การสรางเครอขายทางสงคม: กรณศกษา นกฟตบอลสมครเลน ในกลมกรงเทพเหนอ

ธรวฒ กายแกว

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ศลปศาสตรมหาบณฑต (การบรหารการพฒนาสงคม)

คณะพฒนาสงคมและสงแวดลอม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

2556

(4)

บทคดยอ

ชอวทยานพนธ การสรางเครอขายทางสงคม: กรณศกษา นกฟตบอลสมครเลนในกลม

กรงเทพเหนอ ชอผเขยน นายธรวฒ กายแกว ชอปรญญา ศลปศาสตรมหาบณฑต (การบรหารการพฒนาสงคม) ปการศกษา 2556

การศกษาเรองน มวตถประสงคเพอศกษาประเภทของเครอขายทางสงคม และเงอนไขทสงผลตอความสาเรจในการสรางเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ตลอดจนพจารณาถงปญหา อปสรรค และแนวทางการแกไขการสรางเครอขายทางสงคม วธการศกษาใชแนวทางการวจยเชงคณภาพ โดยเกบรวบรวมขอมลดวยการสนทนากลมกบผใหขอมลทสาคญ 7 กลม กลมละ 6 คน รวมทงสนจานวน 42 คน

ผลการศกษา พบวา เครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ม 3 ประเภท คอ 1) เครอขายแนวราบ 2) เครอขายเชงพนท และ3) เครอขายระดบชมชน โดยเกดจากการรวมกลมของบคคลทมความสนใจในการทากจกรรมรวมกนอยางตอเนอง สมาเสมอ มเปาหมายเพอเปนการออกกาลงกาย และสรางความสมพนธทดตอกน และมเงอนไขทสงผลตอความสาเรจในการสรางเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ดงน 1) สมาชกทกคนมสวนรวมในกจกรรม 2) กจกรรมมความตอเนอง สมาเสมอ 3) ความสามคคของสมาชก 4) สมาชกมความจรงใจ มความศรทธาตอกนและกน 5) มการดารงเครอขายเดม และขยายเครอขายใหม 6) สมาชกมองเหนประโยชนรวมกน

ผลของเครอขายทางสงคมกอใหเกดการรวมกลมเพอดาเนนกจกรรมขนอยางตอเนอง สมาเสมอ กอใหเกดความรก ความสามคคจนกลายเปนสวนหนงของทนทางสงคม

ปญหาอปสรรคในการสรางเครอขายทางสงคม พบวา ม 2 ดานคอ 1) ปญหาและอปสรรคดานบคคล 2) ปญหาและอปสรรคดานสถานทในการทากจกรรม

ขอเสนอแนะสาคญจากการศกษา 1) สนบสนนใหมกจกรรมกฬา การออกกาลงกาย และกจกรรมนนทนาการ สาหรบประชาชนทกกลมอยางเหมาะสม และทวถง 2) สรางสนามกฬา สงเสรม

(4)

การใช และบรหารจดการสนามกฬา อปกรณกฬา สงอานวยความสะดวกอนๆ ใหเพยงพอ และมคณภาพ และ3) จดตงกลม สรางโครงสราง รปแบบ กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ทมความชดเจน เพอใหเปนสวนหนงในการสรางกลมทดใหเกดขนในสงคม

ABSTRACT

Title of Thesis The Social Network-Making: A Case Study of Amateur Soccer Players

in the Northern Bangkok Area. Author Mr. Teeravut Kaikaew Degree Master of Arts (Social Development Administration)

Year 2013

This research aimed at the study of social network types, and the conditions leading to

the achievement of social network-making among amateur soccer players in the Northern Bangkok area. Moreover, this stud sought to find out about problems, obstacles of network-making and their solutions. This research made use of qualitative methods as its research methodology. The data was collected through the method of focus group. Seven groups of key informants -- comprising of six amateur soccer players for each group or totally 42 key informants – participated in the focus groups.

The research found that there were three types of social networks among amateur soccer players in the Northern Bangkok area: (1) the horizontal social network; (2) the area-based social network; and (3) the community-level social network. These networks derived from the people with common interest in soccer banding together regularly to do exercises and to make good relationship among each other. Regarding on the conditions leading to the achievement of social network-making among amateur soccer players in the Northern Bangkok area, there were six conditions: (1) the participation of all networks’ members; (2) the regularity and continuity of activities; (3) the cohesion of the networks’ members; (4) the opened mind and confidence among each other; (5) the maintaining of existing networks and the expansion of networks; and (6) the common interests of the networks’ members.

These social networks have made the people, who have shown an interest in the soccer, regularly and continually grouping together to join soccer games. Consequently, a sense of love and cohesion were created as parts of their social capital.

(6)

Problems and obstacles of social network-making were: (1) the personal problems and obstacles of the networks’ members, like the problems of their injured from the soccer game, and their unavailable times; (2) the problems and obstacles about the venue for activities, like the problem of insufficient soccer pitches.

Regarding on solutions for the above problems and obstacles, there were three recommendations: (1) there should be the support for organizing appropriately sport activity, working out and recreation activities that could meet the needs of all groups; (2) there ought to be the more construction of sport fields, the promotion to use them, and the wise management of sport fields that could provide high quality and enough sports tools and other facilities; (3) there should be an organizing of amateur groups with clear structure, forms, rules and regulations that could lead to creative groups in the society.

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธ เรอง “การสรางเครอขายทางสงคม: กรณศกษานกฟตบอลสมครเลนในกลม

กรงเทพเหนอ ” สาเรจลงดวยด เนองจากผเขยนไดรบความชวยเหลอดานขอมล คาแนะนา และกาลงใจตาง ๆทสาคญ และมคณคายงจากบคคลหลายทาน

ขอขอบพระคณสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร ทใหความอนเคราะหเงนทนสนบสนน ในการทาวทยานพนธครงน ขอขอบพระคณ ผศ.ดร.สวชา เปาอารย ทกรณารบเปนทปรกษาวทยานพนธ พรอมทงใหความเมตตาในการแนะนา สงสอน รวมทงใหขอคดเหนทเปนประโยชนตอการทาวทยานพนธ และขอขอบพระคณคณะกรรมการสอบวทยานพนธทกทาน ทกรณาตรวจสอบวทยานพนธ ใหคาแนะนา เพอปรบปรงวทยานพนธใหถกตอง และสมบรณมากยงขน

ขอนอมราลกถงคาสอน และการประสทธประสาทความรจากอาจารยทกทานทผานมา ขอขอบคณเจาหนาทคณะพฒนาสงคม และสงแวดลอมทกทานทใหความชวยเหลอ และคาแนะนาตลอดเวลาทขาพเจาศกษา ณ สถาบนนแหงน

ขอขอบคณนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ทกทานทใหความอนเคราะห และใหความชวยเหลอในการเกบรวบรวมขอมล

ขอขอบคณเพอนๆ พๆ ทกคนทใหกาลงใจ ความชวยเหลอ และถามไถตลอดเวลาททาวทยานพนธ

ขอกราบขอบพระคณบคคลทมคายงตอขาพเจา คอ คณพออานวย - คณแมออมสน กายแกว และญาตพนองทกทาน สาหรบการอบรมเลยงด ใหกาลงใจ และความชวยเหลอตลอดเวลาทผานมา ความสาเรจในครงน ขาพเจาขอมอบแดทาน

ทายสดน ผเขยนขอขอบคณผมพระคณทกทาน แมจะเอยนามไมไดทงหมดแตพระคณของทกทานจะอยในใจของขาพเจาเสมอ

ธรวฒ กายแกว มกราคม 2557

(9)

 

สารบญ

หนา บทคดยอ (3) ABSTRACT (5) กตตกรรมประกาศ (7) สารบญ (8) สารบญตาราง (10) สารบญภาพ (11) บทท 1 บทนา 1

1.1 ทมาและความสาคญ 1 1.2 วตถประสงคของการศกษา 4 1.3 ประโยชนทไดรบจากการศกษา 4 1.4 ขอบเขตการศกษา 4 1.5 นยามคาศพทเฉพาะ 5

บทท 2 แนวคด ทฤษฏ และผลงานวจยทเกยวของ 6 2.1 แนวคดเกยวกบเครอขายทางสงคม 6 2.2 แนวคดเกยวกบกลม 27 2.3 แนวคดเกยวกบการมสวนรวม 29 2.4 แนวคดเกยวกบทนทางสงคม 35 2.5 ผลงานวจยทเกยวของ 45

บทท 3 วธการศกษาและรวบรวมขอมล 53 3.1 แนวคดทใชในการศกษา 53 3.2 วธการศกษา 54 3.3 กลมเปาหมายและผทใหขอมลสาคญ 54 3.4 การตรวจสอบขอมล 55

 

(9)

 

3.5 การเกบรวบรวมขอมล 55 3.6 การวเคราะหขอมล 56

บทท 4 ผลการศกษา 57 4.1 บรบทของพนททศกษา 57 4.2 ขอมลพนฐานของผใหขอมลทสาคญ 62 4.3 ประเภทของเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ 65 4.4 เงอนไขทสงผลตอความสาเรจในการสรางเครอขายทางสงคม 84 4.5 ปญหา อปสรรค แนวทางแกไข และขอเสนอแนะในการสรางเครอขายทางสงคม 88 4.6 อภปรายผลการศกษา 92

บทท 5 สรป และขอเสนอแนะ 97 5.1 ประเภทของเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ 98 5.2 เงอนไขทสงผลตอความสาเรจในการสรางเครอขายทางสงคมของนกฟตบอล 103 สมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ 5.3 ปญหา อปสรรค และแนวทางการแกไขการสรางเครอขายทางสงคมของนกฟตบอล 104 สมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ 5.4 ขอเสนอแนะ 105

บรรณานกรม 106 ภาคผนวก 110

ภาคผนวก ก แนวทางการสนทนากลม 111 ประวตผเขยน 113

สารบญตาราง

ตารางท หนา

4.1 แสดงขอมลพนฐานของผใหขอมลทสาคญ 63 4.2 แสดงขอมลประเภทของกลมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ 65 4.3 แสดงขอมลสาเหตททาใหเกดกลมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพ 67 เหนอ 4.4 แสดงขอมลลกษณะการมสวนรวมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพ 72 เหนอ 4.5 แสดงขอมลสาเหตททาใหเกดการมสวนรวมของนกฟตบอลสมครเลน 76 ในกลมกรงเทพเหนอ 4.6 แสดงขอมลประเภทของเครอขายทางสงคมของนดฟตบอลสมครเลนในกลม 79 กรงเทพเหนอ 4.7 แสดงขอมลเงอนไขทสงผลตอความสาเรจในการสรางเครอขายทางสงคม 84 ของกลมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ 4.8 แสดงปญหา และอปสรรคในการสรางเครอขายทางสงคม 89 4.9 แสดงแนวทางการแกไขปญหา และอปสรรคในการสรางเครอขายทางสงคม 90 4.10 แสดงขอเสนอแนะในการสรางเครอขายทางสงคม 92

(9)

 

สารบญภาพ ภาพท หนา 3.1 แนวคดทใชในการศกษา 53  

 

บทท 1

บทนา

1.1 ทมาและความสาคญ

ในเงอนไขสงคมปจจบน มการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมภายนอกอยางรวดเรว เพอลดความเสยงทางสงคมใหตาทสด บคคลจงหาแนวทางทจะมความสมพนธ กบคนทตนเองใหความเชอถอ หรอไววางใจ เพอไมใหเกดปญหาใด ๆ ทไมคาดคดได ซงเปนเหตผลทตองใชเครอขายของตนเอง โดยเครอขายสงคมเปนความสมพนธของคนสองคนขนไป ทใหการยอมรบในกฎกตกา และบรรทดฐานรวมกนอยางสมครใจในการเขารวมกจกรรมตาง ๆ ทเกดขน อนเปนเหตผลทสาคญททาใหเกดความมนคงในชวต และความสมพนธทางสงคม (ชนสคค สวรรณอจฉรย, 2549) ทงนเครอขายถอเปนปรากฏการณทางธรรมชาตในหลากหลายมตทางสงคม มความเชอมโยงกนในทางสงคม มนษยสามารถสรางเครอขายทางสงคมขนโดยมกจกรรมทหลากหลายมการเชอมโยงกนเปนเครอขาย โดยภายในเครอขายมพลงศกย หรอศกยภาพแฝงอย หากคนพบ หรอเขาไปเชอมตอใหถกจด ถกกาลเทศะ กจะสามารถอาศยพลงแหงเครอขายซงเปนพลงแฝงในการสรางสรรคสงทดงาม และเปนประโยชนตอสงคมได (พระมหาสทตย อาภากโร (อบอน), 2547) ในสงคมเครอขาย ถอเปนองคกรในการจดการกจกรรมของมนษยในรปแบบใหม ทอาจเรมตนจากผคนในกลมเลกๆ องคกรเลกๆ ทรวมกนสรางชมชนแนวปฏบตของตนเองขนมาใหม เพอเปนการสรางความรสกผกพนเปนพวกเดยวกน หรอมแรงปรารถนาทจะทาสงใดสงหนงรวมกน ดวยความคาดหวง และการกาหนดกจกรรมของกลมตน และวฒนธรรมใหม ภายใตเงอนไขททาใหเครอขายนนมอตลกษณเปนทประจกษ มการสรางพนททางสงคมใหกบฝายตางๆ ไดเขามามสวนรวมในกจกรรมเหลานน

ปจจบนสงคมเครอขายไดเกดขนอยางมากมายในสถานทตางๆ ไมวาจะเปนละแวกบาน ชมชน ททางาน องคกรตางๆ โดยในปจจบนมกลมคนในสงคมบางกลมมการรวมตวกนโดยใชกฬาฟตบอลเปนศนยกลางของการสรางความสมพนธระหวางกน ซงปจจบนกาลงกฬาฟตบอลเปนทนยมมากในหลายๆ ประเทศ รวมถงประเทศไทย มคนทกเพศ ทกวย ทกชนชน ทนยมทงเลน และชมกฬาฟตบอลเปนจานวนมาก โดยเฉพาะการแขงขนในระดบสโมสร และรายการทสาคญตาง ๆ

2

โดยในประเทศไทย ปจจบนมการแขงขนฟตบอลสปอนเซอร ไทยพรเมยรลก การแขงขนฟตบอลลก ดวชน 1 การแขงขนฟตบอลอาชพลกภมภาค ดวชน 2 การแขงขนฟตบอลมลนธไทยคม F.A.CUP และการแขงขนฟตบอลโตโยตาลกคพ ทกาลงไดรบความนยม กฬาฟตบอลเปนกฬาการแขงขนทสนกสนาน เราใจ ดงดดใจผชม โดยทแตละสโมสรพยายามพฒนารปแบบการจดการสโมสร ของตนเอง ทงในรปแบบการเลน เทคนค แทกตก ใหม ๆ เพอสรางความสาเรจใหกบสโมสร สรางสรรคการแขงขนใหตนเตน เราใจ และประทบใจผทเขามาชมการแขงขนในสนาม (ประโยค สทธสงา, 2541) และสามารถดงดดใหผชมเหลานน เกดการรวมตวกนจนกลายเปนแฟนคลบของสโมสร ดงทกลาวมาแลวขางตน กฬาฟตบอลสามารถทาใหคนในสงคมทตางแนวคด และมความหลากหลายมารวมกลมกน เพอทากจกรรมรวมกน จนกลายเปนเครอขายทางสงคมอกรปแบบหนงในสงคมปจจบน ซงถอเปนองคประกอบหนงของทนทางสงคมในเชงบรณาการ หรอผลลพธในการพฒนาสงคม การใหความสนใจตอสขภาพในเรองของการออกกาลงกายเพอสขภาพของคน ทาใหประชาชนใหความสนใจดแลสขภาพเลนกฬา และออกกาลงกายมากขน การกฬายงมสวนสาคญในการสรางความภาคภมใจ สรางแรงบนดาลใจกอใหเกดความสมานฉนท และสามคคของคนในชาต ดงนนการกฬาจงมสวนสาคญตอการพฒนาศกยภาพของคนใหมความสมบรณดานรางกาย มความพรอมในการรองรบการเปลยนแปลงดงกลาว การออกกาลงกายและเลนกฬาของประชาชนจากการสารวจของสานกงานสถตแหงชาตเกยวกบการสารวจพฤตกรรมการออกกาลงกายของประชากรป 2546 2547 และ 2550 พบวาประชาชนมแนวโนมของการออกกาลงกายเพมขน คอ จากรอยละ 29.0 รอยละ 29.1 และรอยละ 29.6 ในป 2546 2547 และ 2550 ตามลาดบ โดยผชายมอตราการออกกาลงกายสงกวาผหญง และผทอาศยอยในเขตเทศบาลมอตราการออกกาลงกายสงกวานอกเขตเทศบาล อยางไรกตาม พบวาผหญง และผทอาศยอยนอกเขตเทศบาลมแนวโนมของการออกกาลงกายเพมขนอยางชาๆ คอ ผหญงเพมขนจากรอยละ 25.3 เปนรอยละ 26.7 และผทอาศยอยนอกเขตเทศบาลเพมขนจากรอยละ 25.8 เปนรอยละ 27.9 ในป 2546 และ 2550 ตามลาดบ ในขณะทผชาย และผทอาศยอยในเขตเทศบาลมอตราการออกกาลงกายคอนขางคงท (สานกงานสถตแหงชาต, 2551) สนามฟตบอลหญาเทยม หรอสนามฟตบอลในรม ไดรบความนยมมากในขณะน หลงจากกระแสความนยมฟตบอลในเมองไทยเพมขนโดยเฉพาะฟตบอลพรเมยรลกของไทย ทแตละจงหวดมสโมสรฟตบอลเปนของตนเอง ทาใหแตละจงหวด มคนสนใจเลนกฬาประเภทนกนเพมมากขน จนกลายเปนกระแส "ฟตบอลฟเวอร" และเพราะกระแสฟเวอรนเอง ทาใหธรกจทาสนามฟตบอลในรมมจานวนมากขน โดยเฉพาะในจงหวดในจงหวดกรงเทพมหานคร เปนอกแรงผลกดนหนง ททาใหคนสนใจเลนกฬาฟตบอลในจงหวดกรงเทพมหานครเพมมากขน และกลายเปนแหลงรวมกลมในการรวมกจกรรมเลนกฬาฟตบอลของกลมคนตางๆ ทหลากหลาย แตมารวมกลมกนทากจกรรมดวยกน

  3

โดยมเปาหมายในการออกกาลงกาย และสรางความสมพนธทดระหวางกน กอใหเกดความสามคค ในกลมขน กรงเทพมหานคร เปนเมองหลวง และเมองทมประชากรมากทสดในประเทศไทย รวมทงเปนศนยกลางการปกครอง การศกษา การคมนาคมขนสง การเงนการธนาคาร การพาณชย การสอสาร และความเจรญของประเทศ มแมน าสาคญคอ แมน าเจาพระยาไหลผาน ทาใหแบงเมองออกเปน 2 ฝง คอฝงพระนคร และฝงธนบร โดยกรงเทพมหานครมพนททงหมด 1,568.737 ตารางกโลเมตรกรงเทพมหานครเปนเขตปกครองพเศษของประเทศไทย มไดมสถานะเปนจงหวด ซงคาวา กรงเทพมหานคร นน ยงใชเปนคาเรยกสานกงานปกครองสวนทองถนของกรงเทพมหานครอกดวย ปจจบนกรงเทพมหานครใชวธการเลอกตงผบรหารทองถนโดยตรง อทธพลทเพมมากขนของไทยในการเมองโลก วฒนธรรม แฟชน และการบนเทงทาใหกรงเทพมหานครไดรบสถานะเปนนครโลกระดบอลฟา กรงเทพมหานครมสถานททองเทยวหลายแหง เชน พระบรมมหาราชวง พระทนงวมานเมฆและ วดตาง ๆ ซงดงดดนกทองเทยวตางชาตประมาณ 10 ลานคนในแตละป นบเปนเมองทมนกทองเทยวตางประเทศมากทสดรองแตเพยงกรงลอนดอน เทานน (วกพเดย สารานกรมเสร, 2557) กรงเทพมหานครไดมคาสงท 2460/2552 ไดปรบปรงการแบงกลมการปฏบตงานของสานกงานเขต เพอใหการปฏบตราชการมความสอดคลองกบสภาพพนท เศรษฐกจ สงคม วถการดารงชวตของประชาชน สามารถสนองตอบตอความตองการของประชาชนไดอยางมประสทธภาพ รวมทงเพอประโยชนในการประสานงาน การกากบ และตดตามการปฏบตงานใหเกดผลสมฤทธตามนโยบายของกรงเทพมหานคร (กลมเขตกรงเทพมหานคร, 2557) ดงน

1) กลมกรงเทพกลาง ประกอบดวย เขตพระนคร เขตดสต เขตปอมปราบศตรพาย เขตสมพนธวงศ เขตดนแดง เขตหวยขวาง เขตพญาไท เขตราชเทว และเขตวงทองหลาง

2) กลมกรงเทพใต ประกอบดวย เขตปทมวน เขตบางรก เขตสาทร เขตบางคอแหลม เขตยานนาวา เขตคลองเตย เขตวฒนา เขตพระโขนง เขตสวนหลวง และเขตบางนา

3) กลมกรงเทพเหนอ ประกอบดวย เขตจตจกร เขตบางซอ เขตลาดพราว เขตหลกส เขตดอนเมอง เขตสายไหม และเขตบางเขน

4) กลมกรงเทพตะวนออก ประกอบดวย เขตบางกะป เขตสะพานสง เขตบงกม เขตมนบร เขตคนนายาว เขตลาดกระบง เขตหนองจอก เขตคลองสามวา และเขตประเวศ

5) กลมกรงธนเหนอ ประกอบดวย เขตธนบร เขตคลองสาน เขตจอมทอง เขตบางพลด เขตบางกอกใหญ เขตบางกอกนอย เขตตลงชน และเขตทววฒนา

6) กลมกรงธนใต ประกอบดวย เขตภาษเจรญ เขตบางแค เขตหนองแขม เขตบางบอน เขตราษฎรบรณะ เขตบางขนเทยน และเขตทงคร

  4

ดวยเหตนจงมความนาสนใจเปนอยางยงวา นกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ เปนเครอขายทางสงคมประเภทใด และมเงอนไขทสงผลตอความสาเรจในการสรางเครอขายทางสงคมใดบาง จนกลายเปนเครอขายทางสงคมรปแบบหนงในปจจบน ทกอใหเกดความสามคคขนทงภายในกลม ทามกลางความขดแยง และการเปลยนแปลงในสงคมปจจบน รวมถงการสรางเครอขายทางสงคมไดอยางไร ตลอดจนปญหาอปสรรคทประสบ และความพยายามในการแกไขปญหา และอปสรรคเหลานน

1.2 วตถประสงคของการศกษา

1.2.1 เพอศกษาประเภทของเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ

1.2.2 เพอศกษาเงอนไขทสงผลตอความสาเรจในการสรางเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ

1.2.3 เพอศกษาปญหา อปสรรค และแนวทางการแกไขการสรางเครอขายทางสงคม

1.3 ประโยชนทไดรบจากการศกษา

1.3.1 ทาใหทราบถงประเภทของเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ

1.3.2 ทาใหทราบถงเงอนไขทสงผลตอความสาเรจในการสรางเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ

1.3.3 ทาใหทราบถงปญหา อปสรรค และแนวทางการแกไขการสรางเครอขายทางสงคม

1.4 ขอบเขตการศกษา

1.4.1 ขอบเขตดานเนอหาสาระ มงศกษาประเภทของเครอขายทางสงคม และเงอนไขทสงผลตอความสาเรจในการสรางเครอขายทางสงคม เปนการศกษาโดยการรวบรวมขอมลขาวสารจากเอกสารตางๆ ทเกยวของ ทงขอมลปฐมภม และทตยภม การสอบถามพดคยกบผทเกยวของ และการศกษาวเคราะห วจยสรปผล

  5

1.4.2 ขอบเขตดานพนทและกลมเปาหมาย  พนทและกลมเปาหมายในการศกษาครงน คอนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ไดแก เขตจตจกร เขตดอนเมอง เขตบางเขน เขตบางซอ เขตลาดพราว เขตสายไหม เขตหลกส ซงมไดมงใหเปนตวแทนของจงหวดกรงเทพหรอตวแทนของประเทศ หากแตเลอกเพอใหสะทอนภาพของรายละเอยดททาการศกษา  

1.4.3 ขอบเขตดานเวลา ระยะเวลาในการศกษาครงนเรมตงแต กนยายน พ.ศ. 2554-มนาคม พ.ศ. 2555

1.5 นยามคาศพทเฉพาะ

1.5.1 เครอขายทางสงคม หมายถง รปแบบความสมพนธทางสงคมของปจเจกบคคล กลม ผานรปแบบการมปฏสมพนธทางสงคม โดยการทากจกรรมรวมกน ตลอดจนมเปาหมายเดยวกน

1.5.2 การสรางเครอขายทางสงคม หมายถง กจกรรมทกอใหเกดกลม เพอวตถประสงคในการจดกจกรรม ตองอาศยการมปฏสมพนธรวมกน โดยการมงเพอบรรลเปาหมายรวมกน

1.5.3 กลม หมายถง การทบคคลตงแตสองคนขนไปมารวมกน โดยตดตอเกยวของกน กระทาการอยางใดอยางหนงและมจดมงหมายเดยวกน เพอใหบรรลวตถประสงครวมกน

1.5.4 การมสวนรวม หมายถง การรวมมอของปจเจกบคคล หรอกลมคนในการทากจกรรมของสวนรวม มความรสกผกพน และรบผดชอบ เพอบรรลเปาหมายตามทกลมตองการ

1.5.5 นกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ หมายถง ประชาชนทเลนกฬาฟตบอลในพนทเขตจตจกร เขตบางซอ เขตลาดพราว เขตหลกส เขตดอนเมอง เขตสายไหม และเขตบางเขน  

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของ

การศกษาเรอง การสรางเครอขายสงคม: กรณศกษานกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ในครงนไดนาแนวคด ทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของมาศกษา ซงไดนามาประกอบกนเพอประยกตใชไดดงน 2.1 แนวคดเกยวกบเครอขายทางสงคม

2.2 แนวคดเกยวกบกลม 2.3 แนวคดเกยวกบการมสวนรวม 2.4 แนวคดเกยวกบทนทางสงคม 2.5 ผลงานวจยทเกยวของ

2.1 แนวคดเกยวกบเครอขายทางสงคม

2.1.1 ความหมายของเครอขายทางสงคม พมพวลย ปรดาสวสด และวาทน บญชะลกษ (2536: 347-348 อางถงใน สนธยา พลศร, 2550: 206) ใหความหมายของเครอขายวา หมายถง สายใยของความสมพนธทงทางตรงและทางออมระหวางบคคลคนหนงกบบคคลอนๆ อกหลายคนหรอความสมพนธทางสงคมระหวางกน และกนของบคคลตางๆ ทอยในเครอขายนน เปนความสมพนธในทกๆ ดานทบคคลทงหมดในเครอขาย ไดตดตอกน โดยมพฤตกรรมทกอใหเกดความสมพนธ คอ การไปหามาส เยยมเยยนกน การปรกษาหารอกน การชวยเหลอซงกน และกน เปนตน มงคล ชาวเรอ (2546: 28 อางถงใน สนธยา พลศร, 2550: 206-207) ใหความหมายของเครอขายวา หมายถง แนวคดกระบวนการทเกยวของกบการจดระบบความสมพนธระหวางบคคล กลมบคคล องคการ ตลอดจนชมชนใหเกอกลเชอมโยงกน โดยทแตละฝายตองมความเทาเทยมกน มอสระ ตอกน สามารถยนหยดอยไดดวยตนเอง และพรอมทจะปฏบตงานรวมกนของสมาชกเครอขาย บนพนฐานของความเทาเทยมกน การมความสมพนธจะเปนแบบเพอนรวมงาน ประสาน

7

ความชวยเหลอกนและเปนความสมพนธเชงแนวราบมากกวาทจะเปนแนวดง ดงนนเครอขาย จงเปนสมพนธภาพของมนษยกบมนษยทครอบคลมทงการให และการรบ การยอมรบศกดศร และเอออาทรตอกนมากกวาการออกคาสงบงคบบญชา สนธยา พลศร (2550: 207) ใหความหมายของเครอขายวา หมายถง ความสมพนธทเชอมโยงระหวางสมาชกซงอาจจะเปนบคคลตอบคคล บคคลตอกลม กลมตอกลม เครอขายตอเครอขาย กลายเปนเครอขายยอยภายใตเครอขายใหญ ในการเชอมโยงเปนเครอขายไมไดเปนเพยงการรวมตวกนโดยทวไปแตมเปาหมายในการทากจกรรมรวมกนทงทเปนครงคราวหรออาจเปนกจกรรมทตอเนอง จงเปนการเชอมโยงคนทมความสนใจรวมกน พบปะสงสรรค และพฒนาไปสการลงมอรวมกนทากจกรรมตางๆ ดวยเปาหมาย และจดประสงคเดยวกน ดงนนเครอขายจงไมใชเปนเพยงการรวบรวมรายละเอยดบคคลทเปนสมาชกเทานน แตมการจดระบบใหสมาชกสามารถดาเนนกจกรรมรวมกน เพอบรรลจดหมายทสมาชกเหนพองตองกน สงทเชอมโยงสมาชกเขาดวยกน คอ วตถประสงค หรอผลประโยชนทตองการบรรลผลรวมกน การสนบสนนชวยเหลอ ซงกนและกน นฤมล นราทร (2543: 6 อางถงใน สนธยา พลศร, 2550: 208-209) ใหความหมายของเครอขายวา หมายถง รปแบบการประสานงานของกลมคน หรอองคกรทสมครใจแลกเปลยนขอมลขาวสารระหวางกน หรอทากจกรรมรวมกนชวยเหลอกน โดยการตดตอสอสารนนอาจทาไดทงการผานศนยกลาง หรอแมขาย และการตดตอโดยตรงระหวางกลมซงมการจดรปแบบ หรอจดระบบ ทยงคงความเปนอสระโดยมรปแบบการรวมตวแบบหลวมๆ ตามความจาเปน หรอโครงสรางทมความชดเจน เสร พงศพศ (2548: 8) ใหความหมายของเครอขายวา หมายถง ขบวนการทางสงคมอนเกดจากการสรางความสมพนธระหวางบคคล กลม องคกร สถาบน โดยมเปาหมาย วตถประสงค และความตองการบางอยางรวมกน รวมกนดาเนนกจกรรมบางอยางโดยทสมาชกของเครอขายยงคงความเปนเอกเทศไมขนตอกน เกรยงศกด เจรญวงศศกด (2543: 28 อางถงใน พระมหาสทตย อาภากโร (อบอน), 2547: 43) กลาวถงเครอขายวา หมายถงการทปจเจกบคคล องคกร หนวยงาน หรอสถาบนใดๆ ตกลงทจะประสานเชอมโยงเขาหากน ภายใตวตถประสงค หรอขอตกลงอยางใดอยางหนงรวมกนอยางเปนระบบ โดยมจดมงหมายเพอกจกรรมตางๆ เชน การปฏรปการศกษา โดยกลมเครอขายน ตองมการแสดงออกเปนการลงมอกระทากจกรรมรวมกน พระมหาสทตย อาภากโร (อบอน) (2547: 44) ไดใหความหมายของเครอขายวา หมายถง ความรวมมอ และการเปดรบของฝายตางๆ ทจะมขอตกลงรวมกนในการทากจกรรมอยางใดอยางหนง เพอใหบรรลวตถประสงค และเปาหมายทกาหนดไว ซงขอกาหนดทเกดขนนน เปนความพยายามท

 

8

 

จะระดมทรพยากร กระบวนการ ความร และวธการตางๆ เพอใหไดมาซงความสาเรจ จากการรวมมอ และการเปดรบในสงใหมนนเสมอ Schuler (1996: 9 อางถงใน พระมหาสทตย อาภากโร (อบอน), 2547: 37-38) ไดกลาววา เครอขาย คอ สายใยของความสมพนธทางสงคม มความเปนเอกภาพ มพลงความยดโยง และการสนบสนนเกอกลซงกน และกน ทานองเดยวกนกบเทคโนโลย กคอ สายใย ท เ ชอมโยงความสมพนธ และการสอสารของผคนตางๆ ในสงคม โดยเทคโนโลยคอมพวเตอร และระบบการสอสารผานวทย โทรทศน โทรศพท จะมบทบาทในการสรางเครอขายในรปแบบตางๆ ทสมาชกในเครอขายมารวมตวกนโดยไมจากดเชอชาต เผาพนธ เพศ วย ศาสนา และฐานะทางเศรษฐกจ จากความหมายดงกลาว สรปไดวา เครอขายทางสงคม หมายถง รปแบบความสมพนธทางสงคมของปจเจกบคคล กลม ผานรปแบบการปฏสมพนธทางสงคม โดยการทากจกรรมรวมกน ตลอดจนมเปาหมายเดยวกน 2.1.2 ประเภทของเครอขายทางสงคม สนธยา พลศร (2550: 229-242) ไดแบงประเภทของเครอขายตามหลกเกณฑทนยมใชกนทวไป คอ

1) แบงตามความซบซอนของกลไกการทางาน โดยพจาณาจากความซบซอนในการรวมตว และขยายตวของสมาชกจากความซบซอนนอยแลวเพมความซบซอนมากขนเปนลาดบ แบงออกเปน 2 ประเภท คอ

(1) เครอขายชนเดยว เปนเครอขายทเกดจากการรวมตวของสมาชก เพยงระดบเดยว โครงสรางไมมความซบซอนมากนก

(2) เครอขายหลายชน เปนเครอขายทสมาชกรวมกนในลกษณะของการขยายเครอขายออกไปหลายระดบหรอหลายชน ซงจะมความซบซอนทหลายระดบ

2) การแบงตามสถานภาพและบทบาทของสมาชก แบงออกเปน 2 ประเภท คอ (1) เครอขายแนวนอน เปนเครอขายทสมาชกมลกษณะคลายคลงกน เมอรวม

เปนเครอขายจะมตาแหนง และหนาททดเทยมกน ไมมใครมอานาจเหนอกวาใคร แตตางนาศกยภาพของตนมาใชในการดาเนนงานของเครอขายอยางเตมท

(2) เครอขายแนวตง เปนเครอขายทสมาชกมลกษณะแตกตางกน เมอรวมเปนเครอขายสมาชกจะมตาแหนงหนาทแตกตางกนออกไป เชนสมาชกแกนนา สมาชกธรรมดา สมาชกสมทบ เปนตน

 

9

 

3) การแบงตามระดบการรวมตวของสมาชก เปนการแบงประเภทของเครอขายตามลกษณะการมารวมกนเปนเครอขายของสมาชก ซงมระดบแตกตางกนออกไปหลายระดบ คอ

(1) เครอขายระดบบคคล เปนเครอขายทสมาชกประกอบดวยบคคลตางๆ มารวมกนเปนเครอขาย เชน เครอญาต เพอนบาน บคคลทประกอบอาชพเดยวกน เปนตน

(2) เครอขายระดบกลมหรอองคกร เปนเครอขายทสมาชกเกดจากการรวมตวของกลมหรอองคกรไมใชบคคล เชน ชมนมสหกรณการเกษตรจงหวดสงขลา สหพนธครสามจงหวดชายแดนภาคใต เครอขายกองทนหมบานระดบตางๆ เครอขายมหาวทยาลยในจงหวดสงขลา สหภาพแรงงานแหงประเทศไทย เปนตน

(3) เครอขายระดบบคคลกบกลมหรอองคกร เปนเครอขายทสมาชกประกอบดวย บคคลตางๆ กบกลมหรอองคกร ซงเปนคนละระดบกน

(4) เครอขายระดบชมชนตางๆ เปนเครอขายทสมาชกประกอบดวยชมชนขนาดตางๆ เชน ระดบหมบาน ระดบตาบล ระดบอาเภอ ระดบจงหวด ระดบเมองกบเมอง ประเทศตอประเทศ เปนตน หรอสมาชกอาจจะประกอบดวยชมชนขนาดเดยวกน หรอตางขนาดกได

(5) เครอขายระดบสถาบน เปนเครอขายทสมาชกประกอบดวยสถาบนประเภทเดยวกน เชน สถาบนครอบครวกบสถาบนครอบครว หรอสถาบนตางประเภทกน เชน สถาบนครอบครวกบสถาบนศาสนา เปนตน

4) การแบงตามลกษณะการเปนศนยกลางของเครอขาย เปนการแบงโดยพจารณาจากลกษณะความสมพนธระหวางศนยกลางกบสมาชกวาเปนแบบใด ซงแบงออกเปน 4 ประเภท คอ

(1) เครอขายรวมศนย เปนเครอขายทมศนยกลางเพยงศนยเดยว มลกษณะเปนแบบการรวมอานาจไวในศนยกลาง สมาชกเปนเพยงผรวมใชบรการจากศนยกลางเทานน หรอมศนยกลางเปนแมขาย สวนสมาชกเปนลกขายทตองดาเนนงานตามแมขาย เชน ครสภา สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย เปนตน

(2) เครอขายกระจายศนย เปนเครอขายทสมาชกมอสระในการดาเนนงาน แตจะมคณะกรรมการรวมทาหนาทเปนศนยกลาง หรอประสานงานเครอขาย

(3) เครอขายผสม เปนเครอขายทมโครงสรางทงรปแบบรวมศนย และกระจายศนยรวมกน กลาวคอ มศนยกลางทาหนาทประสานงานระหวางสมาชก แตใหสมาชกมอสระในการตดตอประสานงานกนไดโดยตรงอกดวย

(4) เครอขายเชงซอน เปนเครอขายทโครงสรางเปดโอกาสใหสมาชกสามารถตดตอประสานงาน รวมมอกนดาเนนงานภายในเครอขายไดโดยตรง โดยมศนยกลางประสานงานหลายศนย

 

10

 

5) การแบงตามระดบความสมพนธกบศนยกลาง เปนการแบงประเภทของเครอขาย โดยพจารณาจากระดบความสมพนธระหวางสมาชกกบศนยกลางของเครอขายแบงได 3 ประเภท คอ

(1) เครอขายใกลชด เปนเครอขายทประกอบดวย สมาชกทใกลชดกบบคคลทเปนจดศนยกลางมากทสด เชน เครอขายญาตพนอง เพอนสนท เปนตน

(2) เครอขายรอง เปนเครอขายทประกอบดวยสมาชกทบคคลผเปนศนยกลางรจกคนเคยนอยกวากลมเครอขายใกลชด ไดแก ญาตพนองลาดบหางๆ คนทรจกคนเคยทวๆไป เปนตน

(3) เครอขายขยาย เปนเครอขายทประกอบดวย สมาชกซงบคคลผเปนจดศนยกลางไมรจกโดยตรง แตสามารถตดตอสมพนธโดยผานบคคลในเครอขายใกลชดอกทหนง

6) การแบงตามขนาดของเครอขาย เปนการแบงโดยพจารณาจากจานวนของสมาชกทรวมกนเปนเครอขาย แบงออกได 2 ประเภท คอ

(1) เครอขายขนาดใหญหรอเครอขายรวม เปนเครอขายทประกอบดวยสมาชกเปนจานวนมาก เชน เครอขายกองทนหมบาน และชมชนเมองแหงประเทศไทย ซงสมาชกประกอบดวยกองทนหมบาน และชมชนเมองตางๆ มากกวา 70,000 กองทน ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย ซงสมาชกประกอบดวย สหกรณการเกษตรทกอาเภอ เปนตน

(2) เครอขายขนาดเลกหรอเครอขายยอย เปนเครอขายทมขนาดเลกกวาเครอขายรวม มารวมกนเปนเครอขายขนาดใหญขน เชน กองทนหมบานของแตละหมบานรวมกนเปนเครอขายกองทนหมบานระดบตาบล ผลตภณฑหนงตาบลหนงผลตภณฑของแตละตาบลรวมกนเปนเครอขายผลตภณฑหนงตาบลหนงผลตภณฑระดบอาเภอ เปนตน

7) การแบงตามแหลงกาเนดของเครอขาย เปนการแบงโยพจารณาจากลกษณะ ของทมาหรอแหลงเกดของเครอขายเปนสาคญ แบงออกเปน 2 ประเภท คอ

(1) เครอขายธรรมชาต เปนเครอขายทเกดขนเองโดยธรรมชาต เนองจากมปจจยบางอยางสนบสนน เชน เครอญาตเดยวกน นบถอศาสนาเดยวกน รวมถนกาเนดเดยวกน ประสบปญหาเหมอนกน เปนตน

(2) เครอขายจดตงเปนเครอขายทเกดจากการจดตงของมนษย โดยมวตถประสงคอยางใดอยางหนง เชน เพอปองกนแกไขปญหาชมชน เพอพฒนาอาชพ เพอการเพมพนรายได เพอรวมพลงของคนในชมชน เพอความมนคงของชมชนหรอจดตงขนตามนโยบายของรฐบาล เปนตน

8) การแบงตามลกษณะของสมาชกทเชอมโยงเปนเครอขาย เปนการแบงโดยพจารณาจากความเหมอน หรอความคลายคลงกนของสมาชก และความแตกตางกนของสมาชก แบงได 2 ประเภท คอ

 

11

 

(1) เครอขายประเภทเดยวกน เปนเครอขายทสมาชกประกอบดวยบคคล กลม หรอองคกรทมลกษณะคลายคลงกน เชน เครอขายสนคาหนงตาบลหนงผลตภณฑจงหวดตางๆ สมาพนธครแหงประเทศไทย สมชชาคนจนภาคอสาน สนนบาตเทศบาลแหงประเทศไทย ชมรมกานนผใหญบานแหงประเทศไทย เครอขายมหาวทยาลยราชภฏภาคใต เปนตน

(2) เครอขายตางประเภทกน เปนเครอขายทสมาชกประกอบดวยสมาชก ซงมความแตกตางกน แตมารวมกนเปนเครอขายเนองจากมวตถประสงครวมกน เชน เครอขายประชารฐจงหวดตางๆ ประชาคมจงหวดตางๆ เปนตน

9) การแบงตามลกษณะความสมพนธกบรฐบาล เปนการแบงโดยพจารณาจากการจดตง และการสนบสนนจากรฐบาลเปนสาคญ แบงไดเปน 3 ประเภท คอ

(1) เครอขายภาครฐ เปนเครอขายทเกดจากการจดต ง หรอการสนบสนนโดยรฐบาล เชน เครอขายอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดยอม เครอขายหนงตาบลหนงผลตภณฑ เครอขายกองทนหมบานและชมชนเมอง และเครอขายอนๆ ทจดตงและสนบสนนโดยกระทรวง กรมและหนวยงานตางๆ ของรฐบาล

(2) เครอขายภาคเอกชน เปนเครอขายทประชาชนรวมกนจดต ง ขนเพอวตถประสงคบางอยาง โดยไมอยใตการบงคบบญชาของรฐบาล เชน สโมสรออนไลนแหงประเทศไทย สโมสรโรตารแหงประเทศไทย สมาคมธนาคารแหงประเทศไทย สมาคมพอคาจงหวดตางๆ

(3) เครอขายองคกรพฒนาเอกชน เปนเครอขายทเกดจากองคกรพฒนาเอกชน ซงไมถกบงคบบญชาโดยรฐบาล มวตถประสงคเพอการพฒนาในดานตางๆ โดยไมแสวงหากาไร เชน คณะกรรมการประสานงานองคกรพฒนาเอกชนแหงประเทศไทย คณะกรรมการประสานงานองคกรพฒนาเอกชนภาคใต เปนตน

10) การแบงตามลกษณะของงาน เปนการแบงโดยพจารณาจากลกษณะกจกรรมการดาเนนงานของเครอขาย แบงไดเปน 2 ประเภท คอ

(1) เครอขายพนท เปนเครอขายทดาเนนงานอยในพนทเดยวกน โดยกจกรรมมความหลากหลายแตกตางกนออกไป เชน อยในหมบานเดยวกน ตาบลเดยวกน อาเภอเดยวกน จงหวดเดยวกน ประเทศเดยวกน เปนตน แตรวมกนเปนเครอขาย

(2) เครอขายกจกรรม เปนเครอขายทดาเนนงานในกจกรรมทเหมอนกนหรอคลายคลงกน ซงอาจจะครอบคลมพนทหลายหมบาน หลายตาบล หลายอาเภอ หลายจงหวด หลายประเทศ เปนตน

11) การแบงตามกฎหมาย เปนการแบงโดยพจารณาจากการจดทะเบยน หรอการไมจดทะเบยนถกตองตามกฎหมายของเครอขาย แบงออกเปน 2 ประเภท คอ

 

12

 

(1) เครอขายทไมเปนนตบคคล เปนเครอขายทรวมตวกนอยางไมเปนทางการ หรอยงไมไดดาเนนการจดทะเบยนเปนนตบคคลตามทกฎหมายกาหนด เชน ชมรม สมาคมตางๆ ทยงไมจดทะเบยนเปนนตบคคล เปนตน

(2) เครอขายนตบคคล เปนเครอขายทดาเนนการจดทะเบยนเปนนตบคคลถกตองตามกฎหมาย และระเบยบของสวนราชการ เชน ชมนมสหกรณเครดตยเนยนแหงประเทศไทย สมาคมออนไลนแหงประเทศไทย หอการคาแหงประเทศไทย เปนตน

12) การแบงตามรปแบบความรวมมอระหวางสมาชก เปนการแบงโดยพจารณาจากลกษณะความรวมมอของสมาชกในการดาเนนงานของเครอขาย แบงไดเปน 2 ประเภท คอ

(1) เครอขายไมเปนทางการ เปนเครอขายทสมาชกรวมกนเปนเครอขาย โดยไมตองมการลงนาม ไมตองมระเบยบกฎเกณฑทเปนลายลกษณอกษรแตมารวมกนดวยความจรงใจ เพอการบรรลวตถประสงครวมกน เชน เครอขายขององคกรพฒนาเอกชน เปนตน

(2) เครอขายเปนทางการ เปนเครอขายทสมาชกรวมกนภายใตพนธสญญาทเปนลายลกษณอกษร มการกาหนดโครงสราง กฎระเบยบของเครอขายบทบาท หนาทของสมาชกไวอยางชดเจน เชน สภาทนายความ เครอขายอาสาสมครสาธารณสข (อ.ส.ม.) เปนตน

13) การแบงตามคณสมบตของเครอขาย เปนการแบงโดยพจารณาจากคณลกษณะของการรวมกนเปนเครอขาย แบงเปน 2 ประเภท คอ

(1) เครอขายเทยม เปนเครอขายทขาดคณสมบตของการเปนเครอขายแตเขาใจวาเปนเครอขาย เพราะเปนเพยงการรวมกนของสมาชกแตไมไดรวมกนแบบเครอขาย ไมมวตถประสงค และเปาหมายรวมกน ไมมความตงใจทจะดาเนนกจกรรมรวมกน ตวอยางเชน สมาชกของสมาคมศษยเกาบางสถาบนการศกษาทมการจดงานชมนมศษยเกาทกป สมาชกในรนเดยวกนตางมาสงสรรคกนในลกษณะของการรบประทานอาหารเทานน ไมไดมกจกรรมอนใดอก เปนตน

(2) เครอขายแท เปนเครอขายทสมาชกมารวมกนเปนเครอขายแลวมลกษณะของการเปนเครอขายทแทจรง

14) การแบงตามลกษณะของเครอขาย เปนการแบงโดยพจารณาลกษณะทสาคญของเครอขาย แบงเปน 3 ประเภท คอ

(1) เครอขายการเรยนร เปนเครอขายเพอการแลกเปลยนความร ความคด ประสบการณ ภมปญญา และเทคโนโลยตางๆ เชน ชมรมแพทยแผนไทยภาคใต เปนตน

(2) เครอขายกจกรรม เปนเครอขายชวยเหลอ และรวมมอทากจกรรมในลกษณะเดยวกน หรอสนบสนนสงเสรมกน เชน เครอขายวสาหกจชมชน เครอขายสนคาหนงตาบลหนงผลตภณฑ เปนตน

 

13

 

(3) เครอขายทรพยากร เปนเครอขายทระดม และจดการทรพยากรในทองถน ภาคราชการ เอกชน เขาไปสงเสรมสนบสนนการขาดแคลนทรพยากรในแตละพนทใหสามารถดาเนนการตอไปไดอยางทคาดหวง เชน เครอขายประมงชายฝงจงหวดสงขลา เปนตน

15) การแบงตามวชาชพของสมาชก เปนการแบงโดยพจารณาจากลกษณะการประกอบอาชพของสมาชกเครอขายเปนสาคญ ซงเปนหลายประเภท เชน เครอขายคร เครอขายนกวชาการ เครอขายนกการเมอง เครอขายกานนผใหญบาน เครอขายแพทยแผนไทย เครอขายนกวจย เปนตน

16) การแบงตามลกษณะกจกรรมของเครอขาย เปนการแบงโดยพจารณาจากลกษณะของกจกรรม หรองานทดาเนนการ ซงแบงออกเปนหลายประเภท เชนเครอขายสตร เครอขายเดกและเยาวชน เครอขายคนพการ เครอขายผสงอาย เครอขายสงแวดลอม เครอขายภมปญญาชาวบาน เครอขายคมครองผบรโภค เครอขายสขภาพ เครอขายสทธมนษยชน เครอขายการเรยนรรวมกนของชมชน เปนตน

เสร พงศพศ (2548: 198-199) เครอขายมหลายประเภท ขนอยกบสมาชก พนท กจกรรมหลก วตถประสงค และโครงสรางการดาเนนงานในลกษณะองคกรของเครอขายเอง ดงน

1) เครอขายแนวราบ โดยการประสานบคคลทอยใน “ระดบ” เดยวกน อาชพเดยวกน ใหมาเชอมประสานเปนเครอขายกน เชน เครอขายเกษตร เครอขายนกพฒนา เครอขายนกวจย เปนตน อาจเปนปจเจกบคคล หรออาจเปนสถาบนกได เชน เครอขายสถาบนวจย เครอขายศนยขอมล เปนตน บางเครอขายอาจเปดสาหรบบคคลทวไป สถาบนทวไป ใครกไดทสนใจในเรอง หรอประเดนเดยวกนนน

2) เครอขายทมลกษณะแนวตง เชน การนาผคนจากหลากหลายอาชพทแตกตางกนมาเปนเครอขายกน เชน เกษตรกร นกพฒนา นกวชาการ นกธรกจ นกการเมอง องคกรทน เปนตน ทงนเพอใหเกดความเขาใจ และรวมกน เครอขายนมมากขนวนนเพราะการสอสารทางอนเทอรเนตชวยใหคนไมวาอาชพอะไร ฐานะอะไร ระดบใด สามารถเปนสมาชกอยางเทาเทยมกน

3) เครอขายสวนใหญเกดขนเพอทาใหการสอสาร การแลกเปลยนขอมล และประสบการณดขน งายขน และมการรวมมอกนในเรองตางๆ ไดสะดวก และดยงขน และอกบางสวนทาใหเปนพลงตอรองกบอานาจตางๆ ไดดขน ไมวาจะเปนองคกรของรฐ หรอเอกชน องคกรทน หรอองคกรวชาการทาใหไดรบความสนใจ และความชวยเหลองายขน

4) เครอขายจานวนหนงเกดขนเพอกอใหเกดความรวมมอในดานการวจย การศกษา การฝกอบรม การจดการทรพยากร การจดการตลาด บางเครอขายแลกเปลยนทรพยากรกน เชน พนธไม พนธสตว ผลผลตทางการเกษตรในทองถน (เครอขายยโสธรแลกขาวกบขเลอยและผลผลต

 

14

 

อนๆ ของเครอขายนครศรธรรมราช) บางเครอขายเนนการรวมตวกนเพอกดดนทางการเมอง รณรงค เพอใหสงคมเกดสานกในเรองใดเรองหนง เชน การสรางเขอน เปนตน พระมหาสทตย อาภากโร (อบอน) (2547: 84-90) การแบงประเภท รปแบบ และลกษณะความสมพนธของเครอขายกเพอสรางความเขาใจ และมองเหนภาพความเคลอนไหวของกลม องคกรเครอขายตางๆ ไดชดเจนยงขน จากพฒนาการของความเปนเครอขายในสงคมไทย จะเหนไดวา มกระบวนการเกดขนของเครอขายในภาคสวนตางๆ อยางมากมาย ทงภาครฐ ภาคธรกจเอกชน องคกรพฒนาเอกชน และภาคประชาชน รวมทงในดานแนวคด กจกรรม กมกระบวนการแบงประเภท และรปแบบของเครอขายออกเปนนยตางๆ ดงนน ประเภท และรปแบบของเครอขายจงมความแตกตางกนไปตามนยาม และกจกรรมทแตละกลม หรอผทใชกจกรรมเครอขายกาหนดขน โดยในทนจะกลาวถงเกณฑบางประการในการจดประเภท และรปแบบของเครอขาย เพอใหเหมาะสมกบการประยกตใชในการเสรมสรางการเรยนรของทกฝาย ดงน

1) เครอขายเชงพนท หมายถง การรวมตวของ กลม องคกร เครอขาย ทอาศยพนทรปธรรม หรอพนทดาเนนการเปนปจจยหลกในการทางานรวมกน เปนกระบวนการพฒนาทอาศยกจกรรมทเกดขนในพนทเปาหมายนาทาง และเปนการพฒนาแบบบรณาการทไมแยกสวนตางๆ ออกจากกน โดยยดเอาพนทเปนทตงแหงความสาเรจในการทางานรวมกนของทกฝาย

2) เครอขายเชงประเดนกจกรรม ไดแก เครอขายทใชประเดนกจกรรม หรอสถานการณทเกดขนเปนปจจยหลกในการรวมกลมองคกร โดยมองขามมตในเชงพนท มงเนนการจดการในประเดนกจกรรมนนๆ อยางจรงจง และพฒนาใหเกดความรวมมอกบภาคอนๆ ทเกยวของ

3) เครอขายแบงตามโครงสรางหนาท ไดแก เครอขายทเกดขนโดยอาศยภารกจ/กจกรรม และการกอตวของกลมผลประโยชนในสงคม เปนแนวทางในการแบงเครอขาย ซงอาจแบงเปนเครอขายภาครฐ ภาคประชาชน ภาคธรกจเอกชน และภาคองคกรพฒนาเอกชนโดยเครอขายตางๆ ดงกลาวมงเนนการดาเนนการ ภายใตกรอบแนวคด หลกการ วตถประสงค และเปาหมายหลกของหนวยงาน หรอโครงสรางหลกของกลมผลประโยชนนนๆ

นฤมล นราทร (2543 : 18-21) ไดจาแนกประเภทของเครอขายทางสงคม ตามมต 4 มต ดงน 1) จาแนกตามพนทดาเนนการ เชน เครอขายระดบหมบาน ตาบล อาเภอ จงหวด

ภาค และประเทศ 2) จาแนกตามกจกรรมหรอประเดนปญหา เชน เครอขายททางานดานเดก สตร

สาธารณสข เศรษฐกจ พฒนาชมชน สทธมนษยชน สงแวดลอม 3) จาแนกตามอาชพหรอสถานภาพทางสงคม เชน เครอขายดานแรงงาน เครอขาย

กลมพระสหธรรม เครอขายครพทกษสทธเดก เครอขายสารวตรนกเรยน

 

15

 

4) จาแนกตามรปแบบโครงสรางหรอความสมพนธ ทาใหเกดเครอขายใน 2 ลกษณะ คอ เครอขายตามแนวตง คอ 1) เครอขายทมโครงสรางเปนชวงชน ทาใหความสมพนธระหวางองคกรภายในเครอขายไมเทากน และ2) เครอขายตามแนวนอน เปนเครอขายทความสมพนธระหวางองคกรภายในเครอขายเทาเทยมกน

2.1.3 ลกษณะของเครอขายทางสงคม สนธยา พลศร (2550: 264-265) ไดกลาวถงลกษณะสาคญของเครอขาย มดงน

1) มแกนนาและสมาชกทเขมแขง สามารถดาเนนงาน และขยายกจการของเครอขายได และมประสทธภาพ

2) มภมปญญาและองคความรของเครอขาย ทอาจจะเกดจากสมาชก หรอชมชนทองถนทสมาชกอยอาศย หรอจากภายนอกชมชน หรอจากการบรณาการภมปญญาทงสองไดอยางเหมาะสมกบเครอขาย

3) มสมพนธภาพทด เครอขายมความสมพนธทดระหวางสมาชก และภายนอกทาใหการดาเนนงานของเครอขายราบรน เปนทยอมรบ และประสบความสาเรจ

4) การเรยนรรวมกนระหวางสมาชก เครอขายมชองทางใหสมาชกไดมเวทสาหรบการแลกเปลยนเรยนร และสามารถดาเนนการไดอยางสะดวก ทาใหสมาชกไดรบความร และประสบการณตลอดเวลา

5) การทากจกรรมและความตอเนอง เครอขายสามารถคด และดาเนนกจกรรมไดดวยตนเองสมาเสมอ และตอเนอง ไมขาดตอน ไมตองพงพาจากภายนอก

6) ทรพยากรและการแบงปน เครอขายมทรพยากรในการดาเนนงานอยางเพยงพออาจจะโดยการจดหาของเครอขายเอง หรอการแบงปนกบองคกร และเครอขายอนๆ ทาใหเครอขายสามารถดาเนนกจกรรมได และมประสทธภาพ

7) การเรยนรและนวตกรรม สมาชกของเครอขายมการเรยนรผานกระบวนการตางๆ สามารถสรางนวตกรรม ทงทเปนความร และเทคโนโลยใหมๆ มาใชประโยชนได

8) การสอสาร เครอขายสามารถสอสารระหวางเครอขายกบสมาชกไดงาย สะดวก และรวดเรว ทาใหสมาชกไดทราบขอมลขาวสารททนสมย และเปนประโยชน

9) การบรหารจดการทด เครอขายมการบรหารจดการทด เหมาะสมกบการดาเนนงานของเครอขาย ทาใหเครอขายดาเนนกจกรรมไดอยางมประสทธภาพ และเกดประสทธผล

10) ระบบการตดตามและประเมนงาน เครอขายมระบบการตดตาม และประเมนงานทมประสทธภาพ มฐานขอมลทเกยวกบเครอขายอยางเพยงพอ สามารถใหการสนบสนนชวยเหลอสมาชกไดทนเวลา และเหมาะสม

 

16

 

เสร พงศพศ (2548: 201) สรปลกษณะของเครอขาย ไวดงน 1) เปนกลมองคกรและ/หรอบคคลทมารวมกนเพอดาเนนการตามวตถประสงค และ

ความสนใจทตงขนรวมกน 2) เปนเวทเพอกจกรรมทางสงคมโดยการแลกเปลยนเรยนรรวมกน 3) ดารงอยไดยาวนาน (ไมใชเฉพาะกจ) ดวยการสอสารแบบใดแบบหนงทตอเนอง 4) มความรสกผกพนกบโครงสรางทพฒนาขนมารวมกน และรวมกนรบผดชอบ 5) มฐานอยทความเปนเจาของรวมกน และความมงมนทจะทาตามวตถประสงคทวาง

ไวรวมกน รวมทงเครองมอ หรอวธการในการดาเนนการทคดไวรวมกน 2.1.4 การกอเกดเครอขายทางสงคม

สนธยา พลศร (2550: 257) เครอขายแตละประเภทมลกษณะแตกตางกน การเกดขนของเครอขายแตละเครอขายจงมสาเหต ปจจยสนบสนน และการกอรปเครอขายทแตกตางกนออกไป สาเหตของการเกดเครอขาย มดงตอไปน

1) การเกดโดยธรรมชาต เปนการเกดเครอขายขนเองโดยไมมใครจดตงซงเปนผลของความสมพนธทางสงคมระหวางมนษย เชน ความสมพนธของระบบครอบครว และเครอญาต ความสมพนธของครอาจารย และลกศษย เปนตน ซงมลกษณะของการเปนเครอขายอยแลว เมอบคคลมสวนรวมในระบบความสมพนธดงกลาว กจะเปนสวนหนงของระบบเครอขายดวย

2) เกดจากวกฤตการณของสงคมมนษย เปนการเกดเครอขายทเปนผลจากการเกดปญหา หรอวกฤตการณขนในสงคมทสมาชกตระหนกถงความจาเปนทตองรวมมอกนแกไขปญหาในลกษณะของการรวมพลงกน สมาชกสวนใหญจะมคณลกษณะทคลายคลงกน เชน อาศยอยในชมชนเดยวกน อาชพเดยวกน หรอเกยวของกน ดารงชวตรวมกน หรอเกยวของสมพนธกน เปนตน การเกดของเครอขายอาจจะเรมจากการแลกเปลยนความร ประสบการณแสวงหาแนวทางในการแกปญหา และรวมกนแกไขปญหาในลกษณะของเครอขายทเปนอสระปราศจากการครอบงากน และกน มความสมพนธแบบไมซบซอน หรอเปนแนวราบทตางตองพงพาอาศยกน และกน เชน เครอขายพทกษปา เครอขายอนรกษลมนา เปนตน

3) การเกดโดยววฒนาการ เปนการเกดเครอขายเนองจากความสมพนธของสมาชก เชน เพอนบาน เพอนรวมงาน เปนตน มารวมกนโดยวตถประสงคบางอยางเปนเวลานานในลกษณะของกลม และองคกร แลวพฒนาความสมพนธเปนเครอขาย เชน จากกลมแบบสภากาแฟ พฒนาเปนเครอขายประชาคมหมบาน หรอประชาคมเมอง เปนตน

4) การเกดโดยการจดตง เปนการเกดเครอขายทมผจดตง และใหการสนบสนนเพอวตถประสงคบางประการ จนสมาชกรวมกนเปนเครอขาย ทงการจดตงโดยผนา รฐบาล ภาคเอกชน

 

17

 

และองคกรพฒนาเอกชน เชน เครอขายกองทนหมบาน และชมชนเมอง เครอขายสหกรณ เครอขายของกระทรวงตางๆ เปนตน

เสร พงศพศ (2548: 209) ขนตอน 8 ขนตอนตอไปนเปนเรองเครอขายองคกรทดาเนนงานเพอใหการสงเสรมสนบสนนการพฒนายงยน สนบสนนชมชนเขมแขง เพราะการดาเนนงานเครอขายองคกรชมชนมกเรมตนเปนเครอขายหลวมๆ แบบ “ธรรมชาต” มากกวา และไมจาเปนตองมการกาหนดขอความเอกสารอะไรใหดเปนทางการยงยาก แตองคกรทตองการทางานเครอขายรวมกบองคกรอนๆ เพอใหการสนบสนนชมชน โดยการทางานเปนเครอขายควรดาเนนการ ดงน

1) รางเปาประสงค ใหชดเจน เพอใหรวาสาเหตความเปนมาของการกอตงเครอขายคออะไร ทาไมจงตองมเครอขายน ตงแลวจะทาอะไร

2) บอกเปาหมาย และวตถประสงค 3) กาหนดแผนการดาเนนงาน 4) กาหนดกฎระเบยบ กฎเกณฑขนพนฐาน 5) กาหนดกระบวนการในการตดสนใจ 6) เตรยมแผนการสอสารระหวางสมาชก 7) เลอกโครงสรางการจดการองคกร 8) จดหาทนในการดาเนนงาน

พระมหาสทตย อาภากโร (อบอน) (2547: 109-110) การกอตวของเครอขาย ในการกอตว หรอการเกดขนของเครอขายนนมการกอตวทหลากหลายทงเกดขนดวยการจดตงของภาคสวนตางๆ เกดขนตามธรรมชาตจากการเรยนรรวมกน และเกดขนเพราะสถานการณกอใหเกดขบวนการเครอขาย ในทนจะกลาวถงการกอตวของเครอขายดงกลาว ในสงคมไทยโดยจาแนกออกเปน 3 ดานตามลกษณะการกอตว ไดแก

1) เครอขายทเกดขนจากการจดตง และการสนบสนนของภาคสวนตางๆ การกอตวของเครอขายในลกษณะน สวนใหญเปนเครอขายทภาครฐ หรอหนวยงานบางแหงตองการสงเสรม หรอเขาไปจดตง เพอใหสอดคลองกบกระบวนการพฒนาตามแนวนโยบายของภาครฐ และเพอเพมศกยภาพใหกบชมชนในการพงพาตนเอง เชน เครอขายกองทนหมบาน เครอขายพฒนาชมชน เปนตน โดยเครอขายเหลาน อาจแบงประเภทของการจดตงไดอก 2 ประการ คอ เครอขายทเปนนตบคคล เชน เครอขายสหกรณออมทรพย มลนธเพอการพฒนาไท ฯลฯ และเครอขายทไมเปนนตบคคล เชน เครอขายชาวบาน เครอขายชมรมลกเสอชาวบาน เปนตน ซงโครงสรางความสมพนธของเครอขายทเกดจากการจดตงน จะมลกษณะกจกรรม และกระบวนการทางานทเปนทางการ มระบบ ระเบยบ และมโครงสรางความสมพนธในแนวดง ทเปนไปตามกระแสของแหลงทน และนโยบายของหนวยงานนนๆ

 

18

 

2) เครอขายทเกดขนเองตามธรรมชาต ไดแก เครอขายทเกดขนจากความสมานฉนทการรวมแรงรวมใจของฝายตางๆ ทมองเหนความจาเปนในการเรยนร และการแกไขปญหารวมกน แลวมารวมตวกนเปนเครอขายเพอแลกเปลยนความคดเหน ประสบการณ ตลอดจนถงการพงพาอาศย โดยเปนเครอขายทมการสอสาร และความผกพนทมชวตชวา มกระบวนการ ทประสานสอดคลองกบความสนใจ และความตองการอยางแทจรงของสมาชกมแนวทางการดาเนนการทเปนอสระจากการครอบงาของฝายตางๆ และจะเกดขนในชมชนปฏบตการทใชความสมานฉนท และการเรยนรเปนเครองมอในการทากจกรรมรวมกน สวนโครงสรางความสมพนธของเครอขายในลกษณะน จะมความสมพนธทไมซบซอน อยในแนวราบบนพนฐานการแลกเปลยนเรยนร และการพงพาอาศย มความยดหยน และมความสอดคลองกบบรบททเกดขนในสงคม

3) เครอขายทเกดขนโดยสถานการณเปนตวกาหนด ไดแก เครอขายทเกดขนจากสถานการณ และประเดนปญหาททกฝายเหนวา จาเปนตองใชความเปนเครอขายในการแกไขปญหา และสรางพลงในการเรยนร หรอการตอรอง เพอใหเกดการพฒนากจกรรมอยางใดอยางหนง เครอขายทเกดขนในลกษณะน จะเกดขนหลงจากทสถานการณนนเกดความสกงอมอยางเตมท และมผประสานงานเพอใหเครอขายมความตอเนอง เชน เครอขายผไดรบผลกระทบจากโครงการพฒนาของภาครฐ ซงโครงสรางความสมพนธของเครอขายในลกษณะน จะมการรวมพลงอยางแนนหนา บนพนฐานของการตอส และการเรยกรองเพอปกปอง และรกษาสทธของตนเองในการพฒนา และมการปรบบทบาทตอการพฒนาในแงมมทหลากหลาย โดยเปนกระบวนการเรยนรจากสถานการณ และบรบททางสงคม 2.1.5 ปจจยความสาเรจของเครอขายทางสงคม สนธยา พลศร (2550: 265-276) ไดมผเสนอปจจยทสนบสนนความสาเรจของเครอขายไวหลายทานดงน สมกล ถาวรกจ (ม.ป.ป.: 15-16 อางถงในสนธยา พลศร, 2550: 265) เสนอวา การดาเนนงานของเครอขายจะประสบความสาเรจหรอไม มากนอยเพยงใดขนอยกบปจจย 14 ประการ ดงน

1) ความเปนหนงเดยวกน ทงจตใจ และความสามคคของสมาชกเครอขาย 2) สมาชกมขวญ กาลงใจ และเจตนารมณรวมกน ทจะปฏบตงานใหบรรล

ความสาเรจ 3) ความเสยสละของสมาชก ทงแรงกาย สตปญญา และทนทรพย หรอทรพยากร 4) มยทธศาสตรระบบการจดการและการวางแผนทด เหมาะสมกบสถานการณ

สมาชกรวมกลมกนอยางเหนยวแนน

 

19

 

5) มการตดตามและประเมนผล การดาเนนงานของเครอขายเปนระยะๆ สมาเสมอ 6) ใชกระบวนการดาเนนงาน ตามวงจรคณภาพ 7) ผนาเครอขายมวสยทศน มความสามารถในการตดสนใจ และประสานงานไดด 8) สมาชกเครอขายมคณภาพ ทกคนมองเหนประโยชนรวมกน ไมเหนแกประโยชน

สวนตน 9) กจกรรมของเครอขาย มการจดการอยางตอเนองไมขาดตอน 10) สมาชกและผเกยวของทกฝายเขามามสวนรวมในกจกรรมของเครอขาย 11) มการดารงรกษาเครอขายเดมไวและขยายเครอขายใหม เพมเตมขนตลอดเวลา

ไมหยดนง 12) สมาชกมความจรงใจ จรงจง มความศรทธาตอกนและกนและตอเครอขาย

ดาเนนการอยางตอเนอง ใหเกยรตซงกน และกนมการแลกเปลยนเรยนรรวมกน 13) ระเบยบกฎเกณฑของเครอขาย มความเหมาะสมกบสมาชก และการดาเนนงาน

ของเครอขาย 14) มทรพยากรเพยงพอตอการดาเนนงานของเครอขาย มความโปรงใสสามารถ

ตรวจสอบได อเบอรฮารด อ. ชอง (Scheuing อางถงใน นฤมล นราทร, 2543: 59-65) เสนอปจจยแหง

ความสาเรจของเครอขายม 6 ประการ ดงน 1) การมพนธสญญาทหนกแนนระหวางกน เปนการทสมาชกของเครอขายม

อดมการณ และความสมพนธระหวางกนทเกดจากกระบวนการทางานรวมกนประสบความสาเรจ หรอประสบความลมเหลวรวมกน และรวมปรกษากนอยางตอเนองสมาเสมอ

2) การปรบปรงพฒนาตลอดเวลา เครอขายจะประสบความสาเรจเมอสมาชกของเครอขายมการปรบปรง และพฒนาอยตลอดเวลา โดยมการประเมนความตองการ และความคาดหวงของสมาชก จดแขง จดออนของสมาชกตลอดระยะเวลาการทางาน มการสอสารระหวางกนอยางชดเจนเกยวกบความตองการ และความคาดหวงของแตละฝาย การประเมนสถานการณของปญหาทงภายใน และภายนอกเครอขาย และการเปรยบเทยบกบเกณฑ หรอมาตรฐานทดทสด เพอเปรยบเทยบผลงานของเครอขายกบเครอขายอนทมลกษณะใกลเคยงกน เปนตน ผลทไดจากการประเมนจะเปนขอมลสาคญทนามาใชในการปรบปรงพฒนาเครอขาย

3) การรกษาพนธกรณระยะยาว การรกษาพนธกรณระยะยาวระหวางสมาชกของเครอขายมผลสาคญตอการปรบปรงพฒนาเครอขายตลอดเวลา เพราะเครอขายทมความผกพนกนในระยะยาว และไดรบประโยชนรวมกนเทานนททาใหเกดการแลกเปลยนทรพยากร รวมกน

 

20

 

ทางาน และสรางผลงานทเปนประโยชนตอเครอขาย การสรางและรกษาพนธกรณระยะยาวตองอาศยการระดมทรพยากร และการลงทนระยะยาว เพอสรางศรทธารวมกนของสมาชก ตองใชการตดตอสอสารในการรกษาความสมพนธ และตองอาศยประวตศาสตรรวมกน เชน การมประสบการณในการทางานรวมกนซงไมใชเฉพาะผลงานเทานน แตหมายถงมตรภาพ และการรวมทกขรวมสขระหวางกนอกดวย

4) การเสรมพลง หมายถง การสนบสนนใหสมาชกเครอขายไดมโอกาสแสดงความสามารถตลอดจนใชวจารณญาณของตนในสถานการณตางๆ ไดรวมแกไขปญหาตางๆ เชนการจดกจกรรมเสรมสรางความสมพนธ การจดหาทนดาเนนงาน การหาทรพยากรตางๆ ทจาเปนตอการทางานของเครอขาย เปนตน

5) การมคานยมรวม คานยมรวมกนของสมาชกเปนปจจยสาคญทมผลตอพฤตกรรมในการทางานของเครอขาย เชน การใหความสาคญตอคณภาพของงาน ความยดหยน การเปดเผยจรงใจ การใหความสาคญตอศกดศรความเปนมนษย การมคานยมในการทางานรวมกนเปนทม เปนตน

6) ภาวะผนา ภาวะผนาของเครอขาย หมายความถง การสรางวสยทศนในเชงยทธศาสตร ความสามารถในการชกจงโนมนาวใหผอนเหนความสาคญทจะตองกระทารวมกน และจดหาทรพยากรทจาเปนตอการทางาน เพอเสรมสรางความสมพนธระหวางสมาชกของเครอขาย และผลสาเรจของเครอขาย ผนายงตองมลกษณะสาคญอกหลายประการ เชน ความซอสตยสจรต ขยน เสยสละเพอผลประโยชนสวนรวม เปนตน

ธนา ประมขกล (ม.ป.ป.: 4-5 อางถงใน สนธยา พลศร, 2550: 267) เสนอวาปจจยแหงความสาเรจของเครอขายม 5 ประการ ดงน

1) ความเขาใจ สมาชกของเครอขายตองมความเขาใจตรงกนในเรองวตถประสงคของเครอขาย บทบาทของสมาชก กจกรรมของเครอขาย เครอขายทประสบความลมเหลวนน เนองจากสาเหตสาคญ คอ ไมสามารถสรางความเขาใจใหตรงกนระหวางสมาชก ทงวตถประสงคของเครอขาย บทบาทของตนเองวามบทบาทอยางไร เปนบทบาทหลก หรอบทบาทสนบสนน เมอเครอขายตงขน และไดดาเนนการไปชวงระยะเวลาหนง สมาชกทไมเขาใจกถอนตวไป เพราะเหนวาเครอขายไมสามารถตอบสนองความตองการของตนเองได

2) ความเปนประชาธปไตยเครอขายมการดาเนนงานแบบประชาธปไตย เปดโอกาสใหสมาชกมอสระทางความคด ทาใหความคดของสมาชกมความหลากหลาย ทงทคลายคลงกน และแตกตางกน ดงนนการทจะทาใหความแตกตางดงกลาวนอยกนไดอยางราบรนกคอ การใหเกยรต การยอมรบความคดเหนของกนและกน ซงเทากบเปนการเปดโอกาสใหสมาชกไดมองเหนทางเลอกอนๆ ทนอกเหนอไปจากทตนคดเหน ทาใหมองเหนจดดจดดอยของแตละทางเลอก ทาให

 

21

 

รจกการวเคราะหรวมกนอยางเปนเหตเปนผลจากการหลอมรวมของทกความคดเหนซงเหมาะสมมากทสด บนพนฐานของการยอมรบรวมกน

3) ความจรงใจ การดาเนนงานของเครอขายมลกษณะเปนการประสานงานในแนวราบไมใชการบงคบบญชาสงการ ดงนนการเปนสมาชกของเครอขายจงเปนแบบสมครใจ และมความจรงใจในการทางานรวมกน โดยเหนผลประโยชนรวมกนตามวตถประสงคของเครอขายซงบางครงสมาชกอาจจะตองเสยสละผลประโยชนบางสวนของตนใหกบเครอขาย

4) การจดการ เครอขายประกอบดวยสมาชกทมพนฐานหลากหลายมารวมกนโดยอสระ ไมใชการบงคบบญชา หรอสงการเปนกลไหหลกในการบรหารจดการ ดงนนเครอขายจงตองมความยดหยนในการบรหารจดการ สามารถปรบเปลยนไดเหมาะสมกบสถานการณทเปลยนแปลงไปทงการปรบเปลยนภายในเครอขาย และการตดตอประสานงานกบกลมองคกรภายนอกอนๆ ทอยนอกเหนอการจดการของเครอขาย

5) การสอสาร การสอสารเปนแกนกลางททาใหเครอขายสามารถเชอมโยงกนได การสอสารทมประสทธผลของเครอขายเปนการสอสารแบบหลายชองทางเชอมโดยงระหวางสมาชกโดยอสระ คลองตว เพอเปดโอกาสใหมการแลกเปลยนขอมลขาวสารกนใหมากทสด ถงแมวาเครอขายจะมระบบการสอสารหลกผานทางผประสานงานอยแลวกตาม แตไมควรกาหนดใหเปนระบบการสอสารทตายตว และตองผานขนตอนตามทกาหนด เพราะจะทาใหเครอขายมระบบทมากขนตอน เกดความลาชา และยงยากในการดาเนนงาน

ธรพงศ แกวหาวงษ (2544: 257-258) เสนอวาปจจยสาคญตอความสาเรจของเครอขาย คอ การบรหารเครอขาย ซงม 6 ประการ ดงน

1) กระบวนการตดตอสอสารขอมลขาวสาร เทคนค วธการ ประสบการณ ตลอดจนการพฒนา เครอขายมกระบวนการตดตอสอสารอยางสมาเสมอ สงเรมใหเกดการแลกเปลยนอยางตอเนอง และมการสรปความกาวหนาในผลการดาเนนกจกรรมของสมาชก และเครอขาย

2) การใหความสาคญแกสมาชกในดานตางๆ เปนการพจารณาถงความตองการของมวลสมาชก การไดแลกเปลยนทศนะ มมมองตอการพฒนา หรอเปาหมายของกจกรรมในความรวมมอ ตลอดจนกระบวนการตดสนใจรวมกน ในการกาหนดเปาหมาย และวตถประสงคของเครอขาย เพอใหสมาชกสามารถแปลงไปสการปฏบต และประสานความรวมมอได

3) องคกรความรวมมอและโครงสรางเครอขายทมประสทธภาพ สามารถตอบสนองตอการประสานความรวมมอ สามารถปองกนการแทรกแซง จากองคกรอนๆ สามารถลดปญหาความขดแยงระหวางสมาชก และเครอขาย และสามารถสรางการมสวนรวมอยางเทาเทยม และทวถงได

 

22

 

4) การสงเสรมบทบาทและการตดสนใจของสมาชก เครอขายตองใหความสาคญกบการสงเสรมใหสมาชกมโอกาสในการตดสนใจในขนตอนตางๆ ของการดาเนนงาน เพอสรางนวตกรรมใหมๆ และสรางบรรทดฐานในความรวมมอของสมาชก

5) การพฒนาและระดมทรพยากรอยางตอเนองและมประสทธภาพ เครอขายตองมการพฒนาอยตลอดเวลา มการระดมทรพยากรอยางตอเนอง และมประสทธภาพมแผนในการพฒนาทเหมาะสม และมประสทธภาพ เพอใหเครอขายมกจกรรมทตอเนองกนตลอดเวลาไมหยดนง

6) การเผยแพรประชาสมพนธบทบาทของเครอขายและมวลสมาชก เพอระดมความรวมมอ และสรางความเขาใจในการดาเนนงานแกสมาชก และประชาชนทวไป ซงจะทาใหเครอขายดาเนนงานดวยความมนคง และขยายเครอขายสมาชกใหกวางออกไปมากขน

สน สอสวน (2530: 23) เสนอวาปจจยแหงความสาเรจของเครอขาย ม 6 ประการดงน 1) ปกปองคมครองสมาชกได กลาวคอ เครอขายสามารถปกปองผลประโยชน แกไข

ปญหา และตอบสนองความตองการของสมาชกได และยงมการกระจายผลประโยชนใหแกสมาชกอยางเสมอภาค ดวยความยตธรรม หรอทดเทยมกน

2) สมาชกมความรสกเปนเจาของเครอขาย กลาวคอ สมาชกมจตสานกในการเปนเจาของเครอขายรวมกน และมสวนรวมในกจกรรมตางๆ ของเครอขายอยางแทจรง

3) มผนาทด เครอขายมผนาทด มภาวะผนา สามารถแสดงบทบาทของผนาไดอยางเหมาะสม

4) มความสามารถในการพงตนเอง เครอขายตองมความสามารถในการทางานอยางเปนระบบดวยตนเอง ไมตองพงพาภายนอก สามารถรวมกนกาหนดเปาหมายทเหมาะสมสอดคลองกบทรพยากร ความสามารถของสมาชก และคนในชมชน

5) ความสามารถในการควบคมปจจยตางๆ เครอขายตองมความสามารถในการควบคมปจจยตางๆ ทงปจจยภายในเครอขาย และภายในชมชนใหเปนไปตามทศทางทพงประสงคของเครอขาย

6) การปรบตว เครอขายตองมความสามารถในการปรบตวเพอใหบรรลจดมงหมายของเครอขาย เพอความมนคง และพฒนาเครอขายใหเจรญกาวหนาตอไปได

เสร พงศพศ (2546: 134) เสนอวาเครอขายของชมชนจะเจรญเตบโต และประสบความสาเรจไดดวยปจจยสาคญ 6 ประการ ดงน

1) มวฒนธรรมเครอขาย คอ มความสมพนธแนวราบมากกวาแนวดง สมาชกทกคนเคารพใหเกยรตกน ไมใชความสมพนธแบบเจานาย ไมมหวหนาลกนอง แตเปนพนองกน สมพนธกนดวยใจ ดวยจตวญญาณไมใชดวยผลประโยชน

 

23

 

2) สมาชกมการพบปะกน ไปมาหาสกนเปนประจาอยางสมาเสมอ 3) เครอขายมเปาหมายชดเจน ทสมาชกทกคนเขาใจตรงกน 4) มแผนงานและกจกรรมหรอลงทนรวมกน เชน วสาหกจชมชน หรอกลมออม

ทรพย เปนตน อนเปนเงอนไขใหสมาชกพบปะ และทางานรวมกนอยางตอเนอง 5) มกลมแกนนา ทาหนาทนา และประสานงานของเครอขายดวยความมงมน 6) สมาชกเครอขายรวมมอ ชวยเหลอเกอกลกน ไมแขงขนกนเอง

อนชาต พวงสาล และวรบรณ วสารทสกล (2541: 18) มความคดเหนวาปจจยสาคญททาใหเครอขายแบบประชาสงคม ประสบความสาเรจม 8 ประการ ดงน

1) มวสยทศนรวมกน สมาชกในเครอขายตองมองเหนอนาคตขางหนารวมกนร และเขาใจรวมกนในทศทางทจะไปดวยกน หรอทากจกรรมรวมกนไมเชนนนแลวเครอขายจะไมมพลง ไรทศทาง และเปาหมายทจะกาวหนาไปดวยกน

2) มสวนรวมอยางกวางขวาง เนองจากเครอขายการเรยนรของชมชนมความหลากหลายซบซอน และตองรวมสรางการเรยนรอยางตอเนอง การมสวนรวมของทกคนทกฝายจงเปนสงทสาคญของเครอขาย

3) มความเปนธรรมชาตทไมใชการแตงตงจดตงแตเปนผลจากจตสานกทจะดาเนนกจกรรมรวมกน บนพนฐานของการเตบโตอยางเปนธรรมชาต ยงยนตอเนองสามารถรวมแกไขปญหาทซบซอนของชมชน หรอทองถนได

4) มความรก ความเอออาทร สมานฉนท การรวมกลมเครอขายบนพนฐานของความหลากหลาย และความแตกตางของสมาชกนน จาเปนตองสรางขนบนพนฐานแหงความรก ความเมตตา ความเอออาทร และความสามคค เพราะสวนสาคญในการเชอมโยงใหเกดความรวมมออยางมพลง

5) มองคความรและความสามารถในการแสวงหาความร สตปญญาความร และจนตนาการเปนพลงของมนษยทจะดารงอยอยางสรางสรรค มศกดศร แกปญหา และกาหนดทศทางในอนาคต เครอขายการเรยนรของชมชนจงตองสราง และสะสมองคความรทสามารถปรบใช และเรยนรเพมขนตลอดเวลา ทงยงตองมศกยภาพ และความสามารถพอทจะแสวงหาความรอกดวย

6) มการเรยนรจากการปฏบตหรอทากจกรรมรวมกนเพราะจะใหเกดพลง เกดปญญาหม เกดใจหมในสมาชกเครอขายซงเปนปจจยสาคญ ในการเรยนรรวมกนของชมชนทตองอาศยเทคนควธการมากมาย และสอดคลองกบบรบทของแตละเครอขาย

7) มการตดตอสอสารกนอยางตอเนองหรอเปนเครอขายความรวมมอ การสอสารเพอการแลกเปลยนเรยนรเปนความจาเปนทจะทาใหเครอขายมความเจรญเตบโต และขยายตวอยาง

 

24

 

มนคง เปนการสอสารในแนวราบทตองคดคนรปแบบใหมๆ ตองเชอมโยงเครอขายความรวมมอตางๆ กบสอสารมวลชน

8) มระบบการจดการทดมประสทธภาพ เครอขายการเรยนรของชมชนจะตองอยบนพนฐานของการจดการทด มประสทธภาพทงองคกร ระบบสมาชกของเครอขาย จากแนวความคดเกยวกบปจจยความเจรญเตบโตของเครอขาย และปจจยทสนบสนนใหเครอขายประสบความสาเรจทกลาวมาแลว อาจกลาวไดวาปจจยทสนบสนนใหเครอขายประสบความสาเรจ มอยหลายประการ คอ

1) สมาชกและระบบความสมพนธทด สมาชก และระบบความสมพนธของเครอขาย เปนปจจยสาคญเบองตนททาใหเกดเครอขาย และทาใหเครอขายประสบความสาเรจในการดาเนนงาน สมาชกของเครอขายหมายรวมถงสมาชกทงหมดซงประกอบดวยสมาชกทวไป ผนา และผบรหารจดการเครอขาย และพนกงานตางๆ ของเครอขาย สมาชกของเครอขาย และระบบความสมพนธทด ทสนบสนนใหเครอขายประสบความสาเรจ ควรมลกษณะดงน

(1) สมาชกมวสยทศน รวมกน ม เปาหมายรวมกนทจะรวมพลงกนเพอความสาเรจรวมกน

(2) สมาชกมผนามกลมแกนนาทมภาวะผนาทเหมาะสม เชน มวสยทศน ทด มคณธรรม มความรความสามารถ กลาตดสนใจ และตดสนใจไดถกตองเหมาะสมกบสถานการณ สามารถจงใจ และประสานงานไดด เปนตน

(3) สมาชกมความรก ความเมตตา ความเอออาทร สมานฉนท สามคคกนไมแขงขนกนหรอขดแยงกน เสยสละไมเหนแกประโยชนสวนตนมากกวาสวนรวม

(4) สมาชกรวมกลมกนอยางเหนยวแนน มพนธสญญาทหนกแนน และรกษาพนธกรณ มความจรงใจ จรงจง ศรทธาตอกน และกน และมความมนคงตอเครอขาย

(5) สมาชกมคานยมรวมกน มความเขาใจกน ใหเกยรตกน และกน มความ สมพนธกนแบบพนอง สมพนธกนดวยใจดวยจตวญญาณไมใชเพอผลประโยชนเพยงอยางเดยว

(6) การใหความสาคญแกสมาชกในดานตางๆ เพอสรางความรสกเปนเจาของเครอขาย และความผกพนตอเครอขาย

(7) มการสงเสรมใหสมาชกไดแสดงบทบาทและโอกาส ในการตดสนใจในกจกรรมของเครอขายดวยตนเอง และรวมกบผอน

(8) สมาชกใหการสนบสนน สงเสรมชวยเหลอซงกนและกน มขวญ และกาลงใจทด ไมทอแท หรอหมดกาลงใจโดยงาย

 

25

 

(9) การพฒนาความรความสามารถและทกษะตางๆ ของสมาชกใหมความ สามารถในการดาเนนกจกรรมตางๆ ของเครอขายไดดวยตนเอง

(10) ผนากลมแกนนาและสมาชกมความซอสตยสจรต โดยเฉพาะอยางยงผทรบผดชอบงานเกยวกบการเงน และการพสดตองเปนผทสมาชกใหความเชอถอ และไววางใจ

2) กระบวนการมสวนรวมและการเรยนรรวมกน ปจจยสาคญประการหนงททาใหเครอขายเจรญเตบโต และประสบความสาเรจในการดาเนนงาน คอ กระบวนการมสวนรวม และการเรยนรรวมกนของสมาชกเครอขาย ซงควรมลกษณะ ดงตอไปน

(1) เครอขายมลกษณะเปนองคกรแหงความรวมมอ มงเนนการมสวนรวมของสมาชกไมใชการบงคบบญชา หรอสงการ

(2) เปดโอกาสใหสมาชกและผเกยวของในเครอขายทกคนทกฝายมสวนรวมในกจกรรมอยางกวางขวาง ไมผกขาดโดยบคคล หรอกลมคนเพยงคนใดคนหนง หรอกลมใดกลมหนง

(3) มความสมพนธแบบแนวราบ สมาชกมความสมพนธแบบเทาเทยมกนหรอเสมอภาคกนเคารพในศกดศรของกน และกน ไมมใครเหนอกวาใคร

(4) สมาชกมการแลกเปลยนเรยนรรวมกนและอยางสมาเสมอ จนกลายเปนวฒนธรรมของเครอขาย

(5) มองคความรทเกดขนจากเวทของการแลกเปลยนเรยนร และความสามารถในการแสวงหาความรรวมกนของสมาชก ไมใชโดยการชนาของบคคลใดบคคลหนง

(6) มการเรยนรทเกดจากผลของการปฏบตจรงหรอการทากจกรรมรวมกน ไมใชผลของการศกษาจากชมชนอน หรอบคคลภายนอกเพยงฝายเดยว

(7) มลกษณะเปนการมสวนรวมและการเรยนรแบบธรรมชาต ไมใชเพราะการจดตง การถกบงคบ หรอความเกรงใจ แตเกดจากจตสานกรวมกนของสมาชกอยางแทจรงไมใชการแสแสรง หรอแกลงทา

(8) เครอขายมกจกรรมอยางตอเนองสมาเสมอไมขาดตอนทาใหสมาชกไดมสวนรวมในกจกรรมเครอขายอยางตอเนองไมขาดตอน

(9) บรรยากาศในการดาเนนงานของเครอขายสงเสรมใหสมาชกมความกลาและมนใจทจะรวมในกจกรรม ซงเปนบรรยากาศแบบกลยาณมตร เพมพนความร และทกษะใหสมาชกอยางแทจรง

(10) มเทคนควธการทนามาใชในการเรยนรรวมกนหลายๆ วธ เหมาะสมกบสมาชก และกจกรรมทจดในแตละครง ไมซ าซากอยเพยงเทคนควธการเดยว

3) การบรหารจดการเครอขายทด การบรหารจดการเครอขายทดเปนปจจยสาคญอกประการหนงทสนบสนนความสาเรจของเครอขายซงควรมลกษณะดงตอไปน

 

26

 

(1) มวสยทศน ยทธศาสตร ระบบการบรหารจดการ ทเหมาะสมกบสภาพ หรอลกษณะของเครอขาย

(2) มกฎ ระเบยบ แนวทางการปฏบตของเครอขายทเหมาะสม และมประสทธภาพ (3) มโครงสรางในการบรหารเครอขายทเหมาะสมกบคณลกษณะของเครอขาย (4) มทรพยากรทเหมาะสมและเพยงพอในการดาเนนงาน ทงบคลากร เงน วสด

อปกรณ และอนๆ (5) มระบบในการปกปองคมครองสมาชกใหมความมนคงและปลอดภย รวมทง

การจงใจ การเสรมพลง การสรางขวญ และกาลงใจใหแกสมาชก (6) มการบรหารงานแบบประชาธปไตย ทเปดโอกาสใหสมาชกมสวนรวมใน

การบรหาร และการดาเนนงาน ยอมรบในเสยงขางมาก เชอมนในอสรภาพ และเสรภาพของสมาชกมความยดหยนในการดาเนนงาน เปนตน

(7) มการระดมทรพยากรตางๆ มาใชอยางเตมท และมประสทธภาพ ไมปลอย หรอละเลยใหสญเสยไปโดยไมนามาใชประโยชน สามารถควบคมปจจยตางๆ ทเกยวของทงภายใน และภายนอกเครอขายได

(8) มการปรบปรงพฒนาเครอขายตลอดเวลาตามสถานการณ ทไมยดมนอยกบระบบบรหารแบบใดแบบหนงเพยงระบบเดยว หรอมความสามารถในการปรบตว ใหเหมาะสมกบสถานการณตางๆ ไดอยางด

(9) มระบบการตดตอสอสารทเหมาะสมและมประสทธภาพ ทงภายในเครอขาย และหนวยงานภายนอกเครอขาย

(10) มระบบการตดตามและประเมนผลทเหมาะสม มประสทธภาพ เปนระยะ และสมาเสมอ และนาผลทไดมาใชเปนแนวทางในการปรบปรงแกไข และพฒนาเครอขายรวมกน

4) การขยายเครอขาย เครอขายจะเจรญเตบโตไดนนตองมการขยายเครอขายออกไป ดวยการหาพนธมตร หรอสมาชกเพมเพราะไมเชนนนแลวเครอขายกจะไมเตบโตในเชงปรมาณ แตอาจจะถดถอย หรอลดจานวนของสมาชกลง และมผลตอการดารงอยของเครอขาย ซงการขยายเครอขายอาจดาเนนการไดดงน

(1) พยายามดารงรกษาสมาชกเครอขายทมอยไวไมใหละทงเครอขาย หรอไมเลกเปนสมาชกภาพของเครอขาย

(2) สรางความสมพนธอนด กบบคคล กลม องคกรอนๆ ทงทมอยในชมชน และภายนอกชมชน

(3) ดาเนนงานในลกษณะของการเปนเครอขายของความรวมมอ ดวยการเปนพนธมตร หรอภาคกบบคคล กลม องคกรอนๆ ไมใชเปนคแขงขนทตองการแพชนะ

 

27

 

(4) การประชาสมพนธเพอเผยแพรบทบาทของเครอขาย และความสาเรจทเกดขนไปสบคคล กลม และองคกรอนๆ ทยงไมไดเปนสมาชกของเครอขายเพอสรางการยอมรบในเครอขาย

(5) ผนา กลมแกนนา และสมาชกของเครอขายตองชวยกนขยายไปสสมาชกใหมๆ ทงโดยการใชความสมพนธสวนตว ความสมพนธทางสงคม และวฒนธรรม

(6) กฎ ระเบยบตางๆ ของเครอขาย เปดโอกาสใหสมาชกใหมเขารวมกบเครอขายได และมขนตอนไมยงยาก

(7) ใชการประชม การสมมนา การฝกอบรมรวมกน เปนเครองมอในการหาสมาชกใหมของเครอขาย เพราะกจกรรมขางตนจะนาไปสการรวมมอกนในลกษณะเครอขายไดงาย

(8) เปลยนวกฤตใหเปนโอกาส กลาวคอ เมอบคคล กลม องคกร หรอชมชน ประสบปญหา หรอเกดวกฤตการณขน เครอขายตองเขาไปสนบสนน ชวยเหลอ ซงจะนาไปสการเปนสมาชกใหมของเครอขายได

(9) ใหบคคล กลม หรอองคกรทเปนเปาหมายไดร และเขาใจวาถาหากมารวมเปนสมาชกใหมของเครอขายแลวจะมสถานภาพ และบทบาทในเครอขายอยางไร มโอกาส ทจะพบความสาเรจในการดาเนนงานอยางไร

(10) แตงตงคณะกรรมการดาเนนการหาสมาชกใหมโดยตรง เพอใหการขยายเครอขายเปนไปอยางเปนรปธรรม มเปาหมาย มแผนงาน และดาเนนงานอยางจรงจง

2.2 แนวคดเกยวกบกลม 2.2.1 ความหมายของกลม โดยธรรมชาตของสงคมมนษยจะใชชวตอยรวมกน เปนเผา เปนชาต ตงแตเกดจนตาย มนษยยอมมกลมสงกด เรมตงแตกลมครอบครว กลมเพอน ไปจนถงกลมตางๆ ทางสงคม ซงขนอยกบสถานการณ และสภาพแวดลอมทจะตองเขามามบทบาทเกยวของ เชน กลมอาชพ กลมแฟนฟตบอล เปนตน ซงมผใหความหมายของคาวา “กลม” ไวดงน พจนานกรมสงคมวทยา ฉบบราชบณฑตยสถาน (2535: 164) ใหความหมายของกลมวา กลมประกอบดวยบคคลตงแต 2 คนขนไป ทไดสรางแบบอยางของการกระทาระหวางกนทางจตขน กลมหรอหมคณะนเปนทยอมรบเปนองคกรหนง ทงโดยสมาชกของกลมเอง และโดยผอนดวย ทงนเพราะกลมมพฤตกรรมรวมกนอางองในแบบฉบบเฉพาะของตนเอง เมอพจารณาจากความหมายเกยวกบ “กลม” ดงกลาวขางตนแลว อาจสรปไดวา

 

28

 

1) กลมจะตองเกดจากบคคลอยางนอยทสด 2 คนขนไป 2) กลมจะตองมปฏสมพนธตอกน โดยตอเนอง หมายความวาทงกลม และบคคลจะ

แยกกนไมได จะตองเกยวของสมพนธกน มระเบยบ และโครงสรางกลมเหมอนกบการทจะสรางบานอนประกอบดวย เสา คาน ขอ แป เหลานเปนหลก เชนเดยวกบกลมเปนแกนสาคญ

3) กลมจะตองมการตดตอสอสารกบบคคลอนๆ ภายในชวงเวลาหนง 4) กลมแตละคนรบร และตระหนกวา ตนเองเปนสวนหนงของกลม 5) มเปาหมายรวมกน มกจกรรมตอบสนองความตองการของสมาชก

Davis (1963: 405 อางถงใน พชร แรงโสม, 2549: 19) กลาวไววา กลม หมายถงบคคลตงแต 2 คนขนไปมปฏสมพนธกน โดยมเปาหมายรวมกนอยางเหนไดชด Gully (1963: 405 อางถงใน พชร แรงโสม, 2549: 19) กลาวไววา กลมมความหมายลกซงกวาการทบคคลมาอยรวมกน แตกลมจะตองประกอบดวยลกษณะ 3 ประการ คอ

1) มวตถประสงครวมกน และวตถประสงคนนจะตองสนองความตองการของสมาชกแตละคนดวย

2) ผลของการทางานจะเกดจากความรวมมอของสมาชกทกคนในกลม 3) มการสอสารทางวาจา หรอมความสมพนธระหวางสมาชกวธใดวธหนง

Cartwright and Zander (1968: 46 อางถงใน พชร แรงโสม, 2549: 19) กลาไววากลม คอ การรวมกนของบคคลทตงอยบนความสมพนธทแนนอนซงกน และกน และความสมพนธนขนอยกบชนดของกลม Bonner (1959 อางถงใน ถวล ธาราโภชน, 2532: 99) ใหความหมายของกลมวา หมายถง บคคลจานวนหนงทมความเกยวของสมพนธกบบคคลอนๆ การเกยวของสมพนธกนนเปนกระบวนการททาใหกลม แตกตางไปจากการรวมกน จากความหมายทนกวชาการไดกลาวถงขางตน สามารถกลาวโดยสรปวา กลม หมายถง การทบคคลตงแตสองคนขนไปมารวมกน โดยตดตอเกยวของกนกระทาการอยางใดอยางหนง และมจดมงหมายอนหนงอนเดยวกน เพอใหบรรลวตถประสงครวมกน

2.2.2 ประเภทของกลม กลมคนในชนบทนนประกอบดวยกลมคนหลายกลม เชน กลมญาต กลมเพอนบาน หากแบงตามลกษณะของกฎระเบยบ และโครงสราง สามารถแบงออกได 2 ประเภท (กตต สมศรวงศ, 2532: 66 -67) ไดแก

1) กลมเปนทางการ กลมชนดนมกไดรบการจดตง หรอกระตน การสนบสนนจากองคกรภายนอกหมบาน หรอหนวยราชการ มกมการจดระเบยบแบบแผนการดาเนนงานของกลมไว

 

29

 

อยางชดเจน มโครงสรางของคณะผบรหารกลม มการประชม เชน กลมออมทรพยเพอการผลต กลมเกษตรกร กลมแมบานเกษตรกร กลมเยาวชน ฯลฯ

2) กลมไมเปนทางการกลมแบบนมกเกดจากความคดรเรม และความสนใจรวมกนของสมาชกภายในกลม หรอเนองจากมผลประโยชนรวมกน อาจจะเรยกไดวาเปนกลมธรรมชาต มกไมไดวางกฎ ระเบยบ ขอบงคบ เปาหมายทชดเจน แตอาจจะมกตกาของกลม หรอธรรมเนยมปฏบตทไดรบการยอมรบ กลมดงกลาวนอาจจะเปลยนแปลงไปเปนกลมทเปนทางการ เรามสมาชกมความสมพนธกนอยแลว

2.2.3 ปจจยททาใหเกดกลม วศษฐศกด ไทยทอง (2528: 257-258) ไดกลาวถงสาเหตทบคคลจดตง และเขารวม

กลมวา โดยทวไปการทคนมารวมกลมกเพราะเขารวา กลมจะสามารถสนองความตองการบางอยาง หรอหลายๆ อยางใหแกเขาได แตถาแยกออกเปนเหตผลแลว กมหลายประการดงน คอ

1) บคคลนนอาจถกดงเขากลม โดยบคคลทเปนสมาชกของกลมนนอยแลว โดยคนทถกดงจะคาดไวลวงหนาวาการทเขาไดเกยวของกบกลมนนจะไดรบผลด

2) บคคลนนรสกวาจดมงหมายของกลมนนมผลคมคา และเขารสกวาการทเขามารวมกลมนนจะชวยใหสามารถบรรลถงความสาเรจตามจดมงหมายของกลมไดงายขน อนนแสดงวาความตองการของกลม และความตองการของบคคลนนมความสอดคลองกน

3) บคคลนนเขารวมกลมเพราะเขาพอใจทจะไดมความสมพนธกบสมาชกคนอนๆ ในกลม

4) กจกรรมของกลมเปนทดงดดใจใหบคคลนนเขารวมเปนสมาชก เชนเขารวมเปนสมาชกชมรมวายนากเพราะอยากจะวายนาใหเปน หรอใหเกงขน

5) บคคลนนอาจเขารวมกลมเพอจดมงหมายทางออม เชน นกธรกจเขารวมกลมอาหรกลางวน ไมใชเพอการสงคมอยางทเปนวตถประสงคของกลม แตเพอผลการตดตอทางธรกจเปนสาคญ

2.3 แนวคดเกยวกบการมสวนรวม

2.3.1 ความหมายของการมสวนรวม กจกรรมของมนษยโดยสวนใหญตองอาศยการมสวนรวม คนๆ เดยวไมสามารถทจะทา

กจกรรมทกอยางไดดวยตนเอง ดงนนความหมาย หรอคานยามการมสวนรวมของประชาชน มหลากหลาย ดงน

 

30

 

อรพนท สมโชคชย (2550) กลาววา การมสวนรวมเปนกระบวนการทประชาชน แลผทเกยวของมโอกาสไดเขารวมในการรบร เรยนร ทาความเขาใจ รวมแสดงทศนะ รวมเสนอปญหา/ประเดนสาคญทเกยวของ รวมคดแนวทาง รวมแกไขปญหา รวมในกระบวนการตดสนใจ และรวมกระบวนการพฒนาในฐานะหนสวนการพฒนา

แสวง รตนมงคลมาศ (2543:14) ใหความหมายการมสวนรวมไววา หมายถงกระบวนการซงประชาชนเขามามสวนเกยวของในขนตอนตางๆ ของกจกรรมของสงคม และประชาชนทเขารวมไดใชความพยายามบางอยางสวนตว เชน ความร ความคด ความสามารถ แรงงาน ตลอดจนทรพยากรของคนตอกจกรรมนนๆ ในการแสดงความคดเหนตดสนใจ กาหนดนโยบาย หรอดานการดาเนนนโยบายในการรวมกาหนดเปาหมาย และแผนงาน ดาเนนการในกระบวนการจดการ และรวมหนนชวยทรพยากรบรหาร และการทประชาชนมสวนรวมมเหต 3 ประการ คอ

1) มจดรวมในอดมการณเดยวกน 2) มจดรวมในผลประโยชน 3) ยดตดกบตวบคคล

นรนทรชย พฒนพงศา (2547: 4) เหนวา การมสวนรวม คอ การทฝายหนงฝายใดทไมเคยไดเขารวมในกจกรรมตางๆ หรอเขารวมการตดสนใจ หรอเคยเขามารวมดวยเลกนอยไดเขารวมดวยมากขน และเปนไปอยางมอสรภาพ เสมอภาค มใชมสวนรวมอยางผวเผน แตเขารวมดวยอยางแทจรง และการเขารวมนนตองเรมตองเรมตงแตแรกจนถงขนสดทายของโครงการ

ศรเพญ เนองจานง (2542: 10) ไดใหความหมายของการมสวนรวมวา หมายถง ความรวมมอของปจเจกบคคล หรอกลมทเหนพองตองกน และเขารวมรบผดชอบ หรอเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอสงคม เพอการดาเนนการพฒนา และเปลยนแปลงไปในทางทตองการดวยความสมครใจ โดยกระทาผานกลมหรอองคกร เพอใหบรรลถงการเปลยนแปลงทพงประสงค

นรนดร จงวฒเวศย (2527: 117) กลาววา การมสวนรวมหมายถง การเกยวของทางสงคม ดานจตใจ และอารมณของบคคลหนงในสถานการณกลม ซงผลของการเกยวของดงกลาวเปนเหตเราใจใหกระทาการใหบรรลจดมงหมายของกลมของกลมนน กบทงทาใหเกดความรสกรวมรบผดชอบกบกลมดงกลาวดวย เปนการเขามามสวนเกยวของ ซงมใชเปนเพยงแตการเปนสวนหนงของชมชนนนเทานน หรอการมสวนรวมอาจหมายถง การทางานดงกลาวในหวงเวลา และลาดบเหตการณททรงประสทธภาพ คอ ถกจงหวะ และเหมาะสม (การประสานงาน) กบทงกระทาการงานดงกลาวดวยความรสกผกพนใหประจกษวาเชอถอได (ความรบผดชอบ) ดงนนการมสวนรวมจงเปนหวใจของการเสรมสรางพลงการทางานรวมกนเปนกลมอกดวย

 

31

 

Reeder (1974 อางถงใน นรนดร จงวฒเวศน, 2527: 112) ไดใหคานยาม การเขาไปมสวนรวมของประชาชนไววา การมสวนรวม หมายถงการมสวนรวมในการปะทะสงสรรคทางสงคม ซงรวมทงการมสวนรวมของปจเจกบคคล และการมสวนรวมของกลม

Hay (1951 อางถงใน นรนดร จงวฒเวศน, 2527: 112) ไดใหนยามการเขาไปมสวนรวมในทางสงคมวา เปนการเขาไปมสวนรวมดวยความสมครใจในลกษณะความสมพนธระหวางบคคลตอกลมบคคล และระหวางกลมตอกลม ซงเปนสวนประกอบของกจกรรมของกลมนนๆ ซงอาจจะเปนทางการ หรอไมเปนทางการกได

จากความหมายของการมสวนรวมดงกลาว สรปไดวาการมสวนรวม หมายถง การรวมมอของปจเจกบคคล หรอกลมคนในการทากจกรรมของสวนรวมโดยความสมครใจ การมความรสกผกพน และรบผดชอบ เพอใหบรรลเปาหมายตามทกลมตองการ

2.3.2 ลกษณะของการมสวนรวม โกวทย พวงงาม (2550: 22) กลาวไววา ลกษณะการมสวนรวมมประเดนสาคญ 10 ประการ คอ

1) ระยะเวลาและ สถานทในการมสวนรวมกบโครงการ ควรตองใหผมสวนไดเสย เขามามสวนรวมใหตอเนองตามวงจรชวตของโครงการ ตงแตเรมตอนจนโครงการยต หรอหากคณะผบรหารเหนวาเหมาะสมกใหมสวนรวมในกจกรรมทแตละคนเกยวของดวยจรงๆ เทานนกได

2) การมสวนรวมนนมมตทงดานปรมาณและ คณภาพ โดย (1) ทางดานปรมาณ ถามคนมามสวนรวมมากกทาใหความสมพนธระหวางกนดขนมาก จากนนทาใหองคกรทางสงคมกอตวขน สวน (2) ทางดานคณภาพ ควรใหมสวนรวม มมต ทจะขดขวางความสมพนธทไมเทาเทยมกนระหวางบคคล หรอความเปนนาย-บาวกน ใหมสวนรวมเสมอภาคกน จงจะถอวาคณภาพด

3) จะใหมการมสวนรวมเปนเปาหมายปลายทาง หรอจะใหเปนแนวทาง คอ จะใหเพยงบคคลตางๆ เขามาเกยวของกพอใจคดวาบรรลวตถประสงคบางสงแลว หรอจะพจารณาวาการมสวนรวมเปนแนวทางทตองทาใหด โดยตอบใหไดวา “หลงจากการมสวนรวมแลวจะมอะไรดขน อะไรควรเกดขนอกบาง” อนเปนการคานงถงการมสวนรวมทเปนวธการ หรอกระบวนการทตองดาเนนไปอยางมคณภาพ ซงทาใหงานเกดความสาเรจดยงขน

4) การมสวนรวมน ตามธรรมชาตอาจเกดขนไมสมาเสมอ หรอตลอดเวลากได เชน เวลาเกดภยพบตคนกมาชวยกน เมอหมดภยแลว กแยกกนกลบไปเชนเดม แตถาตงองคกรประชาชนเขามามสวนรวมแกปญหาภยพบตตางๆ ในพนทกวางขนอาจตองการตวแทนประชาชนมสวนรวมในเวลาทยาวนานขน และอาจใชวธการมจดหมายขาวแจงเรองไปยงประชาชนทวไปกได

 

32

 

5) การมสวนรวมเปนกระบวนการทางสงคม และทางการศกษา ซงหากเกดขนได คอใหมการแลกเปลยนเรยนรซงกนและกนไปดวย จะเปนเสมอนการใหการศกษาแกสงคมไป ในขณะเดยวกน แตหลายโอกาสตองใหเกดความพรอมในแตละเรอง ตองใชเวลารอคอยบางเชนกน

6) สถานการณการมสวนรวมนน ตองคานงวาการมสวนรวมทแขงขนมใชเกดขนจากการออกคาสง แตจะตองสรางขนเอง จะใหมผสงวามารวมกนใหเตมท แลวคนกมารวมกนคงไมคอยเกดขนได การมสวนรวมมกตองใชความพยายามใหเกดความเปนอนหนงอนเดยวกน เกดแนวคดประชาสงคม มจตสาธารณะ เคารพความหลากหลายทางความคด เพราะทาใหมมมองกวางขน และเกดความรอบคอบขน จนเปนวถชวตประจาวนของประชาชน

7) มคณะผบรหารการมสวนรวมพจารณาเพอวางแผนวธดาเนนการใหเหมาะสมวาจะใหบคคลใด กลมใด เขามามสวนรวมเมอใด และโดยวธใด ฯลฯ โดยคระผบรหารการมสวนรวมนควรมตวแทนผไดรบผลกระทบในจานวนมากพอสมควร และใหมความหลากหลายมากพอ

8) การมสวนรบรสภาพปญหาโดยมสวนรวม จะทาใหคนในชมชนไดรสภาพทเปนจรงมากขน การมสวนรวมเพอคนหาปญหา ทาใหเมอเหนปญหาแลวจะนาความมงมนทจะคดหาทางแกไขดวยกน และรวมกนแกปญหานนๆ ได จะทาใหเปนบทเรยนทจะแกปญหาเองตอไปได

9) คนทอยรวมกนในชมชนใหญ มไดใชชมชนเปนเพยงทรวมคนคลายเอากอนหนมากองรวมกนเทานน แตคนในชมชนหนงๆ มกมความผกพนเอออาทรตอกน มคานยมรวมกน

10) ควรทาใหการมสวนรวมมลกษณะปนอารมณขนประกอบไปบาง เพราะในสงคมไทยการมอารมณขน จะชวยใหบรรยากาศมสวนรวมเกดขนได ดงนน ในการประชมถาใชอารมณขนดนตร เกม กฬา เขารวมดวยจะสรางอารมณการมสวนรวมใหเพมขนได

เจมศกด ปนทอง (2537: 272-273) ไดแยกแยะขนตอนทประชาชนควรมสวนรวมไว 4 ขนตอน คอ

1) การมสวนรวมในการคนหาปญหา และสาเหตของปญหา 2) การมสวนรวมในการวางแผนดาเนนกจกรรม 3) การมสวนรวมในการลงทน และปฏบตการ 4) การมสวนรวมในการตดตาม และประเมนผล

ไพรตน เตชะรนทร (2527: 6-7) การเขามามสวนรวมของประชาชนในการดาเนนงานเรองใดเรองหนง หรอหลายเรองตอไปนใหบรรลวตถประสงคนน กลาวไว 8 ประการ

1) รวมทาการศกษาคนควาปญหาเพอแกไข และลดปญหาของชมชน หรอเพอสรางสรรคสงใหมทเปนประโยชนตอชมชน หรอสนองความตองการของชมชน

2) รวมคดหา และสรางรปแบบวธการพฒนา เพอแก และลดปญหาของชมชน

 

33

 

3) รวมวางนโยบาย หรอแผนงาน หรอโครงการ หรอกจกรรมเพอคด และแกไขปญหา และสนองความตองการของชมชน

4) รวมตดสนการใชทรพยากรทมจากดใหเปนประโยชนตอสวนรวม 5) รวมจดงาน หรอปรบปรงระบบการบรหารงานพฒนาใหมประสทธภาพ และม

ประสทธผล 6) รวมลงทนในกจกรรมโครงการชมชนตามขดความสามารถของตนเอง และของ

หนวยงานทวางไว 7) รวมปฏบตตามนโยบาย แผนงาน โครงการ และกจกรรมใหบรรลเปาหมาย 8) รวมควบคมตดตาม ประเมนผล และซอมแซมบารงโครงการ

2.3.3 ปจจยททาใหเกดการมสวนรวม วนเพญ วอกกลาง (2534 อางถงใน ธนะจกร เยนบารง, 2539: 20) ไดศกษาถงลกษณะการม

สวนรวม และปจจยทมผลตอการมสวนรวม ดงนคอ 1) การมสวนรวมประชม 2) การมสวนรวมเสนอปญหา 3) การมสวนรวมปฏบตกจกรรมตางๆ ในการพฒนา 4) การมสวนรวมตดสนใจเลอกแนวทางแกไขปญหา 5) การรวมประเมนผลในกจกรรมตางๆ 6) การรวมไดรบประโยชน

และพบวา ปจจยทมผลตอการมสวนรวม คอ 1) ปจจยภายในบคคล 2) ปจจยดานผนา 3) การมทศนคตทดตอการพฒนากจกรรม 4) ปจจยดานเจาหนาท

นรนดร จงวฒเวศย (2527: 186) กลาวถงเงอนไขของการมสวนรวม ของประชาชนมอยางนอย 3 ประการ คอ 1) ประชาชนตองมอสรภาพทจะมสวนรวม 2) ประชาชนตองสามารถทจะมสวนรวม และ 3) ประชาชนตองเตมใจทจะมสวนรวม นอกจากนยงขนอยกบเงอนไขยอยอนๆ อกดงน

1) ประชาชนตองมเวลา 2) ประชาชนตองไมเสยคาใชจายเกนกวาทคาดวาจะไดรบผลคนกลบมา 3) ประชาชนตองมความสนใจ

 

34

 

4) ประชาชนตองสามารถสอสารดวยความเขาใจตอกนทงสองฝาย 5) ประชาชนตองไมรสกวาเปนผลกระทบกระเทอนตอตาแหนงหนาท หรอสถานภาพ

ทางสงคม Reeder (1963: 39-35 อางถงใน สานตย บญช, 2524: 11-12) ไดกลาวถงปจจยทไดทาให

ประชาชนเขามามสวนรวม หรอไมนาเขามามสวนรวมไวดงน 1) บคคล และกลมบคคลจะเขามามสวนรวมในกจกรรมใดๆ กตอเมอกจกรรมนน

สอดคลองกบความเชอพนฐาน ทศนคต และคานยมของตน 2) บคคล และกลมบคคลเขามามสวนรวมในกจกรรมใดๆ กตอเมอกจกรรมนน ม

คณคาสอดคลองกบประโยชนของตน 3) บคคล และกลมบคคลจะเขามามสวนรวมในกจกรรมใดๆ กตอเมอกจกรรมนนม

เปาหมายทจะสงเสรม และปกปองรกษาผลประโยชนของตน 4) บคคล และกลมบคคลจะไดเขามสวนรวมในกจกรรมใดๆ กตอเมอตนเองไดเคย

มประสบการณทเปนอคตตอกจกรรมนนมาแลว 5) บคคล และกลมบคคลจะเขามามสวนรวมในกจกรรมใดๆ กตอเมอกจกรรมนน

สอดคลองกบสงทตนเองไดมา หรอหวงเอาไว 6) บคคล และกลมบคคลจะเขามามสวนรวมในกจกรรมใดๆ ยอมขนอยกบความ

คดเหนของตนเองเปนใหญ 7) การเขามามสวนรวมในกจกรรมใดๆ ของบคคล และกลมบคคล จะกระทาโดย

การบบบงคบหาไดไม 8) การเขามามสวนรวมในกจกรรมใดๆ ของบคคล และกลมบคคลยอมขนอยกบ

อปนสย และจารตประเพณ 9) บคคล และกลมบคคลจะเขามามสวนรวมในกจกรรมใดๆ ยอมขนอยกบโอกาส

ทจะเอออานวย 10) การเขามามสวนรวมในกจกรรมใดๆ ของบคคล และกลมบคคลยอมขนอยกบ

ความสามารถ 11) บคคล และกลมบคคลจะเขามามสวนรวมในกจกรรมใดๆ กตอเมอไดรบการ

สนบสนนกระตน ยวย และจงใจใหเกดขน

 

35

 

2.4 แนวคดเกยวกบทนทางสงคม

แนวคด เรอง “ทนทางสงคม” เรมมการกลาวถงทางวชาการในราวทศวรรษ 1980 และปจจบนเปนแนวคดทมการกลาวถงอยางแพรหลายในกลมนกวชาการ โดยมการใหนยามความหมาย ฯลฯ แตกตางกนออกไป ซงผวจยไดรวบรวม และขอนาเสนอสาระสาคญของแนวคดดงกลาว ตามลาดบดงน

2.4.1 ความหมายของทนทางสงคม วรวฒ โรมรตนพนธ (2548: 46) กลาวไววา ทนทางสงคมเปนสงทมอยแลวในสงคมไทย

และถกนามาใชในมตทหลากหลาย ซงมทงมตทกวางขวางครอบคลมในสงทเปนรปธรรม ไดแก เรองของทรพยากรธรรมชาต และมตทเปนนามธรรม ไดแก เรองของวฒนธรรม ความร สตปญญาและจตใจ ทนทางสงคมอาจจะมองในมตของระบบคดและวธปฏบตทเปนกระบวนการ สวนระบบความสมพนธของคนทถกมองวาเปนเรองของทนทางสงคมน นอาจจะมความสมพนธกน ในแนวราบแนวดงกได รวมท งความสมพนธจะเปนปจเจก กลมองคกร สถาบน ชมชนหรอเครอขายกไดเชนกน การมอยของทนทางสงคมในชมชนอาจจะดไดจากสถตตวเลขทแสดงถงความมคณภาพชวตทดของประชาชน (ไมวาจะเปนดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง หรอสงแวดลอม) หรอการเตบโตเขมแขงของเครอขายทางสงคม มความเชอวาทนทางสงคมกอใหเกดพลงเพอใชขบเคลอนชมชนใหสามารถพฒนาไปสความเขมแขงได

สานกมาตรฐานการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย (2548: 5) ไดใหความหมายทนทางสงคมวาหมายถง ลกษณะทางสงคมทปจเจกชนและองคกรทางสงคมมเครอขาย มความไววางใจและมบรรทดฐานในการปฏบต เพอการสงเสรม เกอหนน และรวมมอในการดาเนนงานซงกนและกน กอใหเกดความสามารถในการปรบปรงสภาวะของสงคม องคกร และตนเองใหบรรลเปาประสงคทกาหนดรวมกน

ไพบลย วฒนศรธรรม (2542 อางถงใน วรวฒ โรมรตนพนธ, 2548: 40) อธบายวา ทนทางสงคมเปนนามธรรม หมายถงความเขมแขงของชมชนทองถน ความสามคค รวมพลง การมองคกร มหนวยทจะจดการ จดระบบตางๆ ในชมชน มศลปวฒนธรรม มจดรวมใจ มศลธรรม มความสมครสมานรกใครกลมเกลยวกน สงตางๆ เหลานเรยกวา เปนทนทางสงคม ซงจะเปนพนฐานในทองถนและชมชนใหมการพฒนาทเขมแขงจรงจง และยงยน

ประเวศ วะส (2542 อางถงใน วรวฒ โรมรตนพนธ, 2548: 40) มองวา ทนทางสงคมเปนพลงทางสงคมในการแกปญหาวกฤตของสงคมได โดยใหความหมายทนทางสงคมวา “การทคนมารวมกน เอาความดมารวมกน เอาความรมารวมกน เพอแกไขปญหาของสงคม”

 

36

 

อเนก นาคบตร (2545 อางถงใน วรวฒ โรมรตนพนธ, 2548: 39) กลาวถงทนทางสงคมในลกษณะของความเขมแขงของชมชนวา มใชเปนเรองทเพงเกดขนในประเทศไทย แตหากเปนคณคาเดมทสงคมไทยมอยแลว ไมวาจะเปนความมน าใจตอกน การแบงปนซงกน และกน ความเอออาทรตอกน การเกาะเกยวกนทางสงคม การรวมกลมเปนองคกร หรอการจดตงเปนเครอขายตางๆ กลมออมทรพย กลมเกษตรผสมผสาน เครอขายโรงสชมชน เปนตน ทนทางสงคมน คอ พลงสาคญทจะขบเคลอนชมชนตางๆ ใหมความสามารถในการเพมมลคา และทนทางสงคมใหกบชมชนตนเองมากขน มความเทาทนตอปญหา และมความสามารถในการจดการกบปญหาไดมากขน และทายทสดสามารถพงพาตนเองไดจรงในระยะยาว

อมรา พงศาพชญ (2543 อางถงใน วรวฒ โรมรตนพนธ, 2548: 40 ) กลาวถงทนทางสงคมใน Thailand Social Monitor: Social Capital and the Crisis วา คอความสมพนธทางสงคมทงในแนวราบ และแนวตง ระหวางบคคล สถาบน และ/หรอองคกรตางๆ ทงในรปปจเจก กลม และเครอขาย ทงนคานยมบรรทดฐานทสงคมยดถอ ซงมผลตอวถการผลตในระดบครอบครว ชมชน และประชาสงคม นอกจากน ยงไดกลาวถง ทนทางสงคมโดยเชอมโยงกบความสมพนธในระบบอปถมภ ทมคานยมในการตอบแทนบญคณ ซงเปนการแลกเปลยนแบบไมเทาเทยมกน รวมทงการมเครอขายการตอบแทน และใชประโยชนรวมกน และกลาวถงการนาแนวคดเรองทนทางสงคมไปขยายใชกบงานพฒนาในปจจบน

Cohen and Prusak (2011 อางถงในวรวฒ โรมรตนพนธ, 2548: 34) อธบายวา ทนทางสงคมประกอบดวยสงทเออใหการตดตอกนระหวางบคคลเปนไปอยางมประสทธภาพ ซงไดแก เรองของความไววางใจ และความเขาใจอนดระหวางกน การมคานยมรวมกน การมพฤตกรรมของสมาชกทอยในรปของเครอขายระหวางคน หรอระหวางชมชน ซงจะกอใหเกดความรวมมอระหวางกน

Coleman (1999 อางถงในวรวฒ โรมรตนพนธ, 2548: 30) อธบายและใหความหมายทนทางสงคมวา เปนชดของความสมพนธ ระหวางคน เปนความสมพนธทมผลมาจากความตงใจบนพนฐานของความคาดหวงในสงทตองใชรวมกน เปนชดของการมคานยมรวมกน และการมสานกของความไววางใจ ระหวางกน สงเหลานถอเปนโครงสรางของความสมพนธระหวางคนสองคนหรอมากกวาทไดแสดงออกมา และสงผลดตอกจกรรมทไดกระทาในมตดงกลาว ทาใหเหนไดวาทนทางสงคมนน เปนโครงสรางทางสงคมทเกดขนกบปจเจกบคคลในองคกร และทางตรงกนขามในททมทนทางสงคมออนแอ กจะมปรากฏการณของความขดแยงกนในคานยม และการขาดซงความไววางใจระหวางกน

World Bank (1999 อางถงใน วรวฒ โรมรตนพนธ, 2548: 33) ไดกลาวถงทนทางสงคมวา เปนสถาบน ความสมพนธ และบรรทดฐาน/จารต ซงมลกษณะทเปนทงคณภาพ และปรมาณของ

 

37

 

การปฏสมพนธกนของคนในสงคม ทนทางสงคมไมใชเกดไดในสถาบนทงหมดของสงคม แตมนเปนกาวทเชอมสถาบนเหลานนเขาดวยกนบรรทดฐาน/จารต และความสมพนธในสงคมเปนสงทฝงอยในโครงสรางสงคม ซงสามารถทาใหผคนเกดความรวมมอเพอเปาหมายทปรารถนาสงสด นอกจากนน ทนทางสงคมอาจจะถกมองในลกษณะทเปนเจตคต และคณคาทเกดจากการดาเนนงานระหวางคนภายในชมชนและความชวยเหลอในดานเศรษฐกจ และการพฒนาจากภายนอกชมชน

จากความหมายของทนทางสงคมดงกลาว สรปไดวาทนทางสงคม หมายถง ลกษณะทางสงคมทปจเจกชน และองคกรทางสงคมมเครอขาย มความไววางใจและมบรรทดฐานในการปฏบต เพอการสงเสรม เกอหนน และรวมมอในการดาเนนงานซงกนและกน กอใหเกดความสามารถในการปรบปรงสภาวะของสงคม องคกร และตนเองใหบรรลเปาประสงครวมกน

2.4.2 องคประกอบของทนทางสงคม สานกพฒนาสงคม และคณภาพชวต (ม.ป.ป. อางถงใน นราธป แกวทอง, 2550: 40) ไดจด

องคประกอบของทนทางสงคมไววา องคประกอบทสาคญ 3 ทน ไดแก 1) ทนมนษย ทมคณภาพ มความร สตปญญา และทกษะ มคณธรรม มวนย และความ

รบผดชอบ มทศนคตทดในการทางาน โดยเฉพาะอยางยงการรวมกลม และสรางเครอขาย เพอสรางประโยชนใหสวนรวม

2) ทนทเปนสถาบน ไดแก สถาบนครอบครว สถาบนการศกษา สถาบนการศกษา ศาสนา การเมอง รวมทงองคกรทตงขนมา เชน องคกรพฒนาเอกชน องคกรชมชน สมาคมวชาชพ ฯลฯ

3) ทนทางปญญา และวฒนธรรม ครอบคลมถงระบบคณคา เชน คณธรรม วนย จตสานก วฒนธรรมไทย และภมปญญาทองถน แหลงประวตศาสตร โบราณคด ฯลฯ

โดยทนทง 3 จะเปนทนทางสงคมไดกตอเมอมกระบวนการบนพนฐานของความสมพนธกนอยางไวเนอเชอใจมบรรทดฐาน และเชอมโยงเปนเครอขาย จงจะเปนทนทางสงคมทเปนพลวตขบเคลอนการพฒนา และเสรมสรางอยางตอเนอง

สานกงานคณะกรรมการการพฒนาการเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต (ม.ป.ป. อางถงใน สานกมาตรฐานการพฒนาสงคมและความมงคงของมนษย, 2548: 7-8) ไดทาการศกษาเพอจดทากรอบตวชวดทนทางสงคมไทย ไดแบงองคประกอบของทนทางสงคมในประเทศไทย ออกเปน 6 องคประกอบ ดงน

1) องคประกอบดานกลม และเครอขาย 2) องคประกอบดานความไววางใจ และความเปนอนหนงอนเดยวกน 3) องคประกอบดานกจกรรมรวม และความรวมมอ

 

38

 

4) องคประกอบดานขาวสาร และการสอสาร 5) องคประกอบดานการรวมกลมทางสงคม และการผนวกเขารวม 6) องคประกอบดานการมอานาจ และกจกรรมทางการเมอง

วรวฒ โรมรตนพนธ (2548: 51-61) ไดจดหมวดหม และกลาวถงลกษณะทสาคญ ของทนทางสงคมไว 2 กลมดวยกน คอ

1) การมองในเชงโครงสราง และหนาท เปนการอธบายในรปของระบบ หรอการะบวนการทางานของทนทางสงคม ผท

ศกษาแนวคดทฤษฎเกยวกบทนทางสงคมทมลกษณะใกลเคยงกบเชงโครงสราง และหนาท ไดแก Bain and Hicks ซงเสนอกรอบแนวคดทสามารถใชเปนเครองมอในการศกษา และตดสนใจเกยวกบสาระของทนทางสงคมไดชดเจนมากขน โดยแบงไดเปน 2 ระดบ คอ ระดบมหภาค และระดบจลภาค

ในระดบมหภาค ทนทางสงคมจะครอบคลมบรบทขององคกร หรอสถาบนตางๆ ซงจะเปนความสมพนธทอยภายใตโครงสรางแบบเปนทางการ อาท รแบบของการปกครอง แนวทางปฏบตเกยวกบกฎหมาย ระบบความคด ความเชอทสอดคลองกบกฎหมาย ระดบของการกระจายอานาจ และระดบการมรสวนรวมในการกาหนดนโยบาย (Bain and Hicks, 1998 อางถงใน วรวฒ โรมรตนพนธ, 2548: 52)

ในระดบจลภาค ทนทางสงคมถอเปนศกยภาพของการรวมตวขององคกรในแนวนอน รวมทงเครอขายในการพฒนา ซงสามารถแบงไดเปน 2 ลกษณะ อนไดแก เรองเกยวกบสาระ หรอวธคด ความเขาใจ และการเรยนรในเรองตางๆ ของประชาชน และเรองของโครงสราง(Uphoff, 1996 อางถงใน วรวฒ โรมรตนพนธ, 2548: 52) จะเหนไดวา ทนทางสงคมทเปนเรองเกยวกบสาระ หรอวธการคดนน เปนสงทจบตองยาก เพราะจะอยในรปของการใหคณคา ความเชอทศนคต พฤตกรรม และบรรทดฐานทางสงคม โดยเฉพาะอยางยงในเรองทเกยวกบการใหคณคา ซงจะประกอบดวยเรองของความไววางใจ ความสามคค และการตางตอบแทน คณคาเหลานถอเปนคานยมรวมกนระหวางสมาชกในชมชน และถอเปนเงอนไขททาใหชมชนสามารถทางานรวมกนระหวางสมาชกในชมชน และถอเปนเงอนไขททาใหชมชนสามารถทางานรวมกนไดอยางมประสทธภาพ เพอใหสวนรวมมการเปลยนแปลงไปในทางทดขน

สวนทนทางสงคมทเปนเรองเกยวกบโครงสรางนน การศกษาไดสะทอนใหเหนถงองคประกอบ และระดบการปฏบตของสถาบนทองถน ทงทเปนทางการ และไมเปนทางการ ทสามารถตอบสนองตอบตอการทาใหชมชนเกดการพฒนาทนทางสงคมในลกษณะดงกลาว มกจะเกดในองคกรแนวราบ และมความเปนเครอขาย และสงทมกเหน หรอเกดขนตามมาในองคกร

 

39

 

แนวราบ และเครอขายดงกลาว กคอ กระบวนการตดสนใจทมความโปรงใส การมผนาทรบผดชอบ และมการปฏบตโดยผในชมชนเอง เพอสนองตอบตอประโยชนของสวนรวม (Bain and Hicks, 1998 อางถงใน วรวฒ โรมรตนพนธ, 2548: 53)

โดย Bain and Hicks (1998 อางถงใน วรวฒ โรมรตนพนธ, 2548: 53) พยายามชใหเหนถงมตตางๆ ของทนทางสงคมโดยเฉพาะในระดบจลภาค มการนาเสนอถงระบบคดทอยในรปของสาระ หรอวธคด ความเขาใจ และการเรยนรของประชาชน หรอสมาชกในองคกร ในขณะเดยวกน กไดนาเสนอถงวธปฏบตทอยในรปของโครงสราง หรอความสมพนธของสถาบนทองถน ทงทเปนทางการ และไมเปนทางการซงทงสองสวนน (ระบบคด และวธปฏบต) มความสมพนธตอกน

นอกจากนน Bain and Hicks (1998 อางถงใน วรวฒ โรมรตนพนธ, 2548: 53) ยงไดนาเสนอทนทางสงคมในระดบมหภาค ซงเปนความสมพนธแบบเปนทางการขององคกร หรอสถาบนตางๆ ซงอาจจะถอไดวา เปนเสมอนสภาพแวดลอมทมอทธพลตอระดบจลภาคดวย

ดงนน ในการศกษาทาความเขาใจเกยวกบทนทางสงคม หากประยกตใชกรอบแนวคด ดงกลาว โดยประยกตระบบคด และวธปฏบตในระดบจลภาคไปใชกบระดบบคคล ครอบครว กลม องคกร และชมชน รวมทงเครอขายในขณะเดยวกน กประยกตเอาความสมพนธแบบเปนทางการขององคกร และสถาบนตางๆ ในระดบมหภาคใหเปนเสมอนสภาพแวดลอมทมอทธพลตอบคคล ครอบครว กลม องคกร ชมชน หรอเครอขาย กจะทาใหการศกษาทนทางสงคมมความชดเจน และเปนระบบมากขน

2) การมองในเชงบรณาการ หรอผลลพธ ดงไดกลาวมาแลววา องคประกอบของทนทางสงคมสามารถมองไดในเชงบรณาการ

หรอผลลพธ โดยการนาเสนอทนทางสงคมในลกษณะเปนภาพรวม หรอมองการบรณาการ ของสงตางๆ ทไดเกดขน จากการศกษาไดพบวา ผลการศกษาทนทางสงคมของไทยทดาเนนการ โดยสานกงานกองทนเพอสงคม (2545 อางถงใน วรวฒ โรมรตนพนธ, 2548: 58-59) มลกษณะการนาเสนอภาพรวมของทนทางสงคมในเชงบรณาการ หรอผลลพธ โดยกลาวถงลกษณะรวมของทนทางสงคมในแงมมตางๆ ทเกดขน ซงประกอบดวยองคประกอบตางๆ ดงตอไปน

(1) ศาสนธรรม หรอหลกธรรมในศาสนา เปนเครองชแนะบคคลใหมความรก ความหวงใย ความเอออาทรตอกน และใชหลกการทางศาสนาทมงสอนใหคนละเวนความชวไมเบยดเบยนตนเอง และผอน การทาความดดวยการใหทาน เสยสละ รกษาศล และจตใจ ทสงบมความเมตตาตอสรรพสง ซงสงเหลาน เปนทนทสรางความเปนปกแผนใหกบสงคมได

(2) สานกในทองถน การทบคคลในชมชนมจตสานกตอชมชน และทองถนของตนปรารถนาทจะเหนการพฒนาชมชนทตนเองอาศยอยเปนไปอยางตอเนอง และเปนระบบ จงมความตงใจ และรวมแรงรวมใจในการทางานรวมกน โดยยดสวนรวมเปนใหญ

 

40

 

(3) ภมปญญาทองถน ไดแก การใชความร และภมปญญาทมอยเดมของชมชน และประยกตขนมาใหมในการสราง และจดการเกยวกบการพฒนาในดานตางๆ ทงทางเศรษฐกจ และสงคม

(4) ทรพยากรบคคล และเครอขายบคคล ไดแก การนาบคคลทเปนผนาปราชญทองถน พระสงฆ ผทรงคณวฒ ทมความรความเขาใจในปรากฏการณ และศาสตรตางๆ มาใหความร และถายทอดความรแกชมชน เปนการสรางทนทางสงคมในระดบบคคล

(5) ทนทางทรพยากรธรรมชาต หมายถง ทรพยากรในทองถนทงดน นา ปา ภเขา ทสามารถนามาใชสอยใหเกดประโยชนอยางสงสด พรอมมกระบวนการจดการทรพยากรชมชนอยางเหมาะสม

(6) วถชวตทางวฒนธรรม เอกลกษณ อตลกษณของชมชน ทจะนาเสนอในรปแบบทสรางความภมใจกบชมชน และเปนวถชวตทสามารถดารงอยไดอยางแทจรง

(7) ความเอออาทร นบวาเปนความสาคญอยางยง ทคนในสงคมจะตองมความเอออาทรตอกน ไววางใจซงกน และกน ซงความเอออาทรน เปนพลงทสาคญยงของทนทางสงคม

โดยองคประกอบของทนทางสงคมดงกลาวขางตน มความเกยวของเชอมโยงกบทนทางสงคมประเภทตางๆ ททางกองทนเพอสงคมไดกาหนดไว อาท ทนปญญา ทนมนษย ทนทางวฒนธรรม กองทนสาธารณะ และพนทสาธารณะ หรอพนททางวฒนธรรม

เชนเดยวกบ ผลการศกษาของนกวชาการ จากกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข (กรมอนามย สานกงานสาธารณสข จ.เพชรบร, 2543 อางถงใน วรวฒ โรมรตนพนธ, 2548: 59) ไดมการศกษาถงทนทางสงคมทสรางความเขมแขงใหกบชมชนทองถนในลกษณะของปจจย ทเสรมสรางทนทางสงคม โดยพบวา มองคประกอบตางๆ ดงน

(1) ระบบคณคา อดมการณ ความเชอ ทวางอยบนพนฐานของการเคารพตอธรรมชาต หรอกาหนดเองเปนสวนหนงของธรรมชาต เชน ความเชอในเรองสงศกดสทธ ปกปองธรรมชาต ททาใหชมชนทองถนหลายแหงดารงรกษาธรรมชาตอยางเนนแฟน ความสมถะ สนโดษ ทเปนรากฐานทางพระพทธศาสนา จตสานกเออเฟอเผอแผเปนตน

(2) ภมปญญาทองถน และกระบวนการเรยนร ทชมชนสรรคสราง และสงสมมาเพอการดารงชพ เชน ภมปญญาดานการเกษตรกรรม แพทยพนบาน การจดการทรพยากรธรรมชาต ศลปหตถกรรม การอยอาศย เปนตน ภมปญญาของชมชนมแงมมรายละเอยดทไมหยดนง และใชญาณวทยาทแตกตางจากการแสวงหาความรแบบตะวนตก นอกจากนประสบการณผานรอนผานหนาวของชมชนกจดเปนทนทางสงคมเชนกน

 

41

 

(3) ผนาทางปญญาของชมชน หรอปราชญชาวบาน ทมภมปญญาในการดารงชพดานตางๆ อนไดแก ผอาวโส พระสงฆ หมอพนบาน ผนาเกษตร เปนตน ปราชญชาวบานเหลาน จะมบทบาททสาคญในกระบวนการเสรมสรางความเขมแขงของชมชน

(4) โครงสรางความสมพนธทางสงคมในแนวราบ ทเออใหเกดการชวยเหลอเกอกล เชน ระบบครอบครว สถาบนอาวโส ระบบการเอามอเอาแรงในทกภาค การผกเสยว เปนตน

(5) ระบบกรรมสทธ และการจดการรวมกน เชน สทธชมชนในการจดการทรพยากรอนเปนสทธการใชการดแลรกษาสงทเปนทรพยสนรวมของชมชน

(6) สถาบนชมชน ไดแก จารตประเพณ วฒนธรรม จตสานกรวม รวมถงองคกรชมชนทควบคมใหชมชนดาเนนไปตามระบบคณคา และระบบคดทเปนอย

(7) ความหลากหลายทางวฒนธรรม อนเปนทมาของภมปญญา วธคดทแตกตางกนไปตามระบบนเวศ และเงอนไขทางสงคม เศรษฐกจ การเมอง ทาใหเกดการแลกเปลยนประสบการณ กอใหเกดความเขมแขงของสงคมโดยรวม

(8) กลม องคกร และเครอขาย ทจะดาเนนการกจกรรมสาธารณะในภาคประชาชน ประชาสงคม เชน องคกรชาวบาน เครอขายประชาชน องคกรพฒนาเอกชน กลมวชาชพ นกวชาการทดาเนนการสรางความเขมแขงใหกบชมชนในประเดนตางๆ เปนตน

จะเหนไดวา ในการทาความเขาใจเกยวกบเรองทนทางสงคมนน จาเปนตองมการพจารณาทงสองมต เพราะในการมองเชงโครงสรางหนาทจะทาใหสามารถแยกระดบตางๆ ของทนทางสงคมนน ประกอบไปดวยเนอหาสาระอะไรบาง แตละสวน หรอแตละระดบมความเกยวของเชอมโยงสมพนธกนอยางไร เชนเดยวกนกบการมองในเชงบรณาการ หรอผลลพธ กถอวา มประโยชนเชนกนเพราะในทสดแลว การศกษาทนทางสงคมกจะตองบอกใหทราบวา ทนทางสงคมทาใหเกดการเปลยนแปลงอะไรขนมาบาง ซงปรากฏการณทเกดขนใหมอาจจะเปนผลมาจากการทางานของทนทางสงคม หรอบางปรากฏการณทเกดขนใหมในตวของมนเองกเปนทนทางสงคมทเกดขนใหม และสามารถทจะสงผลกระทบใหเกดขนใหม และสามารถทจะสงผลกระทบใหเกดปรากฏการณใหม (ทกอใหเกดประโยชนตอชมชน หรอสงคม) ไดอกตอไป ดงนน ในการมองเชงโครงสรางหนาทอาจจะไมสามารถอธบาย หรอใหภาพทเปนไปในเชงบรณาการในลกษณะนไดเสมอไป

2.4.3 การวดทนทางสงคม วรวฒ โรมรตนพนธ (2548: 77-81) ไดกลาวถง การวดทนทางสงคมเปนสวนหนงของ

การศกษาทสามารถบอกไดวาทนทางสงคมทมอยนนสามารถวดได และสามารถบอกไดวาทนทาง

 

42

 

สงคม ทนามาใชน นประสบผลสาเรจหรอยง การวดทนทางสงคมนคลายกบการประเมนผลความสาเรจของโครงการหรอการประเมนผลทางสงคมทวไป โดย John and Catherine (ม.ป.ป. อางถงใน วรวฒ โรมรตนพนธ, 2548: 77 – 81) อธบายถง วธการวดทนทางสงคมวา ม 2 วธ ดงน

1) ทางตรง คอ การสงเกตจากสงคม และรวบรวมจากการสารวจ เพราะวาทนทางสงคมนนมหลายรปแบบ เชน ระดบของความไววางใจ บรรทดฐานในสงคม และการคว าบาตร

2) ระดบของความรวมมอของสมาชกในหมประชาชน รวมทงกลมตางๆ ดวย เชน กลมผไปโบสถ กลมผเลนกฬา กลมงานอดเรก องคกรทสมาชกทกคนมความรสกเหมอนพนองกน และกลมสหภาพผใชแรงงาน โดยมผลการศกษาจากนกวชาการหลายทานไดสะทอนถงระดบความสมพนธของทนทางสงคมในการวดในดานตางๆ เชน ดานการศกษาและสขภาพ ความเชอมนในสถาบนการเมอง ความพอใจในรฐบาลและยดมนในการเมองของประชาชน นอกจากนยงขยายขอบเขตใหกวางออกไปโดยครอบคลมเรองจตวทยาสขภาพ โดยขอมลทบงบอกวาเปนผลมาจากการบรณาการทางสงคม ซงจะวดจากสงทปรากฏขน ไดแก เครอขายทางสงคม การสนบสนนทางสงคมและความสามารถในการเขาสงคม ซงสามารถวดไดโดยอาศยตวชวดทเหมาะสม ตวชวดของทนทางสงคม แบงวธวดไดเปน 2 วธการ ไดแก

1) วธการท 1 ศกษาเฉพาะเจาะจงรายกรณ โดยมกรอบกวางๆ ศกษาเรองความสมพนธของคนกบคน คนกบองคกร คนกบชมชน โดยขนอยกบปรากฏการณทเกดขน

2) วธการท 2 ศกษาโดยการสารวจลกษณะชมชน เมอง ประเทศ ซงจะมลกษณะทเปนรปธรรม และนามธรรม ดงน

(1) ตวชวดจะจาแนกเปนประเดนยอยๆ จากประเดนทเปนลกษณะ/ รปแบบของความสมพนธทได ซง Putnam (ม.ป.ป. อางถงใน วรวฒ โรมรตนพนธ, 2548: 77-81) ไดกลาวถงตวชวดทเนนในเรองจารตประเพณ ความไววางใจ ความเปนเครอขาย การมสวนรวมของประชาชน ในสวนของความไววางใจจะเปนตวชวดทแสดงถงความไววางใจในเพอนบาน ความไววางใจในกลมหรอสถาบนองคกร สอ รฐบาล ซงจะเหนไดวาลกษณะตวชวดดงกลาวมความเปนนามธรรมเพราะสวนใหญอยในรปของทศนคตและความรสก

(2) ตวชวดทเปนรปธรรม สวนใหญจะเปนผลทเกดจากทนทางสงคม เชน จานวนคนทเขาเปนสมาชก และจานวนกลม จานวนผมสขภาพด จานวนผมการศกษาด จานวนผเขาถงแหลงทน และขอมล เปนตน

(3) ตวชวดทเปนรปธรรมและนามธรรมสวนใหญจะเปนการวดพฤตกรรมทนาไปสความสมพนธ และกอใหเกดทนทางสงคม เชน การทกทายเพอนบาน การเขารวมกจกรรมของชมชน การเยยมเยยนเพอนบาน การตอนรบแขก เปนตน

 

43

 

สวน Bullen and Onyx (1998, อางถงใน วรวฒ โรมรตนพนธ, 2548: 77 – 81) ไดเสนอประสบการณในการวดระดบปจเจก ซงมาจากแตละครอบครวในการสมภาษณ และระดบครวเรอน ซงสมาชกครวเรอนทงหมดถกสมภาษณ ในการศกษาเอกสารเกยวกบทนทางสงคม มหวขอดงน

1) การมสวนรวมในเครอขาย เปนความสมพนธของเครอขายทยดตดแนนภายในระหวางบคคลและกลม คนจะยดตดกบสงตางๆ ทมอยในองคกรทมลกษณะสมครใจและมความ เทาเทยม

2) การตางตอบแทน จะเปนการรวมตวกนทเกดจากการรวมตวกนทเกดจากความไมเหนแกตวในระยะแรก และกลายเปนความสนใจสวนตวในระยะยาว การตางตอบแทนจะทาใหบคคลมการแบงปนการใหบรการกบผอนหรอทาสงทเปนประโยชนกบผอน อยางไรกตาม การตางตอบแทนนนบคคลจะมความคาดหวงทจะไดรบความเอออาทรกลบคนมาในอนาคตเปนการตอบแทน และพบวาในชมชนทการตางตอบแทนกลบคนมา ผคนในชมชนจะมความสนใจทจะดแลผอนมากขน

3) ความไววางใจกน จะเปนความตองการของบคคลทจะลดความเสยงในการดาเนนกจกรรมตางๆ ในสงคม ความไววางใจกนเปนสงทอยบนพนฐานของความเชอใจในผอน โดยมความคาดหวงวาผอนจะตอบสนองดวยการกระทากลบมาในวธเดยวกน อยางนอยทสดความไววางใจกนกจะชวยใหบคคลสบายใจวาคนอนจะไมมาทาอนตรายตนเอง

4) บรรทดฐานทางสงคม จะเปนรปแบบการควบคมทไมเปนทางการหรอเปนการควบคมทางออม ถอวาการควบคมแบบนมความจาเปนมากกวาแบบทเปนทางการ หรอการใชกฎหมายของสถาบน บรรทดฐานทางสงคมมความจาเปนสาหรบการตรวจสอบพฤตกรรมทถกคาดหวงในสงคม รวมทงการกาหนดพฤตกรรมทมคณคาทสงคมยอมรบ เพราะบรรทดฐานทางสงคมเปนขอตกลงทบคคลในสงคมไดทารวมกนและเปนทยอมรบและเขาใจรวมกน

5) สงทเปนสาธารณะ/ สงททกคนเปนเจาของรวมกน จะเปนการสรางทรพยากร ทใชรวมกนในชมชน ไมมใครเปนเจาของ ทกคนสามารถใชรวมกนได อยางไรกตามในกรณทมบคคลหรอกลมคนเขาไปยดครองสงทเปนสาธารณะ สงคมกจะใชวธการปองกนอยางไมเปนทางการโดยการตอตาน หรอควาบาตร

สานกมาตรฐานการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย (2548: 31 - 33) ไดเสนอดชนทนทางสงคม ประกอบดวย 5 มต 40 ดชน ดงตอไปน

1) มตกลมและเครอขาย ประกอบดวย 12 ดชน โดยแบงเปน (1) องคประกอบดานกลม ประกอบดวย 8 ดชน ไดแก 1) จานวนประเภทของ

กลมภายในชมชน 2) จานวนกลมทสมาชกในครวเรอนเปนสมาชก 3) จานวนสมาชกในครวเรอนท

 

44

 

เปนสมาชกกลม 4) ระดบการมสวนรวมในการตดสนใจ 5) จานวนกลมททางานรวมกนทอยภายในชมชน 6) จานวนกลมททางานรวมกนทอยภายนอกชมชน 7) จานวนแหลงเงนทนของกลม 8) ประสทธผลของกลม

(2) องคประกอบดานเครอขาย ประกอบดวย 4 ดชน ไดแก 1) จานวนเพอนหรอคนรจกทสามารถขอความชวยเหลอไดยามมปญหา 2) จานวนกลมคนทสามารถใหความชวยเหลอดานการเงนยามฉกเฉน 3) ระดบการไดรบความชวยเหลอจากกลมทเปนสมาชก 4) จานวนองคการทสามารถขอความชวยเหลอไดยามมปญหา

2) มตความไววางใจ และความเปนอนหนงอนเดยวกน ประกอบดวย 7 ดชน ดงน (1) องคประกอบดานความไววางใจ ประกอบดวย 5 ดชน ไดแก 1) ระดบความ

ไววางใจตอบคคลในชมชน 2) ระดบความไววางใจตอบคคลทแตกตางดานเชอชาต ศาสนา ภาษาพด 3) ระดบความไววางใจตอกลมอาชพสาคญในสงคม 4) ระดบความไววางใจตอสอมวลชน 5) การเปลยนแปลงของระดบความไววางใจในชมชนในรอบ 2 ป

(2) องคประกอบดานความเปนอนหนงอนเดยวกน ประกอบดวย 2 ดชน ไดแก 1) ระดบความชวยเหลอซงกนและกนภายในชมชน 2) ระดบความชวยเหลอโครงการทมประโยชนตอคนสวนใหญ

3) มตดานกจกรรมและความรวมมอ ประกอบดวย 4 ดชน โดยแบงเปน (1) องคประกอบดานกจกรรม ประกอบดวย 3 ดชน ไดแก 1) จานวนกจกรรมท

เปนประโยชนโดยรวมตอชมชนทจดขนในชมชน 2) ระยะเวลา ในการเขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอชมชนในรอบ 3 เดอน 3) จานวนกจกรรมทเขารวม

(2) องคประกอบดานความรวมมอ ประกอบดวย 1 ดชน ไดแก 1) ระดบความรวมมอในการพฒนาและแกไขปญหาในชมชน

4) มตดานสมานฉนท การอยรวมกนในสงคมและความขดแยงและความรนแรง ประกอบดวย 10 ดชน โดยแบงเปน

(1) องคประกอบดานความสมานฉนท ประกอบดวย 4 ดชน ไดแก 1) ระดบความหลากหลายของชนชาตและชนชนในชมชน 2) ระดบของปญหาทเกดจากความหลากหลายของชนชาตและชนชนในชมชน 3) ระดบการกดกนของกลมบคคลทแตกตางของชนชาตและชนชนในชมชน 4) ระดบความสมานฉนทภายในชมชน

(2) องคประกอบดานการอยรวมกนในสงคม ประกอบดวย 2 ดชน ไดแก 1) จานวนครงในการเขารวมงานทเกยวกบสงคมและประเพณในรอบ 1 ป 2) จานวนครงการเยยมเยยนระหวางกนภายในชมชน

 

45

 

(3) องคประกอบดานความขดแยงและความรนแรง ประกอบดวย 4 ดชน ไดแก 1) ระดบความรนแรงภายในชมชน 2) การทบคคลในครอบครวเคยตกเปนเหยอความรนแรง 3) ความเสยหายของทรพยสนทเกดจากคนอน 4) ระดบการเปลยนแปลงของความรนแรงภายในชมชนภายในเวลา 3 ป

5) มตดานอานาจหนาทและกจกรรมทางการเมอง ประกอบดวย 7 ดชน โดยแบงเปน (1) องคประกอบดานอานาจและกจกรรมทางการเมอง 1) ระดบความสาคญของ

ตนเองตอการพฒนาชมชน 2) จานวนการรองเรยนเพอประโยชนของชมชนในรอบ 1 ป 3) ระดบการตอบสนองของนกการเมองทองถนหรอระดบประเทศตอการเรยกรอง 4) ระดบการไปใชสทธเลอกตงในระดบทองถน 5) ระดบการไปใชสทธเลอกตงในระดบชาต 6) ระดบความซอสตยของขาราชการและผนาชมชน 7) การจายเงนพเศษใหกบเจาหนาทของรฐเพอใหดาเนนการสงใดสงหนง

สานกงานคณะกรรมการการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (ม.ป.ป. อางถงในสานกงานมาตรฐานการพฒนาสงคม และความมนคงของมนษย, 2548: 7) ไดทาการศกษาเพอจดทากรอบตวชวดทนทางสงคมไทย โดยไดจดแบงมตทนทางสงคมในประเทศไทยออกเปน 6 มต ดงน 1) มตดานกลม และเครอขาย 2) มตดานความไววางใจ และความเปนอนหนงอนเดยวกน 3) มตดานกจกรรมรวม และความรวมมอ 4) มตดานขาวสาร และการสอสาร 5) มตดานการรวมกลมทางสงคม และการผนวกเขารวม 6) มตดานการมอานาจ และกจกรรมทางการเมอง

2.5 ผลงานวจยทเกยวของ

มงมตร บญเขตการ (2550) ไดศกษา กระบวนการสรางเครอขายการพฒนาโดยใชแนวคดเศรษฐกจพอเพยง กรณศกษาหมบานไหมคณธรรม อาเภอมญจาคร จงหวดขอนแกน การศกษาเรองนมวตถประสงค 2 ประการ คอ 1) เพอศกษากระบวนการสรางเครอขายการพฒนาโดยใชแนวคดเศรษฐกจพอเพยง 2) เพอศกษาปญหาและการแกไขเกยวกบการสรางเครอขาย โดยรวบรวมขอมลจากการสมภาษณเจาะลก ผใหขอมลทสาคญ จานวน 15 ราย จากผมสวนเกยวของกบกระบวนการสรางเครอขาย ประกอบดวย ผอาวโสทคนในชมชนเคารพนบถอ ปราชญชมชน ผนาชมชน คณะกรรมการ และสมาชกเครอขายองคกรชมชน รวมทงการสงเกตแบบมสวนรวม และเอกสารตางๆ ทเกยวของ มาทาการวเคราะหขอมล เปนการพรรณนาความประกอบตรรกะ โดยใชสถตเชงพรรณนาชวยดวย ผลการศกษา พอสรปไดดงน

1) กระบวนการสรางเครอขายการพฒนาโดยใชแนวคดเศรษฐกจพอเพยงประกอบดวย 1) ขนตอนการสารวจและการคนหา พบวา ชมชนมทรพยากรธรรมชาตทใชประโยชนใน

 

46

 

การผลตสนคาโดยไมตองลงทนซอ และใชกรรมวธจากภมปญญาของผเฒาผแกทไดถายทอดวชาความรเกยวกบการแปรรปเปนผาไหม ซงนบวาเปนการคนพบของดทสามารถถายทอดใหแกเดก และเยาวชน 2) การตดสนใจ และพจารณาความพรอม พบวา วตถดบเปนเรองสาคญเรองแรก รองมาการสารวจขอมล ทดลองทาเทคนค และวธการนาทรพยากรตางๆ มาใชอยางเหมาะสมตอจากนนพจารณาคนทมความประพฤตด และเตมใจ เขารวมเปนสมาชก และมความซอสตย ความรวมมอ การไวเนอเชอใจ และตองอยในกตกา และมเงอนไข คอ ตองเปนบคคลทมภมลาเนาอยในหมบานไหมคณธรรม 3) การผลต พบวา สมาชกเครอขายจะรวมกนคด รวมวางแผนการทางานในการผลตสนคาใหสอดคลองกบความตองการของการตลาด โดยมขอตกลงใหสมาชกแตละคนแยกรบงานไปทาทบานของตนเอง 4) การทางานของเครอขาย พบวา กลมแมบานจะคอยสนบสนน และชวยเหลอลกขาย ในขณะเดยวกนลกขายกจะชวยเหลอแมขายกลบคนเชนกน โดยเฉพาะในเรองของบคลากร วสดอปกรณ การตลาด การแกปญหา ตลอดจนงบประมาณจากหนวยงานทงภาครฐ และภาคเอกชน 5) การขยายผล พบวา เครอขายไดพฒนาองคความร การประสานงาน การจดสวสดการ การสงเสรมอาชพ การผลต การตลาดสรปผลการดาเนนการ และการแกไขปญหารวมกน

2) ปญหาและการแกไขเกยวกบสรางเครอขาย พบวา การดาเนนการดานการตลาด และการประชาสมพนธในเรองเกยวกบสนคา หรอผลตภณฑยงขาดความชดเจน และไมทวถงขาดการสนบสนนงบประมาณอยางตอเนอง สงผลใหการดาเนนงานไมสอดคลองกบโครงการ และแผนงานทวางไว

ขอเสนอแนะ ควรเผยแพรความรใหแพรหลายในการจดการพนท และทรพยากรอยางเปนระบบ ไปสการมสวนรวมเพอใหเกดกลมเครอขายใหมๆ ทสามารถพงพาตนเองได จนเกดการพฒนาทย งยน โดยใชแนวคดเศรษฐกจพอเพยง และใหความสาคญกบวตถดบภายในทองถน นอกจากน นควรมการสงเสรม และสนบสนนใหมการรวบรวมองคความร ภมปญญา ของด ในชมชน เพอใหเปนแหลงเรยนรในรปแบบกจกรรมการพฒนาอาชพตามแนวคดเศรษฐกจพอเพยง ดวยการจดการทองเทยวเชงวฒนธรรมทเปนเอกลกษณ และจดขายเฉพาะตวของหมบานไหมคณธรรม ทาใหเกดประโยชนสขในอนาคตทย งยนได

ฉกาจ ลอยทอง (2552) เครอขายกบศกยภาพขององคกรปกครองสวนทองถนรปแบบเทศบาลในประเทศไทย มวตถประสงคหลก 3 ประการ คอ ประการแรกเพอศกษากระบวนการสรางเครอขายความสมพนธ และผลกระทบของกระบวนการสรางเครอขายความสมพนธทมผลตอ ศกยภาพการบรหารงานเทศบาล ประการทสองเพอศกษามลเหต และเงอนไขททาใหเกดการสรางเครอขายความสมพนธระหวางเทศบาลกบภาคสวนตางๆ และประการทสามเพอศกษาปจจยสงเสรม และอปสรรคในการสรางเครอขายทมผลตอการบรหารงานเทศบาล โดยมสมมตฐานของ

 

47

 

การวจยวา เทศบาลทมการบรหารจดการทด มรปแบบการสรางเครอขายความสมพนธกบภาคสวนตางๆ ทมความเชอมโยงกบการบรหารงานทองถน ประกอบดวย 1) องคกรวชาชพผบรหารทองถน 2) แกนนาชมชน 3) องคกรชมชน 4) องคกรพฒนาเอกชน 5) ภาคเอกชน 6) นกการเมองหรอพรรคการเมองระดบชาต 7) สวนราชการ 8) องคกรปกครองสวนทองถนอนๆ โดยมงไปสผลลพธทตองการ คอ การเสรมสรางศกยภาพขององคกรปกครองสวนทองถนรปแบบเทศบาล การศกษาครงน ใชวธการศกษาเชงคณภาพ โดยเกบรวบรวมขอมลจากการสมภาษณเชงลกผบรหารทองถน ประกอบดวย นายกเทศมนตร และปลดเทศบาล จานวน 18 คน กรวจยเอกสาร และการสงเกตการณแบบมสวนรวมภายในชมชน

ผลการศกษา พบวา เทศบาลมกระบวนการสรางความสมพนธเชงเครอขายกบภาคสวนตางๆ ทมความเชอมโยงกบการบรหารงานทองถน เพอเสรมสรางศกยภาพในการบรหารงานเทศบาล ประกอบดวย 1) เครอขายความสมพนธระหวางเทศบาลกบองคกรวชาชพผบรหารทองถนเทศบาลสรางความสมพนธดงกลาวผานบทบาทของผบรหารทองถนในแลกเปลยนขอมลประสบการณ และการนาเสนอประเดนปญหาของทองถนผานเวทสนนบาตเทศบาลทง 3 ระดบ ทาใหเกดการระดมความคดในการแกไขปญหาสาธารณะรวมกน ตลอดจนการสรางพลงอานาจการตอรอง และการเรยกรองผลประโยชนกบรฐบาลไดเปนอยางด ท งนความสมพนธดงกลาวเสรมสรางศกยภาพดานภาวะผนาของผบรหารทองถนไดเปนอยางด 2) เครอขายความสมพนธระหวางเทศบาลกบแกนนาชมชน เปนเครอขายทมงอาศยแกนนาชมชนในการขบเคลอนการดาเนนงานของเทศบาลในทกขนตอน ตลอดจนมสวยกระตนใหประชาชนเขามามสวนรวมในการพฒนาทองถนมากยงขน ทงนความสมพนธดงกลาวเสรมสรางศกยภาพดานการบรหารจดการของเทศบาลไดเปนอยางด เนองจากแบงเบาภาระ ในความรบผดชอบของเทศบาลใหดาเนนการเฉพาะในสวนทเกนกาลงความสามารถของชมชน ทาใหเทศบาลดาเนนกจการสาธารณะอนๆ ไดมากขน 3) เครอขายความสมพนธระหวางเทศบาลกบองคกรชมชน เปนเครอขายททาใหเกดความรวมมอในการแกไขปญหาทเกดขนในทองถนรวมกน ตลอดจนเทศบาลใหการสงเสรม และเกอหนนกบองคกรชมชนใหสามารถดาเนนกจกรรมตางๆ ในชมชน โดยปราศจากขอจากดในดานตางๆ ทงนความสมพนธดงกลาวเสรมสรางศกยภาพดานทนทางสงคมของเทศบาลไดเปนอยางด กอใหเกดกระบวนการการมสวนรวมภายในชมชนมากยงขน 4) เครอขายความสมพนธระหวางเทศบาลกบองคกรพฒนาเอกชน หรอ NGOs เปนเครอขายทมงอาศยจดเดนขององคกรพฒนาเอกชนทมความร ความเชยวชาญ และประสบการณในการแกไขปญหาทเกดขนภายในทองถน ความสมพนธดงกลาวเสรมสรางศกยภาพดานการบรหารจดการของเทศบาลไดเปนอยางด ปญหาสาธารณะทเกดขนไดรบการแกไขอยางมประสทธภาพสงสด 5) เครอขายความสมพนธระหวางเทศบาลกบภาคเอกชน

 

48

 

เปนเครอขายทเปดโอกาสใหเทศบาลไดรบการสนบสนนงบประมาณจากภาคเอกชนในการดาเนน กจการสาธารณะสงผลใหเทศบาลมศกยภาพดานงบประมาณทเขมแขงมากยง ขน ท ง นความสมพนธดงกลาวเสรมสรางศกยภาพดานการบรหารจดการของเทศบาลไดเปนอยางด 6) เครอขายความสมพนธระหวางเทศบาลกบนกการเมอง หรอพรรคการเมองระดบชาต เปนเครอขายททาใหเทศบาลเกดความสะดวกในการดงงบประมาณทใชในการพฒนาทองถน ทงนความสมพนธดงกลาว สงเสรมสรางศกยภาพดานงบประมาณของเทศบาลใหมความเขมแขงมากยงขน 7)เครอขายความสมพนธระหวางเทศบาลกบสวนราชการ เปนเครอขายททาใหเทศบาลสามารถดาเนนงานทตองใชองคความร และความเชยวชาญเฉพาะทางของสวนราชการไดอยางมประสทธภาพความสมพนธดงกลาวเสรมสรางศกยภาพดานการบรหารจดการของเทศบาลไดเปนอยางด 8) เครอขายความสมพนธระหวางเทศบาลกบองคกรปกครองสวนทองถนอนๆ เปนเครอขายททาใหเกดความรวมมอในการแกไขปญหาสาธารณะรวมกน รวมทงเปนการประหยดงบประมาณ และสรางความคมคาในการดาเนนการ ทงนความสมพนธดงกลาวเสรมสรางศกยภาพดานการบรหารจดการของเทศบาลไดเปนอยางด ทาใหเทศบาลกาวขามขอจากดในดานขนาด จานวนบคลากร ศกยภาพบคลากร อปกรณเครองมอ รวมไปถงในดานงบประมาณ

เอกกมล ออนศร (2544) ปจจยทมผลตอการพฒนาความเขมแขงของเครอขายองคกรชมชน มวตถประสงคเพอการศกษา 1) แบบแผนของเครอขายองคกรชมชน และจดระดบความเขมแขงของเครอขายองคกรชมชน 2) ปจจยทมผลตอการพฒนาความเขมแขงของเครอขาย ตลอดจนสภาพปญหา และอปสรรคทมผลตอการพฒนาความเขมแขงของเครอขายองคกรชมชน 3) การพฒนาขดความสามารถของเครอขายองคกรชมชน และ4) ความสมพนธระหวางการมเครอขายของกลม หรอองคกรชมชนกบความเขมแขงของกลม หรอองคกรชมชนในเขตจงหวดลพบร พษณโลก นครศรธรรมราช และชยภม ระเบยบวธวจยครงน ใชทงในเชงปรมาณดวยการวจยแบบสารวจโดยใชเทคนคการวเคราะหถดถอยพหแบบเชงชนการวเคราะหเสนทาง และการวจยเชงคณภาพโดยการสมภาษณเจาะลก

ผลการศกษา พบวา มกลม หรอองคกรชมชนทมความรวมมอแบบเครอขายประมาณ 1 ใน 4 ของกลมตวอยางทงหมด โดยมแบบแผนของความรวมมอแบบเครอขาย เรมจากกลม หรอองคกรชมชนมการตดตอแลกเปลยนขาวสารระหวางกน และจะพฒนาไปเปนความรวมมอแบบเครอขายไดเมอมวตถประสงคตดตอทชดเจนขน เชน รวมมอเพอแกปญหา รวมมอเพอการตอรองกบภาครฐ หรอเอกชน มการจดการประชมรวมกน โดยลกษณะของเครอขายทเขมแขงนนจะตองเปนเครอขายทมความสมพนธในหมสมาชกเปนไปอยางมประสทธภาพ และสามารถตอบสนองตอปญหาได รวมทงไดรบการยอมรบจากองคกรภายนอกดวย

สวนปญหา และอปสรรคในการพฒนาความเขมแขงของเครอขายนนเปนปญหาทเกยวของกบหลายสวนไมวาจะเปนปญหาเกยวกบผนาเครอขาย ระบบการจดการภายในเครอขายกจกรรม

 

49

 

ของเครอขาย การพบปะสมพนธของสมาชกในเครอขาย การกระจายขาวสารขอมลตางๆ ภายในเครอขาย รวมถงเงนทนทนามาใชในเครอขาย การพฒนาขดความสามารถของเครอขายจาเปนจะตองปรบปรง และพฒนาในสวนเหลานโดยเฉพาะการพฒนาผนาเครอขายซงในทนรวมทงผทเปนแมขาย แกนนา กรรมการบรหารเครอขายไปจนถงผนาแตละกลม

นอกจากนยงพบวา การททาใหกลม หรอองคกรชมชนมความเขมแขงไดตอเมอไดรวมกบเครอขายทมความเขมแขง ดวยเหตทวาเครอขายทเขมแขงน นจะสามารถตอบสนองตอความตองการของสมาชกเครอขาย อนจะนาไปสการเสรมสรางความเขมแขงใหกบกลม หรอองคกรชมชนได

ไผท วงศอนตรโรจน (2544) กระบวนการสรางและพฒนาเครอขายทางสงคม: กรณศกษา บานหนองขาว อาเภอทามวง จงหวดกาญจนบร การศกษาครงนเปนการศกษาพฒนาการ กระบวนการทางาน ความรวมมอ และความสมพนธ ระหวางแกนนา กลม และองคกรในเครอขายทางสงคมของชมชน รวมถงปจจยทมอทธพลตอเครอขายทางสงคมของชมชน เพอนาเสนอแบบแผนความสมพนธของเครอขายทางสงคมของชมชน การศกษาไดใชขอบเขตในระดบตาบลเปนหนวยในการวเคราะห และใชการวจยเชงคณภาพ

ศกษาพบวา โครงสราง และพนฐานเครอขายความสมพนธทมในชมชน อนประกอบไปดวย ความสมพนธแบบเครอญาต เพอบาน และพรรคพวกเพอนฝง ความสมพนธผานการประกอบอาชพ ความสมพนธผานประเพณ พธกรรม ความเชอ และวฒนธรรม วด โรงเรยน และโครงสราง และชองทางการตดตอสอสาร เปนรากฐานทสาคญทนาไปสความรวมมอในชมชน และความสมพนธในลกษณะตางๆ นไดพฒนาไปสกลมทมความเปนทางการมากขน ในการสรางเครอขายความสมพนธภายนอก พบวา เครอขายความสมพนธของบคคล เปนตวกลางทจะเชอมโยงใหเกดความสมพนธใหเกดความสมพนธระหวางบคคล องคกร หรอหนวยงานภายนอกกบชมชน ดงนน การวเคราะหเครอขายทางสงคมของชมชน สามารถแยกพจารณาระดบความสมพนธเปน 3 ชน คอ ชนรากฐานความสมพนธของชมชน ชนกลมตางๆ หรอพลเมองทตนตว และชนตวกลาง หรอแกนนา โดยปจจยทมอทธพลตอเครอขายทางสงคมของชมชน คอ ฐานความสมพนธทหลากหลาย สถานภาพของกลม และบคคล ผนาภมศาสตร และทรพยากร ศนยรวมจตใจ และสานกรวมของคนในชมชน โครงสราง และชองทางการตดตอสอสาร ธรรมเนยมปฏบต ผลประโยชนรวมกบความเขาใจของคนในชมชน และกระแสแนวคดในสงคม

ขอเสนอแนะทไดจากการศกษาครงน คอ ควรเปดโอกาสใหกลมตางๆ ในชมชนไดมโอกาสเขาไปมสวนรวมในการบรหารจดการทองถน การผลกดนใหหนวยงานภายนอกททางานกบชมชนมการทางานประสานเชอมโยงกน การสรางเครอขายการเรยนรระหวางชมชนอนทม

 

50

 

ประสบการณ ในประเดนทสาคญตอชมชน การสราง และพฒนาเครองมอ หรอการประยกตใช โครงสราง และชองทางการตดตอสอสาร ธรรมเนยมปฏบตของชมชน ใหเกอหนนตอความสมพนธระหวางชมชนกบบคคล หนวยงานภายนอก และควรมการศกษาวจยเครอขายทางสงคมทมลกษณะเดนอนๆ

พรรณธภา บญพทกษ (2548) การพฒนาเครอขายกจกรรมของชมรมผสงอาย ในสงกดสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ มวตถประสงคเพอศกษารปแบบกจกรรมของชมรมฯ ลกษณะเครอขายของชมรมผสงอายฯ และทศนะของสมาชกชมรมตอการพฒนาเครอขายกจกรรมของชมรมผสงอาย ในสงกดสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ ใชวธการวจยเชงสารวจ มแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลประชากรกลมตวอยางทใชในการศกษาครงน คอ สมาชกชมรมผสงอาย 30 ชมรม จานวน 286 ราย การวเคราะหขอมลใชโปรแกรม SPSS และสถตทใช คอ คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคา t- test และ F- test ในระดบนยสาคญทางสถต ทระดบ 0.05

ผลการศกษาสรปไดวา ประชากรตวอยางเปนเพศชาย และเปนเพศหญงในจานวนทเทากน มอายระหวาง 60- 64 ป สวนใหญสมรสแลว มการศกษาระดบประถมศกษา รายไดตอเดอนตากวา 10,000 บาท มระยะเวลาในการเปนสมาชกของชมรมผสงอายในชวงเวลา 1-5 ป กจกรรมของชมรมผสงอายจดใหกบสมาชกเรยงตามลาดบ คอ สวนใหญเปนดานการเผยแพรขาวสารมากทสด รองลงมา คอ การจดกจกรรมดานสขภาพ ดานศาสนา และวฒนธรรม ดานการพฒนาสงคม ดานนนทนาการ และทศนศกษานอกสถานท และดานความสนใจ และความถนด ตามลาดบ สวนลกษณะเครอขายของชมรมผสงอายนนมลกษณะเครอขายของการตดตอกบองคกรภายนอกมากทสด รองลงมามการตดตอกบชมรมผสงอายอนๆ ภายในจงหวด สวนเครอขายภายในเปนการตดตอกนกบเพอนสมาชกในชมรมเดยวกน สมาชกชมรมมทศนะตอการพฒนาเครอขายกจกรรมของชมรมผสงอายในระดบมากตอการประสานงาน มความเหนวาควรมการแบงหนาทในการทางานดานเครอขายรวมกน ในดานบรหารนนสมควรมการพฒนา และปรบปรงในการทางานรวมกน สวนดานกจกรรมนนควรมการจดกจกรรมรวมกนในกลมชมรมผสงอาย

ขอเสนอแนะดานนโยบาย สมาคมสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ ควรจดใหมกองทนสนบสนน สาหรบเครอขายชมรมผสงอาย เพอใหสามารถปฏบตงานไดอยางคลองตวมากขน ควรจดใหมหนวยทเปนศนยกลางในการรวบรวมขอมลเครอขายกจกรรมชมรมผสงอายทวประเทศ และตองเปนแหลงทสนบสนนดานการพฒนาศกยภาพตางๆ ของกลมอยางตอเนอง สาหรบในระดบปฏบตชมรมผสงอาย ควรพฒนาเครอขายโดยเนนทการสรางแกนนาเครอขายทมศกยภาพ ควรมกระบวนการทางานแบบมสวนรวมของสมาชกชมรมโดยการจดเวทแลกเปลยนความร การ

 

51

 

ประสานงานภายในเครอขาย ควรมการศกษารปแบบการพฒนาเครอขายใหมประสทธภาพ และตอบสนองตอการดาเนนงานของชมรมผสงอายในอนาคต

บณยวร ลมาดกมลพนธ (2549) แนวทางการสรางเครอขายดานสวสดการสงคมในระดบจงหวด: ศกษาเฉพาะกรณจงหวดสมทรสงคราม มวตถประสงคเพอศกษาความรความเขาใจขององคกรทปฏบตงานดานสวสดการสงคมตอการทางานรวมกนในลกษณะเครอขาย ศกษาความแนวทางการสรางเครอขายดานสวสดการสงคมทเหมาะสมในระดบจงหวด ในการวจยเชงสารวจมแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลจากกลมเปาหมาย ซงเปนผนาองคกรภาครฐ ภาคเอกชน องคกรสวนทองถน องคกรภายในชมชน และองคกรสอมวลชน ทอยในจงหวดสมทรสงคราม จานวนทงสน 14 คน ประมวลผลขอมลโดยใชโปรแกรมสาเรจรปทางสถตเพอการวจยทางสงคมศาสตร สถตทใชในการวเคราะห คอ รอยละ คาเฉลย มชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และทดสอบความสมพนธระหวางตวแปรดวยคา t- test , F- test ณ ระดบนยสาคญทางสถตท 0.05 และ Pearson Correlation ผลการศกษาสรปไดดงน

กลมตวอยางทศกษาในครงน สวนใหญเปนเพศชาย มอายระหวาง 41-50 ป สถานภาพการสมรส สมรส มการศกษาระดบปรญญาตร รายไดระหวาง 10,000- 20,000 บาท สงกดองคการภาครฐ และรบผดชอบกลมเปาหมายหลกประเภทชมชนเปนสวนใหญ โดยมระยะเวลาการปฏบตงานภายในองคกรระหวาง 1-5 ป มความรในระดบสงเกยวกบความรความเขาใจทงในดานลกษณะของเครอขาย และขอดของการทางานในลกษณะเครอขาย ในดานความคดเหน กลมตวอยางมความเหนดวยในระดบมากตอการมเครอขาย และการกอตวของเครอขายดานสวสดการสงคมในจงหวดสมทรสงคราม มความพรอมในการเขารวมบรหารจดการเครอขายในดานคน เวลา การประสานงาน ในระดบมาก มความพรอมในดานเงน และวสดอปกรณมความพรอมในระดบปานกลาง ลกษณะของเครอขายดานสวสดการสงคมทตองการใหเกดขนในจงหวดสมทรสงคราม กลมตวอยางเหนวา เครอขายสวสดการสงคมควรมเปาหมายในการทางานใหกบเดกมากทสด ประเภทเครอขายทตองการใหเกดขน คอ เครอขายกจกรรม ทเนนการชวยเหลอรวมมอกนในการทากจกรรม โครงสรางความสมพนธในเครอขายดานสวสดการสงคมควรมโครงสรางตามแนวนอน คณลกษณะของเครอขายดานสวสดการสงคม ควรประกอบดวยองคกรทมาจากทกภาคสวนในจงหวด มกจกรรมรวมกนอยางตอเนอง มการรวมตวกนระหวางองคกรทมความสนใจทจะรวมมอกนอยางจรงจงกอน มองคกรททาหนาทประสานงานทมประสทธภาพ และเหนวากฎระเบยบในเครอขายควรมความยดหยน ผนาเครอขายดานสวสดการสงคม ควรมคณสมบตเสยสละเพอสวนรวม มความซอสตยสจรต รบฟงความคดเหนของผอน มทกษะดานการประสานงาน มความรความสามารถ และควรเปนคณะบคคล กลมตวอยางสวนใหญใหความสนใจทจะเขารวมกจกรรม

 

52

 

ประเภทการจดเวทสนทนา และการประชาสมพนธ และเหนวาสานกงานพฒนาสงคม และความมนคงของมนษยจงหวดฯ ควรมบทบาทในการจดประชมหารอกบองคกรททางานดานสวสดการสงคมเรองการสรางเครอขาย เปนผประสานงานกบองคกรในเครอขาย ตดตอกบองคกรทสนใจเขารวมเปนเครอขายดานสวสดการสงคม และมบทบาทในการรณรงคประชาสมพนธ เรองการสรางเครอขายดานสวสดการสงคม

ขอเสนอแนะ ควรมการใหความร และสรางความเขาใจใหเกดขนในระหวางองคกรทจะเขารวมเปนเครอขายดานสวสดการสงคม โดยเนนย าในประเดนทยงมความรความเขาใจนอยไดแก การรวาองคกรทเขารวมเปนเครอขายไมตองปรบเปลยนจดมงหมายขององคกรเพอใหสอดคลองกบเครอขายทจะไปเขารวม การเขารวมเปนเครอขายมไดทาใหไดรบประโยชนจากองคกรอนแตเพยงอยางเดยว แตตองมทงให และรบ เปนตน ควรสงเสรมความรความเขาใจดานการทางานในลกษณะเครอขาย รวมทงปลกจตสานกเรองการทางานในลกษณะเครอขายใหกบระดบผบรหาร และระดบผปฏบตงาน โดยอาจจดกจกรรมทสวนใหญใหความสนใจ เชน การจดเวทสนทนาระหวางองคกร ควรพจารณาคดเลอกผนาเครอขายทเปนคณะบคคลมากกวาเปนบคคลเพยงคนเดยว เพอลดปญหาดานการเปลยนแปลงโยกยายผบรหารองคกร เนองจากความพรอมในดานเงน และวสดอปกรณ ยงมไมมากเมอเทยบกบความพรอมในดานอนๆ จงควรใหความสาคญกบการแสวงหางบประมาณ และแหลงทนทงจากภายใน และภายนอกเครอขายเพอสนบสนนการทางานของเครอขาย สานกงานพฒนาสงคม และความมนคงของมนษยจงหวดฯ ควรแสวงหาองคกรทมความสนใจในประเดนปญหาสงคมทสอดคลองกบหนวยงาน และเรมตนสรางเครอขายดานสวสดการสงคมกบองคกรนนๆ อยางคอยเปนคอยไป ควรมการพฒนาบคลากรใหมความรความเขาใจในเรองการทางานในลกษณะเครอขาย ควรหาพนธมตรดานสอมวลชน เพอเผยแพรประชาสมพนธเรองการสราง และการจดกจกรรมของเครอขายฯ ตามสอตางๆ ผบรหารในระดบจงหวด และในระดบกระทรวงควรกาหนดให การสรางเครอขายดานสวสดการสงคม เปนนโยบายหลกในการทางานดานสวสดการสงคม ควรมนโยบายใหการสนบสนนดานงบประมาณ และวสดอปกรณ ตลอดจนเทคโนโลยททนสมยเพอการทางานเครอขายดานสวสดการสงคม และควรปรบหลกเกณฑการใชจายงบประมาณขององคกรภาครฐใหมความยดหยน สามารถนางบประมาณของแตละองคกรมาใชรวมกนในลกษณะบรณาการระหวางองคกรได

บทท 3

วธการศกษาและรวบรวมขอมล

ในการศกษาเรอง “การสรางเครอขายทางสงคม : กรณศกษา นกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ในครงน ใชวธการศกษาตามแนวทางการศกษาเชงคณภาพ เพอใหไดขอมลระดบลก ครอบคลม เหมาะสมตอการวเคราะห โดยมรายละเอยดวธการศกษา และการเกบรวบรวมขอมล ดงตอไปน

3.1 แนวคดทใชในการศกษา 3.2 วธการศกษา 3.3 กลมเปาหมาย และผทใหขอมลสาคญ 3.4 การตรวจสอบขอมล 3.5 การเกบรวบรวมขอมล 3.6 การวเคราะหขอมล

3.1 แนวคดทใชในการศกษา

ภาพท 3.1 แนวคดทใชในการศกษา

กลม - ประเภทของกลม - เงอนไขททาใหเกดกลม

การมสวนรวม - ลกษณะการมสวนรวม - เงอนไขททาใหเกดการมสวนรวม

การสรางเครอขายทางสงคม

- ประเภทของเครอขาย - เงอนไขทสงผลความสาเรจของเครอขายทางสงคม

ความสามคค/ทนทางสงคม

54

3.2 วธการศกษา

เพอใหไดขอมลทถกตองและชดเจนในการนาขอมลมาวเคราะหหาคาตอบจงไดวางแนวทางของการศกษา และการรวบรวมขอมลไวดงน

3.2.1 การศกษาจากเอกสาร เปนการทบทวนแนวคดทฤษฎ และวรรณกรรมทเกยวของ และการรวบรวมเอกสารสงพมพทเกยวของกบงานวจย วทยานพนธ รายงานการศกษา ขอมลจากสออนเทอรเนต เปนตน เพอเปนขอมลพนฐานในการศกษาและการวเคราะห สาหรบการศกษาการสรางเครอขายทางสงคม กรณศกษา นกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ

3.2.2 การสนทนากลม การสนทนากลมเปนการเกบขอมลประเภทประสบการณทสมาชกกลมรบร และมประสบการณรวมกน โดยการกระตนใหผรวมสนทนาในกลมซงมขนาดเลกประมาณ 6-8 คนนนเกดการปฏสมพนธอภปรายโตตอบแสดงความคดเหนระหวางสมาชกภายในกลมกนเอง โดยการสนทนากลมในครงน คดเลอกเลอกตวแทนจากกลมนกฟตบอลสมครเลน 7 กลม จาก 7 เขตในกลมกรงเทพเหนอ ทรวมกลมทากจกรรมเลนกฬาฟตบอลรวมกนมาอยางตอเนอง สมาเสมอ เปนเวลามากกวา 1 ป รวมจานวนผรวมการสนทนากลมทงสนไมเกน 6 คน ซงการสนทนากลมนจะทาใหไดขอมลพนฐาน ประเดนสาคญ และสภาพปญหาทเกยวของกบการสรางเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ จากนนนาเอาขอมลทไดไปใชในการเกบรวบรวมขอมล การทาความเขาใจขอมลอยางละเอยดลกซง และนามาใชอภปรายผลการศกษาการสรางเครอขายทางสงคม ของกลมนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ 3.3 กลมเปาหมายและผใหขอมลทสาคญ

การกาหนดขนาดกลมตวอยาง เพอทาการสนทนากลม จากนกฟตบอล สมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ใชวธการสมตวอยางแบบเจาะจง จานวนทงหมด 7 กลมโดยทาการเกบขอมลจาก 7 เขตในกลมกรงเทพเหนอ ดงน

1) นกฟตบอลสมครเลนเขตจตจกร จานวน 6 คน 2) นกฟตบอลสมครเลนเขตดอนเมอง จานวน 6 คน 3) นกฟตบอลสมครเลนเขตบางเขน จานวน 6 คน 4) นกฟตบอลสมครเลนเขตบางซอ จานวน 6 คน 5) นกฟตบอลสมครเลนเขตลาดพราว จานวน 6 คน 6) นกฟตบอลสมครเลนเขตสายไหม จานวน 6 คน 7) นกฟตบอลสมครเลนเขตหลกส จานวน 6 คน

55

3.4 การตรวจสอบขอมล

ศกษาวธการตรวจสอบขอมลทไดจากการสมภาษณ และการสงเกตอยางมสวนรวม โดย

การตรวจสอบขอมลแบบสามเสา กลาวคอ การตรวจสอบ ความสอดคลองกนของขอมล ทไดมาจากแหลงขอมลตาง ๆ และระหวางขอมลทไดจากวธการรวบรวมทแตกตางกน โดยทาพรอม ๆ กบการเกบขอมล เปนการตรวจสอบทนท เพราะการตรวจสอบขอมลในทนท ทาใหทราบวาขอมลทไดมานนเปนความจรง หรอไมมากนอยเพยงใด จนแนใจวาขอมลนนเปนความจรงมากทสด

3.5 การเกบรวบรวมขอมล การศกษาการสรางเครอขายทางสงคม : กรณศกษา นกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ใชวธวจยเชงคณภาพ มาประยกตใชในชวงทเขาไปเกบขอมล โดยมการแนะนาตวกบผใหขอมล มการแจงสถานภาพ และวตถประสงคตอผใหขอมลทกคนไดรบทราบในการสนทนากลมจากผใหขอมลทสาคญ

3.5.1 การสนทนากลม การสนทนากลม ในการศกษาครงน เปนการเกบขอมลเชงคณภาพของกลมเปาหมายใน

การศกษา ซงทาการเลอกผเขารวมสนทนาทมลกษณะคลายคลงกน และยงเปนผทมขอมลอยในตวมาก ดวยวธการคดเลอกแบบเจาะจง โดยไดผใหขอมลทสาคญมาจากตวแทน ของกลมนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ทง 7 กลม ดงน กลมนกฟตบอลสมครเลนในเขตจตจกร กลมนกฟตบอลสมครเลนในเขตบางซอ กลมนกฟตบอลสมครเลนในเขตลาดพราว กลมนกฟตบอลสมครเลนในเขตหลกส กลมนกฟตบอลสมครเลนในเขตดอนเมอง กลมนกฟตบอลสมครเลนในเขตสายไหม กลมนกฟตบอลสมครเลนในเขตบางเขน รวมผเขารวมสนทนาแตละกลมทงสน 6 ทาน และทาการดาเนนการสนทนากลม ซงมขนตอนในการดาเนนการดงตอไปน

ขนตอนท 1 การเตรยมการสนทนา ไดแก การเตรยมประเดนคาถามซงประกอบไปดวยประเดนคาถามหลก และประเดนยอย รวมแลวไมเกน 10 คาถาม เมอไดประเดนคาถามแลวจงประสานความรวมมอเบองตนกบผเขารวมสนทนาดวยโทรศพท เพอเสนอหวขอในการสนทนา นดหมายชวงเวลา และสถานททผรวมสนทนาสะดวก ทาการนดหมายผรวมสนทนาไดแลว จงสงเอกสารแนวประเดนคาถามในการสนทนาใหแกผรวมสนทนาตอไป

56

ขนตอนท 2 เรมตนสนทนากลม ดวยการแสดงการตอนรบผเขารวมสนทนาอยางไมเปนทางการ ตอจากนนจงใหผเขารวมสนทนากลาวแนะนาตวเอง แลวผวจยจงอธบายวตถประสงคของการศกษา กระบวนการทใชในการสนทนา สทธของผเขารวมสนทนา การรวมกนกาหนดขอตกลงพนฐานในการสนทนา การขออนญาตใชเครองบนทกเสยง และการกาหนดเวลาทใชในการสนทนาครงนไมเกน 90 นาท

ขนตอนท 3 การดาเนนการสนทนา โดยการเรมเปดประเดนการสนทนาดวยประเดนกวางๆ ทวไปทสามารถเชอมโยงไปสประเดนหลกในการสนทนาได ซงผวจยไดใชสอทมความสอดคลองกบเนอหาประกอบการนาเสนอในแตละประเดนคาถามดวย ตอจากนนจงเขาสการสนทนาในประเดนคาถามหลก ในระหวางการสนทนาผวจยจะทาหนาทเปนผดาเนนรายการ โดยเปนฝายกระตนใหผเขารวมสนทนาทกคนแสดงความคดเหนไดอยางเทาเทยมกน และทาใหบรรยากาศของการสนทนาเปนไปดวยความราบรน

ขนตอนท 4 การยตการสนทนากลม หลงจากทไดดาเนนการสนทนาครบถวนทกประเดนคาถามแลว จงใหผเขารวมสนทนาทกคนไดพดสรปความคดเหนทมประโยชนตอการศกษาในครงน จากนนผวจยจงกลาวขอบคณผเขารวมสนทนาทกคนทใหความรวมมอเปนอยางด

3.5.2 การสงเกตแบบมสวนรวม การสงเกตแบบมสวนรวม จะทาการสงเกตการณ การทากจกรรมรวมกนของนกฟตบอล

สมครเลนในการรวมกจกรรมของกลม ทาใหเหนกระบวนการทากจกรรมของกลมนกฟตบอลสมครเลน ซงผวจยจะเฝามอง และรบรสงทไดเหน ไดยนเปนหลกโดยอาจสงเกตอยหางๆ เพอไมใหกลมเปาหมายรสกวาถกสงเกต จนทาใหพฤตกรรมทแสดงออกมาไมเปนธรรมชาต

3.6 การวเคราะหขอมล อาศยแนวการวจยเชงคณภาพ และทาการวเคราะหขอมลไปพรอมกบการเกบขอมล โดยนาขอมลจากการสนทนากลมทเกบรวบรวมได มาจาแนกเปนหมวดหมตามวตถประสงคทต งไว จากนน นามาวเคราะหตามหลกตรรกะ เทยบเคยงกบแนวคด ทฤษฎควบคบรบท เพอใหสามารถอธบายถงความเชอมโยงในความสมพนธของขอมล ทาใหทราบถงประเภทของเครอขายทางสงคม เงอนไขทสงผลตอความสาเรจในการสรางเครอขายทางสงคม ปญหา อปสรรค แนวทางการแกไข และนาขอมลทหลากหลายมาวเคราะหหาความสมพนธกน เพอตอบวตถประสงคของงานวจย

บทท 4

ผลการศกษา

การศกษาเรองการสรางเครอขายทางสงคม กรณศกษานกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ไดดาเนนการศกษาโดยการรวบรวมขอมลดวยการสนทนากลม จากผใหขอมลทสาคญทงสน 7 กลม กลมละ 6 คนรวมทงสนจานวน 42 คน ซงเปนนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ซงมรายละเอยดของผลการศกษา ดงน

4.1 บรบทของพนททศกษา 4.2 ขอมลพนฐานของผใหขอมลทสาคญ 4.3 ประเภทของเครอขายทางสงคม 4.4 เงอนไขทสงผลตอความสาเรจในการสรางเครอขายทางสงคม 4.5 ปญหา อปสรรค แนวทางแกไขและขอเสนอแนะในการสรางเครอขายทางสงคม 4.6 อภปรายผลการศกษา

4.1 บรบทของพนททศกษา 4.1.1 อาณาเขตพนท กรงเทพมหานครตงอยในบรเวณภาคกลางตอนลางของประเทศไทย บรเวณละตจดท 13.45 องศาเหนอ ลองจจด 100.28 องศาตะวนออก โดยเปนเมองหลวงของประเทศ มพนททงหมดประมาณ 1,568.7 ตารางกโลเมตร และมอาณาเขตตดตอกบจงหวดอนๆ ดงน (ศนยขอมลกรงเทพมหานคร, 2555) ทศเหนอ มอาณาเขตตดตอกบ จงหวดนนทบรและจงหวดปทมธาน ทศใต มอาณาเขตตดตอกบ จงหวดสมทรปราการ ทศตะวนออก มอาณาเขตตดตอกบ จงหวดฉะเชงเทรา ทศตะวนตก มอาณาเขตตดตอกบ จงหวดสมทรสาครและจงหวดนครปฐม

  58

4.1.2 ประวตความเปนมาของกรงเทพมหานคร กรงเทพมหานคร ในฐานะเมองหลวงของประเทศ ไดถกสถาปนาขนเมอวนท 21 เมษายน พ.ศ.2325 ภายหลงจากทพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลก ทรงปราบดาภเษก ขนครองราชยเปนปฐมกษตรยแหงราชวงศจกรเมอวนเสาร แรม 9 คา เดอน5 ปขาล ซงตรงกบวนท 6 เมษายน พ.ศ.2325 โดยโปรดฯ ใหสรางพระราชวงทางคงแมน าฝงตะวนออกของแมน าเจาพระยา ดวยทรงมพระราชดารวา กรงธนบร เมองหลวงเดมนน ตงอยในทคบแคบ มแมน าเจาพระยาเปนคเมองทางดานทศใต และทศตะวนตก ไมตองดวยหลกพชยสงคราม โดยในชนแรกถอเอาคเมองเดมทางฝงตะวนออกของกรงธนบร ซงปจจบนคอแนวคลองหลอดตงแตปากคลองตลาดจนกระทงออกสแมนาเจาพระยา บรเวณสะพานพระปนเกลามพนทประมาณ 1.8 ตารางกโลเมตร โดยพระราชทานนามพระนครใหมวา "กรงเทพมหานคร บวรรตนโกสนทร มหนทรายธยามหาดลกภพ นพรตนราชธาน บรรมย อดมราชนเวศน มหาสถาน อมรพมานอวตารสถต สกกะทตตยวษณกรรมประสทธ" โดยโปรดฯ ใหอยในความดแลรบผดชอบของกรมเวยง ตอมาในสมยพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว ทรงเปลยนคาวา "บวรรตนโกสนทร " เปน "อมรรตนโกสนทร" และในสมยจอมพลถนอม กตตขจร เปนนายกรฐมนตร ไดรวมจงหวดธนบรเขาไวดวยกนกบกรงเทพฯ แลวเปลยนชอเปน "กรงเทพมหานคร" เมอวนท 14 ธนวาคม พ.ศ. 2515 4.1.3 ลกษณะภมประเทศ ลกษณะภมประเทศของกรงเทพมหานครเปนทราบลม มระดบความสงจากระดบน าทะเลปานกลางประมาณ 1.50-2 เมตร โดยมความลาดเอยงของระดบพนดนจากทศเหนอ จะคอยๆ ลาดเอยงสอาวไทยทางทศใต และเฉพาะลมแมน าเจาพระยาตอนลางจะอยสงกวาระดบน าทะเลไมเกน 1.50 เมตร ตงอยบนพนท ซงในทางภมศาสตรเรยกวาบรเวณดนดอนสามเหลยมปากแมน า ซงเกดจากตะกอนนาพา โดยเปนสวนหนงของทราบลมภาคกลางตอนลางของประเทศไทย เปนพนทอดมสมบรณเหมาะแกการเพาะปลกขาว และพชประเภทตางๆ 4.1.4 ลกษณะภมอากาศ

อณหภม กรงเทพมหานครนนมภมอากาศแบบรอนชน โดยอยภายใตอทธพลของลมมรสม 2 ชนด ไดแก ลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ และลมมรสมตะวนออกเฉยงใต ซงกอใหเกดฤดกาล ทแตกตางกน 3 ฤด ไดแก ฤดรอน ระหวางเดอนกมภาพนธ - เดอนเมษายน ฤดฝน ระหวางเดอนพฤษภาคม - เดอนตลาคม ฤดหนาว ระหวางเดอนพฤศจกายน - เดอนมกราคม

  59

อณหภมทง 3 ฤดจะแตกตางกน แตคาเฉลยจากการวด ณ สถานตรวจอากาศ กรงเทพมหานคร ป 2545 จะอยท 29.2 องศาเซลเซยส โดยคาเฉลยสงสดคอ 38 องศาเซลเซยส และตาสดเทากบ 19.2 องศาเซลเซยส 4.1.5 สภาพทางเศรษฐกจ กรงเทพมหานคร และปรมณฑลมการพฒนาจนเปนฐานเศรษฐกจหลกของประเทศ ทงเปนศนยบรหารทางเศรษฐกจ การเมอง และวฒนธรรม ตลอดทงการตดตอกบนานาชาตมาโดยตลอด จนพฒนาเปนศนยกลางดานเศรษฐกจและการคา การบรการของภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตถกจดลาดบใหเปนมหานครทมขนาดใหญอนดบท 15 ของโลก อกทงยงเปนศนยกลางทางการเงนนานาชาตทใหญทสดในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต สงผลใหกรงเทพมหานคร และปรมณฑลมบทบาทหรอสดสวนในการผลตถงรอยละ 51 ของผลผลตรวมของประเทศ และในอนาคตจะเปนศนยกลาง การสงเสรมเศรษฐกจการคาของประเทศใหสามารถเปดเขาสระบบเศรษฐกจนานาชาต 4.1.6 สภาพทางสงคม กรงเทพมหานคร มสงอานวยความสะดวกทางสงคม มสาธารณปโภคตางๆ อยางครบสมบรณ การเปนศนยกลางอตสาหกรรมและการคา การบรการของกรงเทพมหานคร นามาซงปญหาการปรบตวของแรงงานอพยพ โดยแรงงานอพยพเขามาหางานทาในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ไดสรางปญหาดานทอยอาศย และชมชนแออด มผอาศยในแหลงเสอมโทรมถงประมาณ 2 ลานคน รวมทงกอใหเกดปญหาดานคณภาพชวต จงจาเปนตองมมาตรการชวยเหลอดานการจดหาทอยอาศย การเพมพนทกษะความร ความสามารถในการประกอบอาชพ ตลอดจนการขยายบรการพนฐานทางสงคม เพอยกระดบคณภาพชวตของคนยากจนในเขตเมองใหดขน  

4.1.7 การแบงกลมเขตการปฎบตงานของกรงเทพมหานคร กรงเทพมหานครไดปรบปรงการแบงกลมการปฏบตงานของสานกงานเขต เพอใหการปฏบตราชการมความสอดคลองกบสภาพพนท เศรษฐกจ สงคม วถการดารงชวตของประชาชน สามารถตอบสนองตอความตองการของประชาชนไดอยางมประสทธภาพ รวมทงเพอประโยชน ในการประสานงาน การกากบ และตดตามการปฏบตงานใหเกดผลสมฤทธตามนโยบายของกรงเทพมหานคร โดยประกอบไปดวย 6 กลมเขตดงตอไปน

  60

1) กลมกรงเทพกลาง ประกอบดวย เขตพระนคร เขตดสต เขตปอมปราบศตรพาย เขตสมพนธวงศ เขตดนแดง เขตหวยขวาง เขตพญาไท เขตราชเทว และเขตวงทองหลาง

2) กลมกรงเทพใต ประกอบดวย เขตปทมวน เขตบางรก เขตสาทร เขตวฒนา เขตบางคอแหลม เขตยานนาวา เขตคลองเตย เขตพระโขนง เขตสวนหลวง เขตบางนา และเขตประเวศ

3) กลมกรงเทพเหนอ ประกอบดวย เขตจตจกร เขตดอนเมอง เขตบางเขน เขตบางซอ เขตลาดพราว เขตสายไหม และเขตหลกส

4) กลมกรงเทพตะวนออก ประกอบดวย เขตบางกะป เขตสะพานสง เขตบงกม เขตคนนายาว เขตลาดกระบง เขตมนบร เขตหนองจอก และเขตคลองสามวา

5) กลมกรงธนเหนอ ประกอบดวย เขตธนบร เขตคลองสาน เขตจอมทอง เขตบางกอกใหญ เขตบางกอกนอย เขตบางพลด เขตตลงชน และเขตทววฒนา

6) กลมกรงธนใต ประกอบดวย เขตภาษเจรญ เขตบางแค เขตหนองแขม เขตบางขนเทยน เขตบางบอน เขตราษฎรบรณะ และเขตทงคร 4.1.8 กลมกรงเทพเหนอ ประกอบดวย

1) เขตจตจกร มขนาดพนท 32.908 ตารางกโลเมตร พนทโดยทวไป เปนทราบ มคคลองสายเลกสายนอยหลายสาย มประชากรจากการสารวจเมอเดอน ธนวาคม 2556 จานวน 160,948 คน (ชาย 75,600 คน, หญง 85,348 คน) ปจจบนเขตจตจกรไดจดขนาดพนทแขวงของจตจกรใหมความเหมาะสมขนจากเดมทมเพยงแขวงลาดยาว ไดมการแบงเขตพนทแขวงใหมเปน 5 แขวง ไดแก แขวงลาดยาว แขวงเสนานคม แขวงจนทรเกษม แขวงจอมพล และแขวงจตจกร(สานกงานเขตจตจกร, 2557)

อาณาเขตพนท ทศเหนอ ตดตอกบ แขวงทงสองหอง แขวงตลาดบางเขน เขตหลกส และแขวงอนสาวรย

เขตบางเขน ทศตะวนออก ตดตอกบ แขวงอนสาวรย เขตบางเขน และแขวงจระเขบว เขตลาดพราว ทศใต ตดตอกบ เขตหวยขวาง เขตดนแดง และเขตพญาไท ทศตะวนตก ตดตอกบ คลองเปรมประชากร เขตบางซอ 2) เขตดอนเมอง เปน 1 ใน 50 เขตการปกครองของกรงเทพมหานคร อยในกลมเขต

กรงเทพเหนอ สภาพทวไปเปนแหลงทอยอาศยหนาแนนนอย โดยมแหลงสถาบนราชการ อยทางดานตะวนออกของพนท (วกพเดย สารานกรม, 2557)

  61

อาณาเขตพนท ทศเหนอ ตดตอกบ อาเภอเมองปทมธานและอาเภอลาลกกา จงหวดปทมธาน ทศตะวนออก ตดตอกบ เขตสายไหม และเขตบางเขน ทศใต ตดตอกบ เขตหลกส ทศตะวนตก ตดตอกบ อาเภอปากเกรด จงหวดนนทบร 3) เขตบางเขน เปน 1 ใน 50 เขตการปกครองของกรงเทพมหานคร อยในกลม เขต

กรงเทพเหนอ ซงถอเปนเขตทอยอาศยรองรบการขยายตวของเมอง ทางทศตะวนออก (ตอนเหนอ) ของกรงเทพมหานคร (วกพเดย สารานกรม, 2557)

อาณาเขตพนท ทศเหนอ ตดตอกบ เขตสายไหม ทศตะวนออก ตดตอกบ เขตคลองสาม ทศใต ตดตอกบ เขตคนนายาว เขตบงกม และเขต ทศตะวนตก ตดตอกบ เขตจตจกร เขตหลกส และเขตดอนเมอง 4) เขตบางซอ เปน 1 ใน 50 เขตการปกครองของกรงเทพมหานครจดอยในกลมเขต

กรงเทพเหนอ สภาพพนทโดยทวไปเปนแหลงการคา การบรการ และแหลงทอยอาศยหนาแนนมาก มพนท 11.545 ตารางกโลเมตร แบงเขตการปกครองเปน 2 แขวง คอ แขวงบางซอ และแขวงวงศสวาง (สานกงานเขตบางซอ, 2557)

อาณาเขตพนท ทศเหนอ ตดตอกบ อาเภอเมองนนทบร จงหวดนนทบร ทศตะวนออก ตดตอกบ เขตจตจกร ทศใต ตดตอกบ เขตดสต ทศตะวนตก ตดตอกบ เขตบางพลด และอาเภอบางกรวย จงหวดนนทบร 5) เขตลาดพราว เปน 1 ใน 50 เขตการปกครองของกรงเทพมหานคร อยในกลมเขต

กรงเทพเหนอ ซงถอเปนเขตทอยอาศยรองรบการขยายตวของเมองทางทศตะวนออก (ตอนเหนอ) (วกพเดย สารานกรม, 2557)

อาณาเขตพนท ทศเหนอ ตดตอกบ เขตบางเขน ทศตะวนออก ตดตอกบ เขตบงกม เขตบางกะป และเขตวงทองหลาง ทศใต ตดตอกบ เขตวงทองหลางและเขตหวยขวาง ทศตะวนตก ตดตอกบ เขตจตจกร

  62

6) เขตสายไหม ไดรบการจดตงขนตามประกาศของกระทรวงมหาดไทย โดยแยกจากเขตบางเขน ประกอบดวยพนทเขตการปกครอง 3 แขวง ไดแก แขวงสายไหม แขวงออเงน และแขวงคลองถนน มพนทรวมทงสน 36.704 ตารางกโลเมตร สภาพพนทโดยทวไปของเขตสายไหมจะมอย 4 ประเภท คอ เขตธรกจการคาขาย เขตทอยอาศย เขตเกษตรกรรม และของหนวยงานราชการ (สานกงานเขตสายไหม, 2557)

อาณาเขตพนท ทศเหนอ ตดตอกบ อาเภอลาลกกา จงหวดปทมธาน ทศตะวนออก ตดตอกบ อาเภอลาลกกา จงหวดปทมธาน และเขตคลองสาม ทศใต ตดตอกบ เขตบางเขน ทศตะวนตก ตดตอกบ เขตดอนเมอง 7) เขตหลกส เปน 1 ใน 50 เขตการปกครองของกรงเทพมหานคร อยในกลมเขต

กรงเทพเหนอ ซงถอเปนเขตทอยอาศยรองรบการขยายตวของเมอง ทางทศตะวนออก (ตอนเหนอ) ของกรงเทพมหานคร (สานกงานเขตหลกส, 2557)

อาณาเขตพนท ทศเหนอ ตดตอกบ เขตดอนเมอง ทศตะวนออก ตดตอกบ เขตบางเขน ทศใต ตดตอกบ เขตจตจกร ทศตะวนตก ตดตอกบ อาเภอเมองนนทบร และนครปากเกรด จงหวดนนทบร

4.2 ขอมลพนฐานของผใหขอมลทสาคญ จากการศกษาขอมล พบวา ขอมลพนฐานของผใหขอมลทสาคญ ประกอบดวย เพศ อาย ศาสนา สถานภาพสมรส ระดบการศกษา อาชพ และภมลาเนาเดม ดงรายละเอยดตอไปน เพศ พบวา ผใหขอมลทสาคญทงหมดเปนเพศชาย (รอยละ 100.00) อาย พบวา กลมผใหขอมลทสาคญมอายต ากวา 25 ป และอายระหวาง 26 – 30 ป มจานวนมากทสดเทากน (รอยละ 40.48) รองลงมาคอ อายระหวาง 31 – 35 ป และอายระหวาง 36-40 ป มจานวนเทากน (รอยละ 9.52) ศาสนา พบวา ผใหขอมลทสาคญสวนใหญเปนผนบถอศาสนาพทธ (รอยละ 95.24) มากกวาผทนบถอศาสนาอนๆ (รอยละ 4.76)

  63

สถานภาพสมรส พบวา ผใหขอมลทสาคญสวนใหญมสถานภาพโสด (รอยละ 88.10) มากกวาผทมสถานภาพสมรส (รอยละ 11.90) ระดบการศกษา พบวา ผใหขอมลทสาคญสวนใหญ สาเรจการศกษาระดบปรญญาตรมากทสด (รอยละ 38.10) รองลงมาสาเรจการศกษาระดบตากวาปรญญาตร (รอยละ 35.71) และสาเรจการศกษาระดบปรญญาโท (รอยละ 26.19) อาชพ พบวา กลมผใหขอมลทสาคญสวนใหญมอาชพเปนพนกงานเอกชน (รอยละ 38.10) รองลงมาคอ นกศกษา ( รอยละ 23.81) และอาชพธรกจสวนตวหรอคาขาย ( รอยละ21.43) ทนายความ และขาราชการหรอพนกงานรฐวสาหกจ มจานวนเทากน (รอยละ 4.76) ตามลาดบ ภมลาเนาเดม พบวา กลมผใหขอมลทสาคญสวนใหญ มภมลาเนาเดมอยกรงเทพมหานคร (รอยละ 47.63) รองลงมา คอ ภาคใต (รอยละ 19.05) ภาคเหนอ และภาคกลาง มจานวนเทากน (รอยละ 11.90) และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (รอยละ 9.52) ตามลาดบ ดงตารางท 4.1 ตารางท 4.1 แสดงขอมลพนฐานของผใหขอมลทสาคญ

ขอมลพนฐานของผใหขอมลทสาคญ จานวน (n=42)

รอยละ (100.00)

1. เพศ ชาย 2. อาย (ป) ตากวา 25 26-30 31-35 36-40

42

17 17 4 4

100.00

40.48 40.48 9.52 9.52

3. ศาสนา ศาสนาพทธ อนๆ เชน ศาสนาอสลาม, ศาสนาครสต

40 2

95.24 4.76

  64

ตารางท 4.1 (ตอ)

ขอมลพนฐานของผใหขอมลทสาคญ จานวน (n=42)

รอยละ (100.00)

4. สถานภาพสมรส สมรส โสด

5 37

11.90 88.10

5. ระดบการศกษา ตากวาปรญญาตร ปรญญาตร ปรญญาโท

15 16 11

35.71 38.10 26.19

6. อาชพ ธรกจสวนตว/คาขาย ทนายความ พนกงานเอกชน นกศกษา ขาราชการ/พนกงานรฐวสาหกจ

9 2 19 10 2

21.43 4.76 45.24 23.81 4.76

7. ภมลาเนาเดม กรงเทพมหานคร ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคใต

20 5 5 4 8

47.63 11.90 11.90 9.52 19.05

  65

4.3 ประเภทของเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ในการศกษา “ประเภทของเครอขายทางสงคม” ของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพ เหนอวาเปนเครอขายทางสงคมประเภทใดนน ไดแสดงใหเหนปรากฏการณทสนบสนนการสราง เครอขายทางสงคม ของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ จากขอมลทไดจากการสนทนากลม โดยเรมจากการศกษาประเดนดงตอไปน 1) ประเภทของกลม 2) สาเหตททาใหเกดกลม 3) ลกษณะของการมสวนรวม และ4) สาเหตททาใหเกดการมสวนรวม จนทาใหทราบถงประเภทของเครอขายทางสงคม ของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ดงน 4.3.1 ผลการศกษาประเภทของกลมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ จากการศกษาประเภทของกลมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ โดยการระดมความคดเหนโดยจดทากระบวนการสนทนากลมกบผใหขอมลทสาคญกลมละ 6 คน จานวน 7 กลม เพอใหทราบถงประเภทของกลมนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ชดเจนยงขน มรายละเอยด ดงน ผลการศกษาประเภทของกลมนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ เมอระดมความคดเหนกบกลมผใหขอมลทสาคญ สามารถสรปความคดเหนไดดงน นกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ เปนกลมไมเปนทางการ (รอยละ 100.00) ดงรายละเอยดในตารางท 4.2 ตารางท 4.2 แสดงขอมลประเภทของกลมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ

ประเภทของกลม จานวน (n=42)

รอยละ (100.00)

ไมเปนทางการ 42 100.00

จากผลการศกษา พบวา ประเภทของกลมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ เปนกลมไมเปนทางการ ซงกลมนกฟตบอลสมครเลนประกอบดวยกลมบคคลหลายกลม เชน กลมเพอนบาน กลมเพอนสมยเรยน และกลมเพอนททางาน มารวมกลมกนทากจกรรมทสนใจรวมกนจากความชนชอบกฬาฟตบอลเหมอนกน และทากจกรรมเลนกฬาฟตบอลดวยกนมเปาหมายเพอสรางความสมพนธทดระหวางกน และเพอประโยชนตอสขภาพของตนเอง สอดคลองกบ การใหขอมลของกลมนกฟตบอลสมครเลนเขตดอนเมอง(2555) ทไดอธบายถงการรวมกลมกนในการรวมกจกรรมการเลนกฬาฟตบอล โดยกลาววา

  66

ในการมารวมกลมกนเลนกฬาฟตบอลนน ทกคนในกลมสวนใหญมาจากกลมเพอนบานละแวกเดยวกน และทกคนตางมความชนชอบกฬาฟตบอลเหมอนกนจงมารวมกลมกนเพอมาทากจกรรมกฬาฟตบอลรวมกน ซงไดรวมกลมกนเลนฟตบอลอยางตอเนองแบบนมาเปนเวลากวา 2 ป แลว ซงกลมไมไดมกฎ ระเบยบ ขอบงคบใดๆ แตทกคนรวา วนน ชวงเวลาน จะตองมารวมกลมกน เพอเลนกฬาฟตบอลไดออกกาลงกาย ไดพบปะพดคย สรางความสมพนธอนดตอกนกน

สอดคลองกบการใหขอมลของนกฟตบอลสมครเลนเขตลาดพราว(2555) ทไดอธบายถงการรวมกลมในการทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอล โดยกลาวไววา

กลมเพอนๆ เปนกลมเพอนททางานเดยวกน และมาทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอลรวมกนเพอเปนการออกกาลงกาย ผอนคลายจากงานประจา ทเครงเครยด และเพอประโยชนตอสขภาพ ไดพบปะเพอนฝง รจกเพอนกลมใหมๆ เพมขน ไดพดคยเรองงาน ไดความสนกสนาน เฮฮาเปนการสรางกาลงใจใหแกกน ซงไดรวมกลมทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอลนมาตอเนอง เปนเวลามากกวา 1 ปแลว

นอกจากนนกฟตบอลสมครเลนในเขตจตจกร(2555) ไดอธบายเพมเตมเกยวกบการรวมกลมในการทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอล โดยกลาววา

การรวมกลมของกลมตนนนเปนการรวมกลมกนของเพอนๆ สมยเรยนดวยกน โดยทแตละคนตางกทางานแตกตางกน และพกอาศยคนละพนท แตทกคนในกลมกจะมารวมกลมกนเลนกฬาฟตบอล เพราะมความชนชอบกฬาฟตบอลอยแลว และจะใชโอกาส และเวลาในการทากจกรรม เพอไดมาพบปะพดคย สรางความสมพนธทดตอกน

โดยสรปแลว ผลจากการระดมความคดเหน การศกษาประเภทของกลมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ พบวา กลมนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอเปนกลมทไมเปนทางการ โดยการรวมกลมเกดจากการรวมทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอล รวมกนอยาง

  67

สมาเสมอ จากความสนใจ และชนชอบกฬาฟตบอล เพอเปนการออกกาลงกาย และไดพบปะ พดคย สรางความสมพนธทดระหวางกนในกลม โดยกลมทไมเปนทางการนแบงออกไดเปน 3 กลม คอ 1) กลมเพอนบาน 2) กลมเพอนสมยเรยน และ3) กลมเพอนททางาน 4.3.2 สาเหตททาใหเกดกลมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ จากการระดมความคดเหนกบกลมผใหขอมลทสาคญ พบวา สาเหตททาใหเกดกลมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ทเหนวามความสาคญและจาเปน ทชวยสนบสนนใหเกดกลมประกอบดวย การมจดมงหมายเดยวกน (รอยละ 47.62) รองลงมาคอ ความตองการมความสมพนธกบสมาชกคนอน (รอยละ 35.71) และกจกรรมของกลมเปนทดงดดใจ (รอยละ 23.81) ตามลาดบ ดงรายละเอยดในตารางท 4.3 ตารางท 4.3 แสดงขอมลสาเหตททาใหเกดกลมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ

สาเหตททาใหเกดกลม จานวน* (n=42)

รอยละ** (100.00)

สมาชกไดรบการชกชวนจากเพอน การมจดมงหมายเดยวกน ความตองการมความสมพนธกบสมาชกคนอน กจกรรมของกลมเปนทดงดดใจ ความคาดหวงหรอประโยชนทไดรบจากกลม

3 20 15 10 2

7.14 47.62 35.71 23.81 4.76

หมายเหต: * ตอบไดมากกวา 1 คาตอบ ** ฐานรอยคดจาก 42 จากขอมลขางตน พบวา สาเหตททาใหเกดกลมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอทมความจาเปน และสาคญตอการรวมกลมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ประกอบดวย การมจดมงหมายเดยวกน คอ มเปาหมายเพอเลนกฬาฟตบอล และออกกาลงกายเพอประโยชนตอสขภาพของตน รวมท งไดพบปะเพอนเกา และไดรจกเพอนใหมๆ จากการรวมกจกรรมการเลนกฬาฟตบอลเพมขน สรางความสมพนธทดตอกนทงภายใน และภายนอกกลม สงผลใหเกดความรก ความสามคค รวมทงไดทากจกรรมทตนมความชนชอบ สาเหตทบคคลเขา

  68

รวมกลม กเพราะรวากลม จะสามารถสนองความตองการบางอยาง หรอหลายๆ อยางใหแกตนเองไดดงน

1) บคคลนนรสกวาจดมงหมายของกลมนนมผลคมคา และเขารสกวาการทเขามารวมกลมนนจะชวยใหสามารถบรรลถงความสาเรจ ตามจดมงหมายของกลมไดงายขน เนองจากความตองการของกลม และความตองการของบคคลนนมความสอดคลองกน เชนความตองการออกกาลงกาย ความตองการสรางสมพนธภาพอนดในกลมเพอนๆ ซงสอดคลองกบความคดเหนของนกฟตบอลสมครเลนเขตลาดพราว (2555) ไดใหความคดเหนวา

การรวมกลมของตนเพอทากจกรรมเลนกฬาฟตบอล เกดจากความชนชอบกฬาฟตบอล มาตงแตเดกอยแลว และมาเขารวมกลมเพราะมจดมงหมายเพอออกกาลงกาย สรางสขภาพทด เนองจากการเลนกฬาฟตบอลนน ตองอาศยการเคลอนไหวของรางกาย ใชไหวพรบทด และมอารมณทมนคง มสมาธด มความเชอมนในตนเอง สามารถแกปญหา และการตดสนใจทรวดเรวถกตอง อยตลอดเวลาในระหวางการแขงขน นอกจากนยงตองการสรางความสมพนธทดตอกนระหวางกลม เพราะฟตบอลเปนกฬาประเภททม เพอใหการเลนในทมมความสมพนธ และรกใครเปนอนหนงอนเดยวกน ผลในการเลนกฬาประเภทน สามารถนาไปประยกตใชในการดาเนนชวตใหมนสย รกใคร สามคคปรองดองกนในกลมมากขน และเปนการใชเวลาวางใหเกดประโยชน อกทงกจกรรมการเลนกฬาฟตบอลยงสามารถนามาประยกตใชในการทางานไดเปนอยางด เพราะเกมกฬากบการทางาน เหมอนกนเพราะตองใช ทมเวรก

นอกจากนนกฟตบอลสมครเลนเขตสายไหม (2555) ไดแสดงความคดเหนเพมเตมวา

การเลนกฬาฟตบอลมจดมงหมาย เพอออกกาลงกาย และชวยเสรมสรางสมรรถภาพทางรางกายใหแขงแรง เ พราะกฬาฟตบอลเปนกจกรรมทรวมการเคลอนไหวตามธรรมชาตเกอบทกชนด เชน การวง การหลบหลก หลอกลอ การแยง การรบ การสง การกระโดด การเตะ ตลอดจนใชเทาใหสมพนธกบสายตาดวย อกทงเปนกฬาทมกฎ กตกา ผเลนตองเคารพกฎกตกาการเลน ดงนนการเลนฟตบอลชวยสอนใหผเลนรจกความยตธรรมปฏบตตนใหอยในขอบเขตของกฎ กตกาการเลน สามารถนาไปประยกตใชในชวตประจาวน ทาใหรจกเคารพสทธของผอน มความอดกลน อดทน และมน าใจเปนนกกฬา (รแพ รชนะ รอภย) รจกการเปนผนา และผตามทดตลอดจนรจกปฏบตหนาทอนถกตอง

  69

2) ความตองการมความสมพนธกบสมาชกคนอน บคคลจะเขารวมกลมเพราะพอใจทจะไดมความสมพนธกบสมาชกคนอนๆในกลม เพอใหเกดความรก ความสามคคขน และชวยเหลอเกอกลกนในเรองงาน หรอเรองสวนตว ซงสอดคลองกบความคดเหนของนกฟตบอลสมครเลนเขตบางเขน (2555) ไดใหความคดเหนวา

นกฟตบอลสมครเลนเขตบางเขน มความคดเหนวา กจกรรมการเลนกฬาฟตบอลชวยชวยทาใหการเขาสงคมดขน การพบปะ พดคยกบเพอนๆ และไดรจกคนอนๆ มากขน ทงกลมเพอนบาน และเพอนกลมใหมๆ สรางความสนทสนมคนเคยตอกน ยงในปจจบนนความเจรญกาวหนามมาก ความวนวายในสงคมกตามมา ท งในเ รองภาวะเศรษฐกจ และคาครองชพ การสรางความสมพนธทดตอกนจะชวยใหสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางปกตสข มความมนคง และปลอดภยในชวต

นอกจากนนกฟตบอลสมครเลนในเขตดอนเมอง (2555) ไดแสดงความคดเหนเพมเตมเกยวกบความตองการมความสมพนธกบสมาชกคนอน โดยกลาวไววา

การเขามารวมทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอลรวมกน กบคนอนๆ ในกลมเพอนบานละแวกเดยวกนนน เพอเปนการสงเสรมความสมพนธทดตอกน ความรสกไววางใจและความเคารพ การพงพาอาศยชวยเหลอกน สรางความสบายใจ ความมนคงในชวตการพดคย และแสดงความคดเหน ไดตดตอสอสารกบบคคลอนๆ กอใหเกดความเปนพวกพองเดยวกนกบสมาชกในกลมเพอนบานละแวกเดยวกน ผานกจกรรมการเลนฟตบอล

3) กจกรรมของกลมเปนทดงดดใจ ใหบคคลนนเขามารวมเปนสมาชก กฬาฟตบอล

เปนกฬาทมความนาสนใจ และตองเลนกนเปนทม จะเหนไดจากการถายทอดผานทว หรอการมลกอาชพในประเทศ ซงไดรบความนยมอยางแพรหลาย ทาใหเกดความตองการเลนกฬาชนดน บคคลจงมารวมกลมกน เพอทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอล ซงสอดคลองกบความคดเหนของนกฟตบอลสมครเลนเขตหลกส (2555) ไดใหความคดเหนวา

  70

สงทดงดดใจใหเกดการรวมกลมกนมาเลนกฬาฟตบอลนน เกดจากสมาชกในกลมมความสนใจในกฬาฟตบอลเปนทนเดมอยแลว และอยากใชกจกรรมน เพอใชเวลาใหเปนประโยชน และเพอพบปะ พดคยแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกนในเ รองกฬาฟตบอลทตนชนชอบ อกท ง เปนการผอนคลายความเครยดจากการทางาน ซงสมาชกในกลมเปนกลมเพอนททางานดวยกน ทาใหรวมกลมกนงาย และกจกรรมการเลนฟตบอลน ยงเปนกจกรรมทดงดดใจใหบคคลอนๆ ทมความชนชอบกฬาฟตบอล ไดมารวมกลมกนเลนฟตบอลกบเพอนๆ กลมอนๆ อกดวย

นอกจากนนกฟตบอลสมครเลนเขตจตจกร (2555) มความคดเหนเพมเกยวกบกจกรรมการเลนฟตบอล และไดอธบายไววา

กฬาฟตบอลนบเปนกฬาชนดหนงทมผคนนยมเลนจานวนมาก โดยกระแสความนยมนเกดจากการไดรบชม ไดเชยรทมทตนเองรก ท งฟตบอลลกในประเทศ และตางประเทศ สาหรบกลมของตนนนฟตบอลไมไดเปนแคกฬาอยางเดยว แตฟตบอลนนคอ ศนยกลางแหงการรวมเพอน นดเจอคนทรจก และยงเปนสถานทททาใหพวกเรานน ไดรจกเพอนใหมๆ กยงเปนจดดงดด จดสนใจทาใหผคนนนหนมาเลนฟตบอลกนมากขนกวาเดม สาหรบกฬาฟตบอลนนจะวาไปแลวมนเปนกฬาทมากกวากฬาจรงๆกวาได เพราะมนใหเรามากกวาคาวารางกาย หรอออกกาลงกายแตยงใหไปถงคาวา มตรภาพ ความสข ความสามคค และการไวใจ เชอใจกน ซงฟตบอลนนจะตองมสงตางๆ เหลานเขามาเกยวของดวย และกฬาฟตบอลนนไมใชกฬาทเราจะเลนคนเดยว แตเปนกฬาทเรานนตองเลนเปนทม อกทงกฬาฟตบอลยงสามารถแทรกซมเขาไปในชวตประจาวน โดยไมมการแบงเชอชาต ศาสนา สผว หรอวย จงทาใหกจกรรมนมความนาสนใจ และดงดดใจอยางยง

4) สมาชกไดรบการชกชวนจากเพอนเขากลม จากบคคลทเปนสมาชกของกลมอย

แลว โดยคนทไดรบการชกชวนใหเขามารวมกลม มความเชอวาการทเขาไดมาเกยวของกบกลมนน อาจไดรบผลด จงเตมใจทจะมารวมทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอล และเกดจากความชนชอบในกฬาฟตบอลเปนทนเดมอยแลว และเมอไดรบการชกชวนจากสมาชกในกลม ใหมารวมกจกรรมกยงทาใหมความพรอมทจะเขารวมกจกรรม โดยมเปาหมายในการรวมกจกรรมครงนมประโยชนตอสขภาพ และชวยสรางความสมพนธทดระหวางสมาชกในกลม อกทงเปนการพกผอน และออกกาลง

  71

กายในเวลาเดยวกนอกดวย ซงสอดคลองกบความคดเหนของนกฟตบอลสมครเลนเขตสายไหม (2555) ไดใหความคดเหนวา

สาเหตททาใหบคคลนนมารวมกลมเลนกฬาฟตบอลนน มาจากการชกชวนของเพอน พๆ นอง ซงเปนกลมเพอนบานละแวกเดยวกน ใหมารวมทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอลรวมกน เปนการใชเวลาวางใหเปนประโยชน และกจกรรมการเลนกฬาฟตบอลกอใหเกดมตรภาพ ความสมพนธทดระหวางกนของสมาชกในกลมดขน และเปนการพกผอนพรอมๆ กบการออกกาลงกายไปในตว

นอกจากน นกฟตบอลสมครเลนเขตบางเขน (2555) ไดแสดงความคดเหนเพมเตมวา

การเขามารวมกจกรรมการเลนกฬาฟตบอลกบเพอนๆ ในกลมน นเกดจากเพอนๆ ททางานชกชวนใหมาเลนฟตบอล ซงการออกาลงกาย ทาใหรางกายแขงแรง สรางกาลงใจจากการไดพบปะ พดคยกบเพอนๆ ทเลนฟตบอล เปลยนจากการไปสงสรรคกนในรานเหลา ไปสงสรรคกนทสนามฟตบอลแทน สรางความสนกสนาน เฮฮา ใหแกกน จากการทากจกรรมเลนฟตบอล และรจกกนเพอนใหมๆ ในสนามฟตบอล

5) ความคาดหวง หรอประโยชนทไดรบจากกลม สมาชกแตละคนมความตองการ

ของตนเอง แตความตองการเหลานนจะไมสามารถบรรลผลสาเรจไดหากสมาชกตางคนตางอย ความจากดนทาใหเกดการรวมตวกนบนฐานของผลประโยชนรวมกน สมาชกมความคาดหวงในเรองสขภาพ ความตองการมสขภาพทด และมรางกายแขงแรง ความคาดหวงทมตอกจกรรมทสงผลตอความสมพนธทดตอกนระหวางสมาชกในกลม การไดรบประโยชนจาการทากจกรรมททาอยางตอเนอง มการปฏสมพนธระหวางสมาชกดวยกน เชนการพบปะพดคย แลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน ผลของการปฏสมพนธนกอใหเกดความรก ความสามคค ซงสอดคลองกบนกฟตบอลสมครเลนเขตบางซอ (2555) ไดใหความคดเหนไววา

กจกรรมการเลนกฬาฟตบอล ในชวงระหวางเวลาพก และชวงเวลาในการทากจกรรม สมาชกกลมจะมการพดคย แลกเปลยนความคดเหนกน เชน เรองงาน วางานทตนทาอยนนมปญหาหรอมความกาวหนาอยางไร และการพดคยเรอง

  72

สวนตว เชน การปรกษาเรองการใชชวตครอบครว การพดคยเรองทมฟตบอลทตนชนชอบ เปนตน กจกรรมนยงทาใหไดรจกเพอนใหมๆ เพมขน และการออกกาลงกายสงผลตอสขภาพรางกายทด และชวยสรางความสมพนธทดตอกน การใหความชวยเหลอ ปรกษาหารอกน ทงในเรองงาน เรองสวนตวกอใหเกดความไววางใจ ความรก และความสามคคตอกน

กลาวโดยสรป จากการระดมความคดเหนกลมนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ มความคดเหนสอดคลองกนวา สาเหตททาใหเกดกลมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ คอ 1) การมจดมงหมายเดยวกน 2) ความตองการมความสมพนธกบสมาชกคนอน 3) กจกรรมของกลมเปนทดงดดใจ 4) สมาชกไดรบการชกชวนจากเพอน และ5) ความคาดหวง หรอประโยชนทไดรบจากกลม 4.3.3 ลกษณะของการมสวนรวมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ จากการระดมความคดเหนกบกลมผใหขอมลทสาคญ พบวา ลกษณะของการมสวนรวมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ คอ การมสวนรวมในการจดกจกรรม (รอยละ 47.62) รองลงมา คอ ระยะเวลา สถานทในการรวมกจกรรม (รอยละ 35.71) เปาหมายของการมสวนรวม (รอยละ 14.29) และการแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน (รอยละ 9.52) ตามลาดบ ดงรายละเอยด ในตารางท 4.4 ตารางท 4.4 แสดงขอมลลกษณะการมสวนรวมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ

ลกษณะของการมสวนรวม จานวน* (n=42)

รอยละ** (100.00)

ระยะเวลา สถานทในการรวมกจกรรม เปาหมายของการมสวนรวม การมสวนรวมในการจดกจกรรม การแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน

15 6 20 4

35.71 14.29 47.62 9.52

หมายเหต: * ตอบไดมากกวา 1 คาตอบ ** ฐานรอยคดจาก 42

  73

จากขอมลขางตน พบวา ลกษณะการมสวนรวมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ มความคดเหนสวนใหญสอดคลองกน คอ การมสวนรวมในการจดกจกรรม โดยนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ จะมการเลนกฬาฟตบอลเปนประจาอยางตอเนอง สปดาหละครงทกๆ สปดาห เปนระยะเวลา 1 ถง 2 ป และรวมกนจดกจกรรมการเลนกฬาฟตบอล โดยการเชาสนามฟตบอลหญาเทยมทากจกรรมในแตละครง และจะใชเวลาทากจกรรมครงละ 2 ชวโมงโดยจะมการนดรวมกลม และแจงใหสมาชกในกลม ทราบวน เวลา และสถานทททากจกรรม จากการรวมกลมกนเลนกฬาฟตบอลนน มเปาหมายเพอเปนการออกกาลงกาย และเปนการพบปะ พดคยกน กอใหเกดความรก ความสามคคกน และมสขภาพรางกายทแขงแรง รวมทงยงมการแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน เชนเรองงาน เรองเรยน เรองขาวสารบานเมอง เปนตน ซงลกษณะการมสวนรวมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ มดงน

1) การมสวนรวมในการจดกจกรรม การมสวนรวมในกจกรรมนเกดขนจากการรวมกลมกนของสมาชก เพอจดกจกรรมเลนกฬาฟตบอล โดยการเชาสนามหญาเทยม ทมอยในเขตละแวกบาน ททางาน หรอมหาวทยาลย หรอสนามทสะดวกในการเดนทางไปทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอล และจะแจงใหสมาชกทราบวน เวลา สถานทททากจกรรมใหรบรโดยทวกน และรวมกลมกนทากจกรรมอยางสมาเสมอ ทกๆสปดาห สปดาหละครงในการจดกจกรรมน ซงสอดคลองกบความคดเหนของนกฟตบอลสมครเลนเขตจตจกร (2555) ไดใหความคดเหนไววา

การเขามารวมในกจกรรมการเลนกฬาฟตบอลนน เกดจากความชนชอบกฬาฟตบอลอยแลวไมวาจะเปน การชอบดฟตบอลลกตางๆ ไดเชยรทมทตนเองชอบ และสะสมอปกรณกฬา เชน เสอผากฬา รองเทากฬา เปนตน การทากจกรรมแตละครงนนจะนดรวมกลมกนกบเพอนๆ พๆ และนองๆ มาเลนกฬาฟตบอลรวมกน โดยการจดหาสถานท ทมความเหมาะสม สะดวกในการเดนทางมาทากจกรรม และแจงความพรอมของสถานท เวลา ใหสมาชกในกลมรบทราบ โดยจะนดรวมกลมเลนกฬาฟตบอลรวมกนเปนประจาอยางตอเนองทกๆวพฤหสบด เวลา 20.00 - 22.00 น.ทกๆ สปดาห และจดกจกรรมนมาเปนเวลาเกอบ 2 ปแลว

นอกจากนนกฟตบอลสมครเลนเขตหลกส (2555) ไดใหความคดเหนเกยวกบการมสวนรวมในการจดกจกรรมการเลนกฬาฟตบอล (2555) โดยไดใหความคดเหนไววา

  74

ตนและเพอนๆ เปนกลมเพอนททางานในบรษทเดยวกน และเพอนหลายๆ คนมความชนชอบกฬาฟตบอล และเคยเลนฟตบอลมาตงแตเดกๆ อยแลว ดงนนจงรวมกลมกนกบเพอนๆในบรษทเพอมาเลนฟตบอล โดยการเชาสนามหญาเทยม โดยจะคนหาขอมลสนามทอยบรเวณใกลททางาน เพอความสะดวกในการเดนทางมาทากจกรรม โดยจะนดรวมกลมกนทากจกรรมเลนกฬาฟตบอลรวมกน ทกๆวนพธ เวลา 22.00 – 00.00 น. เปนประจาทกสปดาหเปนเวลากวา 1 ปแลว

2) ระยะเวลา และสถานทในการมสวนรวม ในการทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอล

แตละกลมจะเชาสนามกฬาใหเชาในการทากจกรรมเลนกฬาฟตบอลรวมกน อาทตยละ 1-2 ครง ครงละ 2-3 ชวโมง โดยจะรวมกลมกนภายใตเงอนไขความพรอม และความสะดวกในการมากลมทากจกรรมเลนกฬาฟตบอลของสมาชกในกลม ซงการดาเนนกจกรรมจะอยในชวงเวลาหลงเลกงาน หรอเลกเรยน คอชวงเวลาตงแต 18.00 นาฬกา เปนตนไปจนครบกาหนดเวลาเชาสนาม และเฉลยคาใชจายคาสนามเทาๆ กน ซงสอดคลองกบความคดเหนของนกฟตบอลสมครเลนเขตลาดพราว (2555) ไดใหความคดเหนไววา

การเลนกฬาฟตบอลแตละครงของกลมนกฟตบอลสมครเลนเขตลาดพราว จะนดรวมกลมกนเลนฟตบอลในวนและเวลา หลงเลกงาน ทมเวลาวางตรงกนของคนในกลม เพอความสะดวกในการเดนทาง และใกลททางานมากทสด และจะเชาสนามฟตบอลในการเลนฟตบอลครงละ 2 ชวโมงในการเลนกฬาฟตบอล ซงเลนกนเปนประจา สปดาหละ 1 ครง ทสนามฟตบอลแอดฮารต เปนเวลา 2 ปมาแลว

นอกจากน นกฟตบอลสมครเลนเขตบางซอ (2555) ไดแสดงความคดเหนเพมเตมวา

เพอนๆ ในกลมเปนกลมเพอนสมยเรยนโดยจะชกชวนกน เพอรวมกลมมาเลนฟตบอลเปนประจาทกวนองคาร ชวงเวลา 20.00-22.00 น. เปนประจาทกสปดาห ทสนามฟตบอลเอสด แฟมมลแอนดสปอรตปารค โดยทากจกรรมเลนกฬาฟตบอลรวมกนมาอยางตอเนองเปนเวลา 2 ปมาแลว ซงจะแจงใหสมาชกทกคนจะทราบวาวนน เวลาน ตองมารวมกลมทากจกรรมเลนกฬาฟตบอลดวยกน

  75

3) เปาหมายของการมสวนรวม เปาหมายทตองการสมาชก คอ การไดออกกาลงกายเลนกฬาฟตบอลทตนชนชอบ และไดมสวนรวมในการแขงขนกบสมาชกคนอนๆ และมสวนรวมในการกาหนด วน เวลา สถานท ทสมาชกทกๆ คนพรอมและสะดวกในการมารวมกจกรรมในแตละครง ซงสอดคลองกบความคดเหนของนกฟตบอลสมครเลนเขตหลกส (2555) ไดใหความคดเหนไววา

เปาหมายในการเลนกฬาฟตบอลของนกฟตบอลสมครเลนเขตหลกส คอ การไดออกกาลงกาย ไดพกผอนหลงจากเครงเครยดจากงานประจาไดพบปะเพอนๆ ไดรจกเพอนใหม จากการเลนฟตบอล นอกจากนกฬาฟตบอลชวยสรางมตรภาพ ความสมพนธทดระหวางกนกอใหเกดความสามคคในกลม

นอกจากน นกฟตบอลสมครเลนเขตจตจกร (2555) ไดแสดงความคดเหนเพมเตมวา

เปาหมายในการทากจกรรมเลนกฬาฟตบอล คอเปนการสรางพนทกจกรรมรปแบบหนงเพอทาใหเกดการรวมกลมกนกบเพอนๆ และกลมอนๆ ผานการเลนกฬาฟตบอล และเปนการออกกาลงกายเพอสขภาพทด ไดเจอเพอนๆ ใหมๆ สงคมใหมๆ และเปนการใชเวลาวางใหเกดประโยชน

4) การแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน การพดคย แลกเปลยนความคดเหน

ปรกษาหารอกนของสมาชกในกลม เชน เรองกฬาฟตบอล วาทมทตนชนชอบมผลงาน หรอมขาวความเคลอนไหวใดบางทเกดขน เรองงาน วางานทตนทาอยมปญหา หรออปสรรคใดบาง เรองเรยน มการปรกษาการบาน การทารายงานวชาตางๆ และเรองสวนตว การปรกษาการใชชวตครอบครว การดาเนนชวตประจาวน เปนตน ซงสอดคลองกบความคดเหนของนกฟตบอลสมครเลนเขตบางซอ (2555) ไดใหความคดเหนไววา

กจกรรมการเลนกฬาฟตบอล ถอเปนกจกรรมรปแบบหนงทดงดดคนทสนใจ และสรางพนทใหแตละคนไดเรยนรซงกนและกน การไดพดคยกนเปนประจา ทาใหเกดความไวใจทจะปรกษา ขอคาแนะนา ในเรองการใชชวตครอบครว การดาเนนชวตประจาวนเปน เปนการแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน และสรางความรสกมนคงปลอดภยในชวต ทาใหเกดความสมพนธทดตอกน และกอเกดความสามคคขนภายในกลม

  76

นอกจากน นกฟตบอลสมครเลนเขตบางเขน (2555) ไดแสดงความคดเหนเพมเตมวา

กจกรรมการเลนกฬาฟตบอลเปนเครองมออยางหนงทสรางความสนกสนาน เฮอา และยงไดใชเวลาในชวงการทากจกรรม เพอพบปะ พดคย ปรกษาเรองเรยน กบเพอนๆ การพดคยเรองการทารายงาน ชวยกนแสดงความคดเหนในประเดนทหยบยกมาสนทนากน ไดรบความรเพมขนจากความคดเหนของเพอนๆ การแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน สรางการมสวนรวมในการทางาน ตลอดจนสรางจตสานกในการดารงชวต และมความรบผดชอบตอหนาท เคารพในสทธของตนเอง และผอน

กลาวโดยสรป จากการระดมความคดเหน นกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ มความคดเหนสอดคลองกนวา ลกษณะของการมสวนรวมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ คอ 1) การมสวนรวมในการจดกจกรรม 2) ระยะเวลา สถานทในการรวมกจกรรม 3) เปาหมายของการมสวนรวม และ 4) การแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน 4.3.4 สาเหตททาใหเกดการมสวนรวมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ จากการระดมความคดเหนกบกลมผใหขอมลทสาคญ พบวา สาเหตททาใหเกดการมสวนรวมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ประกอบดวย ความเตมใจทจะมสวนรวมในกจกรรม (รอยละ 83.33) มากทสด รองลงมา คอ การมอสรภาพทจะมสวนรวม (รอยละ 50.00) และความสามารถทจะมสวนรวม (รอยละ 35.71) ตามลาดบ ดงรายละเอยดในตารางท 4.5 ตารางท 4.5 แสดงขอมลสาเหตททาใหเกดการมสวนรวมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพ เหนอ

สาเหตททาใหเกดการมสวนรวม จานวน* (n=42)

รอยละ** (100.00)

การมอสรภาพทจะมสวนรวม ความสามารถทจะมสวนรวม ความเตมใจทจะมสวนรวม

21 15 35

50.00 35.71 83.33

หมายเหต: * ตอบไดมากกวา 1 คาตอบ ** ฐานรอยคดจาก 42

  77

จากขอมลขางตน พบวา สาเหตททาใหเกดการมสวนรวมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ประกอบดวย ความเตมใจทจะมสวนรวมในกจกรรม คอ ความสมครใจทจะมาเลนกฬาฟตบอล มากทสด รองลงมา คอ การมอสรภาพทจะมสวนรวมในกจกรรมทไดทารวมกน ไดออกกาลงกาย ไดสขภาพทด ไดพบปะพดคยสรางความสมพนธทดระหวางกนและกน และความสามารถทจะมสวนรวมในกจกรรม คอ มความพรอม และมเวลาใหกบกลมในการทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอล ดงน คอ

1) ความเตมใจทจะมสวนรวม การมารวมกลมเพอทากจกรรมเลนกฬาฟตบอลรวมกนนนสมาชกทกคนทาดวยความเตมใจ และปฎบตตามกฎ กตกา ของกลม คอมาทากจกรรมในวน เวลา ทตกลง หรอกาหนดรวมกนไว เชน วนพธ เวลา 20.00 ถง 22.00 นาฬกา และเลนกฬาดวยน าใจนกกฬา เมอมการปะทะ กระทบกระทงกน กมการใหอภยซงกนและกน ซงสอดคลองกบความคดเหนของนกฟตบอลสมครเลนเขตสายไหม (2555) ไดใหความคดเหนไววา

การมารวมกลมกนของนกฟตบอลสมครเลนเขตสายไหมเกดจากความชนชอบในกฬาฟตบอลเปนทนเดมอยแลว และสมาชกทกคนมาเลนกฬาฟตบอลดวยความเตม เนองจาก สอดคลองกบคานยมของตน คอความชนชอบกฬาฟตบอล และประโยชนทตนจะไดรบตามมา คอการไดออกกาลงกาย เพอสขภาพรางกายทแขงแรง ไดรจกเพอนใหมๆเพมขน ชวยสรางมตภาพทดระหวางกน และมการพบปะ พดคย แลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน

นอกจากน นกฟตบอลสมครเลนเขตจตจกร (2555) ไดแสดงความคดเหนเพมเตมไววา

กจกรรมการเลนกฬาฟตบอลเปนกจกรรมการเลนเพอความแขงแรงของรางกาย เพอความสนกสนานเพลดเพลน ฝกใหรจกยอมรบกฎ ยอมรบกตกาในการเลน ฝกใหมวนย รจกแพ รจกชนะและมน าใจเปนนกกฬา จงทาใหกลมตนเตมใจและพอใจทจะเขามารวมทากจกรรมเลนกฬาฟตบอล ทงยงไดรจกเพอนใหมๆ สรางความสมพนธทดระหวางกนจากกจกรรมดงกลาวน

2) การมอสรภาพทจะมสวนรวม การตดสนใจเขามามสวนรวมในการทากจกรรม

การเลนกฬาฟตบอลของสมาชกในกลมนนมาจากความชนชอบสวนตนของแตละคนทจะเขามารวมกลมกนเพอทากจกรรม และการตดสนใจมารวมกจกรรมนสมาชกบางคนอาจเขามารวมโดย

  78

การชกชวนของเพอนๆ พๆ นองๆ ยงทาใหผถกชกชวนมารวมกจกรรม รสกดทมคนเหนความสาคญของตน ทาใหตดสนใจไดโดยงายในการเขามารวมกจกรรม เพราะถอวาไดเลนกฬาทตนชนชอบ และไดออกกาลงกาย คลายเครยด และเปนการพกผอนไปในตว ซงสอดคลองกบความคดเหนของนกฟตบอลสมครเลนเขตลาดพราว (2555) ไดใหความคดเหนไววา

การเลนกฬาฟตบอลเปนการรวมกลมกนของกลมเพอนททางาน เพอมารวมกนเลนกฬาฟตบอลดวยกน ซงมาเลนฟตบอลดวยความชนชอบเปนการสวนตว ไมมใครบงคบใหเขามารวมกจกรรมโดยในการเลนฟตบอลแตละครงนนกลมไมมกฎ ระเบยบ ขอบงคบใดๆ ในการเลน แตทกคนจะเลนกนอยางมน าใจนกกฬา คอรแพ รชนะ รอภย มน าใจนกกฬา

นอกจากน นกฟตบอลสมครเลนเขตดอนเมอง (2555) ไดแสดงความคดเหนเพมเตมไววา

การรวมกลมกนในการทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอล เกดจากความชนชอบกฬาฟตบอล และไดแสดงทกษะ ความสามารถในการเลนฟตบอลของตนรวมกบเพอนๆ ในกลม ซงทกคนนนเขามารวมกจกรรมการเลนกฬาฟตบอลดวยความสมครใจและมอสระในการตดสนใจทจะเขามารวมกจกรรมดงกลาว ไมมการบงคบใหเขามารวม มแตการชกชวนกนเพอมารวมกจกรรมการเลนกฬาฟตบอลดงกลาวน

3) ความสามารถสามารถทจะมสวนรวม สมาชกในกลมมความพรอมทงเรองการ

เดนทาง เวลาในการทากจกรรม คาใชจายในการเชาสนาม และรางกาย จตใจ ทพรอมและสามารถเขามารวมกจกรรมการเลนกฬาฟตบอล มความพงพอใจทไดรบจากกจกรรมน เชนไดออกกาลงกาย ไดความรก ความสามคค ความผกพนตอกน ซงสอดคลองกบความคดเหนของนกฟตบอลสมครเลนเขตบางเขน (2555) ไดใหความคดเหนไววา

นกฟตบอลสมครเลนเขตบางเขนเขามามสวนรวมในกจกรรมการเลนกฬาฟตบอลทกๆ ครงเพราะเหนวาสอดคลองกบสงทตนเองคาดหวงเอาไว คอ ไดออกกาลงกายเพอสขภาพทด มการพบปะพดคยกน แลกเปลยนความคดเหนกน สรางความสมพนธอนดระหวางเพอนรวมงานหลงจากเลกงานแลว โดยจดแบงเวลาของตนเองเพอทากจกรรมเลนกฬาฟตบอลกบเพอนๆ ในกลม

  79

นอกจากน นกฟตบอลสมครเลนเขตบางซอ (2555) ไดแสดงความคดเหนเกยวกบความสามารถทจะมสวนรวมเพมเตมไววา

การเขามามสวนรวมในกจกรรมการเลนกฬาฟตบอลนน ทกคนทมความสนใจ และมเวลากสามารถเขามามสวนรวมไดตลอดเวลาในการเลนฟตบอล หรอเขามามสวนรวมจากการชกชวนของเพอนๆ ในกลม หรอเขามาเองดวยความสมครใจเพอเปนสวนหนงของกลมในการทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอลรวมกนได โดยทไมมผลกระทบตอตาแนงหนาท หรอสถานภาพทางสงคมของตน

กลาวโดยสรป จากการระดมความคดเหนกบนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ มความคดเหนสอดคลองกนวา สาเหตททาใหเกดการมสวนรวมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ คอ1) ความเตมใจทจะมสวนรวม 2) การมอสรภาพทจะมสวนรวม และ3) ความสามารถทจะมสวนรวม 4.3.5 ประเภทของเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ จากการระดมความคดเหนกบกลมผใหขอมลทสาคญ พบวา ประเภทของเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ มดงน 1) เครอขายแนวราบ (รอยละ 83.33) รองลงมา คอ เครอขายเชงพนท (รอยละ 50.00) และเครอขายระดบชมชน (รอยละ 35.71) ตามลาดบ ดงตารางท 4.6 ตารางท 4.6 แสดงขอมลประเภทของเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ

ประเภทของเครอขายทางสงคม จานวน (n=42)

รอยละ (100.00)

เครอขายแนวราบ เครอขายเชงพนท เครอขายระดบชมชน

35 21 15

83.33 50.00 35.71

หมายเหต: * ตอบไดมากกวา 1 คาตอบ ** ฐานรอยคดจาก 42

  80

จากขอมลขางตน พบวา ประเภทของเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอนนม 3 ประเภท คอ 1) เครอขายแนวราบ 2) เครอขายเชงพนท และ3) เครอขายระดบชมชน ซงประเภทของเครอขายแตละประเภทนน เกดจากการรวมกลมของสมาชกเพอทากจกรรมรวมกนอยางตอเนอง และสมาเสมอ ผานกจกรรมการเลนกฬาฟตบอล สงผลใหเกดการรวมกลมกนของบคคลตางๆ ทมความสนใจ และชนชอบกจกรรมการเลนกฬาฟตบอลมาเชอมประสานเปนเครอขายกน ซงมลกษณะเครอขาย 3 ประเภท ดงน

1) เครอขายแนวราบ เครอขายหรอความสมพนธแนวราบของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ เปนความสมพนธแบบหนสวน แบบเพอนๆ แบบพแบบนอง เปนความสมพนธทมาจากการรวมทากจกรรมรวมกน เปนประจาและตอเนอง กจกรรมททาในกลมมลกษณะเทาเทยม หรอแลกเปลยนซงกนและกน โดยรวมกนคด และตดสนใจในการวางแผนการทากจกรรม กอใหเกดความไวใจกนของกลมสมาชก เพราะความไวใจกนเพมขนเมอมการตดตอสมพนธกน จากการแลกเปลยนความคดเหนตอกน การแสดงน าใจทดตอกนผานกจกรรมกฬาฟตบอล ททารวมกน เชน การจายคาเชาสนามททากจกรรมคนละเทาๆ กน การแบงหนาทกนเลนฟตบอลในตาแหนงตางๆ ทตามตาแหนงทแตละคนถนด โดยไมมการบงคบ การไปรบ-ไปสง กนเพอมารวมกจกรรม การพดคยสรางความสมพนธทดตอกน เชน การไปลามาไหว การแสดงความหวงใยตอกน เปนตน ซงสอดคลองกบความคดเหนของนกฟตบอลสมครเลนในเขตดอนเมอง (2555)ไดใหความคดเหนไววา

กจกรรมการเลนกฬาฟตบอลเปนกจกรรมททกๆ สนใจ และเขามามสวนรวมในการดาเนนกจกรรม รวมคด รวมวางแผนการทากจกรรม และมารวมทากจกรรมเปนประจา ตอเนองสปดาหละครง โดยไมมการบงคบใดๆ มความเตมใจทจะมารวมกจกรรม โดยการจดการเวลาของตนใหสามารถมารวมกจกรรม มการปฏสมพนธระหวางกน ไดทาความรจกเพอนๆ พๆ นองมากขน พบปะ พดคยแลกเปลยนขอมลขาวสารซงกนและกนในชวงเวลาระหวางทากจกรรม และสรางความสมพนธทดตอกน ผานการทากจกรรมเลนกฬาฟตบอล

นอกจากน นกฟตบอลสมครเลนเขตจตจกร (2555) ไดใหความคดเหนเพมเตมวา

สมาชกสวนใหญเปนเพอนๆ พ นองททางานทเดยวกน มความชนชอบกฬาฟตบอล และรวมกนคด และจดกจกรรมการเลนกฬาฟตบอลเพอเปนการออก

  81

กาลงกาย ซงทกคนมารวมกลมดวยความสมครใจ และเลนกฬาดวยกน สรางความสนกสนาน เฮอา มการแลกเปลยนความคดประสบการณกฬา เชนในเรองกฬาฟตบอล การใชทกษะ ความสามารถตางๆ ในการเลนกฬา สมาชกแตละคนจะเลอกเลนในตาแหนงทตนชอบ และถนด เพอชวยกนแขงในแตละเกมทาใหมความรสกวาตนมความสาคญ และเปนสวนหนงของทม

2) เครอขายเชงพนท การรวมตวของกลมโดยอาศยพนเปนหลกทในการทากจกรรม

รวมกน โดยจะเชาสนามหญาเทยม ทอยบรเวณพนทใกลเคยงททางาน ชมชน ทอยอาศยของสมาชก เลอกสนามทมความพรอม สะดวก สบาย เชน มทจอดรถ หองอาบน า เครองดม และสภาพสนามทด เพอใชเปนสถานทรวมตวกนของสมาชก เพอทากจกรรมเลนกฬาฟตบอลรวมกน โดยสมาชกทกคนจะชวยกนออกคาใชจายในการทากจกรรมเปนเงน จานวนเทาๆกนในแตละครง ซงอยทประมาณ 100-120 บาท ซงกลมจะทาการจองสถานทไวทากจกรรมครงละ 2-3 ชวโมง ทกๆ สปดาห สปดาหละครง เปนประจา และตอเนอง มากวา 1 ปแลว ซงสอดคลองกบความเหนของนกฟตบอลสมครเลนเขตลาดพราว (2555) ซงไดใหความคดเหนไววา

การเลนกฬาฟตบอลแตละครงจะนดรวมกลมกนเลนฟตบอลในวนและเวลา หลงเลกงาน ทมเวลาวางตรงกนของคนในกลม เพอความสะดวกในการเดนทาง และใกลททางานมากทสด โดยการคนหาขอมลสนามหญาเทยมทอยบรเวณททางาน และมความพรอม สะดวกสบาย ตอการเดนทาง หรอการเลนกฬา แลวแจงใหสมาชกทกคนทราบวน เวลา สถานท เพอมารวมกลมกน และเชาสนามฟตบอลหญาเทยมเพอทากจกรรมเลนกฬาฟตบอลรวมกน ครงละ 2 ชวโมง ทกๆ วนพฤหสบด ชวงเวลา เวลา20.00-22.00 น. เปนประจาทกๆ สปดาห ซงเลนกนมาเปนเวลา 2 ปมาแลว

3) เครอขายระดบชมชน เปนการรวมกลมกนของสมาชกเพอนบาน ทอาศยอย

ละแวกเดยวกน มารวมกลมกนเพอทากจกรรมเลนกฬาฟตบอล โดยสมาชกแตละคนมความเตมใจทจะมารวมกลม และมสวนรวมในกจกรรม โดยไมมการบงคบ แตอาจไดรบการเชญชวนจากสมาชกดวยกนเองกได เพราะการมารวมกจกรรมอยางตอเนอง สมาเสมอ และมการปฏสมพนธระหวางกน การแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน การชวยเหลอเกอกลกน กอใหเกดความสมพนธทดตอกนของสมาชกในชมชน

  82

ขอคนพบในการศกษาการสรางเครอขายทางสงคม กรณศกษานกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ การดาเนนกจกรรมการเลนกฬาฟตบอล ของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอนนสงผลใหเกดการรวมกลมกนขน โดยกฬาฟตบอลเปนกฬาทไดรบความนยม แพรหลายในประเทศไทย ดงจะเหนไดจากการแขงขนนดสาคญๆ ทงภายใน และภายนอกประเทศ จะมผคนใหความสนใจ และรวมชมรวมเชยรทมทตนเองชนชอบ ความสนใจ ความนยมของกลมแฟนบอลเหลานทมตอกฬาฟตบอลเปนไปอยางแพรหลายทวโลก โดยไมจากดอาย เพศ และวย เปนเหตผลหนงททาใหคนหนมาเลนกฬาฟตบอลมากขนซงฟตบอลนนไมวาเราจะอยทไหนกตามนนเรากมกทจะพบเหนผคนจานวนหนงเลนกฬาฟตบอลอยเสมอ โดยจะเหนไดตงแตเดกตวเลกๆ ไปจนถงผใหญ เนองจากกฬาฟตบอลเปนกจกรรมทสามารถสงเสรมการพฒนาทางดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคม และสตปญญาของบคคลไดเปนอยางด และมบทบาทในการพฒนาคณภาพชวต และสงคมเปนอยางมาก และยงเปนทยอมรบในสงคมทกระดบชนไมวาจะเปนสงคมขนาดเลก เชนชมชน ตาบล อาเภอ และจงหวด หรอแมกระทงสงคมระดบประเทศ ประโยชนของการเลนกฬาฟตบอลสรางความสนกสนาน เพลดเพลน เพอสขภาพ และพลานามยทดของรางกาย ดงท นกฟตบอลสมครเลนเขตบางเขน (2555) ไดกลาวไววา

กจกรรมการเลนกฬาฟตบอลทาใหรางกายแขงแรง มจตใจทแจมใส ทาใหเขาสงคมไดด ไดพบปะเพอนๆ รจกคนอนๆมากขนทงกลมเพอนบาน และเพอนกลมใหมๆ สรางความสนทสนมคน เคยตอกน ย งในปจ จบน นความเจรญกาวหนามมาก ความวนวายในสงคมกตามมา ทงในเรองภาวะเศรษฐกจ และคาครองชพ กฬาจะชวยใหพวกเราสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางปกตสข มความมนคงและปลอดภย

นอกจากน นกฟตบอลสมครเลนเขตจตจกร (2555) ไดอธบายเพมเตมไววา

กจกรรมการเลนกฬาฟตบอลนน เกดจากความชนชอบกฬาฟตบอลอยแลวไมวาจะเปน การชอบดฟตบอลลกตางๆ ไดเชยรทมทตนเองรก และมการสะสมอปกรณกฬา เชน เสอผา รองเทา กเลยเอาความชนชอบนมาใชใหเกดประโยชน โดยการนดรวมกลมกนกบเพอนๆ พๆ นองๆ มาเตะฟตบอลรวมกน เพอสรางความสมพนธ ความสามคค และสรางมตรภาพทดตอกน ทาใหรางกายแขงแรง

  83

มสขภาพทด ทงยงไดแสดงทกษะ ความสามารถในการเลนฟตบอลของตน รวมทงไดรจกเพอนใหมๆ จากการเลนกฬาฟตบอล

ดวยเหตนทาใหทาใหกฬาฟตบอลมสวนสาคญอยางยงตอปจเจกชน และกลมบคคลกอใหเกดการรวมตวกนของกลมตางๆ เชน กลมเพอนบาน กลมเพอนสมยเรยน กลมเพอนททางาน เพอมารวมทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอล ซงลกษณะการดาเนนกจกรรมการเลนกฬาฟตบอลนน แตละกลมจะรวมตวกนเปนทมอยางนอย 6-7 คน ซงจะมไมตากวา 2-3 ทม ในการทากจกรรมแตละครง เพอแขงขนกฬาฟตบอลรวมกนตามขอตกลงทกลมกาหนดรวมกนขนมาดงน โดยแบงเวลาการแขงขนฟตบอลเปนเกม เกมละ 10 นาท ทมทชนะจะไดอยแขงตอ สวนทมแพกพก และอกทมหนงจะเขามาแขงกบทมทเปนฝายชนะ เวยนแบบนไปเรอยๆ จนครบเวลาในการแขงขน ซงใชเวลาการแขงขนครงละประมาณ 2 - 3 ชวโมง สปดาหละครง โดยในการรวมกลมกนทากจกรรมการเลนฟตบอลแตละครงนน แตละกลมจะมผทาหนาหนาทเปนผประสาน โดยผประสานเปนคนกลางในการกระจายขาวใหเพอนๆในกลม รบทราบสถานท เวลา ในการทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอลในแตละครง โดยการตดตอสอสารทางโทรศพท เฟสบก เปนตน เนองจากกลมนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอสวนใหญมความชนชอบ และสนใจกฬาฟตบอลเปนทนเดมอยแลว สงผลทาใหเกดการรวมกลมกนเพอทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอลรวมกน นอกจากนกจกรรมการเลนกฬาฟตบอลยงเปนกจกรรมสงทดงดดใจ ใหคนเขามามสวนรวมทากจกรรมรวมกนอยางตอเนอง สมาเสมอ และกอใหเกดเครอขายทางสงคมทมการเชอมโยงกนของกลมตางๆ ในสงคม โดยเปนเครอขายลกษณะความสมพนธแนวราบ เชงพนท และระดบชมชน ซงเปนกลไกทสาคญอยางหนงในการสรางความเขมแขงใหกบชมชน และสงคม เปนองคประกอบของสงทเรยกวา “ทนทางสงคม” ซงเปนรากฐานสาคญในสงคมปจจบน เนองจากเครอขายกอใหเกดความสมพนธระหวางคนในสงคมทเทาเทยมกน จนกอใหเกดความไววางใจกน และนาไปสการพงพา และดแลผลประโยชนทมรวมกนได จากกจกรรมการเลนกฬาฟตบอลนนสงผลใหความสมพนธของบคคลในกลมเปนไปดวยด สมาชกในกลมมความไววางใจกน มการชวยเหลอเกอกลกน เอออาทรซงกนและกน กอใหเกดความสามคคขนภายในกลม สงผลตอความมนคง ยงยนตอชวตของสมาชกในกลม กอใหเกดประโยชนและเกดผลดตอสงคมโดยรวม จงนบไดวาเครอขายทางสงคมของกลมนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอไดกลายเปนทนทางสงคมรปแบบหนง

  84

4.4 เงอนไขทสงผลตอความสาเรจในการสรางเครอขายทางสงคม จากการศกษาขอมลเงอนไขทสงผลตอความสาเรจในการสรางเครอขายทางสงคมของ นกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ โดยการระดมความคดเหน โดยการจดทากระบวนการสนทนากลมกบผใหขอมลทสาคญกลมละ 6 คน 7 กลมเพอใหทราบเงอนไขทสงผลตอความสาเรจในการสรางเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ มรายละเอยดดงน ผลการศกษาเงอนไขทสงผลตอความสาเรจในการสรางเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ เมอระดมความคดเหนกบผใหขอมลทสาคญ สามารถสรปความคดเหนไดดงน สวนใหญมความเหนสอดคลองกนวา เงอนไขทสงผลตอความสาเรจในการสรางเครอขายทางสงคม คอ สมาชกทกคนมสวนรวมในกจกรรม (รอยละ 71.43) มากทสด รองลงมา คอกจกรรมมความตอเนอง สมาเสมอ (รอยละ 59.52) ความสามคคของสมาชก (รอยละ 47.62) สมาชกมความจรงใจ มความศรทธาตอกนและกน (รอยละ35.71) มการดารงเครอขายเดม และขยายเครอขายใหม (รอยละ 19.05) สมาชกมองเหนประโยชนรวมกน (รอยละ 14.29) ตามลาดบ ดงตารางท 4.7 ตารางท 4.7 แสดงขอมลเงอนไขทสงผลสาเรจในการสรางเครอขายทางสงคมของนกฟตบอล

สมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ

เงอนไขทสงผลสาเรจในการสรางเครอขาย จานวน* (n=42)

รอยละ** (100.00)

ความสามคคของสมาชก สมาชกมองเหนประโยชนรวมกน กจกรรมมความตอเนอง สมาเสมอ สมาชกทกคนมสวนรวมในกจกรรม มการดารงเครอขายเดม และขยายเครอขายใหม สมาชกมความจรงใจ มความศรทธาตอกนและกน

20 6 25 30 8 15

47.62 14.29 59.52 71.43

19.05 35.71

หมายเหต: * ตอบไดมากกวา 1 คาตอบ ** ฐานรอยคดจาก 42

  85

จากขอมลขางตน พบวา เงอนไขทสงผลตอความสาเรจในการสรางเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ทมความจาเปนและสาคญตอการสรางเครอขายทางสงคม ประกอบดวย การทสมาชกทกคนไดมสวนรวมในกจกรรม กจกรรมมตอเนองสมาเสมอ และความสามคคของสมาชก มการตดตอสอสารกนอยางตอเนอง มการดารงเครอขายเดม และขยายเครอขายใหม และสมาชกมองเหนประโยชนรวมกน ดงน

1) สมาชกทกคนมสวนรวมในกจกรรม สมาชก และผเกยวของทกคนเขามามสวนรวมในกจกรรมของเครอขาย การมปฏสมพนธทางสงคมของกลมนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ซงการทสมาชกในกลม มความเกยวของกนในกจกรรมของกลม คอ การเลนกฬาฟตบอลรวมกน แสดงถงการยอมรบการใหเกยรตกน มความสนทสนมกนอยางใกลชดระหวางสมาชกดวยกน ซงสอดคลองกบนกฟตบอลสมครเลนเขตหลกส (2555) ไดใหความคดเหนไววา

สมาชกทกคนในกลมมารวมทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอลรวมกน ดวยความสมครใจ และเตมใจทจะทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอลรวมกนทกครงอยางตอเนอง และสมาเสมอ การเลนกฬาฟตบอลรวมกนกอใหเกดความสนทสนมกนมากขน มการตดตอสอสารกนและตระหนกในความสาคญของกนและ

2) กจกรรมมความตอเนอง สมาเสมอ กจกรรมการเลนกฬาฟตบอลของกลมนก

ฟตบอลสมครเลนเปนกจกรรมททารวมกนสปดาหละครง ครงละ 2 ถง 3 ชวโมง ความชนชอบและความสนใจกฬาฟตบอล มสวนผลกดนใหสมาชกมารวมกลมกนเพอทากจกรรมเลนกฬาฟตบอลอยางตอเนอง และสมาเสมอ ซงรวมกลมกนเลนมา ไมตากวา 1 ป ซงสอดคลองกบนกฟตบอลสมครเลนเขตลาดพราว (2555) ไดใหความคดเหนไววา

กจกรรมการเลนกฬาฟตบอลจะนดรวมกลมกนเพอมาเลนกฬาฟตบอล ทกวนพฤหสบด ชวงเวลา 20.00 ถง 22.00 น.เปนประจาทกอาทตย และเลนดวยกนมาตอเนองเปนเวลา 2 ปแลว โดยจะเชาสนามฟตบอลหญาเทยมเปนสถานทในการทากจกรรมเลนกฬาฟตบอลในแตละครง

นอกจากนนกฟตบอลสมครเลนเขตสายไหม (2555) ไดอธบายเพมเตมเกยวกบกจกรรมการเลนกฬาฟตบอลของกลม โดยใหความคดเหน ดงน

  86

กจกรรมการเลนกฬาฟตบอลเปนกจกรรมททารวมกบเพอนๆ ในละแวกบานเดยว มารวมกลมกนเลนฟตบอลทกๆ วนพธของสปดาห โดยใชเวลาในการทากจกรรมเลนกฬาฟตบอล 2-3 ชวโมงในการเลนฟตบอลแตละครง โดยเลนกฬาฟตบอลรวมกนตอเนองมาเปนเวลา 3 ป

3) ความสามคคของสมาชก ความเปนหนงเดยวกน และความสามคคของสมาชก

กลมททากจกรรม คอ กลมของบคคลททากจกรรมรวมกนเพอใหบรรลเปาหมายของกลม สงทตองยดถอเพอทากจกรรมรวมกน มความเปนหนงเดยวกน และการจดการดวยตนเอง คอ จดการเวลาของตนใหสามารถมารวมทากจกรรมของกลม เตรยมตวใหพรอมในการมารวมกจกรรมและระหวางการทากจกรรม ซงสอดคลองกบนกฟตบอลสมครเลนเขตบางซอ (2555) ไดใหความคดเหนไววา

กจกรรมการเลนกฬาฟตบอลชวยกระชบความสมพนธในทางทดชวยใหสมาชกในกลมมความใกลชดกน เกดเชอมโยงสมาชกแตละกลมใหไดมาพบปะ พดคยกน สรางความสนทสนมคนเคยกนใหมากขนนาไปสความไวเนอเชอใจกน ชวยเหลอเกอกลซงกนและกนกอใหเกดมตรภาพ ความรกความสามคค

4) สมาชกมความจรงใจ จรงจง มความศรทธาตอกนและกน และตอเครอขายกจกรรม

อยางตอเนอง ใหเกยรตซงกนและกน มการแลกเปลยนเรยนรรวมกน สมาชกทกคนมความสาคญและมความสนทสนมกนอยางใกลชดระหวางสมาชกดวยกน ซงสอดคลองกบนกฟตบอลสมครเลนเขตจตจกร (2555) ไดใหความคดเหนไววา

กจกรรมการเลนกฬาฟตบอลนน ตองมการกระทบกระทง ปะทะกนระหวางผ เลนทงสองฝายในบางจงหวะ แตผเลนทงสองฝายกตองรจกขอโทษ และใหอภยกน เพราะวาเกมกฬาฟตบอลนน สอนใหนกกฬารจกคาวาแพ ชนะ และใหอภย กฬาฟตบอลจงดงดดใหกลมบคคลมารวมกลมเลนกฬาฟตบอล เพอสขภาพทด และสรางความสมพนธอนดตอกน ไดพดคยแลกเปลยนความคดเหนกนในระหวางชวงทากจกรรมเลนกฬาฟตบอลดวยกนทกครง

  87

5) มการดารงรกษาเครอขายเดมไว และขยายเครอขายใหมเพมเตมขนตลอดเวลาไมหยดนง นอกจากสมาชกในกลมททากจกรรมรวมกนอยางสมาเสมอแลว อาจมการชกชวน เชญชวนบคคลอนๆ ทมความสนใจในกจกรรมการเลนกฬาฟตบอล เขามามสวนรวมในกจกรรมเพมขน ซงสอดคลองกบนกฟตบอลสมครเลนเขตดอนเมอง (2555) ไดใหความคดเหนไววา

กจกรรมการเลนกฬาฟตบอลนนทาใหไดพบปะเพอนกลมใหมๆ ทมารวมทากจกรรมดวยกน ซงแตละคนแตละกลมกมาจากกลมเพอนททางาน กลมเพอนละแวกบาน กลมเพอนสมยเรยน ทาใหรจกกนมากขนกอใหเกดความคนเคย รจกสนทสนมกนระวางกลมตาง ๆ เพมมากขน จากกจกรรมการเลนกฬาฟตบอล

6) สมาชกมองเหนประโยชนรวมกน ไมเหนแกประโยชนสวนตน สมาชกแตละคนในกลมรวาเปาหมายของตนในการรวมทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอลนน เพอเปนการออกกาลงกายและไดทาในกจกรรมทตนชนชอบรวมกบสมาชกคนอนๆ กจกรรมนกระตนใหสมาชกทกคนประสานงานและทางานรวมกนอยางสามคคกลมเกลยว ซงสอดคลองกบนกฟตบอลสมครเลนเขตสายไหม (2555) ไดใหความคดเหนไววา

การทสมาชกทกคนไดมามสวนรวมในกจกรรมการเลนกฬาฟตบอลนน สมาชกทกคนมองเหนประโยชนทจะไดรบจากการทากจกรรมในครงน คอ เพอเปนการออกกาลงกายสงผลดตอสขภาพ ไดความสนกสนานจากการเลนฟตบอล ไดพบปะพดคยแลกเปลยนความคดเหนกบบคคลอนททากจกรรมเลนกฬาฟตบอลดวยกน สรางมตรภาพทดตอกน กอใหเกดความรก ความสามคคกน และเปนการใชเวลาวางทเปนประโยชน

กลาวโดยสรป จากการระดมความคดเหนกบกลมนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ มความคดเหนสอดคลองกนวา เงอนไขทสงผลสาเรจในการสรางเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ คอ 1) สมาชกทคนมสวนรวมในกจกรรม 2) กจกรรมมตอเนองสมาเสมอ 3) ความสามคคของกลม 4) สมาชกมความจรงใจ จรงจง มความศรทธาตอกนและกน 5) มการดารงเครอขายเดม และขยายเครอขายใหม และ6) สมาชกมองเหนประโยชนรวมกนจากกจกรรมการเลนกฬาฟตบอล

  88

4.5 ปญหา อปสรรค แนวทางแกไข และขอเสนอแนะในการสรางเครอขายทางสงคม จากการศกษาการสรางเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ โดยการระดมความคดเหนกบผใหขอมลทสาคญ พบวา ปญหา อปสรรค แนวทางการแกไขปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะในการสรางเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ มหลายประการดวยกนดงจะนาเสนอตอไปน 4.5.1 ปญหา และอปสรรคในการสรางเครอขายทางสงคม จากการระดมความคดเหนกบผใหขอมลทสาคญ สวนใหญมความเหนสอดคลองกนวา ปญหา และอปสรรคในการสรางเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ มประเดนทถกนาเสนอมากมาย ทงปญหาและอปสรรคหลายดาน เชน ปญหาและอปสรรคดานบคคล รวมทงปญหา และอปสรรคดานสถานทในการทากจกรรม ดงน

4.5.1.1 ปญหา และอปสรรคดานบคคล เรยงลาดบความสาคญจากมากไปนอย ดงน 1) ความพรอมในการรวมกลมกนของสมาชก (รอยละ 64.29) 2) ตดธระอนๆ ไมสามารถมารวมกจกรรมได (รอยละ 59.52) 3) อาการบาดเจบจากการทากจกรรม (รอยละ 7.14)

4.5.1.2 ปญหา และอปสรรคดานสถานทในการทากจกรรม 1) สถานททใชในการทากจกรรมมจากด (รอยละ 52.38) 2) ระยะทางไกลและตองใชเวลาในการเดนทาง (รอยละ 47.62)

จากขอมลขางตนจะเหนไดวา ปญหา และอปสรรคดานบคคล ซงเปนปญหาของสมาชก ในกลมนน ประเดนทเปนปญหามากทสด คอ ความพรอมในการรวมกลมกนของสมาชกในการทากจกรรม ทงนความแตกตางกนของอาชพ เชน รบราชการ เอกชน หรอนกศกษา ทาใหเรองของเวลาวางของแตละบคคลไมตรงกน สวนปญหารองลงมา คอ ตดธระอนๆ ไมสามารถรวมกจกรรมได อนเกดจากเรองงาน เวลา หรอเหตผลสวนตวนนเอง ประเดนปญหาสดทาย คอ อาการบาดเจบ จากการทากจกรรมของบคคลในกลม เกดจากการปะทะกน อบตเหตทไมอาจคาดคดในระหวางการรวมกจกรรมการเลนกฬาฟตบอล จนทาใหเกดอาการบาดเจบได ปญหาอปสรรคดานสถานททใชทากจกรรม ประเดนทมความสาคญทสด คอ สถานท ในการทากจกรรมหรอสนามฟตบอลมนอย สงผลใหนกฟตบอลสมครเลน ตองไปรวมกจกรรมเลนกฬาฟตบอลในสถานททไกลจากทพก หรอททางาน สวนปญหารองลงมา คอ ระยะทางไกลและตองใชเวลาในการเดนทาง ในการมารวมกจกรรมเลนกฬาฟตบอล เนองจากการจราจรตดขด สงผลใหการทากจกรรมเกดความลาชา ดงตารางท 4.8 ดงน

  89

ตารางท 4.8 แสดงปญหาและอปสรรคในการสรางเครอขายทางสงคม

ปญหา และอปสรรคในการสรางเครอขายทางสงคม จานวน* (n=42)

รอยละ** (100.00)

ปญหาและอปสรรคดานบคคล ความพรอมในการรวมกลมกนของสมาชก ตดธระอนๆ ไมสามารถเขารวมกจกรรมได อาการบาดเจบจากการทากจกรรม ปญหาและอปสรรคดานสถานท ในการทากจกรรม สถานททใชในการทากจกรรมมจากด ระยะทางไกลและตองใชเวลาในการเดนทาง

27 25 3

22 20

64.29 59.52 7.14

52.38 47.62

หมายเหต : * ตอบไดมากกวา 1 คาตอบ ** ฐานรอยคดจาก 42 4.5.2 แนวทางการแกไขปญหาในการสรางเครอขายทางสงคม จากการระดมความคดเหนกบผใหขอมลทสาคญ พบวา แนวทางในการแกไขปญหาในการสรางเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ มดงน

4.5.2.1 แนวทางการแกไขปญหา และอปสรรคดานบคคล 1) กระตนใหสมาชกในกลมมความตรงตอเวลามากขน ใชวธการสอสาร

กาชบนดเวลา สถานทใหชดเจนในการทากจกรรม (รอยละ 59.52) 2) เมอสมาชกคนใดตดธระอนๆ ตองแจงใหสมาชกในกลมทราบวาไม

สามารถมารวมกจกรรมได เพอใหสมาชกในกลมรบทราบ (รอยละ 52.38) 3) เมอเกดอาการบาดเจบจากการรวมกจกรรมหรอมอาการปวย ควรรกษา

อาการเจบปวยใหหายดกอนแลวคอยกลบมารวมกจกกรรม (รอยละ 9.52) 4.5.2.2 แนวทางการแกไขปญหา และอปสรรคดานสถานททใชในการทากจกรรม

1) คนหาขอมลสนามฟตบอลเชาทสะดวกในการเดนทาง และสภาพสนามมความพรอมเพอใชในการทากจกรรมเลนกฬาฟตบอล (รอยละ 61.90)

2) เผอเวลาในการเดนทางมารวมกจกรรม ออกเดนทางใหเรวขนเพอปองกนการมาชากวาเวลาในการเรมทากจกรรม (รอยละ 42.86)

  90

จากขอมลขางตนจะเหนไดวาแนวทางการแกไขปญหาและอปสรรคดานบคคล ซงเปนปญหาของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอนน แนวทางการแกปญหาทสาคญทสด คอ กระตนใหสมาชกในกลมมความตรงตอเวลามากขน โดยใชการตดตอสอสารกาชบนดเวลา สถานทในการรวมกจกรรมใหชดเจน แนวทางการแกไขปญหารองลงมา คอ เมอสมาชกคนใดตดธระอนๆ ตองแจงใหสมาชกในกลมทราบดวยวาไมสามารถมารวมกจกรรมได และแนวทางการแกไขปญหาสดทาย คอ เมอเกดอาการบาดเจบจากการรวมกจกรรม หรอมอาการปวย ควรรกษาอาการดงกลาวใหหายดแลว จงคอยกลบมารวมกจกรรมในครงตอไป แนวทางการแกไขปญหาอปสรรคในการสรางเครอขายทางสงคมดานสถานททใชในการทากจกรรม แนวทางการแกไขปญหาทสาคญทสด คอ คนหาขอมลสนามฟตบอลเชาทสะดวก สภาพสนามมความพรอมเพอใชในการเลนกฬาฟตบอล และแนวทางการแกไขปญหาขอสดทาย คอ เผอเวลาในการเดนทางมารวมกจกรรม ออกเดนทางใหเรวขนเพอปองกนการมาชากวาเวลา ในการเลนกฬาฟตบอล ดงตารางท 4.9 ตารางท 4.9 แสดงแนวทางการแกไขปญหาและอปสรรคในการสรางเครอขายทางสงคม แนวทางการแกไขปญหา และอปสรรคในการสราง

เครอขายทางสงคม จานวน* (n=42)

รอยละ** (100.00)

แนวทางการแกไขปญหาและอปสรรคดานบคคล กระตนใหสมาชกในกลมมความตรงตอเวลา เมอสมาชกคนใดตดธระอนๆ ตองแจงใหสมาชกในกลมทราบ ควรรกษาอาการบาดเจบใหหายดกอน

แนวทางการแกไขปญหาและอปสรรคดานสถานท คนหาขอมลสนามฟตบอลเชา

เผอเวลาในการเดนทางมารวมกจกรรม

25 22 4

26 18

59.52 52.38

9.52

61.90 42.86

หมายเหต : * ตอบไดมากกวา 1 คาตอบ ** ฐานรอยคดจาก 42

  91

4.5.3 ขอเสนอแนะในการสรางเครอขายทางสงคม จากการระดมความคดเหนกบผใหขอมลทสาคญ พบวา ขอเสนอแนะในการสรางเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ มประเดนทถกนาเสนอ ดงน

4.5.3.1 ขอเสนอแนะในการสรางเครอขายทางสงคม 1) จดใหมกจกรรมอนๆ เพมขนนอกจากกจกรรมการเลนกฬาฟตบอล เพอ

สรางกลมตางๆ จากความชนชอบ หรอความสนใจรวมกนเพอกอใหเกดประโยชนตอสงคม (รอยละ 83.33)

2) สรางความสมพนธทดกบกลมตางๆ จากกจกรรมททารวมกนการมปฏสมพนธ และความสมพนธทด กอใหเกดความสามคคขนในกลม และสงคม (รอยละ 71.43)

3) จดตงกลมตางๆ ใหเปนชมรม สรางโครงสราง รปแบบ กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ทมความชดเจน เพอใหเปนสวนหนงในการสรางกลมทดใหเกดขนในสงคม (รอยละ 66.67)

4) สรางพนทในการทากจกรรมใหเพมมากขน เชนสนามฟตบอล เพอรองรบกจกรรมตางๆ ของกลมคนทจะเขามารวมกจกรรม และมความสนใจในกฬาฟตบอล (รอยละ 59.52) จากขอมลสามารถสรปไดวา ขอเสนอแนะในการสรางเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ประเดนสาคญทสดคอจดใหมกจกรรมอนๆ เพมขนนอกจากการรวมตวกนเลนกฬาฟตบอล เพอสรางความสนใจหรอดงดดใจบคคลตางๆ เพอกอใหเกดการรวมกลมทากจกรรมทเปนประโยชนท งตอตนเอง บคคลอนและสงคม รองลงมาคอ การสรางความสมพนธ ทดระหวางกลม จากกจกรรมทรวมกนทา เพอกอใหเกดความสามคคในกลมและสงคม ประเดนตอมาคอ จดต งกลมตางๆ ใหเปนชมรม สรางโครงสราง รปแบบ กฎ ระเบยบ ขอบงคบทมความชดเจน เพอใหเปนสวนหนงในการสรางกลมทดใหเกดขนในสงคม และประเดนสดทาย สรางพนทในการทากจกรรมใหมากขน เชน สนามฟตบอล เปนตน เพอรองรบกจกรรมตางๆ ของกลมคนทจะเขารวมกจกรรม หรอมความสนใจในกฬาฟตบอล ดงตารางท 4.10

  92

ตารางท 4.10 แสดงขอเสนอแนะในการสรางเครอขายทางสงคม

ขอเสนอแนะในการสรางเครอขายทางสงคม จานวน* (n=42)

รอยละ** (100.00)

จดใหมกจกรรมอนๆ สรางความสมพนธทดกบกลมตางๆ จดตงกลมตางๆ ใหเปนชมรม สรางพนทในการทากจกรรมใหเพมมากขน

35 30 28 25

83.33 71.43 66.67 59.52

หมายเหต : * ตอบไดมากกวา 1 คาตอบ ** ฐานรอยคดจาก 42

4.6 อภปรายผลการศกษา โดยธรรมชาตของสงคมมนษยจะใชชวตอยรวมกน เปนเผา เปนชาต ตงแตเกดจนตายมนษยยอมมกลมสงกด เรมตงแตกลมครอบครว กลมเพอน ไปจนถงกลมตางๆ ทางสงคม ซงขนอยกบสถานการณ และสภาพแวดลอมทเขามามบทบาททเกยวของ การกอเกดเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอนน เกดจากการความตองการออกกาลงกาย และเลนกฬาฟตบอลทตนชนชอบ มความสนใจรวมกนในการทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอล กอใหเกดการรวมกลมกนขน ซงเปนกลมทไมเปนทางการ สอดคลองกบแนวคดของ กตต สมศรวงศ (2532: 66-67) ทวา กลมแบบนมกเกดจากความคดรเรม และความสนใจรวมกนของสมาชกภายในกลม หรอเนองจากมผลประโยชนรวมกน อาจจะเรยกไดวาเปนกลมธรรมชาต มกไมไดวางกฎ ระเบยบ ขอบงคบ เปาหมายทชดเจน แตอาจมกตกาของกลม หรอธรรมเนยมปฏบตทไดรบการยอมรบ กลมดงกลาวนอาจจะเปลยนแปลงไปเปนกลมทเปนทางการได เพราะสมาชกมความสมพนธกน อยแลว โดยกลมทไมเปนทางการนแบงออกไดเปน 3 กลม คอ 1) กลมเพอนบาน คอคนทอาศยอยในละแวกใกลเคยงกน มความคนเคยกน และเกยวของกน มารวมกลมกนทากจกรรมเลนกฬารวมกนอยางตอเนอง สมาเสมอ โดยจะนด และรวมตวทากจกรรมรวมกนทสนามฟตบอลใหเชา โดยใชเวลาในการทากจกรรม 2-3 ชวโมง ทกๆ สปดาหตอเนองกนมา 2 ปกวา โดยเปนทรกนวา วนน เวลานทกๆ คนจะตองมารวมตวกนเพอเลนกฬาฟตบอลทสนามเชา การมปฎสมพนธตอกน ทาใหเกดความผกพน ความเอาใจใสตอกนของสมาชกในกลม สงผลใหเกดความรก ความสามคค

  93

ขนในกลม 2) กลมเพอนสมยเรยน คอ คนทเคยศกษา หรอเรยน ในสถาบนหรอโรงเรยนเดยวกนมากอน โดยจะใชกจกรรมการเลนกฬาฟตบอลน เพอออกกาลงกาย พบปะ พดคย สรางความสมพนธทดตอกน และไดรจกเพอนใหมๆ เพมขน โดยกลมจะนดรวมตวกนเลนกฬาฟตบอลทสนามฟตบอลเชา ทกสปดาห สปดาหละครง ครงละ 2 ชวโมง เปนเวลาตอเนอง สมาเสมอ มากกวา 1 ป และ3) กลมเพอนททางาน คอ คนททางานทเดยวกน หรอเคยทางานดวยกนมากอน มารวมตวกนเลนกฬาฟตบอล เพราะมความชนชอบกฬาชนดน และเพอเปนออกกาลงกาย พกผอนหลงจากเครยดจากการทางาน โดยจะนดรวมตวกนทสนามฟตบอลใหเชา เพอเลนกฬาฟตบอลเปนประจา สปดาหละครง ครงละ 2 ชวโมง เปนประจา ทกๆ สปดาหมาตอเนอง ไมตากวา 1 ป จะเหนไดวากจกรรมการเลนกฬาฟตบอล กอใหเกดการรวมกลมกนขน ซงสาเหตททาใหเกดกลมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ คอ การมจดมงหมายเดยวกน มความตองการมความสมพนธกบสมาชกคนอน ซงกจกรรมการเลนกฬาฟตบอลของกลมเปนทดงดดใจ และสามารถทดงดดสมาชกใหเขากลมได นอกจากนยงมความคาดหวง หรอประโยชนทไดรบจากกลม คอ เพอการไดรบความชวยเหลอจากเพอนๆ ในเรองงาน เรองธรกจ และเรองเรยน ซงสอดคลองกบ วศษยศกด ไทยทอง (2528: 257-258) ทกลาวถงสาเหตทบคคลเขารวมกลมวา โดยทวไปการทคนมารวมกลม กเพราะรวากลมจะสามารถตอบสนองความตองการบางอยาง หรอหลายๆ อยางใหแกตนได ลกษณะของการมสวนรวมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ คอ ความถของการมสวนรวมในกจกรรม การมสวนรวมในกจกรรมน คอ การรวมกจกรรมเลนกฬาฟตบอลรวมกนเปนประจาอยางตอเนอง สปดาหละครง ครงละ 2 ถง 3 ชวโมงทกๆสปดาห เปนเวลา 1 ถง 2 ป เพอแปนการออกกาลงกาย และจากการรวมกลมกนทากจกรรมเลนกฬาฟตบอลนกอใหเกดความผกพน ความเอออาทรตอกน และเกดการแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน ซงสอดคลองกบลกษณะการมสวนรวมของ โกวทย พวงงาม (2550: 22) โดยสาเหตททาใหเกดการมสวนรวมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ คอ 1) มความเตมใจทจะมสวนรวมในกจกรรมการเลนกฬาฟตบอลดวยความสมครใจไมมการบงคบ 2) การมอสรภาพทจะมสวนรวม มอสระในการคดการตดสนใจทจะเขามารวมเลนกฬาฟตบอลกบเพอนๆ ในกลม และ3) ความสามารถทจะมสวนรวม มความพรอม มเวลา และสามารถรวมเดนทางมารวมกจกรรมกบเพอนๆ ในกลมไดทกๆ ครง ซงสอดคลองกบแนวคดของ นรนดร จงวฒเวศย (2527: 186) ซงกลาวถงเงอนไขของการมสวนรวมของประชาชนมอยางนอย 3 ประการ คอ 1) ประชาชนตองมอสรภาพในการมสวนรวม 2) ประชาชนตองสามารถทมสวนรวม และ3) ประชาชนตองเตมใจทจะมสวนรวม

  94

กจกรรมการเลนกฬาฟตบอล กอใหเกดการรวมกลมกนเพอรวมกนทากจกรรมเลนกฬาฟตบอล อยางตอเนอง สมาเสมอ ชวยใหความสมพนธของคนในกลมตางๆ ดขน เปนการออกกาลงกาย และไดรจกเพอนใหมๆ กอใหเกดเครอขายทางสงคมอกรปแบบหนง ซงสอดคลองกบ สนธยา พลศร (2550: 207) ทใหความหมายของเครอขายวา หมายถง ความสมพนธทเชอมโยงระหวางสมาชก ซงอาจจะเปนบคคลตอบคคล บคคลตอกลม กลมตอกลม เครอขายตอเครอขาย ในการเชอมโยงเครอขายไมไดเปนเพยงการรวมตวกนดดยทวไป แตมเปาหมายในการทากจกรรมรวมกนทงทเปนครงคราว หรอกจกรรมทตอเนอง จงเปนการเชอมโยงคนทมความสนใจรวมกน พบปะสงสรรค และพฒนาไปสการลงมอรวมกนทากจกรรมตางๆ ดวยเปาหมาย และจดประสงคเดยวกน เพอบรรลจดหมายทสมาชกเหนพองตองกน สงทเชอมโยงสมาชกเขาดวยกนคอ วตถประสงค หรอผลประโยชนทตองการบรรลผลรวมกน การสนบสนนชวยเหลอซงกนและกน จากผลการศกษา พบวา ประเภทของเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอนนม 3 ประเภท คอ 1) เครอขายแนวราบ 2) เครอขายเชงพนท และ3) เครอขายระดบชมชน ซงประเภทของเครอขายแตละประเภทนน เกดจากการรวมกลมของสมาชกเพอทากจกรรมรวมกนอยางตอเนอง และสมาเสมอ ผานกจกรรมการเลนกฬาฟตบอล สงผลใหเกดการรวมกลมกนของบคคลตางๆ ทมความสนใจ และชนชอบกจกรรมการเลนกฬาฟตบอลมาเชอมประสานเปนเครอขายกน ซงมลกษณะเครอขาย 3 ประเภท ดงน

1) เครอขายแนวราบ เครอขายหรอความสมพนธแนวราบของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ เปนความสมพนธแบบหนสวน แบบเพอนๆ แบบพแบบนอง เปนความสมพนธทมาจากการรวมทากจกรรมรวมกน เปนประจาและตอเนอง กจกรรมททาในกลมมลกษณะเทาเทยม หรอแลกเปลยนซงกนและกน โดยรวมกนคด และตดสนใจในการวางแผนการทากจกรรม กอใหเกดความไวใจกนของกลมสมาชก เพราะความไวใจกนเพมขนเมอมการตดตอสมพนธกน จากการแลกเปลยนความคดเหนตอกน การแสดงน าใจทดตอกนผานกจกรรมกฬาฟตบอล ททารวมกน เชน การจายคาเชาสนามททากจกรรมคนละเทาๆ กน การแบงหนาทกนเลนฟตบอลในตาแหนงตางๆ ทตามตาแหนงทแตละคนถนด โดยไมมการบงคบ การไปรบ-ไปสง กนเพอมารวมกจกรรม การพดคยสรางความสมพนธทดตอกน เชน การไปลามาไหว การแสดงความหวงใยตอกน เปนตน ซงสอดคลองกบ เสร พงศพศ (2548: 198-199) ไดอธบายวา เครอขายมหลายประเภท ขนอยกบสมาชก พนท กจกรรมหลก วตถประสงค และการดาเนนงานของเครอขายเอง ดงน เครอขายแนวราบ โดยการประสานบคคล ทอยในระดบเดยวกนใหมาเชอมประสานเปนเครอขายกน มความสมพนธแบบหนสวน แบบเพอน แบบพแบบนอง เปนความสมพนธทมาจาก และกอใหเกดความไวใจกนของผคน กจกรรมททาในเครอขายมลกษณะเทาเทยมกนหรอแลกเปลยนซงกนและกน

  95

2) เครอขายเชงพนท การรวมตวของกลมโดยอาศยพนเปนหลกทในการทากจกรรมรวมกน โดยจะเชาสนามหญาเทยม ทอยบรเวณพนทใกลเคยงททางาน ชมชน ทอยอาศยของสมาชก เลอกสนามทมความพรอม สะดวก สบาย เชน มทจอดรถ หองอาบน า เครองดม และสภาพสนามทด เพอใชเปนสถานทรวมตวกนของสมาชก เพอทากจกรรมเลนกฬตบอลรวมกน โดยสมาชกทกคนจะชวยกนออกคาใชจายในการทากจกรรมเปนเงน จานวนเทาๆกนในแตละครง ซงอยทประมาณ 100-120 บาท ซงกลมจะทาการจองสถานทไวทากจกรรมครงละ 2-3 ชวโมง ทกๆ สปดาห สปดาหละครง เปนประจา และตอเนอง มากวา 1 ปแลว ซงสอดคลองกบ พระมหาสทตย อาภากโร (อบอน) (2547: 84-90) ไดกลาวถงเกณฑในการจดประเภท และรปแบบของเครอขาย เพอใหเหมาะสมกบการประยกตใชในการเสรมสรางการเรยนร ดงน เครอขายเชงพนท หมายถง การรวมตวของกลม องคกร เครอขาย ทอาศยพนทรปธรรม หรอพนทดาเนนการเปนปจจยหลกในการทางานรวมกน เปนกระบวนการพฒนาทอาศยกจกรรมทเกดขนในพนทเปาหมายนาทาง โดยยดเอาพนทเปนทตงแหงความสาเรจในการทางานรวมกนของทกฝาย

3) เครอขายระดบชมชน เปนการรวมกลมกนของสมาชกเพอนบาน ทอาศยอยละแวกเดยวกน มารวมกลมกนเพอทากจกรรมเลนกฬาฟตบอล โดยสมาชกแตละคนมความเตมใจทจะมารวมกลม และมสวนรวมในกจกรรม โดยไมมการบงคบ แตอาจไดรบการเชญชวนจากสมาชกดวยกนเองกได เพราะการมารวมกจกรรมอยางตอเนอง สมาเสมอ และมการปฏสมพนธระหวางกน การแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน การชวยเหลอเกอกลกน กอใหเกดความสมพนธทดตอกนของสมาชกในชมชน ซงสอดคลองกบแนวคดของ สนธยา พลศร (2550: 229-242) ไดแบงประเภทของเครอขายตามหลกเกฑทนยมใชทวไป คอ การแบงตามระดบการรวมตวของสมาชกเปนการแบงประเภทของเครอขายตามลกษณะการมารวมตวกนของสมาชก ซงมระดบแตกตางกนออกไปหลายระดบ คอ เครอขายระดบชมชนตางๆ เปนเครอขายทสมาชกประกอบดวยชมชนขนาดตางๆ เชนระดบหมบาน ระดบตาบล ระดบอาเภอ ระดบจงหวดเปนตน หรอสมาชกอาจจะประกอบดวยชมชนขนาดเดยวกน หรอตางขนาดกได และสอดคลองกบ นฤมล นราทร (2543: 18-21) ไดการจาแนกประเภทของเครอขายทางสงคม ตามมต 4 มต ดงน จาแนกตามพนททดาเนนการ เชน เครอขายระดบหมบาน ตาบล อาเภอ จงหวด ภาค และประเทศ นอกจากนยงพบวา เงอนไขทสงผลตอความสาเรจในการสรางเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ม 6 เงอนไข ซงสอดคลองกบศกษาของ สมกล ถาวรกจ (ม.ป.ป.:15-16 อางถงใน สนธยา พลศร. 2550: 265-276) ทเสนอวา การจะดาเนนงานของเครอขายจะประสบความสาเรจหรอไม มากนอยเพยงใดขนอยกบองคประกอบ ดงน

  96

1) สมาชกทกคนมสวนรวมในกจกรรม สมาชก และผเกยวของทกคนเขามามสวนรวมในกจกรรมของเครอขาย การมปฏสมพนธทางสงคมของกลมนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ซงการทสมาชกในกลม มความเกยวของกนในกจกรรมของกลม คอ การเลนกฬาฟตบอลรวมกน แสดงถงการยอมรบการใหเกยรตกน มความสนทสนมกนอยางใกลชดระหวางสมาชกดวยกน

2) กจกรรมมความตอเนอง สมาเสมอ กจกรรมการเลนกฬาฟตบอลของกลมนกฟตบอลสมครเลนเปนกจกรรมททารวมกนสปดาหละครง ครงละ 2 ถง 3 ชวโมง ความชนชอบและความสนใจกฬาฟตบอล มสวนผลกดนใหสมาชกมารวมกลมกนเพอทากจกรรมเลนกฬาฟตบอลอยางตอเนอง และสมาเสมอ ซงรวมกลมกนเลนมา ไมตากวา 1 ป

3) ความสามคคของสมาชก ความเปนหนงเดยวกนทงจตใจ และความสามคคของสมาชกกลมททากจกรรม คอ กลมของบคคลททากจกรรมรวมกนเพอใหบรรลเปาหมายของกลม สงทตองยดถอเพอทากจกรรมรวมกน มความเปนหนงเดยวกน และการจดการดวยตนเอง คอ จดการเวลาของตนใหสามารถมารวมทากจกรรมของกลม เตรยมตวใหพรอมในการมารวมกจกรรมและระหวางการทากจกรรม

4) สมาชกมความจรงใจ มความศรทธาตอกนและกนและตอเครอขายกจกรรมอยางตอเนอง ใหเกยรตซงกนและกน มการแลกเปลยนเรยนรรวมกน สมาชกทกคนมความสาคญ และมความสนทสนมกนอยางใกลชดระหวางสมาชกดวยกน กอใหเกดความรกความสามคคตอกน

5) การดารงเครอขายเดม และขยายเครอขายใหมเพมเตมขนตลอดเวลาไมหยดนง นอกจากสมาชกในกลมททากจกรรมรวมกนอยางสมาเสมอแลว อาจมการชกชวน เชญชวนบคคลอนๆ ทมความสนใจในกจกรรมการเลนกฬาฟตบอล เขามามสวนรวมในกจกรรมเพมขน

6) สมาชกมองเหนประโยชนรวมกนไมเหนแกประโยชนสวนตนสมาชกแตละคนในกลม รวาเปาหมายของตนในการรวมทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอลนน เพอเปนการออกกาลงกาย และไดทาในกจกรรมทตนชนชอบรวมกบสมาชกคนอนๆ กจกรรมนกระตนใหสมาชกทกคนประสานงาน และทางานรวมกนอยางสามคคกลมเกลยว

บทท 5

สรป และขอเสนอแนะ

จากการศกษา “การสรางเครอขายทางสงคม กรณศกษา นกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ” มวตถประสงคในการศกษา ดงน1) เพอศกษาประเภทของเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ 2) เพอศกษาเงอนไขทสงผลตอความสาเรจในการสรางเครอขายทางสงคมของ นกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ 3) เพอศกษาปญหา อปสรรค และแนวทางการแกไขการสรางเครอขายทางสงคม ของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ

โดยเปนการศกษาเฉพาะกรณ ดาเนนการศกษาโดยใชกระบวนการวจยเชงคณภาพเปนหลก โดยอาศยกระบวนการ และวธการสนทนากลมกบผใหขอมลทสาคญ จานวน 7 กลม กลมละ 6 คนรวมเปนจานวน 42 คน รวมกบการสงเกตการณ และการศกษาทบทวนวรรณกรรม จากเอกสาร รวมทงทาการวเคราะหดวยการจาแนกหมวดหม พจารณาความสอดคลองของเนอหาโดยยดหลกตรรกะเทยบเคยงกบแนวคด ทฤษฎ ควบคกบบรบทของพนททศกษา เนอหาทนาเสนอในบทน สามารถแบงออกเปนหวขอตาง ๆ ดงตอไปน

5.1 ประเภทของเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ 5.2 เงอนไขทสงผลตอความสาเรจในการสรางเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลน

ในกลมกรงเทพเหนอ 5.3 ปญหา อปสรรค และแนวทางการแกไข การสรางเครอขายทางสงคมของนกฟตบอล

สมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ 5.4 ขอเสนอแนะ

98

5.1 ประเภทของเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ

ประเภทของเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ สามารถอธบายใหเหนปรากฏการณทสนบสนนการสรางเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลน ในกลมกรงเทพเหนอ มดงน คอ 1) ประเภทของกลม 2) สาเหตททาใหเกดกลม 3) ลกษณะของการมสวนรวม 4) สาเหตททาใหเกดการมสวนรวม จนทาใหทราบถงประเภทเครอขายทางสงคม

5.1.1 ประเภทของกลม จากการระดมความคดเหนกบกลมผใหขอมลทสาคญสามารถสรปความคดเหนได ดงน

นกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอเปนกลมไมเปนทางการ ซงกลมนกฟตบอลสมครเลนประกอบดวยกลมบคคลหลายกลม เชน กลมเพอนบาน กลมเพอนสมยเรยน และกลมเพอนททางาน มารวมกลมกนทากจกรรมทสนใจรวมกนจากความชนชอบกฬาฟตบอลเหมอนกน และทากจกรรมเลนกฬาฟตบอลดวยกน มเปาหมายเพอสรางความสมพนธทดระหวางกน และเพอประโยชนตอสขภาพของตนเอง

5.1.2 สาเหตททาใหเกดกลม จากการระดมความคดเหนกบกลมผใหขอมลทสาคญสามารถสรปความคดเหนได ดงน

สาเหตททาใหเกดกลมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ทมความจาเปนและสาคญตอการรวมกลมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ คอ

1) บคคลนนรสกวาจดมงหมายของกลมนนมผลคมคา และเขารสกวาการทเขามารวมกลมนนจะชวยใหสามารถบรรลถงความสาเรจ ตามจดมงหมายของกลมไดงายขน เนองจากความตองการของกลม และความตองการของบคคลนนมความสอดคลองกน เชนความตองการออกกาลงกาย ความตองการสรางสมพนธภาพอนดในกลมเพอนๆ

2) ความตองการมความสมพนธกบสมาชกคนอน บคคลจะเขารวมกลมเพราะพอใจทจะไดมความสมพนธกบสมาชกคนอนๆในกลม เพอใหเกดความรก ความสามคคขน และชวยเหลอเกอกลกนในเรองงาน หรอเรองสวนตว

3) กจกรรมของกลมเปนทดงดดใจ ใหบคคลนนเขามารวมเปนสมาชก กฬาฟตบอลเปนกฬาทมความนาสนใจ และตองเลนกนเปนทม จะเหนไดจากการถายทอดผานทว หรอการมลกอาชพในประเทศ ซงไดรบความนยมอยางแพรหลาย ทาใหเกดความตองการเลนกฬาชนดน บคคลจงมารวมกลมกน เพอทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอล

99

4) สมาชกไดรบการชกชวนจากเพอนเขากลม จากบคคลทเปนสมาชกของกลมอยแลว โดยคนทไดรบการชกชวนใหเขามารวมกลม มความเชอวาการทเขาไดมาเกยวของกบกลมนน อาจไดรบผลด จงเตมใจทจะมารวมทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอล และเกดจากความชนชอบในกฬาฟตบอลเปนทนเดมอยแลว และเมอไดรบการชกชวนจากสมาชกในกลม ใหมารวมกจกรรมกยงทาใหมความพรอมทจะเขารวมกจกรรม โดยมเปาหมายในการรวมกจกรรมครงนมประโยชนตอสขภาพ และชวยสรางความสมพนธทดระหวางสมาชกในกลม อกทงเปนการพกผอน และออกกาลงกายในเวลาเดยวกนอกดวย

5) ความคาดหวง หรอประโยชนทไดรบจากกลม สมาชกแตละคนมความตองการของตนเอง แตความตองการเหลานนจะไมสามารถบรรลผลสาเรจไดหากสมาชกตางคนตางอย ความจากดนทาใหเกดการรวมตวกนบนฐานของผลประโยชนรวมกน สมาชกมความคาดหวงในเรองสขภาพ ความตองการมสขภาพทด และมรางกายแขงแรง ความคาดหวงทมตอกจกรรมทสงผลตอความสมพนธทดตอกนระหวางสมาชกในกลม การไดรบประโยชนจาการทากจกรรมททาอยางตอเนอง มการปฏสมพนธระหวางสมาชกดวยกน เชนการพบปะพดคย แลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน ผลของการปฏสมพนธนกอใหเกดความรก ความสามคค

5.1.3 ลกษณะของการมสวนรวม จากการระดมความคดเหนกบกลมผใหขอมลทสาคญสามารถสรปความคดเหนได ดงน

ลกษณะการมสวนรวมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ประกอบดวย 1) การมสวนรวมในการจดกจกรรม การมสวนรวมในกจกรรมนเกดขนจากการ

รวมกลมกนของสมาชก เพอจดกจกรรมเลนกฬาฟตบอล โดยการเชาสนามหญาเทยม ทมอยในเขตละแวกบาน ททางาน หรอมหาวทยาลย หรอสนามทสะดวกในการเดนทางไปทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอล และจะแจงใหสมาชกทราบวน เวลา สถานทททากจกรรมใหรบรโดยทวกน และรวมกลมกนทากจกรรมอยางสมาเสมอ ทกๆสปดาห สปดาหละครงในการจดกจกรรมน

2) ระยะเวลา และสถานทในการมสวนรวม ในการทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอล แตละกลมจะเชาสนามกฬาใหเชาในการทากจกรรมเลนกฬาฟตบอลรวมกน อาทตยละ 1-2 ครง ครงละ 2-3 ชวโมง โดยจะรวมกลมกนภายใตเงอนไขความพรอม และความสะดวกในการมากลมทากจกรรมเลนกฬาฟตบอลของสมาชกในกลม ซงการดาเนนกจกรรมจะอยในชวงเวลาหลงเลกงาน หรอเลกเรยน คอชวงเวลาตงแต 18.00 นาฬกา เปนตนไปจนครบกาหนดเวลาเชาสนาม และเฉลยคาใชจายคาสนามเทาๆ กน

3) เปาหมายของการมสวนรวม เปาหมายทตองการสมาชก คอ การไดออกกาลงกายเลนกฬาฟตบอลทตนชนชอบ และไดมสวนรวมในการแขงขนกบสมาชกคนอนๆ และมสวนรวม

100

ในการกาหนด วน เวลา สถานท ทสมาชกทกๆ คนพรอมและสะดวกในการมารวมกจกรรมในแตละครง

4) การแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน การพดคย แลกเปลยนความคดเหน ปรกษาหารอกนของสมาชกในกลม เชน เรองกฬาฟตบอล วาทมทตนชนชอบมผลงาน หรอมขาวความเคลอนไหวใดบางทเกดขน เรองงาน วางานทตนทาอยมปญหา หรออปสรรคใดบาง เรองเรยน มการปรกษาการบาน การทารายงานวชาตางๆ และเรองสวนตว การปรกษาการใชชวตครอบครว การดาเนนชวตประจาวน เปนตน

5.1.4 สาเหตททาใหเกดการมสวนรวม จากการระดมความคดเหนกบกลมผใหขอมลทสาคญ สามารถสรปความคดเหน ไดดงน

สาเหตททาใหเกดการมสวนรวมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ประกอบดวย 1) ความเตมใจทจะมสวนรวม การมารวมกลมเพอทากจกรรมเลนกฬาฟตบอล

รวมกนนนสมาชกทกคนทาดวยความเตมใจ และปฏบตตามกฎ กตกา ของกลม คอมาทากจกรรมในวน เวลา ทตกลงหรอกาหนดรวมกนไว เชน วนพธ เวลา 20.00 ถง 22.00 นาฬกา และเลนกฬาดวยนาใจนกกฬา เมอมการปะทะ กระทบกระทงกน กมการใหอภยซงกนและกน

2) การมอสรภาพทจะมสวนรวม การตดสนใจเขามามสวนรวมในการทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอลของสมาชกในกลมนนมาจากความชนชอบสวนตนของแตละคนทจะเขามารวมกลมกนเพอทากจกรรม และการตดสนใจมารวมกจกรรมนสมาชกบางคนอาจเขามารวมโดยการชกชวนของเพอนๆ พๆ นองๆ ยงทาใหผถกชกชวนมารวมกจกรรม รสกดทมคนเหนความสาคญของตน ทาใหตดสนใจไดโดยงายในการเขามารวมกจกรรม เพราะถอวาไดเลนกฬาทตนชนชอบ และไดออกกาลงกาย คลายเครยด และเปนการพกผอนไปในตว

3) ความสามารถสามารถทจะมสวนรวม สมาชกในกลมมความพรอมทงเรองการเดนทาง เวลาในการทากจกรรม คาใชจายในการเชาสนาม และรางกาย จตใจ ทพรอมและสามารถเขามารวมกจกรรมการเลนกฬาฟตบอล มความพงพอใจทไดรบจากกจกรรมน เชนไดออกกาลงกาย ไดความรก ความสามคค ความผกพนตอกน

5.1.5 ประเภทของเครอขายทางสงคม จากการระดมความคดเหนกบผใหขอมลทสาคญ พบวา ประเภทของเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอนนม 3 ประเภท คอ 1) เครอขายแนวราบ 2) เครอขายเชงพนท และ3) เครอขายระดบชมชน ซงประเภทของเครอขายแตละประเภทนน เกด

101

จากการรวมกลมของสมาชกเพอทากจกรรมรวมกนอยางตอเนอง และสมาเสมอ ผานกจกรรมการเลนกฬาฟตบอล สงผลใหเกดการรวมกลมกนของบคคลตางๆ ทมความสนใจ และชนชอบกจกรรมการเลนกฬาฟตบอลมาเชอมประสานเปนเครอขายกน ซงมลกษณะเครอขาย 3 ประเภท ดงน

1) เครอขายแนวราบ เครอขายหรอความสมพนธแนวราบของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ เปนความสมพนธแบบหนสวน แบบเพอนๆ แบบพแบบนอง เปนความสมพนธทมาจากการรวมทากจกรรมรวมกน เปนประจาและตอเนอง กจกรรมททาในกลมมลกษณะเทาเทยม หรอแลกเปลยนซงกนและกน โดยรวมกนคด และตดสนใจในการวางแผนการทากจกรรม กอใหเกดความไวใจกนของกลมสมาชก เพราะความไวใจกนเพมขนเมอมการตดตอสมพนธกน จากการแลกเปลยนความคดเหนตอกน การแสดงน าใจทดตอกนผานกจกรรมกฬาฟตบอล ททารวมกน เชน การจายคาเชาสนามททากจกรรมคนละเทาๆ กน การแบงหนาทกนเลนฟตบอลในตาแหนงตางๆ ทตามตาแหนงทแตละคนถนด โดยไมมการบงคบ การไปรบ-ไปสง กนเพอมารวมกจกรรม การพดคยสรางความสมพนธทดตอกน เชน การไปลามาไหว การแสดงความหวงใยตอกน เปนตน

2) เครอขายเชงพนท การรวมตวของกลมโดยอาศยพนเปนหลกทในการทากจกรรมรวมกน โดยจะเชาสนามหญาเทยม ทอยบรเวณพนทใกลเคยงททางาน ชมชน ทอยอาศยของสมาชก เลอกสนามทมความพรอม สะดวก สบาย เชน มทจอดรถ หองอาบน า เครองดม และสภาพสนามทด เพอใชเปนสถานทรวมตวกนของสมาชก เพอทากจกรรมเลนกฬาฟตบอลรวมกน โดยสมาชกทกคนจะชวยกนออกคาใชจายในการทากจกรรมเปนเงน จานวนเทาๆกนในแตละครง ซงอยทประมาณ 100-120 บาท ซงกลมจะทาการจองสถานทไวทากจกรรมครงละ 2-3 ชวโมง ทกๆ สปดาห สปดาหละครง เปนประจา และตอเนอง มากวา 1 ปแลว

3) เครอขายระดบชมชน เปนการรวมกลมกนของสมาชกเพอนบาน ทอาศยอยละแวกเดยวกน มารวมกลมกนเพอทากจกรรมเลนกฬาฟตบอล โดยสมาชกแตละคนมความเตมใจทจะมารวมกลม และมสวนรวมในกจกรรม โดยไมมการบงคบ แตอาจไดรบการเชญชวนจากสมาชกดวยกนเองกได เพราะการมารวมกจกรรมอยางตอเนอง สมาเสมอ และมการปฏสมพนธระหวางกน การแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน การชวยเหลอเกอกลกน กอใหเกดความสมพนธทดตอกนของสมาชกในชมชน ขอคนพบในการศกษาการสรางเครอขายทางสงคม กรณศกษานกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ การดาเนนกจกรรมการเลนกฬาฟตบอล ของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอนนสงผลใหเกดการรวมกลมกนขน โดยกฬาฟตบอลเปนกฬาทไดรบความนยม แพรหลายในประเทศไทย

102

ดงจะเหนไดจากการแขงขนนดสาคญๆ ทงภายใน และภายนอกประเทศ จะมผคนใหความสนใจ และรวมชมรวมเชยรทมทตนเองชนชอบ ความสนใจ ความนยมของกลมแฟนบอลเหลานทมตอกฬาฟตบอลเปนไปอยางแพรหลายทวโลก โดยไมจากดอาย เพศ และวย เปนเหตผลหนงททาใหคนหนมาเลนกฬาฟตบอลมากขนซงฟตบอลนนไมวาเราจะอยทไหนกตามนนเรากมกทจะพบเหนผคนจานวนหนงเลนกฬาฟตบอลอยเสมอ โดยจะเหนไดตงแตเดกตวเลกๆ ไปจนถงผใหญ เนองจากกฬาฟตบอลเปนกจกรรมทสามารถสงเสรมการพฒนาทางดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคม และสตปญญาของบคคลไดเปนอยางด และมบทบาทในการพฒนาคณภาพชวต และสงคมเปนอยางมาก และยงเปนทยอมรบในสงคมทกระดบชนไมวาจะเปนสงคมขนาดเลก เชนชมชน ตาบล อาเภอ และจงหวด หรอแมกระทงสงคมระดบประเทศ ประโยชนของการเลนกฬาฟตบอลสรางความสนกสนาน เพลดเพลน เพอสขภาพ และพลานามยทดของรางกาย ดวยเหตนทาใหทาใหกฬาฟตบอลมสวนสาคญอยางยงตอปจเจกชน และกลมบคคลกอใหเกดการรวมตวกนของกลมตางๆ เชน กลมเพอนบาน กลมเพอนสมยเรยน กลมเพอนททางาน เพอมารวมทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอล ซงลกษณะการดาเนนกจกรรมการเลนกฬาฟตบอลนน แตละกลมจะรวมตวกนเปนทมอยางนอย 6-7 คน ซงจะมไมตากวา 2-3 ทม ในการทากจกรรมแตละครง เพอแขงขนกฬาฟตบอลรวมกนตามขอตกลงทกลมกาหนดรวมกนขนมาดงน โดยแบงเวลาการแขงขนฟตบอลเปนเกม เกมละ 10 นาท ทมทชนะจะไดอยแขงตอ สวนทมแพกพก และอกทมหนงจะเขามาแขงกบทมทเปนฝายชนะ เวยนแบบนไปเรอยๆ จนครบเวลาในการแขงขน ซงใชเวลาการแขงขนครงละประมาณ 2-3 ชวโมง สปดาหละครง โดยในการรวมกลมกนทากจกรรมการเลนฟตบอลแตละครงนน แตละกลมจะมผทาหนาหนาทเปนผประสาน โดยผประสานเปนคนกลางในการกระจายขาวใหเพอนๆในกลม รบทราบสถานท เวลา ในการทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอลในแตละครง โดยการตดตอสอสารทางโทรศพท เฟสบก เปนตน เนองจากกลมนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอสวนใหญมความชนชอบ และสนใจกฬาฟตบอลเปนทนเดมอยแลว สงผลทาใหเกดการรวมกลมกนเพอทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอลรวมกน นอกจากนกจกรรมการเลนกฬาฟตบอลยงเปนกจกรรมสงทดงดดใจ ใหคนเขามามสวนรวมทากจกรรมรวมกนอยางตอเนอง สมาเสมอ และกอใหเกดเครอขายทางสงคมทมการเชอมโยงกนของกลมตางๆ ในสงคม โดยเปนเครอขายลกษณะความสมพนธแนวราบ เชงพนท และระดบชมชน ซงเปนกลไกทสาคญอยางหนงในการสรางความเขมแขงใหกบชมชน และสงคม เปนองคประกอบของสงทเรยกวา “ทนทางสงคม” ซงเปนรากฐานสาคญในสงคมปจจบน เนองจากเครอขายกอใหเกดความสมพนธระหวางคนในสงคมทเทาเทยมกน จนกอใหเกดความไววางใจกน และนาไปสการพงพา และดแลผลประโยชนทมรวมกนได

103

จากกจกรรมการเลนกฬาฟตบอลนนสงผลใหความสมพนธของบคคลในกลมเปนไปดวยด สมาชกในกลมมความไววางใจกน มการชวยเหลอเกอกลกน เอออาทรซงกนและกน กอใหเกดความสามคคขนภายในกลม สงผลตอความมนคง ยงยนตอชวตของสมาชกในกลม กอใหเกดประโยชนและเกดผลดตอสงคมโดยรวม จงนบไดวาเครอขายทางสงคมของกลมนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอไดกลายเปนทนทางสงคมรปแบบหนง

5.2 เงอนไขทสงผลตอความสาเรจในการสรางเครอขายทางสงคมของนกฟตบอล สมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ผลการศกษาเงอนไขทสงผลตอความสาเรจในการสรางเครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ โดยการระดมความคดเหนกบผใหขอมลทสาคญ สามารถสรปความคดเหนเงอนไขทสงผลตอความสาเรจในการสรางเครอขายของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอไดเปน 6 เงอนไข ดงน

1) สมาชกทกคนมสวนรวมในกจกรรม สมาชก และผเกยวของทกคนเขามามสวนรวมในกจกรรมของเครอขาย การมปฏสมพนธทางสงคมของกลมนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ ซงการทสมาชกในกลม มความเกยวของกนในกจกรรมของกลม คอ การเลนกฬาฟตบอลรวมกน แสดงถงการยอมรบการใหเกยรตกน มความสนทสนมกนอยางใกลชดระหวางสมาชกดวยกน

2) กจกรรมมความตอเนอง สมาเสมอ กจกรรมการเลนกฬาฟตบอลของกลมนกฟตบอลสมครเลนเปนกจกรรมททารวมกนสปดาหละครง ครงละ 2 ถง 3 ชวโมง ความชนชอบและความสนใจกฬาฟตบอล มสวนผลกดนใหสมาชกมารวมกลมกนเพอทากจกรรมเลนกฬาฟตบอลอยางตอเนอง และสมาเสมอ ซงรวมกลมกนเลนมา ไมตากวา 1 ป

3) ความสามคคของสมาชก ความเปนหนงเดยวกนทงจตใจ และความสามคคของสมาชกกลมททากจกรรม คอ กลมของบคคลททากจกรรมรวมกนเพอใหบรรลเปาหมายของกลม สงทตองยดถอเพอทากจกรรมรวมกน มความเปนหนงเดยวกน และการจดการดวยตนเอง คอ จดการเวลาของตนใหสามารถมารวมทากจกรรมของกลม เตรยมตวใหพรอมในการมารวมกจกรรม และระหวางการทากจกรรม

4) สมาชกมความจรงใจ มความศรทธาตอกนและกนและตอเครอขายกจกรรมอยางตอเนอง ใหเกยรตซงกนและกน มการแลกเปลยนเรยนรรวมกน สมาชกทกคนมความสาคญ และมความสนทสนมกนอยางใกลชดระหวางสมาชกดวยกน กอใหเกดความรกความสามคคตอกน

104

5) การดารงเครอขายเดม และขยายเครอขายใหมเพมเตมขนตลอดเวลาไมหยดนง นอกจากสมาชกในกลมททากจกรรมรวมกนอยางสมาเสมอแลว อาจมการชกชวน เชญชวนบคคลอนๆ ทมความสนใจในกจกรรมการเลนกฬาฟตบอล เขามามสวนรวมในกจกรรมเพมขน

6) สมาชกมองเหนประโยชนรวมกนไมเหนแกประโยชนสวนตนสมาชกแตละคน ในกลมรวาเปาหมายของตนในการรวมทากจกรรมการเลนกฬาฟตบอลนน เพอเปนการออกกาลงกายและไดทาในกจกรรมทตนชนชอบรวมกบสมาชกคนอนๆ กจกรรมนชวยกระตนใหสมาชกทกคนประสานงาน และทางานรวมกนอยางสามคคกลมเกลยว

5.3 ปญหา อปสรรค และแนวทางการแกไขการสรางเครอขายทางสงคมของนกฟตบอล สมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ จากการสนทนากลมกบผใหขอมลทสาคญทาใหทราบวาในการสราง เครอขายทางสงคมของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ มปญหา อปสรรค และแนวทางการแกไขปญหา และอปสรรคในการสรางเครอขายทางสงคม ดงตอไปน

5.3.1 ปญหา และอปสรรคดานบคคล 1) ความพรอมในการรวมกลมกนของสมาชกในการทากจกรรม ทงนความแตกตาง

กนของอาชพ เชน รบราชการ เอกชน หรอนกศกษา ทาใหเรองของเวลาวางของแตละบคคลไมตรงกน

2) ตดธระอนๆ ไมสามารถรวมกจกรรมได อนเกดจากเรองงาน เวลา หรอเหตผลสวนตวนนเอง

3) อาการบาดเจบจากการทากจกรรมของบคคลในกลม เกดจากการปะทะกน อบตเหตทไมคาดคดในระหวางการรวมกจกรรมการเลนกฬาฟตบอล จนทาใหเกดอาการบาดเจบได 5.3.2 ปญหา และอปสรรคดานสถานทในการทากจกรรม

1) สถานทในการทากจกรรมหรอสนามฟตบอลมนอย สงผลใหนกฟตบอลสมครเลนตองไปรวมกจกรรมเลนกฬาฟตบอลในสถานททไกลจากทพก หรอททางาน

2) ระยะทางไกลและตองใชเวลาในการเดนทางในการมารวมกจกรรมเลนกฬาฟตบอล เนองจากการจราจรตดขด สงผลใหการทากจกรรมเกดความลาชา

105

5.3.3 แนวทางการแกไขปญหา และอปสรรคในการสรางเครอขายทางสงคม 1) แนวทางการแกไขปญหาและอปสรรคดานบคคล

(1) กระตนใหสมาชกในกลมมความตรงตอเวลามากขน ใชวธการสอสาร กาชบนดเวลา สถานทใหชดเจนในการทากจกรรม

(2) เมอสมาชกคนใดตดธระอนๆ ตองแจงใหสมาชกในกลมทราบวาไมสามารถมารวมกจกรรมได เพอใหสมาชกในกลมรบทราบ

(3) เมอเกดอาการบาดเจบจากการรวมกจกรรมหรอมอาการปวย ควรรกษาอาการเจบปวยใหหายดกอนแลวคอยกลบมารวมกจกรรม

2) แนวทางการแกไขปญหาและอปสรรคดานสถานททใชในการทากจกรรม (1) คนหาขอมลสนามฟตบอลเชาทสะดวกในการเดนทาง และสภาพสนามมความ

พรอมเพอใชในการทากจกรรมเลนกฬาฟตบอล (2) เผอเวลาในการเดนทางมารวมกจกรรม ออกเดนทางใหเรวขนเพอปองกนการ

มาชากวาเวลาในการเรมกจกรรม 5.4 ขอเสนอแนะ

5.4.1 ขอเสนอแนะเชงปฏบตการ จากการศกษาถงปญหา และอปสรรคในการสรางเครอขายทางสงคม ของนกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ มขอเสนอแนะดงน

1) สนบสนนใหมกจกรรมกฬา การออกกาลงกาย และกจกรรมนนทนาการ สาหรบประชาชนทกกลมอยางเหมาะสม และทวถง

2) สรางสนามกฬา สงเสรมการใช และบรหารจดการสนามกฬา อปกรณกฬา สงอานวยความสะดวกอนๆ ใหเพยงพอ และมคณภาพ

3) จดต งกลม สรางโครงสราง รปแบบ กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ทมความชดเจน เพอใหเปนสวนหนงในการสรางกลมทด ใหเกดขนในสงคม 5.4.2 ขอเสนอแนะเพอการวจย เพอใหเปนประโยชนในการศกษาครงตอไป มขอเสนอแนะทนาสนใจ ดงน

1) การศกษาการกอเกดเครอขายทางสงคมทย งยน 2) การศกษาการสงเสรมการสรางเครอขายทางสงคมในองคกรตางๆ ทงภาครฐ และ

ภาคเอกชน 3) การศกษาเครอขายทางสงคมทเกดขนวามผลอยางไรตอพฤตกรรมมนษย

บรรณานกรม

กลมเขตกรงเทพมหานคร. 2557. สานกงานการศกษากรงเทพมหานคร. คนวนท 12 กมภาพนธ

2557 จาก http://www.bangkokeducation.in.th/article.php?id=89 กตต สมศรวงศ. 2532. กลมและการทางานกลม ใน หลกการสงเสรมทวไป. ชชร นฤทม, บรรณาธการ

กรงเทพมหานคร: โรงพมพศนยสงเสรมและฝกอบรม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. โกวทย พวงงาม. 2550. โครงการสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนดานการกระจายอานาจส

ทองถนตามรฐธรรมนญ. กรงเทพมหานคร: สถาบนวจยและใหคาปรกษาแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

เจมศกด ปนทอง. 2537. การบรหารการพฒนาชนบท. กรงเทพมหานคร: โอเดยนสโตร. ฉกาจ ลอยทอง. 2552. เครอขายกบศกยภาพขององคกรปกครองสวนทองถนรปแบบเทศบาลใน

ประเทศไทย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. ชนสคค สวรรณอจฉรย. 2549. เครอขายทางสงคม. มหาสารคาม: สานกพมพมหาวทยาลย

มหาสารคาม. ถวล ธาราโภชน. 2532. จตวทยาสงคม. กรงเทพมหานคร: โอเดยนสโตร. ธนะจกร เยนบารง. 2540. การมสวนรวมของเกษตรกรตอการดาเนนการองคกรธรกจชมชน:

ศกษากรณกลมแปรรปขาว อาเภอโพนทราย จงหวดรอยเอด. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ธรพงษ แกวหาวงษ. 2544. กระบวนการเสรมสรางชมชนเขมแขง ประชาคม ประชาสงคม. ขอนแกน: โครงการจดตงมลนธเสรมสรางชมชนเขมแขง ชมรมนกวชาการสาธารณสข ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ.

นราธป แกวทอง. 2550. กระบวนการเสรมสรางทนทางสงคม เพอการพฒนาชมชน: ศกษากรณชมชนบานไหมคณธรรม อาเภอมญจาคร จงหวดขอนแกน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต. สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

นฤมล นราทร. 2543. การสรางเครอขายการทางาน : ขอควรพจารณาบางประการ. กรงเทพมหานคร: คณะสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

นรนทรชย พฒนพงศา. 2547. การมสวนรวม หลกการพนฐาน เทคนคและกรณตวอยาง พมพครงท 2. เชยงใหม: ศรลกษณการพมพ.

107

นรนดร จงวฒเวศย. 2527. กลวธแนวทางการสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในงานพฒนาชมชน ใน การมสวนรวมของประชาชนในการพฒนา. ทวทอง หงสววฒน, บรรณาธการ. กรงเทพมหานคร: ศนยศกษานโยบายสาธารณสข มหาวทยาลยมหดล.

นกฟตบอลสมครเลนเขตจตจกร. 2555. (20 มนาคม). การสนทนากลม. นกฟตบอลสมครเลนเขตดอนเมอง. 2555. (18 มนาคม). การสนทนากลม. นกฟตบอลสมครเลนเขตบางเขน. 2555. (25 มนาคม). การสนทนากลม. นกฟตบอลสมครเลนเขตบางซอ. 2555. (26 มนาคม). การสนทนากลม. นกฟตบอลสมครเลนเขตลาดพราว. 2555. (28 มนาคม). การสนทนากลม. นกฟตบอลสมครเลนเขตสายไหม. 2555. (30 มนาคม). การสนทนากลม. นกฟตบอลสมครเลนเขตหลกส. 2555. (31 มนาคม). การสนทนากลม. บณยวร ลมาดกมลพนธ. 2549. แนวทางการสรางเครอขายดานสวสดการสงคมในระดบจงหวด: ศกษา

เฉพาะกรณจงหวดสมทรสงคราม. วทยานพนธปรญญามหาบณฑตมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ประโยค สทธสงา. 2541. การบรหารเชงกลยทธสความเปนเลศของโคช. กรงเทพ: โอ เอส พรนตงเฮาส. ไผท วงศอนตรโรจน. 2544. กระบวนการสรางและพฒนาเครอขายทางสงคม: ศกษากรณบานหนอง

ขาว อาเภอทามวง จงหวดกาญจนบร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยมหดล.

พจนานกรมสงคมวทยาฉบบราชบณฑตยสถาน. 2535. กรงเทพมหานคร: อกษรเจรญทศน. พรรณธภา บญพทกษ. 2548. การพฒนาเครอขายกจกรรมของชมรมผสงอาย ในสงกดสภา

ผสงอายแหงประเทศไทยฯ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

พระมหาสทตย อาภากโร (อบอน). 2547. เ ครอขาย: ธรรมชาต ความร และการจดการ. กรงเทพมหานคร: เดอนตลา.

พชร แรงโสม. 2549. การตลาดและโอกาสทางการตลาดของเครองจกสานไมไผกลมแมบานจกรสานบานนากลาง ตาบลไรหลกทอง อาเภอพนสนคม จงหวดชลบร. ภาคนพนธคณะพฒนาสงคมและสงแวดลอม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ไพรตน เตชะรนทร. 2527. นโยบายและกลวธการมสวนรวมของชมชนในยทธศาสตรการพฒนาปจจบน: การมสวนรวมของประชาชนในการพฒนา. กรงเทพมหานคร: ศกดโสภาการพมพ.

108

มงมตร บญเขตการ. 2550. กระบวนการสรางเครอขายการพฒนาโดยใชแนวคดเศรษฐกจพอเพยง: กรณศกษาหมบานไหมคณธรรม อาเภอมญจาคร จงหวดขอนแกน. ภาคนพนธคณะพฒนาสงคมและสงแวดลอม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

วรวฒ โรมรตนพนธ. 2548. ทนทางสงคม. กรงเทพมหานคร: โครงการเสรมสรางการเรยนรเพอชมชนเปนสข

วกพเดย สารานกรมเสร. 2557. กรงเทพมหานคร. คนวนท 12 กมภาพนธ 2557 จาก http://th.wikipedia.org วกพเดย สารานกรมเสร. 2557. เขตดอนเมอง. คนวนท 6 กมภาพนธ 2557 จาก http://th.wikipedia.org วกพเดย สารานกรมเสร. 2557. เขตบางเขน. คนวนท 6 กมภาพนธ 2557 จาก http://th.wikipedia.org วกพเดย สารานกรมเสร. 2557. เขตลาดพราว. คนวนท 6 กมภาพนธ 2557 จาก http://th.wikipedia.org วศษฐศกด ไทยทอง. 2528. ผนาและสภาวะการเปนผนา ใน จตวทยาสงคมรวมสมย. พสมย

พบลยสวสด, บรรณาธการ. โครงการตาราคณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหมรวมสานกพมพสยามศกษา จากด.

ศนยขอมลกรงเทพมหานคร. 2555. ววฒนาการของกรงเทพมหานคร. คนวนท 15 พฤษภาคม 2555 จาก http://203.155.220.230/info/History/frame.asp

ศรเพญ เนองจานง. 2542. การมสวนรวมของพนกงานในการพฒนาวฒนธรรมองคกร: ศกษาเฉพาะกรณโรงไฟฟาบางปะกง จงหวดฉะเชงเทรา. ภาคนพนธคณะพฒนาสงคมและสงแวดลอม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

สนธยา พลศร. 2550. เครอขายการเรยนรในงานพฒนาชมชน.กรงเทพมหานคร: โอ.เอส.พรนตง เฮาส. สานตย บญช. 2524. การพฒนาชมชน: การมสวนรวมของประชาชน. กรงเทพมหานคร: คณะสงคม

สงเคราะห มหาวทยาลยธรรมศาสตร. สน สอสวน. 2530. ปจจยทสงเสรมการพฒนาองคกรประชาชนในเมอง: ศกษากรณ สหกรณเครดต

ยเนยนชมชนหลงบานมนงคศลา. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร

สานกงานเขตจตจกร. 2557. ขอมลทวไปของเขต. คนวนท 6 กมภาพนธ 2557 จาก http://www.bangkok.go.th/chatuchak/

109

สานกงานเขตบางซอ. 2557. ขอมลทวไปของเขต. คนวนท 6 กมภาพนธ 2557 จาก http://www.bangkok.go.th/bangsue/ สานกงานเขตสายไหม. 2557. ขอมลทวไปของเขต. คนวนท 6 กมภาพนธ 2557 จาก http://www.bangkok.go.th/saimai/ สานกงานเขตหลกส. 2557. ขอมลทวไปของเขต. คนวนท 6 กมภาพนธ 2557 จาก http://www.bangkok.go.th/laksi/ สานกมาตรฐานการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย. 2548. รายงานผลการศกษาโครงการ

กาหนดดชนทนทางสงคม. กรงเทพมหานคร: กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย.

สานกงานสถตแหงชาต. 2551. รายงานการสารวจพฤตกรรมการออกกาลงกายของประชากร พ.ศ. 2550. กรงเทพมหานคร : สานกงานสถตแหงชาต.

เสร พงศพศ. 2548. เครอขาย: ยทธวธเพอประชาคมเขมขน ชมชนเขมแขง. กรงเทพมหานคร: โครงการมหาวทยาลยชวต สถาบนการเรยนรเพอปวงชน.

เสร พงศพศ. 2546. แผนชวต เศรษฐกจชมชน. กรงเทพมหานคร: ภมปญญาไท แสวง รตนมงคลมาศ. 2543. การระดมมวลชนและการมสวนรวมของมวลชน การจดตงองคกร การนา

และการตดสนใจทางสงคม. ใน เอกสารประกอบการสอนวชา พค.705. กรงเทพมหานคร: คณะพฒนาสงคม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

อนชาต พวงสาล และวรบรณ วสารทสกล. 2541. ประชาสงคม : คา ความคด และความหมาย. กรงเทพมหานคร: สถาบนชมชนทองถนพฒนา

อรพนท สพโชคชย. 2550. หลกการบรหารราชการแบบมสวนรวม. คนวนท 28 กรกฎาคม 2554 จาก http://www.opdc.go.th/content.php?menu_id=5&content_id=708

เอกกมล ออนศร. 2544. ปจจยทมผลตอการพฒนาความเขมแขงของเครอขายองคกรชมชน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก

แนวทางการสนทนากลม เรอง การสรางเครอขายทางสงคม

: กรณศกษา นกฟตบอลสมครเลนในกลมกรงเทพเหนอ

สวนท 1 ขอมลทวไปของผใหขอมลทสาคญ 1. เพศ 2. อาย 3. ศาสนา 4. สถานภาพการสมรส 5. ระดบการศกษา 6. อาชพ 7. ภมลาเนาเดม

สวนท 2 กลม 1. ประเภทของกลม 1.1 ทางการ 1.2 ไมเปนทางการ 2. สาเหตททาใหเกดกลม 2.1 สมาชกไดรบการชกชวน 2.2 การมจดมงหมายเดยวกน 2.3 ความตองการมความสมพนธกบสมาชกคนอน 2.4 กจกรรมของกลมเปนทดงดดใจ

2.5 ความคาดหวง หรอประโยชนทคาดวาจะไดรบ

  112

สวนท 3 การมสวนรวม 1. ลกษณะของการมสวนรวม 1.1 ระยะเวลา สถานทในการรวมกจกรรม 1.2 เปาหมายของการมสวนรวม 1.3 การมสวนรวมในการจดกจกรรมกจกรรม

1.4 มการแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน 2. สาเหตททาใหเกดการมสวนรวม

2.1 ความเตมใจทจะมสวนรวม 2.2 การมอสรภาพทจะมสวนรวม

2.3 ความสามารถทจะมสวนรวม สวนท 4 ประเภทของเครอขาย 1. เครอขายแนวราบ 2. เครอขายเชงพนท 3. เครอขายระดบชมชน สวนท 5 เงอนไขทสงผลตอความสาเรจในการสรางเครอขาย

1. ความสามคคของสมาชก 2. สมาชกมองเหนประโยชนรวมกน 3. กจกรรมมความตอเนอง สมาเสมอ

4. สมาชกทกคนมสวนรวมในกจกรรม 5. มการดารงเครอขายเดม และขยายเครอขายใหม

6. สมาชกมความจรงใจ มความศรทธาตอกนและกน

สวนท 6 ปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะ 1. ปญหา และอปสรรคในการสรางเครอขายทางสงคม 2. แนวทางการแกไขปญหา และอปสรรคในการสรางเครอขายทางสงคม 3. ขอเสนอแนะในการสรางเครอขายทางสงคม

ประวตผเขยน

ชอ ชอสกล นายธรวฒ กายแกว ประวตการศกษา บรหารธรกจบณฑต (การบรหารทรพยากรมนษย) มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา

ปทสาเรจการศกษา พ.ศ.2552 ทอยปจจบน 47/2 หม 7 ตาบลสงเนน อาเภอกระสง จงหวดบรรมย