สาระวิทย์ ฉบับที่ 23, กุมภาพันธ์ 2558

16
กองบรรณาธิการ ‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃà¾×èͤس ติดต่อกองบรรณาธิการ โทรศัพท์ 0 2564 7000 ต่อ 71185-6 อีเมล [email protected] ที่ปรึกษา ทวีศักดิ์ กออนันตกูล, ชฎามาศ ธุวะเศรษฐกุล, กุลประภา นาวานุเคราะหบรรณาธิการผู้พิมพ์ผู้โฆษณา กฤษฎ์ชัย สมสมาน บรรณาธิการอำนวยการ นำชัย ชีววิวรรธน์ บรรณาธิการบริหาร จุมพล เหมะคีรินทร์ กองบรรณาธิการ ปริทัศน์ เทียนทอง, วัชราภรณ์ สนทนา, ศศิธร เทศน์อรรถภาคย์, รักฉัตร เวทีวุฒาจารย์, กิตติมา ไกรพีรพรรณ, สรินยา ลอยประสิทธิ์, วีณา ยศวังใจ บรรณาธิการศิลปกรรม ลัญจนา นิตยพัฒน์ ศิลปกรรม เกิดศิริ ขันติกิตติกุล, ฉัตรทิพย์ สุริยะ ผู้ผลิต ฝ่ายสื่อวิทยาศาสตร์ สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 111 อุทยานวิทยาศาสตร์ประเทศไทย ถนนพหลโยธิน ต.คลองหนึ่ง อ.คลองหลวง จ.ปทุมธานี 12120 โทรศัพท์ 0 2564 7000 ต่อ 71188-6 โทรสาร 0 2564 7016 เว็บไซตhttp://www.nstda.or.th/sci2pub/ เรื่องเด ่น ฉบับที23 / กุมภาพันธ์ 2558 จุมพล เหมะคีรินทร์ บรรณาธิการบริหาร • เรื่องจากปก: The Xvolution : เกมกระดาน ความรู ้วิทยาศาสตร์สายพันธุ ์ไทย • สารคดีวิทยาศาสตร์: กลไกแห่งความรัก ในบริบททางวิทยาศาสตร์ • ระเบียงข่าว วิทย์-เทคโนฯ ไทย: o ผลงาน สวทช. กับนวัตกรรมอาหารเพื ่อคนไทย o สารสกัดจากดอกเก๊กฮวยช่วยลดไขมันในเลือดและตับ • หน้าต่างข่าว วิทย์-เทคโนฯ โลก: นักวิจัยญี ่ปุ ่นชี ้เสียงดนตรีช่วยเพิ ่ม ความประทับใจในวันแรกพบได้ ISSN 2286-9298 คง ไม่บ่อยนักที่ในบ้านเราจะมีคนคิดค้น พัฒนาเกมกระดานหรือบอร์ดเกมประเภท ที่ให้ความรู้ขึ้นมาเอง เพราะส่วนมากเรามักจะใช้ของสำเร็จรูปจากเมืองนอกซะเป็น ส่วนใหญ่ เนื่องจากสะดวก และของเขาทำได้ดีอยู่แล้ว การคิดค้นขึ้นมาเองจึงเป็นเรื่อง ที่ยุ่งยากพอควร โดยเฉพาะเกมกระดานที่เป็นความรู้ทางด้านวิทยาศาสตร์ เกม The Xvolution จึงเป็นความภาคภูมิใจครับที่คนไทยเราคิดขึ้นมาเอง จากมันสมองและจินตนาการของหนุ่มนักชีววิทยา ซึ่งปัจจุบัน (พ.ศ. 2558) กำลังศึกษา ปริญญาเอกอยู่ที่คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล นั่นคือ คุณปีย์ชนิตว์ เกษสุวรรณ เยาวชนในโครงการพัฒนาอัจฉริยภาพทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สำหรับเด็กและเยาวชน (JSTP) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) เกม The Xvolution เป็นอย่างไร ถ้าใครที่เล่นเกมเศรษฐีเป็นก็คงเข้าใจได้ ไม่ยาก เพราะวิธีเล่นคล้ายกัน จะว่ามันคือเกมเศรษฐีในเวอร์ชั่นวิวัฒนาการก็พอได้ ตามสโลแกนที่ว่า “ใครคือผู้แข็งแกร่งที่สุดบนหนทางแห่งวิวัฒนาการ” ที่มาของเกมนี้ เนื่องจากคุณปีย์มีความหลงใหลในเรื่องไดโนเสาร์เป็นพิเศษ อยู่เดิม จึงคิดค้นเกม The Xvolution ขึ้นมา และด้วยความสนับสนุนของฝ่ายสื่อ วิทยาศาสตร์ สวทช. จึงช่วยกันสานฝันให้เกมนี้สำเร็จขึ้นมาเป็นจริง อีกทางหนึ่งก็ เพื่อเป็นการส่งเสริมการเรียนรู้ของเด็กและเยาวชนไทยผ่านเกมนี้ด้วย นับจากวันที่เป็นตัวโครงการในแผ่นกระดาษ จนสร้างสรรค์ผ่านการออกแบบ และทำเป็นเกมกระดานต้นแบบ The Xvolution ในเวอร์ชั่นแรก ซึ่งมีการออกแบบ ตัวเบี้ยที่ใช้เดินเป็นตัวไดโนเสาร์ที่ทำจากเรซิน คล้ายกับพวกตัวหมากรุกเมืองนอก อย่างสวยงาม แต่ดูแล้วต้นทุนสูง ถ้าทำออกมาขายในท้องตลาดคงจะมีราคาสูงพอควร ทีมผู้จัดทำจึงได้มีการคิดพัฒนารวมทั้งปรับกติกาการเล่นให้ซับซ้อนและสนุกมากยิ่งขึ้น มีการให้ผู้เชี่ยวชาญด้านการออกแบบของเล่น นักวิชาการด้านชีววิทยา และผู้บริหาร ทางด้านพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์มาช่วยออกความคิดเห็น จนล่าสุดพัฒนามาเป็นรุ่น ที่สามในปัจจุบันซึ่งได้ บริษัทแปลนทอยส์ มาร่วมพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์และร่วม ลงทุน ได้บริษัทจีซอฟต์บิส มาช่วยพัฒนาแอปพลิเคชั่น ทำให้เกม The Xvolution มีรูปลักษณ์ที่ลงตัวมากขึ้น ราคาถูกลง และลดรูปตัวเดินจากหุ่นลอยตัวหัวไดโนเสาร์ ที่ทำจากเรซินก็เปลี่ยนมาเป็นไม้แทน แต่ยังคงความรู้และความสนุกสนานเช่นเดิม รวมระยะเวลาในการพัฒนาทั้งหมด 6 ปี cover story ในสาระวิทย์ฉบับนี้ เราจึงขอนำเสนอเรื่องราวของเกม The Xvolution ครับ ซึ่งถือเป็นความภาคภูมิใจในความร่วมมือและพัฒนาร่วมกันของ ทีมงานคนไทย และหวังว่านี่อาจเป็นจุดเริ่มเล็กๆ ของการพัฒนาของเล่นเชิงการเรียนรูที่จะเป็นประโยชน์ต่อเด็ก เยาวชน และอาจมองไกลไปถึงการเข้าสู่ตลาดอาเซียน หรือในภูมิภาคอื่นๆ ของโลกด้วย นอกจากนี้ ในอนาคตอาจต่อยอดเกมกระดานนี้ไปสูเกมคอมพิวเตอร์ เกมภาคสนาม หรือสารคดีกึ่งเกมโชว์ เป็นต้น ไม่แน่นะครับ หากเกม The Xvolution ไปได้ดี เกมสายพันธุ์ไทยใหม่ๆ อาจจะ ชักแถวต่อคิวออกมาให้ได้ยลโฉมกันอีกและแบ่งสัดส่วน รายได้ในตลาดของเล่นโลกบ้างก็เป็นได้ The Xvolution : เกมกระดาน ความรู้วิทยาศาสตร์สายพันธุ์ไทย จากแนวคิดโครงการบนแผ่นกระดาษ มาสู่เกมกระดาน ทำมือด้านวิทยาศาสตร์สายพันธุ์ไทย ผ่านการพัฒนาจาก บริษัทของเล่นมืออาชีพชั้นนำของไทย จนได้มาเป็นเกม The Xvolution... เกมเพื่อการเรียนรู้ด้านวิวัฒนาการ สัตว์ดึกดำบรรพ์ของไทย สนุกกับการเรียนรู้วิวัฒนาการสิ่งมีชีวิต ผ่านเกมกระดาน The Xvolution

Transcript of สาระวิทย์ ฉบับที่ 23, กุมภาพันธ์ 2558

Page 1: สาระวิทย์ ฉบับที่ 23, กุมภาพันธ์ 2558

กองบรรณาธการ

‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس

ตดตอกองบรรณาธการโทรศพท 0 2564 7000 ตอ 71185-6 อเมล [email protected]

ทปรกษา ทวศกด กออนนตกล, ชฎามาศ ธวะเศรษฐกล, กลประภา นาวานเคราะหบรรณาธการผพมพผโฆษณา กฤษฎชย สมสมาน บรรณาธการอำนวยการ นำชย ชวววรรธน บรรณาธการบรหาร จมพล เหมะครนทร กองบรรณาธการ ปรทศน เทยนทอง, วชราภรณ สนทนา, ศศธร เทศนอรรถภาคย, รกฉตร เวทวฒาจารย, กตตมา ไกรพรพรรณ, สรนยา ลอยประสทธ, วณา ยศวงใจ บรรณาธการศลปกรรม ลญจนา นตยพฒน ศลปกรรม เกดศร ขนตกตตกล, ฉตรทพย สรยะ

ผผลตฝายสอวทยาศาสตร สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.)กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย111 อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย ถนนพหลโยธน ต.คลองหนง อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 12120โทรศพท 0 2564 7000 ตอ 71188-6 โทรสาร 0 2564 7016 เวบไซต http://www.nstda.or.th/sci2pub/

เร องเดน

ฉบบท 23 / กมภาพนธ 2558

จมพล เหมะครนทรบรรณาธการบรหาร

• เรองจากปก: TheXvolution:เกมกระดาน ความรวทยาศาสตรสายพนธไทย

• สารคดวทยาศาสตร: กลไกแหงความรก ในบรบททางวทยาศาสตร

• ระเบยงขาววทย-เทคโนฯไทย:oผลงานสวทช.กบนวตกรรมอาหารเพอคนไทยoสารสกดจากดอกเกกฮวยชวยลดไขมนในเลอดและตบ

• หนาตางขาววทย-เทคโนฯโลก: นกวจยญปนชเสยงดนตรชวยเพม ความประทบใจในวนแรกพบได

ISSN 2286-9298

คงไมบอยนกทในบานเราจะมคนคดคน พฒนาเกมกระดานหรอบอรดเกมประเภท ทใหความรขนมาเอง เพราะสวนมากเรามกจะใชของสำเรจรปจากเมองนอกซะเปน สวนใหญ เนองจากสะดวก และของเขาทำไดดอยแลว การคดคนขนมาเองจงเปนเรอง ทยงยากพอควร โดยเฉพาะเกมกระดานทเปนความรทางดานวทยาศาสตร

เกม The Xvolution จงเปนความภาคภมใจครบทคนไทยเราคดขนมาเอง จากมนสมองและจนตนาการของหนมนกชววทยา ซงปจจบน (พ.ศ. 2558) กำลงศกษา ปรญญาเอกอยทคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหดล นนคอ คณปยชนตว เกษสวรรณ เยาวชนในโครงการพฒนาอจฉรยภาพทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย สำหรบเดกและเยาวชน (JSTP) สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.)

เกม The Xvolution เปนอยางไร ถาใครทเลนเกมเศรษฐเปนกคงเขาใจไดไมยาก เพราะวธเลนคลายกน จะวามนคอเกมเศรษฐในเวอรชนววฒนาการกพอได ตามสโลแกนทวา “ใครคอผแขงแกรงทสดบนหนทางแหงววฒนาการ”

ทมาของเกมน เนองจากคณปยมความหลงใหลในเรองไดโนเสารเปนพเศษอยเดม จงคดคนเกม The Xvolution ขนมา และดวยความสนบสนนของฝายสอ วทยาศาสตร สวทช. จงชวยกนสานฝนใหเกมนสำเรจขนมาเปนจรง อกทางหนงก เพอเปนการสงเสรมการเรยนรของเดกและเยาวชนไทยผานเกมนดวย

นบจากวนทเปนตวโครงการในแผนกระดาษ จนสรางสรรคผานการออกแบบและทำเปนเกมกระดานตนแบบ The Xvolution ในเวอรชนแรก ซงมการออกแบบ ตวเบยทใชเดนเปนตวไดโนเสารททำจากเรซน คลายกบพวกตวหมากรกเมองนอก อยางสวยงาม แตดแลวตนทนสง ถาทำออกมาขายในทองตลาดคงจะมราคาสงพอควร ทมผจดทำจงไดมการคดพฒนารวมทงปรบกตกาการเลนใหซบซอนและสนกมากยงขน มการใหผเชยวชาญดานการออกแบบของเลน นกวชาการดานชววทยา และผบรหาร ทางดานพพธภณฑวทยาศาสตรมาชวยออกความคดเหน จนลาสดพฒนามาเปนรนทสามในปจจบนซงไดบรษทแปลนทอยสมารวมพฒนารปแบบผลตภณฑและรวม ลงทน ไดบรษทจซอฟตบส มาชวยพฒนาแอปพลเคชน ทำใหเกม The Xvolution มรปลกษณทลงตวมากขน ราคาถกลง และลดรปตวเดนจากหนลอยตวหวไดโนเสาร ททำจากเรซนกเปลยนมาเปนไมแทน แตยงคงความรและความสนกสนานเชนเดม รวมระยะเวลาในการพฒนาทงหมด 6 ป

cover story ในสาระวทยฉบบน เราจงขอนำเสนอเรองราวของเกม The Xvolution ครบ ซงถอเปนความภาคภมใจในความรวมมอและพฒนารวมกนของ ทมงานคนไทย และหวงวานอาจเปนจดเรมเลกๆ ของการพฒนาของเลนเชงการเรยนร ทจะเปนประโยชนตอเดก เยาวชน และอาจมองไกลไปถงการเขาสตลาดอาเซยน หรอในภมภาคอนๆ ของโลกดวย นอกจากน ในอนาคตอาจตอยอดเกมกระดานนไปสเกมคอมพวเตอร เกมภาคสนาม หรอสารคดกงเกมโชว เปนตน

ไมแนนะครบ หากเกม The Xvolution ไปไดด เกมสายพนธไทยใหมๆ อาจจะ ชกแถวตอควออกมาใหไดยลโฉมกนอกและแบงสดสวนรายไดในตลาดของเลนโลกบางกเปนได

TheXvolution:เกมกระดานความรวทยาศาสตรสายพนธไทยจากแนวคดโครงการบนแผนกระดาษ มาสเกมกระดานทำมอดานวทยาศาสตรสายพนธไทยผานการพฒนาจากบรษทของเลนมออาชพชนนำของไทย จนไดมาเปนเกมTheXvolution... เกมเพอการเรยนรดานววฒนาการสตวดกดำบรรพของไทย

สนกกบการเรยนรววฒนาการสงมชวตผานเกมกระดานTheXvolution

Page 2: สาระวิทย์ ฉบับที่ 23, กุมภาพันธ์ 2558

2 ฉบบท 23 กมภาพนธ 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس

เกม กระดาน (board game) ในโลกนมมากมาย เชอวาผอานทกทาน ทไดผานวยเดกมาแลว อยางนอยกนาจะ ไดเคยเลนเกมกระดานเหลานมาแลว ไมตำกวาหนงประเภท ตวอยางเกมกระดาน ทเปนทรจกกนดและเปนทนยมเลนกน โดยไมจำกดเพศ วย และกาลเวลา กเชน เกมกระดานหมากฮอส หมากรก หมากลอม งตกบนได เกมเศรษฐ เปนตน เกมเหลานมวธการเลน ทไมซบซอน (แตการวางแผนการเดนอาจซบซอน) จะมท ยากขนมาหนอยกคอหมากรก และเกมเศรษฐ เพราะหมากหรอ เบยตวเดนมวธการเฉพาะตวทหลากหลาย และกตกาทซบซอน นดหนอย แตกสนกทมการตอสกนเปนลำดบชน

สาระวทยฉบบน จงภมใจทจะ แนะนำผอานใหรจกกบเกมกระดาน สายพนธไทย ทใหความรทางวทยาศาสตรซง คดคนและพฒนาโดยคนไทย คอ นายปยชนตว เกษสวรรณ เยาวชนในโครงการพฒนา อจฉรยภาพทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย สำหรบเดกและเยาวชน (JSTP) สำนกงานพฒนา วทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.)

เกมกระดานหมากฮอสhttp://d100000d.com/wp-content/uploads/2012/10/199.jpg

เกมกระดานหมากลอมhttp://www.toytorich.com/product/95/

ปจจบนคณปยชนตว กำลงศกษาระดบปรญญาเอกดานชววทยาอยทคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหดล เกมกระดานทวานกคอ The Xvolution

The Xvolution - ดเอกซโวลชน เปนเกมกระดาน ทสอดแทรกความรเกยวกบววฒนาการ ของสงมชวต และขอมลบรรพชวน (หรอซากดกดำบรรพ) ทคนพบในประเทศไทย เพอสงเสรมใหเยาวชนไทยไดเขาใจถงทฤษฎววฒนาการ และซากดกดำบรรพทมการคนพบในประเทศไทย เหมาะสำหรบผเลนทมอายตงแต 8 ปขนไป สามารถเลนไดครงละ 2-6 คน

รปแบบการเลนคลายกบการเลนเกมเศรษฐ ทเราคนเคยกนอยแลว เนอหาของเกมสอดแทรก การเรยนรววฒนาการของสงมชวต ทตองอาศย ปจจยตางๆ เชน อาหาร ทอยอาศย การตอส การปองกนตว การกลายพนธ ฯลฯ เพอใหอยรอด และมววฒนาการทสงขนไป ผชนะในเกม คอ ผท แขงแกรงหรอมระดบขนววฒนาการสงสด ความรดาน

บรรพชวนทสอดแทรกอยในเกมผานตวเดนทง 6 ตว เปนสตวดกดำบรรพทคนพบในประเทศไทย ไดแก สยามโมไทรนนส อสานเอนซส, ภเวยงโกซอรส สรนธรเน, สยามโมซอรส สธธรน, ชตตะโกซอรส สตยารกษก, เอปโคราช และกอมโฟทเรยม

การแทรกตวของเกมกระดานทามกลางเกมคอมพวเตอร ยคทคนสนใจแตคอมพวเตอร กมหนาคยกนผานแอปพลเคชนในโทรศพทมอถอทงทนงไหลชนกน เกมกระดานไมนาจะเปนโจทยทควรคดพฒนา แตเมอ

จดประสงคของการทำสอของเลนวทยาศาสตรคอการเรยนร และการสรางกจกรรมรวมใน ครอบครวหรอในหองเรยน ของเลนทไดประโยชนทงความร และเปดโอกาส ใหเดกๆ ไดวางแผน พดคย และทำความเขาใจผคนรอบขาง คอเสนหทเกม คอมพวเตอรทำไมได

ชวงเวลา 4-5 ปทผานมาน คนจำนวนไมนอยลดการเลนเกมออนไลนลง และหนมาสนใจการ “เลน” กบเพอน และคนในครอบครวทมชวตจรงๆ มากขน คาเฟแนวใหมทกำลงเพมความนยมมากขนเรอยๆ ในเขตกรงเทพและ เขตปรมณฑล คอราน “บอรดเกม คาเฟ” หรอรานกาแฟทเปดบรการให ผคนซงสวนใหญเปนคนวยทำงาน นกศกษา ผปกครอง และกลม “โฮมสกล” มานงเลนเกมกระดานกน

http://www.smeleader.com/บอรดเกมคาเฟ-ลานละเลน/

2 ฉบบท 23 กมภาพนธ 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس

ปยชนตว เกษสวรรณ

Page 3: สาระวิทย์ ฉบับที่ 23, กุมภาพันธ์ 2558

ฉบบท 23กมภาพนธ 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 3

กำเนดเกมTheXvolution ยอนไปเมอป พ.ศ. 2552 เปนวาระครบรอบ 150 ป แหงการคดคนทฤษฎววฒนาการของ “ชาลส ดารวน” กจกรรมวทยาศาสตรในปนนเปน“ธม” นเกอบทงหมด

ศ.ดร.ยงยทธ ยทธวงศ ซงดำรงตำแหนงรฐมนตรวาการกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลยในสมยนนไดเรมโครงการ “ปลกฝงปญญาเยาว บำรงเฝาปญญายน” เพอสรางสอและของเลนวทยาศาสตรสำหรบเดกออกมาเปนชดๆ นจงเปนโอกาสทนกวจยและนกเรยนทนของ สวทช. ไดชวยกนพฒนาของเลนวทยาศาสตร ซงตอนนนกมออกมาหลายชน หลายสาขา ทงชววทยา เคม คณตศาสตร ฯลฯ โดยมเปาหมายหลกเพอการทำกจกรรมสำหรบเดกทบานวทยาศาสตรสรนธร สวทช. และจำหนายราคาถกใหกบสถานศกษาและผสนใจ แบบไมมงผลกำไร

นายปยชนตว เกษสวรรณ เปนหนงในเยาวชนท สวทช. สนบสนนซงมความสนใจในเรองเกมของเลนวทยาศาสตร จงใดคดตนแบบเกม The Xvolution และ นำโครงการมาเสนอฝายสอวทยาศาสตร สวทช. โดยม ดร.นำชย ชวววรรธน และคณศศธร เทศนอรรถภาคย รวมคดพฒนาจนเปนผลสำเรจ โดยตนแบบครงแรกนน กลองเกมมขนาดใหญมาก สงเกอบครงเมตร จำลองเปนสนามของนกขดไดโนเสาร พอกางกลองออกมาเปนแผนทขนาดใหญ ตวเดนและอปกรณขางในเปน ไดโนเสารขนาดเตมไมเตมมอทำดวยเรซนทหลอเองดวยมอ

เกมกระดานหมากฮอสhttp://d100000d.com/wp-content/uploads/2012/10/199.jpg

ตวเดนรนแรก (ภาพซาย) )และรนทสอง (ภาพขวา) ทำจากเรซนทหลอเองจากมอ โดยทำแมแบบเอง

เรขายฝนสรางสรรคสเกมกระดานเชงพาณชย เมอไดเกมตนแบบมาแลว จงมการนำไปขอความคดเหนจากผเชยวชาญ นกวชาการทางดานบรรพชวนวทยาอยาง ดร.วราวธ สธธร ผเชยวชาญดานโนเสารของไทย (ปจจบนเปนผอำนวยการศนยวจยและการศกษาบรรพชวนวทยา มหาวทยาลยมหาสารคาม) หรอผบรหารดานพพธภณฑวทยาศาสตร ดร.พชย สนแจง อดตผอำนวยการ องคการพพธภณฑวทยาศาสตรแหงชาต เปนตน เพอนำขอคดเหนมาปรบปรงและพฒนาตอไป

และทขาดไมไดเชนกน นนกคอการทดสอบกบเดกและกลมคนตางๆ ซงถอเปนตวแทนกลมตวอยางของลกคาโดยตรง อกทงมการนำไปประยกตทดสอบการเลน คลายหมากรกคน โดยเลนบนพนขนาดใหญในงานมหกรรมวทยาศาสตรแหงชาต จากนนรวบรวมขอคดเหนและปญหาตางๆ นำไปสการปรบกตกาการเลนใหสนก มากยงขน จนลาสดพฒนามาเปนรนทสามในปจจบนซงไดบรษทแปลนทอยส ผเชยวชาญดานการออกแบบและผลตของเลนเดกชนนำของประเทศไทย มารวมพฒนารปแบบผลตภณฑและรวมลงทน ทำใหรปลกษณของชดเกมลงตวมากขน ราคาถกลง และลดรปจากตวเดนหลอดวยเรซนมาเปนตวเดน ทำดวยไมแทน แตยงคงความรและความสนกสนานเชนเดม และไดเปดตวเกมกระดาน The Xvolution เชงพาณชยลอตแรกออกสทองตลาด อยางเปนทางการแลวเมอเดอนมกราคมทผานมาในราคา 1,590 บาท

อกทงยงไดบรษทจซอฟตบส มาชวยพฒนาแอปพลเคชน (โหลดโปรแกรมไดฟรทงระบบแอนดรอยด และไอโอเอส) เพมลกเลนใหกบเกม The Xvolution นาตนเตนมากขน โดยเมอนำสมารตโฟนมาสองทรป ไดโนเสารทแผนเกม สกครกจะตองทงกบไดโนเสารตวนนในรปแบบภาพสามมตทสามารถเคลอนไหวได สงเสยงรองได มาปรากฏบนหนาจอโทรศพท ซงคณสามารถเซลฟกบไดโนเสารนนและแชรผานโซเชยลมเดยไดเลย

นบตงแตเรมโครงการจากแผนกระดาษจนกลายมาเปนเกมกระดาน The Xvolution รวมระยะเวลา ในการพฒนาทงหมด 6 ป !!

กลองเกมจากรนแรก (ซายสด) ถงรนปจจบน (ขวาสด)

ฉบบท 23กมภาพนธ 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 3

Page 4: สาระวิทย์ ฉบับที่ 23, กุมภาพันธ์ 2558

4 ฉบบท 23 กมภาพนธ 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس

ตอยอดเกมกระดานTheXvolution ภาพฝนของทมงานผลตเพอขยายผลตอยอดเกมกระดาน The Xvolution ไปสกจกรรมทหลากหลาย เชน การประกวดเพอเฟนหานกออกแบบทสามารถปรบรปแบบการเลนเกมลงแตคงสาระและความสนกแบบสงพมพไดเอง หรอ “printable version” ทสามารถใหผสนใจดาวนโหลด เพอพรนทเลนเองทบานหรอ โรงเรยนไดสะดวก ราคาถก เขาถงงาย ตอบโจทยหลกของการสรางสอวทยาศาสตรในวงกวาง อาจมการประกวดการสรางแอปพลเคชนเพอการศกษาจากเกม The Xvolution เพอพฒนาสอ พฒนาโปรแกรมเจงๆ ขนมา และอาจมการประกวดการสรางแผนประชาสมพนธ หรอแผนการตลาดเพอสงคม

แนวคดทงหมดนอาจชวยพลกวธคดเกยวกบสอของเลนวทยาศาสตรไทย เปดโอกาสใหคนรนใหมไดมโอกาสแสดงศกยภาพ เพอการแลกเปลยนเรยนร ขามสาขา นำไปสการสรางสรรคใหมๆ เมอเปนดงนได อนาคตเกยวกบเกมดานการศกษาของไทย กอาจนำไปสเชงอตสาหกรรมทชวยพฒนาการเรยนรของเดกไทยในวงกวาง และเปนสนคาสงออกนำ รายไดเขาประเทศไดอกทางหนงทไมควรมองขาม

รายละเอยดเกมกระดานTheXvolution1. รปแบบการใชงาน : สำหรบใชเลนเพอความบนเทงอยางมสาระ ในสถานศกษา

ครอบครว หรอในกลมเพอน

2. ผเลน : 2-6 คน อายตงแต 8 ปขนไป

3. ระดบการเลน• ระดบเรมตน เปลยนระดบตามมหายคทางธรณกาล 4 มหายค (ใชเวลาประมาณ

30-60 นาท)• ระดบเชยวชาญ เปลยนระดบตามยคทางธรณกาล 12 ยค (ใชเวลาประมาณ

90-180 นาท)• ผชนะ คอ ผทสามารถเปลยนระดบผานยคตางๆ ตามลำดบววฒนาการไดในระดบสง

สดตามยคหรอมหายคทตกลงกนไว หรอเมอจบเกมแลวมผแขงขนทอยในระดบเดยวกน ใหนบคะแนนรวมในการด Item เพอตดสนเพอหาผชนะ

4. ชนสวนและอปกรณการเลน• ตวเดน 6 ตว • ไข 36 ฟอง• ลกเตา 2 ลก • ตาเดนหกเหลยม 36 ชน• การด Item สละ 54 ใบ x 4 ส • การด battle 24 ใบ• การด mutation 22 ใบ • การด Level Up 8 ใบ • ฐาน 6 ชน พรอมลกศรบอกระดบ • ชปจบจองรง 18 ชน

5. วธการเลน ในเกมจะมตาเดนทงหมด 36 แผน แตละแผนมลกษณะเปนรป 6

เหลยม ซงผเลนสามารถนำมาตอกนเพอออกแบบทางเดนเกมไดเอง วาอยากใหเปนแบบไหน นอกจากนยงเพมความสนกดวยการวาง ตาเดนใหมจดแบทเทล (battle) หรอ ตองตอสกน ซงแตละจด แบทเทลจะมเหตการณสมมตตางๆ เชน นำทวม แผนดนไหว รอนและแลง สตวทอยในนนจะตองตอสกน สมมตวาสถานการณ เปนรอนและแลง พวกทมหนงบาง กจะชนะกลมทมขนปยหนงหนา กลมทมขนปยกจะชนะกลมทมหนงหนา เปนตน ซงผเลนจะไดเรยนรวาเมอโลก ประสบกบสถานการณดงกลาว สตวทสามารถอยรอดไดนน จะมลกษณะและการปรบตวเชนไร และเมอผเลนเดนครบรอบกจะมการดเลเวลอพ (level up) หรอการเลอนขน เพอเพมพลงใหแกไดโนเสารแตละสายพนธ เหมอนมววฒนาการมากขนเมอเขาสยคธรณกาลถดไป ซงทงหมดนเปนเพยงตวอยาง บางสวนของเกมเทานน (รายละเอยดวธการเลน อานไดจากหลงกลองเกม) เชอวาผเลนจะไดรบความรเกยวกบทฤษฎววฒนาการและรจกสตวดกดำบรรพ ของไทยและของโลกมากขน

Page 5: สาระวิทย์ ฉบับที่ 23, กุมภาพันธ์ 2558

ฉบบท 23กมภาพนธ 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 5

ซากดกดำบรรพหรอฟอสซล (fossil) คอซากหรอรองรอยของพชหรอสตวทถกเกบรกษาไวโดยธรรมชาตในชนหนในเปลอกโลก ชนสวนของ ซากดกดำบรรพมหลายประเภท เชน ฟน กระดก แตในบางสภาวะเชน แหลงทมหมะนำแขง มการพบซากสตวดำบรรพทงตวทถกเกบรกษาไว เชน ชางแมมมอท ทไซบเรย บางกรณอาจเปนรองรอยทเกดจากสงมชวต เชน รอยคบคลาน รอยเทาทอยในชนตะกอนจนกลายเปนหน เปนตน

ประเทศไทยมการคนพบซากดกดำบรรพทงสตวและพชหลายชนด ในชนหนตามภมภาคตางๆ มากมาย เชน การพบซากไดโนเสารทอำเภอ ภเวยง จงหวดขอนแกน เปนไดโนเสารประเภทเดนสเทา กนพชเปนอาหาร คอและหางยาว ไดรบการตงชอวา ภเวยงโกซอรส สรนธรเน ตอมาพบ ไดโนเสารอกหลายชนดทภกมขาว อำเภอสหสขนธ จงหวดกาฬสนธ รวมทงทจงหวดชยภม สกลนคร อดรธาน อบลราชธานและนครราชสมา แหลงซากไดโนเสารของประเทศไทยสวนมากอยในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ในชนหนทราย หนทรายแปงซงเปนหนยคไทรแอสสกตอนปลายถงยค ครเตเชยสตอนกลาง หรอชวงอายตงแต 200-100 ลานปกอน

สวนซากดกดำบรรพทเปนพชทเคยพบในประเทศไทย ไดแก ใบไม ละอองเรณ สปอร ตลอดจนรองรอยบางอยางของสงมชวตทพมพรอยอยใน ตะกอนทแขงตวเปนหน เชน รอยเทาของสตว รอยเปลอกหอย เมอสตวทง รอยซงเปรยบเสมอนแมพมพไว เมอเวลาผานไปแรธาตตางๆ จะอดรอย นไวเหมอนการหลอแบบจนกลายเปนซากดกดำบรรพ เชน รอยเทา ไดโนเสารทภหลวง จงหวดเลย และทภแฝก จงหวดกาฬสนธ เปนตน

เกม The Xvolution มตวเลนทเปนซากดกดำบรรพไดโนเสารและ สตวชนดอนทคนพบในประเทศไทย 6 ชนดดวยกน ซงนำมาทำเปนตวเดน 6 ตว ประกอบดวย

1. สยามโมไทรนนส อสานเอนซส (Siamotyrannus isanensis)

เปนไดโนเสารเทอโรพอด (กนเนอสตว เปนอาหาร) การศกษาวจยพบวามนเปน ไดโนเสารในวงศไทรนโน ซอรเดทเกาแกทสดในโลก คอเปนบรรพบรษของไทรนโนซอรส เรกซ หรอ ท. เรกซ นนเอง นกโบราณชววทยาจงสนนษฐานวา ไดโนเสารนกลากลมน เรมววฒนาการ ขนครงแรกในแถบเอเชย แลวคอยแพรกระจายออกไปทางเอเชยเหนอ จนไปอยในทวปอเมรกาเหนอในยคครเตเชยสในไทยขดพบกระดก สนหลง กระดกสะโพก และกระดกหาง ทจงหวด อดรธาน สกลนคร กาฬสนธ ขอนแกน และ นครราชสมา

2. ภเวยงโกซอรส สรนธรเน (Phuwiangosarus

sirindhornae)

เปนไดโนเสารซอโรพอด (กนพชเปนอาหาร) มคอยาว จนไดฉายาวา“ซอโรพอด แหงเอเชย” สวนชอทาง วทยาศาสตรของมนมความหมายวา “สตวเลอนคลานยกษแหงภเวยง” ถอเปนไดโนเสารซอโรพอดชนดแรกททาการศกษาในหลมขดท วดสกกะวน ภกมขาว อาเภอสหสขนธ จงหวดกาฬสนธ (ปจจบน เปนทตงของพพธภณฑสรนธร ศนยศกษาวจยและพพธภณฑไดโนเสาร ภกมขาว) พบโครงกระดกอยางนอย 6 ตว แสดงถงการอยรวมกน เปนฝง

3. สยามโมซอร ส ส ธ ธ รน (Siamosaurus suteethorni)

เปนไดโนเสาร เทอโรพอด ฟอสซลไดโนเสารชนดนเปนฟอสซลไดโนเสารทพบชนดแรกของไทย จงมการตงชอ ใหเปนเกยรตแกผคนพบคอ นายวราวธ สธธร ฟอสซลทพบมลกษณะ เปนฟนรปทรงกรวย มแนวรอง และสนสลบตลอด ฟนคลายของจระเข มความยาวประมาณ 7 เมตร จงสนนษฐานวาไดโนเสารชนดนนาจะอาศยใกลแหลงนาและกนปลาเปนอาหาร พบในหลายจงหวดของประเทศไทย ไดแก นครราชสมา ขอนแกน กาฬสนธ ชยภม อบลราชธาน สกลนคร และอดรธาน

4. ชตตะโกซอรส สตยารกษก (Psittagosaurus satta-yaraki)

เปนไดโนเสารปากนกแกว พวกเซอราทอปเชยน กนพช เ ปนอาหาร มขนาดเ ลก ความยาว 1-15 เมตร แพรหลาย ในแถบเอเชยกลาง บรเวณซานตง มองโกเลย และไซบเรย เทานน ในประเทศไทยพบชนสวนของกรามทจงหวดชยภม ป พ.ศ. 2532 เมอวจยเปรยบเทยบแลวพบวา เปนไดโนเสารปากนกแกวชนดใหม ตงชอวา ชตตะโกซอรส สตยารกษก เพอเปนเกยรตแก นายนเรศ สตยารกษ ผคนพบ

5. ชางงาจอบ กอมโฟทเรยม (Gomphotherium)

เปนชางดกดาบรรพทเคยพบ ซากดกด าบรรพ ในย โรป เอเชย (จน พมา อนเดย ไทย) อเมรกาเหนอและใต มงวง สนกวาชางบจจบน มงาตรงสองค งาคหนงออกจากขากรรไกรบน งา อกคออกจากขากรรไกรลาง มกะโหลกและคอยาว ชางในสกลนม หลายสบชนด มความสงถงไหลตงแต 1-3 เมตร เปนชางทมววฒนาการมาจากชางรนแรกๆ ของอยปตทมขนาดเทาหมใหญทชอเมอรธเรยม

6. เอปโคราช หรอ โคราชพเธคส พรยะอ (khoratpithecus piriyai)

มอายประมาณ 7-9 ลานปกอน พบฟอสซลทบอทรายทาชาง อ า เ ภอ เ ฉล มพระ เก ย รต จงหวดนครราชสมา ชนสวน ทพบเปนชนสวนของกรามลาง และฟนทสมบรณทสดเทาท พบในประเทศไทย ขนาดกราม ยาวประมาณ 10 เซนตเมตร พรอมฟนจานวน 11 ซ นอกจากนยงเปน สายพนธเดยวกบเอปเชยงมวน จากจงหวดพะเยา และเปนญาตท ใกลชดทสดของอรงอตงในปจจบน

Website: www.nstda.or.th/thexvolutionfacebook: the Xvolution

เรยนรววฒนาการซากดกดำบรรพไทยผานเกมTheXvolution

Page 6: สาระวิทย์ ฉบับที่ 23, กุมภาพันธ์ 2558

6 ฉบบท 23 กมภาพนธ 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس

สารคด วทยาศาสตรรกฉ ตร เวท ว ฒาจารย

พฤตกรรมรกกบฮอรโมนทพงพลาน หวงความรกของคนเราแบงเปน 3 ชวง โดยจะมฮอรโมนทแตกตางกนมารวมแสดงบทบาท ในชวงแรกของโลกแหงรก เปนชวงทเราอยากได อยากม เกดอาการชอบ ถกใจ นนเปนผลจากฮอรโมนเพศ 2 ตว คอ เทสโทสเทอโรน และเอสโตรเจน

เมอมบคคลเปาหมายแลว จะเขาสชวงคลงรก ททำใหชวตเราผดเพยนไป หมกมน ไมสนใจโลก เอาแตเพอ ละเมอถงคนรก อาการเหลาน เกดจากสาร สอประสาทในกลม โดพามน ทสงผลใหสมองตนตว นอรอะดรนาลน ทำให เหงอแตกและหวใจเตนรว และเซโรโทนน ทำใหเกดอาการ...ซม..เศรา..เหงา..เพราะรก

ในชวงสดทาย เมอบคคลเปาหมายยอมตกลงปลงใจ ไมวาจะเปนแฟน หรอรวมหอลงโรง ฮอรโมนสองตวสำคญทถกขบออกมาและมสวนชวยรกษา ความรกความผกพนคอ ออกซโทซน ซงจะถกขบออกมาเมอชายหญงม ความสมพนธกนลกซง และวาโซเพรสซน ทเปนตวขบเคลอนชวตครอบครว แบบผวเดยวเมยเดยว

ความรกทำใหคนตาบอด ในชวงแรกของรก นกวจยพบวา ความรกทำใหเราหบอดเสยมากกวา เพราะเมอเราปงใครสกคนทไมรจกหวนอนปลายเทา และถามโอกาสไดพดคยกน สนๆ แคนาทกวาๆ ระบบภายในรางกายกจะประมวลผลไดแลววา จะรกตอ หรอ จะชงด เพยงแตความประทบใจทเกดจากพดคยกบบคคลเปาหมายนน ไมใช จากสาระทเธอหรอเขาพดออกมา แตกลบเปน ภาษากาย ตางหากทสรางความ ประทบใจไดดกวา ซงหมายความวา หากคณมลลาทด (และมสาระบาง) กม โอกาสมดใจเขาหรอเธอไดไมยาก

กลไกแหงความรกในบรบททางวทยาศาสตร

เมอวาระเดอนกมภาพนธเวยนมาถง คนจำนวนไมนอยคงจะนกถง “วนวาเลนไทน” หรอ วนแหงความรก ในแงของความรกแบบหนมสาว แทจรงแลวเกดขนไดอยางไรในเชงกลไกของวทยาศาสตร.... นกวทยาศาสตร มเหตผลมาอธบายใหเราเขาใจรกมากขน ซงแมวาจะฟงแลวไมไดอารมณ ไมโรแมนตก แตจะพบวา มนเปนขอเทจจรงทเกดขนในตวเราโดยมเรา เปนผกระทำทงสน

พฤตกรรมรกของหนแหงทงหญาแพรร หนแหงทงหญาแพรร (Prairie vole) ขนชอวา เปนตนแบบของ ครกในฝน เมอมนมครอบครว พอหนจะฟลกดจนหลงสาร “วาโซเพรสซน” ซงเปนสาเหตสำคญททำใหพอหนแพรรเปนสามทสมบรณแบบ ทง อบอน ซอสตย และรบผดชอบ แตจะดวยความหมนไสหรออะไร กตามแต นกวทยาศาสตรไดทดลองลดปรมาณวาโซเพรสซนในพอหน แลวพบวา พอหนทดมาตลอด เรมมอาการเยนชา หางเหนครก ไมสนใจครอบครวอยางเหนไดชด

ดวงตาคอหนาตางของหวใจ ในประเดนของความรกทเกดจากการมองตานน นกวทยาศาสตรบอกวา เมอเรารสกสนใจอะไร รมานตาของเราจะขยาย นยนตาจะดกลมโตและ เปนประกาย ซงอาจจะเปนการสงสญญาณเลกๆ จากหวใจ ไปสะกดเตอนใหเขาและเธอรตวกเปนได หากสาวอตาเลยนในสมยกลางไดรเรองนคงเซง เพราะโดยธรรมชาตทเธอแคเจอคนทถกใจ นยนตาของพวกเธอกจะกลมโต สวยงามไดโดยอตโนมตอยแลว ไมตองมานงคนลกเบลลาดอนนา (Belladonna) เพอเอานำมาหยอดทำตาแบวใหเมอยดงทสาวยคนนนยมทำกน แถมยงเสยง ตาบอดอกตางหาก

ผหญงหรอผชายชางเลอกกวากน? สำหรบผชาย พบวาสวนมากจะมองผหญงทรปลกษณภายนอกกอน โดย รปรางของผหญงทเตะตาผชายทสดนน ตองมลกษณะคลายนาฬกาทรายทมเอว คอดกว หากเอาขนาด “รอบเอว” หารดวย “รอบสะโพก” แลว ควรไดคาประมาณ 0.7 นอกจากนยงพบวา ผหญงทมสดสวนใกลเคยง 0.7 นน สวนใหญแขงแรง เหมาะจะมาเปนแมของลกอยางมาก

ในขณะทผชายเสาะหาหญงในฝนจากเปลอกนอก ผหญงเองกลบมอง ทความสามารถ และภาวะผนำทมอยในตวของผชายมากกวา ผหญงบางคนกลกซง เกนคาดเดา เธอเลอกสนใจผชายทมกลนกายคลายพอของตวเอง เพราะเชอวา เขานาจะมระบบภมคมกนทดเหมอนทมอยในตวเธอ และถาโชคด เขาเหลานนอาจจะ มยนดอนๆ อยในตวอกดวย

คนเปนเนอคกนจะหนาเหมอนกน คนเรามกจะสนใจคนทดคลายตวเอง ไมวาจะเปนรปราง หนาตา หรอบคลกภาพ มการทดสอบเรองนโดยการนำภาพใบหนาของผเขารวม ทดสอบมาแปลงใหเปนเพศตรงขาม แลวเอาไปปนกบรปคนอน เมอใหผทดสอบ เลอกคนทถกใจ ปรากฏวาสวนใหญเลอกรปของตวเอง นกจตวทยาบอกวา สงทเกดขนน เปนเพราะความฝงใจในวยเดกซงเหนหนา “พอและแม” ทคลายกบตวเองซำไปซำมาทกวน พอไดเหนคนทมหนาตาในแบบทคนเคย กไมแปลกทจะถกชะตา รสกอบอนในหวใจ และคดวานาจะเปนคนทใช

ทใดมรกทนนมทกข ความรกเปนปฏกรยาทางเคมทเกดขนภายในรางกาย และยงเกยวพน กบปจจยทางสงคม วฒนธรรม รวมทงการเรยนรดวย ความรกเตบโตขนพรอมๆ กบเรา โดยประสบการณเปนสงสำคญททำใหเรารจกเลอกทจะรก รจกหยด เพอทจะเรมใหม และรจกสรางเงอนไขเพอใหไดมาซงการดำรงพนธทเหมาะสม หากเราเขาใจ กจะพบวา ณ ทใดทมรก ทนนไมจำเปนตองมทกขเสมอไป

ลกเบลลาดอนนาwikipedia.org

แหลงทมา :http://www.bbc.co.uk/science/hottopics/love/senses.shtml

http://www.economist.com, http://www.scienceofrelationships.com

6 ฉบบท 23 กมภาพนธ 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس

Page 7: สาระวิทย์ ฉบับที่ 23, กุมภาพันธ์ 2558

ฉบบท 23กมภาพนธ 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 7

ระเบยงขาว วทย-เทคโนฯ ไทยกองบรรณาธการ

อาหาร เปนหนงในปจจยสทสำคญตอการดำรงชวตของมนษย และอตสาหกรรมอาหารยงเปน 1 ใน 10 อตสาหกรรมทสรางรายไดเขา ประเทศไทยเปนจำนวนมาก สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย แหงชาต (สวทช.) จงไดมงเนนการนำวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรม เขาไปในระบบการผลตของอตสาหกรรมอาหารเพอพฒนาระบบคณภาพ และมาตรฐานผลตภณฑอาหารไทย โดย สวทช. ไดรวมพฒนาระบบการประเมน

ผลงานสวทช.กบนวตกรรมอาหารเพอคนไทย

ความเสยง โดยใชขอมลทางวทยาศาสตรเพอใชเปน เครองมอสนบสนนการเจรจาตอรองในเวทการคาโลก ไดแก กำหนดคาฮสตามนในนำปลาใหอยในระดบท สงออกได รวมทงไดพฒนากลาเชอทลดระยะเวลาการหมก นำปลา อตสาหกรรมนำปลาสงออกของไทยจงมอตรา การเตบโตสง อกทงยงไดการประเมนความเสยงของ เชอจลนทรยกอโรคในผลตภณฑแหนม จงไดแหนมทม คณภาพมาตรฐานและปลอดโรค

นอกจากน สวทช.ยงไดพฒนาเทคโนโลยบรรจภณฑผกและผลไม ทมความสะดวก ปลอดภย และชวยสงเสรมอตสาหกรรมสงออก ไดแก ฟลมยดอายผลตผลสด ยดอายผก ผลไม เกบรกษาผลตผลสดตางๆ ไดเพมขนถง 2-5 เทา รวมทงไดพฒนาถงคดกรองชวงแสง ปองกนเพลยแปงและแมลง ทำให มะมวงผวเหลองสวย เรยบเนยน สามารถขายไดราคาสงขน

ฟลมยดอายผกผลไมสด

http://www.nstda.or.th/r-and-d-impact/12625-nstda-food

ถงแผนฟลมพลาสตกหอมะมวง

แนวโนมของคนไทยจะเปนโรคเบาหวานสงขน และสวนใหญกเปนโรคเบาหวานชนดท 2 นเอง มการศกษา สารสกดจากใบวอลนตมาใชควบคมโรคเบาหวานชนดท 2 โดยทดลองกบกลมคนผทมอายระหวาง 40-60 ป โดยแบงเปน 2 กลม ไดแก กลมผปวยเบาหวานชนดท 2 และกลมควบคม รวมจำนวน 61 คน กลมผปวยจะไดรบแคปซลซงประกอบดวยสารสกด 70% เอทานอลจากใบวอลนต (Juglans regia L.) 100 มก. ครงละ 1 แคปซล วนละ 2 ครง เปนวลา 3 เดอน และกลมควบคมไดรบยาหลอก ผล การทดลองพบวา ผปวยในกลมทไดรบสารสกดใบวอลนต จะมระดบนำตาล ในเลอดหลงอดอาหาร 8 ชวโมง (fasting blood glucose) ระดบนำตาลเฉลยสะสมในเลอด (glycated hemoglobin; HbA1) คอเลสเตอรอลรวม และไตรกลเซอไรดลดลง เมอเทยบกบกลมทไดรบยาหลอก ผปวยมความพงพอใจในการรกษา และไมมผลขางเคยงตอตบ ไต หรออวยวะอนๆ ยกเวนระบบทางเดนอาหาร โดยทำใหเกดทองเสยเลกนอยเมอตอนเรมตนใช สารสกด สรปไดวาสารสกดใบวอลนตมผลชวยลดระดบไขมนและนำตาลในเลอดของผปวยเบาหวานได โดยไมมผลขางคยง ทรายแรง

สารสกดจากใบวอลนตชวยลดระดบนำตาลและไขมนในผปวยเบาหวานชนดท2

อางองจาก http://www.medplant.mahidol.ac.th/active/shownews.asp?id=1040ภาพจาก http://www.iccs.edu/fmed/images/stories/juglans_regia.jpg

Page 8: สาระวิทย์ ฉบับที่ 23, กุมภาพันธ์ 2558

8 ฉบบท 23 กมภาพนธ 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس

จากการศกษาฤทธลดไขมนของสารสกด พอลฟนอล (polyphenol) ของดอกเกกฮวย (Chrysanthemum morifolium) ในหนเมาสทถกเหนยวนำ ใหเกดภาวะไขมนในเลอดและในตบสง โดยการเลยงดวยนมทมไขมนสง จากนนปอนสารสกดพอลฟนอล จากดอกเกกฮวยขนาดวนละ 75, 150 และ 300 มก./กก. ตามลำดบ นาน 6 สปดาห

เมอเสรจสนการทดลอง ทำการชำแหละซาก แยกเกบตวอยาง เนอเยอตบเพอตรวจวเคราะหลกษณะทเปลยนแปลงไปดวยเทคนคทาง จลกายวภาคศาสตร (histological techniques) วเคราะหการแสดงออกของ โปรตนทเกยวของกบกระบวนการสรางและสลายไขมน ดวยเทคนค reverse transcription polymerase chain reaction และ western blot analysis และเกบตวอยางเลอดเพอตรวจวเคราะหคาทางชวเคมทเปลยนแปลง

จากการทดลองพบวา หนทถกปอนดวยสารสกดพอลฟนอล ขนาด 300 มก./กก. มนำหนกของตบและไขมนสะสมในตบลดลงอยางมนยสำคญ เมอเทยบกบหนทถกปอนดวยนมทมไขมนสงเพยงอยางเดยว และพบวา

สารสกดจากดอกเกกฮวยชวยลดไขมนในเลอดและตบ

คาคอเลสเตอรอลและไตรกลเซอไรด ในตบลดลงอยางมนยสำคญในหนกลมทปอนดวยสกดพอลฟนอล ขนาด 150 และ 300 มก./กก. เชนเดยวกบคา คอเลสเตอรอลและกรดไขมนในเลอด ซงลดลงอยางมนยสำคญในหนกลมทปอนดวยสกดพอลฟนอล ขนาด 150 และ 300 มก./กก. แตไมพบความแตกตางของ คาไตรกลเซอไรดในเลอดของหนทไดรบสารสกดพอลฟนอล และหนทถกปอน ดวยนมทมไขมนสงเพยงอยางเดยวแตอยางใด

นอกจากนการปอนสารสกดพอลฟนอล ยงมผลชวยลดการแสดงของ โปรตนและเอนไซมทเกยวของกบกระบวนการสงเคราะหไขมน และเพม การแสดงออกของโปรตนและเอนไซมทเกยวของกบกระบวนการสลายไขมน อกดวย

จากผลการทดลองแสดงใหเหนวา สารสกดพอลฟนอล จากดอกเกกฮวย มฤทธลดไขมนในตบและเลอดได

ขอมลจาก http://www.medplant.mahidol.ac.th/active/shownews.asp?id=1046ภาพจาก http://www.monmai.com/เกกฮวย/

ศ.พญ.นนทกา ทวชาชาต อาจารย จากจตเวชศาสตรและสขภาพจต คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณ มหาวทยาลย กลาววา หลงจากทไดรบทนจากศนยความเปนเลศดานชววทยาศาสตร (TCELS) กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

ลงพนท 6 จงหวดของประเทศไทยทไดรบผลกระทบจากเหตการณสนาม เพอทำฐานขอมลดานสขภาพจตและพนธกรรม ของผทรอดชวตจากสนาม โดยไดรบความรวมมอจากหลายสวนงาน เชน คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย กรมสขภาพจต โรงพยาบาลรามาธบด และ สถาบนรเคน ศนยพนธศาสตรการแพทย ประเทศญปน

ศ.พญ.นนทกา กลาววา จากการเกบขอมลและศกษา พบวา นอกจากผลกระทบทางดานรางกายและทรพยสนแลว ผรอดชวตจากเหตสนามยงไดรบผลกระทบทางจตใจ โดยเฉพาะโรคเครยดรนแรงหลงเกดเหตการณสะเทอนขวญ หรอ Post Traumatic Stress Disorder หรอทเรยกวา PTSD จากตวอยาง 3,133 ราย พบวามผปวย PTSD ประมาณรอยละ 33.6 โดยรอยละ 14.27 มอาการของโรคซมเศรารวมดวย จงไดมการตดตามตวอยาง 2,573 ราย ตออก

6 เดอน พบวามยงผปวย PTSD เหลอประมาณรอยละ 21.6 และในกลมนเองทถอวาเปนกลมโรค PTSD เรอรง

“โครงการฯ จงไดทำการเกบตวอยาง DNA เพอใชสำหรบการศกษาเกยวกบปจจยทางพนธกรรม โดยการศกษาความ สมพนธของรหสพนธกรรมตลอดสาย (Genome Wide Association Study - GWAS) รวมกบการศกษาปจจยทางจตสงคม

ตางๆ ผลปรากฏวา ปจจยทางพนธกรรมและทางจตสงคม สมพนธกบการเกดโรค PTSD เรอรงน โดยพบวาตำแหนงทางพนธกรรมท เกยวของกบการเกด PTSD รวมกบปจจยทางจตสงคมอนๆ เชน ผทมแนวโนมของกลมอาการทางจตเวช เชน ซมเศรา วตกกงวล

ผทใชสารเสพตด ผทมประวตการผานประสบการณเลวรายในวยเดก รวมถงปจจยอนๆ อกมาก” พญ.นนทกา กลาว

อยางไรกตาม พญ.นนทกา ตงขอสงเกตวา หากเราไมสามารถปองกนเหตรายแรง อบตเหต หรอภยพบตตามธรรมชาตได เราจะมวธการจดการกบโรค PTSD ทมกเกดกบผประสบเหตการณตางๆ นไดอยางไร คำตอบกอยทตวเราเอง ฝงอยในตวเรา หากสามารถตรวจพนธกรรมไดตงแตเรมแรก การเฝาระวงกลมเสยงกจะ ชวยบรรเทาความรนแรงของโรคลงได ซงทาง TCELS จะพฒนาอยางตอเนองสำหรบคำตอบในการรกษา ทจะมการพฒนาขนในลำดบตอไป

จตแพทยชเหตการณ“สนาม”เปนความทรงจำทฝงลกในดเอนเอTCELSพรอมศกษาตอเนองเพอพฒนาแนวทางรกษา

Page 9: สาระวิทย์ ฉบับที่ 23, กุมภาพันธ์ 2558

ฉบบท 23กมภาพนธ 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 9

นกวจยมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร (มทส.) นำโดย ผศ.ดร.ณฐธญา เบอนสนเทยะ และคณะ รวมกบ ดร.กาญจนา ธรรมน นกวจยจากสถาบนวจย แสงซนโครตรอน (สซ.) ภายใตการสนบสนนทนวจยจากสำนกงานคณะกรรมการ วจยแหงชาต (วช.) รวมกบสำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.)และสถาบนวจยแสงซนโครตรอน ประสบความสำเรจ ในการนำเทคนค กลองจลทรรศนอนฟราเรด (FTIR microspectroscopy) ของสถาบนวจย แสงซนโครตรอนมาใชรวมในการระบชนดเชอสาเหต “โรคแอนแทรคโนสของ มนสำปะหลง” โดยใชวธมาตรฐานของการศกษาเชอราระดบสณฐานวทยาและชวโมเลกลเปนวธอางอง

ปจจบนมการพบการระบาดของโรคแอนแทรคโนสอยางรนแรงใน มนสำปะหลงบางสายพนธ อาท พนธเกษตรศาสตร 50 และระยอง 72 หากโรค เกดในมนสำปะหลงพนธออนแอมาก จะสงเกตเหนลกษณะอาการยนตนตาย โดยจะพบมากในชวงทมนสำปะหลงมอาย 6-8 เดอน ซงอาจสรางความเสยหาย ใหมากกวา 80 เปอรเซนตของผลผลต

ทมงานวจยฯ ไดเปดเผยวา จากตวอยางมนสำปะหลงทแสดง อาการโรคแอนแทรคโนสทเกบจากแหลงปลกใน 10 อำเภอ ของ 8 จงหวด ทำใหพบเชอราทเปนสาเหตของโรคโดยเฉพาะการพบเชอรา C. capsici (truncatum) และ C. lindemuthianum จากบางตวอยางซงนบวาเปนการ คนพบครงแรกของโลก

“การวจยดงกลาวของทมวจยฯ เปนการพฒนาการใชเทคนคดงเดม รวมกบเทคนคทางชวโมเลกลและเทคนคกลองจลทรรศนอนฟราเรด (FTIR microspectroscopy) ในการศกษาเชอสาเหตของโรคแอนแทรคโนสมนสำปะหลง ซงในประเทศไทยยงไมมการระบชนดของเชอสาเหตอยางชดเจน จงมความจำเปน ทจะตองทำการวจย เพอใชเปนขอมลในการปองกนกำจดโรคดงกลาวอยาง ถกตองและม ประสทธภาพในอนาคต” ผศ.ดร.ณฐธญา กลาว

สซ.-มทสรวมวจยเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนส“มนสำปะหลง”

ดร.กาญจนา ธรรมน นกวจยของสถาบนวจยแสงซนโครตรอน (องคการมหาชน) กลาววา การประยกตใชกลองจลทรรศนอนฟราเรดรวมกบการวเคราะหทางสถตในการสรางฐานขอมล เพอระบชนดของเชอราสาเหตโรค แอนแทรคโนส พบวาฐานขอมลสเปกตรมอนฟราเรดสามารถใชการระบชนด ของเชอราโรคแอนแทรคโนสไอโซเลตอางองไดถกตองถงรอยละ 98 อกทงเมอ นำฐานขอมลดงกลาวมาใชทดสอบจรงในการระบชนดของเชอราโรคแอนแทรคโนส จากแปลงมนสำปะหลง พบวาสามารถใหความถกตองไดประมาณรอยละ 70 ซงผลการทดลองสอดคลองกบผลวเคราะหทางชวโมเลกล อยางไรกตามการศกษา ครงนเปนการศกษาขนตน จำเปนตองมการศกษาเพมเตมเพอลดความผดพลาด จากการวเคราะหทอาจเกดขน ดงนนการประยกตใชกลองจลทรรศนอนฟราเรด นจงเปนอกหนงทางเลอกของการระบชนดของเชอราโรคแอนแทรคโนส มนสำปะหลง รวมทงเชอสาเหตโรคพชอนๆ ในอนาคต

ผลของงานวจยครงนบางสวนไดรบการนำเสนอในทประชมวชาการ และเผยแพรในวารสารทไดรบการยอมรบในระดบนานาชาตแลว นอกจาก การวจยในเรองน ผศ.ดร.ณฐธญา เบอนสนเทยะ และทมวจยยงคงทำการวจย เกยวกบโรคมนสำปะหลง รวมกบ ดร.กาญจนา ธรรมน สถาบนวจยแสงซนโครตรอน อกหลายโครงการ โดยเฉพาะ “โครงการโรคหวและรากเนาในมนสำปะหลง” ซงจดเปนโครงการเรงดวนของ Korat Tapioca Model เนองจากเปนโรคทม ความสำคญมากทสดในขณะน

http://www.slri.or.th/th/index.php?option=com_content&view=article&id=3269:2014-12-23-08-33-24&catid=44:2010-11-01-18-55-24&Itemid=326

Page 10: สาระวิทย์ ฉบับที่ 23, กุมภาพันธ์ 2558

10 ฉบบท 23 กมภาพนธ 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس

สรปเหตการณสำคญของวงการอวกาศในรอบป2557เวบไซต VOA (Voice Of America) ไดสรปเหตการณสำคญของ วงการอวกาศในรอบป 2557 ไวอยางนาสนใจ ในดานทประสบความสำเรจซงเกดขนในชวงครงปหลง ดงน

สงหาคม ยานสำรวจดาวหาง Rosetta ทองคการสำรวจอวกาศยโรป (European Space Agency) สงออกไปนอกโลกเมอ 10 ปทแลว กลายเปน ยานสำรวจอวกาศลำแรกของโลกทสามารถโคจรรอบดาวหางไดสำเรจ ดาวหางดวงนอยหางจากโลกออกไปในอวกาศกวา 400 ลานกโลเมตร และในเดอนพฤศจกายน ยานสำรวจดาวหาง Rosetta ไดสงยานสำรวจลกชอ Philae ลงจอดบนดาวหางดงกลาวไดสำเรจ

กนยายน ดาวเทยมสำรวจดาวองคารของสหรฐฯ ชอ MAVEN (Mars Atmosphere and Volatile EvolutioN mission) เขาสวงโคจรของดาวองคารไดสำเรจ ดาวเทยมดวงนมงศกษาวาเกดอะไรขนกบชนบรรยากาศ และแหลงนำของดาวองคาร และหลงจาก MAVEN เขาสวงโครจรรอบ ดาวองคารไดไมกวน ยานสำรวจอวกาศของอนเดยชอมงคลายานกเดนทาง เขาสวงโคจรของดาวองคารไดสำเรจเชนกน ทำใหอนเดยกลายเปนชาตแรก ทสามารถสงยานสำรวจเขาสวงโคจรดาวองคารไดสำเรจในความพยายามหนแรก

ธนวาคม นาซาทดลองสงกระสวยอวกาศรนใหม Orion ขนไปนอกโลก โดยตดไปกบตว space rocket ทใหญทสดของนาซาชอ Delta IV Heavy ถอเปนการทดลองสงทเกอบสมบรณแบบ ยานอวกาศ Orion ไดรบการออกแบบเพอใหสามารถนำนกบนอวกาศออกไปสำรวจอวกาศไกลโพนครงแรกในป ค.ศ. 2021 แตกอนหนานนคอในป ค.ศ. 2018 นาซาวางแผนทจะสงกระสวยอวกาศ Orion ไปโคจรรอบดวงจนทรกอน

นอกจากความสำเรจแลว วงการสำรวจอวกาศสหรฐฯ กประสบ ความลมเหลวเชนกน โดยไดเกดอบตเหตถงสองครงในปทผานมา ดงน

เดอนกนยายน จรวด Antares ของ บรษท Orbital Sciences Corporation เกดระเบดกลางอากาศเพยงไมกวนาทหลงจากทะยานขนจาก ฐานปลอยจรวดขององคการนาซานอกชายฝงรฐเวอรจเนย จรวดไรคนขบ ดงกลาวมภารกจลำเลยงสมภาระไปสงยงสถานอวกาศนานาชาต

ตอมาในปลายเดอนเดยวกน ยานอวกาศ SpaceShipTwo ของบรษท Virgin Galactic ประสบอบตเหตระหวางชวงการทดลองบนในรฐแคลฟอรเนย ทำใหนกบนเสยชวต 1 ราย และนกบนอกคนไดรบบาดเจบ

แตบรษททงสองแหงนเปดเผยวาอบตเหตทเกดขนไมเปนอปสรรค ตอความพยายามพฒนายานอวกาศทเชอถอไดในอนาคตตอไป

ขอมลจากhttp://www.voathai.com/content/yearender-space-technology-tk/2577142.html

ภาพจากhttp://www.space-airbusds.com/media/image/rosetta2014.gif

http://lasp.colorado.edu/home/maven/files/2011/03/maven_mars_orbit.jpghttp://www.theguardian.com/business/2014/nov/01/branson-virgin-galactic-spaceshiptwo-crash

หนาตางขาว วทย-เทคโนฯ โลก

Page 11: สาระวิทย์ ฉบับที่ 23, กุมภาพันธ์ 2558

ฉบบท 23กมภาพนธ 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 11

scisocietyสรนยา ลอยประสทธ /สเปกตรม

ความรสกสนอกสนใจหรอดงดดใจในหมผชายโสดและผหญง โสดอาจเพมขนไดหากมเสยงดนตรคลอระหวางการพบสนทนากนครงแรก

งานวจยชนนทตพมพอยในวารสาร Psychology of Music ฉบบลาสดบอกไววา เสยงดนตรทตลบอบอวลอยรอบตวเรา อาจเปน อาหารชนดของความรก และความรสกสนอกสนใจหรอดงดดใจผชายโสด หรอผหญงโสดอาจเพมขนได หากมเสยงดนตรคลอไปดวยระหวางการพบปะ สนทนากนในครงแรก

Wall Street Journal ตพมพรายงานเรองความสมพนธระหวาง เสยงดนตรกบลกษณะบคลกภาพทดงดดใจน โดยระบวาบทสนทนาแรก คอสงสำคญทอาจเปนปจจยบงชไดวา อนาคตของคนคนจะยาวนานหรอไม แคไหน และวาการมเสยงดนตรคลอไปดวยระหวางการเจอกนครงแรก สนทนาครงแรก หรอออกเดทครงแรก จะชวยใหแตละฝายเกดความประทบใจ กนและกนงายขน เมอเทยบกบการไมมเสยงดนตร

รายงานชนนระบวา เสยงดนตรจะชวยกระตนระบบประสาทใน สมองระหวางการสนทนาครงแรกระหวางชายโสดและหญงโสด ชวยใหเกด ความประทบใจกนและกน

นกวทยาศาสตรญปนศกษาเรองนโดยใชกลมตวอยาง 32 คน เปนผชาย 16 คน หญง 16 คน อายประมาณ 20 ป แลวใหกลมตวอยาง ทงหมดพบเจอกนแบบทเรยกวานดบอด โดยกำหนดใหครงหนงสนทนา กนแบบมเสยงดนตรเปดคลอไปดวย ซงมทงเพลงรอค เพลงแรพ และ เพลงคลาสสค สวนอกครงหนงนงคยแบบไมเสยงดนตร จากนนใหสลบค สนทนาวนไปเรอยๆ

ตอมาใหกลมตวอยางใหคะแนนความประทบใจตอบคลกภาพท ชอบ 10 แบบ เชน ความมนใจ ความอดทน ความเปนคนเปดเผยจรงใจ เปนตน นกวจยพบวาคะแนนเฉลยบคลกภาพนาประทบใจ 10 แบบของ กลมทเปดเพลงระหวางการสนทนาสงกวาคะแนนเฉลยของกลมทไมเปด เพลงอยางเหนไดชด

นกวจยญปนสรปวา เสยงเพลงหรอเสยงดนตรชวยเพมระดบ ความรสกประทบใจในอกฝายหนงเมอแรกพบไดจรง นอกจากนน เสยง ดนตรยงอาจชวยใหแตละฝายมการปรบเปลยนพฤตกรรมของตวเองเพอ ดงดดอกฝายหนงมากขนเชนกน

รายงานยงพบดวยวา แรงดงดดดงกลาวจะยงเพมขนหรอเขมขนขน หากใครคนใดคนหนงไดเลอกเพลงทตนชอบดวย

‘เสยงดนตรคอสอของหวใจ’นกวจยญปนชเสยงดนตรชวยเพมความประทบใจในวนแรกพบได

รายงานจาก Wall Street Journal / เรยบเรยงโดยทรงพจน สภาผลhttp://www.voathai.com/content/music-attraction-ss/2628047.html

ดร.พเชฐดรงคเวโรจนรฐมนตรวาการกระทรวงวทยาศาสตร และเทคโนโลย กลาวถง เทคโนโลยแสงซนโครตรอนวา เทคโนโลย แสงซนโครตรอนเปนโครงสรางพนฐานขนาดใหญทางดานเทคโนโลย ระดบสงของประเทศทมประโยชนโดยสามารถประยกตใชในกจการ สำคญๆ หลายอยาง ทงเพอการผลต การวจยระดบสงไปจนถง การสนบสนนดานการศกษา เรามนกวจยทมความรความสามารถ ทางดานนโดยตรง ซงการใชเทคโนโลยแสงซนโครตรอนเพอเปลยนส ไขมกนำจดจากสขาวธรรมดาใหเปนสเหลองทองนน กเปนหนงใน ตวอยางของงานวจยทนำมาใชประโยชนไดอยางแทจรง

ดร.พเชฐ กลาววา ในโอกาสลงนามความรวมมอระดบรฐมนตร วาดวยความรวมมอดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยระหวางกระทรวง วทยาศาสตรฯ ของไทยและสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว กมความรวมมอในการใชประโยชนของแสงซนโครตรอน ซงมความ เปนไปไดทจะนำเสนอโครงการนในทประชมครงหนา เนองจากลาว และไทยมทรพยากรธรรมชาตทใกลเคยงกน การเพมมลคาทางเศรษฐกจ ทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยคอหนงในขอตกลงทจะทำรวมกนอย แลว และถอเปนพนทนำรองในการรวมมอกนพฒนาอตสาหกรรม อญมณของทงสองประเทศ

กระทรวงวทยเตรยมดงลาวใชประโยชนแสงซนโครตรอน

http

://w

ww

.slri.

or.th

/th/

inde

x.ph

p?op

tion=

com

_con

tent

&vie

w=a

rticl

e&id

=326

1:20

14-1

2-23

-08-

19-2

2&ca

tid=4

8:20

10-1

1-01

-18-

56-1

6&Ite

mid

=325

Page 12: สาระวิทย์ ฉบับที่ 23, กุมภาพันธ์ 2558

12 ฉบบท 23 กมภาพนธ 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس

สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) เปดบานวทยาศาสตรสรนธร จดงาน “ตะลยวนเดก” ระหวางวนท 8-9 ม.ค. 58 มนกเรยนเขารวมกจกรรมกวา 3,200 คน

สำหรบกจรรมปนจดภายใตแนวคด “คนความสขสนกกบ STEM” ซงจะเนนกจกรรมทมความสนกสนาน ผานการเรยนรลงมอปฏบตจรง กบกจกรรมบรณาการศาสตรของ STEM (Science, Technology, Engineering and Mathematics) ซงเดกๆ จะไดสนกสนานกบฐานกจกรรมตางๆ อาท ฐานกจกรรมสำหรบเดกอนบาล 2 ฐาน ประกอบดวย หนนอยทองโลกอาชพวทยาศาสตร ฐานแนะนำใหเดกๆ ไดเรยนรหลากหลายอาชพของนกวทยาศาสตร เชน คณหมอ นกบนอวกาศ นกเคม นกวทยาศาสตรทางทะเล ฐานThe Star เดกนอยสองดวงดาว เดกๆ จะไดเรยนรจากกจกรรมสนกๆ ประกอบดวย การเรยนรระบบสรยะจกรวาลจากโมบายดาวทำมอ กลองสองดาว : สำรวจดวงดาวในจนตนาการดวยกลองประดษฐเอง จรวดกลองทองอวกาศ : ทะยานสอวกาศ ดวยจรวดแหงโลกอนาคต และโลกกลางวน กลางคน เรยนรความแตกตาง และคณคาของโลกในยามกลางวนและกลางคน

สวนฐานกจกรรมสำหรบเดกชนประถมศกษา ม 13 ฐาน อาท STEM Hands-on : สนกกบการทดลองหองเรยนวทย มหาวทยาลยเดก การทดลองสนกสนานแฝงความร และจดประกายความคดสรางสรรค เชน พอลเมอรเธอเปลยนไป สวนเคม...หรรษา โลหะจำรปและยางยดหยน และกจกรรมร รบภยพบตทางธรรมชาต สนกสนานกบเกมบนไดงเพอการเตรยมพรอมรรบมอภยพบตทางธรรมชาต และกจกรรมถงมอวเศษบงคบรถหนยนตไรสายผานทาง ถงมอทตดเซนเซอร และแขงขนหาผสามารถทบงคบหนยนตทำภารกจในสนามแขงขนไดสำเรจ เสรมดวยกจกรรมสวนผกหลงบานวทยฯ ฝกทกษะการเรยนร การปลกพชไรดน และปลกฝงแนวคดเศรษฐกจพอเพยงเรมจากสวนหลงบาน เปนตน

งานวนเดกทบานวทยาศาสตรสรนธรสวทช.

จากการสมเกบตวอยางสนคา ผ กและผลไม เพ อตรวจหา สารเคมตกคางป 2557 พบวา สนคาผกและผลไมเกนครงหนง ทจำหนายอยทวไปตามหางคาปลก และตลาดสดภายในประเทศ ม สารเคมกำจดศตรพชตกคางเกน มาตรฐาน คอมจำนวนมากถง รอยละ 46.6 ซงสงผลกระทบตอผประกอบการสนคาผก และผลไมของไทย อยางมาก และเปนสาเหตสำคญททำใหมลคาการสงออกทงตลาดในประเทศ และตางประเทศลดลง ดงนนโครงการสนบสนนการพฒนาเทคโนโลยของ อตสาหกรรมไทย (iTAP) สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย และ สภาหอการคาแหงประเทศไทย ไดลงนามความรวมมอจดทำโครงการ “ยกระดบและพฒนาศกยภาพของ ผประกอบการดานสนคาผกและผลไมเพอเตรยมความพรอมส AEC ดวย ThaiGAP” มงพฒนาศกยภาพ สงเสรม และผลกดนใหผประกอบการไทยไดรบ มาตรฐาน ThaiGAP (Thai Good Agricultural Practice) ทจะชวยลดการกดกน ทางการคาในตลาดยโรปและรกการสงออกเพมมลคาสนคาเกษตรของไทยได ทงนมกลมผคาปลก นำรองเขารวมโครงการ ไดแก เทสโก โลตส, ทอป, แมคโคร, ซพ ออลล และภาคการเกษตรอกกวา 30 บรษท

สวทช.สภาหอการคาแหงประเทศไทยหนนThaiGAPมาตรฐานไทยเทยบเทาสากล“ยกระดบผประกอบการสนคาผกและผลไมไทยรกสงออกตลาดโลก”

สถาบนวจยดาราศาสตรแหงชาต (องคการมหาชน) กระทรวงวทยาศาสตร และเทคโนโลย นำผบรหารสถาบนดาราศาสตรและวทยาศาสตรอวกาศ เกาหล เขาพบ ดร.พเชฐ ดรงคเวโรจน รฐมนตรวาการกระทรวงวทยาศาสตร และเทคโนโลยเตรยมรวมมอตงเครอขายกลองโทรทรรศนวทยครงแรกใน ไทย หวงเชอมเครอขายกบเอเชยตะวนออกเพอรวมสงเกตการณกบเครอขาย กลองโทรทรรศนวทยทวโลก

อานรายละเอยดเพมเตมไดท

http://www.narit.or.th/index.php/pr-news/1662-most-kasi

กระทรวงวทยถกสถาบนดาราศาสตรเกาหลเตรยมรวมมอตงเครอขายกลองโทรทรรศนวทยครงแรกในไทยเชอมเครอขายใหญทสดแหงหนงของโลก

Page 13: สาระวิทย์ ฉบับที่ 23, กุมภาพันธ์ 2558

ฉบบท 23กมภาพนธ 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 13

สาระนารจาก อย.

หองภาพวทย Sci-Gallery ปรท ศน เท ยนทอง

ไอบอกซ นาโนไอบอกซนาโน (iBox Nano) เครองพรนต 3 มต ทมขนาดเลกทสดในโลก ลกษณะคลายแทนขดเจาะนำมน ขนาดเลก มความคมชดในการพรนต 328 ไมครอน ซงมากกวาเครองพรนต 3 มตทวไป ประมาณ 3 เทา ตวเครอง มความสง 10 เซนตเมตร นำหนก 1.1 กโลกรม มชองตอ USB กบ Wi-Fi บวทอน แบตเตอรใชงานได 10 ชวโมง ตอการชารจไฟหนงครง ตวเครองทำมาจากอะครลกนำหนกเบาชนดพเศษท แขงแรงกวาแกว 17 เทา ในขนตอนการผลตไดใชเครองยง แสงเลเซอรทมความแมนยำสงตดแผนอะครลกเปนชนสวน กอนนำมาประกอบกนเปนเครองอะครลก ไอบอก นาโน รวม กบกลไกภายในทออกแบบมาใหมการพรนตทรวดเรวและระบบ ลดเสยงรบกวนทเกดจากการทำงานของเครอง

ภาพจาก : http://www.iboxprinters.com/ibox-nano-1/

ชมคลปวดโอสาธตการทำงานท

https://www.youtube.com/watch?x-yt-ts=1422327029&v=ZNBUs393Y6A&x-yt-cl=84838260#t=44

ฉบบท 23กมภาพนธ 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 13

Page 14: สาระวิทย์ ฉบับที่ 23, กุมภาพันธ์ 2558

14 ฉบบท 23 กมภาพนธ 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس

บานน กค ด

Quiz

สงคำตอบมารวมสนกไดท กองบรรณาธการสาระวทย

ฝายสอวทยาศาสตร สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต

111 อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย ถ.พหลโยธน ต.คลองหนง อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 12120 หรอสงทางโทรสารหมายเลข 0 2564 7016 หรอทาง e-mail ท [email protected]

อยาลมเขยนชอ ทอย มาดวยนะฮะ

สวสดฮะคณผอาน ในฉบบท 22 เหมยวถามวา เซอรไอแซก นวตน มผลงานเดนๆ อะไรอกบาง ทนอกเหนอจากเรองแอปเปลกบทฤษฎแรงโนมถวงสากลอนเลองชอ ไปดคำตอบกนฮะ

หมดเขตสงคำตอบ

วนท 25 กมภาพนธ 2558 คำตอบจะเฉลยพรอมประกาศรายชอผไดรบรางวลใน

สาระวทย ฉบบท 24 สำหรบของรางวล ทางเราจะจดสงไปใหทางไปรษณย

ในฉบบท 23 น เราพกคำถามเกยวกบนกวทยาศาสตรระดบโลกกนสกฉบบนะฮะ เหมยวมเรองราวจาก Cover Story ของฉบบน มาถามแทนThe Xvolution เปนเกมกระดานสายพนธไทย ทสอดแทรกสาระ ความรเกยวกบววฒนาการของสงมชวตและบรรพชวน ตวเดนทง 6 ตว ทใชในเกมกระดานน เปนสตวดกดำบรรพทมการขดพบซากฟอสซล ในประเทศไทย เหมยวอยากรวา ซากสตวดกดำบรรพทง 6 ชนดน ไดแกอะไรบาง หาคำตอบใหครบทง 6 ชนดแลวรบสงมาชงรางวล กนนะฮะ ฉบบนพเศษสดๆ เพราะเหมยวม

เสอยด The Xvolution limited edition จำนวน 2 รางวล และพวงกญแจไดโนเสารอก 5 รางวล มอบใหผทตอบถกและครบถวน

ผทไดรบรางวลมรายชอดงตอไปนรางวลท 1 ชดเครองเขยน I Love Science ไดแก คณสรญญา วภาสธรวงศรางวลท 2 จานรองแกว “ไอแซก นวตน” จำนวน 5 รางวล ไดแกคณศศวมล เกตแกวคณชาลน เคาฉมคณจรยา กาหยคณณฐมาศ ทบศรนวลคณสรวชญ จนทรเจรญฤทธ

14 ฉบบท 23 กมภาพนธ 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس

ไอแซก นวตน เกดเมอวนท 4 มกราคม ค.ศ. 1643 ในประเทศองกฤษ

นอกจากฟสกสแลว เขามความเชยวชาญในหลายสาขาไมวาจะเปนคณตศาสตร ดาราศาสตร หรอแมแตปรชญา ผลงานบรรลอโลก

ของนวตนมมากมาย และหลายผลงานกเปนจดเรมตนของวทยาการสมยใหมน อาท

ผลงานดานฟสกสเกยวกบแรงและการเคลอนททเรารจกกนดคอ“ทฤษฎแรงโนมถวงสากล” และ “กฎการเคลอนทของนวตน” สวนในเรองของแสง ส และการมองเหนนน นวตนไดศกษาเรองการหกเหของแสง

จนไดขอสรปออกมาเปน “ทฤษฎสของนวตน” รวมทงไดสราง “กลองโทรทรรศนสะทอนแสง” ขน ผลงานดานคณตศาสตร นวตนไดคดคนทฤษฎแคลคลสขน แมจะมการถกเถยงกนวาระหวางนวตน

กบ “Gottfried Leibniz” นกคณตศาสตรชาวเยอรมนนน ใครเปนคนแรกทพฒนาแคลคลสขนมากนแน

แตสดทายกไดขอสรปวา ทงคเปนผรเรมแคลคลสดวยกน

Page 15: สาระวิทย์ ฉบับที่ 23, กุมภาพันธ์ 2558

ฉบบท 23กมภาพนธ 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 15

The Xvolution เกมเศรษฐไดโนเสารไทย เชอวาคณผอานสวนใหญจะคนเคยกบเกมเศรษฐกนดนะคะ สาระวทยฉบบนเราขอแนะนำสนคาใหมลาสดจากศนยหนงสอ สวทช. นนคอ เกมกระดาน The Xvolution (ดเอกซโวลชน) เกมกระดานความรวทยาศาสตรสายพนธไทยแทพฒนา โดยศนยหนงสอ สวทช. (อานรายละเอยดไดท Cover story ฉบบน)

ราคากลองละ 1,590 บาท พเศษ ลด 10% ชวงแนะนำเกม สำหรบผอานสาระวทยทมาซอทศนยหนงสอ สวทช. พรอมแถมเสอ The Xvolution สวยเก 1 ตวทนท (มใหเลอก 6 แบบ)

ผลตและจดจำหนายโดย ศนยหนงสอ สวทช.หรอทรานในเครอขายของ สวทช. ไดแก1. ราน TableJoy Shop (https://www.facebook.com/tablejoyshop)2. ราน ลานละเลน บอรดเกมคาเฟ (หนา ม.มหดล ศาลายา https://www.facebook.com/lanlalencafe)3. ราน More Than a Game cafa (I’m Park ชน 3 ซ.จฬา 22 https://www.facebook.com/MoreThanAGamecafe)4. ราน PlanToys (ซอยสาทร 10 ถนนสาทรเหนอ กรงเทพฯ https://www.facebook.com/PlanToys)

ฉบบท 23กมภาพนธ 2558‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس 15

Page 16: สาระวิทย์ ฉบับที่ 23, กุมภาพันธ์ 2558

ใบสมครสมาชก

สทธพเศษสำหรบสมาชก

ไดรบ e-magazine สาระวทย อยางตอเนองทางอเมลโดยไมเสยคาใชจายใดๆ

ซอหนงสอของ สวทช. ลด 20% ทศนยหนงสอ สวทช.

สงซอทางไปรษณย คาจดสงฟร ! (เฉพาะในประเทศ)หมายเหต 1. ทานสามารถสงไฟลหรอถายเอกสารแบบฟอรมนเพอใหทานอนทสนใจ

สมครเปนสมาชกได

2. โปรดสงใบสมครกลบมายงกอง บ.ก. ตามทอยขวามอ หรอทางโทรสาร

หรอทางอเมล

สาระวทย เปนนตยสารอเลกทรอนกส (e-magazine) รายเดอน มจดประสงคเพอเผยแพรขอมลขาวสารและความรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยทงของไทยและตางประเทศ ใหแกกลมผอานทเปนเยาวชน และประชาชนทวไปทสนใจในเรองดงกลาว โดยสามารถดาวนโหลดไดฟรท www.nstda.or.th/sci2pub/ หรอ บอกรบเปนสมาชกไดโดยไมเสยคาใชจายใดๆ จดทำโดย ฝายสอวทยาศาสตร สำนกงานพฒนา วทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.)

© สงวนลขสทธในประเทศไทยตาม พ.ร.บ. ลขสทธ โดย สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต

ขอความตางๆ ทปรากฏในนตยสารอเลกทรอนกสฉบบน เปนความเหนโดยอสระของผเขยน สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต ไมจำเปนตองเหนพองดวย

‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس

คำคม นกวทยนำช ย ช วว วรรธน

ชอ/สกล ......................................................................................................................................................................................................................................................

ทอยปจจบน จงหวด ..................................................................................................................................................................................................................................

โทรศพท ...........................................................................................E-m๐il (โปรดเขยนตวบรรจง) .......................................................................................................

วฒการศกษา ปวช./ปวส. ม. 6 ปรญญาตร ปรญญาโท

ปรญญาเอก อนๆ ...............................................................................................................................................

อาชพปจจบน คร/อาจารย นกเรยน (ชน............) นสต/นกศกษา (ป............คณะ.....................................................)

รบราชการ/พนง. รฐวสาหกจ พนง. บรษทเอกชน ธรกจสวนตว อนๆ..........................................

วนท .........../............./....................

กองบรรณาธการ สาระวทย

ฝายสอวทยาศาสตร สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต

111 อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย

ถ.พหลโยธน ต.คลองหนง อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 12120

โทรสาร 0 2564 7016

e-mail: [email protected]

สมครสมาชกสงมาตามทอยดานลาง

Science moves with the spirit of an adventure characterized both by youthful arrogance and by the belief that the truth, once found,

would be simple as well as pretty.

- Jame D.Watson

วทยาศาสตรขบเคลอนดวยจตวญญาณการผจญภยทประกอบไปดวยทงความทะนงตนเยยงหนมสาวและดวยความเชอทวา สจธรรมทจะคนพบ

ควรงายดายและงดงาม

- เจมส ด.วตสน

ภาพจาก http://i.telegraph.co.uk/multimedia/archive/01399/JAMES_WATSON2_1399801c.jpg

เจมส ด.วตสน (6 เมษายน 2471 - )นกอณชววทยาชาวอเมรกน ไดรวมกบ ฟรานซส ครก (Francis Crick) นกฟสกสชาวองกฤษ ตพมพผลการวเคราะหโครงสรางรปเกลยวคของดเอนเอ และทำนายกลไกการสรางสายดเอนเอใหมขนจาก สายเกาไดเปนครงแรกของโลก เขาไดรบรางวลโนเบล สาขาสรรวทยาหรอการแพทย ป ค.ศ. 1962 รวมกบ ครก และ มอรซ วลคนส (Maurice Wilkins) นกวทยาศาสตรอกคนทมสวนไขความลบดงกลาว เชนกน