การกระจายอ านาจการปกครองทองถน: ศกษากรณการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในระดบจงหวด

ภรมยพร ไชยยนต

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

นตศาสตรมหาบณฑต คณะนตศาสตร

สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร 2557

บทคดยอ

ชอวทยานพนธ การกระจายอ านาจการปกครองทองถน: ศกษากรณการปกครอง ตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในระดบจงหวด ชอผเขยน นางสาวภรมยพร ไชยยนต ชอปรญญา นตศาสตรมหาบณฑต ปการศกษา 2557 ________________________________________________________________________

การศกษานมวตถประสงคเพอศกษาแนวคด ทฤษฎการกระจายอ านาจการปกครองทองถน

ในรปแบบการปกครองตนเอง ปญหาและอปสรรคของการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนในประเทศไทย และเพอวเคราะหแนวทางในการกระจายอ านาจการปกครองสวนทองถนและรปแบบการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในระดบจงหวด โดยมขอบเขตการศกษา คอ รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 เรอง การปกครองสวนทองถนและรางพระราชบญญตทเกยวของโดยวเคราะหโครงสราง อ านาจหนาท การก ากบดแล การคลงและงบประมาณ การบรหารงานบคคล และการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองถน ตามแนวคดการปกครองตนเอง

จากการศกษาพบวาการปกครองทองถนไทยมปญหาดานโครงสรางททบซอนกน ปญหาดานอ านาจหนาทของทองถนทยงไมชดเจน ปญหาดานการก ากบดแลทราชการสวนภมภาคก ากบดแลทองถนจนขาดอสระ ปญหาดานการคลง งบประมาณทไมเพยงพอและขาดการพฒนา ปญหาดานการบรหารงานบคคลซงขาดการพฒนาและความกาวหนาทางสายอาชพ และปญหาดานการมสวนรวมของประชาชน ประชาชนไมไดเขาไปมสวนรวมในการปกครองทองถนอยางเพยงพอซงขอเสนอตามแนวคดการปกครองตนเองมดงน เสนอใหยบราชการสวนภมภาคใหรวมกบการปกครองสวนทองถนเพอแกปญหาโครงสรางโดยให“จงหวดปกครองตนเอง”เปนองคกรปกครองทองถนระดบจงหวดมโครงสรางภายใน 3 ฝายมสภาพลเมองทมาจากตวแทนของประชาชนทหลากหลาย ท าหนาทน าเสนอขอเรยกรองและปญหาของประชาชนและตรวจสอบการท างานขององคกรปกครองสวนทองถน ใหทองถนมอ านาจหนาทอยางกวางขวางและเปนการทวไป รฐสวนกลางมอ านาจหนาทในเรองหลกของประเทศ คอ ดานการปองกนประเทศ ดานการคลงของรฐและระบบเงนตรา ดานการศาลหรอการยตธรรม และดานความสมพนธระหวางประเทศเทานน ใหทองถนขนตรงตอนายกรฐมนตรและเปนการก ากบดแลภายหลงการกระท าซงใหอสระแกทองถนมากขน ก าหนดอตราการแบงสดสวนภาษใหทองถนเกบไวรอยละ 70 แบงใหรฐสวนกลางรอยละ 30 ใหทองถนมอ านาจในการก าหนดฐานภาษทองถนและจดเกบภาษในทองถนเพมมากขน ใหบคลากรของทองถนมระบบการพฒนาทางสายงานทชดเจนและมความเหมาะสมกบพนท และการมสวนรวมของประชาชนมการเสนอรปแบบทชดเจนและเปนเงอนไขในการด าเนนการหรอตดสนใจของทองถน

(4)

ผวจยเหนสอดคลองกบแนวคดการปกครองตนเองในระดบจงหวด ทงนมขอเสนอเพมเตมใหมกฎหมายในระดบพระราชบญญตเปนกฎหมายแมบท สวนรายละเอยดใหออกเปนพระราชกฤษฎกาเพอใหเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจ สงคมและแนวทางการพฒนาของแตละจงหวด การปรบโครงสรางและอ านาจหนาทของทองถนควรเปนแบบคอยเปนคอยไป ใหสภาพลเมองมหนาทโดยตรงในการสนบสนนงบประมาณและบคลากรเพอสงเสรมกระบวนการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองถน

ABSTRACT

Title of Thesis Decentralization to Local Administrative Agencies: A Case Study of Self- government Based Upon the Will of the People in the Provincial Level. Author Miss Piromporn Chaiyon Degree Master of Laws Year 2014 ________________________________________________________________________

The objectives of this research are to study the concepts and theories of decentralization to local administrative agencies in the self- government format; to identify the problems and obstacles of decentralization to local administrative agencies and to analyze the directives of decentralization to local administrative agencies as well as a self- government based on the public will in the provincial level. The scope of study is the provisions of the Constitution of Thailand B.E.2550 (local administration) and draft laws. The main focus is to analyze the structure, authorities, duties, supervision, monitoring, budget, finance, human resource management and public participation in the local administration under the concept of self-autonomy.

The results show that Thailand’s local administration faces a lot of problems; namely, overlap structure, unclear authorities and duties. Many local administrative agencies are subject to strict scrutiny of regional administrative agencies and therefore lack of actual autonomy. Additional problems include finance, budget insufficiency, inefficiency of human resource management, insufficient public participation. The main recommendation is to dissolve regional administrative agencies and merge them with local administrative agencies so as to solve the structure problem. In other words, to be established is a “self- government” province that will serve as a local administrative agency with three-party internal structure. There should be a civil council composed of representatives of people from different arenas. The main duty of civil council is to propose the requests and highlight the problems faced by local residents as well as to monitor the local administrative agencies. In such a case, the local administrative agencies should be entrusted with general authorities while the central government is in charge of important national tasks including defense, public finance and monetary system,

(6)

judicial or justice system and international relationship. The local administrative agencies are under the direct supervision of Prime Minister and the monitoring system should be on a postmortem basis. This is to ensure more freedom for local administrative agencies. The ratio of tax allocation between the central government and local administrative agencies should be 70: 30. Moreover, local administrative agencies should have more freedom to decide local tax base as well as to increase local tax according. Local administrative personnel should have a clearer career path, which should be directly in line with local contexts. The public participation should have a clearer procedure as well. In fact, public participation should be a requisite for important decisions of local administrative agencies.

I agree with the concept of self-government administration in the provincial level. Additionally I wish to recommend that there should be an act that serves as a master statute while details should be included in a royal decree, depending on economic and social contexts as well as development directives of each province. Restructuring of local administrative agencies as well as adjustment of duties and authorities should be performed gradually. The civil council should be responsible for providing budget and personnel to support the public participation in local administration.

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธเรอง การกระจายอ านาจการปกครองทองถน : ศกษากรณการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในระดบจงหวดฉบบน คงไมอาจส าเรจไดหากไมไดรบการอนเคราะหชวยเหลอจากบคคลหลายทาน ผเขยนขอขอบพระคณศาสตราจารย ดร.บรรเจด สงคะเนต ผซงเปนอาจารยทปรกษาและอาจารยผควบคมวทยานพนธของผเขยน ทกรณาสละเวลาในการใหค าปรกษา ขอชแนะ ขอเสนอแนะ และขอคดเหนตางๆทเปนประโยชนแกการท าวทยานพนธทกขนตอน

ผเขยนขอขอบพระคณทาน ดร. มาโนช นามเดช ประธานกรรมการสอบวทยานพนธและอาจารย ดร. พชรวรรณ นชประยร กรรมการสอบวทยานพนธ ซงไดใหขอคดเหน ขอเสนอแนะและขอสงเกตทเปนประโยชนอยางยงในการท าวทยานพนธฉบบนใหสมบรณยงขน

ผเขยนขอขอบพระคณคณะนตศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธานทสงเสรมและสนบสนนทนการศกษา รวมทงคณาจารยและบคคลากรทกทานทกรณาใหความชวยเหลอและใหค าชแนะในเรองการศกษาตลอดมา

คณประโยชนและความดของวทยานพนธฉบบนผศกษาขอมอบเปนกตเวทตาแกบดา มารดา บรพาจารยและบคคลทไดกลาวมาขางตนน

ภรมยพร ไชยยนต ตลาคม 2557

สารบญ

หนา

บทคดยอ (3) ABSTRACT (5) กตตกรรมประกาศ (7) สารบญ (8) บทท 1 บทน า 1

1.1 ทมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการศกษา 4 1.3 ขอบเขตการศกษา 4 1.4 วธด าเนนการ 4 1.5 สมมตฐานของการศกษา 4 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 5

บทท 2 แนวคด ทฤษฎเกยวกบการกระจายอ านาจ 6 2.1 ความหมายและแนวคดทฤษฎการกระจายอ านาจ 6 2.2 ลกษณะและประเภทของการกระจายอ านาจปกครอง 13 2.3 การปกครองทองถน 16

บทท 3 การปกครองทองถนระดบจงหวดตางประเทศ 25 3.1 การปกครองทองถนประเทศญปน 25 3.2 การปกครองทองถนประเทศฝรงเศส 37

บทท 4 หลกกฎหมายปกครองทองถนไทย 55 4.1 ววฒนาการการปกครองทองถนไทย 55 4.2 หลกกฎหมายปกครองทองถนตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย 61 พทธศกราช 2550 4.3 การบรหารราชการแผนดนในประเทศไทย 63 4.4 ปญหาของการปกครองทองถนไทย 78 4.5 ความเปนมาของแนวคดการปกครองตนเองในระดบจงหวด 84

บทท 5 วเคราะหปญหาการปกครองตนเองในระดบจงหวด 97 5.1 การปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชน 98 5.2 รปแบบและโครงสรางการปกครองทองถน 108 5.3 อ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน 112

(9)

5.4 การก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถน 118 5.5 ระบบการคลงและงบประมาณของทองถนปกครองตนเองระดบจงหวด 121 5.6 การบรหารงานบคคลทองถน 123 5.7 การมสวนรวมของประชาชนตามหลกการปกครองตนเองในระดบจงหวด 124

บทท 6 บทสรปและขอเสนอแนะ 127 6.1 บทสรป 127 6.2 ขอเสนอแนะ 132

บรรณานกรม 138 ภาคผนวก 144

ภาคผนวก ก รางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .... 145 ภาคผนวก ข รางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการปตตานมหานคร พ.ศ. .... 209 ภาคผนวก ค รางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. …. 241

ประวตผเขยน 279

บทท 1

บทน ำ 1.1 ทมำและควำมส ำคญของปญหำ ในอดตประเทศไทยเนนการปกครองแบบรวมศนยอ านาจมาอยางยาวนาน นบตงแตสมยรชกาลท 5 ทมการรวมประเทศและเปลยนแปลงการปกครองใหม โดยการยกเลกการปกครองแบบจตสดมภ (เวยง วง คลง นา) เปนการปกครองแบบรวมศนยอ านาจไวทสวนกลาง สาเหตส าคญของการเปลยนแปลงการปกครองประเทศครงใหญนนมาจากทงปจจยภายนอกและภายใน ปจจยภายนอกคอ การคกคามของลทธจกรวรรดนยมของประเทศองกฤษและฝรงเศส การขาดเอกภาพภายในประเทศซงเปนปญหาทตองแกไขเพอตอตานการรกรานของชาตมหาอ านาจ และปจจยภายในคอ การเปลยนแปลงไปของบานเมองและการไดรบการศกษาเรองรปแบบการปกครองจากตางประเทศดวย1 การรวมศนยอ านาจการปกครองในชวงนน คอการปกครองทมการรวบรวมหวเมองประเทศราชตางๆใหขนตรงตอสวนกลาง มการสงขาหลวงจากสวนกลางไปปกครองในพนท ท าใหการปกครองเปนแบบรวมศนยอ านาจการสงการ การตดสนใจในเรองตางๆรวมไวทสวนกลาง สงผลใหประเทศมความมนคงไมตกเปนเมองขนของชาตตะวนตก ระบบราชการไทยมความเขมแข ง และประเทศมการพฒนาจนเจรญรงเรองเรอยมา ตอมาประเทศไทยไดเปลยนแปลงรปแบบการปกครองครงใหญ จากระบอบสมบรณาญาสทธราชย เปนการปกครองระบอบประชาธปไตยในป พ .ศ. 2475 ซงการปกครองระบอบประชาธปไตยนน เปนการปกครองทใหสทธแกประชาชนในการมสวนรวมในการปกครองตนเอง ประชาชนมสทธและเสรภาพมากขน ดงนนการปกครองแบบรวมศนยอ านาจไวทสวนกลางจงไมอาจทนตอสภาวการณการเปลยนแปลงของสงคมอกตอไป

ปจจบนประเทศไทยปกครองระบอบประชาธปไตย มการจดระเบยบบรหารราชการแผนดน เปนราชการสวนกลาง ราชการสวนภมภาค และราชการสวนทองถน โดยทราชการสวนกลางใชหลกการรวมอ านาจการปกครองดงเชนในอดต ราชการสวนภมภาคใชหลกการแบงอ านาจการปกครอง และราชการสวนทองถนใชหลกการกระจายอ านาจการปกครอง

การกระจายอ านาจการปกครองใหแกองคกรปกครองสวนทองถน เปนแนวคดทม มานานนบตงแตเรมมรฐธรรมนญ โดยเปนแนวคดทถอเปนรากฐานของการปกครองในระบอบประชาธปไตยทแทจรง โดยตองการใหประชาชนเขามามสวนรวมในการปกครองตนเองภายในทองถนของตน ทงเปนแนวคดทเชอวาจะสามารถลดความเหลอมล าในดานตางๆได การปกครองทองถนไดรบการบญญตรบรองไวในรฐธรรมนญหลายฉบบแตทชดเจนทสด คอรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย

1โครงการสงเสรมการบรหารจดการทดโดยกระจายอ านาจสทองถน, ววฒนำกำรกำรปกครองทองถนไทย, (กรงเทพฯ: ส านกงานขาราชการพลเรอน, 2543), หนา 4-5.

2

พทธศกราช 2540 ทมการบญญตไวเปนหมวดการปกครองทองถนทชดเจน โดยวางหลกการวาทองถนตองมความเปนอสระและสามารถปกครองตนเองได องคกรปกครองสวนทองถน ไดถกจดตงขนทวประเทศทงในรปแบบทวไปและรปแบบพเศษ มอ านาจหนาทและภารกจมากมายตามทกฎหมายก าหนด กระทงปจจบนการกระจายอาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนไดด าเนนมานานหลายสบป องคกรปกครองสวนทองถนด าเนนงานตามอ านาจหนาทและภารกจทไดรบการถายโอนเรอยมา แตสภาวการณของการปกครองทองถนกลบมแตปญหาสะสมมากมาย จนกลายเปนวา ยงนบวนการปกครองทองถนกลบไมมอสระในการปกครองตนเอง ยงนบวนทองถนกลบไมสามารถปกครองตนเองได ตองพงพารฐสวนกลางมากขน ประชาชนในทองถนไมสามารถเขาไปมส วนรวมในการปกครองตนเองได โดยสาเหตของสภาวการณของการปกครองทองถนเปนเพราะปญหาในหลายดาน กลาวคอ

1) ปญหาดานรปแบบและโครงสรางขององคกรปกครองสวนทองถน องคกรปกครองสวนทองถนรปแบบทวไประดบลางคอเทศบาลและองคการบรหารสวนต าบล

(อบต.) มปญหาวาองคการบรหารสวนต าบลกบเทศบาลมความแตกตางกนในเรองของรปแบบการด าเนนงานและงบประมาณ ซงสงผลตอการบรหารจดการและคณภาพในการจดท าบรการสาธารณะ

โครงสรางภายในขององคกรปกครองสวนทองถนรปแบบทวไป มฝายบรหารและฝายสภาทองถน ซงมาจาการเลอกตงโดยตรงของประชาชน มปญหาเรองของการถวงดลอ านาจระหวางสภาทไมอาจท าไดจรง ฝายนตบญญตไมอาจใชอ านาจในการออกขอบญญตทองถนและในดานการถวงดลอ านาจได ไมเกดการตรวจสอบถวงดลทแทจรง

2) ปญหาดานอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน การก าหนดอ านาจหนาทระหวางรฐกบทองถนยงไมชดเจน มการก าหนดทงในกฎหมายจดตง

และพระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจฯ ใหทองถนมอ านาจหนาทในดานตางๆ แตกยงมหนวยงานของทงรฐสวนกลางและภมภาคยงคงมอ านาจหนาทในเรองนนๆอย โดยเฉพาะราชการสวนภมภาคซงมหนวยงานตงอยในพนท อ านาจหนาทมความคลายกบองคกรปกครองสวนทองถน เปนการทบซอนเชงอ านาจ

3) ปญหาดานการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ก าหนดใหรฐจะตองใหความเปนอสระ

แกองคกรปกครองสวนทองถนตามหลกแหงการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถน การก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนตองท าเทาทจ าเปนและมหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทชดเจนสอดคลองและเหมาะสมกบรปแบบขององคกรปกครองสวนทองถน แตรฐสวนกลางก ากบดแลทองถนมากเกนไป ทงทางตรงผานทางตวแทนของรฐคอราชการสวนภมภาคในพนทและทางออมผานทางนโยบายประชานยมตางๆของรฐบาล การควบคมโดยระบบงบประมาณ เปนตน จนกลายเปนการครอบง าทองถน จนทองถนขาดความเปนอสระในการปกครองตนเอง

4) ปญหาดานการคลงและงบประมาณขององคกรปกครองสวนทองถน ทองถนมงบประมาณไมเพยงพอเมอเทยบกบภารกจทตองจดท าตามทกฎหมายก าหนด ซง

ตามพระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 ก าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนมรายไดเพมขนคดเปนสดสวนตอรายไดของรฐบาล

3

ในไมเกน พ.ศ. 2549 ไมนอยกวารอยละ 35 โดยการเพมสดสวนอยางเหมาะสมกบภารกจทถายโอน แตเมอครบก าหนดรฐบาลกออกกฎหมายมาก าหนดอตรารายไดขององคกรปกครองสวนทองถนใหม ปจจบนรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนกยงคงไมถงตามทกฎหมายก าหนดไวแตแรก นอกจากนทองถนยงขาดการพฒนาในเรองฐานภาษทองถนหรอการหารายได ท าใหการเกบภาษในสวนนไดนอย ไมเพยงพอตอการด าเนนงานในพนท

5) ปญหาดานการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถน การบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนไมมความชดเจน พระราชบญญต

ระเบยบการบรหารงานบคคลสวนทองถน พ.ศ. 2542 ก าหนดใหมคณะกรรมการไตรภาคขนมาเพอดแลการบรหารงานบคคลของทองถนในระดบตางๆทวประเทศ มบทบาทส าคญในการบรหารงานบคคลของทองถน แตกยงคงมราชการสวนกลางเขามาเปนคณะกรรมการในสดสวนทมนยส าคญตอการก าหนดแนวทางของการบรหารงานบคคลทองถน และในสวนของการก าหนดอตราต าแหนงตางๆกยงคงเปนการก าหนดโดยไมไดมการน าเรองภารกจของทองถนในแตละพนทมาพจารณา ฯลฯ ท าใหหลายทองถนไดบคคลากรทไมตรงกบหนาทของทองถนนนๆ นอกจากนการบรหารงานบคคลของทองถนยงเชอมโยงกบงบประมาณของทองถน ซงไมเออตอการเตบโตในสายงานภายในทองถนของตนได บคลากรของทองถนขาดการพฒนาเรองความเชยวชาญเฉพาะดาน

6) ปญหาดานการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองถน การมสวนรวมในการปกครองทองถนของประชาชนมนอยมาก มเพยงการไปใชสทธเลอกตง

สมาชกสภาทองถนและผบรหารทองถนเทานน ในกรณทไดมสวนรวมกเปนการมสวนรวมตามแบบพธเทานน เนองจากองคกรปกครองสวนทองถนทไมมความชดเจน ไมมงบประมาณและองคกรภายในสนบสนนการมสวนรวม และทงจากประชาชนเองทยงไมเขาใจบทบาทของตนเอง ยงไมตระหนกถงความเปนเจาของเงนภาษของตนเองอยางแทจรง ซงท าใหองคกรปกครองสวนทองถนขาดการสนใจcและขาดพลงความรวมมอจาก

จากสภาพปญหาขององคกรปกครองสวนทองถนซงไดกลาวมานน เปนปญหาทสะสมเรอยมา นบแตอดต ปจจบน และอาจจะเปนปญหาตอไปในอนาคต หากไมไดมการแกไขปญหาอยางเปนระบบเพราะปญหาในแตละดานนนเปนปญหาทสมพนธเชอมโยงกน ซงตองพจารณารวมกนอยางรอบดานและบรณาการรวมกนในทกภาคสวน ซงการกระจายอ านาจตามแนวคดจงหวดปกครองตนเอง” มสาระส าคญทางความคด คอ ปรบปรงแกไขใหการปกครองทองถนของไทยบรรลเจตนารมณของรฐธรรมนญ ใหทองถนมอสระและสามรถปกครองตนเองไดตามเจตนารมณของประชาชนในทองถน เปนการตนตวทางการเมองการปกครอง โดยเรยกรองใหมการกระจายอ านาจทแทจรง ใหพนทระดบจงหวดเปนหนวยการปกครองทองถนขนาดใหญทมอสระอยางแทจรง

ดงนนการวจยในครงนจงมงศกษาปญหาการปกครองทองถนในปจจบน เพอวเคราะหสาเหตและแนวทางการแกไขปญหา ทงนโดยวเคราะหโครงสรางการปกครองทองถนตามแนวคดการปกครองตนเอง เพอแสดงใหเหนวารปแบบดงกลาวจะสามารถแกไขปญหาทเกดขนไดหรอไมอยางไร โดยเปรยบเทยบและวเคราะหแนวทางในการแกไขปญหาการปกครองทองถนของประเทศไทยตอไป

4

1.2 วตถประสงคของกำรศกษำ

1) เพอศกษาแนวคด ทฤษฎการกระจายอ านาจ การปกครองทองถนในรปแบบการปกครองตนเอง

2) เพอศกษาปญหาและอปสรรคของการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนในประเทศไทย

3) เพอศกษาและวเคราะหแนวทางในการกระจายอ านาจการปกครองทองถนและรปแบบการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในระดบจงหวด

1.3 ขอบเขตกำรศกษำ

ศกษารฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (พทธศกราช 2550)2 รางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ.... รางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการปตตานมหานคร พ.ศ. .... และรางพระราชบญญตระเบยบบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. .... โดยวเคราะหโครงสราง อ านาจหนาท การก ากบดแล การคลงและงบประมาณ การบรหารงานบคคลของทองถน และการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองถน ตามแนวคดการปกครองตนเอง กรณการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในระดบจงหวด เปรยบเทยบการปกครองทองถนของตางประเทศคอ ประเทศญปนและประเทศฝรงเศส 1.4 วธด ำเนนกำร ในการวจยครงนผศกษาใชวธการวจยเชงคณภาพเปนหลกโดยศกษาคนควา วเคราะหขอมลจากหนงสอ ต ารา เอกสารวชาการ งานวชาการ งานวจยตางๆทงของไทยและตางประเทศ รายงานการประชม รายงานการสมมนาทเกยวของกบการปกครองทองถนตามแนวคดการปกครองตนเองในระดบจงหวด

1.5 สมมตฐำนของกำรศกษำ

การปกครองทองถนทมปญหาในปจจบน เนองจากประชาชนในทองถนเหนวารฐสวนกลางไมไดกระจายอ านาจใหแกทองถนปกครองอยางแทจรง ยงคงมการรวมอ านาจในการตดสนใจไวทสวนกลาง ทงปญหางบประมาณทไมเพยงพอตอการแกไขปญหาทเกดขนในทองถน ปญหาความขดแยงระหวางรฐสวนกลางกบทองถน ซงสะทอนใหเหนไดจาสถานการณของประเทศในปจจบน

2การกลาวถงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ในวทยานพนธฉบบนหากมไดระบป

พทธศกราช ใหหมายถงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550

5

การกระจายอ านาจการปกครองสวนทองถนตามแนวคดการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในระดบจงหวด เปนแนวคดใหมทเกดจากการถอดบทเรยนปญหาทผานมากบความไมสอดคลองกนของการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนในปจจบน จงมการจดท ารางกฎหมายเกยวกบการปกครองตนเองในระดบจงหวดขนในหลายจงหวดทวประเทศ ทงทเปนรปแบบกฎหมายทชดเจนและเปนธรรมนญทแสดงเจตนารวมกนของคนในจงหวดนนๆ ซงมแนวคดวาทองถนตองมความอสระอยางแทจรงในการปกครองตนเองตามเจตนารมณของงประชาชนในจงหวด โดยการปกครองทองถนในรปแบบน เปนรปแบบทสามรถแกไขปญหาทเกดขนในปจจบนไดหรอไม และเหมาะสมกบสงคมและบรบทของประเทศไทยหรอไม ดวยเหตนจงควรทจะมการศกษาวเคราะหแนวคดรปแบบการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในจงหวดน 1.6 ประโยชนทคำดวำจะไดรบ

1) ไดทราบแนวคด ทฤษฎการกระจายอ านาจ การปกครองสวนทองถนในรปแบบการปกครองตนเอง

2) ไดทราบปญหาและอปสรรคของการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองทองถนในประเทศไทยและแนวทางการแกไขปญหา

3) ไดแนวทางการกระจายอ านาจการปกครองทองถนและรปแบบการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในระดบจงหวดทเหมาะสมกบประเทศไทยและน าเสนอตอไป

บทท 2

แนวคด ทฤษฎเกยวกบการกระจายอ านาจ

การศกษาในบทนเปนการศกษาเรองแนวคดการกระจายอ านาจ บรบทและความเปนมาของ

แนวคดทฤษฎการกระจายอ านาจทางปกครอง ในการศกษาในครงนผศกษาเลอกศกษาเฉพาะทเกยวของโดยตรงกบการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน เพอใชเปนหลกการในการวเคราะหการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนตอไป

2.1 ความหมายและแนวคดทฤษฎการกระจายอ านาจ

รฐมหนาทในการบรหารประเทศใหประชาชนอยด มสขในการด ารงชวต มความมนคงทางการเมอง เศรษฐกจและสงคม ซงในการทจะบรหารประเทศใหบรรลวตถประสงคนนยอมเปนเรองยาก เพราะประเทศมพนทกวางขวาง ประชาชนมจ านวนมากและแตกตางหลากหลาย ซงรฐจะดแลและจดท าบรการสาธารณะตางๆใหกบประชาชาไดทวทกพนท ทกชมชนของประเทศอยางมประสทธภาพนน ยอมเปนเรองทเปนไปไดยาก เนองจากอปสรรคเรองของเวลา ความลาชา จ านวนบคลากรของรฐ และจ านวนงบประมาณ ดงนนเพอเปนการลดภาระและแบงเบาหนาทของรฐการกระจายอ านาจการปกครองจงเปนสงทส าคญ3

โดยทหลกการกระจายอ านาจการปกครอง เปนการกระจายอ านาจการปกครองใหแกประชาชนไดมสวนรวมในการปกครองตนเอง อนถอเปนรากรากฐานส าคญของการปกครองในระบอบประชาธปไตยและการกระจายอ านาจก มความส าคญในการพฒนาประเทศเปนอยางมากดวย4

2.1.1 ความหมายของการกระจายอ านาจ หลกการกระจายอ านาจเปนแนวความคดทงในทางการเมองและทางกฎหมาย มพนฐานมา

จากแนวความคดของการปกครองตนเองของชมชนทองถนภายในรฐ ซงไดรบอทธพลจากประเทศองกฤษ ซงมแนวคดวาทองถนมการปกครองตนเองมากอนทจะมรฐ เมอมรฐแลวจงเปนการทชมชนทองถนมอบอ านาจในการปกครองใหแกรฐ สวนในดานของประเทศฝรงเศสมแนวคดวา รฐมอ านาจและมอบอ านาจในการปกครองใหแกทองถน ซงทง 2 แนวคดดงกลาวลวนเปนการมองในมตดาน

3ประธาน คงฤทธศกษากร, การปกครองทองถน, พมพครงท 2 (กรงเทพฯ: โครงการสงเสรม

เอกสารวชาการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2534), หนา 6. 4ลขต ธรเวคน, การกระจายอ านาจ และการมสวนรวมในการพฒนาชนบท, รายงานเสนอ

ตอสมาคมนกวจยมหาวทยาลยไทยและมลนธ Friend rich Ebert, (กรงเทพฯ: มหาวทยาลย ธรรมศาสตร คณะรฐศาสตร, 2535), หนา 3.

7

อ านาจรฐทงสน หลกการกระจายอ านาจ (Decentralization) ทใชและกลาวถงกนในปจจบนนเปนหลกการทมาจากแนวคดเรองอ านาจรฐของประเทศฝรงเศสและเปนค าทมาจากภาษาฝรงเศส มความหมายวา “การเอาอ านาจออกไปจากศนยกลาง”5

ดงนนในการทจะศกษาถงความหมายของการกระจายอ านาจนนจงตองศกษาถงประวตศาสตรการเมองการปกครองของประเทศฝรงเศส เพอใหเขาใจถงบรบทอนเปนทมาในการใหความหมายดงกลาวดวย

ประวตศาสตรการปกครองประเทศฝรงเศสมการรวมอ านาจไวทศนยกลาง 6 แตเมอมการปฏวตส าเรจในป ค.ศ.1798 อ านาจรฐในสวนกลางไดขยายออกไปครอบคลมพนททวประเทศ ท าใหประเทศมความเปนเอกภาพมาก ดงนนประเทศฝรงเศสจงใหความส าคญกบความเปนรฐมาก โดยในกฎหมายปกครองของฝรงเศสมขอความคดเกยวกบรฐและอ านาจรฐทชดเจนและเปนระบบ ประเทศฝรงเศสเหนวาการปกครองทองถนเปนการกระท าของรฐ เปนการทรฐยอมยกอ านาจบางสวนของรฐในเรองการจดท าบรการสาธารณะซงเปนเรองผลประโยชนของทองถนหรอผลประโยชนพเศษบางอยาง ใหเปนอ านาจหนาทของหนวยงานอนทรฐรบรอง โดยมฐานะเปนนตบคคลทางกฎหมายมหาชนมอ านาจในการด าเนนการอยางอสระ อยนอกเหนออ านาจบงคบบญชาของรฐ แตอยภายใตการก ากบดแลเทานน ทงนเพอรกษาประโยชนทวไปของชาต7

จากบรบททางประวตศาสตรของประเทศฝร งเศสในการใหความหมายของการกระจายอ านาจ จงเปนเรองของการ “การเอาอ านาจออกไปจากศนยกลาง” ซงในความหมายนมนกกฎหมายหลายทานทใหความหมายในไปในทศทางเดยวกนอาท

นกวชาการ Cheema และ Rondinelli อธบายการกระจายอ านาจวา หมายถง การถายโอนอ านาจทรวมศนยอย ณ ศนยรวมอ านาจหรอศนยกลางไปยงเขตรอบนอกทไมมอ านาจส าหรบการบรหารหรอการปกครอง ซงเปนการนยามการกระจายอ านาจอยางกวางวาเปนการถายโอนความรบผดชอบ (Transfer of Responsibility) การตดสนใจในการจดหาและจดสรรทรพยากรในทางการปกครอง จากสวนกลางไปยงสวนลางซงรบผดชอบในระดบพนท ซงกคอระดบทองถน ไมวาจะเปนองคกรของรฐ องคกรกงอสระ องคกรทไมใชองคกรของรฐบาล โดยมความแตกตางกนไปตามความเหมาะสม8

5โภคน พลกล, หลกเกยวกบการจดระเบยบบรหารราชการ, รฐสภาสาร, 8 (สงหาคม 2528): 4

อางถงใน วจนาถ วงตาล, วเคราะหกฎหมายการปกครองทองถนไทยในรปแบบสขาภบาล,(วทยานพนธปรญญามหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2536), หนา 11.

6สมคด เลศไพฑรย, การปกครองทองถนประเทศฝรงเศส, (กรงเทพฯ: โรงพมพพมพอกษร, 2543), หนา 3.

7วจนาถ วงตาล, วเคราะหกฎหมายการปกครองทองถนไทยในรปแบบสขาภบาล,(วทยานพนธปรญญามหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2536), หนา 12.

8อดม ทมโฆสต, รายงานการวจย ปจจยทมอทธพลตอการกระจายอ านาจไปสองคกรปกครองสวนทองถน, (กรงเทพฯ: คณะรฐประศาสนศาสตร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2551), หนา 7-13.

8

ประธาน คงฤทธศกษากร ไดอธบายการกระจายอ านาจทางการปกครองออกเปน 2 กรณ คอ กรณแรกการแบงอ านาจการปกครอง (De Concentration) หมายถงการมอบอ านาจหนาทของรฐบาลไปใหราชการสวนภมภาค ใหมอ านาจหนาทตามทรฐบาลมอบหมายภายในพนททก าหนด มอ านาจในการใชดลพนจ ตดสนใจและรเรมด าเนนการได ภายในกรอบนโยบายทรฐบาลก าหนด9 กรณทสองการมอบอ านาจใหทองถนปกครองตนเอง (Devolution) หมายถง การมอบอ านาจใหประชาชนในทองถนปกครองตนเองอยางแทจรง ซงเปนการมอบอ านาจทงในทางการเมองและในทางการบรหาร โดยใหทองถนมอ านาจในการก าหนดนโยบายและควบคมการปฏบตงานใหเปนไปตามนโยบายของทองถนตนเองได10

โกวทย พวงงาม นยามวาการกระจายอ านาจการปกครอง คอ การทมองคกรซงมอาณาเขต มความเปนอสระในการปกครองและการบรหารตนเอง มประชาชน มอ านาจหนาท มรายไดตามกฎหมาย รวมทงมอ านาจหนาทใหบรการดานตางๆ แกประชาชน ซงประชาชนในพนท มสวนรวมในการบรหารและปกครองตนเอง สามารถรวมตดสนใจแกไขปญหาชมชน ซงอาจกระท าผานตวแทนของประชาชน11

หวใจส าคญของการปกครองทองถน คอการทประชาชนและองคกรปกครองสวนทองถนมอสระในการปกครองตนเองและกลไกทส าคญเพอเกดความเปนอสระ ไดแก “การกระจายอ านาจ” คอการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน12 ในการกระจายอ านาจนนอ านาจทไดกระจายออกไปนนจะตองถงมอประชาชนหรอองคกรของประชาชนในทองถนจรงๆ โดยประชาชนจ าเปนตองมอ านาจในการตดสนใจโดยเฉพาะอยางยงทเกยวของกบการจดสรรทรพยากรภายในทองถน โดยมองคกรปกครองสวนทองถนเปรยบเสมอนพนทการรองรบอ านาจทกระจายอออกไป

ดงนนจากการใหความหมายของการกระจายอ านาจทงของนกวชาการตางประเทศและนกวชาการของไทยนน อาจสรปนยามความหมายของการกระจายอ านาจพอสงเขป คอ เปนการอธบายความหมายของการกระจายอ านาจในมตของอ านาจรฐเปนหลก เปนการกระจายอ านาจทางปกครองจากศนยกลางอ านาจคอรฐหรอรฐบาล โดยกระจายใหแกองคกรหรอหนวยงานอนของรฐหรอองคกรอนทอยนอกระบบราชการ ในเรองอ านาจการตดสนใจและอ านาจในการบรหารงานในระดบพนทปฏบตการ

9บฆอร ยหมะ, การปกครองทองถนไทย, (กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2550), หนา 4.

10Brain C. Smith, Field Administration, (London: Routledge and Regan Paul 1967). pp. 22-23 อางถงใน ประธาน คงฤทธศกษากร, การปกครองทองถน, (กรงเทพฯ: โครงการสงเสรมเอกสารวชาการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2534), หนา 7.

11โกวทย พวงงาม, การปกครองทองถนไทย หลกการและมตใหมในอนาคต (กรงเทพฯ: วญญชน, 2554), หนา 13.

12วฒสาร ตนไชย และธรพรรณ ใจมน, พระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542, ใน สารานกรมการปกครองทองถนไทย สถาบนพระปกเกลา, (นนทบร: สถาบนพระปกเกลา, 2547), หนา 4.

9

2.1.2 แนวคดการกระจายอ านาจ (Decentralization) แนวคดเรองการกระจายอ านาจเปนแนวความคดเกยวกบการปกครองทองถน โดยเปดโอกาส

ใหประชาชนในพนทไดปกครองกนเอง สามารถด าเนนกจกรรมไดอยางอสระ13 การกระจายอ านาจการปกครองเปนแนวคดทมววฒนาการมายาวนานและตอเนองเรอยมา

ซงแนวคดการกระจายอ านาจการปกครองน เปนผลพวงของการเมองการปกครองของยโรปในชวงครงศตวรรษทผานมา โดยมนกวชาการ Cheema และ Rondinelli ไดแบงววฒนาการของการกระจายอ านาจเปน 3 ชวงคอ14

ชวงท 1 ววฒนาการในชวงหลงสงครามโลกครงท 2 ในชวงนเปนชวงทแนวคดเรองการกระจายอ านาจมจดเนนส าคญอยทการแบงอ านาจ (De Concentration) คอการกระจายอ านาจในระบบราชการ หรอเปนการทราชการสวนกลางแบงหรอมอบอ านาจของสวนกลางบางสวนใหแกหนวยงานทตงอยในพนทใหมอ านาจในบางเรอง เพอประโยชนในเรองความคลองตวในการบรหารงานและการใหบรการแกประชาชนในพนท

ชวงท 2 ววฒนาการในชวงกลาง ค.ศ. 1980–1990 แนวคดเรองการกระจายอ านาจ ในชวงนเนนความส าคญทเรองการเมอง การพฒนาระบอบประชาธปไตยและระบบตลาดเสร ซงสงผลใหบทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนมภารกจกวางขวางมากยงขน15

ชวงท 3 คอนบตงแตกลางศตวรรษท 1990 จนถงปจจบน แนวคดเรองการกระจายอ านาจใหความส าคญกบการมสวนรวมของประชาชนมากขน โดยเปนการมสวนรวมผานองคกรภาคประชาชนและกระบวนการในการด าเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถนมเพมขน โดยมเปาหมายคอใหองคกรปกครองสวนทองถนรบผดชอบประชาชนในทองถน ยดประชาชนเปนศนยกลาง ตอบสนองความตองการของประชาชนในทองถน องคกรปกครองสวนทองถนถกตรวจสอบไดโดยประชาชน16

ววฒนาการของการกระจายอ านาจทมการแบงเปน 3 ชวงนแสดงใหเหนถงการใหความส าคญตอหลกการกระจายอ านาจทในชวงแรกจะใหความส าคญกบการกระจายอ านาจในฐานะทเปนเครองมอในการอ านวยความสะดวกใหแกงานดานการบรหารจนกระทงชวงสดทายการกระจายอ านาจถกใหความส าคญในฐานะทเปนชองทางในการเขาไปมสวนรวมทางการเมองการปกครองของประชาชน และดวยเหตนท าใหหลกการกระจายอ านาจถกนยามความหมายทแตกตางหลากหลาย ตามแตบรบทของสงคมประเทศในเวลาตอไป

13นนทวฒน บรมานนท, การปกครองสวนทองถน, พมพครงท 5 (กรงเทพฯ: วญญชน,

2552), หนา 20. 14ศภสวสด ชชวาล, การเมองในกระบวนการกระจายอ านาจ: ศกษาผานบทบาทของ

นกวชาการ ขาราชการ นกการเมองและประชาชน, (กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2555),หนา 7-10.

15เรองเดยวกน, หนา 7-10. 16Anwar Shah and Sana Shah, The New Vision of Local Governance and the

Evolving Role of Local Government In Local Government in Developing Countries, Anwar Shah, ed. (Washington D.C.: The World Bank, 2006), pp. 22-24.

10

2.1.2.1 การกระจายอ านาจทางปกครอง การกระจายอ านาจทางปกครองเปนเรองเกยวกบอ านาจในการจดท าภารกจภายใน

รฐ ฉะนนเมอกลาวถงการกระจายอ านาจทางปกครอง กคอการกระจายอ านาจในการจดท าภารกจของรฐ ซงจะกระจายใหองคกรใดมอ านาจในการจดท า ดงนนสงทส าคญคอตองพจารณาถงหลกการและประเภทของภารกจของรฐรวมทงหลกการปกครองภายในรฐประกอบดวย17

รฐสมยใหมมบทบาทหนาทส าคญในเรองของภารกจของรฐทรฐมหนาทตองจดท าเพอตอบสนองความตองการของประชาชนภารกจของรฐทตองจดท ากคอบรการสาธารณะนนเอง ซงเปนเรองทเชอมโยงกบการก าหนดอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนดวย โดยการจะแบงแยกอ านาจหนาทระหวางรฐกบทองถน วาภารกจใดรฐควรจดท าเองและภารกจใดทควรใหทองถนมอ านาจหนาทในการจดท านน เปนเรองทส าคญมาก เนองจากบรการสาธารณะนนเปนสงทมพลวตรอยตลอดเวลา ซงมรายละเอยดดงน

1) ภารกจหลกของรฐ (Primary Function of State) คอ บรการสาธารณะทเปนเรองพนฐานทมความส าคญตอประเทศ เปนภารกจพนฐานดงเดม ซงรฐแตละรฐตองด าเนนการจดท า เพราะเปนเรองของการประกนความมนคงปลอดภยขนพนฐานของรฐ ซงภารกจพนฐานของรฐนเปนเรองทเกยวของกบการปองกนมในการรกษาความสงบ โดยอาจแบงเปน 2 อยาง คอ การปองกนภยจากภายนอก เปนเรองความมนคงทางทหาร เรองการตางประเทศ และการรกษาความสงบเรยบรอยภายใน ซงกคอ การออกกฎเกณฑบงคบใชในสงคม การรกษาความสงบเรยบรอย มการระงบขอพพาททเกดขนในสงคม18

ภารกจพนฐานของรฐเปนเรองทจ าเปนตอความเปนรฐ ซงมผลตอการมชวตอยรอดปลอดภยของประชาชนภายในรฐ อนเปนสทธขนพนฐานของประชาชนนนเอง 19ภารกจพนฐานนเปนเรองทรฐมหนาทการด าเนนการใหแกประชาชน โดยไมตองมการเสยคาบรการโดยตรง ทงนเพราะใชงบประมาณจากเงนภาษของประชนนนเอง โดยภารกจพนฐานทกลาวมานรฐจะไมมอบหมายใหแกเอกชนหรอองคกรอนจดท าแตประการใด

2) ภารกจรองของรฐ (Secondary Function of State) คอ บรการสาธารณะทเปนเรองของการเสรมสรางคณภาพชวตและความเปนอยของประชาชนอยด มสข ซงเปนภากจล าดบรอง

มการกลาววา “อยด”คอ อยอยางสงบปลอดภยอนเปนภารกจพนฐานและเมอประชาชนอยอยางสงบปลอดภยแลวล าดบตอมากคอ “มสข”คอการท าใหประชาชนมความสข

17โภคน พลกล และคณะ, รายงานการวจย เรอง แนวทางการพฒนากฎหมายเกยวกบการ

กระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน, (กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา, 2538), หนา 101.

18สนทร มณสวสด, เอกสารประกอบการสอนวชากฎหมายปกครองชนสง 1 ภารกจของรฐ, (กรงเทพฯ: สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2555).

19สมยศ เชอไทย, หลกกฎหมายมหาชนเบองตน, พมพครงท 8 (กรงเทพฯ: วญญชน, 2555), หนา 139.

11

ภารกจล าดบรองน คอ การใหศกษาแกประชาชน ดานการคมนาคมทสะดวก ดานการสงเสรมศลปวฒนธรรม ดานสาธารณปโภคขนพนฐานตางๆ เปนตน การบรการสาธารณะประเภทนรฐสามารถมอบใหเอกชนหรอองคกรอนจดท าแทนรฐได โดยบรการสาธารณะประเภทนจะมการเกบคาบรการหรอคาธรรมเนยมแกประชาชนทใชบรการ แตมใชเปนการแสวงหาก าไรอยางการท าธรกจของเอกชน และในการมอบหมายใหเอกชนหรอองคกรอนจดท านน รฐจะเปนผควบคมดแลใหการด าเนนการเปนตามมาตรฐานทรฐก าหนดเพอประโยชนสงสดของประชาชนทรบบรการ20

ภารกจล าดบรองของรฐแบงไดเปน 2 ประเภท คอ ภารกจล าดบรองทางสงคมและวฒนธรรม ไดแก ภารกจดานการศกษา สาธารณสข ดานศลปวฒนธรรม ดานสงคมสงเคราะห ดานแรงงานและสวสดการสงคม เปนตน และภารกจล าดบรองดานเศรษฐกจ ไดแก ภารกจดานอตสาหกรรมและพานชชยกรรม ดานการสอสาร เปนตน21

จากภารกจของรฐทกลาวมาเหนไดวารฐมภารกจมากมายทงภารกจพนฐานและภารกจรอง โดยการทรฐจะด าเนนการเพอจดท าภารกจตางๆใหครบถวนและมประสทธภาพไดนน จงเปนเรองยาก และไมทวถงหรอเกดความลาชา และขอจ ากดดานอนๆ ดงนนรฐจ งตองกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนซงเปนหนวยการปกครองของรฐทสามารถจดท าภารกจล าดบรองของรฐไดอยางเหมาะสม

2.1.2.2 หลกการบรหารราชการแผนดน ระเบยบบรหารราชการถอเปนเสมอนขอตกลงในการก าหนดและแบงแยกหนวยงาน

เพอรบผดชอบการก าด าเนนการตามหนาทและก าหนดแนวทางในการปฏบตงานตามขอบเขตหนาททรบผดชอบ เพอใหการบรหารงานมประสทธภาพ เปรยบเสมอนการควบคมเครองจกรกลขนาดใหญ ซงจะตองมระบบการท างาน วธปฏบต และระเบยบทรดกม เพอใหการด าเนนงานบรรลวตถประสงค ระเบยบบรหารราชการมทมาจากประเพณการปกครอง และไดมววฒนาการเรอยมาจนกระทงมการตราเปนกฎหมายเพอใชในการบรหารประเทศ ส าหรบโครงสรางการบรหารราชการโดยทวไปทมการใชอยในประเทศตางๆ มอย 3 หลกดวยกนคอ หลกการรวมอ านาจทางปกครอง หลกการแบงอ านาจทางปกครองและหลกการกระจายอ านาจทางปกครอง ซงแตละประเทศยอมเลอกใชใหเหมาะสมกบระบอบการปกครองของตน22 ดงน

1) หลกการรวมอ านาจปกครอง (Centralization) ในกระบวนการสร า งร ฐ -ชาต สมย ใหม “การรวมศนย อ านาจ”

(Centralization) เปนทงเงอนไขและความจ าเปนในการจดโครงสรางความสมพนธทางอ านาจภายในรฐ การรวมอ านาจมความจ าเปนทงในแงของการปกครองภายในประเทศ และการปองกนรกษาความ

20อรทย กกผล, เคลดลบการจดบรการสาธารณะทองถน:บทเรยนจากรางวลพระปกเกลา

51, (กรงเทพฯ: ส เจรญ การพมพ, 2552), หนา 5-6. 21สมยศ เชอไทย, เรองเดม, หนา 140. 22กตตวฒน รตนดลก ณ ภเกต, คมอศกษาพนฐานวชากฎหมายเกยวกบการบรหาร

ราชการแผนดน (กฎหมายเกยวกบการบรหารราชการไทย), พมพครงท 3 (กรงเทพฯ: เสมาธรรม, 2553), หนา 15.

12

มนคงของประเทศจากภยคกคามภายนอก และในแงของการบรการสาธารณะซงเปนอ านาจหนาทขนพนฐานของรฐสมยใหม หลกการรวมอ านาจปกครอง คอ หลกการทวางระเบยบการบรหารราชการ โดยรวมอ านาจทางปกครองทงหมดไวทสวนกลางไดแก กระทรวง ทบวง กรม ใหเปนผด าเนนการจดท าบรการสาธารณะ โดยในการบรหารงานจะก าหนดใหมเจาหนาทซงมล าดบขนของสายการบงคบบญชาเปนผด าเนนการปกครองครอบคลมพนททวประเทศ ซงมลกษณะดงน23

(1) มการรวมอ านาจการบงคบบญชาไวทสวนกลาง คอรวมอ านาจการบงคบบญชาเจาหนาทฝายปกครอง ทหาร และต ารวจไวทสวนกลางทงหมด

(2) มการรวมอ านาจวนจฉยสงการไวทสวนกลาง คอ ใหอ านาจวนจฉยสงการขนสดทายนนเปนของราชการสวนกลาง คอ กระทรวง ทบวง กรมตางๆ รวมทงเจาหนาทของรฐสวนกลางทประจ าอยในสวนภมภาคดวย โดยราชการสวนกลางมอ านาจในการวนจฉยสงการไดทวประเทศ

(3) มล าดบชนการบงคบบญชา คอ ล าดบความสมพนธระหวางเจาหนาทผปฏบตงาน ซงล าดบชนของการบงคบบญชานนเปนสงทส าคญมากในการรวมอ านาจการปกครองไวทสวนกลาง โดยเฉพาะเจาหนาททประจ าอยในภมภาค ซงล าดบชนในการบงคบบญชาน ท าใหรฐสวนกลางมอ านาจในการแตงตง ถอดถอนเจาหนาทของราชการสวนกลาง รฐสวนกลางใชอ านาจบงคบบญชาเพอสงการ อนมต ระงบ เพกถอนหรอแกไขการกระท าตางๆของเจาหนาทได

2) หลกการแบงอ านาจทางปกครอง (De Concentration) หลกการแบงอ านาจทางปกครองเปนหลกการปกครองทมการแบงอ านาจ

หรอมอบอ านาจวนจฉยสงการหรอตดสนใจในกจการบางสวนใหแกเจาหนาทซงเปนตวแทนของรฐสวนกลาง ซงเจาหนาทดงกลาวคงมฐานะเปนเจาหนาทของรฐสวนกลางและอยในอ านาจการบงคบบญชาของราชการสวนกลาง ซงมใชลกษณะของการกระจายอ านาจทางปกครอง24

หลกการแบงอ านาจทางปกครองเปนหลกการทใชเพอแกปญหาการรวมอ านาจการปกครองไวทสวนกลาง เพราะการบรหารราชการดวยหลกการรวมอ านาจปกครองนน ไมสามารถดแลประชาชนไดอยางทวถงทกพนททวประเทศ หรอแมกระทงท าไดกเปนไปอยางลาชาและไมเตมประสทธภาพ ทงนเพราะเจาหนาทของรฐสวนกลางจะตองเสนอขอค าสงจากกระทรวง ทบวง กรม ในสวนกลาง ซงบางครงกเนนชาจนไมอาจทนตอการแกปญหา ซงเปนเรองเดอดรอนของประชาชนในพนทสวนภมภาค25

ดงนนเพอเปนการลดปญหาความลาชาจากกระบวนการในแบบรวมอ านาจปกครอง รฐสวนกลางจะมการมอบอ านาจวนจฉยสงการหรอตดสนใจในกจการบางสวนใหแก

23ประยร กาญจนดล, การปกครองทองถนในประเทศไทย, ใน ปาฐกถา เรองการปกครอง

ทองถนในประเทศไทย, วนท 24 สงหาคม 2544, ณ โรงแรมรตนโกสนทร กรงเทพฯ, หนา 7-9. 24กตตวฒน รตนดลก ณ ภเกต, เรองเดม, หนา 23. 25ประยร กาญจนดล, เรองเดม, หนา 12-13.

13

เจาหนาทซงเปนตวแทนของรฐทไปปฏบตงานในทองทตางๆ เพอสนองตอบความตองการของประชาชนใหตรงเปาหมายยงขน ซงหลกการกระจายอ านาจนนมลกษณะดงน26

(1) มการแบงอ านาจหนาทท เปนของราชการบรหารสวนกลางบางสวนใหแกราชการบรหารสวนภมภาคในการตดสนใจ วนจฉยสงการในกจการบางอยางตามทไดรบมอบอ านาจ

(2) ราชการบรหารสวนภมภาคยงคงอยภายใตการ “ควบคมบงคบบญชา” ของราชการบรหารสวนกลาง โดยเจาหนาทของราชการบรหารสวนภมภาคจะไดรบการแตงตงจากราชการบรหารสวนกลางใหไปปฏบตหนาทในพนท เชน จงหวด หรออ าเภอ เปนตน

3) หลกการกระจายอ านาจทางการปกครอง (Decentralization) หลกการกระจายอ านาจทางการปกครอง คอการทรฐมอบอ านาจทาง

ปกครองบางสวนใหแกองคกรอนนอกจากราชการบรหารสวนกลาง เพอจดท าบรการสาธารณะบางอยาง โดยมความอสระตามสมควร ไมตกอยภายใตอ านาจบงคบบญชาของรฐสวนกลาง มแตเพยงการก ากบดแลเพอใหปฏบตตามกฎหมายเทานน โดยทหนวยงานนนมหนาทในการจดท าบรการสาธารณะ มงบประมาณ มบคลากรเพอด าเนนการจดท าบรการสาธารณะดวย27

2.2 ลกษณะและประเภทของการกระจายอ านาจปกครอง

2.2.1 ลกษณะของการกระจายอ านาจ การกระจายอ านาจการปกครองใหแกองคกรปกครองสวนทองถน เปนเครองมอในการปรบ

โครงสรางอ านาจรฐ เปนการปรบลดอ านาจของรฐสวนกลางลง และเพมอ านาจของทองถนและภาคประชาสงคม ใหอ านาจรฐมความสมดล มการจดความสมพนธในเชงอ านาจและบทบาทหนาทใหสอดคลองกบความตองการของประชาชน การกระจายอ านาจทางปกครอง เปนการสงเสรมใหชมชนทองถนมอ านาจในการปกครองตนเองอยางอสระ ไมถกแทรกแซงจากรฐหรอองคกรใดๆ ซงชวยใหการใชอ านาจในทองถนเปนไปเพอตอบสนองความตองการของประชาชนทมความหลากหลายตามระดบพฒนาการของแตละทองถนไดอยางมประสทธภาพ28

ลกษณะส าคญของการกระจายอ านาจทางปกครองมสาระส าคญ 3 ประการ คอ การมองคกรทมสถานะเปนนตบคคล มการเลอกตงทองถน และมอ านาจอสระ ดงน

26ศภสวสด ชชวาล, สารานกรมการปกครองทองถนไทย หมวดโครงสรางภายนอก โครงสรางการบรหารราชการแผนดนกบการปกครองทองถน, (นนทบร: สถาบนพระปกเกลา, 2547), หนา 3.

27ประยร กาญจนดล, เรองเดม, หนา 14-15. 28วระศกด เครอเทพ, นวตกรรมสรางสรรคขององคกรปกครองสวนทองถน: หนงสอ

ส าหรบเสรมพลงความคดและหลกวชาใหแกองคกรปกครองสวนทองถน, (กรงเทพฯ: ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย, 2548), หนา 13.

14

2.2.1.1 มองคกรทมสถานะเปนนตบคคล การกระจายอ านาจทางปกครองนน ลกษณะส าคญทแสดงใหเหนวาเปนการกระจาย

อ านาจทางปกครอง คอ การทใหองคกรนนมสถานะเปนนตบคคล ซงการมสถานะเปนนตบคคลจะท าใหองคกรมสทธและหนาทไดตามกฎหมาย มการบรหารงาน มงบประมาณของตนเอง มความอสระและสทธตางๆ ตามกฎหมายก าหนด องคกรปกครองสวนทองถนสามารถด าเนนงานไดในนามตนเอง ไมอยภายใตอ านาจบงคบบญชาของสวนกลาง ท าใหทองถนมความคลองตว สามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ มศกยภาพในการบรหารจดการ ก าหนดนโยบายตางๆ ไดเอง สวนกลางเพยงแตควบคมดแลใหปฏบตหนาทใหถกตองเทานน เปนองคกรทเปนพนทใหประชาชนเขามามสวนรวมในการปกครองตนเองได29

2.2.1.2 มการเลอกตงทองถน การกระจายอ านาจทางพนท ท าใหองคกรปกครองสวนทองถนมพนทเปนของตนเอง

ในการบรหารภายในทองถนนน ผทจะเขามาบรหารและเขาใจปญหาทองถนไดดทสดนน คอผทอยในทองถนเอง ดงนนผบรหารทองถนตองมาจากการเลอกต งตามรปแบบขอ งประชาธปไตย (Democratically Elected Authorities) การเลอกตงเพอใหไดมาซงคณะกรรมการหรอตวบคคลทจะเขามาก าหนดนโยบายการบรหารทองถนถอเปนสงจ าเปน เพราะการแตงตงบคคลโดยความเหนชอบของสวนกลางโดยปราศจากความรเหนหรอยอมรบจากประชาชนในทองถนน น ยอมขดกบหลกการปกครองตนเองอยางเดนชด30

2.2.1.3 มอ านาจอสระ องคกรปกครองสวนทองถนตองมอ านาจอสระ (Autonomy) ในการด าเนนงาน ซง

อ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนนนเปนไปตามกฎหมาย โดยมไดมการบงคบบญชาหรอสงการจากรฐสวนกลาง ทองถนมอ านาจในการตดสนใจ วนจฉย สงการภายในขอบเขตอ านาจหนาท31 โดยรฐสวนกลางมอ านาจในการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนใหด าเนนการตามอ านาจหนาทตามกฎหมายเทานน โดยมหลกกฎหมายทวไปในการปกครองตนเอง คอ “ไมมการก ากบดแลถาไมมกฎหมาย และไมมการก ากบดแลเกนขอบเขตทกฎหมายก าหนดไว” ซงไดมการบญญตหลกการนไวในรฐธรรมนญอยางชดเจนดวย32

จากลกษณะส าคญของการกระจายอ านาจการปกครอง เหนไดวาเปนหลกการทสงเสรมการปกครองในระบอบประชาธปไตย ใหประชาชนมสวนรวมในการปกครองตนเองอยางเตมท โดยองคกรปกครองสวนทองถนถอเปนหนวยการปกครองทสามารถจดบรการสาธารณะใหสอดคลอง

29ชาญชย จตรเหลาอาพร, การบรหารจดการงานทองถน, (กรงเทพฯ: สมาคมรฐศาสตรแหง

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2552), หนา 11-12. 30ประยร กาญจนดล, การปกครองทองถนในประเทศไทย, (กรงเทพฯ: โรงพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2544), หนา 14-16. 31สมคด เลศไพฑรย, กฎหมายปกครองทองถน, (กรงเทพฯ: ส านกพมพคณะรฐมนตรและ

ราชกจจานเบกษา, 2549), หนา 17-18. 32มาตรา 283 วรรคสอง ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550

15

กบความตองการของประชาชนและชมชนในพนท อกทงมอ านาจอสระในการด าเนนการตางๆ มองคกรนตบคคลซงจะท าใหทองถนมความสามารถทางกฎหมาย มผบรหารทองถนมาจากการเลอกตงของประชาชนในทองถนเอง มงบประมาณ และมทรพยากรเปนของทองถนเอง

2.2.2 ประเภทของการกระจายอ านาจปกครอง

2.2.2.1 การกระจายอ านาจทางพนท การกระจายอ านาจทางพนทหรอการกระจายอ านาจทางเขตแดน คอการทรฐมอบ

อ านาจในการจดท าบรการสาธารณะใหแกองคกรปกครองสวนทองถนจดท า ซงองคกรปกครองสวนทองถนตองจดท าบรการสาธารณะภายในอาณาเขตหรอขอบเขตพนทขององคกรปกครองสวนทองถนนนตามทกฎหมายก าหนด เพอตอบสนองความตองการของประชาชนในทองถน ซงเ รยกการจดระเบยบการบรหารราชการดงกลาววา “การบรหารราชการสวนทองถน”33

2.2.2.2 การกระจายอ านาจทางภารกจของรฐ การกระจายอ านาจทางภารกจของรฐหรอการกระจายอ านาจทางบรการ คอ การท

รฐมอบอ านาจในการจดท าบรการสาธารณะบางอยางใหแกองคกร ซงมใชองคกรของรฐสวนกลางรบไปด าเนนการดวยงบประมาณและบคคลากรขององคกรนนเอง เชน กจการขนสงมวลชน กจการโทรคมนาคม การไฟฟาและการประปา เปนตน ซงเปนการมอบอ านาจในการจดท าบรการสาธารณะซงไมเกยวกบการใชอ านาจทางปกครอง และการกระจายอ านาจทางบรการไมค านงเรองอาณาเขตในการด าเนนการตามอ านาจหนาท นอกจากนกจการทมอบใหจดท าน รฐจะเปนผก าหนดโดยออกเปนกฎหมายทองถนหรอองคกรจะก าหนดขนมาเองไมได34

2.2.2.3 การกระจายอ านาจทางการคลง (Fiscal Decentralization) การกระจายอ านาจทางการคลง เปนอกหนงลกษณะของการกระจายอ านาจ โดย

หนวยงานในระดบบนหรอในสวนกลางพยายามลดระดบการใชอ านาจควบคมจดการงบประมาณและการตดสนใจทางการคลงของหนวยงานในระดบลาง เชน การจดระบบการจดสรรงบประมาณของหนวยงานในลกษณะทหนวยงานตนสงกดในสวนกลางหรอหนวยงานระดบบน จดสรรงบประมาณแกหนวยงานในระดบพนทหรอระดบต าลงมาในรปงบประมาณกอนเดยว เพอใหอสระแกหนวยงานดงกลาวในการตดสนใจบรหารจดการทางการคลงและจดสรรงบประมาณดงกลาวในรายละเอยด การกระจายอ านาจทางการคลงสงผลใหหนวยงานในสวนกลางมบทบาทเพยงก ากบทศทางนโยบาย ในขณะทหนวยงานระดบปฏบตมอ านาจหนาทมากขนในการตดสนใจในการบรหารภารกจและงบประมาณของตนเอง35

33สมคด เลศไพฑรย, เรองเดม, หนา 18. 34ประยร กาญจนดล, การปกครองทองถนในประเทศไทย, (กรงเทพฯ: โรงพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2544), หนา 17-19. 35นครนทร เมฆไตรรตน และคณะ, ทศทางการปกครองสวนทองถนของไทยและ

ตางประเทศเปรยบเทยบ, (กรงเทพฯ: วญญชน, 2546), หนา 20.

16

2.3 การปกครองทองถน

การปกครองทองถน คอผลตผลของการกระจายอ านาจทางปกครอง ซงรฐกระจายอ านาจการปกครองใหแกประชาชนใหมสวนรวมในการปกครองตนเอง ซงไมใชการกระจายอ านาจใหแกปจเจกชนแตเปนการกระจายอ านาจใหแกทองถนหรอชมชน ใหมการปกครองตนเองซงกคอการปกครองทองถน

2.3.1 ความหมายของการปกครองทองถน “การปกครองทองถน” มการใหความหมายไวมากมายแตกตางกนไปในสวนปลกยอย แตใน

สาระส าคญแลว การปกครองยอมมความหมายเกยวพนกบเรองของอ านาจ ฉะนนการปกครองทองถนในความหมายกวางๆ จงหมายถงการปกครองทรฐบาลกลางมอบอ านาจใหหรอกระจายอ านาจไปใหหนวยการปกครองทเกดขนจากหลกการกระจายอ านาจ ไดมอ านาจในการปกครองรวมรบผดชอบทงหมด หรอแตเพยงบางสวนในการบรหารภายในขอบเขตอ านาจหนาทและอาณาเขตของตน ทก าหนดไวตามกฎหมาย

Daniel Wit กลาววา รปแบบการปกครองซงเกดจากการกระจายอ านาจการปกครองของรฐบาลกลาง ใหหนวยการปกครองทองถน เพอตอบสนองความตองการและเพอประโยชนของประชาชนในทองถน โดยมองคกรและประชาชนมสวนรวมในการตดสนใจ36

William A. Robson กลาววา หนวยการปกครองทรฐไดจดตงขนและใหมอ านาจในการปกครองตนเอง (Autonomy) มสทธตามกฎหมาย (Legal Rights) และมองคการทจ าเปนในการปกครอง (Necessary Organization)37

William V. Holloway กลาววา “องคการปกครองตนเองของทองถน คอ การปกครองตนเองของชมชนแหงหนงแหงใดทมองคการเกดขน ท าหนาทในเขตพนททก าหนด มอ านาจในการบรหารการคลง มอ านาจในการวนจฉยตดสนใจ และมสภาทองถนเปนองคกรส าคญ38

จากความหมายดงกลาวขางตน เราอาจแยกลกษณะขององคการปกครองตนเองของทองถนทเหนอยางเดนชด ซงมลกษณะส าคญ 4 ประการ ดงนคอ

36Daniel Wit, A Comparative Survey of Local Government and Administration. (Bangkok: Kurusapha, 1967), p. 101-105, อางถงใน วชชกร นาคธน, การปกครองทองถนไทย, (พระนครศรอยธยา: มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา, 2550), หนา 2.

37William A. Robson, “Local government” In Encyclopedia of Social Sciences Vol. x. (New York: Macmillan, 1953), p. 574., อางถงใน ประธาน คงฤทธศกษากร, การปกครองทองถน, พมพครงท 2 (กรงเทพฯ: สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2534), หนา 10.

38William V. Holloway, State and Local Government in the United State (New York: MC Graw-Hill, 1951), p. 398, อางถงใน ประธาน คงฤทธศกษากร,การปกครองทองถน, พมพครงท 2, (กรงเทพฯ: โครงการสงเสรมเอกสารวชาการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2534), หนา 10.

17

1) มความเปนอสระในการตดสนใจและก าหนดนโยบาย 2) เปนนตบคคล ตงขนโดยกฎหมายแยกจากสวนกลาง มขอบเขตทแนนอน ม

งบประมาณ 3) ด าเนนการเพอตอบสนองความตองการและเพอประโยชนของประชาชนใน

ทองถน 4) ประชาชนมสวนรวมในการตดสนใจ

การปกครองทองถนเปนรปแบบการปกครองทประเทศตางๆน ามาใชบรหารประเทศของตน โดยมความแตกตางกนไป ตามระบบและรปแบบทน ามาใชเพอใหเหมาะสมกบระบอบการปกครอง รปของรฐ และสภาพเศรษฐกจ สงคม ของแตละประเทศ

2.3.2 รปแบบและโครงสรางการปกครองทองถน

2.3.2.1 รปแบบการปกครองทองถน อ านาจในการปกครองนน มแนวคดทแตกตางกนในเรองทมาของอ านาจรฐ ทง

แนวคดทวาการปกครองทองถนเปนผลผลตของรฐสมยใหม (Modern State) ทงแนวคดทวาเชอวาการปกครองทองถนเปนผลผลตของการปกครองมาแตโบราณ39 ซงหากพจารณาจากแนวความคดทงสองนจะเหนไดวา การปกครองทองถนนนมสองรปแบบ คอการปกครองทองถนแบบทเปนทางการและแบบทไมเปนทางการ

1) การปกครองทองถนในรปแบบทเปนทางการ การปกครองทองถนในรปแบบทเปนทางการ มลกษณะทส าคญ คอ เปน

การปกครองทองถนทรฐใหการรบรองใหมสถานะตามกฎหมาย เปนการรบรองโดยรฐธรรมนญของประเทศ หรอโดยพระราชบญญต สงผลใหองคกรปกครองทองถนมฐานะเปนนตบคคล (Juristic Person) ซงจะมอ านาจหนาทตามกฎหมาย มการจดองคกร มการบรหารงาน มงบประมาณ มบคลากรและมความเปนอสระในการตดสนใจและการบรหารทองถนของตนได และรฐจะคอยก ากบดแลตามทกฎหมายก าหนดเทานน ซงการกระจายอ านาจแบบเปนทางการนเปนการกระจายอ านาจ 3 อ านาจดวยกนคอ

(1) การกระจายอ านาจทางการบรหาร (Administrative Decentralization)

(2) การกระจายอ านาจทางการเมอง (Political Decentralization) เปนการจดตงองคกรนตบญญตขนมาเพอตรากฎหมาย และการใหมการเลอกตงผน าสงสดขนมาบรหารองคกรปกครองสวนทองถน

39แนวคดเรองการปกครองตนเองในระดบทองถน, คนวนท 5 เมษายน 2555 จาก

http://www.thailocalmeet.com /index.php?topic=6559.0;wap2

18

(3) การกระจายอ านาจทางการคลง (Fiscal Decentralization) ทองถนสามารถมรายไดเปนของตนเอง เพอประกนความเปนอสระของทองถนในการตดสนใจด าเนนงานตามอ านาจหนาทตามกฎหมาย40

2) การปกครองทองถนแบบไมเปนทางการ การปกครองทองถนแบบไมเปนทางการ (Informal Institution) เราอาจ

เรยกไดวาเปนการปกครองตนเอง (Self Government) หรอการเมองชมชนแบบธรรมชาต (Nature หรอ Community Politics) ซงมลกษณะส าคญขนกบโครงสรางอ านาจทางการเมองของชมชนนนๆ วามสงคมและวฒนธรรมของการรวมกลม มการนบถอเครอญาต มการประกอบอาชพการงาน มระบบการกระจายความมงคง มโครงสรางทางชนชน มกลมสถานภาพและมลกษณะของผน า ฯลฯ ในลกษณะใด เปนการปกครองแบธรรมชาตทไมมการก าหนดกฎเกณฑทชดเจนแนนอน อาจมลกษณะเปนประชาธปไตยหรอเผดจการ41

2.3.2.2 โครงสรางการปกครองทองถน 1) การจดโครงสรางการปกครองทองถน การปกครองทองถนคอรปแบบการปกครองรปแบบหนงทมโครงสรางการ

จดรปแบบขององคกร ซงในแตละประเทศยอมมรปแบบโครงสรางทแตกตางกนไป ซงโดยทวไปแลวมกพบโครงสรางการปกครองทองถนอย 3 รปแบบดวยกน คอ โครงสรางการปกครองทองถนแบบชนเดยว โครงสรางการปกครองทองถนแบบสองชนและโครงสรางการปกครองทองถนแบบหลายชน

(1) โครงสรางการปกครองทองถนแบบชนเดยว โครงสรางการปกครองทองถนแบบชนเดยวเปนการจดโครงสรางการ

ปกครองทงายทสดคอ มรฐบาลกลางเปนโครงสรางระดบบนและมรฐบาลทองถนเปนโครงสรางในระดบลางเพยงชนเดยวแบบอเนกประสงค การจดโครงสรางรปแบบนเนนการน าเปาหมายโดยรวมทงหมดใหเขามาอยภายใตความรบผดชอบของหนวยงานเดยวกน นโยบายตางๆ สามารถน ามาบรณาการขนเปนหนวยบรการแบบอเนกประสงค เพอสนองความตองการหรอบรการแกประชาชนไดอยางมประสทธภาพ สามารถจดส าดบความส าคญของนโยบายไดงาย มความเปนเอกภาพเชงอ านาจ โดยประเทศทจดโครงสรางการปกครองแบบชนเดยวไดแก ประเทศฟนแลนด ประเทศไอซ แลนดและประเทศลกเซมเบอรก โครงสรางการปกครองทองถนแบบชนเดยวเปนโครงสรางทใชกบประเทศทมขนาดเลก ประชากรมจ านวนไมมาก เพราะหากเปนประเทศขนาดใหญจ านวนประชากรมากแลว การใหบรการแกประชาชนอาจไมทวถงเพยงพอ และไมสามารถจดกจกรรมใหญๆ ไดอยางมประสทธภาพ42

40นครนทร เมฆไตรรตน, การปกครองตนเองในระดบทองถน, คนวนท 5 เมษายน 2555

จาก http://www.kpi.ac.th /wiki/index.php?title 41แนวคดเรองการปกครองตนเองในระดบทองถน, เรองเดม. 42อดม ทมโฆสต, การปกครองทองถนสมยใหม: บทเรยนจากประเทศพฒนาแลว,

(กรงเทพฯ: โครงการเอกสารและต าราคณะรฐประศาสนศาสตร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, ม.ป.ป.), หนา 256-262.

19

(2) โครงสรางการปกครองทองถนแบบสองชน เปนการจดโครงสรางโดยมรฐบาลกลางเปนโครงสรางชนบนและ

รฐบาลทองถนเปนโครงสรางชนลางอก 2 ระดบ โดยมระดบกลางและระดบพนฐานโดยระดบพนฐานเปนหนวยการปกครองทองถนทมขนาดเลกทสดมความใกลชดกบประชาชนในพนทมากทสด

ประเทศทเปนรฐเดยวและจดโครงสรางการปกครอง 2 ระดบ ไดแกราชการสวนกลางและราชการสวนทองถนเทานน คอ ประเทศองกฤษและประเทศญปน43

(3) โครงสรางการปกครองทองถนแบบหลายชน เปนโครงสรางทมรฐบาลกลางเปนโครงสรางชนบนและมรฐบาลทองถน

เปนโครงสรางชนลาง คอ มทองถนระดบบน ทองถนระดบกลางและทองถนระดบลาง โครงสรางแบบนเปนโครงสรางทไดรบความนยมอยางแพรหลายในประเทศทมพนทกวางและมจ านวนประชากรมาก โดยเปนการจดใหมหนวยการปกครองทองถนขนาดเลกทสดท าหนาทครบทกอยาง เพอใหประชาชนไดรบการบรการและเขาถงบรการไดสะดวกรวดเรวทสด สวนหนวยทองถนขนาดกลางเปนการจดเขตพนทใหมขนาดใหญขนซอนในพนทของหนวยทองถนระดบลาง เพอใหสามารถด าเนนกจกรรมทใหญไดอยางมประสทธภาพ44

2.3.2.2 โครงสรางภายในองคกรปกครองสวนทองถน โครงสรางขององคกรเปนสวนทมความส าคญตอความส าเรจในการปฏบตภารกจของ

องคกร เพราะโครงสรางขององคกรจะถกสรางและพฒนาใหสอดรบกบเปาหมาย วสยทศน ภารกจ รวมทงอ านาจหนาทขององคกร ส าหรบการจดรปแบบโครงสรางขององคกรปกครองสวนทองถนของแตละประเทศนนยอมมความแตกตางกน แตทงนสามารถจดแบงรปแบบไดเปน 4 รปแบบหลกๆ ไดแก

1) รปแบบสภาฝายบรหาร (Council – Executive Form) รปแบบสภาฝายบรหาร เปนรปแบบทยดหลกการปกครองแบบรฐสภา

(Parliamentary System) เปนรปแบบทมการแยกโครงสรางออกเปน 2 ฝาย ไดแก ฝายสภาทองถน และฝายบรหาร โดยมฝายสภาท าหนาทดานนตบญญต คอ การตรวจสอบ ควบคมการท างานของฝายบรหารท าหนาทออกกฎเกณฑ ขอบงคบตางๆ เชน ขอบญญต และมฝายบรหารท าหนาทในการบรหารงานภายในองคกรปกครองสวนทองถนโครงสรางองคกรปกครองสวนทองถน ยงสามารถแบงออกไดเปน 2 รปแบบยอย ไดแก

(1) รปแบบฝายบรหารออนแอ (Weak Executive) รปแบบนจะไมมการแยกอ านาจกนอยางเดดขาดระหวางฝายบรหาร

ฝาย และสภาทองถน โดยฝายสภาทองถนมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชน สวนฝายบรหารมาจากความเหนชอบของสภาทองถน ฝายสภาทองถนมอ านาจครอบคลมทองคกรปกครองสวน

43สมคด เลศไพฑรย, เรองเดม, หนา 8. 44อดม ทมโฆสต, เรองเดม, หนา 256-262.

20

ทองถนตองรบผดชอบตอประชาชน ในขณะทฝายบรหารตองบรหารงานภายใตความเหนชอบของสภาทองถน45

(2) รปแบบฝายบรหารเขมแขง (Strong Executive) มการแยกอ านาจกนชดเจนระหวางฝายบรหารและฝายสภาทองถน

ฝายบรหารมอ านาจในทางการบรหารและอ านาจในการออกขอบญญตเพมขน มอ านาจในการยบยง “มตสภา”มอ านาจในการตดสนใจด าเนนงานในการบรหารงานไดอยางเตมท สามารถก าหนดและปรบปรงงบประมาณได มอ านาจในการบรหารงานบคคล46

2) รปแบบคณะกรรมการ (Commission Form) รปแบบคณะกรรมการน เปนอกรปแบบทนยม เปนรปแบบทงายไมซบซอน

โครงสรางไมมการแบงแยกฝายนตบญญตและฝายบรหาร คณะบคคลจะมจ านวนประมาณ 5-7 คนมาจากการเลอกตงของประชาชนในทองถน คณะกรรมการจะท าหนาทเปนหวหนาฝายบรหาร ขณะเดยวกนกจะท าหนาทเปนผออกขอบญญตตางๆ โดยในการปฏบตงานจะมการแบงคณะกรรมการออกเปนดานๆ และกรรมการแตละคนกจะท าหนาทเปนหวหนากอง หรอ ฝายในงานแตละดาน ขอดของการจดรปแบบโครงสรางในรปแบบน ไดแก ความรวดเรวในการท างานและการตดสนใจ เนองจากสามารถใชอ านาจบรหารและอ านาจในการออกกฎหมายสามารถจบไดในองคกรเดยว แตอยางไรกตามรปแบบคณะกรรมการกยงมขอเสย คอไมมการถวงดลอ านาจ การตดสนในอาจมความผดพลาดได หากมความขดแยงเกดขนกอาจสงผลตอการท างานได47

3) รปแบบสภาผจดการเมอง (Council – Manager Form) รปแบบสภาผจดการเมอง มแนวคดในดานบรหารธรกจซงมการแยกการ

จดท านโยบายออกจากการบรหาร และมความเชอความเปนมออาชพในการปฏบตงาน เรยกวา “ผจดการเมอง” (City Manager) ซงไดรบการแตงตงจากสภาทองถน สวนงานดานการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนเปนหนาทและความรบผดชอบของ “สภาทองถน”จะท าใหองคกรปกครองสวนทองถนสามารถจดบรการสาธารณะใหแกประชาชนไดดและมประสทธภาพ48

4) รปแบบทประชมเมอง (Town Meeting) รปแบบทประชมเมอง ถอเปนรปแบบทเกาแกทสดรปแบบหนงของโลก

เปนรปแบบทประชาชนในทองถนทกคนมสวนรวมในการบรหารกจการขององคกรปกครองสวนทองถนโดยการรวมลงมต รวมแสดงความคดเหน รวมก าหนดทศทางการพฒนาในเวทการประชมประจ าปของเมอง อยางไรกตามรปแบบทประชมเมองนเหมาะสมกบพนทหรอเมองทมขนาดเลกท

45สถาบนพระปกเกลา, แนวทางพฒนาความเขมแขงของสภาทองถน, (นนทบร: สถาบน

พระปกเกลา, 2551), หนา 5-6. 46เรองเดยวกน, หนา 6. 47มรต วนทนากร, การเลอกตงผบรหารทองถนโดยตรงกบเทศบาลไทย: บทสรปสองคกร

ปกครองสวนทองถนไทยในภาพรวม, พมพครงท 2 (กรงเทพฯ: มสเตอรกอปป, 2549), หนา 19-21. 48สถาบนพระปกเกลา, เรองเดม, หนา 7.

21

สามารถจดการและจดสรรผลประโยชนใหแกประชาชนในพนทไดอยางทวถง มจ านวนประชากรไมมากเทานน ซงปจจบนรปแบบดงกลาวมอยนอยมาก ทงนเนองจากพนทและประชากรทมจ านวนมากขน49

2.3.3 ภารกจขององคกรปกครองสวนทองถน ในการก าหนดภารกจทเปนบรการสาธารณะนน เมอเขาใจประเภทของบรการสาธารณะท

เปนภารกจหลกและภารกจรองของรฐแลว ในการจะมอบหมายภารกจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน หรอกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนในการจดท าบรการสาธารณะนน ตองพจารณาแนวคดในการจดภารกจหนาทใหแกองคกรปกครองสวนทองถนดวย ทงนเพอประสทธภาพและประสทธผลของบรการสาธารณะนน

2.3.3.1 ภารกจหนาทตามบทบญญตของกฎหมาย ในการจดภารกจหนาทใหแกองคกรปกครองทองถนตามบทบญญตของกฎหมาย

หมายถง ภารกจหนาทของทองถนจะมขอบเขตเพยงใด ครอบคลมกจการใดนน ตองมกฎหมายรองรบหรอมกฎหมายใหอ านาจระบวาเปนหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน หากไมมกฎหมายใหอ านาจทองถนกไมสามารถท าได หากกระท ากเปนการละเมดตอกฎหมายดงนน ภายใตหลกการนภารกจหนาทของทองถนจงถกจ ากดโดยกฎหมาย

การก าหนดภารกจของทองถนตามหลกการน ความเปนอสระของทองถนในการปกครองตนเอง จะจ ากดเพราะทองถนจะมภารกจหนาทเทาทกฎหมายระบใหอ านาจไวเท านน ซงประเทศทก าหนดภารกจของทองถนตามบทบญญตของกฎหมายน พบวาเปนประเทศทมพนฐานการพฒนามาจากการปกครองในระบอบสมบรณาญาสทธราชย (Monarchic - based) และกลมประเทศแองโกล เชน สหราชอาณาจกร สหรฐอเมรกา ออสเตรเลย เปนตน ซงรวมทงประเทศไทยของเราดวย50

2.3.3.2 ภารกจหนาทตามหลกความสามารถทวไป หลกความสามารถทวไป หมายถง องคกรปกครองสวนทองถนสามารถจดท าภารกจ

ไดอยางกวางขวาง เทาทไมเปนการละเมดบทบญญตของกฎหมายหรอกระทบตออ านาจของสถาบนทางปกครองอนๆ ยดหลกความจ าเปนและความตองการของทองถนเปนส าคญ องคกรปกครองสวนทองถนสามารถด าเนนการได ตามขอเรยกรองของทองถน เปนการตอบสนองความตองการของประชาชนในทองถนและทนตอสภาวการณดวย กฎหมายจะใหอสระแกองคกรปกครองสวนทองถนในการด าเนนการตางๆโดยไมระบเจาะจง ซงการก าหนดเชนนจะท าใหองคกรปกครองสวนทองถนมอ านาจหนาทในภารกจบรการสาธารณะทมอยและอาจมขนในอนาคตตามความจ าเปนและความตองการของทองถนดวย

ประเทศทใชหลกการก าหนดภารกจของทองถนตามหลกความสามารถทวไป มกจะเปนประเทศทมประวตศาสตรการปกครองทองถนทเขมแขง มพฒนาการมาจากรฐสมยใหมมาจากการรวมตวกนของชมชนทองถน (Community- based) เชน ประเทศญปน และประเทศฝรงเศสทม

49มรต วนทนากร, เรองเดม, หนา 26. 50นครนทร เมฆไตรรตน, สารานกรมการปกครองทองถนไทย หมวดท 4 องคประกอบของ

องคกรปกครองสวนทองถน ล าดบท 2 เรองภารกจหนาทองคกรปกครองสวนทองถน, (นนทบร: สถาบนพระปกเกลา, 2547), หนา 6-7.

22

ความกาวหนาในดานกฎหมายมหาชนกยดถอหลกการนโดยเรยกหลกการนวา “หลกการบรหารโดยอสระ” (Free Administration) เปนตน51

2.3.3.3 ภารกจหนาทตามทไดรบมอบหมาย (Mandatory Delegated Function) หลกการจดภารกจหนาทตามทไดรบมอบหมาย เปนหลกการทปรากฏในลกษณะของ

การทบซอนอยใน 2 ระบบทไดกลาวมาขางตน ซงโดยทวไปแลวมกมการใชสองระบบเทานน โดยหลกการนหมายถง การก าหนดภารกจหนาทนเปนภารกจของรฐ ซงรฐมหนาท

ตองจดท า แตรฐไดมอบหมายใหองคกรปกครองสวนทองถนจดท าแทน ซงไมใชภารกจของทองถนโดยแท แตทองถนตองจดท าเพราะไดรบมอบหมายหรอไดรบมอบอ านาจใหตองจดท า ซงรฐจะเปนผก าหนดหลกเกณฑ วธการในการจดท าใหองคกรปกครองสวนทองถนด าเนนการตามทรฐก าหนด

แนวคดในการมอบหมายภารกจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนน อาจมเหตผล คอ รฐเหนวาภารกจบางอยางทองถนสามารถท าไดดกวารฐจดท าเอง เนองจากองคกรปกครองสวนทองถนมความใกลชดกบประชาชนในทองถนและมความคลองตวในการด าเนนการมากกวาหรอรฐอาจเหนวาภารกจดงกลาวเปนภารกจหลกทรฐตองจดท าแตในการทรฐลงไปด าเนนการจดท าเอง อาจเปนการขดตอหลกการปกครองตนเองของทองถน หรอขดตอจารตประเพณการปกครองทเนนบทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนในการมหนาทรบผดชอบจดท าบรการสาธารณะในทองถนหรอชมชน ดงนนรฐจะก าหนดใหภารกจดงกลาวเปนภารกจทรฐมอบหมายใหองคกรปกครองสวนทองถนจดท าแทน ภายใตแบบแผนและมาตรการทรฐก าหนด52

ตวอยางประเทศฝรงเศส แมประเทศฝรงเศสจะใชหลกการบรหารอสระหรอหลกความ สามารถทวไป แตการปกครองทองถนกยงมสวนทแสดงใหเหนถงการมอบหมายภารกจใหแกทองถนจดท าแทน คอการก าหนดใหนายกเทศมนตรซงเปนผบรหารทองถนขององคกรปกครองสวนทองถนระดบ Commune (เทศบาลหรอชมชน) มฐานะเปนเจาหนาทของรฐ ในเวลาเดยวกนดวย โดยมหนาทในการดแลและเคารพกฎหมาย เพอดแลรกษาผลประโยชนของชาตและมภารกจหนาททรฐมอบหมายใหตองท า เชน การทะเบยนราษฎร การรกษาความสงบเรยบรอย เปนตน

ประเทศญปน เปนอกประเทศหนงทแสดงใหเหนถงหลกการมอบหมายภารกจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน แมประเทศญปนจะใหอสระแกทองถนในการปกครองตนเองเปนอยางมาก แตภารกจจ านวนไมนอยทถกก าหนดใหเปนภารกจทไดรบมอบหมายใหทองถนจดท า โดยการก าหนดเปนขอกฎหมายใหผบรหารทองถนทกระดบเปนเจาหนาทของรฐเหมอนกบประเทศฝรงเศสดวย ซงหลกการนถกมองวาเปนหลกการทขดกบหลกการกระจายอ านาจ เพราะการจดท าภารกจทรฐมอบหมายนทองถนตองจดท าภายใตแบบแผนและขอก าหนดของรฐ อนถอเปนชองทางในการแทรกแซงการจดท าบรการสาธารณะของทองถน53

51เรองเดยวกน, หนา 8-9. 52เรองเดยวกน, หนา 10-11. 53เรองเดยวกน, หนา 10-11.

23

2.3.4 การปกครองตนเองของทองถน 2.3.4.1 แนวคดพนฐานการปกครองตนเองของทองถน การปกครองตนเองในระดบทองถน ซงอาจเรยกวาเปน การเมองชมชนแบบ

ธรรมชาต มมาตงแตมนษยเรมรวมตวกนเปนชมชนทางการเมอง ซงแตละชมชนยอมมความแตกตางหลากหลายกนออกไป ซงเรยกวาการเมองในชมชน ซงโดยสภาพจะมโครงสรางอ านาจทางการเมองในชมชนนนเอง ในชมชนขนาดเลก เชนสงคมเกษตรกรรม จะมการรวมตวกนเปนระบบเครอญาตซงจะมการแบงปนทรพยากรธรรมชาต มการจดตงองคกรทางสงคม ซงเปนการปกครองภายในความสมพนธทครอบคลม เปนการปกครองตนเองของทองถน ซงอาจกลาวไดวา เปนรากฐานทางประวตศาสตรของสงคมหรอการปกครองตนเองของทองถนนน มอยกอนทจะมรฐสมยใหม ซงเปนการมอยอยางไมเปนทางการ กอนทรฐจะรบรอง

การกระจายอ านาจการปกครอง คอการทรฐไดสละหรอมอบอ านาจการตดสนใจทางปกครองและการบรหารของสวนกลางใหแกองคกรอนอยางเปนทางการ ซงองคกรทรบมอบอ านาจ คอ องคกรปกครองสวนทองถน การกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนกเพอประโยชนในการพฒนาศกยภาพของประชาชน เปดโอกาสใหประชาชนไดมสวนรวมในการปกครองตนเอง และเปนวธการในการกระจายภารกจจากรฐบาลกลางสองคกรปกครองสวนทองถนดวย

การกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ไมวาจะมระดบมากหรอนอย องคกรปกครองสวนทองถนทอยภายในรฐเดยวกยงคงอยภายใตการก ากบดแลของรฐบาลกลางเสมอ ซงระดบในการก ากบดแลนนจะแตกตางกนไปตามระดบของการกระจายอ านาจ54

2.3.4.2 ความส าคญของการปกครองตนเอง การปกครองตนเองซงออกมาในรปของการปกครองสวนทองถน ตามกระบวนการ

การกระจายอ านาจ สวนใหญมกจะนกถงการใชทรพยากรในการสรางความเจรญใหกบทองถนดวยการแบงทรพยากรและอ านาจจากรฐบาลกลาง หรอในกรณทมสวนภมภาคกคอการลดอ านาจจากสวนภมภาคลง จากนนกมงเนนถงการแบงเบาภาระเพอใหทองถนจดการเรองของตนเอง ทส าคญทสดคอเรองทเกยวกบสาธารณปโภค สาธารณปการ การเกบขยะ การดแลปญหาเรองปจจยส และการจดเกบภาษโดยการออกบทบญญตทองถนซงเปนงานในความดแลของทองถน นนคอประโยชนของการกระจายอ านาจซงน าไปสการปกครองตนเองในรปแบบขององคกรปกครองสวนทองถน และนอกจากนการปกครองทองถนยงมนยทส าคญตอการพฒนาระบอบการปกครองแบบประชาธปไตย เปนอยางมากเพราะปกครองระบอบประชาธปไตย55

54นครนทร เมฆไตรรตน, สารานกรมการปกครองทองถนไทย หมวดท 1 แนวคดพนฐาน

การกระจายอ านาจกบการปกครองตนเองในระดบทองถน, (นนทบร: สถาบนพระปกเกลา, 2547), หนา 22-26.

55ลขต ธรเวคน, “ราชบณฑต”, สยามรฐ (16 กนยายน 2552): 4-5.

24

หลกการส าคญทสนบสนนการปกครองทองถน กลาวคอ 1) รกษาความมนคงและปลอดภย พฒนาและการมสวนรวมของ

ประชาชน การปรบโครงสรางทางปกครองใหประชาชนปกครองตนเองจะเปนการกระจายความเจรญและความมนคงปลอดภยในชวตใหแกประชาชน และท าใหสงคมและเศรษฐกจในทองถนไดรบการพฒนาดวย

2) สรางความหลากหลายในดานตางๆ โดยทการปกครองทองถนรองรบความหลากหลายทงทางดานสงคม วฒนธรรม วถชวตความเปนอย ความหลากหลายทางสภาพแวดลอม สภาพพนท ของทองถนทแตกตางกน การปกครองทองถน เปนการเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในการก าหนดรปแบบในการด าเนนชวตรวมกนของชมชนได วาทองถนของตนตองการเปนทองถนแบบใด อาจจะตองการเปนเมองทองเทยว หรอตองการเปนเมองแหงอตสาหกรรม เปนตน

3) สรางความสมดลระหวางอ านาจรฐกบการปกครองใน ระบอบประชาธปไตย โดยทการปกครองทองถนเปนเครองมอในการใหประชาชนสามารถถวงดลการใชอ านาจของรฐไมใหมากเกนไป จนกระทงเปนระบบเผดจการได เปนการสงเสรมใหภาคประชาชนมความเขมแขงดวย

4) เพมประสทธภาพในการบรหารจดการและการใชทรพยากร โดยทการปกครองทองถนไดสงเสรมประสทธภาพในการบรหารและการใชทรพยากรของรฐ การจดท าบรการสาธารณะของทองถนจะท าใหทองถนใชทรพยากรทมอยอยางคมคา และการจดท าบรการสาธารณะโดยทองถนนนจะท าใหใชทรพยากรไดอยางประหยดและคมคามากกวา56

56วระศกด เครอเทพ, เรองเดม, หนา 14-17.

บทท 3

การปกครองทองถนระดบจงหวดตางประเทศ การศกษาในบทนเปนการศกษาการปกครองทองถนระดบจงหวดของตางประเทศ ซงในการ

ศกษาวจยนไดเลอกศกษาการปกครองทองถนของประเทศญปนและประเทศฝรงเศส เพอเปนขอมลเปรยบเทยบกบการปกครองทองถนของไทย โดยเหตผลในการเลอกทง 2 ประเทศนกลาวคอ

ประเทศญปนเปนรฐเดยวและปกครองระบอบประชาธปไตยเหมอนกบประเทศไทย แตประเทศญปนจดระเบยบการบรหารราชการเปน 2 สวนคอราชการสวนกลางและราชการสวนทองถน ไมมราชการสวนภมภาคซงแตกตางจากประเทศไทย โดยการปกครองทองถนของประเทศญปนมบญญตรบรองในรฐธรรมนญ มกฎหมายทเรยกวากฎหมายปกครองตนเอง (Autonomy of Law) กฎหมายนท าใหการปกครองทองถนของประเทศญปนมความอสระ สงผลใหประเทศมความเจรญรงเรองกลายเปนประเทศมหาอ านาจไดอยางรวดเรว ดวยเหตนจงมนกวชาการหลายทานทมการเสนอใหประเทศไทยน าเอาหลกการปกครองทองถนของประเทศญปนมาเปนรปแบบในการปรบปรงกฎหมายปกครองทองถนของไทย ดงนนจงไดศกษากฎหมายปกครองทองถนของประเทศญปนเพอใหทราบถงหลกกฎหมายปกครองทองถนและแนวทางในการพจารณาปรบใชใหเหมาะสมกบบรบทของสงคมไทย

ประเทศฝรงเศสเปนรฐเดยว ทมการปกครองในระบอบประชาธปไตย การบรหาราชการแบงเปน 3 สวน คอราชการสวนกลาง ราชการสวนภมภาคและราชการสวนทองถน ซงเหมอนกนกบประเทศไทย โดยทการปกครองทองถนของประเทศฝรงเศส เปนประเทศทมประวตศาสตรการปกครองทองถนทยาวนานและมเอกลกษณ คอ การปกครองทองถนทเรยกวาภาค และการปกครองทองถนในระดบ Commune (เทศบาล) ซงเปนหนวยการปกครองในระดบพนททมความเขมแขง โดยเปนการปกครองทองถนทมราชการสวนภมภาคทสามารถผสานผลประโยชนระหวางทองถนและผลประโยชนระดบชาตไดอยางลงตว ดงนนการปกครองทองถนประเทศฝรงเศสจงเปนอกประเทศหนงทท าการศกษา

โดยในการศกษาการปกครองทองถนของทง 2 ประเทศดงกลาวน เ พอน าขอมลมาเปรยบเทยบกบการปกครองทองถนของประเทศไทย ทงนเพอน าขอมลมาวเคราะหเปรยบเทยบจดออน จดแขงเพอน าเสนอในการปรบปรงแกไขปญหาของการปกครองทองถนไทยตอไป 3.1 การปกครองทองถนประเทศญปน

ประเทศญปนเปนประเทศทมการปกครองระบอบประชาธปไตยซงมพระมหากษตรยเปน

ประมข โครงสรางการบรหารราชการแผนดนแบงออกเปน 2 สวน คอ การบรหารราชการสวนกลาง

26

และการบรหารราชการสวนทองถนเทานน57 การบรหารราชการในสวนกลางใชรปแบบรฐสภา มนายกรฐมนตรรบผดชอบในการบรหารสงสด มาจากเสยงสวนใหญในสภา โดยนายกรฐมนตรจะบรหารงานของรฐบาลผานกระทรวง (Ministries) หนวยงาน (Agencies) และองคกรบรหารตางๆ (Administrative Bodies) ในปจจบนประเทศญปนมกระทรวงและหนวยงานตางๆ เทยบเทากระทรวงอยทงสน 11 กระทรวง และหนวยงาน และองคกรบรหารงานอนๆ อกไมนอยกวา 30 หนวยงาน

การบรหารของญปนใหความส าคญกบการกระจายอ านาจไปสทองถน ใหทองถนมอสระทจะปกครองตนเองตามหลกการของระบอบประชาธปไตย หลก“ความเปนอสระของทองถน (Local Autonomy)” ปรากฏครงแรกในรฐธรรมนญฉบบทรางโดยคณะยดอ านาจสหรฐแลวยงมการออกกฎหมายส าคญในการปกครองทองถน คอ กฎหมายปกครองตนเองของทองถน (Local Autonomy Law) กฎหมายฉบบนไดก าหนดโครงสรางใหมของการบรหารสวนทองถน และไดกระจายอ านาจของรฐบาลกลางไปใหกบหนวยการปกครองทองถนอยางมาก พรอมกนนนไดยกเลกกระทรวงมหาดไทย และเปลยนไปเปนกระทรวงกจการภายในแทน ไดมการกระจายภารกจและกจการตางๆ ใหแกทองถน จดตงเจาหนาทของทองถน และปฏรประบบการคลงของทองถน รวมทงก าหนดความสมพนธระหวางรฐบาลกลางและทองถนตามหลกการวาดวยการปกครองตนเองของทองถน58

การปกครองสวนทองถนของประเทศญปนมความส าคญมากตอการพฒนาประเทศโดยพจารณาไดจากขอมล 2 ประการคอ ประการแรกรายจายขององคกรปกครองสวนทองถนทวประเทศทมมากกวารายจายของรฐบาลกลางเพราะภารกจของทองถนมจ านวนมาก โดยทองถนแตละระดบจะมการแบงภารกจกนอยางชดเจน เทศบาลจะมภารกจทมความเกยวของใกลชดประชาชน ประการทสองจ านวนขาราชการทองถนมมากกวาจ านวนขาราชการของสวนกลาง59

3.1.1 รปแบบและโครงสรางการปกครองทองถน การปกครองทองถนของประเทศญปนม 2 รปแบบคอรปแบบทวไปและรปแบบพเศษ

3.1.1.1 รปแบบ การปกครองทองถน 1) รปแบบทวไป

แบงออกเปน 2 ระดบ60 ระดบบน คอองคกรปกครองทองถนทเปนจงหวด มหนาทเปนหนวยงานกลางเชอมการตดตอระหวางรฐบาลกลางกบเทศบาล เปนตวแทนของรฐบาล

57สถาบนพระปกเกลา, ความรวมมอระหวางองคกรปกครองสวนทองถน รปแบบและความเปนไปได, (นนทบร: สถาบนพระปกเกลา, 2550), หนา 29.

58นครนทร เมฆไตรรตน และคณะ, ทศทางการปกครองทองถนไทยและตางประเทศเปรยบเทยบ, (กรงเทพฯ: วญญชน), หนา 149-153.

59สมามาลย ชาวนา (เรยบเรยง), กระจายอ านาจและการปกครองทองถนญปน, คนวนท 1 กรกฎาคม 2556 จาก http://www.kpi.ac.th/wiki/index.php?

60กรมการปกครอง, บทสรปส าหรบผบรหาร โครงการวจยรวมกนระหวางไทยและญปน เรอง การเสรมสรางสมรรถนะขององคกรปกครองสวนทองถน, (กรงเทพฯ: กรมการปกครอง, 2545), หนา 22.

27

กลาง มหนาทในการด าเนนกจการทใหญเกนกวาศกยภาพของเทศบาลทสามารถจะกระท าได ด าเนนการครอบคลมพนทหนวยการปกครองทองถนระดบเทศบาลทงหมดทอยในพนทของจงหวด ปจจบนจงหวดในประเทศญปนมทงสน 47 จงหวด โตเกยวจดเปนจงหวดหนงแตมสถานะเปนเมองหลวงของประเทศจงท าใหมโครงสรางทแตกตางจากจงหวดอน ๆ โดยมการจดตงหนวยการปกครองทองถนทเรยกวา “เขตพเศษ”

ระดบลาง ไดแก เทศบาล เปนหนวยการปกครองทองถนระดบลางสดมหนาทใหบรการขนพนฐานทวไปแกประชาชน ปจจบนมเทศบาลทงสนจ านวน 3,218 แหง แบงออกเปน 3 ประเภท คอ

(1) เทศบาลนคร (Cities/Shi) (2) เทศบาลเมอง (Towns/Cho or Machi) (3) เทศบาลต าบล (Villages/Son or Maru)

ในสวนของเทศบาลนครกยงมเทศบาลมหานคร (Designate Cities) ซงเปนเทศบาลนครขนาดใหญ มจ านวนประชากรเกน 600,000 คนขนไป ขณะนมเทศบาลมหานคร 12 แหง ไดแก Osaka, Kyoto, Nagoya, Yokohama, Kobe, Kita-kyusyu, Sapporo, Kawasaki, Fukuoka, Hiroshima, Sendai, และ Chiba เทศบาลมหานครเหลานมอ านาจหนาทกวางขวางเทาเทยมกบในระดบจงหวด ขนตอรฐบาลโดยตรงเชนเดยวกนกบจงหวด61

2) รปแบบพเศษ (1) เขตการปกครองพเศษ (Special Wards/Ku) รปแบบการปกครอง

แบบเขตพเศษมเฉพาะในโตเกยวเทานน มอ านาจหนาทใกลเคยงกบเทศบาลนครแตไมไดจดตงตามกฎหมายเทศบาลและมขอยกเวนเกยวกบอ านาจหนาทบางประการ62

(2) สหการ (Cooperatives of Local Authorities/Jimu-Kumiai) เปนการรวมกนขององคกรปกครองสวนทองถนทไดมการตกลงกนกอตงสหภาพทองถนโดยไดรบความเหนชอบจากรฐมนตรหรอผวาราชการจงหวดแลวแตกรณ เพอรวมกนด าเนนกจการทเกนศกยภาพของทองถนขนาดเลกทจะด าเนนการได ซงรปแบบสหภาพองคกรการปกครองสวนทองถนตามกฎหมายก าหนดใหม 4 ประเภท คอ

1. สหภาพธรการทวไป (Partial Cooperative/Ichibu-Jimukumiai) เปนสหภาพททองถนมอบหมายการจดกจการสาธารณะในพนทพเศษบางพนทใหสหภาพด าเนนการแทน เชนเดยวกบกจการก าจดขยะ กจการเกยวกบอคคภย และกจการเกยวการศกษาภาคบงคบ สหภาพประเภทนนยมจดตงกนมากในทองถน

2. สหภาพเขตกวาง (Wide Area Union/Koiki-rengo) เปนสหภาพรปแบบใหมการด าเนนการในพนทกวางเทานน แตยงด าเนนกานในกจการบางอยางทรฐบาลกลางมอบหมายใหดวย

61สมคด เลศไพฑรย, เรองเดม, หนา 138. 62เรองเดยวกน, หนา 141.

28

3. สหภาพธรการรวม (Full Cooperative) เปนสหภาพททองถนมอบหมายหนาททงหมดของตนใหกบหนวยงานของสหภาพ สหภาพประเภทนยงไมมการจดตงขน

4. สหภาพธรการราชการ (Join-Office Cooperative) เปนสหภาพทองถนทรวมส านกงานบรหารไวดวยกน สหภาพประเภทนยงไมมปรากฏ

(3) เขตทรพยสน (Property Wards) เปนหนวยงานทจดตงขนเฟอท าหนาทบรหารและจดการทรพยสนของหนวยงานการปกครองทองถนบางประการ เชน คลองชลประทานเปนตน บางครงเปนการจดตงขนเพอดแลทรพยสนทเกดจากการรวมตวกนของหนวยการปกครองสวนทองถน

(4) บรรษทพฒนาทองถน (Local Development Corporations) เกดจากการรวมกนด าเนนการขององคกรปกครองสวนทองถน 2 แหงขนไปเพอการจดหาและเตรยมสถานทส าหรบการกอสรางสงอ านวยความสะดวกตางๆ ทไดก าหนดไวในแผนพฒนาภมภาค63

3.1.1.2 โครงสรางภายในองคกรปกครองสวนทองถน โครงสรางการปกครองทองถนของประเทศญปน ตามกฎหมาย The Local Autonomy

Law ไดก าหนดใหโครงสรางการปกครองทองถนของประเทศญปน มลกษณะเปนโครงสรางแบบสองชน (Two-tier System) อนประกอบไปดวยจงหวด (Prefecture) และเทศบาล (Municipality)64 หนวยการปกครองทองถนในระดบจงหวดและระดบเทศบาล ประกอบดวยสภาทองถนเปนฝายนตบญญต และผวาราชการจงหวดและนายกเทศมนตรเปนหวหนาฝายบรหารอ านาจหนาทของแตละฝายมลกษณะดงน

1) สภาทองถน เปนองคกรนตบญญต สมาชกมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชนม

วาระ 4 ปจ านวนสมาชกทองถนจะแตกตางกนตามขนาดของประชากร ดงน65 (1) สภาจงหวดจะมจ านวนสมาชกอยระหวาง 40-120 คน (2) สภาเทศบาลนครจะมจ านวนสมาชกอยระหวาง 30-100 คน (3) สภาเทศบาลเมองและหมบานจะมจ านวนสมาชกอยระหวาง 12-

30 คน สภาทองถนมอ านาจหนาทตามทกฎหมายก าหนดไว คอ อ านาจในการตรา

กฎหมาย (ขอบญญต) ของทองถน เปลยนแปลง หรอยกเลกกฎหมายและขอบญญตตางๆ อ านาจในการอนมตงบประมาณประจ าป อ านาจในการก าหนดหลกการเกยวกบอตราภาษทองถน คาธรรมเนยม และขอบขายการกระท าสญญาตางๆ อ านาจในการอนมตจดซอหรอยกเลกทรพยสนสาธารณะ อ านาจในการแตงตงเจาหนาทเพอตรวจสอบบญชของเทศบาล อ านาจในการตงกระทถาม

63บฆอร ยหมะ, เรองเดม, หนา 60-61. 64สถาบนพระปกเกลา, ระบบและรปแบบการจดเกบภาษทองถน: ศกษาเฉพาะกรณ

ประเทศญปน, (กรงเทพฯ: จรญสนทวงศ การพมพ, 2548), หนา 3. 65สมคด เลศไพฑรย, เรองเดม, หนา 138-139.

29

เกยวกบการใชอ านาจของฝายบรหาร รวมทงการลงมตไมไววางใจอนเปนผลใหฝายบรหารตองลาออก หรออาจยบสภา เปนตน

2) ฝายบรหาร (1) หวหนาฝายบรหาร ไดแก ผวาราชการจงหวด และนายกเทศมนตร

มาจากการเลอกตงโดยตรงจากประชาชนมวาระ 4 ป ผวาราชการจงหวดและนายกเทศมนตรสวนใหญเคยเปนขาราชการ ส.ส. พนกงานระดบสงของทองถน สมาชกสภาทองถนหรอนกธรกจทองถน สวนสมาชกสภาทองถนสวนใหญมาจากองคการทเกยวของกบเกษตร ปาไม ประมง พาณชกรรม อตสาหกรรมรวมทงจากพรรคการเมองหรอสหภาพการคา หวหนาฝายบรหารสามารถแตงตงรองผวาราชการจงหวด หรอรองนายกเทศมนตร และหวหนาฝายบญชสมหบญช มาชวยในการปฏบตงานตามหนาททรบผดชอบไดโดยความเหนชอบจากสภาทองถน อ านาจของหวหนาฝายบรหารตามทกฎหมายก าหนด คอ อ านาจในการบรหารงานตามทบญญตวาเปนอ านาจหนาทของจงหวด อ านาจในการเสนอรางกฎหมายใหสภาทองถนพจารณา อ านาจในการจดตรยมและบรหารงบประมาณรวมทงควบคมดแลบญชการเงน อ านาจในการจดเกบภาษ คาธรรมเนยม คาปรบ อ านาจในการแตงต งและควบคมดแลเจาหนาทของทองถน อ านาจในการอนมตสญญา จดตง บรหารการสาธารณะ และธรกจสาธารณะ ตลอกจนการเขาถอสทธ จดการ ยาย โอนทรพยสนและการเกบรกษาเอกสารสาธารณะ อ านาจในการเรยกประชมอ านาจทจะเสนอเรองหรอปญหาตางๆ ทเหนสมควรในสภาเทศบาลประชมพจารณา อ านาจในการยบยงรางกฎหมาย อ านาจในการยบสภาทองถน เปนตน66

(2) คณะกรรมการบรหารดานตางๆ กฎหมายก าหนดขนมาเพอถวงดลอ านาจฝายบรหาร โดยคณะกรรมการเขามาชวยในการบรหารงานและด าเนนกจการพเศษทตองการความเปนกลางทางการเมองและไมมอคตในการปฏบตหนาท ทมาของคณะกรรมการบรหารสวนใหญไดรบการแตงตงจากหวหนาฝายบรหารภายใตการอนมตของสภาทองถนจะมกเฉพาะคณะกรรมการบรหารการเลอกตงเทานนทอ านาจในการแตงตงสมาชกเปนของสภาทองถนโดยการคดเลอกมาจากผมสทธเลอกตงในพนทอยในวาระ 3-4 ป การท างานของคณะกรรมบรหารจะท างานแบบไมเตมเวลาเวนแตกฎหมายก าหนดเปนอยางอน67

3.1.2 อ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน กฎหมายปกครองตนเองของทองถน (Local Autonomy Law) ไดแบงแยกอ านาจหนาท

ระหวางรฐบาลกลางและทองถนไวอยางชดเจน โดยทองถนจะตองไมแทรกแซงกจกรรมทรฐเปนผด าเนนการตอไปน

1) กจการเกยวกบตลาการ 2) กจการเกยวกบการลงโทษทางอาญา 3) กจการเกยวกบการขนสงและโทรคมนาคมระดบชาต

66นครนทร เมฆไตรรตน และคณะ, ทศทางการปกครองทองถนไทยและตางประเทศ

เปรยบเทยบ, หนา 157. 67เรองเดยวกน, หนา 158.

30

4) กจการเกยวกบการไปรษณย 5) กจการเกยวกบสถาบนการศกษาและการวจยระดบชาต 6) กจการเกยวกบโรงพยาบาลและสถานอนามยระดบชาต 7) กจการเกยวกบการเดนเรอ, อตนยมวทยา และอทกศาสตร 8) กจการเกยวกบพพธภณฑและหองสมดระดบชาต

หนาทหนาทของทองถนสามารถแบงออกเปน 2 ประเภทดงน 3.1.2.1 หนาทโดยตรงของทองถน เปนหนาทททองถนมอ านาจหนาทกระท าไดตามหลกการการปกครองตนเอง ซง

ครอบคลมกจการตางๆ อยางกวางขวาง ดงเชน 1) สาธารณสขและอนามย (Health) เปนบรการทมวตถประสงคในการสงเสรมการดแลและปรบปรงสขภาพของ

ผอยอาศย ครอบคลมดานการสาธารณสข การรกษาพยาบาล และเภสชกรรม ทองถนในระดบจงหวดจะรบผดชอบในการจดบรการดานการอนามยและสาธารณสขในพนทใหญๆ สวนเทศบาลจะดแลและใหบรการเฉพาะผอยอาศยในเขตพนทของตนเอง เชน การฉดวคซน การออกใบอนญาตฌาปนกจศพ การจดการศนยอนามยแมและเดก และการใหบรการพยาบาล เปนตน68

2) สวสดการสงคม (Social Welfare) เปนการใหบรการทเกยวกบสวสดการสงคมในทองถน บรการทส าคญเชน

สวสดการเดกโดยการจดศนยฟนฟส าหรบเดกพการหรอเดกทมปญหาดานการฟงการพด บานเดก การจดศนยดแลเดกชวงกลางวน ดานสวสดการผสงอายจดใหประโยชนตอผสงอายทอยบานตนเอง การจดสงอ านวยความสะดวกและบรการส าหรบผสงอาย และการใหค าแนะน าปรกษา เปนตน69

3) โครงสรางพนฐาน (Public Work) เปนกจการทเกยวกบการพฒนาทองถน และการสงเสรมการปรบปรงสง

อ านวยความสะดวกตางๆ ดงเชน การวางผงเมอง การดแลถนน ล าน า ทอระบายน า และทพกอาศย เปนตน70

4) ดานการพาณชยและอตสาหกรรม (Commerce & Industry) เปนกจการทเกยวกบการพฒนาธรกจของทองถน โดยทองถนมบทบาทใน

การปรบปรงวธการจดการดานพาณชยและอตสาหกรรม สรางศนยอตสาหกรรมเพอดงดดการลงทน ท าวจยดานการพาณชยและอตสาหกรรม และก าหนดนโยบายปรบปรงการบรโภคและการแจกจายผลผลต ซงเทศบาลอาจจะมหอการคาและอตสาหกรรมทองถน สมาคมการพาณชยและอตสาหกรรมเพอสงเสรมความชวยเหลอและแลกเปลยนขอมลระหวางสมาชก

68ปรชญา เวชารชช, การปกครองทองถนของประเทศญปน, (กรงเทพฯ: โครงการสงเสรม

การบรหารจดการทดโดยการกระจายอ านาจสทองถน ส านกงาน ก.พ., 2542), หนา 29-30. 69เรองเดยวกน, หนา 28. 70สมคด เลศไพฑรย, เรองเดม, หนา 138-139.

31

5) ดานเกษตรกรรม ปาไม และประมง (Agriculture, Forestry & Fisheries)

เปนกจการทเกยวกบการสงเสรมการเกษตร ปาไม และประมง เพอใหมการผลตอาหารไดเพยงพอ โดยทองถนจะเนนผลกดนใหมการปลกพชในพนททเหมาะสม71

6) การศกษา (Education) เปนกจการทเกยวกบการสนบสนนการศกษาในโรงเรยนและในสงคม

เทศบาลจะเปนผดแลรบผดชอบการศกษาภาคบงคบในการจดการโรงเรยนในระดบประถมศกษาและระดบชนมธยมศกษาตอนตน สวนจงหวดจะดแลรบผดชอบในการจดการโรงเรยนในระดบมธยมศกษาตอนปลายและโรงเรยนพเศษ เชน โรงเรยนส าหรบเดกพการ72

7) สงแวดลอม (Environment Protection) เปนกจกรรมทรฐบาลกลางและทองถนมสวนรวมในการสงเสรมมาตรฐาน

การควบคมมลภาวะ โดยทองถนมหนาทสอดสอง ควบคมมลภาวะ และก าจดมลภาวะ ซงมลภาวะดงกลาวจะครอบคลมทงในดานอากาศ น า ดน เสยง การสนสะเทอน และกากของเสย73

8) ต ารวจ (Police) ในปจจบนกจการดานต ารวจทงหมดไดถกยกใหจงหวดเปนผด าเนนการ

โดยในแตละจงหวดจะมการจดตงคณะกรรมการความปลอดภยสาธารณะ (Public Safety Committee) ขนมาดแลและจดการเกยวกบกจการต ารวจ

9) การปองกนอคคภย (Fire Fighting) เทศบาลไดเปนผรบผดชอบดแลกจการในดานการปองกนอคคภย นสวน

ใหญเปนเรองการปองกนและตอสอคคภย ควบคมน าทวม ใหบรการชวยเหลอประชาชนระหวางเกดพายและใหบรการกภยในกรณอบตเหตและเหตฉกเฉน การด าเนนการเหลานเทศบาลอาจด าเนนการเองโดยล าพงหรอรวมมอกบเทศบาลอน74

10) วสาหกจและบรรษททองถน (Local Public Enterprises and Corporations)

เปนกจการทเกยวของกบการพาณชยของทองถน และเปนกจการทมการจดการทพเศษแตกตางจากกจการทวไป โดยทองถนสามารถเกยวของกบกจการประเภทนได 2 ทาง คอ

(1) ทางตรงผานวสาหกจทองถน (Local Public Enterprises) ทมการจดการคลายกบบรษทเอกชน โดยทองถนจะด าเนนการเองหรอรวมกบทองถนอนในการด าเนนการกได กจการประเภทนไดแก ระบบน าประปา การขนสง การก าจดของเสย และการไฟฟาและกาซ เปนตน

71ปรชญา เวชารชช, เรองเดม, หนา 30. 72เรองเดยวกน, หนา 32. 73เรองเดยวกน, หนา 30. 74เรองเดยวกน, หนา 31.

32

(2) บรรษททองถน (Local Public Corporations) เปนลกษณะของการเขารวมลงทนกบเอกชนหรอหนวยงานอนเพอมาด าเนนกจการบางอยาง โดยบรรษททองถนสามารถทจะกยมเงนจากภาคเอกชน และมการจดการจากผช านาญการ บรรษททองถนยงเปนอสระจากกฎเกณฑของทองถน บรรษททองถนนโดยสวนใหญแลวจะมผวาราชการจงหวดและนายกเทศมนตรเปนประธาน และมกรรมการและคณะท างานมาจากภาคเอกชน (จะเขามาในสดสวนทมากทสด), เจาหนาททองถน และเจาหนาททเกษยณแลว75

11) ดานวเทศสมพนธ เปนกจการทเกยวของกบการสรางความสมพนธกบเมองอนๆ ในตางประเทศ

โดยหลกการอสระของทองถนทรฐธรรมนญไดก าหนดไวอยางชดเจนนน เปดทางใหแกทองถนตางๆ ทจะด าเนนกจกรรมดานตางประเทศได โดยไมตองผานรฐบาลกลาง76

3.1.2.2 หนาททไดรบมอบหมาย (Delegate Function) เปนหนาททรฐบาลกลางหรอองคกรอนๆ มอบหมายใหกบทองถนเปนผด าเนนการ

จดท า ซงสามารถแบงยอยไปไดอก 2 ประเภท คอ77 1) เปนการมอบหมายหนาทททองถนมอ านาจในการตดสนใจด าเนนการ

ไดเอง (mandate function) มการประกาศออกเปนพระราชบญญตหรอพระราชกฤษฎกาโดยรฐบาล

เพอด าเนนการมอบหมายหนาทใหด าเนนการ เชน การกอสรางโรงพยาบาลส าหรบผปวยทเปนโรคตดตอ และการกอสรางโรงเรยนในระดบประถมและมธยม

2) เปนการมอบหมายอ านาจหนาทททองถนเปนตวแทนของรฐบาลกลาง (Agency Delegate Function)

หนาทนมลกษณะแตกตางจากประเภทแรก คอรฐบาลกลางไมไดมอบหมายหนาทใหกบหนวยการปกครองสวนทองถนในฐานะองครวม แตมอบหมายใหกบหวหนาฝายบรหาร หรอหนวยงานบรหารอนๆ ขององคกรปกครองสวนทองถน ในฐานะทเปนตวแทนของรฐบาลกลาง ซงจะตองด าเนนการไปตามทศทางและค าสงทรบจากรฐมนตรทเกยวของ คดเปน 70 – 80% ของกจกรรมทงหมดของจงหวด78

75นครนทร เมฆไตรรตน, ทศทางการปกครองทองถนไทยและตางประเทศเปรยบเทยบ ,(กรงเทพฯ: วญญชน, 2546), หนา 205.

76เรองเดยวกน, หนา 206. 77เรองเดยวกน, หนา 206. 78“Japanese Decentralization Reform in the 1990s: Great Reform or status

Quo,” In Comparative Studies of Public Administration Reforming Government: New Concept and Practices in Local Public Administration, (Japan: EROPA Local Government Center, 1998), p. 52, อางถงใน นครนทร เมฆไตรรตน, ทศทางการปกครองทองถนไทยและตางประเทศเปรยบเทยบ, (กรงเทพฯ: วญญชน, 2546), หนา 207.

33

3.1.3 การก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถน การก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนเดมเปนอ านาจหนาทของกระทรวงมหาดไทย

ตอมากระทรวงหมาดไทยไดถกยบไปและมกระทรวงกจการภายในขนท าหนาทดแลการปกครองทองถนแทน ซงผวาราชการจงหวดมาจากการเลอกตงของประชาชนโดยตรง การก ากบดแลทองถนจงหนมาเนนเรองการคลงและการจดเกบภาษ และพยายามใหทองถนบรหารงานดวยตนเอง นอกจากนยงไดมการตงคณะกรรมการสงเสรมการปกครองทองถนขนเพอด าเนนการเรองการกระจายอ านาจการปกครองทองถน ซงไดมการยกเลกระบบมอบหมายงานจากสวนกลาง และก าหนดหลกการทวไปเกยวกบการแทรกแซงทองถนของรฐบาลกลาง ตองมองคประกอบส าคญ 3 หลกการ คอ ตองมกฎหมายรองรบ ตองมกฎระเบยบทวไป และเพอความยตธรรมและโปรงใสในการบรหารงาน ซงท าใหการตรวจสอบและก ากบดแลจากรฐสวนกลางลดลง ทองถนมความอสระมากขน79

3.1.3.1 การแทรกแซงโดยกฎหมาย องคกรปกครองสวนทองถนถกก าหนดโดยกรอบของกฎหมายไมใหออกกฎหมายและ

กฎระเบยบใดๆ ทขดหรอแยงกบกฎหมายแหงชาต ซงลกษณะเชนนถอวาทองถนมอ านาจเทาทกฎหมายใหอ านาจเทานน80

3.1.3.2 การแทรกแซงโดยฝายบรหาร องคกรปกครองสวนทองถนจะถกก าหนดใหด าเนนการตางๆตามการชแนะเชงบรหาร

ทกฎหมายเขยนไวอยางกวางขวาง เชน แนะน า ใหค าปรกษา หารอ การอนญาต เปนตน อนถอเปนการแทรกแซงความเปนอสระของทองถน ซงเปนการแทรกแซงทเกดขนบอยทสด นอกจากนหนวยงานในระดบชาตบางหนวยงานกมกจะลงไปจดตงส านกงานสาขาของตนในพนท81

3.1.3.3 การแทรกแซงทางการคลง รฐบาลกลางจะเปนผตดสนใจในการแบงสรรเงนอดหนน และอนมตการกยมตางๆ

ของทองถน ซงท าใหทองถนไมเปนอสระในการดแลการใชจายของตนไดอยางเตมท บางครงการแทรกแซงเกดขนจากความตองการของทองถนเองทตองการขอความชวยเหลอทางการเงน ขอโครงการพฒนาตางๆและขอค าชแนะเชงบรหาร จากกระทรวงและหนวยงานระดบชาตตางๆ เพอมาแกไขขอจ ากดทางการคลงทเปนอยของทองถน มการเรยกรองผานพรรคการเมองในเวทระดบชาต82

79มนส สวรรณ เอกมล สายจนทร และไพสฐ พานชยกล, รายงานวจยเรอง การตรวจสอบขององคกรภาคประชาชนในระบบการบรหารและกจการสาธารณะของทองถน, (เชยงใหม: คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม, 2546), หนา 79.

80นครนทร เมฆไตรรตน, ทศทางการปกครองทองงถนไทยและตางประเทศเปรยบเทยบ, หนา 218.

81ปรชญา เวชารชช, เรองเดม, หนา 21. 82ประเสรฐ จตตวฒนพงศ, “การกระจายอ านาจสทองถนและการเลอกตงทองถนในญปน”

ใน ญปน: การเมองและนโยบายตางประเทศ รวมบทความทางวชาการของ รศ.ประเสรฐ จตตวฒนพงศ, อางถงใน นครนทร เมฆไตรรตน, ทศทางการปกครองทองถนไทยและตางประเทศเปรยบเทยบ, (กรงเทพฯ: วญญชน, 2546), หนา 219.

34

3.1.4 ระบบการคลงและงบประมาณ การคลงทองถนเปนเรองทส าคญมากส าหรบทองถนในการด าเนนงานตามภารกจ เพราะหาก

ระบบการคลงมประสทธภาพ การใหบรการสาธารณะแกประชาชนยอมสามารถท าไดอยางมประสทธภาพ ทงนระบบการคลงยงแสดงใหเหนถงความเปนอสระของทองถน เพอใหสามารถปกครองตนเองไดอยางแทจรง

องคกรปกครองทองถนของประเทศญปนมแหลงรายไดทส าคญไดแก ภาษของทองถน ภาษอดหนนใหแกทองถน ภาษทรฐโอนใหทองถน เงนอดหนนของรฐบาลกลาง เงนกยม และแหลงรายไดอน ๆ83

3.1.4.1 รายไดจากภาษ เปนแหลงรายไดทส าคญของการปกครองสวนทองถน เพราะเปนรายไดททองถนหา

มาไดเอง โดยทองถนมอ านาจทจะก าหนดประเภทและอตราภาษเองภายใตกรอบก าหนดของกฎหมายภาษทองถน ทงน รายไดมาจากภาษของจงหวดมประเภทหลกๆ เชน ภาษเพอการรอยอาศย ภาษการคา ภาษบรโภคทองถน ภาษรถยนต ภาษคาน ามนเบา ภาษอสงหารมทรพย เปนตน สวนของเทศบาลภาษหลกๆ ทจดเกบ เชน ภาษอสงหารมทรพย ภาษเพอการอยอาศย ภาษผงเมอง ภาษบหรทองถน เปนตน84

3.1.4.2 รายไดจากเงนอดหนนจากรฐบาลกลาง คอเงนรายไดทรฐบาลกลางมอบหรอโอนใหกบองคกรปกครองสวนทองถน โดยม

วตถประสงคใหทกทองถนสามารถทจะมงบประมาณเพยงพอในการรกษามาตรฐานในการใหบรการสาธารณะของตน โดยเงนอดหนนจากรฐบาลกลางแบงออกเปน 2 ประเภท ดงน85

1) เงนอดหนนแบบทวไป เปนเงนอดหนนทรฐจดสรรใหแกองคกรปกครองสวนทองถนโดยไมม

เงอนไข ทองถนสามารถพจารณาใชงบประมาณในสวนนไดอยางเตมทเงนอดหนนแบบทวไปยงแบงออกไดเปน 2 ชนดดวยกน คอ

(1) ภาษอดหนนสวนทองถน เปนภาษทรฐบาลกลางจดเกบแลวจายกลบไปยงสวนทองถนตามสวนแบงทค านวณไว เงนอดหนนประเภทนเปนเงนอดหนนทรฐบาลน ามาใชในการสรางความเทาเทยมระหวางทองถนตางๆ โดยภาษทจายกลบไปยงทองถน ไดแก ภาษรายไดสวนบคคล ภาษสรา ภาษนตบคคล ภาษผบรโภค และภาษบหร

83สถาบนพระปกเกลา, ระบบและรปแบบการจดเกบภาษทองถน: ศกษาเฉพาะกรณ

ประเทศญปน, (กรงเทพฯ: จรญสนทวงศ การพมพ, 2548), หนา 7. 84นครนทร เมฆไตรรตน, ทศทางการปกครองทองถนไทยและตางประเทศเปรยบเทยบ,

หนา 209. 85เรองเดยวกน, หนา 211.

35

(2) ภาษทรฐโอนใหทองถน เปนภาษทรฐโอนใหกบทองถนเงนอดหนนประเภทนมความส าคญนอยกวาภาษอดหนนสวนทองถนมากเมอเทยบกบรายไดทไดมาจากเงนอดหนนทวไป86

2) เงนอดหนนพเศษ เปนเงนทรฐบาลกลางจายเพอโครงการหรอกจการตามนโยบายของรฐ

สวนกลาง เงนอดหนนประเภทนทองถนไมสามารถพจารณาการใชจายเงนไดมากนกท าใหทองถนไมมอสระในการบรหารการคลงของตนเองไดอยางเตมท87

3.1.4.3 เงนกยม ทองถนอาจจ าเปนตองกยมเงนจากแหลงเงนทน หรอรฐบาลกลาง หรอองคกร

ปกครองสวนทองถนดวยกน หรอออกพนธบตรเงนก ส าหรบการออกพนธบตรเงนเงนกของญปนผทท าหนาทออกพนธบตรคอหนวยงานระดบชาต88

3.1.5 การบรหารงานบคคลทองถน บคคลในองคกรบรหารสวนทองถนทกระดบของญปนประกอบไปดวย 2 สวนใหญๆ คอ

พนกงานพเศษ ไดแก พนกงานทมาจากการเลอกตง ไมวาจะเปน ผวาราชการจงหวด,นายกเทศมนตร และสมาชกสภา และเจาหนาททมาจากการแตงตง ไมวาจะเปน รองผวาราชการจงหวด, รองนายกเทศมนตร, คณะกรรมการบรหารอน, คณะกรรมการการศกษา และทปรกษาชวคราวตางๆ เปนตน พนกงานทวไป ไดแก พนกงานธรการ การเลอนขนใชระบบสอบผลงานและการพสจนความสามารถตามระบบคณธรรม89

แตกอนเจาหนาทประจ าสวนใหญเปนขาราชการสงกดสวนกลาง แตหลงจากไดมการปฏรปการประกอบอาชพ (Occupation Reforms) กไดมการออกกฎหมาย “Local Public Service Law” ในป ค.ศ.1950 เพอแยกการบรหารงานบคคลของทองถนออกจากสวนกลาง โดยหลกใหญๆ ในการบรหารงานบคคลของทองถนจะถกก าหนดใหจดตามทกฎหมายก าหนดเอาไวเปนมาตรฐาน เชน หลกการเลอกสรรบคคล การจ าแนกต าแหนง และการเลอนชน เลอนต าแหนง(โดยยดวธการสอบแขงขนและการพสจนความสามารถอนตามระบบคณธรรม ) การก าหนดอตราเงนเดอนและคาตอบแทนอนๆ โดยยดวธการเปรยบเทยบกบมาตรฐานการครองชพทวไป และเงนเดอนคาจางภาคธรกจเอกชนดวย การก าหนดสภาพและเงอนไขการปฏบตงาน ตลอดจนการฝกอบรมและพฒนาบคลากรดวย ในประเทศญปนใหความสนใจและสงเสรมใหมการจดตงสถาบนทท าหนาทพฒนาบคลากรทงในระดบชาตและทองถน ดงนนในแตละทองถนจงมกจะมสถาบนฝกอบรมของตนเอง90

86นครนทร เมฆไตรรตน, ทศทางการปกครองทองถนไทยและตางประเทศเปรยบเทยบ,

หนา 211. 87เรองเดยวกน, หนา 213. 88เรองเดยวกน, หนา 213. 89ปรชญา เวชารชช, เรองเดม, หนา 117-19. 90นครนทร เมฆไตรรตน และคณะ, ทศทางการปกครองทองถนไทยและตางประเทศ

เปรยบเทยบ, หนา 174.

36

ประเทศญปนใหทองถนมอสระในการบรหารงานบคคล โดยใหแตละทองถนเปนอสระตอกนอยางแทจรง รฐบาลมหนาทเพยงก าหนดกฎเกณฑในการบรหารงานบคคล91

3.1.6 การมสวนรวมของประชาชน กฎหมายการปกครองตนเองไดก าหนดใหประชาชนในองคกรปกครองสวนทองถนสามารถม

บทบาทในการควบคม ตรวจสอบ และมสวนรวมในการบรหารงานขององคกรปกครองสวนทองถนไดในหลายชองทาง ไดแก การรเรมเสนอกฎหมาย การรองขอใหมการตรวจสอบ การตรวจสอบการท างานขององคกรปกครองสวนทองถน การรองขอใหมการลงคะแนนเสยงยบสภาทองถน การถอดถอน และการลงประชามต92 โดยสามารถสรปไดดงน

3.1.6.1 การตรวจสอบการท างานขององคกรปกครองสวนทองถน ประเทศญปนไดมการก าหนดสทธของประชาชนในการปกครองทองถนทจะน าไปส

การตรวจสอบการท างานขององคกรทองถนไวในกฎหมายปกครองตนเองของทองถน (Local Autonomy Law) โดยการตรวจสอบการท างานของทองถนนน ประชาชนอาจจะรองขอตรวจสอบจ านวนรายไดและรายจายของทองถน หรอตรวจสอบการบรหารงานของทองถนทวไป การตรวจสอบลกษณะดงกลาวมใชวาคณะกรรมการตรวจสอบจะมอ านาจตรวจสอบไดเฉพาะกจการทอยในความรบผดชอบของฝายบรหารเทานน แตมอ านาจตรวจสอบครอบคลมไปถงกจการตางๆทอยในความรบผดชอบของคณะกรรมการบรหารฝายตางๆ ดวย93

3.1.6.2 การเสนอกฎหมายโดยประชาชน ในกฎหมายการปกครองตนเองของทองถน ค.ศ. 1947 ไดก าหนดไววา ประชาชนใน

เขตการปกครองทองถนนนๆ จ านวนรอยละ 2 ของผมสทธออกเสยงเลอกตงทงหมดสามรถทจะเขารวมกนเขาชอเพอทจะใหมการแกไขเพมเตมหรอยกเลกขอบญญตขององคกรปกครองสวนทองถนได โดยทขอบญญตเหลานนจะตองมใชขอบญญตทเกยวของกบอตราและการจดเกบภาษ ตลอดจนคาบรการและคาธรรมเนยมตางๆ94

ส าหรบกระบวนการและขนตอนนน ในกฎหมายฉบบเดยวกนนไดบญญตใหประชาชนตามจ านวนดงกลาวขางตนรวมกนลงชอในบนทกของทางราชการ ซงหลงจากนนจะตองยนบญชรายชอนนเพอใหคณะกรรมการบรหารการเลอกตงของทองถนตรวจสอบวาบรรดารายชอของประชาชนเหลานนเปนผมสทธออกเสยงเลอกตงตามทคณะกรรมการบรหารการเลอกตงไดจดท าไว

91สมคด เลศไพฑรย, สรปการบรรยายพเศษ เรอง บทบาทภาครฐกบความเปนอสระในการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถน, (กรงเทพฯ: ม.ป.ท., ม.ป.ป.), หนา 1-4.

92นยม รฐอมฤต, พรชย เทพปญญา และชาญชย ลวตรงสมา, การปกครองทองถนเปรยบเทยบ องกฤษ สหรฐอเมรกา ญปน ฝรงเศส สหภาพโซเวยต, (กรงเทพฯ: มหาวทยาลยรามค าแหง, 2520), หนา 217-218.

93นครนทร เมฆไตรรตน, ทศทางการปกครองทองถนไทยและตางประเทศเปรยบเทยบ, หนา 220-221.

94The Local Autonomy Law of 1947, article 74.

37

หรอไมภายใน 20 วน โดยคณะกรรมการบรหารการเลอกตงจะตองประกาศผลการตรวจสอบรายชอ เพอใหประชาชนทสนใจไดตรวจสอบความถกตองของรายชอเปนระยะเวลา 7 วน95

3.1.6.3 การลงประชามต96 การลงประชามตจะมขนกตอเมอสภาทองถนไดมการประกาศใชรางขอบญญต

ทองถน แตฝายบรหารมความไมแนใจวาในมตนนวาประชาชนจะมความเหนชอบดวยหรอไม สภาฝาบรหารกอาจจะมการน าเอารางขอบญญตทผานสภาทองถนแลวใหประชาชนลงประชามต

3.1.6.4 การรองขอใหยบสภาทองถน97 การรองขอใหมการยบสภาทองถนประชาชนผมสทธออกเสยงเลอกตงจ านวน 1 ใน 3

ลงชอรองขอตอคณะกรรมการบรหารหารเลอกตง โดยคณะกรรมการบรหารการเลอกตงจะเสนอเรองไปใหประชาชนในทองถนออกเสยงอกตอหนง ถาผลของการออกเสยงปรากฏวาเสยงขางมากเหนดวยกบการยบสภาทองถน สภาทองถนกเปนอนยบจากการออกเสยงนน แตอยางไรกตามการออกเสยงใหมการยบสภาทองถนจะตองปรากฏวาสภาทองถนดงกลาวไดรบการเลอกตงมาแลวไมนอยกวา 1 ป

3.1.6.5 การถอดถอน98 การถอดถอนนนแบงออกเปนการถอดถอนสมาชกสภาทองถน การถอดถอนหวหนา

ฝายบรหาร การถอดถอนเจาหนาทบางคน การถอดถอนทง 3 กรณนนตองมเสยง 1 ใน 3 ของจ านวนผมสทธออกเสยง แตความแตกตางของการถอดถอนคอ การถอดถอนสมาชกสภาทองถนและการถอดถอนหวหนาฝายบรหาร เปนต าแหนงทมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชน จะกระท าไดกตอเมอบคคลดงกลาวไดด ารงต าแหนงมาแลวอยางนอย 1 ป หรอเคยผานการออกเสยงถอดถอนมาแลวไมนอยกวา 1 ป สวนกรณการถอดถอนเจาหนาทบางคนนน การรองขอจะตองรองขอตอหวหนาฝายบรหารเนองจากเจาหนาทดงกลาวไมไดมการเลอกตงจากประชาชนแตไดรบการแตงตงโดยหวหนาฝายบรหาร หวหนาฝายบรหารกจะน าขอเสนอเขาสสภาทองถน 3.2 การปกครองทองถนประเทศฝรงเศส

การปฏวตฝรงเศสในป ค.ศ. 1789 (French Revolution 1789) ถอไดวาเปนจดเรมตนพฒนาการของระบบการปกครองทองถนสมยใหมในประเทศฝรงเศส รากฐานความคดในการจดการปกครองในยคสมยนนคอ การมงขจดความแตกตาง (Political Entities) 99 ทงในเขตเมองและเขตชนบท ใหอยภายใตรากฐานของกฎหมายอนเดยวกน การมงสรางความเปนแบบแผนอนเดยวกนและความเสมอภาค (Standardization and Equalization) เพอเปนการลดชองวางระหวางหนวยการ

95The Local Autonomy Law of 1947, article 74. 96The Local Autonomy Law of 1947, article 75. 97The Local Autonomy Law of 1947, article 76. 98The Local Autonomy Law of 1947, article 80-88. 99นครนทร เมฆไตรรตน, ทศทางการปกครองทองถนไทยเปรยบเทยบตางประเทศ,

หนา 104.

38

ปกครองทองถนระดบพนฐาน หนวยหรอองคกรทางการเมองแบบเดมในชมชนตางๆ จงถกเปล ยนไปสรปแบบเดยวกนทวทงประเทศเปนองคกรปกครองสวนทองถนซงไดแก Commune หรอเทศบาลหรอชมชน มการสรางหนวยการบรหารปกครองในรปแบบใหมขนมาทเรยกวา“เดอปารตมอง”หรอจงหวด (Département) และ “แขวง” (District) ขนมาเพอเปนองคกรเชอมโยง (Intermediate) ระหวางหนวยการปกครองทองถนดวยกนเองและระหวางหนวยการปกครองทองถนกบรฐ ตอมามการเปลยนแปลงไปสรปแบบ“ผตรวจการ”(Commissioners) ซงเปนขาราชการทไดรบการแตงตงจากสวนกลาง

ในสมยการปกครองของนโปเลยน (Napoléon) ไดเกดความเปลยนแปลงอยางมากในระบบการบรหารปกครองของประเทศ ในระดบจงหวดไดยกเลกระบบคณะผตรวจการ (Commissioners) ไปสระบบการบรหารปกครองแบบภมภาคภายใตการดแลของ “ผวาราชการจงหวด” (Prefect) สวนเขตการปกครองในรปของ “แขวง” (District) กไดถกเปลยนเปน "อารองดสเซอมอง" หรออ าเภอ (Arrondissement) จากแนวคดทางการปกครองในสมยนโปเลยนทมงสถาปนาระบบราชการระดบชาตใหมความแขงแกรงเพอเปนกลไกหลกทางการบรหารของประเทศ สงผลใหความเปนอสระขององคกรปกครองสวนทองถนถกจ ากด ถกแทนทโดยระบบการบรหารทเขมแขงของสวนกลาง100

ตอมาการเขาสต าแหนงประธานาธบดของนายฟรงซวส มตเตอรอง (Francois Mitterrand) ไดรเรมการปฏรประบบการปกครองทองถนโดยกฎหมายลงวนท 2 มนาคม ค.ศ.1982 เกยวกบสทธและเสรภาพของเทศบาล จงหวด และภาค กลายเปนเครองมอส าคญในการผลกดนกระบวนการกระจายอ านาจ ซงหลงกฎหมายฉบบนกไดมกฎหมายอนๆ ออกตามมาอกจ านวนหนงเพอใหการปฏรปเปนไปโดยสมบรณยงขน

ปจจบนฝรงเศสมการจดโครงสรางในแบบสามชน (Three - tierssystem) ซงประกอบไปดวย ภาค (Région), จงหวด (Département), และเทศบาล (Commune) ครอบคลมพนททงประเทศ นอกจากนจะมหนวยการปกครองทองถนในรปแบบพเศษ ซงประกอบไปดวย การบรหารงานในเขตนครปารสและเขตเมองใหญ (เมอง Lyon และเมอง Marseille) และการปกครองนอกแผนดนใหญ (Mainland) ประกอบดวย เกาะ Cosica, จงหวดโพนทะเล (DOM), และดนแดนโพนทะเล (TOM)101

ประเทศสาธารณรฐฝรงเศสมการปกครองทงสาธารณรฐครอบคลมพนท 4 เขต คอ ฝรงเศส, เกาะ Corsica, จงหวดโพนทะเล (Les Département d' Outre-mer - DOM) และดนแดนโพนทะเล (Les Territoires d' Outre-mer - TOM) ประเทศฝรงเศสเปนรฐเดยว มการปกครองทมลกษณะการเนนหลกเรองการรวมอ านาจคลายคลงกบการปกครองทองถนของประเทศไทยและมการ

100นครนทร เมฆไตรรตน และคณะ, ทศทางการปกครองทองถนไทยเปรยบเทยบ

ตางประเทศ, หนา 18. 101สมาน รงสโยกฤษฏ, การปกครองสวนทองถนในประเทศตางๆ: สหราชอาณาจกร

สวเดน ฝรงเศส ญปน สาธารณรฐฟลปปนส ไทย, (กรงเทพฯ: วญญชน, 2543), หนา 15-20.

39

จดระบบบรหารราชการแผนดนแบงออกเปน 3 ระดบ ประกอบดวย การบรหารราชการสวนกลาง, การบรหารราชการสวนภมภาค และการบรหารราชการสวนทองถน102

การบรหารราชการสวนกลางประกอบไปดวย 3 สวน ดงตอไปน 1) ประธานาธบด มาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชน มฐานะเปนประมข

สงสดและเปนผน าในฝายบรหารของประเทศ จะใชอ านาจทางการบรหารรวมกบนายกรฐมนตร 2) นายกรฐมนตร มาจากหวหนาพรรคการเมองเสยงขางมากในสภาผแทนราษฎร ม

ฐานะเปนหวหนาคณะรฐมนตรในการบรหารกจการตางๆ ของประเทศ 3) รฐมนตร มฐานะเปนสมาชกของคณะรฐมนตรเพอรวมบรหารกจการของประเทศ

กบนายกรฐมนตร ขณะเดยวกนกเปนรฐมนตรประจ ากระทรวงและกรมตางๆ เพอดแลงานเฉพาะดานตามทไดรบมอบหมาย103

การบรหารราชการสวนภมภาค ถอไดวาเปนการปกครองทองถนโดยรฐ (Local State Government) และเปนวธการจดระเบยบบรหารราชการทใชมานานในประเทศฝรงเศส สวนภมภาคเปนการบรหารราชการทสวนกลางไดมการแบงอ านาจออกไป (de Concentration) เพอใหตวแทนของรฐเขาไปดแลและบรหารกจการตางๆ ในพนทนอกศนยกลางในยคทศวรรษท 1960 ไดมการจดตงเขตพนททางปกครองในระดบภาค (Région) ขน จงไดก าหนดใหผวาราชการจงหวดประจ าจงหวดทเปนเมองของภาคท าหนาทเปนผวาราชการภาคประจ าภาคไปพรอมกน เพอท าหนาทประสานงานหนวยงานตางๆ ของราชการสวนกลางในระดบภาค รวมถงเปนหวหนาผบรหารหนวยงานพเศษอนๆ ทรฐจดตงขนเพอวตถประสงคดานการพฒนา การบรหารราชการสวนภมภาคน มองคประกอบทส าคญ 2 สวน กลาวคอ104

1) ผวาราชการจงหวด (Préfet) 2) หนวยงานของกระทรวงประจ าสวนภมภาค

ระบบการบรหารราชการสวนทองถนของประเทศฝรงเศส ไดถกบญญตไวในรฐบญญต ก าหนดใหมองคกรปกครองสวนทองถนดงน “องคกรปกครองสวนทองถนของสาธารณรฐ ไดแก เทศบาล จงหวด ภาค องคกรสวนทองถนรปแบบพเศษ และองคกรปกครองสวนทองถนโพนทะเลตามมาตรา 74 องคกรปกครองสวนทองถนอนใดนอกจากน อาจจดตงขนโดยรฐบญญตเพอแทนทองคกรปกครองสวนทองถน”105

3.2.1 รปแบบและโครงสรางการปกครองทองถน องคกรปกครองสวนทองถนในประเทศฝรงเศสมอย 2 รปแบบ คอ องคกรปกครองสวน

ทองถนรปแบบทวไปทใชกนอยทวประเทศ อนไดแก ภาค (Région) จงหวด (Départment)และ

102สมคด เลศไพฑรย, การปกครองทองถนประเทศฝรงเศส, หนา 3. 103นครนทร เมฆไตรรตน, ทศทางการปกครองทองถนไทยและตางประเทศเปรยบเทยบ,

หนา 101-102. 104เรองเดยวกน, หนา 103. 105 The Constitution of France Article 72

40

เทศบาล (Commune) กบองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบพเศษทใชอยในบางพนททตองมสถานะและการด าเนนงานเปนพเศษแตกตางจากองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบทวไป106

3.2.1.1 รปแบบองคกรปกครองสวนทองถน 1) องคกรปกครองสวนทองถนรปแบบทวไป

(1) มณฑลหรอภาค (Région) เปนหนวยการปกครองทองถนในโครงสรางสวนบน เพอท าหนาทดาน

ยทธศาสตรและการวางแผนในระดบทองถน มฐานะเปน “องคกรมหาชนอสระ” และถกจดวางบทบาทในฐานะองคกรพเลยงเพอท าหนาทวางกรอบ สนบสนน และจดหาทรพยากรทจ าเปนตางๆ ใหกบจงหวดและเทศบาลซงถกจดวางใหเปนองคกรในระดบปฏบตการ โดยมผวาราชการจงหวดในเขตจงหวดศนยกลางท าหนาทเปนผวาราชการภาคเพอคอยประสานงานหนวยราชการตางๆ ในระดบภาค รวมถงเปนผดแลคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจในระดบภาคชดตางๆ ซงเปนกลไกพเศษทรฐจดตงขนเพอผลดานการพฒนา (l'établissement Public) ท าหนาทสงเสรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมขององคกรปกครองสวนทองถนทอยในเขตภาค107

(2) จงหวด (Département) เปนหนวยการปกครองซงถกก าหนดขนโดยรฐ มวตถประสงคเพอให

เปนองคกรกลางในการเชอมประโยชนระหวางทองถนกบรฐสวนกลาง มผวาราชการเป นผบรหารจงหวดซงไดรบการแตงตงจากสวนกลาง108

(3) เทศบาล (Commune) เทศบาลสวนใหญจะมลกษณะเปนเมองขนาดเลกและอยในพนทชนบท

ซงมจ านวนประชากรต ากวา 1,500 คน การปกครองทองถนรปแบบนเปนสถาบนการเมองทเกาแก สถานะของเทศบาลในฐานะทเปนหนวยการปกครองทองถนสมยใหม คอมมนหรอเทศบาล ถอไดวาเปนหนวยการปกครองทองถนในระดบรากฐานทมความเกาแกและมขนาดเลกทสดเมองเทยบกบประเทศอนๆ109

โดยทวไปเทศบาลหรอคอมมนจะถกมองวาเปนหนวยการปกครองทองถนทมขนาดเลกและขาดศกยภาพทางการบรหาร แตในอกดานหนงประชาชนชาวฝรงเศสกลบมความผกพนและระบตนเอง เขากบคอมมนทตนอาศยอยอยางแนบแนน เนองจากคอมมนนนเปรยบเสมอนกบสญลกษณของการแสดงตนเองในฐานะพลเมองดวยจ านวนทมากและความ

106นนทวฒน บรมานนท, การปกครองทองถนฝรงเศส, (กรงเทพฯ: สถาบนนโยบายศกษา, 2544), หนา 45.

107เรองเดยวกน, หนา 58. 108นครนทร เมฆไตรรตน, ทศทางการปกครองทองถนไทยและตางประเทศเปรยบเทยบ,

หนา 108-109. 109Jacques Moreau. Admimistration Régionale, Départementable et

Municipale, (Paris: Dalloz, 1985), p. 24. อางถงใน สมคด เลศไพฑรย, การปกครองทองถนประเทศฝรงเศส, (กรงเทพฯ: โรงพมพพมพอกษร, 2543), หนา 8.

41

หลากหลายทมอย ท าใหเปนการยากทจะอธบายถงลกษณะรวมของหนวยการปกครองทองถนในระดบน

2) การปกครองทองถนรปแบบพเศษ จดตงขนเพอท าหนาทในเขตเมองใหญทมจ านวนประชากรหนาแนนและม

สภาพความเปนเมองสง ประกอบดวย การปกครองทองถนในนครปารส (Ville – de – Paris) และการปกครองทองถนในเขตเมองใหญอก 2 แหง คอ Lyon และ Marseille110

(1) นครปารส (Ville – de – Paris) เปนเมองหลวงของประเทศ การบรหารปกครองในเขตนครปารสจะม

2 สถานะ คอ เปนทงเทศบาลและจงหวด นครปารสมหนวยการปกครองทองถนทงหมด 3 รปแบบ ซอนทบกนอยภายใน111

1. เทศบาลนครปารส มโครงสรางเชนเดยวกบเทศบาลทวไป ประกอบดวย สภานคร

ปารส ทมาจากการเลอกตงโดยตรง ฝายบรหารไดแก นายกเทศมนตรนครปารส มาจากการเลอกตงทางออมโดยเลอกจากบรรดาสมาชกสภาดวยกนเอง อ านาจหนาทของนายกเทศมนตรมลกษณะเชนเดยวกบนายกเทศมนตรของเทศบาล เวนแตไดมการก าหนดภารกจเกยวกบกจการต ารวจทองถนเพมเตมเขามาใหนายกเทศมนตรนครปารสรบผดชอบ112

2. จงหวดปารส หลงจากระบวนการกระจายอ านาจไดมการถายโอนอ านาจ โดยยก

เขตการบรหารในระดบจงหวดเปนหนวยการปกครองทองถน จงท าใหสภานครปารส และนายกเทศมนตรนครปารส ท าหนาทเปนสภาจงหวด และประธานสภาจงหวด ในเวลาเดยวกนแตในแงของการบรหารงบประมาณแลวจะมระบบงบประมาณทแยกขาดออกจากกนคอ สภานครปารสจะมหนาทพจารณางบประมาณรายจาย 3 ประเภท คอ งบประมาณของเทศบาลนคร งบประมาณของจงหวดปารส และงบประมาณส าหรบกจการดานต ารวจ ซงจดเตรยมและบรหารงานโดยหนวยงานพเศษทตงขนมาดแลกจการดานต ารวจโดยเฉพาะเรยกวา “Préfet de Police”

3. เขต พนทของนครปารสไดมการจดแบงออกเปนเขตหรออ านาจ

(Arrondissements) แตละเขตจะมสภาเขต และนายกเทศมนตรเขตเปนของตนเอง สภาเขตจะประกอบไปดวยสมาชก 2 ประเภท ประเภทแรก ไดแก สมาชกสภานครปารสซงไดรบเลอกตงในเขตนนและประเภททสอง ไดแก สมาชกสภาเขต มาจากการเลอกตงภายในเขตนนๆ สภาเขตมอ านาจหนาทด าเนนการกจการตางๆ ทเกยวของกบเขต มอ านาจในการตงกระทถามตอนายกเทศมนตรนครปารสหรอสภานครปารส มหนาทเปนองคกรทปรกษาตอสภานครปารสในเรองส าคญๆ ทเกยวของกบ

110นครนทร เมฆไตรรตน, เรองเดม, หนา 111.

111นนทวฒน บรมานนท, การปกครองทองถนฝรงเศส, หนา 64. 112นครนทร เมฆไตรรตน, เรองเดม, หนา 111.

42

เขต มอ านาจในการวางกฎเกณฑการใชจายเงนงบประมาณทสภานครปารสเปนผจดท าในสวนทเกยวกบกจการดานสถานดแลเดกกอนวยเรยน สวนสาธารณะ สนามกฬา เปนตน113

(2) เมองใหญ (Lyon และ Marseille) มการบรหารในรปของเทศบาล และภายในพนทเทศบาลมการแบง

พนทออกเปนเขตยอยๆ โดยเมอง Lyon ม 9 เขต และเมอง Marseille ม 16 เขต และภายในเขตตางๆ จะมรปแบบการบรหารงานโดยมสภาเขตและนายกเทศมนตรเขต เชนเดยวกบการบรหารของนครปารส114

3.2.1.2 โครงสรางภายในองคกรปกครองสวนทองถน โดยจารตทางการปกครองแลวการจดโครงสรางภายในองคกรปกครองสวนทองถน

ของฝรงเศสมแนวโนมทจะเนนความเขมแขงของฝายบรหาร เนองจากสภาทองถนไมมอ านาจถอดถอนผบรหาร และการท างานของฝายสภาและฝายบรหารจะมความใกลชดกนเปนอยางมากดงจะเหนไดวา หวหนาฝายบรหารจะมต าแหนงทงในฐานะผน าฝายบรหารและประธานสภาทองถนไปพรอมๆกน โดยถอวาผน าทางการบรหารของทองถนเปรยบเสมอนกบผน าขององคกรและชมชนทองถน

1) ภาคหรอมณฑล (Région) (1) สภาภาค (Le Conseil Régional) สมาชกสภาภาคมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชน โดยใชเขต

จงหวดทอยในภาคนนๆ เปนเขตเลอกตง ตามจ านวนทกฎหมายก าหนดไว สมาชกสภาภาคมวาระ 6 ป มอ านาจหนาทเชนเหมอนกบสภาทองถน คอ มอ านาจในการตราขอบญญต อนมตงบประมาณและรบรองบญชรายจายของภาค มบทบาทในการสงเสรมการพฒนาทางเศรษฐกจ สงคม การสาธารณสขวฒนธรรมและวทยาศาสตร115

(2) คณะกรรมการเศรษฐกจสงคมและสงแวดลอมระดบภาค (Comité Economique Social et Environment)

มสมาชกอยระหวาง 40 ถง 110 คน มองคประกอบของสมาชกตามทมาอยดวยกน 4 ประเภท คอ ตวแทนของวสาหกจและผประกอบอาชพอสระ, ตวแทนของสหภาพแรงงาน, ตวแทนขององคกรทมสวนรวมในการด าเนนกจกรรมของภาค, และผทรงคณวฒตางๆ ตามทก าหนดไวในกฎหมาย มวาระ 6 ป มบทบาทหนาทเปนองคกรทปรกษาของสภาภาคและประธานสภาภาคในเรองทเกยวของกบแผนพฒนาระดบชาต การจดท ารางงบประมาณรายจายของภาค และจดท ารายงานแสดงความเหนไปยงรฐบาล นอกจากนยงถกก าหนดใหมบทบาทในฐานะองคกรทปรกษาในโครงการพฒนาตางๆ ทงทางดานเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม116

113เรองเดยวกน, หนา 112. 114เรองเดยวกน, หนา 113. 115เรองเดยวกน, หนา 118. 116เรองเดยวกน, หนา 119.

43

(3) ประธานสภาภาค (Le Président du Conseil Régional) มสถานะเปนฝายบรหารของภาค มาจากการเลอกผานสภาภาค ม

อ านาจหนาทคลายคลงกบประธานสภาจงหวดคอเปนผบรหารของภาค เปนประธานในการประชม ลงนามในสญญาตางๆ ก าหนดแนวทางในการบรหารกจการสาธารณะในภาค เปนตน117

2) จงหวด (Département) การจดโครงสรางองคกรภายในจงหวดกมลกษณะเชนเดยวกบเทศบาล คอ

สภาจงหวดเปนฝายนตบญญตและประธานสภาจงหวดเปนฝายบรหาร ม "คณะกรรมาธการจงหวด" (Departmental Bureau) ท าหนาทเปนองคกรระหวางกลางเพอคอยเชอมโยงการท างานของฝายสภาและฝายบรหาร

(1) สภาจงหวด (Conseil Général) สมาชกสภามาจากการเลอกตงภายในเขตจงหวดนน สมาชกสภา

จงหวดมวาระ 6 ป แตทกๆ 3 ปสมาชกสภาจงหวดจ านวนกงหนงจะตองมการเลอกตงใหมส าหรบอ านาจหนาทของสภาจงหวด โดยทวไปกคลายคลงกบสภาเทศบาล เวนแตในเรองอ านาจหนาทบางอยางทก าหนดไวเพมเตมส าหรบจงหวดโดยเฉพาะ เชน ดานเศรษฐกจ ซงใหอ านาจสภาจงหวดสามารถจดตงองคกรเพอใหบรการทางดานอตสาหกรรมและพาณชยกรรม โดยไดรบการสนบสนนทางการเงนจากสภาจงหวด เปนตน กลาวไดวา สภาจงหวดมอ านาจหนาทอยางกวางขวางตามหลก "ความสามารถทวไป" (General Competence) ทสามารถตดสนใจและด าเนนกจกรรมตางๆ ไดทกเรองทเหนวาเกยวของกบผลประโยชนของจงหวด118

(2) ประธานสภาจงหวด (Président du Conseil Général) มาจากการเลอกตงทางออม และมวาระ 3 ป ประธานสภาจงหวดด ารง

ต าแหนงผน าทางการบรหารควบคไปกบต าแหนงประธานสภา ส าหรบบทบาทและอ านาจหนาทในฐานะผน าทางการบรหารกมลกษณะเชนเดยว กนกบนายกเทศมนตร119

(3) คณะกรรมาธการจงหวด มสมาชกอยระหวาง 10 - 15 คน โดยประกอบดวยประธานสภา

จงหวด, รองประธานสภาจงหวด 4 - 10 คน, และสมาชกสภาจงหวดอกจ านวนหนง มอ านาจหนาทตามทไดรบมอบหมายจากสภาจงหวดในลกษณะทเปนสวนขยายจากฝายบรหาร และเชอมโยงการ

117ปราโมท ประจนปจจนก, “การก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนในประเทศฝรงเศส”,

วารสารสงคมศาสตรและมนษยศาสตร, 32 (มกราคม-เมษายน 2549), หนา 54. 118Alan Norton, International Handbook of Local and Regional Government: A

Comparative Analysis of Advanced Democracies, Birmingham: Edward Elgar, 1994.pp.177-178, อางถงใน นครนทร เมฆไตรรตน, ทศทางการปกครองทองถนไทยและตางประเทศเปรยบเทยบ, (กรงเทพฯ: วญญชน, 2546), หนา 117.

119นครนทร เมฆไตรรตน, ทศทางการปกครองทองถนไทยและตางประเทศเปรยบเทยบ, หนา 118.

44

ท างานของฝายบรหารเขากบฝายสภา มบทบาทในการท าการตางๆแทนสภาตามทไดรบมอบหมาย ยกเวนแตในเรองการงบประมาณ120

3) เทศบาล (Commune) เทศบาลทกแหงจะมการจดโครงสรางภายในแยกออกเปนสองสวน

ประกอบดวย สภาเทศบาล (Le Conseil Municipal) ท าหนาทดานนตบญญต และนายกเทศมนตร (Maire) ท าหนาทดานการบรหาร ซงมรายละเอยดดงตอไปน

(1) สภาเทศบาล (Le Conseil Municipal)121 ประกอบไปดวยสมาชกทมาจากการเลอกตงของประชาชนและมวาระ

6 ป จ านวนสมาชกสภาจะแปรผนไปตามจ านวนประชาชนภายในเทศบาลแตละแหงซงก าหนดไวตายตวเปนล าดบชน การประชมสภาปกตจะตองมขนอยางนอยทกๆ 3 เดอน หรอมการเรยกประชมโดยนายกเทศมนตรในเรองทเหนวามความส าคญ นอกจากนหากตวแทนของรฐทประจ าอยในเขตจงหวด หรอสมาชกสภา สามารถรองขอใหมการประชมสภาได ซงการตดสนใจของสภาจะยดถอเสยงขางมาก (Absolute Majority) โดยทวไป สภาเทศบาลมอ านาจหนาทตดสนใจในเรองดงตอไปน

1. การจดการเกยวกบทรพยสนของเทศบาล 2. การจดการดานการคลงและการงบประมาณ 3. การจดการดานการบรหารงานบคคล 4. การเขารวมหรอลงทนในองคกรวสาหกจ

สภาอาจมบทบาทหนาทอนๆ ตามทไดรบการแตงตงหรอมอบหมาย มบทบาทในฐานะผใหความคดเหนและค าปรกษาในกจการทงหลายทงปวงทเกยวกบผลประโยชนของสาธารณะหรอไดรบการรองขอจากตวแทนของรฐ สภาเทศบาลยงอาจมการจดตงคณะกรรมาธการสามญ (Standing Committees FNE ) เพอวตถประสงคตางๆ อาจจดตงคณะกรรมาธการพเศษแหงคอมมน (Extra - municipal Committees) โดยเปดโอกาสใหประชาชนภายในทองถนเขารวมเพอพจารณาประเดนตางๆ อนเกยวเนองกบกจการของชมชนทองถนรวมกน122

(2) นายกเทศมนตร (Maire) มฐานะเปนผน าฝายบรหารของเทศบาล มาจากการเลอกตงโดย

ทางออม นายกเทศมนตรมหนาทคอ มสถานะเปนผบรหารของเทศบาล และกฎหมายก าหนดใหนายกเทศมนตรเปนตวแทนของรฐในเวลาเดยวกนดวย นายกเทศมนตรไมสามารถถกเพกถอนโดยสภาเทศบาลได การเพกถอนจะท าไดโดยพระราชกฤษฎกาของคณะรฐมนตร (Décret en Conseildés Ministres) นอกจากนยงมการจดตง "คณะเทศมนตร" (Adjoints) เพอชวยเหลอนายกเทศมนตรในการบรหารงาน และท าการแทนในกรณทนายกเทศมนตรไมอยหรอก าลงมการเปลยนแปลงตวนายกเทศมนตร นอกจากนยงอาจมการจดตง "เทศมนตรพเศษ" (Spécial Adjoints) เพอรบผดชอบงานอนเปนกจการของรฐทนายกเทศมนตรไดรบมอบหมายในฐานะตวแทนของรฐ

120นครนทร เมฆไตรรตน, เรองเดยวกน, หนา 118. 121สมคด เลศไพฑรย, การปกครองทองถนประเทศฝรงเศส, หนา 33. 122เรองเดยวกน, หนา 33.

45

เทศมนตรพเศษนไมจ าเปนตองเปนสมาชกสภาเทศบาลบทบาทและอ านาจหนาทของนายกเทศมนตรจะแยกออกเปนสองดาน คอ บทบาทในฐานะตวแทนของรฐสวนกลาง และบทบาทในฐานะผบรหารของเทศบาล ดงน

นายกเทศมนตรในฐานะตวแทนของรฐมหนาทตองรบผดชอบในงานดานการรกษาความสงบเรยบรอยภายในชมชน, การทะเบยนและการส ารวจส ามะโนประชากร, ดแลการเลอกตงและจดท าบญชรายชอผมสทธเลอกตง, การเกณฑทหาร, การออกใบอนญาตลาสตว เปนตน นอกจากนกฎหมายยงก าหนดใหนายกเทศมนตรและคณะเทศมนตรมฐานะเปนเจาหนาทดานงานต ารวจ (Officers of the Judicial Police) ซงโดยทวไป หนาทในฐานะตวแทนของรฐเหลานจะถกถายโอนลงไปใหเจาหนาทของเทศบาลเปนผรบผดชอบ

นายกเทศมนตรในฐานะผบรหารของเทศบาล หนาทเรยกประชมสภา ก าหนดวาระการประชม จดเตรยมมตเพอเสนอใหสภาลงมต และท าหนาทเปนประธานในการประชมสภาเทศบาลมอ านาจในการตดสนใจของสภาเทศบาล ในทางปฏบตแลวจะกระท าผานนายกเทศมนตร ดงนน อ านาจหนาทในดานการเงนการคลง, การดแลและใชประโยชนในทรพยสนของเทศบาล, การท าสญญาจดซอจดจาง เหลานผทด าเนนการบรหารไดแกนายกเทศมนตร มฐานะเปนหวหนาส านกงานเทศบาลเปนผบงคบบญชาสงสดของขาราชการประจ าส านกงานเทศบาล123

3.2.2 อ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน ภารกจและอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนประเทศฝรงเศส การด าเนนกจการ

ตางๆ นน เปนไปตาม “หลกความสามารถทวไป” (Général Compétence) หรอ "การบรหารปกครองโดยอสระ" ซงเปนแนวคดทางกฎหมายทใหอ านาจกบทองถนในการกระท าการใดๆ กไดเพอตอบสนองตอความตองการของชมชนทองถนของตนตราบเทาทไมไปกาวลวงหรอกระทบตออ านาจหนาทของหนวยการปกครองอนๆ หนวยการปกครองทองถนในฝรงเศสถกก าหนดใหมสถานะเปนนตบคคลตามกฎหมายมหาชน จงมสทธตามรฐธรรมนญในการบรหารปกครองตนเองโดยอสระตามแนวคดเรองเสรภาพสาธารณะ การปกครองทองถนใหความส าคญทชมชน13 ดวยเหตน อ านาจหนาทของหนวยการปกครองทองถนจงมอยอยางกวางขวางและไมถกจ ากดโดยบทบญญตทางกฎหมาย ในทางปฏบตหนวยการปกครองทองถนสามารถรเรมจดท าบรการตางๆไดโดยอสระ โดยเฉพาะอยางยงเทศบาลและจงหวด สวนภาคนนจะไมมบทบาทในฐานะผจดท าบรการ แตเปนหนวยงานวางแผนและสนบสนนการท างานของหนวยการปกครองทองถนหรอองคกรอนๆ

ขอจ ากดของหนวยการปกครองทองถนมในเรองของขนาดของเทศบาลทมขนาดเลกมากๆ ท าใหมศกยภาพทางการบรหารและทรพยากรคอนขางจ ากด ท าใหรฐสวนกลางตองเขาไปชวยเหลอและแทรกแซงโดยการจดตงศนยการบรหารในระดบทองถน เพอระดมทรพยากรจากทองถนเพอรวมกนจดท าบรการภายใตกรอบทก าหนดโดยรฐ ส าหรบกรณของเทศบาลนายกเทศมนตรของเทศบาลนอกจากจะเปนผบรหารของทองถนในระดบเทศบาล (Le Représentant de La

123นครนทร เมฆไตรรตน, ทศทางการปกครองทองถนไทยและตางประเทศเปรยบเทยบ, หนา 116.

46

Commune) แลว ยงมฐานะเปนตวแทนของรฐ (L'agent de L'Etat) อกดวย มหนาทดแลใหมการเคารพตอกฎหมายทงในดานของการกระท าและกฎเกณฑตางๆ ทออกโดยองคกรปกครองสวนทองถนเพอเปนการดแลรกษาประโยชนของประเทศชาต และมภารกจหนาทผกพนทตองจดท าอยหลายประการ124

3.2.2.1 องคกรปกครองสวนทองถนเปนผจดท าเอง เปนการด าเนนการโดยอาศยทรพยากรทงทางดานการเงนและบคลากรของทองถนเอง

โดยอาจจดตงเปนแผนกตางๆ ภายในส านกงานทองถนเพอรบผดชอบกจการ 3.2.2.2 มอบใหองคกรอนจดท าแทน เปนการมอบกจการบางอยางใหกบองคกรอนเปนผจดท าแทนหนวยการปกครอง

ทองถน โดยองคกรดงกลาวอาจจะเปนองคกรภาครฐหรอภาคเอกชนกไดซงกมอยหลากหลายรปแบบ แตโดยมากมกจะอยในรปขององคกรความรวมมอระหวางหนวยการปกครองทองถ น หรอไมกเปนบรษทจ ากดททองถนเขาไปถอหนเพอด าเนนกจการสาธารณะบางดาน

3.2.3.3 การมอบภารกจโดยใชสญญา เปนการมอบภารกจใหองคกรอนๆ ท าการแทนโดยอาศยการท าขอตกลงในรปของ

สญญา ซงจะตางจากประเภททสองตรงททองถนมไดเขาไปเกยวของใดๆ ภายในองคกรผรบมอบหากแตอาศยสญญาเปนขอผกมดในการจดท ากจการ เชนการใหสมปทาน, การใชสญญาวาจางบรษทเอกชนจดท าบรการสาธารณะ เปนตน

การบรหารกจการในระดบทองถนของฝรงเศสสวนใหญจะกระท าโดยอาศยองคกรความรวมมอระหวางหนวยการปกครองทองถนตางๆ จดท าแทนโดยเฉพาะอยางยงเทศบาล องคกรความรวมมอของหนวยการปกครองทองถนจะอยใน 3 รปแบบดงตอไปน

1) ประชาคมนคร (La Communauté Urbaines): เปนการรวมกลมของเทศบาลนครขนาดใหญกบเทศบาลขางเคยง โดยมประชากรรวมกน 500,000 คนขนไป

2) ประชาคมเมอง (La Communauté Agglomation): เปนการรวมกลมของเทศบาลเมองขนาดกลางกบเทศบาลเลกๆ ขางเคยง โดยมประชากรรวมกน 50,000 คนขนไป

3) ประชาคมเทศบาล (La Communauté de Communes): เปนการรวมกลมของ เทศบาลขนาดเลกในเขตชนบทหรอกงชนบทองคกรทงสามรปแบบนจะมการจดโครงสรางการบรหารเชนเดยวกนกบหนวยการปกครองทองถนกลาวคอมสภาและผบรหาร โดยสมาชกจะมาจากหนวยการปกครองทองถนทอยในประชาคมนน นอกจากนยงมอ านาจหนาท งบประมาณ และอ านาจในการจดเกบภาษเปนของตนเอง125

124เรองเดยวกน, หนา 121.

125Patrick Le Galès, "Searching for a Post Jacobin State: European Restructuring and PressuresFrom Below", In The Council of European Studies: 2002 Conference of Europeanists,Chicago, March 2002, pp. 27-28. (Draft). อางถงใน นครนทร เมฆไตรรตน,ทศทางการปกครองทองถนไทยเปรยบเทยบตางประเทศ, (กรงเทพฯ: วญญชน, 2546), หนา 126.

47

3.2.3 การก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถน การก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศฝรงเศส เดมตวแทนของรฐมหนาทใน

การก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนทงกอนและหลงการกระท า ระหวางการกระท าและผลทเกดจากการกระท า แตนบตงแตป ค.ศ. 1982 ไดมการแกกฎหมายปรบปรงการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถน ใหอสระทองถนในการบรหารงาน การยกเลกอ านาจในการก ากบดแลทางปกครอง (La Tutelle Administrative) ทสวนกลางมเหนอหนวยการปกครองทองถน ท าใหทองถนมอสระมากขน126

ผลจากการถายโอนอ านาจหนาท ใหกบหนวยการปกครองทองถนเ พมขนภายหลงกระบวนการกระจายอ านาจ ท าใหทองถนตองพงพงสวนกลางมากขน เนองจากหนวยการปกครองทองถนโดยสวนใหญมกจะมขนาดเลกและขาดความพรอมในหลายๆดาน โดยเฉพาะในดานบคลากรทมความเชยวชาญ ระบบความสมพนธระหวางสวนกลาง สวนภมภาคและสวนทองถนในฝรงเศสมระบบความสมพนธในรปของการใชอทธพลอยางไมเปนทางการดวย เรยกวา "การควบต าแหนง" (Cumul des Mandats) ซงเปดโอกาสใหนกการเมองสามารถควบต าแหนงทางการเมอง 2 ต าแหนงไดในเวลาเดยวกน ระบบดงกลาวจงสรางชองทางการตดตอสอสารอยางไมเปนทางการทเปดโอกาสให นกการเมองทองถนสามารถเขาไปปกปองผลประโยชนของทองถนและเจรจาตอรองกบหนวยงานราชการสวนกลางได นอกจากน ความสมพนธระหวางสวนกลางกบทองถนในระดบภมภาคกมลกษณะของระบบความสมพนธทโดดเดนมานาน คอ ความสมพนธทเกดขนภายในศาลากลางจงหวด

จงหวดนนเปรยบเสมอนกบเปนจดบรรจบของผลประโยชนในระดบทองถน เพราะการปกครองภายในพนททองถนเปนผลมาจากการเจรจาตอรองอยางไมเปนทางการ โดยกลมทมบทบาทส าคญจะเขามามปฏสมพนธรวมกน ซงระบบเชนนท าใหผลประโยชนและความตองการของทงฝายทองถนและฝายสวนกลางสามารถมาบรรจบกนได เปนระบบความสมพนธทมลกษณะทเรยกวา "การพงพงกนในเชงอ านาจ" (Power - Dépendance Model) โดยเหตทตางฝายตางกมทรพยากรบางอยางทอกฝายไมม ดงนนการพงพาซงกนและกนภายใตกระบวนการของการเจรจาตอรองและการแลกเปลยนจงเกดขน127

3.2.3.1 การก ากบดแลเหนอองคกรและตวบคคล การควบคมสภาทองถนมฐานแนวคดจากหลกการวาดวยหลกความตอเนอง (Le

Principe Décontinuité) ในการจดท าบรการสาธารณะ ท าใหรฐบาลหรอตวแทนของรฐสามารถเขาไป “แทรกแซง” การด าเนนการของสภาทองถนไดหากมการด าเนนการอยางไมเปนปกต โดยมอ านาจในการยบสภาทองถน (La Dissolution) ซงการจะใชอ านาจดงกลาวจะเปนไปภายใตเงอนไขเดยวเทานน นนคอ สภาทองถนไมสามารถด าเนนการไดตามปกตเพอบรหารงานขององคกรปกครอง

126ปราโมทย ประจนปจจนก, เรองเดม, หนา 57. 127R. A. W. Rhodes, Control and Power in Central-Local Government

Relations, (Farnborough: Gower, 1981). อางถงใน นครนทร เมฆไตรรตน และคณะ, ทศทางการปกครองทองถนไทยเปรยบเทยบตางประเทศ, (กรงเทพฯ: วญญชน, 2546), หนา 100.

48

สวนทองถน128 ซงสามารถท าไดโดยการตราเปนพระราชกฤษฎกาของคณะรฐมนตร ทงน จะตองประกอบไปดวยค าอธบายเหตผลทตองมการยบสภาและรฐบาลตองรบรายงานตอรฐสภาทนท

การควบคมสมาชกสภาทองถนโดยทวไปจะเปนการควบคม "คณสมบต" ของสมาชกสภาทองถนใหเปนไปตามกฎหมาย การปลดสมาชกสภาเทศบาลและสมาชกสภาภาคท าไดโดยการออกประกาศของผวาราชการจงหวด สวนการปลดสมาชกสภาจงหวดสามารถท าไดโดยสภาจงหวด นอกจากนหากสมาชกสภาทองถนไมปฏบตหนาทตามทกฎหมายก าหนดโดยไมมเหตอนควร กสามารถถกตดสนใหพนจากต าแหนงไดโดยค าวนจฉยของศาลปกครอง (Le Tribunal Administratif)

การควบคมฝายบรหารขององคกรปกครองสวนทองถน โดยทวไปฝายบรหารจะถกควบคมโดยสภาทองถนอยแลว แตเนองจากนายกเทศมนตรของเทศบาลมสถานะเปนตวแทนของรฐนอกเหนอจากการเปนผบรหารของทองถน ดงนนกฎหมายจงไดใหอ านาจรฐบาลในการพกงานและสงปลดออกจากต าแหนงไดและตองแสดงเหตผลของการสงพกงานไวดวย สวนการปลดออกจากต าแหนงสามารถกระท าไดโดยการตราพระราชกฤษฎกาของคณะรฐมนตร ซงตองแสดงเหตในการปลดดวยเชนกน

3.2.3.2 การก ากบดแลเหนอการตดสนใจ มลกษณะเปนการตรวจสอบ "ภายหลง" จากทไดมการตดสนใจไปแลว โดยภายหลง

จากททองถนมมต การตดสน หรอค าสงใดๆ แลวกตองสงใหตวแทนของรฐทเกยวของน าไปพจารณา แตทงนตวแทนของรฐไมมอ านาจในการสงเพกถอนหรอระงบการตดสนใจดงกลาว โดยหากพจารณาแลวเหนวาการตดสนใจของทองถนไมอยในอ านาจหนาท , กระท าการโดยผดวธ หรอขดตอกฎหมายหรอระเบยบขอบงคบ กสามารถน าเรองสงฟองรองศาลปกครองตอไป

3.2.3.3 การก ากบดแลทางการคลง ศาลตรวจเงนแผนดนภาค เปนองคกรทจดตงขนมาเพอท าหนาทในการควบคม

งบประมาณและตรวจสอบบญชรายรบรายจายขององคกรปกครองสวนทองถน ซงเปนการตรวจสอบความชอบดวยกฎหมาย ซงมลกษณะเปนการควบคมใหถกตองหรอชอบดวยกฎหมายทงในดานระบบบญช ระบบงบประมาณและการบรหารงบประมาณ ขณะเดยวกนกท าหนาทเปนทปรกษาทางการคลงใหกบทองถนเพอใหมการปฏบตทถกตอง129

3.2.3.4 การก ากบดแลโดยสวนกลาง องคกรในการควบคมดแลองคกรปกครองสวนทองถนมบทบาทหนาทในการควบคม

ความชอบดวยกฎหมายของทองถน มบทบาทในฐานะองคกรกลางในการพจารณาและตดสนขอขดแยงทางปกครองระหวางองคกรปกครองทองถนดวยกนเอง หรอระหวางองคกรปกครองทองถนกบองคกรทางปกครองอนๆ และมบทบาทในฐานะผใหค าปรกษาหรอแนะแนวการปฏบตใหกบองคการปกครองสวนทองถน เพอใหการด าเนนงานเปนไปโดยถกตอง ในปจจบนองคกรทมบทบาทดงกลาว มอยดวยกน 3 องคกร ดงตอไปน

128นนทวฒน บรมานนท, การปกครองทองถนฝรงเศส, หนา 112. 129ปราโมทย ประจนปจจนก, เรองเดม, หนา 60.

49

1) ผวาราชการจงหวด ผวาราชการจงหวดมบทบาทส าคญในการดแลการปฏบตงานของทองถนให

เปนไปโดยเรยบรอยและถกตองตามกฎหมาย โดยเฉพาะการใชอ านาจในการสงเรองฟองรองตอศาลปกครองหากเหนวาองคกรปกครองสวนทองถนมการปฏบตทไมถกตอง รวมถงการจงใจในรปแบบตางๆ ใหทองถนมการปฏบตทถกตองตามกฎหมาย มบทบาทในฐานะ "กรรมการ" ในการเจรจาไกลเกลยขอขดแยงตางๆ ทอาจมขน

2) ศาลปกครอง ศาลปกครองเปนองคกรในการควบคมการประพฤตปฏบตขององคกร

ปกครองสวนทองถนใหเปนไปตามอ านาจหนาทและตามทกฎหมายก าหนดไว ศาลปกครองมฐานะเปนหลกประกนวา ความเปนอสระขององคกรปกครองสวนทองถนตามอ านาจหนาทในการกระท าการเพอประโยชนของชมชนจะไมถกบนทอนโดยอ านาจรฐสวนกลาง

3) ศาลตรวจเงนแผนดนภาค ศาลตรวจเงนแผนดนภาค คอกลไกควบคมทางการคลงทมการสรางขนมา

ใหม โดยใชระบบการควบคม "ความชอบดวยกฎหมาย"เชนเดยวกนกบประเดนทางปกครองทมศาลปกครอง เพอท าหนาทควบคมดแลดานการคลงขององคกรปกครองสวนทองถนทดแทนอ านาจในการควบคมโดยตรงของรฐบาลทถกยกเลกไป โดยศาลตรวจเงนแผนดนมอ านาจหนาทใน 3 ประการ ดงตอไปน130

(1) การควบคมบญช (Le Contrôle Comptable) ศาลตรวจเงนแผนดนมหนาทควบคมและตรวจสอบบญชรายรบ-รายจายขององคกรปกครองสวนทองถนวาเปนไปโดยถกตองตามกฎหมายหรอไม โดยจะตรวจสอบเอกสารหลกฐานการใชจายทกชนดของหนวยการปกครองทองถน

(2) การควบคมงบประมาณ (Le Contrôle Budgétaire) มลกษณะเปนการควบคมระเบยบวธงบประมาณขององคกรปกครองสวนทองถนวามการด าเนนการโดยถกตองหรอไม เปนการท างานรวมกนระหวางตวแทนของรฐกบศาลตรวจเงนแผนดนภาค

(3) การควบคมการบรหารงบประมาณ (Le Contrôle de Gestion) เปนทปรกษาใหกบองคกรปกครองสวนทองถน เพอใหการบรหารงบประมาณขององคกรปกครองสวนทองถนเปนไปอยางถกตอง

3.2.4 การคลงและงบประมาณทองถน

ระบบการคลงทองถนในฝรงเศส มสดสวนการใชจายทนอยเมอเทยบกบระบบการคลงของภาครฐทงหมด แตองคกรปกครองสวนทองถนกมอสระเปนอยางมากในการใชจายเงนงบประมาณของตน เนองจากมการจดตงศาลตรวจเงนแผนดนภาค (Les Chambres Régionales des Comptes) ในทกๆ ภาคเพอท าหนาทควบคมบญชและการคลงขององคกรปกครองสวนทองถน นอกจากน

130นนทวฒน บรมานนท, การปกครองทองถนฝรงเศส, หนา 121-124.

50

ทองถนยงมอสระในการก าหนดอตราภาษภายในกรอบทก าหนดไว และมอสระในการใชจายตามความจ าเปนของตน

เทศบาลจะมสดสวนการใชจายองคกรปกครองสวนทองถนทงหมดมากทสด รองลงมาไดแกจงหวดคดและภาคจะมสดสวนการใชจายนอยทสด และองคกรความรวมมอระหวางหนวยการปกครองทองถนรปแบบตางๆ

3.2.4.1 รายไดของทองถน ความเปนอสระทางการคลงขององคกรปกครองสวนทองถนในฝรงเศส สวนหนงเปน

ผลมาจากฐานรายได เนองจากรายไดสวนใหญกวารอยละ 60 จะมาจากภาษอากร และคาธรรมเนยมตางๆ ททองถนสามารถก าหนดอตราการเรยกเกบไดเอง ซงสดสวนรายรบดานนเพมขนอยางมากภายหลงกระบวนการกระจายอ านาจ เงนอดหนนจากรฐกมการเปลยนแปลงจากเงนอดหนนทก าหนดเงอนไขไปสระบบเงนอดหนนทวไปทยดหยนและใหอสระในการใชจายแกทองถนมากขน แหลงทมาของรายรบขององคกรปกครองสวนทองถน อาจจดแบงเปน 3 ประเภทกวางๆไดดงตอไปน

1) ภาษอากร รายไดจากภาษอากรถอเปนรายไดหลกขององคกรปกครองทองถน และถอ

เปนแหลงรายไดส าคญทจะเปนหลกประกนความเปนอสระทางการคลงของทองถน ซงมอยดวยกนสองประเภท ดงตอไปน

(1) ภาษอากรทางตรง รายไดจากภาษทางตรงมอยดวยกน 4 ประเภท ซงองคกรปกครองสวน

ทองถนแตละแหงสามารถก าหนดอตราภาษสวนนไดเอง แตการจดเกบจะกระท าโดยส านกงานสรรพากรแหงชาตจากนนจงจะจดสรรคนใหทองถนแตละแหง อนไดแก ภาษเพอการพกอาศย (Taxe d'Habitation) ภาษโรงเรอนและทดน (Le Taxe Foncière des Propriétés Beties) ภาษบ ารงทองท (Le Taxe Fooncière des Propriétés non Beties) ภาษเพอการประกอบอาชพ (Le Taxe Professionnelle)131

(2) ภาษอากรทางออม หนวยการปกครองทองถนแตละแหงอาจเรยกเกบคาอากรและ

คาธรรมเนยมตางๆ เพมเตมได เชน คาระวางขนสง, คาธรรมเนยมเพอการลงทน, คาธรรมเนยมอาคารสง, ภาษปาย, คาธรรมเนยมการตอทะเบยนรถยนต, คาธรรมเนยมใบอนญาตขบข เปนตนนอกจากนยงอาจเรยกเกบในรปของคาบรการททองถนหรอองคกรความรวมมอในรปวสาหกจตางๆ เปนผจดท าบรการ เชน คาบรการก าจดขยะและของเสย, คาไฟฟา เปนตน132

131สมคด เลศไพฑรย, กฎหมายปกครองทองถน, หนา 198. 132นครนทร เมฆไตรรตน และคณะ, ทศทางการปกครองทองถนไทยเปรยบเทยบ

ตางประเทศ, หนา 95-96.

51

2) เงนอดหนนจากรฐ (1) เงนอดหนนเพอการด าเนนงาน (La Donation Globale de

Fonctionnement - DGF) เงนอดหนนประเภทนมลกษณะเปนเงนอดหนนทวไป มเปาหมายเพอชดเชยรายไดของหนวยการปกครองทองถนในบญชงบประมาณเพอการด าเนนงาน ซงในแตละปรฐจะเปนผก าหนดสดสวนเงนอดหนนนตามฐานการค านวณตางๆ เชน อตราการจดเกบภาษมลคาเพม, จ านวนผอยอาศยและสภาพของชมชน เปนตน

(2) เงนอดหนนเพอการลงทน (La Donation Globale de Equipement - DGE)

เปนลกษณะของการสนบสนนทางการเงนในรายจายทอยในระบบบญชเพอการลงทนขององคกรปกครองสวนทองถน ซงฐานการจดสรรเงนสวนนจะแตกตางกนไปตามลกษณะและรปแบบของหนวยการปกครองทองถน โดยพจารณาจ านวนผยากไรในจงหวดนนๆ รวมถงความจ าเปนในการใหความ

(3) เงนอดหนนเพอการกระจายอ านาจ (La Donation Globale de Décentralisation - DGD)

เงนอดหนนประเภทน เพอใหทองถนมเงนงบประมาณเพยงพอตอการด าเนนการตามอ านาจและภารกจหนาทใหมๆ ทไดรบการกระจายอ านาจมา โดยมากจะเปนเงนอดหนนดานการใชจายในภารกจใหมๆ การฝกอบรมบคลากร และการลงทนในดานโรงเรยน โดยจงหวดถอเปนหนวยการปกครองทองถนทไดรบเงนอดหนนนมากทสด133

3) เงนกยม (Emprunts) ปจจบนทองถนสามารถด าเนนการกยมเงนไดอยางอสระตามเงอนไขท

ปรากฏในทองถนทวๆไป โดยไมจ าเปนตองขออนมตหรอถกก าหนดวงเงนกยมจากสวนกลาง โดยแหลงเงนทนกยมทส าคญจะมาจากองคกรทรฐจดตงขน คอ กองทนเพอการออมทรพยและกยม (La Caisse des Dépots et Consignations) หรอ CDC โดยจะท างานในลกษณะของทปรกษาทางการเงนใหกบทองถน และท างานประสานกบธนาคารออมทรพยและแหลงทนอนๆ ซงทส าคญไดแก กองทนเพอการพฒนาองคกรปกครองสวนทองถน (Caisse d'Aide à l'Équipement des Collectivités Locales - CAECL)134

3.2.5 การบรหารงานบคคลทองถน ในอดตกอนการกระจายอ านาจในป ค.ศ.1982 บคลากรในระดบทองถนจะอยภายใตการ

บรหารจดการของทองถนแตละแหง อยางไรกดพนกงานในระดบนมกจะถกมองวาขาดความรความช านาญและมศกดศรนอยเมอเทยบกบขาราชการสวนกลาง ดงนน ภายหลงการกระจายอ านาจซงไดมการโอนอ านาจการบรหารไปสหนวยการปกครองทองถนในรปแบบใหมคอ จงหวดและภาค ซง

133สมคด เลศไพฑรย, กฎหมายปกครองทองถน, หนา 200. 134นครนทร เมฆไตรรตน และคณะ, ทศทางการปกครองทองถนไทยเปรยบเทยบ

ตางประเทศ, หนา 97.

52

ทองถนเหลานจ าเปนจะตองไดรบการโอนบคลากรทมความรความสามารถเขาไปท างาน ดงนน รฐบาลจงไดสรางกรอบก าลงพลระดบชาตในภาครฐขนมาใหมนนคอ "ระบบขาราชการสวนทองถน" โดยมวตถประสงคเพอดงดดบคลากรทมคณภาพเขาไปท างานในองคกรปกครองสวนทองถน ซงความตงใจเดมของรฐบาลคอ ตองการทจะสรางระบบก าลงพลภาครฐรวมโดยแยกออกเปนสองสายคอสายขาราชการสวนกลางและขาราชการสวนทองถน เพอใหการโยกยายถายโอนก าลงพลเปนไปโดยสะดวก และท าใหขาราชการสวนทองถนสามารถมสถานะและไดรบผลประโยชนตางๆ เชนเดยวกบขาราชการสวนกลาง แตกลบไดรบการทดทานอยางมากจากกลมขาราชการระดบสงในสวนกลาง ซงผลจากการออกกฎหมายในป ค.ศ.1987 ท าใหขาราชการสวนทองถนจะอยภายใตระบบทแยกขาดออกจากขาราชการสวนกลาง

ประเทศฝรงเศสเปนประเทศทมจ านวนองคกรปกครองสวนทองถนจ านวนมากและเปนทองถนขนาดเลก จงใชระบบองคกรความรวมมอระหวางทองถนขน เพอลดปญหาเรองคาใชจาย ซงศนยประสานงานจะท าหนาทในการรบสมครบคคล มศนยฝกอบรม ซงการบรหารงานบคคลของประเทศฝรงเศสเปนระบบเดยวกน คอ ขาราชการทองถน โดยมฐานะเทาขาราชการสวนกลาง135

ในปจจบนขาราชการสวนทองถนมจ านวนคดเปนสดสวนประมาณรอยละ 26 ของก าลงพลในภาครฐทงหมด โดยสวนใหญจะเปนก าลงพลทท างานอยในเทศบาลคอประมาณรอยละ 75รองลงมาไดแกจงหวดและภาคตามล าดบ ซงภาคจะมอตราการเพมขนของจ านวนบคลากรมากทสดอยางไรกด แมจะมการสรางระบบขาราชการสวนทองถนแตกมไดหมายความวาขาราชการทองถนเปนพนกงานในสงกดอนทแยกขาดออกจากองคกรปกครองสวนทองถน แตจะมลกษณะเปนเพยงการจดเขารวมเปนกลม ("Cadres") เพอก าหนดระดบชน (Grading) ของขาราชการตามลกษณะงาน และจะไดรบการฝกอบรมโดยสถาบนระดบชาตทรฐจดตงขน ทงน อ านาจในฐานะผวาจางยงคงอยทหนวยการปกครองทองถนแตละแหง เชน การสรรหาวาจาง, การเลอนต าแหนง เปนตน การจดระดบขนต าแหนงจะคลายคลงกบระบบขาราชการสวนกลาง สวนการก าหนดอตราคาตอบแทนจะถกก าหนดโดยค าสงของสภาแหงรฐ (Conseil E'tat) หลงจากผานกระบวนการปรกษาหารอกบสภาสงวาดวยการบรการสาธารณะในทองถน (the National Joint Higher Councilfor Territorial Public Services)

3.2.6 การมสวนรวมของประชาชน การใหประชาชนเขาไปมสวนรวมในการปกครองสวนทองถนและบรหารกจการของทองถน

นนมอย 2 รปแบบ รปแบบแรกจะเปนการใหประชาชนมสวนรวมในการบรหารกจการของทองถน

135สมคด เลศไพฑรย, บทบาทภาครฐกบความเปนอสระในการบรหารงานบคคลของ

องคกรปกครองสวนทองถน, หนา 2-4.

53

สวนรปแบบทสองเปนการใหประชาชนเขาไปบรหารกจการของทองถนซงเปนไปตามเงอนไขและหลกเกณฑทบญญตไวในกฎหมายหลายฉบบ รวมทงกฎหมายกลางทเกยวกบการกระจายอ านาจ136

กฎหมายกลางเกยวกบการกระจายอ านาจไดวางหลกเกณฑเกยวกบการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองถนไวหลายกรณดวยกน แตอยางไรกตาม กรณทเกยวของกบการมสวนรวมของประชาชนเกยวกบการเขาถงขอมลเพอรบทราบกระบวนการด าเนนกจการและการตดสนใจของผเขามาท าหนาทบรหารกจการของทองถนและการมสวนรวมดวยการเปนคณะกรรมการตางๆขององคกรปกครองสวนทองถน นบไดวาเปนกรณทมความส าคญทสด

3.2.6.1 การเขาถงขอมล การเขาถงขอมลทเกยวของกบกระบวนการตดสนใจของผบรหารกจการของทองถนท

กฎหมายกลางเกยวกบการกระจายอ านาจก าหนดไวมอยหลายรปแบบดวยกนไดแก 1) การก าหนดใหมการจดพมพและเผยแพรรายงานการประชมของสภา

ทองถน 2) การเปดโอกาสใหประชาชนขอทราบมตตางๆ ของสภาทองถน 3) การประกาศและเผยแพรค าสงตางๆ ของสภาทองถนหรอผบรหาร

ทองถนใหประชาชนทวไปทราบ นอกจากน ในแตละองคกรปกครองสวนทองถนเองยงม การจดท าจดหมายขาวเพอ

เผยแพรผลงานและค าสงตางๆ ทมผลในองคกรปกครองสวนทองถน แตอยางไรกตาม บรรดา “นกเลอกตง” ขององคกรปกครองสวนทองถนมกจะใชจดหมายขาวเปน “เครองมอ” ในการหาเสยงใหกบตนเอง ดงนนกฎหมายลงวนท 13 มกราคม ค.ศ. 1990 จงไดมบทบญญตหามการเผยแพรผลงานในลกษณะเปนการหาเสยงในชวงระยะเวลา 6 เดอนกอนมการเลอกตงในองคกรปกครองสวนทองถนนน ซงกรณดงกลาวศาลปกครองสงสดไดวนจฉยไวในค าวนจฉยคด M. Fourcade ลงวนท 28 กรกฎาคม ค.ศ. 1993 ดวยวา การเผยแพรผลงานในจดหมายขาวขององคกรปกครองสวนทองถนทมลกษณะเปนการหาเสยงไมสามารถท าไดในชวงระยะเวลา 6 เดอนกอนทจะมการเลอกตงระดบทองถน137

3.2.6.2 คณะกรรมการทเกยวของกบการด าเนนกจกรรมขององคกรปกครองสวนทองถน

การเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในการปกครองสวนทองถนดวยการจดตงคณะกรรมการตางๆ ทเกยวของกบการด าเนนกจกรรมบางประเภทขององคกรปกครองสวนทองถน นบเปนรปแบบส าคญอกประการหนงของการใหประชาชนเขามามสวนรวมในการปกครองทองถน

136นนทวฒน บรมานนท, การปกครองทองถนฝรงเศส, หนา 27. 137Dominique Turpin, Droit de la Décentralization, Gualino éditeur, Paris:

Dalloz, 1988, p.153 อางถงใน นนทวฒน บรมานนท, การปกครองทองถนฝรงเศส, (กรงเทพฯ: สถาบนนโยบายการศกษา, 2544), หนา 28.

54

ประมวลกฎหมายวาดวยองคกรปกครองสวนทองถน (Code Général des Collectivités Territoriales) ก าหนดใหสภาเทศบาลสามารถแตงตงคณะกรรมการทปรกษา โดยมสมาชกสภาเทศบาลคนหนงท าหนาทประธานกรรมการทปรกษา สวนกรรมการประกอบดวยประชาชนในเขตเทศบาล (Commune) ทไมไดเปนสมาชกสภาเทศบาลและตวแทนของสมาคมในเทศบาลนน คณะกรรมการทปรกษามหนาทเปนทปรกษาของนายกเทศมนตร และสามารถเสนอขอคดเหนทเกยวของกบประโยชนของทองถนของตน คณะกรรมการทปรกษาจะตองจดท ารายงานประจ าปเสนอตอสภาเทศบาล

นอกจากนในเขตเทศบาล (Commune) ทมประชากรกวา 3,500 คน กมคณะกรรมการทปรกษาผ ใชบรการสาธารณะระดบทองถน โดยมนายกเทศมนตรท าหนาท เปนประธานคณะกรรมการทปรกษา สวนกรรมการจะไดแกตวแทนของผใชบรการสาธารณะระดบทองถนประเภทตางๆ คณะกรรมการทปรกษาชดนมหนาทดงทบญญตไวในมาตรา 4 แหงกฎหมายก าหนดแนวทางของเมอง (La Loi d’Orientation Pour La Ville) ลงวนท 13 กรกฎาคม ค.ศ. 1991 คอ เสนอขอคดเหนตอสภาเทศบาลเกยวกบความเปลยนแปลงทจะเกดขนตอชวตของคนในเทศบาลอนมทมาจากการจดท าหรอจะจดท าบรการสาธารณะหรอกจการตางๆในเทศบาล138

3.2.6.3 การเขาไปบรหารกจการขององคกรปกครองสวนทองถน ประชาชนสามารถเขาไปมสวนรวมโดยตรงในการบรหารกจการตางๆ ขององคกร

ปกครองสวนทองถนไดดวยการสมครรบเลอกตงเขาไปเปนสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน 3.2.6.4 การออกเสยงประชามต การออกเสยงประชามตในทองถนฝรงเศสนน สวนใหญมกเปนเรองของการ

ด าเนนงานทอยในอ านาจหนาทของทองถน หากทองถนใดเหนวาการด าเนนการในเรองนนมปญหาและสมควรทจะไดรบฟงความคดเหนของประชาชนในพนท ทองถนอาจจดใหมการท าประชามตได โดยความเหนชอบของสภาทองถน ซงอาจเปนกรณทสภาทองถนนนเองเหนวากรณทเปนปญหานนสมควรทจะไดจดใหมการลงประชามต หรออาจเปนกรณทผบรหารทองถนเหนสมควรจดใหมการลงประชามต โดยเสนอใหสภาทองถนพจารณาอนมต139

138สมคด เลศไพฑรย และคณะ,รายงานการศกษาวจยฉบบสมบรณโครงการศกษาวจยรปแบบและแนวทางการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถน : กรณศกษาเปรยบเทยบแนวทางของตางประเทศ, (กรงเทพฯ: สถาบนวจยและใหค าปรกษาแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2551), หนา 123.

139เรองเดยวกน, หนา 121-122.

บทท 4

หลกกฎหมายปกครองทองถนไทย

การศกษาในบทนเปนการศกษากฎหมายปกครองทองถนไทย โดยศกษาถงพฒนาการของ

การปกครองทองถนของไทย กฎหมายปกครองทองถนตามหลกการกระจายอ านาจทงทก าหนดไวในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยและตามกฎหมายทจดตงองคกรปกครองสวนทองถนนนๆ รวมทงปญหาและอปสรรคของการปกครองทองถนในประเทศไทย ทงนเพอน าไปสการวเคราะหปญหาและรปแบบการปกครองทองถนทไดมการน าเสนอตอไป 4.1 ววฒนาการการปกครองทองถนไทย

ในรชสมยสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวไดทรงเลงเหนปญหาการขาดเอกภาพและความมนคงของประเทศ จงไดทรงปฏรปการเมองและการบรหารราชการแผนดนเพอน าประเทศตามแบบประเทศตะวนตกทก าลงแผอทธพลลาอาณานคมอยในขณะนน โดยพระองคไดทรงจดระเบยบการปกครองแบบรวมศนยอ านาจ มการยกเลกระบบจตสดมภ จดตงเปนกระทรวง ทบวง กรมตาง ๆ โดยถอเอางานทจะปฏบตเปนหลก ในสวนภมภาคมการสงตวแทนของสวนกลางควบคมการบรหารราชการตาง ๆ ในหวเมอง ซงในแตละหวเมองยงคงมการแบงเขตการปกครองเปนหมบาน ต าบล และอ าเภอ ใหมผใหญบานเปนผปกครองหมบาน ก านนเปนผปกครองต าบล และกรมการอ าเภอเปนผปกครองอ าเภอ แตต าแหนงก านนและผใหญบานนน มไดเปนผทเจาเมองแตงตงดงเชนสมยกอน141

การปฏรปการบรหารราชการแผนดนของประเทศครงใหญ ไดวางรากฐานการบรหารราชการแผนดนใหมทงในสวนกลางและสวนภมภาค น าเอาระบบ“เทศาภบาล”มาใชอนเปนรากฐานส าคญของการบรหารราชการสวนภมภาค มการแตงตงคนจากสวนกลางไปด ารงต าแหนงยงหวเมองตาง ๆ และจดโครงสรางการบรหารในรป “มณฑล” โดยมกระทรวงมหาดไทยรบผดชอบการปกครองสวนภมภาค นอกจากนยงทรงเหนความส าคญและประโยชนของการใหประชาชนมสวนรวมในการปกครองตนเอง โดยถอเปนจดเรมตนของการปกครองทองถน นนคอการจดตง “สขาภบาล” ขนครงแรกในกรงเทพฯ และขยายไปยงหวเมองตาง ๆ ตอไป142

141นนทวฒน บรมานนท, การปกครองสวนทองถน, หนา 27-28.

142โกวทย พวงงาม, เรองเดม, หนา 124.

56

4.1.1 การปกครองทองถนไทยกอนการประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 4.1.1.1 การจดตงสขาภบาลกรงเทพ ร.ศ. 116 (พ.ศ. 2440) จดเรมตนของการ

ปกครองแบบกระจายอ านาจ สขาภบาลกรงเทพจดตงขนในป พ.ศ. 2440 (รศ.116)ภายใตกฎหมายซงอาจถอวา

เปนกฎหมายเกยวกบการปกครองสวนทองถนฉบบแรกคอพระราชก าหนดสขาภบาลกรงเทพ ฯ ร.ศ. 116 เพอท าหนาทในการรกษาความสะอาดและปองกนโรคในเขตพระนคร ตลอดจนด าเนนการจดเกบและก าจดขยะมลฝอยและสงโสโครกตาง ๆ สขาภบาลกรงเทพ บรหารงานในรปของคณะกรรมการประกอบดวยเสนาบด กระทรวงนครบาลเปนประธานคณะกรรมการ เจาพนกงานแพทยสขาภบาลและเจาพนกงานชางใหญสขาภบาลเปนคณะกรรมการ มอ านาจในการตดสนใจในกจการตาง ๆ ของสขาภบาล โดยมเจาหนาทของสขาภบาลเปนผปฏบตงาน143

หลงจากทไดมการจดตงสขาภบาลกรงเทพแลว พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวกไดทรงมความคดรเรมในการกระจายอ านาจการตดสนใจด าเนนการ จดท าบรการสาธารณะใหแกประชาชนในทองทตาง ๆ ทรงใหยกเขตต าบลทาฉลอมขนเปนสขาภบาล มการตราพระราชบญญตจดการสขาภบาลทาฉลอม ร.ศ. 124 (พ.ศ. 2448) ขน ก าหนดใหก านนและผใหญบานทอยในเขตจดการสขาภบาลรวมเปนกรรมการดวย ใหสขาภบาลมหนาทด าเนนการซอมแซมถนนหนทาง จดโคมไฟ การรกษาความสะอาดและกจการอนอนเปนประโยชนแกราษฎรในทองถน การออกกฎขอบงคบคณะกรรมการกจะตองเสนอความเหนไปยงกระทรวงมหาดไทยผานผวาราชการเมองจนถงพระบาทสมเดจพระเจาอยหว เมอทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ แลว เสนาบดกระทรวงมหาดไทยจงออกกฎเสนาบดขนใชบงคบในเขตสขาภบาลได144

ในป พ.ศ. 2469 ในรชสมยพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว ทรงมพระราชด ารทจะใหประชาชนชาวไทยไดปกครองตนเองอยางจรงจง ตามรปแบบการปกครองตนเองในตางประเทศ จงไดทรงตราพระราชบญญตการจดการบ ารงสถานทชายทะเลทศตะวนตกขนใชบงคบในเขตต าบลบานชะอ าไปจนถงหวหน การจดการบ ารงสถานทชายทะเลตะวนตกนถอไดวาเปนการทดลองการปกครองในรปแบบของเทศบาลเปนครงแรก แตการด าเนนงานไมไดผลมากนกตอมาจงไดลมเลกไป145

ตอมาในปพ.ศ.2470 ไดมการแตงตง “คณะกรรมการจดการประชาภบาล” มหนาทศกษาการด าเนนกจการทองถนในประเทศตาง ๆ เพอใหไดขอมลมาพจารณาจดตงเทศบาลขนใน

143วชชกร นาคธน, การปกครองทองถนไทย, (พระนครศรอยธยา: คณะมนษยศาสตรและ

สงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา, 2550), หนา 45. 144พรชย รศมแพทย, หลกกฎหมายการปกครองทองถนไทย, (นนทบร: ส านกพมพ

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2535), หนา 3. 145สขสมาน วงศสวรรค, ประวตศาสตรการปกครองของไทย, (กรงเทพฯ: บ ารงสาสน,

2527), หนา 400.

57

ประเทศไทย ซงปรากฏผลการศกษาในสาระส าคญ คอ ควรตงกรมเทศบาลอยในกระทรวงมหาดไทย การตราขอบญญตและการท างบประมาณตองไดรบอนมตจากรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย ควรแบงเทศบาลออกเปน 3 ชน โดยอาศยหลกรายไดและจ านวนราษฎร ใหมบทบญญตยกฐานะของเทศบาลได เมอรายไดและจ านวนราษฎรในเทศบาลเพมขนหรอลดลง ควรใหมการเลอกตงสมาชกทไมไดเปนขาราชการ ก าหนดคณสมบตใหผทมสทธออกเสยงเลอกตงตองเปนผทอยในเขตเทศบาลไมนอยกวา 1 ป และเสยภาษถงจ านวนทก าหนด ใหสภาเทศบาลมผวาราชการจงหวดเปนประธาน ปลดจงหวด สาธารณสขจงหวด นายอ าเภอ ก านน และสมาชกอก 4 คน ซงเลอกตงขนเปนกรรมการ146

ผลจากการศกษาของคณะกรรมการการจดการประชาภบาลดงกลาวมผลใหในป พ.ศ. 2473 พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหวไดทรงแตงตง“คณะกรรมการรางพระราชบญญตเทศบาล” แตการด าเนนการไมทนแลวเสรจกไดมการเปลยนแปลงการปกครองในป พ.ศ. 2475 เสยกอน การด าเนนการจดตงเทศบาลในครงนนจงถกยกเลกไป147

1) การปกครองทองถนไทยชวงการพฒนากอน ป พ.ศ. 2535 ในชวงกอนป พ.ศ. 2535 ระบบการเมองไทยมลกษณะเปนการเมองแบบ“อ ามาตยาธไตย” (Bureaucratic Polity) ดงในทศนะของ Fred W. Riggs ทมองวาเมอพจารณาถงการเมองไทยแลวจะเหนวาระบบการเมองไทยมลกษณะปดโดยกลมพลงทมบทบาทส าคญในระบบการเมองไดแก กลมขาราชการประจ า รวมถงกองทพ กลมบคคลเหลานสามารถเขาสอ านาจไดโดยผานการท ารฐประหาร การทระบบการเมองถกครอบง าโดยพลงจากระบบราชการ ท าใหการปกครองทองถนไมไดรบความส าคญและถกครอบง าโดยขาราชการประจ า สงผลใหราชการสวนกลางและภมภาคจะเปนกลไกหลกส าคญทรบหนาทในการจดท าบรการสาธารณะทจ าเปนและมความส าคญตอชวตความเปนอยของประชาชน ในขณะทองคกรปกครองสวนทองถนจะรบผดชอบแตเพยงบรการสาธารณะขนมลฐานเทานน148

หลงจากการเรมมแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ไดสงผลใหสภาพทางเศรษฐกจและสงคม ของไทยเปลยนแปลงไปอยางมาก ซงการเปลยนแปลงดงกลาวไดสงผลใหเกดปญหาตางๆเปนจ านวนมาก แตองคกรปกครองสวนทองถนกลบไมมการปรบตว ทงโครงสรางและบทบาทในการท างานเพอใหเปนองคกรทสามารถจดการกบปญหาเหลานนได โครงสรางองคกรปกครองสวนทองถนของไทยไมมความหลากหลายในเชงรปแบบ

2) การปกครองทองถนไทยในชวงหลง ป พ.ศ. 2535 การปกครองทองถนไทยในชวงหลงป พ.ศ. 2535 มการเรยกรองใหปฏรป

การเมอง โดยการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน มการเรยกรองใหมการเลอกตงผวาราชการจงหวด ซงไดท าใหแนวคดเรองการกระจายอ านาจเปนทรจกกวางขวางมากขน จนกระทง

146พรชย รศมแพทย, เรองเดม, หนา 6. 147นนทวฒน บรมานนท, การปกครองสวนทองถน, หนา 31. 148ศภสวสด ชชวาลย, การปฏรปการกระจายอ านาจและการจดการปกครองทองถน,

(กรงเทพฯ: เปนไท, 2555), หนา 9.

58

ไดมการจดตงสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล ตามพระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. 2537 ขน ท าใหองคการบรหารสวนต าบล มฐานะเปนหนวยการปกครองทองถนระดบพนทของประเทศไทย ตอมาแนวคดเรองการกระจายอ านาจการปกครองใหแกองคกรปกครองสวนทองถนจงไดปรากฏชดเจนขน โดยการก าหนดไวในรฐธรรมนญ

4.1.2 การปกครองทองถนหลงการประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย

พทธศกราช 2540 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 นบไดวาเปนรฐธรรมนญทใหความส าคญกบ

การปกครองสวนทองถนมากทสดนบตงแตประเทศไทยมรฐธรรมนญมา 16 ฉบบ149 รฐธรรมนญฉบบนจงเปนจดเรมทบงคบใหรฐตองด าเนนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ผานการก าหนดกฎกตกาซงกลายเปนบทบญญตส าคญในสองหมวดคอ หมวด 5 แนวนโยบายพนฐานแหงรฐ และหมวด 9 การปกครองสวนทองถน โดยมรายละเอยดดงน

4.1.2.1 ก าหนดใหรฐตองกระจายอ านาจใหทองถน หมวดแนวนโยบายพนฐานแหงรฐมาตรา 78150 บญญตวา “รฐตองกระจายอ านาจให

ทองถนพงตนเองและตดสนใจในกจการทองถนไดเอง พฒนาเศรษฐกจทองถนและระบบสาธารณปโภคและสาธารณปการตลอดทงโครงสรางพนฐานสารสนเทศในทองถนใหทวถงและเทาเทยมกนทวประเทศ รวมทงพฒนาจงหวดทมความพรอมใหเปนองคกรปกครองสวนทองถนขนาดใหญ โดยค านงถงเจตนารมณของประชาชนจงหวดนนการก าหนดดงกลาว” ถอไดวาเปนกตกาส าคญทเปดโอกาสใหรฐท าการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน

4.1.2.2 ก าหนดใหการปกครองสวนทองถนเปนหมวดในรฐธรรมนญ ก าหนดใหการปกครองทองถนเปนหมวดการปกครองสวนทองถน ในมาตราท 282-

290 ซงมสาระส าคญดงตอไปน 1) ก าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนตองมอสระตามหลกแหงการ

ปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถน มาตรา 282151 บญญตไววา รฐจะตองใหความเปนอสระแกทองถนตาม

หลกแหงการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถน โดยไมกระทบตอมาตรา 1 ทระบไววา ประเทศไทยเปนราชอาณาจกรอนหนงอนเดยวจะแบงแยกมได สวนในมาตรา 283152 วรรค 2ระบวาการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถน ตองท าเทาทจ าเปนตามทกฎหมายบญญต แตตองเปนไปเพอการคมครองประโยชนของประชาชนในทองถน หรอประโยชนของประเทศเปนสวนรวม ทงนจะกระทบถงสาระส าคญแหงหลกการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถน

149โกวทย พวงงาม, เรองเดม, หนา 335. 150มาตรา 78 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 151มาตรา 282 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 152มาตรา 283 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540

59

หรอนอกเหนอจากทกฎหมายบญญตไวมได และสดทายในมาตรา 284153 ไดระบไววา องคกรปกครองสวนทองถนทงหลายยอมมความเปนอสระในการก าหนดนโยบาย การปกครอง การบรหารการบรหารงานบคคล การเงนและการคลง และมอ านาจหนาทของตนเองโดยเฉพาะ

2) ก าหนดใหการกระจายอ านาจตองมความตอเนอง เนองจากรฐปฏเสธการกระจายอ านาจมาตลอด ท าใหขาดกระบวนการ

ขนตอนและความตอเนองของการกระจายอ านาจ ดงนน ในมาตรา 284 วรรค 3 จงไดบงคบไววา เพอพฒนาการกระจายอ านาจเพมขนใหแกทองถนอยางตอเนอง ใหมกฎหมายก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจซงอยางนอยตองมสาระส าคญดงตอไปน154

(1) การก าหนดอ านาจและหนาทในการจดระบบการบรการสาธารณะระหวางรฐกบองคกรปกครองสวนทองถน และระหวางองคกรปกครองสวนทองถนดวยกนเอง

(2) การจดสรรสดสวนภาษและอากรระหวางรฐกบองคกรปกครองสวนทองถน โดยค านงถงภาระหนาทของรฐกบองคกรปกครองสวนทองถน และระหวางองคกรปกครองสวนทองถนดวยกนเองเปนส าคญ

(3) จดใหมคณะกรรมการขนคณะหนงท าหนาทตาม (1) และประกอบดวยผแทนของหนวยราชการทเกยวของ ผแทนขององคกรปกครองสวนทองถน และผทรงคณวฒซงมคณสมบตตามทกฎหมายบญญต โดยมจ านวนเทากน

3) ผบรหารทองถนตองมาจากการเลอกตง เดมโครงสรางองคกรปกครองสวนทองถนมกจะประกอบไปดวยผบรหารท

มไดมาจากการเลอกตง เชน ผวาราชการจงหวดในองคการบรหารสวนจงหวด ก านน ผใหญบานในองคการบรหารสวนต าบลเปนตน รฐธรรมนญฉบบป พ.ศ.2540 (มาตรา 285)155 จงก าหนดใหผบรหารทองถนมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชน หรอมาจากความเหนชอบของสภาทองถนซงสมาชกสภาทองถนตองมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชน

4) ก าหนดหลกการบรหารงานบคคลทองถน เดมระบบการบรหารบคคลสวนทองถนไมเ ออตอการไหลเวยนของ

ขาราชการและพนกงานสวนทองถนดวยกนเอง และในขณะเดยวกนคณะกรรมการตางๆ ทดแลการบรหารบคคล มกจะประกอบไปดวยคนของขาราชการสวนกลางทงหมดเพอเปนการแกปญหาดงกลาวมาตรา 288156 จงระบวา การแตงตงและการใหพนกงานและลกจางขององคกรปกครองสวนทองถนพนจากต าแหนง ตองเปนไปตามความตองการและความเหมาะสมของแตละทองถน และตองไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการพนกงานสวนทองถนกอน ทงนตามทกฎหมายบญญต โดย

153มาตรา 284 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 154อภชาต สถตนรามย, รฐธรรมนญ: การกระจายอ านาจและการมสวนรวมของประชาชน,

(เชยงใหม: สถาบนศกษานโยบายสาธารณะ มหาวยาลยเชยงใหม, 2555), หนา 14-18. 155มาตรา 285 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 156มาตรา 288 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540

60

คณะกรรมการพนกงานสวนทองถนจะตองประกอบดวย ผแทนของหนวยราชการทเกยวของ ผแทนขององคกรปกครองสวนทองถน และผทรงคณวฒซงมคณสมบตตามทกฎหมายบญญต โดยมจ านวนเทากน

5) ก าหนดอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน มาตรา 289157 ก าหนดใหองคกรปกครองทองถนมหนาทบ ารงรกษาศลปะ

จารต ประเพณ ภมปญญาทองถน หรอวฒนธรรมอนดของทองถน องคกรปกครองสวนทองถนยอมมสทธทจะจดการศกษาอบรมและการฝกอาชพตามความเหมาะสมและตามความตองการภายในทองถนและเขาไปมสวนรวมในการจดการศกษาอบรมของรฐ สวนมาตรา 290158 ระบวา เพอสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอม องคกรปกครองสวนทองถนยอมมอ านาจหนาทตามทกฎหมายบญญต ซงกฎหมายนตองมสาระส าคญอยางนอย 3 ประการคอ

1) การจดการ การบ ารงรกษา และการใชประโยชนจากทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมทอยในเขตพนท

2) การเขาไปมสวนในการบ ารงรกษาทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอมทอยนอกเขตพนท เฉพาะในกรณทอาจมผลกระทบตอการด ารงชวตของประชาชนในพนทของตน

3) การมสวนรวมในการพจารณาเพอรเรมโครงการหรอกจกรรมใดนอกเขตพนทซงอาจมผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมหรอสขภาพอนามยของประชาชนในพนท

6) ก าหนดหลกการการมสวนรวมของประชาชน กอนรฐธรรมนญฉบบ พ.ศ. 2540 จะบงคบใช นอกจากการเลอกตงสมาชก

สภาทองถนแลว ประชาชนแทบจะไมมชองทางในการมสวนรวมในการปกครองสวนทองถน มาตรา 286159 ก าหนดวาราษฎรผมสทธเลอกตงในองคกรปกครองสวนทองถนใด ซงมจ านวนไมนอยกวาสามในสของจ านวนผมสทธเลอกตงทมาลงคะแนนเสยง เหนวาสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถนผใดขององคกรปกครองสวนทองถนนนไมสมควรด ารงต าแหนงตอไป ใหสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถนผนนพนจากต าแหนง ทงน ตามทกฎหมายบญญต สวนมาตรา 287160 ก าหนดใหผมสทธเลอกตงในองคกรปกครองสวนทองถนใดมจ านวนไมนอยกวากงหนงของจ านวนผมสทธเลอกตงในองคกรปกครองสวนทองถนนน มสทธเขาชอรองขอตอประธานสภาทองถนเพอใหสภาทองถนพจารณาออกขอบญญตทองถนไดโดยสรป บทบญญตในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ.2540 บงคบใหรฐสวนกลางตองกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน เพอใหทองถนมอสระมากขน ทงในดานการด าเนนนโยบาย การบรหารงานบคคล การจดการศกษาและการจดการทรพยากร และก าหนดใหรฐตองมแผนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนอยาง

157มาตรา 289 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 158มาตรา 290 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 159มาตรา 286 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 160มาตรา 287 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540

61

ชดเจน รวมทงใหลดการก ากบของรฐสวนกลางตอองคกรปกครองสวนทองถนและสงเสรมการมสวนรวมของประชาชน จงกลาวไดวารฐธรรมนญ ฉบบ พ.ศ. 2540 เปนจดเรมตนของการกระจายอ านาจอยางแทจรง

4.2 หลกกฎหมายปกครองทองถนตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550

รฐธรรมนญฉบบนมบทบญญตทเกยวของกบการกระจายอ านาจสทองถนและการปกครอง

สวนทองถนอยในสองหมวดส าคญคอ หมวด 5 แนวนโยบายพนฐานแหงรฐ และหมวด14 วาดวยการปกครองสวนทองถน ซงเมอพจารณาบทบญญตตางๆเทยบเคยงกบรฐธรรมนญฉบบ พ.ศ. 2540 จะพบวาฉบบ พ.ศ. 2550 สงเสรมใหมการกระจายอ านาจเพมขนดงน161

1) สรางแนวนโยบายขององคกรปกครองสวนทองถน บทบญญตในมาตรา 78 (2) ระบวารฐตองจดระบบการบรหารราชการสวนกลาง สวน

ภมภาค และสวนทองถนใหมขอบเขต อ านาจหนาท และความรบผดชอบทชดเจนเหมาะสมแกการพฒนาประเทศ และสนบสนนใหจงหวดมแผนและงบประมาณเพอพฒนาจงหวด เพอประโยชนของประชาชนในพนท

2) สงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนมบทบาทในการจดการศกษาของทองถน มาตรา 80 (4) ระบไววา รฐตองสงเสรมและสนบสนนการกระจายอ านาจเพอใหองคกร

ปกครองสวนทองถน มสวนรวมในการจดการศกษาเพอพฒนามาตรฐานคณภาพการศกษาใหเทาเทยมและสอดคลองกบแนวนโยบายพนฐานแหงรฐ

3) เพมความเปนอสระใหแกองคกรปกครองสวนทองถน มาตรา 281 ก าหนดวา รฐจะตองสงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนเปนหนวยงานหลกใน

การจดท าบรการสาธารณะและมสวนรวมในการตดสนใจแกปญหาในพนท และในมาตรา 282 วรรค 2 ทก าหนดวา ในการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนใหมการก าหนดมาตรฐานกลางเพอเปนแนวทางใหองคกรปกครองสวนทองถนเลอกไปปฏบตเองได โดยค านงถงความเหมาะสมและความแตกตางในระดบของการพฒนาและประสทธภาพในการบรหารขององคกรปกครองสวนทองถนในแตละรปแบบ โดยไมกระทบตอความสามารถในการตดสนใจด าเนนงานตามความตองการขององคกรปกครองสวนทองถนรวมทงจดใหมกลไกการตรวจสอบการด าเนนงานโดยประชาชนเปนหลก

4) สรางความชดเจนในการจดสรรและจดเกบรายได โดยบงคบใหกฎหมายกระจายอ านาจ ตองก าหนดการจดสรรรายไดระหวางราชการ

สวนกลางและราชการสวนภมภาคกบองคกรปกครองสวนทองถน และระหวางองคกรปกครองสวนทองถนดวยกนเอง โดยค านงถงการกระจายอ านาจเพมขนตามล าดบความสามารถขององคกร

161อภชาต สถตนรามย,รฐธรรมนญ: การกระจายอ านาจและการมสวนรวมของประชาชน,

(เชยงใหม: สถาบนศกษานโยบายสาธารณะ มหาวทยาลยเชยงใหม, 2555), หนา 19-22.

62

ปกครองสวนทองถนแตละรปแบบ162 และก าหนดใหมกฎหมายรายไดทองถน เพอก าหนดอ านาจหนาทในการจดเกบภาษและรายไดอนขององคกรปกครองสวนทองถนโดยมหลกเกณฑทเหมาะสมตามลกษณะของภาษแตละชนด การจดสรรทรพยากรในภาครฐ การมรายไดทเพยงพอกบรายจายตามอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน ทงน โดยค านงถงระดบขนการพฒนาทางเศรษฐกจของทองถน สถานะทางการคลงขององคกรปกครองสวนทองถน และความยงยนทางการคลงของรฐ163 โดยใหมการทบทวนกฎหมายรายไดทองถนทกระยะเวลาไมเกน 5 ป164

5) ยกระดบการบรหารงานบคคล โดยก าหนดใหการบรหารบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนตองมมาตรฐานทสอดคลอง

กนและอาจไดรบการการพฒนารวมกน หรอสบเปลยนบคลากรระหวางองคกรปกครองสวนทองถนดวยกนได นอกจากนน ในการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถน ยงก าหนดใหมองคกรพทกษคณธรรมของขาราชการสวนทองถน เพอสรางระบบคมครองคณธรรมและจรยธรรมในการบรหารงานบคคล165

6) สรางความโปรงใสใหแกการด าเนนงานของสมาชกและผบรหารทองถน โดยการก าหนดใหน าบทบญญตทเกยวกบการกระท าทเปนการขดกนแหงผลประโยชนมาบงคบใชกบสมาชกสภาและผบรหารทองถน166

7) เพมการมสวนรวมของประชาชนและชมชน เหนไดจากก าหนดใหมกลไกการตรวจสอบการด าเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถนโดย

ประชาชนเปนหลก167ก าหนดใหประชาชนในทองถนมสทธมสวนรวมในการบรหารกจการขององคกรปกครองสวนทองถน โดยองคกรปกครองสวนทองถนตองจดใหมวธการทใหประชาชนมสวนรวมและในกรณทการกระท าขององคกรปกครองสวนทองถนจะมผลกระทบตอชวตความเปนอยของประชาชนในทองถนในสาระส าคญ องคกรปกครองสวนทองถนตองแจงขอมลรายละเอยดใหประชาชนทราบกอนกระท าการเปนเวลาพอสมควร และในกรณทเหนสมควร หรอไดรบการรองขอจากประชาชนผมสทธเลอกตงในองคกรปกครองสวนทองถน ตองจดใหมการรบฟงความคดเหนกอนการกระท านน หรออาจจดใหประชาชนออกเสยงประชามตเพอตดสนใจกได พรอมทงจดท ารายงานผลการด าเนนงานในรอบปใหประชาชนไดรบทราบ เพอประชาชนจะไดมสวนรวมในการตรวจสอบและก ากบการบรหารจดการขององคกรปกครองสวนทองถน168

162มาตรา 283 วรรคสาม ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 163มาตรา 283 วรรคส ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 164มาตรา 283 วรรคหา ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 165มาตรา 288 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 166มาตรา 284 วรรคสบ ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 167มาตรา 282 วรรคสอง ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 168มาตรา 287 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550

63

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 มทศทางในการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนเพมขน โดยการเพมอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ลดอ านาจสวนกลางยกระดบการบรหารงานบคคล สรางความโปรงใสและเพมการมสวนรวมของประชาชน

4.3 การบรหารราชการแผนดนในประเทศไทย

ปจจบนประเทศไทยจดระเบยบการปกครองหรอการบรหารราชการแผนดนตาม

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 โดยมาตรา 4 ไดก าหนดใหจดระเบยบบรหารราชการแผนดน แบงเปน 3 สวน คอ การบรหารราชการสวนกลาง การบรหารราชการสวนภมภาคและการบรหารราชการสวนทองถน

4.3.1 การบรหารราชการสวนกลาง การบรหารราชการสวนกลาง หมายถง การบรหารราชการของส านกนายกรฐมนตร

กระทรวง ทบวง กรม รวมทงหนวยงานทมฐานะเทยบเทา โดยมนายกรฐมนตร และรฐมนตรทงหลายเปนผรบผดชอบก ากบดแลทางดานนโยบาย โดยมปลดส านกนายกรฐมนตร ปลดกระทรวง ปลดทบวง และอธบดกรมตางๆ ท าหนาทน านโยบายของขาราชการการเมองดงกลาวไปปฏบต ซงการบรหารราชการในสวนกลางนเปนการบรหารงานตามหลกการรวมอ านาจ (Centralization) คอ รวมอ านาจการตดสนใจ การสงการ การวนจฉยตางๆในขนสดทายไวทศนยกลางซงเปนเมองหลวงของประเทศ หรอทท าการของรฐบาลในสวนกลาง ส าหรบหนวยงานในระดบกระทรวงของไทยตามโครงสรางใหมของการปฏรประบบราชการ มดงน169

1) ส านกนายกรฐมนตร 2) กระทรวงกลาโหม 3) กระทรวงการคลง 4) กระทรวงการตางประเทศ 5) กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย 6) กระทรวงศกษาธการ 7) กระทรวงการทองเทยวและกฬา 8) กระทรวงเกษตรและสหกรณ 9) กระทรวงคมนาคม 10) กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 11) กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร 12) กระทรวงพลงงาน 13) กระทรวงพาณชย

169มาตรา 4 แหงพระราชบญญตปรบปรง กระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545

64

14) กระทรวงมหาดไทย 15) กระทรวงยตธรรม 16) กระทรวงแรงงาน 17) กระทรวงวฒนธรรม 18) กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย 19) กระทรวงสาธารณสข 20) กระทรวงอตสาหกรรม

4.3.2 การบรหารราชการสวนภมภาค การจดระเบยบบรหารราชการสวนภมภาคในปจจบนนน พระราชบญญตระเบยบบรหาร

ราชการแผนดน พ.ศ. 2534 บญญตไววา ใหจดระเบยบบรหารราชการสวนภมภาคดงน170 4.3.2.1 จงหวด จงหวด มฐานะเปนนตบคคล ผวาราชการจงหวดเปนผรบนโยบายและค าสงจาก

นายกรฐมนตรในฐานะหวหนารฐบาล คณะรฐมนตร กระทรวง ทบวง กรม มาปฏบตการใหเหมาะสมกบทองทและประชาชน และเปนหวหนาบงคบบญชาบรรดาขาราชการฝายบรหารซงปฏบตหนาทในราชการสวนภมภาคในเขตจงหวด และรบผดชอบในราชการจงหวดและอ าเภอ ผวาราชการจงหวด รองผวาราชการจงหวด และผชวยผวาราชการจงหวด สงกดกระทรวงมหาดไทย ในจงหวดมปลดจงหวดและหวหนาสวนราชการประจ าจงหวด ซงกระทรวง ทบวง กรมตาง ๆ สงมาประจ า ท าหนาทเปนผชวยเหลอผวาราชการจงหวดและมอ านาจบงคบบญชาขาราชการฝายบรหารสวนภมภาคซงสงกดกระทรวง ทบวง กรมนนในจงหวดนน ในจงหวดหนงใหมคณะกรรมการจงหวดท าหนาทเปนทปรกษาของผวาราชการจงหวดในการบรหารราชการจงหวดนน และใหความเหนชอบในการจดท าแผนพฒนาจงหวดกบปฏบตหนาทอนตามทกฎหมายหรอมตของคณะรฐมนตรก าหนด

คณะกรมการจงหวด ท าหนาทเปนทปรกษาใหกบผวาราชการจงหวดในการบรหารราชการแผนดน

4.3.2.2 อ าเภอ การจดระเบยบราชการของอ าเภอทส าคญ ๆ มดงน171

1) นายอ าเภอคนหนงเปนหวหนาปกครองบงคบบญชาบรรดาขาราชการในอ าเภอและรบผดชอบงานบรหารราชการของอ าเภอนายอ าเภอสงกดกระทรวงมหาดไทย

2) ปลดอ าเภอและหวหนาสวนราชการประจ าอ าเภอซงกระทรวง ทบวง กรมตาง ๆ สงมาประจ าใหปฏบตหนาทเปนผชวยเหลอนายอ าเภอ และมอ านาจบงคบบญชาขาราชการฝายบรหารสวนภมภาคซงสงกดกระทรวง ทบวง กรม นนในอ าเภอ

170มาตรา 51 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 171มาตรา 62 - 63 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534

65

3) ใหแบงสวนราชการของอ าเภอดงน172 (1) ส านกงานอ าเภอมหนาทเกยวกบราชการทวไปของอ าเภอนน ๆ ม

นายอ าเภอเปนผปกครองบงคบบญชาและรบผดชอบ (2) สวนตาง ๆ ซงกระทรวง ทบวง กรม ไดตงขนในอ าเภอนน ๆ

มหนาทเกยวกบราชการของกระทรวง ทบวง กรมนน ๆ มหวหนาสวนราชการประจ าอ าเภอนน ๆ เปนผปกครองบงคบบญชารบผดชอบ

นอกจากการปกครองสวนภมภาคจะมจงหวดและอ าเภอ ตามทบญญตไวในพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 แลว ยงมการจดการปกครองอ าเภอตามกฎหมายวาดวยการปกครองทองทดวย ดงน173

4.3.2.3 ต าบลและหมบาน 1) ต าบล การจดตงต าบลตามพระราชบญญตลกษณะปกครองทองท พระ

พทธศกราช 2457174 ระบไววาหลายหมบานรวมกนราว 20 หมบาน ใหจดตงเปนต าบลหนง ใหผวาราชการจงหวดพจารณาจดตงต าบลและก าหนดเขตต าบล แลวรายงานไปยงกระทรวงมหาดไทย เพอใหความเหนชอบกออกประกาศกระทรวงมหาดไทยจดตงต าบล175

การจดระเบยบปกครองต าบล (1) ก านน มอ านาจหนาทปกครองราษฎรทอยในเขตต าบลนน ก านน

มฐานะเปนเจาพนกงานตามกฎหมาย แตไมมฐานะเปนขาราชการ ก านนมอ านาจหนาทเกยวกบการรกษาความสงบเรยบรอยในต าบล คดอาญา ตรวจตราดแลและรกษาสงทเปนสาธารณประโยชน

(2) แพทยประจ าต าบล มอ านาจหนาทรวมประชมกบก านนผใหญบาน รวมมอในการจดการรกษาความสงบเรยบรอยในต าบล และตรวจตราความไขเจบทเกดขนแกราษฎรในต าบลนน

(3) สารวตรก านน เปนผชวยก านน 2 คน โดยก านนเปนผคดเลอกดวยความเหนชอบของผวาราชการจงหวด

2) หมบาน พระราชบญญตลกษณะปกครองทองท พระพทธศกราช 2457176 ได

บญญตหลกเกณฑในการจดตงหมบานขนใหมวาบานหลายบานทอยในทองทหนงซงควรอยในความปกครองอนเดยวกนได ใหจดเปนหมบานหนงโดยถอเอาจ านวนราษฎรประมาณ 200 คน หรอจ านวนบานไมต ากวา 5 บาน ถาเปนทองททมราษฎรตงบานเรอนกระจายอยหางไกลกนถงจ านวนจะนอย

172มาตรา 66 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 173มาตรา 68 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 174ราชกจจานเบกษา เลม 31 กรกฎาคม 2457 หนา 229/17 175มาตรา 29 แหงพระราชบญญตลกษณะปกครองทองท พระพทธศกราช 2457 176มาตรา 8 แหงพระราชบญญตลกษณะปกครองทองท พระพทธศกราช 2457

66

การจดระเบยบการปกครองหมบาน (1) ผใหญบาน มอ านาจหนาทในทางปกครองและรกษาความสงบ

เรยบรอยของราษฎรตามทบญญตไวในพระราชบญญตลกษณะปกครองทองทฯ (2) ผชวยผใหญบาน 2 คน (3) คณะกรรมการหมบาน มหนาทเสนอขอแนะน าและใหค าปรกษา

ตอผใหญบานเกยวกบกจการทผใหญบานจะตองปฏบตตามอ านาจหนาทของผใหญบาน

4.3.3 การบรหารราชการสวนทองถน องคกรปกครองสวนทองถนของไทยม 2 รปแบบ คอรปแบบทวไปและรปแบบพเศษ ซง

รปแบบทวไป คอ องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล และองคการบรหารสวนต าบล รปแบบพเศษ คอ กรงเทพมหานครและพทยา

4.3.3.1 องคการบรหารสวนจงหวด (อบจ.) องคการบรหารสวนจงหวดเปนองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบหนงซงไดรบการ

จดตงและพฒนามาเปนระยะเวลาอนยาวนานกวาครงศตวรรษจดเปนหนวยการปกครองทองถนขนาดใหญมพนทครอบคลมทงจงหวด มงบประมาณและบคลากร จ านวนมากองคการบรหารสวนจงหวดในปจจบนจดตงขนตามพระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540177 ซงก าหนดใหทกจงหวดมองคการบรหารสวนจงหวด จงหวดละ 1 แหง ยกเวนกรงเทพฯ ซงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ.2528178 ก าหนดใหเปนการปกครองทองถนรปแบบพเศษเรยกวา กรงเทพมหานคร ครอบคลมพนททงจงหวด

1) โครงสรางองคการบรหารสวนจงหวด จดแบงการบรหารงานออกเปน 2 สวน คอ สภาจงหวด เปนฝายนตบญญต

และนายกองคการบรหารสวนจงหวด เปนหวหนาฝายบรหาร (1) สภาองคการบรหารสวนจงหวด (ฝายนตบญญต) ในจงหวดหนงใหมสภาองคการบรหารสวนจงหวดอนประกอบ ดวย

สมาชกซงราษฎร เลอกตงขนตามกฎหมายวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาจงหวดส าหรบจ านวนสมาชกสภาองคการบรหารสวนจงหวดใหถอเกณฑตามจ านวนราษฎร แตละจงหวดตามหลกฐานทะเบยนราษฎรทประกาศในปสดทายกอนปทมการเลอกตง ดงน179

177ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา, พระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ.

2540 (แกไขเพมเตมถง (ฉบบท 4) พ.ศ. 2552. คนวนท 20 สงหาคม 2557 จาก http://www.slideshare.net/valrom/2540-4-2552-30829086

178ราชกจานเบกษา 115/1 31 สงหาคม 2528 179มาตรา 9 แหงพระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540

67

1. จงหวดใดมราษฎรไมเกน 500,000 คน มสมาชกสภาจงหวดได 24 คน

2. จงหวดใดมราษฎรเกนกวา 500,000 คน แตไมเกน 1,000,000 คน มสมาชกได 30 คน

3. จงหวดใดมราษฎรเกนกวา 1,000,000 คน แตไมเกน 1,500,000 คน มสมาชกได 36 คน

4. จงหวดใดมราษฎรเกนกวา 1,500,000 คน แตไมเกน 2,000,000 คน มสมาชกได 42 คน

5. จงหวดใดมราษฎรเกน 2,000,000 คนขนไป มสมาชกได 48 คน ในอ าเภอหนงใหมการเลอกตงสมาชกสภาองคการบรหารสวนจงหวด

ไดหนงคนเมอรวมจ านวนสมาชกสภาองคการบรหารสวนจงหวดจากแตละอ าเภอแลว จ านวนสมาชกสภาองคการบรหารสวนจงหวดยงไมเปนไป ตามเกณฑตามวรรคสาม ใหด าเนนการดงน เอาจ านวนสมาชกสภาองคการบรหารสวนจงหวดซงองคการบรหาร สวนจงหวดจะพงมไดไปหารจ านวนราษฎรทงจงหวด ไดผลลพธเทาใดใหถอเปนเกณฑส าหรบค านวณสมาชกสภา องคการบรหารสวนจงหวดเพมขน โดยอ าเภอใดมจ านวนราษฎรมากทสดใหอ าเภอนนมสมาชกสภาองคการ บรหารสวนจงหวดเพมขนอกหนงคน แลวใหเอาผลลพธดงกลาวหกออกจากจ านวนราษฎรของอ าเภอนน เหลอ เทาใดใหถอเปนจ านวนราษฎรของอ าเภอนน ในการพจารณาเพมสมาชกสภาองคการบรหารสวนจงหวดทยงขาด จ านวนอยและใหกระท าดงนตอๆ ไปจนไดสมาชกสภาองคการบรหารสวนจงหวดครบจ านวน สมาชกสภาองคการบรหารสวนจงหวดอยในต าแหนงไดคราวละ 4 ป

(2) นายกองคการบรหารสวนจงหวด (ฝายบรหาร) มาจากการเลอกตงของประชาชนในจงหวด180และนายก อบจ.มอ านาจ

แตงตงรองนายก อบจ. ตามกฎหมายก าหนด ส าหรบรองนายกองคการบรหารสวนจงหวดใหมาจากสมาชกสภาองคการบรหารสวนจงหวด ดงน181

1. ในกรณมสมาชก 48 คน ใหมรองนายกองคการบรหารสวนจงหวดได 4 คน

2. ในกรณมสมาชก 36-42 คน ใหมรองนายกองคการบรหารสวนจงหวดได 3 คน

3. ในกรณมสมาชก 24-30 คน ใหมรองนายกองคการบรหารสวนจงหวดได 2 คน

(3) อ านาจหนาทขององคการบรหารสวนจงหวด อ านาจหนาทขององคการบรหารสวนจงหวด ก าหนดไวในหมวด 4 แหง

พระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 แกไขเพมเตม ถง (ฉบบท 4) พ.ศ. 2552 ดงน182

180มาตรา 35 แหงพระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 181มาตรา 35/3 แหงพระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 182มาตรา 45 แหงพระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540

68

องคการบรหารสวนจงหวดมอ านาจหนาทด าเนนกจการภายในเขตองคการบรหารสวนจงหวด ดงตอไปน

(1) ตราขอบญญตโดยไมขดหรอแยงตอกฎหมาย (2) จดท าแผนพฒนาองคการบรหารสวนจงหวด และประสานการ

จดท าแผนพฒนาจงหวด ตามระเบยบทคณะรฐมนตรก าหนด (3) สนบสนนสภาต าบลและราชการสวนทองถนอนในการพฒนา

ทองถน (4) ประสานและใหความรวมมอในการปฏบตหนาทของสภาต าบล

และราชการสวนทองถนอน (5) แบงสรรเงนซงตามกฎหมายจะตองแบงใหแกสภาต าบลและ

ราชการสวนทองถนอน (6) อ านาจหนาทของจงหวดตามพระราชบญญตระเบยบบรหาร

ราชการสวนจงหวด พ.ศ. 2498 เฉพาะภายในเขตสภาต าบล (7) คมครอง ดแล และบ ารงรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

(7 ทว) บ ารงรกษาศลปะ จารตประเพณ ภมปญญาทองถน และวฒนธรรมอนดของทองถน (8) จดท ากจการใดๆ อนเปนอ านาจหนาทของราชการสวนทองถนอน

ทอยในเขตองคการบรหารสวนจงหวด และกจการนนเปนการสมควรใหราชการสวนทองถนอนรวมกนด าเนนการหรอใหองคการบรหารสวนจงหวดจดท า ทงน ตามทก าหนดในกฎกระทรวง

(9) จดท ากจการอนใดตามทก าหนดไวในพระราชบญญตนหรอกฎหมายอนก าหนดใหเปนอ านาจหนาทขององคการบรหารสวนจงหวด

บรรดาอ านาจหนาทใดซงเปนของราชการสวนกลางหรอราชการสวนภมภาค อาจมอบใหองคการบรหารสวนจงหวดปฏบตได ทงน ตามทก าหนดในกฎกระทรวง

นอกจากนนอ านาจหนาทขององคการบรหารสวนจงหวดยงไดก าหนดไวในพระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542183 ซงก าหนดอ านาจหนาทขององคการบรหารสวนจงหวดดงน

(1) การจดท าแผนพฒนาทองถนของตนเอง และประสานการจดท าแผนพฒนาจงหวดตามระเบยบทคณะรฐมนตรก าหนด

(2) การสนบสนนองคกรปกครองสวนทองถนอนในการพฒนาทองถน (3) การประสานและใหความรวมมอในการปฏบตหนาทขององคกร

ปกครองสวนทองถนอน

183มาตรา 17 แหงพระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกร

ปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 รก.2542/114ก/48/17 พฤศจกายน 2542

69

(4) การแบงสรรเงนซงตามกฎหมายจะตองแบงใหแกองคกรปกครองสวนทองถนอน

(5) การคมครอง ดแล และบ ารงรกษาปาไม ทดน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

(6) การจดการศกษา (7) การสงเสรมประชาธปไตย ความเสมอภาค และสทธเสรภาพของ

ประชาชน (8) การสงเสรมการมสวนรวมของราษฎรในการพฒนาทองถน (9) การสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยทเหมาะสม (10) การจดตงและดแลระบบบ าบดน าเสยรวม (11) การก าจดมลฝอยและสงปฏกลรวม (12) การจดการสงแวดลอมและมลพษตาง ๆ (13) การจดการและดแลสถานขนสงทงทางบกและทางน า (14) การสงเสรมการทองเทยว (15) การพาณชย การสงเสรมการลงทน และการท ากจการไมวาจะ

ด าเนนการเองหรอรวมกบบคคลอนหรอจากสหการ (16) การสรางและบ ารงรกษาทางบกและทางน าทเชอมตอระหวาง

องคกรปกครองสวนทองถนอน (17) การจดตงและดแลตลาดกลาง (18) การสงเสรมการกฬา จารตประเพณ และวฒนธรรมอนดงามของ

ทองถน (19) การจดใหมโรงพยาบาลจงหวด การรกษาพยาบาล การปองกน

และควบคมโรคตดตอ (20) การจดใหมพพธภณฑและหอจดหมายเหต (21) การขนสงมวลชนและการวศวกรรมจราจร (22) การปองกนและบรรเทาสาธารณภย (23) การจดใหมระบบรกษาความสงบเรยบรอยในจงหวด (24) จดท ากจการใดอนเปนอ านาจและหนาทขององคกรปกครองสวน

ทองถนอนทอยในเขต และกจการนนเปนการสมควรใหองคกรปกรองสวนทองถนอนรวมกนด าเนนการหรอใหองคการบรหารสวนจงหวดจดท า ทงน ตามทคณะกรรมการประกาศก าหนด

(25) สนบสนนหรอชวยเหลอสวนราชการ หรอองคกรปกครองสวนทองถนอนในการพฒนาทองถน

(26) การใหบรการแกเอกชน สวนราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจหรอองคกรปกครองสวนทองถนอน

(27) การสงคมสงเคราะห และการพฒนาคณภาพชวตเดก สตร คนชรา และผดอยโอกาส

70

(28) จดท ากจการอนใดตามทก าหนดไวในพระราชบญญตนหรอกฎหมายอนก าหนดใหเปนอ านาจและหนาทขององคการบรหารสวนจงหวด

(29) กจการอนใดทเปนผลประโยชนของประชาชนในทองถนตามทคณะกรรมการประกาศก าหนด

4.3.3.2 เทศบาล เทศบาลถอไดวาเปนหนวยการปกครองสวนทองถนของไทยทเกาแกทสด คอ เรมใช

มาตงแต พ.ศ.2476184 เปนองคกรปกครองสวนทองถนทจดตงขนในเขตชมชนทมความเจรญและใชในการบรหารเมองเปนหลก

1) ประเภทของเทศบาล ตามพระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496185 ไดก าหนดใหเทศบาลใน

ประเทศไทยมทงหมด 3 ประเภท อนไดแก เทศบาลนคร เทศบาลเมอง และเทศบาลต าบล ซงเทศบาลแตละประเภทกมลกษณะและองคประกอบทแตกตางกนออกไปดงมรายละเอยดดงน

(1) เทศบาลนคร เทศบาลนคร ไดแก ทองถนชมนมชนทมราษฎรตงแตหาหมนคนขนไป

ทงมรายไดพอควรแกการทจะปฏบตหนาทของเทศบาลนคร การจดตงเทศบาลนครจะกระท าไดโดยการประกาศกระทรวงมหาดไทยโดยยกฐานะเปนเทศบาลนคร186

เทศบาลนครประกอบไปดวยสภาเทศบาลและนายกเทศมนตร แลวแตกรณ โดยทสภาเทศบาลมสมาชกสภาเทศบาลได 24 คน187 โดยมรองนายกเทศมนตรไดไมเกน 4 คน188นอกจากนกฎหมายยงก าหนดใหเทศบาลนครมหนาทแตกตางไปจากเทศบาลเมองและเทศบาลต าบลอกดวย

(2) เทศบาลเมอง เทศบาลเมอง ไดแก ทองถนอนเปนทตงศาลากลางจงหวดหรอทองถน

ชมนมชนทมราษฎรตงแตหนงหมนคนขนไป ทงมรายไดพอควรแกการทจะปฏบตหนาทของเทศบาลเมอง การจดตงเทศบาลเมองจะกระท าไดโดยการประกาศกระทรวงมหาดไทยโดยยกฐานะเปนเทศบาลเมอง189เทศบาลเมองประกอบไปดวยสภาเทศบาลและนายกเทศมนตร โดยทสภาเทศบาลมสมาชกสภาเทศบาลได 18 คน190 และมรองนายกเทศมนตรไดไมเกน 3 คน191

184มารต วนทนากร และดรณ หมนสมคร, ประวตความเปนมาของเทศบาล, คนวนท 30 เมษายน 2557 จาก http://www.kpi.ac.th/wiki/index.php

185ราชกจารนเบกษา 2496/14/222/17 กมภาพนธ 2496 186มาตรา 11 แกไขโดยพระราชบญญตเทศบาล (ฉบบท 12) พ.ศ. 2546 187มาตรา 15 แกไขโดยพระราชบญญตเทศบาล (ฉบบท 12) พ.ศ. 2546 188มาตรา 48 อฏฐ แหงพระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 แกไขเพมเตม พ.ศ. 2546 189มาตรา 10 แหงพระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 แกไขเพมเตม พ.ศ. 2546 190มาตรา 15 แหงพระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 แกไขเพมเตม พ.ศ. 2546 191มาตรา 48 อฏฐ แหงพระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 แกไขเพมเตม พ.ศ. 2546

71

(3) เทศบาลต าบล เทศบาลต าบล ไดแก ทองถนซงมประกาศกระทรวงมหาดไทยยกฐานะ

ขนเปนเทศบาลต าบล192 เทศบาลต าบลประกอบไปดวยสภาเทศบาลและนายกเทศมนตร โดยทสภาเทศบาลมสมาชกสภาเทศบาลได 12 คน193 โดยมรองนายกเทศมนตรไดไมเกน 2 คน194

เดมกอนป พ.ศ. 2543 เทศบาลในประเทศไทยมเพยงรปแบบเดยว คอ เทศบาลในรปแบบคณะเทศมนตร แตในปจจบนภายหลงป พ.ศ. 2543 เปนตนมา กฎหมายไดเปดโอกาสใหเทศบาลมรปแบบเพมขนไดอกรปแบบหนงกคอ เทศบาลในรปแบบนายกเทศมนตร ซงเทศบาลใดจะใชรปแบบคณะเทศมนตร หรอ เทศบาลรปแบบนายกเทศมนตรใหเปนไปตามเจตนารมณของประชาชนในเทศบาล

อยางไรกตาม ในปลายป พ.ศ. 2546 มการแกไขกฎหมายเทศบาลอกครง เปนผลใหเทศบาลคงเหลอเพยงรปแบบเดยว คอ เทศบาลในรปแบบนายกเทศมนตร หรอ นายกเทศมนตรมาจากการเลอกตงโดยตรง และเปนจดสนสดเทศบาลในรปแบบคณะเทศมนตร

ในระหวางทไมมนายกเทศมนตร ใหปลดองคการบรหารสวนต าบลซงด ารงต าแหนงอยกอนวนทจดตงเทศบาลปฏบตหนาทปลดเทศบาล และใหปฏบตหนาทนายกเทศมนตรเทาทจ าเปนไดเปนการชวคราว จนถงวนประกาศผลการเลอกตงนายกเทศมนตร195

2) โครงสรางภายในของเทศบาล ส าหรบการจดโครงสรางองคกรของเทศบาลไดใชรปแบบของระบบรฐสภา

เปนหลก โดยแบงโครงสรางออกเปน 2 สวน คอ สภาเทศบาลเปนฝายนตบญญต และนายกเทศมนตรเปนฝายบรหาร

(1) สภาเทศบาล เปนฝายทคอยควบคมและตรวจสอบฝายบรหารตามหลกการถวงดล

อ านาจของระบบรฐสภา สภาเทศบาลนจะประกอบดวยสมาชกทมาจากการเลอกตงโดยตรงจากประชาชน ซงอยในวาระคราวละ 4 ป โดยจ านวนของสมาชกสภาเทศบาลนจะขนอยกบประเภทของเทศบาล คอ196

1. สภาเทศบาลต าบล มสมาชกทงหมด 12 คน 2. สภาเทศบาลเมอง มสมาชกทงหมด 18 คน 3. สภาเทศบาลนคร มสมาชกทงหมด 24 คน

สภาเทศบาลจะมประธานสภาหนงคน และรองประธานสภาหนงคน โดยจะเลอกมาจากสมาชกตามมตสภาเทศบาล ประธานสภามหนาทด าเนนกจการของสภาเทศบาลให

192มาตรา 9 แหงพระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 แกไขเพมเตม พ.ศ. 2546 193มาตรา 15 แหงพระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 แกไขเพมเตม พ.ศ. 2546 194มาตรา 48 อฏฐ แหงพระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 แกไขเพมเตม พ.ศ. 2546 195มาตรา 83 แหงพระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 แกไขเพมเตม พ.ศ. 2546 196มาตรา 15 แหงพระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 (แกไขเพมเตม พ.ศ. 2546)

72

เปนไปตามระเบยบขอบงคบการประชมเทศบาล และควบคมบงคบบญชารกษาความสงบ รวมทงเปนตวแทนของสภาเทศบาลในกจการภายนอก

(2) นายกเทศมนตร ใหเทศบาลมนายกเทศมนตรคนหนงซงมาจากการเลอกตงโดยตรงของ

ประชาชนตามกฎหมายวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน197 อยในต าแหนงคราวละ 4 ป แตจะด ารงต าแหนงตดตอกนเกนสองวาระไมได

ในกรณทนายกเทศมนตรด ารงต าแหนงไมครบระยะเวลาสปกใหถอวาเปนหนงวาระและเมอไดด ารงต าแหนงสองวาระตดตอกนแลวจะด ารงต าแหนงไมอกเมอพนระยะเวลาสป

นายกเทศมนตรอาจแตงตงรองนายกเทศมนตรซงมใชสมาชกสภาเทศบาลเปนผชวยเหลอในการบรหารราชการของเทศบาลตามทนายกเทศมนตรมอบหมายไดตามเกณฑทกฎหมายก าหนด198

2) อ านาจหนาท (1) เทศบาลต าบล มหนาทตองท าในเขตเทศบาลดงตอไปน199

1. รกษาความสงบเรยบรอยของประชาชน 2. ใหมและบ ารงทางบกและทางน า 3. รกษาความสะอาดของถนน หรอทางเดนและทสาธารณะ

รวมทงการก าจดมลฝอยและสงปฏกล 4. ปองกนและระงบโรคตดตอ 5. ใหมเครองใชในการดบเพลง 6. ใหราษฎรไดรบการศกษาอบรม 7. สงเสรมการพฒนาสตร เดก เยาวชน ผสงอาย และผพการ 8. บ ารงศลปะ จารตประเพณ ภมปญญาทองถน และวฒนธรรม

อนดของทองถน 9. หนาทอนตามทกฎหมายบญญตใหเปนหนาทของเทศบาล

การปฏบตงานตามอ านาจหนาทของเทศบาลตองเปนไปเพอประโยชนสขของประชาชนโดยใชวธการบรหารกจการบานเมองทด และใหค านงถงการมสวนรวมของประชาชนในการจดท าแผนพฒนาเทศบาล การจดท างบประมาณ การจดซอจดจาง การตรวจสอบ การประเมนผลการปฏบตงานและการเปดเผยขอมลขาวสาร ทงน ใหเปนไปตามกฎหมาย ระเบยบขอบงคบวาดวยการนนและหลกเกณฑและวธการทกระทรวงมหาดไทยก าหนด

197มาตรา 48 ทว แหงพระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 แกไขเพมเตม พ.ศ. 2546 198มาตรา 48 อฏฐ แหงพระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 แกไขเพมเตม พ.ศ. 2546 199มาตรา 50 แกไขโดยประกาศของคณะปฏวต ฉบบท 336 ลงวนท 13 ธนวาคม 2515

73

(2) เทศบาลเมอง มหนาทตองท าในเขตเทศบาล ดงตอไปน200 1. กจการตามทระบไวในมาตรา 50 2. ใหมน าสะอาดหรอการประปา 3. ใหมโรงฆาสตว 4. ใหมและบ ารงสถานทท าการพทกษและรกษาคนเจบไข 5. ใหมและบ ารงทางระบายน า 6. ใหมและบ ารงสวมสาธารณะ 7. ใหมและบ ารงการไฟฟา หรอแสงสวางโดยวธอน 8. ใหมการด าเนนกจการโรงรบจ าน าหรอสถานสนเชอทองถน

(3) เทศบาลนคร มหนาทตองท าในเขตเทศบาลดงตอไปน201 1. กจการตามทระบไวในมาตรา 53 2. ใหมและบ ารงการสงเคราะหมารดาและเดก 3. กจการอยางอนซงจ าเปนเพอการสาธารณสข 4. การควบคมสขลกษณะและอนามยในรานจ าหนายอาหาร โรง

มหรสพ และสถานบรการอน 5. จดการเกยวกบทอยอาศยและการปรบปรงแหลงเสอมโทรม 6. จดใหมและควบคมตลาด ทาเทยบเรอ ทาขาม และทจอดรถ 7. การวางผงเมองและการควบคมการกอสราง 8. การสงเสรมกจการการทองเทยว

4.3.3.3 องคการบรหารสวนต าบล (อบต.) องคการบรหารสวนต าบล เปนองคกรปกครองสวนทองถนทไดรบการยกฐานะมาจาก

สภาต าบลตามพระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ.2537 มฐานะเปนนตบคคลและราชการสวนทองถน202 องคการบรหารสวนต าบล มความส าคญตอทองถนเปนอยางมาก เพราะเปนองคกรปกครองสวนทองถนทมขนาดเลกทสดใกลชดกบประชาชนมากทสด โดยเฉพาะประชาชนในพนทชนบทเปนองคกรปกครองสวนทองถนทเปดโอกาสใหประชาชนในชมชนระดบต าบลและหมบานไดเขามามสวนรวมในการปกครองตนเองตามระบอบประชาธปไตย

1) โครงสรางองคการบรหารสวนต าบล (1) สภาองคการบรหารสวนต าบล ประกอบดวยสมาชกหมบานละ 2 คน องคการบรหารสวนต าบลใดม 1

หมบาน ใหมสมาชก 6 คน และองคการบรหารสวนต าบลใดม 2 หมบาน ใหมสมาชกหมบานละ 3 คน

200มาตรา 53 แหงพระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 แกไขเพมเตม พ.ศ. 2546 201มาตรา 56 แหงพระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 แกไขเพมเตม พ.ศ. 2546 202มาตรา 43 แหงพระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. 2537

74

มวาระในการด ารงต าแหนงคราวละ 4 ป203 (เดมสภาองคการบรหารสวนต าบลประกอบดวยก านน ผใหญบานและสมาชกซงมาจากการเลอกตงหมบานละ 2 คน แตอยางไรกดใน 4 ปนบตงแตกฎหมายฉบบนบงคบใช ก านน ผใหญบาน ผชวยผใหญบาน แพทยประจ าต าบล สามารถสมครเปนสมาชกสภาองคการบรหารสวนต าบลไดโดยไมตองลาออกจากต าแหนง แตเมอไดรบเลอกตงแลวใหพนจากต าแหนงเดมโดยอตโนมต)

นอกจากนสภาองคการบรหารสวนต าบลยงมประธานสภาและรองประธานสภาหนงคนซงเลอกมาจากสมาชกสภาตามมตของสภา มวาระการด ารงต าแหนงตามวาระสภา204

(2) นายกองคการบรหารสวนต าบล205 นายกองคการบรหารสวนต าบลท าหนาทเปนหวหนาฝายบรหารของ

องคการบรหารสวนต าบล มาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชนในเขตองคการบรหารสวนต าบล นายกองคการบรหารสวนต าบลสามารถแตงตงผชวยด าเนนการได โดยสามารถแตงตงบคคลทไมใชสมาชกสภาองคการบรหารสวนต าบลเปนรองนายกองคการบรหารสวนต าบลได 2 คน และเปนเลขานการนายกองคการบรหารสวนต าบลได 1 คน

นายกองคการบรหารสวนต าบลมวาระการด ารงต าแหนง 4 ป และสามารถด ารงต าแหนงตดตอกนเกน 2 วาระไมได จะด ารงต าแหนงไดอกครงเมอพนระยะเวลา 4 ปนบแตวนทพนจากต าแหนง แมด ารงต าแหนงไมครบระยะเวลา 4 ปกใหนบเปน 1 วาระ206

2) อ านาจหนาท อ านาจหนาทขององคการบรหารสวนต าบล แบงไดเปน 2 คออ านาจหนาท

ตามกฎหมายทจดตง กบอ านาจหนาทตามพระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจ

(1) อ านาจหนาทตามกฎหมายทจดตง องคการบรหารสวนต าบลมอ านาจหนาทในการพฒนาต าบลทงในดาน

เศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม207 องคการบรหารสวนต าบล มหนาทตองท าในเขตองคการบรหารสวน

ต าบล ดงตอไปน208

203มาตรา 45 แหงพระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. 2537 204มาตรา 48-49 แหงพระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. 2537 205มาตรา 58 แหงพระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. 2537 206มาตรา 58/2 แหงพระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. 2537 207มาตรา 66 แหงพระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. 2537 208มาตรา 67 แหงพระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. 2537

75

1. จดใหมและบ ารงรกษาทางน าและทางบก 2. รกษาความสะอาดของถนน ทางน าทางเดน และทสาธารณะ

รวมทงก าจดมลฝอยและสงปฏกล 3. ปองกนโรคและระงบโรคตดตอ 4. ปองกนและบรรเทาสาธารณภย 5. สงเสรมการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม 6. สงเสรมการพฒนาสตร เดก เยาวชน ผสงอายและผพการ 7. คมครอง ดแล และบ ารงรกษาทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม 8. บ ารงรกษาศลปะ จารตประเพณภมปญญาทองถน และ

วฒนธรรมอนดของทองถน 9. ปฏบตหนาทอนตามททางราชการมอบหมายโดยจดสรร

งบประมาณหรอบคลากรใหตามความจ าเปนและสมควร (2) อ านาจหนาทตามพระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการ

กระจายอ านาจ ใหองคกาบรหารสวนต าบลมอ านาจและหนาทในการจดระบบการ

บรการสาธารณะเพอประโยชนของประชาชนในทองถนของตนเองดงน209 1. การจดท าแผนพฒนาทองถนของตนเอง 2. การจดใหมและบ ารงรกษาทางบก ทางน า และทางระบายน า 3. การจดใหมและควบคมตลาด ทาเทยบเรอ ทาขาม และทจอดรถ 4. การสาธารณปโภคและการกอสรางอน ๆ 5. การสาธารณปการ 6. การสงเสรม การฝก และประกอบอาชพ 7. การพาณชย และการสงเสรมการลงทน 8. การสงเสรมการทองเทยว 9. การจดการศกษา 10. การสงคมสงเคราะห และการพฒนาคณภาพชวตเดก สตร

คนชรา และผดอยโอกาส 11. การบ ารงรกษาศลปะ จารตประเพณ ภมปญญาทองถน และ

วฒนธรรมอนดของทองถน 12. การปรบปรงแหลงชมชนแออดและการจดการเกยวกบทอย

อาศย

209มาตรา 16 แหงพระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจ พ.ศ. 2542

76

13. การจดใหมและบ ารงรกษาสถานทพกผอนหยอนใจ 14. การสงเสรมกฬา 15. การสงเสรมประชาธปไตย ความเสมอภาค และสทธเสรภาพ

ของประชาชน 16. สงเสรมการมสวนรวมของราษฎรในการพฒนาทองถน 17. การรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของ

บานเมอง 18. การก าจดมลฝอย สงปฏกล และน าเสย 19. การสาธารณสข การอนามยครอบครว และการรกษาพยาบาล 20. การจดใหมและควบคมสสานและฌาปนสถาน 21. การควบคมการเลยงสตว 22. การจดใหมและควบคมการฆาสตว 23. การรกษาความปลอดภย ความเปนระเบยบเรยบรอย และ

การอนามยโรงมหรสพ และสาธารณสถานอน ๆ 24. การจดการ การบ ารงรกษา และการใชประโยชนจากปาไม

ทดนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 25. การผงเมอง 26. การขนสงและการวศวกรรมจราจร 27. การดแลรกษาทสาธารณะ 28. การควบคมอาคาร 29. การปองกนและบรรเทาสาธารณภย 30. การรกษาความสงบเรยบรอย การสงเสรมและสนบสนนการ

ปองกนและรกษาความปลอดภยในชวตและทรพยสน 31. กจการอนใดทเปนผลประโยชนของประชาชนในทองถนตามท

คณะกรรมการประกาศก าหนด การปกครองทองถนรปแบบพเศษ ไดแก กรงเทพมหานคร (กทม.) และ

เมองพทยา ซงตามพระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 ไดบญญตให กรงเทพมหานครมฐานะเปนหนวยการปกครองทองถนขนาดใหญมอ านาจหนาทเทยบเทากบองคการบรหารสวนจงหวด ในขณะทเมองพทยามฐานะเปนหนวยการปกครองทองถนขนาดเลกทมพนทอยในเขตองคการบรหารสวนจงหวด อ านาจหนาทของเมองพทยาจงเทยบเทากบเทศบาลและองคการบรหารสวนต าบล

4.3.4 การก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถน ความสมพนธระหวางรฐกบองคกรปกครองทองถนอยทการก ากบดแลซงเปนองคประกอบท

ส าคญประการหนงของการกระจายอ านาจ การกระจายอ านาจโดยปราศจากการก ากบดแลยอมท าใหรฐเดยวไมสามารถด ารงอยได ลกษณะส าคญของการก ากบดแล คอ ตองเปนการก ากบดแลจาก

77

สวนกลาง เพอความเปนเอกภาพและปกปองประโยชนสวนรวมของรฐ การก ากบดแลจะกระท าไดตอเมอกฎหมายใหอ านาจอยางชดแจงและตองใชเทาทจ าเปน เพอตรวจสอบความชอบดวยกฎหมายขององคกรปกครองสวนทองถน210

การก ากบดแลนนแบงออกไดเปน 2 ประเภทใหญ ๆ คอ การก ากบดแลโดยตรงและการก ากบดแลโดยออม

4.3.4.1 การก ากบดแลโดยตรง การก ากบดแลโดยตรงยงแยกออกเปน 2 กรณดวยกน คอ

1) การก ากบดแลตวบคคลหรอองคกร การก ากบดแลตวบคคลหรอองคกรเปนการควบคมทางสถานภาพทาง

กฎหมายของคณะบคคลหรอบคคลคนเดยวทอยในรปของคณะบคคล อยางเชนกรณทผวาราชการจงหวดเหนวาผบรหารทองถนผใดปฏบตการไมชอบดวยอ านาจหนาทหรอมความประพฤตในทางทจะน ามาซงความเสอมเสยแกศกดต าแหนง ผวาราชการจงหวดจะด าเนนการสอบสวนกได ถาหากผลการสอบสวนปรากฏวานายกองคการบรหารสวนจงหวด รองนายกองคการบรหารสวนจงหวด ประธานสภาองคการบรหารสวนจงหวด หรอรองประธานสภาองคการบรหารสวนจงหวด มพฤตการณเชนนนจรง ใหผวาราชการจงหวดเสนอใหรฐมนตรใชดลพนจสงใหนายกองคการบรหารสวนจงหวด รองนายกองคการบรหารสวนจงหวด ประธานสภาองคการบรหารสวนจงหวด หรอรองประธานสภาองคการบรหารสวนจงหวดพนจากต าแหนง ค าสงของรฐมนตรใหเปนทสด211

2) การก ากบดแลการกระท า การกระท าขององคกรปกครองสวนทองถนเปนเรองทส าคญอยางมาก

องคกรปกครองสวนทองถนมฐานะเปนนตบคคลแยกออกจากรฐสวนกลาง แตองคกรปกครองทองถนกยงอยภายใตการก ากบดแลของรฐ ซงมสองลกษณะคอ อ านาจในการใหความเหนชอบ อ านาจในการสงเพกถอนหรอสงใหระงบการกระท า โดยรฐใชอ านาจดงกลาวผานทางนายอ าเภอและผวาราชการจงหวดซงเปนราชการสวนภมภาคนนเอง212

4.3.4.2 การก ากบดแลโดยออม การก ากบดแลโดยออมแยกออกเปน 2 กรณดวยกน คอ

1) การใหเงนอดหนน การใหเงนอดหนนเปนมาตรการในการก ากบดแลโดยทางออมประการหนง ทกปรฐจะจดสรรเงนอดหนนใหแกองคกรปกครองทองถน ซงมทงหมด 3 ประเภท คอ เงนอดหนนทวไป เงนอดหนนเฉพาะกจ และเงนอดหนนแบบมเงอนไข213

210นนทวฒน บรมานนท, การปกครองสวนทองถน, หนา 189. 211มาตรา 79 แหงพระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 212สมคด เลศไพฑรย, กฎหมายการปกครองทองถน, หนา 597-599. 213อาวธ วเชยรฉาย, “การควบคมของศาลปกครองเกยวกบความชอบดวยกฎหมายของ

การก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถน”, (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, คณะนตศาสตรมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2553), หนา 22.

78

2) การใชสญญามาตรฐาน การจดท าสญญาตาง ๆ ขององคกรปกครองทองถนนน ระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการพสดของหนวยการบรหารราชการสวนทองถนก าหนดวาจะตองท าตามแบบทอยในสวนทแนบทายระเบยบ และการเปลยนแปลงสญญาจะกระท าไดกตอเมอไดรบความเหนชอบจากอยการจงหวด214

4.4 ปญหาของการปกครองทองถนไทย

4.4.1 ปญหาดานรปแบบและโครงสรางองคกรปกครองสวนทองถน 4.4.1.1 รปแบบ ปจจบนการปกครองทองถนของไทย ม 2 รปแบบดวยกน คอรปแบบทวไป ไดแก

องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล และองคการบรหารสวนต าบล รปแบบพเศษไดแก กรงเทพและพทยา ในการก าหนดรปแบบของการปกครองทองถนนน เพอใหเหมาะสมแกสภาพของพนทในการปกครอง เชน กรงเทพมหานคร ซงมฐานะเปนเมองหลวงซงจะตองมการปกครองทเหมาะสมแกการเปนศนยกลางของประเทศ เปนตน

องคกรปกครองสวนทองถนรปแบบทวไปของไทย ไดแก องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล และองคการบรหารสวนต าบล นอกจากนเทศบาลยงแยกไดเปนเทศบาลต าบล เทศบาลเมอง และเทศบาลนคร ซงถอวามความหลากหลายเปนอยางมาก ในสวนขององคการบรหารสวนต าบลนน เปนหนวยการปกครองทมจ านวนมากทสด ในการจดตงไดจดตงโดยการยกฐานะของสภาต าบลและใชเกณฑดานรายไดและประชากรเปนหลก215 โดยในปจจบนการพฒนาทลกลนกนระหวางเทศบาลกบองคการบรหารสวนต าบลท าให มความตองการทจะปรบเปลยนหรอยกฐานะจากองคการบรหารสวนต าบลเปนเทศบาลเปนจ านวนมาก ทงนเพราะปจจยดานงบประมาณ ดานความสามารถและดานของสทธประโยชนของประชาชนในการไดรบบรการสาธารณะทแตกตางกนอยางเหนไดชด ระหวางเทศบาลและองคการบรหารสวนต าบล อนเปนปญหาทมการเรยกรองทงจากพนทและเปนปญหาทมการศกษากนอยในปจจบนถงรปแบบการปกครองทองถนระดบลางทททเหมาะสมส าหรบประเทศไทยนน ควรมทงองคการบรหารสวนต าบลและเทศบาล หรอมเพยงเทศบาลเทานน

4.4.1.2 โครงสราง ปญหาโครงสรางองคกรปกครองสวนทองถนทเหนไดอยางชดเจน เชน ระดบจงหวด ในจงหวดหนง ใหมองคการบรหารสวนจงหวดประกอบดวยสภา

องคการบรหารสวนจงหวด และนายกองคการบรหารสวนจงหวดและมอ านาจหนาทตามทบญญตไวในพระราชบญญตนหรอตามกฎหมายอน216 ใหองคการบรหารสวนจงหวดเปนนตบคคลและเปนราชการสวนทองถนเขตขององคการบรหารสวนจงหวดไดแก เขตจงหวด217

214สมคด เลศไพฑรย, กฎหมายการปกครองทองถน, หนา 63. 215มาตรา 40 แหงพระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. 2537 216มาตรา 7 แหงพระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 217มาตรา 8 แหงพระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540

79

จงหวด มฐานะเปนนตบคคล มผวาราชการจงหวดคนหนงเปนผรบนโยบายและค าสงจากสวนกลางมาปฏบตการใหเหมาะสมกบทองทและประชาชน

ในจงหวดหนงนอกจากจะมผวาราชการจงหวดแลว ใหมปลดจงหวดและหวหนาสวนราชการประจ าจงหวดซงกระทรวง ทบวง กรมตาง ๆ สงมาประจ าท าหนาทเปนผชวยเหลอผวาราชการจงหวดและมอ านาจบงคบบญชาขาราชการฝายบรหารสวนภมภาคซงสงกดกระทรวง ทบวง กรม นน ในจงหวดนน ในจงหวดหนงใหมคณะกรรมการจงหวดท าหนาทเปนทปรกษาของผวาราชการจงหวดในการบรหารราชการจงหวดนน และใหความเหนชอบในการจดท าแผนพฒนาจงหวดกบปฏบตหนาทอนตามทกฎหมายหรอมตของคณะรฐมนตรก าหนด218

กรณดงกลาวเหนไดวา การปกครองระดบจงหวดนน มการทบซอนกนอยใน 2 คอ เปนทงราชการสวนทองถน เปนทงราชการสวนภมภาค ทงนองคกรปกครองสวนทองถนเปนองคกรทจดตงขนมาตามหลกการกระจายอ านาจ มอ านาจหนาทจดท าบรการสาธารณะในพนท แตในพนทเดยวกนนกยงคงมหนวยงานทเปนราชการสวนภมภาค ซงเปนตวแทนของกระทรวง ทบวง กรม ตางๆประจ าอยในพนทเชนเดยวกน219 ซงเปนการทบซอนกนในเชงอ านาจหนาท นอกจากนในสวนของโครงสรางภายในแตละทองถนกมผบรหาร 2 ประเภทด ารงอย คอ ผวาราชการจงหวดและนายกองคการบรหารสวนจงหวด ท าหนาทบรหารงานในพนทเดยวกน นายอ าเภอและนายกเทศมนตรของเทศบาล ท าหนาทบรหารงานในพนทททบซอนกน เปนตน

ปญหาโครงสรางภายในองคกรปกครองสวนทองถน คอ การทผบรหารมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชนนนเปนรปแบบการบรหารทสงผลใหผบรหารมอ านาจมาก ไมวาจะเปนอ านาจในการก าหนดนโยบาย และการบรหารงานทองถนอ านาจในการจดท างบประมาณอ านาจในการบรหารงานบคคล อ านาจในการยบยงขอบญญตทผานการพจารณาของทองถน ฯลฯ ซงการทผบรหารมอ านาจมากเชนนท าใหการตรวจสอบและถวงดลอ านาจของผบรหาร หรอการตรวจสอบถวงดลกนเปนเรองทท าไดยาก220 สวนสภาทองถนเองกมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชนเชนกน ซงมอ านาจหนาทในการออกขอบญญตทองถนและถวงดลอ านาจบรหาร แตในความเปนจรงการถวงดลอ านาจซงกนและกนกลบเปนเรองทเกดขนยากมาก จงเปนปญหาวาสภาสองฝายไมเกดการตรวจสอบถวงดลกนได และนอกนการก าหนดโครงสรางองคกรปกครองสวนทองถนใหเปนโครงสรางแบบเดยวกนทงหมด เปนการเลยนแบบสภาระดบชาต ซงเปนปญหาทงนเพราะแตละทองถนนนตางมความแตกตางหลากหลาย การน าโครงสรางแบบเดยวทาบลงไปยงพนททหลากหลายนน ยอมไมอาจจะกลาวไดวาถกตองและเหมาะสมแลวได

218มาตรา 60 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 219มาตรา 60 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 220นครนทร เมฆไตรรตน และคณะ, ทศทางการปกครองทองถนของไทยและตางประเทศ

เปรยบเทยบ, หนา 103-104.

80

4.4.2 ปญหาดานอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน รฐธรรมนญก าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนมอ านาจหนาทโดยทวไปในการดแลและ

จดท าบรการสาธารณะเพอประโยชนของประชาชนในทองถน และมอ านาจหนาทของตนเองโดยเฉพาะ โดยตองค านงถงความสอดคลองกบการพฒนาของจงหวดและประเทศเปนสวนรวมดวย221

จากบทบญญตของรฐธรรมนญ ท าใหเหนไดวาหนาทหลกขององคกรปกครองสวนทองถนนน คอการจดท าบรการสาธารณะ องคกรปกครองสวนทองถนถกจดตงขนเพอกระจายอ านาจใหแกประชาชนใหประชาชนไดมสวนรวมในการปกครองตนเอง และใหเปนหนวยในการจดท าบรการสาธารณะ ทงนเพราะองคกรปกครองสวนทองถน เปนหนวยการปกครองทอยในทองถน ดงนนยอมเปนหนวยทใกลชดประชาชนมากทสด ยอมจะรและสามารถแกปญหาใหแกประชาชนในทองถนไดดทสด ซงทองถนไดรบการถายโอนภารกจตางๆ จากกระทรวง ทบวง กรม เรอยมานบตงแตมการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน เสนทางของการถายโอนภารกจนนใชเวลายาวนานและมปญหาตลอดเสนทาง ทงการถายโอนมาแตภารกจไมถายโอนอ านาจ ไมถายโอนงบประมาณ ทงการถายโอนมาโดยททองถนยงไมพรอม ทงการถายโอนภารกจทเปนเรองเฉพาะดาน โดยททองถนไมมความรเรองนนเลยและไมมการเตรยมความพรอมแกทองถน ตลอดเสนทางการโอนภารกจเรอยมา และปจจบนการโอนภารกจกยงคงด าเนนอยตามทกฎหมายแผนและขนตอนการกระจายอ านาจฯก าหนด แตการทรฐมไดมการด าเนนการแกไขปรบปรงกฎหมายทเกยวของกบภารกจเหลานนใหมบทบญญตทสอดคลองกบอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน ท าใหหลงจากทองคกรปกครองสวนทองถนรบถายโอนภารกจเหลานนมาแลวกยงคงไมมอ านาจอยางเตมทในการจดภารกจเหลานน

นอกจากนศกยภาพหรอขดความสามารถขององคกรปกครองสวนทองถน ทจะรองรบและด าเนนการในภารกจทไดรบการถายโอนใหมคณภาพกเปนเรองทยงเปนปญหาอย เหนไดจากจ านวนบคลากรและการใชจายงบประมาณ เชน องคการบรหารสวนจงหวด หรอ “อบจ.” เปนองคกรปกครองสวนทองถนระดบจงหวด มพนทขนาดใหญครอบคลมทงจงหวด แตมขดความสามารถขององคกร บคลากร งบประมาณ และการบรหารจดการทจ ากด ในขณะเดยวกนจงหวดหนงๆยงมหนวยราชการบรหารสวนภมภาคและสวนกลางปฏบตหนาทในนามของรฐบาลระดบชาตมผวาราชการจงหวด มหนวยราชการสวนภมภาคประจ าจงหวดทงบประมาณของกรมตางๆ มาใชจายในจงหวดอกสวนหนงเชน ศกษาธการจงหวด สาธารณสขจงหวด ฯลฯ เปนตน และยงมหนวยราชการสวนกลาง รฐวสาหกจ องคกรอสระ ศาล อยการ หนวยจดเกบภาษ สถานวจย สถาบนอดมการณศกษา อยในจงหวดอกเปนจ านวนมากยงคงซ าซอนกนกบองคกรปกครองสวนทองถน รฐยงไมมความชดเจนวาภารกจใดเปนของรฐโดยแทและภารกจใดควรเปนอ านาจและหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน222

221มาตรา 283 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 222จรส สวรรณมาลา, จงหวดจดการตวเอง (Self-governing Province), คนวนท 19

เมษายน 2557 จาก http://v-reform.org/wp-content/uploads/2012/0....A3.pdf

81

4.4.3 ปญหาดานการก ากบดแล หลกการส าคญของการกปกครองทองถนทบญญตไวในรฐธรรมนญ คอ ทองถนตองมความ

อสระ รฐก ากบดแลทองถนไดเทาทกฎหมายก าหนด และตองไมกระทบตอสาระส าคญของการปกครองตนเอตามเจตนารมณของประชาชนในทองถน ดงนนระดบการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนจงเปนสงทชใหเหนไดวาทองถนมอสระในการปกครองตนเองหรอไมเพยงใด

กระบวนการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนในประเทศไทย เปนกระบวนการทประสบกบปญหาส าคญหลายประการอยางเชน การทมกฎหมายและระเบยบจ านวนมากทออกโดยกระทรวงหมาดไทยเกยวของกบกระบวนการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถน ท าใหองคกรปกครองสวนทองถนจะตองด าเนนการหลายขนตอนทงในเรอง การขออนมต อนญาต ทงนกระทงมการสงเรองฟองรองไปยงศาลปกครองใหมการวนจฉย223

ปญหาของผลประโยชนทบซอนกยงคงเปนอกประเดนปญหาหนงกลาวคอ โดยปกตอ านาจในการก ากบดแลจะเปนอ านาจของผวาราชการจงหวดและนายอ าเภอเปนส าคญ แตเนองจากการทผวาราชการจงหวดและนายอ าเภอมกขาดแคลนงบประมาณในการบรหารงาน ดงนนจงตองขอรบการสนบสนนจากองคกรปกครองสวนทองถนซงเมอหนวยงานของภมภาคไดรบการสนบสนนงบประมาณจากทองถนเชนนแลวกยอมเปนการยากทกลไกของราชการสวนภมภาคจะท าหนาทก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนไดอยางตรงไปตรงมาและการขาดบทบาททเขมแขงจาก สภาทองถนและภาคประชาชนในการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนกอาจนบเปนปญหาของการก ากบดแลดวยเชนกน224

สมคด เลศไพฑรยและคณะ225 ไดพยายามศกษาเปรยบเทยบโดยพจารณาถงระบบ หรอกลไกการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนของรฐในประเทศตาง ๆ อนไดแก สหรฐอเมรกา องกฤษ เยอรมน ฝรงเศส และ ญปน ซงผลจากการศกษาถงปญหาของกระบวนการก ากบดแลใน ประเทศไทยและการศกษากรณตวแบบการก ากบดแลในประเทศตางๆ ท าใหไดขอสรปวา ส าหรบ ประเทศไทยแลวรฐจะตองพยายามลดระดบของการก ากบดแลลง โดยตองยกเลกบรรดามาตรการ ของการก ากบดแลทไมใชเปนการใชอ านาจตามกฎหมายและตองตระหนกวาการก ากบดแลองคกร ปกครองสวนทองถนควรกระท าเทาทมความจ าเปนเทานน ทงนในอนาคตอาจจ าเปนตองมการก าหนดมาตรฐานกลางขน เพอใชเปนเครองมอของรฐในการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนรวมถงเนนกระบวนการก ากบดแลภายหลงการกระท าโดยอาจใหศาลปกครองเปนกลไกทมอ านาจในการเพกถอนการกระท าขององคกรปกครองสวนทองถน หากพบวาองคกรปกครองสวนทองถนไม

223ประกาศส านกงานศาลปกครอง เรอง ศาลปกครองพพากษาถงทสดใหเพกถอนกฎ,

ราชกจจานเบกษา 123, 72 ก (13 กรกฎาคม 2549), หนา 23. 224ศภสวสด ชชวาลย, การปฏรปการกระจายอ านาจและการจดการปกครองทองถน,

หนา 52. 225สมคด เลศไพฑรย และคณะ, รายงานการศกษาวจยฉบบสมบรณโครงการศกษาวจย

รปแบบและแนวทางการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถน: กรณศกษาเปรยบเทยบแนวทางของตางประเทศ, (กรงเทพฯ: สถาบนวจยและใหค าปรกษาแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2551), หนา 14-20.

82

ด าเนนการในเรองตางๆใหเปนไปตามกฎหมายและทส าคญทสดกควรจะตองเนนบทบาทของภาคประชาชนในกระบวนการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนใหมากขนดวย

4.4.4 ปญหาดานการคลงและงบประมาณขององคกรปกครองสวนทองถน การคลงทองถนถอเปนปจจยส าคญทางการบรหาร การกระจายอ านาจทางการคลงนบเปน

สวนหนงทส าคญของการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองทองถน เพราะหากไมมการกระจายอ านาจดานการคลงหรอละเลยตอการใหความส าคญในมตทางการคลงแลว กเปนการยากทจะกลาวไดวามการกระจายอ านาจอยางแทจรง ดงนนการคลงทองถนทเปนอสระจงมความส าคญและสอดคลองกบการจดการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถน อนเปนปรชญาพนฐานของการปกครองทองถน ซงการคลงและงบประมาณขององคกรปกครองสวนทองถนมปญหาดงน

4.4.4.1 สดสวนรายไดระหวางรฐกบทองถน เนองจากนโยบายกากระจายอ านาจ ไดกระจายบทบาทภารกจใหแกองคกรปกครอง

สวนทองถนมากขน ซงลวนแลวแตเปนภารกจทเปนเรองส าคญกบการด าเนนชวตความเปนอยของประชาชนในทองถนในขนพนฐานหลากหลายภารกจ ทมความจ าเปนตองใชงบประมาณจ านวนมากแตกลบพบวาทองถนจ านวนมากมรายไดไมเพยงพอแกการบรหารจดการ อกทงแหลงรายไดของทองถนในแตละพนทยงมขอจ ากด เพราะแตละพนทมความแตกตางกนทางดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรมและการเมองทองถน ดงนนเมอรายไดของทองถนไมเพยงพอ ประชาชนกจะไมไดรบบรการทมประสทธภาพอยางทควรจะเปน ซงเมอทองถนมรายไดไมเพยงพอแลว กตองพงพารายไดจากรฐสวนกลางเปนหลก

นอกจากนงบประมาณทใหแกองคกรปกครองสวนทองถนนน เปนการใหเงนอดหนนแบบมเงอนไข โดยมการควบคมเงนงบประมาณดงกลาวใหใชตามทรฐสวนกลางก าหนดเทานน ซงตามพ.ร.บ.ก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ.2542 ก าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนมรายไดเพมขนคดเปนสดสวนตอรายไดของรฐบาลในไมเกน พ.ศ.2549 ไมนอยกวารอยละ 35 โดยการเพมสดสวนอยางเหมาะสมกบภารกจทถายโอน แตปจจบนรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนกยงคงไมถงตามทกฎหมายก าหนดได

4.4.4.2 ปญหาดานฐานภาษทองถน รายไดจากภาษทองถนตามกฎหมายก าหนดใหทองถนมรายไดจากภาษซงรฐจดเกบ

และจดสรรใหองคกรปกครองสวนทองถน ในสวนของฐานภาษททองถนมอ านาจในการจดเกบเองนนไดแก ฐานทรพยสนทตงอยในทองถน และฐานการบรโภค ซงเมอพจารณาถงฐานภาษของทองถนแลว จะพบวาเปนฐานรายไดทจ ากดและไมมแนวโนมการพฒนา ท าใหทองถนตองพงพงรายไดทรฐจดสรรใหเปนหลก ซงสภาวการณเชนนจะท าใหทองถนไมมความเปนอสระ ไมมงบประมาณเพยงพอตอการพฒนาทองถนของตนเอง

83

4.4.4.3 ปญหาเกยวกบกฎหมาย ระเบยบและหนงสอสงการ ปญหาเกยวกบกฎหมาย ระเบยบและหนงสอสงการเกยวกบการจดท างบประมาณ

การจดซอจดจาง และการเบกจายเงนทไมชดเจนทไมสอดคลองกบความตองการของทองถน226 4.4.5 ปญหาดานการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถน การบรหารงานบคคลของทองถน แมรฐธรรมนญจะไดมการบญญตยกระดบการบรหารงาน

บคคลใหดขน แตกยงคงมปญหาอย ในดานองคกรกลางในการบรหารงานบคคลมหลายองคกรไมมความเปนเอกภาพ ประชาชนในทองถนไมไดมสวนรวมในการการบรหารงานบคคลของทองถน บคลากรของทองถนยงไมมชองทางในการเจรญเตบโตในสายงาน บคลากรของทองถนไมไดรบการสนบสนนในดานความรความสามารถเทาทควร นอกจากนบคลากรของทองถนยงมระบบทดอยกวาระบบขาราชการพลเรอน สทธและสวสดการตางๆ กยงคงดอยกวาขาราชการ ซงประเดนนท าใหบคคลากรของทองถนขาดความภาคภมใจทองถนของตน

ปญหาเรองอทธพลและระบบอปถมภกเปนปญหาของการบรหารงานบคคลของทองถน ซงท าใหการคดเลอกบคคลเขาท างานในทองถนไมมคณภาพเทาทควร ทงยงเปนชองทางในการทจรตคอรปชนดวย

4.4.6 ปญหาดานการมสวนรวมของประชาชน หวใจหลกของการปกครองสวนทองถนกคอ เปนการปกครองตนเองของประชาชนโดย

ประชาชน และเพอประชาชนในทองถนนนๆ แตในทางปฏบตจะพบวาการมสวนรวมในการปกครองสวนทองถนของประชาชน มคอนขางนอย คงมเพยงแตการไปใชสทธเลอกตงสภาองคกรปกครองสวนทองถน และผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนเทานน หลงจากนนประชาชนจงไมคอยมสวนรวมอยางอน ซงท าใหองคกรปกครองสวนทองถนขาดพลง ขาดความรวมมอ ขาดความสนใจ จากประชาชน อนเปนผลใหการปกครองทองถนซงเปนการปกครองของคนในทองถนเอง ไมคอยประสบความส าเรจเทาทควร

กฎหมายทเกยวของกบการมสวนรวมของประชาชนอาจมบทบญญตทไมเออตอการด าเนนการในทางปฏบตอาท ในกรณของพระราชบญญตวาดวยการเขาชอเสนอขอบญญตของทองถน พ.ศ. 2542 ทไดมการบญญตใหในการรเรมเสนอการออกขอบญญตของทองถนนน ประชาชนจะตองมการเตรยมรางขอบญญตประกอบไปดวยรวมไปถงตองมการแสดงส าเนาบตรประจ าตวประชาชนรวมถงการตรวจสอบคณสมบตเปนตน227 ซงเงอนไขเหลานลวนมความยงยากในทางปฏบต

226อชกรณ วงศปรด, “ปญหาการคลงทองถนไทย: บทสะทอนจากมมมองของผบรหาร

เทศบาล”, วารสารการจดการภาครฐและภาคเอกชน, 19 (มกราคม-มถนายน 2555): หนา 1-28. 227ฉตรระว ปรสทธญาณ, การมสวนรวมของประชาชนในการบรหารงานทองถน: จาก

รฐธรรมนญ’50 สรางพระราชบญญต, คนวนท 19 เมษายน 2557 จาก http://www.kpi.ac.th/kpith/pdf

84

การใชสทธถอดถอนสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถนกเปนอกชองทางหนงในการใหประชาชนไดมสวนรวมในการปกครองทองถน แตกลบพบวาประชาชนกระบวนการดงกลาวมเกดขนนอยมาก ทงทเปนการมสวนรวมโดยตรงของประชาชน

จากปญหาของการปกครองทองถนของไทยทไดมการกลาวถงในเบองตนน แสดงใหเหนวาการปกครองทองถนของไทยทไดเกดขนและด าเนนมาอยางตอเนองจนกระทงปจจบนนน เปนการปกครองทองถนทยงมปญหาอยมากทจะตองมการปรบปรงแกไข โดยอาศยประสบการณ ความส าเรจ ความลมเหลวทผานมาทงของไทยและตางประเทศ เพอน ามาเปนแนวทางในการปรบปรงแกไขปญหาตางๆ ทเกดขนและก าลงจะเกดขนในอนาคต ทงนเพราะการปกครองทองถนนนเปนเรองทมพลวตอยเสมอ

ดงนนแนวคดการกระจายอ านาจในรปแบบการปกครองตนเอง เปนแนวคดทเกดจากการตนตวทางการเมองของประชาชนในทองถนในระดบจงหวด ซงประสบกบปญหาในการปกครองทองถนในปจจบน และมองสะทอนปญหาจนเกดเปนแนวคด การปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชน โดยเปนแนวคดทถกรบรองไวในรฐธรรมนญ โดยมหลกคดวา การปกครองทองถนในปจจบนตองยดทความตองการของประชาชนในทองถนเปนหลก ภารกจโดยประชาชน เพอประชาชน โดยพนททเหมาะสมแกการปกครอง คอ ระดบจงหวดซงมรากฐานการปกครองมายาวนานและมนคง โดยยดพนทจงหวดเปนหลก สอดคลองกบเรองวถชวต วฒนธรรมทองถน ทแตละจงหวดนนมความแตกตางหลากหลาย เปนหนวยการปกครองทองถนทมอสระอยางแทจรง การพฒนาจะเรมแตละจงหวด ปญหาจะถกแกทระดบจงหวด โดยรฐสวนกลางมอ านาจหนาทในเรองทเปนเรองส าคญระดบชาตและสนบสนนสงเสรมการปกครองทองถนใหด าเนนการได เพอตอบสนองความตองการของประชาชนในทองถนเปนหลก แนวคดนเปนแนวคดใหม โดยเสนอวารปแบบการปกครองเชนนจะน าไปสการแกไขปญหาการปกครองทองถนทถงปลายทางแลวและจะตองมการเปลยนแปลง

4.5 ความเปนมาของแนวคดการปกครองตนเองในระดบจงหวด

4.5.1 พฒนาการของจงหวดจดการตนเอง แนวความคดและขอเสนอเรองจงหวดจดการตนเองไมไดเกดขนมาในชวงเวลา 4-5 ป ทผาน

มาน หากพจารณาพเคราะหใหถงทสดแลวขอเสนอเรองจงหวดจดการตนเองกคอ “การปกครองตนเองของคนในทองถนภายใตระบบรฐเดยว” ทมแนวคดมายาวนาน เชน กรณของปตตาน

บรรดาผน ามสลมในสจงหวดชายแดนภาคใตทเสนอตอรฐบาลของหลวงธ ารงนาวาสวสด ไดแก

1) ขอใหมการปกครองใน 4 จงหวดปตตาน สตล ยะลา นราธวาสโดยมผด ารงต าแหนงอยางสง ใหมอ านาจในการศาสนาอสลามและมอ านาจแตงตงขาราชการใน 4 จงหวดโดยสมบรณ และใหออกโดยเหตประการตาง ๆ ผทจะด ารงต าแหนงสงนตองเปนมสลมใน 4 จงหวดน และเปนผทไดรบเลอกจากปวงชนมสลมภาคน โดยจะใหมก าหนดเวลาด ารงต าแหนงตามทางราชการกได

85

2) ขาราชการแตละแผนกใน 4 จงหวดนใหมอสลาม 80 เปอรเซนตประกอบอยดวย 3) การใชหนงสอในราชการใหใชภาษามลายและใหควบกบภาษาไทยดวย เชน

แบบฟอรม หรอใบเสรจตาง ๆ จะตองใหมภาษามลายใชดวย 4) การศกษาโรงเรยนชนประถมใหมการศกษาภาษามลายตลอดประถมบรบรณ 5) ขอใหมศาลรบพจารณาตามกฎหมายอสลามแยกออกจากศาลจงหวดทมแลว ม

โตะกาลพอสมควรและมเสรในการพพากษาชขาดความโดยจะฟงเสยงผใดไมได นอกจากผดหลกกฎหมาย

6) ผลประโยชนรายไดตาง ๆ จะตองใชจายในภาค 4 จงหวดน โดยไมแบงจายใหแกทอนเลย

7) ใหคณะกรรมการอสลามประจ าจงหวดนมเอกสทธออกระเบยบเกยวกบการปฏบตศาสนาอสลามโดยเหนชอบผมอ านาจสง

นอกจากนเมอประมาณป 2534-2535 มการเสนอและผลกดนเรองการเลอกตงผวาราชการจงหวด แตกลบไดองคการบรหารสวนต าบล (อบต.) มาแทน228

ตอมาในชวงปลายป พ.ศ. 2552 สถาบนการจดการทางสงคม (สจส.) รวมกบคณะกรรมการ ประสานงานองคกรพฒนาเอกชนภาคเหนอ (กป.อพช) ไดจดเวทแลกเปลยน ณ จงหวดเชยงใหม โดยไดมการน าเสนอแนวความคดการจดการตนเอง ไดมการอภปรายถงปญหาแผนพฒนาทองถน เพอน าเสนอผานผวาราชการจงหวด ปญหาทเกดขนจากกระบวนการดงกลาวคอ เมอผวาราชการหมดวาระหรอถกโยกยายไปด ารงต าแหนงทจงหวดอน แผนพฒนาเหลานนกไมไดรบการสานตอ กระบวนการพฒนาจงไมมความตอเนอง ประกอบกบมการน าเอาแนวคดน าการบรหารจดการทองถนจากประเทศตางๆ เชน เกาหลใต ญปน ฟลปปนส อนโดนเซย ฝรงเศสและองกฤษ มาเปนกรอบคดในหารปแบบการปกครองทองถนทเหมาะสม ซงมความตองการรปแบบขององคกรปกครองสวนทองถนทสามารถแกไข ปญหาไดอยางเบดเสรจในระดบจงหวด เปนการแกไขปญหาในเชงพนท ผเขารวมเวทนนจงมความคดเหนตรงกนวาทองถนควรจะขยายอ านาจใหใหญขนไปสระดบจงหวด

ในขณะเดยวกนคณะกรรมการสมชชาสขภาพแหงชาต (สช.) ไดรวมกบสถาบนการจดการทางสงคมและเครอขายเคลอนไหวจงหวดจดการตนเอง หารอแลกเปลยนกนในประเดน“พนทจดการตนเองเพอสงคมสขภาวะ” หลงจากนนแนวคดการจดการตนเองกเรมเปนทรจกของทองถนในวงกวางมากขน จงเปนจดเรมตนในการขยายแนวความคดไปทวประเทศ รวมทงการสนบสนนดานงบประมาณกจกรรมจากส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพแหงชาต (สสส.)

ตอมาในเดอนเมษายน ป พ.ศ. 2554 ไดน าเอาแนวความคดเรองจงหวดจดการตนเองมาเปน ประเดนในการปฏรปประเทศไทย ผานการท างานของคณะกรรมการปฏรป (คปร.) และคณะกรรมการสมชชาปฏรป (คสป.) ในประเดนขอเสนอการปฏรปโครงสรางอ านาจเพอการเสรมอ านาจในการ

228สภาพฒนาการเมอง, จงหวดจดการตนเอง (Self-governing Province) แนวคดเรอง

จงหวดจดการตนเอง การกระจายอ านาจและกฎหมายทเกยวของ, (กรงเทพฯ: ส านกงานสภาพฒนาการเมอง, 2555), หนา 11-12.

86

จดการตนเองของทองถน ซงมผลท าใหเรมมกลมประชาชนและเครอขายทเหนดวยกบแนวคดจงหวดจดการตนเอง ไดน าไปประยกตแลกเปลยนในรปแบบตางๆ229

4.5.2 สาระส าคญของการกระจายอ านาจในรปแบบจงหวดปกครองตนเอง

4.5.2.1 รางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .... 1) หลกการส าคญรางพระราชบญญตระเบยบบรหารเชยงใหมมหานคร หลกการส าคญ คอ การยกเลกราชการสวนภมภาค ใหเหลอเพยงราชการ

สวนกลางและสวนทองถน เสนอใหทองถนมพนทจดการตนเอง ปรบความสมพนธทางอ านาจระหวางรฐสวนกลางและทองถนระดบจงหวด และระดบทองถนดวยกนเอง เพอเออใหทองถนสามารถจดการตนเอง ใน 2 เรองใหญคอ

(1) ใหทองถนจดการตนเองไดอยางเบดเสรจ โดยใหสวนกลางท าหนาทก าหนดมาตรฐานกลางและตรวจสอบ

(2) การกระจายอ านาจทางการคลงใหองคกรปกครองสวนทองถน 2) โครงสรางเชยงใหมมหานคร แบงโครงสรางเชยงใหมมหานคร เปน 3 สวน คอ ฝายบรหาร (ผวาราชการ

เชยงใหมมหานคร) ฝายนตบญญต (ฝายสภา) และฝายตรวจสอบ (สภาพลเมอง)สภาพลเมอง ซงมาจาก 2 สวนคอ พนท และกลมคน ท าหนาทพฒนาขอเสนอประชาชนตงแตระดบหมบาน – จงหวด เพอเสนอใหกบฝายบรหารฝายสภาเชยงใหมมหานครการตรวจสอบ เนนกระบวนการทางสงคม เชน ประชาพจารณไตสวนสาธารณะสงเสรมบทบาทพลเมอง และการสรางความเขมแขงภาคพลเมอง

3) อ านาจหนาท ใหเชยงใหมมหานครมอ านาจหนาทด าเนนกจการในเขตเชยงใหมมหานคร

ในเรองดงตอไปน230 (1) กจการต ารวจ และการรกษาความสงบเรยบรอยของประชาชน

ทงน ตามขอบญญตเชยงใหมมหานคร และตามกฎหมายอนทก าหนดใหเปนอ านาจหนาทของเชยงใหมมหานคร

(2) การจดท าแผนพฒนาทองถนของตนเอง และประสานการจดท าแผนพฒนาเชยงใหมจดการตนเองตามระเบยบทคณะรฐมนตรก าหนด

(3) การสนบสนนองคกรปกครองสวนทองถนอนในการพฒนาทองถน (4) การจดการ การบ ารงรกษา และการใชประโยชนจากทรพยากร-

ธรรมชาต และสงแวดลอมทอยในเขตพนท

229พลศกด ชยศร, จงหวดจดการตนเอง ขบวนการเคลอนไหวทางสงคมรปแบบใหม สการ

ปฏรปประเทศไทย, คนวนท 27 กรกฎาคม 2556 จาก http://prachatai. com/journal/2012/ 02/39042

230มาตรา 98 แหงรางพระราชบญญตระเบยบบรหารเชยงใหมมหานคร พ.ศ. ....

87

(5) การบ ารงรกษาศลปะ จารตประเพณ ภมปญญาทองถน และวฒนธรรมอนดของทองถน

(6) การจดการศกษาอบรม และการฝกอาชพ (7) การบรหารจดการการทองเทยว (8) การสงเสรมประชาธปไตย ความเสมอภาค และสทธเสรภาพ

ของประชาชน (9) การสงเสรมการมสวนรวมของราษฎรในการพฒนาทองถน (10) การสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยทเหมาะสม (11) การแบงสนเงน ซงตามกฎหมายจะตองแบงใหแกองคกรปกครอง

สวนทองถนอน (12) การประสานและใหความรวมมอในการปฏบตหนาทขององคกร

ปกครองสวนทองถนอน (13) การบรหารจดการและดแลสถานขนสงทงทางบกและทางน า (14) การพาณชย การสงเสรมการลงทน และการท ากจการ ไมวาจะ

ด าเนนการเองหรอรวมกบบคคลอนหรอจากสหการ (15) การบรหารการสรางและการบ ารงรกษาโครงสรางพนฐาน

สาธารณปโภค สาธารณปการ (16) การจดใหมโรงพยาบาลจงหวด การรกษาพยาบาล การปองกน

และควบคมโรคตดตอ (17) การขนสงมวลชนและการวศวกรรมจราจร (18) หนาทอนๆ ตามทกฎหมายระบใหเปนอ านาจหนาทของผวา

ราชการจงหวด นายอ าเภอ องคการบรหารสวนจงหวด หรอตามทคณะรฐมนตร นายกรฐมนตร หรอทกฎหมายระบเปนหนาทของเชยงใหมมหานคร

บรรดาอ านาจหนาทใดซงเปน ของราชการสวน กลางจะมอบใหชยงใหมมหานครปฏบตกได โดยใหท าเปนพระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง ขอบงคบหรอประกาศ แลวแตกรณ ในกรณทท าเปนขอบงคบหรอประกาศตองไดรบความเหนชอบจากนายกรฐมนตร

การปฏบตงานตามอ านาจหนาทของเชยงใหมมหานคร ตองเปนไปเพอประโยชนสขของประชาชนโดยใชวธการบรหารกจการบานเมองทดและธรรมาภบาล โดยใหค านงถงการมสวนรวมของประชาชนในการจดท าแผนพฒนาเชยงใหมมหานคร การจดท างบประมาณ การจดซอจดจางการตรวจสอบ การประเมนผลการปฏบตงาน และการเปดเผยขอมลขาวสารทงนใหเปนไปตามขอบญญตเชยงใหมมหานคร

4) การก ากบดแล รฐยงคงมอ านาจในการก ากบดแลใหเชยงใหมมหานครกระท าการภายใต

ขอบเขตทกฎหมายก าหนด231

231มาตรา 18 แหงรางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. ....

88

5) ระบบการคลงและงบประมาณของเชยงใหมมหานคร งบประมาณและรายไดทเกดจากภาษอากร และคาธรรมเนยมตางๆ ท

เกดขนในพนทเชยงใหมมหานคร จะมการจดเกบไวใชในการบรหารราชการเชยงใหมมหานครรอยละ 70 และจดสงกระทรวงการคลงรอยละ 30232 ภาษทองถนทจดเกบไดใหจดเกบไวใชในการบรหารราชการเชยงใหมมหานครทงหมด233 เชยงใหมมหานครมอ านาจในการก าหนดประเภทภาษ และการจดเกบภาษเองได234

6) การบรหารงานบคคลของทองถน ใหมส านกงานเลขานการสภาพลเมองเปนหนวยงานอสระในการบรหารงาน

บคคล งานงบประมาณ และการด าเนนการอน เพอสนบสนนการด าเนนกจการตามอ านาจหนาทของสภาพลเมอง รวมทงเปนหนวยงานธรการและงานวชาการภายใตการควบคมดแลของประธานสภาพลเมอง235

7) การมสวนรวมของประชาชน เนนการมสวนรวมของประชาชนในการพฒนาขอเสนอจากพนทรบร

ปรบปรง ขอบญญต ผานชองทางตางๆ เชน การประชมการเผยแพรขอมลทางวทยสอทองถนการเปดเผยขอมล และการด าเนนการทมประสทธภาพขององคกรปกครองสวนทองถน ตามหลกธรรมาภบาลมกลไกทงกรรมาธการ จากสภาพลเมองทเปนกลไกการเชอมประสานกบหนวยงานทองถน รวมทงการกลไกส านกเลขาธการสภาพลเมอง ท าหนาทผลกดนใหการท างานเปนไปตามนโยบายของสภาพลเมอง

4.5.2.2 รางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการปตตานมหานคร พ.ศ. .... 1) หลกการส าคญรางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการปตตานมหา

นคร (1) การปกครองในจงหวดชายแดนภาคใตจะตองอยภายใตกรอบของ

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยตามบงคบแหงมาตรา 1 ทก าหนดให “ประเทศไทยเปนราชอาณาจกรอนหนงอนเดยว จะแบงแยกมได”

(2) ตองเปนการปกครองทกอใหเกดความเปนธรรมทางการเมองในลกษณะททกฝายเกดความรสกวาตนเองมทยนและเปนสวนหนงในสงคมไทย(Inclusiveness) รบฟงเสยงสวนใหญโดยไมละเลยเสยงสวนนอย ค านงถงอตลกษณทแตกตางรวมทงมหลกประกนสทธเสรภาพทเปนรปธรรมแกคนไทยพทธซงเปนคนสวนนอยในพนท

232มาตรา 119 แหงรางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .... 233มาตรา 120, 121 แหงรางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร

พ.ศ. .... 234หมวด 9 วาดวย งบประมาณ การคลง และทรพยสนของเชยงใหมมหานคร แหงราง

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .... 235มาตรา 74 แหงรางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. ....

89

(3) ตองมผบรหารทมอ านาจสงสดทางการปกครองเปนคนในพนท และมจ านวนขาราชการไทยพทธและไทยมสลมเชอสายมลายในสดสวนทสอดคลองกบจ านวนประชากร

(4) ตองมกลไกทเ ออตอการมสวนรวมของประชาชนในการรเรม เสนอแนะ และตดสนใจในเชงนโยบายทเกยวของกบกจการของทองถน รวมทงก า กบตดตามตรวจสอบ และประเมนผลการปฏบตหนาทของคณะผบรหารทองถนไดตาม“หลกแหงการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถน”

(5) ตองมระบบการกลนกรองผทจะลงสมครรบเลอกตงเปนผบรหารหรอสมาชกสภาทองถน

(6) ตองใชสองภาษา คอ ภาษาไทยและภาษามลายควบคกนไปบนสถานทและปายตางๆของทางราชการ

(7) ตองมระบบการศกษาทอยในมาตรฐานและตองสอดคลองกบความตองการและอตลกษณทองถนดวยโดยใชหลกสตรการศกษาทบรณาการระหวางสายสามญและสายศาสนา รวมทงมการเรยนการสอนวชาภาษามลายในโรงเรยนของรฐ

(8) ตองมการบงคบใชระบบกฎหมายอสลามกบคนมสลมในพนททงในแงของบทบญญต การวนจฉยตดสน และการมสภาพบงคบ โดยมงใหความส าคญกบกฎหมายทเกยวของกบครอบครว มรดก และการควบคมศลธรรมจรยธรรมของชาวมสลมอนมความเกยวพนกบวถชวตโดยตรงมากทสดกอนในอนดบแรก

2) โครงสรางปตตานมหานคร การบรหารปตตานมหานคร ประกอบดวย236

(1) สภาปตตานมหานคร มาจากการเลอกตงตามเขตพนท 25 คนและกลมผนบถอศาสนาพทธ 3 คน ศาสนาอน 1 คน สตร 1 คน และผพการ 1 คน

(2) ผวาการปตตานมหานคร มาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชนดวยเสยงเกนกงหนง (Absolute Majority) และมรองผวาฯเปนคนไทยพทธไมนอยกวา 1 ใน 3 สภาประชาชนท าหนาทในการกลนกรอง และแนะน ารายชอผทสภาฯ เหนวามความเหมาะสมจะลงสมครรบเลอกตงผวาราชการจงหวดดวยกระบวนการปรกษาหารอ

พนทของ เขต มาจากพนทของอ าเภอตางๆใน 3 จงหวดชายแดนภาคใตเดม โดยยงคงต าแหนงก านน ผใหญบาน ไวเชนเดมและอาจใหขนตรงตอกระทรวงมหาดไทยเชนเดม237

236มาตรา 9 แหงรางพระราชบญญตระเบยบบรหารปตตานมหานคร พ.ศ. .... 237คณะกรรมการปฏรปกฎหมาย, การประชมเครอขายดานการกระจายอ านาจและการม

สวนรวมของประชาชน, (กรงเทพฯ: ม.ป.ท., 2556), หนา 1-4.

90

3) อ านาจหนาท238 ภายใตบงคบแหงกฎหมายอน ใหปตตานมหานครมอ านาจหนาท ด าเนน

กจการในเขตปตตานมหานครในเรองดงตอไปน (1) การรกษาความสงบเรยบรอยของประชาชน ทงนตามขอบญญต

ปตตานมหานครและตามกฎหมายอนทก าหนดใหเปนอ านาจหนาทของปตตานมหานคร (2) การทะเบยนตามทกฎหมายก าหนด (3) การปองกนและบรรเทาสาธารณภย (4) การรกษาความสะอาด และความเปนระเบยบเรยบรอยของ

บานเมอง (5) การผงเมอง (6) การจดใหมและบ ารงรกษาทางบก ทางน า และทางระบายน า (7) การวศวกรรมจราจร (8) การขนสง (9) การใหมและควบคมตลาด ทาเทยบเรอ ทาขามและทจอดรถ (10) การดแลรกษาทสาธารณะ (11) การควบคมอาคาร (12) การปรบปรงแหลงชมชนแออด และจดการเกยวกบทอยอาศย (13) การจดใหมและบ ารงรกษาสถานทพกผอนหยอนใจ (14) การพฒนาและอนรกษสงแวดลอม (15) บ ารงรกษาศลปะ จารตประเพณ ภมปญญาทองถน และ

วฒนธรรมอนดของทองถน (16) การสาธารณปโภค (17) การสาธารณสข การอนามยครอบครว และการรกษาพยาบาล (18) การจดใหมและควบคมสสานและฌาปนสถาน (19) การควบคมการเลยงสตว (20) การจดใหมและควบคมการฆาสตว (21) การควบคมความปลอดภย ความเปนระเบยบเรยบรอยและการ

อนามยโรงมหรสพและสาธารณสถานอนๆ (22) การจดการศกษา (23) การสาธารณปการ (24) การสงคมสงเคราะห (25) การสงเสรมการกฬา (26) การสงเสรมการประกอบอาชพ

238มาตรา 98 แหงรางพระราชบญญตระเบยบบรหารปตตานมหานคร พ.ศ. ....

91

(27) การพาณชยของปตตานมหานคร (28) หนาทอน ๆ ตามทกฎหมายระบใหเปนอ านาจหนาทของผวาการ

จงหวดนายอ าเภอ เทศบาลนคร หรอตามทคณะรฐมนตร นายกรฐมนตรหรอทกฎหมายระบเปนหนาทของปตตานมหานคร

บรรดาอ านาจหนาทใด ซงเปนของราชการสวนกลาง หรอราชการสวนภมภาคจะมอบใหปตตานมหานครปฏบตกไดโดยใหท าเปนพระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง ขอบงคบ หรอประกาศแลวแตกรณ ในกรณทท าเปนขอบงคบ หรอประกาศ ตองไดรบความเหนชอบจากส านกนายกรฐมนตร

(29) การจดการทดน ทรพยากรธรรมชาตประเภทตางๆ 4) การก ากบดแล ใหนายกรฐมนตรมอ านาจและหนาทควบคม ดแลการปฏบตราชการของ

ปตตานมหานครเพอการน นายกรฐมนตรมอ านาจ สงสอบสวนขอเทจจรง หรอสงใหผวาการปตตานมหานคร ชแจงแสดงความคดเหนเกยวกบการปฏบตราชการของปตตานมหานคร ในกรณทนายกรฐมนตรเหนวา การปฏบตใดๆ ของผวาการปตตานมหานครขดตอกฎหมาย มตคณะรฐมนตร หรอเปนไปในทางทอาจท าใหเสยประโยชนของปตตานมหานคร ส านกนายกรฐมนตรจะยบยง หรอสงการตามทเหนสมควรกได239

5) การคลงและงบประมาณ240 ภาษและผลประโยชนอนทจดเกบไดในเขตปตตานมหานครใหเปนรายได

ของปตตานมหานครตามกฎหมายวาดวยการนนปตตานมหานครมอ านาจออกขอบญญตเพอเกบภาษอากร และคาธรรมเนยมเพมขนไดไมเกนรอยละสบของภาษและคาธรรมเนยม

6) การบรหารงานบคคล บคคลการของปตตานมหานครและขาราชการมาประจ าปตตานมหานครท

กระทรวง ทบวง กรม สงมาเพอปฏบตราชการในหนาทของกระทรวง ทบวง กรม นนๆ ตามความตกลงกบปตตานมหานคร241

7) การมสวนรวมของประชาชน สภาประชาชน242มอ านาจหนา ดงน

(1) เสนอแนะ ตรวจสอบ และประเมนผลการด าเนนงานของผวาการปตตานมหานครและสมาชกสภาปตตานมหานคร พรอมจดท ารายงานประจ าป

239มาตรา 133 แหงรางพระราชบญญตระเบยบบรหารปตตานมหานคร พ.ศ. .... 240หมวด 7 การคลงและทรพยสนของปตตานมหานคร แหงรางพระราชบญญตระเบยบ

บรหารปตตานมหานคร พ.ศ. .... 241มาตรา 131 แหงรางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. …. 242มาตรา 68 แหงรางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. ….

92

(2) เสนอชอผทรงคณวฒตอสภาปตตานมหานคร เพอเปนกรรมการดานตางๆ ในการพจารณาด าเนนงานของสภาปตตานมหานคร

(3) แนะน ารายชอผทสภาประชาชนเหนวามความเหมาะสมจะลงสมครรบเลอกตงเปนผวาการปตตานมหานคร ดวยกระบวนการปรกษาหารอ

(4) ใหค าปรกษาตามทผวาการปตตานมหานครรองขอ (5) หนาทอนๆ ตามทก าหนดในกฎหมาย หรอทสภาปตตานมหานคร

มอบหมาย 4.5.2.3 รางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. ….243 พระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. …. มลกษณะเปนกฎหมาย

กลาง คอ เมอประชาชนในจงหวดใดมความพรอมตามเจตนารมณของประชาชนในจงหวด มสทธแสดงเจตนารมณเพอจดตงจงหวดปกครองตนเองการแสดงเจตนารมณของประชาชนเพอจดตงจงหวดปกครองตนเองนนใหกระท าโดยการออกเสยงประชามตตามกฎหมายวาดวยการออกเสยงประชามต โดยการจดตงใหตราเปนพระราชกฤษฎกา

1) หลกการพนฐานของการปกครองสวนทองถน244 จงหวดปกครองตนเอง คอ จงหวดปกครองตนเองมความเปนอสระในการ

ก าหนดนโยบาย การบรหาร การจดบรการสาธารณะ การบรหารงานบคคล การเงน การคลงและการงบประมาณ รวมทงมอ านาจหนาทในการจดการ การบ ารงรกษา และการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ความหลากหลายทางชวภาพทอยในเขตพนทอยางสมดลและยงยน

หลกการทวไปของจงหวดปกครองตนเอง ก าหนดใหการปกครองสวนทองถนภายในจงหวดปกครองตนเองมสองระดบ คอองคกรปกครองสวนทองถนระดบบน ไดแก จงหวดปกครองตนเองมเขตพนทการปกครองครอบคลมทงจงหวด และองคกรปกครองสวนทองถนระดบลาง ไดแก เทศบาลและองคการบรหารสวนต าบลมเขตพนทการปกครองบางสวนของจงหวด นอกจากนยงก าหนดใหจดตงสภาพลเมองขนภายในจงหวดปกครองตนเอง เทศบาลและองคการบรหารสวนต าบล245 ก าหนดใหม “คณะกรรมการประสานแผนและทศทางการพฒนาองคกรปกครองสวนทองถน” เพอท าหนาทประสานอ านาจหนาทระหวางองคกรปกครองสวนทองถน ประสานแผนและทศทางในการพฒนาองคกรปกครองสวนทองถนตลอดจนการจดสรรงบประมาณระหวางจงหวดปกครองตนเอง เทศบาล องคการบรหารสวนต าบลและสภาพลเมอง

2) โครงสราง โครงสรางจงหวดปกครองตนเอง ประกอบดวย 3 สวนคอ

243คณะกรรมการปฏรปกฎหมาย 244มาตรา 10 และมาตรา 11 แหงรางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง

พ.ศ. …. 245มาตรา 12 แหงรางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. ….

93

สภาจงหวดปกครองตนเอง มหนาท คอ การใหความเหนชอบแผนพฒนาจงหวดและรางขอบญญต การควบคมการปฏบตงานของผวาการจงหวดปกครองตนเอง และการสงเสรมสนบสนน และใหความรวมมอกบสภาพลเมอง มาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชน

ผวาการจงหวด มทมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชน โดยใชเขตจงหวดปกครองตนเองเปนเขตเลอกตง มวาระการด ารงต าแหนงคราวละสป แตจะด ารงต าแหนงตดตอกนเกนกวาสองวาระไมได โดยก าหนดใหผสมครรบเลอกตงเปนผวาการจงหวดตองเ สนอชอบคคลทจะด ารงต าแหนงรองผวาการจงหวดดวย

สภาพลเมองจงหวดปกครองตนเอง สมาชกสภาพลเมองประกอบดวยบคคลผมความรความสามารถและประสบการณจากองคกร ภาคชมชน ภาคประชาสงคม ภาควชาชพ ภาควชาการ โดยทสมาชกสภาพลเมองมวาระการด ารงต าแหนงคราวละสป ซงเปนการออกแบบโครงสรางทเปดโอกาสใหภาคประชาชนเขามามสวนรวมในการบรหารทองถน โดยสภาพลเมองจงหวดปกครองตนเอง มอ านาจหนาททส าคญในการก าหนดนโยบายและวางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมในดานตาง ๆ การตดสนใจทางการเมอง การจดท าบรการสาธารณะ จดประชมสม ชชาพลเมอง ตลอดจนการตรวจสอบการใชอ านาจขององคกรปกครองสวนทองถนโดยการเสนอชอบคคลเปนคณะกรรมการตรวจสอบ โดยก าหนดใหสภาพลเมองสามารถมหนงสอใหผวาการจงหวด นายกเทศมนตร นายกองคการบรหารสวนต าบล สภาองคกรปกครองสวนทองถน หนวยงานของรฐ หนวยงานเอกชน หรอบคคลใด ชแจงขอเทจจรงหรอสงเอกสารทเกยวของเพอประกอบการพจารณาของสภาพลเมองได246

3) อ านาจหนาทของจงหวดปกครองตนเอง จงหวดปกครองตนเองมอ านาจหนาทในการจดท าบรการสาธารณะและ

ภารกจอนเฉพาะในสวนทกอใหเกดประโยชนตอประชาชนทงพนทการปกครองครอบคลมทงจงหวด หรอภารกจทจงหวดปกครองตนเองเปนผจดท าจะกอใหเกดการประหยดตอขนาดและการลงทนซงเทศบาลไมสามารถด าเนนการไดเอง หรอหากเทศบาลหรอองคการบรหารสวนต าบลด าเนนการจะไมกอใหเกดผลประโยชนคมคาเมอเทยบกบการใหจงหวดปกครองตนเองเปนผจดท าหรอใหการสนบสนนภารกจของเทศบาลหรอองคการบรหารสวนต าบลตามทมการรองขอ หรออาจจดท าบรการสาธารณะอนตามความตกลงรวมกนกบเทศบาลหรอองคการบรหารสวนต าบล ทงน ตามทก าหนดในพระราชบญญตนและพระราชกฤษฎกาจดตง สวนรายละเอยดอ านาจหนาทของจงหวดปกครองตนเองนน ก าหนดไวในหมวดวาดวยอ านาจหนาทของจงหวดปกครองตนเอง247

อ านาจหนาทของเทศบาลและองคการบรหารสวนต าบล ใหมอ านาจหนาทในการจดท าบรการสาธารณะและภารกจอน เพอประโยชนสขของประชาชนในเขตพนท และมอ านาจ

246มาตรา 44 – 46 แหงรางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. …. 247มาตรา 12 แหงรางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. ….

94

ขอใหจงหวดปกครองตนเองสนบสนนการจดท าบรการสาธารณะหรอภารกจอนทจ าเปน หรออาจจดท าบรการสาธารณะอนตามความตกลงรวมกนกบจงหวดปกครองตนเอง248

4) การก ากบดแล ก าหนดใหนายกรฐมนตรมอ านาจก ากบดแลการปฏบตราชการตามอ านาจ

หนาทขององคกรปกครองสวนทองถนตามพระราชบญญตนใหเปนไปตามกฎหมาย กลาวคอ นายกรฐมนตรมอ านาจก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนตามกฎหมายฉบบนทงสามรปแบบ คอ จงหวดปกครองตนเองเทศบาล และองคการบรหารสวนต าบล

การก าหนดใหม “คณะกรรมการตรวจสอบ” ขนในจงหวดปกครองตนเอง มอ านาจหนาทเกยวกบการตรวจสอบการด าเนนงานภายในองคกรปกครอง

สวนทองถนในเรองเกยวกบการเงน การบญช การใชจายเงนงบประมาณ การจดซอจดจางประสทธภาพการบรหารงาน การตรวจสอบภายในอน พจารณาขอรองเรยนจากประชาชนในทองถนและสภาพลเมองเกยวกบการด าเนนการตามอ านาจหนาท โดยใหเปนไปตามทก าหนดในพระราชกฤษฎกาจดตง นอกจากนยงไดก าหนดหนาทใหคณะกรรมการตรวจสอบเสนอรายงานการตรวจสอบตอผวาการจงหวดและสภาจงหวดปกครองตนเองอยางนอยปงบประมาณละสองครง249

5) การคลงและงบประมาณ การก าหนดหนาทของรฐตอองคกรปกครองสวนทองถนในเรองการคลงและ

รายไดก าหนดใหรฐมหนาทตองใหการสนบสนนการจดท าบรการสาธารณะของจงหวดปกครองตนเอง เทศบาลและองคการบรหารสวนต าบล โดยค านงถงหลกการจดท าบรการสาธารณะขนต าอยางเทาเทยมกนและตองใหการอดหนนงบประมาณแกองคกรปกครองสวนทองถนทมความสามารถในการจดเกบรายไดนอย เพอใหสามารถมรายไดเพยงพอตอการจดท าบรการสาธารณะตามอ านาจหนาท250

ก าหนดใหม “คณะกรรมการบรหารภาษระหวางรฐกบองคกรปกครองสวนทองถน”มอ านาจและหนาทดงตอไปน

(1) จดท าแผนการจดเกบภาษอากรและรายไดอนขององคกรปกครองสวนทองถน

(2) ก าหนดหลกเกณฑและวธการจดเกบภาษอากรและรายไดอนขององคกรปกครองสวนทองถน

(3) ก ากบการจดแบงภาษอากร และรายไดอนระหวางรฐกบองคกรปกครองสวนทองถน ใหเปนไปตามพระราชบญญตน

(4) ปรบปรงสดสวนภาษอากรและรายไดอนระหวางรฐกบองคกรปกครองสวนทองถน

248มาตรา 15 แหงรางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. …. 249มาตรา 115 แหงรางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. …. 250มาตรา 86 แหงรางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. ….

95

(5) เสนอแนะหรอก าหนดหลกเกณฑการจดแบงรายไดระหวางจงหวดปกครองตนเองกบเทศบาลหรอองคการบรหารสวนต าบล แกคณะกรรมการประสานแผน

(6) เสนอแนะมาตรการดานการเงน การคลง การภาษอากร การงบประมาณ และการรกษาวนยทางการเงน การคลงขององคกรปกครองสวนทองถนตอองค กรปกครองสวนทองถน

(7) เสนอแนะเกยวกบมาตรการการเพมรายไดใหแกองคกรปกครองสวนทองถนตอนายกรฐมนตร

(8) เสนอแนะเกยวกบการจดสรรเงนอดหนนใหแกองคกรปกครองสวนทองถนโดยค านงถงหลกการจดท าบรการสาธารณะขนต าอยางเทาเทยมกน

ก าหนดหลกการใหอ านาจจงหวดปกครองตนเองมอ านาจหนาทหลกในการจดเกบภาษอากรและรายไดอน ๆ โดยใหจงหวดปกครองตนเองมอ านาจในการจดเกบภาษและรายไดตามรางพระราชบญญตฉบบน ซงมการแบงอ านาจการจดเกบรายไดออกเปน 2 ประเภทหลก ๆ คอ ภาษทใชฐานรวมระหวางรฐกบองคกรปกครองสวนทองถนหรอภาษอนทมใชภาษทองถน โดยเมอจดเกบแลวใหเกบไวเปนรายไดของจงหวดปกครองตนเองไมนอยกวารอยละเจดสบของรายไดทงหมด และใหน าสงรายไดไมนอยกวารอยละสามสบเปนรายไดของแผนดนแตอยางไรกดภาษทองถนตามทก าหนดไวในรางพระราชบญญตนและตามทมกฎหมายก าหนด เมอจดเกบแลวใหเกบไวเปนรายไดของจงหวดปกครองตนเองทงหมด นอกจากนรายไดของจงหวดปกครองตนเองตามรางพระราชบญญตฉบบน รวมทงเบยปรบทเกดจากการด าเนนการตามวตถประสงคของจงหวดปกครองตนเองไมเปนรายไดทตองน าสงกระทรวงการคลงตามกฎหมายวาดวยเงนคงคลงและกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณ และก าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนอาจมอบอ านาจใหหนวยงานของรฐทเกยวของ ท าหนาทจดเกบภาษและรายไดตามหมวดนกได โดยหกคาใชจายรอยละหนงของเงนภาษทจดเกบไดหรอตามทมกฎหมายเฉพาะบญญตไว251

โครงสรางรายไดขององคกรปกครองสวนทองถน (1) รายไดประเภทภาษอากร เชน ภาษทองถน และภาษทใชฐานรวม

ระหวางรฐกบองคกรปกครองสวนทองถน เปนตน (2) รายไดทมใชภาษอากร เชน รายไดจากเงนอดหนนจากรฐ สวน

ราชการ รฐวสาหกจ องคการมหาชนหรอองคกรปกครองสวนทองถนอน คาธรรมเนยม คาใบอนญาต คาปรบ หรอ รายไดจากทรพยสน ตลอดจนรายไดจากการพาณชยหรอวสาหกจขององคกรปกครองสวนทองถน เปนตน252

6) การบรหารงานบคคล ก าหนดใหมคณะกรรมการคณะหนงเรยกวา “คณะกรรมการสงเสรมการ

บรหารจงหวดปกครองตนเอง” มอ านาจหนาทดงตอไปน253

251มาตรา 96 แหงรางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. …. 252มาตรา 97 แหงรางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. …. 253มาตรา 122 แหงรางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. ….

96

(1) เสนอการจดโครงสราง องคกร การแบงสวนงาน ขององคกรปกครองสวนทองถนตามพระราชบญญตน

(2) เสนอการจดระบบบรหารงานบคคลแกองคกรปกครองสวนทองถน เพอใหเปนไปตามพระราชบญญตน

(3) เสนอแนะเกยวกบการปรบปรงแกไขกฎหมาย กฎ ขอบงคบ ระเบยบ และค าสงทบงคบใชอยในสวนทเกยวของกบการด าเนนการขององคกรปกครองสวนทองถน เพอใหสอดคลองกบพระราชบญญตนตอคณะรฐมนตร

(4) ก าหนดหลกเกณฑอนเปนมาตรฐานกลางเพอเปนแนวทางใหแกองคกรปกครองสวนทองถนตามพระราชบญญตน ในการออกกฎ ระเบยบขอบงคบ ขอบญญต เทศบญญต หรอประกาศ ทอยในอ านาจหนาทในเรองตาง ๆ ขอบงคบเพอประโยชนแกการด า เนนงานของสภาทองถน การจดท าบรการสาธารณะตามอ านาจหนาท การบรหารงานทวไป การบรหารงานบคคล การงบประมาณ การเงนและทรพยสน การตรวจสอบภายใน การสรรหาหวหนาส านกงานองคกรปกครองสวนทองถน การรกษาการแทนและการปฏบตการแทน การก าหนดอตราเงนเดอน คาตอบแทน สวสดการและสทธประโยชนอยางอนของหวหนาส านกงานองคกรปกครองสวนทองถน พนกงานและลกจางขององคกรปกครองสวนทองถน และ

(5) อ านาจหนาทอนตามทกฎหมายก าหนด 7) การมสวนรวมของประชาชน ก าหนดหลกการการมสวนรวมของประชาชนผมสทธเลอกตงในจงหวด

ปกครองตนเองเทศบาลหรอองคการบรหารสวนต าบล ในเรองตาง ๆ เชน สทธลงคะแนนเสยงถอดถอนสมาชกสภาทองถน หรอผบรหารทองถนผนนพนจากต าแหนง สทธในการเขาชอเสนอขอบญญตทองถน สทธการมสวนรวมในการบรหารกจการขององคกรปกครองสวนทองถน สทธในการไดรบทราบขอมลรายละเอยดในกรณทการกระท าขององคกรปกครองสวนทองถนจะมผลกระทบตอชวตความเปนอยของประชาชนในทองถนในสาระส าคญ ตลอดจนก าหนดสทธใหประชาชนในทองถนออกเสยงประชามตเพอตดสนใจเกยวกบการกระท าของรฐในเขตพนทองคกรปกครองสวนทองถน ตลอดจนการกระท าขององคกรปกครองสวนทองถนทอาจมผลกระทบตอชวตความเปนอยของประชาชนในทองถนในสาระส าคญ และสทธในการไดรบทราบขอมลการด าเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถน เปนตน254

254มาตรา 105-110 แหงรางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. ….

บทท 5

วเคราะหปญหาการปกครองตนเองในระดบจงหวด

การปกครองสวนทองถนของประเทศไทยมพฒนาการอยางรวดเรวในชวงระยะเวลาภายหลงการประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 เปนตนมาจนถงปจจบน การปกครองทองถนไดมสภาพปญหา อปสรรคหลายประการอนมผลท าใหการปกครองสวนทองถนตามหลกการกระจายอ านาจนน ยงไมสามารถประสบผลส าเรจเทาทควร ไมวาจะเปนปญหาดานโครงสรางอ านาจหนาทททบซอนกนระหวางองคกรปกครองสวนทองถนกบการบรหารราชการสวนภมภาคหรอองคกรปกครองสวนทองถนดวยกนทยงคงไมชดเจน ปญหาการถายโอนภารกจขนาดใหญใหกบองคกรปกครองสวนทองถนทขาดความพรอม ปญหาดานการบรหารงานทยงขาดความเปนอสระอยางเพยงพอเพราะบางเรองยงตองอยในการก ากบดแลของราชการสวนภมภาค ปญหาดานการบรหารการเงนการคลงและงบประมาณขององคกรปกครองสวนทองถน ปญหาการบรหารบคคลของทองถนทไมมความกาวหนายดหยนรวมทงปญหาการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองถนซงเปนปญหาทเปนหวใจส าคญของการปกครองในระบอบประชาธปไตย รฐบาลหลายยคหลายสมยทเขามาบรหารประเทศพยายามแกไขปญหาดงกลาวอยบาง แตกยงคงมปญหาและอปสรรคตางๆอยเรอยมา จากปญหาทเกดขนและสะสมมาเนนนานนเองเปนทมาของแนวคดการปกครองสวนทองถนในรปแบบพเศษ คอ “จงหวดจดการตนเอง” หรอ “การปกครองตนเองในระดบจงหวด” ทมขอเสนอใหลดบทบาทของรฐสวนกลางลงแลวเพมอ านาจใหแกประชาชนในทองถนมากขน ใหอ านาจลงไปสทองถนใหมากทสด เสนอใหยบราชการสวนภมภาคเพอน าไปรวมกบการปกครองสวนทองถนในระดบจงหวด คงเหลอไวแตเพยงการบรหารราชการสวนกลางกบการบรหารราชการสวนทองถนเทานน ไดมการเสนอรางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. ... หรอรางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการปตตานมหานคร พ.ศ. ... เปนตน ดงนนการศกษาในบทนจงเปนการวเคราะหใหเหนถงหลกการแนวคดและขอเสนอของแนวคดการปกครองตนเองในระดบจงหวด โดยวเคราะหเปรยบเทยบขอเสนอของรางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. ... รางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการปตตานมหานคร พ.ศ. ...กบรางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. ….ซงเปนรางทคณะกรรมการปฏรปกฎหมายไดมการศกษาและรบฟงความคดเหนของประชาชนในทกภมภาคทวประเทศ แลวไดมการยกรางเปนกฎหมายกลางขนมาและมการเผยแพรในปจจบน ซงรางกฎหมายทไดน ามาวเคราะหเปรยบเทยบ เปนแนวคดทเปนรปธรรมชดเจน ตลอดจนวเคราะหเปรยบเทยบกบการปกครองทองถนของตางประเทศ คอประเทศญปนและประเทศฝรงเศส เพอใหเหนถงความสอดคลองและความแตกตางของแนวความคดทมการเสนอตอไป

98

5.1 การปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชน 5.1.1 หลกการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชน

หลกการปกครองตนเอง คอ หลกการของการกระจายอ านาจการปกครองใหแกประชาชนหรอหลกของการปกครองสวนทองถน ใหประชาชนในพนทมอ านาจในการปกครองตนเองไดตามเจตนารมณของประชาชนในทองถนนนๆ อนเปนการแสดงเจตนารมณรวมกนของประชาชนในทองถนของตนเอง“การปกครองสวนทองถน” หรอ “Local Administration” กลกการและสาระส าคญดงน

1) การปกครองสวนทองถน เปนการจดการปกครองทองถนโดยคนในทองถนนนๆ การจดการดงกลาวกระท าโดยการเลอกบคคลหรอคณะบคคลเขามาด าเนนการปกครอง ซงทองถนแตละทองถนอาจจะมความแตกตางกนทงในดานพนท จารตประเพณ วฒนธรรม จ านวนประชากร และความเจรญทางเศรษฐกจ ท าใหแตละทองถนมลกษณะการปกครองทมลกษณะเฉพาะ

2) องคกรปกครองสวนทองถนจะตองมอ านาจอสระ (Autonomy) ในการปฏบตหนาทตามความเหมาะสม กลาวคอ อ านาจขององคกรปกครองสวนทองถนนนจะตองมขอบเขต ทงน เพอใหเกดประโยชนตอการปฏบตหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนอยางแทจรง โดยทรฐสวนกลางมอ านาจในการก ากบดแลเทาทจ าเปน และตองไมกระทบตอสาระส าคญของหลกการปกครองตนเอง

3) องคกรปกครองสวนทองถนมสทธตามรฐธรรมนญทจะด าเนนการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถน กลาวคอ มสทธทจะตราขอบญญตตางๆขององคกรปกครองสวนทองถนขนใชบงคบ ภายในทองถนของตนและมสทธทจะก าหนดนโยบายการบรหาร ทศทางการพฒนาทองถน ก าหนดอตลกษณของทองถนตนเอง ก าหนดงบประมาณเพอบรหารกจการตามอ านาจหนาทของทองถนได

4) มองคกรและมสถานะทางกฎหมายในการบรหารและการปกครองตนเอง คอ มองคกรทมสถานะเปนนตบคคลมหาชน มองคกรภายในในการด าเนนการตางๆ

5) ประชาชนในทองถนมสวนรวมในการปกครองทองถนของตน ตามหลกการทวาประชาชนในทองถนเปนผทรปญหาของตนเองดทสด องคกรปกครองสวนทองถนจงจ าเปนตองมคนในทองถนมาบรหารงาน และมสวนรวมในการด าเนนกจกรรมภายในทองถน เพอจะไดแกไขปญหาของประชาชนในทองถนไดอยางถกตอง อกทงเปนการสงเสรมประชาชนในทองถนใหเขามามสวนรวมทางการเมองเพอพฒนาการกระจายอ านาจตามวถทางในระบอบประชาธปไตยดวย ในการหยงทราบเจตนารมณของประชาชนในระดบจงหวดนน รางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. .... มาตรา 6 ก าหนดให “เมอประชาชนในจงหวดใดมความพรอมตามเจตนารมณของประชาชนในจงหวดนน มสทธจดตงจงหวดปกครองตนเอง โดยตราเปนพระราชกฤษฎกาจดตงตามพระราชบญญตน การแสดงเจตนารมณของประชาชนเพอจดตงจงหวดปกครองตนเอง ใหกระท าโดยการออกเสยงประชามตประชาชนผมสทธเลอกตงภายในจงหวดจ านวนไมนอยกวาหาพนคน มสทธเขาชอเสนอตอนายกรฐมนตรเพอใหมการจดท าประชามตจดตงจงหวดปกครองตนเอง ทงน การออกเสยงประชามตใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการออกเสยงประชามต

99

การออกเสยงประชามตตองมผมาออกเสยงเกนกงหน งของผมสทธออกเสยงในจงหวดนน และตองมผลคะแนนออกเสยงประชามตจ านวนสามในหาของผมาออกเสยงเหนชอบใหจดตงจงหวดปกครองตนเอง เมอประชาชนในจงหวดลงประชามตเหนชอบใหมการจดตงจงหวดปกครองตนเองตามวรรคหนงแลว ใหด าเนนการออกพระราชกฤษฎกาจดตงตามพระราชบญญตนภายในหนงรอยแปดสบวนนบแตวนทไดประกาศผลการออกเสยงประชามต” การก าหนดดงกลาวจะท าใหทราบถงเจตนารมณของประชาชนไดวาตองการใหจงหวดของตนจดตงเปนจงหวดปกครองตนเองหรอไม อนเปนการด าเนนการสอดคลองกบหลกการซงรฐธรรมนญไดก าหนดไวในมาตรา 281 ซงหากไมมการแสดงเจตนาหรอมการจดท าประชามตแลวประชาชนไมเหนชอบ จงหวดนนๆกยงคงการปกครองทองถนในรปแบบเดมอย

5.1.2 การกระจายอ านาจการปกครองกบความเปนรฐเดยวของไทย รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มาตรา 1 ซงบญญตไววา “ประเทศไทยเปนราชอาณาจกรอนหนงอนเดยวจะแบงแยกมได”จากบทบญญตของรฐธรรมนญไดก าหนดรปของรฐวา ประเทศไทยเปนรฐเดยวจะแบงแยกไมได ดงนนในการพจารณาแนวคดการปกครองตนเองในระดบจงหวดจงตองพจารณาถงหลกการของการเปนรฐเดยวของประเทศไทยดวย ลกษณะของรฐเดยว คอมรฐสภา มฝายบรหาร และมฝายตลาการเดยวเปนศนยกลางของอ านาจอธปไตย ราษฎรอยภายใตบงคบกฎหมายเดยวกน และอยภายใตอ านาจบรหารของรฐบาลชดเดยวกน เปนตน ลกษณะดงกลาวเปนลกษณะของการเปนรฐเดยว ซงจะตองม เอกภาพในดานนตบญญต บรหารและตลาการ นอกจากนการจดระเบยบรหารราชการในรฐเดยวนน มการจดทงแบบสองชนทไมมราชการสวนภมภาค เชนประเทศญปน และทงแบบสามชนทมราชการสวนภมภาค เชนประเทศฝรงเศสและประเทศไทย ซงแมจะมการจดระเบยบบรหารราชการทแตกตางกนแตกยงคงสถานะของความเปนรฐเดยวเหมอนกน ทงนรปแบบในการจดระเบยบบรหารราชการแผนดนนน ขนอยกบระดบของการกระจายอ านาจดวย พจารณาหลกการปกครองตนเองตามรฐธรรมนญแหงราอาณาจกไทย มหลกการทเกยวของกบการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนดงน

5.1.2.1 แนวนโยบายพนฐานแหงรฐ หลกการปกครองตนเองไดมการบญญตรบรองไวใน แนวนโยบายพนฐานแหงรฐ สวนท 3

แนวนโยบายดานการบรหารราชการแผนดน มาตรา 78 (3) “รฐตองด าเนนการตามแนวนโยบายดานการบรหารราชการแผนดน โดยกระจายอ านาจใหองคกรปกครองสวนทองถนพงตนเองและตดสนใจในกจการของทองถนไดเอง สงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนมสวนรวมในการด าเนนการตามแนวนโยบายพนฐานแหงรฐ พฒนาเศรษฐกจของทองถนและระบบสาธารณปโภคและสาธารณปการ ตลอดทงโครงสรางพนฐานสารสนเทศในทองถน ใหทวถงและเทาเทยมกนทวประเทศ รวมทงพฒนาจงหวดทมความพรอมใหเปนองคกรปกครองสวนทองถนขนาดใหญ โดยค านงถงเจตนารมณของประชาชนในจงหวดนน”

ในแนวนโยบายพนฐานแหงรฐไดก าหนดใหรฐตองกระจายอ านาจใหองคกรปกครองสวนทองถนพงตนเองและตดสนใจในกจการของทองถนไดเอง พฒนาจงหวดทมความพรอมใหเปน

100

องคกรปกครองสวนทองถนขนาดใหญ โดยค านงถงเจตนารมณของประชาชนในจงหวดนน หลกการดงกลาวเปนหลกการทถกก าหนดไวตงแตรฐธรรมนญป 2540 จนกระทงฉบบปจจบนกยงคงหลกการนอย

5.1.2.2 การปกครองทองถน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ไดก าหนดใหการปกครองทองถนเปนหมวด

หมวด 14 การปกครองสวนทองถน และไดก าหนดหลกการของการปกครองตนเองไวใน มาตรา 281 ระบวา “ภายใตบงคบมาตรา1 รฐจะตองใหความเปนอสระแกองคกรปกครองสวนทองถนตามหลกแหงการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถน และสงเสรม ใหองคกรปกครองสวนทองถนเปนหนวยงานหลกในการจดท าบรการสาธารณะ และมสวนรวมในการ ตดสนใจแกไขปญหาในพนท

ทองถนใดมลกษณะทจะปกครองตนเองได ยอมมสทธจดตงเปนองคกรปกครองสวนทองถน ทงน ตามทกฎหมายบญญต”

บทบญญตของรฐธรรมนญทง 2 มาตราแสดงใหเหนชดแจงถงการรบรองหลกการปกครองตนเองของประชาชนในทองถน ซงทองถนสามารถพฒนาเปนทองถนขนาดใหญได โดยทงน บทบญญตของรฐธรรมนญ มาตรา 78 (3) เปนการวางหลกการเรองแนวนโยบายดานการบรหารราชการแผนดนในเรองการกระจายอ านาจและพฒนาจงหวดทมความพรอม ใหเปนองคกรปกครองสวนทองถนขนาดใหญ ทงนโดยค านงถงเจตนารมณของประชาชนในจงหวดนนดวย โดยอาจพจารณาหลกเกณฑทเปนสาระส าคญได 2 ประการ คอ ประการแรก ศกยภาพของทองถน ประการทสอง เจตนารมณของประชาชนทองถนในจงหวดนนๆ ทองถนในระดบจงหวด ซงทองถนในระดบจงหวดถอวามความเหมาะสมในการพฒนาเปนองคกรปกครองสวนทองถนขนาดใหญ ทงนเพราะจงหวดเปนเขตการปกครองทมมายาวนานและมความชดเจนแนนอน มรายได มงบประมาณ มทรพยากรถอวามศกยภาพเพยงพอในการทจะพฒนาเปนหนวยการปกครองทองถนขนาดใหญตามบทบญญตของรฐธรรมนญมาตรา 78 (3) ประกอบมาตรา 281

การกระจายอ านาจการปกครองใหแกองคกรปกครองสวนทองถนนน เปนการกระจายอ านาจในการจดท าภารกจล าดบรองของรฐ ซงเปนเรองทเกยวกบวถชวตความเปนอยของประชาชน ซงภารกจหลกรฐกยงคงมอ านาจหนาทด าเนนการอย ซงการททองถนจะสามารถจดท าภารกจรองหรอบรการสาธารณะไดนน จะตองใหทองถนไดมอสระเพยงพอในการก าหนดนโยบาย การบรหารงาน มงบประมาณ มองคกร เพอด าเนนงานในการจดท าบรการสาธารณะ ซงองคกรปกครองสวนทองถนกยงคงเปนหนวยงานของรฐ แตไมไดอยภายใตอ านาจบงคบบญชาดงเชนราชการการสวนกลาง แตกยงคงอยภายใตการก ากบดแลของรฐสวนกลางอยนนเอง ดงนนประเดนส าคญทตองพจารณาในการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน เพอไมใหกระทบตอสถานะความเปนรฐเดยวของไทยนน คอ

1) สถานะองคกร คอ องคกรปกครองสวนทองถนมสถานะเปนโครงสรางสวนหนงในการจดระเบยบบรหารราชการแผนดนหรอไม

2) อ านาจหนาท คอ การกระจายอ านาจหนาทใหแกองคกรปกครองสวนทองถนนน เปนการกระจายในเรองภารกจหลกหรอไม กลาวคอ ทองถนมอ านาจหนาทรบผดชอบในเรองทเกยวกบภารกจพนฐานของประเทศหรอไม

101

3) การก ากบดแล คอ การก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถน ถอเปนสวนส าคญทเชอมโยงระหวางทองถนและรฐสวนกลาง ซงหากปราศจากการก ากบดแลแลวกอาจจะกระทบตอสถานะความเปนรฐเดยวได

5.1.3 แนวคดการปกครองตนเองในระดบจงหวด 5.1.3.1 รางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. ...

1) สถานะองคกรปกครองสวนทองถน จากการศกษารางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร

พ.ศ. .... ก าหนดใหการตราพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .... ตองกระท าตามกระบวนการนตบญญตโดยความยนยอมของรฐสภา ซงเปนกระบวนการนตบญญตของไทย และกระบวนการตรากฎหมายกกระท าโดยรฐสภา ซงเปนกระบวนการปกตในการตรากฎหมายจดตง ซงในหมวดท 3 การจดระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร ก าหนดใหเชยงใหมมหานครมฐานะเปนนตบคคลและเปนราชการบรหารสวนทองถน มระเบยบการบรหารตามพระราชบญญตฯ และมอาณาเขตทองทตามทเชยงใหมมหานครมอยในวนทพระราชบญญตนใชบงคบ การแกไขเปลยนแปลงอาณาเขตทองทเชยงใหมมหานครใหตราเปนพระราชบญญต255

จากหลกการในหมวดท 3 ไดก าหนดชดเจนใหเชยงใหมมหานครมฐานะเปนนตบคคลและเปนราชการบรหารสวนทองถน ซงเปนโครงสรางการบรหารราชการแผนดนของไทย

2) อ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน ก าหนดขอบเขตอ านาจหนาทของหนวยงานราชการสวนกลาง และราชการ

สวนทองถน คอ ราชการสวนกลาง มอ านาจหนาทดงตอไปน (1) รบผดชอบการด าเนนงานในดานความมนคง การทหาร (2) การตางประเทศ ความสมพนธระหวางประเทศ (3) การเงนการคลงของประเทศ (4) กจการยตธรรม

ราชการสวนทองถนมอ านาจหนาทอนๆ นอกเหนอจากอ านาจหนาทของราชการสวนกลาง

3) การก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถน เสนอใหมการยบราชการสวนภมภาคซงเปนผมอ านาจในการก ากบดแล

ทองถน และกอใหเกดปญหา แลวใหราชการสวนภมภาคนนรวมกบราชการสวนทองถน สวนการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนกยงคงมอย แตใหทองถนระดบจงหวดขนตรงตอนายกรฐมนตรเปนผก ากบดแลทองถนโดยตรง

255มาตรา 20 แหงรางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. ....

102

5.1.3.2 รางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการปตตานมหานคร พ.ศ. .... 1) สถานะองคกรปกครองสวนทองถน

จากการศกษารางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการปตตานมหานคร พ.ศ. ... พบวาในการจดตงกไดมการก าหนดใหตองตราเปนพระราชบญญตตามกระบวนการนตบญญตของไทย ซงพระราชบญญตจะตองผานรฐสภา ซงเปนตวแทนของอ านาจอธปไตยไทย และนอกจากนการจดระเบยบบรหารราชการปตตานมหานคร ไดก าหนดใหปตตานมหานคร มฐานะเปนนตบคคล และเปนราชการบรหารสวนทองถน มระเบยบการบรหาร ตามพระราชบญญตน และมอาณาเขตพนทตามทปตตานมหานครมอย ในวนทพระราชบญญตนใชบงคบ การเปลยนแปลงอาณาเขตทองทปตตานมหานครใหตราเปนพระราชบญญต256

2) อ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน ก าหนดขอบเขตอ านาจหนาทของหนวยงานราชการสวนกลาง ราชการสวน

ภมภาค และราชการสวนทองถน คอ ราชการสวนกลาง มอ านาจหนาทดงตอไปน

(1) รบผดชอบการด าเนนงานในดานการทหาร การตางประเทศ และการเงนการคลงของประเทศ

(2) ก าหนดมาตรฐานในการด าเนนงานดานอนๆทอยนอกเหนอจากขออ านาจหนาทของปตตานมหานคร

(3) ด าเนนการหรอสนบสนนชวยเหลอการด าเนนงานในกรณทเกดสถานการณฉกเฉนหรอภยพบตรายแรงอนเกนกวาศกยภาพของปตตานมหานครจะควบคมดแล

ราชการสวนภมภาค มอ านาจหนาทดงตอไปน (1) ก ากบการด าเนนงานของปตตานมหานครใหเปนไปตามมาตรฐาน

ทสวนกลางก าหนด (2) ใหค าปรกษาในการด าเนนงานและสนบสนนชวยเหลอทางวชาการ

ตามทปตตานมหานครรองขอ ปตตานมหานครมอ านาจหนาท อนๆทไมใชอ านาจหนาทของราชการ

สวนกลางและราชการสวนภมภาค อนเปนเรองทเกยวของกบการจดท าบรการสาธารณะในพนท เชนการจดท าแผนพฒนาจงหวด การสงเสรมในเรองการมสวนรวมของประชาชน การรกษาความสงบเรยบรอยในพนท การบ ารงรกษาและการจดใหมสงอ านวยความสะดวกสาธารณปโภคตางๆ เปนตน

3) การก ากบดแล เสนอควรก าหนดความสมพนธเชงอ านาจ บทบาท และหนาทระหวางการ

บรหารราชการสวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถนใหมความชดเจนมากขน ตลอดจนพจารณาดในทางปฏบตวามกจกรรมใดบางททองถนเหนสมควรทจะด าเนนการเองและบรหารงานไดมประสทธภาพกวาหนวยงานสวนภมภาค สวนราชการสวนภมภาคท าหนาทเปนหนวยงานก ากบดแล

256มาตรา 6 แหงรางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการปตตานมหานคร พ.ศ. ...

103

ทองถนอยเชนเดม แตเปลยนบทบาทใหเปนการก ากบดแลใหเปนไปตามมาตรฐานทสวนกลางก าหนดและใหค าปรกษาในการด าเนนงานและสนบสนนชวยเหลอทางวชาการตามทปตตานมหานครรองขอ

5.1.3.3 รางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. …. 1) สถานะองคกรปกครองสวนทองถน จากการศกษารางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ.

…. ไดมการนยาม“จงหวดปกครองตนเอง” หมายความวา จงหวดทมความพรอมโดยประชาชนในจงหวดไดแสดงเจตนารมณเพอจดตงเปนองคกรปกครองสวนทองถนขนาดใหญทงจงหวดตามหลกแหงการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถนทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยใหการรบรอง257 และในการจดตงไดก าหนดวา เมอประชาชนในจงหวดใดมความพรอมตามเจตนารมณของประชาชนในจงหวดนน มสทธจดตงจงหวดปกครองตนเอง โดยตราเปนพระราชกฤษฎกาจดตงตามพระราชบญญตน258 สวนสถานะของจงหวดปกครองตนเองกไดมการก าหนดดงเชนรางทง 2 ฉบบทกลาวมา คอ ก าหนดใหจงหวดปกครองตนเองมฐานะเปนนตบคคล เปนราชการบรหารสวนทองถนตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการแผนดน ใหจงหวดปกครองตนเองทจดตงขนตามพระราชบญญตนมอาณาเขตทองทตามทจงหวดนนมอยเดมตามพระราชบญญตจดตงจงหวด259

2) อ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน ก าหนดขอบเขตอ านาจหนาทของหนวยงานราชการสวนกลาง และราชการ

สวนทองถน คอ ราชการสวนกลาง มอ านาจหนาทดงตอไปน (1) รบผดชอบการด าเนนงานในดานความมนคง การทหาร (2) การตางประเทศ ความสมพนธระหวางประเทศ (3) การเงนการคลงของประเทศ (4) กจการยตธรรม

ราชการสวนทองถนมอ านาจหนาทอนๆ นอกเหนอจากอ านาจหนาทของราชการสวนกลาง

3) การก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถน เสนอใหนายกรฐมนตรมอ านาจก ากบดแลการปฏบตราชการตามอ านาจ

หนาทขององคกรปกครองสวนทองถนตามพระราชบญญตนใหเปนไปตามกฎหมาย กลา วคอ นายกรฐมนตรมอ านาจก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนตามกฎหมายฉบบนทงสามรปแบบ คอ จงหวดปกครองตนเองเทศบาล และองคการบรหารสวนต าบล

จากการพจาณาหลกการของรางก าหมายจงหวดปกครองตนเองทง 3 ฉบบ มหลกการในการจดตงคอตองมการตราเปนพรระราชบญญตหรอพระราชกฤษฎกาตามกระบวนการนต

257มาตรา 3 แหงรางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. …. 258มาตรา 6 แหงรางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. …. 259มาตรา 9 แหงรางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. ….

104

บญญตตองผานรฐสภาและสถานะของจงหวดปกครองตนเองกถกก าหนดใหเปนราชการบรหารสวนทองถนตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการแผนดน มอ านาจหนาทในการจดท าภารกจล าดบรองของรฐซงไมมอ านาจหนาทในดานความมนคง การทหาร การตางประเทศ ความสมพนธระหวางประเทศ การเงนการคลงของประเทศ กจการยตธรรม ตลอดจนอยภายใตการก ากบดแลของรฐบาล

การปกครองทองถนรปแบบจงหวดปกครองตนเอง ตามเจตนารมณของประชาชนในระดบจงหวดน รางกฎหมายทง 3 ฉบบเปนการก าหนดโครงสรางองคกรและนตสมพนธระหวางองคกรปกครองสวนทองถนกบรฐสวนกลางและระหวางองคกรปกครองสวนทองถนดวยกนเอง ซงไมไดเปนการจดรปแบบของรฐ ไมไดเปนการแปลงสถานะของรฐใหกลายเปนรฐรวมแตประการใด โดยทงนไมไดกลาวถงรปแบบของรฐ แตก าหนดเฉพาะรปแบบการใชอ านาจทางปกครองขององคกรปกครองสวนทองถนเทานน

5.1.4 การปกครองตนเองกบโครงสรางระเบยบบรหารราชการแผนดนของไทย 5.1.4.1 โครงสรางการบรหารราชการแผนดนของประเทศไทย พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดนแบงการปกครองเปน 3 สวน คอ

ราชการสวนกลาง ราชการสวนภมภาคและราชการสวนทองถนตามหลกการดงน ราชการสวนกลาง จดตามหลกการรวมศนยอ านาจ (Centralization of Power)

การรวมศนยอ านาจในทางการปกครอง เปนการจดโครงสรางของรฐในเรองกลไกการบรหารงานของภาครฐ เปนการรวมศนยอ านาจในการตดสนใจของรฐบาลซงเปนตวแทนของรฐเพอก าหนดทศทางเชงนโยบายในเรองของการจดสรรทรพยากรตางๆภายในประเทศ เปนการสงการแบบโครงสรางการบรหารแนวดง คอ จากบนลงลาง เปนการใชอ านาจตดสนใจในเรองการบรการสาธารณะแกประชาชนทวประเทศ โดยเปนการใหบรการทเปนมาตรฐานเดยวกนทงหมด

ราชการสวนภมภาคจดตามหลกการแบงอ านาจทางปกครอง (De Concentration of Power) มการแบงอ านาจการตดสนใจในกจการบางอยางเพอลดปญหาความลาชาจากกระบวนการในแบบรวมศนยอ านาจ โดยจะมการมอบอ านาจการตดสนใจบางสวนไปใหแกตวแทนของราชการบรหารสวนกลางทไปปฏบตงานในทองทตางๆ เพอสนองตอบความตองการของประชาชนใหตรงเปาหมายยงขน มลกษณะส าคญคอ มการแบงอ านาจหนาททเปนของราชการบรหารสวนกลางบางสวนใหแกราชการบรหารสวนภมภาคในการตดสนใจ วนจฉยสงการในกจการบางอยางตามทไดรบมอบอ านาจ ราชการบรหารสวนภมภาคยงคงอยภายใตการ “ควบคมบงคบบญชา” ของราชการบรหารสวนกลาง โดยเจาหนาทของราชการบรหารสวนภมภาคจะไดรบการแตงตงจากราชการบรหารสวนกลางใหไปปฏบตหนาทในพนท เชน จงหวด หรออ าเภอ เปนตน

ราชการส วนท องถ น จ ดตามหล กการกระจายอ านาจทางการปกครอง (Decentralization of Power) คอ การทรฐมอบอ านาจทางปกครองจากราชการบรหารสวนกลางไปยงองคกรปกครองสวนทองถนโดยเปดโอกาสใหประชาชนไดมสวนรวมในการปกครองโดยการเลอกตวแทนของตนเขามาท าหนาทในการบรหารงานในพนท ซงเปนการทรฐไดมอบอ านาจทางปกครองบางอยางไดแกองคกรปกครองสวนทองถนในการจดท าบรการสาธารณะเพอบรการแกประชาชน อนเปนการกระจายความรบผดชอบของรฐในการจดท าบรการสาธารณะแกประชาชนไปยงองคกร

105

ปกครองสวนทองถนเพอรเรมการพฒนาทดขน (Decentralization with Better Governance and Management)

โครงสรางการบรหารราชการของประเทศไทย ตามพรระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน ไดแบงราชการออกเปน 3 สวนคอ ราชการสวนกลาง ราชการสวนภมภาค และราชการสวนทองถน โดยโครงสรางการบรหารในระบบราชการตามลกษณะดงกลาวแสดงใหเหนถงความซ าซอนกนระหวางอ านาจหนาทและภารกจของหนวยงานราชการในแตละสวน โดยเฉพาะในราชการสวนภมภาคและราชการสวนทองถน ซงราชการสวนภมภาคเปนสวนราชการทมมายาวนาน แตราชการสวนทองถนเองพงไดรบการจดตงมาเมอไมนาน ดงนนปญหาเชงอ านาจเหนอพนทจะตองมขนโดยไมอาจจะหลกเลยงได เชน ความสมพนธระหวางจงหวดกบองคกรปกครองสวนทองถนในระดบตางๆ ซงจงหวดมฐานะเปนราชการสวนภมภาคในความสมพนธกบองคกรปกครองสวนทองถนในระดบปฏบตการ ยอมมการครอบง าเชงอ านาจหรอมอ านาจทเหนอกวา ซงโดยหลกการแลว ราชการสาวนภมภาคไมไดมอ านาจเหนอกวาในลกษณะการบงคบบญชาองคกรปกครองสวนทองถนแตอยางใด แตทงนกมปญหาดกลาวอยเรอยมา จากปญหาทกลาวมานนน าไปสความไมสามารถก าหนดทศทางของทองถนไดเอง เพราะทองถนจะถกครอบง าโดยราชการสวนกลาง อ านาจทถกสงผานจากสวนกลางจะถกบดเบอนไป ไมอาจกลาวไดวาเปนอ านาจโดยการกระจายอ านาจอยางแทจรง แตถกบนเบอนใหเปนอ านาจทถกพรองถายมาจากราชการสวนภมภาคมากกวา จนท าใหทองถนขาดความเปนอสระตามทรฐธรรมนญบญญตและขาดอ านาจในการทจะด าเนนการเพอตอบสนองตอความตองการตางๆทเปนเรองเฉพาะในแตละทองถนของตนเองได

ขอจ ากดของโครงสรางการปกครองทองถนเปนปญหาทมผลกระทบตอความมอสระและการก ากบดแลการปกครองทองถนเปนอยางมาก ดวยเหตวาการกระจายอ านาจทถกสงออกมาจากสวนกลางไปยงทองถน จะไมสามารถใชเพอตอบสนองตอความตองการทมลกษณะเฉพาะในแตละพนทไดจรง เพราะอ านาจจะถกก ากบ คดกรองและแบงแยกโดยโครงสรางเชงสถาบนตางๆ ทถกก าหนดไวทงในสวนกลาง และสวนภมภาค ตวอยางทชดเจนของปญหาดงกลาวคอ การจดเกบภาษและสดสวนของงบประมาณ ซงปญหาเรองอ านาจและอตราการแบงภาษระหวางสวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถน ยงเปนทถกเถยงกนอยางมาก อาท ประเดนทถกเถยงวากจกรรมเกดขนททองถน แตภาษตองจดเกบเขาสสวนกลาง แลวจงแบงภาษออกไปยงทองถนอกท รวมถงปญหาการก าหนดทศทางการพฒนาทสวนกลางมกสรางการพฒนาแตพนทมกไมยอมรบการพฒนา จนกลายเปนความขดแยงทปรากฏออกมาใหเหนในรปแบบของการประทวง และการไมยอมรบอ านาจการสงการจากสวนกลาง ปญหาในเชงโครงสรางการบรหารดงกลาวจงน าไปสขอเสนอในรปแบบของจงหวดจดการตนเองทพยายามจะประสานสวนภมภาคและสวนทองถนเขาดวยกน

5.1.4.2 โครงสรางการบรหารราชการแผนดนตามแนวคดการปกครองตนเอง แนวคดการปกครองทองถนรปแบบ จงหวดปกครองตนเอง คอการปกครองทองถน

ในระดบจงหวดทเปนรปแบบใหม ซงเปนการน าเสนอแนวคดทเปนการถอดบทเรยนจากปญหาของการปกครองทองถนทเปนอยในปจจบน ซงไดน าเสนอเปนรางกฎหมาย โดยทง 3 ฉบบมหลกการส าคญดงน

106

หลกการทวไปของการปกครองตนเองในระดบจงหวด คอ การจดตงจงหวดปกครองตนเองนนใหจดตงขนโดยกฎหมายเปนรายจงหวด โดยพจารณาจากจงหวดทมความพรอมและความตองการของประชาชนในจงหวดนน ใหจงหวดปกครองตนเองมฐานะเปนนตบคคลตามกฎหมายมหาชน เปนองคกรปกครองสวนทองถนและเปนราชการสวนทองถนตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการแผนดนของไทย ใหยบราชการสวนภมภาคในจงหวดทมการจดตงเปนจงหวดปกครองตนเองแลว และใหราชการสวนภมภาคทถกยบนนรวมกบจงหวดปกครองตนเอง ผบรหารจงหวดปกครองตนเองมาจากการเลอกตงของประชาชนในจงหวดนน จงหวดปกครองตนเองมอสระในการก าหนดนโยบาย การบรหารจดการ การจดท าบรการสาธารณะ การบรหารงานบคคล การเงนและการคลง อ านาจหนาทในการดแลและจดการเกยวกบประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในทองถนระดบจงหวด มอ านาจหนาทในการบ ารงรกษาศลปวฒนธรรม จารตประเพณและภมปญญาของทองถน การกบดแลท าเทาทจ าเปนตามหลกแหงรฐธรรมนญและเปนการก ากบดแลทขนตรงตอนายกรฐมนตรของไทย การมสวนรวมของประชาชนในระดบจงหวดมมากขน

จากทฤษฎการจดโครงสรางการบรหารราชการแผนดนของไทย แสดงใหเหนวาการปกครองตนเองระดบจงหวด แมจะมการยบราชการสวนภมภาคแตกยงคงอยภายใตการจดระเบยบบรหารราชการแผนดนของไทย ซงเปนการปรบโครงสรางใหการปกครองในระดบจงหวดทเดมเปนโครงสรางการปกครองสวนภมภาค ทใชหลกการแบงอ านาจการปกครองมาเปนโครงสรางราชการสวนทองถนใชหลกการกระจายอ านาจการปกครอง ซงยงคงหลกการของการเปนรฐเดยว และยงคงเปนสวนราชการในโครงสรางระเบยบบรหารราชการแผนดนของไทย ตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน ซงมรฐธรรมนญเปนกฎหมายสงสดในการปกครองประเทศ

รางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานครและรางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. .... เสนอใหมการยบรวมราชการสวนภมภาคเขากบจงหวดปกครองตนเอง ซงมสถานะเปนราชการสวนทองถน โดยสงผลใหในจงหวดปกครองตนเองจะมแตราชการสวนทองถนเทานน สวนอ านาจในการก ากบดแลเดมซงเคยเปนอ านาจของราชการสวนภมภาคผานนายอ าเภอและผวาราชการจงหวด ถกก าหนดใหเปนอ านาจหนาทของนายกรฐมนตรหรอตวแทนนายกรฐมนตรโดยตรง

รางพระราชบญญตระเบยบบรหารปตตานมหานคร เสนอใหปรบบทบาทหนาทของราชการสวนภมภาคใหม มาตรา 131 เพอประโยชนในการปฏบตหนาทราชการอนนอกเหนอจากทพระราชบญญตน และกฎหมายอนก าหนดใหเปนอ านาจหนาทของปตตานมหานคร ถากระทรวง ทบวง กรม ใด เหนสมควรสงขาราชการมาประจ าปตตานมหานคร เพอปฏบตราชการในหนาทของกระทรวง ทบวง กรม นนๆ กยอมกระท าไดโดยท าความตกลงกบปตตานมหานคร

โครงสรางการบรหารราชการระดบประเทศกรณทไมมราชการสวนภมภาค คอ จะมการจดโครงสรางการปกครองเปน 2 ชน คอ ราชการสวนกลางและราชการสวนทองถน โดยโครงสรางการปกครองสวนภมภาค คอ จงหวดและอ าเภอ จะมการปรบโครงสรางเปนราชการสวนทองถนและการปกครองในระดบจงหวดจะมโครงสรางการปกครองเพยงโครงสรางเดยว คอจะยบรวมองคการบรหารสวนจงหวดกบราชการสวนภมภาคระดบจงหวด เปนการปกครองทองถนระดบจงหวด หรอจงหวดจดการตนเอง ซงจงหวดปกครองตนเอง จะอยภายใตการก ากบดแลของราชการสวนกลาง

107

โดยตรงหรออาจมการจดตงหนวยงานในการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนระดงจงหวดขนเปนการเฉพาะ เพอท าหนาทก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนระดบจงหวดแทนราชการสวนภมภาค ซงอ านาจหนาท งบประมาณ ทรพยสนและบคลากร ซงเปนของจงหวดซงเปนราชการสวนภมภาคจะถกโอนยายมาสงกดการปกครองทองถนระดบจงหวดทงหมด ดงนนอ านาจหนาททเคยเปนของราชการสวนภมภาคกจะเปนอ านาจหนาทของราชการสวนทองถนในระดบจงหวดด าเนนการตอไป

กรณของรฐเดยวทจดโครงสรางการปกครองโดยไมมราชการสวนภมภาค โดยมเพยงราชการสวนกลางและราชการสวนทองถนระดบจงหวดเทานนคอประเทศญปน โดยจงหวดจะมอ านาจหนาทในการจดท าบรการสาธารณะทเปนเรองใกลชดกบประชาชนมความเปนอสระทงดานการบรหารงานและงบประมาณ จงหวดจะถกก ากบดแลโดยตรงจากรฐสวนกลาง และจะมกระทรวงกจการภายในท าหนาทในการปกปองผลประโยชนของทองถนและประสานประโยชนระหวางทองถนกบรฐสวนกลาง ซงไมตองมราชการสวนภมภาค สวนกรณประเทศฝรงเศสมโครงสรางการปกครอง คอ มราชการสวนกลาง ราชการสวนภมภาคและราชการสวนทองถน แมประเทศฝรงเศสจะมโครงสรางราชการสวนภมภาค คอจงหวดเปนสวนภมภาค แตราชการสวนภมภาคของประเทศฝรงเศสถกก าหนดใหเปนการปกครองทองถนโดยรฐ หรอกคอเปนรปแบบการปกครองทองถนอยางหนงนนเอง และโดยเฉพาะราชการสวนภมภาคของฝรงเศสในระดบจงหวดกมลกษณะเฉพาะทการปกครองระดบจงหวดเปนพนทในการตอรองผลประโยชนเพอทองถน ทงยงมระบบอปถมภเชงอ านาจ ทเรยกกนวาระบบควบต าแหนงทท าใหโครงสรางการปกครองของประเทศฝรงเศสไมมการทบซอนเชงอ านาจกน

ดงนนจากการพจารณาโครงสรางการปกครองทองถนในระดบจงหวดทไมมราชการสวนภมภาคตามแนวคดการปกครองตนเองในระดบจงหวด การปกครองการปกครองทองถนทมโครงสราง 2 ชนโดยไมมราชการสวนภมภาคนเปนโครงสรางทชวยแกปญหาความทบซอนเชงอ านาจระหวางการปกครองสวนทองถนและการปกครองสวนภมภาค แกปญหาการครอบง าโดยราชการสวนกลางผานราชการสวนภมภาค ชวยแกปญหาการรวมศนยอ านาจการปกครองใหกระจายอ านาจการปกครองสองคกรปกครองสวนทองถนและจากองคกรปกครองสวนทองถนสชมชนและประชาชนผทเปนเจาของอ านาจทแทจรงได

ดงนนผศกษาจงเหนสอดคลองกบขอเสนอใหมการยบรวมราชการสวนภมภาคเขากบการปกครองในรปแบบจงหวดจดการตนเอง โดยใหโครงสรางการปกครองมราชการสวนกลางและราชการสวนทองถนเทานน โดยมเหตผลสนบสนนดงน

1) การยบราชการสวนภมภาคไมกระทบตอหลกสถานการณเปนรฐเดยวของไทย

2) การปกครองราชการสวนภมภาค มลกษณะทไมสอดคลองกบการปกครองในระบอบประชาธปไตย ซงมวตถประสงคตองการใหประชาชนไดเขามามสวนรวมในการปกครองทองถน

3) โครงสรางการบรหารราชการแผนดนทไมมราชการสวนภมภาคนน ในตางประเทศกมโครงสรางดงกลาวเชนกน เชน ประเทศญปน ซงมสถานะเปนรฐเดยว การกระจาย

108

อ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศญปนกท าใหการพฒนาประเทศเปนไปอยางรวดเรว

4) ราชการสวนภมภาค โดยอ านาจหนาทมความทบซอนกบราชการสวนทองถน ดงนนหากยบรวมราชการสวนภมภาคเขากบราชการสวนทองถน ยอมสงผลดตอการจดท าบรการสาธารณะ

5) การยบราชการสวนภมภาคเปนการเออประโยชนแกทองถนโดยตรง เพอใหอ านาจไดถกกระจายใหถงมอประชาชนไดโดยตรง และเพอเปนการปฏรประบบราชการทมความลกลนและทบซอนกนในเชงอ านาจใหกลายเปนการบรหารงานแนวราบ เพอการท างานเปนลกษณะการประสานประโยชนกนมากกวาการเปนการครอบง าเชงอ านาจ อกทงใหทองถนมความอสระในการก าหนดทศทางการพฒนาทองถนของตนเองตามความตองการของคนทองถน และเพอใหการจดท าบรการสาธารณะของทองถนเปนไปเพอตอบสนองความตองการของคนในทองถนอยางแทจรง 5.2 รปแบบและโครงสรางการปกครองทองถน

5.2.1 รปแบบและโครงสรางการปกครองทองถน พจารณาโครงสรางภายในของการปกครองทองถนทมการใชกนในปจจบนคอ

1) รปแบบสภา – ฝายบรหาร (Council – Executive Form) สามารถแบงออกไดเปน 2 รปแบบยอย ไดแก รปแบบฝายบรหารออนแอ (Weak

Executive) และรปแบบฝายบรหารเขมแขง (Strong Executive) 2) รปแบบคณะกรรมการ (Commission Form) 3) รปแบบสภา – ผจดการเมอง (Council – Manager Form) 4) รปแบบทประชมเมอง (Town Meeting)

การปกครองทองถนของไทยไดเคยมการจดรปแบบโครงสรางองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยนน ไดทดลองใชทกรปแบบแลว ยกเวนรปแบบ “ทประชมเมอง” โดยรปแบบคณะกรรมการ (Commission Form) ถกน ามาใชในสวนของการจดโครงสรางของสขาภบาล ส าหรบรปแบบสภา – ผจดการเมองนนถกน ามาทดลองใชกบองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบพเศษอยางเมองพทยา รปแบบสภา – ฝายบรหาร ในแบบผบรหารออนแอโดยถกน ามาทดลองใชในองคกรปกครองสวนทองถนหลายรปแบบ ในหลายชวงเวลา แมวาองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยจะมการจดแบงโครงสรางแบบสภาทองถน – ผบรหารทองถน แตยงคงเปนแบบผบรหารออนแอเนองจากสภาทองถนมอ านาจในการควบคมฝายผบรหาร เกดการตอรองกนทางการเมองเพอต าแหนง “ผบรหาร” เกดปญหาเรองเสถยรภาพในการด ารงต าแหนงของผบรหารทองถน เกดการกลนแกลงทางการเมองในการบรหาร เรยกไดวา เปนชวงทผบรหารทองถนเกดความออนแออยางมาก ดงนน จงกอใหเกดการทบทวนหลกการของการจดแบงโครงสรางองคกรปกครองสวนทองถน โดยมงเนนผลประโยชนของประชาชนเปนส าคญ จงเปลยนจากแบบทเรยกวา “ผบรหารออนแอ” มาสยค“ผบรหารเขมแขง” พรอมทงมการก าหนดใหผบรหารทองถนมาจากการเลอกตงโดยตรงของ

109

ประชาชน แตกยงคงขาดเรองของการมสวนรวมของประชาชน ซงเปนหวใจส าคญของการปกครองในระบอบประชาธปไตยและการมสวนรวมของประชาชนยงเปนสวนส าคญอยางมากทท าใหเกดการปกครองแบบธรรมาภบาล ดงนนจงเหนวาการปกครองตนเองในระดบจงหวดจงตองมการก าหนดโครงสรางภายในซงใหประชาชนเขามามสวนรวมไดอยางแทจรง ซงกคอโครงสรางภายในของการปกครองตนเองในระดบจงหวดทม สภาทองถน ฝายบรหาร และสภาพลเมอง ซงอาจกลาวไดวาเปนการประสานระหวาง รปแบบสภา – ฝายบรหารเขมแขง (Council –(Strong Executive Form) กบรปแบบทประชมเมอง (Town Meeting) เขาดวยกน โดยรปแบบทประชมเมองนบเปนรปแบบของระบอบประชาธปไตยทางตรง (Direct Democracy) ซงน าเอาเจตนารมณของรปแบบทประชมเมองมาใชแตปรบวธการเขามามสวนรวมใหเหมาะสมกบสภาพของสงคมไทย ณ ปจจบนทวถชวตและจ านวนประชากรมมากกวาในอดต

ปจจบนโครงสรางภายในองคกรปกครองสวนทองถนทง 3 รปแบบใชโครงสรางเหมอนกน คอ รปแบบสภา – ฝายบรหาร (Council – Executive Form) ดงน

สภาทองถน มาจากการเลอกตงโดยตรงของประชน ท าหนาทเปนฝายนตบญญต คอออกขอบญญตเพอบงคบใชในทองถนและท าหนาทตรวจสอบ ถวงดลการท างานของผบรหารทองถน มวาระในการด ารงต าแหนง 4 ป

ผบรหารทองถน มาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชน ท าหนาทเปนหวหนาฝายบรหารในการบรหารงานทองถนในดานตางๆ มวาระในการด ารงต าแหนง 4 ป แตไมเกน 2 วาระตดตอกน

5.2.2 รปแบบและโครงสรางการปกครองทองถนตามแนวคดการปกครองตนเอง 5.2.2.1 รปแบบการปกครองทองถนตามแนวคดการปกครองตนเอง รปแบบขององคกรปกครองสวนทองถนระดบจงหวด ทง 3 รางแนวคดมการ

ก าหนดใหการปกครองตนเองในระดบจงหวดม 2 ระดบ ระดบบนคอจงหวดปกครองตนเองมเขตพนทการปกครองครอบคลมทงจงหวด และองคกรปกครองสวนทองถนระดบลาง จะมความแตกตางกนทองคกรปกครองสวนทองถนระดบลาง ซงแนวคดเชยงใหมมหานคร ก าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนระดบลางมเพยงเทศบาล สวนแนวคดของปตตานมหานครก าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนระดบลางมเขตและแขวง สวนแนวคดของกฎหมายกลางนน ก าหนดใหก าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนระดบลางมเทศบาลและองคการบรหารสวนต าบลเหมอนเดม

พจารณาจากรปแบบองคกรปกครองสวนทองถนทง 3 แนวคดเหนไดวาแนวคดในการก าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนม 2 ระดบเหมอนกน ซงเหมอนเดมกบปจจบน สวนทองถนระดบลางนนแนวคดของปตตานมหานครและแนวคดของกฎหมายกลางยงคงก าหนดใหม 2 หนวยเหมอนเดม สวนแนวคดของเชยงใหมแตกตาง คอ ระดบลางใหมเฉพาะเทศบาลเทานน ซงผศกษาเหนวาแนวคดของเชยงใหมมหานครนเปนแนวคดทสอดรบกบขอเรยกรองทใหมการปรบฐานะขององคกรปกครองสวนทองถนระดบลางใหเปนเทศบาลอกทงจากการศกษาองคกรปกครองสวนทองถนของตางประเทศ ทงประเทศญปนและฝรงเศสแลว เหนไดวา องคกรปกครองสวนทองถนระดบลางมเพยงเทศบาลเทานน ซงเทศบาลเปนหนวยการปกครองทองถนทเปนสากล มโครงสรางทเหมาะสมแกการเขาไปมสวนรวมของประชาชนมากกวาองคการบรหารสวนต าบล ดงนนผศกษาจงเหนดวยกบแนวคดของการก าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนระดบลางมเฉพาะเทศบาลเทานน

110

5.2.2.2 โครงสรางภายในของแนวการปกครองตนเอง โครงสรางภายในของการปกครองตนเองในระดบจงหวดทม สภาทองถน ฝายบรหาร

และสภาพลเมอง มหลกการดงน 1) สภาทองถน มาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชนท าหนาทเปน

ฝายนตบญญต และควรมความหลากหลาย จากกลมอาชพ กลมชาตพนธ กลมประชาสงคม หรอกลมเกษตรกรทมการรวมตวกนในจงหวดหรอทองถน เปนตน

2) ฝายบรหาร มาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชน ซงในระดบจงหวดอาจจะเรยกวา ผวาราชการจงหวด หรอผบรหารจงหวด ซงท าหนาทเปนฝายบรหารและท าหนาทของผวาราชการจงหวดเดมดวย และควรเปนผทมคณสมบตเหมาะสม เชน พจารณาจากขอเทจจรง ผลงานและประสบการณ โดยก าหนดใหมการกลนกรองคณสมบตของผสมครวามคณสมบตตามทก าหนดไวหรอไม จากนนจงใหประชาชนลงคะแนนเลอกตง ซงจะชวยแกปญหาการผกขาดอ านาจของผมอทธพลในทองถนหรอตวแทนของนกการเมองระดบชาตดวย

ซงประเทศญปนผวาราชการกมาจากการเลอกตงของประชาชนโดยตรง และท าหนาทเปนผบรหารทองถนเชนกน โดยทจงหวดของทองถนนนเปนราชการสวนทองถน

3) สภาพลเมอง มาจากตวแทนของกลมสหอาชพตางๆทหลากหลายอาจจะมาจากการสรรหาหรอการคดเลอกจากตวแทนกลมตางๆ ในพนทโดยมทงระดบจงหวดและเทศบาล ท าหนาทเปนสภาทปกปองผลประโยชนของทองถน เปนทปรกษาแกสภาทองถนในการออกฎหมายตางๆเพอแกปญหาตางๆในพนท ท าหนาทตรวจสอบองคกรปกครองสวนทองถนดวย โดยสภาทองถนนสภาเปนแนวความคดใหม ทมเจตนารมณตองการใหประชาชนเขามามสวนรวมในการเมองการปกครองอยางแทจรง ซงรางพระราชบญญตบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .... แนวคดของรางกฎหมายกลาง เปนตวอยางหนงทมการน าเสนอแนวคด เรองสภาพลเมองอยางชดเจน คอ เสนอใหมการเพมสภาฝายท 3 ขนมา คอสภาพลเมอง ทเปนสภาในการตรวจสอบถวงดล และเปนชองทางในการเขาไปมสวนรวมในการปกครองทองถนของประชาชนดวย โครงสรางภายในของจงหวดจดการตนเองประกอบดวย

(1) สภาทองถน ใหมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชน โดยจ านวนของสมาขกสภาทองถนใหค านวณจากจ านวนประชากรในพนทนนๆ โดยมวาระคราวละ 4 ป

(2) ผบรหารจงหวดปกครองตนเอง 260 มาจากการเลอกต งของประชาชนในจงหวด เปนการไดมาซงผบรหารทองถนตามหลกการของรฐธรรมนญ วาดวยการเลอกตงผบรหารทองถน ซงไมแตกตางจากการเลอกตงผบรหารทองถนในปจจบน เพยงแตเพมอ านาจหนาทของผบรหารทองถนใหมอ านาจหนาททเปนของผวาราชการจงหวดทไดรบการแตงตงจากสวนกลางและเปนหวหนาหนวยงานราชการสวนภมภาคในจงหวด หรอกลาวโดยสรปคอ ผวาราชการของจงหวดจดการตนเองมสถานะเปนผบรหารทองถน มาจากการเลอกตงอยตามวาระ และประชาชนมสทธถอดถอนออกจากต าแหนงได มอ านาจหนาทเบดเสรจในจงหวดปกครองตนเอง ขนตรงตอส านก

260เชยงใหมมหานคร ใชค าวา ผวาราชการ สวนปตตานมหานครและรางจงหวดปกครองตนเอง ใชค าวา ผวาการ

111

นายกรฐมนตร คลายกบผวาราชการจงหวดของประเทศญปน คอ ผวาราชการของจงหวดจดการตนเองมสถานะเปนผบรหารทองถน มาจากการเลอกตงอยตามวาระ และประชาชนมสทธถอดถอนออกจากต าแหนงได มอ านาจหนาทเบดเสรจในจงหวดปกครองตนเองเชนกน โดยเหนไดวาไมเปนการขดตอหลกการการเปนรฐเดยวของไทย นอกจากนยงเหนวาการใหผวาราชการจงหวด มสถานะเปนผบรหารทองถนและมาจากการเลอกตงเปนหลกการทสอดคลองกบหลกการปกครองระบอบประชาธปไตย และผวาราชการทมาจากการเลอกตงกจะเปนผทมาจากทองถน ยอมรและเขาใจปญหาของทองถนไดดกวาผวาราชการจงหวดทมาจากการแตงตงจากสวนกลาง ซงมาจากทอนไมใชคนในทองถน และยงอยภายใตอ านาจบงคบบญชาจากสวนกลาง ดงนนในการท างานยอมตองสนองตอนโยบายของรฐสวนกลางมากกวาทองถนและนอกจากนยงมการโยกยายอยเปนประจ า ไมมโอกาสในการพฒนาจงหวดไดเทาทควร

พจารณาการปกครองทองถนระดบจงหวดของประเทศญปน ผวาราชการจงหวดซงมสถานะเปนผบรหารทองถนกมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชนเชนกน

(3) สภาพลเมอง สภาพลเมองประกอบดวยบคคลจากองคกรตางๆ เชน ภาควชาการ ภาครฐ ภาคเอกชน ภาควชาชพ ภาคเกษตร ภาคแรงงานและภาคอนๆทเปนประโยชนในการด าเนนงานของสภาพลเมอง มจ านวนสมาชกสภาพลเมองเทาทจะพงมตามทก าหนดในขอบญญต โดยใหค านงถงองคประกอบจากบคคลทมความรความสามารถในดานตางๆ ชาตพนธ และตองค านงถงสดสวนความเทาเทยมระหวางเพศ รวมทงการใหโอกาสกบผดอยโอกาสทางสงคมดวย ทงนคณสมบต จ านวน หลกเกณฑ วธการและเงอนไขในการไดมาของสมาชกสภาพลเมองใหเปนไปตามขอบญญต

อ านาจหนาทของสภาพลเมอง สภาพลเมองมอ านาจหนาท 3 ลกษณะดงตอไปน

1. ปรกษาหารอ ใหค าปรกษา เสนอแนะรวมกบองคกรปกครองสวนทองถน

2. ตรวจสอบการท างานขององคกรปกครองสวนทองถน 3. เปนตวแทนของประชาชน

ซงอ านาจหนาทของสภาพลเมองน แนวคดของราง พระราชบญญต เชยงใหมมหานคร จะมความเขมขนมากทสด คอก าหนดใหสภาพลเมองมอ านาจในการไตสวนสาธารณะ ซงเปนเรองใหมและจากการศกษาตางประเทศเปรยบเทยบแลวกไมปรากฏหลกการในเรองดงกลาว เชน ประเทศฝรงเศสจะใหมองคกรตรวจสอบ(ศาล)มาท าหนาทในการตรวจสอบการท างานขององคกรปกครองสวนทองถนแทน

แนวคดของรางพระราชบญญตปตตานมหานครมความแตกตางจากแนวคดของทง 2 ราง คอ จะมการเพมคณสมบตในเรองความหลากหลายทางเชอชาต ศาสนาเขามาเพมเตม ทงนเพอใหเหมาะสมแกสภาพของพนททมความแตกตางหลายหลาย โดยก าหนดโครงสรางภายในเปน 2 เชนเดม และมสภาประชาชน ประกอบดวยสมาชกซงมาจากการเสนอชอจากกลมอาชพ วฒนธรรมและองคกรภาคประชาชนเหมอนกนกบแนวคดทง 2 รางทกลาวมา โดยเขามาม

112

บทบาทคลายกบสภาพลเมอง แตไมมสถานะเปนโครงสรางภายในหรอไมมสถานะเทากบสภาทองถนแตประการใด261

จากการพจารณาโครงสรางภายในองคกรปกครองสวนทองถนตามแนวคดของการปกครองตนเองนน มความเหมอนกนในหลกการส าคญ 2 ประการ คอ

1. ก าหนดใหผบรหารทองถนมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชน

2. ก าหนดใหมสภาพลเมอง ซงเปนชองทางใหประชาชนเขาไปมสวนรวมในการปกครองทองถนโดยตรง ซงสภานเปนสภาทมความหลากหลาย เพอตอบสนองตอความตองการ สะทอนปญหาของประชาชนไดอยางรอบดาน เปนสภาของประชาชนทมอ านาจหนาทเปนฝายทสนบสนนการท างานนของทองถนและตรวจสอบการท างานของทองถนไปพรอมกน ซงเปนการแกปญหาเรองการถวงดลอ านาจขององคกรปกครองสวนทองถนเดมได

ทงนผศกษาเหนดวยกบแนวทางในการก าหนดใหมสภาฝายท 3 เพอท าหนาทเปนสภาประชาชนเปนชองทางในการมสวนรวมในการปกครองทองถนดวย 5.3 อ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน

5.3.1 การแบงแยกอ านาจหนาทระหวางรฐกบทองถน องคกรปกครองสวนทองถน เกดขนเพอทรฐจะไดกระจายอ านาจไปใหองคกรปกครองสวน

ทองถนซงเปนองคกรทมสทธ พนท และประชากรของตนเองรวมทงมอ านาจอสระ (Autonomy) ในการบรหารจดการและสามารถเขาถงประชาชนไดเรวกวารฐ เพอแบงเบาภาระหนาทของราชการบรหารสวนกลางและราชการบรหารสวนภมภาคใหนอยลง และใหความส าคญกบการมสวนรวมของประชาชนในการตดสนใจเกยวกบการบรหารงานในพนทไดอยางอสระและมความรวดเรวมากข น องคกรปกครองสวนทองถนมขนตามหลกการปกครองแบบกระจายอ านาจการปกครองใหแกประชาชนในทองถนไดมสวนรวมในการปกครองตนเอง

ปจจบนปญหาส าคญขององคกรปกครองสวนทองถนทเปนปญหาทเชอมโยงปญหาอนๆอนไมอาจจะหลกเลยงได คอปญหาอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน ซงมปญหาวาองคกรปกครองสวนทองถนนนมอ านาจหนาทเพยงใด โดยทองคกรปกครองสวนทองถนไดรบการถายโอนภารกจอ านาจ หนาทตามบทบญญตของรฐธรรมนญ ซงก าหนดใหรฐตองสงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนเปนองคกรหลกในการจดท าบรการสาธารณะ และกฎหมายก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจกไดก าหนดรายละเอยดวารฐตองถายโอนภารกจ อ านาจหนาทในเรองใดใหกบทองถนบาง โดยในการก าหนดอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนนนตองพจารณาหลกการในเรองดงน

ประเภทของบรการสาธารณะ ในการก าหนดประเภทของบรการสาธารณะ ก าหนดโดยใชหลกการเรองภารกจของรฐเปนหลก เพราะรฐสมยใหมมบทบาทหนาทส าคญในเรองของภารกจของ

261สวนท 3 มาตรา 61-69 แหงรางพระราชบญญตปตตาน พ.ศ. ....

113

รฐทรฐมหนาทตองจดท าเพอตอบสนองความตองการของประชาชนในชาต ซงภารกจของรฐทตองจดท ากคอบรการสาธารณะนนเอง โดยบรการสาธารณะแบงเปน 2 ประเภท คอบรการสาธารณะทเปนภารกจพนฐานของรฐ (Primary Function of State) และบรการสาธารณะทเปนภารกจรองของรฐ (Secondary Function of State) ดงนนอาจสรปไดวาในการก าหนดอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนของไทยในปจจบนยงไมสอดคลองกบหลกการในการก าหนดประเภทบรการสาธารณะ เพราะปจจบนบรการสาธารณะทเปนภารกจล าดบรองของรฐ รฐกยงคงหวงกนเอาไวเพอจดท าอยทงทไมสอดคลองกบหลกพนฐานประโยชนส าคญของรฐ คอเพอแบงเบาภาระของรฐบาลหรอราชการบรหารสวนกลาง เพอแกไขปญหาทเกดขนในทองถนไดอยางมประสทธภาพและตรงตามความตองการของประชาชนในทองถนนน เพอใหประชาชนในทองถนไดมโอกาสแสดงความสามารถและพฒนาบทบาทของตนในการพฒนาทองถน เพอสงเสรมและพฒนาการเมองในระดบทองถนซงเปนรากฐานส าคญของการปกครองในระบอบประชาธปไตย และเพอเสรมสรางความมนคงและเขมแขงแกชมชน ซงจะท าใหประชาชนในทองถนมคณภาพและมบทบาทในการพฒนาชมชนของตน นอกจากนในการจะมอบหมายภารกจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน หรอกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนในการจดท าบรการสาธารณะนน ตองพจารณาแนวคดในการจดภารกจหนาทใหแกองคกรปกครองสวนทองถนดวย ทงนเพอประสทธภาพและประสทธผลของบรการสาธารณะนน โดยทปจจบนองคกรปกครองสวนทองถนจดท าภารกจหนาทตามบทบญญตของกฎหมายและภารกจหนาทตามทไดรบมอบหมายเทานน ซงมขอจ ากดอยมาก เชน การถายโอนภารกจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนจดท า แตไมไดถายโอนงบประมาณในการจดท ามาใหเพยงพอ หรอการทรฐสวนกลางไมไดสงเสรมในเรองของบคคลากรทมความเชยวชาญในเรองดงกลาวมาใหทองถน แตกลบใหทองถนด าเนนการไปโดยทอาจจะยงไมมความรความเขาใจในเรองดงกลาวอยางเพยงพอ กอใหเกดความเสยหายตามมาในภายหลง หรอแมกระทงกจการทเปนบรการสาธารณะบางอยางซงเหนไดชดเจนวาเปนเรองทเกยวของใกลชดกบทองถนเปนอยางมาก เชน ถนนในพนทชนบท รฐกลบไมใหทองถนรบผดชอบทงททองถนอยใกลชดกบปญหามากกวา ในการแกปญหายอมสะดวกรวดเรวมากวาทจะตองรอการแกปญหาจากรฐสวนกลางซงตองใชเวลาในการด าเนนการนานกวา จากปญหาในเรองอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนทมอยในปจจบน จงได มขอเสนอในเรองอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน โดยเปนขอเสนอในแนวคดของการปกครองตนเอง ซงในทนจะไดวเคราะหเปรยบเทยบขอเสนอเรองอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนของแนวคดรางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานครและรางพระราชบญญตระเบยบบรหารปตตานมหานคร ซงทง 2 รางนมการน าเสนอหลกการในเรองการก าหนดอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนทชดเจนดงน

5.3.1.1 แนวคดรางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร ก าหนดขอบเขตอ านาจหนาทของหนวยงานราชการสวนกลาง และราชการสวน

ทองถน คอ ราชการสวนกลาง มอ านาจหนาทดงตอไปน 1) รบผดชอบการด าเนนงานในดานความมนคง การทหาร 2) การตางประเทศ ความสมพนธระหวางประเทศ

114

3) การเงนการคลงของประเทศ 4) กจการยตธรรม

ราชการสวนทองถนมอ านาจหนาทอนๆ นอกเหนอจากอ านาจหนาทของราชการสวนกลาง และทงนขอเสนอของแนวคดรางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร ไดเสนอใหยบราชการสวนภมภาคแลวรวมเขากบราชการสวนทองถนดงนนจงไมมการก าหนดอ านาจหนาทของราชการสวนภมภาคไว

5.3.1.2 แนวคดรางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการปตตานมหานคร ก าหนดขอบเขตอ านาจหนาทของหนวยงานราชการสวนกลาง ราชการสวนภมภาค

และราชการสวนทองถน คอ ราชการสวนกลาง มอ านาจหนาทดงตอไปน

1) รบผดชอบการด าเนนงานในดานการทหาร การตางประเทศ และการเงนการคลงของประเทศ

2) ก าหนดมาตรฐานในการด าเนนงานดานอนๆทอยนอกเหนอจากขออ านาจหนาทของปตตานมหานคร

3) ด าเนนการหรอสนบสนนชวยเหลอการด าเนนงานในกรณท เกดสถานการณฉกเฉนหรอภยพบตรายแรงอนเกนกวาศกยภาพของปตตานมหานครจะควบคมดแล

ราชการสวนภมภาค มอ านาจหนาทดงตอไปน 1) ก ากบการด าเนนงานของปตตานมหานครใหเปนไปตามมาตรฐานท

สวนกลางก าหนด 2) ใหค าปรกษาในการด าเนนงานและสนบสนนชวยเหลอทางวชาการ

ตามทปตตานมหานครรองขอ ปตตานมหานครมอ านาจหนาทอนๆทไมใชอ านาจหนาทของราชการสวนกลางและ

ราชการสวนภมภาค อนเปนเรองทเกยวของกบการจดท าบรการสาธารณะในพนท เชนการจดท าแผนพฒนาจงหวด การสงเสรมในเรองการมสวนรวมของประชาชน การรกษาความสงบเรยบรอยในพนท การบ ารงรกษาและการจดใหมสงอ านวยความสะดวกสาธารณปโภคตางๆ เปนตน

จากขอเสนอของทงสองรางมความสอดคลองกนในเรองการก าหนดอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน คอ ใหจงหวดจดการตนเองมอ านาจหนาทเปนการทวไป โดยใหมอ านาจหนาททงปวงในการดแลและจดท าบรการสาธารณะเพอประโยชนของประชาชนในทองถนและการด าเนนการดานการพาณชยหรอการหาประโยชนจากทรพยสนและทรพยากรในพนท รวมทงมอ านาจในการออกขอบญญต เ พอประโยชนในการดงกลาว ตามหลกการก าหนดภารกจตามหลกความสามารถทวไปของทองถนนนเอง โดยจ ากดอ านาจหนาทของราชการสวนกลางใหมอ านาจหนาทซงเปนภารกจหลกของรฐ นนคอ ภารกจดานความมนคงของรฐ ภารกจดานการตางประเทศ เงนตราและกจการยตธรรม

เมอก าหนดอ านาจหนาทของทองถนแลวตองพจารณาอ านาจหนาทหรอภารกจของรฐดวย ซงการก าหนดอ านาจหนาทของรฐนนก าหนดใหสอดคลองกบบรการสาธารณะทเปนภารกจพนฐานของรฐ (Primary Function of State) คอ บรการสาธารณะทเปนเรองพนฐานทมความส าคญ

115

ตอประเทศ ซงรฐแตละรฐตองด าเนนการจดท า เพราะเปนเรองของการประกนความมนคงปลอดภยขนพนฐานของรฐ ซงภารกจพนฐานของรฐนเปนเรองทเกยวของกบการปองกนมใหเกดขอพพาทและการยตขอพพาททเกดขน เปนการรกษาความสงบเรยบรอยและความมนคงปลอดภยโดยรวมของประเทศ เชน กจการทหาร การยตธรรม เงนตรา การตางประเทศ และรวมทงเรองความมนคงทางดานสงคม เศรษฐกจโดยรวมดวย ซงกจการสาธารณะทเปนภารกจพนฐานนเปนเรองทรฐมหนาทการด าเนนการใหแกประชาชน โดยไมตองมการเสยคาบรการโดยตรง ทงนเพราะใชงบประมาณจากเงนภาษของประชนนนเอง โดยภารกจพนฐานทกลาวมานรฐจะไมมอบหมายใหแกเอกชนหรอองคกรอนจดท าแตประการใด

ดงนนอ านาจหนาทของจงหวดจดการตนเอง จงไมรวมถงกจการดงตอไปน 1) ดานการปองกนประเทศ 2) ดานการคลงของรฐและระบบเงนตรา 3) ดานการศาล 4) ดานความสมพนธระหวางประเทศ

“การปกครองตนเองระดบจงหวดหรอจงหวดจดการตนเอง”มอ านาจในการรวมมอกบรฐบาล หนวยงานของรฐหรอองคกรปกครองสวนทองถนในการจดท าบรการสาธารณะ นอกจากนยงมอ านาจในการรวมประกอบกจการพาณชยหรอกจการทางการคาหาก าไรของหนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ องคการมหาชน ทมสถานทตงอยในเขตจงหวดจดการตนเองนนๆดวยมการบญญตภาระหนาทหลกของเทศบาล สวนภาระหนาทในการจดท าบรการสาธารณะอนๆให”จงหวดจดการตนเอง”ตกลงรวมกบเทศบาลในการจดท าบรการสาธารณะในเขตเทศบาล ขอบญญตของจงหวดจดการตนเองตราขนโดยความเหนชอบของสภาจงหวดจดการตนเอง ในกรณตอไปน

1) เพอปฏบตการใหเปนไปตามอ านาจและหนาทของจงหวดจดการตนเอง

2) เมอมกฎหมายบญญตใหเปนไปตามอ านาจหนาทของจงหวดจดการตนเอง

3) การด าเนนการพาณชยของจงหวดจดการตนเอง 4) การคลง การงบประมาณ การเงน การทรพยสน การจาง การพสดและ

การจดหาประโยชน ทงนจากการศกษาอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนของตางประเทศ

เปรยบเทยบ แลวพบวา ประเทศญปนกฎหมายปกครองตนเองของทองถน (Local Autonomy Law)ไดแบงแยกอ านาจหนาทระหวางรฐบาลกลางและทองถนไวอยางชดเจน โดยทองถนจะตองไมแทรกแซงกจกรรมทรฐเปนผด าเนนการตอไปน

1) กจการเกยวกบตลาการ 2) กจการเกยวกบการลงโทษทางอาญา 3) กจการเกยวกบการขนสงและโทรคมนาคมระดบชาต 4) กจการเกยวกบการไปรษณย

116

5) กจการเกยวกบสถาบนการศกษาและการวจยระดบชาต 6) กจการเกยวกบโรงพยาบาลและสถานอนามยระดบชาต 7) กจการเกยวกบการเดนเรอ, อตนยมวทยา และอทกศาสตร 8) กจการเกยวกบพพธภณฑและหองสมดระดบชาต

สวนทองถนมอ านาจหนาททกระท าไดตามหลกการการปกครองตนเอง ซงครอบคลมกจการตางๆ อยางกวางขวาง

ประเทศฝรงเศส ก าหนดภารกจและอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนเปนไปตาม “หลกความสามารถทวไป” (General Competence) หรอ "การบรหารปกครองโดยอสระ" (Free Administration) ซงเปนแนวคดทางกฎหมายทใหอ านาจกบทองถนในการกระท าการใดๆ กไดเพอตอบสนองตอความตองการของชมชนทองถนของตนตราบเทาทไมไปกาวลวงหรอกระทบตออ านาจหนาทของหนวยการปกครองอนๆ หนวยการปกครองทองถนในฝรงเศสถกก าหนดใหมสถานะเปนนตบคคลตามกฎหมายมหาชน จงมสทธตามรฐธรรมนญในการบรหารปกครองตนเองโดยอสระตามแนวคดเรองเสรภาพสาธารณะ การปกครองทองถนใหความส าคญทชมชน13 ดวยเหตน อ านาจหนาทของหนวยการปกครองทองถนจงมอยอยางกวางขวางและไมถกจ ากดโดยบทบญญตทางกฎหมาย ในทางปฏบตหนวยการปกครองทองถนสามารถรเรมจดท าบรการตางๆไดโดยอสระ โดยเฉพาะอยางยงเทศบาลและจงหวด สวนภาคนนจะไมมบทบาทในฐานะผจดท าบรการ แตเปนหนวยงานวางแผนและสนบสนนการท างานของหนวยการปกครองทองถนหรอองคกรอนๆ

จากการพจารณาประเภทของบรการสาธารณะและการก าหนดภารกจของรฐและตวอยางการน าเสนอแนวคดของรางกฎหมายทง 2 ฉบบรวมทงการก าหนดอ านาจหนาทของตางประเทศแลว

เหนไดวาปจจบนการก าหนดอ านาจหนาทของรฐสวนกลางและองคกรปกครองสวนทองถนยงไมสอดคลองกบหลกการ เนองจากแนวคดการก าหนดอ านาจหนาทของรฐและองคกรปกครองสวนทองถนตองพจารณาเรองภารกจของรฐดวย ซงรฐควรมอ านาจหนาทในการจดบรการสาธารณะเฉพาะกรณทเปนภารกจหลกของรฐโดยแท สวนภารกจอนดงรองนน ควรจะเปนอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน ซงเปนองคกรตามหลกการกระจายอ านาจ มพนท และมความสมพนธใกลชดกบประชาชนมากทสด ดงนนยอมท าใหทราบความตองการและปญหาของพนทมากกวารฐสวนกลาง ซงจะท าใหการจดท าบรการสาธารณะมความสะดวก รวดเรว มประสทธภาพ และยดหยนไดตามสภาพของพนทและความตองการของประชาชนในแตละพนท รวมทงจะสมพนธรบกบหลกการเรองการจดเกบรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนในพนทดวย

นอกจากนการก าหนดอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนในระดบจงหวด ควรพจารณาก าหนดตามหลกความสามารถทวไปขององคกรปกครองสวนทองถนประกอบดวย กลาวคอ องคกรปกครองสวนทองถนสามารถจดท าภารกจไดอยางกวางขวาง เทาทไมเปนการละเมดบทบญญตของกฎหมายหรอกระทบตออ านาจของสถาบนทางปกครองอนๆ เปนกลกการทยดถอความจ าเปนและความตองการของทองถนเปนส าคญ หากทองถนตองการอะไรหรอมขอเรยกรองอยางไร องคกรปกครองสวนทองถนสามารถด าเนนการได ทงนเพอตอบสนองตอความตองการของประชาชนในทองถนและทนตอสภาวการณดวย ซงในทางกฎหมายจะไมระบภารกจหรอกจกรรมเปน

117

การเฉพาะ แตจะเปนการใหอสระแกองคกรปกครองสวนทองถนในการด าเนนการตางๆแทน ซงการก าหนดเชนนจะท าใหองคกรปกครองสวนทองถนไมไดมหนาทในการจดท าภารกจบรการสาธารณะในปจจบนทท าอยเทานน แตยงมอ านาจหนาทในภารกจบรการสาธารณะทอาจมขนในอนาคตตามความจ าเปนและความตองการของทองถนดวย ซงประเทศทใชหลกการก าหนดภารกจของทองถนตามหลกความสามารถทวไป ดงเชน ประเทศญปนและประเทศฝรงเศส

5.3.2 การแบงแยกอ านาจหนาทระหวางทองถนดวยกนเอง การปกครองตนเอในระดบจงหวด ไดแบงโครงสรางทองถนเปนจงหวดและเทศบาล ในการ

ก าหนดอ านาหนาทระหวางจงหวดกบเทศบาลจงตองมการแบงแยกอ านาจหนาททชดเจน ซงในการแบงแยกอ านาจหนาทระหวางกนนนควรใชหลกความสามารถในการจดท าบรการสาธารณะเปนเกณฑ โดยททองถนระดบจงหวดมงบประมาณและทรพยากรทมากวา ดงนนยอมมความสามารถในการจดท าบรการสาธารณะทมขนาดใหญและเปนบรการสาธารณะเพอประชาชนทงจงหวดได สวนเทศบาลซงเปนทองถนระดบพนท ใหมอ านาจหนาทในการจดท าบรการสาธารณะทเปนเรองใกล ชดกบประชาชนมากทสดตามหลกความสามารถของเทศบาลนนๆ ซงการแบงแยกอ านาจหนาทระหวางจงหวดกบเทศบาลของประเทศญปน เปนตวอยางทการปกครองตนเองในระดบจงหวดควรพจาณาศกษาเพอน ามาปรบใช เชน ในเรองการศกษาในสวนของการศกษาภาคบงคบเทศบาลจะเปนผดแลรบผดชอบในการจดการโรงเรยนในระดบประถมศกษาและระดบชนมธยมศกษาตอนตน สวนจงหวดจะดแลรบผดชอบในการจดการโรงเรยนในระดบมธยมศกษาตอนปลาย และโรงเรยนพเศษ และจงหวดรบผดชอบในเรองเงนเดอนของคร เปนตน การแบงแยกอ านาจหนาทระหวางทองถนภายในจงหวดจดการตนเอง โดยททองถนระดบจงหวดและเทศบาลมฐานะเทาเทยมกน การแบงแยกอ านาจหนาทจงเปนการประสานประโยชนรวมกน ซงก าหนดใหมการแตงตง “คณะกรรมการประสานแผนและทศทางการพฒนาองคกรปกครองสวนทองถน”262ขนมาเพอท าหนาทประสานอ านาจหนาทระหวางองคกรปกครองสวนทองถน ประสานแผนและทศทางในการพฒนาองคกรปกครองสวนทองถน ตลอดจนการจดสรรงบประมาณระหวางจงหวดปกครองตนเอง เทศบาล องคการบรหารสวนต าบลและสภาพลเมอง การก าหนดโครงการ แผนงานและทศทางการพฒนาในเขตพนทองคกรปกครองสวนทองถนใด จะตองเปนไปเพอการคมครองประโยชนของประชาชนในพนทองคกรปกครองสวนทองถนนนเปนส าคญ การแบงแยกอ านาจหนาทระหวางทองถนระดบจงหวดกบเทศบาลโดยการออกเปนขอบญญตทองถน ซงพจารณาตามหลกความสามารถทวไปในการจดท าบรการสาธารณะดวย ซงการก าหนดเชนนจะท าใหองคกรปกครองสวนทองถนในระดบพนทคอ เทศบาล แตละจงหวดจะมอ านาจหนาททแตกตางกนไป ทงนตามแตสถานการณและความเหมาะสมบรบทของสงคม และพนท ทงนเพราะแตละทองถนยอมมความแตกตางกนดงนนการก าหนดอ านาจหนาทในการจดท าบรการสาธารณะแตกตางกนจงเปนเรองทเหมาะสม และเปนการแกปญหาเรองอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนทมอยในปจจบนใหทองถนระดบจงหวด เปนพนทในการเจรจา รวมมอ และเปนพนทในการแกปญหาระดบจงหวดไดอยางสมบรณ

262มาตรา 13 แหงรางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. ....

118

ผศกษาเหนดวยกบหลกการการก าหนดอ านาจหนาทระหวางรฐกบองคกรปกครองสวนทองถน วารฐควรมอ านาจหนาทเฉพาะภารกจทเปนภารกจหลกของรฐ คอ ดานการปองกนประเทศ ดานการคลงของรฐและระบบเงนตรา ดานการศาลหรอการยตธรรม และดานความสมพนธระหวางประเทศ สวนเรองอนๆ ควรเปนอ านาจหนาทของจงหวดปกครองตนเอง และในการแบงแยกอ านาจหนาทระหวางทองถนภายในจงหวด ควรออกเปนขอบญญตทองถน เพอแบงแยกอ านาจหนาทและควรแบงแยกอ านาจหนทกนตามหลกความสามารถทวไปดวย จงหวดกบเทศบาลมสถานะเทากน การแบงแยกเปนการประสาน จงมการแตงตงคณะกรรมการประสานขนมาเพอท าหนาทในการประสานและแบงแยกอ านาจหนาทระหวางองคกรปกครองสวนทองถนในระดบจงหวด 5.4 การก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถน

5.4.1 การก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถน ปจจบนการก ากบดแลทองถนของรฐสวนกลาง มปญหาเปนอยางมาก ทงทสะทอนออกมาจากองคกรปกครองสวนทองถนเองและสะทอนออกมาจากผลของการด าเนนงานหรอการจดท าบรการสาธารณะของทองถน ซงเหนไดชดวาเปนการด าเนนการตามนโยบายของรฐสวนกลางหรอเปนการตอบสนองความตองการทไมใชของประชาชนในพนท ปญหาทสะทอนอยางชดเจน คอการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนอยางเขมงวด จนกลายเปนการบงคบบญชาหรอการครอบง าเชงอ านาจเหนอทองถน กลาวคอ ปจจบน แมวาประชาชนจะสามารถเลอกตงผบรหารทองถนของตนเองซงเปนคนในพนทไดโดยตรง ไมวาจะเปนนายกองคการบรหารสวนจงหวด (อบจ.) นายกเทศบาล หรอนายกองคการบรหารสวนต าบล (อบต.) ซงท าใหทองถนสามารถมอสระในการบรหารจดการกจการของทองถนตนเองไดในระดบหนง แตกยงไมมอสระและอ านาจเพยงพอจากการปกครองของสวนภมภาคในระดบทจะสามารถตอบสนองตอความตองการของทองถนไดจรงตามหลกการปกครองตนเองดงทก าหนดไวในรฐธรรมนญ ทกอยางตองรอใหรฐบาล กระทรวง ทบวง กรมในสวนกลางเปนผพจารณา ซงลาชาไมทนกาล ท าใหปญหาสะสมมากขน สวนทองถนถกก ากบดแลโดยกลไกทมาจากสวนกลางของรฐอยางใกลชด ผานการอนมตตดสนใจของนายอ าเภอและผวาราชการจงหวด การด าเนนโครงการบางอยางหรอการอนมตแผนงานขององคการบรหารสวนจงหวดกตองเขาไปหารอกบผวาฯกอนและในกรณขององคการบรหารสวนต าบล การตดสนใจสดทายในเรองทมาจากองคการบรหารสวนต าบลนนจะอยในอ านาจอนมตของนายอ าเภอ การจดท าขอบญญตในแตละปจะตองใหนายอ าเภอเปนผลงนามอนมต หรอแมกระทงการเปดประชมสภาขององคการบรหารสวนต าบลกยงตองขออนญาตจากนายอ าเภอจากสงทเกดขนเหลานนน สะทอนใหเหนวาทองถนคดเองท าเองแทบจะไมม ทกอยางทกโครงการเปนหนงสอสงการใหทองถนท าเชนโครงการยาเสพตดบางทองถนไมมปญหายาเสพตด แตบอกใหทองถนตองท า เปนตน

119

หลกการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนตามรฐธรรมนญ คอ263 รฐตองใหความเปนอสระแกองคกรปกครองสวนทองถนตามหลกแหงการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถน ใหรฐก ากบดแลทองถนไดเทาทจ าเปนตามทกฎหมายก าหนด และจะกระทบถงสาระส าคญแหงหลกการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถน หรอนอกเหนอจากทกฎหมายบญญตไวมได264 จากหลกการทรฐธรรมนญก าหนดไว แสดงใหเหนวาความเปนอสระของทองถนเปนสงทส าคญ เปนสาระส าคญของหลกการปกครองตนเองตามเจตนารมณของงประชาชนในทองถน ซงสงทจะสะทอนใหเหนวาทองถนมความเปนอสระตามเจตนารมณของรฐธรรมนญหรอไมนน คอ การก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถน ซงเปนสงทผกผนกนกบความเปนอสระในการปกครองทองถนนนเอง

5.4.2 การก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนตามแนวคดการปกครองตนเอง รางกฎหมายทมขอเสนอเกยวกบการก ากบดแลจงหวดปกครองตนเอง ดงน

5.4.2.1 รางพระราชบญญตระเบยบบรหารเชยงใหมมหานคร เสนอใหมการยบราชการสวนภมภาคซงเปนผมอ านาจในการก ากบดแลทองถน และ

กอใหเกดปญหา แลวใหราชการสวนภมภาคนนรวมกบราชการสวนทองถน สวนการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนกยงคงมอย แตใหทองถนระดบจงหวดขนตรงตอนายกรฐมนตรเปนผก ากบดแลทองถนโดยตรง

263มาตรา 281 “ภายใตบงคบมาตรา 1 รฐจะตองใหความเปนอสระแกองคกรปกครองสวนทองถนตามหลกแหงการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถน และสงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนเปนหนวยงานหลกในการจดท าบรการสาธารณะ และมสวนรวมในการตดสนใจแกไขปญหาในพนท ทองถนใดมลกษณะทจะปกครองตนเองได ยอมมสทธจดตงเปนองคกรปกครองสวนทองถนทงน ตามทกฎหมายบญญต” 264มาตรา 282 การก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนตองท า เทาทจ าเปนและมหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทชดเจนสอดคลองและเหมาะสมกบรปแบบขององคกรปกครองสวนทองถน ทงน ตามทกฎหมายบญญต โดยตองเปนไปเพอการคมครองประโยชนของประชาชนในทองถนหรอประโยชนของประเทศเปนสวนรวม และจะกระทบถงสาระส าคญแหงหลกการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถน หรอนอกเหนอจากทกฎหมายบญญตไวมได ในการก ากบดแลตามวรรคหนง ใหมการก าหนดมาตรฐานกลางเพอเปนแนวทางใหองคกรปกครองสวนทองถนเลอกไปปฏบตไดเอง โดยค านงถงความเหมาะสมและความแตกตางในระดบของการพฒนาและประสทธภาพในการบรหารขององคกรปกครองสวนทองถนในแตละรปแบบโดยไมกระทบตอความสามารถในการตดสนใจด าเนนงานตามความตองการขององคกรปกครองสวนทองถนรวมทงจดใหมกลไกการตรวจสอบการด าเนนงานโดยประชาชนเปนหลก

120

5.4.2.2 รางพระราชบญญตระเบยบบรหารปตตานมหานคร เสนอควรก าหนดความสมพนธเชงอ านาจ บทบาท และหนาทระหวางการบรหาร

ราชการสวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถนใหมความชดเจนมากขน ตลอดจนพจารณาดในทางปฏบตวามกจกรรมใดบางททองถนเหนสมควรทจะด าเนนการเองและบรหารงานไดมประสทธภาพกวาหนวยงานสวนภมภาค สวนราชการสวนภมภาคท าหนาทเปนหนวยงานก ากบดแลทองถนอยเชนเดม แตเปลยนบทบาทใหเปนการก ากบดแลใหเปนไปตามมาตรฐานทสวนกลางก าหนดและใหค าปรกษาในการด าเนนงานและสนบสนนชวยเหลอทางวชาการตามทปตตานมหานครรองขอ

5.4.2.3 รางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. .... เสนอใหนายกรฐมนตรมอ านาจก ากบดแลการปฏบตราชการตามอ านาจหนาทของ

องคกรปกครองสวนทองถนตามพระราชบญญตนใหเปนไปตามกฎหมาย กลาวคอ นายกรฐมนตรมอ านาจก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนตามกฎหมายฉบบนทงสามรปแบบ คอ จงหวดปกครองตนเองเทศบาล และองคการบรหารสวนต าบล

พจาณาจากแนวคดทง 3 ฉบบเหนไดวา แนวคดของรางพระราชบญญตเชยงใหมมหานครและคดรางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง มหลกการส าคญทเหมอนกน คอใหองคกรปกครองสวนทองถนทง 2 ระดบอยภายใตการก ากบดแลของนายกรฐมนตรโดยตรง สวน

แนวคดของรางพระราชบญญตปตตานฯนน เนองจากไมไดมการเสนอใหตดโครงสรางราชการสวนภมภาคออก จงก าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนอยภายใตการก ากบดแลของราชการสวนภมภาคเชนเดม แตทงนไดปรบความส าพนธเชงอ านาจใหมลกษณะของการก ากบดแลเปลยนบทบาทใหเปนการก ากบดแลใหเปนไปตามมาตรฐานทสวนกลางก าหนดและใหค าปรกษาในการด าเนนงานและสนบสนนชวยเหลอทางวชาการตามทปตตานมหานครรองขอ

ผศกษาเหนวาควรใหนายกรฐมนตรมอ านาจก ากบดแลการปฏบตราชการตามอ านาจหนาทของทองถนระดบจงหวด โดยใหเปนไปตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ และขอบงคบของทางราชการ นายกรฐมนตรอาจสงสอบสวนขอเทจจรงหรอสงใหผบรหารจงหวดจดการตนเองชแจง แสดงความคดเหนเกยวกบการปฏบตราชการของจงหวดจดการตนเองได ซงในการก ากบดแลของนายกรฐมนตรนน เหนวาควรมการแตงตงตวแทนเพอท าหนาทในการก ากบดแลทองถนหรออาจจะมการก าหนดหนวยงานในการรบผดชอบก ากบดแลทองถนอยางเชน กรณประเทศญปน ทมกระทรวงกจการภายในมอ านาจหนาทในการก ากบดแลทองถน ซงการก ากบดแลทองถนจงหวดปกครองตนเองน ควรเปนการก ากบดแลในมตใหมซงไมเปนการขดขวางการด าเนนการตามอ านาจหนาทของทองถน ซงกคอ การก ากบดแลภายหลงการกระท า ซงผก ากบดแลหรอหนวยงานทก ากบดแลไมมอ านาจในการพจารณาอนมต อนญาตหรอ ยกเลกเพกถอนการกระท า แตมอ านาจในการสงเรองท เหนวาเปนการกระท าทไมชอบดวยกฎหมายหรอสรางความเสยหายแกทองถนหรอรฐใหแกหนวยงานทมอ านาจหนาทตรวจสอบ ดงเชนกรณของประเทศฝรงเศสทการควบคมเหนอการตดสนใจ มลกษณะเปนการตรวจสอบ "ภายหลง" จากทไดมการตดสนใจไปแลว โดยภายหลงจากททองถนมมต การตดสน หรอค าสงใดๆ แลวกตองสงใหตวแทนของรฐทเกยวของน าไปพจารณา แตทงนตวแทนของรฐไมมอ านาจในการสงเพกถอนหรอระงบการตดสนใจดงกลาว โดยหากพจารณาแลวเหนวาการตดสนใจของทองถนไมอยในอ านาจหนาท, กระท าการโดยผดวธ หรอขดตอกฎหมายหรอระเบยบขอบงคบ ก

121

สามารถน าเรองสงฟองรองศาลปกครองตอไป และมศาลตรวจเงนแผนดนภาค เปนกลไกควบคมทางการคลงทโดยใชระบบการควบคม “ความชอบดวยกฎหมาย” ซงวธการเชนนเปนหลกการและวธการทใชในประเทศฝรงเศส ซงก ากบดแลทองถนโดยมลกษณะเปนการตรวจสอบ "ภายหลง" จากทไดมการตดสนใจไปแลว โดยภายหลงจากททองถนมมต การตดสน หรอค าสงใดๆ แลวกตองสงใหตวแทนของรฐทเกยวของน าไปพจารณา แตทงนตวแทนของรฐไมมอ านาจในการสงเพกถอนหรอระงบการตดสนใจดงกลาว โดยหากพจารณาแลวเหนวาการตดสนใจของทองถนไมอยในอ านาจหนาทกระท าการโดยผดวธ หรอขดตอกฎหมายหรอระเบยบขอบงคบ กสามารถน าเรองสงฟองรองศาลปกครองตอไป 5.5 ระบบการคลงและงบประมาณของทองถนปกครองตนเองระดบจงหวด ระบบการคลงและงบประมาณเปนเรองส าคญทสะทอนถงความเปนอสระของทองถนและประสทธภาพในการจดท าบรการสาธารณะ ดงนนเพอใหทองถนมอสระในการปกครองตนเองและเปนหนวยงานหลกในการจดท าบรการสาธารณะระดบทองถนระบบการคลงและงบประมาณของทองถนควรมหลกการดงน ทองถนตองมอสระทางการคลงโดยอ านาจในการจดเกบภาษทองถนไดเองตามความสามารถของทองถนนนๆ และหากประเภทภาษใดทเกนความสามารถของทองถน กใหรฐมหนาทในการจดเกบแทนให โดยคาใชจายในการจดเกบใหทองถนเปนผรบผดชอบ ซงกคอรฐเปนตวแทนในการจดเกบภาษใหแกทองถน การจดแบงประเภทภาษทเปนของรฐสวนกลางและภาษทเปนของทองถน ใหมความชดเจน โดยยดพนทเปนส าคญดงนนภาษทไดจากการใชทรพยากรในพนทจงหวดใด ควรเปนภาษทองถนของจงหวดนน กรณงบประมาณของทองถนปกครองตนเองระดบจงหวด มตวอยางขอเสนอดงน

1) รางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .... จงหวดจดการตนเองมอ านาจในการจดเกบรายไดทเกดขนภายในจงหวดทงหมด โดยเกบไวใชเองภายในจงหวดรอยละ 70 และสงเปนรายไดสวนกลางรอยละ 30 หรอเกบไวใชในจงหวดรอยละ 50 – 75 จงหวดจดการตนเองควรมอ านาจในการจดเกบภาษและรายไดจากแหลงรายไดตาง ๆ ภายในจงหวด เชน ภาษบ ารงทองท ภาษมลคาเพม ภาษสรรพสามตสรา เปนตน จงหวดจดการตนเองควรมรายไดจากการจดการทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน จงหวดจดการตนเองควรมอ านาจในการออกขอบญญตทองถนเพอจดเกบภาษทดนในอตรากาวหนา จงหวดจดการตนเองควรมอ านาจในการจดเกบรายไดจากทรพยากรของทองถน, วถวฒนาธรรม การทองเทยว ตลอดจนรายไดทเกดจากการสมปทานหรอการลงทนขนาดใหญทเกดขนในพนทของจงหวดจดการตนเอง จงหวดจดการตนเองจะตองจดสรรรายไดใหภาคประชาสงคมไมนอยกวารอยละ 10 ของรายได เพอเปนคาใชจายในการด าเนนกจกรรม จากขอเสนอแนวคดของเชยงใหมมหานครศกษาเปรยบเทยบกบระบบการคลงและงบประมาณของประเทศญปน ดงน รายไดของทองถนมาจาก รายไดจากภาษเปนแหลงรายไดทส าคญ

122

ของการปกครองสวนทองถน เพราะเปนรายไดททองถนหามาไดเอง โดยทองถนมอ านาจทจะก าหนดประเภทและอตราภาษเองภายใตกรอบก าหนดของกฎหมายภาษทองถน ทงน รายไดมาจากภาษของจงหวดมประเภทหลกๆ เชน ภาษเพอการรอยอาศย ภาษการคา ภาษบรโภคทองถน ภาษรถยนต ภาษคาน ามนเบา ภาษอสงหารมทรพย เปนตน สวนของเทศบาลภาษหลกๆ ทจดเกบ เชน ภาษอสงหารมทรพย ภาษเพอการอยอาศย ภาษผงเมอง ภาษบหรทองถน เปนตน และรายไดจากเงนอดหนนจากรฐบาลกลางเปนเงนรายไดทรฐบาลกลางมอบหรอโอนใหกบองคกรปกครองสวนทองถน โดยมวตถประสงคใหทกทองถนสามารถทจะมงบประมาณเพยงพอในการรกษามาตรฐานในการใหบรการสาธารณะของตน การคลงทองถนของญปนมลกษณะเดนทควรพจารณาน ามาปรบใช คอ ในการจดสรรงบประมาณอดหนนไปใหทองถนแตละทองถนนน รฐจะมการก าหนดสตรในการค านวณเพอใหรายรบและรายจายสอดคลองกนและเพอใหการจดสรรเงนอดหนนบรรลวตถประสงค คอสรางความเสมอภาคลดความเหลอมล าและเพอใหคณภาพในการจดท าบรการสาธารณะในแตละทองถนใกลเคยงกน โดยประเทศญปนมกระทรวงกจการภายใน เปนกลไกเชงสถาบนในการคมครองผลประโยชนของทองถนดวย

2) รางพระราชบญญตระเบยบบรหารปตตานมหานคร พ.ศ. .... มขอเสนอเรองระบบการคลงและงบประมาณ265 คอภาษและผลประโยชนอนทจดเกบไดในเขตปตตานมหานครใหเปนรายไดของปตตานมหานครตามกฎหมายวาดวยการนน ปตตานมหานครมอ านาจออกขอบญญตเพอเกบภาษอากร และคาธรรมเนยมเพมขนไดไมเกนรอยละสบของภาษและคาธรรมเนยม โดยไมไดมการก าหนดหลกการใหมทชดเจน

3) รางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. …. เสนอหลกการใหอ านาจจงหวดปกครองตนเองมอ านาจหนาทหลกในการจดเกบภาษอากรและรายไดอน ๆ โดยใหจงหวดปกครองตนเองมอ านาจในการจดเกบภาษและรายไดตามรางพระราชบญญตฉบบน ซงมการแบงอ านาจการจดเกบรายไดออกเปน 2 ประเภทหลก ๆ คอ ภาษทใชฐานรวมระหวางรฐกบองคกรปกครองสวนทองถนหรอภาษอนทมใชภาษทองถน โดยเมอจดเกบแลวใหเกบไวเปนรายไดของจงหวดปกครองตนเองไมนอยกวารอยละเจดสบของรายไดทงหมด และใหน าสงรายไดไมนอยกวารอยละสามสบเปนรายไดของแผนดนแตอยางไรกดภาษทองถนตามทก าหนดไวในรางพระราชบญญตนและตามทมกฎหมายก าหนด เมอจดเกบแลวใหเกบไวเปนรายไดของจงหวดปกครองตนเองทงหมด ดงนนเพอใหการปกครองทองถนระดบจงหวดมอสระทางการคลงและงบประมาณรวมทงมความสามารถในการหารายไดควรมการก าหนดหลกการส าคญทางการคลงและงบประมาณของทองถนดงน

1) รฐตองใหการสนบสนนการจดท าบรการสาธารณะของทองถน โดยค านงถงหลกการจดท าบรการสาธารณะอยางเทาเทยมเสมอภาคลดความเหลอมล าและเพอใหคณภาพในการจดท าบรการสาธารณะในแตละทองถนใกลเคยงกน และตองใหการอดหนนงบประมาณแกทองถนทม

265หมวด 7 การคลงและทรพยสนของปตตานมหานคร แหงรางพระราชบญญตระเบยบบรหารปตตานมหานคร พ.ศ. ....

123

ความสามารถในการจดเกบรายไดนอย เพอใหสามารถมรายไดเพยงพอตอการจดท าบรการสาธารณะตามอ านาจหนาท

2) ก าหนดหลกการใหอ านาจจงหวดปกครองตนเองมอ านาจหนาทหลกในการจดเกบภาษอากรและรายไดอน ๆ โดยใหมอ านาจในการจดเกบภาษและรายไดตามกฎหมาย โดยเมอจดเกบแลวใหเกบไวเปนรายไดของจงหวดปกครองตนเองไมนอยกวารอยละเจดสบของรายไดทงหมด และใหน าสงรายไดไมนอยกวารอยละสามสบเปนรายไดของแผนดน นอกจากนใหจงหวดจดการตนเองมอ านาจจดเกบคาธรรมเนยมกจการหรอบรการทจงหวดจดการตนเองหรอเทศบาลไดจดท าหรอจดใหมขนจากผใชบรการโดยตราเปนขอบญญตทองถน

3) ภาษทองถนเมอจดเกบแลวใหเกบไวเปนรายไดของจงหวดปกครองตนเองทงหมด และก าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนอาจมอบอ านาจใหหนวยงานของรฐทเกยวของ ท าหนาทจดเกบภาษและรายไดกได 5.6 การบรหารงานบคคลทองถน ปจจบนเรองของบคคลากรและระบบการบรหารงานบคคลของทองถนยงไมมความชดเจนในเรองของสายงานแตกตางจากราชการ บคลากรของทองถนจงมปญหาเรองความกาวหนาในสายงาน บคลากรของทองถนขาดการพฒนาเรองความเชยวชาญเฉพาะดาน บคคลากรของทองถนขาดความส านกรกและภมใจในทองถนของตนปญหานเปนปญหาดานสงคมวทยาทเปนเรองของความรสกจตส านกของประชาชนทองถนนนๆ อกทงปญหางบประมาณในการจางบคคลากรของทองถนทกฎหมายทองถนก าหนดอตราจ ากดไว และแตละทองถนจะมงบประมาณเปนของทองถนเอง สงผลใหมปญหาของการไมสามารถโอนยายไดอยางยดหยนและคลองตว ตดขดเรองงบประมาณ รวมทงสวสดการอนๆ ทแยกเปนของแตละทองถนและก าหนดอตราจ ากด จากการศกษาการบรหารงานบคคลของตางประเทศเปรยบเทยบ คอการบรหารงานบคคลของประเทศญปนและประเทศฝรงเศส ผศกษามความเหนวา การปกครองทองถนของไทย ปจจบนมจ านวนองคกรปกครองสวนทองถนจ านวนมากทวประเทศ ซงโดยหลกการจะตองมบคลากรของทองถนจ านวนมากตามจ านวนองคกรปกครองสวนทองถนดวยเชนกนจงจะสมดลและเพยงพอตอการปฏบตหนาท ดงเชนบคลากรทองถนของประเทศญปน ซงมจ านวนมากวาบคลากรสวนกลาง นนเพราะราชการสวนทองถนมจ านวนมากทวประเทศ เปนตน และนอกจากนตองก าหนดระบบการบรหารงานบคคลเพอใหบคคลากรของทองถนมการพฒนาทางดานสายงานทชดเจนและเหมาะสมกบสภาพความแตกตางของแตละทองถนดวย โดยระบบการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองทองถนแบงออกไดเปน 2 กลม กลาวคอ กลมทหนง ซงเปนสวนใหญจะใชระบบพนกงานของทองถนทองคกรปกครองทองถนแตละแหงมอ านาจการบรหารบคลากรของตนเอง และกลมทสอง ไดแก ระบบพนกงานทองถนแหงชาต ซงจะถอวาพนกงานทองถนในองคกรปกครองทองถนทกแหงเปนบคลากรภาครฐทอยภายใตโครงสรางอนเดยวกน จะบรหารโดยคณะกรรมการกลางในระดบชาต หรอบรหารโดยคณะกรรมการในระดบอนๆ

124

ผศกษาเหนวาระบบการบรหารงานบคคลของจงหวดปกครองตนเอง ควรใชระบบทองคกรปกครองทองถนแตละแหงมอ านาจการบรหารบคลากรของตนเองในระดบจงหวด แยกจากองคกรหรอคณะกรรมการของสวนกลาง และก าหนดเรองของการเจรญเตบโตในสายงานใหชดเจน ซงจะท าใหบคลากรไมตองมการโยกยายเพอเลอนต าแหนง แตจะเปนการเจรญเตบโตไดในทองถนของตนเอง และจะตองมการก าหนดเรองของงบประมาณการจางบคลากรตามภารกจของทองถน เพอใหสอดคลองกน และเปนการยดหยนใหเหมาะกบสภาพพนทในแตละทองถนดวย สวนการสรรหา คาตอบแทน และสวสดการตางๆ เหนวาควรใหประชาชนในทองถนนนๆไดเขามามสวนรวมในกระบวนการดงกลาวดวย โดยจะตองมการศกษาในรายละเอยดของรปแบบและระบบทเหมาะสมตอไป 5.7 การมสวนรวมของประชาชนตามหลกการปกครองตนเองในระดบจงหวด การปกครองระบอบประชาธปไตยหวใจส าคญอยทการปกครองทประชาชนมสวนรวมในการปกครอง มการเลอกตงสมาชกสภาเพอเขาไปท าหนาทบรหารประเทศ แตการมสวนรวมของประชาชนนนไมไดหมายความเพยงการใชสทธเลอกตงเทานน แตหมายความรวมถงการมสวนรวมทางการเมองการปกครองในทกกระบวนการจงจะถอเปนการมสวนรวมอยางแทจรง การปกครองสวนทองถนถอเปนพนททเหมาะสมและเออตอการใหประชาชนในทองถนไดมสวนรวมในการปกครองตนเองมากทสด เนองจากเปนการปกครองในระดบทองถนทใกลชดตอประชาชน การปกครองเปนเรองทเกยวของกบชวตความเปนอยของประชาชนอยางใกลชด ดงนนการปกครองทองถนจงเปนจดมงหวงทจะเปนพนททใหประชาชนเขามามสวนรวมในการปกครองมากทสด แตปจจบนการปกครองสวนทองถนมไดเปนไปตามทมการมงหวงไวในเรองการมสวนรวมของประชาชน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มาตรา 285-287 มเจตนารมณชดเจนในการสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนใหเปนไปในทศทางทดขน กลาวคอ ไมไดหยดอยเพยงการไปใช สทธเลอกตงสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน สทธการเขาชอเพอเสนอขอบญญตทองถนและสทธในการถอดถอนสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถนตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 เทานน แตไดบญญตเพมเตมขยายประเภทการมสวนรวมของประชาชนในเรองการแจงขอมล การรบฟงความคดเหน การออกเสยงประชามต การมสวนรวมในการบรหารและตรวจสอบผลการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน เพอใหการบรหารงานขององคกรปกครองสวนทองถนตอบสนองความตองการของประชาชนและประชาชนสามารถเขาไปมสวนรวมในการบรหารงานขององคกรปกครองสวนทองถนไดใกลชดยงขน ตามมาตรา 287266

266มาตรา 287 ประชาชนในทองถนมสทธมสวนรวมในการบรหารกจการขององคกรปกครองสวนทองถนโดยองคกรปกครองสวนทองถนตองจดใหมวธการทใหประชาชนมสวนรวมดงกลาวไดดวย ในกรณทการกระท าขององคกรปกครองสวนทองถนจะมผลกระทบตอชวตความเปนอยของประชาชนในทองถนในสาระส าคญ องคกรปกครองสวนทองถนตองแจงขอมลรายละเอยดใหประชาชนทราบกอนกระท าการเปนเวลาพอสมควร และในกรณทเหนสมควรหรอไดรบการรองขอ

125

ปจจบนการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองถนนนมปญหาเปนอยางมาก กลาวคอ ประชาชนมสวนรวมในการปกครองทองถนนอยมาก กรณทเขาไปมสวนรวมกเปนการเขาไปมสวนรวมในเชงรปแบบเทานน โดยทกระบวนการการมสวนรวมอนๆประชาชนไมไดเขาไปมสวนรวมเทาทควร อนสงผลตอกระบวนการตรวจสอบการท างานขององคกรปกครองสวนทองถนโดยประชาชน สงผลตอความรสกของประชาชนในการเปนเจาของทองถนและสงผลตอการพฒนาทองถนทงกระบวนการ ทงนจากทกลาวมาแลวเบองตนวาการมสวนรวมในการปกครองทองถนของประชาชนนนมความส าคญเปนอยางมาก ดงนนเมอประชาชนขาดการมสวนรวมแลว ยอมสงผลเสยตอการปกครองทองถนทงระบบ จากปญหาการมสวนรวมของประชาชนดงกลาว แนวคดการปกครองตนเองของประชาชนในระดบจงหวดหรอจงหวดจดการตนเอง จงมขอเสนอในดานการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองถนเพอเปนชองทางในการแกไขปญหาดงกลาว โดยมการเสนอแนวคด “สภาพลเมอง” และเสนอแนวคดการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองถนทหลากหลายกลาวคอ รางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานครก าหนดใหมสภาพลเมองหรอสภาประชาชนขน โดยมทมาจากเครอขายพลเมองและภาคประชาสงคมทมความหลากหลาย โดยสภาดงกลาวมหนาทประการส าคญคอ การเปนกลไกในการตรวจสอบการท าหนาทและเสนอความเหนตอคณะผบรหาร ฝายนตบญญต ขององคกรปกครองสวนทองถน มลกษณะเปนโครงสรางเพอสรางการถวงดล เปนโครงสรางเชงสถาบนเพอใหภาคสงคมสามารถถวงดลอ านาจทางการเมองได การสนบสนนใหประชาชนในทองถนทงระดบชมชน และจงหวดสามารถใชอ านาจประชาชนโดยตรงในการก าหนดทศทางการพฒนา ตรวจสอบการท างานหนวยงานและผบรหารชมชน และเขาถงการใชงบประมาณ ผานกระบวนการ กลไกตางๆ เชนสภาพลเมอง การไตสวนสาธารณะ กรรมาธการเรองตางๆ เชนการศกษา เกษตร ซงมการรบรองการใชอ านาจ มงบประมาณสนบสนนกระบวนการดงกลาว โดยก าหนดเปนหมวดเรองการมสวนรวมภาคประชาชน จากขอเสนอแนวคดการปกครองตนเองของประชาชนในระดบจงหวดเปรยบเทยบกบการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองถนประเทศญปน คอ กฎหมายการปกครองตนเองของญปนไดบญญตเอาไวใหประชาชนในเขตองคกรปกครองสวนทองถนสามารถมบทบาทในการควบคม ตรวจสอบ และมสวนรวมในการบรหารงานขององคกรปกครองสวนทองถนไดหลายชองทาง ไดแก

จากประชาชนผมสทธเลอกตงในองคกรปกครองสวนทองถนตองจดใหมการรบฟงความคดเหนกอนการกระท านน หรออาจจดใหประชาชนออกเสยงประชามตเพอตดสนใจกได ทงน ตามทกฎหมายบญญต องคกรปกครองสวนทองถนตองรายงานการด าเนนงานตอประชาชนในเรองการจดท างบประมาณ การใชจายและผลการด าเนนงานในรอบป เพอใหประชาชนมสวนรวมในการตรวจสอบและก ากบการบรหารจดการขององคกรปกครองสวนทองถน ในการจดท างบประมาณขององคกรปกครองสวนทองถนตามวรรคสาม ใหน าบทบญญต มาตรา 168 วรรคหกมาใชบงคบโดยอนโลม

126

การตรวจสอบการท างานขององคกรปกครองสวนทองถน การรเรมเสนอกฎหมาย การรองขอใหมการตรวจสอบ การรองขอใหมการลงคะแนนเสยงยบสภาทองถน การถอดถอน และการลงประชามต การมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองถนฝรงเศส คอการใหประชาชนเขาไปมสวนรวมในการปกครองสวนทองถนและบรหารกจการของทองถนนนมอย 2 รปแบบ รปแบบแรกจะเปนการใหประชาชนมสวนรวมในการบรหารกจการของทองถน สวนรปแบบทสองเปนการใหประชาชนเขาไปบรหารกจการของทองถน ซงเปนไปตามเงอนไขและหลกเกณฑทบญญตไวในกฎหมายหลายฉบบ รวมทงกฎหมายกลางทเกยวกบการกระจายอ านาจ กฎหมายกลางเกยวกบการกระจายอ านาจไดวางหลกเกณฑเกยวกบการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองถนไวหลายกรณดวยกน แตอยางไรกตาม กรณทเกยวของกบการมสวนรวมของประชาชนเกยวกบการเขาถงขอมลเพอรบทราบกระบวนการด าเนนกจการและการตดสนใจของผเขามาท าหนาทบรหารกจการของทองถนและการมสวนรวมดวยการเปนคณะกรรมการตางๆ ขององคกรปกครองสวนทองถน นบไดวาเปนกรณทมความส าคญทสด จากขอเสนอของแนวคดการปกครองตนเองในระดบจงหวดและการมสวนรวมในการปกครองทองถนของตางประเทศนนผศกษามความเหนวาการปกครองทองถนของไทยนน โดยหลกการตองเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในการปกครองทองถนมากกวาน โดยเฉพาะบทบาทในการตรวจสอบการท างานขององคกรปกครองสวนทองถน เพราะหากประชาชนเขามามสวนรวมในการตรวจสอบการท างานขององคกรปกครองทองถนแลว ปญหาเรองการทจรตกจะลดลงสงผลตอบรการสาธารณะทประชาชนจะไดรบกจะมประสทธภาพยงขน ทงนการรวมเปนสวนหนงของการปกครองทองถน จะท าใหประชาชนรสกส านกรกในทองถนของตน เมอเปนเชนนบคลากรทมความสามารถกจะไมออกจากทองถนทองถน และสงผลใหเกดการรวมแรงรวมใจในการพฒนาทองถนของตนใหเจรญตอไป

บทท 6

บทสรปและขอเสนอแนะ

6.1 บทสรป การกระจายอ านาจการปกครองใหแกองคกรปกครองสวนทองถน เปนแนวคดทมมานานเปนแนวคดทถอเปนรากฐานของการปกครองในระบอบประชาธปไตยทแทจรง โดยตองการใหประชาชนเขามามสวนรวมในการปกครองตนเองภายในทองถนของตน ทงเปนแนวคดทเชอวาจะสามารถลดความเหลอมล าของคนในสงคมในดานตางๆ ได การปกครองทองถนไดรบการบญญตรบรองไวในรฐธรรมนญหลายฉบบแตทชดเจนทสด คอรฐธรรมนญ พ.ศ. 2540 ทมการบญญตไวเปนหมวดการปกครองทองถนทชดเจน โดยวางหลกการวาทองถนตองมความเปนอสระและสามารถปกครองตนเองได องคกรปกครองสวนทองถนไดถกจดตงขนทวประเทศ องคกรปกครองสวนทองถนมอ านาจหนาทและภารกจมากมายตามทกฎหมายก าหนด องคกรปกครองสวนทองถนด าเนนงานตามอ านาจหนาทและภารกจทไดรบการถายโอนเรอยมาหลายสบป แตสภาวการณของการปกครองทองถนกลบมแตปญหาสะสมมากมาย จนกลายเปนวายงนบวนการปกครองทองถนยงไมมอสระ ไมสามารถปกครองตนเองได ตองพงพารฐสวนกลางมากขน ประชาชนในทองถนไมสามารถเขาไปมสวนรวมในการปกครองตนเองได โดยสาเหตของสภาวการณปญหาของการปกครองทองถน มทมาจากปญหาหลายประการกลาวคอ ปญหาดานรปแบบ โครงสรางขององคกรปกครองสวนทองถนซงเปนรปแบบเดยวกนทงหมด คอมฝายสภาทองถน (ฝายนตบญญต) และผบรหารทองถน (ฝายบรหาร) ซงทง 2 ฝายลวนแตมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชนในทองถน เปนรปแบบผบรหารเขมแขง ไมมความยดหยนใหเหมาะสมกบพนททแตละทงถนมความแตกตางกนทงทางดาน เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม จงเปนการน าโครงสรางมาทบลงในพนท เกดปญหาการปฏบตงานตามอ านาจหนาทของของแตละฝาย โดยเฉพาะอ านาจหนาทในการออกขอบญญตทองถนปญหาดานการถวงดลอ านาจ การก าหนดใหโครงสรางองคกร 2 ฝายไมเกดการตรวจสอบถวงดลทแทจรง จากการศกษาถงรปแบบและโครงสรางขององคกรปกครองสวนทองถนนน พบวาการปกครองทองถนของไทยมรปแบบการปกครอง 2 รปแบบ คอรปแบบทวไป คอ องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล และองคการบรหารสวนต าบล รปแบบพเศษ คอ กรงเทพมหานคร และพทยา ซงตางประเทศกมการปกครองทองถนทงรปแบบทวไปและรปแบบพเศษเชนกน เนองจากในพนทของประเทศนนมความแตกตางหลากหลาย ทงทางดาน เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม ซงการก าหนดรปแบบการปกครองกเพอใหเหมาะสมกบการปกครองในแตละทองถน ซงจะเปนหวใจส าคญในการพฒนาทองถนนนๆ เชน การก าหนดใหกรงเทพมหานคร ซงเปนเมองหลวงเปนศนยกลางความเจรญ เปนการปกครองทองถนรปแบบพเศษทมความแตกตางออกไปจากการปกครองรปแบบทวไป กเพอให

128

การปกครองทองถนกรงเทพมหานครมความคลองตว เหมาะสมกบสภาพพนท สงคม วฒนธรรมนนเอง ซงหากพนทใดมความแตกตาง หลากหลาย หรอมเหตผลความจ าเปนในการก าหนดรปแบบการปกครองใหเหมาะสมกบพนทกยอมจะสามารถท าได ไดแก เชยงใหมซงเปนจงหวดทมความพรอมทงทางดานพนท ทรพยากร เปนเมองทมความหลากหลาย มลกษณะโดดเดนโดยเปนเมองแหงการทองเทยวทสวยงาม ดงนนหากก าหนดใหเชยงใหมเปนการปกครองครองรปแบบ จงหวดปกครองตนเอง กจะเปนการปกครองทคลองตว เหมาะสมและเออตอการพฒนาจงหวดเชยงใหมใหมความเจรญ เหมาะสมกบสภาพสงคม เศรษฐกจและวฒนธรรมของคนในจงหวดเชยงใหมไดเปนอยางดตอไป กรณของ 3 จงหวดชายแดนภาคใต ซงมพนททมความแตกตางหลากหลายประชาชนมวถชวต มสงคม มเศรษฐกจและวฒนธรรมทมความพเศษแตกตางจากพนททวไป และนอกจากนยงมการแสดงเจตนารมณในการปกครองทองถนรปแบบทแตกตางออกไปใหเหมาะสมกบทองถนของตนมาเปนเวลานานแลว ดงนนการท 3 จงหวดชายแดนภาคใตและบางอ าเภอจะใชรปแบบการปกครองทองถน จงหวดปกครองตนเองกยอมเปนการปกครองทเหมาะสมกบพนท และทงนกยอมเปนไปตามเจตนารมณของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 สวนในเรองโครงสรางของการปกครองทองถนนน จากการศกษาพบวาโครงสรางทมการใชโดยทวไปทวโลก มดงน คอ โครงสรางการปกครองทองถนแบบชนเดยวเปนการจดโครงสรางการปกครองทงายทสดคอ มรฐบาลกลางเปนโครงสรางระดบบนและมรฐบาลทองถนเปนโครงสรางในระดบลางเพยงชนเดยวแบบอเนกประสงค เปนโครงสรางทใชกบประเทศทมขนาดเลก ประชากรมจ านวนไมมาก โครงสรางการปกครองทองถนแบบสองชน เปนการจดโครงสรางโดยมรฐบาลกลางเปนโครงสรางชนบนและรฐบาลทองถนเปนโครงสรางชนลางอก 2 ระดบ โดยมระดบกลางและระดบพนฐานโดยระดบพนฐานเปนหนวยการปกครองทองถนทมขนาดเลกทสดมความใกลชดกบประชาชนในพนทมากทสด โครงสรางการปกครองทองถนแบบหลายชนเปนโครงสรางทมรฐบาลกลางเปนโครงสรางชนบนและมรฐบาลทองถนเปนโครงสรางชนลาง คอ มทองถนระดบบน ทองถนระดบกลางและทองถนระดบลาง โครงสรางแบบนเปนโครงสรางทไดรบความนยมอยางแพรหลายในประเทศทมพนทกวางและมจ านวนประชากรมาก โดยเปนการจดใหมหนวยการปกครองทองถนขนาดเลกทสดท าหนาทครบทกอยาง เพอใหประชาชนไดรบการบรการและเขาถงบรการไดสะดวกรวดเรวทสด สวนหนวยทองถนขนาดกลางเปนการจดเขตพนทใหมขนาดใหญขนซอนในพนทของหนวยทองถนระดบลาง เพอใหสามารถด าเนนกจกรรมทใหญไดอยางมประสทธภาพ จากการศกษาพบวาประเทศไทยมการจดโครงสรางการปกครองทองถนเปนแบบสองชน เปนการจดโครงสรางโดยมรฐบาลกลางเปนโครงสรางชนบนและรฐบาลทองถนเปนโครงสรางชนลางอก 2 ระดบ คอระดบกลางเปนองคการบรหารสวนจงหวดและระดบพนฐานคอ เทศบาลและองคการบรหารสวนต าบล โดยการปกครองครองทองถนทเหมาะสมกบประเทศไทยและเพอประโยชนในการจดท าบรการสาธารณะนน การจดโครงสรางการปกครองทองถนจะตองมอยางนอย 2 ชนทบซอนกนเพอใหเกดการบรการสาธารณะทมประสทธภาพ ซงการจดโครงสรางในสวนชนลางระดบพนฐาน

129

พบวา องคการบรหารสวนต าบลเปนหนวยการปกครองทองถนทมขอจ ากดหลายประการทง พนท งบประมาณและทรพยากร ซงปจจบนมการเรยกรองใหมการยกฐานะองคการบรหารสวนต าบลเปนเทศบาลทงหมดทวประเทศ ซงเทศบาลเปนการปกครองทองถนรปแบบทเปนสากลและมความทนสมยเหมาะแกการปกครองทองถนของไทยในระดบพนฐาน และจะตองมการยบรวมในบางพนทเขาดวยกนดวย ซงจะเปนการสอดคลองกบตางประเทศเชน ประเทศญปน ทไดทยอยปรบจ านวนขององคกรปกครองสวนทองถนใหมจ านวนนอยลงโดยการยบรวม ทงนเพอประหยดงบประมาณและเพมประสทธภาพในการบรหารงานและบทบาทหนาทในการบรการสาธารณะใหมากขน กรณโครงสรางภายในขององคกรปกครองสวนทองถน จากการศกษาพบวามการจดแบงรปแบบไดเปน 4 รปแบบหลกๆ ไดแก

1) รปแบบสภา – ฝายบรหาร (Council – Executive Form) แบงออกไดเปน 2 รปแบบยอย ไดแก รปแบบฝายบรหารออนแอ (Weak Executive) และรปแบบฝายบรหารเขมแขง (Strong Executive)

2) รปแบบคณะกรรมการ (Commission Form) 3) รปแบบสภา – ผจดการเมอง (Council – Manager Form) 4) รปแบบทประชมเมอง (Town Meeting)

ปจจบนโครงสรางภายในขององคกรปกครองสวนทองถนของไทย ใชรปแบบสภาเขมแขง คอ ทงฝายนตบญญตและฝายบรหารลวนมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชน และพบวาประเทศไทยไดทดลองใชทกรปแบบแลวยกเวนรปแบบ “ทประชมเมอง” โดยรปแบบคณะกรรมการ (Commission Form) ถกน ามาใชในสวนของการจดโครงสรางของสขาภบาล ส าหรบรปแบบสภา – ผจดการเมองนนถกน ามาทดลองใชกบองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบพเศษอยางเมองพทยา ทงนเพอใหสอดรบกบลกษณะเฉพาะของเมองพทยา ซงมงเรองการพฒนาเศรษฐกจโดยเนนการทองเทยวเปนส าคญ ส าหรบรปแบบทเรยกวารปแบบสภา – ฝายบรหาร ในแบบผบรหารออนแอโดยถกน ามาทดลองใชในองคกรปกครองสวนทองถนหลายรปแบบ เชนกรณขององคการบรหารสวนจงหวดเดม พ.ศ. 2498 จากนนจนมาถง พ.ศ. 2542 ไดมการก าหนดใหเรยกฝายบรหารขององคการบรหารสวนจงหวด วา “นายกองคการบรหารสวนจงหวด” และมาจากความเหนชอบของสภาจงหวด นอกจากนกรณขององคการบรหารสวนต าบลเอง เดมเมอแรกจดตงในป พ.ศ. 2537 กก าหนดใหก านนท าหนาทเปนประธานกรรมการบรหาร และสมาชกสภาองคการบรหารสวนต าบลบางสวนมาจากต าแหนงผใหญบาน และบางสวนมาจากการเลอกตงของประชาชน เปนตน

จากการศกษาขอเสนอของ จงหวดปกครองตนเอง มการเสนอรปแบบโครงสรางภายในขององคกรปกครองสวนทองถน โดยฝายนตบญญตและฝายบรหารมาจากการเลอกตงเหมอนเดม แตไดเพมสภาฝายท 3 ขนมา เรยกวาสภาพลเมอง มาจากผทมความรความสามารถและประสบการณจากองคกร ภาคชมชน ภาคประชาสงคม ภาควชาชพ ภาควชาการ โดยทสมาชกสภาพลเมองมวาระการด ารงต าแหนงคราวละสป เปนการออกแบบโครงสรางทเปดโอกาสใหภาคประชาชนเขามามสวนรวมในการบรหารทองถน มอ านาจหนาททส าคญในการก าหนดนโยบายและวางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมในดานตาง ๆ การตดสนใจทางการเมอง การจดท าบรการสาธารณะ จดประชมสมชชาพลเมอง ตลอดจนการตรวจสอบการใชอ านาจขององคกรปกครองสวนทองถน ไดตอไป

130

ปญหาดานอ านาจหนาท การแบงแยกอ านาจหนาทระหวางรฐกบองคกรปกครองสวนทองถนยงไมมความชดเจนพยงพอ จงเกดปญหาการทบซอนกนในเชงอ านาจหนาท โดยเฉพาะองคกรปกครองสวนทองถนกบราชการสวนภมภาคซงเปนหนวยงานทเปนตวแทนของรฐสวนกลางเปนการปกครองแบบแบงอ านาจ และระหวางองคกรปกครองสวนทองถนดวยกนเอง ซงจากการศกษา การแบงแยกอ านาจหนาทระหวางรฐกบองคกรปกครองสวนทองถนนน แบงตามประเภทของบรการสาธารณะโดยใชหลกการเรองภารกจของรฐเปนหลก เพราะรฐมบทบาทหนาทส าคญในเรองของภารกจของรฐทรฐมหนาทตองจดท าเพอตอบสนองความตองการของประชาชน ซงภารกจของรฐทตองจดท ากคอบรการสาธารณะ แบงเปน ๒ ประเภท คอบรการสาธารณะทเปนภารกจพนฐานของรฐ (Primary Function of State) บรการสาธารณะทเปนภารกจพนฐานของรฐ (Primary Function of State) คอ บรการสาธารณะทเปนเรองพนฐานทมความส าคญตอประเทศ ซงรฐแตละรฐตองด าเนนการจดท า เพราะเปนเรองของการประกนความมนคงปลอดภยขนพนฐานของรฐ ซงภารกจพนฐานของรฐนเปนเรองทเกยวของกบการปองกนมใหเกดขอพพาทและการยตขอพพาททเกดขน เปนการรกษาความสงบเรยบรอยและความมนคงปลอดภยโดยรวมของประเทศ เชน กจการทหาร การยตธรรม เงนตรา การตางประเทศ และรวมทงเรองความมนคงทางดานสงคม เศรษฐกจโดยรวมดวย

บรการสาธารณะทเปนภารกจรองของรฐ (Secondary Function of State) คอ บรการสาธารณะทเปนเรองของการเสรมสรางคณภาพชวตและความเปนอยของประชาชนอยด มสข ซงเปนภากจล าดบรอง จากการศกษาพบวา การแบงแยกอ านาจหนาทระหวางรฐกบองคกรปกครองทองถนนน ยงไมสอดคลองกบภารกจหลกของรฐ ซงกคอบรการสาธารณะทรฐมหนาทตองจดท า โดยขอเสนอของจงหวดปกครองตนเองเสนอใหรฐมอ านาจหนาทในการจดบรการสาธารณะทเปนภารกจหลกของรฐ สวนภารกจล าดบรองนนใหเปนอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน ซงเปนเรองทสอดคลองกบหลกการ

ราชการสวนกลางควรตองรบผดชอบภารกจทมลกษณะภารกจมหภาคทเปนเรองสวนรวมของ ประเทศ การสงเสรมสนบสนนงานดานวชาการ การก าหนดมาตรฐานกลางและการสรางหลกประกนในการจด บรการสาธารณะทดแกประชาชน การเพมขดความสามารถใหแกองคกรปกครองสวนทองถน

ปญหาดานการก ากบดแล การปกครองทองถนเปนการปกครองแบบกระจายอ านาจ ดงนนจงไมอยภายใตการบงคบ

บญชาของรฐสวนกลาง โดยหลกการของการปกครองทองถน คอ รฐจะตองใหความเปนอสระแกองคกรปกครองสวนทองถนตามหลกแหงการปกครองตนเอง การก ากบดแลเปนเรองทส าคญส าหรบการปกครองทองถน เนองจากทองถนตองมความอสระในการปกครอง แตกตองมการก ากบดแลทเหมาะสม เพอใหการด าเนนการตางๆเปนไปตามกฎหมายและเพอคมครองประโยชนของประเทศโดยรวมซงเปนเรองทจะตองมความสมดลกน โดยทการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนตองท าเทาทจ าเปนและมหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทชดเจนสอดคลองและเหมาะสมกบรปแบบขององคกรปกครองสวนทองถน จากการศกษาพบวาการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนของไทย เปนการก ากบดแล 2 ประเภท คอ การควบคมก ากบโดยตรงและการควบคมก ากบโดยออม

131

การควบคมก ากบโดยตรงแยกออกเปน 2 กรณดวยกน คอการควบคมก ากบตวบคคลหรอองคกร เปนการควบคมทางสถานภาพทางกฎหมาย

การควบคมก ากบการกระท า เปนเรองทส าคญอยางมากรฐสวนกลาง มอ านาจในการก ากบดแลทองถนไดสองลกษณะคอ อ านาจในการใหความเหนชอบและอ านาจในการสงเพกถอนหรอสงใหระงบการกระท า ซงเปนการก ากบดแลกอนการกระท า โดยรฐใชอ านาจดงกลาวผานทางนายอ าเภอและผวาราชการจงหวดซงเปนราชการสวนภมภาคนนเอง

การควบคมก ากบโดยออมแยกออกเปน 2 กรณดวยกน คอการใหเงนอดหนน คอ เงนอดหนนทวไป เงนอดหนนเฉพาะกจ และเงนอดหนนแบบมเงอนไขและการใชสญญามาตรฐาน

เรองการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนน ขอเสนอของ จงหวดปกครองตนเอง มขอเสนอคอ การก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนยงคงมอย โดยใหจงหวดปกครองตนเองขนตรงตอนายกรฐมนตร เพอแกปญหาการก ากบดแลโดยราชการสวนภมภาค ทเปนอยในปจจบน และใหเปนการก ากบดแล ภายหลงการกระท า คอรฐสวนกลางไมมอ านาจในการอนมตเหนชอบหรอสงเพกถอนการกระท าขององคกรปกครองสวนทองถน เพอใหทองถนมอสระในการด าเนนงาน แตมอ านาจในการตรวจสอบมลกษณะเปนการตรวจสอบ "ภายหลง" จากทไดมการตดสนใจไปแลว โดยหากเหนวาการตดสนใจของทองถนไมอยในอ านาจหนาท , กระท าการโดยผดวธ หรอขดตอกฎหมายหรอระเบยบขอบงคบ กสามารถน าเรองสงฟองรองศาลปกครองตอไป ซงจะท าใหทองถนมความเปนอสระในการด าเนนงานเพอทองถน นอกจากนมการเสนอในเรองรายไดและงบประมาณของทองถนใหม ซงจะท าใหการก ากบดแลทองถนโดยออม ซงผานงบอดหนนกจะมการเปลยนแปลงไปอยางมาก โดย

การคลงและงบประมาณทองถน ในประเทศไทย จากการศกษาพบวามปญหาเรอง งบประมาณไมเพยงพอตอการด าเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถน และปญหาเรองขอจ ากดในการหารายไดขององคกรปกครองสวนทองถนดวย ตามพ.ร.บ.ก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ.2542 ก าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนมรายไดเพมขนคดเปนสดสวนตอรายไดของรฐบาลในไมเกน พ.ศ.2549 ไมนอยกวารอยละ 35 โดยการเพมสดสวนอยางเหมาะสมกบภารกจทถายโอน แตเมอครบก าหนดรฐบาลกออกกฎหมายมาก าหนดอตรารายไดขององคกรปกครองสวนทองถนใหมใหนอยลง

ขอเสนอของจงหวดปกครองตนเองเสนอใหรายไดในทองถนพฒนาทองถน คอ ก าหนดหลกการใหจงหวดปกครองตนเองมอ านาจหนาทหลกในการจดเกบภาษอากรและรายไดอน ๆ มการแบงอ านาจการจดเกบรายไดออกเปน ๒ ประเภทหลก ๆ คอ ภาษทใชฐานรวมระหวางรฐกบองคกรปกครองสวนทองถนหรอภาษอนทมใชภาษทองถน โดยเมอจดเกบแลวใหเกบไวเปนรายไดของจงหวดปกครองตนเองไมนอยกวารอยละเจดสบของรายไดทงหมด และใหน าสงรายไดไมนอยกวารอยละสามสบเปนรายไดของแผนดน และภาษทองถน ใหเกบไวเปนรายไดของจงหวดปกครองตนเองทงหมด เพอใชจายในการพฒนาทองถนและเปนหลกการทสอดรบการขอเสนอทใหทองถนมอ านาจหนาทในการจดท าบรการสาธารณะทเปนภารกจล าดบรองของรฐทงหมด

ปญหาดานบคลากร การบรหารงานบคคล จากการศกษาพบวาเปนเรองทเชอมโยงกบปญหาตางๆ ซงปจจบนประเทศไทย มปญหาเรองบคลากรของทองถน ทยงขาดความชดเจนในสายงานและการพฒนาบลากรของทองถนใหมความเชยวชาญในสายงาน กเนองมาจากปญหาททองถนยงขาด

132

ความเปนอสระ ปญหาเรองงบประมาณทไมเพยงพอ ทงยงมกฎหมายก าหนดเรองงบประมาณในการจางบคลากรทองถนดวย ซงเปนเรองเรองทเชอมโยงกน ดงนนหารปญหาเรองความเปนอสระและปญหางบประมาณไดรบการแกไขหรอเปนไปตามรปแบบ จงหวดปกครองตนเองแลว ปญหาเรองบคลากรและการบรหารงานบคคลของทองถนกจะผอนคลายลงได

ปญหาดานการมสวนรวมของประชาชน พจารณาบทบญญตตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 กบ

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ในสวนของเนอหาทเกยวของกบการมสวนรวมของประชาชนนนจะพบวา รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มเจตนารมณชดเจนในการสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนใหเปนไปในทศทางทดขน ไดขยายประเภทการมสวนรวมของประชาชนในเรองการแจงขอมล การรบฟงความคดเหน การออกเสยงประชามต การมสวนรวมในการบรหารและตรวจสอบผลการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน เพอใหการบรหารงานขององคกรปกครองสวนทองถนตอบสนองความตองการของประชาชนและประชาชนสามารถเขาไปมสวนรวมในการบรหารงานขององคกรปกครองสวนทองถนไดใกลชดยงขน ดงปรากฏขอความตามมาตรา 287 แตอยางไรกดการด าเนนการกยงคงเปนเรองทประสบความส าเรจยาก หรอแมกระทงเปนการมสวนรวมในเชงรปแบบพธการเทานน

ขอเสนอของจงหวดปกครองตนเองในเรองการมสวนรวมของประชาชน คอ ก าหนดหลกการการมสวนรวมของประชาชนผมสทธเลอกตงในจงหวดปกครองตนเองในเรองตาง ๆ เชน สทธลงคะแนนเสยงถอดถอนสมาชกสภาทองถน หรอผบรหารทองถนผนนพนจากต าแหนง สทธในการเขาชอเสนอขอบญญตทองถน สทธการมสวนรวมในการบรหารกจการขององคกรปกครองสวนทองถน สทธในการไดรบทราบขอมลรายละเอยดในกรณทการกระท าขององคกรปกครองส วนทองถนจะมผลกระทบตอชวตความเปนอยของประชาชนในทองถนในสาระส าคญ ตลอดจนก าหนดสทธใหประชาชนในทองถนออกเสยงประชามตเพอตดสนใจเกยวกบการกระท าของรฐในเขตพนทองคกรปกครองสวนทองถน ตลอดจนการกระท าขององคกรปกครองสวนทองถนทอาจมผลกระทบตอชวตความเปนอยของประชาชนในทองถนในสาระส าคญ และสทธในการไดรบทราบขอมลการด าเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถน และโดยเฉพาะการมสวนรวมผา สภาพลเมอง ซงเปนการเปดโอกาสใหประชาชนไดเขามามสวนรวมกบการปกครองทองถนไดอยางแทจรง 6.2 ขอเสนอแนะ

6.2.1 ขอเสนอแนะเชงโครงสราง 6.2.1.1 โครงสรางการบรหารราชการแผนดน เสนอใหมการปรบโครงสรางการบรหารราชการแผนดนของไทยใหม โดยใหยบ

ราชการสวนภมภาครวมเขากบราชการสวนทองถน และใหพนทจงหวดตามราชการสวนภมภาคเดม เปลยนเปนองคกรปกครองสวนทองถนระดบจงหวดหรอจงหวดปกครองตนเองมสถานะเปนราชการสวนทองถน

133

การบรหารราชการแผนดนจะมโครงสราง 2 สวนดงน โดยในการด าเนนการเปนไปในลกษณะของการคอยเปนคอยไป คอ ด าเนนการ

เฉพาะในจงหวดทพรอมและประชาชนในจงหวดนนมเจตนารมณตองการใหจงหวดของตนเปนจงหวดปกครองตนเอง การแสดงเจตนารมณของประชาชนนนใหจดการลงประชามตตองการหรอไมตองการ

ขอเสนอแนะดงกลาวนสอดคลองกบแนวคดของรางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานครและรางพระราชบญญตระเบยบบรหารจงหวดปกครองตนเอง ซงเสนอใหมการยบราชการสวนภมภาคใหรวมเขากบราชการสวนทองถน และปรบองคการบรหารสวนจงหวดเดมใหเปนหนวยการปกครองทองถนระดบจงหวดหรอจงหวดปกครองตนเอง โดยใชเขตพนทขององคการบรหารสวนจงหวดเดม สวนจงหวดซงมสถานะเปนราชการสวนภมภาคจะถกยบไป อ านาจหนาท งบประมาณ บคลากรตางๆจะถกโอนมายงจงหวดปกครองตนเอง สวนหนวยงานทเปนตวแทนของกระทรวง ทบวง กรม ซงเปนหนวยงานทอยในจงหวดนน จะโอนมายงจงหวดปกครองตนเองหรอจะกลบไปยงสงกดเดมกได โดยในการยบรวมราชการสวนภมภาคเขากบทองถนจะท าใหการก าหนดอ านาจหนาทและการด าเนนการตามอ านาจหนาทของทองถนมความชดเจนขน การกระจายอ านาจจะมาถงทองถนโดยไมมราชดารสวนภมภาคมาพรองถายไป จะสามารถแกปญหาการทบซ อนเชงอ านาจในพนทลงได จะท าใหระบบราชการทแขงมความยดหยนและคลองตวมากยงขน เพราะลดขนตอนในสวนภมภาคลง โดยเรองทเปนภารกจของรฐกเปนอ านาจหนาทของรฐสวนกลางตดสนใจด าเนนการ สวนเรองทเปนภารกจของทองถนกใหเปนอ านาจหนาทของทองถนซงมหนวยงานตงอยในพนทแลว

เสนอใหมการปรบฐานะขององคการบรหารสวนต าบลเปนเทศบาล ใหการปกครองทองถนระดบพนทมฐานะเปนเทศบาลเทาเทยมกนทงหมด ทงนเพราะ เทศบาล เปนหนวยการปกครองทองถนทเปนสากล และยงสมพนธกบอ านาจหนาทและงบประมาณทเหมาะสมกบการจดท าบรการสาธารณะมากกวาองคการบรหารสวนต าบล ซงปจจบนองคการบรหารสวนต าบลสวนใหญกไดมการเรยกรองใหมการยกฐานะเปนเทศบาลดวย

6.2.1.2 โครงสรางภายในองคกรปกครองสวนทองถน เสนอใหมการเพมโครงสรางภายในขององคกรปกครองสวนทองถน โดยเพมสภา

พลเมองเขาไปเปนโครงสรางฝายท 3 มาจากผทมความรความสามารถและประสบการณจากองคกร ภาคชมชน ภาคประชาสงคม ภาควชาชพ ภาควชาการ โดยทสมาชกสภาพลเมองมวาระการด ารงต าแหนงคราวละสป เปนการออกแบบโครงสรางทเปดโอกาสใหภาคประชาชนเขามามสวนรวมในการบรหารทองถน มอ านาจหนาททส าคญในการก าหนดนโยบายและวางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมในดานตาง ๆ การตดสนใจทางการเมอง การจดท าบรการสาธารณะ จดประชมสมชชาพลเมอง ตลอดจนการตรวจสอบการใชอ านาจขององคกรปกครองสวนทองถน โดยใหมสภาพลเมองในองคกรปกครองทองถนทกระดบ ดงน

ใหการปกครองสวนทองถนภายในจงหวดมสองระดบ คอ องคกรปกครองสวนทองถนระดบบน ไดแก จงหวดปกครองตนเองมเขตพนทการปกครองครอบคลมทงจงหวด และองคกรปกครองสวนทองถนระดบลาง ไดแก เทศบาลและองคการบรหารสวนต าบลมเขตพนทการปกครองบางสวนของจงหวด

134

จงหวดปกครองตนเอง ประกอบดวย 1) สภาจงหวดปกครองตนเอง เปนฝายนตบญญตมาจากการเลอกตงของ

ประชาชนโดยตรง 2) ผวาการจงหวดปกครองตนเอง เปนฝายบรหาร มาจากการเลอกตงของ

ประชาชนโดยตรง 3) สภาพลเมองจงหวดปกครองตนเอง มาจากตวแทนของประชาชน

ตวแทนกลมสหอาชพตางๆ จากตวแทนกลมผลประโยชนในพนท โดยวธการสรรหา มอ านาจหนาทหนาทดงน

(1) ก าหนดทศทางและการจดท าแผนพฒนาทองถนในดานตาง ๆ เชน ดานเศรษฐกจ ดานสงคม ดานวฒนธรรม ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และดานอน รวมกบผวาการจงหวดและสภาจงหวดปกครองตนเอง

(2) ตดตามตรวจสอบการด าเนนการขององคกรปกครองสวนทองถนใหเปนไปตามทศทางและแผนการพฒนาทองถน

(3) เสนอชอบคคลเปนคณะกรรมการตรวจสอบ (4) ประสานการด าเนนงาน ตดตาม และประเมนผลการปฏบตตาม

แนวนโยบายและแผนพฒนาทองถน (5) สงเสรม สนบสนนใหประชาชนมสวนรวมในการก าหนดทศทาง

และการท าแผนพฒนาทองถน การตดตามตรวจสอบการด าเนนการขององคกรปกครองสวนทองถน รวมทงการสงเสรมและสนบสนนกระบวนการเรยนรหรอการศกษาประชาธปไตย

(6) จดประชมสมชชาพลเมองจงหวดปกครองตนเอง อยางนอยปละหนงครง

(7) หนาทอนตามทก าหนดในขอบญญตในการปฏบตหนาทของสภาพลเมองตามพระราชบญญตน ใหสภาพลเมองมหนงสอใหผวาการจงหวด นายกเทศมนตร นายกองคการบรหารสวนต าบล สภาองคกรปกครองสวนทองถน หนวยงานของรฐ หนวยงานเอกชน หรอบคคลใด ชแจงขอเทจจรงหรอสงเอกสารทเกยวของเพอประกอบการพจารณาของสภาพลเมองได

ขอเสนอนสอดคลองกบขอเสนอแนะดงกลาวนสอดคลองกบแนวคดของรางพระราชบญญตระเบยบบรหารจงหวดปกครองตนเอง โดยเหนวาโครงสรางนจะเปนรปแบบทสามรถท าใหประชาชนเขาไปมสวนรวมในการปกครองทองถนไดอยางแทจรง และจะท าใหทองถนมพลงในการขบเคลอนการแกปญหาตางๆ สงผลดตอการพฒนาในระดบประเทศดวย

6.2.1.3 การก าหนดอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน เสนอใหการก าหนดอ านาจหนาทของรฐและองคกรปกครองสวนทองถนเปนไปตาม

หลกการภารกจของรฐ ซงใหรฐมอ านาจหนาทในการจดท าภารกจซงเปนภารกจหลกของรฐเทานน คอ

1) ดานการปองกนประเทศ 2) ดานการคลงของรฐและระบบเงนตรา 3) ดานการศาล 4) ดานความสมพนธระหวางประเทศ

135

สวนอ านาจหนาทอนๆนนใหเปนอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนในการด าเนนการทงสน ซงในการแบงแยกอ านาจหนาทระหวางองคกรปกครองสวนทองถนดวยกนนน ใหเปนอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนภายในทองถนเปนผก าหนด โดยการออกเปนขอบญญตทองถน เพอใหมความยดหยนเหมาะสมกบสภาพทองถนนนๆ และเพอใหสามารถปรบเปลยนไดตามสถานการณตอไป

ขอเสนอแนะดงกลาวนสอดคลองกบแนวคดของรางพระราชบญญตระเบยบบรหารจงหวดปกครองตนเองเปนหลก แนวคดและขอเสนอนจะท าใหองคกรปกครองสวนทองถนบรรลวตถประสงคในการจดตงไดอยางแทจรง ท าใหการแบงแยกอ านาจหนาทระหวางรฐกบทองถนชดเจน การพฒนาทองถนจะสามารถท าได

6.2.1.4 สดสวนรายไดขององคกรปกครองทองถนและภาษทองถน เสนอใหก าหนดสดสวนรายไดระหวางรฐกบองคกรปกครองสวนทองถนใหมใหรายได

ขององคกรปกครองสวนทองถน ประกอบดวย 1) รายไดประเภทภาษอากร

(1) ภาษทองถน (2) ภาษทใชฐานรวมระหวางรฐกบองคกรปกครองสวนทองถน (3) ภาษทรฐจดสรรใหองคกรปกครองสวนทองถน (4) ภาษอนๆ ตามทมกฎหมายก าหนด

2) รายไดทมใชภาษอากร (1) รายไดจากเงนอดหนนจากรฐ สวนราชการ รฐวสาหกจ องคการ

มหาชนหรอองคกรปกครองสวนทองถนอน (2) คาธรรมเนยม คาใบอนญาต คาปรบ (3) รายไดจากทรพยสน (4) รายไดจากการพาณชยหรอวสาหกจขององคกรปกครองสวน

ทองถน (5) คาตอบแทนหรอคาบรการ (6) เงนและทรพยสนทมผบรจาคหรออทศให (7) เงนชวยเหลอจากตางประเทศ องคการตางประเทศ หรอองคการ

ระหวางประเทศ (8) รายไดจากทรพยสนของแผนดนหรอรายไดจากทรพยสนของ

รฐวสาหกจทด าเนนการเพอมงหาก าไรในเขตองคกรปกครองสวนทองถน (9) รายไดจากเงนก เงนลงทน หรอการจ าหนายพนธบตรโดยค านงถง

หลกวนยทางการเงนการคลงตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดไวในพระราชกฤษฎกาจดตง (10) รายไดอนๆ ตามทมกฎหมายก าหนด เสนอใหองคกรปกครองสวนทองถนมอ านาจหนาทในการจดเกบภาษ

อากรเปนหลกดงน

136

ภาษทใชฐานรวมระหวางรฐกบองคกรปกครองสวนทองถนหรอภาษอนทมใชภาษทองถน เมอจดเกบแลวใหเกบไวเปนรายไดของจงหวดปกครองตนเองไมนอยกวารอยละเจดสบของรายไดทงหมด และใหน าสงรายไดไมนอยกวารอยละสามสบเปนรายไดของแผนดน ซงงบประมาณสวนนจะเปนสวนทรฐใชในการจดท าบรการสาธารณะทเปนภารกจหลก และเปนสวนทจะจดสรรใหแกองคกรปกครองสวนทองถนทยงพงพาตนเองไมได เพอลดความเหลอมล าดานรายไดระหวาง

ภาษทองถน เมอจดเกบแลวใหเกบไวเปนรายไดของจงหวดปกครองตนเองทงหมด

โดยในการด าเนนการจดเกบภาษนนหากทองถนยงไมมความสามารถในการจดเกบภาษใหรฐด าเนนการจดเกบให โดยทคาใชจายในการจดเกบนนใหทองถนรบผดชอบ ซงรฐจะท าหนาทในการเปนตวแทนองคกรปกครองสวนทองถนในการจดเกบภาษ และกรณภาษทเปนภาษจากการใชทรพยากรในทองถนตองใหเปนรายไดของทองถนนนๆทงหมด การเพมสดสวนรายไดดงกลาวจะตองอยบนหลกเกณฑในการขยายฐานรายไดขององคกรปกครองทองถนดวย

ขอเสนอแนะดงกลาวนสอดคลองกบแนวคดของรางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานครและรางพระราชบญญตระเบยบบรหารจงหวดปกครองตนเอง ขอเสนอดงกลาวจะเปนการแกปญหางบประมาณทไมเพยงพอขององคกรปกครองสวนทองถน ใหทองถนมงบประมาณและมรายไดเพยงพอตอการจดท าบรการสาธารณะใหกบประชาชนในทองถนไดอยางมประสทธภาพ ทองถนสามารถพงพาตนเองได สามารถบรหารจดการภายในทองถนได แกปญหาการทจรตระดบชาตได เพราะงบประมาณจะถกกระจายมายงทองถน จะท าใหประชาชนเขามามสวนรวมในการตรวจสอบการด าเนนงานของทองถนมากขน เพราะประชาชนจะรสกวาเงนภาษของประชาชนนนอยททองถน และทองถนมหนาทในการบรหาร จะท าใหทองถนสามารถปกครองตนเองไดตามเจตนารมณของประชาชนในทองถนไดอยางแทจรง

6.2.2 ขอเสนอแนะเพมเตม

6.2.2.1 การจดตงจงหวดปกครองตนเอง เสนอใหมกฎหมายกลางในระดบพระราชบญญตเปนกฎหมายแมบทในการจดตง

จงหวดปกครองตนเอง โดยก าหนดหลกการทส าคญไว ซงจงหวดทมความพรอม ประชาชนในระดบจงหวดนนแสดงเจตนาตองการจดตงเปนจงหวดปกครองตนเอง และมองคประกอบครบถวนตามทพระราชบญญตก าหนด กใหออกเปนพระราชกฤษฎเปนรายจงหวด ซงรายละเอยดใหก าหนดในระดบพระราชกฤษฎกาน ทงนเพอใหเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจ สงคมและแนวทางการพฒนาของแตละจงหวด

6.2.2.2 การก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถน การก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถน เสนอใหมการก ากบดแลอยางเหมาะสม

ซงเหนดวยกบแนวคดการปกครองตนเอง ทใหนายกรฐมนตรก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนโดยตรง โดยเสนอใหนายกรฐมนตรตงตวแทนเพอท าหนาทในการก ากบดแลได ซงจะแกปญหาการถกก ากบดแลอยางเครงครดโดยราชการสวนภมภาคได และนอกจากนการก ากบดแลควรมการก ากบ

137

ดแลอยางเหมาะสม ใหผก ากบดแลมอ านาจหนาทในการก ากบดแลความชอบดวยกฎหมาย และมอ านาจก ากบดแลหลงการกระท า คอไมมอ านาจในการอนมต อนญาต ใหมอ านาจในการพจารณาวาการกระท าขององคกรปกครองสวนทองถนชอบดวยกฎหมายหรอไม หากผก ากบดแลเหนวาการกระท าขององคกรปกครองสวนทองถนนนไมชอบดวยกฎหมาย ใหมอ านาจในการสงเรองใหแกศาลปกครองหรอองคกรทมอ านาจหนาทในการตรวจสอบตอไป

6.2.2.3 อ านาจหนาทขององคกรปกครองทองถน เสนอใหมการก าหนดอ านาจหนาทระหวางรฐกบทองถนใหชดเจน โดยอาจก าหนดไว

ในระดบรฐธรรมนญวารฐมอ านาจหนาทในเรองใดบาง และอ านาจหนาทนอกเหนอจากนนใหเปนอ านาจขององคกรปกครองสวนทองถน เพอเปนการแกปญหาในเรองอ านาจหนาทระหวางรฐกบทองถนทมการทบซอนกนและไมมความชดเจน

ซงการก าหนดอ านาจหนาทระหวางทองถนดวยกนนน เสนอใหมการก าหนดหลกการเบองตนไว และใหเปนการด าเนนการเปนขนตอน ทงนเพอเปนการเตรยมความพรอมใหแกทองถนในระดบลาง ในการรองรบอ านาจหนาทตางๆ ซงอาจจะเปนอ านาจหนาทททองถนไมเคยท า หรอไมมบคลากรทมความร ใหไดเตรยมพรอมในดานตางๆ กอน เพอแกปญหาเรองความพรอมของทองถน

6.2.2.4 อ านาจหนาทของสภาพลเมอง เสนอใหเพมอ านาจหนาทของสภาพลเมอง ใหมอ านาจหนาทในการสงเสรมและ

สนบสนนใหประชาชนมสวนรวมในการปกครองทองถนดวย โดยจะตองสนบสนนทงงบประมาณและบคลากร ใหประชาชนไดมสวนรวมในการปกครองทองถนในเรองตางๆ ตามทกฎหมายก าหนด

บรรณานกรม

กรมการปกครอง. บทสรปส าหรบผบรหาร โครงการวจยรวมกนระหวางไทยและญปน เรอง การ

เสรมสรางสมรรถนะขององคกรปกครองสวนทองถน. กรงเทพฯ: กรมการปกครอง, 2545.

กตตวฒน รตนดลก ณ ภเกต. คมอศกษาพนฐานวชากฎหมายเกยวกบการบรหารราชการแผนดน(กฎหมายเกยวกบการบรหารราชการไทย). พมพครงท 3. กรงเทพฯ: เสมาธรรม, 2553.

โกวทย พวงงาม. การปกครองทองถนไทย. กรงเทพฯ: วญญชน, 2552. โกวทย พวงงาม. การปกครองทองถนไทย หลกการและมตใหมในอนาคต. พมพครงท 6.

กรงเทพฯ: วญญชน, 2552. คณะกรรมการปฏรปกฎหมาย. การประชมเครอขายดานการกระจายอ านาจและการมสวนรวม

ของประชาชน. กรงเทพฯ: ม.ป.ท., 2556. โครงการสงเสรมการบรหารจดการทดโดยกระจายอ านาจสทองถน. ววฒนาการการปกครองทองถน

ไทย. กรงเทพฯ: ส านกงานขาราชการพลเรอน, 2543. จรส สวรรณมาลา. จงหวดจดการตวเอง (Self-governing Province). คนวนท 19 เมษายน

2557 จาก http://v-reform.org/wp-content/uploads/2012/0....A3.pdf ฉตรระว ปรสทธญาณ. การมสวนรวมของประชาชนในการบรหารงานทองถน: จากรฐธรรมนญ

’50 สรางพระราชบญญต. คนวนท 19 เมษายน 2557 จาก http://www.kpi.ac.th/kpith/pdf

ชาญชย จตรเหลาอาพร. การบรหารจดการงานทองถน. กรงเทพฯ: สมาคมรฐศาสตรแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2552.

ช านาญ จนทรเรอง. การปกครองทองถนในตางประเทศ. คนวนท 18 กรกฎาคม 2557 จาก http//:www v-reform.org/wp-content/uploads/2012/09/supsawad forweb.pdf

นครนทร เมฆไตรรตน. การปกครองตนเองในระดบทองถน. คนวนท 5 เมษายน 2555 จากhttp://www.kpi.ac.th /wiki/index.php?title

นครนทร เมฆไตรรตน. สารานกรมการปกครองทองถนไทย หมวดท 1 แนวคดพนฐาน การกระจายอ านาจกบการปกครองตนเองในระดบทองถน. นนทบร: สถาบนพระปกเกลา, 2547.

นครนทร เมฆไตรรตน. สารานกรมการปกครองทองถนไทย หมวดท 4 องคประกอบขององคกรปกครองสวนทองถน ล าดบท 2 เรองภารกจหนาทองคกรปกครองสวนทองถน. นนทบร: สถาบนพระปกเกลา, 2547.

นครนทร เมฆไตรรตน และคณะ. ทศทางการปกครองทองถนไทยเปรยบเทยบตางประเทศ. กรงเทพฯ: วญญชน, 2546.

นนทวฒน บรมานนท. การปกครองทองถนฝรงเศส. กรงเทพฯ: สถาบนนโยบายศกษา, 2544.

139

นนทวฒน บรมานนท. การปกครองสวนทองถน. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: วญญชน, 2552. นยม รฐอมฤต, พรชย เทพปญญา และชาญชย ลวตรงสมา, การปกครองทองถนเปรยบเทยบ

องกฤษ สหรฐอเมรกา ญปน ฝรงเศส สหภาพโซเวยต. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยรามค าแหง, 2520.

แนวคดเรองการปกครองตนเองในระดบทองถน. คนวนท 5 เมษายน 2555 จาก http://www.thailocalmeet.com /index.php?topic=6559.0;wap2

บฆอร ยหมะ. การปกครองทองถนไทย. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. 2550. ประกาศส านกงานศาลปกครอง เรอง ศาลปกครองพพากษาถงทสดใหเพกถอนกฎ. ราชกจจานเบกษา.

123 (13 กรกฎาคม 2549). ประธาน คงฤทธศกษากร. การปกครองทองถน. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โครงการสงเสรมเอกสาร

วชาการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2534. ประยร กาญจนดล. การปกครองทองถนในประเทศไทย. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย, 2544. ประยร กาญจนดล. การปกครองทองถนในประเทศไทย. ใน ปาฐกถา เรอง การปกครองทองถน

ในประเทศไทย. วนท 24 สงหาคม 2544, ณ โรงแรมรตนโกสนทร กรงเทพฯ. หนา 7-9.

ประเสรฐ จตตวฒนพงศ. การกระจายอ านาจสทองถนและการเลอกตงทองถนในญปน. ใน ญปน:การเมองและนโยบายตางประเทศ รวมบทความทางวชาการของ รศ.ประเสรฐ จตตวฒนพงศ. อางถงใน นครนทร เมฆไตรรตน. ทศทางการปกครองทองถนไทยและตางประเทศเปรยบเทยบ. กรงเทพฯ: วญญชน, 2546.

ปรชญา เวชารชช. การปกครองทองถนของประเทศญปน. กรงเทพฯ: โครงการสงเสรมการบรหารจดการทดโดยการกระจายอ านาจสทองถน, 2542.

ปราโมท ประจนปจจนก. การก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนในประเทศฝรงเศส. วารสารสงคมศาสตรและมนษยศาสตร. 32 (มกราคม-เมษายน 2549): 54.

พระราชบญญตปรบปรง กระทรวง ทบวง กรม พ.ศ.2545. คนวนท 15 สงหาคม 2557 จาก http://library2.parliament.go.th/library/content_law/27.pdf

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ.2534. คนวนท 15 สงหาคม 2557 จาก http://library2.parliament.go.th/library/content_law/25.pdf

พระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. 2537 แกไขเพมเตมถง ฉบบท 6 พ.ศ. 2552. วนท 15 สงหาคม 2557 จาก http://eaneo.nesdb.go.th/pdf /5.%....%202537.pdf

พรชย รศมแพทย. หลกกฎหมายการปกครองทองถนไทย. นนทบร: ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทย ธรรมาธราช, 2535

พลศกด ชยศร. จงหวดจดการตนเอง ขบวนการเคลอนไหวทางสงคมรปแบบใหม สการปฏรปประเทศไทย. คนวนท 27 กรกฎาคม 2556 จากhttp://prachatai. com/journal /2012/02/39042

140

มนส สวรรณ, เอกมล สายจนทร และไพสฐ พานชยกล. รายงานวจยเรอง การตรวจสอบขององคกรภาคประชาชนในระบบการบรหารและกจการสาธารณะของทองถน. เชยงใหม: คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม, 2546.

มรต วนทนากร. การเลอกตงผบรหารทองถนโดยตรงกบเทศบาลไทย: บทสรปสองคกรปกครองสวนทองถนไทยในภาพรวม. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: มสเตอรกอปป, 2549.

มารต วนทนากร และดรณ หมนสมคร. ประวตความเปนมาของเทศบาล. คนวนท 30 เมษายน 2557 จาก http://www.kpi.ac.th/wiki/index.php.

โภคน พลกล. หลกเกยวกบการจดระเบยบบรหารราชการ. รฐสภาสาร. 8 (สงหาคม 2528): 4 อางถงใน วจนาถ วงตาล. วเคราะหกฎหมายการปกครองทองถนไทยในรปแบบสขาภบาล. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลย ธรรมศาสตร, 2536.

โภคน พลกล และคณะ. รายงานการวจย เรอง แนวทางการพฒนากฎหมายเกยวกบการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน. กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา, 2538.

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ.2540. คนวนท 15 สงหาคม 2557 จาก http://gad.kku.ac.th/main/th/wp-content/uploads/2013/10/2-3-2540.pdf

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ.2550. คนวนท 15 สงหาคม 2557 จาก http://www.mua.go.th/users/he-commission/doc/law/Constitution2550.pdf

รางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. …. คนวนท 15 สงหาคม 2557 จาก http://www.lrct.go.th/th/?p=9314

รางพระราชบญญตระเบยบบรหารเชยงใหมมหานคร พ.ศ. ..... คนวนท 15 สงหาคม 2557 จาก http://www.deepsouthwatch.org/sites/default/files/chiangmai_metropolis_draft_may2012.pdf

รางพระราชบญญตระเบยบบรหารปตตานมหานคร พ.ศ. .... คนวนท 15 สงหาคม 2557 จาก http://www.deepsouthwatch.org/sites/default/files/Pattani_City_Draft_dec2011.pdf

ลขต ธรเวคน. การกระจายอ านาจ และการมสวนรวมในการพฒนาชนบท. รายงานเสนอตอสมาคมนกวจยมหาวทยาลยไทย และมลนธ Friend rich Ebert. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยธรรมศาสตร คณะรฐศาสตร, 2535.

ลขต ธรเวคน. ราชบณฑต. สยามรฐ (16 กนยายน 2552): 4-5. วจนาถ วงตาล. วเคราะหกฎหมายปกครองทองถนไทยในรปแบบสขาภบาล. วทยานพนธปรญญา

มหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2536.

วฒสาร ตนไชย และธรพรรณ ใจมน. พระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542. ใน สารานกรมการปกครองทองถนไทย เลมท 2. นนทบร: สถาบนพระปกเกลา, 2547.

141

วชชกร นาคธน. การปกครองทองถนไทย. พระนครศรอยธยา: คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา, 2550.

วระศกด เครอเทพ. นวตกรรมสรางสรรคขององคกรปกครองสวนทองถน: หนงสอส าหรบเสรมพลงความคดและหลกวชาใหแกองคกรปกครองสวนทองถน. กรงเทพฯ: ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย, 2548.

ศภสวสด ชชวาล. การปฏรปการกระจายอ านาจและการจดการปกครองทองถน. กรงเทพฯ: เปนไท, 2555.

ศภสวสด ชชวาล. การเมองในกระบวนการกระจายอ านาจ: ศกษาผานบทบาทของนกวชาการ ขาราชการ นกการเมองและประชาชน. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2555.

ศภสวสด ชชวาล. สารานกรมการปกครองทองถนไทย หมวดโครงสรางภายนอก โครงสรางการบรหารราชการแผนดนกบการปกครองทองถน. นนทบร: สถาบนพระปกเกลา, 2547.

สขสมาน วงศสวรรค. ประวตศาสตรการปกครองของไทย. กรงเทพมหานคร: บ ารงสาน, 2527. สนทร มณสวสด. เอกสารประกอบการสอนวชากฎหมายปกครองชนสง 1 ภารกจของรฐ.

กรงเทพฯ: สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2555. สถาบนพระปกเกลา. ความรวมมอระหวางองคกรปกครองสวนทองถน รปแบบและความเปนไป

ได. นนทบร: สถาบนพระปกเกลา, 2550. สถาบนพระปกเกลา. แนวทางพฒนาความเขมแขงของสภาทองถน. นนทบร: สถาบน

พระปกเกลา, 2551. สถาบนพระปกเกลา. ระบบและรปแบบการจดเกบภาษทองถน: ศกษาเฉพาะกรณประเทศญปน,

กรงเทพฯ: จรญสนทวงศ การพมพ, 2548. สมคด เลศไพฑรย. กฎหมายการปกครองทองถน. กรงเทพฯ: ส านกพมพคณะรฐมนตรและราช

กจจานเบกษา, 2549. สมคด เลศไพฑรย. การปกครองทองถนประเทศฝรงเศส. กรงเทพฯ: โรงพมพพมพอกษร, 2543. สมคด เลศไพฑรย. สรปการบรรยายพเศษ เรอง บทบาทภาครฐกบความเปนอสระในการ

บรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถน. กรงเทพฯ: ม.ป.ท., ม.ป.ป. สมคด เลศไพฑรย และคณะ. รายงานการศกษาวจยฉบบสมบรณโครงการศกษาวจยรปแบบและ

แนวทางการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถน: กรณศกษาเปรยบเทยบแนวทางของตางประเทศ. กรงเทพฯ: สถาบนวจยและใหค าปรกษาแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2551.

สมยศ เชอไทย. หลกกฎหมายมหาชนเบองตน. พมพครงท 8. กรงเทพฯ: วญญชน, 2555. สมาน รงสโยกฤษฏ. การปกครองสวนทองถนในประเทศตางๆ: สหราชอาณาจกร สวเดน ฝรงเศส

ญปน สาธารณรฐฟลปปนส ไทย. กรงเทพฯ: วญญชน, 2543. สมามาลย ชาวนา, เรยบเรยง. กระจายอ านาจและการปกครองทองถนญปน. คนวนท 1

กรกฎาคม 2556 จาก http://www.kpi.ac.th/wiki/index.php? สภาพฒนาการเมอง. จงหวดจดการตนเอง (Self-governing Province) แนวคดเรองจงหวด

จดการตนเอง การกระจายอ านาจและกฎหมายทเกยวของ. กรงเทพฯ: ส านกงานสภาพฒนาการเมอง, 2555.

142

ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา. พระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542. คนวนท 15 สงหาคม 2557 จาก http://suanpan.go.th/uploads/20140206133641Ga7VNL2/store/20140617153517WQ4DH42.pdf

ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา. พระราชบญญตเทศบาล (ฉบบท 12) พ.ศ. 2546. คนวนท 15 สงหาคม 2557 จาก http://www.suranareecity.com/mainlaw/201.pdf

ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา. พระราชบญญตลกษณะปกครองทองท พทธศกราช 2457. คนวนท 15 สงหาคม 2557 จาก http://www.law.moi.go.th/law/group4/ group4_law4.pdf

ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา. พระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 (แกไขเพมเตมถง (ฉบบท 4) พ.ศ. 2552. คนวนท 20 สงหาคม 2557 จาก http://www.slideshare.net/valrom/2540-4-2552-30829086

อภชาต สถตนรามย. รฐธรรมนญ: การกระจายอ านาจและการมสวนรวมของประชาชน. เชยงใหม: สถาบนศกษานโยบายสาธารณะ มหาวยาลยเชยงใหม, 2555.

อรทย กกผล. เคลดลบการจดบรการสาธารณะทองถน: บทเรยนจากรางวลพระปกเกลา 51. กรงเทพฯ: ส.เจรญ การพมพ, 2552.

อชกรณ วงศปรด. ปญหาการคลงทองถนไทย: บทสะทอนจากมมมองของผบรหารเทศบาล. ใน วารสารการจดการภาครฐและภาคเอกชน. 19 (มกราคม-มถนายน 2555): 1-28

อาวธ วเชยรฉาย. การควบคมของศาลปกครองเกยวกบความชอบดวยกฎหมายของการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต คณะนตศาสตรมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2553.

อดม ทมโฆสต. การปกครองทองถนสมยใหม: บทเรยนจากประเทศพฒนาแลว. กรงเทพฯ: คณะรฐประศาสนศาสตร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, ม.ป.ป.

อดม ทมโฆสต. รายงานการวจย ปจจยทมอทธพลตอการกระจายอ านาจไปสองคกรปกครองสวนทองถน. กรงเทพฯ: คณะรฐประศาสนศาสตร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2551.

Holloway, William V. State and Local Government in the United state. New York: MC Graw-Hill, 1951. p. 398. อางถงใน ประธาน คงฤทธศกษากร. การปกครองทองถน. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โครงการสงเสรมเอกสารวชาการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2534.

Japanese Decentralization Reform in the 1990s: Great Reform or status Quo. In Comparative Studies of Public Administration Reforming Government : New Concept and Practices in Local Public Administration. Japan: EROPA Local Government Center, 1998. p. 52. อางถงใน นครนทร เมฆไตรรตน. ทศทางการปกครองทองถนไทยและตางประเทศเปรยบเทยบ. กรงเทพฯ: วญญชน, 2546.

143

Le Galès, Patrick. Searching for a Post Jacobin State: European Restructuring and PressuresFrom Below. In The Council of European Studies: 2002 Conference of Europeanists Chicago March 2002. pp. 27-28. อางถงใน นครนทร เมฆไตรรตน และคณะ. ทศทางการปกครองทองถนไทยเปรยบเทยบตางประเทศ. กรงเทพฯ: วญญชน, 2546.

Moreau, Jacques. Admimistration Régionale. Départementable et Municipale. Paris: Dalloz, 1985. p.24. อางถงใน สมคด เลศไพฑรย. การปกครองทองถนประเทศฝรงเศส. กรงเทพฯ: โรงพมพพมพอกษร, 2543.

Norton, Alan. International Handbook of Local and Regional Government: A Comparative Analysis of Advanced Democracies. Birmingham: Edward Elgar, 1994. อางถงใน นครนทร เมฆไตรรตน. ทศทางการปกครองทองถนไทยและตางประเทศเปรยบเทยบ. กรงเทพฯ: วญญชน, 2546.

Rhodes, R. A. W. Control and Power in Central-Local Government Relations. Farnborough: Gower, 1981. อางถงใน นครนทร เมฆไตรรตน และคณะ. ทศทางการปกครองทองถนไทยเปรยบเทยบตางประเทศ. กรงเทพฯ: วญญชน, 2546.

Robson, William A. Local government. In Encyclopedia of Social Sciences Vol. x. New York: Macmillan, 1953. p. 574. อางถงใน ประธาน คงฤทธศกษากร. การปกครองทองถน. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2534.

Shah, Anwar and Shah, Sana. The New Vision of Local Governance and the Evolving Role of Local Government. In Local Government in Developing Countries. Anwar Shah, ed. Washington D.C.: The World Bank, 2006.

Smith, Brain C. Field Administration. London: Routledge and Regan Paul, 1967. pp. 22-23. อางถงใน ประธาน คงฤทธศกษากร. การปกครองทองถน. กรงเทพฯ:โครงการสงเสรมเอกสารวชาการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2534.

Turpin, Dominique. Droit de la Décentralization. Gualino éditeur. Paris: Dalloz, 1988. อางถงใน นนทวฒน บรมานนท. การปกครองทองถนฝรงเศส. กรงเทพฯ: สถาบนนโยบายการศกษา, 2544.

Wit, Daniel. A Comparative Survey of Local Government and Administration. Bangkok: Kurusapha, 1967. p. 101-105. อางถงใน วชชกร นาคธน. การปกครองทองถนไทย. พระนครศรอยธยา: มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา, 2550.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก รางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. ....

(ราง) พระราชบญญต ระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

(ฉบบเสนอตอสภาผแทนราษฎร)

พมพครงแรก กนยายน 2556 จานวน 2,000 เลม จดพมพโดย ภาคขบเคลอนเชยงใหมจดการตนเอง 225/112 ม.2 ต.สนพระเนตร อ.สนทราย จ.เชยงใหม 50210 ต ปณ. 295 ปจ. เชยงใหม 50000 www.chiangmailink.org, www.จงหวดจดการตนเอง.net และ www.p-power.org Facebook.Chiangmai Link และ Facebook.เชยงใหมจดการตนเอง ออกแบบ/พมพท วนดาการพมพ 08 1783 8569

(ราง) พระราชบญญต ระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. ....... (ฉบบเสนอตอสภาผแทนราษฎร)

สารบญ

(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. ....... ..... 4

หมวดท 1 ความสมพนธภายในเชยงใหมมหานคร ........................................... 5

หมวดท 2 ความสมพนธภายนอกเชยงใหมมหานคร ....................................... 7

หมวดท 3 การจดระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร ........................... 11

หมวดท 4 การบรหารเชยงใหมมหานคร ....................................................... 12

หมวดท 5 การจดระเบยบราชการของเชยงใหมมหานคร ............................... 33

หมวดท 6 การรกษาราชการแทน และการปฏบตราชการแทน ....................... 37

หมวดท 7 อานาจหนาทของเชยงใหมมหานคร ............................................. 42

หมวดท 8 ขอบญญต .................................................................................. 46

หมวดท 9 งบประมาณ การคลง และทรพยสนของเชยงใหมมหานคร ............ 51

หมวดท 10 การมสวนรวมของภาคพลเมอง .................................................. 56

บทเฉพาะกาล .............................................................................................. 62

พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชมพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ ใหประกาศวา โดยทเปนการสมควรใหตรากฎหมายระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร

จงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหตราพระราชบญญตขนไวโดยคำแนะนำและยนยอมของรฐสภา ดงตอไปน

มาตรา 1 พระราชบญญตน เรยกวา “พระราชบญญตระเบยบ บรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......”

มาตรา 2 พระราชบญญตนใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศราชกจจานเบกษาเปนตนไป

มาตรา 3 ใหยกเลก……………….. พ.ศ. ....... มาตรา 4 บทบญญตแหงกฎหมาย กฎ ขอบงคบ ระเบยบหรอคำสง

อนใดอางถงจงหวดเชยงใหม อำเภอ ตำบล องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล ใหถอวาบทบญญตแหงกฎหมาย กฎ ขอบงคบ ระเบยบหรอคำสงนน อางถงเชยงใหมมหานครและเทศบาลตามพระราชบญญตน แลวแตกรณ เทาทไมขดหรอแยงกบบทบญญตแหงพระราชบญญตน

บรรดากฎหมาย กฎ ระเบยบ และขอบงคบอน ในสวนทบญญตไวแลวในพระราชบญญตน หรอซงขดหรอแยงกบบทแหงพระราชบญญตนใหใชพระราชบญญตนแทน

มาตรา 5 ใหนายกรฐมนตรรกษาการตามพระราชบญญตน

(ราง) พระราชบญญต (ราง) พระราชบญญต ระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. ....... ระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

................................................

4 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

หมวดท 1 ความสมพนธภายในเชยงใหมมหานคร

มาตรา 6 เชยงใหมมหานครจดการบรหารราชการภายใตหลกความเปนอสระขององคกรปกครองสวนทองถนและตามหลกแหงการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนชาวเชยงใหม

มาตรา 7 องคกรปกครองสวนทองถนในเชยงใหมมหานคร มสองระดบ ไดแก องคกรปกครองสวนทองถนระดบบน และองคกรปกครองสวนทองถนระดบลาง

องคกรปกครองสวนทองถนระดบบนคอ เชยงใหมมหานคร มอำนาจและหนาทในการจดทำบรการสาธารณะเฉพาะภารกจทกอใหเกดประโยชนหรอผลกระทบตอประชาชนทงพนทเชยงใหมมหานคร หรอภารกจทหากใหองคกรปกครองสวนทองถนระดบบนเปนผจดทำจะกอใหเกดการประหยด ตอขนาดและการลงทน ซงองคกรปกครองสวนทองถนระดบลางไมสามารถดำเนนการไดเอง หรอหากดำเนนการจะไมกอใหเกดผลประโยชนเทากบการจดทำโดยองคกรปกครองสวนทองถนระดบบน

องคกรปกครองสวนทองถนระดบลางคอ เทศบาล มอำนาจและหนาท ในการจดทำบรการสาธารณะสำหรบภารกจทไมยงยากหรอสลบซบซอน และไมตองใชงบประมาณในการดำเนนการมากนก หรอเปนภารกจทเกยวของกบชวตประจำวนของประชาชนซงอาจแตกตางกนไดตามพนท

การแบงเขต และการกำหนดอำนาจหนาทของเทศบาลใหคำนงถงสภาพความเปนอยของประชาชน ความเปนเมอง ความเปนชนบท ศกยภาพ ทงน ตามทขอบญญตเชยงใหมมหานครกำหนด

5(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

มาตรา 8 เทศบาลตงแตสองแหงขนไปสามารถตกลงรวมมอกน โดยสมครใจ เพอจดทำบรการสาธารณะอยางใดอยางหนงหรอหลายอยาง โดยมวตถประสงคเพอเพมประสทธภาพทมความหลากหลายและครอบคลมพนทมากทสด ความสมพนธขององคกรปกครองสวนทองถนภายในเชยงใหม มหานครมลกษณะการแบงงานกนทำ มอสระในการบรหารงานตอกน ไมมลกษณะการขนตอสายบงคบบญชากน โดยมการกำหนดทศทางการพฒนาบทบาท ภาระหนาท ความรบผดชอบทเชอมโยง มความสอดคลองกน ตามพระราชบญญตน

มาตรา 9 อำนาจหนาทของเชยงใหมมหานครทมตอเทศบาล มดงน 1) สนบสนนใหเกดเครอขายองคการบรหารสวนทองถน ระดบเทศบาล

เพอการทำงานรวมกนของทองถน ทงหนวยงานภาครฐ องคกรประชาสงคม ประชาชน และองคกรปกครองสวนทองถน

2) การพฒนาโครงการลงทนพนฐานระหวางเชยงใหมมหานครและองคกรปกครองสวนทองถนระดบเทศบาล และประชาชน โดยความยนยอมและความรวมมอของทองถน และคำนงถงความคมคาในโครงสรางพนฐาน

3) กำหนดการจดระบบการบรการสาธารณะตามอำนาจและหนาทระหวางรฐกบองคกรปกครองสวนทองถน และระหวางองคกรปกครองสวนทองถนดวยกนเอง

4) กำหนดนโยบาย และแผนการดำเนนงาน บคลากรทมความเชยวชาญใหความชวยเหลอองคกรปกครองสวนทองถนระดบเทศบาล เพอพฒนาความชำนาญเฉพาะทาง ในการปฏบตภารกจทมการถายโอน

มาตรา 10 ใหมเทศบาล ประกอบไปดวย สภาเทศบาล ผบรหารเทศบาลและสภาพลเมอง โดยสภาเทศบาลและผบรหารเทศบาลใหมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชน และทมาของสภาพลเมองใหนำหลกเกณฑและวธการตามมาตรา 71 มาบงคบใชโดยอนโลม

6 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

การเลอกตงสมาชกสภาเทศบาลและผบรหารเทศบาล ทมาจาก การเลอกตงโดยตรงของประชาชนใหใชวธออกเสยงลงคะแนนโดยตรงและลบ

สมาชกสภาเทศบาล ผบรหารเทศบาล มวาระการดำรงตำแหนง คราวละสป

ผบรหารเทศบาล จะเปนขาราชการซงมตำแหนงหรอเงนเดอนประจำ พนกงานหรอลกจางของหนวยงานราชการ หนวยงานรฐ หรอรฐวสาหกจ หรอของราชการสวนทองถน และจะมผลประโยชนขดกนกบการดำรงตำแหนงมได

หมวดท 2

ความสมพนธภายนอกเชยงใหมมหานคร

มาตรา 11 ราชการสวนกลางในพนทมอำนาจหนาทในการจดทำบรการสาธารณะ ซงเปนภารกจทเกยวกบความมนคง เศรษฐกจระดบประเทศ หรอเปนภารกจในระดบมหภาคซงจะกอใหเกดประโยชนมหาชนระดบประเทศ

มาตรา 12 ราชการสวนทองถนมอำนาจหนาทในการจดทำบรการสาธารณะ ซงเปนภารกจทใกลชดกบประชาชน หรอเกยวของกบชวตประจำวน หรอเปนภารกจทเปนประโยชนโดยตรงตอประชาชนทอาศยอยในทองถนหนงซงแตกตางกนไดในแตละพนท

มาตรา 13 ราชการสวนกลางตองกระจายอำนาจใหองคกรปกครองสวนทองถนภายในเชยงใหมมหานครพงตนเองและตดสนใจในกจการของเชยงใหมมหานครไดเอง สงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนภายในเชยงใหมมหานครมสวนรวมในการดำเนนการตามแนวนโยบายพนฐานแหงรฐ พฒนาเศรษฐกจของเชยงใหมมหานคร และระบบสาธารณปโภคและสาธารณปการ ตลอดทงโครงสรางพนฐานสารสนเทศภายในเชยงใหมมหานครใหทวถงและเทาเทยมกน

7(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

มาตรา 14 เพอใหการถายโอนอำนาจ ภารกจ หนาทจากราชการสวนกลางและราชการสวนภมภาคแกองคกรปกครองสวนทองถนภายในเชยงใหมมหานครเกดความชดเจน และสอดคลองกบการปฏบตงานจรงในพนท จงใหตง คณะกรรมการชดหนงเรยกวา “คณะกรรมการเชยงใหมมหานคร” ประกอบดวย

1) นายกรฐมนตร หรอรองนายกรฐมนตร ซงนายกรฐมนตรมอบหมายเปนประธาน

2) ผแทนองคกรปกครองสวนทองถนภายในเชยงใหมมหานครจำนวนหาคน ประกอบดวย ผบรหารเชยงใหมมหานครหนงคน ผบรหารเทศบาลสองคน ผบรหารองคกรบรหารสวนตำบลสองคน ทงนโดยใหผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภทเลอกกนเองตามหลกเกณฑและวธการทนายกรฐมนตรกำหนด

3) ผทรงคณวฒ ซงประกอบดวย นกวชาการจำนวนหนงคน ผแทนองคกรพฒนาเอกชนจำนวนหนงคน ผแทนองคกรชมชนหนงคน ทงน การสรรหานกวชาการ ผแทนองคกรพฒนาเอกชน ผแทนองคกรชมชน ใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทนายกรฐมนตรกำหนด

4) ใหหวหนาสำนกงานคณะกรรมการกระจายอำนาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนตามกฎหมายวาดวยกำหนดแผนและขนตอนการกระจายอำนาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน เปนเลขานการคณะกรรมการ และใหประธานคณะกรรมการประสานองคกรพฒนาเอกชนภาคเหนอเปน ผชวยเลขานการ

ทงนใหคณะกรรมการดำเนนการตามจำนวนทมอย โดยไมตองรอ ใหครบตามจำนวน

มาตรา 15 คณะกรรมการเชยงใหมมหานครใหมอำนาจหนาทดงน 1) กำหนดหลกเกณฑ ขนตอน และแผนการถายโอนภารกจ

ใหกบองคกรปกครองสวนทองถนภายในเชยงใหมมหานคร

8 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

2) จดตงอนกรรมการแตละดาน เพอพจารณาการแบงอำนาจ บทบาท ภารกจ ทเหมาะสมใหกบเชยงใหมมหานครและองคกรปกครองสวนทองถนในระดบลาง

3) กำหนดวธการ ขนตอน กระบวนการ มาตรการสนบสนน เพอพฒนาประสทธภาพ การเตรยมความพรอมขององคกรปกครอง สวนทองถนภายในเชยงใหมมหานครใหมความสามารถรองรบภารกจทจะมการถายโอน

4) สนบสนนใหเกดการถายโอนอำนาจและภารกจใหแลวเสรจ ภายในสองป

5) ประสานการถายโอนขาราชการ ขาราชการสวนทองถน และพนกงานรฐวสาหกจระหวางสวนราชการ รฐวสาหกจ และองคกรปกครองสวนทองถนกบคณะกรรมการพนกงานสวนทองถนหรอหนวยงานทเกยวของ เพอใหสอดคลองกบการกำหนดอำนาจและหนาทการจดสรรภาษและอากร เงนอดหนน เงนงบประมาณทราชการสวนกลางโอนใหแกองคกรปกครองสวนทองถน และการถายโอนภารกจ

มาตรา 16 ใหมการถายโอนขาราชการซงเคยสงกดราชการสวนภมภาคในพนทเชยงใหมมหานครมาสงกดราชการสวนทองถน หากขาราชการผใด ไมประสงคโอนมาสงกดราชการสวนทองถน ใหกลบไปสงกดกระทรวง ทบวง กรมเดม โดยการสงกดมาราชการสวนทองถน ขาราชการจะไดรบ สทธประโยชนไมตำกวาเดม

ใหโอนทรพยสน อำนาจ ภาระหนาทความรบผดชอบของหนวยงานราชการสวนภมภาคทอยในพนทเชยงใหมมหานคร ยกเวนหนวยงานวชาการ หนวยประสานงานระหวางรฐสวนกลาง และเชยงใหมมหานคร และหนวยงานรฐสวนกลางททำหนาทแทนรฐสวนกลางอยในพนท ใหโอนมาอยทเชยงใหมมหานคร

9(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

มาตรา 17 หนวยงานจากรฐสวนกลางทจะอยในพนท ใหประสานงาน และทำขอตกลงในการประสานงานรวมกน

โครงการ หรอแนวนโยบายใดๆ ทราชการสวนกลางจะทำกบพนท ใหเปนลกษณะทำขอตกลงรวมกน รวมทงกจการใดๆ ทตองมการลงทน องคกรปกครองสวนทองถนสามารถรวมลงทนกบรฐได

มาตรา 18 การกระจายอำนาจใหแกเชยงใหมมหานครตามกฎหมายน ม 2 รปแบบ ดงน

(1) การกระจายอำนาจภายใตหลกการโอนอำนาจ ซงรฐถายโอนอำนาจการตดสนใจไปยงเชยงใหมใหมนคร เพอทำหนาทในการบรหารงาน การตดสนใจ การกำหนดนโยบาย และการจดทำบรการสาธารณะประเภทตางๆ ไดอยางอสระ รวมทงมอำนาจในการตรากฎหมาย ระเบยบ และ ขอบญญต เพอใชบงคบภายในพนทเชยงใหมมหานคร โดยรฐไมสามารถแทรกแซงการดำเนนงานดงกลาวได เวนแตจะเปนเรองทเกยวกบการทหาร การตางประเทศ เงนตรา และศาล เทานน

(2) การกระจายอำนาจภายใตหลกการมอบอำนาจ ซงรฐมอบอำนาจใหแกเชยงใหมมหานคร เพอจดทำภารกจทมการกำหนดไวอยางชดเจน โดยเชยงใหมมหานครมอสระในการตดสนใจ แตรฐยงคงมอำนาจในการกำกบดแลใหเชยงใหมมหานครกระทำการภายใตขอบเขตทกฎหมายกำหนด

มาตรา 19 ในการกระจายอำนาจตามมาตรา 18 ใหสวนราชการหรอหนวยงานของรฐยตการจดทำบรการสาธารณะ ซงไดถายโอนไปยงเชยงใหมมหานคร แตยงคงมอำนาจและหนาทใหการสนบสนนทางวชาการ เทคโนโลย งบประมาณ และบคลากรแกเชยงใหมมหานคร ตลอดจนกำกบดแลเชยงใหมมหานครใหดำเนนการตามกฎหมายและหลกเกณฑทกำหนด

10 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

หมวดท 3 การจดระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร

มาตรา 20 ใหเชยงใหมมหานครมฐานะเปนนตบคคลและเปนราชการบรหารสวนทองถน มระเบยบการบรหารตามพระราชบญญตน และมอาณาเขตทองทตามท เชยงใหมมหานครมอย ในวนทพระราชบญญตน ใชบงคบ การแกไขเปลยนแปลงอาณาเขตทองทเชยงใหมมหานครใหตราเปน พระราชบญญต

มาตรา 21 ใหแบงพนทการบรหารเชยงใหมมหานคร เพอการประสานงานเปนเขต ตามพนทอำเภอทมอยในวนทพระราชบญญตนใชบงคบ

การตง ยบ หรอเปลยนแปลงพนทเขตใหกระทำโดยประกาศของเชยงใหมมหานคร

ในเขตหนงถาเหนสมควรอาจแบงพนทการบรหารออกเปนแขวงกได การตง ยบ หรอเปลยนแปลงพนทแขวงใหทำเปนประกาศของเชยงใหม มหานคร

มาตรา 22 บทบญญตแหงกฎหมายใดอางถงเขตทองทจงหวดให หมายถงเชยงใหมมหานคร อางถงเขตทองทอำเภอใหหมายถงเขต ตามพระราชบญญตน

11(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

หมวดท 4 การบรหารเชยงใหมมหานคร

มาตรา 23 การบรหารเชยงใหมมหานคร ประกอบดวย (1) สภาเชยงใหมมหานคร (2) ผวาราชการเชยงใหมมหานคร (3) สภาพลเมอง

สวนท 1 สภาเชยงใหมมหานคร

มาตรา 24 สภาเชยงใหมมหานครประกอบดวย สมาชกซงราษฎรเลอกตง ตามเกณฑทกำหนดไวในมาตรา 25

มาตรา 25 การเลอกตงสมาชกสภาเชยงใหมมหานครจะกระทำได เมอมพระราชกฤษฎกากำหนดใหมการเลอกตงแลว ในพระราชกฤษฎกานนใหระบวนเลอกตงและระยะเวลารบสมครเลอกตง

การกำหนดเขตเลอกตง ใหถอเกณฑราษฎรสามหมนคนเปนประมาณ โดยพยายามจดใหแตละเขตเลอกตงมจำนวนราษฎรใกลเคยงกนเทาทจะเปนไปได แตตองไมเปนการนำเอาพนทของเขตหนงไปรวมกบเขตอน

ในเขตเลอกตงหนงใหมสมาชกสภาเชยงใหมมหานครไดหนงคน ถาเขตใดมจำนวนราษฎรไมพอทจะจดใหเปนหนงเขตเลอกตง กใหม การเลอกตงสมาชกสภาเชยงใหมมหานครในเขตนนหนงคน และใหถอเปนหนงเขตเลอกตง

การกำหนดเขตเลอกตงใหคำนวณตามเกณฑจำนวนราษฎรตามหลกฐานการทะเบยนราษฎรทกระทรวงมหาดไทยประกาศครงสดทาย กอนวนประกาศพระราชกฤษฎกาใหมการเลอกตงสมาชกสภาเชยงใหมมหานคร

12 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

หลกเกณฑและวธการของการกำหนดเขตเลอกตง จำนวนแตกตางของราษฎรในแตละเขตเลอกตง และวธการเลอกตงใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาเชยงใหมมหานคร และผวาราชการเชยงใหมมหานคร

มาตรา 26 บคคลผมคณสมบตดงตอไปน เปนผมสทธเลอกตง (1) มสญชาตไทย แตบคคลผมสญชาตไทยโดยการแปลงสญชาต

ตองไดสญชาตไทยมาแลวไมนอยกวาหาป (2) มอายไมตำกวาสบแปดปบรบรณในวนท 1 มกราคมของปทม

การเลอกตง และ (3) มชออยในทะเบยนบานในเขตเลอกตงเปนเวลาตดตอกนจนถง

วนเลอกตงไมนอยกวาเกาสบวน มาตรา 27 บคคลผมลกษณะใดลกษณะหนงดงตอไปนในวนเลอกตง

เปนบคคลตองหามมใหใชสทธเลอกตงสมาชกสภาเชยงใหมมหานคร คอ (1) วกลจรตหรอจตฟนเฟอนไมสมประกอบ (2) ภกษ สามเณร นกพรต หรอนกบวช (3) ตองคมขงอยโดยหมายของศาลหรอคำสงทชอบดวยกฎหมาย (4) อยในระหวางถกเพกถอนสทธเลอกตง มาตรา 28 ผมสทธสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาเชยงใหมมหานคร

ตองมคณสมบตดงตอไปน (1) มสญชาตไทยโดยการเกด (2) อายไมตำกวายสบหาปบรบรณในวนเลอกตง และ (3) มชออยในทะเบยนบานในเขตเชยงใหมมหานครเปนเวลาตดตอกน

จนถงวนสมครไมนอยกวาหนงรอยแปดสบวน หรอมชออยในทะเบยนบานในเขตเชยงใหมมหานคร และไดเสยภาษตามกฎหมายวาดวยภาษโรงเรอนและทดน หรอตามกฎหมายวาดวยภาษบำรงทองทใหเชยงใหมมหานคร ในปทสมครหรอปกอนทสมครหนงป

13(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

มาตรา 29 บคคลผมลกษณะดงตอไปน เปนบคคลตองหามมใหใชสทธสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาเชยงใหมมหานคร คอ

(1) ตดยาเสพตดใหโทษ (2) เปนบคคลลมละลายซงศาลยงไมสงใหพนจากคด (3) เปนบคคลผมลกษณะตองหามมใหใชสทธเลอกตงตามมาตรา 27

(1) (3) (4) ตองคำพพากษาใหจำคก และถกคมขงอยโดยหมายของศาล (5) เคยตองคำพพากษาใหจำคกตงแตสองปขนไป โดยไดพนโทษมา

ยงไมถงหาปในวนเลอกตง เวนแตความผดอนไดกระทำโดยประมาท (6) เปนสมาชกสภาซงมหนาทในทางนตบญญต สมาชกสภาทองถน

คณะผบรหารทองถน หรอผบรหารทองถน (7) เปนผสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภา ซงมหนาทในทางนตบญญต

สมาชกสภาทองถน คณะผบรหารทองถน หรอผบรหารทองถน (8) เปนขาราชการซงมตำแหนงหรอเงนเดอนประจำ (9) เปนพนกงานหรอลกจางของหนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ

หรอของราชการสวนทองถน (10) เปนบคคลซงทางราชการหรอรฐวสาหกจไลออก ปลดออก ใหออก

หรอเลกจาง เพราะทจรตตอหนาท หรอถอวากระทำการทจรต และประพฤตมชอบในวงราชการ

(11) เปนผถกถอดถอนใหออกจากตำแหนงผวาราชการเชยงใหม มหานคร ถงวนสมครรบเลอกตงยงไมครบสป

(12) เปนผถกใหออกจากตำแหนงสมาชกสภาเชยงใหมมหานครตามมาตรา 35 (8) ถงวนสมครรบเลอกตงยงไมครบสป

(13) เคยตองคำพพากษาหรอคำสงของศาลใหทรพยสนตกเปนของแผนดน เพราะรำรวยผดปกตหรอมทรพยสนเพมขนผดปกต

14 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

มาตรา 30 อายของสภาเชยงใหมมหานครมกำหนดคราวละสป นบแตวนเลอกตง สมาชกสภาเชยงใหมมหานคร

เมออายของสภาเชยงใหมมหานครสนสดลง ใหจดการเลอกตงสมาชกสภาเชยงใหมมหานครขนใหมเปนการเลอกตงทวไป ซงตองกำหนดวนเลอกตงภายในสสบหาวน นบแตวนทอายของสภาเชยงใหมมหานครสนสดลง และวนเลอกตงนนตองกำหนดวนเดยวกนทวเชยงใหมมหานคร

มาตรา 31 ในกรณทการดำเนนงานของผวาราชการเชยงใหมมหานคร และสภาเชยงใหมมหานครขดแยงกน จนอาจกอใหเกดความเสยหายแกเชยงใหมมหานคร หรอแกราชการโดยสวนรวม ผวาราชการเชยงใหมมหานครอาจยนขอเสนอพรอมดวยเหตผลตอนายกรฐมนตรใหยบสภาเชยงใหมมหานคร เพอใหมการเลอกตงสมาชกสภาเชยงใหมมหานครใหมได

ถานายกรฐมนตรไมประกาศยบสภาเชยงใหมมหานครภายในสบหาวน นบแตวนทไดรบขอเสนอใหยบสภาเชยงใหมมหานคร ผวาราชการเชยงใหมมหานครอาจยนขอเสนอทบทวนใหพจารณาใหมไดอกครงหนงภายในสามสบวน นบแตวนทนายกรฐมนตรไดรบขอเสนอตามวรรคหนง ในการนนายกรฐมนตร จะเหนควรใหยบสภาเชยงใหมมหานครตามขอเสนอทบทวนหรอไมกได แตตองพจารณาใหแลวเสรจภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบขอเสนอทบทวน ดงกลาว

ในกรณทผวาราชการเชยงใหมมหานครจะเสนอนายกรฐมนตรใหสงยบสภาเชยงใหมมหานครในเหตการณเดยวกนอก ใหกระทำไดเมอพนกำหนดเกาสบวนนบแตวนทครบกำหนดสามสบวนทนายกรฐมนตรไดรบขอเสนอทบทวนตามวรรคสอง

มาตรา 32 การยบสภาเชยงใหมมหานครตามมาตรา 31 และการทนายกรฐมนตรไมเหนชอบดวยกบขอเสนอทบทวนของผวาราชการเชยงใหมมหานครตามมาตรา 31 วรรคสาม ใหทำเปนประกาศสำนกนายกรฐมนตรพรอมกบแสดงเหตผล

15(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

มาตรา 33 สมาชกภาพของสมาชกสภาเชยงใหมมหานครเรมตงแต วนเลอกตงและอยในตำแหนงตามอายของสภาเชยงใหมมหานคร

เมอตำแหนงสมาชกสภาเชยงใหมมหานครวางลงเพราะเหตอน นอกจากถงคราวออกตามอายของสภาเชยงใหมมหานคร หรอมการยบสภาเชยงใหมมหานคร ใหมการเลอกตงสมาชกสภาเชยงใหมมหานครภายในกำหนดเวลา หกสบวน เวนแตอายของสภาเชยงใหมมหานครจะเหลอไมถงหนงรอยแปดสบวน

สมาชกสภาเชยงใหมมหานครผเขามาแทนนนใหอยในตำแหนงไดเพยงเทาอายของสภาเชยงใหมมหานครทเหลออย

มาตรา 34 สมาชกสภาเชยงใหมมหานครตองไมดำรงตำแหนงหรอปฏบตหนาทอนใดในสวนราชการหรอหนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ หรอการพาณชยของเชยงใหมมหานคร หรอบรษท ซงเชยงใหมมหานครถอหน หรอตำแหนงผบรหารทองถนหรอพนกงานสวนทองถน

มาตรา 35 สมาชกภาพของสมาชกสภาเชยงใหมมหานครสนสดลงดวยเหตใดเหตหนงดงตอไปน

(1) ถงคราวออกตามอายของสภาเชยงใหมมหานคร หรอมการยบสภาเชยงใหมมหานคร

(2) ตาย (3) ลาออก โดยยนหนงสอลาออกตอประธานสภาเชยงใหมมหานคร

และใหมผล นบแตวนถดจากวนยนหนงสอลาออก (4) ขาดคณสมบตตามมาตรา 26 หรอมลกษณะตองหามตาม

มาตรา 27 เวนแตกรณ ตามมาตรา 29 (4) (5) กระทำการอนตองหาม ตามมาตรา 29 (6) ถกจำคกโดยคำพพากษาถงทสดใหจำคก เวนแตความผดอนได

กระทำโดยประมาทหรอความผดลหโทษ (7) ขาดการประชมสภาเชยงใหมมหานครเกนสามครงตดตอกน

โดยไมไดรบอนญาตจากประธานสภาเชยงใหมมหานคร

16 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

(8) สภาเชยงใหมมหานครวนจฉยใหออกเพราะเหนวาไดกระทำการอนเปนการเสอมเสยแกเกยรตศกดของตำแหนง มตของสภาเชยงใหมมหานครในขอนตองมคะแนนเสยงไมนอยกวาสองในสามของจำนวนสมาชกทงหมดของสภาเชยงใหมมหานคร ทงนใหมผลตงแตวนทสภาเชยงใหมมหานครลงมต

(9) ราษฎรผมสทธเลอกตงในเขตเชยงใหมมหานครไดลงคะแนนเสยงใหพนจากตำแหนงตามกฎหมายวาดวยการลงคะแนนเสยง เพอถอดถอนสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน และถาสมาชกภาพของสมาชกสภาเชยงใหมมหานครสนสดลงพรอมกนทงหมดเพราะเหตดงกลาว ใหถอวาเปนการยบสภาเชยงใหมมหานคร

ในกรณตาม (8) ใหกระทำเมอนายกรฐมนตรรองขอ หรอเมอสมาชกสภาเชยงใหมมหานครไมนอยกวาหนงในสามของจำนวนสมาชกทงหมดเขาชอเสนอเปนญตตใหสภาเชยงใหมมหานครพจารณา

มาตรา 36 ในกรณทมขอกลาวหาวาสมาชกภาพของสมาชกสภา เชยงใหมมหานครสนสดลงเพราะเหตอยางใดอยางหนงตามมาตรา 29 (4) (5) หรอ (7) ดำเนนการสอบสวน ถาประธานสภาเชยงใหมมหานครรายงานวาสมาชกภาพของสมาชกคนนนสนสดลงตามขอกลาวหานน และนายกรฐมนตรเหนชอบดวย ใหนายกรฐมนตรมคำสงใหพนจากตำแหนง

การพนจากตำแหนงตามมาตราน ใหนำมาตรา 54 มาใชบงคบ โดยอนโลม

มาตรา 37 ใหสภาเชยงใหมมหานครเลอกสมาชกสภาเชยงใหมมหานครเปนประธานสภาเชยงใหมมหานครคนหนง และรองประธานสภาเชยงใหมมหานครไมเกนสองคน โดยใหดำรงตำแหนงทนททไดรบเลอก

ใหนายกรฐมนตรประกาศชอประธานสภาและรองประธานสภาเชยงใหมมหานครผไดรบเลอกในราชกจจานเบกษา

ประธานสภาและรองประธานสภาเชยงใหมมหานครดำรงตำแหนงตามวาระคราวละสป

17(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

มาตรา 38 ประธานสภาหรอรองประธานสภาเชยงใหมมหานคร พนจากตำแหนงกอนถงวาระดวยเหตใดเหตหนงดงตอไปน

(1) ขาดจากสมาชกภาพของสมาชกสภาเชยงใหมมหานคร (2) ลาออกจากตำแหนงโดยยนหนงสอลาออกตอนายกรฐมนตร

และใหมผล นบแตวนถดจากวนทยนหนงสอลาออก (3) เมอสมาชกสภาเชยงใหมมหานครไมนอยกวาหนงในสามของ

จำนวนสมาชกทงหมดเขาชอเสนอญตตใหสภาเชยงใหมมหานครมการเลอกตงประธานสภาหรอรองประธานสภาเชยงใหมมหานครใหม และสภาเชยงใหมมหานครมมตตามนนดวยคะแนนเสยงไมนอยกวาสามในสของจำนวนสมาชกทงหมด โดยใหพนจากตำแหนงเมอไดมการเลอกตงประธานสภาหรอ รองประธานสภาเชยงใหมมหานคร แลวแตกรณ

ในกรณตามวรรคหนง ใหสภาเชยงใหมมหานครเลอกประธานสภาหรอรองประธานสภาเชยงใหมมหานครคนใหมขนแทน แลวแตกรณ และให ผไดรบเลอกนนอยในตำแหนงตามวาระของผซงตนแทน

มาตรา 39 ประธานสภาเชยงใหมมหานครมอำนาจหนาทดำเนนกจการของสภาเชยงใหมมหานครใหเปนไปตามขอบงคบของสภาเชยงใหมมหานคร

รองประธานสภาเชยงใหมมหานครมอำนาจหนาทกระทำกจการแทนประธานสภาเชยงใหมมหานคร เมอประธานสภาเชยงใหมมหานครไมอยหรอไมอาจปฏบตหนาทได หรอตามทประธานสภาเชยงใหมมหานครมอบหมาย

เมอประธานสภาและรองประธานสภาเชยงใหมมหานครไมอยใน ทประชม หรอไมอาจปฏบตหนาทได ใหสมาชกสภาเชยงใหมมหานคร เลอกสมาชกสภาเชยงใหมมหานครคนหนง ทำหนาทประธานเฉพาะใน การประชมคราวนน

มาตรา 40 ใหมเลขานการประธานสภาเชยงใหมมหานครหนงคน และเลขานการรองประธานสภาเชยงใหมมหานครไมเกนจำนวนรองประธานสภาเชยงใหมมหานคร โดยประธานสภาเชยงใหมมหานครเปนผแตงตง

18 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

มาตรา 41 สภาเชยงใหมมหานครมอำนาจตราขอบงคบเกยวกบจรรยาบรรณของสมาชกสภาเชยงใหมมหานคร ขอบงคบการประชมเกยวกบการเลอกและการปฏบตหนาทของประธานสภาเชยงใหมมหานคร รองประธานสภาเชยงใหมมหานคร และคณะกรรมการสามญหรอวสามญของสภาเชยงใหมมหานคร วธการประชม การเสนอและพจารณารางขอบญญต การเสนอญตต การปรกษา การอภปราย การลงมต การตงกระทถาม การเปดอภปรายทวไป การรกษาระเบยบ และความเรยบรอยของกจการอนอนเปนหนาทของ สภาเชยงใหมมหานคร

มาตรา 42 ภายในสบหาวนนบแตวนเลอกตงสมาชกสภาเชยงใหมมหานครอนเปนการเลอกตงทวไป ใหนายกรฐมนตรเรยกประชมสภาเชยงใหมมหานคร เพอใหสมาชกไดมาประชมเปนครงแรก

ในปหนงใหมสมยประชมสามญของสภาเชยงใหมมหานครไมนอยกวาสองสมย แตตองไมเกนสสมย จำนวนสมยประชมสามญ และวนเรม สมยประชมสามญประจำปแตละสมย ใหสภาเชยงใหมมหานครกำหนด

สมยประชมสามญของสภาเชยงใหมมหานครสมยหนงๆ ใหมกำหนดเวลาสามสบวน แตถามกรณจำเปน ใหประธานสภาเชยงใหมมหานครสงขยายสมยประชมสามญออกไปอกไดตามความจำเปนครงละไมเกนสบหาวน

การปดสมยประชมสามญกอนครบกำหนดเวลาสามสบวนจะกระทำได แตโดยความเหนชอบของสภาเชยงใหมมหานคร

ใหประธานสภาเชยงใหมมหานครเปนผเรยกประชมสภาเชยงใหม มหานครตามสมยประชม และเปนผเปดหรอปดการประชม

19(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

มาตรา 43 นอกจากสมยประชมสามญแลว เมอมกรณเปนการจำเปนเพอประโยชนของเชยงใหมมหานคร ผวาราชการเชยงใหมมหานครหรอสมาชกสภาเชยงใหมมหานครมจำนวนไมนอยกวาหนงในสามของจำนวนสมาชกทงหมด อาจทำคำรองยนตอประธานสภาเชยงใหมมหานคร ขอใหเรยกประชมสภาเชยงใหมมหานครเปนการประชมสมยวสามญได ใหประธาน สภาเชยงใหมมหานครเรยกประชม โดยกำหนดวนประชมภายในสบหาวน นบแตวนไดรบคำรอง

สมยประชมวสามญใหมกำหนดเวลาสามสบวน แตถามกรณจำเปน ใหประธานสภาเชยงใหมมหานครสงขยายสมยประชมวสามญออกไปอกไดตามความจำเปนครงละไมเกนสบหาวน

การปดสมยประชมวสามญกอนครบกำหนดเวลาสามสบวนจะกระทำได แตโดยความเหนชอบของสภาเชยงใหมมหานคร

มาตรา 44 การประชมสภาเชยงใหมมหานครทกคราวตองมสมาชก มาประชมไมนอยกวากงหนงของจำนวนสมาชกทงหมดจงจะเปนองคประชม

ผวาราชการเชยงใหมมหานคร รองผวาราชการเชยงใหมมหานคร และหรอผทผวาราชการเชยงใหมมหานครมอบหมายมสทธเขาประชมสภาเชยงใหมมหานคร และมสทธแถลงขอเทจจรงหรอแสดงความคดเหนเกยวกบงาน ในหนาทตอทประชม แตไมมสทธออกเสยงลงคะแนน

ทงน ในการประชมฯ แตละคราวตองเปดใหมการถายทอดสดผานสอตางๆ เวนเสยแตเปนการประชมลบ

มาตรา 45 การลงมตวนจฉยขอปรกษาใหถอเสยงขางมากเปนเกณฑ เวนแตทมบญญตไวเปนอยางอนในพระราชบญญตน หรอในขอบงคบ การประชมสภาเชยงใหมมหานคร

สมาชกสภาเชยงใหมมหานครคนหนงใหมเสยงหนงในการออกเสยง ลงคะแนน ถามคะแนนเสยงเทากน ใหประธานในทประชมออกเสยงเพมขนอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด

20 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

มาตรา 46 การประชมของสภาเชยงใหมมหานครยอมเปนการเปดเผยตามลกษณะทกำหนดในขอบงคบการประชมสภาเชยงใหมมหานคร แตถาหากผวาราชการเชยงใหมมหานคร หรอสมาชกสภาเชยงใหมมหานครมจำนวน ไมนอยกวาสามในหาของจำนวนสมาชกทงหมดรองขอใหประชมลบ หาก ทประชมมมตดวยคะแนนเสยงไมนอยกวากงหนงของผเขาประชมกใหดำเนนการประชมลบ

มาตรา 47 ในทประชมสภาเชยงใหมมหานคร สมาชกยอมมสทธ ตงกระทถามผวาราชการเชยงใหมมหานครในเรองใดๆ อนเกยวกบงานในหนาทของเชยงใหมมหานคร แตผวาราชการเชยงใหมมหานครยอมมสทธทจะไมตอบเมอเหนวาเรองนนๆ ยงไมควรเปดเผย เพราะเกยวกบประโยชนสำคญ ของเชยงใหมมหานคร

มาตรา 48 สมาชกสภาเชยงใหมมหานครจำนวนไมนอยกวาสองในหาของจำนวนสมาชกทงหมดมสทธเขาชอเสนอญตตขอใหเปดอภปรายทวไป เพอใหผวาราชการเชยงใหมมหานครแถลงขอเทจจรงหรอแสดงความคดเหนในปญหาอนเกยวกบการบรหารราชการเชยงใหมมหานคร

ญตตดงกลาวในวรรคหนงใหยนตอประธานสภาเชยงใหมมหานคร และใหประธานสภาเชยงใหมมหานครแจงไปยงผวาราชการเชยงใหมมหานคร เพอกำหนดวนเวลาสำหรบการเปดอภปรายทวไป ซงตองไมชากวาสบหาวนนบแตวนทผวาราชการเชยงใหมมหานครไดรบแจง

การเปดอภปรายทวไปตามมาตรานสภาเชยงใหมมหานครจะลงมต ในปญหาทอภปรายมได

มาตรา 49 สภาเชยงใหมมหานครมอำนาจเลอกสมาชกสภาเชยงใหมมหานครตงเปนคณะกรรมการสามญของสภาเชยงใหมมหานคร และมอำนาจเลอกบคคลผเปนสมาชกสภาเชยงใหมมหานคร หรอมไดเปนสมาชกสภาเชยงใหมมหานครตงเปนคณะกรรมการวสามญของสภาเชยงใหมมหานคร เพอกระทำกจการหรอพจารณาสอบสวนหรอศกษาเรองใดๆ อนอยในอำนาจหนาทของเชยงใหมมหานคร แลวรายงานตอสภาเชยงใหมมหานคร

21(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

ผวาราชการเชยงใหมมหานครมสทธเสนอชอสมาชกสภาเชยงใหมมหานครหรอบคคลผมไดเปนสมาชกสภาเชยงใหมมหานคร ใหสภาเชยงใหมมหานครตงเปนกรรมการในคณะกรรมการวสามญได จำนวนกรรมการทผวาราชการเชยงใหมมหานครมสทธเสนอนนใหเปนไปตามทกำหนดในขอบงคบของ สภาเชยงใหมมหานคร

มาตรา 50 คณะกรรมการวสามญพจารณารางขอบญญตงบประมาณ ใหมกรรมการจำนวนไมนอยกวาหนงในสามของจำนวนสมาชกทงหมดของสภาเชยงใหมมหานคร และผวาราชการเชยงใหมมหานครมสทธเสนอชอบคคลผทเปนหรอมไดเปนสมาชกสภาเชยงใหมมหานคร ใหสภาเชยงใหมมหานครตงเปนกรรมการไดไมเกนหนงในสามของจำนวนกรรมการทงคณะ

มาตรา 51 การประชมคณะกรรมการตามมาตรา 49 และมาตรา 50 ตองมกรรมการมาประชมไมนอยกวากงหนงของจำนวนกรรมการทงหมด จงจะเปนองคประชม และใหใชขอบงคบการประชมสภาเชยงใหมมหานคร โดยอนโลม

มาตรา 52 คณะกรรมการของสภาเชยงใหมมหานครมอำนาจเรยกเจาหนาทของเชยงใหมมหานครมาแถลงขอเทจจรงหรอแสดงความคดเหน ในกจการทกระทำหรอในเรองทพจารณาสอบสวนหรอศกษาอยนนได ทงน จะกระทำการนอกสมยประชมของเชยงใหมมหานครกได และถามความจำเปนคณะกรรมการแตละคณะอาจตงคณะอนกรรมการขนพจารณารายละเอยดในเรองทเปนหนาทของคณะกรรมการ แลวเสนอรายงานตอคณะกรรมการกได

มาตรา 53 คณะกรรมการสามญของสภาเชยงใหมมหานครใหมวาระการปฏบตหนาทคราวละสองป

คณะกรรมการวสามญตามมาตรา 49 และมาตรา 50 ใหสนสภาพไปหลงจากทไดปฏบตงานทไดรบมอบหมายและเสนอรายงานตอสภาเชยงใหมมหานครเรยบรอยแลว

22 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

มาตรา 54 ใหประธานสภาเชยงใหมมหานคร รองประธานสภาเชยงใหมมหานคร และสมาชกสภาเชยงใหมมหานคร รวมทงคณะกรรมการทสภาเชยงใหมมหานครตงขน หรอคณะอนกรรมการทคณะกรรมการตงขนไดรบเงนประจำตำแหนง เงนคาเบยประชม และเงนตอบแทนอนตามทกำหนดโดยพระราชกฤษฎกาจากงบประมาณของเชยงใหมมหานคร

สวนท 2

ผวาราชการเชยงใหมมหานคร

มาตรา 55 ใหเชยงใหมมหานครมผวาราชการเชยงใหมมหานครคนหนง ซงราษฎรเลอกตงขน โดยวธการออกเสยงลงคะแนนโดยตรงและลบ

การเลอกตงผวาราชการเชยงใหมมหานครจะกระทำได เมอไดม พระราชกฤษฎกากำหนดใหมการเลอกตงแลว ในพระราชกฤษฎกานนใหระบวนเลอกตง และระยะเวลารบสมครเลอกตง

หลกเกณฑและวธการเลอกตงผวาราชการเชยงใหมมหานครใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาเชยงใหมมหานครและผวาราชการเชยงใหมมหานคร

มาตรา 56 ผมสทธเลอกตงผวาราชการเชยงใหมมหานครตองมคณสมบตตามมาตรา 26 และไมมลกษณะตองหามตามมาตรา 27

มาตรา 57 ผมสทธสมครรบเลอกตงเปนผวาราชการเชยงใหม มหานครตองเปนผมคณสมบตตามมาตรา 28 และไมมลกษณะตองหาม ตามมาตรา 29

มาตรา 58 ผวาราชการเชยงใหมมหานครมวาระอยในตำแหนงคราวละสป นบแตวนเลอกตง และไมสามารถดำรงตำแหนงเกนกวาสองวาระตดตอกน

23(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

เมอผวาราชการเชยงใหมมหานครพนจากตำแหนงตามวาระใหจด การเลอกตงขนใหมภายในหกสบวนนบแตวนสนสดวาระ แตถาตำแหนง ผวาราชการเชยงใหมมหานครวางลงโดยเหตอน ใหทำการเลอกตงขนใหมภายในเกาสบวน และใหผไดรบการเลอกตงอยในตำแหนงโดยเรมนบวาระใหม

มาตรา 59 ใหผวาราชการเชยงใหมมหานครดำรงตำแหนงนบแตวนเลอกตงใหมการมอบหมายงานในหนาทผวาราชการเชยงใหมมหานครภายใน เจดวนนบแตวนเลอกตง

มาตรา 60 ผวาราชการเชยงใหมมหานครมอำนาจหนาทดงตอไปน (1) กำหนดนโยบายและการบรหารราชการของเชยงใหมมหานคร

ใหเปนไปตามกฎหมาย (2) สง อนญาต อนมตเกยวกบราชการของเชยงใหมมหานคร (3) แตงตงและถอดถอนรองผวาราชการเชยงใหมมหานคร เลขานการ

ผวาราชการเชยงใหมมหานคร ผชวยเลขานการผวาราชการเชยงใหมมหานคร และแตงตงและถอดถอนผทรงคณวฒเปนประธานทปรกษา ทปรกษาหรอคณะทปรกษาของผวาราชการเชยงใหมมหานคร หรอเปนคณะกรรมการ เพอปฏบตราชการใดๆ

(4) บรหารราชการตามทคณะรฐมนตรหรอนายกรฐมนตรมอบหมาย (5) วางระเบยบเพอใหงานของเชยงใหมมหานครเปนไปโดยเรยบรอย (6) รกษาการใหเปนไปตามขอบญญตเชยงใหมมหานคร (7) ยบสภาเชยงใหมมหานครในกรณทขอบญญตงบประมาณประจำป

ไมผานการพจารณาของสภาฯ (8) ประสานงานและรวมมอกบขาราชการทหาร ขาราชการฝายตลาการ

ขาราชการฝายอยการ ขาราชการพลเรอนในมหาวทยาลย ขาราชการ ในสำนกงานตรวจเงนแผนดน ในการพฒนาเชยงใหมมหานครหรอปองปดภยพบตสาธารณะ

24 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

(9) เขารวมประชมสภาพลเมองเพอรบฟงหรอชแจงขอมลตอสภาพลเมอง เมอไดรบแจงอยางเปนทางการจากสภาพลเมอง

(10) อำนาจหนาทอนตามทบญญตไวในพระราชบญญตนและกฎหมายอน

มาตรา 61 ใหผวาราชการเชยงใหมมหานครเปนผบงคบบญชาขาราชการเชยงใหมมหานครและลกจางเชยงใหมมหานคร และรบผดชอบในการปฏบตราชการของเชยงใหมมหานคร และใหมอำนาจหนาทตามทกฎหมายอนไดกำหนดใหเปนอำนาจหนาทของผวาราชการจงหวด นายกเทศมนตร หรอคณะเทศมนตร แลวแตกรณ โดยอนโลม ทงน เวนแตพระราชบญญตน จะไดบญญตไวเปนอยางอน

มาตรา 62 ผวาราชการเชยงใหมมหานคร (1) ตองไมดำรงตำแหนงหรอปฏบตหนาทอนใดในสวนราชการหรอ

หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ หรอการพาณชยของเชยงใหมมหานครหรอบรษท ซงเชยงใหมมหานครถอหนหรอตำแหนงผบรหารทองถน หรอพนกงานสวนทองถน เวนแตตำแหนงทตองดำรงตามบทบญญตแหงกฎหมาย

(2) ตองไมรบเงนหรอประโยชนใดๆ เปนพเศษจากสวนราชการหรอหนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ หรอการพาณชยของเชยงใหมมหานครหรอบรษท ซงเชยงใหมมหานครถอหนนอกเหนอไปจากทสวนราชการหรอหนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ หรอการพาณชย หรอบรษทปฏบต กบบคคลอนในธรกจการงานตามปกต

(3) ตองไมเปนคสญญาหรอมสวนไดเสยในสญญาททำกบเชยงใหมมหานคร หรอการพาณชยของเชยงใหมมหานครหรอบรษท ซงเชยงใหม มหานครถอหน เวนแตกรณทผวาราชการเชยงใหมมหานครไดเปนคสญญาหรอเปนผมสวนไดเสยในสญญาอยกอนไดรบการเลอกตง

25(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

บทบญญตตามมาตรานมใหใชบงคบในกรณทผวาราชการเชยงใหมมหานครรบเบยหวดบำเหนจบำนาญหรอเงนปพระบรมวงศานวงศ หรอเงนอนใดในลกษณะเดยวกน และมใหใชบงคบในกรณทผวาราชการเชยงใหมมหานครรบเงนตอบแทน เงนคาเบยประชม หรอเงนอนใด เนองจากการดำรงตำแหนงกรรมาธการของรฐสภาหรอวฒสภาหรอสภาผแทนราษฎร หรอสภาเชยงใหมมหานคร หรอสภาทองถนอน หรอกรรมการทไดรบแตงตงในฐานะผทรงคณวฒตามบทบญญตแหงกฎหมาย หรอกรรมการทมกฎหมายบญญต ใหเปนโดยตำแหนง

มาตรา 63 ผวาราชการเชยงใหมมหานครพนจากตำแหนงดวยเหตใดเหตหนง ดงตอไปน

(1) ถงคราวออกตามวาระ (2) ตาย (3) ลาออก โดยยนหนงสอลาออกตอนายกรฐมนตร และใหมผล

ตงแตวนทยนหนงสอลาออก (4) ขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหามตามทบญญตไวในมาตรา 29 (5) กระทำการอนตองหามตามทบญญตไวในมาตรา 62 (6) ถกจำคกโดยคำพพากษาถงทสดใหจำคก เวนแตในความผดอนได

กระทำโดยประมาทหรอความผดลหโทษ (7) นายกรฐมนตรโดยมตคณะรฐมนตรสงใหออกจากตำแหนง เมอม

กรณแสดงใหเหนวาไดกระทำการอนเสอมเสยแกเกยรตศกดของตำแหนง หรอปฏบตการหรอละเลยไมปฏบตการอนควรปฏบต ในลกษณะทเหนไดวาจะเปนเหตใหเสยหายอยางรายแรงแกเชยงใหมมหานครหรอแกราชการ โดยสวนรวม หรอแกการรกษาความสงบเรยบรอย หรอสวสดภาพของประชาชน

(8) ราษฎรผมสทธเลอกตงในเขตเชยงใหมมหานครไดลงคะแนนเสยงใหพนจากตำแหนงตามกฎหมายวาดวยการลงคะแนนเสยง เพอถอดถอนสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน

26 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

ในกรณมพฤตการณดงทระบไวตาม (7) สภาเชยงใหมมหานครจะมมตขอใหนายกรฐมนตรเสนอคณะรฐมนตรพจารณากได มตของสภาเชยงใหมมหานครในขอนตองมคะแนนเสยงไมนอยกวาสองในสามของจำนวนสมาชกทงหมดของสภาเชยงใหมมหานคร ในการนนายกรฐมนตรตองนำเรองเสนอตอคณะรฐมนตรภายในสบหาวนนบแตวนทตนไดรบแจงมตของสภาเชยงใหมมหานคร

มาตรา 64 เมอปรากฏกรณตามมาตรา 63 (4) หรอ (5) ใหนายกรฐมนตร สงใหมการสอบสวนกอนมคำสงใหพนจากตำแหนง

มาตรา 65 ใหผวาราชการเชยงใหมมหานครซงพนจากตำแหนงตามมาตรา 63 (1) คงอยในตำแหนงตอไปจนกวาผวาราชการเชยงใหมมหานคร ซงไดรบเลอกตงใหมเขารบหนาท แตในกรณพนจากตำแหนงดวยเหตอนใดนอกจากการออกตามวาระ ใหปลดเชยงใหมมหานครเปนผปฏบตหนาท ในตำแหนงผวาราชการเชยงใหมมหานคร ถาไมมปลดเชยงใหมมหานครหรอ มแตไมอาจปฏบตราชการได ใหนายกรฐมนตรแตงตงรองปลดเชยงใหมมหานคร หรอขาราชการเชยงใหมมหานครผมอาวโสตามระเบยบแบบแผนของทางราชการเปนผปฏบตหนาทในตำแหนงผวาราชการเชยงใหมมหานคร

มาตรา 66 ใหมรองผวาราชการเชยงใหมมหานครจำนวนไมเกนสคน ตามลำดบทผวาราชการเชยงใหมมหานครจดไวชวยผวาราชการเชยงใหม มหานครในการบรหารราชการของเชยงใหมมหานครตามทผวาราชการเชยงใหมมหานครมคำสงมอบหมาย

มาตรา 67 ใหมเลขานการผวาราชการเชยงใหมมหานครหนงคน และผชวยเลขานการผวาราชการเชยงใหมมหานครไมเกนจำนวนรองผวาราชการเชยงใหมมหานคร

มาตรา 68 ในกรณมการแตงตงประธานทปรกษา ทปรกษา และคณะทปรกษาของผวาราชการเชยงใหมมหานคร ตามมาตรา 60 (3) ตำแหนงดงกลาวจะมจำนวนรวมกนทงหมดเกนเกาคนไมได

27(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

มาตรา 69 ใหผวาราชการเชยงใหมมหานคร รองผวาราชการเชยงใหมมหานคร เลขานการผวาราชการเชยงใหมมหานคร ผชวยเลขานการ ผวาราชการเชยงใหมมหานคร เลขานการประธานสภาเชยงใหมมหานคร เลขานการรองประธานสภาเชยงใหมมหานคร ประธานทปรกษา และทปรกษาเปนขาราชการการเมองตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการการเมอง

ใหนำกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการการเมองมาใชบงคบ แกผดำรงตำแหนงตามวรรคหนง เทาท ไมขดหรอแยงกบบทบญญต แหงพระราชบญญตน และใหผวาราชการเชยงใหมมหานคร หรอประธานสภาเชยงใหมมหานคร แลวแตกรณ มอำนาจแตงตงขาราชการการเมอง ตำแหนงรองผวาราชการเชยงใหมมหานคร เลขานการผวาราชการเชยงใหมมหานคร ผชวยเลขานการผวาราชการเชยงใหมมหานคร เลขานการประธานสภาเชยงใหมมหานคร เลขานการรองประธานสภาเชยงใหมมหานคร ประธาน ทปรกษา ทปรกษา จากบคคลซงผวาราชการเชยงใหมมหานคร หรอประธานสภาเชยงใหมมหานคร แลวแตกรณ พจารณาเหนสมควร และจะตองเปน ผมคณสมบตทจะเปนขาราชการการเมองตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการการเมอง

เมอผวาราชการเชยงใหมมหานคร หรอประธานสภาเชยงใหมมหานคร ผแตงตงขาราชการการเมอง แลวแตกรณ พนจากตำแหนง ใหผไดรบแตงตงเปนขาราชการการเมองตามวรรคสองพนจากตำแหนงดวย นอกจากการพนจากตำแหนงดงกลาว บคคลดงกลาวตองพนจากตำแหนงตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการการเมอง หรอถกสงใหออกตามคำสงของผวาราชการเชยงใหมมหานคร หรอประธานสภาเชยงใหมมหานครไมวาจะเปนไปโดย มความผดหรอไมมความผดกตาม

มาตรา 70 ใหขาราชการการเมองตามมาตรา 69 และคณะกรรมการทผวาราชการเชยงใหมมหานครแตงตง ไดรบเงนเดอน เงนเพม เงนคาเบยประชม และเงนตอบแทนอน สำหรบตำแหนงตามทกำหนดในพระราชกฤษฎกา จากงบประมาณของเชยงใหมมหานคร

28 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

สวนท 3 สภาพลเมอง

มาตรา 71 ใหมการจดตงสภาพลเมองจำนวนไมนอยกวา 200 คน มฐานะเทาเทยมกบผวาราชการเชยงใหมมหานคร และสภาเชยงใหมมหานครโดยมทมา ดงน

(1) มาจากสภาพลเมองในเขตปกครองทองถนระดบลาง 3 เขตพนท ในสดสวนเทากน จำนวนไมนอยกวารอยละ 25

(2) มาจากองคกรสาธารณประโยชนไมนอยกวารอยละ 25 (3) ตวแทนกลมวชาชพและกลมผลประโยชนตางๆ ไมนอยกวา

รอยละ 25 (4) มาจากผทรงคณวฒไมนอยกวารอยละ 10 (5) ผสมครมาจากการขนทะเบยนองคกร และเลอกกนเอง ผทไดรบการเลอกใหเปนสมาชกสภาพลเมองมวาระการดำรงตำแหนง

ไดเพยง 1 วาระ วาระละ 4 ป และกอนเขาสตำแหนงใหมการประกาศรายชอเพอใหประชาชนตรวจสอบและคดคาน

ทงน จำนวน หลกเกณฑ วธการเปนไปตามขอบญญตเชยงใหมมหานครกำหนด

มาตรา 72 สภาพลเมองมหนาท คอ (1) ดแลนโยบายการพฒนา ทำหนาทใหขอเสนอแนะตอทศทาง

นโยบาย และเปนทปรกษาในระดบเชยงใหมมหานคร (2) ฝายตรวจสอบทำหนาทเปดเวทประชาพจารณ โครงการขนาดใหญ

ทมผลกระทบตอชมชน คดทเกยวของกบบรการสาธารณะสงแวดลอม โดยสามารถเปดเวทไตสวนสาธารณะ มอำนาจในการหามล ตรวจสอบการทำงานนกการเมองทองถน และขาราชการประจำ แลวนำคดขนสศาลในฐานะผเสยหาย และยงมอำนาจยนขอเสนอเพอถอดถอนสภาเชยงใหมมหานคร

29(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

(3) สงเสรมและสนบสนนใหสมาชกองคกรพลเมองอนรกษหรอฟนฟจารตประเพณ ภมปญญาทองถน ศลปะหรอวฒนธรรมอนดของชมชนและของชาต

(4) สงเสรมและสนบสนนใหสมาชกองคกรพลเมองรวมมอกบเชยงใหมมหานคร องคกรปกครองสวนทองถน และหนวยงานของรฐในการจดการ การบำรงรกษา และการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตทจะเปนประโยชนตอชมชนและประเทศชาตอยางยงยน

(5) เผยแพรและใหความรความเขาใจแกสมาชกองคกรพลเมอง รวมตลอดทงการรวมมอกนในการคมครองคณภาพสงแวดลอมอยางสมดลและยงยน

(6) เสนอแนะปญหาและแนวทางแกไขและการพฒนาตอเชยงใหมมหานคร และองคกรปกครองสวนทองถน เพอนำไปประกอบการพจารณาในการจดทำแผนพฒนาเชยงใหมมหานคร และองคกรปกครองสวนทองถน

(7) เสนอแนะปญหาและแนวทางแกไข หรอความตองการของประชาชนอนเกยวกบการจดทำบรการสาธารณะของหนวยงานของรฐ เชยงใหมมหานคร หรอองคกรปกครองสวนทองถน

(8) จดใหม เวทการปรกษาหารอกนของประชาชนเพอสงเสรม การมสวนรวมของประชาชนในการใหความคดเหนตอการดำเนนโครงการหรอกจกรรมของเชยงใหมมหานคร หรอองคกรปกครองสวนทองถนหรอหนวยงานของรฐหรอเอกชนทมผลหรออาจกอใหเกดผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมหรอทรพยากรธรรมชาต สขภาพอนามย คณภาพชวตของประชาชนในชมชน ทงนเชยงใหมมหานคร องคกรปกครองสวนทองถน หรอหนวยงานของรฐ ซงเปนผดำเนนการหรอเปนผอนญาตใหภาคเอกชนดำเนนการ ตองนำความเหนดงกลาวมาประกอบการพจารณาดวย

(9) สงเสรมและสนบสนนใหองคกรพลเมองในเชยงใหมมหานคร เกดความเขมแขง รวมตลอดทงประชาชนทวไปในเชยงใหมมหานคร สามารถพงพาตนเองไดอยางยงยน

30 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

(10) ประสานและรวมมอกบสภาพลเมองอน (11) รายงานปญหาและผลทเกดขนในเชยงใหมมหานคร อนเนองจาก

การดำเนนงานใดๆ ของเชยงใหมมหานคร องคกรปกครองสวนทองถนหรอหนวยงานของรฐ โดยรายงานตอเชยงใหมมหานคร องคกรปกครองสวนทองถนและหนวยงานของรฐทเกยวของ

(12) วางกตกาในการดำเนนกจการของสภาพลเมอง (13) จดทำรายงานประจำปของสภาพลเมอง รวมถงสถานการณ

ดานตางๆ ทเกดขนในเชยงใหมมหานคร เพอเผยแพรประชาสมพนธ ใหประชาชนทวไปทราบ

(14) จดใหมการไตสวนสาธารณะ กรณทมการรองเรยนวามการทจรตเกดขน ตามหลกเกณฑ และวธการทบญญตไวในขอบญญตเชยงใหมมหานคร

ทงน การดำเนนการเพอใหมาซงมตของทประชมขางตนใหเปนไป โดยฉนทามตตามหลกของประชาธปไตยแบบปรกษาหารอ

มาตรา 73 ใหจดตงกองทนขนหนงกองทน เรยกวา “กองทนพฒนาพลเมอง” ในสภาพลเมอง โดยมวตถประสงคในการสนบสนนการดำเนนงานตามอำนาจหนาทของสภาพลเมอง

กองทนพฒนาพลเมอง ประกอบไปดวย เงนและทรพยสนทหกจากรายไดของเชยงใหมมหานคร ตามลำดบดงน ใน 2 ปแรก ใหหกจากรายไดรอยละศนยจดหา ในปท 3 ถงปท 5 ใหหกจากรายไดรอยละหนง ตงแตปท 5 เปนตนไป ใหหกจากรายไดรอยละสอง

มาตรา 74 ใหมสำนกงานเลขานการสภาพลเมองเปนหนวยงานอสระในการบรหารงานบคคล งานงบประมาณ และการดำเนนการอน เพอสนบสนนการดำเนนกจการตามอำนาจหนาทของสภาพลเมอง รวมทงเปนหนวยงานธรการและงานวชาการภายใตการควบคมดแลของประธานสภาพลเมอง

มาตรา 75 ใหสำนกงานเลขานการสภาพลเมองมอำนาจหนาท ดงตอไปน

31(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

(1) รบผดชอบงานธรการของสภาพลเมอง (2) จดทำบญชรายชอและรบจดแจงการจดตงองคกรพลเมองเชยงใหม

มหานคร (3) เปนหนวยงานวชาการใหแกสภาพลเมอง (4) ปฏบตการอนตามทประธานสภาพลเมองมอบหมาย มาตรา 76 งบประมาณการดำเนนงานประจำของสภาพลเมองให

ใชจายจากงบประมาณจงหวดทไดรบการจดสรรตามขอบญญตจงหวด มาตรา 77 ใหมการจดตงคณะกรรมาธการเมองโดยมทมาจากสดสวน

จากประชาชนทเปนกลมเปาหมาย หรอคนทำงานภาคประชาชนทเกยวของ ในประเดนทจะตองหาประชามตรวมกน

มาตรา 78 คณะกรรมาธการเมองมหนาท 1) เขารวมปฏบตหนาทกบหนวยงานราชการสวนทองถน ในฐานะ

เครอขายประชาชน ประชาชนสามารถเขาถงงบประมาณของทองถน โดยกลไกน

2) พฒนาแผน/โครงการการทำงานรวมกนระหวางหนวยงานราชการทองถน

3) กำกบเรองการศกษา สขภาพ สวสดการ สงแวดลอมทองถน กบประชาชน

ทงน ตามทขอบญญตเชยงใหมมหานครบญญตไว

32 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

หมวดท 5 การจดระเบยบราชการของเชยงใหมมหานคร

สวนท 1 สวนราชการของเชยงใหมมหานคร

มาตรา 79 ใหจดระเบยบราชการเชยงใหมมหานคร ดงน (1) สำนกงานเลขานการสภาเชยงใหมมหานคร (2) สำนกงานเลขานการผวาราชการเชยงใหมมหานคร (3) สำนกงานคณะกรรมการขาราชการเชยงใหมมหานคร (4) สำนกปลดเชยงใหมมหานคร (5) สำนกหรอสวนราชการทเรยกชออยางอน ซงมฐานะเปนสำนก (6) ศนยประสานงานเขต การตง ยบ หรอเปลยนแปลงสำนก หรอการแบงสวนราชการภายใน

หนวยงานตามวรรคหนง จะตองไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการขาราชการเชยงใหมมหานคร โดยทำเปนประกาศของเชยงใหมมหานคร

มาตรา 80 สำนกงานเลขานการสภาเชยงใหมมหานครมอำนาจหนาทเกยวกบราชการประจำของสภาเชยงใหมมหานคร มเลขานการสภาเชยงใหมมหานคร ซงเปนขาราชการเชยงใหมมหานครสามญเปนผบงคบบญชาขาราชการเชยงใหมมหานคร และลกจางเชยงใหมมหานครขนตอปลดเชยงใหมมหานคร และรบผดชอบในการปฏบตราชการของสำนกงานเลขานการสภาเชยงใหมมหานครขนตอประธานสภาเชยงใหมมหานคร และมผชวยเลขานการสภาเชยงใหมมหานคร ซงเปนขาราชการเชยงใหมมหานครสามญเปนผชวยสงหรอปฏบตราชการแทนเลขานการสภาเชยงใหมมหานคร

33(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

มาตรา 81 สำนกงานเลขานการผวาราชการเชยงใหมมหานครมอำนาจหนาทเกยวกบราชการและงานของผวาราชการเชยงใหมมหานคร มเลขานการ ผวาราชการเชยงใหมมหานคร ซงเปนขาราชการการเมองเปนผบงคบบญชาขาราชการเชยงใหมมหานคร และลกจางเชยงใหมมหานครรบผดชอบในการปฏบตราชการของสำนกงานเลขานการผวาราชการเชยงใหมมหานคร ขนตอผวาราชการเชยงใหมมหานคร และมผชวยเลขานการผวาราชการเชยงใหมมหานคร ซงเปนขาราชการการเมอง เปนผชวยสงหรอปฏบตราชการแทนเลขานการผวาราชการเชยงใหมมหานคร และมหวหนาสำนกงานเลขานการ ผวาราชการเชยงใหมมหานคร ซงเปนขาราชการเชยงใหมมหานครสามญ เปนผชวยของเลขานการผวาราชการเชยงใหมมหานคร และของผชวยเลขานการผวาราชการเชยงใหมมหานคร ในการปฏบตราชการของสำนกงานเลขานการผวาราชการเชยงใหมมหานคร และในการบงคบบญชาขาราชการเชยงใหมมหานคร และลกจางเชยงใหมมหานครขนตอเลขานการผวาราชการเชยงใหมมหานคร ปลดเชยงใหมมหานคร และผวาราชการเชยงใหมมหานครตามลำดบ

มาตรา 82 สำนกงานคณะกรรมการขาราชการเชยงใหมมหานคร มอำนาจหนาทเกยวกบราชการประจำของคณะกรรมการขาราชการเชยงใหมมหานคร มหวหนาสำนกงานคณะกรรมการขาราชการเชยงใหมมหานคร ซงเปนขาราชการเชยงใหมมหานครสามญเปนผบงคบบญชาขาราชการเชยงใหมมหานคร และลกจางเชยงใหมมหานครขนตอปลดเชยงใหมมหานคร และรบผดชอบในการปฏบตราชการของสำนกงานคณะกรรมการขาราชการเชยงใหมมหานครขนตอประธานคณะกรรมการขาราชการเชยงใหมมหานคร และ จะใหมผชวยหวหนาสำนกงานคณะกรรมการขาราชการเชยงใหมมหานคร ซงเปนขาราชการเชยงใหมมหานครสามญคนหนง หรอหลายคนเปนผชวยสงหรอปฏบตราชการแทนหวหนาสำนกงานคณะกรรมการขาราชการเชยงใหมมหานครกได

34 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

มาตรา 83 สำนกปลดเชยงใหมมหานครมอำนาจหนาทเกยวกบราชการประจำทวไปของเชยงใหมมหานคร และราชการทมไดกำหนดใหเปนหนาทของสวนราชการใดโดยเฉพาะ มปลดเชยงใหมมหานครซงเปนขาราชการเชยงใหมมหานครสามญ เปนผบงคบบญชาขาราชการเชยงใหมมหานคร และลกจางเชยงใหมมหานครรบผดชอบในการปฏบตราชการของสำนกปลดเชยงใหมมหานคร และจะใหมรองปลดเชยงใหมมหานคร ซงเปนขาราชการเชยงใหมมหานครสามญคนหนงหรอหลายคนเปนผชวยสงหรอปฏบตราชการแทนปลดเชยงใหมมหานครกได

มาตรา 84 นอกจากอำนาจหนาทตามทบญญตไวในมาตรา 83 ใหปลดเชยงใหมมหานครมอำนาจหนาทตามทมกฎหมายกำหนดและตามคำสงของผวาราชการเชยงใหมมหานคร และรบผดชอบควบคมดแลราชการประจำของเชยงใหมมหานครใหเปนไปตามนโยบายของเชยงใหมมหานคร กำกบ เรงรด ตดตามผลการปฏบตราชการของสวนราชการในเชยงใหมมหานคร รวมทงเปนผบงคบบญชาขาราชการเชยงใหมมหานคร และลกจางเชยงใหมมหานคร รองจากผวาราชการเชยงใหมมหานคร

มาตรา 85 สำนกตามมาตรา 79 (5) มอำนาจหนาทเกยวกบราชการตามทกำหนดไวในประกาศเชยงใหมมหานคร โดยมผอำนวยการสำนกซงเปนขาราชการเชยงใหมมหานครสามญ เปนผบงคบบญชาขาราชการเชยงใหมมหานคร และลกจางเชยงใหมมหานคร รบผดชอบในการปฏบตราชการ ของสำนก และจะใหมรองผอำนวยการสำนก ซงเปนขาราชการเชยงใหม มหานครสามญคนหนงหรอหลายคน เปนผชวยสงหรอปฏบตราชการแทน ผอำนวยการสำนกกได

มาตรา 86 นอกจากอำนาจหนาทตามทบญญตไวในมาตรา 85 ให ผอำนวยการสำนกมอำนาจหนาทตามทมกฎหมายกำหนด และตามคำสงของผวาราชการเชยงใหมมหานคร และปลดเชยงใหมมหานครรบผดชอบควบคมดแลราชการประจำของสำนกทรบผดชอบใหเปนไปตามนโยบายของเชยงใหมมหานคร กำกบ เรงรด ตดตามผลการปฏบตราชการของสำนกทรบผดชอบ

35(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

สวนท 2 ศนยประสานงานเขต

มาตรา 87 ศนยประสานงานเขตมหวหนาศนยประสานงานเขตรบผดชอบการประสานการปฏบตราชการภายในเขต และจะใหมผชวยหวหนาศนยประสานงานเขตคนหนงหรอหลายคนเปนผชวยสงหรอปฏบตราชการแทนหวหนาศนยประสานงานเขตกได

มาตรา 88 ใหหวหนาศนยประสานงานเขตมอำนาจหนาท ดงน (1) อำนาจหนาทตามทกฎหมายกำหนดใหเปนอำนาจหนาทของหวหนา

ศนยประสานงานเขต (2) อำนาจหนาทซงผวาราชการเชยงใหมมหานคร หรอปลดเชยงใหม

มหานครมอบหมาย มาตรา 89 ในกรณทเปนการสมควร ผวาราชการเชยงใหมมหานคร

อาจสงใหศนยประสานงานเขตใดปฏบตหนาทใดแทนศนยประสานงานเขตอนทงหมดหรอบางสวนได และจะใหหวหนาศนยประสานงานเขตใดเปนผรบผดชอบในการปฏบตหนาทนนกได

36 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

หมวดท 6 การรกษาราชการแทน และการปฏบตราชการแทน

มาตรา 90 อำนาจหนาทในการสงหรอการปฏบตราชการของ รองผวาราชการเชยงใหมมหานครใหเปนไปตามทผวาราชการเชยงใหม มหานครมคำสงมอบหมาย

ในกรณทผวาราชการเชยงใหมมหานครไมอาจปฏบตราชการได ใหรองผวาราชการเชยงใหมมหานครตามลำดบทผวาราชการเชยงใหมมหานครจดไวตามมาตรา 69 เปนผรกษาราชการแทน ถาไมมรองผวาราชการเชยงใหมมหานครหรอมแตไมอาจปฏบตราชการได ใหปลดเชยงใหมมหานคร เปนผรกษาราชการแทน ถาไมมปลดเชยงใหมมหานครหรอมแตไมอาจปฏบตราชการได ใหนำบทบญญตมาตรา 91 วรรคสอง มาใชบงคบโดยอนโลม

อำนาจในการสง การอนญาต การอนมต หรอการปฏบตราชการ ทผวาราชการเชยงใหมมหานครจะพงปฏบตหรอดำเนนการตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอบญญต หรอคำสงใด หรอมตของคณะรฐมนตร ในเรองใด ถากฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอบญญต หรอคำสงนน หรอมตของคณะรฐมนตรในเรองนนมไดกำหนดในเรองการมอบอำนาจไวเปนอยางอน ผวาราชการเชยงใหมมหานครจะมอบอำนาจโดยทำเปนหนงสอใหรองผวาราชการเชยงใหมมหานครเปนผปฏบตราชการแทนผวาราชการเชยงใหมมหานครกได แตถาจะมอบใหปลดเชยงใหมมหานคร รองปลดเชยงใหม มหานคร ผอำนวยการสำนก หวหนาสวนราชการทเรยกชออยางอน ซงมฐานะเปนสำนก หรอหวหนาศนยประสานงานเขตปฏบตราชการแทน ใหทำเปนคำสง และประกาศในราชกจจานเบกษา

มาตรา 91 ในกรณทมรองปลดเชยงใหมมหานคร การสงหรอ การปฏบตราชการของรองปลดเชยงใหมมหานคร ใหเปนไปตามทปลดเชยงใหม มหานครมคำสงมอบหมาย

37(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

ในกรณทไมมผดำรงตำแหนงปลดเชยงใหมมหานครหรอมแตไมอาจปฏบตราชการได ใหรองปลดเชยงใหมมหานครเปนผรกษาราชการแทน ถามรองปลดเชยงใหมมหานครหลายคน ใหรองปลดเชยงใหมมหานคร ผมอาวโสตามระเบยบแบบแผนของทางราชการเปนผรกษาราชการแทน ถาไมมผดำรงตำแหนง รองปลดเชยงใหมมหานครหรอมแตไมอาจปฏบตราชการได ใหผวาราชการเชยงใหมมหานครแตงตงผอำนวยการสำนกหรอหวหนาสวนราชการทเรยกชออยางอนซงมฐานะเปนสำนกคนใดคนหนงเปนผรกษาราชการแทน

อำนาจในการสง การอนญาต การอนมต หรอการปฏบตราชการ ทปลดเชยงใหมมหานครจะพงปฏบตหรอดำเนนการตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอบญญต หรอคำสงใด หรอมตของคณะรฐมนตรในเรองใด ถากฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอบญญต หรอคำสงนน หรอมตของคณะรฐมนตรในเรองนนมไดบญญตในเรองการมอบอำนาจไวเปนอยางอน ปลดเชยงใหมมหานครจะมอบอำนาจโดยทำเปนหนงสอใหรองปลดเชยงใหมมหานครเปนผปฏบตราชการแทนปลดเชยงใหมมหานครกได แตถาจะมอบใหผอำนวยการสำนกหรอหวหนาสวนราชการ ทเรยกชออยางอนซงมฐานะเปนสำนก หวหนาศนยประสานงานเขต ผอำนวยการกอง หวหนากอง หรอ ผดำรงตำแหนงเทยบเทาปฏบตราชการแทนในนามปลดเชยงใหมมหานคร ใหทำเปนคำสงและประกาศในราชกจจานเบกษา

มาตรา 92 ในกรณทมรองผอำนวยการสำนก การสงหรอการปฏบตราชการของรองผอำนวยการสำนกใหเปนไปตามทผอำนวยการสำนกมคำสงมอบหมาย

ในกรณทไมมผดำรงตำแหนงผอำนวยการสำนกหรอมแตไมอาจปฏบตราชการได ใหรองผอำนวยการสำนกเปนผรกษาราชการแทน ถามรองผอำนวยการสำนกหลายคน ใหรองผอำนวยการสำนก ผมอาวโสตามระเบยบแบบแผนของทางราชการเปนผรกษาราชการแทน ถาไมมรองผอำนวยการสำนกหรอ มแตไมอาจปฏบตราชการได ใหปลดเชยงใหมมหานครแตงตง ผอำนวยการกอง หวหนากอง หรอผดำรงตำแหนงเทยบเทาของสำนกนนคนใดคนหนง เปนผรกษาราชการแทน

38 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

อำนาจในการสง การอนญาต การอนมต หรอการปฏบตราชการ ทผอำนวยการสำนกจะพงปฏบตหรอดำเนนการตามกฎหมาย กฎ ระเบยบขอบงคบ ขอบญญต หรอคำสงใด หรอมตของคณะรฐมนตรในเรองใด ถากฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอบญญต หรอคำสงนน หรอมตของคณะรฐมนตรในเรองนนมไดกำหนดในเรองการมอบอำนาจไวเปนอยางอน

ผอำนวยการสำนกจะมอบอำนาจโดยทำเปนหนงสอใหรองผอำนวยการสำนกเปนผปฏบตราชการแทนผอำนวยการสำนกกได แตถาจะมอบใหหวหนาศนยประสานงานเขต ผอำนวยการกอง หวหนากอง หรอผดำรงตำแหนงเทยบเทาของสำนกนน ปฏบตราชการแทนในนามผอำนวยการสำนก ใหทำเปนคำสงและประกาศในราชกจจานเบกษา

มาตรา 93 ในกรณทมผชวยหวหนาศนยประสานงานเขต การสงหรอการปฏบตราชการของผชวยหวหนาศนยประสานงานเขตใหเปนไปตามทหวหนาศนยประสานงานเขตมคำสงมอบหมาย

ในกรณทไมมผดำรงตำแหนงหวหนาศนยประสานงานเขตหรอ มแตไมอาจปฏบตราชการได ใหผชวยหวหนาศนยประสานงานเขตเปน ผรกษาราชการแทน ถามผชวยหวหนาศนยประสานงานเขตหลายคน ใหผชวยหวหนาศนยประสานงานเขต ผมอาวโสตามระเบยบแบบแผนของทางราชการเปนผรกษาราชการแทน ถาไมมผชวยหวหนาศนยประสานงานเขต หรอมแตไมอาจปฏบตราชการได ใหปลดเชยงใหมมหานครแตงต ง ผอำนวยการกอง หวหนากอง หรอผดำรงตำแหนงเทยบเทาคนใดคนหนงเปนผรกษาราชการแทน

อำนาจในการสง การอนญาต การอนมต หรอการปฏบตราชการ ทหวหนาศนยประสานงานเขต จะพงปฏบตหรอดำเนนการตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอบญญต หรอคำสงใด หรอมตของคณะรฐมนตรในเรองใด ถากฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอบญญต หรอคำสงนน หรอมตของคณะรฐมนตรในเรองนนมไดกำหนดในเรองการมอบอำนาจไวเปนอยางอน หวหนาศนยประสานงานเขตจะมอบอำนาจโดยทำเปนหนงสอใหผชวยหวหนา

39(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

ศนยประสานงานเขต หรอหวหนาสวนราชการของศนยประสานงานเขตปฏบตราชการแทนหวหนาศนยประสานงานเขตกได

มาตรา 94 การสงหรอการปฏบตราชการของผชวยเลขานการสภาเชยงใหมมหานคร ใหเปนไปตามทเลขานการสภาเชยงใหมมหานครมคำสงมอบหมาย

ในกรณทไมมผดำรงตำแหนงเลขานการสภาเชยงใหมมหานครหรอ มแตไมอาจปฏบตราชการได ใหผชวยเลขานการสภาเชยงใหมมหานครเปน ผรกษาราชการแทน ถามผชวยเลขานการสภาเชยงใหมมหานครหลายคน ใหประธานสภาเชยงใหมมหานครมคำสงมอบหมายใหผชวยเลขานการสภาเชยงใหมมหานครคนใดคนหนงเปนผรกษาราชการแทน ถาไมมผชวยเลขานการสภาเชยงใหมมหานคร หรอมแตไมอาจปฏบตราชการได ใหประธานสภาเชยงใหมมหานครแตงตงขาราชการในสำนกงานเลขานการสภาเชยงใหมมหานคร ผมอาวโสตามระเบยบแบบแผนของทางราชการเปนผรกษาราชการแทน

มาตรา 95 การสงหรอการปฏบตราชการของผชวยเลขานการ ผวาราชการเชยงใหมมหานคร ใหเปนไปตามทเลขานการผวาราชการเชยงใหมมหานครมคำสงมอบหมาย

ในกรณทไมมผดำรงตำแหนงเลขานการผวาราชการเชยงใหมมหานคร หรอมแตไมอาจปฏบตราชการได ใหผชวยเลขานการผวาราชการเชยงใหมมหานครเปนผรกษาราชการแทน ถามผชวยเลขานการผวาราชการเชยงใหมมหานครหลายคน ใหผวาราชการเชยงใหมมหานครมคำสงมอบหมายให ผชวยเลขานการผวาราชการเชยงใหมมหานครคนใดคนหนงเปนผรกษาราชการแทน ถาไมมผชวยเลขานการผวาราชการเชยงใหมมหานคร หรอมแตไมอาจปฏบตราชการได ใหผวาราชการเชยงใหมมหานครแตงตงขาราชการในสำนกงานเลขานการผวาราชการเชยงใหมมหานคร ผมอาวโสตามระเบยบแบบแผนของทางราชการเปนผรกษาราชการแทน

40 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

มาตรา 96 ในกรณทมผชวยหวหนาสำนกงานคณะกรรมการขาราชการเชยงใหมมหานคร การสงหรอการปฏบตราชการของผชวยหวหนาสำนกงานคณะกรรมการขาราชการเชยงใหมมหานครใหเปนไปตามทหวหนาสำนกงานคณะกรรมการขาราชการเชยงใหมมหานครมคำสงมอบหมาย

ในกรณทไมมผดำรงตำแหนงหวหนาสำนกงานคณะกรรมการขาราชการเชยงใหมมหานคร หรอมแตไมอาจปฏบตราชการได ใหผชวยหวหนาสำนกงานคณะกรรมการขาราชการเชยงใหมมหานครเปนผรกษาราชการแทน ถามผชวยหวหนาสำนกงานคณะกรรมการขาราชการเชยงใหมมหานครหลายคน ใหประธานคณะกรรมการขาราชการเชยงใหมมหานครแตงตงผชวยหวหนาสำนกงานคณะกรรมการขาราชการเชยงใหมมหานครคนใดคนหนงเปน ผรกษาราชการแทน ถาไมมผชวยหวหนาสำนกงานคณะกรรมการขาราชการเชยงใหมมหานคร หรอมแตไมอาจปฏบตราชการได ใหประธานคณะกรรมการขาราชการเชยงใหมมหานครแตงตงขาราชการในสำนกงานคณะกรรมการขาราชการเชยงใหมมหานคร ผมอาวโสตามระเบยบแบบแผนของทางราชการเปนผรกษาราชการแทน

มาตรา 97 ใหผรกษาราชการแทนตามทกำหนดไวในพระราชบญญตน มอำนาจหนาทเชนเดยวกบผซงตนแทน

ในกรณทผดำรงตำแหนงใดหรอผรกษาราชการแทนผดำรงตำแหนงนนมอบหมายหรอมอบอำนาจใหผดำรงตำแหนงอนปฏบตราชการแทน ใหผปฏบตราชการแทนมอำนาจหนาทเชนเดยวกบผซงมอบหมายหรอ มอบอำนาจ

ในกรณทมกฎหมายอนแตงตงใหผดำรงตำแหนงใดเปนกรรมการหรอใหมอำนาจหนาทอยางใด ใหผรกษาราชการแทนหรอผปฏบตราชการแทนทำหนาทกรรมการหรอมอำนาจหนาทเชนเดยวกบผดำรงตำแหนงนน ในระหวางทรกษาราชการแทนหรอปฏบตราชการแทนดวย แลวแตกรณ

41(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

หมวดท 7 อำนาจหนาทของเชยงใหมมหานคร

มาตรา 98 ภายใตขอบงคบแหงกฎหมายอน ใหเชยงใหมมหานคร มอำนาจหนาทดำเนนกจการในเขตเชยงใหมมหานครในเรองดงตอไปน

(1) กจการตำรวจ และการรกษาความสงบเรยบรอยของประชาชน ทงน ตามขอบญญตเชยงใหมมหานคร และตามกฎหมายอนทกำหนดใหเปนอำนาจหนาทของเชยงใหมมหานคร

(2) การจดทำแผนพฒนาทองถนของตนเอง และประสานการจดทำแผนพฒนาเชยงใหมจดการตนเองตามระเบยบทคณะรฐมนตรกำหนด

(3) การสนบสนนองคกรปกครองสวนทองถนอนในการพฒนาทองถน (4) การจดการ การบำรงรกษา และการใชประโยชนจากทรพยากร-

ธรรมชาต และสงแวดลอมทอยในเขตพนท (5) การบำรงรกษาศลปะ จารตประเพณ ภมปญญาทองถน และ

วฒนธรรมอนดของทองถน (6) การจดการศกษาอบรม และการฝกอาชพ (7) การบรหารจดการการทองเทยว (8) การสงเสรมประชาธปไตย ความเสมอภาค และสทธเสรภาพ

ของประชาชน (9) การสงเสรมการมสวนรวมของราษฎรในการพฒนาทองถน (10) การสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยทเหมาะสม (11) การแบงสนเงน ซงตามกฎหมายจะตองแบงใหแกองคกร

ปกครองสวนทองถนอน (12) การประสานและใหความรวมมอในการปฏบตหนาทขององคกร

ปกครองสวนทองถนอน (13) การบรหารจดการและดแลสถานขนสงทงทางบกและทางนำ

42 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

(14) การพาณชย การสงเสรมการลงทน และการทำกจการ ไมวาจะดำเนนการเองหรอรวมกบบคคลอนหรอจากสหการ

(15) การบรหารการสรางและการบำรงรกษาโครงสรางพนฐาน สาธารณปโภค สาธารณปการ

(16) การจดใหมโรงพยาบาลจงหวด การรกษาพยาบาล การปองกน และควบคมโรคตดตอ

(17) การขนสงมวลชนและการวศวกรรมจราจร (18) หนาทอนๆ ตามทกฎหมายระบให เปนอำนาจหนาทของ

ผวาราชการจงหวด นายอำเภอ องคการบรหารสวนจงหวด หรอตามท คณะรฐมนตร นายกรฐมนตร หรอทกฎหมายระบเปนหนาทของเชยงใหมมหานคร

บรรดาอำนาจหนาทใดซงเปนของราชการสวนกลางจะมอบใหเชยงใหมมหานครปฏบตกได โดยใหทำเปนพระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง ขอบงคบ หรอประกาศ แลวแตกรณ ในกรณททำเปนขอบงคบหรอประกาศตองไดรบความเหนชอบจากนายกรฐมนตร

การปฏบตงานตามอำนาจหนาทของเชยงใหมมหานคร ตองเปนไป เพอประโยชนสขของประชาชนโดยใชวธการบรหารกจการบานเมองทดและธรรมาภบาล โดยใหคำนงถงการมสวนรวมของประชาชนในการจดทำ แผนพฒนาเชยงใหมมหานคร การจดทำงบประมาณ การจดซอจดจาง การตรวจสอบ การประเมนผลการปฏบตงาน และการเปดเผยขอมลขาวสาร ทงนใหเปนไปตามขอบญญตเชยงใหมมหานคร

มาตรา 99 ในการปฏบตหนาทตามมาตรา 98 ใหผวาราชการเชยงใหมมหานคร รองผวาราชการเชยงใหมมหานคร ปลดเชยงใหมมหานคร รองปลดเชยงใหมมหานคร หวหนาสวนราชการทเปนสำนกหรอเทยบเทาสำนก หวหนาศนยประสานงานเขต ผชวยหวหนาศนยประสานงานเขต และขาราชการเชยงใหมมหานครทผวาราชการเชยงใหมมหานครแตงตงเปนพนกงานเจาหนาทสำหรบปฏบตหนาทดงกลาว และใหมฐานะเปนพนกงานฝายปกครองหรอตำรวจ ตามความหมายของประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

43(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

มาตรา 100 ในการปฏบตหนาท ใหผวาราชการเชยงใหมมหานคร รองผวาราชการเชยงใหมมหานคร เลขานการผวาราชการเชยงใหมมหานคร ผชวยเลขานการผวาราชการเชยงใหมมหานคร เลขานการประธานสภาเชยงใหมมหานคร เลขานการรองประธานสภาเชยงใหมมหานคร ประธานทปรกษา ทปรกษา และขาราชการเชยงใหมมหานครเปนเจาพนกงานตามประมวลกฎหมายอาญา

มาตรา 101 ใหกำนน ผใหญบาน ผชวยผใหญบาน แพทยประจำตำบล และสารวตรกำนนเปนเจาพนกงานตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา ทำหนาทหวหนาผรกษาความสงบเรยบรอยในเขตพนทของตน โดยขน การบงคบบญชากบผวาราชการเชยงใหมมหานคร

มาตรา 102 เชยงใหมมหานครอาจใหบรการแกเอกชน สวนราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน โดยเรยกคาบรการไดโดยตราเปนขอบญญตเชยงใหมมหานคร

มาตรา 103 เชยงใหมมหานครอาจดำเนนกจการนอกเขตเชยงใหมมหานครได เมอ

(1) การนนจำเปนตองกระทำและเปนการทเกยวเนองกบกจการ ทดำเนนการตามอำนาจหนาททอยในเขตเชยงใหมมหานคร หรอเปนประโยชนแกประชาชนในเชยงใหมมหานคร และ

(2) ไดรบความเหนชอบจากสภาเชยงใหมมหานคร และ (3) ไดรบความยนยอมจากผวาราชการจงหวด ราชการสวนทองถน

หรอสวนราชการทเกยวของ แลวแตกรณ มาตรา 104 เชยงใหมมหานครอาจทำกจการรวมกบบคคลอน

โดยกอตงบรษท หรอถอหนในบรษทได เมอ (1) บรษทนนมวตถประสงคเฉพาะกจการเปนสาธารณปโภค แตทงน

ไมกระทบกระเทอนถงกจการทเชยงใหมมหานครไดกระทำอยแลว กอนวนทพระราชบญญตนใชบงคบ และ

44 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

(2) เชยงใหมมหานครตองถอหนเปนมลคาเกนรอยละหาสบของทน ทบรษทนนจดทะเบยนไว ในกรณทมเชยงใหมมหานคร สวนราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถนถอหนอยในบรษทเดยวกนใหนบหนทถอนนรวมกน และ

(3) สภาเชยงใหมมหานครมมตใหความเหนชอบดวยคะแนนเสยงเกนกงหนงของจำนวนสมาชกสภาเชยงใหมมหานครทงหมด และ

(4) ไดรบความเหนชอบจากนายกรฐมนตร การเปลยนแปลงจำนวนหนทเชยงใหมมหานครถออยตองไดรบอนมต

จากสภาเชยงใหมมหานคร มาตรา 105 ถากจการใดอยภายใตอำนาจหนาทของเชยงใหมมหานคร

เชยงใหมมหานครอาจดำเนนการนนรวมกบสวนราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถนอนได โดยจดตงเปนองคการเรยกวา สหการ มฐานะเปนนตบคคล และมคณะกรรมการบรหาร ประกอบดวย ผแทนของเชยงใหมมหานคร สวนราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ และราชการสวนทองถนทเกยวของ แลวแตกรณ

การจดตงสหการจะกระทำไดโดยตราเปนพระราชกฤษฎกา ในพระราชกฤษฎกานนใหกำหนดชอ อำนาจหนาท และวธดำเนนงาน เมอจะยบเลกสหการใหตราเปนพระราชกฤษฎกา และใหระบวธจดการทรพยสนไวดวย

มาตรา 106 ในกรณจำเปน เชยงใหมมหานครอาจมอบใหเอกชนกระทำกจการ ซงอยในอำนาจหนาทของเชยงใหมมหานคร และเรยกเกบคาธรรมเนยม คาบรการ หรอคาตอบแทนทเกยวของแทนเชยงใหมมหานครได แตตองไดรบความเหนชอบจากสภาเชยงใหมมหานคร และนายกรฐมนตรเสยกอน

หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการใหกระทำกจการตามวรรคหนง ใหเปนไปตามระเบยบเชยงใหมมหานคร ซงไดรบความเหนชอบจาก สภาเชยงใหมมหานคร และนายกรฐมนตร

สทธในการกระทำกจการตามวรรคหนง เปนสทธเฉพาะตวจะโอนไปมได

45(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

หมวดท 8 ขอบญญต

มาตรา 107 ขอบญญตเชยงใหมมหานครจะตราขนไดโดยความเหนชอบของสภาเชยงใหมมหานคร ในกรณดงตอไปน

(1) เพอปฏบตการใหเปนไปตามอำนาจหนาทของเชยงใหมมหานคร (2) เมอมกฎหมายบญญตใหเชยงใหมมหานครมอำนาจตราเปน

ขอบญญตเชยงใหมมหานคร (3) การดำเนนการพาณชยของเชยงใหมมหานคร (4) การคลง การงบประมาณ การเงน การทรพยสน การจดหา

ผลประโยชนจากทรพยสน การจาง และการพสด ในขอบญญตเชยงใหมมหานครจะกำหนดโทษผละเมดขอบญญตไวดวย

กได แตมใหกำหนดโทษจำคกเกนหกเดอน และหรอปรบเกนหนงหมนบาท มาตรา 108 รางขอบญญตเชยงใหมมหานครจะเสนอได โดยผวา

ราชการเชยงใหมมหานคร สมาชกสภาเชยงใหมมหานคร สภาพลเมองหรอราษฎรผมสทธเลอกตงในเขตเชยงใหมมหานครจำนวน 500 คน ในกรณสมาชกสภาเชยงใหมมหานครเปนผเสนอตองมสมาชกสภาเชยงใหมมหานครลงนามรบรองไมนอยกวาหนงในหาของจำนวนสมาชกสภาเชยงใหมมหานครทงหมด

รางขอบญญตเชยงใหมมหานครทเกยวดวยการเงน สมาชกสภาเชยงใหมมหานครจะเสนอไดกตอเมอมคำรบรองของผวาราชการเชยงใหมมหานคร

กรณรางขอบญญตเชยงใหมมหานครทเสนอโดยราษฎร หากไมไดรบการพจารณาภายใน 4 ป นบตงแตการเสนอราง หรอสภาเชยงใหมมหานครหมดวาระลง หรอไมผานการพจารณาของสภาเชยงใหมมหานคร ใหนำรางขอบญญตดงกลาวเขาสการเปดเวทสาธารณะ เพอทำประชามตโดยผมสทธเลอกตงในเชยงใหมมหานคร เมอผลการทำประชามตมผลเชนใด ใหราง ขอบญญตเชยงใหมมหานครมผลบงคบตามนน

46 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

มาตรา 109 รางขอบญญตเชยงใหมมหานครทเกยวดวยการเงน หมายความถงรางขอบญญตเชยงใหมมหานคร วาดวยขอความตอไปนทงหมด หรอขอใดขอหนง

(1) การตงขนหรอยกเลก หรอลด หรอเปลยนแปลงแกไข หรอผอน หรอวางระเบยบการบงคบอนเกยวกบภาษอากร

(2) การจดสรร รบ รกษา หรอจายเงนของเชยงใหมมหานคร หรอการโอนงบประมาณรายจายของเชยงใหมมหานคร

(3) การกเงน การคำประกน หรอการใชเงนก (4) การคลง การงบประมาณ การเงน การทรพยสน การจดหา

ผลประโยชน จากทรพยสน การจาง และการพสด (5) การพาณชยของเชยงใหมมหานคร (6) การออกพนธบตรของเชยงใหมมหานคร ในกรณเปนทสงสยวารางขอบญญตใดเปนรางขอบญญตเกยวดวยการเงน

ทจะตองมคำรบรองของผวาราชการเชยงใหมมหานครหรอไม ใหประธานสภาเชยงใหมมหานครเปนผวนจฉย

มาตรา 110 เมอสภาเชยงใหมมหานครไดพจารณารางขอบญญตเชยงใหมมหานคร และลงมตเหนชอบแลว ใหประธานสภาเชยงใหมมหานครสงใหผวาราชการเชยงใหมมหานครภายในเจดวน นบแตวนทสภาเชยงใหมมหานครมมตเหนชอบ และใหผวาราชการเชยงใหมมหานครลงนามในราง ขอบญญตเชยงใหมมหานครทผานความเหนชอบของสภาเชยงใหมมหานคร แลวประกาศใชบงคบเปนกฎหมายภายในสามสบวน นบแตวนทไดรบราง ขอบญญตจากประธานสภาเชยงใหมมหานคร

มาตรา 111 ในกรณทผวาราชการเชยงใหมมหานครไมเหนชอบดวยกบสภาเชยงใหมมหานคร ใหผวาราชการเชยงใหมมหานครสงรางขอบญญตนนพรอมดวยเหตผลทไมเหนชอบดวยใหสภาเชยงใหมมหานครภายในสามสบวน นบแตวนทผวาราชการเชยงใหมมหานครไดรบรางขอบญญตจากประธาน

47(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

สภาเชยงใหมมหานคร เพอใหสภาเชยงใหมมหานครพจารณาใหม ถาผวาราชการเชยงใหมมหานครไมสงใหสภาเชยงใหมมหานครภายในเวลาดงกลาว ใหถอวาผวาราชการเชยงใหมมหานครเหนชอบดวย และใหประธานสภาเชยงใหมมหานครลงนามในรางขอบญญตนนแทนผวาราชการเชยงใหมมหานคร แลวประกาศใชบงคบเปนกฎหมาย

ในกรณทผวาราชการเชยงใหมมหานครไมเหนชอบดวย และสงให สภาเชยงใหมมหานครพจารณาใหม สภาเชยงใหมมหานครจะยกขนพจารณาใหมได ตอเมอเวลาไดลวงพนไปสามสบวน นบแตวนทผวาราชการเชยงใหมมหานครสงกลบใหสภาเชยงใหมมหานคร นอกจากรางขอบญญตเชยงใหมมหานครทเกยวดวยการเงน สภาเชยงใหมมหานครอาจยกขนพจารณาใหมไดทนท ในกรณทสภาเชยงใหมมหานครมมตยนยนรางเดมดวยคะแนนเสยงไมนอยกวาสามในสของจำนวนสมาชกสภาเชยงใหมมหานครทงหมด ใหประธานสภาเชยงใหมมหานครสงรางขอบญญตดงกลาวใหผวาราชการเชยงใหมมหานคร ซงผวาราชการเชยงใหมมหานครตองดำเนนการตอไปตามมาตรา 98 ถาผวาราชการเชยงใหมมหานครไมดำเนนการตามกำหนด ใหประธานสภาเชยงใหมมหานครลงนามในรางขอบญญตนนแทนผวาราชการเชยงใหมมหานคร แลวประกาศเพอใชบงคบเปนกฎหมาย

มาตรา 112 รางขอบญญตเชยงใหมมหานครทสภาเชยงใหมมหานครไมเหนชอบดวย ใหเปนอนตกไป ยกเวนรางขอบญญตงบประมาณรายจาย

รางขอบญญตทตกไปตามวรรคหนง ผวาราชการเชยงใหมมหานครหรอสมาชกสภาเชยงใหมมหานครจะเสนอใหมไดเมอพนหนงรอยแปดสบวน นบแตวนทสภาเชยงใหมมหานครไมเหนชอบดวยกบรางขอบญญตนน

มาตรา 113 งบประมาณรายจายของเชยงใหมมหานครใหทำเปน ขอบญญตเชยงใหมมหานคร ซงผวาราชการเชยงใหมมหานครเปนผเสนอ ถาขอบญญตงบประมาณรายจายประจำปงบประมาณออกไมทนปงบประมาณใหม ใหใชขอบญญตงบประมาณรายจายในปงบประมาณทแลวนนไปพลางกอน

48 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

ถาปใดจำนวนเงน ซงไดกำหนดไวตามขอบญญตงบประมาณรายจายประจำปงบประมาณไมพอสำหรบการใชจายประจำปกด หรอมความจำเปนทจะตองตงงบประมาณรายจายขนใหมในระหวางปกด ใหทำเปนขอบญญตงบประมาณรายจายเพมเตม

มาตรา 114 ภายใตบงคบมาตรา 113 ในกรณทสภาเชยงใหมมหานครเหนชอบดวยกบรางขอบญญตงบประมาณรายจาย ใหสภาเชยงใหมมหานครเลอกคณะกรรมการวสามญ เพอพจารณารางขอบญญตงบประมาณรายจายนนตามขอบงคบของสภาเชยงใหมมหานคร และใหผวาราชการเชยงใหมมหานครลงนามและประกาศในราชกจจานเบกษาเพอใชบงคบ

มาตรา 115 ภายใตบงคบมาตรา 113 ในกรณทสภาเชยงใหมมหานครไมเหนดวยกบรางขอบญญตงบประมาณรายจาย ใหสภาเชยงใหมมหานครตงสมาชกสภาเชยงใหมมหานคร จำนวนแปดคน และผวาราชการเชยงใหมมหานครตงบคคล ซงมไดเปนสมาชกสภาเชยงใหมมหานคร จำนวนเจดคน ประกอบเปนคณะกรรมการรวมเพอพจารณาหาขอยตความขดแยงในสาระสำคญทบญญตไวในรางขอบญญตงบประมาณรายจาย แลวรายงานผลการพจารณาตอสภาเชยงใหมมหานครภายในสบวน นบแตวนทสภาเชยงใหมมหานครตงคณะกรรมการรวม

ถาสภาเชยงใหมมหานครยงไมเหนดวยกบผลการพจารณาของ คณะกรรมการรวม ดวยคะแนนเสยงไมตำกวาสามในสของจำนวนสมาชกสภาเชยงใหมมหานครทงหมด ใหรางขอบญญตงบประมาณรายจาย เปนอนตกไป และใหใชขอบญญตงบประมาณรายจายในปงบประมาณทแลวนนไปพลางกอน ในกรณเชนวาน ใหนายกรฐมนตรสงยบสภาเชยงใหมมหานคร ถามขอเสนอของผวาราชการเชยงใหมมหานคร

มาตรา 116 รางขอบญญตงบประมาณรายจายประจำปงบประมาณและรางขอบญญตงบประมาณรายจายเพมเตม สภาเชยงใหมมหานคร จะตองพจารณาใหเสรจภายในสสบหาวน นบแตวนทสภาเชยงใหมมหานครไดพจารณารางขอบญญตงบประมาณรายจายนนเปนครงแรก

49(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

ถาสภาเชยงใหมมหานครพจารณารางขอบญญตงบประมาณรายจายนนไมเสรจภายในเวลาทกำหนดดงกลาวในวรรคหนง ใหถอวาสภาเชยงใหมมหานครไดใหความเหนชอบในรางขอบญญตงบประมาณรายจายนน และใหผวาราชการเชยงใหมมหานครลงนามและประกาศในราชกจจานเบกษาเพอใชบงคบ

มาตรา 117 ในกรณทสภาเชยงใหมมหานครสนอาย หรอมการยบสภาเชยงใหมมหานคร บรรดารางขอบญญตเชยงใหมมหานครทสภาเชยงใหมมหานครยงมไดใหความเหนชอบ หรอทสภาเชยงใหมมหานครใหความเหนชอบแลว แตผวาราชการเชยงใหมมหานครยงมไดลงนาม และประกาศใชเปนกฎหมายภายในสามสบวน นบแตวนรบรางขอบญญตจากประธานสภาเชยงใหมมหานครใหเปนอนตกไป

มาตรา 118 ในระหวางทไมมสภาเชยงใหมมหานคร หรอในกรณฉกเฉน ทมความจำเปนรบดวนในอนจะรกษาความปลอดภยสาธารณะหรอปองปดภยพบตสาธารณะ และจะเรยกประชมสภาเชยงใหมมหานครใหทนทวงทมได ผวาราชการเชยงใหมมหานครจะออกขอกำหนดเชยงใหมมหานครใหใชบงคบดงเชนขอบญญต และเมอประกาศแลว ใหใชบงคบได

ในการประชมสภาเชยงใหมมหานครคราวตอไป ใหนำขอกำหนดเชยงใหมมหานครนนเสนอตอสภาเชยงใหมมหานครเพออนมต ถาสภาเชยงใหม มหานครอนมตแลว ใหขอกำหนดเชยงใหมมหานครนนใชบงคบเปนขอบญญตเชยงใหมมหานครตอไป ถาสภาเชยงใหมมหานครไมอนมตใหขอกำหนดเชยงใหมมหานครนนเปนอนตกไป แตทงนไมกระทบกระเทอนถงกจการ ทไดกระทำไประหวางทใชขอกำหนดเชยงใหมมหานครนน

การอนมตหรอไมอนมตขอกำหนดเชยงใหมมหานครใหผวาราชการเชยงใหมมหานครประกาศในราชกจจานเบกษา ในกรณไมอนมตใหมผลตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษา

50 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

หมวดท 9 งบประมาณ การคลง และทรพยสนของเชยงใหมมหานคร

มาตรา 119 บรรดารายไดอนเกดจากภาษมลคาเพม ภาษเงนไดบคคลธรรมดา ภาษนตบคคล ภาษมรดก และคาธรรมเนยมตางๆ ทเกดขนในพนทเชยงใหมมหานคร ใหเชยงใหมมหานครมอำนาจในการจดเกบและสงคนกระทรวงการคลงรอยละสามสบ

หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขการจดเกบภาษ คาธรรมเนยมตามวรรคหนง และการจดการเงนรายไดจากภาษตามวรรคหนง ใหออกเปน ขอบญญตเชยงใหมมหานคร โดยตองจดแบงใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ในระดบลางไมนอยกวาทเคยไดรบ

มาตรา 120 ภาษบำรงทองท ภาษโรงเรอนและทดน ภาษปายอากรการฆาสตว และผลประโยชนอนอนเนองในการฆาสตวในพนทเขตเชยงใหมมหานครทอยนอกเขตราชการสวนทองถนอน ใหเชยงใหมมหานครจดเกบเปนรายไดของเชยงใหมมหานครตามกฎหมายวาดวยการนน

มาตรา 121 ภาษและคาธรรมเนยมรถ หรอรถยนต ภาษทะเบยนรถยนต หรอจกรยานยนต หรอลอเลอนทจดเกบไดในเขตเชยงใหมมหานครใหเปนรายไดของเชยงใหมมหานครตามกฎหมายวาดวยการนน

มาตรา 122 ใหเชยงใหมมหานครมอำนาจออกขอบญญตจดเกบภาษและคาธรรมเนยมสงแวดลอม ดงน

(1) ภาษมลพษทางนำ (2) ภาษมลพษทางอากาศ (3) ภาษคารบอนไดออกไซดจากรถยนต (4) คาธรรมเนยมการจดการของเสยอนตราย หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขการจดเกบภาษ คาธรรมเนยม และ

การจดการเงนรายไดจากภาษตามวรรคหนง ใหออกเปนขอบญญตเชยงใหมมหานคร

51(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

มาตรา 123 ใหเชยงใหมมหานครมอำนาจออกขอบญญตเกบภาษบำรงเชยงใหมมหานคร สำหรบนำมนเบนซนและนำมนทคลายกน นำมนดเซลและนำมนทคลายกน และกาซปโตรเลยม ซงสถานการคาปลกในเขตเชยงใหมมหานครเปนผจำหนายไดไมเกนลตรละหาสตางค ราคาขายปลกทสงเพมขนไมเกนจำนวนภาษทเรยกเกบตามมาตรานไมถอวาเปนการตองหามตามกฎหมายวาดวยการกำหนดราคาสนคาและปองกนการผกขาด

มาตรา 124 เชยงใหมมหานครมอำนาจออกขอบญญตเพอเกบภาษอากรและคาธรรมเนยมเพมขนไดไมเกนรอยละสบของภาษ และคาธรรมเนยมประเภทใดประเภทหนง หรอทกประเภท ดงตอไปน

(1) ภาษธรกจเฉพาะตามประมวลรษฎากร (2) คาธรรมเนยมใบอนญาตขายสราตามกฎหมายวาดวยสรา (3) คาธรรมเนยมใบอนญาตในการเลนการพนนตามกฎหมายวาดวย

การพนน ในการเสยภาษอากรและคาธรรมเนยมตามมาตราน เศษของหนงบาทใหตดทง ภาษอากรและคาธรรมเนยมตามมาตราน ใหถอเปนภาษอากรและคาธรรมเนยม ตามกฎหมายวาดวยการนน

มาตรา 125 เชยงใหมมหานครมอำนาจออกขอบญญตเกบภาษ มลคาเพม โดยใหกำหนดเปนอตราภาษมลคาเพม เพมขนจากอตราทเรยกเกบตามประมวลรษฎากร ดงตอไปน

(1) ในกรณทประมวลรษฎากรเรยกเกบภาษมลคาเพมในอตรา รอยละศนย ใหเชยงใหมมหานครเกบในอตรารอยละศนย

(2) ในกรณทประมวลรษฎากรเรยกเกบภาษมลคาเพมในอตราอน ใหเชยงใหมมหานครเกบหนงในเกาของอตราภาษมลคาเพมทเรยกเกบ ตามประมวลรษฎากร

ภาษมลคาเพมตามมาตราน ใหถอเปนภาษมลคาเพมตามประมวล รษฎากร

52 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

มาตรา 126 กจการใดทกฎหมายมอบหนาทใหเทศบาลเปนเจาหนาทดำเนนการ ถากจการนนอยในเขตเชยงใหมมหานคร ใหเชยงใหมมหานครเปนเจาหนาทดำเนนการตามกฎหมายนน และบรรดาคาธรรมเนยม คาใบอนญาต และคาปรบเนองในกจการเชนวานน ใหเปนรายไดของเชยงใหมมหานคร

มาตรา 127 เชยงใหมมหานครอาจออกขอบญญต เรยกเกบ คาธรรมเนยมใดๆ จากผซงใชหรอไดประโยชนจากบรการสาธารณะทเชยงใหมมหานครจดใหมขนได เมอไดรบความเหนชอบจากนายกรฐมนตร

มาตรา 128 ในการจดเกบภาษอากรและคาธรรมเนยมตาม พระราชบญญตน ใหผวาราชการเชยงใหมมหานคร รองผวาราชการเชยงใหมมหานคร ปลดเชยงใหมมหานคร รองปลดเชยงใหมมหานคร ผอำนวยการสำนก หวหนาสวนราชการท เรยกชออยางอน ซงมฐานะเปนสำนก หวหนา ศนยประสานงานเขต ผอำนวยการกอง หวหนากอง หรอผดำรงตำแหนงเทยบเทาทผวาราชการเชยงใหมมหานครแตงตงเปนพนกงานเจาหนาท มอำนาจและหนาทปฏบตการตามกฎหมาย

ในการบงคบเรยกเกบภาษอากรคางชำระ ใหปลดเชยงใหมมหานคร หรอหวหนาศนยประสานงานเขต โดยความเหนชอบของผวาราชการเชยงใหมมหานคร มอำนาจสงยด และสงขายทอดตลาดทรพยสนของผตองรบผดชอบเสยภาษอากรได โดยมตองขอใหศาลออกหมายยดหรอสง

วธยดและขายทอดตลาดทรพยสนดงกลาวในวรรคสอง ใหปฏบตตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง โดยอนโลม

เงนทไดจากการขายทอดตลาด เมอหกคาธรรมเนยมกบคาใชจาย ในการยดและขาย และเงนภาษอากรคางชำระออกแลว ถามเงนเหลอใหคนแกเจาของทรพยสน

53(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

มาตรา 129 เชยงใหมมหานครอาจมรายไดดงตอไปน (1) รายไดจากทรพยสนของเชยงใหมมหานคร (2) รายไดจากการสาธารณปโภคของเชยงใหมมหานคร (3) รายไดจากการพาณชยของเชยงใหมมหานคร การทำกจการรวมกบ

บคคลอน หรอจากสหการ (4) ภาษอากรหรอคาธรรมเนยมตามทจะมกฎหมายบญญตไวใหเปน

ของเทศบาล หรอมกฎหมายบญญตใหเปนของเชยงใหมมหานครโดยเฉพาะ (5) คาธรรมเนยม คาใบอนญาต และคาปรบตามทจะมกฎหมาย

บญญตไว (6) รายไดจากการจำหนายพนธบตร เมอไดรบความเหนชอบจาก

สภาเชยงใหมมหานคร และตราเปนขอบญญตเชยงใหมมหานคร (7) เงนกจากกระทรวง ทบวง กรม องคการ หรอนตบคคลตางๆ

ซงไดรบความเหนชอบจากสภาเชยงใหมมหานคร (8) เงนอดหนนจากรฐบาล สวนราชการ หรอราชการสวนทองถนอน

และเงนสมทบจากรฐบาล (9) เงนชวยเหลอจากตางประเทศ องคการตางประเทศ หรอองคการ

ระหวางประเทศ (10) เงนกจากตางประเทศ องคการตางประเทศ หรอองคการระหวาง

ประเทศ ซงไดรบความเหนชอบจากสภาเชยงใหมมหานคร (11) เงนและทรพยสนอยางอนทมผอทศให (12) เงนชวยเหลอหรอเงนคาตอบแทน (13) รายไดจากทรพยสนของแผนดน หรอรฐวสาหกจทดำเนนการ

เพอมงแสวงหากำไรในเชยงใหมมหานครตามทจะมกฎหมายกำหนด (14) รายไดจากการจดเกบภาษทรพยสนหรอคาธรรมเนยมพเศษ

ตามทจะมขอบญญตกำหนด (15) รายไดอนตามทมกฎหมายบญญตใหเปนของเชยงใหมมหานคร

54 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

มาตรา 130 เชยงใหมมหานครอาจมรายจายดงตอไปน (1) เงนเดอน (2) คาจางประจำ (3) คาจางชวคราว (4) คาตอบแทน (5) คาใชสอย (6) คาสาธารณปโภค (7) คาวสด (8) คาครภณฑ (9) คาทดนและสงกอสราง (10) เงนอดหนน (11) รายจายอนตามทกฎหมายหรอระเบยบของเชยงใหมมหานคร

กำหนดไว (12) รายจายตามขอผกพน มาตรา 131 การจายเงนของเชยงใหมมหานครใหเปนไปตามทได

อนญาตไวในขอบญญตงบประมาณรายจายประจำป หรอขอบญญตงบประมาณรายจายเพมเตม การจายเงนซงมไดอนญาตไวในขอบญญตงบประมาณรายจาย ใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทกำหนดไวในกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบ หรอขอบญญตวาดวยการนน

มาตรา 132 ใหสำนกงานตรวจเงนแผนดนเปนผตรวจสอบการรบเงน การจายเงน การบญช การเงน และทรพยสนอนๆ ของเชยงใหมมหานคร

เมอสนปงบประมาณใหผวาราชการเชยงใหมมหานครประกาศรายงานการรบจายเงนประจำปงบประมาณทสนสดลงนนโดยมชกชา

รายงานการรบจายเงนประจำปตามวรรคสอง เมอสำนกงานตรวจเงนแผนดนไดตรวจสอบแลว ใหทำรายงานผลการตรวจสอบเสนอผวาราชการเชยงใหมมหานคร เพอเสนอสภาเชยงใหมมหานครและสภาพลเมอง

55(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

หมวดท 10 การมสวนรวมของภาคพลเมอง

มาตรา 133 พลเมองในทองถนมสทธ มสวนรวมในการบรหารกจการของเชยงใหมมหานคร

เชยงใหมมหานครตองจดใหมวธการทใหพลเมองมสวนรวมตามวรรคหนง โดยทำเปนประกาศปดไว ณ ททำการของเชยงใหมมหานคร และเผยแพร ในระบบสารสนเทศดวย

มาตรา 134 เชยงใหมมหานครตองจดใหพลเมองมสวนรวมตาม มาตรา 135 วรรคหนง อยางนอยเมอจะดำเนนการในเรองดงตอไปน

(1) การจดทำแผนพฒนาเชยงใหมมหานคร (2) การจดทำงบประมาณรายจาย (3) การประชมสภาเชยงใหมมหานคร (4) การกำหนดหลกเกณฑทวไปเกยวกบการประเมนภาษ มาตรา 135 วธการเขามสวนรวมของพลเมองในเชยงใหมมหานคร

ตามมาตรา 136 วรรคสอง กระทำไดดวยวธดงตอไปน (1) การเปดเผยขอมลใหพลเมองทราบ (2) การแสดงความคดเหนและเสนอแนะ (3) การสอบถามความคดเหนของพลเมอง (4) การเขามสวนรวมในฐานะเปนกรรมการ อนกรรมการ กรรมาธการ

หรอคณะทำงาน (5) การจดใหมการลงประชามต (6) การเขาฟงประชมสภาเชยงใหมมหานคร (7) การมสวนรวมในการจดบรการสาธารณะ (8) วธการอนทผวาราชการเชยงใหมมหานครกำหนดโดยความเหนชอบ

ของสภาเชยงใหมมหานคร

56 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

การเขามสวนรวมของพลเมองในเรองใด โดยวธการอยางใดใหเปนไปตามทเชยงใหมมหานครประกาศกำหนดตามมาตรา 133 วรรคสอง

มาตรา 136 การเปดเผยขอมลใหพลเมองทราบตามมาตรา 135 (1) ในเรองใดใหเปดเผยขอมลทงปวงทเกยวกบเรองนน โดยจดทำเปนรายงานสรปใหพลเมองไดทราบ และกรณทเปนเรองเกยวกบผลการดำเนนงาน ของเชยงใหมมหานครอยางนอยตองมขอมลโดยสรปในเรองดงตอไปน

(1) งบประมาณรายจายประจำป ซงตองมรายการเปรยบเทยบระหวางประมาณการรายรบกบรายจายจรง และประมาณการรายจายกบรายจายจรงของแตละรายการ รวมทงผลการจดซอจดจาง ราคากลาง และผไดจดซอจดจาง รวมทงเงนสะสมและเงนก

(2) รายงานผลการดำเนนการในสวนทเกยวกบบรหารสาธารณะ โดยมรายละเอยดเกยวกบจำนวนเงนทใช ทมาของเงนดงกลาว และผลทพลเมองไดรบ

(3) ผลการตรวจสอบของสำนกงานการตรวจเงนแผนดน องคกร ตรวจสอบ หรอองคกรอสระอนๆ ในกรณทมการทกทวงจากหนวยงาน ดงกลาวในเรองใด ตองเปดเผยคำทกทวงนนดวย

รายงานตามวรรคหนงใหปดประกาศไวในทเปดเผย ณ ททำการเชยงใหมมหานครและใหเผยแพรในระบบสารสนเทศดวย ทงน การจดทำและเปดเผยรายงานดงกลาวไมเปนการตดสทธพลเมองทจะขอตรวจสอบขอมลอนใด ตามกฎหมายวาดวยขอมลขาวสารของราชการ

มาตรา 137 การแสดงความคดเหนและเสนอแนะตามมาตรา 135 (2) เชยงใหมมหานครอาจกระทำไดโดยวธการดงตอไปน

(1) การจดใหมการประชมพลเมองเพอรบฟงความคดเหนในเรอง ทเหนสมควร

(2) การจดใหมและเผยแพรใหพลเมองทราบถงชองทางทพลเมอง จะสามารถมหนงสอเสนอแนะเกยวกบการปฏบตหนาทหรอการจดบรการสาธารณะของเชยงใหมมหานคร

57(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

(3) การชแจงขอสอบถามหรอขอสงสยของประชาชนทสอบถาม เปนหนงสอเกยวกบเรองทอยในอำนาจหนาทของเชยงใหมมหานคร

มาตรา 138 การจดใหมการสอบถามความคดเหนของพลเมองตามมาตรา 137 (3) เชยงใหมมหานครอาจกระทำไดตามทเหนสมควร แตอยางนอยตองจดใหมการสอบถามความคดเหนของพลเมองในกรณดงตอไปน

(1) เชยงใหมมหานครจะดำเนนการใดทอาจกอใหเกดผลกระทบตอพลเมองอยางรนแรงดานคณภาพสงแวดลอม ทรพยากรธรรมชาต หรอสขภาพหรอกระทบตอวถชวตความเปนอยของพลเมองในสาระสำคญ

(2) เมอพลเมองจำนวนไมนอยกวาหาพนคนเขาชอกนรองขอใหเชยงใหมมหานครดำเนนการสอบถามความคดเหนของพลเมองในเรองทเกยวกบการใหบรการสาธารณะหรอการกำหนดนโยบายของเชยงใหมมหานคร

ในการดำเนนการสอบถามความคดเหนของพลเมองตามวรรคหนง ใหเชยงใหมมหานครเปดเผยขอมล คำชแจง เหตผลความจำเปน และผลกระทบของการดำเนนงาน ผลดและผลเสยทอาจเกดขน มาตรการปองกน แกไข และเยยวยา ตลอดจนรายละเอยดอนใดทจะทำใหพลเมองทราบถงลกษณะการดำเนนงานของเชยงใหมมหานครอยางเพยงพอ

มาตรา 139 เมอไดดำเนนการสอบถามความคดเหนของพลเมองตามมาตรา 138 แลว ใหเชยงใหมมหานครนำผลการสอบถามความคดเหนมาใชประกอบในกระบวนการตดสนใจดวย

มาตรา 140 การจดใหพลเมองเขารวมเปนกรรมการ อนกรรมการ กรรมาธการ หรอคณะทำงานตามมาตรา 135 (4) จะแตงตงใหพลเมองเปนกรรมการ อนกรรมการ กรรมาธการ หรอคณะทำงานทมหนาทเกยวกบการพสดหรอหนาทอนใดทจะทำใหตองรบผดทางแพงหรอทางอาญาโดยตรงไมได

มาตรา 141 กรณทเชยงใหมมหานครจะดำเนนการใดทจะมผลกระทบตอพลเมองอยางกวางขวาง และพลเมองมขอโตแยงหรอมความเหนขดแยงกนอยางรนแรง ผวาราชการเชยงใหมมหานครโดยความเหนชอบของสภาเชยงใหมมหานครจะจดใหมการลงประชามตของพลเมองกได

58 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

การลงประชามตตามวรรคหนง ตองมใชการใหความเหนหรอไมเหนชอบในเรองตวบคคล เชอชาต ศาสนา หรอเรองทมผลกระทบตอความมงคงของรฐ

มาตรา 142 เมอจะจดใหมการลงประชามต ใหผวาราชการเชยงใหมมหานครกำหนดวนลงประชามต ซงตองเปนวนเดยวกนในทกทองท

มาตรา 143 กอนถงกำหนดวนลงประชามตไมนอยกวาสามสบวน ใหผวาราชการเชยงใหมมหานครประกาศใหพลเมองทราบกำหนดวนลงประชามต พรอมทงรายละเอยดดงตอไปน

(1) เรองทจะใหลงประชามต ซงตองมเนอหาชดเจน ครอบคลม ผลประโยชน ผลกระทบ และผทเกยวของในเรองนนๆ และเพยงพอทจะทำใหผมสทธออกเสยงลงประชามตเหนชอบหรอไมเหนชอบได

(2) วน เวลา และสถานททจะลงประชามต (3) กำหนดเวลาและสถานททยนคำรองขอเพมชอหรอใหถอนชอ ประกาศตามวรรคหนงใหประกาศไว ณ ททำการเชยงใหมมหานคร

และสถานทอนทพลเมองสามารถรบทราบไดโดยสะดวกและทวถง มาตรา 144 ใหผมสทธเลอกตงตามกฎหมายน เปนผมสทธออกเสยง

ลงประชามต การออกเสยงประชามตใหใชวธลงคะแนนโดยตรงและลบ ในกรณทเสยงขางมากของผทมาออกเสยงมมตไปในทางใด ใหเชยงใหม

มหานครดำเนนการใหเปนไปตามมตนน ถาผลออกเสยงมคะแนนเสยงเทากน ใหเชยงใหมมหานครดำเนนการไปตามทเหนสมควร

หลกเกณฑและวธการการลงประชามต การนบคะแนน การประกาศผล และการอนทจำเปนเกยวกบการลงประชามตใหเปนไปตามระเบยบท ผวาราชการเชยงใหมมหานครกำหนด

มาตรา 145 ใหเชยงใหมมหานครมอำนาจออกขอบญญตทองถน เพอรกษาความสงบเรยบรอยในการออกเสยงประชามตของพลเมอง โดยไมขดหรอแยงตอพระราชบญญตนหรอกฎหมายอน

59(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

มาตรา 146 พลเมองสามารถมสวนรวมในกระบวนการนตบญญตไดดงน

(1) กอนการนำรางขอบญญตดงกลาวเขาสภาเชยงใหมมหานคร ไมนอยกวาสบหาวน ตองจดประชมเพอรบฟงความคดเหนของประชาชน ในระดบเทศบาลและระดบเชยงใหมมหานครอยางนอยยสบหาเทศบาล โดยตองมการประชาสมพนธและเผยแพรรางขอบญญตการจดประชมดวย สอทองถน และปายประกาศในทสาธารณะ ขนาดใหญ เหนไดชด ไมนอยกวาสบวนกอนการประชม

(2) มการเผยแพรขอบญญตดงกลาวใหประชาชนในเชยงใหมมหานครรบทราบอยางนอยหนงเดอนดวยการประกาศในเวบไซต ลงโฆษณาในหนงสอพมพทองถนอยางนอยสามวน ตดประกาศในทสาธารณะ และพมพแจกเปนเอกสารเผยแพรทวไป

(3) มการประกาศและประชาสมพนธวน เวลา สถานท กำหนดการประชมสภาเชยงใหมมหานครเพอพจารณาขอบญญตใหประชาชนทราบทางเวบไซตขององคการบรหารสวนจงหวด หนงสอพมพทองถน อยางนอยสองฉบบกอนการประชมไมนอยกวาสบวน

(4) ประชาชนมสทธเขารบฟงการเสนอขอบญญต ในการประชมสภาเชยงใหมมหานคร

(5) เมอครบสนปงบประมาณตองมการเปดแถลงผลสมฤทธการดำเนนงานแตละโครงการ โดยสภาเชยงใหมมหานคร

(6) หนวยงานททำหนาทตรวจสอบภายใน ตองสงรายงานการตรวจสอบใหสภาเชยงใหมมหานคร และเผยแพรตอสาธารณะ

60 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

การเปดประชมสภาเชยงใหมมหานครตองมการตดประกาศประชาสมพนธใหประชาชนเขารวมรบฟงทางวทยชมชน หนงสอพมพทองถนอยางนอยสองฉบบ กอนการเปดประชมไมนอยกวาเจดวน มการถายทอดเสยงการประชมสภาดวยกรมประชาสมพนธจงหวด มการเผยแพรรายงานการประชมสภาในเวบไซต มการทำแหลงเกบเอกสารทรวบรวมมตการประชม วาระการประชม ผเขารวมประชม ผลงมตการประชม โครงการการใชจายเงน โครงการการจดซอจดจาง รายงานการจดซอจดจาง ผจดซอจดจาง พรอมทงใหแจงไวในเวบไซตซงถอเปนหนาท

มาตรา 147 การถอดถอนสมาชกสภาเชยงใหมมหานคร ผวาราชการเชยงใหมมหานคร ราษฎรผมสทธเลอกตงในเขตเชยงใหมมหานครมจำนวน ไมนอยกวาหาพนคน เหนวาสมาชกสภาเชยงใหมมหานครผใดไมสมควรดำรงตำแหนงสามารถเขาชอเพอเสนอใหมการถอดถอนไดตามกฎหมายวาดวยการลงคะแนนเสยง เพอถอดถอนสภาเชยงใหมมหานครและผวาราชการเชยงใหมมหานคร

มาตรา 148 ผวาราชการเชยงใหมมหานคร สมาชกสภาเชยงใหมมหานครมหนาทยนบญชแสดงทรพยสน แสดงรายการทรพยสนและหนสนของตน คสมรส และบตรทยงไมบรรลนตภาวะตอคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตทกครงทเขารบตำแหนง หรอพนจากตำแหนง

บญชตามวรรคหนง ใหยนพรอมเอกสารประกอบ ซงเปนสำเนาหลกฐานทพสจนความมอยจรงของทรพยสนและหนสนดงกลาว รวมทงสำเนา แบบแสดงรายการภาษเงนไดบคคลธรรมดาในรอบปภาษทผานมา

การยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนตามวรรคหนงและ วรรคสองใหรวมถงทรพยสนของผวาราชการเชยงใหมมหานคร สมาชก สภาเชยงใหมมหานครทมอบหมายใหอยในความครอบครองหรอดแลของบคคลอนไมวาทางตรงหรอทางออม

61(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

บทเฉพาะกาล

มาตรา 149 ในระหวางทยงมไดตราพระราชกฤษฎกา ออกกฎกระทรวง ระเบยบ ขอบงคบ ขอบญญต ประกาศ หรอคำสง เพอปฏบตการตาม พระราชบญญตน ใหนำพระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง ระเบยบ ขอบงคบ ขอบญญต ประกาศ หรอคำสงทใชบงคบอยในวนทพระราชบญญตนประกาศ ในราชกจจานเบกษามาใชบงคบโดยอนโลม

มาตรา 150 ใหดำเนนการใหมกฎหมายวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาเชยงใหมมหานคร และผวาราชการเชยงใหมมหานครภายในสองป นบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ

มาตรา 151 ใหเชยงใหมมหานครจดใหมสวนราชการตามมาตรา 79 ภายใน 90 วน นบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ

มาตรา 152 ใหดำเนนการเลอกตงสมาชกสภาเชยงใหมมหานคร ผวาราชการเชยงใหมมหานครใหเสรจสนภายในเกาสบวน นบแตวนท พระราชบญญตนใชบงคบ

มาตรา 153 ในระหวางทยงไมมกฎหมายวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาเชยงใหมมหานครและผวาราชการเชยงใหมมหานคร ใหนำบทบญญตแหงกฎหมายเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรมาใชบงคบโดยอนโลม และ ใหอำนาจหนาทของผวาราชการจงหวดตามกฎหมายนนเปนอำนาจหนาทของปลดเชยงใหมมหานคร และใหนายกรฐมนตรประกาศจำนวนสมาชกสภาเชยงใหมมหานครทจะทำการเลอกตงในแตละเขตนน

จำนวนสมาชกสภาเชยงใหมมหานครทแตละเขตจะพงม ใหคำนวณตามเกณฑจำนวนราษฎรแตละเขต ตามหลกฐานการทะเบยนราษฎรทกระทรวงมหาดไทยประกาศครงสดทาย กอนวนประกาศพระราชกฤษฎกา ใหมการเลอกตงสมาชกสภาเชยงใหมมหานครในราชกจจานเบกษา โดยถอเกณฑสามหมนคนตอสมาชกสภาเชยงใหมมหานครหนงคน เขตใดมราษฎรไมถง

62 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

สามหมนคน ใหมการเลอกตงสมาชกสภาเชยงใหมมหานครในเขตนนไดหนงคน ถาเขตใดมราษฎรเกนสามหมนคนกใหมการเลอกตงสมาชกสภาเชยงใหม มหานครในเขตนนเพมขนอกหนงคนตอจำนวนราษฎรทกสามหมนคน เศษของสามหมนคน ถาถงหนงหมนหาพนคน หรอมากกวานนใหนบเปนสามหมนคน

มาตรา 154 ในระหวางทยงไมมพระราชกฤษฎกาตามมาตรา 55 ใหนำบญชอตราเงนเดอนของผวาราชการเชยงใหมมหานคร รองผวาราชการเชยงใหมมหานคร เลขานการผวาราชการเชยงใหมมหานคร และผชวยเลขานการผวาราชการเชยงใหมมหานคร ตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ.2528 และฉบบแกไขเพมเตมมาใชบงคบ

มาตรา 155 นบตงแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบจนถงวนเลอกตงสมาชกสภาเชยงใหมมหานครตามมาตรา 25 ใหสมาชกสภาองคการบรหาร สวนจงหวดเชยงใหม ซงดำรงตำแหนงอยในวนทพระราชบญญตนประกาศ ในราชกจจานเบกษาคงมวาระอยในตำแหนงตอไป และทำหนาทสมาชก สภาเชยงใหมมหานครไปพลางกอน ในระหวางระยะเวลาดงกลาว เมอมเหตอนสมควร ใหนายกรฐมนตรโดยความเหนชอบของคณะรฐมนตรมอำนาจสงใหสมาชกสภาองคการบรหารสวนจงหวดเชยงใหมทงคณะ หรอแตละบคคล พนจากตำแหนง และจะแตงตงบคคลทเหนสมควรดำรงตำแหนงแทนกได

ในกรณทสมาชกสภาเชยงใหมมหานครวางลงในระหวางระยะเวลาตามวรรคหนง นายกรฐมนตรจะแตงตงบคคลทเหนสมควรดำรงตำแหนงแทนกได

มาตรา 156 ใหนายกองคการบรหารสวนจงหวดเชยงใหม และรองนายกองคการบรหารสวนจงหวดเชยงใหม ซงดำรงตำแหนงอยในวนท พระราชบญญตนประกาศในราชกจจานเบกษาคงอยในตำแหนงตอไป จนกวา ผวาราชการเชยงใหมมหานคร ซงไดรบเลอกตงตามมาตรา 55 จะเขารบหนาท ในระหวางระยะเวลาดงกลาว เมอมเหตอนสมควร ใหนายกรฐมนตรมอำนาจสงใหนายกองคการบรหารสวนจงหวดเชยงใหม และรองนายกองคการบรหารสวนจงหวดเชยงใหมพนจากตำแหนง และจะแตงตงบคคลทเหนสมควร ดำรงตำแหนงแทนกได

63(ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

มาตรา 157 ใหบรรดาเทศบาล องคการบรหารสวนตำบลทงหลาย ยงคงอยตอไปจนกวาจะยกฐานะเปนเทศบาลดวยกนเสยทงหมด ตามหลกเกณฑและวธตามขอบญญตเชยงใหมมหานคร และใหองคการบรหารสวนจงหวดเชยงใหมเปนอนถกยบเลกไป เมอมการประกาศผลการเลอกตงผวาราชการเชยงใหมมหานคร และสมาชกสภาเชยงใหมมหานครอยางเปนทางการ และใหทรพยสน หนสน และบคลากรของจงหวดเชยงใหม และองคการ บรหารสวนจงหวดเชยงใหมตกเปนของเชยงใหมมหานคร

ผรบสนองพระบรมราชโองการ

นายกรฐมนตร หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน

เนองจากการจดรปแบบการบรหารราชการจงหวดเชยงใหมในรปแบบ การบรหารราชการสวนภมภาคมความไมเหมาะสมกบกาลสมย ดงนน เพอใหการบรหารราชการเชยงใหมมหานครมความเหมาะสมและคลองตว สามารถสนองตอบความตองการของประชาชนไดโดยสะดวก รวดเรว และ มประสทธภาพ และเพอใหเปนไปตามหลกการปกครองสวนทองถนทกำหนดไวในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย จงจำเปนตองตราพระราชบญญตน

64 (ราง) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเชยงใหมมหานคร พ.ศ. .......

ภาคผนวก ข รางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการปตตานมหานคร พ.ศ. ....

(ราง ) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการ

ปตตานมหานคร พ.ศ. ....

โดย...เครอขายประชาชนเพอพฒนาการมสวนรวมทางการปกครองในจงหวดชายแดนใต ศนยเฝาระวงสถานการณภาคใต

สถาบนวจยความขดแยงและความหลากหลายทางวฒนธรรม มหาวทยาลยสงขลานครนทร คณะกรรมการประชาสงคม สภาพฒนาการเมอง

สนบสนนงบประมาณ : สภาพฒนาการเมอง

(ราง ) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการ

ปตตานมหานคร พ.ศ. ....

มาตรา 1 พระราชบญญตนเรยกวา“พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการปตตานมหานครพ.ศ....”

มาตรา 2 พระราชบญญตนใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป

มาตรา 3 ปตตานมหานครหมายความถงจงหวดปตตานจงหวดนราธวาสจงหวดยะลาและอำาเภอ

จะนะอำาเภอสะบายอยอำาเภอเทพาอำาเภอนาทวในจงหวดสงขลา

มาตรา 4 บทบญญตแหงกฎหมาย กฎ ขอบงคบ ระเบยบ หรอคำาสงอนใดอางถง จงหวดปตตาน

จงหวดนราธวาสจงหวดยะลาและอำาเภอจะนะอำาเภอสะบายอยอำาเภอเทพาอำาเภอนาทวในจงหวดสงขลา

องคการบรหารสวนจงหวดเทศบาลองคการบรหารสวนตำาบลใหถอวาบทบญญตแหงกฎหมายกฎขอบงคบ

ระเบยบหรอคำาสงนนอางถงปตตานมหานครเขตหรอแขวงตามพระราชบญญตนแลวแตกรณเทาทไมขดหรอ

แยงกบบทบญญตแหงพระราชบญญตน

มาตรา 5 ใหนายกรฐมนตรรกษาการตามพระราชบญญตน

หมวด 1

การจดระเบยบบรหารราชการปตตานมหานคร

มาตรา 6 ใหปตตานมหานครมฐานะเปนนตบคคลและเปนราชการบรหารสวนทองถนมระเบยบ

การบรหาร ตามพระราชบญญตน และมอาณาเขตพนทตามทปตตานมหานครมอย ในวนทพระราชบญญตน

ใชบงคบการเปลยนแปลงอาณาเขตทองทปตตานมหานครใหตราเปนพระราชบญญต

มาตรา 7 ใหแบงพนทการบรหารปตตานมหานครเปนเขตและแขวงทมอยในวนทพระราชบญญตน

ใชบงคบการตงยบหรอเปลยนแปลงพนทเขตหรอแขวงใหกระทำาโดยประกาศของสำานกนายกรฐมนตรและ

ใหประกาศในราชกจจานเบกษา

มาตรา 8 บทบญญตแหงกฎหมายใดอางถงเขตทองทจงหวดใหหมายถงปตตานมหานครอางถงเขต

ทองทอำาเภอใหหมายถงเขตอางถงเขตทองทตำาบลใหหมายถงแขวง

1

หมวด 2

การบรหารปตตานมหานคร

มาตรา 9 การบรหารปตตานมหานครประกอบดวย

(1)สภาปตตานมหานคร

(2)ผวาการปตตานมหานคร

สวนท 1

สภาปตตานมหานคร

มาตรา 10 สภาปตตานมหานครประกอบดวยสมาชกซงราษฎรเลอกตงมจำานวนตามเกณฑทกำาหนด

ไวในมาตรา11

มาตรา 11 การเลอกตงสมาชกสภาปตตานมหานคร จะกระทำาไดเมอมพระราชกฤษฎกากำาหนด

ใหมการเลอกตงแลว ในพระราชกฤษฎกานนใหระบวนเลอกตง และระยะเวลารบสมครเลอกตง การกำาหนด

เขตเลอกตง ใหถอเกณฑราษฎรหาหมนคนเปนประมาณ โดยพยายามจดใหแตละเขตเลอกตงมจำานวนราษฎร

ใกลเคยงกนเทาทจะเปนไปไดแตตองไมเปนการนำาเอาพนทของเขตหนงไปรวมกบเขตอนหรอนำาเอาพนทเพยง

บางสวนของแขวงหนงไปรวมกบแขวงอนในเขตเลอกตงหนงใหมสมาชกสภาปตตานมหานครไดหนงคนถาเขตใด

มจำานวนราษฎรไมพอทจะจดใหเปนหนงเขตเลอกตง กใหมการเลอกตงสมาชกสภาปตตานมหานครในเขตนน

หนงคนและใหถอเปนเขตเลอกตงหนงการกำาหนดเขตเลอกตงใหคำานวณตามเกณฑจำานวนราษฎรตามหลกฐาน

การทะเบยนราษฎรทกระทรวงมหาดไทยประกาศครงสดทายกอนวนประกาศพระราชกฤษฎกาใหมการเลอกตง

สมาชกสภาปตตานมหานครและใหทำาเปนประกาศกระทรวงมหาดไทยหลกเกณฑและวธการของการกำาหนด

เขตเลอกตงจำานวนแตกตางของราษฎรในแตละเขตเลอกตงและวธการเลอกตงใหเปนไปตามกฎหมายวาดวย

การเลอกตงสมาชกสภาปตตานมหานครและผวาการปตตานมหานคร

มาตรา 12 บคคลผมคณสมบตดงตอไปนเปนผมสทธเลอกตง

(1) มสญชาตไทยแตบคคลผมสญชาตไทยโดยการแปลงสญชาตตองไดสญชาตไทย

มาแลวไมนอยกวา5ป

(2) มอายไมตำากวาสบแปดปบรบรณในวนท1มกราคมของปทมการเลอกตง

(3) มชออยในทะเบยนบานในเขตเลอกตงเปนเวลาตดตอกนจนถงวนเลอกตง

ไมนอยกวาเกาสบวน

มาตรา 13 บคคลผมลกษณะใดลกษณะหนงดงตอไปนในวนเลอกตง เปนบคคลตองหามมใหใชสทธ

เลอกตงสมาชกสภาปตตานมหานครคอ

(1) วกลจรตหรอจตฟนเฟอนไมสมประกอบ

2

(2) ภกษสามเณรนกพรตหรอนกบวช

(3) ตองคมขงอยโดยหมายของศาลหรอคำาสงทชอบดวยกฎหมาย

(4) อยในระหวางเพกถอนสทธการเลอกตง

มาตรา 14 ผมสทธสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาปตตานมหานครตองมคณสมบตดงตอไปน

(1) มสญชาตไทยโดยการเกด

(2) อายไมตำากวายสบหาปบรบรณในวนเลอกตง

(3) มชออยในทะเบยนบานในเขตปตตานมหานครเปนเวลาตดตอกนจนถงวนสมคร

ไมนอยกวาหนงรอยแปดสบวน หรอมชออยในทะเบยนบาน หรอมชออยในทะเบยนบานและไดเสยภาษตาม

กฎหมายวาดวยภาษโรงเรอนและทดนหรอตามกฎหมายวาดวยภาษบำารงทองทใหปตตานมหานครในปทสมคร

หรอปกอนทสมครหนงป

มาตรา 15 บคคลผมลกษณะดงตอไปน เปนบคคลตองหามมใหใชสทธสมครรบเลอกตงเปนสมาชก

ปตตานมหานครคอ

(1) ตดยาเสพตดใหโทษ

(2) เปนบคคลลมละลายซงศาลยงไมสงใหพนจากคด

(3) เปนบคคลผมลกษณะตองหามมใหใชสทธเลอกตงตามมาตรา13(1)(3)หรอ(4)

(4) ตองคำาพพากษาใหจำาคกและถกคมขงอยโดยหมายของศาล

(5) เคยตองคำาพพากษาใหจำาคกตงแตสองปขนไปโดยไดพนโทษมายงไมถงหาป

ในวนเลอกตงเวนแตความผดอนไดกระทำาโดยประมาท

(6) เปนบคคลหหนวกและเปนใบ

(7) เปนสมาชกซงมหนาทในทางนตบญญตสมาชกสภาทองถนคณะผบรหารทองถน

หรอผบรหารทองถน

(8) เปนผสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาซงมหนาทในทางนตบญญต สมาชกสภา

ทองถนคณะผบรหารทองถนหรอผบรหารทองถน

(9) เปนขาราชการซงมตำาแหนงหรอเงนเดอนประจำา

(10)เปนพนกงานหรอลกจางของหนวยงานของรฐหรอรฐวสาหกจหรอของราชการ

สวนทองถน

(11)เปนบคคลซงทางราชการหรอรฐวสาหกจไลออกปลดออกใหออกเลกจางเพราะ

ทจรตตอหนาทหรอถอวากระทำาการทจรตและประพฤตมชอบในวงราชการ

(12)เปนผถกถอดถอนใหออกจากตำาแหนงผวาการปตตานมหานคร ถงวนสมคร

รบเลอกตงยงไมครบสป

(13)เคยตองคำาพพากษา หรอคำาสงของศาลใหทรพยสนตกเปนของแผนดน เพราะ

รำารวยผดปกตหรอมทรพยสนเพมขนผดปกต

3

มาตรา 16 อายของสภาปตตานมหานครมกำาหนดคราวละสปนบแตวนเลอกตงสมาชกสภาปตตาน

มหานคร เมออายของสภาปตตานมหานครสนสดลง ใหจดการเลอกตงสมาชกสภาปตตานมหานครขนใหม

เปนการเลอกตงทวไป ซงตองกำาหนดวนเลอกตงภายในหกสบวน นบแตวนทอายของสภาปตตานมหานคร

สนสดลงและวนเลอกตงนนตองกำาหนดวนเดยวกนทวปตตานมหานคร

มาตรา 17 ในกรณทการดำาเนนงานของผวาการปตตานมหานครและสภาปตตานมหานครขดแยงกน

จนอาจกอใหเกดความเสยหายแกปตตานมหานคร หรอแกราชการโดยสวนรวม ผวาการปตตานมหานครอาจ

ยนขอเสนอพรอมดวยเหตผลตอนายกรฐมนตร ใหยบสภาปตตานมหานคร เพอใหมการเลอกตงสมาชกสภา

ปตตานมหานครใหมได

ถานายกรฐมนตร ไมประกาศยบสภาปตตานมหานครภายในสบหาวน นบแตวนทไดรบ

ขอเสนอใหยบสภาปตตานมหานคร ผวาการปตตานมหานครอาจยนขอเสนอทบทวนใหพจารณาใหมได

อกครงหนง ภายในสามสบวนนบแตวนทนายกรฐมนตรไดรบขอเสนอตามวรรคหนง ในกรณทนายกรฐมนตร

จะเหนสมควรใหยบสภาปตตานมหานครตามขอเสนอทบทวนหรอไมกได แตตองพจารณาใหแลวเสรจ

ภายในสามสบวน นบแตวนทไดรบขอเสนอดงกลาว ในกรณทผวาการปตตานมหานครจะเสนอนายกรฐมนตร

สงยบสภาปตตานมหานครในเหตการณเดยวกนอก ใหกระทำาไดเมอพนกำาหนดเกาสบวน นบแตวนท

ครบกำาหนดสามสบวนทนายกรฐมนตรไดรบขอเสนอทบทวนตามวรรคสอง

มาตรา 18 ถาปรากฏวาการดำาเนนงานของผวาการปตตานมหานครและสภาปตตานมหานครขดแยง

กนหรอการดำาเนนงานของผวาการปตตานมหานครหรอสภาปตตานมหานครเปนไปในทางทไมถกตองจนอาจ

กอใหเกดความเสยหายแกปตตานมหานคร หรอแกราชการโดยสวนรวม และการแกไขสภาพเชนนนไมอาจ

กระทำาไดโดยเหมาะสมดวยวธการอนนอกจากการยบสภาปตตานมหานครนายกรฐมนตรอาจใหยบสภาปตตาน

มหานครเพอใหมการเลอกตงสมาชกสภาปตตานมหานครใหมได

มาตรา 19 การยบสภาปตตานมหานครตามมาตรา17หรอมาตรา18และการทนายกรฐมนตรไมเหน

ชอบดวยกบขอเสนอทบทวนของผวาการปตตานมหานครตามมาตรา17ใหทำาเปนประกาศสำานกนายกรฐมนตร

พรอมกบแสดงเหตผลโดยประกาศในราชกจจานเบกษา

มาตรา 20 สภาปตตานมหานครมสมาชก2ประเภทคอ

(1) สมาชกสภาทไดรบการเลอกตงจากประชาชนโดยตรงในเขตพนทปตตานมหานคร

37เขตจำานวน37คน

(2) สมาชกสภาทไดรบการเลอกตงจากประชาชนในกลมชนสวนนอยและผขาดโอกาส

ในสงคมจำานวน6คนประกอบดวยผแทนกลมผนบถอศาสนาพทธจำานวน3คนผแทนกลมผนบถอศาสนา

อนทมใชศาสนาอสลามและศาสนาพทธจำานวน1คนผแทนกลมสตรจำานวน1คนและผแทนกลมคนพการ

จำานวน1คน

มาตรา 21 สมาชกภาพของสมาชกสภาปตตานมหานครเรมตงแตวนเลอกตง และอยในตำาแหนงตาม

อายของสภาปตตานมหานคร เมอตำาแหนงสมาชกสภาปตตานมหานครวางลงเพราะเหตอน นอกจากถงคราว

ออกตามอายของสภาปตตานมหานครหรอมการยบสภาปตตานมหานครใหมการเลอกตงสมาชกสภาปตตาน

4

มหานครภายในกำาหนดเวลาเกาสบวน เวนแตอายของสภาปตตานมหานคร จะเหลอไมถงหนงรอยแปดสบวน

สมาชกสภาปตตานมหานครผเขามาแทนนนใหอยในตำาแหนงไดเพยงเทาอายของสภาปตตานมหานครทเหลออย

มาตรา 22 สมาชกสภาปตตานมหานครตองไมดำารงตำาแหนงหรอปฏบตหนาทอนใดในสวนราชการ

หรอหนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ หรอการพาณชยของปตตานมหานคร หรอบรษท ซงปตตานมหานคร

ถอหนหรอตำาแหนงผบรหารทองถนหรอพนกงานสวนทองถน

มาตรา 23 สมาชกภาพของสมาชกสภาปตตานมหานครสนสดลงดวยเหตใดเหตหนงดงตอไปน

(1) ถงคราวออกตามอายของสภาปตตานมหานครหรอมการยบสภาปตตานมหานคร

(2)ตาย

(3)ลาออกโดยยนหนงสอลาออกตอประธานสภาปตตานมหานครและใหมผลนบแตวน

ถดจากวนยนหนงสอลาออก

(4) ขาดคณสมบตตามมาตรา14หรอมลกษณะตองหามตามมาตรา15เวนแตกรณ

ตามมาตรา15(4)

(5) กระทำาการอนตองหามตามมาตรา22

(6) ถกจำาคกโดยคำาพพากษาถงทสดใหจำาคกเวนแตความผดอนไดกระทำาโดยประมาท

หรอความผดลหโทษ

(7) ขาดการประชมสภาปตตานมหานครตลอดสมยประชมทมกำาหนดเวลาไมนอยกวา

สามสบวนโดยไมไดรบอนญาตจากประธานสภาปตตานมหานคร

(8) สภาปตตานมหานครวนจฉยใหออกเพราะเหนวาไดกระทำาการอนเปนการเสอมเสย

แกเกยรตศกดของตำาแหนง มตของสภาปตตานมหานครในขอนตองมคะแนนเสยงไมนอยกวาสองในสามของ

จำานวนสมาชกทงหมดของสภาปตตานมหานครทงนใหมผลตงแตวนทสภาปตตานมหานครลงมต

(9) ราษฎรผมสทธเลอกตงในเขตปตตานมหานครไดลงคะแนนเสยงใหพนจากตำาแหนง

ตามกฎหมายวาดวยการลงคะแนนเสยงเพอถอดถอนสมาชกสภาทองถน หรอผบรหารทองถน และถาสมาชก

ภาพของสมาชกสภาปตตานมหานครสนสดลงพรอมกนทงหมด เพราะเหตดงกลาว ใหถอวาเปนการยบสภา

ปตตานมหานครในกรณตาม(8)ใหกระทำาเมอสมาชกสภาปตตานมหานครไมนอยกวาหนงในสามของจำานวน

สมาชกทงหมดเขาชอเสนอญตตใหสภาปตตานมหานครพจารณา

มาตรา 24 ในกรณทมขอกลาวหาวาสมาชกภาพของสมาชกสภาปตตานมหานครสนสดลงเพราะเหต

อยางใดอยางหนงตามมาตรา23(4)(5)(7)ใหประธานสภาปตตานมหานครดำาเนนการสอบสวนถาประธาน

สภาปตตานมหานครรายงานวาสมาชกภาพของสมาชกคนนนสนสดลงตามขอกลาวหานนและนายกรฐมนตร

เหนชอบดวยใหนายกรฐมนตรมคำาสงใหพนจากตำาแหนงการพนจากตำาแหนงตามมาตรานใหนำามาตรา53

มาใชบงคบโดยอนโลม

มาตรา 25 ใหสภาปตตานมหานครเลอกสมาชกสภาปตตานมหานครเปนประธานสภาปตตานมหานคร

คนหนงและรองประธานสภาปตตานมหานครสองคนโดยใหดำารงตำาแหนงทนททไดรบเลอกใหนายกรฐมนตร

ประกาศชอประธานสภาและรองประธานสภาปตตานมหานครผไดรบเลอกในราชกจจานเบกษาประธานสภา

5

และรองประธานสภาปตตานมหานครดำารงตำาแหนงตามวาระคราวละสป

มาตรา 26 ประธานสภาหรอรองประธานสภาปตตานมหานครพนจากตำาแหนงกอนถงวาระดวยเหตใด

เหตหนงดงตอไปน

(1) ขาดจากสมาชกภาพของสมาชกสภาปตตานมหานคร

(2) ลาออกจากตำาแหนงโดยยนหนงสอลาออกตอนายกรฐมนตร และใหมผล

นบแตวนถดจากวนทยนหนงสอลาออก

(3) เมอสมาชกสภาปตตานมหานครไมนอยกวาหนงในสามของจำานวนสมาชกทงหมด

เขาชอเสนอญตตใหสภาปตตานมหานคร มการเลอกตงประธานสภา หรอรองประธานสภาปตตานมหานคร

ใหม และสภาปตตานมหานครมมตตามนน ดวยคะแนนเสยงไมนอยกวาสามในสของจำานวนสมาชกทงหมด

โดยใหพนจากตำาแหนง เมอไดมการเลอกตงประธานสภา หรอรองประธานสภาปตตานมหานครแลวแตกรณ

ในกรณตามวรรคหนงใหสภาปตตานมหานครเลอกประธานสภาหรอรองประธาน

สภาปตตานมหานครคนใหมขนแทนแลวแตกรณและใหผทไดรบเลอกนนอยในตำาแหนงตามวาระของผซงตนแทน

มาตรา 27 ประธานสภาปตตานมหานครมอำานาจหนาท ดำาเนนกจการของสภาปตตานมหานครให

เปนไปตามขอบงคบของสภาปตตานมหานคร รองประธานสภาปตตานมหานครมอำานาจหนาทกระทำากจการ

แทนประธานสภาปตตานมหานคร เมอประธานสภาปตตานมหานครไมอย หรอไมอาจปฏบตหนาทได หรอ

ตามทประธานสภาปตตานมหานครมอบหมายเมอประธานสภาและรองประธานสภาปตตานมหานครไมอยใน

ทประชมหรอไมอาจปฏบตหนาทไดใหสมาชกสภาปตตานมหานครเลอกสมาชกสภาปตตานมหานครคนหนง

ทำาหนาทประธานเฉพาะในการประชมคราวนน

มาตรา 28 ใหมเลขานการประธานสภาปตตานมหานครหนงคนและเลขานการรองประธานสภาปตตาน

มหานครหนงคนโดยประธานสภาปตตานมหานครเปนผแตงตง

มาตรา 29 สภาปตตานมหานครมอำานาจตราขอบงคบเกยวกบจรรยาบรรณของสมาชกสภาปตตาน

มหานคร ขอบงคบการประชมเกยวกบการเลอกและการปฏบตหนาทของประธานสภาปตตานมหานคร รอง

ประธานสภาปตตานมหานครและคณะกรรมการสามญหรอวสามญของสภาปตตานมหานครวธการประชม

การเสนอและพจารณารางขอบญญตการเสนอญตตการปรกษาการอภปรายการลงมตการตงกระทถามการ

เปดอภปรายทวไปการรกษาระเบยบและความเรยบรอยของกจการอนอนเปนหนาทของสภาปตตานมหานคร

มาตรา 30 ภายในสบหาวนนบแตวนเลอกตงสมาชกสภาปตตานมหานครอนเปนการเลอกตงทวไป

ใหนายกรฐมนตรเรยกประชมสภาปตตานมหานคร เพอใหสมาชกมาประชมเปนครงแรก ในปหนงใหมสมย

ประชมสามญของสภาปตตานมหานครไมนอยกวาสองสมยแตตองไมเกนสสมยจำานวนสมยประชมสามญและ

วนเรมสมยประชมสามญประจำาปแตละสมยใหสภาปตตานมหานครกำาหนดสมยประชมสามญของสภาปตตาน

มหานครสมยหนงๆใหมกำาหนดเวลาสามสบวนแตถามกรณจำาเปนใหประธารสภาปตตานมหานครสงขยายเวลา

สมยประชมสามญออกไปอกไดตามความจำาเปน ครงละไมเกนสบหาวน การปดสมยประชมสามญกอนครบ

กำาหนดเวลาสามสบวนจะกระทำาไดโดยความเหนชอบของสภาปตตานมหานครใหประธานสภาปตตานมหานคร

เปนผเรยกประชมสภาปตตานมหานครตามสมยประชมและเปนผเปดหรอปดการประชม

6

มาตรา 31 นอกจากสมยประชมสามญแลว เมอมกรณจำาเปน เพอประโยชนของปตตานมหานคร

ผวาการปตตานมหานครหรอสมาชกสภาปตตานมหานครมจำานวนไมนอยกวาหนงในสามของจำานวนสมาชก

ทงหมดอาจทำาคำารองยนตอประธานสภาปตตานมหานครขอใหเรยกประชมสภาปตตานมหานครเปนการประชม

สมยวสามญไดใหประธานสภาปตตานมหานครเรยกประชมโดยกำาหนดวนประชมภายในสบหาวนนบแตวนท

ไดรบคำารองสมยประชมวสามญสมยประชมวสามญใหมกำาหนดเวลาสามสบวนแตถามกรณจำาเปนใหประธาน

สภาปตตานมหานครสงขยายเวลาสมยประชมวสามญออกไปอกไดตามความจำาเปนครงละไมเกนสบหาวนการ

ปดประชมสมยวสามญกอนครบกำาหนดเวลาสามสบวนจะกระทำาไดโดยความเหนชอบของสภาปตตานมหานคร

มาตรา 32 การประชมสภาปตตานมหานครทกคราวตองมสมาชกมาประชมไมนอยกวากงหนงของ

จำานวนสมาชกทงหมดจงจะเปนองคประชมผวาการปตตานมหานครรองผวาการปตตานมหานครและหรอ

ผทผวาการปตตานมหานครมอบหมายมสทธเขาประชมสภาปตตานมหานครและมสทธแถลงขอเทจจรงหรอ

แสดงความคดเหนเกยวกบงานในหนาทตอทประชมแตไมมสทธออกเสยงลงคะแนน

มาตรา 33 การลงมตวนจฉยขอปรกษาใหถอเสยงขางมากเปนเกณฑเวนแตทมบญญตไวเปนอยางอน

ในพระราชบญญตน หรอในขอบงคบการประชมสภาปตตานมหานคร สมาชกสภาปตตานมหานครคนหนงให

มหนงเสยงในการออกเสยงลงคะแนนถามคะแนนเสยงเทากนใหประธานในทประชมออกเสยงเพมขนอกหนง

เสยงเปนเสยงชขาด

มาตรา 34 หามมใหสภาปตตานมหานครประชมปรกษาหารอในเรองนอกเหนออำานาจหนาท

มาตรา 35 การประชมสภาปตตานมหานครยอมเปนการเปดเผย ตามลกษณะทกำาหนดไวในขอ

บงคบการประชมสภาปตตานมหานครแตถาหากผวาการปตตานมหานครหรอสมาชกสภาปตตานมหานครม

จำานวนไมนอยกวาหนงในสของจำานวนสมาชกทงหมดรองขอใหประชมลบกใหประชมลบ

มาตรา 36 ในทประชมสภาปตตานมหานครสมาชกยอมมสทธตงกระทถามผวาการปตตานมหานคร

ในเรองใดๆอนเกยวกบงานในหนาทของปตตานมหานครแตผวาการปตตานมหานครยอมมสทธทจะไมตอบ

เมอเหนวาเรองนนๆยงไมควรเปดเผยเพราะเกยวกบประโยชนสำาคญของปตตานมหานคร

มาตรา 37 สมาชกสภาปตตานมหานครจำานวนไมนอยกวาสองในหาของจำานวนสมาชกทงหมดมสทธ

เขาชอเสนอญตตขอใหเปดอภปรายทวไป เพอใหผวาการปตตานมหานคร แถลงขอเทจจรง หรอแสดงความ

คดเหน ในปญหาอนเกยวกบการบรหารของปตตานมหานครญตตดงกลาวในวรรคหนงใหยนตอประธานสภา

ปตตานมหานครและใหประธานสภาปตตานมหานครแจงไปยงผวาการปตตานมหานครเพอกำาหนดวนเวลา

สำาหรบการเปดอภปรายทวไปภายในสบหาวนนบแตวนทผวาการปตตานมหานครไดรบแจงการเปดอภปราย

ทวไปตามมาตรานสภาปตตานมหานครจะลงมตในปญหาทอภปรายมได

มาตรา 38 สภาปตตานมหานครมอำานาจเลอกสมาชกสภาปตตานมหานคร ตงเปนคณะกรรมการ

สามญของสภาปตตานมหานครและมอำานาจเลอกบคคลผเปนสมาชกสภาปตตานมหานครหรอมไดเปนสมาชก

สภาปตตานมหานครตงเปนคณะกรรมการวสามญของสภาปตตานมหานครเพอกระทำากจการหรอพจารณา

สอบสวนหรอศกษาเรองใดๆอนอยในอำานาจหนาทของปตตานมหานครแลวรายงานตอสภาปตตานมหานคร

ผวาการปตตานมหานคร มสทธเสนอชอสมาชกสภาปตตานมหานคร หรอบคคลผมไดเปนสมาชกสภาปตตาน

7

มหานครใหสภาปตตานมหานครตงเปนกรรมการในคณะกรรมการวสามญไดจำานวนกรรมการทผวาการปตตาน

มหานครมสทธเสนอนนใหเปนไปตามทกำาหนดในขอบงคบของสภาปตตานมหานคร

มาตรา 39 คณะกรรมการวสามญพจารณาขอบญญตงบประมาณ ใหมกรรมการจำานวนไมนอยกวา

หนงในสามของจำานวนสมาชกทงหมดของสภาปตตานมหานคร และผวาการปตตานมหานครมสทธเสนอชอ

บคคลผทเปนสมาชก หรอมไดเปนสมาชกสภาปตตานมหานครใหสภาปตตานมหานครตงเปนกรรมการได

ไมเกนหนงในสามของจำานวนกรรมการทงคณะ

มาตรา 40 การประชมคณะกรรมการตามมาตรา38และมาตรา39ตองมกรรมการมาประชมไมนอยกวา

กงหนงของจำานวนกรรมการทงหมดจงจะเปนองคประชม และใหใชขอบงคบการประชมสภาปตตานมหานคร

โดยอนโลม

มาตรา 41 คณะกรรมการของสภาปตตานมหานครมอำานาจเรยกเจาหนาทหรอพนกงานของปตตาน

มหานครมาแถลงขอเทจจรง หรอแสดงความคดเหนในกจการทกระทำา หรอในเรองทพจารณาสอบสวน หรอ

ศกษาอยนนไดทงนจะกระทำานอกสมยประชมของปตตานมหานครกไดและถามความจำาเปนคณะกรรมการ

แตละคณะอาจตงคณะอนกรรมการขนพจารณารายละเอยดในเรองทเปนหนาทของคณะกรรมการแลวเสนอ

รายงานตอคณะกรรมการกได

มาตรา 42 คณะกรรมการสามญของสภาปตตานมหานคร ใหมวาระการปฏบตหนาทคราวละสองป

คณะกรรมการวสามญตามมาตรา38และมาตรา39ใหสนสภาพไปหลงจากทไดปฏบตงานทไดรบมอบหมาย

และเสนอรายงานตอสภาปตตานมหานครเรยบรอยแลว

มาตรา 43 ใหประธานสภาปตตานมหานครรองประธานสภาปตตานมหานครและสมาชกสภาปตตาน

มหานครรวมทงคณะกรรมการทสภาปตตานมหานครตงขนหรอคณะอนกรรมการทคณะกรรมการตงขนไดรบ

เงนประจำาตำาแหนงเงนคาเบยประชมและเงนตอบแทนอนตามทกำาหนดโดยพระราชกฤษฎกาจากงบประมาณ

ของปตตานมหานคร

สวนท 2

ผวาการปตตานมหานคร

มาตรา 44 ใหปตตานมหานครมผวาการปตตานมหานครคนหนง ซงราษฎรเลอกตงขนโดยวธการ

ออกเสยงลงคะแนนโดยตรงและลบการเลอกตงผวาการปตตานมหานครจะกระทำาไดเมอไดมพระราชกฤษฎกา

กำาหนดใหมการเลอกตงแลว ในพระราชกฤษฎกานน ใหระบวนเลอกตง และระยะเวลารบสมครเลอกตง

หลกเกณฑและวธการเลอกตงผวาการปตตานมหานคร ใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการเลอกตงสมาชกสภา

ปตตานมหานคร และผวาการปตตานมหานคร ผลของการเลอกตงผวาการปตตานมหานครใหประกาศใน

ราชกจจานเบกษา

มาตรา 45 ถาหากผสมครรบเลอกตงเปนผวาการปตตานมหานคร ไดรบเลอกตงดวยคะแนนเสยง

8

ไมเกนกงหนงของจำานวนผมาใชสทธเลอกตงใหมการลงคะแนนเลอกตงใหมภายในสบหาวนนบแตวนเลอกตง

โดยใหผสมครทไดรบเลอกตงทไดคะแนนสงสด กบผสมครทไดคะแนนลำาดบรองลงมา ใหผมสทธเลอกตงลง

คะแนนเลอกตงใหมผสมครทไดรบคะแนนสงสดเปนผทไดรบเลอกตง

มาตรา 46 ผมสทธเลอกตงผวาการปตตานมหานครตองมคณสมบตตามมาตรา13และไมมลกษณะ

ตองหามตามมาตรา14

มาตรา 47 ผมสทธสมครรบเลอกตงเปนผวาการปตตานมหานครตองเปนผมคณสมบตตามมรตรา14

และไมมลกษณะตองหามตามมาตรา15

มาตรา 48 ผวาการปตตานมหานครมวาระอยในตำาแหนงคราวละสปนบแตวนเลอกตงเมอผวาการ

ปตตานมหานครพนจากตำาแหนงตามวาระ ใหจดการเลอกตงขนใหมภายในหกสบวนนบแตวนสนสดวาระแต

ถาตำาแหนงผวาการปตตานมหานครวางลงโดยเหตอน ใหจดการเลอกตงขนใหมภายในเกาสบวน และใหผได

รบการเลอกตงอยในตำาแหนงโดยเรมนบวาระใหม

มาตรา 49 ใหผวาการปตตานมหานครดำารงตำาแหนงนบแตวนเลอกตงใหมการมอบหมายงานในหนาท

ผวาการปตตานมหานครภายในเจดวนนบแตวนเลอกตง

มาตรา 50 ผวาการปตตานมหานครมอำานาจหนาทดงตอไปน

(1) กำาหนดนโยบายและบรหารราชการของปตตานมหานครใหเปนไปตามกฎหมาย

(2) สงอนญาตอนมตเกยวกบราชการของปตตานมหานคร

(3)แตงตงและถอดถอนรองผวาการปตตานมหานครเลขานการรองผวาการปตตาน

มหานคร ผชวยเลขานการผวาการปตตานมหานคร แตงตงและถอดถอนผทรงคณวฒ เปนประธานทปรกษา

ทปรกษาหรอคณะทปรกษาของผวาการปตตานมหานครหรอเปนคณะกรรมการเพอปฏบตราชการใดๆ

(4) บรหารราชการตามทคณะรฐมนตรนายกรฐมนตรมอบหมาย

(5) วางระเบยบเพอใหงานของปตตานมหานครเปนไปโดยเรยบรอย

(6) รกษาการใหเปนไปตามขอบญญตปตตานมหานคร

(7) อำานาจหนาทอนตามทบญญตไวในพระราชบญญตนและกฎหมายอน

มาตรา 51 ใหผวาการปตตานมหานครเปนผบงคบบญชาขาราชการ และพนกงานปตตานมหานคร

และรบผดชอบในการปฏบตราชการของปตตานมหานคร และใหมอำานาจหนาทตามทกฎหมายอนไดกำาหนด

ใหเปนอำานาจหนาทของผวาราชการจงหวดนายกเทศมนตรหรอคณะเทศมนตรโดยอนโลมทงน เวนแตพระ

ราชบญญตนจะไดบญญตไวเปนอยางอน

มาตรา 52 ผวาการปตตานมหานคร

(1) ตองไมดำารงตำาแหนงหรอปฏบตหนาทอนใดในสวนราชการ หรอหนวยงานของ

รฐหรอรฐวสาหกจหรอการพาณชยของปตตานมหานครหรอบรษทซงปตตานมหานครถอหนหรอตำาแหนง

ผบรหารทองถนหรอพนกงานสวนทองถนเวนแตตำาแหนงทตองดำารงตามบทบญญตแหงกฏหมาย

(2) ตองไมรบเงน หรอประโยชนใดๆ เปนพเศษ จากสวนราชการ หรอหนวยงาน

ของรฐหรอรฐวสาหกจหรอการพาณชยของปตตานมหานครหรอบรษทซงปตตานมหานครถอหนนอกเหนอ

9

ไปจากทสวนราชการ หรอหนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ หรอการพาณชย หรอบรษทปฏบตกบบคคลอน

ในธรกจการงานตามปกต

(3) ตองไมเปนคสญญาหรอมสวนไดเสยในสญญาททำากบปตตานมหานครหรอการ

พาณชยของปตตานมหานคร หรอบรษทซงปตตานมหานครถอหน เวนแตกรณทผวาการปตตานมหานคร ได

เปนคสญญา หรอเปนผมสวนไดเสยในสญญาอยกอนไดรบการเลอกตง บทบญญตตามมาตราน มใหใชบงคบ

ในกรณทผวาการปตตานมหานครรบเบยหวดบำาเหนจบำานาญหรอเงนปพระบรมวงศานวงศหรอเงนอนใดใน

ลกษณะเดยวกนและมใหใชบงคบในกรณทผวาการปตตานมหานครรบเงนตอบแทนเงนคาเบยประชมหรอเงน

อนใดเนองจากการดำารงตำาแหนงกรรมาธการของรฐสภาหรอวฒสภาหรอสภาผแทนราษฎรหรอสภาปตตาน

มหานครหรอสภาทองถนหรอกรรมการทไดรบแตงตงในฐานะผทรงคณวฒตามบทบญญตแหงกฎหมายหรอ

กรรมการทมกฎหมายบญญตใหเปนโดยตำาแหนง

มาตรา 53 ผวาการปตตานมหานครพนจากตำาแหนงดวยเหตใดเหตหนงดงตอไปน

(1) ถงคราวออกตามวาระ

(2) ตาย

(3)ลาออกโดยยนหนงสอลาออกตอนายกรฐมนตรและใหมผลนบแตวนถดจากวน

ทยนหนงสอลาออก

(4) ขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหามตามทบญญตไวในมาตรา46ยกเวนลกษณะ

ตองหามตามมาตรา15(4)

(5) กระทำาการอนตองหามตามทบญญตไวในมาตรา52

(6) ถกจำาคกโดยคำาพพากษาถงทสดใหจำาคก เวนแตในความผดอนไดกระทำา

โดยประมาทหรอความผดลหโทษ

(7)มการยบสภาปตตานมหานคร

(8)นายกรฐมนตรโดยมตคณะรฐมนตรสงใหออกจากตำาแหนงเมอมกรณแสดงให

เหนวาไดกระทำาการอนเสอมเสยแกเกยรตศกดของตำาแหนงหรอปฏบตการหรอละเลยไมปฏบตการอนควร

ปฏบตในลกษณะทเหนไดวาจะเปนเหตใหเสยหายอยางรายแรงแกปตตานมหานครหรอแกราชการโดยสวนรวม

หรอแกการรกษาความสงบเรยบรอยหรอสวสดภาพของประชาชน

(9) ราษฎรผมสทธเลอกตงในเขตปตตานมหานครไดลงคะแนนเสยงใหพนจากตำาแหนง

ตามกฎหมายวาดวยการลงคะแนนเสยง เพอถอดถอนสมาชกสภาทองถน หรอผบรหารทองถน ในกรณทม

พฤตการณดงทระบไวตาม (8) สภาปตตานมหานคร จะมมตขอใหนายกรฐมนตรเสนอคณะรฐมนตรพจารณา

กไดมตของปตตานมหานครในขอน ตองมคะแนนเสยงไมนอยกวาสองในสามของจำานวนสมาชกทงหมดของ

สภาปตตานมหานครในการน นายกรฐมนตรตองนำาเรองเสนอคณะรฐมนตรภายในสบหาวน นบแตวนทตนได

รบแจงมตของสภาปตตานมหานคร

มาตรา 54 เมอปรากฏกรณตามมาตรา53(4)หรอ(5)ใหนายกรฐมนตรสงใหมการสอบสวนกอน

มคำาสงใหพนจากตำาแหนง แตผถกสงใหพนจากตำาแหนงมสทธยนฟองตอศาล เพอขอใหเพกถอนคำาสงภายใน

10

สบหาวน นบแตวนทไดรบคำาสงใหพนจากตำาแหนง ในระหวางรอคำาพพากษาของศาล ใหผถกสงใหพนจาก

ตำาแหนงพกการปฏบตหนาทนบแตวนทไดรบคำาสงจนกวาศาลจะพพากษาในกรณผถกสงใหพนจากตำาแหนง

ไปยนฟองตอศาลหรอศาลพพากษาใหเปนไปตามคำาสงใหผถกสงนนพนจากตำาแหนงนบแตวนทนายกรฐมนตร

ออกคำาสงวนทไดรบคำาสงใหออกจากตำาแหนงใหหมายถงวนทผวาการปตตานมหานครไดรบคำาสงดงกลาว

มาตรา 55 ใหผวาการปตตานมหานครซงพนจากตำาแหนงตามมาตรา53(1)คงอยในตำาแหนงตอไป

จนกวาผวาการปตตานมหานคร ซงไดรบการเลอกตงใหมเขารบหนาท แตในกรณพนจากตำาแหนงดวยเหตอน

ใดนอกจากการออกตามวาระใหปลดปตตานมหานครเปนผปฏบตหนาทในตำาแหนงผวาการปตตานมหานคร

ถาไมมปลดปตตานมหานครหรอมแตไมอาจปฏบตราชการไดใหนายกรฐมนตรแตงตงรองปลดปตตานมหานคร

หรอขาราชการปตตานมหานครผมอาวโสตามระเบยบแบบแผนของทางราชการเปนผปฏบตหนาทในตำาแหนง

ผวาการปตตานมหานคร

มาตรา 56 ใหมรองผวาการปตตานมหานครจำานวนไมเกนสคน หนงในส เปนรองผวาการปตตาน

มหานครทมไดนบถอศาสนาอสลามตามลำาดบทผวาการปตตานมหานครจดไวชวยผวาราชการปตตานมหานคร

ในการบรหารราชการของปตตานมหานคร ตามทผวาการปตตานมหานครมคำาสงมอบหมาย คำาสงแตงตงรอง

ผวาการปตตานมหานครใหประกาศในราชกจจานเบกษา

มาตรา 57 ใหมเลขานการผวาการปตตานมหานครหนงคน และผชวยเลขานการผวาการปตตาน

มหานครไมเกนจำานวนรองผวาราชการปตตานมหานคร

มาตรา 58 ในกรณมการแตงตงประธานทปรกษา ทปรกษา และคณะทปรกษา ของผวาการปตตาน

มหานครตามมาตรา50(3)ตำาแหนงดงกลาวจะมจำานวนรวมกนทงหมดเกนเกาคนไมได

มาตรา 59 ใหผวาการปตตานมหานคร รองผวาการปตตานมหานคร เลขานการผวาการปตตาน

มหานคร ผชวยเลขานการผวาการปตตานมหานคร เลขานการ ประธานสภาปตตานมหานคร เลขานการรอง

ประธานสภาปตตานมหานคร ประธานทปรกษา และทปรกษา เปนขาราชการการเมองตามกฎหมายวาดวย

ระเบยบขาราชการการเมอง

ใหนำากฎหมายวาดวยระเบยบขอราชการการเมองมาใชบงคบแกผดำารงตำาแหนงตาม

วรรคหนง เทาทไมขดหรอแยงกบบทบญญตแหงพระราชบญญตน และใหผวาการปตตานมหานคร หรอ

ประธานสภาปตตานมหานครแลวแตกรณ มอำานาจแตงตงขาราชการการเมอง ตำาแหนงรองผวาการปตตาน

มหานคร เลขานการผวาการปตตานมหานคร ผชวยเลขานการ ผวาการปตตานมหานคร เลขานการประธาน

สภาปตตานมหานคร เลขานการรองประธานสภาปตตานมหานครประธานทปรกษาทปรกษาจากบคคลซง

ผวาการปตตานมหานครหรอประธานสภาปตตานมหานครแลวแตกรณพจารณาเหนสมควรและจะตองเปน

ผมคณสมบตทจะเปนขาราชการการเมองตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการการเมองและใหนำาบทบญญต

มาตรา52มาใชบงคบแกบคคลดงกลาวดวย

เมอผวาราชการปตตานมหานคร หรอประธานสภาปตตานมหานคร ผแตงตงขาราชการ

การเมองแลวแตกรณพนจากตำาแหนงใหผไดรบแตงตงเปนขาราชการการเมองตามวรรคสองพนจากตำาแหนงดวย

นอกจากการพนจากตำาแหนงดงกลาวบคคลดงกลาวตองพนจากตำาแหนงตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการ

11

การเมองหรอเมอกระทำาการตองหามตามทบญญตไวในมาตรา52หรอถกสงใหออกตามคำาสงของผวาราชการ

ปตตานมหานครหรอประธานสภาปตตานมหานครไมวาจะเปนไปโดยมความผดหรอไมมความผดกตาม

มาตรา 60 ใหขาราชการการเมองตามมาตรา59และคณะกรรมการทผวาการปตตานมหานครแตงตง

ไดรบเงนเดอนเงนเพมเงนคาเบยประชมและเงนตอบแทนอนสำาหรบตำาแหนงตามทกำาหนดในพระราชกฤษฎกา

จากงบประมาณของปตตานมหานคร

สวนท 3

สภาประชาชน

มาตรา 61 ใหปตตานมหานครมสภาประชาชนประกอบดวยสมาชกซงมาจากการเสนอชอจากกลม

อาชพกลมวฒนธรรมและองคกรภาคประชาสงคมทลงทะเบยนจดแจงกบปตตานมหานครใหแตละกลมเลอกตง

ผแทนหนงคนใหคณะกรรมการสรรหาพจารณาคดเลอกจำานวนหาสบคนเสนอใหสภาปตตานมหานครพจารณา

แตงตงเปนสมาชกสภาประชาชนคำาสงแตงตงใหประกาศในราชกจจานเบกษา

มาตรา 62 ใหสภาปตตานมหานคร แตงตงคณะกรรมการวสามญ ตามมาตรา 39 จำานวนเจดคน

ทำาหนาทสรรหา สมาชกสภาประชาชน หลงจากทไดปฏบตงานทไดรบมอบหมาย และเสนอรายงานตอสภา

ปตตานมหานครแลวใหสนสภาพไป

มาตรา 63 บคคลผมสทธสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาประชาชนจะตองมคณสมบตไมเปนบคคล

ตองหามมใหใชสทธตามมาตรา13มาตรา15และตองมคณสมบตตามมาตรา14

มาตรา 64 อายของสภาประชาชนมกำาหนดคราวละสป นบแตวนเลอกตงสมาชกสภาประชาชน

เมออายของสภาประชาชนสนสดลงใหจดการสรรหาสมาชกสภาประชาชนใหมภายในสามสบวนนบแตวนท

อายของสภาประชาชนสนสดลง

มาตรา 65 ใหสภาประชาชนเลอกสมาชกสภาประชาชนคนหนงเปนประธาน และรองประธานสภา

ประชาชนสองคนโดยใหดำารงตำาแหนงทนททไดรบเลอกใหประธานสภาปตตานมหานครประกาศชอประธาน

สภาประชาชนและรองประธานสภาประชาชนในราชกจจานเบกษา ประธานสภาประชาชนและรองประธาน

สภาประชาชนดำารงตำาแหนงตามวาระคราวละสป

มาตรา 66 เมอมสมาชกสภาประชาชนวางลงถงกงจำานวนของสมาชกสภาประชาชนทงหมด สมาชก

ภาพของสมาชกสภาประชาชนเปนอนสนสดลง และใหมการสรรหาสมาชกสภาประชาชนขนใหม ภายใน

เกาสบวนนบแตมกรณดงกลาว

มาตรา 67 ภายในสบหาวน นบแตวนเลอกตงสมาชกสภาประชาชน ใหประธานสภาประชาชน

นดประชมสมาชกสภาประชาชนใหมาประชมเปนครงแรก และใหสภาประชาชนกำาหนดใหมการประชมสภา

ประชาชนอยางนอยเดอนละหนงครงและจะประชมในวนเวลาใดใหเปนไปตามมตของสภาประชาชน

มาตรา 68 ใหสภาประชาชนมอำานาจหนาดงน

12

(1) เสนอแนะตรวจสอบและประเมนผลการดำาเนนงานของผวาการปตตานมหานคร

และสมาชกสภาปตตานมหานครพรอมจดทำารายงานประจำาป

(2) เสนอชอผทรงคณวฒตอสภาปตตานมหานครเพอเปนกรรมการดานตางๆในการ

พจารณาดำาเนนงานของสภาปตตานมหานคร

(3) แนะนำารายชอผทสภาประชาชนเหนวามความเหมาะสมจะลงสมครรบเลอกตง

เปนผวาการปตตานมหานครดวยกระบวนการปรกษาหารอ

(4) ใหคำาปรกษาตามทผวาการปตตานมหานครรองขอ

(5) หนาทอนๆตามทกำาหนดในกฎหมายหรอทสภาปตตานมหานครมอบหมาย

มาตรา 69 ใหประธานสภาประชาชนรองประธานสภาประชาชนและสมาชกสภาประชาชนรวมทง

คณะกรรมการอนกรรมการทสภาประชาชนตงขนไดรบเงนประจำาตำาแหนงเงนคาเบยประชมและเงนตอบแทนอน

ตามทกำาหนดโดยพระราชกฤษฎกาจากงบประมาณของปตตานมหานคร

หมวด 3

การจดระเบยบราชการปตตานมหานคร

สวนท 1

สวนราชการของปตตานมหานคร

มาตรา 70 ใหจดระเบยบราชการปตตานมหานครดงน

(1) สำานกงานเลขานการสภาปตตานมหานคร

(2)สำานกงานเลขานการผวาการปตตานมหานคร

(3)สำานกงานคณะกรรมการขาราชการปตตานมหานคร

(4)สำานกงานปลดปตตานมหานคร

(5)สำานกหรอสวนราชการทเรยกชออยางอนซงมฐานะเปนสำานก

(6)สำานกงานเขต

การตง ยบหรอเปลยนแปลงสำานกหรอการแบงสวนราชการภายในหนวยงานตามวรรค

หนงจะตองไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการขาราชการปตตานมหานครโดยทำาเปนประกาศของปตตาน

มหานครและประกาศในราชกจจานเบกษา

มาตรา 71 สำานกงานเลขานการสภาปตตานมหานครมอำานาจหนาทเกยวกบราชการประจำาของสภา

ปตตานมหานครมเลขานการสภาปตตานมหานครซงเปนขาราชการปตตานมหานครสามญเปนผบงคบบญชา

ขาราชการปตตานมหานคร และลกจางปตตานมหานคร ขนตอปลดปตตานมหานคร และรบผดชอบในการ

13

ปฏบตราชการของสำานกงานเลขานการสภาปตตานมหานครขนตอประธานสภาปตตานมหานครและมผชวย

เลขานการสภาปตตานมหานครซงเปนขาราชการปตตานมหานครสามญเปนผชวยสงหรอปฏบตราชการแทน

เลขานการสภาปตตานมหานคร

มาตรา 72 สำานกงานเลขานการผวาการปตตานมหานคร มอำานาจหนาทเกยวกบราชการและงาน

ของผวาการปตตานมหานคร มเลขานการผวาการปตตานมหานคร ซงเปนขาราชการการเมอง เปนผบงคบ

บญชาขาราชการปตตานมหานครและลกจางปตตานมหานครรบผดชอบในการปฏบตราชการของสำานกงาน

เลขานการผวาราชการปตตานมหานครขนตอผวาการปตตานมหานครและมผชวยเลขานการผวาการปตตาน

มหานครซงเปนขาราชการการเมองเปนผชวยสงหรอปฏบตราชการแทนเลขานการผวาการปตตานมหานคร

และมหวหนาสำานกงานเลขานการผวาการปตตานมหานครซงเปนขาราชการปตตานมหานครสามญเปนผชวย

ของเลขานการผวาการปตตานมหานครในการปฏบตราชการของสำานกงานเลขานการผวาการปตตานมหานคร

และในการบงคบบญชาขาราชการปตตานมหานครและลกจางปตตานมหานครขนตอเลขานการผวาการปตตาน

มหานครปลดปตตานมหานครและผวาการปตตานมหานครตามลำาดบ

มาตรา 73 สำานกงานคณะกรรมการขาราชการปตตานมหานครมอำานาจหนาทเกยวกบราชการประจำา

ของคณะกรรมการขาราชการปตตานมหานคร มหวหนาสำานกงานคณะกรรมการขาราชการปตตานมหานคร

ซงเปนขาราชการปตตานมหานครสามญ เปนผบงคบบญชาขาราชการปตตานมหานคร และลกจางปตตาน

มหานคร ขนตอปลดปตตานมหานคร และรบผดชอบในการปฏบตราชการของสำานกงานคณะกรรมการ

ขาราชการปตตานมหานครขนตอประธานคณะกรรมการขาราชการปตตานมหานครและจะใหมผชวยหวหนา

สำานกงานคณะกรรมการขาราชการปตตานมหานคร ซงเปนขาราชการปตตานมหานครสามญคนหนง หรอ

หลายคนเปนผชวยสงหรอปฏบตราชการแทนหวหนาสำานกงานคณะกรรมการขาราชการปตตานมหานาครกได

มาตรา 74 สำานกปลดปตตานมหานคร มอำานาจหนาทเกยวกบราชการประจำาทวไปของปตตาน

มหานครและราชการทมไดกำาหนดใหเปนหนาทของสวนราชการใดโดยเฉพาะมปลดปตตานมหานครซงเปน

ขาราชการปตตานมหานครสามญ เปนผบงคบบญชาขาราชการปตตานมหานคร และลกจางปตตานมหานคร

และรบผดชอบในการปฏบตราชการ ของสำานกปลดปตตานมหานคร และจะใหมรองปลดปตตานมหานคร

ซงเปนขาราชการปตตานมหานครสามญคนหนงหรอหลายคนเปนผชวยสงหรอปฏบตราชการแทนปลดปตตาน

มหานครกได

มาตรา 75 นอกจากอำานาจหนาทตามทบญญตไวในมาตรา72ใหปลดปตตานมหานครมอำานาจหนาท

ตามทกฎหมายกำาหนดและตามคำาสงของผวาการปตตานมหานครและรบผดชอบควบคมดแลราชการประจำา

ของปตตานมหานคร ใหเปนไปตามนโยบายของปตตานมหานคร กำากบ เรงรด ตดตามผลการปฏบตราชการ

ของสวนราชการในปตตานมหานคร รวมทงเปนผบงคบบญชาขาราชการปตตานมหานคร และลกจางปตตาน

มหานครรองจากผวาการปตตานมหานคร

มาตรา 76 สำานกตามมาตรา68(5)มอำานาจหนาทเกยวกบราชการตามทกำาหนดไวในประกาศปตตาน

มหานครโดยผอำานวยการสำานกซงเปนขาราชการปตตานมหานครสามญเปนผบงคบบญชาขาราชการปตตาน

มหานครและลกจางปตตานมหานครรบผดชอบในการปฏบตราชการของสำานกและจะใหมรองผอำานวยการ

14

สำานก ซงเปนขาราชการปตตานมหานครสามญ คนหนงหรอหลายคน เปนผชวยสง หรอปฏบตราชการแทน

ผอำานวยการสำานกกได

มาตรา 77 นอกจากอำานาจหนาทตามทบญญตไวในมาตรา76ใหผอำานวยการสำานกมอำานาจหนาท

ตามทกฎหมายกำาหนดและตามคำาสงของผวาการปตตานมหานครและปลดปตตานมหานครและรบผดชอบ

ควบคมดแลราชการประจำาของสำานกทรบผดชอบ ใหเปนไปตามนโยบายของปตตานมหานคร กำากบ เรงรด

ตดตามผลการปฏบตราชการของสำานกทรบผดชอบ

สวนท 2

เขตและสภาเขต

มาตรา 78 สำานกงานเขตมผอำานวยการเขตเปนผบงคบบญชาขาราชการปตตานมหานครและลกจาง

ปตตานมหานครรบผดชอบการปฏบตราชการภายในเขตและจะใหมผชวยผอำานวยการเขตคนหนงหรอหลาย

คนเปนผชวยสงหรอปฏบตราชการแทนผอำานวยการเขตกได

มาตรา 79 ใหผอำานวยการเขตมอำานาจหนาทดงน

(1) อำานาจหนาทตามทกฎหมายบญญตใหเปนอำานาจหนาทของนายอำาเภอ เวนแต

พระราชบญญตนจะบญญตไวเปนอยางอน

(2) อำานาจหนาทตามทกฎหมายกำาหนดใหเปนอำานาจหนาทของผอำานวยการเขต

(3) อำานาจหนาทซงผวาการปตตานมหานครหรอปลดปตตานมหานครมอบหมาย

มาตรา 80 ในกรณทเปนการสมควรผวาการปตตานมหานครอาจสงใหสำานกงานเขตใดปฏบตหนาทใด

แทนสำานกงานเขตอนทงหมดหรอบางสวนไดและจะใหผอำานวยการเขตใดเปนผรบผดชอบในการปฏบตหนาท

นนกไดแตตองประกาศการสงการดงกลาวในราชกจจานเบกษา

มาตรา 81 ในเขตหนงๆ ใหมสภาเขต ประกอบดวยสมาชกทมาจากการเลอกตง มจำานวนอยางนอย

เขตละเจดคน ถาเขตใดมราษฎรเกนหนงหมนคน ใหมการเลอกตงสมาชกสภาเขตในเขตนนเพมขนอกหนงคน

ตอจำานวนราษฎรทกหนงหมนคนเศษของหนงหมนถาถงหาพนหรอกวานนใหนบเปนหนงหมน

จำานวนสมาชกสภาเขตทแตละเขตจะพงม ใหคำานวณตามเกณฑจำานวนราษฎรแตละเขต

ตามหลกฐานตามทะเบยนราษฎรทกระทรวงมหาดไทยประกาศครงสดทาย กอนวนประกาศใหมการเลอกตง

สมาชกสภาเขตและใหนายกรฐมนตรประกาศจำานวนสมาชกสภาเขตทจะทำาการเลอกตงในแตละเขตคณสมบต

และลกษณะตองหามของผมสทธเลอกตง และผสมครรบเลอกตง สมาชกสภาเขต ใหนำาบทบญญตมาตรา12

มาตรา13มาตรา14และมาตรา15มาใชบงคบโดยอนโลมหลกเกณฑและวธการเลอกตงสมาชกสภาเขต

ใหเปนไปตามขอบญญตปตตานมหานคร การประกาศตามวรรคสอง และผลการเลอกตงสมาชกสภาเขต

ใหกระทำาเปนประกาศปตตานมหานครและประกาศในราชกจจานเบกษา

มาตรา 82 อายของสภาเขตมกำาหนดคราวละสปนบแตวนเลอกตงสมาชกสภาเขต เมออายของ

สภาเขตสนสดลง ใหจดการเลอกตงสมาชกสภาเขตขนใหม เปนการเลอกตงทวไป ซงตองกำาหนดวนเลอกตง

15

ภายในหกสบวนนบแตวนทอายของสภาเขตสนสดลง

มาตรา 83 สมาชกภาพของสมาชกสภาเขตเรมแตวนเลอกตง และอยในตำาแหนงตามอายของสภา

เขต เมอตำาแหนงสมาชกสภาเขตในเขตใดวางลงถงกงจำานวนของสมาชกสภาเขตทเขตนนจะมไดตามประกาศ

ในมาตรา 79 วรรคหา สมาชกภาพของสภาเขตแหงนนเปนอนสนสดลง และใหมการเลอกตงสมาชกสภาเขต

ขนใหมภายในเกาสบวนนบแตมกรณดงกลาว

มาตรา 84 ใหสภาเขตเลอกสมาชกสภาเขตเปนประธานสภาเขตคนหนง และรองประธานสภาเขต

คนหนง โดยใหดำารงตำาแหนงทนททไดรบเลอก ใหผวาการปตตานมหานครประกาศชอประธานสภาเขต และ

รองประธานสภาเขตผไดรบเลอกประธานสภาเขตและรองประธานสภาเขตดำารงตำาแหนงตามวาระคราวละหนงป

มาตรา 85 ภายในสบหาวนนบแตวนเลอกตงสมาชกสภาเขต ใหผอำานวยการเขต นดประชมสมาชก

สภาเขต เพอใหสมาชกไดมาประขมเปนครงแรก ใหสภาเขตกำาหนดใหมการประชมสภาเขตอยางนอยเดอนละ

หนงครงและจะประชมในวนใดเวลาใดใหเปนไปตามมตของสภาเขต

มาตรา 86 ผอำานวยการเขตผชวยผอำานวยการเขตและหรอผทผอำานวยการเขตมอบหมายมหนาท

เขาประชมสภาเขตและมสทธแถลงขอเทจจรงหรอแสดงความคดเหนเกยวกบงานในหนาทตอทประชมสภาเขต

แตไมมสทธออกเสยงลงคะแนน

มาตรา 87 ใหประธานสภาเขตและสมาชกสภาเขตไดรบเงนประจำาตำาแหนงเงนคาเบยประชมและ

เงนตอบแทนอนตามทกำาหนดในพระราชกฤษฎกาจากงบประมาณของปตตานมหานคร

มาตรา 88 ใหผอำานวยการเขตอำานวยความสะดวกเกยวกบการประชมและกจการอนทอยในอำานาจ

ของสภาเขต

มาตรา 89 ใหสภาเขตมอำานาจหนาทดงน

(1) ใหขอคดเหนและขอสงเกตเกยวกบแผนพฒนาเขตตอผอำานวยการเขตและสภา

ปตตานมหานคร

(2) จดสรรงบประมาณเพอการพฒนาเขต ทงน ตามทกำาหนดในขอบญญตปตตาน

มหานครวาดวยวธการงบประมาณหรองบประมาณรายจาย

(3) สอดสองและตดตามดแลการดำาเนนการของสำานกงานเขตเพอใหเกดประโยชน

แกราษฎร

(4) ใหคำาแนะนำาหรอขอสงเกตตอผอำานวยการเขตเกยวกบการปรบปรงหรอแกไข

การบรการประชาชนภายในเขตหากผอำานวยการเขตไมดำาเนนการใดๆโดยไมแจงเหตผลใหทราบใหสภาเขต

แจงใหผวาการปตตานมหานครพจารณาดำาเนนการตอไป

(5) ใหคำาปรกษาตามทผอำานวยการเขตรองขอ

(6) แตงตงคณะกรรมการเพอกระทำากจการหรอพจารณาสอบสวนหรอศกษาเรองใดๆ

อนเกยวกบการงานของสภาเขตทงนตามทกำาหนดในขอบญญตปตตานมหานครวาดวยการนน

(7) หนาทอนๆ ตามทกำาหนดในกฎหมาย หรอทสภาปตตานมหานครมอบหมายให

ปตตานมหานครจดใหมงบประมาณเพอการพฒนาเขตตามความเหมาะสมซงการใชจายงบประมาณดงกลาว

16

จะตองไดรบการพจารณาจดสรรจากสภาเขตตาม(2)

มาตรา 90 ใหนำาความในมาตรา21มาตรา22มาตรา23มาตรา25(1)และ(2)โดยขอลาออก

ตอสภาเขตมาตรา26วรรคหนงและวรรคสองมาตรา31วรรคหนงมาตรา32มาตรา33และมาตรา34

มาใชบงคบแกสภาเขตสมาชกสภาเขตรองประธานสภาเขตและประธานสภาเขตโดยอนโลม

หมวด 4

การรกษาราชการแทน และการปฏบตราชการแทน

มาตรา 91 อำานาจหนาทในการสงหรอการปฏบตราชการของรองผวาการปตตานมหานครใหเปนไป

ตามทผวาการปตตานมหานครมคำาสงมอบหมาย

ในกรณทผวาการปตตานมหานครไมอาจปฏบตราชการไดใหรองผวาการปตตานมหานคร

ตามลำาดงทผวาการปตตานมหานครจดไวตามมาตรา 56 เปนผรกษาราชการแทน ถาไมมรองผวาการปตตาน

มหานครหรอมแตไมอาจปฏบตราชการไดใหนำาบทบญญตมาตรา92วรรคสองมาใชบงคบโดยอนโลม

อำานาจในการสงการอนญาตการอนมตหรอการปฏบตราชการทผวาการปตตานมหานคร

จะพงปฏบต หรอดำาเนนการตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอบญญต หรอคำาสงใด หรอมตของคณะ

รฐมนตรในเรองใด ถากฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอบญญต หรอคำาสงนน หรอมตของคณะรฐมนตร

ในเรองนน มไดกำาหนดในเรองการมอบอำานาจไวเปนอยางอน ผวาการปตตานมหานคร จะมอบอำานาจโดย

ทำาเปนหนงสอใหรองผวาการปตตานมหานคร เปนผปฏบตราชการแทนกได แตถาจะมอบใหปลดปตตาน

มหานคร รองปลดปตตานมหานครผอำานวยการสำานกหวหนาสวนราชการทเรยกชออยางอน ซงมฐานะเปน

สำานกหรอผอำานวยการเขตปฏบตราชการแทนใหทำาเปนคำาสงและประกาศในราชกจจานเบกษา

มาตรา 92 ในกรณทมรองปลดปตตานมหานคร การสงหรอการปฏบตราชการของรองปลดปตตาน

มหานครใหเปนไปตามทปลดปตตานมหานครมคำาสงมอบหมาย

ในกรณทไมมผดำารงตำาแหนงปลดปตตานมหานคร หรอมแตไมอาจปฏบตราชการได

ใหรองปลดปตตานมหานครเปนผรกษาราชการแทน ถามรองปลดปตตานมหานครหลายคน ใหรองปลด

ปตตานมหานครผมอาวโสตามระเบยบแบบแผนของทางราชการเปนผรกษาราชการแทนถาไมมผดำารงตำาแหนง

รองปลดปตตานมหานคร หรอมแตไมอาจปฏบตราชการได ใหผวาการปตตานมหานครแตงตงผอำานวยการ

สำานกหรอหวหนาสวนราชการทเรยกชออยางอนซงมฐานะเปนสำานกคนใดคนหนงเปนผรกษาราชการแทน

อำานาจในการสงการอนญาตการอนมตหรอการปฏบตราชการทปลดปตตานมหานครจะ

พงปฏบตหรอดำาเนนการตามกฎหมายกฎระเบยบขอบงคบขอบญญตหรอคำาสงใดหรอมตคณะรฐมนตร

ในเรองใดถากฎหมายกฎระเบยบขอบงคบขอบญญตหรอคำาสงนนหรอมตของคณะรฐมนตรในเรองนน

มไดบญญตในเรองการมอบอำานาจไวเปนอยางอน ปลดปตตานมหานครจะมอบอำานาจ โดยทำาเปนหนงสอให

17

รองปลดปตตานมหานครเปนผปฏบตราชการแทนปลดปตตานมหานครกไดแตถาจะมอบใหผอำานวยการสำานก

หรอหวหนาสวนราชการทเรยกชออยางอนซงมฐานะเปนสำานกผอำานวยการเขตผอำานวยการกองหวหนากอง

หรอผดำารงตำาแหนงเทยบเทาปฏบตราชการแทนในนามปลดปตตานมหานครใหทำาเปนคำาสงและประกาศใน

ราชกจจานเบกษา

มาตรา 93 ในกรณทมรองผอำานวยการสำานกการสงหรอการปฏบตราชการของรองผอำานวยการสำานก

ใหเปนไปตามทผอำานวยการสำานกมคำาสงมอบหมาย

ในกรณทไมมผดำารงตำาแหนงผอำานวยการสำานก หรอมแตไมอาจปฏบตราชการได

ใหรองผอำานวยการสำานกเปนผรกษาราชการแทน ถามรองผอำานวยการสำานกหลายคน ใหรองผอำานวยการ

สำานก ผมอาวโสตามระเบยบแบบแผนของทางราชการ เปนผรกษาราชการแทน ถาไมมรองผอำานวยการ

สำานก หรอมแตไมอาจปฏบตราชการได ใหปลดปตตานมหานครแตงตง ผอำานวยการกอง หวหนากอง หรอ

ผดำารงตำาแหนงเทยบเทาของสำานกนนคนใดคนหนงเปนผรกษาราชการแทน

อำานาจในการสง การอนญาต การอนมต หรอการปฏบตราชการทผอำานวยการสำานก

จะพงมหรอดำาเนนการตามกฎหมายกฎระเบยบขอบงคบขอบญญตหรอคำาสงใดหรอมตของคณะรฐมนตร

ในเรองใดถากฎหมายกฎระเบยบขอบงคบขอบญญตหรอคำาสงนนหรอมตของคณะรฐมนตรในเรองนน

มไดกำาหนดในเรองการมอบอำานาจไวเปนอยางอน ผอำานวยสำานก จะมอบอำานาจโดยทำาเปนหนงสอ ใหรอง

ผอำานวยการสำานกเปนผปฏบตราชการแทนผอำานวยการสำานกกได แตถาจะมอบใหผอำานวยการเขต

ผอำานวยการกอง หวหนากอง หรอผดำารงตำาแหนงเทยบเทาของสำานกนนปฏบตราชการแทนในนาม

ผอำานวยการสำานกใหทำาเปนคำาสงและประกาศในราชกจจานเบกษา

มาตรา 94 ในกรณทมผชวยผอำานวยการกองการสงหรอการปฏบตราชการของผชวยผอำานวยการเขต

ใหเปนไปตามทผอำานวยการเขตมคำาสงมอบหมาย

ในกรณทไมมผดำารงตำาแหนงผอำานวยการเขต หรอมแตไมอาจปฏบตราชการได

ใหผชวยผอำานวยการเขตเปนผรกษาราชการแทนถามผชวยผอำานวยการเขตหลายคนใหผชวยผอำานวยการเขต

ผมอาวโสตามระเบยบแบบแผนของทางราชการเปนผรกษาการแทน ถาไมมผชวยผอำานวยการเขต หรอมแต

ไมอาจปฏบตราชการได ใหปลดปตตานมหานครแตงตงผอำานวยการกอง หวหนากอง หรอผดำารงตำาแหนง

เทยบเทาคนใดคนหนงเปนผรกษาราชการแทน

อำานาจในการสงการอนญาตการอนมตหรอการปฏบตราชการทผอำานวยการเขตจะพงปฏบต

หรอดำาเนนการตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอบญญต หรอคำาสงใด หรอมตของคณะรฐมนตร

ในเรองใด ถากฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอบญญต หรอคำาสงนน หรอมตคณะรฐมนตรในเรองนน

มไดกำาหนดในเรองการมอบอำานาจไวเปนอยางอน ผอำานวยการเขตจะมอบอำานาจโดยทำาเปนหนงสอใหผชวย

ผอำานวยเขตหรอหวหนาสวนราชการของสำานกงานเขตปฏบตราชการแทนกได

มาตรา 95 การสงหรอการปฏบตราชการของผชวยเลขานการสภาปตตานมหานคร ใหเปนไปตามท

เลขานการสภาปตตานมหานครมคำาสงมอบหมายในกรณทไมมผดำารงตำาแหนงเลขานการสภาปตตานมหานคร

หรอมแตไมอาจปฏบตราชการไดใหผชวยเลขานการสภาปตตานมหานครเปนผรกษาราชการแทนถามผชวย

18

เลขานการสภาปตตานมหานครหลายคนใหประธานสภาปตตานมหานครมคำาสงมอบหมายใหผชวยเลขานการ

สภาปตตานมหานครคนใดคนหนงเปนผรกษาราชการแทน ถาไมมผชวยเลขานการสภาปตตานมหานคร หรอ

มแตไมอาจปฏบตราชการได ใหประธานสภาปตตานมหานคร แตงตงขาราชการในสำานกงานเลขานการสภา

ปตตานมหานครผมอาวโสตามระเบยบแบบแผนของทางราชการเปนผรกษาราชการแทน

มาตรา 96 ในกรณทมผชวยหวหนาสำานกงานคณะกรรมการขาราชการปตตานมหานครการสงหรอ

การปฏบตราชการของผชวยหวหนาสำานกงานคณะกรรมการขาราชการปตตานมหานครใหเปนไปตามทหวหนา

สำานกงานคณะกรรมการขาราชการปตตานมหานครมคำาสงมอบหมาย

ในกรณทไมมผดำารงตำาแหนงหวหนาสำานกงานคณะกรรมการขาราชการปตตานมหานคร

หรอมแตไมอาจปฏบตราชการได ใหผชวยหวหนาสำานกงานคณะกรรมการขาราชการปตตานมหานครเปน

ผรกษาราชการแทนถามผชวยหวหนาสำานกงานคณะกรรมการขาราชการปตตานมหานครหลายคนใหประธาน

คณะกรรมการขาราชการปตตานมหานคร แตงตงผชวยหวหนาสำานกงานคณะกรรมการขาราชการปตตาน

มหานคร คนใดคนหนงเปนผรกษาราชการแทน ถาไมมผชวยหวหนาสำานกงานคณะกรรมการขาราชการ

ปตตานมหานคร หรอมแตไมอาจปฏบตราชการได ใหประธานคณะกรรมการขาราชการปตตานมหานคร

แตงตงขาราชการในสำานกงานคณะกรรมการขาราชการปตตานมหานคร ผมอาวโสตามระเบยบแบบแผนของ

ทางราชการเปนผรกษาราชการแทน

มาตรา 97 ใหผรกษาราชการแทนตามทกำาหนดไวในพระราชบญญตน มอำานาจหนาทเชนเดยวกบ

ผซงตนแทนในกรณทผดำารงตำาแหนงใดหรอผรกษาราชการแทนผดำารงตำาแหนงนนมอบหมายหรอมอบอำานาจ

ใหผดำารงตำาแหนงอนปฏบตราชการแทน ใหผปฏบตราชการแทนมอำานาจหนาทเชนเดยวกบผซงมอบหมาย

หรอมอบอำานาจ

ในกรณทมกฎหมายอนแตงตงใหผดำารงตำาแหนงใดเปนกรรมการ หรอใหมอำานาจหนาท

อยางใดใหผรกษาราชการแทนหรอผปฏบตราชการแทนทำาหนาทกรรมการหรอมอำานาจหนาทเชนเดยวกบ

ผดำารงตำาแหนงนนในระหวางทรกษาราชการแทนหรอปฏบตราชการแทนดวยแลวแตกรณ

หมวด 5

อำานาจหนาทของปตตานมหานคร

มาตรา 98 ภายใตบงคบแหงกฎหมายอน ใหปตตานมหานครมอำานาจหนาท ดำาเนนกจการในเขต

ปตตานมหานครในเรองดงตอไปน

(1)การรกษาความสงบเรยบรอยของประชาชนทงนตามขอบญญตปตตานมหานคร

และตามกฎหมายอนทกำาหนดใหเปนอำานาจหนาทของปตตานมหานคร

(2)การทะเบยนตามทกฎหมายกำาหนด

19

(3)การปองกนและบรรเทาสาธารณภย

(4)การรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง

(5)การผงเมอง

(6)การจดใหมและบำารงรกษาทางบกทางนำาและทางระบายนำา

(7)การวศวกรรมจราจร

(8)การขนสง

(9) การใหมและควบคมตลาดทาเทยบเรอทาขามและทจอดรถ

(10)การดแลรกษาทสาธารณะ

(11)การควบคมอาคาร

(12)การปรบปรงแหลงชมชนแออดและจดการเกยวกบทอยอาศย

(13)การจดใหมและบำารงรกษาสถานทพกผอนหยอนใจ

(14)การพฒนาและอนรกษสงแวดลอม

(15)บำารงรกษาศลปะจารตประเพณภมปญญาทองถนและวฒนธรรมอนดของทองถน

(16)การสาธารณปโภค

(17)การสาธารณสขการอนามยครอบครวและการรกษาพยาบาล

(18)การจดใหมและควบคมสสานและฌาปนสถาน

(19)การควบคมการเลยงสตว

(20)การจดใหมและควบคมการฆาสตว

(21)การควบคมความปลอดภยความเปนระเบยบเรยบรอยและการอนามยโรงมหรสพ

และสาธารณสถานอนๆ

(22)การจดการศกษา

(23)การสาธารณปการ

(24)การสงคมสงเคราะห

(25)การสงเสรมการกฬา

(26)การสงเสรมการประกอบอาชพ

(27)การพาณชยของปตตานมหานคร

(28)หนาทอนๆ ตามทกฎหมายระบใหเปนอำานาจหนาทของผวาการจงหวดนายอำาเภอ

เทศบาลนครหรอตามทคณะรฐมนตรนายกรฐมนตรหรอทกฎหมายระบเปนหนาทของปตตานมหานคร

บรรดาอำานาจหนาทใด ซงเปนของราชการสวนกลาง หรอราชการสวนภมภาค

จะมอบใหปตตานมหานครปฏบตกไดโดยใหทำาเปนพระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง ขอบงคบ หรอประกาศ

แลวแตกรณในกรณททำาเปนขอบงคบหรอประกาศตองไดรบความเหนชอบจากสำานกนายกรฐมนตร

(29)การจดการทดนทรพยากรธรรมชาตประเภทตางๆ

มาตรา 99 ในการปฏบตหนาทตามมาตรา98ใหผวาการปตตานมหานครรองผวาการปตตานมหานคร

20

ปลดปตตานมหานครรองปลดปตตานมหานครหวหนาสวนราชการทเปนสำานกหรอเทยบเทาสำานกผอำานวยการ

เขต ผชวยผอำานวยการเขต และขาราชการปตตานมหานคร ทผวาการปตตานมหานครแตงตงเปนพนกงาน

เจาหนาทสำาหรบปฏบตหนาทดงกลาว และใหมฐานะเปนพนกงานผายปกครอง หรอตำารวจ ตามความหมาย

ของประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

ใหพนกงานเจาหนาทตามวรรคหนง มอำานาจเขาไปในอาคาร หรอบรเวณทตงอาคาร

ทมเหตอนควรสงสยวามการผาผน หรอไมปฏบตตามกฎหมาย หรอขอบญญตดงกลาว ในเวลาระหวาง

พระอาทตยขนถงพระอาทตยตก หรอในเวลาทำาการของสถานทนน และเพอการน ใหมอำานาจสอบถาม

ขอเทจจรง หรอสงใหแสดงเอกสาร หรอหลกฐานอนทเกยวของ จากบคคลทอย หรอทำางานในสถานท

นน และใหมอำานาจยด หรออายดเอกสาร หลกฐาน ยานพาหนะ หรอสงใดๆ ทเกยวกบการกระทำาความผด

รวมทงใหมอำานาจจบกมผกระทำาความผดไดดวย

ในกรณทมการจบกม ผกระทำาความผดตามวรรคสอง ถาผวาราชการปตตานมหานคร

ปลดปตตานมหานคร ผอำานวยการสำานก หรอหวหนาสวนราชการทเรยกชออยางอน ซงมฐานะเปนสำานก

ผอำานวยการเขต แลวแตกรณ เหนวาผตองหาไมควรไดรบโทษจำาคก ใหมอำานาจเปรยบเทยบกำาหนด

คาปรบไดเมอผตองหาชำาระคาปรบตามจำานวนทพนกงานเจาหนาทดงกลาวกำาหนดภายในสามสบวนนบแต

วนทมการเปรยบเทยบ ใหถอวาคดเลกกน ถาผตองหาไมยอมตามทปรบ หรอยอมแลวไมชำาระคาปรบภายใน

กำาหนดเวลาดงกลาว ใหขาราชการปตตานมหานครทผวาราชการปตตานมหานครแตงตง มอำานาจในการ

สอบสวน และมฐานะเปนพนกงานสอบสวน ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา เงนคาปรบตาม

มาตรานใหเปนรายไดของปตตานมหานคร

มาตรา 100ในการปฏบตหนาทใหผวาการปตตานมหานครรองผวาการปตตานมหานครเลขานการ

ผวาการปตตานมหานคร ผชวยเลขานการผวาการปตตานมหานคร เลขานการประธานสภาปตตานมหานคร

เลขานการรองประธานสภาปตตานมหานครประธานทปรกษาและขาราชการปตตานมหานครเปนเจาพนกงาน

ตามประมวลกฎหมายอาญา

มาตรา 101ปตตานมหานครอาจใหบรการแกเอกชนสวนราชการหนวยงานของรฐรฐวสาหกจหรอ

ราชการสวนทองถนโดยเรยกคาบรการไดโดยตรงเปนขอบญญตปตตานมหานคร

มาตรา 102ปตตานมหานครอาจดำาเนนกจการนอกเขตปตตานมหานครไดเมอ

(1) การนนจำาเปนตองกระทำา และเปนการทเกยวเนองกบกจการทดำาเนนการ ตาม

อำานาจหนาททอยในเขตปตตานมหานครหรอเปนประโยชนแกประชาชนในปตตานมหานครและ

(2) ไดรบความเหนชอบจากสภาปตตานมหานครและ

(3) ไดรบความยนยอมจากผวาการราชการสวนทองถนหรอสวนราชการทเกยวของ

แลวแตกรณ

มาตรา 103ปตตานมหานครทำากจการรวมกบบคคลอนโดยกอตงบรษทหรอถอหนในบรษทไดเมอ

(1) บรษทนนมวตถประสงคเฉพาะกจการเปนสาธารณปโภค แตทงนไมกระทบ

กระเทอนถงกจการทปตตานมหานครไดกระทำาอยแลวกอนทพระราชบญญตนใชบงคบและ

21

(2) ปตตานมหานครตองถอหนเปนมลคาเกนรอยละหาสบ ของทนทบรษทนน

จดทะเบยนไว ในกรณทปตตานมหานคร สวนราชการ หนวยงานของรฐหรอราชการสวนทองถนถอหนอยใน

บรษทเดยวกนใหนบหนทถอนนรวมกนและ

(3) สภาปตตานมหานครมมตใหความเหนชอบดวยคะแนนเสยงเกนกงหนงของจำานวน

สมาชกสภาปตตานมหานครทงหมดและ

(4) ไดรบความเหนชอบจากนายกรฐมนตร การเปลยนแปลงจำานวนหนทปตตาน

มหานครมอยตองไดรบอนมตจากสภาปตตานมหานคร

มาตรา 104ถากจการใดอยภายใตอำานาจหนาทของปตตานมหานครปตตานมหานครอาจดำาเนนการนน

รวมกบสวนราชการหนวยงานของรฐรฐวสาหกจหรอราชการสวนทองถนอนไดโดยจดตงเปนองคการเรยกวา

สหการมฐานะเปนนตบคคลและมคณะกรรมการบรหารประกอบดวยผแทนของปตตานมหานครสวนราชการ

หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ และราชการสวนทองถนทเกยวของแลวแตกรณ การจดตงสหการจะกระทำาได

โดยตราเปนพระราชกฤษฎกาในพระราชกฤษฎกานนใหกำาหนดชออำานาจหนาทและวธดำาเนนงานเมอจะ

ยบเลกสหการใหตราเปนพระราชกฤษฎกาและใหระบวธจดการทรพยสนไวดวย

มาตรา 105ในกรณจำาเปนปตตานมหานคร อาจมอบใหเอกชนกระทำากจการ ซงอยในอำานาจหนาท

ของปตตานมหานคร และเรยกเกบคาธรรมเนยม คาบรการ หรอคาตอบแทนทเกยวของแทนปตตาน

มหานครได แตตองไดรบความเหนชอบจากสภาปตตานมหานคร และนายกรฐมนตร สทธในการกระทำา

กจการตามวรรคหนงเปนสทธเฉพาะตวจะโอนไปมได

หมวด 6

ขอบญญต

มาตรา 106ขอบญญตปตตานมหานคร จะตราขนไดโดยความเหนชอบของสภาปตตานมหานคร

ในกรณดงตอไปน

(1) เพอปฏบตการใหเปนไปตามอำานาจหนาทของปตตานมหานคร

(2) เมอมกฎหมายบญญตใหปตตานมหานครมอำานาจตราเปนขอบญญตปตตานมหานคร

(3) การดำาเนนการพาณชยของปตตานมหานคร

(4) การคลงการงบประมาณการเงนการทรพยสนการจดหาผลประโยชนจากทรพยสน

การจางและการพสด

(5) ความผดเกยวกบศลธรรมและจรยธรรมและมใหกำาหนดโทษจำาคกเกนหกเดอน

และหรอปรบเกนหนงหมนบาท

ในขอบญญตปตตานมหานคร จะกำาหนดโทษผละเมดขอบญญตไวดวยกได

แตมใหกำาหนดโทษจำาคกเกนหกเดอนและหรอปรบเกนหนงหมนบาท

22

มาตรา 107รางขอบญญตปตตานมหานคร จะเสนอไดกแตโดยผวาราชการปตตานมหานคร สมาชก

สภาปตตานมหานคร หรอราษฎรผมสทธเลอกตงในเขตปตตานมหานคร ตามกฎหมายวาดวยการเขาชอเสนอ

ขอบญญตทองถน ในกรณสมาชกสภาปตตานมหานครเปนผเสนอ ตองมสมาชกสภาปตตานมหานครลงนาม

รบรองไมนอยกวาหนงในหาของจำานวนสมาชกสภาปตตานมหานครทงหมดรางขอบญญตปตตานมหานครท

เกยวดวยการเงนสมาชกสภาปตตานมหานครจะเสนอไดกตอเมอมคำารบรองของผวาราชการปตตานมหานคร

มาตรา 108รางขอบญญตปตตานมหานครทเกยวดวยการเงน หมายความถง รางขอบญญตปตตาน

มหานครวาดวยขอความตอไปนทงหมดหรอแตขอใดขอหนง

(1) การตงขนหรอยกเลกหรอลดหรอเปลยนแปลงแกไขหรอผอนหรอวางระเบยบ

การบงคบอนเกยวกบภาษอากร

(2) การจดสรรรบรกษาหรอจายเงนของปตตานมหานครหรอการโอนงบประมาณ

รายจายของปตตานมหานคร

(3) การกเงนการคำาประกนหรอการใชเงนก

(4)การคลงการงบประมาณการเงนการทรพยสนการจดหาผลประโยชนจากทรพยสน

การจางและการพสด

(5)การพาณชยของปตตานมหานคร

(6)การออกพนธบตรของปตตานมหานครในกรณเปนทสงสยวารางขอบญญตใดเปน

รางขอบญญตใด เปนรางขอบญญตเกยวดวยการเงนทจะมคำารบรองของผวาราชการปตตานมหานครหรอไม

ใหประธานสภาปตตานมหานครเปนผวนจฉย

มาตรา 109เมอสภาปตตานมหานครไดพจารณารางขอบญญตปตตานมหานคร และลงมตเหนชอบ

แลวใหประธานสภาปตตานมหานครสงใหผวาราชการปตตานมหานครภายในเจดวนนบแตวนทสภาปตตาน

มหานครมมตเหนชอบและใหผวาราชการปตตานมหานครลงนามในรางขอบญญตปตตานมหานครทผานความ

เหนชอบจากสภาปตตานมหานครแลวประกาศในราชกจจานเบกษาเพอใชบงคบเปนกฎหมายภายในสามสบวน

นบแตวนทไดรบรางขอบญญตจากประธานสภาปตตานมหานคร

มาตรา 110ในกรณทผวาการปตตานมหานครไมเหนชอบดวยกบสภาปตตานมหานคร ใหผวาการ

ปตตานมหานคร สงรางขอบญญตนน พรอมดวยเหตผลทไมเหนชอบดวย ใหสภาปตตานมหานครภายใน

สามสบวน นบแตวนทผวาการปตตานมหานคร ไดรบรางขอบญญตจากประธานสภาปตตานมหานคร

เพอใหสภาปตตานมหานครพจารณาใหมถาผวาการปตตานมหานครไมสงใหสภาปตตานมหานครภายในเวลา

ดงกลาว ใหถอวาผวาการปตตานมหานครเหนชอบดวย และใหประธานสภาปตตานมหานครลงนามในราง

ขอบญญตนนแทนผวาการปตตานมหานคร แลวประกาศในราชกจจานเบกษา เพอใชบงคบเปนกฎหมาย

ในกรณทผวาการปตตานมหานครไมเหนชอบดวย และสงใหสภาปตตานมหานคร

พจารณาใหม สภาปตตานมหานครจะยกขนพจารณาใหมไดตอเมอเวลาไดลวงพนไปสามสบวนนบแตวนท

ผวาการปตตานมหานครสงกลบใหสภาปตตานมหานคร นอกจากรางขอบญญตปตตานมหานครทเกยวดวย

การเงนสภาปตตานมหานครอาจยกขนพจารณาใหมไดทนท

23

ในกรณทสภาปตตานมหานครมมตยนยนรางเดมดวยคะแนนเสยงไมนอยกวาสามในส

ของจำานวนสมาชกสภาปตตานมหานครทงหมด ใหประธานสภาปตตานมหานคร สงรางขอบญญตดงกลาวให

ผวาการปตตานมหานครซงผวาการปตตานมหานครตองดำาเนนการตอไปตามมาตรา104ถาผวาการปตตาน

มหานคร ไมดำาเนนการตามกำาหนด ใหประธานสภาปตตานมหานครลงนามในรางขอบญญตนนแทนผวาการ

ปตตานมหานครแลวประกาศในราชกจจานเบกษาเพอใชบงคบเปนกฎหมาย

มาตรา 111รางขอบญญตปตตานมหานคร ทสภาปตตานมหานครไมเหนชอบดวย ใหเปนอนตกไป

ยกเวนรางขอบญญตงบประมาณรายจาย

รางขอบญญตทตกไปตามวรรคหนง ผวาการปตตานมหานคร หรอสมาชกสภาปตตาน

มหานคร จะเสนอใหมไดเมอพนหนงรอยแปดสบวน นบแตวนทสภาปตตานมหานคร ไมเหนชอบดวยกบ

รางขอบญญตนน

มาตรา 112งบประมาณรายจายของปตตานมหานคร ใหทำาเปนขอบญญตปตตานมหานคร

ซงผวาการปตตานมหานครเปนผเสนอ ถาขอบญญตงบประมาณรายจายประจำาปงบประมาณ ออกไมทน

ปงบประมาณใหมใหใชขอบญญตงบประมาณรายจายในปงบประมาณทแลวนนไปพลางกอน

ถาปใดจำานวนเงนซงไดกำาหนดไวตามขอบญญตงบประมาณรายจายประจำาปงบประมาณ

ไมพอ สำาหรบการใชจายงบประมาณประจำาปกด หรอมความจำาเปนทจะตองตงงบประมาณรายจายขนใหม

ในระหวางปกดใหทำาเปนขอบญญตงบประมาณรายจายเพมเตม

มาตรา 113ภายใตบงคบมาตรา 113 ในกรณทสภาปตตานมหานครเหนชอบดวยกบรางขอบญญต

งบประมาณรายจาย ใหสภาปตตานมหานครเลอกคณะกรรมการวสามญตามมาตรา 38 เมอพจารณาราง

ขอบญญตงบประมาณรายจายนน ตามขอบงคบของสภาปตตานมหานคร และใหผวาการปตตานมหานครลง

นามและประกาศในราชกจจานเบกษาเพอใชบงคบ

มาตรา 114ภายใตบงคบมาตรา 113 ในกรณทสภาปตตานมหานครไมเหนดวย กบรางขอบญญต

งบประมาณรายจาย ใหสภาปตตานมหานครตงสมาชกสภาปตตานมหานคร จำานวนแปดคน และผวาการ

ปตตานมหานครตงบคคลซงมไดเปนสมาชกสภาปตตานมหานครจำานวนเจดคนประกอบเปนคณะกรรมการรวม

เพอพจารณาหาขอยตความขดแยงในสาระสำาคญทบญญตไวในรางขอบญญตงบประมาณรายจายแลวรายงาน

ผลการพจารณาตอสภาปตตานมหานครภายในสบหาวนนบแตวนทสภาปตตานมหานครตงคณะกรรมการรวม

ถาสภาปตตานมหานคร ยงไมเหนดวยกบผลการพจารณาของคณะกรรมการรวม ดวยคะแนนเสยงไมตำากวา

สามในสของจำานวนสมาชกสภาปตตานมหานครทงหมด ใหรางขอบญญตงบประมาณรายจายเปนอนตกไป

และใหใชขอบญญตงบประมาณรายจาย ในปงบประมาณปทแลวนนไปพลางกอน ในกรณเชนวาน

ใหนายกรฐมนตรสงยบสภาปตตานมหานครถามขอเสนอของผวาการปตตานมหานคร

มาตรา 115รางขอบญญตงบประมาณรายจายประจำาปงบประมาณ และรางขอบญญตงบประมาณ

รายจายเพมเตมสภาปตตานมหานครจะตองพจารณาใหเสรจภายในสสบหาวนนบแตวนทสภาปตตานมหานคร

ไดพจารณารางขอบญญตงบประมาณรายจายนนเปนครงแรก

24

ถาสภาปตตานมหานครพจารณารางขอบญญตงบประมาณรายจายนนไมเสรจภายในเวลา

ทกำาหนดดงกลาวในวรรคหนง ใหถอวาสภาปตตานมหานคร ไดใหความเหนชอบในรางขอบญญตงบประมาณ

รายจายนนและใหผวาการปตตานมหานครลงนามและประกาศในราชกจจานเบกษาเพอใชบงคบ

มาตรา 116ในกรณทสภาปตตานมหานครสนอาย หรอมการยบสภาปตตานมหานคร บรรดาราง

ขอบญญตปตตานมหานครทสภาปตตานมหานคร ยงมไดใหความเหนชอบ หรอทสภาปตตานมหานคร ให

ความเหนชอบแลว แตผวาการปตตานมหานครยงมไดลงนาม และประกาศใชเปนกฎหมายภายในสามสบวน

นบแตวนรบรางขอบญญตจากประธานสภาปตตานมหานครใหเปนอนตกไป

มาตรา 117ในระหวางทไมมสภาปตตานมหานครหรอในกรณฉกเฉนทมความจำาเปนรบดวนในอนจะ

รกษาความปลอดภยสาธารณะ หรอปองปดภยพบตสาธารณะ และจะเรยกประชมสภาปตตานมหานครให

ทนทวงทมไดผวาการปตตานมหานครโดยอนมตนายกรฐมนตรจะออกขอกำาหนดปตตานมหานครใหใชบงคบ

ดงเชนขอบญญตและเมอประกาศในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบได

ในการประชมสภาปตตานมหานครคราวตอไป ใหนำาขอกำาหนดปตตานมหานครนน

เสนอตอสภาปตตานมหานครเพออนมต ถาสภาปตตานมหานครอนมตแลว ใหขอกำาหนดปตตานมหานครนน

ใชบงคบเปนขอบญญตปตตานมหานครตอไปถาสภาปตตานมหานครไมอนมตใหขอกำาหนดปตตานมหานครนน

เปนอนตกไป แตทงนไมกระทบกระเทอนถงกจการทไดกระทำาไประหวางทใชขอกำาหนดปตตานมหานคนน

การอนมตหรอไมอนมตขอกำาหนดปตตานมหานครใหผวาการปตตานมหานครประกาศใน

ราชกจจานเบกษาในกรณไมอนมตใหมผลตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษา

หมวด 7

การคลงและทรพยสนของปตตานมหานคร

มาตรา 118ภาษบำารงทองท ภาษโรงเรอนและทดน ภาษปาย อากรกรฆาสตว และผลประโยชนอน

อนเนองในการฆาสตวในเขตปตตานมหานคร ใหปตตานมหานครจดเกบ เปนรายไดของปตตานมหานครตาม

กฎหมายวาดวยการนน

มาตรา 119ภาษและคาธรรมเนยมรถ หรอรถยนต หรอลอเลอนทจดเกบไดในเขตปตตานมหานคร

ใหเปนรายไดของปตตานมหานครตามกฎหมายวาดวยการนน

มาตรา 120ใหปตตานมหานครมอำานาจออกขอบญญตเกบภาษบำารงปตตานมหานคร สำาหรบนำามน

เบนซนและนำามนทคลายกนนำามนดเซลและนำามนทคลายกนและกาซปโตรเลยมซงสถานการคาปลกในเขต

ปตตานมหานครเปนผจำาหนายไดไมเกนลตรละหาสตางคราคาขายปลกทสงเพมขนไมเกนจำานวนภาษทเรยก

เกบตามมาตรานไมถอวาเปนการตองหามตามกฎหมายวาดวยการกำาหนดราคาสนคาและปองกนการผกขาด

มาตรา 121ปตตานมหานครมอำานาจออกขอบญญตเพอเกบภาษอากรและคาธรรมเนยมเพมขนไดไม

25

เกนรอยละสบของภาษและคาธรรมเนยมประเภทใดประเภทหนงหรอทกประเภทดงตอไปน

(1)ภาษธรกจเฉพาะตามประมวลรษฎากร

(2)คาธรรมเนยมใบอนญาตขายสราตามกฎหมายวาดวยสรา

(3) คาธรรมเนยมใบอนญาตในการเลนการพนนตามกฎหมายวาดวยการพนน

ในการเสยภาษอากร และคาธรรมเนยมตามมาตราน เศษของหนงบาทใหตดทง ภาษอากรและคาธรรมเนยม

ตามมาตรานใหถอเปนภาษอากรและคาธรรมเนยมตามกฎหมายวาดวยการนน

มาตรา 122ปตตานมหานครมอำานาจออกขอบญญตเกบภาษมลคาเพม โดยใหกำาหนดเปนอตราภาษ

มลคาเพมเพมขนจากอตราทเรยกเกบตามประมวลรษฎากรดงตอไปน

(1)ในกรณทประมวลรษฎากรเรยกเกบภาษมลคาเพมในอตรารอยละศนยใหปตตาน

มหานครเกบในอตรารอยละศนย

(2)ในกรณทประมวลรษฎากรเรยกเกบภาษมลคาเพมในอตราอนใหปตตานมหานคร

เกบหนงในเกาของอตราภาษมลคาเพมทเรยกเกบตามประมวลรษฎากรภาษมลคาเพมตามมาตรานใหถอเปน

ภาษมลคาเพมตามประมวลรษฎากร

มาตรา 123กจการใดทกฎหมายมอบหนาทใหเทศบาลและองคการบรหารสวนตำาบลเปนเจาหนาท

ดำาเนนการ ถากจการนนอยในเขตปตตานมหานคร เปนเจาหนาททดำาเนนการตามกฎหมายนน และบรรดา

คาธรรมเนยมคาใบอนญาตและคาปรบในกจการเชนวานนใหถอเปนรายไดของปตตานมหานคร

มาตรา 124ปตตานมหานครอาจออกขอบญญตเรยกเกบคาธรรมเนยมใดๆจากผซงใชหรอไดประโยชน

จากบรการสาธารณะทปตตานมหานครจดใหมขนไดเมอไดรบความเหนชอบจากสำานกนายกรฐมนตร

มาตรา 125ในการจดเกบภาษอากรและคาธรรมเนยมตามพระราชบญญตนใหผวาการปตตานมหานคร

รองผวาการปตตานมหานครปลดปตตานมหานครรองปลดปตตานมหานครผอำานวยการสำานกหวหนาสวน

ราชการทเรยกชออยางอน ซงมฐานะเปนสำานก ผอำานวยการเขต ผอำานวยการกอง หวหนากอง หรอผดำารง

ตำาแหนงเทยบเทา ทผวาการปตตานมหานครแตงตงเปนพนกงานเจาหนาททมอำานาจ และหนาทปฏบตตาม

กฎหมายเวนแตกฎหมายวาดวยการนนจะไดกำาหนดไวเปนอยางอนในการบงคบเรยกเกบภาษอากรคางชำาระ

ใหปลดปตตานมหานครหรอผอำานวยการเขตโดยความเหนชอบของผวาการปตตานมหานครมอำานาจสงยด

และสงขายทอดตลาดทรพยสนของผตองรบผดชอบเสยภาษอากรได โดยมตองขอใหศาลออกหมายยด หรอ

สงวธยดและขายทอดตลาดทรพยสนดงกลาวในวรรคสองใหปฏบตตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง

โดยอนโลมเงนทไดจากการขายทอดตลาดเมอหกคาธรรมเนยมและคาใชจายในการยดและขายและเงนภาษ

อากรคางชำาระออกแลวถามเงนเหลอใหคนแกเจาของทรพยสน

มาตรา 126ปตตานมหานครจะมอบใหกระทรวง ทบวง กรม ซงมหนาทจดเกบภาษอากร หรอ

คาธรรมเนยมเรยกเกบภาษอากรหรอคาธรรมเนยมเพอปตตานมหานครกไดในกรณเชนนเมอไดหกคาใชจาย

ตามทกำาหนดไวในกฎกระทรวงแลวใหกระทรวงทบวงกรมสงมอบใหแกปตตานมหานคร

มาตรา 127ปตตานมหานครอาจมรายไดดงตอไปน

26

(1) รายไดจากทรพยสนของปตตานมหานคร

(2)รายไดจากการสาธารณปโภคของปตตานมหานคร

(3) รายไดจากการพาณชยของปตตานมหานคร การทำากจกรรมรวมกบบคคลอน

หรอจากสหการ

(4)ภาษอากรหรอคาธรรมเนยมตามทจะมกฎหมายบญญตไวใหเปนของเทศบาลหรอ

องคการบรหารสวนทองถนหรอมกฎหมายบญญตใหเปนของปตตานมหานครโดยเฉพาะ

(5)คาธรรมเนยมคาใบอนญาตและคาปรบตามทจะมกฎหมายบญญตไว

(6)คาบรการตามมาตรา98

(7) รายไดจากการจำาหนายพนธบตร เมอไดรบความเหนชอบจากคณะรฐมนตร

และตราเปนขอบญญตปตตานมหานคร

(8)เงนกจากกระทรวงทบวงกรมองคการหรอนตบคคลตางๆซงไดรบความเหนชอบ

จากสภาปตตานมหานคร

(9)เงนอดหนนจากรฐบาลสวนราชการหรอราชการสวนทองถนอนและเงนสมทบ

จากรฐบาล

(10)เงนชวยเหลอจากตางประเทศองคการตางประเทศหรอองคการระหวางประเทศ

(11)เงนกจากตางประเทศ องคการตางประเทศ หรอองคการระหวางประเทศ

ซงไดรบความเหนชอบจากสภาปตตานมหานคร

(12)เงนและทรพยสนอยางอนทมผอทศให

(13)เงนชวยเหลอหรอเงนคาตอบแทน

(14)รายไดจากทรพยสนของแผนดนหรอรฐวสาหกจทดำาเนนการเพอมงแสวงหากำาไร

ในปตตานมหานครตามทจะมกฎหมายกำาหนด

(15)รายไดจากการจดเกบภาษทรพยสนหรอคาธรรมเนยมพเศษตามทจะมกฎหมาย

กำาหนด

(16)รายไดอนตามทมกฎหมายบญญตใหเปนของปตตานมหานคร

มาตรา 128ปตตานมหานครอาจมรายจายดงตอไปน

(1) เงนเดอน

(2)คาจางประจำา

(3)คาจางชวคราว

(4)คาตอบแทน

(5)คาใชสอย

(6)คาสาธารณปโภค

(7)คาวสด

(8)คาครภณฑ

27

(9) คาทดนและสงกอสราง

(10)เงนอดหนน

(11)รายจายอนตามทกฎหมายหรอระเบยบของปตตานมหานครกำาหนดไว

(12)รายจายตามขอผกพน

มาตรา 129การจายเงนของปตตานมหานคร ใหเปนไปตามทไดอนญาตไวในขอบญญตงบประมาณ

รายจายประจำาป หรอขอบญญตงบประมาณรายจายเพมเตม การจายเงนซงมไดอนญาตไวในขอบญญต

งบประมาณรายจายใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทกำาหนดไวในกฎหมายกฎระเบยบขอบงคบหรอ

ขอบญญตวาดวยการนน

มาตรา 130ใหสำานกงานตรวจเงนแผนดนเปนผตรวจสอบการรบเงนการจายเงนการบญชการเงน

และทรพยสนอน ๆ ของปตตานมหานคร เมอสนปงบประมาณ ใหผวาการปตตานมหานครประกาศรายงาน

การรบจาย เงนประจำาปงบประมาณทสนสดลงนนในราชกจจานเบกษาโดยมชกชา รายงานการรบจายเงน

ประจำาปตามวรรคสอง เมอสำานกงานตรวจเงนแผนดนไดตรวจสอบแลว ใหทำารายงานผลการตรวจสอบ

เสนอผวาการปตตานมหานคร

หมวด 8

ความสมพนธระหวางรฐบาลกบปตตานมหานคร

มาตรา 131เพอประโยชนในการปฏบตหนาทราชการอนนอกเหนอจากทพระราชบญญตนและกฎหมาย

อนกำาหนดใหเปนอำานาจหนาทของปตตานมหานคร ถากระทรวง ทบวง กรม ใด เหนสมควรสงขาราชการ

มาประจำาปตตานมหานคร เพอปฏบตราชการในหนาทของกระทรวง ทบวง กรม นนๆ กยอมกระทำาไดโดย

ทำาความตกลงกบปตตานมหานคร

มาตรา 132การตงงบประมาณเปนเงนอดหนนในปตตานมหานคร ใหรฐบาลตงใหปตตานมหานคร

โดยตรงภายใตบงคบแหงกฎหมายอนเงนอดหนนทรฐบาลจดใหแกปตตานมหานครนนสำานกนายกรฐมนตร

จะออกระเบยบกำาหนดการใชจายเงนดงกลาวกได

มาตรา 133ใหนายกรฐมนตรมอำานาจและหนาทควบคมดแลการปฏบตราชการของปตตานมหานคร

เพอการนนายกรฐมนตรมอำานาจสงสอบสวนขอเทจจรงหรอสงใหผวาการปตตานมหานครชแจงแสดงความ

คดเหนเกยวกบการปฏบตราชการของปตตานมหานคร ในกรณทนายกรฐมนตรเหนวา การปฏบตใดๆ ของ

ผวาการปตตานมหานครขดตอกฎหมายมตคณะรฐมนตรหรอเปนไปในทางทอาจทำาใหเสยประโยชนของปตตาน

มหานครสำานกนายกรฐมนตรจะยบยงหรอสงการตามทเหนสมควรกได

28

บทเฉพาะกาล

มาตรา 134ในระหวางทยงมไดตราพระราชกฤษฎกาออกกฎกระทรวงระเบยบขอบงคบขอบญญต

ประกาศ หรอคำาสง เพอปฏบตการตามพระราชบญญตน ใหนำาพระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง ระเบยบ

ขอบงคบขอบญญตประกาศหรอคำาสงทใชบงคบอยในวนทพระราชบญญตนใหประกาศในราชกจจานเบกษา

มาใชบงคบโดยอนโลม

มาตรา 135ใหดำาเนนการใหมกฎหมายวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาปตตานมหานครและผวาราชการ

ปตตานมหานครภายในสองปนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ

มาตรา 136ใหปตตานมหานคร จดใหมสวนราชการตามมาตรา 68 ภายในเกาสบวน นบแตวนท

พระราชบญญตนใชบงคบ

มาตรา 137ใหดำาเนนการเลอกตงสมาชกสภาปตตานมหานคร ผวาการปตตานมหานคร และสมาชก

สภาเขตใหเสรจสนภายในเกาสบวนนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ

มาตรา 138ในระหวางทยงไมมกฎหมายวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาปตตานมหานครและผวาการ

ปตตานมหานครใหนำาบทบญญตแหงกฎหมายเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรมาใชบงคบโดยอนโลมและให

อำานาจหนาทของผวาราชการจงหวดตามกฎหมายนนเปนอำานาจหนาทของปลดปตตานมหานครในการเลอกตง

ตามวรรคหนง ใหถอเขตแตละเขตเปนเขตเลอกตง และใหสำานกนายกรฐมนตร ประกาศจำานวนสมาชกสภา

ปตตานมหานคร ทจะทำาการเลอกตงในแตละเขตนน จำานวนสมาชกสภาปตตานมหานครทแตละเขตจะพงม

ใหคำานวณตามเกณฑจำานวนราษฎรแตละเขตตามหลกฐานการทะเบยนราษฎรทกระทรวงมหาดไทยประกาศเปน

ครงสดทายกอนวนประกาศพระราชกฤษฎกาใหมการเลอกตงสมาชกสภาปตตานมหานครในราชกจจานเบกษา

โดยถอเกณฑหนงแสนคนตอสมาชกสภาปตตานมหานครหนงคนเขตใดมราษฎรไมถงหนงแสนคนใหมการเลอกตง

สมาชกสภาปตตานมหานครในเขตนนไดหนงคน ถาเขตใดมราษฎรเกนหนงแสนคน กใหมการเลอกตงสมาชก

สภาปตตานมหานครในเขตนนเพมขนอกหนงคน ตอจำานวนราษฎรทกหนงแสนคน เศษของหนงแสนถาถง

หาหมนหรอเกนกวานนใหนบเปนหนงแสนการประกาศตามวรรคสองและผลการเลอกตงสมาชกสภาปตตาน

มหานครใหประกาศในราชกจจานเบกษา

มาตรา 139นบตงแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบจนถงวนเลอกตงสมาชกสภาปตตานมหานครตาม

มาตรา 135 ใหสมาชกสภาองคการบรหารสวนจงหวดปตตาน สมาชกสภาองคการบรหารสวนจงหวดยะลา

สมาชกสภาองคการบรหารสวนจงหวดนราธวาสและสมาชกสภาองคการบรหารสวนจงหวด เขตอำาเภอนาทว

อำาเภอสะบายอย อำาเภอเทพา และอำาเภอจะนะจงหวดสงขลา ซงดำารงตำาแหนงอยในวนทพระราชบญญตน

ประกาศในราชกจจานเบกษาคงมวาระอยในตำาแหนงตอไป

มาตรา 140ใหนายกองคการบรหารสวนจงหวดปตตาน รองนายกองคการบรหารสวนจงหวดปตตาน

นายกองคการบรหารสวนจงหวดยะลา รองนายกองคการบรหารสวนจงหวดยะลา นายกองคการบรหารสวน

จงหวดนราธวาส รองนายกองคการบรหารสวนจงหวดนราธวาส ซงดำารงตำาแหนงอยในวนทพระราชบญญตน

ประกาศในราชกจจานเบกษา คงอยในตำาแหนงตอไป จนกวาผวาการปตตานมหานครซงไดรบเลอกตง

29

ตามมาตรา132จะเขารบหนาท

มาตรา 141ใหตำาแหนงกำานน ผใหญบาน ผชวยผใหญบานแพทยประจำาตำาบล และสารวตรกำานน

ในเขตปตตานมหานครทมอยในวนทพระราชบญญตนใชบงคบ ยงคงมอยตอไป โดยขนการบงคบบญชากบ

ผอำานวยการเขตและผวาการปตตานมหานคร

30

ภาคผนวก ค รางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. ….

บนทกหลกการและเหตผล ประกอบรางพระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง

พ.ศ. ….

----------------------------

หลกการ

ใหมกฎหมายวาดวยการบรหารจงหวดปกครองตนเอง

เหตผล โดยทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย มาตรา ๗๘ (๓) กาหนดใหรฐตองกระจายอานาจใหองคกรปกครองสวนทองถนพงตนเองและตดสนใจในกจการของทองถนไดเอง สงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนมสวนรวมในการดาเนนการตามแนวนโยบายพนฐานแหงรฐ พฒนาเศรษฐกจของทองถนและระบบสาธารณปโภคและสาธารณปการ ตลอดทงโครงสรางพนฐานสารสนเทศในทองถน ใหทวถงและเทาเทยมกนทวประเทศ รวมทงพฒนาจงหวดทมความพรอมใหเปนองคกรปกครองสวนทองถนขนาดใหญ โดยคานงถงเจตนารมณของประชาชนในจงหวดนน แตเนองจากปจจบนยงไมมกฎหมายรองรบหลกการดงกลาว อกทงการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนในรปแบบปจจบนตามทกาหนดในกฎหมายตาง ๆ ยงไมสงเสรมใหเกดการกระจายอานาจไปสทองถนอยางแทจรง ดงนน เพอใหการปกครองสวนทองถนบรรลเจตนารมณของรฐธรรมแหงราชอาณาจกรไทย มาตรา ๒๘๑ ทตองการใหความเปนอสระแกองคกรปกครองสวนทองถนตามหลกแหงการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถนภายใตหลกความเปนรฐเดยวตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ตลอดจนเพอแกไขปญหาอปสรรคทเกดขนกบกลไกการปกครองสวนทองถนในปจจบน อนจะนาไปสการสงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนเปนหนวยงานหลกในการจดทาบรการสาธารณะ และการมสวนรวมในการตดสนใจแกปญหาในพนทเพอประโยชนสงสดแกประชาชนในทองถน ตลอดจนการพฒนาจงหวดทมความพรอมใหเปนองคกรปกครองสวนทองถนขนาดใหญ ตามเจตนารมณของประชาชนในจงหวดนน จงจาเปนตองตราพระราชบญญตน

-๒-

ราง พระราชบญญต

การบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. ....

-----------------------

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

...............

โดยทเปนการสมควรใหมกฎหมายวาดวยการบรหารจงหวดปกครองตนเอง

พระราชบญญตนมบทบญญตบางประการเกยวกบการจากดสทธและเสรภาพของบคคล ซงมาตรา ๒๙ ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย บญญตใหกระทาไดโดยอาศยอานาจตามบทบญญตของกฎหมาย

………………………………………………………………………………………………………………………………..

มาตรา ๑ พระราชบญญตนเรยกวา “พระราชบญญตการบรหารจงหวดปกครองตนเอง พ.ศ. ....”

-๓-

มาตรา ๒ พระราชบญญตนใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป

มาตรา ๓ ในพระราชบญญตน

“จงหวดปกครองตนเอง” หมายความวา จงหวดทมความพรอมโดยประชาชนในจงหวดไดแสดงเจตนารมณเพอจงตงเปนองคกรปกครองสวนทองถนขนาดใหญทงจงหวดตามหลกแหงการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถนทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยใหการรบรอง

“เทศบาล” หมายความวา เทศบาลตามพระราชบญญตน

“องคการบรหารสวนตาบล” หมายความวา องคการบรหารสวนตาบลตามพระราชบญญตน

“พระราชกฤษฎกาจดตง” หมายความวา พระราชกฤษฎกาจดตงจงหวดปกครองตนเอง

“ผวาการจงหวด” หมายความวา ผวาการจงหวดปกครองตนเอง

“จงหวด” หมายความวา จงหวดตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการแผนดน

“องคกรปกครองสวนทองถน” หมายความวา จงหวดปกครองตนเอง เทศบาล และองคการบรหารสวนตาบลตามพระราชบญญตน

“สมชชาพลเมอง” หมายความวา กระบวนการทใหประชาชนภายในเขตองคกรปกครองสวนทองถนไดรวมกนถกแถลงแลกเปลยนองคความร ความคดเหน ขอเสนอแนะ ขอเทจจรง หรอสภาพปญหา อยางสมานฉนท เกยวกบวถชวตความเปนอย สภาพเศรษฐกจสงคมวฒนธรรม สภาพแวดลอม และสภาพการเมองการปกครอง เพอนาไปสขอเสนอแนะหรอแนวนโยบายพนฐานระยะยาวขององคกรปกครองสวนทองถน โดยจดใหมการประชมอยางเปนระบบและอยางมสวนรวม

“พนกงานเจาหนาท” หมายความวา พนกงานและลกจางขององคกรปกครองสวนทองถนตามพระราชบญญตนแลวแตกรณ

“คณะกรรมการประสานแผน” หมายความวา คณะกรรมการประสานแผนและทศทางการพฒนาองคกรปกครองสวนทองถน“ผบรหารทองถน” หมายความวา ผวาการจงหวด นายกเทศมนตร และนายกองคการบรหารสวนตาบลตามพระราชบญญตน

“สมาชกสภาทองถน” หมายความวา สมาชกสภาจงหวดปกครองตนเอง สมาชกสภาเทศาลและสมาชกสภาองคการบรหารสวนตาบล

มาตรา ๔ บทบญญตแหงกฎหมาย กฎ ขอบงคบ ระเบยบ หรอคาสงอนใดทอางถงจงหวด อาเภอ ตาบล องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล องคการบรหารสวนตาบล ใหถอวาบทบญญตแหง

-๔-

มาตรา ๕ ใหนายกรฐมนตรรกษาการตามพระราชบญญตน และใหมอานาจออกกฎกระทรวง ประกาศและระเบยบ เพอปฏบตการตามพระราชบญญตน

กฎกระทรวง ประกาศและระเบยบนน เมอประกาศในราชกจจานเบกษาแลว ใหใชบงคบได

หมวด ๑

บททวไป

-----------------------------

มาตรา ๖ เมอประชาชนในจงหวดใดมความพรอมตามเจตนารมณของประชาชนในจงหวดนน มสทธจดตงจงหวดปกครองตนเอง โดยตราเปนพระราชกฤษฎกาจดตงตามพระราชบญญตน

การแสดงเจตนารมณของประชาชนเพอจดตงจงหวดปกครองตนเอง ใหกระทาโดยการออกเสยงประชามต

ประชาชนผมสทธเลอกตงภายในจงหวดจานวนไมนอยกวาหาพนคน มสทธเขาชอเสนอตอนายกรฐมนตรเพอใหมการจดทาประชามตจดตงจงหวดปกครองตนเอง ทงน การออกเสยงประชามตใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการออกเสยงประชามต

การออกเสยงประชามตตองมผมาออกเสยงเกนกงหนงของผมสทธออกเสยงในจงหวดนน และตองมผลคะแนนออกเสยงประชามตจานวนสามในหาของผมาออกเสยงเหนชอบใหจดตงจงหวดปกครองตนเอง

เมอประชาชนในจงหวดลงประชามตเหนชอบใหมการจดตงจงหวดปกครองตนเองตามวรรคหนงแลว ใหดาเนนการออกพระราชกฤษฎกาจดตงตามพระราชบญญตนภายในหนงรอยแปดสบวนนบแตวนทไดประกาศผลการออกเสยงประชามต

มาตรา ๗ ใหนาความในมาตรา ๖ มาใชบงคบกบการยบรวม หรอการจดตงจงหวดปกครองตนเองโดยอนโลม

มาตรา ๘ เมอมการประกาศใชพระราชกฤษฎกาจดตงจงหวดปกครองตนเองในจงหวดใด ใหถอวาพระราชบญญตนมผลยกเลกกฎหมายวาดวยการจดตงจงหวดนน

มาตรา ๙ ใหจงหวดปกครองตนเองมฐานะเปนนตบคคล

-๕-

ใหจงหวดปกครองตนเองเปนราชการบรหารสวนทองถนตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการแผนดน

ใหจงหวดปกครองตนเองทจดตงขนตามพระราชบญญตนมอาณาเขตทองทตามทจงหวดนนมอยเดมตามพระราชบญญตจดตงจงหวด

มาตรา ๑๐ ใหจงหวดปกครองตนเอง เทศบาลและองคการบรหารสวนตาบลตามพระราชบญญตน มความเปนอสระในการกาหนดนโยบาย การบรหาร การจดบรการสาธารณะ การบรหารงานบคคล การเงนการคลง และงบประมาณ รวมทงมอานาจหนาทในการจดการ การบารงรกษา และการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ความหลากหลายทางชวภาพทอยในเขตพนทอยางสมดลและยงยน

มาตรา ๑๑ การกากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนตองทาเทาทจาเปนและมหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทชดเจนสอดคลองและเหมาะสมกบรปแบบขององคกรปกครองสวนทองถน โดยตองเปนไปเพอการคมครองประโยชนของประชาชนในทองถนหรอประโยชนของประเทศเปนสวนรวม และจะกระทบถงสาระสาคญแหงหลกการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถน หรอนอกเหนอจากทกฎหมายบญญตไวมได

หมวด ๒

จงหวดปกครองตนเอง

-----------------------------

มาตรา ๑๒ ใหการปกครองสวนทองถนภายในจงหวดมสองระดบ คอ องคกรปกครองสวนทองถนระดบบน ไดแก จงหวดปกครองตนเองมเขตพนทการปกครองครอบคลมทงจงหวด และองคกรปกครองสวนทองถนระดบลาง ไดแก เทศบาลและองคการบรหารสวนตาบลมเขตพนทการปกครองบางสวนของจงหวด

ใหจดตงสภาพลเมองขนภายในจงหวดปกครองตนเองเทศบาลและองคการบรหารสวนตาบล

มาตรา ๑๓ ให มคณะกรรมการคณะหน ง ขนในจงหวดปกครองตนเอง เ รยกวา “คณะกรรมการประสานแผนและทศทางการพฒนาองคกรปกครองสวนทองถน” ผวาการจงหวดปกครองตนเอง ผแทนสภาพลเมองจงหวดปกครองตนเอง ผแทนเทศบาลและผแทนองคการบรหารสวนตาบล เพอทาหนาทประสานอานาจหนาทระหวางองคกรปกครองสวนทองถน ประสานแผนและทศทางในการพฒนา

-๖-

การกาหนดโครงการ แผนงานและทศทางการพฒนาในเขตพนทองคกรปกครองสวนทองถนใด จะตองเปนไปเพอการคมครองประโยชนของประชาชนในพนทองคกรปกครองสวนทองถนนนเปนสาคญ

มาตรา ๑๔ ใหจงหวดปกครองตนเองมอานาจหนาทในการจดทาบรการสาธารณะและภารกจอนเฉพาะในสวนทกอใหเกดประโยชนตอประชาชนทงพนทการปกครองครอบคลมทงจงหวด หรอภารกจทจงหวดปกครองตนเองเปนผจดทาจะกอใหเกดการประหยดตอขนาดและการลงทนซงเทศบาลไมสามารถดาเนนการไดเอง หรอหากเทศบาลหรอองคการบรหารสวนตาบลดาเนนการจะไมกอใหเกดผลประโยชนคมคาเมอเทยบกบการใหจงหวดปกครองตนเองเปนผจดทา หรอใหการสนบสนนภารกจของเทศบาลหรอองคการบรหารสวนตาบลตามทมการรองขอ หรออาจจดทาบรการสาธารณะอนตามความตกลงรวมกนกบเทศบาลหรอองคการบรหารสวนตาบล ทงน ตามทกาหนดในพระราชบญญตนและพระราชกฤษฎกาจดตง

มาตรา ๑๕ ใหเทศบาลและองคการบรหารสวนตาบลมอานาจหนาทในการจดทาบรการสาธารณะและภารกจอนเพอประโยชนสขของประชาชนในเขตพนท และมอานาจขอใหจงหวดปกครองตนเองสนบสนนการจดทาบรการสาธารณะหรอภารกจอนทจาเปน หรออาจจดทาบรการสาธารณะอนตามความตกลงรวมกนกบจงหวดปกครองตนเอง ทงน ตามทกาหนดในพระราชบญญตนและพระราชกฤษฎกาจดตง

หมวด ๓

การบรหารจงหวดปกครองตนเอง

----------------------------------------

มาตรา ๑๖ จงหวดปกครองตนเอง ประกอบดวย

(๑) สภาจงหวดปกครองตนเอง (๒) ผวาการจงหวดปกครองตนเอง (๓) สภาพลเมองจงหวดปกครองตนเอง

-๗-

สวนท ๑

สภาจงหวดปกครองตนเอง

มาตรา ๑๗ สมาชกสภาจงหวดปกครองตนเอง มาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชน ตามกฎหมายวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน

มาตรา ๑๘ การเลอกตงสมาชกสภาจงหวดปกครองตนเองจะกระทาไดเมอไดมประกาศคณะกรรมการการเลอกตงตามกฎหมายวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน

มาตรา ๑๙ การกาหนดเขตเลอกตงสมาชกสภาจงหวดปกครองตนเองใหคานงถงเขตพนทและจานวนประชาชนเปนเกณฑ โดยพยายามจดใหแตละเขตเลอกตงมจานวนประชาชนใกลเคยงกนเทาทจะเปนไปได ทงน การกาหนดเขตเลอกตงใหเปนไปตามประกาศของคณะกรรมการการเลอกตงตามกฎหมายวาดวยคณะกรรมการการเลอกตง

การเลอกตงสมาชกสภาจงหวดปกครองตนเอง ใหถอเกณฑจานวนประชาชนแตละจงหวดปกครองตนเอง ตามหลกฐานการทะเบยนราษฎรทประกาศใน ปสดทายกอนปทมการเลอกตง โดยจงหวดปกครองตนเองใดมประชาชนไมเกนหาแสนคน ใหมการเลอกตงสมาชกสภาจงหวดปกครองตนเองไดสามสบคน จงหวดปกครองตนเองใดมประชาชนเกนหาแสนคนแตไมเกนหนงลานคน ใหมการเลอกตงสมาชกสภาจงหวดปกครองตนเองสามสบหกคน จงหวดปกครองตนเองใดมประชาชนเกนหนงลานคนแตไมเกนหนงลานหาแสนคน ใหมการเลอกตงสมาชกสภาจงหวดปกครองตนเองไดสสบสองคน จงหวดปกครองตนเองใดมประชาชนเกนหนงลานหาแสนคนแตไมเกนสองลานคน ใหมการเลอกตงสมาชกสภาจงหวดปกครองตนเองไดสสบแปดคน จงหวดปกครองตนเองใดมประชาชนเกนสองลานคนขนไป ใหมการเลอกตงสมาชกสภาจงหวดปกครองตนเองไดหาสบสคน

มาตรา ๒๐ การเปลยนแปลงเขตเลอกตงของจงหวดปกครองตนเองใหเปนไปตามประกาศคณะกรรมการการเลอกตงตามกฎหมายวาดวยคณะกรรมการการเลอกตง

มาตรา ๒๑ ผมสทธเลอกตงสมาชกสภาจงหวดปกครองตนเองตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามกฎหมายวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาทองถนและผบรหารทองถน

มาตรา ๒๒ ผมสทธสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาจงหวดปกครองตนเองตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหาม ดงตอไปน

(๑) มชอในทะเบยนบานตามกฎหมายวาดวยการทะเบยนราษฎรในเขตจงหวดปกครองตนเองทลงสมครรบเลอกตงเปนเวลาตดตอกนไมนอยกวาหนงปจนถงวนรบสมครเลอกตง (๒) เคยถกไลออก ปลดออก หรอใหออกจากราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจเพราะทจรตตอหนาท หรอถอวากระทาการทจรตและประพฤตมชอบในวงราชการ

-๘-

(๓) มคณสมบตและไมมลกษณะตองหามประการอนกฎหมายวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน

มาตรา ๒๓ อายของสภาจงหวดปกครองตนเองมกาหนดคราวละสปนบแตวนเลอกตง สมาชกภาพของสมาชกสภาจงหวดปกครองตนเองเรมแตวนเลอกตง

มาตรา ๒๔ สมาชกสภาจงหวดปกครองตนเองตองไมเปนผมสวนไดเสยไมวาทางตรงหรอทางออมในสญญาทจงหวดปกครองตนเองเปนคสญญา หรอในกจการทกระทาใหแกจงหวดปกครองตนเอง หรอทจงหวดปกครองตนเองกระทา

มาตรา ๒๕ นอกจากการพนจากตาแหนงตามวาระ สมาชกภาพของสมาชกสภาจงหวดปกครองตนเองสนสดลงเมอ

(๑) ตาย (๒) ลาออก โดยยนหนงสอลาออกตอประธานสภา (๓) ขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหามตามมาตรา ๒๒ (๔) กระทาการอนตองหามตามมาตรา ๒๔ (๕) ขาดประชมสภาจงหวดปกครองตนเองสามครงตดตอกนโดยไมมเหตผลอนสมควร (๖) สภาจงหวดปกครองตนเองมมตใหพนจากตาแหนง เพราะมความประพฤตในทางทจะ

นามาซงความเสอมเสย หรอกระทาการอนเสอมเสยประโยชนของสภาจงหวดปกครองตนเอง โดยมสมาชกจานวนไมนอยกวาหนงในสามของสมาชกเทาทมอยเขาชอเสนอใหสภาจงหวดปกครองตนเองพจารณา และมตดงกลาวตองมคะแนนเสยงไมนอยกวาสามในสของจานวนสมาชกเทาทมอย ทงน ใหสมาชกภาพสนสดลงนบแตวนทสภาจงหวดปกครองตนเองมมต

(๗) ประชาชนผมสทธเลอกตงในเขตจงหวดปกครองตนเองไดลงคะแนนเสยงใหพนจากตาแหนงตามกฎหมายวาดวยการลงคะแนนเสยงเพอถอดถอนสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน

มาตรา ๒๖ เมอมกรณสงสยวาสมาชกภาพของสมาชกผใดสนสดลงตามมาตรา ๒๕ ใหองคกรดงตอไปนมอานาจสอบสวนและวนจฉยโดยเรว (๑) กรณมเหตสงสยวาสมาชกภาพของสมาชกผใดสนสดลงตาม มาตรา ๒๕ (๓) ใหเปนอานาจของคณะกรรมการการเลอกตงตามกฎหมายวาดวยคณะกรรมการการเลอกตง(๒) กรณมเหตสงสยวาสมาชกภาพของสมาชกผใดสนสดลงตาม มาตรา ๒๕ (๔) และ มาตรา ๒๕(๕) ใหเปนอานาจของนายกรฐมนตร

มาตรา ๒๗ ใหสภาจงหวดปกครองตนเองเลอกสมาชกสภาจงหวดปกครองตนเองเปนประธานสภาจงหวดปกครองตนเองคนหนง และรองประธานสภาจงหวดปกครองตนเองสองคน และใหเลอกสมาชกสภาจงหวดปกครองตนเองคนหนงเปนเลขานการสภาจงหวดปกครองตนเอง และใหหวหนาสานกงานกจการสภาจงหวดปกครองตนเองคนหนงเปนผชวยเลขานการสภาจงหวดปกครองตนเองและให

-๙-

ใหสภาจงหวดปกครองตนเองมอานาจเลอกสมาชกของสภาตงเปนคณะกรรมาธการประจาสภา เพอกระทากจการพจารณาสอบสวน หรอศกษาเรองใด ๆ อนอยในอานาจหนาทของสภาแลวรายงานตอสภา

ใหสภาจงหวดปกครองตนเองมอานาจในการออกขอบงคบเกยวกบการเลอกและการปฏบตหนาทของประธานสภา รองประธานสภา เรองหรอกจการอนเปนอานาจหนาทของคณะกรรมาธการ วธการประชม การเสนอและพจารณาขอบญญต การเสนอญตต การปรกษา การอภปราย การลงมต การบนทกการลงมต การเปดเผยการลงมต การตงกระทถาม การเปดอภปรายทวไป การรกษาระเบยบและความเรยบรอยของการประชมสภาและการอนทเกยวของ รวมทงมอานาจในการตราขอบงคบเกยวกบประมวลจรยธรรมของสมาชกสภาจงหวดปกครองตนเอง

มาตรา ๒๘ ใหมสานกงานกจการสภาจงหวดปกครองตนเองทาหนาทเปนฝายเลขานการของสภา และเปนหนวยงานทเปนอสระจากสานกงานจงหวดปกครองตนเองในการบรหารงานบคคล การงบประมาณ และการอน ทงน ตามทกาหนดในพระราชกฤษฎกาจดตง

ใหสานกงานกจการสภาตามวรรคหนง ทาหนาทธรการของสภาและสงเสรมสนบสนนกจการของสภา ทงน อานาจหนาทของสานกงานกจการสภาใหเปนไปตามทกาหนดในพระราชกฤษฎกาจดตง

มาตรา ๒๙ ใหสภาจงหวดปกครองตนเองมอานาจหนาท ดงตอไปน (๑) ใหความเหนชอบแผนพฒนาจงหวดปกครองตนเอง เพอเปนแนวทางในการบรหาร

กจการของจงหวดปกครองตนเอง (๒) พจารณาและใหความเหนชอบรางขอบญญต รางขอบญญตวาดวยงบประมาณรายจาย

ประจาป และรางขอบญญตวาดวยงบประมาณรายจายเพมเตม (๓) ควบคมการปฏบตงานของผวาการจงหวดปกครองตนเอง ใหเปนไปตามกฎหมาย

นโยบาย และแผนพฒนาจงหวดปกครองตนเอง (๔) สงเสรม สนบสนน และใหความรวมมอ รวมตลอดทงชแจงทาความเขาใจแกสภา

พลเมอง (๕) อนมตงบประมาณอดหนนคาใชจายในการดาเนนการของสภาพลเมองเปนเงน

อดหนนทวไปตามทผวาการจงหวดปกครองตนเองเสนอ (๖) พจารณาใหความเหนชอบแตงตงบคคลใหดารงตาแหนงคณะกรรมการตรวจสอบ

ตามทสภาพลเมองจงหวดปกครองตนเองเสนอ (๗) ปฏบตการอนตามทกาหนดไวในพระราชบญญตนและกฎหมายอน

-๑๐-

มาตรา ๓๐ ใหประธาน รองประธานและสมาชกสภาจงหวดปกครองตนเอง ไดรบเงนเดอน เงนประจาตาแหนง เงนคาตอบแทนหรอประโยชนตอบแทนอยางอนตามทกาหนดในพระราชกฤษฎกาจดตง

มาตรา ๓๑ ในการปฏบตหนาทตามพระราชบญญตนหรอตามกฎหมายอน ใหสมาชกสภาจงหวดปกครองตนเองเปนเจาพนกงานตามประมวลกฎหมายอาญา

สวนท ๒

ผวาการจงหวด

มาตรา ๓๒ ผวาการจงหวดมาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชน การเลอกตงผวาการจงหวดใหใชวธการออกเสยงลงคะแนนโดยตรงและลบ โดยใชเขต

จงหวดปกครองตนเองเปนเขตเลอกตง ในการลงสมครรบเลอกตงเปนผวาการจงหวด ใหผสมครรบเลอกตงเสนอชอบคคลทจะดารงตาแหนงรองผวาการจงหวด โดยเสนอชอไดไมเกนตามจานวนทกฎหมายกาหนด และตองมหลกฐานทแสดงใหเหนวาบคคลดงกลาวพรอมทจะปฏบตหนาท และใหความยนยอมเปนลายลกษณอกษรทจะปฏบตหนาทโดยสงเอกสารหลกฐานดงกลาวในวนทลงสมครรบเลอกตง

มาตรา ๓๓ ผวาการจงหวดอาจแตงตงรองผวาการจงหวดจากผซงมใชสมาชกสภาจงหวดปกครองตนเองตามจานวนดงตอไปน

(๑) ในกรณทสภาจงหวดปกครองตนเองมสมาชกสภาจงหวดปกครองตนเองสามสบคน ใหแตงตงรองผวาการจงหวดไดไมเกนสามคน

(๒) ในกรณทสภาจงหวดปกครองตนเองมสมาชกสภาจงหวดปกครองตนเองสามสบหกคนหรอสสบสองคน ใหแตงตงรองผวาจงหวดไดไมเกนสคน

(๓) ในกรณทสภาจงหวดปกครองตนเองมสมาชกสภาจงหวดปกครองตนเองสสบแปดคนหรอหาสบส ใหแตงตงรองผวาการจงหวดไดไมเกนหาคน ผวาการจงหวดอาจแตงตงเลขานการผวาการจงหวด และทปรกษาผวาการจงหวด จากผทมไดผดารงตาแหนงทางการเมอง ขาราชการ เจาหนาทของรฐและสมาชกสภาพลเมอง เปนผชวยเหลอในการบรหารงานของจงหวดปกครองตนเองตามทผวาการจงหวดมอบหมายไดตามเกณฑจานวน ดงตอไปน

ใหนาบทบญญตวาดวยคณสมบตและลกษณะตองหามของผวาการตามพระราชบญญตน มาใชบงคบกบรองผวาการโดยอนโลม

-๑๑-

มาตรา ๓๔ คณสมบตและลกษณะตองหามผมสทธเลอกตง ใหเปนไปตามมาตรา ๒๑ แหงพระราชบญญตน

มาตรา ๓๕ คณสมบตและลกษณะตองหามของผมสทธสมครรบเลอกตง ใหเปนไปตามมาตรา ๒๒ แหงพระราชบญญตน

มาตรา ๓๖ ผวาการจงหวดมวาระการดารงตาแหนงคราวละสปนบแตวนเลอกตง แตจะดารงตาแหนงตดตอกนเกนกวาสองวาระมได

มาตรา ๓๗ ผวาการจงหวด รองผวาการจงหวด ตองไมกระทาการฝาฝนมาตรา ๒๔

มาตรา ๓๘ ผวาการจงหวดจงหวดพนจากตาแหนง เมอ (๑) ถงคราวออกตามวาระ (๒) ตาย (๓) ลาออก โดยยนหนงสอลาออกตอนายกรฐมนตร (๔) ขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหามตามมาตรา ๒๒ (๕) กระทาการฝาฝนมาตรา ๒๔ (๖) ถกจาคกโดยคาพพากษาถงทสดใหจาคก (๗) ประชาชนผมสทธเลอกตงในเขตจงหวดปกครองตนเองมจานวนไมนอยกวาหาพนคน

มสทธเขาชอเสนอตอนายกรฐมนตร เมอเหนวาผวาการจงหวดไมสมควรดารงตาแหนงตอไป โดยตองระบพฤตการณทกลาวหาวาผวาการจงหวดกระทาผดเปนขอ ๆ ใหชดเจน

เ มอมกรณสงสยเก ยวกบความเปนผว าการจงหวดสนสดลงตาม (๔) ให อานาจคณะกรรมการการเลอกตงตามกฎหมายวาดวยคณะกรรมการการเลอกตงทาการสอบสวนและวนจฉยโดยเรวหรอสนสดลงตาม (๕) ใหอานาจนายกรฐมนตรทาการสอบสวนและวนจฉยโดยเรวคาวนจฉยของคณะกรรมการดงกลาวหรอคาวนจฉยของนายกรฐมนตรใหเปนทสด

ในระหวางทไมมผวาการจงหวด ใหหวหนาสานกงานจงหวดปกครองตนเองปฏบตหนาทของผวาการจงหวด เทาทจาเปนไดเปนการชวคราว จนถงวนประกาศผลการเลอกตงผวาการจงหวด ทงน ตามทกาหนดในพระราชกฤษฎกาจดตง

มาตรา ๓๙ รองผวาการจงหวดพนจากตาแหนง เมอ (๑) ผวาการจงหวดพนจากตาแหนง (๒) ผวาการจงหวดมคาสงใหพนจากตาแหนง (๓) ตาย (๔) ลาออก โดยยนหนงสอลาออกตอผวาการจงหวด (๕) ขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหามตามมาตรา ๒๒

-๑๒-

(๖) กระทาการฝาฝนมาตรา ๒๔ (๗) ถกจาคกโดยคาพพากษาถงทสดใหจาคก กรณมเหตแหงการพนจากตาแหนงตาม (๕) และ (๖) ใหนาความในวรรคสองของมาตรา

๓๘ มาใชบงคบโดยอโลม เมอรองผวาการจงหวดพนจากตาแหนง ผวาการจงหวดอาจแตงตงบคคลดารงตาแหนงแทนตาแหนงทวางลง

มาตรา ๔๐ ใหผวาการจงหวด มอานาจหนาทดงตอไปน (๑) กาหนดนโยบายและการบรหารจงหวดปกครองตนเองโดยไมขดตอกฎหมาย (๒) พจารณาและออกประกาศของจงหวดปกครองตนเองในกรณทพระราชบญญตนหรอ

กฎหมายอนกาหนดใหกจการใดตองเปนอานาจหนาทของจงหวดปกครองตนเอง (๓) ประกาศใชแผนพฒนาจงหวดปกครองตนเอง ทผานความเหนชอบจากสภาจงหวด

ปกครองตนเอง (๔) สง อนญาต อนมตเกยวกบกจการของจงหวดปกครองตนเอง (๕) ใหการสนบสนน ใหคาปรกษาและแนะนาการบรหารงานของเทศบาลและองคการ

บรหารสวนตาบลในเขตจงหวดปกครองตนเอง (๖) แตงตงและถอดถอนรองผวาการจงหวด เลขานการผวาการจงหวด เลขานการรองผวา

ราชการจงหวด ทปรกษาผวาการจงหวดและทปรกษารองผวาราชการ (๗) บรหารงานตามทคณะรฐมนตรหรอนายกรฐมนตรมอบหมาย (๘) วางระเบยบเพอใหกจการขององคกรปกครองสวนทองถนระดบจงหวดเปนไปโดย

เรยบรอย (๙) วางระเบยบการเงน การคลง การงบประมาณ การทรพยสน การจดหาผลประโยชน

จากทรพยสน การจาง การบรหารบคคล และการพสดของจงหวดปกครองตนเอง (๑๐) รกษาการใหเปนไปตามขอบญญต (๑๑) พจารณาอดหนนคาใชจายในการดาเนนการของสภาพลเมองเปนเงนอดหนนทวไป

ไมนอยกวารอยละหนงของงบประมาณรายจายประจาป (๑๒) อานาจหนาทอนตามทกาหนดไวในพระราชกฤษฎกาจดตง หรอตามทกฎหมายอน

กาหนด

มาตรา ๔๑ ใหผวาการจงหวดปกครองตนเองเปนผบงคบบญชาพนกงานเจาหนาทของจงหวดปกครองตนเอง และรบผดชอบในการปฏบตราชการของจงหวดปกครองตนเอง และใหมอานาจหนาทตามกฎหมายอนทกาหนดใหเปนอานาจหนาทของผวาราชการจงหวด นายกองคการบรหารสวนจงหวด แลวแตกรณโดยอนโลม ทงนเวนแตพระราชบญญตนจะไดบญญตไวเปนอยางอน

-๑๓-

มาตรา ๔๒ ใหผวาการจงหวดรองผวาการจงหวด เลขานการผวาการจงหวด เลขานการรองผวาการจงหวด ทปรกษาผวาการจงหวดและทปรกษารองผวาการจงหวด ไดรบเงนเดอน เงนประจาตาแหนง เงนคาตอบแทนหรอประโยชนตอบแทนอยางอนตามทกาหนดในพระราชกฤษฎกาจดตง

มาตรา ๔๓ ในการปฏบตหนาทตามพระราชบญญตนหรอตามกฎหมายอน ใหผวาการจงหวด และรองผวาการจงหวด เปนเจาพนกงานตามประมวลกฎหมายอาญา

สวนท ๓

สภาพลเมองจงหวดปกครองตนเอง

มาตรา ๔๔ ใหมสภาพลเมองจงหวดปกครองตนเองมวตถประสงคในการสงเสรมและสนบสนนใหประชาชนมสวนรวมในการกาหนดนโยบายและวางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมในระดบทองถน การมสวนรวมของประชาชนในการตดสนใจทางการเมอง การวางแผนการพฒนาทางเศรษฐกจและสงคม รวมทงการจดทาบรการสาธารณะ ตลอดจนสงเสรมสนบสนนการมสวนรวมของประชาชนในการตรวจสอบการใชอานาจขององคกรปกครองสวนทองถน ประกอบดวยบคคลผมความรความสามารถและประสบการณจากองคกร ภาคชมชน ภาคประชาสงคม ภาควชาชพ ภาควชาการ และภาคสวนอนทเปนประโยชนในการดาเนนงานของสภาพลเมอง มจานวนสมาชกสภาพลเมองเทาทจะพงมตามทกาหนดในขอบญญต โดยคานงถงสดสวนความเทาเทยมระหวางเพศ กลมชาตพนธ และผดอยโอกาสทางเศรษฐกจและสงคมดวย ทงน คณสมบต จานวน หลกเกณฑ วธการไดมาและการพนจากตาแหนงสมาชกสภาพลเมอง ใหเปนไปตามทกาหนดไวในพระราชกฤษฎกาจดตง

ใหสมาชกสภาพลเมองไดรบเบยประชมและคาตอบแทนอยางอนตามทกาหนดโดยขอบญญตจากงบประมาณของสภาพลเมองจงหวดปกครองตนเอง

สมาชกสภาพลเมองตองไมกระทาการฝาฝนมาตรา ๒๒ โดยอนโลม

มาตรา ๔๕ วาระของสมาชกสภาพลเมองมกาหนดคราวละสปนบแตวนทไดรบแตงตง สมาชกภาพของสมาชกสภาพลเมองเรมตงแตวนทไดรบการสรรหา

มาตรา ๔๖ สภาพลเมองมอานาจหนาท ดงตอไปน (๑) กาหนดทศทางและการจดทาแผนพฒนาทองถนในดานตาง ๆ เชน ดานเศรษฐกจ ดาน

สงคม ดานวฒนธรรม ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และดานอน รวมกบผวาการจงหวดและสภาจงหวดปกครองตนเอง

(๒) ตดตามตรวจสอบการดาเนนการขององคกรปกครองสวนทองถนใหเปนไปตามทศทางและแผนการพฒนาทองถนตาม (๑)

-๑๔-

(๓) เสนอชอบคคลเปนคณะกรรมการตรวจสอบ (๔) ประสานการดาเนนงาน ตดตาม และประเมนผลการปฏบตตามแนวนโยบายและ

แผนพฒนาทองถน (๕) สงเสรม สนบสนนใหประชาชนมสวนรวมในการกาหนดทศทางและการทา

แผนพฒนาทองถนตาม (๑) การตดตามตรวจสอบการดาเนนการขององคกรปกครองสวนทองถนตาม (๒) รวมทงการสงเสรมและสนบสนนกระบวนการเรยนรหรอการศกษาประชาธปไตย

(๖) จดประชมสมชชาพลเมองจงหวดปกครองตนเองเพอวตถประสงคตาม (๑) และ (๒) อยางนอยปละหนงครง

(๗) หนาทอนตามทกาหนดในขอบญญต

ในการปฏบตหนาทของสภาพลเมองตามพระราชบญญตน ใหสภาพลเมองมหนงสอใหผวาการจงหวด นายกเทศมนตร นายกองคการบรหารสวนตาบล สภาองคกรปกครองสวนทองถน หนวยงานของรฐ หนวยงานเอกชน หรอบคคลใด ชแจงขอเทจจรงหรอสงเอกสารท เกยวของเพอประกอบการพจารณาของสภาพลเมองได

มาตรา ๔๗ ใหมสานกงานสภาพลเมองจงหวดปกครองตนเองรบผดชอบงานธรการของสภาพลเมอง ตลอดจนสารวจ ศกษาและวเคราะหเรองทอยในหนาทของสภาพลเมอง พรอมทงจดทารายงานประจาปเกยวกบผลงานและอปสรรคในการดาเนนงานของสภาพลเมองเพอเสนอตอผวาการจงหวด สภาจงหวดปกครองตนเอง และสมชชาพลเมองจงหวดปกครองตนเอง

หมวด ๔

การบรหารเทศบาลหรอองคการบรหารสวนตาบล

----------------------------------------

มาตรา ๔๘ เทศบาลประกอบดวย

(๑) สภาเทศบาล (๒) นายกเทศมนตร (๓) สภาพลเมองเทศบาล

มาตรา ๔๙ องคการบรหารสวนตาบลประกอบดวย (๑) สภาองคการบรหารสวนตาบล

-๑๕-

(๒) นายกองคการบรหารสวนตาบล (๓) สภาพลเมององคการบรหารสวนตาบล

มาตรา ๕๐ การกาหนดจานวนและอาณาเขตพนทรบผดชอบของเทศบาลหรอองคการบรหารสวนตาบลภายในเขตจงหวดปกครองตนเองใด ใหพจารณาถงจานวนและอาณาเขตพนทรบผดชอบเดมของเทศบาลตามกฎหมายวาดวยเทศบาลหรออาณาเขตพนทรบผดชอบเดมขององคการบรหารสวนตาบลตามกฎหมายวาดวยสภาตาบลและองคการบรหารสวนตาบล ทเคยประกาศใชบงคบในเขตจงหวดเดม

จานวนและอาณาเขตพนทรบผดชอบของเทศบาลหรอองคการบรหารสวนตาบลภายในเขตจงหวดปกครองตนเอง ใหเปนไปตามทกาหนดไวในพระราชกฤษฎกาจดตง

มาตรา ๕๑ เพอประโยชนแกการปกครองทองถนและการจดทาบรหารสาธารณะททวถงแกประชาชนในทองถน การจดตง การเปลยนแปลงเขตพนทหรอการเปลยนแปลงรปแบบเทศบาลหรอองคการบรหารสวนตาบลขนใหมในเขตจงหวดปกครองตนเอง ใหกระทาไดโดยออกเปนประกาศจงหวดปกครองตนเอง ทงน เงอนไขและวธการใหมใหเปนไปตามทกาหนดไวในพระราชกฤษฎกาจดตง

สวนท ๑

สภาเทศบาลหรอสภาองคการบรหารสวนตาบล

มาตรา ๕๒ สภาเทศบาลหรอสภาองคการบรหารสวนตาบลประกอบดวยสมาชกสภามาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชนในเขตเลอกตงตามกฎหมายวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาทองถนและผบรหารทองถน

การเลอกตงสมาชกสภาเทศบาลหรอสมาชกสภาองคการบรหารสวนตาบลใหใชวธการออกเสยงลงคะแนนโดยตรงและลบ โดยใชเขตเทศบาลหรอสภาองคการบรหารสวนตาบลเปนเขตเลอกตง

มาตรา ๕๓ การกาหนดเขตเลอกตงสมาชกสภาเทศบาลหรอสมาชกสภาองคการบรหารสวนตาบลใหเปนไปตามทคณะกรรมการการเลอกตงตามกฎหมายวาดวยคณะกรรมการการเลอกตงกาหนด

ในสภาเทศบาลใดหรอสภาองคการบรหารสวนตาบลใด ภายในเขตจงหวดปกครองตนเอง จะพงมจานวนสมาชกเทาใดใหเปนไปตามพระราชกฤษฎกาจดตง

มาตรา ๕๔ ผมสทธเลอกตงสมาชกสภาเทศบาลหรอสมาชกสภาองคการบรหารสวนตาบลตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามกฎหมายวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาทองถนและผบรหารทองถน

-๑๖-

มาตรา ๕๕ ใหนาความในมาตรา ๒๒ มาใชบงคบกบการกาหนดคณสมบตและลกษณะตองหามของผมสทธสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาเทศบาลหรอสมาชกสภาองคการบรหารสวนตาบลโดยอนโลม

มาตรา ๕๖ อายของสภาเทศบาลหรอสภาองคการบรหารสวนตาบลมกาหนดคราวละสป นบแตวนเลอกตง สมาชกภาพของสมาชกสภาเทศบาลหรอสภาองคการบรหารสวนตาบลเรมแตวนเลอกตง

มาตรา ๕๗ ใหนาความในมาตรา ๒๕ และมาตรา ๒๖ มาใชบงคบกบการพนจากตาแหนงของสมาชกสภาเทศบาลหรอสมาชกสภาองคการบรหารสวนตาบลโดยอนโลม

มาตรา ๕๘ สมาชกสภาเทศบาลหรอสมาชกสภาองคการบรหารสวนตาบลจะตองไมกระทาการฝาฝนมาตรา ๒๔ โดยอนโลม

มาตรา ๕๙ ใหสภาเทศบาลหรอสภาองคการบรหารสวนตาบลแลวแตกรณเลอกสมาชกสภาเปนประธานสภาคนหนง และรองประสภาสองคน และใหเลอกสมาชกสภาอกคนหนงเปนเลขานการ และใหเลอกพนกงานเจาหนาทของสานกงานกจการสภาคนหนงเปนผชวยเลขานการสภา

มาตรา ๖๐ ใหมสานกงานกจการสภาเทศบาลหรอสานกงานกจการสภาองคการบรหารสวนตาบลแลวแตกรณ ทาหนาทเปนฝายเลขานการของสภา และเปนหนวยงานทเปนอสระจากสานกงานเทศบาลหรอสานกงานองคการบรหารสวนตาบลในการบรหารงานบคคล การงบประมาณ และการอน ทงน ตามทกาหนดในพระราชกฤษฎกาจดตง

ใหสานกงานกจการสภาตามวรรคหนง ทาหนาทธรการของสภาและสงเสรมสนบสนนกจการของสภา ทงน อานาจหนาทของสานกงานกจการใหเปนไปตามทกาหนดในพระราชกฤษฎกาจดตง

มาตรา ๖๑ สภาเทศบาลหรอสภาองคการบรหารสวนตาบลแลวแตกรณ มอานาจหนาท ดงตอไปน

(๑) ใหความเหนชอบแผนพฒนาองคกรปกครองสวนทองถน เพอเปนแนวทางในการบรหารกจการขององคกรปกครองสวนทองถนนน

(๒) พจารณาและใหความเหนชอบรางขอบญญต รางขอบญญตวาดวยงบประมาณรายจายประจาป และรางขอบญญตวาดวยงบประมาณรายจายเพมเตม

(๓) ควบคมการปฏบตงานของผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนนน ใหเปนไปตามกฎหมาย นโยบาย แผนพฒนาทองถนองคกรปกครองสวนทองถน ขอบญญต กฎ ระเบยบ และขอบงคบขององคกรปกครองสวนทองถน

-๑๗-

(๔) สงเสรม สนบสนน และใหความรวมมอ รวมตลอดทงชแจงทาความเขาใจแกสภาพลเมองเทศบาลหรอสภาพลเมององคการบรหารสวนตาบล

(๕) อนมตงบประมาณอดหนนคาใชจายในการดาเนนการของสภาพลเมองเทศบาล หรอสภาพลเมององคการบรหารสวนตาบลเปนเงนอดหนนทวไปตามทผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนนนเสนอ

(๖) ปฏบตการอนตามทกาหนดไวในพระราชกฤษฎกาจดตงและกฎหมายอน

สวนท ๒

นายกเทศมนตรหรอนายกองคการบรหารสวนตาบล

มาตรา ๖๒ นายกเทศมนตรและนายกองคการบรหารสวนตาบลจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชนในเขตเลอกตง

การเลอกตงนายกเทศมนตรและนายกองคการบรหารสวนตาบลใหใชวธการออกเสยงลงคะแนนโดยตรงและลบ โดยใชเขตเทศบาลหรอเขตองคการบรหารสวนตาบลแลวแตกรณเปนเขตเลอกตง

การเลอกตงนายกเทศมนตรหรอนายกองคการบรหารสวนตาบลใหถอเขตองคองคกรปกครองสวนทองถนนนเปนเขตเลอกตง

มาตรา ๖๓ นายกเทศมนตรและนายกองคการบรหารสวนตาบลอาจแตง ตงรองนายกเทศมนตรหรอรองนายกองคการบรหารสวนตาบล จากผทมไดผดารงตาแหนงทางการเมอง ขาราชการ เจาหนาทของรฐและสมาชกสภาพลเมอง ตามจานวนทกาหนดไวในพระราชกฤษฎกาจดตง

ในการลงสมครรบเลอกตงเปนนายกเทศมนตรและนายกองคการบรหารสวนตาบล ใหผสมครรบเลอกตงเสนอชอบคคลทจะดารงตาแหนงรองนายกเทศมนตรหรอรองนายกองคการบรหารสวนตาบลแลวแตกรณ โดยเสนอชอไดไมเกนตามจานวนทกฎหมายกาหนด และตองมหลกฐานทแสดงใหเหนวาบคคลดงกลาวพรอมทจะปฏบตหนาท และใหความยนยอมเปนลายลกษณอกษรทจะปฏบตหนาทโดยสงเอกสารหลกฐานดงกลาวในวนทลงสมครรบเลอกตง

มาตรา ๖๔ ผมสทธเลอกตงนายกเทศมนตรและนายกองคการบรหารสวนตาบลตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามกฎหมายวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาทองถนและผบรหารทองถน

มาตรา ๖๕ ใหนาความในมาตรา ๒๒ มาใชบงคบกบการกาหนดคณสมบตและลกษณะตองหามของผมสทธสมครรบเลอกตงเปนนายกเทศมนตรและนายกองคการบรหารสวนตาบล โดยอนโลม

-๑๘-

มาตรา ๖๖ นายกเทศมนตรหรอนายกองคการบรหารสวนตาบลมวาระการดารงตาแหนงคราวละสปนบแตวนเลอกตง แตจะดารงตาแหนงตดตอกนเกนกวาสองวาระมได

มาตรา ๖๗ นายกเทศมนตร นายกองคการบรหารสวนตาบลจะตองไมกระทาการฝาฝนมาตรา ๒๔ โดยอนโลม

มาตรา ๖๘ ใหนาความในมาตรา ๓๘ มาใช บงคบกบการพนจากตาแหนงของนายกเทศมนตรและนายกองคการบรหารสวนตาบลโดยอนโลม

มาตรา ๖๙ ใหนาความในมาตรา ๓๙ มาใชบงคบกบการพนจากตาแหนงของรองนายกเทศมนตรและรองนายกองคการบรหารสวนตาบลโดยอนโลม

มาตรา ๗๐ ใหนายกเทศมนตรหรอนายกองคการบรหารสวนตาบล มอานาจและหนาทดงตอไปน

(๑) กาหนดนโยบายและการบรหารเทศบาลหรอองคการบรหารสวนตาบลแลวแตกรณ โดยไมขดตอกฎหมาย

(๒) พจารณาและออกประกาศของเทศบาลหรอองคการบรหารสวนตาบลแลวแตกรณ ในกรณทพระราชบญญตนหรอกฎหมายอนกาหนดใหกจการใดตองเปนอานาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนนน

(๓) ประกาศใชแผนพฒนาเทศบาลหรอแผนพฒนาองคการบรหารสวนตาบล ทผานความเหนชอบจากสภาองคกรปกครองสวนทองถนนนแลวแตกรณ

(๔) สง อนญาต อนมตเกยวกบกจการขององคกรปกครองสวนทองถนนนแลวแตกรณ (๕) แตงตงและถอดถอนรองนายกเทศมนตร รองนายกองคการบรหารสวนตาบล

เลขานการนายกเทศมนตรหรอเลขานการนายกองคการบรหารสวนตาบล ทปรกษานายกเทศมนตรหรอทปรกษานายกองคการบรหารสวนตาบลนนแลวแตกรณ

(๖) บรหารงานตามทคณะรฐมนตรหรอนายกรฐมนตรมอบหมาย (๗) วางระเบยบเพอใหกจการขององคกรปกครองสวนทองถนนนใหเปนไปโดยเรยบรอย (๘) วางระเบยบการเงน การคลง การงบประมาณ การทรพยสน การจดหาผลประโยชน

จากทรพยสน การจาง การบรหารบคคล และการพสดขององคกรปกครองสวนทองถนนน (๙) รกษาการใหเปนไปตามเทศบญญตหรอขอบญญต (๑๐) พจารณาอดหนนคาใชจายในการดาเนนการของสภาพลเมองเทศบาลหรอสภา

พลเมององคการบรหารสวนตาบลแลวแตกรณเปนเงนอดหนนทวไปไมนอยกวารอยละหนงของงบประมาณรายจายประจาป

-๑๙-

(๑๑) อานาจหนาทอนตามทกาหนดไวในพระราชกฤษฎกาจดตง หรอตามทกฎหมายอนกาหนด

สวนท ๓ สภาพลเมองเทศบาลหรอสภาพลเมององคการบรหารสวนตาบล

มาตรา ๗๑ ใหนาบทบญญตวาดวยสภาพลเมองตามสวนท ๓ หมวด ๓ แหงพระราชบญญตน มาใชบงคบโดยอนโลมกบสภาพลเมองเทศบาลหรอสภาพลเมององคการบรหารสวนตาบลแลวแตกรณ

หมวด ๕ อานาจหนาทของจงหวดปกครองตนเอง เทศบาลและองคการบรหารสวนตาบล

------------------------------

สวนท ๑

อานาจหนาทของจงหวดปกครองตนเอง

มาตรา ๗๒ จงหวดปกครองตนเองมอานาจหนาททงปวงในการดแลและจดทาบรการสาธารณะเพอประโยชนของประชาชนในทองถนและการพาณชยหรอการหาประโยชนจากทรพยสนและทรพยากรในเขตพนท รวมทงมอานาจในการออกขอบญญตเพอประโยชนในการดงกลาว ตลอดจนสงเสรม สนบสนนการจดทาบรการสาธารณะ ในเขตพนทจงหวดปกครองตนเอง

อานาจหนาทตามวรรคหนง ใหหมายรวมถงบรรดาอานาจหนาทอนตามทกฎหมายกาหนด อานาจหนาทของจงหวดปกครองตนเองตามวรรคหนง ไมรวมถงกจการดงตอไปน

(๑) ดานการปองกนประเทศ (๒) ดานการคลงของรฐและระบบเงนตรา

(๓) ดานการศาล (๔) ดานความสมพนธระหวางประเทศ

-๒๐-

มาตรา ๗๓ ใหจงหวดปกครองตนเองมอานาจหนาทบารงรกษาศลปะ จารตประเพณ ภมปญญาทองถน และวฒนธรรมอนดของทองถน

จงหวดปกครองตนเองยอมมสทธทจะจดการศกษาอบรม และการฝกอาชพตามความเหมาะสมและความตองการภายในทองถนนน และเขาไปมสวนรวมในการจดการศกษาอบรมของรฐ โดยคานงถงความสอดคลองกบมาตรฐานและระบบการศกษาของชาต

การจดการศกษาอบรมภายในจงหวดปกครองตนเองตามวรรคสอง ตองคานงถงการบารงรกษาศลปะ จารตประเพณ ภมปญญาทองถนและวฒนธรรมอนดของทองถนดวย

มาตรา ๗๔ ใหจงหวดปกครองตนเองมอานาจหนาทสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอม ดงน

(๑) การจดการ การบารงรกษา และการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทอยในเขตพนท

(๒) การเขาไปมสวนรวมในการบารงรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทอยนอกเขตพนท เฉพาะในกรณทอาจมผลกระทบตอการดารงชวตของประชาชนในพนทของตน

(๓) การมสวนรวมในการพจารณาเพอรเรมโครงการหรอกจกรรมใดนอกเขตพนทซงอาจมผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมหรอสขภาพอนามยของประชาชนในพนท

(๔) การตดตามตรวจสอบและเปดเผยขอมลทเกยวของกบคณภาพสงแวดลอมในทองถน

การสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมตามวรรคหนงตองใหประชาชนในทองถนมสวนรวม

มาตรา ๗๕ จงหวดปกครองตนเองมอานาจในการจดทาบรการสาธารณะฝายเดยว หรอรวมกบกระทรวง ทบวง กรม หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอองคกรปกครองสวนทองถนอนในการจดทาบรการสาธารณะทจดทาขนภายในเขตพนทของจงหวดปกครองตนเองนน หรอมความเกยวเนองจงหวดปกครองตนเองนน หรอในกรณจดทาขนนอกเขตพนทแตเปนไปเพอประโยชนแกจงหวดปกครองตนเองนน

มาตรา ๗๖ ใหจงหวดปกครองตนเองมอานาจในการประกอบกจการเองฝายเดยวหรอการรวมประกอบกจการพาณชยกบหนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ องคการมหาชน ทมสถานทตงอยในเขตจงหวดปกครองตนเองนน ๆ

สวนท ๒

สานกงานจงหวดปกครองตนเอง

-๒๑-

มาตรา ๗๗ ใหจงหวดปกครองตนเองมสานกงานจงหวดปกครองตนเองเปนหนวยธรการ

ทาหนาทอานวยการและสนบสนนภารกจทงปวงตามอานาจหนาทของจงหวดปกครองตนเองขนตรงตอผวาการจงหวด

สานกงานจงหวดปกรองตนเองมหวหนาสานกงานจงหวดปกครองตนเองทาหนาทบงคบบญชากจการของสานกงานจงหวดปกครองตนเอง และเปนผชวยผวาการจงหวดปกครองตนเองในการบงคบบญชาพนกงานเจาหนาทของสานกงานจงหวดปกครองตนเอง

หวหนาสานกงานจงหวดปกครองครองตนเองใหมาจากการสรรหาของผวาการจงหวด จากผมความร ความซอสตยสจรตและประสบการณเชยวชาญดานการบรหารองคกรเปนทประจกษ ตลอดจนมความเขาใจในดานการปกครองทองถนเปนอยางด การสรรหาหวหนาสานกงานจงหวดปกครองตนเองใหเปนไปตามทกาหนดไวในพระราชกฤษฎกาจดตง

หวหนาสานกงานจงหวดปกครองตนเองมวาระในการดารงตาแหนงคราวละสปและอาจไดรบสรรหาใหมอกได

เงนคาตอบแทนหวหนาสานกงานจงหวดปกครองตนเองใหเปนตามทผวาการจงหวดกาหนด

มาตรา ๗๘ การแบงสวนองคกรภายในสานกงานจงหวดปกครองตนเอง ใหเปนไปตามทกาหนดไวในพระราชกฤษฎกาจดตงและขอบญญต

สวนท ๓

อานาจหนาทของเทศบาลและองคการบรหารสวนตาบล

มาตรา ๗๙ ใหเทศบาลและองคการบรหารสวนตาบลมความเปนอสระในการกาหนดนโยบาย การบรหาร การจดบรการสาธารณะ การบรหารงานบคคล การเงน การคลงและงบประมาณ รวมทงมอานาจหนาทในการจดการ การบารงรกษา และการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ความหลากหลายทางชวภาพทอยในเขตพนท อยางสมดลและยงยน รวมทงมอานาจในการออกเทศบญญตหรอขอบญญตเพอประโยชนในการดงกลาว

มาตรา ๘๐ ภายใตบงคบแหงพระราชบญญตนใหเทศบาลและองคการบรหารสวนตาบลเปนนตบคคล มอานาจหนาทตามทกาหนดไวในกฎหมายวาดวยเทศบาลมาตรา ๕๐ มาตรา ๕๑ มาตรา ๕๓ มาตรา ๕๔ และมาตรา ๕๖ และอานาจหนาทตามทกาหนดไวในพระราชกฤษฎกาจดตง

-๒๒-

อานาจหนาทอนทนอกจากวรรคหนงใหเปนไปตามความตกลงรวมกนระหวางจงหวดปกครองตนเองกบเทศบาลหรอองคการบรหารสวนตาบลแลวแตกรณ

มาตรา ๘๑ ใหเทศบาลหรอองคการบรหารสวนตาบลมสานกงานเทศบาลหรอสานกงานองคการบรหารสวนตาบลเปนหนวยธรการ ทาหนาทอานวยการและสนบสนนภารกจทงปวงตามอานาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนนน ขนตรงตอนายกเทศมนตรหรอนายกองคการบรหารสวนตาบลแลวแตกรณ

ใหสานกงานเทศบาลหรอสานกงานองคการบรหารสวนตาบลมหวหนาสานกงานทาหนาทบงคบบญชากจการของสานกงานเทศบาลหรอสานกงานองคการบรหารสวนตาบลและเปนผชวยนายกเทศมนตรหรอนายกองคการบรหารสวนตาบลแลวแตกรณ ในการบงคบบญชาพนกงานเจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนนน

ใหหวหนาสานกงานเทศบาลหรอสานกงานองคการบรหารสวนตาบลใหมาจากการสรรหาของนายกเทศมนตรหรอนายกองคการบรหารสวนตาบลแลวแตกรณ จากผมความร ความซอสตยสจรตและประสบการณเชยวชาญดานการบรหารองคกรเปนทประจกษ ตลอดจนมความเขาใจในดานการปกครองทองถนเปนอยางด การสรรหาหวหนาสานกงานเทศบาลหรอสานกงานองคการบรหารสวนตาบลใหเปนไปตามทกาหนดไวในพระราชกฤษฎกาจดตง

ใหหวหนาสานกงานเทศบาลและหวหนาสานกงานองคการบรหารสวนตาบลมวาระในการดารงตาแหนงคราวละสปและอาจไดรบการสรรหาใหมอกได

เงนคาตอบแทนหวหนาสานกงานเทศบาลและหวหนาสานกงานองคการบรหารสวนตาบลใหเปนตามทนายกเทศมนตรหรอนายกองคการบรหารสวนตาบลแลวแตกรณกาหนด

หมวด ๖

ความสมพนธระหวางรฐบาลกบจงหวดปกครองตนเอง และจงหวดปกครองตนเองกบเทศบาลและองคการบรหารสวนตาบล

--------------------------------------------

สวนท ๑

ความสมพนธระหวางรฐบาลกบองคกรปกครองสวนทองถน

-๒๓-

มาตรา ๘๒ ใหนายกรฐมนตรมอานาจกากบดแลการปฏบตราชการตามอานาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนตามพระราชบญญตนใหเปนไปตามกฎหมาย

สวนท ๒

ความสมพนธระหวางจงหวดปกครองตนเองกบเทศบาลและองคการบรหารสวนตาบล

มาตรา ๘๓ เพอประโยชนแกการจดทาบรการสาธารณะทมความเกยวเนองกนหลายทองถนหรอเพอความคมคาในการจดทาบรการสาธารณะในทองถนนน ใหจงหวดปกครองตนเองมอานาจทาความตกลงรวมกบเทศบาลหรอองคการบรหารสวนตาบลทเกยวของในการจดทาบรการสาธารณะภายในเขตพนทเทศบาลหรอองคการบรหารสวนตาบล โดยความเหนชอบของคณะกรรมการประสานแผน ใหจงหวดปกครองตนเองชวยเหลอ สงเสรม สนบสนน การจดทาบรการสาธารณะของเทศบาลและองคการบรหารสวนตาบลตามทไดมการรองขอ

มาตรา ๘๔ ใหจงหวดปกครองตนเองจดสรรรายไดจากการจดเกบใหแกเทศบาลและองคการบรหารสวนตาบลอยางเพยงพอตอการจดทาบรการสาธารณะและภารกจตามอานาจหนาท โดยความเหนชอบของคณะกรรมการประสานแผน

การจดสรรรายไดระหวางจงหวดปกครองตนเองกบเทศบาลและองคการบรหารสวนตาบลใหคานงถงการดาเนนงานตามอานาจหนาทในการจดทาบรการสาธารณะ เขตพนทรบผดชอบ จานวนประชากรในทองถน และอานาจในการจดเกบรายไดของเทศบาลและองคการบรหารสวนตาบล ทงน หลกเกณฑ วธการ เงอนไขการกาหนดสดสวนการจดสรรใหเปนไปตามทพระราชกฤษฎกาจดตงกาหนด

มาตรา ๘๕ ใหจงหวดปกครองตนเองจดสรรงบประมาณ เปนเงนอดหนนใหกบเทศบาลและองคการบรหารสวนตาบลอยางเพยงพอตอการจดทาบรการสาธารณะ โดยคานงถงเขตพนทและลกษณะของพนท จานวนประชากร รายไดของทองถนนนประกอบดวย ทงน การจดสรรเงนอดหนนตามวรรคหนงตองคานงถงหลกความเสมอภาคและเปนธรรม

หมวด ๗

การคลงและรายได

-๒๔-

-------------------------------------

สวนท ๑

หนาทของรฐตอองคกรปกครองสวนทองถน

มาตรา ๘๖ รฐตองใหการสนบสนนการจดทาบรการสาธารณะของจงหวดปกครองตนเอง เทศบาลและองคการบรหารสวนตาบล โดยคานงถงหลกการจดทาบรการสาธารณะขนตาอยางเทาเทยมกน และตองใหการอดหนนงบประมาณแกองคกรปกครองสวนทองถนทมความสามารถในการจดเกบรายไดนอยเพอใหสามารถมรายไดเพยงพอตอการจดทาบรการสาธารณะตามอานาจหนาท

สวนท ๒

คณะกรรมการบรหารภาษระหวางรฐกบองคกรปกครองสวนทองถน

มาตรา ๘๗ ใหมคณะกรรมการคณะหนงขนตามพระราชบญญตนเรยกวา “คณะกรรมการบรหารภาษระหวางรฐกบองคกรปกครองสวนทองถน” ประกอบดวย

(๑) รองนายกรฐมนตรซงนายกรฐมนตรมอบหมายเปนประธานกรรมการ (๒) กรรมการโดยตาแหนง ไดแก ปลดกระทรวงการคลง ผอานวยการสานกงบประมาณ

เลขาธการคณะกรรมการกฤษฎกา อธบดกรมสรรพากร อธบดกรมสรรพสามต และผวาการจงหวดทกแหง (๓) กรรมการผทรงคณวฒ ซงนายกรฐมนตรแตงตงจากผมความรความสามารถและ

ประสบการณ ดานภาษอากร ดานการคลงทองถน ดานนตศาสตร และดานการปกครองสวนทองถน ดานละสองคน

(๔) กรรมการผ แทนองคกรปกครองสวนทอง ถนตามพระราชบญญตน ไดแก นายกเทศมนตรจานวนเกาคน และนายกองคการบรหารสวนตาบลจานวนเจดคน ทงน โดยใหผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภทเลอกกนเองตามหลกเกณฑและวธการทนายกรฐมนตรกาหนดเพอทาหนาทบรหารจดการการจดเกบภาษ กาหนดหลกเกณฑ วธการการจดเกบภาษและจดแบงภาษระหวางรฐกบองคกรปกครองสวนทองถนตามสดสวนทกาหนดไวในพระราชบญญตน

ใหปลดสานกนายกรฐมนตร ทาหนาทเปนเลขานการคณะกรรมการ และใหมอานาจแตงตงขาราชการของสานกงานปลดสานกนายกรฐมนตรเปนผชวยเลขานการจานวนสามคน

-๒๕-

มาตรา ๘๘ กรรมการผทรงคณวฒตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหาม ดงตอไปน (๑) มสญชาตไทย

(๒) มอายไมตากวาสามสบหาปบรบรณ (๓) ไมเปนขาราชการซงมตาแหนงหรอเงนเดอนประจา พนกงานหรอลกจางของหนวย

ราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอองคกรปกครองสวนทองถน เวนแต เปนผสอนในสถาบนอดมศกษาของรฐ

(๔) ไมเปนผดารงตาแหนงทางการเมอง

(๕) ไมเปนสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน

(๖) ไมเปนเจาหนาทหรอผมตาแหนงใด ๆ ในพรรคการเมอง

มาตรา ๘๙ กรรมการตามมาตรา ๘๗ (๔) พนจากตาแหนงเมอลาออก โดยยนหนงสอลาออกตอประธานกรรมการหรอพนจากการเปนผบรหารทองถน

มาตรา ๙๐ กรรมการตามมาตรา ๘๗ (๓) มวาระอยในตาแหนงคราวละสป และอาจไดรบแตงตงเปนกรรมการอกไดไมเกนสองวาระตดตอกน

ถากรรมการตามวรรคหนงวางลง ใหแตงตงกรรมการแทน และใหผซงไดรบการแตงตงอยในตาแหนงเทากบระยะเวลาทเหลออยของผซงตนแทน

ในระหวางทยงมไดแตงตงกรรมการแทนตาแหนงทวางตามวรรคสอง และยงมกรรมการเหลออยเกนกงหนง ใหกรรมการทเหลออยปฏบตหนาทตอไปได

มาตรา ๙๑ นอกจากการพนจากตาแหนงตามวาระ กรรมการผทรงคณวฒพนจากตาแหนง เมอ

(๑) ตาย

(๒) ลาออกโดยยนหนงสอลาออกตอประธานกรรมการ

(๓) เปนบคคลลมละลาย

(๔) เปนคนไรความสามารถหรอคนเสมอนไรความสามารถ

(๕) ขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหามตามมาตรา ๘๘

(๖) ไดรบโทษจาคกโดยคาพพากษาถงทสดใหจาคก

มาตรา ๙๒ การประชมของคณะกรรมการตองมกรรมการมาประชมไมนอยกวากงหนงของจานวนกรรมการทงหมดจงจะเปนองคประชม

ในการประชม ถาประธานกรรมการไมอยในทประชมหรอไมสามารถปฏบตหนาทได ใหทประชมเลอกกรรมการคนหนงทาหนาทเปนประธานในทประชม

-๒๖-

การวนจฉยชขาดใหถอเสยงขางมาก กรรมการคนหนงใหมเสยงหนงในการลงคะแนน ถาคะแนนเสยงเทากน ใหประธานในทประชมออกเสยงเพมขนอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด

มาตรา ๙๓ ใหคณะกรรมการมอานาจและหนาทดงตอไปน (๑) จดทาแผนการจดเกบภาษอากรและรายไดอนขององคกรปกครองสวนทองถน (๒) กาหนดหลกเกณฑและวธการจดเกบภาษอากรและรายไดอนขององคกรปกครอง

สวนทองถน (๓) กากบการจดแบงภาษอากร และรายไดอนระหวางรฐกบองคกรปกครองสวน

ทองถน ใหเปนไปตามพระราชบญญตน (๔) ปรบปรงสดสวนภาษอากรและรายไดอนระหวางรฐกบองคกรปกครองสวน

ทองถน (๕) เสนอแนะหรอกาหนดหลกเกณฑการจดแบงรายไดระหวางจงหวดปกครอง

ตนเองกบเทศบาลหรอองคการบรหารสวนตาบล แกคณะกรรมการประสานแผน (๖) เสนอแนะมาตรการดานการเงน การคลง การภาษอากร การงบประมาณ และการ

รกษาวนยทางการเงน การคลงขององคกรปกครองสวนทองถน ตอองคกรปกครองสวนทองถน (๗) เสนอแนะเกยวกบมาตรการการเพมรายไดใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ตอ

นายกรฐมนตร (๘) เสนอแนะเกยวกบการจดจดเงนอดหนนใหแกองคกรปกครองสวนทองถนโดย

คานงถงหลกการจดทาบรการสาธารณะขนตาอยางเทาเทยมกน ตอคณะรฐมนตร (๙) ปฏบตการอนตามทกาหนดไวในพระราชบญญตนและกฎหมายอน

มาตรา ๙๔ คณะกรรมการอาจแตงตงคณะอนกรรมการเพอการดาเนนการใด ๆ ตามทคณะกรรมการมอบหมาย

ใหนาบทบญญตมาตรา ๙๒ มาใชบงคบกบการประชมของคณะอนกรรมการโดยอนโลม

มาตรา ๙๕ ในการปฏบตหนาทตามพระราชบญญตน ใหคณะกรรมการมอานาจออกคาสงเปนหนงสอเรยกใหสวนราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ และเจาหนาทของรฐ สงขอมลหรอเอกสารใด ๆ ทเกยวของมาเพอใชประกอบการพจารณาได ในการนอาจเรยกบคคลใด ๆ มาชแจงดวยกได

สวนท ๓

ภาษอากรและรายไดอนขององคกรปกครองสวนทองถน

-๒๗-

มาตรา ๙๖ ใหจงหวดปกครองตนเองมอานาจในการจดเกบภาษและรายไดตามหมวดน ภาษทใชฐานรวมระหวางรฐกบองคกรปกครองสวนทองถนหรอภาษอนทมใชภาษทองถน

เมอจดเกบแลวใหเกบไวเปนรายไดของจงหวดปกครองตนเองไมนอยกวารอยละเจดสบของรายไดทงหมด และใหนาสงรายไดไมนอยกวารอยละสามสบเปนรายไดของแผนดน

ภาษทองถนตามทกาหนดไวในพระราชบญญตนและ ตามทมกฎหมายกาหนด เมอจดเกบแลวใหเกบไวเปนรายไดของจงหวดปกครองตนเองทงหมด

รายไดของจงหวดปกครองตนเองตามหมวดน รวมทงเบยปรบทเกดจากการดาเนนการตามวตถประสงคของจงหวดปกครองตนเองไมเปนรายไดทตองนาสงกระทรวงการคลงตามกฎหมายวาดวยเงนคงคลงและกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณ

องคกรปกครองสวนทองถนอาจมอบอานาจใหหนวยงานของรฐทเกยวของ ทาหนาทจดเกบภาษและรายไดตามหมวดนกได โดยหกคาใชจายรอยละหนงของเงนภาษทจดเกบไดหรอตามทมกฎหมายเฉพาะบญญตไว

มาตรา ๙๗ รายไดขององคกรปกครองสวนทองถน ประกอบดวย (๑) รายไดประเภทภาษอากร (ก) ภาษทองถน (ข) ภาษทใชฐานรวมระหวางรฐกบองคกรปกครองสวนทองถน (ค) ภาษทรฐจดสรรใหองคกรปกครองสวนทองถน (ง) ภาษอนๆ ตามทมกฎหมายกาหนด (๒) รายไดทมใชภาษอากร

(ก) รายไดจากเงนอดหนนจากรฐ สวนราชการ รฐวสาหกจ องคการมหาชนหรอองคกรปกครองสวนทองถนอน (ข) คาธรรมเนยม คาใบอนญาต คาปรบ (ค) รายไดจากทรพยสน (ง) รายไดจากการพาณชยหรอวสาหกจขององคกรปกครองสวนทองถน (จ) คาตอบแทนหรอคาบรการ (ฉ) เงนและทรพยสนทมผบรจาคหรออทศให (ช) เงนชวยเหลอจากตางประเทศ องคการตางประเทศ หรอองคการระหวางประเทศ (ซ) รายไดจากทรพยสนของแผนดนหรอรายไดจากทรพยสนของรฐวสาหกจทดาเนนการเพอมงหากาไรในเขตองคกรปกครองสวนทองถน

-๒๘-

(ฌ) รายไดจากเงนก เงนลงทน หรอการจาหนายพนธบตรโดยคานงถงหลกวนยทางการเงนการคลง ตามหลกเกณฑและวธการทกาหนดไวในพระราชกฤษฎกาจดตง (ญ) รายไดอนๆ ตามทมกฎหมายกาหนด

มาตรา ๙๘ องคกรปกครองสวนทองถนมอานาจจดเกบภาษทองถนดงน (๑) ภาษรถยนต ตามกฎหมายวาดวยรถยนต และกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก (๒) ภาษคาปลกนามนเบนซนและนามนทคลายกน นามนดเซลและนามนทคลายกน กาซ

ปโตรเลยมทใชเปนเชอเพลงสาหรบรถยนตซงเกบจากการคาปลกในเขตจงหวดปกครองตนเอง ตามทมกฎหมายบญญต

(๓) ภาษคาปลกยาสบ ซงเกบจากการคาปลกในเขตจงหวดปกครองตนเอง ตามทมกฎหมายบญญต

(๔) ภาษการเขาพกโรงแรมตามทมกฎหมายบญญต (๕) อากรรงนกอแอนตามกฎหมายวาดวยอากรรงนกอแอน (๖) ภาษสงแวดลอมตามทมกฎหมายบญญต (๗) ภาษเพอการศกษาตามกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาต (๘) ภาษโรงเรอนและทดนตามกฎหมายวาดวยภาษโรงเรอน และทดน (๙) ภาษบารงทองทตามกฎหมายวาดวยภาษบารงทองท (๑๐) ภาษการโอนอสงหารมทรพยตามกฎหมายวาดวยภาษการโอนอสงหารมทรพย (๑๑) ภาษปายตามกฎหมายวาดวยภาษปาย (๑๒) ภาษการพนน (๑๓) อากรฆาสตว ตามกฎหมายวาดวยการฆาสตวและการจาหนายเนอสตว (๑๔) ภาษอนๆ ตามทกฎหมายกาหนด

มาตรา ๙๙ เพอประโยชนแหงพระราชบญญตนภาษฐานรวม ไดแก (๑) ภาษเงนไดสวนบคคลธรรมดา (๒) ภาษเงนไดนตบคคล (๓) ภาษมลคาเพม (๔) ภาษธรกจเฉพาะ (๕) ภาษสรรพสามต (๖) ภาษสรา (๗) ภาษยาสบ (๘) คาภาคหลวงปโตรเลยม (๙) คาภาคหลวงแร

-๒๙-

(๑๐) ภาษอนๆ ตามทกฎหมายกาหนด

มาตรา ๑๐๐ กรณทรฐเหนสมควร รฐจะจดสรรภาษอนๆ ของรฐใหแกจงหวดปกครองตนเองกได ทงน ใหเปนไปตามหลกเกณฑ เงอนไข และวธการทกระทรวงการคลงกาหนด

มาตรา ๑๐๑ ในการกาหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนมอานาจในการจดเกบภาษและรายไดประเภทใหม ตองดาเนนการตามหลกการดงตอไปน

(๑) ตองมกฎหมายกาหนดรายไดใดเปนรายไดของทองถนแตละประเภทอยางชดเจน (๒) ตองคานงถงสภาพทางเศรษฐกจและสงคมของทองถน (๓) ตองคานงถงผลกระทบตอสวนราชการสวนรวมของประเทศ (๔) ตองสามารถสะทอนตนทนหรอภาระคาใชจายดวย (๕) รายไดประเภทใหมทมใชภาษอาจมอตราทแตกตางกนของแตละองคกรปกครองสวน

ทองถน (๖) การจดเกบภาษไมเปนการสรางภาระใหกบรฐหรอทองถนอน

มาตรา ๑๐๒ ใหองคกรปกครองสวนทองถนมรายไดประเภทอน โดยออกขอบญญตจดเกบเพมขนในอตราไมเกนรอยละสบของคาธรรมเนยมทมการจดเกบตามกฎหมายวาดวยการนนดงตอไปน

(๑) คาธรรมเนยมใบอนญาตขายสราตามกฎหมายวาดวยสรา (๒) คาธรรมเนยมใบอนญาตเลนการพนนตามกฎหมายวาดวยการพนน (๓) คาธรรมเนยมใบอนญาตขายยาสบตามกฎหมายวาดวยยาสบ

มาตรา ๑๐๓ ใหองคกรปกครองสวนทองถนมรายไดประเภทอนทเปนฐานรวม โดยออกขอบญญตจดเกบเพมขนในอตราไมเกนรอยละสบของคาธรรมเนยมทมการจดเกบตามกฎหมายวาดวยการนนดงตอไปน

(๑) คาธรรมเนยมการอนญาตใหคนตางดาวทางานในราชอาณาจกรไทยตามกฎหมาย วาดวยการทางานของคนตางดาว

(๒) คาธรรมเนยมสนามบนตามกฎหมายวาดวยการเดนอากาศ

มาตรา ๑๐๔ ใหองคกรปกครองสวนทองถนมอานาจจดเกบคาธรรมเนยมกจการหรอบรการทองคกรปกครองสวนทองถนไดจดทาหรอจดใหมขนจากผใชบรการโดยตราเปนขอบญญต

หมวด ๘

การมสวนรวมของประชาชน

-๓๐-

-----------------------------------

มาตรา ๑๐๕ ประชาชนผมสทธเลอกตงในจงหวดปกครองตนเอง เทศบาลหรอองคการบรหารสวนตาบลใดเหนวาสมาชกสภาทองถน หรอผบรหารทองถนผใด ไมสมควรดารงตาแหนงตอไป ใหมสทธลงคะแนนเสยงถอดถอนสมาชกสภาทองถน หรอผบรหารทองถนผนนพนจากตาแหนง ทงน จานวนผมสทธเขาชอ หลกเกณฑและวธการเขาชอ การตรวจสอบรายชอ และการลงคะแนนเสยง ใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๑๐๖ ประชาชนผมสทธเลอกตงในองคกรปกครองสวนทองถน มสทธเขาชอรองขอตอประธานสภาทองถนเพอใหสภาทองถนพจารณาออกขอบญญตทองถนได

จานวนผมสทธเขาชอ หลกเกณฑและวธการเขาชอ รวมทงการตรวจสอบรายชอ ใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๑๐๗ ประชาชนในทองถนมสทธมสวนรวมในการบรหารกจการขององคกรปกครองสวนทองถน โดยองคกรปกครองสวนทองถนตองจดใหมวธการทใหประชาชนมสวนรวมดงกลาวไดดวย ทงน ตามทกาหนดในขอบญญต

มาตรา ๑๐๘ ในกรณทการกระทาขององคกรปกครองสวนทองถนจะมผลกระทบตอชวตความเปนอยของประชาชนในทองถนในสาระสาคญ องคกรปกครองสวนทองถนตองแจงขอมลรายละเอยดใหประชาชนทราบกอนกระทาการเปนเวลาพอสมควร และในกรณทเหนสมควรหรอไดรบการรองขอจากประชาชนผมสทธเลอกตงในองคกรปกครองสวนทองถน ตองจดใหมการรบฟงความคดเหนกอนการกระทานน

หลกเกณฑและวธการรบฟงความคดเหนตามวรรคหนงอาจกาหนดเปนขอบญญตกได

มาตรา ๑๐๙ องคกรปกครองสวนทองถนอาจใหประชาชนในทองถนออกเสยงประชามต เพอตดสนใจเกยวกบการกระทาของรฐในเขตพนทองคกรปกครองสวนทองถน ตลอดจนการกระทาขององคกรปกครองสวนทองถนทอาจมกระทบตอชวตความเปนอยของประชาชนในทองถนในสาระสาคญ ทงน ใหเปนไปตามทกาหนดไวในขอบญญต

มาตรา ๑๑๐ องคกรปกครองสวนทองถนตองรายงานการดาเนนงานตอสภาทองถนและประชาชนทวไปในเรองการจดทางบดล งบประมาณ การใชจาย และผลการดาเนนงานในรอบป เพอใหสภาทองถนและประชาชนมสวนรวมในการตรวจสอบและกากบการบรหารจดการขององคกรปกครองสวนทองถน

-๓๑-

หมวด ๙

คณะกรรมการตรวจสอบ

---------------------------------

มาตรา ๑๑๑ ให มคณะกรรมการคณะหน งในจ งหวดปกครองตนเอก เ ร ยกว า “คณะกรรมการตรวจสอบ” ประกอบดวยประธานกรรมการคนหนง และกรรมการอนอกแปดคน ซงสภาจงหวดปกครองตนเองใหความเหนชอบตามทสภาพลเมองจงหวดปกครองตนเองเสนอ โดยตองคานงถงสดสวนความเทาเทยมระหวางเพศดวย

ใหสภาพลเมองจงหวดปกครองตนเองเสนอรายชอบคคลผมความรและประสบการณเปนทประจกษในดานนตศาสตร ดานเศรษฐศาสตร ดานสงคมศาสตร ดานการบรหารราชการแผนดน ดานการเงนการคลงและงบประมาณ ดานการโยธาธการและผงเมอง ดานการบญชและการตรวจสอบภายใน ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และดานอน อนเปนประโยชนแกการตรวจสอบกจการของจงหวดปกครองตนเองจากผมสทธเลอกตงในเขตองคกรปกครองสวนทองถนระดบจงหวดนนดานละสองคน

เมอสภาพลเมองจงหวดปกครองตนเองเสนอรายชอบคคลตามวรรคกอนแลว ใหสงรายชอบคคลดงกลาวแกสภาจงหวดปกครองตนเองเพอพจารณาคดเลอกใหเหลอจานวนเกาคนเพอแตงตงเปนกรรมการตรวจสอบ

มาตรา ๑๑๒ คณสมบต ลกษณะตองหาม การถอดถอน การกาหนดคาตอบแทน รายละเอยดเกยวกบการประชม และรายละเอยดวธการไดมาซงคณะกรรมการตรวจสอบ ใหเปนไปตามพระราชกฤษฎกาจดตง

มาตรา ๑๑๓ คณะกรรมการตรวจสอบตองปฏบตหนาทของตนอยางเปนอสระและตองคานงถงผลประโยชนสวนรวมของประชาชนในองคกรปกครองสวนทองถนเปนสาคญ

คณะกรรมการตรวจสอบตองไมกระทาการฝาฝนมาตรา ๒๔ โดยอนโลม

มาตรา ๑๑๔ คณะกรรมการตรวจสอบมวาระดารงตาแหนงคราวละสปนบแตวนแตงตงและโดยคณะกรรมการตรวจสอบจะดารงตาแหนงตดตอกนเกนหนงวาระไมได

มาตรา ๑๑๕ ใหคณะกรรมการตรวจสอบมอานาจหนาทเกยวกบการตรวจสอบการดาเนนงานภายในองคกรปกครองสวนทองถนในเรองเกยวกบการเงน การบญช การใชจายเงนงบประมาณ การจดซอจดจางประสทธภาพการบรหารงาน การตรวจสอบภายในอน พจารณาขอรองเรยนจากประชาชน

-๓๒-

ใหคณะกรรมการตรวจสอบเสนอรายงานการตรวจสอบตอผวาการจงหวดและสภาจงหวดปกครองตนเองอยางนอยปงบประมาณละสองครง ใหสานกงานกจการสภาจงหวดปกครองตนเองทาหนาท เปนฝายเลขานการของคณะกรรมการตรวจสอบ

หมวด ๑๐

คณะกรรมการสงเสรมการบรหารจงหวดปกครองตนเอง

--------------------------------

มาตรา ๑๑๖ ใหมคณะกรรมการคณะหนงเรยกวา “คณะกรรมการสงเสรมการบรหารจงหวดปกครองตนเอง” ประกอบดวย

(๑) ประธานกรรมการ ซงกรรมการเลอกกนเองจากกรรมการผทรงคณวฒคนหนงเปนประธาน

(๒) กรรมการโดยตาแหนง ไดแก ปลดสานกนายกรฐมนตร เลขาธการคณะกรรมการกฤษฎกา เลขาธการ ก.พ.ร. ผอานวยการสานกงบประมาณ และอธบดกรมสงเสรมการปกครองทองถน

(๓) กรรมการผทรงคณวฒจานวนแปดคน ไดแก บคคลซงมความรความเชยวชาญในดานการบรหารราชการแผนดน ดานการพฒนาทองถน ดานเศรษฐศาสตร ดานการปกครองสวนทองถนในสาขารฐศาสตรหรอรฐประศาสนศาสตร ดานกฎหมาย ดานการมสวนรวมของประชาชน ดานภาษอากร ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานละหนงคน ทงน การสรรหาผทรงคณวฒใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทนายกรฐมนตรกาหนด

ใหผอานวยการสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการบรหารจงหวดปกครองตนเองเปนกรรมการและเลขานการ

มาตรา ๑๑๗ กรรมการผทรงคณวฒตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหาม ดงตอไปน (๑) มสญชาตไทย (๒) มอายไมตากวาสามสบหาปบรบรณ

-๓๓-

(๓) ไมเปนขาราชการซงมตาแหนงหรอเงนเดอนประจา พนกงานหรอลกจางของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอองคกรปกครองสวนทองถน เวนแต เปนผสอนในสถาบนอดมศกษาของรฐ

(๔) ไมเปนผดารงตาแหนงทางการเมอง (๕) ไมเปนสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน (๖) ไมเปนเจาหนาทหรอผมตาแหนงใด ๆ ในพรรคการเมอง

มาตรา ๑๑๘ กรรมการตามมาตรา ๑๑๖ (๓) มวาระอยในตาแหนงคราวละสป และอาจไดรบสรรหาเปนกรรมการอกไดไมเกนสองวาระตดตอกน

ถากรรมการตามวรรคหนงวางลง ใหสรรหากรรมการแทน และใหผซงไดรบสรรหาอยในตาแหนงเทากบระยะเวลาทเหลออยของผซงตนแทน

ในระหวางทยงมไดสรรหากรรมการแทนตาแหนงทวางตามวรรคสอง และยงมกรรมการเหลออยเกนกงหนง ใหกรรมการทเหลออยปฏบตหนาทตอไปได

มาตรา ๑๑๙ นอกจากการพนจากตาแหนงตามวาระ กรรมการผทรงคณวฒพนจากตาแหนง เมอ

(๑) ตาย (๒) ลาออกโดยยนหนงสอลาออกตอประธานกรรมการ (๓) เปนบคคลลมละลาย (๔) เปนคนไรความสามารถหรอคนเสมอนไรความสามารถ (๕) ขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหามตามมาตรา ๑๒๗ (๖) ไดรบโทษจาคกโดยคาพพากษาถงทสดใหจาคก มาตรา ๑๒๐ การประชมของคณะกรรมการตองมกรรมการมาประชมไมนอยกวากงหนง

ของจานวนกรรมการทงหมดจงจะเปนองคประชม ในการประชม ถาประธานกรรมการไมอยในทประชมหรอไมสามารถปฏบตหนาทได ให

ทประชมเลอกกรรมการคนหนงทาหนาทเปนประธานในทประชม การวนจฉยชขาดใหถอเสยงขางมาก กรรมการคนหนงใหมเสยงหนงในการลงคะแนน ถา

คะแนนเสยงเทากน ใหประธานในทประชมออกเสยงเพมขนอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด

มาตรา ๑๒๑ ใหกรรมการไดรบเบยประชมและคาใชจายอนในการปฏบตหนาทตามทนายกรฐมนตรกาหนด

-๓๔-

มาตรา ๑๒๒ คณะกรรมการสงเสรมการบรหารจงหวดปกครองตนเองมอานาจหนาท ดงตอไปน

(๑) สนบสนนการดาเนนการจดตงจงหวดปกครองตนเองตามพระราชบญญตน (๒) สนบสนนคณะรฐมนตรในการดาเนนการยกรางพระราชกฤษฎกาจดตงจงหวด

ปกครองตนเองตามมาตรา ๖ ของพระราชบญญตน โดยตองจดใหมการรบฟงความคดเหนของประชาชนในจงหวดนนดวย

(๓) สนบสนนการโอนบรรดากจการ ทรพยสน สทธ หนสนและเงนงบประมาณขององคกรปกครองสวนทองถนใหเปนไปตามมาตรา ๑๓๑ ของพระราชบญญตน

(๔) เสนอการการจดโครงสราง องคกร การแบงสวนงาน ขององคกรปกครองสวนทองถนตามพระราชบญญตน

(๕) เสนอการจดระบบบรหารหารงานบคคลแกองคกรปกครองสวนทองถน เพอใหเปนไปตามพระราชบญญตน

(๖) เสนอแนะเกยวกบการปรบปรงแกไขกฎหมาย กฎ ขอบงคบ ระเบยบ และคาสงทบงคบใชอยในสวนทเกยวของกบการดาเนนการขององคกรปกครองสวนทองถน เพอใหสอดคลองกบพระราชบญญตนตอคณะรฐมนตร

(๗) กาหนดหลกเกณฑอนเปนมาตรฐานกลางเพอเปนแนวทางใหแกองคกรปกครองสวนทองถนตามพระราชบญญตน ในการออกกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอบญญต เทศบญญต หรอประกาศ ทอยในอานาจหนาทในเรองตาง ๆ ขอบงคบเพอประโยชนแกการดาเนนงานของสภาทองถน การจดทาบรการสาธารณะตามอานาจหนาท การบรหารงานทวไป การบรหารงานบคคล การงบประมาณ การเงนและทรพยสน การตรวจสอบภายใน การสรรหาหวหนาสานกงานองคกรปกครองสวนทองถน การรกษาการแทนและการปฏบตการแทน การกาหนดอตราเงนเดอน คาตอบแทน สวสดการและสทธประโยชนอยางอนของเลขาธการ พนกงานและลกจางขององคกรปกครองสวนทองถน

(๘) อานาจหนาทอนตามทกฎหมายกาหนด

มาตรา ๑๒๓ ใหสานกงานคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน เปนสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการบรหารจงหวดปกครองตนเองจนกวาจะมการจดตงสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการบรหารจงหวดปกครองตนเองตามพระราชบญญตน ซงตองดาเนนการใหแลวเสรจภายในหนงรอยแปดสบวน นบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ ใหผอานวยการสานกงานคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนทาหนาทผอานวยการสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการบรหารจงหวดปกครองตนเองจนกวาจะมการแตงตงผอานวยการสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการบรหารจงหวดปกครองตนเองพระราชบญญตน

-๓๕-

มาตรา ๑๒๔ ใหมสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการบรหารจงหวดปกครองตนเอง ในสานกงานปลดสานกนายกรฐมนตร โดยมอานาจและหนาทดงตอไปน (๑) รบผดชอบงานธรการของคณะกรรมการ (๒) รวบรวมขอมล ศกษา และวเคราะหเกยวกบการปฏรปการปกครองทองถนทองถนเพอประโยชนตามพระราชบญญตน และขอมลตาง ๆ เกยวกบงานของคณะกรรมการ

(๓) รวมมอและประสานงานกบราชการสวนกลาง ราชการสวนภมภาค องคกรปกครองสวนทองถน และรฐวสาหกจ เพอดาเนนการใหเปนไปตามพระราชบญญตน (๔) ตดตามและประเมนผลการปฏบตตามแผนตามทคณะกรรมการมอบหมาย (๕) ปฏบตหนาทอนตามทกฎหมายกาหนดใหเปนหนาทของสานกงานคณะกรรมการปฏรปการปกครองทองถน หรอตามทคณะกรรมการมอบหมาย

บทเฉพาะกาล

-----------------------

มาตรา ๑๒๕ ใหนายกองคการบรหารสวนจงหวด รองนายกองคการบรหารสวนจงหวด เลขานการนายกองคการบรหารสวนจงหวด ทปรกษานายกองคการบรหารสวนจงหวด และสมาชกองคการบรหารสวนจงหวด ซงดารงตาแหนงอยกอนวนทมการจดตงเปนจงหวดปกครองตนเอง เปนผวาการจงหวด รองผวาการจงหวด เลขานการผวาการจงหวด ทปรกษาผวาการจงหวด และสมาชกสภาจงหวดปกครองตนเองแลวแตกรณ จนกวาจะมการเลอกตงผวาการจงหวดและสมาชกสภาจงหวดปกครองตนเองตามพระราชบญญตน

มาตรา ๑๒๖ เมอไดมการยกเลกกฎหมายวาดวยการตงจงหวดดวยผลของมาตรา ๖ แหงพระราชบญญตน ใหขาราชการหรอเจาหนาทของรฐทปฏบตงานสงกดราชการสวนภมภาคซงเคยปฏบตงานอยในจงหวดทไดมการจดตงเปนจงหวดปกครองตนเอง แสดงความจานงวาจะโอนยายกลบไปสงกดหนวยงานเดมทตนสงกดอย หรอมความประสงคจะโอนยายมาสงกดเปนพนกงานเจาหนาทของจงหวดปกครองตนเอง

มาตรา ๑๒๗ ตาแหนงหนาท เงนเดอน คาตอบแทนอยางอน หรอสทธประโยชนของเจาหนาทของรฐตามมาตรา ๑๑๖ ทโอนยายมาสงกดเปนพนกงานเจาหนาทของจงหวดปกครองตนเองจะตองไมนอยกวาสถานะเดมของขาราชการหรอเจาหนาทของรฐผนน

-๓๖-

มาตรา ๑๒๘ ในจงหวดใดเมอมการจดตงเปนจงหวดปกครองตนเอง โดยมการประกาศใชพระราชกฤษฎกาจดตงตามพระราชบญญตนแลว ใหกฎหมายวาดวยการจดตงองคกรปกครองสวนทองถนทงหลายในสวนทพระราชบญญตนมไดกาหนดใหนาบทบญญตนนมาใชบงคบภายในเขตพนทจงหวดเดม ไมมผลใชบงคบนบตงแตวนทไดมการประกาศใชพระราชกฤษฎกาจดตงตามพระราชบญญตน

มาตรา ๑๒๙ เพอประโยชนในการบรหารงานของจงหวดปกครองตนเอง ผวาการจงหวดอาจขอใหเจาหนาทของรฐมาปฏบตงานเปนพนกงานเจาหนาทในสานกงานจงหวดปกครองตนเองเปนการชวคราวได ทงนเมอไดรบอนมตจากผบงคบบญชาของผนน หากมความจาเปนกระทรวง ทบวง กรม หรอหนวยงานของรฐอนใดอาจสงขาราชการหรอเจาหนาทของรฐมาประจายงจงหวดปกครองตนเอง เพอปฏบตราชการในหนาทของกระทรวง ทบวง กรม หรอหนวยงานของรฐ กยอมกระทาได โดยความตกลงกบจงหวดปกครองตนเอง

มาตรา ๑๓๐ ใหเทศบาลและองคการบรหารสวนตาบลในจงหวดทไดจดตงขนกอนทพระราชกฤษฎกาจดตงตามพระราชบญญตนมผลใชบงคบ เปนเทศบาลและองคการบรหารสวนตาบลตามพระราชบญญตน โดยใหผบรหารทองถน รองผบรหารทองถน เลขานการผบรหารทองถน ทปรกษาผบรหารทองถนและสมาชกสภาของถนแลวแตกรณ ดารงตาแหนงเปนผบรหารทองถน รองผบรหารทองถน เลขานการผบรหารทองถน ทปรกษาผบรหารทองถนและสมาชกสภาของถนตามพระราชบญญตนอยตอไปจนกวาจะครบวาระ

มาตรา ๑๓๑ ใหโอนบรรดากจการ ทรพยสน สทธ หนสนและเงนงบประมาณขององคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล และองคการบรหารสวนตาบล ทงหลายภายในเขตพนทจงหวดเดม ไปเปนของจงหวดปกครองตนเอง เทศบาลหรอองคการบรหารสวนตาบลตามพระราชบญญตนแลวแตกรณ ทงน ใหเปนไปตามทกาหนดไวในพระราชกฤษฎกาจดตง

มาตรา ๑๓๒ ใหบรรดาขาราชการ พนกงาน ลกจาง หรอเจาหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนทงหลายภายในเขตพนทจงหวดเดม โอนมาเปนพนกงานเจาหนาทของจงหวดปกครองตนเอง เทศบาลหรอองคการบรหารสวนตาบลตามพระราชบญญตนแลวแตกรณ โดยตาแหนงหนาท เงนเดอน คาตอบแทนอยางอนหรอสวสดการของบรรดาขาราชการ พนกงาน ลกจาง หรอเจาหนาททโอนยายมาสงกดเปนพนกงานเจาหนาทของจงหวดปกครองตนเอง เทศบาลหรอองคการบรหารสวนตาบลจะตองไมนอยกวาสถานะเดมของผนน ทงน ใหเปนไปตามทกาหนดไวในพระราชกฤษฎกาจดตง

มาตรา ๑๓๓ ในเขตองคกรปกครองสวนทองถนตามพระราชบญญตน ใหอานาจหนาทของนายอาเภอตามกฎหมายวาดวยลกษณะปกครองทองทเปนอานาจหนาทของผบรหารเทศบาล หรอผบรหารองคการบรหารสวนตาบลแลวแตกรณ และใหอานาจหนาทของผวาราชการจงหวดตามกฎหมายดงกลาวเปนอานาจหนาทของผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนระดบจงหวด

-๓๗-

มาตรา ๑๓๔ ใหกานน ผใหญบาน แพทยประจาตาบล สารวตรกานนและผชวยผใหญบาน ตามกฎหมายวาดวยลกษณะปกครองทองทในเขตองคกรปกครองสวนทองถนตามพระราชบญญตนดารงตาแหนงอยตอไปจนกวาจะครบวาระ และใหมอานาจหนาทในการชวยเหลอผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนระดบจงหวดผบรหารเทศบาล หรอผบรหารองคการบรหารสวนตาบลแลวแตกรณ ในการปฏบตหนาท

มาตรา ๑๓๕ ในวาระเรมแรก ใหมกรรมการผทรงคณวฒตามมาตรา ๘๗ (๓) จานวนดานละหาคน จนกวาจะมการจดตงจงหวดปกครองตนเองครบสบแหง

ผรบสนองพระบรมราชโองการ

.................................

นายกรฐมนตร

ประวตผเขยน

ชอ ชอสกล นางสาวภรมยพร ไชยยนต ประวตการศกษา นตศาสตรบณฑต (เกยรตนยมอนดบหนง) มหาวทยาลยอบลราชธาน ปทส าเรจการศกษา พ.ศ. 2552 ประสบการณการท างาน พ.ศ. 2552-ปจจบน อาจารยประจ าคณะนตศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธาน อบลราชธาน 34190