ქვის ხანა კაცობრიობის არსებობის იმ

, პერიოდს როდესაც შრომისა და საბრძოლო იარაღების

დასამზადებლად ადამიანი , იყენებდა ქვას ქვის ხანა

.ეწოდბა

ქვის ხანა 3 იყოფა პერიოდად

1. პალეოლითი

3. ნეოლითი

2. მეზოლითი

ქვის ხანის ძეგლები საქართველოს ტერიტორიაზე

, , 3 პალეოლითს ასევე ჰყოფენპერიოდად

1. ადრეული

ანუ ქვედა

3. გვიანი

ანუ ზედა2. შუა

ადრეული ანუ ქვედა პალეოლითი

საქართველოში მკაფიოდ გამოიყოფა პალეოლითური კულტურის . : ფართო არეალი ამ კულტურის უძველესი ძეგლები აღმოჩენილია

• – დმანისში https://sites.google.com/a/iliauni.edu.ge/istoriaaa/dmanisis-ruka • ( ) – იაშთხვას მთაზე სოხუმთან https://ka.wikipedia.org/wiki/იაშთხვა• . ( ) – სოფ რუხთან ზუგდიდის რაიონი https://ka.wikipedia.org/wiki/რუხი• ( ) – ლაშებალთაში შიდა ქართლი• – კუდაროსდა წონას მღვიმეებში http://wikimapia.org/13557703/ka/კუდარო• – წოფში https://ka.wikipedia.org/wiki/წოფი• – ფარავნის ტბის მიდამოებში https://ka.wikipedia.org/wiki/ _( )ფარავანი ტბა• – ჭიქიანის მთასთან https://ka.wikipedia.org/wiki/ _ჭიქიანის მთა

, , პირველი ქართველები და მაშასადამე პირველი ევროპელები

– 1 700 000 ...წლის მზია და ზეზვა

პირველყოფილიჯოგი

ადრეული პალეოლითის ძეგლები, გვიჩვენებს რომ საქართველოს ტერიტორია მჭიდროდ ყოფილა

დასახლებული პირველყოფილი. ადამიანებით ამ ეპოქის მონადირეები და შემგროვებლები

" " პირველყოფილი ჯოგის სახით, , ცხოვრობდნენ როგორცდაბლობ

, ისე მთისწინა და მთიან ზოლში . ვიდრე სუბალპურ ზონამდე ჯოგი

10-30 ადამიანისაგან შედგებოდა , და ეწეოდა ბინადარ ცხოვრებას

რასაც ამ დროსფაუნის სიუხვეც . უწყობდა ხელს ამ ეპოქაში

ჩაეყარა საფუძველიდა გვიან პალეოლითში ფართოდ

გავრცელდა შრომის დანაწილება - ასაკისა და სქესის მიხედვით

მამაკაცის უმთავრეს საქმიანობას, ნადირობა ხოლო ქალისას

შემგროვებლობა და საშინაო .საქმეების შეადგენდა

40-35 . დაახლოებით ათასი წლის წინ დაიწყო , ამ ეპოქის ადამიანი გონიერი შემოქმედი ადამიანია და ფიზიკური

ტიპითაც თითქმის არ განსხვავდება თანამედროვე. ადამიანისაგან

, ისინი ცხოვრობდნენ ნათესაურ კოლექტივებად გვაროვნული . თემის სახით

, . გაუმჯობესდა იარაღი რამაც ადამიანი უფრო ძლიერი გახადა გვიანი პალეოლითის ადამიანი ტანს ტყავით იმოსავდა და

. საცხოვრებელს ჭრაქით ანათებდა , დაწინაურდა მისი სულიერი სამყაროც რაც საუცხოოდაა ასახული

. ამ ეპოქის პირველყოფილ ხელოვნებაში გვიან პალეოლითში , ჩაეყარა საფუძველი ხანგრძლივ ბინადარ ცხოვრებას რასაც

. ხელოვნურად გამართული საცხოვრისები ადასტურებს

გვიანი ანუ ზედა პალეოლითი

. ამ ეპოქაში ბატონობდა დედამთავრული გვარი ანუ მატრიარქატი , ეს იმას ნიშნავდა რომ

• , . გვარის სახლის სათავეში ქალი იდგა• ის უძღვებოდა მეურნეობას• . ნათესაური ხაზიც დედის მხრივ მიდიოდა

მატრიარქატიhttp://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=6&t=5089

( ) გვიანი ზედა პალეოლითის ძეგლები საქართველოში . : ბევრგანაა აღმოჩენილი ესენია

• ( - ), საგვარჯილეს მღვიმე თერჯოლის რ ნი• - ( 40 . , . სვანთა სავანე სოხუმიდან კმ დაშორებით მდ

), - ), ამტყელის ხეობაში ხარაგაულის რ ნი• ( . , - ),საკაჟიას მღვიმე სოფ გოდოგანში თერჯოლის რ ნი• ( - ), მღვიმევის ეხი ჭიათურის რ ნი• . ( - ) მდ ჯრუჭულას ხეობის მღვიმეები საჩხერის რ ნი და

.სხვ

პალეოლითის ხანის ქვის იარაღები

მეზოლითი

• პალეოლითის ეპოქას მოჰყვა მეზოლითი ანუ შუა , ქვის ხანა რომელიც საქართველოს

12-9 ტერიტორიაზე დაახლოებით ათას წლებს . შორის უნდა თავსდებოდეს მეზოლითელ

ადამიანს ხელსაყრელ ბუნებრივ პირობებში , მოუხდა ცხოვრება ვინაიდან ეს ეპოქა ჰავის

საყოველთაოდათბობასა და მყინვარების უკან . დახევას დაემთხვა ამ პერიოდში ყალიბდებოდა

, . თანამედროვე კლიმატი ფლორადაფაუნა ღრმა ცვლილებებმა შესაბამისი კვალიდატოვეს

. კულტურის ისტორიაშიც

ნეოლითი• ნეოლითის ეპოქა სრულიად განსაკუთრებული საფეხური იყო

. პირველყოფილი საზოგადოების განვითარებაში არსებითი ცვლილებები , მოხდა წარმოების იარაღის დამზადების წესში ყოფასა და საზოგადოებრივ

. , ურთიერთობებში უმთავრესი მაინც ისაა რომ შეიქმნა და განვითარდა ( , ). მეურნეობის მწარმოებლურიდარგები მიწათმოქმედება მესაქონლეობა

, ნეოლითის ეპოქის ტომები დაეუფლნენ ქვის დამუშავების მაღალტექნიკას , , მეთუნეობის ტექნოლოგიას მცენარეულობის მოყვანას მოიშინაურეს

. ცხოველები მწარმოებლური მეურნეობის გაჩენა უკვე ადრეულ ნეოლითში. შეიმჩნევა დიდროლს ასრულებდა ამ მხრივ სამხრეთრეგიონებთან. კავშირები

გვიანნეოლითური ეპოქის მასალაში ჭარბად გვხვდება რიყის ქვის- , - , . გახეხილ გაპრიალებული ცულები სატეხ სათლელები ჩაქუჩები

. , , საგანგებოდ აღსანიშნავია მეთუნეობის გაჩენა განვითარდა ძვლის ქვის . ტყავისა და ხის დამუშავება

ნეოლითური ეპოქის მოსახლეობა ცხოვრობდა დაახლოებით ერთი - , ჰექტარი ფართობის მქონე სოფლებად მთისწინა გორაკებზე მდინარეთა

. , პირას ხის ან თიხით შელესილ წნელის სახლში ცხოვრობდა ცალკე ოჯახი რომელიც ნეოლითური საზოგადოების სოციალურ საფუძველს

. წარმოადგენდა საქართველოში ნეოლითური კულტურის ძირითადი : , ( ), ძეგლები აღმოჩენილია ანასეულში გურიანთაში გურია კისტრიკში

( ), , ( - ) . აფხაზეთი ღუმურიშში გალში გალის რ ნი და სხვ

ნეოლითის იარაღები

. ენეოლითის ხანა სპილენძის აღმოჩენის რეგიონი