სსიპ (აკადემიური უმაღლესი განათლება file(აკადემიური უმაღლესი განათლება)
თსუ- ბიზნეს ოლიმპიადა 2009. II ეტაპი....
Transcript of თსუ- ბიზნეს ოლიმპიადა 2009. II ეტაპი....
Tbilisis saxelmwifo universitetiekonomikisa da biznesis fakulteti
g a n a T l e b a
Tema :
ganaTleba
kvalificiuri
kadebi
konkurentuli
garemo
Zlieri
ekonomikaqveynis
ganviTareba
konkurencia
globalur
garemoSi
saswavlo
dawesebulebebis
ganviTarebis
etapebi
uZvelesi droidan XIX saukunis dasawyisamde
XIX saukunidan XX saukunis 20_ian wlebamde
XX saukunis 20-iani wlebidan 90-ian wlebamde
ganaTlebis istoria
XI s. - gelaTis akademia, iyalTos
akademia, Sio mRvimis monasteri.
XII s. - kerZo saxis saSinao
swavleba, samefo karisa da didgvarovani
ojaxis SvilebisaTvis.
IV s. - filosofiuri skola fazisSi
VII-X ss. – mniSvnelovani saganmanaTleblo
kulturuli centrebi-xanZTa, Satberdi, oSki
IX-X ss. - statistikis
skola, romelic gascda
saqarTvelos sazRvrebs
I etapi
1802 w. - pirveli rusuli dawyebiTi saswavlebeli TbilisSi.
1818-1829 ww. - sasuliero samazro dasamrewvelo
saswavleblebi gorSi, TelavSi, siRnaRSi, quTaiasSi, samegreloSi
da guriaSi.
1840 w. - Tbilisis amierkavkasiis qalTa instituti
1846 w. - Tbilisis sajaro biblioTeka.
1850 w. – 140-mde dawyebiTi da saSualo saswavlebeli, 3000-
ze meti moswavliT mTel saqarTvloSi.
1864 w. - kavkasiis damoukidebeli saswavlo olqis aRdgena.
1876 w. - qarTuli enis swavlebis oficialuri dakanoneba.
XIX saukunis bolos arsebobda 430 dawyebiTi da saSualo
skola.
II etapi
ganaTlebis savaldebulo xasiaTi;
ufaso ganaTleba;
saxalxo ganaTlebis sistemis erTianoba;
swavla-aRzrdis kavSiri cxovrebasTan – komunisturi
mSeneblobis praqtikasTan;
ganaTlebis aTeisturi xasiaTi – skolis da sxva saaRmzrdelo –
saganmanaTleblo dawesebulebaTa sruli gamoyofa eklesiisgan.
yvela moqalaqis Tanasworoba ganaTlebis miRebaSi;
sabWoTa kavSiris ganaTlebis
sistemis principebi
ssr kavSiris mosaxleobis wigniereba 9 wlisa da meti
asakis mosaxleobis aRweris mixedviT aseTia:
81%
19%
1939 weli
51%49%
1926 weli
wera-kiTxvis
mcodne
90-ian wlebSi maswavleblebs problemebs uqmnida:
Zalian mZime samuSao pirobebi;
tradicia ideologiuri ganaTlebisa;
korufcia;
swavlebis Zalian dabali done;
saxelmZRvaneloebis xarisxis Zalian dabali done;
maswavlebelTa 60% pensioneri iyo, romelTac umravles
SemTxvevaSi kritikuli da rTuli damokidebuleba hqondaT
siaxleebisadmi
1996-1997
saqarTvelo-saxalxo ganaTleba OECD*
moswavle maswavlebe
li
koeficienti koeficienti
zogadi
ganaTleba
709.450 69.219 10.2 18.2/14.4**
sabavSvo
baRebi
83.081 9.368 8.9 18
teqnikumi 32.153 4.615z 7.0 n.a
umaRlesi
ganaTleba
86.506 18.871 4.6 14.4***
* ekonomikuri TanamSromlobisa da ganviTarebis organizacia.
** dawyebiTi da saSualo ganaTlebis koeficienti.
*** sauniversiteto done.
wyaro: (saqarTvelo,ganaTlebis seqtoris strategiis cnoba, msolio banki.1998.)
sistemis amocanebis efeqturi reformebisTvis ganaTlebis
politikisa da organizaciuli struqturis Camoyalibeba;
2001 wels ganaTlebis sistemis reforma iTvaliswinebda:
mocemuli amocanebis dasakmayofileblad Sesabamisi
SesaZleblobebis ganviTareba da fizikuri, finansuri da
adamianuri resursebis ufro nayofieri da efeqturi marTva
zogadi ganaTlebis Sesaxeb reformebi iTvaliswinebda:
skolis realuri avtonomiis damkvidrebas
saskolo marTvaSi pedagogebisa da mSoblebis erTobliv
monawileobas
moswavleTa TviTmarTvelobis dafuZnebas
erovnuli saswavlo gegmis daxvewas
erTiani saakreditacio sistemis arsebobas
erTiani erovnuli gamocdebis SemoRebas
2004-2006 mniSvnelovnad gaizarda ganaTlebis
saxelmwifo dafinanseba:
1. 2003 wels ganaTlebaze gaweulma xarjma 171,7 milioni
lari, xolo 2006 wels ki 450 milioni lari Seadgina.
2. zogadi ganaTlebis sfero 2006 wels 269 milioni lariT
dafinansda
3. 2006 wels zogad ganaTlebaze gaweulma xarjma saxelmwifos
mTliani Sida pruduqtis (13,6 milioni) 2,1 % Seadgina
zogadsaganmanaTleblo skolebi dafinansebis
axal sistemaze gadavidnen:
1. 2005 wlidan skolebi finansdebian moswavleTa raodenobis
mixedviT
2. vauCeri gaicema rogorc sajaro, ise kerZo skolebis moswavleebze.
3. arsebobs 3 moculobis vauCeri: qalaqis, soflis da maRalmTiani
soflis skolebisaTvis.
vauCeri (lari):
qalaqi 220
sofeli 330
maRalmTiani sofeli 396
2006 weli2005 weli
235
350
425
Ddaiwyo sajaro skolebis materialur-teqnikuri reabilitaciis
megaprograma ,,iakob gogebaSvili~:
1. programis 2006 wlis biujeti 73,6 milioni lari iyo.
2. dasrulda 35 axali skolis mSenebloba.
3. srulad ganaxlda 69 raionuli centris yvelaze didi skolebi.
4. daiwyo 217 skolis etapobrivi reabilitacia.
5. 267 skola aRiWurva axali saskolo inventariT _ 177,000
merxiT da skamebiT.
6. regionebis skolebs gadaecaT 50 axali saskolo avtobusi.
Pprograma ,,irmis naxtomi~ _ skolebis
kompiuterizacia:
2. 2005 wlis dasawyisisaTvis skolebSi 125 moswavleze 1
kompiuteri modioda, xolo 2006 wlis oqtombridan
Tanafardoba 58:1 Seadgenda;
3. 2007 wlis agvistos monacemebiT 665 skolaSi 7,332
kompiuteri Seitanes;
4. informaciul-sakomunikacio teqnologiebis treiningi gaiara
5 868 moswavlem.
5. internetkavSiriT uzrunvelyofilia 224 sajaro skola.
1. investiciebis raodenobam 2005-2006
wels 13 milioni lari Seadgina;
skolebi gadadian TviTmmarTvelobis sistemaze:
10 aTasze meti adamiani monawileobs skolebis marTvaSi.
yvela skolaSi arCeulia sameurveo sabWo.
sabWo amtkicebs skolis ganviTarebis gegmas, saswavlo
gegmas, saxelmZRvaneloebis nusxas da sxv.
2006 wlis 30 noembers skolebSi Catarda moswavleTa
TviTmmarTvelobis arCevnebi.
2007 wels 1000 skolis sameurveo sabWom airCia skolis
direqtori.
ეrovnuli saswavlo gegmis danergva:
2006 wels treiningi Cautarda 23 000 maswavlebels.
dainerga 117 axali saxelmZRvanelo.
dasrulda 80 saxelmZRvanelos pilotireba 2,8 da 11
klasebSi.
pilotireba Cautarda 100 saSualo skolis qarTulenovan 1,7 da 10
klasebSi.
pilotoreba mimdinareobda 30 sagnis mixedviT.
pilotorebis procesSi monawileobda 2 600 maswavlebeli da 11
700 moswavle.
maswavlebelTa gadamzadeba:
2005-2006 wels 10 400 maswavlebeli
gadamzadda.
dasrulda maswavleblebis profesiuli standartis
Seqmnis procesi, romelSic 31 skolis 713
maswavlebeli, 930 moswavle da 775 mSobeli
monawileobda.
kvlevis Sedegad gamovlinda, rom aqtiuri swavlebis
meTodebis gamoyenebas xels uSlis Semdegi garemoebebi:
Sesabamisi teqnikuri aRWurvilobisa da
masalis simcire.
mravalricxovani jgufebi, gansakuTrebiT
qalaqis skolebSi.
gakveTilebisaTvis gansazRvruli drois mokle
monakveTi.
rig skolebSi Seuferebeli saskolo garemo, rac
ganapiroba moqmedi direqtorebisaTvis
organizaciuli treiningebis simcirem.
ganaTlebisa da mecnierebis saministros naerTi biujeti
saministors
aparაti
2%
zogadi
ganaTleba
76%
bavSvebze
zrunva
2%
profesiuli
ganaTleba
2%umaRlesi
ganaTleba
9%
miznobrivi
programebi
1%proeqti ,,ilia
WavWavaZe~
3%mecniereba
5%
TUNING_is proeqtis komponentebia:
komponenti 1
gaZlierebuli koordinacia da kavSirebi evropis xarisxis uzrunvelyofis
registrSi gasawevrianeblad
komponenti 2
iuridiuli da normatiuli CarCos Seswavla da boloniis mTavar dokumentebTan
Tavsebadoba
komponenti 3
erovnuli kvalifikaciebis CarCos TviTsertificireba
komponenti 4
saswavlo programebis Sefaseba
komponenti 5
kvalifikaciebis aRiarebis praqtikis Sesabamisoba lisabonis aRiarebis
konvenciasTan
komponenti 6
gaZlierebuli adamianuri resursebi boloniis reformis gansaxorcieleblad da
grZelvadiani Sedegebis misaRwevad.
2010-2011 wlis gamowvevebi da iniciativebia:
saskolo atestatis mniSvnelobis gazrda;
moswavleTa maRali daswrebis uzrunvelyofa;
erovnuli saswavlo gegmis daxvewa da ganviTareba;
saxelmZRvaneloebis xarisxis gaumjobeseba;
usafrTxo skolis koncefciis ganviTareba da danergva;
maswavlebelTa profesiuli donis amaRleba da sertificireba;
infrastruqturis gaumjobeseba;
saqarTvelos konstitucia
1. yvelas aqvs ganaTlebis miRebisa da misi formis arCevis ufleba.
2. saxelmwifo uzrunvelyofs saganmanaTleblo programebis
Sesabamisobas saerTaSoriso wesebTan da standartebTan.
3. skolamdel aRzrdas uzrunvelyofs saxelmwifo. dawyebiTi
ganaTleba savaldebuloa. saxelmwifo Tavis xarjze uzrunvelyofs
sabazo ganaTlebas. moqalaqeebs ufleba aqvT kanoniT dadgenili
wesiT da gansazRvrul farglebSi saxelmwifo saswavleblebSi
ufasod miiRon saSualo, profesiuli da umaRlesi ganaTleba.
4. saxelmwifo mxars uWers saganmanaTleblo dawesebulebebs
kanoniT dadgenili wesiT.
muxli 35
zogadi ganaTlebis erovnuli miznebi
`saqarTveloSi zogadi ganaTlebis sistema miznad isaxavs
Seqmnas xelsayreli pirobebi erovnuli da zogadsakacobrio
Rirebulebebis matarebeli, Tavisufali pirovnebis
CamoyalibebisaTvis. amasTan erTad ganaTlebis sistema uviTarebs
mozards gonebriv da fizikur unar-Cvevebs, aZlevs saWiro
codnas, amkvidrebs jansaRi cxovrebis wess, moswavleebs
uyalibebs liberalur da demokratiul Rirebulebebze damyarebul
samoqalaqo cnobierebas da exmareba maT ojaxis, sazogadoebisa
da saxelmwifos winaSe sakuTari ufleba-movaleobebis
gacnobierebaSi~.
2004 wlis 18 oqtombris N # 84 dadgenilebiT ganisazRvra
saqarTvelos zogadi ganaTlebis sistemaSi miRebuli gamocdilebis
safuZvelze mozardma unda SeZlos:
a) qveynis interesebis, tradiciebisa da Rirebulebebis mimarT
sakuTari pasuxismgeblobis gaazreba
b) bunebrivi garemo pirobebis SenarCuneba da dacva
g) teqnologiuri Tu sxva inteleqtualuri miRwevebis efeqtianad
gamoyeneba
d) damoukideblad cxovreba, gadawyvetilebis miReba
e) iyos Semoqmedi, Tavad Seqmnas Rirebulebebi da ar icxovros
mxolod arsebulis xarjze
v) komunikacia individebTan da jgufebTan
z) iyos kanonmorCili, toleranti moqalaqe
zogadi ganaTlebis erovnuli miznebis miRwevisaTvs
saxelmwifo kisrulobs pasuxismgeblobas, SeimuSaos da
danergos:
zogadi ganaTlebis politika da kanonmdebloba
zogadsaganmanaTleblo saskolo sistemis
regulirebisa da xarisxis uzrunvelyofis
meqanizmebi
zogadsaganmanaTleblo saskolo sistema
erovnuli saswavlo gegma
`zogadi ganaTlebis miznebTan~ SesabamisobaSi iwereba dRes
ganaTlebis reformis ganxorcielebis yvela kanoni:
`saqarTvelos kanoni profesiuli ganaTlebis Sesaxeb~
`saqarTvelos kanoni umaRlesi ganaTlebis Sesaxeb~
`saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb~
• bakalavriati (240 krediti)I safexuri
• magistratura (120 krediti)II safexuri
• doqtorantura (180 krediti)III safexuri
saqarTvelos umaRlesi ganaTlebis sistema Sedgeba
3 safexurisagan :
koleji
• bakalavriati
• diplomorebuli specialistis programa
saswavlo
universiteti
• bakalavriati
• diplomorebuli specialistis programa
• magistratura
universiteti
• bakalavriati
• diplomorebuli specialistis programa
• magistratura
• doqtorantura
saqarTveloSi umaRlesi saganmanaTleblo dawesebulebebia:
boloniis procesis ZiriTadi dokumentebia:
luvenis komunike (2009)
lisabonis konvencia (1997)
sorbonis deklaracia (1997)
boloniis deklaracia (1999)
praRis komunike (2001)
berlinis komunike (2003)
bergenis komunike (2005)
londonis komunike (2007)
kvalifikaciebis evropuli CarCo aRwers umaRlesi
ganaTlebis TiToeuli safexuris swavlis Sedegebs
5 kriteriumis safuZvelze:
codna da gacnobiereba
codnis praqtikaSi gamoyenebis unari
argumentirebuli daskvnis unari
komunikacis unari
swavlis unari
dawesebulebis misiasTan Sesabamisoba dgindeba Semdegi standartebiT
adamianuri resursebi
materialuri da finansuri resursebi
saganmanaTleblo
programebi
ganaTlebisa da mecnierebis saministro gascems Semdegi saxis licenziebs:
mSobelTa mzrunvelobamoklebul da SezRuduli
SesaZleblobebis mqone bavSvTa sadReRamiso saaRmzrdelo
saqmianobis licenzia.
saqarTvelos kanoni „saganmanaTleblo da saaRmzrdelo dawesebulebebis
saqmianobis licenzirebis Sesaxeb“ awesrigebs saganmanaTleblo da
saaRmzrdelo dawesebulebebis saqmianobisTvis licenziis gacemasTan
dakavSirebul urTierTobebs.
zogadsaganmanaTleblo saqmianobis generaluri licenzia
dawyebiTi zogadsaganmanaTleblo saqmianobis specialuri
licenzia;
saSualo zogadsaganmanaTleblo saqmianobis specialuri
licenzia.
umaRlesi saganmanaTleblo saqmianobis licenzia;
saxelobo saganmanaTleblo saqmianobis licenzia
dargis ganviTarebisaTvis aucilebelia:
gamarTuli infrastruqtura
adekvaturi saganmanaTleblo
programebi
kvalificiuri adamianuri resursebi
ganviTarebuli mecniereba
sabiblioTeko fondebi
Tanamedrove sainformacio - sakomunikacio
teqnologiebi
TanamSromlobs saganmanaTleblo da samecniero infrastruqturis
ganviTarebis saagento Tavis saqmianobas ori ZiriTadi mimarTulebiT
warmarTavs:
saganmanaTleblo da samecniero dawesebulebebis
reabilitacia, mSenebloba, inventariTa da teqnikiT
momarageba:
- prezidentis nacionaluri programa „iakob gogebaSvili - sajaro
skolebis reabilitacia“.
saqarTvelos sajaro skolebSi informaciul-sakomunikacio
teqnologiebis danergvis xelSewyobis mizniT Sesabamisi
infrastruqturis ganviTareba:
- prezidentis nacionaluri programa „irmis naxtomi“
- programa „Cemi pirveli kompiuteri“
76%
3%
16%5%
sabiujeto saxsrebis ganawileba
`iakob gogebaSvili -
sajaro skolebis
reabilitacia~
saganmanaTleblo da
samecniero
infrastruqturis
ganviTarebis
saagentos aparati
programa `irmis
naxtomi~
programa `Cemi
pirveli kompiuteri~
biblioTeka aris kulturul-saganmanaTleblo da
damxmare samecniero dawesebuleba, beWdviT
nawarmoebTa sazogadoebrivi sargeblobis organizatori.
sistematurad krebs beWdviT nawarmoebebs, icavs
maT, uwevs propagandas da gascems
mkiTxvelebze, agreTve, atarebs sainformacio-
bibliografiul muSobas.
Tbilisis sajaro biblioTeka
mikroformebi 18,198 erTeuli
wigni 3,623,992 erTeuli
Jurnali 231,222 wliuri kompleqti
gazeTi 54,299 wliuri kompleqti
furclovani gamocemebi 75,691 erTeuli
noti 97,086 erTeuli
gramfirfita 23,707 erTeuli
CD/DVD 3,645 erTeuli
kartografiuli gamocemebi 19,688 erTeuli
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
masobrivi da
universaluri
biblioTekebi
(erTeuli)
2170 2160 2123 2090 2056 1726 672 824
mkiTxvelTa
ricxovneba(100
0 kaci)
2311.3 1625.9 1421.3 1528.9 1566.
1
732.1 … 778.3
mkiTxvelTa
ricxovneba
saSualod
1065 753 670 732 762 424 … 945
egzemplarebis
raodenoba(mln
)
30.8 30.6 29.6 28.5 28.3 20.7 … 17.3
amJamindeli monacemebiT saqarTveloSi arsebobs :
yvelaze xSirad mecnierebaTa sistemas Semdeg jgufebad hyofen:
formaluri mecnierebebi
sabunebismetyvelo mecnierebebi
sazogadoebrivi mecnierebebi
kulturuli mecnierebebi
gamoyenebiTi mecnierebebi
mecnierebaTaSorisi disciplinebi
saqarTvelos erovnuli samecniero fondis ZiriTadi amocanebia:
xeli Seuwyos samecniero infrastuqturis ganviTarebas da
mecnierebaSi axalgazrda kadrebis mozidvas
xeli Seuwyos fundamenturi da
gamoyenebiTi, samecniero da teqnologiuri kvlevebis
ganxorcielebas.
uzrunvelyos saqarTveloSi arsebuli samecniero da
teqnologiuri potencialis Sesaxeb monacemTa
Segroveba, damuSaveba da analizi,
moamzados winadadebebi mecnierebisa da teqnologiebis
ganviTarebis saxelmwifo prioritetebis
gansaxorcieleblad.
moTxovna umaRles ganaTlebaze dRiTidRe
izrdeba, rac iwvevs umaRlesi ganaTlebis dargis
mimzidvelobas axali firmebisaTvis da ganapirobebs
dargSi konkurenciis gamZafrebas
0
5
10
15
20
25
30
35
8000-17000 3000-8000 1000-3000
fasi univesitetebisa da fakultetebis mixedviT
bakalavriatSi meryeobs 1000 -17000_mde
umaRles profesiul dawesebulebebSi fasi meryeobs
1000_dan 4000 laramde da nawildeba Semdegnairad:
0
5
10
15
20
25
30
1000 - 3000 3000 - 4000
1000 - 3000
3000 - 4000
konkurencia
konkurencia monawileebs Soris
momxmarebelTa
konkurentuli gavlena
safrTxe axali
konkurentebis mxridan
safrTxe Semcvlelebis
mxridan
momwodeblebis
konkurentuli gavlena
porteris 5 Zalis modeli
64
214
akreditebuli
araakreditebuli
2009 wels 278 licenzirebuli saswavlebeli iyo.
aqedan:
profesor-maswavlebeTa kvalifikaciis doneebis mixedviT
ganawileba:
saxelmwifo
erTeuli - 20
kerZo
erTeuli - 44
StatiT kontraqtiT StatiT kontraqtiT
sul 3884 3258 1568 2714
sruli profesori 944 261 515 602
asocirebuli
profesori
1782 700 508 949
asistent profesori 1158 2297 545 1163
2009 wels 2008 welTan SedarebiT saSualo xelfasi 55,39%_iT
gaizarda. ganaTlebis seqtorSi ki es maCvenebeli 50,99%_ia.
mTlianad ekonomikaSi saSualo xelfasi:
saxelmwifo struqturebSi _ 483,1 kerZo struqturebSi _ 603,4
2007 wels erTian erovnul gamocdebSi monawileobas
iRebda 39,278 abiturienti, aqedan 31,379_s prioritetad
(pirveli arCevani) eweraT im universitetis fakulteti, sadac
swavla 1500 lars Seadgenda.
2009 wels erTian erovnul gamocebSi monawileobas iRebda
27,000 abiturienti da aqedan 21,909_s ewera prioritetad
(pirveli arCevani) is universiteti, sadac swavlis safasuri ukve
gazrdil - 2250 lars Seadgenda.
moTxovnis
elastikuroba
fasis mixedviT=
moTxovnis procentuli cvlileba
fasis procentuli cvlileba
moTxovnis
elastikuroba
fasis mixedviT= =
2009 wels pirveli arCevanis mixedviT yvelaze
moTxovnadi universitetebi :
2 31
ESM
ilias
universiteti
Teusu
gancxadebebis saerTo raodenobis mixedviT:
2 31
stu
ilias
universitetiTsu
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
35000
40000
2005 2006 2007 2008 2009
abiturienti
studenti
studentTa da studentobis msurvelTa raodenoba gamocdebis
erovnuli centris monacemebiT Semdegia:
kerZoSi 207
saqarTvelodan ucxoeTSi gagzavnilia :
saxelmwifo universitetebidan 220 studenti
kerZo universitetebidan 100 studenti
ucxoel studentTa raodenoba :
saxelmwifo saswavlebebSi 292
skolebi
89%
11%
sajaro skolebi _ 2178
kerZo skolebi _270
93%
7%
moswavleTa
ganawileba
sajaro skolebSi - 597 800
kerZo skolebSi - 45 500
0
50000
100000
150000
200000
250000
300000
1 - 6 kl. 7 - 9 kl. 10 - 12 kl.
sajaro skolebSi
kerZo skolebSi
moswavleTa klasebis mixedviT ganawileba Semdegnairia:
0 5 10 15 20 25 30 35
iemeni
tailandi
vanuatu
maroko
bocvana
gvinea
meqsika
komorosi
hong-kongi
aSS
saqarTvelo
gaerT.samefo
safrangeTi
espaneTi
iaponia
italia
germania
mTliani xarjebis ramdeni procenti daxarjes qveynebma
ganaTlebaze 2009 wels
0 5 10 15 20
kuba
vanuatu
lesoto
iemeni
brunei
monRoleTi
dania
malaizia
aSS
safrangeTi
italia
germania
espaneTi
iaponia
sagarTvelo
GDP-s ramdeni procenti ixarjeba sxvadasxva qveyanaSi
ganaTlebaze ( $ )
giorgi deviZe
zaza Tabagari
laSa gabelia
miSa moiswrafiSvili
levan Calauri
Teo cimakuriZe
Tamuna kvinikaZe
nino ugulava
salome abaSiZe
Tika TavberiZe
Cveni gundi :
თსუ2009