คมอคร การจดการเรยนร

แบบการแกปญหาอยางสรางสรรค

ค าชแจง

คมอครเลมนเปนแนวทางการจดกจกรรมการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรค ทจะชวยใหคณครจดกจกรรมการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรคไดสะดวกขน เพอใหผเรยนเกดความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคไปพรอมกบการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยน สอดคลองกบเจตนารมณของหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 จดเนนดานการแกปญหา และสมรรถนะทส าคญของกระทรวงศกษาธการ แนวทางการจดการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรคในคมอน เนนการสอดแทรกในกจกรรมการเรยนร ซงเปนหนงในวธการฝกทกษะ และความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค เนองจากครสามารถด าเนนการไดตลอดเวลาทท าการสอน (ซงถอเปนหนาทหลก) และนอกจากนนครอาจจะฝกการแกปญหาอยางสรางสรรคใหนกเรยนเปนการเฉพาะไดหากมเวลาพอ

การใชคมอเลมนคณครจะตองเรมตนจากการท าความเขาใจ ศกษาและฝกฝนเพอใหเกดความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค เพอจะเปนประโยชนในการเชอมโยงไปสการจดการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรคไดอยางมประสทธภาพ หลงจากนนจงศกษาขนตอนของการจดการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรค ซงในคมอนจะแนะน า 2 สวนคอ หลกการหรอแนวคดของการจดการเรยนร กบ แนวปฏบตทครจะน าไปจดกจกรรมการเรยนรตอไป และนอกจากนยงมทกษะทส าคญบางประการทจะชวยใหครสามารถจดกจกรรมการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรคไดดยงขน จงขอใหคณครท าความเขาใจใหชดเจน

ประการตอมา คมอไดระบแนวทางการวดผลอนเกดจากการจดการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรค ซงมทงหลกการและแนวปฏบต รวมถงการยกตวอยางเครองมอทจะชวยวดผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคของนกเรยน เจตคตตอการแกปญหาอยางสรางสรรคของนกเรยน และพฤตกรรมการเรยนรทงของครและนกเรยนขณะจดกจกรรมการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรค

หวงเปนอยางยงวาคมอฉบบนพอทจะเปนประโยชนตอการจดกจกรรมการเรยนรของคร เพอทจะเลอกไปใชกบบรบทและสถานการณไดอยางเหมะสม

สารบญ ตอนท เรอง หนา 1 ขนตอนการแกปญหาอยางสรางสรรค................................................................. 2 2 การจดการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรค.................................................. 4 3 ทกษะของครทชวยใหการจดการเรยนรประสบความส าเรจ.......................................... 7 4 แนวทางการวดและประเมนพฤตกรรมการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรคของ

ครและนกเรยน.......................................................................................... .................... 13 เอกสารอางอง................................................................................................................ 16 ภาคผนวก 1 แบบฝกความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคส าหรบคร............ 17 ภาคผนวก 2 แบบวดความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคส าหรบนกเรยน... 29 ภาคผนวก 3 แบบวดเจตคตตอแกปญหาอยางสรางสรรคส าหรบนกเรยน.................... 36 ภาคผนวก 4 แบบวดพฤตกรรมการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรค.................... 40

1

คมอคร การจดการเรยนรแบบการแกปญหาอยางสรางสรรค

บทน า ความซบซอน และความเปนพลวตรของสงคมในปจจบนกอใหเกดผลทตามมาอยางหลากหลายทงดานบวกและดานลบ ความเจรญกาวหนาทางดานเทคโนโลยการสอสาร ความเจรญทางดานการแพทย ระบบการเมองการปกครอง รวมถงความเจรญกาวหนาทางดานอปโภคบรโภค ท าใหมนษยมคณภาพชวตทด ในขณะเดยวกน สงทมาพรอมกบความเจรญดานตางๆนนคอ ปญหา ทงระดบนานาชาตจนถงระดบบคคล เชน สงแวดลอมทเสอมโทรม ระบบการเมองการปกครอง การบรหารและการพฒนา การคอรปชน อาชญากรรม การทะเลาะววาท ความเครยด การตงครรภ หรอปญหาการฆาตวตาย

มนษยตองปรบตวและแกปญหาเพอใหสามารถด ารงชวตไดอยางมคณภาพ ความสามารถและทกษะการแกปญหาจงเปนคณลกษณะหนงของบคคลทใชชวตอยในสงคมในปจจบน เพราะสงคมปจจบนเปนสงคมทซบซอนและกาวกระโดดนนเอง การท างาน การด าเนนชวตยอมประสบปญหา ทงปญหาเกยวกบความรสก และปญหาทเหนเปนรปธรรม ปญหาเปนเสมอนก าแพงกนทไมใหบคคลไดไปถงเปาหมาย บคคลทมความสามารถในการแกปญหานนยอมมโอกาสทจะไปสเปาหมายไดดกวาผทไมสามารถแกปญหาได

ความสามารถในการแกปญหาสามารถฝกฝนได และการฝกฝนความสามารถและทกษะการแกปญหาจงตองเปนหนาทของคร เนองจากครมหนาทในการปลกฝงทงความรและทกษะชวตใหผเรยนอยางเดนชดทสด ครมอทธพลตอการเรยนการสอนของนกเรยน ครเปนผมบทบาทส าคญในการสรางสรรคความร พฒนาทกษะและความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคใหกบนกเรยนเชน การเปนผจดกจกรรมการเรยนการสอน แนะน าวธการเสาะแสวงหาความร ปลกฝงจตวญญาณ คณงามความดและถายทอดลกษณะทพงประสงค

การปลกฝงการแกปญหาอยางนน ครสามารถท าได 2 แนวทาง คอ การแยกฝกทกษะการแกปญหาเปนการเฉพาะ ซงมขอดคอ ครสามารถเตมเนอหา รายละเอยดของปญหา และกระบวนการแกปญหาใหนกเรยนไดอยางเปนรปธรรม สวนแนวทางทสองไดแก การแทรกการฝกทกษะการแกปญหาในกจกรรมการเรยนรในชนเรยน ซงแนวทางทสองนนมขอดคอ ครสามารถท าไดตลอดเวลา รวมถงไมเสยเวลาในการคดแยกนกเรยนออกจากกจกรรมการเรยนรตามหลกสตรดวย

การจดการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรค เปนแนวทางการแกปญหาวธหนง ซงไดผานการศกษาและวจยมา เปนกระบวนการแกปญหาทองกบสาระการเรยนรของผเรยน โดยฝกใหนกเรยนไดท าความเขาใจกบปญหา ฝกการมองปญหาโดยใชทงความรสก และมงแกปญหา ท าใหการ

2

ด าเนนการแกปญหามประสทธภาพ จงนาจะเปนแนวทางใหครไดใชในการจดกจกรรมการเรยนรใหผเรยนเกดทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรค เพอน าไปใชในชวตประจ าวน และการเรยนรตอไป ตอนท 1 ขนตอนการแกปญหาอยางสรางสรรค การแกปญหาอยางสรางสรรคมหลายแนวทคดมาจากนกวจยหลายคน ซงแตละแนวคดมความนาสนใจแตกตางกน คมอเลมนใชแนวคดการแกปญหาอยางสรางสรรคของสทธชย ชมพพาทย (2554) ทไดศกษาแนวคดการแกปญหาอยางสรางสรรคจากหลายแนวคดและน ามาปรบปรง จนไดขนตอนการแกปญหาอยางสรางสรรค และรปแบบการจดการเรยนรโดยใชกระบวนการแกปญหาอยางสรางสรรคขนมา ซงคมอจะขอน าเสนอความหมายและขนตอนการแกปญหาอยางสรางสรรคใหทราบเปนเบองตน เพอเปนแนวทางในการจดการเรยนรตอไป ซงมดงน

การแกปญหาอยางสรางสรรค คอกระบวนการแกไขสถานการณทไมพงประสงค หรอเปนขนตอนของการบรรลความตองการ หรอวตถประสงคโดยใชความคดสรางสรรค และความคดวจารณญาณ การใชความคดทงสองทกลาวถงไดแก ผแกไขปญหาจะใชความคดสรางสรรคในการคดวธการแกปญหาใหลกและความมหลากหลายโดยปราศจากการตดสนวาดหรอถกตองหรอไม จากนนจงประเมนและเลอกวธการแกปญหาโดยใชการคดวจารณญาณเพอใหไดวธการแกปญหาทดทสด พรอมทงน าวธการแกปญหานนมาวางแผนการแกปญหาบนเงอนไข บรบทและทรพยากรทมอย และน าแผนการแกปญหาไปปฏบต โดยเชอมนวาสามารถแกปญหาและก ากบตนเองขณะท าการแกปญหาได เพอสามารถแกปญหาไดอยางมประสทธภาพซงประกอบดวย 5 ขนตอนไดแก

ขนท 1 การเขาถงปญหา เปนขนของการท าความเขาใจ รบรความทาทายทจะแกปญหาจากสถานการณ การส ารวจขอมลเกยวกบปญหาทเกดขนอยางรอบดาน การระบปญหาทแทจรงและวางเปาหมายในการแกปญหา ซงสามารถเลอกใชขนตอนใดขนตอนหนงหรอใชทกขนตอนตามความชดเจนของปญหา ซงมดงตอไปน

1.1 การเหนความส าคญ เปนขนตอนการระบและอธบายความส าคญของสถานการณทเปนปญหาในมมมองของตนเองและผอน การสรางความคดทเหมาะสมตอปญหา

1.2 การส ารวจขอมล เปนการศกษารายละเอยดของสถานการณหรอการสบคนขอมลเพอท าใหสถานการณมความชดเจน ประกอบดวย การศกษาลกษณะและสาเหตของสถานการณทเปนปญหารวมถงความเกยวของกบปญหาอน โดยใชการส ารวจขอมล ประเมนและเลอกใชขอมลทไดจากการศกษา

1.3 การระบปญหา เปนการตดสนวาสถานการณทศกษานน ปญหาใดเปนปญหาทตองน ามาแกไขหรอเรยกวาเปน “ปญหาทแทจรง” พรอมกบวางเปาหมายในการแกปญหา

3

ขนท 2 การคดวธการแกปญหา เปนการคดหาวธแกปญหาใหมากทสด โดยไมมการตดสนวาความคดนนผดหรอถก ใชหรอไมใช รวมถงการปรบวธการแกปญหาจากแนวคดการแกปญหาของผอน

ขนท 3 การเลอกและเตรยมการ คอการท าใหวธการแกปญหามความชดเจนในการปฏบตมากยงขน โดยการประเมนวธการแกปญหาจนไดวธการทดทสด จากนนจงพจารณาสงสนบสนนและอปสรรคทอาจจะเกดขนในกระบวนการแกปญหาโดยมขนตอนดงน

3.1 การเลอกวธการแกปญหา เปนการคดเลอกวธแกปญหาโดยใชเกณฑในการเลอกวธการแกปญหา

3.2 การคาดการณผลกระทบ เปนการระบเหตการณทอาจจะเกดขนทงทเปนอปสรรคและสงสนบสนนในระหวางการแกปญหา

ขนตอนท 4 การวางแผนการแกปญหา คอการวางแนวทางการแกปญหาโดยใชความสามารถและขอจ ากดของบคคล รวมถงบรบท เงอนไข ทรพยากร และอปสรรค โดยมขนตอนดงตอไปน

4.1 การประเมนงาน เปนการระบแนวทางและทรพยากรทตองใชในการแกปญหาภายใต เงอนไข ขอจ ากด บรบท ขอมล หรอสงสนบสนนในการแกปญหา

4.2 การออกแบบกระบวนการ เปนการวางขนตอนและกจกรรมการแกปญหา จากการแนวทางและทรพยากรทมอยและแบงหนาทสมาชกในกลม

ขนตอนท 5 การลงมอปฏบต เปนการน าแผนทวางไวไปปฏบตจรง มการก ากบตนเองในการแกปญหา การเปรยบเทยบกจกรรมและผลการแกปญหากบเปาหมายทวางไว มการสงเกตและบนทกพฤตกรรมการแกปญหา เมอการแกปญหาเปนไปตามทวางแผนไวกใหการเสรมแรงแกตนเอง ซงขนตอนนประกอบดวย

5.1 การลงมอปฏบต เปนการลงมอปฏบตตามแผน สงเกตและสะทอนระหวางการแกปญหา รวมทงปรบปรงกระบวนการแกปญหาใหเหมาะสมมากขน

5.2 การเผชญปญหา เปนการก ากบตนเองระหวางการแกปญหาประกอบดวย การสงเกตและบนทกพฤตกรรมของตน เปรยบเทยบกบเกณฑทตงไว การควบคมตน และเสรมแรงตนเอง

เ พอใหคณคร เกดความเขาใจในขนตอนการแกปญหาอยางสรางสรรคแบบฝกความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคส าหรบครผสอน ขอใหคณครไดท าแบบฝกการแกปญหาอยางสรางสรรคส าหรบครในภาคผนวก 1

4

ตอนท 2 การจดการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรค ส าหรบคมอการจดการเรยนรแบบการแกปญหาอยางสรางสรรคน ไดน าแนวคดการจดการเรยนรเพอการแกปญหาอยางสรางสรรคของสทธชย ชมพพาทย (2554) ทไดสงเคราะหแนวทางการจดการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรค จนไดรปแบบทสามารถน าไปใชในการจดกจกรรมการเรยนรได โดยมขนตอน หลกการ และแนวปฏบตดงน

2.1 แนวคดพนฐาน การจดการเรยนรเพอการแกปญหาอยางสรางสรรคเปนแนวคดหนงของการจดการ

เรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ (Child Centered) โดยใชปญหาหรอวตถประสงคการเรยนรเปนตวกระตนการเรยนรของนกเรยน ทอาศยความคดสรางสรรค (Creative Thinking) และความคดวจารณญาณ (Critical Thinking) ในการแกปญหา (Problem Solving) โดยใหนกเรยนท ากจกรรมการเรยนรรายบคคล ( Individual) กระบวนการกลม (Group Process) แลกเปลยนเรยนรและรวมมอกน (Cooperatives Learning) มการบนทก และการอภปราย การสรางความรหรอบรรลจดมงหมายดวยตนเอง และจดกจกรรมทมความสมดลทงอารมณและประสทธผลของการแกปญหา โดยครเปนผสนบสนนการเรยนร

2.2 จดมงหมาย

รปแบบกจกรรมการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรคมจดมงหมายเพอฝกทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคใหแกนกเรยนโดยจดกจกรรมการเรยนรทเนนทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคทประกอบดวย การคดสรางสรรค การแกปญหา การคดวจารณญาณ การสบคนและรวบรวมขอมล กระบวนการกลม การบนทก และการอภปราย

2.3 หลกการ และแนวปฏบตของรปแบบการจดกจกรรมการเรยนรแบบแกปญหาอยาง

สรางสรรค 2.3.1 ขนรบรปญหา หลกการ

การจดกจกรรมการเรยนรขนนนกเรยนจะตองท าความเขาใจกบสถานการณทแสดงถงปญหาหรอวตถประสงคการเรยนรจากการกระตนของคร มการสรางความทาทายตอการแกปญหาทเกยวของกบสาระการเรยนรในสถานการณนน นกเรยนมความคดทเหมาะสมกบปญหา ระบปญหาทแทจรงจากสถานการณหรอเปนเปาหมายในการการจดการเรยนรในครงนนๆ ประเดนส าคญคอ การสรางสถานการณของครทจะตองสามารถยกสถานการณทนกเรยนไดใชความรจากสาระการเรยนร หรอตวชวดทจะสอนมาเปนปญหาทจะใหนกเรยนไดวเคราะห และแกไข

5

แนวปฏบต คร--สรางใหสถานการณปญหาทเกยวของกบตวชวดและสาระการเรยนร

ใหกบนกเรยน แลวครและนกเรยนตงค าถามตอสถานการณทเกดขน โดยครอาจจะใหขอมลแกนกเรยนเพอเชอมโยงการเรยนรไปสการระบปญหาทแทจรง (ซงเปนปญหาทจะท าใหนกเรยนไดเรยนรตามตวชวดและสาระการเรยนร) ครควรใหนกเรยนตงเปาหมายในการแกปญหาหรอระบวาตองการเรยนรในเรองใด ขนตอนนครตองฝกใหนกเรยนไดใชความคด 2 ประการคอ 1) ความคดสรางสรรค ในการคดเกยวกบรายละเอยดของสถานการณใหมาก ใหนกเรยนคดแตกตาง (ซงครอาจจะใชค าถามวาแลวอยางอนละ คนอนคดอยางไร ถามอยางไร) รวมถงการใหนกเรยนตงค าถามทหลากหลาย และ 2) ความคดวจารณญาณ โดยใหนกเรยนศกษารายละเอยดของปญหา และระบปญหาทแทจรง (ซงอาจจะสรางเกณฑในการตดสนวาสงใดเปนปญหาเชน มมมองของคนอน ความจ าเปนเรงดวน) ซงปญหาทนกเรยนระบมานนจะตองมลกษณะทสามารถสบคนขอมลเพอแกปญหา หรอสามารถทดสอบสมมตฐานได

นกเรยน—แสดงออกโดยการตงค าถามทมตอสถานการณทครสรางขน สบคนขอมลทเกยวของกบสถานการณในกรณทสถานการณนนไมชดเจน ฝกการวเคราะหและคดเลอกปญหาทตองแก อธบายรายละเอยดและความส าคญของสถานการณ วางเปาหมายในการแกปญหาหรอก าหนดเนอหาทตองเรยนรและคนควา

2.3.2 ขนระดมความคด หลกการ

การใชความคดสรางสรรคในการแสวงหาวธการแกปญหาเปนสงจ าเปนในการจดการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรค การฝกฝนความคดสรางสรรคทงรายบคคลและใชกระบวนการกลม จะท าใหสามารถฝกความคดสรางสรรคไดอยางด โดยจะตองหลดออกจากกรอบความเหมาะสม ความเปนไปไดกอน

แนวปฏบต คร--ตองฝกความคดสรางสรรคของนกเรยน โดยกระตนใหนกเรยนคด

วธการแกปญหาใหมากในระดบบคคล และน าเสนอ แลกเปลยนเรยนรในกลม คอ 1) ใหนกเรยนการคดหาวธการแกปญหาของตนเอง ครจะกระตนนกเรยนดวยค าถามเชน จากปญหาทนกเรยนพบ หรอเปาหมายงานของกลมเราจะมวธการแกปญหาเพอไปใหถงจดหมายอะไรบาง ถาไมใชวธการนจะใชวธการอนไดหรอไม แลวถาคดตรงกนขามกบวธนละ หรอ ถาเราท าใหสะดวกขน หรอท าใหเปนขนตอนจะมวธการอยางไร 2) จดกจกรรมใหรวมวธการแกปญหา ครใหนกเรยนจะไดน าเสนอวธการ

6

แกปญหาของตนเอง และรบฟงวธการแกปญหาของเพอน จากนนคอนกเรยนจะสรางวธการแกปญหาใหม โดยการรวมจดดจดเดนของแตละวธเปนวธการใหมของกลม

นกเรยน--ตองคดวธการแกปญหาของตน แลวเลอกและน าเสนอวธการแกปญหาใหสมาชกในกลม และแลกเปลยนความคดกบเพอนในกลม ชวยกนสรางวธการแกปญหาใหม โดยการบรณาการวธการแกปญหาของตนใหเปนทยอมรบของกลม อธบายลกษณะการแกปญหาของกลม พรอมทงอธบายเหตผลของการเลอกวธการแกปญหา

2.3.3 ขนวางแผน หลกการ

เมอนกเรยนไดคดเลอกวธการแกปญหาแลว การวางแผนแกปญหาโดยการคดวา จะใชอะไรในการด าเนนกจกรรมการแกปญหาบาง และคาดวาในระหวางการแกปญหาจะเกดอะไรขน ทงสงทเปนอปสรรคตอการแกปญหา และสงทสนบสนนการแกปญหาใหลลวงส าเรจ จะชวยใหการแกปญหาไปอยางถกทาง และชวยลดความเสยงในการแกปญหา สงผลใหการแกปญหาประสบความส าเร๗อยางมประสทธภาพ

แนวปฏบต คร--ตงค าถามในขณะทนกเรยนก าลงวางแผนเพอใหนกเรยนไดเกดความคด

สรางสรรคเชน แลวมขนตอนทส าคญอกหรอไม อะไรทตองใชบาง อาจจะเกดอะไรขนบาง หรอแมแตการทครใหนกเรยนตงค าถามในกลมเพอทจะท าใหเกดการวางแผนอยางละเอยดเชน ลองตงค าถามเพอทจะไดตอบในการวางแผนการแกปญหา ในดานการคดวจารณญาณครตองใหเดกนกเรยนไดพจารณาวาแผนทวางไวมความชดเจนหรอไม และแผนสอดคลองกบบรบท เงอนไข และทรพยากรรวมถงปจจยสนบสนน สงทเปนอปสรรคทจะเกดขนหรอไม นอกจากนยงตองใหนกเรยนไดน าเสนอแผนการแกปญหาทวางไวเพอจะไดฝกการอธบายและแลกเปลยนแนวคดของแตละกลมดวย

นกเรยน--ระบขนตอนและกจกรรมการแกปญหา รวมทงระบทรพยากรทตองใชภายใตเงอนไขและปจจยทอาจจะเกดขนในระหวางการแกปญหา ขนตอนนใหวางขนตอนการแกปญหาใหชดเจนมากทสดและแบงหนาท นอกจากนนกเรยนตองแลกเปลยนแผนการแกปญหาระหวางกลม ซงเนนการอภปรายระหวางกลม

2.3.4 ขนปฏบต

หลกการ นกเรยนปฏบตตามแผนทวางไว เปรยบเทยบผล และกระบวนการแกปญหา

กบเปาหมายทวางไว การก ากบตนเองและเสรมแรงตนเอง แนวปฏบต

7

คร--การก ากบนกเรยนใหปฏบตตามแผนทวางไว ถามและดแลนกเรยนเกยวกบการปฏบตตามแผนทวางไว เปนทปรกษาและใหค าแนะน า ครอาจจะใหนกเรยนรายงานการท ากจกรรมดวยปากเปลา และรายละเอยดของกลมพรอมทงควบคมชนเรยนดวย รวมถงใหการเสรมแรงหรอสอนวธการเสรมแรงตนเองใหแกนกเรยน

นกเรยน--ปฏบตตามแผนทวางไว บนทกกจกรรมการแกปญหาในแตละขนตอน การเปรยบเทยบสงทปฏบตกบเปาหมายทวางไว รวมถงการใหก าลงใจตนเองขณะลงมอแกปญหา

2.3.5 ขนสรปและกรองความคด หลกการ

การสรปองคความรทางดานเนอหาจากการเรยนรตามแผนการจดการเรยนร รวมถงการทสรปขนตอนการแกปญหา วเคราะหจดด จดบกพรองของเนอหาความรและกระบวนการแกปญหา จะท าใหเกดการพจารณาจดด จดเดนของการแกปญหา เพอการน าไปสการแกปญหาในครงตอไปได เปนการสงเสรมความสามารถในการแกปญหาอยางตอเนอง

แนวปฏบต คร--กระตนใหนกเรยนไดน าเสนอทงในสวนของความรและวธการแกปญหา

จากการปฏบต รวมทงการใหขอเสนอแนะตอกจกรรมและความคดของนกเรยน กระตนนกเรยนใหคดตอไปวาจะวเคราะหความรและขนตอนการแกปญหาทผานมาวามผลดผลเสยอยางไร และถาจะปฏบตงานตอไปในลกษณะเดยวกนจะท าอยางไร พรอมกบบอกแนวทางปรบใชในชวตประจ าวนดวย

นกเรยน--สรปความรและขนตอนการแกปญหาได ซงอาจจะแสดงออกโดยการเลาใหเพอนฟง การน าเสนอหนาชนเรยน นอกจากนยงตองสามารถอธบายหรอแสดงใหเหนวาไดเขาใจในเนอหาและกจกรรมทผานมา ใหค าแนะน าหรอปรบใชเนอหาหรอกระบวนการในเรองอนๆ

ตอนท 3 ทกษะของครทชวยใหการจดการเรยนรประสบความส าเรจ เพอใหการจดการเรยนรประสบความส าเรจ แตละขนตอนของกจกรรมการเรยนร

แบบแกปญหาอยางสรางสรรค ครจะตองฝกฝน และใชทกษะดงน 3.1 เขาใจกระบวนการแกปญหาอยางสรางสรรค

หลกการ การเขาใจแนวคด ทฤษฎการแกปญหาอยางสรางสรรค จะชวยใหครสามารถออกแบบกจกรรมการเรยนรแบบการแกปญหาอยางสรางสรรคไดมากยงขน เนองจากกระบวนการในกจกรรมการเรยนรถกปรบมาจากขนตอนการแกปญหาอยางสรางสรรค และทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรคจากครจะถกถายทอดไปยงนกเรยน

8

แนวปฏบต ครศกษาหลกการ ขนตอนการแกปญหาอยางสรางสรรคในคมอเลมน จากนนจงท าแบบฝกในภาคผนวกท 1 ซงมแนวทางการตอบค าถามอย หลงจากนนจงน าแนวทางการแกปญหาไปทดลองใชจรง

3.2 เราความสนใจของนกเรยน การทาทายตอวตถประสงคหรอปญหา หลกการ การเราความสนใจดวยสถานการณทเปนปญหา ท าใหผเรยนมความสนใจ

และใสใจตอปญหา เปนจดเรมตนของการเรยนร เมอนกเรยนใสใจหรอสนใจ จะชวยใหการจดการเรยนรด าเนนไปได จนบรรลวตถประสงค การเราความสนใจในการจดการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรคมหลายขนตอน ตงแตการเราความสนใจดวยสถานการณ การเราความสนใจดวยค าถาม รวมถงบคลกภาพของคร

แนวปฏบต ครตองกระตนใหนกเรยนเกดความกระตอรอรน สนใจและพรอมทจะเรยนหรอท ากจกรรม โดยใชสถานการณทสอดคลองกบตวชวดและสาระการเรยนรทปรากฏในหลกสตร หรอการถามเพอใหนกเรยนไดคดและสนใจ ทาทายความอยากรอยากเหนของผเรยน ครตองคลองแคลวและมอารมณขน ครตองมความตงใจในการสอนและเตรยมการสอนอยางดทงเนอหา สอการเรยนร และกจกรรมการเรยนร

3.3 การวางเปาหมาย หลกการ ในการท ากจกรรมการเรยนรเปนสงทนกเรยนจะใชยดเพอประเมน

ความส าเรจของกจกรรมการเรยนร หรอในการแกปญหา เกดแรงจงใจหรอก าลงใจในการเรยนร นกเรยนกจะพยายามเรยนรเพอไปใหถงเปาหมายการเรยนร ดงนนควรท าใหนกเรยนด าเนนกจกรรมการเรยนรโดยมเปาหมาย และประเมนตนเองจากความส าเรจตามเปาหมาย

แนวปฏบต ครอาจจะถามนกเรยนวา ทายทสดแลว ในการเรยนรเรองนสง ทนกเรยนตองการคออะไร แลวสอดคลองกบสาระการเรยนรทเรยนอยางไร โดยทเปาหมาย นนครอาจจะแนะน าใหนกเรยนทราบวาการวางเปาหมายนนนนจะตองพจารณาจาก 4 ประการคอ ความเปนไปได ความมประโยชน การบนทกไวเปนลายลกอกษร และ ความชดเจน โดยทควรเปนเปาหมายระยะสนทสด ซงใชเวลาไมเกนชวโมงเรยนนน เพราะจะท าใหนกเรยนเหนผลทเกดจากการเรยนรไดอยางชดเจน กอใหเกดก าลงใจในการเรยนเนอหาตอไป

3.4 ฝกการคดแกปญหา คดสรางสรรค และคดอยางมวจารณญาณ หลกการ การฝกความคดระดบสงเปนสงส าคญ ทจะชวยใหนกเรยนไดเพม

ความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค เนองจากการจดกจกรรมการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรคตองพฒนาใหนกเรยนทไดใชทกษะทางความคดระดบสงเปนประจ า คอการแกปญหา ความคดสรางสรรค และความคดวจารณญาณ

9

แนวปฏบต การฝกความคดระดบสงนนครอาจจะจดกจกรรมไดหลายกจกรรม ขนอยกบสถานการณ เชน ใหนกเรยนบอกขอมลเกยวกบลกษณะของสงทศกษาตามทสงเกตใหไดมากทสด มการเชอมโยงลกษณะจากการสงเกตกบลกษณะทเคยรมากอนหรอจากประสบการณเดม หรออาจจะใหน าของอยางนอย 2 สงทจะเปรยบเทยบมาจดใหอยบนฐานเดยวกนตามเกณฑทก าหนด เชน การเลอกปญหาทแทจรง และการเลอกวธการแกปญหาดวยเกณฑทสรางขน บางครงอาจจะใหนกเรยนคดเชอมโยงเรองทคดกบความร/ประสบการณ/ความรสก/ความคดเหนของตนอยางรวดเรวเพอใหไดวธการแกปญหา สาเหตของปญหาจ านวนมาก โดยทครตองหาตวอยางของประเภท /ชนด / แบบ / ลกษณะของสงทคดเพอชวยใหนกเรยนขยายขอมลของประเดนทคดใหไดรายละเอยด เพมมากขน จากนนจงใหนกเรยนอธบายความเขาใจของตนในเรองทร ยกตวอยางและตอบค าถามในเรองนนทงในกลมและการน าเสนอในชนเรยน

ครอาจจะจดกจกรรมใหนกเรยนไดพจารณาทางเลอกการแกปญหาหรอแมแตการหาขอมลทจะท าใหปญหามความชดเจน โดยพจารณาขอมลโดยใชหลกเหตผลและระบทางเลอกทหลากหลาย มกระบวนการประมวลขอมลทเกยวของจากการคด ทางกวาง คดทางลกซง คดอยางละเอยด เพอการระบเปาหมายหรอปญหาทตองการตดสนใจน าเสนอ วพากษวจารณ ทายสดตองมการเผยแพรผลงาน

3.5 การอภปรายและแลกเปลยนเรยนร หลกการ นกเรยนตองมโอกาสในการแลกเปลยนเรยนรระหวางกลมและภายใน

กลม เมอนกเรยนไดแสดงความคดเหนตอขอมลทเพอนน าเสนอจะเปนการฝกใหนกเรยนไดใชความคดระดบสง ฝกการใชภาษา และไดรบความรจากการแลกเปลยนเรยนร ตลอดเจาของความคดจะไดน าความคดนนมาปรบปรงขนตอนหรอกระบวนการแกปญหาของตน รวมทงคนทฟงเพอนแสดงความคด จะไดปรบปรงขอบกพรองทมลกษณะคลายกนในงานของตนได

แนวปฏบต ครเปนผสงเกตการณ และกระตนความคดแกนกเรยนขณะท ากจกรรมแลกเปลยนเรยนร มการสงเกตการแสดงออกของนกศกษาทกคน ใหก าลงใจนกศกษาชวยกนอภปราย ปองกนนกศกษาพดนอกล นอกทาง ใชค าถามเปดในการกระตน ตกเตอน แกไข ครตองสามารถประเมนไดวาในเนอหาการอภปรายของนกเรยนนน กลมไดบรรลตวชวดและสาระการเรยนร ซงเปนเปาหมายของการแกปญหานนเอง นอกจากน ครควรมการก าหนดบทบาทหนาททจ าเปนในการอภปราย เชน ประธานหรอผน าในการ อภปราย เลขานการผจดบนทก และผรกษาเวลา และพจารณาวาสมาชกลมทกคนควรมความเขาใจตรงกนวาตน มบทบาทหนาททจะตองชวยใหกลมท างานไดส าเรจ มใชปลอยใหเปนความรบผดชอบของสมาชกเพยงบางคน เชน ใหขอมล แสดงความคดเหน ซกถาม โตแยง สนบสนน ชวยไมให กลมออกนอกเรอง และสรป ครควรใหรค าแนะน ากอนถงความส าคญของการใหสมาชกทกคนในกลมมสวนรวมในการอภปรายอยางทวถง ไมใหมการผกขาด

10

การอภปรายโดยผใดผหนง ควรมการจ ากดเวลาของการอภปรายแตละประเดน มฉะนนการอภปรายอาจเยนเยอ และประเดนทอยทาย ๆ จะไมไดรบการอภปราย

3.6 ก ากบตดตาม ใหค าปรกษา ชแนวทางและตอยอดความร หลกการ การสรางความใกลชดกบนกเรยนในระหวางการท ากจกรรม เนองจาก

นกเรยนยอมประสบปญหา การชวยเหลอ ดแลนกเรยนทงในขณะท ากจกรรมเดยว และกจกรรมกลม จะชวยใหนกเรยนไปสเปาหมายในการเรยนรมากยงขน โดยอาจจะชใหเหนการปฏบตของนกเรยนเมอเทยบกบเปาหมาย มการสอบถาม การใหค าแนะน า และน าความร ประสบการณของนกเรยนทเกดขนกระตนใหเขาตอยอดความร และวางแนวทางในการด าเนนการแกปญหาตอไป

แนวปฏบต ครมบทบาทในการก ากบตดตามนกเรยนทกคนทกกลม วาท ากจกรรมอยางไร ครบหรอไม เปนไปตามความมงหมายในการจดการเรยนรหรอไม ประสบปญหาหรอไม พรอมกบชแนะแนวทางในการแกปญหา รวมทงการใหนกเรยนตอยอดความรทคนพบจะชวยใหนกเรยนเกดบคลกการแสวงหาความร อาจจะใชการยกตวอยาง การสอบถามนกเรยน ครอาจจะท าเปนตวอยางใหนกเรยนท าตามเพอตอยอดกจกรรมใหดยงขน

3.7 ใชขอมลทหลากหลาย หลกการ การจดการเรยนรไมควรเนนแหลงการเรยนรทเปนหนงสอเพยงอยาง

เดยว ควรใหนกเรยนไดใชแหลงการเรยนรทมอยใกลตวใหเกดประโยชนสงสด เชน สภาพแวดลอมของโรงเรยน หองสมดของกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รวมทงแหลงสบคนจากภายนอกเชน หองสมดของมหาวทยาลย หรอหนวยงานทท างานเกยวกบเรองทนกเรยนก าลงศกษา อนเทอรเนต ซงระบบเครอขายตองเออตอการสบคนของนกเรยนดวย

แนวปฏบต ควรควรสอบถามเกยวกบเหตการณ หรอสถานการณทสรางขนกบนกเรยนวา สถานการณมความชดเจนมากนอยเพยงใด แตตองการทราบขอมลเพมเตมอยางไรบาง และจะคนไดจากแหลงใด ครอาจจะตองมขอมลมาใหนกเรยนศกษาเพมเตมบาง รวมถงแหลงของการสบคน นอกจากนครจะตองใหนกเรยนไดวเคราะหคามนาเชอถอของขอมลทสบคนดวย

3.8 การตงค าถาม หลกการ การตงค าถามเปนหวใจของการจดกจกรรมการเรยนรแบบแกปญหา

อยางสรางสรรคทจะสนองความอยากรอยากเหนของนกเรยน ชวยในการประเมนผลการเรยนร ชวยเชอมโยงความรเกาไปสความรใหมในทนแบงตามประเภทผใชได 2 สวนคอ สวนทเปนครถามนกเรยน และสวนทนกเรยนถามตนเองเพอน าไปสการคนหาความร ปญหา

แนวปฏบต ครถามเพอเราความสนใจเขาสบทเรยน และเพอความเขาใจของนกเรยนในบทเรยน ค าถามควรเปนค าถามประเภทความจ างายๆ ถามใหอธบายเหตผล ถามใหสรปเหตผลหรอหลกการ หรอกลาวไดวาจะตองใชทงความถามระดบพนฐานคอถามเกยวกบความจ า

11

รายละเอยด และค าถามขนสงคอถามใหวเคราะหสงเคราะห ตดสน ครควรค านงถงวาประสบการณของครกบนกเรยนทมความแตกตางกน ตองมการใหเวลาแกนกเรยนในการตอบ พยายามถามนกเรยนใหทวถง พยายามชวยเหลอใหนกเรยนทไมเคยเสนอตวตอบค าถามเลย เมอนกเรยนตอบถก ครตองใหการเสรมแรงทเหมาะสม เชนยม พยกหนา ชม ในสวนของนกเรยน ครตองฝกใหนกเรยนสามารถสรางค าถามกระตนความอยากรดวยตนเอง จะชวยใหนกเรยนเกดความรสกทาทายการเรยนร

3.9 การใหขอมลยอนกลบ หลกการ เมอนกเรยนท ากจกรรม ควรมขอมลยอนกลบเพอนกเรยนจะไดทราบวา

ผลการท ากจกรรมเปนอยางไร ซงสงทใหยอนกลบไปสนกเรยนนนควรจะมทงเนอหาทนกเรยนไดเรยนร และกระบวนการแกปญหาหรอขนตอน กจกรรมการเรยนรของนกเรยน จะชวยใหนกเรยนเหนความเชอมโยงระหวางกจกรรมการเรยนรกบผลทเกดขนและสามารถน าไปปรบปรงในการเรยนครงตอไปได

แนวปฏบต ครจะตองใหขอมลยอนกลบจากการท ากจกรรมแกปญหาใหกบนกเรยนทชดเจนในพฤตกรรม สามารถเหนไดตรงกนทงครและนกเรยน และควรเปน ขอมลทมทงขอมลในแงบวก (positive feedback) และขอมลในแงลบ (negative feedback) วาพฤตกรรมหรอระดบความสามารถของเขาในสวนใดท เปนไปในทางท เหมาะสม แลว และพฤตกรรมหรอความสามารถในดานใดทเขายงท าไดไมถงเกณฑทครตงไว ควรเปดโอกาสใหเขาได แสดงความเหนดวยวาเขาเหนดวยหรอไมอยางไร มแนวทางในการพฒนาในสวนใดทเขาคดวานาจะด าเนนการกอน แนวทางในการพฒนาในดานใดทเขาคดวาไมสามารถท าได ควรให ขอมลยอนกลบ แกผเรยนในขณะทไมไดมอารมณโกรธหรอฉนเฉยว เลอกจงหวะทอารมณตนเปนกลาง มเจตนาทดทตองการใหผเรยนเกด การพฒนาอยางเหมาะสม และท าโดยไมมการตดสนวาผเรยนคนนนดหรอไมด ถกหรอผด แตเนนทพฤตกรรมหรอการแสดงออกของผเรยนคนนนๆ วาพฤตกรรมใดด พฤตกรรมใดควรปรบปรง

ทงนสามารถสรปเปนภาพประกอบรปแบบกจกรรมการเรยนรแบบแกปญหาอยาง

สรางสรรคไดดงน

12

ภาพประกอบ รปแบบการจดกจกรรมการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรค

(สทธชย ชมพพาทย, 2554)

รบรปญหา

ระดมความคด

วางแผน

ปฏบต

สรปและกรอง

ปญหาทแทจรง

วธแกปญหา

แผนจรง

ผล

องคความร แกปญหา เนอหา

เชอมโยง ตอยอด

คร---

สรา

งบรร

ยากา

ศ/ ใช

ค าถา

ม/ ก

ากบ/

สนบ

สนน/

ประ

เมน

นกเรย

น---

บนท

ก/ ป

ระเม

น

สถานการณ ศกษา/เขาใจ

เรา อธบาย

ตงเปาหมาย

คดเดยว

อธบาย

แลกเปลยน

ปรบ

เปาหมาย

ขอมลยอนกลบ

ขอมลยอนกลบ

ขอมลยอนกลบ

ขอมลยอนกลบ

สรป ขอมลยอนกลบ/สรป

13

4 แนวทางการวดและประเมนพฤตกรรมการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรคของครและนกเรยน

เมอครไดจดกจกรรมการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรคแลวครจ าเปนจะตองทราบผลจากการจดกจกรรมการเรยนร ซงตองท าการวดผลอยางหลากหลาย โดยทครสามารถเลอกวดผลจากประเดนตางๆ ดงตอไปน

4.1 การวดความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค หลกการ การวดความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคเปนการใหสถานการณทเปน

ปญหาแกนกเรยน แลงใหนกเรยนใชความสามารถในการแกปญหาท าแบบทดสอบแบบเขยน แลวจงมาตรวจใหคะแนนเปนสวนๆ โดยยดแนวทางการตรวจใหคะแนนความคดสรางสรรค การมความคดทเหมาะสม รวมถงการสรางเกณฑในการคดเลอกปญหา ดงภาคผนวก 2 แนวทางการวดการแกปญหาอยางสรางสรรค

แนวปฏบต การวดความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคโดยใชเครองมอทเปนแบบสอบถามชนดเขยนตอบ ไมเปนแบบตวเลอก และก าหนดสถานการณทเปนปญหามาให การใหคะแนนโดยการวเคราะห โดยการก าหนดคะแนนลงไปตามขนตอนของการแกปญหาทง 11 ขนตอน ไดแก

1) การระบปญหาและบอกความส าคญของปญหา ทดสอบความสามารถของนกเรยนในการระบความส าคญของปญหาในมมมองของตนและผอน

2) ความคดทเหมาะสมตอปญหา ทดสอบความสามารถของนกเรยนในการคดทเหมาะสมตอปญหา

3) ส ารวจและรวบรวมขอมลทเกยวของกบปญหา ทดสอบความสามารถของนกเรยนในการส ารวจและรวมรวมขอมลทเกยวของกบปญหา

4) ระบปญหาทแทจรง ทดสอบความสามารถของนกเรยนในการระบปญหาทแทจรงทตองการแกไข

5) คดวธการแกไขปญหา ทดสอบความสามารถของนกเรยนในการคดวธการแกปญหา 6) ประเมนวธการแกไขปญหา ทดสอบความสามารถของนกเรยนในการประเมนวธการ

แกปญหา 7) ระบปจจยสนบสนน อปสรรค ทอาจจะเกดขนในการแกไขปญหา รวมถงทรพยากรทตอง

ใชในการแกไขปญหา ทดสอบความสามารถของนกเรยนในการระบปจจยสนบสนน อปสรรค ทอาจจะเกดขนในการแกปญหา รวมถงทรพยากรทตองใชในการแกปญหา

14

8) วางแนวทางและระบทรพยากรทตองใชจรงในการแกไขปญหา ทดสอบความสามารถของนกเรยนในการวางแนวทางและระบทรพยากรทตองใชจรงในการแกปญหา

9) วางแผนการแกไขปญหา เครองมอและการมอบหมายงาน/กจกรรมในการแกไขปญหา ทดสอบความสามารถของนกเรยนในการวางแผนการแกปญหา เครองมอและการมอบหมายงาน/กจกรรมในการแกปญหา

10) ปฏบตตามแผนทวางไว สะทอนผล และพฒนาวธการแกไขปญหา ทดสอบความสามารถของนกเรยนในการปฏบตตามแผนทวางไว สะทอนผล และพฒนาวธการแกปญหา

11) จดการควบคมตนเอง ประเมน และเสรมแรงตนเองระหวางการแกไขปญหา ทดสอบความสามารถของนกเรยนในการจดการควบคมตนเอง ประเมน และเสรมแรงตนเองระหวางการแกปญหา

4.2 การวดผลสมฤทธทางการเรยนรในสาระการเรยนรทสอน หลกการ การวดผลสมฤทธทางการเรยนจากการจดกจกรรมการเรยนรแบบแกปญหาอยาง

สรางสรรคนนมความส าคญ ท าใหทราบวานกเรยนมคณลกษณะตามมาตรฐาน ตวชวดตามทหลกสตรก าหนดไวหรอไม ควรพฒนาและสงเสรมในดานใด โดยยดสาระการเรยนรตามหลกสตรของสถานศกษา

แนวปฏบต ครวเคราะหหลกสตรดานมาตรฐาน ตวชวด และสาระการเรยนรเพอก าหนดเปนกจกรรมการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรค เมอมการวดผลสมฤทธของนกเรยนตามตวชวดอาจจะสรางแบบทดสอบขนมาวดหลากรปแบบ เชน แบบทดสอบซงมทงแบบตวเลอก หรอแบบขอเขยนเปนตน ตามความเหมาะสม เปนแบบทดสอบทองกบสาระการเรยนร

4.3 การวดเจตตทมตอการแกปญหาอยางสรางสรรค หลกการ เจตคตตอการแกปญหาอยางสรางสรรคเปนสงทส าคญ เพราะเจตคตเปนตวท านาย

พฤตกรรมได เมอมเจตคตทดตอการแกปญหาอยางสรางสรรค นกเรยนกมแนวโนมทจะน าวธการแกปญหาอยางสรางสรรคไปใชในการแกปญหาการเรยนและชวตประจ าวน

แนวปฏบต การวดเจตคต ครอาจจะใชแนวคดเจตคต 3 องคประกอบ คอ องคประกอบทางการรคดเชงประเมนคาองคประกอบทางความรสกและ องคประกอบทางการมงกระท า โดยยดตามการแกปญหาอยางสรางสรรคซงไดแก 1) การระบปญหาและบอกความส าคญของปญหา 2) ความคดทเหมาะสมตอปญหา 3) ส ารวจและรวบรวมขอมลทเกยวของกบปญหา 4) ระบปญหาทแทจรง 5) คดวธการแกไขปญหา 6) ประเมนวธการแกไขปญหา 7) ระบปจจยสนบสนน อปสรรค ทอาจจะเกดขนในการแกไขปญหา รวมถงทรพยากรทตองใชในการแกไขปญหา 8) วางแนวทางและระบทรพยากรทตองใชจรงในการแกไขปญหา 9) วางแผนการแกไขปญหา เครองมอและการมอบหมายงาน/กจกรรมในการแกไขปญหา 10) ปฏบตตามแผนทวางไว สะทอนผล และพฒนาวธการแกไขปญหา และ 11)

15

จดการควบคมตนเอง ประเมน และเสรมแรงตนเองระหวางการแกไขปญหานน ดงภาคผนวก 3 แบบเจตคตตอแกปญหาอยางสรางสรรคส าหรบนกเรยนของศรพร แกวออน (2557)

4.4 วดพฤตกรรมการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรคของนกเรยน และพฤตกรรมการจดการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรคของครผสอน

หลกการ พฤตกรรมการเรยนรนนประกอบดวยพฤตกรรมการเรยนของนกเรยนและพฤตกรรมการสอนของคร พฤตกรรมการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรคจะเปนสวนส าคญทท าใหนกเรยนเกดความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค รวมถงเจตคตทดตอการแกปญหาอยางสรางสรรค และผลสมฤทธทางการเรยน ดงนนการทครทราบวาพฤตกรรมการเร ยนรของนกเรยนรวมถงพฤตกรรมการสอนของครเกดหรอไมจะเปนแนวทางใหครและนกเรยนจดกจกรรมการเรยนรไดอยางมเปาหมามากยงขน และจะปรบปรงใหเกดขนหากพฤตกรรมใดยงไมเกด การวดพฤตกรรมการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรคของครและนกเรยนจงมความจ าเปน

แนวปฏบต การวดพฤตกรรมการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรคไมไดเนนทความรของนกเรยนหรอความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค แตเนนวาพฤตกรรมตางๆเกดขนในระดบใด ซงครสามารถพฒนาเครองมอขนมาไดเชนแบบตรวจสอบ คมอนไดน าเสนอแบบวดพฤตกรรมการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรคของสทธชย ชมพพาทย (2554) ซงมลกษณะเปนแบบสอบถามแบบมาตรประมาณคา 5 ระดบส าหรบวดพฤตกรรมการเรยนของนกเรยน และเกณฑการใหคะแนนแบบรบกสแบบองครวมส าหรบการวดพฤตกรรมการสอนของคร โดยทครสามารถน าไปใชไดเลย โครงสรางของขอค าถามจะลอมตามขนตอนการแกปญหาอยางสรางสรรค ดงภาคผนวก 4 แบบวดพฤตกรรมการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรค

16

เอกสารอางอง

ศรพร แกวออน. (2557). การพฒนาความสามารถและเจตคตในการแกปญหาอยางสรางสรรคของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลายในโครงการหองเรยนพเศษวทยาศาสตร. ปรญญานพนธ วท.ม. (วจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สทธชย ชมพพาทย. (2554). การพฒนาพฤตกรรมการเรยนการสอนเพอการแกปญหาอยางสรางสรรคของครและนกเรยนในโรงเรยนสงเสรมนกเรยนทมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตรโดยใชการวจยปฏบตการเชงวพากษ. ปรญญาวทยาศาสตรดษฎบณฑต (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต) กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

17

ภาคผนวก 1 แบบฝกการแกปญหาอยางสรางสรรคส าหรบคร

18

ขนท 1 การเขาถงปญหา เปนขนตอนการท าความเขาใจ รบรปญหาโดยสามารถเลอกใชขนตอนใดขนตอนหนงหรอใชทกขน ดงตอไปน

ขนท 1.1 การเหนความส าคญ อธบายความส าคญของปญหา

แนวทางการตอบ การเหนความส าคญของปญหาเปนจดเรมตนทดทจะท าใหเพอนคร หรอนกเรยนรสกอยากจะแกปญหา การสามารถระบถงเหตการณ สถานการณทเกดขนไดวา มผลกระทบกบตนเอง และสงคมอยางไร กอใหเกดความเสยหายอยางไร ในดานใดบาง จะเปนแรงกระตนใหเพอนครมแรงจงใจทจะแกปญหานนๆ...............เวลาทานพบปญหาตางๆ หรอนกเรยนพบปญหาตางๆ ควรใหเหนความส าคญของปญหาเปนเบองตน

เ ห ต ก า ร ณ ท ว น ว า ย ห ร อ เ ป น ปญห า ค อ.....................................................................................................................................................................

บอกซครบวาปญหาทเราพบมผลกระทบตอใคร อยางไร............................................................................................................. .................................................................................................. .....................................................................................................................................

19

การมความคดทเหมาะสมตอปญหา (คณครเหนดวยกบขอความในวงกลมไหมครบ)

แนวทางการตอบ ความคดทเหมาะสมตอปญหาชวยใหครรสกด ไมเกดความยอทอและเหนอยหนายตอการแกปญหา หรอสถานการณทเกดขน แนวคดทเหมาะสมตอปญหาเปนการคดตอสภาพปญหา 4 ประการ ประกอบดวย 1) การมองวาปญหาทเกดขนนนเปนเรองปกต นกเรยน ครครทกคนกสามารถประสบปญหานได ไมใชเราประสบอยคนเดยว 2) ปญหานเปนสงททาทายความสามารถของคณคร ลองจนตนาการวา เมอปญหานไดรบการแกไขแลว จะเกดผลดอยางไรบาง และถาไมไดรบการแกไขจะมผลกระทบอะไรตามมา และคณครอยากใหเกดสภาพใดมากทสด 3) ปญหาทกปญหา ลวนมทางออก หรอแนวทางทจะปรบใหเกดความสมดลหรอระหวางปญหากบการแกไข นนคอทกปญหามวธการแกไขแนนอน 4) การแกไขปญหาทเราพบนน จะตองใชระยะเวลาพอสมควร ดงนนจะตองคดวาเราตองละเอยดและใหเวลากบการแกปญหา บางปญหากใชระยะเวลาในการบมเพาะเชนกน

ปญหาแบบนเปนเรองปกต..................................... ปญหานทาทายความสามารถเรานะ...................... ปญหานมทางแกไขนะ........................................... ตองใจเยนๆในการแกนะ.......................................

20

ขนท 1.2 การส ารวจขอมล

หมายถง ส ารวจขอมลทมอย ทตองการเพมเตมจากแหลงขอมลเพอท าใหปญหามความชดเจน

แนวทางการตอบ การท าความเขาใจในสถานการณทเปนปญหาอยางถองแท จะชวยใหครไดทราบรายละเอยดของปญหา เพอน าไปสการระบปญหาไดอยางตรงกบสภาพความเปนจรง วาเกดอะไร กบใคร อยางไร สงผลกระทบอยางไร โดยครจะตองประเมนความสมบรณของสถานการณวา ตองการขอมลอะไรเพม ปญหาจงจะเดนชด รวมถงพจารณาเลอกแหลงขอมล และประเมนความนาเชอถอของขอมลดวย

ปญหานเกดกบใครบางนา และเกดเมอไหร อยางไร............................................................................................ ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ..... ...............................................

สาเหตของปญหาละ................................ ................................................................. ............................................................................................................................. ........................................................................................................................................

ปญหาอะไรทท าใหเกดปญหาน และปญหานสรางปญหาใดตอไป? ................................................................. ............................................................................................................................. .......................................................................................................................................................................................................................

เพอใหปญหาชดเจนตองการขอมลอะไรเพมอก หาคนหาอยางไร และ จากไหน และควรเชอขอมลนนเพยงใด............................................................................. ............................................................................................................................. ... ............................................................................................................................. .................................................................................................................................. .

21

ขนท 1.3 การระบปญหา คอการตดสนวาปญหาทเกดขนทงหมดนนปญหาใดคอปญหาทแทจรงทตองน ามา

แกไข และท าความเขาใจกบองคประกอบของการแกปญหา แนวทางการตอบ การระบปญหาเปนการชลงไปวา สงใดทท าใหเกดปญหา โดยทวไป สงทเปนสาเหตของปญหา ม 4 กลมคอ คน วธการด าเนนงาน เครองมอทใช และวตถดบ เชน ในกลมคน อาจจะคนไมชอบงาน นกเรยนขาดความตงใจ ครขาดเทคนค วธสอน สวนกลมวธการ เชน การสอสารยงไมชดเจน ครอบคลม เปนตน หลงจากทไดสาเหตของปญหาแลว ครกน าสาเหตเหลานนมาประเมนเพอพจารณาวาสาเหตใดทจะน ามาแกไข ซงการประเมนสาเหตของปญหาจะน าเสนอในสวนถดไป หลงจากนนจงก าหนดเปาหมายในการแกปญหา เชน ผลสมฤทธทางการเรยนนกเรยนเพมขน เปนตน

ลองเขยนเสนทางของปญหาดซคะวาจากสาเหตไปสตวปญหา

อะไรมาเกยวของบาง และดซวาสาเหตจรงๆคออะไร

เครองมอ

วธการ วตถดบ

คน

ปญหา

ตวอยางแผนภมการเกดปญหา

22

การประเมนปญหาทแทจรง เมอไดสาเหตจากการสรางแผนภมนน ครกน าสาเหตตางๆ มาประเมน เพอเลอกปญหาทแทจรง โดยทจะตองสรางเกณฑการประเมนขนดวยตนเอง วาจะใชเกณฑใด โดยตวอยางม 4 เกณฑไดแก อทธพลตอปญหา แกไขได ความจ าเปน และเกดปญหาอน อทธพลตอปญหา คอ สาเหตดงกลาวมสวนท าใหเกดปญหามากนอยเทาใด แกไขได คอ สาเหตดงกลาว สามารถแกไขไดโดยผประสบปญหา ความจ าเปนคอ สาเหตดงกลาวมความจ าเปนทจะตองไดรบการแกไขอยางเรงดวน เกดปญหาอน คอ สาเหตดงกลาวท าใหเกดปญหาอนๆ หรอเปนสาเหตของปญหาอนๆตามมา

สาเหตของปญหา

เกณฑการพจารณาความเปนปญหา

อทธพลตอปญหา แกไขได ความจ าเปน เกดปญหาอน รวม

สาเหตท 1

สาเหตท 2

สาเหตท ...

สาเหตท N

ปญหาทแทจรงคอ..................................................................... แลวสงทบอกวาปญหาหมดไปคอ...............................................

ใสตวเลข 1 – 10 ใหคะแนนแตละสาเหตของปญหาโดยพจารณาทละเกณฑ เชน

เกณฑอทธพลตอปญหา ใหพจารณาเปรยบเทยบสาเหตท 1 ถงสาเหตท N วา

สาเหตใดมอทธพลตอปญหามากทสด กใหคะแนนมากทสด สวนสาเหตอนกให

คะแนนลดลงตามล าดบ และสามารถประเมนใหเทากนได จากนนจงพจารณา

ใหครบทกเกณฑทสรางขน จงรวมคะแนนแตละสาเหตในแนวนอน สาเหตใดได

คะแนนมากทสด อาจกลาวไดวาเปนปญหาทแทจรง

23

ขนท 2 การคดวธการแกปญหา คอการใชความคดสรางสรรคในการหาวธแกปญหาใหมากทสด ไมมการตดสนวาความคด

ทผดหรอถก สรางหรอรวมวธการแกปญหาจากแนวคดการแกปญหาของผอน พรอมทงบนทกวธการแกปญหา

แนวทางการตอบ ขนนเปนการน า “ปญหาทแทจรง” หรอสาเหตของปญหามาพจารณาวา จะแกไขไดอยางไร โดยขนตอนน

มความจ าเปนอยางยงทจะตองคดวธการแกปญหาให “มากทสด” โดยไมตดอยใน”กรอบความเปนไปได”

กลาวคอ ตองคดทกวธ แมจะเปนไปไดหรอไมได เปนจรงหรอไมเปนจรง เหมาะสมหรอไมเหมาะสม แลวจงมา

แลกเปลยนเรยนรกบเพอนครดวยกน ทงนครสามารถผสานวธการแกปญหาทตนคด และไดฟงจากผอนเปนวธ

ใหมๆ เพมเตมได

วธของฉนในการแกปญหาคอ(1..2..3..4..)................................................ .................................................................................................................................................................................................................................... แลววธทเจงทสดของฉนคอ........................................................................ ..................................................................................................................

แลววธของเพอนละ.................................................................................. ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

เมอฟงวธแกปญหาของเพอนแลว ฉนคดวาวธทดทสดของฉนคอ ...................................................................................................................................................................................................................................................

24

ขนท 3 การเลอกและเตรยมการ คอการท าใหวธการแกปญหา มความชดเจนในการปฏบต โดยการประเมนวธการแกปญหาดวยเกณฑทสรางขนจนไดวธทดทสด จากนนจงพจารณาสงสนบสนนและอปสรรคทอาจจะเกดขนในกระบวนการแกปญหาและการวางแผนใหมโดยมขนตอนดงน

3.1 การเลอกวธการแกปญหา เปนการสรางเกณฑคดเลอกวธแกปญหาและประเมนวธการ

แกปญหา (ตวอยางเกณฑเชน จ านวนทรพยากรทใช เวลา การยอมรบจากคนอน(คร เพอน...) เปนตน) นอกจากนเราอาจจะคดเกณฑเองได

วธการคอ ครน าวธการแกปญหาทงหมดจากขนตอนท 2 มาใสในตารางแลวสรางเกณฑการพจารณาการแกปญหาขน ในทนไดแก เวลา ทรพยากร และการยอมรบ แลวใหคะแนนและรวมคะแนนเชนเดยวกนกบการประเมนสาเหตของปญหา

เวลา คอ ใชเวลานอย (วธการใดใชเวลานอยทสดในการแกปญหาจะไดคะแนนมากสด) ทรพยากร คอ ใชทรพยากรนอย (วธการใดสามารถแกปญหาโดยใชทรพยากรนอยจะไดคะแนน

สงสด) การยอมรบ คอ วธการแกปญหานน คนอนจะยอมรบมากเพยงใด (วธทคนยอมรบมากกวาจะได

คะแนนมากสด)

แนวทางการตอบ ทานสามารถสรางเกณฑการพจารณาวธการแกปญหาไดดวยตนเอง โดยอาจจะพจารณาเกฑอนๆเขามาใช

ดวยเชน การไดรบความรวมมอ เปนตน

วธแกปญหา เกณฑทใชเลอกวธการแกปญหา

เวลา ทรพยากร การยอมรบ รวม

วธท 1

วธท 2

วธท ...

วธท N

25

3.2 การคาดการณผลกระทบ คอ การคาดการณสงทอาจจะเกดขนในระหวางการแกปญหา และทรพยากรทตองใชในการแกปญหา

แนวทางการตอบ เมอครไดวธการแกปญหาทดทสดแลว กมาพจารณาวา เมอแกปญหาดวยวธการดงกลาวครจะตองใชวสด

อปกรณอะไรบาง และสงใดนาจะเกดขน จะชวยใหครสามารถวางแผนการแกปญหาไดดยงขน เชน ตองใชครคน

อนชวย หรอสถานทอะไรบาง รวมถงคาดวา ในการด าเนนการแกปญหาดวยวธดงกลาวจะเกดเหตการณอะไรขน

บาง ทงเหตการณทจะชวยใหการแกปญหาส าเรจเรวขน หรออปสรรคทจะท าใหการแกปญหาไมเปนไปตามความ

คาดหวง

เมอไดวธแกปญหาแลวลองคดซคะ ตองใช

วสด อปกรณอะไรบาง

และสภาพแวดลอม (คน สถานการณ...)

จะสงเสรมหรอเปนอปสรรคตอการ

แกปญหาดวยวธนอยางไรครบ

วสด อปกรณ............................................................................................................................................. ........................................................................................................... .........................................................................................................................................................................................................................

สงทสงเสรม/เปนอปสรรค......................................................................................................................... ............................................................................................................................. .......................................................................................................................................................................................................

26

ขนตอนท 4 การวางแผนการแกปญหา เปนการประกนความเปนไปไดของวธการแกปญหา โดยมขนตอนดงตอไปน

4.1 การประเมนงาน เปนการระบแนวทางการแกปญหาและทรพยากรทตองใชจรง

แนวทางการตอบ ขนตอนนเปนการพจารณาวาทรพยากร หรอวสดอปกรณอะไรบางทเราน ามาใชจรงๆ และแนวทางการแกปญหาควรจะเปนอยางไร เหตการณใดทมโอกาสเกดมากทสด และจะวางแนวทางการแกปญหาทสมพนธกบเหตการณนนอยางไร

4.2 การออกแบบกระบวนการ หมายถง การวางขนตอนและกจกรรมการแกปญหา โดยใช

ทรพยากรทมอย รวมถงถาเปนการแกปญหาระบบกลมกตองมการแบงหนาทความรบผดชอบ

แนวทางการตอบ หลงจากทก าหนดแนวทางการแกปญหาอยางคราวๆแลวกน าขนตอนคราวๆในขนตอนการประเมนงาน

มาวางกจกรรมการแกปญหาอยางละเอยด โดยจะตองสามารถระบขนตอน และกจกรรทชดเจน ละเอยด เหน

กจกรรมทจะท าอยางชดเจน

ขนตอน กจกรรม ตองใชอปกรณหรอเครองมออะไร

ใคร

เราจะมแนวทางคราวๆ ในการแกปญหา ภายใตทรพยากร ปจจยสนบสนน/อปสรรคทเราทราบอยางไรคะ.................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................................................. .......................................................................................................... ..........................

ลองแบงหนาทดนะครบ

27

ขนตอนท 5 การลงมอปฏบต เปนการน าแผนทวางไวในขนตอนท 4.2 ไปปฏบตจรง มการการก ากบและ

ตดตามการแกปญหา เปรยบเทยบกบผลลพธหรอจดมงหมายทตงไวขนตอนการประเมนปญหาทแทจรง มการ

สงเกตและบนทกพฤตกรรมการแกปญหา เมอเปนไปตามทวางแผนไวกใหการเสรมแรงตนเอง ในขนตอนน

ประกอบดวย

5.1 การลงมอปฏบต คอการลงมอปฏบตตามแผน สงเกต และสะทอนผลการแกปญหาวาเปนไปตามขนตอนทวางไวหรอไม รวมถงปรบปรงกระบวนการแกปญหาระหวางการแกปญหาดวย

5.2 การเผชญปญหา คอการจดการกบความรสกของตนเองระหวางการแกปญหา

ประกอบดวยการสงเกตและบนทกพฤตกรรมของตน เปรยบเทยบกบเปาหมายทตงไว การควบคมตน และเสรมแรงตนเอง

เอาละ ลองอธบายสงทคณท าในการแกปญหาดซครบ........................ ........................................................................................................

เปนไปตามเปาหมาย หรอไม อะไรทบอกวาเปนหรอไมเปนไปตามเปาหมาย

............................................................................................................................. ......

............................................................................................................................. ......

........................................................................................................................... .......

เมอไมเปนไปตามเปาหมายรสกอยางไรคะ............................. ...........................................................................................

คณแกปญหาในขณะนนๆอยางไรคะ......................... ...........................................................................................

28

แนวทางการตอบ แนวทางการเผชญปญหาคอ 1) การก ากบตนเอง (Self-Monitoring) คอการสงเกตและบนทกพฤตกรรมการแกปญหาของตน ท าใหไดขอมลยอนกลบเพอเปนแนวทางในการวางแผนระหวางการแกปญสหาตอไป 2) การประเมนตนเอง (Self-Evaluation) เปนการน าผลการบนทกการสงเกตมาเปรยบเทยบกบเปาหมายทตงไว และ 3) การเสรมแรงตนเอง (Self-Reinforcement) เกดขนเมอผลการประเมนตนเองเปนไปตามเปาหมาย

เมอเปนไปตามเปาหมาย คณใหรางวลกบตวเองอยางไรคะ........................................................................................... ...........................................................................................

คณแกปญหาในขณะนนๆอยางไรคะ......................... ..................................................................................... .................

บทเรยน /การเรยนรจากการแกปญหาในครงนคออะไรครบ........................................................................................... ........................................................................................... ........................................................................................... ........................................................................ ...................

ภาคผนวก 2 ตวอยางแบบวดความสามารถในการแกปญหาอยาง

สรางสรรค

29 29 29

29

ตวอยางแบบวดความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรค (ศรพร แกวออน, 2557)

แบบวดความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคเปนแบบทดสอบแบบขอเขยน โดยการก าหนดสถานการณแลวใหนกเรยนตอบค าถามจ านวน 11 ขอ ซงเปนสถานการณทเปนปญหาทก าหนดให 1 สถานการณ ซงอาจจะตองวดกอนและหลงการจดกจกรรมการเรยนรในแตละกลมสาระการเรยนรไดโดยแบบทดสอบมลกษณะของขอค าถามและเกณฑการตรวจใหคะแนนดงน

ลกษณะของขอค าถามและเกณฑการตรวจใหคะแนนการแกปญหาอยางสรางสรรค ค าถาม เกณฑ

ขนตอนท 1 การเขาถงปญหา หมายถง ขนตอนการท าความเขาใจ รบรปญหาและความทาทาย ตงเปาหมายและวตถประสงคของการแกปญหาใหชดเจน ซงปรากฏในขอค าถามท 1-5 ค าถามท 1 ขอใหนกเรยนระบปญหาทเกดขนจากสถานการณทก าหนดให

คะแนนความคดคลองแคลว ใหคะแนนค าตอบละ 1 คะแนนโดยนบจากค าตอบทนกเรยนตอบได ไมวาค าตอบนนจะซ ากบคนอนหรอไม คะแนนความคดยดหยน ใหคะแนนโดยนบจ านวนกลมหรอจ านวนประเภทของค าตอบ โดยน าค าตอบจากการ

ใหคะแนนความคดคลองแคลวไปจดกลมหรอประเภทใหม ค าตอบใดเปนค าตอบทศทางเดยวกนหรอความหมายเดยวกนจดเปนกลมเดยวกน แลวนบจ านวนกลมและใหคะแนนตามจ านวนกลมหรอประเภทของค าตอบทจดไวนน โดยใหกลมค าตอบละ 1 คะแนน คะแนนความคดรเรม ใหคะแนนเฉพาะค าตอบทแปลกใหมไมซ ากบนกเรยนคนอนทเขาสอบโดยมเกณฑการให

คะแนนรเรม ดงน

30

ค าถาม เกณฑ ค าตอบทซ ากนตงแต 5 คนขนไป ให 0 คะแนน ค าตอบทซ ากน 4 คน ให 1 คะแนน ค าตอบทซ ากน 3 คน ให 2 คะแนน ค าตอบทซ ากน 2 คน ให 3 คะแนน ค าตอบไมซ ากบคนอน ให 4 คะแนน

ค าถามท 2 ถาเพอนนกเรยนประสบปญหาแลวทอ ไมอยากแกปญหา นกเรยนจะพดกบเพอวาอยางไร ระบเปนขอๆ

เกณฑ: เชนเดยวกบค าถามขอท 1 คอ ความคดคลองแคลว ความคดยดดยน และความคดรเรม แตความคดยดหยนใหจดกลมไดเพยง 4 ประเดนตามกรอบหรอแนวทางของความคดทเหมาะสมตอปญหาคอ 1) การคดวาปญหาทเผชญเปนปญหาทสามารถแกไขได 2) การคดวาปญหาเปนสงททาทายตอความสามารถและความกาวหนาของตน มองถงเปาหมายในการแกปญหา 3) กลาเผชญหนากบปญหา มองวาปญหาเปนสงทเกดขนโดยปกตกบทกคน ไมใชปญหาทเพงเกด 4) มองวาการแกปญหานนเปนสงทตองใชเวลาและความพยายามในการแกไข

เงอนไข: ตองเปนค าตอบทกลาวถงความคดทเหมาะสมตอปญหา ค าถามท 3 ถาตองการท าใหปญหาชดเจน นกเรยนตองตงค าถามเพอน าไปสการท าความเขาใจกบปญหาใหชดเจนอะไรบาง

เกณฑ: เชนเดยวกบค าถามขอท 1 เงอนไข: ตองเปนค าถามทไมมค าตอบในสถานการณ ตองเปนค าถามระดบการใหเหตผล หรอวธการ

31

ค าถาม เกณฑ ค าถามท 4 ขอใหนกเรยนสรางเกณฑในการเลอกปญหาทแทจรง พรอมกบน าเกณฑนนไปพจารณาประเดนปญหาจากค าตอบขอท 1 และระบปญหาทแทจรง

4 เมอสามารถสรางเกณฑการประเมนปญหาไดสอดคลองกบสถานการณจ านวน 5 เกณฑขนไป 3 เมอสามารถสรางเกณฑการประเมนปญหาไดสอดคลองกบสถานการณจ านวน 4 เกณฑ 2 เมอสามารถสรางเกณฑการประเมนปญหาไดสอดคลองกบสถานการณจ านวน 3 เกณฑ 1 เมอสามารถสรางเกณฑการประเมนปญหาไดสอดคลองกบสถานการณจ านวน 1-2 เกณฑ 0 เมอสามารถไมสามารถสรางเกณฑการประเมนปญหาไดสอดคลองกบสถานการณ

4 สามารถใชเกณฑในการระบปญหาไดพรอมกบอธบายโดยอางองเกณฑไดครบทกเกณฑ 3 สามารถใชเกณฑในการระบปญหาไดพรอมกบอธบายโดยอางองเกณฑไดตงแต 3 -4 เกณฑ 2 สามารถใชเกณฑในการระบปญหาไดพรอมกบอธบายโดยอางองเกณฑไดตงแต 1-2 เกณฑ 1 สามารถใชเกณฑในการระบปญหาไดแตไมมการอธบายโดยอางองเกณฑ 0 ไมสามารถใชเกณฑในการระบปญหาได

ค าถามขอท 5 .ใหนกเรยนบอกสาเหตของปญหาทไดจากค าตอบขอท 3ใหมากทสด

เกณฑ: เชนเดยวกบค าถามขอท 1 เงอนไข: สอดคลองกบประเดนปญหาจากค าถามขอท 4

32

ค าถาม เกณฑ ขนตอนท 2 การคดวธการแกปญหา หมายถง การใชความคดสรางสรรคในการหาวธแกปญหาใหมากทสด โดยไมมการตดสนวาความคดนนผดหรอถก ยดปรมาณของความคดวาเปนสงทส าคญส าหรบการแกปญหา ซงปรากฏในขอค าถามท 6 ค าถามขอท 6 .ใหนกเรยนบอกวธการแกปญหาใหมากทสด

เกณฑ: เชนเดยวกบค าถามขอท 1 เงอนไข: สอดคลองกบสาเหตของปญหาจากค าถามขอท 4

ขนตอนท 3 การเลอกและเตรยมการ หมายถง การท าใหวธการแกปญหา มความชดเจนในการปฏบต โดยการประเมนวธการแกปญหาดวยเกณฑการพจารณาวธการแกปญหา และการวางแผนใหมโดย การเลอกวธการแกปญหา และการคาดการณผลกระทบ ซงปรากฏในขอค าถามท 7-9 ค าถามท 7 ขอใหนกเรยนสรางเกณฑในการเลอกวธการแกปญหา พรอมกบน าเกณฑนนไปพจารณาวธการแกปญหาจากค าตอบขอท 5 และระบวธการแกปญหาจรง

4 เมอสามารถสรางเกณฑในการเลอกวธการแกปญหาไดสอดคลองกบสถานการณจ านวน 5 เกณฑขนไป 3 เมอสามารถสรางเกณฑในการเลอกวธการแกปญหาไดสอดคลองกบสถานการณจ านวน 4 เกณฑ 2 เมอสามารถสรางเกณฑในการเลอกวธการแกปญหาไดสอดคลองกบสถานการณจ านวน 3 เกณฑ 1 เมอสามารถสรางเกณฑในการเลอกวธการแกปญหาไดสอดคลองกบสถานการณจ านวน 1-2 เกณฑ 0 เมอสามารถไมสามารถสรางเกณฑการประเมนปญหาไดสอดคลองกบสถานการณ 4 สามารถใชเกณฑการประเมนปญหาไดพรอมกบอธบายโดยอางองเกณฑไดครบทกเกณฑ 3 สามารถใชเกณฑการประเมนปญหาไดพรอมกบอธบายโดยอางองเกณฑไดตงแต 3 -4 เกณฑ 2 สามารถใชเกณฑการประเมนปญหาไดพรอมกบอธบายโดยอางองเกณฑไดตงแต 1-2 เกณฑ 1 สามารถใชเกณฑการประเมนปญหาไดแตไมมการอธบายโดยอางองเกณฑ

33

ค าถาม เกณฑ 0 ไมสามารถใชเกณฑในการระบปญหาได

ค าถามขอท 8 สรปแลววธการแกปญหาของนกเรยนเปนอยางไร (อนญาตใหปรบวธการแกปญหาใหเหมาะสมได)

4 ปรบวธการแกปญหาใหสอดคลองและเปนไปไดใชการปฏบตมากขน พรอมกบอธบายเหตผลไดชดเจน ครอบคลมประเดนทปรบ

3 ปรบวธการแกปญหา และสามารถอธบายเหตผลและความเหมาะสมของการปรบไดชดเจน แตไมครอบคลมประเดนทปรบ

2 ปรบวธการแกปญหา และสามารถอธบายเหตผลและความเหมาะสมของการปรบไดแตไมชดเจน 1 ปรบวธการแกปญหา แตไมสามารถอธบายเหตผลและความเหมาะสมของการปรบได 0 ยนยนค าตอบเดม

ค าถามขอท 9 .ในการแกปญหาตามทนกเรยนไดน าเสนอนนนกเรยนคดวาจะเกดอะไรขนบางทจะสนบสนนและเปนอปสรรคกบการแกปญหาดวยวธการของนกเรยน พรอมกบบอกวธการใชประโยชนจากสงทจะสนบสนนการแกปญหา และวธจดการกบอปสรรคทอาจจะเกดขน

เกณฑ: เชนเดยวกบค าถามขอท 1 เงอนไข: ค าตอบจะตองประกอบดวยปจจยและวธการจดการกบปจจยนนๆ จงจะนบเปน 1 ค าตอบ

34

ค าถาม เกณฑ ขนตอนท 4 การวางแผนการแกปญหา หมายถง การประกนความเปนไปไดของวธการแกปญหา ตรวจสอบ ตดตาม ปรบปรงกจกรรมตางๆ ทใชในการแกปญหา วางแผนการแกปญหาโดยใชความสามารถและขอจ ากดของบคคล บรบท เงอนไข ทรพยากร และอปสรรค ซงปรากฏในขอค าถามท 10 ค าถามขอท 10 .ใหนกเรยนเขยนขนตอนการแกปญหาใหละเอยดโดยใหระบ การปฏบตแตละข นตอน สงทตองใชในขนตอนนน ปจจยทเกยวของ และเปาหมายความส าเรจในแตละข น

เกณฑ: เชนเดยวกบค าถามขอท 1 แตนบเฉพาะความคดคลองแคลวเทานน เงอนไข: ค าตอบจะตองประกอบดวยวธการ ทรพยากรทใช ปจจยทเกยวของ และเปาหมาย จงจะนบเปน 1 ค าตอบ

ขนตอนท 5 การลงมอปฏบต หมายถง การน าแผนทวางไวไปปฏบตจรง การก ากบและตดตามการแกปญหา เปรยบเทยบกบผลลพธหรอจดมงหมายทตงไว มการสงเกตและบนทกพฤตกรรมการแกปญหา เมอเปนไปตามทวางแผนไวกใหการเสรมแรงตนเอง ซงปรากฏในขอค าถามท 11 ค าถามขอท 11 ในการด าเนนการแกปญหา นกเรยนจะมวธการอยางไร เพอใหการแกปญหาประสบความส าเรจอยาง

เกณฑ: เชนเดยวกบค าถามขอท 1 แตความคดยดหยนใหจดกลมใน 4 ประเดนของการด าเนนการขณะแกปญหาคอ 1) การยดข นตอนและเปาหมายของการแกปญหา 2) การเตอนตนเองและการบนทกตางๆระหวางการแกปญหา 3) การใหการเสรมแรงตนเองในขณะการแกปญหา 4) การประเมนตนเองขณะแกปญหา

เงอนไข: ตองเปนค าตอบทกลาวถงการด าเนนการขณะแกปญหา

การรวมคะแนนใชผลตางของการแกปญหาอยางสรางสรรคหลงการทดลอง ลบดวยกอนการทดลองจ าแนกเปนรายดานและภาพรวม

35

36

ภาคผนวก 3 ตวอยางแบบวดเจตคตตอแกปญหาอยางสรางสรรคส าหรบนกเรยน

37

ตวอยาง แบบวดเจตคตตอแกปญหาอยางสรางสรรคส าหรบนกเรยน

(ปรบจากศรพร แกวออน, 25547) __________________________________________________________________ แบบสอบถามนประกอบดวย 2 ตอน ดงน

ตอนท 1 ขอมลทวไป ตอนท 2 ความคดเหนทมตอการแกปญหาอยางสรางสรรค

การตอบของทานใชเพอพฒนาเทานน ไมมผลแตอยางใดกบทาน โปรดตอบใหตรงกบสภาพความเปนจรงมากทสด ขอมลจากแบบสอบถามในการวจยครงน ผวจยจะน าเสนอเปนภาพรวม และขอขอบพระคณเปนอยางสงในความรวมมออยางดยง

ผวจย

ตอนท 1 ขอมลทวไป

เพศ

1. ☐ ชาย 2. ☐ หญง

ตอนท 2 ความคดเหนทมตอการแกปญหาอยางสรางสรรค

ค าชแจง แบบสอบถามความคดเหนทมตอการแกปญหาอยางสรางสรรคฉบบนใหทานท าเครองหมาย ลงในชองวางทตรงกบระดบความคดเหนของทานมากทสดโดยมระดบการตอบดงน 1 แทน ทาน “ไมเหนดวยอยางยง” กบขอความทก าหนดให 2 แทน ทาน “ไมเหนดวย” กบขอความทก าหนดให 3 แทน ทาน “เฉยๆ” กบขอความทก าหนดให 4 แทน ทาน “เหนดวย” กบขอความทก าหนดให 5 แทน ทาน “เหนดวยอยางยง” กบขอความทก าหนดให

38

ขอ ความคดเหนทมตอการแกปญหาอยางสรางสรรค ระดบความคดเหน

5 4 3 2 1

1 ฉนคดวาควรระบปญหาจากสถานการณกอน จงจะแกปญหาไดด 2 ถาเรามองปญหาดวยความเขาใจ เราจะแกปญหาไดดข น 3 การมขอมลทชดเจนเกยวกบปญหา จะชวยแกปญหาไดดข น 4 ถาเรารวาปญหาใดเปนปญหาทแทจรง เราจะแกปญหานนไดส าเรจ 5 การคดวธการแกปญหามากๆ ไมท าใหเสยเวลา 6 การจะแกปญหาไดส าเรจ เราจะตองเลอกสรรวธการแกปญหาทเหมาะสม

ทสด

7 เมอเราเลอกวธการแกปญหาทเหมาะสมทสดแลว จะตองมการปรบแผนใหเหมาะสม

8 การทเราก าหนดสงทจ าเปนตองใชในการแกปญหา จะท าใหการแกปญหามประสทธภาพ

9 ทกคนจะตองชวยกนท างานทไดรบมอบหมายตามแผนการทวางไว จงจะแกปญหาไดด

10 การปฏบตตามแผนการทวางไว ท าใหเราแกปญหาไดอยางราบรน 11 รางวลขณะท างานเปนสงทท าใหฉนมก าลงใจท างานตอไป 12 ฉนชอบทจะนกถงความส าคญของปญหากอนเสมอ 13 ฉนรสกไมเครยดเมอตองแกปญหา 14 มนเปนเรองนาสนกทจะตองหาขอมลมากมายเพอน ามาใชแกปญหา 15 ฉนชอบใหปญหามความชดเจน จงจะแกปญหานน 16 ฉนชอบทจะตองคดวธการแกปญหาหลายๆ วธ 17 ฉนเลอกวธการแกปญหาทฉนรสกวาดทสด แมจะเปนวธทอาจไมไดผลก

ตาม

18 การจะคาดเดาไดวาจะเกดอะไรขนระหวางแกปญหาไมใชเรองยาก 19 การบอกสงทตองใชในการแกปญหา ท าใหสะดวกในการแกปญหา 20 การท างานตามขนตอน ท าใหฉนท างานไดสะดวก รวดเรว 21 ฉนชอบทตองปฏบตตามแผนการทวางไว 22 ฉนพอใจทกครงเมอท างานไดส าเรจ แลวไดรางวลทฉนชอบ 23 ฉนตองรเหตผลวาท าไมตองแกปญหานนๆ 24 ฉนจะแกปญหาใหได แมมนจะเปนเรองทยาก

39

ขอ ความคดเหนทมตอการแกปญหาอยางสรางสรรค ระดบความคดเหน

5 4 3 2 1

25 แมตองใชเวลา ฉนจะคนหาขอมลจนกวาจะเพยงพอ 26 ฉนจะไมลงมอแกปญหาจนกวาจะรวาปญหาทแทจรงคออะไร 27 ฉนตองคดวธการแกปญหาหลายๆ วธ กอนเลอกวธการทดท สดเสมอ 28 ฉนจะเปรยบเทยบวธการแกปญหาวาวธใดดกวา แลวคอยเลอก 29 แมขณะแกปญหาจะเกดเหตการณไมคาดหวงขน ฉนกพรอมทจะวางแผน

ส ารองเพอแกไขตอไป

30 แมฉนจะก าหนดวสด อปกรณในการแกปญหาไมเหมาะสม ฉนกจะแกไข 31 แมแผนการแกปญหาออกมาไมคอยดนก ฉนกจะท าตามแผนไปกอน 32 ฉนจะปฏบตตามแผนการทวางไว แมผลทไดจะส าเรจหรอไม 33 ฉนใหก าลงใจตนเองเสมอ เมอฉนรสกทอใจในการแกปญหา

40

ภาคผนวก 4 ตวอยางแบบวดพฤตกรรมการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรค

41 ตวอยางแบบวดการจดกจกรรมการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรคของคร

(สทธชย ชมพพาทย, 2554)

ค าชแจง ใหระบพฤตกรรมการสอนของทาน โดยใหวงกลมรอบระดบการสอนของทานทตรงกบความเปนจรงมากทสด(ปญหา หมายรวมถงจดมงหมายของนกเรยนในการสอนแตละครง)

กระบวนการ ระดบ พฤตกรรมการสอน 1.การเขาถงปญหา: เหนความส าคญ

วตถประสงค: บงชสถานการณทตองการพฒนาในมมมองของตนและผอน ระดบ 1 น าเสนอสถานการณทเปนปญหา ใชค าถามเพอใหนกเรยนอธบาย

ความส าคญของปญหาปญหา ระดบ 2 น าเสนอสถานการณทเปนปญหา ใหนกเรยนอธบายความส าคญและ

ผลกระทบของปญหาทมตอตนเองและผอน ระดบ 3 น าเสนอสถานการณทเปนปญหา ใหนกเรยนอธบายความส าคญและ

ผลกระทบของปญหาทมตอตนเองและผอน และใหขอมลยอนกลบตอการแสดงความคดเหนของนกเรยน

1.การเขาถงปญหา: เหนความส าคญ

วตถประสงค: มความคดทเหมาะสมตอปญหา ระดบ 1 ถามนกเรยนถงบคคลทจะประสบปญหาเชนเดยวกบตนเอง

ระดบ 2 ถามนกเรยนถงบคคลทจะประสบปญหาเชนเดยวกบตนเอง รวมทง

คาดการณความรสกและวธการแกปญหาของบคคลนน ระดบ 3 ถามนกเรยนถงบคคลทจะประสบปญหาเชนเดยวกบตนเอง รวมทง

คาดการณความรสกและวธการแกปญหาของบคคลนน และใหนกเรยนประมาณระยะเวลาในการแกปญหา

1.การเขาถงปญหา: การส ารวจขอมล

วตถประสงค: ส ารวจและรวมรวมขอมลทเกยวของกบปญหา ระดบ 1 ใหนกเรยนอธบายลกษณะของปญหา พรอมทงระบขอมลเกยวกบ

ปญหาทตองการทราบ ระดบ 2 ใหนกเรยนอธบายลกษณะของปญหา พรอมทงระบขอมลเกยวกบ

ปญหาทตองการทราบ บอกแหลงขอมลและ สอนใหนกเรยนท าการสบคนขอมล

ระดบ 3 ใหนกเรยนอธบายลกษณะของปญหา พรอมทงระบขอมลเกยวกบปญหาทตองการทราบ บอกแหลงขอมลและ สอนใหนกเรยนท าการสบคนขอมล ใหขอมลยอนกลบเกยวกบการสบคนขอมลของนกเรยน

42 กระบวนการ ระดบ พฤตกรรมการสอน 1.การเขาถงปญหา: การระบปญหา

วตถประสงค: ระบปญหาทแทจรงทตองการแกไข ระดบ 1 ใหนกเรยนบอกปญหาทแทจรงทตองการแกไข และใหระบสาเหตของ

ปญหา

ระดบ 2 ใหนกเรยนบอกปญหาทแทจรงทตองการแกไข และใหระบสาเหตของปญหา สอนใหนกเรยนเขยนแผนภมการเกดปญหา และรายละเอยดของการเกดและเหตผลของการเลอกปญหา

ระดบ 3 ใหนกเรยนบอกปญหาทแทจรงทตองการแกไข และใหระบสาเหตของปญหา สอนใหนกเรยนเขยนแผนภมการเกดปญหา และรายละเอยดของการเกดและเหตผลของการเลอกปญหา สอนและใหนกเรยนตงเปาหมายหมายการแกปญหา

2. การคดวธการแกปญหา

วตถประสงค: คดวธการแกปญหา ระดบ 1 สอนการคดสรางสรรคใหกบนกเรยน และใหนกเรยนระดมสมองคด

วธการแกปญหา

ระดบ 2 สอนการคดสรางสรรคใหกบนกเรยน ใหนกเรยนระดมสมองคดวธการแกปญหา ใหนกเรยนบนทกวธการแกปญหาของเพอนในกลม

ระดบ 3 สอนการคดสรางสรรคใหกบนกเรยน ใหนกเรยนระดมสมองคดวธการแกปญหา ใหนกเรยนบนทกวธการแกปญหาของเพอนในกลม ใหนกเรยนลองปรบปรงวธการแกปญหาของตนจากการฟงเพอนในกลม

3. การเลอกและเตรยมการ: การเลอกวธการแกปญหา

วตถประสงค: ประเมนวธการแกปญหา ระดบ 1 สอนใหนกเรยนเลอกเกณฑการประเมนวธการแกปญหา และให

นกเรยนเลอกวธแกปญหา

ระดบ 2 สอนใหนกเรยนเลอกเกณฑการประเมนวธการแกปญหา ถามรายละเอยดและความส าคญของเกณฑการประเมนวธการแกปญหา และใหนกเรยนเลอกวธแกปญหา ถามเหตผลของการเลอกวธการแกปญหา

ระดบ 3 สอนใหนกเรยนเลอกเกณฑการประเมนวธการแกปญหา ถามรายละเอยดและความส าคญของเกณฑการประเมนวธการแกปญหาและใหนกเรยนเลอกวธแกปญหา ถามเหตผลของการเลอกวธการแกปญหา ใหขอมลยอนกลบเกยวกบการเลอกวธการแกปญหา

43 กระบวนการ ระดบ พฤตกรรมการสอน 3. การเลอกวธการแกปญหา: การคาดการณผลกระทบ

วตถประสงค: ระบปจจยสนบสนน อปสรรค ทอาจจะเกดขนในการแกปญหา รวมถงทรพยากรทตองใชในการแกปญหา ระดบ 1 ใหนกเรยนคาดการณสงทอาจจะเกดขนระหวางการแกปญหา

ระดบ 2 ใหนกเรยนคาดการณสงทอาจจะเกดขนระหวางการแกปญหา และถาม

วาเหตการณทเกดขนเปนอปสรรคหรอสงสนบสนนอยางไร ระดบ 3 ใหนกเรยนคาดการณสงทอาจจะเกดขนระหวางการแกปญหา และถาม

วาเหตการณทเกดขนเปนอปสรรคหรอสงสนบสนนอยางไร ใหระบวธการจดการและใหขอเสนอแนะตอแนวทางในการใชประโยชนจากสงสนบสนนและแนวทางปองกนอปสรรคนน

4. การวางแผนการแกปญหา: การประเมนงาน

วตถประสงค: วางแนวทางและระบทรพยากรทตองใชจรงในการแกปญหา ระดบ 1 ใหนกเรยนบอกถงวสด อปกรณหรอเครองมอทตองใชในการแกปญหา

ระดบ 2 ใหนกเรยนบอกถงวสด อปกรณหรอเครองมอทตองใชในการแกปญหา

รวมทงถามถงความจ าเปนของวสด อปกรณและเครองมอเหลานน

ระดบ 3 ใหนกเรยนบอกถงวสด อปกรณหรอเครองมอทตองใชในการแกปญหา รวมทงถามถงความจ าเปนของวสด อปกรณและเครองมอเหลานน ใหอธบายขอจ ากด และใหขอมลยอนกลบแกนกเรยน

4. การวางแผนการแกปญหา: การออกแบบกระบวนการ

วตถประสงค: วางแผนการแกปญหา เครองมอและการมอบหมายงาน/กจกรรมในการแกปญหา ระดบ 1 ใหนกเรยนวางแผนขนตอนและกจกรรมการแกปญหาใหสอดคลองกบ

สงสนบสนนและอปสรรค

ระดบ 2 ใหนกเรยนวางแผนขนตอนและกจกรรมการแกปญหาใหสอดคลองกบสงสนบสนนและอปสรรค ใหขอเสนอแนะตอการวางแผนของนกเรยน ใหแบงหนาทในกลม

ระดบ 3 ใหนกเรยนวางแผนขนตอนและกจกรรมการแกปญหาใหสอดคลองกบสงสนบสนนและอปสรรค ใหขอเสนอแนะตอการวางแผนของนกเรยน ใหแบงหนาทในกลม พรอมทงถามนกเรยนถงวธการท างานเพอใหเกดประสทธภาพมากทสด

44 กระบวนการ ระดบ พฤตกรรมการสอน 5. การลงมอปฏบต:การลงมอปฏบต

วตถประสงค: ปฏบตตามแผนทวางไว สะทอนผล และพฒนาวธการแกปญหา ระดบ 1 ตดตามดแลนกเรยนใหแกปญหาตามทวางแผนไว ระดบ 2 ตดตามดแลนกเรยนใหแกปญหาตามทวางแผนไว ถามถงปญหาและ

อปสรรคทเกดขน ใหก าลงใจแกนกเรยน ระดบ 3 ตดตามดแลนกเรยนใหแกปญหาตามทวางแผนไว ถามถงปญหาและ

อปสรรคทเกดขน ใหก าลงใจแกนกเรยนพรอมทงใหขอเสนอแนะ 5. การลงมอปฏบต: การเผชญปญหา

วตถประสงค: จดการควบคมตนเอง ประเมน และเสรมแรงตนเองระหวางการแกปญหา ระดบ 1 ถามเกยวกบความรสกระหวางการแกปญหาของนกเรยน โดยให

นกเรยนบนทกผลการแกปญหา ระดบ 2 ถามเกยวกบความรสกระหวางการแกปญหาของนกเรยน โดยให

นกเรยนบนทกผลการแกปญหา และใหเปรยบเทยบผลการแกปญหากบวตถประสงคทวางไว

ระดบ 3 ถามเกยวกบความรสกระหวางการแกปญหาของนกเรยน สอนวธการเสรมแรงและเสรมแรงตอการแกปญหาของนกเรยน ใหนกเรยนบอกความรสกเมอไดรบการเสรมแรงตนเอง

45

ตวอยางแบบวดพฤตกรรมการเรยนรแบบแกปญหาอยางสรางสรรคของนกเรยน

(สทธชย ชมพพาทย, 2554)

เลขท...................กลม............................................ ค าชแจง 1

การตอบของนกเรยนไมมผลแตอยางใดตอคะแนน โปรดตอบใหตรงกบสภาพความเปนจรงมากทสด ขอมลจากแบบสอบถามในครงน ครจะน าเสนอเปนภาพรวม ซงจะเปนประโยชนอยางมากตอนกเรยน และขอขอบคณเปนอยางสงในความรวมมออยางดยง ค าชแจง 2 ใหท าเครองหมาย / บอกระดบของพฤตกรรมการเรยนการสอนของทาน

5 หมายถง มการปฏบตในระดบมากทสด / 4 หมายถง มการปฏบตในระดบมาก / 3 หมายถง มการปฏบตในระดบปานกลาง / 2 หมายถง มการปฏบตในระดบนอย / 1 หมายถง ไมมการปฏบตเลย

พฤตกรรมการเรยนการสอน ระดบพฤตกรรม

5 4 3 2 1

1. อธบายความส าคญของปญหาหรอสถานการณ ทมตอตนเอง ผอน และสงคม

2. นกเรยนยกตวอยางประกอบการอธบาย

3. แสดงความรสกทมตอปญหาหรอสถานการณ

4. นกเรยนสรางแรงจงใจตอการแกปญหา

5. อธบายรายละเอยดของปญหา

6. ระบสาเหตของปญหาและปญหาอนทเกยวของกบปญหา

7. สบคนและประเมนขอมลเกยวกบปญหาเพอท าใหปญหาหรอสถานการณมความชดเจน

8. เขาใจสงทตองปฏบตหรอปญหาทตองแกไขจรงๆในการเรยนวาคออะไร

9. เชอมโยงปญหากบสาเหตและผลทตามมา

10. อธบายเหตผลการเลอกปญหาทแทจรง

11. วางเปาหมายหรอวตถประสงคในการแกปญหา

12. คดวธการแกปญหาและเลอกวธการทดท สด

13. บรณาการหรอปรบปรงวธการแกปญหาจากการรบฟงผอน

14. อธบายวธการแกปญหาของตนเอง

15. บนทกวธการแกปญหาของเพอนในกลม

16. อธบายการใชเกณฑการประเมนวธการแกปญหา

17. อธบายเหตผลของการเลอกวธการแกปญหา

46

พฤตกรรมการเรยนการสอน ระดบพฤตกรรม

5 4 3 2 1

18. ปรบปรงวธการแกปญหาใหชดเจนยงขน

19. คาดการณสงสนบสนนและอปสรรคทอาจจะเกดระหวางการแกปญหา

20. บอกแนวทางการปองกนอปสรรคและการใชประโยชนจากปจจยสนบสนนทอาจจะเกดขน

21. อธบายบรบทและเงอนไขของการแกปญหา

22. ระบและบอกความจ าเปนของสงทตองใชในการแกปญหาหรอปฏบตงาน

23. วางแผนขนตอนการแกปญหาหรอท างานทชดเจน

24. ปรบปรงข นตอนการแกปญหาหรอการปฏบตงานใหดข น

25. สมาชกในกลมมการก าหนดหนาทความรบผดชอบ

26. อธบายวธการทจะปฏบตกจกรรมในขนตอนการแกปญหาใหมประสทธภาพ

27. ปฏบตงานตามกจกรรมและขนตอนในแผนการแกปญหาหรอข นตอนการท างาน

28. บนทกวธการแกปญหาของตนเองโดยแสดงรายละเอยดและยกตวอยางกจกรรมการแกปญหา

29. เปรยบเทยบกระบวนการ และผลการแกปญหากบเปาหมายทต งไว

30. วเคราะหและแกปญหาทเกดขนเฉพาะหนา

31. บอกไดวามความรสกอยางไรในขณะทแกปญหา

32. ใหก าลงใจหรอรางวลกบตวเองเมอการแกปญหาประสบความส าเรจ