Bo kurdistan jmare 64

له پێناو دامه زراندنه وه ی دەوڵەتی جمهووریی کوردستاندا

پارتی‌ئازادیی‌کوردستان‌ده‌ری‌ده‌کا NO:(64)خەرمانانی‌٢٧١٣ژماره‌‌]64[ october 2013

کۆنگرەی نەتەوەیی کورد و دەرفەتێکی دیکە

ل٦ل7 ل٤

پڕۆژەی تواندنەوەی

نەتەوەی کورد لە زمان

بەرپرسێکی تورکەوە

خوێنی شەهیدی نەمر کاک سەعید یەزدانپەنا

نەمامی بیری سەربەخۆیی بااڵبەرزتر

کرد

بیرو هزری شەهید سەعید تەنیا بۆ ئێمە

نەبووە ل٤

ئاسۆی

پەیوەندییەکانی

ئێران و ئەمریکا

ل٨

جامە ژەهرەکەی ئەم جارەی کۆماری ئیسالمی تراویلکەی دیموکراتیزە کردنی

ئێران دەردەخا ل7

١٢ ڕۆژ لەگەڵ ئاوارەکانی ڕۆژئاوای کوردستان

ل٦

پەیامی پیرۆزبایی سەرۆکی PAK بۆ سەرۆکی هەرێمی کوردستان

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ ل٢پەیامی عەلی قازی محەمەد سەرۆکی PAK بە بۆنەی رۆژی شەهیدانی پارتی ئازادیی کوردستان

ل٢

Bo kurdistan ژماره )٦4( خەرمانانی٢7١٣ - ئۆکتۆبەری ٢٠١٣

ب��ە پێ��ی ڕاگەیەندراوەکان��ی رێکخ��راوی موجاهیدین��ی گەل��ی ئێران و ش��ورای میلل��ی مقاومەت هەواڵدەریی��ەکان، راپۆرت��ی و یەکش��ەممە ڕۆژی بەرەبەیان��ی ١٠ ی خەرمانان��ی ٢٧١٣ ک��وردی ،٢٠١٣ س��ێپتامبری ١ی ڕێکەوتی ئەڕتەش��ی هێزێکی دیکە جارێکی ئەش��رەف، شوێنی عێراق، شاری حەوان��ەوەی ژماریەک لە ئەندامانی رێکخراوی مجاهیدی��ن لە عێراقیان بەر پەالمار دا . هێزەکەی ئەڕتەشی عێ��راق بێجگە ل��ە خۆمپارەبارانی هەڵیانکوتاوەتە سەریان شوێنەکە، و کوش��تارێکی ب��ە کۆمەڵیان لێ کردوون. ل��ەم پەالمارە دڕندانەیەدا زیاتر لە ٥٠ کەس کوژران و دەیانی دیکە بریندار ک��راون. ئەو وێنانەی بوونەت��ەوە، ب��او ڕووداوە ل��ەو دەریدەخ��ەن ک��ە ژماری��ەک ل��ە بە دەستی ئەش��رەف دانیشتوانی بەس��راوەوە ئیعدام کراون و تیری خەالس��یان ل��ێ دراوە. ه��ەر لەم لەالی��ەن ژمارەێکی��ش رووداوەدا هێرش��بەرانەوە بە بارمتە گیراون. گومان��ی تێدا نییەئ��ەم تاوانە قیزەونە بە بڕیاری تاران و لەالیەن

هێزەکان��ی بەرفەرمان��ی ن��ووری مالکی س��ەرۆک وەزیرانی عێراقەوە بەڕێوەچووە. س��پای پاسداران لە بۆنەیەوە، ب��ەم ڕاگەیاندراوێک��دا ئەم کوش��تارەی ب��ە » تەقدیری ئیاله��ی« و » تۆڵ��ەی مێژویی« رەجایی کوژرانی س��اڵوەگەڕی لە و باهونەر س��ەرکۆمار و س��ەرۆک وەزیرانی پێشووتری ئێران، داناوە. دەوری ت��اران ل��ەم جینایەت��ەدا جێگۆڕکێی ب��ە ک��ە دەریدەخ��ا مۆرەکانی رێژیم ) ئەحمەدی نەژاد بە رووحانی ( گۆڕانێک لە سیاسەتی تێرۆر و توندوتیژی��ی ئێران دژ بە بەرهەڵس��تکارانی، رووی ن��ەداوە. ئ��ەم کردەوە دژی ئینس��انییە لەگ��ەڵ پەناخوازانێک ک��راوە کە هەمووی��ان لە س��اڵی ٢٠٠٩ بەپێی ژنێف، چوارەم��ی کۆنوانس��یۆنی ب��ە کەس��انی پارێ��زراو دانراون و ئەرکی پاراس��تنیان بە حکوومەتی ئ��ەوەی س��پێردرابوو. عێ��راق ڕووی��داوە ت��اوان دژی مرۆڤایەتی و دژ بە بەرپرس��یارێتی سیاس��ی ب��ە و دەوڵەتێک��ە ئەخالق��ی و پێچەوانەی پێوەرە ئینس��انییەکان پرس��یاریەتییەیە ب��ەر ئ��ەو و

ک��ە ب��ە حکوومەت��ی عێ��راق لە حاس��ت ئەم ش��ارە س��پێردراوە. پارتی ئازادیی کوردس��تان، ئەم تاوان��ە دژی ئینس��انییە بە توندی مەحک��ووم دەکا و لەگەڵ بنەماڵە ئەو قوربانییەکانی کەس��وکاری و دەردەب��ڕێ. هاوخەم��ی ڕووداوە هەروەها خوازیاری بەهاناوە چوونی ڕێکخ��راوی نەتەوەیەکگرت��ووەکان و دەوڵەت��ی ئەمریکا ب��ۆ ئازادیی گیراوەکان، دەستبەرکردنی ئاسایش و رەچاوکردنی مافی دانیش��توانی ئەش��رەف بۆ بڕیاردانی ئازادانە لە دیاریی کردنی چارەنووسی خۆیانە.پارتی ئازادیی کوردستان خوازیاری ئاش��کراکردنی ساتوسەودای پشت پەردەی تاران و بەغدا لە رێکخستنی ئەم جینایەتەو ناس��ین و سزادانی فەرمان��دەران و بەڕێوەبەرانی ئەم تاوان��ە لەالیەن دام��ەزراوە خاوەن یاس��اییەکانەوەیە. س��ەاڵحییەتە

پارتی ئازادیی کوردستانکۆمیتەی ناوەندیی

١١ خەرمانانی ٢٧١٣٢ سێپتامبری ٢٠١٣

کاتژمێر ١٩:٣٠ ئێوارەی رۆژی یەکش��ەممە ٢٥ خەرمانان��ی ،)٩-٢٠١٣- ١٦( ٢٧١٣شاندێکی گرووپی کاری الوان و قوتابیان��ی پارت��ی ئازادیی کوردستان، پێکهاتوو لە شیراز نادری بەرپرسی گرووپ، رێباز ش��ەریفی، ئەدیب خالدیان و ش��اخەوان ن��ادری ئەندامانی گرووپی کاری الوان و قوتابیانی پارت��ی ئازادیی کوردس��تان، ئاهەنگ��ی ل��ە بەش��داریی کۆتایی کۆنگرەی دامەزراندنی خورتێن و خوەندڤان یەکێتی کوردستان-رۆژاوا، دیمۆکراتی

کرد.ل��ە ئاهەنگەک��ەدا ش��اندنی گرووپی کاری الوان و قوتابیانی

خ��ۆی پیرۆزبای��ی PAKئاڕاستەی د. هەژار سکرتێری خورتێن و خوەندڤان یەکێتی دیمۆکراتی کوردس��تان-رۆژاوا و دەس��تەی بەڕێوەبەریی ئەو

یەکێتییە کرد. هەروەها هەر دوو الیەن پێیان لەس��ەر پتەوکردنی پێوەندیی

نێوانی��ان، لەس��ەر بنەم��ای ه��اوکاری و کاری هاوبەش بۆ بەدیهێنان��ی مافەکانی الوان و قوتابیانی کورد لە ئاستی هەر

چوار پارچەدا، داگرت.گرووپی کاری الوان و

قوتابیانی پارتی ئازادیی کوردستان

بنه ماڵه ی سه ربه رزی شه هیدانی پارتی ئازادیی کوردستان و هەموو شەهیدانی

ڕێگای ئازادیی کوردستان ! هه ڤااڵن و خه باتگێڕان و پێش��مەرگە

قارەمانەکانی کوردستان ٢٨ی خەرمانانی ٢٢ س��اڵ له مه وبه ر، تێرۆریس��تەکانی ده وڵه تی داگیرکەری تاران، دیس��ان دەس��تیان بە خوێنی ل��ە ڕۆڵ��ە هەڵکەوتوەکانی یەکێ��ک گەلەکەمان، سه رکرده یەکی الوی کورد س��وور بوو و ئەمج��ارە دامه زرێنه ری پارتی ئازادیی کوردستانیان له نه ته وه و حیزبه که ی ئه س��تاند. له و ڕۆژه وه تا PAK ئێس��تا ده یان ڕۆڵەی دیکه یشه هید کراون و گیانیان بووه تە فیدای

نه ته وه و نیشتمانەکەیان . بۆیە ل��ه م رۆژه دا له ناخی دڵه وه ، س��او ده نێرم بۆ گیانی پاکی شه هید س��ه عیدی نه مر و سه رجه م شه هیدانی پارت��ی ئازادیی و هەموو ش��ەهیدانی کوردس��تان و بنەماڵە خۆڕاگرەکانیان و په یمانیان ل��ه گه ڵ نوێ دەکەینه وه که تا وه دیهاتنی خه ون و ئامانجه کانی ئ��ه وان، ل��ه خه ب��ات و تێکۆش��ان

نەوەستین . س��ه عید یه زدانپه نا ئه و س��ه رکرده الوە بوو که ل��ه ته مه نێکی که می ٢٧ گه وره یەکج��ار ئه رکێکی س��اڵییدا، ڕاپەڕان��د و ژیران��ە گران��ی، زۆر و لەکاتێک دا کە تەموومژی ئێرانچییەتی باڵی بەس��ەر بزووتن��ەوەی کورد لە ڕۆژهەاڵتی کوردس��تان دا کێش��ابوو، جارێک��ی دیک��ه ئ��ااڵی ئامانجه کانی پێش��ه وا قازی محه م��ه د و ده وڵه تی جمهوری کوردستانی هه ڵگرته وه و بۆ وه دیهێنانی ئاواتە پیرۆزەکانی پێشه وا و دامه زراندنه وه ی کۆماری کوردستان و

بونیات نانەوەی ده وڵه تی سەربەخۆی کوردس��تان، بناغه کان��ی حیزبێک��ی کە داڕشت، کوردس��تانیی نەتەوەیی ئێس��تا پاش ٢٢ ساڵ بووه تە هێزێکی گەورەی سیاسی و دیار لە کوردستان و ناوی »پارتی ئازادیی کوردس��تان« لە هەموو کوردس��تان لەس��ەر زمانی خەڵک��ی کوردس��تانە. حیزبێ��ک کە ب��ۆ هەم��ان ئامانجەکان��ی پێش��ەوا قازی محەمەد و کۆماری کوردس��تان تێدەکۆش��ێ و خەبات دەکا. هەر بۆیە پێویس��تە له م رۆژه دا، ی��ادی هەموو ش��ه هیدەکانی کوردستان و بەتایبەتی شەهیدانی پارتی ئازادیی کوردستان و شەهید س��ەعید بکه ینه وه و سه ری

رێزیان بۆ دانوێنین . تایبه تمه ندی پێشمەرگەکانی پارتی ئازادیی کوردستان ئه وه یه که : هەموو لێی��ان ڕوونە کە ئاره قه ی تێکۆش��ان و خوێن��ی گه ش��ی ئه وان، ل��ه پێناو س��ه ربه خۆیی کوردس��تان دا دەرژێ و له کاتێکدا گیانی��ان به خت دەکەن که ئ��ااڵی پیرۆزی کوردس��تانیان به س��ینگه وه یه و هه رکامێکیان قه واره ی ده وڵه تی سه ربه خۆی کوردستانیان له مێش��ك و دڵی خۆیاندا نەخشاندووە.

پێش��مه رگه و س��ه رکرده بۆی��ه ، شەهیدەکانی پارتی ئازادیی کوردستان ل��ه جیهانی هه رم��ان دا، له گه ڵ ئه و و جه نگاوه رانه دا حه ش��ر س��ه رکرده ده کرێن که ئااڵ هه ڵگری تێکش��کاندنی ته وقی سنووره ده س��کرده کانی ئێران و ئازادی��ی و س��ه ربه خۆیی ک��ورد و کوردس��تان بوون. ئه وان له گه ڵ شێخ و شۆڕشگێڕه کانی نه هری عوبه یدواڵی ئەو س��ەردەمە، له گه ڵ سمایل ئاغای سمکۆ و جه نگاوه رانی ئەوکاتە و له گه ڵ پێشه وا قازی محه مه د و پێشمه رگه کانی ئەو دەورانە حه شر ده کرێن. شانازی بۆ شه هیدانی پارتی ئازادیی کوردستان، و هەموو خه باتگێڕانی ڕێگای ئیستقالل و

سه ربه خۆیی کوردستانپیرۆزبێ یادی شه هید سه عیدی نەمر و شه هیدانی پارتی ئازادیی کوردستان و سەرجەم شەهیدانی کورد و کوردستان

عه لی قازی محه ممه دسه رۆکی پارتی ئازادیی کوردستان

٢٨ خه رمانانی ٢٧١٣

مه س��عود کاک به ڕێ��ز س��ه رۆکی بارزان��ی کوردس��تان هه رێم��ی ساوێکی برایانه ی گه رم ! به بۆن��ه ی به ڕێوه چ��وون کۆتاییهاتن��ی و نه ی ا و تو که و س��ه رهه ڵبژاردنی خولی چواره می کوردس��تان، په رله مان��ی ئازادیی پارت��ی به ن��اوی کوردستانه وه پیرۆزباییه کی به ڕێزتان پێشکه شی گه رم

و ل��ه و ڕێگایه ش��ه وه ، هه موو هێز و لیس��ته کان و گش��ت خه ڵک��ی

کوردستان ده که م .ئ��ه وه ی له م��اوه ی ڕاب��ردوودا له هه رێم��ی کوردس��تان بین��را، بۆ رۆڵه کانی نه ته وه ی کورد و هه موو جێگای واڵتپارێز، کوردستانییه کی

شانازی و خۆڕانانه .ب��ۆ هه رێمێک که ته نیا ٢٢ س��اڵ له مه وب��ه ر کاروان��ی بنیاتن��ان و خۆبه ڕێوه به ریی تێیدا وه ڕێ که وت و به ن��او ده ریای��ه ک له کێش��ه و گیروگرف��ت و نه هاتی دا گه یش��ته قۆناغێ��ک ک��ه هه م��وو حیزب و الی��ه ن و گرووپێک سه ربه س��تانه و به وپ��ه ڕی ئازادییه وه به لیس��ت وبه رنام��ه ی خۆی��ه وه به ش��داریی بانگه ش��ه ی هه ڵبژاردن ملمالنێ و ب��کا و دواتر ه��ه ر تاکێکی خاوه ن ده نگ��ی کۆمه ڵ��گا، ڕاس��ته وخۆ، ئ��ازاد و نهێنی ده نگ��ی خۆی به لیس��ت و پاڵێوراوی جێ په سندی خۆی بدا و پڕۆس��ه یه کی خاوێنی له ژێ��ر په رله مان��ی هه ڵبژاردن��ی

چاودێریی نێوده وڵه تیدا به ڕێوه بچێ، هه نگاوێکی گرینگی مێژووییه .

ئ��ه وه ش ده ریده خا ک��ه نه ته وه ی ک��ورد ئه گ��ه ر به ئازادی��ی بژی و به ده س��تی خ��ۆی چاره نووس��ی خۆیه وه بێ، ل��ه هیچ نه ته وه یه کی دیکه ی ئه م جیهان��ه ، له بنیاتنانی ژیان و سیس��ته می دیمۆکراس��ی،

دواناکه وێ.بێگوم��ان ده وری به ڕێزت��ان وه ک س��ه رۆکی هه رێمی کوردس��تان له خوڵقاندنی ئه م پێشکه وتن و که ش و هه وایه دا ش��ایانی ببینین و به رز

نرخاندنه .ئێمه هیوادارین و که به ڕێوه چوونی س��ه رکه وتووانه ی ئه م هه ڵبژاردنه ، هه ر ێمی کوردستان بباته قۆناغێکی دیکه له پێشکه وتن و سه قامگیری و قووڵبوونه وه ی گیانی دیموکراسی و باوه ڕبه خۆبوون . هه روه ها دڵنیاین که ناو و ناوبانگی نه ته وه ی کورد له ئاستی هه موو دنیادا هه ڵده کێشێ.

ئێمه له پارتی ئازادیی کوردس��تان وێڕای هه موو کوردستانیان، هیوادار و چاوه ڕوانین که هه موو الیه نه کانی

به ش��داری هه ڵبژاردن، س��ه باره ت به م سه رکه وتنه نه ته وه ییه ، خۆیان به س��ه رکه وتوو بزان��ن و ڕێ��ز له ئاکامه کانی هه ڵبژاردن بگرن . ئێمه ده س��به کاربوون، پاش هیوادارین په رله مانی هه ڵبژێ��ردراوی خه ڵکی ب��ه ب��دا متمان��ه کوردس��تان، ئه رکه کانی تا به هێز، حکومه تێکی له حاست خه ڵکی کوردستان به جێ

بگه یه نێ .نه ت��ه وه ی کورد ئاوات��ه خوازین، ل��ه هه م��وو پارچه کان��ی دیکه ی ده ست ده رفه ته ی ئه و کوردستان، بک��ه وێ که راس��ته وخۆ و ئازادانه چاره نووس��ی خ��ۆی دیاریی بکا و له سه ر خاک و نیشتمانێکی ئازاد و خاوه ن سه روه ریی خۆی، له ئاشتی و دیمۆکراسی و دادپه روه ری دا بژی

.به ڕێزه وه

عه لی قازی محه ممه دسه رۆکی پارتی ئازادیی کوردستان

PAK

PAK پارتی ئازادیی کوردستانکوشتاری دانیشتوانی ئەشرەف مەحکووم دەکا

بەشداریی گرووپی کاری الوان و قوتابیانی پارتی ئازادیی کوردستان ل��ە کۆنگ��رەی دامەزراندن��ی یەکێت��ی خوەندڤ��ان و خورتێن

دیمۆکراتی کوردستان- رۆژاوا

په یامی عه لی قازی محه مه د، سه رۆکی پارتی ئازادیی کوردستان به بۆنه ی رۆژی شه هیدانی PAK ەوە

په یامی پیرۆزبایی سه رۆکی PAK بۆ سه رۆکی هه رێمی کوردستان

به بۆنه ی به ڕێوه چوونی هه ڵبژاردنی په رله مانیه وه

ژماره )٦4( خەرمانانی٢7١٣ - ئۆکتۆبەری ٢٠١٣بۆ کوردستان

رۆڵەکانی نەتەوەی کورد ! رۆژی پێنجش��ەممە٢٨ی ٢ ٦ ٩ ١ ن��ی نا ما ر خەرێکەوت��ی ک��وردی، ١٩س��یپتامبری١٩٩١زایینی، دڵ��ی رۆڵەیەک��ی هەڵکەوتوو و س��ه رکرده یه کی سیاس��یی لێهات��ووی نه ته وه که م��ان لە

لێدان کەوت.لەمەوب��ەر، س��اڵ ٢٢ لەکاتێکدا س��ەعید یەزدانپەنا داڕش��تنی خەریکی چاالکانە بناخ��ە فکریی و سیاس��یی و هێزێک��ی رێکخراوەییەکان��ی نەتەوەیی ب��وو، ئێوارەی ئەو ڕۆژە لە ش��اری سلێمانی، لە الیەن تاقمێک��ی بەکرێگیراوی

تارانه وه ، تیرۆر کرا. بەمج��ۆرە دڵ��ی مرۆڤێک لە لێدان کەوت ک��ە ئەگەر مابا،

کەسایەتی وتوانا و بەهرەیه کی عەقڵ��ی وەه��ای هه بوو کە س��ەرچاوە و هێ��زی گۆڕان و وەرچەرخان��ی گ��ەورە دەبوو لە بزووتن��ەوەی رزگاریخوازی کورد لە رۆژهەاڵتی کوردستان.

بۆی��ە دەسنیش��ان کردنی س��ەعید یەزدانپەن��ا بۆ لەناو بە تارانه وه ، لەالی��ەن بردن،

هەڵکەوت نەبوو. ئێرانیی��ەکان، دڵ و مێش��کی ئامان��ج مرۆڤێکی��ان ک��ردە ب��وو لە لێواولێ��و پڕ ک��ە: و نیش��تمان خۆشەویس��تی نه ته وه ک��ه ی و تەژیی بوو لە خەمی بندەس��تی و خەون و سەربەخۆیی و رزگاریی بیری

کوردستان.ئێرانییەکان س��ەرکردەیەکی ئامانجی ک��ردە سیاس��ییان کوش��تن ک��ە خوێنی ش��ێخ عوبەیدوڵالی نەهری و سمایل ئاغای س��مکۆ و پێشەوا قازی دەمارەکانیدا ل��ە محەم��ەد، که س��ێکیان ئه وان دەگ��ەڕا. تێ��رۆر ک��رد که نەخش��ەی ک��ە کێش��ابوو ڕێگایەک��ی هەموو ئەو قورس��ایی و سام و هەیبەتە فکری و ئایدۆلۆژی وس��ایکۆلۆژییەی وسیاس��ی ئێران، داگیرک��ەری دەوڵەتی بە هۆنینەوەی درۆ و دەلەسەو جەع��ل و تەزوی��ر و مێ��ژوو و دەرخواردی خه ڵک سازیی، دەشکێنێ ده ده ن، کۆمەڵگای و کەس��ایەتی ناس��نامەو و ئامانجی و بەخۆب��وون باوەڕ سەربەخۆی نەتەوەیی بۆ تاکی

کورد دەگەڕێنێتەوە. بیری تیژی سەعید یەزدانپەنا

کە ڕوو لە ناوخۆی کورده واری و بزووتنه وه ی سیاس��ییه که ی دەکا، دووفاقییه تی ناسنامەیی بوون، ئێران��ی کوردب��وون- لەس��ەر پێ رەتدەکات��ەوە، کوردس��تانی ب��وون دادەگرێ و لە وەرگرتن��ی مەدالیای » ناترسێ: جیاوازی خوازیی » » مەبەس��تم لە کوردایەتی و راستەقینە بوونی کوردستانی ئەوەیە کە بەداخەوە تا ئێستا هێزە پێش��کەوتوو خوازەکانی ه��ەم ئێ��ران، کوردس��تانی خۆیان ب��ە ئێرانی زانیوە هەم بەو پێیەش کوردستانی، هەر هەڵوێست و دروشمیان رەچاو ک��ردووە. ئێمە دەمانەوێ ئەو سامە بشکێنین و بە راشکاوی بڵێین: کوردین و خەڵکی واڵتی کوردس��تانین. داگیرک��راوی

ئەو س��ەر لە هەڵوێس��تمان ئەساسە دیاری دەکەین، بەبێ ترس و لەرزی سیاسی لەوەی پێمان بڵێ��ن تەجزییە تەڵەب

. « دەوڵەت��ی ت��اران که ده یان س��اڵ ب��وو، بە سیاس��ەتی په یج��ووری ئاس��میلەکردن شێواندن و گۆڕینی ناسنامەی ب��وو ک��ورد س��ەربەخۆی وبزووتنەوەی سیاسی کوردیش لەپ��اش مەرگ��ی دەوڵەت��ی کوردس��تانەوە، جمه��ووری رێی کوێ��ره س��ه ر خرابووه س��ەعید ئێرانیب��وون، ب��ه نەتەوە یەکبوونی یەزدانپەنا، وناوه رۆکی پرسەسیاسییەکەی واحی��د مه س��ه له یه کی وه ک ل��ە ڕۆژهەالت��ی ناوەڕاس��ت ڕوون « دەخات��ەڕوو: دا ک��ورد ک��ە ئاش��کرایە و

بەڕەزامەندیی وخۆش��ی خۆی نەکراوە، دابەش شێوەیە بەم وا بڕیاری داگیرکەران بەڵکوو زاڵمانەیان لەسەر داوە. گەلی ک��ورد ب��ە درێژای��ی چەندها س��اڵ بەخەبات و ڕاپەڕین دژ کوردس��تان بەداگیرکەران��ی نیش��انی داوە کە کورد یەک نەتەوەیە و خەباتەکەش��ی لە بنەڕەتدا بۆیەک مەبەس��تە، یان��ی ل��ە راس��تیدا خەباتی گەلی کورد بەگشتی ناوەڕۆکی رزگاریخوازان��ەی هەیە . بەم

مانای��ە، کە ئامانجی ئ��ەو خەباتە کۆتایی هێنان بە داگیرکردنی و کوردس��تان وەدیهێنان��ی ماف��ی کردن��ی دی��اری س��ی و نو ە ر چائازادان��ەی خۆیەتی، مانایەیە بەو ئەوەش کە بەگشتی مەسەلەی مەس��ەلەیەکی کورد

واحیدە«. ل��ە هەلومەرجێک��دا کە حیزبی سیاسیی لە رۆژهەاڵتی ئاسۆیەکی هیچ کوردس��تان، ل��ە مەحکووم بۆ کورد جگە بوون بە مان��ەوە و هەڵکردن لەناو س��نووره ده سکرده کانی دەوڵەت��ی ئێران��دا، بەدی��ی نەکرد بوو، سەعید یەزدانپەنا ک��ە لەمەوب��ەر س��ال ٢٢هێش��تا یەکێت��ی س��ۆڤیەت لە جێ��ی خۆی بوو، ڕاس��ان له واقیعه تف��ت و تاڵه کان و گۆڕینیان و هه ڵوه ش��اندنه وه نەت��ەوەکان، ئی��رادەی ب��ە مومکی��ن دەبین��ێ: »کاتێ وەکوو بەرلی��ن دی��واری کە ش��ەڕی دەورانی س��یمبولی سارد دەرووخێ و ئەو سنوورە هەڵدەگی��رێ، دەس��تکردە، بەومانایەی��ە کە ڕێگە خۆش دەبێ بۆئەوەی ئەو سنوورانەی بە پێچەوانەی ویستی خەڵکی ئەو واڵتانە بەسەریانداسەپاوە، گەل��ی هەڵدەوەش��ێنەوە. کوردی��ش یەکێ ل��ەو نەتەوە ژێردەس��تانەیە ک��ە ئەوڕۆکە لەب��اری نێ��و نەتەوەیی��ەوە هەلی بۆ ڕەخس��اوە تا دەنگی خ��ۆی بە گوێ��ی گەالنی دنیا

بگەیەنێ«. لەو کاتەدا ک��ە، ئەدەبیاتی سیاسی ڕۆژهەالتی کوردستان ش��تێ بێجگ��ە ل��ە دروش��م خودموخت��اری ئامانج��ی و نەدەناسی و مافی دیاریکردنی چارەنووس��ی بەو درووشمەوە

الوی س��ەرکردەی گرێدابوو، ئێم��ە، ئااڵی س��ەربەخۆیی و هەڵک��رد: بەدەوڵەتبوون��ی ڕزگاریخوازی »بزووتن��ەوەی کورد لە ئێران، ئەبێ هەڵگری دیاریکردنی درووش��می مافی ماف��ی بێ��ت. چارەن��ووس چارەن��ووس ل��ە بنەڕەتدا بە مانای مافی پێکهێنانی دەوڵەتی نیش��تیمانیە، س��ەربەخۆی مەس��ەلەی کورد چ��ی دیکە لە چوارچێوەی بەر تەس��کی واڵتێکدا نابەسترێتەوە، بەلکوو

وەک مەس��ەلەی نەتەوەیەکی ٢٥ میلیون��ی دیت��ە گ��ۆڕێ، مەگ��ەر ئ��ەوەی ک��ە ئێمەی کورد بۆخۆم��ان چوارچێوەی بەرتەس��ک مەس��ەلەکە بکەین��ەوە. ل��ە بارودۆخێکی س��تراتیژی ئەوت��ۆدا، رزگاریخ��وازی جوواڵن��ەوەی کورد دەبێ پێکهێنانی دەوڵەتی سەربەخۆی کوردستان بێت«. ٢٢ س��اڵ لەمەوب��ەر کە بزووتن��ەوەی هێزەکان��ی لەه��ەر ک��ورد سیاس��یی پارچەیەکی کوردستاندا، تەنیا بە خۆیان��ه وه خەریک بوون، بی��ری س��ەعیدی یەزدانپەنا، و داتاش��راوەکان س��نوورە چەقبەس��تووەکانی چەمک��ە پێکهێنانی تێ��زی و بەزان��د یەکگرت��ووی »ئۆرگان��ی کوردستانی« و » نوێنەرایەتی سیاسیی � نەتەوەیی« هێنایە گۆڕێ. کات��ێ کە ئەمڕۆ پاش ٢٢ س��اڵ هێزه سیاسییه کانی کورد بە پەرۆش��ەوە بەرەو« هەنگاو نەتەوەیی« کۆنگرەی تێزە ئ��ەو بایەخی دەنێ��ن، و ژیری��ی ئ��ەو س��ەرکردەیە پت��ر دەردەکەوێ: » ئێس��تا کاتی ئەوە هات��ووە کە هێزە سیاس��ییەکانی کوردستان بە گش��تی بتوانن لەم باروودۆخە ئۆرگانێک��ی دا ڕەخس��اوە کوردس��تانی یەکگرت��ووی ب��ۆ گەش��ەدان ب��ە خەباتی گەلەکەمان رزگاریخوازان��ەی لە ئاستی نێونەتەوەییدا پێک بێن��ن. ئەرکی س��ەرەکی ئەم ئۆرگانە )هەر ناوێکی لەس��ەر دابن��رێ، گرن��گ نییە( ئەوە دەبێ کە لە کۆڕ و کۆمەلگای نێونەتەوەی��ی دا مەس��ەلەی مەس��ەلەی وەک��وو ک��ورد میلیون��ی ٢٥ نەتەوەیەک��ی بێنێتە گۆڕێ. ب��ە واتایەکیتر نوێنەری سیاسیی � نەتەوەیی کورد بێ لە ئاس��تی جیهاندا. ئەگ��ەر نەتوانین لەم دەرفەتە ڕەخس��اوە، بۆ ئەم مەبەستە کەل��ک وەربگری��ن، بێگومان نەوەی داهاتوو نامانبەخش��ن و هەڵەیەک��ی مێژووی��ی ب��ە

ئەستۆمانەوە دەبێ.« لەگ��ەڵ ئەوان��ەدا کۆمەڵێک وەک: دیک��ەی چەمک��ی

پێکهێنان��ی پێویس��تی و کوردس��تانی بەرەیەک��ی یەکخستنی هێزی پێشمەرگەی ی��ەک لەب��ەر کوردس��تان لە ڕۆژهەاڵتی دا فەورماندەیی کوردس��تان و تێ��ز و بنەمای دیپلۆماس��ی نەتەوەیی کورد، لەو داهێنان و ڕەچەش��کێنیە فیکری وسیاس��ییانە بوون کە ڕێبەری یەزدانپەنا، س��ەعید کوردس��تان ئازادیی پارت��ی وەک توخمه کانی ناس��نامە و ئازادیی پارت��ی ئامانجەکانی کوردستان تیۆریزەی کردن.

بەمجۆرە، سەعید یەزدانپەنا و حیزبەکەی، ٢٢ ساڵ لەمەوبەر وەرچەرخ��ان و گوڕانی��ان لە گوت��ار، ئامان��ج و پ��رۆژەی ڕۆژهەالت��ی ل��ە سیاس��یی کوردس��تان درووس��ت کرد و لە ٢٢ س��اڵی ڕابردوودا، هیچ الیەنێکی سیاسیی لەدەرەوەی ئەو چەمک و تێزانە نەک هەر داهێنانێکی دیکەی نەکردووە، گەیشتن تا هێش��تا بەڵکوو، به وانه ش مەودایەکی زۆریان له نێواندایه. هەر گۆڕانێکیش کە هێزێکی سیاسیی لە ڕوانگە و

ئامانجەکانی��دا کردبێتی، هه ر له ناو ئ��ه و چوارچێوەیەدا بووە کە ش��ەهید س��ەعید و حیزبەکەی

پێشەنگ و ڕەچەشکێنی بوون. ئەمڕۆ بە چاوخشانێکی خێرا بەس��ەر ڕووداوەکانی ٢٢ ساڵی راب��ردوو و رامان لە هەلومەرجی هەنووکەی��ی جیهانی و ناوچەیی و پێویس��تی ک��ورد، دۆزی و دروس��تیی ئەو ڕێبازە دەسەلمێ کە ڕێب��ەری الوی پارتی ئازادیی

کوردستان، بناخه که ی دانا. بۆیە تێرۆر کرانی ئەو سەرکردە زان��او هەڵکەوت��ووە، نەک هەر بوو نەکراو قەرەبوو خەسارێکی کوردس��تان، ئازادیی پارتی بۆ بوو بەڵکو خەسارێکی گەورەش رزگاریخوازیی بزووتن��ەوەی بۆ کورد له رۆژهه اڵتی کوردس��تان به گش��تی. بەاڵم ئااڵی خەبات و ئامانجەکان��ی ئەو، بە مەرگی ناوەختی، لە شەکانەوە نەکەوت. هاوڕێ وەفادارەکانی و قوتابی و ڕێبوارانی رێبازەکەی، جوامێرانە درێژەی��ان بە خەب��ات لە پێناو وەدیهێنان��ی ئامانجەکانی ئەودا دا، ش��ێلگیرانه ل��ه خه ب��ات و داهێن��ان ب��ەردەوام ب��وون تا ئەو نەمامە س��اوایەی س��ەعید

یەزدانپەنا ناشتی، بەژن و بااڵی ک��رد و ب��ووە حیزبێکی خاوەن ناسنامە، خاوەن پرس و پەیام، خاوەن ئەرک و خاوەن فەلسەفەی بوون ک��ە جیاوازییەکانی لەگەڵ »ئەوانی دیکە«، تۆخ و رۆشنە و رووداوە کاتی و زوو تێپەڕەکان

بەمالو ئەوالیدا الر ناکاتەوە. ل��ە ٢٢ س��اڵی ڕاب��ردوودا لە پێن��او وەدیهێنانی ئ��ەو ئاوات و ئامانجان��ەی کاک س��ەعیدی نەم��ر گەاڵڵ��ەی ک��ردن، ل��ە گۆڕەپانەکانی بەرەنگاربوونەوەی ئێران، داگیرکەرەکان��ی هێ��زە ل��ە زیندانەکان یان ل��ە پیالنە دەیان دوژمندا، تێرۆریستەکانی ڕێگایە، شەهید ئەو خەباتگێڕی بوون و رۆحی پاکیان گەیش��تە

رۆحی سەرکردەی نەمریان. ئەم��ڕۆ لە رۆژی ش��ەهیدانی کوردس��تاندا، ئازادیی پارت��ی پارتی ریزەکانی خەباتگێڕان��ی ئازادیی کوردس��تان سەری رێز لە حاس��ت گیانی پاکی رێبەر و هەڤااڵنی ش��ەهیدیان دادەنوێنن و جاریکی دیک��ە مۆمی زیندوو راگرتنی یادیان دادەگیرسێننه وه و بەڵێنی کۆڵنەدان و سوور بوون لەس��ەر خەبات ت��ا وەدیهێنانی کوردس��تانیان س��ەربەخۆیی

پێدەدەنەوە.دەنێ��رن س��او هەروەه��ا ب��ۆ بنەماڵ��ە خاوەن ق��ەدر و رێزەکانیان و دڵنیایان دەکەنەوە ک��ە خوێن��ی رۆڵە و ب��اوک و خوش��ک و براکانی��ان بە فیڕۆ ناچێ و دەبێتە مەشغەڵی خەبات لە پێناو ئازادیی و سەربەخۆیی و هه ڵک��ردن و کوردس��تان ش��ه کانه وه ی ئ��ااڵی پی��رۆزی کوردس��تان ل��ه سه رانس��ه ری

نیشتمان. ئێوەش ئەی رۆڵەکانی کورد، لە هەر کوێ هەن بەهەڵکردنی ئااڵی کوردس��تان یان داگیرس��اندنی مۆمێک، یان به خوێندنی فاتێحە و دۆعای خاک، یان چڕینی ئەی ڕەقیبێک، بە س��اتێک ڕاوەستان یان سەردان لە ماڵە شەهیدێک، رێز بگرن لە رۆڵەی هەڵکەوتووی ک��ورد س��ەعید یەزدانپەن��ا و و ئازادیی ڕێ��گای ش��ەهیدانی

سەربەخۆیی کوردستان.

پارتی ئازادیی کوردستانمەجلسی گشتی

٢٨ خەرمانانی ٢٧١٣١٩ سێپتامبری ٢٠١٣

دەسنیشان کردنی سەعید یەزدانپەنا بۆ لەناو بردن، لەالیەن تارانه وه ، بە

هەڵکەوت نەبوو

٢٢ ساڵ لەمەوبەر کە هێزەکانی بزووتنەوەی سیاسیی کورد لەهەر پارچەیەکی کوردستاندا، تەنیا بە خۆیانه وه خەریک بوون، بیری سەعیدی یەزدانپەنا، سنوورە داتاشراوەکان و چەمکە چەقبەستووەکانی بەزاند

ئه وان که سێکیان تێرۆر کرد که نەخشەی ڕێگایەکی کێشابوو کە هەموو ئەو قورسایی و سام و هەیبەتە فکری و ئایدۆلۆژی وسیاسی وسایکۆلۆژییەی دەوڵەتی داگیرکەری ئێران، دەشکێنێ

مافی چارەنووس لە بنەڕەتدا بە مانای مافی پێکهێنانی دەوڵەتی

سەربەخۆی نیشتیمانیە،

به یاننامه ی مه جلیسی گشتیبه بۆنه ی ٢٢هه مین ساڵهاتی تێرۆری سه عید یه زدانپه نا، رۆژی شه هیدانی پارتی ئازادیی


٢٢ ساڵ به سه ر تیرۆری سه رکرده ی نه ته وه ی��ی، ئااڵهه ڵگری ئازادیی و شه هید کوردس��تان، سه ربه خۆیی تێپه ڕی؛ یه زدانپه ن��ادا س��ه عیدی تیرۆری ئه و زاته مه زنه خه سارێکی گه وره بوو له بزووتنه وه ی نه ته وایه تی و ئازادیخوازیی کورد به گشتی و له خه ڵکی رۆژهه اڵتی کوردس��تان و قوتابخانه ساواو تازه دامه زراوه که ی ئه و مامۆس��تا نێودارو تێکۆشه ره »

پارتی ئازادیی کوردستان«.لێره دا به نده ، له گه ڵ ده ربڕینی رێزو وه فا بۆ گیانی رێبه ری هه ڵکه وتووی pak و س��ه ردانه واندن به رامب��ه ر رۆحی سه رجه م ش��ه هیدانی پارتی ک��ه رۆژی ئازادی��ی کوردس��تان تی��رۆری ش��ه هید س��ه عید بۆته رۆژی سه رجه م ش��ه هیدانی پارتی ئازادیی کوردستان؛ وه اڵم به چه ند پرس��یارێک ده ده م��ه وه که گرنگه خه ڵک ئه و پرسیاره بکات و به دوای

وه اڵمه که شیدا بگه رێ.یه زدانپه نا تیرۆی شه هید سه عیدی بۆ؟ بۆچی کاک سه عید بووه یه که م شه هیدی پارتی ئازادیی کوردستان؟ بۆ کاک س��ه عید بووه یه که م که س که له باشوری کوردستان به ده ستی رێژیم��ی داگیرکه ری ئێ��ران تیرۆر کراو هه ڵمه ت وش��ااڵوی تیرۆره کان به کاک س��ه عید ده ست پێداکات؟ بۆ ک��ه پرس��یارگه لێکن ئه وان��ه

زۆرخه ڵک ره نگه هاتبنه ئاراوه .ش��ه هیدی س��ه رکرده کاک سه عید یه زدانپه نا، ب��ه هێنانه ئارای فکرو کوردس��تانیانه ، ت��ازه و رێبازێکی

که کۆڵه که کانی هێ��زی داگیرکه رو نیش��ان، کردبووه ئێرانییه کان��ی بووه گه وره ترین مه ترس��ی بۆسه ر رێژیمی داگیرکه رو هه موو ریسه کانی ده وڵه تی ئێرانی له به ئێرانی کردنی کوردو بزووتنه وه که ی و تواندنه وه ی ناس��یۆنالیزمی کوردیدا رستبوونی کرده وه ب��ه خوری؛ بی��رو رێبازو ئه ندیش��ه فراوانه که ی کاک سه عید هه روه ها و ده س��کرده کان سنوره نه خشه سیاسی و یه کپارچه ییه که ی ئێران��ی هه ڵته کاند، ئه وه په یامێک بوو که رێژیم��ی داگیرکه ری ئێران و ئێرانییه کان زوو وه ریانگرت؛ بۆیه زۆر زووش ب��ۆی که وتن��ه که مین، به داخه وه بۆکێش��او نه خش��ه یان تێی��دا س��ه رکه وتوو ب��وون. بۆیه ده ک��رێ بڵین کاک س��ه عید بووه رێب��ازه نوێ ئه ندیش��ه و قوربانی و داهێنان��ه سیاس��ییه کانی ک��ه ئێس��تا بوونه ته ئه ده بیاتی هه موو به شێکی و نه ته وه که مان رۆڵه کانی زۆری بزووتن��ه وه ی ک��وردو هێزه سیاسییه کانی؛ له و ساڵ و دۆخه دا هیچ هێ��زو الیه ک هێن��ده ی کاک سه عیدو رێبازه فکریی و سیاسیی و نه ته وه ییه که ی، بۆسه ر به ناو ئه منی قه وم��ی و یه کپارچه ی��ی ئێران و دروشمی هه موومان ئێرانین و ئێران بۆهه مووان و بۆ س��ه ر ده س��ه اڵتی هێ��زی داگیرک��ه ر به هه ڕه ش��ه ی جددی دانه نرابوو له الیان دوژمنانی

نه ته وه که مانه وه .رێب��ه ری س��ه رکرده و ش��ه هیدی نه ته وه ی��ی ک��ورد کاک س��ه عید

ب��ه دامه زراندن��ی هێزێک��ی ته واو کوردس��تانی و س��ه ربه خۆ خ��واز که راماڵینی هێ��زی داگیرکه ری له کوردس��تان و پێکهێنانی ده وڵه تی ک��وردی ئامانج��ی س��ه ره کییه تی گۆڕانێک��ی گ��ه روره و بنه ڕه تی له فکری تاکی کوردا پێکهێنا، رۆحی به به ر هه ستی نه ته وایه تیدا کرده وه و گوتاری و سه ربه خۆخوازی ده نگی ناسیۆنالیزمی ئازادیبه خشی کوردی ب��ه رز ک��رده وه ، له سیاس��ه ت و ئه ده بیات��ی بزووتن��ه وه ی ک��وردا داهێن��ان و گۆڕانێک��ی فکری هێنا ئ��ارا؛ وره و ئی��راده ی ب��ۆ تاک��ی ک��وردو نه س��ڵی ن��وێ گێڕایه وه ، راس��ته رێگای خه ب��ات و ئامانجه ره واکان��ی نه ته وه که مانی دۆزییه وه و داخوازه کان��ی نه ت��ه وه ی کوردی هێنایه س��ه رێ؛ بۆی��ه یه که م هه ل و یه که م گوله ی خۆیان ئاراس��ته ی سه ری مه زنی پڕ ئه ندیشه و رێبازی نوێی ئه م نه ته وه یه که کاک سه عیدی هه میش��ه نه مره کرد ،به و خه ون و هیوا گاوه ی که به ش��ه هیدکردنی، فکرو رێبازه که ش��ی ده نێژن و رێ له ته ش��ه نه ی ئه و ئامانجه پیرۆزه بگ��رن؛ ب��ه م جۆره کاک س��ه عید ده بێته یه که م ش��ه هیدی پارته که ی و ب��ه خوێنی خۆی ئ��اوی نه مای ئازادی��ی و س��ه ربه خۆیی ده دات؛ داگیرک��ه ران و دوژمن��ان پێی��ان رێبه رمان ش��ه هیدکردنی به وابوو ئیتر پارته که شی له ناوده چێ، بۆیه نیشانه که یان له سه ری پارته که که

کاک سه عید بوو گرت .

کاک سه عیدی نه مر به دامه زراندنی پارتێکی سه ربه خۆۆ خواز که فکری و توڕداو س��ه ربه خۆیی ئێرانچێتی به ده وڵه تبوونی کوردس��تانی کرده دروشم و ئامانجی سه ره کی خه باتی و ب��ه پێناس��ه کردنه وه ی پرس��ی کوردو بزووتنه وه که ی و راگه یاندنی کوردس��تانی بوون و هێنانه ئارای پرس��ی کورد وه ک یه ک نه ته وه ی داگیرو داه به ش��کراو ،خاوه ن یه ک مه سه له و ناسنامه ، شکاندنی تابۆی ئێرانی بوون و هه ڵوه ش��اندنه وه ی نێوچه ک��ه و سیاس��ی نه خش��ه ی ده سکرده کان سنوره کۆکردنه وه ی و گێڕانه وه ی ناس��نامه بۆ نه ته وه و وداهێنان��ه سیاس��ییه کانی رچه ی رێبازێکی ش��کاند که هیچ که س و الیه نێک خۆی له ق��ه ره ی نه ده دا؛ ئێرانی ب��وون و خۆ به ئێرانی زانین و سیاسه تی داسه پاوی ئێراننیه کان پیرۆزکرابوون؛ به اڵم کاک سه عیدی هه ڵکه وتووی رۆڵ��ه ی ، لێهات��وو کورد هه م��وو ئه وانه ی توڕهه ڵدان؛ خودموختاری و به پاش��کۆ کردنی پێناسه کردنی و کورد بزووتنه وه ی تێکۆش��انی ل��ه به ش��ێک وه ک سه راسه ری کۆتایی پێهێنا؛ کۆتایی به زه الله تی سیاسیی و سه رکرده و ئه و سه ر ده مه هێنا، سیاسییه کانی رێگایه ک��ی ک��رده وه و هه ڵبژارد که ئه م��رۆ ده بین زۆرتیری��ن رێبواری پێ��دا تێپ��ه ڕ ده ب��ێ، خه ونی له نه ته وه که ی رێبه ران��ی مێژین��ه ی به په ره س��ه ندنی به دیهێنا؛ ئه مرۆ ئه و رێی و رێبازه نه ته وه ییه ، ده بێ

هه م��وو الیه ک له وه گه یش��تبن که گه وره ترین و سه رس��ه خترین هیزو که س��ایه تی و ئ��ه وه ی به رامب��ه ر سیاسه تی گاو و دژه نه ته وایه تی کاک وه س��تابوویه وه داگیرکه راندا س��ه عیدو قوتابخانه و قوتابییه کانی بوو؛ بۆی��ه له ماوه یه کی که متر له 4مانگ��دا کاک س��ه عیدی رێبه ری هه ڵکه وتوو ده که وێته بۆسه ی هێزه داگیرکه ره کانی کۆماری ئیس��المی و تی��رۆر ده ک��رێ و رێژی��م چرکه س��اتێکیش بۆ هێنان��ه دی خه ونه

گاوه که ی به فیرۆ نادات.ب��ه اڵم ئ��ه وه ی ئه م��ڕۆ ب��ۆ ئێمه قوتابیان��ی و درێژه ده ران��ی رێگاو کاک س��ه عید جێی رێببازه ک��ه ی ش��انازی و س��ه رکه وتنه بۆم��ان؛ ئه وه ی��ه ک��ه ، رێژیم��ی داگیرکه ر ل��ێ س��ه عیدی کاک ئه گه رچ��ی س��ه ندین وخه س��ارێکی گ��ه وره ی له پارت��ی ئازادیی کوردس��تان و بزووتن��ه وه ی کورد دا، به اڵم خه ون و خه یاڵه کانیان بوونه بڵقی سه رئاو و خه ون��ی ن��ه زۆک؛ خوێنی ئااڵی نه مامی ساوای س��ه عید ش��ه هید بیرو ئه ندیش��ه که ی کاک سه عیدی سه وزترو بااڵ به رزترکرد، حه ماسه و گورتین��ی خه باتی ب��ه هاوڕییانی به هێزی هانده رێکی بووه به خشی، درێژه دانی خه بات و به رزتر راگرتنی ئامنج��ه پیرۆزه کانی ئه و رێب��ازو س��ه رکرده هه ڵکه وتووه ؛ پارته که ی ش��ه هید س��ه عید ئه مرۆ لق و پۆی کردووه و س��ه ربه رزو قورس و قایم داهێنانه سایسییه کانی راوه ستاوه ،

کاک س��ه عیدو حیزبه که ی به ش��ی زۆریان وه دیهاتووه . ئااڵی کوردستان و نه خش��ه ی نیش��تمان و فک��رو رێب��ازی نه ته وه یی له دڵ و ده رون و مێشکی ئینسانی کوردا ریشه یان نه ته وایه تی ئه ده بیات��ی داکوتاوه و به سه ر هه موو فکرو ئیده یه کی تردا زاڵه ، گوتارو رێبازو به رنامه ی کاک س��ه عید و پارته که ی به هه ق بۆته کوردس��تان ئازادیی مانیفێس��تی له و بزووتن��ه وه ی کوردایه ت��ی. و پێناوه و گه یش��تن ب��ه م رۆژگاره و هێنان��ه دی ئ��اوات و ئامنجه ره واو پیرۆزه کانی کاک س��ه عیدی نه مرو زۆرێک خوێن��ی نه ته وه که مان��دا، ئازادیی پارت��ی تێکۆش��ه رانی له کوردس��تان رژاوه ؛ هه زارن ساوی ئه مه گ و وه فا بۆ رحی به رزه فڕیان و بۆ فیداکاری و تۆماری داستانی پڕ له س��انازییان ده نێرم وله به رامبه ر پله ی ش��ه هاده تیاندا س��ه ری رێزو نه وازش داده نه وێنم که س��ه ربه رزو سه رراست ئه مرۆ ئێمه یان راگرتووه ، به رامبه ر به نه ته وه که مان، هیاودارم ئێمه ش بتوانین ئامانه ته که ی ئه وان

بگه یه نینه ئامانج.

خوێنی شەهیدی نەمر کاک سەعید یەزدانپەنا نەمامی بیری خه لیل نادریسەربەخۆیی بااڵبەرزتر کرد

زۆر ج��ار دەوتڕێ نان��ی کورد لە ش��ەڕدایە، لە پاش شەڕی جیهانی یەکەم دەرفەتێک بۆ کورد درووست بوو تا خۆی رێکبخاتەوە و دەوڵەتی نەتەوەی��ی پێکبێن��ێ، شۆڕش��ی دامەزراندنی و ش��کاک س��مکۆی حکوومەت��ی ش��ێخ مەحم��وود لە باشووری کوردستان لە ئاکامی ئەو دەرفەتەدا بوو کە لە دوای ش��ەڕی جیهانی یەکەم بۆ کورد رەخس��ا، بە داخەوە ئ��ەو دەرفەتە بە هۆی هێندیک فاکت��ەری نیوخۆیی و بە تایبەتی نێودەوڵەتی لە کیس چوو، حکوومەتەکەی ش��ێخ مەحموود لە تێکش��کا و بریتانییەکانەوە الیەن بە شکاکیش سمکۆی شۆڕشەکەی پیالنی شای ئێران شکستی خوارد.لە پاش ش��ەڕی جیهان��ی دووهەم جارێک��ی دیکە دەرفەتێک بۆ کورد محەممەد قازی پێشەوا هەڵکەوت، کۆم��اری کوردس��تانی راگەیەند و دەوڵەتی نەتەوەیی لە بەش��ێک لە رۆژهەاڵت��ی کوردس��تان راگەیاند. ئەمجارەشیان کورد بوو بە قوربانی و هاوپەیمان��ەکان بەرژەوەندی��ی

کۆتایی بە دەسەاڵتەکەی هات.و س��ارد ش��ەڕی کۆتای��ی ل��ە

لەگ��ەڵ تێکڕمانی دی��واری بەڕلین یەکێت��ی لێکهەڵوەش��انەوەی و باشووری حکوومەتی س��ۆڤییەت، کوردس��تان لەدایکبوو، ئێس��تا لە پاش زیاتر لە ٢٢ ساڵ لەو رووداوە رادەبرێ و بە خۆشییەوە، دەرفەتی پاش شەری س��ارد بوو بە خێر و بەرەکەت بۆ کورد و س��یناریوکانی ش��ەڕی یەکەم و دووه��ەم لە دژی

کورد کۆتایی پێهات.کۆنگ��رەی نەتەوەی��ی کوردی��ش و نوێ باروودۆخێک��ی بەرهەم��ی س��ەردەمێکی دیکەی��ە لە جۆرێک ش��ەڕ و ملمالنێی واڵتانی رۆژاوایی

لە رۆژهەاڵتی ناڤین. لەب��اری دەرفەتێک��ی ک��ورد ب��ۆ رێکخس��تنەوەی خ��ۆی ب��ۆ باشووری هەڵکەوتووە، حکوومەتی کوردستان روو لە گەشەیە، رۆژاوای کوردستان لە ئاکامی ئەو شۆڕشەی واڵتانی عەرەب��ی گرتەوە، بەدەس کوردەوەیە و ل��ەوە ناچێ جارێکی دیکە کورد لەو بەشە لە واڵتەکەمان جاران��ی، دۆخ��ی بگەڕیت��ەوە کرانەوەی��ەک بە رووی مەس��ەلەی کوردس��تان باکووری ل��ە کورددا ل��ە گۆڕێدای��ە، ل��ە رۆژهەاڵت��ی

کوردس��تان ئەگەرچی ب��ە رواڵەت نابینرێ، ئەوت��ۆ هی��چ گۆڕانێکی بەاڵم ل��ە داهاتوویەکی نزیکدا ئەو باروودۆخە کۆماری ئیس��المی یان هەر سیس��تەمێکی سیاسیی دیکە لەو واڵتە، پەلکێشی قبووڵی واقعی

کورد و بزووتنەوەکەی دەکا.باروودۆخ��ی ناوچەک��ە و جیه��ان ب��ە قازانج��ی ک��ورد و پرس��ی نەتەوایەتی کورد گۆڕانی بەس��ەردا هات��ووە، مەترس��ییەکانی واڵتانی داگیرک��ەری کوردس��تان و هێز و توان��ا و دەرفەتەکانیان بۆ دژایەتی مەسەلەی کورد روو لە کزییە، بیری نەتەوایەتی لە ئاس��تی کوردستانی مەزندا گەش��ەی کردووە، کورد لە دوو بەش لە کوردس��تان، خاوەنی خاک و ئابووریی و هێزی سەربازیی خۆیەت��ی و ه��اوکات کۆمەڵ��گای نێودەوڵەتی ئەگەر پش��تیوانی لێ

نەکا لە دژیشی نییە. لەم هەلومەج��ەدا کە دەتوانم بڵیم زۆربەی دەروازەکان بە رووی کورددا کراوەیە، کۆنگرەی نەتەوەیی کورد، چ��ۆن دەس��ت و پەنج��ە لەگەڵ نەرم دەورووبەری هاوکێش��ەکانی دەکا و چ��ۆن ئ��ەو دەس��کەوتانە دەپارێزێ و بە چ ش��ێوەیەک ئەم

دەرفەت��ە دەقوزێت��ەوە؟ ئەگ��ەر کونگ��رەی نەتەوەی��ی، کورد وەک نەتەوە و کوردستان وەک یەک واڵت پێناس��ە بکا و ماف��ی دیاریکردنی چارەن��وس و بەدەوڵەتبوونی کورد بۆ نەت��ەوەی کورد بە رەوا ببینێ، دوژمنەکان��ی کورد چییان لە دەس دێ؟ ئەگ��ەر ک��وردی 4٠ ملیونی یەکریز و یەکگوتار و یەک هەڵوێست بێ، کام هێزی ئەم جیهانە دەتوانێ

بەرانبەری بوەستێ؟ل��ە ت��ازە ش��ەڕێکی ئێس��تاش ناوچەکەدا سەری هەڵداوە، شەڕێک کە وەک هەموو ش��ەڕەکانی پێشوو کورد ب��ۆ دیک��ەی دەرفەتێک��ی رەخساندووە، بەاڵم ترسی باروودۆخ بووەتە مۆتەکەی رۆحی بەش��ێکی بەرچاو لە بزووتنەوەی رزگاریخوازیی کوردستان، باروودۆخێک کە هەموو کەس دەزان��ێ کێی وەپاش داوە و کێ��ی وەپێش خس��تووە. لەوانەیە چاوەڕوانی��ی ئ��ەوەی ک��ە یەکەم کۆنگرەی نەتەوەیی کورد، دەوڵەت بۆ کورد درووست بکا، نە واقعی بێ و نە لە توانای ئێس��تای کوردیشدا بێ، بەاڵم خۆ باس کردن و هێنانە گۆڕی��ی ئ��ەو مافانەی ب��ە هەموو

نەتەوەکانی جیهان بە رەوا بینراوە و لە جاڕنامەی گەردوونی مافی مرۆڤ نێودەوڵەتییەکان��دا رێکخ��راوە و هاتووە، ن��ە حەرام��ە و نە ماڵی

کوردی پێ وێران دەبێ.ئەگەر بێتوو کونگ��رەی نەتەوەیی ک��ورد ئەرکەکان��ی بە پێ��ی ئەو قازانج��ی ل��ە هەلومەرج��ەی ک��ورد هەڵکەوت��ووە، وەک خۆی ب��ەکار نەهێن��ێ و چارەنووس��ی نەتەوەکەم��ان ببەس��تێتەوە ب��ە ل��ە چوارچێوەی ک��ورد مانەوەی واڵتان��ی داگیرکەریی کوردس��تان، دەسکەوت و دەرفەتەکانی دەکەونە مەترسییەوە. ئەگەر لە ئێستادا بە هەر هۆیەک بزووتنەوەی سیاس��یی کوردس��تان نای��ەوێ ب��اس ل��ە پێکهێنانی دەوڵەتی کوردیی بکرێ، خ��ۆ دەک��رێ ماف��ی دیاریکردنی چارەنووس��ی سیاس��یی ل��ە رێی ببێتە پرێنسیپێک، وەک رێفراندۆم یەکێک لە راس��پاردە و بڕیارەکانی

کونگرەی نەتەوەیی کورد.رێکەوتننامەی پێ��ی ب��ە ک��ورد سایکس��بیکۆ کرای��ە دوو بەش و

دواتر رێکەوتننام��ەی لۆزان کردی بە چوارپارچە، کۆنگرەی نەتەوەیی ل��ە چوارچێوەی کورد پێویس��تە پەیام و ستراتیژی سیاسیی خۆیدا دابەش��کردنانە ئ��ەو ئاس��ەواری الواز ب��کا و یەکبوونی کورد وەک یەک نەت��ەوە و خاکەک��ەی وەک ل��ە رۆژهەاڵتی ی��ەک جوغڕافی��ا لەوە جگە بناس��ێنێ. ناوەراست، ئەرکی کۆنگرەکانی داهاتووی کورد قورس��تر دەب��ێ و کوردیش دەبێ باجێکی زۆرتر بدا بۆ گەیش��تن بە

دەوڵەت و سەروەریی نەتەوەیی.

کۆنگرەی نەتەوەیی کورد و دەرفەتێکی دیکەشەماڵ پیران


س��ه عید یه زدانپه نا ل��ه ٣٠ گواڵنی )١٩٩١ مایس��ی ٢٠( ٢٦٩١دا، ل��ه س��ه رکردایه تی پۆلێک له هه ڤااڵنی��دا، بناخەکان��ی پارت��ی ئازادیی کوردستانی داڕشت. ئەو به دامه زراندنی رێکخستنێکی سیاسیی و خوێندنه وه ی نوێ بۆ پرسی کورد و دیاریکردنی ئامانج و سیاس��ه تی تازه ل��ه گۆڕه پانی سیاس��ه ت له دا، رچه ی کوردس��تان رۆژهه اڵتی راس��ته قینه ی نه ته وه یی رێب��ازی شکاند و له کاتێکدا رۆحی ئێرانچێتی به س��ه ر سیاس��ه تی کوردی دا له رۆژهه اڵتی کوردس��تان بااڵ ده ست بوو، له س��ه ر کوردس��تانی بوون و جیاوازی��ی ناس��نامه و ناوه ڕۆکی بزووتن��ه وه ی کورد پێی داگرت؛ له کاتێکدا چه مکی »ته واویه تی ئه رزی ئێران«، له سیاس��ه تی کوردییشدا پیرۆز کرابوو، دامه زراندنی ده وڵه تی نه ته وه یی ک��رده ئامانجی خۆی و له و کات��ه دا که خودموختاری تاقه دروشم و ئامانجی سیاسیی هه موو حیزبه کانی رۆژهه اڵتی کوردس��تان بوو، سەربەخۆیی کردە ستراتیژیی خەب��ات و ل��ه هه لومه رجێکدا که هی��چ چه م��ک و فۆرمولێ��ک ب��ۆ نه ته وه ی ریزه کان��ی یه کخس��تنی ل��ه رۆژهه اڵتی کوردس��تان کورد ل��ه ئ��ارادا نه ب��وو و له راس��ت و دامه زراندنی دروش��می چه پ��ه وه ئیمپریالیس��تی« دژی »ب��ه ره ی کرێ��کاری« »کۆمۆنیزم��ی و پێکهێنانی دروش��می هه ڵگیر ابوو، به ره ی کوردستانیی هێنایه گۆڕێ.بۆیە، بە وردبوونەوە و قووڵبوونەوە لە پەیڤەکانی دەبێ بڵێین: سەعید یەزدانپەن��ا هی��چ خوێندنەوەیەکی ل��ە داڵنە چەواش��ەکارانە، قی��ن و هەڵناگ��رێ بەرچاوتەنگان��ە و سنووری گوتار و رێبازەکەی لەگەڵ هێڵ��ی دژە نەتەوەیی ئێرانچێتی لە بزووتنەوەی سیاس��یی ک��ورد دا، تۆخ و دیارە. ئەو سەرکردەی بیری نەتەوەیی و خەباتی کوردستانی و ئامانج و س��تراتیژیی سەربەخۆیی ئەو رچەشکێنی بوو. کوردس��تان تووڕدان��ی ئێرانچێتی و دروش��م و س��تراتیژیی خودموختاری��ی بوو. ل��ە رۆژهەاڵتی کوردس��تان تەنیا ل��ە گوت��ار و بیری ئ��ەو و پارتی ئازادی��ی کوردس��تاندا، گوت��ار و رێب��از و بڕیارەک��ەی ژێ��کاف و پێشەوا قازی محەمەد دەبینرێتەوە. چه پکێک له په یڤه نه مره کانی رێبه ری ش��ه هید« س��ه عید یه زدانپه ن��ا«نه ت��ه وه ، ی��ه ک ک��ورد ئامان��ج ی��ه ک و پ��رس ی��ه ک روون و ئاش��کرایه که کورد به ره زامه ندی و خۆش��ی خۆی ئا به م ش��ێوه یه دابه ش نه کراوه . به ڵکوو داگیرکه ران بڕیاری وا زاڵمانه یان له س��ه ر داوه . گه لی کورد به درێژایی چه ندها ساڵ به خه بات و راپه ڕین دژ به داگیرکه رانی کوردستان نیشانی داوه ک��ه کورد ی��ه ک نه ته وه یه و خه باته که ش��ی له بنه ڕه تدا بۆ یه ک مه به سته . یانی له راستیدا خه باتی گه ل��ی کورد به گش��تی ناوه رۆکی

رزگاریخوازان��ه ی هه ی��ه . به و مانایه که ئامانجی ئه و خه باته کۆتایی هێنان به داگیر کردنی کوردستان و وه دیهێنانی مافی س��ه ره تایی دیاری کرنی چاره خۆیه تی. ئازادانه ی نووس��ی مانایه یه ب��ه و ه��ه ر ئه وه ش ب��ه گش��تی مه س��ه له ی که واحیده . مه س��ه له یه کی کورد

ئازادیی به ش��ێک له نه ته وه ی ئازادی��ی س��ه ره تای ک��ورد کوردس��تانه یه کجاری��ی ئه گ��ه ر ه��ه ل و مه رج��ی و نێوخۆی��ی سیاس��ی نێونه ته وه ی��ی له ب��ار بوو بۆ ئه وه ی به ش��ێك ل��ه میلله تی كورد ل��ه یه كێك له و واڵتانه دا بتوان��ێ مافی دی��اری كردنی چاره نووس وه ده س��ت بێنێ , ئه وه تازه س��ه ره تای توند و تۆڵ كردنی خه باتی سیاسی بۆ رزگاری یه كجاری كوردستانه .ده س��کرده کان س��نووره ه ه ش��ێنه و ه و هه ڵد كات��ێ كه دی��واری به رلین ده ورانی س��ه مبولی وه ك��وو ش��ه ڕی س��ارد ده رووخ��ێ و كرده ئه و س��نووره ده س��ت هه ڵده گیرێ , به و مانایه یه كه

رێگا خۆش ده بێ بۆ ئه وه ی كه ئه و سنوورانه ی به پێچه وانه ی ویستی خه ڵكی ئه و واڵتانه به س��ه ریان دا داسه پاوه , هه ڵده وه شێنه وه ، یان النی كه م نه ته وه ژێر ده سته كان ئه و مه جاله ی��ان بۆ ده ره خس��ێ كه به سه ر چاره نووسی خۆیاندا زاڵ بن . گه لی كوردیش یه كێ له و نه ته وه ژێر ده ستانه یه كه ئه ورۆكه له باری نێونه ته وه ییه وه هه لی بۆ ره خساوه تا ده نگی خۆی ب��ه گوێی گه النی دنیا بگه یه نێ و سه رنجی كۆمه اڵنی پێش��كه وتووی جیهان بۆ الی داوا ره واكانی رابكێش��ێ . با جارێكی دیكه ش ئه و راس��تی ی��ه دووپات بكه ین��ه وه ك��ه ه��ه ل و مه رجی ناوچه یی و نێونه ته وه یی هه ر چه نده له باریش بێ ، گه لی كورد ته نیا به پش��ت به س��تن به خۆی و پته وتر كردنی ریزه كانی ش��ۆڕش ده توانێ ب��ه ئامانجه له مێژینه كانی بگات .خه بات��ی پێوه ندی��ی ئێ��ران شۆڕش��ی و ک��ورد خه باتی ئازادیخوازانه ی كورد له ئێران ئاكامی شۆڕشی سه رانسه ری ئێ��ران نه بوو , به ڵكوو شۆڕش��ی ٥٦-٥٧ له ئێران ده رفه تێكی باشی ب��ۆ گه له كه مان ره خس��اند تاكوو جارێكی دیكه به كه ڵك وه رگرتن له هه لو مه رجی سیاس��ی , خۆی كۆ بكاته وه ، هێزی له بڕان نه هاتووی كۆمه اڵنی خه ڵك وه گه ڕ بخا و دوای ئامانج��ه له مێژینه كان��ی بكه وێ .ماف��ی دیاریکردن��ی چاره ن��ووس

بزووتنه وه ی رزگاریخوازی كورد له ئێران ئه بێ هه ڵگری دروش��می مافی دیاری كردنی چاره نووس بێت . ك��ورد وه ك هه ر نه ته وه یه كی ژێر سته می میللی ، سه ره كی ترین مافی زه وت ك��راوی ، مافی دیاری كردنی

چاره نووس��ی خۆیه ت��ی و زۆریش ره وای��ه ل��ه پێش هه موو ش��تێك دا داوای ئ��ه و ماف��ه ره وایه بكات . ماف��ی چاره نووس ل��ه بنه ره ت دا ب��ه مانای مافی پێ��ك هێنانی ده وڵه تی سه ربه خۆی نیشتمانی یه .کوردس��تانی ب��ه ره ی به ره یه ک��ی پێکهێنان��ی ل��ه کوردس��تانی یه کگرت��ووی ئێران پێویس��تییه کی مێژووییه ... ل��ه ك��ورد وه ك ئێم��ه ب��ۆ ئێ��ران ب��ه هه م��وو هێ��ز و تاقم وده سته یه كی سیاس��ی شۆڕش��گێڕ و دیمۆكرات و پێش��كه وتنخوازه وه , یه كخس��تنی ریزه كانی خه باتمان پێویس��تی هه م��وو پێ��ش ل��ه ... دیكه وه ی��ه یه ك��ی سیاس��ی

ده ب��ێ جارێك��ی دیكه له س��ه ر زه رووره ت��ی پێكهێنان��ی ب��ه ره ی كوردس��تانی ه��ه روه ك خاڵێك��ی . دابنێی��ن قام��ك س��تراتژیك هێزه س��ه یری روانگه ش��ه وه له م كوردس��تانی یه كان بكه ی��ن .ب��ه و مانای��ه كه ئێمه ده بێ س��ه ره ڕای ئیختالفاتی سیاس��ی كه هه م��وو ده ك��رێ له گ��ه ڵ ه��ه ر هێزێكی كوردستانیش بمانبێ , هه ڵویستی ل��ه به رامبه ریان دا دۆس��تانه مان ل��ه بی��ر نه كه ین . هه ڵب��ه ت ئێمه رووداوه كان ته ماشای بینانه واقیع ده كه ی��ن و به باش��ی ده زانین كه له س��ه ر رێگای پێكهێنانی به ره ی كوردس��تانی زۆر ته گه ره ی واقیعی سیاس��ی و غه یری واقیعیش به دی ده كرێ . ئه ركی ئێمه ش��اردنه وه ی ئیختالفاتی سیاس��ی نیه .به ڵكوو تێكۆشان بۆ ده ست نیشان كردنی و هاوبه شه كان س��ه ره كی یه خاڵه پیش��ان دانی ئه م راس��تی یه یه كه ده كرێ له ناكۆكی دا یه كگرتن هه بێ

.ش��کێنی رچ��ه PAKراس��ته قینه کوردایه ت��ی ه��ه روه ک پێش��تریش گوتومانه ب��ه وه اڵمدان��ه وه ب��ۆ PAKخه بات��ی مێژووی��ی پێویس��تیی PAK . گه له که مان پێ��ک هاتووهب��ه ه��ۆی ئ��ه وه وه که ل��ه دڵی هه لومه رجی شۆڕشگێڕانه ی خه باتی گه لی کورد هه ڵق��واڵوه، داخواز و رێباز و دروشمه کانی ره نگ و ده نگ دانه وه ی راس��ته قینه ی باروودۆخی ئه مرۆی خه باتی رزگاریخوازانه مانه ، هێزێکی ره س��ه نی سیاس��ییه که ه��ه ر زۆر زوو جێ��ێ خۆی له دڵی کۆمه اڵن��ی خه ڵک��ی کوردس��تاندا ده کاته وه . هه ر ئێستاکه ش ده توانم ب��ه راش��کاوی بڵێم که ل��ه باری سیاسییه وه ش��وێنی دیار و روونی شۆڕش��گێڕانه ی بزووتن��ه وه ی له کوردس��تانی ئێران دان��اوه . ئه وه به ره ی »پێکهێنان��ی ئێس��تا که »وه ده ستهێنانی کوردس��تانی«، مافی دی��اری کردنی چاره نووس« به ره به ره ده بێته دروشمی سه ره کیی کوردستانی سیاس��ییه کانی هێزه ئێران و ده بێته داخوازی س��ه ره کی کۆمه اڵنی خه ڵک خ��ۆی له خۆیدا پێش��انده ری راس��تی و دروستیی باش ئێوه ئێمه یه . دروش��مه کانی ده زان��ن که له کورس��تانی ئێراندا ئه وه بۆ یه که م جار پارتی ئازادیی کوردس��تان بوو که به شانازییه وه هه ڵگ��ری ئه م درووش��مانه بووه و ره چه ش��کێنی رێ��گای کوردایه تی و کوردس��تانی بوونی راس��ته قینه ب��ووه و ه��ه رواش ده مێنێت��ه وه .ش��کاندنی س��امی ته جزیه ته ڵه بی مه به س��تم ل��ه کوردایه ت��ی و کوردس��تانی بوون��ی راس��ته قینه

ئه وه ی��ه که به داخه وه تا ئێس��تا پێش��که وتنخوازه کانی هێ��زه کوردس��تانی ئێران هه م خۆیان به ئێرانی زانیوه و هه م کوردستانی، ه��ه ر ب��ه و پێیه ش هه ڵوێس��ت و دروش��میان ره چاوک��ردووه . ئێمه ده مانه وێ ئه و س��امه بش��کێنین و به راش��کاوی بڵێی��ن: کوردین و خه ڵک��ی واڵت��ی داگی��ر کراوی کوردستانین. هه ڵوێستمان له سه ر ئه و ئه ساس��ه دیاری ده که ین، به بێ ترس و له رزی سیاسی له وه ی که پێمان بڵێن ته جزییه ته ڵه ب. س��ه ربه خۆیی ئێس��تراتیژیی ئه من پێم وایه كه مه سه له ی كورد چی دیكه له چوارچێوه ی به رته سكی والتێك دا نابه س��ترته وه ,به ڵكوو نه ته وه یه ك��ی مه س��ه له ی وه ك ٢٥ میلیۆن��ی دێته گ��ۆڕێ .مه گه ر ئه وه ی كه ئێمه ی كورد بۆ خۆمان به رته سك مه سه له كه چوارچێوه ی بارودۆخێك��ی بكه ینه وه .ل��ه جوواڵنه وه ی س��تراتیژی ئه وتۆدا ده ب��ێ ك��ورد رزگاریخ��وازی پێكهێنانی ده وڵه تی س��ه ربه خۆی به چونكوو بێ��ت. كوردس��تانی راس��تی مه س��ه له ی كورد به هیچ جۆرێكی دیكه به ش��ێوه ی قه تعی حه ل نابێت . گه یش��تن به هێندێ ماف له چوارچێوه ی واڵتێك دا كه كوردی پێوه لكێندراوه له ش��كڵی خودموخت��اری ی��ا هه ر ش��تێكی دیكه له م بابه ته ته نیا چاره سه ری كاتی��ه و بۆ ده وره ی��ه ك ده توانێ وەاڵم��ده ری خه بات��ی گه لی كورد بێ . . هه ڵبه ت ئه گه ر ئه و ش��كڵه بێت خودموختاری چاره س��ه رییه ه��ه ر زۆر كاتی و بێ س��ه ره نجامه .جیهانی نوێ و دیپلۆماس��ی کوردنێونه ته وه یی��ه وه رووی ل��ه خه باتی رزگاریخوازی كورد, ئه بێ روون دیپلۆماتیكی سیاس��ه تێكی و ئاش��كرای هه ب��ێ . ئیمرۆ هه لو مه رجی سیاسی جیهانی به جۆرێكه ك��ه زیاتر له ج��اران مه س��ائلی نێوخۆی��ی و نێونه ته وه یی پێكه وه گ��رێ دراون و زیاتریش له جاران رۆڵی رێكخراوه نێونه ته وه ییه کان له كێش��ه ی جیهانی له م ال و ئه والدا ده بیندرێ . ئه م بارودۆخه سیاسی یه له جیهان دا ده رفه تی باش��ی بۆ گه النی ژێرس��ته م ره خساندووه بۆ هێنانه گۆڕێی داخوازه كانیان . دیاره یه كێ له مه رجه كانی كه ڵك وه رگرتن له هه ر هه لو مه رجێكی سیاس��ی ، ئه گه ڕێته وه بۆ وشیاری و ئاماده یی سیاس��ی هێزه خه باتگێ��ڕه كان . له م بواره دا دوو خاڵی س��ه ره كی و گرینگ ده بێ ده ست نیشان بكرێ : یه كه م-خه باتی رزگاریخوازی گ��ه ل

ی كوردده بێ سه رنجی هه مووئه حزاب , رێكخ��راوه نێونه ته وه یی��ه کان و ده وڵه تان له ئاس��تی جیهانی دا بۆ الی كێشه ی ره وای كورد رابكێشێ به بێ س��ه رنج دانه سه ر ناوه رۆكی چینایه تی – سیاس��ییان )غه یری ده وڵه تان��ی ره گ��ه ز په ره س��ت(.

دووه��ه م – ب��ۆ ئه م مه به س��ته چوارچێ��وه ی ك��ه پێویس��ته هاوبه شی س��تراتیژییه کی سیاسی كوردس��تانی ب��ه گش��تی دیاری ش��ێوه ی و ش��كڵ و بك��رێ رێكخراویش��ی پ��ێ ب��درێ . ئێمه ل��ه هه ر هه نگاوێ ك��ه له م بواره دا هه ڵ بگی��رێ پێش��وازی ده كه ین.

ئۆرگانێکی یه کگرتووی کوردستانی دا نێونه ته وه ی��ی ئاس��تی ل��ه به بڕوای ئێمه ئێستا کاتی ئه وه هات��ووه که هێزه سیاس��ییه کانی کوردس��تان به گش��تی بتوانن له م ئۆرگانێکی ره خساوه دا باروودۆخه ب��ۆ کوردس��تانی یه کگرت��ووی گه شه دا به خه باتی رزگاریخوازانه ی گه له که مان له ئاستی نێونه ته وه یی دا پێ��ک بێنین. ئه رکی س��ه ره کی ئه م ئۆرگانه ) هه ر ناوێکی له سه ر دابندرێ گرینگ نییه ( ئه وه ده بێ که له ک��ۆڕ و کۆمه ڵگای نێونه ته وه یی دا مه سه له ی کورد وه کوو مه سه له ی بێنێته میلیونی ٢٥ نه ته وه یه ک��ی گۆڕێ. ب��ه واته یه کیت��ر نوێنه ری سیاس��یی- نه ته وه یی کورد بێ له زه مینه پێموایه ئاس��تی جیهاندا. بۆ ده س��ت دانه ئه م ئه رکه پیرۆزه به ته واوی ئاماده یه و له ئاس��تی جیهان��دا پێش��وازی ل��ێ ده کرێ. ئه گ��ه ر نه توانی��ن ل��ه م ده رفه ته ره خس��اوه بۆ ئه م مه به سته که ڵک وه ربگری��ن ب��ێ گوم��ان نه س��لی داهاتوو نامانبه خش��ن و هه ڵه یه کی مێژوویی به ئه س��تۆمانه وه ده بێ. هه رچه ش��نه دژایه ت��ی واڵت��دا ل��ه دیکاتۆرییه تێ��ک

پارتی ئازادیی کوردستان ده بێ وه ه��ا رێکخراوێک بێ که له هه موو کات و س��اتێکدا دوژمنی سه ره کی و ماندوویی نه ناس��ی هه ر چه شنه بێ. واڵت��دا ل��ه دیکتاتۆریی��ه ت پێش��مه رگه هێ��زی یه کخس��تنی ئه رت��ه ش ب��ه کردن��ی و

هێزی پێشمه رگه ی كوردستان له ن��اوه رۆك دا هێزێكی دیمۆكراتیكه هێنانی مافی دیاری وه ده ست بۆ كه كردنی چاره ن��ووس و دامه زراندنی دیمۆكراسی له ئێران دا تێده كۆشێ . له كاتی گه ش��ه و پێش��ڕه وی و كوردس��تانی ، ب��ه ره ی پێكهاتنی ده كرێ و ده بێ له به ر فه رمانده ییه کی واحیددا رێكبخرێ و سازمان بدرێ . ...له هه ل و مه رجی س��ه ركه وتنی خه بات دا هێزی پێش��مه رگه ده بێ وه ك هێزێكی چه كداری مونه زه م و به دیس��یپلین سازمان بدرێ ،تاكوو ده س��كه وته كانی ل��ه بتوان��ێ ب��كا. پارێ��زگاری خه ب��ات

* * *PAK ئا: کۆمیتەی راگەیاندنی

سەعید یەزدانپەنا لە توێی پەیڤە نەمرەکانیدا


لە س��ەرەتاوە کاتێک ئامادە بووین ب��ۆ ئەوەی خ��واردن ب��ۆ کوردەکانی رۆژاوای کوردس��تان دروس��ت بکەین بڕی��ار وابوو بۆ کەمت��ر لە ١٠٠٠ کەس رۆژانە بۆ دوو وەع��دە خواردن دابین بکرێ، بەاڵم پاش ئەوەی خۆم لەگەڵ نوێنەری پارتی ئازادییدا سەردانی ئەو بنەمااڵنەمان کرد کە لە قوتابخانەکانی قوش��تەپەدا جێگیر کرا بوون و پاش ئەوەی لە الیەن ئەفس��ەری ئاسایش کە بەرپرس��ی ئ��ەو ش��وێنە بوو کە س��ەردانمان کرد، پێ وتین دوو رۆژە بنەماڵەکان ب��اش نانیان نەخواردووە، بڕیارەکەمان گ��ۆڕی و رێژەکەمان بۆ س��ەرووی ١٥٠٠ کەس ب��ەرز کردەوە. س��ەرەتا بڕیارماندا خواردنی دوو ژەم ب��ۆ یەک حەفتە دابی��ن بکەین، بەاڵم دوایی لە الیەن س��ەرکردایەتی پارتی ئازادیەوە ئاگاداری کراینەوە کەنابێ لە

١٠ رۆژ کەمتر خورادن دابەش بکەن.من وەک بەرپرس��ی چێش��تخانەکەی پارتی ئازادیی دەسنیشانکرام، کارێکی دژوار و سەخت بوو، بۆ دانانی شوێنی چێش��تخانە تووش��ی کێش��ە هاتین وچەندین شوێنمان دیاریکرد و چەندین شوێن گەڕاین بەاڵم ش��وێنەکان لەبار نەب��وون ب��ۆ دانانی چێش��تخانەیەک کە تێی��دا بکرێ خواردن��ی ئەو رێژە زۆرە دابی��ن بکەی��ن، دوایین ش��وێن کە دەس��تمان ک��ەوت و گونجاو بوو پش��تەوەی بەش��ی کارەکەمان ب��ۆ قوتابخانەیەکی قوشتەپە بوو. لە نێوان یاریگای تۆپی پێ و دیواری حەوشەی و هەڵدا خیوەتم��ان قوتابخانەک��ەدا

بڕیارماندا دەس پێ بکەین.

کەلو پەلەکان دامەزران و شوێنەکانمان خاوێ��ن ک��ردەوە ئام��ادە بووەین بۆ دەس��پێکردنی بە دابینکردنی خورادن ت��ا ئەو دەقەی کە پێی��ان راگەیاندین و دەس��تمان ک��رد بە دروس��تکردنی خواردن، کۆمیت��ەکای ژنان و الوان و رێکخس��تنی پارتی ئازادی لە کەمپی کاوە بە پێ توانا و مەجال یارمەتییان داین لەگەڵم��ان بوون، هاوکات لەگەڵ ئەوش بۆ خاوێنکردن��ەوە و کارەکانی رۆژان��ە ١٢ تا ١٥ ک��ەس هاوکارییان دەکردین، لە ناو کەمپەکەشدا خەڵکێک ل��ە ماڵ��ی خۆیانەوە ل��ە پاککردن و لەت لەت کردنی مریش��ک و گۆش��تدا هاوکاریی زۆریان کردین، بە گشتی بۆ سەر خس��تنی ئەرکەکەمان و تا رۆژی کۆتایی تەنها پشتمان بە کۆمیتەکانی کەمپ و خەڵکی کەمپ بەستبوو بێجگە ل��ەوەی کە کەل��و پەل��ی خواردنەکە

لەالیەن PAKەوە دابین دەکرا. ل��ە س��ەرەتاوە »ئاو« کێش��ەکی رۆژانە بوو کە رووبەڕوومان دەبوویەوە هەندی��ک ج��ار دەبوو ه��ۆی درەنگ دروس��تکردنەکانمان خواردن کەوتنی و خ��ۆم س��ەرەڕای ئ��ەوەی دەب��ا سەرپەرشتی خواردن دروستکردنەکەم دەک��رد دەبا ئاگام لەوە بوایە ئاو کەم نەیەت و کەس��یش برس��ی نەبێ، کە

بەڕاستی کارێکی سەخت بوو. بەیانی��ان هاوکارەکانم بە دوو یا یەک جار بە ترۆمبی��ل دەبردە قوتابخانە و لە چێش��تخانەکەدا جێگی��رم دەکردن و دەگەڕام��ەوە، هەم��وو رۆژەکان لە ٧ بەیانیەوە دەس��تمان دەکرد بە کار کردن تا ١٢ی شەو و نیوە شەو لەبەر

ئەوەی دەبا کەس��ێک لە چێشتخانەکە بایە خۆم دەگەڕامەوە لەوێ دەخەوتم

و ئەو ماوەیە بەردەوام لەوی بووم. کە دەهاتیە حەوش��ەکەوە بە س��ەر س��پیەوە پالس��تیکی پەردەیەک��ی دروشمێکمان نووسی بوو«: کورد یەک نەتەوەیە و لێقەومانی هەر بەش��ێکی لێقەومانی هەمووانە. دەرگا و خوانەی ماڵەکانمان لەسەر خۆشک و براکانمانی رۆژاوام��ان ئاواڵەیە. پێش��وازیان لێ دەکەی��ن.« بە بەرچ��او دەکەوت کە

ئارمی پارتی ئازادیی پێوە دیار بوو. ژمارەیەک��ی زۆر بنەماڵ��ە و نێزیک ب��ە ١٠٠ گەنج لەو قوتابخانەیە بوون و ژمارەکەیان هەندێک جار دەگەیشتە پتر ل��ە ١١٠٠، رۆژانە لە الیەن حکومەتەوە ئاو و س��ەهۆل و هەندێک کەلو پەلی تایبەتی مناڵ و ئافەرتان بە بەردەوامی باودەکرای��ەوە و هێزەکانی ئاس��ایش بەردەوام چاوەدێری دۆخەکەیان دەکرد تا کێشەیەک روونەدا. ئەو قوتابخانەی دیکە کە قوتابخانەیە دیکە نێزیک بە ٧٨٠ کەسی مناڵ و ئافرەتی تێدا بوو. رۆژانە پاش ئ��ەوەی خواردنەکەمان دروس��ت دەک��رد دەب��ا هەمووم��ان و س��ەفەریەوە قاپ��ی کردبایەت��ە دابەش��مان کردبایە و ئەوەش کاتێکی زۆری دەویس��ت و دەبا ئەو کەس��ەی خواردنەکانی تێدەکرد مەزنەی ئەوەی هەبوایە کە هەموو وەک یەک خوردنیان پێ بگا و کەم و زۆر نەیەت، خوردانی ئەو قوتابخانەکەی دیکە هەموو رۆژێک س��واری س��ەیارەیەکمان دەکر دو من لەگەڵیان دەڕۆیش��تم و لەو دابەش��م

دەک��رد دەن��ا ئەگەر مەجال��م نەبایە یەکێک��ی دیک��ەم دەنارد ل��ە جیاتی خۆم بۆئەوەی دڵنیا بین لە دروس��تی دابەشکردنەکە. زۆربەی رۆژەکان ژەمی نیوەڕۆ تا س��ەعات 4 درێژەی دەکێشا و لە نیوەی ئەوەیشدا دەبا دەسمان بە دروس��تکردنی خوردانی ژەمی ئێواران

بکردبایە. ئ��ەوەی جێ س��ەرنجی کوردەکانی رۆژاوای کوردس��تان بوو ئەوە بوو کە ئێمە خۆش��مان ک��وردی پارچەیەکی دیکەی کوردستان بووین و پێشمەرگە و بووین و بێ بەرامبەر هەڵس��ابووین بەو ئەرکە، کاتێک کە ئەوەیان دەزانی پێی��ان دەوتین کە پێی��ان وابووە کە بە پ��ارە کار دەک��ەن و دوایی داوای لێبوردنیشیان دەکرد لەوەی وایان بیر

کردۆتەوە. چێش��تخانەکەی پارت��ی ئازادی��ی ب��ووە لە رووی پاک��و خاوێنی و رێک و پێکیەوە بێ هاوتا بوو، لەبەر ئەوەی ل��ە دووری ١٠٠ مەت��رەوە هیچ جۆرە شتێکی لە نیشانەی پیسی و چەپەڵی بوون��ی نەبوو و هەرجار بەرپرس��ێکی حکومەتیش دەهاتە المان یەکەم شت باس��ی لە پاک و خاوینی شوێنەکە و

خوارنەکەمان دەکرد.مناڵ��ی ژنان��ەی ئ��ەو رۆژان��ە شیرەخۆرەیان هەبوو بەتایبەتی دەهاتن و ش��تیان لێ وەردەگرتین، نەخۆش و پەک کەوتە و مناڵی ساوا جێ بایەخی چێش��تخانەکەمان ب��وو و بە باش��ی خزمەت دەکران. هەرکات خواردن تەواو

دەب��وو و ی��ا کارەکان کۆتایی دەهات رۆژاوایی��ەکان هاواریان دەکرد » بژی ببووە چێشتخانەکەمان پێشمەرگە«، ش��وێنی کوردایەتی و باسی دەوڵەتی کوردی، زۆر کەس��یان سەرسام بوون بە دروشمەکەوە و رێزێکی تایبەتییان لێ دەگرتی��ن کاتیک دەیان دیت خۆم و خێزان��م لەگەڵ و خۆش��ک و دایکم کە ب��ۆ میوانی و س��ەردان هاتبوون بەش��داریمان دەکرد لەو هەڵمەتە زۆر کاری تێدەکردن و تەنانەت ژمارەیەکی زۆر و ک��وڕ و کچ داوای��ن لێکردین کە بێن��ە ریزەکانی پارت��ی ئازادییەوە لە پشت س��ەر کوڕی قازی محەممەدەوە

خزمەتی واڵتەکەیان بکەن.خ��واردن کۆتای��ی رۆژەکان��ی دروستکردنەکەمان ببووە کاتو ساتێکی تایبەت��ی، ئەو کوڕ و کچانەی یارمەتی دەداین، خواردنەکەیان دابەش��کردنی ب��ە قاپ��ی خواردنەکە ئارم��ی پارتی ئازادیی��ان دەنەخش��اند و بەقس��ەی خۆیان تەنها کارێک بوو کە دەیانتوانی بۆ س��وپاس کردنی پارتی ئازادیی لە

دەستیان بهاتبایە و دەیانکرد. کاتێ��ک ١٢ رۆژ دابینکردنی خواردن کۆتای��ی هات لە هەموو ب��ۆ مااڵوایی و دەسخۆش��ی لە پێ��ش قوتابخانەکە کۆبوونەوە ئەو فرمێسک و دڵتەنگیەی پیاویان��دا و ژن چاوەکان��ی ل��ە دەردەکەوت و کاتێک بە تاس��ەوە لە باوشیان دەگرتین ودەگریان هەستێکی خۆش��ی پێدەدام کە زیات��ر دڵنیانی دەکردم��ەوە لە دروس��تی وراس��تی

رێبازەی پارتەکەم.هاوکاریکردن��ی و دەس��گرتن کوردەکان��ی رۆژاوا نموونەوەیەک��ە بۆ ئازادیی پارت��ی بیس��ەلمێنی ئەوەی کوردستان دروش��مەکانی تنها لەسەر کاغ��ەز نەهێش��تووەتەوە و دانە دانە عەمەلی دەکا، کاتێ��ک دەڵێ: پارتی ئازادیی کوردس��تان خۆی بە پاڵپشت و پش��تیوانی خەبات��ی رزگاریخوازیی کورد لە پارچەکانی دیکەی کوردستان دەزانێ، ئەوەتا بەو ش��ێوەیەش قۆڵی

لێ هەڵمایوە.ج��ێ خۆیەتی لێرەوە دەسخۆش��ی لە سێ کۆمیتەی الوان و ژنان رێکخستنی پارت��ی ئازادی��ی لە کەمپ��ی کاوە و هەروەه��ا بنەماڵ��ە و بەتایبەتی ئەو کەسانەی کە ئەندامی پارتی ئازادیش نەب��وون، بکەم کە چ لەوەی ترۆمبیلی خۆی��ان خس��تبووە خزمەتم��ان و چ ئەوانەی کە لە کارەکان بۆ دابینکردنی خواردن ل��ەوە ماوەی��ەدا هاوکارییان

کردین بکەم.

ل��ه مێ��ژووی کەون��ارای نه ته وه ی س��ەرکردە س��ەدان کورددا گەورەی مێرخاس��ی و بەج��ەرگ رۆڵ��ەی و بوونی��ان کوردایه تیم��ان مه یدان��ی هەب��ووە، ئه وانه ی به ڕاس��تی و دوور ل��ە هەڵخەڵەتان��دن و بەالڕێدا بردنی ژیانی س��ەرتاپای ک��ورد، تاکەکانی خۆی��ان ب��ۆ نه ته وه که ی��ان ته رخان ک��ردووە و له پێناو ئامانجە بەرزەکانی نه ته وه که مان��دا گیانیان به ختکردووه، ن��او و خه باتیان ه��ه رده م زیندووه و شەهید س��ەعید یەزدانپەناش یەکێکە

لەو سەرکردانەوە. »س��ه عید یه زدانپه ن��ا« له ت��ه ک ڕاپه ڕین��ه پ��اش ل��ه هاوڕێیان��ی مێژووییه که ی باش��ووری کوردس��تان ده س��تیان دای��ه ئه رکێک��ی قورس و نەتەوەی��ی پارتێک��ی دامه زراندن��ی کوردس��تانیی بە ئامانجی دامەزراندنی س��ەربەخۆیی و بەدەوڵەتبوونی کورد مێژوویی��ە، رووداوە ئ��ەم پ��اش و ئامانج��ی و ک��ورد ناس��یۆنالیزمی کوردستان رۆژهه اڵتی له سه ربه خۆیی

قۆناغێکی نوێی ده ستپێکرده وه . کاک سه عید یه زدانپه نا له وته یه کی پڕناوه ڕۆکدا، له ٣٠ گواڵنی ٢٦٩١، له PAK یه ک��ه م چرکه کانی دامه زراندیدا فه رم��ووی: »به م هه ن��گاوه ، هه ر له ئێس��تاوه ترس��ی مه رگ ده که وێته گیانی داگیرکه رانی کوردستان«. به ڵێ هه رواش بوو. بۆیه هه ر له س��ه ره تای دامه زران��ی ئ��ه م هێزه ڕه س��ه نه وه ، که وته ئێ��ران ئیس��المیی کۆم��اری پیالنگێ��ڕان، تا ئه وجێگایه ی توانی له

٢٨ خه رمانانی ٢٦٩١، زه برێکی قورس و کاریگ��ه ر ل��ه م هێزه بووه ش��ێنێ و

رێبه ره هه ڵکه وتووه که ی تێرۆر بکا.« ک��ه چاوێک ب��ه و نامیلکانه ی کاک س��ه عید نوسیوونی بخش��ێنین بۆمان ده رده که وێ ش��ه هید سه عید چ رێبه ر و زانایه کی گ��ەورەی کورد بووه . ئه و بەهێز س��ه ره تایەکی بوونه نامیلکانه ب��ۆ گۆڕان��ی فیکری و سیاس��یی له رۆژهه اڵتی کوردس��تان و ڕه نگدانه وه ی ئه م سیاسەت داڕێژییە مۆدێڕنانه بووه خاڵ��ی وەرچەرخان ل��ە بزووتنەوەی سیاس��یی رۆژهه اڵتی کوردس��تاندا و س��ه ره نجام ئه م ڕه نگدانه وه یه به شێک

له پارته سیاسییه کانیشی گرته وه . له پێ��ش هه موویاندا کوردس��تانی ب��وون و ب��اوه ڕ به بوون��ی نه ته وه و خاکێ��ک به ناوی کورد و کوردس��تان، خۆی له چوارچێوەی ئه و مانیفێسته دا جێکرده وه و به ڕاشکاوی ده ڵێ: »ئێمه کوردین و خه ڵک��ی واڵتی داگیرکراوی کوردس��تانین«. به متمانه وه باس��ی له ک��ورد و کوردس��تان ک��ردووه و ل��ه به ش��ێکی دیکه یدا هات��ووه که : »هێزه کانی بزووتن��ه وه ی کورد ده بێ هه وڵبده ن به ته واوی کوردس��تانی بن

و کوردستانی بمێننه وه ». سه ربه خۆیی و ده وڵه تی نه ته وه یی، یه کێکی دیکه یه له داهێنان و ئه ندێشه و فکری ش��ه هید س��ه عید یەزدانپەنا بوو. ٢٢ س��اڵ له مه وبه ر له نێو ئاڵۆزی و ش��ێواوی ناوچه ک��ه و عەقڵی زاڵی ئێرانی بوون و دوورەپەرێزی حیزبەکان کوردستانی بوون ، شه هید سه عید هات

و بوێرانه و به وش��یارییه وه ، باس��ی له ماف��ی دیاریکردن��ی چاره نووس و دامه زراندن��ی ده وڵه ت��ی نه ته وه یی بۆ

کورد کرد.ب��اس ل��ە دەوڵەت��ی نەتەوەی��ی و کوردستانی بوونی، له کاتێکدا لە الیان رێبەری ش��ەهیدمان هات��ە گۆڕەپانی سیاسیی که ، بیر و هزری ئێرانچیه تی، پاراس��تنی تەواویەتی عەرزی ئێران و به سه ر باڵی دروش��می خودموختاری بزوتن��ه وه ی رزگاریخوازی��ی کوردا له رۆژهه اڵت کێشابوو و بیری نەتەوەیی، ببوو بەژێ��ر ئایدۆلۆژی��ا هاوردەکاند. ش��ه هید سه عیدی زانا به هێنانه ئارای ستراتیژی س��ه ربه خۆیی ئاسۆی بیری تاکی کوردی له رۆژهه اڵتی کوردستان به ره و به ده وڵه تبوونی کورد هه ڵکێشا.

دیاره کاک سه عید، له خوێنده نه وه و لێکدانه وه کان��ی بۆ پرس��ی کورد، بایه خ��ی به تایبه تمه ندی ناس��نامه ی خاک و زم��ان و کولتوری داوە و پێی له س��ه ر ئه وه ش داده گ��رت که کورد نه ته وه یه کی س��ه ربه خۆیه و له وه باش

ئاگاداره که :١- خاکی کوردس��تان سنووری دیاره و له پاش رێککه وتنامه ش��وومه کانی زه ه��او و لۆزان، واڵتی ئێمه به س��ه ر چه ن��د واڵتی ئێران، ترکی��ا، عێراق و

سوریا دا، دابه ش کراوە.٢- زمانی ک��ورد له گه ڵ زمانی نەتەوە داگیرکەرەکانی کوردس��تاندا جیاوازیی هەی��ە، بەش��ێوەیەک ک��ە جێگ��ەی

هەڵسەنگاندن و بەراورد کردن نییە. ٣- کو لت��وور و داب و نه ریتی کورد له

نه ته وه کانی دیک��ه ی نێو هه ر کام له و ده وڵه تانه جیاوازه .

بیرۆک��ه ی ب��ه ره ی کوردس��تانی، یه کێک��ی دیکه ی��ه ل��ه داهێنانه کانی س��ه رکرده مان کاک س��ەعیدە. ساڵی ٢٦٩١ )١٩٩١( لە ه��ەردوو نامیلکەدا شەهید س��ەعید، باس له زه رووره تی دامه زرانی به ره یه کی کوردستانی ده کا و دامه زرانی ئ��ه و به ره یه به خاڵێکی گرینگ بۆ خه باتی نه ته وه کان دەزانێ.

ئ��ه وه ش به له به ر چاوگرتن و په ند وه رگرتن له ئه زموونه کانی پێش��وو و شه ڕی نه گریسی براکوژیی که بووه هۆی هۆکاری بەرکەوتنی زیانیکی گەورە له بزاڤی رزگاریخوازیی و دڵخۆش��کردنی دوژمنان و ساردبوونه وه ی تووێژه کانی کۆمه ڵگای کوردس��تان و په ره دان به جاش��یزم و پاشه کش��ه ی به شێک له

خه باتکاران، له و بزوتنه وه یه . شه هید سه عید، به ره ی کوردستانی ب��ۆ یه کڕی��زی و کۆکردن��ه وه ی هێز و توانان��ی پێش��مه رگه له ژێ��ر یه ک فه رمانده ی��ی و رێکخس��تنیان بۆ هه ر ئاڵووگۆڕێک له ناوچه که به گش��تی و له ئێران به تایبه تی و خۆ ئاماده کردنی هه موو هێزه کان ده زانی و دەفەرمووێ: »پێکهێنان��ی به ره یه کی کوردس��تانی )له ئێران( پێویس��تییه کی مێژووییه . ئ��ه وه ی ک��ه ناڕه وای��ه ئه وه ی��ه که کوردس��تانییه کانی سیاس��ییه هێزه ئێران ک��ه به رژه وه ندیی هاوبه ش��یان ل��ه ئازادیی کوردس��تان و بزووتنه وه رزگاریخوازه که یدا هه یه ، نه توانن له سه ر رێبازێکی ستراتیژیک بۆ وه ده سهێنانی

مافه زه وتکراوه کان��ی گه لی کورد له به ره یه کی رێکبکه ون و خۆی��ان ئێمه بۆ ببینن��ه وه . به رفراوان��دا وه ک ک��ورد له ئێران ب��ه هه موو ده سته یه کی شۆڕشگێڕ و دیمۆکرات و پێش��که وتنخوازه وه ، یه کخستنی ریزه کان��ی خه باتم��ان ل��ه پێش هه موو پێویس��تییه کی سیاس��یی

دیکه وه یه ». دیاره پاش تێپه ڕینی ئه م سااڵنه به سه ر نووسینی ئه م دێڕانه ، وردە بەش��ێک دیکەش هێزەکانی وردە

ل��ە ئامان��ج و داهێنانەکانی ش��ەهید س��ەعیدیان، هێنایە نێ��و ئەدەبیاتی سیاس��یی خۆیانەوە، شه هید سه عید له کاتێکی زۆر هه س��تیاردا باس��ی له زه رووره ت��ی دامه زراندن��ی به ره یه کی کوردستانی کرد، که تاو ئەوکات هیچ هێز و الیەنێک ئاوڕیان لێ نەدابووەوە. به اڵم ئێستا پاش ٢٢ ساڵ تێپه ڕین به سه ر ئه و وتانه و باسکردن له به ره ی رۆژهه اڵت هێزه کان��ی کوردس��تانی، نه یانتوانی��وه چوارچێوه ی��ه ک بۆ خۆ رێکخس��تن له به ره یه کی کوردستانیدا بێننه وه ئ��اراوه . دیاره ئێس��تا ئه مه بووه ته هۆکارێک بۆ که مڕه نگ بوونه وه هاوبه ش هه ڵوێس��تێکی نه بوون��ی و له نێوان هێزه کان ل��ه کاتی روودانی ه��ه ر ئاڵوگۆڕێک ل��ه ئێراندا، ئه مه ش کاردانه وه ی نێگه تیڤی له داهاتوودا بۆ سه ر ڕه وشی کورد له و پارچه یه ده بێ.جێگەی خۆیەتی لێرەدا ئەو راستییەش بڵێم، کە هێزەکانی دیکەی رۆژهەاڵتی کوردس��تان، توانیویان��ە کەڵ��ک لە

هەڵوێس��ت و گوتەکان��ی ش��ەهیدی ئەگ��ەر و وەربگ��رن س��ەرکردەمان س��ەرنجێک بە هەڵوێس��تی ئەوکاتی الیەنەکاندا بخش��ێنینەوە، دەبینین کە رەنگدانەوەکان چەن��دە دیارن، ئەگەر حیزبەکان خۆشیان نەڵێن کە ئیلهاممان راس��تییەکی بەاڵم وەرنەگرتووە، لەو گۆڕانکارییەکانی کە حاش��اهەڵنەگرە نێ��و الیەن��ە سیاس��ییەکانی دیکەی ەوە، ٢٠٠٠ س��اڵی ل��ە رۆژه��ەاڵت کاریگەریی گوتەکانی ئەوسای سەعید یەزدانپەنا و گەش��ەی پارتی ئازادیی

کوردستانیان پێوەدیارە. ئێم��ە رێبواران��ی رێگ��ەی ئامانج و س��ەرکردەمان ش��ەهیدی ئاواتەکانی کاک س��ەعید، جارێک��ی دیکە بەڵێن ن��وێ دەکەین��ەوە ک��ە ه��ەردەم لە پێناو ئامانج��ە بەرزەکانیدا درێژە بە کاروانەک��ەی بدەین و بەردەوام بین لە داهێنانی زیاتر، ت��ا ئەو کاتەی کورد بە ماف��ی دیاریکردن��ی چارەنووس و دامەزراندنی دەوڵەتی نەتەوەیی دەگا.

١٢ رۆژ لەگەڵ ئاوارەکانی رۆژاوای کوردستان

بیر و هزری شه هید سه عید تەنیا بۆ ئێمە نەبووە

هەڵۆ ڕەمشتی

فه ریبورز کرماشانی


س��اڵی ١٩٣٥ ب��ۆ تورکاندن��ی کورده کان، کاربه ده س��تانی تورکیا درێژه یان دا به هێرش کردنه س��ه ر کورد و ده یانه ویست کورده کان، یا به قسه ی خۆیان)تورکه کێوییه کان بکه ن��ه تورکی ش��اری( و ئه وه ی ل��ه خ��واره وه ده یبین��ن، پرۆژه ی تواندن��ه وه ی نه ت��ه وه ی کورده له زمان، ئابده ین ئۆزمان، لێپرسراوی »مفه تشیه ی گشتی ژوماره یه ک« واته ویالیه ته کانی بتلیس، دیاربه کر، وان، هه کاری، موش، ماردین، ئورفه و س��یرت. ڕاپۆرته که ٢٣ اڵپه ڕه یه که ناوبراو ناردوویه تی بۆعیس��مه ت ئینونو به رپرسی ئه وکاتی ده وڵه تی تورکی��ا وئه م��ن کورته یه ک��م لێ هه ڵبژارد ل��ه کتێبی »جووالنه وه ی نیش��تمانیی کوردستان« رزگاریی نووس��ینی دوکتور عه زیز شه مزینی ١44 ت��ا ١٣٧ الپه ره کان��ی ل��ه ته نیا ب��ۆ ئاگاداری ئێ��وه ی به رێز و خۆشه ویس��ت، و پاش ٧٧ ساڵ ده بینی��ن که چه نده له تواندنه وه ی کورد دا سه رکه وتوون!!!!! هیوادارم که ڵکی لێ وه رگ��رن، براتان پۆاڵ

٢٠١٢-٠٨-٢٨راپۆرته ک��ه م، مه به س��تی .......مان��ه وه ی کردن��ی ده س��ته به ر به ش��ێکی وه ک ناوچه که ی��ه جیانه کراوه ی نیش��تمانی تورک به

تایبه تی که ئه و ناوچه یه به سامانی ده وڵه مه نده .....مه به ستم سروشتی له باس کردنی ئه م مه سه النه ......ئ��ه م ره فتاره یه که بۆ س��ه رکوت بیگرینه کردنی جوواڵنه وه که ده بێ ناوچه یه ئه و پێویس��ته به ر...... که له شانزه پارێزگای کورد نشین پێکهاتوه و به ڕاس��تی له جوانی و س��امان دا به هه ش��تێکه بۆ خۆی، به به ش��ێکی جیانه کراوه ی تورکیا دابنرێ و دانیشتوانه کورده که ی به یه کجاره ک��ی بکرێن به تورک...... لێ��ره دا پێویس��ته ڕێ��زی گه وره پیاوان��ی ناوچه که بگیرێ، به پاره فریو بدرێن، چاویان تێر بکرێ..... ده بێ کۆچه ره تورک��ه کان له هه ر دوو دیوی... هێڵی شه مه ندنه فه ری پیده ش��ته کانی وان، ده ریاچ��ه ی م��وش، ش��ارۆچکه کانی بوالنق و مه الزگ��ردی پارێزگاکانی ڕۆژهه اڵت پارچه بکرێن......چه ند نیشته جێ زه وێکی یه کس��ان، به چه ش��نێکی یاس��ایی بۆ کۆچب��ه ره تورکه کان بسه لمێنرێ......ئه گه ر هه ر ساڵه ٣ تا ٥ دێهاتی تورک نشینی ١٠٠ ماڵی به به رده وامی پێکه وه نرا، پێم وایه ده بێ، زۆر سه رکه وتوو کاره که مان ئه و دێهاتانه مه س��ه له ی تورکاندن و تواندنه وه ی گه لێکی دواکه وتووی نه خوێن��ده وار له بۆت��ه ی گه لێکی

ئاسانتر پێشکه وتوودا و رووناکبیر ده کا، ئه گینا کوردێکی ش��اخه وانی له ش ساغ و ته ڕپۆش به کابرایه کی ئ��اواره و ده س��تکورت ناکرێ به ناتوێنرێته وه ......ئه وانه ی تورک و ده مان��ه وی بیانتوێنین��ه وه و ل��ه زانکۆکان��ی تورکیا دا په روه رده یان بکه ی��ن ده بی وایان ل��ێ بکه ین له جیات��ی زمانی کوردی ب��ه زمانی مه س��ه له یه ش ئه م بدوێن، تورکی مه س��ه له یه کی زۆر گرینگ��ه له به ر ئه وه ده بێ منااڵن له ماڵ و باوک و دایکه الدێ نشینه کانیان و له ژینگه الدێیه کانی��ان دوور بخرێنه وه ....له فێرگه ی ش��ه وانه ی تایبه تی دا کۆ بکرێنه وه و مامۆستای لێوه شاوه و کارامه و به تواناش .... مناڵه کان به گیانی تورکیزم و تورک په روه ری له س��ه ر پێویس��ته بده ن، فرچک ده وڵه تیش ئه و جۆره داووده زگایانه تورکی زمانی ده ب��ێ دابمه زرێنێ، بکرێته تاک��ه زمانی ئاخافتنی ئه و فێرگان��ه ، له الیه ک��ی تره وه ده بێ پروپاگه نده ی به تایبه ت به رنامه ی تورکیس��تی و ڕێزگرتنی ڕابه ران و گه وره پیاوانی تورک بۆ ئه و فێرگانه دابڕێژرێ هه تا ب��ه م جۆره له الی مناڵه کان خۆشه ویس��ت بن، ماوه ی خوێندن ٣ س��اڵ ب��ێ و مناڵه که ١٠ ت��ا ١١ مانگ له ب��ه ر خوێندن

دابێ، بۆ هه موو ئه و ش��تانه ی باس کرا یاس��ای تایبه ت��ی ده ربکرێ بۆ تواندنه وه که مه س��ه له ی ئ��ه وه ی وه ک کاری کۆمیس��یۆنه کانی ل��ێ ب��ێ. پرۆس��ه ی تواندن��ه وه ده بێ له س��ێ ڕس��ته دا جێبه جێ بکرێ، ئابووری، ته ندروستی کۆمه اڵیه تی و کولتووری، ١( پێویسته ده سه التی ئاب��ووری ته نه��ا بۆ ئه و که س��انه بس��ه لمێندرێ که ب��ه یه کجاره کی هێناوه کوردایه ت��ی ل��ه وازی��ان پێویس��ته تره وه الیه کی ....ل��ه بازرگان��ه کان فێ��ر بکرێ��ن له گه ڵ کورده ش��اخاوییه کان دا به تورکی بدوێ��ن ..... ناب��ی ب��ه بازرگانه گه ڕۆکه کان ڕیگا بدرێ له م دێیه وه بچنه دێیه کی ت��ر و دیهاته کان به یه که وه ببه س��تنه وه و ب��ه زمانی کوردی بدوێ��ن ٢(.....فه رمانبه ر و س��ه ربازه کانی ناوچه کانی رۆژئاوا، ره وان��ه ی ناوچه کورد نش��ینه کان بکرێ��ن و هان بدرێ��ن ژنانی کورد بخ��وازن و ده وڵه تی��ش زه وی��ان به س��ه ردا دابه ش بکا ب��ۆ ئه وه له ناوچه که دا جێگیر بن ٣( مه ڵبه نده کردنی گ��ۆش له که لتووری��ه کان کورد به کولت��ووری تورک چاالک بن، ئه گینا ئه گه ر کورد به ش��وێن کولتووری تایبه تی خۆی دا بگه ڕێ، گیرووگرفته که ئاڵۆزتر ده بێ 4( بۆ

ئاسیمیالس��یۆن یان تواندنه وه به ر له هه م��وو ش��تێک، هه رگیز نابێ ماوه به ڕووناکبیران و فه رمانبه ران و کارکه ران��ی ده زگا ده وڵه تییه کان بدری به زمانی کوردی بدوێن، نابێ له گه ڵ الدێیه کانیش دا که فڕیان به سه ر زمانی تورکییه وه نییه به زمانی کوردی بدوێن، ئه و فه رمانبه ره ی به کوردی ده دوێ ده بێ له س��ه ره تادا ئاگادار بکرێ که له کاتی کار کردن دا به کوردی ن��ه دوێ ، ئه گه ر دوا مووچه ی لی ببرێ، ئه گه ر هه ر دوا ل��ه کار بخرێ.... ئ��ه و کوردانه ی ده بی زه حمه ته تواندنه وه ی��ان که پاش��ان و بکری��ن ده ستنیش��ان ده رپه ڕینرین، به پێی به رنامه یه کی ڕێکوپێک له ماوه ی ١٥تا٢٠ س��ال دا ئه وان��ه ی ناتوێنه وه به یه کجاری له ناو ده برێن و ئه وانه ی ده مێننه وه ب��ه یه کجاری ب��ه کولتووری تورک ڕادێ��ن و فرچ��ک ده گ��رن، ئ��اوا به م تواندنه وه نه که ین مه س��ه له ی جۆره ی ده مانه وێ س��ه رناگری. له پرۆژه ی تواندن��ه وه دا ده بێ ١( زۆر گرینگی به خان��ه ی گه ل بدرێ ٢( بۆ خوێندنه وه ی ه��ه واڵ و ڕۆژنامه تایبه ت کتێبخانه ی گۆڤ��اره کان و ته رخ��ان بکری ٣( بۆ ناس��اندنی

کۆنینه کان��ی ت��ورک موزه خانه و دامه زرێنری، تایبه تی پێش��انگای ل��ه دێهات��ه کان تیپ��ی گه ڕۆک��ی گۆران��ی و نواندن پێک��ه وه بنرێ، س��ینه ما و ئیزگه دابم��ه زرێ.....ئه و کوردان��ه ی له بۆته ی کولتوری ت��ورک دا ناتوێنه وه ده بێ له کاتی س��ه ربازی دا بێگاری��ان پێ بکری و بۆ کردن��ه وه ی ڕیگا و بانی تازه که ڵکی��ان لێ وه رگیری و له هه مان کاتی��ش دا فێ��ری زمان��ی تورکی بکرێن، هه وڵی تواندنه وه یان بدری و و له م باره وه به هیچ شیوه یه ک نابێ چاوپۆش��یان لێ بک��رێ.......... مفه تیش��ی گش��تیی ناوچه ی یه ک

ئابدین ئۆزمان

بڕیارنام��ەی ٥٩٨ ئەو جامە ژەهرە بوو کە خوومەین��ی خواردی و بە وتەی خۆی بۆ مانەوەی دەسەاڵتی کۆماری ئیس��المی و ڕەخس��اندنی مەجال بۆ گەشەکردن لە داهاتوودا ئ��ەم کارەی ک��رد ب��ە نەری��ت . ک��ە نەتەوەی��ی ئاسایش��ی دامەزراوەیەک��ی گرینگ��ی کۆماری ئیس��المییە ل��ە ژێ��ر چاودێ��ری ویالیەت��ی فەقیە دام��ەزراوە و تا ئێس��تا تەنیا دوو سەرۆکی هەبووە ، یەکەمیان مووسەوی خوئینی ها و دووهەمیش حەس��ەن رووحانی . حەس��ەن ڕووحانی لە س��ەنتەری کە ئیس��تراتیژیک لیکۆڵین��ەوەی لە ژێ��ر چاودێری ک��ۆڕی تاوتوێ کردن��ی بەرژەوەندییەکانی کۆماری ئیس��المییە ساڵەهای س��اڵە کار دەکات و ل��ەو ماوە دوور و دریژەدا توانیوێت��ی ببێت��ە فەرماندەیەکی ب��اش ب��ۆ کۆنتڕۆڵ��ی قەیرانەکان و ڕاگرتن��ی هەڕەش��ەکانی س��ەر حاکمیەت��ی کۆماری ئیس��المی کە لە ئێستادا سەرهەڵدانی ناڕەزایەتی ناوخۆیی و هێرش��ی دەرەکییە . لە وتەکانی حەس��ەن رووحانی لە کات��ی هەڵبژاردن��ی ٢4 جۆزەردان کە بە ئاش��کرا باس لەوە دەکا کە ئێمە دەبێ لەگەڵ کەیخودای جیهان وتووێژ بکەین و هێندێک درووشمی تر دا بۆمان ئاشکرا بوو کە کۆماری ئیسالمی خەریکی گرتنەوەی جامە ژەهرەکەیە و لە مانگی پووش��پەڕ دا پاش ئەوەی ماڵپەڕەکانی س��ەر

ب��ە بناژووخوازان باس و خواس��ی ئاراوە بڕیارنام��ەی ٥٩٨ هێنای��ە هێدی هێ��دی متمانەم��ان بە هێز تر بوو تا گەیش��ت ب��ە ڕۆژی ٢٦ خەرمانان و لە کۆتایی دا خامنەیی ل��ە چاوپێکەوت��ن لەگەڵ س��پای پاسداران بە ئاش��کرا ئەو سامەی ش��کاند و باس��ی لە پێکەنین کرد لە دیپلۆماس��ی دا و بە وتەی خۆی » نرمش قهرمانانە« کە مەبەس��ت لە نەرم��ی نواندن��ی قارەمانانەیە دەتوان��ێ ل��ە کاتی پێویس��ت دا ب��ە کار بهێنرێ��ت . خامنەی��ی لە بەش��ێکی تری وتەکانی دا وێنەی وەرزش��وانێکی زۆرانبازی دێنێتەوە ک��ە هێندێک جار بۆ گەیش��تن بە ئامانجەک��ەی ناچ��ارە خ��ۆی بدا ب��ە زەوی دا و نەرم��ی بنوێنێت . دیارە دوای ئەو لێدوانانەش ش��ک و گووم��ان و دوو دڵ��ی نامێن��ێ ل��ەوەی کە کۆماری ئیس��المی بۆ ج��اری دووهەم ل��ە تەمەنی خۆیدا س��ەری تەس��لیم ب��ۆ گووش��ارە . دادەنەوێنێت نێودەوڵەتیی��ەکان ئ��ەوەی ب��ۆ ک��ورد و خەبات��ی لە نەتەوەکەمان ڕزگاری خوازانەی ڕۆژهەاڵتی کوردس��تان دەگەرێتەوە ئەوەیە ک��ە زۆربەی ئەو حیزبانەی کە پش��تیان بە ڕووخانی کۆماری ئیس��المی بەس��تبوو و تڕاویلکەی دێمۆکڕاتی��زە کردن��ی ئێ��ران لە ڕاس��تییە سیاس��ییەکانی بە دوور گرتبوون تووش��ی سەرلێش��ێواوی پەیت��ا و هاتب��وون گووم��ان و

پەیتا ل��ە ک��ۆڕ و کۆبوونەوەکانی ئۆپۆزس��یۆنی ف��ارس دا بەڵێنیان دووپ��ات و س��ێ پ��ات دەکردەوە ک��ە » تمامی��ت ارض��ی« ئێران دەپارێزن و نوێنەرایەتی ڕۆژهەاڵتی کوردستان بۆ سەرخستنی پڕۆژەی فێدڕاڵ��ی و ب��ە دوور ل��ە بڕیاری نەتەوەکەیان سەرکەوتوو دەکەن . دەس��ت لە دەس��تی نوری��زادە و سازگارا سروودی »ای ایران » بەرز دەخوێنرای��ەوە و »پنجرەای رو بە خانە پدری« لەوە دڵنیا بوو کە تا ئەوان هەبن باسی تەجزیە ی ئێران ناکرێت. و سەربەخۆیی کوردستان لە الیەکی ترەوە خەریکی کولتوری » نەهادینە« کردن��ی ئەوە بوون کە واقعگەرایی سیاسی ئەوەیە کە ئاس��انترە کە لە ئێ��ران جێگەیان بێت��ەوە و لە پاڕلمان��ی ئێران بە فارس��ییەکی پ��اراو خەریک��ی پڕ کردن��ەوەی کورس��ییەک بن و پلە بە پلە و دوای ئەوەی ش��ەیپووری فارس��ەوە الیەن لە دێموکڕاس��ی لێ درا بێنە س��ەر ب��اس لە داوای نەتەوەی کورد ک��ە هیچ دیار نییە ئ��ەو کات وەک نەت��ەوە ناویان دە هات ی��ان وەک ئەقوامی ئێرانی . بەاڵم جەمس��ەری دووهەم کە تاک و تەنیایە ل��ە گٶڕەپانی هەڵگرتنی ئامانج��ی بە دەوڵەت بوون و مافی دیاری کردنی چارەنووس ، هەر لەو کاتەوە لە دایک بوو بیری ئێرانچێتی تۆڕ داوە و بەردەوام لە الیەن ئەوانی ترەوە ب��ەوە تۆمەتبار کراوە کە لە

کێکەکە تەنیا بەش��ە خامەییەکەی دەوێ��ت و سیاس��ەتەکانی لەگەڵ واقعی موومکین ناسازێن . بەاڵم ئەو سیاسەتە چی بوو ؟ پارتی ئازادیی کوردستان باس��ی لەوە دەکرد کە گۆڕین��ی حاکمیەتێک��ی ف��ارس و هێنانی یەکێکی تر هیچ لە کێشەی کورد کە کێش��ەیەکی نەتەوەیی و سیاس��ییە ناگۆڕێ و ک��ورد نابێ ش��انی بداتە بن کێشەی حقووقی فارسێکی ش��یراز و قۆم و تاران . بە ڕاشکاوی و بە بێ ترس ولەرزی سیاسی پێش��بینی ئەوەی کردووە ک��ە تەنیا کلیل��ی ڕزگاری کورد لە هێز دایە و هێزیش لە یەکگرتوویی وتاری سیاسی حیزبەکانی ڕۆژهەاڵت دایە بۆ گەیشتن بەو مافە کە مافی دیاری کردنی چارەنووسی نەتەوەی ک��وردە لە ڕۆژهەاڵتی کوردس��تان و لە پاوانی هی��چ حیزبێک دانییە خۆی ب��ە نوێن��ەری بزان��ێ و لە جیاتی ئەوان بڕیاری لەس��ەر بدا . ئێس��تا ک��ە کۆم��اری ئیس��المی عەقەب��ەی یەکەمی خ��ۆی بڕی کە س��ەرکەوتن ب��وو لە هەڵب��ژاردن و بۆ بڕین��ی گەردەن��ەی دووهەم ک��ە دوور خس��تنەوەی هێرش��ی س��ەربازی و دەرب��از بوون��ە ل��ە خەریکە ئابووریی��ەکان، گەم��ارۆ جامە ژەهرەکەی گونجان و سازش دەخوات��ەوە ، بەرژەوەندی واڵتان لەوە دا دەبێ ک��ە کۆمپانیاکانیان دی��اری دەکەن و ماف��ی مرۆڤ و وەک هەر دێمۆکڕاسی چەمکەکانی

چ��ۆن لە س��وریا دەیبینین و لە کوردس��تانیش ناو تەجروب��ەی دا تەنان��ەت بینیومان��ە پش��ت گوێ دەخرێ��ن تا ئەو کاتەی کە ت��ر بەرژەوەندییەکان جارێک��ی دێ��ن. وەرچەرخ��ان تووش��ی ئەگ��ەر کۆم��اری ئیس��المی لە ئ��ەم ج��ارەی دا دیپلۆماس��ی سەرکەوتوو بێ ئەوکات گۆرەپانی حیزبایەت��ی و کوردایەتیش لێی بێ بەش نابن و ئ��ەو الیەنانەی دڵی��ان خۆش بوو ب��ە ڕووخانی کۆم��اری ئیس��المی و گۆڕان��ی

حاکمیەت��ی ت��اران ب��ۆ ڕژیمێکی فارسی دێمۆکڕاسی خواز، ئیتر سەرلی تووش��ی تر هێندەی شێواوی دێن و بە ناچار دەبێ ڕوو بکەنە ئیستراتیژی پارتی ئازادیی کوردستان کە ئەویش تەنیا و تەنیا کورد بوون و بە دەوڵ��ەت بوون و مافی دیاری کردنی چارەنووس��ە کە دەبێ خەبات��ی ب��ۆ بک��ەن . بەاڵم ئەو کات��ەی ڕوویان کردە ئەو ئیس��تراتیژییە نابێ لە بیریان بچێت و با بۆ مێژوو بمێنێت کە ئەوەی ئەوان ناویان لێ نابوو« واقعی سیاس��ی« ئێمە پێمان تراویلکەی دێمۆکڕاتیزە گووت کردنی ئێران و لە ڕاس��تی دا ئەوەی ئێمە ش��انمان داوەتە بەری ئەو ڕاس��تی و واقعەیە ک��ە ئەوانی تر درەنگ تر پێی دەگ��ەن و دانی پێ دادەنێن .

بۆی��ە چاوەڕوانی بۆ ڕووخانی کۆماری ئیس��المی بە شێوەی هێرشی دەرەکی لە باروودۆخی ئ��اوا دا ل��ە ڕاس��تی دا هیچ کەڵکی ناب��ێ و تەنیا و تەنیا بندەس��تەکانی نەتەوە دەبێ ئێ��ران بڕیار بدەن لە س��ەر مافەکانی��ان و جیا لەوەی لە ت��اران چ جۆر دەس��ەاڵتێکی هەوڵ دانیش��تبێت سیاس��ی بدەن مافەکانی��ان داوا بکەن نەتەوەیەکی وەک کوردیش و خ��اک داگیرکراوی ماف زەوت کراو ، تەنیا دەبێ بە پش��ت بەس��تن ب��ە خ��ۆی و هێزی نەتەوەی��ی خ��ۆی ه��ەوڵ بۆ مافەکانی کردنی دەس��تەبەر بدات و کۆمەڵگای جیهانی وادار ب��کا کە پاڵپش��تی لە دەنگی بکات. داگیرکراو نەتەوەیەکی

پڕۆژه ی تواندنه وه ی نه ته وه ی کورد له زمان به رپرسێکی تورکه وه

جامە ژەهرەکەی ئەم جارەی کۆماری ئیسالمی تراویلکەی دیموکراتیزە کردنی ئێران دەردەخا

پۆاڵ نانەوازادە

هۆزان سارەوان


لەم��اوەی هەفت��ەی ڕاب��ردوو دا ، بین��ەر و گوێبیس��تی زۆرترین زومی ڕاگەیاندنەکان��ی دونی��ا بووی��ن ، لە باب��ەت ئام��ادەکاری بۆ س��ەردان ، ب��ە ش��داری کردنی ڕوحان��ی و تیمە یاوەرەک��ەی ل��ە کۆبونەوەی گش��تی ،چاوپێکەوتنیان نەتەوەیەکگرتووەکان لەگەڵ الیەنەکان ، قس��ەکانی ئۆباما و قسەکانی ڕوحانی و پاشان پەیوەندی تەلەفونی نێوانیان و ئەو باسانەی کە

بەدوای ئەو ڕوداوانەدا هاتنە پێش . ئەوە هاوکاتە ل��ە گەڵ ئەوەی چەند مانگێ��ک پێ��ش ئێس��تا حەس��ەنی ڕوحانی لە هەڵبژاردنێکی مەهەندس��ی کراودا بە کۆمەڵێک دروش��م و بەڵێنی زریقەدارو کەڵک وەرگرتن لەو فەزایەی بۆی دروس��ت کرابووتوان��ی زۆرینەی دەنگەکان بۆ خۆی دەستەبەر بکات و

پاشان دەوڵەتی تازەی پێک بهێنێ . هاتنەسەر کاری ڕوحانی وەک سەرۆک کۆم��ار ، ل��ە کات و س��اتێکدایە کە کۆماری ئیس��المی بە ه��ۆی ناڕوونی و دەس��ت هەڵنەگرت��ن ل��ە بەرنامە ناوەکیەک��ەی ، پێش��ێل کاری مافی مرۆڤ ، دەس��تێوەردان ل��ە کاروباری و واڵت��ان و پش��تگیری ترۆریس��می کراوە کۆش��ەگیر نێودەوڵەتی...هتد، و کۆمەڵێک س��زای قورسی بەسەردا سەپاوە و فشارە نێودەوڵەتییەکان بۆ

سەر ئەو واڵتە لە زیاد بوون دایە .

حەس��ەن ڕوحانی یەکێک��ە لە مۆرە گرینگەکانی کۆماری ئیس��المی ئێران و لە س��ەرەتای هاتنەس��ەرکاری ئەو نیزام��ەوە ، ل��ە ئورگانە جی��اواز و و ک��ردووە کاری دا هەس��تیارەکان وەف��اداری خۆی بە بەیت��ی ڕەهبەری و وەلی فەقێ س��ەلماندووە. هێنان و پێدانەوەی بۆ ڕوحانی هاتنەسەرکاری متمان��ە بوو ب��ە نیزام ، لە ئاس��تی ناوخۆیی دا، دوای ڕوداوەکانی دەوری پێشووی هەڵبژاردنی سەرۆک کۆماری و کودتای نیزام بە سەر دەنگی خەڵک دا ،ک��ە س��ەرهەڵدان و ناڕەزایەت��ی خەڵک��ی بە دوادا ه��ات و بە تووندی و بێبەزەییانە لەالیەن کاربەدەس��تانی ڕژیم��ە وە س��ەرکوت ک��را ، خەڵک تووشی بێ هیوایی و دڵە ڕاوکێ ببوون و هەروەها خەڵک لە بارێکی ناخۆشی مەعیشەتی دان بە هۆی سیاسەتەکانی

ڕژیم و ئەو گەمارۆ ئابووریانەوە. دواتر ئەرکی باش کردنی سیاس��ەتی دەروەی ئێ��ران و ن��ەوژەن کردنەوەی پەیوەندییەکانیان ل��ە گەڵ و اڵتان و س��ڕینەوەی ئەو س��یما دزێوە ئێران لە زاک��رەی واڵتان��دا ،کە ب��ە هۆی کردارەکانی کۆماری ئیس��الم لە الیان

دروست بووە.هەر بەو هۆیەش��ەوە هاتنە سەرکاری کۆمەڵێک ب��ەر کەوتووەتە ڕوحان��ی چاوەڕوانی و لێکدانەوە چ لە ئاس��تی ناوخۆی ئێران و چ لە ئاستی دەرەوە . ڕاس��تە ل��ە نێوان ئەمری��کا و ئێران ب��ەم ش��ێوە ئاش��کرایە پەیوەن��دی نەب��ووە ، ب��ەاڵم ئ��ەو دوو واڵتە لە

ماوەی سااڵنی ڕابردوو دا پەیوەندی و ه��اوکاری جۆراوجۆریان بووە لە پێناو بەرژەوەن��دی دوو الیەنە دا ، نمونەش لە کاتی هێرش��ی س��ەربازی بۆ سەر ئەفغانستان، لە پەیوەندی ئاڵۆزیەکانی

عێراق.... هێرش بۆ س��ەر موجاهیدینی خەڵک لە کەمپی ئەشرەف لە ١ی سیپتامبری ئەمس��اڵ دا و کوش��تنی زیاتر لە ٥٠ ک��ەس و دەی��ان برین��دار و چەندین بێس��ەر و ش��وێن و بێدەنگی ڕۆژئاوا و ئەمریکاییەکان لەوانەیە ش��یرینیەک بێت لەو ئیمتیازانەی کە الیەنی ئێرانی لە دان و س��تانە کان��ی دا لە الیەنی

بەرامبەری وەرگرتبێ! ه��ەردوو الیەنی دانووس��تان کار بە دوای کۆمەڵێک دەسکەوتی خۆیانەوەن ، ئۆباما دەیه��ەێ بە هاوواڵتیانی بڵێ ک��ە تێزەکەی��ی بەرامبەر ب��ە ئێران س��ەرکەوتوو ب��ووە و گەمارۆکانی بۆ س��ەر ئەو واڵتە بوونەتە هۆکارێک بۆ ڕاکێشانی ڕوحانی بۆ دانوستان و حەل کردنی کێش��ە ناوەکەکی��ان لە ڕێگای

دیپڵۆماسیەوە ،ڕای گش��تی ئامریکا لە گەڵ شەڕ نیە و هەڵس��وکەوتی ئۆباما سەرچاوەی لە ویستی واڵتەکەی وەر گرتووە ، الیەنی ئێرانی لە مانەوەی دەوڵەتی سوریە و بەشار ئەس��ەد ڕۆڵی گرینگ دەگێڕی و پێویس��تە ئامری��کا خوێندن��ەوەی بۆیان هەب��ێ ، نزیک بوونەوەی ئێران و ئامری��کا ڕیزبەندیی��ە ناوچەییەکان تێک دەدات و ئ��ەوەش پەیامی خۆی پێیە ب��ۆ هاوپەیمانەکانی ئێران وەک

ڕوسیەوچین... لەبەرامبەری��ش دا الیەن��ی ئێران��ی دەیهەوێ��ت دەس��کەوتی خ��ۆی لەو مانۆڕان��ەدا بپچ��ڕێ ، وەک پێش��تر باس��مان کرد وەاڵم دانەوەی دەوڵەتی ڕوحانیە بۆ ئەو چاوەڕوانیە ناوخۆیی و دەرکیانە و گۆڕینی ئەو سیما دزێوەی کۆماری ئیس��المیە ل��ەو وێنایەی کە الی دونیا دروست بووە پاشان لەگەڵ بارودۆخی ک��ە ئابورییەکان فش��ارە ئیفلیج ک��ردوووە ،نزیک کۆمەڵ��گای بوونەوەی ڕای گشتی جیهانی لە بەکار هێنانی هێز بەرامبەر دەوڵەتی سوریە و گۆڕینی پارس��ەنگی هێز لە ناوچەکە س��ەردەمدارانی ئێرانی تووشی ترس و

دڵەڕاوکە کردووە . ئیران دەیهەوی لەو سات و سەودایەدا ل��ە مەس��ەلەی س��وریە و البردن��ی گەمارۆکان زۆرترین پ��وان وەر بگرێ و کەمتری��ن ئیمتیازیش ل��ە بەرنامە

ئەتۆمیەکەی پێشکەش بکات . لە قسەکانی ئۆباما و ڕوحانی دا هیچ گۆڕانکارییەکی جیدی لە هەڵوێس��ت و مەوزعی الیەنەکان دەرنەکەوت ، تەنیا شێوەی دەربڕینەکانیان لە چاو ڕابردوو نەرمت��ر و هێمن تر ب��وو و هیچ جۆرە گۆڕانکارییەک��ی بنەڕەت��ی تێدا بەدی

نەکرا . ئ��ەم نزی��ک بوونەوانە ل��ە ناوخۆی ئەمریکا ئۆباما ڕوبەڕووی ڕەخنە گرانی دەکاتەوە و تون��د ئاژۆکانی ئێرانیش دڵیان بە بوونی پەیوەندی ئاش��کرا لە

گەڵ ئامریکا نیە . لە ئاس��تی ناوچەی��ی و جیهانیش دا هاوپەیمانەکان��ی دووالی��ەن توش��ی جۆرێک ل��ە تێڕامان ک��ردووە ، وەک دیت��را نەتانیاهو نەیتوان��ی نیگەرانی واڵتەکەی بش��ارێتەوە و هەڵوێس��تی تون��دی ب��وو ، هەروەه��ا بەش��ێکی واڵت��ە پەیوەندییەکان��ی گ��ەورەی عەڕەبەکانی خەلیج و ئامریکا ، پادگانە نیزامییەکان��ی ئامریکا ل��ە ناوچەکە ، پاراستنی گواستنەوەی نەوت و کڕینی چەک و چۆڵی واڵت��ە عەڕەبییەکان ، سەرچاوەی لە ترسی هاوبەشیان بووە

لە ئێران . ب��ەاڵم ئاس��ۆی نزی��ک بوون��ەوە و توانەوەی ئەو بەناو بەس��تەڵەکە چی

دەبێت؟ئێران پیتاندن هەڵدەپەسێری؟ هەموو وێس��تگەکانی دەخات��ە ژێر دەس��تی

پشکنەرانی ئاژانسی ئەتۆمی؟ سەپاندنی جەدوەلی زەمانی و دیاری کردنی س��ێ مانگ بۆ ٦ مانگ ، تەنیا بۆ کوش��تنی کاتە و الیەن��ی ئیرانی بەردەوام بۆ گەیشتن بە چەکی ناوەکی هەنگاوی هەڵ هێناوەتەوە ، گۆڕان لە هەڵ��س و کەوتی ئەم دواییانەی تاران و نەرمی نواندن��ی قارەمانانە و زەردە خەن��ەی ڕوحانی تەنی��ا تەرفەندە بۆ چەواش��ە کاری ڕای گشتی و البردن و

سوککردنی گەمارۆکان . کۆمەڵ��گای نێودەوڵەت��ی ئەزموونی هاوش��ێوەی هەیە، کورەی باکور یش وەع��دی بە هاوکاری دا ، بەاڵم لەگەڵ کوش��تنی کات دەس��تی ب��ە چەکی

ناوەکی ڕاگەیشت .خ��اوەن ئەتۆم��ی ئێرانێک��ی ، فەندەمانتالیس��تانە ئیدئۆلۆژییەکی هەڕەش��ەیە بۆ مرۆڤایەتی و کێبڕکێی ئەتۆمی دروست دەکات لە نێوان میسر

، عەڕەبستان ، تورکیە ، ئیماڕات... الیەن��ی ڕۆژئاویی بە چ��اوی کراوەوە دەڕواننە دۆسیەکە ، کارتی تەحریمەکان بە دژی ئێران لە دەستی ئامریکا دایە . پێ��وەر و محەکی هەڵس��ەنگاندن ، کردەوەی کۆماری ئیسالمی دەبێت لە وتوویژەکان��ی لە گەڵ پێنج کۆ یەک ، وتاری ئاش��تیخوازانە دەبێ کردەوەی

ئاشتیخوازانەی لە گەڵ بێت .

ئاسۆی پەیوەندییەکانی ئێران و ئەمریکا!ئەردەاڵن خوسرەوی

له ساڵی1979دا له ئاکامی شۆرشی گه الن��ی ئێران، محه ممه د ره زا ش��ای په هله وی ، کۆتایی به ده س��ه اڵته که ی مانگێ��ك خومه ین��ی دوای و ه��ات ل��ه فه رانس��ه وه گه ڕای��ه وه ئێران و به مشێوه یه دەستیان بە سەر شۆڕشی گه الن��ی ئێران��دا گ��رت. هەرچەندە ئێران شۆڕش��ێکی گەالنی شۆڕش��ی رزگاریخووزان��ە و ئازادیخوازان��ە بوو بەاڵم ئاخوندەکان ناویان لێنا شۆڕشی ئیس��المی و بەمش��ێوەیە حوکمرانی سیس��تەمی ئاخوندیی لە ژێر پەردەی ئیس��المدا دەستی بەسەر چارەنووسی گەالنی ئێراندا گرت. له مانگی چواری هه مان س��اڵدا، خومەین��ی رایگه یاند %98 ی خه ڵك��ی ئێران ده نگیان به كۆماری ئیسالمی ئێران داوه . به اڵم لە راستیدا ئەم ئامارە دوور بوو لە راستی. ٣4ساڵە کۆماری ئیس��المی ئێران بە ه��ەزاران رۆل��ەی نەتەوەکەمان��ی لە رۆژهەاڵتی کوردستان، بە سێدارە یان بە تەقەی راستەوخۆ.. کردۆته قۆربانی و ل��ەو رێگایەوە حەول��ی تواندنه وه و ل��ه نێوبردن��ی ناس��نامه ی نه ته وه یی ک��وردی داوه و وه اڵم��ی ویس��ت و داخوازه کانی کوردی به زەربر و زەنگ و گرتن و کوشتن و رفاندن داوه ته وه . زۆری نه خایان��د خومەین��ی فت��وای جیهادی به دژی خەڵکی کوردس��تان دا، کوردس��تان کەوتەب��ه ر په الماری هێرش��ەکانی داگیرکاری و دیکتاتۆری و قەت��ڵ و عام و کوش��ت و بڕ، دژی خەڵکی کوردستان ده ستی پێکرد؛ لەو په الماره دا تەنانەت رەحمیان بە منداڵی

س��اوا و پیر و پەک کەوتە نەدەکرد.له س��اڵی 1980 س��ه دام حس��ێن س��ه رۆكی پێش��ووی رژێمی به عس ، فه رمان��ی هێرش��كردنه س��ه ر ئێرانی ده رك��رد. له م ش��ەڕەدا کە هەش��ت ساڵی خایاند، كوژران و برینداربون و بێسه روشوێن بوونی زیاتر له ملیۆنێك ک��وردی ب��ێ ت��اوان و ئه نفالکردنی ب��ه دوادا هات، کوردییه کانی ناوچ��ه هه ردوو به ش��ی باش��ور و رۆژهه اڵتی پێکدادانی مەیدانی بووه کوردس��تان ئه و دوو هێزە داگیرکه ره ی کوردستان و کیمیابارانی هه ڵەبجه و سه رده شت و مینرێژکردنی ناوچه که و وێرانی و چۆڵ ب��وون و ئاوا ره یی کوردیی لێکەوتەوە، ت��ا ئێس��تاش مین��ه چێندراوه کانی س��ه رده مانی ش��ه ڕ رۆژانە رۆڵه کانی ئه مدیو و ئەو دیوی کوردستان ده کاته قوربانی ش��ەڕێک کە نە بۆ کورد و نە لەس��ەر کورد و کوردستان، بەڵکوو لە سەرخاک و بە حیسابی خوێنی رۆلەی کورد دەس��تیپیکرد و کۆتایی پێهات. س��اتی هه ڵگیرسانی شۆرشی گه النی ئێ��ران و ش��ه ڕی 8 س��اڵه ی ئێران- عی��راق دەرفەتێکی باش��ی بۆ کورد ل��ە رۆژهەاڵت��ی کوردس��تان خولقاند که بتوان��ێ هێزە داگیرک��ەرەکان لە کوردس��تان راماڵێ و خۆی حوکمرانی واڵتی خۆی بەدەس��تەوە بگرێ. بەاڵم بەداخ��ەوە حیزب��ە کوردییەکانی ئەو کات نەیانتوانی ئەم دەرفەتە بقۆزنەوە بۆ بەدەس��تەوە گرتنی چارەنووس��ی سیاس��یی نەتەوەکەمان لە رۆژهەالتی کوردس��تان، ه��ەر زۆری نەخایان��د

شه ڕی براکوژی و نێوخۆی هه ڵگیرسا؛ نه یتوانی ک��ورد نه ت��ه وه ی به مجۆره ده س��که وته کانی ش��ۆڕش بپارێزێ و ک��ورد لەو بەس��ە ل��ە واڵتەکەمان لە سایەی سەری هێزه سیاسییه کان ئه و ده رفه ته یان له کیس چوو. شه ڕی نێوخۆ و خه می یەکپارچەیی ئێران و پێکه وه ژی��ان له گ��ه ڵ نه ته وه کان��ی دیکه له چوارچێوه ی یه ک ده وڵه ت و یه ک واڵتدا بزووتنه وه ی به خه س��ارێکی گه وره ی ئازادیخوازی��ی خه ڵک��ی کوردس��تان گه یاند. ئ��ەو س��تراتیژییە نەک هیچ قازانجێکی بۆ ک��ورد و بزووتنەوەکەی نەبوو، بەڵک��وو بزووتنەوەی کورد بە دژە ش��ۆڕش و یاغی ل��ە قەڵەم درا، درووشمی خودموختاری کە ستراتیژی سیاس��یی ئەو هێزان��ەی پیکدەهێنا، لە راس��تیدا بزووتن��ەوەی کوردی لە سێ ئاس��تدا فەلەج کرد. یەکەم ئیتر بزووتنەوەی نەتەوایەتی کورد لە الیەن واڵتانی دەرەوە بەپش��ت بەس��تن بە ئەسڵی دەستێوەرنەدان لە کارووباریی تایبەتی واڵتان، پشتگوێ خرا و وەک کێش��ەی نێوخۆیی ئێران چاوی لێکرا، دووه��ەم رۆلەکان��ی کورد ل��ە نیوان هووییەتی کوردب��وون و ئیرانی بووندا قەتیس مانەوە و لەجیاتی سەربەخۆیی خۆدموختاریی فێری بەدەوڵەتبوون و و پاراس��تنی تەواوییەتی خاکی ئێران ب��وون، س��ێهەم کۆماری ئیس��المی ئیرانیش وەک سیس��تەمیکی داگیرکەر لە راس��تیدا لە خودموخت��اری کەمتر هیچی ش��ک نەبرد بە ک��وردی بدا و بەو هۆیەوە ناوی ئاژاوەگێڕ و یاغی لە

بزووتنەوەکە ن��ا، واتە وەک هەر کایە و گەمەیەکی سیاس��یی دیکە، ئەگەر کورد داوای سەربەخۆیی کردبا، هەموو ئ��ەو هاوکێش��انە بە قازانج��ی کورد دەگۆڕدرا، کورد لە خوێن زیاتر هیچی نەبوو بیدا، خوێنیدا و هیچیش��ی گیر نەکەوت، خۆ هەر ئەو خوێنە دەکرا لە پێناو درووشمی سەربەخۆییشدا بدرێ.ل��ە الیەکی دیکەوە هاوکات لەگەڵ ئەو باروودۆخ��ەی بزووتن��ەوەی کورد لە رۆژهەاڵتی کوردستان خومه ینی نزیكه ی س��اڵێك دوای مۆركردنی ئاگربه س��ت له گ��ه ڵ عیراق، وه ک چ��ۆن دەڵێن بە هه ڵدانی په یکی ژه هری ئاگربەس��تەکە مرد و دەسبەجێ ئه نجومه نی خوبره گان عه ل��ی خامنه یی وه ك رێب��ه ری نوێی ئێ��ران دیاری کرد. رێبه ری تازە دانراو ب��ووه فه رمان��ده ی س��ه رجه م هێزه س��ه ربازییه كان و س��ه رۆكی ده زگای پەرلەم��ان. و بەڕێوەبەری��ی و داد جگە ل��ەوەی هەموو دەس��ەاڵتەکانی ئ��ەو واڵت��ە ئیتر ل��ە ژی��ر چاودێری رێبەردا هەڵدەس��ووڕان، ه��اوکات بۆ ئورگانێکی وەک س��ەرکۆماریش کە بە ناو به ده نگ��ی خه ڵك هه ڵده بژێردرێ، ب��ێ رەزامەندی��ی رێب��ەر و ب��ه اڵم واژۆی ئ��ەو نەیدەتوانی پۆس��تەکەی بگرێت��ە دەس ک��ە ئەو سیس��تەمە هەت��ا ئیس��تاس ه��ەر بەردەوام��ە.سیس��تەمی ئیدارەی ئێ��ران لە رووی سیاس��یی و س��ەربازی و ئابووری و کەلت��ووری و ...هتد، ب��ە تەواوەتی دەسنیش��ان خززئیس��المییەوە ل��ە دەکرێن، هەڵبەت بە پێش��نیاری ئەو

ش��ەش کەسەی کە لە الیەن رێبەرەوە دان��راون، بێگوم��ان ئەوانی��ش ب��ێ پرسی رێبەر کەس پێش��نیار ناکەن.حوکمران��ی ئاخوندەکان ل��ە ئێراندا، جگە لەوەی س��ەرلەبەریی ئەو واڵتەی لەگ��ەل قەیران ب��ەرەوروو ک��رد، بۆ ک��ورد و کوردس��تان مێژوویەکی تفت و تاڵ��ی لەگەڵ خۆی هێن��ا. له کاتی سه رکۆماری رەفس��ەنجانیدا هه وڵێكی زۆر درا ب��ۆ له ناوبردن��ی بزووتنەوەی ئێس��المی کۆماری تاوانەکانی کورد. ئێ��ران ب��ە دژی خەڵکی ب��ی تاوانی کورد رۆژ لەدوای رۆژ پەرەی س��ەند، تیرۆركردن��ی ب��ە ه��ەزاران رۆڵ��ە و پێش��مەرگەی کورد له ده ره وه ی واڵت و له باش��ووری کوردستان و هەروەها رێبەران��ی سیاس��یی نەتەوەکەم��ان، ش��ەهیدعه بدوڕه حمانی لەوان��ە س��ه عید ش��ه هید و قاس��ملو یه زدانپه نا و س��ادقی ش��ه ڕەفکەندی باروودۆخەن. ئ��ەو نموونەی دی��اری ئێستا دوای تێپه ڕێنی 34 ساڵ، كۆماری ئیس��المی ئێران، هیچ شه رعییه تێکی نێوخۆی��ی و ده ره ک��ی نه م��اوه و لە الی��ەن زۆرب��ەی دەوڵەتان��ی جێهان وەک تاوانبارێک کە لە پێش��ێلکردنی س��ه رچاوه ی و م��رۆڤ مافه کان��ی هەڵگیرس��اندنی ش��ه ڕ و پش��تگیری له گرووپ��ه توندڕ و تیرۆریس��ته کان ناس��راوە.لەگەڵ ب��ووە، پێش��ەنگ دامه زرانی ده وڵه ت��ی مودێڕنی ئێران، یەک ل��ە دوای یەکی ئەو سیس��تەمە سیاس��یانەی لە ئیران��دا حوکمڕانیان ک��ردووە و دەک��ەن، دژی ویس��ت

داخوازه کان��ی نەتەوەی ک��ورد بوون. هه رئێستا که رێژیم له رێی درووشمه هه وڵی رۆحانییه وه چه واشه کارانه که ی درێژکردنه وه ی ته مه نی و هه ڵفریواندنی گەالنی ئێران و کۆمه ڵگای نێوده وڵه تی ده دا، به اڵم لە هەمانکاتدا رێكخراوه كانی ماف��ی م��رۆڤ، نیگه ران��ی خۆیان له چوونه سه رێی پێشێلکارییه کانی مافی ئازادییه کانی زه وتکردن��ی و م��رۆڤ خه ڵک ده ربڕیوه ، هه روه ها پێیان وایه به هۆی دۆس��ییه ی ئه تۆمیی ئێرانه وه ، دۆسیه ی پێشێلكارییه كانی مافی مرۆڤ و نه ت��ه وه کان له و واڵته په راوێز خراوه ئەگەرچ��ی کەم دەوڵەت و الیەن هەیە کە فریوی فرت و فێڵی مەالکان نەخوا، ب��ەاڵم بزووتنەوە فرە چەش��نەکان لە ئێران هەر لە بزووتنەوەی ئازادیخوازیی ت��ا کرێ��کاران، و الوان و ژن��ان رۆژ نەتەوایەتیی��ەکان، بزووتن��ەوە ل��ە دوای رۆژ ل��ە پەرەس��ەندندان و ئ��ەوەش هێمای��ە ب��ۆ تێکڕمانی ئەو سیس��تەمە سیاسییە و ئەو دەوڵەتەی رەزا ش��ای پەهل��ەوی بنیادی��ی نا.

ئاوردانەوەیەکی کورت لە مێژووی رێژیمی کارۆ کەنکاش


ئه س��تێره ی کارون کوژه ، هه روا به ئاس��مانی ڕه ش��ه وه ، گرشه گرشی ده هات، که خ��اون باڵی به هێزی رێی ئاوات هات و هه واڵی دڵته زێنی شه هید بوونی رۆڵه ی هه ڵکه وتووی و گه ش��تی رێب��ه ری و گ��ه ل دامه زرێنه ری PAK، کاک سه عید

یه زدانپه نایان پێداین.دیس��ان داخێکی دیکه که وته نیۆ دڵی خه ڵکی کوردستان و خه مێکی دیک��ه ژانی خس��ته س��ه ر دایکی نیش��تمان، ره نگی سروش��ت زه رد هه ڵگ��ه ڕا، کێوه ب��ه رز و گه رده ن که شه که ی ته ره غه ، به بیستنی ئه و هه واڵه ، ده نگی دایه وه و به به رزایی لوتکه ی سه ری هاواری کرد و ووتی: رێبه ره که م به رگی سوورت لێ پیرۆز بێ، دڵنیاب��ه تازیه ی ره ش��ت بۆ ناگرین ، ئاخر ئێمه له مێژ س��اڵه ڕۆژێکی وان له به رچاو بوو، به دڵ و به گیان بۆ ئه م رۆژه گه وره ن کردی ، تا بتوانی س��ه ری به رزن، هه روا به به رز راگری و به ره نگی سووری

خوێنه که ت ، یاقووته س��ووره کانی تاجی س��ه رمان زیاتر بکه ی ، نانا تازیه ت ب��ۆ ناگرم، چ��ۆن ده زانم س��ه دان رۆڵه ی ئازای دیکه ی وه ک توم هه یه ، که ئامانجت وه دی بێنن و هه وری ره ش��ی خه مو خه فه ت له

سه رسه رم بڕوێینن.تازه س��یواد ئه نگوتبوو که اللوی پی��ری ره زه وان��ی دڵ ب��ه خوزیا ، ئ��ه و هه واڵه ی به گ��وێ گه یی ، ئاوی کانیاوی چاوی به نێو جۆگه له ورده کانی روومه تی داهاتنه خوارێ و له بانگ��ی دا ، ئه وج��ا ب��ه یادی جوانه مه رگه که ی له نێو ره زدا ، پڕ

دێراۆیک گوڵی لێدا.ک��ه رۆژه��ه اڵت ، الوه نیش��تمان و کوردس��تان په روه ره کان��ی رێبوارانی ب��ه ئه مه گی رێی ئازادی ، هێنده ی دیکه ئاگری قین و تۆڵه له نێو دڵیان دا بڵێسه ی هه ستاند و په یمانی تا سه ر وه فادارییان له گه ڵ ش��ه هید سه عید و هه موو شه هیدان

نۆی کرده وه .

تارمایی ش��ه و باڵی به سه ر واڵتدا کێش��ا ، نه نه ی پیر و باوکی پیری ژێ��ر س��ه ری نه وکانیان له س��ه ر کوش��یان دان��ا بوو، به چ��اوی پڕ ئه سرینه وه داس��تانی راسته قینه ی ئه و جارش��یان بۆ گێرانه وه تووی دلێری و ئازادیخوازییان له نێو دڵی

نه و نه مامه کانیان داچاند.دیس��ان ئه ژنۆکانی��ان ل��ه باوش فرمێس��کی گرت��ه وه چه ند دڵوپ گه شی دیکه ش��یان بۆ پاراو کردنی

تووه کانیان وه راند. هه ر به م شێوه یه رۆژهاتن و مانگ تێپه ڕین و ئێستا ساڵرۆژی وه رینی گوڵی ژینی ش��ه هید س��ه عید رێز ده گری��ن. له گه ڵ بیس��تنی هۆره ی خۆش��ی خوانان که بۆ هه میش��ه ناوی کاک سه عیدیان له نێو خویان جێ کردوه ت��ه وه و له گه ڵ هه ڵژینی بۆنی گوڵی روواوی س��ه ر گڵکۆی یه ک یه ک رس��ته کانی ته واو نوێنی ئه وین��ی راس��ته قینه ی ب��ه ده ریا ده بینمه وه و لیۆه له تینوان ووشک

بووه کانی دێنینه وه به رچاو که ئه م ووش��انه یان وه ک ده سته ی کۆتری س��پی له س��ه ر هه ڵده فڕی و به ره و وه فاداری هه میشه دۆستی ئامێزی یان��ی ته خته به رده کان��ی کێوانی کوردس��تان، هه وای ته م هێنه ریان ده بڕی و له س��ه ر سه ری سه رداران

و کۆڕی یاران هه ڵده نێشن. م��ن وا ده ڕۆم خۆشه وێس��تان بۆم نه گری��ن، تازیی��ه م ن��اوی، ڕه ش فڕێ ده ن ئه و س��وورایه ی خوێنی گه شی هه زاران رێبواری رێمه ، ئه و خاکه ی وا بۆ هه مێشه دڵی جێمه ، له ڕه ش پۆش��ان و ڕه ش دۆشان، گه لێ بێ زار و زۆر قه ڵسم بۆمان له چه نگ زۆرداری هار، ڕژانی خوێن، پاراس��تنی خاک و گه ل��ی خاوه ن ماڵ و دلێر و ئازا پێوێس��ته ، داوا له فڕێش��ته ی ژینم ده که م، به دوو باڵی س��پی و ئاڵی، هه روا وه فادار بمێنی و پێ یان بڵێ ئاسۆ ڕوونه و سه نگه ری ئازادی سه خته ، بۆ ژێنی پ��ڕ له ئازادیی س��ه ر و گیان بازی

پێویسته ، دایکم نابێ بۆ من بگری و ماتم بگرێ، خ��ۆ ده زانێ، ده بێ ڕۆڵه یان یا سه ربه س��ت بێ، یان بۆ

واڵت سه ر ببردرێ. وه فاداری، په یمانی ده گه ڵ دیسان به رێبازی ده ڵێین؛ شه هید سه عید وه فاداری��ت ب��ه دوو دایک روون و روونترخ��ۆ ده نوێنێ ، ئه و دایکه ی وا ش��یری پ��ێ دای ، خوێنت بۆ دا ، ئ��ه و دایکه ی وا ده رس��ی پێ دای، ژینت بۆدا. راس��ته کۆش��ی دایکی پیرت له گه ڵ هه زاران تاس��ه و ئاوات و بیره وه ریی جێ هێشتووه ، ئه و دایکه ی دی گه رم له باوش��ی گرتووی ، ت��ا هه تایه ده ت الوێنێ و داس��تانی رێگ��ه ی درێژه دان��ی هاورێیانی تا سه ر وه فاداریت دێنێته خه و و بزه ی ش��ادیت ده خاته لێو ، نان��ا خه م نه ت گ��رێ هیچ کات دایکت تازیه ی ره ش��ت بۆ ناگرێ ، هاویینان کراسی سپی ده خاته سه ر س��ه ر و چین چین پشتێندی سوور ده به س��تآێ ، ناهێڵی نا ، دوژمنی

ژین ، باڵ��ی مه لی هیوا بپه ڕێنێ و کۆتایی به تاس��ه ی دڵی له کوڵی پارێزه رانی سه نگه ری کێوینی کورد

و ئازادیی بێنێ.بۆ ئه وه ی داڵه پیرو باڵ شکاوه که ی جه م��اران و دارو ده س��ته ی بزانن، ئه گ��ه ر رؤڵه یه ک��ی وه ک س��ه عید ل��ه داوێن��ی ته ره غه ب��ڕا ، ده یان س��ه عیدی ت��ر ل��ه قوتابخانه که ی په روه رده کرا، وه ک خوێن گرو ماف

وه رگری هه ڵده ستن و ناوه ستن.

پێش��مەرگە هونه رمه ند, خانم��ه و پێش��ه نگ له چڕینی س��روودی شۆڕش��گێڕی، مه رزییه فه ریقی له ش��اری له ١٩٥٨/٥/٢٢ رێکه وتی مه ریوان��ی رۆژهه اڵتی کوردس��تان چاوی به ژیانی پڕ له چه رمه سه ری و داگیرکراویی کوردستان هه ڵێناوه ..

دایک و باوک��ی هونەرمەندی نەمر، دایک و باوکی له بنه ڕه تدا خه ڵکی

شاری سنه ن.خات��وو مه رزیی��ه فه ریق��ی تاکوو ته مه ن��ی ١٧ س��ااڵن قۆناغه کانی ناوه ندیی س��ه ره تایی، خوێندن��ی و دواناوه ندی��ی ل��ه ش��اره کورد درێ��ژه مه ری��وان په روه ره ک��ه ی پێده دات و پاش��ان به مه به س��تی درێ��ژه دان به خوێندن ل��ه بواری مامۆستایی روو لە شاری سنه دەکا و هه ر له و ش��اره خوێن��دن تەواو دەکا و بڕوانامه ی دیپلۆم له بواری

مامۆستاییدا پێ ده به خشرێ.خات��وو مه رزییه فه ریق��ی هه ر له بەوە هه س��تی منداڵیدا ته مه ن��ی ک��ردووە ک��ە ده نگی ب��ۆ چڕینی گۆران��ی گونجاوە و ئه و به هره یه له ناخی دا چه س��پاوه ، بۆیه لە الیان بۆ پش��تیوانیی دەکرێ باوکییەوە گەش��ەی زیاتر لە هونه ری گۆرانی و بوواری بۆ ده ره خس��ێنرێ. به اڵم دۆخی ئه و سه رده م وای ده خواست که ژن یا کیژی کورد خۆ له قه ره ی کاری هونه ریی و گۆرانی نه دا و ئه م بوواره بۆ پیاو ج��ێ بهێڵێ، بەاڵم

مەرزیە خۆی بەدەس��ت ئەو داب و نەریتەوە نەدا و توانی لە تەمەنی ٩ ساڵیدا لەسەر شانۆی قوتابخانەکەی گۆرانیی بچڕێ. پاش��ان هەمان ئەو گۆرانییەی لە قوتابخانەکەیدا گوتی ک��ە بەرهەمی هونەمەرندی ناوداری وەلیدی« »فەتانە نەتەوەکەم��ان بوو بەناوی ›‹له س��ه ر کانی دێته وه لێو به که نی و گۆزه به ش��انه وه ›‹، بەشێوەی یاسایی بە دەنگ و رەنگ

تۆمار کرد.مه رزییه فه ریقی س��ه ره ڕای ئه وه ی ل��ه ته مه ن��ی الوێتی��دا هۆگ��ری گۆرانی و س��روودی شۆڕش��گێڕی ب��وو، کارێگه ری��ی کۆمه ڵێ��ک له نه ته وه که ش��مانی هونه رمه ندان��ی له س��ه ر بوو، وەک خ��ۆی دەیگوت نه ته وه که مان هونه رمه ندی هەردوو له باش��ووری کوردس��تان وه ک » قادر کابان و که ریم کابان« بوون.

خاتوو مه رزییه لە درێژەی کاروانی هونەریی��دا له گ��ه ڵ هونه رمه ن��دی ناس��راو کاک ناس��ر ره زازی ئاشنا ده بێ. س��اڵی ١٩٧٧ ئه و ئاش��نا بوونه ی خاتوو مه رزییه و کاک ناسر ره زازی��ی ده بێته ه��ۆی ئه وه ی که پێوه ندییه کانی��ان توند و تۆڵتر بێ و س��اڵی ١٩٧٨ ژیانی هاوسه ریی پێکبێنن و به یه که وه قۆناخه کانی هاوبه شی و پێشه ی هونه ریان بره و

پێبده ن.خات��وو مه رزیی��ه و کاک ناس��ری ره زازی��ی ه��ه ر ک��ه ده بین��ن که

پیش��ه که یان له الیان داگیرکه رانی کوردس��تان ده که وێت��ه ژێر پێ و بواری��ان ناده ن که تێبکۆش��ن له ب��واری کاری هونه ری��دا خزم��ه ت ب��ه نه ته وه که ی��ان بک��ه ن، ناچار جێده هێڵن کوردس��تان رۆژهه اڵتی و روو ده که نه باشووری کوردستان و له ری��زی پێش��مه رگه دا درێژه ب��ه ئه رکی پارێزگاری��ی له خاک و نیشتمان و ئه رکی هونه ریان ده ده ن.خات��وو مه رزییه یه ک��ه م به رهه م و سروودی خۆی به ناوی پێشمه رگه له قۆناخی خه بات دا تۆمار ده کات.

خات��وو مه رزیی��ه و کاک ناس��ری ل��ە کۆمه لێک ره زازی بەش��داریی چاالک��ی پێش��مه رگانه دا ده که ن و پاش��ان به هۆی ناله ب��اری ژیان و ل��ه دایکبوونی ماردی��ن و کاردۆ و دڵنیای کچیان، له سه ره تای ساڵی ١٩٨٥ روو ده که ن��ه هه نده ران و له واڵتی سوئێد وه ک په نابه ر درێژه به

ژیانیان ده ده ن.بەداخەوە مەرگ رێگەی نەدا خاتوو مەرزی��ە فەریق��ی دوایین بەرهەمی خۆی بۆ هۆگرانی دەنگی تەواو بکا و کاتژمێر ١١:٠٠ پێشنیوه ڕۆی رۆژی

٢٧ خەرمانانی ٢٧٠٥ )٢٠٠٥/٩/١٨( له یەکێک لە نەخۆشخانەکانی شاری ستوکهۆڵمی پایته ختی سوئێد پاش نەش��تەرگەرییەک، ئەنجامدان��ی ماڵئاویی یەکجاریی لە نەتەوەکەی، ل��ە هونەری کوردی��ی و هۆگران و ئاش��قانی دەنگە بەسۆزەکەی دەکا و له سه ر وه سیه تی خۆی تەرمەکەی ده گه ڕێندرێته وه بۆ شاری سلێمانی و له م شاره به ئه مانه ته وه به خاک

ده سپێدردرێ.ش��ایانی باس��ە کە ل��ە رۆژی ٢٨ خەرمانان��ی ٢٧٠٥ )٢٠٠٥/٩/١٩(، بەڕێز حس��ەین یەزدانپەنا جێگری سەرۆکی پارتی ئازادیی کوردستان پرس��ەنامەیەکی بەبۆن��ەی کۆچی گ��ەورەی هونەرمەن��دی دوای��ی نەتەوەکەم��ان مەرزیی��ە فەریق��ی راگەیاند. لە بەشێک لە پەیامەکەدا بەمشێوەیە باسی لە خوالێخۆشبوو مەرزییە فەریقی کردبوو: »«خاتوو مه رزیی��ه فه ریقی، ب��ه ده نگه به س��ۆزه که ی و به سروود و گۆرانییه هه س��ت بزوێنه کانی ک��ه زۆربه یان ره نگدان��ه وه ی ژی��ان، خه ب��ات و به رخودانی نه ته وه که مان و »هاوار« و »ناڵ��ه«ی زۆر لێک��راوان بوو، ئه ویندارانی دڵ��ی ده دایه ئارامیی ئازادی کوردستان؛ زامه کانی سارێژ ده کرده وه و هێزی پێی خه باتگێڕانی

رێبازی کوردایه تی بوو.« لە پەیامەکەیدا جێگری س��ەرۆکی و پرس��ە س��ەرەڕای PAK

سەرەخۆش��ی لە هه م��وو هۆگرانی هونه ر و مۆسیقای کوردی بەگشتی و بنه ماڵ��ه و که س��ووکاری خاتوو مه رزییه به تایبه تی، س��ەبارەت بە کۆچی دوایی، رایگەیاندبوو: »بۆیه کۆچی ناوه ختی ئ��ه م هونه رمه نده خۆشه ویس��ته ب��ۆ هه م��وو رۆڵه نه ته وه که م��ان، به ش��ه ره فه کانی رێبوارانی رێگای ئازادی کوردستان، ئه وینداران��ی موس��یقا و هونه ری

کوردی کۆسپێکی دیاره .« لە الیەکی هەر لەو رۆژەدا، رێکخراوی ئازادی��ی ژنان��ی کوردس��تان-نینا پەیامێکی سەرەخۆشیی باوکردەوە کە تێیدا هاتب��وو: »مه رزییه ئه و که س��ه ی به ده نگه به س��ۆزه که ی و ب��ه گۆرانیی��ه ره س��ه نه کانی له لووتک��ه ی ده می دره وش��انه وه یدا بوو، ره ش��ه بای م��ه رگ له کۆڕی ئه وینداران��ی هونه ر و موس��یقای کوردی و یاران��ی خه باتکاریی رێی ئازادیی کوردس��تانی رفاند و داخ و

که سه ری بۆ به جێهێشتین.«ل��ە بەش��ێکی دیک��ە پەیامەکەی هاتب��وو: دا نین��ا رێکخ��راوی نه ته وه ی رۆڵه کانی »خۆشه ویستی ک��ورد، مه رزییه فه ریقی، نه ک هه ر هونه رمه ندێک، به ڵکوو تێکۆشه رێکی رزگاریی کوردستان و به خته وه ریی ژنی کورد ب��وو. بۆیه جێی ئه و له

هه موو ئه و بوارانه دا دیاره .«

ئامادەکردنی: ماڵپەڕی

PAZADIK

کاکه ڕه ش الجانی

بۆ 22 هه مین ساڵیادی شه هید بوونی رێبه رمان کاک سه عید یه زدانپه نا

هەشتەمین ساڵوەگەڕی کۆچی دوایی هونەرمەندی گەورەی نەتەوەکەمان مەرزییە فەریقی


چۆن گەورەکان دەڕۆخێن

سمکۆی شکاک درێژەی الپەڕەی ١١

ناسر قازی

بۆچ��ی هێندێک قەت ک��ۆڵ نادەن دەست کەوتی بەدواداچون

بابەتێکی ٥ رەهەندیبون��ی لەدای��ک رەهەن��دی ١ – )لەخۆبایی بون( بە هۆی سەرکەوتنس��ەرکەوتو زۆر رێکخ��راوەی دەتوان��ن بە س��ەرکەوتنەکانیان ، خۆی��ان بپارێ��زن ، وزەی کۆبۆوە س��ەرەڕای ، دا رێکخ��راوە ل��ە ، بەڕێوەبەرانی بڕیارە هەڵەکان��ی ت��ا ماوەیەک بەرەو پێش��ی دەبات ، رەهەن��دی ١ کاتێک دەس��ت پێ دەکات ک��ە تاکەکان ت��ا رادەیەک لە خۆی��ان و ل��ە رێکخراوەکەیان لە خۆبایی ببن کە س��ەرکەوتن بە مافی مس��ۆگەری خۆی��ان بزانن و هۆکارە سەرەکییەکانی سەرکەوتنی خۆی��ان بە تەواوی لەبیر بەرنەوە .س��ەرکەوتن دروش��می کات��ێ )ئێم��ە س��ەرکەوتوین ب��ە هۆی ئ��ەوەی ئەم کارانەم��ان کردووە و ]دەیکەی��ن[ ( جێی هەس��ت کردن بەم راس��تییە بگرێتەوە کە )ئێمە س��ەرکەوتوین چون دەزانین بۆچی ئ��ەم کاران��ە دەکەی��ن و دەزانین ل��ە چ بارودۆخێ��ک دا ناب��ێ ئەم کاران��ە بکەی��ن ( ، زۆر نزیکە کە گڵۆڵ��ەی ئەم رێکخ��راوە بکەوێتە

سەرەولێژی . بەخت* و روداوەکان کاریگەرییەکی زۆریان لە سەرکەوتن دا هەیە و کەس��انێک کە بەخت لە س��ەرکەوتنی خۆیان دا لە بەرچاو ناگ��رن و تەنیا ک��ردەوەی خۆیان گەورە دەکەنەوە لە س��ەرکەوتنیان دا ، پێی��ان ناوەت��ە رەهەندی ١ .رەهەندی ٢ – زیادەخوازی و شپرزەیی

لە خۆبایی ب��ون لە رەهەندی ١ ) ئێمە هێندە بە تواناین کە دەتوانین هەمو کارێک بکەی��ن ( وردە وردە رێکخراوە دەباتە ن��او رەهەندی ٢ ، زیادەخوازی و ش��پرزەیی ، کاری زیاتر ، گەورەت��ر ، زیادەخوازی ، و هەر ش��تێک لە س��ەروی خاڵی سەرکەوتن دەبینن . رێکخراوەکانی ک��ە دێن��ە ن��او رەهەن��دی ٢ لە زیرەکی تێکەاڵو ب��ە رێک و پێکی کە لە هەوەڵەوە ب��ەرەو لوتکەی س��ەرکەوتنی ب��ردون و بۆتە هۆی گەشە سەندنی وان دور دەبنەوە و هەنگاو هەن��گاو کردەوەی ناڕێک و شپرزەیان لەم بوارانەی کە ناتوانن تێیدا گەش��اوە ب��ن رو دەدا و یان رێکخراوەکەی��ان زیاتر لە تواناکانی خۆی ب��ەرەو گەورە ب��ون دەبا ، ی��ان هەر دوک هەڵ��ە تێیان دا رو دەدا . کاتێک رێکخ��راوە زیاتر لە

تواناکانی خۆی ب��ۆ پڕ کردنەوەی ش��وێن و پل��ە هەس��تیارەکان بە کەس��ایەتییەکانی نەگونجاو گەورە دەبێ ، خ��ۆی دەخات��ە کەنداڵی و مان��ەوە گەرچ��ی . روخ��ان قەتیزمان و نەبونی گۆڕانکاری هەر مەترسییەوە دەخاتە رێکخراوەیەک ، ب��ەاڵم زیادەخ��وازی ژەهرێک��ی ب��ە هێزت��رە ب��ۆ ل��ە ناوچونی .ن��ەدان م��ل – ٣ رەهەن��دی )ریس��ک( و مەترس��ی ب��ە وردە وردە کە رێکخراوەیەک دێتە ناو رەهەندی ٣ ، هۆش��داری ناو خۆی رێکخ��راوە زیاتر و زیاتر دەبێ ، بە دەرەوەی دەسکەوتەکانی مەرجێک رێکخراوە هێس��تا ب��ەو حاندە بە هێ��زن ک��ە هۆش��داری ناوخۆ ی رێکخراوە بە خراپ بێتە بەرچاویان ی��ان )بەکات��ی( و )ناوبەن��او(ی دابنێ��ن و بە ]رواڵەت[ وانیش��ان ب��دەن کە )ب��ارودۆخ ب��ەم جۆرە خ��راپ نییە( و هیچ )کێش��ەیەکی بنەڕەت��ی( لە ئ��ارادا نیی��ە . لە س��ەرکردەکانی ، ٣ رەهەن��دی بایەخ رێکخراوە هۆشدارەکانی کەم و بێ رەنگ دەبین��ن و مزگینێکان )مژدەکان( بە نرختر و تۆختر دێتە بەرچاویان و زانیارییە ناڕونەکانیش

بەرەو مژدە هەواڵی خۆش پاڵ پێوە دەنێن . کەسانێ کە لەسەر کورسی دەس��ەاڵتی رێکخراوە دان ، لە بری بەرپرسیارەتی ، کێشەکان دەخەنە س��ەر ملی هۆکارە دەرەکییەکان . وتووێ��ژ و راگۆڕین��ەوە کە هێمای کاری بە کۆمەڵە ش��وێنی خۆی لە دەست دەدا . کاتێک سەرۆکەکانی ئ��ەم رێکخراوەی��ە ، ب��ە نزی��ک بونەوە لە مەترس��ییە نالەبارەکان و ب��ە درۆخس��تنەوەیان رێکخراوە دەخات��ە مەترس��ی ، ه��ەر بۆیە رێکخراوە دەبا بەرەو رەهەندی 4 .رەهەندی 4 – هەوڵ دان بۆ رزگار بون کۆبونەوەی مەترسی و )ریسکەکان(ی بەره��ەم هاتو ل��ە رەهەندی ٣ رێکخ��راوە بە ئاش��کرایی دەخاتە رێ��گای ب��ەرەو نەم��ان و روخان ، لێ��رەدا ئ��ەم پرس��یارە گرینگە دێت��ە ئ��اراوە ک��ە دژک��ردەوەی سەرۆکەکان چییە ؟ ئایا بە شوێن رێگەچارەیەک��ی خێ��را دا ه��ەوڵ دەدەن یان ] بە لەسەرەخۆیی و چاو کراوەیی[ دەگەڕێنەوە سەر بناغە و بنەمای س��ەرەکی کە لە هەوەڵەوە هۆکاری گەشە کردن و پێشکەوتنی رێکخ��راوە بو ؟ کەس��انێک کە بۆ رزگار بون ه��ەوڵ دەدەن دەکەونە ن��او رەهەن��دی 4 . زۆربەی کات

رێگەچارەی ئەم کەس��انە دانان و دامەزراندنی کەس��ایەتییەکی سرنج راکێش��ە ، ئەم��ە س��تڕاتێژییەکی چاونەترس��انە و ت��اوی نەکراوەیە ، گۆڕان��کاری بناغەیی رێکخراوە ، هێنان��ە روی بەرهەم��ی تازە و بە رواڵ��ەت )تاقانە و ب��ێ وێنە(یە ، هاوب��ەش بون و کڕینی پش��ک بە ش��ێوازێکی چاونەترسانە ] بە بێ پالن و بەرنامەی پێشو یان زانیاری پەسەند کراو و تەنیا بە پاڵ پشت ب��ە هەس��تی بەڕێوەبەرایەت��ی[ ، یان هەر رێگەچارەیەکی ]ش��ۆڕش گێڕان��ە[ی ب��ە ڕواڵەت شکس��ت نەهێ��ن ، دەبێت . ئ��ەم کردەوە خێرایان��ە و ]دژکردەوانە[ لەوانەیە باش��ی کات��ی هەبێ بەرهەمێ��ی بەرهەمان��ە وەک ئ��ەم ب��ەاڵم ،خۆی��ان نامێن��ن و تێ��ک دەچن . ک��ۆڵ – ٥ رەهەن��دی روخ��ان بەرامب��ەر ل��ە دان هەرچەن��د رێکخ��راوە ماوەیەک��ی زیاتر ل��ە رەهەندی 4 دا بمێنێتەوە و خێراخێرا بە دوای چارەس��ەری خێرای شکست نەهێن دا هەوڵ بدا ، نزیکت��ر دەبێتەوە ل��ە چونە ناو رەهەن��دی ٥ و تێکڕوخانی تەواوی . لە رەهەندی ٥ دا چاکسازی گران و کش��انەوەی دوا ل��ە دوای یەک توان��ای ماڵ��ی و ورەی تاکەکانی

رێکخراوە ب��ەرەو کۆتایی دەبا ، تا رادەیەک کە سەرکردەکان هۆمێدی خۆیان بۆ گەیش��تن بە داهاتویەکی پش��کۆدار ل��ە دەس��ت دەدەن . زۆرجار رێکخراوە دەفرۆش��ن ، یان ب��ێ توانا دەبن و فەش��ەل دێنن ، لە خراپتری��ن بارودۆخ دا رێکخراوە لێک باو دەبێت و هەڵدەوەش��ێ . سەرەڕای ئەوانە ، رەنگە رەهەندێک نەیەتە رێ ، گەرچی وردبینییەکانی ئێمە وا نیش��ان دەدا ک��ە ئەم ٥ رەهەن��دە زۆر نزیکە ل��ە رودان .هێندێک رێکخ��راوە زۆر بە خێرایی ئەم رەهەندانە دەبڕن و هێندێکیش چەند س��اڵ ، یان دەیان س��اڵ ، گی��رۆدەی ئ��ەم رەهەندانە دەبن .

... س��مكۆ ل��ه س��اڵه كانی ١٩١٩ و سه ڵماس، ش��اره كانی سه ره تا ١٩٢٠ورمێ و دواتر ش��اری خۆی ده گرێ و خه ڵكێك��ی زۆر له ده وری كۆده بنه وه . س��اڵی ١٩٢١ په الماری شاری ساباغ ده داو ل��ه ره وت��ی گرتنی ش��اره كه دا هه وڵ ده دا عه ش��یره ته كانی ساباغ له گه ڵی هاوكاری بك��ه ن. به اڵم هێندێك له س��ه رۆك عه شیره ته كان به پیریه وه ناچ��ن و ته نیا مامه ش��ه كان هاوكاری ده كه ن. به م جۆره شه ڕه كه ده كێشێته ناو شارو وێڕای كوش��تنی ٥٠٠ كه س ئێ��ران، كۆنتڕۆڵی له س��ه ربازه كانی ش��اره كه ده كه وێته ده ست هێزه كانی سمكۆ و ئه و سه رۆك عه شیره تانه ی كه هاوكاریی سمكۆش��یان نه كردبوو سزا

ده درێن.به م شێوه یه سمكۆ له ماوه ی ساڵه كانی توان��ی س��نووری ت��ا ١٩٢٢ ١٩١٨ده س��ه اڵتی له ش��اری خۆییه وه بگره تا ش��اری بانه ، په ره پێ بدا و پاشان هه وڵی دا پێوه ندی به كورده كانی سه قز و باش��ووری رۆژهەاڵتی كوردستانه وه

بگرێ . دوای گیرانی شاری ساباغ و كوژرانی ٥٠٠ چه كداری ئێرانی ، هێرشی گه وره ی ئێرانییه كان بۆ س��ه ر س��مكۆ ده ستی پێ ك��ردوه و نزیك��ه ی 4٥٠٠ چه كدار ب��ه فه رمانده یی ئه میر ئه رش��ه د كه ب��رای زڕخام، بك��وژی جه وهه ر ئاغا، هه مان ئه و كه س��ه ی كه ب��ه بڕیاری نیزام ئه لس��ه ڵته نه ته قه ی له جه وهه ر ئاغا كردبوو، په الماری س��مكۆ ده ده ن كه له ش��وێنێكدا به ناوی شه كه ریازی نزی��ك ش��اری س��ه ڵماس ل��ه الیه ن هێزه كانی س��مكۆوه تێك ده شكێنرێن و س��ه ركرده كه یان ده ك��وژرێ و به م ش��ێوه یه س��مكۆ تۆڵ��ه ی براك��ه ی

ده كاته وه .ل��ه س��اڵی ١٩٢٢ دا هێزێكی چریكیی 4 تا ٥ هه زار كه س��ی به فه رمانده یی خاڵۆ قورب��ان كه كوردی كرماش��ان ب��وو، هێرش ده كه نه س��ه ر س��مكۆ، خاڵۆ قوربان له كاتی خۆیدا هاوكاری شۆڕشی جه نگه ڵی كردبوو. به اڵم دوای س��ه ركرده كانی نێوان دووبه ره كی��ی شۆڕشی جه نگه ڵ، سه ری بڕاوی میرزا كوچ��ك خانی بۆ ره زا خ��ان بردبوو، ره زا شا له پاداشی ئه و كاره یدا پله ی

به رزی پێ دابوو.خاڵۆ قورب��ان ئه و ج��اره ش بەڵێنی له ناوبردنی سمكۆی به ره زا شا دابوو، به م جۆره هێرش��ی خاڵ��ۆ قوربان له رێگای س��اباغ و میاندواو را بۆ سه ر سمكۆ ده س��تی پێكرد. به اڵم به هۆی وش��یاری و هاوكاریی عه شیره ته كانی برادۆس��تییه كان، هه ركییه كان، وه ك مامه ش��ه كان، مه نگوڕه كان و زه رزاكان و....، هێرشی هێزه كانی خاڵۆ قوربان له » داشا مه جید«ی مه هاباد تێك و پێك دراو خاڵۆ قوربانیش كه له كێوی »خه زای��ی » ب��وه ، په الماریی دراوه و ب��ه ره و » ئیندرقاش« هه اڵتوه و له وێ كوژراوه و پاشماوه ی هێزه كانیشی به ش��پرزه یی به ره و ته ورێز پاشه كشه یان

كردوه .گیران��ی گوڵمه خان��ه و ده س��ت ب��ه س��ه ر داگرتنی ئه نب��اری ته قه مه نی و خۆراكی هێزه زه مینییه كانی سەفەوی، س��ه رله نوێ رزگاركردنی شاری ورمێ له ده س��ت له ش��كری ئێران له الیه ن س��مكۆوه س��ه ركه وتنێكی زۆر گه وره بوو و ئه و سه ركه وتنه بوه هۆی چوونه سه ری ڕێز و خۆشه ویستی و متمانه ی له ڕاده به ده ری سمكۆ له نێو خه ڵكدا.

ش��ه ڕی هه ره گه وره ك��ه ئه ویش هه ر

له س��اڵی ١٩٢٢ دا رووی دا، ش��ه ڕی گرتن��ی قه اڵی چه هریق بوه . پاش ئه و هه موو تێكش��كانانه ی هێزه كانی ئێران له س��اڵه كانی ١٩٢١ ت��ا ١٩٢٢ دا كه ره زا خان سه رداری سپا بوو، ئه و جاره چه ندین ژنڕاڵ و سه رله شكر و سه رتیپ و ... هێزێك��ی ١٥٠٠٠ كه س��ییان له س��واره و پیاده و هێ��زی ده ریاوانی ، له چه ندین ش��وێنه وه هه م له به ره ی ورم��ێ و ه��ه م له به ره ی س��ه ڵماس به س��ه رۆكایه تیی ژن��ڕاڵ جەهانبانی ، په الم��اری س��مكۆیان دا. پاش چه ند رۆژ شه ڕو پێكدادان كه شه ڕی ده سته و یه خه ش��ی تێدا بوو هه روه ها به هۆی ئاگری تون��دی تۆپ��ه كان، هێزه كانی سمكۆ تووش��ی شكان ده بن و كۆتایی به ده س��ه اڵتی چوار ساڵه ی سمكۆ له شاره كانی ورمێ و سه ڵماس دێ . دواتر ق��ه اڵی چه هریق ده گیرێ و به و بۆنه وه س��وپای ئێران له سه راسه ری واڵت دا

شایی ده گێرێ .ب��ه دوای ش��كانی س��مكۆ هێزه كانی ده وڵه ت وه دوای ده كه ون و له چه ندین ش��وێنی ناوچه ی ش��پیرانی سه ڵماس وه ك ب��ه رێ دێ »س��اری ت��اش« و كه له ڕه ش ل��ه گه ڵ��ی ده رگیرده بن و سه ره نجام به هۆی هاوكاریی توركه كان له گه ڵ ئێرانییه كان، سمكۆ ناچارده بێ واڵت به ج��ێ بێڵێ و په ن��ا بۆ توركیه ببا. به اڵم له الیه ن توركه كانه وه ده ست به س��ه ر هه موو چ��ه ك و ته قه مه نیی س��مكۆدا ده گیرێ . ئه و كاته له نێوان ره زا خان و مسته فا كه ماڵ ئاتا تورك دا رێكه وتن كرا كه پێكه وه شۆڕش��ی

كورده كان له ناوبه رن.پاش ئه و به س��ه رهاته له ساڵی ١٩٢٣ دا سمكۆ ده یه وێ له توركیه وه بۆ الی شێخ مه حموود له دیوی عێراق بچێ كه

ئه و كاته له شۆڕش دا بوه . له رێگای هاتنی دا له ش��وێنێك ب��ه ناوی گه لی توركه كان بۆس��ه ی دێریان ده كه وێته و ژنه ك��ه ی »جه واهێر خانم« و چه ند كه س ل��ه پارێزه ران��ی ده كوژرێن و، جیا له وه ش ده ستبه س��ه ر سه روه ت و سامانێكی زۆری دا ده گیرێ و بۆ خۆی و چه ند س��وارێكی رزگاری��ان ده بێ و ده گه نه »به حرك��ه »ی نزیك هه ولێر. ئ��ه و ماوه یه ی كه س��مكۆ له به حركه ب��وو زۆری حه وڵ داوه ب��ه هاوكاریی س��ه ید ته ه��ا پێوه ندی و ه��اوكاری دابمه زرێنێ . ئینگلیس��ییه كان له گه ڵ پاش هه روه ها س��ه رناكه وێ . ب��ه اڵم پێوه ندیكردن به شێخ مه حمووده وه كه له س��لێمانیه پێشوازییه كی گه رمی لێ كراوه و ماوه یه ك الی ش��ێخ مه حموود ب��وو و زۆری هه وڵ داوه كه تا ش��ێخ به ئینگلیس��ییه كان له گه ڵ مه حموود

رێكه وتن بگه ن، به اڵم سوودی نه بوه .س��اڵی ١٩٢4 ك��ه به ره ب��ه ره نێوانی شێخ مه حموود له گه ڵ ئینگلیسییه كان تێ��ك ده چ��ێ ، س��مكۆ س��ه رله نوێ ده گه ڕێت��ه وه توركیه و پاش س��اڵێك به نهێن��ی مانه وه ، له گه ڵ ره زا ش��ا پێوه ندی ده گ��رێ و داوای ئه وه ده كا ك��ه ئه گه ر بهێڵ��ن له س��ه ر مڵك و ماڵی خۆی دانیش��ێ ، ئیتر سه ر بۆ شا داده نوێنێ . ره زا ش��ا داواكاریی سمكۆ قب��ووڵ ده كاو س��مكۆ س��اڵی ١٩٢٥ ده گه ڕێته وه رۆژهەاڵتی کوردس��تان و هه ر له و س��اڵه دا ره زا ش��ا سه ردانی س��مكۆ ده كا. له گه ڵ هاتنی ره زا شا، سمكۆ به خۆی و ٥٠٠ سواری چه كداری ش��كاكه وه پێشوازی له ره زا شا ده كا. شا به دیتنی ئه و دیمه نه زۆر ده ترسێ ، به اڵم تازه فایده ی نه ب��وو. هه ر بۆیه كه وته بیری ئه وەی كه چۆن خۆی له و

مه ترس��ییه ده ربازبكا. پیالنەکە ئه وه ب��وو كه ئه و ش��ه وه نه فه رێكی نزیكی خۆی ڕاسپاردوه كه له گه ڵ سمكۆ یاری ته خته بكه ن و له سه ر یه ك به سمكۆ بدۆڕێنن تاكوو هه م س��مكۆ سه رگه رم بك��ه ن و هه میش ت��ووڕه ی نه كه ن تا خۆیان رزگار بكه ن. به م شێوه یه ره زا ش��ا له گه ڵ هاتنی به ره به یانی ، خۆی رزگار ده كاو سمكۆش هه لێكی زێرینی له كی��س ده چێ و دوایه بۆ خۆش��ی گوتوویه تی كه چۆن ش��ه قم له به ختی خۆم دا و، ره زا ش��ام نه كوشت، ئیدی چی به س��ه رم بێ هه قی خۆمه . پاش ساڵێك له و سه ردانه واته ١٩٢٦ سمكۆ س��ه رله نوێ په الماری شاری سه ڵماس و ده وروبه ری ده دا، به اڵم سه رناكه وێ و دیس��ان ناچارده بێ بۆ دیوی توركیه په نا ببا و ل��ه وێ ده گیرێ و ره وانه ی

عێراق ده كرێ .س��اڵی ١٩٢٧ جارێك��ی دیك��ه ل��ه توركیه عێراقه وه ده گه ڕێت��ه وه دیوی و پاش س��اڵێك واته ١٩٢٨ جارێكی تر ده گه ڕێته وه عێراق ئه و كاته ره زا ش��ا داوای ل��ه ده وڵه تی عێ��راق كردبوو، ك��ه س��مكۆ ته حوی��ل ب��ده ن. به م شێوه یه س��مكۆ بۆ ماوه ی ٢ ساڵ له س��نووره كاندا ژیان��ی به س��ه ربردوه و سه ره نجام له سه ر واده ی ئێرانییه كان و به ه��ۆی ئ��ه و بوومه له رزه یه ی كه له چه هریقی دابوو، س��مكۆ ده گه ڕێته وه دی��وی ئێران بۆ وتووێ��ژ، کە ئه ویش وه ك جه وه��ه ر ئاغ��ای ب��رای فریوی عه جه مه كان ده خ��واو ده كه وێته داوی ئێرانییه كان و له ڕێكه وتی ١٩٣٠/٦/٢١ دا بۆ خۆی و خورشید ئاغای هه ركی ، شه هیدده بن و خۆسره وی كوڕیشی به برین��داری بۆ توركی��ه په نا ده با. به م شێوه یه سمكۆ پاش ٢٠ ساڵ خه بات له

دژی ده سه اڵتی قاجاڕه كان و ره زا شای په هله وی ، ش��ه هیدبوو. ته رمی سمكۆ چه ندین رۆژ به شاره كاندا گێڕدراوه تا

خه ڵكی پێ چاوترسێن بكرێ .نامەیەکی س��مکۆی ش��کاک بۆ شیخ محم��ود باوکراوەتەوە ک��ە لە گوندی ناردوویەتی بیتوات��ەی خۆش��ناوەتی ل��ە ب��ەرواری ١٩٢٣/١/٢٨ واتە لەو هەفتەی��ە ، تیای��دا دەردەک��ەوێ کە س��مکۆی ش��کاک ش��یخ محمود بە ڕێب��ەرو حوکم��داری خۆی وەس��ف دەکا، ب��ە پێچەوانەی ڕای ئەکادیمیای زانکۆکانم��ان ک��ە دەڵێن س��ەرکردە کوردەکان ناتەبا بوونە بۆیە نەبووینە دەوڵەت، دەردەکەوێ پێوەندیان لەگەڵ یەکتر لە سەرکردایەتیەکانی ئیستا زۆر باش تر ب��وە، هەر لەنامەکەدا جەخت ب��ااڵی کوردس��تانی لەبەرژەوەن��دی

کراوەتەوە.شێلگیریی سمكۆ بۆ وه دیهێنانی مافی نه ته وه یی ك��ورد و دامەزرانی دەوڵەت له نووس��راوه یه كی دیک��ەی ئه ودا کە بۆ حاكمی ئازه ربایجان نووس��یویەتی ده رده ك��ه وێ كه له س��اڵی ١٩٢٢ دا نووس��یویه تی : »چۆن��ه ك��ه نه ته وه بچووكه كانی جیهان كه حه ش��یمه تیان ی��ه ك له چواری حه ش��یمه تی كورده ، خودموختاری��ی خۆی��ان ل��ه واڵت��ه گ��ه وره كان وه رگرت��وه ، بۆی��ه ئه گه ر نه ت��ه وه ی كورد نه توان��ێ مافی خۆی له ده وڵه ت��ی ئێران وه ربگرێ ئه و كات

مردنی باشتره«.سەرچاوەکان:

١� شۆڕشی سمكۆی شكاك ، نووسینی محه ممه د ره سووڵ هاوار

٢� تاری��خ معاص��ر ای��ران و تاریخ هجده ساله آذربايجان

٣� تاریخچه جنبش های ملی كرد


مێ��ژووی خەباتی رزگاریخوازیی کورد پڕە لە سەرکردەی مەزن و چاونەترس و ئازا کە توانیویانە الپەڕەکانی مێژووی خەباتی رزگاریخوازی��ی ئەم نەتەوەیە پڕبک��ەن لە ش��انازی و س��ەروەری ب��ۆ ک��ورد و میژووەک��ەی، خەباتی رزگاریخوازی��ی کورد ب��ۆ رزگاری لە بندەستی و دامەزراندنی دەوڵەت ئاوات و ئامانجی خەباتی سەرکردەکانی کورد بووە، یەکێک لەو س��ەرکردە مەزنانە کە مێژووی کورد هەتا هەتایە شانازی پێوە دەکا سمایل ئاغای شکاکە کە لە س��اڵەكانی ١٢٩٩ تا ١٣٠٩ی هەتاوی، ل��ە رۆژهەاڵتی کوردس��تان راپەڕی و توان��ی ناوچەكانی ورم��ێ بخاتە ژێر

دەسەاڵتی خۆیەوە.ن��اوداری كەس��ایەتییەكی س��مكۆ عەش��یرەتی ش��كاك و شۆڕشگێڕێكی لێهات��وو ب��وو، هەروەها ل��ە ماڵباتی سمكۆی ش��كاك خاوەنی پێشینەیەك ل��ە خەب��ات و ش��ۆڕش ب��وون ب��ە دژی دەس��ەاڵتدارانی تاران. س��مایل ئاغای باپیرە گ��ەورە و جافر ئاغای، براگەورەی لە رێگای خەبات و هەوڵی رزگاریخوازیدا بە پیالنی كاربەدەستانی

حكوومەتی تاران كوژراون. س��مکۆ س��اڵی ١٨٨٧ لەدایک بووە و پ��اش مردن��ی باوک��ی و جەعفەر ئاغای برای ، س��ەرکردایەتی ش��کاکی ل��ەدوای ش��ەڕی گرتۆت��ە دەس��ت جیهانی یەکەمەوە دەس��تی بە گرتنی ناوچەکانی قەراغی گۆلی ورمێ کردوە. س��مكۆ كوڕی محه ممه د ئاغای كوڕی عه لیخان��ی كوڕی ئیس��ماعیل ئاغایه ، ئیس��ماعیل ئاغ��ای باپی��ره گه وره ی سمكۆ س��ه رۆكی عه ش��یره تی شكاك بوه ، له بنه ڕه ت را له ناوچه ی جه زیره و بۆتانه وه هاتوونه ته ده وروبه ری ورمێ . له س��ه رده می خۆیدا رازی نه بوه باج و خ��ه راج بدات��ه قاج��اڕه كان و هه وڵی ئه وه ی داوه كه نیمچه سه ربه ستییه كی هه ب��ێ . بۆ ئه و مه به س��ته له ناوچه ی گه لی » به ران��دز«ی ورمێ قه اڵیه كی قایمی بۆ خۆی دروست كردوه و واڵمی

قاجاڕه كانی نه داوه ته وه . ئاغ��ای ئیس��ماعیل دوای كوژران��ی باپیره گه وره ی س��مكۆ، كوڕه كه ی به ناوی عه لی خان جێ��گای ده گرێته وه و س��ه رۆكایه تیی ش��كاكه كان ده كا. ئه وی��ش ب��ه ه��ۆی نه دانی ب��اج و خه راج و س��ه ربزێوی كردن، له الیه ن قاجاڕه كانه وه ده گیرێ و بۆ تاران دوور

ده خرێته وه .دوای عه لی خان، كوڕه كه ی محه ممه د ئاغا س��ه رۆكایه تیی شكاكه كان ده كاو پ��اش كوژرانی ك��وڕه گه وره كه ی به ناوی جه وهه ر ئاغا به ده ستی »نیزام ئه لس��ه ڵته نه »ی حاكمی ته ورێز په نا ده باته ب��ه ر عوس��مانییه كان و پاش چه ندین ساڵ ژیان له تاراوگه دا، كۆچی

دوایی ده كا. به م جۆره پاش شه هیدكرانی جه وهه ر ئاغ��او مردن��ی محه ممه د ئاغ��ا، ئیتر سمكۆ كه برا بچووكی جه وهه ر ئاغایه ، ده بێته س��ه رۆكی عه ش��یره تی شكاك و رێبه رایه تی��ی گه وره تری��ن راپه ڕینی نه ته وه یی له كوردستانی رۆژهه اڵت له سه رده می خۆیدا ده كا. سمكۆ له گه ڵ بنه ماڵه ی ش��ێخ عوبه یدۆڵای نه هری و بنه ماڵ��ه ی ش��ێخه كانی ب��ارزان و بنه ماڵه ی زێبارییه كان و شێخ جه یتۆی مهاج��رو هه روها ئازه ریی��ه كان ژن و به رباوی و خزمایه تییه كی ژنخ��وازی

هه بوه .لە سااڵنی ش��ەڕی یەکەمی جیهانیدا س��مکۆ لە هیچ چاالکییەکی سیاس��ی بەش��داری نەکردبوو، بەاڵم هێزەکانی ڕووس��یا گرتیان و دووریان خستەوە بۆ شاری تفلیس و دواتر ئازادیان کرد بەو مەرجەی لە خۆی دابنیشێ و هیچ

هەڵوێستێک دژی ڕووسەکان نەنوێنێ.دوو خ��اوەن ش��كاك س��مكۆی تایبەتمەن��دی بەهێز بوو، یەكەم بیری ناسیۆنالیس��تی زۆر بەهێزی هەبوو كە زۆر ج��ار بیرمەندی ك��ورد بە باوكی ناس��یۆنالیزمی كوردی ناو دەبەن، لە سەردەمی شەڕی یەكەمی جیهانیدا بە هاوكاری عەبدل��ڕەزاق بەدرخان توانی لە ش��اری »خۆی« یەكەم قوتابخانە ب��ە زمانی كوردی ب��ۆ مندااڵنی كورد بكاتەوە و رۆژنام��ەی »رۆژی كورد«

باو بكاتەوە.س��مكۆی تایبەتمەن��دی دووه��ەم ش��كاك ئەوە بوو ك��ە هیچ دەرفەت و دەرەتانێك��ی لە كیس خ��ۆی نەدەدا ب��ۆ س��ەركەوتنی شۆڕش��ەكەی و لە هەمان كاتیش��دا زەبری زۆر توندی لە تاران دەوەش��اند. سمكۆ حكوومەتی بۆ یەكخس��تنی ماڵی نەتەوەی كورد، ساڵی ١٩٢٢ چوو بۆ سلێمانی و چاوی بە ش��ێخ مەحموود كەوت و هەوڵیان دا پێك��ەوە جوواڵن��ەوەی ك��ورد لە هەر دوو واڵت لێ��ك نزیك بكەنەوە و ئامانجەكانیان ب��ەدی بێنن و بەوەش نەوەس��تاوە و پێوەندی قووڵی لەگەڵ س��ەركردە و رێبەران��ی نەتەوەیی لە پارچەكان��ی دیكەی كوردس��تان وەك شێخ عەبدولسەالم بارزانی، سەید تەها ش��ەمزینی و بەدرخانەكان پتەوتر کرد و ئ��ەو پێوەندییە قوواڵن��ە بوون کە »سمكۆ«یان نەتەوەیی بیری ئاسۆی

بەرفراوانتر كرد.ڕۆژنامه ی »كورد« ئۆرگانی بزوتنه وه ی كورد بوو کە لە سەردەمی ڕێبه رایه تی ئیس��ماعیل ئاغ��ای ش��كاك. له ژێ��ر ناوی ڕۆژنامه ی »كورد« نووس��راوه : ئه ده بی، سیاس��ی، »ڕۆژنامه یه ك��ی ئه خباری.« له الی ڕاس��تی كلێشه كه دا ئ��ه م ئاماژانه نووس��راون: »جێگه ی ئیداره : ورم��ێ، چاپخانه ی غیره ت«، مدی��ر: محه ممه د تورجانی، مه قاالتێك مه نفه عه ت كوردان تێدابێ وه رده گیرێ، ج��ارێ له هه ر هه فت��ه دا یه كێك چاپ ده كرێ، ١٢ی مانگ ش��ه وال ١٣4٠«. ل��ه الی چه پ��ی كلێشه كه ش��دا له گه ڵ ئاماژه ك��ردن ب��ه ن��رخ و ئابوون��ه ی »حه ق��ی نووس��راوه : ڕۆژنامه ك��ه ، له ناو ڕۆژنامه پێشه كی وه رده گیرێ«. نووسراوه ، ١٣4٠ كلێشه كه شدا خودی كه س��اڵی دامه زراندن��ی ڕۆژنامه كه یه و ده كه وێته به رامبه ر س��اڵی ١٩٢٢ی

زایینی.زمانی ڕۆژنامه كه : كوردی »كورمانجی ناوین« و فارس��ی. ئه لفوبێ: عه ره بی بووە. ئه م ڕۆژنامه ی��ه كه بزوتنه وه ی ك��وردی له ڕۆژهه اڵتی كوردس��تان به شكاك خانی ئیس��ماعیل ڕێبه رایه تی له ش��اری ورمێیه ده ریكردووه . یه كه م ژماره ی له ڕۆژی ١٢ی ش��ه والی ١٣4٠ )١٩٢٢ی زایین��ی( به ناوی »كورد«

ده رچووه .زۆر له نووس��ه رانی كورد تا ئێس��تا تم��دن »ی »محه مم��ه د بۆچوون��ی نووسه ری ئێرانیان دووپات كردۆته وه ، كه پێیان وایه ئه م ڕۆژنامه یه س��ه ره تا ب��ه ن��اوی »ڕۆژی ك��ورد - ش��ه وی عه جه م« و پاش��ان ب��ه ناوی »ڕۆژی ك��ورد« و ل��ه دواییش��دا ب��ه ناوی به تایبه تیش ده رچووبێ��ت. »كورد« كاتێك كه عه بدول��ره زاق به درخان له س��اڵی ١٩١٢دا گۆڤارێكی له ش��اری خوی به ناوی »كوردس��تان« ده ركرد و پاش چوونی عه بدولره زاق به درخان بۆ سانتپترسبورگ، سمكۆی شكاك له به رپرسیاری بووه ته ١٩١٣وه س��اڵی ئ��ه م گۆڤ��اره كه ت��ا س��اڵی ١٩١4

به رده وام بووه .سمكۆی شکاک لە باری دیپلۆماسیشەوە هەوڵ��ی بەرچاوی دا لەگەڵ بەش��ێك لە واڵتانی زلهێزی ئ��ەوكات پێوەندی

داوای بەتایب��ەت و دابمەزرێن��ێ پیادەكردن��ی ١4 مادەكەی س��ەرۆك كۆم��اری ئەمریكا، ویلس��ۆنی دەكرد كە بەندەكانی دەربارەی ئازادی مافی بڕیاردانی چارەن��ووس بۆ نەتەوەكانی

ژێردەست بوو.س��مایل ئاغا س��اڵی ١٩١٩ شۆڕشی بەرپاک��رد و گەل��ێ ناوچ��ەی گرنگی خس��تە ژێر کۆنتڕۆڵی خۆیەوە، ساڵی ١٩٢١ لە ئەنجامی لەشکرکێش��ییەکی گەورەی هێزەکان��ی حکومەتی ئێراندا س��مکۆ ناچار بوو پاشەکشێ بکات و پەنا ب��ۆ تورکیا ببا و س��اڵی ١٩٢4 بە بڕیارێک��ی لێبوردن گەڕایەوە ئێران و س��اڵی ١٩٢٦ جارێکی تر شۆڕش��ی ئەمجارەش��یان بەاڵم بەرپاک��ردەوە. شۆڕش��ەکەی تێکش��کاو ماوەیەک لە تورکی��ادا بە دەستبەس��ەری مایەوە. پاش ئازاد کردن��ی گەڕایەوە ئێران و ساڵی ١٩٣٠ بە پیالنێکی کاربەدەستانی ئێران لە شاری ش��نۆ کوژرا، بەمەش شۆڕشەکەی ش��کاک کۆتایی هات کە

یانزە ساڵ درێژەی کێشابوو.ش��ایانی باس��ه ك��ه رووس��یه له و س��ه رده مه دا نه یویستوه كورده كان كه هێزێك��ی گه وره بوون ل��ه دژی خۆی ببزوێنێ ، به ڵكوو تا ڕاده یه كیش خۆی له كورده كان نزیك كردۆته وه . چونكه پاش شكانی عوسمانییه كان به ده ستی »س��ربه كان«، مه ترس��یی هێرش��ی عوس��مانی بۆ سه ر رووس��یه هه بوه . هه ر بۆیه له س��اڵی ١٩١٢ دا رووسیه ویس��توویه كورده كان ب��ۆ الی خۆی رابكێشێ و ئه گه ر هه ر نه بوو، به ڵكوو بتوانێ بێ الیه نیان ب��كا تا هاوكاریی عوسمانییه كان نه كه ن. ئه وه سیاسه تی رووس��یه له گه ڵ سمكۆ بوه تا شه ڕی

یه كه می جیهانی .هه ر بۆیه له كاتی كردنه وه ی كۆمه ڵه ی جیهاندانی كورد له شاری خۆی ، سمكۆ سوپاس و پێزانینی خۆی له رووسه كان

كردوه بۆ هاوكاری كردنیان.له س��اڵی ١٩٠٥ تا ١٩١١ دا كورده كان به هۆی ئه وه ی كه زیاتر له هه موو خه ڵكی ئێران له گه نده ڵیی ده سه اڵتبه ده ستانی قاجاڕه كان بێزار بوون و زۆربه شیان له الیه ن قاجاڕه كانه وه كوش��توبڕ و تااڵن كراب��وون، به مه به س��تی رووخاندنی ل��ه گه ڵ قاجاڕیی��ه كان ده س��ه اڵتی مه ش��رووته خوازان هاوكاری ده كه ن و به م جۆره له چه ندین شاری كوردستان مه ش��رووته خوازه كان نوێنه رایه تی دا

داده مه زرێ .س��مكۆ بۆخۆیش��ی له گه ڵ محه ممه د خیابانی كه سه ركرده یه كی تێكۆشه ری مه ش��رووته بوه پێوه ندییه كی باش��ی هه ب��وه . ب��ه و حاڵ��ه ش س��ه ره ڕای ئ��ه وه ی ك��ه شۆڕش��ی مه ش��رووته دێموكراتیكی خه بات��ی ده س��كه وتی هه م��وو خه ڵكی ئێران ب��وو، به اڵم بۆ ماف��ی نه ته وه ی��ی ك��ورد بچووكترین بایه خ��ی دانه ن��ا ب��وو و رێبه ران��ی هه س��تێكی شۆڤیینس��تیان به رامبه ر به كورد هەب��ووه . بۆ نموونە زه قترین مه شرووته خوازان نیازخراپیی به ڵگه ی دوژمنایه تییه كانی ك��ورد به به رانبه ر حه ی��در عه م��و ئۆغڵوی كومونیس��ت كه كاربه ده س��تانی مه ش��رووته بو له كوردو پێكدادانه كان��ی ش��ه ڕو كاتی عه جه مه كانی ده وروبه ری شاری خۆیدا كه ب��ه كه ڵكوه رگرتن له بۆمب كوردی

كوشتوه .س��مكۆ هه وڵی دامه زراندنی پێوه ندیی له گه ڵ شۆڕش��ی میرزا کووچەکخانی جه نگه ڵیش له مازن��دران داوه ، به اڵم كات ده رفەتی نه داوه ت��ا بتوانێ ئه و دوو جوواڵنه وه یه لێك گرێ بدا. چونكه بزووتنه وه ی گیالن له س��اڵی ١٩١٧ تا ١٩٢١ درێژه ی كێشاوه و دواتر سه ركوت

كرا .

س��مكۆ به وانه وه رگرتن له ئه زموونی هه ڵه یه كی پێش��ووتری كه له ش��ه ڕی عوس��مانییه كان له دژی رووس��ه كان، له كردبووو عوسمانییه كانی هاوكاریی ئاكام��دا وێڕای زه ره رو م��اڵ وێرانی و دوورخرانه وه له الیه ن رووس��ه كانه وه ، هیچ ده س��كه وتێكی نه ب��وو، ئه وجاره ده یزان��ی ك��ه به ش��داریكردنی ل��ه و ش��ه ڕه دا بێجگ��ە لە فت��وای جیهادی عوس��مانییه كان هیچ ده سكه وتێكی بۆ كورد نیه . بۆیه نه ك هه ر به ش��داریی ش��ه ڕه كه ی نه كرد، به ڵكوو داواش��ی ل��ه خه ڵك كرد ك��ه فری��وی فتوای عوس��مانییه كان نه خۆن. به و حاڵه ش به شێك له كورده كانی ساباغ به هۆی فتوای فری��وی ئایینی یه وه هه س��تی به شدارییان خواردو عوسمانییه كانیان

له شه ڕ دژی رووسیه یان كرد.له الیه كی دیكه ش��ه وه سمكۆ داوای له رووس��ه كان كرد كه ئه گه ر پشتگیری و هاوكاریی ك��ورده كان بۆ وه رگرتنی مافی دیاریکردن��ی چارەنووس خۆیان بكه ن، ئ��ه وكات ئاماده ی��ه به هه موو عوس��مانییه كان دژی له هێزه كه یه وه هاوكاری رووس��یه بكا. به اڵم رووسیه

ئه و داوایه ی قبووڵ ناكا. س��ه ره نجام س��مكۆ وێ��ڕای راگرتنی بێ الیه نی له و شه ڕه دا، له و هه له كه ڵك وه رده گ��رێ و ده كه وێته خۆته یاركردن و كڕین و ده ستبه س��ه رداگرتنی چه ك و به ئێران��ی ، رووس��ی و ته قه مه نی��ی تایبه ت كه ئ��ه وده م ئێران زۆر الواز و بێ ده س��ه اڵت ببوو. پاش سه ركه وتنی كش��انه وه ی ئۆكتۆب��ه رو شۆڕش��ی هێزه كان��ی رووس��یه ل��ه ناوچه كانی باكووری رۆژهەاڵتی كوردستان، سمكۆ چه ن��ده ی پێ كرا ده س��تی به س��ه ر چه كی س��ه ربازیی رووسی دا گرت و بۆ خۆبه هێزكردن هه وڵی دا له گه ڵ هه موو گه وره پیاوو س��ه رۆك عه شیره ته كانی كورد پێوه ندی بگرێ و بناخه ی یه كێتی بۆ هاوكاریكردنیان عه ش��یره ته كان و به ده س��تهێنانی ماف��ی دامەزراندن��ی

دەوڵەت بۆ کورد بنیات بنێ .ل��ه س��ه رده می س��مكۆدا، جی��ا له عوس��مانی ، س��ەفەوی و ده وڵه تانی ده بینین میس��یۆنێره رۆژئاوایی یه كانی نێردراوی ئینگلیس و هاوپه یمانانی له الیه ك و رووس��یه له الیه كی تر رۆڵێكی به رچاویان له هاندانی ئاشوورییه كان به دژی دراوسێ موسڵمانه كان به گشتی و ئه و گێ��ڕاوه . به تایبه تی ك��ورده كان به رژه وه ندییه كانی پێناو له هاندانه ش خۆیان��دا ب��ووه نه وه ك دڵس��ۆزی بۆ ئاشوورییه كان. ئه گه رنا پێش هه بوونی ئه وان له و ناوچانه دا، پێوه ندیی نێوان ئاش��وورییه كان و كورده كان نه ك هه ر

خراپ نه بوه به ڵكوو زۆریش باش بو .ئه و ئاش��وورییانه ی كه له گه ڵ سمكۆ كێش��ه یان ل��ێ په یدا بوه پێش��تر له كوردس��تانی دیوی عوس��مانیدا و له ناوچه كانی ه��ه كاری و... ده وروبه ریدا ش��ه ڕی گه رم��ه ی ل��ه ژی��اون و یه كه م��ی جیهانی��دا به پی��ر فتوای الیه نگریی نه چوون و عوسمانییه كانه وه رووسه كانیان كردوه . له به ر ئه وه ی كه رووسه كان واده ی دامه زراندنی ده وڵه تی ئاشوورییان به ئه وان دابوو. ئه و كاره ی ئه وان بیانوویه ك بوو عوس��مانییه كان به هه موو شێوه یه ك پاكانه حیسابیان له گ��ه ڵ بكه ن و پ��اش كوژرانی ده یان هه زار ك��ه س لێیان ل��ه دوو قۆناخی ش��ه ڕی یه كه می جیهانی��دا، ئه وانه ی كه رزگاری��ان ببوو به ده ی��ان هه زار كه س��ه وه روویان له ناوچه كانی شاری س��ه ڵماس و ورمێ كرد. ئاشوورییه كان كه ب��ه وه زعێكی زۆر نالەب��ارەوە له دیوی عوسمانی را هاتبوونه رۆژهەاڵتی كوردس��تان، هیچی��ان پ��ێ نه ب��وو. هه مووی��ان برس��ی و لێقه وماو بوون.

ئه و سه رده مه هه م هه لومه رجی شه ڕی یه ك��ه م ق��ات و قڕییه كی ب��ێ وێنه ی ئاشوورییه كان هه میش هێنابوو، پێك دژوار توانیبوویان ته نیا گیانی خۆیان رزگار بك��ه ن. ه��ه ر بۆی��ه ل��ه گه ڵ هاتنیان و جێگیربوونیان له ناوچه كانی س��ه ڵماس و ورمێ دا، ده ستیان كرد به راوو رووت و زۆرداری له خه ڵكی ناوچه به گش��تی و كورده كان ب��ه تایبه تی . له الیه كی دیكه ش��ه وه ئاشوورییه كان ل��ه س��ه ر به ڵێنی��ی رووس��ه كان کە پێش��تر پێیان��درا بوو و ل��ه حه وڵی بوون، ده وڵه ت��ی خۆیان دامه زراندنی بۆ ئه و مه به س��ته ش كۆمیته یه كیان به ناوی » كۆمیته ی ئازادیی ئاسووری » دامه زاند و بڕیاری خۆ چه كداركردنیان پێ درا و دوای پاشه كش��ه ی هێزه كانی رووس��یه ل��ه باك��ووری رۆژهەاڵت��ی كوردستان، هه رچی چه ك و كه ره سه ی ب��ووه ، به ش��ی زۆریان به نیزامییان ئاشوورییه كان داوه و ٦٠٠٠ ئاشوورییان چه كدار كردوه . رووس��یه به م كاره ی له الی��ه ك، له جێگای هێ��زی نیزامی خۆی ، هێزی چه كداری ئاشوورییه كانی له و ناوچان��ه دا دامه زراند و ناوچه كانی وه ك ماكۆ، خۆی ، قتوور، س��ه ڵماس، ورم��ێ و ش��نۆی له ژێر ده س��ه اڵتی ئاش��وورییه كاندا هێشته وه . له الیه كی ب��ۆ خ��ۆی واده ك��ه ی دیكه ش��ه وه به و ئاش��ووری ده وڵه تی دامه زراندنی

شێوه یه به جێ ده گه یاند.كاربه ده س��تانی الیه كی ت��ره وه ل��ه ئێرانی��ش ه��ه م ئ��اگاداری بەڵێن��ی له گ��ه ڵ هاوكاریی��ان رووس��ه كان و ئاش��وورییه كان ب��وون و له ترس��ی رووس��یه و ئینگلی��س نه یانده وێرا بۆ خۆی��ان كێش��ه ی ئاش��وورییه كان له ك��ۆڵ بكه ن��ه وه . بۆیه به مه به س��تی ئه وه ی كه هه م ئاشوورییه كان له كۆڵ خۆیان بكه نه وه و هه میش به رپرسایه تی ل��ه كۆڵ كردن��ه وه ی ئاش��وورییه كان نه كه وێت��ه ملیان، داوایان لە س��مكۆ کرد تا ئاش��ووریەکان لەناو ببات. به م شێوه یه ئێران به تیرێك دوو ئامانجی ده پێ��كا. واته هه م ئاش��وورییه كانی ك��ه دوژمن��ی ب��وون له ن��او ده برد و هه میش به رپرس��ایه تی ل��ه ناوبردنی ئاش��وورییه كانی ده خسته ملی سمكۆ كه به س��ه ره كی تری��ن دوژمنی خۆی ده زان��ی . به م جۆره ه��ه ردوو دوژمنی خ��ۆی ده خس��ته گیانی یه كت��ر و له ئاكامدا له به ینی ده بردن و له مه ترسیی

هه ردووكیان رزگاری ده بوو.لەالیەک��ەوە س��ەفەوییەکان ب��ۆ ئه و مه به س��ته داوایان له س��مكۆ كرد كه ئه گه ر بۆ له ناوبردنی ئاش��وورییه كان، هاوكاری مارش��یمۆن كوش��تنی یان ئه وان ب��كا، ئه وانیش ل��ه به رامبه ردا دان ب��ه ماف��ی كورده كان��دا ده نێن و ده سه اڵتداریی سمكۆ به فه رمی قبووڵ ده كه ن. له الیه كی دیكه ش مارشیمۆن كه رێبه ری ئایینی ئاشوورییه كان بوه ، له بی��ری ئه وه دا ده بێ كه س��ه ردانی سمكۆ بكاو پێكه وه هه وڵی پێكهێنانی به ره یه كی هاوب��ه ش له دژی ده وڵه تی ئێ��ران بده ن و ب��ه هاوكاری��ی یه كتر دوو ده وڵه تی ئاش��ووری و كوردی له و

ناوچانه دا دابمه زرێنن.مارش��یمۆن بۆ ئه و مه به سته له ساڵی ١٩١٨ دا دێته » كۆنه ش��ار«و پاش چاوپێكه وتن و وتووێژ له گه ڵ س��مكۆ ل��ه كات��ی ماڵئاوایی و س��واربوون له گالیسكه كه ی دا ده كه وێته به ر ده سڕێژی س��مكۆو چه كداره كانی و ب��ۆ خۆی و زیاتر له س��ه د كه س له پاسه وانه كانی

ده كوژرێن.به دوای ئه و كاره ساته دا، ئاشوورییه كان له تۆڵه ی خوێنی مارشیمۆنی رێبه ری

ئایینی��ی خۆیاندا ته نی��ا له دوو رۆژدا نیزیكه ی ١٠ هه زار كوردیان كوشتوه و به زه یی��ان ب��ه مناڵی نێ��و النكیش نه هات��وه و قه اڵی چه هریقیش��یان كه پایته ختی س��مكۆ بوه گرتوه و دایك و

برازایه كی سمكۆشیان كوشتوه .ش��ایانی باس��ه هاوكات له گ��ه ڵ ئه و ئاشوورییه كان له ش��ه ڕی رووداوه دا، موس��ڵمانه كانی ئ��ازه ری و له گ��ه ڵ ناوچه ك��ه دا ك��ه ٥ مانگ��ی خایاندوه ده یان هه زار كه س له موس��ڵمانه كان كوژراون. ئاش��وورییه كان ده ستی به به اڵم دواتر ئاش��وورییه كان له شه ڕی یه كه م��ی جیهان��ی دا ل��ه به رانب��ه ر عوسمانییه كاندا شكست ده خۆن و پاش كوژران��ی ژماره یه كی زۆری��ان، ته نیا تاق و تۆقێكی��ان ئه ویش به هاوكاریی

ئینگلیسییه كان رزگاریان ده بێ .دواتر سمكۆ له كوش��تنی مارشیمۆن په ش��یمان ده بێته وه و ده ڵێ : »بۆچی ش��ام ره زا كوش��ت و مارش��یمۆنم نه كوش��ت. چونك��ه ئ��ه وه ی نه ده با كرابا كراوه » كه مه به ست »كوشتنی مارشیمۆن«ه و ئه وه ی ده بوایه كرابایه ، نه ك��را، مه به س��ت »كوش��تنی ره زا له ئێران، كاربه ده س��تانی ش��ا«یه . ورمێ ب��ه كه ڵكوه رگرتن له ئه زموونی حه یدر عه م��و ئۆغڵو، كاربه ده س��تی شۆڕش��ی مه ش��رووته كه ل��ه رێگه ی دانانی بۆمبه وه كاربه ده ستێكی ئێرانیی دروس��تكردنی هه وڵ��ی كوش��تبوو، بۆمبێكی له و چه ش��نه ب��ه هاوكاریی شاره زایه كی ئه رمه نی ده ده ن و بۆمبه كه له قوتوویه كی چكۆڵ��ه دا به ناوی » دیاری » له الیه ن خه س��ووی سمكۆوه كه له ئاوایی یه كی ده وروبه ری ش��اری خۆی داده نیش��ت بۆ خۆسره وی كوڕی س��مكۆ كه نه وه ی خۆی بوو ده نێرنه قه اڵی چه هریق. س��مكۆ به وه رگرتنی قوت��ووه دیارییه ك��ه كه له ش��كڵی قوتووی ش��یرینی دا دروست كرابوو، وه گوم��ان ده ك��ه وێ . به اڵم له س��ه ر پێداگریی خۆسره وی كوڕی ، یه كێك له نزیكانی س��مكۆ كه له مه جلیسه كه دا دانیشتبوو هه ولی كردنه وه ی قوتووه كه ده داو ل��ه و كات��ه دا بزیس��كێك ل��ه قوتووه كه هه ڵده س��تێ و ئیتر س��مكۆ كوتوپڕ ش��ه قێك له قوتووه كه ده داو له ته ك خۆس��ره وی كوڕی له س��ه ر زه وی راده كش��ێن. بۆمبه كه له چه ند میتری ئ��ه ودا ده ته قێته وه و براكه ی به ناوی عه لی خان شه هید ده بێ و چه ند كه س��ی دیكه ش برین��دار ده بن. ئه وه پاداشی سەفەوییه كان بوو بۆ سمكۆ، كه له بەرانبەر كوشتنی مارشیمۆن دا به سمكۆیان دابوو. ئیتر به دوای ئه و پیالنه دا سمكۆ هیچ شك و گومانێكی ل��ه دوژمنكاریی ئێرانیی��ه كان نامێنێ و ل��ه الیه ك ب��ۆ تۆڵه س��ه ندنه وه ی براكانی »جه وه��ه ر ئاغاو عه لی خان« و له الیه كی دیكه بۆ س��ه ربه خۆیی و رزگاریی كورد له ده س��ت ئێرانییه كان

ده ست به خه بات ده كا...درێژە بۆ الپەڕەی ١٠

ئا: زۆهرە زاهیر سمكۆی شكاك

پارتی‌ئازادیی‌کوردستان‌ده‌ری‌ده‌کا NO:(64)ژماره‌‌)64( october 2013

ده قیقه ی 17:30 سه عات رۆژی پێنجشه ممه ، رێکه وتی 2713 خه رمان��ی 21ک��وردی به رامب��ه ر به 12 ز، 2013 س��ێپتامبری س��ه رکردایه تی ش��اندێکی پارتی دیمۆکراتی کوردستان د. به ڕێز به سه رپه رش��تی که م��ال که رکووکی ئه ندامی مه کته ب��ی سیاس��یی و به به ش��داریی به ڕێزان ئه حمه د ئه نجومه نی ئه ندام��ی کانی به رپرس��ی و ناوه ن��دی پێوه ندی��ی مه کته ب��ی کوردستانی، و نیش��تمانی که یفی شه مزینی و ره سووڵ ئه و ئه ندامان��ی ره ز گه ی��ی مه کته به ، س��ه ردانی پارتی

ئازادیی کوردستانی کرد . شاندی پارتی، له الیه ن یه زدانپه نا حس��ین به ڕێز و س��ه رۆک جێگ��ری هه ڤ��ااڵن ش��ه ماڵ پیران کۆمیته ی کۆردینات��ۆری ناوه ندی، مه سعود فه ریقی، زاده، عه ب��اس رزگار خه لیل ن��ادری، ئه رده الن خوسره وی، شیراز نادری، عه بدوڵا نه س��یری، هه ڵۆ فه ریب��ورز ڕه مش��تی، ئەندامان��ی کرماش��انی، مەجلیس��ی گشتی و له یال دیوبه ند، ئه ندامی کۆمیته ی پارت��ی پێوه ندییه کان��ی ئازادیی کوردس��تانه وه به

گه رمی پێشوازی لێکرا . به ڕێز د. که مال که رکووکی ساو و هه واڵپرسیی رێزدار سه رۆکی بارزانی مه سعود و کوردس��تان هه رێم��ی سه رۆکی پارتی دیمۆکراتی کوردس��تان و مه کته ب��ی سیاسی پارتی، پێشکه ش به و ئاماژه ی پاشان کرد، بنه مایانه ک��رد که پارتی و دیمۆکراتی کوردس��تان پارتی ئازادیی کوردستانی و دۆس��ت کردووه ت��ه س��تراتیژی هاوپه یمان��ی ب��ۆ وه دیهاتن��ی م��اف و نه ت��ه وه ی ئامانجه کان��ی ک��ورد. هه روه ها س��او و رێزی بۆ به ڕێز عه لی قازی

محەمه د ن��ارد که له پێناو هه مان ئامانجه کانی پێشه وا ق��ازی باوکی��دا خه ب��ات ده کا. به ڕێ��ز د. که م��ال که رکووک��ی پێی له س��ه ر به هێزکردنی زیاتر هه رچی هه ردووال، پێوه ندییه کانی له س��ه ر بنه مای ئامانج و ئه رکی هاوبه شی نه ته وه یی ئاش��تیخوازانه، له عه ینی رێزگرتن له س��ه ربه خۆیی دۆس��ت الیه نی بڕیاردانی

کرده وه . حسین یه زدانپه نا، جێگری ئازادیی پارتی س��ه رۆکی کوردستان له الیه ن سه رۆک و س��ه رکردایه تی پارت��ی ئازادی��ی کوردس��تانه وه ، ش��اندی به خێرهێنان��ی میوانی کرد و س��وپاس و رێ��زی بۆ به ڕێز س��ه رۆک مه کته ب��ی و بارزان��ی دیموکراتی پارتی سیاسی کورس��تان ن��ارد و له الی خۆی��ه وه ده وری گرین��گ بنه ماڵ��ه ی مێژووی��ی و تێکۆشه ری بارزانی و پارتی دیمۆکرات��ی کوردس��تانی له خه بات��ی کوردایه تی دا وه رد دای��ه وه . یه زدانپه نا، به ئام��اژه به و خاڵه وه ک ی��ه ک و هاوبه ش��انه ی له ئامانج و ستراتیژی پارتی ئازادیی کوردستان و پارتی دیمۆکرات��ی کوردس��تاندا و پێوه ن��دی هه ی��ه ، نێوانیان��ی دۆس��تایه تی به فاکت��ه ری به هێزبوونی

بیر و س��تراتیژ و گوتاری ئاشتیخوازانه ی نه ته وه یی رۆژهه اڵت��ی ل��ه ک��ورد

ناوه ڕاست دانا. گفتوگۆ و بیروڕا گۆڕینه وه له سه ر بارودۆخی ناوچه که ئاماده کاری پڕۆس��ه ی و نه ته وه ی��ی کۆنگ��ره ی ته وه ره کانی ل��ه ک��ورد، چاوپێکه وتنه ئه م دیکه ی بوون. رێ��زدار که رکووکی به س��تنی وه دواخران��ی کۆنگره ی بۆ به ڕێوه چوونی په رله مانیی هه ڵبژاردن��ی کوردس��تان هه رێم��ی کۆمیت��ه ی بڕی��اری و ئاماده کار گه ڕانده وه و ئه و کرده وه ره ت ده نگۆیانه ی که گوترابوون وه دواخستنی له سه ر کۆنگره به س��تنی هه رێمی س��ه رۆکی داوای کوردستان بووه . له باسی نه ته وه یی��دا، کۆنگ��ره ی ،PAK جیگری سه رۆکیئاواتی خواست که کۆنگره ، ل��ه کات��ی دیاریک��راودا بگی��رێ و دوورب��ێ ل��ه گیان��ی پارچه گه رێت��ی و خۆس��ه پێنی و به ڕۆح��ی یه کێت��ی و یه کب��وون و س��تراتیژ نه ته وه ی��ی، گوتاری ک��ورد وه ک یه ک نه ت��ه وه ل��ه رۆژهه اڵت��ی

ناوه ڕاستدا دیاریی بکا.

سه ردانی پارتی دیمۆکراتی کوردستان له پارتی ئازادیی کوردستان

بەبۆن��ەی کۆتایی هاتنی فێرگە و پەیوەس��تبوونی پۆلێک ل��ە رۆڵەکانی نەتەوەکەمان بە ریزەکانی پارتی ئازادیی کوردس��تانەوە، لە یەکێک لە بنکەکانی PAK رێورەس��مێک

بەێوەچوو.دەسپێکی رێوڕەسمەکە بە سروودی نەتەوەیی ئەی رەقیب و ساتێک بێدەنگی بۆ رێزگرتن PAK لە گیانی پاکی رێبەری ش��ەهید کاک س��ەعید یەزدانپەنا و س��ەرجەم شەهیدانیو کوردس��تانی گەورە دەستیپێکرد. پاشان هەڤاڵ ش��ەماڵ پیران کوردیناتۆری کومیتەی ناوەندیی pak بەو بۆنەیەوە وتەیەکی پێشکەش کرد. دواتر پەیامی کۆتاییهاتنی خولەکە

لە الیان یەکێک لە هەڤااڵنی ئەو خولە خوێندرایەوە. ناواخنی رێوڕەس��مەکە بریتی بوو لە چەند نمایشێکی نیزامی و خوێندنەوەی چەند پارچە

شێعری شۆڕشگێڕانە. رێوڕەسمەکە بە هەڵپەڕکێ کۆتایی هات.

PAZADIK: پەرلەمانی كۆریای كۆمەڵكوژییەکانی بڕیاریدا باشوور دەوڵەتی پێش��ووی عێ��راق کە لە دژی نەتەوەی كورد ئەنجامیداوە بە

جینۆ ساید بناسێ. پەرلەمانتارێك��ی كوردی��ش دەڵێ س��ەرۆكایەتی ل��ە داوامك��رد ئەنجوومەن��ی نوێنەرانی عێراق كە ئ��ەو بڕی��ارەی پەرلەمانی كۆریای بە دۆكۆمێنتێكی فەرمی باش��وور

هەژمار بكرێ .ئەمس��اڵ حوزەیران��ی ٢٥ی باش��وور كۆری��ای پەرلەمان��ی دەوڵەت��ی کۆمەڵکوژییەکان��ی پێشووی عێراقی کە لە شااڵوەكانی ئەنفالدا دژ بە نەت��ەوەی كورد لە باش��ووری کوردستان ئەنجامیدابوو

بە جینۆساید ناساندبوو.شایانی باسە کە لەم ساڵدا چەندین

واڵت��ی جیه��ان کۆمەڵکوژییەکانی س��ەدام حوس��ێن دەوڵەتەک��ەی سەرۆک کۆماری پێشووی عێراقیان ل��ەدژی رۆڵەکانی نەت��ەوەی کورد بە جینۆس��اید ناسیبوو و هێندێک واڵت��ی دیک��ەش ئەم دۆس��یەیان پەرلەمانی ب��ەردەم خس��تووەتە واڵتەکەیان بۆ بەجینۆساید ناسینی

ئەو کۆمەڵکوژییانە.

پەیوەستبوونی پۆلێکی دیکە لە رۆڵەکانی PAK نەتەوەکەمان بە ریزەکانی

کۆریای باشووریش جینۆسایدی کوردی بەفەرمی ناسیی

خەرمانانی‌٢٧١٣

Bo kurdistan jmare 64

Documents

Transcript of Bo kurdistan jmare 64