การจดองคประกอบ 2 มต -3 มต

เอกสารประกอบการสอนวชาการออกแบบเบองตน 1 ( Basic Design )

อ.ดร.ศภกจ มลประมข ผสอน

องคประกอบศลป

• หมายถง การน าสวนประกอบตาง ๆ ของทศนธาตตาง ๆ เชน จด เสน รปราง รปทรง ขนาด สดสวน แสงเงา ส ชองวาง และลกษณะผว มาสรางสรรคเปนผลงาน การเรยนรองคประกอบศลปจงเปนพนฐานส าคญในการสรางสรรคผลงานศลปะทกแขนงเพอใหเกดความงามหรอสอความหมายทางศลปะได โดยยดหลกการจดดงน

• 1. เอกภาพ (Unity)

•2. ความสมดล (Balance)

•3. จงหวะ จดเดน (Dominance)

•4. ความกลมกลน (Harmony)

•5. ความขดแยง (Contrast)

•6. ขนาด สดสวน (Size Proporty)

• เอกภาพ หมายถง ความเปนอนหนงอนเดยวกน ความสอดคลองกลมกลน เปนหนวยเดยวกน ดวยการจดองคประกอบใหมความสมพนธเกยวของกนเปนกลมกอนไมกระจดกระจาย โดยการจดระเบยบของรปทรง จงหวะ เนอหาใหเกดดลยภาพจะไดสออารมณ ความรสก ความหมายไดงายและรวดเรว ความเปนอนหนงอนเดยวกน

2. ความสมดล (Balance) • ความสมดลหรอดลยภาพ หมายถง ความเทากนเสมอกน มน าหนก หรอความกลมกลนพอเหมาะพอด โดยมแกนสมมตท าหนาทแบงภาพใหซายขวา บน ลาง ใหเทากน การเทากนอาจไมเทากนจรง ๆ กได แตจะเทากนในความรสกตามทตามองเหน

• ความสมดลแบงเปน 2 ประเภท ดงน

• 2.1. ความสมดล 2 ขางเทากน (Symmetrical Balance) หมายถง การจดวางองคประกอบตาง ๆ ของศลปะใหทง 2 ขางแกนสมมตมขนาด สดสวน และน าหนกเทากน หรอมรปแบบเหมอนกนคลายกน เชน การวาดภาพทซายขวา เหมอนกนมาก

• 2.2. ความสมดล 2 ขางไมเทากน (Asymmetrical Balance) หมายถง การจดองคประกอบของศลปะ ทง 2 ขางแกนสมมตมขนาดสดสวนน าหนกไมเทากน ไมเหมอนกน ไมเสมอกน แตสมดลกนในความรสก

3. จงหวะ จดเดน (Dominance) •1.จดเดน หรอจดสนใจ หมายถง สวนส าคญทปรากฏชด สะดดตาทสดในงานศลปะ จดเดนจะชวยสรางความนาสนใจในผลงานใหภาพเขยนมความสวยงาม มชวตชวายงขน จดเดนเกดจากการจดวางท เหมาะสม และรจกการเนนภาพ (Emphasis) ทด จดเดน ม 2 แบบ คอ

• 1.จดเดนหลก เปนภาพทมความส าคญมากทสดในเรองทจะเขยน แสดงออกถงเรองราวทชดเจน เดนชดทสดในภาพ

• 2.จดเดนรอง เปนภาพประกอบของจดเดนหลก ท าหนาทสนบสนนจดเดนหลก ใหภาพมความสวยงามยงขน เชน ในภาพจดเดนรองไดแก เชอรทวางโดดเดยวบนพน

• 4. ความกลมกลน (Harmony) ภาพดานลางเปนความกลมกลนดานเรองราวทสอดคลองเปนเรองราวเกยวกบธรรมชาต และเปนความกลมกลนในเรองสวรรณะเดยวกน

• 5. ความขดแยง (Contrast)ขดแยงดวยรปทรง ขดแยงดวยขนาด ขดแยงดวยเสน ขดแยงดวยผว ขดแยงดวยส ความขดแยงทกลาวมาถกจดวางเพอใหเกดความงามทางศลปะ

• 6. ขนาด สดสวน (Size Proporty) ในการวาดภาพขนาดและสดสวนมความส าคญมาก ทกสวนของภาพวาดจะตองมความสอดคลองกนของขนาดและสดสวน จะผดเพยนไมได

การจดองคประกอบ 3 มต • การจดองคประกอบ 3 มตจะใชทฤษฏเดยวกบการจดองคประกอบ 2 แตกตางกนทใชทศนธาตทมมตท3มาเปนหลกในการจดอง๕ประกอบ ใดแกรปทรง ซงเราใดเรยนมาแลวในเรองทศนธาต ทรงนใดแก

• 1. รปทรงตามธรรมชาต • 2. รปทรงเลขาคณต • 3.รปทรงอสระ • นกศกษาในวชาสถาปตยกรรมจะตองท าความเขาใจใหถองแทกบหลกการใชทฤษฏองคประกอบแบบ 3 มตเพราะเปนพนฐานทส าคญและจ าเปนอยางยงในงานออกแบบสถาปตยกรรม