ความปลอดภยดานสารเคม ในหองปฏบตการ

1. เพอใหเกดความปลอดภยตอเจาหนาทผปฏบตงานในหองปฏบตการ รวมทงผเยยมชม 2. เพอเตรยมอปกรณดานความปลอดภยใหพอเพยงตอผปฏบตงานใน หองปฏบตการ 3. เพอลดโอกาสในการสมผสตอสารเคมใหอยในระดบตาทสด 4. เพอลดความเสยงจากการเกดอบตภยสารเคมขนในหองปฏบตการ 5. เพอปองกนสงแวดลอมจากมลพษสารเคมและของเสยทเกดจากสารเคม อนตราย 6. เพอใหมการตรวจสอบความปลอดภยในหองปฏบตการอยางสมาเสมอ

วตถประสงคของการจดทาคมอความปลอดภย ในหองปฏบตการ

การปฏบตงานทเกยวของกบสารเคม การเตรยมสารเคมพวกกรด ดาง หรอสารระเหย ควรทาในตดดควน

หามเทนาลงกรด

ไมใชจกแกวกบขวดบรรจสารละลายดาง เพราะจกจะตดกบขวดจน

เปดไมได

ไมใชจกยางกบขวดบรรจตวทาละลายอนทรย เชน แอลกอฮอล อะซ

โตน

หามใชเปลวไฟในการใหความรอนแกของเหลวไวไฟ หรอใน

ขบวนการกลน

การปฏบตงานทเกยวของกบสารเคม (ตอ)

หลกเลยงการสดดมไอระเหยของสารเคม หามทดสอบชนดของสารเคมโดย

การดมกลนโดยตรงอยางเดดขาด

การดดสารละลายโดยใชปเปต หามใชปากดด ใหใชลกยาง

ในกรณทมสารระเหยไวไฟ (Volatile flammable material) ควรใชตดด

ควนในการถายเท ผสม หรอ ใหความรอนสารเคม

อานคมอ และเพมความระมดระวงเปนพเศษ เมอตองปฏบตงานเกยวของ

กบสารกอมะเรง

หากผวหนงถกสมผสโดยสารเคม ตองลางออกโดยทนทดวยนาประปา หรอนาสะอาด อยางนอย 15 นาท เมอเลกปฏบตงานในหองปฏบตการ ควรลางมอดวยสบ และนาสะอาด หามดม กน เคยวหมากฝรง สบบหร หรอ แมแตทาเครองสาอางใน หองปฏบตการ หามนาเครองดม อาหาร บหร และเครองสาอางเขามาเกบในบรเวณ หองปฏบตการ หามใชเครองไมโครเวฟในหองปฏบตการเพอเตรยมกาแฟ อาหาร หามใชตเยนในหองปฏบตการเพอเกบอาหาร

สขอนามยบคคล (Personal hygiene)

การแตงกายของเจาหนาทหองปฏบตการ

ควรใสเครองแตงกายใหรดกมและเหมาะสม ไมควรใสเสอผาหลวม ผาคลมผม ควรใสเสอกาว แขนยาวตลอดเวลาทปฏบตงาน เพอปองกนการ กระเซนต ปนเปอนของสารเคม ไมควรใสกางเกงขาสน หรอ กระโปรงสน ไมควรใสรองเทาแตะในการปฏบตงาน ไมควรสวมเครองประดบในระหวางปฏบตงานเพราะอาจไดรบการ ปนเปอนของสารเคม

การแตงกายของเจาหนาทหองปฏบตการ

การแตงกายของเจาหนาทหองปฏบตการ

เมอตองปฏบตงานกบสารเคมอนตรายควรสวมใสอปกรณปองกนทเหมาะสม (Personal protective equipment) เชน ใสถงมอทเหมาะสม และใสแวนตา เพอปองกนการกระเซนของสารเคมเขาตา

ควรถอดถงมอทใสระหวางปฏบตการ เมอตองรบโทรศพทเพอปองกนการ

ปนเปอนของสารเคม ไปยงอปกรณตางๆ รวมทงควรถอดเสอกาว เมอออกจาก

หองปฏบตการเพอปองกนการแพรกระจายของสารเคมจากหองปฏบตการ

การแตงกายของเจาหนาทหองปฏบตการ

ควรชวยกนรกษาความสะอาดของพนททางาน ทาความสะอาดพนททางานทกครงเมอเสรจภารกจในแตละวน ควรทงขยะ และของเสยในภาชนะทจดเตรยมไว ควรแยกเครองแกวแตก ในภาชนะรองรบทแยกตางหากจากของเสยอนๆ ไมควรเกบสารเคมในบรเวณทางเดน บนได หรอวางบนพน ภาชนะบรรจสารเคมทกขวด ควรมปายฉลากทชดเจน เมอสนสดภารกจในแตละวนควรเกบขวดสารเคม กลบเขาท ของเสยทเปนสารเคมควรแยกเกบ พรอมตดปายฉลากระบชนด ของสารเคมใหชดเจน จดใหมการทาความสะอาดหองปฏบตการเปนประจา กรณทมการหกของสารเคมตองทาความสะอาดโดยทนท

การจดการภายในอาคารปฏบตการ (House keeping)

ความรทวไปเกยวกบสารเคม

ความรเกยวกบสารเคม บอกอะไรกบเราบาง

อนตรายของสารเคมชนดนน

วธใชงาน

วธจดเกบ

วธบาบด/กาจด

เกรดของสารเคมสามารถแบงไดหลายระดบ เชน 1. ACS certified grade มคณภาพตามมาตรฐาน American Chemical Society ใชในหองปฏบตการโดยทวไป 2. Reagent grade มคณภาพสง มมาตรฐานเทยบเทา ACS 3. Technical grade นยมใชในงานทางอตสาหกรรม 4. Practical or Purified grade มสงเจอปนบาง มกใช เฉพาะงานทางการศกษาและงานทางอนนทรยเคม (Inorganic chemical) 5. Primary standard grade มคณภาพสงใชในการเตรยม สารละลายมาตรฐาน

เกรดของสารเคม (Chemical grade)

สารเคมอนตราย (Chemical hazard)

หมายถง สารเคมทมหลกฐานทเชอถอไดวากอใหเกดผลกระทบตอสขภาพ ทงผลกระทบอยางฉบพลนหรอเรอรง มกรวมถง สารทกอใหเกดมะเรง (Carcinogen)

สารพษทกอใหเกดผลตอระบบสบพนธ (Reproductive

toxins)

สารทกอใหเกดการระคายเคอง (Irritants)

สารทสงผลตอระบบเลอด ระบบประสาท เปนตน

ตวอยางสารเคมในหนวยงานหองปฏบตการคณะสตวศาสตรฯ ทจดเปนสารเคมอนตรายตามประกาศกระทรวงมหาดไทย

Acetic acid Chloroform Potassium hydroxide Acetone Hexane Potassium permanganate Acetonitrile Iodine Pyridine Ammonia Hydrochloric acid Rotenone Ammonium nitrate Methanol Sodium azide Ammonium fluoride Nitric acid Sodium carbanate Ethyl acetate Oxalic acid Sodium dichromate Ethyl alcolhol Phenol Sodium fluoride Calcium chloride Phosphoric acid Sodium hydroxide Calcium hydroxide Potassium chromate Sodium hypochlorite Calcium hypochlorite Potassium dichromate Sodium nitrate Calcium oxide Potassium hydroxide Sodium sulphide Cadmium dust Potassium nitrate Sulfuric acid

Xylene

ขอมลเกยวกบสารกอมะเรง สามารถสบคนไดจาก IARC (The International Agency for Research on Cancer) ซง เปนหนวยงานภายใตองคกรอนามยโลก ( World Health Organization) http://www.iarc.fr สถาบนความปลอดภยในอาชพและสขภาพแหงชาต (National Institute for Occupational Safety and Health) หรอ NIOSH หนวยงานภายใตกรมสขภาพและบรการ (Department of Health and Human Service) ประเทศสหรฐอเมรกา http://www.cdc.gov/niosh/npotocca.html

สารทกอมะเรง (Carcinogens)

การแยกประเภทสารเคม (Classification of chemicals)

สารกอใหเกดมะเรง (Carcinogen) ตามมาตรฐาน NIOSH ทพบในหองปฏบตการสงกดสานกวจยและพฒนาประมงชายฝง

ชนด วตถประสงคในการใช

แคดเมยมผง วเคราะหไนเตรทในนา

ใยแกว (Glass wool) วเคราะหไนเตรทในนา

Chloroform - ยาสลบปลา

- สกด DNA ในการทา PCR Potassium dichromate - วเคราะห Organic carbon ใน

ดน

- วเคราะห COD ในนา Formaldehyde รกษาโรคปรสตสตปลา

สารทเขาสรางกายแลวทาใหเกดความเสยหายตอโครงสรางของอวยวะตาง ๆ ของรางกายและ/หรอ ทาลายระบบตาง ๆ ภายในรางกายจนไมสามารถทางานตอไปได

สารเหลาน อาจเขาสรางกายไดโดย

การกน

การหายใจ

การซมผานทางผวหนง

การฉดเขารางกาย

สารเคมทเปนสารพษ (Toxic chemicals)

Benzene อาการเฉยบพลน : รสกคน เวยนศรษะ

อาการเรอรง : ปอดบวม เปนโรคเมดโลหตจาง ถงตายได

กรดซลฟรก, โซเดยมไฮดรอกไซด 50%, สารกดกรอนอน ๆ : ทาใหผวหนงไหมหรออวยวะถกกดกรอน

ตวอยางลกษณะความเสยหาย

คลอรน : ทาลายปอด ทาใหปอดไมสามารถทาหนาทแลกเปลยนออกซเจนตอไปได

หลกเกณฑทใชพจารณาความเปนพษของสารเคม

กาหนดระดบความเขมขนของสารเคมสงสดทมไดในอากาศ

สารเคมถกจดเปนสารพษ (Toxic chemicals) เมอมคา TLV หรอ PEL ตากวา 50 ppm

1. TLV (Threshold limit values) & PEL ( Permissible exposure limits)

2. LD50 (Lethal dose) & LC50 (Lethal concentration) LD50 เปนการระบความเขมขนของสารเคมทใหสตวทดลองตายลง 50 % โดย

สตวทดลองไดรบสารเคมนนโดยการกน การฉด หรอการดดซม(Absorption) หรอ

การหายใจ

LC50 เปนการระบความเขมขนของสารเคมทใหสตวทดลองตายโดยการหายใจ

เทานน

ปกตคาเหลานจะมระบอยในขอมลความปลอดภยเคมภณฑ (MSDS) ของสารเคมนนๆ

สารเคมทไวไฟ (Flammable and combustible)

สารเคมไวไฟหมายถงสารเคมทมจดวาบไฟ (Flash point) ท อณหภมตากวากวา 93.3 C ถอเปนสารเสยงตอการตดไฟ และอาจกอใหเกดความเสยหายจากเพลงไหมได

การจดเกบสารเคมไวไฟควรเกบในตเกบสารเคมสาหรบสารเคม

ไวไฟเทานน

สารเคมทตดไฟเองได (Pyrophorics) ตามมาตรฐานของ US OSHA (United States Office of Occupation Safety and Administation) ไดแก

สารเคมทสามารถตดไฟ (ignition)ไดเองทอณหภมเทากบหรอตากวา 54.4 0ซ. สารในกลมนมกทาปฏกรยารนแรงกบนา (Water reative) และตดไฟเมอสมผสกบนา หรออากาศชน ปฏกรยาทเกดขนจะเรวหรอชาขนกบชนดของสารเคม ตวอยางสารเคมประเภทน ไดแก calcium, magnesium

สารเคมบางตวสามารถตดไฟขนเองได เมออณหภมภายนอกถงจดสนดาปของสารเคมนน โดยไมตองอาศยอปกรณอนชวย สารเคมเหลานไดแก sodium, potassium, phosphorus เปนตน

สารเคมทไวตอปฏกรยาเคม (Reactive chemicals)

สารระเบดได (Explosive)

สารไวตอนา (Water-sensitive)

สารไวตออากาศ (Air-sensitive)

ทาปฏกรยารนแรง ปลอยความรอนหรอแกสปรมาณมากอยางรวดเรว จนถายเทหรอกระจายสสงแวดลอมไมทน ทาใหควบคมสถานการณไมได

สารระเบดได (Explosive) สารเคมทกอใหเกดการระเบดเมอไดรบความรอน แสง หรอตวเรง (catalyst) ไดทพบในหองปฏบตการ ไดแก สารประกอบในกลม nitrate, chlorate, perchlorates, picrate นอกจากนนสารประกอบของโลหะเชน ผงแมกนเซยม หรอผงสงกะส เมอผสมกบอากาศ กสามารถระเบดไดเชนกน

สารไวตอนา (Water-sensitive) สารเคมทไวตอปฏกรยากบนา เกดปฏกรยารนแรง โดยเฉพาะเมอมนาอยจากด สารเคมในกลมน เชน สารAlkali และ สาร Alkali earth เชน potassium, calcium สารในกลม Anhydrous metal halides เชน Aluminum bromide, Germanium chloride เปนตน

สารไวตออากาศ (air-sensitive)

สารเคมในกลมน ทาปฏกรยาอยางชาๆกบออกซเจนในอากาศ โดยมแสง และความรอนเปนตวเรงปฏกรยาเกดเปนสารเปอรออกไซด ซงสามารถกอใหเกดการระเบดรนแรงได การนาสารเคมในกลมนมาใชตองแนใจวาปราศจากสารเปอรออกไซด บางหองปฏบตการกาหนดระยะเวลาจดเกบสารเคมในกลมนเปนรายสารเคม

สารเคมทมฤทธกดกรอนและอนตรายตอการสมผส (Corrosive chemicals and contact hazard chemicals)

หมายถง สารเคมทมผลทาลายหรอเปลยนแปลงเซลล

สงมชวตรวมถงสารเคมทสามารถกดกรอนโลหะอกดวย

สารในกลมน กอใหเกดการระคายเคองตอระบบทางเดน

หายใจ ทาลายเยอบผวหนง และเยอบตา

การปฏบตงานกบสารในกลมนควรทาในตดดควน

1. กรดแก หรอ กรดเขมขนทกชนด

สามารถกอใหเกดการระคายเคองตอผวหนง และ เยอบตา เฉพาะอยางยงกรดไนตรค กรดโครมค และ กรดไฮโดรฟลออรค ทงนการเคลอนยายกรดเหลานควรใสถงมอยาง ผายางกนเปอน รวมทงควรใสหนากากปองกนไอระเหย

2. ดางแก

เชน sodium hydroxide, potassium hydroxide, ammonia สารเหลาน มฤทธระคายเคองตาสง ดงนนการเคลอนยายสารเคมในกลมนตองใสอปกรณปองกนเชนเดยวกนกบการเคลอนยายกรดแก

3. สารเคมทดดนา (Dehydrating agent)

สารเคมในกลมนทสาคญ ไดแก กรดกามะถน (sulfuric acid), sodium hydroxide, Phosphorus pentoxide และ calcium oxide สารเหลานหากสมผสผวหนงกอใหเกดอาการไหมของผวหนงได

4. สารออกซไดซ (Oxidizing agent)

ไดแก สารทเปนตวรบอเลคตรอน (Electron acceptor)ในปฏกรยาหรออกความหมายหนงเปนตวใหออกซเจน สารเคมในกลมน เชน สารประกอบ Hypochlorite, permanganate และ เปอร-ออกไซด เปนตน เนองจากสารเคมในกลมนเปนตวใหออกซเจน จงสามารถเปนตวเรงใหเกดการสนดาป หรอเผาไหมได

1) ชอสาร สตร และ Cas No. ขอมลเกยวกบสารเคม และบรษทผผลตหรอจาหนาย

2) สวนประกอบและขอมลเกยวกบสวนผสม 3) ขอมลระบความเปนอนตราย 4) มาตรการปฐมพยาบาล 5) มาตรการผจญเพลง 6) มาตรการจดการเมอมอบตเหตการหกรวไหล 7) ขอปฏบตในการใชและการเกบรกษา 8) การควบคมการสมผสสาร/การปองกนสวนบคคล

ขอมลความปลอดภยเคมภณฑของ Material safety data sheet หรอ MSDS

เอกสารขอมลความปลอดภยของสารเคม

9) สมบตทางกายภาพและทางเคม

10) เสถยรภาพและความไวตอการเกดปฏกรยา

11) ขอมลทางพษวทยา

12) ขอมลทางนเวศวทยา

13) มาตรการการกาจด

14) ขอมลการขนสง

15) ขอมลเกยวกบกฏระเบยบและขอกาหนดทเกยวของ

16) ขอมลอน ๆ

เอกสารขอมลความปลอดภยของสารเคม (ตอ)

ฐานขอมล MSDS

ฐานขอมลของศนยขอมลวตถอนตรายและเคมภณฑของกรมควบคมมลพษ

http://msds.pcd.go.th

ฐานขอมลอาชวอนามยและความปลอดภยเกยวกบการใชสารเคมของกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข http://www.anamai.moph.go.th

ฐานขอมลการจดการความรเรองความปลอดภยดานสารเคมของจฬาลงกรณ - มหาวทยาลย http://www.chemtrack.org

website ตางประเทศทใหบรการขอมล MSDS เชน http://www.SIRI.org

เครองหมายเตอนสารเคมอนตราย

เครองหมายเตอนสารเคมอนตราย

วตถระเบด : ระเบดไดเมอถกกระแทกเสยดส หรอความรอน เชน ทเอนท ดนปน พลไฟ ดอกไมไฟ

กาซไวไฟ : ตดไฟงายเมอถกประกายไฟ เชน กาซหงตม กาซไฮโดรเจน กาซมเทน กาซ อะเซทลน

กาซไมไวไฟ, ไมเปนพษ : อาจเกดระเบดได เมอถกกระแทกอยางแรก หรอไดรบความรอนสงจากภายนอก เชน กาซออกซเจน กาซไนโตรเจนเหลว กาซคารบอนไดออกไซด

กาซพษ : อาจตายไปเมอสดดม เชน กาซคลอรน กาซแอมโมเนย กาซไฮโดรเจนคลอไรด

ของเหลวไวไฟ : ตดไฟงายเมอถกประกายไฟ เชน นามนเชอเพลง ทนเนอร อะซโตน ไซลน

ของแขงไวไฟ : ลกตดไฟงาย เมอถกเสยดส หรอความรอนสงภายใน 45 นาท เชน ผงกามะถน ฟอสฟอรสแดง ไมขดไฟ

วตถทถกนาแลวใหกาซไวไฟ : เชน แคลเซยมคารไบด โซเดยม

วตถทเกดการลกไหมไดเอง : ลกตดไฟไดเมอสมผสกบอากาศภายใน 5 นาท เชน ฟอสฟอรสขาว ฟอสฟอรสเหลอง โซเดยมซลไฟต

สารเรงการตดไฟหรอวตถออกซไดซ : ไมตดไฟแตชวยใหสารอนเกดการลกไหมไดดขน เปนสารทสามารถใหออกซเจนออกมาเรงการลกไหม เมอสมผสกบสารไวไฟ เชน ไฮโดรเจนเปอรออกไซด โปแตสเซยมคลอเรต แอมโมเนยมไนเตรท

ออรแกนคเปอรออกไซด : อาจเกดระเบดไดเมอถกความรอนไวตอการกระทบและเสยดสทาปฏกรยารนแรงกบสารอน ๆ เชน อะซโตนเปอร-ออกไซด

วตถกอใหเกดการระคายเคอง: อาจกอใหเกดการระคายเคองตอระบบทางเดนหายใจ ทาลายเยอบผวหนง และเยอบตา เชน กรดแก, ดางแก

วตถตดเชอ : วตถทมเชอโรคปนเปอนและทาใหเ ก ด โ ร ค ไ ด เ ช น ข อ ง เ ส ย อ น ต ร า ย จ า กโรงพยาบาล เขมฉดยาทใชแลว เชอโรคตาง ๆ

วตถมพษ : อาจทาใหเสยชวตหรอบาดเจบอยางรนแรงจากการกน การสดดม หรอจาการสมผสทางผวหนง เชน อารซนค ไซยาไนด ปรอท สารฆาแมลง สารปราบศตรพช โลหะหนกเปนพษ

เครองหมายเตอนสารเคมอนตราย

ความปลอดภยในการจดเกบสารเคม

แยกการเกบสารเคมตามประเภทอนตราย จากนนจงคอยวางเรยงตามลาดบตวอกษร

ไมควรใชตดดควนเปนทเกบสารเคม

เกบสารเคมเขาท ภายหลงเสรจสนการปฏบตงานทกครง

สารเคมไวไฟ ควรเกบตควบคมอณหภม เพอปองกนการตดไฟ

ไมควรเกบสารเคมบนชนในระดบทเหนอระดบสายตาขนไป

ไมควรวางขวดสารเคมซอนกนในแนวตง

ไมควรเกบสารเคมในบรเวณทางเดน บนได หรอวางบนพน

สารเคมทกตวควรมการบนทก วนทไดรบเขามาในหองปฏบตการและวนทเปดใช

สารเคมทไมควรจดเกบรวมกน (Incompatible chemicals) สารเคม ไมควรจดเกบรวมกน สาเหต

กรด Cyanide salts, Cyanide solution Highly toxic cyanide gas

กรด Sulfide salts, Sulfide solution Highly toxic hydrogen sulfide gas

กรด ผงฟอกส (Bleach) Highly toxic chlorine gas

Oxidizing acid (e.g.,nitric acid) Alcolhol, solvent อาจเกดไฟไหม

Alkali metals (e.g.,sodium,potassium )

นา เกดกาซไฮโดรเจนทตดไฟได

Oxidizing agents (e.g.,nitric acid)

Reducing agents อาจเกดไฟไหม หรอระเบด

Hydrogen peroxide Acetone หากมกรดและไดรบความ รอน อาจเกดการระเบด

Hydrogen peroxide Acetic acid หากไดรบความรอน อาจเกด การระเบด

Hydrogen peroxide Sulfuric acid อาจเกดการระเบด

การจดการของเสยจากหองปฏบตการ ของเสยอนตรายแตละประเภทควรทาการเกบในขวดแกวแยกจากกน

ของเสยทมสวนประกอบเปนนา ควรเกบไวในขวดพลาสตก ชนด

Polyethylene

ไมใชขวดโลหะในการเกบของเสยทเปนกรด หรอ ดาง

ภาชนะทบรรจของเสยควรมจกปดแนน ปดฝาใหสนท

หลกเลยงการใชฝาปดทไมคงทน เชน จกคอรก หรอ แผนพาราฟลม

ไมควรใสของเสยในภาชนะจนเตม เพอปองกนการขยายตวของของเสย

ภาชนะทใชบรรจของเสยควรมฉลากระบชนดของของเสย พรอมทงระบ

วนทเกบของเสย

ควรเกบของเสยในสถานททจดไว เพอรอการกาจดตอไป

ของเสยทตองสงกาจด ของเสยทตองบาบด เบองตนกอนทงหรอ

กอนสงบาบด

ของเสยทไมอนตราย ทสามารถปลอยทง

ไดเลย

ทง

บาบดเบองตน

สงกาจด

ระบบ Waste track

การจาแนกของเสยในหองปฏบตการ

ของเสยทไมอนตรายทสามารถปลอยทงไดเลย

เกลอของโลหะทไมเปนพษและไมมแอนไอออนทเปนพษหรอม อนตรายอยางอน ของเสยทมนาเปนตวทาละลาย และมสารอนทรยหรออนนทรย ทไมเปนพษละลายอยไมเกน 5 % ของแขงทไมมสารเปนพษหรอมอนตรายอยางอน เชน เศษแกวท สะอาด กระดาษกรอง ตวดดนา

ของเสยทตองบาบดเบองตนกอนทงหรอกอนสงบาบด สารละลายกรดและเบส ( VII, VIII) ทาใหเปนกลางแลวทงลงทอนา พรอมทงเปดนาตามในปรมาณมากๆ ตวออกซไดส ( III) รดวสดวยตวรดวสทเหมาะสมกอนนาสงเปนของ เสยประเภทอนหรอทงลงทอนาตามความเหมาะสม สารไวตอนาและ/หรออากาศ ทาลายดวยนา/กรดออน เชน - สารละลายแอมโมเนยมคลอไรด (พวกเมอไฮโดรไลสแลวไดผลตภณฑ ท เปนเบส เชน โลหะไฮไดรดหรอออรแกโนเมทลลกรเอเจนต) - สารละลายโซเดยมไบคารบอเนต (พวกทเมอไฮโดรไลสแลวได ผลตภณฑทเปนกรด เชน แอซดเฮไลด) แลวนาสงเปนของเสย ประเภทอนหรอทงลงทอนาตามความเหมาะสม

ของเสยทตองบาบดเบองตนกอนทงหรอกอนสงบาบด

ของแขงทมตวทาละลายอนทรยปนอย เชน ซลกาทเหลอจากการทาโครมาโทกราฟ ผงใหแหง แลวทงเปน waste ของแขง ( XIII) สารละลายทประกอบดวยโลหะหนกในปรมาณนอยๆ ( 100 mg/L) ทาใหเขมขนขนโดยการตงทงไวใหระเหยแลวทงในสภาพทเปน สารละลายเขมขน ( VI)

ของเสยทตองบาบด/กาจด ประเภทท 1 ของเสยพเศษ (I: Special Waste) ประเภทท 2 ของเสยทมไซยาไนด (II: Cyanide Waste) ประเภทท 3 ของเสยทมสารออกซแดนซ (III: Oxidizing Waste) ประเภทท 4 ของเสยทมปรอท (IV: Mercury Waste) ประเภทท 5 ของเสยทมสารโครเมต (V: Chromate Waste) ประเภทท 6 ของเสยทมโลหะหนก (VI: Heavy Metal Waste) ประเภทท 7 ของเสยทเปนกรด (VII: Acid Waste) ประเภทท 8 ของเสยอลคาไลน (VIII: Alkaline Waste) ประเภทท 9 ผลตภณฑปโตรเลยม (IX: Petroleum Products) ประเภทท 10 พวก Oxygenated (X: Oxygenated) ประเภทท 11 NPS Containing (XI: NPS Containing) ประเภทท 12 Halogenated (XII: Halogenated) ประเภทท 13 (a): ของแขงทเผาไหมได (XIIIa): Combustible Solid (b): ของแขงทไมสามารถเผาไหมได (XIIIb): Incombustible Solid ประเภทท 14 ของเสยทมนาเปนตวทาละลายอนๆ (XIV: Miscellaneous Aqueous Waste)

อปกรณจาเปนเพอใหเกดวามปลอดภยในหองปฏบตการ

ระบบระบายอากาศ (Ventilation) ตดดควน

(Fume hood)

ตเกบสารละลายไวไฟ (Flammable liquid storage)

อางลางตาและทลางตวฉกเฉน (Emergency eyewash fountain and safety shower)

อางลางอปกรณ (Laboratory sink)

อปกรณปองกนสวนบคคลในหองปฏบตการ (Personal protective equipment หรอ PPE)

แวนตา (Eye protection)

เสอกาว (Laboratory coat)

อปกรณชวยหายใจ และหนากากปองกนไอระเหย (Respirator and face mask)

รองเทา ถงมอ

ขอควรปฏบตเมอเกดการหกรวไหล (Spill) ของสารเคม ภายในหองปฏบตการ

1. แวนตาปองกนสารเคม (Safety glasses)

2. เสอกาวหรอผายางกนเปอน

3. ถงมอชนดทนสารเคม

4. รองเทา ควรเปนรองเทาชนดหมสน ไมควรใสรองเทาแตะ

5. อปกรณชวยหายใจ กรณทสารเคมทหกราดกอใหเกดกาซพษ

6. อปกรณทาความสะอาด เชน ไมถพน ฟองนา กระปองนา

ใสอปกรณปองกน :

สารเคมทนยมใชทาความสะอาด

Calcium bentonite ใชไดกบสารเคมสวนใหญยกเวน Hydro fluoric acid

Sodium bisulfate , Monosodium phosphate ใชกบสารเคมทเปนดาง

Sodium bicarbonate, Sodium carbonate, Calcium carbonate ใชกบ

สารเคมทเปนกรด

ถานกมมนต (Activated carbon) สามารถใชกบสารเคมในกลมทเปนตว

ทาละลาย

Sodium thiosulfate ใชกบสารเคมกลมไซยาไนท (Cyanides)

หลกการของการดบเพลง

ทาใหเยนลง เพอลดพลงงานและหยดปฏกรยา เชน

ดบไฟดวยนา

กลบไฟ เพอปองกนการเพมของออกซเจน เชน

ดบไฟดวยโฟม หรอคารบอนไดออกไซด

หยดการเกดปฏกรยา โดยกาจดพวก free radical

เชน ดบไฟดวย Halons (Halogenated Hydrocarbons)

กาจดเชอเพลง เชน ดบไฟโดยการปดวาลวถงแกส

หรอทอแกส

การปฐมพยาบาล

ตงสต อยาตกใจ ขอความชวยเหลอ ปฐมพยาบาลเบองตน ชวยหายใจ ใหอากาศเขาปอดสะดวก คลายเสอผาใหหลวม หามเลอด

เอกสารอางอง

1. “คมอความปลอดภยในหองปฏบตการ”, คมน ศลปาจารย และ พชญา ชยนาค, ศนยวจยและพฒนาประมงชายฝงพงงา. 2. “คมอผใชหองปฏบตการ”, สวนงานความปลอดภย, Synchrotron Light Research Institute (Public Organization), 2552.