จิตรกรรมสื่อผสม :...

จตรกรรมสอผสม : พระพทธศาสนา

นางสาวมณตรา ไชยชนะ

ศลปนพนธฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาหลกสตรศกษาศาสบณฑต สาขาวชาศลปศกษา แผนกวชาศลปศกษา ภาควชาการศกษา คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน ปการศกษา 2559

ก

หวขอศลปนพนธ จตรกรรมสอผสม : พระพทธศาสนา

ชอนกศกษา นางสาวมณตรา ไชยชนะ

สาขาวชา ศลปศกษา

อาจารยทปรกษา ผชวยศาสตราจารย ดร. อมพร ศลปเมธากล

ปการศกษา 2559

คณะกรรมการตรวจสอบศลปนพนธเหนสมควรใหศลปนพนธฉบบนเปนสวนหนงของ

การศกษาตามหลกสตรศกษาศาสบณฑต สาขาวชาศลปศกษา แผนกวชาศลปศกษา ภาควชา

การศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

คณะกรรมการตรวจสอบศลปะนพนธ

...........................................................................ประธานกรรมการ

(ผชวยศาสตราจารย ดร. อมพร ศลปเมธากล)

.........................................................................................กรรมการ (รองศาสตราจารยวฒ วฒนสน)

.........................................................................................กรรมการ

(ผชวยศาสตราจารย ดร. อศวน ศลปเมธากล)

.........................................................................................กรรมการ (ผชวยศาสตราจารยชยวฒน ผดงพงษ)

.........................................................................................กรรมการ (อาจารยประทป สวรรณโร)

.........................................................................................กรรมการ (อาจารยรซณ ซสารอ)

อนมตเมอวนท.................เดอน..................................................พ.ศ....................

ข

บทคดยอ

การศกษาศลปะนพนธในหวขอเรองพระพทธศาสนาโดยมวตถประสงคคอ เพอศกษาความร

ทวไปเกยวกบประวตความเปนมาของพระพทธศาสนา เพอศกษาขอมลทวไปเกยวกบงานจตรกรรม

ผสม เพอสรางสรรคผลงานจตรกรรมผสม ชด “พระพทธศาสนา” และเพอเผยแพรผลงานจตรกรรม

ผสม ชด “พระพทธศาสนา”

ผลการศกษาวจยสามารถสรปไดดงน พระพทธศาสนา เปนศาสนาทก าเนดขนในชมพทวป

และไดเผยแพรค าสอนออกไปทวโลก จนกระทงปจจบนค าสอนเหลานนกยงอย แตดวยความทโลก

เปลยนไป ยคสมยเปลยนไป จงท าให ศาสนกชนชาวพทธ มไดเขาถงค าสอนหลกธรรมเหลานน อยาง

ลกซง จงท าใหผศกษาสนใจทจะสรางสรรคเรองราวทเกยวของกบพระพทธศาสนา เพอเปนการ

จรรโลงศาสนา จรรโลงใจ แกผทพบเหนผลงานสรางสรรคชดน ศกษาจงน ามาสรางสรรคเปนผลงาน

จตรกรรมสอผสมบนเฟรมผาใบ

การศกษาขอมล ความหมาย เทคนค วธการ จตรกรรมสอผสม สามารถสรปไดวา การ

สรางสรรคงานจตรกรรมสอผสมนน เปนการใชความคดสรางสรรคในการท างานศลปะรปแบบทแปลก

ใหม จตรกรรมสอผสมเปนงานศลปะทใชเทคนคและวธการทางศลปะทางดานทศนศลปหลายๆ แขนง

มาผสมผสานท าใหเกดผลงานทอยในชนเดยวกน โดยเนนหลกการจดองคประกอบศลปและการ

แสดงออกถงอารมณของผสรางผลงาน เพอใหผลงานเกดลกษณะ2 มต หรอ 3 มตกได

การท าศลปนพนธในครงนผวจยไดสรางสรรคผลงานดวยกน 3 ชน ซงไดสรางสรรคผลงาน

ออกมาในรปแบบจตรกรรมสอผสมบนเฟรมผาใบ ดงน ผลงานศลปนพนธชนท 1 ชอภาพ

“พระพทธศาสนา 1” เทคนคจตรกรรมสอผสม ขนาด 90 x 120 เซนตเมตร แนวความคดผลงานชน

นเปนกลาวถงพระพทธศาสนาโดยผานทางสญลกษณ เชน เศยรพระพทธรปตามแบบสมยสโขทยกบ

ดอกบวเหลาตาง ซงเปนสญลกษณทางพระพทธศาสนา ผลงานศลปนพนธชนท 2 ชอภาพ

“พระพทธศาสนา 2” เทคนคจตรกรรมสอผสม ขนาด 90 x 120 เซนตเมตร แนวความคดผลงานชน

นเปนกลาวถง สญลกษณทางพระพทธศาสนาคอ เศยรพระพทธรปตามแบบสมยอยธยา และดอกบว

เหลาตาง ผลงานศลปนพนธชนท 3 ชอภาพ “พระพทธศาสนา 3” เทคนคจตรกรรมสอผสม ขนาด

ค

90 x 120 เซนตเมตร แนวความคดผลงานชนนเปนกลาวถง สญลกษณทางพระพทธศาสนาคอ เศยร

พระพทธรปตามแบบสมยสโขทยและดอกบวเหลาตางๆ

ง

กตตกรรมประกาศ

ศลปนพนธ การสรางสรรคผลงานจตรกรรมผสม ชด “พระพทธศาสนา” ส าเรจลลวงไดด

ทงนเนองจากไดรบการอนเคราะหจากหลายๆ ทานๆ หลายๆ ฝาย จงท าใหการศกษาวจยศลปนพนธ

ครงนบรรลไปตามวตถประสงคทวางไว

ณ โอกาสน ขาพเจาขอขอบคณ บดามารดา ดวยความเคารพอยางสง ดวยการระลกถงความ

กตญญตอบพการ ผใหก าเนดสงสอนเลยงด และเปนก าลงใจมาโดยตลอด

ขอขอบคณทานคณาจารยทกทานทไดถายทอดวชาความรใหโดย และขอขอบคณผชวย

ศาสตราจารย ดร. อมพร ศลปเมธากล ซงเปนอาจารยทปรกษาในการใหค าปรกษา จนท าให

ศลปนพนธเลมน รวมถงผลงานทางศลปะส าเรจสมบรณทกประการ

ขอขอบคณแหลงคนควาทางวชาการทไดใหขอมลเนอหาในการท าศลปนพนธฉบบนส าเรจ

ลลวงไปไดด

รวมทงขอบคณเพอนๆ พๆ ศลปศกษาทกคนทชวยใหค าแนะน าชวยเหลอทกอยาง คอย

กระตนในการท างานและเปนก าลงใจจนงานศลปนพนธฉบบนเสรจสมบรณ

มณตรา ไชยชนะ

จ

สารบญ

เรอง หนา

หนาอนมต ก

บทคดยอ ข

กตตกรรมประกาศ ง

สารบญ จ

สารบญภาพ

บทท 1 บทน า

หลกการและเหตผล 1

วตถประสงค 2

ขอบเขตการศกษา

1. ขอบเขตดานพนท 2

2. ขอบเขตดานเนอหา 2

3.ขอบเขตดานการปฏบตงาน 3

นยามศพทเฉพาะ 3

วธด าเนนงาน 3

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 4

ฉ

สารบญ (ตอ)


บทท 2 เอกสารทเกยวของ

1. ประวตความเปนมาพระพทธศาสนา 5

2. รปแบบพธกรรมและสญลกษณของพทธศาสนา 14

3. การดรปแบบพระพทธรปสมยตางๆ 15

4. องคประกอบศลป 22

5. จตกรรม 31

6. ศลปะสอผสม 33

7. รปแบบศลปะ 37

บทท 3 ขนตอนการสรางสรรคผลงาน

ขอบเขตการสรางสรรคผลงาน 39

แผนการด าเนนการศกษาคนควา 40

กระบวนการสรางสรรคผลงาน 40

วสดอปกรณ 48

แนวความคดในการสรางสรรคผลงาน 48

ขนตอนการสรางสรรคผลงาน 48

บทท 4 การวเคราะหผลงานสรางสรรค 54

บทท 5 สรปผล ปญหาและขอเสนอแนะ 60

ช

สารบญ (ตอ)


บรรณานกรม 63

ประวตผศกษา 66

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก แผนการจดการเรยนร 68

ภาคผนวก ข ภาพการจดงานศลปนพนธ 93

ซ

สารบญภาพ


ภาพประกอบท 2.1 ประสตพระพทธเจา 6

ภาพประกอบท 2.2 ทรงเหนความทกขทางโลก 7

ภาพประกอบท 2.3 ทรงออกผนวก 8

ภาพประกอบท 2.4 ทรงตรสร 9

ภาพประกอบท 2.5 ทรงแสดงปฐมเทศนา 11

ภาพประกอบท 2.6 ปรนพพาน 13

ภาพประกอบท 2.7 รปแบบสมยทวารวด 16

ภาพประกอบท 2.8 รปแบบสมยศรวชย 17

ภาพประกอบท 2.9 รปแบบสมยลพบร 18

ภาพประกอบท 2.10 รปแบบสมยสโขทย 19

ภาพประกอบท 2.11 รปแบบสมยสโขทย 20

ภาพประกอบท 2.12 รปแบบสมยอทอง 21

ภาพประกอบท 2.13 รปแบบสมยรตนโกสนทร 22

ภาพประกอบท 3.1 ภาพพระพทธรปและดอกบวกงนามธรรม 41

ภาพประกอบท 3.2 ภาพเศยรพระพทธรป และธรรมจกร 41

ภาพประกอบท 3.3 ภาพเศยรพระพทธรปเทคนคจตรกรรมสอผสม 42

ภาพประกอบท 3.4 ภาพเศยรพระพทธรปในสมยอยธยา 42

ฌ

สารบญภาพ (ตอ)


ภาพประกอบท 3.5 ภาพพระพทธรปในสมยสโขทย 43

ภาพประกอบท 3.6 ภาพพระพทธรปในสมยอทอง 43

ภาพประกอบท 3.7 ภาพดอกบวแบบลายไทย 44

ภาพประกอบท 3.8 ภาพรางท 1 แบบขาว-ด า 44

ภาพประกอบท 3.9 ภาพรางท 2 แบบขาว-ด า 44

ภาพประกอบท 3.10 ภาพรางท 1 แบบลงส 45












ญ

สารบญภาพ (ตอ)


ภาพประกอบท 3.22 ภาพสเกต 1-3 48

ภาพประกอบท 3.23 ลงสพนหลง 49

ภาพประกอบท 3.24 ลงรายละเอยดของภาพ 49

ภาพประกอบท 3.25 บบสอะครลกเปนเสนโคง 50

ภาพประกอบท 3.26 ผลงานเสรจสมบรณ 50

ภาพประกอบท 3.27 ภาพศลปนพนธสมบรณชนท 1 51



ภาพประกอบท 4.1 ภาพผลงานศลปนพนธชนท 1 54



บทท 1

บทน า

หลกการและเหตผล

พระพทธศาสนา เปนศาสนาทถอก าเนดขนในชมพทวป ซงคอประเทศอนเดย ปากสถาน เนปาลและบงกลาเทศในปจจบน โดยมพระสมมาสมพทธเจาเปนศาสดาเผยแพรหลกธรรมค าสอน ทเรยกวา พระธรรม และมพระสงฆเปนผสบทอดเผยแพร ซงรวมแลวเรยกวา “พระรตนตรย” โดยเรมเผยแพรค าสอนแรกเรมจากประเทศอนเดย และเผยแพรไปทวโลก และถอใหศาสนาพทธเปนศาสนาสากล นนเพราะดวยมผคนนนถอกนมากทวโลกโดยเฉพาะในทวปเอเชย

แตเดมศาสนาพทธเปนศาสนาทไมมรปเคารพใดๆทงสน แตพอชวงเวลาผานเลยไปกไดมศาสนาพทธนกายตางๆเกดขน จงไดมการฟนฟศาสนาหลายตอหลายครงทงนพทธศาสนกชนทนบถอในศาสนาพทธจงไดมการสรางสงทยดเหนยวจตใจแทนค าสอนของพระพทธเจาเปนเจตสถาน(สถานทเคารพ) ไวมากมาย เชน วด โบสถ รอยพทธบาท ธรรมจกร รวมไปถง “พระพทธรป” ซงถอเปนสญลกษณทางพระพทธศาสนา ไวเปนรปเคารพบชาของศาสนกชนทงหลาย ซงลกษณะของสงกอสรางเหลานจะมลกษณะทแตกตางกนออกไปตามแตสกลชางแตละท เชน ถาอยทประเทศจนกจะมศลปะจนแฝงอย แตหากอยในประเทศไทยรปทรงตางๆกจะมความเปนศลปะไทยแฝงอยเชนกน

ประเทศไทยเปนประเทศทไดชอวาเมองพทธ เนองจากมผคนนบถอศาสนาพทธอยเปนจ านวนมาก ศาสนาพทธเขามาสประเทศไทย เมอประมาณ พ.ศ. 236 สมยเดยวกนกบประเทศลงกา ดวยการสงพระสมณทตไปเผยแผพระพทธศาสนาในประเทศตาง ๆ รวมถงประเทศไทย ซงในขณะนนประเทศไทยรวมอยในดนแดนทเรยกวาสวรรณภม ซงมขอบเขตกวางขวาง มประเทศรวมกนอยในดนแดนสวนนประมาณ 7 ประเทศ ไดแก ไทย พมา ศรลงกา ญวน กมพชา ลาว มาเลเซย ซงสนนษฐานวามใจกลางอยทจงหวดนครปฐมของไทย เนองจากไดพบโบราณวตถทส าคญ เชนพระปฐมเจดย และรปธรรมจกรกวางหมอบเปนหลกฐานส าคญ ซงในสมยนนเปนชวงทศาสนาพทธเฟองฟทสดพระเสฏฐวฒ ลาดนอก(2552 : 5)

แตเนองจากปจจบนน สงคมยคสมย ไดเปลยนไป จงท าให พระพทธศาสนาหางไกลออกไปจาก วถชวตประจ าวนของคนในปจจบนอกทงค าสอน และหลกปฏบต ไดถกบดเบอน ไปจากความจรง ทเคยปรากฏอยในพระไตรปฎกหรออาจพดไดวาศาสนาพทธเสอมลงไปอยางมาก จากจดนผศกษาสนใจและอยากจะศกษา เรองราวของพระพทธศาสนา และอยากจะสรางสรรคผลงานออกมา ในรปแบบของจตรกรรมสอผสมทนาสนใจ ซงสามารถถายทอดน ามาเปนผลงาน โดยการใช

2

จนตนาการ ความรสก ความประทบใจ แนวคด การจดองคประกอบศลปสรางสรรคออกมาเปนงานศลปะทมความสวยงาม อกทงยงเปนการแสดงออกถงการเพมคณคา การอนรกษ การเผยแพร และสามารถสรางเปนสอการสอนในกลมสาระการเรยนรศลปะหมวดทศนศลปได เพอใหเกดกระบวนการเรยนรรปแบบใหมๆ การพฒนาหลกสตร รวมถงกระบวนการคดอยางสรางสรรคตอวชาศลปะ

ดงนนผศกษาจงเหนถงความส าคญของ “พระพทธศาสนา” และเพอ ชใหเหนถงคณคาความงาม และใหความรเบองตนทางศลปะทมความส าคญในการเรยนวชาศลปะ การศกษาศลปนพนธฉบบน ผศกษาเหนวาเปนเรองทนาสนใจ ยงไมมผใดศกษาวจยทางดานวชาการดานศลปศกษา ซงปจจบนยงขาดเอกสาร ขอมล ความรและความเขาใจ ทเกยวกบพระพทธศาสนา ทจะน ามาสการสรางสรรคงานศลปะเปนอยางมาก จงท าให ผศกษา คนควา รวบรวมขอมล และถายทอดผลงานทางศลปะเพอเปนการ บชาพระพทธศาสนา อกทงยงเปนการจรรโลงไวซงพระพทธศาสนา ใหคงอย อกทงยงสามารถน าไปประยกตใชในงานสรางสรรค จตรกรรมและงานดานอนๆตอไป

วตถประสงค

1. เพอศกษาหาความรทวไปของพระพทธศาสนา

2. เพอศกษาความรทวไปของงานจตรกรรม และจตรกรรมสอผสม

3. เพอสรางสรรคผลงานศลปะเทคนคจตรกรรมสอผสม

ขอบเขตการศกษา

1. ขอบเขตดานพนท

ศกษาคนควาขอมลในพนทจงหวดปตตาน

2. ขอบเขตดานเนอหา

2.1 ประวตความเปนมาพระพทธศาสนา

2.2 รปแบบพธกรรมและสญลกษณทางพระพทธศาสนา

2.3 การดรปแบบพระพทธรปในสมยตางๆ

2.4 องคประกอบศลป

2.5 ศลปะ

3

2.6 จตรกรรม

2.7 ศลปะสอผสม

2.8 รปแบบศลปะ

3.ขอบเขตดานการปฏบตงาน

สรางสรรคผลงานจตรกรรม เทคนคจตรกรรมสอผสม หวขอ จตรกรรมสอผสมพระพทธศาสนา จ านวน 3 ชน ขนาด 90 x 120 เซนตเมตร

ชนท 1 ชอ พระพทธศาสนา 1 เทคนค จตรกรรมสอผสม ขนาด 90 × 120 เซนตเมตร



นยามศพทเฉพาะ

พระพทธศาสนา : ศาสนาพทธเกดขนทประเทศอนเดย โดยมพระสมมาสมพทธเจาเปนศาสดาเผยแพรหลกธรรมค าสอน ทเรยกวา พระธรรม และมพระสงฆเปนผสบทอดเผยแพร ซงรวมแลวเรยกวา “พระรตนตรย”

จตรกรรม : เสน ส และน าหนกของส สมสวนสมพนธกบความกวาง ยาว และความลกในภาพ สชวยสอความหมายทางอารมณและจตใจดวย

สอผสม : งานวจตรศลปทผสมผสานสอหลาย ๆ ประเภทเขาดวยกน ไดแก งานจตรกรรม ประตมากรรม ภาพพมพ หรองานวาดเสน ศลปะสอผสมอาจม 2 ลกษณะ เปน 2มต หรอ 2 มต กได

วธด าเนนงาน

1. รวบรวมขอมล เอกสาร เนอหาทก าหนดทเกยวของจากแหลงความรตางๆ

2. ศกษาขอมล

3. ท าการเรยบเรยงขอมล

4. สรางสรรคผลงานศลปนพนธ

4

5. น าเสนอเปนเลมของศลปนพนธ

6. จดแสดงนทรรศการศลปะนพนธ

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ไดศกษาหาความรทวไปของพระพทธศาสนา

2. ไดศกษาความรทวไปของงานจตรกรรม และจตรกรรมสอผสม

3. ไดสรางสรรคผลงานศลปะเทคนคจตรกรรมสอผสม

5

บทท 2

เอกสารทเกยวของ

การศกษาคนควา เรอง จตรกรรมสอผสม : พระพทธศาสนา รวบรวมขอมลจากเอกสารทเกยวของดงน

1. ประวตความเปนมาพระพทธศาสนา 2. รปแบบพธกรรมและสญลกษณของพทธศาสนา 3. การดรปแบบพระพทธรปสมยตาง ๆ 4. องคประกอบศลป 5. จตกรรม 6. ศลปะสอผสม 7. รปแบบศลปะ

1. ประวตความเปนมาพระพทธศาสนา

1.1ประสต

ขอมลตงแตหนา 5-18 ไดสรปมาจาก พระเสฏฐวฒ ลาดนอก(2551 : 11-24) กลาวถง พระพทธเจามพระนามเดมวา "สทธตถะ" เปพระราชโอรสของพระเจาสทโธทนะ กษตรยผครองกรงกบลพสด แควนสกกะ ซงปจจบนตงอยทางภาคใตของประเทศเนปาล พระราชมารดาทรงพระนามวา "พระนางสรมหามายา" ซงเปนพระราชธดาของกษตรยราชสกลโกลยวงศแหงกรงเทวทหะ แควนโกลยะ

เจาชายสทธตถะประสตเมอ 80 ปกอนพทธศกราช ทสวนลมพนวน ณ ใตตนสาละ ซงอยระหวางพรมแดนกรงกบลพสด และกรงเทวทหะ (ประเทศเนปาล ) ไดมพราหมณทง 8 ไดท านายวา เจาชายสทธตถะมลกษณะเปนมหาบรษ คอ ถาด ารงตนในฆราวาสจะไดเปนจกรพรรด ถาออกบวชจะไดเปนศาสดาเอกของโลก แตโกณฑญญะพราหมณผอายนอยทสดในจ านวนนน ยนยนหนกแนนวา พระราชกมารสทธตถะจะเสดจออกบวช และจะไดตรสรเปนพระพทธเจาแนนอน

6

ภาพประกอบท 2.1 : ประสตพระพทธเจา

(http://www.learntripitaka.com/History/Buddhist.html)

ทนททประสต ทรงด าเนนดวยพระบาท 7 กาว มดอกบวผดรองรบ ทรงเปลงพระวาจาวา “เราเปนเลศทสดในโลก ประเสรฐทสดในโลก การเกดครงนเปนครงสดทายของเรา”

1.2 วยเดก

หลงประสตได 7 วน พระนางสรมหามายาสนพระชนม จงทรงอยในความดแลของพระนางปชาบดโคตม ซงเปนพระกนษฐาของพระนางสรมหามายา

ศกษาเลาเรยนจนจบระดบสงของการศกษาทางโลกในสมยนน คอ ศลปศาสตรถง 18 ศาสตร ในส านกครวศวามตร

พระบดาไมประสงคจะใหเจาชายสทธตถะเปนศาสดาเอก จงพยายามใหสทธตถะพบแตความสขทางโลก เชน สรางปราสาท 3 ฤด และเมออาย 16 ป ไดใหเจาชายสทธตถะอภเษกกบนางพมพาหรอยโสธรา ผเปนพระธดาของพระเจากรงเทวทหะซงเปนพระญาตฝายพระมารดา เมอมพระชนมาย 29 ป พระนางพมพากใหประสต ราหล (บวง)

1.3 เสดจออกผนวช

ทรงทอดพระเนตรเหนคนแก คนเจบ คนตาย และสมณตามล าดบ จงทรงคดวาชวตของทกคนตองตกอยในสภาพเชนนน ไมมใครหลกเลยงได จงเกดแนวความคดวา ธรรมดาในโลกนมของคกน

http://www.learntripitaka.com/History/Buddhist.html

7

อย เชน มรอนกตองมเยน มทกขคอ เกด แก เจบ ตาย กตองมทสดทกข คอ ไมเกด ไมแก ไมเจบ ไมตาย

ภาพประกอบท 2.2 : ทรงเหนความทกขทางโลก (http://www.learntripitaka.com/History/Buddhist.html)

ทรงเหนความสขทางโลกเปนเพยงมายา ความสขในกามคณเปนความสขจอมปลอม เปนเพยงภาพมายาท ชวนใหหลงวาเปนความสขเทานน ในความจรงแลวไมมความสข ไมมความเพลดเพลนใดทไมมความทกขเจอปน วถทางทจะพนจากความทกขของชวตเชนนได หนทางหลดพนจากวฏสงสาร จะตองสละเพศผครองเรอนเปนสมณะ

สงททรงพบเหนเรยกวา เทวทต ( ทตสวรรค ) จงตดสนพระทยทรงออกผนวช ในวนทพระราหลประสตเลกนอย พระองคทรงมากณฐกะออกผนวช มนายฉนทะตามเสดจ โดยมงตรงไปทแมน าอโนมานท ทรงตดพระเกศา และเปลยนเครองทรงเปนผากาสาวพกตร ( ผายอมดวยรสฝาดแหงตนไม ) ทรงเปลองเครองทรงมอบใหนายฉนนะน ากลบพระนคร การออกบวชครงนเรยกวา การเสดจออกมหาภเนษกรมณ ( การเสดจออกเพอคณอนยงใหญ )

8

ภาพประกอบท 2.3 : ทรงออกผนวก

(http://www.learntripitaka.com/History/Buddhist.html)

หลงจากทรงผนวชแลว จงทรงมงไปทแมน าคยา แควนมคธ เพอคนควาทดลองในส านกอาฬารดาบส กาลามโครตร และอทกดาบส รามบตร เมอเรยนจบทงสองส านก ( บรรลฌานชนทแปด ) กทรงเหนวาไมใชทางพนทกขตามทมงหวงไว

จากนนจงเสดจไปทแมน าเนรญชรา ในต าบลอรเวลาเสนานคม ( ปจจบนนสถานทนเรยกวา ดงคศร ) เมอบ าเพญทกรกรยา โดยขบฟนดวยฟน กลนหายใจและอดอาหาร หลงจากทดลองมา 6 ป กยงไมพบทางพนทกข จงทรงเลกบ าเพญทกรกรยา หนมาบ ารงพระวรกายโดยปกตตามพระราชด ารวา "เหมอนสายพณควรจะขงพอดจงจะไดเสยงทไพเราะ" ซงพระอนทรไดเสดจลงมาดดพณถวาย พณสายหนงขงไวตงเกนไป พอถกดดกขาดผงออกจากกน จงพจารณาเหนทางสายกลางวา เปนหนทางทจะน าไปสพระโพธญาณได

ระหวางททรงบ าเพญทกรกรยา ปญจวคคย ( โกญฑญญะ วปปะ ภททยา มหานามะ อสสช ) มาคอยปรนนบตพระองคโดยหวงวาจะทรงบรรลธรรมวเศษ เมอพระองคเลกบ าเพญทกรกรยา ปญจวคคยจงหมดศรทธา พากนไปอยทปาอสปตนมฤคทายวน เมองพาราณส


9

1.4 ตรสร

ขณะมพระชนมายได 35 พรรษา ในวนทพระองคตรสร นางสชาดาไดถวายขาวมธปายาส ( หงดวยนม ) ใตตนไทร เมอเสวยเสรจแลวทรงลอยถาดทองในแมน าเนรญชรา ทรงอธษฐานเสยงพระบารมวา “ถาอาตมาจะไดตรสแกพระปรมาภเษกสมโพธญาณแลวขอใหถาดนจงลอยทวนกระแสน าขนไป ” ถาดทองนนลอยทวนกระแสน าขนไป ๑ เสน แลวกจมลงตรงนาคภพพมานแหงพญากาฬนาคราช พระองคทรงโสมนสและแนพระทยวาจะไดตรสร เปนพระสพพญญสมพทธเจา โดยหาความสงสยมได

ภาพประกอบท 2.4 : ทรงตรสร (http://www.learntripitaka.com/History/Buddhist.html)

ในเวลาเยนโสตถยะใหถวายหญาคา 8 ก ามอ ปลาดเปนอาสนะ ณ โคนใตตนโพธ ต าบลอรเวลาเสนานคม รมฝงแมน าเนรญชรา (ปจจบนคอ ต.พทธคยา ประเทศอนเดย) ทรงตงพระทยแนวแนวาจะบรรลโพธญาณ ประทบหนพระพกตรไปทางทศตะวนออก ทรงบรรลรปฌาณทง 4 ชน แลวใชสตปญญาพจารณาจนเกดความรแจง คอ

1. เวลาปฐมยาม ทรงไดปพเพนวาสานสตญาณ คอ ความรเปนเหตใหระลกชาตได

2. เวลามชฌมยามทรงไดจตปปาตญาณ ( ทพยจกษญาณ ) คอรเรองเกด-ตายของสตวทงหลายวา เปนไปตามกรรมทตนกระท าไว


10

3. เวลาปจฉมยาม ทรงได อาสวกขยญาณ คอ ความรทท าใหสนอาสวะหรอกเลส หมายถง ตรสรอรยสจ 4

อาสวกขยญาณ ททรงไดท าใหทรงพจารณาถงขนธ 5 และใชแหงความเปนเหตท เรยกวา ปฏจจสมปบาท อนเปนตนทางใหเขาถงอรยสจ 4 เมอพระองคทรงรเหนแลว จงละอปาทานและตรสรเปนพระสมมาสมพทธเจ

1.5 ปฐมเทศนา

หลงจากทตรสรแลว ไดพจารณาธรรมทพระองคตรสรเปนเวลา 7 สปดาห ทรงเหนวาพระธรรมทพระองคทรงบรรลนนมความละเอยดออน สขมคมภรภาพ ยากตอบคคลจะร เขาใจและปฏบตได ทรงเกดความทอพระทยวาจะไมแสดงธรรมโปรดมหาชน ตอมาทานไดทรงพจารณาอยางลกซง แลวทรงเหนวาบคคลในโลกนมหลายจ าพวก บางพวกสอนได บางพวกสอนไมได เปรยบเสมอนบว 4 เหลา ดงนนแลวจงด ารทจะแสดงธรรมเพอมวลมนษยชาตตอไป

บว 4 เหลา ไดแก

1. พวกทมสตปญญาฉลาดเฉลยว เปนสมมาทฏฐ เมอไดฟงธรรมกสามารถร และเขาใจในเวลาอนรวดเรว เปรยบเสมอนดอกบวทอยพนน า เมอตองแสงอาทตยกเบงบานทนท ( อคฆฏตญญ )

2. พวกทมสตปญญาปานกลาง เปนสมมาทฏฐ เมอไดฟงธรรมแลวพจารณาตามและไดรบการอบรมฝกฝนเพมเตม จะสามารถรและเขาใจไดในเวลาอนไมชา เปรยบเสมอนดอกบวทอยปรมน าซงจะบานในวนถดไป ( วปจจตญญ )

3. พวกทมสตปญญานอย แตเปนสมมาทฏฐ เมอไดฟงธรรมแลวพจารณาตามและไดรบการอบรมฝกฝนเพมอยเสมอ มความขยนหมนเพยรไมยอทอ มสตมนประกอยดวยศรทธา ปสาทะ ในทสดกสามารถรและเขาใจไดในวนหนงขางหนา เปรยบเสมอนดอกบวทอยใตน า ซงจะคอยๆ โผลขนเบงบานไดในวนหนง ( เนยยะ )

4. พวกทไรสตปญญา และยงเปนมจฉาทฏฐ แมไดฟงธรรมกไมอาจเขาใจความหมายหรอรตามได ทงยงขาดศรทธาปสาทะ ไรซงความเพยร เปรยบเสมอนดอกบวทจมอยกบโคลนตม ยงแตจะตกเปนอาหารของเตาปลา ไมมโอกาสโผลขนพนน าเพอเบงบาน ( ปทปรมะ )

11

ภาพประกอบท 2.5 : ทรงแสดงปฐมเทศนา

( http://www.learntripitaka.com/History/Buddhist.html )

จงทรงมพระกรณาธคณ ระลกอาฬารดาบสและอททกดาบสวา มกเลสเบาบางสามารถตรสรไดทนท แตทานทง 2 ไดตายแลว จงทรงระลกถงปญจวคคย จงเสดจไปทปาอสปตนมฤคทายวน เมองพาราณส แควนกาส ปจจบนคอสารนาถ เมองพาราณส ในวนขน 15 เดอน 8 จงทรงปฐมเทศนา " ธมมจกกปปวตตน " ซงใจความ 3 ตอน คอ

1. ทรงชทางผดอนไดแกกามสขลลกานโยค ( การประกอบตนใหชมอยดวยกาม ) และอตตกลมถานโยค ( การทรมานตนใหล าบาก ) วาเปนสวนสดทบรรพชตไมควรด าเนน แตเดนทางสายกลางทเรยกวา มชฌมาปฏปทา คอ มรรคมองคแปด เปนไปเพอพระนพพาน

2. ทรงแสดงอรยสจ 4 โดยละเอยด

3. ทรงปฏญญาวาทรงตรสรพระองคเอง และไดบรรลธรรมวเศษแลว

โกญฑญญะเปนผไดธรรมจกษกอน เกดความเขาใจแจมแจงตามสภาพเปนจรงวา "ย กญจสมทยธมม สพพนต นโรธธมมนต " สงใดสงหนงมเกดขนเปนธรรม สงนนทงหมดมดบเปนธรรมดาจงไดอปสมบทเปน เอหภกขอปสมปทาองคแรก หลงจากปญจวคคยอปสมบทแลว พทธองคจงทรงเทศน อนตตลกขณสตร ปญจวคคยจงส าเรจเปนอรหนต

12

1.6 ลกษณะการแสดงธรรม

ส าหรบผทไมมพนฐานทางธรรมมากอนจะทรงเทศน "อนปพพกถา" ซงวาดวยเรองคณของการใหทาน การรกษาศล สวรรค ( การแสวงสขเนองจากการใหทาน การใหศล ) โทษของกามและการปลกตวออกจากกาม จากนนจงทรงเทศน อรยสจ 4

1.7 การสงสาวกออกประกาศศาสนา

ตรสเรยกสาวกออกประกาศศาสนา เมอมสาวกครบ 60 รป ( ปญจวคคยและพวกพระยสะ ) ตรสใหพระสาวก 60 รปแยกยายกนประกาศศาสนา 60 แหงไมซ าทางกน พระองคจะเสดจไปแสดงธรรม ณ ต าบลอรเวลา เสนานคม เมอสาวกออกประกาศเทศนา มผตองการบวชมาก และหนทางไกลกน จงทรงอนญาตใหสาวกด าเนนการบวชได โดยใชวธการ "ตสรณคมนปสมปทา" ( ปฏญาณตนเปนผถงพระรตนตรย )

1.8 โอวาทปาตโมกข

วนขน 15 ค า เดอน 3 ( มาฆบชา ) เกดมจตรงคสนนบาต ซงประกอบดวย

1. วนนน เปนวนมาฆปรณม คอวนเพญขน ๑๕ ค ากลางเดอนมาฆะ จงเรยกวา มาฆบชา

2. พระภกษ 1250 รป มาประชมกนโดยมไดนดหมาย

3. พระภกษทงหมดลวนเปนพระอรหนต ประเภทฉฬภญญา คอ ไดอภญญา 6 ซงหมายถงความสามารถ พเศษ 6 ประการ ไดแก แสดงฤทธได ระลกชาตได ตาทพย หทพย ก าหนดรใจคนอนได และบรรลอาสวกขยญาณ ( คอญาณหยงรในธรรมเปนทสนไปแหงอาสวะทงหลาย )

4. พระภกษ เหลานน ทงหมด ไดรบการอปสมบทจากพระพทธเจาโดยตรง (เอหภกขอปสมปทา)

ทรงเทศน "โอวาทปาตโมกข" ซงถอเปนหวใจของศาสนาพทธ ใจความวา " จงท าด ละเวนความชว และท าใจใหบรสทธ " พระสงฆปรารถวาไมเคยเหนฝนเชนนมากอน พระพทธจงทรงเลาวา ฝนนเคยตกมาแลว เมอเสวยพระชาตเปนพระเวสสนดร แลวจงทรงเลาเรองมหาเวสสนดร

13

1.9 ปรนพพาน

ภาพประกอบท 2.6 : ปรนพพาน

( http://www.learntripitaka.com/History/Buddhist.html )

กอนปรนพพานทรงกลาวพทธโอวาทวา

1. การบชาพทธองคอยางแทจรง คอ การปฏบตธรรมใหสมควรแกธรรม

2. พทธศาสนกชนทตองการเฝาพระองคควรไปท "สงเวชนยสถาน"

3. การวางตวของภกษตอสตร ตองคมสตอยาแปรปรวนตามราคะตณหา

4. พระบรมสารรกธาตเปนเรองของกษตรย มใชกจของสงฆ

5. ความพลดพรากเปนธรรมดาของโลก

6. ธรรมและวนย จะเปนศาสดาแทนพทธองค ทงนเพราะบคคลไมเทยงแทเทากบพระธรรมซงเปนสจธรรม ปจฉมสาวก คอ สภททะบรพาชกปจฉมโอวาท "ดกอนภกษทงหลาย เราขอบอกเธอทงหลาย สงขารทงปวงมความเสอมสลายไปเปนธรรมดา พวกเธอจงท าประโยชนตนเอง และประโยชนของผอนใหสมบรณดวยความไมประมาทเถด"

( อปปมาเทน สมปาเทต ) ปรนพพาน ขน 15 ค า เดอน 6 ใตตนสาละ ณ สาลวโนทยาน ของเหลามลลกษตรย เมองกสนารา แควนมลละ พระชนมาย 80 ป ทรงเทศนาสงสอนมาเปนเวลา 45 ป

14

ดงนนจงสรปไดวา พระพทธเจาประสตเมอวนขน 15 ค าเดอน 6 ณ สวนลมพนวนใตตนสาละ มพระนามเดมวา สทธตถะ เมอพระองคประสต กทรงด าเนนดวยพระบาท 7 กาว และมดอกบวผดขนมารองรบพระบาท พรอมเปลงวาจาวา "เราเปนเลศทสดในโลก ประเสรฐทสดในโลก การเกดครงนเปนครงสดทายของเรา" แตหลงจากเจาชายสทธตถะประสตกาลได 7 วน พระนางสรมหามายากสนพระชน เมอพระองคมอายได 8 พรรษา พระองคไดเรยนจบทกหลกสตรในส านกครวศวามตร สรางไวให เมอพระองคอายได 16 พรรษาพระองคไดอภเษกสมรสกบพระนางพมพาจนเมอมพระชนมาย 29 พรรษา พระนางพมพาไดใหประสตพระราชโอรส มพระนามวา "ราหล" พระองคทรงเบอในปราสาทสามฤดจงชวนสารถพาออกไปเทยวทอทธยานและเหนคนแก คนเจบ คนตาย และนกบวช พระองคจงคดวานแหละคอธรรมชาตของโลก พระองคจงออกผนวชเพอหาทางพนทกข พระองคเรมการพนทกขจากการอดอาหาร กลนหายใน กดลน แตพระองคกพบวาไมใชทางดบทกขพระองคจงเลกท าแลวบ าเพญเพยรจนเหนธรรม 4 หมวดหรออรยสจ4 แลวพระองคจงตรสรแลสแสดงธรรมเทศนากณฑแรกคอ "ธมมจกกปปวตตนสตร" ตลอดระยะเวลา 45 พรรษา ทพระองคกไดแสดงธรรมใหกบสาวกของพระองค และทรงปรนพพานเมอ วนขน 1 5ค าเดอน 6 และวนนถอเปนการเรมตนของพทธศกราช

2. รปแบบพธกรรมและสญลกษณของพทธศาสนา

จรส พยคฆราชศกด (2534 : 107) กลาววา พธกรรมในพทธศาสนาม 2 อยาง คอพธกรรมใน

พทธบญญต และพธกรรมทพฒนาขนในทองถน พธกรรมในพทธบญญต เปนพธกรรมทพระพทธเจาบญญตไวเพอความเปนระเบยบในการบรหารคณะสงฆ เพอใหการปฏบตในกจกรรมตาง ๆ เปนแนวเดยวกน เชน พธบรรพชาอปสมบท พธกรานกฐน พธสวดปาฏโมกข พธระงบอธกรณ เปนตน สวนพธกรรมทพฒนาขนในทองถน เปนพธกรรมทชาวพทธในประเทศหรอในทองถนตาง ๆ ก าหนดขนภายหลง และไดปฏบตสบตอกนมาจนเปนประเพณ เชน พธท าบญขนบานใหม พธทอดผาปา พธท าศพ พธตกบาตรเทโว พธทอดกฐน เปนตน

สชพ ปญญานภาพ (2541 : 191-194) แบงสญลกษณทางพระพทธศาสนาออกเปน 2

ประเภทใหญ ๆ คอ สญลกษณโดยตรงและสญลกษณโดยออม สญลกษณโดยตรงไดแกพระพทธรปทสรางขนเปนทระลกแทนองคพระพทธเจา สญลกษณโดยออม ไดแก รอยพระพทธบาท รปธรรมจกร ตนโพธ ธงฉพพณณรงส ซงเปนสญลกษณแทนองคพระพทธเจาเชนกน

15

สรปความวา พทธศาสนาเกดขนครงแรกและแพรหลายบรเวณชมพทวป หรอประเทศอนเดยในปจจบนมากอน แลวคอยแพรขยายออกสดนแดนภายนอกภายหลงทพระพทธเจาปรนพพานแลว โดยมผเผยแผทส าคญคอพระภกษในพทธศาสนานนเอง พทธศาสนาเขาสประเทศไทยในยคสวรรณภม สมยพระเจาอโศกมหาราช และตงมนอยในเอเชยอาคเนยนบจากนนเปนตนมารปแบบความเชอของพทธศาสนา จะมความเปนเหตเปนผล เนนการปฏบตจรงดวยตนเองไมใหรองขอจากเทพเจาหรอบคคลอน สอนใหเชอกรรมและการเกดใหมโดยชวาเปนผลของการกระท าของแตละบคคล และจดมงหมายสงสดคอการเขาสนพพาน พนไปจากอ านาจกรรม ไมกลบมาเกดอก ทางสญลกษณนนมสองแบบคอทางตรงกบทางออม 3. การดรปแบบพระพทธรปสมยตาง ๆ

เรมตงแตสมยทวารวด เราคงคนเคยมพระพทธรปทวารวดอยองคหนงใหญ และส าคญมากในพพธภณฑเจาสามพระยา เราลองดลกษณะกจะม พระพกตรกลมแปน ขมวดพระเกศาใหญ อษณษะ หรอเกตมาลาเตยๆ เกตมาลาเปนตอมตรงนเปนรศมจรง ๆ ยงไมมเปนตอมคลาย ๆ ดอกบวตม พระขนงโกงตอเปนรปปกกาพระเนตรเปด พระนาสกแบน เวลาบรรยายพระพทธรปสวนใหญเขาใชราชาศพท พระโอษฐแบะ พระหตถลกษณะนเรยก”แสดงธรรม” วตารกะคอแสดงธรรม ถาเหนพระพทธรปประทบนงหอยพระบาทลกษณะนเขาเรยกวาทานงแบบยโรป กคอจะมเฉพาะในสมยทวารวดเทานน จะมอยสมยหนงในสมยหลง ๆ กคอ “พระปางปาเลไลยก” ทนงหอยพระบาทแตกไมไดเกยวอะไรกบทวารวด (รศ.ดร.ศกดชย สายสงห)

16

ภาพประกอบท 2.7 รปแบบสมยทวารวด (https://welovemuseum.files.wordpress.com/2011/02/e0b881e0b8b2e0b8a3e0b894e0b8

b9e0b981e0b89ae0b89ae0b89ee0b8a3e0b8b0e0b89ee0b8b8e0b897e0b898e0b8a3e0b8b9e0b89be0b8aae0b8a1e0b8b1e0b8a2.pdf)

สมยศรวชย จะพบพระพทธรปนอยเพราะสวนใหญจะเปนศาสนาพทธมหายาน เพราะฉะนนจะมพระพทธรปนอย สวนใหญเขาสรางพระโพธสตวอวโลกเตศวรมากกวา แตกมตวอยางกลมหนงกจะเปนรนทไดรบอทธพลของศลปะเขมรกบอกกลมหนงจะเปนอทธพลศลปะทวารวดลงไปและกอทธพลศลปะพนบาน หนาตาทางศรวชยของภาคใตเปนคอพระพกตรเลก พระขนงตอกนเปนรปปกกาขมวดพระเกศาเลก ๆ มนาคปรก พระเนตรเลก ชายสงฆาฏอนนเปนรว ในลกษณะนเขาเรยก “เปนรวแบบธรรมชาต”

https://welovemuseum.files.wordpress.com/2011/02/e0b881e0b8b2e0b8a3e0b894e0b8b9e0b981e0b89ae0b89ae0b89ee0b8a3e0b8b0e0b89ee0b8b8e0b897e0b898e0b8a3e0b8b9e0b89be0b8aae0b8a1e0b8b1e0b8a2.pdf



17

ภาพประกอบท 2.8 รปแบบสมยศรวชย

(https://welovemuseum.files.wordpress.com/2011/02/e0b881e0b8b2e0b8a3e0b894e0b8b9e0b981e0b89ae0b89ae0b89ee0b8a3e0b8b0e0b89ee0b8b8e0b897e0b898e0b8a3e0b8b9e0b89be0b8aae0b8a1e0b8b1e0b8a2.pdf)

สมยลพบร แตปจจบนนศลปะเขมรทพบในประเทศไทย กยงมปญหาเรองชอเรยกกนอย

ความเขาใจคอเปนศลปะเขมรทพบเปนวฒนธรรมเขมรทงหมดทพบในประเทศไทย ทพบมากจะมอย 3 รนทเปนพระพทธรปคอ “รนบาปวน นครวด และบายน”อนนเปนสมยนครวด ของเขมรพระพกตรสเหลยม หนาถมงทง หนาคอนขางดเครงขรม พระเนตรเปด พระขนง ( คว ) ตอเปนสนขนมา ถาเปนนครวดกจะมเทรดทเปนกระบงหนา มมงกฏทรงกรวย มเครองทรงสวนใหญท ากรองศอ พาหรด ( ก าไลตนแขน ) นคอสมยนครวด ซงเปนศลปะเขมรทพบในประเทศไทย

18

ภาพประกอบท 2.9 รปแบบสมยลพบร


สมยสโขทย ศลปะไทยทเราถอวางาม ถอเปนศลปะคลาสสคทสดของศลปะในประเทศไทย

ตางจากทวารวด และเขมร คอ พระพกตรรปไข เพราะเปนคนละสายวฒนธรรมเลย อยางศลปะสโขทยเปนสายวฒนธรรมทเรารบศาสนาพทธเขามาใหมคอ จากลงกา หรอจากพกาม โดพระพทธรปเราไดรบอทธพลมาจากลงกา เพราะฉะนนพระพทธรปลงกากจะดแลวสงบ พระพกตรรปไข ขมวดพระเกศาเลก และทส าคญคอ พระรศมเปนเปลว สงฆาฏเปนเสนเลก ๆ ยาวลงมาจรดพระนาภ และสวนใหญขดสมาธราบแบบน คอพระพทธรปสโขทยหมวดใหญ ซงพบมาก และเปนตนแบบใหกบพระพทธรปในรนหลง ๆ หลายสมย ทงามของสโขทย คอพระลลา อธบายไดวาพระพทธรปสโขทยมพระพกตรรปไข พระขนงโกง พระนาสกโดง และงมเปนจมกฝรง ขมวดพระเกศาเลก พระรศมเปนเปลวเสมอ และสวนใหญพระองสา ( ไหล ) กวาง บาใหญ บนพระองค ( เอว ) เลก สงฆาฏยาวเสมอเปนเสนเลก ๆ และยาวลงมาจรดพระนาภ ถอวางามในศลปะสโขทยคอพระพทธรปลลาพระพทธรปทเราเรยกวา สงห 1 หรอพระเชยงแสนสงห 1

19

ภาพประกอบท 2.10 รปแบบสมยสโขทย


อนนคอพระพทธรปเชยงแสนสงห 1 หรอเรยกอกอยางหนงวา “พระพทธรปขดสมาธเพชร”

สายนจะเปนพระพทธรปแตเดมเรยกวา ศลปะเชยงแสน ปจจบนเราจะเรยกศลปะลานนา เนองจากเรยกตามชอขออาณาจกรทมนกวาง และครอบคลมมากกวาเปนศลปะลานนาแตเรยกชอพระพทธรปเปนพระพทธรปแบบเชยงแสน กจะม 2 แบบคอ แบบเชยงแสนสงห 1กบแบบเชยงแสนสงห 2 ดความแตกตางจากการขดสมาธ ถาขดสมาธเพชรแบบนเขาเรยก สงห 1 ถาขดสมาธราบกคอแบบสโขทยอยางนเปนแบบเชยงแสนสงห 2

20

ภาพประกอบท 2.11 รปแบบสมยสโขทย


พระพทธรปแบบอทอง กจะม 3 รน คอรนท 1 – 3 ปจจบนไมมสมยอทองแลว เพราะวาอ

ทองไมมอาณาจกร แตเดมเราเรยกเปน “พระพทธรปสมยอทอง” แบบอทองรนท 1 สวนใหญจะกอนอยธยานดหนง พอรนท 2 – 3 ปจจบนเราก าหนดวาเปนอยธยาตอนตนแลว อนนกดเปนอทองรนท 1 สายอทองนมาจากอทธพลเขมรเพราะฉะนนหนาสเหลยม ขมวดพระเกศาเลก สงฆาฏเปนแผนใหญลงมาจรดพระนาภ ปลายตดตรงแบบนเปนอทธพล ศลปะเขมร จะท าเปนแผนใหญ ๆ ปลายตดตรงเสมอและยาวลงมาจรดพระนาภ ถาของสโขทยกจะเปนเสนเลกลงมาจรดพระนาภแลวปลายแยกออกมาเปน 2 ชายคลาย ๆ เขยวตะขาบ เรามกเรยกวาเปนสงฆาฏทมชายสงฆาฏเปนเขยวตะขาบ นคอแบบอทองรนท 1 ดจากตรงน รนท 1 และรนท 2 จะมลกษณะคลายกนอยางนเปนอทองรนท 2 ลกษณะโดยรวมคลาย ๆ กน พระพกตรสเหลยม พระเนตรเปด หนาถมงทง คลายศลปะเขมร สงฆาฏยาว รนท 1 และรนท 2 จะตางกนท พระรศม รนท 1 จะมรศมเปนดอกบวตมเลก ๆ อย แตถาเปนเปลวเมอไหรคออทองรนท 2 จะคลายกน อทองรนท 1

21

ภาพประกอบท 2.12รปแบบสมยอทอง


สมยรตนโกสนทร สมยสดทายอนนคอตวอยางงานทสรางใหมคอสมยรชกาลท 3 ทสราง

พระพทธรปมากทสด คอจะมลกษณะพเศษทเพมขนมา คอสมยรตนโกสนทรจะเอาลกษณะของสมยตาง ๆ มาประยกต และคดแบบอยางของตวเองขนมาใช สวนใหญกจะอยในแบบแผนของสโขทยและอยธยาเปนหลกอยางเชน การท ารศมเปนเปลว พระพกตรรปไข ขมวดพระเกศาเลกชายสงฆาฏยาวลงมาจรดพระนาภ เปนรปแบบทเราพบตงแตสโขทยในอยธยา ลกษณะทสงเกตไดวาเปนรตนโกสนทรในสมยรชกาลท 3 เรยกไดการท าพระพกตรทนง และดแลวออนเยาวเรยกวา “พระพกตรอยางหน”

ไปเรมตนให ในสมยรชกาลท 3 จะนยมนวพระหตถแบบยาวเสมอกน นยมมาแลวตงแตสมยอยธยาตอนปลาย สมยพระพทธชนราชอยางน

22

ภาพประกอบท 2.13 รปแบบสมยรตนโกสนทร (https://welovemuseum.files.wordpress.com/2011/02/e0b881e0b8b2e0b8a3e0b894e0b8

b9e0b981e0b89ae0b89ae0b89ee0b8a3e0b8b0e0b89ee0b8b8e0b897e0b898e0b8a3e0b8b9e0b89be0b8aae0b8a1e0b8b1e0b8a2.pdf)

ดงนนจงสรปไดวา พระพทธรปในไทยมอย 5 แบบตามสมยตางๆในไทย คอ สมยศรวชย สมยลพบร สมยสโขทย พระพทธรปแบบอทอง สมยรตนโกสนทร ซงมลกษณะทแตกตางการออกไปตามศลปะในสมยนน แตทไดชอวาเปนพระพทธรปทสวยทสดคอในสมยสโขทย และผวจยไดเลอกเอาแบบพระพทธรปแบบอทอง และสมยสโขทย มาเปนแบบในการสรางสรรคผลงานครงนดวย 4. องคประกอบศลป

องคประกอบศลปมความสมพนธกนอยางลกซงกบการสรางสรรคงานศลปะ ความงามทสมบรณจะเกดขนจากการจดองคประกอบศลป เพอใหเขาใจในความงามของทศนศลป จ าเปนตองศกษา และท าความเขาใจในองคประกอบของสนทรยภาพ ซงเปนฐานของการศกษาทางศลปะตอไป

การจดองคประกอบศลป คอ การน าเอาองคประกอบของศลปมาจดประกอบเขาดวยกน

ความพอด เหมาะสม ท าใหงานศลปกรรมชนนนเกดความสวยงาม ความไพเราะและมคณคา




23

วฒ วฒนสน (2539 : 133)การจดองคประกอบของศลปทางศลป ( Visual Arts ) คอ การน าเอาทศนธาต ( Visual Elements ) อนไดแก จด เสน รปราง รปทรง น าหนกออนแก บรเวณวาง ส และพนผว มาจดประกอบเขาดวยกน จนเกดความพอด เหมาะสม ท าใหงานศลปกรรมชนนมคณคาอยาสงสด ซงการจดองคประกอบศลปประกอบดวยเกณฑดงตอไปน

1. จด ( Dot ) 2. เสน ( Line ) 3. รปราง ( Shape ) รปทรง ( Form ) 4. น าหนกออนแกของแสงเงา ( Value ) 5. บรเวณวาง ( Space ) 6. ส ( Color ) 7. พนผว ( Texture )

1. จด จด จดเปนธาตเบองตนซงเลกทสด แตมความส าคญมาก เพราะจดเปนปฐมทศนธาตท

กอใหเกดสวนประกอบของทศนธาตทส าคญตางๆ เชน เสน รปราง รปทรง และพนผว ชลด นมเสมอ (2531 : 28) ไดใหความส าคญของจดวา กอนเรมทศนธาตอนๆ จะขอ

กลาวถงจดเสยกอน เพราะจดเปนธาตเบองตนทสดของการเหนจดมมตเปนศนย ไมมความกวาง ความยาว หรอความลก เปนธาตทไมสามารถจะแบงออกไดอก เปนสงทเลกทสดทใชสรางรปทรงและสรางพลงเคลอนไหวของทวางขนในภาพ

2. เสน เสน เปนสวนประกอบทส าคญของงานศลปะ เสนจะปรากฏใหเหนในงานจตรกรรม

ประตมากรรม หรอศลปะภาพพมพ และผลงานทศนศลปสาขาตางๆ แมกระทงศลปะในอดตสมยมนษยถ าจนถงปจจบน

เสน คอ สงทมความยาว มมตเดยว เสนเกดจากการเรยงกนของจดจ านวนมากอยางมระเบยบและมทศทาง เสนท าใหเกดรปราง เนอท ขนาด น าหนก พนผว

รปลกษณะของเสน จะมปฏกรยาโตตอบกบสายตามนษยใหเคลอนทไปตามสวนตางๆ ของเสน เราจะเหนเสนในทาทางของคนเตนร า รปทรงของสตว วตถและธรรมชาต ทแตกตางกนรปลกษณะของเสนเหลานสามารถท าใหเกดการตนเตน สงบ ราบเรยบ นมนวล ราเรง เครงขรม ออนหวาน และประณต

24

3. รปราง รปราง คอ เสนรอบนอก ของสงหนงสงใด ซงเกดจากการประกอบกนของเสนเปนภาพ 2 มต

มแตความกวาง และความยาวจาการประกอบกนของเสนเปนภาพ 2 มต มแตความกวางและความยาว

4. รปทรง โครงสรางทปรากฏแกสายตาในลกษณะ 3 มต ทรวมทงรปภายนอกและรปภายใน กนเนอท

และมปรมาตร จดเปนทศนธาตทส าคญและมความเกยวพนอยางใกลชดกบรปราง ศลปนแทบทกคนใชรปทรงเปนหลกในการสรางสรรคผลงานทางศลปะ เพราะสามารถสอความหมายและแสดงออกไดตามความตองการของศลปนไดไมยากนก ศลปนสาขาประตมากรรมใชรปทรงเปนสอในการแสดงออกมากทสด

5. น าหนกออนแกของแสงเงา น าหนก หมายถง ความออนแกของน าหนกขาวด า ความออนแกของสๆ เดยวหรอหลายๆ ส

เปนสเรยบๆ 2 มตหรอเปนการประสานความออนแกเลยนแบบน าหนกจรงในธรรมชาตแบบ 3 มต ลาซาร และล ( Lazzari and Lee ) ไดกลาวถงน าหนกไววา มความหมายเหมอนหรอ

ใกลเคยงกบ Value คอน าหนกเปนการตอบสนองทางการเหน และสามารถรบรไดดวยแสงสวางและเงามดทปรากฏบนวตถ

น าหนกออนแกนนเปนผลมาจากแสงสวางในธรรมชาตหรอแสงทมนษยประดษฐขน เมอใดทแสงตกกระทบวตถจะเกดเปนบรเวณมด โดยบรเวณสวางและบรเวณมดจะคอยๆ กระจายคาน าหนกความออนแกไดอยางกลมกลนปรากฏเปนปรมาตรของรปทรงของวตถ เรองของน าหนกจงเกยวของโดยตรงกบแสงสวาง ถาปราศจากแสงสวางหรอมปรมาตรนอยรปทรงของวตถกจะพรามว หรอมองเหนไดไมชดเจน

6. บรเวณวาง ทวางตามปกตจะกวางขวางจนหาขอบเขตมได เปนททสงทงหลายทงปวงด ารงอย ทวาง

เปนทศนธาตทมองไมเหนจะปรากฏตวกตอเมอมทศนธาตอนมาก าหนดรปราง หรอมากอใหเกดปฏกรยาขน ทวางจงเปนเสมอนหรอเวทททศนธาตอนๆ จะลงไปแสดงหรอปรากฏตวในบทบาทของรปทรง ทศนศลปแตละประเภททใชทวางตางกนไปตามลกษณะงาน จตรกรรมใชทวางทเปน 2 มต แตอาจท าใหเกดการลวงตาเหนเปน 3 มตได ดวยวธการประกอบกนของทศนธาตตางๆ

25

ประตมากรรมใชทวางจรงๆ โอบลอมลบไล และเจาะทะลรปทรงทเปน 3 มต ใชแนวความคดทใหผดเขาไปอยในทวางทหอมลอมดวยรปทรงได

7. ลกษณะของทวาง 1. ทวางจรง และทวางลวงตา งานสถาปตยกรรมและงานประตมากรรมใชทวางจรง งาน

จตรกรรม งานภาพพมพใชทวางลวงตา 2. ทวางแบบ 2 มต คอ ทวางทก าหนดความกวางกบความยาว 3. ทวางแบบ 3 มต คอ ทวางทก าหนดความกวาง ความยาว และความลก 4. ทวางทเปนกลาง หรอเปนศนย คอ ทวางบนแผนกระดาษ หรอผนผาใบ 5. ทวางบวกและทวางลบ ทวางบวก คอทวางทมการก าหนดขอบเขตใหเปนรปทรง ทวางลบ

คอทวางทเหลออยรอบๆ ทวางบวก 6. ทวางทเปนสองนย คอ บรเวณทวาง 2 สวนทมความส าคญเทาๆ กน จนไมอาจบอกไดวา

สวนใดเปนทวางบวก สวนใดเปนทวางลบ 7. แบบรปของทวาง คอ รปรางหรอบรเวณของทวางทก าหนดขนม 2 แบบ คอ

1. แบบรปปด คอ รปรางของทวางทมเสนรอบนอกเปด หรอเลอนออกทจดใดจดหนง หรอหลายจด

2. แบบรปเปด คอ รปรางของทวางทมเสนรอบนอกเปด

8. ส สเปนทศนธาต หนงทส าคญซงมผลตอการรบรของมนษยเปนอยางมาก สสามารถเสรมสราง

และเปลยนแปลงอารมณ ความรสกของมนษยไดอยางรวดเรวทงนเพราะวาสมผลเกยวพนกบ ทศนธาตทกอยางทประกอบเปนภาพ กอใหเกดอทธพลเหนอจตใจและกอใหเกดความรสกในดานตางๆ ได สทกสจงมความหมาย และมสญลกษณเฉพาะตว

9. พนผว พนผว หมายถง บรเวณผวนอกของสงตางๆ ทปรากฏใหเหน รบรไดดวยการรบสมผสทางตา

และกายสมผส พนผวสามารถกอใหเกดความรสกในลกษณะตางๆ กน เชน หยาบ มน วาว ละเอยด ดาน และขรขระ ลกษณะผวม 2 ชนด คอ

1.ลกษณะผวทเราจบตองได เชน กระดาษทราย ผวสม แกว ฯลฯ

26

2.ลกษณะผวทท าเทยมขน เมอมองดจะรสกวาหยาบหรอละเอยด แตเมอสมผสจบตองเขาจรงกลบเปนพนผวเรยบ ๆ เชน วสดสงเคราะหทท าผวเปนลายไม ลายหน หรอการใชพกนในงานจตรกรรมบางชน

พนผวมความส าคญมากส าหรบการสรางสรรคงานศลปะและการออกแบบ พนผวจะถกมาใช

ในลกษณะตางๆ กน เชน ในผลงานจตรกรรม ศลปะภาพพมพ ฯลฯ ศลปนจะใชพนผวสรางความงามและคาน าหนก เพอใหเกดความแตกตางระหวางรปราง หรอรปทรง นกออกแบบสมยใหมจะเลอกวสดน าสมยทมพนผวความแตกตางกนมาใช เชน โครเมยม กระจก พลาสตก หรอโลหะตางๆ น ามาใชตกแตงอาคารทงภายใน หรอการออกแบบผลตภณฑ เปนตน

หลกการจดองคประกอบศลป เทยนชย ตงพรประเสรฐ (2540 : 107)หลกการจดองคประกอบศลป นบวาเปนหลกการ

ส าคญของการสรางสรรคงานทศนศลปเปนหลกการจดระเบยบภายในงานศลปะโดยการน าสวนประกอบส าคญของศลปะไดแก จด เสน ส น าหนก พนผว บรเวณวาง หรอรปราง รปทรง มาจดระเบยบเรยบเรยงประสานสมพนธใหเกดความกลมกลนเปนอนหนงอนเดยวกน

หลกการจดองคประกอบศลป คอ การน าองคประกอบของศลปมามาจดประกอบเขาดวยกนดวยความพอด เหมาะสม ประกอบดวยหลกเกณฑดงตอไปน

1. เอกภาพ ( Unity ) 2. ดลยภาพ ( Balance ) 3. จงหวะ ( Rhythm ) 4. สดสวน ( Proportion )และขนาด ( Size ) 5. ทศทาง ( Direction ) 6. ความกลมกลน และความตดกน ( Harmony and Contrast ) 7. จดเดน ( Dominance )

เอกภาพ เอกภาพ คอ ความเปนอนหนงอนเดยวกน ความกลมกลน กลมเกลยวเขากนได ความเปน

อนหนงอนเดยวกนทเกดจากการเชอมโยงสมพนธกนสวนตางๆ ในทางศลปะ เอกภาพ หมายถงการประสานหรอการจดระเบยบของสวนตางๆ ใหเกดความ

เปนอนเดยวกนขน เพอผลรวมอนหนงทไมอาจแบงแยกได

27

เอกภาพของความคด คอ ความคดทมความหมายในตว มการจดระเบยบ และเหมาะสมทจะแสดงออกดวยรปทรง

เอกภาพของการแสดงออก คอ การแสดงออกทตรงชด มจดหมายหลก และมสวนเปนรอง

สนบสนน แบบอยางเฉพาะตวของศลปนชวยใหมเอกภาพของการแสดงออกในดานรปทรง เอกภาพของรปทรง คอ การรวมกนอยางมดลยภาพ มระเบยบของทศนธาต เพอใหเปน

รปทรงหนงทสามารถแสดงอารมณหรอความคดของศลปนไดอยางตรงชด กฎเกณฑหลกของเอกภาพ 1. ความขดแยงหรอความตรงกนขาม คอ การรวมตวของหนวยทขดแยงกนอยางมดลยภาพ 2. การประสาน คอ การเปนตวกลางใหแกคทขดแยงและการรวมตวของหนวยทเหมอนกน

กฎเกณฑรองของเอกภาพ 1. ความเปนเดน คอ การเพมหรอลดความส าคญหรอความนาสนใจในหนวยหนงของคท

ขดแยงกน 2. การเปลยนแปร คอ การเพมความความขดแยงลงในหนวยทซ ากนเพอปองกนความจดชด

นาเบอ ดลยภาพ ดลยภาพ เปนคณลกษณะส าคญของเอกภาพ ดลยภาพโดยทวไปหมายถงการถวงน าหนก

หรอแรงปะทะทเทากน แตในทางศลปะ ดลยภาพมความหมายรวมไปถงความประสานกลมกลน ความพอเหมาะพอดของสวนตางในรปทรงหนง หรอในงานศลปะชนหนง สงส าคญทก าหนดดลยภาพ ม 3 ชนด คอ

1. เสนแกนทางดง 2. เสนแกนทางราบ 3. เสนแกนทางเฉยง ดลยภาพแบบสมมาตร

ใหความรสกหยดนง เพราะเปนการซ าของสงทเหมอนกน แตกลบซายเปนขวา เขาประจนหนากน ดลยภาพแบบอสมมาตร

ใหความรสกเคลอนไหว เปลยนแปลง ม 2 วธ คอ

28

1. เมอน าหนกของหนวยในสองขางของรปทรงไมเทากน ใหเลอนเสนแกนทางดงของภาพเขาหาหนวยทมน าหนกมากกวา

2. ใหหนวยทมน าหนกถวงเบากวา มความส าคญนาสนใจกวาหนวยทมความหนกมากกวาดวยรปทรง ส เสน น าหนก หรอลกษณะพนผว

ดลยภาพของส การใชสใหมดลยภาพจะตองค านงถงคณลกษณะ 4 ประการ คอ 1. ความจดของส น าหนกของส 2. ขนาดหรอปรมาณของส 3. ความตดกนหรอกลมกลนกน 4. ต าแหนงของเสนแกนทางดง

จงหวะ จงหวะ คอ การซ าทเปนระเบยบ จากระเบยบงายๆ ซบซอนขนจนเปนรปทรงของศลปะ

จงหวะในงานศลปะ คอ การซ าอยางมเอกภาพ และความหมาย วฒ วฒนสน (2539 : 150) จงหวะ ( Rhythm ) ทางทศนศลป หมายถง ชวงจงหวะความ

หาง และความสมพนธตอเนองทสม าเสมอและไมสม าเสมอของทศนธาต จะยงผลใหเกดความเคลอนไหวและความเคลอนไหวและความงาม

วทย พณคนเงน (2520 : 16) จงหวะ หมายถง การเวนระยะและการตอเนองของรปเนองของรปลกษณ โดยมแสงเงาส และวธการจกประสานใหมจงหวะเหมาะสมสวยงาม

สดสวน และขนาด วรตน พชญไพบลย (2554 : 471) สดสวนมความเกยวพนกบขนาด เปนสมพนธภาพ

ระหวางสวนตางๆ ตอสวนรวมหรอความสมพนธของสวนหนงกบอกหนงในงานทศนศลปตางๆ ตอสวนรวมหรอความสมพนธของสวนหนงกบอกหนงในงานทศนศลป สดสวน เปนเรโช ( Ratio ) ของแตละสวนของงานศลปะทจะตองไดสวนสมพนธกบสวนสด หรอเรโช หมายถง การจดขนาดและทวางของงานศลปะใหไดสดสวนสมพนธกน

หลกการจดสดสวน 1. การจดสดสวนของรปราง ในการจดสดสวนของรปรางขนอยกบลกษณะงาน เชน งาน

จตรกรรมสากล ควรค านงถงความไดสดสวนขององคประกอบของรปรางนน ในงานจตรกรรมไทยการ

29

ก าหนดขนาดตวละครแตละตววาเลกใหญขนอยกบความส าคญของตวละคร หรอประตมากรรมสมยกรก หรออยปตจะมขนาดใหญกวา

2. การจดสดสวนของพนทวาง ในการจดสดสวนของพนทวางในงานทศนศลป ตองพจารณา

ดวยถงความเหมาะสม และใหประสานกลมกลนกบสดสวนของรปรางดวย ทศทาง ทศทาง ในทางทศนศลป หมายถง ลกษณะทจงใจผพบเหนใหเหนถงแนวทางเคลอนไหว

ของทศนธาตจากจดหนงไปยงอกจดหนง การออกแบบนนมลกษณะจงใจผพบเหน ในการออกแบบเกยวกบทศทางนน ผออกแบบจะตองค านงถงองคประกอบเปนอยางมากวา เสน จด รปราง รปทรง เมอบรณาการเขาดวยกนจะใหความรสกไปในทศทางใด

ลกษณะทศทางทเปนพลงการเลอนไหลลวง 1. ลกษณะของทศทางทเกดจากสวนประกอบพนฐานของศลปะ ทมมมเหลยม หรอ ความ

ยาวความกวาง ( รปราง – รปทรง ) 2. ลกษณะของทศทางทเกดจากระนาบ 3. ลกษณะของทศทางทเกดจากการใชเทคนคในการท างาน 4. ลกษณะของทศทางทเกดจากการจดวางองคประกอบของภาพทเปนโครง 5. ลกษณะของทศทางทเกดขนจากลกษณะการมองมนษย ศลรตนา (2525 : 55) ทศทาง คอ สอโยง หรอช อาจแยกออกไวเปนองคประกอบภายใน

ศลปกรรมอนเปนสอน าความรสกใหเขาสสวนทเปนจดเดนของภาพ และทศทางทเปนภายนอกทโยงหรอชใหผสมผสเขาสตวงานศลปกรรม ประเสรฐ

ความกลมกลน และความตดกน วทย พณคนเงน (2520 : 16) ความกลมกลน หมายถง การประสาน เชอมตอตดกนหรอทบ

กนของรปลกษณ แสง เงา ส โดยวธจดใหประสานกลมกลนเปนเรองราวพวกหมหรอล าดบกนใหเกดความเหมาะเจาะสวยงามมองดแลวไมขดตา ไมมากเกนไปหรอนอยเกนไป ประเภทของความกลมกลนแบงออกไดเปน 3 ประเภท

1. ความกลมกลนกนดวยสวนประกอบของทศนธาต ไดแก ความกลมกลนของเสน รปราง และเงา ส ทวาง และพนผว

30

2. ความกลมกลนกนทางความคด ไดแก ความกลมกลนของความคดสรางสรรคของศลปน ทงในดานเนอหา เรองราว ( Theme ) เทคนค ( Technic ) และรปแบบ ( Style ) ทางศลปะ

3. ความกลมกลนกนตามธรรมชาต ไดแก ความกลมกลนกนตามธรรมชาต ไดแก ความกลมกลนของสงแวดลอม ทงทมชวต และไมมชวต แตสามารถอยรวมกนอยางเหมาะสมกลมกลน

ความตดกน วรตน พชญไพบลย (2554 : 49) การตดกนความขดแยงพดกนตามธรรมดา ความขดกนก

หมายความวาความทไมตกลงกน คอ ขาดความประสานกน แตค าวาความขดกนทางศลปะ เขาถอวาเปนหลกใหญซงเกยวกบการสรางองคประกอบ เพราะฉะนนความขดกนจงเปนสวนหนงของความประสานกน

ความตดกน คอการตด หรอขดแยงของเสน ส ชองวาง พนผว แสงและเงา ความตดกนจะตองมความประสานสมพนธกบความกลมกลน ประเภทของการตดกน สามารถแบงไดออกเปน 2 ประเภท คอ

1. ความตดกนดวยสวนประกอบของทศนธาต ไดแก ความตดกนของเสน รปราง รปทรง แสง – เงา ทวาง สและพนผว

2. ความตดกนหรอความขดแยงกนตามธรรมชาต ไดแก ความตดกนซงเกดขนโดยธรรมชาต ในคน พช สตว ฯลฯ เชน ความตดกนของสของดอกไม สรางความเดนและความสวยงาม กเกดแกตนไมนนได

จดเดน งานศลปะทกชนจะตองปรากฏจดเดนทตองการเนนชดเจนถาเราจะสงเกตการแสดงบนเวท

จะเหนไดวา มความจ าเปนอยางยงทจะตองมไฟสองไปยงจดเดนบนเวทมฉะนนจะไมทราบแนชดวาจดเดนของตวละครในบทนนคอใคร การสรางจดเดนนนอาจสรางโดยสรางความแตกตาง ( Differences ) หรอความตดกน ( Contrast ) กได ในกรณนในขณะทบรเวณสวนใหญมอ แลวมความสวางของไฟทสองไปเปนสวนตดกน จงท าใหเกดความเดนชดขน

ธดา ชมพวานช (2526 : 45-46) จดเดน หมายถง จด ๆ หนงทสะดดนาสนใจ แปลกตา อาจ

เกดจากความขดแยงเพยงเลกนอย และนาสนใจกวาสวนทเหลอขอองคประกอบ กอนทสายตาจะเคลอนไปยงจดอนๆ

องคประกอบศลปกบการสรางความเดนสามารถแบงได 6 ประเภทดงน 1. การสรางความเดนดวยเสน

31

2. การสรางความเดนดวยรปรางและรปทรง 3. การสรางความเดนชดดวยน าหนกออนแกของแสงและเงา 4. การสรางความเดนดวยทวาง 5. การสรางความเดนดวยพนผว 6. การสรางความเดนดวยส เนนความงามสโดยใหมพนทสวนใหญมสทหมนหรอคล าและให

สวนทเปนจดเดนมสโดดเดนสดใส 5. จตรกรรม

จตรกรรม หมายถง ภาพศลปนแตละบคคลสรางขนดวยประสบการณทางสนทรยภาพและความช านาญ โดยสชนดตางๆ เชน สน า สน ามน สฝน และอนๆ เปนสอกลางในการแสดงออกถงเจตนาในการสรางสรรค การสรางงานจตรกรรม จะสรางงานบนพนราบเปนสวนใหญ เชนกระดาษ ผา แผนไม ผนง เพดาน ซงศลปนอาจเลอกในรปแบบตางๆ เชน แบบสจนยม แบบอดมคต หรอแบบนามธรรม

อาร สทธพนธ (2517 : 83) จตรกรรม หมายถง ภาพเขยนส การระบายส หรอภาพทมสทมนษยเขยน ซงอาจพบเหนบนผนง บนระนาบ บนแผนผาใบ หรอแผนวสดตางๆ

ดงนน จงกลาวไววา จตรกรรม การวาดภาพลงบนพนผวชนดใดชนดหนง ใชสประเภทใดประเภทหนง อาจเปนสเดยวหรอ หลายสกไดเพอใหเกดเปนภาพภาพหนง ตามวตถประสงคของผวาด อาจเปนการบนทกภาพทมนษยสรางจากการเลยนแบบธรรมชาต หรอเนอหาเกยวกบเรองราวใดเรองราวหนง ทงน ขนอยกบ ความตองการของผวาด

ประเภทของงานจตรกรรม

การถายทอดผลงานจตรกรรมทปรากฏใหเหนทวๆไป จะมลกษณะการถายทอดทแตกตางกน และมรปแบบอนหลากหลาย โดยสามารถสรปประเภทตามลกษณะการถายทอดได 3 ประการ ดงน

1.รปแบบทเหมอนจรงตามธรรมชาต เปนการถายทอดผลงานจตรกรรมตามทตาเหนคลายของจรง เปนรปแบบตามธรรมชาต เปนรปภาพของคน สตว หนนง และทวทศน

2.รปแบบกงนามธรรม เปนการถายทอดผลงานจตรกรรมทมการเลอก สกด ตดทอนรปทรงบางสวนออกไปจากความเปนจรง โดยรปแบบอาจจะเปลยนแปลงไป แตยงสามารถมองเหนเคาโครงดงเดมทมาจากธรรมชาต

32

3.รปแบบนามธรรม เปนการถายทอดผลงานจตรกรรม ทศลปนแยกความรสก หรออารมณออกจากรปทรงทเนนจรง เปนปรากฏการณจากความรสกสมผส โดยไมสนใจในสงทตาเหนแตจะใหความส าคญกบสวนประกอบทางศลปะ เชน เสน ส รราง รปทรงตางๆ เปนหลก

จากการศกษาขางตน จตรกรรมเปนงานทถายทอดความคด อารมณ ความรสก โดยผานการใชเทคนคตางๆไมวาจะเปน สนา สฝน สอะคลค เปนตน จตรกรรมถอเปนงานศลปะทถอวาถายทอดอารมณความรสกไดชดเจนและดทสดทศลปนสวนใหญใชจดแสดง

วสดอปกรณสาหรบงานจตรกรรม

วสดอปกรณสาหรบงานจตรกรรมประเภทตาง ๆ มดงตอไปน

1. สชอลค และสเทยน มคณสมบตทบแสง สชอลคจะม 2 ชนด คอ ชนดเนอออนและชนดเนอแขง แตละชนดตางกมขอดขอเสยทแตกตางกน เชน ชนดเนอออนจะรวน และแตกหกงาย ดงนน จะเปนการดทสดถาใชทงสองชนดประกบกน กระดาษ แผนกระดาษรองเขยน และน ายาเคลอบภาพ ใชส าหรบรกษารปภาพซงจ าเปนส าหรบงานสชอลค แตอาจท าใหสเปลยนไปเลกนอย

2. สน า มคณสมบตโปรงแสง วสดอปกรณส าหรบงานสน า มหลายชนดใหเลอกใชไดตามความตองการ สน าม 2 ชนด คอ

2.1 แบบกอนแขงสะดวกมากส าหรบงานเขยนรปนอกสถานท

2.2 สน าชนดเหลวบรรจในหลอดกมความสะดวกในการใช แตตองปดฝาหลอดใหแนน เพราะสชนดนแหงเรวมาก

อปกรณอน ๆ ทจ าเปน คอ จานสส าหรบผสมส แผนกระดาษ พกนสน า ซงควรจะใชอยางด และควรมหลายแบบเพอใหเหมาะ และสะดวกตอการวาด แกวส าหรบใสน า และลางพกน แผนกระดาษรองเขยน ผาส าหรบใชเชดพกน

3. สฝน มคณสมบตทบแสง การเขยนภาพดวยสฝนเปนวธเกาแกวธหนงทผคนมความรสกวาเปนกรรมวธทซบซอนอย จงไมคอยมผนยมใชสฝนมาเขยนภาพมากนก และคอนขางมราคาแพง จะมผงสฝน น ากลนบรสทธ จานผสมส พกนชนดขนออน เกรยงผสมส แกวส าหรบลางผกน กระดาษ และผาส าหรบเชดพกน

33

4. สน ามน มคณสมบตทบแสงและมสวนผสมของน ามนวสดอปกรณสาหรบงานเขยนภาพดวยสนามน วสดอปกรณทจ าเปนส าหรบงานเขยนภาพดวยสน ามน มดงน สนามน จานส าหรบผสมส พกนส าหรบใชกบสน ามน น ามนลนสดส าหรบผสมสน ามน น ามนสนหรอน ายาลางจานส าหรบลางพกน เฟรมผาใบ และผาส าหรบเชดพกน

5. วสดอปกรณส าหรบงานเขยนภาพดวยสอะครลค มคณสมบตทบแสง การใชวสดอปกรณในงานสอะครลคกเชนเดยวกบสน า และสามารถระบายลงบนวสดไดหลายชนด เหตผลส าคญประการหนงทศลปนและชางเขยนไดใหความสนใจตอการใชสอะครลคมาก เพราะใชงายไมยงยากเหมอนสน ามน สอะครลคมคณสมบตผสมน าระบายได และแหงไว

จากการศกษาขางตนงานจตรกรรมสามารถ เลอกใชวสดอปกรณไดหลายชนด โดยผวาจะตองค านงถงคณสมบต ของสและอปกรณใหสอดคลองกน เพอสะดวกตอการวาดภาพ ทงนขนอยกบความตองการ ของผวาดวาจะเลอกใชสอะไร ในการสรางสรรคผลงานขนมา

6. ศลปะสอผสม

ความหมายของศลปะสอผสม

อครพล พะลง (2558 : 39-41) ศลปะสอประสม หรอศลปะสอผสม หมายถง ผลงานทมนษยสรางสรรคขนโดยเทคนค และวธการของศลปะทางดานทศนศลปหลายๆ แขนงมาผสมผสานกนท าใหเกดผลงานทอยในชนเดยวกน เนนหลกการจดองคประกอบศลป แสดงออกถงอารมณของผสรางสรรคผลงาน

วสดทใชในการสรางผลงานสอประสมสามารถหาไดจากวสดธรรมชาต คอวสดทเกดขนเองตามธรรมชาต เชนวสดจากพช สตว และแรตาง และวสดสงเคราะหคอ วสดทมนษยสรางขน เชน กระดาษ โลหะ พราสตก เปนตน

ผลงานศลปะสอประสมมความเปนมาตงแต ปกสโซ (Pablo Picasso) เปนศลปนทเรมตนสรางสรรคผลงานศลปะสอประสมในสมยยคศลปะนามธรรม (Abstract Art) ในป ค.ศ.1912 และไดพฒนามาสศลปะกลวธเอสเซมเบรจ (Asscmblage) ทไดรบการยอมรบ และพฒนาตอเนองในรปลกษณะใหมส าหรบผลงาน 3 มต

สอผสมหรอสอประสม (Mixed Media) คอศลปะทมการผสมผสานสอทางศลปะทมลกษณะแตกตางกน เชน การผสมกนระหวางงานจตรกรรม ประตมากรรม ภาพพมพ ภาพเคลอนไหว

34

อยางเชนภาพจากโทรทศน วดโอ เสยง กลน หรอการสมผสทางกายภาพ ศลปะทจะเขาขาย “สอผสม” ควรจะตองมการผสมสอทแตกตางกนเหลานนอยางนอย 2 สอขนไป แตถาเปนการผสมกนระหวางเทคนคในสอเดยวกน เชน จตรกรรมทมการใชเทคนคสน าผสมกบการเขยนภาพในบางสวนดวยสน ามนและสฝน กควรจะถอวาเปน “เทคนคผสม” มากกวา “สอผสม” อยางไรกตามศพทตางๆเหลานถกบญญตขนอยางคอนขางกวางและมความยดหยน ท าใหเกดการตความทแตกตางกน ทงจากคนด นกวจารณ และศลปนผทสรางงานขนมาเอง อกทงยงมการเรยกขานสงเดยวกนในชอทแตกตางกนออกไปอกดวย เชน บางกเรยกวา “Inter Media” “Multi Media” แตในปจจบนเปนทเขาใจกนในวงการศลปะ และการออกแบบวา ค าวา “Multi Media” และ“Pyper Media” จะใชกบงานทท าขนจากคอมพวเตอรกราฟกทมทงภาพเคลอนไหวทกนเวลา หรอมตวหนงสอ และเสยงประกอบกนขนมา สวนค าวา “Mixed Media” จะใชกบงานทางดานทศนศลป ( Visual Arts ) อยางทกลาวไปในขางตนเสยมากกวา โดยพนฐานของสอผสมแลว การผสมผสานสอทแตกตางกนไมใชสงประดษฐทคดคนขนใหมแตอยางใด เพราะผลงานศลปะและงานหตถกรรมในวฒนธรรมตางๆทวโลกทท าสบทอดกนมาหลายศตวรรษ ตางกมลกษณะทตางกนอยคอนขางมาก เชน งานประตมากรรมของชนเผาในทวปแอฟรกา ทมการแกะสลกไมใหเปน 3 มต ผสมกบการแกะลายเบา ตดปะดวยวสดธรรมชาตตางๆ เชน เปลอกหอย และยงมการระบายสตางๆผสมเขาไปดวย เมอศลปวทยาการแบบตะวนตกนยมแบงศาสตรตางๆออกจากกน ( สนนษฐานวาคงจะหลงจาก ยคฟนฟศลปวทยา ในครสตศตวรรษท 16 ) ดานการจดการและการศกษาจตรกรรม ประตมากรรม และสออนๆจงถกแยกออกจากกน ในศลปะรวมสมยชวงครงหลงของครสตศตวรรษท 20 ความเครงครดในการแบงประเภทแยกศาสตรตางๆ เรมคลายตว การผสมสอจงไดกลายเปนธรรมเนยมปฏบตปกตในการศกษา และการท างานศลปะ แนวโนมการรวมศาสตรนสอดคลองไปกบกระแสการศกษาและการพฒนาแบบองครวม ไมแยกยอยเฉพาะทางจนคบแคบอยางทผานมา

ดงนนสอผสม หรอเรยกอกชอหนงวาสอประสม หรอ(Mixed Media) เปนการสรางสรรคผลงานโดย ใชวสดอปกรณหรอเทคนคตงแต 2 อยางขนไป โดยวสดนน อาจเปนวสดทเกดขนเองตามธรรมชาต หรอ เปนวสดทสงเคราะหขน สอผสมสม มไดเปนศาสตรใหมทพงเกดขน แตเปนศาสตรทเกดขนมาชานานแลว ทงนการเลอกใชวสดอปกรณ หรอเทคนคเหลานน ขนอยกบความตองการ ของผสรางสรรคผลงาน และอาจเปนไดทงงาน 2 มต และงาน 3 มต

35

การสรางสรรคผลงานศลปะสอผสมสม

การสรางสรรคผลงานศลปะสอประสมเกดจากความคด เรองราว กลวธ และโครงสรางภาพ ประกอบกนเปนผลงานศลปะใหเกดความแปลกใหมในผลงาน กระบวนความคดไปสกระบวนการผลตผลงานใหเกดการสรางสรรค พรอมกบการพฒนาผลงานเสมอมาตลอดไปสความแปลกใหม ใหเกดสงใหมตอวงการศลปะสมยใหม ซงมแนวความคดวาความคดสรางสรรคมอทธพลมากกวาทกษะในการสรางผลงานศลปะหลงสมยใหมในปจจบน

สงเราทเกดขนจากอารมณ ความรสกภายในหรอลกษณะตวอยางทพบเหนจากสงแวดลอมภายนอก จะผลกดนใหเกดแนวคดจนตนาการ ซงอยนอกเหนอเหตผลธรรมดา เปนกลไกของจตทเราจะแกลงหรอบงคบใหเกดตามลกษณะตางๆ โดยพลการไมได เมอเกดขนแลวและพฒนาถงขนสดทายแลวกจะแสดงออกอยางตรงใจ ตรงความรสกททพงพอใจและมความปรารถนาบคคลทแสรงแกลงเขยน หรอปนในแบบรป-เรองราวทตนไมรสก หรอมความปรารถนาจากจตใจแลว กจะสามารถกระท าไดเพยงรปเขยน รปปนทคลายคลงงานทศนศลปเทานน คงไมสามารถนาเสนอภาพลกษณในเชงการสรางแบบศลปะของศลปนทดได สาหรบงานอนๆ ของทศนศลป เชน งานชาง ไมท าเครองเรอน งานสรางภาพแผนโปสเตอร หรองานตกแตงตางๆ กจดเปนงานสรางสรรคในแวดวงศลปะได ถงแมผลงานทท าขนเพอจดมงหมายภายนอกอนๆบางอยาง ถาผท าสามารถสรางจนตนาการจากแนวเรองหรอรปทรงนนได ผลงานทท าขนกจดวาเปนการคดสรางสรรคทางทศนศลป ซงประกอบขนดวยสวนส าคญ 2 สวน คอ สวนทเปนเนอหาสาระหรอแนวเรองกบสวนทเปนรปราง รปทรง กลาวคอ รปทรงในงานทศนศลปจะบงเกดขนได กจะตองเกดจากการทศลปนผสรางงานศลป ตองมรปความคด (Idea) ทเรมกอตวมาจากแรงบนดาลใจทมความหมายและมเอกภาพในตวเองเสยกอน ความคดนนจงจะมศกยภาพพอทจะผลกดนใหกอตวเปนรปรางทมเอกภาพและความหมายได บคคลทมความคดสบสน มความคดหลายอยางตางๆนานา จนจดลาดบความส าคญหรอขนตอนไมได กจะแสดงออกทางรปทรงทมความขดแยงขาดเอกภาพ ซงเปนหวใจส าคญของงานทศนศลปไป กระบวนการทางานศลปะทกระดบจะตองมการจดระบบระเบยบของความคดอยางเปนเอกภาพ ควบคกบการมความรความเขาใจในการสรางเอกภาพของรปทรง และแนวเรองของผสรางงานทศนศลปเปนหลกส าคญ

จากการมองเหน และรบรไดท าความเขาใจเกยวกบความคดสรางสรรค (Creative Art) มสงเรา 3 กลม คอ สงเราทท าใหเกดปญญา สงเราทท าใหเกดความตองการ และสงเราทท าใหสงสย

สงเราทงสามสงน เปนตนเหตใหเราคดและตดสนใจทจะสรางสรรคผลงานศลปะทเกดจากการมองเหนและรบร สงทไดมาจากการร เรารวาอะไรเปนอะไร อะไรอยไหน หลงจากทรแลวกนาสงทรมาจกลาดบความส าคญกอนหลง จากการรนนสามารถแบงไดเปน 4 ประเภท คอ

36

1. การรเรองทวไป

2. การรเรองเฉพาะ

3. การรเรองวธทา

4. การรเรองวาจะทาอะไร การรไดมาจากไหน การรไดมาจากความคด

ความคด แบงได 4 ทาง

1. ความคดทไดมาจากเหตผล

2. ความคดทไดมาจากการทดลอง

3. ความคดทไดมาจากการไดถาม สงสย

4. ความคดทไดมาจากการครนคด

ศลปะการสรางสรรคนน เพอเปนการตอบสนองความตองการทงทางอารมณและทางจตใจ เปนสงส าคญในการสรางสรรค และมกระบวนการสรางสรรคทซบซอนและมแบบแผน เพราะในการสราง

งานศลปะนน จะมเรองของอารมณ ความรสก และจนตนาการของผสราง เปนสวนประกอบมาสกระบวนการสรางสรรค

ในงานศลปะนน เนอหาจดเปนองคประกอบหนงทส าคญ เราแยกขอบเขตไว คอ องคประกอบทเปนนามธรรม หรอโครงสรางทางจตและเนอหาจากแหลงตางๆ ไดดงน

1. เนอหาจากแหลงธรรมชาต(Nature)

2. เนอหาจากแหลงสงคม (Social)

3. เนอหาจากแหลงบคคล (Individual)

องคประกอบทเปนนามธรรม หมายถง ผลทไดรบจากงานศลปะ สวนทเปนนามธรรมนนอกจากเนอหายงมชอเรอง (Subject) และแนวเรอง (Theme) รวมอยดวย

1. เนอหาจากแหลงธรรมชาต (Nature) เปนเนอหาหลกดงเดมถอธรรมชาตเปนแมบท เพราะมนษยไดสมผส และรบรจากธรรมไมวาการด ารงชวต การพบเหนหลากหลายของธรรมชาต

37

2. เนอหาจากแหลงสงคม (Social) เปนเนอหาทเกดขนจากการอยรวมกนในสงคม เพราะสงคมไดมบทบาทส าคญตอชวตของทกคน ไมวาจะเปนเนอหาทางดานการเมอง การปกครอง รวมทงความเปลยนแปลงในชวตของผคนดวย

3. เนอหาจากแหลงบคคล (Individual) เปนเนอหาทเกยวของกบลทธเสรภาพของบคคลในการอยรวมกน ใหความส าคญและยอมรบนบถอในการแสดงความคดเหน และการก าหนดความพงพอใจของตนเอง ในการสรางผลงานศลปะ มกระบวนการส าคญ แยกไดดงน

1. การสรางสรรค - การรบร (Perception)

- จนตนาการ (Imagination)

- ประสบการณ (Experience)

2. เรองราวหรอเนอหา (Content)

3. โครงสรางภาพหรอสวนประกอบ (Cinorisution)

4. กลวธ (Techniqes)

ดงนนจงสรปไดวา การสรางสรรคผลงานสอผสม เกดจากความคดเรองราวกลวธ ตางๆ โดยการสรางสรรคนน อาจเกดขนจากสงเรา ทท าใหเกดอารมณความรสก ภายใน และสงทพบเหนจากสงแวดลอม ซงถอเปนสงแวดลอมภายนอก ทแสดงออกอยางตรงใจตรงความรสก โดย จะสรางสรรคผลงาน ขน โดยการใชองคประกอบศลปเปนหลก และเลอกวสด ทเหมาะกบการสรางสรรคผลงานนนๆ ในการสรางสรรคผลงานแตละครง อาจตองอาศย ทกษะ ความช านาญ ความร ดานตางๆ ดวย

7. รปแบบศลปะ

อาร สทธพนธ (2532 : 83-86) ไดใหความหมายวา รปแบบศลปะ (Art Form) หมายถง ปรากฏการณอนเกดจากการผสมผสานรวมตวของสวนประกอบศลปะในการถายทอดผลงานศลปะ เพอบนทกหรอสะทอนความงามดวยรปแบบและเทคนคตางๆ ทมความแตกตางกนออกไป ตามพนฐานประสบการณเกยวกบรปแบบ ความคดสรางสรรค ทศนคต ตลอดจนรสนยมของแตละบคคล เสรภาพทางความคดและการแสดงออกไดสงผลตอการแสดงออกในงานจตรกรรมใหมความแตกตางกน โดยอาจก าหนดรปแบบตางๆ เหลานนออกเปน 4 ลกษณะ คอ

1. รปแบบทถายทอดตามลกษณะคลายของจรง คอ รปแบบทถายทอดคลายของจรงแสดงใหเหนถงความสามารถในการสงเกตของศลปน และทกษะในการใชวสดตลอดจนวธการ

38

2. รปแบบทถายทอดโดยเฉพาะโครงสรางทเดนและส าคญ รปแบบทถายทอดโดยเฉพาะโครงสรางทเดนน ถอวาเปนความฉลาดทรจกใชปญญา รจกคด เลอก สกด ตดทอน ตามความรความเขาใจ ซงผพบเหนจะตองมความรพนฐานอยจ านวนหนงกอนแลวจงจะสามารถเขาใจได

3. รปแบบทถายทอดตามจนตนาการ คอ ในการถายทอดตามรปแบบทผานมา สวนใหญเกยวของกบการรบรทางการเหน ซงเปนพนฐานทชวยใหผถายทอดสามารถสรางจนตนาการได หรอกลาวโดยสรปกคอ เหนจรงๆ กอนแลวจงสรางจตนาการเหมอนกบผคดเครอบน จะตองเหนนกบนมากอนแลวจงเกดจนตนาการ

4. รปแบบทถายทอดตามดานและมมทเหน คอ รปแบบของการถายทอดทกแบบ ถาเราค านงความเปนจรงของโลกภายนอกทตองการถายทอดนน วตถนนๆ เราจะพบวาปญหาเกยวกบระนาบ หรอดานของสงทตองการถายทอดมความส าคญยง เฉพาะเหตวาในการถายทอดเราจะมระนาบรองรบเปนสองมต แตวตถทจะถายทอดเปนสามมต ดงนนการถายทอดมกจะเปนรปแบบใดรปแบบหนงเพยงดานหนงเทานน รปแบบทถายทอดตามดานและมมทเหน จงมกจะตองผสมผสานกบดานหลายๆดาน

จากลกษณะรปแบบของการถายทอดทง 4 รปแบบ ดงกลาวน ปรากฏเปนผลงานทศนศลปทกยคสมย เราจะไมประหลาดใจเลยวา รปแบบทศลปนถาถายทอดโดยการสลบดาน หรอการขยายขนาดของรปแบบใหใหญและเลกในจตรกรรมของอยปต เพอแสดงฐานะและความแตกตางของบคคลในภาพ หรอภาพของศลปนไทยตามผนงโบสถ วหาร เปนตวอยางแสดงใหเหนวา ศลปนผสรางมความสามารถไดบางถายทอดรปแบบใหเกดประโยชนตามความตองการของสงคมละของตนเอง และเขาใจรปแบบของการถายทอดดงกลาวเปนอยางด

ดงนนจงสรปไดวา รปแบบศลปะ หมายถง การรวมกนของสวนตางๆ และถายทอดออกมาตามความรสก ประสบการณ เปนตน ซงม 4 รปแบบคอ 1. รปแบบทถายทอดตามลกษณะคลายของจรง 2. รปแบบทถายทอดโดยเฉพาะโครงสรางทเดนและส าคญ 3. รปแบบทถายทอดตามจนตนาการ 4. รปแบบทถายทอดตามดานและมมทเหน

39

บทท 3

วธการด าเดนการวจย

การศกษาเรอง พระพทธศาสนาเพอสรางสรรคผลงานจตกรรมเทคนคผสม ผวจยไดด าเนนการดงน

ขอบเขตการสรางสรรคผลงาน

ค าอธบายประกอบแผนผง 1 : เรมจากการศกษาขอมลเกยวกบพระพทธศาสนา ประวตความเปนมา ความเชอและหลกการของพทธศาสนา รปแบบพธกรรมและสญลกษณของพทธศาสนา ความเปนมาของศาสนาพทธในประเทศไทย การดรปแบบพระพทธรปสมยตางๆ พรอมทงศกษาเกยวกบเทคนควธการทจะการสรางสรรคงาน เพอน ามาเปนแนวคดทจะนาไปสการสรางสรรคเปนผลงาน จากนนกรวบรวมขอมลทไดจากการศกษา น ามาสการสเกตแบบรางหลายๆแบบ และมาส การสเกตแบบรางจรงทพรอมจะสรางสรรคชนงาน และสรางสรรคชนงานจรงขนตามแบบทวางไว

ศกษาขอมล ประวตความเปนมา

องคประกอบ

เทคนควธการ ศกษาเทคนค วสด-อปกรณ

รางแบบ แบบรางชนท 2

แบบรางชนท 1

แบบรางชนท 3 ลงมอปฏบตตามแบบราง

รางภาพ

ผลงานส าเรจ

แบบรางขาวด า

แบบรางส ลงสพนหลง

วสด-อปกรณ

เทคนค

สรางสรรค

40

แผนการด าเนนการศกษาคนควา

ค าอธบายประกอบแผนผง 2 : จากทศกษาขอมลขางตนสามารถน ามาสรางสรรคชนงานในรปแบบจตรกรรมสอผสม โดยการก าหนดรปแบบในดานตางๆไมวาจะเปนดานรปแบบ กจะเปนในลกษณะกงนามธรรม โดยในการสรางสรรคจ าเปนตองมวสดและอปกรณตางๆทจะน ามาสรางสรรคสรางสรรคชนงาน

กระบวนการสรางสรรคผลงาน

1. กอนจะมการเลอกภาพทจะน าไปสรางสรรคผลงานจรงนน ผสรางสรรคไดมการคนควา

ดตวอยางรปแบบผลงานในแบบตางๆ จากอนเตอรเนตทเกยวของกบภาพทเราตองการสรางสรรค

จตรกรรมสอผสม

รปแบบของผลงาน

ดานวสดอปกรณ

ดานรปแบบ

ดานเทคนค

สน ามน

กงนามธรรม

สอะครลก

จานส

เฟรมผาใบ

พกน

จตรกรรมสอผสม

น ามนสน

น ามนลนสด

กากเพชรละเอยด

หลอดบบส

น ามนสน

41

ภาพประกอบท 3.1 ภาพพระพทธรปและดอกบวกงนามธรรม

(http://primary-philosophy.blogspot.com/2015/11/blog-post_22.html)

ภาพประกอบท 3.2 ภาพเศยรพระพทธรป และธรรมจกร

(http://primary-philosophy.blogspot.com/2015/11/blog-post.html)

http://primary-philosophy.blogspot.com/2015/11/blog-post_22.html

http://primary-philosophy.blogspot.com/2015/11/blog-post.html

42

ภาพประกอบท 3.3 ภาพเศยรพระพทธรปเทคนคจตรกรรมสอผสม

(http://primary-philosophy.blogspot.com/2015/11/blog-post.html)

ภาพประกอบท 3.4 ภาพเศยรพระพทธรปในสมยอยธยา

(https://pantip.com/topic/34961917)


https://pantip.com/topic/34961917

43

ภาพประกอบท 3.5 ภาพพระพทธรปในสมยสโขทย

(http://www.phitsanulokhotnews.com/2016/01/28/80304)

ภาพประกอบท 3.6 ภาพพระพทธรปในสมยอทอง

(http://seehistory.blogspot.com/2010/04/blog-post_08.html)

http://www.phitsanulokhotnews.com/2016/01/28/80304

http://seehistory.blogspot.com/2010/04/blog-post_08.html

44

ภาพประกอบท 3.7 ภาพดอกบวแบบลายไทย

(www.tawanlanna.com)

2. สเกตแบบรางตามแนวคด โดยน าเอาใบหนาของพระพทธรปและดอกบวมาจดองคประกอบศลปแบบกงนามธรรม ตดทอน และผสมผสานกน เพอเปนแนวทางในการเลอกหลายๆ ทางในการสรางสรรคผลงาน

ภาพประกอบท 3.8 ภาพรางท 1 แบบขาว-ด า ภาพประกอบท 3.9 ภาพรางท 2 แบบขาว-ด า

http://www.tawanlanna.com/

45

ภาพประกอบท 3.10 ภาพรางท 1 แบบลงส ภาพประกอบท 3.11 ภาพรางท 2 แบบลงส


46



47



จากนนกเลอกภาพจากทสเกตมา 3 ภาพ เพอสรางสรรคผลงานจรง โดยผวจยไดเลอกภาพ

รางท 10 ภาพรางท 11 และภาพรางท 12 มาสรางสรรคผลงานในครงน

48

แนวความคดในการสรางสรรคผลงาน

พระพทธศาสนา เปนศาสนาทก าเนดขนในชมพทวป และไดเผยแพรค าสอนออกไปทวโลก จนกระทงปจจบนค าสอนเหลานนกยงอย แตดวยความทโลกเปลยนไป ยคสมยเปลยนไป จงท าให ศาสนกชนชาวพทธ มไดเขาถงค าสอนหลกธรรมเหลานน อยางลกซง จงท าใหผวจยสนใจทจะสรางสรรคเรองราวทเกยวของกบพระพทธศาสนา เพอเปนการ จรรโลงศาสนา จรรโลงใจ แกผทพบเหนผลงานสรางสรรคชดน ผวจยจงน ามาสรางสรรคเปนผลงานจตรกรรมสอผสมบนเฟรมผาใบ วสดอปกรณ 1. เฟรมผาใบ

2 .สน ามน 3. น ามนสน 4. น ามนลนสด 5. สอะลรลก 6. กากเพชร 7. จานส 8. พกน 9. หลอดบบส

ขนตอนการสรางสรรคผลงาน 1. ออกแบบภาพสเกต และเลอกภาพสเกตมา 3 ภาพ เพอสรางสรรคผลงาน 3 ชน

ภาพประกอบท 3.22 ภาพสเกต 1-3

49

2. รางภาพลงบนเฟรมผาใบ ขนาด 90 × 120 เซนตเมตร ใชสไมในการราง

3. ลงสพนหลงโดยใชสน ามน พยายามอยาใหสล าเขามาในสวนของหนาพระและดอกบว ใชสตามสในภาพสเกต

ภาพประกอบท 3.23 ลงสพนหลง

4. ลงรายละเอยดภาพโดยใชสน ามน ใชน ามนลนสดเปนตวท าละลาย และใชน ามนสนในการลางพกน

ภาพประกอบท 3.24 ลงรายละเอยดของภาพ

5. เกบรายละเอยนของภาพ

50

6. เมอภาพแหงสนดดแลวจงบบสอะครลกสทองปนเสนโคงบรเวณภาพในสวนทเปนพนหลง

ภาพประกอบท 3.25 บบสอะครลกเปนเสนโคง

7. เกบรายละเอยดอกครง

8. โรยผงกากเพชรลงบนงานเพอใหภาพเกดความแวววาว

9. ผลงานเสรจสมบรณ

ภาพประกอบท 3.26 ผลงานเสรจสมบรณ

51

ผลงานศลปนพนธสมบรณชนท 1

ภาพประกอบท 3.27 ภาพศลปนพนธสมบรณชนท 1

ชอภาพ : พระพทธศาสนา 1

เทคนค : จตรกรรมสอผสม

ขนาด : 90x120 เซนตเมตร

52






53






54

บทท 4

การวเคราะหผลงานสรางสรรค

การศกษาคนควา เรอง จตรกรรมสอผสม : พระพทธศาสนา ผศกษาไดวเคราะหผลงานสรางสรรคตามเกณฑการวเคราะห ดงน

1. วเคราะหเนอหา 2. วเคราะหรปแบบ 3. วเคราะหกลวธ

ผลงานศลปะนพนธ ชนท 1

ภาพประกอบท 4.1 ภาพผลงานศลปนพนธชนท 1

ชอภาพ : พระพทธศาสนา 1 เทคนค : จตรกรรมสอผสม ขนาด : 90×120 เซนตเมตร

55

วเคราะหเนอหา : เปนผลงานจตรกรรมสอผสม ในภาพประกอบภาพดอกบวสชมพทงดอกบานและดอกหบ และมฝก ใบบวสเขยวสดใส ขางลางถดลงมาจากดอกบวนนเปนสายน าทฟาสลบขาว สวนซายมอของรปนนเปนเศยรพระซงเปนสญลกษณทางพระพทธศาสนาทมสเหลองทองอราม พนหลงของภาพเปนลกษณะของโคงคว าซอนกนเปนครนสสองตดกบสแดงทเปนพนหลงชนในสดของภาพ ความสมดล เปนการจดภาพโดยค านงถงความสมดลแบบ 2 ขางไมเหมอนกน แตองคประกอบตางๆของภาพ โดยสวนรวมแบบสมดลเทากนทง 2 ขาง จดเดน ของภาพอยตรงบรเวณดานซายของภาพเปนเศยรพระทอยบนพนหลงสแดง มความกลมกลนและตดกนของส มความเปนเอกภาพเพราะความกลมกลนของรปทรง

วเคราะหรปแบบ : รปแบบงานเปนลกษณะกงนามธรรม 2 มต บนเฟรมผาใบ โดยเนนเทคนคการใชสน ามนและการบบสอะครลก

วเคราะหกลวธ : ใชเทคนคจตรกรรมสอผสม โดยภาพดอกบว สายน า และเศยรพระ จะวาดโดยใชสน ามน และบบเสนสทองทพนหลงดวยสอะครลก ตดเสนดวยปากกาเคม และโรยกากเพชรในขนตอนสดทาย

56




57

วเคราะหเนอหา : เปนผลงานจตรกรรมผสม ในภาพประกอบภาพดอกบวสเหลอง ซงในทางความรสกสเหลองหมายถงความรงเรอง มทงดอกบาน และดอกหบ และมฝก ใบบวสเขยวสดใส ขางลางถดลงมาจากดอกบวนนเปนสายน าสฟาสลบน าเงนเขม สวนขวามอของรปนนเปนเศยรพระซงเปนสญลกษณทางพระพทธศาสนาทมสเหลองทองอราม และมสวนของแสง และเงาชดเจนมาก ใหความรสกลกลงไป และในสวนของแสงกดนนขนมา พนหลงของภาพเปนลกษณะของรปทรงของพระพทธรปทอยในอสรยาบทนงขดสมาธ และขางๆกนนนเปนรปทรงของศาสนสถาน หรอเจด ถดขนมาจากพนหลงนนกเปนลกษณะโคงคว าซอนกนเปนครนสทองกลมกลนกบสสมและน าตาลทเปนพนหลงชนในสดของภาพ ความสมดล เปนการจดภาพโดยค านงถงความสมดลแบบ 2 ขางไมเหมอนกน แตองคประกอบตางๆของภาพ โดยสวนรวมแบบสมดลเทากนทง 2 ขาง จดเดน ของภาพอยตรงบรเวณดานขวาของภาพเปนเศยรพระทอยบนพนหลงสสมและสน าตาล มความกลมกลนและตดกนของส มความเปนเอกภาพเพราะความกลมกลนของรปทรง

วเคราะหรปแบบ : รปแบบงานเปนลกษณะกงนามธรรม 2 มต บนเฟรมผาใบ โดยเนนเทคนคการใชสน ามน และการบบสอะครลก

วเคราะหกลวธ : ใชเทคนคจตรกรรมผสม โดยภาพดอกบว สายน า และเศยรพระ จะวาดโดยใชสน ามน และบบเสนสทองทพนหลงดวยสอะครลก ตดเสนดวยปากกาเคม และโรยกากเพชรในขนตอนสดทาย

58




59

วเคราะหเนอหา : เปนผลงานจตรกรรมผสม ในภาพประกอบภาพดอกบวส ซงมทงดอกบาน และดอกหบ และมฝก ใบบวสเขยวสดใส ขางลางถดลงมาจากดอกบวนนเปนสายน าสฟาสลบน าเงนเขม และเหลองซงสเหลองนเปนเหมอนแสงสะทอนขององคพระลงมายงผวน า สวนขวามอของรปนนเปนเศยรพระซงเปนสญลกษณทางพระพทธศาสนาทมสเหลองทองแทรกไวดวยสน าตาลเสมอนวาองคพระมความเกาแกดวยผานเวลามาชานาน และมสวนของแสง และเงาชดเจนมาก ใหความรสกลกลงไป และในสวนของแสงกดนนขนมา พนหลงของภาพเปนลกษณะของรศมของพระพทธรปทอยบรเวณของเศยรพระ ถดขนมาจากพนหลงนนกเปนลกษณะโคงคว าซอนกนเปนครนสทองตดกบสแดงในสวนของรศม และพนหลงชนในสดของภาพนนเปนสเหลองตดกบดอกบวทเปนสมวง และมการบบสเขยวใหเปนเสนคดโคงคลายเถาวลยกลมกลนกบพนหลงสเหลอง ความสมดล เปนการจดภาพโดยค านงถงความสมดลแบบ 2 ขางไมเหมอนกน แตองคประกอบตางๆของภาพ โดยสวนรวมแบบสมดลเทากนทง 2 ขาง จดเดน ของภาพอยตรงบรเวณดานขวาของภาพเปนเศยรพระทอยบนพนหลงสแดง มความกลมกลนและตดกนของส มความเปนเอกภาพเพราะความกลมกลนของรปทรง

วเคราะหรปแบบ : รปแบบงานเปนลกษณะกงนามธรรม 2 มต บนเฟรมผาใบ โดยเนนเทคนคการใชสน ามนและการบบสอะครลก

วเคราะหกลวธ : ใชเทคนคจตรกรรมผสม โดยภาพดอกบว สายน า และเศยรพระ จะวาดโดยใชสน ามน และบบเสนสทองทพนหลงดวยสอะครลก ตดเสนดวยปากกาเคม และโรยกากเพชรในขนตอนสดทาย

60

บทท 5

บทสรป ปญหา และขอเสนอแนะ

สรป จากการศกษาและสรางสรรคผลงานศลปะนพนธในหวขอวจยเรอง “พระพทธศาสนา”

มวตถประสงคคอ

1. เพอศกษาหาความรทวไปของพระพทธศาสนา

2. เพอศกษาความรทวไปของงานจตรกรรม และจตรกรรมสอผสม

3. เพอสรางสรรคผลงานศลปะเทคนคจตรกรรมสอผสม

ผลการศกษาสรปวา : พระพทธศาสนา เปนศาสนาทถอก าเนดขนในชมพทวป โดยมพระสมมาสมพทธเจาเปนศาสดาเผยแพรหลกธรรมค าสอน เรมเผยแพรค าสอนแรกเรมจากประเทศอนเดย และเผยแพรไปทวโลกและถอใหศาสนาพทธเปนศาสนาสากล นนเพราะดวยมผคนนนถอกนมากทวโลก โดยเฉพาะในทวปเอเชย แตเดมศาสนาพทธเปนศาสนาทไมมรปเคารพใดๆ แตพอชวงเวลาผานเลยไปกไดมศาสนาพทธนกายตางๆเกดขน จงไดมการฟนฟศาสนาหลายตอหลายครงทงนพทธศาสนกชนทนบถอในศาสนาพทธจงไดมการสรางสงทยดเหนยวจตใจแทนค าสอนของพระพทธเจาเปนเจตสถาน ดวยเหตนจงท าใหมการสรางรปเคารพตางๆขน

ศาสนาพทธเขามาสประเทศไทย เมอประมาณ พ.ศ. 236 ซงในขณะนนประเทศไทยรวมอยในดนแดนทเรยกวาสวรรณภม และมการสรางรปเคารพตางๆขนมากมาย ซงมหลายรปแบบเกดขนตามสมยตางๆทเปนไป รปแบบกจะมลกษณะตามศลปะในสมยนนๆ เชนในสมยอยธยากจะมลกษณะตามสกลชางในสมยนน

นอกจากพระพทธรปแลว กยงมการสรางสญลกษณทางพระพทธศาสนาขนมาอกหลายอยาง เชน รอยพระพทธบาท ธรรมจกร วดวาอาราม ทมใหเหนกนอยทวไป เปนตน

ผลการศกษาขอมลเกยวกบจตรกรรมสอผสม สรปไดวาการสรางสรรคผลงานสอผสม หรอเรยกอกชอหนงวาสอประสม หรอ Mixed Media เปนการสรางสรรคผลงานโดย ใชวสดอปกรณหรอเทคนคตงแต 2 อยางขนไป โดยวสดนน อาจเปนวสดทเกดขนเองตามธรรมชาต หรอ เปนวสดทสงเคราะหขน สอผสมสม มไดเปนศาสตรใหมทพงเกดขน แตเปนศาสตรทเกดขนมาชานานแลว ทงนการเลอกใชวสดอปกรณ หรอเทคนคเหลานน ขนอยกบความตองการ ของผสรางสรรคผลงาน และอาจเปนไดทงงาน 2 มต และงาน 3 มต ซงเกดจากความคดเรองราว กลวธ ตางๆ โดยการสรางสรรคนน อาจเกดขนจากสงเรา ทท าใหเกดอารมณความรสก ภายใน และสงทพบเหนจากสงแวดลอม ซง

61

ถอเปนสงแวดลอมภายนอก ทแสดงออกอยางตรงใจตรงความรสก โดย จะสรางสรรคผลงาน ขน โดยการใชองคประกอบศลปเปนหลก และเลอกวสด ทเหมาะกบการสรางสรรคผลงานนนๆ ในการสรางสรรคผลงานแตละครง อาจตองอาศย ทกษะ ความช านาญ ความร ดานตางๆ ดวย

จากการทผวจยไดศกษา และสรางสรรคผลงานจตรกรรมเทคนคผสม ในหวขอ พระพทธศาสนา ซงผวจยไดสรางสรรคผลงานทงหมดจ านวน 3 ชนทมขนาด 90 x120 เซนตเมตรประกอบดวย

ชนท 1 ชอภาพ “ พระพทธศาสนา 1 ” เทคนคจตรกรรมสอผสม ขนาด 90 x120 เซนตเมตร รปแบบกงนามธรรม ทเกดแนวคดมาจากความงามความชอบความชอบ ความศรทธาในพระพทธศาสนา จงอยากจะสรางสรรคผลงาน เพอเปนการจรรโลงไวซงศาสนาพทธ โดยใชเทคนคสน ามนเมอวาดเสรจจงบบสอะครลกเปนเสนโคงคว า สทองทบลงไปอกชนหนง และพอสแหงดแลว จงโรยผงกากาเพชรลงไปบนชนงาน โดยในภาพจะใชสทคอนขางฉดฉาด และเปนสทนยมใชในวด

ชนท 2 ชอภาพ “ พระพทธศาสนา 2 ” เทคนคจตรกรรมสอผสม ขนาด 90 x120 เซนตเมตร รปแบบกงนามธรรม ทเกดแนวคดมาจากการน าเอาสญลกษณทางพระพทธศาสนา มาสรางสรรคเปนผลงานทสวยงาม อกทงยงสรางขนจากความเคารพ บชา โดยผวจยจะเกบรปอยางด ไมวางรปเสมอกบเทา เพราะมความเชอวาพระพทธศาสนาเปนของสง ดงนนในทกขนตอนการท าผวจยจงพยายามหลกเลยงสงทไมพงกระท า เชน ขางรป เปนตน ทงนขนอยกบความเชอสวนบคคลควรใชวจารณญาณในการพจารณา โดยผลงานจะมสสนทไมฉดฉาดเหมอนชนท 1 แตใชสโทนน าตาลซงมแสง และเงาทท าใหภาพดมมตขนมา

ชนท 3 ชอภาพ ภาพ “ พระพทธศาสนา 3 ” เทคนคจตรกรรมสอผสม ขนาด 90 x120 เซนตเมตร รปแบบกงนามธรรม ทเกดแนวคดมาจากการน าเอารปแบบของพระพทธรปในสมย อทอง อยธยา และสโขทยมาเปนแบบในการสรางสรรคผลงานในครงน โดยในขนตอนแรกหลงจากทรางภาพเสรจเรยนรอยแลว กใชสน ามนในการวาดเมอเสรจ และสแหงดแลว จงบบสอะครลก และโรยกากเพชรในขนตอนสดทาย ในภาพใชสทเปนสคตดกน เชน แดง-เหลอง มวง-แดง แตเพอไมใหสตดกนจนเกนไปจงเอาสกลางๆ เชนส น าตาลเขามาแบรก ท าใหภาพมความสมดลยงขน

ปญหา

ปญหา จากการสรางสรรคผลงาน วเคราะหโดยสวนใหญแลว ปญหาทพบเจอ คอขนตอนในการบบสอะครลกสทอง เนองจากในขวดมลมอยเพราะพอบบสออกมาจะท าใหสพงกระจายลงบนภาพ หรอบางครงเสนกขาด ไมตอเนอง ไมสม าเสมอ จงท าใหภาพออกมาไมประณตเรยนรอย

62

เทาทควร และดวยความทหลอดบบมขนาดเลกเวลาจะน าสจาดขวดใสเขาไปในหลอดบบนนท าไดยาก และอกขอหนงทพงระวงคอ เวลาเราบบสลงบนภาพใหระวงสนมอของเราไปโดนสบรเวณทยงไมแหงเพราะจะท าใหสเลอะเปนบรเวณกวาง และจะแกไขคอนขางยาก

ขอเสนอแนะ

1. อาจใชเขมฉดยาดดสจากขวดใสเขาไปในหลอดบบ วธนงายและไมเลอะมออกดวย

2. ตองใชสมาธ ใจเยนคอยๆท า ขนตอนนกนเวลาพอสมควรดงนนควรเผอเวลาในการแกไขดวย เพราะมนควบคมขอนขางยาก

3. เวลาโรยกากเพชรควรรอใหสแหงดกอน มเชนนนผงกากเพชรจะตดเปนกอนๆ ท าใหไมสวยงาม

63

บรรณานกรม

กตมา อมรทต. (2530). ความหมายของศลปะ. กรงเทพ ฯ : ครสภาลาดพราว.

เกษม กอนทอง. (2549). ศลปะสอผสม. กรงเทพมหานคร : ศลปาบรรณาคาร.

ขวญทอง สอนศร. (2544). พทธนาคบรรกษ 48 พรรษาสยามบรมราชกมาร. นครปฐม : เพชรเกษมการพมพ.

ชะลด นมเสมอ. (2531). องคประกอบของศลปะ. กรงเทพ ฯ : ไทยวฒนาพานช.

เทยนชย ตงพรประเสรฐ. (2540). องคประกอบศลป 1. กรงเทพฯ : เฟองฟา พรนตง.

ธดา ชมพวานช. (2526). ความเขาใจในศลปะ. กรงเทพฯ : กรงสยาม.

พระเสฏฐวฒ ลาดนอก. (2551). การพฒนากระบวนการเรยนรพทธประวตของนกเรยนชนประถมศกษาปท5 โรงเรยนวดอตะเภา อ าเภอหนองแซง จงหวดสระบร. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏเทพสตร.สาขาวชาวณธรรมศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม.

สงวน รอดบญ. (2533). ลทธและสกลชางศลปะตะวนตก. กรงเทพ : โอเดยนสโตร.

สมเกยรต ตงนโม. (2543). ความคดสรางสรรคและการสรางสรรค. เชยงใหม : วารสารศลปะ.

วชรวน วงศกณหา. (2555). ศาสนาชาวบาน:ภมปญญาดานการผสมผสานความเชอในฮตสบสองตอการสรางความมนคงทางสงคมวฒนธรรมจงหวดมหาสารคาม. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต.

วฒ วฒนสน. (2539). องคประกอบศลป. ปตตาน : ฝายเทคโนโลยทางการศกษา ส านกวทยบรการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

วทย พณคนเงน. (2520). ความรเกยวกบศลปะ. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช.

วรตน พชญไพบลย. (2554). ความเขาใจศลปะ. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช.

อาร สทธพนธ. (2517). เขาใจจตรกรรม. กรงเทพฯ : วฒนาพานช.

อครพล พะลง. (2558 ). ศลปะ รอยพระพทธบาท. ศลปนพนธศกษาศาสบณฑต, สาขาวชาศลปศกษา บณฑตวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน.

64

สบคนขอมลจากสออเลกทรอนกส

กรมการศาสนา. พทธศาสนาในไทย. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://www.dhammathai.org/thailand/thailand.php. ( วนทคนขอมล : 26 กมภาพนธ 2560 ).

รศ.ดร.ศกดชย สายสงห. การดรปแบบพระพทธรปสมยตางๆ. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : https://welovemuseum.files.wordpress.com/2011/02/e0b881e0b8b2e0b8a3e0b894e0b8b9e0b981e0b89ae0b89ae0b89ee0b8a3e0b8b0e0b89ee0b8b8e0b897e0b898e0b8a3e0b8b9e0b89be0b8aae0b8a1e0b8b1e0b8a2.pdf. (วนทคนขอมล : 1 กมภาพนธ 2560).

ภาพทรงตรสร. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก :

( http://www.learntripitaka.com/History/Buddhist.html ) . (วนทคนขอมล : 1 กมภาพนธ 2560).

ภาพปรนพพาน. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก :


ภาพประสตพระพทธเจา. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://www.learntripitaka.com/History/Buddhist.html. (วนทคนขอมล : 1 กมภาพนธ 2560).

ภาพทรงแสดงปฐมเทศนา. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก :


ภาพทรงเหนความทกทางโลก. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก :


http://www.dhammathai.org/thailand/thailand.php

65

ภาพทรงออกผนวก. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก :


ภาพดอกบวแบบลายไทย. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : www.tawanlanna.com. ( วนทคนขอมล : 26 กมภาพนธ 2560).

ภาพพระพทธรปในสมยสโขทย. [ออนไลน].

เขาถงไดจาก : http://www.phitsanulokhotnews.com/2016/01/28/80304. (วนทคนขอมล : 26 กมภาพนธ 2560).

ภาพพระพทธรปในสมยอทอง. [ออนไลน].

เขาถงไดจาก : http://seehistory.blogspot.com/2010/04/blog-post_08.html. (วนทคนขอมล : 26 กมภาพนธ 2560).

ภาพเศยรพระพทธรปเทคนคจตรกรรมสอผสม. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://primary-philosophy.blogspot.com/2015/11/blog-post.html. (วนทคนขอมล : 26 กมภาพนธ 2560).

ภาพเศยรพระพทธรปในสมยอยธยา. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : https://pantip.com/topic/34961917. (วนทคนขอมล : 26 กมภาพนธ 2560).

ภาพพระพทธรปและดอกบวกงนามธรรม. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://primary-philosophy.blogspot.com/2015/11/blog-post_22.html. (วนทคนขอมล : 26 กมภาพนธ 2560).

ภาพเศยรพระพทธรปและธรรมจกร. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://primary-philosophy.blogspot.com/2015/11/blog-post.html. (วนทคนขอมล : 26 กมภาพนธ 2560).

http://www.phitsanulokhotnews.com/2016/01/28/80304

http://seehistory.blogspot.com/2010/04/blog-post_08.html



https://pantip.com/topic/34961917





66

ประวตผศกษา

ชอ นาวสาวมณตรา ไชยชนะ

เกด 1 กรกฎาคม 2537

ทอยปจบน 15/1 หม 3 ต าลบ ล าใหม อ าเภอ เมอง จงหวด ยะลา 95160

อเมล [email protected]

เบอรโทรศพท 085-6717016

ประวตการศกษา

ระดบประถมศกษา จาก โรงเรยนบานตลาดล าใหม

ระดบมธยมศกษาตอนตน จาก โรงเรยนสตรยะลา

ระดบมธยมศกษาตอนปลาย จาก โรงเรยนสตรยะลา

ระดบปรญญาตร จาก ปรญญาตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตาน

รางวลและเกยตประวต

ป 2556 ไดรบรางวลอนดบท 2 การแขงขนเสตนเชยรของคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตาน

ป 2556 ไดรบรางวลอนดบท 1 การแขงขนประกวดพานไหวครของสาขาวชาเอกศลปศกษามหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตาน

ป 2556 ไดอนดบท 2 ประกวดกระทงประเภทสวยงาม ของสาขาวชาเอกศลปศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตาน

mailto:[email protected]

67

ประวตการแสดงผลงาน

ป 2558 การแสดงผลงานนทรรศการสน ามน ณ อาคาร 27 แผนกศลปศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตาน

ป 2559 การแสดงงานนอมสงเสดจสสวรรคาลย ณ อาคาร 27 แผนกศลปศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตาน

ป 2560 การแสดงผลงานศลปะนพนธ ณ หอศลปะวฒธรรมภาคใตสถาบณกลยานวฒนามหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตาน

68

ภาคผนวก ก

แผนการจดการเรยนร

69

ตารางโครงสรางการจดการเรยนรวชาศลปะสาระทศนศลป เรอง พระพทธศาสนา

ล าดบ เรอง สาระส าคญ กจกรรม เวลา/ชวโมง

1 ปฐมนเทศ รบทราบ ขอมลเบองตนเกยวกบวชาเรยนกจกรรม การปฏบต และการประเมนผลระหวางเรยน

ผสอนใหขอมลเกยวกบรายวชา นกเรยนแนะน าตนเอง ถาม-ตอบประสบการณ

2

2 ประวตความเปนมาของพระพทธศาสนา

-รและเขาใจเกยวกบประวตความเปนมาพระพทธศาสนา - บอกรปแบบพธกรรมและสญลกษณของพทธศาสนาได -แยกรปแบบพระพทธรปสมยตาง ๆได

-ครอธบายประวตความเปนมาของพระพทธศาสนา -ครอธบายรปแบบของพธกรรมและสญลกษณของพทธศาสนา -ครแจกใบความรเกยวกบการสรางผลงานจารปแบบพระพทธรปสมยตาง ๆ -สรปบทเรยน

3

3 จตรกรรมสอผสม

-ความหมายของจตรกรรมสอผสม -ประเภทของจตรกรรมสอผสม

-ครอธบายความหมายของจตรกรรมสอผสม -ครยกตวอยางงานจตรกรรมสอผสม ประเภทตางๆ -นกเรยนสรางสรรคชนงานจตรกรรมสอผสม 1 ชน -ประเมนชนงาน

3

4 วสดและเทคนคทางศลปะ

-ความหมายของวสดทางศลปะ

-ครอธบายความหมายของวสดและเทคนคทาง

4

70

-เทคนคทใชในงานศลปะ

ศลปะ -ครยกตวอยางงานศลปะเทคนคตางๆ -นกเรยนสรางสรรคชนงานคนละ 2 เทคนค -น าเสนอผลงานหนาชนเรยน -ประเมนผลงาน

5 องคประกอบศลป

เขาใจหลกการจดองคประกอบศลป การจดวางรปรางรปทรงจากธรรมชาตลกษณะลลาของเสน และการจดวางต าแหนงลวดลายของเสน

ผสอนอธบายเกยวกบการจดองคประกอบศลป และใหนกเรยนภาพวาดระบายสการจดองคประกอบศลป ทเปนลวดลายอสระ -ครยกตวอยางเกยวกบองคประกอบศลปและหลกการจดองคประกอบศลป -สรปบทเรยน

6

6 ออกแบบ รางภาพ

ออกแบบเสกตผลงานศลปะ

-แรงบนดาลใจ -ออกแบบแนวความคด -รางตนแบบทง3 ชน -ก าหนดเสนและสของตนแบบ

2

7

ปฏบตการท าจตรกรรมสอผสมเรองพระพทธศาสนา ครงท1

-รางภาพตามตนแบบ -สรางงาน ปรบปรงแกไข

-นกเรยนรางภาพลงบนเฟรมผาใบขนาด10x10 นว -นกเรยนสรางชนงาน -ปรบปรงแกไขชนงาน -น าเสนอผลงาน

4

71

8 ปฏบตการท าจตรกรรมสอผสมเรองพระพทธศาสนา ครงท2



4

9 ปฏบตการท าศลปะจตรกรรมสอผสม เรองพระพทธศาสนา ครงท3



4

10 การจดนทรรศการ -จดนทรรศการผลงาน -วเคราะห -วจารณผลงาน

-นกเรยนจดนทรรศการงานของตวเอง -ประเมนผลจากชนงาน

5

รวม 37

72

แผนการจดการเรยนรท 1 กลมสาระการเรยนรศลปะ : สาระทศนศลป เรองปฐมนเทศ ผสอน มณตรา ไชยชนะ เวลา 2 ชวโมง

1. สาระส าคญ

การปฐมนเทศเปนการจดการเรยนการสอน เพอใหนกเรยนไดรบทราบขอมลเบ องตนเกยวกบวชาเรยน การปฏบตกจกรรม และการวดผลประเมนผล

2. วตถประสงคการเรยนร

1. ดานความร : นกเรยนมความเขาใจเกยวกบรายละเอยดของรายวชา 2. ดานทกษะ : นกเรยนสามารถปฏบตตามขอตกลงของการเรยนการสอนได 3. คณลกษณะอนพงประสงค : นกเรยนมสวนรวมในการก าหนดกจกรรม

3. กจกรรมการเรยนร

1. ขนน า : ครแนะน าตนเอง แลวใหนกเรยนแนะน าตนเอง ซกถามเรองทวไป 2. ขนสอน : ครแนะน าหองเรยน เวลาเรยน การใชหองเรยน แนะน ารายวชาทจะเรยน

นกเรยนรบใบประมวลวชาทมค าอธบายเกยวกบรายวชา เนอหาสาระทจะเรยน กจกรรมทจะท าการวดและประเมนผล ภาระตางๆจนมความเขาใจตรงกน

3. ขนสรป : ครและนกเรยนรวมกนสรปความเขาใจเกยวกบสาระส าคญของวชา

4. สอและแหลงการเรยนร

1. ใบประมวลวชา 2. ใบความรเกยวกบแหลงการคนควาความรทเกยวของกบวชาเรยน

5. การวดผลและประเมนผล

1. วธการสงเกต

73

6. บนทกหลงสอน ปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

74

แผนการจดการเรยนรท 2 กลมสาระการเรยนรศลปะ : สาระทศนศลป เรองประวตความเปนมาพระพทธศาสนา ผสอน มณตรา ไชยชนะ เวลา 3 ชวโมง


ประวตความเปนมาพระพทธศาสนา รปแบบพธกรรมและสญลกษณของพทธศาสนา รปแบบพระพทธรปสมยตาง ๆ


1. ดานความร : นกเรยนไดรความเปนมาของประวตความเปนมาพระพทธศาสนา รปแบบพธกรรมและสญลกษณของพทธศาสนา รปแบบพระพทธรปสมยตาง ๆ

2. ดานทกษะ : นกเรยนไดปฏบตการศกษาคนควา 3. ลกษณะพงประสงค : นกเรยนตงใจเพยรพยายามในการเรยน


1. ขนน า : ครสนทนากบนกเรยนถงความรเดม พรอมกบใหนกเรยนดภาพเก ยวกบพระพทธศาสนา และตงค าถามใหนกเรยนตอบ

2. ขนสอน : ครอธบายความเปนมาของเปนมาพระพทธศาสนา รปแบบพธกรรมและสญลกษณของพทธศาสนา รปแบบพระพทธรปสมยตาง ๆ พรอมกบแจกใบความรประกอบ จากนนกใหนกเรยนฝกวาดภาพทมความเกยวของกบพระพทธศาสนาทนกเรยนเคยเหน เพอใหเกดทกษะมากยงขน

3. ขนสรป : ครเปดโอกาสใหนกเรยนถามประเดนทยงไมเขาใจแลวครจะอธบายเพมเตม และครจะสรปบทเรยนทงบทใหเดกไดฟง


1. ใบความร 2. power point 3. กระดาษ A4

75

5. การวดผลและประเมนผล 1. วธการสงเกต

2. แบบประเมนชนงาน


…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

76

แผนการจดการเรยนรท 3 กลมสาระการเรยนรศลปะ : สาระทศนศลป เรองจตรกรรมเทคนคผสม ผสอน มณตรา ไชยชนะ เวลา 3 ชวโมง


จตรกรรมสอผสม ประเภทของจตรกรรมสอผสม


1. ดานความร : นกเรยนมความรเกยวกบความหมายและประเภทของจตรกรรมสอผสม 2. ดานทกษะ : นกเรยนไดปฏบตการศกษาคนควาขอมล 3. ลกษณะพงประสงค : นกเรยนเอาใจใส และมความเพยรพยายามในการเรยนร


1. ขนน า : ครใหนกเรยนดภาพตวอยางผลงานจตรกรรมสอผสม และถามนกเรยนเกยวกบความรพนฐานเกยวกบจตรกรรมสอผสม

2. ขนสอน : ครอธบายความหมาย ประเภทของจตรกรรมสอผสม โดยการใหนกเรยนดภาพเกยวกบการสรางสรรคชนงานจตรกรรมสอผสม

3. ขนสรป : ครและนกเรยนรวมกนสรปบทเรยนทไดเรยนในวนน


1. ใบความร 2. ภาพตวอยางผลงานจตรกรรมสอผสม



77

6. บนทกหลงสอน ปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

78

แผนการจดการเรยนรท 4 กลมสาระการเรยนรศลปะ : สาระทศนศลป เรองวสดและเทคนคทางศลปะ ผสอน มณตรา ไชยชนะ เวลา 4 ชวโมง


ความหมายของวสดทางศลปะ เทคนคตางๆทใชในงานศลปะ


1. ดานความร : นกเรยนมความรเกยวกบวสดทางศลปะและ เทคนคทางศลปะ 2. ดานทกษะ : นกเรยนไดปฏบตการคนควาและสรางสรรคงานยอย 3. ลกษณะพงประสงค : นกเรยนมองเหนคณคาของวสดและเทคนคทางศลปะ


1. ขนน า : ซกถามถงเรองทวไป และถามค าถามทเชอมโยงเขาเนอหา 2. ขนสอน : ครอธบายความหมายของวสดและเทคนคทางศลปะพรอมกบยกตวอยาง

งานศลปะเทคนคตางๆ เมอนกเรยนเขาใจในเนอหาครใหนกเรยนสรางสรรคชนงานคนละ 2 เทคนคขนไปโดยท าในคาบเรยน และน าเสนอทายคาบ

3 .ขนสรป : นกเรยนน าเสนอผลงานของตวเอง และครกบนกเรยนรวมกนสรปความเขาใจเกยวกบเนอหาวชา


1. power point 2. ยกตวอยางงานศลปะ 3. ใบความร


1. วธการสงเกต 2. แบบประเมนชนงาน

79


………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

80

แผนการจดการเรยนรท 5 กลมสาระการเรยนรศลปะ : สาระทศนศลป เรององคประกอบศลป ผสอน มณตรา ไชยชนะ เวลา 6 ชวโมง


หลกการจดองคประกอบศลป การจดวางรปรางรปทรงจากธรรมชาต ลกษณะลลาของเสน การจดวางต าแหนงลวดลายของเสน และการน าองคประกอบศลปมาใชกบงานศลปะ


1. ดานความร : นกเรยนมความรเกยวกบหลกการจดองคประกอบศลป 2. ดานทกษะ : นกเรยนไดปฏบตการคนควาหาขอมล 3. ลกษณะพงประสงค : นกเรยนมองเหนคณคาขององคประกอบศลปทมตองานศลปะ


1. ขนน า : ครสนทนากบนกเรยน และถามตอบกบนกเรยนถง พนฐานของเรององคประกอบศลป

2. ขนสอน : ครอธบายความหมายขององคประกอบศลปและหลกการจดองคประกอบศลปพรอมกบยกตวอยางเกยวกบองคประกอบศลปและหลกการจดองคประกอบศลปใหนกเรยนด

3. ขนสรป : ครและนกเรยนรวมกนสรปความเขาใจเกยวกบเนอหาวชา และเปดโอกาสใหนกเรยนซกถาม


1. power point

2. ใบความร



81


…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

82

แผนการจดการเรยนรท 6 กลมสาระการเรยนรศลปะ : สาระทศนศลป เรองออกแบบรางภาพ ผสอน มณตรา ไชยชนะ เวลา 2 ชวโมง


ความหมายของทกษะ และหลกการเตรยมตวส าหรบการออกแบบสเกตกอนการสรางสรรคชนงาน


1. ดานความร : นกเรยนมความรเกยวกบหลกการออกแบบภาพสเกต 2. ดานทกษะ : นกเรยนไดฝกการออกแบบสเกต และสเกตภาพชนงาน 3. ลกษณะพงประสงค : นกเรยนมองเหนคณคาของหลกการออกแบบสเกตภาพ


1. ขนน า : ครบอกวาวนนจะท าอะไรบาง และใหดตวอยางภาพ 2. ขนสอน : ครไดอธบายถงสงทเปนแรงบนดาลใจทจะน ามาสการออกแบบภาพรางใน

การสรางสรรคชนงานทละครง พรอมกบใหนกเรยนออกแบบแนวความคด และรางภาพตนแบบงานทจะสรางสรรคชนงานโดยการก าหนดเสนและสของตนแบบ

3. ขนสรป : ครและนกเรยนรวมกนสรปความเขาใจเกยวกบเนอหาวชา และบอกวาคาบหนาตองเตรยบอะไรมาสรางสรรคผลงานบาง


1. power point 2. ใบความร

3. ตวอยางภาพ

83




…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

84

แผนการจดการเรยนรท 7 กลมสาระการเรยนรศลปะ : สาระทศนศลป เรองปฏบตการท าจตรกรรมเรอง พระพทธศาสนาครงท 1 ผสอน มณตรา ไชยชนะ เวลา 4 ชวโมง


ขนตอนในการสรางสรรคชนงานทเรมจากการรางภาพตามตนแบบ สรางงาน และการปรบปรงแกไข


1. ดานความร : นกเรยนมความรเกยวกบหลกการรางภาพ วธการสรางสรรคชนงาน 2. ดานทกษะ : นกเรยนไดสรางสรรคชนงาน 3. ลกษณะพงประสงค : นกเรยนตงใจและรบผดชอบในการปฏบตหนาทการงาน และ

ปรบปรงและพฒนาการท างานดวยตนเอง


1. ขนน า : ครถามตอบกบนกเรยนเกยวกบความรพนฐาน และพดคยกบนกเรยนเกยวกบความพรอมในการสรางสรรคชนงาน

2. ขนสอน : ครใหนกเรยนน าแบบรางทสเกตมารางลงบนเฟรมผาใบขนาด 24 x 30 ซมและใหนกเรยนเรมสรางชนงานของตนเอง พรอมทงปรบปรงแกไขงานใหเสรจสมบรณ

3. ขนสรป : ครใหแตละคนน าเสนอชนงานพรอมทงบอกแรงบนดาลใจในการสรางชนงานของตวเองหนาชนเรยน และสรปบทเรยน พรอมทงบกวาคาบหนาตองเตรยมสงใดมาบาง


1. ตวอยางภาพ

85




………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

86

แผนการจดการเรยนรท 8 กลมสาระการเรยนรศลปะ : สาระทศนศลป เรองปฏบตการท าจตรกรรมเรองพระพทธศาสนา ครงท 2 ผสอน มณตรา ไชยชนะ เวลา 4 ชวโมง


สรางสรรคชนงานทเรมจากการรางภาพตามตนแบบ สรางงาน และการปรบปรงแกไข



ปรบปรงและพฒนาการท างานดวยตนเอง 3. กจกรรมการเรยนร


2. ขนสอน : ครใหนกเรยนน าแบบรางทสเกตมารางลงบนเฟรมผาใบขนาด 24 x 30 ซมและใหนกเรยนเรมสรางชนงานของตนเอง พรอมทงปรบปรงแกไขงานใหเสรจสมบรณ โดยครคอยใหค าแนะน า

3. ขนสรป : ครใหแตละคนน าเสนอชนงานพรอมทงบอกแรงบนดาลใจในการสรางชนงานของตวเองหนาชนเรยน และสรปบทเรยน พรอมทงบกวาคาบหนาตองเตรยมสงใดมาบาง


1. สอตวอยาง

87




………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

88

แผนการจดการเรยนรท 9 กลมสาระการเรยนรศลปะ : สาระทศนศลป เรองปฏบตการท าศลปะจตรกรรมสอผสม เรองพระพทธศาสนา ครงท 3 ผสอน มณตรา ไชยชนะ เวลา 4 ชวโมง


สรางสรรคชนงานทเรมจากการรางภาพตามตนแบบ สรางงาน และการปรบปรงแกไข



ปรบปรงและพฒนาการท างานดวยตนเอง 3.กจกรรมการเรยนร


2. ขนสอน : ครใหนกเรยนน าแบบรางทสเกตมารางลงบนเฟรมไมขนาด 24 x 30 ซม และใหนกเรยนเรมสรางชนงานของตนเอง พรอมทงปรบปรงแกไขงานใหเสรจสมบรณ โดยครคอยใหค าแนะน า

3. ขนสรป : ครใหแตละคนน าเสนอชนงานพรอมทงบอกแรงบนดาลใจในการสรางชนงานของตวเองหนาชนเรยน และครบอกใหเตรยมตวจดนทศการ


1. power point

89




……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

90

แผนการจดการเรยนรท 10 กลมสาระการเรยนรศลปะ : สาระทศนศลป เรองการจดนทรรศการ ผสอน มณตรา ไชยชนะ เวลา 5 ชวโมง

1.สาระส าคญ

หลกการจดนทรรศการ และหลกการวเคราะห วจารณผลงานศลปะ

2.วตถประสงคการเรยนร

1.ดานความร : นกเรยนมความรเกยวกบหลกการจดนทรรศการ และหลกการวเคราะห วจารณผลงานศลปะ

2.ดานทกษะ : นกเรยนไดจดนทรรศการงานของตวเอง 3.ลกษณะพงประสงค : นกเรยนมองเหนคณคาของงานศลปะผานการจดนทรรศการ

ทมเทท างาน อดทน ไมยอทอตอปญหาและอปสรรคในการท างาน พยายามแกปญหาและอปสรรคในการท างานใหส าเรจ และชนชมผลงานดวยความภาคภมใจ

3.กจกรรมการเรยนร

1.ขนน า : ครสนทนากบนกเรยน และพดคยกบนกเรยนเกยวกบความรพนฐานของนกเรยนเกยวกบการจดนทรรศการและหลกการวเคราะห วจารณผลงาน

2.ขนสอน : ครใหนกเรยนชวยกนเอาผลงานของตวเองมารวบรวมและชวยกนการจดนทรรศการชนงานทง 3 ชนทไดสรางสรรคมากอนหนาน

3.ขนสรป : ครประเมนผลนกเรยนจากชนงาน และครสรปความเขาใจเกยวกบการจดนทรรศการครงน และครพดใหก าลงใจนกเรยนทกคน

4.สอและแหลงการเรยนร

1.ชนงานนกเรยน 2.อปกรณส าหรบตดตงผลงาน

91

5.การวดผลและประเมนผล

1.วธการสงเกต

6.บนทกหลงสอน ปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

92

แบบประเมนผลงาน/ชนงาน

วชา……………………………………………………….......... ชน…………………………............ หนวยการเรยนรท……………………………………………กจกรรม…………………………… ค าชแจง : ใหผสอนประเมนจากการสงเกตพฤตกรรมของผเรยนในการปฏบตงานและตรวจผลงานทส าเรจแลว โดยใหระดบคะแนนลงในตารางทตรงกบพฤตกรรมของผเรยน เกณฑการใหคะแนน

ผลงานทชดเจน ถอวาด ให 3 คะแนน ผลงานทเทยบเทาคนทวไป ถอวา ปานกลาง ให 2 คะแนน ผลงานต ากวาคนทวไป ถอวา ควรปรบปรง ให 1 คะแนน

รายการประเมน ระดบคะแนน รวมคะแนน

(18คะแนน)

สรปผลการประเมน

1 2 3 ผาน ไมผาน

1.ความถกตองของผลงาน

2.ความคดสรางสรรค

3.ความประณตของผลงาน

4.การเลอกใชวสดและอปกรณ

5.ความตรงตอเวลา

6.การประยกตใชความร

ลงชอ………………………………………… ผประเมน

93

ภาคผนวก ข

ภาพกจกรรมการจดนทรรศการ

94

ภาพการเปดนทศการคน Do ศลป

ภาพพธกรในนทศการคน Do ศลป

95

ภาพผเขาชมนทศการคน Do ศลป ก าลงชมการแสดงในพธเปด

ภาพบรรยากาศในขณะเปดนทศการคน Do ศลป

96

ภาพบรรยากาศบนหอศลปทจดแสดงงาน

ภาพผลงานทง 3 ชนทผศกษาไดจดแสดงไว

97

ภาพบรรยากาศภายในงาน

ภาพกลมทปรกษา ดร. อมพร ศลปะเมธากล

98

ภาพบรรยากาศการเยยมชมผลงานของอาจารยทงสองทาน

ภาพนกศกษาสาขาวชาเอกศลปศกษาชนปท 4

จิตรกรรมสื่อผสม :...

Documents

Transcript of จิตรกรรมสื่อผสม :...