ბიზნესის ორგანიზაციულ-სამართლებრივი ფორმები

ბიზნესის დაწყების ერთ-ერთ წინაპირობას ბიზნესის რეგისტრაცია წარმოადგენს. სამეწარმეო საქმიანობას ახასიათებს ორგანიზებულობა, რაც ნიშნავს, რომ მეწარმე უნდა მოერგოს ’’მეწარმეთა შესახებ’’ საქართველოს კანონით გათვალისწინებულ ერთ-ერთ სამართლებრივ ფორმას. ჰქონდეს კანონმდებლობით დადგენილი მართვის ორგანოები და რაც მთავარია რეგისტრირებული იყოს შესაბამის რეესტრში. ამ მიზნით საჭიროა საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი ორგანიზაციულ-სამართლებრივი ფორმის შერჩევა და შესაბამისი პროცედურების გავლა.

რეგისტრაცია

მეწარმე სუბიექტთა რეგისტრაციის წესსა და პირობებს არეგულირებს საქართველოს ‘’კანონი მეწარმეთა შესახებ’’. მისი მიზანია სამეწარმეო საქმიანობის განმახორციელებელ სუბიექტთა აღრიცხვა.

sawarmos saxelmwifo da sagadasaxado registracias axorcielebs registraciaze uflebamoisili saxelmwifo dawesebuleba.

registraciis momentSi samewarmeo reestrSi Seitaneba saTanado Canawerebi. samewarmeo reestrSi Setanili monacemebi sajaroa

სამართლებრივი დოქტრინა საწარმოებს პირობითად პერსონალურ(ამხანაგობის) და კაპიტალური ტიპის საზოგადოებებად ჰყოფს.

პერსონალურ ჯგუფს მიეკუთვნება:სოლიდარული პასუხისმგებლობის საზოგადოება

(სპს)კომანდიტური საზოგადოება (კს)

კაპიტალური ტიპის საზოგადოებას მიეკუთვნება:შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოება

(შპს)სააქციო საზოგადოებაკოოპერატივი

• ინდივიდუალური მეწარმე არის ფიზიკური პირი, რომელიც ეწევა სამეწარმეო საქმიანობას, მეწარმედ არის რეგისტრირებული რეესტრში და თავისი სამეწარმეო საქმიანობიდან წარმოშობილი ვალდებულებებისათვის კრედიტორების წინაშე პასუხს აგებს პირადად, მთელი თავისი ქონებით.

• ინდივიდუალური მეწარმე არ ითვლება იურიდიულ პირად. ინდივიდუალური მეწარმე საქმიან ურთიერთობებში თავის უფლებებს ახორციელებს და მოვალეობებს ასრულებს როგორც ფიზიკური პირი.

• ინდ. მეწარმედ რეგისტრაცია ხდება მაშინ, როცა პირი ახორციელებს სამეწარმეო საქმიანობას, რომელიც გულისხმობს სუბიექტის მართლზომიერ და არაერთჯერად საქმიანობას, რომელიც ხორციელდება მოგების მიღების მიზნით, დამოუკიდებლად და ორგანიზებულად

ინდივიდუალური მეწარმე

• სოლიდარული პასუხისმგებლობის საზოგადოება - არის საზოგადოება, რომელშიც რამდენიმე პირი (პარტნიორი) ერთობლივად, ერთიანი საფირმო სახელწოდებით ეწევა სამეწარმეო საქმიანობას და საზოგადოების ვალდებულებებისათვის კრედიტორების წინაშე პასუხს აგებს, როგორც სოლიდარული მოვალეები, – მთელი თავისი ქონებით, პირდაპირ და უშუალოდ.

• საზოგადოების სასტარტო მატერიალურ ბაზას ქმნის პარტნიორთა შენატანები. შენატანის მოცულობის მიუხედავად თითოეულ პარტნიორს აქვს ერთი ხმა , თუ წესდებით სხვა რამ არ არის დადგენილი.

• კომანდიტური საზოგადოება -საზოგადოება, რომელშიც რამდენიმე პირი ერთიანი საფირმო სახელწოდებით ეწევა სამეწარმეო საქმიანობას. კომანდიტური საზოგადოება შედგება შეზღუდული და სრული პარტნიორებისაგან.

• შეზღუდული პარტნიორები (კომანდიტები) საზოგადოების კრედიტორების წინაშე პასუხს აგებენ განსაზღვრული საგარანტიო თანხით.

• სრული პარტნიორები (კომპლემენტარები) საზოგადოების კრედიტორების წინაშე პასუხს აგებენ, როგორც სოლიდარული მოვალეები, – მთელი თავისი ქონებით, პირდაპირ და უშუალოდ.

• შეზღუდული პასუხისმგებლობის

საზოგადოება არის საზოგადოება, რომლის პასუხისმგებლობა მისი კრედიტორების წინაშე შემოიფარგლება მთელი მისი ქონებით. ასეთი საზოგადოების დაფუძნება შეუძლია ერთ პირსაც.

კოოპერატივი არის წევრთა შრომით საქმიანობაზე დაფუძნებული ან წევრთა მეურნეობის განვითარებისა და შემოსავლის გადიდების მიზნით შექმნილი საზოგადოება, რომლის ამოცანაა წევრთა ინტერესების დაკმაყოფილება და იგი მიმართული არ არის უპირატესად მოგების მიღებაზე.

სააქციო საზოგადოება არის საზოგადოება, რომლის კაპიტალი დაყოფილიაწესდებით განსაზღვრული კლასისა და რაოდენობის აქციებად. აქცია არისარამატერიალიზებული სახელობითი ფასიანი ქაღალდი, რომელიც ადასტურებს სააქციო საზოგადოების ვალდებულებებს პარტნიორის (აქციონერის) მიმართ და აქციონერის უფლებებს სააქციო საზოგადოებაში. აქცია შეიძლება იყოს - ჩევულებრივი აქცია, რომელიც უზრუნველყოფს ერთი ხმის უფლებას და პრივილეგირებული აქცია, რომელიც უზრუნველყოფს მხოლოდ დივიდენდის მიღებას. აქციების ნომინალური ღირებულება არის სააქციო საზოგადოების წესდებით განსაზღვრული ის ღირებულება, რომელზე ნაკლები ღირებულებითაც დაუშვებელია ამ კლასის აქციების პირველადი განთავსება.სააქციო საზოგადოების პასუხისმგებლობა მისი კრედიტორებისწინაშე შემოიფარგლება მთელი მისი ქონებით. სააქციო საზოგადოების აქციონერი პასუხს არ აგებს სააქციო საზოგადოების ვალდებულებებისათვის. სააქციო საზოგადოება შესაძლებელია იყოს სახელმწიფო, კერძო და კომბინირებული. იგი ასევე შეიძლება იყოს ღია და დახურული

უპირატესობები ნაკლოვანებები

ინდივიდუალური საწარმო

- ბიზნესის დაწყების და მართვის მარტივი

პროცესი

- სწრაფი გადაწყვეტილებები

( როგორ გადაანაწილოს, , რესურსები დრო

. )მუშახელი და ა შ

- მიღებული მოგება არის მთლიანად მისი და

თვითონ იღებს გადაწყვეტილებას

მოახდინოს რეინვესტირება თუ

გამოიყენოს პირადიმიზნით

- არა აქვს ფინანსური ანგარიშის

წარმოდგენის ვალდებულება

- ბიზნესი არის ადვილადკონტროლირებადი

- ეფუძნება მცირე კაპიტალს

- შეუზღუდავი პასუხისმგებლობა (გაკოტრების შემთხვევაში მფლობელი პასუხს აგებს საკუთარი ქონებით)

- სირთულე დაფინანსების მოპოვებაში

- უფრო მგძნობიარეა გარე ფაქტორების მიმართ და რესურსების სიმცირის გამო თავად ნაკლებად შეუძლია მატზე ზემოქმედება

- საწარმო დამოკიდებულია ერთი ადამიანის უნარზე და ტალანტზე, მაღალია შეცდომის დაშვების ალბათობა

- განათლების დაბალი დონე მარკეტინგში, მენეჯმენტში, ბიზნესის სტრატეგიულ დაგეგმაში, ბაზრის კვლევების არ ჩატარება

უპირატესობები ნაკლოვანებები

სააქციოსაზოგადოებ

ა

- ჩამოყალიბებული სტრუქტურა და კორპორაციული მართვა

- კრედიტს იღებს და დაფინანსებას მარტივად მოიპოვებს ყველა სხვა

ტიპის ორგანიზაციასთანშედარებით

- გაკოტრების დაბალი რისკი და განვითარების შესაძლებლობები

- SezRuduli pasuxismgebloba

- aqciebis struqtura mimzidvelia investorebisTvis

- aqciebi saukeTeso kadrebis mozidvaSi exmareba

- aqciebis Tavisuflad gadacema. აqcionerebs SeuZliaT nebismier dros gayidon an sxvas gadascen aqciebi, garda განსაკუთრებული SemTxvevisa.

- მართვის სირთულე, რაც გამოიხატება , გადაწყვეტილებების შედარებით რთულად მიღებაში, ახალ მიმართულებაზე ნაკლებად მობილურად გადაწყობაში და.ა.შ.

- ბიუროკრატიულობა და ფორმალობები

- ვალდებულებები საზოგადოების და ყველა დაინტერესებული მხარეების წინაშე

უპირატესობები ნაკლოვანებები

შეზღუდულიპასუხისმგებლობი

სსაზოგადოება

- აქვს ჩამოყალიბებული ( , სტრუქტურა დირექტორი

აღმასრულებელი . )დირექტორი და ა შ

- პასუხს აგებს მხოლოდ საკუთარი ქონებით

- მართვაში ძირითადად მონაწილეობს რამდენიმე

პარტნიორი

- კრედიტს იღებს და დაფინანსებას მოიპოვებს

მარტივად ინდივიდუალურ საწარმოსთან შედარებით

- ნაკლები ადმინისტრაციული და

ბიუროკრატიულიფორმალობები

- შესაძლო კონფლიქტი პარტნიორებს შორის

- ერთი პარტნიორის შეცდომის გამო პასუხისმგებლობა ეკისრება ყველა პარტნიორს

- სააქციო საზოგადოებასთან შედარებით შეზღუდულია ინვესტიციების მოზიდვაში დაკრედიტებაში

- უფრო რთულად სამართავი ვიდრე ინდივიდუალური საწარმო

კანონის მოქმედების სფერო

kanoni awesrigebs samewarmeo saqmianobis subieqtTa samarTlebriv

formebs

samewarmeo saqmianobad miiCneeva marTlzomieri da araerTjeradi

saqmianoba, romelic xorcieldeba mogebis miRebis mizniT

damoukideblad da organizebulad.

rogori iqneba misi piradi pasuximgebloba vis gaaCnia gadawyvetilebebis miRebis ufleba da

rogor nawildeba riskebi rogoria biznesis wamowyebisTvis saWiro xarjebi sajaroa Tu ara kompaniis finansuri informacia rogor ibegreba biznesi ra Sansebia finansebis mopovebis rogoria firmis sicocxlis xangZlivoba da razea is

damokidebuli

მეწარმის მოტივაცია სამართლებრივი ფორმის შერჩევის დროს

მსოფილიო პრაქტიკა სააქციო საზოგადოების შემთხვევაში

მართვის სტრუქტურის სტანდარტული მოდელი

აქციონერები

დირექტორთა საბჭო

აღმასრულებელი დირექტორი

დეპარტამენტების დირექტორები

თანამშრომლები

როგორ დავადგინოთ ფირმის ზომა?

ბრუნვაწარმოების ღირებულებაათვისებული კაპიტალი

დასაქმებული ადამიანების რაოდენობა

mcire paradoqsi:

iseT organizaciaSi, romelic warmoebisTvis axal teqnologias iyenebs, SeiZleba dasaqmebuli adamianebis raodenoba naklebi iyos, sawarmoebis Rirebuleba ki meti

შესაძლებელია თუ არა მცირე ფირმის ზრდა? ფირმის ზრდა SeiZleba zrda menejmentis kerZo interesebSi

Sediodes Tuki isini amis Sedegad gaumjobesebul samuSao pirobebs( anazRaureba, stabiluroba) moelian.

bazari an industria romelSic firma moRvaweobs viTardeba da zrda bazris SenarCunebisTvis aucilebeli xdeba.

zrda saSualebas aZlevs firmas meti mogeba miiRos.

zrda firmebs diversifikaciis saSualebas aZlevs, risi meSveobiTac riskebis gadanawileba xdeba.

produqtis kvleva da ganviTareბa mxolod didi firmebisTvis aris xelmisawvdomi.

zrda SeiZleba organizaciis TavdacviTi strategia iyos da konkurentebis moqmedebebidan gamomdinareobdes..

ზრდის მეთოდები

Ffirma SeiZleba gaizardos Signidan an Serwymis da STanTqmis

Sedegad

Serwyma - nebayofilobiTi, saerTo interesebiს მქონე ფირმები erTiandebian da ayalibeben axal iuridiul formas.

STanaTqma – - mtruli, aqcionerTa gadmobireba, sakontrolo paketis xelSi Cagdeba.

ra sargebloba moaqvs Serwymas da STanTqvas

უპირატესობები

swrafia da warmadoba Zalian swrafad izrdeba ukve Camoyalibebuli sistema da menejmenti

aRar aris saWiro damatebiT aqciebis gamoSveba Tanxebis mosazidad

kopaniis qonebis SeZena ufro iafia, vidre axali warmoebis gakeTeba

ნაკლოვანებები კონფლიქტები

გართულებული მართვა

გმადლობთ ყურადღებისათვის