ბიზნეს სამართლის საფუძვლები

თემა N1

სამართლის არსი

თემა N2

სამართლის სუბიექტები

შინაარსი

• ზოგადი ინფორმაცია საგნის შესახებ;

• თემა N1 - სამართლის არსი;

• თემა N2 - სამართლის სუბიექტები.

ბიზნეს სამართლის საფუძვლები

ზოგადი ინფორმაცია საგნის შესახებ

კურსის მიზნები

• ბიზნეს სამართლის საფუძვლების შესახებ ზოგადი ცოდნის მიღება;

• საკუთარი ინტერესების დაცვის მიზნით საჭირო რესურსების მოძიების და ცოდნის გაღრმავების უნარის გამომუშავება;

• ბიზნეს სამართლებრივ ურთიერთობებში საკუთარი უფლება მოვალეოების შესახებ საბაზისო ცოდნის მიღება და სამართლებრივი რისკების განსაზღვრის უნარის გამომუშავება.

ბიზნეს სამართლის საფუძვლები

ლიტერატურა

ხელმისაწვდომია ელექტრონულად, აიტვირთება სასწავლო მასალებში

ბიზნეს სამართლის საფუძვლები

თემა N1 - სამართლის არსი

• სამართლის ცნება ;

• მსოფლიოს სამართლებრივი სისტემები - სამართლის

ოჯახები;

• სამართლის სისტემა;

• სამართლის დარგები;

• ბიზნეს სამართლის ცნება.

ბიზნეს სამართლის საფუძვლები

თემა N1 - სამართლის არსი • სამართლის ცნება ;

ბიზნეს სამართლის საფუძვლები

• სამართლის ნორმატიული ცნება არ არსებობს.

• ცალკეული ავტორები აყალიბებენ ცნების საკუთარ ვერსიას სამართლის ნიშნებზე დაყრდნობით

• რეკომენდირებულია დეფინირება სამართლის ფუნქციების ხაზგასმით.

• სამართალს ქმნის სამართლებრივი აქტების ერთობლიობა, ხოლო აქტს ნორმათა ერთობლიობა;

• სამართალის ნორმა - არის სახელმწიფოს მიერ დადგენილი ან სანქციონირებული ზოგადსავალდებულო ხასიათის ქცევის წესი, რომელიც აწესრიგებს საზოგადოებრივი ურთიერთობების განსაზღვრულ სახეს და მისი შესრულება უზრუნველყოფილია კომპეტენტური სახელმწიფო ორგანოების მიერ.

თემა N1 - სამართლის არსი

• სამართლის წყაროები;

ბიზნეს სამართლის საფუძვლები

ძირითარი:

• პოზიტიური - დაწერილი სამართალი

დამატებითი:

• ჩვეულებები და ტრადიციები, ასევე რელიგია;

• სასამართლო პრაქტიკა - სამოსამართლო სამართალი;

• მეცნიერ-იურისტების ნაშრომები ( სასარგებლო წყაროების

მოძიება შესაძლებელია ვებ-გვერდზე www.library.court.ge )

თემა N1 - სამართლის არსი

მსოფლიოს სამართლებრივი სისტემები - სამართლის ოჯახები:

• ანგლო-ამერიკული (Common Law)

• სავალდებული პრეცენდენტების სისტემა;

• მინიმალიზებული რეგულაციები;

• სასამართლოს განსხვავებული ორგანიზაცია

• კონტინენტური ევროპის (Civil Law)

• ძირითადად სარეკომენდაციო ხასიათის პრეცედენტები;

• ზოგად-აბსტრაქტული ხასიათის, მრავალდონიანი რეგულაციები;

ბიზნეს სამართლის საფუძვლები

თემა N1 - სამართლის არსი

სამართლის სისტემა:

• საჯარო სამართალი - სამართალი სახელმწიფოსთვის

• სპეციალური სუბიექტები სპეციალური უფლებაუნარიანობით;

• სუბორდინაციული ურთიერთობა;

• საჯარო ინტერესების დომინირება

• კერძო სამართალი

• თანასწორუფლებიანი მხარეები;

• კერძო ინტერესების დომინირება;

• ზოგადი უფლებაუნარიანობა.

ბიზნეს სამართლის საფუძვლები

თემა N1 - სამართლის არსი

სამართლის დარგები:

• საჯარო სამართალი - სამართალი სახელმწიფოსთვის

• კონსტიტუციური სამართალი

• ადმინისტრაციული სამართალი (ზოგადი და სპეციალური ნაწ.)

• სისხლის სამართალი

• კერძო სამართალი

• სამოქალაქო სამართალი;

• სამეწარმეო სამართალი;

• შრომის სამართალი

ცალკეულ დარგებში ვხვდებით კომბინირებულ შემთხვევებს

ბიზნეს სამართლის საფუძვლები

თემა N1 - სამართლის არსი

ბიზნეს სამართლის ცნება:

ბიზნეს სამართალი, როგორც სამართლის დარგების კრებული,

არის სამეწარმეო საქმიანობის და მასთან დაკავშირებული

ურთიერთობების მარეგულირებელ საჯარო და

კერძოსამართლებრივ ნორმათა ერთობლიობა.

ბიზნეს სამართლის საფუძვლები

თემა N1 - სამართლის არსი

კერძო სამართლის ძირითადი ინსტიტუტები

• სუბიექტი - სამართლებრივი ურთიერთობების მონაწილე

• ობიექტი - ქონება

• მოქმედება - მოქმედების თავისუფლება

ბიზნეს სამართლის საფუძვლები

თემა N2 - სამართლის სუბიექტები

საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი გამოყოფს

3 სუბიექტს

• ფიზიკური პირი

• იურიდიული პირი

• პირთა გაერთიანება, რომელიც არ არის იურიდიული პირი

ბიზნეს სამართლის საფუძვლები

თემა N2 - სამართლის სუბიექტები ფიზიკური პირი

• მოიაზრება ადამიანი;

• ფიზიკურ პირს აქვს უფლებაუნარიანობა დაბადებიდან გარდაცვალებამდე, ხოლო მემკვირდედ ყოფნის უფლება წარმოეშობა ჩასახვისთანავე და ამ უფლების რეალიზება დამოკიდებულია დაბადებაზე;

• ფიზიკური პირის ქმედუნარიანობა წარმოიშობა სრულწლოვანების მიღწევისთანავე და წყდება გარდაცვალებით.

• 0-7 წ. - ქმედუუნარო, 7-18 წ. - შეზღუდულქმედუნარიანი, 18 + ქმედუნარიანი.

• ქმედუნარიანობის შეზღუდვა დასაშვებია სასამართლს გადაწყვეტილებით, თუ პირი ბოროტად იყენებს ალკოჰოლს და ნარკოტიკულ საშუალებებს და ამით მძიმე მატრიალურ ზიანს აყენებს ოჯახს.

ბიზნეს სამართლის საფუძვლები

თემა N2 - სამართლის სუბიექტები

იურიდიული პირი

• განსაზღვრული მიზნის მისაღწევად შექმნილი, საკუთარი ქონების მქონე, ორგანიზებული წარმონაქმნი, რომელიც თავისი ქონებით დამოუკიდებლად აგებს პასუხს და საკუთარი სახელით იძენს უფლებებსა და მოვალეობებს, დებს გარიგებებს და შეუძლია სასამართლოში გამოვიდეს მოსარჩელედ და მოპასუხედ.

• იურიდიული პირი შეიძლება იყოს კორპორაციულად ორგანიზებული, წევრობაზე დაფუძნებული, წევრთა მდგომარეობაზე დამოკიდებული ან მისგან დამოუკიდებელი და მისდევდეს ან არ მისდევდეს მეწარმეობას

ბიზნეს სამართლის საფუძვლები