คณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล

สมพร สงขเพม

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร วทยาศาสตรมหาบณฑต (สถตประยกต)

คณะสถตประยกต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

2555

A { a o ( u A c t 6 l

n il R t?\| T ? n n 1 : n I { I u u o { u n a I n : fl ttj fl u u du utJ ?t 1 ? n u I a u to ns u tuq q q

l.aR:{ [YtY{tJ ?t tunttlCIvu :ilcttfl aq

v d . lfltJ?I: flitutvlfJ

a ^ l d

nsuvd6r9ru:vqn9l

:o.lsrder:r0r:d.... trZ {f.0.Na..1..........0r'r:tifirjf nurivruru^nuf,rd'n1or :.rdourfi ry G :r: : nriSnr rf)

f,rmyflT:ilnr:aorinuru'nuf ld'fior:nrrrrdrr#uarunr:oufisr^l#rfluri'luruo,nuo

n r : fi n u r n r ru r d'n q or : ivr u 1 fl 'r del : rJ fi r rinr fi sr ( a 6 fi rJ : s g n ei)

(n :. v,{ r fi n ryfn fr?n r u'r)

1or:.r6ourfi q 6:r::nriislri)

{ri'ruaraor:ror:d. lro fu-.........n::unr:(n:.ilroiri runrj:vraig;

C Y - - . ^ - ^ ^ - - - - 4 a I t:o.rf lrdn:rnr:u.... . . .-. . . . . . . . . . . . . . . . . inur:1yfn:uvrunnrr6 narvafrsri l :cuna

(pr :. : vir : : nr rdor,t'u f,i?u, n a Iq

EAlnil 2555

:o{d]dgr:10

บทคดยอ

ชอวทยานพนธ คณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนใน

กรงเทพมหานครและปรมณฑล ชอผเขยน นางสมพร สงขเพม ชอปรญญา วทยาศาสตรมหาบณฑต (สถตประยกต) ปการศกษา 2555

การศกษาครงนมวตถประสงค 1) เพอศกษาโครงสรางหรอองคประกอบของดชนวดคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล 2) เพอศกษาเปรยบเทยบคณภาพชวตในการท างานระหวางปจจยสวนบคคล ปจจยเกยวกบงานทท าและปจจยดานองคการของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล 3) เพอศกษาปจจยทมอทธพลตอคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล โดยเปนการศกษาวจยเชงส ารวจ (Survey Research) ท าการเกบรวบรวมขอมลบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล จ านวน 400 คน ซงมแผนการสมโดยใชความนาจะเปนแบบแบงชนภม (Two – Stage Stratified Random Sampling) และใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล สถตทใช คอ สถตเชงพรรณนา การทดสอบคาท (t – test) การทดสอบคาเอฟ (F – test) การวเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis) และการวเคราะหการถดถอยพหเชงเสน (Multiple Linear Regression) ผลการศกษาพบวา ดชนคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑลสามารถแบงออกไดเปน 6 ดาน ซงประกอบดวย ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถนะของตนเองและความกาวหนา ดานผลตอบแทนทเพยงพอและเหมาะสม ดานการเกอกลและการรบฟงความคดเหนในการปฏบตงาน ดานความสมดลระหวางชวตงานกบชวตสวนตว ดานความภาคภมใจในองคกร และดานสภาพการท างานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ ซงคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑลโดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง (= 3.46 จากคะแนนเตม 5) ส าหรบผลการวเคราะหปจจยทมอทธพลตอคณภาพชวตการท างานของบคลากรสาย

(4)

สนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑลนน พบวา อาย รายไดเฉลยตอเดอน และขนาดของมหาวทยาลย มอทธพลตอคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.10 0.05 0.01 ตามล าดบ

(5)

ABSTRACT Title of Thesis Quality of Work Life of Employees in Academic Support Units in

Private Universities in Bangkok Metropolis Author Mrs. Somporn Sungphoem Degree Master of Science (Applied Statistics) Year 2012

The objectives of this survey research were: 1) to study the components of the quality of work life of employees in academic support units in private universities in Bangkok Metropolis. 2) To compare the quality a work life among personal factors, work-related factors and organization factor. and 3) to study the factors affecting the quality of life of these employees. The population of the study employees in academic support units in private universities in Bangkok Metropolis. The sample of 400 employees were selected by using the two-stage stratified random sampling. The instrument for data collection was a questionnaire. Statistical techniques used for data analysis were t-test, f-test, factor analysis and multiple linear regression. The study found that six factors could be extracted; namely, opportunity for self-development, fair and sufficient remuneration, social integration or cooperation at work, work-life balance, pride in organization and safe and healthy work environment. The overall quality of work life of employees in academic support units in private universities in Bangkok Metropolis was moderate (= 3.46). Factors affecting the quality of work life of these employees were age an average monthly income and the size of the university, denoting statistical significance at 0.10, 0.05 and 0.01 levels respectively.

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธเรองคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ส าเรจลลวงไดเนองมาจากผวจยไดรบความชวยเหลอในการใหขอมล ค าปรกษา ค าแนะน า ความคดเหนและก าลงใจจากบคคลหลายทาน โดยเฉพาะอยางยงบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑลทกทานทกรณาใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม ซงท าใหการศกษาครงนมความสมบรณมากขน ผวจยขอขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร.เดอนเพญ ธรวรรณววฒน ผซงเปนอาจารยทปรกษาและอาจารยผควบคมวทยานพนธของผวจย ทไดกรณาสละเวลาใหค าปรกษา ขอชแนะค าแนะน า และขอคดเหนทเปนประโยชนตอการท าวทยานพนธในทกขนตอน และขอขอบพระคณรองศาสตราจารย ดร.พาชตชนต ศรพานช และ ผชวยศาสตราจารย ดร.ปาจรย ผลประเสรฐ ทไดกรณาใหค าแนะน าในการศกษาครงนรวมทงกรณาพจารณาและตรวจสอบวทยานพนธใหถกตองสมบรณยงขน ขอขอบพระคณ คณาจารยทกทานแหงสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตรทไดถายทอดและสรางความรใหแกผวจย และเจาหนาทของคณะสถตประยกตทกทานทไดใหความชวยเหลอในเรองตางๆ ทเกยวของในการศกษาครงนเปนอยางด ขอขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารย ดร.จระวฒน วงศสวสดวฒน และผอ านวยการสถาบนวจย มหาวทยาลยอสสมชญ ดร.ปรชา เมธาวสรภาคย ผซงใหการสนบสนน สงเสรมและเปดโอกาสใหผวจยไดศกษาตอในระดบบณฑตศกษาและขอขอบคณมหาวทยาลยอสสมชญ ทใหทนการศกษาครงน ขอขอบคณเพอนๆ ทรกทกคนของผวจย ส าหรบก าลงใจและความชวยเหลอทมใหมาโดยตลอด ทายทสดผวจยขอขอบคณและขอมอบความส าเรจทงหมดจากการท าวทยานพนธฉบบนแด ครอบครวของผวจยทชวยสงเสรม สนบสนน กระตนเตอนและเปนก าลงใจ ตลอดจนเปนแรงใจทส าคญยงของผวจยในการท าวทยานพนธเลมนตลอดมา จนท าใหการศกษาครงนประสบผลส าเรจไดตามทตงใจ สมพร สงขเพม ตลาคม 2555

สารบญ

หนา บทคดยอ (3) ABSTRACT (5) กตตกรรมประกาศ (6) สารบญ (7) สารบญตาราง (9) สารบญภาพ (11) บทท 1 บทน า 1

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการศกษา 4 1.3 ขอบเขตการศกษา 4 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 5

บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ 6 2.1 แนวคดและทฤษฎทเกยวของ 6 2.2 ความหมายของคณภาพชวตและคณภาพชวตการท างาน 23 2.3 แนวคดทฤษฏเกยวกบองคประกอบของคณภาพชวตการท างาน 26 2.4 ผลงานวจยทเกยวของ 38 2.5 กรอบแนวคดในการวจย 41 2.6 สมมตฐานการวจย 42

บทท 3 ระเบยบวธวจย 43 3.1 ประชากรและตวอยาง 43 3.2 นยามเชงปฏบตการ 46 3.3 ตวแปรทใชในการศกษา 47 3.4 เครองมอทใชในการศกษา 48

(8)

3.5 วธการเกบรวบรวมขอมล 50 3.6 วธการวเคราะหขอมล 50

บทท 4 ผลการศกษา 52 4.1 ลกษณะพนฐานของตวอยาง 52 4.2 ผลการศกษาโครงสรางหรอมตทส าคญของคณภาพชวตการท างาน 57 ของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานคร และปรมณฑล 4.3 เปรยบเทยบคณภาพชวตในการท างานระหวางบคลากรสายสนบสนนทม 65 ปจจยสวนบคคล ปจจยเกยวกบงานทท า และปจจยดานองคการทแตกตางกน 4.4 การวเคราะหปจจยทมอทธพลตอคณภาพชวตการท างานของบคลากร 80 สายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ 83 5.1 สรปผลการศกษา 83 5.2 อภปรายผลการศกษา 89 5.3 ขอเสนอแนะ 93 บรรณานกรม 95 ภาคผนวก 100

ภาคผนวก ก จดหมายอนเคราะหตอบแบบสอบถาม 101 ภาคผนวก ข แบบสอบถาม 107

ประวตผเขยน 114

(9)

สารบญตาราง

ตารางท หนา 2.1 การตอบสนองตอความตองการตามล าดบขนความตองการ 9 ตามแนวคดของ Maslow 2.2 ความสมพนธระหวางทฤษฎ ERG ทฤษฎล าดบขนความตองการ 13 และทฤษฎสองปจจย 2.3 องคประกอบและมตของคณภาพชวตการท างาน 34 3.1 รายชอมหาวทยาลยในสงกดส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา 44

กระทรวงศกษาธการ ในกรงเทพมหานครและปรมณฑล จ าแนกตามจ านวนนกศกษา 3.2 ขนาดตวอยางของแตละมหาวทยาลย จ าแนกตามจ านวนบคลากร 46 3.3 ตวแปร นยาม และการวดตวแปรทใชในการศกษา 47 4.1 จ านวนและรอยละของตวอยาง จ าแนกตามปจจยสวนบคคล 53

4.2 จ านวนและรอยละของตวอยาง จ าแนกตามปจจยเกยวกบงานทท า 54 4.3 จ านวนและรอยละของตวอยาง จ าแนกตามปจจยดานองคการ 56 4.4 คาน าหนกองคประกอบและความแปรปรวนรวม (h2 ) ของขอถามตางๆ 58 ทใชวดคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลย เอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล 4.5 คาเฉลย ( ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของระดบคณภาพชวต 64 การท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนใน กรงเทพมหานครและปรมณฑล 4.6 เปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานในดานตางๆ ระหวางเพศหญงและชาย 66 4.7 เปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานในดานตางๆ ระหวางอาย 67 4.8 เปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานในดานตางๆ ระหวางระดบการศกษา 68 4.9 เปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานในดานตางๆ ระหวางโสดและสมรสแลว 69

4.10 เปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานในดานตางๆ ระหวางรายไดเฉลยตอเดอน 70 4.11 เปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานในดานตางๆ ระหวางระยะเวลาใน 73

การปฏบตงาน

(10)

4.12 เปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานในดานตางๆ ระหวางลกษณะงาน 74 ทรบผดชอบ 4.13 เปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานในดานตางๆ ระหวางขนาดของมหาวทยาลย 76

4.14 เปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานในดานตางๆ ระหวางล าดบของมหาวทยาลย 78 4.15 วเคราะหการถดถอยพหคณของปจจยทมอทธพลตอคณภาพชวต 81 การท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนใน กรงเทพมหานครและปรมณฑล

(11)

สารบญภาพ ภาพท หนา 2.1 ล าดบขนความตองการของคนตามแนวคดของ Maslow 7 2.2 แนวคดทฤษฎสองปจจย 11 2.3 ววฒนาการทฤษฎแรงจงใจในการท างาน 15 2.4 วฎจกรขนตอนแหงการเกดแรงจงใจ 17 2.5 องคประกอบของคณภาพชวตการท างานตามแนวคดของ Walton 26 2.6 มตทประกอบขนเปนคณภาพชวตการท างานของ Delamotte and Takezawa 30 2.7 กรอบแนวคดทใชในการศกษา (Conceptual Framework) 41

บทท 1

บทน ำ

1.1 ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ การพฒนาประเทศ ตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 10 (พ.ศ.2550-2554) ก าหนดขนบนพนฐานการเสรมสรางทนของประเทศทงทนทางสงคม ทนเศรษฐกจ และทนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหเขมแขงอยางตอเนอง โดยยดคนเปนศนยกลางการพฒนา และอญเชญ “ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” มาเปนแนวทางปฏบตเพอมงส สงคมอยเยนเปนสขรวมกน ดงนนยทธศาสตรการพฒนาและสงคมไทย จงใหความส าคญล าดบสงกบการพฒนาคณภาพคน เนองจาก คน เปนทงเปาหมายสดทายทจะไดรบผลประโยชนและผลกระทบจากการพฒนา ขณะเดยวกนกเปนผขบเคลอนการพฒนาไปสเปาประสงคทตองการ จงจ าเปนตองพฒนาคณภาพคนในทกมตอยางสมดล ทงจตใจ รางกาย ความรและทกษะความสามารถ เพอใหเพยบพรอมทงดาน คณธรรม และ ความร ซงจะน าไปสการคดวเคราะหอยางมเหตผล รอบคอบและระมดระวง ดวยจตส านกใน ศลธรรม และ คณธรรม ท าใหรเทาทนการเปลยนแปลงและสามารถตดสนใจโดยใชหลก “ความพอประมาณ” ในการด าเนนชวตอยางมจรยธรรม ซอสตยสจรต อดทนขยนหมนเพยร อนจะเปนภมคมกนในตวทด ใหคนพรอมเผชญตอการเปลยนแปลงทจะเกดขน ด ารงชวตอยางมศกดศร และมความมนคงทางเศรษฐกจและสงคม อยในครอบครวทอบอน และสงคมทสงบสนตสข ขณะเดยวกนเปนพลงในการขบเคลอนการพฒนาเศรษฐกจใหมคณภาพ มเสถยรภาพและเปนธรรม รวมทงการจดทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหเปนฐานการด ารงชวตและการพฒนาประเทศอยางย งยน น าไปสสงคมอยเยนเปนสขรวมกน (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2550: 47) การด าเนนงานขององคการใหประสบความส าเรจตามเปาหมายทก าหนดไว ภายใตสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ สงคม การเมอง และเทคโนโลยทเปลยนแปลงอยางรวดเรว ในยคโลกาภวตน (Globalization) นน เปนสงททาทายความสามารถของผบรหารองคการทงภาครฐและเอกชนทใชการบรหารงานแบบเดมๆ ในลกษณะตงรบ คอยแกปญหาไปวนๆ จ าเปนตองปรบ

2

เปลยนเปนเชงรก เพอความอยรอดและเตรยมความพรอมสการแขงขน จงมการก าหนดนโยบาย แผนงานและโครงการเชงกลยทธน าเทคนคและวธการใหมๆ มาใชในการด าเนนงาน เชน การปรบโครงสรางองคการ การจดการคณภาพ การบรหารแบบมสวนรวม การท างานเปนทม การจงใจคนและอนๆ เปนตน โดยมงหวงใหองคการไดเปรยบการแขงขน (Competitive Advantage) และเพมผลตภาพ (Productivity) คณภาพชวตการท างานกเปนเกณฑหนงทคนท างานใหความส าคญและจดอยในระดบตนๆ ของการพจารณาการคงอยในองคการหรอการมาสมครงานกบองคการ เพราะคนเหนวาการมคณภาพชวตการท างาน ท าใหเขารสกวามความพงพอใจในงาน เนองจากไดรบคาจางยตธรรม มสภาพแวดลอมการท างานทปลอดภยและสขอนามยดเปนตน และการมคณภาพชวตการท างานท าใหคนมความสนกกบงานทไดรบมอบหมาย ซอสตยและรกองคการ ดงนนคณภาพชวตการท างานทด นอกจากท าใหคนท างานอยางมประสทธภาพแลว ยงเปนแรงจงใจใหคนทมความสามารถเขามาท างานในองคการดวย (Gioia, 2004) แนวคดเกยวกบคณภาพชวตการท างานเกยวของกบผปฏบตงาน และประสทธผลขององคการ (Nadler and Nadler, 1990) นอกจาก คณภาพชวตการท างานมความสมพนธเชงบวกกบความพงพอใจในงานแลว (Campbell, Converse, and Rodgers, 1976) คณภาพชวตการท างานยงมความสมพนธเชงบวกกบผลตภาพและผลการปฏบตงานดวย (Efraty and Sirgy, 1990) ดงนน การพฒนาคณภาพชวตการท างาน จะเปนหนทางทจะกระตนใหการปฏบตงานของบคลากรเปนไปอยางมประสทธภาพ พรอมทจะอทศก าลงกาย ก าลงใจ ก าลงสตปญญาใหกบงานทตนรบผดชอบอยางเตมท รวมทงยงสงผลถงการมสมพนธภาพอนดกบบคลากรของหนวยงานอนๆ ในทางตรงกนขาม หากบคลากรขาดคณภาพชวตในการท างานทด บคลากรเหลานนกอาจขาดความกระตอรอรนในการท างาน ไมเอาใจใสตองาน ท าใหงานขาดประสทธภาพ เปนเหตใหเกดความเสยหายตอการปฏบตงานได จงนบไดวาคณภาพชวตในการท างานเปนสงจงใจส าคญทจะท าใหบคลากรในองคกรสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพและกอใหเกดประสทธผลสงสดส าหรบองคกรนนๆ ได (สภารตน น าใจด, 2548: 2)

ในปจจบนองคการตางๆ ทงภาครฐและภาคเอกชนมกประสบปญหาวกฤตเศรษฐกจกนเกอบทกองคการ โดยในองคการตางๆ นน มกจะมการจงใจพนกงานในองคการของตนใหมการพฒนาตนเองและใชศกยภาพอยางเตมท ในการปฏบตงานอยเสมอ เพอใหไดเรยนรทกษะใหมๆ ยกระดบบทบาทหนาทการท างานของตนเองใหดขน ท าใหพนกงานในองคการของตน ท างานไดอยางเตมความสามารถ มความกาวหนาในอาชพการงาน มความพอใจในตนเองมากขนและมความเชอมนในตนเองตลอดจนเปนทยอมรบของคนอนมากขน

3

บคลากรสายสนบสนนในมหาวทยาลยเอกชนนบวาเปนทรพยากรทมคายงของมหาวทยาลย ซงบคลากรเหลานจะมสวนพฒนามหาวทยาลยเอกชนใหสามารถปฏบตภารกจไดบรรลวตถประสงคตามทตงไว ซงมหาวทยาลยเอกชนเปนองคการทปฏบตภารกจหลกเชนเดยวกบมหาวทยาลยของรฐ ซงมดวยกน 4 ประการ คอ การสอนวชาการและวชาชพเพอสนองความตองการของสงคม การวจยและการคนควา การบรการวชาการแกสงคม และการท านบ ารงศลปวฒนธรรม แตมหาวทยาลยเอกชนจะเนนในดานการสอนเปนหลก ในปจจบนทกมหาวทยาลยเอกชนจะเจรญกาวหนาจะมากหรอนอย หรอเจรญมาอยในระดบใดแลวกตาม มหาวทยาลยเอกชนทกแหงจะตองมการพฒนาตนเองทกดานใหมากกวาทเปนอย ทงนเพอบรรลวตถประสงคของมหาวทยาลยเอกชนเอง ในการใหการศกษาแกเยาวชนของชาตในระดบอดมศกษาอยางมประสทธภาพ แตอยางไรกตามการจะด าเนนการใหไดดนน ตองค านงถงปญหาตางๆ ทมหาวทยาลยเอกชนประสบ ปญหาใดทแกไขได โดยมหาวทยาลยเอกชนเองกควรจะแกไข แตบางปญหาทไมสามารถจะแกไขไดกตองพยายามปรกษาหารอกนหลายๆ ฝาย เพอแกไขปญหาตอไป (ทบวงมหาวทยาลย, 2544: 9) การศกษาคณภาพชวตการท างาน (Quality of Working Life) เปนการศกษาสภาพปญหาทเปนอยในปจจบนของสงคมไทยทมการเปลยนแปลงมาทงในดานเศรษฐกจ สงคม การเมองและวฒนธรรม ซงเปนเหตใหวถชวตของคนในสงคมตองเปลยนแปลงไป ผลกระทบของการเปลยนแปลงมอทธพลในการก าหนดบทบาท หนาทและคณภาพชวตในการท างานของบคคลมากขนดวย ดงนน การปรบปรงคณภาพชวตในการท างานจงเปนวธการหนงในการพฒนาองคการ บคคลทมคณภาพ เปนทรพยากรทส าคญยงขององคการ เพราะคณภาพของคนยอมเปนสงบงชโอกาสในการเจรญเตบโตขององคการนนเอง ดวยเหตทกลาวมา จงมความจ าเปนอยางยงทจะตองศกษาคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล เพอทจะทราบวาจากการทตองท างานมากขน ความรบผดชอบทมากขนของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล จะมคณภาพชวตอยางไร และมปจจยอะไรบางทมอทธพลตอคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลย เอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล นอกจากน เพอจะไดขอมลอนเปนประโยชนตอการสงเสรมและพฒนาการบรหารงานใหมประสทธภาพยงขนตอไป

4

1.2 วตถประสงคของกำรศกษำ 1. เพอศกษาโครงสรางหรอองคประกอบของดชนวดคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล 2. เพอศกษาเปรยบเทยบคณภาพชวตในการท างานระหวางปจจยสวนบคคล ปจจยเกยวกบงานทท าและปจจยดานองคการของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล 3. เพอศกษาปจจยทมอทธพลตอคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล 1.3 ขอบเขตกำรศกษำ 1.3.1 ขอบเขตดำนเนอหำ การศกษาคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ในครงนนน เปนการศกษาเพอเปรยบเทยบคณภาพชวตการท างาน กบปจจย 3 ดาน ดงตอไปน 1.3.1.1 ปจจยสวนบคคลของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา สถานภาพสมรส 1.3.1.2 ปจจยเกยวกบงานทท าของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ไดแก รายไดเฉลยตอเดอน ระยะเวลาในการปฏบตงาน ลกษณะงานทรบผดชอบ

1.3.1.3 ปจจยดานองคการของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ไดแก ขนาดของมหาวทยาลย ล าดบของมหาวทยาลย 1.3.2 ขอบเขตดำนประชำกรและกำรเกบรวบรวมขอมล ประชากร (Population) ทใชในการศกษาครงน ไดแก บคลากรสายสนบสนน มหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ณ วนท 1 กนยายน 2553 จ านวนทงสน 16,349 คน (ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา, 2553) โดยแบงประเภทของมหาวทยาลยเปน 3 ขนาด คอ มหาวทยาลยขนาดใหญ มหาวทยาลยขนาดกลาง และมหาวทยาลยขนาดเลก ซง

5

การศกษาครงนใชวธส ารวจดวยตวอยาง (Sample Survey) โดยพฒนาแบบสอบถามขนมา เพอเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล 1.4 ประโยชนทคำดวำจะไดรบ

1. ผลจากการเปรยบเทยบคณภาพชวตในการท างานจะสามารถน าไปเปนแนวทางสรางกลยทธในการจดการทรพยากรมนษยของมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑลได 2. ใชในการปรบปรงและพฒนาการท างานของบคลากรใหมประสทธภาพและประสทธผลตอองคการ 3. มหาวทยาลยและหนวยงานทเกยวของสามารถน าผลงานวจยไปใชประโยชนในทางวชาการตอไป

6

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และงำนวจยทเกยวของ

ในการศกษาเรอง คณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ผวจยไดท าการทบทวนวรรณกรรม ซงรวบรวมแนวคด ทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของมาเพอก าหนดกรอบแนวคดในการศกษา โดยครอบคลมเนอหาสาระส าคญ ดงน 2.1 แนวคดและทฤษฎทเกยวของ 2.2 ความหมายของคณภาพชวตและคณภาพชวตการท างาน 2.3 แนวคดทฤษฏเกยวกบองคประกอบของคณภาพชวตการท างาน 2.4 ผลงานวจยทเกยวของ 2.5 กรอบแนวคดในการวจย 2.6 สมมตฐานการวจย

2.1 แนวคดและทฤษฎทเกยวของ 2.1.1 ทฤษฎล ำดบขนควำมตองกำร (Hierarchy of needs) มาสโลว (Maslow, 1954) ไดศกษาและจดแบงความตองการของมนษยออกเปนขนตางๆ 5 ขน เหมอนขนบนได ซงความตองการเหลานตองเปนไปตามล าดบขนกอนหลง ไมอาจกระโดดขามขนได จดอยในกลมทฤษฎจงใจแบบเนอหา (Content Theories) ล าดบขนความตองการในแงของมาสโลว ไดแก

7

ภำพท 2.1 ล าดบขนความตองการของคน ตามแนวคดของ Maslow แหลงทมำ: Arnold and Feldman, 1986: 53. 1) ความตองการดานรางกาย (Physiological Needs) คอความตองการทจะตอบสนองความตองการของมนษยทางดานรางกาย เชน อาหาร ทอยอาศย เครองนงหม ยารกษาโรค รถยนต เฟอรนเจอรทนสมย ทว วทย ตเยน เครองปรบอากาศ ฯลฯ ซงสามารถหามาไดโดยการใช “เงน” มนษยจงตองการเงนเพอตอบสนองความตองการเหลานใหเพยงพอเสยกอนจงจะเกดความตองการในล าดบถดไป 2) ความตองการความมนคงและปลอดภย (Security and Safety Needs) คอความตองการทจะตอบสนองความรสกมนคงหรอความมเสถยรภาพในสงทตนเองไดรบหรอหามาไดจากการตอบสนองทางดานรางกาย เชน เมอไดบานมาหลงหนง ถอเปนการตอบสนองความตองการดานรางกายแลวจะเกดความรสกวาท าอยางไรทจะไมตองเสยบานหลงนไป จ าเปนตองขยนขนแขงเพอหาเงนเพมขน เพอใชในการผอนบาน รวมทงรสกวาท าอยางไรทจะท าใหรสกปลอดภยเมออยในบานหลงน ควรซอเครองมอปองกนตางๆ อยางไร ในภาพกวางความรสกตองการความมนคงปลอดภยกคอความรสกวาท าอยางไรจงจะไดรายไดในระดบทมากพอส าหรบคาใชจายตางๆ เพอบ าบดความตองการดานรางกายตอไปโดยไมตดขด หากมรายไดเขามาตลอดเวลากจะรสกมนคงปลอดภย

8

3) ความตองการทางสงคม (Social Needs) คอเปนความตองการทเกดขนหลงจากทมนษยรสกพรอมในทกๆ ดานแลว มสถานภาพทางการงานและการเงนทด มนษยกจะเกดความตองการทจะเขาสงคมเพอใหเปนทรจก หรอเปนทรกของสงคม อาจแสดงออกโดยการไปงานบวช งานแตง งานขนบานใหม ทงของผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชา เพอใหสงคมยอมรบตนเขากลม 4) ความตองการการยอมรบนบถอ (Esteem Needs) คอความตองการทสอดคลองกบความตองการในล าดบทสาม เมอมนษยเขาสงคมและไดรบการยอมรบนบถอจากผใตบงคบบญชา ไดรบความรกความเมตตาจากผบงคบบญชา ยอมสนบสนนใหกาวขนสต าแหนงทสงขนจนน ามาซงชอเสยงเกยรตยศ บคคลทกาวมาถงจดๆ นไดสวนใหญจะพรอมในทกๆ ดานทงการงาน ทรพยสนเงนทอง การไดรบการยอมรบจากสงคม บคคลเหลานจงมกหนมาหาชอเสยง บางครงเพอเปนการรบผดชอบตอสงคมทตนเองรวมอยในนน หรอบางครงเพอชอเสยงของวงศตระกล โดยอาจแสดงออกในรปของการกศลเพอชวยเหลอสงคม เปนตน 5) ความตองการประสบความส าเรจ (Self-actualization Needs) เปนความตองการลกๆ ในจตใจของทกคนทตองการประสบความส าเรจในสงทตนเองหวงและตงเปาหมายเอาไว เปนล าดบขนความตองการขนสดทายทคอนขางยากแตทาทายยงนก บคคลแตละคนทจะประสบความส าเรจในชวตนนวดไดคอนขางยาก บางคนอาจตองการเพยงจบปรญญาเอกกถอวาประสบความส าเรจในชวตแลว ในขณะทหลายคนอาจมความตองการขนมายนอยระดบแถวหนาของสงคมโดยเพยรพยายามสมครเปนสมาชกสภาผแทนราษฎร เพอกาวขนด ารงต าแหนงรฐมนตรบรหารบานเมองตอไป เปนตน

9

ตารางท 2.1 การตอบสนองตอความตองการตามล าดบขนความตองการ ตามแนวคดของ Maslow

ล ำดบขนควำมตองกำร กจกรรมทจดเพอตอบสนองตอควำมตองกำร 1. ความตองการดานรางกาย 1. จดใหมรายไดเพมขน เชน ใหคากะ คาลวงเวลา 2. จดบานพก สถานทรกษาพยาบาล เพออ านวยความสะดวก 3. จดตงสหกรณในทท างาน บรการอาหารในราคาถกแกพนกงาน 2. ความตองการความมนคงและ 1. มบ าเหนจบ านาญ ออกกฎระเบยบเพอความมนคง ปลอดภย 2. จดตงกองทนตางๆ เชน สมาคมฌาปนกจ 3. ความตองการทางสงคม 1. จดงานสงสรรคตางๆ 2. การแขงขนกฬาภายใน ภายนอก 4. ความตองการการยอมรบนบ 1. มอบหมายความรบผดชอบใหมากขน ในต าแหนงทสงขน ถอ 2. ใหโอกาสแสดงความสามารถอยางเตมท 3. ใหความส าคญ ยกยอง เมอมโอกาส 5. ความตองการประสบ 1. สนบสนนความคดรเรมสรางสรรค ความส าเรจ 2. มอบหมายใหงานทตรงกบความสามารถของบคคล 3. สนบสนนใหพนกงานศกษาเพมเตมไดอยางอสระ แหลงทมำ: มาลน ค าเครอ, 2554: 9.

ดงนนหากจะน าทฤษฎของมาสโลวมาประยกตใชในการจงใจพนกงานในการท างาน องคการจะตองศกษาวเคราะหความตองการของพนกงานแตละคนซงอาจเหมอนกนหรอแตกตางกน จดแบงความตองการเหลานนออกเปนกลมๆ แลวจงตอบสนองความตองการของพวกเขาเหลานนเทาทองคกรจะสามารถท าได เพอใหพวกเขาเหลานนเกดขวญและก าลงใจในการท างาน ตงใจปฏบตงานโดยปราศจากขอกงวลใดๆ อนอาจเปนเหตใหเกดปญหาและอปสรรคจากความตองการของพวกเขามารบกวนจตใจขดขวางการปฏบตงานของพนกงานได 2.1.2 ทฤษฎสองปจจยของเฮอรซเบรก (Herzberg Two-factor theory) ตลา มหาพสธานนท (2554: 252-253) ไดสรปแนวคดการศกษาทฤษฎสองปจจยของ เฮอรซเบรก และคณะไววา ความพงพอใจในการท างานทส าคญ มความสมพนธระหวางความพงพอใจในการท างานของคนงานกบผลการปฏบตงาน กลาวคอหากคนงานไดรบการตอบสนองความตองการยอมกอใหเกดความพงพอใจ ความพงพอใจของคนงานน ามาซงความขยนขนแขง

10

และเสยสละอทศตนเพอการท างาน ผลการปฏบตงานทสงท าใหผลผลตขององคการเพมขนดวย ตอมาเขาไดท าการศกษากลมตวอยางทเปนนกบญชและวศวกรมากกวา 200 คน โดยการสมภาษณวามปจจยใดบางในการท างานทท าใหพวกเขาพอใจหรอมความสข และมปจจยใดบางทท าใหเขาไมพอใจหรอไมมความสข พบวาตวแปรทท าใหบคคลในองคการเกดความรสกทด (Good Feelings) ไดแก ความส าเรจของงาน ความรบผดชอบ ความกาวหนาในต าแหนง การไดรบการยอมรบนบถอ และกจกรรมระหวางการท างาน สวนตวแปรทท าใหบคคลในองคการเกดความรสกทไมด (Bad Feelings) ไดแก สภาพการท างาน การบงคบบญชา เงนเดอน ความมนคงในงาน กฎระเบยบและการปฏบตขององคการ และความสมพนธระหวางบคคลในงาน เขาจงไดสรปเปนทฤษฎ 2 ปจจย ซงกลาวถงมนษยทกคนจะมความตองการ 2 ดาน คอ ความตองการทางดานสขอนามย (Hygiene Needs) หรอปจจยภายนอก (Extrinsic Factors) และความตองการดานการจงใจ (Motivator Needs) หรอปจจยภายใน (Intrinsic Factors) หากความตองการทางดานสขอนามย (Hygiene Factors) ไดรบการตอบสนองอยางไมเตมทมนษยจะเกดความไมพอใจ บางครงถงขนนดหยดงานประทวงหรอเผาโรงงานกเคยม แตถงแมวาจะไดรบการตอบสนองอยางเตมทมนษยกยงพงพอใจไมถงขดสดอยด กลบจะรสกเฉยๆ ใหมากกดไมใหเลยกเกดเ รอง ฉะนนการตอบสนองความตองการดานสขอนามยของมนษยจะเปนเงอนไขหนงในการลดความไมพงพอใจในการท างานลงเทานน แตไมสามารถจะท าใหมนษยพอใจได ในขณะเดยวกนหากความตองการดานการจงใจ (Motivator Factors) ไดรบการตอบสนองอยางเตมทมนษยจะรสกพงพอใจพรอมปฏบตงานดวยความรกในหนาท อทศตนเองอยางหนก รวมทงเสยสละทมเททงแรงกายและแรงใจใหกบองคการอยางไมรจกเหนดเหนอย แตหากไมไดรบการตอบสนองมนษยกจะรสกเฉยๆ ไมยนดยนราย อาจท างานเพยงเพอใหงานเสรจไปวนหนงๆ เทานน ไมสนใจทจะอทศตนเองแตอยางใด ทฤษฎ 2 ปจจย (Two-factor Theory) มรายละเอยดของปจจยตางๆ จ าแนกออกไดดงตอไปน 1) ปจจยทกอใหเกดความพงพอใจในการท างาน (Satisfiers) เรยกอกอยางวาปจจยจงใจ (Motivator Factors) หรอปจจยภายใน (Intrinsic Factors) ประกอบดวยองคประกอบ 6 ดานดวยกน (ตลา มหาพสธานนท อางถงใน พฒนพงศ หนพนธ , 2537: 23-24) คอ การประสบความส าเรจในหนาทการงาน (Achievement) การไดรบการยอมรบ (Recognition) ลกษณะของงาน (Work-itself) ความรบผดชอบ (Responsibility) ความกาวหนา (Advancement) และการมโอกาสเจรญเตบโต (Possibility of Growth)

11

2) ปจจยทกอใหเกดความไมพงพอใจ (Dissatisfiers) เรยกอกอยางวาปจจยสขอนามย (Hygiene Factors) หรอปจจยภายนอก (Extrinsic Factors) ประกอบดวยองคประกอบทส าคญอย 8 องคประกอบ (ตลา มหาพสธานนท อางถงใน พฒนพงศ หนพนธ, 2537: 23-24) คอ นโยบายและการบรหารงานขององคการ (Company Policy and Administration) การควบคมบงคบบญชา (Technical Supervision) เงอนไขการท างาน (Working Conditions) ความสมพนธระหวางบคคล (Interpersonal Relations) เงนเดอน (Salary) สถานภาพ (Status) ความมนคงในการท างาน (Job Security) และปจจยตางๆ ในชวตสวนตว (Factors in Personal Life)

ภำพท 2.2 แนวคดทฤษฎสองปจจย แหลงทมำ: ตลา มหาพสธานนท, 2554: 253. จากภาพสมมตเสนความรสกซงเปนเสนตรงแนวตง ระดบความพงพอใจจะขนอยกบการตอบสนองความตองการขององคการทมตอพนกงาน โดยจดสงสดคอความพงพอใจของมนษย (Satisfiers) ถงขดสด จดต าสดคอความไมพอใจ (Dissatisfiers) ในระดบต าสด สวนเสนปะตรงกลางเปนเสนความรสกเฉยๆ ไมยนดยนราย จะพบวาหากใชปจจยดานสขอนามย (Hygiene Factors) จงใจพนกงาน จะไดเพยงรกษาระดบความรสกของบคคลใหรสกเฉยๆ เทานน ไมสามารถท าใหพนกงานมความพอใจถงขดสดได แตหากองคการไมตอบสนองความตองการดานสขอนามยเลย บคคลจะรสกไมพอใจถงจดต าสด ในขณะทหากองคการใชปจจยดานจงใจ (Motivator Factors) จะท าใหพนกงานรสกพงพอใจและเมอไดรบการตอบสนองตรงตามความ

ความพอใจ (Satisfiers)

Motivator

ความรสกเฉย ๆ

Hygiene

ความไมพอใจ (Dissatisfiers)

12

ตองการกอาจพงพอใจถงขดสดได อยางไรกตามหากไมไดรบการตอบสนองพนกงานกจะรสกเฉยๆ โดยสรปความตองการภายในหากไดรบการตอบสนองมนษยยอมพงพอใจและพรอมทจะขยนขนแขง อทศตนเองใหกบงานอยางไมรจกเหนดเหนอย ผบรหารในองคการทชาญฉลาดจงควรหยบฉวยเอาปจจยภายในมาเปนเครองมอในการจงใจใหคนงานปฎบตงานดวยความเตมใจ โดยในขณะเดยวกนกตองตอบสนองความตองการภายนอกอนเปนพนฐานดานสขอนามยทมนษยทกคนตองการเพอยงชพใหอยในระดบทพอเหมาะแกระดบความตองการของแตละบคคล 2.1.3 ทฤษฎแรงจงใจ ERG ของแอลเดอรเฟอร (Alderfer ERG Theory) แอลเดอรเฟอร ไดน าทฤษฎล าดบขนความตองการของมาสโลว (Maslow) มาด าเนนการปรบปรงใหมดวยวธการวจยเชงประจกษ (Empirical Research) และใชชอใหมวาทฤษฎแรงจงใจ ERG (ERG Theory) ดวยเหตนทฤษฎของเขาจงถกจดอยในกลมทฤษฎแรงจงใจแบบเนอหา (Content Theories) ซงไดจ าแนกความตองการหลก (Core Needs) ของบคคลในองคการออกเปน 3 กลมคอ (Robbins, 1993: 211-212) 1) ความตองการด ารงชพ (Existence Needs-E) คอความตองการพนฐานทจ าเปนทางดานกายภาพเพอด ารงชพ ซงไดแกความตองการทางกายภาพ (Physiological Needs) และความปลอดภย (Safety Needs) ของมาสโลว 2) ความตองการสมพนธภาพ (Relatedness Needs-R) คอความตองการในการทจะมความสมพนธกบบคคลอน เชน ครอบครว เพอนรวมงาน บคคลอนทตนเองเกยวของดวย เปนความตองการทจะรกษาหรอคงไวซงสมพนธภาพในความสมพนธสวนบคคลทส าคญๆ เอาไวตราบเทาทสมพนธภาพนนยงเปนทพงพอใจ ซงไดแกความตองการทางสงคม (Social Needs) และความตองการยอมรบนบถอ (Esteem Needs) จากบคคลภายนอกของมาสโลว 3) ความตองการเจรญกาวหนา (Growth Needs-G) คอความตองการในการพฒนาตนเองขนสต าแหนงในระดบสงขององคการหรอไมมโอกาสในการใชความสามารถทมอยอยางเตมท หรอไดพฒนาความสามารถใหเพมมากยงๆ ขนไป ไดแกความตองการในการยอมรบนบถอ (Esteem Needs) ในตนเอง และความตองการประสบความส าเรจ (Self-actualization Needs) ของมาสโลว

13

ตำรำงท 2.2 ความสมพนธระหวางทฤษฎ ERG ทฤษฎล าดบขนความตองการ และทฤษฎสอง ปจจย

เฮอรซเบรก ทฤษฎสองปจจย

มำสโลว ทฤษฎล ำดบขนควำมตองกำร

แอลเดอรเฟอร ทฤษฎแรงจงใจ ERG

ปจจยจงใจ (MOTIVATORS

FACTORS)

กำรประสบควำมส ำเรจ กำรยอมรบนบถอ:

ตนเอง ผอน

ควำมตองกำรเจรญกำวหนำ

ควำมตองกำรสมพนธภำพ

ปจจยสขอนำมย (HYGIENE FACTORS)

ควำมตองกำรทำงสงคม

ควำมมนคงและปลอดภย

ควำมตองกำรด ำรงชพ

ควำมตองกำรดำนรำงกำย

แหลงทมำ: Luthans, 1992: 161. ขอแตกตางระหวางทฤษฎแรงจงใจ ERG กบทฤษฎล าดบขนความตองการคอ ประการแรก ทฤษฎ ERG กลาวถงความตองการของมนษยทสามารถมไดมากกวาหนงในเวลาเดยวกน และไมตองเปนไปตามล าดบขนเหมอนทฤษฎล าดบขนความตองการ เชน มนษยอาจท างานโดยมงหวงความกาวหนาในขณะทยงไมไดรบการตอบสนองดานการด ารงชพและสมพนธภาพอยางเพยงพอ หรอมนษยอาจท างานโดยคาดหวงความกาวหนาไปพรอมๆ กบความตองการการด ารงชพ และความตองการสมพนธภาพ เปนตน ประการทสองทฤษฎ ERG นจะถกน าเขาไปเกยวพนกบมต “ความผดหวง-ความถดถอย” (Frustration-regression) โดยหากความตองการในระดบสง (High-level Need) ไมไดรบการตอบสนอง มนษยอาจหนมาใหความสนใจหรอเพมความตองการ

14

ในระดบต าแทน (Low-level Need) กลาวอกนยหนงหากบคคลผดหวงจากการไมไดรบการตอบสนองในความตองการระดบหนงอาจถดถอยกลบไปหาความตองการในอกระดบหนงทต ากวาได เชน เมอไมพอใจในสมพนธภาพของบคคลในองคการ บคคลเหลานนอาจหนไปเพมความสนใจในการท ารายไดเขากระเปาตวเองมากขนโดยไมสนใจสภาพแวดลอมภายนอกอกตอไป โดยสรปทฤษฎ ERG ของแอลเดอรเฟอร เหมอนกบทฤษฎล าดบขนความตองการของมาสโลว คอ หากบคคลมความพงพอใจในความตองการระดบต ายอมน าไปสความพงพอใจในความตองการระดบสงดวยขอควรระวงคอความตองการหลากหลายอาจเกดขนพรอมกนในเวลาเดยวกน และความผดหวงอนเกดจากการไมไดรบการตอบสนองความตองการในระดบสงอาจสงผลใหเกดความถดถอยกลบไปหาความตองการในระดบต าได

15

ววฒนาการทฤษฎแรงจงใจในการท างาน

ภำพท 2.3 ววฒนาการทฤษฎแรงจงใจในการท างาน แหลงทมำ: Luthans, 1992: 155.

การจดการ เชงวทยาศาสตร คาจางคอสงจงใจ

มนษยสมพนธ

เงอนไขทางเศรษฐกจ และความมนคง

Maslow ทฤษฎล าดบขนความ

ตองการ

Herzberg ทฤษฎสองปจจย

Alderfer

ทฤษฎแรงจงใจ ERG

ทฤษฎจงใจแบบเนอหำ

1900

Lewin and Tolman ทฤษฎความคาดหวง

Vroom ทฤษฎความคาดหวง

Porter and Lawler ทฤษฎการจงใจ

Lawler ทฤษฎความคาดหวง

ทฤษฎจงใจแบบกระบวนการ

Fastinger and Homans ทฤษฎความไมสอดคลองของบคคล/ทฤษฎแลกเปลยน

Adams ทฤษฎความเสมอภาค

Heider,de Charmes, and Bem ทฤษฎการประเมนความเขาใจ/ ทฤษฎการรบรตนเอง

Kelley and Rotter ทฤษฎคณลกษณะ/ทฤษฎ

Locus of control

ปจจบน

E P และ P O

16

2.1.4 ทฤษฎควำมตองกำรของมนษย (Needs Theories) ตลา มหาพสธานนท (2554: 246-249) ไดสรปแนวคดทฤษฎความตองการของมนษยหรอทฤษฎจงใจแบบเนอหา ทฤษฎในกลมนเนนใหความสนใจกบเรองความตองการ (Needs), แรงขบ (Drives), รางวลเครองลอใจ (Incentives) และขนตอนการเกดแรงจงใจ (Stage of Motivation) เมอน าค าวา “แรงจงใจ” มารวมเขากบค าวา “การท างาน” เปน “แรงจงใจในการท างาน” (Motivation at Work) กจะเปนการประยกตใหเหนถงการน าทฤษฎเกยวกบความตองการมาปรบใชในการจงใจบคคลในสถานทท างาน ความตองการ (Needs) คอ สภาวะของการขาดสมดลทงภายในรางกายและสงแวดลอมภายนอกรางกายแลวท าใหเกดแรงขบ (Drive) ขน ความตองการอาหารนบเปนความตองการภายใน (Physiological Need) ความตองการเกยวของกบสงคม นบเปนความตองการภายนอก (Environmental Need) เมออยในสภาพทเกดความขาดแคลนมาก ความตองการจะมก าลงบงคบสง ท าใหเกดสภาพการตอบสนองขน เชน ตองการอาหารเมอเกดความหว ตองการอยในสงคมเมอเกดความรสกเดยวดายวาเหว เมอเกดความขาดแคลนและตองทนทกขทรมานเพราะความไมสมดล ท าใหเกดการตอบโต (พฤตกรรม) ขน แรงขบ (Drives) เปนสงเราทเกดขนจากความตองการ โดยเมอเกดความตองการแลว จะท าใหเกดความกระวนกระวาย หาชองทางทจะบ าบดความตองการใหหายไป ภาวะความกระวนกระวายและการหาชองทางบ าบดความตองการนเองทเรยกวาแรงขบ ตวอยางเชน ถาเกดความตองการอาหาร กจะถกเราดวย แรงขบความหว (Hunger Drives) แรงขบหรอสงทกระตนใหเกดการตอบสนองนมาจากแหลงตางๆ เปนตนวาทางกายภาพ ทางสงคม ทางสตปญญา ฯลฯ เชนเมอเกดแรงขบความหวจะมอาการแสดงออกทางกายทตางกนตามการอบรมทางสงคมและเทาทสตปญญาจะบงการ เปนตนวาบางคนปรงอาหารรบประทานเอง หรอบางคนซอมารบประทาน และบางคนอาจใชวธขโมยอาหารกได ค าวา “แรงขบ” (Drives) และ “แรงกระตน” (Motive) นมกจะใชควบคกนในความหมายอยางเดยวกน รางวลเครองลอใจ (Incentive) หมายถงสงของตางๆ ทมคณภาพของการกอใหเกดพฤตกรรมอยในตวมนเอง เชน คนทไมหว เมอมองเหนอาหารทเปนของโปรดกเกดความหวขนมา เชนนเรยกไดวาอาหารนนคอเครองลอใจใหเกดพฤตกรรมกนอาหาร เพราะไมไดเกดจากการขาดอาหารทเปนความตองการภายในรางกาย รางวลเครองลอใจนอาจเปน ไดทงแงบวกและแงลบ เชน คนทชอบมะมวง เมอมองเหนแตไกลวามมะมวงวางขายอยกเดนไปซอ (Positive) แตพอเหนแมลงวนตอมมะมวงอยเตมกเกดความขยะแขยงไมกลากนมะมวงนน (Negative) รวมทงขนาดของ

17

รางวลเครองลอใจมสวนท าใหเกดแรงกระตนตอการกระท ามากนอยตางกนดวย เชน เงนรางวล 10,000 บาท ยอมเราใจใหเกดการกระท าไดมากกวาเงน 100 บาท เปนตน ขนตอนการเกดแรงจงใจดงกลาวขางตนจะประกอบดวยขนตอนทเกยวเนองกน 4 ขนตอนดวยกน คอ (ตลา มหาพสธานนท อางถงใน พวงเพชร วชรอย, 2537: 189-190) 1) ขนความตองการ (Need Stage) ความตองการเปนภาวะขาดสมดลทเกดขนเมอบคคลขาดสงทจะท าใหสวนตางๆ ภายในรางกายด าเนนหนาทไปตามปกต สงทขาดน นอาจเปนสงจ าเปนตอชวต เชน อาหาร หรออาจเปนสงทส าคญตอทกขสขของจตใจ เชน ความรก หรออาจเปนสงทจ าเปนเลกนอยส าหรบบางคน เชน หนงสอพมพรายวน เปนตน

ภำพท 2.4 วฎจกรขนตอนแหงการเกดแรงจงใจ แหลงทมำ: พวงเพชร วชรอย และคณะ, 2537: 191. 2) ขนแรงขบ (Drive Stage) ความตองการในขนแรกนน กระตนใหเกดแรงขบ คอเมอเกดความตองการแลว บคคลจะนงเฉยอยไมได อาจมความกระวนกระวายไมเปนสข ภาวะทบคคลเกดความกระวนกระวายอยเฉยๆ ไมไดนเรยกวา “เกดแรงขบ” ซงระดบความกระวนกระวายจะมมากนอยเพยงใดนนขนอยกบระดบความตองการ ถาตองการมากกกระวนกระวายมาก

18

3) ขนพฤตกรรม (Behavior Stage) เมอเกดความกระวนกระวายขน ความกระวนกระวายนนจะผลกดนใหบคคลแสดงพฤตกรรมออกมา แรงขบจะเปนพลงใหแสดงพฤตกรรมไดรนแรงหรอมากนอยตางกน 4) ขนตอนลดแรงขบ (Drive Reduction Stage) เปนขนสดทายกลาวคอแรงขบจะลดลงภายหลงการเกดพฤตกรรมทสนองตอบความตองการแลว แรงขบและการลดแรงขบนไมจ าเปนตองสมพนธกนเสมอไป คอการลดแรงขบจะไมหมดสนไปทกครง สงทเคยสนองความตองการในครงหนงอาจจะไมท าใหพอใจในครงตอไปอกกได หรอสงทสนองความตองการของคนหนงอาจจะไมสนองความตองการของคนอน การเรยนรและรบรทแตกตางกนในแตละบคคล จะมอทธพลตอผลของการตอบสนองทท าใหพอใจหรอไมพอใจได และความตองการทขดแยงกนภายในตวบคคลกจะมอทธพลตอการตอบสนอง ท าใหแตละคนตอบสนองดวยวธการและระดบความมากนอยตางกนไป 2.1.5 ควำมพงพอใจในงำน หากพจารณาวางานเปนสวนส าคญสวนหนงของชวต ความพงพอใจในงาน (Job Satisfaction) ถอเปนสวนหนงของความพอใจในชวต (Life Satisfaction) ดวยเชนกน ฉะนน ความพงพอใจในงาน จงมความสมพนธกบความพงพอใจในชวตของแตละบคคล ในแงขององคการ ความพงพอใจในงานของบคคลในองคการมผลตอความส าเรจของงานขององคการนน หากบคคลในองคการไมมความพงพอใจในการท างานแลว จะท าใหผลการปฏบตงานต า คณภาพของงานลดลง การขาดงาน การลาออก สงขน ในทางตรงกนขามหากบคคลมความพงพอใจในการท างานสง จะท าใหผลการปฏบตงานมประสทธภาพ สงผลใหผลผลตเพมขน ดงนนจงเปนหนาทของแตละองคการทควรตระหนกถงการสรางความพงพอใจในงานแกบคลากรในองคการ เพอประโยชนทงตอบคลากรและองคการตอไปในอนาคต 2.1.5.1 องคประกอบทมอทธพลตอควำมพงพอใจในงำน ปรยาพร วงศอนตรโรจน (2535: 124-129) กลาวถงปจจยหรอองคประกอบทใชบงชถงปญหาทเกดขนเกยวกบความพงพอใจในงานวาม 3 ประการ ไดแก 1) ปจจยดานบคคล (Personal Factors) หมายถงคณลกษณะสวนตวของบคคลทเกยวของกบงาน ไดแก

19

(1) ประสบการณในการท างาน จากการศกษาในงานวจยพบวา ประสบการณในการท างานมสวนเกยวของกบความพงพอใจในงานของบคคลทท างานนานจนมความรความช านาญในงานมากขนท าใหเกดความพงพอใจในงานทท า (2) เพศ แมวางานวจยหลายชนจะพบวา เพศไมมความสมพนธกบความพงพอใจในงานแตกขนอยกบลกษณะงานทท าดวยวาเปนงานลกษณะใด รวมทงเกยวของกบระดบความทะเยอทะยานและความตองการทางดานการเงน (3) จ านวนสมาชกในความรบผดชอบ กลมทท างานดวยกน มผลตอความพงพอใจในงานซงตองการความสามารถหลายอยางประกอบกน ตองมสมาชกทมทกษะในงานหลายดาน และความปองดองกนของสมาชกในการท างานกมสวนทน าไปสความส าเรจในการท างาน (4) อาย อายมผลตอการท างานแตไมเดนชดนก แตอายกเกยวของกบระยะเวลาและประสบการณในการท างาน ผทมอายมากมกจะมประสบการณในการท างานนาน แตกขนอยกบลกษณะงาน และสถานการณในการท างานดวย (5) เวลาในการท างาน งานทท าในเวลาปรกต จะสรางความพงพอใจในงานมากกวางานทตองท าในเวลาทบคคลอนไมตองท างาน (6) เชาวนปญญา ปญหาเรองเชาวนปญญากบความพงพอใจในงาน ขนอยกบสถานการณและลกษณะงานทท า ในบางงานไมพบความแตกตางระหวางเชาวนปญญากบความพงพอใจในงาน แตในลกษณะงานบางอยาง พบวามความแตกตางกน พนกงานในโรงงานทมเชาวนปญญาในระดบสง แตงานทเปนงานประจ า พบวามกจะเบอหนายงานไดงายและมเจตคตทไมดตองานในโรงงาน เพราะเปนงานทไมทาทาย และไมเหมาะกบความสามารถ (7) การศกษา การศกษาไมแสดงถงความแตกตางระหวางความพงพอใจในงาน แตมกจะขนอยกบงานทท าวาเหมาะสมกบความรความสามารถของเขาหรอไม (8) บคลกภาพ ปญหาเรองบคลกภาพ กบความพงพอใจในการท างานนนอยทเครองมอวดบคลกภาพเนองจากเครองมอดงกลาวนนไมมความเทยงตรง แตอยางไรกตามบคลกทเหนไดชดเจนกคอ คนทมอาการของโรคประสาทมกจะไมพอใจในการท างานมากกวาคนปรกต (9) ระดบเงนเดอน จากงานวจยหลายชนพบวา เงนเดอนทมากพอแกการด ารงชพตามสถานภาพท าใหบคคลไมตองดนรนมากทไปท างานเพมนอกเวลา และสามารถหาปจจยส าคญแกการด ารงชวตอกดวย ผทมเงนเดอนสงจงมความพงพอใจในงานสงกวาผทมเงนเดอนต า

20

(10) แรงจงใจในการท างาน แรงจงใจเปนการแสดงออกถงความตองการของบคคลโดยเฉพาะแรงจงใจจากตวผท างานเองกจะสรางความพงพอใจในงาน (11) ความสนใจในงาน บคคลทสนใจในงาน และไดท างานทตนเองถนดและพอใจ จะมความสขและพงพอใจในงานมากกวาบคคลทมศนยความสนใจในชวตไมไดอยทงาน 2) ปจจยดานงาน (Job Factors) ไดแก (1) ลกษณะงาน ไดแก ความนาสนใจของงาน ความทาทายของงาน โอกาสทไดเรยนรและศกษางาน โอกาสทจะท าใหงานนนส าเรจ การรบรหนาทรบผดชอบ การควบคมการท างานและวธการท างาน การทผท างานมความรสกตองานทท าอย เปนตน สงเหลาน ท าใหผปฏบตงานเกดความพงพอใจในงานมความตองการทจะปฏบตงานนนๆและเกดความผกพนตองาน (2) ทกษะในการท างาน ความช านาญในงานทท า มกจะตองพจารณาควบคกบลกษณะงาน ฐานะทางอาชพ ความรบผดชอบ เงนเดอนทไดรบตองพจารณาไปดวยกนจงจะเกดความพงพอใจในงาน (3) ฐานะทางวชาชพ ต าแหนงทางการงานทมฐานะทางวชาชพสง เชน การเปนเจาของกจการ ผจดการ จะมความพงพอใจในงานสงกวาระดบอาชพทมฐานะทางอาชพต า (4) ขนาดของหนวยงาน ความพงพอใจในงานในหนวยงานขนาดเลกจะดกวาหนวยงานใหญ เนองจากหนวยงานขนาดเลกพนกงานมโอกาสรจกกน ท างานคนเคยกนไดงายกวาหนวยงานขนาดใหญท าใหพนกงานมความรสกเปนกนเอง และรวมมอชวยเหลอกน ขวญในการท างานดท าใหเกดความพงพอใจในงาน (5) ความหางไกลของบานและทท างาน การทบานอยหางไกลจากทท างาน การเดนทางทไมสะดวก ตองตนแตเชามด รถตดและเหนดเหนอยจากการเดนทาง มผลตอความพงพอใจในงาน (6) สภาพภมศาสตร ในแตละทองถน แตละพนทมสวนสมพนธกบความพงพอใจในงาน คนงานในเมองใหญมความพงพอใจในงานนอยกวาคนงานในเมองเลก ทงนเนองจากความคนเคย ความใกลชดระหวางคนงานในเมองเลกมมากกวาในเมองใหญ ท าใหเกดความอบอนและมความสมพนธกน (7) โครงสรางของงาน หากโครงสรางของงานชดเจน ยอมสะดวกแกผปฏบตงานสามารถปองกนไมใหเกดความบดพลวในการท างานดวย นอกจากนยงพบวา งานใดทมโครงสรางของงานด รวาจะท าอะไร และด าเนนการอยางไร สภาพการณควบคมจะงายขน

21

3) ปจจยดานการจดการ (Management Factors) ไดแก (1) ความมนคงในงาน สรปจากการศกษาสวนใหญพบวา พนกงานมความตองการงานทมความแนนอนมนคง แมวาปจจบนบคคลจะสนใจในงานนอยลงกตาม (2) รายรบ ฝายบรหารและฝายจดการเชอวา รายรบทดของพนกงานจะเยยวยาโรคไมพอใจในงานไดจากการส ารวจสวนใหญพบวารายรบมาทหลงความมนคงในการท างาน ลกษณะงาน และความกาวหนาของงาน แตในภาวะเศรษฐกจปจจบนทคาครองชพสง รายรบอาจเปนความส าคญอนดบแรก (3) ผลประโยชน เชนเดยวกบรายรบ ฝายบรหารเหนวา การไดรบผลประโยชนเปนสงชดเชยและสรางความพงพอใจในงานได แตจากการศกษาพบวา พนกงานบางสวนอาจใหความสนใจนอยกวาความมนคงในงาน และความกาวหนาในการท างาน (4) โอกาสกาวหนา โอกาสทจะมความกาวหนาในการท างานมความส าคญ ส าหรบหลายอาชพ เชน งานขาย เสมยน พนกงานทใชฝมอและความช านาญงาน มความส าคญนอยส าหรบบคคลทไมตองใชความช านาญงานแตมการศกษาสงและอยในต าแหนงสง จากการศกษาพบวา คนสงวยใหความสนใจกบโอกาสกาวหนาในงานนอยกวาคนทออนวยกวา (5) อ านาจตามต าแหนงหนาท งานบางอยางมอ านาจตามต าแหนงทเดนชด งานบางอยางมอ านาจทไมเดนชด ท าใหผท างานปฏบตงานยากและอดอด อ านาจตามต าแหนงหนาท จงมผลตอความพงพอใจในงาน (6) สภาพการท างาน พนกงานมความคดเหนแตกตางกนมากมาย เรองสถานการณและสภาพการท างาน มพนกงานทท างานในส านกงานทใหความส าคญกบสภาพการท างาน ความพอใจในการท างานมาจากสาเหตของสภาพในทท างาน (7) เพอนรวมงาน ความสมพนธทดระหวางเพอนรวมงานท าใหเรามความสขในทท างาน สมพนธภาพระหวางเพอนจงเปนความส าคญ และเปนปจจยทท าใหเกดความพงพอใจในการท างาน (8) ความรบผดชอบงาน จากการศกษาพบวา พนกงานทมขวญดจะมความรบผดชอบในงานสง ความพอใจในงาน มความสมพนธระหวางความรบผดชอบรวมกบปจจยอน เชน อาย ประสบการณ เงนเดอนและต าแหนง (9) การนเทศส าหรบพนกงาน จากการศกษากรณฮอรธอรนพบวา ขวญและเจตคตของพนกงาน ขนอยกบความสมพนธกบผนเทศงาน การสรางความเขาใจทดระหวางผ นเทศงาน และพนกงานจะเกดบรรยากาศทดในการท างาน

22

(10) การสอสารกบผบงคบบญชา การศกษาหลายแหงพบวา พนกงานมความตองการรวาการท างานของตนเปนอยางไร จะปรบปรงการท างานของตนอยางไร ขาวสารจากบรษทหนวยงานตางๆ จงมความส าคญส าหรบผปฏบตงาน งานของตนกาวหนาตอไปหรอไม พนกงานมกจะไดขาวของหนวยงานนอยกวาทตองการ (11) ความศรทธาในตวผบรหาร พนกงานทชนชมความสามารถของผบรหารมขวญและก าลงใจในการท างาน เปนผลใหเกดก าลงใจในการท างานดวย ความศรทธาในความสามารถและความตงใจทผบรหารมตอหนวยงาน ท าใหพนกงานท างานอยางมประสทธภาพ และเกดความพงพอใจในงานในหนวยงานดวย (12) ความเขาใจกนระหวางผบรหารกบพนกงาน ความเขาใจดตอกน ท าใหพนกงานเกดความพงพอใจในงาน จากการส ารวจ พบวา ความเขาใจกนระหวางผบรหาร และหวหนางานตรงกนวารายรบเปนเรองส าคญทสด แตส าหรบพนกงานเองกลบมองวา ความมนคงความกาวหนาในงานเปนเรองทส าคญทสด Ghiselli and Brown (1956: 122-123) กลาวถงองคประกอบทกอใหเกดความพงพอใจในงานกบผปฏบตงาน 5 ประการ ซงคลายกบแนวคดขางตน คอ 1) ระดบอาชพ ถาอาชพนนอยในสถานะสงเปนทนบถอของคนทวไป กจะเปนทพอใจของผประกอบอาชพนน 2) สถานะทางสงคมและสภาพการท างานตองอยในลกษณะทดเหมาะสมแกสภาพผปฏบตงานของผทปฏบตงานเปนเวลานาน ถาไดรบต าแหนงทดหรอไดรบการยกยองจากผรวมงานกจะเกดความพงพอใจ 3) อาย ชวงอายระหวาง 25 – 34 ป และ 45 – 54 ป จะมความพงพอใจในงานนอยกวาชวงอายอน 4) รายได ถาผปฏบตงานพอใจ กจะท าใหขวญในการปฏบตงานดขน ลดอตราการลาออกและผลงานกมประสทธภาพมากยงขน 5) การบงคบบญชา สมพนธภาพระหวางผบงคบบญชา และผปฏบตงานมสวนส าคญในการท างานและการเพมผลผลต ผปฏบตงานทมความรสกวาปญหาตางๆ ทเขาประสบไดรบการพจารณาจากผบงคบบญชา จะเกดความรสกมนคงในงานทท า และจะกอใหเกดความพงพอใจในงานทท า กลาวโดยสรป องคประกอบทมอทธพลตอความพงพอใจในงาน คอ ปจจยตางๆ ทงทเกยวของกบตวบคคล งาน และองคการ อนเปนองคประกอบทสงผลใหบคคลเกดความพงพอใจหรอไมพงพอใจในงานได

23

2.2 ควำมหมำยของคณภำพชวตและคณภำพชวตกำรท ำงำน 2.2.1 ควำมหมำยของคณภำพชวต (Quality of life) ไดมผใหความหมายเกยวกบคณภาพชวตไวมากมายหลายทานดวยกน โดยแตละทานกจะมมมมองดานคณภาพชวตทแตกตางกนออกไป ซงจากการศกษาพบวามนกวชาการตางๆ ไดใหความหมายของคณภาพชวตไวดงตอไปน Campbell (1976: 117-124) ไดใหความหมายคณภาพชวตไววา คณภาพชวตเปนเรองทเกยวของกบสขภาวะ (Well-being) ไมเพยงแตหมายถงความอดมสมบรณทางดานวตถ เชน การมอาหารเพยงพอหรอมทอยอาศยอยางดเทานน หากรวมถงสงทเปนคณคาความส าคญทางจตใจ หรอความรสกทจบตองไมได เชน ความรสกเปนเจาของชมชน ความส าเรจในหนาทการงาน ความปลอดภย เปนตน สวรรณ สมะกรพนธ (2554) ไดใหความหมายของคณภาพชวตวา คณภาพชวต หมายถง ชวตทมสขภาพสมบรณทงรางกายและจตใจ สามารถปรบตวใหเขากบสภาวะแวดลอมและสงคมทตนอยไดอยางด ในขณะเดยวกนกสามารถด ารงชวตทเปนประโยชนใหตนเอง สงคม และประเทศชาตดวย สรปไดวา คณภาพชวต หมายถง การใชชวตอยในสงแวดลอมทดและมความปลอดภย มทศนคตทด มจตใจทเขมแขง และในขณะเดยวกนเมอมปญหาเกดขนในชวตกสามารถทจะหาวธทจะแกไขปญหานนได 2.2.2 ควำมหมำยของคณภำพชวตกำรท ำงำน (Quality of working life) คณภาพชวตการท างาน (Quality of Working Life : QWL) เปนทรจกกนทวไปในประเทศทพฒนาแลว ซงประเทศในแถบยโรปไดใหความส าคญในตวผปฏบตงานซงถอวาเปนทรพยากรทส าคญขององคการ การใหความเอาใจใสตอทรพยากรบคคลจงถอเปนเรองทควรกระท าเพราะจะท าใหองคการประสบความส าเรจ จากการศกษาเอกสารงานวจยและทบทวนวรรณกรรมทเกยวของไดมผใหค านยามคณภาพชวตการท างานไวดงน

Davis (1977: 53) ใหความหมายไววา คณภาพชวตในการท างาน หมายถงคณภาพของความสมพนธระหวางผปฏบตงานกบสงแวดลอมโดยมสวนรวมในการท างานของเขาและเนนมตเกยวกบความสมพนธระหวางมนษย ซงมกถกละเลยจากปจจยทางเทคนคและปจจยทางเศรษฐศาสตรในการออกแบบการท างาน

24

Merton (1977: 44) ใหความหมายไววา คณภาพชวตการท างาน หมายถง จรยธรรมของการท างานและสภาพการท างานโดยมวตถประสงคเพอประเมนสภาพการท างาน ความพอใจและไมพอใจของคนงาน การจดการเพอประสทธภาพของผลผลตและการไดรบการยอมรบอยางกวางขวางวามสวนรวมตอความมนคงและเสถยรภาพของสงคม

Guest (1979: 76) ใหความหมายไววา คณภาพชวตในการท างาน หมายถงปฏกรยาของปจเจกบคคลตอการท างานหรอผลทเกดขนกบปจเจกบคคลอนเนองจากประสบการณในการท างาน เชน สขภาพจต ความพงพอใจในการท างาน เปนตน นนคอ ความรสกทงหลายของบคคลเกยวกบทกมตของการท างาน เชน ความรสกเกยวกบผลตอบแทนหรอผลประโยชนในทางเศรษฐกจความมนคง สภาพแวดลอมการท างาน ความสมพนธทเกยวของกบองคกรและความสมพนธระหวางบคคลและคณคาทแฝงอยภายในการท างานในชวตของบคคล

Delamotte and Takezawa (1984: 2-3) ใหความหมายไววาคณภาพชวตการท างาน หมายถง สงตางๆ ทเกยวของกบชวตการท างานซงจะประกอบดวย คาจาง ชวโมงการท างาน สภาพแวดลอมการท างาน ผลประโยชนและการบรการ ความกาวหนาในการท างานและการมมนษยสมพนธ ซงลวนมผลตอความพงพอใจและเปนสงจงใจส าหรบคนงาน

Huse and Cummings (1985: 35-37) ใหความหมายไววา คณภาพชวตการท างานและการพฒนาคณภาพชวตการท างาน หมายถง แนวทางทค านงถงคนงาน และองคการ ซงจะประกอบดวยองคประกอบทแตกตางกน 2 ประการ คอ 1)กเปนเรองทเกยวกบความพอใจในสภาพทเปนอยทดของผปฏบตงานและประสทธผลขององคการ 2)กเปนเรองการสงเสรมใหผปฏบตงานไดเขามามบทบาทในการแกปญหาและการตดสนใจเกยวกบการท างานทส าคญๆ Bovee และคณะ (1993: 413) ใหความหมายไววา คณภาพชวตการท างาน หมายถง ปรชญาในการปรบปรงผลตภาพในการท างานโดยการตระเตรยมและก าหนดใหพนกงานมโอกาสไดใชความสามารถทมอยปรบปรงตนเอง รวมไปถงปรบปรงในสงทองคการตองการ ซงการด าเนนการในเรองคณภาพชวตการท างานนน กระท าไดโดยการท าการออกแบบงานชนใหม ซงเปนชวงของการพยายามทจะวดและก าหนดวธการปฏบตงานและความรบผดชอบในงาน โดยถาเราออกแบบงานใหมคณภาพงานแลว ผลลพธทตามมากคอ การแบงงานและมอบอ านาจใหพนกงานในแตละต าแหนง (Empowerment) ทจะตดสนใจในเรองตางๆ ไดตามขอบเขตอ านาจ นอกจากนยงมวธในการสรางคณภาพชวตการท างานตามปรชญาในแนวทางนอก เชน การขยายขอบเขตงาน (Job Enlargement) การหมนเวยนงาน (Job Rotation) การขยายความรบผดชอบงาน

25

ในแนวดง (Job Enrichment) เปนตน ซงเหนไดชดวาเปนมมมองการสรางคณภาพชวตการท างานเพอมงผลผลตเปนหลก โดยไมไดพจารณาถงมตทางดานบคคล Skrovan (1983: 9) ไดอธบายความหมายของคณภาพชวตการท างานวาเปนกระบวนการด าเนนงานขององคการทสามารถท าใหสมาชกทกระดบในองคการเขามามสวนรวมในการท ากจกรรมทจะเปนการปรบปรงสภาพแวดลอมในการท างานหรอวธการปฏบตงานและการเพมผลผลต โดยมจดมงหมายทจะบรรลเปาหมาย 2 ประการ คอ 1) การเพมพนประสทธภาพในการผลตขององคการ 2) การปรบปรงคณภาพชวตทดใหแกลกจาง Cascio (2003: 23) ใหความหมายของคณภาพชวตการท างานไวสองแนวทาง คอ 1) คณภาพชวตการท างานเปนกระบวนการทองคการก าหนดขน เพอตอบสนองความตองการของพนกงานทงดานรางกายและจตใจ 2) คณภาพชวตการท างาน หมายถง การรบรของพนกงานวาพวกเขามความปลอดภย ไดรบการตอบสนองความตองการและความสามารถทจะเตบโตและพฒนาในฐานะทเปนทรพยากรบคคลในองคการ บญแสง ชวะภากร (2533: 6) คณภาพชวตในการท างาน หมายถง ความรสกพงพอใจทแตกตางกนไปตามมตการรบรของแตละคน เพราะตางมพนฐานภมหลง ลกษณะอนๆ ทเปนลกษณะเฉพาะตว บางคนอาจสนใจทเนองาน บางคนสนใจสภาพแวดลอม และคาตอบแทน เปนตน ซงปจจยตางๆ เหลานมผลกระทบตอการรบรหรอความรสก และกอใหเกดความพงพอใจ และความไมพงพอใจในการท างานขน จากความหมายขางตนสามารถสรปไดวา คณภาพชวตการท างาน คอ การด ารงชวตในการท างานอยางสรางสรรคดวยผลตอบแทนทองคการไดหยบยนสงทเอออ านวยความสะดวกและเปนประโยชนแกผท างานในองคการ ซงครอบคลมถงสขภาวะทางกาย อารมณ สงคมและจตวญญาณ ตลอดจนการดแลบคลากรเรองความปลอดภย สภาพแวดลอมในการท างาน สวสดการตางๆ ใหแกบคลากร เพอคนท างานเหลานจะไดตงใจทมเททงแรงกายและแรงใจในการปฏบตงานอยางมความสข มมนษยสมพนธทดตอเพอนรวมงานทงองคการ อนเกอหนนใหงานส าเรจลลวงไปไดดวยด

26

2.3 แนวคดทฤษฏเกยวกบองคประกอบของคณภำพชวตกำรท ำงำน Walton (1974: 12-16) ไดเสนอแนวคดเกยวกบลกษณะส าคญทประกอบขนเปนคณภาพ

ชวตการท างาน โดยแบงออกเปน 8 ประการคอ

ภำพท 2.5 องคประกอบของคณภาพชวตการท างานตามแนวคดของ Walton แหลงทมำ: Walton, 1975: 93-95. 1) การไดรบคาตอบแทนทเพยงพอและยตธรรม (Adequate and Fair Compensation) คาตอบแทนเปนสงหนงทบงบอกถงคณภาพชวตการท างานได เนองจากบคคลทกคนมความตองการทางเศรษฐกจ และจะมงท างานเพอใหไดรบการตอบสนองทางเศรษฐกจ ซงความตองการนเปนสงจ าเปนส าหรบการมชวตอยรอด บคคลนอกจากจะสรางความคาดหมายในคาตอบแทนส าหรบตนแลว บคคลยงมองในเชงเปรยบเทยบกบผอนในประเภทของงานแบบเดยวกน ดงนน เกณฑในการตดสนเกยวกบคาตอบแทนทจะบงชวา มคณภาพชวตการท างานนนจะพจารณาในเรอง ความเพยงพอ คอ คาตอบแทนทไดจากการท างานนน เพยงพอทจะด ารงชวตตามมาตรฐานของสงคมและความยตธรรม ซงจะประเมนจากความสมพนธระหวางคาตอบแทนกบลกษณะงาน

Social Relevance of

Work Life

Opportunity for Continued Growth

and Security

Safe and Healthy

Working Conditions

Work and Total Life

Space

Constitutionalism

Social Integration

Opportunity for Developing and Using Human

Capacity

Adequate and fair

compensation

QWL

Walton

27

และพจารณาไดจากการเปรยบเทยบคาตอบแทนทไดรบจากงานของตนกบงานอนทมลกษณะการท างานคลายๆ กน 2) โอกาสในการพฒนาสมรรถภาพของตนเอง (Opportunity for Developing and Using Human Capacity) การพฒนาสมรรถภาพของบคคลในการท างานนเปนการใหความส าคญเกยวกบการศกษา อบรม การพฒนาการท างานและอาชพของบคคล เปนสงบงบอกถงคณภาพชวตการท างานประการหนง ซงจะท าใหบคคลสามารถท าหนาทโดยใชศกยภาพทมอยอยางเตมท มความเชอมนในตนเองและเมอมปญหากจะใชการแกไขตอบสนองในรปแบบการด าเนนชวตทเหมาะสมพงกระท าเปนผลใหบคคลประสบความส าเรจในชวต การพฒนาสมรรถภาพของบคคลน สามารถพจารณาจากเรองตางๆ ดงน ความเปนอสระหรอการเปนตวของตวเอง สามารถควบคมงานดวยตนเอง ทกษะทซบซอนเปนการพจารณาจากความมากนอยของงานทปฏบตไดใชความรความช านาญมากขนกวาทจะปฏบตดวยทกษะคงเดม เปนการขยายขดความสามารถในการท างาน พนกงานมการคาดคะเนเลอกแนวทางปฏบตงานและผลทจะเกดขนอยางถกตองและเปนทยอมรบ ท าใหพนกงานไดพฒนาทกษะความรใหมๆ พนกงานสามารถใชทกษะความรความสามารถของตนปฏบตงานนนๆ ไดดวยตนเองทกขนตอน พนกงานตองมการวางแผนทดในการท างาน

3) การบรณาการทางสงคมหรอการท างานรวมกน (Social Integration) การท างานรวมกน เปนการทผปฏบตงานเหนวาตนเองมคณคา สามารถปฏบตงานใหประสบผลส าเรจได มการยอมรบและรวมมอกนท างานดวยด ซงเปนการเกยวของกบสงคมขององคการ ธรรมชาตความสมพนธระหวางบคคลในองคการมผลตอบรรยากาศในการท างาน ซงลกษณะดงกลาวนจะพจารณาไดจาก การไมมอคต ไมมการแบงพรรคแบงพวกกน ไมมการแบงชนชนวรรณะ ยดถอเรองสวนตวมากกวาความสามารถในการท างาน มลกษณะการท างานรวมกนชวยเหลอซงกนและกน มการตดตอสอสารกนอยางเปดเผย และพนกงานทกคนมความรสกวาการเปลยนแปลงไปในทางทดกวาเดมได 4) ธรรมนญในองคการ (Constitutionalism) หรอ สทธของพนกงาน (Employee Rights) หมายถง การบรหารจดการทใหพนกงานไดมสทธในการปฏบตตามขอบเขตทไดรบมอบหมายและแสดงออกในสทธซงกนและกน หรอการก าหนดแนวทางในการท างานรวมกน บคคลตองไดรบการเคารพในสทธสวนตว เปนองคประกอบหนงของการบงชคณภาพชวตการท างาน ซงสามารถพจารณาไดจากสทธในการใหขอมลอนๆ ทไมเกยวของกบการปฏบตงาน ความมอสระในการพดและแสดงความคดเหน และความเสมอภาคเทาเทยมกบคนอนๆ ในเรองของการปฏบตตามกฎระเบยบ การลงโทษ การไดรบคาตอบแทน

28

5) ความสมดลระหวางชวตงานกบชวตดานอน (Work and Total Life Space) คอ การทบคคลจดสรรเวลาในการท างานของตนเองใหเหมาะสมและมความสมดลกบบทบาทชวตของตนเอง เพอใหเวลาตนเองกบการพกผอนกบครอบครว และกบการท ากจกรรมอนๆ 6) สภาพการท างานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ (Safe and Healthy Working Conditions) คอ ผปฏบตงานควรจะอยในสภาพแวดลอมทางดานรางกายและสงแวดลอมของการท างานทปองกนอบตเหต และไมเกดผลเสยตอสขภาพและควรจะไดก าหนดมาตรฐานทแนนอน เกยวกบการคงไวซงสภาพแวดลอมทจะสงเสรมสขภาพและความปลอดภย ซงเปนการควบคมสภาพทางกายภาพ 7) ความกาวหนาและความมนคงในงาน (Opportunity for Continued Growth and Security) คอ งานทผปฏบตไดรบมอบหมายจะมผลตอการคงไว และการขยายความสามารถของตนเองใหไดรบความรและทกษะใหมๆ มแนวทางหรอโอกาสในการเลอนต าแหนงหนาททสงขนในลกษณะของคณภาพชวตการท างาน ตวบงชเรองความกาวหนาและความมนคงในการท างาน ไดแก การมอบหมายงานใหไดรบผดชอบมากขน ท างานมากขน และมความคาดหวงทจะไดรบการเตรยมความรทกษะเพองานในหนาททสงขน 8) ความเปนประโยชนตอสงคม (Social Relevance of Work Life) คอ กจกรรมการท างานทด าเนนไปในลกษณะทไดรบผดชอบตอสงคม ซงจะกอใหเกดการเพมคณคาความส าคญของงานและอาชพของผปฏบต เชน ความรสกของกลมพนกงานทรบรวา องคการของตนไดมสวนรวมรบผดชอบตอสงคมเกยวกบผลผลต การก าจดของเสย เทคนคทางการตลาด การมสวนรวมในการรณรงคดานการเมองและอนๆ

Huse and Cummings (1985: 198-200) ไดแบงลกษณะคณภาพชวตการท างานเปน 8 ดาน ดงน 1)กรายไดและผลประโยชนตอบแทนทยตธรรมและเพยงพอ (Adequate and Fair Compensation) หมายถง การไดรบรายไดและผลตอบแทนทเพยงพอและสอดคลองกบมาตรฐาน ผปฏบตงานมความรสกวามความเหมาะสมและเปนธรรมเมอเปรยบเทยบกบรายไดจากงานอนๆ 2)กสภาพทท างานทถกสขลกษณะและปลอดภย (Safe and Healthy Environment) หมายถง การทพนกงานไดปฏบตงานในสภาพแวดลอมทเหมาะสม มสถานทท างานทไมไดสงผล เสยตอสขภาพและไมเสยงตออนตราย 3)กการพฒนาศกยภาพของผปฏบตงาน (Development of Human Capacities) หรอ “โอกาสพฒนาศกยภาพ” หมายถง การทผปฏบตงานไดมโอกาสพฒนาขดความสามารถของตนจาก

29

งานทท า โดยพจารณาจากลกษณะของงานทปฏบต ไดแก งานทไดใชทกษะและความสามารถหลากหลาย งานทมความทาทาย งานทผปฏบตมความเปนตวของตวเองในการท างาน งานทไดรบการยอมรบวามความส าคญและงานทผปฏบตไดรบทราบผลการปฏบตงาน 4)กความกาวหนาและความมนคงในงาน (Growth and Security) หมายถง การทผปฏบตงานมโอกาสทจะกาวหนาในอาชพและต าแหนงอยางมนคง 5)กสงคมสมพนธ (Social Integration) หมายถง การทผปฏบตงานเปนทยอมรบของผรวมงาน ทท างานมบรรยากาศของความเปนมตร มความอบอนเอออาทรตอกน ปราศจากการแบงแยกเปนหมเหลา ผปฏบตงานไดรบการยอมรบและมโอกาสในการปฏสมพนธกบผอน 6)กลกษณะการบรหารงาน (Constitutionalism) หมายถง การมความยตธรรมในการบรหารงาน มการปฏบตตอบคลากรอยางเหมาะสม ผปฏบตงานไดรบการเคารพในสทธและความเปนปจเจกบคคล ผบงคบบญชายอมรบฟงความคดเหนของผใตบงคบบญชา บรรยากาศขององคการมความเสมอภาคและความยตธรรม 7)กภาวะอสระจากงาน (Total Life Space) หมายถง ภาวะทบคคลมความสมดลในชวงชวตระหวางปฏบตงานกบชวงเวลาอสระจากงาน มชวงเวลาทไดคลายเครยดจากภาระหนาทรบผดชอบ 8)กความภมใจในองคการ (Organizational pride) หมายถง ความรสกของบคลากรทมความภาคภมใจทไดปฏบตงานในองคการทมชอเสยง และไดรบรวาองคการอ านวยประโยชนและรบผดชอบตอสงคม Delamotte and Takezawa (1984: 11) ไดแสดงมตทประกอบขนเปนคณภาพชวตในการท างานไวเปน 5 มต ดงน

30

ภำพท 2.6 มตทประกอบขนเปนคณภาพชวตการท างานของ Delamotte and Takezawa แหลงทมำ: Delamotte and Takesawa, 1984: 11. 1) การไดรบความคมครองในปญหาพนฐานทวไปในการท างาน (Traditional Goals) ไดแก ปญหาสขภาพอนามยและความปลอดภยในการท างาน สภาพแวดลอมทเปนอนตรายตอรางกาย โรคภยและอบตเหตเนองจากการท างาน ปญหาความไมมนคงในการท างาน ลกจางรสกวาตนไมไดรบความคมครองมใหตองออกจากงานอยางไรเหตผลอนสมควร ท าใหตองขาดรายไดไมวาจะมาจากสาเหตของการประสบอบตเหต การเจบปวย ท างานไดไมเตมท 2) การไดรบการปฏบตทเปนธรรมในการท างาน (Fair Treatment at Work) คอความตองการของผปฏบตงานในการไดรบการปฏบตอยางเปนธรรมในการท างาน ทงในฐานะทเปนสวนหนงขององคการ และเปนสวนหนงของสงคมไมถกเลกจางโดยไมเปนธรรม หรอไมมเหตผล รวมทงมาตรการทไมเปนธรรมในการปฏบตงานของนายจาง หรอการเลอกปฏบตตอสตร 3) การมสวนรวมในการตดสนใจ (Influence on Decision) คอ การกระจายอ านาจในการตดสนใจลงไปสพนกงานระดบลาง ใหมสวนรวมในการตดสนใจอยางเหมาะสม ลกจางมโอกาสในการแสดงความคดเหน มความรสกเปนเจาของ รสกรกและท าประโยชนเพอองคการ 4) การไดท างานททาทายความสามารถ (Challenge of Work Content) โดยเปนงานทผท ารสกตนเตนและสนใจท างาน จากการหมนเวยนงาน การท างานเปนกลม หรอการออกแบบงาน

Work Life

Challenge of

Work

content

Influence of

Decision

Fair

Treatment at

work

Traditional

Goals

QWL

31

เชน การขยายขอบเขตของงาน การเพมเนอหาของงาน และการเพมปรมาณงานเพอใหไดใชทกษะความรความสามารถมากขน เปนการสรางแรงจงใจในการท างาน 5) ความสมพนธระหวางชวตการท างานกบการด ารงชวตประจ าวน (Work and Life Cycle) ปญหาดานเศรษฐกจสงผลใหคนตองท างานมากขน มเวลาพกผอนนอยลง ท าใหลกจางมโอกาสใกลชดกบสมาชกในครอบครวนอยลง ดงนน งานจะตองไมท าใหลกจางหางเหนกบครอบครว โดยตองมความเหมาะสมของเวลาพกผอนสวนตว เวลาปฏบตหนาทในครอบครว และมเวลาท ากจกรรมรวมกนกบครอบครวอยางเพยงพอ นอกจากนน ยงตองพจารณาถงการรกษาสภาพแวดลอมบรเวณรอบๆ ของสถานประกอบการ งานกบสภาพทางสงคม และชนชนทสะทอนใหเหนถงทศนคตของนายจางทมตอคณคาความส าคญของชนชนการท างานทแตกตางกนของลกจาง เชน การมหองท างานสวนตวของผบรหาร การมรถยนตประจ าต าแหนง เปนตน ขณะทลกจางในระดบต าแหนงทต ากวาลงมาจะไมไดรบสทธประโยชนดงกลาว หรอไดรบในระดบทนอยกวา บญแสง ชระภากร (2533: 7-12) ไดใหแนวคดเกยวกบองคประกอบในการก าหนดคณภาพชวตการท างานทถอวาเปนสาระส าคญในการน ามาพจารณาเพอปรบปรงคณภาพชวตการท างาน ม 10 ประการ ดงน 1)กคาตอบแทนทเหมาะสมและเพยงพอ (Adequate and Fair Pay) คาตอบแทน ในทนหมายถง คาตอบแทนทเปนตวเงน (Salary and Wage) ซงพจารณาไดเปน 2 ประเดน คอ คาตอบแทนทเหมาะสมและคาตอบแทนทเพยงพอ (Fair Pay) คาตอบแทนทเหมาะสม คอ การจายคาจางและเงนเดอนตามหลกงานเทากน เงนเทากน (Equal Pay of Equal Work) ซงเปนหลกการทตองการใชเทคนคการบรหารคาจาง เงนเดอน เชน วเคราะหงาน (Job Analysis) การประเมนคางาน (Job Evaluation) การจดท าโครงสรางคาจางเงนเดอน (Pay Structure) มาประยกตใชใหมความเหมาะสมกบแตละองคการโดยค านงถงสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจภายนอกองคการดวยสวนคาตอบแทนทเพยงพอ (Adequate Pay) คอ การจายคาจางและเงนเดอนทเหมาะสมสามารถเลยงครอบครวไดตามสภาพการทางเศรษฐกจ คาครองชพ ภาวะเงนเฟอ เปนตน 2)กผลประโยชนเกอกล (Fringe Benefits) เปนคาตอบแทนประเภททไมเปนตวเงนทองคกรจดใหแกบคคลในองคกร เชน วนหยด วนลา เวลาพก ฯลฯ ซงถอเปนสงทองคการใหแกบคคลในองคกรโดยไมมขอผกพน เพราะไมถอเปนคาตอบแทนในการจางงาน แตเปนคาตอบแทนทใหเพอเปนประโยชนในการเสรมสรางชวตความเปนอยและความสะดวกสบายในการท างานเทานน

32

3)กสภาพแวดลอมทปลอดภยและถกสขลกษณะ (A Safe and Healthy Environment) การสรางสภาพแวดลอมของการท างานใหสะอาดถกสขลกษณะตอรางกาย ทงในดานแสงสวาง เสยง ตลอดจนความสะอาดทวไป และการมมาตรการในการรกษาความปลอดภยในการท างานไมวาจะเปนการปองกนการบาดเจบในระหวางการท างาน หรอผลกระทบตอสขภาพของคนในองคการ และเปนการสรางความพงพอใจใหแกบคลากรในองคการ 4)กความมนคงในการท างาน (Job Security) ในทนมความหมายของการจดการ จางงานและความเปนธรรมในการเลกจาง องคการทใหความมนคงในการจางงานสง เชน ระบบราชการ มการจางงานจนอายครบ 60 ป และไมมการเลกจางโดยไมมสาเหตอนสมควร เชน ทจรตหรอหยดงานโดยไมมเหตผล จงเปนตวอยางขององคการทมความมนคงสง จนมผนยมเขาท างานโดยเหตผลของความมนคงน เปนสงดงดดใจและสรางความพงพอใจในการท างานใหแกบคคลในองคการสง 5)กเสรภาพในการรวมเจรจาและตอรอง (Free Collective Bargaining) การรวมเจรจาตอรองเปนสทธและเสรภาพของพนกงานในองคการตามขอบเขตทกฎหมายก าหนดไว ใหการรวมเจรจาตอรองโดยทวไปมกเปนเรองของผลประโยชนทบคคลในองคการพงไดรบจากองคการในแงของจตวทยา พนกงานหรอลกจางมกเกดความรสกกดดนตอการท างานในฐานะเปนผปฏบตงานภายใตการบงคบบญชา การอนญาตใหมการรวมตวกนเจรจาตอรองอยางมอสระภายใตขอบเขตของกฎหมาย ท าใหกลมของพนกงานหรอลกจางมอ านาจตอรองกบผบรหารขององคการได การมอ านาจตอรองกบผบงคบบญชาของตนเองจะท าใหบคลากรเกดความรสกถงความส าคญของตนเอง ความส าคญในต าแหนงหนาทแลวกจะเอาใจใสงาน ตงใจท างานใหดทสด เพอสรางผลงานและความส าคญของต าแหนงหนาทใหมประสทธภาพสง 6)กพฒนาการและการเจรญเตบโต (Growth and Development) พฒนาการและการเจรญเตบโตในต าแหนงหนาทมความสมพนธอยางแยกไมออก เพราะการทบคคลใดจะมการเจรญเตบโตในต าแหนงหนาทไดนน จะตองมการพฒนาการทงทางดานความร (Knowledge) ทกษะ (Skill) ทศนคต (Attitude) ทเกยวของกบงานเปนอยางด พฒนาการ (Development) จงเปนสงทจ าเปนส าหรบบคคล สวนการเจรญเตบโตเปนสงทเกยวของกบต าแหนงหนาททปฏบต แตโดยสรปแลว ทงพฒนาการและการเจรญเตบโตเปนความตองการของมนษยทกคน ซงแตละบคคลอาจจะมระดบของความตองการทแตกตางกนไป แตทงนตองเปนไปตามทไดกลาวมาแลว จะตองมกระบวนการพฒนาทเหมาะสมกบการเจรญเตบโต จงจะสามารถเจรญเตบโตในต าแหนงหนาทไดซงเงอนไขในบางองคกรถอเปนเงอนไขทส าคญในการทจะเลอนต าแหนงสงขน 7)กบรณาการทางสงคม (Social Integration) หมายถง ความสมพนธระหวางบคคลในองคการทงในรปแบบทเปนทางการ (Formal) และไมเปนทางการ (Informal) ส าหรบความสมพนธ

33

ทเปนรปแบบทเปนทางการ มกจะไมใชจดทเปนปญหาส าคญ เพราะมโครงสราง ตลอดจนกฎขอบงคบตางๆ เปนตวก าหนดรปแบบของความสมพนธอยแลว สวนความสมพนธทไมเปนทางการถอวาปจจยส าคญทจะเปนตวชวา องคกรมบรณาการทางสงคมหรอไม การปฏบตตามกฎระเบยบขอองคการ มกเตมไปดวยขนตอนลาชา เมอน าเอาความสมพนธในรปแบบทไมเปนทางการมาใชจะชวยใหระบบงานขององคการคลองตวขน 8)กการมสวนรวมในองคการ (Participation) การมสวนรวมในองคการในทน หมายถง การมสวนรวมทางการบรหาร ซงทางฝายบรหารขององคการไดยอมรบและเปดโอกาส ใหพนกงานขององคการมสวนรวมได เปนรปแบบของการมสวนรวม อาจมแตกตางกนไปตามลกษณะขององคการ เชน ถาองคการมการบรหารแบบคณะกรรมการกอาจใหมผแทนของพนกงานรวมเปนกรรมการบรหารดวย หรอถาองคการมผบรหารสงสดคนเดยว การก าหนดนโยบายการบรหาร อาจรบฟงความคดเหนของผแทนพนกงาน หรออาจอยในฐานะสมาชกของคณะทปรกษาผบรหาร เปนตน 9)กประชาธปไตยในการท างาน (Democracy at Work) ความหมายของค าวาประชาธปไตยในทน หมายถง การใหความส าคญกบบคคลในองคการทกๆ คน ในการท างานรวมกนจะตองใหความส าคญแกทกๆ คน อยางเสมอหนาไมวาจะอยในระดบใดขององคการ ไมวาจะมกรณใดๆ เกดขนในระหวางการท างาน การประชมกลม การท างานเปนทมจะตองฟงเสยงของทกๆ คน อยางเทาเทยมกน และแกปญหาดวยเหตผลทดทสด 10)กเวลาวางของชวต (Total Life Space) การท างานในองคการมไดเปนเพยงปจจยเดยวในการด าเนนชวตของมนษย มนษยทกคนยอมตองการเวลาสวนตวทไมตองการใหสงใดมารบกวน นอกจากท างานแลวทกคนยอมตองการเวลาวางเพอพกผอนเปนของตวเอง หรอท ากจกรรมนนทนาการ (Recreation) การจดเวลาวางใหบคคลถอวาเปนประโยชนเกอกลชนดหนงในประเภททไมเปนตวเงน เปนการสรางคณคาของตวบคคลทมไดมการท างานเหมอนเครองจกรทไมมชวตจตใจ จากองคประกอบของคณภาพชวตการท างานทมผกลาวไวตางๆ กนนน จะเหนวาเปนปจจยตางๆ ทกระทบตอการรบรและความรสกพงพอใจในการท างาน แตละบคคลกจะมการรบรและความรสกตางๆ กน โดยเฉพาะการใหความส าคญในแตละองคประกอบ นกวชาการสวนใหญไดจ าแนกองคประกอบคณภาพชวตการท างานทส าคญ คอ ผลตอบแทน สภาพการท างานทปลอดภย โอกาสในการพฒนาศกยภาพและความสามารถ ความกาวหนาและความมนคงในงาน ความสมพนธกบผรวมงาน การบรหารงาน และความภมใจในองคการ สรปแลวจะเหนวามสวนคลายคลงกนในแตละความเหนไมวาจะเปนของชาวไทยหรอชาวตางชาต

34

ตำรำงท 2.3 องคประกอบและมตของคณภาพชวตการท างาน

องคประกอบและมตของคณภำพชวตกำรท ำงำน แนวคดของ

Huse & Cumming แนวคดของ

Delamotte&Takezawa แนวคดของ

บญแสง ชระภำกร 1) คาตอบแทนทเหมาะสมและยตธรรม (Adequate and Fair Compensation)

1) ผลตอบแทนทเปนธรรมและเพยงพอ (Adequate and Fair)

1) คาตอบแทนทเหมาะสมและเพยงพอ (Adequate and Fair Pay) 2) ผลประโยชนเกอกล (Fringe Benefits)

2) พนกงานปฏบตงานในสภาพแวดลอมทด (Good Working Environment)

2) สภาพแวดลอมในการท างานทถกสขลกษณะและปลอดภย (Safe and Healthy Environment)

1) การไดรบความคมครองในปญหาพนฐานทวไปในการท างาน (Traditional Goals)

3) สภาพแวดลอมทปลอดภยและถกสขลกษณะ (Safe and Healthy Environment)

3) การใหโอกาสการพฒนาความรความ สามารถของผปฏบต งาน (Development of Human Capabilities)

3) การพฒนาศกยภาพของผปฏบตงาน (Development of Human Capabilities)

3) การไดท างานททาทายความสามารถ (Challenge of Work Content)

4) พฒนาการและการเจรญเตบโต (Growth and Development)

4) ความมนคงและเจรญกาวหนา (Growth and Security)

4) ความกาวหนาและความมนคงในงาน (Growth and Security)

5) ความมนคงในงาน (Job Security)

5) การมสวนรวมในสงคม (Social Integration)

5) การมสวนรวมในสงคม (Social Integration)

6) บรณาการทางสงคม (Social Integration)

แนวคดของ Walton

35

ตำรำงท 2.3 (ตอ)

องคประกอบและมตของคณภำพชวตกำรท ำงำน แนวคดของ

Huse & Cumming แนวคดของ

Delamotte&Takezawa แนวคดของ

บญแสง ชระภำกร 6) การปกครองในองคการ (Constitutionalism)

6) การบรหารงานทเปนธรรมและเสมอภาค (Constitutionalism)

6) การไดรบการปฏบต งานทเปนธรรมในการท างาน (Fair Treatment at Work) 7) การมสวนรวมในการตดสนใจ (Influence on Decision)

7) เสรภาพในการเจรจาตอรอง (Free Collective Bargaining) 8) การมสวนรวมในองคการ (Participation) 9) ประชาธปไตยในการท างาน (Democracy at Work)

7) ความสมดลระหวางชวตและการท างานโดยรวม (Total Life Space)

7) การสรางความสมดลระหวางชวตการท างานกบชวตดานอนๆ (Total Life Space)

8) ความสมพนธระหวางชวตการท างานกบการด ารงชวตประจ าวน (Work and Life Cycle)

10) เวลาวางของชวต (Total Life Space)

8) การ เ ก ยวของส ม พน ธ ก บ ส ง ค ม (Social Relevance)

8) ความภาคภมใจในองคการ (Organizational Pride)

2.3.1 หลกในกำรน ำเอำคณภำพชวตในกำรท ำงำนไปใชกบองคกำร คณภาพชวตในการท างาน (Quality of Working Life = QWL) เปนค าทน ามาใชเปนครงแรกในประเทศอตสาหกรรม ในชวงตอนปลายศตวรรษท 21 โดยเปนการศกษาทสบเนองมาจากปญหาดานแรงงาน อนเปนผลเนองมาจากการพฒนาระบบอตสาหกรรมทไดท าใหเกดระบบวธการท างาน และเงอนไขในการท างานใหมซงกอใหเกดความยากล าบาก ภาวะอนตรายตอผท างานและ

แนวคดของ Walton

36

ครอบครว ซงวธการแกไขปญหาแรงงานของกลมประเทศอตสาหกรรมนน กมขอแตกตางกนไปสดแลวแตละสงคมจะบอกวาสงใด หรอเงอนไขใดเปนปญหา Lewin (1981: 47-51) ไดเสนอองคประกอบของคณภาพชวตการท างานไว 10 ประการ ดงน 1) คาจางและผลประโยชนทจะไดรบ (Pay and Benefits) 2) เงอนไขของการท างาน (Conditions of Employment) 3) เสถยรภาพของการท างาน (Employment Stability) 4) การควบคมการท างาน (Control of Work) 5) การปกครองตนเอง (Autonomy) 6) การยอมรบ (Recognition) 7) ความสมพนธกบผบงคบบญชา (Relations with Supervisor) 8) วธพจารณาการเรยกรอง (Appeals Procedure) 9) ความพรอมของทรพยากรทมอย (Adequacy of Resources to Get Work Done) 10) ความอาวโส (Seniority in Employment) ในการทจะท าใหองคการเจรญเตบโตและประสบความส าเรจไดนน พนกงานถอวาเปนกลไกส าคญทจะท าใหงานนนส าเรจลลวงไปดวยด แตการทจะท าใหพนกงานทกคนตงใจท างานใหดขนนน ยอมตองมคณภาพชวตในการท างานทดดวย เพอใชเปนแรงจงใจหรอแรงกระตนใหพนกงานตงใจท างานมากขน นอกจากนยงไดมนกวชาการไดท าตวชวดทนาสนใจและรวบรวมไวดงน เนตรพฌฌา ยาวราช (2546: 106) ไดกลาววา การท าใหพนกงานพงพอใจในดานตางๆ 8 ดาน คอ 1) ความเทาเทยมและความเปนธรรมในคาตอบแทนทไดรบ 2) สภาพความปลอดภยและสขภาพในการท างานทด 3) การท างานทไดมการพฒนาขดความสามารถ 4) การใหพนกงานไดรบโอกาสในความเจรญกาวหนาและมนใจในงาน 5) การมสภาพแวดลอมทางสงคมทด 6) การมสทธความชอบธรรมของพนกงาน 7) การท างานทมเวลาใหแกครอบครว มการพกผอน 8) งานทองคการมความรบผดชอบตอสงคม

37

การมคณภาพชวตในการท างานทด จะสงผลใหพนกงานท างานไดอยางมประสทธภาพและประสทธผลจนสามารถเพมผลผลตและลดปญหาตางๆ ได ตลอดจนท าใหพนกงานเกดทศนคตทดตอองคการอกดวย Zain and Yatim (1999, อางถงใน อบล อ าพนธ, 2552: 22) ไดศกษาปจจยทใชวดคณภาพชวตในการท างานของกลมตวอยางพนกงานจ านวน 672 คน ทท างานในภาครฐบาล รฐวสาหกจและเอกชนของมาเลเซย โดยศกษาตามแนวทางทฤษฏของ วอลตน พบวา ปจจย 7 ประการทพนกงานยอมรบวาสามารถใชวดการมคณภาพชวตในการท างานในองคการ ไดแก 1) คาตอบแทนทเปนธรรม 2) สภาพแวดลอมการท างานทปลอดภย 3) การพฒนาและการใชขดความสามารถของมนษย 4) ความมนคงและโอกาสกาวหนา 5) การบรณาการทางสงคมในองคการ 6) สทธในการท างานของพนกงาน 7) ลกษณะงานทใหประโยชนตอสงคม Skrovan (1983: 9) ไดอธบายวาคณภาพชวตในการท างานเปนกระบวนการด าเนนงานขององคการทสามารถจะท าใหพนกงานทกคนในองคการมสวนรวมในการท างาน และมสวนรวมในการปรบปรงสภาพแวดลอมในการท างาน มสวนรวมในการแสดงความคดเหน และคดคนหาวธปฏบตงาน ตลอดจนสามารถหาวธเพมผลผลตทมประสทธภาพ นอกจากน คณภาพชวตในการท างาน หรอ QWL มองคประกอบอย 3 ประการคอ 1) การพฒนาทงในดานวธการ หรอการด าเนนงานดานตางๆ ในอนทจะกอใหเกดคณภาพชวตในการท างานทด และมการพฒนาในดานคณภาพชวตของบคคลดวย ซงสอดคลองกบหลกการของสทธมนษยชนและแนวคดประชาธปไตยทเคารพในศกดศรของแตละบคคล 2) การเคารพและยอมรบในศกดศรของความเปนมนษย การไดรบการตอบสนองความพงพอใจ และไดรบการยกยองเปนทยอมรบในความสามารถหรอการเปนผมความส าคญในทศนะของผอน 3) การทบคคลทวไปตองใชเวลาอยางนอย 8 ชวโมงกบการท างานในแตละวนยอมมการปฏสมพนธกบผรวมงานทท างาน การพฒนาคณภาพชวตของแตละบคคลรวมทงการปรบปรงการท างานใหเกดประสทธภาพทดของบคคลจะไมสามารถเกดขนไดเลย หากปรากฎวาองคการนนๆ ไมมระเบยบวธปฏบตในการท างานใหบคคลสามารถบรรลเปาหมายได

38

สรป คณภาพชวตในการท างานถอวาเปนสงส าคญอยางยงทจะชวยใหพนกงานเกดความตงใจในการท างาน มการคดหาวธการท างานใหมๆ เพอทนแรง มการพฒนาตนเองอยางตอเนอง ซงคาตอบแทนและผลประโยชนอนในแตละองคการนน จะตองจดใหมอยางเหมาะสมและตอเนอง ตลอดจนตองสามารถแกไขและปรบปรงใหเขากบสภาพแวดลอมสงคมทเปลยนแปลงอยตลอดเวลาไดอยางเหมาะสม

2.4 ผลงำนวจยทเกยวของกบคณภำพชวตกำรท ำงำน จรกร ผลอนทรและคณะ (2551) ไดศกษาวจยเรอง คณภาพชวตการท างานของพนกงานบรษทไซโกพรซชน ประเทศไทย จ ากด ผลการศกษาพบวา คณภาพชวตการท างานของพนกงานบรษทไซโกพรซชน ประเทศไทย จ ากด โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาตามรายดานพบวา ดานคาตอบแทนทยตธรรมและเพยงพอ ดานสภาพแวดลอมทปลอดภยและสงเสรมสขภาพ ดานการพฒนาความสามารถของบคคล ดานความกาวหนาและความมนคงในงาน ดานการบรณาการทางดานสงคม ดานลทธธรรมนญนยม ดานการเกยวของสมพนธกบสงคม อยในระดบปานกลาง มเพยงดานความสมดลระหวางชวตงานกบชวตดานอนๆ ทอยในระดบสง เมอเปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานของบรษทไซโกพรซชน ประเทศไทย จ ากด พบวา โดยภาพรวมพนกงานระดบปฏบตการมคณภาพชวตต ากวาพนกงานระดบประจ าส านกงาน และระดบหวหนางาน และแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอเปรยบเทยบเปนรายดานพบวา ดานคาตอบแทนทยตธรรมและเพยงพอ พนกงานระดบปฏบตการ มคณภาพชวตแตกตางกบ พนกงานระดบประจ าส านกงาน และพนกงานระดบหวหนางาน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ดานสภาพแวดลอมทปลอดภยและสงเสรมสขภาพ พนกงานระดบปฏบตการมคณภาพชวตแตกตางกบ พนกงานระดบหวหนางานอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ดานความกาวหนาและความมนคงในงาน พนกงานระดบปฏบตการมคณภาพชวตแตกตางกบ พนกงานระดบหวหนางาน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ดานการบรณาการทางดานสงคม พนกงานระดบปฏบตการ มคณภาพชวตแตกตางกบ พนกงานระดบประจ าส านกงานและพนกงานระดบหวหนางาน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ดานลทธธรรมนญนยม พนกงานระดบปฏบตการ มคณภาพชวตแตกตางกบ พนกงานระดบประจ าส านกงาน และหวหนางาน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ดานการพฒนาความสามารถของบคคล ดานความสมดลระหวางชวตงานกบชวตดานอนๆ และดานการเกยวของสมพนธกบสงคม ไมมความแตกตางกน

39

มงคล ลาวรรณา (2551) ศกษาวจยเรองการศกษาคณภาพชวตการท างานของบคลากรส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ผลการศกษาพบวาระดบคณภาพชวตการท างานบคลากรส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ทง 8 ดาน อยในระดบปานกลาง เมอพจารณาผลการวจยรายดาน พบวาปจจยดานคาตอบแทนทเพยงพอและยตธรรมทอยในระดบมาก และปจจยดานการบรณาการทางสงคมอยในระดบนอยและปจจยองคการโดยรวมของบคลากรส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาตอยในระดบปานกลาง โดยแบงเปนปจจยดานโครงสรางและปจจยดานภาวะผน าของผบรหาร สงผลตอคณภาพชวตอยทระดบปานกลาง และปจจยดานความสมพนธระหวางเพอนรวมงานกบปจจยดานความสมพนธระหวางผบงคบบญชากบผใตบงคบบญชาสงผลตอคณภาพชวตอยทระดบนอย และพบวาปจจยสวนบคคลคอ อาย ระดบการศกษา รายไดเงนเดอน สถานภาพการสมรส สถานภาพบคลากร ระดบซ และประสบการณการท างานทแตกตางกนสงผลตอคณภาพชวตการท างานของบคลากรไมแตกตางกน โดยเพศและระดบต าแหนงมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 และปจจยดานองคการมความสมพนธกบคณภาพชวตของบคลากรไมแตกตางกน โดยปจจยดานภาวะผน าของผบรหาร ปจจยดานความสมพนธระหวางผบงคบบญชากบผใตบงคบบญชา ปจจยดานโครงสรางองคการมความสมพนธเชงบวกกบคณภาพชวตการท างานในระดบปานกลางตามล าดบจากมากไปหานอย ยกเวน ปจจยดานความสมพนธระหวางเพอนรวมงาน ทมความสมพนธเชงบวกกบคณภาพชวตการท างานในระดบนอย อบล อ าพนธ (2552) ศกษาวจยเรองคณภาพชวตการท างานของบคลากรในมหาวทยาลยเอกชน เขตกรงเทพมหานคร ผลการศกษาพบวา บคลากรสวนใหญเปนเพศหญง อายโดยเฉลยอยระหวาง 30-39 ป วฒการศกษาสงสดของบคลากรสวนใหญ คอ ปรญญาโท ระยะเวลาทปฏบตงานของบคลากรในมหาวทยาลยเอกชน เขตกรงเทพมหานคร สวนใหญปฏบตงานมากกวา 10 ปขนไป รายไดตอเดอนของบคลากรในมหาวทยาลยเอกชน เขตกรงเทพมหานคร สวนใหญมรายได 15,000-25,000 บาท ลกษณะงานของบคลากรในมหาวทยาลยเอกชน เขตกรงเทพมหานคร สวนใหญเปนอาจารย นอกจากนพบวา ปจจยจงใจมผลตอคณภาพชวตการท างานอยในระดบปานกลาง สวนบคลากรของมหาวทยาลยเอกชน เขตกรงเทพมหานคร มคณภาพชวตการท างาน อยในระดบปานกลาง จากการทดสอบปจจยพนฐานสวนบคคล ไดแก เพศ ระยะเวลาในการปฏบตงาน รายไดตอเดอน และลกษณะงานแตกตางกนมระดบคณภาพชวตการท างานตางกน แกวตา ผพ ฒนพงศ (2550) ศกษาวจยเรองคณภาพชวตการท างานของอาจารยในมหาวทยาลยไทย ผลการวจย พบวา อาจารยเหนวา มคณภาพชวตการท างานอยในระดบสง และอยในเกณฑนาพอใจ สวนปจจยทมผลตอคณภาพชวตการท างานของอาจารย ประกอบดวย ระยะเวลาท าการสอน สมรรถนะของมหาวทยาลย นโยบายของมหาวทยาลย และเสรภาพทางวชาการ โดยตว

40

แปรสมรรถนะของมหาวทยาลยมผลหรออทธพลตอคณภาพชวตการท างานมากทสด รองลงมาคอ เสรภาพทางวชาการ ตามดวยระยะเวลาท าการสอนและนโยบายมหาวทยาลย ซงสามารถอธบายคณภาพชวตการท างานของอาจารยไดพอๆ กน ขอคนพบดงกลาว เปนการยนยนความรเกยวกบคณภาพชวตการท างานของอาจารย ตลอดจนความสมพนธของตวแปรตางๆ วาเปนไปตามทไดมการทบทวนวรรณกรรม นวลฉว พะโน (2551) ไดศกษาการวเคราะหองคประกอบคณภาพชวตการท างานของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลชมชน เขตตรวจราชการท 11 ผลการวจยพบวา พยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลชมชน เขตตรวจราชการท 11 มอายเฉลย 36 ป สวนใหญส าเรจการศกษาระดบปรญญาตร ด ารงต าแหนงพยาบาลวชาชพช านาญการ (ระดบ 6-7) มรายไดประจ าเฉลยเดอนละ 20,573 บาท ระยะเวลาทปฏบตงานในโรงพยาบาลชมชนเฉลย 13 ป และเกนกวาครงหนงปฏบตงานในโรงพยาบาลชมชนขนาด 30 เตยง คณภาพชวตการท างานของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลชมชน เขตตรวจราชการท 11 ประกอบดวยองคประกอบ 9 องคประกอบ อธบายความแปรปรวนไดรอยละ 62.48 ไดแก (1) โอกาสในการพฒนาและความกาวหนา (2) ความสมพนธของบคคลในองคการ (3) คาตอบแทนทเหมาะสม (4) สงแวดลอมทปลอดภยและสงเสรมสขภาพ (5) ความมนคงในงาน (6) ความสมพนธกบสงคม (7) สทธในการท างาน (8) ความสมดลของเวลาท างานและชวตสวนตว (9) ความเสมอภาคในองคการ ศรกานต ทมยายงาม (2550) ไดศกษาคณภาพชวตการท างานของผดแลเดก ในศนยพฒนาเดกเลก จงหวดฉะเชงเทรา ผลการวจยพบวา มคณภาพชวตการท างานอยในระดบมาก อาย ประสบการณการท างาน ระดบการศกษา ขนาดขององคการบรหารสวนต าบลไมแตกตางกน เมอจ าแนกตามพนทปฏบตงาน แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 แนวทางปรบปรงคณภาพชวตการท างานของผดแลเดก ในศนยพฒนาเดกเลก จงหวดฉะเชงเทรา ไดแก การเพมคาตอบแทนใหเหมาะสมกบภาวะเศรษฐกจ การเนนมาตรฐานดานความปลอดภยเพมมากขนและการจดสถานทไมใหเกดความแออดคบแคบ สงเสรมดานการศกษาตอ การบรรจเปนขาราชการประจ า การจดกจกรรมเพอพบปะสรางความสมพนธในชมชน เปดโอกาสใหมอสระทางความคดในการพฒนางาน เพมโอกาสพกผอนในชวงปดภาคเรยน และการมอบรางวลในโอกาสตางๆ เพอสรางขวญก าลงใจ

41

2.5 กรอบแนวคดในกำรวจย จากการศกษาแนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ ท าใหไดขอสรปทผวจยสามารถน ามาก าหนดกรอบแนวคดในการศกษา ดงแสดงไวในภาพท 2.7

ภำพท 2.7 กรอบแนวคดทใชในการศกษา (Conceptual Framework)

ปจจยสวนบคคล ไดแก 1. เพศ

2. อาย

3. ระดบการศกษา

4. สถานภาพสมรส

คณภำพชวตในกำรท ำงำน

ปจจยดำนองคกำร 1. ขนาดของมหาวทยาลย

2. ล าดบของมหาวทยาลย

ปจจยเกยวกบงำนทท ำ 1. รายไดเฉลยตอเดอน

2. ระยะเวลาในการปฏบตงาน

3. ลกษณะงานทรบผดชอบ

42

2.6 สมมตฐำนกำรวจย สมมตฐานขอท 1 บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมปจจยสวนบคคลตางกน มคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน สมมตฐานขอท 2 บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมปจจยเกยวกบงานทท าตางกน มคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน สมมตฐานขอท 3 บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมปจจยดานองคการตางกน มคณภาพชวตในการท างานทแตกตางกน

43

บทท 3

ระเบยบวธวจย

ในการศกษาเรอง “คณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล” เปนการศกษาเชงส ารวจ (Survey Research) โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล หวขอทเกยวของกบระเบยบวธวจยทจะน าเสนอในบทน ในรายละเอยดมดงตอไปน 3.1 ประชากรและตวอยาง 3.2 นยามเชงปฏบตการ 3.3 ตวแปรทใชในการศกษา 3.4 เครองมอทใชในการศกษา 3.5 วธการเกบรวบรวมขอมล 3.6 วธการวเคราะหขอมล

3.1 ประชำกรและตวอยำง การศกษาครงนเปนการใชวธวจยเชงปรมาณ (Quantitative Method) โดยมประชากรและแผนการสมตวอยาง ดงน 3.1.1 ประชำกร ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ บคลากรสายสนบสนนในมหาวทยาลยเอกชน ในกรงเทพมหานคร ทงหมดจ านวน 14 แหง และจากมหาวทยาลยเอกชน เขตปรมณฑล ทงหมดจ านวน 6 แหง (สารสนเทศอดมศกษา ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา, 2553) ดงไดแสดงรายชอและจ านวนนกศกษาไวในตารางท 3.1

44

ตำรำงท 3.1 รายชอมหาวทยาลยในสงกดส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา กระทรวงศกษาธการ ในกรงเทพมหานครและปรมณฑล จ าแนกตามจ านวนนกศกษา

ล ำดบท ชอมหำวทยำลย จ ำนวนนกศกษำ (คน) 1 มหาวทยาลยกรงเทพ 28,872 2 มหาวทยาลยศรปทม 24,271 3 มหาวทยาลยอสสมชญ 19,738 4 มหาวทยาลยหอการคาไทย 19,050 5 มหาวทยาลยธรกจบณฑตย 16,682 6 มหาวทยาลยรงสต 15,777 7 มหาวทยาลยสยาม 14,950 8 มหาวทยาลยรตนบณฑต 11,503 9 มหาวทยาลยเกษมบณฑต 10,092 10 มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต 10,020 11 มหาวทยาเทคโนโลยมหานคร 7,931 12 มหาวทยาลยกรงเทพธนบร 7,208 13 มหาวทยาลยเอเซยอาคเนย 6,881 14 มหาวทยาลยธนบร 4,237 15 มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย 3,767 16 มหาวทยาลยนอรทกรงเทพ 3,618 17 มหาวทยาลยปทมธาน 3,107 18 มหาวทยาลยเกรก 2,955 19 มหาวทยาลยเซนตจอหน 1,433 20 มหาวทยาลยชนวตร 280

แหลงทมำ: ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา, 2553. หมายเหต รายงาน ณ วนท 3 ธนวาคม 2553

45

3.1.2 ตวอยำง 3.1.2.1 แผนการสมตวอยางและขนตอนในการด าเนนการ ตวอยางทใชในการศกษาครงน ไดมาจากการสมตวอยาง มแผนการสมโดยใชความนาจะเปนแบบแบงชนภม (Two–Stage Stratified Random Sampling) ดงน ขนท 1 แบงมหาวทยาลย ออกเปน 3 ขนาด ไดแก มหาวทยาลยขนาดใหญ มหาวทยาลยขนาดกลาง และมหาวทยาลยขนาดเลก จากนนสมมาขนาดละ 2 มหาวทยาลย รวมสมมาทงหมด 6 มหาวทยาลย ดวยวธการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) และก าหนดจ านวนบคลากรทจะเปนตวอยางในแตละมหาวทยาลยทสมได โดยวธการจดสรรแบบเปนสดสวนกบจ านวนบคลากรในแตละมหาวทยาลย (Allocation Proportional to Size) ดงรายละเอยดแสดงในตารางท 3.2 ขนท 2 จากนนท าการสมบคลากรสายสนบสนนดวยวธการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) โดยสมจากบคลากรทท างานอยในหนวยงานตางๆ เนองจากทราบจ านวนประชากรทแนนอน จงน ามาค านวณขนาดตวอยางจากสตร

N

n

nn

0

0

1

ให N แทนขนาดประชากร โดยท 2

2

2/0

4e

Zn

เมอ n คอ ขนาดตวอยาง

2/z คอ คาเปอรเซนตไทลท (Z

1 )100 ของการแจกแจงปกตมาตรฐาน

e คอ ความคลาดเคลอนทยอมใหเกดขนได

ผวจยท าการเปรยบเทยบขนาดตวอยาง (n) ทท าใหความคลาดเคลอนมคาไมเกน e ดวยระดบความเชอมน 95% และ 025.0z เทากบ 1.96 โดยขนาดประชากร (N) 16,349 คน (ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา, 2553) เพอหาคาความคลาดเคลอนทยอมใหเกดขนได ( e ) เทากบ 0.05 ไดขนาดตวอยางของการศกษาในครงนจ านวน 384 หนวยตวอยาง (คน)

46

ตำรำงท 3.2 ขนาดตวอยางของแตละมหาวทยาลย จ าแนกตามจ านวนบคลากร ขนำดของมหำวทยำลย

ชอมหำวทยำลย จ ำนวนบคลำกร (คน)

ขนำดตวอยำง (คน)

ใหญ มหาวทยาลยศรปทม 540 117 ใหญ มหาวทยาลยอสสมชญ 592 128 กลาง มหาวทยาลยสยาม 247 53 กลาง มหาวทยาลยเกษมบณฑต 212 46 เลก มหาวทยาลยปทมธาน 110 24 เลก มหาวทยาลยเซนตจอหน 75 16

รวม 1,776 384

3.2 นยำมปฏบตกำร 1) บคลากรสายสนบสนน หมายถง บคคลในมหาวทยาลย ซงมหนาทเกยวกบงานบรการและธรการ ไดแก เจาหนาทบรหารงานทวไป เจาหนาทการเงนและบญช เจาหนาทธรการ เจาหนาทบคคล เจาหนาทบนทกขอมล เจาหนาทประชาสมพนธ เจาหนาทนตกร และเจาหนาทอนๆ 2) คณภาพชวตการท างาน (Quality of Working Life) หมายถง ปจจยตางๆ ทสงผลใหบคลากรในองคการเกดความรสก สขกาย สขใจในการท างาน หรอผลทเกดขนกบบคลากรอนเนองมาจากประสบการณในการท างานกบองคการนนๆ ซงจะสงผลตอประสทธภาพในการท างาน 3) ขนาดของมหาวทยาลย หมายถง มหาวทยาลยในสงกดส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา กระทรวงศกษาธการ ในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมจ านวนนกศกษาต ากวา 5,000 คน เปนมหาวทยาลยขนาดเลก มหาวทยาลยทมจ านวนนกศกษาตงแต 5,001-15,000 คน เปนมหาวทยาลยขนาดกลาง และมหาวทยาลยทมจ านวนนกศกษาตงแต 15,001 คน เปนมหาวทยาลยขนาดใหญ 4) ล าดบของมหาวทยาลย หมายถง Webometrics เปนการจดอนดบมหาวทยาลยนนๆ พจารณาจากจ านวน “Rich Files” จ านวนแฟมขอมลหรอเอกสารอเลกทรอนกสตางๆ ทงหมดท

47

ตพมพออนไลน (เชน แฟม PowerPoint, MS Word, PDF ฯลฯ) และปจจยประกอบอนๆในเวบไซตของมหาวทยาลย เมอมการประกาศการจดอนดบ มหาวทยาลยทจดอยในอนดบตนๆ นนกแสดงวาคอนขางมชอเสยงและมหาวทยาลยทจดอยในอนดบทายๆ กมชอเสยงนอยลดลนลงไป

3.3 ตวแปรทใชในกำรศกษำ ในการศกษาครงน ผวจยไดก าหนดตวแปรและมาตรวดตวแปรทใชในการวจย ซงไดมาจากการทบทวนวรรณกรรม และจากงานวจยทเกยวของ โดยมรายละเอยดดงน ตำรำงท 3.3 ตวแปร นยาม และการวดตวแปรทใชในการศกษา

ตวแปร นยำม กำรวด 1. ปจจยสวนบคคล เพศ - สถานะของผตอบ 1 = ชาย

2 = หญง อาย - อายของผตอบ ป ระดบการศกษา - การศกษาของผตอบ 1 = ต ากวาปรญญาตร

2 = ปรญญาตร 3 = ปรญญาโท 4 = ปรญญาเอก

สถานภาพสมรส - สถานภาพสมรสของผตอบ 1 = โสด 2 = สมรส 3 = หมาย หยา หรอแยกกนอย

2. ปจจยเกยวกบงำนทท ำ รายไดเฉลยตอเดอน - จ านวนเงนทไดรบจากการท างาน บาท ระยะเวลาในการ

ปฏบตงาน - จ านวนปทปฏบตงานใน มหาวทยาลยทท าอยในปจจบน

ป

ลกษณะงานทรบผดชอบ

- ภาระหนาททรบผดชอบ ในการท างาน

1 = วชาการ 2 = ธรการ

48

ตำรำงท 3.3 (ตอ)

ตวแปร นยำม กำรวด

3. ปจจยดำนองคกำร ขนาดของ

มหาวทยาลย - จ านวนนกศกษาทลงทะเบยนเรยน 1 = ขนาดเลก (< 5,000 คน)

2 = ขนาดกลาง (5,001-15,000 คน) 3 = ขนาดใหญ (> 15,000 คน)

ล าดบของมหาวทยาลย

- อนดบของมหาวทยาลย ทจดโดย Webometrics

1 = ล าดบท 1-50 2 = ล าดบท 51-100 3 = ล าดบท 101 ขนไป

คณภาพชวตในการท างาน

- ผตอบประเมนระดบความคดเหน ในเรองตาง ๆทเกยวของ

1 = ไมเหนดวยเลย 2 = ไมเหนดวย 3 = เฉย ๆ4 = เหนดวย 5 = เหนดวยมากทสด

3.4 เครองมอทใชในกำรศกษำ 3.4.1 เครองมอทใชในกำรเกบรวบรวมขอมล เค รองมอ ทใชในการเกบรวบรวมขอมลในการวจยค รง น เ ปนแบบสอบถาม (Questionnaire) ทผวจยไดพฒนาจากการศกษาแนวคดทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ ไดมการน าแบบสอบถามมาปรบใช ซงประกอบไปดวยค าถามประเภทตางๆโดยแบงออกเปน 3 สวน ดงน สวนท 1 ขอมลปจจยสวนบคคลและปจจยเกยวกบงานทท า โดยเปนแบบใหเลอกตอบ (Check List) ม 7 ขอถาม ทถามขอมลเกยวกบ เพศ อาย ระดบการศกษา สถานภาพสมรส รายไดเฉลยตอเดอน ระยะเวลาในการปฏบตงาน และลกษณะงานทรบผดชอบของผทตอบแบบสอบถาม สวนท 2 ขอถามเกยวกบคณภาพชวตการท างาน จ านวน 39 ขอถาม โดยมมาตรการตอบเปนแบบจดอนดบ (Rating Scale) ตามแนวทางของลเคอรท (Likert’s Scale) โดยมเกณฑการใหคะแนนตามระดบความคดเหน 5 ระดบ ดงน

49

5 หมายถง เหนดวยมากทสด 4 หมายถง เหนดวย 3 หมายถง เฉยๆ 2 หมายถง ไมเหนดวย 1 หมายถง ไมเหนดวยเลย

การแปลผลคะแนนเฉลยของขอถามทวดคณภาพชวตการท างาน ใชเกณฑดงน (วเชยร เกตสงห, 2545 : 69) คำเฉลย ระดบคณภำพชวตกำรท ำงำน 1.00 - 1.49 หมายถงมคณภาพชวตการท างานในระดบต าทสด 1.50 - 2.49 หมายถงมคณภาพชวตการท างานในระดบต า 2.50 - 3.49 หมายถงมคณภาพชวตการท างานในระดบปานกลาง 3.50 - 4.49 หมายถงมคณภาพชวตการท างานในระดบมาก 4.50 - 5.00 หมายถงมคณภาพชวตการท างานในระดบมากทสด สวนท 3 ปญหาและขอเสนอแนะทเกยวของกบคณภาพชวตการท างานโดยเปนค าถามปลายเปด (Open End) 3.4.2 กำรทดสอบเครองมอ ผวจยไดท าการทดสอบเครองมอทใชในการศกษาครงน ดงน 3.4.2.1 การทดสอบความตรง (Validity) โดยการน าแบบสอบถามเสนอตออาจารยทปรกษา และผเชยวชาญ เพอพจารณาความตรงตามเนอหา (Content Validity) ของมาตรทใชวดคณภาพชวตในการท างาน 3.4.2.2 การทดสอบความนาเชอถอ (Reliability) โดยการน าแบบสอบถามไปทดลอง (Pretest) กบบคลากรทมลกษณะตามนยามทก าหนด ในการศกษาครงน ไดน าแบบสอบถาม ไปทดลองกบบคลากรทปฏบตงานในมหาวทยาลยอสสมชญ จ านวน 30 คน เพอทดสอบความเขาใจทถกตอง หลงจากนนจงน ามาวเคราะหหาคาความนาเชอถอโดยใชวธของครอนบาค (Conbach Alpha Coefficient) ไดคาสมประสทธของความนาเชอถอ (Reliability Coefficient) เทากบ 0.910

50

3.5 วธกำรเกบรวบรวมขอมล การเกบรวบรวมขอมล ผวจยท าการเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง และขอความรวมมอเจาหนาทของมหาวทยาลยเอกชนทเปนตวอยาง เปนผชวยในการเกบรวบรวมขอมลให ทงน ผวจยไดชแจงขอถามในแตละสวน รวมถงอธบายใหผชวยเกบรวบรวมขอมลเขาใจถงวตถประสงคของการศกษา และวธการตอบแบบสอบถาม จากนนไดมการนดหมายเพอไปรบแบบสอบถามคนดวยตนเอง และบางสวนใหสงแบบสอบถามกลบคนมาใหผวจยทางไปรษณย ซงไดท าการเกบรวบรวมขอมล จ านวน 400 คน ในชวงระหวางเดอนมนาคม-พฤษภาคม 2555 และท าการคดเลอกแบบสอบถามทมความสมบรณเพอน ามาวเคราะหขอมลตอไป

3.6 วธวเครำะหขอมล การศกษาครงน ผวจ ยไดประมวลผลและวเคราะหขอมลดวยโปรแกรม SPSS for Windows Version 16.0 ในการประมวลผลขอมลเชงปรมาณและหาคาสถตตางๆ โดยสถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก 3.6.1 การทดสอบความนาเชอถอของเครองมอ โดยใชคาสมประสทธสหสมพนธของครอนบาค (Cronbach’s Alpha) 3.6.2 สถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) โดยใชการแจกแจงความถ (Frequency)

รอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) เพออธบาย

ลกษณะทวไปของตวอยาง ปจจยสวนบคคล ปจจยเกยวกบงานทท า ปจจยดานองคการ และระดบ

คณภาพชวตในการท างาน ของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและ

ปรมณฑล

3.6.3 สถตเชงอนมาน (Inferential Statistics) วเคราะหขอมลเกยวกบคณภาพชวตในการ

ท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล โดยใช

การวเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis) เพอใชในการศกษาโครงสรางหรอมตของคณภาพ

ชวตในการท างาน ใชการทดสอบท (t–test) ส าหรบกรณทม 2 กลม และการทดสอบเอฟ (F–test)

ส าหรบกรณทมมากกวา 2 กลมขนไป วเคราะหในสวนของการเปรยบเทยบคณภาพชวตในการ

ท างานระหวางปจจยสวนบคคล ปจจยเกยวกบงานทท า และปจจยดานองคการ หากพบวาความ

51

แตกตางมนยส าคญทางสถต จงท าการทดสอบเปนรายคโดยวธของตกย (Tukey Method) ใชการ

วเคราะหการถดถอยพหเชงเสน (Multiple Linear Regression) เพอศกษาปจจยทมอทธพลตอ

คณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและ

ปรมณฑล

52

บทท 4

ผลกำรศกษำ

ผลการศกษาเรอง “คณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล” ทน าเสนอในบทน แบงเปน 4 ประเดน ดงน 4.1 ลกษณะพนฐานของตวอยาง 4.2 ผลการศกษาโครงสรางหรอมตทส าคญของคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล 4.3 เปรยบเทยบคณภาพชวตในการท างานระหวางบคลากรสายสนบสนนทม ปจจยสวนบคคล ปจจยเกยวกบงานทท า และปจจยดานองคการทแตกตางกน 4.4 การวเคราะหปจจยทมอทธพลตอคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล

4.1 ลกษณะพนฐำนของตวอยำง การศกษาน ไดท าการเกบรวบรวมขอมลจากบคลากรสายสนบสนนทไมไดท าการสอนในมหาวทยาลย ในสงกดส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา กระทรวงศกษาธการ ในกรงเทพมหานครและปรมณฑลทเปนตวอยาง จ านวน 400 คน โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล ซงแบงลกษณะพนฐานทส าคญออกเปน 3 สวน คอ ลกษณะปจจยสวนบคคล ลกษณะพนฐานเกยวกบงานทท า และลกษณะพนฐานดานองคการ ผลการศกษามรายละเอยดดงน

53

ตำรำงท 4.1 จ านวนและรอยละของตวอยาง จ าแนกตามปจจยสวนบคคล

ปจจยสวนบคคล จ ำนวน รอยละ เพศ ชาย 135 33.75 หญง 265 66.25 อำย นอยกวา 25 ป 41 10.25 26 – 30 ป 97 24.25 31 – 35 ป 85 21.25

36 – 40 ป 73 18.25 มากกวา 40 ปขนไป 96 24.00 ไมตอบ 8 2.00 ระดบกำรศกษำ ต ากวาปรญญาตร 38 9.50 ปรญญาตร 266 66.50 ปรญญาโท 96 24.00 สถำนภำพสมรส โสด 239 59.75 สมรสและอยดวยกน 135 33.75 หมาย / หยาราง / แยกกนอย 26 6.50 รวม 400 100.00

จากตารางท 4.1 ตวอยางของการศกษาในครงนประกอบดวย บคลากรมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล สวนใหญเปนเพศหญง รอยละ 66.25 เพศชาย รอยละ 33.75 มอายระหวาง 26 – 30 ป และมากกวา 40 ปขนไป เปนสดสวนทพอๆ กน คอ ประมาณรอยละ 24 และอายระหวาง 31 – 35 รอยละ 21.25 มเพยงรอยละ 10.25 ทมอายนอยกวาหรอเทากบ 25 ป ระดบการศกษาของบคลากรมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล สวนใหญมการศกษาในระดบปรญญาตร คดเปนรอยละ 66.50 รองลงมา คอ ระดบการศกษาปรญญาโท รอย

54

ละ 24 และต ากวาปรญญาตร รอยละ 9.50 ส าหรบสถานภาพสมรสของบคลากรทเปนตวอยางนน พบวา มสถานภาพโสด เปนสดสวนทสงทสด คอ รอยละ 59.75 รองลงมา คอ สถานภาพสมรสและอยดวยกน รอยละ 33.75 และมสถานภาพหมายหรอหยาราง รอยละ 6.50 ตำรำงท 4.2 จ านวนและรอยละของตวอยาง จ าแนกตามปจจยเกยวกบงานทท า

ปจจยเกยวกบงำนทท ำ จ ำนวน รอยละ รำยไดเฉลยตอเดอน นอยกวา 10,000 บาท 63 15.75 10,001 – 15,000 บาท 124 31.00 15,001 – 20,000 บาท 104 26.00 20,001 – 25,000 บาท 43 10.75 มากกวา 25,000 บาทขนไป 42 10.50 ไมตอบ 24 6.00 ระยะเวลำในกำรปฏบตงำน นอยกวา 1 ป 18 4.50 1 – 5 ป 158 39.50 6 – 10 ป 88 22.00 11 – 15 ป 64 16.00 16 – 20 ป 50 12.50 มากกวา 20 ปขนไป 18 4.50 ไมตอบ 4 1.00 ลกษณะงำนทรบผดชอบ ดานคอมพวเตอร (จดหา ตดตง ซอมบ ารงรกษา) 51 12.75 ดานงานบรการนกศกษา 76 19.00 ดานบรรณารกษ 14 3.50 ดานบญช / การเงน 29 7.25 ดานหลกสตร 20 5.00

55

ตำรำงท 4.2 (ตอ)

ปจจยเกยวกบงำนทท ำ จ ำนวน รอยละ

ดานธรการทวไป 71 17.75 ดานเอกสารการสอนและจดสอบ 19 4.75 ดานอาคารสถานท 7 1.75 ดานการจดซอจดจาง 20 5.00 ดานการประกนคณภาพ 6 1.50 ดานเลขานการ 26 6.50 อนๆ (งานวจย และงานชาง) 61 15.25 รวม 400 100.00

จากตารางท 4.2 พบวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล มรายไดเฉลยตอเดอนระหวาง 10,001 – 15,000 บาท รอยละ 31 รองลงมา คอ มรายไดเฉลยตอเดอนระหวาง 15,001 – 20,000 บาท รอยละ 26 และมรายไดเฉลยตอเดอนนอยกวา 10,000 บาท รอยละ 15.75 ระยะเวลาในการปฏบตงานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล พบวา มระยะเวลาในการปฏบตงานอยระหวาง 1 – 5 ป รอยละ 39.50 รองลงมา คอ ปฏบตงานมาเปนเวลา 6 – 10 ป รอยละ 22 และมระยะเวลาในการปฏบตงานมาเปนระยะเวลา 11 – 15 ป รอยละ 16 นอกจากนเมอพจารณาลกษณะงานทรบผดชอบของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล พบวา ลกษณะงานทรบผดชอบ สวนใหญเปนงานบรการนกศกษา รอยละ 19 รองลงมา คอ รบผดชอบดานธรการทวไป 17.75 และรบผดชอบงานดานอนๆ เชน งานวจย และงานชาง รอยละ 15.25

56

ตำรำงท 4.3 จ านวนและรอยละของตวอยาง จ าแนกตามปจจยดานองคการ

ปจจยดำนองคกำร จ ำนวน รอยละ

ขนำดของมหำวทยำลย ขนาดเลก 23 5.75 ขนาดกลาง 136 34.00 ขนาดใหญ 241 60.25

ล ำดบของมหำวทยำลย ล าดบท 1 - 50 319 79.75 ล าดบท 51 - 100 65 16.25 ล าดบท 101 ขนไป 16 4.00 รวม 400 100.00

จากตารางท 4.3 พบวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล อยในมหาวทยาลยทมขนาดใหญ คดเปนรอยละ 60.25 รองลงมา คอ มหาวทยาลยทมขนาดกลาง รอยละ 34 และมหาวทยาลยทมขนาดเลก รอยละ 5.75 สวนล าดบของมหาวทยาลย ล าดบท 1-50 มจ านวนมากทสด รอยละ 79.75 รองลงมา คอ ล าดบท 51-100 รอยละ 16.25 และล าดบท 101 ขนไป รอยละ 4

57

4.2 ผลกำรศกษำโครงสรำงหรอมตทส ำคญของคณภำพชวตกำรท ำงำนของบคลำกรสำย สนบสนนมหำวทยำลยเอกชนในกรงเทพมหำนครและปรมณฑล การวเคราะหองคประกอบคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล มขอค าถามจ านวนทงหมด 39 ขอถาม น ามาวเคราะหตามล าดบดงน 1. ตรวจสอบขอมลทใชในการวเคราะหวาเปนไปตามขอตกลงทางสถต (Assumption) ของการวเคราะหองคประกอบ โดยทดสอบเมตรกซเอกลกษณ (Identity matrix) ดวยสถตทดสอบของบารทเลท (Bartlett’s Test of Sphericity) พบวา มนยส าคญทางสถต (Sig. = 0.000) และมคา KMO (Kaiser-Meyer-Olkin) เทากบ 0.950 ซงมากกวา 0.5 และเขาใกล 1 แสดงวาขอมลมความเหมาะสมทจะใชสถตการวเคราะหองคประกอบตอไป 2. การวเคราะหคะแนนองคประกอบคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ผวจยไดค านวณหาค าความรวมกน (Communality) จ านวนองคประกอบ (Factor) คาไอเกน (Eigenvalue) คารอยละของความแปรปรวน (Percentage of Variance) คารอยละของความแปรปรวนสะสม (Cumulative Percentage of Variance) และคาน าหนกองคประกอบ (Factor Loading) ของมาตรทใชวดคณภาพชวตในการท างาน โดยวธสกดองคประกอบหลกแบบ PCA (Principal Component Analysis) และเพอใหการแปลความหมายของตวแปรชดเจนขน จงท าการหมนแกนแบบมมฉาก (Orthogonal Rotation) ดวยวธทนยมมากทสด คอ Varimax Method ต งชอองคประกอบ แลวหาคะแนนองคประกอบ เพอพจารณาตวแปรวาอยในองคประกอบใด ใชการพจารณาคาน าหนกองคประกอบตามเกณฑ คอเลอกตวแปรทมคาน าหนกองคประกอบทมคามากกวา 0.30 (โดยไมพจารณาวาเปนจ านวนบวกหรอจ านวนลบ) ทปรากฎในองคประกอบเพยงองคประกอบเดยว และเกณฑขนต าในการก าหนดจ านวนองคประกอบตองมจ านวนตวแปรตงแต 3 ตวขนไป (อทมพร จามรมาน, 2532) ดงรายละเอยดตามตารางท 4.4

58

ตำรำงท 4.4 คาน าหนกองคประกอบและความแปรปรวนรวม (h2 ) ของขอถามตางๆ ทใชวดคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนน มหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล

องคประกอบ 1 2 3 4 5 6 1 ทานไดรบเงนเดอนและคาตอบแทนเหมาะสมกบความรความสามารถของทาน .833 .804 2 ทานไดรบเงนเดอนและคาตอบแทนเหมาะสมกบปรมาณงานททานรบผดชอบ .860 .835 3 ทานไดรบเงนเดอนเหมาะสมกบคาครองชพในปจจบน .801 .807 4 ไดรบคาตอบแทนอยางยตธรรมเมอเทยบกบคนอนๆ ทอยในแผนกเดยวกน .743 .730 5 ทานพอใจกบสวสดการดานตางๆ ทไดรบ .695 .705 6 ทานรสกวามความปลอดภยในการท างาน .530 .580 7 สถานทท างานมแสงสวาง อณหภม ระบบถายเทอากาศและไรเสยงรบกวน .678 .640 8 หนวยงานมเครองมอ อปกรณและสงอ านวยความสะดวกตางๆ อยางเพยงพอ .725 .737 9 มการบ ารงรกษาหรอซอมแซมของใชและอาคารสถานทใหอยในสภาพทด .713 .697 10 หนวยงานของทานมระบบสวสดการ ตรวจสขภาพทด .495 .615 11 ทานมโอกาสไดใชความรความสามารถในการปฏบตงานอยางเตมท .486 .563 12 ผลงานจากความคดรเรมสรางสรรคของทาน เปนทยอมรบของผบงคบบญชา .613 .530 13 หนวยงานของทานมแหลงความร ขอมล ขาวสาร สามารถคนควาไดสะดวก .502 .481

ค ำถำม ขอ h2

58

59

ตำรำงท 4.4 (ตอ)

องคประกอบ 1 2 3 4 5 6 14 ทานไดรบโอกาสใหพฒนาความเชยวชาญในอาชพและสนบสนนศกษาดงาน .704 .696 15 ทานมโอกาสไดเรยนรเทคนคการท างานใหมๆ อยเสมอ .704 .714 16 ทานไดรบมอบหมายงานทตองใชความรความสามารถเตมตามศกยภาพททานม .677 .677 17 ทานไดรบการสนบสนนเตรยมความรและทกษะเพอกาวไปสต าแหนงทสงขน .731 .776 18 ทานไดรบความเปนธรรมในการพจารณาความดชอบในการเลอนต าแหนง .656 .740 19 หนวยงานของทานมการสบเปลยนโยกยายต าแหนงหนาทอยางเหมาะสม .646 .680 20 ต าแหนงงานททานท ามโอกาสในการเลอนขนไปสต าแหนงทสงขน .648 .728 21 ทานไดแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบแนวทางในการปฏบตงาน .556 .666 22 ทานไดรบขอมลตางๆ รวมถงปญหาทเกดขนจากการท างานเสมอ .573 .636 23 ทานมโอกาสเขารวมกจกรรมตางๆ ชวยใหทานมประสบการณทดอยเสมอ .594 .637 24 ในหนวยงานของทานบคลากรมมนษยสมพนธและเปนมตรทดตอกน .751 .651 25 บคลากรสามารถแสดงความคดเหนและปฏบตงานรวมกน .559 .651 26 ผบงคบบญชารบฟงปญหาและแกไขปรบปรงตามขอเสนอของเสยงสวนใหญ .519 .612 27 เพอนรวมงานใหความเคารพในสทธสวนบคคลและไมกาวกายเรองสวนตว .676 .578

ค ำถำม ขอ h2

59

60

ตำรำงท 4.4 (ตอ)

องคประกอบ 1 2 3 4 5 6 28 ผบงคบบญชาสนบสนนใหทานแสดงความคดเหนเกยวกบงานอยางอสระ .567 .626 29 หนวยงานของทานมความชวยเหลอเกอกลกนเสมอ .783 .746 30 ทานไดรบความเสมอภาคในทกๆ ดานของการปฏบตงาน .661 .712 31 ทานสามารถแบงเวลาในการท างาน เวลาสวนตวและเวลาใหกบครอบครว .747 .684 32 การท างานของทานไมเปนอปสรรคตอการด าเนนชวตในครอบครว .779 .711 33 ในแตละวน ทานมเวลาพกผอนหลงจากการท างานอยางเพยงพอ .804 .790 34 ทานมเวลาสวนตวใหกบครอบครวและมตรสหายอยางเพยงพอ .806 .760 35 ทานไดสทธในการลาพกผอนเปนจ านวนวนทเหมาะสม .475 .475 36 ครอบครวของทานใหการสนบสนนและยนดทไดเขาท างานในองคการน .759 .713 37 ทานมความภาคภมใจในหนวยงานทท า .803 .799 38 หนวยงานมสวนชวยอ านวยประโยชนตอสงคมและสงแวดลอมในชมชน .712 .697 39 ทานมความรสกวามเกยรตในอาชพของทาน .790 .712 รอยละของสดสวนควำมแปรปรวนทอธบำยได 17.595 12.522 11.789 9.095 8.619 8.325

ค ำถำม ขอ h2

60

61

จากตารางท 4.4 ผลการวเคราะหแสดงใหเหนวาคาความรวมกนของแตละขอค าถามมคาอยระหวาง 0.475 ถง 0.835 เมอพจารณา Eigenvalues ทมคามากกวา 1 ม 6 องคประกอบ ไดคารอยละของความแปรปรวนสะสมเทากบ 67.945 องคประกอบท 1 ประกอบดวยขอค าถาม 13 ขอ โดยขอค าถามท 17 “ทานไดรบการสนบสนนเตรยมความรและทกษะเพอกาวไปสต าแหนงทสงขน” มความสมพนธกบองคประกอบสงสด และองคประกอบนมคาไอเกน (Eigenvalues) เทากบ 6.862 โดยองคประกอบนสามารถอธบายความแปรปรวนคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑลไดรอยละ 17.595 เมอพจารณาเนอความของทง 13 ขอค าถามแลวพบวา เปนเรองของการไดรบโอกาสในการพฒนา การเลอนต าแหนงใหสงขน หรอการไดใชความรความสามารถเตมตามศกยภาพ จงเรยกชอองคประกอบนวา “โอกาสในการพฒนาสมรรถนะของตนเองและความกาวหนา” องคประกอบท 2 ประกอบดวยขอค าถาม 5 ขอ โดยขอค าถามท 2 “ทานไดรบเงนเดอนและคาตอบแทนเหมาะสมกบปรมาณงานททานรบผดชอบ” มความสมพนธกบองคประกอบสงสด และองคประกอบนมคาไอเกน (Eigenvalues) เทากบ 4.883 โดยองคประกอบนสามารถอธบายความแปรปรวนคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑลไดรอยละ 12.522 เมอพจารณาเนอความของทง 5 ขอค าถามแลวพบวา เปนเรองของผลตอบแทนและสวสดการดานตางๆ ทไดรบ จงเรยกชอองคประกอบนวา “ผลตอบแทนทเพยงพอและเหมาะสม” องคประกอบท 3 ประกอบดวยขอค าถาม 8 ขอ โดยขอค าถามท 29 “หนวยงานของทานมความชวยเหลอเกอกลกนเสมอ” มความสมพนธกบองคประกอบสงสด และองคประกอบนมคาไอเกน (Eigenvalues) เทากบ 4.598 โดยองคประกอบนสามารถอธบายความแปรปรวนคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑลไดรอยละ 11.789 เมอพจารณาเนอความของทง 8 ขอค าถามแลว พบวา เปนเรองของการแลกเปลยนความคดเหนและรบฟงปญหา การมมนษยสมพนธ ชวยเหลอเกอกลกนเสมอ จงเรยกชอองคประกอบนวา “การเกอกลและการรบฟงความคดเหนในการปฏบตงาน” องคประกอบท 4 ประกอบดวยขอค าถาม 5 ขอ โดยขอค าถามท 34 “ทานมเวลาสวนตวใหกบครอบครวและมตรสหายอยางเพยงพอ” มความสมพนธกบองคประกอบสงสด และองคประกอบนมคาไอเกน (Eigenvalues) เทากบ 3.547 โดยองคประกอบนสามารถอธบายความแปรปรวนคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑลไดรอยละ 9.095 เมอพจารณาเนอความของทง 5 ขอค าถามแลว

62

พบวา เปนเรองของการจดสรรเวลาในการท างานใหกบตนเองและครอบครว จงเรยกชอองคประกอบนวา “ความสมดลระหวางชวตงานกบชวตสวนตว” องคประกอบท 5 ประกอบดวยขอค าถาม 4 ขอ โดยขอค าถามท 37 “ทานมความภาคภมใจในหนวยงานทท า” มความสมพนธกบองคประกอบสงสด และองคประกอบนมคาไอเกน (Eigenvalues) เทากบ 3.361 โดยองคประกอบนสามารถอธบายความแปรปรวนคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑลไดรอยละ 8.619 เมอพจารณาเนอความของทง 4 ขอค าถามแลว พบวา เปนเรองของความภาคภมใจในหนวยงานทท า จงเรยกชอองคประกอบนวา “ความภาคภมใจในองคการ” องคประกอบท 6 ประกอบดวยขอค าถาม 4 ขอ โดยขอค าถามท 8 “หนวยงานมเครองมอ อปกรณและสงอ านวยความสะดวกตางๆ อยางเพยงพอ” มความสมพนธกบองคประกอบสงสด และองคประกอบนมคาไอเกน (Eigenvalues) เทากบ 3.247 โดยองคประกอบนสามารถอธบายความแปรปรวนคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑลไดรอยละ 8.325 เมอพจารณาเนอความของทง 4 ขอค าถามแลว พบวา เปนเรองของความปลอดภยในทท างาน มแสงสวางและไรเสยงรบกวน จงเรยกชอองคประกอบนวา “สภาพการท างานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ” จากผลการศกษาขางตน ซงศกษาบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ดชนวดคณภาพชวตการท างาน สามารถแบงออกไดเปน 6 ดาน คอ ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถนะของตนเองและความกาวหนา ดานผลตอบแทนทเพยงพอและเหมาะสม ดานการเกอกลและการรบฟงความคดเหนในการปฏบตงาน ดานความสมดลระหวางชวตงานกบชวตสวนตว ดานความภาคภมใจในองคการ ดานสภาพการท างานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ ซงสอดคลองกบงานวจยของนวลฉว พะโน (2551: 52-55) ซงวเคราะหองคประกอบคณภาพชวตการท างานของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลชมชน เขตตรวจราชการท 11 สามารถแบงองคประกอบออกมาได 9 องคประกอบ ซงประกอบไปดวย (1) โอกาสในการพฒนาและความกาวหนา (2) ความสมพนธของบคคลในองคการ (3) คาตอบแทนทเหมาะสม (4) สงแวดลอมทปลอดภยและสงเสรมสขภาพ (5) ความมนคงในงาน (6) ความสมพนธกบสงคม (7) สทธในการท างาน (8) ความสมดลของเวลาท างานและชวตสวนตว (9) ความเสมอภาคในองคการ ตวอยางทใชในการศกษา คอ พยาบาลวชาชพระดบปฏบตงาน จงท าใหไดองคประกอบทสอดคลองกนกบการศกษาครงน 5 องคประกอบ เนองจากใชตวอยางในการศกษาแตกตางกนและลกษณะงานทรบผดชอบกตางกนดวย สอดคลองกบงานวจยของสมศกด ทองสมนก (2544: 96) พบวา องคประกอบคณภาพชวตดานประชาธปไตยในการท างาน คอ (1) การใหสงตอบแทนท

63

เหมาะสมและยตธรรม (2) จงหวะชวตโดยสวนรวม (3) การพฒนาความสามารถของบคคล (4) สงแวดลอมทปลอดภยและสงเสรมสขภาพ ซงศกษากบตวอยาง ผบรหาร ผชวยผบรหารและหวหนางาน ของโรงเรยนประถมศกษาสงกดส านกงานการประถมศกษาจงหวดเพชรบร รวมทงสน 760 คน แตขดแยงกบงานวจยของสมกจ กจพนวงศ (2539: 55) ซงวเคราะหองคประกอบคณภาพชวตของคร สงกดกรงเทพมหานคร สามารถสกดองคประกอบได 7 องคประกอบ ซงประกอบไปดวย (1) บรการของชมชน (2) บรการของรฐ (3) สขภาพ (4) บานและครวครอบ (5) ชวตการท างาน (6) ความเชอและศาสนา (7) ทศนะเกยวกบตนเอง ตวอยางทใชในการศกษา คอ ครทสอนในระดบประถมศกษาสงกดกรงเทพมหานคร 4.2.1 ระดบคณภำพชวตกำรท ำงำนของบคลำกรสำยสนบสนนมหำวทยำลยเอกชนในกรงเทพมหำนครและปรมณฑล คณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทศกษาครงนเปนคณภาพชวตเชงอตตวสย (subjective) กลาวคอ บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล เปนผใหความคดเหนเกยวกบระดบคณภาพชวตในการท างานของตนเอง โดยแบงเปน 5 ระดบ จากต าทสด (1) ไป มากทสด (5) และเมอวเคราะหขอมลโดยการหาคาเฉลยคณภาพชวตการท างานในแตละดานตามผลการวเคราะหโครงสรางหรอมต ดงไดน าเสนอไปแลว ไดแก ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถนะของตนเองและความกาวหนา ดานผลตอบแทนทเพยงพอและเหมาะสม ดานการเกอกลและการรบฟงความคดเหนในการปฏบตงาน ดานความสมดลระหวางชวตงานกบชวตสวนตว ดานความภาคภมใจในองคการ ดานสภาพการท างานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ ผลการศกษามรายละเอยดดงตารางท 4.5

64

ตำรำงท 4.5 คาเฉลย ( ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของระดบคณภาพชวตการท างานของ บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล

ระดบของคณภำพชวตโดยรวม

กำรแปลผล

1. ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถนะ ของตนเองและความกาวหนา

3.36 0.77 ปานกลาง

2. ดานผลตอบแทนทเพยงพอและ เหมาะสม

3.03 0.90 ปานกลาง

3. ดานการเกอกลและการรบฟงความ คดเหนในการปฏบตงาน

3.66 0.69 มาก

4. ดานความสมดลระหวางชวตงานกบ ชวตสวนตว

3.62 0.72 มาก

5. ดานความภาคภมใจในองคการ 3.74 0.74 มาก 6. ดานสภาพการท างานทมความ ปลอดภยและสงเสรมสขภาพ

3.44 0.79 ปานกลาง

รวม 3.46 0.62 ปำนกลำง จากตารางท 4.5 เมอพจาราณาคาเฉลยของคะแนนคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ในภาพรวม พบวาคณภาพชวตในการท างานอยในระดบปานกลาง ( = 3.46) และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา คณภาพชวตในการท างานอยในระดบมาก ไดแก ดานความภาคภมใจในองคการ ( = 3.74) ดานการเกอกลและการรบฟงความคดเหนในการปฏบตงาน ( = 3.66) ดานความสมดลระหวางชวตงานกบชวตสวนตว ( = 3.62) ตามล าดบ และคณภาพชวตในการท างานทอยในระดบปานกลาง ไดแก ดานสภาพการท างานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ ( = 3.44) ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถนะของตนเองและความกาวหนา ( = 3.36) ดานผลตอบแทนทเพยงพอและเหมาะสม ( = 3.03) ตามล าดบ จากผลการศกษาขางตน พบวา ระดบของคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล อยในระดบปานกลาง สอดคลอง

S.D.

คณภำพชวตในกำรท ำงำนรำยดำน X

65

กบงานวจยของอบล อ าพนธ (2552: 50) ทพบวา คณภาพชวตการท างานของบคลากรในมหาวทยาลยเอกชน เขตกรงเทพมหานคร อยในระดบปานกลาง ซงศกษาจากอาจารยประจ าและเจาหนาท สอดคลองกบงานวจยของจรกร ผลอนทรและคณะ (2551) ไดศกษาวจยเรอง คณภาพชวตการท างานของพนกงานบรษทไซโกพรซชน ประเทศไทย จ ากด ผลการศกษาพบวา คณภาพชวตการท างานของพนกงานอยในระดบปานกลาง และสอดคลองกบงานวจยของมงคล ลาวรรณา (2551: 122) ศกษาวจยเรอง คณภาพชวตการท างานของบคลากรส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ผลการศกษา พบวา ระดบคณภาพชวตการท างานบคลากรส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ทง 8 ดาน อยในระดบปานกลาง ใชตวอยางในการศกษา ขาราชการและลกจาง รวมทงสน 370 คน แตขดแยงกบงานวจยของแกวตา ผพฒนพงศ (2550: 181) พบวา อาจารยมคณภาพชวตการท างานอยในระดบสง และงานวจยของศรกานต ทมยายงาม (2550: 103 ) ศกษาคณภาพชวตการท างานของผดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลก จงหวดฉะเชงเทรา พบวา มคณภาพชวตการท างานอยในระดบมาก แสดงใหเหนวา ลกษณะงานทแตกตางกน บคลากรขององคการตางๆ กจะมระดบคณภาพชวตในการท างานแตกตางกนดวย แตบคลากรจะมระดบคณภาพชวตในการท างานดหรอไมด อาจขนอยกบนโยบายการบรหารงานของผบรหารนนเอง หากพจารณาวางานเปนสวนส าคญสวนหนงของชวต ความพงพอใจในงาน ถอเปนสวนหนงของความพอใจในชวตดวยเชนกน ฉะนน ความพงพอใจในงาน จงมความสมพนธกบความพงพอใจในชวตของแตละบคคล ในแงขององคการ ความพงพอใจในงานของบคคลในองคการมผลตอความส าเรจของงานขององคการนน หากบคคลในองคการไมมความพงพอใจในการท างานแลว จะท าใหผลการปฏบตงานต า คณภาพของงานลดลง การขาดงาน การลาออก สงขน ในทางตรงกนขามหากบคคลมความพงพอใจในการท างานสง จะท าใหผลการปฏบตงานมประสทธภาพ

4.3 เปรยบเทยบคณภำพชวตในกำรท ำงำนระหวำงบคลำกรสำยสนบสนนทม ปจจย สวนบคคล ปจจยเกยวกบงำนทท ำ และปจจยดำนองคกำรทแตกตำงกน หวขอนน าเสนอผลการวเคราะหคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทง 6 ดาน จ าแนกตามปจจยสวนบคคล ปจจยเกยวกบงานทท าและปจจยดานองคการ เพอศกษาเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยคณภาพชวตการท างาน โดยการทดสอบคาท (t-test) ส าหรบกรณทม 2 กลม และคาเอฟ (F-test) ส าหรบกรณทมมากกวา 2 กลมขนไป หากพบความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต จงท าการทดสอบเปนรายคโดยวธของตกย (Tukey Method)

66

ตำรำงท 4.6 เปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานในดานตางๆ ระหวางเพศหญงและชาย

หญง ชำย คำสถต

1. ดานโอกาสในการพฒนา สมรรถนะของตนเองและ ความกาวหนา

3.42 0.75 3.25 0.79 2.118**

2. ดานผลตอบแทนทเพยงพอและ เหมาะสม

3.05 0.93 2.99 0.82 .603

3. ดานการเกอกลและการรบฟง ความคดเหนในการปฏบตงาน

3.67 0.68 3.64 0.72 .493

4. ดานความสมดลระหวางชวตงาน กบชวตสวนตว

3.63 0.72 3.61 0.70 .222

5. ดานความภาคภมใจในองคการ 3.78 0.72 3.67 0.76 1.398 6. ดานสภาพการท างานทมความ ปลอดภยและสงเสรมสขภาพ

3.44 0.76 3.44 0.86 .047

รวมทกดำน 3.49 0.61 3.41 0.64 1.286

หมำยเหต : * p value < 0.10 ** p value < 0.05 *** p value < 0.01

จากตารางท 4.6 เมอพจารณาเปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนเพศหญงและชาย ในกรงเทพมหานครและปรมณฑล พบวา โดยรวมทง 6 ดาน บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนเพศหญงและชาย ในกรงเทพมหานครและปรมณฑล มคณภาพชวตในการท างานไมแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนเพศหญงและชาย ในกรงเทพมหานครและปรมณฑล มคณภาพชวตในการท างานไมแตกตางกน ยกเว น ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถนะของตนเองและความกาวหนา ทบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล มคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน โดยบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนเพศหญง ( = 3.42) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนเพศชาย ( = 3.25) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

คณภำพชวตในกำรท ำงำนรำยดำน S.D. X

S.D. X

t

67

ตำรำงท 4.7 เปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานในดานตางๆ ระหวางอาย

อำย (ป) คำสถต < 25 26 - 30 31 - 35 36 - 40 > 40

1. ดานโอกาสในการพฒนา สมรรถนะของตนเองและ ความกาวหนา

3.57 (0.67)

3.46 (0.67)

3.33 (0.72)

3.30 (0.82)

3.28 (0.90)

1.581

2. ดานผลตอบแทนทเพยงพอและ เหมาะสม

3.02 (0.92)

2.90 (0.86)

2.94 (0.82)

3.09 (0.89)

3.22 (0.99)

1.811

3. ดานการเกอกลและการรบฟง ความคดเหนในการปฏบตงาน

3.88 (0.62)

3.75 (0.69)

3.69 (0.65)

3.64 (0.68)

3.50 (0.74)

2.776**

4. ดานความสมดลระหวางชวต งานกบชวตสวนตว

3.62 (0.76)

3.66 (0.66)

3.55 (0.71)

3.62 (0.74)

3.69 (0.71)

0.469

5. ดานความภาคภมใจในองคการ 3.86 3.69 3.77 3.69 3.77 0.544 (0.59) (0.86) (0.67) (0.74) (0.72) 6. ดานสภาพการท างานทมความ ปลอดภยและสงเสรมสขภาพ

3.60 (0.78)

3.52 (0.74)

3.45 (0.69)

3.40 (0.73)

3.37 (0.93)

0.875

รวมทกดำน 3.60 3.50 3.44 3.43 3.43 0.757 (0.55) (0.55) (0.60) (0.64) (0.72)

หมำยเหต : * p value < 0.10 ** p value < 0.05 *** p value < 0.01 ตวเลขในวงเลบ คอ สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

จากตารางท 4.7 เมอพจารณาเปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมอายตางกน พบวา โดยรวมทง 6 ดาน บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล มคณภาพชวตในการท างานไมแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมอายตางกน มคณภาพชวตในการท างานไมแตกตางกน ยกเวน ดานการเกอกลและการรบฟงความคดเหนในการปฏบตงาน ทบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล มคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน

คณภำพชวตในกำรท ำงำนรำยดำน

F

68

โดยบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ทมอายนอยกวา 25 ป ( = 3.88) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ทมอายมากกวา 40 ปขนไป ( = 3.50) จากการทดสอบดวยวธของตกย (Tukey Method) พบวา ชวงอายตางๆ มคณภาพชวตการท างานพอๆ กน แตชวงอายทมากกวา 40 ปขนไป จะมคณชวตการท างานลดลง ตำรำงท 4.8 เปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานในดานตางๆ ระหวางระดบการศกษา

ระดบกำรศกษำ คำสถต < ปรญญำตร ปรญญำตร ปรญญำโท

1. ดานโอกาสในการพฒนา สมรรถนะของตนเองและ ความกาวหนา

3.16 (0.75)

3.36 (0.77)

3.45 (0.77)

1.986

2. ดานผลตอบแทนทเพยงพอและ เหมาะสม

2.98 (0.77)

3.00 (0.91)

3.13 (0.89)

0.778

3. ดานการเกอกลและการรบฟง ความคดเหนในการปฏบตงาน

3.43 (0.69)

3.66 (0.70)

3.76 (0.64)

3.036**

4. ดานความสมดลระหวางชวตงาน กบชวตสวนตว

3.63 (0.80)

3.62 (0.73)

3.63 (0.64)

0.003

5. ดานความภาคภมใจในองคการ 3.83 3.68 3.88 2.816* (0.84) (0.74) (0.67) 6. ดานสภาพการท างานทมความ ปลอดภยและสงเสรมสขภาพ

3.23 (0.89)

3.45 (0.80)

3.49 (0.73)

1.550

รวมทกดำน 3.33 3.45 3.54 1.722 (0.65) (0.63) (0.58)

หมำยเหต : * p value < 0.10 ** p value < 0.05 *** p value < 0.01 ตวเลขในวงเลบ คอ สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) จากตารางท 4.8 เมอพจารณาเปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมระดบการศกษาตางกน พบวา โดยรวมทง 6 ดาน บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ม

คณภำพชวตในกำรท ำงำนรำยดำน F

69

คณภาพชวตในการท างานไมแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมระดบการศกษาตางกน มคณภาพชวตในการท างานไมแตกตางกน ยกเวน ดานการเกอกลและการรบฟงความคดเหนในการปฏบตงาน และดานความภาคภมใจในองคการ ทบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล มคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน โดยดานการเกอกลและการรบฟงความคดเหนในการปฏบตงาน ทมระดบการศกษาปรญญาโท ( = 3.76) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร ( = 3.43) สวนดานความภาคภมใจในองคการ พบวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมระดบการศกษาปรญญาโท ( = 3.88) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนน มหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมระดบการศกษาปรญญาตร ( = 3.68) ตำรำงท 4.9 เปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานในดานตางๆ ระหวางโสดและสมรสแลว

โสด สมรสแลว คำสถต

1. ดานโอกาสในการพฒนา สมรรถนะของตนเองและ ความกาวหนา

3.37 0.73 3.36 0.83 0.061

2. ดานผลตอบแทนทเพยงพอและ เหมาะสม

2.95 0.87 3.16 0.92 -2.287**

3. ดานการเกอกลและการรบฟง ความคดเหนในการปฏบตงาน

3.69 0.67 3.62 0.73 1.004

4. ดานความสมดลระหวางชวตงาน กบชวตสวนตว

3.59 0.72 3.67 0.71 -1.101

5. ดานความภาคภมใจในองคการ 3.73 0.75 3.77 0.71 -0.608 6. ดานสภาพการท างานทมความ ปลอดภยและสงเสรมสขภาพ

3.41 0.79 3.49 0.80 -1.022

รวมทกดำน 3.45 0.60 3.48 0.66 -0.534 หมำยเหต : * p value < 0.10 ** p value < 0.05 *** p value < 0.01

คณภำพชวตในกำรท ำงำนรำยดำน S.D. X

S.D. X

t

70

จากตารางท 4.9 เมอพจารณาเปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ทเปนโสดและสมรสแลว ในกรงเทพมหานครและปรมณฑล พบวา โดยรวมทง 6 ดาน บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล มคณภาพชวตในการท างานไมแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ทเปนโสดและสมรสแลว ในกรงเทพมหานครและปรมณฑล มคณภาพชวตในการท างานไมแตกตางกน ยกเวน ดานผลตอบแทนทเพยงพอและเหมาะสม บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทสมรสแลว ( = 3.16) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนทเปนโสด ( = 2.95) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ตำรำงท 4.10 เปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานในดานตางๆ ระหวางรายไดเฉลยตอเดอน

รำยไดเฉลยตอเดอน (บำท) คำสถต < 10,001- 15,001 - 20,001 - > 10,000 15,000 20,000 25,000 25,000

1. ดานโอกาสในการพฒนา สมรรถนะของตนเองและ ความกาวหนา

3.20 (0.72)

3.28 (0.76)

3.42 (0.75)

3.61 (0.77)

3.61 (0.93)

3.400*

2. ดานผลตอบแทนทเพยงพอ และเหมาะสม

2.69 (0.90)

2.84 (0.88)

3.15 (0.77)

3.45 (0.91)

3.53 (0.90)

10.560***

3. ดานการเกอกลและการรบฟง ความคดเหนในการปฏบตงาน

3.60 (0.71)

3.65 (0.71)

3.69 (0.72)

3.74 (0.69)

3.79 (0.62)

0.633

4. ดานความสมดลระหวางชวต งานกบชวตสวนตว

3.52 (0.72)

3.56 (0.74)

3.66 (0.68)

3.79 (0.71)

3.82 (0.64)

2.076*

5. ดานความภาคภมใจใน 3.48 3.68 3.85 3.96 3.89 4.143*** องคการ (0.73) (0.78) (0.71) (0.65) (0.67)

คณภำพชวตในกำรท ำงำนรำยดำน F

71

ตำรำงท 4.10 (ตอ)

รำยไดเฉลยตอเดอน (บำท) คำสถต < 10,001- 15,001 - 20,001 - > 10,000 15,000 20,000 25,000 25,000

6. ดานสภาพการท างานทมความ ปลอดภยและสงเสรมสขภาพ

3.16 (0.83)

3.41 (0.84)

3.48 (0.69)

3.75 (0.78)

3.65 (0.69)

4.675***

รวมทกดำน 3.28 3.39 3.52 3.69 3.70 5.012*** (0.61) (0.62) (0.59) (0.62) (0.65)

หมำยเหต : * p value < 0.10 ** p value < 0.05 *** p value < 0.01 ตวเลขในวงเลบ คอ สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) จากตารางท 4.10 เมอพจารณาเปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมรายไดเฉลยตอเดอนตางกน พบวา โดยรวมทง 6 ดาน บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล มคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมรายไดเฉลยตอเดอนตางกน มคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน ยกเวน ดานการเกอกลและการรบฟงความคดเหนในการปฏบตงาน ทบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล มคณภาพชวตในการท างานไมแตกตางกน โดยรวมทง 6 ดาน พบวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมรายไดเฉลยตอเดอนมากกวา 25,000 บาท ( = 3.70) และรายไดเฉลยตอเดอนระหวาง 20,001 – 25,000 บาท ( = 3.69) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมรายไดเฉลยตอเดอนนอยกวา 10,000 บาท ( = 3.28) ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถนะของตนเองและความกาวหนา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมรายไดเฉลยตอเดอนมากกวา 25,000 บาท ( = 3.61) และรายไดเฉลยตอเดอนระหวาง 20,001 – 25,000 บาท ( = 3.61) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมรายไดเฉลยตอเดอนนอยกวา 10,000 บาท ( = 3.20)

คณภำพชวตในกำรท ำงำนรำยดำน F

72

ดานผลตอบแทนทเพยงพอและเหมาะสม บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมรายไดเฉลยตอเดอนมากกวา 25,000 บาท ( = 3.53) รายไดเฉลยตอเดอนระหวาง 20,001 – 25,000 บาท ( = 3.45) และรายไดเฉลยตอเดอนระหวาง 15,001 – 20,000 บาท ( = 3.15) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมรายไดเฉลยตอเดอนนอยกวา 10,000 บาท ( = 2.69) ดานความสมดลระหวางชวตงานกบชวตสวนตว เมอท าการทดสอบเปนรายคดวยวธของตกย (Tukey Method) และวธของดนแคน (Duncan Method) กไมพบความแตกตาง ผวจยจงใชวธของแอลเอสด (LSD Method) ในการตรวจสอบความแตกตางเปนรายคแทน พบวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมรายไดเฉลยตอเดอนมากกวา 25,000 บาท ( = 3.82) และรายไดเฉลยตอเดอนระหวาง 20,001 – 25,000 บาท ( = 3.79) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมรายไดเฉลยตอเดอนระหวาง 10,001 – 15,000 บาท ( = 3.56)และรายไดเฉลยตอเดอนนอยกวา 10,000 บาท ( = 3.52) ดานความภาคภม ใจในองคการ บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมรายไดเฉลยตอเดอนระหวาง 20,001 – 25,000 บาท ( = 3.96) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมรายไดเฉลยตอเดอนนอยกวา 10,000 บาท ( = 3.48) ดานสภาพการท างานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมรายไดเฉลยตอเดอนระหวาง 20,001 – 25,000 บาท ( = 3.75) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมรายไดเฉลยตอเดอนนอยกวา 10,000 บาท ( = 3.16)

73

ตำรำงท 4.11 เปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานในดานตางๆ ระหวางระยะเวลาในการปฏบตงาน

ระยะเวลำในกำรปฏบตงำน (ป) คำสถต < = 5 6 - 10 11 - 15 > 15

1. ดานโอกาสในการพฒนา สมรรถนะของตนเองและ ความกาวหนา

3.41 (0.69)

3.47 (0.70)

3.36 (0.91)

3.11 (0.87)

3.309**

2. ดานผลตอบแทนทเพยงพอและ เหมาะสม

2.96 (0.82)

3.06 (0.93)

3.22 (0.94)

2.99 (0.96)

1.320

3. ดานการเกอกลและการรบฟง ความคดเหนในการปฏบตงาน

3.73 (0.64)

3.72 (0.70)

3.64 (0.79)

3.44 (0.67)

3.036**

4. ดานความสมดลระหวางชวตงาน กบชวตสวนตว

3.61 (0.74)

3.61 (0.66)

3.74 (0.72)

3.58 (0.74)

0.663

5. ดานความภาคภมใจในองคการ 3.71 3.79 3.71 3.78 0.376 (0.78) (0.68) (0.71) (0.76) 6. ดานสภาพการท างานทมความ ปลอดภยและสงเสรมสขภาพ

3.43 (0.74)

3.53 (0.80)

3.50 (0.80)

3.25 (0.87)

2.007

รวมทกดำน 3.47 3.53 3.50 3.31 1.903 (0.56) (0.59) (0.72) (0.69)

หมำยเหต : * p value < 0.10 ** p value < 0.05 *** p value < 0.01 ตวเลขในวงเลบ คอ สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) จากตารางท 4.11 เมอพจารณาเปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมระยะเวลาในการปฏบตงานตางกน พบวา โดยรวมทง 6 ดาน บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล มคณภาพชวตในการท างานไมแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ทมระยะเวลาในการปฏบตงานตางกน มคณภาพชวตในการท างานไมแตกตางกน ยกเวน ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถนะของตนเองและความกาวหนา และดานการเกอกลและการรบฟงความคดเหนในการปฏบตงาน ทบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล มคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน โดยดานโอกาส

คณภำพชวตในกำรท ำงำนรำยดำน F

74

ในการพฒนาสมรรถนะของตนเองและความกาวหนา พบวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน มระยะเวลาในการปฏบตงานมาระหวาง 6-10 ป ( = 3.47) และมระยะเวลาในการปฏบตงานมานอยกวาหรอเทากบ 5 ป ( = 3.41) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ทมระยะเวลาในการปฏบตงานมามากกวา 15 ปขนไป ( = 3.11) สวนดานการเกอกลและการรบฟงความคดเหนในการปฏบตงาน บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน มระยะเวลาในการปฏบตงานมานอยกวาหรอเทากบ 5 ป ( = 3.73) และมระยะเวลาในการปฏบตงานมาระหวาง 6-10 ป ( = 3.72) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ทมระยะเวลาในการปฏบตงานมากกวา 15 ปขนไป ( = 3.44) ตำรำงท 4.12 เปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานในดานตางๆ ระหวางลกษณะงานทรบผดชอบ

งำนดำนวชำกำร งำนดำนธรกำร คำสถต

1. ดานโอกาสในการพฒนา สมรรถนะของตนเองและ ความกาวหนา

3.27 0.77 3.46 0.76 -2.434**

2. ดานผลตอบแทนทเพยงพอและ เหมาะสม

2.94 0.93 3.12 0.86 -2.021**

3. ดานการเกอกลและการรบฟง ความคดเหนในการปฏบตงาน

3.63 0.69 3.70 0.69 0.921

4. ดานความสมดลระหวางชวตงาน กบชวตสวนตว

3.55 0.70 3.69 0.73 0.793*

5. ดานความภาคภมใจในองคการ 3.75 0.71 3.74 0.76 0.285 6. ดานสภาพการท างานทมความ ปลอดภยและสงเสรมสขภาพ

3.38 0.81 3.50 0.77 0.440

รวมทกดำน 3.40 0.63 3.53 0.61 0.498** หมำยเหต : * p value < 0.10 ** p value < 0.05 *** p value < 0.01

คณภำพชวตในกำรท ำงำนรำยดำน

S.D. X

S.D. X

t

75

จากตารางท 4.12 เมอพจารณาเปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมลกษณะงานทรบผดชอบตางกน พบวา โดยรวมทง 6 ดาน บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล มคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ทมลกษณะงานทรบผดชอบตางกน มคณภาพชวตในการท างานไมแตกตางกน ยกเวน ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถนะของตนเองและความกาวหนา ดานผลตอบแทนทเพยงพอและเหมาะสม และดานความสมดลระหวางชวตงานกบชวตสวนตว โดยรวมทง 6 ดาน พบวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล มลกษณะงานทรบผดชอบดานธรการ ( = 3.53) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนทมลกษณะงานทรบผดชอบดานวชาการ ( = 3.40) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถนะของตนเองและความกาวหนา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล มลกษณะงานทรบผดชอบดานธรการ ( = 3.46) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ทมลกษณะงานทรบผดชอบดานวชาการ ( = 3.27) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ดานผลตอบแทนทเพยงพอและเหมาะสม บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล มลกษณะงานทรบผดชอบดานธรการ ( = 3.12) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ทมลกษณะงานทรบผดชอบดานวชาการ ( = 2.94) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ดานความสมดลระหวางชวตงานกบชวตสวนตว บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล มลกษณะงานทรบผดชอบดานธรการ ( = 3.69) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ทมลกษณะงานทรบผดชอบดานวชาการ ( = 3.55) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.10

76

ตำรำงท 4.13 เปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานในดานตางๆ ระหวางขนาดของมหาวทยาลย

ขนำดของมหำวทยำลย คำสถต ใหญ กลำง เลก

1. ดานโอกาสในการพฒนา สมรรถนะของตนเองและ ความกาวหนา

3.63 (0.73)

3.00 (0.66)

2.81 (0.65)

42.964***

2. ดานผลตอบแทนทเพยงพอและ เหมาะสม

3.36 (0.85)

2.53 (0.72)

2.56 (0.76)

51.214***

3. ดานการเกอกลและการรบฟง ความคดเหนในการปฏบตงาน

3.78 (0.63)

3.52 (0.77)

3.33 (0.51)

9.413***

4. ดานความสมดลระหวางชวตงาน กบชวตสวนตว

3.76 (0.67)

3.40 (0.75)

3.49 (0.65)

11.895***

5. ดานความภาคภมใจในองคการ 3.85 3.59 3.48 7.126*** (0.70) (0.77) (0.67) 6. ดานสภาพการท างานทมความ ปลอดภยและสงเสรมสขภาพ

3.68 (0.68)

3.09 (0.84)

3.00 (0.68)

31.433***

รวมทกดำน 3.67 3.17 3.06 39.978*** (0.57) (0.58) (0.53)

หมำยเหต : * p value < 0.10 ** p value < 0.05 *** p value < 0.01 ตวเลขในวงเลบ คอ สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) จากตารางท 4.13 เมอพจารณาเปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมขนาดของมหาวทยาลยตางกน พบวา โดยรวมทง 6 ดาน บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล มคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ทมขนาดของมหาวทยาลยตางกน มคณภาพชวตในการท างานแตกตางกนทกดาน

คณภำพชวตในกำรท ำงำนรำยดำน

F

77

โดยรวมทง 6 ดาน พบวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทอยในมหาวทยาลยขนาดใหญ ( = 3.67) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ทอยในมหาวทยาลยขนาดกลาง ( = 3.17) และขนาดเลก ( = 3.06) ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถนะของตนเองและความกาวหนา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทอยในมหาวทยาลยขนาดใหญ ( = 3.63) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ทอยในมหาวทยาลยขนาดกลาง ( = 3.00) และขนาดเลก ( = 2.81) ดานผลตอบแทนทเพยงพอและเหมาะสม บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทอยในมหาวทยาลยขนาดใหญ ( = 3.36) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ทอยในมหาวทยาลยขนาดกลาง ( = 2.53) และขนาดเลก ( = 2.56) ดานการเกอกลและการรบฟงความคดเหนในการปฏบตงาน บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทอยในมหาวทยาลยขนาดใหญ ( = 3.78) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ทอยในมหาวทยาลยขนาดกลาง ( = 3.52) และขนาดเลก ( = 3.33) ดานความสมดลระหวางชวตงานกบชวตสวนตว บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทอยในมหาวทยาลยขนาดใหญ ( = 3.76) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ทอยในมหาวทยาลยขนาดกลาง ( = 3.40) ดานความภาคภม ใจในองคการ บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทอยในมหาวทยาลยขนาดใหญ ( = 3.85) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ทอยในมหาวทยาลยขนาดกลาง ( = 3.59) ดานสภาพการท างานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ บคลากรสายสนบสนน มหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทอยในมหาวทยาลยขนาดใหญ ( = 3.68) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ทอยในมหาวทยาลยขนาดกลาง ( = 3.09) และขนาดเลก ( = 3.00)

78

ตำรำงท 4.14 เปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานในดานตางๆ ระหวางล าดบของมหาวทยาลย

ล ำดบของมหำวทยำลย คำสถต 1-50 51-100 > 101

ขนไป

1. ดานโอกาสในการพฒนา สมรรถนะของตนเองและ ความกาวหนา

3.47 (0.78)

3.01 (0.53)

2.74 (0.73)

15.265***

2. ดานผลตอบแทนทเพยงพอและ เหมาะสม

3.17 (0.90)

2.49 (0.62)

2.39 (0.73)

22.165***

3. ดานการเกอกลและการรบฟง ความคดเหนในการปฏบตงาน

3.71 (0.69)

3.53 (0.67)

3.23 (0.54)

4.700**

4. ดานความสมดลระหวางชวตงาน กบชวตสวนตว

3.65 (0.71)

3.55 (0.75)

3.44 (0.69)

1.038

5. ดานความภาคภมใจในองคการ 3.79 3.61 3.41 3.343** (0.73) (0.77) (0.76) 6. ดานสภาพการท างานทมความ ปลอดภยและสงเสรมสขภาพ

3.56 (0.76)

2.99 (0.77)

2.91 (0.74)

19.080***

รวมทกดำน 3.54 3.19 2.97 15.023*** (0.62) (0.49) (0.57)

หมำยเหต : * p value < 0.10 ** p value < 0.05 *** p value < 0.01 ตวเลขในวงเลบ คอ สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) จากตารางท 4.14 เมอพจารณาเปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมล าดบของมหาวทยาลยตางกน พบวาโดยรวมทง 6 ดาน บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล มคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ทมล าดบของมหาวทยาลย

คณภำพชวตในกำรท ำงำนรำยดำน F

79

ตางกน มคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน ยกเวน ดานความสมดลระหวางชวตงานกบชวตสวนตว โดยรวมทง 6 ดาน พบวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทอยในมหาวทยาลยล าดบท 1-50 ( = 3.54) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ทอยในมหาวทยาลยล าดบท 51-100 ( = 3.19) และทอยในมหาวทยาลยล าดบท 101 ขนไป ( = 2.97) ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถนะของตนเองและความกาวหนา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทอยในมหาวทยาลยล าดบท 1-50 ( = 3.47) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ทอยในมหาวทยาลยล าดบท 51-100 ( = 3.01) และทอยในมหาวทยาลยล าดบท 101 ขนไป ( = 2.74) ดานผลตอบแทนทเพยงพอและเหมาะสม บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทอยในมหาวทยาลยล าดบท 1-50 ( = 3.17) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ทอยในมหาวทยาลยล าดบท 51-100 ( = 2.49) และทอยในมหาวทยาลยล าดบท 101 ขนไป ( = 2.39) ดานการเกอกลและการรบฟงความคดเหนในการปฏบตงาน บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทอยในมหาวทยาลยล าดบท 1-50 ( = 3.71) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ทอยในมหาวทยาลยล าดบท 101 ขนไป ( = 3.23) ดานความภาคภมใจในองคการ เมอท าการทดสอบเปนรายคดวยวธของตกย (Tukey Method) และวธของดนแคน (Duncan Method) กไมพบความแตกตาง ผวจยจงใชวธของแอลเอสด (LSD Method) ในการตรวจสอบความแตกตางเปนรายคแทน พบวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทอยในมหาวทยาลยล าดบท 1-50 ( = 3.79) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ทอยในมหาวทยาลยล าดบท 101 ขนไป ( = 3.41) ดานสภาพการท างานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ บคลากรสายสนบสนน มหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทอยในมหาวทยาลยล าดบท 1-50 ( = 3.56) มคณภาพชวตในการท างานดกวา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ทอยในมหาวทยาลยล าดบท 51-100 ( = 2.99) และทอยในมหาวทยาลยล าดบท 101 ขนไป ( = 2.91)

80

4.4 กำรวเครำะหปจจยทมอทธพลตอคณภำพชวตกำรท ำงำนของบคลำกรสำยสนบ สนนมหำวทยำลยเอกชนในกรงเทพมหำนครและปรมณฑล

การศกษาปจจยทมอทธพลตอคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนน มหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล เพออธบายการเปลยนแปลงของตวแปรตาม ไดใชการวเคราะหถดถอยพหเชงเสน (Multiple Linear Regression) ซงตวแปรตาม ไดแก คณภาพชวตในการท างาน สวนตวแปรอสระทน ามาศกษา ไดแก ปจจยสวนบคคล ประกอบดวย เพศ อาย ระดบการศกษา สถานภาพสมรส ปจจยเกยวกบงานทท า ประกอบดวย รายไดเฉลยตอเดอน ระยะเวลาในการปฏบตงาน ลกษณะงานทรบผดชอบ และปจจยดานองคการ ประกอบดวย ขนาดของมหาวทยาลย ล าดบของมหาวทยาลย ผลการศกษามรายละเอยดดงตารางท 4.15

81

ตำรำงท 4.15 วเคราะหการถดถอยพหคณของปจจยทมอทธพลตอคณภาพชวตการท างานของ บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล

ตวแปรอธบำย b S.E. T ปจจยสวนบคคล เพศ1 -0.078 0.060 -1.295 อาย -0.010* 0.006 -1.688 ระดบการศกษา2 -0.100 0.078 -1.278 สถานภาพสมรส3 -0.025 0.068 -0.375 ปจจยเกยวกบงำนทท ำ รายไดเฉลย 12,001 – 17,000 บ.4 0.155** 0.078 1.986 รายไดเฉลย >17,000 บ. ขนไป4 0.207** 0.099 2.085 ระยะเวลาในการปฏบตงาน 0.000 0.007 0.034 ลกษณะงานทรบผดชอบ5 -0.067 0.061 -1.095 ปจจยดำนองคกำร ขนาดของมหาวทยาลย6 0.421*** 0.084 4.996 ล าดบของมหาวทยาลย7 0.069 0.093 0.739 คาคงท (Constant) 3.534*** 0.215 16.430 R2 = 0.199 Adjusted R2 = .178 F-test = 9.641 P – value = .000

หมำยเหต : * p value < 0.10 ** p value < 0.05 *** p value < 0.01 1. เพศ แบงเปน 2 กลม คอ ชาย และหญง (กลมอางอง) 2. ระดบการศกษา แบงเปน 2 กลม คอ ปรญญาตร และปรญญาโท (กลมอางอง) 3. สถานภาพสมรส แบงเปน 2 กลม คอ โสด และสมรส (กลมอางอง) 4. รายไดแฉลยตอเดอน แบงเปน 3 กลม คอ > 17,000 12,001-17,000 และ 7,000-12,000 บาท (กลมอางอง) 5. ลกษณะงานทรบผดชอบ แบงเปน 2 กลม คอ งานวชาการ และงานธรการ (กลมอางอง)

6. ขนาดของมหาวทยาลย แบงเปน 2 กลม คอ ขนาดใหญ ขนาดกลางและเลก (กลมอางอง)

7. ล าดบของมหาวทยาลย แบงเปน 2 กลม คอ 1-50 และมากกวา 50 (กลมอางอง)

82

จากตารางท 4.15 เมอพจารณาผลการวเคราะหการถดถอยพหเชงเสนในภาพรวมของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล พบวา ปจจยสวนบคคล ไดแก อาย มอทธพลตอคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.10 ปจจยเกยวกบงานทท า ไดแก รายไดเฉลยตอเดอน มอทธพลตอคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 และปจจยดานองคการ ไดแก ขนาดของมหาวทยาลย มอทธพลตอคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 และคาสมประสทธสหสมพนธพหคณเทากบ 0.446 มอ านาจในการพยากรณความผนแปรไดรอยละ 19.9 คาความคลาดเคลอนมาตรฐาน เทากบ 0.215 สวนอทธพลของปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ ระดบการศกษา สถานภาพสมรส ปจจยเกยวกบงานทท า ไดแก ระยะเวลาในการปฏบตงาน ลกษณะงานทรบผดชอบ และปจจยดานองคการ ไดแก ล าดบของมหาวทยาลย ทมตอคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ไมมนยส าคญทางสถต

อยางไรกตามการศกษานพบวาทศทางความสมพนธระหวางอาย รายไดเฉลยตอเดอนและขนาดของมหาวทยาลยกบคณภาพชวตในการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน เปนไปตามทคาดหวงไว คอ อาย มความสมพนธเชงลบ นนกหมายความวาบคลากรสายสนบสนนทมอายมากขนจะมคณภาพชวตในการท างานลดลง สวนรายไดเฉลยตอเดอน มความสมพนธเชงบวกกบคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนทมรายไดเฉลยตอเดอนสงขนจะมคณภาพชวตในการท างานสงขนดวย และขนาดของมหาวทยาลย มความสมพนธเชงบวกกบคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล นนกหมายความวาบคลากรสายสนบสนนทอยในมหาวทยาลยขนาดใหญจะมคณภาพชวตในการท างานสงกวาบคลากรสายสนบสนนทอยในมหาวทยาลยขนาดกลางและขนาดเลก ทงนอาจเปนเพราะมหาวทยาลยขนาดใหญ มจ านวนบคลากรและสงอ านวยความสะดวกมากพอทจะท าใหระบบการท างานของบคลากรสายสนบสนนสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ และท าใหบคลากรมความพงพอใจในงานสงผลใหมคณภาพชวตในการท างานดขนไปดวย

83

บทท 5

สรป อภปรำยผล และขอเสนอแนะ

ในการศกษาเรอง “คณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล” เปนการศกษาเชงปรมาณ โดยมวตถประสงค 3 ขอ คอ 1) เพอศกษาโครงสรางหรอองคประกอบของดชนวดคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล 2) เพอศกษาเปรยบเทยบคณภาพชวตในการท างานระหวางปจจยสวนบคคล ปจจยเกยวกบงานทท าและปจจยดานองคการของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล 3) เพอศกษาปจจยทมอทธพลตอคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล โดยท าการเกบรวบรวมขอมลจาก บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล จ านวน 400 คน ซงใชการสมตวอยางแบบ Two – Stage Stratified Random Sampling และใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล โดยเกบรวบรวมขอมลระหวางเดอนมนาคม-พฤษภาคม 2555 สามารถสรปผลการศกษาไดดงน 5.1 สรปผลการศกษา 5.2 อภปรายผลการศกษา 5.3 ขอเสนอแนะจากการศกษา

5.1 สรปผลกำรศกษำ 5.1.1 ลกษณะพนฐำนของตวอยำง ตวอยางในการศกษาครงน คอ บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล จ านวน 400 คน สวนใหญเปนเพศหญง มอายอยระหวาง 26-30 ป จบการศกษาระดบปรญญาตร มสถานภาพเปนโสด รายไดเฉลยตอเดอนอยระหวาง 10,001-

84

15,000 บาท ระยะเวลาในการปฏบตงานอยระหวาง 1-5 ป สวนใหญรบผดชอบงานดานบรการนกศกษา และอยในมหาวทยาลยขนาดใหญ ล าดบท 1-50

5.1.2 ผลกำรศกษำโครงสรำงหรอมตทส ำคญของคณภำพชวตกำรท ำงำนของบคลำกรสำย สนบสนนมหำวทยำลยเอกชนในกรงเทพมหำนครและปรมณฑล บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑลทเปนตวอยางในการศกษาน สามารถแบงดชนของคณภาพชวตในการท างานออกไดเปน 6 ดาน ไดแก ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถนะของตนเองและความกาวหนา ดานผลตอบแทนทเพยงพอและเหมาะสม ดานการเกอกลและการรบฟงความคดเหนในการปฏบตงาน ดานความสมดลระหวางชวตงานกบชวตสวนตว ดานความภาคภมใจในองคการ ดานสภาพการท างานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ ซงทกๆ ดาน ในทง 6 ดาน ทกลาวมาไดคารอยละของความแปรปรวนสะสมเทากบ 67.945 ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถนะของตนเองและความกาวหนา ประกอบดวยขอค าถาม 13 ขอ องคประกอบนมคาไอเกน (Eigenvalues) เทากบ 6.862 ซงมความส าคญเปนอนดบ 1 โดยองคประกอบนสามารถอธบายความแปรปรวนคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑลไดรอยละ 17.595 ดานผลตอบแทนทเพยงพอและเหมาะสม ประกอบดวยขอค าถาม 5 ขอ องคประกอบนมคาไอเกน (Eigenvalues) เทากบ 4.883 ซงมความส าคญเปนอนดบ 2 โดยองคประกอบนสามารถอธบายความแปรปรวนคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑลไดรอยละ 12.522 ดานการเกอกลและการรบฟงความคดเหนในการปฏบตงาน ประกอบดวยขอค าถาม 8 ขอ องคประกอบนมคาไอเกน (Eigenvalues) เทากบ 4.598 ซงมความส าคญเปนอนดบ 3 โดยองคประกอบนสามารถอธบายความแปรปรวนคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑลไดรอยละ 11.789 ดานความสมดลระหวางชวตงานกบชวตสวนตว ประกอบดวยขอค าถาม 5 ขอ องคประกอบนมคาไอเกน (Eigenvalues) เทากบ 3.547 ซงมความส าคญเปนอนดบ 4 โดยองคประกอบนสามารถอธบายความแปรปรวนคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑลไดรอยละ 9.095 ดานความภาคภมใจในองคการ ประกอบดวยขอค าถาม 4 ขอ องคประกอบนมคาไอเกน (Eigenvalues) เทากบ 3.361 ซงมความส าคญเปนอนดบ 5 โดยองคประกอบนสามารถอธบายความแปรปรวนคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑลไดรอยละ 8.619 ดานสภาพการท างานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ ประกอบดวยขอค าถาม 4 ขอ

85

องคประกอบนมคาไอเกน (Eigenvalues) เทากบ 3.247 ซงมความส าคญเปนอนดบ 6 โดยองคประกอบนสามารถอธบายความแปรปรวนคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑลไดรอยละ 8.325 5.1.3 ระดบคณภำพชวตกำรท ำงำนของบคลำกรสำยสนบสนนมหำวทยำลยเอกชนในกรงเทพมหำนครและปรมณฑล คณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑลในภาพรวมมคณภาพชวตการท างานอยในระดบปานกลาง โดยเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา คณภาพชวตในการท างานอยในระดบมาก ไดแก ดานความภาคภมใจในองคการ ดานการเกอกลและการรบฟงความคดเหนในการปฏบตงาน และดานความสมดลระหวางชวตงานกบชวตสวนตว สวนดานทมคณภาพชวตในการท างานทอยในระดบปานกลาง ไดแก ดานสภาพการท างานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถนะของตนเองและความกาวหนา ดานผลตอบแทนทเพยงพอและเหมาะสม 5.1.4 เปรยบเทยบคณภำพชวตในกำรท ำงำนระหวำงบคลำกรสำยสนบสนนทม ปจจยสวนบคคล ปจจยเกยวกบงำนทท ำ และปจจยดำนองคกำรทแตกตำงกน เมอพจารณาเปรยบเทยบคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทง 6 ดาน จ าแนกตามปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา สถานภาพสมรส ปจจยเกยวกบงานทท า ไดแก รายไดเฉลยตอเดอน ระยะเวลาในการปฏบตงาน ลกษณะงานทรบผดชอบ และปจจยดานองคการ ไดแก ขนาดของมหาวทยาลย ล าดบของมหาวทยาลย พบวา เพศ พบวา โดยภาพรวมบคลากรสายสนบสนนมคณภาพชวตการท างานไมแตกตางกน ทงนอาจเปนเพราะวาในปจจบนไมวาจะเปนเพศหญงหรอเพศชาย ตางกมความสามารถในการปฏบตงานไดเทาเทยมกน ซงสอดคลองกบงานวจยของแสง ไชยสวรรณ (2551: 42) พบวา คณภาพชวตการท างานระหวางเพศชายกบเพศหญง พบวา คา t เทากบ 2.694 ซงคาทดงกลาวไมมนยส าคญทางสถต จงสรปไดวา บคลากรเพศชายและหญงมคณภาพชวตการท างานไมแตกตางกน และสอดคลองกบงานวจยของกาญจนา บญเพมวทยา และคณะ (2552: 37) พบวา คณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนน มหาวทยาลยราชภฎธนบร เพศชายแตกตางจากเพศหญงอยางไมมนยส าคญทางสถต แตขดแยงกบงานวจยของอบล อ าพนธ (2552: 54) พบวา บคลากร

86

มหาวทยาลยเอกชน เขตกรงเทพมหานคร เพศหญงและเพศชายมคณภาพชวตการท างานแตกตางกน และขดแยงกบงานวจยของมงคล ลาวรรณา (2551: 90) ศกษาคณภาพชวตการท างานของบคลากรส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ผลการศกษาดวยสถตคา t ทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 พบวา เพศทตางกนสงผลตอคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถนะของตนเองและความกาวหนา ท าใหเพศชายและเพศหญงมคณภาพชวตการท างานแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 อาย พบวา โดยภาพรวมบคลากรสายสนบสนนมคณภาพชวตการท างานไมแตกตางกน ซงสอดคลองกบงานวจยของอบล อ าพนธ (2552: 55) พบวา บคลากรมหาวทยาลยเอกชน เขตกรงเทพมหานคร ผทมอายตางกนมคณภาพชวตในการท างานไมแตกตางกน แตขดแยงกบงานวจยของกาญจนา บญเพมวทยา และคณะ (2552 : 39) พบวา บคลากรสายสนบสนน มหาวทยาลยราชภฏธนบรทมอายตางกนจะมคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานการเกอกลและการรบฟงความคดเหนในการปฏบตงาน ของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมอายตางกน มคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ระดบการศกษา พบวา โดยภาพรวมบคลากรสายสนบสนนมคณภาพชวตการท างานไมแตกตางกน ซงสอดคลองกบงานวจยของอบล อ าพนธ (2552: 55) พบวา บคลากรมหาวทยาลยเอกชน เขตกรงเทพมหานคร ผทมระดบการศกษาตางกนมคณภาพชวตในการท างานไมแตกตางกน และสอดคลองกบงานวจยของมงคล ลาวรรณา (2552: 90) ศกษาคณภาพชวตการท างานของบคลากรส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต พบวา ปจจยสวนบคคล คอ ระดบการศกษา ไมสงผลตอคณภาพชวตการท างาน แตขดแยงกบงานวจยของกาญจนา บญเพมวทยา และคณะ (2552: 41) พบวา บคลากรสายสนบสนน มหาวทยาลยราชภฏธนบรทมระดบการศกษาตางกนมคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานการเกอกลและการรบฟงความคดเหนในการปฏบตงาน ของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมระดบการศกษาตางกน มคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 และดานความภาคภมใจในองคการ ของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมระดบการศกษาตางกนมคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.10 สถานภาพสมรส พบวา โดยภาพรวมบคลากรสายสนบสนนมคณภาพชวตการท างานไมแตกตางกน ซงสอดคลองกบงานวจยของมงคล ลาวรรณา (2552: 90) ศกษาคณภาพชวตการ

87

ท างานของบคลากรส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต พบวา ปจจยสวนบคคล คอ สถานภาพสมรส ไมสงผลตอคณภาพชวตการท างาน และสอดคลองกบงานวจยของแสง ไชยสวรรณ (2551: 44) ศกษาคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนวชาการ คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม พบวา บคลากรทมสถานภาพสมรส โสดและสมรสไมมความแตกตางในคณภาพชวตการท างาน เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานผลตอบแทนทเพยงพอและเหมาะสม ของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทมสถานภาพสมรสตางกนมคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 รายไดเฉลยตอเดอน พบวา โดยภาพรวมบคลากรสายสนบสนนมคณภาพชวตการท างานแตกตางกน ซงสอดคลองกบงานวจยของอบล อ าพนธ (2552: 56) พบวา บคลากรมหาวทยาลยเอกชน เขตกรงเทพมหานคร ผทมรายไดตอเดอนตางกนมคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน และสอดคลองกบงานวจยของสกานดา ขวญเมอง (2550: 100) ศกษาคณภาพชวตการท างานของพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลสระบร พบวา ผทมรายไดตอเดอนตางกนมคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน แตขดแยงกบงานวจยของแสง ไชยสวรรณ (2551: 48) ศกษาคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนวชาการ คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม พบวา บคลากรทมรายไดตอเดอนแตกตางกนมคณภาพชวตการท างานไมแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถนะของตนเองและความกาวหนา และดานความสมดลระหวางชวตงานกบชวตสวนตว ทมรายไดเฉลยตอเดอนตางกนมคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.10 สวนดานผลตอบแทนทเพยงพอและเหมาะสม ดานความภาคภมใจในองคการ และดานสภาพการท างานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ มคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 ระยะเวลาในการปฏบตงาน พบวา โดยภาพรวมบคลากรสายสนบสนนมคณภาพชวตการท างานไมแตกตางกน ซงสอดคลองกบงานวจยของมงคล ลาวรรณา (2552: 90) ศกษาคณภาพชวตการท างานของบคลากรส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต พบวา ปจจยสวนบคคล คอ ระยะเวลาในการปฏบตงานในหนวยงาน ไมสงผลตอคณภาพชวตการท างาน แตขดแยงกบงานวจยของอบล อ าพนธ (2552: 56) พบวา บคลากรมหาวทยาลยเอกชน เขตกรงเทพมหานคร ผทมระยะเวลาในการปฏบตงานตางกนมคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถนะของตนเองและความกาวหนา และดานการเกอกลและการรบฟงความคดเหนในการปฏบตงาน มคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

88

ลกษณะงานทรบผดชอบ พบวา โดยภาพรวมบคลากรสายสนบสนนมคณภาพชวตการท างานแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงสอดคลองกบงานวจยของอบล อ าพนธ (2552: 57) พบวา บคลากรมหาวทยาลยเอกชน เขตกรงเทพมหานคร ผทมลกษณะงานตางกนมคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถนะของตนเองและความกาวหนา และดานผลตอบแทนทเพยงพอและเหมาะสมมคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนดานความสมดลระหวางชวตงานกบชวตสวนตว มคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.10 ขนาดของมหาวทยาลย พบวา โดยภาพรวมบคลากรสายสนบสนนมคณภาพชวตการท างานแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 ซงสอดคลองกบงานวจยของอบล อ าพนธ (2552: 61) พบวา บคลากรมหาวทยาลยเอกชน เขตกรงเทพมหานคร ขนาดของมหาวทยาลยตางกนมคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน แตขดแยงกบงานวจยของศรกานต ทมยายงาม (2550: 97) ศกษาคณภาพชวตการท างานของผดแลเดก ในศนยพฒนาเดกเลก จงหวดฉะเชงเทรา พบวา คณภาพชวตการท างานของผดแลเดกในองคการบรหารสวนต าบลทมขนาดตางกนมคณภาพชวตในการท างานไมแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถนะของตนเองและความกาวหนา ดานผลตอบแทนทเพยงพอและเหมาะสม ดานการเกอกลและการรบฟงความคดเหนในการปฏบตงาน ดานความสมดลระหวางชวตงานกบชวตสวนตว ดานความภาคภมใจในองคการ และดานสภาพการท างานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ มคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 ล าดบของมหาวทยาลย พบวา โดยภาพรวมบคลากรสายสนบสนนมคณภาพชวตการท างานแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถนะของตนเองและความกาวหนา ดานผลตอบแทนทเพยงพอและเหมาะสม และดานสภาพการท างานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ มคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 สวนดานการเกอกลและการรบฟงความคดเหนในการปฏบตงาน และดานความภาคภมใจในองคการ มคณภาพชวตในการท างานแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

89

5.1.5 ปจจยทมอทธพลตอคณภำพชวตกำรท ำงำนของบคลำกรสำยสนบสนนมหำวทยำลยเอกชนในกรงเทพมหำนครและปรมณฑล ปจจยทมอทธพลตอคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล โดยภาพรวม คอ ปจจยสวนบคคล ไดแก อาย มอทธพลตอคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.10 ปจจยเกยวกบงานทท า ไดแก รายไดเฉลยตอเดอน มอทธพลตอคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 และปจจยดานองคการ ไดแก ขนาดของมหาวทยาลย มอทธพลตอคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 แตปจจยสวนบคคลของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ไดแก เพศ ระดบการศกษา สถานภาพสมรส ปจจยเกยวกบงานทท า ไดแก ระยะเวลาในการปฏบตงาน ลกษณะงานทรบผดชอบ และปจจยดานองคการ ไดแก ล าดบของมหาวทยาลย ทมตอคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ไมมนยส าคญทางสถต

5.2 อภปรำยผลกำรศกษำ ผลการศกษาเรองคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล เปนการศกษาและไดขอมลจากบคลากรสายสนบสนนทปฏบตงานอยภายในมหาวทยาลยเอกชนจรง ซงเปนขอมลเชงประจกษ ถอวาเปนขอมลทเปนประโยชน เพอใชในการปรบปรงและก าหนดแผนในการพฒนาคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชน ใหเหมาะสมและตรงกบความตองการมากทสด ซงดชนคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนสามารถแบงออกไดเปน 6 ดาน คอ ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถนะของตนเองและความกาวหนา ดานผลตอบแทนทเพยงพอและเหมาะสม ดานการเกอกลและการรบฟงความคดเหนในการปฏบตงาน ดานความสมดลระหวางชวตงานกบชวตสวนตว ดานความภาคภมใจในองคการ และดานสภาพการท างานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ ทงนดชนคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทง 6 ดาน มคณภาพชวตการท างานอยในระดบปานกลาง โดยเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา คณภาพชวตในการท างานอยในระดบมาก ไดแก ดานความภาคภมใจในองคการ ดานการเกอกลและการรบฟงความคดเหนในการปฏบตงาน และดานความสมดลระหวางชวตงานกบชวตสวนตว สวนดานทมคณภาพชวตในการท างานทอยในระดบปานกลาง ไดแก ดานสภาพการท างาน

90

ทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถนะของตนเองและความกาวหนา ดานผลตอบแทนทเพยงพอและเหมาะสม เมอพจารณาเปนรายดาน ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถนะของตนเองและความกาวหนา บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล มคณภาพชวตการท างานโดยรวมอยในระดบปานกลาง เนองจากผบรหารของมหาวทยาลยอาจจะยงเปดโอกาสใหมการพฒนาสมรรถนะของตนเองไมสงนก การพฒนาสมรรถนะของบคลากรในการท างานนเปนการใหความส าคญเกยวกบการศกษา อบรม การพฒนาการท างานและอาชพของบคลากร เปนสงบงบอกถงคณภาพชวตการท างานประการหนง ซงจะท าใหบคลากรสามารถท าหนาทโดยใชศกยภาพทมอยอยางเตมท มความเชอมนในตนเองและเมอมปญหากจะใชการแกไขตอบสนองในรปแบบการด าเนนชวตทเหมาะสมพงกระท าเปนผลใหบคลากรประสบความส าเรจในชวต การพฒนาสมรรถนะของบคลากรน สามารถพจารณาจากเรองตางๆ ดงน ความเปนอสระหรอการเปนตวของตวเอง สามารถควบคมงานดวยตนเอง ทกษะทซบซอนเปนการพจารณาจากความมากนอยของงานทปฏบตไดใชความรความช านาญมากขนกวาทจะปฏบตดวยทกษะคงเดม เปนการขยายขดความสามารถในการท างาน บคลากรมการคาดคะเนเลอกแนวทางปฏบตงานและผลทจะเกดขนอยางถกตองและเปนทยอมรบ ท าใหบคลากรไดพฒนาทกษะความรใหมๆ บคลากรสามารถใชทกษะความรความสามารถของตนปฏบตงานนนๆ ไดดวยตนเองทกขนตอน บคลากรตองมการวางแผนทดในการท างาน ดานผลตอบแทนทเพยงพอและเหมาะสม บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล มคณภาพชวตการท างานโดยรวมอยในระดบปานกลาง ทงนอาจเปนเพราะสภาวะเศรษฐกจเปลยนแปลง และสงผลใหคาครองชพเพมมากขน ท าใหบคลากรสายสนบสนนเกดความพงพอใจตอผลตอบแทนทไดรบในระดบไมสงนก เนองจากบคลากรทกคนมความตองการทางเศรษฐกจ และจะมงท างานเพอใหไดรบการตอบสนองทางเศรษฐกจ ซงความตองการนเปนสงจ าเปนส าหรบการมชวตอยรอด นอกจากบคลากรจะสรางความคาดหมายในผลตอบแทนส าหรบตนแลว บคลากรยงมองในเชงเปรยบเทยบกบผอนในประเภทของงานแบบเดยวกน ดงนน เกณฑในการตดสนเกยวกบผลตอบแทนทจะบงชวา มคณภาพชวตการท างานนนจะพจารณาในเรอง ความเพยงพอ คอ ผลตอบแทนทไดจากการท างานนน เพยงพอทจะด ารงชวตตามมาตรฐานของสงคมและความยตธรรม ซงจะประเมนจากความสมพนธระหวางผลตอบแทนกบลกษณะงานและพจารณาไดจากการเปรยบเทยบผลตอบแทนทไดรบจากงานของตนกบงานอนทมลกษณะการท างานคลายๆ กน แสดงใหเหนวามหาวทยาลยขนาดใหญมความสามารถทจะจายผลตอบแทนใหกบบคลากรสายสนบสนนในอตราทสงได เมอเทยบกบมหาวทยาลยขนาดกลางและ

91

ขนาดเลก ท าใหบคลากรสายสนบสนนเกดความพงพอใจในการท างาน และสงผลใหมคณภาพชวตการท างานทด ทงนผลตอบแทนเปนสงหนงทบงบอกถงคณภาพชวตการท างานได ดานการเกอกลและการรบฟงความคดเหนในการปฏบตงาน บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล มคณภาพชวตการท างานโดยรวมอยในระดบมาก อาจเปนเพราะทางมหาวทยาลยเปดโอกาสใหบคลากรสายสนบสนนไดท ากจกรรมรวมกนบอยครง เพอใหสรางความสมพนธทดตอกนระหวางผบงคบบญชา และเพอนรวมงาน การท างานรวมกน เปนการทผปฏบตงานเหนวาตนเองมคณคา สามารถปฏบตงานใหประสบผลส าเรจได มการยอมรบและรวมมอกนท างานดวยด ซงเปนการเกยวของกบสงคมของมหาวทยาลยนนๆ ธรรมชาตความสมพนธระหวางบคลากรในมหาวทยาลยมผลตอบรรยากาศในการท างาน ซงลกษณะดงกลาวนจะพจารณาไดจาก การไมมอคต ไมมการแบงพรรคแบงพวกกน ไมมการแบงชนชนวรรณะ ยดถอเรองสวนตวมากกวาความสามารถในการท างาน มลกษณะการท างานรวมกนชวยเหลอซงกนและกน มการตดตอสอสารกนอยางเปดเผย และบคลากรทกคนมความรสกวาการเปลยนแปลงไปในทางทดกวาเดมได ดานความสมดลระหวางชวตงานกบชวตสวนตว บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑลมคณภาพชวตการท างานโดยรวมอยในระดบมาก เปนเพราะบคลากรสายสนบสนนมความร ความสามารถและการวางแผนชวตทด สามารถแยกแยะหนาทงานและหนาทในครอบครวใหมความสมดลกน จงสงผลใหบคลากรสายสนบสนนมระดบคณภาพชวตในการท างานดานความสมดลระหวางชวตงานกบชวตสวนตวอยในระดบสง ปญหาดานเศรษฐกจสงผลใหคนตองท างานมากขน มเวลาพกผอนนอยลง ท าใหบคลากรมโอกาสใกลชดกบสมาชกในครอบครวนอยลง ดงนน งานจะตองไมท าใหบคลากรหางเหนกบครอบครว โดยตองมความเหมาะสมของเวลาพกผอนสวนตว เวลาปฏบตหนาทในครอบครว และมเวลาท ากจกรรมรวมกนกบครอบครวอยางเพยงพอ นอกจากนน ยงตองพจารณาถงการรกษาสภาพแวดลอมบรเวณรอบๆ ของสถานประกอบการ งานกบสภาพทางสงคม และชนชนทสะทอนใหเหนถงทศนคตของผบรหารทมตอคณคาความส าคญของชนชนการท างานทแตกตางกนของบคลากร แสดงใหเหนวา บคลากรสายสนบสนนทท างานอยในมหาวทยาลยขนาดใหญและมชอเสยง จะมคณภาพชวตในการท างานด ซงดานนอาจจะเปนเพราะมหาวทยาลยขนาดใหญ มจ านวนบคลากรมาก ท าใหระบบการท างานของบคลากรสายสนบสนนสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ ทงนการทบคลากรมภาวะความสมดลของชวงเวลาการท างานกบชวงเวลาการด าเนนชวต เปนสงทดและเปนชวงเวลาทดทจะไดคลายเครยดจากภาระหนาททรบผดชอบ ซงจะสามารถท าใหบคลากรไดมโอกาสปลดปลอยและท างานไดโดยปราศจากความเครยด สงผลใหมระดบคณภาพชวตทดได

92

ดานความภาคภม ใจในองคการ บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑลมคณภาพชวตการท างานโดยรวมอยในระดบมาก อาจเปนเพราะบคลากรไดท างานในองคการทมชอเสยง จงเกดความรสกภาคภมใจในองคการทตนไดปฏบตงานอยและไดรบรวาองคการอ านวยประโยชนและรบผดชอบตอสงคม จงสงผลใหบคลากรสายสนบสนนมระดบคณภาพชวตในการท างานดานความภมใจในองคการอยในระดบสง ซงเปนทแนนอนอยแลววา บคลากรสายสนบสนนทท างานอยในมหาวทยาลยขนาดใหญและไดรบรายไดทคอนขางสง จะมความภมใจและซาบซงในองคการมาก หรออาจเปนเพราะบคลากรสายสนบสนน มความรสกภาคภมใจทไดปฏบตงานในองคการทมชอเสยง ดงนนหากบคลากรสายสนบสนนทท างานอยในมหาวทยาลยขนาดใหญ ยอมมความพงพอใจในงานและสงผลตอคณภาพชวตในการท างานดขนไปดวย ดานสภาพการท างานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ บคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑลมคณภาพชวตการท างานโดยรวมอยในระดบปานกลาง ซงผบรหารของมหาวทยาลยไดใหความส าคญกบดานสภาพการท างานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพอยในระดบไมสงนก การสรางสภาพแวดลอมของการท างานใหสะอาดถกสขลกษณะตอรางกาย ทงในดานแสงสวาง เสยง ตลอดจนความสะอาดทวไป และการมมาตรการในการรกษาความปลอดภยในการท างานไมวาจะเปนการปองกนการบาดเจบในระหวางการท างาน หรอผลกระทบตอสขภาพของบคลากรในมหาวทยาลย และเปนการสรางความพงพอใจใหแกบคลากรในมหาวทยาลย ท งนอาจเปนเพราะมหาวทยาลยขนาดใหญและมชอเสยง มสงอ านวยความสะดวกในการปฏบตงานอยางเพยงพอ มการปองกนและรกษาความปลอดภยในสถานทท างาน ก าหนดระเบยบปฏบตการจดการท างานทปลอดภยและสงเสรมสขภาพในสถานทท างาน ยอมท าใหเกดความพงพอใจในงานและสงผลตอคณภาพชวตในการท างานดขนไปดวย ส าหรบปจจยทม อทธพลตอคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑลขนอยกบอาย รายไดเฉลยตอเดอนและขนาดของมหาวทยาลย ทงนอาจเปนเพราะมหาวทยาลยทมขนาดใหญสามารถจายผลตอบแทนใหกบบคลากรสายสนบสนนเปนจ านวนทสงไดและท าใหบคลากรสายสนบสนนมคณภาพชวตการท างานทด รายไดเปนสงหนงทบงบอกถงคณภาพชวตการท างาน เนองจากบคลากรทกคนมความตองการทางเศรษฐกจ และจะมงท างานเพอใหไดรบการตอบสนองทางเศรษฐกจ ซงความตองการนเปนสงจ าเปนส าหรบการมชวตอยรอด บคลากรนอกจากจะสรางความคาดหมายในผลตอบแทนส าหรบตนแลว และการไดท างานในมหาวทยาลยขนาดใหญ แสดงใหเหนวา มหาวทยาลยนนๆ จะตองมสงอ านวยความสะดวกในการท างานและอปกรณตางๆ ทดจงท าใหบคลากรสายสนบสนน

93

มคณภาพชวตการท างานทด รวมไปถงมจ านวนบคลากรสายสนบสนนมากพอทจะท าใหระบบการท างานสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ

5.3 ขอเสนอแนะ จากการศกษาเรอง “คณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล” แสดงใหเหนวาบคลากรสายสนบสนน เปรยบเสมอนครนอกหองเรยนควรใหความส าคญกบการพฒนาคณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนนนเปนสงส าคญ เพราะหากบคลากรสายสนบสนนมระดบคณภาพชวตทดแลวจะสงผลใหเกดความพงพอใจและสามารถปฏบตงานไดอยางเตมความสามารถและเปนไปอยางราบรน ดงนน ผวจยจงมขอเสนอแนะดงตอไปน 5.3.1 ขอเสนอแนะจำกกำรศกษำ 5.3.1.1 ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถนะของตนเองและความกาวหนา มหาวทยาลยควรพฒนาฝกอบรมความสามารถและทกษะใหสอดคลองกบเทคโนโลยทเปลยนไป เชน การใชโปรแกรมตางๆ ทางคอมพวเตอร ใหสามารถชวยเหลออาจารยไดอยางเตมท ไมวาจะเปนเรองของการเตรยมเอกสารการสอน บนทกและประมวลผลขอมล ดงนน มหาวทยาลยกควรเปดโอกาสในการพฒนาสมรรถนะใหกบบคลากรสายสนบสนน จะชวยใหมทกษะในการปฏบตงานและเกดความพงพอใจ มความสขในการท างานอนจะน าไปสคณภาพชวตในการท างานทด 5.3.1.2 ดานผลตอบแทนทเพยงพอและเหมาะสม การท าใหบคลากรสายสนบสนนเกดความรสกพงพอใจตอผลทไดรบ อาจไมใชตวเงนเพยงอยางเดยวเทานน แตอาจเปนดานอนๆดวยทท าใหบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล มระดบคณภาพชวตทสงขน ในสถานการณปจจบนการปรบเงนเดอนหรอการเพมเงนคาตอบแทน มขอจ ากด ผบรหารควรใหความส าคญเกยวกบความเหมาะสมกบปรมาณงาน โดยจดอตราก าลงใหเหมาะสมกบปรมาณงาน นอกจากนควรจดสวสดการทเปนประโยชนคมตอการท างานหนก จะชวยใหผปฏบตงานเกดความพงพอใจ มความสขในการท างานอนจะน าไปสคณภาพชวตในการท างานทด 5.3.1.3 ดานสภาพการท างานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ มหาวทยาลยควรใหความส าคญกบสถานทท างาน มแสงสวาง อณหภม ระบบถายเทอากาศ และจดใหมการ

94

ตรวจสขภาพอยางนอยปละ 1 ครงและตอเนอง จะชวยใหผปฏบตงานเกดความพงพอใจ มความสขในการท างานอนจะน าไปสคณภาพชวตในการท างานทด 5.3.2 ขอเสนอแนะในกำรท ำวจยครงตอไป 5.3.2.1 ควรศกษาตวแปรอนๆ เชน ความเครยด อาจมผลตอคณภาพชวตการท างานของบคลากร โดยก าหนดขอบเขตของการวจยทแตกตางไป และ/หรอ ศกษาปญหาดานวฒนธรรมองคการ ไมวาจะเปนระบบเลอนต าแหนงและพฤตกรรมสวนตวของผบงคบบญชาวาปจจยตางๆ จะมความสมพนธตอคณภาพชวตการท างานหรอไม และหากมความสมพนธจะมความสมพนธกนมากนอยเพยงใดและทศทางใด เพอจะไดเปนประโยชนตอการพฒนาคณภาพชวตการท างานตอไป 5.3.2.2 ควรศกษาในเรองเดยวกนแตเปนการศกษาวจยเชงคณภาพ โดยการสมภาษณเชงลกกบบคลากรสายสนบสนน เพอใหไดขอมลทลมลก แลวน ามาเปรยบเทยบกบการวจยครงนวา คณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมความเหมอนและแตกตางกนหรอไมอยางไร

95

บรรณำนกรม

สวรรณ สมะกรพนธ. 2554. เอกสำรประกอบกำรเรยนกำรสอน วชำวทยำศำสตรเพอคณภำพชวต คนวนท 25 พฤศจกายน 2554 จาก http://dit.dru.ac.th/home/003/personal_ download/suvannee/part7.ppt กาญจนา บญเพมวทยา, พรทพย พลอยวลย และ สมพร ประดษฐศร. 2552. คณภำพชวตกำร ท ำงำนของบคลำกรสำยสนบสนน มหำวทยำลยรำชภฎธนบร. วทยานพนธปรญญา มหาบณฑต มหาวทยาลยนเรศวร. การจดอนดบมหาวทยาลยของไทย. 2554. webometrics.info July 2011. คนวนท 25 พฤศจกายน

2554 จาก http://studyinthailand.org/th/th_university_ranking_Thailand.html แกวตา ผพฒนพงศ. 2550. คณภำพชวตกำรท ำงำนของอำจำรยในมหำวทยำลยไทย. วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต มหาวทยาลยรามค าแหง. จรกร ผลอนทร, เจษฎา ความคนเคย และบญเสรม นาคภบาล. 2551. คณภำพชวตกำรท ำงำน ของพนกงำนบรษท ไซโกพรซชน ประเทศไทย จ ำกด. ภาคนพนธ คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ. ฐตารย ประกอบแกว. 2550. คณภำพชวตกำรท ำงำนของบคลำกรสำยสนบสนน สงกดส ำนกงำน คณบดคณะแพทยศำสตร มหำวทยำลยขอนแกน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยมหาสารคาม. ตลา มหาพสธานนท. 2547. หลกกำรจดกำร- หลกกำรบรหำร. กรงเทพมหานคร: โรงพมพเพม ทรพย การพมพ. ตลา มหาพสธานนท. 2554. หลกกำรจดกำร. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร: พ เอน เค แอนด สกายพรนตงส. ทบวงมหาวทยาลย. 2544. เอกสารประกอบการประชมสมมนาเรอง นโยบำยและแนวทำงกำร พฒนำนสตนกศกษำ. กรงเทพมหานคร: ทบวงมหาวทยาลย. ทองศร ก าภ ณ อยธยา. 2545. กำรบรหำรงำนบคคลในแนวทำงใหม. พมพครงท 14. กรงเทพมหานคร: เอส แอนด จ กราฟฟค. นรนทร โอฬารกจอนนต. 2553. (30 มถนายน) ชวตท างานของคนรนตอไป. กรงเทพธรกจ: 10.

96

เนตรพฌฌา ยาวราช. 2546. กำรจดกำรสมยใหม. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: เซนทรลเอกซ เพรส. บญแสง ชระภากร. 2533. กำรปรบปรงคณภำพชวตงำนกบควำมผกพนองคกำร: กรณศกษำขำ รำชกำรสถำบนเทคโนโลยพระจอมเกลำพระนครเหนอ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหวทยาลยธรรมศาสตร. ประทมพร ทองอฐ. 2551. กำรศกษำคณภำพชวตกำรท ำงำนของบคลำกรส ำนกงำนอธกำรบด มหำวทยำลยเทคโนโลยพระจอมเกลำธนบร. สารนพนธ คณะการบรหารศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ปรยาพร วงศอนตรโรจน. 2535. จตวทยำกำรบรหำรงำนบคคล. กรงเทพมหานคร: สหมตรออฟเซท. พวงเพชร วชรอย และคณะ. 2537. จตวทยำทวไป. กรงเทพมหานคร: เนตกลการพมพ. มงคล ลาวรรณา. 2551. คณภำพชวตกำรท ำงำนของบคลำกรส ำนกงำนคณะกรรมกำรวจย แหงชำต (วช.). วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยมหดล. รมตา อนวงษ. 2542. คณภำพชวตกำรท ำงำนของขำรำชกำรมหำวทยำลยสโขทยธรรมำธรำช. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. วนทนา พมพวง. 2549. คณภำพชวตกำรท ำงำนของบคลำกร สำย ค คณะแพทยศำสตร โรงพยำบำลรำมำธบด มหำวทยำลยมหดล. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. วเชยร เกตสงห. 2538. (กมภาพนธ-มนาคม) คาเฉลยกบการแปลความหมาย : เรองงายๆ ท บางครงกพลาดได. ขำวสำรกำรวจยกำรศกษำ. คนวนท 3 ธนวาคม 2554 จาก http://www.library.uru.ac.th/ article/htmlfile/1803382.htm

ศรกานต ทมยายงาม. 2550. คณภำพชวตกำรท ำงำนของผดแลเดก ในศนยพฒนำเดกเลก จงหวด ฉะเชงเทรำ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยมบรพา. ศรชย พงษวชย. 2554. กำรวเครำะหขอมลทำงสถต ดวยคอมพวเตอร เนนส ำหรบงำนวจย. พมพ ครงท 22. ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ศศธร สขทอง. 2552. คณภำพชวตกำรท ำงำน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

97

สมศกด ทองสมนก. 2544. องคประกอบคณภำพชวตกำรปฏบตงำนของบคลำกรทสงผลตอ มำตรฐำนคณภำพนกเรยนในโรงเรยนประถมศกษำสงกดส ำนกงำนกำรประถมศกษำ จงหวดเพชรบร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยศลปากร. ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา กระทรวงศกษาธการ. 2553. สถำบน/กลมสถำบน/ระดบ กำรศกษำ/ประเภทบคลำกร(ขำรำชกำร พนกงำนมหำวทยำลย พนกงำนรำชกำร) บคลำกร ยอย (วชำกำร ปฏบตกำร) คนวนท 25 พฤศจกายน 2554

จาก http://www.thaiuniversity.net/index.php?option=com...id. ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. 2553. รำยงำนประจ ำป 2553 คนวนท 3 ธนวาคม 2554 จาก http://www.thaicyberu.go.th ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ส านกนายกรฐมนตร. (2549). แผนพฒนำเศรษฐกจและสงคมแหงชำต ฉบบท 10 (พ.ศ. 2550-2554).

คนวนท 17 กรกฎาคม 2554, จาก http://www.nesdb.go.th/Default.aspx? Tabud = 139 สกานดา ขวญเมอง. 2550. คณภำพชวตกำรท ำงำนของพยำบำลวชำชพ โรงพยำบำลสระบร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฎเทพสตร. สภารตน น าใจด. 2548. คณภำพชวตและปญหำในกำรท ำงำนทมอทธพลตอควำมพงพอใจในกำร ท ำงำนและแนวโนมพฤตกรรมกำรลำออกของบคลำกรมหำวทยำลยรำชภฏสวนดสต. สาร นพนธ คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. สรพนธ ฉนทแดนสวรรณ. 2553. หลกกำรบรหำรธรกจ. พมพครงท 5. กรงเทพมหานคร: จด ทอง. แสง ไชยสวรรณ. 2551. คณภำพชวตกำรท ำงำนของบคลำกรสำยสนบสนนวชำกำร คณะเศรษฐศำสตร มหำวทยำลยเชยงใหม. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม. อทมพร จามรมาน. 2532. วธวเครำะหองคประกอบ. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร. คณะคร ศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. อบล อ าพนธ. 2552. คณภำพชวตกำรท ำงำนของบคลำกรในมหำวทยำลยเอกชน เขตกรงเทพมหำ นคร. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยเซนตจอหน.

98

Arnold, H.J. and D.C. Feldman. 1986. Organizational Behavior. Singapore: McGraw-Hill. Bovee, C.L. et.al. 1993. Management New York: McGraw-Hill. Campbell, A., Converse, P. E., and Rodgers, W. L. 1976. The quality of American life: Perceptions, evaluations, and satisfactions. New York: Russell Sage Foundation. Cascio, Wayne F. 2003. Managing Human Resources: Productivity, Quality Of Work Life

Profits. 6th ed. New York: McGraw-Hill. Davis, L.E. 1977. Enhancing Quality of Working Life: Development in The United

States. International Labor Review. 116 (July-August 1977): 53-65. Delamotte, Y. and Takesawa, S.L. 1984. Quality of Working Life in International

Perspective. Geneva: International Labour Office. Efraty, D., and Sirgy, M. J. 1990. The Effects of Quality of Working Life (QWL) on Employee Behavioral Responses. Social Indications Research, 22 (November 1): 31-47. Gioia. 2004. Boosting Quality of Work Life for Your Employees. Retrieved June 5, 2004, from http://www.nacsonline.com Guest, R. 1979. Quality of Work Life Learning from Tarytonen. Havard Business Review,

57 (July): 76. Huse, E.F and Cummings, T.G. 1985. Organizational Development and Change. 3rd ed. . United State of America: West Publishing. Lewin, David. 1981. Collective Bargalning and the Quality of Work Life. Organization Dynamics. (Autumn): 19 Luthans, F. 1992. Organizational Behavior. Singapore: McGraw-Hill Book Co-Singapore. Merton, H.C. 1977. A Look at Factor Affection the Quality of Working Life. Monthly Labour Review 11 (September): 37-53. Nadler, L., and Nadler, Z. 1990. The Handbook of Human Resource Development. 2 nd ed.. New York: John Wiley & Sons. Robbins, S.P. 1993. Organizational Behavior 6 th ed. New Jersey:Prentice-Hall. Skrovan, Daniel J. 1983. Quality of Work life: Perspectives for Business and the Public Sector. United States of America: Addison-Wesley.

99

Walton, Richard E. 1974 May - June. Improving the Quality of Work Life, Harvard Business Review 52 (May 3): 12-16.

Walton, Richard E. 1975. “Critiria for Quality of Worl Life”. The Quality of Working Life. New York: Free Press.

ภาคผนวก

1

ภาคผนวก ก

จดหมายอนเคราะหตอบแบบสอบถาม

fi no oszo.o sttl$ nruvafi6rJ:vqnrian rriurirufi srfisu uuiil'r : fi 1 a n :

nnoro'u utlnstj n:{tvrill 10240

01 vlqun1nil 2555a a vt:0{ fl0n?1:J0urn:1v14lJ0xJa

t !d a d a a 4 ,

t:uu 0[nl:ufixJ141']yl u1a ufl :uyrlJi

dra urrarr: #.rduiiu rinfinurrJirgrgrlu nrnrr.lnfi nruvafifirJ:vqnd anrriurirufinfiruuuiu'r:nr,ani arrritruonnr:io-rJril{onr:uiur:uavnt:o'nnr::fi 'arj:v'frd'r srto4t3001u6onfi nurlu$rlu n (lirivr ulfiv!ud) truviloqj:vu'irnr::ru:u{o4a rdodrivr urfi vruri

a1 3 aa r c4 6r v v r I d v q I

lunr:fl nruvafifirJ:vqndirronruoqrnr:T vflfi' urrarn: a'.rrf ufir ifiu{oXalurarirer.irur s I . . a 1 q d - o v

1,0{vr1u t9ru l j0$0nuuud0unl tJL:0{ " f igu?nqi ln1 i l t?nn1:vr1{1ut jo{ !na1n:d186uuaquA U O r - . . o d q J & - <ilurTilurauronrulurrnn!{rvrv{rJ1r1un:uavrJir6uryla" ririliu:'ruavrdun6uluonornfr {nfrnuros

rs r"dun rvrtil rfi r aur:n fi rrrioln a n:rU

u u c lrTu utarn: fritr"frr lvr:. Oet-zZl-2997

6r ri u uil r rvr' ohJ : nil- q r : ru 1 $a u r o lJ ou q rulu n r u o 4rr :r vdr o r vi r uu r ru lo n r ad

a afl0Ltan{n?1iluun0

ooror:ri @o)fa-

(raoa::r{ luqr::ru)nr ruu 6 n rusafi fi rJ :v q n oi

drfnmurar''rqn''l:Iu:d'vrf o %77 538tTyr:ar: o 2374 4o6t

fr no osze .05/ A\6 nruvafifirJ:vunp{I

a v a d

ff ft llJ UU 6U?r Flil fU UU :14'r ;fi 'rA 9l :

nnort'u rrsnviJ n:'irvrvr'r 1.0240

Al i lqunlnil 2555

rior lJon ?'rtJourrl:rvr.i{o1ad a d a a

t:uu 00n1:!ft}.t14't?vl u1a uaultJ

w u c A u < s , t aFr'ru u'r.rffr.Jv!: a.irLv\x.r unflnulli6ururTu nrnr.Jnfi rrruvafifid:vanpi an'r!uu6u%nfiolur ir ,rr :grasri arrr i t rronn'r: id 'urf ionr:r iur:unvnr:o-nnr::r ,r 'ar j :vd1er-r 5310413001rfionfrnrcrluuriu n (ririvru'ifrvrur5) rruvfioqj:vu'jxnr::lL:urdo4arfiolirivrurflv,{uii

q X d 4 a v u a ! d , q I

!un1:u Fr[uufingluiuunrtx{tor]'rltroutn:rvvi"l# urraru: a'rtrr,l-r tfiuriornruuu?u.i'rut 3 g

to{v i1u Tquro$onutuuaounr i l r tor " f r t f i iqn6un1?\f i i r tn1:d1. i1ul lo.r lJF]a1n:a1uaf i ! f fuuI t r

:ruriyurdutontu"Lurrnnl{rvrv\}..t141un:unvl3r6u"nn" riruir:runvrduorduluonq'.tnd #nfinrgrtvd t v A f v 4 v d - ' ^ a r s

tl jUzu:J',tnqn0q?u0lut0{ au{u1nil1.t14u?u.11ulj0{v1ugl0{n1::lunvt0uatilxJt9ttJ 41il1:nFtftgl0tfiuFr:{u u r in! u1{ailv'i: alrrv\}J lil:. OSt-ZZI-2997

6.rriuulrrfioTrJ:ofior:cul ttauflotOlJnrutunruouun:rvviro.rvirurr ru Ionrad

U 4

t0ttaft{fr?1}.luufla

0141:u fAoT2-(raoa::ri Trqr::ru)

nru!fin6uuflfrfi1:vune{

alun{1urnt1qn1:Tvr:rr"rryr,4 o 2377 53aITv:ar: O 2374 4O6L

fi no oszo.osl l\s 6

Ft6UUfffiftlJ:u un9lU A

anl u uu 6uc4 av! 91r uu :141 :fl 1 a n :"i

^'nno{du rlr{nvil ni{rvrv'r'1 1.0240

6\ v\flunlnil 2555

A c u

L:0'l taFr?1:raqtn:1v14fl 01.la< a v u

t:uu 00n1:! fi1.r141?vt u'tn u tfl 19u1J 6uvt rl

v v t A u < S ' t d a a

o?u ul{ailv,r: a.ittv\xJ unnnul!:6ufur Lvr n1fr1jn9r Ft[uva09]1J:uqnn dn1!u!fuc4n

rf i 'orur ivr : f i1dni a l r lat l ronnr: i { 'ur f ion1:u3i l1:rraun' l : { 'nn1: : r i 'ar j :vdrn-? 5310413001

16onfinrgT"Lurriu n (li'rivrurflv!ud) rruvdod:uy'irnnr::?!:xtt{oilarlfialirivrurfivrud_ v u

q 5 t 4 6 q v - c i d v q I

Lunl:u nruvafrfil:vano{drron?'lilourFr:'ru14lri uxarn: a'rtpl'u tfir{o:rnruuu']u.r'rut t u

I s A , . - a - d a o q

1J0. :V t ' , ]U LFtUf l0 t tAnt t ! !40 !61 ' t l J t50{ "a tu?nn i ln1 i l t?F ln1 :v r1 . r1u lJ0{ lJ f ra1n: f f ' l uauuauut l l

A o q r a . . o u a < ' & - <

xJulTvula'urontu1urtfirn!{tv]?\}.r141un:ttavil3x]ru"l4n" r{rfiY!:ruavudunduluonalnfr fnfrnurqvd , Y a t Y < r t v d : r s

tuuil1.l19tfifit0fr?unut8.i ou{141nv]1{14u?u.:'tulj0{vt1ur|0{n1::1uaut0u9rL1i\xJ!01u 41:J1:nnfrn0tquFl:.r

fiu uxarn: #.:r{rfi:r Tvr:. oat-zzL-2997v

6rriuulT rfioTrj:nfior:6u1 rravrorolJnrulunruautn:1ul,illo{virurr ru Tonrafl

U 4

10ttff9r.rfr'llxJuuna

\g4 --\ - t <--

0141:u ANO nt

(raoa::ri Trqr::cu)n6u!6nruvafifrrJ:vqnd

fi1Ufl{1Urn111n1:

Tvr:rr'r,rr,4 o n77 53BITvr:ar: O 2374 4O6L

fi no oszo.os/ llx A A ' a

n6uuffnq|!lvqnsra v A q A a

anluuu fuvl grvl 9Iluu :14'r:n lan:

naolo'u uxnsil nq.rrvrv{'r Lo24O

J1 ilnun1nil 2555A t y

t:0{ t0n?1il0uIn:1s14103Jat {

d A A A A I

r:uu a0n1:uailu1?vlu'rauuyr:J61u

v v c A u l r A s , a A A , a

6ra urrailvr: d'rtrfru rinfrnurrJirgrgrTvr nTnrJnfr nruvafifirJ:vqnd anrfurirufrmfieruuiur:nrani et1r1i{lronnr:ii 'ardonl:uiul:navnr:dnnr::#arj:ssird': sgtoq1300116onfinur'lurilu n (lirivrurfiv{uri) rruviloqj:su'irrnr::ru:utoqardolr'rivrurfiiluii

lunr:d nrusafifirJ:vqnri6rtonruoqun:rvdt# urrarn: drrfirvr"r ufiurio4a'lurariranuI I A . . v a v d arJo.rvi lu lprrJrottentt !udoun1i lr5o{ "rr ' r f , iorqrunrvrf, innr:drrruto.r!na1n:?{luariuar.gu

A U a r a . . o q d J X u otJu1Tilu1n'uron$ulurrnnl{tvrvrrJl4'run:uavilitruqra " riruiu:rgnvtdunduluonfllnfr fndnurovd r y - r y { l t V d :ttjutiilldnsiodrumuror oilrurnvturirurruro{vrluslo{n'r::luasrouaril}Jleril 6.uJ1:nfrneioTrrun:.r

fi'u urraun: drrfrfiu lvr:. OAt-zzt-2997d d I s , a . l I I s J

n{L:uutJlLv{0[u:ov{01:ru'] LtasllolouqruLun?1il0q[n:1v14?Jo{vnu}J1 ru L0n1au

0141:u

a 4

t0ltan{n?1iluun0

6@*-(raoa::ri Iuqr::ru)

nruufinrusafifirJ:vqnd

rirfinnuratlunl:I

Ivr:d'vrd o %77 s3lrIyr:ar: O 2374 4061

fi no oszo.os/a$ nruvafifid:vqnrfa n liurirufi sr vrTpu uui u r : fi r a n i

o i o ,nao{du u1{flsil n:{ryril'1 10240

al v'{qunlnil 25554 a v

t:0.t 10Fr?1tJ0uIn51v14fl0il4! U

d A d a v a ct:uu 06n1:ufiil141?yr ulau t{ugt0014u

v '

6ru urla:Jfl: #r'frfi:r rindnurrJicgrprlvr nrnrrJnfi nruvafifirJ:vqnd anrriurirufimvripiruuivr:qnni alr'ri l l lLonnr:i6'uudonl:u3il1:ttasnr:o'ornr::vr'arj:v'l 'rn'r sgt041300116onfinur'lurilu n (lirivrurfiv{uif) truvdod:su'irnr::ru:ru{oraudolirivrarfivlud- l t u

tunt:d nruvafifirJ:sqnri6rtonrruoqrn:rvv{lfi' urrauu: #r'firfir rfiu{o4aluradrunut

torviru lrrutott tnu[uudounl i l r ior "n-qlf i inqrunrnf i inn' ' l : r i l rruro{!na1n:d1ud1i!aquiluriilur6'utontulutrsrnl{rvr1\}J14'run:r,rnvl3rflrfla " eiruir:runv16anrduluuno,tnd finfinurov

d , Y - t v J r r v a A a a r stuur{il1nnfl0n?unut0{ 0u{u1nil1{14u?u{1utJo{vt1un0{n1::1uaut0u9l!v{tJtslu 6t1il1:nnon0tnun:{so u c lniu utarn: frituvrr lvr:. Oet-zZl-2997

6rriuulrrfiioTrJ:orfior:ru1 $assoflouqrulun?liloqrn:rvdtorviruu'r ru Ionrad

u 4u0tt6n{n't1xJuun0

01Q',t:u ae*--.(raoa::r{ luqr::ru)

nruudnrruvafifirJ:vqnd

drfinrrurar'rqn1:Ivr:d'nd o nT7 53BrIu:ar: o 2374 4o6t

1

ภาคผนวก ข

แบบสอบถาม

108

แบบสอบถามการวจย เรอง คณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนใน

กรงเทพมหานครและปรมณฑล

ขาพเจานางสมพร สงขเพม นกศกษาปรญญาโท สาขาการวจยเพอการบรหารและการจดการ คณะสถตประยกต ขณะนก าลงท าปรญญานพนธเรอง “คณภาพชวตการท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล” ในการนใครขอความรวมมอจากบคลากรทกทานกรณาตอบแบบสอบถามเพอการวจย โดยขอมลทไดจะถอเปนความลบและไมมผลกระทบใดๆ ตอตวบคลากรหรอสถาบนทสงกดทงสน ดงนน บคลากรกรณาตอบแบบสอบถามตามความคด ความเชอ ความรสก และการกระท าของทานตามความเปนจรง เพอใหผลวจยสามารถน าไปใชประโยชนไดอยางแทจรง ค าชแจงเกยวกบแบบสอบถาม โดยแบบสอบถามม 3 สวน ดงนคอ สวนท 1 ค าถามเกยวกบปจจยสวนบคคลและปจจยเกยวกบงานทท าของผตอบแบบสอบถาม สวนท 2 ค าถามเกยวกบคณภาพชวตการท างานของผตอบแบบสอบถาม สวนท 3 ปญหาและขอเสนอแนะทเกยวของกบคณภาพชวตการท างานของผตอบแบบสอบถาม

ขอขอบคณทกทานทใหความรวมมอ

(นางสมพร สงขเพม) นกศกษาปรญญาโท สาขาการวจยเพอการบรหารและการจดการ

สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

109

สวนท 1 ขอมลเกยวกบปจจยสวนบคคลและปจจยเกยวกบงานทท าของผตอบแบบสอบถาม

ค าแนะน า โปรดท าเครองหมาย ลงในชอง ⃞ ตามความเปนจรงเกยวกบตวทาน 1. เพศ

⃞ 1. ชาย ⃞ 2. หญง 2. อาย …… ป …… เดอน 3. ระดบการศกษา

⃞ 1. ต ากวาปรญญาตร ⃞ 2. ปรญญาตร

⃞ 3. ปรญญาโท ⃞ 4. ปรญญาเอก 4. สถานภาพสมรส

⃞ 1. โสด ⃞ 2. สมรสและอยดวยกน

⃞ 3. สมรสและแยกกนอย ⃞ 4. หยาราง / หมาย 5. รายไดเฉลยตอเดอนของทาน …………………….. บาท 6. ระยะเวลาในการปฏบตงานของทาน …… ป …… เดอน 7. ลกษณะงานททานรบผดชอบ

⃞ 1. ดานคอมพวเตอร (จดหา ตดตง ซอมบ ารงรกษา) ⃞ 2. ดานงานบรการนกศกษา

⃞ 3. ดานบรรณารกษ ⃞ 4. ดานบญช / การเงน

⃞ 5. ดานหลกสตร ⃞ 6. ดานธรการทวไป

⃞ 7. ดานเอกสารการสอนและจดสอบ ⃞ 8. ดานอาคารสถานท

⃞ 9. ดานการจดซอจดจาง ⃞ 10. ดานการประกนคณภาพ

⃞ 11. ดานเลขานการ ⃞ 12. อนๆ (โปรดระบ)................................

110

สวนท 2 ขอมลเกยวกบคณภาพชวตการท างานของผตอบแบบสอบถาม

ค าแนะน า โปรดอานขอความตอไปนและท าเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความเปนจรงตามความคดเหนและความรสกของทานมากทสด เพยงค าตอบเดยวและโปรดท าใหครบทกขอ ระดบความคดเหน

เหนดวยมากทสด

เหนดวย

เฉยๆ ไมเหนดวย

ไมเหนดวยเลย

1. ทานไดรบเงนเดอนและคาตอบแทนเหมาะสมกบ ความรความสามารถของทาน

2. ทานไดรบเงนเดอนและคาตอบแทนเหมาะสมกบ ปรมาณงานททานรบผดชอบ

3. ทานไดรบเงนเดอนเหมาะสมกบคาครองชพใน ปจจบน

4. ทานไดรบคาตอบแทนอยางยตธรรมเมอเปรยบเทยบ กบคนอนๆ ทอยในแผนกเดยวกนหรอระดบ เดยวกน

5. ทานพอใจกบสวสดการดานตางๆ ทไดรบ

6. ทานรสกวามความปลอดภยในการท างาน

7. สถานทท างานมแสงสวาง อณหภม ระบบถายเท อากาศและไรเสยงรบกวน

8. หนวยงานของทานมเครองมอ อปกรณและสง อ านวยความสะดวกตางๆ อยางเพยงพอและ เหมาะสม

9. หนวยงานของทานมการบ ารงรกษาหรอซอมแซม ของใชและอาคารสถานทใหอยในสภาพทดและ ใชไดเสมอ

10. หนวยงานของทานมระบบสวสดการ ตรวจสขภาพ

องคประกอบคณภาพชวตการท างาน

111

ระดบความคดเหน

เหนดวยมากทสด

เหนดวย

เฉยๆ ไมเหนดวย

ไมเหนดวยเลย

11. ทานมโอกาสไดใชความรความสามารถในการ ปฏบตงานอยางเตมท

12. ผลงานจากความคดรเรมสรางสรรคของทาน เปนท ยอมรบของผบงคบบญชา

13. หนวยงานของทานมแหลงความร ขอมล ขาวสาร ททานสามารถคนควาไดสะดวก

14. ทานไดรบโอกาสใหพฒนาความเชยวชาญในอาชพ และใหการสนบสนนในการศกษา ฝกอบรม สมมนาหรอศกษาดงานอยเสมอ

15. ทานมโอกาสไดเรยนรเทคนคการท างานใหมๆ อย เสมอ

16. ทานไดรบมอบหมายงานทตองใชความร ความสามารถเตมตามศกยภาพททานม

17. ทานไดรบการสนบสนนเตรยมความรและทกษะ เพอกาวไปสต าแหนงหนาททสงขนเสมอ

18. ทานไดรบความเปนธรรมในการพจารณาความด ความชอบในการเลอนต าแหนง

19. หนวยงานของทานมการสบเปลยนโยกยายต าแหนง หนาทอยางเหมาะสม

20. ต าแหนงงานททานท ามโอกาสมากในการเลอนขน ไปสต าแหนงทสงขน

21. ทาน เพอนรวมงานและผบงคบบญชา ได แลกเปลยนความคดเหนเกยวกบแนวทางในการ ปฏบตงาน

องคประกอบคณภาพชวตการท างาน

112

ระดบความคดเหน เหนดวยมากทสด

เหนดวย

เฉยๆ ไมเหนดวย

ไมเหนดวยเลย

22. บคลากรในหนวยงานของทาน ไดรบขอมลตางๆ รวมถงปญหาทเกดขนจากการท างานเสมอ

23. ทานมโอกาสเขารวมกจกรรมตางๆ ชวยใหทานม ประสบการณทดอยเสมอ

24. ในหนวยงานของทานบคลากรมมนษยสมพนธและ เปนมตรทดตอกน

25. บคลากรสามารถแสดงความคดเหน มการ ประสานงานและปฏบตงานรวมกนในการ ใหบรการแกผมาตดตอ

26. ผบงคบบญชาของทานรบฟงปญหาและแกไข ปรบปรงตามขอเสนอของเสยงสวนใหญ

27. เพอนรวมงานใหความเคารพในสทธสวนบคคลและ ไมกาวกายในเรองสวนตวของทาน

28. ผบงคบบญชาสนบสนนใหทานแสดงความคดเหน เกยวกบการท างานอยางอสระ

29. หนวยงานของทานมความชวยเหลอเกอกลกนเสมอ

30. ทานไดรบความเสมอภาคในทกๆ ดานของการ ปฏบตงาน

31. ทานสามารถแบงเวลาในการท างาน เวลาสวนตว และเวลาทใหกบครอบครวไดอยางเหมาะสม

32. การท างานของทานไมเปนอปสรรคตอการด าเนน ชวตในครอบครว

33. ในแตละวนทานมเวลาพกผอนหลงจากการท างาน อยางเพยงพอ

องคประกอบคณภาพชวตการท างาน

113

ระดบความคดเหน เหนดวยมากทสด

เหนดวย

เฉยๆ ไมเหนดวย

ไมเหนดวยเลย

34. ทานมเวลาสวนตวใหกบครอบครวและมตรสหาย อยางเพยงพอ

35. ทานไดสทธในการลาพกผอนเปนจ านวนวนท เหมาะสม

36. ครอบครวของทานใหการสนบสนนและยนดททาน ไดเขามาท างานในองคการน

37. ทานมความภาคภมใจในหนวยงานทท า

38. หนวยงานของทานมสวนชวยอ านวยประโยชนตอ สงคมและสงแวดลอมในชมชน

39. ทานมความรสกวามเกยรตในอาชพของทาน สวนท 3 ปญหาและขอเสนอแนะทเกยวของกบคณภาพชวตการท างานของทาน ……………………………………………………………….……...……………………………………

.……………………………………………………………………………………………………………

.……………………………………………………………………………………………………………

.……………………………………………………………………………………………………………

.……………………………………………………………………………………………………………………………

*********************************ขอขอบคณในความรวมมอ**********************************

องคประกอบคณภาพชวตการท างาน

ประวตผเขยน

ชอ ชอสกล นางสมพร สงขเพม ประวตการศกษา ศลปศาสตรบณฑต ( การจดการทวไป)

สถาบนราชภฎสวนสนนทา ปทส าเรจการศกษา พ.ศ. 2543

ประสบการณการท างาน สงหาคม 2539 – ปจจบน สถาบนวจย มหาวทยาลยอสสมชญ ผลงานทไดรบการเผยแพร บทความ เรอง “ดชนชวดคณภาพชวตการ

ท างานของบคลากรสายสนบสนนมหาวทยาลยเอกชนในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล” น าเสนอในงานประชมวชาการ ณ มหาวทยาลย

สโขทยธรรมาธราช ครงท 2