1

การสอสารภาพลกษณทสะทอนอตลกษณความเปนนกรองของ “มาชา วฒนพานช”1

ประกายกาวล ศรจนดา* วนาวลย ดาต**

อตสาหกรรมเพลงของประเทศไทย ไดมบทบาทส าคญในการสรางสนทรยศาสตรใหกบคน

ไทยมาเปนระยะเวลารวมกวา 80 ปมาแลว โดยเฉพาะ “เพลงไทยสากล” ทมลกษณะเปนเพลงทขบรองในภาษาไทย น าท านองไทยเดมใสเนอรองบรรเลงและขบรอง โดยใชมาตรฐานของโนตเพลงแบบสากล จนถอไดวาเปนเพลงไทยแนวใหมทไดรบความนยมอยางรวดเรวและมพฒนาการตามสภาพสงคมทเปลยนแปลงไปอยางตอเนองตลอดหลายสบปทผานมา จากอทธพลของดนตรตะวนตกทเขามามบทบาทในอตสาหกรรมเพลงของไทยตงแตป 2527 เปนตนมา ไดเกดการเปลยนแปลงอยางชดเจนในวงการเพลงไทยสากล เมอผลงานเพลงทพยายามเสนอความแปลกใหมหลายชดเรมประสบความส าเรจ ท าใหบรษทผผลตเทปเพลงหลายบรษทเรมเปนทรจกมากขน เชน บรษท แกรมม เอนเตอรเทนเมนท, บรษท นธทศน โปรโมชน, บรษท อารเอส โปรโมชน, บรษท คตา เรคคอรด, บรษท รถไฟดนตร เปนตน โดยบรษทเหลานเรมท าการแขงขนกนผลตเพลงในสไตลดนตรใหม ๆ ออกมามากมาย เชน แนวปอบ (Pop) ปอบรอค (Pop rock) แดนซ (Dance) เฮฟว เมทล (Heavy metal) สวนเพลงไทยแบบเกาทน ามาผลตใหม ไดแก เพลงเพอชวต, ลกทง, ลกกรง, วงขบรองประสานเสยง ฯลฯ กยงคงไดรบความนยมแตมแนวโนมความนยมทลดลงเรอย ๆ ทงน บรษทผผลตเทปเพลงแตละแหงจงไดพยายามรวบรวมเอาศลปน นกรอง นกดนตร และนกแตงเพลงเขาไวในสงกดของตน ท าใหแนวดนตรทกประเภท ทกสไตล ลวนเกดขนภายใตสงกดในระบบธรกจทงสน จงท าใหมเทปเพลงในแนวตาง ๆ ออกมามากมายอยางทไมเคยมมากอนในอดต (ล าเนา เอยมสะอาด, 2539)

*ประกายกาวล ศรจนดา (นศ.ม.) นเทศศาสตรพฒนาการ, จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2548 ปจจบนเปนอาจารยประจ าสาขาวชา

การโฆษณาและสอสารการตลาด กลมสาขาวชานเทศศาสตร คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา

**วนาวลย ดาต (Ph.D.(Mass Communication), College of Communication and Information science , The University of Alabama) ปจจบนเปนผชวยศาสตราจารยประจ าคณะวทยาการจดการและสารสนเทศศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร

1 บทความวจยนตพมพครงแรกในวารสารนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ปท 30 ฉบบท 3 ประจ าป 2555

2

ศมกมล ลมปชย (2536) ไดแบงพฒนาการของเพลงไทยสากลในระยะทผานมาทสามารถแบงตามชวงเวลาเอาไว ดงน ตงแต พ.ศ. 2500-2510 เปนยคของ”เพลงลกทง”เกดในสอโทรทศน, พ.ศ. 2508-2515 เปนยค”รอคแอนดโรล” : วยรนไทยเลยนแบบตะวนตก, พ.ศ. 2510-2519 คอยคกระแส”เพลงเพอชวต” ตานเผดจการเพอสงคมใหม, พ.ศ. 2521-2526 เปนยคก าเนดธรกจ “เพลงไทยสากล” และ พ.ศ. 2527-2531 เปนยคระบบธรกจสนคา” เรมเตบใหญ ซงนนหมายความวาในชวงเวลาดงกลาวท าใหมผลงทนและด าเนนธรกจดานธรกจเทปเพลงนมากขนเรอย ๆ ซงลวนตองอาศยกลยทธการตลาดมาเปนสวนส าคญในการวางแผนและก าหนดแนวทางในการสอสารไปยงกลมผบรโภคเปนหลก ทไดพบเหนจากการศกษาของปยะรตน เนตรไสว (2549) พบวาคายเพลงสวนใหญมกใชกลยทธการสรางภาพลกษณศลปนใหมลกษณะตามทตลาดตองการเพอชวยจงใจใหเกดความนยมชมชอบอนจะน าไปสยอดจ าหนายทเพมขน โดยอาจไมไดค านงถงตวตนทแทจรงของศลปนวาตองการท าเพลงแบบใด หรอใหภาพตวเองปรากฏออกมาในลกษณะไหน ยอมชใหเหนวา ธรกจในอตสาหกรรมเพลงไทยสากลนนมการใชการสอสารการตลาดโดยการสรางศลปนใหมลกษณะเปน “ตราสนคา” หรอ Personal Brand ซงเปนตราสนคาของบคคล ใหมภาพลกษณทโดดเดนมความแตกตางทงแนวเพลง การแตงกาย เพอใชสอสารไปยงกลมเปาหมายใหมาชนชอบผลงานเพลงและเกดความนยมในทสด ดงนน จงถอเปนเรองยากในการทบคคลใดคนหนงทมอาชพเปนนกรองนกแสดง ในอตสาหกรรมเพลงไทยสากลของเมองไทย จะสามารถยนหยดไดรบความนยมดวยการธ ารงรกษาชอเสยง ผลงาน และความส าเรจ ใหเปนทรจกของประชาชนในวงกวางทวประเทศอยางตอเนองและยาวนาน แตหากเปนไปไดวาจะตองมองคประกอบส าคญหลายประการทจะท าให นกรอง ผนนประสบความส าเรจจนไดรบความนยมอยางยาวนาน ภายใตตราสนคาทมความแขงแรงและมอตลกษณทแตกตางรวมไปถงศกยภาพและกลยทธของบรษทคายเพลงทมประสทธภาพในการสอสาร

มาชา วฒนพานช คอ นกรอง นกแสดงหญงคนหนงทไดรบความนยมในประเทศไทยมาเปนระยะเวลากวา 25 ป โดยเรมมผลงานในวงการบนเทงจากการแสดงภาพยนตรเรองแรก คอ ต ารวจเหลก ในป 2529 ในชอ “พม วฒนพานช” จนไดรบรางวลตกตาเงนนกแสดงดาวรงฝายหญง จากการประกาศผลรางวลตกตาทองพระราชทาน พระสรสวดในป 2530 ท าใหมชอเสยงและเปนทรจกภายในระยะเวลาอนรวดเรว และมผลงานภาพยนตรตามมาอกหลากเรองหลายแนวอยางตอเนอง อาท รกหนอยนา วนาล (พ.ศ. 2529) ตะวนเพลง กวาจะรเดยงสา เพชรเสยนทอง ฟาสทอง วยเปรยวปก ๆ วนทสดสะดดรก ออมกอดซาตาน (พ.ศ.2530) และในปถดมากไดรบรางวลตกตาทองพระราชทาน พระสรสวด นกแสดงน าหญงยอดเยยม จากภาพยนตรเรองจงรก ในป 2530 และมผลงานภาพยนตรตามมาอกจ านวนมากในปถดมา อาท ปศาจสเงน เพชฌฆาตสชมพ ววาหจ าแลง รกหนอยนา อจกปปา (พ.ศ.2531) เปนตน

3

ภาพท 1 : ภาพยนตรเรอง “ต ารวจเหลก” ผลงานการแสดงครงแรกของมาชา วฒนพานช ในชอ “พม วฒนพานช”

ในดานผลงานการแสดงละครโทรทศน พม วฒนพานช เรมการแสดงละครครงแรกในป 2531 ในละครเรอง กวาจะรเดยงสา คกบ สวะ แตรสงข ทางสถานโทรทศนสกองทพบกชอง 7 จนไดรบความส าเรจอยางทวมทน ท าใหมผลงานละครเรองอยเพอรก รวมกบ ลขต เอกมงคล ในปตอมา หลงจากนนในชวงตงแตป 2532 เปนตนไป พม วฒนพานช เรมหางหายจากผลงานการแสดงทงภาพยนตรและผลงานละครโทรทศนเพอไปใชชวตครอบครวรวมกบ อ าพล ล าพน นกรอง นกแสดงวยรน ยอดนยมในขณะนน และ มบตรชายรวมกน 1 คนคอ นวพล วฒนพานช (ล าพน) โดยเปนลกษณะของการจากการอ าลาวงการอยาง เงยบ ๆ แบบไมเปนทางการของ พม วฒนพานช นกแสดงสาวยอดนยมอนาคตไกลในขณะนน เพอเตรยมใชชวตครอบครวอยางเตมท

จนกระทงในป 2534 พม วฒนพานช กลบมามผลงานในวงการบนเทงอกครง ดวยภาพลกษณใหม ในฐานะศลปนนกรองคนใหมของสงกด แกรมม เอนเตอรเทนเมนท ดวยภาพของความเปนผหญง สวย ทะมดทะแมง เทหหมนใจ ดวยผมซอยสนแบบทอมบอย ในชอ Marsha หรอ มาชา วฒนพานช กบผลงานเพลงชดแรก “ถามดาว” ทสรางความฮอฮาใหกบวงการบนเทงในขณะนนเปนอยางมาก เนองจากหลายคนเขาใจวาเธอไดหนหลงใหกบวงการบนเทงจากการใชชวตครอบครวแลว ประกอบกบแนวเพลงปอบรอกใส ๆ ทอยในกระแสนยมของกลมผฟงเพลงไทยในชวงเวลานน สงผลใหผลงานเพลงชดถามดาวไดรบความนยมอยางมากมายจากกลมผฟงเพลงไทยจนไดมการเปลยนปกเทปคลาสเซท ซงในอดตจะถอวาหากงานเพลงชดใดไดมการเปลยนปกนนแสดงวามยอดขายสงและไดรบความนยมอยางแพรหลาย ในผลงานเพลงชดนมผลงานเพลงฮตตดหจ านวนมาก อาท เหนอยไหมดาว โลกเอยง แตกหก เปนตน และตอกย าความส าเรจดวยการแสดงสดคอนเสรตใหญครงแรก ณ เอม.บ.ซ. ฮอลล มาบญครอง เซนเตอร ในวนท 16 พฤศจกายน 2534 ในชอ “คอนเสรต มาชา มาโชว” ทมผชมซอบตรเขาชมอยางคบคง จนตองมการจดท าเปนเทปบนทกการแสดงสดออกจ าหนายในเวลาตอมา

4

ภาพท 2 : อลบม ถามดาว ผลงานเปดตวการเปนนกรองครงแรกของ มาชา วฒนพานช ในป 2534

หลงจากการกลบมามผลงานในวงการบนเทงในฐานะนกรองสงกดแกรมมของ มาชา วฒนพานช ในป 2434 สงผลใหมาเธอกลบมามผลงานในวงการบนเทงอยางตอเนองอกเปนจ านวนมาก ไมวาจะเปน ละครโทรทศน ทกลบมามผลงานอกครงในป 2535 ดวยละครโทรทศนเรองไฟโชนแสง ทางสถานโทรทศนไทยทวสชอง 3 จนไดรบรางวลโทรทศนทองค านกแสดงน าหญงยอดเยยมไปครอง กอนจะมผลงานละครโทรทศนตามมาอยางสม าเสมอทกป รวมจนถงปจบนจ านวน 12 เรอง ประกอบดวย ทางสถานโทรทศนไทยทวสชอง 3 ไดแก โสมสองแสง (2536) เจาสาวมออาชพ (2544) ขอพลกฟาตามลาเธอ (2547) เจดนฉนรกเธอ (2548) และ ลขตสเนหา (2554) ทางสถานโทรทศนกองทพบกชอง 5 ไดแก วงน าวน (2535) นางสาวไมจ ากดนามสกล (2540) หงสเหนอมงกร (2542) และ สายลมกบแสงดาว (2547) ทางสถานโทรทศนสกองทพบกชอง 7 ไดแก บวงบรรจถรณ (2547)

ในดานของผลงานเพลงทมออกมาอยางสม าเสมอหลงจากอลบมชดแรก ถามดาว ในป 2534 เปนตนมา กมผลงานอลบมเดยวอกจ านวน 9 ชด อนประกอบดวย รสชาตความเปนคน (2536) Room number three (2539) Re-entry (2540) Marsha maya (2542) Fine days (2544) The river of life (2546) Marsha in love (2548) Marsha Selection (2549) Let’s have fun tonight (2550) รวมเปน 10 ชด ซงผลงานเพลงในแตละชดนนตางกไดรบความนยมจนมผลงานเพลงเปนทรจกในกลมผฟงเพลงชาวไทยในวงกวางตลอดระยะเวลา 20 ป จนท าใหเปดบรษทผลตงานเพลงของตนเองในนาม บรษท มาชา โปรดกชน จ ากด เพอผลตผลงานเพลงอลบมเดยวนอกสงกดแกรมม เปนครงแรก ในผลงานเพลงชดใหมของเธอในชอ Alive

5

ภาพท 3 : มาชา วฒนพานช ในปจจบน (2554-2555) ทก าลงจะมผลงานเพลงอลบมเดยวชดท 11 Alive

ซงตลอดระยะเวลากวา 25 ป ในวงการบนเทง มาชา วฒนพานช มผลงานการแสดงภาพยนตรไทย รวม 19 เรอง ผลงานการแสดงละครโทรทศนรวม 12 เรอง เพลงอลบมเดยวจ านวน 10 ชด และ อลบมพเศษอกกวา 15 ชด นอกจากนยงมการแสดงสดประเภทคอนเสรตทจดเตมรปแบบของตวเอง จ านวน 7 ครง นนยอมหมายความถง “ความนยม” ในตวมาชา วฒนพานช ซงเปนทนยมในกลมผบรโภคจ านวนมากทวประเทศ อนขดแยงกบพฤตกรรมของกลมผบรโภคเพลงไทยสากลทนยมชนชอบ และเปนแฟนคลบ ศลปน นกรอง ทมสถานะ “โสด” และยงไมมครอบครวอยางเปนทางการเทหานน จากความสามารถในการรกษาเสถยรภาพของความนยมไดอยางตอเนองและยาวนาน จงถอเปนปรากฏการณทนาสนใจเปนอยางยงในการทจะศกษาถงความเปนอตลกษณของมาชา วฒนพานช ในฐานะศลปนนกรอง และพฒนาการของกลยทธทใชในการสอสารภาพลกษณของมาชา วฒนพานช ในฐานะศลปนนกรอง ตงแตอดตจนถงปจจบน โดยเปนลกษณะของการศกษาขอมลเชงลก ทงน เนองจากความเปน “นกรอง” นนเปนผลงานทจะ “สะทอน” ความเปนตวตนของศลปนผานทางภาพลกษณไดชดเจนกวา “นกแสดง” ทตองมการเปลยนแปลงตามบทบาททไดรบ ดงนน ซงผวจยหวงเปนอยางยงวาจะไดขอมลอนเปนประโยชนเพอใชเปนแนวทางในการก าหนด “กลยทธ” ในการวางแผนการสอสารการตลาดของอตสาหกรรมธรกจเพลงไทยสากลในประเทศไทย รวมถงสามารถใชเปน “ตนแบบ” ในการสอสารภาพลกษณและตราสนคาทมเสถยรภาพและยงยนตอไปในอนาคต

กาญจนา แกวเทพ (2551) กลาวในชดความรนเทศศาสตร ทวาดวย หลกและทฤษฎทางนเทศศาสตร

วาเปนลกษณะของการเอา “ตวสารและตวสอ” เปน “วตถแหงการศกษา” (Object of Study) โดยมกลมวชาการทศกษาการวเคราะหตวบท หรอเนอหา คอ การใชการตความ (Interpretation) “การตความ” เปนเครองมอในการจดการ “ตวบท” (Text) ทกประเภท ไมวาจะเปนหนงสอการตน เพลงปอบ ภาพยนตรบ รายการโฆษณาทางโทรทศน ฯลฯ โดยเฉพาะการจดการทเกยวของกบ “เนอหา” (Message/Content) ดงนน ผวจยจงน าเอาการวเคราะหตวบท (Textual Analysis) มาใชเพอศกษาถงพฒนาการของการสอสารภาพลกษณของมาชา วฒนพานชในฐานะนกรองตงแตอดตจนถงปจจบน โดยจะพจารณาถง “วธการสอสาร”

6

ภาพลกษณความเปนนกรองของมาชา วฒนพานช ผานผลงานเพลงทง 10 อลบม ทงแนวเพลง คอนเซปต แฟชน เสอผา ทรงผม ฯลฯ เปนอยางไร โดยผวจยตงใจทจะศกษา “ตความ” ในขางใตเนอหา” (Below the surface) เพอคนหาความหมายทซอนอยในนน

วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาถงพฒนาการของการสอสารภาพลกษณความเปนศลปน นกรอง ของมาชา วฒน

พานช ตงแตอดตจนถงปจจบน 2. เพอศกษาเกยวกบอตลกษณของมาชา วฒนพานช ในฐานะศลปนนกรอง ขอบเขตการวจย โดยจะท าการศกษาเฉพาะพฒนาการของกลยทธการสอสารภาพลกษณ และอตลกษณของ “มาชา

วฒนพานช” ในฐานะศลปนนกรอง เฉพาะผลงานเพลง 10 อลบมทมออกมาตงแต อดตจนถงปจจบน (ป 2534 – 2554) รวมระยะเวลา 20 ป

นยามศพทตาง ๆ ทใชในการวจย พฒนาการของการสอสารภาพลกษณ หมายถง การเปลยนแปลงของภาพของมาชา วฒนพานช ใน

ความเปนนกรอง ไมวาจะเปน ทรงผม การแตงกาย ตลอดจนแนวเพลง ทถกน าเสนอออกสสาธารณชน ตงแตอดตจนถงปจจบน

กลยทธการสอสาร หมายถง การวางแผนและวธการสอสารของบรษท แกรมม เอนเตอรเทนเมนท ในการพยายามใชความคดสรางสรรค ในการตดตอเพอเผยแพรขาวสารตาง ๆ เกยวกบผลงานเพลงของมาชา วฒนพานชไปยงผฟงเพลงทเปนกลมเปาหมาย โดยมการวางแผนอยางเปนระบบ เปนขนตอนและตอเนอง

อตลกษณของมาชา วฒนพานช หมายถง ตวตน ความเปน มาชา วฒนพานช ทถกสอสารออกมาในฐานะศลปนนกรอง เพอน าเสนอตอสารธารณชน อนประกอบดวย แนวเพลง การแตงกาย ทรงผม เนอหาของเพลง และชออลบม ซงมความเปลยนแปลงตามระยะเวลาทผานไป

เพลงฮต หมายถง บทเพลงในอลบมเพลงของมาชาวฒนพานชทมการผลตเปนมวสควดโอ และมการถกรวบรวมอยในอลบมรวมเพลงฮตของมาชา วฒนพานชมากกวา 1 ครง

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. ผลการวจยในสวนของพฒนาการการสอสารภาพลกษณความเปนศลปน นกรองของมาชา วฒน

พานช ในฐานะศลปนนกรอง สามารถใชเปนแนวทางในการวางแผนการสอสารภาพลกษณส าหรบนกรอง ของเมองไทย รวมไปถงการสอสารภาพลกษณส าหรบหนวยงานตาง ๆ ทงภาครฐบาลและเอกชน ในประเทศไทย

2. ผลการวจยเกยวกบอตลกษณ สามารถน ามาใชเปนตนแบบของในการวางแผนพฒนาการสอสาร การตลาดของอตสาหกรรมเพลงไทยตอไป

3. ผลการวจยทงสองสวน สามารถใชพฒนาแบบจ าลองของรปแบบของการสอสารภาพลกษณและ

7

ตราสนคาทมเสถยรภาพและยงยน ภายใตความเปนอตลกษณ เฉพาะตวทชดเจนส าหรบนกรอง นกแสดงของเมองไทย ใหสามารถใชการสอสารเพอเขาถงกลมเปาหมายอยางมประสทธภาพตอไปในอนาคต

แนวคด ทฤษฏทเกยวของ 1. แนวคดเกยวกบดนตรสมยนยม (Popular Music) แนวคดเกยวกบดนตรสมยนยม (Popular Music) มความเกยวของกบการศกษาวจยเรองการ

สอสารภาพลกษณทสะทอนอตลกษณความเปนนกรองของ “มาชา วฒนพานช”เนองจากเปนการศกษาเกยวกบขอมลทวไปอนเปนคณสมบตพนฐานของการเปน “นกรอง” ซงถอไดวาเปนลกษณะของเพลงทอยในประเภทของดนตรสมยนยมอนเปนหวใจหลกของการศกษาวจยในครงน

2. แนวคดเกยวกบตราสนคา (Brand)

การศกษาแนวคดเกยวกบตราสนคา (Brand) น จะเปนกรอบแนวคดทใชเพอศกษาในการเชอมโยง ความเปนอตลกษณของความเปนนกรองของ “มาชา วฒนพานช”กบการสรางภาพลกษณในมมมองของการสอสารการตลาด เพอใหเราสามารถใชเปนแนวทางในการมองภาพโดยรวมของอตสาหกรรมเพลงไทยสากล เนองจาก“มาชา” เปรยบเสมอนเปนตราสนคาตราหนง หรอ (Personal Branding) และตราสนคา (Brand) นนเปนทกสงทกอยางของผลตภณฑทงหมด ทงสวนทจบตองได (tangible) และยงครอบคลมไปถงสงทจบตองไมได (intangible) อกชนหนงไมวาจะเปน ความนาเชอถอ (trust/reliability) ความมนใจ (confidence) ความคนเคย (familiarity) ประสบการณทไดสะสมมา (shared experiences) ความสมพนธ และความผกพน (relationship) สถานภาพ (status) รวมไปถงบคลกภาพ (personality) จงมความส าคญและสอดคลองกบเรองทตองการศกษาเปนอยางยง

3. แนวคดเกยวกบอตลกษณ (Identity) อตลกษณ (Identity) คอ ลกษณะเฉพาะทแสดงออกถงความเปนตวของตวเอง โดยเฉพาะอยางยง

“มาชา วฒนพานช” ถอเปนบคคลสาธารณะทมอตลกษณในการน าเสนอภาพลกษณผานสอมวลชนยอมเกดการสรางอตลกษณใหมขน ดงนนการศกษาแนวคดเกยวกบอตลกษณจะชวยใหสามารถเขาใจเกยวกบความชดเจนในความเปนตวตนของ “มาชา วฒนพานช”และภาพลกษณในฐานะนกรองทสะทอนออกมาผานสอตาง ๆ

ระเบยบวธวจย การศกษาวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) โดยใชการวเคราะหตวบท

(Textual Analysis) ประกอบกบการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) เพอคนหาพฒนาการของการสอสารภาพลกษณของมาชา วฒนพานชในฐานะนกรองตงแตอดตจนถงปจจบน และอตลกษณความเปนศลปนนกรองของมาชา วฒนพานช ตามวตถประสงคการวจยทง 2 ขอ

8

ผลการศกษา สามารถสรปได ดงน

1. พฒนาการของการสอสารภาพลกษณของมาชา วฒนพานชในฐานะนกรองตงแตอดตจนถงปจจบน

ผลการศกษาในสวนนมาจากการศกษาเกยวกบพฒนาการของการสอสารภาพลกษณของ มาชา

วฒนพานช ในฐานะนกรองตงแตอดตจนถงปจจบน โดยผวจยท าการการน าเสนอมาจากการศกษาขอมล 3 สวน อนประกอบดวย (1) การศกษาเอกสารคอ ผลงานเพลงทง 10 อลบมทงหมดของคณมาชา วฒนพานช (2) เอกสารขาวประชาสมพนธของบรษทแกรมม เอนเตอรเทนเมนท จ ากด และ (3) การสมภาษณเชงลก คณมาชา วฒนพานช เพอน ามาใชประกอบกบการวเคราะหขอมลเอกสารนน ซงสรปผลการศกษาไดดงน

มาชา วฒนพานช เปนนกแสดง นางแบบทถกชกน าเขาสวงการเพลงโดย คณ บษบา ดาวเรอง จงมนคง เพอน ามาเปนศลปนเพลงในสงกดของ บรษท แกรมม เอนเตอรเทนเมนท (ชอเดมในขณะนน) โดยมผลงานอลบมเพลงทผลตรวมกบ บรษทแกรมม นบตงแตผลงานชดแรกคอ ถามดาว (2534) รสชาตความเปนคน (2536) Room number three (2539) Re-entry (2540) Marsha maya (2542) Fine days (2544) The river of life (2546) Marsha in love (2548) Marsha Selection (2549) Let’s have fun tonight (2550) รวมเปน 10 ชด ซงจากผลงานเพลงในแตละชดของ มาชา วฒนพานชนน มการเปลยนแปลงดานภาพลกษณทใชในการสอสารอยางตอเนอง ตงแตผลงานเพลงชดแรก จนถงชดท 10 ไดดงน

1. อลบม ถามดาว (พ.ศ.2534) เปนงานเพลงเดยวชนแรกของ มาชา

วฒนพานช ซงมแนวเพลงเปนปอบใส ๆ ฟงสบาย ภายใตการควบคมการผลตโดยคณกรช ทอมส โดยทมาของชออลบมนมาจาก “ทอนหนง” ในบทเพลง “เหนอยไหมดาว” เพลงแรกของอลบม ในรปแบบของบลลาดปอบ ทม เนอหาพดถงชวตของคนเมอเปรยบเทยบกบดวงดาว เปรยบดงชวตของตวของ มาชา วฒนพานช ทอยในวงการบนเทงมากวา 5 ป ดวยอายเพยง 21 ป ในขณะนน ทผานเรองราวทหลากหลายทงรายและด มครอบครวกบ (อดต) สาม คออ าพล ล าพน และมบตรชาย 1 คน โดยภาพลกษณทน าเสนอ ใน อลบม “ถามดาว” นน เปนภาพของผหญงเทห มองโลกในแงด มมมมองการเลาเรองทแตกตางเกนทผหญงอาย 21 ป ทวไป ประสบการณชวตมากเกนกวาคนอาย 21 ปเคยเผชญมา โดยในอลบมชดนประกอบดวย 11 เพลง ซงสวนใหญจะเนนพดถงมมมองเรองการใชชวต สวนเพลงชาจะมพดถงความรกทมองโลกในแงบวก แตโดยรวมจะถกครอบดวยดนตรปอบใส ๆ และมเสยงกตารออกแนวคนทรในเพลงเรว

9

2. อลบม รสชาตความเปนคน (พ.ศ.2536) เปนงานเพลงชดทสองของ มาชา วฒนพานช ทมความตอเนองจากอลบมชดแรก ทงดานแนวเพลง เนอหาและวธการน าเสนอ ซงมแนวเพลงเปนเพลงปอบรกหนกแนนและเนอหาจรงจงกบชวตมากขน ซงตรงกนขามกบอายของเธอในขณะนนทยงไมขามผานวยเบญจเพสเลย (ป 2536 มาชา วฒนพานช อาย 23 ป) ภายใตการควบคมการผลตโดยคณจาตรนต เอมซบตร ซงมชอดานการเปนโปรดวเซอรศลปนรอก อาท บลล โอแกน แหวน ฐตมา เปนตน โดยทมาของชออลบมนมาจาก “ชอเพลง” ในอลบม ทมเนอหาพดถงชวตของคนทมความแตกตางกนออกไป ไมมชวตของใครทดทสด ดงนนทกชวตตองสและตองดนรนเพราะมนคอ “รสชาตความเปนคน” โดยภาพลกษณใน อลบมรสชาตความเปนคนน เปนการน าเสนอความเปน “รอกเกอรสาว” ภายใตดนตรทหนกแนน เนอหาของบทเพลงทจรงจงและมความตอเนองกนมาจากอลบมชดแรก ทงนนาจะมาจากอทธพลของแนวเพลงทอยในกระแสนยม ณ ชวงเวลานน คอ ตนยค 90 ทเพลงรอค และปอบรอคลวนเปนทตองการของตลาดเพลงไทยสากลในขณะนน

3. อลบม Room number three (พ.ศ.2539) อลบมเดยวชดท 3

ของมาชา วฒนพานช ค าวา Room number three หรอ No.3 จงมความหมายมาจากงานดนตรชดท 3 ทมาจากหองดนตรของตวเธอ ทมแนวเพลงเปนอะคสตกรอก ซงถอเปนแนวเพลงทแปลกใหมในยคนน (พศ. 2538-2539) หรออกแนวทางกคอดนตรทางเลอกหรออลเทอรเนทฟ (Alternative) นนเอง อลบมนเธอมการเปลยนวธการรองใหมดวยการใชลกเออนและลลาการลากเสยงอนเปนผลมาสการรองเพลงของเธอในชดตอ ๆ มาจนกลายเปนสไตลการรองในปจจบนของเธอเอง นอกจากน ยงเปนครงแรกของการมสวนรวมในอลบมของตวเองอยางเปนทางการ ดวยวยเพยง 25 ป คอ การแตงเพลง “ปลดปลอย” รวมไปถงการเปนผก ากบมวสควดโอเพลงครงแรกและครงเดยวในเพลง “รอ” ซงเปนเพลงทโดงดงทสดในอลบมชดนและกลายเปนเพลงฮตยอดนยมของมาชา วฒนพานช มาจนถงปจบน โดยอลบมนมการน าเสนอภาพลกษณความเปนสาว Alternative ทตดดน ธรรมดา ของผหญงสวย อยางมาชา วฒนพานช ในภาพของการเดนทางทองเทยวอยตางประเทศ ภายใตคอนเซปต “ชวต...ความเปลยนแปลง..การเดนทาง” โดยมวสควดโอและสกปทกชน ถายทประเทศนวซแลนดทงหมด จนไดถกคดเลอกและสมภาษณลงหนงสอพมพ West Coat Time ของประเทศนวซแลนดดวย

10

4. อลบม Re-entry (พ.ศ.2540) เปนอลบมพเศษระหวางการท างานของมาชา วฒนพานช โดยเปนลกษณะของการน าเอาเพลงเกาทไดรบความนยมในอดต (ไมเกน 10 ป) ของแกรมมมาเรยบเรยงและขบรองใหม และเปนการท างานกบโปรดวเซอรคนใหมอกครงของ มาชา วฒนพานช คอ คณสมชย ข าเลศกล (อดตสมาชกวงกมปะน) ซงชดนถอเปนครงส าคญในการคนพบแนวเพลงทเหมาะสมกบตวเธอมากทสด นนคอแนวเพลงฟงสบาย ๆ (Easy Listening) ทสงผลใหเพลงในระยะหลงของเธอในแนวเดยวกนนไดรบความนยมจนกลายเปนเพลงฮตมาจนถงปจจบน ซงถอเปนจดเดนของอลบม Re-entry น อยทเปนการท างานเพลงแบบสบาย ๆ ทมความลงตวของเสยงรองของมาชา วฒนพานช และดนตรแบบอะคสตกใส ๆ รวมทงบทเพลงทถกเลอกมาในอลบมนเปนเพลงเกาทไมคอยไดถกหยบมารองเทหาไหรนก จงท าใหคนฟงเพลงหลายคนเชอวาเปนเพลงใหมของมาชา วฒนพานช โดยในอลบมชดนนอกจากประกอบไปดวยเพลงเกาจ านวน 9 เพลงแลว ยงมเพลงใหม 2 เพลง คอ “ใครสกคน” ซงเปนเพลงประกอบละครเรอง “นางสาวไมจ ากดนามสกล” และเพลง “ไมเปนไร...คนด” ทมาชา วฒนพานช เปนคนแตงท านองเอง โดยได สฟา นกเขยนเพลงชอดงเปนผเขยนค ารองให และนบเปนครงแรกทคนฟงเพลงเหนภาพของเธอในลกษณะทเรยบงายสบาย ๆ และเปนงานเพลงทเรมเหนความเปลยนแปลงภาพลกษณจากความเปนรอกเกอรสาวในงานเพลง 3 ชดแรกมาสภาพความเปนผหญงเรยบงาย ๆ ซงจะปรากฏไดชดเจนทสดจากภาพการแตงกายบนปกอลบม

5. อลบม มายา (พ.ศ.2542) ชดท 5 เปนการเปลยนแปลงแนวเพลงของการท างานทแตกตาง และแหวกแนวจากทภาพเดม ๆ ของมาชา วฒนาพานชมากทสด ทงคอนเซปตและแนวเพลงทมความแตกตางและ “ล า” มากกวาชดกอน ๆ ทงน เนองจากการเขามาเปนโปรดวเซอรเปนครงแรกของมาชา วฒนพานช ซงถอไดวาเปนงานททาทายส าหรบมมมองของผหญงอาย 29 ปเชนเธอ ดวยการเปนโปรดวเซอรรวมกบคณ Bruno Brugnano (บรโน) โปรดวเซอรชาวฟลปนส ทงยงเปนอลบมแรกหลงสถานะ “หมาย” ของเธอ หลงการหยารางกบ สาม อ าพล ล าพนในป 2541 โดยในอลบมนมาชา วฒนพานช มสวนรวมในการเขยนเนอเพลงดวยตวเอง จ านวน 2 เพลง คอ เพลงคนใจแตก และเพลง เวลากบคนสองคน ซงทง 2 เพลงกไดรบความนยมอยางสงและกลายเปนเพลงฮตตอเนองยาวนานมาจนถงปจจบน โดยเฉพาะเพลงเวลากบคนสองคน ทไดพดถงชวตความรกของตวเธอเอง โดยเปนอลบมทมาชา วฒนพานช มการเปลยนแปลงภาพลกษณทงแนวเพลง

11

และการแตงกายจากอลบมชดกอน ๆ โดยสนเชงเพราะ มายา เปนครงแรกทเธอไดมการปรบการแตงกายเปนสาวเปรยว แฟนตาซ ลกลบ นาคนหา แตกยงมความเทห สวยสไตลตวของเธอเอง จงเปนงานเพลงเดยวชดแรกทเปดภาพลกษณของความเปน “ผหญง” ทชดเจนเปนครงแรกของเธอ

6. อลบม Fine Days (พ.ศ.2544) เปนอลบมชดท 6 ทกลบมาเนน

ภาพลกษณและแนวเพลงทเรยบงายสไตลคนทร อะคสตก พรอมบทเพลงหลาย ๆ เพลงกมลกษณะเปนเพลงสบาย ๆ ฟงงาย โดยทดนตรเนนใชกตารและเครองสายเปนหลก สอดคลองกบชออลบม Fine Days ทสอถง ความงาย ๆ สบาย ๆ ท าใหภาพลกษณของมาชาในอลบมชดน สะทอนภาพลกษณผหญงสวย สดใส อารมณด ดวยเนอหาของเพลงทงหมดเปนเพลงรกตามแนวทางของตวเธอทถกวางเอาไววาเปนผหญงอาย 31 ปทมความราเรง สดใส และมมมของความเหงา เศราแบบทไมเหมอนใคร โดยเฉพาะเพลงเศราทจะไมสอถงความเศราแบบหดหหรออกหกรกคดอนเปนทนยมโดยทวไป แตจะเปนเพลงชาแบบผหญงเหงาอางวาง จะเหนไดจากบทเพลง “จากคนอนคนไกล” ทเขยนโดย นตพงษ หอนาค ทสะทอนความเปนตวเธอไดอยางชดเจน เฉยบขาด จนกลายเปนหนงในเพลงประจ าตวของเธอทถกเรยกรองใหรองมากทสดในทกคอนเสรตมาจนถงปจจบน หรอแมแตเพลง “ไมอยากนอนคนเดยว” กเปนแนวเพลงทถายทอดออกมาอยางเปนเอกลกษณเฉพาะตวของมาชา วฒนพานช ทไมวาใครจะหยบมารองใหมกไมสามารถถายทอดไดดเทหาเธอ

7. อลบม The River of Life (พ.ศ.2546) เปนอลบมชดท 7 แตเปนการรวมงานครงท 3 กบโปรดวเซอรคนเดมคอบรโน ตดกนนบตงแต มายา, Fine Days มาถงอลบมน มความตอเนองของวธการสอสารและน าเสนอเนอหาของบทเพลงไดสะทอนความเปนตวของ มาชา วฒนพานชในวย 33 ป ดวยดนตรเรยบงายฟงสบาย ๆ และเสยงรองทเหงาๆ ของมาชา วฒนพานชทถายทอดออกมาอยางลงตว จนกลายเปนเอกลกษณเฉพาะตวของมาชา วฒนพานชมาจนถงปจจบน โดยเฉพาะเพลงโปรโมทเพลงแรก “สายน าไมไหลกลบ” ทถกเขยนขนโดยคณนตพงษ หอนาค ทพดถงชวตความรกทไมมวนยอนคนกลบหากแตยงสามารถคดถงกนได อนมาจากมมมองดานความรกของเธอเอง โดยค าวา The River of Life นน เปรยบเสมอน แมน ากคอเสนทางของชวต มความนมนวล สวยงาม เหมอนการเดนทางของผหญงคนหนง เปนความเรยบงายทแฝงไปดวยสเนห ทน าเสนอความเปนผหญง ใสๆ หวาน ๆ มากทสดเทหาทมาชา วฒนพานช เคยม

12

ผลงานเพลงมาทงหมด (ชดท 1-6) ทงเนอหาและแนวเพลงเปนไปในทศทางเดยวกน เพอตอกย าภาพของ “นกรองหญงทสวยทสดในประเทศไทย” (อางองจาก นตยสารสดสปดาห ฉบบเดอนตลาคม 2549)

8. อลบมชดท 8 In Love (พ.ศ.2548) กบแนวเพลงสนกสนานรวม

สมย กบการใชเสยงดนตรสงเคราะห ดวยการท างานกบโปรดวเซอรถง 2 คน 2 สไตล คอคณ บรโน ซงเปนโปรดวเซอรคนเดมทเคยรวมงานกนมาแลวในอลบมชดท 5-6-7 สวนอกคน คอ คณหนง ณรงควทย เตชะธนวฒน ทเคยรวมงานกนจากการทมาชา ไปเปนนกรองรบเชญในเพลง “ไมหลบไมนอน” จากอลบม Sleepless Society ในตนป 2548 และอลบมนจงไดเปนวาไรตปอบทมความหลากหลายทางดานดนตรรวมสมย โดยทงอลบม In Love มเนอหาหลกเปนเรอง “ความรกครงใหม” ของมาชา วฒนพานช ลวน ๆ Music Lover คอเพลงจงหวะเตนร า ทโดดเดนทสดในอลบมทถกใชเปดตวภาพลกษณใหมของมาชา วมนพานช และไดรบความนยมอยางสง ไดรบการตอบรบจากการน าไปรอง Cover หลายครง และถกเปดทางสถานวทย ผบ บาร จนถงปจจบน จงกลายเปนอกหนงเพลงทคนจ าไดมากทสดของมาชา วฒนพานช โดยเนอหาหลก ๆ นาจะเปนการกลาวถงความรกทเธอมกบคนรกคนใหมในขณะนน (กฤษณ ศรภมเศรษฐ) ดวยภาพลกษณทมการเปลยนแปลงอกครง จากสาวหวาน ใส ๆ เปนสาวสวยมนใจ เปรยวเซกซเลก ๆ พรอมแนวเพลงจงหวะเตนร าสนกสนานรวมสมย อลบม In love จงเปนจดเปลยนแปลงภาพลกษณครงส าคญของ มาชา วฒนพานช อกครง จากรอกเกอรสาวในวย 20 ตอนตน ในอลบมชดท 1-3 มาส สาวสวยเพลงใส ๆ ในวย 20 ตอนปลาย (ชดท 4-7) มาสภาพความเปนนกรองสาว สวย เซกซ กบดนตร เตนร าสนกสนาน ซงกลายเปนภาพลกษณทตดตวของ มาชา วฒนพานช มาจนปจจบนน

9. อลบม Marsha Selection (พ.ศ.2549) นบเปนอลบมชดท 9 เนองจากเปนผลงานทมาชา วฒนพานช มสวนรวมในการผลตโดยการเปนโปรดวเซอรรวมกบเจษฏา สขทรามร หรอ โอ ซเปย ซงจะเรยกวาเปนอลบมพเศษอกชดหนงของมาชา วฒนพานชกได เพราะหลงจากอลบม Re-entry เมอป 2540 แลว กยงไมมอลบมพเศษแบบนอก นอกจากการไปรวมแจมรองเพลงพเศษกบศลปนคนอน ๆ ในสงกดแกรมม แตความแตกตางของ Selection และ re-entry กคอ เพลงทเลอกมา ในอลบม Selection นนจะเปนเพลงเการวมสมยมากกวา คอเปนเพลงในยค 70-80 สมยคณพอคณแมยงสาว แตกลบมาดวยสไตล

13

เพลงปอบแดนซรวมสมย มการตความและออกแบบวธการรองออกมาใหมสไตลมาชา วฒนพานช นอกจากนยงมการเดนทางไปถายท ามวสควดโอและสกปโปรโมท ณ ประเทศสงคโปรตลอดทงอลบม เพลงทโดดเดนในอลบมน นาจะเปนเพลงโปรโมทคอ “เชอฉน” เพลงเกาของวง แกรนดเอกซ ทมาชา วฒนพานชน ามาถายทอดจงหวะดสโกรวมสมยไดความรสกแตกตางไปอกแบบ ในขณะทอกเพลงทนาสนใจคอ “จงรก” เพลงเกาอมตะทมาชา วฒนพานชเคยรองไวในอลบมเพลงประกอบภาพยนตรเรองจงรกเมอป 2531 และน ามารองใน Cover Night รวมอยในอลบม Exchange 4 (2542) ในสไตลอะคสตกใสๆ แตใน Selection ไดถกเรยบเรยงและท าดนตรใหมโดยใชซาวนสนกสนานแปลก ๆ ตความใหเปนจงรก 2006 ตามสไตลของ มาชา วฒนพานช สวนการแตงกาย Selection ถอเปนแฟชนทวาไรต มความหลากหลายทงทรงผมและเสอกระโปรง ทมความเซกซและแอบหวานนด ๆอยในตวเอง เพอใหเขากบความรวมสมยของแนวเพลงและเนอหาของบทเพลงทน าเสนอในอลบม

10. อลบม Let’s have fun tonight (พ.ศ.2550) เปนงานเพลงท มาชา วฒนพานช มสวนรวมในการท างานมากทสดใน 10 อลบมเพลงทงหมดของเธอ โดย Let’s have fun tonight น เธอท าหนาทส าคญในการผลตเกอบทงหมด ตงแต Executive Producer, Producer และ รองประสานเสยง (Chorus) ดวย นอกจากนยงรวมไปถงการก าหนดคอนเซปตอลบม วาจะเปนเพลงทมเนอหาส าหรบกลางคนทงหมด พดถงคนทเทยวกลางคน ในมมตาง ๆ แตบทเพลงทโดงดงและเปนทนาจดจ าทสดของอลบมน คอเพลง “ผชายหวย ๆ” ทแรงทง ชอเพลง เนอหาและความนยม รวมไปถงมวสควดโอทไดรบการกลาวขวญถงอยางมาก จนผหญงหลายคนไดน าเอาเพลงนใชส าหรบตอวาผชาย ในสวนของแฟชนการแตงกายนน เรยกไดวา Let’s have fun tonight เปนอลบมทมาชา วฒนพานช “จดเตม” ทกอยาง โดยเฉพาะแฟชนการแตงกาย รวมถงทรงผมทเรยกวาแรงทสดตงแตเธอมผลงานเพลงออกมาจากทงหมด 10 อลบมเลย ทงนเพราะมาชา วฒนพานชเอง เปนผควบคมการผลตทงหมดดวยตวเอง เพอใหแนวทางการแตงกาย เสอผา หนา ผม เปนไปในทศทางเดยวกนกบเพลงทพดถงเนอหาทคอนขางเปน Concept อลบม Let’s have fun tonight จงเปนงานส าคญอกชดทนาจดจ าของมาชา วฒนพานช

จากผลการวเคราะหผลงานเพลงทง 10 ชดของ มาชา วฒนพานช สามารถล าดบพฒนาการ

ภาพลกษณความเปนนกรองของมาชา วฒนพานช ไดดงน

14

ป พ.ศ. ชออลบม แนวเพลง ภาพลกษณ 2534 ถามดาว ปอบ สาวหาว ทอมบอย ผมสน บอบเท 2536 รสชาตความเปนคน ปอบรอก รอกเกอรสาว ผมซอยหนามา 2539 Room number three อะคสตก รอก สาวอลเทอรเนทฟ เซอร เทห 2540 Re-entry อะคสตก ผหญงเรยบ งาย สบาย ๆ 2542 มายา อเลกทรอนกส ปอบ สาวลกลบ แฟนตาซ นาคนหา 2544 Fine days ปอบ อะคสตก สวยใส อารมณด 2546 The river of life อซ ลซเทนนง สวยหวาน เหงา 2548 Marsha in love วไรต ปอบ รวมสมย สวยมนใจ เปรยวเซกซเลก ๆ 2549 Marsha Selection ปอบแดนซ รวมสมย เซกซ ปนหวาน รวมสมย 2550 Let’s have fun tonight อเลกทรอนกส แดนซ สวย เซกซ จดเตม

ตารางท 1 สรปพฒนาการภาพลกษณผานผลงานเพลงชดเดยวทงหมดของมาชา วฒนพานช

เมอพจารณาจากผลการศกษา พบวาการสอสารภาพลกษณของมาชา วฒนพานชนนมลกษณะสอดคลองกบการศกษาของ พชรดา วฒนา (2535) ไดศกษาเรอง “ศลปนเพลงไทยสากลและสอมวลชน : วถทางในการสรางความมชอเสยง” โดยมงศกษาเกยวกบววฒนาการของศลปนเพลงไทยสากลและวถทางในการสรางความมชอเสยงของศลปนเพลงไทยสากล รวมถงบทบาทของสอมวลชนทเกยวของกบการสรางชอเสยงใหแกศลปนเพลงไทยสากลจากอดตจนถงปจจบน พบวา รปแบบของเพลงและแนวทางในการน าเสนอของตวศลปนเพลงไทยสากลนน มววฒนาการทเปลยนแปลงไปตามอทธพลทางดนตรของชาตตะวนตก นอกจากนยงถกก าหนดโดยตลาดผบรโภคเทปเพลงทเปลยนจากกลมผใหญในอดตมาเปนวยรนในปจจบน เชนเดยวกนวาพฒนาการภาพลกษณของมาชา วฒนพานชนนกมววฒนาการทเปลยนแปลงไปตามระยะเวลาและตามอทธพลทางดนตรของชาตตะวนตก โดยจะเหนไดจากชวงระหวางป พ.ศ. 2534 – 2537 นน อตสาหกรรมเพลงไทยนยมบทเพลงสไตลรอกอยางตอเนอง ท าใหผลงานเพลงของศลปนในยคนนเนนการน าเสนอแนวดนตรแบบรอกสง ไมวาจะเปน อสน วสนต โชตกล, ไมโคร, บลล โอแกน, แหวน ฐตมา เปนตน ซงกสอดคลองกบงานเพลง 2 อลบมแรกของมาชา วฒนพานช คอ ถามดาว (2534) และรสชาตความเปนคน (2536) ทมความเปนแนวดนตรแบบปอบรอก และหลงจากป 2537 เปนตนมาไดมกระแสความนยมของดนตรทเรยกวา Alternative เปนทนยมอยางแพรหลาย จนเกดศลปนจากสงกดอสระหนาใหมเกดขนเปนจ านวนมาก อาท โมเดรนดอก แบลกเฮด โลโซ พาราดอกซ เปนตน ซงอลบม Room number three (2539) กน าเสนอแนวดนตรอะคสตกรอก วธการรองแบบใหมและแฟชนการแตงกายทเปนลกษณะของความเปนสาว Alternative อยางชดเจน สวนในอลบม Re-entry (2540) นนยงคงตอเนองในเรองของแนวเพลงทมสไตลตามกระแสความนยมของสงคมไทยทเรมเบอเพลงแบบส าเรจรปแลว จงเกดปนเพลงอลบมแนวใหมอยาง มายา (2542) ทแปลกแหวกแนวรบกระแส Millennium ของป 2000 จากนนความนยมเพลงฟงงาย ๆ ดนตรสบาย ๆ ทเรยกวา Easy Listening กนยมอยางแพรหลายในป 2553 เปนตนมาและไดรบการตอบรบอยางตอเนอง เปนผลใหอลบม Fine Days (2544) และอลบม The river of life (2546) ออกมาในระยะเวลาไมหางกนมากนก หลงจากนน ตงแตป 2547 เปนตนมาไดเกดขนความหลากหลายและทางเลอกแปลกใหมขนในอตสาหกรรมเพลงไทยจากวกฤตของเทคโลโลย MP3 ท าใหผลงานเพลงของนกรองหลายคนในชวงนจ าเปนตองมแนวทางทหลากหลายและแตกตางอยางเดนชดเพอสรางยอดขายและตอยอด Content อน ๆ อก

15

ตามมาเพอสรางก าไรใหบรษทฯ อยางสงสด อาท Music video Karaoke, Calling Melody หรอการแสดงคอนเสรต เปนตน อลบมเพลง 3 ชดสดทายของมาชา วฒนพานช จงมการปรบภาพลกษณการน าเสนอทแปลกกวาทเคยเปนดวยภาพลกษณของสาวเปรยว เซกซ มนใจ กบดนตรแดนซมวสคมสไตล ไมวาจะเปน In love (2548) Selection (2549) และ Let’s have fun tonight (2550) เพอน าเสนอตอยอดภาพออกมาทางมวสควดโอและการแสดงบนเวทคอนเสรต ซงนนกเปนววฒนาการของรปแบบของเพลงและแนวทางในการน าเสนอภาพลกษณของมาชา วฒนพานชทเปลยนแปลงไปตามระยะเวลาและตามอทธพลทางดนตรของชาตตะวนตก

โดยสรปจากผลการศกษาในสวนของพฒนาการภาพลกษณของมาชา วฒนพานช เราจงสามารถแบงออกเปน 3 ระยะ ตามพฒนาการของแนวเพลงและเนอหาของเพลง รวมถงแฟชน ทรงผม การแตงกาย คอ

ยคท 1 Rocker ดนตรแนว ปอบรอก อะคสตกรอก (พ.ศ. 2534 - 2539)

มาชา วฒนพานช ถกน าเสนอภาพลกษณในความเปนผหญงทมความเทห เขมแขง มนใจ เปนตวของตวเอง ดวยภาพลกษณของการไวทรงผมสนทะมดทะแมง กบแนวเพลง ปอบ, ปอบรอก, อะคสตกรอค และเนอหาทออกแนวชวต ปรชญา ทหลากหลาย ตงแต ป พศ. 2534 - 2539 ซงเปนชวงทเธอใชชวตอยรวมกบ (อดต) สาม คออ าพล ล าพน ประกอบกบความนยมของแนวดนตรในยค 90 เปนแนวปอบรอกไปจนถงอลเทอรเนทฟ จงคอนขางเปนสวนส าคญทมอทธพลใหแนวดนตรและภาพลกษณของเธอเปนไปในทศทางน โดยอลบมถามดาว (2534) ทรงผมบอบเทสน แฟชนสน าตาล เสอหนงสน าตาล กางเกงยนส อลบมรสชาตความเปนคน (2536) ทรงผมซอยสน เปรยวเทห แฟชนส ด า ขาว เสอกลามสด า กางเกงหนงสด า สวนอลบม Room number three (2539) ทรงผม ซอยสน หนามา ท าสแดง เซอร ๆ แฟชนเสอผา หลากหลายสสน ทงแขนยาว แขนสน เสอกลาม แตเนนความเทห ทะมดทะแมง กบกางเกงผารวมสมย

ยคท 2 Beauty Listening ดนตรแนว อะคสตก ปอบใส ๆ (พ.ศ. 2540 - 2546)

มาชา วฒนพานช ถกน าเสนอภาพลกษณทมความเปนผหญงชดเจนมากขน โดยเนนความใส สวย หวาน ดวยทรงผมทยาวปานกลางไปจนถงยาวมาก ทงผมตรงและดดลอนเลกหรอลอนใหญ ในแนวเพลง อะคสตก ปอบ ใส ๆ ดวยเนอหาของบทเพลงทผอนคลายขน ซงทงหมดลวนคอย ๆ ปรากฏหลงสถานะ “หมาย” ของเธอ หลงการหยารางกบ สาม อ าพล ล าพนในป 2541 และมความชดเจนขนเรอย ๆ ในอลบมชดหลง ๆ เรมตงแตอลบม Re-entry (2540) ทเปนครงแรกทคนฟงเพลงเหนภาพของเธอในลกษณะทเรยบงายสบาย ๆ ทงแนวเพลงและภาพทน าเสนอ อลบมมายา (2542) เปนครงแรกทเธอปรบการแตงกายเปนการใสกระโปรง ในภาพของสาวแฟนตาซ ลกลบ นาคนหา แตกยงมความเทห สวยสไตลตวของเธอเอง สวนอลบม Fine Days

16

(2544) เปนภาพลกษณทเนนความเรยบงาย สบาย ๆ ตามแนวเพลงและคอนเซปตอลบม และอลบม The river of life (2546) เปนความเรยบงายทแฝงไปดวยสเนห ทน าเสนอความเปนผหญง ใสๆ หวาน ๆ มากทสดเทหาทเธอเคยมผลงานเพลงมาทงหมด

ยคท 3 Sexy Dancing ดนตรแนวแดนซรวมสมย (พ.ศ. 2548 - 2550) มาชา วฒนพานช ถกน าเสนอภาพลกษณในความเปนผหญงท สวย เปรยว เซกซ ทรงผมทถก

ออกแบบและท าสสนอยางจดจาน ทงผมสนเปรยวเฉยว และผมยาวดดลอนเลก ในแนวเพลง ปอบแดนซรวมสมย ไปจนถงอเลกทรอนคส เตนร าสนกสนาน เนอหาของเพลงจะเนนเรองราวดานความรกเนอหาทพดถงความรกทชดเจนเปนหลก ซงตรงกบชวงเวลาในชวตจรงทเธอมครก คอ กฤษณ ศรภมเศรษฐ ตงแต อลบม In love (2548) เปนตนมาถอเปนจดเปลยนแปลงภาพลกษณครงส าคญของเธออกครง คอความเปนนกรองสาว สาว เซกซ กบดนตรเตนร าสนกสนาน จนกลายเปนภาพลกษณทตดตวความเปนนกรองของเธอมาจนปจจบน Selection (2549) ถอเปนแฟชนทวาไรต มความหลากหลายทงทรงผมและเสอกระโปรง ทมความเซกซและแอบหวานนด ๆ อยในตวเอง เพอใหเขากบความรวมสมยของแนวเพลงและเนอหาของบทเพลงทน าเสนอในอลบม และ Let’s have fun tonight (2550) เปนอลบมทเธอ “จดเตม” ทกอยาง โดยเฉพาะแฟชนการแตงกาย รวมถงทรงผมทเรยกวาแรงทสดตงแตเธอมผลงานเพลงออกมาจากทงหมด 10 อลบม ทงนเพราะตวของเธอเปนผควบคมการผลตเองทงหมด เพอใหแนวทางการแตงกาย เสอผา หนา ผม เปนไปในทศทางเดยวกนกบเนอหาของเพลงทถกน าเสนอออกมา

17

จากผลการศกษาดงกลาวจงมความสอดคลองกบท กนตพชญ ธระจนทเศรษฐ (2552) ไดท าการ ศกษาเกยวกบ“การสอสารผลงานทางดนตรของ ครสทนา อากเลรา” โดยศกษาเนอหา แนวคดทปรากฏในผลงานทางดนตรของ ครสทนา อากเลรา และ แนวทางการสอสาร ตลอดจนกลวธทใชในการน าเสนอผลงานทางดนตรของครสทนา อากเลรา โดยใชการวเคราะหตวบท (Textual analysis) เชนเดยวกน พบวา ผลงานทางดนตรของครสทนาตงแตอดตจนถงปจจบน (มนาคม 2010) สามารถจ าแนกออกไดเปน 4 ยคสมย ตามผลงานทางดนตรทถกน าออกโปรโมทในแตละชวงเวลา ไดแก ยคศลปนทนปอป ยคอลบม Stripped ยคอลบม Back to basics และยคอลบม Bionic โดยการสรางสรรคผลงานทางดนตรในแตละยคสมยนน ไดมการก าหนดกรอบแนวคดและรปแบบทางดนตรเอาไวอยางชดเจน อกทงยงมเนอหาทสะทอนอารมณความรสก และโลกทศนของครสทนาในแตละชวงชวต ซงกมลกษณะเดยวกนกบงานเพลงของมาชา วฒนพานชทง 10 ชดทมพฒนาการตามแนวทางของความนยมของดนตรแตละยคสมยเชนกน โดยมาชา วฒนพานช สามารถถายทอดแนวคดทสะทอนความเปนตวตนของตวเองไดอยางชดเจน ผาน “เนอหาของบทเพลงทมความเปนตวเธอ” จงกลายเปนทชนชอบของผรบสารสวนใหญมากกวา แมวาจะมองคประกอบบางอยางทไมคอยสอดคลองกบกระแสนยม และแนวโนมของตลาดเพลงในชวงเวลานนมากนกกตาม โดยเฉพาะการทเธอเปนนกรองหญงเพยงคนเดยวในยค 90 ทมกลมเปาหมายเปนวยรนทมครอบครวแลว ซงขดแยงกบคานยมของคนไทยในการชนชอบศลปนนกรองจะตองมสถานภาพ “โสด” เปนสวนใหญ แตดวยความเปน “มาชา วฒนพานช” จงมผลท าใหผลงานทางดนตรของเธอไดรบความนยมอยางตอเนองและอยในกระแสความนยมเสมอมา

2. อตลกษณความเปนศลปนนกรองของมาชา วฒนพานช

ในสวนนมงศกษาเกยวกบอตลกษณความเปนนกรองของมาชา วฒนพานชโดยมาจากการศกษาขอมล

3 สวน อนประกอบดวย (1) การศกษาเอกสารคอ ผลงานเพลงทง 10 อลบมทงหมดของมาชา วฒนพานช (2) เอกสารขาวประชาสมพนธของบรษทแกรมม เอนเตอรเทนเมนท จ ากด และ (3) การสมภาษณเชงลก มาชา วฒนพานชเพอน ามาใชประกอบกบการวเคราะหขอมลเอกสารนน ซงสรปผลการศกษาไดดงน

1. ชออลบมเพลง ชออลบมเพลงของมาชา วฒนพานชทง 10 ชด มอตลกษณรวมกน โดยจะเปนลกษณะทตงขนมา

ตามคอนเซปตของแนวเพลงโดยรวม ประกอบดวยชออลบม ถามดาว เกดจากการน าเอาค าหนงจากเนอรองของเพลง “เหนอยไหมดาว” มาตงเปนชออลบม, รสชาตความเปนคน เปนอลบมแนวเพลงรอครสชาตเขมขน และหนงในนนกมเพลง “รสชาตความเปนคน” ทถกน ามาตงเปนชออลบมดวย, Room No.3 คออลบมชดท 3 เปรยบเสมอนหองดนตรของเธอ, Re-entry คอการกลบมาท างานเพลงทตวเองรกอกครง ในความเปนตวเอง, มายา มาจากชอเพลงหนงในอลบมและสะทอนความเปนตวตนในชวงเวลานนของเธอ, Find Days เปนอลบมทมาจากเรองของเพลงทมลกษณะเพลงฟงสบาย ๆ ดนตรใส ๆ เหมาะกบวนสบาย ๆ, The River of Life เพลงสบาย ๆ ทมความเปนผหญงสง จงเปรยบเหมอนสายน าและความเยน, In love แนวเพลงวาดวยความรกในชวงเวลาทเธอก าลงมความรกครงใหม, Selection คอทกบทเพลงทเธอเลอกมารองใหมอกครงในแบบของตวเอง และ Let’s Have fun tonight มาจากเพลงทงหมดในอลบมเปนดนตรเตนร าสนกสนานและเนอหาส าหรบความรกในชวงเวลาของการเทยวกลางคนทงหมด ซงทง 10 อลบมนถงแมจะมชอทแตกตางกนออกไปทงภาษาไทยและภาษาองกฤษกตาม แตทงหมดตางสะทอน “ภาพชวตจรง” ของตวมาชา วฒนพานช ในแตละชวงเวลาออกมาอยางชดเจน เนองจากเพลงทงหมดในแตละอลบมจะถกเขยนขนมาโดยมเนอหา

18

เปนไปตามชวตจรงของเธอในแตละชวงยคสมย อนเปนผลมาจากการทเธอไดเขามามสวนรวมในการท าเพลงเองในเกอบจะทกอลบม จงท าใหโปรดวเซอรสามารถน าเสนอมมมอง ความคด และความเปนตวของเธอเองออกมาผานผลงานเพลงในแตละชดของเธอไดชดเจนกวาศลปนนกรองหญงคนอนในชวงเวลาเดยวกน จะเหนไดจากสโลแกนในคอนเสรต Marsha My Reflection Concert (2547) ซงเปนคอนเสรตใหญของเธอในรอบ 12 ป ทวา “ทกเพลงทเธอรอง สะทอนทกอยางทเธอเปน” อนเปนจดทท าใหเกดความแตกตางของเธอกบศลปนนกรองคนอน ๆ ทมอยในชวงเวลาเดยวกน

2. แนวเพลง ส าหรบแนวเพลงของ มาชาวฒนพานช ทง 10 อลบมนน สวนใหญจะเปนการก าหนดรวมกน

ระหวางทมงานและตวของ มาชา วฒนพานชเอง แตทงนกตองเปลยนไปตามยคสมยทเปลยนแปลงตามกระแสความนยมของดนตรในแตละชวงเวลาดวย โดยในตนยค 90 หรอป พ.ศ. 2534-2536 นนวงการเพลงไทยสากลนยมเพลงแนวปอบรอค ซงอลบมเพลง 2 ชดแรกของมาชา วฒนพานช (ถามดาว และรสชาตความเปนคน) ถกน าเสนอในความเปนปอบรอกสาว จนเพลงฮตทขนชอของเธอและท าใหเปนทจดจ าจนถงทกวนนเปนเพลงแนวนทงสน ไมวาจะเปนเพลง แตก-หก (ถามดาว, 2534) หรอเพลงความดน(ทรง)สง เพลงผดไปแลว (รสชาตความเปนคน, 2536) เปนตน สวนหนงปฏเสธไมไดวาไดรบอทธพลมาจาก (อดต) สามของเธอในขณะนน คออ าพล ล าพน ซงเปนรอกเกอรหนมนกรองน าวงไมโคร ในขณะทจากความส าเรจของวงดนตรโมเดรนดอกในป พ.ศ. 2537 เปนตนมา ชวงหลงป 2538 วงการเพลงไทยสากลไดถกเปลยนแปลงความนยมมาเปนเพลงนอกกระแสหรอ Alternative ดงนนจะพบวาเพลงในอลบมชดท 3 (Room No.3) ในป พ.ศ. 2549 กเปนตวอยางทเหนชดกบการน าเอาอตลกษณของมาชา วฒนพานชมาปรบเขากบกระแสดนตรทไดรบความนยมในชวงเวลานน และมผลท าใหงานเพลงของมาชา วฒนพานช เรมแสดงออกถงความเปนตวตนทชดเจนขนเรอย ๆ นบจากอลบม Re-entry เปนตนมา จะพบวา มาชา วฒนพานช จะมเพลงซงเปนทจดจ าเดน ๆ ทมความเปนอะคสตกกตารใส ๆ หลงจากนนเปนตนมา ไมวาจะเปน เพลงใครสกคน เพลงไมเปนไรคนด (Re-entry, 2540) เพลงอดใจไมไหว เพลงเวลากบคนสองคน (มายา, 2542) เพลงจากคนอนคนไกล เพลงไมอยากนอนคนเดยว (Fine Days, 2544) เพลงสายน าไมไหลกลบ เพลงเปนเกยรตเกนพอ (The River of Life, 2546) อนเปนแนวเพลงทเกดขนในชวงทเธอเลกรากบ(อดต) สาม และอยในชวงของการตามหาตวตนและคนทรก บทเพลงจงสอความเปนเธอในลกษณะน แตในป 2548 หลงจากทมาชา วฒนพานช ประกาศตวอยางเปนทางการวาก าลงคบหาดใจกบกฤษณ ศรภมเศรษฐ พธกร นกแสดงรนนอง กมผลงานชด In love ออกมาเพอแสดงถงความรสกส าหรบความรกครงใหมของเธอ จากความเปนตวตนในบทเพลงทออกแนวหมน ๆ เศรา ๆ กตารใส ๆ กถกเปลยนเปนเพลงสนกสนานทท าใหคนจดจ าเธอไดอยางตอเนอง ไมวาจะเปนเพลง Music Lover เพลงไมอยากใหเธอไวใจ (In love, 2548) เพลงเชอฉน (Selection, 2549) และเพลงรกยงไมตองการ (Let’s Have fun tonight, 2550) ซงกลายเปนภาพลกษณของสาวสวยเซกซมเสนหตามแบบฉบบของผหญงอาย 30 ปขนไปทใคร ๆ กตางชนชอบไดไมยาก โดยอตลกษณดานแนวเพลงของมาชา วฒนพานช คอ การปรบตวของแนวเพลงตามยคสมยทแตกตางกนออกไป ซงมความแตกตางกบแนวเพลงของนกรองคนอน ๆ ในยคเดยวกน อาท ใหม เจรญประ ทมมอตลกษณความเปน “ปอบรอค” หรอ ครสตนา อากลาร กมอตลกษณในแนวเพลง “ปอบแดนซ” หรอแมแต ศรณยา สงเสรมสวสด ซงมอตลกษณในแนวเพลง “เพลงชาฟงสบาย”

19

3. แฟชนเสอผา ส าหรบแฟชนเสอผาของมาชา วฒนพานช กจะถกก าหนดคอนเซปตโดยสไตลลสต ทวางแนว

ทางการแตงกายเอาไว แตตองอยภายใตความเปนตวของมาชาดวย ดงนน ถงแมวาจะมทงรปแบบกางเกงทะมดทะแมง (อลบมถามดาว, 2543 อลบมรสชาตความเปนคน, 2536 อลบม Room No.3, 2539) เสอผางายๆ สบาย ๆ (Re-entry, 2540) หรอรปแบบกระโปรงลกไม สวยหวานหลากสไตล (มายา, 2542 Fine Days, 2544 The River of Life, 2546) หรอกระโปรงสน เปรยวเซกซ แฟชนเตมท (In love, 2548 Selection, 2549 Let’s Have fun tonight, 2550) อยางไรกด ทงหมดนตางกอยภายใตความเปนตวตนของมาชา วฒนพานช ในแตละชวงเวลานนเอง และจากแฟชนการแตงกายของเธอกสามารถสรางความนยมในแฟชนการแตงกายในชวงเวลาทอลบมนน ๆ ออกวางแผงไดภายในระยะเวลาอนรวดเรว เรยกวาเปนผมอทธพลกลายเปน “ตนแบบ” ในการแตงกายของวยรนในยค 90s เลยทเดยว ทง ๆ ทเธอเปนนกรองหญงทมกลมเปาหมายเปนวยรนเพยงคนเดยวทมครอบครวแลว แตดวยอตลกษณทชดเจนอนมพนฐานมาจากตวเธอ ประกอบกบการวางแผนกลยทธการสรางภาพลกษณศลปนของสงกดแกรมม จงมความแตกตางจากแฟชนของศลปนนกรองหญงคนอนทมพนฐานมาจากการเปนนกแสดงในชวงเวลาใกลเคยงกน อาท ภสสร บณยเกยรต, เพญพกตร ศรกล แสงระว อศวรกษ ซงลวนแตเปนหญงสาวโสด ทถกน าเสนอภาพความเปนแฟชนจดจานมากจนคนทวไปสามารถแตงตามไดยาก

4. ทรงผม มาชา วฒนพานช มทรงผมทมความเหมาะสมและแตกตางตามยคสมยและแนวเพลง รวมถง

คอนเซปตอลบม คอ แบบสน เทห ทะมดทะแมง ตามแนวเพลงปอบรอคของอลบมชดแรก ๆ ทะมดทะแมง (อลบมถามดาว, 2543 อลบมรสชาตความเปนคน, 2536 อลบม Room No.3, 2539) ผมกงสนกงยาวสบายๆ ไมเซทผมมากมายใหยงยาก (Re-entry, 2540) ผมยาวสวยหวานในแนวเพลงยคกลาง (มายา, 2542 Fine Days, 2544 The River of Life, 2546) ทรงผมแฟชนเปรยวเซกซ ทงสนและยาวแบบมสไตลในอลบมยคหลง (In love, 2548 Selection, 2549 Let’s Have fun tonight, 2550) แตทงนทกอยางตองดเหมาะสมกบเสอผาและการแตงกายของคอนเซปตในอลบมนน ๆ ประกอบดวย ซง “ทรงผม” ถอวาเปนหนงใน “ภาพจ า” ทคนทวไปสามารถระลกถงมาชา วฒนพานชไดอยางชดเจน ในภาพลกษณของการเปนผน าของทรงผมยอดนยมในแตละยค ซงไดชอวาเปนผทไมวาจะตดผมทรงอะไรกสวยไดหมดทกทรง (เลก เกษวด, สมภาษณ 2542) จนท าใหเกดเปนผน าแฟชนดานทรงผมทมคนอยากท าทรงผมตามเธอทกครงทมผลงานเพลงออกมา ซงในนกรองหญงของเมองไทยยงไมปรากฏวามใครสามารถสรางกระแสความนยมดานทรงผมทมการเปลยนแปลงและแตกตางจนไดรบกระแสความนยมในวงกวางตอเนองมาเปนเวลายาวนานขนาดน ไมว าจะเปนใหม เจรญประ หรอ ครสตนา อากลาร กตาม

5. โลโกและรปแบบของตวอกษร โลโกและรปแบบของตวอกษรของอลบมเพลงของมาชา วฒนพานช ในแตละอลบมนน เปนขอ

ของมาชา ทสะกดภาษาองกฤษวา “MARSHA” ซงมการออกแบบไดแตกตางกนออกไปตามคอนเซปตอลบม ทถกก าหนดมาโดยทมงานผสรางสรรคเพอใหรปแบบตวหนงสอนนเขากบคอนเซปตทงหมดของอลบม แตทท าใหคนคนเคยและคนตามาจนถงปจจบน คอ โลโกจากอลบม “ถามดาว” ทใชเปนเปนขดลวด ซงออกแบบตามลายเซนภาษาองกฤษของมาชา วฒนพานช เนองจากเปนการเปดตวการเปนนกรองครงแรกของมาชา วฒนพานช ซงกสรางเอกลกษณเปนลายเซนตดตวของเธอมาจนถงปจจบน จงเปนนกรองหญงเพยงคนเดยวทมการใชโลโกและรปแบบตวอกษรทถอดแบบออกมาจากลายเซนตของตวเอง

20

6. ส สสนของอลบมเพลงของมาชา วฒนพานช ทงดานเสอผา การแตงกาย และแบบปกนน ขนอยกบ

คอนเซปตอลบมเปนหลก แตโดยรวม ในยคอลบมแรก ๆ (อลบมถามดาว, 2543 อลบมรสชาตความเปนคน, 2536 อลบม Room No.3, 2539 Re-entry, 2540) จะเนนสโทนขรมเขม เชน น าตาล ขาว ด า และยคหลง ๆ (In love, 2548 Selection, 2549 Let’s Have fun tonight, 2550) จะเนนสสน หวอหวา สดใส เชน สม แดง มวง เปนตน ซงจากการศกษาของผวจยเองยงไมพบวานกรองหญงของเมองไทยมใครท ใช “ส” ออกมาเปนกลยทธในการน าเสนอภาพลกษณทมความตอเนองและชดเจนสม าเสมอในระยะเวลาตอเนองกวา 20 ป ไมวาจะเปนใหม เจรญประ หรอ ครสตนา อากลาร กตาม

7. การมสวนรวม มาชา วฒนพานช มสวนรวมในการท างานเพลงในอลบมของตวเองตงแตระดบของการรอง

ประสานเสยง (Chorus) การเปนผชวยในการผลต (Co-Producer) ในอลบมชดแรกคอ ถามดาว (2534) จากนนจงเรมมามสวนรวมในงานเพลงตวเองมากขนในอลบม Room No.3 (2539) ดวยการแตงเนอรองใหเพลงในอลบมของตวเอง 1 เพลงคอเพลง ปลดปลอย รวมทงการเปนผก ากบมวสควดโอเพลง รอ ในอลบมชดนดวย สวนอลบมตอมา คออลบม Re-entry (2540) มาชา วฒนพานช ไดเรมมการเขยนท านองเพลงเอง คอเพลง “ไมเปนไร...คนด” และได สฟา นกเขยนเพลงชอดงเปนผเขยนค ารองของเพลงน การมสวนรวมในการผลตทชดเจนมากอกครงหนงอยทอลบม มายา (2542) ทมาชา วฒนพานชไดเขามาเปนผควบคมการผลต หรอ Producer รวมกบ Bruno Brugnano (บรโน) ซงเปนโปรดวเซอรชาวฟลปนส นอกจากนมาชา วฒนพานช ยงมสวนรวมในการเขยนเนอเพลงดวยตวเอง จ านวน 2 เพลง คอ เพลงคนใจแตก และเพลง เวลากบคนสองคน ซงทง 2 เพลงกไดรบความนยมอยางสงและกลายเปนเพลงฮตตอเนองยาวนานมาจนถงปจจบน โดยเฉพาะเพลงเวลากบคนสองคน ทไดพดถงชวตความรกของตวเธอเองทผานมา และในอลบมยคตอมา 3 ชด ในป 2544-2548 (อลบม Fine Days, 2544 The River of Life, 2546 In love, 2548) จะไมปรากฏเครดตชอการมสวนรวมในการท าเพลงในอลบมแตมาชา วฒนพานช ยงมสวนรวมในดานอน ๆ อนปรากฏอย ไมวาจะเปนสวนการออกแบบเนอหาของเพลง และคอนเซปตของเพลงทตองการถายทอดบทเพลง แลวจงกลบมามสวนรวมอยางชดเจนอกครงในอลบม Selection (2549) ทมสวนรวมในการผลตโดยการเปนโปรดวเซอรรวมกบเจษฏา สขทรามร หรอ โอ ซเปย ดวยการเลอกบทเพลงและชวยดแลการผลตทงหมดรวมกน สวนอลบมทเรยกไดวามาชา วฒนพานช มสวนรวมแบบ 100% ทงหมดเลย คออลบม Let’s Have fun tonight (2550) ทเธอดแลไปตงแตการเปน Executive Producer และ Producer ออกแบบและควบคมการรองและการท าดนตรดวยตวเอง ตลอดจนการดแลเสอผา เครองแตงกาย ทงหมดในอลบมนดวยตวเอง ดงทปรากฏอยในอลบมนวา “มาถง Album ท 10 ในการเปนนกรองแลว สงทสดยอดในการท างานนคอการเปน Producer ให Album ตวเองครงแรกในชวต ในทสดกเสรจสนจนได มความสขจรง ๆ ตอนฟงเพลงแรกเสรจสมบรณ....” ดงนน จดรวมทส าคญของอตลกษณความเปนนกรองของมาชา วฒนพานช นอกเหนอจากองคประกอบตาง ๆ ทถกพบเหนและปรากฏอยางชดเจนแลว “การมสวนรวม” ในอลบมเพลงของตวเอง จงถอเปนอตลกษณทชดเจนประการหนงของเธอ

8. วธการรองเพลง “วธการรองเพลง” ทเปนลกษณะเฉพาะตว ท าใหภาพลกษณความเปนนกรองของมาชา วฒนพานช

มความแตกตางจากศลปนนกรองคนอนทมอยในตลาดเพลงไทยในปจจบน เนองจาก “มาชา วฒนพานช”

21

ไมใชนกรองทมพลงเสยงในการรองเพลงทดหรอโดดเดนมากนกหากเปรยบเทยบกบนกรองในรนเดยวกน เชน ใหม เจรญประ เสาวลกษณ ลละบตร หรอ ครสตนา อากลาร เปนตน ทงน เนองจากเธอมเนอเสยงทบางใส แตนนกเปนสวนหนงทท าใหคนจดจ าเสยงของเธอไดจนเปนเอกลกษณ โดยเฉพาะอยางยงมาชาถอไดวาเปนนกรองทมความสามารถในการรองเพลงและถายทอดอารมณความรสกจากเนอหาของเพลงนน ๆ ไดเปนอยางด ดวยวธการรองเพลงและการเออนทายเสยงทเปนสเนหเฉพาะตวทไมวาใครฟงเปนตองจดจ าไดวาคอเสยงของเธอ ในผลการศกษาสวนนจะพบวามความสอดคลองกบงานวจยของดวงสมร จกรพนธ (2549) ทท าการศกษา “กลยทธการบรหารภาพลกษณศลปน นกรองไทยกบการรบรของกลมเปาหมาย” โดยมวตถประสงคเพอศกษาถงวธการด าเนนงานของนกประชาสมพนธประจ าคายเพลงตางๆในการเผยแพรและสงเสรมใหเกดภาพลกษณทดของศลปน รวมทงยงไดศกษาถงความสอดคลองกนระหวางภาพลกษณของศลปนทนกประชาสมพนธเผยแพรออกไปกบการรบรของกลมเปาหมายนน พบวา หลงจากทศลปนไดผานกระบวนการในการสรางภาพลกษณและสรางสรรคแนวคดหลกของอลบมจากฝายครเอทฟมาแลว ฝายประชาสมพนธจะท าการศกษาเอกสารทสรปแนวคดหลก (Concept) ของอลบม เพอใหทราบถงทศทางในการโปรโมทศลปน รวมทงภาพลกษณของศลปนทไดก าหนดไว เพอใชเปนขอมลในการวางแผนงานประชาสมพนธเผยแพรภาพลกษณของศลปนออกไปยงกลมเปาหมายใหเกดการรบรไดตรงตามแนวคดหลกของอลบมทไดวางไวตงแตตน กมความสอดคลองไปในทศทางเดยวกนกบ การสอสารภาพลกษณทสะทอนอตลกษณความเปนนกรองของ “มาชา วฒนพานช” ทมการก าหนดแนวเพลง แฟชนเสอผา ทรงผม ของ มาชา วฒนพานช ทง 10 อลบมนน สวนใหญจะเปนการก าหนดรวมกนระหวางทมงานและตวของ มาชา วฒนพานชเอง ภายใตความเหมาะสม และความเปนตวของมาชาทมความแตกตางกนออกไปตามยคสมยและความนยมของแนวเพลงดวย

อตลกษณความเปนศลปนนกรองของมาชา วฒนพานช ประกอบไปดวยชออลบมเพลง, แนวเพลง, แฟชนเสอผา, ทรงผม, โลโกตวหนงสอชอ MARSHA, สทใชในปกอลบม, การมสวนรวมในอลบม และ วธการรองเพลง โดยหากน าเอาแนวคดเกยวกบ ความรเรองแบรนดของวทวส ชยปาณ (2550) จะพบวา ลกษณะของตราสนคา มาชา วฒนพานช จะประกอบไปดวย Attributes คอ รปรางหนาตา และรปลกษณภายนอกผบรโภคสมผสจดจ าตราสนคานนได เชน โลโก ชอ สสน รปรางของบรรจภณฑ เปนตน ซงลวนตรงกบลกษณะของอตลกษณเฉพาะของมาชา วฒนพานช Benefit คอ คณประโยชนทจบตองไดของผลตภณฑหรอบรการในความรสกของผบรโภค โดย มาชา วฒนพานช เปนนกรองระดบแถวหนาของเมองไทยทมผลงานเพลงอยางตอเนองตลอดระยะเวลา 20 ปทผานมาสวน Values คอ คณคาทอาจจะจบตองไมไดโดยตรง แตผบรโภคมความรสกกบตราสนคานนได เชน ความรสกนาเชอถอ มนใจทจะใช คนเคยเพราะอยมานานหรอความทนสมย ซงยอมมความผกพน เชอมนในตวของ มาชา วฒนพานช จากการเปนนกแสดงยอดนยมมาสการเปนนกรอง ผฟงเพลงยอมมความคนเคยและมความเชอมนทจะบรโภคผลงานเพลงของมาชา วฒนพานช ดวยความเชอทวาจะสามารถมผลงานเพลงด ๆ และแฟชนทรงผม เสอผา ออกมาใหเปนทตดตามอยางตอเนองสม าเสมอ และ Personality คอ บคลกภาพทใหกบผใชตราสนคานน และคดวาผอนจะมองดตนเองแบบนน โดยมาชา วฒนพานช มบคลกภาพทแตกตางตามยคสมยของแนวดนตรทน าเสนอทมการสอสารออกไปสผฟงเพลงไทย ประกอบดวย ยคท 1 (พ.ศ. 2534 - 2539) ความเปนรอกเกอรสาว ผมสนทะมดทะแมง เปนรปลกษณของสาวเทหมนใจ ใน ยคท 2 (พ.ศ. 2540 - 2546) ความเปนผหญงทชดเจน เนนความใส สวย หวาน และยคท 3 (พ.ศ. 2548 - 2550) ความเปนผหญงสวย เปรยว เซกซ ทนสมย

22

ในมมมองของการสอสารการตลาด (Marketing Communication) สามารถพจารณาไดวา มาชา

วฒนพานช เปรยบเสมอนเปนตราสนคาตราหนง หรอ (Personal Branding) และตราสนคา (Brand) นนเปนทกสงทกอยางของผลตภณฑทงหมด ทงสวนทจบตองได (tangible) และยงครอบคลมไปถงสงทจบตองไมได (intangible) อกชนหนงไมวาจะเปน ความนาเชอถอ (trust/reliability) ความมนใจ (confidence) ความคนเคย (familiarity) ประสบการณทไดสะสมมา (shared experiences) ความสมพนธ และความผกพน (relationship) สถานภาพ (status) รวมไปถงบคลกภาพ (personality) ตามแนวคดเกยวกบประเดนทนาสนใจในการสรางแบรนดไดผลของ วทวส รงเรองผล (2553) จงสามารถเชอมโยงได ดงน

1. ทกการสอสารตองเนนไปทแบรนด (A brand focus) โดยผลงานเพลงทงหมดของมาชา

วฒนพานช ทง 10 ชดนน ไดถกใชการสอสารการตลาดเพอท าการสอสารผลงานเพลงใหเปนทรจกในกลมผฟงเพลงไทย ไมวาจะเปนการโฆษณา ประชาสมพนธ การจดแสดงคอนเสรต เปนตน

2. ตองเปนความคดทยงใหญ (A big ideas) งานเพลงทกอลบมของมาชา วฒนพานช มความคด ทยงใหญเปนลกษณะของคอนเซปตอลบม ทมความชดเจนในภาพลกษณและมความนาสนใจทจะใชในการสอสาร โดยมความแตกตางจากผลงานเพลงอลบมอน ๆ ของนกรองหญงคนอน ๆ ทมอยในชวงเวลาเดยวกน และ ทส าคญจดขายทสอสารนนสามารถชวยสรางความนาเชอถอและภาพลกษณทดใหกบมาชา วฒนพานช ไดอยางชดเจน จนท าใหเปนทจดจ าไดมาจนถงปจจบน

3. ตองเชอมโยงและสมพนธกบลกคากลมเปาหมาย (Relevance) มาชา วฒนพานชมการ สอสารแบรนดทมประสทธภาพกบกลมผฟงเพลงและบรรดาแฟนคลบดวยการใชสอออนไลนตาง ๆ รวมไปถงมการตดตอพบปะกบแฟนคลบอยางสม าเสมอ เพอรบฟงความคดเหนและน าไปพฒนาปรบปรงผลงานเพลงของตนเองอยตลอดเวลา จงเปนลกษณะของการสรางแบรนดในมมและความตองการของลกคาเปนหลก ซงเปนเหตผลส าคญทท าใหมาชา วฒนพานชประสบความส าเรจไดรบความนยมอยางตอเนองตลอดระยะเวลา 20 ป

4. ตองเปนผเรมไมใชผตาม (Originality) การสอสารทสามารถสรางความจดจ าใหผบรโภคไดนน จะตองเปนสงทแปลกใหม ไมใชตามผอน ซง มาชา วฒนพานช กเปนลกษณะของผน าในทก ๆ ดาน ทงแนวเพลง แฟนนการแตงกาย ทรงผม กเหนอกวาคแขงขนรายอนในทองตลาดจนท าใหเกดกระแสความนยมในกลมผฟงเพลงไทยสากล

ขอเสนอแนะ

การพฒนาแบบจ าลองการสอสารภาพลกษณของมาชา วฒนพานช

จากผลการศกษา จงสามารถพฒนาออกมาเปนแบบจ าลองการสอสารภาพลกษณทสะทอนอตลกษณของมาชา วฒนพานช เพอใหสามารถใชเปนตนแบบหรอแนวทางในการสอสารเพอเขาถงกลมเปาหมายอยางมประสทธภาพตอไปในอนาคต ไดดงน

23

- ถามดาว - รสชาตความเปนคน - Room Number three - Re-entry - มายา - Fine Days - The river of life - In Love - Selection - Let’s have fun tonight

อตลกษณ (Identity)

ผลงานเพลงของ มาชา วฒนพานช

พฒนาการการสอสารภาพลกษณ

การสอสาร น าไปส

Obj. 1

Obj. 2

ชออลบม

แนวเพลง

แฟชนเสอผา

ทรงผม

ส

วธการรองเพลง

การมสวนรวม

Marsha

ตราสนคา (Brand)

โลโก

หากพจารณาวา “มาชา วฒนพานช” คอตวแทนของศลปนนกรองหญงทประสบความส าเรจตอเนองมาตลอดระยะเวลา 20 ป นน มผลมาจาก 2 องคประกอบส าคญรวมกน คอ การสอสารภาพลกษณทตอเนอง ชดเจน และมความสอดคลองกบความเปนตวเอง ประกอบกบอตลกษณทน าเสนอนน (อนประกอบไปดวย ชออลบมเพลง, แนวเพลง, แฟชนเสอผา, ทรงผม, โลโก รปแบบตวอกษร, สทใชในปกอลบม, การมสวนรวมในอลบม และ วธการรองเพลง) มความแตกตางจากศลปนคนอน ๆ ทมลกษณะเดยวกน โดยผวจยหวงวาจะแบบจ าลองของรปแบบของการสอสารภาพลกษณดงกลาวน จะสามารถใชเปน “ตนแบบ” ในการสอสารการตลาด การสอสารภาพลกษณ และสอสารตราสนคา เพอการสรางศลปนนกรองใหมลกษณะเปน “ตราสนคา” (Personal Branding) ทมเสถยรภาพและยงยนตอไปในอนาคต เหมอนดงทไดเกดขนมาแลวกบ “มาชา วฒนพานช”

24

รายการอางอง

หนงสอ / วทยานพนธ กาญจนา แกวเทพ (2551). “เสนทางเดนของทฤษฎและมโนทศนของการสอสารมวลชน”

ชดความรนเทศศาสตร โครงการต ารานเทศศาสตร. จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

กาญจนา แกวเทพ. (2543). สอสารมวลชน:ทฤษฎและแนวทางการศกษา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : เอดสนเพรส โพรดกส.

กนตพชญ ธระจนทเศรษฐ. (2552). การสอสารผลงานทางดนตรของ ครสทนา อากเลรา . วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ภาควชาการ สอสารมวลชน คณะน เทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย,.

กณหรตน เหลอมเจรญ. (2550). กระบวนการสรางสรรคและน าดนตรของ ดน ฮนตระกล มาใชในงานสอสารมวลชน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ภาควชาการสอสารมวลชน คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

กตมา สรสนธ. (2553). ความรทางการสอสาร. กรงเทพฯ : โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร,. ดวงสมร จกรพนธ (2549). กลยทธการบรหารภาพลกษณศลปน นกรองไทยกบการรบรของ

กลมเปาหมาย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ภาควชาการสอสารมวลชน คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ธรพนธ โลหทองค า. (2553). About Brands. กรงเทพฯ : ส านกพพมพ True the line Pubishing.

พชรดา วฒนา (2535). ศลปนเพลงไทยสากลและสอมวลชน : วถทางในการสรางความมชอเสยง.

วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ภาควชาการ สอสารมวลชน คณะน เทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เพมเกยรต เรองสกล (2544). กระบวนการผลตนกรองของอตสาหกรรมเพลงไทย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ภาควชาการสอสารมวลชน คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พชญสน บ ารงนคร (2543). ลกษณะความเปนอมตะของเพลงสนทราภรณ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ภาควชาการสอสารมวลชน คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

มาชา วฒนพานช. สมภาษณเชงลก, 7 กมภาพนธ 2555.

25

วทวส ชยปาณ. (2550). “ซเปอรเออกบความรเรองแบรนด”. ซเปอร เออ. กรงเทพฯ : ส านกพมพย

นเวอรแซล พบลชง. ศมกมล ลมปชย. (2536). กวาจะเปนธรกจเทปเพลง. กรงเทพฯ : ส านกพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. นตยสาร / หนงสอพมพ นตยสารคอนเสรต ฉบบเดอน สงหาคม 2536 นตยสารเธอกบฉน ฉบบเดอน กรกฎาคม 2536 นตยสาร ภาพยนตรบนเทง ปท 33 ฉบบท 1581 วนท 9-15 พฤษภาคม 2550 นตยสาร สดสปดาห ปท 24 ฉบบท 568 ปกษแรกตลาคม 2549 นตยสาร Bioscope ปท 5 ฉบบท 64 มนาคม 2550 นตยสาร First ปท 1 ฉบบท 13 ปกษแรก มถนายน 2551 นตยสาร Hamburger ปท 7 ฉบบท 134 สงหาคม 2551 นตยสาร MTV Track ฉบบเดอน กมภาพนธ 2546 นตยสาร Starpics ปท 42 ฉบบท 699 ปกษหลงมนาคม 2550 หนงสอพมพไทยรฐ 26 กมภาพนธ 2539 หนงสอพมพขาวสด 4 เมษายน 2539 หนงสอพมพไทยรฐ 20 เมษายน 2540 หนงสอพมพไทยรฐ 25 กมภาพนธ 2540 หนงสอพมพไทยรฐ 3 มถนายน 2542 หนงสอพมพไทยรฐ 26 พฤษภาคม 2544

26