สาระ มาตรฐานการเรยนร ตวชวด

และจดประสงคการเรยนร ทเกยวของกบชดการเรยนร

เรอง แรงและการเคลอนท ชนประถมศกษาปท 3 ชดท 3 แรงเสยดทาน

สาระท 4 แรงและการเคลอนท

มาตรฐาน ว 4.1 เขาใจธรรมชาตของแรงแมเหลกไฟฟา แรงโนมถวง และแรงนวเคลยร

มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและนาความรไป

ใชประโยชนอยางถกตองและมคณธรรม

ตวชวด ว 4.1 ป.3/1 ทดลองและอธบายผลของการออกแรงทกระทาตอวตถ

จดประสงคการเรยนร

1. สามารถอธบายแรงเสยดทานได

2. สามารถอธบายประโยชนและโทษของแรงเสยดทานได

ชดการเรยนรวทยาศาสตร

เรอง แรงและการเคลอนท

ชดท 3 แรงเสยดทาน

แนวคด

ชดการเรยนรวทยาศาสตร ชดท 3 เรอง แรงเสยดทาน มกจกรรมใหนกเรยน

ไดเรยนรเกยวกบ ความหมายของแรงเสยดทาน ประโยชนและโทษของแรงเสยดทาน

เพอมงพฒนาใหนกเรยนเกดทกษะ 3 ทกษะ ไดแก ทกษะการจาแนกประเภท ทกษะ

การจดกระทาและสอความหมายขอมล และทกษะการลงความคดเหนจากขอมล โดย

ใหนกเรยนรวมปฏบตกจกรรมการเรยนร และระดมความคดเปนรายกลมพรอมทงทา

แบบฝกหดทายชดการเรยนร

เวลา 3 ชวโมง

สอ/ แหลงเรยนร

ชดการเรยนรวทยาศาสตร ชดท 3 เรอง แรงเสยดทาน

กจกรรมท 3.1 รถก รผด

กจกรรมท 3.2 ใชหรอไมใช

กจกรรมท 3.3 ขอไหนกนแน

กจกรรมซอมเสรม 1

กจกรรมซอมเสรม 2

แบบทดสอบกอนเรยน

ชดท 3 เรอง แรงเสยดทาน

คาชแจง 1. แบบทดสอบปรนยฉบบนมทงหมด 10 ขอ ขอละ 1 คะแนน

2. ใหทาเครองหมายกากบาท ( ) ทบตวอกษร ก ข ค หรอ ง ทถกตองทสดเพยง

ขอเดยว

1. แรงเสยดทานมทศทางเปนอยางไร

ก. ทศตงฉากกบการเคลอนทของวตถ

ข. ทศเดยวกบการเคลอนทของวตถ

ค. ทศตรงขามกบการเคลอนทของวตถ

ง. ทศทามม 45 องศากบการเคลอนทของวตถ

2. การเลนชนดใดมแรงเสยดทานนอยทสด

ก. วงผลก ข. สเกตนาแขง ค. สเกตลอ ง. สก

3. แรงในขอใดชวยในการเบรกรถใหหยดนงได

ก. แรงแมเหลก ข. แรงโนมถวง ค. แรงผลก ง. แรงเสยดทาน

4. แรงในขอใดทตานการเคลอนทของวตถ

ก. แรงเสยดทาน ข. แรงไฟฟา ค. แรงแมเหลก ง. แรงโนมถวง

5. การกลงลกบอลไปบนพนผวใดจะกลงไปไดไกลทสด

ก. พนทราย ข. พนลกรง ค. พนหอง ง. พนสนามหญา

6. ขอใดเกดจากแรงเสยดทาน

ก. ลอรถยนตยดเกาะถนนไดด ข. มะมวงหลนจากตน

ค. นาตกไหลลงสลาธาร ง. นกโดดรมกระโดดจากเครองบน

7. ขอใดกลาวถกตอง

ก. พนผวขรขระจะมแรงเสยดทานนอย

ข. แรงเสยดทานทาใหวตถเคลอนทเรว

ค. วตถทมพนผวเรยบจะมแรงเสยดทานนอย

ง. วตถทมพนผวเรยบจะมแรงเสยดทานมาก

8. ขอใดเปนการลดแรงเสยดทาน

ก. ใชนามนหลอลน ข. ออกแบบวตถใหเพรยว

ค. ใชจารบ ง. ถกทกขอ

9. พนผวของกระดานลน มลกษณะอยางไร

ก. พนผวดาน เพราะจะทาใหเดกไมเปนอนตราย

ข. พนผวเรยบ เพราะจะทาใหเกดแรงเสยดทานมาก

ค. พนผวเรยบ เพราะจะทาใหเกดแรงเสยดทานนอย

ง. พนผวหยาบ เพราะจะทาใหเดกเลนไดสนกสนาน

10. แรงเสยดทานจะมากหรอนอยขนอยกบขอใด

ก. พนผวของวตถ ข. แรงกระทา

ค แรงสมดล ง. ทศทางของแรง

ไมยากเลยใชไหมจะ...ไปศกษาใบ

ความรกนเลย

ใบความร

เรอง แรงเสยดทาน

แรงเสยดทาน

แรงเสยดทาน คอ แรงททาใหวตถเคลอนทชาลงหรอหยดนง โดยมทศทางตรง

ขามกบการเคลอนทของวตถ

ปจจยทมผลตอแรงเสยดทานกคอ นาหนกของวตถ พนผวของวตถและพนผวท

วตถเคลอนท

นาหนกของวตถ พนผวของวตถ พนผวทวตถเคลอนท

สงทชวยลดแรงเสยดทานได เชน นา จารบ

นามนหลอลน วตถทมรปรางเพรยว การขดพน

เปนตน

เคลอนทชากวา • วตถทมผวขรขระจะเกดแรงเสยด

ทาน มากกวา วตถทมผวเรยบ

• พนททมพนผวขรขระจะทาใหวตถ

เคลอนทผานไดยากกวาพนททม

นกเรยนลองสงเกตคนทเลนสเกตนาแขง เขาจะไถลไปบนนาแขงไดอยางรวดเรว

ทงนเพราะมแรงเสยดทานนอย เนองจากผวสมผสเปนโลหะกบนาแขง ซงตางกบ

รองเทายางกบพนซเมนตททาใหการไถลเกดขนไดยาก เพราะมแรงเสยดทานมาก

ระหวางผวสมผสยางกบพนซเมนต

การยายโตะ ต ไปบนพนทลน สามารถทาไดงายขนเมอใชผาหนาๆ มารอง

ขางลางแลวดนไปใชไหมคะ?

ใชคะ

ประโยชนและโทษของแรงเสยดทาน

๑. การเพมแรงเสยดทานใหกบพนรองเทาเพอลดการลนไถล

๒. เพมแรงเสยดทานระหวางลอรถยนตกบพนถนน โดยการออกแบบลอรถยนตใหมดอกยาง

เพอใหยดเกาะไดด

๓. การเคลอนยายวตถผานพนทผวขรขระ จะตองออกแรงมากกวาพนทผวเรยบ

เนอหาไมยากเลยใชไหมคะ

เราไปทากจกรรมกนดกวาคะ

กจกรรมท 3.1 รถก รผด

ชอ................................................นามสกล................................................เลขท............

กลมท........................................วนท.....................เดอน.........................พ.ศ.................

คาชแจง ใหนกเรยนเขยน ลอมรอบเครองหมายถก เมอแสดงคาตอบทถกและเขยน

ลอมรอบเครองหมายผด เมอแสดงคาตอบทผด

1. แรงเสยดทานเปนแรงททาใหวตถเคลอนทไดเรวขน

2. แรงเสยดทานจะมทศตรงขามกบการเคลอนทของวตถ

3. วตถทมนาหนกมากจะมแรงเสยดทานมากกวาวตถทมนาหนกนอย

4. ถาเขนรถยนตบนถนนลกรงจะทาใหเราออกแรงนอยกวาถนนลาดยางมะตอย

5. ปจจยทมผลตอแรงเสยดทานกคอ นาหนกของวตถ พนผวของวตถและพนผวทวตถเคลอนท

6. ถาลากกลองบนถนนลกรงจะทาใหออกแรงมากกวาถนนคอนกรต

7. นาชวยลดแรงเสยดทานระหวางพนถนนกบพนรองเทา ทาใหเกดการลนไถลไดงาย

8. แรงเสยดทานจะทาใหวตถเคลอนทเรวขน จงชวยใหออกแรงนอยลง

9. วตถทมนาหนกมาก จะมแรงเสยดทานนอย ทาใหเคลอนทไดงาย

10. จารบจะชวยเพมแรงเสยดทาน

กจกรรมท 3.2 ใชหรอไมใช

ชอ................................................นามสกล................................................เลขท............

กลมท........................................วนท.....................เดอน.........................พ.ศ.................

คาชแจง ใหนกเรยนเขยนเครองหมาย ลงในชองวาง ใช เมอแสดงขอความทถกตองและเขยน

เครองหมาย ลงในชองวาง ไมใช เมอแสดงขอความทผด

1. แรงเสยดทานมทศตรงขามกบการเคลอนทของวตถ

2. ปจจยทมผลตอแรงเสยดทานคอ นาหนกของวตถและพนผวของวตถเทานน

3. นาชวยลดแรงเสยดทานระหวางพนผวของวตถได

4. วตถทมนาหนกมากผลกใหเคลอนทไดงายกวาวตถทมนาหนกนอย

อ

ใช ไมใช

ใช ไมใช

ใช ไมใช

ใช ไมใช

5. วตถทเคลอนทบนพนผวขรขระจะเคลอนทไดชากวาพนผวเรยบ

6. ฟตบอลทกลงบนพนปนจะกลงไดไกลกวาบนพนสนามหญา

7. แรงเสยดทานคอแรงททาใหวตถและสงของตางๆ เคลอนทเรวขน

8. การใชลอเลอนจะทาใหเคลอนยายวตถไดงายขน

9. ขอเสยของแรงเสยดทานคอ ทาใหวตถตางๆ ไมลนจนเกนไป สามารถเคลอนไหวและควบคมได

10. ถาลอรถยนตกบพนถนนมแรงเสยดทานมาก รถยนตจะเคลอนทไดเรวมาก

ใช ไมใช

ใช ไมใช

ใช ไมใช

ใช ไมใช

ใช ไมใช

ใช ไมใช

เหนอยกนหรอยงคะ

ทาตออกหนงกจกรรมนะคะ

กจกรรมท 3.3 ขอไหนกนแน

ชอ................................................นามสกล................................................เลขท............

กลมท........................................วนท.....................เดอน.........................พ.ศ.................

คาชแจง ใหนกเรยนนาอกษรใสลงในชองวางหนาขอความใหถกตอง

........ 1. แรงททาใหวตถเคลอนทชาลง ก. นามนหลอลน

........ 2. ปจจยทมผลตอแรงเสยดทาน ข. ผวเรยบ

........ 3. สงทชวยลดแรงเสยดทาน ค. ออกแรงมากกวา

........ 4. ทศทางของแรงเสยดทาน ง. เพอใหยดเกาะไดด

........ 5. พนผวทมแรงเสยดทานนอย จ. ผวขรขระ

........ 6. ปนจกรยานบนพนผวเรยบกบพนผวขรขระ ฉ. แรงเสยดทาน

........ 7. เพมแรงเสยดทานใหกบพนรองเทา ช. ออกแรงนอยกวา

........ 8. ลากกลองบนถนนลกรงกบถนนลาดยางมะตอย ซ. นาหนกของวตถ พนผวของวตถ

และพนผวทวตถเคลอนท

........ 9. ออกแบบลอรถยนตใหมดอกยาง ฌ. เพอลดการลนไถล

........ 10. พนผวทมแรงเสยดทานมาก ญ. ตรงขามกบการเคลอนทของ

วตถ

กจกรรมซอมเสรม 1

ชอ................................................นามสกล................................................เลขท............

กลมท........................................วนท.....................เดอน.........................พ.ศ.................

คาชแจง เขยนเครองหมาย หนาขอทถกตองและเขยนเครองหมาย หนาขอทผด

1. แรงเสยดทานคอ แรงททาใหวตถไมเคลอนท

2. แรงเสยดทานจะมทศทางเดยวกบการเคลอนทของวตถ

3. ยางรถยนตเกาะพนถนนทผวไมเรยบไดด

4. เขนรถบนถนนลกรงจะออกแรงนอยกวาถนนลาดยางมะตอย

5. พนผวขรขระจะมแรงเสยดทานมากกวาพนผวเรยบ

6. นามนชวยเพมแรงเสยดทาน

7. ลกบอลกลงบนพนสนามหญาไดไกลกวาบนพนคอนกรต

8. วงบนพนทรายจะวงไดเรวกวาบนพนสนามหญา

9. เมอพนผวเรยบสมผสกบนาจะทาใหเกดการลนไถล

10. วตถตกลงสพนไมเกดจากแรงเสยดทาน

กจกรรมซอมเสรม 2

ชอ................................................นามสกล................................................เลขท............

กลมท........................................วนท.....................เดอน.........................พ.ศ.................

คาชแจง ใหนกเรยนจาแนกกจกรรมทมผลและไมมจากแรงเสยดทาน ลงในกรอบสเหลยม

ดานลางใหถกตอง

พนผวขรขระออกแรงมากกวาพนผวเรยบ ผลมะมวงตกลงสพน ออกแรงเคลอนต

ปนจกรยานบนพนทราย ออกแรงยกของ วงออกกาลงกาย

นอนดโทรทศน เดนขน -ลงบนได กระโดดเชอก

เตะฟตบอลสนามหญา

กจกรรมทมผลจากแรงเสยดทาน

กจกรรมทไมมผลจากแรงเสยดทาน

แบบทดสอบหลงเรยน

ชดท 3 เรอง แรงเสยดทาน

คาชแจง 1. แบบทดสอบปรนยฉบบนมทงหมด 10 ขอ ขอละ 1 คะแนน

2. ใหทาเครองหมายกากบาท ( ) ทบตวอกษร ก ข ค หรอ ง ทถกตองทสดเพยง

ขอเดยว

1. แรงในขอใดชวยในการเบรกรถใหหยดนงได

ก. แรงโนมถวง ข. แรงผลก ค. แรงเสยดทาน ง. แรงแมเหลก

2. ขอใดเกดจากแรงเสยดทาน

ก. นาตกไหลลงสลาธาร ข. นกโดดรมกระโดดจากเครองบน

ค. มะมวงหลนจากตน ง. ลอรถยนตยดเกาะถนนไดด

3. การกลงลกบอลไปบนพนผวใดจะกลงไปไดไกลทสด

ก. พนหอง ข. พนสนามหญา ค. พนลกรง ง. พนทราย

4. ขอใดกลาวถกตอง

ก. แรงเสยดทานทาใหวตถเคลอนทเรว

ข. พนผวขรขระจะมแรงเสยดทานนอย

ค. วตถทมพนผวเรยบจะมแรงเสยดทานมาก

ง. วตถทมพนผวเรยบจะมแรงเสยดทานนอย

5. พนผวของกระดานลน มลกษณะอยางไร

ก. พนผวหยาบ เพราะจะทาใหเดกเลนไดสนกสนาน

ข. พนผวดาน เพราะจะทาใหเดกไมเปนอนตราย

ค. พนผวเรยบ เพราะจะทาใหเกดแรงเสยดทานมาก

ง. พนผวเรยบ เพราะจะทาใหเกดแรงเสยดทานนอย

6. การเลนชนดใดมแรงเสยดทานนอยทสด

ก. สก ข. สเกตลอ ค. สเกตนาแขง ง. วงผลก

7. แรงเสยดทานมทศทางเปนอยางไร

ก. ทศเดยวกบการเคลอนทของวตถ

ข. ทศตรงขามกบการเคลอนทของวตถ

ค. ทศทามม 45 องศากบการเคลอนทของวตถ

ง. ทศตงฉากกบการเคลอนทของวตถ

8. แรงเสยดทานจะมากหรอนอยขนอยกบขอใด

ก. แรงกระทา ข. แรงสมดล

ค. ทศทางของแรง ง. พนผวของวตถ

9. แรงในขอใดทตานการเคลอนทของวตถ

ก. แรงไฟฟา ข. แรงแมเหลก ค. แรงโนมถวง ง. แรงเสยดทาน

10. ขอใดเปนการลดแรงเสยดทาน

ก. ใชนามนหลอลน ข. ออกแบบวตถใหเพรยว

ค. ใชจารบ ง. ถกทกขอ

ไมยากเลยใชไหมคะ...ไปดเฉลยกนวา

จะไดกคะแนน...

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน

ชดท 3 เรอง แรงเสยดทาน

1. ค

2. ข

3. ง

4. ก

5. ค

6. ก

7. ค

8. ง

9. ค

10. ก

เฉลยคาตอบ

กจกรรมท 3.1 รถก รผด

คาชแจง ใหนกเรยนเขยน ลอมรอบเครองหมายถก เมอแสดงคาตอบทถกและเขยน

ลอมรอบเครองหมายผด เมอแสดงคาตอบทผด

1. แรงเสยดทานเปนแรงททาใหวตถเคลอนทไดเรวขน

2. แรงเสยดทานจะมทศตรงขามกบการเคลอนทของวตถ

3. วตถทมนาหนกมากจะมแรงเสยดทานมากกวาวตถทมนาหนกนอย

4. ถาเขนรถยนตบนถนนลกรงจะทาใหเราออกแรงนอยกวาถนนลาดยางมะตอย

5. ปจจยทมผลตอแรงเสยดทานกคอ นาหนกของวตถ พนผวของวตถและพนผวทวตถเคลอนท

6. วตถทมนาหนกมาก จะมแรงเสยดทานนอย ทาใหเคลอนทไดงาย

7. นาชวยลดแรงเสยดทานระหวางพนถนนกบพนรองเทา ทาใหเกดการลนไถลไดงาย

8. แรงเสยดทานจะทาใหวตถเคลอนทเรวขน จงชวยใหออกแรงนอยลง

9. ถาลากกลองบนถนนลกรงจะทาใหออกแรงมากกวาถนนคอนกรต

10. จารบจะชวยเพมแรงเสยดทาน

เฉลยคาตอบ

กจกรรมท 3.2 ใชหรอไมใช

คาชแจง ใหนกเรยนเขยนเครองหมาย ลงในชองวาง ใช เมอแสดงขอความทถกตองและเขยน

เครองหมาย ลงในชองวาง ไมใช เมอแสดงขอความทผด

1. แรงเสยดทานมทศตรงขามกบการเคลอนทของวตถ

2. ปจจยทมผลตอแรงเสยดทานคอ นาหนกของวตถและพนผวของวตถเทานน

3. นาชวยลดแรงเสยดทานระหวางพนผวของวตถได

4. วตถทมนาหนกมากผลกใหเคลอนทไดงายกวาวตถทมนาหนกนอย

อ

5. วตถทเคลอนทบนพนผวขรขระจะเคลอนทไดชากวาพนผวเรยบ

ใช ไมใช

ใช ไมใช

ใช ไมใช

ใช ไมใช

ใช ไมใช

6. ฟตบอลทกลงบนพนปนจะกลงไดไกลกวาบนพนสนามหญา

7. แรงเสยดทานคอแรงททาใหวตถและสงของตางๆ เคลอนทเรวขน

8. การใชลอเลอนจะทาใหเคลอนยายวตถไดงายขน

9. ขอเสยของแรงเสยดทานคอ ทาใหวตถตางๆ ไมลนจนเกนไป สามารถเคลอนไหวและควบคมได

10. ถาลอรถยนตกบพนถนนมแรงเสยดทานมาก รถยนตจะเคลอนทไดเรวมาก

ใช ไมใช

ใช ไมใช

ใช ไมใช

ใช ไมใช

ใช ไมใช

เฉลยคาตอบ

กจกรรมท 3.3 ขอไหนกนแน

คาชแจง ใหนกเรยนนาอกษรใสลงในชองวางหนาขอความใหถกตอง

...ฉ... 1. แรงททาใหวตถเคลอนทชาลง ก. นามนหลอลน

...ซ... 2. ปจจยทมผลตอแรงเสยดทาน ข. ผวเรยบ

...ก... 3. สงทชวยลดแรงเสยดทาน ค. ออกแรงมากกวา

...ญ.. 4. ทศทางของแรงเสยดทาน ง. เพอใหยดเกาะไดด

...ข... 5. พนผวทมแรงเสยดทานนอย จ. ผวขรขระ

...ช... 6. ปนจกรยานบนพนผวเรยบกบพนผวขรขระ ฉ. แรงเสยดทาน

...ฌ.. 7. เพมแรงเสยดทานใหกบพนรองเทา ช. ออกแรงนอยกวา

...ค... 8. ลากกลองบนถนนลกรงกบถนนลาดยางมะตอย ซ. นาหนกของวตถ พนผวของวตถ

และพนผวทวตถเคลอนท

...ง... 9. ออกแบบลอรถยนตใหมดอกยาง ฌ. เพอลดการลนไถล

...จ... 10. พนผวทมแรงเสยดทานมาก ญ. ตรงขามกบการเคลอนทของ

วตถ

เฉลยคาตอบ

กจกรรมซอมเสรม 1

คาชแจง เขยนเครองหมาย หนาขอทถกตองและเขยนเครองหมาย หนาขอทผด

1. แรงเสยดทานคอ แรงททาใหวตถไมเคลอนท

2. แรงเสยดทานจะมทศทางเดยวกบการเคลอนทของวตถ

3. ยางรถยนตเกาะพนถนนทผวไมเรยบไดด

4. เขนรถบนถนนลกรงจะออกแรงนอยกวาถนนลาดยางมะตอย

5. พนผวขรขระจะมแรงเสยดทานมากกวาพนผวเรยบ

6. นามนชวยเพมแรงเสยดทาน

7. ลกบอลกลงบนพนสนามหญาไดไกลกวาบนพนคอนกรต

8. วงบนพนทรายจะวงไดชากวาบนพนสนามหญา

9. พนผวเรยบสมผสกบนาจะทาใหเกดการลนไถล

10. วตถตกลงสพนไมเกดจากแรงเสยดทาน

เฉลยคาตอบ

กจกรรมซอมเสรม 2

คาชแจง ใหนกเรยนจาแนกกจกรรมทมผลและไมมจากแรงเสยดทาน ลงในกรอบสเหลยม

ดานลางใหถกตอง

พนผวขรขระออกแรงมากกวาพนผวเรยบ ผลมะมวงตกลงสพน ออกแรงเคลอนต

ปนจกรยานบนพนทราย ออกแรงยกของ วงออกกาลงกาย

นอนดโทรทศน เตะฟตบอลสนามหญา กระโดดเชอก

เดนขน-ลงบนได

กจกรรมทมผลจากแรงเสยดทาน

กจกรรมทไมมผลจากแรงเสยดทาน

พนผวขรขระออกแรงมากกวาพนผวเรยบ

ออกแรงเคลอนต วงออกกาลงกาย

ปนจกรยานบนพนทราย

เตะฟตบอลสนามหญา

ผลมะมวงตกลงสพน ออกแรงยกของ

นอนดโทรทศน กระโดดเชอก

เดนขน-ลงบนได

เฉลยคาตอบแบบทดสอบหลงเรยน

ชดท 3 เรอง แรงเสยดทาน

1. ค

2. ง

3. ก

4. ง

5. ง

6. ค

7. ข

8. ง

9. ง

10. ง