Post on 11-Jan-2017
Copyright NewForesight
Circulair Inkopen Utrecht –op weg naar duurzame markttransformatie
Alexander Arsath Ro’is
Opdrachtgevers:- Provincie Utrecht- Gemeente Utrecht- Gemeente Amersfoort
Middag/avond over biobased aanbesteden
Centre of Expertise Biobased Economy Provincie Zeeland
Copyright NewForesight
CIRCULAIRE ECONOMIE – afval wordt grondstof
Bron: Ellen MacArthur Foundation
2
Copyright NewForesight 3
De circulaire economie is een economisch en industrieel systeem dat gebaseerd is op de zo hoogwaardig mogelijke herbruikbaarheid van producten en grondstoffen (technische kringloop) en het herstellend vermogen van natuurlijke hulpbronnen (biologische kringloop).
Zowel economisch als ecologisch proberen we waarde te behouden en waardevernietiging te voorkomen.
Noot: Gemeente Rotterdam
CIRCULAIRE ECONOMIE – begripsafbakening
Copyright NewForesight 4
Principes van de circulaire economie:
- Uitputting van natuurlijke hulpbronnen tegengaan:• levensduur zo lang mogelijk (door bijv. reparatie)• reststromen herbruikbaar
- Afval en schadelijke emissies naar water en lucht voorkomen:• gebruik van niet toxische stoffen• energie uit hernieuwbare bronnen
- Eigenaarschap – en dus de verantwoordelijkheid - van eenproduct of dienst daar leggen waar deze circulariteit bevordert
CIRCULAIRE ECONOMIE – begripsafbakening
Copyright NewForesight
CIRCULAIR INKOPEN – afspraken met producent
5
Bij circulair inkopen borgt de inkoper met afspraken dat de producten die hij/zij inkoopt of afneemt, (1) volgens de principes van de circulaire economie zijn gemaakt of tot stand gekomen. En dat ze (2) ook na gebruik weer opnieuw zullen worden verwerkt.
Lange levensduur
Hergebruik
Recycling
Hergebruik reststoffen
Geen emissie schadelijke stoffen
Energie uit hernieuwbare bronnen
Eigenaarschap op juiste plek:- Product Service Systeem
- Koop/terugkoop- Inzameling product
Productieproces Product Verantwoordelijkheid
Copyright NewForesight
INKOPEN – van operationeel naar strategisch
6
Tactisch inkopen Operationeel inkopenStrategisch inkopen
Initiatie Specificeren Selecteren Contracteren Bestellen Bewaken Nazorg
Bron: Prof. Dr. Arjan van Weele
We gaan circulair inkopen.
Stap 1
We kiezen voor innovatiegericht inkopen en prestatie inkoop.
Stap 2 We maken gebruik van EMVI.
Stap 3
Copyright NewForesight
MKB vriendelijk inkopen - Het verbeteren van de toegang voor het MKB is een van de doelstellingen van de Aanbestedingswet.
Duurzaam inkopen - Overheid heeft zich gecommitteerd aan 100% duurzaam inkopen in 2015 en heeft daartoe dduurzame criteria ontwikkeld voor verschillende productgroepen.
7
MaatschappelijkVerantwoord
Inkopen
Circulair inkopen – Valt onder duurzaam inkopen, een invulling daarvan waarvoor geen duurzame criteria zijn opgesteld. In samenspraak met opdrachtnemer. Na marktconsultatie verder praten met meest geschikte aanbieder en gezamenlijk plan opstellen. Ruimte voor innovatie.
Social return bij inkoop -Opdrachtnemer verplichten of stimuleren bij de uitvoer ook kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt te betrekken.
PUBLIEK INKOPEN – filosofieënStap
1
Copyright NewForesight
Traditioneel
Aanbestedingstraject met een gedetailleerd
aanbestedingsdocument waarin precies is
omschreven waar de opdrachtnemer aan
moet voldoen. Op basis van ingediende
voorstellen wordt hen de opdracht wel of niet
gegund.
8
PUBLIEK INKOPEN – methodieken
Prestatie inkoop/Best Value Procurement
Centraal staat de communicatie tussen
opdrachtgever en opdrachtnemer.
Gezamenlijk worden risico’s geminimaliseerd
en vastgesteld welke beheersmaatregelen daarvoor nodig zijn.
Innovatiegericht inkopen
Doelgericht zoeken naar een innovatieve
oplossing of ruimte laten aan de opdrachtnemer
om een innovatieve oplossing aan te bieden.
Stap 2
Copyright NewForesight 9
BEOORDELINGSCRITERIA INKOOPFILOSOFIEËN
• Principes circulaire economie
• Duurzame inkoopcriteria
• % van de gefactureerde opdrachtsom betreft Social Return activiteiten
• % van de gefactureerde opdrachtsom wordt door MKB geleverd
Economisch Meest Voordelige Inschrijving (EMVI) – Niet alleen de prijs, maar ook het economische voordeel op de (middel) lange termijn wordt meegenomen in de afweging.
Laagste prijs – Goedkoopste aanbieder wint. Alleen als EMVI niet toepasbaar is.of
PUBLIEK INKOPEN – beoordelingscriteriaStap
3
Copyright NewForesight 10
Veel publieke inkopers houden de ontwikkelingen niet meer bij(EMVI, Nieuwe Aanbestedingswet, Gids Proportionaliteit,Prestatieinkoop, Agentschap NL Duurzaamheidscriteria, SocialReturn bouwblokken en nu ….. dan blijkbaar Circulair inkopen)
Er bestaat op de werkvloer cynisme (is dit het volgende speeltjevan de wethouder/gedeputeerde?)
Inkopers willen wel, maar hebben moeite met het feit dat er geen kant-en-klare aanbestedingsteksten zijn
Inkopers willen wel, maar interne klanten/budgethouders (nog)niet
CIRCULAIRE ECONOMIE – in context van de ontwikkeling van het inkoopvak
Copyright NewForesight 11
Is dit een hype die voorbijgaat of is dit een blijvend iets?
Alle rapporten wijzen uit dat schaarste van grondstoffen in 2040al een echt serieus probleem wordt voor de wereldeconomie
Hebben we dus eigenlijk wel een keuze om niet circulair te gaaninkopen?
Aanbestedingsregels maakt samenwerken met leveranciers erniet makkelijker op. Idee: Eerst ‘Letter of Intent’, dan met elkaar komen tot een oplossing i.p.v. ‘de’ oplossing kopen
TER OVERDENKING
Copyright NewForesight 12
Wat we nodig hebben:
Is een revolutie aan de inkoopkant Begrip aan de verkoopkant
TER OVERDENKING
Copyright NewForesight
NewForesight Consultancy MMI ConsultancyHamburgerstraat 28a Jacob Schellingerhof 43512 NS, Utrecht 3402 GW, IJsselstein (UTR)+31 (0) 30 234 82 18 +31 (0) 6 29 11 29 86
Contactpersoon Contactpersoon
Bart Vollaard Alexander Arsath Ro’is
bart.vollaard@newforesight.com alexanderarsath@gmail.com
+31 (0) 6 44 29 12 23 +31 (0) 6 29 11 29 86
Copyright NewForesight
Waardebehoud wordt gemaximaliseerd door eerst te kijken naar producthergebruik, vervolgens hergebruik van onderdelen en als laatste hergebruik van grondstoffen.
14
CIRCULAIR INKOPEN – aandachtspunten voor inkoop
Tijdens productie, gebruik en verwerking van het product vindt minimale uitstoot van schadelijke stoffen plaats.
Tijdens het productieproces wordt gebruik gemaakt van duurzame energiebronnen.
Ketensamenwerking moet gericht zijn op het creëren van meervoudige waarde. Niet alleen de economische waarde van alle bedrijven in de keten, maar ook de ecologische en sociale waarde zijn van belang.
Gebruik van producten staat centraal en niet voor het bezit. Aan het einde van de levensduur gaat product indien toepasbaar terug naar de leverancier.
Producten worden zo ontworpen en gemaakt dat aan het eind van de gebruiksfase waardevernietiging zoveel mogelijk wordt voorkomen (bijv. door demontabel te zijn of eenvoudig gescheiden te kunnen worden).
Geïnspireerd door CNME aanbesteding Gemeente Amersfoort