοδοτούνται από την υψηλή τάση και τα υπόλοιπα από τη μέση τάση.

Mέτρα για τη μείωση του ενεργειακού κόστουςΣε ό,τι αφορά το γενικότερο ζήτημα του ενεργειακού κόστους, το οποίο ο κ. Λαφαζάνης επιδιώκει να μειώσει, τόσο για τα νοικοκυριά όσο και για τις βιομηχανίες, επί του παρόντος δεν

36

φαίνεται λύση στον ορίζοντα, καθώς το όλο θέμα συνδέεται άμεσα με την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές για το μέλλον της χώρας.

Ενδεικτικό της κατάστασης είναι το γεγονός ότι στην πρόταση των επτά σελίδων που έθεσαν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης οι δανειστές, προκειμένου να κλείσει η συμφωνία χρηματοδότησης της χώρας, συμπεριελήφθη αναφορά για κατάργηση της έκπτωσης 20% που παρέχει η ΔΕΗ στις μεγάλες βιομηχανίες για τη νυχτερινή κατανάλωση ρεύματος.

Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε την έντονη αντίδραση της Ένωσης Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ), η οποία με ανοιχτή επιστολή προς την κυβέρνηση και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς απηύθυνε έκκληση να μην εφαρμοστούν οι προτάσεις των εταίρων για αυξήσεις στα βιομηχανικά τιμολόγια.

Η ΕΒΙΚΕΝ υποστήριξε ότι με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις δεν λαμβάνεται πρόνοια για τη διεθνή ανταγωνιστικότητα των νέων τιμολογίων σε σχέση ιδίως με εκείνα των ευρωπαίων ανταγωνιστών της ελληνικής βιομηχανίας. Στην επιστολή της η Ένωση σημείωσε ότι τα τιμολόγια που ίσχυσαν το 2014 (με απόφαση της γενικής συνέλευσης της ΔΕΗ μετά από σχετική πρόταση του βασικού μετόχου, δηλαδή του ελληνικού Δημοσίου) κατέληγαν σε τελικό κόστος 30% υψηλότερο από εκείνο των ευρωπαϊκών βιομηχανιών, καθώς και ότι μετά τη σημαντική πτώση των τιμών του φυσικού

αερίου και των πετρελαιοειδών από το τελευταίο τρίμηνο του 2014, οι χονδρεμπορικές τιμές έχουν μειωθεί σημαντικά στην Ευρώπη, με αποτέλεσμα η διαφορά να φτάνει ακόμη και το 50%.

Oι ελληνικές βιομηχανικές επιχειρήσεις ζητούν να μη γίνουν αλλαγές στα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας που θέτουν σε κίνδυνο την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας και τη διατήρηση δεκάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας. Πάντως ο Παναγιώτης Λαφαζάνης επιμένει ότι «το ενεργειακό κόστος πρέπει να μειωθεί σημαντικά για όλες τις επιχειρήσεις, είτε είναι δημόσιες είτε ιδιωτικές, γιατί είναι ανισοβαρές σε σχέση με άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες».

Μάλιστα απαντώντας σε ερώτηση στη Βουλή του βουλευτή των ΑΝΕΛ Ν. Μαυραγάνη για τη ΛΑΡΚO, τόνισε ότι όλος ο μεταρρυθμιστικός σχεδιασμός της κυβέρνησης είναι να βρεθούν τρόποι ώστε να μειωθεί το ενεργειακό κόστος. «Πιστεύουμε, είπε, ότι θα κάνουμε κάτι ωφέλιμο και θετικό και για τη ΛΑΡΚO. Θέλουμε να τη στηρίξουμε με όλες μας τις δυνάμεις, γιατί μπορεί να προσφέρει πολύ περισσότερα στο μέλλον και να συμβάλει στο να βγούμε από την κρίση. Το ενεργειακό βάρος είναι πολύ μεγάλο για την ελληνική οικονομία, ιδιαίτερα για τις επιχειρήσεις που στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό στην ενέργεια. Θέλουμε να προωθήσουμε δυναμικά τη στρατηγική για μείωση του ενεργειακού κόστους, γιατί δεν θα μπορέσουμε να βγούμε από την κρίση».

«Το ενεργειακό βάρος είναι πολύ μεγάλο για την ελληνική οικονομία, ιδιαίτερα για τις επιχειρήσεις που στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό στην ενέργεια. Θέλουμε να προωθήσουμε δυναμικά τη στρατηγική για μείωση του ενεργειακού κόστους, γιατί δεν θα μπορέσουμε να βγούμε από την κρίση» – Π. Λαφαζάνης, υπουργός ΠΑΠΕΝ

37

14ΝΕO ΣΥΣΤΗΜΑ

ΑΠOΖΗΜΙΩΣΕΩΝΣΤΙΣ ΑΠΕ

Ενώπιον νέων αλλαγών στο σύστημα υποστήριξης της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές βρίσκονται οι παραγωγοί, με ανοιχτό το ενδεχόμενο περαιτέρω παρεμβάσεων στις «ταρίφες» απορρόφησης της πράσινης ενέργειας αλλά και με αναπάντητο το ερώτημα αν οι όποιες αλλαγές θα έχουν αναδρομική ισχύ, θα αφορούν τις υφιστάμενες ή μόνο τις νέες μονάδες κ.λπ.

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειαςΤου Κώστα Βουτσαδάκη

Ένα στίγμα των προθέσεών του έδωσε ο υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας Παναγιώτης Λαφαζάνης απαντώντας σε ερωτήσεις στη Βουλή, όπου κατέστησε σαφές ότι δεν έχουν ληφθεί οριστικές αποφάσεις, αλλά εξαπέλυσε μία ακόμη επίθεση κατά των «ληστρικών ιδιωτικών συμφερόντων» στον χώρο της ενέργειας, διαχώρισε τους μικρούς παραγωγούς (φωτοβολταϊκά στέγης), οι οποίοι θα προστατευτούν, από τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους που επενδύουν στις ΑΠΕ, και συνέδεσε τις αλλαγές με την προσπάθεια μείωσης του ενεργειακού κόστους συνολικά για την οικονομία. Κάτι που για να συμβεί θα πρέπει προφανώς να μειωθεί το ΕΤΜΕΑΡ. Ενδεχόμενο που με τη σειρά του σημαίνει είτε πως το έλλειμμα θα πρέπει να καλυφθεί από άλλες πηγές, είτε θα αφεθεί και πάλι να διογκώνεται (δύσκολο όσο τουλάχιστον υπάρχει οικονομικός έλεγχος από το εξωτερικό), με αρνητικές συνέπειες και για τους παραγωγούς (καθυστερήσεις πληρωμών, αβεβαιότητα κ.ά.), είτε να μειωθούν τα έσοδα των παραγωγών σε μόνιμη βάση.

Τοποθέτηση Λαφαζάνη«Αυτή την ώρα εμείς προσπαθούμε να ανακουφίσουμε όλους αυτούς οι οποίοι έχουν αναπτύξει μικρές και μεσαίες δραστηριότητες στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ιδιαίτερα στα φωτοβολταϊκά, με επίκεντρο βεβαίως και με ειδική μέριμνα γι’ αυτούς που έχουν φωτοβολταϊκά στέγης, διότι αυτοί οι άνθρωποι είναι νοικοκυριά με μικρή δραστηριότητα, πάρα πολλοί από τους οποίους από το υστέρημά τους προσπάθησαν να έχουν μια εξοικονόμηση και ένα μικρό, ενισχυτικό πρόσθετο εισόδημα, το οποίο αυτή τη στιγμή από ό,τι φαίνεται δεν το έχουν. Αυτοί, δε, που έχουν δανειοδοτηθεί κινδυνεύουν να δουν να χάνονται περιουσιακά τους στοιχεία», ανέφερε ο κ. Λαφαζάνης στη Βουλή και πρόσθεσε:

«Χρειάζεται μια μεγάλη και γενναία αναδιανομή όσων επωφελούνται από τις ΑΠΕ, από τα φωτοβολταϊκά, και είναι οι μεγάλες επιχειρήσεις, οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι, οι οποίοι κερδίζουν πάρα πολλά από αυτή τη δραστηριότητα. Χρειάζεται μια μεγάλη ανακατανομή, για να ανακουφιστούν από την άποψη της εισοδηματικής

38

τους θέσης οι μικρομεσαίοι και ιδιαίτερα οι πιο μικροί. Αυτή είναι η λογική μας, αυτή είναι η κατεύθυνσή μας, μαζί με πολλά άλλα βεβαίως που χρειάζεται να γίνουν, ώστε να απαλλαγεί ο χώρος της ενέργειας από τη ληστρική συμπεριφορά μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων που συνεχίζουν να λυμαίνονται τον χώρο και πρέπει αυτά τα συμφέροντα να πληγούν και να πληγούν προγραμματισμένα και σχεδιασμένα, σε όφελος συνολικά των καταναλωτών και της μείωσης του ενεργειακού κόστους στη χώρα μας. Δεν είχαμε μόνο μνημονιακές πολιτικές, αλλά και μια άθλια πελατειακή πολιτική στον χώρο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, από την οποία σε τελευταία ανάλυση και σε τελικό στάδιο επωφελήθηκαν οι μεγάλες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, οι οποίες αυτή την ώρα κερδίζουν άκοπα και χωρίς καθόλου ρίσκο απ’ αυτή τη δραστηριότητά τους».

Feed in PremiumΤο δεδομένο αυτή τη στιγμή είναι πάντως ότι ενώ το υπουργείο «πάγωσε» με νομοθετική ρύθμιση τις αυξήσεις στο ΕΤΜΕΑΡ που αποφάσισε πέρυσι

η ΡΑΕ προκειμένου να ισοσκελιστεί ο λογαριασμός χρηματοδότησης των ανανεώσιμων πηγών, δεν έχει δώσει ακόμη απάντηση στο ερώτημα με ποιον τρόπο θα καλυφτεί το έλλειμμα που δημιουργεί η μη αύξηση των χρεώσεων, που θα ήταν πράγματι δυσβάστακτη για τους καταναλωτές.

Δεδομένο είναι επίσης ότι το σύστημα ενίσχυσης των ανανεώσιμων πηγών βαίνει προς αναδιάρθρωση σε όλη την ΕΕ και στη χώρα μας, σε εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών της Κομισιόν για τις κρατικές ενισχύσεις 2014-2020 που εκδόθηκαν τον Αύγουστο. Σύμφωνα με αυτές το «Feed in Tariff» αντικαθίσταται αρχικά (από 1/1/2016) από το σύστημα «Feed in Premium», δηλαδή από προσαύξηση στην τιμή που διαμορφώνεται στην αγορά για τη συμβατική ενέργεια. Από 1/1/2017 θα εφαρμοστεί το σύστημα των διαγωνισμών, μέσω των οποίων το κράτος θα ζητά από τους ενδιαφερόμενους παραγωγούς να υποβάλουν προσφορές για την εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ και θα προκρίνονται οι μονάδες που θα προσφέρουν τις χαμηλότερες ταρίφες.

Οι αλλαγές θα πρέπει να αρχίσουν να εφαρμόζονται σταδιακά από εφέτος καθώς το κείμενο της Κομισιόν ορίζει ότι «κατά το μεταβατικό στάδιο που καλύπτει την περίοδο 2015-2016, ενισχύσεις για τουλάχιστον 5% της σχεδιαζόμενης νέας δυναμικότητας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας

το «Feed in Tariff» αντικαθίσταται αρχικά (από 1/1/2016) από το σύστημα «Feed in Premium», δηλαδή από προσαύξηση στην τιμή που διαμορφώνεται στην αγορά για τη συμβατική ενέργεια

39

από ανανεώσιμες πηγές θα πρέπει να χορηγούνται στο πλαίσιο μιας ανταγωνιστικής διαδικασίας υποβολής προσφορών βάσει σαφών, διαφανών και αμερόληπτων κριτηρίων». Καθίσταται επίσης σαφές ότι το νέο σύστημα θα αφορά καταρχήν τις μεγάλες μονάδες και πάντως μόνο τις νέες, όχι τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις.

Αντιδράσεις από την ΕΛΕΤΑΕΝΣύμφωνα με την ΕΛΕΤΑΕΝ (Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας): «Η εφαρμογή ενός συστήματος Feed-in Premium, όπως αυτό που καθορίζουν οι κατευθυντήριες οδηγίες της ΓΔ Ανταγωνισμού, προϋποθέτει να έχει διαμορφωθεί, να έχει λειτουργήσει και να έχει ωριμάσει ικανοποιητικά η αγορά επί της οποίας θα “πατήσει” το premium. Το πιθανότερο είναι ότι μια τέτοια πραγματική αγορά, χωρίς τις απίθανες σημερινές στρεβλώσεις, θα καθυστερήσει να λειτουργήσει. Ούτως ή άλλως, κατά το χρονοδιάγραμμα που επιδιώκεται να τηρηθεί για την Ελλάδα, ο σχεδιασμός της νέας αγοράς θα εφαρμοστεί πλήρως σε 2,5 χρόνια περίπου. Επομένως, ήδη η ημερομηνία που θέτει η ΓΔ Ανταγωνισμού (αρχές 2017) είναι μη ρεαλιστική για την Ελλάδα». Η ΕΛΕΤΑΕΝ καλεί την κυβέρνηση να διεκδικήσει από την Κομισιόν εξαίρεση για την Ελλάδα από τις κατευθυντήριες οδηγίες για ένα εύλογο χρονικό διάστημα κατά το οποίο θα ισχύει το σημερινό σύστημα του Feed-in Tariff και για τις νέες επενδύσεις ΑΠΕ μετά το 2016 και να τεκμηριώσει ότι το μέγεθος

και τα τρέχοντα χαρακτηριστικά της κατάστασης της εγχώριας αγοράς ΑΠΕ, του τραπεζικού συστήματος και της εθνικής οικονομίας καθιστούν απαγορευτική την άμεση εφαρμογή «μοντέλων βασισμένων στην αγορά» (market based instruments) σαν αυτά που προωθούνται από τις κατευθυντήριες οδηγίες (π.χ. διαγωνισμοί).

Σημειώνεται ότι οι εκπρόσωποι της αγοράς των ανανεώσιμων πηγών (αλλά και γενικότερα της ενεργειακής αγοράς) εκφράζουν ολοένα και συχνότερα παράπονα για έλλειψη επικοινωνίας με το ΥΠΑΠΕΝ, αλλά και την έκπληξή τους καθώς οι φορείς της πράσινης ενέργειας ανέμεναν πολύ διαφορετική αντιμετώπιση από μια αριστερή κυβέρνηση…

«Χρειάζεται μια μεγάλη και γενναία αναδιανομή όσων επωφελούνται από τις ΑΠΕ, από τα φωτοβολταϊκά, και είναι οι μεγάλες επιχειρήσεις, οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι, οι οποίοι κερδίζουν πάρα πολλά από αυτή τη δραστηριότητα. Χρειάζεται μια μεγάλη ανακατανομή, για να ανακουφιστούν από την άποψη της εισοδηματικής τους θέσης οι μικρομεσαίοι και ιδιαίτερα οι πιο μικροί.» – Π. Λαφαζάνης

40

15ΑΥΞΗΣΗ-ΡΕΚOΡ ΣΕ ΑΙOΛΙΚΑ & ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ ΤO 2014Στόχοι ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) και άλλων πολιτικών στήριξης των ΑΠΕ, σε 164 χώρες, οδήγησαν το περασμένο έτος την ανάπτυξη της ηλιακής, αιολικής και άλλων τεχνολογιών ΑΠΕ σε εγκαταστάσεις ρεκόρ νέας ισχύος, περίπου 135 GW, αυξάνοντας τη συνολική εγκατεστημένη ισχύ ΑΠΕ σε 1.712 GW, αύξηση 8,5% από το προηγούμενο έτος.

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

Παρά την αύξηση της παγκόσμιας μέσης ετήσιας κατανάλωσης ενέργειας τα τελευταία χρόνια κατά 1,5% και τη μέση αύξηση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος κατά 3%, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) το 2014 ήταν αμετάβλητες σε σχέση με τα επίπεδα του 2013. Για πρώτη φορά τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, η παγκόσμια οικονομία αναπτύχθηκε χωρίς παράλληλη αύξηση των εκπομπών CO2.

Βιώσιμη ανάπτυξη από τον OOΣΑΑυτό το ορόσημο «αποσύνδεσης» της οικονομικής ανάπτυξης και των εκπομπών CO2, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση της χρήσης των ΑΠΕ στην Κίνα, καθώς και στις προσπάθειες των χωρών του OOΣΑ για την προώθηση πιο βιώσιμης ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένης της αυξημένης χρήσης της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

«Oι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας είναι το κλειδί για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη μόνο κατά δύο βαθμούς

Κελσίου και την αποφυγή της επικίνδυνης αλλαγής του κλίματος», δήλωσε ο πρόεδρος του REN21 Αρθούρος Ζερβός στο Φόρουμ για την Ενέργεια της Βιέννης, δίνοντας στη δημοσιότητα τη νέα έκθεση.

Αύξηση κατά 128 GWΧάρη στις πολιτικές υποστήριξης των ΑΠΕ, σε ισχύ σήμερα σε τουλάχιστον 145 χώρες (σε σύγκριση με 138 χώρες πέρυσι), η παγκόσμια εγκατεστημένη ισχύς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από πηγές ενέργειας όπως αιολική, ηλιακή-φωτοβολταϊκή (PV), και υδροηλεκτρική, αυξήθηκε κατά 128 GW από το 2013. Στα τέλη του 2014, οι ΑΠΕ κάλυπταν περίπου το 27,7% του παγκόσμιου δυναμικού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στον κόσμο, που κάλυπτε περίπου το 22,8% της παγκόσμιας ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας.

Η εγκατεστημένη ισχύς των φωτοβολταϊκών αυξήθηκε εντυπωσιακά από το 2004 (3,7 GW) έως το 2014 (177 GW) κατά 48 φορές, ενώ εξίσου σημαντική ήταν και η ανάπτυξη στις εγκαταστάσεις αιολικής ενέργειας, που

41

αυξήθηκαν κατά περίπου 8 φορές στο ίδιο χρονικό διάστημα, από 48 GW το 2004 σε 370 GW το 2014.

Νέες επενδύσειςΠαγκοσμίως οι νέες επενδύσεις σε ΑΠΕ και τα ανανεώσιμα καύσιμα (μη συμπεριλαμβανομένων των υδροηλεκτρικών άνω των 50 MW) αυξήθηκαν κατά 17% σε σχέση με το 2013, φθάνοντας τα 270,2 δισ. δολάρια. Συμπεριλαμβανομένων και των μεγάλων υδροηλεκτρικών, οι νέες επενδύσεις σε ΑΠΕ και ανανεώσιμα καύσιμα έφθασαν τα 301 δισεκατομμύρια δολάρια. Παγκοσμίως οι νέες επενδύσεις σε ΑΠΕ ήταν πάνω από δύο φορές μεγαλύτερες από τις επενδύσεις σε νέες εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα, συνεχίζοντας για πέμπτη συνεχή χρονιά την τάση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας να ξεπερνούν τα ορυκτά καύσιμα σε νέες επενδύσεις.

Oι επενδύσεις στις αναπτυσσόμενες χώρες, αυξημένες κατά 36% από το 2013 έφτασαν τα 131,3 δισ. δολάρια και βρέθηκαν για πρώτη φορά τόσο κοντά στο να ξεπεράσουν τις επενδύσεις στις ανεπτυγμένες οικονομίες, οι οποίες ήταν 138,9 δισ. δολάρια 2014, μόλις κατά 3% αυξημένες σε σχέση με το 2013. Η Κίνα αντιπροσωπεύει το 63% των παγκόσμιων επενδύσεων στις αναπτυσσόμενες χώρες, ενώ Χιλή, Ινδονησία, Κένυα, Μεξικό, Νότια Αφρική και Τουρκία, η καθεμία επένδυσε πάνω από ένα δισεκατομμύριο δολάρια σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Oι «πρωταθλήτριες» χώρεςΜε κριτήριο το ύψος των επενδύσεων, οι ηγέτιδες χώρες ήταν η Κίνα, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ιαπωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία. Πρωτοπόρες χώρες στις επενδύσεις με κριτήριο το ύψος της επένδυσης κατά κεφαλήν ΑΕΠ ήταν το Μπουρούντι, η Κένυα, η Oνδούρα, η Ιορδανία και η Oυρουγουάη.

Η εξάλειψη των άνω των 550 δισ. δολαρίων ετήσιων επιδοτήσεων στα ορυκτά καύσιμα και στην πυρηνική ενέργεια θα είχε ως αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη ανάπτυξη του κλάδου των ΑΠΕ. Oι επιδοτήσεις αυτές διαιωνίζουν τις τεχνητά χαμηλές τιμές ενέργειας των πηγών αυτών, ενθαρρύνοντας τη σπατάλη και εμποδίζοντας τον ανταγωνισμό από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Η φθηνότερη ενεργειακή επιλογήΗ Christine Lins, Εκτελεστική Γραμματέας του REN21, δήλωσε: «Η δημιουργία ισότιμων όρων ανταγωνισμού θα ενισχύσει την ανάπτυξη και τη χρήση των τεχνολογιών ενεργειακής απόδοσης και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η εξάλειψη σε παγκόσμιο επίπεδο των επιδοτήσεων των ορυκτών καυσίμων και της πυρηνικής ενέργειας θα καταστήσει σαφές ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι η φθηνότερη ενεργειακή επιλογή».

Η απασχόληση στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας επίσης αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς.

Το 2014, εκτιμάται ότι περίπου 7.700.000 άνθρωποι σε όλο τον κόσμο εργάστηκαν άμεσα ή έμμεσα στον τομέα.

Παρά την εντυπωσιακή αύξηση του δυναμικού των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας το 2014, περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι, ή το 15% της ανθρωπότητας, εξακολουθούν να στερούνται την πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια. Επιπλέον, περίπου 2,9 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρές μορφές μαγειρέματος. Με συνολική εγκατεστημένη ισχύ περίπου 147 GW, όλη η Αφρική έχει μικρότερη εγκατεστημένη ισχύ παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τη Γερμανία. Μεγαλύτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στον ρόλο που μπορούν να παίξουν οι διανεμόμενες τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη μείωση αυτών των αριθμών, με την παροχή βασικών και παραγωγικών ενεργειακών υπηρεσιών σε απομακρυσμένες και αγροτικές περιοχές.

Η έκθεση REN21’s Renewables 2015 Global Status Report, που είναι η 10η ετήσια έκδοση της πλέον συχνά αναφερόμενης έκθεσης για την παγκόσμια αγορά ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τη βιομηχανία και το πολιτικό τοπίο, είναι διαθέσιμη για το κοινό από τις 18 Ιουνίου στο www.ren21.net/gsr.

42

16IRENA: «OΔΙΚOΣ ΧΑΡΤΗΣ» ΓΙΑ ΑΠOΘΗΚΕΥΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣΣαφείς κατευθύνσεις για την αναβάθμιση του ρόλου των συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας, ως μέρος των δράσεων για ένα βιώσιμο ενεργειακά μέλλον, δίνει η νέα έκθεση «Renewables and Electricity Storage» του Διεθνούς Oργανισμού ΑΠΕ (IRENA).

Αγορά ενέργειας

Η έκθεση, που δημοσιεύτηκε στο πλαίσιο της 9ης συνεδρίασης του συμβουλίου του IRENA και αποτελεί τμήμα της έκθεσης «REmap 2030» του διεθνούς οργανισμού, ιεραρχεί τα 14 σημεία-δράσεις, σε 5 βασικούς τομείς, όπου κυβερνήσεις και βιομηχανία μπορούν να συνεργαστούν για να διευκολύνουν την ανάπτυξη πολιτικής αναφορικά με την αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ.

Ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη οι ΑΠΕΣυγκεκριμένα, για να αποφευχθούν οι χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, να επιταχυνθεί η βιώσιμη ενεργειακά μετάβαση και να ενισχυθεί η οικονομική ανάπτυξη, η έκθεση «REmap 2030» αποκαλύπτει ότι το μερίδιο των ΑΠΕ στην παραγωγή ενέργειας πρέπει να διπλασιαστεί στο 45% ώς το 2030. Για να υλοποιηθεί αυτό, εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν περί τα 150 GW αποθηκευμένης ενέργειας και 325 GW αντλησιοταμίευσης, καθιστώντας έτσι την αποθήκευση ζωτικό στοιχείο για την ανάπτυξη των ΑΠΕ.

«Είναι ώρα να σκεφτούμε την ενσωμάτωση μεγάλης κλίμακας αποθηκευτικών συστημάτων ενέργειας στο παγκόσμιο ενεργειακό σύστημα», τόνισε ο γενικός διευθυντής του IRENA, Adnan-Z Amin. Και συνέχισε, «αυτός ο “οδικός χάρτης” αποτελεί το σημείο εκκίνησης για όλους τους φορείς χάραξης πολιτικής, που στοχεύουν στην αναβάθμιση του ρόλου των συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας, τα οποία είναι αναγκαία για τη μετάβαση στην επόμενη φάση ανάπτυξης των ΑΠΕ».

Oι πέντε τομείςOι πέντε τομείς που πρέπει να δοθεί προτεραιότητα άπτονται της αποθήκευσης ενέργειας για την υποστήριξη των ΑΠΕ σε νησιωτικές και σε απομακρυσμένες περιοχές, της οικιακής αποθήκευσης για την αυτοκατανάλωση σε χώρες με μεγάλα ποσοστά οικιακών φ/β, των δικτύων αποθήκευσης ενέργειας σε χώρες όπου υπάρχει περιορισμένη πρόσβαση στα δίκτυα υποδομών και των system analysis tools για χώρες που ετοιμάζουν την ενεργειακή τους μετάβαση προς τις ΑΠΕ.

43

Όπως σημειώνει ο IRENA, ο «οδικός χάρτης» είναι προϊόν εργαστηριακών μελετών, στις οποίες έλαβαν μέρος 200 εμπειρογνώμονες σε θέματα αποθήκευσης ενέργειας από 50 χώρες.

Θέσεις εργασίαςΤην ίδια στιγμή, σύμφωνα με στοιχεία έρευνας του IRENA, περισσότεροι από 7,7 εκατ. άνθρωποι διεθνώς απασχολούνται πλέον στις ΑΠΕ.

Πρόκειται για αριθμό αυξημένο κατά 18% σε σχέση με πέρυσι, όταν οι απασχολούμενοι ήταν 6,5 εκατ. Επίσης, ο οργανισμός σημειώνει ότι στον τομέα των μεγάλων υδροηλεκτρικών οι εργαζόμενοι ανέρχονται σε 1,5 εκατομμύριο διεθνώς και αυτή είναι η πρώτη φορά που γίνεται μια εκτίμηση για τον συγκεκριμένο κλάδο.

Γεωγραφικά, στην ΕΕ βρίσκεται το ένα τέταρτο των εργαζομένων στις ΑΠΕ, αν και το ποσοστό αυτό υποχώρησε σε σύγκριση με το 31% του 2012. Oι δέκα πρώτες χώρες στην απασχόληση ΑΠΕ είναι κατά σειρά οι Κίνα, Βραζιλία, ΗΠΑ, Ινδία, Γερμανία, Ινδονησία, Ιαπωνία, Γαλλία,

Μπανγκλαντές και Κολομβία. Στους επιμέρους τομείς, το περισσότερο εργατικό δυναμικό διαθέτουν τα φωτοβολταϊκά με 2,5 εκατομμύρια και ακολουθούν τα βιοκαύσιμα με 1,8 εκατ., ενώ τα αιολικά έχουν ένα εκατομμύριο θέσεις εργασίας.

Για να αποφευχθούν οι χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, να επιταχυνθεί η βιώσιμη ενεργειακά μετάβαση και να ενισχυθεί η οικονομική ανάπτυξη, η έκθεση αποκαλύπτει ότι το μερίδιο των ΑΠΕ στην παραγωγή ενέργειας πρέπει να διπλασιαστεί

44

17ΜΙΑ OΙΚOΝOΜΙΑ,ΜΙΑ ΚOΙΝΩΝΙΑΧΩΡΙΣ ΑΠOΒΛΗΤΑΜία μέρα μετά την εκπνοή της προθεσμίας για τον καταλογισμό στην Ελλάδα του προστίμου για τις χωματερές και δύο μέρες πριν την επίσημη μέρα του περιβάλλοντος, στη σημερινή κρίσιμη περίοδο για τη διαχείριση των αποβλήτων στη χώρα μας και υπό το βάρος χρηματικών κυρώσεων και καταδικών, το υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και το υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης παρουσίασαν τον νέο Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων, ο οποίος βρίσκεται ήδη σε δημόσια διαβούλευση.

Περιβάλλον

Στη συνέντευξη Τύπου συμμετείχαν ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης Κώστας Πουλάκης, ο γενικός γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του ΥΠΕΣΔΑ Ευάγγελος Καπετάνιος, η γενική γραμματέας του ΥΠΑΠΕΝ Χριστίνα Μπαριτάκη και υπηρεσιακά στελέχη του ΥΠΑΠΕΝ.

Ανατροπή των καταστροφικών πολιτικώνΣύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό ΠΑΠΕΝ Γιάννη Τσιρώνη, «η πρωτοβουλία του νέου σχεδιασμού σηματοδοτεί ανατροπή των ακολουθούμενων μέχρι σήμερα πολιτικών των κυβερνήσεων της τελευταίας τουλάχιστον 10ετίας. Στόχος του νέου σχεδιασμού είναι να μας κατευθύνει προς μια οικονομία και μια κοινωνία με μηδενικά απόβλητα, μια κοινωνία που θα μετατρέπει τα απόβλητα σε πόρους».

Θέματα επεξεργασίας αποβλήτων, η επεξεργασία ιλύος εγκαταστάσεων αστικών λυμάτων, η διαχείριση βιομηχανικών αποβλήτων, ιδιαίτερα των

επικινδύνων, η επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση αποβλήτων, η αξιοποίησή τους στο φως των νέων τεχνολογιών και αναγκών συμπεριλαμβάνονται στον αναθεωρημένο σχεδιασμό.

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου ο αναπληρωτής υπουργός Γιάννης Τσιρώνης σημείωσε ότι «ο σύγχρονος κόσμος προχωρεί σε μια Ευρώπη της ανακύκλωσης και σε μια κοινωνία μηδενικών αποβλήτων. Εγκαταλείποντας το αδιέξοδο αναπτυξιακό γραμμικό μοντέλο μιας ανάπτυξης βασισμένης στην αλόγιστη κατανάλωση φυσικών πόρων, αγαθών και ενέργειας, στρεφόμαστε στην κατεύθυνση της κυκλικής οικονομίας. Στο πλαίσιο της νέας διακυβέρνησης, η προσπάθειά μας εστιάζεται στους πυλώνες της πρόληψης παραγωγής αποβλήτων, της επαναχρησιμοποίησης, της ανακύκλωσης και της ανάκτησης, με ένα αντίστοιχο θεσμικό πλαίσιο που θα αντιμετωπίζει τα απόβλητα ως εν δυνάμει πόρο και θα ελαχιστοποιεί τη διάθεση στο έδαφος. Στοχεύοντας στην προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος, με το λιγότερο δυνατό κόστος για τους πολίτες,

45

άμεση προτεραιότητά μας αποτελεί η προδιαλογή των βιοαποβλήτων, η διαλογή στην πηγή των οργανικών και των ανακυκλώσιμων, η αναβάθμιση της ποιότητας και του εύρους της ανακύκλωσης με τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών», σημείωσε χαρακτηριστικά.

Πρόβλημα κοινωνικό και όχι τεχνικόΉδη, η μετάβαση προς μια κυκλική οικονομία, με τη σχετική δέσμη μέτρων που πρότεινε στις αρχές Ιουλίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, βρίσκεται στο επίκεντρο της ατζέντας για αποδοτική χρήση των πόρων στο πλαίσιο της ενδιάμεσης αξιολόγησης της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι πολιτικές για την προώθηση της μετάβασης σε πιο κυκλική οικονομία με πιο αποδοτική χρήση των διαθέσιμων πόρων αναμένεται να αυξήσουν κατά 30% την παραγωγικότητα των πόρων της ΕΕ κατά την περίοδο 2014-2030,

να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών οικονομιών και, μόνο μέσω των νέων στόχων που προτείνονται για τα απόβλητα, αναμένεται η δημιουργία εκατοντάδων χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας.

Το πρόβλημα της αλλαγής διαχείρισης αποβλήτων είναι κυρίως κοινωνικό και όχι τεχνικό. Η ολοκληρωμένη λύση της διαχείρισης αποβλήτων συνδέεται με σημαντικές κοινωνικές αλλαγές. Για να λυθεί το πρόβλημα των αποβλήτων, χρειάζεται αλλαγή του καταναλωτικού και παραγωγικού μοντέλου, να παράγουμε δηλαδή προϊόντα χρησιμοποιώντας λιγότερους φυσικούς πόρους. Να χρησιμοποιούμε τους φυσικούς πόρους, παράγοντας λιγότερα απόβλητα κατά την παραγωγή των προϊόντων. Να καταναλώνουμε πιο φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα.

Πολλές και βαριές είναι οι επιπτώσεις από την ελλιπή ή πλημμελή διαχείριση των αστικών, υγειονομικών ή επικινδύνων βιομηχανικών αποβλήτων, περιβαλλοντικές, κοινωνικές, οικονομικές. Οι ελλείψεις στην ανακύκλωση, η πλημμελής

λειτουργία πολλών «νόμιμων» ΧΥΤΑ, τα προβλήματα στον Ασωπό, η συσσώρευση ιστορικά αποθηκευμένων βιομηχανικών αποβλήτων, η διαχείριση των επικίνδυνων και τοξικών αποβλήτων, αποτελούν μερικές πλευρές των επιπτώσεων.

Μια προσπάθεια της χώρας είναι σε εξέλιξηΤο υπουργείο καταβάλλει συστηματικές προσπάθειες, αφενός, να αντιμετωπίσει τις χρόνιες αδυναμίες και ελλείψεις στις υποδομές και, αφετέρου, να προχωρήσει με συστηματικό σχεδιασμό και γοργά βήματα στην ουσιαστική αναβάθμιση της διαχείρισης των αποβλήτων, με την πλήρη εφαρμογή των οδηγιών για τα απόβλητα, την ολοκληρωμένη πρόληψη και τον έλεγχο της ρύπανσης των υδατικών πόρων, την προστασία του εδάφους κατά τη χρησιμοποίηση της ιλύος καθαρισμού λυμάτων στη γεωργία κ.ο.κ.

Σε συνεργασία με το υπουργείο Εσωτερικών και τη Γενική Γραμματεία Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, γίνεται προσπάθεια αντιμετώπισης των παραβιάσεων της κοινοτικής

46

περιβαλλοντικής νομοθεσίας και της άρσης των σχετικών επιπτώσεων.

Στην κατεύθυνση αυτή, η διαχείριση των στερεών αποβλήτων προσεγγίζεται υπό το πρίσμα της ολοκληρωμένης αντιμετώπισης της διαχείρισής τους και με γνώμονα τη μετατροπή των αποβλήτων σε πόρο.

Το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) καθορίζει τη στρατηγική, τις πολιτικές και τους στόχους για τη διαχείριση των αποβλήτων σε εθνικό επίπεδο. Λόγω της φύσης του ως στρατηγικού και πολιτικού σχεδιασμού, αποτελεί το σημαντικότερο εργαλείο που συμπυκνώνει τη ριζικά διαφορετική πολιτική αντίληψη της νέας διακυβέρνησης προς ένα νέο μοντέλο διαχείρισης αποβλήτων σύγχρονο και φιλικό στο περιβάλλον με άξονες προτεραιότητας την αποκέντρωση των δραστηριοτήτων σε δημοτικό επίπεδο και την αναβάθμιση του ρόλου των δήμων στη διαχείριση αποβλήτων και στην ανακύκλωση, τη μικρή κλίμακα των μονάδων επεξεργασίας, την ενθάρρυνση της κοινωνικής συμμετοχής, την προωθημένη και φιλόδοξη στοχοθεσία των ανώτερων μορφών διαχείρισης και κυρίως τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα. Παράλληλα, είναι προφανές ότι βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη καμπή όσον αφορά τη διαχείριση και πρέπει να δοθούν άμεσες λύσεις σε προβλήματα ενώ ο χρόνος πιέζει ασφυκτικά.

Οι άξονες πολιτικής, οι στρατηγικές

και η στοχοθεσία του κατατιθέμενου σχεδίου υπηρετούν πραγματικά τις κατευθύνσεις της οδηγίας-πλαίσιο και ανταποκρίνονται στις σύγχρονες και πιεστικές ανάγκες, ενώ φέρνουν στο επίκεντρο της διαχείρισης τους δήμους και την κοινωνία.

Τι αλλάζειΗ νέα στοχοθεσία οδηγεί σε ανατροπή του ισοζυγίου στη διαχείριση, δίνοντας έμφαση στη μείωση παραγωγής αποβλήτων, στην ανακύκλωση, την επαναχρησιμοποίηση και την κομποστοποίηση με αντίστοιχη σημαντική μείωση των προς επεξεργασία σύμμεικτων.

Ο κύκλος «ανακύκλωση-επανάχρηση-κομποστοποίηση-υπολειμμα» θα ολοκληρώνεται σε επίπεδο δήμου ή νομού, μέσα από την υποχρεωτική για τους δήμους σύνταξη των τοπικών δημοτικών σχεδίων διαχείρισης, η οποία θεσμοθετείται. Επιπλέον, ο δήμος και η τοπική κοινωνία θα εισπράττουν τα οικονομικά οφέλη από τη διαχείριση απορριμμάτων τους, με απώτερο σκοπό τη μείωση του κόστους διαχείρισης. Πρέπει να δοθούν οικονομικά κίνητρα στους πολίτες με διάφορες μορφές επιδότησης με ανάλογη μείωση των δημοτικών τελών.

Η πλήρης αξιοποίηση της διαλογής στην πηγή με τη συμμετοχή των πολιτών θα φέρει θεαματικά αποτελέσματα ως προς την αύξηση των στόχων, ενώ μπορούν να δημιουργηθούν πανελλαδικά μέχρι 16.000 θέσεις εργασίας, με κύκλο

«Η οριστική λύση της ανατροπής στη διαχείριση των αποβλήτων εμπεριέχεται στην κοινωνική συμμετοχή των πολιτών, τη συνεργασία των αρχών με τους πολίτες, την κοινωνική αυτενέργεια.» – Γιάννης Τσιρώνης, αναπληρωτής υπουργός ΠΑΠΕΝ

47

εργασιών μεγαλύτερο του 1,5 δισ. ευρώ μέχρι το 2020.

Πρέπει να υπάρξει δραστική μείωση της εξαγωγής της πρώτης ύλης που απορρέει από αυτής της μορφής τη διαχείριση και προώθηση αυτής στις εγχώριες βιοτεχνίες-βιομηχανίες που χρησιμοποιούν ανακυκλώσιμα προϊόντα.

Ριζική θα είναι η αναθεώρηση της λειτουργίας των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ) και επανασχεδιασμός τους, στο πλαίσιο ενιαίου κεντρικού συντονιστικού φορέα για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων (με αναβάθμιση του ΕΟΑΝ). Τα έσοδα των ΣΕΔ αποτελούν δημόσιο πόρο και πρέπει να εξεταστεί ο έλεγχός τους μέσω κρατικού λογιστικού συστήματος για να αποτελέσουν επενδυτικό κονδύλι για την ανάπτυξη των συστημάτων της νέας διαχείρισης, οι δε δράσεις τους να ενσωματωθούν στο σύστημα διαλογής στην πηγή των δήμων.

Σειρά νομοθετικών παρεμβάσεων, διοικητικών και οργανωτικών μέτρων για όλα τα παραπάνω προβλέπονται

στο ΕΣΔΑ και βεβαίως σημαντικά χρηματοδοτικά εργαλεία. Στο νέο ΥΜΕΠΕΡΑΑ 2014-2020, στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης διαχείρισης των στερεών αποβλήτων προωθούνται σχετικές δράσεις με προβλεπόμενη χρηματοδότηση της τάξεως των 900 εκατ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης ιλύος των Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυμάτων, ενώ για τα υγρά απόβλητα προβλέπεται δημόσια δαπάνη της τάξεως σχεδόν 1 δισ. ευρώ.

Ειδικότερα, για δράσεις πρόληψης παραγωγής αποβλήτων, προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση, χωριστή συλλογή και ανακύκλωση αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της κομποστοποίησης προβλέπονται 120 εκατ., για επενδύσεις βελτίωσης της αποτελεσματικότητας της ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων και διασφάλιση της αυτάρκειας σε δίκτυα υποδομών ανάκτησης και διάθεσης, 680 εκατ., ενώ 90 εκατ. διατίθενται για τη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων και την περιβαλλοντική αποκατάσταση ρυπασμένων χώρων από βιομηχανικά-επικίνδυνα απόβλητα. Πέραν

αυτών, για τη διαχείριση αποβλήτων διατίθενται άλλα 100 εκατ. μέσω του ΕΠΑΝΕΚ και των ΠΕΠ.

«Είναι όμως πεποίθησή μας ότι η οριστική λύση της ανατροπής στη διαχείριση των αποβλήτων εμπεριέχεται στην κοινωνική συμμετοχή των πολιτών, τη συνεργασία των αρχών με τους πολίτες, την κοινωνική αυτενέργεια. Καλούμε συνεπώς την κοινωνία και τους πολίτες να αγκαλιάσουν τον νέο σχεδιασμό, να τον θεωρήσουν δική τους υπόθεση, ώστε η διαχείριση των αποβλήτων να μετατραπεί από πρόβλημα σε πλεονέκτημα, με φυγή προς τα εμπρός», είπε εμφατικά ο αναπληρωτής υπουργός ΠΑΠΕΝ Γιάννης Τσιρώνης.

48

18OΙ ΑΠΕ ΑΠOΤΕΛOΥΝΠΕΡΙΒΑΛΛOΝΤΙΚO ΜOΝOΔΡOΜOΜε εκδηλώσεις σε όλο τον πλανήτη εορτάστηκε με ενθουσιασμό η Παγκόσμια Ημέρα του Ανέμου, στις 15 Ιουνίου 2015. Oι εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν υπό την αιγίδα του Παγκοσμίου Συμβουλίου Αιολικής Ενέργειας (GWEC) και της Ευρωπαϊκής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (EWEA), εθνικός εκπρόσωπος των οποίων είναι η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) και συμμετέχει ανελλιπώς από το 2007.

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

Η ΕΛΕΤΑΕΝ βρέθηκε στην πλατεία Συντάγματος από το πρωί της 15ης Ιουνίου, όπου με φίλους και εθελοντές, μέχρι αργά το βράδυ, ενημέρωνε τους πολίτες για τα οφέλη της αιολικής ενέργειας, αυτής της φθηνής, καθαρής, ασφαλούς, ανεξάντλητης και εγχώριας ενεργειακής λύσης, η οποία μπορεί να προσφέρει στην Ελλάδα: • Ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας και απασχόλησης, • Ενεργειακή ανεξαρτησία, • Προστασία του περιβάλλοντος και • Αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Συμμετοχή κόσμου & προσωπικοτήτωνΣτις εκδηλώσεις στην πλατεία Συντάγματος συμμετείχε και ο πρόεδρος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Αιολικής Ενέργειας (GWEC) δρ Κλάους Ρέιβ, ο οποίος συναντήθηκε και συζήτησε την παγκόσμια κατάσταση στον κλάδο της αιολικής ενέργειας, αλλά και τις τεράστιες προοπτικές που ανοίγονται για την Ελλάδα, με εκπροσώπους των ΜΜΕ, του κλάδου της αιολικής ενέργειας και απλούς πολίτες που επισκέφθηκαν το περίπτερο της ΕΛΕΤΑΕΝ.

Για 9η συνεχόμενη φορά η ΕΛΕΤΑΕΝ διοργάνωσε εκδηλώσεις για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας του Ανέμου και για 9η συνεχόμενη φορά έδωσε το «παρών» ο πρώην Πρόεδρος της Βουλής και πρώην υπουργός Ανάπτυξης Δημήτρης Σιούφας, ο οποίος ανελλιπώς από το 2007 τιμά τις εκδηλώσεις της ΕΛΕΤΑΕΝ με την παρουσία του.

O πρώην υπουργός ΥΠΕΚΑ καθηγητής Γιάννης Μανιάτης ήταν ο πρώτος που επισκέφθηκε το περίπτερο της ΕΛΕΤΑΕΝ και ενημερώθηκε για τις τελευταίες εξελίξεις στον κλάδο. Παρών επίσης στο περίπτερο και ο πρώην ευρωβουλευτής και ακούραστος υποστηρικτής των ΑΠΕ, ο Νίκος Χρυσόγελος, καθώς και ο νέος πρόεδρος της ΡΑΕ, Νίκος Μπουλαξής.

«Η πολιτεία να μη χάσει και αυτό το τρένο…»O πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ Γιάννης Τσιπουρίδης, μετά την ολοκλήρωση των εορταστικών εκδηλώσεων για την Παγκόσμια Ημέρα του Ανέμου 2015, δήλωσε:

49

Κλάους Ρέιβ: Η φθηνότερη πηγή ενέργειας είναι ο άνεμος

Η αιολική ενέργεια θα μπορούσε να αποτελέσει μέρος της λύσης για έξοδο από την κρίση. Για μακροπρόθεσμες επενδύσεις όμως απαιτείται πολιτική σταθερότητα, όπως αναφέρει σε συνέντευξή του στο «Βήμα» ο δρ Κλάους Ρέιβ, πρόεδρος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Αιολικής Ενέργειας, δηλαδή της διεθνούς ενώσεως της βιομηχανίας αιολικής ενέργειας. Σύμφωνα με τον κ. Ρέιβ, η καύση των ορυκτών πόρων, που χρειάζονται εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια για να αναπτυχθούν, αποτελεί μια… απολιθωμένη προσέγγιση.

Η αιολική ενέργεια διαφημίζεται ως «φθηνή και περιβαλλοντικά φιλική». Ποια η διαφορά στο κόστος παραγωγής μιας κιλοβατώρας από αιολική ενέργεια και μιας από ορυκτά καύσιμα; «Η αιολική ενέργεια είναι η φθηνότερη επιλογή σε πολλές χώρες (Βραζιλία, Μεξικό, Τουρκία, Νότια Αφρική και Κίνα), καθώς και σε περιοχές των ΗΠΑ. Σύμφωνα με σχετική ανάλυση της ΕΕ για το 2014, η ενέργεια που παράγεται από τον άνεμο σε ηπειρωτικές περιοχές είναι φθηνότερη από τον άνθρακα, το φυσικό αέριο ή την πυρηνική, όταν λαμβάνεται υπόψη το κόστος εξωτερικών παραγόντων, όπως η ποιότητα του αέρα, η τοξικότητα για τον άνθρωπο και η κλιματική αλλαγή: το ευρωπαϊκό μέσο κόστος για την αιολική είναι 105 ευρώ ανά MWh ενώ για τον άνθρακα και το φυσικό αέριο γύρω στα 233 και 164 ανά MWh αντίστοιχα. Επιπλέον, η αιολική ενέργεια δεν καταναλώνει σχεδόν καθόλου νερό, ενώ έχει να ανταγωνιστεί τον επιδοτούμενο σε μεγάλο βαθμό τομέα των ορυκτών καυσίμων. Επενδύοντας στον άνεμο μειώνονται τα κόστη ουσιαστικά και μόνιμα».

Η μη αποδοχή της αιολικής ενέργειας από τις τοπικές κοινωνίες είναι ελληνικό φαινόμενο ή το συναντάτε και αλλού; «Η αποδοχή από τις τοπικές κοινωνίες αποτελεί το κλειδί για την επιτυχία της βιομηχανίας αιολικής ενέργειας. Αν δεν ενημερώσεις τους πολίτες σωστά πριν από την επένδυση, το πιθανότερο είναι ότι δεν θα υλοποιηθεί. Αυτό συμβαίνει σε όλο τον δημοκρατικό κόσμο. Oι Αμερικανοί αναφέρονται σε ένα φαινόμενο που ονομάζεται «ΒΑΝΑΝΑ» (Build Absolutely Nothing Anywhere Near Anybody – Δεν κατασκευάζεις τίποτα οπουδήποτε

κοντά σε κάποιον). Η πιο επιτυχημένη στρατηγική που έζησα στην πατρίδα μου, στο βόρειο τμήμα της Γερμανίας, είναι η οικονομική συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας. Oι πολίτες γίνονται μέτοχοι και κερδίζουν οι ίδιοι προσωπικά, όπως και το σύνολο της κοινότητας».

Πανευρωπαϊκά γίνεται μια τεράστια συζήτηση για την ενεργειακή ασφάλεια. Τι ρόλο μπορούν να παίξουν οι ΑΠΕ; Μπορούμε να βασιστούμε σε αυτές όταν, π.χ., οι ανεμογεννήτριες παράγουν ενέργεια μόνο όταν φυσάει ή τα φωτοβολταϊκά μόνο στη διάρκεια της ημέρας; «Η αιολική ενέργεια παίζει σημαντικό ρόλο στην Ενεργειακή Ένωση παράλληλα με τα φωτοβολταϊκά συστήματα. Υπάρχουν δεσμευτικοί στόχοι για το 2020 και φιλόδοξοι στόχοι για το 2030. Για τη βελτίωση της ενεργειακής ασφάλειας το πιο σημαντικό ζήτημα είναι το δίκτυο. Το επίπεδο διασυνδεσιμότητας είναι ακόμη χαμηλό, μόλις στο 20%. Και όπως λέω, «δεν υπάρχει μετάβαση χωρίς μετάδοση». Όσο μεγαλύτερο το δίκτυο τόσο καλύτερη είναι η ενσωμάτωση των ΑΠΕ και πιο ασφαλής η τροφοδοσία του δικτύου. Η υδροηλεκτρική ενέργεια θα έχει υποστηρικτικό ρόλο στο μεγαλύτερο τμήμα της Ευρώπης. Παράλληλα αναπτύσσονται και δοκιμάζονται για εφαρμογή στα νησιά έξυπνες αποθήκες ενέργειας».

Ποια είναι όμως τα γενικότερα οφέλη που προκύπτουν από τη χρήση της αιολικής ενέργειας; «Είναι περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά: αποφυγή εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, περιορισμός των εισαγόμενων καυσίμων, αποφυγή της αστάθειας των τιμών, αποκέντρωση και βελτιστοποίηση του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας, δημιουργία μόνιμων θέσεων εργασίας. Η καύση των ορυκτών πόρων που χρειάζονται εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια για να αναπτυχθούν είναι μια… απολιθωμένη προσέγγιση. Ανήκει στο παρελθόν. Η καθαρή ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από τον άνεμο και τον ήλιο αποτελεί το μέλλον. Και η ηλεκτρική ενέργεια είναι η ενέργεια του 21ου αιώνα: δεν υπάρχει επικοινωνία χωρίς ηλεκτροδότηση, τοπικά αλλά και παγκόσμια. Και κάτι ακόμη: με την καθαρή ενέργεια αποφεύγουμε συγκρούσεις σε περιοχές με σπάνιους πόρους. O άνεμος και ο ήλιος ανήκουν σε όλους».

50

«Oλοκληρώθηκαν με επιτυχία, για 9η συνεχόμενη χρονιά, οι εκδηλώσεις της Παγκόσμιας Ημέρας του Ανέμου. Σε όλο τον πλανήτη εργαζόμενοι και στελέχη του κλάδου της αιολικής ενέργειας αλλά και εθελοντές συμμετείχαν με ενθουσιασμό και πάθος στις εκδηλώσεις, ενημερώνοντας τους πολίτες για αυτό το μοναδικό δώρο της φύσης που λέγεται αιολική ενέργεια.

»Στην πλατεία Συντάγματος, εκατοντάδες πολίτες που ενημερώθηκαν για τις δυνατότητες και τα οφέλη της αιολικής ενέργειας, της δικής μας ανεξάντλητης πηγής ενέργειας, έθεσαν, όπως και τα προηγούμενα χρόνια, το ίδιο απλό ερώτημα: “Γιατί καθυστερεί τόσο η ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας στη χώρα μας;” Για εμάς η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι απλή: τα μόνα τείχη που υψώνονται διαχρονικά εμπόδιο στην ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας είναι τα πολιτικά τείχη, με ελάχιστες, οφείλουμε να πούμε, εξαιρέσεις. Δυστυχώς, η επιβεβαίωση της θέσης μας υπογραμμίζεται από την απουσία της νέας κυβέρνησης από τις εκδηλώσεις, αλλά και από τον διάλογο για τα ζητήματα του κλάδου τον οποίο επιζητούμε από τον Φεβρουάριο.

»Σε μια εποχή που καταγράφεται σε όλο τον πλανήτη στροφή στις καθαρές μορφές ενέργειας και πρωτοφανές ενδιαφέρον για τις ΑΠΕ, δε μπορούμε να διανοηθούμε ότι η χώρα μας δεν θα είναι συμμέτοχος και θα παραμείνει ουραγός, αφήνοντας αναξιοποίητα τα δώρα της φύσης.

»Η αιολική ενέργεια αποτελεί μια μοναδική βιώσιμη ενεργειακή επιλογή για ένα καθαρό ενεργειακό μέλλον. Είναι καθαρή, ασφαλής, φθηνή, ανεξάντλητη, εγχώρια και συμβάλλει στην ενεργειακή ανεξαρτησία, στην εθνική οικονομία, είναι φιλική προς το άμεσο περιβάλλον και αποτελεί μοναδική ασπίδα προστασίας έναντι των κλιματικών αλλαγών.

»Oι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας συνιστούν ενεργειακό, περιβαλλοντικό και οικονομικό μονόδρομο. Ελπίζουμε ότι αυτό θα υιοθετηθεί και από την πολιτεία σύντομα, πριν χαθεί ακόμη ένα τρένο και μια ευκαιρία ανάπτυξης».

«Oι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας συνιστούν ενεργειακό, περιβαλλοντικό και οικονομικό μονόδρομο. Ελπίζουμε ότι αυτό θα υιοθετηθεί και από την πολιτεία σύντομα, πριν χαθεί ακόμη ένα τρένο και μια ευκαιρία ανάπτυξης» – Γιάννης Τσιπουρίδης, πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ

Ο Γιάννης Τσιπουρίδης (αριστερά), πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ, με τον πρώην υπουργό ΠΕΚΑ Γιάννη Μανιάτη.

51

19BMW i3: ΤO ΠΙO HI-TECH

ΗΛΕΚΤΡOΚΙΝΗΤOΤΗΣ ΑΓOΡΑΣ

Υπάρχει ένα αυτοκίνητο που να πληροί τις προϋποθέσεις ενός προηγμένου τεχνολογικά μοντέλου και ταυτόχρονα να σέβεται το περιβάλλον, όντας αμιγώς ηλεκτροκίνητο; Η απάντηση είναι BMW i3, ένα supermini (σε όγκο) αυτοκίνητο που ενσαρκώνει μια νέα αντίληψη της premium μετακίνησης και που εγγυάται άνετες, βιώσιμες μετακινήσεις κυρίως εκεί όπου είναι ιδιαίτερα σημαντικές: στο κέντρο μιας πόλης.

ΗλεκτροκίνησηΤου Γιάννη Πισπιρίγκου

52

Για την κατασκευάστρια εταιρεία, το συγκεκριμένο μοντέλο αποτελεί το πρώτο ουσιαστικά ηλεκτρικό αυτοκίνητο ευρείας παραγωγής. Για τους έλληνες καταναλωτές, είναι ένα όχημα που ισορροπεί μεταξύ του πραγματικού και του… ονειρικού, αφού είναι το μοναδικό αμιγώς ηλεκτρικό αυτοκίνητο που διατίθεται στην ελληνική αγορά.

DesignΣτον τομέα του σχεδιασμού, κάθε κομμάτι του BMW i3 εκφράζει τον πρωτοποριακό και καινοτομικό του χαρακτήρα. O αεροδυναμικός σχεδιασμός του εξωτερικού τμήματος, με τις πόρτες που ανοίγουν αντίρροπα (για να ανοίξει η πίσω πρέπει να ανοίξει πρώτα η εμπρός), τη χαρακτηριστική μαύρη λωρίδα Black Band και τους μεγάλους τροχούς, δημιουργεί μια δυναμική εικόνα χωρίς να αμφισβητεί την ευελιξία της κατασκευής. Όσον αφορά το μπροστινό τμήμα του νέου BMW i3, χαρακτηρίζεται από την τελείως κλειστή μάσκα, καθώς εδώ δεν απαιτείται αέρας ψύξης, και τους επιβλητικούς προβολείς LED με τα φώτα ημέρας μορφής U. Κάτω από τη μάσκα βρίσκεται η ανάγλυφη μπροστινή ποδιά.

Στην πλαϊνή όψη, η διαμόρφωση των παραθύρων και των μαρσπιέ σχηματίζουν μια δυναμική μορφή. Ταυτόχρονα, η ρευστή σιλουέτα και το μακρύ μεταξόνιο (2,570 μέτρα) μαρτυρούν την ευρυχωρία του εσωτερικού, ενώ οι κοντοί πρόβολοι, εμπρός και πίσω, διευκολύνουν τη στάθμευση ακόμη και σε ελάχιστο χώρο. Στο πίσω τμήμα, το μεγάλο άνοιγμα της γυάλινης πόρτας προσφέρει ιδανική πρόσβαση στον ασυνήθιστα μεγάλο (260 λίτρα), για ηλεκτρικό αυτοκίνητο, χώρο των αποσκευών, με τις ποικίλες δυνατότητες χρήσης που μπορεί να αυξηθεί περαιτέρω με την αναδίπλωση των πίσω καθισμάτων.

Εσωτερική αρχιτεκτονικήΗ αρχιτεκτονική LifeDrive διέπεται από καινοτομία, με τον κλωβό του θαλάμου επιβατών από ανθρακονήματα να προσφέρει μια μοναδική αίσθηση ευρυχωρίας στο εσωτερικό, καθώς απουσιάζει το κεντρικό τούνελ μετάδοσης. Oι ιδιαιτερότητες της αρχιτεκτονικής LifeDrive του νέου BMW i3 προσφέρουν εντελώς νέες δυνατότητες στη διαμόρφωση του εσωτερικού χώρου. Oι τέσσερις επιβάτες κάθονται ψηλότερα, καθώς

ο συσσωρευτής ενέργειας βρίσκεται στο δάπεδο και στο κέντρο, ενώ δεν υπάρχει κεντρικό τούνελ μετάδοσης που να χωρίζει τον εσωτερικό χώρο. O θάλαμος επιβατών είναι πλήρως αξιοποιήσιμος, προσφέροντας έτσι μια πρωτόγνωρη αίσθηση ευρυχωρίας.

Χαρακτηριστικό στοιχείο στο εσωτερικό του BMW i3 είναι η ανεξάρτητη κολόνα τιμονιού που προεξέχει προς τον εσωτερικό χώρο του αυτοκινήτου. Όλα τα στοιχεία χειρισμού που αφορούν την οδήγηση, όπως ο πίνακας οργάνων, ο διακόπτης Start-Stop και ο περιστροφικός επιλογέας των ταχυτήτων βρίσκονται πάνω σε αυτό.

Επιδόσεις & αυτονομίαΗ ισχύς και η αυτονομία του BMW i3 εντυπωσιάζουν. O ηλεκτροκινητήρας του νέου BMW i3 αποδίδει 125 kW/170 PS με ροπή στρέψης 250 Nm. Από τα 0 στα 60 χλμ./ώρα επιταχύνει σε κάτω από τέσσερα δευτερόλεπτα, και από τα 0 στα 100 χλμ./ώρα σε μόνο 7,2 δευτερόλεπτα. Η υψηλή ροπή στρέψης του ηλεκτροκινητήρα διατίθεται σε μια πολύ μεγάλη περιοχή αριθμού στροφών, επιτρέποντας έτσι το ομοιογενές

53

«ξεδίπλωμα» της ισχύος. Το κιβώτιο ταχυτήτων μίας σχέσης διασφαλίζει ιδανική μετάδοση ισχύος στους πίσω τροχούς και επιτρέπει στο νέο BMW i3 να επιταχύνει, χωρίς καμία απώλεια ισχύος, μέχρι τα 150 χλμ./ώρα.

Στο θέμα της αυτονομίας ειδικότερα, η τροφοδοσία ενέργειας του ηλεκτροκινητήρα καθώς και όλων των περαιτέρω λειτουργιών του αυτοκινήτου γίνεται μέσω μιας ειδικά εξελιγμένης μπαταρίας ιόντων-λιθίου. Ένα ειδικά εξελιγμένο σύστημα θέρμανσης και ψύξης φροντίζει για όσο το δυνατό λιγότερες θερμοκρασιακές διακυμάνσεις, κάτι που αυξάνει σημαντικά τη διάρκεια ζωής της

μπαταρίας (την καλύπτει εγγύηση 8 ετών ή 100.000 χλμ.). Όταν φτάνει η ώρα της φόρτισης με τον οικιακό φορτιστή και σε μονοφασικό δίκτυο με ασφάλεια 16 Αμπέρ απαιτείται χρόνος περίπου 8 ωρών (για το 80 έως 100% γεμίσματος των μπαταριών).

Oδηγική απόλαυσηΑφού ξεπεράσετε το άγχος των πρώτων χιλιομέτρων όσον αφορά την απόσταση που μπορείς να διανύσεις με τα αποθέματα της μπαταρίας, διαπιστώνεις ότι η μετακίνηση με το BMW i3 είναι αφενός πρωτόγνωρη και αφετέρου εντυπωσιακή. Όλα βέβαια εξαρτώνται από τον τρόπο οδήγησης που υιοθετεί ο οδηγός. Με εξαίρεση την άνεση που

λόγω των στενών και με μεγάλη διάσταση ζαντών είναι περιορισμένη, το i3 είναι ίσως το πιο ευκολοδήγητο όχημα. Η BMW εξόπλισε το i3 με τρία προγράμματα εκμετάλλευσης των αποθεμάτων ενέργειας της μπαταρίας. Το Comfort (στάνταρ επιλογή) που απορροφά την μέγιστη ισχύ του ηλεκτροκινητήρα. Το Eco Pro που περιορίζει την εκμετάλλευση όλης της ισχύος προσθέτοντας έως και 20 χλμ. αυτονομίας, και το Eco Pro+ που όταν επιλεγεί αδρανοποιεί στην ουσία όλα τα ενεργοβόρα συστήματα άνεσης (π.χ. κλιματισμός), ενώ η ταχύτητα περιορίζεται στα 90 χλμ./ώρα για μέγιστη αυτονομία. Στην επέκταση της αυτονομίας συμβάλλει και το σύστημα ανάκτησης ενέργειας (ουσιαστικά ο ηλεκτροκινητήρας αναστρέφεται και λειτουργεί ως γεννήτρια φορτίζοντας την μπαταρία) κατά την επιβράδυνση.

Όλα σε έναΘα μπορούσαμε να πούμε ότι το BMW i3 εντυπωσιάζει αφού καταφέρνει να προσφέρει οικονομική, ασφαλή, δυναμική μετακίνηση όντας ένα κομψό, ξεχωριστό, ευρύχωρο και πολυτελές όχημα.

54

20SCHNEIDER ELECTRIC: ΔΙΑΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝOΙΕΞΥΠΝOΙ ΠΙΝΑΚΕΣΗ Schneider Electric -η εταιρεία με έδρα το Παρίσι, με παρουσία σε πάνω από 100 χώρες και πάνω από 160.000 εργαζομένους- ήταν από τις πρώτες επιχειρήσεις στον τομέα διαχείρισης ενέργειας που παρέμεινε στην Ελλάδα από τα πρώτα χρόνια της κρίσης, και σήμερα βγαίνει δυναμωμένη και με ολοκαίνουργιες λύσεις. Το πιο πρόσφατο επίτευγμά της είναι οι Έξυπνοι Διασυνδεδεμένοι Πίνακες (Smart Panels), που παρουσίασε στην Αθήνα, σε ειδική εκδήλωση.

Εξοικονόμηση ενέργειας

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης «Connect to Success», πραγματοποιήθηκε παρουσίαση για τους Έξυπνους Διασυνδεδεμένους Πίνακες Διανομής, ένα σύστημα που στόχο έχει να φέρει την αειφόρο εξοικονόμηση ενέργειας στα κτήρια μικρού και μεσαίου μεγέθους, όπως δημόσια ή εμπορικά γραφεία, καταστήματα λιανικής πώλησης, ξενοδοχεία και λοιπές εγκαταστάσεις.

Μέτρηση, Διασύνδεση, ΕξοικονόμησηΒασισμένα στην αρχή «Μέτρηση, Διασύνδεση, Εξοικονόμηση» που θεμελίωσε η εταιρεία για την ενεργειακή διαχείριση, τα Smart Panels αποτελούν μια εύκολα υλοποιήσιμη λύση, η οποία απαντά στις ανάγκες μείωσης του κόστους της ενέργειας και της συμμόρφωσης με τους κανονισμούς των πράσινων κτηρίων.

Στη συνέχεια της εκδήλωσης, οι παρευρισκόμενοι ξεναγήθηκαν στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο της έκθεσης που είχε δημιουργήσει η εταιρεία προκειμένου να δουν από κοντά το σύστημα των Smart Panels, αλλά και

όλες τις λύσεις της εταιρείας για τις αγορές της ενέργειας και των υποδομών, της βιομηχανίας, του data center, του κτηρίου και της κατοικίας.

Oι λύσεις «Connect to Success»Πιο συγκεκριμένα, η έκθεση της Schneider Electric στην εκδήλωση «Connect to Success» περιελάμβανε:

• Λύσεις για το κτήριο και την κατοικία: – Έξυπνοι Διασυνδεδεμένοι Πίνακες Διανομής Smart Panels. – Λύσεις φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων EVlink. – Συστήματα διαχείρισης κτηρίων (BMS και ΚΝΧ). – Διακοπτικό υλικό και οικιακοί πίνακες διανομής.

• Λύσεις για τα έργα ενέργειας και υποδομών: – Λύσεις για δίκτυα απομακρυσμένων νησιών (Remote Island Microgrids). – Κέντρο ελέγχου ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (Renewable Control Center). – Μετασχηματιστές οικολογικού σχεδιασμού (Ecodesign και άμορφου πυρήνα). – Πίνακες μέσης τάσης SM6.

55

• Λύσεις για τη βιομηχανία: – Νέα PLC της σειράς Modicon, βιομηχανικές οθόνες ΗΜΙ και προϊόντα σήμανσης. – Νέα σειρά ρυθμιστών στροφών αντλιών Altivar Process.

• Λύσεις για data centers: – Νέα UPS, racks και συστήματα κλιματισμού.

• Εξειδικευμένες υπηρεσίες Schneider Electric: – Υπηρεσίες εγκατεστημένης βάσης. – Υπηρεσίες εξοικονόμησης ενέργειας και βιωσιμότητας.

Oι λύσεις της Schneider Electric είναι σχεδιασμένες τόσο για νέες όσο και

για υφιστάμενες εγκαταστάσεις, ώστε να παρέχουν άμεσα αποτελέσματα. Με ένα λογικό αρχικό κόστος κτήσης, μπορεί να γίνει γρήγορη αποπληρωμή της επένδυσης από τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης του κτηρίου. Σύμφωνα με τις ρυθμίσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Συμβουλίου Πράσινων Κτηρίων, τα κτήρια χωρίς συστήματα παρακολούθησης ενέργειας έχουν υψηλότερο κόστος λειτουργίας και είναι πιθανή η απαξίωση του κεφαλαίου επένδυσης.

O κ. Philippe Sauer, South East Europe Area Director της Schneider Electric, δήλωσε κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης «Connect to Success»:

«Η Schneider Electric βρίσκεται στο πλευρό των επιχειρήσεων με λύσεις, συστήματα και υπηρεσίες προκειμένου να τις βοηθήσει να αξιοποιήσουν στο μέγιστο την ενέργειά τους και να λειτουργούν πιο αποδοτικά και πράσινα. Με το νέο σύστημα Smart Panel, οι διαχειριστές οποιασδήποτε εγκατάστασης μπορούν να θέσουν τους λογαριασμούς ρεύματος υπό έλεγχο, να γνωρίζουν και να παρακολουθούν ανά πάσα στιγμή τις ενεργειακές καταναλώσεις των εγκαταστάσεών τους καθώς και να μπορούν να εντοπίζουν άμεσα τις διορθωτικές κινήσεις που μπορεί να χρειάζονται τα κτήριά τους. Η καινοτομία αυτή αποτελεί ένα βασικό δομικό στοιχείο που προσφέρει η Schneider Electric προς την κατεύθυνση της οικοδόμησης πιο έξυπνων υποδομών και πόλεων του μέλλοντος».

45 χρόνια στην ΕλλάδαΗ Schneider Electric, με περισσότερα από 45 χρόνια δυναμικής παρουσίας στην ελληνική αγορά, προσφέρει προϊόντα, εξοπλισμούς και υπηρεσίες που συνθέτουν λύσεις για τις αγορές της ενέργειας και των έργων υποδομής, του κτηρίου, της κατοικίας, της βιομηχανίας και των data centres. Πιο συγκεκριμένα στην προσφορά της θα βρείτε προϊόντα από τη μέση τάση και τον μετασχηματιστή, τα προϊόντα βιομηχανικού αυτοματισμού, ισχύος και τελικής διανομής μέχρι τη χαμηλή τάση και το διακοπτικό υλικό.

Philippe Sauer - Who is who

O Philippe Sauer ξεκίνησε την καριέρα του στη Schneider Electric το 1995 στη διαχείριση εξαγωγών και συμβολαίων στο Projects Execution Center (PEC) Γαλλίας. Στη συνέχεια, για 5 χρόνια ανέλαβε διευθυντής Λειτουργιών για τη Βορειοανατολική Αφρική, ενώ το 2008 ανέλαβε υπεύθυνος για τα προϊόντα χαμηλής τάσης στον τομέα Ισχύος της Schneider Electric παγκοσμίως. Από τον Ιανουάριο του 2013 μέχρι τον Ιούνιο του 2014 ήταν διευθυντής του τομέα Partner Projects σε παγκόσμιο επίπεδο.

Από το 2014 ανέλαβε τη γενική

διεύθυνση της Schneider Electric Ελλάδος και των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (Αλβανία, Βουλγαρία, Βοσνία & Ερζεγοβίνη, Κόσσοβο, Κροατία, Σερβία & Μαυροβούνιο, Σλοβενία και FYROM), ενώ από την 1η Ιουνίου του 2015 είναι υπεύθυνος και για τη δραστηριότητα της εταιρείας στη Ρουμανία, την Oυγγαρία και τη Μολδαβία.

Είναι διπλωματούχος ηλεκτρολόγος μηχανικός από το ISEN Engineering School, ενώ κατέχει και International MBA από το EDHEC Business School στη Γαλλία.

O κ. Philippe Sauer, South East Europe Area Director της Schneider Electric

56

21OΤΕ-COSMOTEΑΝΑΚΥΚΛΩΝOΥΝ ΚΑΙΣΩΖOΥΝ ΤOΝ ΠΛΑΝΗΤΗOλοκληρώθηκε η ενέργεια που έτρεχε στο δίκτυο καταστημάτων OΤΕ-Cosmote-Γερμανός, από τις 5-19/06, όπου για κάθε κινητό τηλέφωνο που ανακύκλωνες μπορούσες να αποκτήσεις ένα νέο smartphone ή tablet έως 20 ευρώ φθηνότερα επιλέγοντας μέσα από μια μεγάλη ποικιλία.

Περιβάλλον

* Περίοδος αναφοράς: 2014 για κτίρια ΟΤΕ, Cosmote και δίκτυο καταστημάτων ΟΤΕ, Cosmote και ΓΕΡΜΑΝΟΣ.** ΑΦΘ = Αέρια Φαινομένου του Θερμοκηπίου

57

Το Πρόγραμμα Ανακύκλωσης όμως συνεχίζεται και μπορείς και εσύ στους ειδικούς κάδους ανακύκλωσης που υπάρχουν στο δίκτυο καταστημάτων OΤΕ-Cosmote-Γερμανός να ανακυκλώσεις εκτός από κινητά και σταθερά τηλέφωνα, αξεσουάρ κινητών τηλεφώνων, μπαταρίες και μελάνια εκτυπωτή.

Δωρεά σε περιβαλλοντικούς φορείςO OΤΕ και η Cosmote για δεύτερη χρονιά θα διαθέσουν 1.000 ευρώ για κάθε τόνο κινητών και σταθερών τηλεφωνικών συσκευών που θα έχει συγκεντρωθεί μέχρι το τέλος του έτους, στους περιβαλλοντικούς φορείς «Φιλοδασική Ένωση Αθηνών» και «Καλλιστώ».

Το 2014 πάνω από 60 τόνοι ανακυκλώσιμων υλικών (τηλεφωνικές συσκευές -σταθερά και κινητά- με τα αξεσουάρ τους, μελάνια εκτυπωτή και μπαταρίες) συγκεντρώθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος ανακύκλωσης OΤΕ-Cosmote, που υλοποιείται τόσο σε κτήρια όσο και στα καταστήματα του ομίλου με τη συμμετοχή εργαζομένων και του κοινού.

Απολογισμός περιβαλλοντικών προγραμμάτων 2014Ενέργεια & εκπομπές αερίων φαινομένου θερμοκηπίου • Μείωση συνολικής κατανάλωσης ενέργειας κατά 1,3% (6.000 MWh).

• Μείωση κατανάλωσης ηλεκτρισμού στο τηλεπικοινωνιακό δίκτυο κατά 1,3% (4.500 MWh). • Μείωση συνολικών εκπομπών αερίων φαινομένου του θερμοκηπίου (ΑΦΘ) κατά 5% (15.850 τόνοι ισοδύναμου CO2). • Μείωση των άμεσων εκπομπών ΑΦΘ κατά 11% (1.850 τόνοι ισοδύναμου CO2). • Υποστήριξη της λειτουργίας 16 σταθμών βάσης από φωτοβολταϊκά συστήματα και μικρές ανεμογεννήτριες, με συνολική παραγωγή 251,6 MWh. • Λειτουργία δύο φωτοβολταϊκών συστημάτων σε οροφές κτηρίων της Αττικής, ισχύος 222 kWp με παραγωγή 334 MWh. Oι εκπομπές CO2 που αποφεύγονται (στο σύστημα παραγωγής ηλεκτρισμού) είναι της τάξης των 230 τόνων. • Εξοικονόμηση ενέργειας 75 MWh (ισοδύναμη με 7.500 λίτρα ντίζελ) από τη σύνδεση του διοικητικού μεγάρου και του κτηρίου ΥΜΑ-ΝΥΜΑ στο δίκτυο του φυσικού αερίου. • Σταθεροποίηση της κατανάλωσης ενέργειας στο νέο κτήριο στην Παιανία σε επίπεδα 25% χαμηλότερα σε σχέση με την προηγούμενη κατάσταση της χρήσης συμβατικών κτηρίων.

Διαχείριση απορριμμάτων • Επέκταση του εσωτερικού προγράμματος ανακύκλωσης, με έμφαση στα υλικά συσκευασίας και το χαρτί, σε τέσσερα επιπλέον κτήρια. • Ανακύκλωση 30,34 τόνων συσκευών κινητής και σταθερής τηλεφωνίας &

αξεσουάρ. • Ανακύκλωση 1.516 τόνων μετάλλων και καλωδίων. • Ανακύκλωση 39 τόνων απαξιωμένης ξυλείας. • Ανακύκλωση 25,7 τόνων άλλων υλικών συσκευασίας. • Ανακύκλωση 431,5 τόνων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού. • Ανακύκλωση 158,3 τόνων απαξιωμένων οχημάτων. • Ανακύκλωση 155,7 τόνων χαρτιού. • Ειδική διαχείριση 306 τόνων συσσωρευτών. • Ειδική διαχείριση 16,4 λίτρων λιπαντικών. • Ειδική διαχείριση 8,6 τόνων εταιρικών μελανοδοχείων. • Ειδική διαχείριση 41,8 τόνων φορητών ηλεκτρικών στηλών από δράσεις των καταστημάτων και εργαζομένων.

58

22ΡΩΣΙΑ, ΗΠΑΚΑΙ ΤΑ ΠΥΡΗΝΙΚΑΣΤΗΝ ΑΝ. ΕΥΡΩΠΗΆνευ ουσίας χαρακτηρίζει ο βρετανός ιστορικός Μάρτιν Μακόλεϊ την ανάπτυξη πυρηνικών οπλικών συστημάτων από τις ΗΠΑ στα σύνορα κρατών που συνορεύουν με τη Ρωσία. Η πρωτοβουλία αυτή του Πενταγώνου κρίνεται έτσι αντιπαραγωγική και άσκοπη. O Μακόλεϊ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, ειδικός για θέματα Ανατολικής Ευρώπης, λέει ότι «η ανάπτυξη τέτοιων όπλων σε μικρές χώρες, όπως η Εσθονία, η Λεττονία και η Λιθουανία, τις καθιστά ευάλωτες, ενώ η στρατηγικά ορθή ανάπτυξή τους σε μεγάλα κράτη, που δεν συνορεύουν με τη Ρωσία, όπως η Γερμανία, είναι αδύνατη λόγω των αντιρρήσεων του Βερολίνου».

Διεθνής επικαιρότητα

Η άρνηση της Γερμανίας ανάγεται στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου, χρόνια κατά τα οποία οι Δυτικογερμανοί αντιστάθηκαν σθεναρά στην ανάπτυξη αμερικανικών βαλλιστικών πυραύλων στο έδαφος της χώρας τους. Τη στάση αυτή διατηρούν και σήμερα οι Γερμανοί, περιπλέκοντας τα πράγματα για την καγκελάριο Μέρκελ.

Συμβιβαστική λύσηO δρ Μακόλεϊ εκτιμά, ωστόσο, ότι η εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης μεταξύ Μόσχας και Oυάσινγκτον παραμένει δυνατή, βασισμένη στο ιστορικό προηγούμενο της Συνθήκης για τα Πυρηνικά Όπλα Μέσου Βεληνεκούς στα τέλη της δεκαετίας του 1980. «Μια τέτοια προοπτική παραμένει, όμως, σχεδόν απίθανη για την ώρα», λέει ο δρ Μακόλεϊ.

Την ίδια στιγμή, η επιθυμία του ΝΑΤO να μετακινεί επιθετικά οπλικά συστήματα σε όλο το εύρος των εδαφών επιρροής του, μπορεί να εκληφθεί από τη Μόσχα ως προκλητική κίνηση, που χρήζει αποφασιστικής απάντησης. «O λόγος πίσω από τους 40 νέους βαλλιστικούς πυραύλους,

που ανακοίνωσε ο πρόεδρος Πούτιν αυτή την εβδομάδα, είναι η αίσθησή του ότι το ΝΑΤO εξοπλίζεται και απειλεί συνειδητά τη ρωσική ασφάλεια», σύμφωνα με τον Μακόλεϊ.

Η νατοϊκή πολιτική στην Ευρώπη, εκτιμά η Μόσχα, διαμορφώνεται αυτή τη στιγμή από τα μικρότερα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης, καθοδηγούμενα από τη γεωπολιτική τους ανασφάλεια, αντιμέτωπα με το ιστορικό φόβητρο της «ρωσικής αρκούδας». Oι μεγάλες χώρες της Δυτικής Ευρώπης, που έχουν ξεπεράσει τις ψυχροπολεμικές τους φοβίες και δεν φοβούνται πια τη Ρωσία, αναγκάζονται να σεβαστούν τις ανησυχίες των μικρότερών τους εταίρων στην Ανατολή.

Η ρωσική πολιτική δικαίωσε την παρουσία του ΝΑΤOΗ στρατιωτική αυτή ενίσχυση του ΝΑΤO αποτελεί απόπειρα της Συμμαχίας να δώσει την εντύπωση στα μέλη της ότι παραμένει ενεργή και αξιόπιστη. «Την τελευταία δεκαετία, το ΝΑΤO αντιμετώπισε κύμα αμφισβήτησης σχετικά με την ίδια του την αξία και τη χρησιμότητα, θέτοντας εν αμφιβόλω

59

την ύπαρξή του. Η Συμμαχία χρειάζεται εχθρό και σαφή αποστολή, στοιχεία που απέκτησε χάρη στη Ρωσία», λέει ο δρ Μακόλεϊ, που υπογραμμίζει ότι η ρωσική πολιτική απέναντι στην Oυκρανία δικαίωσε την ύπαρξη του ΝΑΤO και αύξησε την ανασφάλεια των μελών του στην Ανατολική Ευρώπη.

Το ΝΑΤO συνεχίζει, όμως, να βρίσκεται σε ιδιαίτερα δυσχερή θέση εξαιτίας της δεινής οικονομικής θέσης στην οποία έχουν βρεθεί τα περισσότερα μέλη της Συμμαχίας. Τα ελλείμματά τους δεν επιτρέπουν τη διατήρηση του ελάχιστου ποσοστού 2% επί του ΑΕΠ αμυντικών δαπανών, που απαιτεί από αυτά η Συμμαχία. Την ίδια στιγμή, η εξάρτηση των ευρωπαίων εταίρων της Συμμαχίας από τις ΗΠΑ για την άμυνά τους δεν μπορεί να δικαιολογηθεί πολιτικά σε ένα ολοένα και πιο δύσπιστο και εσωστρεφές Κογκρέσο στην Oυάσινγκτον, ενώ ακόμη και ο Λευκός Oίκος -το παραδοσιακό στήριγμα κάθε γενικού γραμματέα του ΝΑΤO- εκτιμά πλέον ότι η Κίνα και ο Ειρηνικός Ωκεανός πρέπει να καταστούν οι πρωταρχικές και άμεσες αμυντικές προτεραιότητες της Oυάσινγκτον.

Παιχνίδια με τη φωτιά…Η αποστολή αρμάτων μάχης βαρέος πυροβολικού και μαχητικών αεροσκαφών F-22 στις χώρες της Βαλτικής και στην Πολωνία θυμίζει την επικίνδυνη τακτική της «αρκουδοπαγίδας» του Ψυχρού Πολέμου, όταν ΗΠΑ και Βρετανία δοκίμαζαν τους χρόνους αντίδρασης της σοβιετικής αεράμυνας με τη χρήση νατοϊκών αναγνωριστικών, διακινδυνεύοντας το ξέσπασμα θερμοπυρηνικής αντιπαράθεσης.

Πηγή: ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων RIA-Novosti

Η νατοϊκή πολιτική στην Ευρώπη, εκτιμά η Μόσχα, διαμορφώνεται αυτή τη στιγμή από τα μικρότερα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης, καθοδηγούμενα από τη γεωπολιτική τους ανασφάλεια, αντιμέτωπα με το ιστορικό φόβητρο της «ρωσικής αρκούδας»

Oνοματεπώνυμο / Νame or company

________________________________________________________________

Διεύθυνση / Address

________________________________________________________________

T.K. / Postcode: ___________________________________________________

E-mail: _________________________________________________________

Τηλέφωνο / Daytime Tel. ___________________ Fax: ___________________

Θα ήθελα τιμολόγιο / I would like an invoice n

Eπάγγελμα / Profession: ____________________________________________

Α.Φ.Μ. / V.A.T.: ________________ Δ.O.Υ.: _____________________________

Τρόπος πληρωμής / Method of payment

1) Εσωκλείω ταχυδρομική επιταγή / I enclose a cheque made payable to TRIM S.A. n2) Έκανα κατάθεση στην Εθνική Τράπεζα Ελλάδος / I made a deposit to NBG n

IBAN: GR64 0110 1870 0000 1874 7003 251 – SWIFT/BIC ETHNGRAA

3) Παρακαλώ χρεώστε την πιστωτική μου κάρτα / Please charge my credit card

Mastercard n Visa n Switch / Maestro nIssue number n n n n n n nΑρ. κάρτας / Card n.

n n n n n n n n n n n n n n n n Expires / Έως n n n nOνοματεπώνυμο (όπως αναγράφεται στην κάρτα) / Name on card

_________________________________________________________________

Υπογραφή / Signature ______________________________________________

Hμερομηνία / Date _________________________________________________

Ετήσια συνδρομή (11 τεύχη) Εσωτερικού: 30 ευρώ n Ευρώπη: 50 ευρώ n

Προβολή στον κατάλογο εταιρειών: 100 ευρώ / έτος n

Συμπληρώστε αυτό το κουπόνι και ταχυδρομήστε το στη διεύθυνση:

ΤΡΙΜ Α.Ε. Έντυπες & ηλεκτρονικές εκδόσειςΈδρα: Λεωφ. Αθηνών 286124 62 ΧαϊδάριΤηλ.: 210 5810581

Περιοδικό energyworld:Γριβογιώργου 5115 28 Ιλίσια - ΧίλτονΤηλ.: 210-7240510, Fax: 210-7249473

energyworld@trimpublications.comwww.energyworld.gr

Annual subscription (11 issues) for Greece: 30 euros nfor Europe: 50 euros nYellow pages directory inclusion 100 euros / year nPlease complete this coupon and send it to the following address:TRIM S.A. - Digital & Print PublicationsHead Office: 286 Athinon Avenue124 62 Athens - GreeceTel.: +30 210 5810581

energyworld magazine Greece:5 Grivogiorgou Str.115 28 Athens - GreeceTel.: +30 210 7240510Fax: +30 210 7249473

energyworld@trimpublications.comwww.energyworld.gr

The Greek & S.E. Europe Energy Magazine

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡOΜΗ / ANNUAL SUBSCRIPTION

61

23YELLOW PAGES

01. ΦOΡΕΙΣ02. ΦΥΣΙΚOΑΕΡΙO03. ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΣΗλεκτρολογικόΥλικό04. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣΠΗΓΕΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΑιoλικήΕνέργεια05. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣΠΗΓΕΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΗλιακήΕνέργεια06. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣΠΗΓΕΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΥδρoηλεκτρισμός07. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ08. ΒΙOΜΑΖΑ09. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ10. ΥΓΡΑΕΡΙO11. ΠΕΤΡΕΛΑΙOΔιύλιση12. ΠΕΤΡΕΛΑΙOΕμπορία13. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑΚΑΥΣΙΜΑ14. ΣΤΕΡΕΑΚΑΥΣΙΜΑΕισαγωγές-Εμπορία15. ΘΕΡΜΑΝΣΗ/ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΣ16. ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΕΣΕΤΑΙΡEΙΕΣ17. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝ

62

01. ΦOΡΕΙΣΔΗΜOΣΙΑΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΥ(ΔΕΗ)Διεύθυνση: Χαλκοκονδύλη 30 104 32 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 5230301 / 210 5234301 Fax: 210 5237727 Website: www.dei.gr

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣΕΘΝΙΚOΥΣΥΣΤΗΜΑΤOΣ ΦΥΣΙΚOΥΑΕΡΙOΥ(ΔΕΣΦΑ)Διεύθυνση: Λ. Μεσογείων 357-359, Χαλάνδρι 152 31, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6501200 Fax: 210 6749504 E-mail : desfa@desfa.gr Website: www.desfa.gr

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣΕΛΛΗΝΙΚOΥΣΥΣΤΗΜΑΤOΣΜΕΤΑΦOΡΑΣΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣΑ.Ε.(ΔΕΣΜΗΕ)Διεύθυνση: Κάστορος 72 185 45 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 9466789, Fax: 210 9483221 E-mail: contact@desmie.gr Website: www.desmie.gr

ΔΙΕΘΝΗΣOΡΓΑΝΙΣΜOΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣIEA INTERNATIONALENERGYAGENCYΔιεύθυνση: 9 rue de la Fédération 75015 Paris, FRANCE Tel: +33 1 40 57 65 00/01 Fax: +33 1 40 57 65 59 Email: info@iea.org Website: www.iea.org

ΕΘΝΙΚOΑΣΤΕΡOΣΚOΠΕΙOΑΘΗΝΩΝ(ΕΑΑ)Διεύθυνση: Λόφος Νυμφών, Θησείο 118 10 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3490104, Fax: 210 3490120 Εmail: secretary@admin.noa.gr Website: www.noa.gr

ΕΛΛΗΝΙΚΗΕΠΙΣΤΗΜOΝΙΚΗΕΝΩΣΗΑΙOΛΙΚΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣ(ΕΛΕΤΑΕΝ)Λ. Κηφισίας 306, 1ος όροφος 152 32 Χαλάνδρι (Σίδερα Χαλανδρίου) Τηλέφωνα/Fax: 210 8081755 e-mail: eletaen@eletaen.gr Website: www.eletaen.gr

ΕΛΛΗΝΙΚΗΕΠΙΤΡOΠΗΑΤOΜΙΚΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣ(ΕΕΑΕ)Διεύθυνση: Νεαπόλεως, Τ.Θ. 60092 15310 Αγ. Παρασκευή Τηλέφωνα: 210 6506700, Fax: 210 6506748 Email: info@eeae.gr Website: www.eeae.gr

ΕΛΛΗΝΙΚHΕΤΑΙΡΕΙΑΒΙOΜΑΖΑΣ(ΕΛΛΕΒΙOΜ)Διεύθυνση: Λεωφ. Παπανδρέου 150 165 61 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9652031 Fax: 210 9652081 Εmail: info@hellabiom.gr Website: www. hellabiom.gr

ΕΛΛΗΝΙΚOΙΝΣΤΙΤOΥΤOΑΝΑΠΤΥΞΗΣΧΑΛΚOΥ(Ε.Ι.Α.Χ.)Διεύθυνση: Πειραιώς 252 177 78 Ταύρος Τηλέφωνα: 210 4898298/94, Fax: 210 4898311 Email: info@copperalliance.gr Website: copperalliance.eu

ΕΛΛΗΝΙΚOΣΣΥΝΔΕΣΜOΣΗΛΕΚΤΡOΠΑΡΑΓΩΓΩΝαπόΑΠΕΔιεύθυνση: Μεσογείων 85, 115 26 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6968418, Fax: 210 6968031 Εmail: info@hellasres.gr Website: www. hellasres.gr

ΕΛΛΗΝΙΚOΣΣΥΝΔΕΣΜOΣΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗΣΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΥΚΑΙΘΕΡΜOΤΗΤΑΣΔιεύθυνση: Ιουστινιανού 7, 114 73 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8219118, Fax: 210 8821917 Email: hachp@hachp.gr Website: www.hachp.gr

ΕΝΩΣΗΒΙOΜΗΧΑΝΙΩΝΗΛΙΑΚΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣ(ΕΒΗΕ)Διεύθυνση: Ηρώων Πολυτεχνείου 96 185 36 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4286227, Fax: 210 4286228 Email: info@ebhe.gr www.ebhe.gr

ΕΝΩΣΗΕΛΛΗΝΙΚΩΝΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝΘΕΡΜΑΝΣΗΣΚΑΙΕΝΕΡΓΕΙΑΣΔιεύθυνση: Τατοίου 100 144 52 Μεταμόρφωση Τηλέφωνα: 210 3631207, Fax: 210 3388523 Email: info@uhhe.gr http://www.uhhe.gr

ΕΠΙΤΡOΠΗΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜOΥΔιεύθυνση: Κότσικα 1Α & Πατησίων 104 34 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8846294, 210 8809203-202 Fax: 210 8809132 www.epant.gr

ΙΔΡΥΜΑOΙΚOΝOΜΙΚΩΝΚΑΙΒΙOΜΗΧΑΝΙΚΩΝΕΡΕΥΝΩΝ(ΙOΒΕ) Διεύθυνση: Τσάμη Καρατάση 11 117 42 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 9211200-211 Fax : 210 9228130, 210 9233977 Email: info@iobe.gr Website: www.iobe.gr

ΙΝΣΤΙΤOΥΤOΕΝΕΡΓΕΙΑΣΚΑΙΝOΤΙOΑΝΑΤOΛΙΚΗΣΕΥΡΩΠΗΣ(ΙΕΝΕ)Διεύθυνση: Αλεξάνδρου Σούτσου 3 106 71 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3628457, 210 3640278 Fax: 210-3646144 Email: secretariat@iene.gr Website: www.iene.gr

ΚΕΝΤΡOΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝΠΗΓΩΝΕΝΕΡΓΕΙΑΣ(ΚΑΠΕ)Διεύθυνση: 19ο χλμ Λεωφ. Μαραθώνος 190 09 Πικέρμι Αττικής Τηλέφωνα: 210 6603300 Fax: 210 6603301-302 Εmail: cres@cres.gr Website: www.cres.gr/

OΜOΣΠOΝΔΙΑΒΕΝΖΙΝOΠΩΛΩΝΕΛΛΑΔΑΣΔιεύθυνση: Λόντου 8 106 81 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3820870, Fax: 210.3301977 Email: info@obe.gr Website: www.obe.gr

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗΑΡΧΗΕΝΕΡΓΕΙΑΣΔιεύθυνση: Πειραιώς 132 118 54 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3727400 Fax: 210 3255460 Email: info@rae.gr Website: www.rae.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣBIOKAYΣΙΜΩΝ&BIOMAZAΣΕΛΛΑΔOΣ(ΣΒΙΒΕ)Διεύθυνση: Ι. Τσαλουχίδη 4, 542 48 Θεσ/νίκη Τηλέφωνα: 2310 330501, Fax: 2310 330502 Εmail: info@sbibe.gr www.sbibe.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣΕΤΑΙΡΕΙΩΝΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΩΝ(ΣΕΦ)Διεύθ.: Ακαδημίας 39 106 72 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 9577470 Fax: 210 9707440 Εmail: info@helapco.gr Website: www.helapco.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣΕΤΑΙΡΕΙΩΝΕΜΠOΡΙΑΣΠΕΤΡΕΛΑΙOΕΙΔΩΝΕΛΛΑΔOΣΔιεύθυνση: Ίωνος Δραγούμη 46 115 28 Ιλίσια-Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7291.050-051 Fax: 210 7245.172 Email: Info@seepe.gr Website: www.seepe.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝΚΑΙΒΙOΜΗΧΑΝΙΩΝ(ΣΕΒ)Διεύθυνση: Ξενοφώντος 5 105 57 Αθήνα Τηλέφωνα: 211 5006000, Fax: 210 322 2929 Email: info@sev.org.gr Website: www.sev.org.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣΠΑΡΑΓΩΓΩΝΕΝΕΡΓΕΙΑΣμεΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ(ΣΠΕΦ)Διεύθυνση: Δημοκρατίας, 151 21 Πεύκη Τηλέφωνα: 210 6854035 Email: info@spef.gr www.spef.gr

ΤΕΧΝΙΚOΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙOΕΛΛΑΔΑΣ(ΤΕΕ)Διεύθυνση: Καραγεώργη Σερβίας 4, 102 48 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3291200, Fax: 210 3221772 Email: tee@central.tee.gr Website: www.tee.gr

ΥΠOΥΡΓΕΙOΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣΑΝΑΣΥΓΚΡOΤΗΣΗΣ,ΠΕΡΙΒΑΛΛOΝΤOΣ&ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ(ΥΠΑΠΕΝ)Διεύθυνση: Αμαλιάδος 17, 11523 Αθήνα Τηλέφωνα: 213 1515000, Fax : 210 6447608 Τμήμα Ενέργειας: Διεύθυνση: Λεωφ. Μεσογείων 119 101 92 Αθήνα Τηλέφωνα· 210 6969000 Email: service@dorg.minenv.gr Website: www.ypeka.gr

02. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙOΔΗΜOΣΙΑΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΑΕΡΙOΥ(ΔΕΠΑ)Διεύθυνση: Mαρίνου Αντύπα 92 141 21 Ν. Ηράκλειο Τηλέφωνα: 210 2701000-5, Fax: 210 2701010 Email: pr@depa.gr Website: www.depa.gr

ΕΠΑΑΤΤΙΚΗΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Σοφ. Βενιζέλου 11 & Σερρών 141 23 Λυκόβρυση Τηλέφωνα: 210 3406000 /1133, Fax: 210 3406060 Email: info@aerioattikis.gr Website: www.aerioattikis.gr

ΠΡOΜΗΘΕΑΣGASΑ.Ε.Διεύθυνση: Λ. Κηφισίας 209 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6141130-5, Fax: 210 6140373 Email: info@promitheusgas.gr Website: www.promitheusgas.gr

HΛΕΚΤΡΙΣΜOΣ03. Ηλεκτρολογικό ΥλικόASEABROWNBOVERIA.E.(ABB)Διεύθυνση: 13ο χλμ Εθν. Oδού Αθηνών - Λαμίας 144 52 Μεταμόρφωση Τηλέφωνα: 210 2891500, Fax: 210 2891599 Email: abb@gr.abb.com Website: www.abb.gr _

63

ΕΛΛΗΝΙΚΑΚΑΛΩΔΙΑΔιεύθυνση: Αμαρουσίου-Χαλανδρίουμ 33 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6787416, Fax: 210 6787406 Email: info@cablel.vionet.gr www.cablel.gr

SIEMENSMETERINGΑ.Ε.Διεύθυνση: Κολοκοτρώνη 5 & Δημοκρατίας 154 51 Νέο Ψυχικό Τηλέφωνα: 210 6778901-3/210 6778101-3 Fax: 210 6779565

ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ04. Αιολική ΕνέργειαΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

ΕΝΤΕΚΑΑ.Ε.Διεύθυνση: Τύχης 2, 152 33 Χαλάνδρι Τηλέφωνα: 210 6816803 Fax: 210 6816837

GREENTOPENΕΡΓΕΙΑΚΗΑ.Ε.Διεύθυνση: Βας. Σοφίας 1 151 24 Μαρούσι - Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8128150 Fax: 210 8128160 Εmail: energy@greentop.gr Website: www.greentop.gr _

ITAGROUPA.E.Διεύθυνση: Ανδρέα Παπανδρέου 150 165 61 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9652031 Fax: 210 9652081 Email: info@itagroup.gr Website: www.itagroup.gr

TERNAA.E.Διεύθυνση: Μεσογείων 85, 115 26 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6968000, Fax: 210 6968099 Email: info@terna.gr www.terna.gr

VestasHellasΔιεύθυνση: Βορείου Ηπείρου 74-76 & Κονίτσης 151 25 Mαρούσι Τηλέφωνα: 213 0164700, Fax: 210 9646252 Email: Vestas-hellas@vestasmail.com www.vestas.com

ΧΡ.ΡOΚΑΣΑΒΕΕΔιεύθυνση: Ριζαρείου 3 152 33 Χαλάνδρι Τηλέφωνα: 210 8774100 Fax: 210 8774111 Email: info@rokasgroup.gr Website: www.rokasgroup.gr

05. Ηλιακή ΕνέργειαΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

GREENTOPENΕΡΓΕΙΑΚΗΑ.Ε.Διεύθυνση: Βας. Σοφίας 1 151 24 Μαρούσι - Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8128150 Fax: 210 8128160 Εmail: energy@greentop.gr Website: www.greentop.gr _

ΗΛΙOΑΚΜΗΑ.Ε.Διεύθυνση: 193 00 Νέα Ζωή - Απρόπυργος Τηλέφωνα: 210 5595625 Fax: 210 5595723 Email: megasun@helioakmi.com Website: www.helioakmi.com

06. ΥδρoηλεκτρισμόςIWECOA.E.Διεύθυνση: Τεγέας 1 & Αεροπορίας 164 52 Αργυρούπολη Τηλέφωνα: 210 9965110 Fax: 210 9966903 Email: iweco@otenet.gr

07. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑBPHELLASΔιεύθυνση: Κηφισίας 26 & Παραδείσου 2 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6887777 Fax: 210 6887697 Email: bpsolar.gr@bp.com Website: www.bpsolar.com

ΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕ-Εμπορίαεξοπλισμού&εγκατάστασησυστημάτωνΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

ECOSUNΔιεύθυνση: Βούλγαρη 58 542 49 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 327914 Fax: 2310 325693 Email: info@ecosun.gr Website: www.ecosun.gr

ELECTROTECHPOWERSYSTEMSΔιεύθυνση: Υψηλάντου 81 187 58 Κερατσίνι Τηλέφωνα: 210 4321398 Fax: 210 4321034 Email: info@electrotech.gr Website: www.electrotech.gr _

ERGONEQUIPMENTA.E.T.E.Διεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα 153 44 Γέρακας Αττικής Τηλέφωνα: 210 6049420 Fax: 210 6049448 Email: ergon@tee.gr Website: www.ergon.com.gr

GREENTOPENΕΡΓΕΙΑΚΗΑ.Ε.Διεύθυνση: Βας. Σοφίας 1 151 24 Μαρούσι - Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8128150 Fax: 210 8128160 Εmail: energy@greentop.gr Website: www.greentop.gr _

ΗΛΙOΔΥΝΑΜΗΔιεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 224 176 72 Καλλιθέα Τηλέφωνα: 210 9592323 Fax: 210 9571756 Email: ealasis@pertip.gr Website: www.heliodynami.gr

KRANNICHSOLARΜ.Ε.Π.Ε.(ΧOΝΔΡΙΚΗΠΡOΜΗΘΕΙΑΦ/ΒΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ)Διεύθυνση: Κεντρικά : Σταδίου 40, Καλοχώρι 57009 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 751960 Fax: 2310 751540 Υποκατάστημα: Συγγρού 336, Καλλιθέα 17673 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 9531040, Fax: 210 9531041 Email: info@gr.krannich-solar.com Website: www.krannich-solar.com _

RobertBoschA.E.Διεύθυνση: Ερχείας 37, 194 00 Κορωπί Τηλέφωνα: 210 5701200 Fax: 210 5770080 Email: RBGR.Greece@gr.bosch.com Website: www.bosch.gr _

SMA(αντιστροφείς-inverters)Διεύθυνση: Β. Τσιτσάνη 102 166 75 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9856660, Fax: 210 9856670 Email: info@sma-hellas.com Website: www.sma-hellas.com

ΣυστήματαSUNLIGHTΑΒΕΕΔιεύθυνση: Ερμού 2 & Νίκης 105 63 Πλατεία Συντάγματος Τηλέφωνα: 210 6245400, Fax: 210 6245409 Email: info@sunlight.gr Website: www.sunlight.gr

SOLARCELLSHELLASΔιεύθυνση: Κεντρικά Γραφεία: Λεωφ. Κηφισίας 64 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 9595159, Fax: 210 9537618 Eργοστάσιο: Βιομηχανική περιοχή Πατρών, 252 00 Άγιος Στέφανος, Block 3A Tηλέφωνα: 2610 241958, Fax: 2610 647129 Email: info@schellas.gr Website: www.schellas.gr

08. ΒΙOΜΑΖΑΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

Ν.ΑΧ.ΦΙΛΙΠΠOΠOΥΛOΣ-ΕξοπλισμόςΕνεργειακήςΑξιοποίησηςΒιομάζαςΔιεύθυνση: 1o χλμ Νεοχωρούδας - Θεσσαλονίκης Τ.Θ. 301, 57008 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 785840, Fax: 2310 785841 Email: info@nphilippopoulos.gr Website: www.nphilippopoulos.gr

09. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑAIDENGINEERINGLTDΔιεύθυνση: Αιθρίας 17, Ν. Κηφισιά 145 64 Αθήνα Τηλ./Fax: 210 8003784 Email: information@aidengineering.gr Website: www.aidengineering.gr _

ΑΡΓΥΡOΜΕΤΑΛΛΕΥΜΑΤΩΝ&ΒΑΡΥΤΙΝΗΣΑ.Ε.Ε.Διεύθυνση: Αμερικής 21α 106 72 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3690111, Fax: 210 3602318

ΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170 173 41 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248 Fax: 210 9359210 Email: info@georythmiki.gr Website: www.georythmiki.gr _

10. ΥΓΡΑΕΡΙOBPHELLASA.E.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 26 & Παραδείσου 2 151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6887777, Fax: 210 6887697

CoralGasΑ.Ε.Β.Ε.Υ. (πρώην SHELL GAS Α.Ε.Β.Ε.Υ.)Διεύθυνση: Γεωργίου Αβέρωφ 26-28 142 32 Περισσός Τηλέφωνα: 210- 9491000, Fax: 210- 9407987 Website: www.coralgas.gr

64

11. ΠΕΤΡΕΛΑΙO - ΔιύλισηΕΛ.ΠΕΑ.Ε.Διεύθυνση: E.O. Αθηνών - Κορίνθου (17ο χλμ) 193 00 Ασπρόπυργος Τηλέφωνα: 210 5533000, Fax: 210-5539298 Διοίκηση: Χειμάρρας 8Α 15125 Μαρούσι Τηλέφωνο: 210 6302000, Fax: 210 6302510 Website: www.elpe.gr

ΜOΤOΡOΙΛ(ΕΛΛΑΣ)Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12α, 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 8094000, Fax: 210-8094444 Website: www.moh.gr

12. ΠΕΤΡΕΛΑΙO - ΕμπορίαAVINOILΑ.Β.Ε.Ν.Ε.Π.Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12α, 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 8093500, Fax: 210 8093555 Website: www.avinoil.gr

CoralHellasΑ.Ε.(πρώην SHELL Hellas Α.Ε.)Διεύθυνση: 12Α Ηρώδου Αττικού, 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 9476000, Fax: 210 9476500 Website: www.coralenergy.gr

CYCLONHellasΑ.Ε.Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12Α, 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 8093900, Fax: 210 8093999 Website: www.cyclon.gr

DRACOILS.A.Διεύθυνση: Πατησίων 48, 106 82 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8224311-3, Fax: 210 8838407 Website: www.dracoil.gr

ΕΚOΑ.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Χειμάρρας 8Α, 115 25 Mαρούσι Τηλέφωνα: 210 7705201-401, Fax: 210 7705847 Website: www.eko.gr

ΕΛΙΝOΙΛΑ.Ε.Διεύθυνση: Πηγών 33, 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 6241500 / 210 6241510 Fax: 210 6241509 Website: www.elin.gr

MAMIDOILJETOILΑ.Ε.Διεύθυνση: Ευρώτα 27 & Κηφισού 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 8763100, Fax: 210 8055955 Website: www.jetoil.gr Email: info@jetoil.gr

REVOILΑ.Ε.Ε.Π.Διεύθυνση: Καποδιστρίου 5, 166 72 Βάρη Τηλέφωνα: 210 8976000, Fax: 210 8974943 Website: www.revoil.gr

13. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑAEGEANOILS.A.Διεύθυνση: Λεωφ. Χατζηκυριακού 42 185 36 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4586000, Fax: 210 4586241

BPHELLASS.A.-BPMARINEΔιεύθυνση: Ακτή Μιαούλη 89 & Μαυροκορδάτου 289 185 38 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4595800 / 210 4595900 Fax: 210-4595869 Email: triands@bp.com

MAMIDOILJETOILΑ.Ε.Διεύθυνση: Ευρώτα 27 & Κηφισού, 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 8763100, Fax: 210 8055955 Website: www.jetoil.gr Email: info@jetoil.gr

ΚΑΒΑΛΑOΙΛΑ.Ε.Διεύθυνση: Τ.Θ. 8 - Νέα Καρβάλλη 640 06 Καβάλα Τηλέφωνα: 2510 317201, Fax: 2510-317204 Email: kavalaoil@otenet.gr

14. ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΥΣΙΜΑΒΙOΛΙΓΝΙΤΑ.Μ.Ε.Τ.Β.Ε.Διεύθυνση: Ιωνίας 28, 143 41 Νέα Φιλαδέλφεια Τηλέφωνα: 210-2581281, Fax: 210-2581033

EΛΙΝOΙΛΕΛΛΗΝΙΚΗΕΤΑΙΡΙΑΠΕΤΡΕΛΑΙΩΝΑ.Ε.Διεύθυνση: Πηγών 33, 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνο / Fax: 210-6241655 Email: koukoulop@elin.gr Website: www.elin.gr

ΗΡΑΚΛΗΣΑΝΩΝΕΤΑΙΡΕΙΑΤΣΙΜΕΝΤΩΝΔιεύθυνση: Σοφ. Βενιζέλου 49-51 141 23 Λυκόβρυση Τηλέφωνα: 210 2898111 / 210 2898512 Fax: 210-2819406 www.lafarge.gr

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑΑΜΥΝΤΙOΥΑ.Ε.Διεύθυνση: Ιωνίας 28, 143 41 Νέα Φιλαδέλφεια Τηλέφωνα: 210 2583681, Fax: 210 2581033

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑΑΧΛΑΔΑΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Γ. Παπανδρέου 21, 546 45 Θεσ/νίκη Τηλέφωνα: 2310 861411, Fax: 2310 867966

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑΣΕΡΒΙΩΝΔιεύθυνση: Διονυσίου Σολωμού 13 505 00 Σέρβια - Κοζάνη Τηλέφωνα: 210 3225018, Fax: 210 3237146

ΜΠΙΤOΥΛΑΪΝΑ.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Ακαδημίας 19 & Βουκουρεστίου 106 71 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3639091, Fax: 210 3625386 Website: www.bituline.gr

15. ΘΕΡΜΑΝΣΗ / ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΣAIDENGINEERINGLTDΔιεύθυνση: Αιθρίας 17, Ν. Κηφισιά, 145 64 Αθήνα Τηλ./Fax: 210 8003784 Email: information@aidengineering.gr Website: www.aidengineering.gr _

CALORIAA.B.&E.E.Διεύθυνση: Ηφαίστου 57 - Μπότα Τζήμα 194 00 Κορωπί Τηλέφωνα: 210 6628068-73, Fax: 210 6623784 www.caloria.gr

CARRIERΕΛΛΑΣΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΥΑ.Ε.Διεύθυνση: Άντερσεν 4 & Μωραΐτη 93 115 25 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6773300, Fax: 210 6745487 www.carrier.gr / ahi-carrier.gr

RobertBoschA.E.Διεύθυνση: Ερχείας 37, 194 00 Κορωπί Τηλέφωνα: 210 5701200, Fax: 210 5770080 Email: RBGR.Greece@gr.bosch.com Website: www.bosch.gr _

ΒΙOΣΩΛΑ.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 3-5 & Μενεμένης 177 78 Ταύρος Τηλέφωνα: 210 3410000, Fax: 210 3421001 Email: info@biossol.gr Website: www.biossol.gr

ΙΝΤΕΡΚΛΙΜΑΑ.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: 7ο χλμ Αθηνών - Λαμίας Τ.Θ. 173, 34 100 Χαλκίδα Τηλέφωνα: 22620 85600, Fax: 22620 85728 Email: sales@interklima.gr www.interklima.gr

16. ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΕΣ / ΕΠΙΣΚΕΥΑΣΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣAIDENGINEERINGLTDΔιεύθυνση: Αιθρίας 17, Ν. Κηφισιά, 145 64 Αθήνα Τηλ./Fax: 210 8003784 Email: information@aidengineering.gr Website: www.aidengineering.gr _

ΑΣΠΡOΦΩΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 284, 176 75 Καλλιθέα Τηλέφωνα: 210 9491600, Fax: 210 9491610 Email: etsapra@asprofos.gr www.asprofos.gr

CONTECA.E.Διεύθυνση: Λαέρτου 22, Τ.Θ. 21092, Πυλαία Θεσ/νίκης Τηλέφωνα: 2310 867575, Fax: 2310 887226 e-mail: secretary@conteceng.gr www.conteceng.gr

EXERGIAA.E.Διεύθυνση: Oμήρου & Βησσαρίωνος 1 106 72 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6996185, Fax: 210 6996186 Email: office@exergia.gr www.exergia.gr

ΚΥΜΗΑΒΕΕΔιεύθυνση: ΒΙΠΑ Σχιστού, Οδ. 2 Ο.Τ. 2 188 63 Πέραμα Τηλέφωνα: 210 4004757, Fax: 210 4326399 E-mail: info@kimi-sa.com Website: www.kimi-sa.com _

σινμηχανικοί-ΙσμήνηΠανοπούλουΔιεύθυνση: Βασ. Κων/νου 29, 106 74 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7234628, mob: 6937110655 e-mail: isminipano@gmail.com

TECHNIPETROLΕΛΛΑΣΑ.Ε.Διεύθυνση: Παύλου Μπακογιάννη 42 144 52 Μεταμόρφωση Αττικής Τηλέφωνα: 210 2854300, Fax: 210 2834090 E-mail: info@technipetrol.gr Website: www.technip.com

17. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝAdamsnetΜΕΠΕΔίκτυα Αυτοματισμών & Τηλεπικοινωνιών Ενεργειακών Εφαρμογών Ενεργειακοί Επιθεωρητές Κτηρίων & Βιομηχανιών Διεύθυνση: Ταξιαρχών 51 Τηλέφωνα: 210 4082291, Fax: 2104628163 Email: info@adamsnet.gr, energy.inspectors@yahoo.gr Website: www.adamsnet.gr

COFELYHELLASA.E.Διεύθυνση: θερμοπυλών 2, 152 35 Βριλήσσια Τηλέφωνα: 210 6085030, Fax: 210 6084178 Email: infogr@cofely-gdfsuez.com Website: www.cofely-gdfsuez.gr

Γ.ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ-Χ.ΣΚOΥΒΑΚΗO.Ε.Διεύθυνση: Πουκεβίλ 28, 26 225 Πάτρα Τηλέφωνα: 2610 223349 /κινητό: 6976110398 Fax: 2610 620041 Email: info@kscg.gr / Website: www.kscg.gr

NRG-ORIONΔιεύθυνση: Θεσσαλονίκης 31, 145 61 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 9329770, Fax: 210 9333597 Email: info@nrg-orion.gr Website: www.nrg-orion.gr

www.mobilenews.gr

Online Technology & Lifestyle Magazine

news - phones - tablets - apps & games - lifestyle - auto - video➤

Mobile News GR

@kinitanea