თავი 5 კომპანია და პროცესები სარისკო საინვესტიციო

5.1. ფირმა და სცენა საწარმო საინვესტიციო

ერთ-ერთი გავრცელებული საწარმოს საერთო საინვესტიციო აღქმა არის,რომ საწარმოს კაპიტალის ინვესტიცია ხორციელდება ადრეულ ეტაპზე კომპანიის განვითარებისათვის. სინამდვილეში, ეს პროცესი ჩანს უფრო რთულად, იმიტომ, რომ საწარმოს კაპიტალისტური პორტფელი მოიცავს კომპანიებს, რომლებიც იმყოფებიან სხვადასხვა ეტაპზე (ცხრილი 5.1)

კომპანიის ცხოვრებისეული საფეხურობრივი ციკლი არის შემავალი პორტფელის საწარმო კაპიტალისტისა [NVCA, 2005, с. 113-114]

განვითარების ეტაპი

ნაბიჯების ზრდა ეტაპობრივ ფარგლებში

კომენტარები

ადრეული ეტაპი

სათესლე ეტაპი (seed)

შედარებით მცირე ოდენობის ინვესტიცია აუცილებელია გამომგონებლისათვის ან მეწარმემ განავითაროს ეფექტური კონცეფცია და ნიმუშები ახალი პროდუქციისთვის. თუ ასეთი ნიმუში იქმნება ეს ნაბიჯი შეიძლება განხორციელდეს წინასწარი ბაზრის კვლევისთვის. გუნდის შექმნა, შემოტანა პროდუქტის სავაჭრო ეტაპი, ისევე როგორც დაწერილია ბიზნეს გეგმა.

დამწყები ეტაპი (start-up)

ინვესტიციები მიმართულია პროდუქტის მომზადისთვის კომერციალიზაციისთვის ასევე, საწყისი ძალისხმევა ბაზრის წინსვლისთვის

ადრეული დაფინანსება (early stage)

კომპანია უკვე შეიქმნა, რომელშიც ხორციელდება საწარმოო საქმიანობა, ინვესტიციებია საჭირო გაზარდოს ღირებულება. როგორც წესი, საწარმოს კაპიტალისტები აფინანსებენ ძალიან ადრეულ ეტაპზე, რის გამოც, ადრე , შესაბამისად, უფრო სარისკო ეტაპია ბიზნეს -ანგელოზებისთვის.

საშუალო ეტაპი (გაფართოების ეტაპი)

გაშლა (expansion)

ინვესტიცია და სამუშაო კაპიტალი. კომპანია ამ ეტაპზე შეიძლება იყოს მომგებიანი, და შეიძლება ასევე არ მოქონდეს მოგება, მაგრამ აქვს კარგი განვითარების პერსპექტივა. ერთად საწარმოს კაპიტალისტებს შეუძლიათ დაფინანსებისთვის ჩართონ სხვა ინვესტორები.

გვიანი ეტაპი დაგვიანებული ეტაპი (late)

კომპანიამ მიაღწია სტაბილურ ზრდას და, როგორც წესი, მომგებიანია. მნიშვნელოვანი ასპექტი ასეთი კომპანიის დაფინანსებისთვის არის, რომ მას ქონდეს დადებითი ნაღდი ფულის ნაკადი.

გადამავალი ეტაპი (bridge)

დაფინანსება ჩარტთულია,თუ ერთი წლის განმავლობაში იგეგმება კომპანიის გამოსვლა საფონდო ბაზარზე. როგორც წესი, არის სტრუქტურული და უერთდება ფინანსურ რესტრუქციას.

დასკვნითი ეტაპი

«გამოსვლა» ინვესტორები კომპანიიდან(exit)

კომპანიის განვითარების ეტაპი , რომელზეც ხორციელდება გაყიდვა წილი ინვესტორის სხვა სტრატეგიულ ინვესტორებზე,მათი პირველადი შემოთავაზება საფონდო ბაზარზე(IPO) ან შესყიდვა მენეჯერებისაგამ(МВО).გაყიდვა ხდება ფასების მიხედვით,ჩადებასთან შედარებით უფრო ძვირდ,რომელიც საშუალებას აძლევს ინვესტორებს დააფიქსირონ მნიშვნელოვანი რაოდენობითი მოგება.

.გარდა ამისა,ზოგჯერ გამოყოფენ მომდევნო გაფართოების სტადიას ბიზნესიის რესტრუქციისთვის,თუ ეს ხდება.საერთო ხანგრძლივობის ციკლი ,,სათესი“ და ,,გამოსვლამდე“.სჭირდება 5-10 წელი. განვიხილოთ მოცემული სტადიები და თვალი ვადევნოთ ფინანსურ მდგომარეობას კომპანიისა, რომელიც დამოკიდებულია ,,კომპანიის ცხოვრების“ ციკლზე. (სურ. 5.1).

სურ. 5.1. კომპანიის ფინანსური მდგომარეოის შეცვლა[7]

აღნიშნული სქემა გვიჩვენებს,რომ მაქსიმალური(<<სიკვდილის ველის>>)გადასვლა მოხდეს ეტაპიდან ეტაპისკენ <დამწყები> <ადრეული ზრდისკენ> .ეს არის იმის გამო ,რომ მდგრადი პროდუქციის გაშვება და გაზრდა არა მხოლოდ საინვესტიციოდ არამედ საბრუნავადაც,აქედან გამომდინარე ეს ეტაპი არის განვითარების ეტაპი, რომელიც დაკავშირებულია ყველაზე დიდ რისკზე კომპანიისთვის.ეს კომპანიები არის ძირითადი ობიექტი საწარმო საინვესტიციოდ.

უფრო გვიან მყოფი კომპანიის განითარებისათვის თავაზობენ მნიშვნელოვნად ნაკლებ რისკს,ბევრად უფრო ფართო მაშტაბის საინვესტიციოს.ეს გვაძლევს საშუალებას ჩაერთოს ასეთ პროექტებში გაცილებით დიდი რაოდენობის ინვესტორები(მათ შორის,კონსერვატიული და ინვესტირებული საპენსიო ფონდები,სადაზღვევო კომპანიები,ბანკები)ვიდრე სექტორში კაპიტალის ინვესტიციები.შედეგი იყო სეგმენტი კერძო ინვესტირებისთის ორიენტირებულობა ამ ეტაპზე. (private equity),უკვე გამოქვეყნდა მომგებიანობა ,მაგრამ საჭიროებს დამატებით რესურსებს.სხვაობა საწარმო ,

მაგრამ საჭიროებს დამატებით რესურსებს.სხვაობა საწარმო კაპიტალისტებს შორის და კერძო საინვესტიციო თავის განხილვა 4.თუმცა უნდა აღენიშნოს,რომ პირველი ევროპული სარისკო კაპიტალის სტატისიკა განიხილება,როგორც ნაწილი პირდაპირი ინვესტირებით., დამატებული ასევე თანხებით LBO (leverage buy-out, ფონდი,უზრუნველყოფს გმოისყიდოს კომპანიები სესხის თანხებით). ხანდახან მცნება «პირდაპირი ივესტიცია » (private equityსაწარმო კაპიტალი (venture capital)მოიხმარს როგორც სინონიმი.იგივე შერევით ხდება რუსეთში,სადაც ყველა პირდაპირი ინვესტცია არის მაღალი რისკის და განიხილება ინვესორებისგან როგოც საწარმო.ამერიკაში საწარმო ინვესტიიები და პირდაპირი ინვესტიციბი კონცეპტრუალურად იყოფა,ისინი მიხვდნენ სხვადასხვა სეგმენტს საივესტიციო ბაზარზე.

1 2 3 4 5 6

მოგება

დანაკარგიგები

Т

1 – seed; 2 – start-up; 3 – early growth; 4 – expansion; 5 - mezzanine; 6 - exit

<<სათესლე ეტაპზე>> რისკის დონე იმდენად მაღალია,რომ მომავალი მოგება მხოლოდ ძნელი სთქმელია.იმის გამო ,რომ საწარმოს ინვესტორებმა დააფინანსონ <<სათესლე>> ბიზნესი ძალიან იშვიათია. კმერციული პოტენციალი კაპიტალს ზდის <<სათესლე>> გმოიწვია პროექტის სპეციალური განვითარება . ბიზნეს აგენტის სექტორისგან, რომელიც ჩაცმულობით <<ნაცნობია ინვესტორებისთის>>(ანგელოზისგან.: 3F - family, friends, fools -ოჯახი,მეგობრები, «გულუპრყვილო ») და საგრანტო დაფინანსბა არის ძირითადი ძრავის ზრდა «სათესლე »კომპანიების.

უპირატესი სახის ინვესტორი დამოკიდებულია კომპანიის ეტაპზე და ჩამოთვლილია სურ.5.2.სურათი5.2 აჩვენებს, რომ დაფინანსების სისტემა რისკის ინოვაციური პროექტების

(საინვესტიციო პროცესის თვალსაზრისით)სამდონიანი სტრუქტურაა.საწარმო ფონდები იკავებენ შუალედურ პოზიციას ჯაჭვში,იღებენ გაუმჯობესებულ საინვესტიციო კომპანიების ობიექტებს,დაფინანსებული ბიძნეს-ანგელებით და მზა ობიექტებით დაგვიანებული სტადიების ფონდებისათვის.(სურ. 5.3).

ეს სხემა. 5.3 სურათიდან ამგვარად იგი წარმოადგენს მხოლოდ დაახლოებულ რეალურ სურათს.გაყოფა საწარმოების ეტაპზე უფრო მეთოდოლოგიურია,ეხმარება ინვესტორებს გაიაზრონ თავიანთი ადგილი ინდუსტრიაში კაპიტალის და სარისკო კაპიტალის,გამოვყოთ დომინანტური ტერიტორიაზე კაპიტალი და განავითაროს თავად მკაფიო კრიტერიუმები და პრინციპები ინვესტიციების. მეწარმეთა მსურველთა ინვესტიცია, განსაზთვრავს მსურველთა ეტაპს, ამავდროულად შეუძლიათ გადაწყვიტონ, თუ ვის მიმართონ პირველ რიგში:ბიზნეს ანგელებს,საწარმოს კაპიტალისტებს და კერძო საინვესტიციო ფონდებს.

საინ

ვესტ

იციო

რის

კი

«სიკვდილიანობის ხანგრძლივობა»

სათესი (Seed)

ადრეული ზრდა

(Early growth)დაწყება

(Start up)გაშლილი

(Expansion)

ინვე

სტიც

იები

ს მო

ცულ

ობა

კომპ

ანიი

ს კა

პიტ

ალიზ

აციი

ს დ

ონე

წყაროები და რაოდენობით დაფინანსება

▪ ბიზნეს-აგენტი▪ ოჯახი,მეგობრები▪ სახელმწიფო თანხები (დაფინანსება)

საწარმო თანხები ▪ ინვესტიციის პირდაპირი თანხები▪ ბანკი (კრედიტი)

▪ ინვესტიციის პირდაპირი თანხები▪ ბანკი (კრედიტი)▪ აქციების საკითხი, გამოტანა საფონდო ბაზარზე

სურ. 5.2. ტომები და საინვესტიციო წყაროები დამოკიდებულია კომპანიის ეტაპზე და

საინვესტიციო რისკზე [ 2007, 23]

სურათი 5.3. ინვესტიციები მაღალი რისკის პროექტები[ 2007,24]

სინამდვილეში პროცესი გამოიყურება რთულად,იმიტომ რომ საწარმოს კაპიტალისტური პორტფელი შეიცავს კომპანიას, სხვადასხვა ეტაპზე.მიუხედავად იმისა, რომ პროპორცია პორტფელის განსხვავდება დამოუკიდებელია მისგან, მათი ცხოვრების ციკლი იმყოფება თავად საწარმოს ბიზნესის ეტაპზე [Аммосов, 2004],მიუხედავად ამისა უპირატესობა კომპანიისა არის შუა ეტაპზე ყოფნა.განსაკუთრებით ნათლად ვლინდება ასეთი სტრუქტურა პორტფელის განვითარებად,კერძოდ, რუსეთში(სურ. 5.4).თუმცა ეს სტადია თავისთავად არაერთგვაროვანია, რომელიც გავლენას ახდენს კომპანიის შეფასებაზე და საწარმოს ინვესტორების ქცევაზე.

სურ. 5.4.პირდაპირი განაწილება და საწარმოს ინვესტიციები ეტაპებით (თანხის ინვესტირებით) რუსეთში, 2005 წ. [ 2007, 58]

5.2. საქმიანობის საწარმოს ინვესტორი

შეგვიძლია გამოვყოთ სამი ძირითადი მიმართულება საქმიანი საწარმოს ინვესტორის :- ინვესტირება;-მონიტორინგი;-კომპანიის გამომავალი კონტროლი.

ბიზნეს აგენტი,არაკომერციული

ფონდები

1 მილ. დოლარამდე.

ფონდები მოგვიანებით ეტაპებზე

მეტი 5-7 მლლ.დოლარ.

საინვესტორო საწარმო

მეტი 0,5-5 მლლ.დოლარ.

ეს პროცესები ყველა კომპანიისთვის შესრულებულია თანმიმდევრობით,მაგრამ როგორც სარისკო კაპიტალის ფირმა ქმნის პორტფელურ პროექტს(კომპანიები,იმყოფებიან სხვადასხვა სასიცოცხლო ციკლის სტადიაში), როგორც წესია,შიგნით ფირმაში იქმნება სპეციალისტთა ჯგუფები თითოეული მიმართულებით.

ჯგუფური პროცესი მოიცავს საინვესტიციო შემოწმების პროცედურებს, შეფასებისა და შერჩევის პროექტები, ხელმოწერის წინასწარი შეთანხმება, ფინანსური ანალიზი, ყოვლისმომცველი ანალიზის კომპანია(due diligence), საბოლოო შეთანხმებას ხელი მოაწერეს და ფაქტობრივ საინვესტიციო კაპიტალს. მას შემდეგ რაც საინვესტიციო ხორციელდება რამოდენიმე რაუნდით,ყოველი ნაწილი პროცედურის მეორდება თითოეული რაუნდით .პროცესი მოიცავს მონიტორინგის საქმიანობის ტექნიკურ და ფინანსურ საკონსულტაციოს, მონაწილეობით საწარმო ინვესტორების დირექტორთა საბჭოზე, ორგანიზაციის საზოგადოებასთან ურთიერთობით,ძიება ღირებული სპეციალისტების.ზუსტად ეს არის საქმიანობა, ბევრი სპეციალისტის აზრით, და აძლევს გაზარდოს კომპანიის ღირებულება, დაფინანსებული საწარმოს კაპიტალით[Metrick, 2007, 9].

ბოლოსდაბოლოს, პროცესი გამოსვლა საწარმო ინვესტორების კომპანიები რთავენ ფინანსურ ანალიზს და კომპანიას აფასებენ,ძებნა სტრატეგიული ინვესტორების და ერთობლივი საწარმოების საინვესტიციო ბანკებით ამზადებენ კომპანიას რო გავიდეს საფონდო ბირჟაზე.

5.3. სტრუქტურა სარისკო კაპიტალის ფონდისაწარმო ფონდები (სარისკო კაპიტალის) - საინვესტიციო ფონდი შეზღუდული არსებობის

პერიოდში (lifetime). როგორც წესი, როგორც წესი, ცხოვრებაში საწარმოს ფონდი არის 10 წლის, მაგრამ შეიძლება გაგრძელდეს

ასევე არსებობს ე.წ. "მარადმწვანე ფონდი» (მარადმწვანე, ფულადი სახსრების)არ ავრცელებენ ავტომატურად დივიდენდები და შემოსავლების რეალიზაცია ინვესტიციების და ნაცვლად ამისა რეინვესტიცირებენ ამ თანხებს სხვა პროექტებზე. [როდინოვი, 2005].

როგორც წესი,საწარმოს ფონდი იფუძნება კომანდიტური მართვის შეზღუდული პასუხისმგებლობის სახით.

როგორც წესი, ფულადი სახსრების სპეციალიზებული საფუძვლებია:1. საინვესტიციო ეტაპი (იხ. პ 5.1 ) რომ ტიპიური საწარმო ფონდი შეიძლება იყოს

სხვადასხვა ცხოვრების ციკლის ეტაპზე, როგორც წესი პრიორიტეტს აძლევენ გარკვეულ ეტაპებს.ასე რომ, ადრეულ ეტაპზე ანხორციელებს თანხების ინვესტირებას კომპანიაში, ამ ეტაპზე seed ან early stage,იჯავშნება ნაწილი შეგროვებული კაპიტალის,შემდგომი ინვესტიციისთვის,იგივე კომპანიის შემდგომი სტადიისთვის. ზოგჯერ საწარმო ფირმების კაპიტალს ურევენ ამ სტრატეგიებს, თანხების ფორმირება მრავალ ეტაპზე. იმ შემთხვევაში თუ კომპანია მართავს საწარმოს კაპიტალის ფონდებს ,როგორიცაა ადრეული და გვიანი სტადიები,მაშინ ფონდისთვის ქირაობს სხვადასხვა მენეჯერების გუნდს.

2. ეკონომიკის ფილიალი,მაგალითად,არსებობს სახსრების სპეციალიზაცია საინფორმაციო და სატელეკომუნიკაციო ტექნოლოგიების ბიოტექნოლოგია და ა.შ. პრიორიტეტები მართველი კომპანიის დამოკიდებულება მენეჯერის კომპენტენციაზე ,როგორიცაა ცოდნა ტექნოლოგიისა და ბაზრის . თუმცა გარკვეულ ფონდებს არა აქვს მრეწველობის ინდისტრიული სპეციალობები.დივერსიფიკაციის ინვესტიციები და ამით ამცირებს ინდუსტრიის კონკრეტულ რისკებს.

3. გეოგრაფიული რეგიონი-ფულადი სახსრებით შეიძლება სპეციალიზაცია ამერიკის, ევროპისა და აზიის ბაზარზე , განვითარებად ბაზრებზე (როგორიცაა ინდოეთი და რუსეთი,ცენტრალური და აღმოსავლეთ ევროპა) შეიძლება ვიწრო გეოგრაფიული საზღვრების სახსრებით სარისკო კაპიტალის ინვესტიცია,განსაკუთრებით იმ შემთხვევაში,როდესაც ინვესტორები მოქმედებენ,როგორც აღმასრულებელი ხელისუფლების რეგიონებში..

როგორც წესი,ძირითადი მომწოდებლები სარისკო კაპიტალის აშშ-სა და ევროპის საწარმოს თანხების ინსტიტუციონალური ინვესტორები,საპენსიო ფონდები, სადაზღვეო კომპანიები,ბანკები,საინვესტიციო ფონდები,მსხვილი კორპორაციები,უნივერსიტეტის საქველმოქმედო ფონდები,თუმცა საწარმოს კაპიტალის ფონდებს შეუძლია განახორციელოს კერძო ინვესტიციები.ხშირად ეს ინვესტიციები ირიბად ინვესტირებენ,სხვადასხვა ფინანსური შუამავლები, რომელთა შორის ყველაზე გავრცელებული არის ფონდი ფონდები (fund-of funds, FOF).ფონდი ფონდები მოქმედებენ იმავე წესებით,როგორც სხვა სარისკო კაპიტალის ფონდები,მაგრამ მისი მართვა კომპანიის ფონდს ინვესტირებს, ფონდი არ არის ინოვაციური საწარმოს პირდაპირი და სხვა

სარისკო კაპიტალის ფონდები,რომლებიც არიან შეზღუდული პარტნიორები. ინვესტიციების სახსრების,ფულადი სახსრების,კერძო და ინსტიტუციონალურ ინვესტორებს შეუძლიათ ისარგებლონ დივერსიფიკაციით,რომელიც ამცირებს რისკს.

როგორც უკვე ითქვა, სასურველი სახით ფუნქციონირების საწარმო ფონდი ეს არის,შეზღუდული პასუხისმგებლობის პარტნიორობა(საკამანდო პარტნიორობა, Limited Partnership, LP).სხემა არის ნაჩვენები ფუნქციონირების საწარმოს სახით. 5.5.

სურ. 5.5. სქემა სარისკო კაპიტალის ფონდი[2007, 35]

ფორმირებებისას და განსაზღვრისას სამართებლივ ფორმის საწარმო კაპიტალისტურ ფონდში წარმოიქმნება პრობლემა რათა თავიდან ავიცილოთ დაბეგვრა. მთავარი ასპექტები ამ პრობლემის ასეთია: ინვესტირებისას სარისკო კაპიტალის ფონდს შემდეგ შეიძლება დაექვემდებაროს გადასახადები

Carried interestჯილდო

წარმატებისთვის, 20-25% მოგება

Management feeსაჭიროების შემთხვევაში

მართვა, 2-4% თანხის აქტივების მართვა ყოველ

წელს

მოგება

ინვესტორი–შეზღუდვა პარტნიორის

(≈99%კაპიტალი, 75-80% მოგება)

მართველი კომპანია გენერალური პარტნიორი (≈1% კაპიტალი20-25% მოგება)

ინვესტიციებიროგორც

commitments

საწარმო ფონდი(Limited Partnership5-10 წლის ვადით)

კომპანიები (10-20)

ფონდები,კომპანიის ინვესტიცია

ფულადი სახსრების ბიზნეს ყიდვა

«გამოსვლისას»

როგორც შემოსავლის საგადასახადო გაყიდვა თავისი კომპანიიდან თავისი ინვესტიციებით. -განაწილება ივესტორებს შორის გაყიდვიდან ცალკეული კომპანიების პერიოდში ფონდის საგადასახადო თვალსაზრისით,შეიძლება ჩაითვალოს როგორც გადასახადი დივიდენტის,რომ არის დივიდენტის დაბეგვრა;

-ამავდროულად არსებობს სერიოზული შეზღუდვები საგადასახადო ქვეყანაში ინვესტორების - არარეზიდენტებზე.

აქედან გამომდინარე, უნდა იბრძოლოს, რათა შეიქმნას ინვესტორებისთვის მიღების ინვესტიციების სარისკო კაპიტალის ფონდები, პირობები არ არის ნაკლებად ხელსაყრელი, ვიდრე ალტერნატიული საინვესტიციო სტრატეგიის (როგორიცაა თვითმმართველობის საინვესტიციო საქმიანობა). არსებული რუსული საწარმოს თანხების სასურველი ფორმის არსებობა წარმოადგენს დახურულ ურთიერთდახმარების ფონდს (უბრალო თანამშრომლების)

5.4. მართვის კომპანიის ანაზღაურება

გენერალური პარტნიორი-პროფესიონალები,რომლებიც ასრულებენ საწარმო ინვესტირებას(საწარმო კაპიტალის კომპანია,ხელმძღვანელი კომპანია) ანაზღაურება შეიცავს ორ ელემენტს:მართვის საფასური(management fees) და წილი შემოსავალის. (сarried interest).

1. სახელმძღვანელო გადასახადი.საწარმო ინვესტიციები არიან ხანგრძლივები და ინვესტიციების გაკეთების მომენტიდან შემოსავალის განაწილების მომენტამდე გადის რამოდენიმე წელი. მაგრამ ფონდის შექმნის დღიდან საწარმო კაპიტალის კომპანიას აქვს ხარჯები,საჭიროა პროექტების პოვნა და ამორჩევა,კომპანიების ექსპერტიზა,ქირის გადახდა და კომუნალური გადასახადების,ხელფასის გადახდა და ა.შ.აქედან გამომდინარე საწარმო ინვესტორების შეტანილი ფული გენერალური პარტნიორის გადასახადები არის ძირითადი ბიუჯეტის შემოსავალი..

როგორც ესეთი გადასახადებს იხდიან პარტნიორები ყოველ წელს და უდრიან 2.5% ფონდის კაპიტალიდან,თანხა რომლის გადახდაც არის საჭირო ფიქსირდება გენერალურ პარტნიორთან.შესაძლებელია მისი წლების განმავლობაში არ შეცვლა.მაგრამ უპრო ხშირად ხდება რომ თანხა იცვლება , იკლებს იმის მერე როდესაც ფონდის კაპიტალი მთლიანად არის ინვესტირებული(ხუთი წლის შემდეგ ფონდის გახსნის მერე):

ამგვარად,საერთო რაოდენობის მართვის საფასური-არის გენერალური პარტნიორის წლიური გადასახადები ფონდის მთელი არსებობის პერიოდში.ინვესტირებული კაპიტალის ფონდი (საინვესტიციო კაპიტალის, IC ) უდრის განაცხადებულ კაპიტალს მინუს რაოდენობის მართვის საფასურის.

(5.1)

მაგალითად იმ შემთხვევაში,თუ საწარმო ფონდის გამოცხადებული კაპიტალი უდრის 100 მლნ დოლარს, თავისი არსებობის მანძილზე 10 წლის განმავლობაში, და ზომა ყოველწლიური მართვის საკომისიო - 2% განცხადებულ კაპიტალში ,მაშინ მართვის საფასური შეადგენს LF :

მლნ.დოლარი.,

ფონდით ინვესტირებული კაპიტალის თანხა, ამგვარად უდრის $ 80 მილიონს ($100 მილიონი -$ 20 მლნ).

აქედან გამომდინარე შეგვიძლია გავაკეთოთ დასკვნა,რომ იმისთვის,რომ ავინაზღაუროთ

მართვის ხარჯები.ფონდმა უნდა გენერიროს 25% შემოსავალი მთელი თავისი არსებობის პერიოდის

განმავლობაში($80 მლნ. დოლარი / $ 80 მლნ ) იმ შემთხვევაში თუ წლიური ღირებულება

მართვის საფასური მერყეობს წლიდან წლამდე მაშინ საჭიროა უფრო სხვანაირი გამოკვლევები

(იხლ.მაგალთი 5.1 )

მაგალითად5.1

საწარმო კაპიტალის კომპანია Succesful Ventures (SV) აყალიბებს საწარმო ფონდის განაცხადბული კაპიტალით $ 500 მლნ. წლიური მართვის გადასახადები (განაცხადებული კაპიტალიდან პროცენტები) 2% პირველი და მეორე წლის განმავლობაში, 2.25 % მესამე და მეოთხე

წლის 2% მეხუთე წელს 1.75% მეექვსე წელს 1.5 % მეშვიდე წელს 1.25% მერვე და მეცხრე წელს 1% და მეათე წელს 0,75 % . რა იქნება სულ მართვის საფასური და კაპიტალის ინვესტიცია ? გადაწყვეტა : მართვის თანხის საფასურის გამოსაცნობად, უნდა დავითვალოთ ფონდის არსებობის მთელი პერიოდის განმავლობაში გადახდილი მართვის საფასური(პროცენტული) გავამრავლოთ გამოცხადებულ კაპიტალზე :

მაშინ ფონდით ინვესტირებული ფულის კაპიტალის ღირებულება იქნება:

მლნ.დოლარი,

და საჭირო დაბრუნების განაკვეთი იქნება: , то есть 20,12%.

მართვის საფასურის ოდენობის განსაზღვრის ალტერნატიული მეთოდი არის სუფთა საინვესტიციო კაპიტალი(ითვლება როგორც სხვაობა განაცხადებული კაპიტალის ოდენობის და არსებული კომპანიების ინვესტირებული კაპიტალის) 2. ანაზღაურება მონაწილეობით მოგების განაწილებაში . აშშ-ში ჩატარებულ კვლევით 1996 წელს აჩვენა რომ 88% ამერიკული საწარმო ფონდები უხდიან წლიურ გადასახადს გენერალურ პარტნიორებს 20% მოგებიდან [GOMPERS ,1996 ]რომელიც განიხილება როგორც ერთგვარი გაგრძელება ტრადიციების დაფინანსების სარისკო საქმიანობასთან შუა საუკუნეებში ვენეციური დისპრუტირებით.თუმც ინტერნეტ კომპანიების ბუმის დროს საწარმოო ინვესირების ანაზღაურება უდრიდა 30% უმეტეს შემთხვევაში, ამ ფორმით კომპენსაცის განგარიშება ხორციელდება საერთო შემოსავლის განსხავებლ საფუძველზე , საწარმო ფონდის კომპანიიდან განცხადებული კაპიტალის თანხის გასვლით.ასე რომ, თუ გამოცხადებული ფონდის კაპიტალი უდრის $100 მილინს და ყველა გასვლის პოცედურების შედეგად მიიღეს200 მილონი დოლარის მოგება უდრის (200-100) =$ 100 მლნ. აქედან გამომდინარე გენერალური პარტნიორი რომელიც ღებლობს 20% მოგებას მიიღებს $20 მლნ. მაგრამ არის შემთხვევები როდესაც ანაზღაურების გაანგარიშება ხდება არა გამოცხადებული ინვესტირებული ფონდის კაპიტალით. (მაგალითი 5,2)

მაგალითი 5.2.

საწარმო კაპიტალის კომპანია Succesful Ventures (SV) აყალიბებს ახალსაწარმო პონდს SV II განაცხადებული კაპიტალით $ 500 მლნ. და განსაწღვრავს ორ ალტერნატიულ ვარიანტს გენერალური პარტნიორის ანაზღაურების გადახდისა.მათვის საფასური ორივე ვარიანტში უდრის წლიურს 2,5% განაცხად კაპიტალისგან, ფონდის არსებობის პერიოდი - 10 წელი, პირველ ვარიანტში გენერალური პარტნიორის ანაზღაურება უდრის 25 % მოგებისგან. დაანგარიშებული განაცხად კაპიტალის საფიძველზე. მეორე ვარიანტში - 20 % მოგებისგან დაანგარიშებული ინვესტირებული ფონდის კაპიტალის საფუძველზე.

წარმოვიდგინოთ, რომ დაფინანსებული კომპანიებიდან გამოსვლის შედეგად ფონდის საერთო შემოსავალი 10 წლის განმავლობაში უდრის $150 მილიონს. რამხელა ანაზღაურებას მიიღებს გენერალური პარტნიორი ორივე ვარიანტში ?

გადაწყვეტა :პირველ ვარიანტში გენერალური პარტნიორი მიიღებს 25 % სხვაობის გასვლის შემოსავალს

და განაცხად კაპიტალის თანხებს შორის, ანუ მილიონი დოლარიმეორე ვარიანტში ჯერ უნდა განსაზღვროთ ფონდით ინვესტირებული კაპიტალის

ოდენობა,რომელიც უდრის კაპიტალის ოდენობა,რომელიც უდრის წლიური გადასახადის 2,5 % გათვალისწინებით : 100 – (0,025 x 100 x10)=75 მილიონი გენერალური პარტნიორის ანაზღაურება

იქნება მილიონი დოლარი

მიუხედავად იმისა,რომ ანაზღაურება შემოსავალში მონაწილეობით დამსახურებული ლოგიკური იქნება, ვივარაუდოთ რომ ესეთ ანაზღაურებას გენერალურ პარტნიორს გადაუხდიან,იმის მერე როდესაც დასრულდება გამოსვლის პროცედურები და იქნება უკვე აღებული მოგება საწარმო ფონდის, გენერალური პარტნიორები ხელმძღვანელობენ ძირითადი პრინციპით კორპორაციული ფინანსებით -ფულის გაუფასიურება დროთა განმავლობაში, ცდილობენ აიღონ ანაზღაურების გარკვეული ნაწილი (hurdle returns ან preferred returns) სანამ განთავისუფლების პროცედურები დასტურდებიან. ანაზღაურების გადახდის პირობებს ითვალისწინებს ხელშეკრულება საწარმოს ფონდის შექმნის.

.

სადისკუსიო კითხვები:1. ჩამოთვალეთ ინოვაციური start-up ის ძირითადი განვითარების სტადიები.როგორ

ახსნით მაგათ პრეპერენციებს?2. როგორ ფიქრობთ რომელი ფონდები უფრო წარმატებულები არიან - სპეციალიზებულები

თუ დივირსიპიციურები ?3. რაში გამოიხატება ფუნქცია ფონდების ფონდი ?4. დაასახელეთ გენერალური პარტნიორის ძირითადი ანაზღაურების მეთოდები. რა

შიძლება იყოს გაანგარიშების საფუძველი თითოულ სახის ანაზღაურების ?

დავალება

1. ვივარაუდოთ, რომ განაცხადი საწარმოს კაპიტალის ფონდი შეადგენს 300$ მილიონს,მართვის საფასური პირველი 5 წლის განმავლობაში შეადგენს 2% წელიწადში.ხოლო მომდევნო 5 წელი (ხანგრძლივობა ფონდის შეადგენს 10 წელს) მეორდება ყოველწლიურად 0,25 %-მდე. გადახდა მართვის საფასურისა ანგარიშდება განაცხადის საფუძველზე.გამოთვალეთ საერთო რაოდენობის მართვის საფასური და თანხის ინვესტიცია,ინვესტირებული ფონდისა.

2. მასალების მაგალითზე 5,2 დაადგინეთ რა რაოდენობის შემოსავალი უნდა მიიღოს ფონდმა ფინანსური კომპანიიდან.გამოსავლის ანაზღაურება გენერალური პარტნიორისაც უნდა იყოს ერთნაირი ორივე ვარიანტის გადახდის დროს.

3. კომპანიას აქვს სარისკო კაპიტალი,რომელიც ქმნის სარისკო კაპიტალის ფონდის განცხადებული კაპიტალის 500 მლნ.დოლარს. საფასური მართვის მონაწილეობაში შეადგენს ყოველწელს 2%, ფონდის წარმოშობა - 10 წელს შეადგენს. პირველ ვარიანტში კომპენსაციიის გადახდა, შეადგენს X პროცენტს განცხადებულია კაპიტალიდან. მეორე ვარიანტში ის შეადგენს Y პროცენტს ინვესტირებული კაპიტალის ფონდიდან. თუ შემოსავალი ფონდის 10 წელიწადში შეადგენს Z მლნ. დოლარს. განსაზღვრეთ კომპენსაციის ოდენობა ორივე ვარიანტში .

4. გადაწყვიტეს, თუ რა უფრო მომგებიანია სარისკო კაპიტალის ფირმებისთვის. პირველ შემთხვევაში,ინვესტიციების მოცულობა შეადგენს 100 $ მლნ. დოლარს. შემოსავალი გათავისუფლება 300$ მლნ დოლარს, პერიოდი, რომლის დროსაც შემოსავალი მომდინარეობს - 4 წლის განმავლობაში. მეორე შემთხვევაში, ერთი და იმავე ოდენობის საენვესტიციო შემოსავალი არის ამოღებული ერთი წლის შემდეგ, მისი ღირებულება $ 150 მილიონ დოლარს. ანაზღაურება საწარმო ინევსტორის შეადგენს 20 %, წლიური მართვის საკომისიო- 2% .