بسم الله الرحمن الرحيم

ارگونومي و كار

زنانغيور : مهندس آقاي جناب استاد

زاده : خداكرم شيرين ارائه

: مقدمه

شاغل زنان تعداد افزايش و ،با سالمتي مورد در نگرانيابتدايي . برخطرات عالوه يابد مي افزايش نيز آنها امنيت

كارگران همه مواردي ،براي

موانعي كه دارد وجود زن كارگران ايمني و سالمتي خاصورود براي

. شرايط بهبود كند مي كارايجاد درمحيط زنان ماندن باقي وزنان براي كار

و سالمتي تامين بر عالوه مختلف مشاغل درزنان نگهداري و جذب جهت در تالشي امنيت

استخدام . از قبل سازماني هر است كارگر

كار محيط كه شود مطمئن بايد زن كار نيروياست مناسب آنها .براي

حدود باالي 60امروزه زنان از به 16درصد سالمختلف كارهاي

تقريبا . زنان دارند و 44اشتغال كار نيروي از درصددهند .33 مي تشكيل را كار در ديدگان آسيب از درصد

براي مردان و زنان بدن ابعاد در ها تفاوت به توجهمهم وظايف از يكي كار محل و ابزار طراحي

هاست .ارگونوميست

زنان كاري : مشكالت

براي * فيزيكي طور به تجهيزات و ابزار بودن نامناسبزن كارگران

خشن * و خصمانه كاري هاي محيط محدوديت ،وجودبهداشتي هاي سرويس به محافظ ،دسترسي لباسهاي

نامناسب و اشتباه درسايزهاي ضعف ،وتجهيزاتنامناسب فيزيكي حمايت و شغلي آموزش

محل * از بعضي در زنان ضد ونگرشهاي جنسي تبعيض رواجكاري هاي

و * انزوا كاردر اثر در زنان براي استرس و ترس ايجادسركارگران وسيله به شدن ومنزوي ديگران از جدا

ايمني * و سالمتي مشكالت گزارش به نسبت ميلي بيكار محيط

بر * كار محل در ارگونوميكي طراحي مشكالت اثربيشترمردان به نسبت زنان روي

ها * جنين روي بر نامطلوب اثرات و مثلي توليد خطرات ايجادشيميايي عوامل از استفاده اثر بيولوژيكي ،در يا فيزيكي

بالقوه * مشكالت حل خاطر به كار از باردار زنان كردن محرومزنان * به ساده و روتين و مهارتي غير كارهاي شدن سپرده

مشاغل – * نوع دليل به اسكلتي ماهيچهاي بيماريهاي به ابتالزنان خاص

باردار * زنان براي رانندگي و مديد نشستن بيشتر ريسكدر * اي ماهيچه هاوتنشهاي كشش به مربوط هاي آسيب

باال سرعت با و تكراري كارهايو * اندازه با كاري هاي ايستگاه كم سازگاري يا سازگاري عدم

زنان بدن شكلنامنظم * هاي شيفت از ناشي جدي هاي استرس وجود

كاركردن طوالني وساعتهاي

به * كار به مربوط بيماريهاي به نسبت زنان پذيري آسيبطراحي هاي تكنولوژي و آنها فيزيولوژيكي ويژگيهاي دليل

شده نامناسب

رباطي 62 * هاي آسيب از درصد 89 ،درصداستفاده و تكراري تايپ به مربوط هاي ازآسيباستفاده 64 ،ازكيبرد به مربوط آسيبهاي درصد اشياء برداشتن و قراردادن و ابزار از تكراري

طورمتناوب چشمي 77 ،به هاي خستگي درصد دهد مي روي ازكارباكامپيوتردرموردزنان .ناشي

تفاوت و زنان كاري ويژگيهايمردان با :آنها

بازوها * به مربوط متوسط استاتيك مورد ،قدرت در تنه و پاهااست مردان از كوچكتر .زنان

* ” تقريبا زنان دست قدرت متوسط طور درصد 60تا 50بهاست مردان دست .قدرت

اعمال * توانايي متوسط قدرت با زن را 250يك نيرو نيوتونمرد يك مورد در مقدار اين كه است 500دارد نيوتن .

* ” تقريبا زنان اي ماهيچه قدرت متوسط طور مردان 3/2به.است

* ” تقريبا مردان و زنان بدن سايز در تفاوت درصد 20ميزان.است

باالتنه * هاي ماهيچه از بيشتر زنان تنه پايين هاي ماهيچه قدرتاست .آنها

شيفتي * كار مشكالت تحمل در مرد و زن بين تفاوتي هرشود مي ناشي آنها كاري ظرفيت در تفاوت .از

ترومحدوده : * پايين متوسط توان دارند ضعف دونقطه زنانكوچكتر متوسط كاري

جستجو * براي و ،زنان هشدارها پذيرفتن و خواندنبه نسبت كامل ايمني با وسايل بردن كار به و اخطارها

دارند بيشتري تمايل .مردان

به * نسبت ايمني عالئم و ها نشانه درك در زنان دقتاست بيشتر .مردان

بيشتري * توجه مردان به نسبت خطرات و ريسكها به زنان.دارند

كارشان * با ارتباط در زن كارگران تحمل و طاقتاست مردان .بيشتراز

زنان * دست متوسط از 0.8طول تر كوتاه اينچابزار وزن و دستگيره سايز اما است مردانطراحي مردان دست قدرت و سايز با مطابق

شوند .ميومركز * است متفاوت مردان با زنان لگني ساختار

پايين آنها ثقل . نياز كه مشاغلي روي بر مسئله اين است ازمردان تر

گذارد اثرمي دارد كاري ايستگاه يك در ايستادن .بهتنه * باال قدرت متوسط طور به زنان

دارندونميتوانند مردان به نسبت كمتريو كردن بلند براي مردان فنون همه از

كنند استفاده مواد كردن .جابجا

* ” زنان از معموال مردان بدن هاي قسمت بيشتر ابعادمردان از زنان بدن بعد چهار وتنها است بزرگتربدن . از خاصي ابعاد بر نيز بارداري است بزرگتر

) لگن) و شكم زنانگذارد .اثرمي

براي * زنان كه حرارتي درجهترجيح خود زندگي و كار محيط

متوسط طور به دهند 0.3مي

درجه باالترازاين سانتيگراد درجه

است مردان . براي

: بارداري

انرژي * مصرف و قلب ضربان سرعت بارداري دوران دريابد مي .افزايش

زياد * بسيار و مدت كوتاه هاي استراحت به نياز باردار كاركنان.دارند

از * بيش سروصداي بارداردرمعرض بل 90اگرزنان دسيقلبي ومشكالت پايين وزن با كودكاني ريوي ،قرارگيرند

آورند مي دنيا به دريادگيري .وناتوانيارگونوميكي * ريسك عامل يك عنوان به لرزش و ،ارتعاشمي افزايش باردار زن يك براي را رباط دائمي آسيب خطر

.دهدو * الكترومغناطيسي ميدانهاي درمعرض باردار زنان حضور

شود محدود مانيتوربايد از مدت طوالني .استفادهزاي * استرس عوامل اثرات به نسبت باردار رواني زنان

ترند حساس كار .درمحيطيا * زودرس تولد باعث طوالني باشيفتهاي شيفتي وكار خستگي

شود مي جنين .سقط

* ” نور بي درمحيط كاركردن و تكراري يا دستي كامال كارهايشوند حذف بارداري مدت طول در .بايد

حالت * در باردار زن يك براي تعادل دادن دست از احتمال . زنان بايد امكان صورت در پس شود مي بيشتر ايستاده

گماشت نشسته كارهاي به را .باردارماشينها * اطراف در حركت جهت كافي باردارفضاي زنان براي

آنها براي و باشد داشته وجود كار هاي ايستگاه وبين وسايل وشود فراهم نشستن .تسهيالت

ايجاد * او كودك و باردار زن براي خطري نبايد كار محل شرايط.كند

* ” كارهاي بارداري آخر هاي ماه در مخصوصا باردار زنان بههم آن خالل در كافي استراحت شودوامكان واگذار سبك

باشد داشته .وجود

كار * طول در باردار زنان استفاده براي كافي رفاهي تسهيالتشود .فراهم

براي هايي حل راه و پيشنهاداتزنان كار :مشكالت

ضروري * مديران و مهندسان براي ارگونوميكي هاي آموزشكار محل در را تغييراتي بتوانند تا ابزار ،است ،

وجود به فرآيندها و كار سازماندهي

.آورندقرار * كه شخصي حفاظتي تجهيزاتمورد زن كارگران وسيله به است

اساس بر بايد بگيرد قرار استفادههاي ) اندازه آنتروپومتري هاي داده

باشد ( زنان .بدن

شغلي * هاي بيماري كاهش بر ،ابزار،براي بايد تجهيزات و موادشوند طراحي ارگونوميكي مسائل .اساس

براي * ايمني حدود درباره آگاهي افزايشخم مثل حركات ساير و اشياء كردن بلند

پيشگيري جلوبراي سمت به باالتنه كردن

كمر و پشت هاي بيماري ازاطالع * و ارتباطي وسايل كليه طرفي بي

جنسيتي لحاظ از رسانيوضعيت * در بايد بهداشتي هاي سرويس

باشند پاكيزه و سالم و .خوب

براي استانداردهايي توليدمثلي خطرات با مقابله براي بايداز OSHA حمايت

كارگر زنان همه و دارند شدن دار بچه توانايي كه كارگرانيكند تصويب .باردار

كارگران * مناسب اغلب شخصي حفاظتي تجهيزات و لباسها . به بندهايي بايد زن كارگران از حمايت براي نيستند زنشود اضافه وتجهيزات ها لباس به مربوط هاي استاندارد

آنها وتوليدكنندگاندهند افزايش را توليدي سايزهاي . بازه

كار نيروي به توجه با بايد هم كارفرمايانكنند تهيه مناسب طور به را آنها .خود

شناسايي * طوالني ايستادن و تكراري حركات شامل مشاغلشوند داده كاهش .و

گيري * اندازه تكنيكهاي از بسياري اينكه به توجه وسايل ،باصورت وبه شده داده توسعه مردان براي اول وآزمايشها

” اند شده گرفته كار به زنان براي بعدا و درآمده استانداردس براسا و زنان براي طوراختصاصي به تجربياتشان بايد

شوند داده .توسعه

شوند به * مي ناتواني و آسيب دچار كارشان خاطر به كه زنانيشود پرداخت بيمه و ترميم حق .بايد

در * و شوند تشويق خود حق از استفاده براي بايد زنانرا كار دارد وجود ارگونومي با مرتبط خطرات كه مواردي

.نپذيرندو * جديد ي ها مهارت آزمودن و يادگرفتن براي كافي فرصت

نيز زن كاركنان اختيار در بايد آموزشي امكانات و تسهيالتگيرد .قرار

و * سالمتي هاي كميته با بايد ها اتحاديه در زنان هاي كميتهزنان و باشند داشته مشاركت كاري هاي محل همه در ايمني

هاي فعاليت در شركت و ها كميته اين در فعاليت به راو كنند تشويق ها اتحاديه شغلي ايمني و سالمتي با مرتبط

باشند داشته نظر در همواره را آنها كاري .مسائل

: منابع

• www.cwhn.ca/resources/workplace/msd.html• www.aflcio.org/issues/safty/ergo/ergowomen.cfm• www.cdc.gov/niosh/topics/women• www.ohcow.on.ca/enews/vol1iss1/pregoergo.html• www.ergoweb.com/news/detail.cfm?id=874

• Waldemar Karwowski , “ International Encyclopedia of Ergonomics and Human Factors “(volume 1 ) , Taylor & Francis , London and New York ,1798

• - Ernest J.McCormick “ HUMAN FACTORS ENGINEERING “,Third

Edition ,McGraw-Hill,1970 • ، ممقانیان ارگونومی )" محمد انسانی فاکتورهای موسسه )" مهندسی ،

آموزش ریزی برنامه و ، ي مطالعات ایران صنایع نوسازی و گسترش سازمان1370