บทที่ 1 บทนํา หลักการและเหตุผล 6 ·...

บทท 1 บทนา

หลกการและเหตผล

สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา ไดเลงเหนความสาคญของเดกทอยในวยเรยน ซงเปนผ ท

กระตอรอรนในการทากจกรรมทสรางสรรคและเปนผ ทมศกยภาพในตวเอง สามารถชนาเพอนและ

ผปกครองใหสนบสนนการดาเนนงานได จงไดรเรมจดทาโครงการ อย.นอย ป 2546 เพอนาศกยภาพของ

นกเรยนมาใช เปาหมาย คอ นกเรยนระดบมธยมศกษาทวประเทศ โดยมงหวงใหหนวยงานทเกยวของของ

กระทรวงสาธารณสขและกระทรวงศกษาธการ ทงในสวนกลางและสวนภมภาค ดาเนนกจกรรมการรณรงค

พรอมกนทวประเทศ ในทศทางและรปแบบเดยวกน เพอใหสามารถเผยแพรขอมลความรตลอดจน

ประชาสมพนธโครงการไดอยางทวถง สงผลตอการรบรของกลมเปาหมายอยางมประสทธภาพ

จากการประเมนผลกจกรรม อย.นอย ป 2548 ของ ผศ.สนทร วทยานารถไพศาล และคณะ สรปวา

เปนกจกรรมทมผลลพธในทางบวก ผ ไดรบผลประโยชนสงสดจากกจกรรม อย.นอย คอ นกเรยนทเขารวม

โครงการ อย.นอย ทงในสวนของนกเรยนแกนนา นกเรยนทเปนสมาชก นกเรยนในโรงเรยน ครและ

ผ เกยวของในโรงเรยน ตลอดจนเกดการขยายผลสชมชน ซงจดเดนหรอผลทเกดขนหลงดาเนนโครงการ

ไดแก เกดกระบวนความรวมมอระหวางกระทรวงสาธารณสขกบกระทรวงศกษาธการ เกดความสอดคลอง

กบการเรยนการสอน เกดการเปลยนแปลงในนกเรยน ทาใหนกเรยนมความร ความเขาใจเรองการบรโภค

และเกดการทางานรวมกน เกดการเปลยนแปลงในผ คาขายในโรงเรยน ใหมการปรบปรงการผลตและการ

เลอกอปกรณทใช และเกดการขยายผลสบานเรอน ชมชน

ผลการวจยเรองการศกษาระดบความสาเรจของโครงการ อย.นอย ป 2549 ของ รศ.ดร.ชะอรสน

สขศรวงศ และคณะสรปไดวา นกเรยนทวไปรอยละ 99 เหนดวยกบการทากจกรรม อย.นอย ในโรงเรยน จง

เหนควรทจะดาเนนการโครงการนตอไปโดยปรบกจกรรมใหเหมาะสมยงขน

การประเมนโครงการ อย.นอย ป 2550 โดยคณะเภสชศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย มขอเสนอ

ใหสานกงานคณะกรรมการอาหารและยาสงเสรมใหนกเรยนมสวนรวมในกจกรรม อย.นอย อยาง

กวางขวาง ควรมการพฒนาทกษะดานความร ความสามารถดานการคมครองผบรโภคในโรงเรยนในวง

กวาง และควรมการจดการความรดานสขภาพในโรงเรยนตอไป

การประเมนผลป 2551-2552 โดยคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ไดใหขอเสนอแนะใน

ทานองเดยวกนวา ควรใชนกเรยน อย.นอย เปนฐานของการพฒนาและสงเสรมพฤตกรรมการบรโภคทด

ควรมการตรวจสอบและตดตามพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพของนกเรยน และนามาวาง

แผนการดาเนนกจกรรมการบรโภคอยางเหมาะสม สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา ควรจะจดทา

ฐานขอมลทเขมแขง และควรตรวจสอบพฤตกรรมการบรโภคของนกเรยนอยางตอเนอง

2

การประเมนผลป 2553 โดยคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน แนะนาใหสานกงาน

คณะกรรมการอาหารและยาทากจกรรม อย.นอย ตอเนอง และหาแนวทางสงเสรมและกระตนใหโรงเรยน

รวมทงนกเรยนทากจกรรมอยางตอเนอง และเขมแขง

ในป 2555 ไดมการสารวจและวเคราะหพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพของนกเรยนทเขา

รวมโครงการ อย.นอย พบวา นกเรยนมพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทถกตอง รอยละ 75.32

และในภาพรวมนกเรยนมความพงพอใจตอกจกรรม อย.นอย ในระดบมากทสด ในขณะทกลมของครแกน

นา อย.นอย เหนวาโครงการ อย.นอย ทาใหทงครและผปกครองตระหนกในการบรโภคผลตภณฑสขภาพ

มากขน ทาใหนกเรยนมจตสานกในการบรโภคผลตภณฑสขภาพ สงผลใหนกเรยนสามารถนาความรไป

ประยกตใชในชวตประจาวนของตนเอง และใหความรกบคนในครอบครวได

ป 2556 น สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา ไดดาเนนโครงการ อย.นอย ตอเนอง โดย

มงเนนขยายการดาเนนงานอนเกดจากความรวมมอจากสมาชก อย.นอย ทวประเทศในการเพมจานวน

โรงเรยนทจดตงศนยรบแจงขอมลผลตภณฑสขภาพ และ/หรอพฒนาเพอใหเกดความเขมแขงในการ

ดาเนนงานของศนยรบแจงผลตภณฑสขภาพในโรงเรยน รวมถงใหนกเรยน อย.นอย มความรความเขาใจ

ในเรองผลตภณฑสขภาพ สามารถเลอกซอ เลอกบรโภคไดอยางถกตอง ปลอดภย และมการทากจกรรม

อย.นอย อยางตอเนอง สามารถขยายเครอขาย กระจายความร นาพาไปสวถการสรางสขภาพทดตอไป

จากหลกการและเหตผลทกลาวไปแลวขางตน จงไดกาหนดใหมการสารวจขอมลพฤตกรรมสขภาพ

ของนกเรยน อย.นอย เชงปรมาณและเชงคณภาพ เพอใชเปนกระบวนการทใหไดขอมลสารสนเทศทเปน

ประโยชนในดานประสทธภาพและประสทธผลของโครงการ รวมทงการตดสนใจในการปรบปรงและพฒนา

โครงการในปตอไป ตลอดจนการสรางองคความรในการพฒนาศกยภาพผบรโภคอกดวย

วตถประสงคของการสารวจ 1) เพอสารวจขอมลพฤตกรรมสขภาพ เปรยบเทยบระหวางนกเรยนทวไป นกเรยนทเปนสมาชก

อย.นอย นกเรยนแกนนา อย.นอย และเคยเปนนกเรยนแกนนา อย.นอย รวมทงเปรยบเทยบความแตกตาง

ทางประชากรศาสตร ในประเดน ดงน

(1) ความรเกยวกบการบรโภค และการเลอกซอ

(2) ทศนคตตอการบรโภคของนกเรยน

(3) พฤตกรรมการบรโภคของนกเรยน

(4) อทธพลทมผลตอการบรโภคของนกเรยน

2) เพอสารวจการดาเนนกจกรรม อย.นอย ในโรงเรยน เปรยบเทยบระหวางโรงเรยนในสงกด

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน

(สช.) กรงเทพมหานคร (กทม.) และอน ๆ

3) เพอศกษาความคาดหวงของครและนกเรยนทมตอการดาเนนโครงการ อย.นอย ในโรงเรยน

3

นยามศพทเฉพาะ

1) พฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด หมายถง นกเรยน อย.นอย ตองมการปฏบต

ดงตอไปน

(1.1) อานฉลากอาหาร ยา และเครองสาอาง กอนซอหรอใช

(1.2) บรโภคนม ผกและผลไมเปนประจา

(1.3) หลกเลยงการซอหรอใชผลตภณฑสขภาพตามโฆษณาชวนเชอ

(1.4) หลกเลยงการบรโภคอาหารทใชนามนทอดซา หรอไมใชนามนทอดซา

(1.5) หลกเลยงการบรโภคอาหารรสจด (หวาน มน เคม)

2) โครงการ อย.นอย หมายถง กจกรรมตางๆทมจดมงหมายเพอพฒนาพฤตกรรมการบรโภค

ผลตภณฑสขภาพทดของนกเรยนทมการดาเนนการโดยนกเรยน อย.นอย ภายในโรงเรยนระดบ

ประถมศกษา ประถมศกษาขยายโอกาส และมธยมศกษา

3) นกเรยน อย.นอย หมายถง นกเรยนระดบประถมศกษาและมธยมศกษาทเปนและเคยเปนแกน

นาการดาเนนกจกรรม อย.นอย และ/หรอเปนสมาชก อย.นอย ในโรงเรยนทเขารวมโครงการ อย.นอย

ประจาป 2556

ขอบเขตการสารวจ 1) ขอบเขตดานเนอหา

(1.1) พฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทดของนกเรยน อย.นอย ใน

พฤตกรรมหลก ดงน อานฉลากอาหาร ยา และเครองสาอาง กอนซอหรอใช บรโภคนม ผกและผลไมเปน

ประจา หลกเลยงการซอหรอใชผลตภณฑสขภาพตามโฆษณาชวนเชอ หลกเลยงการบรโภคอาหารทใช

นามนทอดซา หรอไมใชนามนทอดซา และหลกเลยงการบรโภคอาหารรสจด (หวาน มน เคม)

(1.2) การดาเนนโครงการ/กจกรรม อย.นอย ทจดขนในแตละโรงเรยน ในดาน

บรบท ปจจยนาเขา กระบวนการ ผลผลต ผลลพธ และผลกระทบ

(1.3) ความรเกยวกบการบรโภคและการเลอกซอทถกตอง ในดานการอานฉลาก

อาหาร ยา และเครองสาอาง การซอหรอใชผลตภณฑสขภาพ การบรโภคอาหาร

(1.4) ทศนคตตอการบรโภคของนกเรยน ในดานการอานฉลากอาหาร ยา และ

เครองสาอาง การซอหรอใชผลตภณฑสขภาพ การบรโภคอาหาร

(1.5) อทธพลท มผลตอการบรโภคของนกเรยน ในดานพอแมผปกครอง โรงเรยน

เพอน สอ และสงคม

(1.6) ความคาดหวงของครและนกเรยน ทมตอการดาเนนโครงการ อย.นอย ใน

โรงเรยนในดานปจจยนาเขา กระบวนการ ผลผลต ผลลพธ และผลกระทบ

4

2) ขอบเขตดานประชากร

กลมนกเรยนแบงเปนระดบประถมศกษาตอนปลาย (ป.4 – 6) มธยมศกษาตอนตน (ม.1 – 3)

มธยมศกษาตอนปลาย (ม.4 – 6) ในโรงเรยนประถมศกษา โรงเรยนขยายโอกาส และโรงเรยนมธยมศกษา

สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา (สพป.) สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา (สพม.)

สงกดสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (สช.) สงกดกรงเทพมหานคร (กทม.) ทเขารวม

โครงการ อย.นอย

3) ขอบเขตดานพนท

(3.1) การสารวจพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพ และการศกษาความคาดหวงของ

ครและนกเรยนทมตอการดาเนนโครงการ อย.นอย ในโรงเรยน ครอบคลมพนทในการศกษา 6 พนท ทว

ประเทศ ดงน (1) ภาคเหนอ (2) ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (3) ภาคใต (4) ภาคกลาง (5) ภาคตะวนออก

โดยใชการสมจงหวดทเปนตวแทนในแตละพนท และ (6) กรงเทพมหานคร และปรมณฑล

(3.2) การสารวจการดาเนนกจกรรม อย.นอย ดาเนนการเปรยบเทยบระหวางโรงเรยนใน

สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษา

เอกชน (สช.) และกรงเทพมหานคร (กทม.) เฉพาะทดาเนนการในกรงเทพมหานครเทานน

4) ขอบเขตดานเวลา

เปนการสอบถามขอมลพฤตกรรมของนกเรยนในชวงประมาณ 6 เดอนทผานมา โดยเรม

ตงแตเดอนมกราคม ถง มถนายน 2556 สวนชวงเวลาดาเนนการสารวจพฤตกรรมไดใชเวลาประมาณ 3

เดอน ตงแต 1 มถนายน 2556 – 30 สงหาคม 2556

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

ผลจากการสารวจ จะเปนประโยชนใหคณะกรรมการกองพฒนาศกยภาพผบรโภค สานกงาน

คณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข ไดทราบถงระดบพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑ

สขภาพทดของนกเรยน อย.นอย ประสทธภาพและประสทธผลของการดาเนนกจกรรมโครงการ อย.นอย

อกทงผลการประเมนจะใชเปนขอมลในการตดสนใจเกยวกบการบรหารโครงการและกจกรรมตางๆทจะ

ดาเนนการในปตอไป

5

บทท 2

กรอบแนวคดการสารวจ

กรอบแนวคดการสารวจ

คณะผ สารวจไดวางกรอบแนวคดเชงเหตและผล (Cause and Effect Model) ของความสมพนธ

ระหวางตวแปรตางๆ เพอใหสอดคลองกบวตถประสงคของการดาเนนงานโครงการ อย.นอย ซงครอบคลม

บรบท ปจจยนาเขา กระบวนการ ผลผลต ผลลพธ และผลกระทบ ดงน

แผนภาพท 1 กรอบแนวคดของการสารวจ

จากแผนภาพกรอบแนวคดของการสารวจขอมลไดมงศกษาการดาเนนกจกรรม อย.นอย ใน

โรงเรยนในดานบรบท ปจจยนาเขา กระบวนการ ผลผลต ผลลพธ และผลกระทบ ททาใหเกดการ

เปลยนแปลงในดานพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพ ความร และทศนคตตอการบรโภค พรอมทง

ศกษาอทธพลทมผลตอการบรโภค ตลอดจนความคาดหวงของครและนกเรยนทมตอการดาเนนโครงการ

อย.นอย ในโรงเรยน

ความคาดหวงของคร

และนกเรยนทมตอการ

ดาเนนโครงการ

อย.นอย ในโรงเรยน

การดาเนนกจกรรม อย.

นอย ในโรงเรยน

- บรบท

- ปจจยนาเขา

- กระบวนการ

- ผลผลต

- ผลลพธ

- ผลกระทบ

1. ความรเกยวกบการบรโภค

และการเลอกซอ

2. ทศนคตตอการบรโภคของ

นกเรยน

3. พฤตกรรมการบรโภคของ

นกเรยน

อทธพลทมผลตอการบรโภค

ของนกเรยน

6

กรอบการประเมนพฤตกรรม

คณะผ สารวจไดกาหนดกรอบการประเมนตามตวชวดทกาหนดไวในโครงการ กาหนดแนวทางการวด และเกณฑการประเมนทเหมาะสมกบขอมลทรวบรวม

มาได ตามกรอบการประเมนในตารางท 1

ตารางท 1 ตวชวด แนวทางการวด และแนวทางการประเมน

ตวชวด แนวทางการวด แนวทางการประเมน

ตวชวดหลก

นกเรยนมพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑ

สขภาพทด

ตวชวดยอย 5 ตวชวด ดงน

1) อ า น ฉ ล า ก อ า ห า ร ย า แ ล ะ

เครองสาอาง กอนซอหรอใช

2) บรโภคนม ผกและผลไมเปนประจา

3) หลกเลยงการซอหรอใชผลตภณฑ

สขภาพตามโฆษณาชวนเชอ

4) หลกเลยงการบรโภคอาหารทใช

นามนทอดซา หรอไมใชนามนทอด

ซา

5) หลกเลยงการบรโภคอาหารรสจด

(หวาน มน เคม)

เครองมอทใช คอ แบบประเมนพฤตกรรม

ลกษณะเครองมอ

1) เปนการสอบถามพฤตกรรมทเกดขน

ภายในระยะเวลา 6 เดอนทผานมา

2) มลกษณะเปนการรายงานประเมน

พฤตกรรมของตนเอง (self report)

ชนดแบบเลอกตอบ แบบเตม

คาตอบ และแบบมาตรประมาณคา

(rating scale) 5 ระดบ

ตวชวดยอยท 2 และ 5 พฤตกรรมการบรโภคอาหาร

ระดบพฤตกรรมการบรโภคอาหาร

กนเปนประจา หมายถง กนทกวน หรอ 6-7 วน/สปดาห หรอพฤตกรรมระดบ 5

กนบอย หมายถง กนเกอบทกวน หรอ 3-5 วน/สปดาห หรอพฤตกรรมระดบ 4

กนบางครง หมายถง กน 1-2 วน/สปดาห หรอพฤตกรรมระดบ 3

กนนานๆครง หมายถง กนสปดาหเวนสปดาห หรอนอยกวานน หรอพฤตกรรมระดบ 2

ไมกนเลย หมายถง ไมกนเลยตลอด 6 เดอนทผานมา หรอพฤตกรรมระดบ 1

เกณฑการประเมนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร

1) สาหรบตวชวดยอยท 2 บรโภคนม ผก ผลไม ใชเกณฑ ดงน จานวนนกเรยนมากกวา

รอยละ 75 ของจานวนทงหมด มพฤตกรรมตงแตระดบ 4 ถงระดบ 5 หรอพฤตกรรรมกนบอย

ถงกนเปนประจาหรอกนทกวน ซงถอวาเปนพฤตกรรมทอยในขายบรโภค หรอบรโภคแลวเกด

ประโยชนตอรางกาย

2) สาหรบตวชวดยอยท 5 บรโภคขนมหวาน อาหารกระปอง อาหารสาเรจรป ขนมขบ

เคยวกรบกรอบ ใชเกณฑดงน จานวนนกเรยนมากกวารอยละ 75 ของจานวนทงหมด ม

พฤตกรรมตงแตระดบ 1 ถงระดบ 3 หรอพฤตกรรรมไมกนเลยถงกนบางครง ซงถอวาเปน

พฤตกรรมทอยในขายไมบรโภค หลกเลยง หรอบรโภคแลวไมเกดโทษตอรางกาย

6

7

ตวชวด แนวทางการวด แนวทางการประเมน

ตวชวดยอยท 1, 3 , 4 ระดบพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพ การอานฉลากยา

เครองสาอางกอนใช การหลกเลยงการซอหรอใชผลตภณฑสขภาพตามโฆษณาชวนเชอ

หลกเลยงการบรโภคอาหารทใชนามนทอดซา หรอไมใชนามนทอดซา

ระดบพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพ

ทาทกครง หรอ พฤตกรรมระดบ 5

ทาเปนสวนใหญ หรอ พฤตกรรมระดบ 4

ทาเปนบางครง หรอ พฤตกรรมระดบ 3

ทานานๆครง หรอ พฤตกรรมระดบ 2

ไมทาเลย หรอ พฤตกรรมระดบ 1

เกณฑการประเมนพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพ

จานวนนกเรยนมากกวารอยละ 75 ของจานวนทงหมด มพฤตกรรมตงแตระดบ 4 ถง

ระดบ 5 หรอพฤตกรรรมทาเปนสวนใหญถงทาทกครง

ตารางท 1 (ตอ)

7

8

บทท 3 วธดาเนนการสารวจ

ระเบยบวธการสารวจ

การศกษาครงนใชระเบยบวธการสารวจแบบผสมผสานวธ (Mixed Method) ในแบบแผนเชง

อธบาย (Explanatory Design) โดยเรมจากการสารวจเชงปรมาณ ไดแก วธการสารวจและประเมน

พฤตกรรมของนกเรยน การสารวจและประเมนผลการดาเนนกจกรรมของโครงการ อย.นอย ในโรงเรยนท

เขารวมโครงการ แลวใชขอมลเชงคณภาพประกอบการอธบายผลการประเมน ไดแก การสมภาษณ การ

สงเกต และการประชมระดมความคดเหน

ประชากรและกลมตวอยาง 1) แนวคดการคดเลอกกลมตวอยาง

โรงเรยนทเขารวมโครงการ อย.นอย ไดกระจายอยทวทกภมภาคของประเทศ และไดรบการ

สนบสนนดานงบประมาณ สอ จากโครงการใหดาเนนกจกรรมทเปนการพฒนารณรงคสรางความร ความ

เขาใจในเรองผลตภณฑสขภาพ สามารถเลอกซอ เลอกบรโภคไดอยางถกตอง ปลอดภย และมการทากจกรรม

อย.นอย อยางตอเนอง สามารถขยายเครอขาย กระจายความร นาพาไปสวถการสรางสขภาพทดตอไป

ในการออกแบบการสมกลมตวอยางเพอสารวจพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพ

และศกษาความคาดหวงตอกจกรรม อย.นอย มงทจะใหไดความครอบคลม ทวถงของประชากรในภมภาค

จงหวด เขตพนท สงกด และโรงเรยนทเขารวมโครงการ เพอใหไดความเปนตวแทนของประชากรทงหมด

สวนการสารวจการดาเนนกจกรรม อย.นอย ศกษาเฉพาะพนทกรงเทพมหานครเทานน

2) เกณฑการคดเลอกกลมตวอยาง

(2.1) เพอตอบวตถประสงคการสารวจพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพและศกษา

ความคาดหวงกจกรรม อย.นอย ใชเกณฑการคดเลอกดงน

(2.1.1) เปนนกเรยนทกาลงศกษาอยในโรงเรยนประถมศกษา โรงเรยนขยายโอกาส

และโรงเรยนมธยมศกษา ในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา (สพป.) และสานกงานเขต

พนทการศกษามธยมศกษา (สพม.)

(2.1.2) เปนนกเรยนทวไป นกเรยนทเปนสมาชก อย.นอย นกเรยนแกนนา อย.นอย

และเคยเปนนกเรยนแกนนา อย.นอย

(2.1.3) เปนโรงเรยนประถมศกษา โรงเรยนขยายโอกาส และโรงเรยนมธยมศกษาท

เขารวมโครงการ อย.นอย ทมครแกนนา อย.นอย โดยแยกเปนโรงเรยนกลมทผานเกณฑมาตรฐาน อย.นอย

ในระดบ “ด” ขนไป และกลมทยงไมไดรบการรบรอง

9

(2.2) เพอตอบวตถประสงคการสารวจการดาเนนกจกรรม อย.นอย และความคาดหวงตอ

การทากจกรรม อย.นอย ในโรงเรยน

(2.2.1) เปนนกเรยนททากจกรรม อย.นอย และครทปรกษา อย.นอย ในโรงเรยน

ประถมศกษา โรงเรยนขยายโอกาส และโรงเรยนมธยมศกษา ในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษา (สพป.) และสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา (สพม.)

(2.2.2) เปนนกเรยนททากจกรรม อย.นอย และครทปรกษา อย.นอย โรงเรยนใน

เขตกรงเทพมหานครแยกเปน 3 สงกด ไดแก สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.)

สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (สช.) และกรงเทพมหานคร (กทม.)

3) การกาหนดขนาดกลมตวอยาง

(3.1) เพอตอบวตถประสงคการสารวจพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพและศกษา

ความคาดหวงกจกรรม อย.นอย ไดใชการสมกลมตวอยางแบบหลายขนตอน (Multi-stage Random

Sampling) จากการเปดตารางเลขสม (ศรชย กาญจนวาส และคณะ, 2554) จานวนประชากรนกเรยน

มากกวา 100,000 คน ไดขนาดกลมตวอยาง จานวน 3,600 คน ทระดบความเชอมน 99 % และ

ความคลาดเคลอน ±1 % โดยมขนตอนการดาเนนการดงน

(3.1.1) ใชการสมกลมตวอยางแบบแบงพนท (Cluster Random Sampling) ดงน

แบงพนทตามภมภาค ได 6 พนท คอ ภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคกลาง ภาคตะวนออก ภาคใต

กรงเทพมหานครและปรมณฑล โดยแตละพนทพจารณาจงหวดทมโรงเรยนเขารวมโครงการ อย.นอย และ

เปนไปตามเกณฑการคดเลอกกลมตวอยาง ไดทงหมด 19 จงหวด ดงน

ตารางท 2 พนทและจงหวดทใชในการเกบรวบรวมขอมล

พนท จงหวดทใชในการเกบรวบรวมขอมล

1) ภาคเหนอ ไดแก เชยงใหม ลาปาง นครสวรรค และพษณโลก

2) ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ไดแก อบลราชธาน ขอนแกน และหนองคาย

3) ภาคกลาง ไดแก อางทอง นครปฐม และชยนาท

4) ภาคใต ไดแก พงงา ภเกต และสงขลา

5) ภาคตะวนออก ไดแก ระยอง สระแกว และจนทบร

6) กรงเทพมหานครและปรมณฑล ไดแก กรงเทพมหานคร นนทบรและสมทรปราการ

(3.1.2) ใชการสมกลมตวอยางแบบแบงชน (Stratified Random Sampling) ดงน

แตละจงหวดไดสมโรงเรยนประถมศกษา โรงเรยนขยายโอกาส และโรงเรยนมธยมศกษา มา 1 – 4 แหง ได

โรงเรยนทงหมด 43 แหง รายละเอยดตามภาคผนวก ข. สาหรบโรงเรยนประถมศกษาไดสมนกเรยน

ระดบชนประถมศกษาตอนปลาย (ป.4-6) โรงเรยนขยายโอกาสไดสมนกเรยนระดบชนประถมศกษาตอน

ปลาย (ป.4-6) มธยมศกษาตอนตน (ม.1-3) และโรงเรยนมธยมศกษาไดสมนกเรยนระดบชนมธยมศกษา

(ม.1-6) ซงในแตละโรงเรยนไดทาการสมนกเรยนระดบชนละประมาณ 20 คน โดยใชวธการสมอยางงาย

10

(simple random sampling) ไดกลมตวอยางรวมทงหมด 3,675 คน ซงเปนไปตามเกณฑของการกาหนด

ขนาดกลมตวอยางทจานวนเทากบ 3,600 คน ทระดบความเชอมน 99 % และความคลาดเคลอน ±1 %

3.2) เพอตอบวตถประสงคการสารวจการดาเนนกจกรรม อย.นอย และศกษาความคาดหวง

ตอการดาเนนกจกรรม อย.นอย ในโรงเรยน ไดแบงกลมตวอยางทใหขอมลเปน 2 กลม ดงน กลมท 1 สารวจ

การดาเนนกจกรรม อย.นอย ทวประเทศ มผ ใหขอมลประกอบดวยนกเรยนแกนนา อย.นอย จานวน 515 คน

และครทปรกษา อย.นอย จานวน 48 คน ในโรงเรยนกลมตวอยางจากการสารวจเชงปรมาณ 43 แหง กลมท 2

สารวจการดาเนนกจกรรม อย.นอย ในเขตกรงเทพมหานคร มผใหขอมลประกอบดวยนกเรยนแกนนา อย.นอย

จานวน 104 คน และครทปรกษา อย.นอย จานวน 10 คน ในโรงเรยนในเขตกรงเทพมหานครแยกตามสงกด

สานกงานเขตพนทการศกษาขนพนฐาน จานวน 5 โรงเรยน สงกดสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษา

เอกชน (สช.) จานวน 3 โรงเรยน และสงกดกรงเทพมหานคร (กทม.) จานวน 3 โรงเรยน รวมทงหมด 11

โรงเรยน รายละเอยดตามภาคผนวก ข.

เครองมอทใชในการสารวจขอมล เครองมอสารวจขอมลเชงปรมาณ ประกอบดวย เครองมอดงตอไปน

1) แบบสารวจพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพของนกเรยน ประกอบดวยประเดน

สอบถามดงน (1) ขอมลพนฐาน (2) พฤตกรรมการบรโภคอาหาร (3) พฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑ

สขภาพ (4) ทศนคตตอการบรโภค (5) อทธพลทสงผลตอการบรโภคผลตภณฑสขภาพของนกเรยน (6)

ความรเกยวกบผลตภณฑสขภาพ และ (7) ความคาดหวงในการดาเนนโครงการ อย.นอย ในการจดทา

แบบสอบถามนไดใชชอแบบสอบถามวา “มาสารวจตวเองกนเถอะ” รายละเอยดตามภาคผนวก ก เพอ

สรางความรสกเปนกนเอง(friendly) กบนกเรยนกลมตวอยางไดใหขอมลตามความเปนจรง และ

ตรงไปตรงมามากทสด

2) แบบสารวจการดาเนนกจกรรม อย.นอย ในโรงเรยน ประกอบดวย 2 ชด ไดแก ชดสาหรบ

นกเรยน ประเดนสอบถามดงน (1) ขอมลพนฐาน (2) การเขารวมกจกรรม อย.นอย และ (3) ความคาดหวง

ในการดาเนนโครงการ อย.นอย และชดสาหรบคร ประเดนสอบถามดงน (1) ขอมลพนฐาน (2) การดาเนน

กจกรรม อย.นอย ในโรงเรยน (3) ผลผลต ผลลพธ และผลกระทบของกจกรรม อย.นอย และ (4) ความ

คาดหวงในการดาเนนโครงการ อย.นอย ในการจดทาแบบสอบถามนไดใชชอแบบสอบถามวา “มาสารวจ

กจกรรม อย.นอย กนเถอะ”

เครองมอสารวจขอมลเชงคณภาพ ประกอบดวย (1) แบบบนทกภาคสนาม ซงใชการศกษา

เอกสาร การสมภาษณ และการสงเกต (2) แบบบนทกความเหนจากการประชมระดมความคดเหน

โครงการสารวจขอมลพฤตกรรมสขภาพของนกเรยน อย.นอย เชงปรมาณและเชงคณภาพ รายละเอยดใน

ภาคผนวก ก

การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ เครองมอแตละชดไดนาเขาทประชมกลมผ เชยวชาญของ

กองพฒนาศกยภาพผบรโภค สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) กระทรวงสาธารณสขได

11

พจารณาตรวจสอบความตรงตามเนอหา (Content Validity) ไดคา IOC ไมตากวา 0.5 ทกประเดน พรอม

ทงตรวจสอบความถกตองของภาษา และไดปรบปรงแกไขใหเหมาะสมกอนนาไปใชจรง

การเกบรวบรวมขอมล การเกบขอมลเชงปรมาณ ใชวธการสารวจและประเมนพฤตกรรม โดยจดสงชดเครองมอพรอม

คาชแจงการเกบรวบรวมขอมลใหกบครผประสานงานของแตละโรงเรยนไดดาเนนการเกบรวบรวมขอมล

จากนกเรยนกลมตวอยางทกาหนดไวในแตละระดบ แลวนาขอมลทงหมดมาจดทาระบบฐานขอมลเพอ

วเคราะหรายงานผลตอไป

การเกบขอมลเชงคณภาพ ใชวธการดงน (1) ลงพนทศกษาขอมลภาคสนาม (field study) ใน

โรงเรยนกลมเปาหมาย โดยคณะผ สารวจไดใชการสงเกต การสมภาษณ และศกษาเอกสาร (2) การจดประชม

ระดมความคดเหนภายใตโครงการสารวจขอมลพฤตกรรมสขภาพของนกเรยน อย.นอย เชงปรมาณและเชง

คณภาพ โดยมผ เกยวของหลายฝายเขารวม ไดแก คณะครทปรกษา อย.นอย นกเรยนแกนนา อย.นอย

ผปกครองนกเรยน แมคา ชมรมคมครองผบรโภคระดบจงหวด สาธารณสขจงหวด นกวชาการ และ (3) คณะ

ผ สารวจเขารวมในงานประชมครและนกเรยนแกนนา อย.นอย เพอเยยมชมนทรรศการของโรงเรยนทเขารวม

พรอมสมภาษณครและสงเคราะหความคดเหนจากแบบสอบถามทแจกใหกบครแกนนา อย.นอย

การวเคราะหขอมล ขอมลเชงปรมาณ

1) ใชสถตเชงบรรยาย (Descriptive Statistics) ในการอธบายลกษณะขอมล ไดแก ความถ รอย

ละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การกระจายและการแจกแจงของขอมล พรอมนาเสนอดวยกราฟเสน

และแผนภมแทง

2) ใชสถตเชงอางอง (Inferential Statistics) ไดแก สถตทใชพารามเตอร ประกอบดวย การทดสอบ

ความแตกตางของคาเฉลยระหวางประชากร 2 กลม (t-test) การทดสอบความแปรปรวนระหวางกลม

ประชากร (F-test) สถตทไมใชพารามเตอร คอ การทดสอบความเปนอสระดวยไคสแควร (χ2-test)

ขอมลเชงคณภาพ

ขอมลความคดเหนใชการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) เพอจดกลมขอมล จาแนกประเภท

แลวนาไปสรปเปนขอความทมนยทวไป โดยใชหลกการสรปแบบอปนย (Inductive Method)

การแปลความหมายของระดบคะแนน คะแนนเฉลย ความหมาย

4.51 – 5.00 อยในระดบมากทสด

3.51 – 4.50 อยในระดบมาก

2.51 – 3.50 อยในระดบปานกลาง

1.51 – 2.50 อยในระดบนอย

1.00 – 1.50 อยในระดบนอยทสด

ตารางท 3 แผนการดาเนนโครงการสารวจขอมลพฤตกรรมสขภาพของนกเรยน อย.นอย เชงปรมาณและเชงคณภาพ แผนการดาเนนการ มนาคม เมษายน พฤษภาคม มถนายน กรกฎาคม สงหาคม

1. จดทาขอเสนอโครงการ เซนสญญาโครงการ และเสนอแผนการทางาน

2. สรางและพฒนาแบบประเมน

3. ทดลองใชแบบประเมนและปรบปรงคณภาพ

4. สรางเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลอนๆ ไดแก แบบสมภาษณ และคมอ

การจดสมมนาระดมความคดเหน

5. ผลตแบบประเมน

6. จดทาหนงสอขอความรวมมอโรงเรยนพรอมตดตอประสานงาน

7. เตรยมและซกซอมความเขาใจกบทมเกบขอมลในพนท

8. วางแผนการเกบรวบรวมขอมล

9. เกบขอมลในพนท

10. วเคราะหและประมวลผล

11. เขยนรายงานผล

12. ปรบปรงรายงานและนาเสนอ

บทท 4 ผลการสารวจ

ผลการสารวจขอมลพฤตกรรมสขภาพของนกเรยน อย.นอย นาเสนอ 3 ตอน ตามลาดบดงน ตอน

ท 1 ขอมลพฤตกรรมสขภาพของนกเรยน ตอนท 2 การดาเนนกจกรรม อย.นอยในโรงเรยนเขต

กรงเทพมหานคร และตอนท 3 ความคาดหวงในการดาเนนโครงการ อย.นอยของนกเรยน และคร ดง

รายละเอยดแตละตอนดงน

ตอนท 1 ขอมลพฤตกรรมสขภาพของนกเรยน

การสารวจขอมลพฤตกรรมสขภาพของนกเรยน อย.นอย ลาดบการนาเสนอ ดงน (1) พฤตกรรม

การบรโภคผลตภณฑสขภาพของนกเรยน (2) ความรเกยวกบผลตภณฑสขภาพ (3) ทศนคตทดตอการ

บรโภคผลตภณฑสขภาพ (4) อทธพลทสงผลตอการบรโภคผลตภณฑสขภาพของนกเรยน ดงรายละเอยด

ตามลาดบตอไปน

1. พฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพของนกเรยน

1.1 ขอมลพนฐานของตวอยาง

ตวอยางสวนใหญเปนเพศหญง คดเปนรอยละ 65.28 ศกษาในระดบชนประถมศกษาตอน

ปลาย มธยมศกษาตอนตน และมธยมศกษาตอนปลายในสดสวนใกลเคยงกน และผตอบแบบสอบถาม

มากกวาครงหนงเปนนกเรยน อย.นอย ซงมสถานภาพเปนสมาชก อย.นอย หรอเปนแกนนา อย.นอย หรอ

เคยเปนแกนนา อย.นอย ดงรายละเอยดในตารางท 4

ตารางท 4 ความถและรอยละของขอมลทวไปของตวอยางนกเรยนทใหขอมลในการสารวจครงน

ขอมลทวไป ความถ รอยละ เพศ

• ชาย 1,276 34.72

• หญง 2,399 65.28

ระดบชน

• ประถมศกษาตอนปลาย (ป.4-6) 1,181 32.14

• มธยมศกษาตอนตน (ม.1-3) 1,302 35.43

• มธยมศกษาตอนปลาย (ม.4-6) 1,192 32.43

การเปนนกเรยน อย.นอย

• ไมไดเปน 1,777 48.07

• เปนสมาชก อย.นอย 1,176 31.81

• เปนแกนนา อย.นอย 449 12.14

• เคยเปนแกนนา อย.นอย 273 7.38

หมายเหต ตวอยางนกเรยนทงหมด 3,675 คน จากตวอยางโรงเรยน 43 แหง

14

1.2 พฤตกรรมการบรโภคอาหาร พฤตกรรมของกลมตวอยางมการกนขนมหวาน อาหารกระปอง และ ขนมขบเคยว ในระดบ

กนบอยถงกนเปนประจา ประมาณรอยละ 30 สวนพฤตกรรมการดมนม และกนผก ผลไม ในระดบกนบอย

ถงกนเปนประจามากกวารอยละ 70 ดงรายละเอยดในตารางท 5

ตารางท 5 ความถและรอยละของระดบพฤตกรรมการบรโภคอาหาร

รายการ

ระดบพฤตกรรมการบรโภคอาหาร ไมกนเลย นานๆครง กนบางครง กนบอย กนเปนประจา

ความถ % ความถ % ความถ % ความถ % ความถ %

1. กนขนมหวาน เชนชอกโกแลต ทอฟฟ

ลกกวาด เปนตน

132 3.60 1,051 28.40 1,714 46.40 565 15.30 235 6.40

2. กนอาหารกระปอง อาหารสาเรจรป

เชนปลากระปอง บะหมกงสาเรจรป

โจกสาเรจรป เปนตน

103 2.80 1,161 31.40 1,604 43.40 636 17.20 193 5.20

3. กนขนมขบเคยว กรบกรอบ เชนมน

ฝรงทอด ขาวโพดอบกรอบ ขาว

เกรยบกง เปนตน

105 2.80 730 19.70 1,341 36.30 1,088 29.40 433 11.70

4. ดมนม 33 0.90 193 5.20 654 17.70 1,123 30.40 1,694 45.80

5. กนผก ผลไม 34 0.90 157 4.20 662 17.90 1,291 34.90 1,553 42.00

1.3 พฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพ

พฤตกรรมของกลมตวอยางทมรอยละของพฤตกรรมทาเปนสวนใหญหรอทาทกครงสงสดคอ

มการเลอกซอหรอใชผลตภณฑอาหารทมเครองหมาย อย. คดเปนรอยละ 78.1 สวนการเลอกใชผลตภณฑ

สขภาพตามคาโฆษณาชวนเชอ มรอยละของพฤตกรรมทาเปนสวนใหญหรอทาทกครงตาทสด คดเปนรอย

ละ 18.00 ดงรายละเอยดในตารางท 6

ตารางท 6 ความถและรอยละของระดบพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพ

รายการ

ระดบพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพ ไมทาเลย ทานานๆครง ทาเปนบางครง ทาเปนสวนใหญ ทาทกครง


1. สงเกตวนผลต หรอวนเดอนปหมดอาย

กอนซอ หรอใชผลตภณฑสขภาพ

85 2.30 178 4.80 892 24.10 1,176 31.80 1,366 36.90

2. เลอกซอหรอใชผลตภณฑอาหารทม

เครองหมาย อย.

65 1.80 152 4.10 595 16.10 1,270 34.40 1,615 43.70

3. กอนกนยา สงเกตลกษณะของยา เชน

ส กลน และอนๆ

83 2.20 160 4.30 729 19.70 1,117 30.20 1,608 43.50

4. เลอกซอผลตภณฑเครองสาอางทม

ฉลากภาษาไทย

238 6.40 333 9.00 879 23.80 1,272 34.40 975 26.40

5. ใชผลตภณฑสขภาพตามคาโฆษณา

ชวนเชอ

817 22.10 1,102 29.80 1,114 30.10 450 12.20 214 5.80

6. ปฏบตตามคาแนะนาทระบบนฉลาก

ผลตภณฑสขภาพอยางเครงครด

65 1.80 283 7.70 799 21.60 1,294 35.00 1,256 34.00

7. หลกเลยงการบรโภคอาหารทใชนามน

ทอดซาหรอไมใชนามนทอดซา

209 5.70 535 14.50 612 16.60 1,579 42.70 762 20.60

8. อานขอมลโภชนาการบนฉลาก เชน

ไขมน โปรตน กอนเลอกซออาหาร

147 4.00 467 12.60 1,137 30.80 1,114 30.10 832 22.50

15

1.4 สรปผลประเมนดานพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพ

ผลการประเมนพฤตกรรมจากตวชวดสาคญ 5 ตว ของโครงการฯ ไดแก (1) อานฉลากอาหาร ยา

และเครองสาอาง กอนซอหรอใช (2) บรโภคนม ผกและผลไมเปนประจา (3) หลกเลยงการซอหรอใช

ผลตภณฑสขภาพตามโฆษณาชวนเชอ (4) หลกเลยงการบรโภคอาหารทใชนามนทอดซา หรอไมใชนามน

ทอดซา และ (5) หลกเลยงการบรโภคอาหารรสจด (หวาน มน เคม) ในแตละกลมนกเรยน เปนดงน

1.4.1 กลมนกเรยนทงหมด ผลการประเมน พบวา นกเรยนมพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑ

สขภาพทด คดเปนรอยละ 73.7 ของนกเรยนทงหมด ซงไมบรรลเปาหมายของโครงการทรอยละ 75 ของ

นกเรยน มพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด ดงรายละเอยดในตารางท 7

ตารางท 7 รอยละและการผานเกณฑการประเมนพฤตกรรมของนกเรยนทงหมดทมพฤตกรรมการบรโภค

ผลตภณฑสขภาพทด

พฤตกรรม รอยละ ผาน

กลมพฤตกรรมท 1 พฤตกรรมการบรโภคอาหารทด/ทถกตอง

1. กนขนมหวาน เชนชอกโกแลต ทอฟฟ ลกกวาด เปนตน 78.5 ผาน

2. กนอาหารกระปอง อาหารสาเรจรป เชนปลากระปอง บะหมกงสาเรจรป โจกสาเรจรป เปนตน 77.7 ผาน

3. กนขนมขบเคยว กรบกรอบ เชนมนฝรงทอด ขาวโพดอบกรอบ ขาวเกรยบกง เปนตน 59.0 ไมผาน

4. ดมนม 76.2 ผาน

5. กนผก ผลไม 76.9 ผาน

รอยละของพฤตกรรมเฉลย 74.7 ไมผาน

เกณฑการประเมนพฤตกรรมขอ 1-3 : นกเรยนมพฤตกรรมไมกนเลยถงกนบางครง รอยละ 75 ขนไป

เกณฑการประเมนพฤตกรรมขอ 4-5 : นกเรยนมพฤตกรรมกนบอยถงกนเปนประจา รอยละ 75 ขนไป

กลมพฤตกรรมท 2 พฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด/ทถกตอง

1. สงเกตวนผลต หรอวนเดอนปหมดอายกอนซอ หรอใชผลตภณฑสขภาพ 68.8 ไมผาน

2. เลอกซอหรอใชผลตภณฑอาหารทมเครองหมาย อย. 78.2 ผาน

3. กอนกนยา สงเกตลกษณะของยา เชน ส กลน และอนๆ 73.9 ไมผาน

4. ใชผลตภณฑสขภาพตามคาโฆษณาชวนเชอ 82.1 ผาน

5. ปฏบตตามคาแนะนาทระบบนฉลากผลตภณฑสขภาพอยางเครงครด 69.1 ไมผาน

6. หลกเลยงการบรโภคอาหารทใชนามนทอดซาหรอไมใชนามนทอดซา 63.5 ไมผาน


เกณฑการประเมนพฤตกรรมทกขอ ยกเวนขอ 4 : นกเรยนมพฤตกรรมทาเปนสวนใหญถงทาทกครง รอยละ 75 ขนไป

เกณฑการประเมนพฤตกรรม ขอ 4 : นกเรยนมพฤตกรรมไมทาเลยถงทาบางครง รอยละ 75 ขนไป

พฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทถกตอง (เฉลยกลมพฤตกรรมท 1 และ 2) 73.7 ไมผาน หมายเหต

1) รอยละ (%) ของนกเรยนทมพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทดผานเกณฑการประเมนในแตละพฤตกรรม

2) ขอมลจากโรงเรยน จานวน 43 แหง นกเรยน จานวนตวอยางทงหมด 3,675 คน

16

1.4.1.1 กลมนกเรยนระดบประถมศกษาทงหมด ผลการประเมน พบวา นกเรยนม

พฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด คดเปนรอยละ 76.9 ของนกเรยนทงหมด ซงบรรลเปาหมายของ

โครงการทรอยละ 75 ของนกเรยน มพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด ดงรายละเอยดในตารางท 8

ตารางท 8 รอยละและการผานเกณฑการประเมนพฤตกรรมของนกเรยน ระดบชนประถมศกษา ทม

พฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด








รอยละของพฤตกรรมเฉลย 81.2 ผาน













พฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทถกตอง (เฉลยกลมพฤตกรรมท 1 และ 2) 76.9 ผาน หมายเหต


2) ขอมลจากโรงเรยน จานวน 43 แหง นกเรยน ระดบชนประถมศกษา รวม 1,181 คดเปนรอยละ 32.1 ของจานวนตวอยางทงหมด 3,675 คน

17

1.4.1.2 กลมนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตนทงหมด ผลการประเมน พบวา นกเรยนม

พฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด คดเปนรอยละ 70.7 ของนกเรยนทงหมด ซงไมบรรลเปาหมายของ

โครงการทรอยละ 75 ของนกเรยน มพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด ดงรายละเอยดในตารางท 9

ตารางท 9 รอยละและการผานเกณฑการประเมนพฤตกรรมของนกเรยน มธยมศกษาตอนตน ทมพฤตกรรม

การบรโภคผลตภณฑสขภาพทด






4. ดมนม 71.4 ไมผาน

5. กนผก ผลไม 73.6 ไมผาน
















2) ขอมลจากโรงเรยน จานวน 43 แหง เปนนกเรยน มธยมศกษาตอนตน รวม 1,302 คน คดเปนรอยละ 35.4 ของจานวนตวอยางทงหมด 3,675 คน

18

1.4.1.3 กลมนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายทงหมด ผลการประเมน พบวา

นกเรยนมพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด คดเปนรอยละ 72.2 ของนกเรยนทงหมด ซงไมบรรล

เปาหมายของโครงการทรอยละ 75 ของนกเรยน มพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด ดง

รายละเอยดในตารางท 10

ตารางท 10 รอยละและการผานเกณฑการประเมนพฤตกรรมของนกเรยน มธยมศกษาตอนปลาย ทม




1. กนขนมหวาน เชนชอกโกแลต ทอฟฟ ลกกวาด เปนตน 71.9 ไมผาน











3. กอนกนยา สงเกตลกษณะของยา เชน ส กลน และอนๆ 75.1 ผาน









2) ขอมลจากโรงเรยน จานวน 43 แหง เปนนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย รวม 1,192 คน คดเปนรอยละ 32.4 ของจานวนตวอยางทงหมด

3,675 คน

19

1.4.2 กลมนกเรยน อย.นอย ผลการประเมน พบวา นกเรยน อย.นอย มพฤตกรรมการบรโภค

ผลตภณฑสขภาพทด คดเปนรอยละ 76.1 ของนกเรยน อย.นอย ทงหมด ซงบรรลเปาหมายของโครงการท

รอยละ 75 ของนกเรยน อย.นอย มพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด ดงรายละเอยดในตารางท 11

ตารางท 11 รอยละและการผานเกณฑการประเมนพฤตกรรมของนกเรยน อย.นอย ทมพฤตกรรมการบรโภค

ผลตภณฑสขภาพทด





















พฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทถกตอง (เฉลยกลมพฤตกรรมท 1 และ 2) 76.1 ผาน หมายเหต


2) ขอมลจากโรงเรยน จานวน 43 แหง นกเรยน อย.นอย รวม 1,898 คน (แกนนา สมาชก เคยเปนแกนนา) คดเปนรอยละ 51.6 ของจานวน

ตวอยางทงหมด 3,675 คน

20

1.4.2.1 กลมนกเรยน อย.นอย ระดบประถมศกษา ผลการประเมน พบวา นกเรยน

อย.นอย ระดบประถมศกษา มพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด คดเปนรอยละ 79.9 ของนกเรยน

อย.นอย ทงหมด ซงบรรลเปาหมายของโครงการทรอยละ 75 ของนกเรยน อย.นอย มพฤตกรรมการบรโภค

ผลตภณฑสขภาพทด ดงรายละเอยดในตารางท 12

ตารางท 12 รอยละและการผานเกณฑการประเมนพฤตกรรมของนกเรยน อย.นอย ระดบประถมศกษา ทม













1. สงเกตวนผลต หรอวนเดอนปหมดอายกอนซอ หรอใชผลตภณฑสขภาพ 75.2 ผาน









พฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทถกตอง (โดยสรป AและB) 79.9 ผาน หมายเหต


2) ขอมลจากโรงเรยน จานวน 43 แหง นกเรยนจานวน 758 คน จากตวอยาง อย.นอย ทงหมด 1,898 คน

21

1.4.2.2 กลมนกเรยน อย.นอย ระดบมธยมศกษาตอนตน ผลการประเมน พบวา

นกเรยน อย.นอย ระดบมธยมศกษาตอนตน มพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด คดเปนรอยละ

72.3 ของนกเรยน อย.นอย ทงหมด ซงไมบรรลเปาหมายของโครงการทรอยละ 75 ของนกเรยน อย.นอย ม

พฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด ดงรายละเอยดในตารางท 13

ตารางท 13 รอยละและการผานเกณฑการประเมนพฤตกรรมของนกเรยน อย.นอย ระดบมธยมศกษาตอนตน

ทมพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด





















พฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทถกตอง (โดยสรป AและB) 72.3 ไมผาน หมายเหต



22

1.4.2.3 กลมนกเรยน อย.นอย ระดบมธยมศกษาตอนปลาย ผลการประเมน พบวา

นกเรยน อย.นอย ระดบมธยมศกษาตอนปลาย มพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด คดเปนรอยละ

76.1 ของนกเรยน อย.นอย ทงหมด ซงบรรลเปาหมายของโครงการทรอยละ 75 ของนกเรยน อย.นอย ม


ตารางท 14 รอยละและการผานเกณฑการประเมนพฤตกรรมของนกเรยน อย.นอย ระดบมธยมศกษาตอน

ปลายทมพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด




2. กนอาหารกระปอง อาหารสาเรจรป เชนปลากระปอง บะหมกงสาเรจรป โจกสาเรจรป เปน

ตน

79.5 ผาน








1. สงเกตวนผลต หรอวนเดอนปหมดอายกอนซอ หรอใชผลตภณฑสขภาพ 73.4 ผาน




5. ปฏบตตามคาแนะนาทระบบนฉลากผลตภณฑสขภาพอยางเครงครด 75.6 ผาน

6. หลกเลยงการบรโภคอาหารทใชนามนทอดซาหรอไมใชนามนทอดซา 77.7 ผาน




พฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทถกตอง (โดยสรป AและB) 76.1 ผาน หมายเหต



23

1.4.3 กลมนกเรยนไมไดเปน อย.นอย ผลการประเมน พบวา นกเรยนไมไดเปน อย.นอย ม

พฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด คดเปนรอยละ 69.8 ของนกเรยนทไมไดเปน อย.นอยทงหมด ซง

ไมบรรลเปาหมายของโครงการทรอยละ 75 ของนกเรยน มพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด ดง


ตารางท 15 รอยละและการผานเกณฑการประเมนพฤตกรรมของนกเรยนทไมไดเปน อย.นอย ทมพฤตกรรม

การบรโภคผลตภณฑสขภาพทด













2. เลอกซอหรอใชผลตภณฑอาหารทมเครองหมาย อย. 74.4 ไมผาน










2) ขอมลจากโรงเรยน จานวน 43 แหง นกเรยนทไมไดเปนนกเรยน อย.นอย รวม 1,777 คน คดเปนรอยละ 48.4 ของจานวนตวอยางทงหมด

3,675 คน

24

1.4.3.1 กลมนกเรยนไมไดเปน อย.นอย ระดบประถมศกษา ผลการประเมน พบวา

นกเรยน อย.นอย ระดบประถมศกษา มพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด คดเปนรอยละ 71.6 ของ

นกเรยนทไมไดเปน อย.นอย ทงหมด ซงไมบรรลเปาหมายของโครงการทรอยละ 75 ของนกเรยน ม


ตารางท 16 รอยละและการผานเกณฑการประเมนพฤตกรรมของนกเรยนทไมไดเปน อย.นอย ระดบ

ประถมศกษา ทมพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด













2. เลอกซอหรอใชผลตภณฑอาหารทมเครองหมาย อย. 68.1 ไมผาน











25

1.4.3.2 กลมนกเรยนไมไดเปน อย.นอย ระดบมธยมศกษาตอนตน ผลการประเมน

พบวา นกเรยน อย.นอย ระดบมธยมศกษาตอนตน มพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด คดเปนรอย

ละ 68.9 ของนกเรยนทไมไดเปน อย.นอย ทงหมด ซงไมบรรลเปาหมายของโครงการทรอยละ 75 ของ

นกเรยน มพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด ดงรายละเอยดในตารางท 17


มธยมศกษาตอนตน ทมพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด




2. กนอาหารกระปอง อาหารสาเรจรป เชนปลากระปอง บะหมกงสาเรจรป โจกสาเรจรป เปนตน 73.6 ไมผาน




















26

1.4.3.3 กลมนกเรยนไมไดเปน อย.นอย ระดบมธยมศกษาตอนปลาย ผลการ

ประเมน พบวา นกเรยน อย.นอย ระดบมธยมศกษาตอนปลาย มพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด

คดเปนรอยละ 69.4 ของนกเรยนทไมไดเปน อย.นอย ทงหมด ซงไมบรรลเปาหมายของโครงการทรอยละ 75

ของนกเรยน มพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด ดงรายละเอยดในตารางท 18


มธยมศกษาตอนปลายทมพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด




2. กนอาหารกระปอง อาหารสาเรจรป เชนปลากระปอง บะหมกงสาเรจรป โจกสาเรจรป เปน

ตน

73.8 ไมผาน




















27

1.5 ผลการทดสอบความแตกตางระหวางพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนกลมตางๆ ดวยสถต Chi-Square test

จากผลการทดสอบ พบวา นกเรยน อย.นอย และนกเรยนทไมไดเปน อย.นอย มพฤตกรรม

การบรโภคอาหารแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ในทกพฤตกรรมตอไปน กนขนมหวาน

เชนชอกโกแลต ทอฟฟ ลกกวาด เปนตน กนอาหารกระปอง อาหารสาเรจรป เชนปลากระปอง บะหมกง

สาเรจรป โจกสาเรจรป เปนตน กนขนมขบเคยว กรบกรอบ เชนมนฝรงทอด ขาวโพดอบกรอบ ขาวเกรยบกง

เปนตน ดมนม กนผก ผลไม โดยพบวา นกเรยน อย.นอย มแนวโนมทจะมพฤตกรรมการบรโภคทดมากกวา

นกเรยนทไมไดเปน อย.นอย ดงรายละเอยดในตารางท 19

ตารางท 19 ผลการทดสอบความแตกตางระหวางพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนกลมตางๆ ดวย

สถต Chi-Square test

รายการ

ระดบพฤตกรรม (ความถ/รอยละ)

χ2 P value ไมกน

เลย

นานๆครง กนบางครง กนบอย กนเปน

ประจา

1. กนขนมหวาน เชนชอกโกแลต ทอฟฟ ลกกวาด เปนตน

• ไมไดเปน 39(2.19) 403(22.68) 872(49.07) 327(18.4) 136(7.65) 131.4 <0.001

• เปนสมาชก อย.นอย 37(3.15) 412(35.03) 528(44.9) 144(12.24) 55(4.68)

• เปนแกนนา อย.นอย 32(7.13) 153(34.08) 190(42.32) 53(11.8) 21(4.68)

• เคยเปนแกนนา อย.นอย 24(8.79) 82(30.04) 112(41.03) 41(15.02) 14(5.13)

2.กนอาหารกระปอง อาหารสาเรจรป เชนปลากระปอง บะหมกงสาเรจรป โจกสาเรจรป เปนตน

• ไมไดเปน 30(1.69) 504(28.36) 802(45.13) 334(18.8) 107(6.02) 60.084 <0.001

• เปนสมาชก อย.นอย 25(2.13) 409(34.78) 495(42.09) 194(16.5) 53(4.51)

• เปนแกนนา อย.นอย 25(5.57) 151(33.63) 193(42.98) 66(14.7) 14(3.12)


3. กนขนมขบเคยว กรบกรอบ เชนมนฝรงทอด ขาวโพดอบกรอบ ขาวเกรยบกง เปนตน

• ไมไดเปน 29(1.63) 278(15.64) 645(36.3) 587(33.03) 238(13.39) 100.800 <0.001

• เปนสมาชก อย.นอย 29(2.47) 268(22.79) 441(37.5) 311(26.45) 127(10.8)

• เปนแกนนา อย.นอย 29(6.46) 111(24.72) 157(34.97) 120(26.73) 32(7.13)


4. ดมนม

• ไมไดเปน 22(1.24) 110(6.19) 340(19.13) 570(32.08) 735(41.36) 51.369 <0.001

• เปนสมาชก อย.นอย 7(0.6) 47(4) 204(17.35) 334(28.4) 584(49.66)

• เปนแกนนา อย.นอย 0(0) 25(5.57) 67(14.92) 114(25.39) 243(54.12)


5. กนผก ผลไม

• ไมไดเปน 17(0.96) 94(5.29) 357(20.09) 663(37.31) 646(36.35) 58.420 <0.001

• เปนสมาชก อย.นอย 9(0.77) 37(3.15) 200(17.01) 387(32.91) 543(46.17)

• เปนแกนนา อย.นอย 5(1.11) 12(2.67) 55(12.25) 149(33.18) 228(50.78)


28

1.6 ผลการทดสอบความแตกตางระหวางพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพของ

นกเรยนกลมตางๆ ดวยสถต Chi-Square test

จากผลการทดสอบ พบวา นกเรยน อย.นอย และนกเรยนทไมไดเปน อย.นอย มพฤตกรรม

การบรโภคผลตภณฑสขภาพแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ในทกพฤตกรรมตอไปน

สงเกตวนผลต หรอวนเดอนปหมดอายกอนซอ หรอใชผลตภณฑสขภาพ เลอกซอหรอใชผลตภณฑอาหารท

มเครองหมาย อย. กอนกนยา สงเกตลกษณะของยา เชน ส กลน และอนๆ เลอกซอผลตภณฑเครองสาอาง

ทมฉลากภาษาไทย ใชผลตภณฑสขภาพตามคาโฆษณาชวนเชอ ปฏบตตามคาแนะนาทระบบนฉลาก

ผลตภณฑสขภาพอยางเครงครด หลกเลยงการบรโภคอาหารทใชนามนทอดซาหรอไมใชนามนทอดซา อาน

ขอมลโภชนาการบนฉลาก เชน ไขมน โปรตน กอนเลอกซออาหาร โดยพบวา นกเรยน อย.นอย มแนวโนมท

จะมพฤตกรรมการบรโภคทดมากกวานกเรยนทไมไดเปน อย.นอย ดงรายละเอยดในตารางท 20

ตารางท 20 ผลการทดสอบความแตกตางระหวางพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพของนกเรยน

กลมตางๆ ดวยสถต Chi-Square test

รายการ

ระดบพฤตกรรม (จานวนคน/รอยละ)

χ2 P value ไมทาเลย ทานานๆ

ครง

ทาเปน

บางครง

ทาเปนสวน

ใหญ

ทาทกครง

1. สงเกตวนผลต หรอวนเดอนปหมดอายกอนซอ หรอใชผลตภณฑสขภาพ

• ไมไดเปน 56(3.15) 105(5.91) 461(25.94) 551(31.01) 604(33.99) 46.671 <0.001

• เปนสมาชก อย.นอย 22(1.87) 45(3.83) 281(23.89) 392(33.33) 436(37.07)

• เปนแกนนา อย.นอย 3(0.67) 16(3.56) 89(19.82) 142(31.63) 199(44.32)


2. เลอกซอหรอใชผลตภณฑอาหารทมเครองหมาย อย.

• ไมไดเปน 43(2.42) 84(4.73) 327(18.4) 618(34.78) 705(39.67) 47.559 <0.001

• เปนสมาชก อย.นอย 15(1.28) 50(4.25) 170(14.46) 406(34.52) 535(45.49)

• เปนแกนนา อย.นอย 2(0.45) 9(2) 60(13.36) 159(35.41) 219(48.78)


3. กอนกนยา สงเกตลกษณะของยา เชน ส กลน และอนๆ

• ไมไดเปน 45(2.53) 93(5.23) 388(21.83) 559(31.46) 692(38.94) 49.577 <0.001

• เปนสมาชก อย.นอย 21(1.79) 42(3.57) 233(19.81) 324(27.55) 556(47.28)

• เปนแกนนา อย.นอย 8(1.78) 14(3.12) 58(12.92) 140(31.18) 229(51)


4. เลอกซอผลตภณฑเครองสาอางทมฉลากภาษาไทย

• ไมไดเปน 141(7.93) 173(9.74) 443(24.93) 600(33.76) 420(23.64) 43.534 <0.001

• เปนสมาชก อย.นอย 63(5.36) 114(9.69) 275(23.38) 404(34.35) 320(27.21)

• เปนแกนนา อย.นอย 18(4.01) 26(5.79) 101(22.49) 154(34.3) 150(33.41)


5. ใชผลตภณฑสขภาพตามคาโฆษณาชวนเชอ

• ไมไดเปน 320(18.01) 514(28.93) 608(34.21) 231(13) 104(5.85) 66.460 <0.001

• เปนสมาชก อย.นอย 293(24.91) 348(29.59) 314(26.7) 150(12.76) 71(6.04)

29

รายการ

ระดบพฤตกรรม (จานวนคน/รอยละ)

χ2 P value ไมทาเลย ทานานๆ

ครง

ทาเปน

บางครง

ทาเปนสวน

ใหญ

ทาทกครง

• เปนแกนนา อย.นอย 119(26.5) 161(35.86) 112(24.94) 45(10.02) 12(2.67)


6. ปฏบตตามคาแนะนาทระบบนฉลากผลตภณฑสขภาพอยางเครงครด

• ไมไดเปน 39(2.19) 139(7.82) 426(23.97) 617(34.72) 556(31.29) 25.993 0.011

• เปนสมาชก อย.นอย 12(1.02) 87(7.4) 241(20.49) 422(35.88) 414(35.2)

• เปนแกนนา อย.นอย 8(1.78) 35(7.8) 79(17.59) 152(33.85) 175(38.98)


7. หลกเลยงการบรโภคอาหารทใชนามนทอดซาหรอไมใชนามนทอดซา

• ไมไดเปน 97(5.46) 289(16.26) 327(18.4) 715(40.24) 349(19.64) 46.563 <0.001

• เปนสมาชก อย.นอย 73(6.21) 166(14.12) 196(16.67) 516(43.88) 225(19.13)

• เปนแกนนา อย.นอย 18(4.01) 52(11.58) 51(11.36) 216(48.11) 112(24.94)


8. อานขอมลโภชนาการบนฉลาก เชน ไขมน โปรตน กอนเลอกซออาหาร

• ไมไดเปน 90(5.06) 265(14.91) 553(31.12) 502(28.25) 367(20.65) 41.254 <0.001

• เปนสมาชก อย.นอย 31(2.64) 134(11.39) 359(30.53) 385(32.74) 267(22.7)

• เปนแกนนา อย.นอย 13(2.9) 49(10.91) 137(30.51) 140(31.18) 110(24.5)


30

2. ความรเกยวกบการบรโภคผลตภณฑสขภาพ 2.1 ความรทถกตองเกยวกบการบรโภคผลตภณฑสขภาพของนกเรยน

ภาพรวมจานวนนกเรยนโดยเฉลยทมความรทถกตองเกยวกบการบรโภคผลตภณฑสขภาพ

คดเปนรอยละ 76.5 ของนกเรยนทงหมด คะแนนเฉลยความรเทากบ 7.09 จากคะแนนเตม 10 สวน

เบยงเบนมาตรฐานเทากบ 1.30 จากขอมลพบวา ขอความรทนกเรยนรถกตองมากทสด คดเปนรอยละ

92.7 ซงเปนความเขาใจถก คอ การกนอาหารทใชนามนทอดซา อาจกอใหเกดโรคมะเรงได สวนขอความร

ทนกเรยนรถกตองนอยทสด คดเปนรอยละ 9.7 ซงเปนความเขาใจผด คอ ยาทกชนดตองมเครองหมาย อย.

บนฉลาก ดงรายละเอยดในตารางท 21

ตารางท 21 ความถและรอยละของนกเรยนทมความรเกยวกบการบรโภคผลตภณฑสขภาพ

ขอความ ความ

เขาใจ

รถก รผด

ความถ รอยละ ความถ รอยละ

1. ผลตภณฑเสรมอาหารสามารถโฆษณารกษาโรคได ผด 2,880 77.90 817 22.10

2. อาหารประเภทขบเคยวกรบกรอบใหสารอาหารทม

ประโยชนตอรางกาย

ผด 3,417 92.40 280 7.60

3. ฉลากหวาน มน เคม (ฉลากโฆษณาแบบ GDA)ชวยใหเรา

ทราบปรมาณพลงงาน ไขมน นาตาล และโซเดยมทจะไดรบ

จากอาหารนน

ถก 3,322 89.90 375 10.10

4. นามนททอดอาหารแลว ถานามากรองจนใสกสามารถ

นามาใชไดเรอยๆ

ผด 3,020 81.70 677 18.30

5. การกนอาหารทใชนามนทอดซา อาจกอใหเกดโรคมะเรงได ถก 3,428 92.70 269 7.30

6. การใชยาปฏชวนะ ตองรบประทานตามทแพทยสงตาม

ปรมาณทถกตองและกนใหครบมอ ครบจานวนทกาหนด

ถก

3,421 92.50 276 7.50

7. ไฮโดรควโนน เปนสารหามใชในเครองสาอาง ถก 2,825 76.40 872 23.60

8. ยาทกชนดตองมเครองหมาย อย.บนฉลาก ผด 357 9.70 3,340 90.30

9. นมพาสเจอรไรสสามารถเกบโดยไมตองแชเยน ผด 2,315 62.60 1,382 37.40

10. เครองสาอางชวยใหผวขาวขนไดอยางถาวร ผด 3,297 89.20 400 10.80

รอยละเฉลย 76.50 23.50

คะแนนเฉลยความร (Mean) เทากบ 7.09 สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) เทากบ 1.30

31

2.2 ผลการทดสอบคะแนนเฉลยความรเกยวกบการบรโภคผลตภณฑสขภาพของนกเรยน

อย.นอย ดวยการวเคราะหความแปรปรวน (One-way ANOVA) จากผลการทดสอบ พบวา นกเรยน อย.นอย และนกเรยนทไมไดเปน อย.นอย มความร

เกยวกบการบรโภคผลตภณฑสขภาพแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 โดยทนกเรยน อย.

นอย มความรความเขาใจมากกวา นกเรยนทไมเปน อย.นอย ดงรายละเอยดในตารางท 22

ตารางท 22 ผลการเปรยบความแตกตางของคาเฉลยความรเกยวกบการบรโภคผลตภณฑสขภาพของ

นกเรยน อย.นอย

สถานภาพนกเรยน n Mean SD p value

ความแตกตางของคาเฉลย

(Mean Difference)

เปนสมาชก อย.

นอย

เปนแกนนา อย.

นอย

เคยเปนแกน

นา อย.นอย

ไมไดเปน 1,777 7.01 1.34 <0.001 -0.14* -0.27* -0.15

เปนสมาชก อย.นอย 1,176 7.15 1.24 -0.14 -0.01

เปนแกนนา อย.นอย 449 7.29 1.18 0.12

เคยเปนแกนนา อย.นอย 273 7.16 1.25

หมายเหต * มคะแนนเฉลยแตกตางกนอยางมนยสาคญทระดบ 0.05

32

3. ทศนคตทดตอการบรโภคผลตภณฑสขภาพ 3.1 ทศนคตทดตอการบรโภคผลตภณฑสขภาพ

ภาพรวมทศนคตทดตอการบรโภคของนกเรยนอยในระดบมาก และคอนขางเปนไปในทศทาง

เดยวกน โดยมคะแนนเฉลยทศนคต (Mean) เทากบ 3.79 สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) เทากบ 0.54 ดง


ตารางท 23 ความถและรอยละของระดบความคดเหนตอการบรโภคผลตภณฑสขภาพ

รายการ ระดบความคดเหนตอการบรโภค

ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย ไมแนใจ เหนดวย เหนดวยอยางยง ความถ % ความถ % ความถ % ความถ % ความถ %

1. ควรกนขนมหวานเปนประจา

หลงจากกนขาว

645 17.40 1,349 36.50 1,089 29.50 400 10.80 214 5.80

2. การใชเครองสาอางทาหนา

ขาวชวยทาใหผวหนาขาวขน

กวาสผวธรรมชาตไดอยางถาวร

839 22.70 1,332 36.00 1,073 29.00 352 9.50 101 2.70

3. อาหารประเภททอด อาท ไก

ทอด หมทอด กนไดทกมอ ไมม

ผลเสยตอรางกาย

828 22.40 1,390 37.60 824 22.30 452 12.20 203 5.50

4. ควรอานฉลากกอนซออาหาร/

ยา/เครองสาอาง เพอดวนเดอน

ปทผลตและวนหมดอาย

44 1.20 105 2.80 281 7.60 892 24.10 2,375 64.20

5. ขอมลโภชนาการเปนขอมลท

อานแลวเขาใจยาก จงทาใหไม

อยากอาน

538 14.60 1,062 28.70 1,037 28.00 717 19.40 343 9.30

6. กอนใชยา ควรอานฉลากและ

เอกสารกากบยาใหเขาใจ หาก

สงสยใหสอบถามแพทยหรอ

เภสชกรกอนใชยา

60 1.60 108 2.90 308 8.30 1,030 27.90 2,191 59.30

7. อาหารกระปอง อาหาร

สาเรจรป เปนอาหารทเหมาะ

กบยคสมยและยงคงคณคา

เหมอนเดม

472 12.80 913 24.70 1,458 39.40 644 17.40 210 5.70

8. การกนผก ผลไมเปนประจาจะ

ทาใหสขภาพด ลดอาการ

ทองผก

51 1.40 79 2.10 228 6.20 676 18.30 2,663 72.00

9.คาโฆษณามอทธพลตอการ

ตดสนใจเลอกซอผลตภณฑ

สขภาพ

213 5.80 512 13.80 1,166 31.50 1,259 34.10 547 14.80

10.ขนมขบเคยวสวนใหญม

ประโยชนตอรางกาย สามารถ

กนไดตลอดเวลา

1,306 35.30 1,283 34.70 643 17.40 285 7.70 180 4.90

คะแนนเฉลยทศนคต (Mean) เทากบ 3.79 สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) เทากบ 0.54

33

3.2 ผลการทดสอบคะแนนเฉลยระดบทศนคตตอการบรโภคผลตภณฑสขภาพกบนกเรยน อย.นอย ดวยการวเคราะหความแปรปรวน (One-way ANOVA)

จากผลการทดสอบ พบวา นกเรยน อย.นอย และนกเรยนทไมไดเปน อย.นอย มทศนคตทดตอ

การบรโภคผลตภณฑสขภาพแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 โดยทนกเรยน อย.นอย ม

ทศนคตทดตอการบรโภคผลตภณฑสขภาพสงกวานกเรยนทไมเปน อย.นอย ดงรายละเอยดในตารางท 24

ตารางท 24 การเปรยบความแตกตางของคาเฉลยระดบความคดเหนตอการบรโภคกบนกเรยน อย.

นกเรยน อย. n Mean SD p value

ความแตกตางของคาเฉลย (Mean

Difference)

เปนสมาชก อย.

นอย

เปนแกนนา อย.

นอย

เคยเปนแกน

นา อย.นอย

ไมไดเปน 1,777 3.72 0.52 <0.001 -.11* -.23* -.17*

เปนสมาชก อย.นอย 1,176 3.82 0.52 -.12* -.07

เปนแกนนา อย.นอย 449 3.94 0.54 .05

เคยเปนแกนนา อย.นอย 273 3.89 0.56

หมายเหต * มคะแนนเฉลยแตกตางกนอยางมนยสาคญทระดบ 0.05

34

4. อทธพลทสงผลตอการบรโภคผลตภณฑสขภาพของนกเรยน

นกเรยนกลมตวอยางมความคดเหนวาอทธพลทสงผลตอการบรโภคอาหารในแตละประเภท

ตอไปน ดงน

4.1 อาหารจาพวกขนมหวาน อทธพลทสงผลตอการบรโภคมากทสด คอ เพอนในกลม ( X

=3.43 ,SD.=1.00) รองลงมาเปนบคคลในบาน ( X =3.00 ,SD.=1.04)

4.2 อาหารจาพวกขนมขบเคยว อทธพลทสงผลตอการบรโภคมากทสดคอ เพอนในกลม ( X

=3.62 ,SD.=1.01) รองลงมาเปนการโฆษณา ( X =3.17 ,SD.=1.23)

4.3 การกนผกผลไม อทธพลทสงผลตอการบรโภคมากทสดคอ บคคลในบาน ( X =4.36

,SD.=0.80) รองลงมาเปนคร/โรงเรยน ( X =3.90 ,SD.=1.05)

4.4 การซอเครองสาอาง อทธพลทสงผลตอการบรโภคมากทสดคอ การโฆษณา ( X =3.19

,SD.=1.32) รองลงมาเปนบคคลในบาน ( X =2.98 ,SD.=1.22)

4.5 การซอยา อทธพลทสงผลตอการบรโภคมากทสดคอ บคคลในบาน ( X =3.69 ,SD.=1.09)

รองลงมาเปนคร/โรงเรยน ( X =3.08 ,SD.=1.24)

ดงรายละเอยดในตารางท 25

ตารางท 25 ความถและรอยละของอทธพลทสงผลตอการบรโภคผลตภณฑสขภาพของนกเรยน

รายการ

ระดบความคดเหนตอการบรโภค

Mean SD แปลผล นอยทสด นอย ปานกลาง มาก มากทสด


1. กนอาหารจาพวกขนมหวาน

1.1บคคลในบาน 140 6.7 563 27 852 40.9 368 17.7 159 7.64 3.00 1.04 ปานกลาง

1.2เพอนในกลม 78 3.7 282 13.5 687 33 768 36.9 267 12.82 3.43 1.00 ปานกลาง

1.3คร/โรงเรยน 344 16.5 620 29.8 730 35.1 258 12.4 130 6.24 2.66 1.09 ปานกลาง

1.4โฆษณา 281 13.5 402 19.3 668 32.1 462 22.2 269 12.92 3.11 1.23 ปานกลาง

2.กนอาหารจาพวกขนมขบเคยว

2.1บคคลในบาน 245 11.8 507 24.4 725 34.8 416 20 189 9.08 2.94 1.13 ปานกลาง

2.2เพอนในกลม 66 3.2 217 10.4 585 28.1 803 38.6 411 19.74 3.62 1.01 มาก


2.4โฆษณา 245 11.8 397 19.1 635 30.5 475 22.8 330 15.85 3.17 1.23 ปานกลาง

3.กนผกผลไม

3.1บคคลในบาน 14 0.7 49 2.4 187 9 685 32.9 1147 55.09 4.36 0.80 มาก

3.2เพอนในกลม 47 2.3 256 12.3 669 32.1 673 32.3 437 20.99 3.55 1.01 มาก

3.3คร/โรงเรยน 73 3.5 137 6.6 414 19.9 726 34.9 732 35.16 3.90 1.05 มาก

3.4โฆษณา 188 9 319 15.3 621 29.8 505 24.3 449 21.57 3.35 1.21 ปานกลาง

4.ซอเครองสาอาง

4.1บคคลในบาน 266 12.8 501 24.1 603 29 434 20.8 278 13.35 2.98 1.22 ปานกลาง

4.2เพอนในกลม 385 18.5 438 21 567 27.2 460 22.1 232 11.14 2.88 1.27 ปานกลาง

35

รายการ

ระดบความคดเหนตอการบรโภค

Mean SD แปลผล นอยทสด นอย ปานกลาง มาก มากทสด



4.4โฆษณา 312 15 364 17.5 544 26.1 451 21.7 411 19.74 3.19 1.32 ปานกลาง

5.ซอยา

5.1บคคลในบาน 79 3.8 197 9.5 624 30 609 29.3 573 27.52 3.69 1.09 มาก

5.2เพอนในกลม 224 10.8 528 25.4 774 37.2 369 17.7 187 8.98 2.92 1.11 ปานกลาง

5.3คร/โรงเรยน 164 7.9 375 18 678 32.6 537 25.8 328 15.75 3.22 1.15 ปานกลาง

5.4โฆษณา 306 14.7 400 19.2 674 32.4 410 19.7 292 14.02 3.08 1.24 ปานกลาง

36

ตอนท 2 การดาเนนกจกรรม อย.นอย ของโรงเรยนในเขตกรงเทพมหานคร

การดาเนนงาน อย.นอย ของโรงเรยนในเขตกรงเทพมหานคร นาเสนอแยกตามสงกดดงน (1)

สงกดกรงเทพมหานคร (กทม.) (2) สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน (สช.) และ (3) สงกด

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) การดาเนนงานแตละสงกดสรปผลทสาคญไดดงน

1. โรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร (กทม.)

1.1 การเขารวมกจกรรม อย.นอยของนกเรยนในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

นกเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร ไดเขารวมกจกรรมเผยแพรประชาสมพนธเกยวกบ

ผลตภณฑสขภาพ/การดแลรกษาสขภาพในโรงเรยน ทนกเรยนเขารวมมากทสดคอ จดปายนเทศใหความร

เชน บอรด คดเปนรอยละ 76.70, กจกรรมการตรวจสอบผลตภณฑสขภาพ นกเรยนเขารวมมากทสดคอ

ตรวจสอบฉลากอาหาร คดเปนรอยละ 56.70 กจกรรมรณรงคเกยวกบผลตภณฑสขภาพ/การดแลรกษา

สขภาพในโรงเรยน ทนกเรยนเขารวมมากทสดคอ จดนทรรศการ คดเปนรอยละ76.70 กจกรรมรณรงค

เกยวกบผลตภณฑสขภาพ/ การดแลรกษาสขภาพ ในชมชน ทนกเรยนเขารวมมากทสดคอ จดนทรรศการ

คดเปนรอยละ 56.70 ในการเรยนการสอน ครนาเนอหาเกยวกบผลตภณฑสขภาพ/การดแลรกษาสขภาพ

มาใชในการเรยนการสอน วชาวทยาศาสตร มากทสด คดเปนรอยละ 86.70, การทาโครงงานแบบกาหนด

หวขอและมงเนนรปแบบการนาเสนอผลงาน นกเรยนเขารวมมากทสดคอ โครงงานอาหารเพอสขภาพ,

โครงงานอาหารและผลตภณฑสขภาพ, โครงงานสงแวดลอม และโครงงานตอตานยาเสพตด คดเปนอยาง

รอยละ 20.50, กจกรรมเกยวกบผลตภณฑสขภาพ/การดแลรกษาสขภาพ ในบานเรอน โดยนาความรไปใช

ประโยชนในบานเรอน เชน ใชในการเลอกซออาหารมากทสดคดเปนรอยละ 76.70 และ กจกรรมอนๆท

โรงเรยนไดจดทาขน และเกยวของกบโครงการ อย.นอย ทนองๆ ไดทาหรอเขารวม ทนกเรยนเขารวมมาก

ทสดคอ เดกไทยไรพง คดเปนรอยละ 90.00 ดงรายละเอยดในตารางท 26

ตารางท 26 ความถและรอยละของการเขารวมกจกรรม อย.นอย ของนกเรยนในโรงเรยนสงกด กทม.

รายการ ความถ รอยละ

1. กจกรรมเผยแพรประชาสมพนธเกยวกบผลตภณฑสขภาพ/การดแลรกษาสขภาพ ในโรงเรยน

ไมไดทา/ไมไดเขารวม 3 10.00

ไดทา/เขารวม โดยเปนกจกรรมใดตอไปน 27 90.00

• การพดหนาเสาธง 20 66.70

• จดปายนเทศใหความร เชน บอรด 23 76.70

• จดทาเอกสารเผยแพร 2 6.70

• จดเสยงตามสาย 12 40.00

2. กจกรรมการตรวจสอบผลตภณฑสขภาพ



37


• ตรวจสอบฉลากอาหาร 17 56.70

• ตรวจสอบคณภาพอาหารดานกายภาพ 7 23.30

• ตรวจสอบนาดมในโรงเรยน 6 20.00

• ตรวจสอบฉลากยา 12 40.00

• ตรวจสอบคณภาพยาดานกายภาพ ดส กลน 11 36.70

• ตรวจสอบฉลากเครองสาอาง 6 20.00

• ตรวจสอบอาหารโดยใชชดทดสอบ 12 40.00

• ตรวจสอบไอโอดนในเกลอโดยใชชดทดสอบ 1 3.30

3. กจกรรมรณรงคเกยวกบผลตภณฑสขภาพ/การดแลรกษาสขภาพในโรงเรยน



• จดนทรรศการ 23 76.70

• เดนรณรงค 6 20.00

• การจดแสดงผลงานของนกเรยนทเกยวกบกจกรรม อย.นอย 15 50.00

• การสารวจพฤตกรรมการบรโภคของนกเรยน 11 36.70

• การจดกจกรรมนนทนาการ เชน ละครสน ดนตร 6 20.00

• การสาธตและจาหนายอาหารเพอสขภาพ 6 20.00

• ตรวจสอบความสะอาดของโรงอาหารในโรงเรยน 9 30.00

• ตรวจสอบความสะอาดของหองนาในโรงเรยน 6 20.00

• อนๆ โปรดระบ 3 10.00

4. กจกรรมรณรงคเกยวกบผลตภณฑสขภาพ/ การดแลรกษาสขภาพ ในชมชน



• การเผยแพรความรในชมชน เชน วทย เคเบลทว 3 10.00



• การประมวลผลงานนกเรยนในดานตางๆ 6 20.00



• การสรางเครอขายในชมชน 5 16.70

5. ในการเรยนการสอน ครนาเนอหาเกยวกบผลตภณฑสขภาพ/การดแลรกษาสขภาพ มาใชในการเรยนการ

สอน

38


ไมไดดาเนนการ 3 10.00

ไดดาเนนการ โดยนามาบรณาการกบกลมสาระใดบาง 27 90.00

• วทยาศาสตร 26 86.70

• การงานอาชพและเทคโนโลย 15 50.00

• สขศกษาและพลศกษา 24 80.00

• ภาษาไทย 1 3.30

6. การทาโครงงานแบบกาหนดหวขอและมงเนนรปแบบการนาเสนอผลงาน


ไดทา/เขารวม โดยเปนโครงงานใดตอไปน 6 20.00

• โครงงานอาหารเพอสขภาพ 6 20.00

• โครงงานอาหารและผลตภณฑสขภาพ 6 20.00

• โครงงานสงแวดลอม 6 20.00

• โครงงานตอตานยาเสพตด 6 20.00

7. กจกรรมเกยวกบผลตภณฑสขภาพ/การดแลรกษาสขภาพ ในบานเรอน


ไดดาเนนการ โดยเปนกจกรรมใดตอไปน 28 93.3

• ตรวจสอบผลตภณฑอาหาร 7 23.30

• ตรวจสอบผลตภณฑยา 16 53.30

• ตรวจสอบผลตภณฑเครองสาอาง 3 10.00

• ตรวจสอบวตถอนตราย เชน สารกาจดแมลง ผลตภณฑลางหองนา 3 10.00

• นาความรไปใชประโยชนในบานเรอน เชน ใชในการเลอกซออาหาร 23 76.70

8. กจกรรมอนๆทโรงเรยนไดจดทาขน และเกยวของกบโครงการ อย.นอย ทนองๆ ไดทาหรอเขารวม



• การสรางเครอขายโรงเรยน อย.นอย 5 16.70

• อย.นอย สอนนอง 6 20.00

• โรงเรยนสงเสรมสขภาพ 10 33.30

• โครงการเดกไทยทาได 3 10.00

• สขานาใช 1 3.30

• เดกไทยไรพง 27 90.00

• เดกไทยฟนด 14 46.70

• อาหารปลอดภย 12 40.00

39


• เศรษฐกจพอเพยง 10 33.30

• ปลกผกปลอดสารพษ 14 46.70

• ธนาคารขยะ 20 66.70

• ผลตนาป ยหมกชวภาพ (EM) 8 26.70

1.2 การดาเนนงาน อย.นอย ในโรงเรยน

จากการสารวจขอมลการดาเนนกจกรรม อย.นอย ในโรงเรยน จานวน 2 แหง ผลการ

สารวจเปนดงน

ตารางท 27 ความถและรอยละของการดาเนนงาน อย.นอย ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

รายการกจกรรมทไดดาเนนการของโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร

1. โครงสรางชมรม/ชมนม และองคประกอบ ประกอบดวย

1.1 มชมรม/ชมนม อย.นอย

1.2 มแกนนาและสมาชกอยางนอย 25 คนตอโรงเรยน โดยมาจากทกระดบชน (กรณโรงเรยนทมนกเรยนไมถง 200 คน

ใหมสมาชกอยางนอย 10 คน)

1.3 มคณะกรรมการชมรม และมครทปรกษาชมรม/ชมนม

1.4 มแผนงานเปนลายลกษณอกษร

2. กจกรรมเผยแพร ประชาสมพนธ และรณรงค ไดแก กจกรรมตอไปน

2.1 การพดหนาเสาธง (ดาเนนการ อยางนอยภาคเรยนละ 3 ครง)

2.2 จดเสยงตามสาย (ดาเนนการ อยางนอยภาคเรยนละ 3ครง)

2.3 จดปายนเทศใหความร เชน บอรด (ดาเนนการ อยางนอยภาคเรยนละ 1ครง)

3. กจกรรมดานการตรวจสอบ ไดแก กจกรรมตอไปน

3.1 ตรวจสอบฉลาก ภาชนะบรรจ และการเกบรกษาอาหาร

3.2 ตรวจสอบฉลาก ภาชนะบรรจ และการเกบรกษายา

3.3 ตรวจสอบฉลาก ภาชนะบรรจ และการเกบรกษาเครองสาอาง

3.4 ตรวจสอบฉลาก ภาชนะบรรจ และการเกบรกษาวตถอนตราย

3.5 ตรวจสอบคณภาพอาหารดานกายภาพ

3.6 ตรวจสอบคณภาพยาดานกายภาพ

3.7 ตรวจสอบโดยใชชดทดสอบ เชน อาหาร ไอโอดนในเกลอ สารไฮโดรควโนน ในเครองสาอาง

40

รายการกจกรรมทไดดาเนนการของโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร

4. กจกรรมสงเสรมสขภาพ ไดแก กจกรรมตอไปน

4.1 สารวจพฤตกรรมการบรโภคของนกเรยน

4.2 ตรวจสอบสขาภบาลอาหารในโรงเรยน

4.3 ตรวจสอบความสะอาดของหองนา หองสวมในโรงเรยน

4.4 ตรวจสอบสภาพหองพยาบาล และตยา

4.5 ตรวจสอบคณภาพนาดมในโรงเรยน

4.6 สงเสรมใหมอาหารเพอสขภาพ

4.7 สงเสรมการจดทาโครงงานแกไขปญหาสขภาพในโรงเรยน

4.8 สารวจ และดแลสขอนามยนกเรยน

5. กจกรรมบรณาการสการเรยนการสอน ครผสอนไดมการบรณาการกจกรรมสการเรยนการสอนในกลมสาระการ

เรยนรตอไปน

5.1 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

5.2 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพ และเทคโนโลย

5.3 กลมสาระการเรยนรสขศกษา และพลศกษา

6. การสนบสนนชมรม/ชมนม อย.นอย ไดรบการสนบสนนจากหนวยงานทเกยวของตอไปน

6.1 ผบรหารโรงเรยน

6.2 หนวยงานตนสงกดของโรงเรยน

6.5 หนวยงานสาธารณสข

6.6 ผประกอบการ

7. กจกรรมพเศษอนๆ โรงเรยนไดดาเนนกจกรรมอนๆทเกยวของกบ กจกรรม อย.นอย ตอไปน

7.3 กจกรรม อย.นอย สอนนอง

7.4 กจกรรมเศรษฐกจพอเพยง

7.5 กจกรรมรกษาสงแวดลอม

7.6 กจกรรมเกษตรปลอดสารพษ

2. โรงเรยนในสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.)

2.1 การเขารวมกจกรรม อย.นอย

นกเรยนในโรงเรยนสงกด สพฐ. ไดเขารวมกจกรรมเผยแพรประชาสมพนธเกยวกบ

ผลตภณฑสขภาพ/การดแลรกษาสขภาพ ในโรงเรยน ทนกเรยนเขารวมมากทสดคอ จดปายนเทศให

ความร เชน บอรด คดเปนรอยละ 68.3 กจกรรมการตรวจสอบผลตภณฑสขภาพ นกเรยนเขารวมมากทสด

คอ ตรวจสอบอาหารโดยใชชดทดสอบ คดเปนรอยละ 52.4 กจกรรมรณรงคเกยวกบผลตภณฑสขภาพ/การ

ดแลรกษาสขภาพในโรงเรยน ทนกเรยนเขารวมมากทสดคอจดนทรรศการ คดเปนรอยละ 68.3, กจกรรม

รณรงคเกยวกบผลตภณฑสขภาพ/ การดแลรกษาสขภาพ ในชมชน ทนกเรยนเขารวมมากทสด คอ จด

41

นทรรศการ คดเปนรอยละ 34.9 ในการเรยนการสอน ครนาเนอหาเกยวกบผลตภณฑสขภาพ/การดแล

รกษาสขภาพ มาใชในการเรยนการสอน วชาการงานอาชพและเทคโนโลย มากทสด คดเปนรอยละ 61.9,

การทาโครงงานแบบกาหนดหวขอและมงเนนรปแบบการนาเสนอผลงาน นกเรยนเขารวมมากทสดคอ

โครงงานอาหารเพอสขภาพ คดเปนรอยละ 44.9 กจกรรมเกยวกบผลตภณฑสขภาพ/การดแลรกษา

สขภาพ ในบานเรอน โดยนาความรไปใชประโยชนในบานเรอน เชน ใชในการเลอกซออาหาร มากทสดคด

เปนรอยละ 52.4 และ กจกรรมอนๆทโรงเรยนไดจดทาขน และเกยวของกบโครงการ อย.นอย ทนองๆ ไดทา

หรอเขารวม ทนกเรยนเขารวมมากทสดคอ อาหารปลอดภย คดเปนรอยละ 46.0 ดงรายละเอยดในตาราง

ท 28

ตารางท 28 ความถและรอยละของการเขารวมกจกรรม อย.นอย ของนกเรยนในโรงเรยนสงกด สพฐ.









• จดรายการทววงจรปด 10 15.9

• website 14 22.2









• ตรวจสอบฉลากเครองสาอาง 17 27



• ตรวจสอบไฮโดรควโนนในเครองสาอาง 10 15.9




42


















• การประมวลผลงานนกเรยนในดานตางๆ 12 19




• หอกระจายขาว 13 20.6


สอน



• วทยาศาสตร 34 54



• สงคมศกษา 15 23.8

• ศลปะ 18 28.6


• คณตศาสตร 4 6.3

• ภาษาตางประเทศ 14 22.2


43








• อนๆ โปรดระบ....... 2 3.2









• อนๆ โปรดระบ................................................................ 4 6.3
















44




ตารางท 29 ความถและรอยละของการดาเนนงาน อย.นอย ในโรงเรยนสงกด สพฐ.

รายการกจกรรมทไดดาเนนการของโรงเรยนในสงกด สพฐ. 1. โครงสรางชมรม/ชมนม และองคประกอบ ประกอบดวย


1.2 มแกนนาและสมาชกอยางนอย 25 คนตอโรงเรยน โดยมาจากทกระดบชน (กรณโรงเรยนทมนกเรยนไมถง 200

คน ใหมสมาชกอยางนอย 10 คน)



1.5 สมาชกชมรม อย.นอย มสวนรวมในการวางแผนจดกจกรรมและมผ รบผดชอบ แตละกจกรรมในแผนทชดเจน

1.6 มการประชมกรรมการ อยางนอยปละ 2 ครง และมรายงานการประชม

1.7 มการสรปรายงานผลการดาเนนงานในแตละกจกรรม

2. กจกรรมเผยแพร ประชาสมพนธ และรณรงค ไดแก กจกรรมตอไปน




2.4 จดทาเอกสารเผยแพร (ดาเนนการอยางนอยภาคเรยนละ1 ครง)

2.5 จดนทรรศการ และแสดงผลงานนกเรยน อย.นอย คมครองผบรโภค (ดาเนนการ อยางนอยปละ 1 ครง)

2.6 เดนรณรงค (ดาเนนการ อยางนอยปละ 1 ครง)

2.7 จดรายการทววงจรปด

2.8 เผยแพร ประชาสมพนธทาง Website

3. กจกรรมดานการตรวจสอบ ไดแก กจกรรมตอไปน







3.7 ตรวจสอบคณภาพเครองสาอางดานกายภาพ

3.8 ตรวจสอบโฆษณาผลตภณฑสขภาพ

3.9 ตรวจสอบโดยใชชดทดสอบ เชน อาหาร ไอโอดนในเกลอ สารไฮโดรควโนน ในเครองสาอาง

4. กจกรรมสงเสรมสขภาพ ไดแก กจกรรมตอไปน



45

รายการกจกรรมทไดดาเนนการของโรงเรยนในสงกด สพฐ. 4.3 ตรวจสอบความสะอาดของหองนา หองสวมในโรงเรยน







เรยนร ตอไปน




5.4 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา

5.5 กลมสาระการเรยนรศลปะ

5.6 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย

5.7 กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร

5.8 กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ

5.9 กจกรรมพฒนาผ เรยน

6. การสนบสนนชมรม/ชมนม อย.นอย ไดรบการสนบสนนจากหนวยงานทเกยวของ ตอไปน



6.3 ผปกครอง/ชมชน

6.4 องคกรปกครองสวนทองถน




7.1 การสรางเครอขายโรงเรยน อย.นอย

7.2 การขยายผลสชมชน





7.7 กจกรรมคมครองสทธผบรโภค

7.8 การสนบสนนผประกอบการในโรงอาหารเชน การใหปายรางวล

7.9 กจกรรมแลกเปลยนเรยนรในประเดนสขภาพ

46

3. โรงเรยนในสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน (สช.)

3.1 การเขารวมกจกรรม อย.นอย

นกเรยนในโรงเรยนสงกดเอกชน ไดเขารวมกจกรรมเผยแพรประชาสมพนธเกยวกบ

ผลตภณฑสขภาพ/การดแลรกษาสขภาพ ในโรงเรยน ทนกเรยนเขารวมมากทสดคอ จดปายนเทศให

ความร เชน บอรด คดเปนรอยละ 58.30 กจกรรมการตรวจสอบผลตภณฑสขภาพ นกเรยนเขารวมมาก

ทสดคอ ตรวจสอบฉลากอาหาร คดเปนรอยละ 75.00 กจกรรมรณรงคเกยวกบผลตภณฑสขภาพ/การดแล

รกษาสขภาพในโรงเรยน ทนกเรยนเขารวมมากทสดคอเดนรณรงค เปนรอยละ 54.20 กจกรรมรณรงค

เกยวกบผลตภณฑสขภาพ/ การดแลรกษาสขภาพ ในชมชน ทนกเรยนเขารวมมากทสดคอ เดนรณรงค คด

เปนรอยละ 45.80 ในการเรยนการสอน ครนาเนอหาเกยวกบผลตภณฑสขภาพ/การดแลรกษาสขภาพ มา

ใชในการเรยนการสอน วชาสขศกษาและพลศกษา มากทสด คดเปนรอยละ 75.00 การทาโครงงานแบบ

กาหนดหวขอและมงเนนรปแบบการนาเสนอผลงาน นกเรยนเขารวมมากทสดคอ โครงงานอาหารและ

ผลตภณฑสขภาพ คดเปนรอยละ 83.30 กจกรรมเกยวกบผลตภณฑสขภาพ/การดแลรกษาสขภาพ ใน

บานเรอน โดยนาความรไปใชประโยชนในบานเรอน เชน ใชในการเลอกซออาหารมากทสดคดเปนรอยละ

62.50 และ กจกรรมอนๆทโรงเรยนไดจดทาขน และเกยวของกบโครงการ อย.นอย ทนองๆ ไดทาหรอเขา

รวม ทนกเรยนเขารวมมากทสดคอ การสรางเครอขายโรงเรยน อย.นอย คดเปนรอยละ 54.20 ดง


ตารางท 30 ความถและรอยละของการเขารวมกจกรรม อย.นอย ของนกเรยนในสงกด สช.









• website 2 8.30







47





























สอน





48




• ศลปะ 5 20.80






























49








ตารางท 31 ความถและรอยละของการดาเนนงาน อย.นอย ในโรงเรยนสงกด สช.

รายการกจกรรมทไดดาเนนการของโรงเรยนในสงกด สช.

1. โครงสรางชมรม/ชมนม และองคประกอบ ประกอบดวย


1.2 มแกนนาและสมาชกอยางนอย 25 คนตอโรงเรยน โดยมาจากทกระดบชน (กรณโรงเรยนทมนกเรยนไมถง 200

คน ใหมสมาชกอยางนอย 10 คน)



1.5 สมาชกชมรม อย.นอย มสวนรวมในการวางแผนจดกจกรรมและมผ รบผดชอบ แตละกจกรรมในแผนทชดเจน



2. กจกรรมเผยแพร ประชาสมพนธ และรณรงค ประกอบดวยกจกรรมตอไปน




2.4 จดทาเอกสารเผยแพร (ดาเนนการอยางนอยภาคเรยนละ1 ครง)

2.5 จดนทรรศการ และแสดงผลงานนกเรยน อย.นอย คมครองผบรโภค (ดาเนนการ อยางนอยปละ 1 ครง)




3. กจกรรมดานการตรวจสอบ ประกอบดวยกจกรรมตอไปน






50





3.9 ตรวจสอบโดยใชชดทดสอบ เชน อาหาร ไอโอดนในเกลอ สารไฮโดรควโนน ในเครอง

4. กจกรรมสงเสรมสขภาพ ประกอบดวยกจกรรมตอไปน










เรยนร ตอไปน










6. การสนบสนนชมรม/ชมนม อย.นอย ไดรบการสนบสนนจากหนวยงานทเกยวของตอไปน










51







7.8 การสนบสนนผประกอบการในโรงอาหารเชน การใหปายรางวล


4. ผลการเปรยบเทยบการดาเนนงานของโรงเรยนในเขตกรงเทพมหานคร

ตารางท 32 การเปรยบเทยบการดาเนนงานของโรงเรยนสงกด กทม. สพฐ. และสช. ในเขตกรงเทพมหานคร

ประเดน สงกด กรงเทพมหานคร สงกด สพฐ. สงกด สช.

บรบท

การดาเนนกจกรรม อย.นอย โรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร (กทม.) ทางานตามนโยบายและ

กา รจดส รร งบ ปร ะ ม าณ ข อ ง

สานกงานเขตกรงเทพมหานคร

โดยมอาจารยผ รบผดชอบแตละ

งานตามนโยบาย

การดาเนนกจกรรม อย.นอย โรงเรยนสงกด สพฐ.ทางานอยใน

ร ป ช ม น ม ห ร อ ช ม ร ม ท ม

คณะกรรมการทชดเจนและม

ความเปนอสระ ไดรบการจดสรร

งบประมาณภายใตแผนงานของ

โรงเรยน

การดาเนนกจกรรม อย.นอย โรงเ รยนสงกด สช. ทางาน

ภ า ย ใ ต ม า ต ร ฐ า น ข อ ง ก า ร

บ ร ห า ร จด ก า ร ใ น โ ร ง เ ร ย น

เอกชน คอ มาตรฐานดาน

ความสะอาดและปลอดภยของ

โรงอาหาร ได รบการจดสรร

งบประมาณภายใตแผนงาน

ของโรงเรยน ปจจยนาเขา

1) ครผ รบผดชอบงาน และ

นกเรยนแกนนา

2) งบประมาณ

3) วสดอปกรณ สอ

4) กจกรรมตามแผนงาน/

นโยบาย

1) คณะกรรมการชมนม/ชมรม

อย.นอย



4) มาตรฐานโรงเรยน อย.นอย

5) กจกรรม อย.นอย

1) คณะกรรมการชมนม/ชมรม

อย.นอย



4) มาตรฐานดานความสะอาด

และปลอดภย 5) กจกรรม อย.นอย

กระบวนการ

กจกรรมดาเนนตามแผนปฏบต

การประจาป และนโยบายจาก

ตนสงกด โดยมครผ รบผดชอบ

งานเปนผ ดาเนนกจกรรมหลก

และใหนกเรยนเขารวม โดยจะม

กลมนกเรยนทเปนแกนนา แต

กจกรรมดาเนนอยางตอเ นอง

แ ก น น า อ ย . น อ ย ล ง พ น ท

ดาเนนการแกปญหาอยางจรงจง

โดยมผ บรหารสนบสนนอยาง

เตมท ครทปรกษาททางาน อย.

นอย มาอยางตอเนอง ชมชนรอบ

กจกรรมดาเนนอยางตอเนอง

โดยมมาตรฐานดานความ

สะอาดและปลอดภยของโรง

อาหารเอกชน นกเรยนแกนนา

ทางานรวมกนอยางเปนระบบ

นกเ รยนใชศกยภาพในการ

52

ประเดน สงกด กรงเทพมหานคร สงกด สพฐ. สงกด สช.

ปญหาทพบคอ ขาดนกเรยนทจะ

เขามาทาหนาทเปนแกนนาและ

สงตองานไปในแตละรน

โรงเรยนใหความรวมมอในการ

ดาเนนกจกรรมตางๆ นกเรยน

แกนนามศกยภาพและสงมอบ

งานในแตละรนอยางเปนระบบ

และมการบรณาการกจกรรม

อยางมประสทธภาพ พรอมทง

โ ร ง เ ร ย น ไ ด ด า เ น น ก า ร ต า ม

มาตรฐานโรงเรยน อย.นอย

อ อ ก แ บ บ ก จ ก ร ร ม เ ช ง

สรางสรรคประชาสมพนธงาน

ด า น พ ฤ ต ก ร ร ม สข ภ า พ ท ง

ภายในโรง เ รยนและชมชน

โดยรอบโรงเรยน

ผลทเกดขน

1) ผลทเกดขนกบนกเรยน

นกเรยนไดรบการพฒนาตาม

จดเนนของโรงเรยน และได

ร บ ป ร ะ ท า น อ า ห า ร เ ช า -

ก ล า ง ว น ฟ ร ซ ง เ ป น

งบประมาณสนบสนนรายหว

จ า ก ต น ส ง กด ใ ห กบ ท า ง



นก เ รยนมพฤตกรรมการ

บรโภคผลตภณฑสขภาพทด

และไดทากจกรรมพฒนา

ตนเองอยางตอเนอง

2) ผลทเกดขนกบครและผบรหาร

โรงเ รยนได รบการ รบรอง

มาตรฐานโรงเรยน อย.นอย

และผานเกณฑการประเมน

ดานทเกยวของกบสขภาพ

ของนกเรยน

3) ผลทเกดขนกบชมชน ชมชน

โดยรอบโรงเรยนไดรบความร

ทถกตองเกยวกบการบรโภค

ผลตภณฑสขภาพจากการ

ประชาสมพนธผานกจกรรม

ตางๆของนกเรยน


นกเรยนมพฤตกรรมการ

บรโภคผลตภณฑสขภาพท

ด แ ล ะ ไ ด ท า ก จ ก ร ร ม

พฒนาตนเองอยางตอเนอง

2) ผลทเกดขนกบชมชน ชมชน

โดยรอบโรง เ รยนไ ด รบ

ความรทถกตองเกยวกบ

ก า ร บ ร โ ภ ค ผ ล ต ภ ณ ฑ

ส ข ภ า พ จ า ก ก า ร

ป ร ะ ช า ส ม พ น ธ ผ า น

กจกรรมตางๆของนกเรยน

3) ผลทเกดขนกบ

ผประกอบการรานคา/

อาหาร มพฤตกรรมการ

เตรยมและประกอบอาหาร

ทไดมาตรฐานทงความ

สะอาดและความปลอดภย

53

กจกรรม อย.นอย สงกด กรงเทพมหานคร

ปจจยความสาเรจ :

1) การสนบสนนงบประมาณและทรพยากรจากตนสงกด

2) ความสอดคลองของกจกรรม อย.นอย กบกจกรรมของ

ตนสงกด

โอกาสการพฒนา :

1) การพฒนาศกยภาพครและนกเรยนแกนนา

2) การออกแบบกจกรรมใหสอดคลองกบปญหาในพนท

โดยกาหนดใหเปนมาตรการเชงรก

3) การดาเนนงานทตอเนองมากยงขน

กจกรรม อย.นอย สงกด สพฐ.


1) การดาเนนงานตามมาตรฐานโรงเรยน อย.นอย

2) การดาเนนกจกรรมอยางตอเนองหลายป

3) การบรณาการกจกรรมอยางมประสทธภาพ

4) การสนบสนนจากผบรหาร

5) ความรความเชยวชาญของครทปรกษา

6) ศกยภาพของนกเรยนแกนนา

7) ความรวมมอของชมชนรอบโรงเรยน


1) การใชศกยภาพของชมชนในการรวมพฒนางาน อย.

กจกรรม อย.นอย สงกด สช.


1) ความเปนมาตรฐานของโรงอาหารและระบบการ

ประกอบอาหารทมประสทธภาพ

2) การดาเนนงานอยางตอเนองหลายป

3) ศกยภาพของนกเรยนแกนนา

4) ความรความเชยวชาญของครทปรกษา


1) การใชศกยภาพของชมชนในการรวมพฒนางาน อย.

2) การทางานวจยเพอพฒนาพฤตกรรมสขภาพของ

นกเรยน

ปจจยความสาเรจและโอกาสการพฒนาของการดาเนนกจกรรม อย.นอย

ของโรงเรยนในเขตกรงเทพมหานคร

54

ตอนท 3 ความคาดหวงในการดาเนนโครงการ อย.นอย 1. ความคาดหวงในการดาเนนโครงการ อย.นอยของนกเรยนทงหมดทเปนกลมตวอยาง

พบวา ระดบความคาดหวงตอกจกรรม อย.นอย ไดดาเนนการตอไป และตอเนอง มระดบความคาดหวง

มากทสด ( X = 4.29 ,SD.=0.92) รองลงมาคอ มกจกรรมเผยแพร ประชาสมพนธ และรณรงคอยางตอเนอง

( X = 4.13 ,SD.=0.91) ดงรายละเอยดในตารางท 33

ตารางท 33 ความถและรอยละของระดบความคาดหวงในการดาเนนโครงการ อย.นอย

รายการ ระดบความคาดหวง

X SD แปลผล

นอยทสด นอย ปานกลาง มาก มากทสด ความถ % ความถ % ความถ % ความถ % ความถ %

1. มกจกรรมเผยแพร

ประชาสมพนธ และ

รณรงคอยางตอเนอง

56 1.50 125 3.40 616 16.70 1,399 37.80 1,501 40.60 4.13 0.91 มาก

2. ไดรบการสนบสนนชด

ทดสอบ และสาธต

วธการตรวจสอบ

94 2.50 132 3.60 767 20.70 1,466 39.70 1,238 33.50 3.98 0.96 มาก

3. ใหรางวลสนบสนนการ

ทากจกรรม อย.นอย

51 1.40 158 4.30 687 18.60 1,279 34.60 1,522 41.20 4.10 0.94 มาก

4. มกจกรรมพฒนา

ความสามารถของ


54 1.50 147 4.00 634 17.10 1,355 36.70 1,507 40.80 4.11 0.93 มาก

5. กจกรรม อย.นอย ได

ดาเนนการตอไป และ

ตอเนอง

69 1.90 98 2.70 486 13.10 1,068 28.90 1,976 53.40 4.29 0.92 มาก

2. ความคาดหวงในการดาเนนโครงการ อย.นอยของนกเรยนแกนนา พบวา ระดบความ

คาดหวงตอกจกรรม อย.นอย ไดดาเนนการตอไป และตอเนอง มระดบความคาดหวงมากทสด ( X = 4.36

,SD.=0.83)รองลงมาคอ มกจกรรมเผยแพร ประชาสมพนธ และรณรงคอยางตอเนอง ( X = 4.23

,SD.=0.83) ดงรายละเอยดในตารางท 34








6 1.17 5 0.97 81 15.73 197 38.25 226 43.88 4.23 0.83 มาก




11 2.14 12 2.33 100 19.42 198 38.45 194 37.67 4.07 0.92 มาก

3. ใหรางวลสนบสนนการ 6 1.17 14 2.72 94 18.25 202 39.22 199 38.64 4.11 0.88 มาก

55








6 1.17 11 2.14 78 15.15 195 37.86 225 43.69 4.21 0.86 มาก



ตอเนอง

7 1.36 6 1.17 58 11.26 169 32.82 275 53.40 4.36 0.83 มาก

3. ความคาดหวงในการดาเนนโครงการ อย.นอย ของนกเรยนในเขตกรงเทพมหานคร

3.1 ความคาดหวงในการดาเนนโครงการ อย.นอย ของนกเรยนในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร มความคาดหวงในการดาเนนโครงการ อย.นอย ระดบมากทสดคอ กจกรรมพฒนา

ความสามารถของนกเรยน อย.นอย และกจกรรม อย.นอย ไดดาเนนการตอไป และตอเนอง คดเปนรอยละ

63.30 ดงรายละเอยดในตารางท 35

ตารางท 35 ความถและรอยละของความคาดหวงในการดาเนนโครงการ อย.นอย ของนกเรยนในโรงเรยนสงกด กทม.

รายการ

ระดบความคาดหวง

นอยทสด นอย ปานกลาง มาก มากทสด

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ




0 - 1 3.30 2 6.70 10 33.30 17 56.70

2. ไดรบการสนบสนน

ชดทดสอบ และ

สาธตวธการ

ตรวจสอบ

0 - 1 3.30 2 6.70 11 36.70 16 53.30

3. ใหรางวลสนบสนน

การทากจกรรม อย.

นอย

0 - 1 3.30 4 13.30 11 36.70 14 46.70




0 - 2 6.70 0 - 9 30.00 19 63.30

5. กจกรรม อย.นอย

ไดดาเนนการตอไป

และตอเนอง

1 3.30 2 6.70 1 3.30 7 23.30 19 63.30

56

3.2 ความคาดหวงในการดาเนนโครงการ อย.นอย ของนกเรยนในโรงเรยนสงกด

สพฐ. มความคาดหวงในการดาเนนโครงการ อย.นอย ระดบมากทสดคอ กจกรรม อย.นอย ไดดาเนนการ

ตอไป และตอเนอง คดเปนรอยละ 34.9 รองลงมาคอ ความคาดหวงเกยวกบ มกจกรรมเผยแพร

ประชาสมพนธ และรณรงคอยางตอเนองและ มกจกรรมพฒนาความสามารถของนกเรยน อย.นอย คดเปน

รอยละ 28.6 ดงรายละเอยดในตารางท 36

ตารางท 36 ความถและรอยละของความคาดหวงในการดาเนนโครงการ อย.นอย ของนกเรยนในสงกด สพฐ.

รายการ




1.มกจกรรมเผยแพร



4 6.3 0 0 27 42.9 14 22.2 18 28.6

2.ไดรบการสนบสนนชด



1 1.6 5 7.9 18 28.6 24 38.1 15 23.8

3.ใหรางวลสนบสนนการ


4 6.3 2 3.2 20 31.7 22 34.9 15 23.8

4.มกจกรรมพฒนา



5 7.9 1 1.6 17 27 22 34.9 18 28.6

5.กจกรรม อย.นอย ได

ดาเนนการตอไป


4 6.3 1 1.6 13 20.6 23 36.5 22 34.9

3.3 ความคาดหวงในการดาเนนโครงการ อย.นอย ของนกเรยนในโรงเรยนสงกด สช.

มความคาดหวงในการดาเนนโครงการ อย.นอย ระดบมากทสดคอ กจกรรม อย.นอย ไดดาเนนการตอไป

และตอเนอง คดเปนรอยละ 62.50 รองลงมาคอ ความคาดหวงเกยวกบ มกจกรรมเผยแพร ประชาสมพนธ

และรณรงคอยางตอเนองและ มกจกรรมพฒนาความสามารถของนกเรยน อย.นอย คดเปนรอยละ 37.50

ดงรายละเอยดในตารางท 37

ตารางท 37 ความถและรอยละของความคาดหวงในการดาเนนโครงการ อย.นอย ของนกเรยนในสงกด สช.

รายการ




1.มกจกรรมเผยแพร



0 - 0 - 6 25.00 12 50.00 6 25.00

57

รายการ




2.ไดรบการสนบสนนชด



0 - 2 8.30 5 20.80 12 50.00 5 20.80

3.ใหรางวลสนบสนนการ


0 - 1 4.20 4 16.70 14 58.30 5 20.80

4.มกจกรรมพฒนา



0 - 1 4.20 5 20.80 9 37.50 9 37.50

5.กจกรรม อย.นอย ได

ดาเนนการตอไป


0 - 0 - 4 16.70 5 20.80 15 62.50

4. ความคาดหวงในการดาเนนโครงการ อย.นอยของคร พบวา ระดบความคาดหวงตอ

กจกรรม อย.นอย ไดดาเนนการตอไป และตอเนอง มระดบความคาดหวงมากทสด ( X = 4.35 ,SD.=1.06)

รองลงมาคอ มกจกรรมเผยแพร ประชาสมพนธ และรณรงคอยางตอเนอง ( X = 4.13 ,SD.=1.08) ดง









3 6.25 0 - 7 14.58 16 33.33 22 45.83 4.13 1.08 มาก




3 6.25 3 6.25 7 14.58 16 33.33 19 39.58 3.94 1.17 มาก

3. ใหรางวลสนบสนนการ


4 8.33 2 4.17 6 12.50 21 43.75 15 31.25 3.85 1.17 มาก




2 4.17 1 2.08 7 14.58 18 37.50 20 41.67 4.10 1.02 มาก



ตอเนอง

2 4.17 2 4.17 3 6.25 11 22.92 30 62.50 4.35 1.06 มาก

58

โดยสรปภาพรวมความคาดหวงในการดาเนนกจกรรม อย.นอย จากขอมลเชงปรมาณของกลม

นกเรยนทวไป นกเรยนแกนนา อย.นอย และครแกนนา อย.นอย/ครทปรกษากจกรรม เปนไปในทศทาง

เดยวกนซงเปนความคาดหวงอยในระดบมาก คอ ตองการใหกจกรรม อย.นอย ไดดาเนนการตอไป และ

ตอเนอง พรอมทงมกจกรรมเผยแพร ประชาสมพนธ และรณรงคอยางตอเนอง

ตอนท 4 ผลการสารวจเชงคณภาพ

ผลการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) จากขอมลการศกษาเอกสาร การสงเกต และการ

สมภาษณเกยวกบการดาเนนกจกรรม อย.นอย ในโรงเรยนจากการใหขอมลของครทปรกษา/รบผดชอบ

กจกรรม อย.นอย และนกเรยนแกนนา อย.นอย ผลสรปไดดงน

1. สภาพแวดลอมการดาเนนกจกรรม อย.นอย พบวา รานอาหารภายในโรงเรยนมความ

สะอาด ไดรบการประเมน/ตรวจสขาภบาลอาหาร และผานการประเมน โดยทผประกอบการอาหารแตง

กายตามระเบยบทโรงเรยนกาหนด สภาพภายนอกโรงเรยน ยงพบวา มแมคามาจาหนายอาหารหลงเรยน

เชน ลกชนปง ปลาหมกยาง ไสกรอก นาผลไม นาอดลม ขนมกรบกรอบ รายละเอยดดงตารางท 39

ตารางท 39 ผลการสารวจสภาพแวดลอมภายในและภายนอกโรงเรยน

สภาพแวดลอมภายในโรงเรยน ความถ

รานอาหารสะอาด ไดรบการประเมน/ตรวจสขาภบาลอาหาร และผานการประเมน

ผประกอบการอาหารแตงกายตามระเบยบทโรงเรยนกาหนด

โรงอาหารปลอดภยจากขนมกรบกรอบ ลกอม และนาอดลม

นกเรยนนยมรบประทานขนม นาอดลม

นกเรยนไมชอบกนผก เลอกกนอาหารประเภทเนอมากกวา

นกเรยนสวนมากบรโภคอาหารทมประโยชน

หลงรบประทานอาหาร เดกจะจดเกบภาชนะสงรานคาหรอวางตามทจดไวให

เดกมภาวะโภชนาการเกน

มโครงการอาหารกลางวน(ไมมรานจาหนายอาหาร)

33

21

8

7

6

6

5

2

1

สภาพแวดลอมภายนอกโรงเรยน ความถ

มแมคามาจาหนายอาหารหลงเรยน (ลกชนปง ปลาหมกยาง ไสกรอก นาผลไม นาอดลม

ขนมกรบกรอบ)

รานคาใหความรวมมอกบนกเรยน อย.นอย เปนอยางด

ทาใหเกดปญหาขยะ ทงไมเปนท

รานอาหารไมมการจาหนายอาหารทสงผลเสยตอสขภาพ

18

9

5

5

59

2. การดาเนนกจกรรม อย.นอย ในโรงเรยน พบวา โรงเรยนสวนใหญมนโยบาย/แผนงานของ

โรงเรยนทเกยวของกบกจกรรม อย.นอย โดยไดกาหนดกจกรรม อย.นอยไวในแผนงานโรงเรยนทกป

สาหรบการไดรบสนบสนนกจกรรม อย.นอย จากหนวยงานอนนนหนวยงานทใหการสนบสนนหลก คอ

สานกงานสาธารณสขจงหวด/อาเภอ ซงสงทใหการสนบสนน ไดแก วทยากร/ยา เวชภณฑ และงบประมาณ

บางสวน ในสวนของกระบวนการดาเนนกจกรรม อย.นอย ทางโรงเรยนไดมการดาเนนการวางแผนดาเนน

กจกรรม อย.นอย ดวยการตงคณะทางาน และครทกคนมสวนรวม และกจกรรมทตองวางแผนในทกภาค

เรยน คอ การตรวจสอบอาหาร ผลการดาเนนงาน อย.นอยทโดดเดน ไดแก การตรวจสารปนเปอนในอาหาร

และออกตดตามโรงเรยนในเครอขายทกโรง รวมถงการขยายเครอขายกจกรรม อย.นอย ซงมการกาหนด

เปาหมายและสรางเครอขายเพมในเขตพนทใกลเคยง รวมทงขยายเครอขายสชมชน บาน และ วด โรงเรยน

บางแหงไดมการตดตาม ตรวจสอบ ประเมนผลการทางานกจกรรม อย.นอย ดวยการสรปผลการ

ดาเนนงานทกป และนาเสนอตอผบรหาร ตลอดจนมการประเมนความพงพอใจผ รวมกจกรรมเพอนามา

ปรบปรงกจกรรมในปตอๆไป รายละเอยดดงตารางท 40 ตารางท 40 ผลการสารวจการดาเนนกจกรรม อย.นอย ในโรงเรยน

รายละเอยดการดาเนนงาน ความถ

1. นโยบาย/แผนงานของโรงเรยนทเกยวของกบกจกรรม อย.นอย

โรงเรยนกาหนดกจกรรม อย.นอยไวในแผนงานโรงเรยนทกป

แผนงานคมครองผบรโภค

โครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

แผนพฒนาผ เรยน งาน อย.นอย

โครงการอานฉลากยา พาเพลน

โครงการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคหวาน มน เคม

34

19

10

9

1

1

2. การไดรบสนบสนนกจกรรม อย.นอย จากหนวยงานอน

2.1 หนวยงานทใหการสนบสนน

สานกงานสาธารณสขจงหวด/อาเภอ

โรงพยาบาลชมชน/โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ

องคการบรหารสวนตาบล

เทศบาล

สานกงานเขตพนทการศกษา

ศนยอนามย

กรมวทยาศาสตรการแพทย

2.2 สงทใหการสนบสนน

วทยากร/ยา เวชภณฑ

งบประมาณ

ชดทดสอบสารปนเปอนในอาหาร

โปสเตอร/แผนพบ

47

12

8

8

2

1

1

10

13

9

5

60


3. การวางแผนดาเนนกจกรรม อย.นอย

ตงคณะทางาน และครทกคนมสวนรวม

ตรวจสอบอาหาร

จดอบรมใหความรแกผประกอบการอาหาร

จดอบรมใหความรแกนกเรยน

ตงชมรม อย.นอย

37

12

7

6

4

4. การดาเนนงาน อย.นอยทโดดเดน

ตรวจสารปนเปอนในอาหาร

ออกตดตามโรงเรยนในเครอขายทกโรง

อบรม แกนนาและสมาชก อย.นอยทกป

โครงการรณรงคลดการใชนามนทอดซา

จดนทรรศการทกป

มแผนการจดการเรยนร อย.นอย

โครงการ “ฉลาดคด ฉลาดบรโภค”

จดรายการวทย

โครงการรณรงคการใชเครองสาอาง

กจกรรมไขแลกนามนทอดซา

ศนยรบแจงขอมลผลตภณฑสขภาพ

จดตงชมรม อย.นอย

โครงการรณรงคดมนาเปลา

กจกรรมวอลคแรลล

โครงการวยใส ไรพง

กจกรรม “อย.นอยสญจร”

โครงงาน “คณยายพงโต ออนหวาน มน เคม ดวยฉลากโภชนาการ”

โครงการรณรงคดมนาเปลาในโรงเรยน

สขภาพดดวย 4ข (ลดความอวน)

ปลกผกปลอดสารพษ

14

7

5

4

4

3

3

2

2

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

5. การขยายเครอขายกจกรรม อย.นอย

กาหนดเปาหมายและสรางเครอขายเพมในเขตพนทใกลเคยง

ขยายเครอขายสชมชน บาน และ วด

จดกจกรรม อย.สอนนอง ไปสโรงเรยนใกลเคยง

แกนนา อย.นอย แตละคนหาสมาชกสมทบเพม ไมนอยกวา 10 คน

24

6

16

3

61


6. การตดตาม ตรวจสอบ ประเมนผลการทางานกจกรรม อย.นอย

มการสรปผลการดาเนนงานทกปและนาเสนอตอผบรหาร

มการประเมนความพงพอใจผ รวมกจกรรม

การรายงานผลการดาเนนงานหนาเสาธง

สงเกตพฤตกรรมทเปลยนไปของนกเรยน

การจดทาแฟมสะสมงาน

ใหโรงเรยนเครอขายเขาคายและรวมจดนทรรศการ

39

17

9

3

2

1

3. ความคาดหวงในทศทางการดาเนนกจกรรม อย.นอย

จากการวเคราะหความคดเหนของครแกนนา อย.นอย ถงความคาดหวงในทศทางการดาเนน

กจกรรม อย.นอย ไดผลสรปในประเดนทสอดคลองกบขอมลเชงปรมาณ คอ ตองการใหการดาเนนกจกรรม

อยางตอเนอง และลงสครอบครวและชมชนมากขน ดงรายละเอยดในตารางท 41

ตารางท 41 ความถความคดเหนของครแกนนา อย.นอย ตอการดาเนนกจกรรม อย.นอย

ประเดน ความถ

ดาเนนกจกรรมอยางตอเนอง ลงสครอบครวและชมชนมากขน

มเครอขายทเขมแขงมากขน

ขยายกจกรรม อย.นอยครอบคลมโรงเรยนประถมศกษาทวประเทศ

เปดกวางสอาเซยน

อยากใหมการกาหนดรางวลระดบประเทศหรอระดบชาต ทสามารถนาไปสงผลงานได

ดาเนนกจกรรมใหสอดคลองกบนโยบายรฐบาลและองคกรทเกยวของ

จดกจกรรมแขงขนโครงงานเพอสขภาพ

ใหมการประเมนกจกรรม อย.นอยและการประกวดโครงงาน อย.นอย

26

15

7

3

1

1

1

1

4. ทศทางการดาเนนกจกรรม อย.นอย

ผลการจากการจดประชมสมมนา ทประชมไดรวมสรปสาระสาคญเกยวกบทศทางการดาเนน

กจกรรม อย.นอย ดงน

4.1 ในสถานการณสงคมปจจบนกาลงกาวสความเปนประชาคมอาเซยน (AEC) ทมความรวมมอทง

ดานเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม ทการเคลอนตวของแรงงานจากตางชาตเขามาสสงคมไทยมากขน รวมถง

ประเดนพฤตกรรมการบรโภคทสาคญจะตองขบเคลอน ไดแก

(1) สทธของผบรโภคในประชาคมอาเซยน ทควรไดรบการทบทวนความรเกยวกบสทธของผบรโภค

ในประเทศตอความเปลยนแปลงดานการคาและเศรษฐกจในประเทศของกลมอาเซยน และการทาความเขาใจ

และสทธของผบรโภคในประเทศตางๆในประเทศของกลมอาเซยนเชนกน

62

(2) การตรวจสอบคณภาพอาหารทนาเขามาจากตางประเทศ โดยเฉพาะสนคาจากประเทศจนซง

นาเขามาจาหนายเปนจานวนมากและราคาไมสงมากนก ทงยงไมมการรบรองคณภาพจาก อย. ดงนนอนตรายท

จะเกดจากการบรโภคผลตภณฑเหลานนจงมความเสยงอยางมาก

(3) การปรบปรงและพฒนาหลกสตรการเรยนร อย.นอย เนองจากการปรบหลกสตรการศกษาใน

ภาพรวมของระบบการศกษาของประเทศและการเปลยนแปลงทางสงคม จงมความจาเปนทจะตองทบทวนเพอ

ปรบปรงและพฒนาหลกสตรการเรยนร อย.นอย ใหมความทนสมยและเหมาะสมกบผ เรยนมากยงขน

(4) การขยายฐานการพฒนาจากกลมโรงเรยนในเมองสโรงเรยนทอยชายแดนซงมความเสยงท

นกเรยนจะมพฤตกรรมการบรโภคทไมถกตอง เนองจากการพฒนากจกรรม อย.นอย ในโรงเรยนทประสบ

ความสาเรจสวนใหญจะอยพนทในเขตเมอง แตเนองจากพฤตกรรมการบรโภคของนกเรยนนนสวนหนงเกดจาก

พฤตกรรมการบรโภคของผปกครองและในพนทชายแดนและหางไกลทยงขาดความรหรอมความเชอเกยวกบการ

บรโภคทไมถกตอง ดงนนควรเปดและขยายพนทการพฒนาในกลมโรงเรยนทอยหางไกลหรอชายแดน มากยงขน

(5) ตลาดนด เปนพนทหนงทมความสาคญอยางมากในการจาหนายผลตภณฑสขภาพ ทงอาหาร

ยา และเครองสาอาง ทหลากหลาย ทงทมและไมมการตรวจสอบ รบรองจาก อย. อกทงราคายอมเยา ไมแพงมาก

ผบรโภคมกาลงซอ ดงนนจงเปนจดเสยงอกแหงหนงทควรเฝาระวง ตดตาม และมมาตรการทชดเจนในการให

ความร สงเสรม และปองกน ตลอดจนการรณรงคเกยวกบสนคาในตลาดนดมากขน

(6) การสงเสรมศกยภาพของนกเรยนแกนนาใหมความร ทกษะการสอสารในประชาคมอาเซยน

จากความเปลยนแปลงทางดานเศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม นกเรยนทตองมาทาหนาทเปนแกนนาจาเปน

อยางยงทจะตองมทกษะการสอสาร การใชภาษา และทกษะในการจดกจกรรมทสรางสอสารความรไปยง

กลมเปาหมายไดอยางถกตองและตรงไปตรงมามากทสด ดงนนจงควรมหลกสตรการสงเสรมศกยภาพของ

นกเรยนแกนนา อย.นอย และมาตรการสนบสนนกลมนกเรยนเหลานไดรบโอกาสในการศกษาระดบทสงขน

4.2 การสงเสรมสนบสนนกจกรรม อย.นอย ในโรงเรยนดานงบประมาณ สอ ชดตรวจสอบอาหาร ยา

เครองสาอาง อยางทวถงทงระดบประถมศกษาและมธยมศกษา อยางมประสทธภาพ ผานรปแบบทเหมาะสม

4.3 การสงเสรมสนบสนนครทปรกษา อย.นอย ในลกษณะของเครอขายโรงเรยนททางานรวมกน

โดยครทมประสบการณและประสบความสาเรจในการทางาน อย.นอย ไดมาทาหนาทเปนพเลยง (Coaching)

ชวยเหลอดแลโรงเรยนทเพงเรมดาเนนการ พรอมทงใหการสงเสรมสนบสนนการทางานของครพเลยงผาน

รปแบบทเหมาะสม

4.4 นกเรยนกลมแกนนาเปนกลมทมศกยภาพในการทางานสง ดงนน อย.ควรสงเสรมในดาน

การศกษาตอในระดบสงของนกเรยน เชน การใหการรบรองประสบการณ การสนบสนนทนการศกษา เปนตน

63

บทท 5 สรปผลการสารวจ และขอเสนอแนะ

การศกษาครงนมวตถประสงค 1) เพอสารวจขอมลพฤตกรรมสขภาพ เปรยบเทยบระหวางนกเรยน

ทวไป นกเรยนทเปนสมาชก อย.นอย นกเรยนแกนนา อย.นอย และเคยเปนนกเรยนแกนนา อย.นอย

รวมทงเปรยบเทยบความแตกตางทางประชากรศาสตร ในประเดน ดงน (1) ความรเกยวกบการบรโภค

และการเลอกซอ (2) ทศนคตตอการบรโภคของนกเรยน (3) พฤตกรรมการบรโภคของนกเรยน (4) อทธพล

ทมผลตอการบรโภคของนกเรยน 2) เพอสารวจการดาเนนกจกรรม อย.นอย ในโรงเรยน เปรยบเทยบ

ระหวางโรงเรยนในสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) สานกงานคณะกรรมการ

สงเสรมการศกษาเอกชน (สช.) กรงเทพมหานคร (กทม.) และอน ๆ 3) เพอศกษาความคาดหวงของครและ

นกเรยนทมตอการดาเนนโครงการ อย.นอย ในโรงเรยน

วธการสารวจใชวธการเชงปรมาณและเชงคณภาพ โดยมขอบเขตการสารวจ ดงน

1) ขอบเขตดานเนอหา (1.1) พฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทดของนกเรยน อย.นอย ใน

พฤตกรรมหลก ดงน อานฉลากอาหาร ยา และเครองสาอาง กอนซอหรอใช บรโภคนม ผกและผลไมเปน

ประจา หลกเลยงการซอหรอใชผลตภณฑสขภาพตามโฆษณาชวนเชอ หลกเลยงการบรโภคอาหารทใช

นามนทอดซา หรอไมใชนามนทอดซา และหลกเลยงการบรโภคอาหารรสจด (หวาน มน เคม)(1.2) การ

ดาเนนโครงการ/กจกรรม อย.นอย ทจดขนในแตละโรงเรยน ในดานบรบท ปจจยนาเขา กระบวนการ

ผลผลต ผลลพธ และผลกระทบ(1.3) ความรเกยวกบการบรโภคและการเลอกซอทถกตอง ในดานการอาน

ฉลากอาหาร ยา และเครองสาอาง การซอหรอใชผลตภณฑสขภาพ การบรโภคอาหาร(1.4) ทศนคตตอการ

บรโภคของนกเรยน ในดานการอานฉลากอาหาร ยา และเครองสาอาง การซอหรอใชผลตภณฑสขภาพ

การบรโภคอาหาร (1.5) อทธพลทมผลตอการบรโภคของนกเรยน ในดานพอแมผปกครอง โรงเรยน เพอน

สอ และสงคม (1.6) ความคาดหวงของครและนกเรยนทมตอการดาเนนโครงการ อย.นอย ในโรงเรยนใน

ดานปจจยนาเขา กระบวนการ ผลผลต ผลลพธ และผลกระทบ

2) ขอบเขตดานประชากรและตวอยาง กลมนกเรยนแบงเปนระดบประถมศกษาตอนปลาย (ป.4 – 6)

มธยมศกษาตอนตน (ม.1 – 3) มธยมศกษาตอนปลาย (ม.4 – 6) ในโรงเรยนประถมศกษา ประถมศกษาขยาย

โอกาส และมธยมศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา (สพป.) สานกงานเขตพนท

การศกษามธยมศกษา (สพม.) สงกดสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (สช.) สงกด

กรงเทพมหานคร (กทม.) ทเขารวมโครงการ อย.นอย ซงการสารวจครงนใชตวอยางนกเรยนทงหมด 3,675

คน จาแนกเปนกลมนกเรยนแบงเปนระดบประถมศกษาตอนปลาย (ป.4 – 6) จานวน 1,181 คน มธยมศกษา

ตอนตน (ม.1 – 3) จานวน 1,302 คน มธยมศกษาตอนปลาย (ม.4 – 6) จานวน 1,192 คน โดยใชวธการสม

ตวอยางแบบหลายขนตอน (Multistage Random Sampling)

64

3) ขอบเขตดานพนท (3.1) การสารวจพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพ และการศกษา

ความคาดหวงของครและนกเรยนทมตอการดาเนนโครงการ อย.นอย ในโรงเรยน ครอบคลมพนทใน

การศกษา 6 พนท ทวประเทศ ดงน (1) ภาคเหนอ (2) ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (3) ภาคใต (4) ภาคกลาง

(5) ภาคตะวนออก โดยใชการสมจงหวดทเปนตวแทนในแตละพนท และ (6) กรงเทพมหานคร และ

ปรมณฑล (3.2) การสารวจการดาเนนกจกรรม อย.นอย ดาเนนการเปรยบเทยบระหวางโรงเรยนใน สงกด

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน

(สช.) และกรงเทพมหานคร (กทม.) เฉพาะทดาเนนการในกรงเทพมหานครเทานน

4) ขอบเขตดานเวลา เปนการประเมนพฤตกรรมของนกเรยนในชวงประมาณ 6 เดอนทผานมาโดย

เรมตงแตเดอนมกราคม ถง มถนายน 2556 สวนชวงเวลาดาเนนการสารวจพฤตกรรมไดใชเวลาประมาณ 3

เดอน ตงแต 1 มถนายน 2556 – 30 สงหาคม 2556

การเกบรวบรวมขอมล ประกอบดวย 1) ใชวธการสารวจและประเมนพฤตกรรม โดยแจก

แบบสอบถามใหครผประสานงานของแตละโรงเรยนดาเนนการเกบรวบรวมขอมลจากนกเรยนกลมตวอยาง

ทกาหนดไวในแตละระดบ และ 2) ใชวธการลงพนทศกษา (field study) โดยใชการสงเกต การสมภาษณ

ศกษาเอกสาร และการจดประชมระดมความคดเหน

การวเคราะหขอมล ประกอบดวย การวเคราะหขอมลเชงปรมาณ ไดแก 1) ใชสถตเชงบรรยาย

(Descriptive Statistics) ในการอธบายลกษณะขอมล เชน ความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบน

มาตรฐาน การกระจายและการแจกแจงของขอมล พรอมนาเสนอดวยกราฟเสนและแผนภมแทง และ2) ใช

สถตเชงอางอง (Inferential Statistics) ไดแก สถตทใชพารามเตอร ประกอบดวย การทดสอบความ

แตกตางของคาเฉลยระหวางประชากร 2 กลม (t-test) การทดสอบความแปรปรวนระหวางกลมประชากร

(F-test) สถตทไมใชพารามเตอร คอ การทดสอบความเปนอสระดวยไคสแควร (χ2-test)

การวเคราะหขอมลเชงคณภาพใชการวเคราะหเอกสาร (Content Analysis) และการสรางขอสรป

แบบอปนย (Inductive Method)

ผลการสารวจ สรปไดดงน

1. ผลการสารวจขอมลพฤตกรรมสขภาพของนกเรยน อย.นอย พบวา นกเรยน อย.นอย ม

พฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทดในพฤตกรรมหลก ดงน อานฉลากอาหาร ยา และเครองสาอาง

กอนซอหรอใช บรโภคนม ผกและผลไมเปนประจา หลกเลยงการซอหรอใชผลตภณฑสขภาพตามโฆษณา

ชวนเชอ หลกเลยงการบรโภคอาหารทใชนามนทอดซา หรอไมใชนามนทอดซา และหลกเลยงการบรโภค

อาหารรสจด (หวาน มน เคม) คดเปนรอยละ 76.1 ของนกเรยน อย.นอย ทงหมด ซงบรรลเปาหมายของ

โครงการทรอยละ 75 ของนกเรยน อย.นอย มพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด

1.1 ผลการเปรยบเทยบพฤตกรรมสขภาพ ระหวางนกเรยนทวไป นกเรยนทเปนสมาชก

อย.นอย นกเรยนแกนนา อย.นอย และเคยเปนนกเรยนแกนนา อย.นอย รวมทงเปรยบเทยบความแตกตาง

65

ทางประชากรศาสตร ในประเดน ดงน (1) ความรเกยวกบการบรโภค และการเลอกซอ (2) ทศนคตตอการ

บรโภคของนกเรยน (3) พฤตกรรมการบรโภคของนกเรยน (4) อทธพลทมผลตอการบรโภคของนกเรยน

(1) นกเรยน อย.นอย และนกเรยนทไมไดเปน อย.นอย มพฤตกรรมการบรโภคอาหาร

แตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ในทกพฤตกรรมตอไปน กนขนมหวาน เชนชอกโกแลต

ทอฟฟ ลกกวาด เปนตน กนอาหารกระปอง อาหารสาเรจรป เชนปลากระปอง บะหมกงสาเรจรป โจก

สาเรจรป เปนตน กนขนมขบเคยว กรบกรอบ เชนมนฝรงทอด ขาวโพดอบกรอบ ขาวเกรยบก ง เปนตน ดม

นม กนผก ผลไม โดยพบวา นกเรยน อย.นอย มแนวโนมทจะมพฤตกรรมการบรโภคทดมากกวานกเรยนท

ไมไดเปน อย.นอย

(2) นกเรยน อย.นอย และนกเรยนทไมไดเปน อย.นอย มพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑ

สขภาพแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ในทกพฤตกรรมตอไปน สงเกตวนผลต หรอวน

เดอนปหมดอายกอนซอ หรอใชผลตภณฑสขภาพ เลอกซอหรอใชผลตภณฑอาหารทมเครองหมาย อย.

กอนกนยา สงเกตลกษณะของยา เชน ส กลน และอนๆ เลอกซอผลตภณฑเครองสาอางทมฉลากภาษาไทย

ใชผลตภณฑสขภาพตามคาโฆษณาชวนเชอ ปฏบตตามคาแนะนาทระบบนฉลากผลตภณฑสขภาพอยาง

เครงครด หลกเลยงการบรโภคอาหารทใชนามนทอดซาหรอไมใชนามนทอดซา อานขอมลโภชนาการบน

ฉลาก เชน ไขมน โปรตน กอนเลอกซออาหาร โดยพบวา นกเรยน อย.นอย มแนวโนมทจะมพฤตกรรมการ

บรโภคทดมากกวานกเรยนทไมไดเปน อย.นอย

1.2 ความรเกยวกบการบรโภคผลตภณฑสขภาพ ภาพรวมจานวนนกเรยนโดยเฉลยทม

ความรทถกตองเกยวกบการบรโภคผลตภณฑสขภาพ คดเปนรอยละ 76.5 ของนกเรยนทงหมด คะแนน

เฉลยความรเทากบ 7.09 จากคะแนนเตม 10 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 1.30 จากขอมลพบวา

ขอความรทนกเรยนรถกตองมากทสด คดเปนรอยละ 92.7 ซงเปนความเขาใจถก คอ การกนอาหารทใช

นามนทอดซา อาจกอใหเกดโรคมะเรงได สวนขอความรทนกเรยนรถกตองนอยทสด คดเปนรอยละ 9.7 ซง

เปนความเขาใจผด คอ ยาทกชนดตองมเครองหมาย อย.บนฉลาก ผลการเปรยบเทยบนกเรยน อย.นอย

และนกเรยนทไมไดเปน อย.นอย มความรเกยวกบการบรโภคผลตภณฑสขภาพแตกตางกนอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .01 โดยทนกเรยน อย.นอย มความรความเขาใจมากกวา นกเรยนทไมเปน อย.

นอย

1.3 ทศนคตทดตอการบรโภคผลตภณฑสขภาพ ภาพรวมทศนคตทดตอการบรโภคของ

นกเรยนอยในระดบมาก และคอนขางเปนไปในทศทางเดยวกน โดยมคะแนนเฉลยทศนคต (Mean) เทากบ

3.79 สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) เทากบ 0.54 ผลการเปรยบเทยบนกเรยน อย.นอย และนกเรยนทไมได

เปน อย.นอย มทศนคตทดตอการบรโภคผลตภณฑสขภาพแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

โดยทนกเรยน อย.นอย มทศนคตทดตอการบรโภคผลตภณฑสขภาพสงกวานกเรยนทไมเปน อย.นอย

66

1.4 อทธพลทสงผลตอการบรโภคอาหาร นกเรยนกลมตวอยางมความคดเหนวาอทธพลท

สงผลตอการบรโภคอาหารในแตละประเภทตอไปน ดงนอาหารจาพวกขนมหวาน อทธพลทสงผลตอการ

บรโภคมากทสด คอ เพอนในกลม รองลงมาเปนบคคลในบาน อาหารจาพวกขนมขบเคยว อทธพลทสงผล

ตอการบรโภคมากทสดคอ เพอนในกลม รองลงมาเปนการโฆษณา การกนผกผลไม อทธพลทสงผลตอการ

บรโภคมากทสดคอ บคคลในบาน รองลงมาเปนคร/โรงเรยน การซอเครองสาอาง อทธพลทสงผลตอการ

บรโภคมากทสดคอ การโฆษณา รองลงมาเปนบคคลในบาน การซอยา อทธพลทสงผลตอการบรโภคมาก

ทสดคอ บคคลในบาน รองลงมาเปนคร/โรงเรยน

2. ผลสารวจการดาเนนกจกรรม อย.นอย ในโรงเรยนกรงเทพมหานคร เปรยบเทยบ

ระหวางโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร (กทม.) สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

(สพฐ.) และสงกดสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (สช.) ปรากฏผลดงน

2.1 โรงเรยนสงกด กทม. มการดาเนนกจกรรม อย.นอย ตามงานนโยบายและงบประมาณท

ไดรบจดสรรจากสานกงานเขตกรงเทพมหานคร โดยมอาจารยผ รบผดชอบแตละงานตามนโยบาย ปจจย

ความสาเรจ ไดแก (1) การสนบสนนงบประมาณและทรพยากรจากตนสงกด (2) ความสอดคลองของ

กจกรรม อย.นอย กบกจกรรมของตนสงกด โอกาสการพฒนา ไดแก (1) การพฒนาศกยภาพครและ

นกเรยนแกนนา (2) การออกแบบกจกรรมใหสอดคลองกบปญหาในพนทโดยกาหนดใหเปนมาตรการเชงรก

และ (3) การดาเนนงานทตอเนองมากยงขน

2.2 โรงเรยนสงกด สพฐ. มการดาเนนกจกรรม อย.นอย อยในรปชมนมหรอชมรม ทม

คณะกรรมการทชดเจนและมความเปนอสระ ไดรบการจดสรรงบประมาณภายใตแผนงานของโรงเรยน

ปจจยความสาเรจ ไดแก (1) การดาเนนงานตามมาตรฐานโรงเรยน อย.นอย (2) การดาเนนกจกรรมอยาง

ตอเนองหลายป (3) การบรณาการกจกรรมอยางมประสทธภาพ (4) การสนบสนนจากผบรหาร (5) ความร

ความเชยวชาญของครทปรกษา (6) ศกยภาพของนกเรยนแกนนา และ (7) ความรวมมอของชมชนรอบ

โรงเรยน โอกาสการพฒนา คอ การใชศกยภาพของชมชนในการรวมพฒนางาน อย.

2.3 โรงเรยนสงกด สช. มการดาเนนกจกรรม อย.นอย ภายใตมาตรฐานของการบรหารจดการ

ในโรงเรยนเอกชน คอ มาตรฐานดานความสะอาดและปลอดภยของโรงอาหาร ไดรบการจดสรร

งบประมาณภายใตแผนงานของโรงเรยน ปจจยความสาเรจ ไดแก (1) ความเปนมาตรฐานของโรงอาหาร

และระบบการประกอบอาหารทมประสทธภาพ (2) การดาเนนงานอยางตอเนองหลายป (3) ศกยภาพของ

นกเรยนแกนนา และ(4) ความรความเชยวชาญของครทปรกษา โอกาสการพฒนา ไดแก (1) การใช

ศกยภาพของชมชนในการรวมพฒนางาน อย. และ(2) การทางานวจยเพอพฒนาพฤตกรรมสขภาพของ

นกเรยน

67

3. ความคาดหวงของครและนกเรยนทมตอการดาเนนโครงการ อย.นอย ในโรงเรยน โดย

ภาพรวมความคาดหวงในการดาเนนกจกรรม อย.นอย จากขอมลเชงปรมาณและเชงคณภาพของกลม

นกเรยนทวไป นกเรยนแกนนา อย.นอย และครแกนนา อย.นอย/ครทปรกษากจกรรม ทงในภาพรวมของ

ประเทศและในเขตกรงเทพมหานคร เปนไปในทศทางเดยวกนซงเปนความคาดหวงในระดบมาก คอ

ตองการใหกจกรรม อย.นอย ไดดาเนนการตอไป และตอเนอง พรอมทงมกจกรรมเผยแพร ประชาสมพนธ

และรณรงคอยางตอเนอง

ขอเสนอแนะในการนาผลการสารวจไปใช

1. พฤตกรรมการบรโภคอาหารทยงคงมปญหา จากผลการสารวจบงชวา นกเรยนมพฤตกรรม

การกนขนมขบเคยว กรบกรอบ เชน มนฝรงทอด ขาวโพดอบกรอบ ขาวเกรยบก ง เปนตน มพฤตกรรมไมกน

เลยถงกนบางครง ซงถอวาเปนพฤตกรรมการบรโภคอาหารทด ประมาณ รอยละ 64 ซงยงไมผานเกณฑการ

ประเมน หรอกลาวอกนยหนงวาในเดก 100 คน ยงมเดกถงประมาณ 40 คนทยงมพฤตกรรมการบรโภคไม

ถกตอง จากการสารวจเชงคณภาพพบวา ในหลายโรงเรยนทไดลงไปสารวจพบวา โรงเรยนไมสามารถจากด

การจาหนายขนมขบเคยว กรบกรอบ ได รวมไปถงพฤตกรรมทอย ทบานของนกเรยน ดงนนจงให

ขอเสนอแนะ ดงน

สาหรบ อย. ควรมแนวทางการรณรงคการบรโภคขนมขบเคยว กรบกรอบอยางตอเนองและ

เหมาะสม โดยอาจใชตวแบบวยรนยคใหมของนกเรยนมาชวยชใหเหนโทษของการบรโภคอาหารประเภทน

เกนความตองการของรางกาย เพอชวยสรางความตระหนกและปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคของ

นกเรยนไปในทางทดขน

สาหรบโรงเรยน (1) ควรสรางเครอขายความรวมมอกบผปกครองในการชวยกากบดแล

พฤตกรรมการบรโภคอาหารและการออกกาลงกายอยางสมาเสมอควบคกนไปดวย และ (2) ควรมการจดทา

โครงงานแกไขปญหาพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยว กรบกรอบ พรอมทงเสนอผลกระทบของการบรโภค

เกนความจาเปนของรางกาย พรอมทงแนวทางการพฒนาพฤตกรรมการบรโภคทเหมาะสม

2. พฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพท ยงคงมปญหา จากผลการสารวจบงชวา

พฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพ พบวา ม 3 พฤตกรรมทยงไมผานเกณฑการประเมน คอตองม

พฤตกรรมทาเปนสวนใหญถงทาทกครง ซงถอวาเปนพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทด ไดแก (1)

พฤตกรรมสงเกตวนผลต หรอวนเดอนปหมดอายกอนซอ หรอใชผลตภณฑสขภาพ 72.9 (2) ปฏบตตาม

คาแนะนาทระบบนฉลากผลตภณฑสขภาพอยางเครงครด คดเปนรอยละ 72.3 และ (3) หลกเลยงการ

บรโภคอาหารทใชนามนทอดซาหรอไมใชนามนทอดซา คดเปนรอยละ 66.5 ดงนนจงใหขอเสนอแนะ ดงน

68

สาหรบ อย. (1) ควรพฒนารปแบบการทางานเชงเครอขายความรวมมอดานพฤตกรรมสขภาพ

ไดแก สานกงานสาธารณสขจงหวด (สสจ.) อาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน (อสม.) ผ ปกครอง

นกเรยน สอมวลชน ชมรมสขภาพ ชมรมคมครองผบรโภค ในระดบหนวยงานจงหวด/ทองถน ในการรวมมอ

ทางานดานการสงเสรมพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพ และ (2) ควรเพมมาตรการตรวจสอบนามน

ทอดซาในโรงเรยนและกาหนดเปนประเดนการพฒนาในปตอไป

สาหรบโรงเรยน ควรกาหนดมาตรการคมเขมการใชนามนทอดซากบกลมแมคาในโรงเรยนให

ชดเจน จากขอมลเชงคณภาพพบวา นกเรยนไมสามารถหลกเลยงไดเพราะวาตองซออาหารในโรงเรยน

รบประทาน อกทงขาดการตรวจสอบทชดเจนวานามนเหลานนสามารถใชทอดซาไดอกหรอไม

3. ความคาดหวงของครทดาเนนกจกรรม อย.นอย ในโรงเรยน มประเดนเสนอแนะเพอ

พจารณาดาเนนการในปตอไป ดงน

3.1 ในสถานการณสงคมปจจบนกาลงกาวสความเปนประชาคมอาเซยน (AEC) ทมความ

รวมมอทงดานเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม ทการเคลอนตวของแรงงานจากตางชาตเขามาสสงคมไทย

มากขน รวมถงประเดนพฤตกรรมการบรโภคทสาคญจะตองขบเคลอน ไดแก (1) สทธของผบรโภคใน

ประชาคมอาเซยน (2) การตรวจสอบคณภาพอาหารทนาเขามาจากตางประเทศ (3) การปรบปรงและ

พฒนาหลกสตรการเรยนร อย.นอย (4) การขยายฐานการพฒนาจากกลมโรงเรยนในเมองสโรงเรยนทอย

ชายแดนซงมความเสยงทนกเรยนจะมพฤตกรรมการบรโภคทไมถกตอง (5) ตลาดนด แหลงกระจาย

ผลตภณฑสขภาพทหลากหลาย และ (6) การสงเสรมศกยภาพของนกเรยนแกนนาใหมความร ทกษะการ

สอสารในประชาคมอาเซยน

3.2 การสงเสรมสนบสนนกจกรรม อย.นอย ในโรงเรยนดานงบประมาณ สอ ชดตรวจสอบอาหาร

ยา เครองสาอาง อยางทวถงทงระดบประถมศกษาและมธยมศกษา อยางมประสทธภาพ ผานรปแบบท

เหมาะสม

3.3 การสงเสรมสนบสนนครทปรกษา อย.นอย ในลกษณะของเครอขายโรงเรยนททางานรวมกน

โดยครทมประสบการณและประสบความสาเรจในการทางาน อย.นอย ไดมาทาหนาทเปนพเลยง

(Coaching) ชวยเหลอดแลโรงเรยนทเพงเรมดาเนนการ พรอมทงใหการสงเสรมสนบสนนการทางานของคร

พเลยงผานรปแบบทเหมาะสม

3.4 นกเรยนกลมแกนนาเปนกลมทมศกยภาพในการทางานสง ดงนน อย.ควรสงเสรมในดาน

การศกษาตอในระดบสงของนกเรยน เชน การใหการรบรองประสบการณ การสนบสนนทนการศกษา เปนตน

4. ขอเสนอแนะเชงนโยบายดานการดาเนนกจกรรม อย.นอย สาหรบ อย. จากผลการสารวจ

เชงปรมาณและคณภาพ บงชวา การทางานดานการสงเสรมศกยภาพผบรโภคตองทางานบนฐานขอมลท

69

นาเชอถอและสอสารไดอยางมประสทธภาพ ดงนน อย.ควรจดใหมการพฒนาศกยภาพครและนกเรยนดาน

การทาวจยทางพฤตกรรมศาสตร (Behavioral Research) และการวจยเชงปฏบตการ (Action Research)

เพอแกไขปญหาพฤตกรรมการบรโภคภายในโรงเรยน พรอมทงสงเสรมใหใชผลการวจยเปนฐานการพฒนา

(Research-Based Development)

ขอเสนอแนะในการสารวจครงตอไป

1. จากการสารวจดวยแบบสอบถามมลกษณะใหนกเรยนประเมนพฤตกรรมของตนเอง (Self Report)

ซงมโอกาสทนกเรยนจะบอกพฤตกรรมของตนเองคลาดเคลอนไปจากความเปนจรงได ดงนนเพอใหขอมลม

ความแมนยามากขนอาจมการตรวจสอบพฤตกรรมดวยวธการอนๆรวมดวย เชน ใชแบบสงเกตพฤตกรรมโดย

ครเปนผประเมน กาหนดกลมเปาหมายของนกเรยนทสงเกตใหชดเจนวาเปนกลมทมพฤตกรรมเสยงในการ

บรโภคดานใด พรอมทงรายงานผลในลกษณะของงานวจย จากนนจงนาผลวจยทไดมาทาการสงเคราะหเปน

ภาพรวมของพฤตกรรมการบรโภคของนกเรยน

2. ควรมการพฒนาชดเครองมอสอบถามพฤตกรรมการบรโภคทเปนมาตรฐานใหกบโรงเรยนหรอ

หนวยงานทเกยวของไดนาไปปรบใชใหเปนแนวทางเดยวกน

3. เพมชองทางการประเมนตนเองในลกษณะของแบบประเมนพฤตกรรมการบรโภคออนไลน พรอมทง

จดทาฐานขอมลทสามารถรายงานผลไดทนท (Real Time) เพอใหเหนสภาวการณของพฤตกรรมการบรโภค

ผลตภณฑสขภาพของนกเรยนไทยในปจจบน

70

บรรณานกรม

ศรชย กาญจนวาส. (2554). สถตประยกตเพอการวจย. (พมพครงท 5) กรงเทพมหานคร: โรงพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

71

ภาคผนวก ก

ชดเครองมอทใชในการสารวจ

76

ตามทนองๆไดเขารวมกจกรรม อย.นอย ขอใหนองๆไดใหขอมลเกยวกบกจกรรมทนองๆไดรวมดาเนนการ

ตามทเกดขนจรง โดยใหนองๆทาเครองหมาย ลงในชองทกาหนด หรอ เตมคาลงในชองวาง คาตอบ

ของนองๆจะไมสงผลเสยใดๆกลบมา แตจะใชเปนขอมลเพอปรบปรงโครงการ อย.นอย ตอไปเทานน

ขอขอบคณนองๆทสละเวลาใหขอมล

1. เพศ ชาย หญง

2. ระดบชน ประถมศกษาปท

ป.4 ป.5 ป.6

มธยมศกษาปท

ม.1 ม.2 ม.3

ม.4 ม.5 ม.6

3. นองเปนนกเรยน อย.นอย หรอไม

ไมไดเปน เปนสมาชก อย.นอย

เปนแกนนา อย.นอย เคยเปนแกนนา อย.นอย

คาชแจง

ตอนท 1 ขอมลพนฐาน

สาหรบนกเรยน

77

นองๆเขารวมกจกรรม อย.นอย ใดบางตอไปน

กลมกจกรรม รายการดาเนนการ

1. กจกรรมเผยแพรประชาสมพนธ

เกยวกบผลตภณฑสขภาพ/การดแล

รกษาสขภาพ ในโรงเรยน

ไมไดทา/ไมไดเขารวม

ไดทา/เขารวม โดยเปนกจกรรมใดตอไปน

การพดหนาเสาธง

จดปายนเทศใหความร เชน บอรด

จดทาเอกสารเผยแพร

จดเสยงตามสาย

จดรายการทววงจรปด

website

อนๆ โปรดระบ.....................................................

2. กจกรรมการตรวจสอบผลตภณฑ

สขภาพ



ตรวจสอบฉลากอาหาร

ตรวจสอบคณภาพอาหารดานกายภาพ

ตรวจสอบนาดมในโรงเรยน

ตรวจสอบฉลากยา

ตรวจสอบคณภาพยาดานกายภาพ ดส กลน

ตรวจสอบฉลากเครองสาอาง

ตรวจสอบอาหารโดยใชชดทดสอบ

ตรวจสอบไอโอดนในเกลอโดยใชชดทดสอบ

ตรวจสอบไฮโดรควโนนในเครองสาอาง

อนๆ โปรดระบ....................................................

3. กจกรรมรณรงคเกยวกบผลตภณฑ

สขภาพ/การดแลรกษาสขภาพ ใน




จดนทรรศการ

เดนรณรงค

การจดแสดงผลงานของนกเรยนทเกยวกบกจกรรม

อย.นอย

การสารวจพฤตกรรมการบรโภคของนกเรยน

ตอนท 2 การเขารวมกจกรรม อย.นอย

78


การจดกจกรรมนนทนาการ เชน ละครสน ดนตร

การสาธตและจาหนายอาหารเพอสขภาพ

ตรวจสอบความสะอาดของโรงอาหารในโรงเรยน

ตรวจสอบความสะอาดของหองนาในโรงเรยน

อนๆ โปรดระบ....................................................

5. กจกรรมรณรงคเกยวกบผลตภณฑ

สขภาพ/ การดแลรกษาสขภาพ ใน

ชมชน



การเผยแพรความรในชมชน เชน วทย เคเบลทว

จดนทรรศการ

เดนรณรงค

การประมวลผลงานนกเรยนในดานตางๆ

การจดกจกรรมนนทนาการ เชน ละครสน ดนตร

การสาธตและจาหนายอาหารเพอสขภาพ

การสรางเครอขายในชมชน

หอกระจายขาว

อนๆ โปรดระบ....................................................

6. ในการเรยนการสอน ครนาเนอหา

เกยวกบผลตภณฑสขภาพ/การดแล

รกษาสขภาพ มาใชในการเรยนการสอน

ไมไดดาเนนการ

ไดดาเนนการ โดยนามาบรณาการกบกลม

สาระใดบาง

วทยาศาสตร

การงานอาชพและเทคโนโลย

สขศกษาและพลศกษา

สงคมศกษา

ศลปะ

ภาษาไทย

คณตศาสตร

ภาษาตางประเทศ

7. การทาโครงงานแบบกาหนดหวขอ

และมงเนนรปแบบการนาเสนอผลงาน


ไดทา/เขารวม โดยเปนโครงงานใดตอไปน

โครงงานอาหารเพอสขภาพ

79


โครงงานอาหารและผลตภณฑสขภาพ

โครงงานสงแวดลอม

โครงงานตอตานยาเสพตด

อนๆ โปรดระบ.....................................................

8. กจกรรมเกยวกบผลตภณฑสขภาพ/

การดแลรกษาสขภาพ ในบานเรอน

ไมไดดาเนนการ

ไดดาเนนการ โดยเปนกจกรรมใดตอไปน

ตรวจสอบผลตภณฑอาหาร

ตรวจสอบผลตภณฑยา

ตรวจสอบผลตภณฑเครองสาอาง

ตรวจสอบวตถอนตราย เชน สารกาจดแมลง

ผลตภณฑลางหองนา

นาความรไปใชประโยชนในบานเรอน เชน ใชในการ

เลอกซออาหาร

อนๆ โปรดระบ.....................................................

10. กจกรรมอนๆทโรงเรยนไดจดทาขน

และเกยวของกบโครงการ อย.นอย ท

นองๆไดทาหรอเขารวม



การสรางเครอขายโรงเรยน อย.นอย

อย.นอย สอนนอง

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

โครงการเดกไทยทาได

สขานาใช

เดกไทยไรพง

เดกไทยฟนด

อาหารปลอดภย

เศรษฐกจพอเพยง

ปลกผกปลอดสารพษ

ธนาคารขยะ

ผลตนาป ยหมกชวภาพ (EM)

อนๆ โปรดระบ

.................................................................................

80

นองๆมความคาดหวงจากการดาเนนโครงการ อย.นอย ในโรงเรยน ตามประเดนตอไปนมากนอยเพยงใด

[5=มากทสด 4=มาก 3=ปานกลาง 2=นอย 1=นอยทสด]

ขอ ความคาดหวง ระดบความคาดหวง

5 4 3 2 1

1 มกจกรรมเผยแพร ประชาสมพนธ และรณรงคอยางตอเนอง

2 ไดรบการสนบสนนชดทดสอบ และสาธตวธการตรวจสอบ

3 ใหรางวลสนบสนนการทากจกรรม อย.นอย

4 มกจกรรมพฒนาความสามารถของนกเรยน อย.นอย

5 กจกรรม อย.นอย ไดดาเนนการตอไป และตอเนอง

สงทนองๆตองการบอกไปยง อย.

*****ขอขอบคณนองๆทกคนทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม*****

ตอนท 3 ความคาดหวงในการดาเนนโครงการ อย.นอย

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

81

ตามทอาจารยไดมสวนเกยวของกบกจกรรม อย.นอย ขอใหอาจารยไดใหขอมลเกยวกบกจกรรม อย.นอย

ภายในโรงเรยนตามทเกดขนจรง โดยใหอาจารยทาเครองหมาย ลงในชองทกาหนด หรอ เตมคาลงใน

ชองวาง คาตอบของอาจารยจะไมสงผลเสยใดๆกลบมา แตจะใชเปนขอมลเพอปรบปรงโครงการ อย.

นอย ตอไปเทานน ขอขอบคณอาจารยทสละเวลาใหขอมล

1. เพศ ชาย หญง

2. โรงเรยน........................................................................

3 ระยะเวลาการเขารวมโครงการ อย.นอย.........................ป

4. มการประเมนเกณฑมาตรฐานโรงเรยน อย.นอย หรอไม

ไมม

ม อยในระดบ

พอใช ด

ดมาก ดเยยม

คาชแจง

ตอนท 1 ขอมลพนฐาน

สาหรบคร

82

ขอใหทานอาจารยไดสารวจองคประกอบ/กจกรรมทไดดาเนนการภายในโรงเรยนและชมชน ในชวงภาค

การศกษาปจจบน โดยทาเครองหมาย ในประเดนทมการดาเนนงานใน ตอไปน

การดาเนนงาน รายการดาเนนการ

1. โครงสราง

ชมรม/ชมนม และ

องคประกอบ


1.2 มแกนนาและสมาชกอยางนอย 25 คนตอโรงเรยน โดยมาจากทกระดบชน

(กรณโรงเรยนทมนกเรยนไมถง 200 คน ใหมสมาชกอยางนอย 10 คน)



1.5 สมาชกชมรม อย.นอย มสวนรวมในการวางแผนจดกจกรรมและม

ผ รบผดชอบ แตละกจกรรมในแผนทชดเจน



อนๆ โปรดระบ....................................................................

2. กจกรรม

เผยแพร

ประชาสมพนธ

และรณรงค


2.2 จดเสยงตามสาย (ดาเนนการ อยางนอยภาคเรยนละ 3 ครง)


2.4 จดทาเอกสารเผยแพร (ดาเนนการ อยางนอยภาคเรยนละ1 ครง)

2.5 จดนทรรศการ และแสดงผลงานนกเรยน อย.นอย คมครองผบรโภค

(ดาเนนการ อยางนอยปละ 1 ครง)




อนๆ โปรดระบ....................................................................

3. กจกรรมดาน

การตรวจสอบ








ตอนท 2 การดาเนนงาน อย.นอย ในโรงเรยน

83



3.9 ตรวจสอบโดยใชชดทดสอบ เชน อาหาร ไอโอดนในเกลอ สารไฮโดรควโนน

ในเครองสาอาง

อนๆ โปรดระบ....................................................................

4. กจกรรม

สงเสรมสขภาพ









อนๆ โปรดระบ....................................................................

5. กจกรรมบรณา

การสการเรยนการ

สอน

ครผสอนไดมการบรณาการกจกรรมสการเรยนการสอนในกลมสาระการเรยนร

ใดบาง










อนๆ โปรดระบ....................................................................

6. การสนบสนน

ชมรม/ชมนม อย.

นอย

ไดรบการสนบสนนจากหนวยงานทเกยวของใดบางตอไปน





84




อนๆ โปรดระบ....................................................................

7. กจกรรมพเศษ

อนๆ

โรงเรยนไดดาเนนกจกรรมอนๆทเกยวของกบ กจกรรม อย.นอย ใดบาง








7.8 การสนบสนนผประกอบการในโรงอาหาร เชน การใหปายรางวล


อนๆ โปรดระบ....................................................................

3.1 ผลผลต (Product) ทไดจากกจกรรม อย.นอย ไดแก อะไรบาง (ผลผลตทเปนรปธรรม เชน

นวตกรรม หนงสอ คมอ แผนงาน โครงงาน ฯลฯ) โปรดระบเปนขอๆ

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

3.2 ผลลพธ (Outcome) ทเกดจากกจกรรม อย.นอย

นกเรยนมพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทถกตอง เพมมากขน

ปญหาพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพของนกเรยน ลดนอยลง

เกดเครอขาย อย.นอย

อนๆ โปรดระบ..............................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

ตอนท 3 ผลผลต ผลลพธ และผลกระทบของกจกรรม อย.นอย

85

3.3 ผลกระทบ (Impact) ของกจกรรม อย.นอย

โรงเรยนไดรบการยอมรบ/มชอเสยงจาก กจกรรม อย.นอย

พอแม/ผปกครองมพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทถกตอง เพมมากขน

ปญหาพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพในชมชน ลดนอยลง

เกดพนทสขภาพทงในและนอกโรงเรยน

อนๆ โปรดระบ...............................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

อาจารยมความคาดหวงจากการดาเนนโครงการ อย.นอย ในโรงเรยน ตามประเดนตอไปนมากนอยเพยงใด

[5=มากทสด 4=มาก 3=ปานกลาง 2=นอย 1=นอยทสด]

ขอ ความคาดหวง ระดบความคาดหวง

5 4 3 2 1

1 มกจกรรมเผยแพร ประชาสมพนธ และรณรงคอยางตอเนอง

2 ไดรบการสนบสนนชดทดสอบ และสาธตวธการตรวจสอบ

3 ใหรางวลสนบสนนการทากจกรรม อย.นอย

4 มกจกรรมพฒนาความสามารถของนกเรยน อย.นอย

5 กจกรรม อย.นอย ไดดาเนนการตอไป และตอเนอง

สงทอาจารยตองการบอกไปยง อย.

****ขอขอบคณอาจารยทกทานทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม****

ตอนท 4 ความคาดหวงในการดาเนนโครงการ อย.นอย

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

86

แบบบนทกขอมลภาคสนาม โครงการสารวจขอมลพฤตกรรมสขภาพของนกเรยน อย.นอย เชงปรมาณและเชงคณภาพ

วตถประสงคของเครองมอ1) เพอใชบนทกขอมลการสมภาษณและการศกษาเอกสารเกยวกบการดาเนน

กจกรรม อย.นอย ภายในโรงเรยนและ2) เพอใชบนทกขอมลสมภาษณเกยวกบความคาดหวงตอการดาเนน

โครงการ อย.นอย ในโรงเรยนของนกเรยนและคร

ผ ทาการศกษาจะใชแบบบนทกขอมลภาคสนามนระหวางลงพนทเปาหมาย โดยใชวธการ

สมภาษณ สงเกต และศกษาเอกสาร รวมกน

สวนท 1 ขอมลพนฐานของโรงเรยนทศกษา

1. ชอโรงเรยน………………………………………………………….จงหวด……………………

2. จานวนนกเรยนทงหมด……………………… คน จานวนนกเรยนแกนนา..............คน

3. จานวนครทงหมด………………………คน จานวนครทปรกษา อย.นอย…….คน

4. จานวนปทไดเขารวมโครงการ อย.นอย.............ป

5. รางวลทเคยไดรบทเกยวของกบโครงการ อย.นอย................................................................

…………………………………………………………..………………………………………

6. โรงเรยนไดรบการรบรองใหเปนโรงเรยน อย.นอย ยงไมรบรอง รบรอง ระดบ………

7. อธบายสภาพแวดลอมภายในโรงเรยน(สงเกตโรงอาหาร รานคา พฤตกรรมการบรโภคของ

นกเรยน)…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………..………………………………………

…………………………………………………………..………………………………………

…………………………………………………………..………………………………………

…………………………………………………………..………………………………………

…………………………………………………………..………………………………………

…………………………………………………………..………………………………………

8. อธบายสภาพแวดลอมโดยรอบของโรงเรยน(สงเกตหนาโรงเรยน บรเวณโดยรอบโรงเรยน

รานคา สภาพชมชน ฯลฯ)………………………………………………………………………

…………………………………………………………..………………………………………

…………………………………………………………..………………………………………

…………………………………………………………..………………………………………

…………………………………………………………..………………………………………

87

สวนท 2 ขอมลเกยวกบการดาเนนกจกรรม อย.นอย

ประเดนการศกษาเปนคาถามทตอเนอง สอบถามผบรหารและครแกนนาทปรกษากจกรรม อย.

นอย โปรดทาเครองหมาย เพอแสดงวาไดใชวธการศกษาใดบางในการหาคาตอบ แลวบนทกผลในชอง

ผลสรปจากการศกษา

ประเดนการศกษา วธการศกษา ผลสรป

จากการศกษา สมภาษณ สงเกต เอกสาร

1. โรงเ รยนมนโยบาย/แผนงาน อะไรบาง ท

เ กยวของกบกจกรรม อย.นอยเ กยวของ

อ ย า ง ไ ร ก า ร ด า เ น น ก จ ก ร ร ม อ ย . น อ ย

สอดคลองกบนโยบายเหลานนหรอไม

2. โรงเรยนไดรบการสนบสนนกจกรรม อย.นอย

จากหนวยงานใดบาง มการสนบสนนอยางไร

เพยงพอหรอไม

3. โรงเรยนมจดเดน จดดอย โอกาส และอปสรรค

อะไรบาง

4. โรงเรยนมการวางแผนการดาเนนกจกรรม อย.

นอย อยางไรบางมคณะทางานอยางไร

5. การดาเนนงาน อย.นอย ทโดดเดน เหนผลได

อยางชดเจนมอะไรบาง อะไรทเปนแบบอยาง

ใหทอนไดศกษาดงานได

6. ทานมการขยายเครอขายกจกรรม อย.นอย ไป

อยางไร มเปาหมายหรอไม

7. ทานมเครอขายการทางานของกจกรรม อย.

นอย หรอไม ถามเครอขายใดบาง มความ

เขมแขงมากนอยเพยงใด

8. ทานมการตดตาม ตรวจสอบ ประเมนผลการ

ทางาน กจกรรม อย.นอย อยางไร

9. ทานคดวา กจกรรม อย.นอย ภายในโรงเรยน

ของทานประสบผลสาเรจแลวหรอไม ถาสาเรจ

แลวเปนเพราะอะไร ถายงไมสาเรจเปนเพราะ

อะไร

10. ทานคาดหวงทจะใหกจกรรม อย.นอย เปนไป

ในทศทางใด

88

ประเดนการประชมระดมความคดเหน โครงการสารวจขอมลพฤตกรรมสขภาพของนกเรยน อย.นอย เชงปรมาณและเชงคณภาพ

วตถประสงคของการประชมระดมความคดเหน เพอรวบรวมความคดเหนทตอการดาเนนกจกรรม อย.

นอย ในป 2556 และความคาดหวงตอการดาเนนโครงการ อย.นอย ในโรงเรยนของนกเรยนและคร

กลมเปาหมาย ประกอบดวย ตวแทนนกเรยน คร ผปกครอง และเครอขายทเกยวของ

ระยะเวลา ใชเวลาประมาณ 2 ชวโมง

ผเขารวม กลมเปาหมายหลก ประกอบดวย (1) คณะครทปรกษา อย.นอย (2) นกเรยนแกนนา อย.

นอย (3) ผปกครองนกเรยน (4) แมคา (5) ชมรมคมครองผบรโภคระดบจงหวด

(6) สาธารณสขจงหวด และ (7) นกวชาการ

ผ ดาเนนรายการ ผจดบนทก และผ อานวยความสะดวก

ประเดนสาคญ

1. บทบาทและความเกยวของในกจกรรม อย.นอย

2. กระบวนการดาเนนกจกรรม อย.นอย ภายในโรงเรยนเปนอยางไร

a. ดานการวางแผน

b. ดานการดาเนนการ มกจกรรมใดบาง

c. ดานการตดตามตรวจสอบ ประเมนผล

d. ดานการสะทอนผลการดาเนนงานเพอการปรบปรงแกไข

3. ปญหาและอปสรรคของการดาเนนกจกรรม อย.นอย(คน งบประมาณ การจดการ วสดอปกรณ)

4. ประโยชนของการดาเนนกจกรรม อย.นอย ภายในโรงเรยน

a. ผลผลตตามเปาหมาย(ทเหนเปนรปธรรม จบตองได)

b. ผลลพธตามเปาหมาย

c. ผลกระทบดานบวก และผลกระทบดานลบ

5. ความคาดหวงตอการดาเนนโครงการ อย.นอย ในโรงเรยน

89

ภาคผนวก ข. ขอมลโรงเรยนทใชในการดาเนนการเกบรวบรวมขอมล

90

กลมตวอยางสวนท 1 การสารวจขอมลเชงปรมาณ ขอมลโรงเรยนกลมตวอยางทใชสารวจพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพของนกเรยน อย.

นอย และการดาเนนกจกรรม อย.นอย ในโรงเรยน

ภมภาค จงหวด ประเภท ชอโรงเรยน

การดาเนนกจกรรม

อย.นอย จานวน

นกเรยนกลม

ตวอยาง ครทปรกษา นร.แกนนา

เหนอ

เชยงใหม

ประถมศกษา บานเชงดอยสเทพ 1 10 60

ประถมศกษา บานแมเหยะสามคค 1 10 50

มธยมศกษา สนปาตองวทยาคม 1 10 119

มธยมศกษา วฒโนทยพายพ 1 9 109

ลาปาง

ประถมศกษา เทศบาล 3 (บญทวงศอนกล) 1 10 60

มธยมศกษา แมเมาะวทยา 1 10 119

นครสวรรค ประถมศกษา วดประชาสรรค 1 10 32

พษณโลก มธยมศกษา โรงเรยนเนนสะอาดวทยาคม 1 10 120

ตะวนออก

เฉยงเหนอ

อบลราชธาน

ประถมศกษา บานปลาดก 1 10 60

ประถมศกษา บานดอนกลาง (ราษฎรสงเคราะห) - - 58

มธยมศกษา เบญจะมะมหาราช 1 10 120

มธยมศกษา โนนกงวทยาคม 1 10 120

ขอนแกน

ประถมศกษา เทศบาลบานสามเหลยม 1 10 60

ประถมศกษา อนบาลขอนแกน 1 10 55

มธยมศกษา ขามแกนนคร 1 10 118

หนองคาย มธยมศกษา นาหนงพฒนศกษา 1 10 90

มธยมศกษา ปทมเทพวทยาคาร 1 10 110

กลาง

อางทอง

ประถมศกษา บานนาผง 1 10 53

มธยมศกษา ชมชนวดปราสาท (นรสงหประชาสร 1 10 114

มธยมศกษา วเศษไชยชาญ "ตนตวทยาคม" - 10 120

นครปฐม มธยมศกษา ภทรญาณวทยา 1 10 118

ชยนาท ประถมศกษา อนบาลชยนาท 1 10 60

มธยมศกษา หนคาพทยาคม 1 10 118

ใต

พงงา

ประถมศกษา บานในไร 1 10 54

มธยมศกษา ทงโพธวทยา 1 10 114

ภเกต

ประถมศกษา เทศบาลบานบางเหนยว 1 10 60

มธยมศกษา สตรภเกต 1 10 119

สงขลา

ประถมศกษา วดแหลมพอ 1 10 11

มธยมศกษา หาดใหญวทยาลย 2 1 10 86

91

ภมภาค จงหวด ประเภท ชอโรงเรยน


อย.นอย จานวน

นกเรยนกลม

ตวอยาง ครทปรกษา นร.แกนนา

ตะวนออก

สระแกว

ประถมศกษา ชมชนบานใหมหนองไทร 1 10 41

มธยมศกษา สระแกว 1 10 119

ระยอง

ประถมศกษา โรงเรยนวดครภาวนาราม - 9 60

ประถมศกษา โรงเรยนเกาะแกวพศดาร 1 10 40

จนทบร

ประถมศกษา บานคลองบอน 1 10 60

มธยมศกษา ศรยานสรณ 1 10 120

มธยมศกษา เบญจมราชทศ 1 10 120

กทม.และ

ปรมณฑล

กรงเทพฯ

มธยมศกษา นนทรวทยา 1 9 118

มธยมศกษา ราชวนตบางแคปานขา 1 10 120

นนทบร

ประถมศกษา เทศบาลปลายบางวดสมเกลยง 1 8 58

มธยมศกษา ปากเกรด 0 6 60

มธยมศกษา สตรนนทบร 1 10 115

สมทรปราการ ประถมศกษา คลองนาเกลอนอย (กลนอยอปถ 1 10 60

รวม 38 421 3,675

กลมตวอยางสวนท 2 การสารวจขอมลเชงคณภาพ

ขอมลโรงเรยนกลมตวอยางทใชในการสารวจการดาเนนกจกรรม อย.นอย

ในโรงเรยนในเขตกรงเทพมหานคร

สงกด ชอโรงเรยน


อย.นอย

ครท

รบผดชอบ

นร.แกนนา

อย.นอย

สานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน

(สพฐ.)

สนตราษฎรวทยาลย 1 10

มธยมวดดสตาราม 1 10

วดบวรนเวศ 1 10

โพสารพทยากร - 10

มธยมวดธาตทอง 1 10

สานกงานคณะกรรมการ

การศกษาเอกชน (สช.)

อสสมชญ 1 10

กรงเทพครสเตยนวทยาลย 1 4

สตบตรบารง 1 10

สานกงานเขต

กรงเทพมหานคร (กทม.)

ปทมวนาราม 1 10

วดเศวตฉตร 1 10

บางเขน(ไวสาลอนสรณ) 1 10

รวม 10 104

ขอมลพนฐานของโรงเรยนทเขารวมประชมครและนกเรยนแกนนา

ทใชในการสารวจขอมลเชงคณภาพในดานการดาเนนกจกรรม อย.นอย ภายในโรงเรยน

ชอโรงเรยน จงหวด

จานวน

นกเรยน

ทงหมด

จานวน

นกเรยน

แกนนา

จานวน

คร

ทงหมด

จานวนคร

ทปรกษา

อย.นอย

จานวนป

ทเขารวม

โครงการ

อย.นอย

รางวลทไดรบ

โรงเรยนไดรบการ

รบรองใหเปน โรงเรยน

อย.นอย

1. สบปราบพทยาคม ลาปาง 1,063 45 65 1 11 โลรางวล อย.นอยยอดเยยม ยอดเยยม

2. นวมนทรราชทศ นครสวรรค 2511 65 128 4 9 กจกรรม อย.นอย ระดบดเยยม ระดบดเยยม

3. ลอคาหาญวารนชาราบ อบลราชธาน 3,000 120 160 5 8 ชนะเลศระดบภาค ยงไมรบรอง

4. มญจาศกษา ขอนแกน 2,400 160 150 12 8 ระดบจงหวด ดเยยม

5. นาหนงพฒนศกษา หนองคาย 856 205 33 1 10 รองชนะเลศเครอขายบรการท 8 ไดรบการรบรอง ระดบ

เขตตรวจราชการ

6. สตรนนทบร นนทบร 2,884 50 120 10 ไมระบ ไมระบ ดเยยม

7. หนคาราษฎรรงสฤษด ชยนาท 594 15 36 1 6 ไมระบ ด

8. ทงโพธวทยา พงงา 610 75 52 6 10 ชนะเลศระดบประเทศ ดเยยม

9. เทศบาลบานบางเหนยว ภเกต 1,998 480 84 2 8 รางวลชมเชยระดบเครอขาย ดเยยม*

10. หาดใหญวทยาลย 2 สงขลา 3,200 100 160 1 10 ชมเชยระดบประเทศ ดเยยม

11. ชมชนบานใหมหนองไทร สระแกว 102 15 9 1 5 รร.สงเสรมสขภาพระดบเพชร ระดบดเยยม

12. แกลง “วทยสถาวร” ระยอง 2,837 187 127 2 10 ชนะเลศระดบจงหวด/ชนะเลศ

ระดบภาค และรางวลชมเชย

ระดบประเทศ

ไมระบ

13. ศรยานสรณ จนทบร 3,688 150 154 2 10 ชนะเลศระดบประเทศ ไมระบ

14. ทปงกรวทยาพฒน(ทว กรงเทพมหานคร 1,700 88 83 3 14 ชนะเลศระดบเขตพนท ระดบด

94


จานวน

นกเรยน

ทงหมด

จานวน

นกเรยน

แกนนา

จานวน

คร

ทงหมด


ทปรกษา

อย.นอย

จานวนป



อย.นอย




อย.นอย

วฒนา)ในพระราชปถมภฯ

15. นาหลวง กรงเทพมหานคร 2}265 5 107 2 2 ไมระบ ยงไมรบรอง

16. ภทรญาณวทยา นครปฐม 1,277 89 61 4 10 รองชนะเลศระดบจงหวด ระดบดมาก

17. คลองนาเกลอนอย (กลนอย

อปถมภ)

สมทรปราการ 580 30 40 1 รองชนะเลศ ดเยยม

18. เสนางคนคม อานาจเจรญ 860 24 57 3 6 โครงงานเกยวกบสขภาพระดบ

จงหวด

ไดรบการรบรอง ระดบ

เขตตรวจราชการ

19. เมองคง นครราชสมา 3,035 315 100 50 8 ชนะเลศระดบจงหวดและระดบ

เขตพนท

ระดบดเยยม

20. คาแสนวทยาสรรค หนองบวลาภ 3,500 35 110 4 ชนะเลศระดบจงหวด รบรองระดบตนแบบ

21. บางแพปฐมพทยา ราชบร 1,100 49 5 ชนะเลศระดบจงหวด รบรองระดบดเยยม

22. ประชามงคล กาญจนบร 1,256 41 72 2 10 ชนะเลศระดบจงหวด

รองชนะเลศระดบภาค

ไมระบ

23. โนนสงพทยาคาร อดรธาน 1,032 40 65 5 10 ชนะเลศระดบจงหวด/รอง

ชนะเลศระดบเขตตรวจราชการ

ท10-12


24. สตรศรนาน นาน 2,998 120 141 2 6 ไมระบ ไมระบ

25. เทศบาลประตล ลาพน 1,009 68 59 1 6 รองชนะเลศระดบเขตพนท ระดบยอดเยยม

26. สภาราชน ตรง 2,602 18 154 1 10 ระดบด

95


จานวน

นกเรยน

ทงหมด

จานวน

นกเรยน

แกนนา

จานวน

คร

ทงหมด


ทปรกษา

อย.นอย

จานวนป



อย.นอย




อย.นอย

27. เรณนครวทยานกล นครพนม 2,370 64 115 7 10 การจดกจกรรมดเยยมระดบ

จงหวด

ไมระบ

28. พนสพทยาคาร ชลบร 3,200 200 132 1 8 ดเดนระดบเขต ระดบดเยยม

29. คาเขอนแกวอปถมภ ยโสธร 2,695 120 125 3 5 รองชนะเลศนวตกรรมดเดน


ระดดเยยม

30. เบญจมราชรงสฤษฏ 2 ฉะเชงเทรา 2,236 587 109 2 9 ชนะเลศระดบจงหวด/รอง

ชนะเลศระดบเขต/ชมเชย


ระดบดมาก

31. สมทรสาครวทยาลย สมทรสาคร 3,033 30 154 2 10 ชนะเลศระดบเขต 6-7 ระดบดเยยม

32. บวขาว กาฬสนธ 2,919 68 138 5 9 ชนะเลศระดบภาค/รางวล

ชมเชยระดบประเทศ


33. ผดงนาร มหาสารคาม 4,040 320 179 6 10 ระดบดเยยม

34. เบญจมเทพอทศ เพชรบร 3,040 87 159 2 9 รร.อย.นอยระดบดเยยม ระดบดเยยม

35. นครไตรตรงห กาแพงเพชร 659 79 35 2 9 รร.อย.ดเดน/รางวลชมเชยระดบ

ภาค

ไมระบ

36. โพธไทรงามวทยาคม พจตร 159 23 13 1 12 ยงไมรบรอง

37. สรนธร สรนทร 3,500 72 210 2 4 รองชนะเลศโครงการแกปญหา

สขภาพในโรงเรยน

ไมระบ

38. เมองปอน แมฮองสอน 2,009 60 18 2 8 ไมระบ ระดบดเยยม

96


จานวน

นกเรยน

ทงหมด

จานวน

นกเรยน

แกนนา

จานวน

คร

ทงหมด


ทปรกษา

อย.นอย

จานวนป



อย.นอย




อย.นอย

39. อทองศกษาลย สพรรณบร 1,050 25 50 3 7 ชนะเลศระดบจงหวด/รอง

ชนะเลศระดบภาคกลาง

ยงไมรบรอง

40. บงโขงหลงวทยาคม บงกาฬ 990 30 56 1 20 รองชนะเลศระดบจงหวด ดเยยม

41. เบญจมราชทศ นครศรธรรมราช 3,500 95 200 5 10 รองชนะเลศระดบประเทศ

42. ธรวทยา ยะลา 1,295 50 48 6 ชมเชยระดบเขต/ภาค ดเยยม

43. อนบาลระนอง ระนอง 1,277 35 62 10 ไมระบ ไมระบ

44. แมปะวทยาคม ตาก 420 25 24 2 6 ไมระบ ดเยยม

45. โคกสาโรงวทยา ลพบร 1,920 92 150 5 11 ชนะเลศระดบจงหวด ดเยยม

46. คลองจน สราษฎรธาน 113 43 15 4 10 ชนะเลศระดบจงหวด/รอง

ชนะเลศระดบภาค

ดเยยม

47. บานเขาชะโงก เพชรบรณ 441 25 22 3 7 ยอดเยยมระดบจงหวด ยงไมรบรอง

48. หานโพธพทยาคม พทลง 243 50 18 1 8 รองชนะเลศระดบเครอขาย ดเยยม

49. พะเยาพทยาคม พะเยา 3,700 60 230 2 10 ดเดน/ดเยยม ไมระบ

50. แกงคอย สระบร 2,847 44 146 2 13 ไมระบ จงหวด

51. ธรรมศาสตรคลองหลวง

วทยาคม

ปทมธาน 4,197 68 155 3 10 ชนะเลศระดบประเทศ ดมาก

52. ศรวนตวทยาคม สงหบร 176 15 16 3 10 นวตกรรมดเดนระดบประเทศ ดเยยม

53. อนบาลกยบร(วดออบาง) ประจวบครขนธ 1,050 32 56 2 9 ชนะเลศระดบเขต6,7/ชมเชย


ดเยยม

97


จานวน

นกเรยน

ทงหมด

จานวน

นกเรยน

แกนนา

จานวน

คร

ทงหมด


ทปรกษา

อย.นอย

จานวนป



อย.นอย




อย.นอย

54. บานไรวทยา อทยธาน 1,407 100 65 2 10 ดเดนระดบจงหวด ดเยยม

55. บานสวนกลวย ศรสะเกษ 244 60 16 10 10 รองชนะเลศระดบเขต ยงไมรบรอง

ภาคผนวก ค ผลการสารวจเพมเตมเกยวกบการดาเนนกจกรรม อย.นอย

ในโรงเรยนภาพรวมทวประเทศ

99

1. การดาเนนกจกรรม อย.นอย ของนกเรยนแกนนา

1.1 ขอมลพนฐานของนกเรยนแกนนา อย.นอย

ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง คดเปนรอยละ 69.71 เรยนระดบชน

มธยมศกษามากทสดคดเปนรอยละ 59.03 และผตอบแบบสอบถามประมาณรอยละ 90 ทเคยเปน

สมาชก อย.นอยหรอเปนแกนนา อย.นอย ดงรายละเอยดในตารางท 21

ตารางท 21 ขอมลพนฐานของนกเรยนแกนนา อย.นอย

ขอมลทวไป ความถ รอยละ

เพศ

• ชาย 156 30.29

• หญง 359 69.71

ระดบชน

• ประถมศกษา 211 40.97

• มธยมศกษา 304 59.03

เปนนกเรยน อย.หรอไม

• ไมไดเปน 48 9.32

• เปนสมาชก อย.นอย 190 36.89

• เปนแกนนา อย.นอย 257 49.90

• เคยเปนแกนนา อย.นอย 20 3.88

1.2 การดาเนนกจกรรม อย.นอย ของนกเรยน

กจกรรมเผยแพรประชาสมพนธเกยวกบผลตภณฑสขภาพ/การดแลรกษาสขภาพ ใน

โรงเรยน ทนกเรยนเขารวมมากทสดคอ จดปายนเทศใหความร เชน บอรด คดเปนรอยละ 79.69, กจกรรม

การตรวจสอบผลตภณฑสขภาพ นกเรยนเขารวมมากทสดคอ การตรวจสอบฉลากอาหาร คดเปนรอยละ

78.62, กจกรรมรณรงคเกยวกบผลตภณฑสขภาพ/การดแลรกษาสขภาพในโรงเรยน ทนกเรยนเขารวมมาก

ทสดคอ การรณรงค คดเปนรอยละ 68.59, กจกรรมรณรงคเกยวกบผลตภณฑสขภาพ/ การดแลรกษา

สขภาพ ในชมชน ทนกเรยนเขารวมมากทสดคอ เดนรณรงค คดเปนรอยละ 76.78, ในการเรยนการสอน

ครนาเนอหาเกยวกบผลตภณฑสขภาพ/การดแลรกษาสขภาพ มาใชในการเรยนการสอน วชาสขศกษาและ

พลศกษา มากทสด คดเปนรอยละ 87.28, การทาโครงงานแบบกาหนดหวขอและมงเนนรปแบบการ

นาเสนอผลงาน นกเรยนเขารวมมากทสดคอ โครงงานอาหารเพอสขภาพ คดเปนรอยละ 75.47, กจกรรม

เกยวกบผลตภณฑสขภาพ/การดแลรกษาสขภาพ ในบานเรอน โดยนาความรไปใชประโยชนในบานเรอน

เชน ใชในการเลอกซออาหาร มากทสดคดเปนรอยละ 84.91 และ กจกรรมอนๆทโรงเรยนไดจดทาขน และ

100

เกยวของกบโครงการ อย.นอย ทนองๆ ไดทาหรอเขารวม ทนกเรยนเขารวมมากทสดคอ อาหารปลอดภย

คดเปนรอยละ 67.60 ดงรายละเอยดในตารางท 22

ตารางท 22 ความถและรอยละของนกเรยนแกนนาทดาเนนกจกรรม อย.นอย


1. กจกรรมเผยแพรประชาสมพนธเกยวกบผลตภณฑสขภาพ/การดแลรกษาสขภาพในโรงเรยน







• website 71 15.50

• จดรายการทววงจรปด 35 7.64

• อนๆ 25 5.46












• ตรวจสอบไฮโดรควโนนในเครองสาอาง 68 15.14

• อนๆ 6 1.34







101







• อนๆ 18 3.98

4. กจกรรมรณรงคเกยวกบผลตภณฑสขภาพ/ การดแลรกษาสขภาพในชมชน










• หอกระจายขาว 73 19.26

5. ในการเรยนการสอน ครนาเนอหาเกยวกบผลตภณฑสขภาพ/การดแลรกษาสขภาพ

มาใชในการเรยนการสอน







• ภาษาไทย 168 36.21

• ศลปะ 164 35.34






102






• อนๆ 13 3.47

7. กจกรรมเกยวกบผลตภณฑสขภาพ/การดแลรกษาสขภาพในบานเรอน








• อนๆ 14 3.15

8. กจกรรมอนๆทโรงเรยนไดจดทาขน และเกยวของกบโครงการ อย.นอย ทนองๆ ได

ทาหรอเขารวม











• สขานาใช 217 46.57




103

2. การดาเนนงาน อย.นอย ในโรงเรยนทวประเทศ

2.1 ผลการสารวจเชงปรมาณ

(1) ขอมลพนฐานของครทเปนผรบผดชอบกจกรรม อย.นอย ในโรงเรยน

ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง คดเปนรอยละ 87.50 สวนใหญโรงเรยน

จะไดรบการประเมนเกณฑมาตรฐานโรงเรยน อย.นอย คดเปน รอยละ 79.17 และมผลการประเมน อยใน

ระดบดเยยม มากทสด คดเปนรอยละ 57.89 ดงรายละเอยดในตารางท 23

ตารางท 23 ความถและรอยละของขอมลทวไปสาหรบผตอบแบบสอบถาม

ขอมลทวไป ความถ รอยละ

เพศ

• ชาย 6 12.50

• หญง 42 87.50

มการประเมนเกณฑมาตรฐานโรงเรยน อย.นอย

• ไมม 10 20.83

• ม 38 79.17

พอใช 3 7.89

ด 9 23.68

ดมาก 2 5.26

ดเยยม 22 57.89

ไมไดระบ 2 5.26

(2) การดาเนนงาน อย.นอย ในโรงเรยนทวประเทศ

การดาเนนงาน อย.นอย ในโรงเรยนในดาน โครงสรางชมรม/ชมนม และ

องคประกอบ พบวา มคณะกรรมการชมรม และมครทปรกษาชมรม/ชมนม และ มคณะกรรมการชมรม

และมครทปรกษาชมรม/ชมนม คดเปนรอยละ 89.60 กจกรรมเผยแพร ประชาสมพนธ และรณรงค มการ

จดปายนเทศใหความร เชน บอรด (ดาเนนการ อยางนอยภาคเรยนละ 1ครง) คดเปนรอยละ 95.80

กจกรรมดานการตรวจสอบ มการ ตรวจสอบฉลาก ภาชนะบรรจ และการเกบรกษาอาหาร มากทสดคด

เปนรอยละ 87.50 กจกรรมสงเสรมสขภาพ มการตรวจสอบสขาภบาลอาหารในโรงเรยน มากทสดคดเปน

รอยละ 93.80 กจกรรมบรณาการสการเรยนการสอน ครผสอนไดมการบรณาการกจกรรมสการเรยนการ

สอนในกลมสาระการเรยนรการงานอาชพ และเทคโนโลยมากทสด คดเปนรอยละ 95.80, การสนบสนน

ชมรม/ชมนม อย.นอย โรงเรยนไดรบการสนบสนนจากผบรหารโรงเรยน และหนวยงานสาธารณสข มาก

ทสดคดเปนรอยละ 91.70 สวนกจกรรมอนๆทโรงเรยนมการดาเนนการ สวนใหญเปนกจกรรม อย.นอย

สอนนองคดเปนรอยละ 81.20 รองลงมาเปนกจกรรมรกษาสงแวดลอม คดเปนรอยละ 79.20 ดง


104

ตารางท 24 ความถและรอยละของการดาเนนงาน อย.นอย ในโรงเรยน

รายการ ไมมการดาเนนงาน มการดาเนนงาน


1. โครงสรางชมรม/ชมนม และองคประกอบ

1.1 มชมรม/ชมนม อย.นอย 5 10.40 43 89.60

1.2 มแกนนาและสมาชกอยางนอย 25 คนตอโรงเรยน โดยมา

จากทกระดบชน (กรณโรงเรยนทมนกเรยนไมถง 200 คน ให

มสมาชกอยางนอย 10 คน)

7 14.60 41 85.40

1.3 มคณะกรรมการชมรม และมครทปรกษาชมรม/ชมนม 5 10.40 43 89.60

1.4 มแผนงานเปนลายลกษณอกษร 11 22.90 37 77.10

1.5 สมาชกชมรม อย.นอย มสวนรวมในการวางแผนจดกจกรรม

และมผ รบผดชอบ แตละกจกรรมในแผนทชดเจน

10 20.80 38 79.20

1.6 มการประชมกรรมการ อยางนอยปละ 2 ครง และมรายงาน

การประชม

13 27.10 35 72.90

1.7 มการสรปรายงานผลการดาเนนงานในแตละกจกรรม 18 37.50 30 62.50

2. กจกรรมเผยแพร ประชาสมพนธ และรณรงค

2.1 การพดหนาเสาธง (ดาเนนการ อยางนอยภาคเรยนละ 3 ครง) 8 16.70 40 83.30

2.2 จดเสยงตามสาย (ดาเนนการ อยางนอยภาคเรยนละ 3ครง) 7 14.60 41 85.40

2.3 จดปายนเทศใหความร เชน บอรด (ดาเนนการ อยางนอยภาค

เรยนละ 1ครง)

2 4.20 46 95.80

2.4 จดทาเอกสารเผยแพร (ดาเนนการอยางนอยภาคเรยนละ1 ครง) 17 35.40 31 64.60

2.5 จดนทรรศการ และแสดงผลงานนกเรยน อย.นอย คมครอง

ผบรโภค (ดาเนนการ อยางนอยปละ 1 ครง)

13 27.10 35 72.90

2.6 เดนรณรงค (ดาเนนการ อยางนอยปละ 1 ครง) 15 31.20 33 68.80

2.7 จดรายการทววงจรปด 38 79.20 10 20.80

2.8 เผยแพร ประชาสมพนธทาง Website 32 66.70 16 33.30

3. กจกรรมดานการตรวจสอบ

3.1 ตรวจสอบฉลาก ภาชนะบรรจ และการเกบรกษาอาหาร 6 12.50 42 87.50

3.2 ตรวจสอบฉลาก ภาชนะบรรจ และการเกบรกษายา 8 16.70 40 83.30

3.3 ตรวจสอบฉลาก ภาชนะบรรจ และการเกบรกษาเครองสาอาง 18 37.50 30 62.50

3.4 ตรวจสอบฉลาก ภาชนะบรรจ และการเกบรกษาวตถ

อนตราย

20 41.70 28 58.30

3.5 ตรวจสอบคณภาพอาหารดานกายภาพ 7 14.60 41 85.40

3.6 ตรวจสอบคณภาพยาดานกายภาพ 17 35.40 31 64.60

3.7 ตรวจสอบคณภาพเครองสาอางดานกายภาพ 25 52.10 23 47.90

3.8 ตรวจสอบโฆษณาผลตภณฑสขภาพ 18 37.50 30 62.50

3.9 ตรวจสอบโดยใชชดทดสอบ เชน อาหาร ไอโอดนในเกลอ 19 39.60 29 60.40

105



สารไฮโดรควโนน ในเครอง

4. กจกรรมสงเสรมสขภาพ

4.1 สารวจพฤตกรรมการบรโภคของนกเรยน 6 12.50 42 87.50

4.2 ตรวจสอบสขาภบาลอาหารในโรงเรยน 3 6.20 45 93.80

4.3 ตรวจสอบความสะอาดของหองนา หองสวมในโรงเรยน 7 14.60 41 85.40

4.4 ตรวจสอบสภาพหองพยาบาล และตยา 10 20.80 38 79.20

4.5 ตรวจสอบคณภาพนาดมในโรงเรยน 12 25.00 36 75.00

4.6 สงเสรมใหมอาหารเพอสขภาพ 13 27.10 35 72.90

4.7 สงเสรมการจดทาโครงงานแกไขปญหาสขภาพในโรงเรยน 21 43.80 27 56.20

4.8 สารวจ และดแลสขอนามยนกเรยน 6 12.50 42 87.50

5. กจกรรมบรณาการสการเรยนการสอน

ครผสอนไดมการบรณาการกจกรรมสการเรยนการสอนในกลมสาระการเรยนรใดบาง

5.1 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร 4 8.30 44 91.70

5.2 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพ และเทคโนโลย 2 4.20 46 95.80

5.3 กลมสาระการเรยนรสขศกษา และพลศกษา 3 6.20 45 93.80

5.4 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา 12 25.00 36 75.00

5.5 กลมสาระการเรยนรศลปะ 16 33.30 32 66.70

5.6 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย 21 43.80 27 56.20

5.7 กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร 19 39.60 29 60.40

5.8 กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ 20 41.70 28 58.30

5.9 กจกรรมพฒนาผ เรยน 13 27.10 35 72.90

6. การสนบสนนชมรม/ชมนม อย.นอย

ไดรบการสนบสนนจากหนวยงานทเกยวของใดบางตอไปน

6.1 ผบรหารโรงเรยน 4 8.30 44 91.70

6.2 หนวยงานตนสงกดของโรงเรยน 14 29.20 34 70.80

6.3 ผปกครอง/ชมชน 17 35.40 31 64.60

6.4 องคกรปกครองสวนทองถน 21 43.80 27 56.20

6.5 หนวยงานสาธารณสข 4 8.30 44 91.70

6.6 ผประกอบการ 20 41.70 28 58.30

7. กจกรรมพเศษอนๆ

โรงเรยนไดดาเนนกจกรรมอนๆทเกยวของกบ กจกรรม อย.นอย ใดบาง

7.1 การสรางเครอขายโรงเรยน อย.นอย 19 39.60 29 60.40

7.2 การขยายผลสชมชน 18 37.50 30 62.50

7.3 กจกรรม อย.นอย สอนนอง 9 18.80 39 81.20

7.4 กจกรรมเศรษฐกจพอเพยง 13 27.10 35 72.90

106



7.5 กจกรรมรกษาสงแวดลอม 10 20.80 38 79.20

7.6 กจกรรมเกษตรปลอดสารพษ 17 35.40 31 64.60

7.7 กจกรรมคมครองสทธผบรโภค 15 31.20 33 68.80

7.8 การสนบสนนผประกอบการในโรงอาหารเชน การใหปายรางวล 25 52.10 23 47.90

7.9 กจกรรมแลกเปลยนเรยนรในประเดนสขภาพ 24 50.00 24 50.00

3. ผลผลต ผลลพธ และผลกระทบของกจกรรม อย.นอย

3.1 ผลผลตทสาคญของกจกรรม อย.นอย พบวา โรงเรยนไดผลผลตของการดาเนนกจกรรม

อย.นอย ในรปแบบตางๆ ไดแก แผนงาน/โครงการ โครงงาน เอกสาร/คมอ รปแบบการประชาสมพนธ

กจกรรมการตรวจสอบผลตภณฑสขภาพ รปแบบการเรยนการสอน ดงรายละเอยดในตารางท 36

ตารางท 36 ผลผลตทสาคญของกจกรรม อย.นอย

ท ตวอยางผลผลต

1 แผนงาน/โครงการ

เชน โรงเรยนสงเสรมสขภาพ สภาอาสา งานสภานกเรยนประถมฯ กจกรรมพฒนาผ เรยน

2 โครงงาน

เชน อาหารปลอดภย ทานายาลางจาน ปลกพชสมนไพร ภารกจพชตใจหางไกลโรค

3 เอกสาร/คมอ

เชน คมอ อย.นอย แผนพบกจกรรม อย.นอย-ความปลอดภยในการบรโภคอาหารสขภาพ/นามนทอดซา

4 รปแบบการประชาสมพนธ

เชน จดบอรดผลการดาเนนงาน อย.นอย ออกรายการโทรทศน เชน เยาวชนจตอาสา ตนกลาความด เปนตน

5 กจกรรมการตรวจสอบผลตภณฑสขภาพ

เชน การตรวจสอบยาหมดอาย ในโรงเรยน การตรวจสอบฉลาก อย.ในรานจาหนายอาหารในโรงเรยน

6 รปแบบการเรยนการสอน

เชน บอหมกกาซชวภาพจากเศษอาหารทเหลอจากโรงอาหารในโรงเรยน โดยนากาซมาประกอบการเรยนการ

สอน

3.2 ผลลพธ และผลกระทบของกจกรรม อย.นอย

3.2.1 ขอมลเชงปรมาณ ผลลพธจากการดาเนนกจกรรม อย.นอย คอ นกเรยนมพฤตกรรม

การบรโภคผลตภณฑสขภาพทถกตอง เพมมากขน คดเปนรอยละ 91.67 รองลงมาคอ ปญหาพฤตกรรม

การบรโภคผลตภณฑสขภาพของนกเรยน ลดนอยลง คดเปนรอยละ 62.50 สวนผลกระทบเนองจาก

กจกรรม อย.นอยไดแก พอแม/ผปกครองมพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทถกตอง เพมมากขน

107

คดเปนรอยละ 79.17 และ ปญหาพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพในชมชน ลดนอยลง คดเปนรอย

ละ 64.58 ดงรายละเอยดในตารางท 37

ตารางท 37 ความถและรอยละของ ผลลพธ และผลกระทบของกจกรรม อย.นอย (n=48)

ผลลพธ และผลกระทบ ความถ รอยละ

ผลลพธ

นกเรยนมพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทถกตอง เพมมากขน 44 91.67

ปญหาพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพของนกเรยน ลดนอยลง 30 62.50

เกดเครอขาย อย.นอย 26 54.17

ผลกระทบ

โรงเรยนไดรบการยอมรบ/มชอเสยงจาก กจกรรม อย.นอย 32 66.67

พอแม/ผปกครองมพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพทถกตอง เพมมากขน 38 79.17

ปญหาพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑสขภาพในชมชน ลดนอยลง 31 64.58

เกดพนทสขภาพทงในและนอกโรงเรยน 26 54.17

3.2.2 ขอมลเชงคณภาพ พบวา ผลกระทบทสาคญ คอ การเกดเครอขายการทางานของ

กจกรรม อย.นอย เชน มเครอขายโรงเรยนในพนทและดาเนนการอยางตอเนอง สาหรบความสาเรจของการ

ดาเนนกจกรรม อย.นอย ครแกนนา อย.นอย มองวามสาเหตมาจาก นกเรยนมสวนรวมในกจกรรม และนา

ความรไปใชใหเกดประโยชนในครอบครว/ชมชน และมจตสาธารณะ ดงรายละเอยดในตารางท 38

ตารางท 38 ผลกระทบและปจจยความสาเรจของกจกรรม อย.นอย


1. ความเขมแขงของเครอขาย อย.นอย

มเครอขายโรงเรยนในพนทและดาเนนการตอเนอง

มเครอขายภาคประชาชนทรวมดาเนนการอยางตอเนอง

มเครอขายการทางานรวมกบ โรงพยาบาล/เทศบาล อบต. และสานกงานสาธารณสข

(ชมนมคมครองผบรโภค)

2. ความสาเรจของการดาเนนกจกรรม อย.นอย

2.1 มความสาเรจ เพราะ

นกเรยนมสวนรวมในกจกรรม นาความรไปใชใหเกดประโยชนในครอบครว/ชมชน และ

มจตสาธารณะ

ครแกนนามความตงใจ

มการเฝาระวงและตดตามอยางตอเนอง

ฝายบรหารสนบสนนการทางานอยางเตมท

ชมชนใหความรวมมอ

25

7

6

29

17

16

13

4

108


2.2 ยงไมสาเรจ เพราะ

การสนบสนนงบประมาณไมพอเพยงและไมตอเนอง

อาจารยทรบผดชอบ อย.นอย มการยาย การทางานไมตอเนอง

ครใหความรวมมอไมมากเทาทควร

6

2

1

3.3 จดเดน จดดอย โอกาส และอปสรรค ในการดาเนนกจกรรม อย.นอย พบวา จดเดนท

สาคญ คอ นกเรยนสนใจในทกกจกรรมและเขารวมกจกรรมอยางตอเนอง แตจดดอยทสาคญคอ ม

งบประมาณไมพอเพยง และอปสรรคการดาเนนกจกรรม อย.นอย คอ โรงเรยนมกจกรรมมากในแตละภาค

เรยน ทงนโอกาสทสามารถนามาใชพฒนาไดคอ ชมชนใหการสนบสนน ดงรายละเอยดในตารางท 39

ตารางท 39 จดเดน จดดอย โอกาส และอปสรรค ในการดาเนนกจกรรม อย.นอย

จดเดน ความถ จดดอย ความถ

นกเรยนสนใจในทกกจกรรมและเขารวม

กจกรรมอยางตอเนอง

เปนโรงเรยนขนาดใหญ มงบประมาณท

เพยงพอ

คร อย.นอยมความเสยสละและทมเทงาน

อยางเตมท

ชมชนใหความรวมมอเปนอยางด

เปดเวบไซต อย.นอย และจดตงศนยรบ

เรองราวรองทกข

มโครงการอาหารกลางวน สามารถควบคม

รายการอาหารและความสะอาด

มความพรอมดาน IT

นร.ดมนาเปลารอยละ 100

17

5

4

3

1

1

1

1

มงบประมาณไมพอเพยง

เปน รร.ขนาดเลก

รานอาหารในโรงเรยนขายอาหารขยะ

เยอะเกนไป

ผบรหารไมใหความสาคญ

อาจารยทรบผดชอบ อย.นอย มการยาย

การทางานไมตอเนอง

เปนโรงเรยนหญงลวน ไมคอยออกกาลง

กาย

9

2

2

2

1

1

โอกาส ความถ อปสรรค ความถ

ชมชนใหการสนบสนน

ใชเวลาในวนหยดราชการดาเนนกจกรรม

เสรม

ไดรบการสนบสนนจากหนวยงานอนๆ

2

1

1

โรงเรยนมกจกรรมมากในแตละภาค

เรยน

ขาดการประสานงานจากหนวยงาน

ระดบสง

6

1

109

คณะนกวจย

โครงการ “การสารวจขอมลพฤตกรรมสขภาพของนกเรยน อย.นอย เชงปรมาณและเชงคณภาพ ป 2556”

นกวจยโครงการสารวจ

1. อาจารย ดร.จตภม เขตจตรส อาจารยประจาหลกสตรการวดและประเมนผล คณะศกษาศาสตร ม.ขอนแกน

2. อาจารย ประทป กาลเขวา อาจารยประจาวทยาลยสาธารณสขสรนธร จ.ขอนแกน

3. นายกตตกนตพงศ ศรบวนา เจาหนาทสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา

สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา

1. ภก.วระชย นลวชย ผ อานวยการกองพฒนาศกยภาพผบรโภค ทปรกษาโครงการ

2. น.ส.ทพากร มใจเยน นกวชาการอาหารและยาชานาญการพเศษ ทปรกษาโครงการ

3. น.ส.จตรา เออจตรบารง นกวชาการเผยแพรชานาญการพเศษ นกวจยโครงการ

4. น.ส.จฬาลกษณ นพนธแกว นกวชาการอาหารและยาชานาญการ นกวจยโครงการ

5. น.ส.สชาดา ถนอมช เจาหนาทกองพฒนาศกยภาพผบรโภค ผประสานงานโครงการ

บทที่ 1 บทนํา หลักการและเหตุผล 6 ·...

Documents

Transcript of บทที่ 1 บทนํา หลักการและเหตุผล 6 ·...