ის რაც ჩემია, მშობლიური...

-ფურცელი აწეწილი ბიოგრაფიიდან

გრიგოლრობაქიძე როდინოულში

• 1880 28 .დაიბადა წლის ოქტომბერს• 1890 წელს შედის ქუთაისის სასულიერო

.სასწავლებელში• შემდეგ სწავალას აგრძელებს ტარტუს

.უნივერსიტეში• 1902 .წლიდანლაიფციგის უნივერსიტეტში• დიდი როლი შეასრულა ქართული მწერლობის

.განვითრების საქმეში• –აქტიურად არის ჩაბმული ეროვნულ

.განმანთვისუფლებელ მოძრაობაში• .უპირისპირდება ბოლშევიზმს• ცხოვრების უმეტეს ნაწილს ატარებს ემიგრაციაში. • 1962 .გარდაიცვალა შვეიცარიაში წელს

გრიგოლრობაქიძის საფლავი

: ჩემი ნატვრაა როცა მე , ამსოფლად აღარ ვიქნები

მოდიოდეს ვინმე ქართველი დედა ყოველ

, , წელს მცხეთას წიფობის , ჩემი დაბადების თვეში

სანთელს აანთებდეს და პაწა სალოცავის წინ

ლოცვით ახსენებდეს ჩემს, სახელს მეტს არასა ვთხოვ

!საქართველოს

გრიგოლრობაქიძის ანდერძი

რატომ შეარქვეს როდინოული

,შენ ახლა უმზერ შორიდან მაღლობს ,რომელიც როდინს წააგავს მეტად

,აქ ჩემი სოფლის მე მადლი მათბობს .აქ სხვა სხივი აქვს ელვარე მზესაც

,შეიტყობ როცა სახელს ამ სოფლის ,ასე რომ მიყვარს და მუდამ ვნატრობ

, ,მიხვდები უმალ ძველებმა ოდით„ ’’ .როდინოული შეარქვეს რატომ / . /ალ გოგბერაშვილი

ცხრამუხა

, ლუტიძეების წარმტაც ეზოში ,შაშვი ჭახჭახებს დღეუთენია

, მგოსანი არ თმობს მყუდრო სავანეს

.უთუოდღამეც აქ უთევია, აქ ამ ეზოში დგას ის ცხრა მუხა

დაუძლეველნი ჟამით ვერაგით , ,სად რობაქიძეს დიდ ბატონ გრიგოლს

„ “დაუწერია გველის პერანგი დაუწერია წიგნი გრძნეული

მძივად ასხმული უღრმეს ქართულით უღმერთებია ჩვენი გენი და

.ცამდე უქია ჩვენი მამული

,არ დავიწყნიათ მუხებს მწერალი, ,სამართლიანი მადლით აღვსილი

უნახავთ მხოლოდ სხივმომფინარი - და არასოდეს გრძნობითდაღლილი

,ახსოვთ ამ მუხებს ის შემოდგომაც , ,და სიტყვაც მწერლის ასე გულწრფელი

„ “ ,ცრემლვას იწყებენ ვაზის მტევნები “ “ ტკბილის ტბორს მოაქვს მძაფრი .სურნელი

,შრიალებს კვლავაც ცხრამუხის რტონი ,ეს შორეული სუნთქვის ფიქრია , ,რა დრო გასულა რა დრო გასულა

.წლები ულმობლადროგორ მიჰქრიან ,ლუტიძეების წარმტაც ეზოში

,შაშვი ჭახჭახებს დღეუთენია ,მგოსანი არ თმობს მყუდრო სავანეს

.უთუოდღამეც აქ უთევია / . /ალ გოგბერაშვილი

, , “ მას შემდეგ როგორც ავტორი იტყოდა ვიგზნე გრიგოლრობაქიძის გველის“, პერანგი გამიჩნდა ინტერესი უფრო მეტი შემეტყო ავტორისა და

. , ნაწარმოების შესახებ ამ მიზნით ვხვდებოდი ყველას ვისაც შეეძლო, . დამხმარებოდა ვეძებდი და ვიწერდი ყველა ღირებულ ინფორმაციას

“ ინტერესს აძლიერებდა ჩემს სოფელში გავრცელებული ლიტერატურული“, “ “ ჭორიც რომ გრიგოლ რობაქიძემ გველის პერანგი სოფელ

, . როდინოულში ლუტიძეების ოჯახში დაწერა „ “ როდინოულელი ალექსი გოგბერაშვილის ლექსი ცხრა მუხა ამ ამბებითაა

.შთაგონებული

, : ჩვენი პრეზენტაციის მიზანიც ეს არის გავცეთ პასუხი კითხვაზე იწერებოდა „ “ ?თუ არა გრიგოლრობაქიძის გველის პერანგი როდინოულში

, დავიწყოთ იმით რომ გრიგოლ რობაქიძის და ნინა გათხოვილი : იყო მეორე სვირში და ცოლად ჰყავდა ვარლამ ლომინაშვილს

„ - გთხოვთ უპატრონოთ ყურადღება მიაქციოთ ჩემს დას ნინას და , : , , მის ოჯახობას მისამართი სადგური სვირი სოფელი სვირი

. ვარლამ ლომინაშვილის სახლობა დაეხმარეთ აგრეთვე ჩემს . “დას ლიდას მათ ჩემს ამბავში ბრალი არ უდევთ - სთხოვს

.მოგვიანებით უცხოეთიდან გრიგოლი ქართველ მწერლებს ვარლამის და ივლიანე კი ცოლად ჰყავდა როდინოულელ

. სერგო ლუტიძეს ლუტიძეები სასულიერო წრეს ეკუთვნოდნენ და -როგორც სოფელში იგონებენ მღვდლად მოწვევის შემდეგ ერთ

: ერთ საუკეთესო ადგილზე დაასახლეს „ როდინოულის ეკლესია მღვდელ გიორგი ლუტიძის თაოსნობით აშენდა ოთხ

... ( ) 1882 წელიწადში იგი გიორგი წლიდან იხსენიება. დოკუმენტებში მისივე თაოსნობით აგებულ ხის შენობაში

...“გახსნილ სკოლაშიც მასწავლებლობს - . თ ამყოლაძე„ “მიტროპოლიტ ნაზარის უკანასკნელი დღეები ორი გვარის ნათესაურმა კავშირმა ხელი შეუწყო მწერლის

, დაახლოებას შეძლებულ და განათლებულ ოჯახთან რომლის : ხშირი სტუმარიც იყო „ “შვიდ თვეს ცხოვრობდა მის ოჯახში

- იხსენებს მამის ნაამბობს მწერლის დიშვილი როსტომ. ლომინაშვილი

გრიგოლრობაქიძე

ნინა როაბქიძე( )გრიგოლის და

ვარლამლომინაშვილი( )ნინას მეუღლე

ივლიანელომინაშვილი( ) ვარლამის და

სერგოლუტიძე ( )ივლიანეს მეუღლე

რომანზე მუშაობასთან დაკავშირებით საინტერესოა ვარლამ „ -ლომინაშვილის ნაამბობი წიგნიდან სიმართლე ჩემთვის ყველაფერია

“:გრიგოლრობაქიძე „ , „ ვარლამ ჩემი ჯერ დაუმთავრებელი გველის“ , პერანგის გმირების ბოლო ადგილსამყოფელს საირმე წარმოადგენს

- რატომღაც აზრად მომივიდა საირმის ადგილ მდებარეობის აღწერას - მივუმატო თქვენი გათხოვილი დის ივლიანეს ოჯახის ადგილ სამყოფელის

: არაჩვეულებრივი განლაგებისა და გარეშემო ბუნების აღწერა თავისი- , , ჭურ მარანის გარეშემო ცხრა მუხით დიდი საწნახელით აღვწერო ცხრა

, შვილის გამზრდელი გმირი ქართველი დედის სახე დამათრობელი. - რთველი ყველა ჩართულია დიდი თუ პატარა ამ ღვთიურ საქმეში რას

?” მირჩევ ამის შესახებ .მიუმართავს გრიგოლრობაქიძეს სიძისათვის “ , ოჯახი რომლის აღწერაც მოსდომებია გრიგოლს მამაჩემის დის ქმარს

. . სერგოლუტიძეს ეკუთვნოდა სოფელროდინოულში დღესაც ცხოვრობს ს , , , ლუტიძის შთამომავლობა დღესაც დგას ცხრა მუხა დიდი საწნახელი

– .” დღესაც მრთელია ის ჭურ მარანი .წერს როსტომლომინაშვილი „ ამ მიზნით საგანგებოდ ჩასულა ბიძაჩემი მამიდაჩემთან და შვიდ თვეს

, ცხოვრობდა მის ოჯახში ესწრებოდა რთველს დროდადრო მიდის , – . აჯამეთის ტყეში რომელიცლუტიძეების კარ მიდამოს ესაზღვრება ცხენზე

ამხედრებული გრიგოლიდა ჩემი მამიდაშვილები ჩადიან , . ბაღდათში საირმეში ხოლო ოჯახში დიდ სამსახურს უწევდა გრიგოლს

. ჩემი უმცროსი მამიდაშვილი ნადიალუტიძე აქვე ცხრა მუხის ძირას .” განმარტოებული წერდა იგი თავის ნაწარმოებს – .აგრძელებს ის

, 1925-1926 ნაწარმოები პირველად მეოცე საუკუნის ოციან წლებში „ ’’, დაიბეჭდა ჟურნალ განთიადში მაშინვე გამოიცა წიგნად და . ითარგმნა გერმანულ ენაზე იწყება სპარსეთის ამბების აღწერით

და წარმოადგენს პირველ მსოფლიოომში მიღებულ: შთაბეჭდილებებს „1916 , წელს როგორც სამხედრო მოხელე

... სპარსეთში მოვხვდი შემდგომში ამ შეცნობამ ხორცშესხმა ჰპოვა „ “.ჩემს გველის პერანგში

, , აქ ამ მუხების ჩრდილში საწნახელისა და ჭურისთავის იდუმალ გარემოში იწერებოდა ქართული წიგნი

, - ნაწარმოების იმ ნაწილს რომელშიდაცლუტიძეების კარ მიდამოა „ ”. : აღწერილი რომანში ჰქვია გავაზის თვალი ამ თავში შედის ეპიზოდები

“ ”, “ ”, “ ”, “ ”, “ ”, “ ” ცხრა მუხა სარიდან ვამეხ და არჩიბალდ საჯვარე გადია მაია “ ”. - და მატასი მისი შინაარსი საიტყვა სიტყვით მიჰყვება აქაურ

. , ლანდშაფტსა და პეიზჟს აქედან გამომდინარე შეგვიძლია ვთქვათ რომ გრიგოლრობაქიძე რომანზე მუშაობისას შვიდი თვის განმავლობაში

„ “. იმყოფებოდა სოფელროდინოულში და წერდა გველის პერანგს ზუსტდ , , .იმის თქმა თუ როდის იყო ეს ძნელი სათქმელია

•1916–17 წლებში სპარსეთშია•1918–19 , .წლებში პარიზში სტამბოლსა და ბაქოში•1920 წელს თბილისში მასწავლებლობს და გერმანულლიტერატურას

.ასწავლის , 1921-1924 . სავარაუდოდ ეს პერიოდი უნდა ემთხვეოდეს წლებს

-ამ პერიოდში გრიგოლრობაქიძე აქტიურად იყო ჩართული ეროვნულ განმანთავისუფლებელ მოძრაობაში და შესაძლებელია თავს აფარებდა

.სერგოლუტიძის ოჯახში „ ფარულად ამოჰქონდათ სადგურ სვირიდან – “ გრიგოლისათვის უცხოეთიდან გამოწერილი ჟურნალ გაზეთები –

.ჰყვებიან სოფელში , შევეცდებით ტექსტზე და ფოტოებზე დაყრდნობითდავასაბუთოდ რომ„ “ .გველის პერანგი ნამდვილად იწერებოდა სოფელროდინოულში

- გავაზის თვალი ცხრა მუხა

– . : შორიდან რომ შეხედავთ ერთი ხე გეგონებათ დიდი მიუახლოვდებით . ცხრა მუხას დაითვლით ცხრა ძმას ხუთმეტ ალაბის დიამეტრზე წრე

. . გაუკეთებიათ ძმების ჰასაკი ას წელს გასცილდება ტანი დაკორძილი აქვს: . თვითეულს ალბათ გამძლეობისათვის

: . მუხებს წვერვალი არ აქვთ თვითეულს საკუთარი მათ მხოლოდ . – ტოტები აქვთ საცა ტოტები იწყებენ აყრას იქ მუხებს ჭრილობა

. : . ემჩნევათ ეტყობა ოდესღაც გადაუბელიათ შემდეგ აყრილი ჩქოლი : ტოტები განგებ გადაუწვენიათ რომ მუხები ერთიმეორეს

. გადაზრდოდენ კორძიანი და დაგრაგნილი მკლავები ცხრა ძმის . . ერთმანეთს ჩახვევიან დაცილება მათი მიწისძვრას თუ შეუძლია

ერთიმეორეზე გადაჭდობილ ტოტებს თავის მხრით ტოტები აუყრიათ: . : – მაღლა როგორც აიყრის ერთი ხე ხედავთ ძირს ცხრა ტანი ცხრა ძის

– .და მაღლა ერთი გუნდი ერთი მუხის

: ცხრამუხის წრე არაა სრული ერთი მხარე სწორი ხაზით. გადაიჭრის აქ გაწოლილია გრძელი თუჯისფერი საწნეხელი

.დაჭრილ გველეშაპივით

. საწნეხელიდან მოსჩანს ვაზნარი დაზნექილდა დაფენილ სერზე : ვენახის ფოთლებს ხმობა შეჰპარვიათ შაბიამანის მური გოგირდში

. . გადადის მოაქვთ მტევნები ყვითელი და მოშავო მოაქვთ . …კალათებით და გიდელებით მეტი წილი ქალია და ბავში

. საწნეხელი ილეშება დაწურულის ტბორით ტბორს მოაქვს – ( ?!).სურნელი არის ქვეყანაზე რაიმე ამ სურნელის სადარი

: . : მოხუცის წინ ოდაა მაგარი მუხისგან ნაშენი ფიცრები სქელია . . თითქოდამორილი ძელები ოდას უცქერს მოხუცი აქ ნიკო

: . . ცხოვრობს მისი უმცროსი შვილი ცოლით შვილებით აქვე : . . ცხოვრობს ნინო ქვრივი მისი შუათანა ვაჟის ქალითდა ვაჟით

. მოხუცს შვილი აგონდება უდროვოდდაკარგული გული არ – ( ) – „ “.ტკივა უკვე ხანგადასულია გული ტკივილს იგონებს

. – . ეხლა გვერდით გაიხედავს მოშორებით ოდა კიდევ: .მოშორებით კიდევ ოდა

: . : . იქით ასეთივე ოდა სულ ბოლოს ისევ ოდა მოხუცის გული: – .იღვენთება ეს ყველა ნაშიერია მისი

. . ბოლოოდაში მისი უმფროსი ვაჟია იგი სამოცი წლის იქნება მას . ჰყავს შვილები და შვილიშვილები დანარჩენ ოდებშიაც მოხუცის

. .ვაჟების ოჯახობაა შვილები და შვილიშვილები მრავალი

. : აქ მაღლობია აბორცვილი აღმოსავლიდან მარცხნით . ?! , მთების კალთებილუში ნისლის ფერი რა ხე არაა იქ ფიჭვი

, , , , , ნაძვი მუხა წიფელა წაბლი ურთხველა ზოგი ასი ალაბის, სიმაღლის ზოგის ტანს შემოსარტყამად ოცდაათი მკლავი

. – „ “ . დასჭირდება მთას საირმეს ეტყვიან მთისა და ძელქვების . : – . შუა ხევია გათხრილი ხევში პატარა რუჰ ნაღველივით შავი

– . მხოლოდ კრიალა პირი დასავლისაკენ და მარჯვნივ: – ( მობრუნება ხევი იწურება და იკარგება თუ თანდათან

?!).ფართოვდება

: მოსჩანს დიდი ველი რიონის სამეგრელომდე და – : სამეგრელოს იქითაც გადაშლილი ზღვამდე როგორც

– – . სილაღე როგორც თარეში როგორც მუცელი ნოყიერი – : – : ველი უთვალო თითქოთვითონ მარტო თვალი რომელიც

– ( ).თავისთავს ვერ ხედავს სხვა თვალმა უნდა იხილოს

. მოსჩანს არე ქუთაისის კლდეზე მიბჯენილი მობრუნება : – კიდევ მარჯვნით თვალის წინ ყვირილის ველი

: – დახვეწილ ჭალებით თითქო უზარმაზარი თასი . : გაჭიმული და თითქო გაშვეტილ ნავად გადაქცეული იქვე

. . ველი ხანის წყალის შერთვა ყვირილისა და რიონისა

: . ტყე აჯამეთის ხედ აჯეჯილი ზურმუხტი და – : .ბოლოს ის ის დიდი ველი რიონის

: : „ “. გაიხედავს ეხლა კიდევ მარცხნით საირმე რამდენჯერ ყოფილა !? !? იგი აქ სანადიროდ რამდენი მოჰკლა ირემი რამდენი დასჭრა

!? !? !? ნიამორი რამდენი კანჯარი რამდენი ტახი გარეული ვინ!? . მოსთვლის მოხუცს თავის ნაშიერიც ვერ მოუთვლია

: მზე ჩადის როგორც ავარვარებული თასი ჩადის . ბნელ საშოში მიდამოს ეფინება შვინდისფერი

. . მეწამული მეწამული მთის თხემზე იღვრება თვალში გარჩენილია ჩასული თასის დაღი და მთისკენ

: გახედულილურჯ ხანძარს იჭერს იგი დანელებულს – ( ?!).მზის ჩქერი ქვავდებალუშად რა შეედრება

: . . აქ წვიმა არ გაჩერდება ღელედ ჩაივლის მიწა ზედა ფენში მოშავოა ქვედა – . – . : ფენებში მოყვითალო ბოლოში კირიც მოსჩანს მიწა არანესტიანი

. . . ხმელი და ხურვალი შიგ ჩაკირულია მრავალი ჭური ასჩაფიანი. . . . . სამოცჩაფიანი ორმოცჩაფიანი ოცჩაფიანი ათჩაფიანი ხუთჩაფიანი

. . ჭურის მრეცხველი ასჩაფიანშია სარეცხელი უჭირავს ორტარიანი ხეხავს : . დაჟინებით და მღერის მეორე მრეცხავი ორმოცჩაფიანს თავს ადგას

. ჭურის თავზე ფიცარია ნახვრეტიანი ნახვრეტში მრეცხავს ტარი გაუყრია. . . გრძელი ტარს ბოლოში მოგებული აქვს სარცხელი ისიც ხეხავს ჭურს ისიც

.ღიღინებს

მიგაკრავ მაგრად ...ცხენის ძუაზე

-მაგრამ თვალები - :თვალები თვალები

- - .ეხლა მადონნა წმინდა ხასხასა ?!რა გიყო მე შენ უძღებო ხასავ

ნელი და ტკბილი - ქვემეფინები

.რომ გადავიქცეთ ჩვენ კიდევ წყვილი .ელამურ ღიმილს მომახვევ რიდეთ

.მეც დავრბილდები რისხვარის მოშლით აგამზეურებ როგორც შუბის ტარსირუბაქიძის

და ერთხელ კიდევ გასუდრულ მტევანს

“...გაგშოლტავლოშნით.. წამოვიწევი შენ გაბრუნდები -გადალეწილი მხეცის წყურვილით

...და გავარდები...დაგედევნები

:თეთრი მუხლები თითქო ჰკივიან ,შენი ვარ შენი მოდი გევნები

მეც დაგეწევი და ცხელწვივიანს აგიყვან ხელში

-და გადაგისვრი დიდ საწნახელში რომ შენი ტანით დავსრისო მაგრად

...მწიფე მტევნები

„ .ტანს გეტმასნება სველი ალერდი .ჭვირვალი კაბა გიმხელს თეძოებს

და აზიდული მაღალი მკერდით .მიეფინები მწვანე ეზოებს

დაქნილი ფრჩხილით ტაროებს კორტნი .და ტაროც ხვდება ძუძუს რძიანი

-გაკოცებს ხავო სიმინდის ყლორტის და ატევრილი სხეულმზიანი

როგორც ავაზა შენ ტანმხურვალი

-დაეძებ კუროს ...რომ დაგიურვოს

: გხედავ და ვიცი შენი კუნთები .დათესლილია ჩემი სურვილით

.უნდობი ტალღა და ხვლიკილუში .ათასი ქალი ყველა მრუში

.აშარა თუ ხარ კახპა და ურცხვი .გწყურია ვაჟი უცხო და უცხო

. .არა ხარ ჩემი არ ხარ არვისა .თუმც არაოდეს არა ხარ უარზე

: .იცოდე მოვგრეხ ნებას ყუაზე .ერთბაშად შეგსვამ ღვინოს ქარვისა

და შენი თმების წითური მორგვით

, ვფიქრობთ არის კიდევ იდუმალი განცდა მწერილისა . რომელიც ამლექსში გაჟღერდა ნეტავ ვის შესტრფოდა

?ავტორი

, დრომ თავისი გაიტანა ამ ეზოებში აღრც ის ცხრა მუხა , დგას ძველებურად აღრც იმ ცხრა ძმის

, შთამომავლები ავსებენ ეზოებს მაგრამ დარჩა “ ” .ლამაზილეგენდა გველის პერანგის შესაქმისა

პროექტისა და იდეის ავტორი გოჩა გორგოძე

ფოტოები მოამზადა რევაზ ბარბაქაძემ

პრეზენტაციას წარმოგიდგენთ ირაკლიდვალი

25.04.2012 წელი

გამოყენებულილიტერატურა

1. “ - ”- ჩემთვის სიმართლე ყველაფერია გრიგოლრობაქიძე როსტომ.ლომინაშვილი

2. “ ” - .მიტროპოლიტ ნაზარის უკანასკნელი დღეები თემურ ამყოლაძე

3. “ ” - .ცხრა მუხა ალექსი გოგბერაშვილი

4. “ ” - .რატომ შეარქვეს როდინოული ალექსი გოგბერაშვილი