№38(4204),

24.05.2016, сейсенбі

www.mediaovd.kzГазет 1933 жылдан бастап шығадыГазет 1933 жылдан бастап шығады

РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҚ, ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ ГАЗЕТ

МЕМлЕКЕТТІК хАТШЫ «ҰлЫ дАлА» ФоРУМЫНА қАТЫСТЫ

ЕЛБАСЫНЫң АЛДАҒЫ КҮНДЕРДЕГІ ІС-ШАРАЛАР

АңДАТПАСЫ

ОҚУ-ЖаТТЫҒУ

ШЕКАРАдАҒЫ ШАРТТЫ өРТ

ТЕМІРЖОЛДАҒЫ ТӨЛЕМДЕР ТӨЛЕу ТӘРТІБІ

ҚАзАҚСТАН МЕН РЕСЕйДІң ӨРТ СӨНДІРуШІЛЕРІ ШЕКАРАЛАС АйМАҚТА БІРЛЕСКЕН ӨРТ-ТАКТИКАЛЫҚ ОҚу-ЖАТТЫҒуЛАР ӨТКІзДІ.

Алдын ала дайындалған жоспар бойынша шартты өрт «Семей орманы» орман резерватының шекаралас аумағында лап ете түсті. Өрт ошағы ор-ман-дала аймағында анықталды. Тұтану найзағайдың түсуінен орын алған. Оттың жалыны жылдам тарала бастады, оның үстіне ауа райы да ыстық және құрғақ болды. Шамалап алғанда, сценарий бойынша 25 гектарды алатын алаңда дала және орман өртеніп жатты.

Жалпы мұндай құбылыс нақты тәжірибеде де жиі болып жатады. Өрт сөндірушілер қызмет барысында осындай өрттермен ұдайы бетпе-бет кездесіп тұратынын алға тартты. Сондықтан да бүгінгі күні жөнге салынған жұмысты орманшылармен ғана емес, көршілес мемлекеттегі әріптестермен де пысықтау қажет.

Сценарий бойынша орман өрті Ресей Федерациясының шекарасына жақындап, минут өткен сайын күшейе бастайды. Осы уақытта екі ел өкілдері өрт ошағын қалайша тиімді және тез арада оқшаулау керек екендігі туралы жоспар әзірлеуде. «Қос мемлекеттің өрт сөндірушілері тізе қосып өткізіп жатқан оқу-жаттығудың басты мақсаты – азаматтық қорғау

Кеше парламент Сенаты Экономикалық с а я с а т , и н н о в а ц и я л ы қ д а м у ж ә н е кәсіпкерлік комитетінің кеңейтілген оты-рысы өтті.

Онда сенаторлар «2016 жылғы 15 тамыздағы Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Ресей Федерациясының Үкіметі арасындағы Ресей теміржол учаскелері бойынша және Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан Ресей Федерациясының теміржол учаскелері бойынша тасымалдау төлемдерін төлеу және жүк тасы-малдарын рәсімдеу тәртібі туралы келісімге өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы хат-таманы ратификациялау туралы» заң жобасын талқылады.

Хаттамаға сәйкес, аталған келісім ресейлік теміржолдың Озинки, Ақсарай ІІ, Құлынды, золотая Сопка түйісу пункттерінен жүктерді тасымалдау кезінде қазақстандық теміржолда және қазақстандық теміржолдың Никельтау, Тобыл, Пресногорьков, Қызыл ту түй ісу пункттерінен жүктерді тасымалдау кезінде ресейлік теміржолда төлемдерін төлеу тәртібін регламенттейтін баптар алынып тасталады.

Өйткені, 2009 жылы Қазақстан мен Ресей ара-сында аталған стансаларда орналасқан учаске-лермен алмасу және тараптардың мемлекеттік шекарасының бөлуі орын алған болатын. Тұтастай алғанда, бұл өзгерістердің негізгі бағыты осы мәселеге байланысты болып табы-лады.

Жалпы алғанда заң жобасын қабылдау теріс экономикалық, әлеуметтік салдарға соқтырмайды.

Құжат алдағы уақытта өтетін Сенаттың жалпы отырысына шығарылады.

саласында жергілікті атқарушы билік пен өкілетті органдар арасында өзара іс-қимылды нақтылау, сонымен қатар, Ресей Федерациясының шека-ралас аумақтарында өзара әрекет етуді пысықтау болып табылады», – деп түсіндірді Шығыс Қазақстан облысы ТЖД Өрт сөндіру қызметі бастығының орынбасары Дмитрий Титов.

«Оқу-жаттығу кезінде басқару, сондай-ақ, байланыс жүйесі пысықталады әрі жан-жақты тексерілді. Өрт қай аумақта шығатындығын таңдамайды, ол Қазақстан Республикасына да Ресей Федерациясына да орасан зор шығын әкелуі әбден мүмкін», – дейді Ресейдің Алтай өлкесі бойынша апаттық-құтқару жұмыстарын ұйымдастыру бөлімінің бастығы Сергей Капустин.

Оқу-жаттығуға 70-тен аса өрт сөндіруші және бірнеше ондаған техни-ка жұмылдырылды. Шартты өрт жерде ғана емес, әуеден де сөндірілді. Отпен күресушілердің мәлімдемелері бойынша Шығыс Қазақстанда орман өрттерінің саны жылдан жылға азайып келеді. Алайда, босаңсуға болмай-ды, өйткені аймақтағы өрт қауіпті кезең – қазан айына дейін созылады. Оу-жаттығу барысында мамандарға өрт сөндірудің негізгі әдістері мен озық тәсілдерін пысықтауға мүмкіндік туды.

Шығыс қазақстан облысы ТЖд баспасөз қызметі

Ақорданың баспасөз қызметі Мемлекет басшысының қатысуымен өтетін алдағы күндердегі іс-шаралар аңдатпасын жария етті.

24 мамырда, яғни бүгін Қазақстан Президенті Астана экономикалық форумы аясында елімізге Халықаралық валюта қорының өңірлік конфе-ренциясына қатысу үшін келетін Халықаралық валюта қорының өкімші-директоры Кристин Лагардпен кездесу өткізеді.

Сондай-ақ, 25 мамырда Мемлекет басшы-сы Қазақстан экономикасының негізгі даму бағыттарын, сондай-ақ, Дүниежүзілік сауда ұйымына мүшеліктің басымдықтарын пайда-лану және еліміздің халықаралық аренадағы бастамаларын ілгерілету қадамдарын талқылау үшін Халықаралық консультативтік кеңес мүшелерімен кездеседі.

Ал 26 мамырда Нұрсұлтан Назарбаевтың IX Астана экономикалық форумына қатысуы және «Астана» халықаралық қаржы орталығын басқару жөніндегі кеңестің мүшелерімен, сондай-ақ, Нобель сыйлығының лауреаттары-мен, халықаралық ұйымдардың басшыларымен кездесу өткізуі жоспарланған.

27 мамырда Қазақстан Президенті жанындағы Шетелдік инвесторлар кеңесінің кезекті отыры-сын өткізу жоспарланған. Оның аясында Кеңес мүшелерімен – трансұлттық ірі компаниялардың басшыларымен жекелеген кездесулер өтеді.

МЕМЛЕКЕТТІК ХАТШЫ ГҮЛШАРА ӘБДІҚАЛЫҚОвА «ҰЛЫ ДАЛА» ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ГуМАНИТАРЛЫҚ ФОРуМЫНА ҚАТЫСТЫ. СОНДАй-АҚ, ФОРуМ ЖҰМЫСЫНА ЮНЕСКО ІСТЕРІ ЖӨНІНДЕГІ ТҮРКИЯ ҰЛТТЫҚ КОМИССИЯСЫНЫң ТӨРАҒАСЫ М.ОҒЫз, АТАТҮРІК АТЫНДАҒЫ МӘДЕНИЕТ, ТІЛ ЖӘНЕ ТАРИХ ЖӨНІНДЕГІ ЖОҒАРЫ КЕңЕС БАСШЫ-СЫ Д.ӨРС ЖӘНЕ БАуЫРЛАС ЕЛДЕРДІң ҰҒА ПРЕзИДЕНТТЕРІ, СОНЫ-МЕН ҚАТАР, ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҰйЫМ БАСШЫЛАРЫ МЕН ДИП-ЛОМАТТАР, МЕМЛЕКЕТ ЖӘНЕ ҚОҒАМ ҚАйРАТКЕРЛЕРІ, КӨРНЕКТІ ҒАЛЫМ-зЕРТТЕуШІЛЕР ДЕ ҚАТЫСТЫ.

Форум аясында әлемнің 20-ға жуық елінен, соның ішінде түркітілдес мемлекеттерден және АҚШ, Германия, Жапония, Қытай, Оңтүстік Корея, Ресей, Ұлыбританиядан келген 150-ден астам ғалым мен зерттеушілердің қатысуымен 4 панельді отырыс өткізілді.

Г.Әбдіқалықова Мемлекет басшысының форумға қатысушылар мен меймандарға арналған құттықтауын оқып берді. Елбасы өз құттықтауында оның бастамасымен құрылған Халықаралық Түркі академиясы осындай форматта тұңғыш рет іс-шара өткізіп отырғанын атап өтті. Қазақстан Президенті бұл форумның құрлықаралық ғылыми интеграцияға зор серпін беріп, өзара түсіністік пен ықпалдастықтың дамуына ықпал ететініне сенім білдірді.

Форум аясында Түркі академиясы түркітану ғылымына сіңірген еңбектері мен мұралары арқылы халықтар арасындағы ынтымақтастықты нығайтып, мәдени байланыстарды тереңдеткені үшін бірқатар тұлғаларды арнайы алтын медальмен марапаттады.

Атап айтсақ, 80 жасқа толған қазақтың қоғам қайраткері, әлемге белгілі ақын, Қазақстанның Еңбек Ері, жазушы Олжас Сүлейменов, түркітанушы ғалым, Ломоносов атындағы ММу Азия және Африка елдері институтының

өкілі Дмитрий Насилов, көрнекті ғалым, Қазақстанның қоғам қайраткері Әділ Ахметов пен Өзбекстан Ғылым академиясының академигі, тарих-шы ғалым Ахмадали Асқаров Түркі Академиясының алтын медальдарын кеуделеріне тақты.

Осы тұлғалар марапатталып біткен соң, Әзербайжан Республикасының Қазақстан Республикасындағы Төтенше және өкілетті елшісі Рашад Мамедов Олжас Омарұлын сахна төріне қайта шақырып, Әзербайжан Президентінің құттықтау хаты мен құрмет дипломын табыстады.

«2016 жылдың 18 мамырында қазақтың біртуар ұлы, түркі әлеміне ортақ тұлға Олжас Сүлейменов 80 жасқа толды. 16 мамыр күні Әзербайжан Президенті Ильхам Әлиев Әзербайжан Республикасының атынан Олжас Сүлейменовті құрмет дипломымен марапаттау туралы қаулыға қол қойды», – деді елші О.Сүлейменовті құттықтай отырып.

«1990 жылдың 20 қаңтарында Бакуге кеңес әскері кіріп, бейбіт халық қаза тапқан күннің ертеңінде Әзербайжанның зиялы қауым өкілдері сол кездегі Кеңес Одағы елдеріндегі әріптестеріне мәлімдеме жасап, бүкіл әлемге Әзербайжан халқының үнін жеткізу үшін Бакуге шақырған еді. Ертеңінде Бакуге жалғыз адам келді, ол – Баку халқының жанынан табылған Олжас Сүлейменов еді...», – деген елші Әзербайжан жұрты О.Сүлейменовтің ерлігі мен жанашырлығын ешқашан ұмытпайтынын атап өтті.

Сондай-ақ, форум жұмысы барысында соңғы жылдары Халықаралық Түркі академиясы жарыққа шығарған кітаптардың көрмесі ұйымдастырылды.

№ 93 (3970), четверг, 19.12.20132 е-mail: nastraje@mail.ru№38 (4204), сейсенбі, 24.05.2016 е-mail:sakshy@rambler.ru

ЖАҢАЛЫҚТАР

ƏЛЕМ-АҚПАРАТ

АҚШ

Заңдардағы «зəңгі» сөзін алып тастады

Тəжікстан

БАƏ

Түркия

Референдум өткізілді

А Қ Ш П р е з и д е н т і Б а р а к О б а м а Федералдық заңнамада «аз ұлттарға тіл тигізетін сөздерді», атап айтқанда, « ш ы ғ ы с т ы қ » , « з ə ң г і ( н е г р ) » , «испантілді» жəне тағы басқа сөздерді жоятын заңға қол қойды. Бұл туралы «ABC News» хабарлады.

Комиссияның келесі отырысы өтеді Нобель сыйлығының лауреаттары дəріс оқиды

БАƏ-де қасиетті Рамазан айында азық-түлік бағасы екі есеге дейін ар-зандайды. Бұл туралы ҚазАқпарат ха-барлады.

Ел а с т ана сы Əбу -Даби қ ала сының муниципалитеті өткен аптада дүкендердегі азық-түліктердің жүзге жуық түрінің бағасын 2016 жылғы 6 маусымнан 5 шілдеге дейін төмендету туралы шешім қабылдаған бола-тын.

Күріш, май, кофе жəне маталарға баға 20 пайызға төмендейді, қалған негізгі азық-түліктердің бағасы Рамазан айында 50 пайызға дейін арзандамақ.

ЖЕР РЕФОРМАСЫ ЖӨНІНДЕГІ РЕСПУБЛИКАЛЫҚ КОМИССИЯНЫҢ КЕЛЕСІ ОТЫРЫСЫНДА ШЕТЕЛДІКТЕРГЕ ЖЕРДІ ЖАЛҒА БЕРУ, БЕР-МЕУ МƏСЕЛЕСІ ТАЛҚЫЛАНАДЫ. АСТАНАДАҒЫ ҰЛТТЫҚ МУЗЕЙДЕ ӨТКЕН ЖЕР РЕФОРМАСЫ БОЙЫНША РЕСПУБЛИКАЛЫҚ КОМИССИЯНЫҢ ОТЫРЫСЫНДА ЖИЫНДЫ ҚОРЫТЫНДЫЛАҒАН КОМИССИЯ ТӨРАҒАСЫ БАҚЫТЖАН САҒЫНТАЕВ ОСЫЛАЙ ДЕП МƏЛІМ ЕТТІ.

Премьер-Министр орынбасарының айтуын-ша, бүгінгі отырыста айтылған пікірлер мен ұсыныстардың барлығы сараланып, жұмыс топ-тарында талқыланады.

«Келесі отырыста біз жерді шетелдіктерге жалға береміз бе, бермейміз бе, соны бүгінгі отырыстағы секілді талқылайтын боламыз. Содан кейін осы үлкен екі тақырып айтылып, талқыланып біткеннен соң, халыққа шығатын шығармыз, ол үшін де өзіміздің позициямыз, ұсынысымыз болуы керек. Ондай ұсыныс болмаса, жай халыққа бару қисынсыз, олар да біздің ұсынысымызды күтіп отыр», – деді Б.Сағынтаев.

Жиынды қорытындылағанда комиссия жетекшісі ендігі отырыс келесі сенбі – 28 мамырға жоспарланғанын жеткізді.

25 МАМЫРДА НАЗАРБАЕВ УНИВЕРСИТЕТІНДЕ АСТАНА ЭКОНОМИКАЛЫҚ ФОРУМЫНЫҢ «SPRING ASTANA ECONOMIC SCHOOL» АР-НАЙЫ БАҒДАРЛАМАСЫ АЯСЫНДА НОБЕЛЬ СЫЙЛЫҒЫНЫҢ ЛАУРЕАТТАРЫ ДƏРІС ОҚИДЫ. БҰЛ ТУРАЛЫ ФОРУМ ҰЙЫМДАСТЫРУШЫЛАРЫ ХАБАРЛАДЫ.

Атап айтқанда Аризона штаты университетінің профессоры, Миннеаполис Федеративтік ре-зерв банкінің экономисі Эдвард Прескот, Лондон экономика мектебінің профессоры Кристофер Писсаридес, Нью-Йорк жəне Принстон университеттерінің профессоры Томас Серджент дəріс оқитындығы күтілуде.

Д ə р і с к е Н а з а р б а е в У н и в е р с и т е т і н і ң профессорлық-оқытушылар құрамы мен студенттер і , сондай-ақ Еуразия Ұлттық университетінің студенттері мен оқытушылары жəне Қазақстанның басқа да жоғары оқу орындарының студенттері қатысады.

АПТА САЙЫН ЖҰМА-ЖЕКСЕНБІ КҮНДЕРІ ЕЛОРДАДАҒЫ Қ.МҰҢАЙТПАСОВ АТЫНДАҒЫ ОРТАЛЫҚ СТАДИОННЫҢ (КЕНЕСАРЫ КӨШЕСІ, 14) ЖƏНЕ «ДУМАН» ОЙЫН-САУЫҚ ОРТАЛЫҒЫНЫҢ ТҰРАҚТАРЫНДА АСТАНА ҚАЛАСЫНЫҢ, АҚМОЛА ЖƏНЕ ҚАРАҒАНДЫ ОБЛЫСТАРЫНЫҢ ТАУАР ӨНДІРУШІЛЕРІНІҢ ҚАТЫСУЫМЕН АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҚ ЖƏРМЕҢКЕЛЕРІ ӨТЕДІ.

Елорданың ресми сайтының хабарлауынша, жəрмеңкелердегі бағалар базардағыдан 10-15 пайызға төмен. Бүгінгі таңда 336 тонна өнім сатылды.

Жəрмеңкеге 150 жабдықтаушы мен өндіруші қатысады. Жəрмеңкеде «Капитал Натур про-дукт» ЖШС, «Нəтиже» ЖШС, «Милк про-жект» ЖШС, «Дəмді ет» ЖШС, «Қазгер-Құс» ЖШС, «Жас қанат» ЖШС жəне тағы да басқа кəсіпорындар өз өнімдерін ұсынады.

Елордалықтар 500-ден астам тауар түрін сатып ала алады, соның ішінде ет, балық, сүт, шұжық өнімдері, жемістер мен көкөністер, ұн, жарма, май жəне тағы да басқалары.

Ауыл шаруашылық жəрмеңкелері – Астанада

ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ЖҮЙЕСІН МАМАНДАРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ БОЙЫНША ҚАБЫЛДАНҒАН ШАРАЛАР НƏТИЖЕСІНДЕ 2007-2015 ЖЫЛДАР АРАЛЫҒЫНДА ҚАЗАҚСТАНДА РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ЖƏНЕ АЙМАҚТЫҚ ДЕҢГЕЙДЕ МЕДИЦИНА КАДРЛАРЫНЫҢ ЖЕТІСПЕУШІЛІГІ 34 ПАЙЫЗҒА НЕМЕСЕ 2 МЫҢНАН АСТАМ АДАМҒА АЗАЙДЫ.

«2005-2010 жылдар аралығында медициналық ЖОО-да түлектер санын арттыру барысында барлық мамандықтар бойынша дəрігерлер жетіспеушілігі төмендеді», – деп хабарлан-ды Денсаулық сақтау жəне əлеуметтік даму министрлігінен.

Медицина мамандарының жетіспеушілігі азайған

Аймақтарды медициналық кадрлармен қамтамасыз ету жəне медициналық ЖОО түлектерін жұмысқа орналастыру мақсатында ДСƏДМ бірқатар кешенді шараны жүзеге асы-руда.

Осы орайда министрлік бастамасымен 2011 жылы «Білім туралы» ҚР Заңына медициналық мамандықтар бойынша мемлекеттік бюджет есебінен білім алған түлектердің 3 жыл ішінде міндетті түрде жұмыспен өтеуі туралы норма енгізілді. Жоғарыда аталған түзетулер күшіне енгеннен кейінгі медициналық ЖОО-ға түскен студенттердің алғашқы түлектері 2019 жылы оқуларын аяқтайды.

Сонымен қатар , жыл сайын ел ім і зд ің барлық медициналық ЖОО-да ДСƏДМ, облыстық, Астана жəне Алматы қалалық Денсаулық сақтау басқармалары өкілдерінің, медициналық ұйымдардың бас дəрігерлерінің жəне түлектердің қатысуымен бос орындар жəрмеңкелері өткізіледі. Оның нəтижесінде жас мамандар еліміздің өңірлеріндегі медициналық ұйымдарға жұмыс істеуге жіберіледі.

«Мұнымен қоса, медициналық ЖОО түлектерін жұмысқа орналастыру мен оларды өңірлерге бөлу бойынша жыл сайынғы ДСƏДМ жол кар-тасына сəйкес, жас мамандарды бекітуді же-ке-жеке бақылау жүзеге асырылуда», – дейді ведомство өкілдері.

АСТАНА ҚАЛАСЫНДА ЕЛОРДАЛЫҚ САЯБАҚТАРДЫ ТАЗАЛАУ МЕН КӨГАЛДАНДЫРУҒА БАҒЫТТАЛҒАН ЖЫЛ САЙЫН ӨТКІЗІЛЕТІН «САЯБАҚТАР МАРШЫ» АКЦИЯСЫ БАСТАУ АЛДЫ.

Шара ұйымдастырушысы – Астана қаласы Жастар саясаты мəселелері басқармасының қолдауымен «Нұр Отан» партиясы жанындағы «Жас Отан» жастар қанаты.

Акция аясындағы шара барысында белсеңді жастар Алматы ауданындағы саябақтарды таза-лап қана қоймай, елорда демалыс аймақтарын көгалдандырып, көріктендірді.

«Саябақтар маршы» акциясы еліміздің барлық аймағында жыл сайын өткізіледі жəне акцияға қатысып, саябақ қызметкерлеріне ағаш егу, тазалық жұмыстарын жүргізу жəне қоршаған ортаны жақсартуға көмектесуге ниет білдіруші жандардың қатары жылдан жылға артуда.

«Саябақтар – қала адамдары үшін табиғат құшағына батып, демалып, ой сергітетін бірден-бір орын. Сол себепті баршамыз саябақ аймақтарын сақтауға жəне де көбейтуге атсалы-сып, тазалық жəне көгалдандыру жұмыстарын жүргізуіміз қажет», – деп атап өтті «Жас Отан» жастар қанаты хатшылығының басшысы Аян Сакошев.

«Саябақтар маршы» бастау алды

Шараның басты мақсаты – жас ұрпақты па-триотизм жəне еңбекті қадірлеу бағытында т ə р б и е л е у , э к о л о г и я л ы қ м ə д е н и е т т і қалыптастыру жəне де Отанға сүйіспеншілік негізінде азаматтық сана-сезімді дамыту.

АСТАНАҒА ЖАҚЫН ЖЕРДЕН ҚУАТЫ 100 МЕГА-ВАТТ БОЛАТЫН АЛҒАШҚЫ КҮН ЭЛЕКТР СТАНСА-СЫ БОЙ КӨТЕРЕДІ. БҰЛ ТУРАЛЫ 24.KZ ТЕЛЕАР-НАСЫ ХАБАРЛАДЫ.

Таяуда құрылыс орнына барған компания бас-шылары мен облыс əкімі стансаның іргетасын қалады. Құны шамамен 150 миллион еуроға жуықтайтын станса бас қалада өтетін EXPO көрмесі қарсаңында ашылады. 300 гектар аумағы бар станса маңына 31 мыңнан астам күн панелі қойылмақ. Ол толық іске қосылса, энер-гия өндіру қуаты жылына 288 мың мегаватқа дейін жетеді.

Мамандар баламалы қуат көзі Астана қаласы тұтынатын энергияның 10 пайызын жəне еліміздің барлық аймағын түгел қамтамасыз ете

Елорда маңында күн электр стансасы салынады

алады дейді. Ал құрылысы аяқталса, 70 адам тұрақты жұмыспен қамтылады. Мамандардың барлығы біліктілік қабілетін шыңдап, арнайы курстан өтеді.

«Стансаның баламасы Орталық Азияда жоқ. Болашақта əлемдегі ірі баламалы қуат көзін өндіретін стансалар қатарына енуі мүмкін. Осыдан үш жыл бұрын дəл осы жерде жоба-ны жүзеге асыру жайлы шешім қабылдаған едік. Болашақта қазақ жерінде тағы 4 ірі жобаны қолға алмақ ойымыз бар. Нақтырақ айтсам, алдымен Оңтүстік Қазақстанда. Кейін Қарағанды мен Қызылорда облыстарында стан-са ашуды жоспарлап отырмыз», – дейді «KB Enterprises» компаниясының бас директоры Тайлан Караманли.

25 МАМЫРДА ЕЛОРДАДА 4593 ОҚУШЫ ҮШІН СОҢҒЫ ҚОҢЫРАУ СОҒЫЛАДЫ. БҰЛ КҮНІ САҒАТ 13.00-ДЕ «БƏЙТЕРЕК» МОНУМЕНТІНІҢ АЛДЫНДАҒЫ АЛАҢДА «БІЗ – ЕЛ БОЛАШАҒЫМЫЗ» АТТЫ МЕРЕКЕЛІК ШЕРУ МЕН ТҮЛЕКТЕРГЕ АРНАЛҒАН БИ КЕШІ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛАДЫ. БҰЛ ТУРАЛЫ ASTANA.KZ ХАБАРЛАДЫ.

Концерттік бағдарламаға қалалық ұжымдар қатысады. Атап айтқанда, VIVA шоу-балеті, Kazakh Percussion Group барабаншылар тобы, Z триосы, үздік брейк-данс ұжымдары мен М.Өтемісов атындағы Оқушылар сарайының ұжымдары. Ұйымдастырушылардың хабарлауын-ша, интерактивті конкурстар өткізіліп, көкке шар-лар ұшырылады, əндерден попурри орындалады.

Ересек өмірге аяқ басқалы тұрған түлектерге жақсы лозунг ойлап тауып, сүйікті қаласына тілек білдіру ұсынылады.

Сонымен қатар, 25 мамырда сағат 17.00-де Оқушылар сарайында дарынды балаларға арнал ған «Триумф» балы өтед і , онда республикалық, халықаралық конкурстардың, ғылыми жобалардың жəне олимпиадалардың жеңімпаздарына құрмет көрсетіледі. Биылғы шара «Астана дарыны» өңірлік ғылыми-практикалық орталығының 10 жылдығына арналады.

Еске салайық, 2015-2016 оқу жылында елордалық оқушылар АҚШ, Бразилия, Грузия, Ресей, Оңтүстік Корея елдерінде халықаралық олимпиадалар мен ғылыми жарыстарда 268 ме-даль еншіледі. Республикалық олимпиада мен ғылыми жобалар конкурсында Астана қаласы оқушыларының командалары жалпыкомандалық есепте 1-орын алып, «Үздік команда» атанды. Сонымен қатар, өткен оқу жылында елордалықтар 97 жүлделі орын алды.

17 маусымда түлектерге аттестаттар табыста-лады.

Түлектер үшін соңғы қоңырау соғылады

Бұл АҚШ-тың Денсаулық сақтау министрлігі мен Əлеуметтік қызмет құжаттарында кез-дескен саяси қателіктен туындаған заң мəт індер індег і сөздерден арылу үшін қабылданып отыр.

«Шығыстық» түс ін і г іне федералдық заңнамада орын жоқ, бұл кемсітушілік бағытындағы атау ақыры тарихқа кететіні ж а қ с ы б о л д ы » , – д е д і з а ң ж о б а с ы авторларының бірі.

Ақпанда заң жобасын Кəсіпкерлер палата-сы мақұлдаған болатын. 10 мамыр күні оған Сенат бірауыздан дауыс берді. Президент қол қойған сəттен бастап акті заңдық күшіне енеді.

Үкімет басшысы отставкаға кетті

Түркия Премьері Ахмет Дəуітоғлы отставкаға кетті. Түркия Президенті Р е д ж е п Т а й ы п Е р д о ғ а н А х м е т Дəуітоғлының отставкасын қабылдады. Бұл туралы РИА Новости хабарлады.

Белгілі болғандай, Ердоған Дəуітоғлыдан жаңа Үкімет жасақталғанға дейін қызметін атқаруды сұраған.

Осыған дейін биліктегі Əділет жəне даму партия кезектен тыс съезде өзінің жаңа төрағасын сайлаған болатын. Ол орынға Көлік, кеме шаруашылығы жəне коммуни-кация министрі Бинали Йылдырым келді. Түркияда билеуші партияның басшысы міндетті түрде елдің Үкіметін басқарады. Енді Ердоған Йылдырымға жаңа Үкімет құруды тапсырады деп күтілуде.

А.Дəуітоғлы партия басшысы қызметіне өз кандидатурасын ұсынудан бас тартқан болатын.

Тəжікстанда ел Конституциясына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы референдум өтті. Бұл туралы республиканың сайлау жəне референ-думдар бойынша Орталық комиссия-сынан хабарлады. Бұл туралы ТАСС жазды.

Жергілікті уақыт бойынша сағат 12:00-де дауыс беруге 2 933 000 адам қатысқаны атап өтіледі, бұл – тізімге енгізілген адамдардың жалпы санының 66,6 пайызы.

Тəжікстан заңнамасына сəйкес, референ-дум егер оған республиканың онда дауыс беру құқығына ие азаматтарының жартысы-нан көбі қатысса өткізілген деп саналады.

Рамазан айында азық-түлік арзандайды

№ 93 (3970), четверг, 19.12.2013 3е-mail: nastraje@mail.ru№38 (4204), сейсенбі, 24.05.2016 е-mail:sakshy@rambler.ru

УАҚЫТ ТЫНЫСЫ

АКЦИЯ ТАҒЫЛЫМ

Жадыра МЫРЗАХМЕТ, сурет Серік ЖОЛДАСПЕКОВТІКІ

ӨТКЕН АПТАДА ІШКІ ІСТЕР МИНИСТРЛІГІ МЕН АСТАНА ҚАЛАСЫ ƏКІМДІГІНІҢ ТІЗЕ ҚОСУЫМЕН ЕЛОРДАДАҒЫ БІЛІМ БЕРУ МЕКТЕПТЕРІНІҢ 9-11 СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ АТА-АНАЛАРЫНА АРНАЛҒАН ЕСІРТКІГЕ ҚАРСЫ АКЦИЯ ӨТТІ. Гүлнəр МАҒЗҰМОВА

ТЕМІРЖОЛ БОЙЫНДАҒЫ ТƏРТІП ПЕН ЖҮК ТАСЫМАЛЫНЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІН САҚТАУ – БІРІККЕН ЕҢБЕКТІҢ ЖЕМІСІ. БҰЛ ЖАУАПКЕРШІЛІКТІ АБЫРОЙМЕН АТҚАРУҒА ІШКІ ІСТЕР ЖЕЛІЛІК САЛА МАМАНДАРЫМЕН БІРГЕ ҰЛТТЫҚ ҰЛАН АЙМАҚТЫҚ КОМАНДОВАНИЕЛЕРІНІҢ ҚОСЫП ЖҮРГЕН ҮЛЕСІ ДЕ ЗОР.

АТА-АНАЛАР ДА АҚПАРАТТАНДЫРЫЛДЫ

Бұған дейін мектеп оқушылары, у н и в е р с и т е т ж ə н е к о л л е д ж студенттері арасында өткізіліп кел-ген акция бұл жолы ата-аналардың арасында жалғасын тапты. Себебі, ұйымдастырушылар жоғары сынып ата-аналарын балаларының есірткімен əуестенуінің алдын алуды ескертуді жөн көріпті. Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің студенттер үйінде өткен акцияға ІІМ Есірткі бизнесіне қарсы күрес департаментінің бастығы, əділет генерал-майоры Сұлтан Құсетов

Төтенше жағдай, өрт қауіпсіздігі дегеніміз не? Өрт сөндіргішті қалай қолданады? Төтенше жағдай немесе өрт орын алған жағдайда қандай іс-қимыл қолдануға болады? Осының барлығына Қостанай қаласы қалалық балалар шығармашылығы мектебі базасында құралған өрт сөндірушілер мен құтқарушылардың «Жас Ұлан» клубында оқытады.

Мерекеге қала əкімі, əкімнің орын-басарлары, барлық бөлімшелердің бастықтары жəне қала тұрғындары қонақ болды. Бұл күні жаймашуақ ауа райы да барлық қатысушыларды қуанышқа бөледі. Қатысушылар да, көрермендер де қалалық алаңға көтеріңкі көңіл-күймен келді.

Е р а з а м а т т а р қ ұ р м е т к е бөленген мереке ҚАЖД УК-161/12 мекемесінің қызметкерлері – əділет майорлары Дастан Исмаилов пен Алексей Соборов, əд ілет капи-т а н ы Ме й і р і м ғ а л и Н ұ р б е к о в т і зейнеткерлік демалысқа шығарып салу салтанатымен тұспа-тұс кел-ген еді. Қылмыстық атқару жүйесі саласына саналы ғұмырын арнаған азаматтарға қала басшыларының атынан Арқалық қаласының əкімі Ғазиз Бекмұханбетов құттықтау сөзін жеткізсе, Қостанай облысы бойынша ҚАЖД УК-161/12 мекемесі басшылығының атынан мекеме бастығының орынбасары, əділет подполковнигі Абил Жалелов сөз сөйлеп, сый-құрмет көрсетті.

Ал, мерекелік концертте УК-161/12 мекемесінің қызметкерлері барлық қала тұрғындарының көң іл інен шыққан керемет нөмірлер дайындады. Концерттің жүргізушілері – мекеме қызметкерлері Арайлым Жақыпбекова мен Владимир Свистун жиналған жұрттың көңілін тауып, көтеріңкі күй сыйлады.

Жуырда ҚР Ұлттық ұланы «Оңтүстік» аймақтық командованиесінің қолбасшысы азаматтардың қоғамдық қауіпсіздігін қамтамасыз ету мен нығайтуда аймақтық командованиенің əскери бөлімдерімен бірге белсенді жұмыс істеген Алматы-1 стансасындағы Ішкі істер желілік басқармасының қызметкерлерін марапаттады. ҚР Ұлттық ұланы «Оңтүстік» аймақтық командованиесінің қолбасшысы А.Сералиевтің бұйрығымен Алматы-1 стансасындағы Ішкі істер желілік басқармасының бастығы, полиция полковнигі Д.Таникенов пен Алматы-1 стансасындағы желілік полиция бөлімшесінің бастығы Ж.Майбасов «Қоғамдық тəртіпті сақтағаны үшін» төсбелгісімен марапатталса, бір топ полиция қызметкері мақтау қағаздарына ие болды. Сондай-ақ, жұмыстағы үздік көрсеткіштері үшін Алматы-1 стансасындағы ІІЖБ-нің патрульдік по-лиция тобының полицейі, полиция старшинасы Нұрлан Мамырбаев Ішкі істер министрі, генерал-полковник Қ.Қасымовтың алғысына ие болды.

Алматы-1 стансасындағы ІІЖБ айдауылдау қызметінің айдауыл-полицейі, полиция аға сержанты Айдар Бөлегенов болса ІІМ Көліктегі Ішкі істер департаментінің грамотасын иемденді. Сонымен қатар, ІІЖБ есірткі бизнесіне қарсы күрес бөлімінің жедел уəкілдері, полиция капитаны Ж.Мақанов пен по-лиция лейтенанты Б.Сансызбай, криминалдық полиция бөлімінің, кіші жедел уəкілі Е.Хамзановқа департамент бастығының алғысы жарияланды.

Марапатқа ие болғандарды құттықтаған соғыс ардагері, Алматы-1 стансасындағы ІІЖБ Ардагерлер кеңесінің төрағасы И.Пацюк ердің атын еңбек шығаратынын, адал еңбектің абыройға бөлейтінін атап өтті.

Музейге 1968 жылдан бастап Тайпақ аудандық Ішкі істер бөлімінде абырой-лы қызмет жасап, басшылық қызмет атқарған Ұлы Отан соғысының жəне ішкі істер органының ардагері, милиция полковнигі Ғабделқайыр Қуаншалиев жəне осы уақыт аралығында Тайпақ полиция бөлімінде жұмыс жасаған, басшылық қызметте болған зейнеткер ағаларымыздың өмірбаяндары, нысанды киімдері мен марапаттары, қолданылған заттары қойылған.

Өскелең ұрпақтың тəрбиесіне көңіл бөліп, жас ұрпақтың патриоттық сезімдерін ояту, тарихи сананың қалыптасуына ықпал ету мақсатымен Тайпақ полиция бөлімінде тұңғыш рет музейдің ашылуына себепкер болған Тайпақ полиция бөлімінің бастығы, полиция подполковнигі Ренат Дегенбаев музейдің ашылу салтанатында алғашқы құттықтау сөзін сөйлеп Тайпақ полиция бөлімінің тарихына тоқталып өтті.

Ренат Маратұлы сөйлеген сөзінде Ұлы Отан соғысының жəне ішкі істер органының ардагері, полиция полковнигі Ғабделқайыр Қуаншалиев 1965-1979 жылдар аралығында Тайпақ аудандық Ішкі істер бөлімінде басшылық қызмет атқарған. Сол кезеңде 1966 жылы Ғабделқайыр Зейінұлы аталған ғимараттың қарауындағы қызметкерлердің күшімен іргетасын қалап бастап, 1968 жылы ғимараттың жарын тұрғызып жабдықтап ғимарат Орал облысы атқару комитетінің Ішкі істер басқармасының бастығы, милиция полковнигі Захар Гапоновтың қатысуымен салтанатты түрде ашылып, пайдалануға берілген. Сол уақыттан бері Тайпақ полиция бөлімі мекемесі жұмыс жасап келеді.

Музейдің ашылу салтанатына арнайы келіп қатысқан құрметті қонақтар –Тайпақ ауылының əкімі Боранбай Қыдырғожин, аудан прокуроры Нұрлыбек Сабитов пен Тайпақ полиция бөлімінде қызмет еткен аға буын өкілдері құттықтау сөз сөйлеп, Тайпақ полиция бөлімінде ашылып отырған музей жұмысына сəттіліктер тілеп, осындай игі бастаманы соңына дейін жеткізген азаматтарға ризашылықтарын айтты.

Салтанатты жиында Ақжайық аудандық Ішкі істер бөлімінің бастығы, по-лиция подполковнигі Абылайхан Серіков Тайпақ полиция бөлімінің бірқатар қызметкерін Батыс Қазақстан облыстық Ішкі істер департаментінің бастығы, полиция полковнигі Махамбет Абисатовтың атынан грамотамен марапатта-ды. Сонымен қатар, осы мерекелік шараға орай Тайпақ полиция бөлімінің ұйымдастыруымен Ақжайық ауданы ішкі істер органының қызметкерлері ара-сында шағын футболдан жарыс өтті. Спорттық сайыста топ жарған жеңімпаз ко-мандалар бағалы сыйлықтармен, сондай-ақ, мадақтамалармен марапатталды.

қатысып, ата-аналарға ұл-қыздарын індеттен қалай сақтау қажеттігі ту-ралы құлаққағыс жасап, бұл бағытта ІІМ қолға алған нақты жұмыстарға тоқталып өтті. Айта кету керек, бұл акцияға 200-ге тарта ата-ана қатысты. Акцияға қатысқан ата-аналардың баланың тағдырына жа-уапты екендерін естеріне салды. Сондай-ақ, департамент бастығы ата -аналарды нашақорлықтың салдары, жас ағза үшін біржолғы есірткі тұтынудың қауіптілігі туралы ақпараттандырды.

Акцияның көздеген мақсаты да – жастардың есірткіге қарсы наза-рын аудару, оны тұтынудан қорғау, саламатты өмір салтын ұстануға үгіттеу, ата-аналарды есірткі за-л а л ы т у р а л ы д е р у а қ ы т ы н д а құлақтандыру, сондай-ақ, баланы нашақорлардың тобына тап болудан аулақ ету. Осы мақсатта ата-аналарға нашақорлықтың алғышарттары туралы да айтылды. Олар мамандардың құнды мағлұматтарын ұйып тыңдады. Жазғы демалыс уақытында балаларына сақ қарап, қатты көңіл бөлу керектігі тура-лы айтқан ІІМ Есірткі бизнесіне қарсы күрес департаментінің аға инспекторы, полиция майоры Риза Төлеубаева: «Баланы есірткіден сақтандыруға қатысты акцияға ата-аналарды қатыстырудың маңыздылығы зор. Ғасыр індетіне айналған қасіреттің а л д ы н а л у ғ а б а ғ ы т т а л ғ а н і с -шаралар Астана қаласының көптеген мектептерінде өтті. Аталған акция мек-теп оқушылары, колледж студенттері, ата-аналардан бөлек, балалар үйінің тəрбиеленушілерін де қамтыды», – деді.

П о л и ц и я м а й о р ы н ы ң с ө з і н е қ а р а ғ а н д а , ж а с ө с п і р і м д е р нашақорлығының төмендеу тенденция-сы байқалады. Қазақстан тəуелсіздігін енді алған жылдары елімізде 50 мыңға тарта нашақор болса, соңғы 10 жылдың ішінде олардың саны 38 пайызға төмендеген.

САЛТАНАТ

САПҚА ҚОСЫЛҒАН 200 ЖАСБахыт МҰҚАНОВА, Қостанай облысы

ҚОСТАНАЙДА «ЖАС ҰЛАН» ЖАСӨСПІРІМДЕР ҚАТЫСУШЫЛАРЫН ӨРТ СӨНДІРУШІ – ҚҰТҚАРУШЫЛАР ҚАТАРЫНА САЛТАНАТТЫ ТҮРДЕ ҚАБЫЛДАУ ӨТТІ.

Адал еңбек абыройға бөлейді

Тайпақтағы тұңғыш музей

Ердəулет БИСЕНҒАЛИЕВ, Батыс Қазақстан облысы

ҰЛЫ ОТАН СОҒЫСЫНЫҢ 71 ЖЫЛДЫҚ МЕРЕЙТОЙЫ ҚАРСАҢЫНДА АҚЖАЙЫҚ АУДАНЫ ТАЙПАҚ ПОЛИЦИЯ БӨЛІМІНДЕ ТҰҢҒЫШ РЕТ МУЗЕЙ АШЫЛДЫ.

Гүлшат ЕСКЕНДІРОВА, Қостанай облысы

ҚОСТАНАЙ ОБЛЫСЫНЫҢ АРҚАЛЫҚ ҚАЛАСЫНДА ОТАН ҚОРҒАУШЫ КҮНІ «НА-УРЫЗ» АЛАҢЫНДА ҮЛКЕН МЕРЕКЕЛІК КОНЦЕРТПЕН АТАЛЫП ӨТТІ. ШАРА КЕЗІНДЕ ҚАЛАНЫҢ БАРЛЫҚ КҮШ ҚҰРЫЛЫМДАРЫ АУЫЗБІРШІЛІКТЕРІН ТАНЫ-ТЫП, ӨНЕРЛЕРІН ДЕ ОРТАҒА САЛДЫ.

ҚҰРМЕТ

АЗАМАТТАРЫН АРДАҚТАҒАН МЕКЕМЕ

Мерекелік бағдарламаны «Қазақстан – қыран далам» əнімен Ерлан Абильдин, Жанар Ануарова, Əділет Мырзабаев пен Гүлшат Ескендірованың квартеті ашты.

Сонымен қатар, Ерлан Абильдинның орындауындағы «Жаса, Қазақстан!», Ə д і л е т М ы р з а б а е в т а м а ш а тамылжытқан «Я - казах» жəне Гүлшат Ескендірованың орындауындағы «Сарбаздар» əндері мекеме жігіттерінің билерімен əрлене түсті. Ал, мекеме қызметкерлерінің офицерлер вальсі

ерекше қойылым болды. Қорытынды бөлімде қызметкерлер хор айтып, солистер Оксана Вотчель мен Ерлан Абильдинның жетекшілігімен танымал əндерге попурри орындады.

«Мұндай мерекелік іс-шаралар қызметкерлердің шығармашылықтарын шыңдап, өнерлерін ашады жəне қызметкерлердің міндеттерін ғана адал орындап қоймай, жаппай мəдени іс-шараларда да таланттарын көрсете алатындықтарын байқатты», – дейді шараны ұйымдастырушылар.

Таяуда Қостанай облысының Төтенше жағдайлар департаменті «Өрт сөндіру жəне апаттық-құтқару жұмыстары қызметі» ММ Қостанай қаласы №2 ар-найы мамандандырылған өрт сөндіру бөлімі аумағында 200 жасұландықты өрт сөндіруші-құтқарушылар қатарына салтанатты түрде қабылдау өтті.

Б а л а л а р ө р т с ө н д і р у ш і -құтқарушылар қатарына кіру ан-

т ы н қ а б ы л д а д ы , «Оттық – балалардың о й ы н ш ы ғ ы е м е с » тақырыбында флеш-моб өтк і зд і , соны-мен бірге Отанымыз – Қазақстанға де -ген патриотизм мен сүй і спеншіл і г ім і зд і айқындайтын өлеңдер оқыды, əндер айтты.

Клубтың ашылуы-на Қостанай облысы Төтенше жағдайлар д е п а р т а м е н т і қызметкерлері мен шақырылған арда-герлер қатысты, олар клуб мүшелеріне тілек сөздерін айтты.

Балаларға үлкен жоспарлар мен үміт артылуда, өйткені олар біздің қызметіміздің озық «жетекшілері», оларға өз құрдастарымен араласып əңгіме құрғанда төтенше жағдайлар м е н ө р т т е р д і ң а л д ы н а л у ғ а бағытталған қауіпсіздік шарала-рын қадағалау қажеттілігін жеткізіп сендіру оңай болып келеді.

К л у б т а ө р т - т е х н и к а л ы қ үлгілерін жасау жəне құрастыру, шығармашылық əуесқойлар (үгіттеу бригадалары, үгіттеу театрлары), жас тілшілер топтары, өрт сөндіру спорты мен жəне т.б. секциялар жұмыс істейді.

К л у б қ а қ а м қ о р ш ы ұ й ы м д а р бек іт ілген, олар материалдық-техникалық базаларды құруға тəжірибелік көмек көрсететін «Ерікті өрт сөндірушілер қоғамы» Қостанай қоғамдық бірлестігі мен «Төтенше жағдайлар органдарының Қазақстан ардагерлер ұйымы» қо ғамдық бірлестігінің Қостанай облыстық фи-лиалы.

Клуб мүшелері жазғы демалыс мезгілінде мектеп алаңдарындағы кішкентай балалармен түсіндіру жұмыстарын жүргізуге қазірден дайын-далуда. Үгіттеу бригадаларын құрып, өрт сөндіру тақырыбында оқыту ой-ындары мен шағын қойылымдардың сценарийлерін əзірлеуде.

№ 93 (3970), четверг, 19.12.20134 е-mail: nastraje@mail.ru№38 (4204), сейсенбі, 24.05.2016 е-mail:sakshy@rambler.ru

ӨЗЕКТІ

Алаңдамасқа амал жоқ. Себебі, əлемде осыдан 10-15 жыл бұрын бар-жоғы 400-500 теракт орын алса, арада 5 жылдан соң бұл сан бірнеше есе өсіп, 4-5 мыңға жеткен. Ал бүгінде дүниежүзі бойынша жыл сайын 10-15 мың терракт болады. Мəселен, əлемде өткен бір жылдың өзінде ғана 14 мың терракт тіркелген. Ұлттық ұлан Бас қолбасшылығында дəріс оқыған Президент жанындағы Қазақстан стратегиялық зерттеулер институтының директоры, саясатта-нушы Ерлан Қариннің айтуынша, осы террорлық əрекеттердің 60 пайызы Ауғанстан, Пəкстан, Үндістан, Ирак, Сирия елдеріне тиесілі. Ал Сириядағы жағдайдың шиеленісуіне не себеп?!

Алайда, бір ғана Сирияны бөліп-жарып қарауға тағы болмайды. Себебі, бұл жағдайды Ауғанстан, Ирак елдері де бастарынан кешіп отыр. Түрлі саяси радикалды күштердің тартысы жүріп жатқан Ауғанстан көп уақыт радикалды күштерге қызмет етіп келді. 2014 жылы Ауғанстан бас-шысы ауысқаннан кейін террорлық актілер одан бетер артып, жағдай қиында ғ ан . Соң ғы 2 - 3 жылда лаңкестік шабуылдардың 30 пайызға өскені тағы бар.

« Т е р р о р л ы қ ə р е к е т т е р мемлекеттің ішкі саяси жағдайға с а л қ ы н ы н т и г і з б е й қ о й м а д ы . Мəселен, бұл елде былтыр өткізілуі ти іс сайлау осы жылға ауысты-рылды. Сарапшылардың пікірінше, сайлау биыл да кейінге шегеріледі. Я ғ ни , б ұның б арлығына е лде ішкі тұрақтылықтың жоқтығы се-беп», – деді Ерлан Карин. Тіпті, бүгінде Ауған жерінің кейбір аумағы биліктің бақылауынан тыс қалған. Кейбір провинциялар талибтердің бақылауына өткен. Ал қазақстандық сарапшы Ерлан Карин əлем елдері арасындағы ашық текетіресті геосая-си жағдайдың ушығуымен байланыс-тырса, Ауғанстанның экс-президенті Хамид Карзай бұған əлемдегі ірі дер-жавалар арасында сенімнің жоқтығы себеп екенін айтады.

Сенімсіздіктен бұрын саяси шиеленіс себеп болып отырғанына сендірген сарапшы: «Бұл құбылысты 10-15 жыл бұрын «сенімсіздік» деп айта алар едік, қазір бұл сенімсіздік емес, алып мемлекеттер арасындағы ашық текетіреске, қақтығысқа айналып отыр. Бірақ соңғы уақыттағы əлемдік саясаттағы жағымсыз тенденцияның бір і – мемлекеттер арасындағы тікелей саяси-экономикалық жəне əскери қақтығыстардың орын алуы күшейіп бара жатыр. Сондықтан қазір, өкініштісі, сенімсіздіктің емес, кəдімгі ашық түрдегі қақтығыстың пайда болғанын, оның өршіп бара жатқанын көріп отырмыз», – деді Е.Қарин.

ТЕРРОРИЗМ ТАЌСІРЕТІ

Жадыра МЫРЗАХМЕТОВА, суреттер Серік ЖОЛДАСПЕКОВТІКІ

ТАМЫРЫН ТЕРЕҢГЕ ЖАЙЫП КЕЛЕ ЖАТҚАН ТЕРРОРИЗМ КЕСЕЛІНІҢ КЕСІРІНЕН ТҰТАСТЫҒЫН ЖОҒАЛТҚАН АУҒАНСТАН, СИРИЯ, ИРАК МЕМЛЕКЕТТЕРІНІҢ ХАЛ-ЖАҒДАЙЫ МҮШКІЛ. ТҰТАСТАЙ МЕМЛЕКЕТТІ КҮЛ-ТАЛҚАН ЕТКЕН ТЕРРАКТІЛЕРДІҢ ТОЛАСТАМАЙ ТҰРҒАНЫ ТƏУЕЛСІЗ ЕЛІМІЗ ҮШІН ДЕ ҚАУІПТІ. АСЫЛЫНДА, СОҢҒЫ ЖЫЛДАРЫ ҚАҚТЫҒЫС НҮКТЕЛЕРІНЕ АТТАНАТЫН ҚАЗАҚСТАНДЫҚ АЗАМАТТАРДЫҢ АРТҚАНЫ АЛАҢДАТАРЛЫҚ.

Сирияның жай-күйіне ауысатын болсақ, «Араб көктемі» сияқты түрлі революциялардың салдарынан Сирия елдері деградацияға ұшырап, біртұтастығын жоғалтты. Бұл елдің орналасқан географиялық орны террорлық қақтығыстар үшін қолайлы болып отыр. Бүгінде бұл елде ішкі күштердің қолдауын қитұрқы пай-даланып отырған 20-дан 40-қа жуық радикалды топ тірлігін бітіріп отыр. Енді кейбір деректерге сүйенсек, Сирия, Ирак аумағында 20-35 мыңға жуық содыр қақтығысуда. Олар Сирия аумағын бөліп алып, өзара шайқасуда. Бұлардың ішінде аса ірі топтар – «ИГИЛ» жəне «Джебхат əл-Нусра». Ек інші ір і топтар – «Джебхат əл-Нусра» мен «Əл-Қаида» арасында əлем елдерінің əскери қақтығыстарынан кем түспейтін тар-тыстар жүріп жатыр.

ОРТАЛЫҚ АЗИЯҒА АУЫЗ САЛҒАН КЕСЕЛ

С ө з д і ң ш ы н ы к е р е к , И р а к , С и р и я , А у ғ а н с т а н е л д е р і н д е шиелен і с к ен жа ғдай Орталық Азияның қауіпсіздігіне көлеңкесін түсірмей қоймайды. Орталық Азияда э к с т реми с т і к қ о з ғ алыс т ардың алғышарттары пайда бола бастағаны осының дəлел і . Сорақысы сол, Орталық Азия азаматтары террорлық қақтығыстар жүріп жатқан елдерге жаппай ағылуда. Бұған бір себеп –

Орта Азия мемлекеті саяси тұрақсыз Ауғанстан, Сирия, Ирак, Пəкстан сынды мемлекеттермен шектесіп жатыр. Мəселен, алыс шалғайда жатқан Ауған жеріне соғысуға бару үшін Орталық Азия азаматтарына қарағанда шетелдік содырлар айлап уақыттарын жоғалтады.

Жалпы алғанда, қауіпті аймақтарда соғысып жүргендердің басым бөлігін Араб елінің содырлары құраса, екінші үлкен топ Еуропа елдерінен келгендер-ден тұрады. Содан соң, шамамен жал-пы саны 5 мың адаммен Ресей, Орталық Азия елдерінен шыққандар бастап келеді. «Сирия жерінде Орта Азиядан жəне Қазақстаннан барған мыңдаған адам соғысып жүр. «Алайда, Белгия, Франция сияқты Еуропа елдерінен келген содырлармен салыстырғанда көп болмағанымен, олардың саны күрт артып келеді. Тіпті, олар түрлі радикалды топтардың құрамына өтіп, бір-біріне қарсы шайқасып жүр», – деді сарапшы.

Айтуынша, Сирия, Ауғанстан, Иракта атойлап шайқасып жүрген қазақстандықтардың нақты саны белгісіз. Алайда, соңғы деректер көрсетіп отырғандай, қанды қақтығыс алаңына аттанған қазақстандықтардың саны 200-ге жуық. Екі жүз адам – бұл ауыл-аймақтағы бүтіндей бір мектеп оқушыларының саны екенін ескерсек, аз емес. Оның үстіне қара Қытай сияқты құжынап жатқан халық

болсақ бір жөн. Бəлкім, сонда 200 адамның орны ойсырап қалмас па еді?! Дей тұрғанмен, Тəжікстан мен Қырғызстаннан елдерінен аттана-тындар Қазақстанға қарағанда екі есе көп. Ресми деректерге сүйенсек, Қырғызстаннан қырғынның ортасы-на бет алатындар 500-ге тарта, ал Тəжікстаннан радикалды топтардың құрамына 1 мыңға жуық адам қосылған.

ДІНДАР ДҮМШЕЛЕРСарапшының сөзіне қарағанда,

азаматтарды радикалды ұйымдардың құрамына кіріп, қақтығыстар орын алып жатқан жерге баруға түрлі себеп итермелейді. Тіпті, əр мем-лекетте себеп əртүрлі. Мəселен, Еуропа сияқты мемлекеттерге қатысты айтар болсақ, бұл елдерде дағдылы өмір салты мен əлеуметтік экономикалық мəселелердің тікелей əсер і бар . Б ірақ , содырлармен əскери қақтығыстарға қатысуға де-ген құлшынысын қанағаттандыру үшін соғысып жүргендер де жоқ емес көрінеді. Ал қанды қақтығыстар жүріп жатқан Сирия, Ирак елдеріне бет алып, шайқастарға қатысып жүрген Орталық Азия елдерінің азаматтарын бірнеше топқа бөліп қарауға болады. «Бірінші – өмірде қиын жағдайға тап болғандар, яғни Сирияға бет алғандардың басым бөлігі жиһадтың құрамына алынуды

жүрміз. Содан да болар, Сирияға үрім-бұтағын қалдырмай аттанатын-дар артпаса, азаймай отырғаны.

Аласапыран Сирияға «Алланың қалауымен» ке ткен ақ төбел і к келіншек те теріс ағымдағы діннің ықпалына ұшыраған болса керек. Жақындарына қалдырған қоштасу хатында: «Мама, мен кетіп барамын. Бəрі бір Алланың қалауымен. Мені кешіріңіздер, сіздерді жақсы көремін. Ақгүлді сізге тапсырдым. Сирияға кетіп қалдым. Мені іздемеңіздер. Мені өлі деп санаңыздар», – деп жазған. Ол екі жасқа əлі толмаған Ақгүл есімді кішкентай қызын еңіретіп тастап кетіп отыр. Баласы болса көпке дейін анасын іздеп, жылауын тоқтатпай, жүдеп-жадап кеткен. Білетіндердің айтуынша, заманауи ашық-шашық жүретін қыз екінші рет күйеуге шыққаннан кейін «бүлініп» шыға келген. Оның хиджапқа ора-нуына күйеуі итермелеген деген алыпқашпа əң г імелерд і ң шет і қылтияды. Мұны құрбы-құрдастары да растап отыр. Олардың айтуын-ша, Гүлбанудың дін туралы əңгімесі оларды шошыта бастаған, содан да аралары суып кеткен екен. Кейін оның Сирия асып кеткенін естіп есеңгіреп қалып отыр. Гүлбану ана-сына Сирияға аман-есен жеткенін айтып хабарласқанда қайтып келгісі келет ін ін де жасырмаған. «Б ір хабарласқанда, қаншалықты рас айтқанын білмедім, бірақ қайтып оралуға сөз берді», – дейді Сирияда соғысып жүрген қыздың анасы.

ШЫҒАТЫН ІЗ ЖОҚҚау іпт іл і г і сол , қаз ірг і кезде

жиһад идеологиясы қызықтыра бастағандықтан əлем елдерін ің халқы жиһадтың құрамына кіруге талпына бастады. Ал сол жақта болып келген қазақстандық аза-маттар Сирияға барудың оңай емес екенін айтады. Айтуларынша, барған адамның қайтып келуі екіталай. «Қазақстандық азаматтардың көбісі бұл қақтығыстар ешқандай да жиһад емес, геосаяси шиеленістен туған шайқас екенін көріп, көңілдері қалады да үшінші күні-ақ артқа қайтудың амалын іздейді. Дегенмен, Сирияға «кіретін із бар, шығатын із жоқ». Себебі, қақтығыс алаңынан қашып

P.S . ОРТАЛЫҚ АЗИЯ ТЕРРОРИСТЕРДІҢ ОРДАСЫ-НА, ТЕРАКТІЛЕРДІҢ АЛАҢЫНА АЙНАЛМАСЫН ДЕСЕК, ДІҢГЕГІМІЗДІ КЕМІРГЕН ДІНИ БІРЛЕСТІКТЕРМЕН КҮРЕСТІ КҮШЕЙТУІМІЗ ҚАЖЕТ. ОСЫ ОРАЙДА ҚҰҚЫҚ ҚОРҒАУ ОРГАН-ДАРЫН БАРЫНША ҚОЛДАУҒА ТИІСПІЗ, СЕБЕБІ, ТЕРРОРЛЫҚ ҰЙЫМДАРДЫҢ ЛАҢКЕСТІК ƏРЕКЕТТЕРІНЕ СОЛАР АРҚЫЛЫ ТОЙТАРЫС БЕРЕ АЛАМЫЗ.

АЙТЫЛҒАН СӨЗЕрлан КАРИН:

– Бізді жас азаматтарымыздың қолына қару алуға итермелейтін алғышарттар, себептер, факторлар алаңдатуы тиіс. Соңғы жылда республика көлемінде 148 Қазақстан азаматы «Терроризм» бабы бой-ынша сотталса, оның 83-і осындай баппен істі болды. Сондықтан бұл мəселеге немқұрайлы қамағанымыз жөн.

көздеген жоқ, олар қиын жағдайдан қашып құтылу үшін жасырыну мақсатында барды. Себебі, қандай да б ір қаржылық қиындықтар , материалдық мəселелер оларды тығырыққа тіреді. Əдетінше, олар Ресей, Түркия елдерінде бой таса-лады, содан барып түрлі террорлық топтардың ықпалымен Сириядан бір-ақ шығады», – дейді Ерлан Карин.

Б ұ л р е т т е , д і н ж о л ы н д а ғ ы дүмшелерді де айтпай кетуге бол-мас. «Дүмше молда дін бұзар» деген-дей, діни сауатсыздықтың кесірінен д і н жолында ғылар т үрл і д і ни экстремистік ағымдардың жетегінде кетіп, Сирияға сапарлап жүр емес пе?! Есте болса, қазығұрттық діндар азаматтың отбасымен бірге Сирияға аттанғаны көпке дейін елдің аузын-ды жүрді. Бір қызығы, Мəуленовтер жанұясының отағасы Марат мектепте мұғалім болып жұмыс істеген. Кетер алдында өз еркімен жұмыстан шығу жөнінде арызын тастап, сол кет-кен күйі қайтып оралмаған. Содан кейін оларды ауыл тұрғындары да көрмеген. Алайда, ел қатарлы өмір сүрген азамат еш күмəн тудырмаған да екен. Дін жолын ұстанғанын білгенімен күдіктенген біреу болмап-ты. Сорақысы сол, Сирияға соғысуға өзімен бірге отбасын, яғни алты баласы мен жан жарын ала кет-кен. Бұған не себеп?! Ал көбіне-көп зардап шегетін де осы отбасы мүшелері... Соңғы уақытта «Ислам мемлекеті» Сирия даласы отбасымен тұруға қолайлы аймақ екенін ай-тып, азғыра бастағаны туралы естіп

құтылу – азаптың азабы. Қаланың бір нүктесінен келесі нүктесіне жету үшін оларға түрлі радикалды топтардың бақылауындағы қатаң тексеру-ден өтуге тура келеді. Артқа қайту қиын болғандықтан амалсыздан сол жақта қалуға тура келеді. Соғыстың аты – соғыс, олардың көбісі сол жерде көз жұмады», – дейді Ерлан Тынымбайұлы.

Мəселен, 2015 жылдың деректері бойынша əскери қақтығыстар кезінде 80 қазақстандық азамат қаза тапқан. Қазақ тапқан лаңкестердің отбасы мүшелері, бала-шағасы сол жақта қалып қоятыны да қиындық тудырып отыр. Сирияда оларды түрлі топтарға бөліп, балалар бір бөлек мақсатта пайдаланылады. Қыз-келіншектердің қандай «қызметке» жегілетіні айтпа-са да түсінікті. Ал бүгінде талай қазақ Сириядан қайта алмай жүргенін жоққа шығара алмаймыз.

Бұл ретте əлеуметтік желі террорлық ұйымдардың қуатты ақпараттық құралына айналып отырғанын да айта кету керек. Террорлық ұйымдар мен ра-дикалды топтар əрекет етудің жаңаша түріне көшкен. Əлеуметтік желілер арқылы белсенді насихат жүргізеді. Мəселен, ИГИЛ-дің өткен жылы 6 айдың ішінде 10 мың аккаунт ашқаны ту-ралы дерек бар. «Бұрын радикалды ұйымдардың сайттарын бұғаулайтын едік, сол үшін олар сайттардан əлеуметтік желілерге өтіп жатыр. Оның ішінде жастар жаппай қолданатын Вконтакте сияқты желілерде ашықтан-ашық насихат жүргізіліп келеді», – дейді институт директоры.

ЖУЫРДА БАТЫС ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСТЫҚ ҚАЗАҚ ДРАМА ТЕАТРЫНДА ҚОЮШЫ РЕЖИССЕРІ СҰЛТАН СРАИЛОВ ПЕН ҚОЮШЫ СУРЕТШІСІ ҚАЙЫР ОРАЗҒАЛИЕВТІҢ «АДАСҚАН МАХАББАТ» АТТЫ ДРА-МАСЫ САХНАЛАНДЫ.

Қойылым өмірдің ағы мен қарасындай тағдырдың тарты-сына толы сахналық шығарма. Драма барысында полиция полковнигі Кайыржан Досболовтың тергеу ісі, тергеудегі ақ қанмен ауырған анасының денсаулығын жақсарту үшін Германиядан алынатын бір дəрі-дəрмектің ақшасын табу үшін есірткі тасымалдауға шарасыздан келіскен жас студенттің тағдыры сөз болады. Тергеу барысында поли-ция полковнигі осыдан 22 жыл бұрынғы жастық шағының елестеріне бой алдырып, ой елегінен өткізеді. Тағдыр тəлкегімен ауылдағы жас əйелін тастап, оқуға келген Кайыржан жастықтың мастығымен министрдің қызымен араласып, ауылдағы махаббатын ұмытып, қаланың қарбалас тірлігімен, шенінің өсуімен жүріп, министрдің қызы Кларамен отбасылы болып, екі қыздың əкесі атанады. Ауылдағы сүйген жарының тағдырынан қол үзіп қалады.

Сахналық койылымдағы жас баланың тағдыры мен по-лиция полковнигінің өткен жастық шағы бірдей сахнала-нып көрсетіледі. Қойылым аяғында ақ қан науқастығына шалынған ана, ол полиция полковнигінің бұрынғы жастық шағының ақ құсы, сүйген жаны Мариям екені, анасының өмірі үшін қылмысқа барған бала, яғни өзінің жастық шағының, махаббатының куəсі, ұрпағы Бақытжан Досболов екені анықталады.

Сахнаның төр індег і актерл і к шеберл і ктер іне , адамдардың тағдырына тəнті болғандығы халық бір сəтке өздеріне ерік беріп, көздеріне жас алды. Ж а л п ы батысқазақстандық актерлер «Адасқан махаббат» драма-сын сахнаға сəтті шығара білген. Əр кейіпкер өз образда-рын барынша ашуға тырысқан.

Сахналық қойылымнан Батыс Қазақстан облысы бойынша ҚАЖД РУ-170/3 мекемесі қызметкерлері үлкен əсер алып, жұмыстарына жаңа күшпен оралғандай болды. Өмірдің сан-қилы асуларын көз алдарына елестетіп, бір сəтке болса да түзету мекемелеріндегі қарбалас тірліктерін ұмытып, үлкен əсермен демалып қайтқан болатын.

Батыс Қазақстан облысы бойынша ҚАЖД

АЙМАҚ АЙШЫҒЫ

САХНАДАҒЫ ӨМІР ШЫНДЫҒЫ

№ 93 (3970), четверг, 19.12.2013 5е-mail: nastraje@mail.ru№38 (4204), сейсенбі, 24.05.2016 е-mail:sakshy@rambler.ru

АЙМАҚ

ТҰЛҒА

КЕЗ КЕЛГЕН МЕМЛЕКЕТ ҮШІН СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚПЕН КҮРЕС ЕҢ МАҢЫЗДЫ, ЕҢ ӨЗЕКТІ МƏСЕЛЕНІҢ БІРІ. СЫБАЙ-ЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚ МЕМЛЕКЕТТІ ІШІНАРА ЖОЮҒА ƏКЕЛІП, ҰЛТТЫҚ ҚАУІПСІЗДІККЕ ҚАУІП ТӨНДІРЕДІ.

Сондықтан Қазақстан Республикасының мемлекеттік саясатының басым бағыттарының бірі – сыбайлас жемқорлықпен күрес. Сыбайлас жемқорлықпен күресу еліміздегі күрделі мəселелердің бірі болып отыр. Бұл мəселе дамыған елдердің де, дамушы елдердің де қай-қайсысын алаңдататыны сөзсіз.

Қазақстан Республикасының 2015-2025 жылдарға арналған сы-байлас жемқорлыққа қарсы стратегиясын іске асыру жəне көлеңкелі экономикаға қарсы іс-қимыл жөніндегі 2015-2017 жылдарға арналған іс-шаралар жоспарында мемлекеттік қызмет саласындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл, қоғамдық бақылау институтын енгізу, квазимемлекеттік жəне жеке секторлардағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл, соттардағы жəне құқық қорғау органдарындағы сыбайлас жемқорлықтың алдын алу, сыбайлас жемқорлыққа қарсы мəдениет деңгейін қалыптастыру, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мəселелері бойынша халықаралық ынтымақтастықты дамыту, стратегияны іске асыруды мониторингтеу жəне бағалау, көлеңкелі экономикаға қарсы іс-қимыл сынды бағыттар бойынша іс-шаралар талдап көрсетілген. Осындай бағыттар бойынша іс-шараны жүзеге асыруға тиіспіз.

Сыбайлас жемқорлықтың қатерлі бір түрі – парақорлық. Пара беру де, пара алу да қылмыс болып есептеледі. Қазіргі кезде күнде теледидардан, бұқаралық ақпарат құралдарынан, болмаса басқа да əлеуметтік желілерден қандай да бір лауазымды тұлғаның қызметтік өкілеттілігін асыра пайдаланып, парақорлыққа жол бергені жайында жиі естиміз. Бұл, қазіргі кезде жазылмас кеселге, індетке айналып отыр. Елімізде жемқорлықпен жəне ұйымдасқан қылмыстылықпен күресті күшейту шараларына орай «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» жəне «Мемлекеттік қызмет туралы» арнайы заңдар қабылданды. Жемқорлықпен күрес арнайы дайындалған мемлекеттік бағдарлама негізінде жүзеге асырылуда.

Қызмет көрсету аумағы 1675 шақырымды құрайтын Қарағанды-Сұрыптау стансасындағы ІІЖБ бүгінгі таңда 162 қызметкер жұмыс атқарады. Оның ішінде, офицерлік құрамда 97 болса, сержанттық құрам – 63. Қарағанды-Сұрыптау стансасындағы ІІЖБ Көліктегі Ішкі істер департаментінің 2016-2017 жылдарға арналған ҚР ІІМ сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес бағдарламасын іске асыруға барынша жұмылдырылуда. Сонымен бірге, «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» жəне «Мемлекеттік қызмет туралы» қабылданған заңдардың маңыздылығын басқарманың жеке құрамы толықтай зерделеді. 2016 жылы 13 жас қызметкер Қарағанды-Сұрыптау стансасындағы ІІЖБ-на жұмысқа жаңадан қабылданды. Аталған жас полицейлерге сыбайлас жемқорлықпен күрес жол-дары, олардың алдын алуға бағытталған іс-шаралар бойынша мағлұматтар толықтай берілуде. Алайда, сыбайлас жемқорлықпен күрес жүргізуді тек ішкі істер органының қызметкерлері ғана емес, барлық Қазақстан Республикасының азаматтарының азаматтық борышы деп білу керек. Сондықтан «Жабыла көтерген жүк жеңіл» демекші, жемқорлықпен күресе жүріп, қауіпті кеселден арылуға атсалысқанымыз абзал.

Н.СҮЛЕЙМЕНОВ,Қарағанды-Сұрыптау стансасындағы ІІЖБ

бастығының орынбасары, полиция подполковнигі

Аты аңызға айналған азаматтың рухына арналған шараға генералдың т у ы с т а р ы м е н ж а қ ы н д а р ы , əріптестері, майдандас серіктері, əскери бөлімдердің жауынгерлері мен офицерлері, сондай-ақ, полиция қызметерлері қатысты.

Сал тана т ты і с -шара Махмет Дүйсенов тұрған үйдің қабырғасында орналасқан мемориал тақтасына гүл шоқтарын қоюдан басталды. Алғаш бо-лып сөз алған Павлодар облыстық ІІД Ардагерлер кеңесінің төрағасы, əділет генерал-майоры Темірхан Даубекұлы аймақтың бірінші генералын ерекше бір жылылықпен еске алып: «Мінез-құлқы өте сабырлы, парасатты еді. Əрқашан қызметтің қиындығына төзе білетін адамдарды жанына жинай-тын. Жастарды тəрбиелеуге ерекше көңіл бөлді. Сондықтан да біз бүгінгі іс-шараны жаңадан өсіп келе жатқан жастарға үлгі болсын деп, тəрбиелеу мақсатында өткізіп отырмыз», – деді.

«Достық үйінде» жалғасын тапқан еске алу шарасы кезінде жиынға қатысушылар генерал жайлы «Сердце чекиста» атты бейнефильм тамашалады.

Жақында ІІМ Алматы Академиясының бастығы, полиция генерал-майоры Талғат Кулибаевтың мұрындық болуымен, сондай-ақ, оқу ордасының қазақ жəне орыс тілдер кафедрасы қызметкерлерінің ұйымдастыруымен қара шаңырақта «Тіл мен тарих – егіз» атты дөңгелек үстел өтті.

Дөңгелек үстелге ІІМ Алматы Академиясы бастығының оқу-іс жөніндегі орынбасары, полиция полковнигі Талғат Бапанов, ІІМ Алматы Академиясы бастығының ғылыми жұмыстар жөніндегі орынбасары, полиция полковнигі Жанат Рахымжанқызы, акаде-мия профессорлық оқытушы құрамы жəне 1-курс курсанттары қатысты. Сонымен қатар, тағылымы мол жиынға құрметті қонақ ретінде Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының М.Əуезов атындағы əдебиет жəне өнер институтының жетекші ғылыми қызметкері Жолдасбек Мамбетов, осы институттың аға ғылыми қызметкері Ерболат Баятұлы, Қазақстан Республикасы Ұлттық мұражайының этно-графия бөлімінің бастығы Досымбек Хатран шақырылды.

Дөңгелек үстелді жүргізуді өз қолына алған Қазақ жəне орыс тілдері кафедрасының бастығы, филология ғылымдарының кан-дидаты, полиция полковнигі Советхан Тілеубаев: «Тіл тарихы – ел тарихы, тіл тағдыры – ел тағдыры, олай болса тіл мен тарих егіз деп айтуға толық негіз бар. Өз тілін құрметтемеген адам, өз ұлтын, өз анасын құрмет тұтпайтын адам деген сөз. Бүгінгі біздің тіл мен тарихты байланысты-ра отырып, өзекті тақырыпты қозғағалы отырған жиынымызға қош келдіңіздер», – дей келе бірінші сөз кезегін ІІМ Алматы Академиясы бастығының орынбасары, по-лиция полковнигі Талғат Бапановқа берді.

Полиция полковнигі Т.Бапанов бүгінгі жаһандану заманында жер бетіндегі əр ұлттың, халықтың өз ана тілін сақтап қалуы оңай еместігіне тоқталды. Тілі де, өзі де жойылып кеткен қаншама ұлт пен ұлыстың тағдырын еске салып өткен поли-ция полковнигі: «Бүгінгі біздің туған тіліміз, қазақ тілі, мемлекеттік тіл үшін, оның мəртебесін одан ары асыру үшін, еліміздің əрбір азаматы тіл жанашыры бола білуі тиіс», – деді. Сонымен қатар, сөз соңында Талғат Əбдірұлы басқосуға арнайы келген қонақтарға өз тарапынан алғысын білдіріп, олардың тіл жанашырлары ретінде атқарып жүрген еңбектерін жоғары бағалады.

Ұлттық ғылым академиясының М.Əуезов атындағы əдебиет жəне өнер институтының жетекші ғылыми қызметкері Жолдасбек Ормаханұлы қазақ тілінің сұлулығы мен эстетикалық көркемдігіне тоқталып, та-рихтан шолу жасап, өзіміз өмір сүріп отырған қоғамдық өмірден нақты мы-салдар келтірді. Қазақ тілінің өте бай, мақал-мəтелдерге толы, сөздік қорының өте мол, əдеби көркем тіл екендігін

АТЫ АҢЫЗҒА АЙНАЛҒАН АЗАМАТСəуле МҮСІНОВА, Павлодар облысы

ТАЯУДА ПАВЛОДАР ҚАЛАСЫНДАҒЫ «ДОСТЫҚ ҮЙІНДЕ» ІІМ-НІҢ ҚҰРМЕТТІ ҚЫЗМЕТКЕРІ, МИЛИЦИЯ ГЕНЕРАЛ-МАЙОРЫ МАХМЕТ ДҮЙСЕНОВТІҢ 100 ЖЫЛДЫҚ МЕРЕЙТОЙЫНА АРНАЛҒАН САЛТАНАТТЫ ІС-ШАРА ӨТТІ.

Кеште көзі тірі кезінде-ақ талайға ісі үлгі, сөзі өнеге болған генерал-ды еске алғандардың қатарында Ақмола облысы, Астана қаласы Ардагерлер кеңесінің өкілдері де болды. Генералдың 100 жылдық мерейтойын атап өтуге Павлодар қаласына Махмет Дүйсеновтің Астана, Қарағанды қалаларынан туыстары келді.

Ж а р қ ы н , ж а л ы н д ы с ө з б е н жиналғандардың алдында генералдың немересі, халықаралық сыныпты заңгер Ляйля Шаяхметова сөз сөйледі. Ол отбасы атынан ағартушылыққа, жалпы тарихи естелігімізді сақтап қалу ісіне атсалысқан адамдарға шы-найы алғысын білдірді. Осындай іс-шаралардың маңызды жəне қажетті екенін атап өтті. Кеште генералдың тек жауынгерлік зор қызметтерінен өзге,

сол сияқты өмірбаянының көптеген қызықты фактілері де сөз болды.

Еске алу кешіне жиналғандар филармония ретро ансамблін ің қ а т ы с у ы м е н ө т к е н ə д е б и -поэтикалық композициясының көрермендері, сондай-ақ, департамент қызметкерлерінің орындауында туған жер жөнінде айтылған əсерлі əндердің тыңдармандары болды. Тағылымы мол шара ІІД хорының орындауында болған əндермен аяқталды.

Соғыс жəне соғыстан кей інг і уақытта халықты құқық бұзушылық пен қылмыстан қорғау жолында аянбай қызмет еткен милиция ге-нералы Махмет Дүйсеновтің есімі мұндағы дүйім жұртқа белгілі. Махмет Дүйсенұлының қызмет еткен кезеңі не техника, не маман жетіспейтін ауыр уақытпен тұспа-тұс келген еді. Сол себепті де ең ауыр жылдары оған үлкен жауапкершілік артылды. Қызылордадан бастап Алматы облы-сына дейін республикадағы бірнеше криминогендік аумақтарды бақылауға алған ол ішк і і стер органының бірқатар саңлақтар тобының жас қызметкерлерін тəрбиеледі. Кейін шəк і р т тер і ұ с т а здарының і с і н жалғастырып, арасында генерал атағына да жеткендері бар. Соғыстан кейін милиция қызметкері М.Дүйсенов бірқатар мекемелерде басшылық жа-сап, еліміздің ірі өнеркəсіп объектілерін салуға атсалысты.

Махмет Дүйсеновтің өмір жолы жеңіл болған жоқ. Табандылығы мен талапшылығының арқасында ол ІІҰК кіші сержанты атағынан ІІМ генералы шеніне, жедел уəкілден облыстық ішкі істер органы бастығына дейін жетті. Ол 30 жылдан астам ІІҰК жəне ІІМ

органдарының басшылық лауазымда-рында жұмыс істеді. ІІМ-нің Қостанай, Гурьев жəне Павлодар облыстарында басқармаларын басқарды, қылмыспен күресуде жəне қоғамдық қауіпсіздікті күзетуде елеулі үлес қосты. Оның басшылығының арқасында Павлодар облысының көптеген қызметкерлері ІІМ жүйесінде жауапты лауазымдардан орын алды.

Генералдың қызмет өткеру кезеңінде Павлодар облыстық ІІБ республика ішінде ең үздіктер қатарынан көрінді, ал 1970 жылы жедел-қызмет іс-қимылының қорытындысы бойынша бірінші орынға ие болды.

Қызметкерлерді кəсіби тəрбиелеуге көп мəн бере отырып Махмет Дүйсенов Павлодар қаласында облысаралық ми-лиция мектебін ашудың бастамашысы болды.

Генерал Махмет Дүйсеновт ің Павлодар, Екібастұз жəне Ермак (қазіргі Ақсу) қалаларында маңызды халық шаруашылық маңыздағы объектілерді салудағы рөліне баға жетпейді. Онда толық көлемде арнаулы контингент күштері пайдаланылған болатын. Бұдан басқа ол жедел қызметтік істе жеке құрамның əлеуметтік-тұрмыстық жағдайын жақсарту мəселелеріне де үлкен көңіл бөлді. Сол жылда-

ры қызмет етіп, жаңа пəтерге қол жеткізген қызметкерлердің көбі гене-рал М.Дүйсеновті қамқор, қайырымды, кішіпейіл басшы ретінде еске алады.

М.Дүйсенов бастамашыл, табан-ды жұмыскер жəне басшы ретінде өте жоғары ұйымдастырушылық қабілетіне ие болған, жеке құрамды қылмыстарды ашу жəне ескерту əдістеріне үйретуге, бұл жұмыста шалғайдағы органдарға көмектесуге ерекше көңіл бөлді. Жеке өзі кадрлар-ды сұрыптауға, орналастыруға жəне тəрбиелеуге қатысты.

Сеніп тапсырылған аппарат жұмысын үйлесімді ұйымдастырғаны, қызметтегі жетістіктері, жеке бастамашылдығы үшін Махмет Дүйсенов б ірнеше рет КСРО І ІМ жəне Қазақ КСР бұйрықтарымен көтермеленді, екі ор-ден жəне тоғыз медальмен наградтал-ды, КСРО Жоғарғы Кеңесі жəне Қазақ КСР, КСРО ІІМ жəне Қазақ КСР грамо-талары жəне Құрмет грамоталарымен марапатталды.

1976 жылғы 13 шілдеде Махмет Дүйсенұлы кенеттен дүниеден озды. Павлодар қаласында ол тұрған үйде 1996 жылы мамырда мемориалдық тақта орнатылып, асыл азаматтың есімі Павлодар қаласындағы көшелердің біріне берілді.

АЗАМАТТЫҚ ҮН ТІЛІҢ -ТҰҒЫРЫҢ

Басым бағыттың берік ұстанымы

ТІЛ мен ТАРИХқос ұғымның тағылымы

Айып ИМАНҒАЗИЕВ, Алматы қаласы

ТІЛГЕ ДЕГЕН ҚҰРМЕТ ҮЗДІКСІЗ ЖАЛҒАСУЫ ТИІС. ТІЛ – ХАЛЫҚТЫҢ ҰЛТ БОЛЫП ҚАЛЫПТАСУДАҒЫ ЕҢ БАСТЫ ҚҰРАЛЫ. АНА ТІЛДЕ ӨСКЕЛЕҢ ҰРПАҚТЫҢ СӨЙЛЕЙ БІЛУІ, ҚАСТЕРЛЕП ПІР ТҰТУЫ, ОЙЫН АНЫҚ ЖЕТКІЗІП, ОНЫ МАҚТАНЫШПЕН БАСҚАЛАРҒА КӨРСЕТЕ БІЛУІ БҮГІНДЕ МАҢЫЗДЫ МƏСЕЛЕГЕ АЙНАЛҒАНЫ БЕЛГІЛІ.

нақты дəйектемелермен жеткізе білген баяндамашының айтқандары көпшіліктің көңілінен шықты. Тыңдаушылар жетекші ғалым Ж.Мамбетовке қазақ əдеби тілінің көркемдігі, оны қолданудың ерекшеліктері мен əдістеру туралы сұрақтар қойды. Баяндамашы əр қойылған сұраққа ғылыми дəлелдерді келтіре отырып жауап берді.

Сөз т ізг ін ін алған Ұлттық ғылым академиясының М.Əуезов атындағы Əдебиет жəне өнер институтының аға ғылыми қызметкері Ерболат Баятұлы ба-яндамасында тілдің қалыптасу тарихын кеңінен сөз етті. Сан ғасырлық тарихы бар, ата-бабамыздан аманат болып қалған ана тілімізді одан ары дамыту, қоғамда өз орнымен алып жүру бүгінгі ұрпақтың міндеті мен парызы дей келе, өз жанынан шығарған «Ұлтты сүю» атты өлеңін оқып берді.

Келесі сөз кезегі Қазақстан Республикасы Ұлттық мұражайының этнография бөлімінің бастығы Досымбек Хатранға берілді. Тарих ғылымдарының канди-даты Д.Хатран жиналғандар назарына «Этнографиялық ұғымдар қақында» атты баяндамасын ұсынды. Қазақ халқының ұмыт бола бастаған этнографиялық ұғымдары жайында тереңнен қозғаған ғалым тыңдармандарды өзінің нақты мысалдарға сүйене отырып келтірген

тарихи деректерімен баурып алды. Халқымыздың салт-дəстүрі, сонау за-мандарда қолданған қару-жарақтары мен тұрмыстық қолданыстағы əрбір құрал-жабдықтарының атауы мен халыққа тиг ізген пайдасы ғылыми тұрғыдан түсіндіріліп, қызығушылық туғызды. Этнограф ғалымға тыңдармандар тарапы-нан қойылған сұрақтардың анағұрлым көп болуының бір себебі содан болса керек. Тарих ғылымдарының кандидаты Д.Хатран əрбір сауалға байыппен, тұщымды жауап берді.

Дөңгелек үстелге қатысқан ІІМ Алматы Акдемиясының курсанттары тіл туралы толғаған жиынға өздерінің зор ықыласпен дайындалып келгендерін дəлелдеді. Бірінен соң бірі тұрып, халқымыздың маңдайына біткен алып ақыны, данышпан Абайдың, ұлт мақтанышына айналған Мағжанның, ақиық ақын Мұқағалидың өлеңдерін жатқа оқыған курсанттар жиналғандарды бір серпілтіп тастады.

Жалпы дөңгелек үстел сұрақ-жауап, еркін əңгімелесу түрінде өрбіді. Жиын соңында берілген уақыттың қалай тез өтіп кеткенін көпшілік сезінбей де қалды. Тіл тақырыбын қозғаған дөңгелек үстел Академия қызметкерлері мен курсанттардың қадірлі қонақтармен бірлесіп естелік суретке түсуімен аяқталды.

№ 93 (3970), четверг, 19.12.20136 е-mail: nastraje@mail.ru№38 (4204), сейсенбі, 24.05.2016 е-mail:sakshy@rambler.ru

ТАЛҚЫ

Ж.СМАҒҰЛОВА, Қостанай облысы

ТАЯУДА УК 161/2 МЕКЕМЕСІ СОТТАЛҒАНДАРДЫҢ ЕҢБЕГІН ҰЙЫМДАСТЫРУ БӨЛІМІ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ТƏУЕЛСІЗДІГІНІҢ 25 ЖЫЛДЫҒЫ МЕН ҚОСТАНАЙ ОБЛЫСЫНЫҢ 80 ЖЫЛДЫҒЫНА АРНАП «2016 ЖЫЛДЫҢ ҮЗДІК БІЛІМ АЛУШЫСЫ» АТТЫ САЙЫС ҰЙЫМДАСТЫРДЫ.

ПЕДОФИЛИЯ: азғындықтың алдын алу маңызы

Гүлнəр МАҒЗҰМОВА, Алматы қаласы

АДАМ БАЛАСЫНЫҢ ҚҰЛАҒЫНА ТҮРПІДЕЙ ТИЕТІН ЖАС БАЛАЛАРДЫ ЗОРЛАУ ФАКТІЛЕРІНІҢ ЖИІЛЕП КЕТУІ ҚОҒАМДА ҮЛКЕН АЛАҢДАУШЫЛЫҚ ТУДЫРУДА. ОСЫҒАН ОРАЙ, ПЕДОФИЛИЯ ҚЫЛМЫСЫНЫҢ АЛДЫН АЛУ БАҒЫТЫНДА АТҚАРЫЛЫП ЖАТҚАН ЖАН-ЖАҚТЫ ШАРАЛАРДЫҢ БІРІ – ҮСТІМІЗДЕГІ ЖЫЛЫ МЕМЛЕКЕТ БАСШЫСЫ Н.НАЗАРБАЕВ «БАЛАЛАР ҚҰҚЫҒЫН ҚОРҒАУ МƏСЕЛЕЛЕРІ ЖӨНІНДЕГІ КЕЙБІР ЗАҢ АКТІЛЕРІНЕ ТҮЗЕТУЛЕР МЕН ТОЛЫҚТЫРУЛАР ЕНГІЗУ ТУРАЛЫ» ЗАҢҒА ҚОЛ ҚОЙҒАНДЫҒЫ. ОСЫ ЗАҢ АЯСЫНДА ҚАЗАҚСТАНДА ПЕДОФИЛЬДЕР-ГЕ ХИМИЯЛЫҚ КАСТРАЦИЯ ЖАСАУҒА РҰҚСАТ ЕТІЛЕТІН БОЛДЫ. КАСТРАЦИЯСЫЗ ДА ЕҢ АУЫР ЖАЗАҒА КЕСІЛЕТІН ПЕДОФИЛЬДЕРГЕ ЕНДІ ДƏРІ ЕГІЛІП, ЕРКЕКТІК ҚУАТЫНАН АЙЫРУ ШАРАСЫ ҚОЛДАНЫЛАДЫ. СОНЫМЕН ҚАТАР, АТАЛҒАН ЗАҢДА АЗҒЫН ҚЫЛМЫСКЕРЛЕРДІҢ СУРЕТІН ҒАЛАМТОР АРҚЫЛЫ ƏШКЕРЕ ЕТУ ТУРАЛЫ ДА БАП БАР.

Жуырда Алматы облыстық Ішкі істер департаменті Жергілікті поли-ция қызметіне қарасты ювеналдық полицияның ұйымдастыруымен өткен «Кəмелетке толмағандарға қатысты жасалатын жыныстық сипаттағы қылмыстың алдын алу шарала-ры» атты конференция барысында кəмелетке толмаған балалардың құқығын қорғау саласында жаңа əрі баламалы əдістерді қолдану, оны Алматы облысының аумағында іске асыру жайлы келелі мəселелер қозғалды. Конференция жұмысына қатысқан Алматы облысы əкімінің орынбасары Л.Тұрлашев, аудан жəне қала əкімдерінің орынбасарлары, про-куратура, білім саласы, денсаулық, үкіметтік емес ұйымдардың өкілдері, Жамбыл, Оңтүстік Қазақстан, Шығыс Қазақстан облыстары мен Алматы қалалық ІІД ювеналдық полиция жəне əйелдерді зорлық-зомбылықтан қорғау бөлімшелерінің мамандары балаларға қатысты жасалатын қылмыстардың ал-дын алу жəне азайту жайлы пікірлерін талқыға салды.

«Балалар ға қа тысты қат і г е з қылмыстардың жылдан жылға өсіп бара жатқаны бүгінде өзекті мəселеге айналып отырғаны жасырын емес. Əсіресе, кəмелетке толмағандарға жыныстық зорлық жасау қылмысы қазір қоғамда алаңдаушылық тудырып отыр. Аталған қылмыс түріне жасалған талдау нəтижесі оның соңғы бес жылда айтарлықтай өскенін көрсетіп отыр. Атап айтқанда 2010 жылдан 2015 жылға дейінгі аралықта кəмелетке толмағандарды зорлау 15-тен 28-ге дейін, сексуалды сипаттағы зорлық əрекеттер 11-ден 20-ға дейін, 16 жасқа толмағандармен жыныстық қатынас жасау 10-нан 87-ге дейін өскен», – дейді Алматы облыстық ІІД ЖПҚ бастығының орынбасары, полиция полковнигі Ш.Сабуров.

Б а я н д а м а б а р ы с ы н д а жəб ірленушілерд ің арасында 2 жастағы сəбилерден бастап 17 жасқа дейінгі балалардың да бар екені ай-тылды. Ең көп кездесетіні 14 жас пен 17 жас аралығындағы балаларға жасалған зорлық. Олардың арасында толық емес жəне əлеуметтік жағынан аз қамтылған отбасыларының балала-ры басым. 2015 жылдың өзінде облыс аумағында кəмелетке толмағандарға қатысты 272 қылмыс тіркелсе, оның 139-ы сексуалдық сипатта. Аталған қылмыстардың негізгі себептері – ата-ана тарапынан бақылаудың жоқтығы, балалар мен ата-аналар арасындағы сенімді байланыстың осалдығы, бұқаралық ақпарат құралдарының, ғаламтор мен теледидардың кері əсер етуі.

А л , с е к с у а л д ы қ с и п а т т а ғ ы қылмыстарды дəлелдеудің өзіндік қиындықтары да мол. Дəлелдердің жоқтығы жəне уақыттың өтіп кетуі салдарынан көптеген материалдар қысқартылып жатады немесе ұзақ уақыт тергеледі. Ең сорақысы 16 жасқа толмаған балалармен жыныстық қатынасқа түсу қылмысы бойынша кінəлілерді кейде ата-аналардың

өздері екі тараптың бітімгершілікке келуіне байланысты жазадан құтқарып жатады. Мысалы, 2015 жылы ҚР Қылмыстық кодексінің 122-бабы бойынша тіркелген 87 қылмыстың тек 8-і ғана сотқа жолданса, 48-і екі тараптың татуласуына байланысты қысқартылды.

Сондықтан да тараптардың өзара татуласу тəжірибесін тоқтатып, аталған қылмыс фактісін біле тұра оны жасырған ата-аналарды жауапқа тартуға қатысты заңнамаларға өзгер істер енг ізу қажетт іг і күн тəртібінде тұрған мəселелердің бірі.

Осындай келеңсіздіктердің алдын алу бағытында атқарылған жұмыстардың бірі – Алматы облыстық ІІД ЖПҚ баста-масымен Қазақстан Республикасының «Дағдарыс бірлестігі» орталығы жəне Талдықорған қаласының «Əйелдерді қ о л д а у ж ə н е қ ұ қ ы қ қ о р ғ а у » орталығымен бірлесе дайындалған жоба. Жобаның мақсаты – кəмелетке толмағандарға қатысты сексуалдық сипаттағы қылмыстардың алдын алу жəне дер кезінде анықтау, ювенал-ды полиция қызметкерлерін қылмыс құрбаны болған балаларды анықтау жəне оларды оңалту əдістеріне үйрету.

Талдықорған қаласының «Құқық қорғау орталығының» төрағасы В .Тенн і ң «Жыныстық зорлық -зомбылықтың құрбаны болған кəмелетке толмағандардың құқығын қ ор ғ а у» а т ты б аяндама сында мұндай қылмыстардың салдарынан балалардың өзін өзі өлтіруі жиілеп кеткені жайлы айтылды. Статистикаға сүйенсек соңғы жылдары балалардың өзіне өзі қол салуы бес есеге дейін өскен.

Е л П р е з и д е н т і Н ұ р с ұ л т а н Назарбаевтың «Қазақстан-2050» С т р а т е г и я с ы : қ а л ы п т а с қ а н мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауында ана мен баланы қорғау мемлекеттің жаңа кезеңдегі əлеуметтік саясатының ажырамас бір бөлігі екені атап өтілген болатын. Елбасы осы салаға қатысты заңнамаларды қайта қарауды, оның ішінде ана мен балаға қарсы жасалған қылмыстардың жаза-сын күшейтуді тапсырды. Осыған орай жаңа Қылмыстық кодекске кəмелетке толмағандардың құқығы мен бостандығын қорғау дəрежесін көтеруге бағытталған б ірқатар түзетулер мен толықтырулардың енгізілгені белгілі. Атап айтқанда бұрынғы Қазақ ССР-нің Қылмыстық кодексінде кəмелетке толмағандарды зорлау қылмысының жазасы 8 жылдан 15 жылға дейін бас бостандығынан айы-ру болса, Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінде бұл мерзім 15 жылдан 20 жылға дейін ұзартылды. Ал, 2015 жылдың 1 қаңтарынан бас-тап күшіне енген жаңа Қылмыстық ко-дексте балаларды зорлау жазасы өмір бойы бас бостандығынан айыру болып бекітілді.

Сондай-ақ, Талдықорған қаласының «Құқық қорғау орталығының» төрағасы В.Тен өз баяндамасында мұндай қылмыстардың алдын алу

мен тергеудің шетелдік тəжірибесін де атап өтт і . Солардың іш інде АҚШ-тың Иммиграциялық жəне кедендік полициясының балалар-ды зорлықшылдардан, педофильдер мен адам саудалаушылардан, секс-туристерден жəне порнографиялық өнімдерді сатушылардан қорғау тəжірибесі таныстырылды. Сонымен қатар, АҚШ-тың кез келген тұрғыны өз үй іне немесе жұмыс орнына жақын жерде осындай қылмыскердің тұратынын білу құқығына ие екен. Штаттардың арнайы сайттарында бұрын бала зорлағаны үшін жəне басқа да бала мен анаға қатысты қылмысты жасағаны үшін сотталған қылмыскерлердің аты-жөні, суреті жəне мекенжайы жарияланады.

Б ұ л т а қ ы р ы п Қ а з а қ с т а н Р е с п у б л и к а с ы н ы ң « Д а ғ д а р ы с бірлестігі» орталығының төрағасы З. Байсакованың «Балаларға қатысты жасалатын жыныстық сипаттағы зорлық-зомбылықтың алдын алу бой-ынша шетелдердің тəжірибесі жəне оның Қазақстанда қолданылуы» атты баяндамасында да өз жалғасын тапты.

«2016 жылдың қаңтар айынан бас-тап біздің «Балалар мен жастарға арналған сенім телефоны» желісіне ба-лалар құқығын қорғауға қатысты 3162 қоңырау түссе, оның 179-ы жыныстық зорлық жəне қатыгездік туралы, –деді З.Байсакова. – Педофилдер саны жөнінен əлемде бірінші орын алатын Ресейде педофилдерді өмір бойы бас бостандығынан айыру жəне химиялық кастрация жасау туралы заң жобасы 2012 жылы қабылданған болатын. Алайда, осы заң қабылданғаннан бері бір де бір педофилге химиялық кастра-ция жасалмапты».

Ал Қытай елінде педофилдер-ге ең ауыр жаза – өлім жазасы қолданылады. Бірақ жазаны орындау істің ақ-қарасы əбден анықталғанша, яғни жарты жылдан кейін күшіне енгізіледі. Сондықтан да халқының саны жағынан Қазақстанды бірнеше есеге орап алатын Қытайда біздің ел-мен салыстырғанда балаларға қарсы жыныстық қылмыс саны əлдеқайда төмен.

Ал, Индонезияның заңы тіптен басқаша екен. Кəмелетке толмаған балаға зорлық жасаған қылмыскер жəбірленуші баланың ата-анасына не-месе туыстарына жəбірленуші баланың салмағына қарай белгілі бір көлемде алтын кесегін төлеуі керек, бірақ ондай көлемдегі алтынды сатып алу үшін ақша алынбайды. Қылмыскер алтын кесегін өзі сатып алып, жари-ялы түрде кешірім сұрап жəбірленуші баланың туыстарына беруі керек. Ол болмаған жағдайда елдің көзінше тас атып өлтіріледі. Баланың салмағы 20 келі деп есептелгенде, сатып алынуы тиіс алтын кесегінің құны 800 мың доллар болады екен. Мұндай ақшаға табысы мол деген индонезиялық кəсіпкердің де шамасы келмейтіндіктен қылмыскерге көбінесе таспен атып өлтіру қолданылады.

Психология ғылымдарының канди-даты, Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия университетінің доценті Л.Нурадинов балаларға қарсы жасалатын жыныстық қылмыстар санының артуын керісінше мұндай фактілердің қоғамда ашық түрде жариялана басталуымен байла-ныстырды. Бұндай əрекеттерді бұрын адамдар жасырын ұстайтын болса, қазір ашық шағымданады.

Сондай-ақ, сексуалдық сипаттағы қылмыстарды анықтау полиция қызметкерлеріне, əлеуметтік сала мамандарына, психологтарға жəне мұндай қылмыстардың алдын алуға жəне анықтауға мүдделі органдарға айтарлықтай қиындықтар да тудырады екен.

«Мұндай қылмыстардың алдын алу жəне анықтау бүгінде біздің қоғамда ең күрделі мəселелердің біріне ай-налып отыр. Ең бірінші кезекте сексуалдық сипаттағы қылмыстарды анықтаумен арнайы маманданған адамдар айналысуы керек. Сонымен қатар, отбасындағы жағдай, баланың психосексуалдық даму деңгейі сияқты

факторлар толығымен ескерілуі ке-рек, – дейді Л.Нурадинов. – Өйткені, мұндай қылмыстарды бірнеше себеп-тер арқылы анықтау қиындық тудыра-ды. Мысалы, қылмысқа заңды тұрғыда баға беру негізінен зорлықшылдың өзінің мойындауына, куəлердің жауа-бына жəне медициналық қорытындыға сүйенеді. Ал, егер куəлердің айтуы мен медициналық қорытындының арасында алшақтық болса қалай істеуге болады? Мұндайда жəбірленуші деген баланың, куəлер мен басқа да адамдардың айтуы бойынша объективті фактілерді дəлелдеуге тура келеді».

Конференция барысында сөз алған Алматы облысы прокурорының аға көмекшісі А.Өскенбаев қыз балалардың ерте жүкті болу фактілерін тілге тиек етті. Ерте жүкті болу – қыз балалар-ды білім алу, денсаулығын сақтау жəне қалыпты өмір сүру құқығынан айырады. Əр күн сайын дамыған ел-дерде 18 жасқа дейінгі 20 мыңдай қыз бала ана атанып жатады. ЮНИСЕФ мамандарының айтуынша ерте жүкті болу – көп жағдайда жыныстық зорлық салдарынан болады екен. Сонымен қатар, олар егер жыл сайын əлемде 7,3 миллион жасөспірім қыз ана атан-са, оның екі миллионының 14 жасқа дейін бала туатыны, ең өкініштісі күн сайын ерте жүкті болған 200 қыз баланың өмірі үзілетіні туралы фактілерді келтіреді.

Алматы облысының ата -ана -лар комитетінің төрағасы Дания Қыдырбаева «Жасөспір імдердің жыныстық тəрбиесінде «Мүшелтой» аула клубының қызметі туралы» тақырыбындағы баяндамасында аула клубтарының бала тəрбиесіндегі рөліне кеңінен тоқталды.

Осыдан 10 жыл бұрын «Мүшелтой» шағын ауданының бес үйінің ба-лаларына арнап ашылған облыс орталығындағы жалғыз аула клубы бүгінде айтарлықтай жетістіктерге жеткен. Аула клубының нег ізг і мақсаты – жасөспірімдердің бос

уақыттарын тиімді ұйымдастыру, қиын жағдайға душар болған балаларға қолдау көрсету, оларды қоғамдық ортаға бейімдеу, ата-аналардың бала тəрбиесіндегі белсенділігін артты-ру. Қазіргі таңда қаланың 400-ге жуық ұл-қызы, оның ішінде мүмкіндігі шектеулі, аз қамтылған отбасының балалары жəне «қиын» балалар 10 үйірмеге тегін қатысады. Сонымен қатар, мұнда балаларға адамгершілік-рухани тəрбие беру, кəмелетке толмағандар арасында жыныстық қол сұғушылықтың, тұрмыстық зорлық-зомбылық, суицидтік жағдайлардың алдын алу бағытында да түрл і жұмыстар атқарылады. Жағымды жаңалықтардың бірі – аула клубын-да жаңа қызмет түрі – Талдықорған қала қыздарының тəрбиесін үйлестіру орталығы ашылып, қала мектептерінде қыздар ұйымдары құрылыпты.

Ата-аналар комитетінің төрағасы Д.Қыдырбаева жеткіншек қыздарға медициналық-санитарлық қызмет көрсетуді жақсарту мен дəрігерлер тарапынан консультациялық қызмет көрсету қажеттігін ұсынды. Мұндай ақпараттар мен қызметтер тек қана құпия түрде, оңай қолжетімді болуы тиіс. Əсіресе, репродуктивті денсаулық пен жыныстық гигиена, жыныстық жолмен берілетін аурулар, жеткіншек жастағы жүктілік жөнінде, адамдардың өзара қарым-қатынасы бойынша қыз балаларды ғана емес, жеткіншек ұлдарды да кеңейтілген ақпараттармен қамтамасыз еткен дұрыс.

Ал, Алматы облыстық ІІД Тергеу басқармасының тергеушісі, поли-ция майоры Р.Саликов кəмелетке толмағандарға қатысты жасалған жыныстық сипаттағы қылмысты тергеу ерекшеліктеріне кеңінен тоқталды.

Конференция соңында ІІД ЖПҚ бастығы кəмелетке толмағандардың құқығын қорғау жəне оларға қатысты жасалған қылмыстардың алдын алуда белсенділік танытқан мемлекеттік органдар мен мемлекеттік емес ұйымдардың өкілдерін марапаттады.

Жалпы ІІМ ҚАЖК мекемелерінде кəсіби білім беру орындарының шығармашылық жұмыстардың нəтижелі үлгісін іріктеп алу арқылы шығармашылықпен айналы-сатын сотталғандардың білімдерін анықтау бағытында жұмыс жүйелі жүргізіліп келеді. Сотталғандардың білімді меңгерудегі жаңашыл тəсілдерін жинақтап, қорыта отырып, үздіктерді іріктеу мақсатында қолға алынған бұл сайысты өткізу комитет тарапынан ағымдағы жылдың екінші тоқсанына жоспарланған болатын.

Облыстық ҚАЖД, УК-161/2 мекемесінің басшылығы мен қызметкерлері қатысқан сайысқа кəсіби колледж оқытушылары қазылық етті.

Сайыс қатысушылары ізденімпаз жеке тұлға қалыптастырудың жəне қолөнердің белсенді əдіс-тəсілдерін тиімді қолданудың жолдары жайлы тəжірибелерімен бөлісіп, көрнекілік құралдарын көрсетті. Сотталғандардың қол-өнер тəжірибелерінде жеткен жетістіктері де аз емес екені аңғарылды. «2016 жылдың үздік білім алушысы» аталымына қатысқан оқушыларды теориялық жəне тəжірибелік жағынан тексеру жоспарланған.

Тартысты өткен сайыстың қорытындысы бойынша жүлделі 1-орынды Ш.Сираев, 2-орынды Ж.Досанов, 3-орынды Е.Аумаспаев иеленіп, сайыстың өткізілуіне белсене атсалысқандары үшін А.Артықпаев, С.Ошнуров, А.Семёнов грамотамен марапатталды.

САЙЫС

СЕМИНАР-САБАҚ

Үздік білім алушы

ҚЫЗЫЛОРДА ОБЛЫСЫ ТЖД ӨРТ СӨНДІРУ ЖƏНЕ АПАТТЫҚ-ҚҰТҚАРУ ЖҰМЫСТАРЫ ҚЫЗМЕТІ МЕМЛЕКЕТТІК МЕКЕМЕСІНДЕ «ІШКІ ІСТЕР ОРГАНДАРЫН-ДА ТƏРТІП, ЗАҢДЫЛЫҚ ЖƏНЕ СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚҚА ҚАРСЫ ƏРЕКЕТ ЕТУ» ТАҚЫРЫБЫНДА СЕМИНАР-САБАҚ ӨТТІ.

Іс-шараға ІІД Əкімшілік полиция басқармасының əкімшілік практика бөлімінің аға инспекторы полиция капитаны Ж.Жахияев қатысты.

Семинар барысында Кадр жұмысы бөлімінің бас маманы, азаматтық қорғау аға лейтенанты Қ.Шарафадинов жеке құрамға өрт сөндіру қызмет барысында əскери тəртіп, заңдылықтың жəне сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы шолу-мен таныстырды.

Бұдан əрі полиция капитаны Ж.Жахияев қылмыстық жəне əкімшілік құқық бұзушылықтарды болдырмау үшін азаматтық қорғау қызметкерлеріне түсіндірме жұмысын өткізді. Ерекше назар сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жəне көлік жүргізу тəртібін сақтауға аударылды.

«Мемлекеттік қызметшілер қызметтен тыс уақытта жалпы қабылданған моральдық-этикалық нормаларды ұстануға, қоғамға жат мінез-құлық жағдайларына жол бермеуге тиіс», – деді Қызылорда облысы Өрт сөндіру жəне апаттық-құтқару жұмыстары қызметі ММ бастығының орынбасары, азаматтық қорғау полковнигі Ғ.Імбетов.

Семинар-сабақ қорытындысы бойынша азаматтық қорғау қызметкерлері тарапы-нан қойылған сұрақтарға ішкі істер қызметкері толық жауап берді.

Қызылорда облысы ТЖД баспасөз қызметі

Этикалық норма ұстанымы

№ 93 (3970), четверг, 19.12.2013 7е-mail: nastraje@mail.ru№38 (4204), сейсенбі, 24.05.2016 е-mail:sakshy@rambler.ru

СПОРТ

СПАРТАКИАДА

«Алатауда» өткен ашық чемпионат

Ерлан МАХМЕТОВ, Солтүстік Қазақстан облысы

ПЕТРОПАВЛ ҚАЛАЛЫҚ ІШКІ ІСТЕР БАСҚАРМАСЫНДА ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ОТ-БАСЫ КҮНІ СПОРТТЫҚ КӨПСАЙЫС РЕТІНДЕ АТАЛЫП ӨТТІ. ӨТКІЗІЛГЕН СПОРТТЫҚ ІС-ШАРА «ƏКЕ, АНА ЖƏНЕ МЕН – СПОРТТЫҚ ОТБАСЫ!» АТАУЫ-МЕН ҰЙЫМДАСТЫРЫЛДЫ.

Спортсүйер отбасылардың үздігі

Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі Əкімшілік полиция комитеті Мемлекеттік автомобиль инспекциясы басқармасының бөлім бастығы, полиция полковнигі Наханов Бауыржан Анасұлына жұбайы

НАХАНОВА Жанат Амангелдіқызыныңқайтыс болуына орай қайғысына ортақтасып көңіл айтады

Спартакиада аясында өткен жарысқа күш құрылымдарының он командасы қатысты. Олар – ІІМ, ҰҚК, ТЖК, Ұлттық ұлан, ҰҚК Шекара қызметі, Бас проку-ратура, Қаржы министрлігі мемлекеттік кірістер комитеті, Мемлекеттік қызмет істері жəне сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі, ҚАЖК, Қорғаныс министрлігі командалары. Ч е м п и о н а т т ы ң а ш ы л у с а л т а -

Спорттық шара Ұлы Жеңістің 71 жылдығына орай ұйымдастырылды. Турнирге Қазақстанның түкпір-түкпірінен ең мықты деген спорт-шылар жиналды. Батыс Қазақстан облысы бойынша ҚАЖД облыстардың командаларын қарсы алып, орнала-суларын ұйымдастырды.

Турнирге 6 команда қатысты. Олар – Алматы облысы бойынша ҚАЖД, Шығыс Қазақстан облысы бойынша ҚАЖД, Батыс Қазақстан облысы бойынша ҚАЖД, Қостанай облысы бойынша ҚАЖД, Солтүстік Қазақстан облысы бойынша ҚАЖД, Оңтүстік Қазақстан облысы бойынша ҚАЖД намысын қорғаған командалар.

Жарыс барысында төреш іл і к Батыс Қазақстан облысы спортының жоғары санатты бас төрешісі Надик Бикжановтың басшылығымен жүзеге асырылды.

Əр жарыста дəстүр бойынша жеңілгендер мен жеңгендер бола-тыны белгілі. Волейболдан жарыста бірінші орынды Шығыс Қазақстан об-

Ең жүйрік жəне мықты деген атауға қалалық Ішк і і с тер басқармасы қызмет керлер і н і ң о тба сылары -нан құралған 10 команда қатысты. Өткізілген отбасылық доданың ұраны «Ересектер мен балалар – жұбы жа-зылмас достар!» болды.

Отбасы – еліміздің бейбітшілігі мен тұрақтылығының тірегі. Осы сияқты шаралар тек шыдамдылықты шыңдап қоймай, балалармен уақытты көңілді өткізіп, оларға жақсы саламатты өмір салтын ұстанудың үлгісін көрсетудің бірден бір жолы. Қалалық полиция басшылығы бұл шаралар отбасылық құндылықтарды нығайтып қана қоймай, сондай-ақ, қызмет бабында кəсібилікті арттырып, жауапкершілікке тəрбиелейтінін айтып отыр.

«Бұл іс-шара сондай-ақ, отбасы институтын нығайту мен ҚР Тəуелсіздігінің 25 жылдығына арналып отыр. Себебі, отбасы дегеніміз əке, ана мен баладан тұратын қоғамның бір бөлшегі ғана емес, ол сондай-ақ біздің ұжым емес пе?», – дейді Петропавл қалалық ішкі істер басқармасы бастығы, полиция полковнигі Анатолий Мырзаханов.

Спорт алаңында бас қосқан тергеуші, криминалист, жедел уəкіл, көші-қон мен жергілікті полиция қызметкерлері секіріп, жүгіріп жүріп 6 сынақтан өтті. Нəтижесінде сайыскерлер екі сағат бойы доп пен шеңберден айырылмады.

«Өзімізді жақсы сезініп отырмыз. Тамаша көңіл күймен тек алға ғана жүріп келеміз. Тек алға! Жұбайым жəне ұлыммен бəріне əзірміз, жүлделі орынға ілігеміз деген үмітім бар. Тырысып бағамыз», – дейді Əлібаевтар отбасының мүшесі Əсемгүл Əлібаева.

Сайыс қорытындысы бойынша Исатаевтар отбасы жеңіске жетті. Учаскелік полиция инспекторы, полиция подполковнигі Жандос Исатаев тізе бүгуден 50-ден астам ұпай санын жинады. Оның жұбайы Бибігүл жəне 9 жастағы ұлы Нұрəлі өз құрамаларын жерге қаратпай жақсы төзімділік танытты. Сыйлықтар мен алғыс хаттар тек сайыс жеңімпаздарына ғана беріліп қоймай, спорттық шараға қатысушылардың бəріне табыс етілді. Сондай-ақ, салтанатты түрде Отбасы күніне ұйымдастырылған суреттер конкурсының жеңімпаздарын марапаттау шарасы да өткізілді. Бұл додада Диас Сұлтанбек топ жарды.

АЛМАТЫ ҚАЛАСЫНА ҚАРАСТЫ АЛАТАУ АУДАНЫНЫҢ МЕКТЕП ОҚУШЫЛАРЫ ІШКІ ІСТЕР ДЕПАРТАМЕНТІ ҰЙЫМДАСТАРҒАН ЕСІРТКІГЕ ҚАРСЫ СПОРТ ША-РАСЫНА БЕЛСЕНДІ ҚАТЫСТЫ.

Бірнеше спорт түрлері бойынша спорттық жарыстар №181 орта білім беретін мектептің базасында өткізілді. Сайысқа бас-аяғы 9 команда қатысты.

«Акция мақсаты – ес іртк і қауп іне , оны пайдаланудан аулақ болуға,оқушылардың назарын аударту. Сонымен бірге, саламатты өмір салты туралы ұғымын қалыптастыру. Есірткі тұтынуға, əсіресе, оның синтетикалық түрлерін тұтынуға бейім тұратын адамдар тобы-на жасөспірімдер мен жастар жатады. Олар оған тек қызығушылықпен қарап, оның қаншалықты қауіпті екендігін түсінбейді. Сондықтан да осы өте маңызды ақпаратты олардың санасына жеткізу үшін түрлі жолдарын қарастырудамыз. Соның бірі спорттық жарыстар», – дейді Алматы қалалық ІІД Жергілікті полиция қызметінің ювеналды полиция бөлімінің бастығы, полиция подполковнигі Лəйлə Əліпбаева. Оның айтуынша, спорттан бөлек мектептерде, колледждерде ұстаздармен біріге отыра есірткінің қаупі мен зияны туралы түсіндіру жұмыстары кеңінен жүргізіледі екен.

Спорттық ойындарды ұйымдастырушылардың мəліметі бойынша бұл жолғы жарыста оқушылардың спорттық дағдыларын полицияның ювеналдық инспекторлардан, педагогтардан, Алатау аудандық əкімдігінің, прокуратураның, сонымен қатар, қаланың Денсаулық сақтау басқармасы өкілдерінен құралған қазылар алқасы бағаламақ. Профилактикалық шаралардың бірі болып табылатын жарыстар қорытындысында жеңімпаздар кубоктармен, грамоталармен, бағалы сыйлықтармен марапатталды.

Алматы қалалық ІІД Жергілікті полиция қызметі

ВОЛЕЙБОЛ

Саламатты өмірдің тиімді тəсіліГүлдана АБЗАЛҚЫЗЫ, Батыс Қазақстан облысы

ОРАЛ ҚАЛАСЫНДА ТАЯУДА ІІМ ҚЫЛМЫСТЫҚ АТҚАРУ ЖҮЙЕСІ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІ АРАСЫНДА ВОЛЕЙБОЛДАН РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ТУРНИР ӨТТІ.

лысы бойынша ҚАЖД командаларының во-лейболшылары ие-ленсе, екінші орынға Солтүстік Қазақстан о б л ы с ы б о й ы н ш а Қ А Ж Д к о м а н д а с ы тұрақтады, үшінші орынды Қостанай об-лысы бойынша ҚАЖД алды.

Марапаттау сал-т а н а т ы б а р ы с ы н -д а ж е ң і м п а з д а р «Динамо» ДШҚ гра-моталары мен бағалы сыйлықтарымен ма-рапатталды. Бірінші орынға ие болған Шығыс Қазақ с тан о б л ы с ы б о й ы н ш а

ҚАЖД командасы теледидармен марапатталса, екінші орынды ие-ленген Солтүстік Қазақстан облысы бойынша ҚАЖД командасына қысқа толқынды пеш тарту етілді, үшінші орынды иеленген Қостанай облысы бойынша ҚАЖД командасына термо-пот сыйға берілді.

Командалардан басқа ең жақсы ойыншылар да сыйлықтар мен марапаттарға ие болды. «Ең жақсы

ойыншы» аталымымен Данияр Есенғалиев (Батыс Қазақстан облы-сы), «Ең жақсы байланыстырушы» – Константин Плохотнюк (Солтүстік Қазақстан облысы), «Ең жақсы бұғаттаушы» – Руслан Даркенбаев (Алматы) танылды.

Ə с е р л і о й ы н б а р ы с ы н -да төрешілер алқасы шешімімен ІІМ ҚАЖ комитетінің командасы-на Солтүстік Қазақстан облысынан Азамат Кайржанов пен Константин Плохотнюк, Оңтүстік Қазақстан об-лысынан Ғани Оңназаров, Батыс Қазақ с тан облысынан Данияр Есенғалиев, Алматыдан Руслан Даркенбаев мен Беглан Даркенбаев, Шығыс Қазақстан облысынан Ернар Əшірбаев, Азамат Серікбаев, Елнар Бақытбеков, Азамат Сер ікбаев, Қостанайдан Талғат Өсер ең мықты ойыншылар ретінде таңдалып алын-ды.

Спортты насихаттау, сондай-ақ, қылмыстық атқару жүйесінің беделін көтеру мақсатында ұйымдастырылған спорттық шара жоғары деңгейде өтті. Əуел бастан адамзат өміріне үлес ін қосатын дене тəрбиес і , мəдениет пен спорт – денсаулық кепілі. Осы жағдайда барлық жастағы қоғам мүшелері үшін ортақ спорт ойыны волейбол адамның өмірін, оқуын, спорттық жет іст іктер ін , жасампаздығын, күш-қуат мəдениетін ұйымдастырудың ең тиімді құралы.

АСТАНА ҚАЛАСЫНДАҒЫ «АЛАТАУ» СПОРТ КЕШЕНІНДЕ ӨТКЕН АП-ТАДА «ДИНАМО» ДЕНЕШЫНЫҚТЫРУ ЖƏНЕ СПОРТ ҚОҒАМЫНЫҢ ҰЙЫМДАСТЫРУЫМЕН ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҚҰҚЫҚ ҚОРҒАУ ОРГАНДАРЫ МЕН КҮШ ҚҰРЫЛЫМДАРЫ АРАСЫНДА ВОЛЕЙ-БОЛДАН ЕРЛЕР АРАСЫНДА АШЫҚ ЧЕМПИОНАТ БОЛЫП ӨТТІ.

н а т ы н а І І М - н і ң , С п о р т ж ə н е денешынықтыру істері агенттіг і , Ұлттық волейбол федерациясының өкілдері қатысты. Қонақтардың арасында белгілі Олимпиада чем-пионы, даңқты жерлесіміз Ольга Шишигина да болды. Турнирге ҚР Волейбол федерациясының жоғары санатты төрешілері төрешілік етті. Чемпионаттың мақсаттарының бірі

ретінде əрбір күш құрылымдарының өз ішінде үздік ойыншыны анықтау қарастырылған екен. Бұған дейін осы чемпионатқа команда дайындау үшін əрбір құрылымның өз ішінде іріктеу турнирлері өткен екен. «Динамо» орталық кеңесі чемпионатты құқық қорғау органдары қызметкерлерінің дайындық деңгейін арттыру, жас жəне келешегі бар қызметкер-спортшыларға көп көңіл бөлу, волейболды да-мыту мен насихаттау мақсатында ұйымдастырып отыр.

Қарсыластардың ішінде, əсіресе, үш команданың айқын басымдығы турнирдің алғашқы күні-ақ аңғарылды. Олар ІІМ, ІІМ ТЖК жəне ҰҚК коман-далары еді. Жүлделі орындар үшін талас та осы командалар арасында болады деп күтілді. Солардың ара-сынан финалдық кездесуге ІІМ мен ТЖК командалары суырылып шықты. Тартысты ойындар нəтижесінде министрлік ойыншылары чемпион атанды. Ал үшінші орын үшін таласта ІІМ МКҚБ командасы үздіктер үштігін бекітті. Олармен тартысқа түскен ҰҚК командасы төртінші орынды қанағат тұтты.

ҚЫЗЫЛОРДА ОБЛЫСЫ ТЖД-НІҢ ҚАРМАҚШЫ АУДАНДЫҚ №5 ӨРТ СӨНДІРУ БӨЛІМІНІҢ РАДИОТЕЛЕФОНШЫСЫ АЗАМАТТЫҚ ҚОРҒАНЫСТЫҢ КІШІ СЕРЖАНТЫ НАЗЕРКЕ ӨМІРҒАЛИЕВА ХАЛЫҚАРАЛЫҚ «ДОСТЫҚ» КУБОГЫНЫҢ ҚОЛА ЖҮЛДЕГЕРІ ЖƏНЕ «АЛТЫН ШТУРМ» СЫЙЛЫҒЫНЫҢ ИЕГЕРІ АТАНДЫ.

Жарыс ІХ «Кешенді қауіпсіздік-2016» Халықаралық салонының аясында Чернобыл апатының 30 жылдығына орай өткізілген болатын. Жарыстар Ресей Федерациясының Мəскеу облысындағы Подольск қаласында өтті.

Жеңіл атлетикадан екі мəрте Азия жəне Қазақстан чемпи-оны, өрт-құтқару спортынан ХІ Əлем чемпионатының қола

жүлдегері, жеңіл атлетикадан спорт шеберлігінен үміткер, 50-ден астам грамота мен 30-дан астам медальдың, соның ішінде 12 бірінші орын иегері – бұл жерлесіміз қол жеткен жетістіктерінің бір парасы ғана.

Назерке Өмірғалиева Қазақ хандығының 500 жылдығына байланысты өткізілген веложарыстың қола жүлдегері. Ел Президенті – Ұлт көсемі тесттерінде қарастырылған жарыс түрлері бойынша өткізілген ел біріншілігінде Назерке екі жүлде иеленген: 100 метрге жүгіруден екінші орын, граната лақтырудан үшінші орын иеленген. Əріптесіміздің жетер жетістігі əлі алда деп сенеміз.

Қызылорда облысы ТЖД баспасөз қызметі

ӨРТ-ҚҰТҚАРУ СПОРТЫ

Кіші сержанттың үлкен жүлдесі

КӨПСАЙЫС

ШАРА

Тоғыз команданың тартысты ойыны

cөз соңы№38 (4204), сейсенбі, 24.05.2016 е-mail:sakshy@rambler.ru8

ШЫҒАРУШЫ және МЕНШІК ИЕСІ:«Қазақстан Республикасы ішкі істер органдарының Медиа орталығы» ЖШС

Басылым 01.06.2006 жылы ҚР Ақпарат министрлігінде тіркеліп, тіркеу туралы №7355 - Г куәлігі берілді• Автордың пікірі редакцияның көзқарасын білдірмейді• Қолжазба рецензияланбайды және авторға қайтарылмайды• Редакция хаттарға жауап беруге міндетті емес• Ұсынылған материалдағы фактілер үшін автор жауап береді• Фотосуреттердің сапасына редакция жауап береді• Редакцияның келісімінсіз материалдарды көшіріп басуға тыйым салынадыБас директор

Бимаханбет АСАНовКомпьютер және дизайн бөлімінің қызметкері: Ақсая ЖүРКЕНовА Корректор: Нұршакүл ӘШІМБАЕвА Фототілші: Серік ЖолдАСпЕКов

МЕКЕН-ЖАЙЫМЫЗ:010000, Астана қаласы, Брусиловский көшесі, 17/3Телефон: 8(7172) 56-97-58, 56-97-68 (ішкі нөмір 109) Эл. пошта: sakshy@rambler.ru

БІЗдІҢ РЕКвИЗИТТЕР:ИИК - KZ748560000000147459 БИК - KCJBKZKXБИН - 051040005963 КБЕ-16«БанкЦентрКредит» АҚФ РНН 600900114533

Газет «Сақшы» компьютер және дизайн бөлімінде теріліп, қатталды. Басылым «ERNUR» Медиа- холдингі» ЖШС баспаханасында басылды.Индексі: 65395 Таралымы: 13298Тапсырыс: №2654

Нөмірдің кезекшісі: Ғанибет ҒАлЫМБЕКҰлЫ

РЕДАКЦИЯ АЛҚАСЫ: Бас редактор: Бану ӘдІлЖАНовА Ақпарат бөлімінің меңгерушісі: Ғанибет ҒАлЫМБЕКҰлЫ Аға тілшілер: Жадыра МЫРЗАхМЕТовА, Нұрлан оРАЗҒАлИЕвТілшілер: Гүлнәр МАҒЗҰМовА, Айткен ШӘМШІ,Сабырбек олЖАБАЕв

Игі ісШара

ТАРИхЫ ТЕРЕҢ оРТАлЫқ «Нұрлы болашақ» жолында

Ол адамға қызмет қылып, жақсылық жасауға пейілді жанға тән сипат. Жомарт болу – өзіңде барды зәру адаммен шын жүректен бөлісу. Қазыбек бидің халқымның кеңдігі, жомарттығы туралы айтқан осы бір өсиеті бүгінгі күнде де өміршеңдігін жойған емес. Биыл 1 маусым – Халықаралық балаларды қорғау күні және ел Тәуелсіздігінің 25 жылдығын мерекелеуге арналған «Нұрлы болашақ» атты бүкілқазақстандық акция басталады.

Осыған орай ІІМ Б.Момышұлы атындағы Оқу орталығы қызметкерлерінің қазіргі таңда атқарып жатқан жұмыстары елімізге үлгі-өнеге десек, қателеспейміз. Мысалы, жақында оқу орнының қызметкерлері Шымкент қаласының «Қазына» бөбекжай-балабақшасы бүлдіршіндерін облыс орталығының мәдени ошақтарымен таныстыру мақсатында экскурсия ұйымдастырды.

Ұжым бастығы, полиция полковнигі Б.Тойлыбаев бұл қайырымдылық шарасы бүлдіршіндерге қуаныш сыйлайтынын және ата-аналардың құқықтық сана-сезімі мен құқықтық мәдениетін қалыптастыруға бағытталатынын, балалардың қадағалаусыз қалуын және зорлық-зомбылық жасауға, басқадай да баланың қадір-қасиетін қорлайтын жағдайлардың алдын алуын, мемлекет балалардың күштік және психологиялық қысым көрсетудің барлық түрлерінен қорғалуын қамтамасыз ететіндігін атап өтті.

Балалар – біздің болашағымыз. Олар мемлекеттің ұлттық құндылығы болып табылады. Экскурсия өз мәресіне жеткен кезде ата-аналар осындай іс-шаралар жиі өткізіліп тұрса деген тілектерімен қоса, өз ризашылықтарын білдірді.

Мұндай өрт-техникалық орталықтар көптеген облыста жоқ екендігін атап өткен департамент бастығы Әлібек Длимов асыл мұраны сақтап, ұрпақтан ұрпаққа аманат ету қажеттігіне ерекше тоқталды.

Өрт-техникалық орталығының бас-шысы Гүлнәр Сейілханова экскур-сия жүргізу барысында қонақтар және мұражайға келушілерге өрт-техникалық орталығының құрылу тарихы туралы әңгімелеп берді. Оның айтуынша, 1980 жылдардың басында республикамыздың көптеген өңірінде, соның ішінде, Павлодар облысында да халық шаруашылығы едәуір шығынға батқан. Сондай-ақ, адамдардың қаза болуына әкелген өрттердің саны көбейген.

О с ы с е б е п т е н Қ а з а қ с т а н Ре спублика сының Үк іме т і ө р т қорғау және ер ікт і өрт қорғау қызметкерлерінің өтініштері бойынша әр облыста өрт-техникалық орталығын салуға және ашуға рұқсат берді.

Орталықтың негізгі міндеті – облыс тұрғындарына өрт қауіпсіздігінің талап-тарын терең және түсінікті етіп жеткізу және адамдарға өртпен күресуді, алғашқы өрт сөндіру құралдарын пай-далануды үйрету.

Жоғарыда көрсетілген өкімді орын-дау үшін халық депутаттарының кеңес і қалада өрт - техникалық орталығын салу туралы шешімді қабылдайды. Аумақ қаланың ор-тасынан және бірінші қалалық өрт сөндіру бөлімі орналасқан жер-ден бөлінді. Құрылыс өрт сөндіру қызметі жұмысшыларының күшімен салынды.

Бұл уақыт генерал-майор Ағзам Мұхажановтың зейнетке шығуымен сәйкес келеді. Құрмет демалысын-да бола тұра ол кісі орталықтың құрылысын өзі басқарды. Ағзам

18 МАМЫР – ХАЛЫҚАРАЛЫҚ МузЕй КҮНІНЕ ОРАй ӨңІРДЕГІ МҰРАЖАйЛАР КЕЛуШІЛЕРГЕ ЕСІГІН АйҚАРА АШЫП, КӨРМЕ зАЛДАРЫН ЖӘНЕ ЖАңА ЭКС-ПОНАТТАРЫН БЕЛСЕНЕ КӨРСЕТТІ.

Батыс Қазақстан облысының өрт-техникалық орталығы да бұл шарадан қалыс қалмады. Орталық «Жайықжылуқуат», «Орал су арнасы» секілді кәсіпорындарының, сонымен қатар, қаланың әртүрлі кәсіпорындарының қызметкерлерін қарсы алды.

Өрт сөндіру ісінің осы бірегей мұражайына тәуелсіз мемлекеттер дос тас тығының және алыс шетел мемлекеттерінің шетелдік қонақтары келеді. Өрт-техникалық орталықтың аға экскурсия жетекшіс і

Ғалия Бірматова қонақтарға ірі өрттер және туған өлкеміздің тарих беттеріне орнықты енгізілген өрт сөндірушілердің ерліктері туралы егжей-тегжейлі ай-тып береді.

Орталыққа барша келушілердің жас шамасына қарамастан «Психологиялық бөлме» зор әсер етті. Мұражайға келушілерге көптеген қызықты экспонаттар мен ерліктің нышаны болған мамандық – өрт сөндіру ісінің жұмысы айтылады. Өрт-техникалық орталық өзге мұражайлардан өрттердің туындауын алдын алу бағытымен, адам өмірін, мүлікті және табиғатты өрттен қорғауға қажетті нақты білім беретіндігімен ерекшеленеді. Бірегей мұражай ешкімді бей-жай қалдырмайды.

Батыс қазақстан облысы ТЖд баспасөз қызметі

ХАЛЫҚАРАЛЫҚ МузЕй КҮНІНЕ ОРАй КЕРЕКуЛІК ТЖД ҚЫзМЕТКЕРЛЕРІ ПОТАНИН АТЫНДАҒЫ ҒЫЛЫМИ-ӨЛКЕТАНу МузЕйІНІң ӨКІЛДЕРІ ЖӘНЕ КОЛЛЕДЖ СТуДЕНТТЕРІ, СОНДАй-АҚ, ПАвЛОДАР ҚАЛАСЫНЫң №7 ЖАЛ-ПЫ ОРТА БІЛІМ БЕРу МЕКТЕБІНІң ОҚуШЫЛАРЫМЕН БІРГЕ ШАРА ӨТКІзДІ. ШАРА ӨРТ-ТЕХНИКАЛЫҚ ОРТАЛЫҒЫ зАЛЫНДА ҰйЫМДАСТЫРЫЛДЫ.

Мұхажанұлы ІІБ бастығының орын-басары болғанда өрт қорғау бөлімін басқарған. Сол кісінің басшылығымен 1979 жылы Мұнай өндіру зауытындағы ең ірі өрт сөндірілген болатын.

бейімділігі, мамандықты насихат-тау кезіндегі ерекше сәттер туралы ақпарат беретін бөлім.

Автоматика және дабыл беру бөлімі өрт сөндіру белгісі қалай қойылатыны туралы таныстырады. Өрт-техникалық орталығы базасын-да кино көрсету залы бар. Мұнда келушілер экскурсиядан кейін өрт сөндіру тақырыбындағы әлеуметтік фильмдерді көре алады.

Ғимара т ор талығында т ари -хи ескерткіш, бағалы экспонат, ма-кет, көркем полотналар жеткілікті. Суретші Панко величконың «Черпачи» лингогравюр сериясын, суретші в.Приходьконың «Русьтегі өрт сөндіру тарихы» графикалық жұмыстар серия-сын, Лопатинаның «Бөшкелі ат жүрісі» ерекше құнды мүсін композициясын да осы жерден көруге болады. Орталыққа «Екі қабатты үйдегі өрт себебі», «Бес қабатты үйдегі түтінді жою жүйесі және өрт сигнализациясы» атты бірегей макеттерді, «Өртке дейін және кейін» деген өте сәтті дайындалған тұрғын үй бөлмесі макетін, өрт автомашинасының қолданыстағы жеті түрлі макеті қойылған.

Б ұ л м а к е т т е р д і ң б а р л ы ғ ы н Свердловск өрт-техникалық мектебінің мамандары дайындаған. залдың орта-сында макеттердің көп түрі орнатылып,

МЕН Өз СӨзІМДІ ҚАзАҚТЫң ҰЛЫ АҚЫНЫ АБАйДЫң «АДАМзАТТЫң БӘРІН СҮй БАуЫРЫМ ДЕП» ДЕГЕН ДАНАЛЫҚ СӨзІМЕН БАСТАҒАЛЫ ТҰРМЫН. СЕБЕБІ, ҚАзАҚТЫң ЖАҚСЫ ҚАСИЕТТЕРІНІң АСЫЛЫ – ЖОМАРТТЫҚ, КЕң ПЕйІЛДІЛІК БОЛЫП ҚАЛА БЕРМЕК.

Жарқынбек КӨБЕЕв, ІІМ Б.Момышұлы атындағы Оқу орталығы

қала объектілеріндегі үлкен өрттердің шығу тарихы туралы баяндайтын кар-тиналар ілінген. Мысалы, мұнай өңдеу зауытының «Мұнай өнімдерін сақтау үшін ұңғыма» суреті. Осы макетте тез жанатын сұйықтықтың құйылуын сақтайтын, жанған кездегі көбікті берілуін және жүзбелі қақпақ көруге болды. Тағы бір мысал, 1979 жылғы осында жұмысшылардың төтенше жағдайдағы өрт сөндірушілердің іс-әрекеті нақты көрсетілген.

Арнайы стендте адамдар және қоршаған ортаны құтқару үшін өз өмірін қиған қаһарман өрт сөндірушілердің фотосуреттері ілінген.

Облыстың Білім беру департаментімен бірлесіп баланың отпен ойнамауын ескерту бойынша үлкен жұмыстар атқарылуда. Бүгінде қаланың 40 мектебінде жас құтқарушылар жасағы жұмыс жасайды.

Өрт-техникалық орталығының қызмет етуінің барлық кезеңінде өрт қауіпсіздігінің ережелеріне әртүрлі санаттағы жарты миллионнан астам адам оқытылды. Жеті мыңнан астам экскурсия жүргізілді. Әртүрлі санаттағы қызметшілер және жұмысшылармен 700 семинар-сабақ жүргізіліп, өрт туындау себептері бойынша және өртке қарсы тақырыпта 6459 кинофильм көрсетілген.

Департаментте көрші Атырау, Ақмола, Шығыс Қазақстан, Қостанай, Солтүстік Қазақстан облыстарының делегациясы, сондай-ақ, РФ ТЖМ Новосібір, Омбы облыстары, Алтай өлкесінің өкілдері қонақта болды.

павлодар облысы ТЖд баспасөз қызметі

өРТ СөНдІРУШІлЕР ЖЫлНАМАСЫ

Қазіргі уақытта өрт-техникалық орталықта төрт зал бар. Тарихи зал-да Павлодар уезінде өрт сөндіру қызметінің құрылғанынан бастап, Кеңес кезеңінің өрт күзеті тарихының құрылуы және одан арғы тарихы тура-лы баяндады.

Профилактикалық бөлімде өрт көздері мен өрттің шығу себебін, өрт сөндірудің алғашқы құралдары – өрт сөндіргіштің түрлері мен ішкі сумен жабдықтау жүйесін қолдануы тарихын көзбен көруге болады.

Өрт сөндіру және қызмет бөлімінде келушілер өрт техникасымен, ин-вентарьлармен таныса алады. Слайдтар мен көрнекі құралдарда түрл і жағдайдағы өрт сөнд іру әрекеттері бейнеленген. Бұл зал – Төтенше жағдайлар департаментінің қызметкерлерінің ерлігі мен кәсіптік

хАБАРлАНдЫРУқазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Алматы

Академиясы Ғылыми-педагогикалық магистратурасына 2016 жылы оқуға қабылдау туралы хабарлайды.

«6М030300 – Құқық қорғау қызмет і» мамандығы бойынша Ғылыми-педагогикалық м а г и с т р а т у р а ғ а ж о ғ а р ы б і л і м б е р у ба ғдарламаларын и гер ген , ішк і і с т ер органдарындағы практикалық жұмыс өтілі 1 жылдан кем емес ішкі істер органдарының қызметкерлері қабылданады.

Магистратураға қабылдау мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша 25 адам аумағында өткізіледі. Оқу мерзімі – 2 жыл. Білім беру күндізгі оқу нысанында жүзеге асырылады.

Кадр қызметтері ҚР ІІМ Алматы Академиясына магистратураға оқуға кандидаттардың мына-дай құжаттарын жолдайды:

1) жеке ісі;2) оқу ісі, ол:оқуға кандидаттың еркін нысандағы баянатынан;қызметтің соңғы кезеңі бойынша қызметтік мінездеме және аттестаттау

парағынан;іріктеу комиссиясының оқуға жіберу туралы шешімінің көшірмесінен; жеке басын куәландыратын құжаттың көшірмесінен;жоғары білімі туралы құжаттың көшірмесінен;шет тілдер бағдарламалары бойынша тест тапсырғаны туралы

сертификаттың көшірмесінен (бар болса);кадрларды есепке алу бойынша жеке іс парағынан;өлшемі 3х4 сантиметр алты фотосуреттен;086-у медициналық анықтамадан;ғылыми және ғылыми-әдістемелік жұмыстардың тізімінен (олар бар

болған жағдайда) тұрады.Қабылдау емтихандары:1) шет тілдері бойынша қабылдау емтихан (ағылшын, француз, неміс –

таңдауы бойынша);2) мамандық бойынша емтихан.ҚР ІІМ Алматы Академиясы магистратурасына оқуға қабылдау

емтихандарының жиынтығы бойынша конкурстық негізде жүзеге асыры-лады.

Құжаттарды қабылдау ағымдағы жылдың 20 маусымынан 20 шілдесіне дейін жүргізіледі.

Оқуға қабылдау емтихандары – ағымдағы жылғы тамыздың 01-20 аралығында өткізіледі.

Оқуға қабылдау – ағымдағы жылдың 25 тамызына дейін жүргізіледі.